|
|
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Z BADANIA
Dla Walnego Zgromadzenia oraz dla Rady Nadzorczej mBanku S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Opinia
Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej mBanku S.A. („Grupa”), w której jednostką dominującą jest mBank S.A. („Jednostka dominująca”, „Bank”) z siedzibą w Warszawie, ul. Prosta 18, na które składają się: skonsolidowany rachunek zysków i strat oraz skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku, skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2020 roku, skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym, skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku oraz noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego zawierające opis przyjętych zasad rachunkowości („skonsolidowane sprawozdanie finansowe”).
Naszym zdaniem, skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
- przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej Grupy na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz jej skonsolidowanego wyniku finansowego i skonsolidowanych przepływów pieniężnych za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku zgodnie z mającymi zastosowanie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości,
- jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej.
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komisji ds. Audytu Rady Nadzorczej Banku („Komisja ds. Audytu”), które wydaliśmy dnia 24 lutego 2021 roku.
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów („KSB”) oraz stosownie do ustawy z dnia 11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym („ustawa o biegłych rewidentach”) oraz Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 roku w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylające decyzję Komisji 2005/909/WE („rozporządzenie UE”). Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami została dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania „Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego”.
Jesteśmy niezależni od Spółek Grupy zgodnie z Międzynarodowym kodeksem etyki zawodowych księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych („Kodeks IESBA”) przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do badania sprawozdań finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IESBA. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Spółek Grupy zgodnie z wymogami niezależności określonymi w ustawie o biegłych rewidentach oraz w rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii.
Objaśnienie ze zwróceniem uwagi
Nie zgłaszając zastrzeżeń zwracamy uwagę na notę 4 skonsolidowanego sprawozdania finansowego, która opisuje niepewności związane z założeniami i osądami Zarządu Banku na potrzeby ustalenia parametrów wykorzystanych w kalkulacji rezerwy na ryzyko prawne związane z klauzulami indeksacyjnymi w umowach kredytów hipotecznych we franku szwajcarskim, jak również na notę 32 skonsolidowanego sprawozdania finansowego, która opisuje niepewności w odniesieniu do między innymi oczekiwanego rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego na temat kluczowych kwestii związanych z ustaleniem linii orzeczniczej dotyczącej kredytów hipotecznych we franku szwajcarskim.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości i przy formułowaniu naszej opinii oraz podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy za stosowne przedstawiliśmy najważniejsze spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
Kluczowa sprawa badania |
Jak nasze badanie odniosło się do tej sprawy |
Rezerwy na sprawy sporne i zobowiązania warunkowe dotyczące kredytów hipotecznych indeksowanych do franka szwajcarskiego |
|
Bank udzielał kredytów hipotecznych indeksowanych do franka szwajcarskiego („kredyty CHF”). Wartość bilansowa netto tych kredytów na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 13,6 miliardów złotych. Jednocześnie na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość całkowicie spłaconych kredytów CHF wyniosła 6,8 miliardów złotych. Bank jest pozwanym w wielu procesach sądowych wszczętych przez kredytobiorców kredytów CHF, zarówno wciąż niespłaconych jak i w pełni spłaconych. Jak opisano w nocie 32 skonsolidowanego sprawozdania finansowego roszczenia dotyczą orzeczenia częściowej nieważności umów kredytowych, tj. pod względem postanowień dotyczących waloryzacji, lub orzeczenia, że umowy te są nieważne w całości. Bank utworzył zgodnie z MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” rezerwę na sprawy sporne oraz przyszłe sprawy sporne związane z kredytami CHF w kwocie 1 453 milionów złotych na dzień 31 grudnia 2020 roku. Osądy Zarządu dotyczące założeń do wyceny rezerw z tytułu postępowań sądowych oraz potencjalnych postępowań sądowych są obarczone licznymi niepewnościami związanymi z (i) liczbą pozwów, które zostaną złożone w przyszłości (ii) przyszłymi rozstrzygnięciami (zarówno co do kształtu rozstrzygnięcia, jak i jego wartości) i mogą zmienić się w czasie. Do tej pory w Polsce nie wykształciła się dominująca linia orzecznicza, ani w zakresie rozstrzygania o niedozwolonym charakterze postanowień umownych wprowadzających mechanizm indeksacji, ani też co do ewentualnych skutków ustalenia ich abuzywności, a Zarząd Banku przy wypracowywaniu swoich założeń korzystał z opinii prawnych zewnętrznych kancelarii prawnych. Z uwagi na istotność portfela kredytów CHF, znaczącą rolę osądu i szacunków Zarządu oraz złożoność, wrażliwość i subiektywizm tych osądów i szacunków dotyczących wyceny rezerw z tytułu postępowań sądowych i potencjalnych postępowań sądowych, jak również niepewność związaną z przyszłym rozwojem otoczenia prawnego, uważamy ujęcie i wycenę tej rezerwy za kluczową sprawę badania. Niepewność ta jest związana między innymi z uchwałą Sądu Najwyższego, która ma zostać podjęta dnia 25 marca 2021 roku, w odniesieniu do kluczowych dla ustalenia linii orzeczniczej dotyczącej kredytów CHF i jej wpływu na rozkład prawdopodobieństw przyszłych wyroków oraz innymi okolicznościami, jak opisano w nocie 32 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Ujawnienia w zakresie osądu Zarządu Banku związanego z szacunkami dotyczącymi powyższych rezerw, w tym wrażliwość kalkulacji na zmianę kluczowych założeń znajdują się w nocie 4 skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Informacje dotyczące istotnych toczących się spraw sądowych oraz innych okoliczności, mogących mieć wpływ na szacowanie powyższych rezerw, zostały zawarte w nocie 32 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
|
W ramach procedur badania, czyli oceniając, czy szacunki księgowe i powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym są racjonalne, przeprowadziliśmy między innymi następujące procedury: · Przeanalizowaliśmy wybraną przez Bank metodologię ustalenia rezerwy, w tym jej założenia i wykorzystane dane, co do oszacowania możliwych rozstrzygnięć spraw sądowych związanych z udzielonymi przez Bank kredytami CHF oraz ilość pozwów; · Zapoznaliśmy się z listą spraw spornych, w których stroną jest Bank oraz oceną prawników Banku w zakresie ich rozstrzygnięć, w tym otrzymaliśmy niezależne potwierdzenia na temat prowadzonych spraw od zewnętrznych firm prawniczych; · Zapoznaliśmy się z posiadanymi przez Bank zewnętrznymi opiniami prawnymi, w tym dokonaliśmy oceny ujętych w nich założeń oraz analizy pod kątem kompetencji i obiektywizmu zewnętrznych ekspertów zaangażowanych przez Bank. W ramach powyższych prac byliśmy wspierani przez naszych specjalistów z zakresu prawa; · Oceniliśmy spójność z posiadanymi danymi, zewnętrznymi opiniami prawnymi przedstawionymi przez Bank oraz omówiliśmy m.in. z Zarządem i Departamentem Kredytów Spornych w Banku: - założenia dotyczące populacji kredytobiorców, którzy złożą pozew przeciwko Bankowi wraz z rozkładem czasowym takich pozwów, jak również oczekiwaną wartością kredytów tych kredytobiorców, - prawdopodobieństwo prawomocnego przegrania spraw dla każdego z rozważanych wyroków, - rozkład oczekiwanych wyroków, które zostaną wydane przez sądy, - straty poniesione przez Bank w przypadku przegrania sprawy w sądzie dla określonego wyroku. Przy analizie założeń dotyczących populacji kredytobiorców, którzy złożą pozew przeciwko Bankowi byliśmy wspierani przez naszych specjalistów z zakresu modelowania ryzyka kredytowego; · Przeanalizowaliśmy wybór szacunku punktowego przez Zarząd w świetle istniejącej dokumentacji prawnej oraz wrażliwości kalkulacji na zmiany kluczowych założeń; · Zapoznaliśmy się z protokołami z posiedzeń organów Banku, rejestrami skarg i reklamacji oraz korespondencją z regulatorami dotyczącymi kredytów CHF i oceniliśmy ich wpływ na poziom rezerwy oraz zakres ujawnień dotyczących rezerwy na sprawy sporne związane z kredytami CHF; · Zapoznaliśmy się z materiałami omawianymi przez Zarząd oraz Komisję ds. Ryzyka Rady Nadzorczej Banku, dotyczącymi potencjalnego wpływu innego alternatywnego rozwiązania, jak również późniejszymi z nim związanymi wyliczeniami przedstawionymi przez Bank na sytuację kapitałową i finansową Grupy; · Omówiliśmy z Zarządem Banku podejście w stosunku do innego alternatywnego rozwiązania oraz brak ujęcia tego rozwiązania w kalkulacji rezerw na dzień bilansowy; · Przeanalizowaliśmy również wyroki / rozstrzygnięcia po dacie bilansowej oraz napływ pozwów po dacie bilansowej w świetle przyjętych w metodologii założeń; · Przeanalizowaliśmy benchmarki rynkowe co do udziału kosztów związanych ze sprawami spornymi dotyczącymi kredytów CHF w stosunku do wielkości portfela tych kredytów; · Omówiliśmy z Członkami Komisji ds. Audytu Rady Nadzorczej założenia wykorzystane przy ustaleniu szacunku punktowego oraz zagadnienia związane z ryzykiem subiektywizmu mogące występować przy dokonywaniu tego szacunku przez Zarząd Banku. Ponadto dokonaliśmy oceny ujawnienia związanego z szacunkami dotyczącymi rezerw oraz zobowiązań warunkowych zawartego w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, pod kątem jego kompletności oraz adekwatności. |
Odpisy aktualizujące z tytułu oczekiwanych strat kredytowych |
|
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane w zamortyzowanym koszcie na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiły 108,1 miliardów złotych i stanowiły 60,0% sumy bilansowej Grupy. Na powyższą kwotę składała się wartość brutto kredytów i pożyczek w wysokości 111,8 miliardów złotych pomniejszona o oczekiwane straty kredytowe w wysokości 3,6 miliardów złotych. Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej 9 „Instrumenty finansowe” („MSSF 9”) Zarząd Banku powinien określić wartości oczekiwanych strat kredytowych, które mogą wystąpić w okresie 12 miesięcy lub pozostałym okresie życia ekspozycji, w zależności od klasyfikacji poszczególnych aktywów do koszyków. Ustalenie wysokości oraz momentu rozpoznania odpisu na oczekiwane straty kredytowe wymaga zastosowania istotnego osądu oraz istotnych i złożonych szacunków dotyczących między innymi: - przypisania aktywów finansowych do odpowiednich koszyków zgodnie z kryteriami MSSF 9, - interpretacji wymogów oraz przyjętych założeń w zakresie budowy modeli szacowania parametrów ryzyka kredytowego oraz odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych, - kompletności i odpowiedniości danych zastosowanych do kalkulacji odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych, - przyjętych założeń, w tym zastosowanych przy szacunku możliwych scenariuszy makroekonomicznych, - wyceny kredytów ocenianych indywidualnie, w tym oceny wielu scenariuszy oraz wyceny zabezpieczeń, - prawidłowości i odpowiedniości ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. W 2020 roku, z powodu pogorszenia się sytuacji gospodarczej związanego z pandemią COVID-19, Grupa podjęła dodatkowe działania mające na celu uwzględnienie tej informacji w modelach wykorzystywanych do wyznaczenia oczekiwanych strat z tytułu ryzyka kredytowego oraz w procesie identyfikacji istotnego pogorszenia jakości kredytowej (tzw. SICR). Z uwagi na istotność kredytów i pożyczek udzielonych klientom w stosunku do aktywów ogółem, a także znaczenie osądów i szacunków Zarządu Banku oraz złożoność tych osądów i szacunków dotyczącą oceny oczekiwanych strat kredytowych, uważamy wycenę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek udzielonych klientom za kluczową sprawę badania.
Informacje w zakresie metodyki klasyfikacji i wyceny kredytów i pożyczek udzielonych klientom, a także związane z nimi kwestie osądu i szacunków zostały opisane w notach 2.7, 2.9 i 3.3 skonsolidowanego sprawozdania finansowego, natomiast informacje w zakresie wartości kredytów i pożyczek udzielonych klientom oraz wartości odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości zostały opisane w notach 15 i 23 skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Szczegółowe informacje w zakresie wpływu pandemii COVID-19 na oczekiwane straty kredytowe zostały opisane w nocie 4 skonsolidowanego sprawozdania finansowego. |
W ramach procedur badania przeanalizowaliśmy proces szacowania oczekiwanych strat kredytowych w Grupie, a także procesy z nim związane: proces udzielania kredytów, proces monitorowania sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorców oraz identyfikacji przesłanek utraty wartości, a także proces kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych. W ramach analizy procesów zapytaliśmy o zmiany w procesach wprowadzone w związku z pandemią COVID-19 oraz udzielaniem moratoriów kredytowych przez Grupę. Dla powyższych procesów przeanalizowaliśmy zaprojektowanie i funkcjonowania mechanizmów kontrolnych, a także przeprowadziliśmy testy zgodności i wiarygodności danych wykorzystywanych w tych procesach. Ponadto zapoznaliśmy się z politykami rachunkowości oraz metodykami szacowania parametrów ryzyka oraz tworzenia odpisów w ujęciu portfelowym na oczekiwane straty kredytowe, jak również politykami regulującymi przyznawanie moratoriów kredytowych w świetle ich zgodności z wymogami MSSF 9 i porównaliśmy je z praktyką rynkową. Przeprowadziliśmy analizę określonych przez Grupę przesłanek znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego oraz klasyfikacji do koszyków ryzyka, tzw. „staging”. Oceniliśmy modele, założenia i kompletność danych wykorzystanych przez Grupę na potrzeby tworzenia odpisów na oczekiwane straty kredytowe, w tym założenia będące podstawą określenia okresu rozpoznania straty, prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania, scenariusze makroekonomiczne oraz straty w wyniku niewykonania zobowiązania, jak również poddaliśmy ocenie zmiany w modelach i weryfikację historycznych modeli (tzw. backtesty). Przeanalizowaliśmy zmiany w modelach oraz w procesie identyfikacji istotnego pogorszenia jakości kredytowej, które zostały wdrożone w związku z pandemią COVID-19. Przeanalizowaliśmy historyczne wartości oczekiwanych strat kredytowych w ujęciu portfelowym poprzez ich porównanie do rzeczywistych strat kredytowych realizowanych na poszczególnych jednorodnych portfelach w przeszłości. Przy przeprowadzaniu powyższych procedur angażowaliśmy naszych wewnętrznych specjalistów w zakresie modelowania ryzyka kredytowego. Na wybranej próbie przeanalizowaliśmy ekspozycje kredytowe oceniane przez Grupę indywidualnie. Dla wybranych ekspozycji, zarówno z branż, które w ocenie Grupy są szczególnie narażone na negatywne skutki pandemii, jak i branż mniej narażonych na skutki pandemii, oceniliśmy racjonalność oszacowanej przez Zarząd kwoty odzysku, w tym potencjalnego wpływu COVID-19 na wartość odzyskiwalną zabezpieczeń, bazując na dostępnych danych finansowych i rynkowych. Dla wybranych ekspozycji przeanalizowaliśmy wpływ pandemii COVID-19 na sytuację ekonomiczno-finansową kredytobiorców oraz zapytaliśmy o skalę udzielonych moratoriów kredytowych, a także wypełnianie warunków umów kredytowych w celu identyfikacji potencjalnego istotnego pogorszenia jakości kredytowej lub przesłanek utraty wartości. Przeprowadziliśmy procedury analityczne w zakresie struktury i dynamiki salda kredytów i pożyczek mające na celu identyfikację i wyjaśnienie istotnych zmian lub wyjaśnienie braku spodziewanych zmian. W odniesieniu do systemów informatycznych, w których w okresie sprawozdawczym dokonywane było przeliczanie parametrów ryzyka kredytowego oraz wyliczenie odpisu na oczekiwane straty kredytowe nasza analiza efektywności mechanizmów kontrolnych została przeprowadzona we współpracy ze specjalistami w obszarze systemów informatycznych. Ponadto dokonaliśmy oceny ujawnień dotyczących odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek udzielonych klientom zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym pod kątem ich zgodności z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej. |
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej za skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej oraz skonsolidowanego wyniku finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości, obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd Jednostki dominującej uznaje za niezbędną, aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy (Jednostki dominującej oraz istotnych jednostek) do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd Jednostki dominującej albo zamierza dokonać likwidacji Grupy (Jednostki dominującej lub istotnych jednostek), albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości („ustawa o rachunkowości”). Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje gospodarcze użytkowników podjęte na podstawie tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Zgodnie z § 5 Międzynarodowego Standardu Badania 320, koncepcja istotności stosowana jest przez biegłego rewidenta zarówno przy planowaniu i przeprowadzaniu badania, jak i przy ocenie wpływu rozpoznanych podczas badania zniekształceń oraz nieskorygowanych zniekształceń, jeśli występują, na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, a także przy formułowaniu opinii biegłego rewidenta. W związku z powyższym, wszystkie opinie i stwierdzenia zawarte w sprawozdaniu z badania są wyrażane z uwzględnieniem jakościowego i wartościowego poziomu istotności ustalonego zgodnie ze standardami badania i zawodowym osądem biegłego rewidenta.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:
- identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub obejścia kontroli wewnętrznej,
- uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Grupy,
- oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Jednostki dominującej,
- wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki dominującej zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami, która może poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieadekwatne, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia naszego sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Grupa zaprzestanie kontynuacji działalności,
- oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, oraz czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację,
- uzyskujemy wystarczające odpowiednie dowody badania odnośnie do informacji finansowych jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy w celu wyrażenia opinii na temat skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy i pozostajemy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania.
Przekazujemy Komisji ds. Audytu Jednostki dominującej informacje o, między innymi, planowanym zakresie i czasie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Komisji ds. Audytu Jednostki dominującej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz, że będziemy informować ją o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o działaniach podjętych w celu eliminacji zagrożeń lub zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw przekazywanych Komisji ds. Audytu Jednostki dominującej ustaliliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności Grupy
Inne informacje obejmują Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy mBanku S.A. w 2020 roku (obejmujące Sprawozdanie Zarządu z działalności mBanku S.A.) („Sprawozdanie z działalności Grupy”) za okres od dnia 1 stycznia 2020 roku do dnia 31 grudnia 2020 roku wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego i oświadczeniem na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 55 ust. 2b ustawy o rachunkowości, które są wyodrębnioną częścią tego Sprawozdania z działalności Grupy (razem „Inne informacje”).
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie z przepisami prawa.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności Grupy wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji. W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie się z Innymi informacjami, i czyniąc to, rozpatrzenie, czy Inne informacje nie są istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym lub naszą wiedzą uzyskaną podczas badania, lub w inny sposób wydają się istotnie zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej pracy, stwierdzimy istotne zniekształcenia w Innych informacjach, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem, zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach, jest również wydanie opinii, czy Sprawozdanie z działalności Grupy zostało sporządzone zgodnie z przepisami oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Ponadto jesteśmy zobowiązani do poinformowania, czy Jednostka dominująca sporządziła oświadczenie na temat informacji niefinansowych oraz wydania opinii, czy Jednostka dominująca w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła wymagane informacje.
Opinia o Sprawozdaniu z działalności Grupy
Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności Grupy:
- zostało sporządzone zgodnie z art. 49 ustawy o rachunkowości oraz § 71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („rozporządzenie o informacjach bieżących”), oraz art. 111a ust. 1-2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo Bankowe („Prawo Bankowe”),
- jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Ponadto w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania oświadczamy, że nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności Grupy istotnych zniekształceń.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem, w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła informacje określone w § 70 ust. 6 punkt 5 rozporządzenia o informacjach bieżących.
Ponadto naszym zdaniem, informacje wskazane w § 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz i tego rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego są zgodne z mającymi zastosowanie przepisami oraz informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Jednostka dominująca sporządziła oświadczenie na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 55 ust. 2b ustawy o rachunkowości jako wyodrębnioną część Sprawozdania z działalności Grupy.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących oświadczenia na temat informacji niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Banki są obowiązane przestrzegać wymogów ostrożnościowych zawartych w przepisach Prawa Bankowego, uchwałach Zarządu Narodowego Banku Polskiego, uchwałach Komisji Nadzoru Finansowego oraz Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 648/2012 („CRR”) i wydanych na podstawie tego rozporządzenia rozporządzeń Komisji (UE), a także Ustawie z dnia 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym („Ustawa o nadzorze makroostrożnościowym”) dotyczących:
· koncentracji ryzyka kredytowego,
· koncentracji udziałów kapitałowych,
· kwalifikacji kredytów oraz udzielonych gwarancji i poręczeń do grup ryzyka,
· płynności,
· wysokości rezerwy obowiązkowej,
· adekwatności kapitałowej.
Za przestrzeganie obowiązujących regulacji ostrożnościowych, w tym w szczególności za prawidłowe ustalenie przez Grupę współczynników kapitałowych jest odpowiedzialny Zarząd Jednostki dominującej. Naszym zadaniem było, w oparciu o przeprowadzone badanie, przedstawienie informacji czy Grupa przestrzegała powyższych regulacji ostrożnościowych. Naszym celem nie było wyrażenie opinii na temat przestrzegania tych regulacji.
W ramach badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego wykonaliśmy procedury w odniesieniu do współczynników kapitałowych i nie zidentyfikowaliśmy nieprawidłowości w wyliczeniu tych współczynników, które mogłyby mieć istotny wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość. W związku z tym informujemy, że Zarząd Jednostki dominującej prawidłowo ustalił współczynniki kapitałowe zgodnie z przepisami opisanymi powyżej.
Opinia na temat zgodności skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego w jednolitym elektronicznym formacie raportowania z wymogami rozporządzenia o standardach technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani do przeprowadzania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pliku o nazwie „Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe Grupy mBanku S.A. za 2020 rok.zip” („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF”) zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 roku uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania (”Rozporządzenie ESEF”) oraz czy spełnia wymogi techniczne dotyczące specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w tych regulacjach.
Identyfikacja kryteriów i opis przedmiotu usługi
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Zarząd Banku w celu spełnienia wymogów dotyczących oznakowania oraz wymogów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF.
Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi określone w tych regulacjach stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd Jednostki Dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF zgodnie z wymogami dotyczącymi oznakowania oraz wymogami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL przy użyciu taksonomii określonej w tych regulacjach.
Odpowiedzialność Zarządu Jednostki Dominującej obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu kontroli wewnętrznej zapewniającego sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF wolnego od istotnych niezgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, obejmującego również sporządzenie sprawozdań finansowych zgodnie z formatem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzenia usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF oraz czy jest zgodne ze standardami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania określonymi w tych regulacjach.
Wykonaliśmy usługę zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) – „Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych”, (dalej: „KSUA 3000 (Z)”).
Standard ten nakłada na biegłego rewidenta obowiązek zaplanowania i wykonania procedur w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane zgodnie z określonymi kryteriami.
Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona zgodnie z KSUA 3000 (Z) zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie.
Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oszacowania ryzyka wystąpienia istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając oszacowanie tego ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF w celu zaplanowania stosownych procedur, które mają zapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania.
Podsumowanie wykonanych prac
Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury obejmowały między innymi:
- uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Bank znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF,
- uzgodnienie oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF do zbadanych skonsolidowanych sprawozdań finansowych,
- przy użyciu specjalistycznych narzędzi informatycznych, ocena spełnienia standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, w tym zastosowania formatu XHTML,
- ocena kompletności oznakowania informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF znacznikami XBRL,
- ocena czy zastosowane znaczniki XBRL z taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały odpowiednio zastosowane oraz że użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach gdy w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF nie zidentyfikowano odpowiednich elementów,
- ocena prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF.
Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas opinii z wykonania usługi atestacyjnej.
Wymogi etyczne, w tym niezależność
Przeprowadzając usługę biegły rewident i firma audytorska przestrzegali wymogów niezależności i innych wymogów etycznych określonych w Kodeksie IESBA. Kodeks IESBA oparty jest na podstawowych zasadach dotyczących uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności, zachowania poufności oraz profesjonalnego postępowania. Przestrzegaliśmy również innych wymogów niezależności i etyki, które mają zastosowanie dla niniejszej usługi atestacyjnej w Polsce.
Wymogi kontroli jakości
Firma audytorska stosuje krajowe standardy kontroli jakości w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Kontroli Jakości 1 - „Kontrola jakości firm przeprowadzających badania i przeglądy sprawozdań finansowych oraz wykonujących inne zlecenia usług atestacyjnych i pokrewnych” przyjęte uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (dalej „KSKJ”).
Zgodnie z wymogami KSKJ, firma audytorska utrzymuje kompleksowy system kontroli jakości obejmujący udokumentowane polityki i procedury odnośnie zgodności z wymogami etycznymi, standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie wymogami prawnymi i regulacyjnymi.
Opinia
Podstawę sformułowania opinii biegłego rewidenta stanowią kwestie opisane powyżej, dlatego opinia powinna być czytana z uwzględnieniem tych kwestii.
Naszym zdaniem skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane we wszystkich istotnych aspektach zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Oświadczenie na temat świadczonych usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy są zgodne z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniem, które są zakazane na mocy art. 5 ust. 1 rozporządzenia UE oraz art. 136 ustawy o biegłych rewidentach. Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy w badanym okresie sprawozdawczym zostały wymienione w Sprawozdaniu z działalności Grupy.
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani do badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy po raz pierwszy uchwałą Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia z dnia 12 kwietnia 2018 roku oraz ponownie uchwałą z dnia 27 marca 2020 roku. Skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy badamy nieprzerwanie począwszy od roku obrotowego zakończonego dnia 31 grudnia 2018 roku, to jest przez okres trzech kolejnych lat.
Kluczowy Biegły Rewident |
|
|
Arkadiusz Krasowski |
Biegły Rewident |
nr w rejestrze: 10018 |
|
działający w imieniu: |
Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k. |
Rondo ONZ 1, 00-124 Warszawa |
nr na liście firm audytorskich: 130 |
Warszawa, dnia 24 lutego 2021 roku
ERNST & YOUNG W POLSCE JEST CZŁONKIEM GLOBALNEJ PRAKTYKI ERNST & YOUNG
Ernst & Young Audyt Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k.
Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, KRS: 0000481039, NIP: 526-020-79-76