VI. Noty do jednostkowego sprawozdania finansowego

1. Informacje ogólne

Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna („Bank Pekao S.A.” lub „Bank”) z siedzibą w Polsce, ul. Grzybowska 53/57, 00-844 Warszawa, został wpisany do rejestru handlowego w dniu 29 października 1929 roku na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w Warszawie i funkcjonuje nieprzerwanie do dnia dzisiejszego.

Bank Pekao S.A. jest wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: 0000014843 (brak zmian w nazwie lub danych identyfikacyjnych w stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego).

Akcje Banku są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) w Warszawie. Papiery wartościowe Banku znajdujące się w obrocie na rynkach regulowanych są klasyfikowane w sektorze bankowym.

Bank Pekao S.A. jest uniwersalnym bankiem komercyjnym oferującym na rynku polskim szeroki zakres usług bankowych świadczonych na rzecz klientów indywidualnych oraz instytucjonalnych zgodnie z zakresem usług określonych w statucie Banku.

Bank prowadzi operacje zarówno w złotych polskich, jak i w walutach obcych oraz aktywnie uczestniczy w obrocie na krajowym i zagranicznych rynkach finansowych. Ponadto, poprzez podmioty zależne Bank prowadzi działalność maklerską, leasingową, faktoringową oraz świadczy inne usługi finansowe.

Zgodnie z MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe”, podmiotem dominującym w stosunku do Banku Pekao S.A. jest spółka Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. (dalej „PZU S.A.”) z siedzibą w Warszawie przy Al. Jana Pawła II 24.

Bank sporządza również skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A.

Strukturę akcjonariatu Banku przedstawiono w punkcie 6.1 „Sprawozdania z działalności Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. za 2020 rok - sporządzonego łącznie ze Sprawozdaniem z działalności Banku Pekao S.A.” (dalej „Sprawozdanie z działalności”).

2. Połączenia jednostek gospodarczych

Nabycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Pekao Investment Banking S.A.

W 29 maja 2020 roku Bank dokonał nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa Pekao Investment Banking S.A. związanej ze świadczeniem usług maklerskich. Pozostała działalność Pekao Investment Banking S.A. związana z oferowaniem usług bankowości inwestycyjnej pozostała w Spółce.

Transakcja nabycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa Pekao Investment Banking S.A. została ujętą zgodnie z przyjętą polityką rachunkowości, stosowaną dla transakcji nabycia i sprzedaży jednostek znajdujących się pod wspólną kontrolą. Bank rozpoznał nabywane aktywa i przejęte zobowiązania według ich bieżącej wartości księgowej. W wyniku tej transakcji Bank nie rozpoznał wartości firmy ani zysku na okazyjnym nabyciu. Różnica w wysokości 10 776 tys. złotych pomiędzy wartością nabytych aktywów i przejętych zobowiązań, a przekazaną zapłatą została ujęta w kapitałach Banku.

3. Oświadczenie o zgodności

Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe („sprawozdanie finansowe”) Banku Pekao S.A. zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a w zakresie nieregulowanym powyższymi standardami zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości i wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych, jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych.

Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Banku w dniu 24 lutego 2021 roku.

4. Istotne zasady rachunkowości

4.1 Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Informacje ogólne

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w złotych polskich, a wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, zostały podane w tysiącach złotych (tys. zł).

Dane finansowe zostały sporządzone w oparciu o założenie kontynuowania przez Bank działalności gospodarczej w niezmniejszonym istotnie zakresie, w okresie nie krótszym niż rok od dnia bilansowego.

Przedstawione poniżej zasady rachunkowości zostały zastosowane do wszystkich zaprezentowanych okresów sprawozdawczych. Zasady te zostały zastosowane jednolicie przez poszczególne jednostki Banku.

Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe Banku za rok zakończony dnia 31 grudnia 2020 roku zostało sporządzone w oparciu o następujące zasady wyceny:

 według wartości godziwej dla instrumentów pochodnych, aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu, aktywów finansowych wyznaczonych w momencie początkowego ujęcia jako aktywa finansowe wyceniane przez rachunek zysków i strat, instrumentów kapitałowych oraz aktywów finansowych zaklasyfikowanych do modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych oraz ze sprzedaży aktywów finansowych i jednocześnie spełniających kryterium SPPI (test umownych przepływów pieniężnych, z ang. Solely Payments of Principal and Interest), aktywów finansowych niespełniających kryterium SPPI,

 według zamortyzowanego kosztu dla aktywów finansowych zaklasyfikowanych do modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych i jednocześnie spełniających kryterium SPPI oraz pozostałych zobowiązań finansowych,

 według kosztu historycznego dla aktywów i zobowiązań niefinansowych,

 aktywa trwałe (lub Banku do zbycia) przeznaczone do sprzedaży wyceniane są w niższej z następujących dwóch kwot: ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia.

Sprawozdanie finansowe uwzględnia wymogi wszystkich zatwierdzonych przez Unię Europejską Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi interpretacji. Zmiany standardów i interpretacji, które weszły w życie od lub po 1 stycznia 2020 roku nie miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe.

Sprawozdanie finansowe nie uwzględnia zmian standardów i interpretacji, które oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską bądź zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale weszły lub wejdą w życie dopiero po dniu bilansowym (Nota 4.10 oraz Nota 4.11). W ocenie Banku zmiany standardów i interpretacji nie będą miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

Porównywalność danych finansowych

W sprawozdaniu finansowym za rok zakończony dnia 31 grudnia 2020 roku Bank dokonał zmian w sposobie prezentacji wybranych pozycji rachunku zysków i strat. Pozycja „Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto” została zaprezentowana w dwóch odrębnych liniach, tj. jako „Pozostałe przychody operacyjne” oraz „Pozostałe koszty operacyjne”.

Wskazane powyżej zmiany spowodowały konieczność przekształcenia danych porównawczych, natomiast nie miały one wpływu na poziom prezentowanego wyniku finansowego.

Wpływ zmian na dane porównawcze rachunku zysków i strat przedstawia poniższe zestawienie.

JEDNOSTKOWY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT	DANE NA 31.12.2019 PRZED PRZEKSZTAŁCENIEM	ZMIANA PREZENTACJI	DANE NA 31.12.2019 PO PRZEKSZTAŁCENIU
Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto	7 994	-7 994	-
Pozostałe przychody operacyjne	-	98 069	98 069
Pozostałe koszty operacyjne	-	-90 075	-90 075

W jednostkowym sprawozdaniu finansowym za rok zakończony dnia 31 grudnia 2020 Bank dokonał zmian w sposobie prezentacji wybranych pozycji jednostkowego sprawozdania z przepływów pieniężnych:

 przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej wyznaczone metodą pośrednią zostały przedstawione jako "Zysk brutto" oraz korekty (wcześniej "Zysk netto" oraz korekty), przez co usunięto pozycję "Podatek dochodowy" z pozycji "Korekty razem",

 pozycja „Inne wpływy inwestycyjne” została zaprezentowana w linii „Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych.

Wpływ zmian na dane porównawcze sprawozdania z przepływów pieniężnych przedstawia poniższe zestawienie.

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH	DANE ZA 2019 PRZED PRZEKSZTAŁCENIEM	ZMIANA PREZENTACJI	DANE ZA 2019 PO PRZEKSZTAŁCENIU
Zysk brutto	-	3 015 766	3 015 766
Zysk netto	2 247 467	-2 247 467	-
Podatek dochodowy	768 299	-768 299	-
Zmiana stanu pozostałych aktywów	-534 751	-2	-534 753
Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych	-836 350	1 012 522	176 172
Inne wpływy inwestycyjne	1 012 520	-1 012 520	-

4.2 Zastosowanie szacunków i założeń

Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga dokonania przez Zarząd Banku pewnych szacunków oraz przyjęcia pewnych założeń, które mają wpływ na wartość aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów prezentowanych w sprawozdaniu finansowym.

Szacunki i założenia podlegają ciągłej ocenie przez Bank i oparte są o doświadczenia historyczne oraz inne czynniki, w tym oczekiwania co do przyszłych zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się uzasadnione. W szczególności na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank uwzględnił w dokonywanych szacunkach wpływ epidemii COVID-19 na poszczególne pozycje aktywów i zobowiązań Banku. Jednakże, biorąc pod uwagę istotną niepewność co do dalszego rozwoju sytuacji ekonomicznej wykonane szacunki mogą ulec zmianie w przyszłości. Niepewność szacunków wykonanych przez Bank na dzień 31 grudnia 2020 roku dotyczy przede wszystkim:

 prognoz dotyczących założeń makroekonomicznych, w szczególności odnoszących się do kluczowych wskaźników gospodarczych (tj. poziom oczekiwanego ożywienia gospodarczego, PKB, zatrudnienie, ceny mieszkań, możliwe zakłócenia na rynkach kapitałowych, itp.),

 możliwych zakłóceń w działalności wynikających z decyzji podejmowanych przez instytucje państwowe, przedsiębiorstwa i konsumentów w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się wirusa,

 skuteczności programów pomocowych, które zostały opracowane w celu wspierania przedsiębiorstw i konsumentów.

Istotne szacunki księgowe, na które mają wpływ te wyżej wymienione prognozy i związane z nimi niepewności, dotyczą przede wszystkim oczekiwanych strat kredytowych i ustalenia wartości odzyskiwalnej aktywów niefinansowych.

Szacunki i związane z nimi założenia podlegają bieżącej weryfikacji. Zmiany szacunków księgowych są ujęte prospektywnie począwszy od okresu, w którym dokonano zmiany szacunku.

Poniżej przedstawiono informacje o przyjętych założeniach oraz niepewności związanej z dokonywanymi szacunkami, które związane są ze znaczącym ryzykiem wystąpienia istotnych korekt w sprawozdaniu finansowym za kolejny okres sprawozdawczy.

Oczekiwane straty kredytowe

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy ma miejsce niewykonanie zobowiązania w oparciu o stosowaną definicję niewykonania zobowiązania. Przy czym definicja niewykonania zobowiązania wykorzystywana jest konsekwentnie w odniesieniu do wszystkich instrumentów finansowych,. Dla instrumentów finansowych, dla których nie zidentyfikowano niewykonania zobowiązania, Bank ocenia czy ryzyko kredytowe znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia.

Jeżeli na dzień bilansowy ryzyko kredytowe związane z instrumentem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, to Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu tego instrumentu finansowego w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym. W przeciwnym przypadku Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu instrumentu finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia.

Bank, w celu wyznaczenia oczekiwanych strat kredytowych wyodrębnia instrumenty finansowych indywidualnie znaczące, w szczególności: wszystkie aktywa finansowe wobec kredytobiorcy, dla którego łączne zaangażowanie Banku na datę bilansową przekracza przyjętą wartość progową 1 miliona złotych oraz restrukturyzowane instrumenty finansowe wobec dłużników będących przedsiębiorcami w rozumieniu art. 43 Kodeksu Cywilnego.

Dla wszystkich instrumentów finansowych indywidualnie znaczących, dla których na datę bilansową zidentyfikowano niewykonanie zobowiązania Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w ramach oceny indywidualnej. Ocena indywidualna przeprowadzana jest przez pracowników Banku i polega na indywidualnej weryfikacji niewykonana zobowiązania oraz prognozie przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z przejęcia zabezpieczeń, pomniejszonych o koszty przejęcia i sprzedaży lub z innych źródeł spłat. Bank przeprowadza regularne przeglądy mające na celu porównanie oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych i wykorzystanych do wyznaczenia indywidualnych oczekiwanych strat kredytowych z rzeczywistymi zrealizowanymi przepływami pieniężnymi.

Dla wszystkich pozostałych instrumentów finansowych tworzony jest odpis na w oczekiwane straty kredytowe zgodnie z MSSF 9, z uwzględnianiem prognoz i spodziewanych przyszłych warunków ekonomicznych w kontekście oceny ryzyka kredytowego.

Więcej informacji o przyjętych założeniach oraz niepewności związanej z dokonywanymi szacunkami w zakresie oczekiwanych strat kredytowych, jak również analizę wrażliwości szacunków dotyczących utraty wartości kredytów i pożyczek przedstawiono w Nocie 5.2.

Utrata wartości aktywów trwałych (w tym wartości firmy)

Na każdy dzień bilansowy Bank dokonuje oceny aktywów trwałych pod względem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku wartości firmy Bank dokonuje testu na utratę wartości firmy w okresach rocznych lub częściej, jeżeli występują przesłanki wskazujące na możliwość utraty wartości.

W przypadku istnienia takiej przesłanki, Bank dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej (danego aktywa bądź – w przypadku wartości firmy - wszystkich ośrodków wypracowujących środki pieniężne, których dotyczy dana wartość firmy). W sytuacji gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwanej. Wartość odzyskiwalna jest jedną z dwóch następujących wartości w zależności od tego, która z nich jest wyższa: wartość godziwa danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne, pomniejszona o koszty zbycia lub wartość użytkowa ustalana dla poszczególnych składników aktywów.

Oszacowanie wartości użytkowej składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne) wymaga przyjęcia założeń dotyczących między innymi przyszłych przepływów pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu danego składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne), ewentualnych zmian kwot lub terminów wystąpienia tych przepływów pieniężnych oraz innych czynników jak na przykład brak płynności. Przyjęcie odmiennych założeń dotyczących wyceny mogłoby mieć wpływ na wartość bilansową niektórych składników aktywów trwałych.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank dokonał oceny czy obecne warunki rynkowe oraz istniejąca niepewność w zakresie sytuacji makroekonomicznej spowodowanej COVID-19 mają wpływ na utratę wartości aktywów trwałych. W wyniku tej analizy nie stwierdzono konieczności dokonywania odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości aktywów trwałych, w tym wartości firmy. Główne założenia przyjęte do testu na utratę wartości firmy zostały przedstawione w Nocie 31.

Wycena instrumentów pochodnych, nie kwotowanych papierów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody i wynik

Wartość godziwą nieopcyjnych instrumentów pochodnych, papierów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody i wynik nie kwotowanych na aktywnym rynku wyznacza się stosując modele wyceny bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych. Opcje wyceniane są przy użyciu modeli wyceny opcji. Zmienne używane do wyceny obejmują w miarę możliwości dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków. Bank przyjmuje również założenia dotyczące ryzyka kredytowego kontrahenta, które wpływają na wycenę instrumentów. Zmiana tych założeń mogłaby mieć wpływ na wycenę instrumentów finansowych. Założenia przyjęte do wyceny do wartości godziwej zostały szczegółowo opisane w Nocie 5.7 „Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych”.

Rezerwy na programy określonych świadczeń

Główne założenia aktuarialne, przyjęte do szacowania rezerw na programy określonych świadczeń, jak również analiza wrażliwości zostały przedstawione w Nocie 42.

Rezerwy na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank dokonał aktualizacji oceny prawdopodobieństwa wpływu ryzyka prawnego dotyczącego walutowych kredytów hipotecznych w CHF na przyszłe oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowych oraz na prawdopodobieństwo wypływu środków pieniężnych.

Biorąc pod uwagę niejednolite orzecznictwo sądowe dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF oraz stosunkowo krótki okres danych historycznych dotyczących pozwów sądowych związanych z wyżej wymienionymi kredytami, oszacowanie przedmiotowej rezerwy wymagało przyjęcia przez Bank eksperckich założeń i wiąże się z istotną niepewnością.

Szczegóły dotyczące głównych założeń przyjętych do szacowania rezerw dotyczących ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych w CHF zostały zaprezentowane w Nocie 5.2.

Rezerwy dotyczące zwrotu prowizji w przypadku przedterminowej spłaty

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank dokonał aktualizacji oceny ryzyka prawnego wynikającego z wyroku TSUE dotyczącego kredytów konsumenckich i oszacował możliwą kwotę wypływu środków pieniężnych tytułem zwrotu prowizji do klienta w związku z przedterminową spłatą kredytów konsumenckich (dla kredytów przedpłaconych przed wyrokiem TSUE, tj. przed dniem 11 września 2019 roku).

Ponadto, w odniesieniu do ekspozycji bilansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank dokonał oszacowania możliwych przedpłat tych ekspozycji w przyszłości.

Przeprowadzone szacunki wymagały przyjęcia przez Bank eksperckich założeń dotyczących przede wszystkim skali reklamacji i kwot zwracanych dla kredytów przedpłaconych przed wyrokiem TSUE oraz oczekiwanej skali przedpłat i zwrotów w przyszłości dla ekspozycji bilansowych i wiążą się one z istotną niepewnością.

Szczegóły dotyczące oszacowanej rezerwy dotyczącej wcześniejszych spłat kredytów konsumenckich zostały zaprezentowane w Nocie 40.

4.3 Przeliczanie pozycji wyrażonych w walucie obcej

 Transakcje i salda

Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Zyski i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w rachunku zysków i strat.

 Różnice kursowe z tytułu pozycji niepieniężnych, takich jak instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane do aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ujmuje się łącznie ze zmianami wartości godziwej w rachunku zysków i strat.

 Różnice kursowe z tytułu pozycji niepieniężnych, takich jak instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane do aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody uwzględnia się w kapitale z aktualizacji wyceny.

Różnice kursowe z wyceny jednostek zagranicznych ujmuje się jako odrębny składnik kapitału własnego.

Wartość firmy powstająca w wyniku nabycia jednostki działającej za granicą oraz jakiekolwiek korekty wartości bilansowej aktywów i zobowiązań do wartości godziwej, powstałe w wyniku nabycia jednostki działającej za granicą traktuje się jako aktywa i zobowiązania jednostki działającej za granicą tj. wyraża się je w walucie funkcjonalnej jednostki działającej za granicą i przelicza po kursie zamknięcia, jak opisano wyżej.

4.4 Ustalanie wyniku finansowego

Przychody i koszty z tytułu odsetek

Jednostki Banku w rachunku zysków i strat ujawniają wszystkie przychody i koszty odsetkowe dotyczące instrumentów finansowych, wycenianych według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy.

Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy oraz płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach w okresie krótszym, do wartości bilansowej brutto aktywa finansowego lub do zamortyzowanego kosztu zobowiązania finansowego. Wyliczenie efektywnej stopy procentowej obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej.

Przychody z tytułu odsetek obejmują odsetki oraz prowizje otrzymane lub należne z tytułu kredytów, lokat międzybankowych i papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu ujęte w kalkulacji efektywnej stopy procentowej, kredytów i papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite lub przez wynik finansowy oraz instrumentów pochodnych zabezpieczających.

Przychody z tytułu odsetek oblicza się od wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, za wyjątkiem składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe („w Koszyku 3”) oraz zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (tzw. aktywa POCI). W momencie rozpoznania utraty wartości aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu lub wycenianych do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite, przychody odsetkowe ujmowane są dalej w rachunku zysków i strat, lecz liczone są od wartości brutto pomniejszonej o odpis na oczekiwane straty kredytowe. Koszty odsetek dotyczące zobowiązań z tytułu rachunków klientów oraz zobowiązań z tytułu emisji własnych papierów wartościowych ujmowane są w rachunku zysków i strat również z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.

Przychody i koszty z tytułu prowizji

Przychody z tytułu opłat i prowizji powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowanych przez Bank. Przychody i koszty z tytułu prowizji są rozliczane według następujących metod:

 opłaty i prowizje bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych lub zobowiązań (zarówno przychody jak i koszty) są rozliczane z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej oraz ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji przychodów lub kosztów odsetkowych i zostały opisane powyżej,

 opłaty i prowizje dotyczące kredytów i pożyczek o nieustalonych terminach płatności rat i nieustalonych zmianach oprocentowania, np. kredytów w rachunku bieżącym i kredytów z tytułu kart kredytowych są rozliczane w czasie metodą liniową przez okres życia produktu, którego dotyczą,

 pozostałe opłaty i prowizje związane z usługami finansowymi oferowanymi przez Bank (wykonanie operacji bankowych na rachunkach, operacje z tytułu obsługi kart płatniczych, bonusy od organizacji kartowych na pokrycie kosztów marketingowych związanych z kartami, działalność maklerska, factoringowa i akwizycja) oraz marże uzyskane na transakcjach walutowych z klientami Banku są rozpoznawane w rachunku zysków i strat w momencie wykonania usługi.

Przychody i koszty z tytułu bancassurance

Bank dokonuje podziału należnego wynagrodzenia z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z produktami kredytowymi na odrębne elementy, tj. dzieląc należne wynagrodzenie w proporcji, odpowiednio, wartości godziwej instrumentu finansowego oraz wartości godziwej usługi pośrednictwa, w stosunku do sumy tych wartości. Ustalając wartość godziwą poszczególnych elementów wynagrodzenia Bank opiera się w jak największym stopniu na danych rynkowych.

Poszczególne elementy wynagrodzenia Banku za sprzedaż produktów ubezpieczeniowych powiązanych z produktami kredytowymi są ujmowane w rachunku zysków i strat według następujących zasad:

 wynagrodzenie z tytułu instrumentu finansowego – jako element efektywnej stopy procentowej, stanowiąc część przychodów z tytułu odsetek,

 wynagrodzenie z tytułu wykonania usługi pośrednictwa – jednorazowo w momencie sprzedaży produktu ubezpieczeniowego, stanowiąc część przychodów z tytułu prowizji.

Dodatkowo Bank dokonuje szacunku części wynagrodzenia, która będzie zwracana w okresach po sprzedaży produktu ubezpieczeniowego (np. z tytułu rezygnacji przez Klienta z ubezpieczenia, wcześniejszej spłaty kredytu). Szacunek rezerwy na zwroty oparty jest na analizie historycznych informacji o rzeczywistych zwrotach w przeszłości oraz przewidywaniach, co do trendu zwrotów w przyszłości.

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy oraz wynik z pozycji wymiany

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy obejmuje:

 Wynik z pozycji wymiany - ustalany jest biorąc pod uwagę dodatnie i ujemne różnice kursowe, zarówno zrealizowane jak i niezrealizowane, wynikające z codziennej wyceny aktywów i zobowiązań walutowych po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez NBP i wpływające na przychody lub koszty z pozycji wymiany.

Ponadto, wynik z pozycji wymiany obejmuje punkty swapowe z transakcji pochodnych, które Bank zawiera w celu zapewnienia płynności w obcych walutach.

Do wyniku z pozycji wymiany zalicza się różnice kursowe z wyceny inwestycji netto w podmiotach zagranicznych w momencie zbycia tej inwestycji. Do momentu zbycia różnice kursowe z wyceny aktywów netto w podmiocie zagranicznym ujmowane są w pozycji „Pozostałe kapitały”.

 Wynik na instrumentach pochodnych, kredytach i pożyczkach udzielonych klientom oraz papierach wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy.

Wynik ten zawiera zyski i straty powstałe ze zbycia oraz zmian wartości godziwej aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy.

Wynik z tytułu odsetek oraz rozliczenia dyskonta bądź premii od wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy kredytów i pożyczek udzielonych klientom oraz dłużnych papierów wartościowych rozpoznawany jest jako wynik odsetkowy.

Wynik na pozostałych instrumentach finansowych wyznaczonych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Wynik ten zawiera zyski i straty powstałe ze zmian wartości godziwej aktywów i zobowiązań wyznaczonych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Wynik z tytułu naliczenia odsetek oraz rozliczenia dyskonta bądź premii od dłużnych papierów wartościowych wyznaczonych jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy rozpoznawany jest jako wynik odsetkowy.

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

Pozostałe przychody operacyjne obejmują głównie przychody z tytułu otrzymanych odszkodowań, przychody z leasingu operacyjnego, odzyskane koszty windykacji oraz przychody uboczne. Natomiast na pozostałe koszty operacyjne składają się głównie koszty rezerw na zobowiązania sporne, koszty rezerw na obecne i przyszłe ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF, odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości majątku trwałego i innych aktywów, koszty reklamacji klientów, zapłacone odszkodowania oraz koszty uboczne.

4.5 Wycena aktywów i zobowiązań finansowych, pochodne instrumenty finansowe

Aktywa finansowe

Na moment początkowego ujęcia aktywa finansowe są klasyfikowane do jednej z następujących kategorii:

 wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

 wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite,

 wyceniane do wartości godziwej przez wynik finansowy.

Powyższa klasyfikacja zależy od modelu biznesowego w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz charakterystyki umownych przepływów pieniężnych (tj. „kryterium SPPI”).

Bank wyodrębnia następujące modele biznesowe:

 model utrzymywane w celu uzyskiwania umownych przepływów pieniężnych,

 model utrzymywane w celu uzyskiwania umownych przepływów pieniężnych i w celu sprzedaży,

 model inny niż model utrzymywane w celu uzyskiwania umownych przepływów pieniężnych oraz model utrzymywane w celu uzyskiwania umownych przepływów pieniężnych i w celu sprzedaży.

Ocena modelu biznesowego

Ocena modelu biznesowego ma miejsce przy początkowym ujęciu aktywa (wyjątek stanowi moment pierwszego zastosowania MSSF 9 – wprowadzając Standard, Bank zaklasyfikował poszczególne Banku aktywów według modeli biznesowych stosowanych w Banku w dniu wprowadzenia Standardu, tj. w dniu 1 stycznia 2018 roku, a nie modeli stosowanych na dzień rozpoznania aktywów).

Kryterium modelu biznesowego odnosi się do sposobu, w jaki Bank zarządza swoimi aktywami finansowymi w celu generowania przepływów pieniężnych.

Bank dokonuje oceny celu modelu biznesowego, do którego przynależą określone aktywa finansowe z poziomu wyodrębnionych portfeli tych aktywów – przeprowadzenie tej analizy na poziomie portfeli aktywów stanowi wiarygodne odzwierciedlenie sposobu zarządzania działalnością biznesową w zakresie tych aktywów oraz analizy informacji z tej działalności przekazywanych kierownictwu Banku.

Ocena modelu biznesowego oparta jest o analizę następujących informacji dotyczących portfeli aktywów finansowych:

 przyjętych polityk oraz celów biznesowych w ramach danego portfela oraz ich wykonania w praktyce. W szczególności, ocenie podlega strategia kadry kierowniczej w zakresie pozyskiwania przychodów z tytułu kontraktowych płatności odsetkowych, utrzymywania określonego profilu stóp procentowych portfela, zarządzania luką płynności oraz pozyskiwania przepływów pieniężnych w wyniku sprzedaży aktywów finansowych,

 sposobu, w jaki oceniana jest dochodowość portfela oraz raportowana do Zarządu Banku,

 typów ryzyka, które wpływają na dochodowość i efektywność danego modelu biznesowego (oraz aktywów finansowych utrzymywanych w ramach tego modelu biznesowego) oraz sposobu zarządzania zidentyfikowanymi typami ryzyka,

 sposobu, w jaki wynagradzani są zarządzający działalnością biznesową w ramach danego modelu biznesowego – np. czy wynagrodzenie uzależnione jest od zmian wartości godziwej aktywów finansowych lub wartości pozyskanych kontraktowych przepływów pieniężnych,

 częstotliwości, wartości oraz momentu sprzedaży aktywów finansowych dokonanych we wcześniejszych okresach sprawozdawczych, przyczyn dokonania tych sprzedaży oraz oczekiwań co do przyszłej aktywności sprzedażowej. Jednakże, informacje dotyczące aktywności sprzedażowej analizowane są z uwzględnieniem całościowej oceny realizacji przez Bank przyjętego sposobu zarządzania aktywami finansowymi oraz generowania przepływów pieniężnych.

Przed podjęciem decyzji o zakwalifikowaniu portfela aktywów finansowych do modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych, Bank dokonuje przeglądu oraz oceny istotnych i obiektywnych danych ilościowych mających wpływ na przyporządkowanie portfeli aktywów do odpowiedniego modelu biznesowego, w szczególności:

 wartości sprzedaży aktywów finansowych dokonanych w ramach danych portfeli,

 częstotliwości dokonanych sprzedaży aktywów finansowych w ramach danych portfeli,

 analizy oczekiwań, co do planowanych przyszłych wartości sprzedaży aktywów finansowych oraz ich częstotliwości w ramach danych portfeli, analiza ta przeprowadzana jest na podstawie prawdopodobnych scenariuszy działalności biznesowej Banku w przyszłości.

Portfele aktywów finansowych, z których dokonywane są sprzedaże niewynikające ze wzrostu ryzyka kredytowego, spełniają założenia modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych pod warunkiem, że sprzedaże te:

 charakteryzują się niskim wolumenem (nawet przy relatywnie wysokiej częstotliwości dokonywania sprzedaży) lub

 są dokonywane sporadycznie – w wyniku wystąpienia zdarzeń jednorazowych, których ponowne zdarzenie się w przyszłości Bank, według profesjonalnego osądu, uznaje za mało prawdopodobne (nawet przy relatywnie wysokim wolumenie) lub

 mają one miejsce blisko terminu zapadalności sprzedawanych aktywów finansowych oraz uzyskany z takiej sprzedaży przychód jest zbliżony do wartości pozostałych do uzyskania kontraktowych przepływów pieniężnych, gdyby aktywo finansowe było utrzymywane w portfelu Banku do pierwotnego terminu zapadalności.

Z analizy wartości sprzedaży wyłączone są sprzedaże:

 wynikające ze wzrostu ryzyka kredytowego aktywów finansowych, niezależnie od ich częstotliwości oraz wolumenu,

 spowodowane zdarzeniami jednorazowymi, których ponowne zdarzenie się w przyszłości Bank, według profesjonalnego osądu, uznaje za mało prawdopodobne,

 dokonane blisko terminu zapadalności.

Model biznesowy utrzymywane w celu uzyskiwania umownych przepływów pieniężnych i w celu sprzedaży obejmuje portfel aktywów finansowych, którego celem jest w szczególności zarządzanie bieżącymi potrzebami płynnościowymi, utrzymanie założonego profilu rentowości i/lub dopasowanie czasu trwania aktywów i zobowiązań finansowych, a poziomy sprzedaży są wyższe niż dopuszczalne w modelu, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych.

Model biznesowy inny obejmuje aktywa finansowe przeznaczone do obrotu oraz inne aktywa nie spełniające kryteriów pozwalających zaklasyfikować do modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych lub modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych lub sprzedaż, a uzyskiwanie przepływów pieniężnych z odsetek i kapitału nie jest głównym celem biznesowym.

Ocena, czy kontraktowe przepływy pieniężne stanowią wyłącznie spłaty kapitału i odsetek od niespłaconej części kapitału (kryterium SPPI)

Na potrzeby dokonania oceny charakterystyki przepływów pieniężnych, „kapitał” definiowany jest jako wartość godziwa aktywa finansowego w momencie początkowego ujęcia. „Odsetki” definiowane są jako odzwierciedlenie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka kredytowego związanego z niespłaconą częścią kapitału oraz innych ryzyk i kosztów związanych ze standardową umową kredytową/papierem wartościowym (np. ryzykiem płynności czy kosztami administracyjnymi) oraz marży.

Podczas dokonywania oceny, czy kontraktowe przepływy pieniężne stanowią jedynie spłaty kapitału oraz odsetek, Bank poddaje analizie przepływy pieniężne instrumentu wynikające z umowy. Analiza ta uwzględnia ocenę, czy umowa zawiera jakiekolwiek zapisy, które mogłyby zmienić termin dokonywania płatności kontraktowych lub ich kwotę w taki sposób, że z ekonomicznego punktu widzenia, nie będą one stanowiły jedynie spłat kapitału oraz odsetek od niespłaconej części kapitału. Podczas dokonywania tej oceny, Bank bierze pod uwagę występowanie m.in.:

 zdarzeń warunkowych, które mogą zmienić kwotę lub moment dokonania płatności,

 elementu dźwigni finansowej (np. w konstrukcji oprocentowania występuje mnożnik większy od jedności),

 zapisów w zakresie przedłużenia umowy lub dokonania przedpłaty,

 zapisów ograniczających roszczenie Banku do przepływów pieniężnych generowanych przez określone aktywa (np. aktywa typu non-recourse),

 cech, które modyfikują odzwierciedlenie wartości pieniądza w czasie – np. niedopasowanie częstotliwości przeszacowania referencyjnej stopy procentowej do jej tenoru.

Test SPPI przeprowadzany jest dla każdego aktywa finansowego zaklasyfikowanego do modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych lub modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych lub sprzedaż na dzień początkowego ujęcia oraz na moment ostatniego istotnego aneksu zmieniającego charakterystykę umownych przepływów pieniężnych.

Bank przeprowadza test SPPI zbiorczo dla homogenicznych grup produktów standardowych lub na poziomie pojedynczego kontraktu dla produktów niestandardowych.

W przypadku zidentyfikowania modyfikacji wartości pieniądza w czasie w danym składniku aktywów finansowych, Bank zobowiązana jest do dokonania dodatkowej oceny (tzw. Benchmark Testu) mającej na celu ustalenie, czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty, poprzez ustalenie, jak różniłyby się (niezdyskontowane) przepływy pieniężne wynikające z umowy od (niezdyskontowanych) przepływów pieniężnych, które powstałyby, gdyby wartość pieniądza w czasie nie została zmodyfikowana (poziom referencyjny przepływów pieniężnych). Przeprowadzanie Benchmark Testu nie jest dopuszczalne w przypadku niektórych cech modyfikujących kontraktowe przepływy pieniężne, jak np. wbudowany element dźwigni.

Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Aktywa finansowe wyceniane są według zamortyzowanego kosztu jeżeli jednocześnie spełniają poniższe dwa kryteria:

 aktywa finansowe są częścią modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych z utrzymywanych aktywów,

 zgodnie z warunkami umowy aktywa finansowe w określonych terminach generują przepływy pieniężne, które stanowią jedynie spłaty kapitału i odsetek od niespłaconej części kapitału (spełnione jest kryterium SPPI).

Do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zalicza się należności od Banku Centralnego, należności od innych banków, kredyty i pożyczki udzielone klientom, inwestycyjne (lokacyjne) dłużne papiery wartościowe, należności z tytułu zakupu papierów wartościowych z przyrzeczeniem odsprzedaży (reverse-repo oraz buy-sell-back), spełniające kryteria opisane w poprzednim paragrafie.

W momencie początkowego ujęcia aktywa te są wyceniane w wartości godziwej powiększonej o koszty transakcji, które można bezpośrednio przypisać do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych.

Po początkowym ujęciu aktywa te są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Wyliczenie efektywnej stopy procentowej obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje, koszty transakcji oraz inne premie i dyskonta stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej.

Odsetki naliczone z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej rozpoznawane są w wyniku odsetkowym.

Od momentu rozpoznania utraty wartości odsetki wykazywane w rachunku wyników są kalkulowane od wartości netto aktywów finansowych, podczas gdy odsetki wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej są naliczane od wartości brutto. Odpisy z tytułu utraty wartości uwzględniają również część ekspozycji z tytułu naliczonych odsetek, którą Bank uważa za trudną do odzyskania.

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe pomniejszają wartość bilansową brutto aktywów, a drugostronnie ujmowane są w rachunku wyników w pozycji „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”.

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Aktywa finansowe (z wyłączeniem instrumentów kapitałowych) wyceniane są do wartości godziwej przez inne całkowite dochody, gdy jednocześnie spełniają dwa poniższe warunki oraz nie zostały wyznaczone do wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy:

 aktywa finansowe są częścią modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych oraz ze sprzedaży składników aktywów finansowych,

Do aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody zalicza się inwestycyjne (lokacyjne) dłużne papiery wartościowe oraz kredyty i pożyczki udzielone klientom, spełniające kryteria opisane w poprzednim paragrafie.

Odsetki naliczone z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej rozpoznawane są w wyniku odsetkowym.

Skutki zmian wartości godziwej ujmowane są w innych całkowitych dochodach do momentu wyłączenia składnika aktywów ze sprawozdania z sytuacji finansowej, kiedy skumulowany zysk/strata ujmowane są w rachunku zysków i strat w pozycji „Zysk (strata) wynikający z zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez wynik finansowy”.

Odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu aktywów finansowych, które są wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się w innych całkowitych dochodach i nie obniża wartości bilansowej składnika aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Drugostronnie odpis ujmuje się w rachunku wyników w pozycji „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”.

Aktywa nabyte lub udzielone z rozpoznaną utratą wartości (POCI)

Dodatkowo Bank wyodrębnia kategorię aktywów nabytych lub udzielonych z utratą wartości (aktywa POCI – ang. purchased or originated credit-impaired asset). Aktywa POCI to aktywa finansowe, które w momencie początkowego ujęcia mają stwierdzoną utratę wartości. Aktywa finansowe, które zostały zaklasyfikowane jako POCI w momencie początkowego ujęcia, powinny być traktowane jako POCI we wszystkich następnych okresach do momentu ich zaprzestania ujmowania (derecognition).

Aktywa POCI mogą powstać poprzez:

 nabycie kontraktu spełniającego definicję POCI (np. w wyniku połączenia z inną jednostką lub kupna portfela),

 zawarcie kontraktu, który jest POCI w momencie pierwotnego udzielenia (np. udzielenie kredytu klientowi w złej kondycji finansowej),

 modyfikację kontraktu (np. w toku restrukturyzacji) kwalifikującą ten kontrakt do wyłączenia ze sprawozdania z sytuacji finansowej, w wyniku której powstaje nowy kontrakt spełniający definicję POCI. Warunki kwalifikujące kontrakt do wyłączenia ze sprawozdania z sytuacji finansowej opisano poniżej.

Przy początkowym ujęciu aktywa POCI ujmowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w ich wartości godziwej, w szczególności nie posiadają one rozpoznanego odpisu z tytułu ryzyka kredytowego.

Aktywa POCI nie stanowią odrębnej kategorii księgowej aktywów finansowych. Są one klasyfikowane do kategorii księgowych zgodnie z ogólnymi zasadami klasyfikacji aktywów finansowych. Kategorie, w których mogą występować aktywa POCI to kategoria aktywów finansowych wycenianych metodą zamortyzowanego kosztu oraz aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Inwestycje w instrumenty kapitałowe

W zakresie inwestycji w instrumenty kapitałowe nieprzeznaczone do obrotu, Bank może dokonać nieodwołalnego wyboru prezentowania zmian w ich wartości godziwej w innych całkowitych dochodach. Bank podejmuje decyzję w tym zakresie na podstawie indywidualnej analizy każdej z inwestycji. W przypadku skorzystania z opcji wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, zyski i straty z wyceny nigdy nie podlegają reklasyfikacji do rachunku zysków i strat. W przypadku sprzedaży inwestycji kapitałowej wyznaczonej do wyceny przez inne całkowite dochody, wynik ze sprzedaży jest przenoszony do pozycji „Pozostałe kapitały rezerwowe”.

Inwestycje kapitałowe niewyznaczone do wyceny przez inne całkowite dochody przy początkowym ujęciu wycenia się w wartości godziwej przez wynik finansowy. Zmiany wyceny do wartości godziwej takich inwestycji, jak również wynik ze sprzedaży, ujmuje się w rachunku wyników w pozycji „Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz wynik z pozycji wymiany”.

Dywidendy z tytułu instrumentów kapitałowych, zarówno wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, jak i wyznaczonych do wyceny przez inne całkowite dochody, są wykazywane w rachunku zysków i strat w momencie ustanowienia prawa Banku do otrzymania płatności.

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Do kategorii tej Bank kwalifikuje instrumenty pochodne (nie będące instrumentami zabezpieczającymi), dłużne i kapitałowe papiery wartościowe, pożyczki i należności, które nabyto lub zaliczono do tej kategorii z zamiarem sprzedaży w krótkim terminie. Ponadto kategoria ta obejmuje aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu, które nie spełniają kryterium SPPI.

Ponadto, w momencie początkowego ujęcia, Bank może nieodwołalnie wyznaczyć wybrane aktywa finansowe spełniające kryteria wyceny według zamortyzowanego kosztu oraz w wartości godziwej przez inne całkowite dochody do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, jeżeli pozwoli to wyeliminowanie lub istotne ograniczenie niedopasowania księgowego, które miałoby miejsce w przypadku przyjęcia dla tych aktywów innej kategorii wyceny.

Zmiany wartości godziwej składnika aktywów w okresie pomiędzy datą zawarcia i datą rozliczenia transakcji ujmowane są analogicznie jak dla posiadanego składnika aktywów.

Kredyty i pożyczki ujmowane są w momencie wypłaty gotówki na rzecz kredytobiorcy.

Pochodne instrumenty finansowe są zawsze ujmowane lub wyłączane z ksiąg rachunkowych na dzień zawarcia transakcji.

Reklasyfikacja aktywów finansowych

Aktywa finansowe nie ulegają reklasyfikacji w okresach sprawozdawczych następujących po początkowym ujęciu, z wyjątkiem okresu sprawozdawczego następującego po dokonaniu przez Bank zmiany modelu biznesowego w zakresie zarządzania określonymi aktywami finansowymi.

Przeklasyfikowanie aktywów finansowych ma zastosowanie prospektywnie od dnia przeklasyfikowania – bez przekształcenia rozpoznanych w poprzednich okresach zysków lub strat (w tym zysków lub strat z tytułu utraty wartości) lub przychodów odsetkowych.

Za zmianę modelu biznesowego nie uważa się:

 zmiany zamiarów związanych z konkretnymi aktywami finansowymi (nawet w przypadku znacznych zmian warunków rynkowych),

 tymczasowego zaniku określonego rynku aktywów finansowych,

 przeniesienia aktywów finansowych między segmentami jednostki stosującymi różne modele biznesowe.

Modyfikacje aktywów finansowych

Jeżeli warunki umowy aktywa finansowego ulegają zmianie, Bank dokonuje oceny, czy przepływy pieniężne generowane przez zmodyfikowane aktywo różnią się istotnie od tych generowanych przez to aktywo przed modyfikacją warunków jego umowy. Jeżeli zidentyfikowana zostaje istotna różnica, pierwotne aktywo finansowe zostaje usunięte ze sprawozdania z sytuacji finansowej, a zmodyfikowane aktywo finansowe zostaje ujęte w księgach w jego wartości godziwej. Przychód lub koszt powstały na dzień ustalenia skutków istotnej modyfikacji rozpoznawany jest w rachunku zysków i strat w pozycji „Zysk (strata) z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez wynik finansowy”.

Jeżeli przepływy pieniężne generowane przez zmodyfikowane aktywo wyceniane według zamortyzowanego kosztu nie są istotnie różne od pierwotnych przepływów pieniężnych, modyfikacja nie powoduje usunięcia aktywa finansowego ze sprawozdania z sytuacji finansowej. W tym przypadku, Bank oblicza na nowo wartość bilansową brutto aktywa finansowego, a wynik powstały na nieistotnej modyfikacji ujmowany jest w przychodzie odsetkowym. Informacje ilościowe dotyczące aktywów finansowych, które podlegały modyfikacji nie powodującej wyłączenia ze sprawozdania z sytuacji finansowej przedstawiono w Nocie 5.2 „Ryzyko kredytowe”.

Ocena, czy dana modyfikacja aktywów finansowych jest modyfikacją istotną czy nieistotną zależy od spełnienia kryteriów jakościowych i ilościowych.

Bank przyjął następujące kryteria jakościowe dla określenia istotnych modyfikacji:

 przewalutowanie, o ile nie wynika z istniejących postanowień umownych lub wymogów obowiązujących regulacji prawnych,

 zmiana (zastąpienie) dłużnika, z wyłączeniem dodania/odejścia solidarnego dłużnika lub przejęcia kredytu w spadku,

 konsolidacja kilku ekspozycji w jedną w ramach aneksu lub umowy ugody/restrukturyzacji,

 zmiana rodzaju oprocentowania ze stałego na zmienne lub na odwrót.

Wystąpienie przynajmniej jednego w tych kryteriów skutkuje wystąpieniem istotnej modyfikacji.

Bank przyjął następujące kryteria ilościowe dla określenia istotnych modyfikacji:

 przedłużenie okresu kredytowania o co najmniej 1 rok i co najmniej podwojenie rezydualnego okresu do zapadalności pierwotnej (spełnienia obu warunków łącznie) dla Koszyka 1 i Koszyka 2, lub

 podwyższenie aktualnej kwoty kredytu/limitu o co najmniej 10% dla Koszyka 1 i Koszyka 2 lub podwyższenie aktualnej kwoty kredytu/limitu dla umowy w Koszyku 3.

Jeżeli warunki umowy aktywa finansowego są modyfikowane, a modyfikacja nie powoduje usunięcia tego aktywa ze sprawozdania z sytuacji finansowej, określenia, czy ryzyko kredytowe danego składnika aktywów istotnie wzrosło, dokonuje się poprzez porównanie:

 dożywotniego PD na datę sprawozdawczą, opartego na zmodyfikowanych warunkach, z

 dożywotnim PD oszacowanym na podstawie danych obowiązujących na datę początkowego ujęcia i pierwotnych warunków umownych.

W przypadku modyfikacji aktywów finansowych, Bank analizuje, czy modyfikacja poprawiła lub przywróciła zdolność Banku do pobierania odsetek i kapitału. W ramach tego procesu Bank ocenia zdolności płatnicze pożyczkobiorcy w stosunku do zmodyfikowanych warunków umownych.

Utrata wartości aktywów finansowych

Składnik aktywów finansowych jest dotknięty utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe jeżeli wystąpiło zdarzenie, jedno lub więcej, mające ujemny wpływ na szacowane przyszłe przepływy pieniężne w ramach tego składnika aktywów finansowych. Do dowodów utraty wartości składnika aktywów finansowych ze względu na ryzyko kredytowe zalicza się dające się zaobserwować dane na temat następujących zdarzeń:

1) znacznych trudności finansowych emitenta lub pożyczkobiorcy,

2) naruszenia umowy, takiego jak zdarzenie niewykonania zobowiązania lub niedokonanie płatności w wymaganym terminie,

3) przyznania pożyczkobiorcy przez pożyczkodawcę(-ów), ze względów ekonomicznych lub umownych wynikających z trudności finansowych pożyczkobiorcy, udogodnienia (udogodnień), którego(-ych) w innym przypadku pożyczkodawca(-cy) by nie udzielił (-li),

4) staje się prawdopodobne, że nastąpi upadłość lub inna reorganizacja finansowa pożyczkobiorcy,

5) zaniku aktywnego rynku na dany składnik aktywów finansowych ze względu na trudności finansowe,

6) kupna lub powstania składnika aktywów finansowych z dużym dyskontem odzwierciedlającym poniesione straty kredytowe.

Bank ujmuje odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu składnika aktywów finansowych, który jest wyceniany według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, należności z tytułu leasingu finansowego, składnika aktywów z tytułu umów lub zobowiązania do udzielenia pożyczki oraz umowy gwarancji finansowych.

Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z instrumentem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu tego instrumentu finansowego w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.

Na każdy dzień sprawozdawczy Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu instrumentu finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia.

Dla instrumentów finansowym w Koszyku 3, Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia takich instrumentów.

Bank ujmuje w wyniku finansowym, jako zysk lub stratę z tytułu utraty wartości, kwotę oczekiwanych strat kredytowych (lub kwotę rozwiązanej rezerwy), jaka jest wymagana, aby dostosować odpis na oczekiwane straty kredytowe na dzień sprawozdawczy do kwoty, którą należy ująć zgodnie z niniejszym rozdziałem.

W odniesieniu do zobowiązań do udzielenia pożyczki oraz umów gwarancji finansowych, dzień w którym Bank staje się stroną nieodwołalnego zobowiązania, uznaje się za datę początkowego ujęcia do celów stosowania wymogów w zakresie utraty wartości.

Od początkowego ujęcia aktywów POCI, Bank ujmuje skumulowane zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie ich życia jako odpisy z tytułu zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. Na każdy dzień sprawozdawczy Bank ujmuje w wyniku finansowym kwotę zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia jako zysk lub stratę z tytułu utraty wartości. Bank ujmuje korzystne zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia jako zysk z tytułu utraty wartości, nawet jeśli oczekiwane straty kredytowe w całym okresie życia są niższe niż kwota oczekiwanych strat kredytowych, które zostały uwzględnione w kalkulacji oczekiwanych przepływów pieniężnych w momencie początkowego ujęcia.

Bank wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia z tytułu:

1) należności z tytułu dostaw i usług lub aktywa z tytułu umów wynikających z transakcji, które są objęte zakresem MSSF 15,

2) należności wynikających z transakcji, które są objęte zakresem MSSF 16 (innych niż należności z tytułu leasingu finansowego).

Dla instrumentów kapitałowych nie są rozpoznawane oczekiwane straty kredytowe.

Metodykę kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych opisano szczegółowo w punkcie „Charakterystyka modelu tworzenia odpisów aktualizacyjnych” w Nocie 5.2.

Pochodne instrumenty finansowe i rachunkowość zabezpieczeń

Bank zawiera operacje na pochodnych instrumentach finansowych: transakcje dotyczące walut (typu spot, forward, swap walutowy, opcje walutowe, CIRS), transakcje na stopę procentową (FRA, IRS, CAP), transakcje pochodne bazujące na kursach papierów wartościowych, wartości indeksów akcji i towarów. Pochodne instrumenty finansowe są początkowo ujmowane w wartości godziwej w dniu zawarcia transakcji, a następnie wyceniane do wartości godziwej na każdy dzień bilansowy. Wartość godziwą ustala się w oparciu o notowania instrumentów na aktywnych rynkach oraz w oparciu o techniki wyceny, w tym modele bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych oraz modele wyceny opcji, w zależności od tego, który ze sposobów wyceny jest właściwy.

Dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych prezentowana jest w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji „Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) lub „Instrumenty zabezpieczające” po stronie aktywów, a ujemna – w pozycji „Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) lub „Instrumenty zabezpieczające” po stronie zobowiązań.

W przypadku umów nie będących instrumentami finansowymi, których składnikiem jest instrument spełniający powyższe warunki, wycenę wbudowanego instrumentu pochodnego zalicza się odpowiednio do aktywów lub zobowiązań z tytułu pochodnych instrumentów finansowych w korespondencji z rachunkiem zysków i strat zgodnie z zasadami wyceny instrumentów pochodnych.

Sposób ujmowania zmian wartości godziwej zależy od tego czy dany instrument pochodny jest zaliczony do portfela przeznaczonego do obrotu lub czy dany instrument jest wyznaczony jako instrument zabezpieczający.

Zmiany w wycenie do wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych zaklasyfikowanych do portfela przeznaczonego do obrotu odnoszone są do rachunku zysków i strat.

Bank wyznacza niektóre instrumenty pochodne jako pozycje zabezpieczające w rachunkowości zabezpieczeń. Bank podjął decyzję, aby skorzystać z wyboru jaki daje MSSF 9 i kontynuuje stosowanie zasad rachunkowości zabezpieczeń zgodnych z MSR 39. Decyzja ta ma zastosowanie do wszystkich relacji zabezpieczających, dla których Bank stosuje i będzie stosował rachunkowość zabezpieczeń w przyszłości. Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej (fair value hegde) oraz przepływów pieniężnych (cash flow hedge).

Zasady rachunkowości dla zabezpieczenia wartości godziwej (fair value hedge)

Zmiany w wycenie do wartości godziwej instrumentów finansowych wyznaczonych jako pozycje zabezpieczane odnoszone są – w części wynikającej z zabezpieczanego ryzyka – do rachunku zysków i strat. W pozostałej części zmiany wyceny bilansowej księgowane są zgodnie z ogólnymi zasadami dla danej klasy instrumentów finansowych.

Zmiany w wycenie do wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych wyznaczonych jako pozycja zabezpieczająca w rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej są w całości księgowane w rachunku zysków i strat w tej samej pozycji, w której są prezentowane wyniki zmiany wartości pozycji zabezpieczanej tj w pozycji „Wynik z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej”.

Wynik odsetkowy na instrumentach pochodnych zabezpieczających odsetkowe pozycje zabezpieczane prezentowany jest w marży odsetkowej.

Bank zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń, jeśli instrument zabezpieczający wygasa, zostaje sprzedany, rozwiązany lub wykonany (zastąpienia jednego instrumentu zabezpieczającego drugim lub przedłużenia terminu ważności danego instrumentu zabezpieczającego nie uważa się za wygaśnięcie lub rozwiązanie, jeśli takie zastąpienie lub przedłużenie terminu stanowi część udokumentowanej strategii zabezpieczania przyjętej przez jednostkę), zabezpieczenie przestaje spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń albo Bank unieważnia powiązanie zabezpieczające.

Korekta z tytułu zabezpieczanego ryzyka na odsetkowej pozycji zabezpieczanej jest amortyzowana do rachunku zysków i strat nie później niż w momencie zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń.

Zasady rachunkowości dla zabezpieczenia przepływów pieniężnych (cash flow hedge)

Zmiany w wycenie do wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych wyznaczonych jako instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne odnoszone są:

 bezpośrednio do pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie,

 do pozycji rachunku zysków i strat „Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz wynik z pozycji wymiany” w części stanowiącej nieefektywną część zabezpieczenia.

Kwoty ujęte w „Kapitale z aktualizacji wyceny” przenoszone są do rachunku zysków i strat w tym okresie, w którym zabezpieczana pozycja ma wpływ na rachunek zysków i strat i są prezentowane w tych samych liniach, co poszczególne komponenty wyceny pozycji zabezpieczanej, tj. wynik odsetkowy na instrumentach pochodnych zabezpieczających w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych jest prezentowany w marży odsetkowej, a wynik z tytułu rewaluacji walutowej jest prezentowany w wyniku z pozycji wymiany.

Bank zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń, gdy instrument zabezpieczający wygasa lub zostaje sprzedany bądź gdy unieważnia powiązania zabezpieczające bądź gdy zabezpieczenie przestaje spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń. W takim przypadku łączne zyski lub straty na instrumencie zabezpieczającym, początkowo ujęte w „Kapitale z aktualizacji wyceny”, jeżeli zabezpieczenie było skuteczne, nadal są wykazywane w kapitale, aż do zajścia prognozowanej transakcji i ujęcia jej w rachunku zysków i strat.

Jeżeli zawarcie prognozowanej transakcji nie jest uznawane za prawdopodobne, łączne zyski lub straty ujęte w „Kapitale z aktualizacji wyceny” przenoszone są do rachunku zysków i strat danego okresu.

Zobowiązania finansowe

Bank klasyfikuje zobowiązania finansowe, inne niż umowy gwarancji finansowych oraz zobowiązania do udzielenia pożyczki, jako wycenianie według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Do zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu zaliczane są zobowiązania wobec banków i klientów, zaciągnięte przez Bank pożyczki, wyemitowane własne dłużne papiery wartościowe oraz zobowiązania podporządkowane.

Wyłączanie składników aktywów i zobowiązań finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej

Składnik aktywów finansowych jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji finansowej w momencie, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub w momencie, gdy Bank przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych w transakcji, w której Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane ze składnikiem aktywów finansowych.

Bank wyłącza należności z tytułu kredytu/pożyczki lub jej części ze sprawozdania z sytuacji finansowej, gdy dokona sprzedaży. Dodatkowo Bank spisuje należności w ciężar rezerw (całkowicie lub częściowo), gdy nie oczekuje dalszych przepływów dla danej należności z tytułu kredytu/pożyczki, a także gdy dokona bezwarunkowego umorzenia wierzytelności.

Wartość kontraktowych przepływów pieniężnych wymaganych umowami aktywów finansowych, które zostały spisane w 2020 roku i nadal podlegają procesom egzekucyjnym na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 583 203 tys. złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku wynosi 581 666 tys. złotych).

Skumulowane zyski lub straty, które zostały wykazane w innych dochodach całkowitych z tytułu instrumentów kapitałowych wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej przez inne dochody całkowite nie są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie usunięcia tych instrumentów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej.

Bank wyłącza z ksiąg rachunkowych składnik zobowiązań finansowych lub jego część w przypadku, gdy zobowiązanie wygasło. Zobowiązanie wygasa, gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł termin jego dochodzenia.

Umowy sprzedaży i odkupu

Transakcje repo i reverse-repo oraz transakcje sell-buy back i buy-sell back są operacjami sprzedaży lub kupna papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży w umownym terminie i po określonej cenie.

Transakcje sprzedaży papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu (repo oraz sell-buy back) na moment zawarcia ujmuje się w zobowiązaniach wobec innych banków lub zobowiązaniach wobec klientów, w zależności od kontrahenta transakcji. Zakupione papiery wartościowe z przyrzeczeniem odsprzedaży (reverse-repo oraz buy-sell back) ujmuje się jako należności od banków lub kredyty i pożyczki udzielone klientom, w zależności od kontrahenta transakcji.

Różnica między ceną sprzedaży i odkupu jest traktowana odpowiednio jako koszty/przychody odsetkowe i rozliczana jest w czasie trwania umowy z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.

Ujęcie rezerwy na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF

W odniesieniu do ekspozycji walutowych kredytów hipotecznych w CHF niespłaconych na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank uznaje, że ryzyko prawne ma wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowej, a kwota rezerwy jest różnicą pomiędzy oczekiwanymi przepływami pieniężnymi z danej ekspozycji, a przepływami kontraktowymi.

W związku z powyższym Bank przyjmuje podejście, iż kwota rezerwa dotycząca ekspozycji kredytowych niespłaconych na dzień 31 grudnia 2020 roku (obejmujących pozwy istniejące i możliwe przyszłe) ujmowana jest w „Odpisach aktualizujących wartość należności kredytowych” (w korespondencji z pozycją „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe).

W przypadku części rezerwy dotyczącej spłaconych walutowych kredytów hipotecznych w CHF (obejmujących pozwy istniejące i możliwe przyszłe) kwota rezerwy jest ujmowana jako „Rezerwy” w korespondencji z „Pozostałymi kosztami operacyjnymi”.

Bank dokonuje szacunku rezerw na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF zgodnie z metodologią opisaną w Nocie 5.2.

4.6 Wycena pozostałych pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej

Wartości niematerialne

Wartość firmy

Wartość firmy stanowi nadwyżkę kosztu nabycia nad wartością godziwą nabytych aktywów, przejętych zobowiązań i zobowiązań warunkowych jednostki zależnej, stowarzyszonej lub współkontrolowanej. Po początkowym ujęciu, wartość firmy jest wykazywana według ceny nabycia pomniejszonej o wszelkie skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Utrata wartości ustalana jest poprzez oszacowanie odzyskiwalnej wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne, którego dotyczy dana wartość firmy.

W przypadku, gdy odzyskiwalna wartość ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa niż wartość bilansowa, tworzony jest odpis z tytułu utraty wartości. Stwierdzona w wyniku przeprowadzonych testów utrata wartości nie podlega odwróceniu.

Wartość firmy powstała w wyniku nabycia spółek zależnych ujmuje się w ramach wartości niematerialnych, a wartość firmy powstała w wyniku nabycia spółek stowarzyszonych lub współkontrolowanych ujmuje się w ramach pozycji „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych”.

Inne wartości niematerialne

Wartości niematerialne są kontrolowanymi przez Bank zasobami majątkowymi nie mającymi formy fizycznej, identyfikowalnymi i powodującymi w przyszłości wpływ korzyści ekonomicznych dla Banku, powiązanych bezpośrednio z tymi aktywami.

Głównie są to:

 licencje na oprogramowanie komputerowe,

 autorskie prawa majątkowe,

 koszty zakończonych prac rozwojowych.

Wartości niematerialne początkowo ujmowane są według ceny nabycia. Późniejsza wycena wartości niematerialnych jest według ceny nabycia/kosztu wytworzenia pomniejszonego o umorzenie oraz odpisy z tytułu utraty wartości.

Wartości niematerialne o określonym okresie użytkowania podlegają amortyzacji przez szacowany okres użyteczności tego składnika. Nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych składnika wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania.

Wszystkie wartości niematerialne podlegają okresowym przeglądom w celu weryfikacji, czy nie wystąpiły istotne przesłanki utraty wartości, które wymagałyby przeprowadzenia testu na utratę wartości oraz dokonania odpisu z tytułu utraty wartości.

W przypadku wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania oraz jeszcze nie przyjętych do użytkowania, test utraty wartości przeprowadzany jest raz w roku oraz dodatkowo, gdy występują przesłanki wskazujące na możliwość wystąpienia utraty wartości.

Rzeczowe aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe stanowią kontrolowane środki trwałe oraz nakłady na ich budowę. Do środków trwałych zaliczane są składniki rzeczowych aktywów trwałych o przewidywanym okresie wykorzystywania dłuższym niż rok, które są utrzymywane z uwagi na ich wykorzystanie na własne potrzeby.

Składniki rzeczowych aktywów trwałych wykazywane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszone o wartość skumulowanej amortyzacji oraz odpisy z tytułu utraty wartości.

Każda część składowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych, której cena nabycia lub koszt wytworzenia jest istotny w porównaniu z ceną nabycia lub kosztem wytworzenia całej pozycji jest amortyzowana osobno. Bank alokuje początkową wartość pozycji rzeczowych aktywów trwałych na jej istotne części.

Koszty modernizacji rzeczowych aktywów trwałych odpowiednio zwiększają ich wartość bilansową lub są ujmowane jako oddzielny składnik rzeczowych aktywów trwałych tylko wtedy, gdy prawdopodobne jest, że z tytułu tych nakładów nastąpi wpływ korzyści ekonomicznych do Banku, a koszt tych nakładów można wiarygodnie zmierzyć.

Koszty napraw i utrzymania rzeczowych aktywów trwałych obciążają rachunek zysków i strat w okresie sprawozdawczym, w którym zostały poniesione.

Koszty finansowania zewnętrznego, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów, są częścią ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. Pozostałe koszty finansowania zewnętrznego są ujmowane jako koszt.

Odpisy amortyzacyjne

Odpisy amortyzacyjne rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz nieruchomości inwestycyjnych dokonywane są metodą liniową przez przewidywany okres ich użyteczności ekonomicznej. Wartość podlegająca amortyzacji jest to cena nabycia lub koszt wytworzenia danego aktywa pomniejszona o wartość końcową składnika. Stawki amortyzacji i wartość końcowa składników ustalone dla celów bilansowych są okresowo weryfikowane, przy czym rezultaty weryfikacji skutkują w okresie, w którym weryfikację przeprowadzono.

Bilansowe stawki amortyzacyjne stosowane dla podstawowych grup rzeczowych aktywów trwałych, nieruchomości inwestycyjnych oraz wartości niematerialnych są następujące:

a) stawki amortyzacji stosowane dla środków trwałych

Budynki i budowle oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego i spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego	1,5% – 10,0%
Urządzenia techniczne i maszyny	4,5% – 30,0%
Środki transportu	7% – 20,0%

b) stawki amortyzacji dla wartości niematerialnych

Licencje na programy komputerowe, prawa autorskie	12,5% – 50,0%
Poniesione koszty zakończonych prac rozwojowych	33,3%
Pozostałe wartości niematerialne	20% - 33,3%

c) stawki amortyzacji dla nieruchomości inwestycyjnych

Budynki i budowle

1,5% – 10,0%

Nie amortyzuje się gruntów, środków trwałych w budowie oraz nakładów na wartości niematerialne.

Wartość amortyzacji obciąża rachunek zysków i strat w pozycji „Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych”, natomiast odpis z tytułu utraty wartości obciąża rachunek zysków i strat w pozycji „Pozostałe koszty operacyjne”.

Nieruchomości inwestycyjne

Nieruchomości inwestycyjne są ujmowane początkowo według ceny nabycia z uwzględnieniem kosztów transakcji. Po początkowym ujęciu nieruchomości inwestycyjne są wyceniane zgodnie z wymogami modelu ceny nabycia.

Nieruchomości inwestycyjne są wyłączane ze sprawozdania z sytuacji finansowej w przypadku ich zbycia lub w przypadku stałego wycofania danej nieruchomości inwestycyjnej z użytkowania, gdy nie są spodziewane żadne przyszłe korzyści z jej sprzedaży. Wszelkie zyski lub straty wynikające z usunięcia nieruchomości inwestycyjnej ze sprawozdania z sytuacji finansowej są ujmowane w rachunku zysków i strat w tym okresie, w którym dokonano takiego usunięcia.

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i działalność zaniechana

Do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży klasyfikuje się aktywa, których wartość bilansowa ma zostać odzyskana w drodze ich odsprzedaży, a nie dalszego wykorzystania. Jako przeznaczone do sprzedaży klasyfikowane są jedynie aktywa dostępne do natychmiastowej sprzedaży w bieżącym stanie, których sprzedaż jest wysoce prawdopodobna, tzn. zdecydowano o wypełnieniu planu sprzedaży danego składnika aktywów, rozpoczęto aktywny program znalezienia nabywcy i zakończenia planu zbycia. Ponadto, taki składnik aktywów jest oferowany do sprzedaży po cenie, która jest racjonalna w odniesieniu do jego bieżącej wartości godziwej i oczekuje się, że sprzedaż zostanie ujęta jako sprzedaż zakończona w czasie jednego roku od dnia zaklasyfikowania składnika aktywów do tej kategorii.

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży ujmuje się w kwocie niższej z wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia tych aktywów. Dla aktywów zaklasyfikowanych do tej kategorii nie nalicza się amortyzacji.

Działalność zaniechana jest częścią działalności Banku, która stanowi odrębną ważną dziedzinę działalności lub geograficzny obszar działalności, którą zbyto lub przeznaczono do sprzedaży lub wydania, albo jest to jednostka zależna nabyta wyłącznie w celu odsprzedaży. Klasyfikacji do działalności zaniechanej dokonuje się na skutek zbycia lub wtedy, gdy działalność spełnia kryteria zaklasyfikowania jako przeznaczonej do sprzedaży. W przypadku, gdy działalność jest zaklasyfikowana jako zaniechana, dane porównawcze do rachunku zysków i strat są przekształcane tak, jakby działalność została zaniechana na początku okresu porównawczego.

Leasing

W dacie zawarcie umowy Bank ocenia, czy umowa jest leasingiem, czy zawiera leasing. Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie.

Bank jest stroną umów leasingowych, na podstawie których przyjmuje prawo do odpłatnego użytkowania składnika aktywów przez dany okres.

Bank jest również stroną umów leasingowych, na podstawie których przekazuje prawo do odpłatnego użytkowania składnika aktywów przez dany okres.

Bank jako leasingobiorca

Bank jako leasingobiorca ujmuje umowę leasingu jako składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania i odpowiadające mu zobowiązanie z tytułu leasingu w dacie, gdy przedmiot leasingu jest dostępny do wykorzystania. Każda płatność leasingowa jest alokowana między zobowiązanie oraz naliczone odsetki od zobowiązania. Koszt z tytułu odsetek jest ujmowany w rachunku zysków i strat przez okres leasingu, aby uzyskać stałą okresową stopę procentową od pozostałego salda zobowiązania z tytułu leasingu. Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania jest amortyzowany metodą liniową przez krótszy z dwóch okresów: okres użytkowania tego składnika aktywów lub okres leasingu. Składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania są ujmowane przez Bank w pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej „Rzeczowe aktywa trwałe”, a zobowiązania z tytułu leasingu – w pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej „Zobowiązania wobec klientów” bądź „Zobowiązania wobec innych banków”.

Składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania są wyceniane według kosztu, obejmującego:

 kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,

 wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,

 wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę (tj. koszty krańcowe uzyskania leasingu), oraz

 szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, jeżeli leasingobiorca zaciąga zobowiązanie w odniesieniu do tych kosztów.

W dacie rozpoczęcia leasingu Bank jako leasingobiorca wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu w wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie. Zobowiązanie z tytułu leasingu zawiera bieżącą wartość następujących opłat leasingowych:

 stałe opłaty leasingowe pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,

 zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki,

 kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,

 cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz

 kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.

Opłaty leasingowe są dyskontowane przy użyciu stopy procentowej leasingu, jeśli można ją łatwo ustalić, bądź krańcowej stopy procentowej Banku.

Po dacie rozpoczęcia leasingu, Bank uwzględnia zmiany w opłatach leasingowych (wynikające m.in. ze zmian w indeksie, stawce, okresie leasingu), dokonując aktualizacji wyceny zobowiązań z tytułu leasingu i odpowiedniej korekty składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania.

Bank nie rozpoznaje aktywów z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązań z tytułu leasingu dla krótkoterminowych umów leasingu oraz umów leasingu aktywów o niskiej wartości. Płatności związane z krótkoterminowymi umowami leasingu i leasingami aktywów o niskiej wartości są ujmowane liniowo jako koszt w rachunku zysków i strat. Umowy leasingu krótkoterminowego są to umowy leasingowe o okresie leasingu wynoszącym 12 miesięcy lub krótszym. Do aktywów o niskiej wartości należą przede wszystkim najmy powierzchni (gruntów) pod bankomaty.

Bank jako leasingodawca

W dacie rozpoczęcia leasingu, Bank jako leasingodawca klasyfikuje daną umowę leasingową jako leasing operacyjny lub leasing finansowy. Jeżeli następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów, wtedy leasing uznaje się za leasing finansowy. Natomiast jeżeli nie następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów, leasing uznaje się za leasing operacyjny. W procesie ustalania klasyfikacji danej umowy leasingowej, Bank bierze pod uwagę takie jak elementy jak m. in. to, czy okres leasingu stanowi większą część ekonomicznego okresu użytkowania składnika aktywów.

Leasing finansowy

W dacie rozpoczęcia leasingu, Bank jako leasingodawca ujmuje aktywa oddane w leasing finansowy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej i prezentuje je w pozycji „Kredyty i pożyczki udzielone klientom” w kwocie równej inwestycji leasingowej netto, tj. bieżącej wartości opłat leasingowych oraz ewentualnej niegwarantowanej wartości końcowej przypisanej Bankowi.

W dacie rozpoczęcia leasingu finansowego, opłaty leasingowe uwzględnione w wycenie inwestycji leasingowej netto obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania składnika aktywów podczas okresu leasingu, które nie są otrzymane w tym czasie:

 stałe opłaty pomniejszone o zachęty leasingowe do zapłaty,

 zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki,

 gwarantowane wartości końcowe udzielone Bankowi jako leasingodawcy,

 cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz

 kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.

W okresie leasingu Bank jako leasingodawca ujmuje przychody z tytułu odsetek w sposób odzwierciedlający stałą okresową stopę zwrotu z inwestycji leasingowej netto. Opłaty leasingowe wnoszone w danym okresie zmniejszają zarówno należność główną, jak i naliczone odsetki.

Bank stosuje wymogi dotyczące zaprzestania ujmowania oraz utraty wartości określone w MSSF 9 do inwestycji leasingowej netto. Oszacowane niegwarantowane wartości końcowe wykorzystywane przy obliczaniu inwestycji leasingowej brutto są regularnie weryfikowane przez Bank.

Leasing operacyjny

W okresie leasingu Bank jako leasingodawca ujmuje opłaty leasingowe otrzymane z tytułu leasingu operacyjnego jako przychody metodą liniową i prezentuje je w pozycji „Pozostałe przychody operacyjne”. Amortyzacja oddanych w leasing składników aktywów jest dokonywana zgodnie z zasadami, jakie Bank stosuje dla rzeczowych aktywów trwałych.

Rezerwy

Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Banku ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne, oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania.

W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.

W pozycji tej ujmuje się rezerwy na sprawy sporne (w tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych oraz rezerwa dotycząca przedterminowych spłat kredytów konsumenckich), rezerwy związane z długoterminowymi świadczeniami pracowniczymi, włączając te wyceniane metodą aktuarialną oraz rezerwy na koszty restrukturyzacji. Rezerwę na koszty restrukturyzacji tworzy się, gdy spełnione zostaną ogólne kryteria ujmowania rezerw oraz szczegółowe kryteria dotyczące powstania obowiązku tworzenia rezerwy na koszty restrukturyzacji określone w MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”. Wysokość rezerwy z tytułu restrukturyzacji zatrudnienia ustalana jest przez Bank w oparciu o najlepsze dostępne oszacowania bezpośrednich nakładów, które w sposób nieodzowny wynikają z restrukturyzacji oraz nie są związane z bieżącą działalnością Banku.

Wszystkie rezerwy tworzone są w ciężar rachunku zysków i strat, oprócz zysków i strat aktuarialnych związanych z wyceną zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń, odnoszonych na inne całkowite dochody.

Przychody przyszłych okresów oraz koszty rozliczane w czasie (zobowiązania)

Pozycja obejmuje głównie prowizje rozliczane liniowo oraz inne dochody pobrane z góry, których rozliczenie do rachunku zysków i strat nastąpi w przyszłych okresach sprawozdawczych.

Składnikami kosztów rozliczanych w czasie są rezerwy na koszty rzeczowe wynikające ze świadczeń wykonanych na rzecz Banku przez kontrahentów, które zostaną rozliczone w następnych okresach oraz rozliczenia z tytułu świadczeń na rzecz pracowników (m.in. bonus roczny i świąteczny, premie, nagrody oraz niewykorzystane urlopy).

Koszty i przychody rozliczane w czasie prezentuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji „Pozostałe zobowiązania”.

Dotacje

Bank ujmuje dotacje rządowe w momencie, w którym istnieje wystarczająca pewność, że zostaną spełnione związane z nimi warunki oraz pewność, że Bank otrzyma dotację. Dotacje rządowe są ujmowane w zysku lub stracie w okresach, w których ujmowane są odnośne koszty, które dotacje mają w zamierzeniu kompensować. Do rozliczania dotacji Bank stosuje metodę dochodową. Dotacje rządowe do aktywów są prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku jako pomniejszenie wartości bilansowej składnika aktywów.

Kapitały własne

Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone przez Bank zgodnie z obowiązującym prawem, tj. właściwymi ustawami, statutami i umowami spółek. Do kapitałów własnych zaliczane są także zysk/strata z lat ubiegłych.

Kapitał własny Banku stanowią:

a) kapitał zakładowy – dotyczy jedynie kapitału Banku jako podmiotu dominującego i wykazany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz wpisem do rejestru przedsiębiorców według wartości nominalnej,

b) „premia emisyjna” – nadwyżki osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej pozostałe po pokryciu kosztów emisji. Ponadto w pozycji tej ujęto zmianę wartości udziałów niedających kontroli wynikającą ze zwiększenia udziału podmiotu dominującego w kapitale akcyjnym Banku,

c) fundusz ogólnego ryzyka bankowego w Banku Pekao S.A. tworzony jest zgodnie z Prawem Bankowym z dnia 29 sierpnia 1997 roku z zysku po opodatkowaniu,

d) kapitały rezerwowe służące celom określonym w statucie tworzone są z odpisów z zysku,

e) kapitał z aktualizacji wyceny obejmuje skutki wyceny dłużnych instrumentów finansowych oraz kredytów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, skutki wyceny lub sprzedaży instrumentów kapitałowych wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, skutki wyceny pochodnych instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne, przeszacowanie zobowiązań z tytułu określonych świadczeń pracowniczych oraz wartość podatku odroczonego dla pozycji stanowiących różnice przejściowe odniesione na kapitał z aktualizacji wyceny. W sprawozdaniu z sytuacji finansowej kapitał z aktualizacji wyceny prezentowany jest w ujęciu netto,

f) pozostałe kapitały:

 kapitał zapasowy tworzony jest zgodnie z postanowieniami Statutu Banku,

 obligacje zamienne na akcje – obejmuje ujętą w kapitałach wartość godziwą instrumentów finansowych wyemitowanych w ramach transakcji rozliczanych w instrumentach kapitałowych,

 fundusz na prowadzenie działalności maklerskiej przez Bank Pekao S.A.,

 niepodzielony wynik z lat ubiegłych obejmuje niepodzielone zyski i nie pokryte straty z lat Banku Pekao S.A.,

 zysk/strata netto stanowi zysk/strata wynikająca z rachunku zysków i strat za okres, za który sporządzane jest sprawozdanie. Zysk netto uwzględnia podatek dochodowy.

Transakcje rozliczane w akcjach fantomowych Banku Pekao S.A.

Koszt transakcji rozliczanych z pracownikami w akcjach fantomowych jest wyceniany przez odniesienie do wartości godziwej zobowiązania z tego tytułu na dzień bilansowy.

Wartość godziwa zobowiązania jest szacowana na podstawie ceny akcji Banku na GPW na dzień bilansowy oraz oczekiwanej liczby akcji fantomowych, do których zostaną nabyte uprawnienia.

Koszt transakcji rozliczanych w akcjach fantomowych jest ujmowany jako koszty wynagrodzeń wraz z odpowiadającym mu wzrostem zobowiązania wobec pracowników prezentowanych w pozycji „Rezerwy”.

Skumulowany koszt ujęty z tytułu transakcji rozliczanych w akcjach fantomowych na każdy dzień bilansowy do dnia nabycia praw odzwierciedla stopień upływu okresu nabywania praw oraz liczbę praw do akcji, do których prawa – w opinii Zarządu Banku na ten dzień, opartej na możliwie najlepszych szacunkach liczby akcji – zostaną ostatecznie nabyte.

4.7 Podatek dochodowy

Podatek dochodowy obejmuje podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy ujmuje się w rachunku zysków i strat za wyjątkiem sytuacji, gdy podatek ujmowany jest w kapitale. Bieżący podatek stanowi zobowiązanie podatkowe jednostek Banku odnoszące się do dochodu do opodatkowania wyliczone według obowiązującej stawki podatkowej, wraz ze wszystkimi korektami zobowiązania podatkowego dotyczącego poprzednich lat. Należności z tytułu podatków są wykazywane, jeśli jednostki Banku mają wystarczającą pewność, iż istnieją i że zostaną one odzyskane.

Aktywa i rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są metodą bilansową, z tytułu różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań, a ich wartością bilansową dla celów raportowania finansowego. Odroczony podatek dochodowy ustala się przy zastosowaniu stawek podatkowych obowiązujących prawnie lub faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego, które zgodnie z oczekiwaniami będą obowiązywać w momencie realizacji określonych aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego lub realizacji zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są w odniesieniu do ujemnych różnic przejściowych w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać te różnice.

Rezerwa na odroczony podatek dochodowy obliczona jest zgodnie z metodą zobowiązania bilansowego opartą na identyfikacji dodatnich różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową, a wartością bilansową aktywów i zobowiązań.

4.8 Pozostałe pozycje

Zobowiązania warunkowe i promesy zobowiązań

Bank zawiera transakcje, które w momencie zawarcia nie są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako aktywa lub zobowiązania, natomiast powodują powstanie zobowiązań warunkowych i promes zobowiązań. Zobowiązania warunkowe charakteryzują się tym, że są:

 potencjalnym zobowiązaniem, którego istnienie zostanie potwierdzone w momencie wystąpienia lub niewystąpienia niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie podlegają pełnej kontroli Banku (np. prowadzone sprawy sporne),

 obecnym zobowiązaniem, które powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków w celu wypełnienia obowiązku lub kwoty zobowiązania nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie (przede wszystkim: niewykorzystane linie kredytowe oraz udzielone gwarancje, akredytywy i poręczenia).

Gwarancje finansowe

Gwarancje finansowe wycenia się według wyższej z następujących wartości:

 kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe, lub

 początkowo ujętej kwoty, pomniejszonej o skumulowaną kwotę dochodów ujmowanych zgodnie z zasadami MSSF 15.

4.9 Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów, które zostały zatwierdzone i opublikowane przez Unię Europejską i weszły w życie od lub po 1 stycznia 2020 roku

STANDARD / INTERPRETACJA	OPIS	OCENA WPŁYWU
MSR 1 (zmiana) „Prezentacja sprawozdań finansowych” oraz MSR 8 (zmiana) „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów”	Zmiany ujednolicają i wyjaśniają definicję „Istotny” oraz zawierają wytyczne w celu zwiększenia spójności stosowania tego konceptu w międzynarodowych standardach sprawozdawczości finansowej.	Zmiana standardów nie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.
MSSF 9 (zmiana) „Instrumenty finansowe” oraz MSSF 7 (zmiana) „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji”	Zmiany są obowiązkowe i mają zastosowanie do wszystkich powiązań zabezpieczających, na które ma wpływ niepewność wynikająca z reformy wskaźników stóp procentowych. Zmiany wprowadzają czasowe zwolnienie ze stosowania określonych wymogów rachunkowości zabezpieczeń, w taki sposób, aby reforma wskaźników stóp procentowych nie powodowała rozwiązania rachunkowości zabezpieczeń. Kluczowe zwolnienia wynikające ze zmian dotyczą:  wymogu przepływy były „wysoce prawdopodobne”,  komponentów ryzyka,  oceny prospektywnej,  retrospektywnego testu efektywności (dotyczy MSR 39),  przeklasyfikowania rezerwy z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych.	Bank podjął decyzję o wcześniejszym zastosowaniu tych zmian w standardach, tj. zasady wynikające z tych zmian zostały przyjęte jako obowiązujące w 2019 roku.
MSSF 3 (zmiana) „Połączenia jednostek”	Zmiany zawężają i wyjaśniają definicję przedsięwzięcia. Umożliwiają również przeprowadzenie uproszczonej oceny czy zespół aktywów i działań stanowi grupę aktywów, a nie przedsięwzięcie.	Zmiana standardu nie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jej pierwszego zastosowania.
MSSF 16 (zmiana) „Leasing”	Zmiany wprowadzają opcjonalne praktyczne rozwiązanie, które upraszcza sposób rozliczania przez leasingobiorcę otrzymanych udogodnień w warunkach najmu, które są bezpośrednią konsekwencją COVID-19. Od leasingobiorcy, który stosuje praktyczne rozwiązanie, nie wymaga się oceny, czy kwalifikujące się udogodnienia w warunkach najmu stanowią modyfikacje leasingu i rozlicza je zgodnie z innymi mającymi zastosowanie wytycznymi. Wynikowe rozliczenie będzie zależało od szczegółów udogodnień. Na przykład, jeśli udogodnienie ma formę jednorazowej obniżki czynszu, zostanie rozliczone jako zmienna opłata leasingowa i ujęte w rachunku zysków i strat. Praktyczne rozwiązanie będzie miało zastosowanie tylko wtedy, gdy:  skorygowana zapłata jest zasadniczo taka sama lub mniejsza od pierwotnej zapłaty,  obniżenie opłat leasingowych dotyczy opłat należnych do 30 czerwca 2021 r. lub wcześniej, i  do warunków najmu nie wprowadzono żadnych innych merytorycznych zmian.	Zmiana standardu nie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jej pierwszego zastosowania.

4.10 Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów, które zostały wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale jeszcze nie weszły w życie

STANDARD / INTERPRETACJA	OPIS	OCENA WPŁYWU
MSSF 4 (zmiana) „Umowy ubezpieczeniowe”	Główne zmiany obejmują:  odroczenie terminu pierwszego zastosowania MSSF 17 o dwa lata na roczne okresy sprawozdawcze rozpoczynające się 1 stycznia 2023 r. lub po tej dacie,  przedłużenie tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9 o dwa lata. W rezultacie kwalifikujące się jednostki będą zobowiązane do stosowania MSSF 9 w odniesieniu do rocznych okresów sprawozdawczych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub po tej dacie. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2021 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.
MSSF 9 (zmiana) „Instrumenty finansowe” oraz MSSF 7 (zmiana) „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji” oraz MSSF 17 (zmiana) „Umowy ubezpieczeniowe” oraz MSSF 16 (zmiana) „Leasing”	Główne zmiany obejmują: 1) rozliczanie modyfikacji aktywów finansowych, zobowiązań finansowych i zobowiązań leasingowych wymaganych jako bezpośrednia konsekwencja reformy wskaźników stóp procentowych i dokonanych na ekonomicznie równoważnych zasadach, poprzez aktualizację efektywnej stopy procentowej, 2) reforma wskaźników stóp procentowych bezpośrednio nie powoduje zaprzestania stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń. Powiązania zabezpieczające (i związana z nimi dokumentacja) muszą zostać zmienione w celu uwzględnienia modyfikacji pozycji zabezpieczanej, instrumentu zabezpieczającego i zabezpieczanego ryzyka. Zmienione powiązania zabezpieczające powinny spełniać wszystkie kryteria kwalifikujące do stosowania rachunkowości zabezpieczeń, w tym wymogi dotyczące efektywności, 3) celem umożliwienia użytkownikom zrozumienia charakteru i zakresu ryzyk wynikających z reformy wskaźników stóp procentowych, na które jednostka jest narażona, oraz sposobu, w jaki jednostka zarządza tymi ryzykami, a także postępów jednostki w przechodzeniu z wskaźników stóp procentowych na alternatywne stopy referencyjne oraz w jaki sposób jednostka zarządza tym przejściem, zmiany wymagają ujawnienia:  informacji o sposobie zarządzania przejściem z wskaźników referencyjnych stóp procentowych na alternatywne stopy referencyjne, postępach poczynionych na dzień sprawozdawczy oraz ryzyku wynikającym z przejścia,  informacji ilościowych na temat aktywów finansowych niebędących instrumentami pochodnymi, zobowiązań finansowych niebędących instrumentami pochodnymi i instrumentów pochodnych, które nadal podlegają referencyjnym wskaźnikom stóp procentowych podlegającym reformie, wykazanych w podziale według znaczących wskaźników referencyjnych stóp procentowych,  informacji w zakresie, w jakim reforma wskaźników stóp procentowych spowodowała zmiany w strategii zarządzania ryzykiem jednostki, opis tych zmian oraz sposób zarządzania tym ryzykiem przez jednostkę. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2021 roku lub po tej dacie.	Bank jest w trakcie analizy wpływu tych zmian na sprawozdanie finansowe.

STANDARD /

INTERPRETACJA

OPIS

OCENA WPŁYWU

MSSF 4 (zmiana) „Umowy ubezpieczeniowe”

Główne zmiany obejmują:

 odroczenie terminu pierwszego zastosowania MSSF 17 o dwa lata

na roczne okresy sprawozdawcze rozpoczynające się 1 stycznia 2023 r. lub po tej dacie,

 przedłużenie tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9 o dwa lata. W rezultacie kwalifikujące się jednostki będą zobowiązane

do stosowania MSSF 9 w odniesieniu do rocznych okresów sprawozdawczych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku

lub po tej dacie.

Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2021 roku lub po tej dacie.

Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.

MSSF 9 (zmiana) „Instrumenty

finansowe” oraz MSSF 7 (zmiana)

„Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji” oraz MSSF 17 (zmiana) „Umowy ubezpieczeniowe”

oraz MSSF 16 (zmiana) „Leasing”

Główne zmiany obejmują:

1) rozliczanie modyfikacji aktywów finansowych, zobowiązań finansowych

i zobowiązań leasingowych wymaganych jako bezpośrednia konsekwencja reformy wskaźników stóp procentowych i dokonanych na ekonomicznie równoważnych zasadach, poprzez aktualizację efektywnej stopy procentowej,

2) reforma wskaźników stóp procentowych bezpośrednio nie powoduje zaprzestania stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń. Powiązania zabezpieczające (i związana z nimi dokumentacja) muszą zostać zmienione w celu uwzględnienia modyfikacji pozycji zabezpieczanej, instrumentu zabezpieczającego i zabezpieczanego ryzyka. Zmienione powiązania zabezpieczające powinny spełniać wszystkie kryteria kwalifikujące do stosowania rachunkowości zabezpieczeń, w tym wymogi dotyczące efektywności,

3) celem umożliwienia użytkownikom zrozumienia charakteru i zakresu ryzyk wynikających z reformy wskaźników stóp procentowych, na które jednostka jest narażona, oraz sposobu, w jaki jednostka zarządza tymi ryzykami, a także postępów jednostki w przechodzeniu z wskaźników stóp procentowych na alternatywne stopy referencyjne oraz w jaki sposób jednostka zarządza tym przejściem, zmiany wymagają ujawnienia:

 informacji o sposobie zarządzania przejściem z wskaźników referencyjnych stóp procentowych na alternatywne stopy referencyjne, postępach poczynionych na dzień sprawozdawczy oraz ryzyku wynikającym z przejścia,

 informacji ilościowych na temat aktywów finansowych niebędących instrumentami pochodnymi, zobowiązań finansowych niebędących instrumentami pochodnymi i instrumentów pochodnych, które nadal podlegają referencyjnym wskaźnikom stóp procentowych podlegającym reformie, wykazanych w podziale według znaczących wskaźników referencyjnych stóp procentowych,

 informacji w zakresie, w jakim reforma wskaźników stóp procentowych spowodowała zmiany w strategii zarządzania ryzykiem jednostki, opis tych zmian oraz sposób zarządzania tym ryzykiem przez jednostkę.

Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2021 roku lub po tej dacie.

Bank jest w trakcie analizy wpływu tych zmian na sprawozdanie finansowe.

4.11 Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów, które zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i oczekują na zatwierdzenie przez Unię Europejską

STANDARD / INTERPRETACJA	OPIS	OCENA WPŁYWU
MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe”	Nowy standard wymaga wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych w wysokości aktualnej wartości wypłaty i zapewnia bardziej jednolite podejście do wyceny i prezentacji wszystkich umów ubezpieczeniowych. Wymogi te mają na celu osiągnięcie spójnego ujmowania umów ubezpieczeniowych opartego na określonych zasadach rachunkowości. MSSF 17 zastępuje MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” i związane z nimi interpretacje w dniu zastosowania nowego standardu. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2023 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że nowy standard nie będzie miał znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jego pierwszego zastosowania.
MSR 1 (zmiana) „Prezentacja sprawozdań finansowych”	Zmiany mają wpływ na wymogi zawarte w MSR 1 dotyczące prezentacji zobowiązań. W szczególności wyjaśniają one, że klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe powinna opierać się na prawach istniejących na koniec okresu sprawozdawczego. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2023 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.
MSSF 3 (zmiana) „Połączenia jednostek”	Zmiany do MSSF 3 obejmują:  zaktualizowanie MSSF 3 tak, aby odnosił się do Założeń koncepcyjnych z 2018 roku zamiast do Założeń z 1989 roku,  dodanie do MSSF 3 wymogu, zgodnie z którym w przypadku transakcji i innych zdarzeń objętych zakresem MSR 37 lub KIMSF 21 jednostka przejmująca stosuje MSR 37 lub KIMSF 21 (zamiast Założeń koncepcyjnych) w celu zidentyfikowania zobowiązań, które przyjęła w ramach połączenia jednostek, i  dodanie do MSSF 3 wyraźnego stwierdzenia, że jednostka przejmująca nie ujmuje aktywów warunkowych nabytych w ramach połączenia jednostek. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2022 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.
MSR 16 (zmiana) „Rzeczowe aktywa trwałe”	Zmiany do MSR 16 zabraniają odliczania od kosztu wytworzenia pozycji rzeczowych aktywów trwałych jakichkolwiek wpływów ze sprzedaży pozycji wytworzonych w trakcie doprowadzenia tego składnika aktywów do miejsca i stanu umożliwiającego mu działanie w sposób zamierzony przez kierownictwo. Zamiast tego jednostka ujmuje przychody ze sprzedaży takich pozycji oraz koszt wytworzenia tych pozycji w rachunku zysków i strat. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2022 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.
MSR 37 (zmiana) „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”	Zmiany do MSR 37 precyzują, że „koszt wykonania” umowy rodzącej obciążenia obejmuje „koszty bezpośrednio związane z umową”. Koszty bezpośrednio związane z umową mogą być kosztami inkrementalnymi związanymi z wykonaniem umowy lub alokacją innych kosztów, które są bezpośrednio związane z realizacją umów. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2022 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.
MSR 1 (zmiana) „Prezentacja sprawozdań finansowych”	Zmiany do MSR 1 obejmują:  jednostka jest zobowiązana do ujawnienia istotnych (z ang. „material”) zasad rachunkowości zamiast znaczących (z ang. „significant”) zasad rachunkowości,  wyjaśnienie, że informacje o polityce rachunkowości mogą być istotne ze względu na swój charakter, nawet jeżeli odnośne kwoty są nieistotne,  wyjaśnienie, że informacje o polityce rachunkowości są istotne, jeżeli użytkownicy sprawozdań finansowych jednostki potrzebowaliby ich do zrozumienia innych istotnych informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych;  doprecyzowanie, że jeżeli jednostka ujawnia nieistotne zasady rachunkowości, takie informacje nie mogą przesłaniać istotnych zasad rachunkowości. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2023 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.
MSR 8 (zmiana) „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów”	Zmiany do MSR 8 obejmują:  zastąpienie definicji zmiany wartości szacunkowych definicją wartości szacunkowych. Zgodnie z nową definicją wartości szacunkowe to „kwoty pieniężne w sprawozdaniach finansowych, które są objęte niepewnością wyceny”,  wyjaśnienie, że zmiana wartości szacunkowej wynikająca z nowych informacji lub nowych wydarzeń nie stanowi korekty błędu. Ponadto skutki zmiany danych wejściowych lub techniki wyceny zastosowanej do ustalenia wartości szacunkowej stanowią zmiany wartości szacunkowych, o ile nie wynikają one z korekty błędów poprzednich okresów,  wyjaśnienie, że zmiana wartości szacunkowej może wpłynąć tylko na zysk lub stratę bieżącego okresu lub zysk lub stratę zarówno okresu bieżącego, jak i okresów przyszłych. Skutek zmiany dotyczący bieżącego okresu ujmuje się jako przychód lub koszt bieżącego okresu. Ewentualny wpływ na przyszłe okresy ujmuje się jako przychód lub koszt w przyszłych okresach. Data obowiązywania - okres roczny rozpoczynający się 1 stycznia 2023 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.
MSSF 16 (zmiana) „Leasing”	Zmiany wprowadzają opcjonalne praktyczne rozwiązanie, które upraszcza sposób rozliczania przez leasingobiorcę otrzymanych udogodnień w warunkach najmu, które są bezpośrednią konsekwencją COVID-19. Od leasingobiorcy, który stosuje praktyczne rozwiązanie, nie wymaga się oceny, czy kwalifikujące się udogodnienia w warunkach najmu stanowią modyfikacje leasingu i rozlicza je zgodnie z innymi mającymi zastosowanie wytycznymi. Wynikowe rozliczenie będzie zależało od szczegółów udogodnień. Na przykład, jeśli udogodnienie ma formę jednorazowej obniżki czynszu, zostanie rozliczone jako zmienna opłata leasingowa i ujęte w rachunku zysków i strat. Praktyczne rozwiązanie będzie miało zastosowanie tylko wtedy, gdy:  skorygowana zapłata jest zasadniczo taka sama lub mniejsza od pierwotnej zapłaty,  obniżenie opłat leasingowych dotyczy opłat należnych do 30 czerwca 2022 r. lub wcześniej, i  do warunków najmu nie wprowadzono żadnych innych merytorycznych zmian. Data obowiązywania - okres rozpoczynający się 1 kwietnia 2021 roku lub po tej dacie.	Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie ich pierwszego zastosowania.

5. Zarządzanie ryzykiem

Polityka zarządzania ryzykiem Banku ma na celu optymalizację struktury sprawozdania z sytuacji finansowej i pozycji pozabilansowych przy uwzględnieniu założonej relacji ryzyka do dochodu oraz kompleksowego ujęcia wpływu różnych rodzajów ryzyka, które Bank podejmuje w swojej działalności biznesowej. Ryzyka są monitorowane i kontrolowane w odniesieniu do dochodowości i kapitału niezbędnego do ich pokrycia oraz regularnie raportowane, zgodnie z zasadami opisanymi poniżej.

Dalsza część noty opisuje wszystkie istotne rodzaje ryzyka występujące w działalności Banku.

5.1 Struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem

Rada Nadzorcza

Rada Nadzorcza sprawuje nadzór nad systemem zarządzania ryzykiem oraz ocenia jego adekwatność i skuteczność. Ponadto sprawuje ona nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze strategią i planem finansowym Banku. Radę Nadzorczą w wypełnianiu jej zadań wspiera Komitet ds. Ryzyka.

Zarząd

Zarząd jest odpowiedzialny za opracowanie, wdrażanie i funkcjonowanie procesów zarządzania ryzykiem poprzez m.in. wprowadzanie odpowiednich wewnętrznych regulacji z uwzględnieniem wyników kontroli audytu wewnętrznego.

Zarząd odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, systemu kontroli wewnętrznej, procesu obliczania kapitału wewnętrznego oraz za efektywność przeglądu procesu wyliczania kapitału wewnętrznego i jego monitoring. Ponadto wprowadza niezbędne korekty lub udoskonalenia do tych procesów i systemów, co do których zachodzi taka konieczność. Konieczność ta może być spowodowana zmianami poziomu ryzyka w działalności Banku, czynnikami otoczenia gospodarczego lub nieprawidłowościami w funkcjonowaniu procesów lub systemów.

Zarząd okresowo przedkłada Radzie Nadzorczej syntetyczną informację na temat typów, skali, istotności rodzajów ryzyka, na które narażona jest Bank, jak również metod wykorzystywanych do ich zarządzania.

Zarząd ocenia, czy działalność taka jak: identyfikacja, pomiar, monitorowanie, raportowanie i kontrola lub ograniczanie są prowadzone na odpowiednim poziomie w ramach procesu zarządzania ryzykiem. Ponadto sprawdza, czy kierownictwo każdego szczebla efektywnie zarządza ryzykiem w ramach swoich kompetencji.

Komitety

W realizacji powyższych zadań, w zakresie zarządzania ryzykiem, Zarząd jest wspierany przez odpowiednie komitety:

 Komitet Aktywów Pasywów i Ryzyka – w zakresie zarządzania ryzykiem rynkowym, płynności oraz adekwatnością kapitałową,

 Komitet Płynności i Ryzyka Rynkowego, stanowiący wsparcie dla Komitetu Komitetu Aktywów Pasywów i Ryzyka – w zakresie zarządzania ryzykiem płynności oraz rynkowym,

 Komitet Ryzyka Operacyjnego – w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym,

 Komitet Kredytowy – w zakresie podejmowania decyzji kredytowych w ramach uprawnień oraz w przypadku przygotowania rekomendacji dotyczących największych transakcji przedstawianych do decyzji Zarządowi,

 Komitet Bezpieczeństwa – w dziedzinie bezpieczeństwa i zarządzania ciągłością działania,

 Komitet Ryzyka Modeli – w zakresie zarządzania ryzykiem modeli,

 Komitet ds. Planu Naprawy – w zakresie wspierania procesu tworzenia, utrzymania i aktualizacji Planu Naprawy.

5.2 Ryzyko kredytowe

Ryzyko kredytowe należy do podstawowych rodzajów ryzyka związanych z działalnością Banku. Udział kredytów i pożyczek w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku powoduje, że jego utrzymanie na bezpiecznym poziomie ma zasadnicze znaczenie dla wyników prowadzonej działalności Banku. Proces zarządzania ryzykiem kredytowym ma charakter scentralizowany i jest wykonywany przede wszystkim poprzez jednostki Pionu Zarządzania Ryzykami, umiejscowione w Centrali Banku oraz jego strukturach lokalnych.

Proces zarządzania ryzykiem obejmuje wszystkie funkcje kredytowe – analizę kredytową, podejmowanie decyzji kredytowych, monitorowanie i administrowanie oraz restrukturyzację i windykację.

Funkcje te są realizowane zgodnie z obowiązującą w danym roku obrachunkowym polityką kredytową Banku przyjętą przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku. Efektywność i skuteczność funkcji kredytowych jest osiągana przy wykorzystaniu zróżnicowanych metod i metodologii kredytowych oraz zastosowaniu zaawansowanych narzędzi informatycznych, które zostały zintegrowane z głównym systemem informatycznym Banku. Procedury obowiązujące w Banku pozwalają na ograniczanie ryzyka kredytowego, w szczególności te dotyczące zasad oceny ryzyka transakcji, ustanawiania prawnych zabezpieczeń kredytów, uprawnień do podejmowania decyzji kredytowych oraz ograniczenia kredytowania niektórych obszarów działalności, zgodnie z przyjętym w Banku systemem segmentacji klientów.

Uprawnienia do podejmowania decyzji kredytowych, ograniczenia kredytowania niektórych obszarów działalności oraz wewnętrzne i zewnętrzne normy ostrożnościowe uwzględniają nie tylko kredyty, pożyczki i gwarancje, ale również transakcje pochodne i instrumenty dłużne.

Dla wzrostu bezpieczeństwa działalność kredytowa limitowana jest w oparciu o ograniczenia wynikające z przepisów zewnętrznych oraz wewnętrzne normy ostrożnościowe. Dotyczą one w szczególności koncentracji zaangażowania kredytowego, wskaźników jakości portfela kredytowego oraz limitów zaangażowania na poszczególne kraje, banki zagraniczne i krajowe instytucje finansowe.

Bank ustalił następujące wewnętrzne limity portfelowe w polityce kredytowej:

 limity zaangażowania na poszczególne sektory gospodarki narodowej,

 udział znaczących zaangażowań w portfelu kredytowym Banku,

 limity na segmenty klientów oraz należności walutowe,

 limity na produkty (kredyty hipoteczne udzielane klientom indywidualnym, ekspozycje podmiotów gospodarczych zabezpieczonych hipotecznie, w tym dotyczące finansowania nieruchomości komercyjnych).

Funkcjonujący w Banku system limitów wewnętrznych obejmuje również szereg szczegółowych limitów stanowiących wsparcie dla kluczowych limitów określonych w polityce kredytowej.

Ponadto, Bank limituje transakcje kredytowe charakteryzujące się podwyższonym ryzykiem poprzez zastrzeżenie decyzyjności w tych przypadkach dla szczebli decyzyjnych z wyższym limitem uprawnień.

Ochronę jakości portfela kredytowego zapewniają również jego okresowe przeglądy oraz bieżące monitorowanie terminowej obsługi kredytów i kondycji finansowej klientów.

Modele ratingowe wykorzystywane w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym

Dla potrzeb zarządzania ryzykiem kredytowym Bank korzysta z wewnętrznych modeli ratingowych w zależności od segmentu klienta i/lub rodzaju ekspozycji.

Proces nadawania ratingu stanowi istotny element oceny ryzyka kredytowego klienta i transakcji, stanowiąc wstępny etap w procesie podejmowania decyzji kredytowej zarówno o udzieleniu jak i zmianie warunków kredytu oraz w procesie monitorowania jakości portfela kredytowego.

Pomiar ryzyka kredytowego odbywa się przy uwzględnieniu trzech parametrów – PD, LGD oraz EAD. Parametr PD odnosi się do prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (ang. default) czyli z niedotrzymania warunków umownych przez kredytobiorcę, w horyzoncie jednego roku i może mieć charakter podmiotowy lub produktowy. Parametr LGD wskazuje na szacowaną wysokość straty, która zostanie poniesiona dla każdej transakcji o charakterze kredytowym od daty wystąpienia takiego niewykonania zobowiązania. Parametr EAD odzwierciedla szacowaną wysokość ekspozycji kredytowej na tę datę.

Parametry ryzyka wyznaczane w oparciu o modele ratingowe służą do wyliczenia oczekiwanej straty z tytułu ryzyka kredytowego.

Wartość oczekiwanej straty jest jednym z istotnych kryteriów oceny branym pod uwagę przez czynniki decyzyjne w procesie kredytowania. W szczególności ta wartość jest porównywana z wnioskowanym poziomem marży.

Poziom marż minimalnych dla danego produktu lub segmentu klienta jest określany na podstawie analizy ryzyka, uwzględniającej wartość szacowanych parametrów ryzyka.

Zarówno rating klienta jak i transakcji, a także parametry ryzyka kredytowego odgrywają znaczącą rolę w systemie informacji o ryzyku kredytowym. Raporty ryzyka kredytowego dla każdego modelu ratingowego zawierają informacje dotyczące porównania zrealizowanych parametrów z teoretycznymi wartościami dla każdej klasy ratingowej.

Raporty ryzyka kredytowego są generowane miesięcznie, a ich zakres jest różny w zależności od odbiorcy raportu (im wyższy szczebel zarządzania, tym prezentowane raporty są bardziej zagregowane). Raporty ryzyka kredytowego są wykorzystywane w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym.

Na potrzeby wewnętrzne w Banku funkcjonują następujące modele ratingowe, opracowane zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych:

1) Dla segmentu klienta indywidualnego Bank stosuje trzy odrębne modele przeznaczone dla:

 kredytów mieszkaniowych (zabezpieczonych hipotecznie),

 pożyczek gotówkowych (konsumenckich),

 limitów odnawialnych.

2) Dla segmentu klienta korporacyjnego, Bank stosuje modele ratingowe dzieląc klientów na:

 przedsiębiorstwa niefinansowe:

o klienci korporacyjni,

o małe i średnie przedsiębiorstwa (SME),

 kredytowanie specjalistyczne (finansowanie nieruchomości przychodowych),

 jednostki samorządu terytorialnego.

Wewnętrznymi modelami ratingowymi nie są objęte następujące rodzaje ekspozycji:

1) ekspozycje detaliczne nieistotne co do wielkości oraz profilu postrzeganego ryzyka:

 debety,

 ekspozycje związane z kartami kredytowymi,

 ekspozycje związane z kasami mieszkaniowymi,

 pozostałe należności.

2) ekspozycje wobec przedsiębiorstw:

 ekspozycje wobec giełd i pozostałych instytucji finansowych,

 ekspozycje wobec instytucji ubezpieczeniowych,

 finansowanie projektów,

 skupione wierzytelności,

 ekspozycje wobec funduszy inwestycyjnych,

 ekspozycje wobec przedsiębiorstw leasingowych i holdingów finansowych,

 pozostałe należności nieistotne co do wielkości oraz profilu postrzeganego ryzyka.

3) ekspozycje wobec samorządów regionalnych i władz lokalnych, które nie są traktowane jako ekspozycje wobec rządów centralnych, dla których liczba istotnych kontrahentów jest ograniczona.

4) ekspozycje Banku wobec podmiotów Grupy Pekao podlegające odpowiednim wymogom ostrożnościowym.

W poniższych tabelach przedstawiono jakość portfela kredytowego.

Rozkład portfela objętego modelem ratingowym dla segmentu klienta indywidualnego (bez utraty wartości)

KLASA RATINGOWA	ZAKRES PD		31.12.2020
			WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH						% PORTFELA
			Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)		Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
			Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)		Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
KREDYTY MIESZKANIOWE (ZABEZPIECZONE HIPOTECZNIE)
1	0,00% <= PD < 0,06%		9 427 476	1 397 961				10 825 437	270 897		479			271 376	17,5%
2	0,06% <= PD < 0,19%		4 223 460	1 161 191				5 384 651	287 367		537			287 904	9,0%
3	0,19% <= PD < 0,35%		24 407 668	5 112 529				29 520 197	298 535		37 889			336 424	47,2%
4	0,35% <= PD < 0,73%		10 585 602	2 558 630				13 144 232	195 676		38 329			234 005	21,1%
5	0,73% <= PD < 3,50%		543 562	1 313 860				1 857 422	101 870		37 841			139 711	3,2%
6	3,50% <= PD < 14,00%		36 358	600 638				636 996	14 659		60 045			74 704	1,1%
7	14,00% <= PD < 100,00%		2 594	567 408				570 002	246		11 041			11 287	0,9%
Razem			49 226 720	12 712 217				61 938 937	1 169 250		186 161			1 355 411	100,0%
POŻYCZKI GOTÓWKOWE (KONSUMENCKIE)
1	0,00% <= PD < 0,09%		820 562	147 240				967 802	1		-			1	8,7%
2	0,09% <= PD < 0,18%		1 623 714	147 160				1 770 874	158		-			158	16,0%
3	0,18% <= PD < 0,39%		2 774 848	155 910				2 930 758	25		-			25	26,4%
4	0,39% <= PD < 0,90%		2 249 802	234 957				2 484 759	91		-			91	22,4%
5	0,90% <= PD < 2,60%		1 105 232	466 568				1 571 800	20		2			22	14,2%
6	2,60% <= PD < 9,00%		317 618	398 689				716 307	2		5			7	6,5%
7	9,00% <= PD < 30,00%		84 197	294 287				378 484	-		8			8	3,4%
8	30,00% <= PD < 100,00%		18 416	243 084				261 500	-		-			-	2,4%
Razem			8 994 389	2 087 895				11 082 284	297		15			312	100,0%
LIMITY ODNAWIALNE
1	0,00% <= PD < 0,02%	1 525		6 888				8 413		45 511	403 620			449 131	46,6%
2	0,02% <= PD < 0,11%	7 841		31 815				39 656		31 717	190 209			221 926	26,7%
3	0,11% <= PD < 0,35%	8 665		52 654				61 319		7 044	57 153			64 197	12,8%
4	0,35% <= PD < 0,89%	9 548		38 977				48 525		11 126	17 824			28 950	7,9%
5	0,89% <= PD < 2,00%	906		18 497				19 403		296	6 415			6 711	2,7%
6	2,00% <= PD < 4,80%	644		10 461				11 105		158	6 472			6 630	1,8%
7	4,80% <= PD < 100,00%	108		8 447				8 555		109	6 213			6 322	1,5%
Razem		29 237		167 739				196 976		95 961	687 906			783 867	100,0%
Razem segment klienta indywidualnego		58 250 346		14 967 851				73 218 197		1 265 508	874 082			2 139 590

Rozkład portfela objętego modelem ratingowym dla segmentu klienta indywidualnego (bez utraty wartości)

KLASA RATINGOWA	ZAKRES PD	31.12.2019
		WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH						% PORTFELA
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)			RAZEM
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa		RAZEM
KREDYTY MIESZKANIOWE (ZABEZPIECZONE HIPOTECZNIE)
1	0,00% <= PD < 0,06%	9 233 873	1 485 203				10 719 076	291 995	194				292 189	18,3%
2	0,06% <= PD < 0,19%	4 177 756	1 249 785				5 427 541	318 470	187				318 657	9,5%
3	0,19% <= PD < 0,35%	22 531 902	4 762 961				27 294 863	348 180	24 159				372 339	46,0%
4	0,35% <= PD < 0,73%	9 480 685	2 521 353				12 002 038	199 831	32 424				232 255	20,3%
5	0,73% <= PD < 3,50%	636 636	1 294 035				1 930 671	109 036	32 316				141 352	3,4%
6	3,50% <= PD < 14,00%	45 478	648 205				693 683	13 996	58 877				72 873	1,3%
7	14,00% <= PD < 100,00%	3 749	719 254				723 003	330	10 047				10 377	1,2%
Razem		46 110 079	12 680 796				58 790 875	1 281 838	158 204				1 440 042	100,0%
POŻYCZKI GOTÓWKOWE (KONSUMENCKIE)
1	0,00% <= PD < 0,09%	728 599	147 737				876 336	4	-				4	7,3%
2	0,09% <= PD < 0,18%	1 537 399	198 793				1 736 192	59	-				59	14,6%
3	0,18% <= PD < 0,39%	2 734 533	223 202				2 957 735	41	-				41	24,9%
4	0,39% <= PD < 0,90%	2 619 406	152 819				2 772 225	329	-				329	23,2%
5	0,90% <= PD < 2,60%	1 708 634	165 775				1 874 409	43	-				43	15,7%
6	2,60% <= PD < 9,00%	623 057	332 672				955 729	4	19				23	8,0%
7	9,00% <= PD < 30,00%	156 692	308 864				465 556	1	201				202	3,9%
8	30,00% <= PD < 100,00%	21 284	268 797				290 081	-	6				6	2,4%
Razem		10 129 604	1 798 659				11 928 263	481	226				707	100,0%
LIMITY ODNAWIALNE
1	0,00% <= PD < 0,02%	1 111	5 580				6 691	34 123	332 426			366 549		36,0%
2	0,02% <= PD < 0,11%	9 364	40 404				49 768	41 943	271 628			313 571		35,1%
3	0,11% <= PD < 0,35%	11 564	65 151				76 715	8 897	64 278			73 175		14,5%
4	0,35% <= PD < 0,89%	4 580	45 388				49 968	1 898	18 048			19 946		6,8%
5	0,89% <= PD < 2,00%	2 264	26 539				28 803	501	7 740			8 241		3,6%
6	2,00% <= PD < 4,80%	1 125	18 019				19 144	262	6 757			7 019		2,5%
7	4,80% <= PD < 100,00%	211	9 460				9 671	202	5 670			5 872		1,5%
Razem		30 219	210 541				240 760	87 826	706 547			794 373		100,0%
Razem segment klienta indywidualnego		56 269 902	14 689 996				70 959 898	1 370 145	864 977			2 235 122

Rozkład portfela objętego modelem ratingowym dla segmentu przedsiębiorstw (bez utraty wartości)

KLASA RATINGOWA	ZAKRES PD	31.12.2020
		WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
KLIENCI KORPORACYJNI
1	0,00% <= PD < 0,14%	122 099	140				122 239	471 598	131			471 729	1,0%
2	0,14% <= PD < 0,25%	1 011 543	3 521				1 015 064	2 139 727	17 586			2 157 313	5,4%
3	0,25% <= PD < 0,42%	2 522 666	5 956				2 528 622	6 194 806	40 235			6 235 041	15,0%
4	0,42% <= PD < 0,77%	5 863 163	85 402				5 948 565	6 452 169	520 941			6 973 110	22,1%
5	0,77% <= PD < 1,42%	5 568 552	731 633				6 300 185	6 592 749	356 656			6 949 405	22,7%
6	1,42% <= PD < 2,85%	2 467 610	579 431				3 047 041	2 579 710	568 572			3 148 282	10,6%
7	2,85% <= PD < 6,00%	3 954 244	828 511				4 782 755	3 316 399	405 511			3 721 910	14,6%
8	6,00% <= PD < 12,00%	1 212 857	1 578 229				2 791 086	1 186 916	618 521			1 805 437	7,9%
9	12,00% <= PD < 100,00%	15 135	143 710				158 845	36 308	203 597			239 905	0,7%
Razem		22 737 869	3 956 533				26 694 402	28 970 382	2 731 750			31 702 132	100,0%
MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘBIORSTWA (SME)
1	0,00% <= PD < 0,06%	16 014	55				16 069	23 521	100			23 621	1,0%
2	0,06% <= PD < 0,14%	192 212	2 495				194 707	246 236	3 682			249 918	10,7%
3	0,14% <= PD < 0,35%	626 147	36 791				662 938	417 039	19 206			436 245	26,4%
4	0,35% <= PD < 0,88%	644 033	62 747				706 780	327 976	35 695			363 671	25,7%
5	0,88% <= PD < 2,10%	481 445	85 207				566 652	162 376	22 431			184 807	18,0%
6	2,10% <= PD < 4,00%	239 868	57 842				297 710	85 155	9 394			94 549	9,4%
7	4,00% <= PD < 7,00%	92 500	45 809				138 309	37 030	19 426			56 456	4,7%
8	7,00% <= PD < 12,00%	59 119	27 267				86 386	9 175	1 636			10 811	2,3%
9	12,00% <= PD < 22,00%	14 454	16 963				31 417	3 023	747			3 770	0,8%
10	22,00% <= PD < 100,00%	13 291	24 301				37 592	2 992	1 354			4 346	1,0%
Razem		2 379 083	359 477				2 738 560	1 314 523	113 671			1 428 194	100,0%
Razem segment przedsiębiorstw		25 116 952	4 316 010				29 432 962	30 284 905	2 845 421			33 130 326

Rozkład portfela objętego modelem ratingowym dla segmentu przedsiębiorstw (bez utraty wartości)

KLASA RATINGOWA	ZAKRES PD	31.12.2019
		WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa
KLIENCI KORPORACYJNI
1	0,00% <= PD < 0,15%	275 630	671				276 301	859 367	2 001			861 368	2,2%
2	0,15% <= PD < 0,27%	1 880 637	8 227				1 888 864	5 346 078	25 827			5 371 905	13,8%
3	0,27% <= PD < 0,45%	3 963 063	169 016				4 132 079	4 506 882	219 586			4 726 468	16,9%
4	0,45% <= PD < 0,75%	6 078 657	194 449				6 273 106	5 281 087	334 418			5 615 505	22,7%
5	0,75% <= PD < 1,27%	4 799 018	295 243				5 094 261	3 606 115	384 703			3 990 818	17,3%
6	1,27% <= PD < 2,25%	3 169 057	563 146				3 732 203	2 621 428	254 241			2 875 669	12,6%
7	2,25% <= PD < 4,00%	559 941	226 291				786 232	1 543 789	356 684			1 900 473	5,1%
8	4,00% <= PD < 8,50%	1 212 535	1 813 748				3 026 283	986 933	393 162			1 380 095	8,4%
9	8,50% <= PD < 100,00%	121 795	249 586				371 381	7 523	159 192			166 715	1,0%
Razem		22 060 333	3 520 377				25 580 710	24 759 202	2 129 814			26 889 016	100,0%
MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘBIORSTWA (SME)
1	0,00% <= PD < 0,06%	17 333	2 702				20 035	29 066	310			29 376	1,1%
2	0,06% <= PD < 0,14%	223 137	3 459				226 596	233 168	2 854			236 022	9,9%
3	0,14% <= PD < 0,35%	770 220	55 836				826 056	394 508	17 389			411 897	26,6%
4	0,35% <= PD < 0,88%	813 715	82 688				896 403	247 706	42 686			290 392	25,4%
5	0,88% <= PD < 2,10%	602 666	80 864				683 530	128 830	14 136			142 966	17,7%
6	2,10% <= PD < 4,00%	253 834	44 055				297 889	71 490	5 690			77 180	8,0%
7	4,00% <= PD < 7,00%	100 628	46 823				147 451	20 074	2 813			22 887	3,7%
8	7,00% <= PD < 12,00%	65 851	48 545				114 396	27 723	7 639			35 362	3,2%
9	12,00% <= PD < 22,00%	82 690	30 797				113 487	18 795	1 254			20 049	2,9%
10	22,00% <= PD < 100,00%	16 074	54 124				70 198	775	1 249			2 024	1,5%
Razem		2 946 148	449 893				3 396 041	1 172 135	96 020			1 268 155	100,0%
Razem segment przedsiębiorstw		25 006 481	3 970 270				28 976 751	25 931 337	2 225 834			28 157 171

Rozkład portfela objętego modelem ratingowym dla segmentu jednostek samorządu terytorialnego (bez utraty wartości)

KLASA RATINGOWA	ZAKRES PD	31.12.2020
		WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
1	0,00% <= PD < 0,04%	5 529	-				5 529	60 890	-			60 890	3,2%
2	0,04% <= PD < 0,06%	223 197	-				223 197	9 959	-			9 959	11,3%
3	0,06% <= PD < 0,13%	84 722	-				84 722	120 552	-			120 552	10,0%
4	0,13% <= PD < 0,27%	381 489	-				381 489	130 319	-			130 319	24,9%
5	0,27% <= PD < 0,50%	310 006	-				310 006	56 900	-			56 900	17,8%
6	0,50% <= PD < 0,80%	459 694	-				459 694	61 000	-			61 000	25,4%
7	0,80% <= PD < 1,60%	129 683	-				129 683	23 275	-			23 275	7,4%
8	1,60% <= PD < 100,00%	-	-				-	-	-			-	0,0%
Razem		1 594 320	-				1 594 320	462 895	-			462 895	100,0%

KLASA RATINGOWA	ZAKRES PD	31.12.2019
		WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
		Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
1	0,00% <= PD < 0,04%	19 171	-				19 171	58 069	-			58 069	3,4%
2	0,04% <= PD < 0,06%	242 222	-				242 222	1 017	-			1 017	10,8%
3	0,06% <= PD < 0,13%	137 284	-				137 284	24 028	-			24 028	7,2%
4	0,13% <= PD < 0,27%	513 020	-				513 020	192 381	-			192 381	31,3%
5	0,27% <= PD < 0,50%	326 835	-				326 835	35 200	-			35 200	16,0%
6	0,50% <= PD < 0,80%	572 450	-				572 450	8 000	-			8 000	25,7%
7	0,80% <= PD < 1,60%	101 926	-				101 926	17 525	-			17 525	5,3%
8	1,60% <= PD < 100,00%	6 467	-				6 467	184	-			184	0,3%
Razem		1 919 375	-				1 919 375	336 404	-			336 404	100,0%

Dla ekspozycji z tytułu kredytowania specjalistycznego Bank stosuje podejście pogrupowania (ang. slotting criteria) w ramach metody wewnętrznych ratingów, polegające na zastosowaniu klas nadzorczych w procesie przypisywania wag ryzyka.

Rozkład portfela ekspozycji z tytułu kredytowania specjalistycznego (bez utraty wartości)

KLASA NADZORCZA	31.12.2020
	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
EKSPOZYCJE Z TYTUŁU KREDYTOWANIA SPECJALISTYCZNEGO
Wysoka	448 501	-				448 501	22 137	-			22 137	7,2%
Dobra	2 475 145	1 911 825				4 386 970	686 820	8 882			695 702	78,0%
Zadowalająca	104 804	842 280				947 084	17 460	3			17 463	14,8%
Słaba	-	-				-	-	-			-	0,0%
Razem	3 028 450	2 754 105				5 782 555	726 417	8 885			735 302	100,0%

KLASA NADZORCZA	31.12.2019
	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
EKSPOZYCJE Z TYTUŁU KREDYTOWANIA SPECJALISTYCZNEGO
Wysoka	654 675	-				654 675	51 116	-			51 116	9,8%
Dobra	4 173 576	-				4 173 576	1 321 969	-			1 321 969	75,9%
Zadowalająca	298 261	608 620				906 881	68 463	-			68 463	13,5%
Słaba	-	55 415				55 415	-	-			-	0,8%
Razem	5 126 512	664 035				5 790 547	1 441 548	-			1 441 548	100,0%

Portfel ekspozycji nie objętych modelem ratingowym (bez utraty wartości), według okresów przeterminowania

	31.12.2020
	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
EKSPOZYCJE NIE OBJĘTE MODELEM RATINGOWYM
Nieprzeterminowane	13 948 942	3 486 651				17 435 593	31 214 361	750 173			31 964 534	99,8%
Przeterminowane, w tym:	36 407	55 059				91 466	22 909	1 414			24 323	0,2%
do 1 miesiąca	36 375	37 440				73 815	22 909	977			23 886	0,2%
od 1 do 2 miesięcy	-	10 692				10 692	-	35			35	0,0%
od 2 do 3 miesięcy	32	6 927				6 959	-	402			402	0,0%
Razem	13 985 349	3 541 710				17 527 059	31 237 270	751 587			31 988 857	100,0%

	31.12.2019
	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
EKSPOZYCJE NIE OBJĘTE MODELEM RATINGOWYM
Nieprzeterminowane	21 915 112	410 776				22 325 888	22 797 500	158 974			22 956 474	99,2%
Przeterminowane, w tym:	52 592	43 548				96 140	44 371	246 588			290 959	0,8%
do 1 miesiąca	52 592	28 819				81 411	44 371	1 809			46 180	0,3%
od 1 do 2 miesięcy	-	13 582				13 582	-	491			491	0,0%
od 2 do 3 miesięcy	-	1 147				1 147	-	244 288			244 288	0,5%
Razem	21 967 704	454 324				22 422 028	22 841 871	405 562			23 247 433	100,0%

Portfel ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości, według okresów przeterminowania

	31.12.2020
	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
EKSPOZYCJE Z ROZPOZNANĄ UTRATĄ WARTOŚCI
Nieprzeterminowane			1 734 081	566 937	1 021	2 302 039			299 090	5 740	304 830	30,9%
Przeterminowane, w tym:			3 115 011	2 518 269	5 544	5 638 824			180 147	2 725	182 872	69,1%
do 1 miesiąca			20 344	217 608	165	238 117			96	740	836	2,8%
od 1 do 3 miesięcy			61 275	206 094	109	267 478			79	198	277	3,2%
od 3 miesięcy do 1 roku			144 222	390 908	77	535 207			1 142	622	1 764	6,4%
od 1 do 5 lat			474 816	958 885	957	1 434 658			177 115	557	177 672	19,1%
powyżej 5 lat			2 414 354	744 774	4 236	3 163 364			1 715	608	2 323	37,6%
Razem			4 849 092	3 085 206	6 565	7 940 863			479 237	8 465	487 702	100,0%

	31.12.2019
	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO EKSPOZYCJI BILANSOWYCH						WARTOŚĆ NOMINALNA EKSPOZYCJI POZABILANSOWYCH					% PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	RAZEM
EKSPOZYCJE Z ROZPOZNANĄ UTRATĄ WARTOŚCI
Nieprzeterminowane			1 347 338	291 298	5 530	1 644 166			296 433	7 496	303 929	23,7%
Przeterminowane, w tym:			3 488 870	2 503 709	4 519	5 997 098			264 860	3 531	268 391	76,3%
do 1 miesiąca			42 311	218 805	251	261 367			268	661	929	3,2%
od 1 do 3 miesięcy			21 585	229 278	125	250 988			21	656	677	3,1%
od 3 miesięcy do 1 roku			95 247	412 750	288	508 285			119 558	779	120 337	7,7%
od 1 do 5 lat			742 582	833 330	797	1 576 709			143 313	1 155	144 468	20,9%
powyżej 5 lat			2 587 145	809 546	3 058	3 399 749			1 700	280	1 980	41,4%
Razem			4 836 208	2 795 007	10 049	7 641 264			561 293	11 027	572 320	100,0%

Rating klienta/transakcji a szczebel podejmowania decyzji kredytowej

Szczebel decyzyjny związany z zatwierdzeniem transakcji jest w bezpośredni sposób uzależniony od ratingu klienta.

Limity uprawnień są związane z zajmowanym stanowiskiem, określonym zgodnie ze strukturą organizacyjną Banku. Limity są określone biorąc pod uwagę:

 kwotę łącznego zaangażowania Banku wobec klienta łącznie z kwotą wnioskowanej transakcji,

 rodzaj klienta,

 zaangażowanie osób i podmiotów powiązanych z klientem.

Walidacja modeli ratingowych

Wewnętrzna walidacja modeli i oszacowań parametrów ryzyka koncentruje się na ocenie jakości modeli ryzyka oraz dokładności i stabilności oszacowań parametrów stosowanych przez Bank. Walidacja przeprowadzana jest na poziomie każdego modelu ryzyka, przy czym dla każdej z klas ekspozycji Bank może stosować kilka modeli.

Ponadto komórka audytu wewnętrznego ma obowiązek, co najmniej raz w roku, dokonać przeglądu systemów ratingowych Banku i ich funkcjonowania, w szczególności w obszarze funkcjonowania jednostki kontroli ryzyka i oszacowań wartości parametrów ryzyka.

Podział ekspozycji z tytułu kredytów i pożyczek udzielonych klientom na objęte i nie objęte wewnętrznym modelem ratingowym

PORTFEL	31.12.2020
PORTFEL	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO	ODPIS	WARTOŚĆ BILANSOWA NETTO
Ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości	127 555 093	-1 531 193	126 023 900
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu klienta indywidualnego	73 218 197	-709 889	72 508 308
Kredyty mieszkaniowe (zabezpieczone hipotecznie)	61 938 937	-321 496	61 617 441
Pożyczki gotówkowe (konsumenckie)	11 082 284	-382 770	10 699 514
Limity odnawialne	196 976	-5 623	191 353
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu przedsiębiorstw	29 432 962	-271 956	29 161 006
Klienci korporacyjni	26 694 402	-222 752	26 471 650
Małe i średnie przedsiębiorstwa (SME)	2 738 560	-49 204	2 689 356
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu jednostek samorządu terytorialnego	1 594 320	-1 912	1 592 408
Ekspozycje z tytułu kredytowania specjalistycznego	5 782 555	-83 970	5 698 585
Ekspozycje nie objęte wewnętrznym modelem ratingowym	17 527 059	-463 466	17 063 593
Ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości	7 940 863	-5 424 804	2 516 059
Razem kredyty i pożyczki udzielone klientom podlegające utracie wartości (*)	135 495 956	-6 955 997	128 539 959

(*) Kredyty i pożyczki wyceniane według zamortyzowanego kosztu i wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

PORTFEL	31.12.2019
PORTFEL	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO	ODPIS	WARTOŚĆ BILANSOWA NETTO
Ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości	130 068 599	-1 019 496	129 049 103
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu klienta indywidualnego	70 959 898	-593 592	70 366 306
Kredyty mieszkaniowe (zabezpieczone hipotecznie)	58 790 875	-268 208	58 522 667
Pożyczki gotówkowe (konsumenckie)	11 928 263	-317 714	11 610 549
Limity odnawialne	240 760	-7 670	233 090
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu przedsiębiorstw	28 976 751	-174 901	28 801 850
Klienci korporacyjni	25 580 710	-131 751	25 448 959
Małe i średnie przedsiębiorstwa (SME)	3 396 041	-43 150	3 352 891
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu jednostek samorządu terytorialnego	1 919 375	-2 114	1 917 261
Ekspozycje z tytułu kredytowania specjalistycznego	5 790 547	-46 102	5 744 445
Ekspozycje nie objęte wewnętrznym modelem ratingowym	22 422 028	-202 787	22 219 241
Ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości	7 641 264	-5 257 622	2 383 642
Razem kredyty i pożyczki udzielone klientom podlegające utracie wartości (*)	137 709 863	-6 277 118	131 432 745

Podział ekspozycji pozabilansowych udzielonych klientom (zobowiązań do udzielenia pożyczki i umów gwarancji finansowej) na objęte i nie objęte wewnętrznym modelem ratingowym

PORTFEL	31.12.2020
PORTFEL	WARTOŚĆ NOMINALNA	ODPIS
Ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości	68 456 970	-268 371
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu klienta indywidualnego	2 139 590	-5 189
Kredyty mieszkaniowe (zabezpieczone hipotecznie)	1 355 411	-3 050
Pożyczki gotówkowe (konsumenckie)	312	-132
Limity odnawialne	783 867	-2 007
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu przedsiębiorstw	33 130 326	-111 257
Klienci korporacyjni	31 702 132	-107 711
Małe i średnie przedsiębiorstwa (SME)	1 428 194	-3 546
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu jednostek samorządu terytorialnego	462 895	-23
Ekspozycje z tytułu kredytowania specjalistycznego	735 302	-582
Ekspozycje nie objęte wewnętrznym modelem ratingowym	31 988 857	-151 320
Ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości	487 702	-191 960
Razem ekspozycje pozabilansowe udzielone klientom	68 944 672	-460 331

PORTFEL	31.12.2019
PORTFEL	WARTOŚĆ NOMINALNA	ODPIS
Ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości	55 417 678	-134 755
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu klienta indywidualnego	2 235 122	-5 490
Kredyty mieszkaniowe (zabezpieczone hipotecznie)	1 440 042	-3 236
Pożyczki gotówkowe (konsumenckie)	707	-45
Limity odnawialne	794 373	-2 209
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu przedsiębiorstw	28 157 171	-64 217
Klienci korporacyjni	26 889 016	-62 282
Małe i średnie przedsiębiorstwa (SME)	1 268 155	-1 935
Portfel objęty modelem ratingowym dla segmentu jednostek samorządu terytorialnego	336 404	-37
Ekspozycje z tytułu kredytowania specjalistycznego	1 441 548	-1 805
Ekspozycje nie objęte wewnętrznym modelem ratingowym	23 247 433	-63 206
Ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości	572 320	-186 387
Razem ekspozycje pozabilansowe udzielone klientom	55 989 998	-321 142

Podział należności od banków według ratingów agencji Fitch

31.12.2020	WARTOŚĆ BILANSOWA						%PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM
NALEŻNOŚCI OD BANKÓW WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
AA+ do AA-	6 304	-	-	-	-	6 304	0,2%
A+ do A-	1 494 902	168	-	82	-	1 495 152	51,2%
BBB+ do BBB-	727 883	-	-	-	-	727 883	24,9%
BB+ do BB-	14 035	-	-	-	-	14 035	0,5%
B+ do B-	150	-	-	-	-	150	0,0%
bez ratingu	677 806	-	-	4	-	677 810	23,2%
Razem wartość bilansowa brutto	2 921 080	168	-	86	-	2 921 334	100,0%
Odpis	-3 491	-	-	-4	-	-3 495
Wartość bilansowa netto	2 917 589	168	-	82	-	2 917 839

31.12.2019	WARTOŚĆ BILANSOWA							%PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)		Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)		Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM
NALEŻNOŚCI OD BANKÓW WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
AA+ do AA-		22 413	-	-	-	-	22 413	1,0%
A+ do A-		899 921	288	-	95	-	900 304	40,1%
BBB+ do BBB-		748 786	-	-	-	-	748 786	33,3%
BB+ do BB-		8 384	-	-	-	-	8 384	0,4%
B+ do B-		65	-	-	-	-	65	0,0%
bez ratingu		566 848	3	-	1	-	566 852	25,2%
Razem wartość bilansowa brutto		2 246 417	291	-	96	-	2 246 804	100,0%
Odpis		-2 895	-	-	-1	-	-2 896
Wartość bilansowa netto		2 243 522	291	-	95	-	2 243 908

Podział ekspozycji z tytułu dłużnych papierów wartościowych według ratingów agencji Fitch

31.12.2020	WARTOŚĆ BILANSOWA						%PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	RAZEM
DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
AAA	1 253 925	-	-	-	-	1 253 925	4,5%
A+ do A-	20 798 125	-	-	-	-	20 798 125	75,3%
BBB+ do BBB-	41 891	-	-	-	-	41 891	0,2%
bez ratingu	5 469 231	38 434	32 971	-		5 540 636	20,0%
Razem wartość bilansowa brutto	27 563 172	38 434	32 971	-	-	27 634 577	100,0%
Odpis	-41 944	-582	-32 971	-	5	-75 492
Wartość bilansowa netto	27 521 228	37 852	-	-	5	27 559 085
DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY
AAA	4 752 614	-	-	-	-	4 752 614	10,7%
A+ do A-	25 415 015	-	-	-	-	25 415 015	57,0%
BBB+ do BBB-	2 188 464	-	-	-	-	2 188 464	4,9%
BB+ do BB-	36 542					36 542	0,1%
bez ratingu	12 069 142	144 385	-	-	-	12 213 527	27,3%
Razem wartość bilansowa	44 461 777	144 385	-	-	-	44 606 162	100,0%
Odpis (*)	-72 240	-3 102	-	-	-	-75 342
DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU
AAA						707	0,0%
A+ do A-						1 113 330	69,2%
BBB+ do BBB-						39 599	2,5%
bez ratingu						454 308	28,3%
Razem wartość bilansowa						1 607 944	100,0%

31.12.2019	WARTOŚĆ BILANSOWA								%PORTFELA
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)			RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)			RAZEM
DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
A+ do A-	8 955 963	-	-	-		-		8 955 963	61,2%
BBB+ do BBB-	234 218	-	-	-		-		234 218	1,6%
bez ratingu	5 078 450	331 816	32 370	-				5 442 636	37,2%
Razem wartość bilansowa brutto	14 268 631	331 816	32 370	-		-		14 632 817	100,0%
Odpis	-25 661	-16 955	-32 370	-		-		-74 986
Wartość bilansowa netto	14 242 970	314 861	-	-		-		14 557 831
DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY
AAA	3 632 368	-	-	-			-	3 632 368	11,7%
A+ do A-	18 898 077	-	-	-			-	18 898 077	61,0%
BBB+ do BBB-	2 044 168	-	-	-			-	2 044 168	6,6%
BB+ do BB-	83 026							83 026	0,3%
bez ratingu	6 294 181	12 860	-	-			-	6 307 041	20,4%
Razem wartość bilansowa	30 951 820	12 860	-	-			-	30 964 680	100,0%
Odpis (*)	-32 425	-671	-	-			-	-33 096
DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU
A+ do A-								1 142 873	89,3%
BBB+ do BBB-								111 474	8,7%
bez ratingu								25 148	2,0%
Razem wartość bilansowa								1 279 495	100,0%

(*) Odpis dotyczący dłużnych papierów wartościowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie pomniejsza wartości bilansowej.

Podział aktywów z tytułu instrumentów pochodnych według ratingów agencji Fitch

31.12.2020	INSTRUMENTY POCHODNE PRZEZNACZONE DO OBROTU			INSTRUMENTY POCHODNE Zabezpieczające			RAZEM	% PORTFELA
31.12.2020	BANki	pozostałe instytucje finansowe	podmioty niefinansowe	BANki	pozostałe instytucje finansowe	podmioty niefinansowe	RAZEM	% PORTFELA
AAA	769 483	2 541 241	-	20 734	752 993	-	4 084 451	72,6%
AA+ do AA-	46 151	3 041	-	514	-	-	49 706	0,9%
A+ do A-	107 019	-	-	4 348	-	-	111 367	2,0%
BBB+ do BBB-	231 943	-	188 340	474	-	-	420 757	7,5%
BB+ do BB-	4 157	-	-	-	-	-	4 157	0,1%
B+ do B-	-	-	-	-	-	-	-	-
bez ratingu	95 170	191 808	663 926	-	-	-	950 904	16,9%
Razem	1 253 923	2 736 090	852 266	26 070	752 993	-	5 621 342	100,0%

31.12.2019	INSTRUMENTY POCHODNE PRZEZNACZONE DO OBROTU			INSTRUMENTY POCHODNE Zabezpieczające			RAZEM	% PORTFELA
31.12.2019	BANki	pozostałe instytucje finansowe	podmioty niefinansowe	BANki	pozostałe instytucje finansowe	podmioty niefinansowe	RAZEM	% PORTFELA
AAA	330 847	766 811	-	9 729	284 315	-	1 391 702	56,5%
AA+ do AA-	28 540	-	-	1 725	-	-	30 265	1,2%
A+ do A-	118 460	1 110	-	33 184	1 216	-	153 970	6,3%
BBB+ do BBB-	193 502	-	97 825	21 641	-	-	312 968	12,7%
BB+ do BB-	2 348	-	-	-	-	-	2 348	0,1%
B+ do B-	-	-	-	-	-	-	-	-
bez ratingu	113 009	110 426	323 111	25 398	-	-	571 944	23,2%
Razem	786 706	878 347	420 936	91 677	285 531	-	2 463 197	100,0%

Charakterystyka modelu tworzenia odpisów aktualizujących

W Banku odpisy aktualizujące tworzone są zgodnie z MSSF 9. Standard ten zakłada kalkulację odpisów z tytułu utraty wartości w oparciu o oczekiwane straty kredytowe oraz z uwzględnianiem prognoz i spodziewanych przyszłych warunków ekonomicznych w kontekście oceny ryzyka kredytowego ekspozycji.

Model oczekiwanych strat kredytowych

Model oczekiwanych strat kredytowych stosuje się do składników aktywów finansowych zakwalifikowanych, zgodnie z postanowieniami MSSF 9, jako aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne dochody całkowite, z wyjątkiem instrumentów kapitałowych.

Model oczekiwanych strat kredytowych zgodnie z MSSF 9 opiera się na podziale ekspozycji na 3 Koszyki w zależności od zmian dotyczących jakości kredytowej w porównaniu do początkowego ujęcia aktywów w księgach. Sposób kalkulacji odpisu z tytułu utraty wartości zależy od koszyka.

KOSZYK	KRYTERIUM KLASYFIKACJI DO KOSZYKA	SPOSÓB KALKULACJI ODPISU Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI
Koszyk 1	Ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia do daty bilansowej nie zidentyfikowano znacznego wzrostu ryzyka kredytowego i nie stwierdzono utraty wartości	12-miesięczna oczekiwana strata kredytowa
Koszyk 2	Ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia do daty bilansowej zidentyfikowano znaczny wzrost ryzyka kredytowego i nie stwierdzono utraty wartości	Oczekiwana strata kredytowa w horyzoncie dożywotnim
Koszyk 3	Ekspozycje, dla których stwierdzono utratę wartości	Oczekiwana strata kredytowa w horyzoncie dożywotnim

Ponadto aktywa finansowe, które zostały zaklasyfikowane jako POCI w momencie początkowego ujęcia (tj. aktywa z rozpoznaną utratą wartości na dzień nabycia lub udzielenia), traktowane są jako POCI we wszystkich następnych okresach do momentu ich wyksięgowania. Zasada ta obowiązuje nawet wtedy, gdy w międzyczasie doszło do uzdrowienia aktywa. Innymi słowy, aktywa raz rozpoznane jako POCI pozostają w tym statusie niezależnie od przyszłych zmian szacunków dotyczących generowanych przez nie przepływów pieniężnych.

W przypadku instrumentów o statusie POCI straty kredytowe ujmowane są w wysokości life-time ECL przez cały okres życia tych instrumentów.

Kalkulacja oczekiwanych strat kredytowych

Na potrzeby kalkulacji straty kredytowej zgodnie z MSSF 9 Bank porównuje przepływy pieniężne, które powinna otrzymać zgodnie z umową z kredytobiorcą, a szacowanymi przez Bank przepływami, które spodziewa się otrzymać. Tę różnicę Bank dyskontuje pierwotną efektywną stopą procentową.

Oczekiwane straty kredytowe wyznaczane są w okresie kontraktowej wymagalności z wyjątkiem produktów spełniających kryteria MSSF 9 par. 5.5.20, dla których Bank wyznacza oczekiwane straty w okresie, w którym jest narażona na ryzyko kredytowe (tj. w ekonomicznym okresie zapadalności).

Kalkulacja oczekiwanych strat kredytowych w horyzoncie dożywotnim wymaga zastosowania wieloletnich parametrów ryzyka.

Metodyka kalkulacji parametrów grupowych – PD, RR oraz EAD

Wieloletnie parametry PD stanowią ocenę prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia default w kolejnych rocznych interwałach w okresie dożywotnim. Wieloletnia krzywa PD dla danej ekspozycji uzależniona jest od bieżącej wartości parametru 12M PD (i właściwej klasy ratingowej) wyznaczonej w oparciu o wewnętrzne modele PD Banku.

W procesie estymacji Bank:

a) estymuje nieobciążone parametry PD bez uwzględnienia dodatkowych marż konserwatyzmu (MSSF 9 par. 5.5.17(a)),

b) uwzględnia bieżące jak i prognozowane warunki makroekonomiczne (MSSF 9 par. 5.5.17(c)).

Kalkulacja oczekiwanych stóp odzysku (RR) oparta jest o model „poolowy”, w którym w ramach homogenicznych grup kalkulowane są średnie wartości miesięcznych odzysków warunkowo względem miesiąca od identyfikacji defaultu (MSD). Homogeniczne Banku rachunków zostały wyodrębnione na podstawie następujących charakterystyk:

 typu kredytobiorcy,

 typu produktu,

 przedziałów wartości parametru LTV (dla kredytów hipotecznych i pożyczek mieszkaniowych) i kwoty kredytu (dla wybranych produktów).

W ramach zdefiniowanych homogenicznych grup kalkulowane są średnie miesięczne stopy odzysku, na które składają się spłaty i odzyski z windykacji wynikające zarówno z części zabezpieczonej jak i niezabezpieczonej ekspozycji, ważone wartością zaległego kapitału obserwowaną na początek danego MSD.

Dla produktów, dla których jest dostępny harmonogram spłat Bank wyznacza wartość ekspozycji na moment wystąpienia default (EAD, Exposure at Default) oraz kapitału na moment wystąpienia default (PAD, Principal at Default) w okresie dożywotnim (tj. dla przyszłych spłat) bazując na kontraktowych harmonogramach płatności oraz uwzględniając następujące efekty:

 efekt zaległych rat kapitału i odsetek związany z oczekiwanym brakiem płatności ostatnich rat przed wystąpieniem defaultu,

 efekt występowania zaległych płatności (kapitału i odsetek) na datę kalkulacji odpisu aktualizującego,

 efekt rozliczenia korekty z tytułu ESP w czasie.

Dla produktów, dla których nie jest dostępny harmonogram spłat Bank wyznacza wartości wieloletnich EAD i PAD wykorzystując parametry CCF. Parametr CCF_1Y, stanowiący oszacowanie procentu wykorzystania pozostałej części limitu w okresie 12 miesięcy przed oczekiwanym momentem wystąpienia zdarzenia default, wykorzystywany jest do wyznaczenia oczekiwanej wartości parametrów PAD i EAD w okresie 12M od daty referencyjnej. Parametr CCF_2Y wykorzystywany jest do wyznaczenia oczekiwanej wartości parametrów PAD i EAD od 12M po dacie referencyjnej do daty zapadalności rachunku.

Dla ekspozycji, dla których nie jest możliwe wyznaczenie parametrów ryzyka na podstawie wewnętrznych modeli, Bank przyjmuje podejście polegające na zastosowaniu parametrów z innych portfeli o zbliżonych charakterystykach.

Modele i parametry wykorzystywane do tworzenia odpisów są poddawane okresowej walidacji.

Tabela poniżej prezentuje wyniki analizy wrażliwości ECL dla założonych zmian parametrów PD i RR/LGD przeprowadzonej osobno dla ekspozycji objętych analizą indywidualną i grupową. Dla ekspozycji objętych analizą grupową przedstawiono scenariusz wzrostu i spadku korekty PD i stopy odzysku (RR=1-LGD), o 1% i 5% vs wartości wykorzystane do kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej na datę 31 grudnia 2020 roku. Dla ekspozycji analizowanych indywidualnie przedstawiono natomiast szacunkowy wpływ zmniejszenia odzysków z zabezpieczeń uwzględnianych w scenariuszu windykacyjnym o 10%.

Zmiana salda opisów (ECL) w różnych scenariuszach zmiany parametrów wpływających na kalkulację odpisów (w milionach złotych)

DELTA PARAMETRU	SCENARIUSZ
	ANALIZA GRUPOWA		AANALIZA INDYWIDUALNA
	ZMIANA PD	ZMIANA STOPY ODZYSKU (1-LGD)	ZMIANA ODZYSKÓW
-10,0%	nd	nd	58
-5,0%	-68	264	nd
-1,0%	-14	53	nd
1,0%	16	-53	nd
5,0%	71	-263	nd

Kryterium niskiego ryzyka kredytowego

Zgodnie z par. 5.5.10 Standardu MSSF 9 ekspozycje, które na datę sprawozdawczą są uznawane za ekspozycje o niskim ryzyku kredytowym, mogą pozostać w Koszyku 1, niezależnie od skali względnego pogorszenia jakości kredytowej od momentu początkowego ujęcia. Zgodnie z par. B.5.5.22 standardu MSSF 9 ryzyko kredytowe instrumentu finansowego uznaje się za niskie gdy:

 instrument finansowy wiąże się z niskim ryzykiem niewykonania zobowiązania,

 pożyczkobiorca ma wysoką krótkoterminową zdolność spełniania swych obowiązków w zakresie wynikającym z umowy,

 niekorzystne zmiany warunków gospodarczych i biznesowych w dłuższej perspektywie mogą – lecz nie muszą – ograniczyć zdolność pożyczkobiorcy do wypełniania jego obowiązków w zakresie wynikającym z umowy.

Bank stosuje kryterium niskiego ryzyka kredytowego (Low Credit Risk) dla trzech portfeli: ekspozycji wobec banków, ekspozycji wobec jednostek samorządu terytorialnego oraz ekspozycji wobec Skarbu Państwa i NBP.

Aktywa finansowe ze zidentyfikowanym istotnym wzrostem ryzyka kredytowego

Aktywa finansowe, dla których na datę bilansową Bank zidentyfikuje istotny wzrost ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia, klasyfikowane są do koszyka 2. Bank uznaje, że dla danego aktywa został zidentyfikowany istotny wzrost ryzyka kredytowego jeśli zostanie spełnione kryterium ilościowe lub jakościowe, w szczególności jeśli przeterminowanie przekroczy 30 dni, przy czym wystąpienie danego kryterium jest weryfikowane na poziomie ekspozycji.

Kryteria ilościowe

Biorąc pod uwagę wymogi standardu, Bank zdefiniował trzy podstawowe charakterystyki modelu ilościowego:

 miarę, na podstawie której dokonywana jest alokacja do koszyków,

 miarę istotności pogorszenia jakości kredytowej,

 kwantyfikację poziomu istotnego pogorszenia.

Miarę, na podstawie której dokonywana jest alokacja do koszyków, Bank wyznaczył jako stosunek:

 bieżącej oceny ryzyka kredytowego określonej jako dożywotnie PD w horyzoncie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności wyznaczone na podstawie charakterystyk obowiązujących na datę sprawozdawczą,

 pierwotnej oceny ryzyka kredytowego określonej jako dożywotnie PD w okresie od daty sprawozdawczej do daty zapadalności wyznaczone na podstawie charakterystyk obowiązujących na datę początkowego ujęcia.

Ocena istotnego pogorszenia ryzyka kredytowego przeprowadzana jest przez porównanie obserwowanej wartości relatywnej zmiany w ocenie ryzyka z wartością teoretyczną, która stanowi próg, powyżej którego Bank uznaje iż nastąpiło istotne pogorszenie ryzyka kredytowego.

Próg alokacji na poziomie pojedynczej ekspozycji wyznaczany jest poprzez model statystyczny w oparciu m.in. o informacje na temat oceny ryzyka kredytowego na datę początkowego ujęcia oraz czas od daty początkowego ujęcia ekspozycji.

Kryteria jakościowe

W wyniku przeprowadzanego przez Bank procesu monitoringu identyfikowane są kryteria jakościowe alokacji do Koszyka 2 takie jak:

 wystąpienie opóźnienia w spłacie powyżej 30 dni (30 DPD),

 wystąpienie statusu forbearance,

 ekspozycja znajduje się na liście Watch.

Poza powyższymi, dla ekspozycji objętych monitoringiem indywidualnym, Bank określił szereg specyficznych kryteriów jakościowych dla różnych typów portfeli, takich jak między innymi zmiany wewnętrznej oceny ratingowej, zmiany klas nadzorczych dla wybranych segmentów (np. specjalistyczne finansowanie), sygnały ostrzegawcze identyfikowane w systemie służącym do monitorowania i zarządzania ryzykiem kredytowym bądź wyniki indywidualnego monitoringu.

Aktywa finansowe ze zidentyfikowaną utratą wartości

Aktywa finansowe, dla których na datę bilansową Bank zidentyfikował wystąpienia zdarzenia default klasyfikowane są do Koszyka 3.

Bank w drugim półroczu 2019 roku zmodyfikował definicję default w zakresie identyfikacji przesłanki ilościowej. Nowa definicja default została wykorzystana zarówno do estymacji poszczególnych parametrów ryzyka wykorzystywanych do szacowania oczekiwanej straty kredytowej, jak i do klasyfikacji ekspozycji do Koszyka 3. Przesłanka ilościowa zachodzi, gdy na poziomie agregacji liczba dni zaległości dla kwoty zaległej powyżej progu materialności (100 złotych dla ekspozycji detalicznych i 2 000 złotych dla ekspozycji niedetalicznych) przekroczy 90 dni. Dla danych bieżących i części danych historycznych wykorzystywane są dane dzienne. Wprowadzone zmiany są pierwszym etapem wdrażania w Banku Wytycznych EBA/GL/2016/07 dotyczących stosowania definicji niewykonania zobowiązania, określonej w art. 178 rozporządzenia (UE) nr 575/2013. W drugim etapie Bank wdroży Wytyczne EBA/GL/2016/07 w zakresie przesłanek jakościowych, a w trzecim etapie dostosuje kalkulację odpisów aktualizujących do nowej definicji default.

Bank uznaje, że dla danego aktywa został zidentyfikowany default jeśli wystąpiła co najmniej jedna z przesłanek:

 kwota zaległości powyżej zadanego progu materialności (100 złotych dla ekspozycji detalicznych i 2 000 złotych dla ekspozycji niedetalicznych) przez ponad 90 dni,

 ekspozycja w trakcie procesu restrukturyzacji,

 zajście innej jakościowej przesłanki utraty wartości.

Dla segmentów SME i korporacyjnego default jest identyfikowany na poziomie klienta, natomiast dla segmentu detalicznego na poziomie klient/Bank produktowa. Kryterium dni i kwoty opóźnień również definiowane jest na poziomie identyfikacji. Analogicznie, jeżeli dla którejkolwiek z umów w ramach agregowanej Banku zaszła przesłanka default, wszystkie umowy z tej Banku traktowane są jako default.

Bank stosuje 6-miesięczny okres kwarantanny obowiązujący od momentu ustania wszystkich przesłanek default.

Analiza wrażliwości dotycząca prognozy sytuacji makroekonomicznej

Zaprezentowane w tabeli poniżej zmiany oczekiwanych strat kredytowych dla ekspozycji bez utraty wartości zostały wyznaczone jako różnica pomiędzy oczekiwanymi stratami kredytowymi wyliczonymi dla konkretnego scenariusza makroekonomicznego a oczekiwanymi stratami kredytowymi wyliczonymi z uwzględnieniem wszystkich scenariuszy makroekonomicznych zważonych prawdopodobieństwem ich realizacji (zgodnie z MSSF9).

Scenariusze makroekonomiczne obejmują prognozy czynników makroekonomicznych wpływających na wysokość oczekiwanych strat kredytowych i są przygotowywane przez Biuro Analiz Makroekonomicznych w cyklu kwartalnym. W prognozach uwzględniono następujące czynniki: wzrost PKB, stopę bezrobocia rejestrowanego oraz 3-miesięczną stopę WIBOR w 3 scenariuszach: bazowym (najbardziej prawdopodobnym), optymistycznym (zakładającym pozytywne zmiany czynników w kolejnych latach względem scenariusza bazowego) oraz pesymistycznym (zakładającym negatywne zmiany czynników w kolejnych latach względem scenariusza bazowego).

31.12.2020	Scenariusz bazowy	Scenariusz optymistyczny	Scenariusz pesymistyczny
Zmiana poziomu oczekiwanych strat kredytowych dla ekspozycji bez utraty wartości (Koszyk 1 i 2), przy założeniu 100% realizacji scenariusza	-22 497	16 398	134 046

31.12.2019	Scenariusz bazowy	Scenariusz optymistyczny	Scenariusz pesymistyczny
Zmiana poziomu oczekiwanych strat kredytowych dla ekspozycji bez utraty wartości (Koszyk 1 i 2), przy założeniu 100% realizacji scenariusza	-5 527	-10 182	59 053

Zmiany w kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych w związku z COVID-19

W związku z epidemią COVID-19 Bank identyfikuje ryzyko zaburzeń w gospodarce w wyniku wstrzymania lub ograniczenia działalności w niektórych sektorach, zakłóceń łańcuchów dostaw, niedostępności i zwolnień pracowników, zmian zachowań konsumentów, spowolnienia gospodarczego u partnerów handlowych Polski oraz innych będących bezpośrednim i pośrednim skutkiem działań związanych z walką z epidemią. W ocenie Banku może to doprowadzić do istotnego pogorszenia sytuacji części kredytobiorców, przy czym pogorszenie to może być rozłożone w czasie.

W celu ograniczenia tego ryzyka Bank wdrożył szereg działań mitygujących ryzyko kredytowe oraz rozwiązań wspierających klientów, w tym:

 wzmożone monitorowanie portfela kredytowego ze szczególnym uwzględnieniem branż podwyższonego ryzyka,

 wzmocnienie stosowanych instrumentów ograniczających ryzyko kredytowe, w tym prawnych zabezpieczeń wierzytelności, zarówno na etapie finansowania jak i monitorowania,

 zweryfikowanie procedur w obszarze kredytowania poszczególnych linii biznesowych i dostosowanie ich do zaistniałej sytuacji,

 udzielanie kredytów z gwarancjami Banku Gospodarstwa Krajowego zabezpieczającymi do 80% wartości ekspozycji,

 odroczenie na wniosek klienta płatności rat kapitałowo-odsetkowych przez okres maksymalnie 6 miesięcy,

 odroczenie stosowania sankcji wynikających z braku realizacji klauzul umownych.

Szczegółowe informacje w zakresie programów wsparcia kredytobiorców (ich charakterystyka oraz dane odnośnie skali wykorzystania) są przedstawione poniżej (Moratoria wdrożone w 2020 roku ze względu na COVID-19).

Gwałtowne rozprzestrzenienie się COVID-19, trwający 3 kwartały stan pandemii i niespotykane dotąd środki zaradcze podejmowane przez polski rząd i sektor bankowy, zarówno w zakresie ograniczania zasięgu pandemii jak i stymulacji gospodarki, skutkują bardzo dużą niepewnością odnośnie przyszłego rozwoju sytuacji gospodarczej i jego wpływu na portfel kredytowy Banku. Wobec braku podobnych doświadczeń historycznych prognozowanie przyszłości będące podstawą kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych jest w tej sytuacji obarczone dodatkową dozą niepewności i wymaga przyjęcia istotnych założeń eksperckich. Poniżej przedstawiono podejście Banku w tym zakresie wraz z podstawowymi informacjami ilościowymi.

W podejściu swoim Bank dąży do adekwatnego odzwierciedlenia w odpisach kredytowych dla koszyka 1 i 2 potencjalnego przyszłego pogorszenia jakości portfela kredytowego oraz właściwego pokrycia odpisami kredytów niepracujących, których odzyskiwanie w obecnej sytuacji może być trudniejsze (koszyk 3). W tym podejściu wzrost odpisów Banku wynika głównie z prognoz przyszłych zmian jakości portfela uwzględnionych w kalkulacji odpisów zgodnie z wymogami MSSF 9, a nie z jej obecnej ewolucji. Dotychczas Grupa obserwowała bowiem tylko umiarkowany wzrost skali niewykonania zobowiązań przez klientów ograniczony do niektórych segmentów. Udział kredytów niepracujących w ciągu roku utrzymywał się na stabilnym poziomie, w przedziale 5,0-5,4%.

Oczekiwania Banku odnośnie sytuacji makroekonomicznej

Punktem wyjścia do oszacowania oczekiwanych strat kredytowych są prognozy Banku dotyczące sytuacji makroekonomicznej zakładające poprawę sytuacji gospodarczej w roku 2021 po spowolnieniu, które miało miejsce w 2020 roku. Prognozuje się wzrost PKB rok do roku o 4,5% w 2021 roku. W zakresie stopy bezrobocia zakłada się stabilizację na poziomie około 6%. Równocześnie, ze względu na wygasanie programów pomocowych, Bank zakłada opóźnione w czasie pogorszenie jakości portfela wynikające w zaburzeń gospodarczych w roku 2020.

Obserwowane w 2020 roku pogorszenie sytuacji makroekonomicznej zostało odzwierciedlone poprzez zmianę parametrów ryzyka (PD – prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania, LGD – strata w przypadku niewykonania zobowiązania) wykorzystywanych w kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych na podstawie analizy danych historycznych z uwzględnieniem oceny eksperckiej niezbędnej ze względu na unikatowość obecnych warunków. W oparciu o analizę historycznych zmian jakości portfela i parametrów ekonomicznych za najbardziej porównywalny do obecnego uznano okres 1 kwartał 2008 - 1 kwartał 2009 (kulminacja kryzysu finansowego ze spadkiem rocznego wzrostu PKB z 6,3% do 0,4%, co jest porównywalnym spadkiem do tego obserwowanego w roku 2020). Relatywne zmiany stóp niewypłacalności obserwowane w Banku w tym okresie przełożono na zmiany PD używane w kalkulacji odpisów poprzez ich nałożenie na bazowe projekcje parametrów ryzyka sprzed wybuchu epidemii. Pozwala to odzwierciedlić wyjściową strukturę i ryzyko portfela oraz oczekiwaną skalę jego pogorszenia.

Dodatkowo w oparciu o ocenę ekspercką uwzględniono specyfikę obecnej sytuacji (w pewnym zakresie większą skalę spowolnienia w roku 2020 i niespotykane dotąd wsparcie ze strony rządu oraz instytucji państwowych opóźniające pogorszenia jakości portfela). W rezultacie przyjęto średnie pogorszenie PD o około 50% w stosunku do projekcji wyjściowych dla portfeli detalicznych oraz około 30% dla pozostałych. W zakresie LGD pogorszenie odzysków odzwierciedlono poprzez analizę indywidualną kredytów niepracujących oraz założenie dla kredytów analizowanych grupowo, że ograniczenia w funkcjonowaniu gospodarki w okresie epidemii spowodują opóźnienie odzysków średnio o 4 miesiące (czas trwania najważniejszych ograniczeń w funkcjonowaniu gospodarki), a dodatkowo wartość zabezpieczeń hipotecznych itp. spadnie zgodnie z przeceną obserwowaną w trakcie roku na rynku mieszkaniowym.

Podejście przedstawione powyżej zostało zastosowane dla wszystkich trzech scenariuszy wykorzystywanych do kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych: bazowego, negatywnego (z prawdopodobieństwem realizacji 20%) i pozytywnego (z szansą materializacji 10%). Opisane szacunki, ze względu na specyfikę obecnej sytuacji, charakteryzują się znaczną niepewnością i będą rewidowane w kolejnych okresach.

Identyfikacja istotnego pogorszenie ryzyka kredytowego i alokacja do koszyków

Bank nie zmienił swojego podejścia do identyfikacji istotnego pogorszenia ryzyka kredytowego będącego podstawą kwalifikacji ekspozycji do koszyka 2. Zastosował je jednak w sposób spójny do obecnej sytuacji. W szczególności, w przypadku udzielenia nieustawowych wakacji kredytowych lub innych działań łagodzących skutki pandemii COVID-19 Bank stosuje podejście spójne z wskazówkami regulacyjnymi w tym zakresie (np. Wytyczne EBA/GL/2020/02 dotyczące ustawowych i pozaustawowych moratoriów na spłaty kredytów, stosowanych w obliczu kryzysu spowodowanego przez COVID-19). Udzielenie nieustawowych wakacji kredytowych lub innych działań łagodzących skutki pandemii COVID-19 nie powoduje automatycznej reklasyfikacji do koszyka 2. Reklasyfikacja taka jest jednak dokonywana, jeśli na pogorszenie ryzyka kredytowego wpływają dodatkowe czynniki wskazujące na problemy dłużnika. Dodatkowo, w ramach obowiązujących procedur, Bank dokonał przeglądu i klasyfikacji branż pod kątem narażenia na negatywne skutki pandemii COVID-19, a następnie poddał szczegółowej analizie sytuację klientów z segmentu przedsiębiorstw działających w branżach uznanych za zagrożone i w przypadku identyfikacji istotnego pogorszenia sytuacji ekonomiczno-finansowej przeklasyfikował do koszyka 2 lub 3. Natomiast dla klientów korzystających z wakacji ustawowych Bank dokonał kwalifikacji ekspozycji do koszyka 3 na poziomie grupy produktowej, w związku z oświadczeniem klienta o utracie pracy lub istotnej części dochodu.

Szacowany wpływ COVID-19 na koszt odpisów

Koszt odpisów z tytułu utraty wartości Banku wyniósł w 2020 roku 1 549 milionów złotych. Bank szacuje, że istotna część tej kwoty jest związana z COVID-19. Dotyczy to następujących elementów:

1. Wzrost odpisów dla koszyka 1 i 2 z tytułu pogorszenia parametrów portfelowych PD i LGD (482 miliony złotych),

2. Wzrost odpisów z tytułu kwalifikacji wakacji ustawowych do koszyka 3 (53 miliony złotych).

Poniższe pozycje również są związane z epidemią, ale częściowo zmaterializowałyby się także bez jej wybuchu:

1. Wzrost odpisów z tytułu reklasyfikacji kredytów do koszyka 2 ze względu na przeprowadzony przegląd branżowy i inne działania o podobnym charakterze (128 milionów złotych),

2. Wzrost odpisów z tytułu zwiększenia pokrycia odpisami kredytów niepracujących z tytułu zmniejszenia potencjalnych przyszłych odzysków (314 milionów złotych),

W przypadku powyższych nie jest możliwe rozstrzygnięcie, czy dotworzenie odpisu wynikało jedynie z epidemii COVID-19, czy również sytuacji, która wystąpiłaby niezależnie od niej.

Poniższe tabele przedstawiają zmiany poziomu odpisów oraz wartości bilansowej brutto aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy w podziale na klasy aktywów finansowych

	NALEŻNOŚCI OD BANKÓW ORAZ BANKU CENTRALNEGO WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU (*)
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2020	4 348 373	291	-	96	4 348 760
Transfer do Koszyka 1	23	-21	-	-2	-
Transfer do Koszyka 2	-34	45	-	-11	-
Transfer do Koszyka 3	-6	-16	-	22	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	1 850 547	-	-	-	1 850 547
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-3 188 349	-96	-	-27	-3 188 472
Aktywa finansowe spisane z bilansu (**)	-	-	-	-2	-2
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	60 723	-35	-	10	60 698
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2020	3 071 277	168	-	86	3 071 531
Odpis
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2020	3 069	-	-	1	3 070
Transfer do Koszyka 1	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 3	-2	-	-	2	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	1 294	-	-	-	1 294
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-713	-54	-	-23	-790
Aktywa finansowe spisane z bilansu (**)	-	-	-	-2	-2
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	-50	-	-	4	-46
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	-94	54	-	22	-18
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2020	3 504	-	-	4	3 508

(*) Należności od Banku Centralnego obejmują rachunek bieżący i depozyty

(**) W tym wartość odsetek umownych podlegających częściowemu odpisaniu w kwocie 2 tys. złotych

	NALEŻNOŚCI OD BANKÓW ORAZ BANKU CENTRALNEGO WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU (*)
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2019	12 299 883	614	8 987	108	12 309 592
Transfer do Koszyka 1	96	-95	-	-1	-
Transfer do Koszyka 2	-68	74	-	-6	-
Transfer do Koszyka 3	-9	-23	-	32	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	2 044 641	-	-	-	2 044 641
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-9 993 899	-236	-	-46	-9 994 181
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	-2 271	-43	-8 987	9	-11 292
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2019	4 348 373	291	-	96	4 348 760
Odpis
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2019	2 356	-	8 987	-	11 343
Transfer do Koszyka 1	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 3	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	1 840	-	-	-	1 840
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-881	-85	-	-20	-986
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	-121	-	-	10	-111
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	-125	85	-8 987	11	-9 016
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2019	3 069	-	-	1	3 070

(*) Należności od Banku Centralnego obejmują rachunek bieżący i depozyty

OGółem	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU						KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2020	109 352 812	19 170 005	4 836 208	2 795 007	10 049	136 164 081	937 162	608 620	1 545 782
Transfer do Koszyka 1	3 490 248	-3 457 333	-220	-32 695	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-12 162 367	12 338 589	-13 748	-162 474	-	-	-183 753	183 753	-
Transfer do Koszyka 3	-1 113 306	-598 618	744 205	967 719	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	28 136 800	-	-	-	1 001	28 137 801	100 000	-	100 000
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-27 434 056	-2 921 962	-299 563	-354 277	-5 550	-31 015 408	-127 701	-51 141	-178 842
Aktywa finansowe spisane z bilansu (*)	-	-	-642 807	-216 263	-867	-859 937	-	-	-
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	-6 892	-1 312	18	-3 061	-	-11 247	-	-	-
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	929 050	244 717	224 999	91 250	1 932	1 491 948	57 420	64 358	121 778
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2020	101 192 289	24 774 086	4 849 092	3 085 206	6 565	133 907 238	783 128	805 590	1 588 718
Odpis (**)
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2020	315 839	703 006	3 332 521	1 923 480	2 272	6 277 118	4 954	17 402	22 356
Transfer do Koszyka 1	144 213	-133 700	-184	-10 329	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-60 349	115 369	-2 802	-52 218	-	-	-960	960	-
Transfer do Koszyka 3	-110 167	-110 031	42 882	177 316	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	124 001	-	-	-	793	124 794	331	-	331
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-41 839	-26 771	-42 637	-31 964	-465	-143 676	-1 102	-	-1 102
Aktywa finansowe spisane z bilansu (*)	-	-	-625 079	-216 263	-867	-842 209	-	-	-
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami) (***)	-12 216	581 691	568 136	246 411	-1 415	1 382 607	1 894	2 788	4 682
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	26 437	15 710	176 671	-64 622	3 168	157 364	343	1 658	2 001
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2020	385 919	1 145 274	3 449 508	1 971 811	3 486	6 955 998	5 460	22 808	28 268

(*) W tym wartość odsetek umownych podlegających częściowemu odpisaniu w kwocie 199 301 tys. złotych.

(**) Odpis dotyczący kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie pomniejsza wartości bilansowej kredytów.

(***) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 329 655 tys. złotych.

Łączna wartość niezdyskontowanych oczekiwanych strat kredytowych na moment początkowego ujęcia aktywów finansowych nabytych bądź udzielonych z utratą wartości w okresie zakończonym 31 grudnia 2020 roku wyniosła 1 400 tys. złotych (31 grudnia 2019 roku wyniosła 3 249 tys. złotych).

OGółem	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU						KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2019	99 001 708	20 019 456	4 816 470	2 540 327	54 922	126 432 883	1 696 888	-	1 696 888
Transfer do Koszyka 1	4 524 073	-4 504 629	-2 028	-17 416	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-6 888 696	7 003 804	-90	-115 018	-	-	-623 665	623 665	-
Transfer do Koszyka 3	-725 383	-706 620	512 052	919 951	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	37 697 546	-	-	-	5 145	37 702 691	571 101	-	571 101
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-24 059 040	-2 771 006	-356 264	-325 966	-49 677	-27 561 953	-706 447	-15 977	-722 424
Aktywa finansowe spisane z bilansu (*)	-	-	-311 111	-270 429	-126	-581 666	-	-	-
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	-2 223	-	-	-	-	-2 223	-	-	-
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	-195 173	129 000	177 179	63 558	-215	174 349	-715	932	217
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2019	109 352 812	19 170 005	4 836 208	2 795 007	10 049	136 164 081	937 162	608 620	1 545 782
Odpis (**)
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2019	375 911	656 689	3 196 748	1 801 503	52 435	6 083 286	16 723	-	16 723
Transfer do Koszyka 1	131 217	-123 407	-566	-7 244	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-36 721	84 771	-608	-47 442	-	-	-7 955	7 955	-
Transfer do Koszyka 3	-120 047	-188 508	36 889	271 666	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	144 647	-	-	-	2 783	147 430	2 307	-	2 307
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-65 324	-33 564	-43 350	-53 096	-5 551	-200 885	-3 484	-	-3 484
Aktywa finansowe spisane z bilansu (*)	-	-	-311 111	-270 429	-126	-581 666	-	-	-
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami) (***)	-130 710	296 320	241 300	201 291	-9 775	598 426	-2 404	9 431	7 027
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	16 866	10 705	213 219	27 231	-37 494	230 527	-233	16	-217
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2019	315 839	703 006	3 332 521	1 923 480	2 272	6 277 118	4 954	17 402	22 356

(*) W tym wartość odsetek umownych podlegających częściowemu odpisaniu w kwocie 291 269 tys. złotych.

(***) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 27 712 tys. złotych.

NALEŻNOŚCI OD PRZEDSIĘBIORSTW	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU						KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2020	47 951 914	4 143 731	4 627 824	537 988	5 235	57 266 692	937 162	608 620	1 545 782
Transfer do Koszyka 1	1 596 124	-1 591 503	-204	-4 417	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-8 047 705	8 063 327	-12 892	-2 730	-	-	-183 753	183 753	-
Transfer do Koszyka 3	-627 395	-144 290	730 787	40 898	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	16 777 995	-	-	-	20	16 778 015	100 000	-	100 000
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-19 492 180	-1 082 368	-297 598	-47 324	-4 425	-20 923 895	-127 701	-51 141	-178 842
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-635 288	-53 941	-3	-689 232	-	-	-
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	-2 135	-44	-	1	-	-2 178	-	-	-
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	926 693	22 777	218 250	21 550	2 220	1 191 490	57 420	64 358	121 778
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2020	39 083 311	9 411 630	4 630 879	492 025	3 047	53 620 892	783 128	805 590	1 588 718
Odpis (*)
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2020	206 646	99 126	3 157 920	497 134	-369	3 960 457	4 954	17 402	22 356
Transfer do Koszyka 1	40 729	-37 606	-181	-2 942	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-54 325	59 125	-2 764	-2 036	-	-	-960	960	-
Transfer do Koszyka 3	-28 205	-9 722	41 037	-3 110	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	77 639	-	-	-	200	77 839	331	-	331
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-34 787	-8 022	-42 411	-9 290	-377	-94 887	-1 102	-	-1 102
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-617 560	-53 941	-3	-671 504	-	-	-
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	23 023	137 225	557 879	27 971	-540	745 558	1 894	2 788	4 682
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	18 950	2 779	172 232	2 185	2 657	198 803	343	1 658	2 001
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2020	249 670	242 905	3 266 152	455 971	1 568	4 216 266	5 460	22 808	28 268

(*) Odpis dotyczący kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie pomniejsza wartości bilansowej kredytów.

NALEŻNOŚCI OD PRZEDSIĘBIORSTW	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU						KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2019	43 630 908	3 961 789	4 604 095	538 135	3 735	52 738 662	1 696 888	-	1 696 888
Transfer do Koszyka 1	1 624 007	-1 619 837	-2 028	-2 142	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-2 945 965	2 948 704	-90	-2 649	-	-	-623 665	623 665	-
Transfer do Koszyka 3	-409 017	-247 737	508 571	148 183	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	22 586 033	-	-	-	4 752	22 590 785	571 101	-	571 101
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-16 381 254	-924 054	-347 662	-52 263	- 2719	-17 707 952	-706 447	-15 977	-722 424
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-304 100	-81 659	-28	-385 787	-	-	-
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	-609	-	-	-	-	-609	-	-	-
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	-152 189	24 866	169 038	-9 617	-505	31 593	-715	932	217
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2019	47 951 914	4 143 731	4 627 824	537 988	5 235	57 266 692	937 162	608 620	1 545 782
Odpis (*)
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2019	243 240	96 295	3 024 931	469 848	3 066	3 837 380	16 723	-	16 723
Transfer do Koszyka 1	33 634	-31 777	-566	-1 291	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-28 733	31 663	-608	-2 322	-	-	-7 955	7 955	-
Transfer do Koszyka 3	-31 088	-34 085	35 675	29 498	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	79 821	-	-	-	2 217	82 038	2 307	-	2 307
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-48 962	-37 223	-43 229	-21 100	299	-150 215	-3 484	-	-3 484
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-304 100	-81 659	-28	-385 787	-	-	-
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	-48 138	74 189	233 384	67 739	-443	326 731	-2 404	9 431	7 027
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	6 872	64	212 433	36 421	-5 480	250 310	-233	16	-217
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2019	206 646	99 126	3 157 920	497 134	-369	3 960 457	4 954	17 402	22 356

NALEŻNOŚCI od LUDNOŚCI – kredyty na nieruchomości	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2020	47 284 003	12 690 965	59 623	738 917	150	60 773 658
Transfer do Koszyka 1	1 721 139	-1 704 556	-	-16 583	-	-
Transfer do Koszyka 2	-2 877 549	2 999 787	-855	-121 383	-	-
Transfer do Koszyka 3	-194 119	-248 174	12 696	429 597	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	8 054 247	-	-	-	548	8 054 795
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-3 828 280	-1 189 003	-1 741	-76 833	-167	-5 096 024
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-5 989	-11 518	-	-17 507
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	-2 681	-548	18	-1 023	-	-4 234
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	48 343	207 109	3 794	17 434	-404	276 276
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2020	50 205 103	12 755 580	67 546	958 608	127	63 986 964
Odpis
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2020	20 553	276 139	37 952	286 939	-15	621 568
Transfer do Koszyka 1	37 669	-36 210	-	-1 459	-	-
Transfer do Koszyka 2	-478	29 332	-38	-28 816	-	-
Transfer do Koszyka 3	-8 499	-26 153	1 468	33 184	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	4 485	-	-	-	280	4 765
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-511	-5 793	-226	-8 663	-10	-15 203
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-5 989	-11 518	-	-17 507
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	-34 815	50 207	8 772	72 844	-158	96 850
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	1 712	6 107	2 395	4 993	-110	15 097
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2020	20 116	293 629	44 334	347 504	-13	705 570

NALEŻNOŚCI od LUDNOŚCI – kredyty na nieruchomości	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2019	41 026 819	14 046 350	55 231	661 942	921	55 791 263
Transfer do Koszyka 1	2 766 635	-2 758 978	-	-7 657	-	-
Transfer do Koszyka 2	-2 731 405	2 821 646	-	-90 241	-	-
Transfer do Koszyka 3	-55 723	-199 257	3 448	251 532	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	9 351 642	-	-	-	-	9 351 642
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-3 080 410	-1 295 323	-3 289	-73 204	-804	-4 453 030
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-	-20 276	-	-20 276
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	- 1 117	-	-	-	-	-1 117
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	7 562	76 527	4 233	16 821	33	105 176
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2019	47 284 003	12 690 965	59 623	738 917	150	60 773 658
Odpis
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2019	14 821	246 842	25 152	294 335	772	581 922
Transfer do Koszyka 1	60 700	-59 298	-	-1 402	-	-
Transfer do Koszyka 2	-412	31 025	-	-30 613	-	-
Transfer do Koszyka 3	-7 997	-31 377	1 200	38 174	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	5 565	-	-	-	-	5 565
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-284	20 928	-120	-11 293	-38	9 193
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-	-20 276	-	-20 276
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	-52 686	64 210	8 766	1 839	-425	21 704
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	846	3 809	2 954	16 175	-324	23 460
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2019	20 553	276 139	37 952	286 939	-15	621 568

NALEŻNOŚCI od LUDNOŚCI – pozostałe kredyty i pożyczki	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2020	11 419 405	2 239 287	36 722	1 518 099	4 661	15 218 174
Transfer do Koszyka 1	169 974	-158 262	-17	-11 695	-	-
Transfer do Koszyka 2	-1 178 443	1 216 803	-	-38 360	-	-
Transfer do Koszyka 3	-291 792	-206 154	723	497 223	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	3 196 989	-	-	-	434	3 197 423
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-3 393 436	-637 382	-226	-230 122	-958	-4 262 124
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-1 436	-150 803	-864	-153 103
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	-2 076	-720	-	-2 039	-	-4 835
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	-51 977	14 831	2 862	52 262	114	18 092
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2020	9 868 644	2 468 403	38 628	1 634 565	3 387	14 013 627
Odpis
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2020	85 375	323 562	24 612	1 139 407	2 655	1 575 611
Transfer do Koszyka 1	65 748	-59 817	-4	-5 927	-	-
Transfer do Koszyka 2	-4 847	26 212	-	-21 365	-	-
Transfer do Koszyka 3	-73 463	-74 156	377	147 242	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	41 555	-	-	-	312	41 867
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-6 398	-12 955	-	-14 011	-78	-33 442
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-1 436	-150 803	-864	-153 103
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	-212	392 575	1 486	140 725	-717	533 857
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	5 467	6 822	1 951	-66 930	623	-52 067
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2020	113 225	602 243	26 986	1 168 338	1 931	1 912 723

NALEŻNOŚCI od LUDNOŚCI – pozostałe kredyty i pożyczki	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2019	11 136 693	1 969 625	40 924	1 340 248	50 267	14 537 757
Transfer do Koszyka 1	121 622	-114 005	-	-7 617	-	-
Transfer do Koszyka 2	-1 143 515	1 165 643	-	-22 128	-	-
Transfer do Koszyka 3	-260 643	-259 626	33	520 236	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	5 523 050	-	-	-	393	5 523 443
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-3 852 896	-536 466	-1 129	-200 498	-46 154	-4 637 143
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-6 902	-168 493	-99	-175 494
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	-497	-	-	-	-	-497
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	-104 409	14 116	3 796	56 351	254	-29 892
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2019	11 419 405	2 239 287	36 722	1 518 099	4 661	15 218 174
Odpis
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2019	113 267	313 013	30 447	1 037 320	48 596	1 542 643
Transfer do Koszyka 1	36 744	-32 193	-	-4 551	-	-
Transfer do Koszyka 2	-6 756	21 263	-	-14 507	-	-
Transfer do Koszyka 3	-80 961	-123 046	13	203 994	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	58 436	-	-	-	566	59 002
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-15 922	-17 240	-	-20 701	-5 812	-59 675
Aktywa finansowe spisane z bilansu	-	-	-6 902	-168 493	-99	-175 494
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	-28 500	155 061	-851	131 711	-8 907	248 514
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	9 067	6 704	1 905	-25 366	-31 689	-39 379
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2019	85 375	323 562	24 612	1 139 407	2 655	1 575 611

	Dłużne papiery wartościowe WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU					Dłużne papiery wartościowe WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)		RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)		RAZEM
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2020	14 268 631	331 816	32 370	-	14 632 817	30 951 820		12 860	30 964 680
Transfer do Koszyka 1	298 600	-298 600	-	-	-	11 799		-11 799	-
Transfer do Koszyka 2	-38 434	38 434	-	-	-	-144 385		144 385	-
Transfer do Koszyka 3	-	-	-	-	-	-		-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	20 398 512	-	-	-	20 398 512	356 783 532		-	356 783 532
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-7 679 491	-33 191	-	-	-7 712 682	-344 082 025		-1 376	-344 083 401
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu	-	-	-	-	-	-		-	-
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	315 355	-26	601	-	315 930	941 036		315	941 351
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2020	27 563 173	38 433	32 971	-	27 634 577	44 461 777		144 385	44 606 162
Odpis (*)
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2020	25 661	16 955	32 370	-	74 986	32 425		671	33 096
Transfer do Koszyka 1	15 961	-15 961	-	-	-	671		-671	-
Transfer do Koszyka 2	-171	171	-	-	-	-3 102		3 102	-
Transfer do Koszyka 3	-	-	-	-	-	-		-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	15 529	-	-	-	15 529	29 843		-	29 843
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-9 682	-694	-	-	-10 376	-4 777		-	-4 777
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	-5 783	111	-	-5	-5 677	17 181		-	17 181
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	429	-	601	-	1 030	-1		-	-1
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2020	41 944	582	32 971	-5	75 492	72 240		3 102	75 342

(*) Odpis dotyczący dłużnych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie pomniejsza wartości bilansowej papierów wartościowych.

	Dłużne papiery wartościowe WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU					Dłużne papiery wartościowe WYCENIANE WG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	RAZEM
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI	RAZEM	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	RAZEM
Wartość bilansowa brutto
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 1.01.2019	11 158 109	-	31 547	-	11 189 656	26 904 574	-	26 904 574
Transfer do Koszyka 1	-	-	-	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-331 816	331 816	-	-	-	-12 860	12 860	-
Transfer do Koszyka 3	-	-	-	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	8 234 245	-	-	-	8 234 245	135 290 310	-	135 290 310
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-4 964 041	-	-	-	-4 964 041	-131 970 590	-	-131 970 590
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	172 134	-	823	-	172 957	740 386	-	740 386
Wartość bilansowa brutto WG STANU NA 31.12.2019	14 268 631	331 816	32 370	-	14 632 817	30 951 820	12 860	30 964 680
Odpis (*)
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 1.01.2019	27 742	-	31 547	-	59 289	28 207	-	28 207
Transfer do Koszyka 1	-	-	-	-	-	-	-	-
Transfer do Koszyka 2	-9 448	9 448	-	-	-	-388	388	-
Transfer do Koszyka 3	-	-	-	-	-	-	-	-
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe	4 470	-	-	-	4 470	10 398	-	10 398
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu, inne niż spisania z bilansu (spłaty)	-3 090	-	-	-	-3 090	-6 824	-	-6 824
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)	6 053	7 506	-	-	13 559	1 030	283	1 313
Inne, w tym zmiany wynikające z kursów walutowych	-66	1	823	-	758	2	-	2
SALDO ODPISÓW WG STANU NA 31.12.2019	25 661	16 955	32 370	-	74 986	32 425	671	33 096

Moratoria wdrożone w 2020 roku ze względu na COVID-19

W 2020 roku ze względu na COVID-19 Bank wprowadził następujące programy dotyczące spłaty kredytów:

1) moratoria opracowane z inicjatywy Banku (moratoria pozaustawowe), tj.:

 dla klientów będących konsumentami w rozumieniu art. 221 kodeksu cywilnego Bank wprowadził możliwość zawieszenia na okres do 3 miesięcy spłaty rat kapitałowo-odsetkowych lub prolongatę polegającą na zawieszeniu płatności maksymalnie 6 rat kapitałowych z jednoczesnym wydłużeniem okresu kredytowania,

 dla przedsiębiorstw Bank wprowadził możliwość zawieszenia płatności rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych na okres od 3 do 6 miesięcy oraz uproszczonych prolongat limitów kredytowych.

Skorzystanie z ww. moratoriów przez klientów zależało od terminowości obsługi spłat posiadanego kredytu i oceny jego sytuacji finansowej.

2) moratoria opracowane przez Bank zgodnie z Wytycznymi EBA (moratoria pozaustawowe), tj.:

W dniu 29 maja 2020 roku Urząd Komisji Nadzoru Finansowego notyfikował do Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego stanowisko banków wypracowane pod patronatem Związku Banków Polskich w sprawie Wytycznych EBA/GL/2020/02 dotyczących ustawowych i pozaustawowych moratoriów na spłaty kredytów, stosowanych w obliczu kryzysu spowodowanego przez COVID-19, które zostało przez Bank wprowadzone dla umów kredytu zawartych przed 13 marca 2020 roku na następujących zasadach:

 dla klientów indywidualnych, mikro i małych przedsiębiorców Bank wprowadził możliwość odroczenia spłat rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych na wskazany przez klienta okres wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta). Warunkiem skorzystania z ww. moratorium jest terminowa obsługa kredytu przez klienta indywidualnego oraz posiadanie zdolności kredytowej z uwzględnieniem COVID-19 (w przypadku przedsiębiorców),

 dla średnich przedsiębiorstw (o obrotach do 50 milionów EUR) Bank wprowadził możliwość odroczenia spłat rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych, zgodnie z wnioskiem klienta, na wskazany przez niego okres, wynoszący maksymalnie odpowiednio: 6 miesięcy (raty kapitałowe) i 3 miesiące (raty kapitałowo-odsetkowe), pod warunkiem posiadania przez klienta zdolności kredytowej na koniec 2019 roku, a dla dużych przedsiębiorstw (o obrotach powyżej 50 milionów EUR) Bank wprowadził możliwość odroczenia spłat rat kapitałowych zgodnie z wnioskiem klienta, na wskazany przez niego okres, wynoszący maksymalnie 6 miesięcy pod warunkiem posiadania przez klienta zdolności kredytowej na koniec 2019 roku.

3) zawieszenie wykonania umowy na podstawie postanowień ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (moratoria ustawowe), tj.:

 przysługuje klientom, którzy jako konsumenci po dniu 13 marca 2020 roku utracili pracę lub inne główne źródło dochodu,

 w okresie trwania zawieszenia wykonania umowy klient nie jest zobowiązany do dokonywania płatności wynikających z umowy, w tym rat kredytowych, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tymi umowami oraz nie są naliczane odsetki.

Na mocy ustawy program obowiązuje do czasu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii (art. 31f ustawy).

Wszystkie powyższe moratoria podlegały ocenie przez Bank pod kątem spełnienia kryteriów modyfikacji w rozumieniu MSSF 9 zgodnie z zasadami zdefiniowanymi w politykach rachunkowości Banku. Biorąc pod uwagę charakter powyższych moratoriów stanowiły one modyfikacje nieistotne zgodnie z przyjętymi przez Bank politykami. W związku z powyższym w odniesieniu do kredytów objętych powyższymi moratoriami Bank dokonywał każdorazowo ustalenia wyniku z modyfikacji nieistotnych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość bilansowa brutto portfela kredytowego objętego ww. moratoriami (czynnymi i wygasłymi) wynosiła 12 697 milionów złotych (59 185 klientów), a negatywny wynik z tytułu modyfikacji nieistotnych rozpoznany w roku 2020 związany z tymi moratoriami wyniósł -7,4 miliony złotych i został rozpoznany w wyniku odsetkowym.

Dodatkowo Bank podpisał szereg umów gwarancji portfelowych z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (BGK), ograniczających skutki COVID-19. Najistotniejsze z nich to:

1) Gwarancje de minimis

Aneks do dotychczasowej umowy został podpisany 19 marca 2020 roku i wprowadził:

 zwiększenie gwarancji do 80% kapitału kredytu,

 wydłużenie okresu kredytu do 39 miesięcy,

 obniżenie prowizji za gwarancję do 0 złotych.

Gwarancje są przeznaczone na kredyty obrotowe w PLN dla sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Maksymalna kwota gwarancji wynosi 3,5 miliona złotych. Gwarancja może być udzielona na nowy kredyt, odnowienie lub podwyższenie kwoty kredytu.

2) Umowa w ramach Funduszu Gwarancji Płynnościowych (FGP)

Umowa została podpisana 10 kwietnia 2020 roku i wprowadziła gwarancje o następujących parametrach:

 gwarancje dla średnich i dużych firm,

 na kredyty obrotowe do 250 milionów złotych,

 gwarancja obejmuje 80% kapitału kredytu,

 okres gwarancji do 27 miesięcy,

 prowizja za gwarancję od 0,25% do 1,15%, w zależności od wielkości przedsiębiorstwa i długości kredytu.

Gwarancja może być udzielona dla nowych kredytów i odnowień.

Okres obowiązywania obu linii został przedłużony do 30 czerwca 2021 roku, przy czym w przypadku gwarancji de minimis zwiększono kwotę gwarancji do 1,5 mln EUR a jej okres do 75 miesięcy (kredyty obrotowe) oraz 120 miesięcy (kredyty inwestycyjne).

Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość bilansowa brutto portfela kredytowego objętego gwarancjami portfelowymi BGK, ograniczającymi skutki COVID-19, wynosiła 3 252 miliony złotych (4 530 klientów).

Ekspozycja Banku na ryzyko kredytowe

Maksymalna ekspozycja kredytowa

Poniższa tabela przedstawia maksymalne narażenie na ryzyko kredytowe dla pozycji bilansowych i pozabilansowych na datę sprawozdawczą

	31.12.2020	31.12.2019
Należności od Banku Centralnego	150 185	2 101 782
Należności od banków oraz kredyty i pożyczki udzielone klientom	131 644 798	133 919 292
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu	1 613 337	1 279 495
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)	4 842 279	2 085 989
Instrumenty zabezpieczające	779 063	377 208
Inwestycyjne (lokacyjne) papiery wartościowe	72 657 423	45 873 297
Pozostałe aktywa (*)	856 331	941 344
Ekspozycja bilansowa (**)	212 543 416	186 578 407
Zobowiązania do udzielenia kredytu	44 980 725	37 338 574
Pozostałe zobowiązania warunkowe	31 463 281	22 042 849
Ekspozycja pozabilansowa	76 444 006	59 381 423
Razem	288 987 422	245 959 830

(*) Obejmuje część pozycji „Inne aktywa” (dochody do otrzymania, rozrachunki międzybankowe i międzyoddziałowe, należności od dłużników różnych oraz rozrachunki kartowe).

(**) Ekspozycja bilansowa jest równa wartości bilansowej prezentowanej w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Metody ograniczania ryzyka kredytowego

Bank wypracował ścisłą politykę zarządzania zabezpieczeniami, akceptowanymi przez Bank dla kredytów i gwarancji. Polityka zarządzania zabezpieczeniami jest odzwierciedlona w postaci wewnętrznych reguł i regulacji w Banku, odnoszących się do reguł nadzorczych, zawartych w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.

Najczęściej spotykane zabezpieczenia pożyczek i kredytów, które są przyjmowane zgodnie z polityką Banku w tym zakresie, są następujące:

Zabezpieczenia	Zasady szacowania wartości zabezpieczeń
Hipoteki
- komercyjne	Wartość zabezpieczenia powinna zostać określona na podstawie wyceny rynkowej dokonanej przez rzeczoznawcę. Dopuszczalne są inne, indywidualne udokumentowane źródła wyceny, np. oferta kupna, wartość zależna od etapu procedury przetargowej, itp.
- Mieszkalne
Zastaw rejestrowy / przewłaszczenie:
- Zapasy	Wartość określana na podstawie wiarygodnych źródeł takich jak kwota z umowy zastawu, wartość z aktualnego sprawozdania finansowego, wartość wpisana w polisę ubezpieczeniową, wartość kwotowana na giełdzie, wartość wynikająca z zaawansowanego etapu windykacji poparta odpowiednimi dokumentami np. wyliczeniami komornika lub syndyka.
- maszyny i urządzenia	Wartość określana na podstawie wyceny rynkowej rzeczoznawcy lub wartość bieżąca określona na podstawie innych wiarygodnych źródeł jak aktualna oferta kupna, ewidencja środków trwałych dłużnika, udokumentowana kwota podana przez komornika lub syndyka, itp.
- Samochody	Wartość jest określona na podstawie dostępnych tabel (np. firm ubezpieczeniowych) wartości samochodu w zależności od marki, wieku, ceny początkowej, ewentualnie innych wiarygodnych źródeł wyceny np. kwoty wpisanej w polisie ubezpieczeniowej.
- Inne	Wartość jest ustalana indywidualnie w zależności od przedmiotu. Wycena powinna pochodzić z wiarygodnego źródła z uwzględnieniem powyższych wskazówek.
- papiery wartościowe i środki pieniężne	Wartość określana na podstawie indywidualnie szacowanej wartości rynkowej. Stopa odzysku powinna zostać oszacowana ostrożnie, aby uwzględnić dużą zmienność ceny niektórych papierów wartościowych.
Cesja wierzytelności
- od kontrahenta mającego rating inwestycyjny przyznany przez niezależną agencję ratingową lub wewnętrzny system ratingowy Banku	Wartość określana na podstawie indywidualnie szacowanej wysokości wierzytelności.
- od pozostałych kontrahentów	Wartość określana na podstawie indywidualnie szacowanej wysokości wierzytelności.
Gwarancje/ poręczenia (w tym wekslowe) / przystąpienie do długu
- od banków i Skarbu Państwa	Do wysokość kwoty gwarantowanej.
- od innych kontrahentów mających dobrą sytuację finansową w szczególności potwierdzoną ratingiem inwestycyjnym przyznanym przez niezależną agencję ratingową lub wewnętrznym ratingiem Banku	Wartość określana na podstawie indywidualnie szacowanej wysokości wierzytelności.
- od pozostałych kontrahentów	Wartość określana na podstawie indywidualnie szacowanej wartości rynkowej.

Efekt finansowy ustanowionych zabezpieczeń dla portfela ekspozycji ocenianych indywidualnie z rozpoznaną utratą wartości wynosi 665 564 tys. złotych na datę 31 grudnia 2020 roku (872 980 tys. złotych na datę 31 grudnia 2019 roku). Jest to kwota, o którą poziom wymaganych odpisów z tytułu utraty wartości dla tego portfela byłby wyższy, gdyby przy ich szacowaniu nie zostały uwzględnione zdyskontowane przepływy pieniężne uzyskane z zabezpieczeń.

Bank analizuje koncentrację w ramach poziomów LtV (stosunku wysokości długu do wartości zabezpieczenia), co ma szczególne znaczenie w przypadku kredytów mieszkaniowych dla ludności. Poniżej przedstawiono strukturę portfela kredytów mieszkaniowych dla ludności wg poziomu LtV:

31.12.2020	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
WSKAŹNIK LTV	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
KREDYTY MIESZKANIOWE DLA LUDNOŚCI – WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO
0% < LtV <= 50%	13 658 642	6 236 212	25 610	355 700	50	20 276 214
50% < LtV <= 70%	18 156 080	3 733 130	19 007	354 809	-	22 263 026
70% < LtV <= 90%	6 892 166	1 081 684	3 363	74 045	-	8 051 258
90% < LtV <= 100%	1 825 918	207 727	3 332	19 222	-	2 056 199
100% < LtV	201 785	27 316	6 122	2 350	-	237 573
Razem	40 734 591	11 286 069	57 434	806 126	50	52 884 270

31.12.2019	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
WSKAŹNIK LTV	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
KREDYTY MIESZKANIOWE DLA LUDNOŚCI – WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO
0% < LtV <= 50%	9 796 025	5 426 020	12 180	259 660	-	15 493 885
50% < LtV <= 70%	17 068 730	4 017 582	21 810	271 399	-	21 379 521
70% < LtV <= 90%	10 799 352	1 780 327	5 655	115 232	-	12 700 566
90% < LtV <= 100%	142 346	33 663	397	3 740	-	180 146
100% < LtV	76 365	18 720	13 591	3 684	-	112 360
Razem	37 882 818	11 276 312	53 633	653 715	-	49 866 478

Koncentracja ryzyka kredytowego

Zgodnie z obowiązującymi przepisami zaangażowanie Banku wobec jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie nie może przekroczyć 25% funduszy własnych Banku. W 2020 roku limity maksymalnego zaangażowania nie zostały przekroczone.

a) Według poszczególnych podmiotów:

Zaangażowanie wobec 10 największych klientów BANKU według stanu na 31 grudnia 2020 roku	Udział % w portfelu
Klient 1	0,9%
Klient 2	0,9%
Klient 3	0,7%
Klient 4	0,7%
Klient 5	0,7%
Klient 6	0,6%
Klient 7	0,6%
Klient 8	0,5%
Klient 9	0,4%
Klient 10	0,4%
Razem	6,4%

Zaangażowanie wobec 10 największych klientów BANKU według stanu na 31 grudnia 2019 roku	Udział % w portfelu
Klient 1	1,1%
Klient 2	1,1%
Klient 3	0,8%
Klient 4	0,7%
Klient 5	0,6%
Klient 6	0,6%
Klient 7	0,6%
Klient 8	0,6%
Klient 9	0,4%
Klient 10	0,4%
Razem	6,9%

b) Według grup kapitałowych:

Zaangażowanie wobec 5 największych grup kapitałowych będących klientami Banku według stanu na 31 grudnia 2020 roku	Udział % w portfelu
Bank 1	1,2%
Bank 2	1,0%
Bank 3	0,9%
Bank 4	0,8%
Bank 5	0,8%
Razem	4,7%

Zaangażowanie wobec 5 największych grup kapitałowych będących klientami Banku według stanu na 31 grudnia 2019 roku	Udział % w portfelu
Bank 1	1,3%
Bank 2	1,1%
Bank 3	0,9%
Bank 4	0,9%
Bank 5	0,8%
Razem	5,0%

c) Koncentracja sektorowa

Ograniczeniu ryzyka kredytowego związanego z nadmierną koncentracją sektorową służy system kształtowania sektorowej struktury zaangażowania. Bank corocznie w ramach Polityki Kredytowej definiuje limity na poszczególne branże gospodarki narodowej. Limity te podlegają bieżącemu monitorowaniu. System ten dotyczy zaangażowania kredytowego w poszczególne rodzaje działalności gospodarczej sklasyfikowane według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).

Limity ustalane są w oparciu o obecny poziom zaangażowania Banku w dany sektor oraz ocenę ryzyka danego sektora. Okresowe monitorowanie zaangażowania Banku pozwala na bieżącą identyfikację sektorów, w których może wystąpić nadmierna koncentracja ryzyka. W przypadku zaistnienia takiej sytuacji dokonywana jest analiza obejmująca ocenę kondycji ekonomicznej sektora z uwzględnieniem zarówno dotychczasowych jak i prognozowanych trendów oraz ocenę jakości zaangażowania w sektorze. Działania te pozwalają na formułowanie działań Banku w celu ograniczenia koncentracji ryzyka sektorowego oraz bieżące dostosowywanie Polityki Kredytowej Banku do zmieniających się warunków.

Strukturę zaangażowania według sektorów prezentuje poniższa tabela

STRUKTURA ZAANGAŻOWANIA WEDŁUG SEKTORÓW	31.12.2020	31.12.2019
Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo	0,6%	0,7%
Górnictwo i wydobywanie	0,9%	1,2%
Przetwórstwo przemysłowe	18,6%	19,1%
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i powietrze do układów klimatyzacyjnych	5,8%	7,5%
Dostawa wody	2,3%	2,4%
Budownictwo	4,5%	4,3%
Handel hurtowy i detaliczny	12,3%	14,6%
Transport i gospodarka magazynowa	4,4%	5,1%
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi	2,6%	2,6%
Informacja i komunikacja	2,2%	2,0%
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa	20,8%	16,0%
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości	9,8%	11,5%
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna	7,1%	3,2%
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca	1,2%	1,4%
Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne	5,1%	6,2%
Edukacja	0,2%	0,2%
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna	0,6%	0,7%
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją	0,9%	1,1%
Pozostałe	0,1%	0,2%
Razem	100,0%	100,0%

Aktywa finansowe podlegające modyfikacji

Poniższa tabela prezentuje informacje dotyczące aktywów finansowych, które podlegały modyfikacji nie powodującej wyłączenia ze sprawozdania z sytuacji finansowej i dla których odpis na oczekiwane straty kredytowe kalkulowany był jako strata kredytowa w okresie życia ekspozycji.

	2020	2019
Aktywa finansowe, które podlegały modyfikacji w okresie
Wartość bilansowa według zamortyzowanego kosztu przed modyfikacją	3 087 270	16 662
Zysk/strata rozpoznana na modyfikacji	-3 785	-373
Aktywa finansowe, które podlegały modyfikacji od momentu początkowego ujęcia
Wartość bilansowa brutto aktywów finansowych, dla których Bank w okresie zmienił sposób kalkulacji odpisu z tytułu utraty wartości – z horyzontu dożywotniego na okres 12 miesięcy	438 407	12 286

Udogodnienia „forbearance”

Ekspozycje forborne są to umowy kredytowe, co do których zastosowano udogodnienia „forbearance” i które, w wyniku przeprowadzenia tzw. testu odrzucenia (weryfikacja czy została zidentyfikowana utrata wartości lub wystąpiło przeterminowanie większe lub równe 30 dni w ciągu ostatnich 90 dni), zostały ostatecznie sklasyfikowane, jako ekspozycje forborne zagrożone albo ekspozycje forborne niezagrożone. Udogodnienia „forbearance” występują w sytuacjach, w których uznaje się, że kredytobiorca z powodu trudności finansowych, w tym problemów z obsługą zadłużenia, nie jest w stanie zrealizować warunków umowy. W związku z tymi trudnościami, Bank modyfikuje dotychczasowe warunki umowy w celu zapewnienia kredytobiorcy zdolności do obsługi zadłużenia. Modyfikacja warunków umowy może obejmować m.in. obniżenie oprocentowania, rat kapitałowych, naliczonych odsetek, bądź zmianę harmonogramu spłat kapitału lub odsetek.

Bank określa listę udogodnień „forbearance” zawierającą w szczególności:

 wydłużenie pierwotnego terminu spłaty (w przypadku zawarcia aneksu do umowy) lub podpisanie umowy restrukturyzacyjnej (w przypadku zadłużenia w całości przeterminowanego), w szczególności w wyniku stałego obniżenia raty,

 zmiana warunków umowy pozwalająca na niższe niż umowne spłaty odsetek i/lub kapitału, tak aby wyeliminować przeterminowane zadłużenie,

 umowa podlegająca refinansowaniu poprzez inny kredyt w Banku.

Ekspozycja przestaje być uznawana za ekspozycję forborne jeżeli spełnione są wszystkie poniższe warunki:

 ekspozycję uznaje się za niezagrożoną,

 upłynął co najmniej 2 letni okres warunkowy od daty uznania ekspozycji forborne za niezagrożoną,

 żadna z ekspozycji dłużnika nie była przeterminowana o 30 dni lub więcej na koniec okresu warunkowego.

Jeżeli warunki, o których mowa powyżej nie są spełnione na koniec okresu warunkowego, do czasu spełnienia wszystkich warunków ekspozycje nadal uznaje się odpowiednio za niezagrożone lub zagrożone ekspozycje forborne w okresie warunkowym. Spełnienie warunków ocenia się, co najmniej raz na kwartał.

Ekspozycja kwalifikuje się do kategorii „forbearance” tylko w przypadku, gdy udogodnienia udzielono klientowi z uwagi na trudności finansowe kredytobiorcy.

Umowy „forbearance” objęte są procesem monitorowania pod kątem wywiązywania się z zobowiązań zawartych w umowie. Zarządzanie umowami w których wystąpił przypadek praktyk „forbearance” i bieżący monitoring tych umów należy do dedykowanych jednostek Banku.

Podjęcie decyzji o przyznaniu udogodnień „forbearance” jest dokonywane w ramach decyzji kredytowej przez jednostki decyzyjne uprawnione do podejmowania decyzji związanych z ryzykiem kredytowym.

Zasady rachunkowości w odniesieniu do oceny i procesu ustalenia odpisów aktualizujących dla ekspozycji forborne zasadniczo pokrywają się z zasadami ustalania odpisów aktualizujących według MSSF 9.

Bank identyfikuje istotny wzrost ryzyka kredytowego aktywów, dla których zastosowano modyfikacje „forbearance”, na potrzeby oceny utraty wartości zgodnie z MSSF 9.

W przypadku udzielenia wakacji kredytowych lub innych działań łagodzących skutki pandemii COVID-19 Bank stosuje podejście, spójne z wskazówkami regulacyjnymi w tym zakresie. Udzielenie wakacji kredytowych lub innych działań łagodzących skutki pandemii COVID-19 nie powoduje automatycznej identyfikacji ekspozycji „forborne”.

Udział ekspozycji forborne w portfelu kredytowym Banku

	31.12.2020
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg zamortyzowanego kosztu, w tym:	113 125 147	24 803 762	1 667 995	1 205 241	23 596	140 825 741
Ekspozycje forborne brutto	1 066 433	392 180	2 391 141	635 583	1 201	4 486 538
Odpis z tytułu utraty wartości	-2 207	-34 871	-1 797 164	-325 652	-219	-2 160 113
Ekspozycje forborne netto	1 064 226	357 309	593 977	309 931	982	2 326 425
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w tym:	783 128	805 590	-	-	-	1 588 718
Ekspozycje forborne	-	-	-	-	-	-
Odpis z tytułu utraty wartości(*)	-	-	-	-	-	-
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg wartości godziwej przez wynik, w tym:						187 001
Ekspozycje forborne						1 068

	31.12.2019
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg zamortyzowanego kosztu, w tym:	109 036 973	18 466 999	1 503 687	871 527	7 777	129 886 963
Ekspozycje forborne brutto	347 639	112 208	2 261 037	485 121	577	3 206 582
Odpis z tytułu utraty wartości	-2 938	-11 647	-1 389 932	-264 347	-258	-1 669 122
Ekspozycje forborne netto	344 701	100 561	871 105	220 774	319	1 537 460
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody, w tym:	937 162	608 620	-	-	-	1 545 782
Ekspozycje forborne	-	-	-	-	-	-
Odpis z tytułu utraty wartości(*)	-	-	-	-	-	-
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg wartości godziwej przez wynik, w tym:						242 639
Ekspozycje forborne						998

Analiza jakościowa ekspozycji forborne według okresów przeterminowania

	31.12.2020
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
EKSPOZYCJE FORBORNE wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Wartość bilansowa brutto, w tym:	1 066 433	392 180	2 391 141	635 583	1 201	4 486 538
Nieprzeterminowane	1 063 459	300 210	853 092	241 024	823	2 458 608
do 1 miesiąca	2 974	71 528	15 343	96 740	154	186 739
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy	-	20 235	17 710	72 203	86	110 234
powyżej 3 miesięcy do 1 roku	-	207	52 758	86 607	12	139 584
powyżej 1 roku do 5 lat	-	-	298 698	107 344	89	406 131
powyżej 5 lat	-	-	1 153 540	31 665	37	1 185 242
Odpis z tytułu utraty wartości, w tym:	-2 207	-34 871	-1 797 164	-325 652	-219	-2 160 113
Nieprzeterminowane	-2 138	-19 305	-492 436	-82 782	-180	-596 841
do 1 miesiąca	-69	-11 065	-9 063	-40 476	114	-60 559
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy	-	-4 469	-5 260	-34 131	-58	-43 918
powyżej 3 miesięcy do 1 roku	-	-32	-40 774	-51 818	-8	-92 632
powyżej 1 roku do 5 lat	-	-	-210 651	-85 227	-50	-295 928
powyżej 5 lat	-	-	-1 038 980	-31 218	-37	-1 070 235
EKSPOZYCJE FORBORNE wyceniane w wartości godziwej przez wynik
Wartość bilansowa, w tym:						1 068
Nieprzeterminowane						142
do 1 miesiąca						-
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy						-
powyżej 3 miesięcy do 1 roku						7
powyżej 1 roku do 5 lat						919
powyżej 5 lat						-

Analiza jakościowa ekspozycji forborne według okresów przeterminowania

	31.12.2019
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)		koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)		analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
EKSPOZYCJE FORBORNE wyceniane według zamortyzowanego kosztu)
Wartość bilansowa brutto, w tym:	347 639	112 208	2 261 037		485 121	577	3 206 582
Nieprzeterminowane	347 404	76 919	645 538		165 042	289	1 235 192
do 1 miesiąca	235	27 931	17 246		81 371	13	126 796
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy	-	7 358	17 456		50 415	48	75 277
powyżej 3 miesięcy do 1 roku	-	-	64 456		56 824	125	121 405
powyżej 1 roku do 5 lat	-	-	266 867		105 206	39	372 112
powyżej 5 lat	-	-	1 249 474		26 263	63	1 275 800
Odpis z tytułu utraty wartości, w tym:	-2 938	-11 647	-1 389 932		-264 347	-258	-1 669 122
Nieprzeterminowane	-2 922	-5 725	-177 133		-59 176	-119	-245 075
do 1 miesiąca	-16	-4 044	-7 745		-33 496	77	-45 224
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy	-	-1 878	-8 210		-26 054	8	-36 134
powyżej 3 miesięcy do 1 roku	-	-	-25 678		-37 245	-122	-63 045
powyżej 1 roku do 5 lat	-	-	-172 198		-82 750	-39	-254 987
powyżej 5 lat	-	-	-998 968		-25 626	-63	-1 024 657
EKSPOZYCJE FORBORNE wyceniane w wartości godziwej przez wynik
Wartość bilansowa, w tym:							998
Nieprzeterminowane							28
do 1 miesiąca							-
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy							73
powyżej 3 miesięcy do 1 roku							152
powyżej 1 roku do 5 lat							745
powyżej 5 lat							-

Zmiany wartości bilansowej netto ekspozycji forborne

	2020	2019
Wartość bilansowa na początek okresu	1 538 458	1 890 607
Wartość ekspozycji ujętych w okresie	1 606 852	142 285
Wartość ekspozycji wyłączonych w okresie	-376 017	-282 404
Zmiana odpisów aktualizujących	-410 824	8 580
Inne zmiany	-30 976	-220 610
Wartość bilansowa na koniec okresu	2 327 493	1 538 458
Przychody odsetkowe	122 448	83 599

Ekspozycje forborne według typu działania

	31.12.2020	31.12.2019
Zmiana warunków umowy	2 327 493	1 538 458
Wartość bilansowa	2 327 493	1 538 458

Ekspozycje forborne według struktury produktowej

	31.12.2020	31.12.2019
Kredyty na nieruchomości	1 636 640	1 065 076
Kredyty w rachunku bieżącym	46 863	55 722
Kredyty operacyjne	60 119	89 084
Kredyty na inwestycje	213 822	230 342
Kredyty gotówkowe	350 761	76 279
Pozostałe kredyty i pożyczki	19 288	21 955
Wartość bilansowa	2 327 493	1 538 458

Ekspozycje forborne według struktury branżowej

	31.12.2020	31.12.2019
Przedsiębiorstwa, w tym:	589 948	1 195 674
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości	236 548	775 249
Przetwórstwo przemysłowe	59 328	78 079
Handel hurtowy i detaliczny	49 984	101 848
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi	85 468	49 460
Budownictwo	54 071	99 478
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna	60 459	51 248
Transport i gospodarka magazynowa	10 898	3 538
Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo	18 106	18 402
Pozostałe branże	15 086	18 372
Osoby fizyczne	1 737 545	342 784
Wartość bilansowa	2 327 493	1 538 458

Ekspozycje forborne według struktury geograficznej

	31.12.2020	31.12.2019
Polska	2 326 456	1 537 432
Pozostałe kraje	1 037	1 026
Wartość bilansowa	2 327 493	1 538 458

Kwestie dotyczące ryzyka prawnego związanego z walutowymi kredytami hipotecznymi w CHF

1) Charakterystyka portfela

Bank Pekao S.A. nie udziela kredytów w CHF dla ludności od 2003 roku. Niemal cały aktualny portfel kredytów w CHF dla ludności został przejęty przez Bank Pekao S.A. w procesie podziału przez wydzielenie Banku BPH S.A. (kredyty udzielone przed sierpniem 2006 roku).

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank posiadał portfel walutowych kredytów hipotecznych w CHF o łącznej wartości bilansowej brutto w kwocie 2 660 milionów złotych (tj. 623,8 milionów CHF) względem 2 753 milionów złotych (tj. 702,1 milionów CHF) na dzień 31 grudnia 2019 roku.

Ponadto, portfel udzielonych, a spłaconych walutowych kredytów w CHF wynosił 1 287 milionów CHF na dzień 31 grudnia 2020 roku, względem 1 198 milionów CHF na dzień 31 grudnia 2019 roku.

Poniższe tabele przedstawiają strukturę i jakość portfela kredytów w CHF dla ludności

	31.12.2020
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
Wartość bilansowa brutto ekspozycji, w tym:	2 602	2 438 951	34 705	183 547	-	2 659 805
ekspozycje denominowane w CHF	2 602	2 433 395	34 705	182 953	-	2 653 655
ekspozycje indeksowane do CHF	-	5 556	-	594	-	6 150
Odpisy aktualizujące wartość ekspozycji, w tym (*):	-1	-353 883	-23 976	-91 229	-	-469 089
ekspozycje denominowane w CHF	-1	-353 845	-23 976	-91 033	-	-468 855
ekspozycje indeksowane do CHF	-	-38	-	-196	-	-234
Wartość bilansowa netto ekspozycji, w tym:	2 601	2 085 068	10 729	92 318	-	2 190 716
ekspozycje denominowane w CHF	2 601	2 079 550	10 729	91 920	-	2 184 800
ekspozycje indeksowane do CHF	-	5 518	-	398	-	5 916

(*) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 329 655 tys. złotych.

	31.12.2019
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	koszyk 3 (lifetime ecl z utratą wartości)		nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
	Koszyk 1 (12M ECL)	Koszyk 2 (lifetime Ecl bez utraty wartości)	analiza indywidualna	Analiza grupowa	nabyte lub udzielone z utratą wartości (POCI)	razem
Wartość bilansowa brutto ekspozycji, w tym:	3 372	2 555 642	30 843	163 352	-	2 753 209
ekspozycje denominowane w CHF	3 372	2 546 227	30 843	162 541	-	2 742 983
ekspozycje indeksowane do CHF	-	9 415	-	811	-	10 226
Odpisy aktualizujące wartość ekspozycji, w tym:	-3	-55 939	-20 053	-79 988	-	-155 983
ekspozycje denominowane w CHF	-3	-55 882	-20 053	-79 680	-	-155 618
ekspozycje indeksowane do CHF	-	-57	-	-308	-	-365
Wartość bilansowa netto ekspozycji, w tym:	3 369	2 499 703	10 790	83 364	-	2 597 226
ekspozycje denominowane w CHF	3 369	2 490 345	10 790	82 861	-	2 587 365
ekspozycje indeksowane do CHF	-	9 358	-	503	-	9 861

(*) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 27 712 tys. złotych.

Ponadto, portfel udzielonych, a spłaconych walutowych kredytów w CHF wynosił 1 287 milionów CHF na dzień 31 grudnia 2020 roku, względem 1 198 milionów CHF na dzień 31 grudnia 2019 roku.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku średnie LTV dla portfela kredytów hipotecznych w CHF dla ludności należącego do Banku wyniosło 37,1% (na 31 grudnia 2019 roku 39,1%), przy średnim wskaźniku LTV dla całego portfela kredytów hipotecznych wynoszącym 55,5% (na 31 grudnia 2019 roku 57,7%).

2) Postępowania sądowe związane z walutowymi kredytami hipotecznymi w CHF

W dniu 3 października 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”) wydał orzeczenie w sprawie kredytu indeksowanego do CHF udzielonego przez inny bank, w którym dokonał wykładni przepisów dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich na kanwie umowy kredytu indeksowanego do CHF. TSUE wskazał skutki uznania ewentualnej abuzywności klauzul przeliczeniowych przez sąd krajowy, nie badając jednocześnie w ogóle ewentualnej abuzywności postanowień umownych. TSUE nie przesądził, że w przypadku ustalenia przez sąd krajowy ewentualnej abuzywności automatycznie nastąpić powinno ustalenie przez sąd nieważności całej umowy. Ocena w tym zakresie pozostaje do rozstrzygnięcia przez sąd krajowy, przy czym TSUE nie wykluczył możliwości uzupełnienia luki powstałej w wyniku abuzywności klauzul przeliczeniowych za pomocą krajowych przepisów dyspozytywnych.

Orzeczenie TSUE stanowi ogólne wytyczne dla polskich sądów. Ostateczne rozstrzygnięcia podejmowane przez polskie sądy są dokonywane na podstawie przepisów UE interpretowanych zgodnie z wyrokiem TSUE, mając na uwadze przepisy prawa krajowego i analizę indywidualnych okoliczności każdej sprawy. Jednocześnie trudno mówić o ukształtowanej linii orzeczniczej w sprawach kredytów hipotecznych w CHF, co potwierdzają często wzajemnie wykluczające się orzeczenia sadów powszechnych, a także służące rozwiązaniu wątpliwości sądów zapytania prawne do TSUE i Sądu Najwyższego.

W sposób szczególny należy zwrócić uwagę na wniosek zgłoszony w dniu 29 stycznia 2021 roku przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w kwestii rozstrzygnięcia zagadnień prawnych związanych z walutowymi kredytami hipotecznymi w CHF odnoszących się w szczególności do następujących aspektów:

1) czy postanowienia abuzywne odnoszące się do sposobu określania kursu waluty w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego mogą być zastąpione przez przepisy prawa cywilnego, bądź zwyczajowego,

2) czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie,

3) czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie,

4) czy w sytuacji unieważnienia umowy kredytowej zastosowanie znajdzie teoria salda czy teoria dwóch kondykcji,

5) co jest momentem określającym rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia w przypadku, gdy bank występuje z roszczeniem względem kredytobiorcy o zwrot wypłaconego kredytu,

6) czy możliwe jest otrzymanie przez banki i kredytobiorców wynagrodzenia za korzystanie ze środków.

W ocenie Banku, spodziewane w marcu 2021 roku orzeczenie Sądu Najwyższego w powyższych kwestiach może mieć istotny wpływ na dalsze ukształtowanie linii orzecznictwa sądowego w tym zakresie.

Jednocześnie, w sektorze bankowym w Polsce toczą się dyskusje dotyczące wdrożenia możliwych rozwiązań systemowych dotyczących walutowych kredytów hipotecznych w CHF, tj. zgodnie z propozycją Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 8 grudnia 2020 roku, klienci mieliby możliwość konwersji walutowego kredytu hipotecznego na kredyt złotowy (tak, jakby od początku udzielenia kredytu kredytobiorca miał kredyt złotowy, którego oprocentowanie oparte byłoby na WIBOR 3M z marżą adekwatną do poziomów historycznych (zależnie od tego kiedy kredyt był udzielany).

Na dzień 31 grudnia 2020 roku przeciwko Bankowi toczyło się 515 indywidualnych spraw sądowych dotyczących walutowych kredytów hipotecznych w CHF, które zostały udzielone w latach ubiegłych o łącznej wartości przedmiotu sporu w kwocie 126 milionów złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku liczba spraw wynosiła 158, a odpowiadająca im wartość przedmiotu sporu 43,7 miliony złotych). Główna przyczyna sporu wskazywana przez powodów dotyczy kwestionowania zapisów umowy kredytu w zakresie stosowania przez Bank kursów przeliczeniowych i skutkuje roszczeniami dotyczącymi orzeczenia częściowej lub całkowitej nieważności umów kredytowych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank w sprawach z powództwa kredytobiorców otrzymał 33 niekorzystne wyroki sądowe, w tym 3 wyroki mające charakter prawomocny stwierdzające nieważność umowy kredytu oraz 10 korzystnych wyroków sądowych, w tym 2 wyroki prawomocne oddalające powództwo o ustalenie nieważności umowy kredytu oraz powództwo o zapłatę w związku z nieważnością umowy kredytu (31 grudnia 2019 roku: 2 niekorzystne wyroki sądowe - brak wyroków mających charakter prawomocny stwierdzających nieważność umowy kredytu oraz 3 korzystne wyroki nieprawomocne oddalające powództwo o zapłatę).

Rezerwa związana z walutowymi kredytami hipotecznymi w CHF - założenia i metodologia wyliczeń

Biorąc pod uwagę wzrost liczby spraw spornych, których stroną jest Bank, a także obserwowany w całym sektorze bankowym wzrost liczby pozwów dotyczących walutowych kredytów hipotecznych w CHF wraz z umacniającą się niekorzystną tendencją w orzecznictwie, Bank dokonał aktualizacji oszacowania rezerwy na wyżej wymienione ryzyko prawne związane z umowami kredytów hipotecznych walutowych w CHF w łącznej kwocie 410 milionów złotych na dzień 31 grudnia 2020 roku (46,7 milionów złotych na dzień 31 grudnia 2019 roku).

Powyższa kwota obejmuje rezerwę na indywidualne istniejące sprawy sądowe, których stroną jest Bank oraz rezerwę portfelową na pozostałe umowy walutowych kredytów hipotecznych w CHF, które są obciążone ryzykiem prawnym związanym z charakterem tych umów.

Na potrzeby oszacowania rezerwy Bank dokonuje oceny prawdopodobieństwa wpływu ryzyka prawnego dotyczącego walutowych kredytów hipotecznych w CHF na przyszłe oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowych oraz na prawdopodobieństwo wypływu środków pieniężnych.

W odniesieniu do spraw sądowych już istniejących Bank dokonuje każdorazowo oceny prawdopodobieństwa przegrania sprawy spornej oraz prawdopodobieństwa określonego wyroku sądowego (w zależności od tego, czego dotyczy pozew). Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank oszacował kwotę rezerwy z tego tytułu w łącznej wartości 69 milionów złotych (14,2 milionów złotych na dzień 31 grudnia 2019 roku).

W odniesieniu do rezerwy portfelowej, na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank oparł wyliczenia na 3 możliwych scenariuszach, aby w jak najlepszy sposób uwzględnić w szacunkach rezerwy portfelowej różne możliwe rozwiązania dotyczące umów walutowych kredytów hipotecznych w CHF, które są obecnie analizowane w sektorze bankowym. W poprzednich okresach Bank wykorzystywał jeden scenariusz.

Bank zdecydował o wprowadzeniu metody scenariuszowej ze względu na istotne zmiany obserwowane w trakcie 2020 roku na rynku bankowym, w szczególności odnoszące się do istotnych wzrostów spraw spornych, ciągle rosnącej złożoności problemów prawnych oraz dyskutowanych różnorakich rozwiązaniach sektorowych w obszarze kredytów hipotecznych w CHF.

Wyliczenie rezerwy przeprowadzone przez Bank na dzień 31 grudnia 2020 roku opierało się na następujących scenariuszach:

1) scenariusz bazowy - bank zakłada, że około 6% kredytobiorców walutowych (posiadających zarówno aktywne, jak i spłacone kredyty) wniosło lub wniesie w horyzoncie 3–letnim pozwy przeciwko Bankowi dotyczące kwestionowania umowy kredytowej oraz szacuje prawdopodobieństwo przegrania spraw sądowych, jak również możliwe skutki finansowe w sytuacji przegrania sprawy sądowej przyjmując jako możliwe rozstrzygnięcia:

 unieważnienie całej umowy walutowego kredytu hipotecznego w CHF w efekcie uznania klauzuli waloryzacyjnej za niedozwoloną,

 uznanie, że klauzule zawarte w umowie kredytowej stanowią niedozwolone postanowienia umowne skutkujące ustaleniem salda kredytu w PLN oraz pozostawienie oprocentowania kredytu w oparciu o stawkę LIBOR tzw. „odfrankowienie”,

 uznania klauzuli waloryzacyjnej za abuzywną i zastąpienia w jej treści tabeli kursowej Banku przez kurs średni NBP,

 oddalenia powództwa.

W scenariuszu bazowym na dzień 31 grudnia 2020 roku, Bank uwzględnił dotychczasową własną oraz obserwowaną na rynku historię pozwów, a także skorzystał z opinii zewnętrznej kancelarii prawnej w celu ustalenia prawdopodobieństwa przegrania spraw spornych i prawdopodobieństw możliwych rozwiązań. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank ocenia, że prawdopodobieństwo przegrania sprawy spornej kształtuje się na poziomie 80% (co stanowi wzrost o 10 p.p. względem założeń w tym zakresie na dzień 31 grudnia 2019 roku).

Dodatkowym elementem szacunków w scenariuszu bazowym jest rozkład prawdopodobieństwa możliwego rozstrzygnięcia sprawy spornej, które wiąże się z określonym poziomem straty. Największy udział w możliwych scenariuszach rozstrzygnięć, wynoszący 70% (35% na koniec 2019), Bank przypisuje unieważnieniu umowy kredytowej).

2) scenariusz ugód – możliwe będą spory prawne dotyczące walutowych umów kredytowych w CHF, jednakże klienci będą z nich korzystać w znacznie mniejszym stopniu niż w wariancie bazowym, gdyż większość z nich (około 75-80%) będzie korzystać z opcji ugód z Bankiem bazując na rozwiązaniach dyskutowanych w sektorze bankowym, zgodnie z propozycją Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego.

W scenariuszu ugód skutki finansowe dla Banku są równe sumie różnic pomiędzy aktualnym saldem walutowego kredytu hipotecznego w CHF, a saldem hipotetycznego kredytu w PLN, opartego o stawkę WIBOR powiększoną o marżę kredytu udzielonego w tym samym czasie i na ten sam okres co kredyt w CHF i spłacanego przez kredytobiorcę zgodnie ze spłatami wykonanymi na kredycie w CHF. Przy obecnych parametrach rynkowych i zakładając, że wszyscy kredytobiorcy, dla których konwersja kredytu na PLN zgodnie z propozycją Przewodniczącego KNF byłaby korzystna, zawarliby odpowiednią ugodę z Bankiem, strata Banku z tego tytułu wyniosłaby 350-400 milionów złotych.

3) scenariusz negatywny – w przypadku negatywnej dla banków uchwały Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w pełnym składzie i w związku z tą uchwałą niekorzystnego orzecznictwa i sądów powszechnych dotyczących walutowych kredytów hipotecznych w CHF, liczba możliwych pozwów będzie w przyszłości blisko 3-krotnie większa niż zakładana w scenariuszu bazowym, przy jednoczesnym większym prawdopodobieństwie zarówno w odniesieniu do niekorzystnych wyroków sądowych co do zasady (wzrost do poziomu 95%), jak i ich rozstrzygnięć w postaci stwierdzenia nieważności całej umowy walutowego kredytu hipotecznego w CHF (95% rozstrzygnięć).

Biorąc pod uwagę krótką historię danych dotyczących skali pozwów (w szczególności w zakresie wyroków prawomocnych), istotny poziom skomplikowania różnego rodzaju aspektów prawnych, które mogą wystąpić w odniesieniu do tych umów kredytowych, a w rezultacie nieukształtowany kierunek możliwych rozstrzygnięć sądowych, szacunki dotyczące powyższej rezerwy wymagały przyjęcia przez Bank wielu eksperckich założeń w oparciu o profesjonalny osąd.

Kolejne orzeczenia, a przede wszystkim oczekiwana uchwała pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego i możliwe rozwiązania sektorowe, które będą się pojawiać na rynku polskim w odniesieniu do walutowych kredytów hipotecznych w CHF mogą mieć wpływ na kwotę rezerwy ustaloną przez Bank i powodować konieczność zmiany poszczególnych założeń przyjętych w wyliczeniach, w szczególności w zakresie wag poszczególnych scenariuszy, prawdopodobieństw niekorzystnych rozwiązań, czy możliwej liczby pozwów. W związku z ww. niepewnością możliwe jest, że kwota rezerwy ulegnie zmianie w przyszłości.

Bank przeprowadził analizę wrażliwości w odniesieniu do istotnych założeń wyliczenia rezerwy, gdzie zmiana poziomu poszczególnych parametrów miałaby następujący wpływ na kwotę rezerwy na ryzyko prawne walutowych kredytów hipotecznych w CHF.

Wpływ na poziom rezerwy w przypadku zmiany założeń w scenariuszu bazowym (przy innych elementach wyliczenia niezmienionych):

PARAMETR	SCENARIUSZ	WPŁYW NA POZIOM REZERWY
Liczba pozwów	+20%	29 859
Liczba pozwów	-20%	-29 859
Prawdopodobieństwo przegranej	+10 p.p.	21 333
	- 10 p.p.	-21 333
Prawdopodobieństwo scenariusza unieważnienia umowy	+10 p.p.	6 432
Prawdopodobieństwo scenariusza unieważnienia umowy	- 10 p.p.	-6 432

3) Rezerwa związana z walutowymi kredytami hipotecznymi w CHF – ujęcie księgowe i prezentacja

Jak wskazano w części sprawozdania finansowego dotyczącej polityk rachunkowości, Bank uznaje, że ryzyko prawne ma wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowej, a kwota rezerwy jest różnicą pomiędzy oczekiwanymi przepływami pieniężnymi z danej ekspozycji, a przepływami kontraktowymi w rozumieniu MSSF 9.

W związku z powyższym w odniesieniu do ekspozycji walutowych kredytów hipotecznych w CHF niespłaconych na dzień 31 grudnia 2020 Bank przyjmuje podejście, iż kwota rezerwy dotycząca ekspozycji kredytowych niespłaconych na dzień 31 grudnia 2020 roku (obejmujących pozwy istniejące i możliwe przyszłe) ujmowana jest w „Odpisach aktualizujących wartość należności kredytowych” (w korespondencji z pozycją „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”) do wysokości kwoty ekspozycji kredytowej. Tym samym Bank uznaje, że w odniesieniu do portfela CHF nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego od daty początkowego ujęcia i klasyfikuje te kredyty do Koszyka 2.

W przypadku części rezerwy dotyczącej spłaconych walutowych kredytów hipotecznych w CHF (obejmujących pozwy istniejące i możliwe przyszłe), bądź gdy kwota rezerwy przekracza wartość bilansową netto ekspozycji kredytowej, kwota rezerwy jest ujmowana jako „Rezerwy” w korespondencji z „Pozostałymi kosztami operacyjnymi”.

Kierując się powyższymi zasadami na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank dokonał alokacji łącznej kwoty rezerwy w kwocie 410 milionów złotych w następujący sposób:

1. 329,7 milionów złotych na obecne i przyszłe sprawy sporne dotyczące ekspozycji bilansowych ujęte jako element odpisów aktualizujących wartość należności kredytowych w korespondencji z „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe” (27,7 milionów złotych na dzień 31 grudnia 2019 roku),

2. 80,3 milionów złotych na obecne i przyszłe spory prawne dotyczące ekspozycji spłaconych ujęte jako rezerwy w korespondencji z „Pozostałymi kosztami operacyjnymi” (19,0 milionów złotych na dzień 31 grudnia 2019 roku).

Podsumowanie ujęcia rezerwy na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz rachunku zysków i strat przedstawiają poniższe tabele.

Sprawozdanie z sytuacji finansowej	31.12.2020	31.12.2019
Odpisy aktualizujące wartość należności kredytowych, w tym:	329 655	27 712
Rezerwa indywidualna	58 859	11 164
Rezerwa portfelowa	270 796	16 548
Rezerwy na sprawy sporne, w tym:	80 325	18 990
Rezerwa indywidualna	10 127	3 020
Rezerwa portfelowa	70 198	15 970
Razem	409 980	46 702

rachunek zysków i strat	2020	2019
Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe	-301 943	-27 712
Pozostałe koszty operacyjne	-61 335	-18 990
Razem	-363 278	-46 702

Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych

Ujawnienia w tabelach poniżej obejmują aktywa i zobowiązania finansowe, które podlegają egzekwowalnym porozumieniom ramowym lub podobnym porozumieniom dotyczącym kompensowania, niezależnie od tego, czy są one kompensowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Porozumienia dotyczące kompensowania zawierane przez Bank to:

 umowy ramowe ISDA oraz inne umowy ramowe dotyczące instrumentów pochodnych,

 globalne umowy ramowe (GMRA) dotyczące transakcji zakupu/sprzedaży papierów wartościowych z przyrzeczeniem odkupu.

Porozumienia dotyczące kompensowania zawierane przez Bank nie spełniają kryteriów kompensowania w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Zapisy takich porozumień dają bowiem prawo do kompensaty ujętych kwot, które jest wykonalne tylko w przypadkach niewywiązania się z płatności, niewypłacalności lub upadłości jednego z kontrahentów. Na dzień bilansowy nie wystąpiły przypadki kompensaty aktywów i zobowiązań finansowych z tytułu wymienionych porozumień.

Bank otrzymał i złożył zabezpieczenia w postaci depozytów zabezpieczających i płynnych papierów wartościowych w odniesieniu do transakcji na instrumentach pochodnych.

Zabezpieczenia te ustanowione są na standardowych warunkach branżowych. Zabezpieczenia w postaci depozytów zabezpieczających wynikają m.in. z tzw. Credit Support Annex (CSA) – stanowiących załącznik do umów ramowych ISDA.

Aktywa i zobowiązania finansowe, które podlegają egzekwowalnym porozumieniom ramowym lub podobnym porozumieniom dotyczącym kompensowania i które mogą potencjalnie podlegać kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

31.12.2020	Wartość bilansowa wów Finansowych prezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	potencjalne kwoty Kompensaty		wartość netto
31.12.2020		instrumenty finansowe (zawiera otrzymane zabezpieczenia na papierach wartościowych)	otrzymane zabezpieczenia pieniężne	wartość netto
Aktywa finansowe
Instrumenty pochodne	5 449 810	-4 439 645	-326 395	683 769
RAZEM	5 449 810	-4 439 645	-326 395	683 769

31.12.2020	Wartość BILANSOWA zobowiązań Finansowych prezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	potencjalne kwoty Kompensaty		wartość netto
31.12.2020		instrumenty finansowe (zawiera złOżone zabezpieczenia na papierach wartościowych)	złożone zabezpieczenia pieniężne	wartość netto
zobowiązania finansowe
Instrumenty pochodne	5 641 933	-4 450 897	-813 049	377 988
RAZEM	5 641 933	-4 450 897	-813 049	377 988

31.12.2019	Wartość bilansowa aktywów Finansowych prezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	potencjalne kwoty Kompensaty		wartość netto
31.12.2019		instrumenty finansowe (zawiera otrzymane zabezpieczenia na papierach wartościowych)	otrzymane zabezpieczenia pieniężne	wartość netto
Aktywa finansowe
Instrumenty pochodne	2 412 367	-1 850 010	-310 724	251 633
RAZEM	2 412 367	-1 850 010	-310 724	251 633

31.12.2019	Wartość BILANSOWA zobowiązań Finansowych prezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej	potencjalne kwoty Kompensaty		wartość netto
31.12.2019		instrumenty finansowe (zawiera złOżone zabezpieczenia na papierach wartościowych)	złożone zabezpieczenia pieniężne	wartość netto
zobowiązania finansowe
Instrumenty pochodne	2 589 498	-1 882 641	-613 100	93 757
RAZEM	2 589 498	-1 882 641	-613 100	93 757

Ujawnione powyżej wartości aktywów i zobowiązań finansowych prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na bazie wartości godziwej.

Rekoncyliacja wartości bilansowej aktywów i zobowiązań finansowych, które podlegają egzekwowalnym porozumieniom ramowym lub podobnym porozumieniom dotyczącym kompensowania, z wartościami prezentowanymi w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

31.12.2020	Wartość BILANSOWA NETTO	pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej	wartość bilansowa pozycji ze sprawozdania z sytuacji finansowej	wartość bilansowa pozycji nie podlegających ujawnieniu w nocie dotyczącej kompensowania	Nota
Aktywa finansowe
Instrumenty pochodne	4 670 747	Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)	4 842 279	171 532	24
Instrumenty pochodne	779 063	Instrumenty zabezpieczające	779 063	-	26
ZOBOWIĄZANIA finansowe
Instrumenty pochodne	4 568 974	Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)	4 636 116	67 142	24
Instrumenty pochodne	1 072 959	Instrumenty zabezpieczające	1 072 959	-	26

31.12.2019	Wartość BILANSOWA NETTO	pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej	wartość bilansowa pozycji ze sprawozdania z sytuacji finansowej	wartość bilansowa pozycji nie podlegających ujawnieniu w nocie dotyczącej kompensowania	Nota
Aktywa finansowe
Instrumenty pochodne	2 035 159	Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)	2 085 989	50 830	24
Instrumenty pochodne	377 208	Instrumenty zabezpieczające	377 208	-	26
ZOBOWIĄZANIA finansowe
Instrumenty pochodne	1 974 733	Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)	2 040 368	65 635	24
Instrumenty pochodne	614 765	Instrumenty zabezpieczające	614 765	-	26

5.3 Ryzyko rynkowe

W prowadzonej działalności Bank jest narażona na ryzyko rynkowe, którego źródłem są zmiany parametrów rynkowych.

Ryzyko rynkowe to ryzyko obniżenia wyniku finansowego lub kapitału Banku na skutek zmian rynkowych. Podstawowymi czynnikami ryzyka rynkowego są:

 stopy procentowe,

 kursy walutowe,

 ceny kapitałowych papierów wartościowych,

 ceny towarów.

W Banku funkcjonuje system zarządzania ryzykiem rynkowym, stanowiący strukturalno-organizacyjne i metodologiczne ramy, mające na celu utrzymanie struktury bilansu i pozycji pozabilansowych w zgodzie z zakładanymi celami strategicznymi.

Głównym celem strategii zarządzania ryzykiem rynkowym jest optymalizowanie wyników finansowych w taki sposób by realizowane były cele Banku przy jednoczesnym utrzymaniu ekspozycji na ryzyko rynkowe w ramach apetytu na ryzyko określonego przez limity zatwierdzone przez Zarząd i Radę Nadzorczą.

Organizacja procesu zarządzania ryzykiem rynkowym bazuje na trójstopniowym systemie kontroli zgodnym z międzynarodowymi najlepszymi praktykami bankowymi i rekomendacjami nadzoru bankowego. Proces zarządzania ryzykiem rynkowym oraz procedury go regulujące uwzględniają podzia ł na księgę handlową i bankową.

Ryzyko rynkowe księgi handlowej

Zarządzając ryzykiem rynkowym księgi handlowej Bank dąży do optymalizowania wyników finansowych oraz zapewnienia maksymalnie wysokiej jakości obsługi klientów Banku w zakresie dostępu do rynku (market making) pozostając w ramach limitów zatwierdzonych przez Zarząd i Radę Nadzorczą.

Głównym narzędziem pomiaru ryzyka rynkowego księgi handlowej jest model wartości zagrożonej (VaR). Wartość ta odzwierciedla poziom jednodniowej straty która może zostać przekroczona z prawdopodobieństwem nie większym niż 1%. Wartość miary VaR wyznaczana jest metodą symulacji historycznej na podstawie 2-letniej historii obserwacji dynamiki czynników ryzyka rynkowego. Zbiór czynników uwzględnianych przy wyliczaniu VaR obejmuje wszystkie istotne czynniki rynkowe brane pod uwagę przy wycenie instrumentów finansowych za wyjątkiem specyficznego ryzyka kredytowego emitenta i kontrahenta. Szacowanie wpływu zmian czynników rynkowych na bieżącą wartość danego portfela odbywa się z wykorzystaniem pełnej rewaluacji (jako różnica między wartością portfela po zmianie poziomów parametrów rynkowych o historycznie zaobserwowane zmiany czynników a bieżącą wartością portfela). Dla tak wyznaczanego zbioru prawdopodobnych zmian wartości portfela (dystrybuanty) wyznaczany jest VaR jako 1% - kwantyl.

Model poddawany jest bieżącej statystycznej weryfikacji poprzez porównanie wartości VaR do rzeczywistych i rewaluacyjnych wyników. Analizy za rok 2020, jak również za 2019 rok, potwierdzają adekwatność stosowanego modelu.

Kształtowanie się ekspozycji ryzyka rynkowego portfela handlowego Banku w ujęciu miary Value at Risk na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiają poniższe tabele.

	31.12.2020	Wielkość minimalna	Wielkość średnia	Wielkość maksymalna
ryzyko walutowe	23	6	67	1 153
ryzyko stopy procentowej	2 578	859	2 028	6 419
Portfel handlowy	3 020	844	2 071	6 863

	31.12.2019	Wielkość minimalna	Wielkość średnia	Wielkość maksymalna
ryzyko walutowe	237	6	190	1 161
ryzyko stopy procentowej	1 098	873	1 386	2 055
Portfel handlowy	1 100	874	1 447	2 581

Ryzyko stopy procentowej księgi bankowej

Zarządzając ryzykiem stopy procentowej księgi bankowej Bank kieruje się celem zabezpieczenia wartości ekonomicznej kapitału oraz realizacji założonego wyniku odsetkowego w ramach przyjętych limitów. Pozycja finansowa Banku w odniesieniu do zmieniających się stóp procentowych monitorowana jest przy zastosowaniu różnych miar ryzyka stopy procentowej, w tym luki stopy procentowej, analizy duration, wrażliwości wyniku odsetkowego i wartości ekonomicznej kapitału w scenariuszach szokowych równoległych i nierównoległych zmian stóp procentowych oraz Value at Risk. Pomiar ryzyka stopy procentowej księgi bankowej przeprowadzany jest generalnie z częstotliwością miesięczną.

Istotny wpływ na poziom ekspozycji Banku na ryzyko stopy procentowej i na wielkość realizowanego wyniku odsetkowego w 2020 roku miał cykl znaczących obniżek stóp procentowych NBP oraz zwiększenie płynności sektora bankowego, będące reakcją na rozwijającą się pandemię COVID-19. W celu zabezpieczania rachunków bieżących oraz ochrony wyniku odsetkowego w środowisku niskich stóp procentowych, Bank kontynuował realizację strategii hedgingowej poprzez zawieranie transakcji IRS oraz zakup obligacji stałokuponowych.

W poniższej tabeli przedstawiono wrażliwość kontraktową NII (dochód odsetkowy, z ang. Net Interest Income) na zmianę stóp procentowych o 100 p.b. oraz wrażliwość EVE (ekonomiczna wartość kapitału, z ang. Economic Value of Equity) na zmianę stóp procentowych o 200 p.b. (scenariusz standardowy nie uwzględniający profilu ryzyka funduszy własnych) według stanu na 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku.

Wrażliwość w %	30.12.2020	31.12.2019
NII	-6,13	-6,94
EVE	-7,04	-2,94

Ryzyko walutowe

Ryzyko walutowe jest zarządzane łącznie dla księgi handlowej i bankowej. Celem zarządzania ryzykiem kursu walutowego jest kształtowanie profilu walutowego pozycji bilansowych i pozabilansowych tak, aby pozostawał on w ramach wewnętrznych limitów.

Kształtowanie się ryzyka walutowego Banku w ujęciu miary Value at Risk i pozycji walutowej przedstawiają poniższe tabele.

Value at Risk

Waluta	31.12.2020	31.12.2019
Waluty razem (*)	242	122

(*) VaR zaprezentowany w pozycji „Waluty razem” stanowi obliczenie wielkości VaR dla całego portfela, a więc uwzględnia zależności korelacyjne pomiędzy walutami.

Pozycja walutowa

31.12.2020	OPERACJE BIlansowe		OPERACJE POZABILANSOWE - INSTRUMENTY POCHODNE		POZYCJA NETTO
31.12.2020	AKTYWA	ZOBOWIĄZANIA	POZYCJA DŁUGA	POZYCJA KRÓTKA	POZYCJA NETTO
EUR	24 216 874	18 927 452	26 661 391	32 081 060	-130 247
USD	9 270 686	9 623 831	11 066 970	10 678 559	35 266
CHF	2 670 755	649 867	2 730 324	4 755 311	-4 099
SEK	140 628	68 185	67 506	139 623	326
CAD	17 125	55 492	43 007	4 380	260
CZK	56 995	17 554	650 361	689 607	195
DKK	82 206	16 849	57 989	123 156	190
GBP	392 429	1 106 959	2 126 362	1 411 961	-129
NOK	516 555	66 514	207 543	657 470	114
CNY	25 253	16 707	356 180	364 812	-86
Pozostałe waluty	44 312	95 914	380 329	327 595	1 132
RAZEM	37 433 818	30 645 324	44 347 962	51 233 534	-97 078

31.12.2019	OPERACJE BIlansowe		OPERACJE POZABILANSOWE - INSTRUMENTY POCHODNE		POZYCJA NETTO
31.12.2019	AKTYWA	ZOBOWIĄZANIA	POZYCJA DŁUGA	POZYCJA KRÓTKA	POZYCJA NETTO
EUR	23 018 008	19 107 106	14 770 726	18 597 989	83 639
USD	5 108 516	8 431 987	12 363 822	9 006 351	34 000
CHF	2 715 419	614 002	2 968 114	5 069 893	-362
GBP	445 661	969 948	748 318	224 240	-209
JPY	16 353	113 221	112 481	15 541	72
NOK	303 790	68 356	10 677	245 964	147
CZK	99 210	34 910	198 046	262 370	-24
SEK	97 899	69 352	60 956	89 485	18
Pozostałe waluty	157 176	184 642	378 101	349 701	934
RAZEM	31 962 032	29 593 524	31 611 241	33 861 534	118 215

5.4 Ryzyko płynności

Celem zarządzania ryzykiem płynności jest:

 zapewnienie i utrzymywanie zdolności Banku do wywiązywania się zarówno z bieżących jak i z przyszłych zobowiązań, z uwzględnieniem kosztów pozyskania płynności i rentowności kapitałów własnych,

 zapobieganie wystąpieniu sytuacji kryzysowej, oraz

 określenie rozwiązań na przetrwanie sytuacji kryzysowej, w przypadku jej ewentualnego wystąpienia.

W Banku funkcjonuje scentralizowany system zarządzania ryzykiem płynności obejmujący bieżące zarządzanie płynnością i kontrolę pierwszego poziomu sprawowane przez odpowiedzialne jednostki, kontrolę drugiego poziomu dokonywaną przez dedykowaną jednostkę odpowiedzialną za zarządzanie ryzykiem oraz niezależny audyt.

Zarządzanie płynnością w Banku prowadzone jest w horyzoncie śróddziennym, krótko oraz długoterminowym. Analiza płynności śróddziennej dotyczy przepływów realizowanych w ciągu dnia, poprzez krótkoterminową analizę płynności rozumiany jest system pomiaru płynności w horyzoncie do roku, a analiza długoterminowa obejmuje okres powyżej jednego roku. Ze względu na specyfikę stosowanych narzędzi i technik zarządzania ryzykiem płynności Bank zarządza płynnością bieżącą i średnioterminową wspólnie z płynnością krótkoterminową.

Kontrola płynności odbywa się w ramach ciągłego procesu wyznaczania i analizy wartości szeregu wskaźników i miar dotyczących płynności śróddziennej, krótkoterminowej oraz długoterminowej. Częstotliwość ich monitorowania jest dopasowana do specyficznego aspektu płynności np. dzienna dla płynności krótkoterminowej, miesięczna dla płynności długoterminowej. Wskaźniki i miary płynności podlegają procesowi formalnego limitowania. Wykorzystanie limitów jest regularnie monitorowane i przedstawiane kierownictwu Banku. W przypadku stwierdzenia przekroczenia uruchamiany jest proces eskalacji mający na celu poinformowanie decydentów i ostatecznie przywrócenie ekspozycji ryzyka płynności do akceptowalnych poziomów.

Integralną częścią procesu kontroli płynności Banku jest scenariuszowa analiza testów warunków skrajnych przeprowadzana w trybie miesięcznym. W jej ramach oceniana jest płynność Banku w przypadku wystąpienia kryzysu na rynkach finansowych i/lub kryzysu wywołanego przez czynniki wewnętrzne, specyficzne dla Banku.

Zarządzając płynnością, Bank szczególną uwagę zwraca na płynność w walutach obcych, co znajduje odzwierciedlenie w monitorowaniu, limitowaniu i kontrolowaniu płynności osobno dla poszczególnych istotnych walut, monitorowaniu zapotrzebowania na bieżącą i przyszłą płynność walutową i w przypadku zidentyfikowania takiej potrzeby, jej zabezpieczaniu z wykorzystaniem swapów walutowych. Monitorowanie obejmuje także potencjalny wpływ na płynność konieczności wnoszenia depozytów zabezpieczających transakcje pochodne.

W celu zdefiniowania zasad zarządzania płynnością w sytuacji awaryjnej Bank przygotował zatwierdzoną przez Zarząd Banku „Politykę zarządzania płynnością w sytuacji awaryjnej”, która określa procedury awaryjnego postępowania w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych. Polityka ta uwzględnia dzienne monitorowanie systemowych i specyficznych dla Banku wskaźników ostrzegawczych oraz trzy stopnie zagrożenia płynności w zależności od poziomu wskaźników ostrzegawczych, sytuacji Banku oraz sytuacji rynkowej. Określa również źródła pokrycia przewidywanego wypływu środków pieniężnych z Banku. W dokumencie tym określone zostały również procedury monitorowania stanów płynności, procedury działań awaryjnych, zespoły zadaniowe przywracające płynność Banku oraz zakres odpowiedzialności kierownictwa za podejmowanie niezbędnych decyzji związanych z przywróceniem wymaganego poziomu płynności finansowej Banku.

Pod koniec pierwszego kwartału 2020 roku, w związku z powstaniem szeregu zawirowań na rynkach finansowych wywołanych rozwijającą się pandemią COVID-19, wprowadzono w Banku najniższy stan awaryjny płynności - stan wzmożonej uwagi, charakteryzujący się zwiększoną częstotliwością zarządczego monitorowania płynności. Stan wzmożonej uwagi został odwołany po 2 miesiącach obowiązywania, ze względu na utrzymywanie się wysokiego i stabilnego poziomu płynności zarówno w Banku, jak i na rynku oraz ze względu na uspokojenie się sytuacji rynkowej. Obecnie sytuacja płynnościowa Banku jest w pełni stabilna, a miary i wskaźniki płynności utrzymują się na wysokim i bezpiecznym poziomie.

Poniżej zaprezentowane zostały podstawowe informacje ilościowe dotyczące sytuacji płynnościowej Banku na koniec 2020 roku w porównaniu do końca 2019 roku. Obejmują one strukturę zobowiązań finansowych według umownych terminów zapadalności (kontraktowo), nadzorcze miary płynności długoterminowej i wskaźnik pokrycia płynności (LCR), urealnioną lukę płynności oraz przepływy finansowe dotyczące pochodnych transakcji pozabilansowych.

Struktura zobowiązań finansowych według umownych terminów zapadalności

31.12.2020	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Zobowiązania bilansowe (*)
Zobowiązania wobec banków () (*)	3 754 186	49 391	249 949	483 646	664 706	5 201 878
Zobowiązania wobec klientów (***)	164 620 173	5 847 338	7 433 844	303 779	160 512	178 365 646
Zobowiązania z tytułu leasingu	14 954	17 785	77 258	149 850	394 738	654 585
Emisje własne	175 085	193 350	155 724	-	-	524 159
Zobowiązania podporządkowane	-	-	44 138	214 649	3 001 796	3 260 583
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu	-	-	14 209	279 152	449 443	742 804
Razem	168 564 398	6 107 864	7 975 122	1 431 076	4 671 195	188 749 655
Zobowiązania pozabilansowe (*)
Udzielone zobowiązania pozabilansowe dotyczące finansowania	45 095 123	-	-	-	-	45 095 123
Udzielone zobowiązania pozabilansowe gwarancyjne	26 963 296	-	-	-	-	26 963 296
Razem	72 058 419	-	-	-	-	72 058 419

31.12.2019	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Zobowiązania bilansowe (*)
Zobowiązania wobec banków () (*)	1 661 130	48 552	171 899	613 258	603 447	3 098 286
Zobowiązania wobec klientów (***)	123 471 043	12 590 259	20 906 526	546 046	940 818	158 454 692
Zobowiązania z tytułu leasingu	13 510	15 892	69 629	207 820	370 330	677 181
Emisje własne	95 843	519 113	946 599	55 890	-	1 617 445
Zobowiązania podporządkowane	-	-	82 067	321 949	3 121 594	3 525 610
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu	74 115	-	12 087	42 114	56 483	184 799
Razem	125 315 641	13 173 816	22 188 807	1 787 077	5 092 672	167 558 013
Zobowiązania pozabilansowe (*)
Udzielone zobowiązania pozabilansowe dotyczące finansowania	37 235 632	-	-	-	-	37 235 632
Udzielone zobowiązania pozabilansowe gwarancyjne	21 792 826	-	-	-	-	21 792 826
Razem	59 028 458	-	-	-	-	59 028 458

(*) Dla zobowiązań bilansowych, udzielonych zobowiązań pozabilansowych dotyczących finansowania oraz udzielonych zobowiązań gwarancyjnych kwoty ekspozycji zostały przypisane najwcześniejszym tenorom, w których na podstawie zawartych przez Bank umów możliwy jest wypływ środków z Banku. Jednakże w rzeczywistości oczekiwane przez Bank wypływy środków są istotnie niższe niż wynikałoby to z powyższego zestawienia. Dzieje się tak ze względu na znaczną dywersyfikację zobowiązań względem klientów oraz stadium życia poszczególnych umów. Monitorowanie i zarządzanie ryzykiem wypływu środków odbywa się w Banku w sposób ciągły. Bank szacuje również bardziej prawdopodobne wypływy, które zostały odzwierciedlone w tabelach opisanych jako „Urealniona luka płynności”.

(**) Łącznie z Bankiem Centralnym.

(***) Bez zobowiązań z tytułu leasingu.

Nadzorcze miary płynności długoterminowej i LCR (*)

miary płynności		limit	31.12.2020	31.12.2019
M3(*)	Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi	1	8,45	7,63
M4(**)	Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi	1	1,38	1,18
LCR	Wskaźnik pokrycia płynności	1	2,34	1,46

(*) Wartości wyznaczono zgodnie z zasadami określonymi w Uchwale Nr 386/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności oraz Rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/61 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wymogu pokrycia wypływów netto dla instytucji kredytowych.

(**) Wskaźnik na poziomie jednostkowym.

Urealniona luka płynności

Prezentowane poniżej urealnione luki płynności zawierają między innymi urealnienia dotyczące rdzenności depozytów i ich zapadalności, urealnienia przepływów z udzielonych zobowiązań pozabilansowych z tytułu finansowania i gwarancji oraz z tytułu aktywów bez kontraktowych harmonogramów spłat. Uwzględnia się także urealnione przepływy z posiadanego przez Bank portfela papierów wartościowych oraz przepływy wynikające z wcześniejszych spłat portfela kredytów hipotecznych. Są to główne przyczyny odróżniające lukę urealnioną od nieurealnionej. Luki mają charakter statyczny tj. nie uwzględniają wpływu na profil płynności zmian w wolumenie (np. nowych depozytów) bilansu i pozycji pozabilansowych Banku.

Urealniona luka płynności

31.12.2020	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Aktywa bilansowe	66 669 376	5 103 139	25 313 566	66 859 460	58 435 455	222 380 996
Pasywa bilansowe	17 672 273	8 803 973	24 148 925	32 262 001	139 493 824	222 380 996
Zobowiązania/należności pozabilansowe (netto)	-9 876 652	22 925	2 970 600	2 282 755	3 910 122	-690 250
Luka okresowa	39 120 451	-3 677 909	4 135 241	36 880 214	-77 148 247	-690 250
Luka skumulowana	-	35 442 542	39 577 783	76 457 997	-690 250	-

31.12.2019	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Aktywa bilansowe	37 289 235	5 749 275	27 614 844	62 970 209	61 026 429	194 649 992
Pasywa bilansowe	10 571 118	8 483 214	20 603 246	15 503 903	139 488 511	194 649 992
Zobowiązania/należności pozabilansowe (netto)	-6 432 613	-1 061 775	1 149 837	2 998 797	3 038 425	-307 329
Luka okresowa	20 285 504	-3 795 714	8 161 435	50 465 103	-75 423 657	-307 329
Luka skumulowana	-	16 489 790	24 651 225	75 116 328	-307 329	-

Przepływy finansowe dotyczące pochodnych transakcji pozabilansowych

Poniżej przedstawiono zobowiązania oraz przepływy finansowe dotyczące pochodnych transakcji pozabilansowych rozliczanych odpowiednio w kwotach netto i brutto.

Do pochodnych transakcji pozabilansowych rozliczanych w kwotach netto Bank zalicza:

 Swapy stopy procentowej (IRS),

 Kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA),

 Opcje walutowe,

 Opcje na stopę procentową (Cap / Floor),

 Transakcje oparte na kapitałowych papierach wartościowych i indeksach giełdowych,

 Transakcje oparte na towarach i metalach szlachetnych.

Do pochodnych transakcji pozabilansowych rozliczanych w kwotach brutto Bank zalicza:

 Walutowe swapy stopy procentowej (CIRS),

 Forwardy walutowe,

 Swapy walutowe (FX-Swap),

 Forwardy na papiery wartościowe.

Zobowiązania z tytułu pochodnych transakcji pozabilansowych rozliczanych w kwotach netto

	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
31.12.2020	76 233	109 865	361 910	2 660 573	1 247 169	4 455 750
31.12.2019	48 242	92 083	204 441	980 160	593 030	1 917 956

Przepływy dotyczące pochodnych transakcji pozabilansowych rozliczanych w kwotach brutto

	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 miesięcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
31.12.2020
Wpływy	38 071 279	11 920 843	14 911 803	11 339 567	978 285	77 221 777
Wypływy	38 157 524	11 983 706	14 957 181	11 651 246	1 187 983	77 937 640
31.12.2019
Wpływy	20 678 287	7 002 569	14 517 278	11 933 202	1 501 027	55 632 363
Wypływy	20 715 278	6 980 073	14 520 523	12 023 733	1 707 454	55 947 061

5.5 Ryzyko operacyjne

Ryzyko operacyjne to ryzyko straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub zdarzeń zewnętrznych. W zakres ryzyka operacyjnego wchodzi ryzyko prawne. Ryzyko strategiczne, ryzyko biznesowe i ryzyko reputacji są odrębnymi kategoriami ryzyka.

Zarządzanie ryzykiem operacyjnym bazuje na procedurach wewnętrznych, które są zgodne z wymogami prawa, uchwałami, rekomendacjami i wytycznymi nadzorcy. Zarządzanie ryzykiem operacyjnym obejmuje: identyfikację, ocenę, monitorowanie, przeciwdziałanie oraz raportowanie. Identyfikacja i ocena ryzyka operacyjnego polega na analizie czynników wewnętrznych, jak również czynników zewnętrznych mogących mieć istotny wpływ na osiągnięcie celów Banku. Głównymi narzędziami stosowanymi w identyfikacji i ocenie ryzyka operacyjnego są: wewnętrzne zdarzenia operacyjne, zewnętrzne zdarzenia operacyjne, kluczowe wskaźniki ryzyka, analiza scenariuszy oraz samoocena ryzyka operacyjnego. Działania monitorujące prowadzone są na trzech poziomach obrony: zarządzanie ryzykiem w działalności operacyjnej Banku (wszyscy pracownicy), kontrola zarządzania ryzykiem (Departament Zintegrowanego Zarządzania Ryzykiem) i audyt wewnętrzny (Departament Audytu Wewnętrznego). Przeciwdziałanie ryzyku operacyjnemu obejmuje m.in. definiowanie limitów ryzyka operacyjnego, oraz obowiązek inicjowania działań zabezpieczających w przypadku ich przekroczenia, system kontroli wewnętrznej, plany utrzymania ciągłości działania oraz ochronę ubezpieczeniową. System raportowania ryzyka operacyjnego umożliwia ocenę narażenia Banku na ryzyko operacyjne oraz skuteczne zarządzanie tym ryzykiem, a także odgrywa fundamentalną rolę w procesie informowania Rady Nadzorczej, Zarządu i kadry kierowniczej o ekspozycji Banku na ryzyko operacyjne. Oparty jest w szczególności na kwartalnych raportach z kontroli ryzyka operacyjnego, które zawierają m.in.: profil ryzyka operacyjnego, wykorzystanie limitów strat, analizy trendów w istotnych kategoriach ryzyka operacyjnego, straty potencjalne, informacje o kluczowych wskaźnikach ryzyka operacyjnego oraz o wymogu kapitałowym z tytułu ryzyka operacyjnego.

W zarządzanie ryzykiem operacyjnym zaangażowane są Rada Nadzorcza, Zarząd oraz Komitet Ryzyka Operacyjnego. Proces zarządzania ryzykiem operacyjnym koordynowany jest przez Departament Zintegrowanego Zarządzania Ryzykiem. Ze względu na zróżnicowany charakter ryzyka wymagający specjalistycznej wiedzy za zarządzanie ryzykiem operacyjnym w swoich obszarach odpowiadają wszyscy pracownicy Banku, a także wybrane jednostki specjalistyczne.

W celu zapewnienia zgodności systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym z wymogami regulacyjnymi co najmniej raz w roku przeprowadzana jest weryfikacja systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym.

5.6 Zarządzanie kapitałem własnym

Celem procesu zarządzania kapitałem w Banku jest:

 zapewnienie bezpiecznego funkcjonowania – poprzez zachowanie równowagi pomiędzy zdolnością do podejmowania ryzyka (limitowaną posiadanymi funduszami własnymi) oraz poziomem generowanego ryzyka,

 utrzymywanie kapitału na pokrycie ryzyka powyżej poziomu określonego jako minimalny, aby umożliwić dalszy rozwój działalności, uwzględnienie ewentualnych przyszłych zmian w wymogach kapitałowych i zabezpieczenie interesów akcjonariuszy,

 utrzymywanie preferowanej struktury kapitału w celu utrzymania pożądanej jakości kapitału na pokrycie ryzyka,

 kreowanie wartości dla akcjonariuszy poprzez optymalne wykorzystanie funduszy Banku.

W Banku istnieje udokumentowany proces zarządzania kapitałem i monitorowania kapitału, który powstał w ramach procesu Oceny Adekwatności Kapitału Wewnętrznego (Internal Capital Adequacy Assessment Process – ICAAP). Za jego funkcjonowanie jest odpowiedzialny Pion Finansowy, pod kierownictwem CFO (Chief Financial Officer). Ostateczną odpowiedzialność za zarządzanie kapitałem ponosi Zarząd Banku, wspierany przez Komitet Aktywów, Pasywów i Ryzyka, który zatwierdza proces zarządzania kapitałem. Rada Nadzorcza sprawuje nadzór nad systemem zarządzania kapitałem, w szczególności zatwierdza strategię zarządzania kapitałem. Strategia zarządzania kapitałem określa cele oraz główne zasady zarządzania i monitorowania adekwatności kapitałowej Banku, takie jak wytyczne dotyczące źródeł pokrywania ryzyka, preferowanej struktury kapitału wymaganego na pokrycie ryzyka, długoterminowych celów kapitałowych, systemu limitów kapitałowych oraz źródeł dodatkowego kapitału w sytuacjach awaryjnych.

W Banku istnieje także polityka kapitałowych planów awaryjnych, której celem jest ustanowienie zasad i obowiązków w przypadku wystąpienia lub rozwoju kryzysu, który miałby wpływ na znaczące ograniczenie poziomu kapitalizacji Banku. Polityka określa nadzór wraz z obowiązkami, w celu wczesnego i spójnego zarządzania sytuacją kryzysową.

Adekwatność kapitałową Banku kontroluje Komitet Aktywów, Pasywów i Ryzyka Banku oraz Zarząd Banku. Okresowe raporty na temat skali i kierunków zmian współczynników kapitałowych wraz ze wskazaniem potencjalnych zagrożeń sporządzane są: dla Rady Nadzorczej, Zarządu Banku oraz Komitetu Aktywów, Pasywów i Ryzyka. Monitorowany jest poziom podstawowych rodzajów ryzyka w odniesieniu do zewnętrznych limitów nadzoru bankowego i wewnętrznych limitów Banku. Przeprowadzane są analizy i oceny kierunków rozwoju działalności biznesowej z punktu widzenia zgodności z wymogami kapitałowymi. Prognozowanie i monitoring poziomu aktywów ważonych ryzykiem, funduszy własnych oraz współczynników kapitałowych stanowi integralną część procesu planowania i budżetowania, z uwzględnieniem testów warunków skrajnych.

W Banku funkcjonuje proces alokacji kapitału, którego celem jest gwarancja bezpiecznego i optymalnego zwrotu dla akcjonariuszy. Wymaga to z jednej strony alokowania kapitału na produkty/klientów/linie biznesowe, gwarantującego adekwatne do ryzyka dochody, a z drugiej strony uwzględniania w podejmowanych decyzjach biznesowych kosztu kapitału. Na potrzeby analizy osiąganych dochodów w stosunku do podejmowanego ryzyka oraz optymalizacji wykorzystania kapitału różnych rodzajów działalności stosowane są miary efektywności uwzględniające podejmowane ryzyko.

Regulacyjne wymogi kapitałowe

Kalkulacji regulacyjnych wymogów kapitałowych dokonano w oparciu o zapisy Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, wraz z późniejszymi zmianami, w szczególności zmienione przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 z dnia 20 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, wskaźnika stabilnego finansowania netto, wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rynkowego, ekspozycji wobec kontrahentów centralnych, ekspozycji wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, dużych ekspozycji, wymogów dotyczących sprawozdawczości i ujawniania informacji, a także rozporządzenie (UE) nr 648/2012 oraz Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniającego rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19, a także odpowiednimi Rozporządzeniami Wykonawczymi, bądź Delegowanymi wydanymi przez Komisję (UE) (Rozporządzenie CRR).

Zgodnie z prawem, Bank powinien utrzymywać minimalne wartości współczynników kapitałowych na poziomie regulacyjnym Filara I wynikającego z Rozporządzenia CRR, wymogu Filara II wynikającego z ustawy Prawo Bankowe oraz wymogu połączonego bufora wynikającego z Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.

Minimalne wartości współczynników kapitałowych na poziomie Filara I wynoszą:

 Łączny współczynnik kapitałowy (TCR) na poziomie 8%,

 Współczynnik kapitału Tier I (T1) na poziomie 6%,

 Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1) na poziomie 4,5%.

W ramach Filara II, Bank nie posiada dodatkowego wymogu kapitałowego.

Na wymóg połączonego bufora wg stanu na dzień 31 grudnia 2020 składają się:

 Bufor zabezpieczający w wysokości 2,50%,

 Bufor antycykliczny w wysokości 0,00% (bufor antycykliczny wyliczony na dzień 31.12.2020 wynosił 0,0029%),

 Bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym w wysokości 0,75%,

 Bufor ryzyka systemowego w wysokości 0,00% (w związku z opublikowanym Rozporządzeniem Ministra Finansów bufor ryzyka systemowego został uchylony w dniu 19 marca 2020 roku. Wartość bufora obowiązująca do tej daty wynosiła 3% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko dla wszystkich ekspozycji znajdujących się wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej).

Łącznie Bank zobowiązany jest utrzymywać:

 Łączny współczynnik kapitałowy (TCR) na poziomie 11,25%,

 Współczynnik kapitału Tier I (T1) na poziomie 9,25%,

 Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1) na poziomie 7,75%.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku łączny współczynnik kapitałowy Banku wyniósł 20,8% (na dzień 31 grudnia 2019 roku – 18,7%).

	31.12.2020	31.12.2019
Wymogi KapItałowe
Ryzyko kredytowe	9 219 587	9 257 816
Ryzyko rynkowe	99 495	87 707
Ryzyko kontrahenta wraz z CVA	173 728	119 741
Ryzyko operacyjne	597 848	443 575
Całkowity wymóg kapitałowy	10 090 658	9 908 839
FUNDUSZE WŁASNE
Kapitał podstawowy Tier I	23 447 481	20 448 802
Kapitał Tier II	2 750 000	2 750 000
Fundusze własne do wyliczenia łącznego współczynnika kapitałowego	26 197 481	23 198 802
WYMOGI W ZAKRESIE FUNDUSZY WŁASNYCH
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (%)	18,6%	16,5%
Łączny współczynnik kapitałowy (%)	20,8%	18,7%

Łączny współczynnik kapitałowy na koniec grudnia 2020 roku w porównaniu do grudnia 2019 roku jest wyższy o 2,1 pp.

Całkowity wymóg kapitałowy był wyższy o 1,8%, głównie ze względu na wyższy wymóg kapitałowego z tytułu ryzyka operacyjnego w związku ze zwiększonymi rezerwami na kredyty hipoteczne denominowane w walutach obcych.

Na dzień 31 grudnia 2020 kapitał podstawowy Tier I był wyższy o 14,7% w porównaniu do stanu z 31 grudnia 2019 roku. Wzrost funduszy własnych do wyliczenia łącznego współczynnika kapitałowego o 12,9% wynika z zatrzymania całości zysku netto za rok 2019 do kapitału Tier I po Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy w związku z rekomendacją KNF dotyczącą zatrzymania całości zysku oraz zatrzymania 25% zysku netto Banku za pierwsze półrocze 2020 roku po zgodzie KNF.

W kalkulacji wymogów kapitałowych Bank stosuje:

 metodę standardową do kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego,

 kompleksową metodę ujmowania zabezpieczeń finansowych do ograniczania ryzyka kredytowego,

 metodę wyceny według wartości rynkowej do kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kontrahenta,

 metodę standardową do kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka szczególnego pozycji oraz metodę opartą na duracji do kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka ogólnego pozycji instrumentów dłużnych,

 metodę standardową do kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka ogólnego i szczególnego instrumentów kapitałowych,

 metodę standardową do kalkulacji wymogu kapitałowego z tytułu wniesionych z góry wkładów do funduszu kwalifikującego się kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania,

 metodę standardową na ryzyko walutowe,

 metodę uproszczoną na ryzyko cen towarów,

 metodę standardową na ryzyko korekty wyceny kredytowej instrumentów pochodnych,

 zaawansowaną metodę pomiaru ryzyka operacyjnego (jednak na poziomie nie niższym niż 50% wymogu kapitałowego obliczonego według metody standardowej).

Fundusze własne

Bank definiuje części składowe funduszy własnych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności z postanowieniami Rozporządzenia CRR i ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo Bankowe z późn. zm.

Fundusze własne Banku składają się z funduszy podstawowych Tier I i funduszy Tier II.

	31.12.2020	31.12.2019
FUNDUSZE WŁASNE
Kapitały	24 647 371	22 526 788
Składniki kapitału nie zaliczone do funduszy własnych, w tym:	-974 994	-2 064 215
Zysk netto za rok bieżący	-1 126 424	-2 247 467
Kwota zysku netto za rok bieżący uwzględniona w funduszach własnych po zgodzie KNF	151 430	183 252
Korekty regulacyjne, w tym:	-224 896	-13 771
Wartości niematerialne	-642 656	-676 946
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych	-480 718	-102 678
Korekty dotyczące złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF w okresie przejściowym	959 039	805 540
Dodatkowe korekty wartości z tytułu ostrożnej wyceny	-60 561	-39 687
Kapitał podstawowy Tier I	23 447 481	20 448 802
Kapitał Tier II	2 750 000	2 750 000
Fundusze własne do wyliczenia łącznego współczynnika kapitałowego	26 197 481	23 198 802

Składniki kapitału nie zaliczone do funduszy własnych:

 zysk netto za rok bieżący - zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego zweryfikowany przez biegłego rewidenta odpowiedzialnego za badanie sprawozdania finansowego Banku, pomniejszony o wszelkie możliwe do przewidzenia obciążenia i dywidendy, może być ujęty w kapitale podstawowym Tier I po uzyskaniu zezwolenia od KNF. Na dzień 31 grudnia 2020 roku, w kapitale podstawowym Tier I została uwzględniona kwota 151 430 tys zł z zysku netto Banku za pierwsze półrocze 2020 roku.

Korekty regulacyjne:

 wartości niematerialne (po odliczeniu powiązanej rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego), pomniejszają kapitał podstawowy Tier I, zgodnie z art. 36 Rozporządzenia CRR. Kwota ta uwzględnia pomniejszenie z tytułu aktywów będących oprogramowaniem, klasyfikowanych jako składnik wartości niematerialnych do celów rachunkowości, zgodne z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2020/2176 z dnia 12 listopada 2020 r. zmieniającym rozporządzenie delegowane (UE) nr 241/2014 w odniesieniu do odliczenia aktywów będących oprogramowaniem od pozycji kapitału podstawowego Tier I,

 rezerwa odzwierciedlająca wartość godziwą związaną z zyskami lub stratami z tytułu instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne z tytułu instrumentów finansowych, które nie zostały wycenione według wartości godziwej, w tym przewidywanych przepływów pieniężnych jest wyłączona z wartości skumulowanych innych całkowitych dochodów, zgodnie z art. 33 lit. a) Rozporządzenia CRR pomniejsza kapitał podstawowy Tier I,

 korekty w okresie przejściowym z tytułu wdrożenia MSSF 9 powiększają kapitał podstawowy Tier I,

 dodatkowe korekty wartości z tytułu ostrożnej wyceny tworzone są dla wszystkich aktywów wycenianych według wartości godziwej, zgodnie z art. 34 Rozporządzenia CRR i pomniejszają kapitał podstawowy Tier I.

Ocena adekwatności kapitału wewnętrznego

Do oceny adekwatności kapitału wewnętrznego Banku stosowane są metody opracowane przez Bank.

W ocenie tej Bank bierze pod uwagę następujące rodzaje ryzyka:

 ryzyko kredytowe,

 ryzyko operacyjne,

 ryzyko rynkowe,

 ryzyko płynności,

 ryzyko nieruchomości własnych,

 ryzyko zmian warunków makroekonomicznych,

 ryzyko biznesowe (w tym ryzyko strategiczne),

 ryzyko braku zgodności,

 ryzyko reputacji,

 ryzyko modeli,

 ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej,

 ryzyko działalności bancassurance,

 ryzyko inwestycji finansowych.

Dla każdego ryzyka uznanego za istotne, Bank opracowuje i stosuje odpowiednie metody jego oceny i pomiaru. W Banku stosowane są następujące sposoby oceny ryzyka:

 ocena jakościowa – stosowana w przypadku trudno mierzalnych rodzajów ryzyka (ryzyko braku zgodności, ryzyko reputacji oraz ryzyko działalności bancassurance) z potencjalnym pokryciem kapitałem w obrębie innych rodzajów ryzyka,

 ocena poprzez oszacowanie bufora kapitałowego – stosowana w przypadku rodzajów ryzyka, których nie można w łatwy sposób określić ilościowo, jednak możliwa jest łączna ocena ich wpływu (ryzyko modeli, ryzyko zmian warunków makroekonomicznych),

 ocena ilościowa – stosowana w przypadku tych rodzajów ryzyka, które można zmierzyć za pomocą kapitału ekonomicznego (pozostałe rodzaje oprócz ryzyka płynności i ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej), bądź w oparciu o miary dla niego właściwe (ryzyko płynności i ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej).

Preferowanym sposobem pomiaru ryzyka oraz określania wynikających z niego wymogów kapitałowych są modele wartości zagrożonej (VaR) oparte na założeniach wynikających z apetytu Banku na ryzyko. Modele opracowywane są zgodnie z najlepszymi praktykami rynkowymi z uwzględnieniem wymogów regulacyjnych i uzupełniane o testy warunków skrajnych i/lub analizy scenariuszowe. W przypadku rodzajów ryzyka, dla których taka metodyka nie została ostatecznie opracowana i wdrożona, Bank stosuje modele regulacyjne uzupełnione o testy warunków skrajnych, bądź uproszczone metody pomiaru.

Wyznaczanie bufora kapitałowego na pokrycie ryzyka zmian warunków makroekonomicznych dokonywane jest na podstawie analizy wpływu scenariusza spowolnienia gospodarczego na kapitał ekonomiczny w horyzoncie prognozy, z dodatkowym uwzględnieniem wpływu zmiany stóp procentowych na wynik odsetkowy oraz na zmiany waluacji portfeli klasyfikowanych jako wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Ryzyko modeli szacowane jest natomiast z wykorzystaniem wyników walidacji modeli oraz analiz scenariuszowych pozwalających na ocenę wpływu potencjalnych nieprawidłowości w modelu na jego wyniki. Na podstawie zagregowanych wyników wyznaczany jest bufor kapitałowy na pokrycie ryzyka modeli.

Przy wyznaczaniu potrzeb kapitałowych w pierwszej kolejności wylicza się kapitał ekonomiczny oddzielnie dla każdego istotnego ryzyka zidentyfikowanego w Banku, które można mierzyć ilościowo. W następnej kolejności wielkości kapitału ekonomicznego ustalone dla poszczególnych rodzajów ryzyka zostają zagregowane w łączną kwotę kapitału ekonomicznego. Kwota ta jest następnie powiększana o bufor kapitałowy na ryzyko modeli oraz zmian warunków makroekonomicznych. Suma kapitału ekonomicznego i bufora kapitałowego stanowi kapitał wewnętrzny Banku.

5.7 Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych

Instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej w jednostkowym sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku

Wycena do wartości godziwej instrumentów finansowych, dla których dostępne są wartości rynkowe z aktywnego rynku, opiera się na rynkowych kwotowaniach danego instrumentu (mark-to-market).

Wycena do wartości godziwej pozagiełdowych instrumentów pochodnych oraz instrumentów cechujących się ograniczoną płynnością (tj. dla których wartości kwotowań rynkowych są nieosiągalne regularnie) dokonywana jest na podstawie kwotowań innych instrumentów aktywnego rynku poprzez ich replikację z wykorzystaniem szeregu technik wyceny, w tym szacowania wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych (mark-to-model).

Na 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku Bank dokonał klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej na trzy kategorie według następującej hierarchii:

 Poziom 1: wycena mark-to-market, dotyczy papierów wartościowych kwotowanych na aktywnym rynku,

 Poziom 2: wycena mark-to-model z parametryzacją modeli na podstawie kwotowań z aktywnego rynku dla danego typu instrumentu, dotyczy niepłynnych papierów skarbowych, municypalnych, korporacyjnych oraz Banku Centralnego, liniowych i nieliniowych instrumentów pochodnych rynków stopy procentowej (w tym transakcji terminowych na papiery wartościowe), kapitałowych, towarowych oraz wymiany walut, za wyjątkiem tych przypadków, które spełniają kryteria przynależności do Poziomu 3,

 Poziom 3: wycena mark-to-model z częściową parametryzacją modelu na podstawie estymowanych czynników ryzyka, dotyczy kredytów i pożyczek, korporacyjnych i komunalnych papierów wartościowych oraz liniowych i nieliniowych instrumentów pochodnych rynków stopy procentowej, kapitałowych, towarowych oraz wymiany walut, dla których wpływ nieobserwowalnych parametrów (np. czynników ryzyka kredytowego) na wycenę jest uznawany za istotny.

Wycena do wartości godziwej wykonywana jest bezpośrednio przez jednostkę organizacyjną w ramach Pionu Zarządzania Ryzykami, niezależną od jednostek zawierających transakcje. Metodyka wyceny do wartości godziwej, w tym zmiany jej parametryzacji, podlegają akceptacji przez Komitet Aktywów, Pasywów i Ryzyka (ALCO). Adekwatność metod wyceny podlega bieżącej analizie oraz cyklicznym przeglądom w ramach zarządzania ryzykiem modeli. W ramach tej samej jednostki organizacyjnej wykonywana jest ocena adekwatności oraz istotności czynników ryzyka w zakresie przypisania modeli wycen do odpowiedniego poziomu hierarchii wyceny do wartości godziwej zgodnie z ustalonymi zasadami klasyfikacji.

Zestawienie aktywów i zobowiązań wycenianych w wartości godziwej w podziale na poziomy hierarchii wyceny do wartości godziwej

31.12.2020	POZIOM 1	POZIOM 2	POZIOM 3	Razem
Aktywa	14 211 836	26 853 336	13 043 564	54 108 736
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu	938 452	629 783	45 102	1 613 337
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych, w tym:	-	4 840 567	1 712	4 842 279
- Banki	-	1 252 211	1 712	1 253 923
- Klienci	-	3 588 356	-	3 588 356
Instrumenty zabezpieczające, w tym:	-	779 063	-	779 063
- Banki	-	26 070	-	26 070
- Klienci	-	752 993	-	752 993
Papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	13 273 384	20 603 923	11 060 545	44 937 852
Papiery wartościowe obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	-	-	160 486	160 486
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	-	-	187 001	187 001
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane według wartości godziwej przez wynik	-	-	1 588 718	1 588 718
Zobowiązania	742 804	5 709 075	-	6 451 879
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu	742 804	-	-	742 804
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych, w tym:	-	4 636 116	-	4 636 116
- Banki	-	1 230 815	-	1 230 815
- Klienci	-	3 405 301	-	3 405 301
Instrumenty zabezpieczające, w tym:	-	1 072 959	-	1 072 959
- Banki	-	995 230	-	995 230
- Klienci	-	77 729	-	77 729

31.12.2019	POZIOM 1	POZIOM 2	POZIOM 3	Razem
Aktywa	15 467 463	12 376 755	9 002 361	36 846 579
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu	1 123 003	148 321	8 171	1 279 495
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych, w tym:	-	2 082 947	3 042	2 085 989
- Banki	-	783 664	3 042	786 706
- Klienci	-	1 299 283	-	1 299 283
Instrumenty zabezpieczające, w tym:	-	377 208	-	377 208
- Banki	-	91 677	-	91 677
- Klienci	-	285 531	-	285 531
Papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	14 344 460	9 768 279	7 077 273	31 190 012
Papiery wartościowe obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	-	-	125 454	125 454
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	-	-	1 545 782	1 545 782
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane według wartości godziwej przez wynik	-	-	242 639	242 639
Zobowiązania	184 799	2 655 133	-	2 839 932
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu	184 799	-	-	184 799
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych, w tym:	-	2 040 368	-	2 040 368
- Banki	-	713 693	-	713 693
- Klienci	-	1 326 675	-	1 326 675
Instrumenty zabezpieczające, w tym:	-	614 765	-	614 765
- Banki	-	566 163	-	566 163
- Klienci	-	48 602	-	48 602

Zmiana stanu wartości godziwej aktywów finansowych, dla których Bank stosuje wycenę do wartości godziwej na Poziomie 3

2020	AKTYWA FINANSOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU	AKTYWA Z TYTUŁU POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE OBOWIĄZKOWO WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY	PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY
Stan na początek okresu	8 171	3 042	1 545 782	242 639	125 454	7 077 273
Zwiększenia, w tym:	5 617 622	-	146 092	652	36 159	17 667 218
Reklasyfikacja	28 947	-	-	-	-	42 937
Transakcje zawarte w 2020 roku		-	-	-	-	-
Zakup / udzielenie	5 584 669	-	99 437	604	-	17 345 323
Rozliczenie / wykup	-	-	-	-	-	-
Przychód z instrumentów finansowych	4 006	-	46 653	48	36 159	278 958
ujęty w rachunku zysków i strat	4 006	-	32 560	48	36 159	258 424
ujęty w kapitale z aktualizacji wyceny	-	-	14 093	-	-	20 534
Zmniejszenia, w tym:	-5 580 691	-1 330	-103 154	- 56 290	-1 127	-13 683 946
Reklasyfikacja	-136	-	-	-	-	-194 800
Rozliczenie / wykup	-1 953 741	-	-52 324	-56 290	-	-513 030
Sprzedaż / spłata	-3 626 800	-	-50 830	-	-	-12 944 895
Strata z instrumentów finansowych	-14	-1 330	-	-	-1 127	-31 221
ujęta w rachunku zysków i strat	-14	-1 330	-	-	-1 127	-76
ujęty w kapitale z aktualizacji wyceny	-	-	-	-	-	-31 145
Stan na koniec okresu	45 102	1 712	1 588 718	187 001	160 486	11 060 545
Niezrealizowany wynik na instrumentach finansowych utrzymywanych w portfelu na koniec okresu, ujęty w:	2 315	-1 330	10 712	-82	-	117 510
Rachunku zysków i strat w pozycji:	2 315	-1 330	-3 304	-82	-	34 704
wynik z tytułu odsetek	14	-	1 708	557	-	55 590
wynik z tytułu odpisów	-	-	-5 012	-	-	-20 886
wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu	2 301	-1 330		-639	-	-
Innych składnikach całkowitych dochodów	-	-	14 016	-	-	82 806

Zmiana stanu wartości godziwej aktywów finansowych, dla których Bank stosuje wycenę do wartości godziwej na Poziomie 3

2019	AKTYWA FINANSOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU	AKTYWA Z TYTUŁU POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY	KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE OBOWIĄZKOWO WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY
Stan na początek okresu	99 001	1 230	1 696 888	302 630	65 408	7 111 833
Zwiększenia, w tym:	630 034	3 032	218 375	-	60 046	1 985 420
Reklasyfikacja	-	1 486	-	-	-	544 884
Transakcje zawarte w 2019 roku	-	-	-	-	-	-
Zakup / udzielenie	628 919	-	166 522	-	-	1 212 241
Rozliczenie / wykup	-	363	-	-	-	-
Przychód z instrumentów finansowych	1 115	1 183	51 853	-	60 046	228 295
ujęty w rachunku zysków i strat	1 115	1 183	34 347	-	60 046	181 369
ujęty w kapitale z aktualizacji wyceny	-	-	17 506	-	-	46 926
Zmniejszenia, w tym:	-720 864	-1 220	-369 481	-59 991	-	-2 019 980
Reklasyfikacja	-	-	-	-	-	-83 209
Rozliczenie / wykup	-131 455	-	-55 795	-58 649	-	-366 767
Sprzedaż / spłata	-589 388	-	-313 686	-	-	-1 552 779
Strata z instrumentów finansowych	-21	-1 220	-	-1 342	-	-17 225
ujęta w rachunku zysków i strat	-21	-1 220	-	-1 342	-	-1 399
ujęty w kapitale z aktualizacji wyceny	-	-	-	-	-	-15 826
Stan na koniec okresu	8 171	3 042	1 545 782	242 639	125 454	7 077 273
Niezrealizowany wynik na instrumentach finansowych utrzymywanych w portfelu na koniec okresu, ujęty w:	20	1 183	9 071	-3 393	-	66 197
Rachunku zysków i strat w pozycji:	20	1 183	-6 920	-3 393	-	32 071
wynik z tytułu odsetek	13	-	968	138	-	35 952
wynik z tytułu odpisów	-	-	-7 888	-	-	-3 881
wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu	7	1 183	-	-3 531	-	-
Innych składnikach całkowitych dochodów	-	-	15 991	-	-	34 126

Przeniesienie instrumentów miedzy poziomami hierarchii wartości godziwej następuje na podstawie zmian w dostępności kwotowań z aktywnego rynku według stanu na koniec okresów sprawozdawczych.

Ze względu na rozwijającą się od końca marca 2020 pandemię COVID-19, która w sposób pośredni przyczyniła się do powstania zawirowań na rynkach finansowych, obserwowano istotny spadek płynności w wielu segmentach rynku, w szczególności w segmencie korporacyjnych i municypalnych papierów wartościowych. Przełożyło się to na reklasyfikację do niższych poziomów hierarchii niektórych papierów wartościowych, wcześniej ujmowanych jako aktywa Poziomu 1 lub Poziomu 2.

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku dokonano następujących przeniesień instrumentów finansowych między poziomami hierarchii wyceny do wartości godziwej:

 z Poziomu 3 do Poziomu 2 przeniesiono obligacje korporacyjne, dla których dokonano wyceny przy użyciu rynkowych informacji o cenach porównywalnych instrumentów finansowych, obligacje korporacyjne i municypalne, dla których szacowane parametry kredytowe miały nieistotny wpływ na wycenę oraz instrumenty pochodne rynku kapitałowego, dla których szacowany parametr (korelacja) nie wpływał istotnie na wycenę,

 z Poziomu 2 do Poziomu 3 przeniesiono obligacje korporacyjne i municypalne, dla których wpływ szacowanych parametrów kredytowych na wycenę był istotny, obligacje skarbowe, dla których szacowany spread do obligacji referencyjnej miał istotny wpływ na wycenę oraz instrumenty pochodne rynku kapitałowego, dla których szacowany parametr (korelacja) istotnie wpływał na wycenę,

 z Poziomu 1 do Poziomu 2 przeniesiono obligacje skarbowe, dla których dokonano wyceny z wykorzystaniem informacji o cenach porównywalnych instrumentów finansowych,

 z Poziomu 2 do Poziomu 1 przeniesiono obligacje skarbowe, dla których dokonano wyceny przy pomocy kwotowań z aktywnego rynku.

Wpływ parametrów estymowanych na wycenę do wartości godziwej instrumentów finansowych, dla których Bank stosuje wycenę do wartości godziwej na Poziomie 3 na dzień 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku jest następujący.

aktywo/ zobowiązanie finansowe	Wartość godziwa na 31.12.2020	technika wyceny	czynnik nieobserwowalny	zakres alternatywny czynników (średnia ważona)	WPływ na wartość godziwą na 31.12.2020
aktywo/ zobowiązanie finansowe	Wartość godziwa na 31.12.2020	technika wyceny	czynnik nieobserwowalny	zakres alternatywny czynników (średnia ważona)	scenariusz pozytywnY	scenariusz negatywny
Korporacyjne i municypalne papiery wartościowe	10 799 404	Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych	Spread kredytowy	0,20%-1,02%	131 754	-142 002
Skarbowe papiery wartościowe	28 116	Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych	Spread do obligacji referencyjnej	0,04%-0,71%	1 878	-1 878
Instrumenty pochodne rynku kapitałowego	1 712	Model Black Scholes	Korelacja	0-1	17	-1 099
Kredyty i pożyczki wyceniane przez wynik finansowy	187 001	Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych	Spread kredytowy	0,30%-1,19%	3 735	-3 641
Kredyty i pożyczki wyceniane przez inne dochody całkowite	1 588 718	Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych	Spread kredytowy	2,34%-3,24%	19 426	-19 141

aktywA finansowe	Wartość godziwa na 31.12.2020	PARAMETR	SCENARIUSZ	WPływ na wartość godziwą na 31.12.2020
aktywA finansowe	Wartość godziwa na 31.12.2020	PARAMETR	SCENARIUSZ	scenariusz pozytywnY	scenariusz negatywny
Instrumenty kapitałowe obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	160 486	Dyskonto dotyczące konwersji	+10% / -10%	8 911	-17 831
Inwestycja kapitałowa w podmiot udzielający informacji kredytowej wyznaczona do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	239 617	Stopa dyskontowa	+1% / -1%	47 508	-33 966

Aktywo / zobowiązanie finansowe	Wartość godziwa na 31.12.2019	technika wyceny	czynnik nieobserwowalny	zakres alternatywny czynników (średnia ważona)	WPływ na wartość godziwą na 31.12.2019
Aktywo / zobowiązanie finansowe	Wartość godziwa na 31.12.2019	technika wyceny	czynnik nieobserwowalny	zakres alternatywny czynników (średnia ważona)	scenariusz pozytywnY	scenariusz negatywnY
Dłużne papiery wartościowe	6 890 342	Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych	Spread kredytowy	0,37%-0,95%	68 220	-83 460
Instrumenty pochodne rynku kapitałowego	3 042	Model Black Scholes	Korelacja	0-1	410	-8
Kredyty i pożyczki wyceniane przez wynik finansowy	242 639	Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych	Spread kredytowy	1,40%-2,11%	3 260	-3 416
Kredyty i pożyczki wyceniane przez inne dochody całkowite	1 545 782	Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych	Spread kredytowy	2,59%-3,30%	15 522	-15 304

aktywA finansowe	Wartość godziwa na 31.12.2019	PARAMETR	SCENARIUSZ	WPływ na wartość godziwą na 31.12.2019
aktywA finansowe	Wartość godziwa na 31.12.2019	PARAMETR	SCENARIUSZ	scenariusz pozytywnY	scenariusz negatywny
Instrumenty kapitałowe obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	125 454	Dyskonto dotyczące konwersji	+10%/-10%	15 682	-15 682
Inwestycja kapitałowa w podmiot udzielający informacji kredytowej wyznaczona do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	176 965	Stopa dyskontowa	+1%/-1%	19 905	-16 250

Instrumenty finansowe nie wyceniane w wartości godziwej w jednostkowym sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku

W Banku znajdują się instrumenty finansowe, które w sprawozdaniu nie są prezentowane w wartości godziwej. Wartość godziwa stanowi cenę, którą otrzymano by za sprzedaż składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny.

Na 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku Bank dokonał klasyfikacji szacunków wartości godziwej dla instrumentów nie wycenianych w wartości godziwej w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na następujących poziomach:

 Poziom 1: wycena mark-to-market, dotyczy skarbowych papierów wartościowych kwotowanych na płynnym rynku,

 Poziom 2: wycena mark-to-model z parametryzacją modeli na podstawie kwotowań z aktywnego rynku dla danego typu instrumentu, dotyczy lokat międzybankowych, dłużnych papierów wartościowych własnej emisji, niepłynnych skarbowych papierów wartościowych, municypalnych, korporacyjnych oraz Banku Centralnego,

 Poziom 3: wycena mark-to-model z częściową parametryzacją modelu na podstawie estymowanych czynników ryzyka, dotyczy korporacyjnych i komunalnych papierów wartościowych oraz kredytów i depozytów, dla których ujęty w modelu wyceny czynnik ryzyka kredytowego (parametr nieobserwowalny) jest na poziomie istotnym.

W przypadku pewnych grup instrumentów finansowych, przyjęto że wartość godziwa jest zgodna z wartością bilansową. Dotyczy to w szczególności środków pieniężnych oraz pozostałych aktywów i zobowiązań finansowych.

Dla kredytów kwotowane wartości rynkowe są nieosiągalne, stąd prezentowane wartości godziwe są ogólnie szacowane przy zastosowaniu technik wyceny z uwzględnieniem założenia, iż na moment udzielenia kredytu wartość godziwa równa jest wartości bilansowej. Wartość godziwa kredytów bez rozpoznanej utraty wartości jest równa sumie przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych na daną datę bilansową pomniejszonych o oczekiwaną stratę kredytową. Stopa dyskontująca przepływy jest odpowiednią stopą rynkową wolną od ryzyka powiększoną o marżę na ryzyko płynności oraz bieżącą marżę ze sprzedaży dla danej Banku produktowej kredytu. Marża wyznaczana jest w podziale na Banku produktowe i termin zapadalności.

Dla celów szacowania wartości godziwej kredytów walutowych wykorzystywana jest marża dla kredytów w PLN skorygowana o kwotowania transakcji FX-Swap i basis-swap. Wartość godziwa kredytów o rozpoznanej utracie wartości jest równa sumie przyszłych oczekiwanych odzysków zdyskontowanych z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej jako, iż średnie oczekiwane odzyski uwzględniają w pełni element ryzyka kredytowego. W przypadku kredytów nieposiadających harmonogramu spłat (kredyty w rachunku bieżącym, overdrafty oraz karty kredytowe) przyjmuje się, że wartość godziwa równa jest wartości bilansowej.

Dla depozytów kwotowane wartości rynkowe są nieosiągalne, stąd prezentowane wartości godziwe są ogólnie szacowane przy zastosowaniu technik wyceny z uwzględnieniem założenia, iż na moment przyjęcia depozytu wartość godziwa równa jest wartości bilansowej. Wartość godziwa depozytów terminowych jest równa sumie przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych na daną datę bilansową. Stopa dyskontująca przepływy jest odpowiednią stopą rynkową wolną od ryzyka powiększoną o marżę ze sprzedaży. Marża wyznaczana jest na podstawie depozytów przyjętych w ostatnim kwartale w podziale na Banku produktowe i termin zapadalności. W przypadku depozytów krótkoterminowych (depozytów bieżących, overnight oraz w rachunku oszczędnościowym) za wartość godziwą przyjęto wartość bilansową.

Wartość godziwa depozytów i kredytów, z wyjątkiem kredytów hipotecznych udzielonych w walutach PLN i CHF objętych modelem przedpłat, została wyznaczona w oparciu o ich kontraktowe przepływy.

Wycena mark-to-model instrumentów dłużnych własnej emisji opiera się na metodzie dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych. Przepływy zmienne są estymowane na podstawie stawek odpowiednich rynków (zależnie od warunków emisji). Do dyskontowania ustalonych oraz implikowanych przepływów pieniężnych wykorzystywane są stawki międzybankowego rynku pieniężnego.

Zestawienie aktywów i zobowiązań nie wycenianych w wartości godziwej w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w podziale na poziomy hierarchii wyceny do wartości godziwej

31.12.2020	Wartosc bilansowa	Wartość godziwa	W TYM:
31.12.2020	Wartosc bilansowa	Wartość godziwa	Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
Aktywa
Kasa, należności od Banku Centralnego	4 456 272	4 456 230	4 306 089	150 141	-
Należności od banków	2 917 839	2 914 802	-	1 455 460	1 459 342
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane według zamortyzowanego kosztu	126 951 240	126 140 716	-	280 627	125 860 089
Papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	27 559 085	28 610 710	19 803 027	4 410 186	4 397 497
Inne aktywa	895 326	895 326	-	-	895 326
Aktywa razem	162 779 762	163 017 784	24 109 116	6 296 414	132 612 254
Zobowiązania
Zobowiązania wobec Banku Centralnego	-	-	-	-	-
Zobowiązania wobec innych banków	5 225 544	5 240 842	-	2 475 559	2 765 283
Zobowiązania wobec klientów	178 827 283	177 998 857	-	-	177 998 857
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	523 305	523 940	-	523 940	-
Zobowiązania podporządkowane	2 757 876	2 761 026	-	2 761 026	-
Pozostałe zobowiązania	2 585 508	2 585 508	-	-	2 585 508
Zobowiązania razem	189 919 516	189 110 173	-	5 760 525	183 349 648

31.12.2019	Wartość bilansowa	Wartość godziwa	W TYM:
31.12.2019	Wartość bilansowa	Wartość godziwa	Poziom 1	Poziom 2	Poziom 3
Aktywa
Kasa, należności od Banku Centralnego	5 138 758	5 138 145	3 036 363	2 101 782	-
Należności od banków	2 243 908	2 246 223	-	1 038 859	1 207 364
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane według zamortyzowanego kosztu	129 886 963	131 260 959	-	502 344	130 758 615
Papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	14 557 831	14 885 744	9 102 253	1 068 286	4 715 205
Inne aktywa	973 058	973 058	-	-	973 058
Aktywa razem	152 800 518	154 504 129	12 138 616	4 711 271	137 654 242
Zobowiązania
Zobowiązania wobec Banku Centralnego	4 550	4 602	-	-	4 602
Zobowiązania wobec innych banków	3 043 969	3 083 744	-	678 799	2 404 945
Zobowiązania wobec klientów	158 543 950	158 779 955	-	379 787	158 400 168
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	1 604 344	1 602 985	-	1 602 985	-
Zobowiązania podporządkowane	2 764 493	2 766 289	-	2 766 289	-
Pozostałe zobowiązania	2 379 871	2 379 871	-	-	2 379 871
Zobowiązania razem	168 336 627	168 612 844	-	5 427 860	163 184 984

6. Działalność powiernicza

Usługi powiernicze świadczone są na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Klientami Banku są krajowe i zagraniczne instytucje finansowe, banki oferujące usługi powiernicze i inwestycyjne, firmy ubezpieczeniowe, fundusze inwestycyjne oraz emerytalne, a także instytucje niefinansowe. Bank świadczy usługi polegające między innymi na rozliczaniu transakcji zawieranych na rynkach krajowych i zagranicznych, przechowywaniu aktywów klientów, prowadzeniu rachunków papierów wartościowych, wycenie aktywów, obsłudze płatności dywidend i odsetek oraz pełni funkcję depozytariusza dla funduszy inwestycyjnych i emerytalnych, jak również świadczy usługi jako agent emisji.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank prowadził 8 076 rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych (na dzień 31 grudnia 2019 roku 7 954 rachunków).

7. Działalność maklerska

Bank zapewnia szeroki dostęp do usług i produktów rynku kapitałowego w ramach oferty świadczonej przez wydzieloną jednostkę organizacyjną Banku – Biuro Maklerskie Pekao (BM Pekao), dedykowaną do sprzedaży produktów rynku kapitałowego.

W 2020 roku kontynuowane były prace związane z konsolidacją działalności maklerskiej w Grupie. W I półroczu 2020 roku BM Pekao przejęło część przedsiębiorstwa obejmującą działalność brokerską Pekao Investment Banking S.A. W wyniku przeprowadzonego procesu konsolidacji, klienci brokerscy Pekao Investment Banking S.A. zostali klientami BM Pekao.

Obecnie trwają prace mające na celu przeprowadzenie fuzji operacyjnej skonsolidowanych podmiotów. Po zakończeniu, realizowany projekt wzmocni pozycję rynkową Grupy, poprzez zbudowanie silnego, zintegrowanego centrum kompetencji inwestycyjno-kapitałowych.

Zadaniem BM Pekao jest dostarczanie najwyższej jakości usług maklerskich w ramach oferty Banku Pekao S.A. Kompleksowe pośrednictwo na rynku kapitałowym zapewnia inwestorom, w szczególności klientom indywidualnym Banku Pekao S.A., możliwość inwestowania w instrumenty finansowe o zróżnicowanej specyfice notowane na rynku regulowanym i w alternatywnym systemie obrotu, organizowanych przez Giełdę Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie oraz BondSpot S.A. (m.in. w akcje, obligacje skarbowe oraz korporacyjne, instrumenty pochodne – kontrakty i opcje; ETF-y, certyfikaty, warranty), a także na określonych rynkach zagranicznych w dowolnym kanale obsługi Klienta (z wykorzystaniem Internetu, urządzeń mobilnych, telefonicznie oraz w formie obsługi bezpośredniej świadczonej przez Doradców Klienta w placówce).

Na koniec 2020 roku BM Pekao prowadziło łącznie 196,4 tys. rachunków inwestycyjnych obsługując 140,9 tys. rachunków z aktywnym dostępem do usług za pośrednictwem kanałów zdalnych. Bezpośrednia obsługa prowadzona była w ramach ogólnopolskiej sieci obejmującej łącznie 368 placówek świadczących obsługę w zakresie usług maklerskich.

W 2020 roku BM Pekao pełniło funkcję Oferującego dla czterech emisji Certyfikatów Inwestycyjnych PZU FIZ Akord oraz jednej emisji hipotecznych listów zastawnych wyemitowanych przez Pekao Bank Hipoteczny S.A.

BM Pekao w ramach współpracy z podmiotem pośredniczącym Pekao Investment Banking S.A., a następnie po jego przejęciu przyjmowało zapisy w trzynastu wezwaniach na sprzedaż akcji oraz organizowało dla podmiotów współpracujących przymusowy wykup akcji spółek (North Coast, Ceramika Nowa Gala, MZN Property), skup akcji własnych spółki CPD S.A. oraz SPO (druga oferta publiczna) akcji spółki MLP Group.

Ponadto prowadzi obsługę Certyfikatów Strukturyzowanych zewnętrznych emitentów oraz oferuje jednostki uczestnictwa FIO wybranych Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Klientów, BM Pekao wprowadziło do swojej oferty nową usługę prowadzenia Rejestru Akcjonariuszy, która jest odpowiedzią na ostatnie zmiany Kodeksu Spółek Handlowych oraz niektórych innych ustaw.

BM Pekao jest członkiem Giełdy Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie oraz bezpośrednim uczestnikiem Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A.

BM Pekao przestrzega zasad Kodeksu Dobrej Praktyki Domów Maklerskich gwarantując kompleksową obsługę z zachowaniem najwyższych standardów i norm etycznych oraz bierze czynny udział w pracach nad rozwojem rynku kapitałowego w Polsce.

Informacja o instrumentach finansowych klientów, zapisanych na rachunkach maklerskich bądź przechowywanych w formie dokumentu

	31.12.2020		31.12.2019
	ilościowo (w sztukach)	wartościowo	ilościowo (w sztukach)	wartościowo
Instrumenty finansowe klientów
Zapisane na rachunkach papierów wartościowych	3 316 548 278	31 592 066	2 599 565 898	27 209 243
Instrumenty kapitałowe i prawa do nich	3 313 122 211	29 130 703	2 570 184 410	25 103 445
Instrumenty dłużne i prawa do nich	3 426 067	2 461 363	29 381 488	2 105 798
Przechowywane w formie dokumentu	4 505 665 042	20 372 346	690 909 626	5 668 875
Instrumenty kapitałowe i prawa do nich	4 505 665 042	20 372 346	690 909 626	5 668 875
Instrumenty dłużne i prawa do nich	-	-	-	-

Informacja o środkach pieniężnych klientów na rachunkach maklerskich

	31.12.2020	31.12.2019
Zdeponowane na rachunkach pieniężnych w biurze maklerskim oraz wpłacone na poczet nabycia papierów wartościowych w pierwszej ofercie publicznej lub publicznym obrocie pierwotnym	1 929 647	919 969
Pozostałe środki pieniężne klientów	12 215	13 372
Razem	1 941 862	933 341

Rozrachunki z tytułu nierozliczonych transakcji

	31.12.2020	31.12.2019
Zobowiązania z tytułu zawartych transakcji	11 648	3 091

Rozrachunki z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych S.A. (KDPW), KDPW_CCP S.A. i giełdowymi izbami rozrachunkowymi

	31.12.2020	31.12.2019
Należności z tytułu depozytów zabezpieczających	59 642	30 378
Pozostałe należności	7 034	-
Razem należności	66 676	30 378
Zobowiązania z tytułu depozytów zabezpieczających	-	740
Pozostałe zobowiązania	1 150	-
Razem zobowiązania	1 150	740

8. Przychody i koszty z tytułu odsetek

Przychody z tytułu odsetek

	2020
	Aktywa finansowe wyceniane wEDŁUG zamortyzowanego kosztu	Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	RAZEM
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej	4 703 919	630 634	-	5 334 553
Kredyty i pożyczki	4 278 889	36 444	-	4 315 333
Lokaty w bankach	12 694	-	-	12 694
Transakcje z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu	10 498	-	-	10 498
Inwestycyjne (lokacyjne) papiery wartościowe	401 838	594 190	-	996 028
Pozostałe przychody z tytułu odsetek dotyczące aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	-	-	241 674	241 674
Kredyty i pożyczki oraz pozostałe należności od klientów	-	-	2 127	2 127
Pochodne instrumenty zabezpieczające	-	-	230 423	230 423
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu	-	-	9 124	9 124
Razem	4 703 919	630 634	241 674	5 576 227

	2019
	Aktywa finansowe wyceniane wEDŁUG zamortyzowanego kosztu	Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	RAZEM
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej	5 513 813	644 069	-	6 157 882
Kredyty i pożyczki	5 083 796	40 127	-	5 123 923
Lokaty w bankach	46 086	-	-	46 086
Transakcje z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu	39 129	-	-	39 129
Inwestycyjne (lokacyjne) papiery wartościowe	344 802	603 942	-	948 744
Pozostałe przychody z tytułu odsetek dotyczące aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	-	-	262 420	262 420
Kredyty i pożyczki oraz pozostałe należności od klientów	-	-	6 316	6 316
Pochodne instrumenty zabezpieczające	-	-	235 250	235 250
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu	-	-	20 854	20 854
Razem	5 513 813	644 069	262 420	6 420 302

Koszty z tytułu odsetek

	2020	2019
Depozyty klientów	-431 218	-924 788
Depozyty innych banków	-8 535	-20 768
Transakcje z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu	-6 994	-40 310
Kredyty i pożyczki	-2 620	-2 305
Leasing	-11 718	-16 568
Dłużne papiery wartościowe	-86 701	-105 941
Razem	-547 786	-1 110 680

Wykazane powyżej kwoty kosztów odsetkowych dotyczą zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu.

9. Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

Przychody z tytułu prowizji i opłat

	2020	2019
Obsługa rachunków bankowych, zleceń płatniczych oraz operacji gotówkowych	606 150	635 820
Karty płatnicze	584 131	610 518
Kredyty i pożyczki	348 648	391 547
Marża na transakcjach walutowych z klientami	527 917	491 758
Obsługa i sprzedaż produktów inwestycyjnych i ubezpieczeniowych	151 955	143 762
Operacje papierami wartościowymi	93 823	19 671
Działalność powiernicza	64 810	58 530
Gwarancje, akredytywy i podobne operacje	68 498	63 918
Pozostałe	73 675	38 130
Razem	2 519 607	2 453 654

Koszty z tytułu prowizji i opłat

	2020	2019
Karty płatnicze	-323 852	-264 275
Przelewy i przekazy	-21 580	-23 343
Operacje papierami wartościowymi i pochodnymi instrumentami finansowymi	-43 810	-26 131
Usługi pośrednictwa	-42 417	-32 945
Działalność powiernicza	-19 970	-15 996
Obsługa rachunków bankowych	-4 621	-4 792
Pozostałe	-7 539	-5 899
Razem	-463 789	-373 381

Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji (inne niż kwoty uwzględnione podczas ustalania efektywnej stopy procentowej) wynikają z aktywów finansowych i zobowiązań finansowych, które nie są wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.

10. Przychody z tytułu dywidend

	2020	2019
Od jednostek zależnych	210 407	269 154
Od emitentów papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	787	1 023
Od emitentów instrumentów kapitałowych wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	25 486	21 250
Razem	236 680	291 427

11. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz wynik z pozycji wymiany

	2020	2019
Wynik z kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy	-175	-3 485
Wynik z papierów wartościowych wycenianych obowiązkowo w wartości godziwej przez wynik finansowy	36 159	59 263
Wynik z wymiany	-29 220	-35 079
Wynik z instrumentów pochodnych	106 743	87 185
Wynik z papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu	44 678	20 516
Razem	158 185	128 400

12. Zysk (strata) z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez wynik finansowy

Zrealizowane zyski

	2020	2019
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	18 702	19 154
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	48 221	62 318
Zobowiązania finansowe niewyceniane według wartości godziwej przez wynik finansowy	1	-
Razem	66 924	81 472

Zrealizowane straty

	20220	2019
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	-4 196	-9 793
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	-2 027	-281
Zobowiązania finansowe niewyceniane według wartości godziwej przez wynik finansowy	-158	-445
Razem	-6 381	-10 519

Zrealizowany zysk netto

60 543

70 953

13. Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

	2020	2019
Kredyty i pożyczki oraz pozostałe aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu () (*)	-1 062 240	-518 002
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	524	-14 939
Kredyty i pożyczki wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	-3 911	-5 850
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody	-42 247	-4 887
Udzielone zobowiązania pozabilansowe	-139 680	-52 717
Ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych	-301 943	-27 712
Razem	-1 549 497	-624 107

(*) Pozycja obejmuje również odpisy dotyczące należności od banków.

(**) W roku 2020 Bank dokonał sprzedaży portfela wierzytelności kredytowych o zadłużeniu ogółem 229,2 mln złotych. Zrealizowany wynik brutto na transakcji wyniósł 23,1 mln złotych. Analogicznie w roku 2019 Bank dokonał sprzedaży portfela wierzytelności kredytowych o zadłużeniu ogółem 663,1 mln złotych. Zrealizowany wynik brutto na transakcji wyniósł 40,9 mln złotych.

14. Pozostałe przychody i koszty operacyjne

Pozostałe przychody operacyjne

	2020	2019
Zysk na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych	710	19 707
Przychody z wynajmu lokali, terminali oraz sprzętu IT	30 814	21 470
Otrzymane odszkodowania, odzyski, kary i grzywny	14 261	19 832
Przychody uboczne	10 017	19 449
Odzyskane koszty windykacji	8 876	15 800
Pozostałe	2 838	1 811
Razem	67 516	98 069

Pozostałe koszty operacyjne

	2020	2019
Rezerwa na zobowiązania sporne i pozostałe (*)	-28 757	-48 604
Rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych	-61 335	-18 990
Strata na sprzedaży/likwidacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych	-10 225	-2 734
Koszty monitorowania transakcji kartowych	-7 971	-6 814
Koszty uboczne	-3 823	-5 144
Koszty z tytułu reklamacji klientów i roszczeń spornych	-3 390	-2 809
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości majątku trwałego, należności spornych i innych aktywów	-3 634	-312
Odszkodowania, kary i grzywny	-612	-415
Pozostałe	-10 799	-4 253
Razem	-130 546	-90 075

(*) Pozycja obejmuje również rezerwę na zwroty prowizji od wcześniej spłaconych kredytów konsumenckich.

15. Ogólne koszty administracyjne

Wynagrodzenia i inne świadczenia pracownicze

	2020	2019
Wynagrodzenia	-1 530 716	-1 532 141
Ubezpieczenia i inne świadczenia na rzecz pracowników	-260 347	-277 926
Koszty płatności na bazie akcji	-13 173	-13 190
Razem	-1 804 236	-1 823 257

Pozostałe koszty administracyjne

	2020	2019
Koszty rzeczowe	-842 795	-867 150
Podatki i opłaty	-29 881	-28 101
Składki i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny	-378 503	-452 141
Składki na pokrycie kosztów nadzoru nad bankami (KNF)	-17 882	-24 210
Podatek od niektórych instytucji finansowych	-660 590	-591 403
Razem	-1 929 651	-1 963 005

Razem ogólne koszty administracyjne

-3 733 887

-3 786 262

Od 1 stycznia 2017 roku obowiązują nowe zasady wnoszenia składek na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (dalej „BFG”), przewidziane Ustawą z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (dalej „Ustawa o BFG”).

Zgodnie z Ustawą o BFG, banki są zobowiązane wnosić kwartalne składki na fundusz gwarancyjny banków oraz roczną składkę na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków. Składki te nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Zobowiązanie do wniesienia kwartalnej składki na fundusz gwarancyjny banków powstaje z pierwszym dniem każdego kwartału, natomiast zobowiązanie do wniesienia rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków powstaje z dniem 1 stycznia danego roku.

W wyniku zastosowania wytycznych Interpretacji KIMSF 21 „Opłaty” do ujęcia powyższych zobowiązań, rachunek wyników Banku Pekao za 2020 rok został obciążony kosztami kwartalnej składki na fundusz gwarancyjny banków w wysokości 170 473 tys. złotych (za 2019 rok - 82 287 tys. złotych) oraz rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków w wysokości 208 030 tys. złotych (za 2019 rok - 369 854 tys. złotych).

16. Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych

	2020	2019
Rzeczowe aktywa trwałe	-286 376	-277 525
Nieruchomości inwestycyjne	-	-219
Wartości niematerialne	-209 657	-183 124
Razem	-496 033	-460 868

17. Zysk (strata) jednostek zależnych i stowarzyszonych

	2020	2019
Odpisy z tytułu utraty wartości udziałów w jednostkach zależnych	847	-
Razem zysk (strata) z jednostek zależnych i stowarzyszonych	847	-

18. Podatek dochodowy

Poniższe noty objaśniające prezentują rozbicie składników obciążenia wyniku brutto Banku.

Uzgodnienie pomiędzy podatkiem obliczonym jako iloczyn wyniku finansowego brutto i obowiązującej stawki podatkowej a rzeczywistym obciążeniem podatkowym wykazanym w jednostkowym rachunku zysków i strat.

	2020	2019
Wynik finansowy brutto	1 697 220	3 015 766
Obciążenie podatkowe według zastosowanej stawki podatkowej	322 472	572 996
Różnice trwałe:	248 324	195 303
Przychody nie podlegające opodatkowaniu	-46 282	-59 735
Koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, w tym:	293 226	256 188
składki i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny	71 916		85 907
podatek od niektórych instytucji finansowych	125 512		112 367
pozostałe koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów	95 798		57 914
Wpływ stawek podatkowych stosowanych zgodnie z art.19 ust.1 pkt 2 UPDOP	-	-
Ulgi podatkowe nieujęte w rachunku zysków i strat	48	82
Pozostałe	1 332	-1 232
Efektywne obciążenie zysku brutto podatkiem dochodowym	570 796	768 299

Zastosowana stawka podatkowa 19% jest obowiązującą w Polsce stawką podatku dochodowego od osób prawnych.

Podstawowe składniki obciążenia podatkowego w rachunku zysków i strat i kapitale własnym

	2020	2019
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
Bieżący podatek dochodowy	-966 855	-741 983
Bieżące obciążenie podatkowe wykazane w rachunku wyników zysków i strat	-967 155	-741 228
Korekty dotyczące bieżącego podatku z lat ubiegłych	987	-305
Pozostałe podatki (np. podatek pobrany u źródła)	-687	-450
Odroczony podatek dochodowy	396 059	-26 316
Związany z powstaniem i odwróceniem się różnic przejściowych	396 059	-26 316
Obciążenie podatkowe wykazane w jednostkowym rachunku zysków i strat	-570 796	-768 299
KAPITAŁY WŁASNE
Odroczony podatek dochodowy	-235 725	-37 085
Z tytułu dochodów i kosztów ujętych w innych składnikach całkowitego dochodu:
przeszacowanie instrumentów finansowych traktowanych jako zabezpieczenia przepływów pieniężnych	- 88 676	-14 292
przeszacowanie aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	-132 284	-24 717
Podatek dochodowy dotyczący pozycji, które są lub mogą zostać przeniesione w późniejszych okresach do rachunku zysków i strat	-220 960	-39 009
Podatek dochodowy dotyczący pozycji, które nie zostaną przeniesione w późniejszych okresach do rachunku zysków i strat	-14 765	1 924
przeszacowanie aktywów finansowych z prawem do kapitału	-16 735	1 418
przeszacowanie zobowiązań z tytułu określonych świadczeń pracowniczych	1 970	506
RAZEM OBCIĄŻENIE	-806 521	-805 384

W ocenie Banku aktywo z tytułu podatku odroczonego w kwocie 939 979 tys. złotych wykazane na 31 grudnia 2020 roku jest możliwe w całości do zrealizowania. Analiza została przeprowadzona w oparciu o dotychczasowe wyniki spółek Banku oraz zakładane wyniki w przyszłych okresach. W analizie tej przyjęto pięcioletni horyzont czasowy.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku nie wystąpiły różnice przejściowe związane z inwestycjami w jednostkach zależnych i stowarzyszonych, na które nie utworzono rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego w związku ze spełnieniem warunków kontrolowania terminów odwracania się różnic przejściowych i występowaniem prawdopodobieństwa, że różnice te nie odwrócą się w dającej się przewidzieć przyszłości.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku nie występowały ujemne różnice przejściowe, nierozliczone straty podatkowe, niewykorzystane ulgi podatkowe, w związku z którymi nie ujęto w bilansie składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

19. Zysk netto przypadający na jedną akcję

Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję

Podstawowy zysk przypadający na jedną akcję obliczany jest w oparciu o zysk przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej poprzez podzielenie zysku, który na nich przypada przez średnią ważoną liczbę akcji zwykłych występujących w ciągu danego okresu.

	2020	2019
Zysk netto	1 126 424	2 247 467
Średnia ważona liczba akcji zwykłych w okresie	262 470 034	262 470 034
Zysk przypadający na jedną akcję (w złotych na jedną akcję)	4,29	8,56

Rozwodniony zysk przypadający na jedną akcję

Rozwodniony zysk przypadający na jedną akcję obliczany jest w oparciu o zysk przypadający na akcjonariuszy jednostki dominującej poprzez podzielenie zysku, który na nich przypada przez średnią ważoną liczbę akcji zwykłych występujących w ciągu danego okresu, skorygowaną o wpływ wszystkich rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych.

Na 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku w Banku nie występują instrumenty rozwadniające w postaci obligacji zamiennych na akcje.

	2020	2019
Zysk netto	1 126 424	2 247 467
Średnia ważona liczba akcji zwykłych w okresie	262 470 034	262 470 034
Średnia ważona liczba akcji zwykłych do wyliczenia zysku rozwodnionego	262 470 034	262 470 034
Rozwodniony zysk przypadający na jedną akcję (w złotych na jedną akcję)	4,29	8,56

20. Dywidendy

Zarząd Banku Pekao S.A. przyjął do realizacji stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego dotyczące wstrzymania przez Bank Pekao S.A. wypłaty dywidendy w pierwszym półroczu 2021 roku.

21. Kasa i operacje z Bankiem Centralnym

Kasa i należności od Banku Centralnego	31.12.2020	31.12.2019
Gotówka	4 306 088	3 036 976
Rachunek bieżący w Banku Centralnym	150 197	2 101 956
Inne środki	-	-
Razem brutto	4 456 285	5 138 932
Odpis z tytułu utraty wartości	-13	-174
Razem netto	4 456 272	5 138 758

Zobowiązania wobec Banku Centralnego	31.12.2020	31.12.2019
Depozyty terminowe	-	4 550
Razem	-	4 550

Należności i zobowiązania wobec Banku Centralnego wyceniane są według zamortyzowanego kosztu.

Kasa i operacje z Bankiem Centralnym według walut

31.12.2020	Aktywa	Zobowiązania
PLN	2 079 581	-
EUR	1 106 970	-
USD	556 922	-
GBP	185 317	-
CHF	100 412	-
NOK	258 502	-
Pozostałe waluty	168 568	-
Razem	4 456 272	-

31.12.2019	Aktywa	Zobowiązania
PLN	3 759 446	4 550
EUR	806 786	-
USD	242 253	-
GBP	101 235	-
CHF	78 726	-
NOK	53 804	-
Pozostałe waluty	96 508	-
Razem	5 138 758	4 550

Bank musi zapewnić utrzymanie średniego miesięcznego salda na rachunku bieżącym w Narodowym Banku Polskim w odpowiedniej wysokości wynikającej z deklaracji rezerwy obowiązkowej.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku środki rezerwy obowiązkowej na rachunku w Narodowym Banku Polskim są oprocentowane w wysokości 0,1%. (na dzień 31 grudnia 2019 roku - 0,5%)

22. Należności od banków

Należności od banków według struktury produktowej

	31.12.2020	31.12.2019
Rachunki bieżące	561 002	618 837
Lokaty międzybankowe	179 332	200 843
Kredyty i pożyczki	86 007	172 583
Zabezpieczenia pieniężne	1 176 927	733 090
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu	719 015	219 153
Środki pieniężne w drodze	199 051	302 298
Razem brutto	2 921 334	2 246 804
Odpisy aktualizujące wartość należności	-3 495	-2 896
Razem netto	2 917 839	2 243 908

Należności od banków wyceniane są według zamortyzowanego kosztu.

Należności od banków według umownych terminów zapadalności

	31.12.2020	31.12.2019
Należności od banków, w tym:
do 1 miesiąca	2 840 435	2 080 342
od 1 do 3 miesięcy	614	3 037
od 3 miesięcy do 1 roku	278	83 041
od 1 do 5 lat	79 618	78 005
powyżej 5 lat	16	81
dla których termin zapadalności upłynął	373	2 298
Razem brutto	2 921 334	2 246 804
Odpisy aktualizujące wartość należności	-3 495	-2 896
Razem netto	2 917 839	2 243 908

Należności od banków według walut

	31.12.2020	31.12.2019
PLN	1 127 778	787 958
EUR	1 363 657	980 977
GBP	5 103	164 928
USD	257 719	80 993
HUF	1 217	53 159
CZK	2 756	50 945
Pozostałe waluty	159 609	124 948
Razem	2 917 839	2 243 908

23. Aktywa oraz zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu według emitenta i struktury produktowej

	31.12.2020	31.12.2019
AKTYWA FINANSOWE
Dłużne papiery wartościowe	1 607 944	1 279 495
Kapitałowe papiery wartościowe	5 393	-
Aktywa finansowe razem	1 613 337	1 279 495
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
Dłużne papiery wartościowe	742 804	184 799
Zobowiązania finansowe razem	742 804	184 799

Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu wyceniane są do wartości godziwej przez wynik finansowy.

Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu

	31.12.2020	31.12.2019
AKTYWA FINANSOWE
Papiery wartościowe emitowane przez instytucje rządowe szczebla centralnego	976 025	1 131 734
bony skarbowe	100	-
obligacje skarbowe	975 925	1 131 734
Papiery wartościowe emitowane przez banki	172 165	13 974
Papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwa	459 754	133 787
Aktywa finansowe razem	1 607 944	1 279 495
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
Papiery wartościowe emitowane przez instytucje rządowe szczebla centralnego	742 804	184 799
obligacje skarbowe	742 804	184 799
Zobowiązania finansowe razem	742 804	184 799

Kapitałowe papiery wartościowe przeznaczone do obrotu

	31.12.2020	31.12.2019
Akcje	5 393	-
Razem	5 393	-

Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu według umownych terminów zapadalności

	31.12.2020	31.12.2019
AKTYWA FINANSOWE
Dłużne papiery wartościowe, w tym:
do 1 miesiąca	17 524	21
od 1 do 3 miesięcy	11 050	100 922
od 3 miesięcy do 1 roku	504 590	27 093
od 1 do 5 lat	651 791	1 121 806
powyżej 5 lat	422 989	29 653
termin nieokreślony	-	-
Aktywa finansowe razem	1 607 944	1 279 495
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
Dłużne papiery wartościowe, w tym:
do 1 miesiąca	-	74 115
od 1 do 3 miesięcy	-	-
od 3 miesięcy do 1 roku	14 209	12 087
od 1 do 5 lat	279 152	42 114
powyżej 5 lat	449 443	56 483
Zobowiązania finansowe razem	742 804	184 799

Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu według walut

	31.12.2020	31.12.2019
AKTYWA FINANSOWE
PLN	1 448 931	1 264 654
EUR	148 543	12 735
USD	10 470	2 106
Aktywa finansowe razem	1 607 944	1 279 495
ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE
PLN	742 804	184 799
Zobowiązania finansowe razem	742 804	184 799

24. Aktywa oraz zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)

Instrumenty pochodne stosowane przez Bank

W ramach swojej działalności Bank wykorzystuje różnego typu pochodne instrumenty finansowe oferowane klientom oraz służące do celów zarządzania ryzykiem związanym z prowadzoną działalnością. Większość instrumentów pochodnych stosowanych przez Bank stanowią kontrakty pozagiełdowe (tzw. over-the-counter). Nieznaczną część instrumentów pochodnych stanowią kontrakty zawierane na regulowanych rynkach giełdowych (głównie kontrakty futures).

Pochodne transakcje walutowe wymiany stanowią zobowiązanie do zakupu lub sprzedaży waluty. Terminowe operacje wymiany walutowej (operacje typu forward) oparte są na określonym w momencie zawarcia kursie waluty na określoną datę w przyszłości. Transakcje tego typu wyceniane są za pomocą modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Do dyskontowania przepływów pieniężnych wykorzystywane są krzywe zerokuponowe odpowiednie dla danego rynku.

Transakcje swap walutowy są kombinacją wymiany określonych walut na datę spot oraz transakcji odwrotnej na datę forward, przy czym odpowiednie kursy wymiany są ustalone z góry w momencie zawarcia kontraktu. Przy rozliczaniu tych transakcji następuje przepływ środków. Transakcje tego typu wyceniane są za pomocą modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Do dyskontowania przepływów pieniężnych wykorzystywane są krzywe zerokuponowe odpowiednie dla danego rynku.

Opcje walutowe z dostawą są kontraktami, w ramach których jedna ze stron, nabywca opcji, nabywa za cenę tzw. premii od drugiej ze stron, wystawcy opcji, prawo, lecz nie obowiązek do nabycia (przy opcji call) bądź sprzedaży (przy opcji put) w określonym momencie w przyszłości, lub w określonym przedziale czasu, przewidzianej kontraktem sumy walut po określonym w momencie zawarcia opcji kursie. W przypadku opcji rozliczanych netto, nabywca w ramach rozliczenia otrzymuje kwotę w wysokości iloczynu kwoty waluty i różnicy między bieżącym kursem rynkowym a kursem ustalonym przy zawarciu transakcji.

Opcje barierowe z jedną barierą to opcje, w których nabywane prawo jest prawem warunkowym zależnym od zdarzenia w określonym z góry przedziale czasowym polegającego na wzroście kursu powyżej ustalonego w dniu transakcji poziomu bariery (zdarzenie UP) lub zdarzenia spadku kursu poniżej bariery (zdarzenie DOWN). Dla bariery typu „wejście” (IN) po zajściu ustalonego zdarzenia prawo warunkowe staje się prawem bezwarunkowym natomiast dla bariery typu „wyjścia” (OUT) po zajściu ustalonego zdarzenia prawo wygasa.

Bank wycenia opcje walutowe w oparciu o model wyceny opcji Garmana-Kohlhagena (a w przypadku opcji barierowych i azjatyckich w oparciu o tzw. rozszerzony model Garmana-Kohlhagena). Model jest parametryzowany na podstawie kwotowań rynkowych opcji plain vanilla at-the-money oraz spreadów dla opcji out-of-the money i in-the-money (volatility smile) na standardowe terminy.

Instrumenty pochodne dotyczące stóp procentowych pozwalają Bankowi i jego klientom przenosić, modyfikować lub ograniczać ryzyko stóp procentowych.

Transakcje swap stóp procentowych (IRS) to kontrakty, w których kontrahenci wymieniają między sobą strumienie płatności odsetkowych, naliczane od określonej w kontrakcie nominalnej kwoty waluty instrumentu bazowego. Transakcje tego typu wyceniane są za pomocą modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Przepływy zmienne są estymowane na podstawie odpowiednich stawek transakcji IRS. Do dyskontowania ustalonych w warunkach transakcji jak również implikowanych przepływów pieniężnych wykorzystywane są odpowiednie krzywe zerokuponowe.

Forward Rate Agreement (FRA) to transakcje, w których strony zobowiązują się do zapłaty odsetek od ustalonej kwoty nominalnej, za określony okres rozpoczynający się w przyszłości i naliczonych według ustalonej w dniu zawarcia kontraktu stopy procentowej. Strony rozliczają się w dacie waluty zdyskontowaną stopą referencyjną różnicą odsetkową pomiędzy stawką FRA (stopą terminową w dniu zawarcia transakcji), a stopą referencyjną. Transakcje tego typu są wyceniane przez Bank za pomocą modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych.

Swapy procentowo-walutowe (Cross currency IRS) to transakcje, w których strony wymieniają kapitał i strumienie odsetkowe w różnych walutach w określonym przedziale czasu. Transakcje tego typu wyceniane są za pomocą modelu zdyskontowanych przepływów pieniężnych. W wycenie transakcji Basis Swap (swapy procentowo-walutowe o zmiennych kuponach) uwzględniane są również rynkowe kwotowania spreadu bazowego (tzw. Basis Swap spread).

Transakcje terminowe na papierach wartościowych to transakcje, w których strony zobowiązują się do zakupu lub sprzedaży papieru wartościowego w określonym terminie w przyszłości za określoną w dniu zawarcia transakcji płatność. Transakcje tego typu wyceniane są poprzez wycenę papieru wartościowego (mark-to-market lub mark-to-model) oraz wycenę przyszłej płatności za papier (metodą dyskontowania przepływu pieniężnego według stopy rynku pieniężnego).

Opcje na stopę procentową (cap/floor) to kontrakty, w ramach których jedna ze stron, nabywca opcji, nabywa za cenę tzw. premii od drugiej ze stron, wystawcy opcji, prawo, lecz nie obowiązek do pożyczenia (cap) bądź ulokowania (floor) na określone okresy (każdy z osobna) określonej kwoty po ustalonej w momencie zawarcia transakcji stawce oprocentowania. Rozliczenie kontraktu następuje netto (bez lokowania środków) w ustalonych terminach. Transakcje tego typu wyceniane są w oparciu o model Normalny (model Bacheliera). Model jest parametryzowany na podstawie kwotowań rynkowych opcji na standardowo kwotowane terminy.

Transakcje futures na stopę procentową dotyczą wystandaryzowanych kontraktów terminowych nabywanych na rynkach giełdowych. Kontrakty futures wyceniane są w oparciu o kwotowania dostępne bezpośrednio z giełd.

Kontrakty typu swap towarowy stanowią zobowiązanie do rozliczenia pieniężnego netto równoważnego z realizacją transakcji kupna lub sprzedaży towaru po cenie, której zasady wyznaczania są ustalane w momencie zawarcia transakcji. Instrumenty towarowe wyceniane są metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych uwzględniającą krzywą terminową cen towarów.

Azjatyckie opcje towarowe stanowią kontrakty dające prawo do kupna lub sprzedaży w dniu wygaśnięcia opcji określonej ilości towaru po ustalonej cenie, przy czym cena rozliczenia opiera się na kursie średnim ustalonym na podstawie obserwacji ceny spot towaru w okresie poprzedzającym datę zapadalności opcji. Opcje towarowe wyceniane są przy pomocy modelu Blacka-Scholesa z dopasowaniem momentów rozkładu ceny towaru dla średniej arytmetycznej.

Instrumenty pochodne wbudowane w inne instrumenty

W Banku występują instrumenty pochodne będące składnikami złożonych instrumentów finansowych, tj. takich które zawierają zarówno instrument pochodny, jak i umowę zasadniczą, co sprawia, iż część przepływów pieniężnych połączonego instrumentu zmienia się w sposób zbliżony do przepływów wynikających z niezależnego instrumentu pochodnego. Instrumenty pochodne wbudowane w inne instrumenty powodują, że część lub całość przepływów środków pieniężnych wynikających z umowy zasadniczej, jest modyfikowana w oparciu o określoną stopę procentową, cenę papieru wartościowego, kurs wymiany waluty obcej, indeks cen lub stóp procentowych.

Bank posiada w swojej ofercie depozyty oraz certyfikaty depozytowe, których składnikiem jest wbudowany instrument pochodny. W związku z tym, iż charakter tego instrumentu nie jest ściśle powiązany z charakterem umowy depozytowej instrument wbudowany został wydzielony i zaklasyfikowany do portfela przeznaczonego do obrotu. Wycena aktywów i zobowiązań finansowych tego instrumentu odnoszona jest do rachunku zysków i strat. Instrumentami wbudowanymi są proste opcje (plain vanilla) oraz opcje egzotyczne na pojedyncze akcje, indeksy, towary oraz inne wskaźniki rynkowe, w tym indeksy stóp procentowych oraz kursy walutowe i ich koszyki. Wszystkie wydzielone opcje są na bieżąco domykane na rynku międzybankowym.

Opcje walutowe wbudowane w umowy depozytowe wyceniane są opisaną powyżej metodą wyceny dla opcji walutowych.

Opcje egzotyczne wbudowane w umowy depozytowe i ich domknięcia są wyceniane przy pomocy techniki Monte-Carlo przy założeniu modelu geometrycznego ruchu Browna dla czynników ryzyka. Parametry modelu ustalane są w pierwszej kolejności na podstawie kwotowań opcji oraz kontraktów terminowych a przy ich braku na podstawie miar statystycznych dynamiki instrumentu bazowego.

Ryzyko związane z pochodnymi instrumentami finansowymi

Podstawowymi rodzajami ryzyka związanymi z instrumentami pochodnymi są ryzyko rynkowe i ryzyko kredytowe. W momencie początkowego ujęcia pochodne instrumenty finansowe zwykle nie posiadają żadnej bądź posiadają znikomą wartość rynkową. Wynika to z tego, że instrumenty pochodne nie wymagają żadnej inwestycji początkowej netto, bądź wymagają tylko niewielkiej początkowej inwestycji netto w porównaniu z innymi rodzajami umów, które w podobny sposób reagują na zmiany warunków rynkowych.

Instrumenty pochodne uzyskują dodatnią lub ujemną wartość wraz ze zmianami określonej stopy procentowej, ceny papieru wartościowego, ceny towaru, kursu wymiany waluty obcej, indeksu ceny, klasyfikacji kredytowej lub indeksu kredytowego czy też innego parametru rynkowego. W wyniku tych zmian posiadane instrumenty pochodne stają się bardziej lub mniej korzystne od instrumentów o takim samym rezydualnym okresie zapadalności dostępnych w danym momencie na rynku.

Ryzyko kredytowe związane z kontraktami pochodnymi stanowi potencjalny koszt zawarcia nowego kontraktu na warunkach pierwotnych w przypadku, gdy druga strona uczestnicząca w pierwotnym kontrakcie nie spełni swojego obowiązku. Aby ocenić wielkość potencjalnego kosztu zastąpienia Bank wykorzystuje takie same metody jak do oceny ponoszonego ryzyka rynkowego. Aby kontrolować poziom podejmowanego ryzyka kredytowego, Bank dokonuje oceny pozostałych uczestników kontraktów wykorzystując takie same metody, jak przy decyzjach kredytowych.

Poniższe tabele prezentują nominalne kwoty pochodnych instrumentów finansowych oraz wartości godziwe instrumentów. Nominalne kwoty pewnych typów instrumentów finansowych stanowią podstawę do porównań z instrumentami ujmowanymi w bilansie, lecz niekoniecznie wskazują, jakie będą kwoty przyszłych przepływów środków pieniężnych lub jaka jest bieżąca wartość godziwa tych instrumentów, w związku z czym nie określają stopnia narażenia Banku na ryzyko kredytowe lub cenowe.

Wartości godziwe handlowych instrumentów pochodnych

31.12.2020	Aktywa	Zobowiązania
Transakcje stopy procentowej
swapy stopy procentowej (IRS)	4 071 770	4 027 296
kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA)	605	586
opcje	6 580	2 171
pozostałe	831	847
Transakcje walutowe
walutowe swapy stopy procentowej (CIRS)	119 417	70 622
forwardy walutowe	257 942	272 972
swapy walutowe (FX-Swap)	193 335	83 919
opcje walutowe	60 286	51 295
Transakcje oparte na kapitałowych papierach wartościowych i indeksach giełdowych
opcje	1 712	1 712
pozostałe	-	-
Transakcje oparte na towarach i metalach szlachetnych
opcje	56 268	52 659
pozostałe	73 533	72 037
Razem	4 842 279	4 636 116

31.12.2019	Aktywa	Zobowiązania
Transakcje stopy procentowej
swapy stopy procentowej (IRS)	1 644 621	1 604 186
kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA)	284	3
opcje	8 463	2 003
pozostałe	39	61
Transakcje walutowe
walutowe swapy stopy procentowej (CIRS)	81 369	53 546
forwardy walutowe	153 950	157 608
swapy walutowe (FX-Swap)	80 285	109 509
opcje walutowe	73 950	72 799
Transakcje oparte na kapitałowych papierach wartościowych i indeksach giełdowych
opcje	3 084	3 076
pozostałe	-	-
Transakcje oparte na towarach i metalach szlachetnych
opcje	25 646	23 523
pozostałe	14 298	14 054
Razem	2 085 989	2 040 368

Aktywa oraz zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych wyceniane są do wartości godziwej przez wynik finansowy.

Wartości nominalne handlowych instrumentów pochodnych

31.12.2020	Umowny termin zapadalności					Razem
31.12.2020	do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesięcy	od 3 MIESIĘCY do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Transakcje stopy procentowej
swapy stopy procentowej (IRS)	6 229 830	6 453 283	42 292 408	127 220 509	37 376 497	219 572 527
kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA)	1 031 000	1 753 000	1 176 000	-	-	3 960 000
opcje	50	-	890 564	2 624 532	411 412	3 926 558
pozostałe	521 532	-	-	-	-	521 532
Transakcje walutowe
walutowe swapy stopy procentowej (CIRS) - waluta zakupiona	-	1 154 252	107 754	6 282 193	126 650	7 670 849
walutowe swapy stopy procentowej (CIRS) - waluta sprzedana	-	1 120 300	100 000	6 302 003	124 435	7 646 738
forwardy walutowe - waluta zakupiona	20 057 578	4 787 788	7 798 255	3 227 169	26 674	35 897 464
forwardy walutowe - waluta sprzedana	20 064 674	4 827 371	7 798 762	3 255 715	27 372	35 973 894
swapy walutowe (FX-Swap) - waluta zakupiona	12 399 025	2 411 504	2 192 868	352 650	-	17 356 047
swapy walutowe (FX-Swap) - waluta sprzedana	12 360 053	2 374 534	2 152 112	352 817	-	17 239 516
opcje kupione	1 055 018	1 066 559	2 603 360	1 481 808	-	6 206 745
opcje sprzedane	1 010 973	1 119 281	2 585 226	1 471 468	-	6 186 948
Transakcje oparte na kapitałowych papierach wartościowych i indeksach giełdowych						-
opcje	8 458	-	49 972	-	-	58 430
pozostałe	-	-	-	-	-	-
Transakcje oparte na towarach i metalach szlachetnych						-
opcje	96 027	269 477	1 456 207	183 711	-	2 005 422
pozostałe	267 298	354 872	436 902	168 570	-	1 227 642
Razem	75 101 516	27 692 221	71 640 390	152 923 145	38 093 040	365 450 312

31.12.2019	Umowny termin zapadalności					Razem
31.12.2019	do 1 MIESIĄCA	od 1 do 3 miesięcy	od 3 MIESIĘCY do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
Transakcje stopy procentowej
swapy stopy procentowej (IRS)	2 995 055	12 029 328	59 733 223	91 708 769	30 547 721	197 014 096
kontrakty na przyszłą stopę procentową (FRA)	550 000	-	-	-	-	550 000
opcje	-	252 278	2 216 992	2 595 213	294 715	5 359 198
pozostałe	78 340	-	-	-	-	78 340
Transakcje walutowe
walutowe swapy stopy procentowej (CIRS) - waluta zakupiona	-	1 013 584	1 242 697	6 215 984	166 666	8 638 931
walutowe swapy stopy procentowej (CIRS) - waluta sprzedana	-	1 016 622	1 227 952	6 191 523	166 383	8 602 480
forwardy walutowe - waluta zakupiona	5 107 200	2 854 577	6 417 509	4 360 671	-	18 739 957
forwardy walutowe - waluta sprzedana	5 114 742	2 850 759	6 427 955	4 378 171	-	18 771 627
swapy walutowe (FX-Swap) - waluta zakupiona	13 821 068	1 703 894	3 999 958	598 423	-	20 123 343
swapy walutowe (FX-Swap) - waluta sprzedana	13 836 643	1 711 052	4 028 472	591 352	-	20 167 519
opcje kupione	1 241 286	1 109 559	5 131 752	2 596 963	-	10 079 560
opcje sprzedane	1 247 505	1 363 199	4 886 284	2 600 452	-	10 097 440
Transakcje oparte na kapitałowych papierach wartościowych i indeksach giełdowych
opcje	-	-	52 245	58 518	-	110 763
pozostałe	-	-	-	-	-	-
Transakcje oparte na towarach i metalach szlachetnych
opcje	120 372	387 365	1 154 744	670 370	-	2 332 851
pozostałe	150 827	226 004	180 367	22 895	-	580 093
Razem	44 263 038	26 518 221	96 700 150	122 589 304	31 175 485	321 246 198

25. Kredyty i pożyczki udzielone klientom

Kredyty i pożyczki udzielone klientom według struktury produktowej

	31.12.2020
	WYCENIANE WEDŁuG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	RAZEM
Kredyty na nieruchomości	73 636 275	867 948	15 902	74 520 125
Kredyty w rachunku bieżącym	9 409 954	-	-	9 409 954
Kredyty operacyjne	10 912 352	443 778	19 285	11 375 415
Kredyty na inwestycje	21 801 214	276 992	20 339	22 098 545
Kredyty gotówkowe	13 618 453	-	-	13 618 453
Należności z tytułu kart płatniczych	1 013 454	-	-	1 013 454
Należności faktoringowe	2 103 256	-	-	2 103 256
Pozostałe kredyty i pożyczki	982 335	-	131 475	1 113 810
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu	280 620	-	-	280 620
Środki pieniężne w drodze	149 325	-	-	149 325
Wartość bilansowa brutto	133 907 238	1 588 718	187 001	135 682 957
Odpisy aktualizujące wartość należności () (*)	-6 955 998	-	-	-6 955 998
Wartość bilansowa	126 951 240	1 588 718	187 001	128 726 959

(*) Odpis dotyczący kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody w kwocie 28 268 tys. złotych jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie pomniejsza wartości bilansowej kredytów.

(**) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 329 655 tys. złotych.

	31.12.2019
	WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	RAZEM
Kredyty na nieruchomości	68 557 662	972 945	21 600	69 552 207
Kredyty w rachunku bieżącym	12 224 536	-	-	12 224 536
Kredyty operacyjne	15 075 523	404 374	22 518	15 502 415
Kredyty na inwestycje	20 562 225	168 463	57 226	20 787 914
Kredyty gotówkowe	14 674 372	-	-	14 674 372
Należności z tytułu kart płatniczych	1 113 077	-	-	1 113 077
Należności faktoringowe	2 582 870	-	-	2 582 870
Pozostałe kredyty i pożyczki	837 126	-	141 295	978 421
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu	502 300	-	-	502 300
Środki pieniężne w drodze	34 390	-	-	34 390
Wartość bilansowa brutto	136 164 081	1 545 782	242 639	137 952 502
Odpisy aktualizujące wartość należności () (*)	-6 277 118	-	-	-6 277 118
Wartość bilansowa	129 886 963	1 545 782	242 639	131 675 384

(*) Odpis dotyczący kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody w kwocie 22 356 tys. złotych jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie pomniejsza wartości bilansowej kredytów.

(**) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 27 712 tys. złotych.

Kredyty i pożyczki udzielone klientom według struktury podmiotowej

	31.12.2020
	WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU			WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody – WARTOŚĆ BILANSOWA (*)	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK – wartość bilansowa	RAZEM
	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO	ODPIS (**)	WARTOŚĆ BILANSOWA			RAZEM
Należności od przedsiębiorstw	53 620 892	-4 216 266	49 404 626	1 588 718	32 234	51 025 578
Należności od ludności	78 000 591	-2 618 293	75 382 298	-	131 474	75 513 772
Należności od jednostek budżetowych	2 285 755	-121 439	2 164 316	-	23 293	2 187 609
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	133 907 238	-6 955 998	126 951 240	1 588 718	187 001	128 726 959

(**) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 329 655 tys. złotych.

	31.12.2019
	WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU			WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody – WARTOŚĆ BILANSOWA (*)	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK – wartość bilansowa	RAZEM
	WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO	ODPIS (**)	WARTOŚĆ BILANSOWA			RAZEM
Należności od przedsiębiorstw	57 266 692	-3 960 457	53 306 235	1 545 782	44 128	54 896 145
Należności od ludności	75 991 832	-2 197 179	73 794 653	-	141 296	73 935 949
Należności od jednostek budżetowych	2 905 557	-119 482	2 786 075	-	57 215	2 843 290
Kredyty i pożyczki udzielone klientom	136 164 081	-6 277 118	129 886 963	1 545 782	242 639	131 675 384

(**) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 27 712 tys. złotych.

Kredyty i pożyczki udzielone klientom według umownych terminów zapadalności

	31.12.2020
	WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	RAZEM
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym:
do 1 miesiąca	13 794 544	-	2 155	13 796 699
od 1 do 3 miesięcy	3 257 693	-	6 254	3 263 947
od 3 miesięcy do 1 roku	12 815 005	51 305	21 812	12 888 122
od 1 do 5 lat	44 952 702	340 029	119 240	45 411 971
powyżej 5 lat	54 918 634	1 197 384	33 778	56 149 796
dla których termin zapadalności upłynął	4 168 660	-	3 762	4 172 422
Wartość bilansowa brutto	133 907 238	1 588 718	187 001	135 682 957
Odpisy aktualizujące wartość należności ( ) (*)	-6 955 998	-	-	-6 955 998
Wartość bilansowa	126 951 240	1 588 718	187 001	128 726 959

(**) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 329 655 tys. złotych.

	31.12.2019
	WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	RAZEM
Kredyty i pożyczki udzielone klientom, w tym:
do 1 miesiąca	16 067 547	-	2 395	16 069 942
od 1 do 3 miesięcy	4 324 282	-	14 669	4 338 951
od 3 miesięcy do 1 roku	13 524 297	51 859	50 043	13 626 199
od 1 do 5 lat	42 093 945	350 768	130 095	42 574 808
powyżej 5 lat	55 634 329	1 143 155	43 567	56 821 051
dla których termin zapadalności upłynął	4 519 681	-	1 870	4 521 551
Wartość bilansowa brutto	136 164 081	1 545 782	242 639	137 952 502
Odpisy aktualizujące wartość należności ( ) (*)	-6 277 118	-	-	-6 277 118
Wartość bilansowa	129 886 963	1 545 782	242 639	131 675 384

(**) w tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w kwocie 27 712 tys. złotych

Kredyty i pożyczki udzielone klientom według walut

	31.12.2020
	WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	RAZEM
PLN	104 923 972	150 819	187 001	105 261 792
CHF	2 521 858	-	-	2 521 858
EUR	17 439 173	1 437 899	-	18 877 072
USD	1 530 157	-	-	1 530 157
Pozostałe waluty	536 080	-	-	536 080
Wartość bilansowa	126 951 240	1 588 718	187 001	128 726 959

	31.12.2019
	WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ inne całkowite dochody	WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK	RAZEM
PLN	108 998 763	50 124	242 639	109 291 526
CHF	2 600 631	-	-	2 600 631
EUR	16 497 283	1 495 658	-	17 992 941
USD	1 313 033	-	-	1 313 033
Pozostałe waluty	477 253	-	-	477 253
Wartość bilansowa	129 886 963	1 545 782	242 639	131 675 384

26. Rachunkowość zabezpieczeń

Bank podjął decyzję, aby skorzystać z wyboru, jaki daje MSSF 9, i kontynuuje stosowanie zasad rachunkowości zabezpieczeń zgodnych z MSR 39. Decyzja ta ma zastosowanie do wszystkich relacji zabezpieczających, dla których Bank stosuje i będzie stosował rachunkowość zabezpieczeń w przyszłości.

Bank na dzień 31 grudnia 2020 roku stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej oraz rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych wyróżniając następujące powiązania zabezpieczające:

Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej (FVH, fair value hedge):

 swapy stopy procentowej (IRS) zabezpieczające dłużne papiery wartościowe denominowane w PLN, EUR i USD (dalej: FVH IRS obligacje);

Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych (CFH, cash flow hedge):

 swapy stopy procentowej (IRS) zabezpieczające portfel kredytów i papierów wartościowych o zmiennym oprocentowaniu w PLN (dalej: CFH IRS kredyty/obligacje),

 swapy stopy procentowej (IRS) zabezpieczające portfel depozytów w PLN i EUR ekonomicznie odpowiadających długoterminowemu zobowiązaniu o zmiennym oprocentowaniu (dalej: CFH IRS depozyty),

 swapy walutowo-procentowe (basis swap) zabezpieczające portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w CHF oraz portfel depozytów w PLN ekonomicznie odpowiadających długoterminowemu zobowiązaniu o zmiennym oprocentowaniu (dalej: CFH CIRS depozyty/kredyty),

 swapy walutowe (FX-Swap) zabezpieczające portfel kredytów denominowanych w EUR oraz depozytów bieżących i terminowych, denominowanych w USD (dalej: CFH FX-Swap depozyty/kredyty).

Wpływ reformy IBOR na rachunkowość zabezpieczeń

W nawiązaniu do zmian w MSR 39 i MSSF 9 opublikowanych w dniu 16 stycznia 2020 roku (opisanych w polityce rachunkowości - nota 4.9), Bank skorzystał z możliwości wcześniejszego zastosowania wyżej wymienionych zmian do MSR 39 i MSSF 9 dotyczących wpływu reformy wskaźników referencyjnych stopy procentowej na rachunkowość zabezpieczeń („reforma IBOR”).

W ramach ustanowionych relacji zabezpieczających Bank identyfikuje następujące wskaźniki referencyjne stopy procentowej: WIBOR, EURIBOR, LIBOR CHF, LIBOR USD. Na datę sprawozdawczą wymienione wskaźniki referencyjne są codziennie kwotowane i dostępne do stosowania, a wynikające z nich przepływy pieniężne są normalnie wymieniane z kontrahentami.

Bank ocenił, że w przypadku WIBOR i EURIBOR nie istnieje obecnie niepewność dotycząca terminów lub kwot przepływów pieniężnych wynikająca z reformy IBOR. Oba wskaźniki przeszły reformę i są opracowywane przez Administratorów posiadających zezwolenia zgodnie z Rozporządzeniem Unii Europejskiej w sprawie wskaźników referencyjnych (Rozporządzenie BMR). Bank nie przewiduje konieczności zmiany zabezpieczanego ryzyka na inne wskaźniki referencyjne.

W przypadku LIBOR CHF i LIBOR USD ustanowione relacje zabezpieczające przekraczają ogłoszone daty zaprzestania opracowywania obydwu wskaźników, tj. 31 grudnia 2021 r. dla LIBOR CHF i 20 czerwca 2023 r. dla LIBOR USD. Bank oczekuje, że wskaźniki te zostaną zastąpione przez nowe wskaźniki referencyjne: LIBOR CHF przez wskaźnik SARON (Swiss Averaged Rate Overnight) administrowany przez SIX Swiss Exchange i LIBOR USD przez wskaźnik SOFR (Secured Overnight Financing Rate) administrowany przez Federal Reserve Bank of New York, ale istnieje niepewność co do terminów i kwot przepływów pieniężnych dla nowych wskaźników. Taka niepewność może wpłynąć na oceny: skuteczności powiązania i wysokiego prawdopodobieństwa pozycji zabezpieczanej. Na potrzeby tych ocen Bank zakłada, że wskaźniki referencyjne stopy procentowej na której bazują przepływy pieniężne z pozycji zabezpieczanej i/lub instrumentu zabezpieczającego nie ulegną zmianie w wyniku reformy IBOR.

Poniżej lista powiązań zabezpieczających oraz nominalne kwoty desygnowanych do nich instrumentów zabezpieczających, na które może mieć wpływ reforma IBOR, według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku:

 CFH CIRS depozyty/kredyty (613 milionów CHF swapów walutowo-procentowych opartych o LIBOR CHF)

 FVH IRS obligacje (173 miliony USD swapów stopy procentowej opartych o LIBOR USD)

Bank opracował plan działania na wypadek istotnych zmian lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego. Jednym z działań ww. planu jest wprowadzenie odpowiednich klauzul w umowach z kontrahentami. Odnośnie instrumentów zabezpieczających Bank aktywnie współpracuje z kontrahentami w celu wprowadzenia zasad postępowania zgodnych z metodyką ISDA (ISDA Fallbacks Protocol).

Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej (fair value hedge)

Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej dla stałokuponowych dłużnych papierów wartościowych denominowanych w walutach PLN, EUR i USD, dla których instrumentami zabezpieczającymi są swapy stopy procentowej (IRS) w tych samych walutach. Bank zabezpiecza w ten sposób komponent ryzyka stopy procentowej związany ze zmianą wartości godziwej pozycji zabezpieczanej wynikającą wyłącznie ze zmienności rynkowych stóp procentowych (WIBOR, EURIBOR, LIBOR USD). Zabezpieczany komponent ryzyka odpowiadał w przeszłości za znaczącą część zmian wartości godziwej pozycji zabezpieczanej.

Podejście Banku do zarządzania ryzykiem rynkowym, w tym ryzykiem stopy procentowej, oraz szczegóły w zakresie ekspozycji Banku na ryzyko stopy procentowej przedstawione zostały w Nocie 5.3.

Wykorzystywanie instrumentów pochodnych do zabezpieczania ekspozycji na zmiany poziomu stóp procentowych generuje ryzyko kredytowe kontrahenta transakcji pochodnej. Bank minimalizuje to ryzyko m.in. poprzez wymaganie od kontrahenta wpłacenia depozytu zabezpieczającego oraz poprzez rozliczanie transakcji na instrumentach pochodnych z udziałem centralnych izb rozliczeniowych (CCP) stosujących szereg mechanizmów pozwalających na systemowe obniżenie ryzyka niewywiązania się stron z zobowiązań wynikających z zawartych transakcji.

Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej względem powiązania zabezpieczającego, jeśli uzasadnione jest oczekiwanie, że zabezpieczenie będzie miało wysoką skuteczność w kompensowaniu zmian wartości godziwej wynikających z zabezpieczanego ryzyka w przyszłości oraz jeśli ocena efektywności zabezpieczenia wskazuje na jego wysoką skuteczność we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zostało ustanowione to zabezpieczenie.

Zgodnie z podejściem Banku, wskaźnik zabezpieczenia wyznaczany jest jako iloraz wartości godziwej pozycji zabezpieczanej oraz wartości godziwej pozycji zabezpieczającej. Relacja zabezpieczająca zostaje uznana za efektywną, jeśli spełnione są wszystkie poniższe kryteria:

 na podstawie porównania podstawowych parametrów transakcji zabezpieczanych i zabezpieczających można spodziewać się, że efektywność zabezpieczenia będzie wysoka,

 w każdym okresie sprawozdawczym wskaźnik zabezpieczenia należy do przedziału od 80% do 125% lub udział kwoty nieefektywności w nominalnej wartości pozycji zabezpieczanej nie przekracza poziomu określonego w dokumentacji powiązania zabezpieczającego, przy czym kwota nieefektywności rozumiana jest jako suma skumulowanych zmian wartości godziwej pozycji zabezpieczanej i zabezpieczającej,

 w każdym okresie sprawozdawczym symulacja wskaźnika zabezpieczenia w zakładanych scenariuszach ewolucji rynkowych stóp referencyjnych należy do przedziału od 80% do 125%.

W zakresie relacji zabezpieczających wartość godziwą głównymi zidentyfikowanymi przez Bank potencjalnymi źródłami nieefektywności są:

 wpływ ryzyka kredytowego kontrahenta oraz własnego ryzyka kredytowego Banku na wartość godziwą transakcji zabezpieczających (IRS), które nie jest odzwierciedlone w wartości godziwej pozycji zabezpieczanej,

 różnice pomiędzy terminami zapadalności transakcji IRS a terminami zapadalności dłużnych papierów wartościowych,

 różnice w wysokości kuponów odsetkowych generowanych przez pozycję zabezpieczaną i instrumenty zabezpieczające.

Swapy stopy procentowej stosowane przez Bank jako instrumenty zabezpieczające ryzyko stopy procentowej w rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku zostały przedstawione w tabelach poniżej.

Wartości nominalne i oprocentowanie instrumentów zabezpieczających ryzyko stopy procentowej w rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej

31.12.2020			Termin zapadalności					Razem
PowiązaniE ZABEZPIECZAJĄCE	Waluta		do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesIĘCY	od 3 miesIęcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
FVH IRS obligacje	PLN	Wartość nominalna	-	280 000	-	-	200 000	480 000
	PLN	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	0,3	-	-	0,3	0,3
	EUR	Wartość nominalna	-	-	346 110	309 192	680 683	1 335 985
	EUR	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	-0,1	0,8	-0,2	0,1
	USD	Wartość nominalna	-	-	-	630 509	112 752	743 261
	USD	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	-	2,0	0,2	1,8
Wartość nominalna razem			-	280 000	346 110	939 701	993 435	2 559 246

31.12.2019			Termin zapadalności					Razem
PowiązaniE ZABEZPIECZAJĄCE	Waluta		do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesIĘCY	od 3 miesIęcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat	Razem
FVH IRS obligacje	PLN	Wartość nominalna	-	-	-	280 000	200 000	480 000
	PLN	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	-	1,8	1,8	1,8
	EUR	Wartość nominalna	-	-	470 564	604 707	628 129	1 703 400
	EUR	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	1,2	0,4	-0,1	0,4
	USD	Wartość nominalna	-	-	-	637 102	113 931	751 033
	USD	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	-	3,7	2,0	3,5
Wartość nominalna razem			-	-	470 564	1 521 809	942 060	2 934 433

Wpływ zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej poprzez rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej na bilans i wynik finansowy

31.12.2020	POWIĄZANIE FVH IRS OBLIGACJE - ZABEZPIECZENIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WYCENIANYCH WEDŁUG		RAZEM
31.12.2020	ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU	WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY	RAZEM
INSTRUMENTY ZABEZPIECZAJĄCE
Wartość nominalna	200 000	2 359 246	2 559 246
Wartość bilansowa – aktywa	-	-	-
Wartość bilansowa – zobowiązania	26 944	171 136	198 080
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano instrument zabezpieczający	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające
Kwota zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego wykorzystana jako podstawa do oszacowania nieefektywności zabezpieczenia	-11 384	-34 162	-45 546
Kwota nieefektywności zabezpieczenia rozpoznana w rachunku zysków i strat w linii „Wynik z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej”	-179	-668	-847
Pozycje zabezpieczane
Wartość bilansowa – aktywa	225 471	2 595 811	2 821 282
Skumulowana kwota korekty do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej uwzględniona w wartości bilansowej pozycji zabezpieczanej ujętej w bilansie – aktywa	25 494	187 793	213 287
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano pozycję zabezpieczaną	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające
Zmiana wartości pozycji zabezpieczanej wykorzystana jako podstawa do oszacowania nieefektywności zabezpieczenia	11 205	33 496	44 701
Skumulowana kwota korekty do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej pozostającą w bilansie dla tych pozycji zabezpieczanych, dla których zaprzestano korygowania pozycji bilansowej o korekty do wartości godziwej	-	-	-

31.12.2019	POWIĄZANIE FVH IRS OBLIGACJE - ZABEZPIECZENIE PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH WYCENIANYCH WEDŁUG		RAZEM
31.12.2019	ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU	WARTOŚCI GODZIWEJPRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY	RAZEM
INSTRUMENTY ZABEZPIECZAJĄCE
Wartość nominalna	200 000	2 734 433	2 934 433
Wartość bilansowa – aktywa	-	637	637
Wartość bilansowa – zobowiązania	15 469	145 897	161 366
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano instrument zabezpieczający	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające
Kwota zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego wykorzystana jako podstawa do oszacowania nieefektywności zabezpieczenia	-5 871	-37 241	-43 112
Kwota nieefektywności zabezpieczenia rozpoznana w rachunku zysków i strat w linii „Wynik z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej”	-282	-1 384	- 1 666
Pozycje zabezpieczane
Wartość bilansowa – aktywa	214 291	2 973 347	3 187 638
Skumulowana kwota korekty do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej uwzględniona w wartości bilansowej pozycji zabezpieczanej ujętej w bilansie – aktywa	14 288	174 946	189 234
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano pozycję zabezpieczaną	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające
Zmiana wartości pozycji zabezpieczanej wykorzystana jako podstawa do oszacowania nieefektywności zabezpieczenia	5 588	35 858	41 446
Skumulowana kwota korekty do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej pozostającą w bilansie dla tych pozycji zabezpieczanych, dla których zaprzestano korygowania pozycji bilansowej o korekty do wartości godziwej	-	-	-

Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych (cash flow hedge)

Bank wykorzystuje:

 walutowe swapy stopy procentowej (basis swap) do zabezpieczenia ekspozycji na ryzyko stopy procentowej związane ze zmiennością rynkowych stawek referencyjnych (WIBOR, LIBOR CHF) oraz ekspozycji na ryzyko walutowe. Instrumentami zabezpieczanymi w tym powiązaniu są portfele kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w CHF oraz depozytów w PLN, które ekonomicznie odpowiadają długoterminowemu zobowiązaniu o zmiennym oprocentowaniu. Transakcje CIRS podlegają dekompozycji na składnik zabezpieczający portfel aktywów oraz składnik zabezpieczający portfel zobowiązań,

 swapy stopy procentowej (IRS) do zabezpieczenia ekspozycji na ryzyko stopy procentowej związane ze zmiennością rynkowych stawek referencyjnych (WIBOR), generowane przez portfel kredytów i papierów wartościowych o zmiennym oprocentowaniu denominowanych w PLN,

 swapy walutowe (FX-Swap) do zabezpieczenia ekspozycji na ryzyko walutowe generowanych przez portfele kredytów denominowanych w EUR oraz depozytów bieżących i terminowych w USD,

 swapy stopy procentowej (IRS) do zabezpieczenia ekspozycji na ryzyko stopy procentowej związane ze zmiennością rynkowych stawek referencyjnych (WIBOR, EURIBOR), generowane przez portfele depozytów denominowanych w PLN i EUR, które ekonomicznie odpowiadają długoterminowemu zobowiązaniu o zmiennym oprocentowaniu.

W okresie od 1 stycznia 2019 roku Bank utworzył nowe powiązanie (FX-Swap), analogiczne do już istniejącego w zakresie pozycji zabezpieczających i zabezpieczanych, z dokładnością do typów ryzyka: w nowym powiązaniu transakcjami FX-Swap zabezpieczne jest wyłącznie ryzyko walutowe.

Docelowo nowe powiązanie zastąpiło istniejące dotychczas, dlatego obejmowane nim są wszystkie transakcje FX-Swap desygnowane do rachunkowości zabezpieczeń po 31 marca 2019 roku, zaś wcześniej zawarte powiązanie wygasło w lutym 2020 roku.

Podejście Banku do zabezpieczania ryzyka stopy procentowej poprzez rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych jest takie samo, jak opisane powyżej podejście stosowane w rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej, tj. zabezpieczany jest komponent ryzyka stopy procentowej związany wyłącznie ze zmiennością rynkowych stóp procentowych (w przypadku rachunkowości przepływów pieniężnych są to: WIBOR, EURIBOR, LIBOR USD, LIBOR CHF).

Podejście Banku do zarządzania ryzykiem rynkowym, w tym ryzykiem stopy procentowej i ryzykiem walutowym, oraz szczegóły w zakresie ekspozycji Banku na ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe przedstawione zostały w Nocie 5.3.

Tak jak w przypadku rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej, wykorzystywanie instrumentów pochodnych do zabezpieczania ekspozycji na ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe generuje ryzyko kredytowe kontrahenta transakcji pochodnej, które nie jest rekompensowane przez pozycję zabezpieczaną. Bank zarządza tym ryzykiem w podobny sposób, jak w przypadku rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej.

Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych względem powiązania zabezpieczającego, jeśli uzasadnione jest oczekiwanie, że zabezpieczenie będzie miało wysoką skuteczność w kompensowaniu zmiany w przepływach pieniężnych wynikającej z zabezpieczanego ryzyka w przyszłości oraz jeśli ocena efektywności zabezpieczenia wskazuje na jego wysoką skuteczność we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zostało ustanowione zabezpieczenie. Ocena przeprowadzana jest z wykorzystaniem metody derywatu hipotetycznego.

Zgodnie z polityką Banku, aby relacja zabezpieczająca została uznana za efektywną, powinny zostać spełnione wszystkie poniższe kryteria:

 współczynnik korelacji między rynkową stawką referencyjną instrumentów zabezpieczanych i rynkową stawką referencyjną instrumentów zabezpieczających jest wysoki,

 prognozowane przepływy odsetkowe generowane przez instrumenty zabezpieczane są nie niższe niż prognozowane przepływy odsetkowe generowane przez instrumenty zabezpieczające,

 w każdym okresie sprawozdawczym iloraz wartości godziwej pozycji zabezpieczanej oraz wartości godziwej pozycji zabezpieczającej należy do przedziału od 80% do 125% lub udział kwoty nieefektywności w nominalnej wartości pozycji zabezpieczanej nie powinien przekraczać poziomu określonego w dokumentacji powiązania zabezpieczającego, przy czym kwota nieefektywności rozumiana jest jako suma skumulowanych zmian wartości godziwej pozycji zabezpieczanej i zabezpieczającej,

 w każdym okresie sprawozdawczym iloraz zmian wartości godziwej pozycji zabezpieczanej oraz zabezpieczającej na skutek równoległego przesunięcia krzywej dochodowości o 100 punktów bazowych w górę i dół powinien należeć do przedziału od 80% do 125%.

W przypadku zabezpieczania ryzyka stopy procentowej i ryzyka walutowego portfeli kredytów i depozytów, przyjęto sposób zarządzania tymi portfelami umożliwiający regularne włączanie do relacji zabezpieczającej nowych transakcji oraz wyłączanie z relacji zabezpieczającej transakcji na skutek spłaty lub zaklasyfikowania ich do pozycji zagrożonych. W wyniku tego ekspozycja tych portfeli na ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe ulega ciągłym zmianom.

Ze względu na częste zmiany struktury terminowej portfeli, Bank uznał za zasadne dynamiczne wyznaczanie pozycji zabezpieczanych oraz dopuszcza ewentualne dopasowywanie pozycji zabezpieczających do tych zmian.

W zakresie relacji zabezpieczających przepływy pieniężne głównymi zidentyfikowanymi przez Bank potencjalnymi źródłami nieefektywności są:

 wpływ ryzyka kredytowego kontrahenta oraz własnego ryzyka kredytowego Banku na wartość godziwą instrumentów zabezpieczających, tj. swapów na stopę procentową (IRS), walutowych swapów na stopę procentową (basis swap) oraz swapów walutowych (FX-Swap), które nie jest odzwierciedlone w wartości godziwej pozycji zabezpieczanej,

 różnice pomiędzy częstotliwościami przeszacowania instrumentów zabezpieczających i zabezpieczanych kredytów i depozytów.

Wartości nominalne i oprocentowanie instrumentów pochodnych zabezpieczających

31.12.2020			Termin zapadalności					Razem
31.12.2020			do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesIĘCY	od 3 miesIęcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat
PowiązaniE ZABEZPIECZAJĄCE	Waluta		do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesIĘCY	od 3 miesIęcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat
CFH IRS kredyty	PLN	Wartość nominalna	-	-	-	12 337 000	3 355 000	15 692 000
CFH IRS kredyty	PLN	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	-	1,9	0,8	1,7
CFH IRS depozyty	PLN	Wartość nominalna	-	-	85 000	168 000	266 000	519 000
	PLN	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	0,3	0,3	0,7	0,5
	EUR	Wartość nominalna	-	-	636 289	-	-	636 289
	EUR	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	0,5	-	-	-0,5
CFH CIRS depozyty/ kredyty	CHF/PLN	Wartość nominalna	-	-	546 987	2 298 255	1 861 138	4 706 380
		Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	-	-	-	-
		Średni kurs CHF/PLN	-	-	-	-	-	-
CFH FX-Swap depozyty/kredyty	EUR/PLN	Wartość nominalna	7 054 492	5 810 711	6 190 792	920 010	-	19 976 005
	EUR/PLN	Średni kurs EUR/PLN	4,5	4,5	4,6	4,6	-	4,5
	USD/PLN	Wartość nominalna	644 600	-	263 008	-	-	907 608
	USD/PLN	Średni kurs USD/PLN	3,7	-	3,8	-	-	3,7
	EUR/USD	Wartość nominalna	3 126 850	1 418 089	2 718 445	-	-	7 263 384
	EUR/USD	Średni kurs EUR/USD	1,2	1,2	1,2	-	-	1,2
Wartość nominalna razem			10 825 942	7 228 800	10 440 521	15 723 265	5 482 138	49 700 666

31.12.2019			Termin zapadalności					Razem
31.12.2019			do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesIĘCY	od 3 miesIęcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat
PowiązaniE ZABEZPIECZAJĄCE	Waluta		do 1 miesiąca	od 1 do 3 miesIĘCY	od 3 miesIęcy do 1 roku	od 1 do 5 lat	powyżej 5 lat
CFH IRS kredyty	PLN	Wartość nominalna	600 000	-	1 400 000	7 000 000	3 200 000	12 200 000
CFH IRS kredyty	PLN	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	3,9	-	3,6	2,3	2,0	2,4
CFH IRS depozyty	PLN	Wartość nominalna	-	-	47 000	215 000	289 000	551 000
	PLN	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	1,8	1,8	1,9	1,8
	EUR	Wartość nominalna	-	-	28 106	624 296	-	652 402
	EUR	Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	-0,4	-0,4	-	-0,4
CFH CIRS depozyty/ kredyty	CHF/PLN	Wartość nominalna	-	-	519 141	1 620 811	2 875 432	5 015 384
		Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)	-	-	-	-	-	-
		Średni kurs CHF/PLN	-	-	-	-	-	-
CFH FX-Swap depozyty/kredyty	EUR/PLN	Wartość nominalna	1 581 919	2 452 959	2 635 470	-	-	6 670 348
	EUR/PLN	Średni kurs EUR/PLN	4,3	4,4	4,4	-	-	4,4
	USD/PLN	Wartość nominalna	193 193	-	1 151 106	-	-	1 344 299
	USD/PLN	Średni kurs USD/PLN	3,9	-	3,9	-	-	3,9
	EUR/USD	Wartość nominalna	1 660 461	379 194	1 387 541	-	-	3 427 196
	EUR/USD	Średni kurs EUR/USD	1,1	1,1	1,2	-	-	1,1
Wartość nominalna razem			4 035 573	2 832 153	7 168 364	9 460 107	6 364 432	29 860 629

Wpływ zabezpieczenia przepływów pieniężnych na bilans i wynik finansowy

RODZAJ POWIĄZANIA WEDŁUG STANU NA 31.12.2020	RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ		RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ/WALUTOWEJ
RODZAJ POWIĄZANIA WEDŁUG STANU NA 31.12.2020	CFH IRS KREDYTY/ OBLIGACJE	CFH IRS DEPOZYTY	CFH CIRS DEPOZYTY/ KREDYTY	CFH FX-SWAP DEPOZYTY/ KREDYTY
INSTRUMENTY ZABEZPIECZAJĄCE
Wartość nominalna	15 692 000	1 155 289	4 706 380	28 146 997
Wartość bilansowa – aktywa	766 961	6 765	-	5 337
Wartość bilansowa – zobowiązania	2 085	47 829	561 308	263 657
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano instrument zabezpieczający	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające
Zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego stanowiące podstawę wyznaczenia kwoty nieefektywności zabezpieczenia	475 586	-14 395	14 303	-1 080
Zyski lub straty wynikające z zabezpieczenia pozycji netto, ujęte w odrębnej linii pozostałych całkowitych dochodów	-	-	-	-
Kwota nieefektywności zabezpieczenia rozpoznana w rachunku zysków i strat w linii „Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy”	7 742	-	-	4
Kwota przeniesiona z kapitału z tytułu rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych do rachunku zysków i strat jako korekta reklasyfikacyjna	-	-	-	-
Nazwa linii w rachunku zysków i strat, w której ujmuje się korektę reklasyfikacyjną	Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy
Pozycje zabezpieczane
Kwota zmiany wartości godziwej derywatu hipotetycznego reprezentującego pozycję zabezpieczaną, która to zmiana jest podstawą do oszacowania nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie	-466 966	14 395	-16 776	1 077
Saldo pozycji kapitału z tytułu CFH dla relacji, dla których rachunkowość zabezpieczeń będzie kontynuowana po zakończeniu danego okresu sprawozdawczego	668 822	-36 727	-39 329	713
Saldo pozostające w pozycji kapitału z tytułu CFH dla tych relacji, dla których rachunkowość zabezpieczeń nie jest już stosowana	-	-	-	-

Wpływ zabezpieczenia przepływów pieniężnych na bilans i wynik finansowy

RODZAJ POWIĄZANIA WEDŁUG STANU NA 31.12.2019	RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ		RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ/WALUTOWEJ
RODZAJ POWIĄZANIA WEDŁUG STANU NA 31.12.2019	CFH IRS KREDYTY/ OBLIGACJE	CFH IRS DEPOZYTY	CFH CIRS DEPOZYTY/ KREDYTY	CFH FX-SWAP DEPOZYTY/ KREDYTY
INSTRUMENTY ZABEZPIECZAJĄCE
Wartość nominalna	12 200 000	1 203 402	5 015 384	11 441 843
Wartość bilansowa – aktywa	290 699	2 708	-	83 164
Wartość bilansowa – zobowiązania	8 247	28 699	391 365	25 088
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano instrument zabezpieczający	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające	Instrumenty zabezpieczające
Zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego stanowiące podstawę wyznaczenia kwoty nieefektywności zabezpieczenia	49 328	-10 521	32 807	2 226
Zyski lub straty wynikające z zabezpieczenia pozycji netto, ujęte w odrębnej linii pozostałych całkowitych dochodów	-	-	-	-
Kwota nieefektywności zabezpieczenia rozpoznana w rachunku zysków i strat w linii „Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy”	-1 265	-	-2	-6
Kwota przeniesiona z kapitału z tytułu rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych do rachunku zysków i strat jako korekta reklasyfikacyjna	-	-	-	-
Nazwa linii w rachunku zysków i strat, w której ujmuje się korektę reklasyfikacyjną	Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy	Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy
Pozycje zabezpieczane
Kwota zmiany wartości godziwej derywatu hipotetycznego reprezentującego pozycję zabezpieczaną, która to zmiana jest podstawą do oszacowania nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie	-50 455	10 521	-48 923	-2 248
Saldo pozycji kapitału z tytułu CFH dla relacji, dla których rachunkowość zabezpieczeń będzie kontynuowana po zakończeniu danego okresu sprawozdawczego	200 961	-22 346	-53 646	1 794
Saldo pozostające w pozycji kapitału z tytułu CFH dla tych relacji, dla których rachunkowość zabezpieczeń nie jest już stosowana	-	-	-	-

Zmiany stanu kapitału z aktualizacji wyceny z tytułu wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych (cash flow hedge)

	2020	2019
Stan na początek okresu	126 763	51 540
RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ
Zyski lub straty wynikające z zabezpieczenia, ujęte w pozostałych całkowitych dochodach w ciągu okresu sprawozdawczego	453 480	40 216
Część straty przeniesiona do rachunku zysków i strat w związku z brakiem oczekiwania wystąpienia pozycji zabezpieczanej	-	-
RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ / RYZYKO WALUTOWE
Zyski lub straty wynikające z zabezpieczenia, ujęte w pozostałych całkowitych dochodach w ciągu okresu sprawozdawczego	13 236	35 007
Część straty przeniesiona do rachunku zysków i strat w związku z brakiem oczekiwania wystąpienia pozycji zabezpieczanej	-	-
Stan na koniec okresu	593 479	126 763

27. Inwestycyjne (lokacyjne) papiery wartościowe

	31.12.2020	31.12.2019
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu	27 559 085	14 557 831
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	44 606 162	30 964 680
Instrumenty kapitałowe wyznaczone do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	331 690	225 332
Instrumenty kapitałowe obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy	160 486	125 454
Razem	72 657 423	45 873 297

Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

	31.12.2020	31.12.2019
Papiery wartościowe emitowane przez instytucje rządowe szczebla centralnego	19 759 086	8 880 617
bony skarbowe	808 649	-
obligacje skarbowe	18 950 437	8 880 617
Papiery wartościowe emitowane przez banki centralne	74 678	64 262
Papiery wartościowe emitowane przez banki	2 229 516	-
Papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwa	2 334 813	2 416 388
Papiery wartościowe emitowane przez jednostki samorządowe	3 160 992	3 196 564
Razem	27 559 085	14 557 831
w tym utrata wartości aktywów	-75 492	-74 986

Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody

	31.12.2020	31.12.2019
Papiery wartościowe emitowane przez instytucje rządowe szczebla centralnego	21 247 521	18 525 465
bony skarbowe	1 737 500	-
obligacje skarbowe	19 260 041	18 275 855
Pozostałe	249 980	249 610
Papiery wartościowe emitowane przez banki centralne	1 000 000	3 000 508
Papiery wartościowe emitowane przez banki	9 238 452	3 768 345
Papiery wartościowe emitowane przez przedsiębiorstwa	10 491 102	2 732 829
Papiery wartościowe emitowane przez jednostki samorządowe	2 629 087	2 937 533
Razem	44 606 162	30 964 680
Odpis z tytułu utraty wartości (*)	-75 342	-33 096

Instrumenty kapitałowe wyznaczone do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Portfel instrumentów kapitałowych wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody obejmuje inwestycje, które Bank uznaje za strategiczne.

	wARTOŚĆ GODZIWA NA 31.12.2020	DYWIDENDY UJĘTE W ROKU 2020
Podmiot X z branży budowlanej	50 701	-
Podmiot Y z branży budowlanej	2 862	-
Podmiot Z z branży budowlanej	15 162	-
Podmiot udzielający informacji kredytowej	239 618	24 104
Podmiot infrastrukturalny polskiego sektora bankowego	18 977	1 382
Pośrednik w transakcjach pomiędzy podmiotami finansowymi	4 370	-
Razem	331 690	25 486

	wARTOŚĆ GODZIWA NA 31.12.2019	DYWIDENDY UJĘTE W ROKU 2019
Podmiot X z branży budowlanej	29 371	-
Podmiot Y z branży budowlanej	859	-
Podmiot udzielający informacji kredytowej	176 965	20 155
Podmiot infrastrukturalny polskiego sektora bankowego	14 327	1 095
Pośrednik w transakcjach pomiędzy podmiotami finansowymi	3 810	-
Razem	225 332	21 250

W 2020 roku i 2019 roku Bank nie dokonał sprzedaży inwestycji w instrumenty kapitałowe wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Instrumenty kapitałowe obowiązkowo wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

	31.12.2020	31.12.2019
Akcje	160 486	125 454
Razem	160 486	125 454

Dłużne papiery wartościowe inwestycyjne (lokacyjne) według umownych terminów zapadalności

	31.12.2020	31.12.2019
Dłużne papiery wartościowe, w tym:
do 1 miesiąca	2 232 610	3 719 821
od 1 do 3 miesięcy	3 836 873	66 038
od 3 miesięcy do 1 roku	11 205 324	3 725 987
od 1 do 5 lat	35 157 849	25 751 347
powyżej 5 lat	19 732 591	12 259 318
Razem	72 165 247	45 522 511

Dłużne papiery wartościowe inwestycyjne (lokacyjne) według walut

	31.12.2020	31.12.2019
PLN	63 316 781	39 458 491
EUR	2 270 092	2 831 292
USD	6 578 374	3 232 728
Razem	72 165 247	45 522 511

28. Aktywa i zobowiązania przeznaczone do sprzedaży

Na dzień 31 grudnia 2020 roku do aktywów przeznaczonych do sprzedaży zakwalifikowano następujące aktywa spełniające odpowiednie wymogi MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana”:

 nieruchomości,

 pozostałe aktywa rzeczowe

 inwestycje w jednostkach zależnych.

W grudniu 2020 roku Bank podpisał przedwstępną umowę sprzedaży 100% udziałów w spółce Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o. W związku z planowaną sprzedażą, Bank zaprezentował te udziały jako przeznaczone do sprzedaży w niniejszym sprawozdaniu finansowym.

Aktywa przeznaczone do sprzedaży

	31.12.2020	31.12.2019
AKTYWA PRZEZNACZONE DO SPRZEDAŻY
Rzeczowe aktywa trwałe	14 619	17 175
Inwestycje w jednostkach zależnych	21 119	-
Razem aktywa	35 738	17 175

Zmiany stanu aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży

Aktywa przeznaczone do sprzedaży	2020	2019
Stan na początek okresu	17 175	11 550
Zwiększenia, w tym:	21 119	50 127
przeniesienie z własnego majątku rzeczowego	-	39 314
przeniesienie z nieruchomości inwestycyjnych	-	10 813
przeniesienie udziałów w spółce Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	21 119	-
inne	-	-
Zmniejszenia, w tym:	-2 556	-44 502
przeniesienie na własny majątek rzeczowy	-	-290
zbycie aktywów	-	-43 560
inne	-2 556	-652
Stan na koniec okresu	35 738	17 175

Rozliczenie sprzedaży pozostałych aktywów przeznaczonych do sprzedaży

	2020	2019
Przychody ze sprzedaży	-	53 709
Wartość bilansowa zbytych aktywów netto (łącznie z kosztami sprzedaży)	-	-43 560
Zysk/strata brutto na sprzedaży	-	10 149

29. Inwestycje w jednostkach zależnych

Skrócone informacje o jednostkach zależnych na dzień 31 grudnia 2020 roku (*)

Nazwa jednostki	Siedziba	Przedmiot działalności	Aktywa	ZOBOWIĄZANIA	Przychody	Zysk/ Strata	Posiadane udziały %	Wartość bilansowa udziałów
Pekao Investment Banking S.A.	Warszawa	Maklerska	248 901	3 369	21 653	172	100,00	274 334
Pekao Faktoring Sp. z o.o.	Lublin	Usługi faktoringowe	4 773 706	4 696 535	102 431	25 822	100,00	50 268
Pekao Fundusz Kapitałowy Sp. z o.o. (w likwidacji)	Warszawa	Doradztwo gospodarcze	52 967	62	211	53	100,00	51 380
Pekao Financial Services Sp. z o.o.	Warszawa	Agent transferowy	48 631	14 756	65 030	3 550	66,50	4 500
Pekao Leasing Sp. z o.o.	Warszawa	Usługi leasingowe	8 617 137	8 133 169	255 994	31 020	100,00	278 798
Centrum Kart S.A.	Warszawa	Finansowa, pomocnicza	130 434	94 155	41	4 225	100,00	17 592
Pekao Bank Hipoteczny S.A.	Warszawa	Bankowa	2 776 442	2 508 605	70 371	-12 385	100,00	233 823
Pekao Property S.A. (w likwidacji)	Warszawa	Działalność deweloperska	25 993	237	78	-338	100,00	25 756
Pekao Direct Sp. z o.o.	Kraków	Usługi call-center	28 422	12 038	26 872	2 281	100,00	547
Pekao Investment Management S.A (**)	Warszawa	Holdingowa	319 870	42 474	283 303	103 268	100,00	605 794
Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	Warszawa	Pośrednictwo finansowe	120 015	82 647	44 731	903	100,00	-
Razem								1 542 792

Skrócone informacje o jednostkach zależnych na dzień 31 grudnia 2019 roku (*)

Nazwa jednostki	Siedziba	Przedmiot działalności	Aktywa	ZOBOWIĄZANIA	Przychody	Zysk/ Strata	Posiadane udziały %	Wartość bilansowa udziałów
Pekao Investment Banking S.A.	Warszawa	Maklerska	259 700	25 089	23 680	-19 044	100,00	274 334
Pekao Faktoring Sp. z o.o.	Lublin	Usługi faktoringowe	3 646 244	3 575 650	87 288	19 245	100,00	50 268
Pekao Fundusz Kapitałowy Sp. z o.o. (w likwidacji)	Warszawa	Doradztwo gospodarcze	52 929	77	549	384	100,00	51 380
Pekao Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. (w likwidacji)	Warszawa	Zarządzanie funduszami emerytalnymi	63 486	354	728	743	100,00	61 834
Pekao Financial Services Sp. z o.o.	Warszawa	Agent transferowy	51 274	16 235	53 796	4 687	66,50	4 500
Pekao Leasing Sp. z o.o.	Warszawa	Usługi leasingowe	7 603 344	7 069 708	261 067	83 529	100,00	278 798
Centrum Kart S.A.	Warszawa	Finansowa, pomocnicza	45 017	12 905	164	589	100,00	17 592
Pekao Bank Hipoteczny S.A.	Warszawa	Bankowa	2 546 926	2 265 881	81 186	-37 702	100,00	233 823
Pekao Property S.A. (w likwidacji)	Warszawa	Działalność deweloperska	26 249	155	220	-102	100,00	26 460
Pekao Direct Sp. z o.o	Kraków	Usługi call-center	26 455	12 045	27 261	2 219	100,00	547
Pekao Investment Management S.A (**)	Warszawa	Holdingowa	311 932	30 044	327 321	126 019	100,00	605 794
Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	Warszawa	Pośrednictwo finansowe	71 908	35 443	41 251	549	100,00	21 119
Razem								1 626 449

(*) Dane dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego.

(**) Dane skonsolidowane razem z danymi spółki Pekao TFI S.A.

Zmiany wartości inwestycji w jednostkach zależnych

	2020	2019
Stan na początek okresu	1 626 449	1 682 756
Zwiększenia, w tym:	-	25
przeniesienie części działalności CDM S.A. do CBB Sp. z o.o.	-	25
Zmniejszenia, w tym:	-83 657	-56 332
przejęcie przez Bank spółki CDM S.A.	-	-56 332
przeniesienie udziałów spółki Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o. do "Aktywów przeznaczonych do sprzedaży"	-21 119	-
likwidacja spółki Pekao Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. (w likwidacji)	-61 834	-
zmiana stanu odpisów z tytułu trwałej utraty wartości	-704	-
Stan na koniec okresu	1 542 792	1 626 449

Struktura inwestycji w jednostkach zależnych

	31.12.2020	31.12.2019
Inwestycje w jednostkach zależnych, w tym:
w bankach	233 823	233 823
w innych podmiotach sektora finansowego	1 231 833	1 314 786
w podmiotach sektora niefinansowego	77 136	77 840
Razem	1 542 792	1 626 449

30. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych

Skrócone informacje o jednostkach stowarzyszonych na dzień 31 grudnia 2020 roku

Nazwa jednostki	Siedziba	Przedmiot działalności	Aktywa	ZOBOWIĄZANIA	Przychody	Zysk/ Strata	Posiadane udziały %	Wartość bilansowa udziałów
CPF Management	Tortola, British Virgin Islands	Doradcza i biznesowa – nie prowadzi działalności	-	-	-	-	-	-
Razem								-

Skrócone informacje o jednostkach stowarzyszonych na dzień 31 grudnia 2019 roku (*)

Nazwa jednostki	Siedziba	Przedmiot działalności	Aktywa	ZOBOWIĄZANIA	Przychody	Zysk/ Strata	Posiadane udziały %	Wartość bilansowa udziałów
CPF Management	Tortola, British Virgin Islands	Doradcza i biznesowa – nie prowadzi działalności	b.d	b.d	b.d	b.d	40,00	-
Razem								-

(*) Dane dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego.

W 2020 roku spółka CPF Management Inc. została wykreślona z rejestru spółek i rozwiązana.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku, Bank nie posiadał inwestycji w jednostkach współkontrolowanych.

31. Wartości niematerialne

	31.12.2020	31.12.2019
Wartości niematerialne, w tym:	1 086 720	687 142
koszty prac rozwojowych	1 276	-
patenty i licencje	738 613	445 205
Inne	4 121	5 240
nakłady na wartości niematerialne	342 710	236 697
Wartość firmy	52 635	52 635
Razem	1 139 355	739 777

Pozycja „Wartość firmy” zawiera:

 wartość firmy powstałą w związku z przeniesieniem części majątku Banku BPH S.A., w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa, na Bank Pekao S.A. Wartość firmy przeniesiona na Bank Pekao S.A. jest częścią wartości firmy powstałej w wyniku nabycia przez Bank BPH S.A. Pierwszego Komercyjnego Banku S.A. „PKBL” w Lublinie i dotyczy tylko tych oddziałów Banku PKBL, które zostały przeniesione do Banku Pekao S.A. w ramach integracji banków. Ustalono najmniejsze możliwe do zidentyfikowania ośrodki wypracowujące środki pieniężne, do których przypisano wartość firmy PKBL w kwocie 51 675 tys. złotych.

 wartość firmy powstałą w wyniku nabycia Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. Mikołaja Kopernika przez Bank Pekao S.A. Ustalono najmniejsze możliwe do zidentyfikowania ośrodki wypracowujące środki pieniężne, do których przypisano wartość firmy w kwocie 960 tys. złotych.

W odniesieniu do wartości firmy testy na utratę wartości są przeprowadzane corocznie bez względu na to, czy istnieją przesłanki, które wskazują, iż nastąpiła utrata wartości.

Testy na utratę wartości przeprowadza się poprzez porównanie wartości bilansowej ośrodków wypracowujących środki pieniężne („CGU”), łącznie z wartością firmy, z ich wartością odzyskiwalną. Wartość odzyskiwalna szacowana jest na podstawie wartości użytkowej CGU. Wartość użytkowa to bieżąca, szacunkowa wartość przyszłych przepływów pieniężnych za okres 5 lat z uwzględnieniem wartości rezydualnej CGU. Wartość rezydualna CGU została skalkulowana poprzez ekstrapolację projekcji przepływów pieniężnych poza okres prognozy, przy zastosowaniu stóp wzrostu, przedstawionych w tabeli poniżej. Prognozy przepływów pieniężnych opierają się na założeniach zawartych w budżecie na rok 2021 oraz planie finansowym na lata 2022-2025. Do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych zastosowano stopy dyskonta, uwzględniające stopę wolną od ryzyka oraz premię za ryzyko.

Stopy wzrostu oraz stopy dyskonta zastosowane w testach na utratę wartości firmy przedstawiają się następująco.

	31.12.2020		31.12.2019
	Stopa wzrostu	Stopa dyskonta	Stopa wzrostu	Stopa dyskonta
PKBL	2,50%	7,96%	2,50%	8,41%

Testy na utratę wartości przeprowadzone na dzień 31 grudnia 2020 roku wykazały nadwyżkę wartości odzyskiwanej nad wartością bilansową CGU i w związku z tym nie stwierdzono utraty wartości CGU.

Analiza wrażliwości

Oszacowanie wartości odzyskiwalnej jest procesem złożonym i wymaga wykorzystania subiektywnych założeń. Stosunkowo niewielkie zmiany w kluczowych założeniach mogą mieć istotny wpływ na wycenę wartości odzyskiwalnej.

W poniższej tabeli przedstawiono nadwyżkę wartości odzyskiwalnych ponad wartości bilansowe przy obecnych założeniach oraz maksymalne stopy dyskontowe, przy których następuje zrównanie wartości bilansowych i odzyskiwalnych poszczególnych CGU.

	31.12.2020		31.12.2019
	Nadwyżka	Wartość krańcowa stopy dyskonta	Nadwyżka	Wartość krańcowa stopy dyskonta
PKBL	35 369	8,88%	123 073	13,76%

Poniżej zostały przedstawione zmiany pozycji wartości niematerialnych w ciągu okresu sprawozdawczego

2020	Koszty prac rozwojowych	Patenty i licencje	Inne	nakłady na wartości niematerialne	Wartość Firmy	RAZEM
Wartość brutto
Stan na początek okresu	72 455	2 743 555	36 284	236 697	52 635	3 141 626
Zwiększenia, w tym:	1 276	504 489	1 080	554 396	-	1 061 241
nabycie	-	-	-	553 965	-	553 965
przeniesienie z nakładów inwestycyjnych	-	447 352	1 031	-	-	448 383
prace prowadzone we własnym zakresie	-	41 282	-	-	-	41 282
inne	1 276	15 855	49	431	-	17 611
Zmniejszenia, w tym:	-	-17 684	-482	-448 383	-	-466 549
likwidacja	-	-17 684	-482	-	-	-18 166
sprzedaż	-	-	-	-	-	-
przeniesienie z nakładów inwestycyjnych	-	-	-	-448 383	-	-448 383
inne	-	-	-	-	-	-
Stan na koniec okresu	73 731	3 230 360	36 882	342 710	52 635	3 736 318
Umorzenie
Stan na początek okresu	72 455	2 298 350	31 044	-	-	2 401 849
Amortyzacja	-	207 458	2 199	-	-	209 657
Likwidacja	-	-17 684	-482	-	-	-18 166
Sprzedaż	-	-	-	-	-	-
Inne	-	3 623	-	-	-	3 623
Stan na koniec okresu	72 455	2 491 747	32 761	-	-	2 596 963
Odpisy aktualizujące
Stan na początek okresu	-	-	-	-	-	-
Stan na koniec okresu	-	-	-	-	-	-
Wartość netto
Stan na początek okresu	-	445 205	5 240	236 697	52 635	739 777
Stan na koniec okresu	1 276	738 613	4 121	342 710	52 635	1 139 355

Poniżej zostały przedstawione zmiany pozycji wartości niematerialnych w ciągu okresu sprawozdawczego

2019	Koszty prac rozwojowych	Patenty i licencje	Inne	nakłady na wartości niematerialne	Wartość Firmy	RAZEM
Wartość brutto
Stan na początek okresu	72 455	2 543 875	34 556	146 326	52 635	2 849 847
Zwiększenia, w tym:	-	214 173	1 803	282 260	-	498 236
nabycie	-	-	-	253 681	-	253 681
inne	-	-	919	478	-	1 397
z tytułu połączeń jednostek gospodarczych	-	23 925	20	-	-	23 945
przeniesienie z nakładów inwestycyjnych	-	188 100	864	-	-	188 964
prace prowadzone we własnym zakresie	-	2 148	-	28 101	-	30 249
Zmniejszenia, w tym:	-	-14 493	-75	-191 889	-	-206 457
likwidacja	-	-13 574	-75	-	-	-13 649
inne	-	-919	-	-2 925	-	-3 844
przeniesienie z nakładów inwestycyjnych	-	-	-	-188 964	-	-188 964
Stan na koniec okresu	72 455	2 743 555	36 284	236 697	52 635	3 141 626
Umorzenie
Stan na początek okresu	72 452	2 115 108	29 122	-	-	2 216 682
Amortyzacja	3	181 144	1 977	-	-	183 124
Likwidacja	-	-13 574	-75	-	-	-13 649
Sprzedaż	-	-	-	-	-	-
Z tytułu połączeń jednostek gospodarczych	-	15 672	20	-	-	15 692
Stan na koniec okresu	72 455	2 298 350	31 044	-	-	2 401 849
Odpisy aktualizujące
Stan na początek okresu	-	-	-	-	-	-
Stan na koniec okresu	-	-	-	-	-	-
Wartość netto
Stan na początek okresu	3	428 767	5 434	146 326	52 635	633 165
Stan na koniec okresu	-	445 205	5 240	236 697	52 635	739 777

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku nabyte przez Bank wartości niematerialne wynoszą 552 904 tys. złotych (w roku 2019 nabyte wartości wynoszą 253 681 tys. złotych).

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku i w 2019 roku nie występowały ograniczenia dotyczące tytułu prawnego do wartości niematerialnych tytułem zabezpieczenia zobowiązań.

Zobowiązania umowne

Na dzień 31 grudnia 2020 roku jednostki wchodzące w skład Banku zawarły umowy z kontrahentami na nabycie w przyszłości wartości niematerialnych w kwocie 115 409 tys. złotych ( na 31 grudnia 2019 roku – 174 945 tys. złotych).

32. Rzeczowe aktywa trwałe

	31.12.2020	31.12.2019
Środki trwałe, w tym:	1 707 692	1 667 277
grunty i budynki	1 221 945	1 282 742
maszyny i urządzenia	360 786	267 508
środki transportu	17 322	26 130
Inne	107 639	90 897
Środki trwałe w budowie oraz zaliczki na środki trwałe w budowie	126 943	175 101
Razem	1 834 635	1 842 378

Poniżej zostały przedstawione zmiany pozycji rzeczowych środków trwałych w ciągu okresu sprawozdawczego

2020	Grunty i Budynki	Maszyny i urządzenia	Środki transportu	Inne	Środki trwAŁE w budOWIE I zaliczki	RAZEM
Wartość brutto
Stan na początek okresu	2 763 579	1 385 011	80 499	458 233	175 101	4 862 423
Zwiększenia, w tym:	96 979	202 108	24 831	38 112	230 956	592 986
nabycie	2 813	-	-	-	230 956	233 769
inne	36 901	20 000	23 202	-	-	80 103
z tytułu połączeń jednostek gospodarczych	-	-	-	-	-	-
przeniesienie z środków trwałych w budowie	57 265	182 108	1 629	38 112	-	279 114
Zmniejszenia, w tym:	-15 425	-127 852	-22 241	-14 003	-279 114	-458 635
likwidacja i sprzedaż	- 13 335	-102 796	-465	-10 329	-	-126 925
przeniesienie do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży	-	-	-	-	-	-
inne	-2 090	-25 056	-21 776	-3 674	-	-52 596
przeniesienie z środków trwałych w budowie	-	-	-	-	-279 114	-279 114
Stan na koniec okresu	2 845 133	1 459 267	83 089	482 342	126 943	4 996 774
Umorzenie
Stan na początek okresu	1 474 974	1 114 982	54 369	367 251	-	3 011 576
Zwiększenia, w tym:	149 822	107 782	33 501	21 021	-	312 126
amortyzacja	149 822	107 782	11 549	17 223	-	286 376
inne	-	-	21 952	3 798	-	25 750
z tytułu połączeń jednostek gospodarczych	-	-	-	-	-	-
Zmniejszenia, w tym:	-8 023	-126 015	-22 103	-13 654	-	-169 795
likwidacja i sprzedaż	-8 023	-99 784	-323	-10 034	-	-118 164
przeniesienie do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży	-	-	-	-	-	-
inne	-	-26 231	-21 780	-3 620	-	-51 631
Stan na koniec okresu	1 616 773	1 096 749	65 767	374 618	-	3 153 907
Odpisy aktualizujące
Stan na początek okresu	5 863	2 521	-	85	-	8 469
Zwiększenia	1 164	-	-	-	-	1 164
Zmniejszenia	-612	-789	-	-	-	-1 401
Stan na koniec okresu	6 415	1 732	-	85	-	8 232
Wartość netto
Stan na początek okresu	1 282 742	267 508	26 130	90 897	175 101	1 842 378
Stan na koniec okresu	1 221 945	360 786	17 322	107 639	126 943	1 834 635

Poniżej zostały przedstawione zmiany pozycji rzeczowych środków trwałych w ciągu okresu sprawozdawczego

2019	Grunty i Budynki	Maszyny i urządzenia	Środki transportu	Inne	Środki trwAŁE w budOWIE I zaliczki	RAZEM
Wartość brutto
Stan na początek okresu	2 261 495	1 276 648	74 073	455 340	141 667	4 209 223
Wpływ wdrożenia MSSF16	496 852	75 415	-	-	-	572 267
Stan na początek okresu z wpływem MSSF16	2 758 347	1 352 063	74 073	455 340	141 667	4 781 490
Zwiększenia, w tym:	115 598	117 420	7 906	41 765	205 044	487 733
nabycie	-	-	-	-	204 823	204 823
inne	13 992	3 451	7 165	71	-	24 679
z tytułu połączeń jednostek gospodarczych	63 077	17 252	741	5 335	221	86 626
przeniesienie z środków trwałych w budowie	38 529	96 717	-	36 359	-	171 605
Zmniejszenia, w tym:	-110 366	-84 472	-1 480	-38 872	-171 610	-406 800
likwidacja i sprzedaż	-44 015	-65 465	-1 480	-38 774	-	-149 734
przeniesienie do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży	-66 351	-18 940	-	-98	-	-85 389
inne	-	-67	-	-	-5	-72
przeniesienie z środków trwałych w budowie	-	-	-	-	-171 605	-171 605
Stan na koniec okresu	2 763 579	1 385 011	80 499	458 233	175 101	4 862 423
Umorzenie
Stan na początek okresu	1 332 755	1 060 834	40 489	383 930	-	2 818 008
Zwiększenia, w tym:	205 846	136 774	15 052	19 981	-	377 653
amortyzacja	157 946	87 471	14 708	14 756	-	274 881
inne	47	35 887	-	66	-	36 000
z tytułu połączeń jednostek gospodarczych	47 853	13 416	344	5 159	-	66 772
Zmniejszenia, w tym:	-63 627	-82 626	-1 172	-36 660	-	-184 085
likwidacja i sprzedaż	-34 994	-64 862	-1 172	-36 567	-	-137 595
przeniesienie do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży	-28 518	-17 464	-	-93	-	-46 075
inne	-115	-300	-	-	-	-415
Stan na koniec okresu	1 474 974	1 114 982	54 369	367 251	-	3 011 576
Odpisy aktualizujące
Stan na początek okresu	4 328	2 598	-	86	-	7 012
Zwiększenia	2 662	-	-	-	-	2 662
Zmniejszenia	-1 127	-77	-	-1	-	-1 205
Stan na koniec okresu	5 863	2 521	-	85	-	8 469
Wartość netto
Stan na początek okresu	924 412	213 216	33 584	71 324	141 667	1 384 203
Stan na koniec okresu	1 282 742	267 508	26 130	90 897	175 101	1 842 378

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku wartość nabytych przez Bank składników „Rzeczowych aktywów trwałych” wynosi 233 769 tys. złotych (w roku 2019 wyniosła 204 823 tys. złotych), natomiast wartość składników zbytych wynosi 925 tys. złotych (w roku 2019 wyniosła 8 542 tys. złotych).

Kwota otrzymanych odszkodowań uzyskanych od stron trzecich z tytułu utraty wartości lub utracenia pozycji rzeczowych aktywów trwałych ujętych w rachunku zysków i strat w 2020 roku wyniosła 1 813 tys. złotych (w 2019 roku 2 671 tys. złotych).

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku i w 2019 roku nie występowały ograniczenia dotyczące tytułu prawnego do rzeczowych aktywów trwałych tytułem zabezpieczenia zobowiązań.

Zobowiązania umowne

Na dzień 31 grudnia 2020 roku jednostki wchodzące w skład Banku zawarły umowy z kontrahentami na nabycie w przyszłości rzeczowych aktywów trwałych w kwocie 45 043 tys. złotych (na 31 grudnia 2019 roku – 39 481 tys. złotych).

33. Nieruchomości inwestycyjne

Bank stosuje do wyceny nieruchomości inwestycyjnych model ceny nabycia.

Nie występują ograniczenia prawa do zbycia nieruchomości inwestycyjnych i praw do przekazania przychodu i zysku z tego tytułu.

Poniżej zostały przedstawione zmiany pozycji nieruchomości inwestycyjnych w ciągu okresu sprawozdawczego

	2020	2019
Wartość brutto
Stan na początek okresu	-	18 818
Zwiększenia, w tym:	-	-
nabycie nieruchomości	-	-
inne	-	-
Zmniejszenia, w tym:	-	-18 818
zbycie nieruchomości	-	-
przeniesienie do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży	-	-18 615
przeniesienie do nieruchomości własnych	-	-203
inne	-	-
Stan na koniec okresu	-	-
Odpisy amortyzacyjne
Stan na początek okresu	-	7 631
Zwiększenia, w tym:	-	219
amortyzacja	-	219
przeniesienie do nieruchomości własnych	-	-
inne	-	-
Zmniejszenia, w tym:	-	-7 850
zbycie nieruchomości	-	-
przeniesienie do aktywów trwałych przeznaczone do sprzedaży	-	-7 802
przeniesienie do nieruchomości własnych	-	-48
inne	-	-
Stan na koniec okresu	-	-
Odpisy aktualizujące
Stan na początek okresu	-	19
Zwiększenia, w tym:	-	-
inne	-	-
Zmniejszenia, w tym:	-	-19
zbycie nieruchomości	-	-
przeniesienie do aktywów trwałych przeznaczone do sprzedaży	-	-
przeniesienie do nieruchomości własnych	-	-
inne	-	-19
Stan na koniec okresu	-	-
Wartość bilansowa netto
Stan na początek okresu	-	11 168
Stan na koniec okresu	-	-

W rachunku zysków i strat ujęto następujące kwoty przychodów i kosztów związanych z nieruchomościami inwestycyjnymi

	2020	2019
Przychody z czynszów dotyczących nieruchomości inwestycyjnych	2 041	2 216
Bezpośrednie koszty operacyjne dotyczące nieruchomości inwestycyjnych (w tym: koszty napraw i utrzymania), które w danym okresie przyniosły przychody z czynszów	-528	-541
Bezpośrednie koszty operacyjne dotyczące nieruchomości inwestycyjnych (w tym: koszty napraw i utrzymania), które nie przyniosły w danym okresie przychodów z czynszów	-	-

34. Inne aktywa

	31.12.2020	31.12.2019
Koszty do rozliczenia w czasie	38 995	31 589
Dochody do otrzymania	216 471	173 110
Rozrachunki międzybankowe i międzyoddziałowe	4 002	16 465
Należności od dłużników różnych	114 965	85 834
Rozrachunki kartowe	520 893	666 060
Razem	895 326	973 058

Koszty do rozliczenia w czasie dotyczą poszczególnych rodzajów wydatków, których rozliczenie w ciężar rachunku zysków i strat nastąpi stosownie do upływu czasu w przyszłych okresach sprawozdawczych.

35. Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań

Rodzaj transakcji WEDŁUG STANU NA 31.12.2020	Przedmiot zabezpieczenia	Wartość bilansowa aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań	Wartość nominalna aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań	Wartość zobowiązań podlegających zabezpieczeniu
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu	obligacje	742 928	699 155	742 491
Pokrycie Funduszu ochrony środków gwarantowanych na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego	obligacje	704 821	660 000	-
Pokrycie zobowiązań do zapłaty na fundusz gwarancyjny na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego	obligacje	145 331	140 000	130 265
Pokrycie zobowiązań do zapłaty na fundusz przymusowej restrukturyzacji na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego	obligacje	304 186	290 000	265 370
Kredyt lombardowy i techniczny	obligacje	5 852 305	5 628 888	-
Inne kredyty	obligacje	361 456	349 400	302 880
Pokrycie Funduszu Gwarantowania Rozliczeń Transakcji Giełdowych na rzecz Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych	depozyty pieniężne	43 034	43 034	-
Transakcje pochodne	obligacje	34 389	33 128	11 252
Blokada aktywów w związku z umową technicznego limitu kredytowego w Izbie Rozliczeniowej	obligacje	42 345	32 304	-

Rodzaj transakcji WEDŁUG STANU NA 31.12.2019	Przedmiot zabezpieczenia	Wartość bilansowa aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań	Wartość nominalna aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań	Wartość zobowiązań podlegających zabezpieczeniu
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu	obligacje	597 540	584 833	598 241
Pokrycie Funduszu ochrony środków gwarantowanych na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego	obligacje	652 929	615 000	-
Pokrycie zobowiązań do zapłaty na fundusz gwarancyjny na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego	obligacje	82 529	81 000	79 123
Pokrycie zobowiązań do zapłaty na fundusz przymusowej restrukturyzacji na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego	obligacje	237 583	230 000	206 998
Kredyt lombardowy i techniczny	obligacje	5 758 095	5 548 332	-
Inne kredyty	obligacje	373 537	360 100	314 430
Pokrycie Funduszu Gwarantowania Rozliczeń Transakcji Giełdowych na rzecz Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych	depozyty pieniężne	30 378	30 378	-
Transakcje pochodne	obligacje	54 461	53 452	32 631

Blokowanie papierów wartościowych wynika:

 w transakcjach Repo i Sell-buy-back – z obowiązujących standardów na rynku pieniężnym dla tego rodzaju transakcji,

 w przypadku blokady na rzecz BFG – z obowiązujących przepisów Ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym,

 dla kredytu lombardowego i technicznego – z polityki i standardów stosowanych przez Narodowy Bank Polski,

 w przypadku pozycji inne kredyty, depozyty oraz transakcje pochodne – z warunków umów zawartych pomiędzy Bankiem Pekao S.A. a jego klientami,

 w przypadku blokady na rzecz KDPW – z posiadania statusu uczestnika rozliczającego transakcje giełdowe.

36. Zobowiązania wobec innych banków

Zobowiązania wobec banków według struktury produktowej

	31.12.2020	31.12.2019
Rachunki bieżące	1 239 659	725 260
Depozyty innych banków i pozostałe zobowiązania	2 070 855	691 719
Otrzymane kredyty i pożyczki	1 292 792	1 381 474
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu	589 928	218 449
Środki pieniężne w drodze	32 175	26 466
Zobowiązania z tytułu leasingu	135	601
Razem	5 225 544	3 043 969

Zobowiązania wobec innych banków wyceniane są według zamortyzowanego kosztu.

Zobowiązania wobec banków według walut

	31.12.2020	31.12.2019
PLN	4 119 485	1 541 687
CHF	153 146	192 684
EUR	927 109	1 258 007
USD	18 085	20 908
Pozostałe waluty	7 719	30 683
Razem	5 225 544	3 043 969

37. Zobowiązania wobec klientów

Zobowiązania wobec klientów według struktury podmiotowej i produktowej

	31.12.2020	31.12.2019
Zobowiązania wobec przedsiębiorstw, w tym:	59 918 474	54 719 433
środki na rachunkach bieżących	56 639 155	42 366 012
depozyty terminowe oraz pozostałe zobowiązania	3 279 319	12 353 421
Zobowiązania wobec jednostek budżetowych, w tym:	12 281 660	10 915 849
środki na rachunkach bieżących	12 109 189	10 526 619
depozyty terminowe i pozostałe zobowiązania	172 471	389 230
Zobowiązania wobec ludności, w tym:	105 776 434	91 874 677
środki na rachunkach bieżących	88 796 952	56 987 681
depozyty terminowe i pozostałe zobowiązania	16 979 482	34 886 996
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu	152 563	379 792
Środki pieniężne w drodze	299 842	240 407
Zobowiązania z tytułu leasingu	398 310	414 512
Razem	178 827 283	158 544 670

Zobowiązania wobec klientów wyceniane są według zamortyzowanego kosztu.

Zobowiązania wobec klientów według walut

	31.12.2020	31.12.2019
PLN	150 281 053	131 101 655
CHF	496 394	420 985
EUR	17 299 290	17 349 999
USD	9 319 532	8 265 919
Pozostałe waluty	1 431 014	1 406 112
Razem	178 827 283	158 544 670

38. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych według rodzaju

	31.12.2020	31.12.2019
Zobowiązania z tytułu emisji certyfikatów depozytowych	523 305	1 604 344
Razem	523 305	1 604 344

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych wyceniane są według zamortyzowanego kosztu. Bank terminowo wywiązuje się z zobowiązań z tytułu wykupu własnych dłużnych papierów wartościowych.

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych według walut

	31.12.2020	31.12.2019
PLN	516 596	1 579 558
USD	6 709	24 786
Razem	523 305	1 604 344

39. Zobowiązania podporządkowane

W dniu 30 października 2017 roku Bank wyemitował 10-letnie obligacje podporządkowane o wartości nominalnej 1,25 mld zł. Środki z emisji zostały przeznaczone – po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 21 grudnia 2017 roku – na podwyższenie funduszy uzupełniających Banku, zgodnie z art. 127 ust. 2 pkt 2 Prawa Bankowego oraz art. 63 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Obligacje zostały wprowadzone do obrotu na rynku ASO Catalyst.

W dniu 15 października 2018 roku Bank wyemitował 10-letnie obligacje podporządkowane o wartości nominalnej 0,55 mld zł. Środki z emisji zostały przeznaczone – po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 16 listopada 2018 roku – na podwyższenie funduszy uzupełniających Banku, zgodnie z art. 127 ust. 2 pkt 2 Prawa Bankowego oraz art. 63 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Obligacje zostały wprowadzone do obrotu na rynku ASO Catalyst.

W dniu 15 października 2018 roku Bank wyemitował 15-letnie obligacje podporządkowane o wartości nominalnej 0,20 mld zł. Środki z emisji zostały przeznaczone – po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 18 października 2018 roku – na podwyższenie funduszy uzupełniających Banku, zgodnie z art. 127 ust. 2 pkt 2 Prawa Bankowego oraz art. 63 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Obligacje zostały wprowadzone do obrotu na rynku ASO Catalyst.

W dniu 4 czerwca 2019 roku Bank wyemitował 12-letnie obligacje podporządkowane o wartości nominalnej 0,35 mld zł. Środki z emisji zostały przeznaczone – po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 8 lipca 2019 roku – na podwyższenie funduszy uzupełniających Banku, zgodnie z art. 127 ust. 2 pkt 2 Prawa Bankowego oraz art. 63 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Obligacje zostały wprowadzone do obrotu na rynku ASO Catalyst.

W dniu 4 grudnia 2019 roku Bank wyemitował 12-letnie obligacje podporządkowane o wartości nominalnej 0,40 mld zł. Środki z emisji zostały przeznaczone – po uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego w dniu 10 grudnia 2019 roku – na podwyższenie funduszy uzupełniających Banku, zgodnie z art. 127 ust. 2 pkt 2 Prawa Bankowego oraz art. 63 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. Obligacje zostały wprowadzone do obrotu na rynku ASO Catalyst.

Zobowiązania podporządkowane według rodzaju

Rodzaj transakcji	WARTOŚĆ NOMINALNA	WALUTA	OPROCENTOWANIE	DATA EMISJI	DATA ZAPADALNOŚCI	WARUNKI	WARTOŚĆ BILANSOWA NA 31.12.2020
Obligacje podporządkowane	1 250 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	30.10.2017	29.10.2027	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 5 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	1 253 762
Obligacje podporządkowane	550 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	15.10.2018	16.10.2028	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 5 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	552 116
Obligacje podporządkowane	200 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	15.10.2018	14.10.2033	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 10 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	200 876
Obligacje podporządkowane	350 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	04.06.2019	04.06.2031	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 12 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	350 524
Obligacje podporządkowane	400 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	04.12.2019	04.06.2031	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 12 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	400 598
Razem	2 750 000						2 757 876

Rodzaj transakcji	WARTOŚĆ NOMINALNA	WALUTA	OPROCENTOWANIE	DATA EMISJI	DATA ZAPADALNOŚCI	WARUNKI	WARTOŚĆ BILANSOWA NA 31.12.2019
Obligacje podporządkowane	1 250 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	30.10.2017	29.10.2027	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 5 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	1 257 025
Obligacje podporządkowane	550 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	15.10.2018	16.10.2028	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 5 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	553 926
Obligacje podporządkowane	200 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	15.10.2018	14.10.2033	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 10 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	201 534
Obligacje podporządkowane	350 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	04.06.2019	04.06.2031	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 12 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	350 937
Obligacje podporządkowane	400 000	PLN	zmienne, WIBOR 6M + marża	04.12.2019	04.06.2031	opcja call dającą prawo Bankowi do wykupu obligacji w terminie 12 lat od daty emisji, pod warunkiem otrzymania zgody KNF	401 071
Razem	2 750 000						2 764 493

40. Rezerwy

Zmiany w ciągu okresu sprawozdawczego

2020	RezerwY na sprawy sporne (*)	REZERWY NA RESTRUKTURYZACJĘ zatrudnienia	RezerwY na PROGRAMY OKREŚLONYCH ŚWIADCZEŃ	RezerwY na udzielone zobowiązania i gwarancje	Inne rezerwy	Razem
Stan na początek okresu	99 335	18 954	285 987	324 288	44 493	773 057
Utworzenie/aktualizacja rezerw	99 130	144 430	22 969	299 645	13 173	579 347
Wykorzystanie rezerw	-17 744	-82 306	-29 584	-	-10 965	-140 599
Rozwiązanie rezerw	-9 039	-	-	-159 965	-	-169 004
Różnice kursowe	-164	-	-	4 263	-	4 099
Inne zmiany	-4 718	-	10 599	-	-	5 881
Stan na koniec okresu	166 800	81 078	289 971	468 231	46 701	1 052 781
Krótkoterminowe	32 644	81 078	24 302	65 578	-	203 602
Długoterminowe	134 156	-	265 669	402 653	46 701	849 179

(*) W tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF w kwocie 80 325 tys. złotych oraz rezerwa dotycząca przedterminowych spłat kredytów konsumenckich w kwocie 19 661 tys. złotych na dzień 31 grudnia 2020 roku.

2019	RezerwY na sprawy sporne (*)	REZERWY NA RESTRUKTURYZACJĘ zatrudnienia	RezerwY na PROGRAMY OKREŚLONYCH ŚWIADCZEŃ	RezerwY na udzielone zobowiązania i gwarancje	Inne rezerwy	Razem
Stan na początek okresu	53 988	-	284 634	271 609	44 729	654 960
Utworzenie/aktualizacja rezerw	72 346	85 000	23 063	223 079	13 190	416 678
Wykorzystanie rezerw	-22 433	-66 046	-25 310	-	-14 204	-127 993
Rozwiązanie rezerw	-4 752	-	-	-170 363	-	-175 115
Różnice kursowe	-	-	-	-37	-	-37
Inne zmiany	186	-	3 600	-	778	4 564
Stan na koniec okresu	99 335	18 954	285 987	324 288	44 493	773 057
Krótkoterminowe	28 970	18 954	142	44 509	-	92 575
Długoterminowe	70 365	-	285 845	279 779	44 493	680 482

(*) w tym rezerwa na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF w kwocie 18 990 tys. złotych oraz rezerwa dotycząca przedterminowych spłat kredytów konsumenckich w kwocie 26 279 tys. złotych na dzień 31 grudnia 2019 r.

Rezerwy na sprawy sporne

Rezerwy na sprawy sporne dotyczą spraw toczących się w postępowaniach sądowych, administracyjnych oraz innych sporów o charakterze prawnym. Rezerwy na sprawy sporne zostały oszacowane przy uwzględnieniu kwoty prawdopodobnej do zapłaty.

Rezerwy na sprawy sporne obejmują również część całkowitej rezerwy utworzonej na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF, w części przypadającej na ekspozycje już spłacone (całkowicie bądź częściowo). Szczegóły dotyczące ww. rezerwy zostały zaprezentowane w Nocie 4.6 oraz 5.2.

Kwestia związana z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie umów o kredycie konsumenckim

W dniu 11 września 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”) wydał wyrok w sprawie C-383/18 dotyczącej pytań prejudycjalnych odnoszących się do prawa konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego.

Bank dokonał analizy ryzyka prawnego wynikającego z powyższego wyroku i zgodnie z MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” dokonał oceny prawdopodobieństwa wypływu środków pieniężnych tytułem zwrotu prowizji w związku z przedterminową spłatą kredytów dokonaną przez kredytobiorców przed ww. wyrokiem TSUE.

Na potrzeby oszacowania wyżej wymienionej rezerwy Bank wykonał analizę danych dotyczących przedterminowych spłat kredytów oraz reklamacji. W rezultacie powyższego Bank wyznaczył matrycę prawdopodobieństwa zwrotu w zależności od kwoty prowizji podlegającej zwrotowi oraz okresu kiedy wcześniejsza spłata została dokonana.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku saldo rezerwy dotyczącej przedterminowych spłat kredytów konsumenckich wykonanych przed wyrokiem TSUE (tj. przed dniem 11 września 2019 roku) wynosi 19,7 miliona złotych (26,3 miliona złotych na dzień 31 grudnia 2019 roku).

Przeprowadzone szacunki wymagały przyjęcia przez Bank eksperckich założeń i wiążą się z niepewnością. Bank na bieżąco dokonuje monitorowania aktualności wszystkich założeń przyjętych w procesie tworzenia powyższej rezerwy.

W związku z powyższym Bank przeprowadził analizę wrażliwości w odniesieniu do istotnych parametrów rezerwy, gdzie zmiana poziomu tych parametrów miałaby następujący wpływ na kwotę rezerwy:

PARAMETR	SCENARIUSZ	WPŁYW NA POZIOM REZERWY
Zmiana liczby reklamacji	+10%	+2,0
Zmiana liczby reklamacji	-10%	-2,0
Zmiana średniej kwoty zwrotu	+10%	+2,0
Zmiana średniej kwoty zwrotu	-10%	-2,0

W przypadku przedterminowych spłat kredytów wykonanych przez kredytobiorców po wyroku TSUE (tj. po dniu 11 września 2019 roku) Bank dokonuje automatycznego obniżenia poniesionego przez kredytobiorcę całkowitego kosztu kredytu i zwraca środki do klienta.

Ponadto, w odniesieniu do ekspozycji bilansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank dokonał szacunku możliwych przedpłat tych ekspozycji w przyszłości. W związku z powyższym Bank ujął kwotę 10 milionów złotych w „Pozostałych zobowiązaniach” (9,5 miliona złotych na dzień 31 grudnia 2019 roku).

Rezerwa na restrukturyzację zatrudnienia

Zarząd Banku Pekao S.A poinformował, że w dniu 20 lutego 2020 roku, zgodnie z postanowieniami Ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2018 r. poz. 1969), podjął uchwałę o zamiarze przeprowadzenia zwolnień grupowych i rozpoczęciu procedury konsultacji w sprawie zwolnień grupowych.

Zamiarem Zarządu Banku jest rozwiązanie umowy o pracę z maksymalnie 1 200 pracownikami Banku oraz zmiana warunków zatrudnienia maksymalnie 1 350 pracownikom Banku, w okresie od 13 marca 2020 roku do 31 października 2020 roku, przy czym Bank może podjąć jednostronną decyzję o wydłużeniu procesu o nie więcej niż 5 miesięcy.

Bank oszacował wysokość całości kosztów związanych z rozwiązaniem umów o pracę i zmianą warunków zatrudnienia pracowników Banku w ramach zwolnień grupowych, a także z restrukturyzacją sieci placówek na kwotę 144,4 milionów złotych i w tej wysokości utworzona została rezerwa restrukturyzacyjna w księgach rachunkowych Banku.

Saldo rezerwy restrukturyzacyjnej na dzień 31 grudnia 2020 roku dotyczy wypłat realizowanych w roku 2021.

Rezerwy na programy określonych świadczeń

Rezerwa na programy określonych świadczeń obejmują rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe oraz pośmiertne. Wartość bieżąca tego typu zobowiązań jest ustalana przez niezależnego aktuariusza za pomocą metody prognozowanych uprawnień jednostkowych.

Inne rezerwy

Inne rezerwy obejmują w szczególności pozostałe rezerwy na świadczenia pracownicze.

41. Pozostałe zobowiązania

	31.12.2020	31.12.2019
Przychody przyszłych okresów	184 317	155 357
Rezerwy na urlopy wypoczynkowe	58 515	56 413
Rezerwy na pozostałe zobowiązania pracownicze	166 424	210 108
Rezerwa na koszty rzeczowe	134 086	129 652
Pozostałe koszty do zapłacenia (*)	68 321	74 185
Wierzyciele różni	931 298	648 542
Rozrachunki międzybankowe i międzyoddziałowe	708 338	744 616
Rozrachunki kartowe	334 209	360 998
Razem	2 585 508	2 379 871

(*) W tym na dzień 31 grudnia 2020 roku kwota 31 978 tys. złotych stanowiąca rezerwę na zwroty części wynagrodzenia za sprzedaż produktów ubezpieczeniowych powiązanych z produktami kredytowymi (na dzień 31 grudnia 2019 roku – 49 737 tys. złotych).

42. Programy określonych świadczeń

Na mocy postanowień wewnętrznych regulacji dotyczących wynagradzania, pracownikom Banku bądź ich rodzinom przysługują określone świadczenia z innych tytułów niż wynagrodzenie za pracę:

a) odprawy emerytalne i rentowe,

b) odprawy pośmiertne.

Wartość bieżąca tego typu zobowiązań jest ustalana przez niezależnego aktuariusza za pomocą metody prognozowanych uprawnień jednostkowych („Projected Unit Credit Method”).

Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych oraz pośmiertnych jest uzależniona od stażu pracy oraz wysokości otrzymywanego przez pracownika wynagrodzenia. Przewidywana kwota odpraw jest dyskontowana aktuarialnie, uwzględniając dyskonto finansowe oraz prawdopodobieństwo dotrwania danej osoby odpowiednio do wieku emerytalnego bądź momentu, w którym może nastąpić zgon. Dyskonto finansowe jest ustalane na podstawie aktualnych na dzień bilansowy rynkowych stopach zwrotu z obligacji skarbowych. Prawdopodobieństwo dotrwania danej osoby odpowiednio do wieku emerytalnego bądź momentu, w którym może nastąpić zgon, jest ustalane metodą ryzyk współzawodniczących („Multiple Decrement Model”), gdzie pod uwagę bierze się następujące ryzyka: możliwość zwolnienia z pracy, ryzyko całkowitej niezdolności do pracy oraz ryzyko śmierci.

Programy określonych świadczeń narażają Bank na ryzyko aktuarialne, obejmujące:

 ryzyko stopy procentowej – spadek rynkowych stóp zwrotu z obligacji skarbowych spowoduje zwiększenie zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń,

 ryzyko wynagrodzeń – wzrost wynagrodzeń pracowników Banku spowoduje wzrost zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń,

 ryzyko długowieczności – zwiększenie oczekiwanej długości trwania życia pracowników Banku spowoduje wzrost zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń.

Do głównych założeń, przyjętych przez niezależnego aktuariusza na dzień 31 grudnia 2020 roku, należą:

 stopa procentowa do dyskontowania przyszłych świadczeń w wysokości 1,2% (na dzień 31 grudnia 2019 roku - 2,0%),

 długookresowa roczna stopa wzrostu wynagrodzeń na poziomie 2,5% (na dzień 31 grudnia 2019 roku - 2,75%),

 prawdopodobieństwo odejść pracowników obliczone na podstawie historycznych danych dotyczących rotacji zatrudnienia w Banku,

 umieralność przyjęta zgodnie z Tablicami Trwania Życia dla mężczyzn i kobiet, publikowanymi przez GUS, odpowiednio skorygowanymi na podstawie historycznych danych Banku.

Uzgodnienie wartości bieżącej zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń

Poniższa tabela przedstawia uzgodnienie bilansu otwarcia z bilansem zamknięcia wartości bieżącej zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń

	2020	2019
Stan na początek okresu	285 987	284 634
Koszty bieżącego zatrudnienia	17 237	15 586
Koszty z tytułu odsetek	5 732	7 477
Ponowna wycena zobowiązania:	10 371	2 848
zyski i straty aktuarialne powstałe na skutek zmian założeń demograficznych	-2 685	25 009
zyski i straty aktuarialne powstałe na skutek zmian założeń finansowych	6 693	26 347
zyski i straty aktuarialne powstałe na skutek korekty założeń ex-post	6 363	-48 508
Wypłacone świadczenia	-29 584	-25 310
Połączenie jednostek gospodarczych	228	752
Stan na koniec okresu	289 971	285 987

Analiza wrażliwości

Poniższa tabela pokazuje, jaki wpływ na zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń miałyby zmiany w odpowiednich założeniach aktuarialnych o 1 punkt procentowy.

31.12.2020	ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU PROGRAMÓW OKREŚLONYCH ŚWIADCZEŃ
31.12.2020	WZROST O 1 PUNKT PROCENTOWY	SPADEK O 1 PUNKT PROCENTOWY
Stopa dyskontowa	-25 539	29 601
Stopa wzrostu wynagrodzeń	28 914	-25 487

31.12.2019	ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU PROGRAMÓW OKREŚLONYCH ŚWIADCZEŃ
31.12.2019	WZROST O 1 PUNKT PROCENTOWY	SPADEK O 1 PUNKT PROCENTOWY
Stopa dyskontowa	-24 367	28 198
Stopa wzrostu wynagrodzeń	27 622	-24 373

Zapadalność zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń

Poniższa tabela przedstawia profil zapadalności zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń.

	31.12.2020	31.12.2019
Średni ważony okres obowiązywania zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń (w latach)	9,57	9,3

43. Płatności na bazie akcji

System zmiennego wynagradzania dla Kadry Zarządzającej Banku Pekao S.A.

System dedykowany jest Pracownikom zdefiniowanym w Banku jako osoby zajmujące stanowisko kierownicze, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku - kluczowym dla realizacji strategii, zarządzania ryzykiem oraz długoterminowego wzrostu wyniku Banku.

Celem niniejszego Systemu jest wspieranie realizacji strategii działalności Banku, zarządzania ryzykiem oraz ograniczanie konfliktów interesów.

W ramach Systemu uczestnik może otrzymać premię po przeprowadzeniu pomiaru realizacji wyników na poziomie indywidualnym, jednostki organizacyjnej oraz wyników całego Banku, a także oceny ryzyka i zgodności postępowania uczestnika z przepisami prawa oraz przyjętymi przez Bank standardami.

Premia składa się z części wypłacanej w gotówce oraz z części przyznanej w formie akcji Banku lub powiązanych z nimi instrumentów finansowych, w tym akcji fantomowych, jako ekwiwalent pieniężny o wartości odpowiadającej przyznanym akcjom.

W ciągu okresu sprawozdawczego kończącego się w dniu 31 grudnia 2020 roku Bank posiadał następujące transakcje płatności w formie akcji fantomowych

	SYSTEM 2016 (*)	SYSTEM 2017 (*)	SYSTEM 2018 (*)	SYSTEM 2019( **)	SYSTEM 2020 (**)
Rodzaj transakcji	Transakcje płatności w formie akcji rozliczane w środkach pieniężnych (Cash-settled share based payments)
Data rozpoczęcia okresu oceny	1 stycznia 2016 r.	1 stycznia 2017	1 stycznia 2018	1 stycznia 2019	1 stycznia 2020
Data ogłoszenia programu	Czerwiec 2016 r.	Kwiecień 2017	Kwiecień 2018	Styczeń 2019	Styczeń 2020
Data przyznania programu	19 kwietnia 2017	21 czerwca 2018	25 lipca 2019	15 lipca 2020	Data posiedzenia Rady Nadzorczej, na którym dokonana zostanie ocena za 2020 rok oraz przyznana będzie premia (a w przypadku uczestników niebędących członkami Zarządu, data posiedzenia Zarządu Banku, na którym uruchomiona zostanie pula bonusowa za 2020 rok i przedstawiona zostanie ocena za 2020 rok)
Liczba instrumentów przyznanych	127 256 sztuk	43 578 sztuk	168 242 sztuk	145 481 sztuk	Zostanie ustalona w dacie przyznania programu
Data zapadalności	31 lipca 2022 r.	31 lipca 2023	31 lipca 2024	31 lipca 2024	31 lipca 2025
Data nabycia uprawnień dla uczestników na stanowiskach Zarządu Banku oraz z tytułem Executive Vice President	 40% w roku przyznania (rozliczenie po 2 letnim okresie retencji)  24% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  12% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  24% po 4 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)	 40% w roku przyznania (rozliczenie po 2 letnim okresie retencji)  24% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  12% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  24% po 4 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)	 40% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  12% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  24% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  24% po 4 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)	 60% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po roku od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji	 60% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po roku od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji
Data nabycia uprawnień dla uczestników na pozostałych stanowiskach	 60% w roku przyznania (rozliczenie po 2 letnim okresie retencji)  20% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  20% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)	 60% w roku przyznania (rozliczenie po 2 letnim okresie retencji)  20% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  20% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)	 60% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,34% po roku od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,34% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,32% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)	 60% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po roku od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji	 60% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po roku od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)  13,3(3)% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji
Warunki nabycia uprawnień	Ocena ryzyka; Ocena zgodności, Ciągłość zatrudnienia, Spełnienie warunku opartego na wynikach finansowych banku za dany okres
Rozliczenie programu	() Uczestnikowi zostanie wypłacona kwota środków pieniężnych stanowiąca iloczyn posiadanych przez uczestnika akcji fantomowych oraz średniej arytmetycznej ceny akcji Banku na GPW:  w przypadku rozliczenia dokonywanego w terminach rozliczania rat po okresie retencji obowiązkowej za miesiąc poprzedzający dzień Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe Banku za dany rok,  w przypadku rozliczenia dokonywanego w okresie retencji dobrowolnej, za 10 dni roboczych od dnia publikacji w danym kwartale okresowego raportu finansowego, oraz pożytki od nabytych akcji fantomowych w wysokości odpowiadającej dywidendzie wypłaconej akcjonariuszom w okresie retencji dla akcji nabytych przez uczestnika.  (*) Uczestnikowi zostanie wypłacona kwota środków pieniężnych stanowiąca iloczyn posiadanych przez uczestnika akcji fantomowych oraz średniej ceny zamknięcia notowań akcji Banku na GPW za 30 dni kalendarzowych poprzedzających dzień posiedzenia Rady Nadzorczej, na której dokonuje ona oceny sprawozdania finansowego Banku za dany rok oraz pożytki od nabytych akcji fantomowych w wysokości odpowiadającej dywidendzie wypłaconej akcjonariuszom w okresie retencji obowiązkowej dla akcji nabytych przez uczestnika..

Od stycznia 2019 roku obowiązuje System Zmiennego Wynagradzania dotyczący Członków Zarządu odzwierciedlający postanowienia uchwały Walnego Zgromadzenia Banku o dostosowaniu wynagrodzenia członków zarządu do wymogów ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.

Dla systemów 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 wartość godziwa programu została oszacowana na podstawie ceny akcji Banku na GPW na dzień bilansowy oraz oczekiwanej liczby akcji fantomowych do których zostaną nabyte uprawnienia.

Dla systemu 2020 na datę 31 grudnia 2020 roku Bank sporządził wycenę programu, zakładając, że data przyznania akcji fantomowych wystąpiła w dniu 31 grudnia 2020 roku. Wartość ta zostanie zmieniona w rzeczywistej dacie przyznania programu.

System Zmiennego Wynagradzania w części przyznanej w formie akcji fantomowych to program rozliczany w środkach pieniężnych, i dlatego jego wartość godziwa jest korygowana na każdą datę bilansową aż do momentu rozliczenia programu, który w tym programie pokrywa się z dniem nabycia uprawnień.

Wartość bilansowa zobowiązań wynikających z akcji fantomowych rozliczanych w środkach pieniężnych wyniosła 46 701 tys. złotych na dzień 31 grudnia 2020 roku (na 31 grudnia 2019 roku - 44 493 tys. złotych).

Łączna wartość wewnętrzna zobowiązań z tytułu nabytych praw do akcji fantomowych wyniosła 21 644 tys. złotych na dzień 31 grudnia 2020 roku (na 31 grudnia 2019 roku – 33 585 tys. złotych).

Koszty wynagrodzeń w 2020 roku z tego tytułu wynosiły 13 173 tys. złotych (w 2019 roku - 13 190 tys. złotych).

Poniższa tabela przedstawia zmiany w liczbie akcji fantomowych Banku.

	2020	2019
Występujące na początek okresu	334 346	276 564
Przyznane w danym okresie	147 729	168 242
Umorzone w danym okresie	-	-
Wykonane w danym okresie	-127 843	-110 460
Wygasłe w danym okresie	-	-
Występujące na koniec okresu	354 232	334 346

Powyższa tabela nie zawiera liczby akcji przyznanych dla Systemu 2020. Liczba ta zostanie ustalona w roku 2021 po dokonaniu oceny przez Radę Nadzorczą sprawozdania finansowego Banku oraz oceny realizacji celów indywidualnych za rok 2020. Hipotetyczna liczba akcji wyznaczona w oparciu o kwotę podstawową przyznanego bonusu poszczególnym uczestnikom programu oraz cenę akcji Banku na GPW na koniec grudnia 2020 roku wynosi 235 623 sztuk.

44. Leasing

Bank jako leasingodawca

Bank jako leasingodawca występuje w zaklasyfikowanych jako leasing operacyjny umowach wynajmu lokali. W 2020 roku Bank rozpoznał przychody z tytułu wynajmu lokali, terminali, sprzętu IT w wysokości 29 301 tys. złotych (w 2019 roku - 19 795 tys. złotych).

Poniższa tabela przedstawia analizę zapadalności opłat leasingowych, prezentując niezdyskontowane opłaty leasingowe, które zostaną otrzymane po dniu bilansowym.

	31.12.2020	31.12.2019
Do 1 roku	4 241	2 702
Od 1 roku do 2 lat	1 096	917
Od 2 lat do 3 lat	717	709
Od 3 lat do 4 lat	422	613
Od 4 lat do 5 lat	121	486
Powyżej 5 lat	85	4 515
Razem	6 682	9 942

Bank jako leasingobiorca

Bank jako leasingobiorca występuje w umowach najmu budynków oraz infrastruktury IT.

Informacje o umowach leasingu, w których Bank jest leasingobiorcą, zostały przedstawione poniżej.

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania ujęte w pozycji „Rzeczowe aktywa trwałe”

2020	Grunty i Budynki	Maszyny i urządzenia	środki transportu	RAZEM
Stan na początek okresu	410 348	-	26 100	436 448
Amortyzacja	-107 050	-	-11 485	-118 535
Zwiększenia aktywów z tytułu prawa do użytkowania	59 619	-	2 180	61 799
Zmiana leasingu	30 382	-	-	30 382
Zamknięcie leasingu	-4 802	-	-186	-4 988
Stan na koniec okresu	388 497	-	16 609	405 106

2019	Grunty i Budynki	Maszyny i urządzenia	środki transportu	RAZEM
Stan na początek okresu	496 852	75 415	33 584	605 851
Amortyzacja	-100 015	-18 854	-9 813	-128 682
Zwiększenia aktywów z tytułu prawa do użytkowania	30 755	-	2 329	33 084
Zmiana leasingu	2 385	-	-	2 385
Zamknięcie leasingu	-19 629	-56 561	-	-76 190
Stan na koniec okresu	410 348	-	26 100	436 448

Zobowiązania z tytułu leasingu

	31.12.2020	31.12.2019
Zobowiązania wobec innych banków	135	601
Zobowiązania wobec klientów	398 310	414 512
Razem	398 445	415 113

Wartości ujęte w rachunku zysków i strat

Leasing zgodnie z mssf 16	2020	2019
Koszty odsetek od zobowiązań z tytułu leasingu	-11 718	-16 568
Koszty związane z leasingami krótkoterminowymi, prezentowane w pozycji „Ogólne koszty administracyjne”	-1 801	-8 092
Koszty związane z leasingami aktywów o niskiej wartości, z wyłączeniem leasingu krótkoterminowego aktywów o niskiej wartości, prezentowane w pozycji „Ogólne koszty administracyjne”	-384	-91

Wartości ujęte w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

W 2020 roku całkowity wypływ środków pieniężnych z tytułu leasingów wyniósł -117 936 tys. złotych (w 2019 roku –207 315 tys. złotych).

45. Zobowiązania warunkowe

Sprawy sądowe

Na dzień 31 grudnia 2020 roku z udziałem Banku toczą się następujące istotne z uwagi na wartość przedmiotu sporu postępowania sądowe o zapłatę:

1) w grupie zobowiązań (przeciwko Bankowi):

 z powództwa osoby prawnej – powództwo o zapłatę tytułem nienależytego wykonania umowy, wartość przedmiotu sporu 17 521 646 EUR (co na dzień 31 grudnia 2020 roku według kursu średniego NBP stanowiło kwotę 80 858 891,96 złotych), data wszczęcia postępowania – 19 lipca 2018 roku, w dniu 27 maja 2019 roku Sąd Arbitrażowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej wydał wyrok oddalający powództwo w całości. Wyrok jest prawomocny, lecz powód złożył skargę o uchylenie wyroku do sądu powszechnego. Wyrokiem z dnia 19 listopada 2020 roku, Sąd Apelacyjny oddalił skargę o uchylenie wyroku Sądu Arbitrażowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej, wyrok Sądu Apelacyjnego jest prawomocny lecz od wyroku powodowi przysługuje skarga kasacyjna. W obecnym stanie faktycznym i prawnym Bank ocenia ryzyko wypływu środków jako możliwe,

 z powództwa syndyka spółki akcyjnej w upadłości likwidacyjnej – powództwo o zapłatę odszkodowania za szkodę poniesioną wskutek postawienia przez Bank w stan natychmiastowej wymagalności wierzytelności z tytułu zapłaty ceny z umowy przelewu wierzytelności kredytowej oraz przeprowadzenia egzekucji komorniczej pozostałej do zapłaty części tej ceny, wartość przedmiotu sporu 57 450 130 złotych, data wszczęcia postępowania – 30 kwietnia 2015 roku w obecnym stanie faktycznym i prawnym Bank ocenia ryzyko wypływu środków jako możliwe,

 z powództwa osoby fizycznej – powództwo o zapłatę przez Bank kwoty pobranej tytułem rozliczenia terminowych operacji finansowych, wartość przedmiotu sporu 38 916 555,18 złotych, data wszczęcia postępowania – 2 października 2016 roku, w dniu 6 maja 2019 roku Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wyrok zasądzający od Banku kwotę 3 392 349,18 złotych, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo, wyrok jest nieprawomocny. Powód i Bank złożyli apelacje od wyroku. Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 16 grudnia 2020 r. uchylił wyrok Sądu Okręgowego w całości i przekazał sprawę temu Sądowi do ponownego rozpoznania. Wobec braku doręczenia pisemnego uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego, Bank podtrzymuje dotychczasową ocenę ryzyka wypływu środków i w zakresie kwoty zasądzonej przez Sąd Okręgowy Bank ocenia ryzyko wypływu środków jako prawdopodobne, a w pozostałym zakresie jako możliwe,

 z powództwa beneficjenta gwarancji – powództwo o zapłatę roszczenia z gwarancji wystawionej przez Bank, wartość przedmiotu sporu 32 750 000 złotych, data wszczęcia postępowania – 14 stycznia 2014 roku, w obecnym stanie faktycznym i prawnym Bank ocenia ryzyko wypływu środków jako znikome,

 z powództwa osoby fizycznej – powództwo o zapłatę odszkodowania przez Bank w związku z nieprawidłowymi działaniami podmiotu z Grupy – byłego Centralnego Domu Maklerskiego Pekao S.A., wartość przedmiotu sporu 30 000 000 złotych - data wszczęcia postępowania 16 maja 2019 roku. W dniu 7 lutego 2020 roku Sąd Okręgowy w Warszawie wydał wyrok oddalający powództwo w całości, wyrok jest nieprawomocny. W obecnym stanie faktycznym i prawnym Bank ocenia ryzyko wypływu środków jako znikome.

2) w grupie wierzytelności (z powództwa Banku):

 interwencja główna Banku przeciwko stronom pozwu głównego – przedmiotem interwencji jest żądanie zapłaty z tytułu cesji wierzytelności stanowiącej zabezpieczenie należności Banku, wartość przedmiotu sporu 321 979 666,87 złotych, data wszczęcia postępowania 26 października 2018 roku,

 pozew Banku o zapłatę przeciwko dłużnikowi rzeczowemu z tytułu hipoteki zabezpieczającej spłatę udzielonego kredytu, wartość przedmiotu sporu 132 877 901 złotych, data wszczęcia postępowania – 21 stycznia 2016 roku,

 interwencja główna Banku przeciwko stronom pozwu głównego – przedmiotem interwencji jest żądanie zapłaty z tytułu cesji wierzytelności stanowiącej zabezpieczenie należności Banku, wartość przedmiotu sporu 119 020 334 złotych, data wszczęcia postępowania 26 października 2018 roku,

 pozew wzajemny Banku o zapłatę należności z tytułu przelewu wierzytelności, wartość przedmiotu sporu 89 977 886 złotych, data wszczęcia postępowania – 28 lutego 2013 roku,

 interwencja główna Banku przeciwko stronom pozwu głównego - przedmiotem interwencji jest żądanie realizacji (zapłaty) nabytej przez Bank od jednego z pozwanych wierzytelności, wobec drugiego z pozwanych, wartość przedmiotu sporu 67 432 617,21 złotych, data wszczęcia postępowania – 23 stycznia 2006 roku.

Żadne z postępowań toczących się w 2020 roku przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej nie stwarzało zagrożenia dla płynności finansowej Banku.

Bank utworzył rezerwy na sprawy sporne prowadzone przeciwko podmiotom Banku, które w opinii prawnej wiążą się z ryzykiem wypływu środków z tytułu wypełnienia obowiązku. Wartość rezerw na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 166 800 tys. złotych (na 31 grudnia 2019 roku 99 335 tys. złotych).

Ponadto, na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank dokonał oceny ryzyka prawnego dotyczącego walutowych kredytów hipotecznych w CHF i utworzył rezerwę związaną z tym ryzykiem. Szczegóły zostały zaprezentowane w Nocie 5.2.

Udzielone zobowiązania finansowe

Udzielone zobowiązania finansowe według podmiotów

	31.12.2020	31.12.2019
Udzielone zobowiązania finansowe, w tym:
na rzecz banków	966 326	669 821
na rzecz klientów	43 406 882	35 908 132
na rzecz podmiotów budżetowych	721 915	657 679
Razem	45 095 123	37 235 632

Udzielone zobowiązania gwarancyjne

Udzielone zobowiązania gwarancyjne według podmiotów

	31.12.2020	31.12.2019
Zobowiązania udzielone na rzecz banków, w tym:	2 147 420	2 368 639
gwarancje	1 609 041	2 168 540
poręczenia	494 500	153 750
potwierdzone akredytywy eksportowe	43 879	46 349
Zobowiązania udzielone na rzecz klientów, w tym:	23 455 223	18 741 322
gwarancje	13 590 925	12 108 330
gwarancje subemisji papierów wartościowych	3 013 647	2 982 379
poręczenia	6 850 651	3 650 613
Zobowiązania udzielone na rzecz podmiotów budżetowych, w tym:	1 360 653	682 865
gwarancje	35 551	29 070
gwarancje subemisji papierów wartościowych	1 325 102	653 795
Razem	26 963 296	21 792 826

Otrzymane zobowiązania pozabilansowe

Otrzymane zobowiązania pozabilansowe według podmiotów

	31.12.2020	31.12.2019
Finansowe, w tym:	563 455	233 370
od banków	563 455	233 370
od klientów	-	-
od podmiotów budżetowych	-	-
Gwarancyjne, w tym:	19 815 138	17 581 742
od banków	8 596 465	4 820 053
od klientów	10 112 082	11 746 732
od podmiotów budżetowych	1 106 591	1 014 957
Razem	20 378 593	17 815 112

Ponadto Bank ma możliwość uzyskania finansowania w Narodowym Banku Polskim pod zastaw posiadanych dłużnych papierów wartościowych.

46. Kapitał zakładowy

Struktura kapitału zakładowego

Seria / emisja	Rodzaj akcji	Liczba akcji	Wartość serii / emisji według wartości nominalnej	Sposób pokrycia kapitału	Data rejestracji	Prawo do dywidendy (od daty)
A	zwykłe na okaziciela	137 650 000	137 650	w całości opłacony	21.12.1997	01.01.1998
B	zwykłe na okaziciela	7 690 000	7 690	w całości opłacony	06.10.1998	01.01.1998
C	zwykłe na okaziciela	10 630 632	10 631	w całości opłacony	12.12.2000	01.01.2000
D	zwykłe na okaziciela	9 777 571	9 777	w całości opłacony	12.12.2000	01.01.2000
E	zwykłe na okaziciela	373 644	374	w całości opłacony	29.08.2003	01.01.2003
F	zwykłe na okaziciela	621 411	621	w całości opłacony	29.08.2003	19.05.2006 16.05.2007
G	zwykłe na okaziciela	603 377	603	w całości opłacony	29.08.2003	15.05.2008
H	zwykłe na okaziciela	359 840	360	w całości opłacony	12.08.2004	01.01.2004
I	zwykłe na okaziciela	94 763 559	94 764	w całości opłacony	29.11.2007	01.01.2008
Liczba akcji razem w szt.		262 470 034
Kapitał zakładowy razem w tys. zł			262 470
Wartość nominalna jednej akcji = 1,00 zł

Zmiana liczby akcji (w sztukach)

2020	Akcje wyemitowane i w pełni opłacone	Razem
Stan na początek okresu	262 470 034	262 470 034
Stan na koniec okresu	262 470 034	262 470 034

2019	Akcje wyemitowane i w pełni opłacone	Razem
Stan na początek okresu	262 470 034	262 470 034
Stan na koniec okresu	262 470 034	262 470 034

47. Pozostałe kapitały, wynik z lat ubiegłych i roku bieżącego

Struktura kapitału własnego Banku przypadająca na akcjonariuszy Banku Pekao S.A.

	31.12.2020	31.12.2019
Premia emisyjna	9 137 221	9 137 221
Fundusz ogólnego ryzyka bankowego	1 982 459	1 982 459
Pozostałe kapitały rezerwowe	8 852 566	8 300 933
Kapitał z aktualizacji wyceny, w tym:	1 368 046	363 111
przeszacowanie zobowiązań z tytułu określonych świadczeń pracowniczych (netto)	-82 841	-74 441
wycena dłużnych instrumentów finansowych oraz kredytów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (netto)	766 212	202 262
wycena lub sprzedaż instrumentów kapitałowych wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (netto)	203 957	132 612
wycena instrumentów finansowych zabezpieczających (netto)	480 718	102 678
Pozostałe kapitały zapasowe, w tym:	233 127	233 127
kapitał zapasowy	189 308	189 308
obligacje zamienne na akcje – składnik kapitałowy	28 819	28 819
fundusz na prowadzenie działalności maklerskiej	15 000	15 000
Pozostałe kapitały razem	21 573 419	20 016 851
Wynik z lat ubiegłych	1 685 058	-
Wynik roku bieżącego	1 126 424	2 247 467
Wynik z lat ubiegłych i roku bieżącego razem	2 811 482	2 247 467
Razem	24 384 901	22 264 318

Zysk netto Banku za rok 2019 w kwocie 2 247 467 tys. złotych został podzielony w następujący sposób: kwota 562 409 tys. złotych została przeznaczona na kapitał rezerwowy, a pozostała część zysku netto w kwocie 1 685 058 tysięcy złotych została pozostawiona niepodzielona.

48. Informacje dodatkowe do sprawozdania z przepływów pieniężnych

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

	31.12.2020	31.12.2019
Kasa, należności od Banku Centralnego	4 456 272	5 138 758
Należności od banków z terminem wymagalności do 3 miesięcy	2 840 077	2 081 424
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych prezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych	7 296 349	7 220 182

Wartość środków pieniężnych i ich ekwiwalentów o ograniczonej możliwości dysponowania wyniosła na dzień 31 grudnia 2020 roku 150 185 tys. złotych (na dzień 31 grudnia 2019 roku 2 101 956 tys. złotych).

Zmiany zobowiązań wynikające z działalności finansowej

	Stan nA 1 stycznia 2020 roku	zmiany wynikające z przepływów pieniężnych z działalności finansowej	Zmiany wynikające z operacji o charakterze bezgotówkowym		Stan na 31 GRUDNIA 2020 roku
	Stan nA 1 stycznia 2020 roku		Skutki zmian kursów walutowych	Inne zmiany	Stan na 31 GRUDNIA 2020 roku
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	1 604 344	-1 080 556	436	-919	523 305
Zobowiązania podporządkowane	2 764 493	-	-	-6 617	2 757 876
Kredyty otrzymane	1 381 474	-183 301	94 914	-295	1 292 792
Zobowiązania z tytułu leasingu	415 113	-113 566	-	96 898	398 445
Razem	6 165 424	-1 377 423	95 350	89 067	4 972 418

	Stan na 1 stycznia 2019 roku	Wpływ wdrożenia MSSF 16	Stan na 1 stycznia 2019 roku z wpływem MSSF 16	zmiany wynikające z przepływów pieniężnych z działalności finansowej	Zmiany wynikające z operacji o charakterze bezgotówkowym		Stan na 31 GRUDNIA 2019 roku
	Stan na 1 stycznia 2019 roku	Wpływ wdrożenia MSSF 16	Stan na 1 stycznia 2019 roku z wpływem MSSF 16		Skutki zmian kursów walutowych	Inne zmiany	Stan na 31 GRUDNIA 2019 roku
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych	1 732 596	-	1 732 596	-126 635	-	-1 617	1 604 344
Zobowiązania podporządkowane	2 012 485	-	2 012 485	750 000	-	2 008	2 764 493
Kredyty otrzymane	1 354 225	-	1 354 225	30 452	305	-3 508	1 381 474
Zobowiązania z tytułu leasingu	38 014	536 460	574 474	-191 131	-	31 770	415 113
Razem	5 137 320	536 460	5 673 780	462 686	305	28 653	6 165 424

49. Transakcje z jednostkami powiązanymi

Transakcje pomiędzy Bankiem a podmiotami powiązanymi są transakcjami typowymi dla bieżącej działalności operacyjnej prowadzonej przez Bank. Obejmują one głównie kredyty, depozyty, transakcje w walutach obcych oraz gwarancje.

Proces kredytowy w odniesieniu do Kierownictwa Banku oraz podmiotów powiązanych z Bankiem

Zgodnie z ustawą Prawo Bankowe, zawieranie transakcji o charakterze kredytowym z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Banku, osobami zajmującymi stanowiska kierownicze w Banku oraz podmiotami z nimi powiązanymi kapitałowo lub organizacyjnie, następuje na podstawie Regulaminu uchwalonego przez Radę Nadzorczą Banku.

Regulamin określa szczególne zasady podejmowania decyzji o zawarciu transakcji z wyżej wymienionymi osobami i podmiotami, w tym szczeble decyzyjne uprawnione do podejmowania decyzji. W szczególności zawarcie transakcji z członkiem Zarządu lub Rady Nadzorczej Banku lub podmiotem z nimi powiązanym kapitałowo lub organizacyjnie wymaga podjęcia decyzji przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku.

Członkowie Kierownictwa Banku i podmioty z nimi powiązane kapitałowo lub organizacyjnie mogą korzystać z oferowanych przez Bank produktów kredytowych według zasad i na warunkach standardowo oferowanych przez Bank. W szczególności w odniesieniu do tych osób i podmiotów Bank nie stosuje korzystniejszych stóp oprocentowania kredytów.

Ocena ryzyka kredytowego dokonywana jest zgodnie z metodologią stosowaną przez Bank, adekwatnie do segmentu klienta i rodzaju transakcji.

W odniesieniu do podmiotów powiązanych z Bankiem stosowany jest standardowy proces kredytowy, przy czym decyzje o zawarciu transakcji podejmowane są wyłącznie przez szczeble decyzyjne na poziomie Centrali Banku.

Transakcje z podmiotami powiązanymi

Transakcje z jednostkami powiązanymi na 31 grudnia 2020 roku

Nazwa jednostki	Należności z tytułu kredytów i lokat	Papiery wartościowe	Należności z wyceny instrumentów pochodnych	Pozostałe należności	Zobowiązania z tytułu kredytów i Depozytów	Zobowiązania z wyceny instrumentów pochodnych	Pozostałe zobowiązania
PZU S.A.- jednostka dominująca wobec Banku Pekao S.A.	1	-	911	1 414	87 519	-	2 044
Jednostki Grupy PZU z wyłączeniem jednostek Grupy Banku Pekao S.A.	1	-	9 517	9 544	308 929	322	2
Jednostki Grupy Pekao S.A
Jednostki zależne
Pekao Investment Banking S.A.	-	-	-	-	236 093	-	-
Pekao Leasing Sp. z o.o.	257 457	1 487 996	1 711	121	24 020	8 399	-
Pekao Faktoring Sp. z o.o.	1 389 285	771 459	-	181	1 470	-	1 049
Pekao Fundusz Kapitałowy Sp. z o.o. (w likwidacji)	14	-	-	-	52 947	-	-
Centrum Kart S.A.	-	-	-	10	29 288	-	7 892
Pekao Financial Services Sp. z o.o.	-	-	-	7	11 708	-	-
Pekao Bank Hipoteczny S.A.	342 300	332 985	28 403	-	180	10 527	27
Pekao Property S.A. (w likwidacji)	55	-	-	6 231	25 819	-	-
Pekao Direct Sp. z o.o.	-	-	-	46	15 304	-	7 187
FPB – Media Sp. z o.o.(w upadłości)	8 971	-	-	-	-	-	-
Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	-	-	-	5	80 422	-	-
Pekao Investment Management S.A.	-	-	-	-	956	-	-
Pekao TFI S.A. (jednostka zależna PIM S.A.)	-	-	-	15 731	160 612	-	-
Razem jednostki Grupy Banku Pekao S.A.	1 998 082	2 592 440	30 114	22 332	638 819	18 926	16 155
Kluczowy personel kierowniczy Banku Pekao S.A.	1 640	-	-	-	2 943	-	-
Razem	1 999 724	2 592 440	40 542	33 290	1 038 210	19 248	18 201

Transakcje z jednostkami powiązanymi na 31 grudnia 2019 roku

Nazwa jednostki	Należności z tytułu kredytów i lokat	Papiery wartościowe	Należności z wyceny instrumentów pochodnych	Pozostałe należności	Zobowiązania z tytułu kredytów i Depozytów	Zobowiązania z wyceny instrumentów pochodnych	Pozostałe zobowiązania
PZU S.A.- jednostka dominująca wobec Banku Pekao S.A.	255	-	-	3 948	53 255	637	-
Jednostki Grupy PZU z wyłączeniem jednostek Grupy Banku Pekao S.A.	10 113	-	763	5 247	120 539	10 647	5
Jednostki Grupy Pekao S.A
Jednostki zależne
Pekao Investment Banking S.A.	-	-	-	-	201 551	-	-
Pekao Leasing Sp. z o.o.	1 299 459	2 016	135	58	24 453	-	-
Pekao Faktoring Sp. z o.o.	2 552 647	632	-	31	8 770	-	-
Pekao Fundusz Kapitałowy Sp. z o.o. (w likwidacji)	-	-	-	-	52 910	-	-
Pekao Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. (w likwidacji)	-	-	-	-	63 486	-	-
Centrum Kart S.A.	57	-	-	197	20 422	-	10 700
Pekao Financial Services Sp. z o.o.	9	-	-	5	7 831	-	-
Pekao Bank Hipoteczny S.A.	458 122	136 113	6 389	-	20 148	7 096	-
Pekao Property S.A. (w likwidacji)	-	-	-	6 231	26 091	-	-
Pekao Direct Sp. z o.o.	-	-	-	42	12 096	-	4 477
FPB – Media Sp. z o.o.(w upadłości)	8 971	-	-	-	-	-	-
Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	-	-	-	-	38 859	-	-
Pekao Investment Management S.A.	-	-	-	-	100 263	-	-
Pekao TFI S.A. (jednostka zależna PIM S.A.)	-	-	-	9 893	170 442	-	-
Razem jednostki Grupy Banku Pekao S.A.	4 319 265	138 761	6 524	16 457	747 322	7 096	15 177
Kluczowy personel kierowniczy Banku Pekao S.A.	38	-	-	-	9 538	-	-
Razem	4 329 671	138 761	7 287	25 652	930 654	18 380	15 182

Przychody i koszty dotyczące transakcji z jednostkami powiązanymi za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku

Nazwa jednostki	Przychody z tytułu odsetek	Koszty z tytułu odsetek	Przychody z tytułu prowizji	Koszty z tytułu prowizji	przychody Z INSTRUMENTÓW POCHODNYCH I pozostałe	KOSZTY Z INSTRUMENTÓW POCHODNYCH I pozostałe
PZU S.A. - jednostka dominująca wobec Banku Pekao S.A.	-1 644	-279	21 690	-231	321	-2 596
Jednostki Grupy PZU S.A. z wyłączeniem jednostek Grupy Banku Pekao S.A.	184	-445	14 055	-208	2 611	-6 692
Jednostki Grupy Banku Pekao S.A.
Jednostki zależne
Pekao Investment Banking S.A.	-	-471	163	-59	80	-191
Pekao Leasing Sp. z o.o.	22 066	-1 875	16 102	-22	3 644	-6 336
Pekao Faktoring Sp. z o.o.	31 797	-29	5 058	-	432	-
Pekao Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. (w likwidacji)(*)	-	-153	6	-	21	-
Pekao Fundusz Kapitałowy Sp. z o.o. (w likwidacji)	-	-210	6	-	9	-
Centrum Kart S.A.	-	-41	1 245	-	10 714	-60 122
Pekao Financial Services Sp. z o.o.	-	-15	91	-	75	-
Pekao Bank Hipoteczny S.A.	5 132	-81	1 297	-	118	-7 869
Pekao Direct Sp. z o.o.	-184	-	26	-24 947	1 908	-47 046
Pekao Property S.A. (w likwidacji)	-	-78	6	-	43	-
Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	-	-193	133	-	84	-
Pekao Investment Management S.A.	-	-345	18	-	-	-
Pekao TFI S.A. (jednostka zależna PIM S.A.)	-	-739	86 671	-	-	-
Razem jednostki Grupy Banku Pekao S.A.	58 811	-4 230	110 822	-25 028	17 128	-121 564
Kluczowy personel kierowniczy Banku Pekao S.A.	4	-16	1	-	-	-
Razem	57 355	-4 970	146 568	-25 467	20 060	-130 852

(*) do dnia likwidacji spółki

Przychody i koszty dotyczące transakcji z jednostkami powiązanymi za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku

Nazwa jednostki	Przychody z tytułu odsetek	Koszty z tytułu odsetek	Przychody z tytułu prowizji	Koszty z tytułu prowizji	przychody Z INSTRUMENTÓW POCHODNYCH I pozostałe	KOSZTY Z INSTRUMENTÓW POCHODNYCH I pozostałe
PZU S.A. - jednostka dominująca wobec Banku Pekao S.A.	654	-621	7 255	-518	153	-1 605
Jednostki Grupy PZU S.A. z wyłączeniem jednostek Grupy Banku Pekao S.A.	602	-1 579	18 419	-143	1 937	-14 983
Jednostki Grupy Banku Pekao S.A.
Jednostki zależne
Pekao Investment Banking S.A.	3	-1 930	159	-112	75	-60
Centralny Dom Maklerski Pekao S.A. (*)	-	-652	828	-16	2 385	-1 962
Pekao Leasing Sp. z o.o.	24 476	-4 102	14 021	-2	8 302	-492
Pekao Faktoring Sp. z o.o.	35 303	-72	2 234	-	361	-
Pekao Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A. (w likwidacji)	-	-637	9	-	13	-
Pekao Fundusz Kapitałowy Sp. z o.o. (w likwidacji)	-	-549	4	-	7	-
Centrum Kart S.A.	-	-165	1 032	-	993	-51 405
Pekao Financial Services Sp. z o.o.	-	-65	70	-	66	-12
Pekao Bank Hipoteczny S.A.	7 194	-285	1 840	-	267	-16 036
Pekao Direct Sp. z o.o.	-	-1	2	-26 035	1 732	-42 314
Pekao Property S.A. (w likwidacji)	-	-220	3	-	37	-
FPB - Media Sp .z o.o. (w upadłości)	69	-	1	-	-	-
Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	-	-645	66	-	64	-21
Pekao Investment Management S.A.	-	-1 496	10	-	-	-
Pekao TFI S.A. (jednostka zależna PIM S.A.)	-	-1 619	96 388	-	3	-
Razem jednostki Grupy Banku Pekao S.A.	67 045	-12 438	116 667	-26 165	14 305	-112 302
Kluczowy personel kierowniczy Banku Pekao S.A.	9	-41	1	-	-	-
Razem	68 310	-14 679	142 342	-26 826	16 395	-128 890

(*) dane do dnia 30.08.2019r. tj. do dnia podziału spółki

Zobowiązania pozabilansowe finansowe i gwarancyjne na dzień 31 grudnia 2020 roku

Nazwa jednostki	Udzielone		OTRZYMANE
Nazwa jednostki	FINANSOWE	GWARANCYJNE	FINANSOWE	GWARANCYJNE
PZU S.A. – jednostka dominująca wobec Banku Pekao S.A.	2 710	108 637	-	-
Jednostki Grupy PZU S.A. z wyłączeniem jednostek Grupy Banku Pekao S.A.	1 085	103 730	-	-
Jednostki Grupy Banku Pekao S.A.
Jednostki zależne
Pekao Investment Banking S.A.	104	-
Pekao Leasing Sp. z o.o.	4 391 287	9 432 068	-	-
Pekao Faktoring Sp. z o.o.	2 626 646	3 408 376	-	-
Centrum Kart S.A.	39	3 000	-	-
Pekao Financial Services Sp. z o.o.	65	1 295	-	-
Pekao Bank Hipoteczny S.A.	414 823	500 272	-	-
Pekao Direct Sp. z o.o.	60	-	-	-
Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	4	-	-	-
Pekao TFI S.A. (jednostka zależna PIM S.A.)	107	-	-	-
Razem jednostki Grupy Banku Pekao S.A.	7 433 135	13 345 011	-	-
Kluczowy personel kierowniczy Banku Pekao S.A.	255	-	-	-
Razem	7 437 185	13 557 378	-	-

Zobowiązania pozabilansowe finansowe i gwarancyjne na dzień 31 grudnia 2019 roku

Nazwa jednostki	Udzielone		OTRZYMANE
Nazwa jednostki	FINANSOWE	GWARANCYJNE	FINANSOWE	GWARANCYJNE
PZU S.A. – jednostka dominująca wobec Banku Pekao S.A.	2 801	15 000	-	-
Jednostki Grupy PZU S.A. z wyłączeniem jednostek Grupy Banku Pekao S.A.	665	10 000	-	-
Jednostki Grupy Banku Pekao S.A.
Jednostki zależne
Pekao Investment Banking S.A.	139	-	-	-
Pekao Leasing Sp. z o.o.	2 137 998	7 603 412	-	-
Pekao Faktoring Sp. z o.o.	936 069	1 046 100	-	-
Centrum Kart S.A.	43	3 000	-	-
Pekao Financial Services Sp. z o.o.	65	1 103	-	-
Pekao Bank Hipoteczny S.A.	292 079	500 251	-	-
Pekao Direct Sp. z o.o.	66	-	-	-
Dom Inwestycyjny Xelion Sp. z o.o.	5	-	-	-
Pekao TFI S.A. (jednostka zależna PIM S.A.)	101	-	-	-
Razem jednostki Grupy Banku Pekao S.A.	3 366 565	9 153 866	-	-
Kluczowy personel kierowniczy Banku Pekao S.A.	172	-	-	-
Razem	3 370 203	9 178 866	-	-

Transakcje ze Skarbem Państwa

Transakcje Grupy ze Skarbem Państwa dotyczyły w większości operacji na skarbowych papierach wartościowych oraz usług bankowych. Transakcje te są zawierane i rozliczane na warunkach możliwych do uzyskania przez klientów niebędących stronami powiązanymi.

Koszty wynagrodzeń Zarządu i Rady Nadzorczej Banku

	Wartość ŚwiadczeŃ
	2020	2019
Zarząd Banku
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (*)	11 285	12 223
Świadczenia po okresie zatrudnienia	242	139
Świadczenia długoterminowe (**)	897	1 370
Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy	-	3 845
Płatności na bazie akcji (***)	2 808	5 418
Razem	15 232	22 995
Rada Nadzorcza Banku
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (*)	1 131	1 049
Razem	1 131	1 049

(*) Na krótkoterminowe świadczenia pracownicze składają się: wynagrodzenie zasadnicze, premie oraz inne świadczenia, rozliczenie których nastąpi w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego.

(**) W pozycji "Świadczenia długoterminowe" ujęto rezerwy na odroczone wypłaty premii.

(***) Wartość płatności na bazie akcji stanowi część kosztów wynagrodzeń, ujętych zgodnie z MSSF 2 w okresie sprawozdawczym w rachunku zysków i strat Banku, stanowiących rozliczenie w czasie wartości godziwej instrumentów przypadające na opcje na akcje oraz akcje, w tym akcje, fantomowe, przyznane członkom Zarządu Banku.

Członkowie Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku w 2020 oraz w 2019 roku nie otrzymywali wynagrodzeń – w jakiejkolwiek formie, ani nie mieli żadnych należności z tego tytułu od spółek zależnych oraz stowarzyszonych.

50. Transakcje repo oraz reverse repo

Bank pozyskuje fundusze poprzez sprzedaż instrumentów finansowych z przyrzeczeniem ich odkupu w przyszłości (transakcje repo oraz sell-buy back) po tej samej cenie powiększonej o z góry ustaloną kwotę odsetek.

Przedmiotem transakcji repo i sell-buy back mogą być papiery wartościowe stanowiące portfel bilansowy Banku lub papiery wartościowe zakupione w ramach transakcji z przyrzeczeniem odsprzedaży (transakcje reverse repo, buy-sell back).

Papiery wartościowe będące przedmiotem transakcji repo oraz sell-buy back stanowiące portfel bilansowy Banku, nie są usuwane z bilansu, gdyż Bank zachowuje znacząco wszystkie korzyści i ryzyka wynikające z tych aktywów.

	31.12.2020		31.12.2019
	Wartość godziwa aktywów	WartośĆ Bilansowa ODPOWIADAJĄCYCH ZOBOWIĄZAŃ	Wartość godziwa aktywów	Wartość bilansowa odpowiadających zobowiązań
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
do 1 miesiąca	455 011	454 765	218 252	218 449
Razem aktywa finansowe przeznaczone do obrotu	455 011	454 765	218 252	218 449
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
do 1 miesiąca	287 917	287 726	379 287	379 792
Razem aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody	287 917	287 726	379 287	379 792
Razem	742 928	742 491	597 539	598 241

Bank nabywa także instrumenty finansowe z przyrzeczeniem ich odsprzedaży w przyszłości (transakcje reverse-repo oraz buy-sell back) po tej samej cenie powiększonej o z góry ustaloną kwotę odsetek.

Papiery wartościowe będące przedmiotem transakcji reverse-repo oraz buy-sell back nie są ujmowane w bilansie, gdyż Bank nie przyjmuje znacząco wszystkich korzyści i ryzyk wynikających z tych aktywów.

	31.12.2020		31.12.2019
	Wartość bilansowa aktywów	Wartość GODZIWA aktywów Będących zabezpieczeniem	Wartość bilansowa aktywów	Wartość GODZIWA aktywów Będących zabezpieczeniem
Należności od banków
do 1 miesiąca	718 957	715 774	219 146	217 141
Razem należności od banków	718 957	715 774	219 146	217 141
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
do 1 miesiąca	280 537	281 930	502 262	495 610
Razem kredyty i pożyczki udzielone klientom	280 537	281 930	502 262	495 610
Razem	999 494	997 704	721 408	712 751

Aktywa finansowe będące przedmiotem transakcji reverse repo oraz buy-sell back stanowią zabezpieczenie przyjęte przez Bank, które Bank ma prawo sprzedać lub zastawić.

	31.12.2020	31.12.2019
Wartość godziwa aktywów będących zabezpieczeniem, w tym:	997 704	712 751
sprzedanych (tzw. „krótka sprzedaż”)	742 804	184 799

51. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych („ZFŚS”)

Ustawa o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych z dnia 4 marca 1994 roku, z późniejszymi zmianami, wprowadziła wymóg tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przez pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Bank Pekao S.A. oraz wszystkie spółki z Banku zatrudniające co najmniej 20 pracowników utworzyły ZFŚS oraz dokonują corocznych odpisów na rzecz ZFŚS zgodnie z przepisami określonymi w Ustawie i Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy. Podstawowym celem Funduszu jest finansowanie przez pracodawcę pomocy socjalnej na rzecz pracowników, byłych pracowników (rencistów / emerytów) oraz uprawnionych członków ich rodzin.

Stan Funduszu stanowią zakumulowane odpisy dokonane przez spółkę na rzecz ZFŚS, zwiększone o odsetki od środków funduszu i wpływy z oprocentowanych pożyczek oraz pomniejszone o bezzwrotne wydatki z ZFŚS.

W jednostkowym bilansie Bank dokonał kompensaty aktywów i zobowiązań Funduszu, ze względu na fakt, że aktywa ZFŚS nie stanowią aktywów Banku. W związku z tym saldo z tytułu ZFŚS w jednostkowym bilansie Banku na dzień31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosło zero.

W poniższym zestawieniu przedstawiono rodzaje oraz wartość księgową aktywów, stanu Funduszu i kosztów związanych z ZFŚS:

	31.12.2020	31.12.2019
Zadłużenie z tytułu udzielonych pożyczek	25 735	26 159
Środki pieniężne na rachunku ZFŚS	546	779
Aktywa ZFŚS	26 281	26 938
Stan ZFŚS	26 281	26 938
	2020	2019
Odpisy dokonane na rzecz ZFŚS	27 886	23 842

52. Zdarzenia po dacie bilansu

Przejęcie Idea Banku S.A.

Opis Transakcji

W dniu 30 grudnia 2020 roku Bankowy Fundusz Gwarancyjny (dalej „BFG”) podjął decyzję o zastosowaniu wobec Idea Banku S.A. instrumentu przymusowej restrukturyzacji ze względu na spełnienie następujących przesłanek:

1) zagrożenia upadłością Idea Bank S.A.,

2) brak przesłanek wskazujących, że możliwe działania nadzorcze lub działania Idea Bank S.A. pozwolą we właściwym czasie usunąć zagrożenie upadłością,

3) wszczęcie przymusowej restrukturyzacji wobec Idea Bank S.A. było konieczne w interesie publicznym, rozumianym jako stabilność sektora finansowego.

Instrument przymusowej restrukturyzacji zastosowany przez BFG względem Idea Bank S.A. polegał na przejęciu z dniem 3 stycznia 2021 roku przez Bank ze skutkiem określonym w art. 176 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (dalej „ustawa o BFG”) przedsiębiorstwa Idea Bank S.A., obejmującego ogół jego praw majątkowych oraz zobowiązań według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku (dalej jako „Transakcja”), z wyłączeniem określonych praw majątkowych i zobowiązań wskazanych w przedmiotowej decyzji BFG, obejmujących między innymi:

1) prawa majątkowe i zobowiązania związane z czynnościami faktycznymi, prawnymi lub czynami niedozwolonymi pozostającymi w związku z:

a) obrotem instrumentami finansowymi oraz pozostałymi czynnościami odnoszącymi się do:

 instrumentów finansowych emitowanych przez GetBack S.A. oraz podmioty powiązane GetBack S.A.,

 certyfikatów inwestycyjnych, w szczególności certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez Lartiq (dawniej Trigon) [Profit XXII NS FIZ, Profit XXIII, NS FIZ, Profit XXIV NS FIZ] reprezentowane przez Lartiq TFI S.A.

(dawniej Trigon TFI S.A.), Universe NS FIZ, Universe 2 NS FIZ oraz pozostałe fundusze inwestycyjne reprezentowane przez Altus TFI S.A.,

b) obejmowaniem ochroną ubezpieczeniową, wykonywaniem czynności pośrednictwa ubezpieczeniowego lub dystrybuowaniem ubezpieczeń w zakresie ubezpieczeń na życie, jeżeli związane są z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (także ubezpieczenia na życie, w których świadczenie zakładu ubezpieczeń jest ustalane w oparciu o określone indeksy lub inne wartości bazowe),

c) świadczeniem usług jako agent firmy inwestycyjnej,

d) działalnością Idea Bank S.A., która nie jest objęta statutem Banku,

oraz roszczeń wynikających z tych praw i zobowiązań, w tym objętych postępowaniami cywilnymi i administracyjnymi, niezależnie od daty ich podniesienia.

2) akcji oraz udziałów w spółkach zależnych i stowarzyszonych z Idea Bank S.A.,

3) obligacji korporacyjnych wyemitowanych przez GetBack S.A.,

dalej jako „Przejmowana Działalność”.

Realizacja przejęcia Przejmowanej Działalności nie ma istotnego wpływu na profil finansowy Banku, w tym w szczególności na parametry kapitałowe i płynnościowe Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku.

Uzasadnienie Transakcji

Idea Bank S.A. był bankiem komercyjnym oferującym usługi bankowe świadczone na rzecz klientów indywidualnych oraz instytucjonalnych, takie jak m. in. przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunków tych wkładów, udzielanie kredytów, udzielanie gwarancji bankowych, emitowanie papierów wartościowych. Współczynnik adekwatności kapitałowej Idea Banku S.A. według ostatniego dostępnego sprawozdania finansowego sporządzonego na dzień 30 września 2020 roku kształtował się na poziomie 2,51% (względem 10,5% wymaganego przepisami prawa) i był istotnie poniżej wymogów regulacyjnych.

Wszczęcie procesu przymusowej restrukturyzacji pozwoliło na ograniczenie skutków ryzyka upadłości Idea Bank S.A., a w konsekwencji negatywnych skutków dla sektora bankowego związanych z taką ewentualnością.

Uwarunkowania cenowe

Przejęcie Idea Bank S.A. nie wiązało się z przekazaniem zapłaty przez Bank. W wyniku transakcji Bank przejął aktywa i zobowiązania Idea Banku S.A., których łączna szacunkowa wartość godziwa była ujemna.

Jak wskazano w „Opisie Transakcji” Bank nie nabył wszystkich aktywów Idea Bank S.A, w szczególności Bank nie przejął akcji oraz udziałów w spółkach zależnych i stowarzyszonych.

Biorąc pod uwagę powyższe Bank otrzymał od BFG wsparcie w postaci przyznanej dotacji w kwocie 193 milionów złotych w celu pokrycia różnicy pomiędzy wartością przejmowanych zobowiązań i wartością przejmowanych praw majątkowych Idea Bank S.A. Powyższe środki Bank otrzymał w dniu 8 stycznia 2021 roku.

Jako nieodłączny element całości Transakcji Bank otrzymał również od BFG gwarancję pokrycia strat wynikających z ryzyka związanego z prawami majątkowymi lub zobowiązaniami podmiotu w restrukturyzacji, o której mowa w art. 112 ust. 3 pkt 1 Ustawy o BFG („Gwarancja Pokrycia Strat”), która obejmuje gwarancję pokrycia strat wynikających z ryzyka kredytowego związanego z aktywami kredytowymi („Gwarancja CRM”) oraz gwarancję pokrycia strat (innych niż straty wynikające z ryzyka kredytowego) związanych z Przejmowaną Działalnością („Gwarancja na pozostałe ryzyka”).

Przejęcie wiąże się z przejęciem aktywów kredytowych wchodzących w skład Przejmowanej Działalności i mogłoby skutkować wzrostem kwoty ekspozycji ważonych ryzykiem (jest ona obliczana przez pomnożenie kwot ekspozycji i wagi ryzyka wynikającej z przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 („CRR”)). Wzrost takich kwot ekspozycji ważonych ryzykiem mógłby wpłynąć na wymogi kapitałowe Banku.

W związku z powyższym Gwarancja CRM będzie wykorzystywana przez Bank jako „uznana ochrona kredytowa nierzeczywista” w rozumieniu CRR. Pozwoli to, w zakresie ryzyka kredytowego, na przypisanie przejętym ekspozycjom wagi ryzyka właściwej dla podmiotu udzielającego ochrony – BFG, kwalifikowanego jako podmiot sektora publicznego, zgodnie z opinią Komisji Nadzoru Finansowego, o której mowa w art. 116 ust. 4 CRR. W konsekwencji uzyskania opinii, o której mowa w art. 116 ust. 4 CRR oraz po spełnieniu przez Gwarancję CRM pozostałych przesłanek dla „uznanej ochrony kredytowej nierzeczywistej”, ekspozycje objęte umową Gwarancji Pokrycia Strat będą mogły być traktowane jako ekspozycje wobec rządu centralnego, skutkując znaczącym obniżeniem wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego po stronie Banku.

Podsumowanie dotyczące przejętych aktywów i zobowiązań

Zestawienie aktywów i zobowiązań Idea Banku S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku, według wartości księgowych, tj. nie uwzględniających korekt zastosowanych na potrzeby rozliczenia Transakcji przedstawia się następująco:

nazwa pozycji (*)	(DANE NIEAUDYTOWANE)
Kasa, należności od Banku Centralnego	1 099 662
Należności od banków	200 339
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)	9 044
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (w tym należności z tytułu leasingu finansowego)	12 048 461
Inwestycyjne (lokacyjne) papiery wartościowe	717 929
Aktywa przeznaczone do sprzedaży	565
Wartości niematerialne	143 825
Rzeczowe aktywa trwałe	36 496
Inne aktywa	139 221
AKTYWA RAZEM	14 395 542
Zobowiązania wobec innych banków	125 484
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)	155 203
Zobowiązania wobec klientów	13 513 680
Rezerwy	8 389
Pozostałe zobowiązania	342 485
ZOBOWIĄZANIA RAZEM	14 145 241

(*) Dane zgodnie z zestawieniem obrotów i sald, które Bank otrzymał od BFG w dniu 3 stycznia 2021 roku

Łączna szacunkowa wartość godziwa powyższych aktywów i zobowiązań ustalona przez Bank na potrzeby złożenia wiążącej oferty nabycia Przejętej Działalności była ujemna i kształtowała się na poziomie od -110 milionów złotych do -276 milionów złotych.

Bank dokona rozliczenia Transakcji stosując zasady wynikające z Międzynarodowego Standardu Sprawozdawczości Finansowej 3 „Połączenia jednostek” (dalej „MSSF 3”) w oparciu o dane finansowe dotyczącej Przejętej Działalności na dzień 31 grudnia 2020 roku.

Zastosowanie MSSF 3 wymaga m. in. przeprowadzenia procesu identyfikacji oraz wyceny nabytych aktywów i przejętych zobowiązań do wartości godziwej na dzień przejęcia oraz ujęcia i wyceny wartości firmy lub zysku z okazyjnego nabycia.

Powyższy proces wymaga zebrania i przeanalizowania bardzo dużej ilości danych oraz wykonania w oparciu o te dane szeregu kalkulacji, celem ustalenia wartości godziwej poszczególnych przejętych aktywów i zobowiązań w sposób rzetelny i wiarygodny.

Biorąc pod uwagę fakt, iż Transakcja miała miejsce 3 stycznia 2021 roku, Bank rozpoczął powyższy proces, ale nie miał możliwości wykonania rozliczenia nabycia, ani prowizorycznego rozliczenia nabycia pomiędzy dniem objęcia kontroli, a datą publikacji niniejszego sprawozdania finansowego.

Nowa definicja default (NDD)

Od 1 stycznia 2021 roku Bank wdrożył nową definicję default (NDD) na potrzeby wyliczania adekwatności kapitałowej. Nowa definicja jest zgodna z Wytycznymi EBA/GL/2016/07 dotyczącymi stosowania definicji niewykonania zobowiązania, określonej w art. 178 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 oraz rozporządzeniem Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 3 października 2019 roku w sprawie poziomu istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego.

Gdyby NDD była wdrożona na 31 grudnia 2020 roku, to jej wpływ na współczynniki kapitałowe Banku kształtowałby się następująco:

	31.12.2020
WSPÓŁCZYNNIKI KapItałowe
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (%)	18,59%
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I (%), przy zastosowaniu nowej definicji default	18,57%
Łączny współczynnik kapitałowy (%)	20,77%
Łączny współczynnik kapitałowy (%), przy zastosowaniu nowej definicji default	20,74%

	NOTA	2020	2019
Zysk netto		1 126 424	2 247 467
Inne składniki całkowitych dochodów
Pozycje, które są lub mogą zostać przeniesione do rachunku zysków i strat:
Skutki wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody:		696 234	130 089
zysk/strata z wyceny w wartości godziwej		742 428	192 127
zysk/strata przeklasyfikowana do wyniku finansowego po zaprzestaniu ujmowania		-46 194	-62 038
Skutki wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających przepływy pieniężne	26	466 716	75 223
Podatek dochodowy dotyczący pozycji, które są lub mogą zostać przeniesione w późniejszych okresach do rachunku zysków i strat	18	-220 960	-39 009
Pozycje, które nie zostaną przeniesione w późniejszych okresach do rachunku zysków i strat:
Skutki wyceny instrumentów kapitałowych wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody		88 080	-7 462
Przeszacowanie zobowiązań z tytułu określonych świadczeń pracowniczych		-10 370	-2 665
Podatek dochodowy dotyczący pozycji, które nie zostaną przeniesione w późniejszych okresach do rachunku zysków i strat	18	-14 765	1 924
Inne składniki całkowitych dochodów (netto)		1 004 935	158 100
Całkowite dochody razem		2 131 359	2 405 567

	Kapitał zakładowy	Pozostałe kapitały						WYNIK Z LAT UBIEGŁYCH I ROKU BIEŻĄCEGO	Kapitał własny RAZEM
	Kapitał zakładowy	Pozostałe kapitały razem	Premia emisyjna	Fundusz ogólnego ryzyka bankowego	Pozostałe kapitały rezerwowe	Kapitał z aktualizacji wyceny	POZOSTAŁE	WYNIK Z LAT UBIEGŁYCH I ROKU BIEŻĄCEGO	Kapitał własny RAZEM
Nota	46	47						47
Kapitał własny na 1.01.2019	262 470	20 185 676	9 137 221	1 982 459	8 627 858	205 011	233 127	1 373 852	21 821 998
Całkowite dochody	-	158 100	-	-	-	158 100	-	2 247 467	2 405 567
Przeszacowanie zobowiązań z tytułu określonych świadczeń pracowniczych (netto)	-	-2 159	-	-	-	-2 159	-	-	-2 159
Wycena dłużnych instrumentów finansowych oraz kredytów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (netto)	-	105 372	-	-	-	105 372	-	-	105 372
Wycena lub sprzedaż instrumentów kapitałowych wyznaczonych do wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (netto)	-	-6 044	-	-	-	-6 044	-	-	-6 044
Wycena instrumentów finansowych zabezpieczających (netto)	-	60 931	-	-	-	60 931	-	-	60 931
Zysk netto za okres	-	-	-	-	-	-	-	2 247 467	2 247 467
Podział wyniku za rok ubiegły	-	578 298	-	-	578 298	-	-	-2 310 600	-1 732 302
Wypłata dywidendy	-	-	-	-	-	-	-	-1 732 302	-1 732 302
Podział zysku z przeznaczeniem na pozostałe kapitały	-	578 298	-	-	578 298	-	-	-578 298	-
Pozostałe	-	-905 223	-	-	-905 223	-	-	936 748	31 525
Pokrycie negatywnego wpływu wdrożenia MSSF 9	-	-936 748	-	-	-936 748	-	-	936 748	-
Przeniesienie na Bank zorganizowanej części przedsiębiorstwa Centralnego Domu Maklerskiego Pekao S.A.	-	31 525	-	-	31 525	-	-	-	31 525
Kapitał własny na 31.12.2019	262 470	20 016 851	9 137 221	1 982 459	8 300 933	363 111	233 127	2 247 467	22 526 788

	NOTA	2020		2019 PRZEKSZTAłCONY
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej - metoda pośrednia
Zysk brutto		1 697 220		3 015 766
Korekty razem:		26 701 695		-2 075 843
Amortyzacja	16	496 033		460 868
(Zysk) strata z tytułu działalności inwestycyjnej		-50 319		-86 372
Wynik z tytułu odsetek	8	-5 028 441		-5 309 622
Przychody z tytułu dywidend	10	-236 680		-291 427
Odsetki otrzymane		5 477 538		6 376 534
Odsetki zapłacone		-710 942		-1 138 084
Podatek dochodowy zapłacony		-703 356		-615 472
Zmiana stanu należności od banków		81 796		83 160
Zmiana stanu aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu		-340 951		-389 961
Zmiana stanu aktywów z tytułu pochodnych instrumentów finansowych		-2 756 290		-630 013
Zmiana stanu kredytów i pożyczek udzielonych klientom		2 879 327		-9 359 628
Zmiana stanu inwestycyjnych papierów wartościowych		-26 647		176 172
Zmiana stanu pozostałych aktywów		488 407		-534 753
Zmiana stanu zobowiązań wobec banków		2 373 171		85 991
Zmiana stanu zobowiązań przeznaczonych do obrotu		558 005		82 370
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu pochodnych instrumentów finansowych		2 595 748		120 974
Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów		20 539 974		8 625 640
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych		1 525		17 071
Zmiana stanu zobowiązań podporządkowanych		-		2 008
Płatności związane z krótkoterminowymi umowami leasingu i leasingami aktywów o niskiej wartości		-2 185		-8 092
Zmiana stanu rezerw		279 724		118 097
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań		786 258		138 696
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej		28 398 915		939 923
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
Wpływy z działalności inwestycyjnej		351 008 315		136 298 026
Zbycie inwestycyjnych papierów wartościowych		350 771 655		135 988 504
Zbycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych	31, 32	-		18 095
Dywidendy otrzymane	10	236 660		291 427
Wydatki z działalności inwestycyjnej		-377 953 640		-143 980 921
Nabycie inwestycyjnych papierów wartościowych		-377 165 906		-143 520 085
Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych	31, 32	-787 734		-460 836
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej		-26 945 325		-7 682 895
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
Wpływy z działalności finansowej		479 940	2 376 280
Kredyty i pożyczki otrzymane od banków	48	-	245 881
Emisja dłużnych papierów wartościowych	48	479 940	1 380 399
Emisja zobowiązań podporządkowanych	48	-	750 000
Wydatki z działalności finansowej		-1 857 363	-3 645 896
Spłaty kredytów i pożyczek otrzymanych od banków	48	-183 301	-215 429
Wykup dłużnych papierów wartościowych	48	-1 560 496	-1 507 034
Dywidendy i inne wpłaty na rzecz właścicieli		-	-1 732 302
Płatności głównej części zobowiązań z tytułu leasingu		-113 566	-191 131
Środki pieniężne netto z działalności finansowej		-1 377 423	-1 269 616
Przepływy pieniężne netto razem		76 167	-8 012 588
w tym: zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych		172 095	-10 906
Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych		76 167	-8 012 588
Środki pieniężne na początek okresu	48	7 220 182	15 232 770
Środki pieniężne na koniec okresu	48	7 296 349	7 220 182

	Stan na początek okresu			Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2020 roku				Stan na koniec okresu
	Stan na początek okresu			Zmiany odnoszone na		ZMIANA Z TYTUŁU ZMIAN W ZAKRESIE KONSOLIDACJI I INNE		Stan na koniec okresu
	Razem podatek odroczony	w rachunku zysków i strat	w kapitałach	rachunek zysków i strat	kapitały	RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT	KAPITAŁY	Razem podatek odroczony	w rachunku zysków i strat	w kapitałach
Rezerwa na podatek odroczony
Przychody do otrzymania dotyczące papierów wartościowych	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Przychody do otrzymania dotyczące kredytów	119 529	119 529	-	-17 091	-	-	-	102 438	102 438	-
Zwyżki wyceny dotyczące aktywów finansowych	343 782	241 106	102 676	-62 590	237 696	-	-	518 888	178 516	340 372
Amortyzacja przyśpieszona	105 428	105 428	-	20 497	-	-2 310	-	123 615	123 615	-
Ulga inwestycyjna	4 424	4 424	-	-330	-	-	-	4 094	4 094	-
Zapłacone koszty pośrednictwa	159 685	159 685	-	16 525	-	-	-	176 210	176 210	-
Inne	2 330	2 330	-	-2 330	-	-	-	-	-	-
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego	735 178	632 502	102 676	-45 319	237 696	-2 310	-	925 245	584 873	340 372
AKTYWO Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO
Koszty do poniesienia dotyczące papierów wartościowych	86 686	86 686	-	180 080	-	-	-	266 766	266 766	-
Koszty do poniesienia dotyczące depozytów i otrzymanych kredytów	36 431	36 431	-	-26 292	-	-	-	10 139	10139	-
Zniżki wyceny dotyczące aktywów finansowych	312 705	312 705	-	23 353	-	-	-	336 058	336 058	-
Przychody otrzymane do rozliczenia w czasie od kredytów i rachunków bieżących	322 533	322 533	-	-13 106	-	-	-	309 427	309 427	-
Koszty z tytułu odpisów na rezerwy kredytowe	604 050	604 050	-	152 592	-	-	-	756 642	756 642	-
Rezerwy na koszty osobowe	117 080	99 619	17 461	-212	1 971	213	-	119 052	99 620	19 432
Rezerwy na koszty rzeczowe	21 973	21 973	-	91	-	5	-	22 069	22 069	-
Strata z lat ubiegłych	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Inne	10 836	10 836	-	34 235	-	-	-	45 071	45 071	-
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego	1 512 294	1 494 833	17 461	350 741	1 971	218	-	1 865 224	1 845 792	19 432
Obciążenie z tytułu odroczonego podatku dochodowego	X	X	X	396 060	-235 725	2 528	-	X	X	X
Aktywa netto z tytułu podatku odroczonego	777 116	862 331	-85 215	X	X	X	X	939 979	1 260 919	- 320 940
Rezerwa netto z tytułu podatku odroczonego	-	-	-	X	X	X	X	-	-	-

	Stan na początek okresu			Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2019 roku				Stan na koniec okresu
	Stan na początek okresu			Zmiany odnoszone na		ZMIANA Z TYTUŁU ZMIAN W ZAKRESIE KONSOLIDACJI I INNE		Stan na koniec okresu
	Razem podatek odroczony	w rachunku zysków i strat	w kapitałach	rachunek zysków i strat	kapitały	RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT	KAPITAŁY	Razem podatek odroczony	w rachunku zysków i strat	w kapitałach
Rezerwa na podatek odroczony
Przychody do otrzymania dotyczące papierów wartościowych	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Przychody do otrzymania dotyczące kredytów	131 927	131 927	-	-12 398	-	-	-	119 529	119 529	-
Zwyżki wyceny dotyczące aktywów finansowych	239 503	174 259	65 244	66 646	37 631	201	-199	343 782	241 106	102 676
Amortyzacja przyśpieszona	114 951	114 951	-	-9 523	-	-	-	105 428	105 428	-
Ulga inwestycyjna	3 833	3 833	-	591	-	-	-	4 424	4 424	-
Zapłacone koszty pośrednictwa	132 387	132 387	-	27 298	-	-	-	159 685	159 685	-
Inne	2 466	2 466	-	-420	-	284	-	2 330	2 330	-
Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego	625 067	559 823	65 244	72 194	37 631	485	-199	735 178	632 502	102 676
AKTYWO Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO
Koszty do poniesienia dotyczące papierów wartościowych	5 873	5 873	-	80 813	-	-	-	86 686	86 686	-
Koszty do poniesienia dotyczące depozytów i otrzymanych kredytów	35 836	35 836	-	595	-	-	-	36 431	36 431	-
Zniżki wyceny dotyczące aktywów finansowych	397 681	397 681	-	-84 976	-	-	-	312 705	312 705	-
Przychody otrzymane do rozliczenia w czasie od kredytów i rachunków bieżących	286 669	286 669	-	35 864	-	-	-	322 533	322 533	-
Koszty z tytułu odpisów na rezerwy kredytowe	594 811	594 811	-	9 384	-	-145	-	604 050	604 050	-
Rezerwy na koszty osobowe	114 301	97 346	16 955	2 273	546	-	-40	117 080	99 619	17 461
Rezerwy na koszty rzeczowe	20 495	20 495	-	1 478	-	-	-	21 973	21 973	-
Strata z lat ubiegłych	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Inne	10 389	10 389	-	447	-	-	-	10 836	10 836	-
Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego	1 466 055	1 449 100	16 955	45 878	546	-145	-40	1 512 294	1 494 833	17 461
Obciążenie z tytułu odroczonego podatku dochodowego	X	X	X	-26 316	-37 085	-630	159	X	X	X
Aktywa netto z tytułu podatku odroczonego	840 988	889 277	-48 289	X	X	X	X	777 116	862 331	-85 215
Rezerwa netto z tytułu podatku odroczonego	-	-	-	X	X	X	X	-	-	-

24.02.2021	Leszek Skiba	Prezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis
24.02.2021	Jarosław Fuchs	Wiceprezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis
24.02.2021	Marcin Gadomski	Wiceprezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis
24.02.2021	Krzysztof Kozłowski	Wiceprezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis
24.02.2021	Tomasz Kubiak	Wiceprezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis
24.02.2021	Jerzy Kwieciński	Wiceprezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis
24.02.2021	Błażej Szczecki	Wiceprezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis
24.02.2021	Wojciech Werochowski	Wiceprezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis
24.02.2021	Magdalena Zmitrowicz	Wiceprezes Zarządu Banku	Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
data	imię/nazwisko	stanowisko/funkcja	podpis

I. Jednostkowy rachunek zysków i strat

II. Jednostkowe sprawozdanie z całkowitych dochodów

III. Jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej

IV. Jednostkowe sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

V. Jednostkowe sprawozdanie z przepływów pieniężnych

VI. Noty do jednostkowego sprawozdania finansowego

1. Informacje ogólne

2. Połączenia jednostek gospodarczych

3. Oświadczenie o zgodności

4. Istotne zasady rachunkowości

4.10 Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów, które zostały wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, ale jeszcze nie weszły w życie

5. Zarządzanie ryzykiem

6. Działalność powiernicza

7. Działalność maklerska

8. Przychody i koszty z tytułu odsetek

9. Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

10. Przychody z tytułu dywidend

11. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy oraz wynik z pozycji wymiany

12. Zysk (strata) z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez wynik finansowy

13. Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

14. Pozostałe przychody i koszty operacyjne

15. Ogólne koszty administracyjne

16. Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych

17. Zysk (strata) jednostek zależnych i stowarzyszonych

18. Podatek dochodowy

19. Zysk netto przypadający na jedną akcję

20. Dywidendy

21. Kasa i operacje z Bankiem Centralnym

22. Należności od banków

23. Aktywa oraz zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

24. Aktywa oraz zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)

25. Kredyty i pożyczki udzielone klientom

26. Rachunkowość zabezpieczeń

27. Inwestycyjne (lokacyjne) papiery wartościowe

28. Aktywa i zobowiązania przeznaczone do sprzedaży

29. Inwestycje w jednostkach zależnych

30. Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych

31. Wartości niematerialne

32. Rzeczowe aktywa trwałe

33. Nieruchomości inwestycyjne

34. Inne aktywa

35. Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań

36. Zobowiązania wobec innych banków

37. Zobowiązania wobec klientów

38. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

39. Zobowiązania podporządkowane

40. Rezerwy

41. Pozostałe zobowiązania

42. Programy określonych świadczeń

43. Płatności na bazie akcji

44. Leasing

45. Zobowiązania warunkowe

46. Kapitał zakładowy

47. Pozostałe kapitały, wynik z lat ubiegłych i roku bieżącego

48. Informacje dodatkowe do sprawozdania z przepływów pieniężnych

49. Transakcje z jednostkami powiązanymi

50. Transakcje repo oraz reverse repo

51. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych („ZFŚS”)

52. Zdarzenia po dacie bilansu