Grupa LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
sporządzone
według Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej
zatwierdzonych przez Unię Europejską
wraz ze sprawozdaniem niezależnego biegłego rewidenta z badania
2
SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW...................................................................................................................................................... 4
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ ............................................................................................................................................................. 5
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH .................................................................................................................................................... 6
SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM ................................................................................................................................................ 7
DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA .............................................................................................................................................................. 8
1. Informacje ogólne ................................................................................................................................................................................................. 8
2. Wskazanie, czy Spółka jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy sporządza skonsolidowane sprawozdanie
finansowe .............................................................................................................................................................................................................. 8
2.1 Planowane połączenie z Polskim Koncernem Naftowym Orlen S.A. ............................................................................................................. 8
3. Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych .............................................................................................................................................. 9
4. Nowe standardy i interpretacje ............................................................................................................................................................................. 9
5. Wpływ pandemii COVID-19 na wyniki Spółki ....................................................................................................................................................... 9
6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach ..................................................................................................................... 10
7. Zasady rachunkowości ....................................................................................................................................................................................... 12
7.1 Przychody ze sprzedaży ............................................................................................................................................................................... 12
7.2 Przychody z tytułu dywidend ........................................................................................................................................................................ 14
7.3 Przychody z odsetek ..................................................................................................................................................................................... 14
7.4 Podatki .......................................................................................................................................................................................................... 14
7.4.1 Podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................ 14
7.4.2 Podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy, opłata paliwowa i opłata emisyjna .............................................................. 15
7.5 Transakcje w walucie obcej .......................................................................................................................................................................... 15
7.6 Rzeczowe aktywa trwałe............................................................................................................................................................................... 16
7.7 Aktywa niematerialne .................................................................................................................................................................................... 16
7.8 Leasing .......................................................................................................................................................................................................... 16
7.9 Udziały, akcje w jednostkach zależnych i współzależnych .......................................................................................................................... 18
7.10 Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych ....................................................................................................................................... 18
7.11 Zapasy........................................................................................................................................................................................................... 18
7.12 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ............................................................................................................................................................... 19
7.13 Kapitały własne ............................................................................................................................................................................................. 19
7.14 Kredyty .......................................................................................................................................................................................................... 19
7.15 Świadczenia pracownicze ............................................................................................................................................................................. 19
7.15.1 Odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe i inne świadczenia ........................................................................................................ 19
7.15.2 Podział zysku na cele pracownicze oraz fundusze specjalne ............................................................................................................ 19
7.16 Koszty finansowania zewnętrznego.............................................................................................................................................................. 19
7.17 Aktywa i zobowiązania finansowe ................................................................................................................................................................ 20
7.18 Utrata wartości aktywów finansowych .......................................................................................................................................................... 21
7.19 Pochodne instrumenty finansowe ................................................................................................................................................................. 22
7.20 Rachunkowość zabezpieczeń ...................................................................................................................................................................... 23
7.21 Rezerwy ........................................................................................................................................................................................................ 23
7.22 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe ........................................................... 23
7.23 Dotacje .......................................................................................................................................................................................................... 24
7.24 Zobowiązania i aktywa warunkowe .............................................................................................................................................................. 24
7.25 Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO
2
)....................................................................................................................................................... 24
7.26 Certyfikaty energetyczne .............................................................................................................................................................................. 24
8. Segmenty działalności ........................................................................................................................................................................................ 24
9. Przychody i koszty .............................................................................................................................................................................................. 25
9.1 Przychody ze sprzedaży ............................................................................................................................................................................... 25
9.2 Koszty według rodzaju .................................................................................................................................................................................. 25
9.3 Koszty świadczeń pracowniczych ................................................................................................................................................................. 26
9.4 Pozostałe przychody ..................................................................................................................................................................................... 26
9.5 Pozostałe koszty ........................................................................................................................................................................................... 26
9.6 Przychody finansowe .................................................................................................................................................................................... 26
9.7 Koszty finansowe .......................................................................................................................................................................................... 27
9.8 (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych ........................................................................................... 27
10. Podatek dochodowy ........................................................................................................................................................................................... 27
10.1 Obciążenia podatkowe .................................................................................................................................................................................. 27
10.2 Podatek dochodowy według efektywnej stawki podatkowej oraz uzgodnienie zysku przed opodatkowaniem do podstawy
opodatkowania .............................................................................................................................................................................................. 27
10.3 Odroczony podatek dochodowy ................................................................................................................................................................... 28
11. Zysk/(Strata) netto przypadający na jedną akcję ............................................................................................................................................... 28
12. Dywidendy .......................................................................................................................................................................................................... 28
13. Rzeczowe aktywa trwałe .................................................................................................................................................................................... 28
13.1 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania ......................................................................................................................................................... 30
14. Aktywa niematerialne.......................................................................................................................................................................................... 30
15. Udziały i akcje ..................................................................................................................................................................................................... 31
15.1 Znaczące inwestycje w jednostkach zależnych i wspólnych przedsięwzięciach ......................................................................................... 32
16. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe aktywa................................................................................................................................. 33
16.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość należności ........................................................................................................................ 33
17. Zapasy ................................................................................................................................................................................................................ 34
17.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów ........................................................................................................................... 34
18. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ..................................................................................................................................................................... 34
19. Kapitał podstawowy ............................................................................................................................................................................................ 34
20. Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji ................................................................................................................................. 34
21. Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych ............................................................................................................... 35
22. Zyski zatrzymane ................................................................................................................................................................................................ 35
23. Kredyty, leasing .................................................................................................................................................................................................. 35
23.1 Kredyty .......................................................................................................................................................................................................... 36
23.2 Leasing .......................................................................................................................................................................................................... 37
24. Pochodne instrumenty finansowe ...................................................................................................................................................................... 37
25. Świadczenia pracownicze .................................................................................................................................................................................. 38
25.1 Zobowiązania z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych ...................................................................................................................... 38
25.2 Łączna kwota kosztów ujętych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych ............. 38
25.3 Założenia aktuarialne .................................................................................................................................................................................... 38
25.4 Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy ........................................................................................................................................ 38
25.5 Analiza wrażliwości zmian założeń aktuarialnych na świadczenia pracownicze ......................................................................................... 39
26. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy.................................................................................................. 40
3
26.1 Dotacje .......................................................................................................................................................................................................... 40
27. Instrumenty finansowe ........................................................................................................................................................................................ 41
27.1 Wartość bilansowa ........................................................................................................................................................................................ 41
27.2 Ustalenie wartości godziwej .......................................................................................................................................................................... 42
27.3 Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów
finansowych .................................................................................................................................................................................................. 43
28. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym .............................................................................................................................................. 44
28.1 Ryzyko cen surowców i produktów naftowych ............................................................................................................................................. 44
28.1.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen surowców i produktów naftowych............................................ 45
28.2 Ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) ............................................................................................................................ 45
28.2.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) .......................... 46
28.3 Ryzyko walutowe .......................................................................................................................................................................................... 46
28.3.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut ................................................................................... 47
28.4 Ryzyko stopy procentowej ............................................................................................................................................................................ 48
28.4.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych ......................................................................... 49
28.5 Ryzyko płynności .......................................................................................................................................................................................... 49
28.6 Ryzyko kredytowe ......................................................................................................................................................................................... 51
29. Zarządzanie kapitałem ....................................................................................................................................................................................... 51
30. Zobowiązania i aktywa warunkowe .................................................................................................................................................................... 52
30.1 Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego
lub organem administracji publicznej i innych ryzykach ............................................................................................................................... 52
30.2 Pozostałe zobowiązania warunkowe ............................................................................................................................................................ 52
31. Informacje o podmiotach powiązanych .............................................................................................................................................................. 52
31.1 Informacje o istotnych transakcjach z jednostkami powiązanymi, w których Grupa LOTOS S.A. posiada udziały i akcje ......................... 52
31.2 Podmiot sprawujący kontrolę nad Spółką ..................................................................................................................................................... 53
31.3 Transakcje z jednostkami powiązanymi, w których Skarb Państwa sprawuje kontrolę, współkontrolę lub ma na nie znaczący wpływ .... 53
31.4 Wynagrodzenie głównej kadry kierowniczej ................................................................................................................................................. 54
31.5 Transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki .................................................................. 55
32. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego ....................................................................................................................................... 55
33. Sprawozdanie finansowe wg rodzajów działalności energetycznej – wybrane pozycje .................................................................................... 55
33.1 Przychody i koszty ........................................................................................................................................................................................ 61
33.1.1 Przychody ze sprzedaży...................................................................................................................................................................... 61
33.1.2 Koszty według rodzaju......................................................................................................................................................................... 62
33.1.3 Pozostałe przychody operacyjne......................................................................................................................................................... 63
33.1.4 Pozostałe koszty operacyjne ............................................................................................................................................................... 63
ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO .............................................................................................................................................. 64
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
w milionach złotych
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone
na stronach od 8 do 63 stanowią jego integralną część
4
SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW
Nota
2020
2019
Przychody ze sprzedaży
9.1
17.736,9
26.313,0
Koszt własny sprzedaży
9.2
(18.202,4)
(24.509,4)
Zysk/(Strata) na sprzedaży
(465,5)
1.803,6
Koszty sprzedaży
9.2
(743,2)
(775,8)
Koszty ogólnego zarządu
9.2
(279,0)
(262,8)
Pozostałe przychody
9.4
42,9
15,7
Pozostałe koszty
9.5
(69,6)
(5,4)
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów
finansowych
9.8
1,9
(30,8)
Zysk/(Strata) operacyjny/(a)
(1.512,5)
744,5
Przychody finansowe
9.6
425,2
376,7
Koszty finansowe
9.7
(41,6)
(166,0)
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów
finansowych
9.8
(9,4)
-
Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem
(1.138,3)
955,2
Podatek dochodowy od osób prawnych
10.1
256,9
(120,9)
Zysk/(Strata) netto
(881,4)
834,3
Inne całkowite dochody/(straty)
Pozycje, które w przyszłości mogą zostać zreklasyfikowane do wyniku:
179,2
84,6
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych
21
221,2
104,5
Podatek dochodowy dotyczący zabezpieczenia przepływów
pieniężnych
10.1; 21
(42,0)
(19,9)
Pozycje, które w przyszłości nie zostaną zreklasyfikowane do wyniku:
(2,8)
(3,3)
Zyski/(Straty) aktuarialne z tytułu świadczeń pracowniczych
po okresie zatrudnienia
25.1; 25.2
(3,5)
(4,1)
Podatek dochodowy dotyczący zysków/(strat) aktuarialnych
z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia
10.1
0,7
0,8
Inne całkowite dochody/(straty) netto
176,4
81,3
Całkowite dochody/(straty) ogółem
(705,0)
915,6
Zysk/(Strata) netto na jedną akcję (w złotych)
Średnia ważona liczba akcji w milionach sztuk
11
184,9
184,9
- podstawowy/(a)
11
(4,77)
4,51
- rozwodniony/(a)
11
(4,77)
4,51
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
w milionach złotych
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone
na stronach od 8 do 63 stanowią jego integralną część
5
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
AKTYWA
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
13
5.474,6
5.707,3
Aktywa niematerialne
14
77,7
92,9
Udziały i akcje
15
3.293,0
2.993,0
Pochodne instrumenty finansowe
24
1,2
0,1
Udzielone pożyczki
16
198,9
2,5
Pozostałe aktywa długoterminowe
16
26,2
26,3
Aktywa trwałe razem
9.071,6
8.822,1
Aktywa obrotowe
Zapasy
17
3.193,7
4.526,2
- w tym zapasy obowiązkowe
2.151,4
3.026,6
Należności z tytułu dostaw i usług
16
1.445,4
2.598,0
Należności z tytułu podatku dochodowego
180,0
84,3
Pochodne instrumenty finansowe
24
65,9
24,3
Pozostałe aktywa krótkoterminowe
16
121,3
101,7
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18
1.072,0
319,0
Aktywa obrotowe razem
6.078,3
7.653,5
Aktywa razem
15.149,9
16.475,6
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał własny
Kapitał podstawowy
19
184,9
184,9
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji
20
2.228,3
2.228,3
Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych
21
(24,4)
(203,6)
Zyski zatrzymane
22
7.060,6
8.129,7
Kapitał własny razem
9.449,4
10.339,3
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty, leasing
23
1.027,2
1.340,2
Pochodne instrumenty finansowe
24
1,0
3,0
Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego
10.3
112,5
328,8
Świadczenia pracownicze
25
85,3
75,5
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
26
13,4
14,0
Zobowiązania długoterminowe razem
1.239,4
1.761,5
Zobowiązania krótkoterminowe
Kredyty, leasing
23
740,3
580,1
Pochodne instrumenty finansowe
24
10,3
12,4
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
26
1.657,6
1.968,6
Świadczenia pracownicze
25
76,0
57,7
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
26
1.976,9
1.756,0
Zobowiązania krótkoterminowe razem
4.461,1
4.374,8
Zobowiązania razem
5.700,5
6.136,3
Kapitał własny i zobowiązania razem
15.149,9
16.475,6
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
w milionach złotych
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone
na stronach od 8 do 63 stanowią jego integralną część
6
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
(sporządzone metodą pośrednią)
Nota
2020
2019
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
Zysk/(Strata) netto
11
(881,4)
834,3
Korekty:
2.446,4
486,3
Podatek dochodowy
10.1
(256,9)
120,9
Amortyzacja
9.2
403,3
393,6
(Zyski)/Straty z tytułu różnic kursowych
213,3
138,1
Odsetki i dywidendy
(294,1)
(203,3)
(Zyski)/Straty z tytułu działalności inwestycyjnej
19,4
0,3
Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych
9.6
(78,8)
(32,2)
Zmniejszenie/ (Zwiększenie) stanu należności z tytułu dostaw i usług
1.152,6
(782,6)
(Zwiększenie)/Zmniejszenie stanu pozostałych aktywów
(39,2)
40,3
Zmniejszenie stanu zapasów
1.332,1
3,2
(Zmniejszenie)/Zwiększenie stanu zobowiązań z tytułu dostaw i usług
(311,0)
67,9
Zwiększenie stanu pozostałych zobowiązań i rezerw
281,1
724,6
Zwiększenie stanu świadczeń pracowniczych
24,6
15,5
Podatek dochodowy zapłacony
(194,7)
(312,7)
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
1.370,3
1.007,9
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
Dywidendy otrzymane
318,9
312,9
Odsetki otrzymane
0,3
8,7
Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
16,6
-
Spłata udzielonych pożyczek
31.1
19,5
95,6
Zakup rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
(171,3)
(100,2)
Nabycie udziałów i akcji
15
(300,0)
(338,5)
Udzielone pożyczki
16; 31.1
(201,2)
(103,3)
Depozyt zabezpieczający
1,7
(49,9)
Rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych
34,0
55,6
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
(281,5)
(119,1)
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
Wydatki z tytułu spłaty kredytów
23
(309,2)
(1.030,0)
Zapłacone odsetki
23
(61,1)
(96,9)
Zapłacone dywidendy
12
(184,9)
(554,6)
Płatności z tytułu leasingu
23
(2,8)
(7,1)
Rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych
(0,7)
(71,3)
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
(558,7)
(1.759,9)
Przepływy pieniężne netto razem
530,1
(871,1)
Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
0,7
(0,6)
Zmiana stanu środków pieniężnych netto
530,8
(871,7)
Środki pieniężne na początek okresu
319,0
1.190,7
Środki pieniężne na koniec okresu
18
849,8
319,0
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
w milionach złotych
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone
na stronach od 8 do 63 stanowią jego integralną część
7
SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM
Nota
Kapitał
podstawowy
Nadwyżka
ceny
emisyjnej nad
wartością
nominalną
akcji
Kapitał
rezerwowy z
wyceny
zabezpieczeń
przepływów
pieniężnych
Zyski
zatrzymane
Kapitał
własny
razem
1 stycznia 2020
184,9
2.228,3
(203,6)
8.129,7
10.339,3
Strata netto
11
-
-
-
(881,4)
(881,4)
Inne całkowite dochody/(straty) netto
-
-
179,2
(2,8)
176,4
Całkowite dochody/(straty) ogółem
-
-
179,2
(884,2)
(705,0)
Dywidenda
12
-
-
-
(184,9)
(184,9)
31 grudnia 2020
184,9
2.228,3
(24,4)
7.060,6
9.449,4
1 stycznia 2019
184,9
2.228,3
(288,2)
7.853,3
9.978,3
Zysk netto
11
-
-
-
834,3
834,3
Inne całkowite dochody/(straty) netto
-
-
84,6
(3,3)
81,3
Całkowite dochody/(straty) ogółem
-
-
84,6
831,0
915,6
Dywidenda
-
-
-
(554,6)
(554,6)
31 grudnia 2019
184,9
2.228,3
(203,6)
8.129,7
10.339,3
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
8
DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA
1. Informacje ogólne
Grupa LOTOS Spółka Akcyjna („Grupa LOTOS S.A.”, „Spółka”) została utworzona 18 września 1991 roku. Siedziba Spółki mieści się
w Polsce pod adresem: 80-718 Gdańsk, ul. Elbląska 135.
Grupa LOTOS S.A. prowadzi działalność produkcyjną, usługową i handlową. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest
wytwarzanie i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej. Według klasyfikacji Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, Grupa
LOTOS S.A. zakwalifikowana jest do sektora paliwowego.
2. Wskazanie, czy Spółka jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy sporządza skonsolidowane
sprawozdanie finansowe
Grupa LOTOS S.A. jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS Spółki Akcyjnej („Grupa Kapitałowa Grupy LOTOS S.A.”,
„Grupa Kapitałowa LOTOS”, „Grupa Kapitałowa”, „Grupa”), w skład której na dzień 31 grudnia 2020 roku wchodzą: Grupa LOTOS S.A.
(„Jednostka Dominująca”) oraz podmioty o profilu produkcyjnym, usługowym i handlowym (spółki zależne oraz spółki pośrednio zależne
od Grupy LOTOS S.A.).
Grupa LOTOS S.A. sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe uwzględniając dane finansowe jednostek zależnych
konsolidowanych metodą pełną oraz wspólnych przedsięwzięć wycenianych metodą praw własności.
Sprawozdanie skonsolidowane Grupy Kapitałowej LOTOS za rok 2020 zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Spółki w dniu
2 kwietnia 2021 roku.
2.1 Planowane połączenie z Polskim Koncernem Naftowym Orlen S.A.
W dniu 14 lipca 2020 roku Komisja Europejska wydała pozytywną warunkową decyzję w przedmiocie zgody na dokonanie koncentracji
polegającej na przejęciu przez Polski Koncern Naftowy Orlen S.A. („PKN Orlen”) kontroli nad Grupą LOTOS S.A. Decyzja Komisji została
wydana na podstawie art. 8 ust. 2 akapit drugi Rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli
koncentracji przedsiębiorstw (rozporządzenie w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz. Urz. UE. L Nr 24, str. 1). W związku
z powyższym PKN Orlen jest zobowiązany wykonać określone w treści tej decyzji środki zaradcze, które mają na celu zapobieżenie
wystąpieniu negatywnych skutków planowanej koncentracji dla konkurencji na właściwych rynkach („Środki Zaradcze”). Środki Zaradcze
obejmują zobowiązania o charakterze strukturalnym oraz behawioralnym, odnoszące się do struktury oraz polityki przedsiębiorstw
uczestniczących w koncentracji – PKN Orlen i Grupy LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A. w raporcie bieżącym nr. 21/2020 z 14 lipca 2020 roku poinformowała o zaciągniętych zobowiązaniach w stosunku
do Komisji Europejskiej. Zobowiązania te miałyby obowiązywać do czasu zakończenia transakcji zbycia aktywów zbywanych w ramach
Środków Zaradczych („Zbywane Aktywa Lotos”):
• Zobowiązaniu do utrzymania wartości i konkurencyjności Zbywanych Aktywów Lotos zgodnie z dobrymi praktykami rynkowymi
i zminimalizowaniu ryzyka utraty potencjału konkurencyjnego przez Zbywane Aktywa Lotos;
• • Zobowiązaniu do wprowadzenia i utrzymywania rozdzielności Zbywanych Aktywów Lotos od działalności, które PKN Orlen
i Grupa LOTOS S.A. zachowują (tzw. „hold-separate obligations”), które polegają w szczególności na tym, że kierownictwo
i personel zaangażowane w części działalności, które Grupa LOTOS S.A. zachowuje, nie będą zaangażowane w działalność
Zbywanych Aktywów Lotos, a personel (w tym kluczowy personel) Zbywanych Aktywów Lotos wskazany w zobowiązaniach
nie będzie zaangażowany w działalność, którą Grupa LOTOS S.A. zachowa i nie będzie podlegał żadnym osobom spoza
Zbywanych Aktywów Lotos. Niezwłocznie po dniu wydania decyzji przez Komisję Grupa LOTOS S.A. powoła osobę lub osoby
na funkcję niezależnego zarządcy (Hold Separate Manager, „Niezależny Zarządca”). Niezależny Zarządca będzie częścią
kluczowego personelu Zbywanych Aktywów Lotos. Niezależny Zarządca będzie zarządzał Zbywanymi Aktywami Lotos
niezależnie i będzie podlegał osobie powoływanej przez PKN Orlen odpowiedzialnej za nadzór nad wykonaniem Środków
Zaradczych (tzw. Monitoring Trustee). Powyższe zobowiązanie nie będzie obejmowało rafinerii w Gdańsku;
• Zobowiązaniu do niezatrudniania kluczowego personelu Zbywanych Aktywów Lotos w okresie 12 miesięcy po zamknięciu
transakcji dezinwestycyjnych w wykonaniu Środków Zaradczych;
• Zobowiązaniu do współpracy z Monitoring Trustee i udzielania mu pomocy w rozsądnym zakresie przez niego wymaganym.
W decyzji Komisji Europejskiej zostały wskazane do zbycia następujące obszary biznesowe Grupy LOTOS S.A. (dalej jako „Zbywane
Aktywa Lotos”):
• Produkcja paliw oraz działalność hurtowa,
• Logistyka paliw,
• Działalność detaliczna,
• Paliwa lotnicze,
• Asfalt.
W dniu 12 marca 2021 roku w raporcie bieżącym nr 20/2021 Grupa LOTOS S.A. poinformowała, że Zarząd Spółki przyjął kierunkową
akceptację działań wewnątrzorganizacyjnych, której celem jest optymalizacja struktury grupy kapitałowej oraz przygotowanie do wdrożenia
modelu realizacji środków zaradczych niezbędnych do przejęcia kontroli kapitałowej nad Spółką przez PKN Orlen.
Zarząd Spółki przeprowadził analizę wymagań MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana” biorąc
pod uwagę stopień zaawansowania realizacji poszczególnych środków zaradczych ujętych w tejże decyzji. Na dzień 31 grudnia 2020 roku
Zbywane Aktywa Lotos nie były gotowe do sprzedaży według stanu na ten dzień. Proces przygotowania poszczególnych Zbywanych
Aktywów Lotos do sprzedaży obejmuje szereg istotnych, innych niż zwyczajowe, działań w 2021 roku takich jak m.in. pełne wyodrębnienie
i określenie szczegółowego zakresu majątku planowanego do zbycia, uzyskanie odpowiednich zgód zewnętrznych od właściwych
organów regulacyjnych oraz uzyskanie wewnętrznych zgód korporacyjnych w tym Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy
Grupy LOTOS S.A. Zarząd Spółki rozpoczął proces aktywnego poszukiwania inwestorów w pierwszym kwartale 2021 roku. Zarówno
na dzień 31 grudnia 2020 roku jak i na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania wyniku negocjacji z inwestorami
nie da się wiarygodnie określić w związku z czym w 2021 roku może zajść konieczność wprowadzenia istotnych zmian w planie sprzedaży.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
9
Na dzień sporządzania niniejszego sprawozdania według oceny Zarządu Grupy LOTOS S.A. nie nastąpiło spełnienie warunków
do reklasyfikacji Zbywanych Aktywów Lotos jako aktywa przeznaczone do sprzedaży (oraz powiązanych z nimi zobowiązań)
ani związanych z tymi aktywami działalności jako działalności zaniechanej.
3. Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej
(„MSSF”) zatwierdzonymi przez Unię Europejską, opublikowanymi i obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2020 roku.
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Spółkę w dającej
się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności
wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez Spółkę.
Walutą funkcjonalną i walutą prezentacji sprawozdania finansowego jest złoty polski („złoty”, „zł”, „PLN”). Niniejsze sprawozdanie
finansowe zostało sporządzone w milionach złotych i wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są w milionach złotych.
4. Nowe standardy i interpretacje
Nowe standardy, zmiany w obowiązujących standardach oraz interpretacje, które zostały przyjęte przez Unię Europejską („UE”):
• Zmiany odniesień do założeń koncepcyjnych zawartych w MSSF (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających
się 1 stycznia 2020 roku lub później),
• Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” i MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych
i korygowanie błędów” - definicja istotności (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia
2020 roku lub później),
• Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena”, MSSF 7 „Instrumenty finansowe:
ujawnianie informacji” - Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających
się 1 stycznia 2020 roku lub później),
• Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć” - definicja przedsięwzięcia (obowiązujące w odniesieniu do połączeń, w przypadku
których data przejęcia przypada na początek pierwszego okresu rocznego rozpoczynającego się 1 stycznia 2020 r. lub później
oraz w odniesieniu do nabycia aktywów, które nastąpiło w dniu rozpoczęcia w/w okresu rocznego lub później),
• Zmiany do MSSF 16 „Leasing” ulgi w spłatach czynszu w związku z Covid-19 (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych
rozpoczynających się 1 czerwca 2020 roku lub później),
• Zmiany do MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” - odroczenie MSSF 9 „Instrumenty finansowe” (obowiązujące w odniesieniu do okresów
rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub później).
Nowe standardy, zmiany w obowiązujących standardach oraz interpretacje, które nie zostały przyjęte przez Unię Europejską:
• MSSF 14 „Odroczone salda z regulowanej działalności” (data wejścia w życie zmian została odroczona),
• Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe” oraz MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych
przedsięwzięciach” - sprzedaż lub wniesienie aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym
przedsięwzięciem oraz późniejsze zmiany (data wejścia w życie zmian została odroczona do momentu zakończenia prac badawczych
nad metodą praw własności),
• MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17 (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych
rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
• Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych: klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe
oraz klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe - odroczenie terminu wejścia w życie” (obowiązujące
w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
• Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć”, MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”, MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe
i aktywa warunkowe”, zmiany do różnych standardów „Poprawki do MSSF (cykl 2018 - 2020)” (obowiązujące w odniesieniu do okresów
rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),
• Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena”, MSSF 7 „Instrumenty finansowe:
ujawnianie informacji”, MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” oraz MSSF 16 „Leasing” - Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej - Faza
2 (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub później).
Daty wejścia w życie są datami wynikającymi z treści standardów ogłoszonych przez Radę ds. Międzynarodowej Sprawozdawczości
Finansowej. Daty stosowania standardów w UE mogą różnić się od dat stosowania wynikających z treści standardów i są ogłaszane
w momencie zatwierdzenia do stosowania przez UE.
Spółka nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie żadnego z przyjętych przez UE standardów, interpretacji lub zmian,
które na dzień 31 grudnia 2020 roku nie miały zastosowania.
5. Wpływ pandemii COVID-19 na wyniki Spółki
W 2020 roku na wyniki Spółki istotnie wpłynęła pandemia COVID-19, głównie poprzez wycenę zapasów do wartości netto możliwej
do uzyskania.
Począwszy od marca 2020 roku otoczenie rynkowe Spółki zaczęło wykazywać znaczną zmienność i nieprzewidywalność. Spółka działała
w środowisku podlegającym dynamicznym zmianom pod wpływem pandemii oraz ograniczania jej skutków zarówno wewnątrz kraju
jak i w perspektywie globalnej.
Naruszona została równowaga i płynność w relacjach międzynarodowej wymiany gospodarczej, w tym towarów i usług oraz znacznemu
zmniejszeniu uległo natężenie ruchu osobowego. Restrykcjom podlegał transport lotniczy i samochodowy. Wiele krajów wprowadziło
ograniczenia w poruszaniu się osób, korzystaniu z usług i sklepów, instytucji kultury i szkół. Granice zostały zamknięte dla ruchu
turystycznego i pracowników z innych krajów. W dniu 14 marca 2020 roku w Polsce został wprowadzony stan zagrożenia epidemicznego,
skutkujący opisanymi wyżej obostrzeniami.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
10
Odpisy wartości zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania
Na skutek spadku cen ropy i gazu związanego z destabilizacją rynku w wyniku pandemii COVID-19, nastąpił spadek popytu oraz cen
sprzedaży produktów Grupy. W 1 kwartale 2020 roku Grupa dokonała wyceny wartości zapasów do poziomu wartości netto możliwej
do uzyskania i rozpoznała odpisy aktualizujące z tego tytułu w kwocie 866,4 mln zł. W 2 kwartale 2020 roku Grupa wykorzystała
rozpoznane w 1 kwartale 2020 roku odpisy. Miało to związek ze wzrostem cen ropy oraz wzrostem sprzedaży produktów wynikającym
ze stopniowej poprawy sytuacji popytowej jako efekt odmrażania gospodarki.
Ocena oczekiwanej straty kredytowej (ECL)
Występowanie zakłóceń w działalności na dużą skalę, które potencjalnie powodują problemy z płynnością dla niektórych podmiotów, może
również mieć negatywny wpływ na jakość kredytową podmiotów w łańcuchu dostaw. Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka
przeprowadziła analizę w celu oceny potencjalnego wpływu pandemii COVID-19 na kalkulację oczekiwanych strat kredytowych
i związanymi z nią odpisami aktualizującymi należności. Polityka kredytowa Spółki, stosowane zabezpieczenia oraz umowy faktoringowe
pozwalają na przypuszczenie, że szkodowość należności rozpoznanych na dzień sprawozdawczy pozostanie na niezmienionym istotnie
poziomie.
Spółka na bieżąco monituje sytuację rynkową oraz informacje dotyczące kontrahentów mogące wskazywać na pogorszenie ich sytuacji
finansowej. Na bazie przeprowadzonej analizy Spółka nie zmieniła założeń przyjętych do oceny oczekiwanej straty kredytowej na dzień
31 grudnia 2020 roku w stosunku do założeń przyjętych na dzień 31 grudnia 2019 roku. Spółka przeprowadzi aktualizację analizy i założeń
na potrzeby sporządzenia sprawozdania finansowego za rok 2021, gdy w toku dalszych analiz wystąpi taka konieczność.
Płynność
Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Spółka zachowuje płynność, utrzymując jednocześnie finansowanie
działalności operacyjnej i inwestycyjnej.
W 2020 roku, mimo niesprzyjających okoliczności wynikających z pandemii COVID-19, Spółka w optymalny sposób zarządzała swoimi
zasobami finansowymi. Wskaźnik płynności bieżącej (1,4 wobec 1,7 na koniec poprzedniego roku) oraz wskaźnik płynności szybkiej
(0,6 do zanotowanego w roku 2019: 0,7), jak również wskaźnik ogólnego zadłużenia (37,6% w porównaniu do roku 2019: 37,2%) pozostały
na bezpiecznych poziomach, dzięki czemu zobowiązania były obsługiwane na bieżąco. Wygenerowane przepływy z działalności
operacyjnej pozwoliły pokryć potrzeby inwestycyjne i spłacić część zadłużenia. W wyniku obniżenia poziomu kapitału pracującego
o 1.661,5 mln zł udział kapitału pracującego w aktywach wyniósł 10,7% wobec 19,9% w 2019 roku. Cykl rotacji zapasów w dniach wydłużył
się o 16,8 wobec roku poprzedzającego i ukształtował się na poziomie 79,6. W wyniku spadku średniego stanu należności z tytułu dostaw
i usług o 8,4% i przy spadku przychodów ze sprzedaży o 32,6% cykl obrotu należności w dniach również został wydłużony i wyniósł
41,7 do 30,6 zanotowanego w 2019 roku. Z powodu spadku średniego stanu zobowiązań z tytułu dostaw i usług o 6,3% oraz przy spadku
kosztu własnego sprzedaży (-25,7%) cykl zobowiązań w dniach wyniósł 36,5, będąc o 7,7 dłuższym niż w roku porównawczym.
W konsekwencji tych zmian cykl konwersji gotówki wyniósł 84,9 dnia w stosunku do 64,6 dnia zanotowanego w 2019 roku.
W ramach umowy kredytowej zaciągniętej na refinansowanie kredytów zaciągniętych na realizację Programu 10+ został przekroczony
wskaźnik dług netto/EBITDA. W związku z przewidywanym nieutrzymaniem wskaźnika na określonym poziomie Grupa LOTOS S.A.
wystąpiła do banków finansujących z wnioskiem o tzw. waiver, w odpowiedzi na który Spółka otrzymała pismo potwierdzające zgodę
banków na jego niespełnienie na dzień 31 grudnia 2020 roku.
W ramach Grupy Kapitałowej funkcjonuje system zarządzania środkami pieniężnymi w Grupie Rachunków (cash pool), którego
uczestnikami jest większość spółek Grupy Kapitałowej. Funkcjonowanie tego systemu pozwala efektywnie wykorzystywać nadwyżki
z jednoczesnym zmniejszeniem zapotrzebowania na finansowanie bieżące uczestników. Ponadto Grupa LOTOS S.A. na dzień 31 grudnia
2020 roku dysponuje niewykorzystanymi limitami kredytów w rachunkach bieżących i rachunkach kredytowych oraz limitami
faktoringowymi.
Obecnie wyniki ekonomiczne, sytuacja płynnościowa oraz poziom zadłużenia Spółki są na odpowiednim poziomie i na dzień publikacji
niniejszego sprawozdania finansowego nie zidentyfikowano znaczących ryzyk, które mogłyby tę sytuację zmienić na niekorzyść.
6. Istotne wartości oparte na profesjonalnym osądzie i szacunkach
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga przyjęcia pewnych założeń oraz dokonania szacunków i osądów,
które wpływają na wielkości wykazane w sprawozdaniu finansowym.
Założenia i szacunki są oparte na najlepszej wiedzy kierownictwa na temat bieżących i przyszłych zdarzeń oraz działań, jednak rzeczywiste
wyniki mogą się różnić od przewidywanych.
Szacunki i związane z nimi założenia podlegają bieżącej weryfikacji. Zmiana szacunków księgowych jest rozpoznawana w okresie,
w którym zostały one zmienione, jeśli dotyczy to wyłącznie tego okresu, lub w okresie bieżącym i przyszłym, jeśli zmiany dotyczą zarówno
okresu bieżącego jak i przyszłego.
Przyjmując założenia, dokonując szacunków i osądów zarząd Spółki (Zarząd) może kierować się własnym doświadczeniem i wiedzą
a także opiniami, analizami i rekomendacjami niezależnych ekspertów.
W procesie stosowania zasad (polityki) rachunkowości wobec zagadnień podanych poniżej, istotne znaczenie, oprócz szacunków, miał
profesjonalny osąd kierownictwa.
Świadczenia pracownicze
Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych zostały oszacowane za pomocą metod aktuarialnych. Założenia aktuarialne i wycena
zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych opisana została w nocie 25.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
11
Amortyzacja
Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników
rzeczowego majątku trwałego oraz aktywów niematerialnych. Spółka corocznie dokonuje weryfikacji przyjętych okresów ich ekonomicznej
użyteczności na podstawie bieżących szacunków. Aktualizacja szacunków w tym zakresie, która miała wpływ na sprawozdanie finansowe
Spółki za rok 2020 spowodowała zmniejszenie amortyzacji z tego tytułu o 0,8 mln zł.
Wartość godziwa instrumentów finansowych
Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek wycenia się wykorzystując odpowiednie techniki
wyceny. Przy doborze odpowiednich metod i założeń do wyceny Spółka kieruje się profesjonalnym osądem.
Założenia dotyczące wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych opisano w notach 7.17 oraz 7.19.
Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego
Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty dochód
podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować,
że założenie to stałoby się nieuzasadnione. Zarząd Spółki weryfikuje przyjęte szacunki dotyczące prawdopodobieństwa odzyskania
aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe
informacje oraz doświadczenia z przeszłości.
Informacje dotyczące aktywów z tytułu podatku odroczonego przedstawiono w nocie 10.3.
Utrata wartości ośrodków wypracowujących środki pieniężne oraz pojedynczych składników aktywów
Każdorazowo na dzień kończący okres sprawozdawczy, zgodnie z postanowieniami standardu MSR 36 „Utrata wartości aktywów”,
przeprowadza się analizę pod kątem przesłanek, które mogłyby wskazywać na ewentualną utratę wartości ośrodków wypracowujących
środki pieniężne oraz pojedynczych składników aktywów. Przesłanki mogą pochodzić z zewnątrz i dotyczyć na przykład zmiennych
rynkowych (w tym: zmiany cen, notowań kursów walut, notowań giełdowych, stóp procentowych, innych zmiennych związanych
z bieżącymi trendami gospodarczymi), jak również wynikać z planów, działań i zdarzeń mających miejsce w Spółce, związanych
na przykład z decyzjami o zmianie, zaniechaniu, ograniczaniu, czy rozwoju działalności, a także zmianie technologii, działaniach
efektywnościowych i inwestycyjnych.
Stwierdzenie utraty wartości wymaga oszacowania wartości odzyskiwalnej składników aktywów lub ośrodków wypracowujących środki
pieniężne. Do istotnych założeń uwzględnianych przy szacunkach tej wartości należą takie zmienne jak: stopy dyskontowe, stopy wzrostu,
wskaźniki cenowe.
Przeprowadzona analiza przepływów pieniężnych dla poszczególnych ośrodków wypracowujących środki pieniężne nie wykazała
przesłanek, które w opinii Zarządu wymagałyby dokonania testów na utratę wartości aktywów Spółki, w wyniku których konieczne byłoby
dokonanie korekt.
Informacje dotyczące składników aktywów przedstawiono w notach 13, 14 oraz 15.
Leasing
Stopa dyskonta
Dla każdego rodzaju umów Spółka szacuje wysokość stopy dyskontowej, która będzie wpływać na ostateczną wartość wyceny tych umów.
Spółka bierze pod uwagę charakterystykę umowy, długość trwania umowy, walutę umowy oraz potencjalną marżę, jaką musiałaby ponieść
na rzecz zewnętrznych instytucji finansowych, gdyby chciała zawrzeć taką transakcję na rynku finansowym.
Proces ustalenia aktualnej krańcowej stopy procentowej obejmuje następujące kroki:
• analiza aktualnej struktury finansowania leasingobiorcy (np. jakie instrumenty dłużne posiada leasingobiorca i jakie są warunki
tych instrumentów);
• ustalenie odpowiedniej stopy referencyjnej – (przy założeniu konkretnej waluty, warunków gospodarczych i okresu obowiązywania
umowy leasingu;
• analiza pozostałych istotnych warunków leasingu, w tym charakter aktywów bazowych.
W celu obliczenia stóp dyskonta dla potrzeb leasingu Spółka przyjmuje, że stopa dyskonta powinna odzwierciedlać koszt finansowania,
jakie byłoby zaciągnięte na zakup przedmiotu podlegającego leasingowi.
Spółka zawiera umowy leasingu w oparciu o 3 główne waluty, dla których przypisała bazową stopę dyskonta. Są to PLN ze stopą bazową
WIBOR dla okresów krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych, EUR ze stopą bazową
EURIBOR dla okresów krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych oraz USD ze stopą
bazową LIBOR dla okresów krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych.
Ustalenie aktualnych stóp dyskonta jest wykonywane cyklicznie co kwartał, a stopy dyskonta wówczas ustalone wykorzystywane
są do kalkulacji leasingowych zgodnie z MSSF16 przez okres trwający do momentu kolejnej aktualizacji stóp dyskontowych.
Identyfikacja leasingu w ramach inwestycji EFRA
Grupa LOTOS S.A. wraz ze swoją spółką zależną LOTOS Asfalt Sp. z o.o. dokonały realizacji projektu inwestycyjnego o nazwie EFRA,
w ramach którego zawarto szereg umów obejmujących m.in. dostarczanie surowca i mediów do LOTOS Asfalt Sp. z o.o., sprzedaż
wyrobów z instalacji EFRA do Grupy LOTOS S.A., wykonanie usług utrzymania ruchu czy obsługi zbiorników. Spółka dokonała analizy,
czy grupa tych umów zawiera leasing.
Proces oceny obejmował następujące kroki analizy:
• ustalenie zidentyfikowanego składnika aktywów,
• analiza prawa Spółki do uzyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych z użytkowania zidentyfikowanego składnika
aktywów,
• ustalenie, że Spółka ma prawo do kierowania tym, w jaki sposób i w jakim celu wykorzystuje się składnik aktywów przez cały okres
użytkowania.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
12
Na podstawie analizy istniejących faktów i okoliczności Spółka oceniła ustalenia umowne jako spełniające definicję leasingu zgodną
z MSSF16.
Biorąc pod uwagę, że opłaty leasingowe związane z użytkowaniem instalacji mają zmienny charakter i nie zawierają elementu zasadniczo
stałego, nie są uwzględnione w początkowej kwocie zobowiązania z tytułu leasingu oraz początkowej wycenie składnika aktywów z tytułu
prawa do użytkowania.
7. Zasady rachunkowości
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem tych instrumentów finansowych,
które są zaklasyfikowane jako wyceniane według wartości godziwej.
Najważniejsze zasady rachunkowości stosowane przez Spółkę przedstawione zostały poniżej.
7.1 Przychody ze sprzedaży
Przychody z umów z klientami ujmowane są w momencie spełnienia przez Spółkę zobowiązania do wykonania świadczenia, poprzez przekazanie
przyrzeczonego towaru lub usługi klientowi, gdzie przekazanie to stanowi jednocześnie uzyskanie przez nabywcę kontroli nad tym składnikiem
aktywów. W przychodach z umów z klientami w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ujmowane są przychody powstające ze zwykłej działalności
operacyjnej Spółki (tj. przychody ze sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów) skorygowane o wynik z rozliczenia instrumentów
zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne. W sprawozdaniu z sytuacji finansowej przedstawiana jest umowa (zależnie od stosunku pomiędzy
spełnieniem zobowiązania przez Spółkę, a płatnością dokonywaną przez klienta) jako składnik aktywów z tytułu umowy lub zobowiązania
z tytułu umowy. Oddzielnie, jako należności z tytułu dostaw i usług prezentowane są wyłącznie bezwarunkowe prawa Spółki do otrzymania
wynagrodzenia (np. gdy wystawiono już klientowi faktury lub inny tytuł zobowiązujący prawnie do zapłaty w określonym terminie czasu). Prawa
o charakterze warunkowym (innym niż tylko upływ czasu) są prezentowane jako składnik aktywów z tytułu umowy. Jeżeli z tytułu jednej umowy
wynika kilka obowiązków, w odniesieniu do których rozpoznano zarówno aktywa jak i zobowiązania z tytułu umowy, to w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej są one prezentowane w wartości netto. Składnik aktywów z tytułu umowy podlega ujęciu i wycenie zgodnie z wytycznymi
MSSF 9 „Instrumenty finansowe”.
Identyfikacja umowy z klientem
Spółka zanim uzna kontrakt jako „umowę z klientem” przeprowadza analizę, czy poniższe określone kryteria łącznie zostały spełnione:
• Umowa między dwiema lub więcej stronami została zawarta w formie pisemnej, ustnej lub innej zgodnej ze zwyczajowymi praktykami
handlowymi i została zaakceptowana przez strony;
• Umowa identyfikuje prawa i obowiązki każdej ze stron w zakresie towarów lub usług oraz warunków płatności - kontrakt powinien
zawierać jasne zapisy dotyczące momentu przekazania kontroli klientowi nad sprzedanymi dobrami lub wyświadczonymi usługami.
W przypadku sprzedaży dóbr, moment przekazania kontroli jest zwykle momentem przekazania dobra klientowi. W przypadku
świadczenia usług, szczególnie przez dłuższy okres, moment przekazania kontroli może nie być łatwy do zidentyfikowania. Jeśli moment
przekazania kontroli nie został określony w umowie bądź nie jest zdefiniowany praktyką rynkową, wówczas umowa nie spełnia kryterium,
ponieważ sprzedawca nie jest w stanie określić czasu rozpoznania przychodu ze sprzedaży. Kontrakt musi precyzować także sposób,
kwotę oraz termin płatności;
• Każda ze stron oczekuje wykonania swoich obowiązków wynikających z umowy oraz jest prawdopodobne, że za przekazane dobra
lub usługi zostanie otrzymane wynagrodzenie, które Spółka jest w stanie określić. Oceniając prawdopodobieństwo zapłaty na tym etapie
Spółka rozważa wyłącznie zdolność kontrahenta oraz jego intencję zapłaty w dacie wymagalności zobowiązania, nie oceniając
wysokości kwoty jaką uzyska od kontrahenta (kwota ta może się różnić od wysokości ceny kontraktu np. o późniejsze rabaty, upusty czy
inne elementy wynagrodzenia zmiennego).
• Umowa posiada treść ekonomiczną, czyli w rezultacie jej wykonania zmienia się ryzyko, czas oraz kwota przyszłych przepływów
pieniężnych Spółki. W przypadku, gdy nie przewiduje się zmiany tych parametrów, jest mało prawdopodobne, że kontrakt posiada treść
ekonomiczną. Zmiana wielkości planowanych przepływów pieniężnych nie musi ulegać zmianie tylko poprzez dodatkowe przepływy
pieniężne otrzymywane od klienta ale także zmniejszenie wielkości przepływów pieniężnych wychodzących od sprzedawcy, na przykład
poprzez otrzymanie od klienta wynagrodzenia w formie niepieniężnej.
• Jest prawdopodobne, że Spółka otrzyma wynagrodzenie, które będzie jej przysługiwało w zamian za dobra lub usługi, które zostaną
przekazane klientowi.
Identyfikacja zobowiązań do wykonania świadczenia
W momencie zawarcia umowy Spółka dokonuje oceny dóbr lub usług przyrzeczonych w umowie z klientem i identyfikuje jako zobowiązanie
do wykonania świadczenia każde przyrzeczenie do przekazania na rzecz klienta dobra lub usługi (lub pakietu dóbr lub usług), które można
wyodrębnić lub grupy odrębnych dóbr lub usług, które są zasadniczo takie same i w przypadku których przekazanie na rzecz klienta ma taki sam
charakter.
Dobro lub usługa przyrzeczone klientowi są odrębne, jeżeli spełnione są obydwa następujące warunki:
• klient może odnosić korzyści z dobra lub usługi albo bezpośrednio, albo poprzez powiązanie z innymi zasobami, które są dla niego łatwo
dostępne, oraz
• zobowiązanie Spółki do przekazania dobra lub usługi na rzecz klienta można zidentyfikować jako odrębne w stosunku do innych
zobowiązań określonych w umowie.
Spółka rozpoznaje przychód z tytułu umowy z klientem w punkcie czasu w momencie, kiedy przekaże klientowi kontrolę nad dobrem. Kontrola
oznacza zdolność do bezpośredniego rozporządzania składnikiem aktywów i uzyskiwania z niego zasadniczo wszystkich pozostałych korzyści.
Spółka rozważa następujące czynniki świadczące o wykonaniu zobowiązania do wykonania świadczenia:
• bieżące prawo Spółki do zapłaty za składnik aktywów,
• przekazanie klientowi tytułu prawnego do składnika aktywów,
• przekazanie fizycznego posiadania aktywa klientowi,
• przekazanie klientowi istotnego ryzyka i istotnych korzyści,
• przyjęcie przez klienta składnika aktywów.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
13
Ustalenie ceny transakcji
Przy ustalaniu ceny transakcyjnej Spółka uwzględnia nie tylko wynagrodzenie stałe, ale również inne elementy wynagrodzenia jak wynagrodzenie
zmienne (tj. kwota wynagrodzenia uwarunkowana wystąpieniem lub nie jakiegoś niepewnego zdarzenia w przyszłości), wynagrodzenie
niepieniężne, wynagrodzenie należne klientowi oraz istotny czynnik finansowania. Cena ta nie obejmuje kwot pobranych w imieniu innego podmiotu
tj. podatek VAT i inne podatki związane ze sprzedażą (podatek akcyzowy, opłata paliwowa).
Zmienne wynagrodzenie
Niektóre umowy z klientami mogą zawierać kwoty zmienne wynagrodzenia w związku z udzielaniem upustów, rabatów, zwrotu wynagrodzenia,
kredytów, ustępstw cenowych, dodatków, premii za wyniki lub nakładaniem kar.
W wartości ceny transakcyjnej Spółka uwzględnia taką kwotę wynagrodzenia zmiennego, co do której istnieje wysokie prawdopodobieństwo,
że nie nastąpi konieczność znacznego odwrócenia ujętego wcześniej przychodu (zasada ostrożności) i dokonuje szacunku stosując jedną
z następujących metod, w zależności od tego, która z nich pozwoli dokładniej przewidzieć kwotę wynagrodzenia, do którego jest uprawniona:
• metodę oczekiwanych wartości (sumie iloczynów kwot wynagrodzenia i prawdopodobieństw ich wystąpienia), którą stosuje
się w przypadku zawierania dużej liczby podobnych umów, a w danej umowie przewiduje się więcej niż dwa możliwe wyniki;
• metodę wartości najbardziej prawdopodobnej (czyli najbardziej prawdopodobnej kwoty z możliwych) w przypadku gdy umowa ma tylko
dwa możliwe wyniki (np. z premią lub bez).
Raz wybrana metoda stosowana jest do danej umowy konsekwentnie. Szacunek aktualizuje się na każdy dzień sprawozdawczy. Ewentualne korekty
rozpoznanego przychodu ujmowane są w okresie, w którym ma miejsce aktualizacja – łączna kwota rozpoznanych przychodów powinna
odpowiadać kwocie, która byłaby rozpoznana, gdyby nowe informacje były znane Spółce od początku.
Wynagrodzenie niepieniężne Spółka wycenia w wartości godziwej, a w przypadku braku możliwości jej racjonalnego szacunku, w sposób pośredni
przez odniesienie do indywidualnej ceny sprzedaży przyrzeczonych dóbr lub usług.
Wynagrodzenie płatne klientowi, o ile tylko nie stanowi zapłaty za wyodrębnione dobro lub usługę nabywaną od klienta, powoduje obniżenie ceny
transakcyjnej. Obniżenie przychodów następuje w chwili wystąpienia późniejszego z poniższych zdarzeń:
• ujęcie przez Spółkę przychodów z tytułu przekazania powiązanych dóbr lub usług klientowi; oraz
• zapłata lub zobowiązanie się Spółki do zapłaty wynagrodzenia (nawet jeżeli zapłata ta jest uzależniona od wystąpienia niepewnego
zdarzenia w przyszłości).
Na koniec każdego okresu sprawozdawczego mającego miejsce w trakcie trwania umowy Spółka dokonuje aktualizacji swoich szacunków mających
wpływ na cenę transakcyjną. Każda zmiana w cenie transakcyjnej jest alokowana do wszystkich zobowiązań do wykonania świadczenia,
chyba że wynagrodzenie zmienne dotyczy tylko jednego lub kilku (a nie wszystkich) takich zobowiązań.
Przypisanie ceny transakcyjnej do zobowiązań do wykonania świadczenia
Spółka przypisuje cenę transakcyjną do każdego zobowiązania do wykonania świadczenia (lub do odrębnego dobra lub odrębnej usługi) w kwocie,
która odzwierciedla kwotę wynagrodzenia, które – zgodnie z oczekiwaniem Spółki – przysługuje jej w zamian za przekazanie przyrzeczonych dóbr
lub usług klientowi.
Spełnianie zobowiązań do wykonania świadczenia
Jeśli obowiązek świadczenia wypełniany jest w danym punkcie czasu przychód ujmuje się w momencie przekazania kontroli nad produktem,
towarem lub usługą (tzn. przekazania możliwości kierowania wykorzystaniem i uzyskiwania praktycznie wszystkich korzyści z tego produktu, towaru
lub usługi).
Przesłankami wskazującymi na przekazanie kontroli do klienta są:
• Spółka posiada bieżące prawo do wynagrodzenia,
• klient posiada prawo własności do aktywa,
• klient posiada fizyczne władanie nad aktywem,
• klient przejął istotne ryzyka i korzyści związane z aktywem,
• klient zaakceptował rezultat obowiązku świadczenia.
Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów ujmuje się w wyniku finansowym jednorazowo, w określonym momencie czasu, zgodnym
z momentem spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia (w szczególności określanym w oparciu o reguły sprzedaży INCOTERMS).
W odniesieniu do umów dotyczących usług ciągłych, na podstawie których Spółka ma prawo do otrzymania od klienta wynagrodzenia w kwocie,
która odpowiada bezpośrednio wartości, jaką dla klienta ma świadczenie dotychczas wykonane, Spółka ujmuje przychód w kwocie, którą ma prawo
zafakturować.
Wynagrodzenie zleceniodawcy a wynagrodzenie pośrednika
W przypadku, gdy w dostarczanie dóbr lub usług klientowi zaangażowany jest inny podmiot, Spółka określa czy charakter przyrzeczenia Spółki
stanowi zobowiązanie do wykonania świadczenia polegającego na dostarczeniu określonych dóbr lub usług (w tym przypadku Spółka
jest zleceniodawcą) czy też na zleceniu innemu podmiotowi dostarczenia tych dóbr lub usług (w tym przypadku Spółka jest pośrednikiem).
Spółka jest zleceniodawcą, jeśli sprawuje kontrolę nad przyrzeczonym dobrem lub usługą przed ich przekazaniem klientowi. Jednostka nie musi
jednak działać jako zleceniodawca, jeśli uzyskuje tytuł prawny do produktu tylko chwilowo, zanim zostanie on przeniesiony na klienta. Jednostka
występująca w umowie jako zleceniodawca może sama wypełnić zobowiązanie do wykonania świadczenia lub może powierzyć wypełnienie
tego zobowiązania lub jego części innemu podmiotowi (np. podwykonawcy) w jej imieniu. W takiej sytuacji Spółka ujmuje przychody w kwocie
wynagrodzenia brutto, do którego – zgodnie z jej oczekiwaniem – będzie uprawniona w zamian za przekazane dobra lub usługi.
Spółka działa jako pośrednik, jeśli jej zobowiązanie do wykonania świadczenia polega na zapewnieniu dostarczenia dóbr lub usług przez inny
podmiot. W takim przypadku Spółka ujmuje przychody w kwocie jakiejkolwiek opłaty lub prowizji, do której – zgodnie z jej oczekiwaniem – będzie
uprawniona w zamian za zapewnienie dostarczenia dóbr lub usług przez inny podmiot.
Istotny komponent finansowania
W przypadku umów z klientami, dla których okres pomiędzy przekazaniem przyrzeczonego dobra lub usługi klientowi a momentem zapłaty za dobro
lub usługę przekracza jeden rok Spółka ocenia, czy umowy zawierają istotny element finansowania. W celu ustalenia ceny transakcyjnej, Spółka
koryguje przyrzeczoną kwotę wynagrodzenia o istotny komponent finansowania stosując stopę dyskontową, która zostałaby zastosowana
w przypadku zawarcia oddzielnej transakcji finansowania pomiędzy jednostką a jej klientem w momencie zawarcia umowy.
Spółka zdecydowała się nie korygować przyrzeczonej kwoty wynagrodzenia o wpływ istotnego elementu finansowania, jeżeli w momencie zawarcia
umowy oczekuje, że okres od momentu przekazania przyrzeczonego dobra lub usługi klientowi do momentu zapłaty za dobro lub usługę
przez klienta wyniesie nie więcej niż jeden rok. Dlatego też, dla krótkoterminowych zaliczek Spółka nie wydziela istotnego elementu finansowania.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
14
Wynagrodzenie niepieniężne
W przypadku umów, w których klient zobowiązał się do zapłaty wynagrodzenia w formie innej niż pieniężna, Spółka w celu ustalenia ceny
transakcyjnej wycenia wynagrodzenie niepieniężne (lub przyrzeczenie zapłaty wynagrodzenia niepieniężnego) w wartości godziwej.
W sytuacji, gdy Spółka nie może racjonalnie oszacować wartości godziwej wynagrodzenia niepieniężnego, wycenia je pośrednio przez odniesienie
do indywidualnej ceny sprzedaży dóbr lub usług przyrzeczonych klientowi (lub klasie klientów) w zamian za wynagrodzenie.
Gwarancje
Spółka udziela gwarancji na sprzedane produkty, które stanowi zapewnienie klienta, że dany produkt jest zgodny z ustaloną przez strony
specyfikacją. Spółka ujmuje takie gwarancje zgodnie z MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”.
Niektóre niestandardowe umowy z klientami mogą zawierać gwarancje rozszerzone. Gwarancje takie stanowią oddzielną usługę – ujmowaną
jako zobowiązanie do wykonania świadczenia, do której przypisuje się część ceny transakcyjnej.
Aktywowane koszty doprowadzenia do zawarcia umowy
Spółka ujmuje dodatkowe koszty doprowadzenia do zawarcia umowy z klientem jako składnik aktywów, jeżeli spodziewa się, że koszty te odzyska.
Dodatkowe koszty doprowadzenia do zawarcia umowy to koszty ponoszone przez jednostkę w celu doprowadzenia do zawarcia umowy z klientem,
których jednostka nie poniosłaby, jeżeli umowa nie zostałaby zawarta. Koszty doprowadzenia do zawarcia umowy ponoszone bez względu
na to, czy umowa została zawarta, ujmuje się jako koszty w momencie ich poniesienia, chyba że koszty te wyraźnie obciążają klienta bez względu
na to, czy umowa zostanie zawarta. Spółka ujmuje dodatkowe koszty doprowadzenia do zawarcia umowy jako koszty w momencie ich poniesienia,
jeśli okres amortyzacji składnika aktywów, który w przeciwnym razie zostałby ujęty przez Spółkę, wynosi jeden rok lub krócej. Składnik aktywów jest
systematycznie amortyzowany, z uwzględnieniem okresu przekazywania klientowi dóbr lub usług, z którymi jest powiązany. Spółka dokonuje
aktualizacji okresu amortyzacji, aby odzwierciedlić istotną zmianę oczekiwanego okresu przekazywania klientowi dóbr lub usług, z którymi
powiązany jest składnik aktywów.
Aktywa z tytułu umowy
W ramach aktywów z tytułu umowy Spółka ujmuje prawa do wynagrodzenia w zamian za dobra lub usługi, które przekazała klientowi, jeżeli prawo
to jest uzależnione od warunku innego niż upływ czasu (na przykład od przyszłych świadczeń jednostki). Spółka ocenia, czy nie nastąpiła utrata
wartości składnika aktywów z tytułu umowy na takiej samej zasadzie jak w przypadku składnika aktywów finansowych zgodnie z MSSF 9.
Należności
W ramach należności Spółka ujmuje prawa do wynagrodzenia w zamian za dobra lub usługi, które przekazała klientowi, jeżeli prawo to jest
bezwarunkowe (jedynym warunkiem wymagalności wynagrodzenia jest upływ określonego czasu). Spółka ujmuje należność zgodnie z MSSF 9.
W momencie początkowego ujęcia należności z tytułu umowy wszelkie różnice pomiędzy wyceną należności zgodnie z MSSF 9, a odpowiadającą
jej wcześniej ujętą kwotą przychodów Spółka ujmuje jako koszt (strata z tytułu utraty wartości).
Zobowiązania z tytułu umowy
W ramach zobowiązań z tytułu umowy Spółka ujmuje otrzymane lub należne od klienta wynagrodzenie, z którym wiąże się obowiązek przekazania
klientowi dóbr lub usług.
Aktywa z tytułu prawa do zwrotu
W ramach aktywów z tytułu prawa do zwrotu Spółka ujmuje prawo do odzyskania produktów od klientów po wywiązaniu się ze zobowiązania
do zwrotu zapłaty.
Zobowiązanie do zwrotu wynagrodzenia
Spółka ujmuje zobowiązanie do zwrotu wynagrodzenia, jeżeli po jego otrzymaniu oczekuje, że zwróci jego część lub całość klientowi. Zobowiązanie
do zwrotu wynagrodzenia wycenia się w kwocie otrzymanego wynagrodzenia (lub należności), do którego – zgodnie z oczekiwaniem jednostki –
nie jest ona uprawniona (tj. w wysokości kwot nieujętych w cenie transakcyjnej). Zobowiązanie do zwrotu wynagrodzenia (oraz odpowiednia zmiana
ceny transakcyjnej oraz wynikająca z niej zmiana zobowiązania z tytułu umowy) jest aktualizowane na koniec każdego okresu sprawozdawczego
w związku ze zmianami okoliczności.
7.2 Przychody z tytułu dywidend
Należne dywidendy zalicza się do przychodów finansowych na dzień powzięcia przez właściwy organ jednostki wypłacającej dywidendę uchwały
o podziale zysku chyba, że w uchwale określono inny dzień prawa do dywidendy.
7.3 Przychody z odsetek
Przychody z tytułu odsetek są rozpoznawane w momencie ich naliczenia (przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej).
7.4 Podatki
7.4.1 Podatek dochodowy
Na obowiązkowe obciążenia wyniku składają się: podatek bieżący (CIT) oraz podatek odroczony. Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane
na podstawie wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania) danego roku obrotowego. Zysk (strata) podatkowa różni się od księgowego zysku
(straty) netto z powodu występowania tzw. różnic przejściowych między przychodami i kosztami w ujęciu księgowym i podatkowym, tj. przychodów
podlegających opodatkowaniu i kosztów stanowiących koszty uzyskania przychodów w innym okresie niż bieżący okres sprawozdawczy
oraz tzw. różnic trwałych wynikających z faktu, iż część z pozycji kosztów i przychodów, ujętych księgowo nigdy nie będzie uwzględniona
w rozliczeniu podatkowym. Obciążenia podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym.
Na potrzeby sprawozdawczości finansowej, zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego ustalane jest z uwzględnieniem wszystkich różnic
przejściowych występujących na dzień kończący okres sprawozdawczy między wartością podatkową aktywów i pasywów, a ich wartością bilansową
wykazaną w sprawozdaniu finansowym.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
15
Zobowiązanie z tytułu podatku odroczonego ujmowane jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych:
• z wyjątkiem sytuacji, gdy zobowiązanie z tytułu podatku odroczonego powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości firmy
lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych
i w chwili jej zawierania nie mającej wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
• w przypadku dodatnich różnic przejściowych wynikających z inwestycji w jednostkach zależnych, współzależnych lub stowarzyszonych
i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach – z wyjątkiem sytuacji, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych podlegają kontroli
inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu.
Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane są w odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych, jak również niewykorzystanych
aktywów podatkowych i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na następne lata, w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne,
że zostanie osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać ww. różnice, aktywa i straty:
• z wyjątkiem sytuacji, gdy aktywa z tytułu podatku odroczonego dotyczące ujemnych różnic przejściowych powstają w wyniku
początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych
i w chwili jej zawierania nie mają wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
• w przypadku ujemnych różnic przejściowych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych, współzależnych lub stowarzyszonych
oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach, składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego jest ujmowany w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej jedynie w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, iż w dającej się przewidzieć przyszłości ww. różnice
przejściowe ulegną odwróceniu i osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic
przejściowych.
Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego jest weryfikowana na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy i ulega
stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do jego częściowego
lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz zobowiązania z tytułu podatku odroczonego wyceniane są z zastosowaniem stawek
podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów lub zobowiązań zostanie zrealizowany, przyjmując
za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na dzień kończący okres sprawozdawczy lub takie, których obowiązywanie
w przyszłości jest pewne na dzień kończący okres sprawozdawczy. Wpływ podatku odroczonego dotyczący pozycji ujmowanych bezpośrednio
w kapitale własnym jest ujmowany w kapitale własnym poprzez inne całkowite dochody.
Spółka kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ze zobowiązaniami z tytułu odroczonego podatku dochodowego
wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności z zobowiązaniami z tytułu
bieżącego podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.
7.4.2 Podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy, opłata paliwowa i opłata emisyjna
Przychody, koszty, aktywa i zobowiązania są ujmowane po pomniejszeniu o wartość podatku od towarów i usług (VAT), podatku akcyzowego, opłaty
paliwowej i opłaty emisyjnej, z wyjątkiem:
• gdy podatek od towarów i usług (VAT) zapłacony przy zakupie aktywów lub usług nie jest możliwy do odzyskania od organów
podatkowych (wtedy jest on ujmowany odpowiednio, jako część ceny nabycia składnika aktywów lub jako część pozycji kosztowej) oraz
• należności i zobowiązań, które są wykazywane z uwzględnieniem kwoty podatku od towarów i usług (VAT), akcyzy, opłaty paliwowej
i opłaty emisyjnej.
Kwota netto podatku od towarów i usług (VAT), podatku akcyzowego, opłaty paliwowej i opłaty emisyjnej możliwa do odzyskania lub należna
do zapłaty na rzecz organów podatkowych jest ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jako część należności lub zobowiązań.
7.5 Transakcje w walucie obcej
Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w walucie funkcjonalnej Spółki (polski złoty) na dzień ich zawarcia odpowiednio
po kursie:
• faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut,
• średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski („NBP”) z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty
należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w punkcie powyżej, a także w przypadku
pozostałych operacji.
Kursem dla faktur zakupu jest średni kurs NBP ogłoszony w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym dzień wystawienia faktury, a dla faktur
sprzedaży – średni kurs NBP ogłoszony w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym datę sprzedaży.
Wszelkie zyski lub straty kursowe powstałe z tytułu przeliczenia są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów, z wyjątkiem różnic
kursowych traktowanych jako część kosztów finansowania zewnętrznego kapitalizowanych w wartości rzeczowych aktywów trwałych (różnice
kursowe od odsetek i prowizji). Pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej są przeliczane po kursie wymiany
z dnia początkowej transakcji. Pozycje niepieniężne wyceniane według wartości godziwej w walucie obcej są przeliczane po kursie wymiany z dnia
ustalenia takiej wartości godziwej.
Spółka osobno ustala wynik z tytułu różnic kursowych dla różnic zrealizowanych i niezrealizowanych, prezentując ostatecznie wynik na łącznych
różnicach kursowych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów jako zyski lub straty:
• działalności operacyjnej: w odniesieniu do różnic kursowych dotyczących rozliczenia należności i zobowiązań handlowych,
• działalności finansowej: w odniesieniu między innymi do pozycji kredytów i pożyczek, zobowiązań inwestycyjnych, środków pieniężnych
i ich ekwiwalentów.
Różnice kursowe powstałe w związku z wyceną na dzień kończący okres sprawozdawczy inwestycji krótkoterminowych (np. udzielonych pożyczek,
środków pieniężnych i innych aktywów pieniężnych) oraz należności i zobowiązań w walutach obcych zalicza się do kosztów lub przychodów
działalności finansowej i operacyjnej.
Dla potrzeb wyceny pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej zastosowano następujące kursy walut obcych ustalone na podstawie notowań
ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski (NBP):
Średni kurs NBP na dzień
31 grudnia 2020
(1)
31 grudnia 2019
(2)
USD
3,7584
3,7977
EUR
4,6148
4,2585
(1)
Tabela kursów średnich NBP obowiązująca na dzień 31 grudnia 2020 roku.
(2)
Tabela kursów średnich NBP obowiązująca na dzień 31 grudnia 2019 roku.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
16
7.6 Rzeczowe aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe, z wyjątkiem gruntów, są wyceniane według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie
oraz o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Grunty wyceniane są w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Wartość początkowa rzeczowych aktywów trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoną o wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem
i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi również koszt wymiany części składowych maszyn
i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione są kryteria rozpoznania. Koszty poniesione po wprowadzeniu rzeczowych aktywów trwałych
do użytkowania, jak koszty napraw, przeglądów, opłaty eksploatacyjne, wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały
poniesione.
Rzeczowe aktywa trwałe w momencie ich nabycia zostają podzielone na części składowe będące pozycjami o istotnej wartości, do których można
przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności. Częścią składową są również koszty generalnych remontów.
Rzeczowe aktywa trwałe (w tym ich komponenty), z wyjątkiem gruntów, są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu
okresowi ich ekonomicznej użyteczności, który kształtuje się następująco:
Budynki, budowle
1 rok – 80 lat
Urządzenia techniczne i maszyny
1 rok – 25 lat
Pozostałe
1 rok – 15 lat
Dany składnik rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięty ze sprawozdania z pozycji finansowej po dokonaniu jego zbycia lub w przypadku,
gdy nie są spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty
wynikające z usunięcia danego składnika aktywów ze sprawozdania z sytuacji finansowej (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami
ze sprzedaży netto a wartością bilansową danego składnika aktywów) są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w okresie, w którym
dokonano takiego usunięcia.
Wartość końcowa, okres użytkowania oraz metoda amortyzacji składników aktywów poddawane są corocznej weryfikacji i w razie konieczności
korygowane z efektem od początku następnego roku obrotowego.
Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy są wyceniane w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem
lub wytworzeniem, w tym kosztów finansowych, pomniejszonych o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Rzeczowe aktywa trwałe w toku
budowy nie są amortyzowane do momentu osiągnięcia przydatności do użytkowania.
Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy dotyczą rzeczowych aktywów trwałych będących w toku budowy lub montażu i są wykazywane według cen
nabycia lub kosztu wytworzenia.
Koszty finansowe aktywowane na rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy obejmują koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu
ich sfinansowania zgodnie z zasadami opisanymi w nocie 7.16.
7.7 Aktywa niematerialne
Aktywa niematerialne są rozpoznawane, jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości spowodują one wpływ do Spółki korzyści ekonomicznych,
które mogą być bezpośrednio powiązane z tymi aktywami. Początkowe ujęcie aktywów niematerialnych następuje według cen nabycia lub kosztu
wytworzenia, jeśli są nabyte w ramach oddzielnej transakcji. Po ujęciu początkowym aktywa niematerialne są wyceniane według cen nabycia
lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Aktywa niematerialne obejmują licencje na programy komputerowe, patenty, znaki towarowe, nabyte prawa do emisji CO
2
oraz aktywa niematerialne
w realizacji.
Aktywa niematerialne, za wyjątkiem wartości firmy, są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi ich ekonomicznej
użyteczności. Przewidywany okres użytkowania posiadanych przez Spółkę aktywów niematerialnych wynosi od 2 do 40 lat.
Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych są weryfikowane na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie
użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez
zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Okresy użytkowania są poddawane corocznej
weryfikacji, a w razie potrzeby, korygowane z efektem od początku następnego roku obrotowego.
Nakłady poniesione na aktywa niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace
rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione.
7.8 Leasing
Spółka jako leasingobiorca
Spółka stosuje jednolity model księgowego ujęcia leasingu, który zakłada rozpoznanie przez leasingobiorcę aktywów z tytułu prawa do użytkowania
i zobowiązań z tytułu leasingu w odniesieniu do wszystkich umów leasingowych, poza umowami wyłączonymi z zastosowania tj.: leasingów
krótkoterminowych oraz leasingów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość.
Przez leasing krótkoterminowy rozumie się umowy bez możliwości zakupu składnika aktywów, zawarte na okres krótszy niż 12 miesięcy od momentu
rozpoczęcia. W szczególności jako leasing krótkoterminowy Spółka traktuje umowy zawarte na czas nieokreślony z krótkim (do 12 miesięcy)
terminem wypowiedzenia, bez znaczących kar dla jednej ze stron.
Poziom istotności zdefiniowany przez Spółkę w celu identyfikacji leasingów niskocennych wynosi 20 tys. zł. Wartość bazowego składnika aktywów
wyceniana jest w oparciu o wartość nowego składnika aktywów, bez względu na wiek składnika aktywów objętego leasingiem.
Identyfikacji składnika aktywów dokonuje się zazwyczaj poprzez wyraźne określenie go w umowie. Składnik aktywów można jednak zidentyfikować
również w sposób dorozumiany w momencie, w którym składnik aktywów udostępnia się do użytkowania klientowi.
Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązania z tytułu leasingu w momencie rozpoczęcia umowy, w ramach
której następuje przeniesienie kontroli nad użytkowaniem określonych aktywów przez pewien okres czasu. Datą rozpoczęcia umowy jest data
udostępnienia Spółce jako leasingobiorcy przez leasingodawcę przedmiotu leasingu.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
17
Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania jest początkowo wyceniany według kosztu, który obejmuje:
• kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
• wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
• wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę,
• szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika
aktywów lub przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował.
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w ramach rzeczowych aktywów trwałych. Prawo
wieczystego użytkowania gruntów zarówno nabyte odpłatnie, jak i otrzymane nieodpłatnie ujmowane jest analogicznie jak pozostałe umowy leasingu
(jako aktywa z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązania z tytułu leasingu). W celu kalkulacji aktywów i zobowiązań dotyczących prawa
wieczystego użytkowania Spółka przeprowadza analizę w celu ustalenia przewidywanego horyzontu czasowego korzystania z prawa wieczystego
użytkowania. Po ustaleniu planowanego okresu użytkowania aktywa, zobowiązanie z tytułu leasingu kalkulowane jest na zasadach ogólnych.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania wycenia się według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy
amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości. W przypadku wystąpienia modyfikacji umowy leasingowej, wartość aktywa z tytułu
prawa do użytkowania korygowana jest odpowiednio do nowej wyceny zobowiązania leasingowego (zgodnie ze zmianami wynikającymi
z modyfikacji umowy lub aktualizacji stopy dyskonta).
Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania amortyzowany jest liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi ekonomicznego
użytkowania danego aktywa. W przypadku prawa wieczystego użytkowania gruntów, dla którego obliczenia wysokości aktywów z tytułu prawa
do użytkowania aktywów dokonano według formuły renty wieczystej, amortyzacja nie jest naliczana. W odniesieniu do pozostałych praw wieczystego
użytkowania gruntów amortyzacja jest naliczana zgodnie z okresem trwania umowy.
W przypadku, gdy umowa leasingowa przenosi na Spółkę tytuł własności danego składnika przed końcem okresu leasingu lub gdy koszt aktywa
z tytułu prawa do użytkowania odzwierciedla fakt, że Spółka zrealizuje opcję wykupu wartości końcowej przedmiotu leasingu, Spółka amortyzuje
aktywo z tytułu prawa do użytkowania od momentu rozpoczęcia umowy leasingu do końca okresu szacowanego ekonomicznego użytkowania
danego aktywa. W innych przypadkach Spółka amortyzuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania od daty rozpoczęcia umowy do wcześniejszej
z dwóch dat – daty zakończenia okresu ekonomicznego użytkowania aktywa lub daty końca umowy leasingu.
Koszty z tytułu obowiązku wycofania z eksploatacji aktywów trwałych są aktywowane w ramach składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania
oraz amortyzowane przez szacowany okres ekonomicznego użytkowania odnośnego składnika aktywów. Wartość godziwa kosztów z tytułu
obowiązku wycofania z eksploatacji aktywów trwałych jest szacowana przez Spółkę zgodnie z metodologią określoną w KIMSF 1.
Zobowiązanie z tytułu leasingu wycenia się początkowo w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie,
obejmujące:
• stałe opłaty pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe;
• zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem indeksu lub stawki
obowiązujących na datę rozpoczęcia;
• kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej;
• cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji;
• kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji
wypowiedzenia leasingu.
Z opłat leasingowych wyłączone są zmienne opłaty, które uzależnione są od czynników zewnętrznych. Zmienne opłaty leasingowe niezawarte
w początkowej wycenie zobowiązania z tytułu leasingu są rozpoznawane bezpośrednio w zysku lub stracie.
Po początkowym ujęciu Spółka wycenia zobowiązania z tytułu leasingu poprzez:
• zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu,
• zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz
• zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia ponownej oceny lub modyfikacji umowy leasingu, lub w celu
uwzględnienia zaktualizowanych zasadniczo stałych opłat leasingowych, w tym podwyżek lub obniżek wynikających ze zmian indeksów
w przypadku umów indeksowanych współczynnikami rynkowymi.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, o ile koszty nie zostały uwzględnione w wartości bilansowej innego składnika aktywów zgodnie z innymi niż MSSF
16 obowiązującymi standardami, leasingobiorca ujmuje w wyniku zarówno odsetki od zobowiązania z tytułu leasingu jak i zmienne opłaty leasingowe
nieuwzględnione w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu w okresie, w którym ma miejsce zdarzenie lub zachodzi warunek, które uruchamiają
te płatności.
Płatności leasingowe są dyskontowane przy użyciu stopy procentowej umowy leasingu lub krańcowej stopy procentowej Spółki, gdy stopa
procentowa umowy leasingu nie jest możliwa w łatwy sposób do wyznaczenia. W celu określenia krańcowej stopy procentowej Spółka bierze pod
uwagę rodzaj umowy, długość trwania umowy, walutę umowy oraz potencjalną marżę, jaką musiałaby ponieść na rzecz zewnętrznych instytucji
finansowych, gdyby chciała zawrzeć taką transakcję na rynku finansowym.
Spółka ustanowiła krańcowe stopy pożyczkowe w podziale na waluty występujące w umowach oraz przy uwzględnieniu ich okresu trwania według
przedziałów czasowych zaprezentowanych poniżej:
• umowy krótkoterminowe (12 miesięcy lub mniej),
• umowy na okres od 1 do 2 lat (włącznie),
• umowy na okres od 2 do 5 lat (włącznie),
• umowy na okres od 5 do 10 lat (włącznie),
• umowy na powyżej 10 lat.
Proces ustalenia aktualnej krańcowej stopy procentowej obejmuje następujące kroki:
• analiza aktualnej struktury finansowania leasingobiorcy (np. jakie instrumenty dłużne posiada leasingobiorca i jakie są warunki tych
instrumentów);
• ustalenie odpowiedniej stopy referencyjnej – przy założeniu konkretnej waluty, warunków gospodarczych i okresu obowiązywania
umowy leasingu;
• analiza pozostałych istotnych warunków leasingu, w tym charakter aktywów bazowych.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
18
W celu obliczenia stóp dyskonta na potrzeby MSSF 16 Spółka przyjmuje, że stopa dyskonta powinna odzwierciedlać koszt finansowania, jakie
byłoby zaciągnięte na zakup przedmiotu podlegającego leasingowi.
Spółka zawiera umowy leasingu głownie w oparciu o walutę PLN, dla której przypisała WIBOR dla określonego terminu jako bazową stopę dyskonta.
7.9 Udziały, akcje w jednostkach zależnych i współzależnych
Udziały, akcje w jednostkach zależnych i współzależnych wykazywane są według kosztu historycznego pomniejszonego o utworzone odpisy
aktualizujące z tytułu utraty wartości. Informacja na temat wyceny udziałów oraz akcji w jednostkach niepowiązanych opisana została w nocie 7.17.
7.10 Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych
Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ocenia, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata
wartości któregoś ze składników aktywów. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, lub w razie konieczności przeprowadzenia
corocznego testu sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości, Spółka dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów.
Wartość odzyskiwalna składnika aktywów odpowiada wartości godziwej tego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne,
pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość tę ustala się dla poszczególnych
aktywów, chyba że dany składnik aktywów nie generuje samodzielnie wpływów pieniężnych, które w większości są niezależne od tych,
które są generowane przez inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa niż jego wartość odzyskiwalna,
ma miejsce utrata wartości i dokonuje się wówczas odpisu do ustalonej wartości odzyskiwalnej.
Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne są dyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy
dyskontowej przed uwzględnieniem skutków opodatkowania, która odzwierciedla bieżące rynkowe oszacowanie wartości pieniądza w czasie
oraz ryzyko typowe dla danego składnika aktywów. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych składników majątkowych używanych
w działalności ujmuje się jako pozostałe koszty.
Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ocenia, czy występują przesłanki wskazujące na to, że odpis aktualizujący z tytułu utraty
wartości, który był ujęty w okresach poprzednich w odniesieniu do danego składnika aktywów jest zbędny, lub czy powinien zostać zmniejszony.
Jeżeli takie przesłanki występują, Spółka szacuje wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów. Poprzednio ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty
wartości ulega odwróceniu wtedy i tylko wtedy, gdy od czasu ujęcia ostatniego odpisu aktualizującego nastąpiła zmiana wartości szacunkowych
stosowanych do ustalenia wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. W takim przypadku, podwyższa się wartość bilansową składnika
aktywów do wysokości jego wartości odzyskiwalnej.
Podwyższona kwota nie może przekroczyć wartości bilansowej składnika aktywów, jaka zostałaby ustalona (po odjęciu umorzenia), gdyby
w ubiegłych latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w odniesieniu do tego składnika aktywów. Odwrócenie odpisu
aktualizującego z tytułu utraty wartości składnika niefinansowych aktywów trwałych ujmuje się niezwłocznie jako pozostałe przychody.
Po odwróceniu odpisu aktualizującego, w kolejnych okresach odpis amortyzacyjny dotyczący danego składnika jest korygowany w sposób,
który pozwala w ciągu pozostałego okresu użytkowania tego składnika aktywów dokonywać systematycznego odpisania jego zweryfikowanej
wartości bilansowej pomniejszonej o wartość końcową. Spółka dokonuje kompensaty odpowiadających sobie tytułów pozostałych przychodów
i kosztów zgodnie z MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” (pkt. 34) i wykazuje w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w wartości netto.
7.11 Zapasy
Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i ceny sprzedaży netto.
Koszty poniesione w celu doprowadzenia składników zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu ujmowane są w następujący sposób:
• materiały i towary – według ceny nabycia ustalonej metodą średniej ważonej,
• produkty gotowe i produkty w toku – według kosztu bezpośrednich materiałów i robocizny oraz uzasadnionej części pośrednich kosztów
produkcji, ustalonej przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych, ustalonych metodą średniej ważonej.
Wycena rozchodu zapasów dokonywana jest metodą średniej ważonej.
Cena sprzedaży netto jest to możliwa do uzyskania na dzień kończący okres sprawozdawczy cena sprzedaży bez podatku od towarów i usług,
podatku akcyzowego i opłaty paliwowej, pomniejszona o rabaty, opusty i tym podobne oraz koszty związane z przystosowaniem składnika
do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży.
Grupa LOTOS S.A. stosuje obowiązujące od dnia 7 kwietnia 2007 roku zasady funkcjonowania systemu zapasów obowiązkowych, wprowadzone
ustawą z dnia 16 lutego 2007 roku o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach
zagrożenia bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. Nr 52, poz. 343, z dnia 23 marca 2007 roku z późniejszymi
zmianami). Ustawa, o której mowa powyżej określa zasady tworzenia, utrzymywania oraz finansowania zapasów ropy naftowej i produktów
naftowych. Zapasy obowiązkowe obejmują ropę naftową, produkty naftowe (paliwa ciekłe), gaz płynny LPG. Spółka wykazuje zapasy obowiązkowe
jako aktywa krótkoterminowe ze względu na rotację w krótkim okresie.
Odpisy aktualizujące wartość produktów lub półproduktów, wynikające z wyceny według cen sprzedaży netto korygują koszt wytworzenia. Odpisy
aktualizujące wartość towarów obciążają wartość sprzedanych towarów.
Na dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ustala szacunkowo (na podstawie indywidualnej analizy przydatności zapasów dla celów
prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej) wartość odpisu aktualizującego zapas materiałów zgromadzonych w magazynach.
W przypadku obniżki notowań cen ropy i produktów rafineryjnych, Spółka zawiązuje odpis aktualizujący bilansową wartość zapasów z uwagi
na różnicę między kosztem wytworzenia, a cenami możliwymi do uzyskania (ang. „net realisable value”) zgodnie z MSR 2. Odpisy aktualizujące
wartość zapasów materiałów dokonane w związku z utratą ich wartości, obciążają koszty wytworzenia.
W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizacyjnego zapasu – rozwiązanie odpisu, równowartość całości lub części
zwiększa wartość składnika zapasów. W przypadku wykorzystania odpisu, ze względu na czystość zapisu i treść ekonomiczną, odwrócenie odpisu
znajduje odzwierciedlenie poprzez podstawową działalność operacyjną.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
19
7.12 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Środki pieniężne w banku i w kasie oraz lokaty krótkoterminowe przechowywane do terminu zapadalności wyceniane są według zamortyzowanego
kosztu.
Wykazana w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych pozycja środki pieniężne i ich ekwiwalenty składa się z gotówki w kasie, kredytów
w rachunku bieżącym oraz lokat bankowych o terminie zapadalności nie dłuższym niż 3 miesiące, które nie zostały potraktowane jako działalność
lokacyjna.
7.13 Kapitały własne
Kapitały własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami
Statutu Spółki.
Kapitał podstawowy Grupy LOTOS S.A. jest wykazywany według wartości nominalnej, w wysokości zgodnej ze Statutem Spółki oraz wpisem
do Krajowego Rejestru Sądowego.
7.14 Kredyty
W momencie początkowego ujęcia wszystkie kredyty bankowe są ujmowane według ceny nabycia odpowiadającej wartości godziwej, pomniejszonej
o koszty związane z uzyskaniem kredytu.
Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty są następnie wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej
stopy procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu oraz dyskonta lub premie
uzyskane przy rozliczeniu zobowiązania. Zyski i straty są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów z chwilą usunięcia zobowiązania
ze sprawozdania z sytuacji finansowej, a także w wyniku naliczania odpisu z tytułu utraty wartości.
7.15 Świadczenia pracownicze
7.15.1 Odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe i inne świadczenia
Zgodnie z obowiązującym Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy, Spółka realizuje wypłaty nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych
i rentowych oraz odpraw pośmiertnych.
Ponadto, objętym przez Spółkę opieką socjalną pracownikom, emerytom i rencistom, przysługują świadczenia w ramach odrębnego funduszu
socjalnego, który tworzony jest zgodnie z obowiązującymi krajowymi przepisami ustawowymi w tym zakresie (Zakładowy Fundusz Świadczeń
Socjalnych, ZFŚS).
Według MSR 19 „Świadczenia pracownicze” odprawy emerytalne, rentowe oraz odpisy na fundusz socjalny tytułem przyszłych świadczeń
dla pracowników, w związku z programem socjalnym dla emerytów i rencistów, Spółka kwalifikuje jako programy określonych świadczeń po okresie
zatrudnienia, natomiast nagrody jubileuszowe, odprawy pośmiertne oraz świadczenia wypłacane obecnym emerytom i rencistom z funduszu
socjalnego zaliczane są do pozostałych świadczeń pracowniczych. Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu przyszłych wypłat świadczeń po okresie
zatrudnienia na dzień kończący okres sprawozdawczy jest obliczana przez niezależnego aktuariusza z zastosowaniem tzw. metody
prognozowanych uprawnień jednostkowych i stanowi zdyskontowaną kwotę przewidywanych przyszłych płatności, których dokonanie
jest wymagane celem wywiązania się pracodawcy z zobowiązań wynikających z pracy wykonywanej przez pracowników w okresach ubiegłych
(do dnia kończącego okres sprawozdawczy), określoną dla każdego pracownika indywidualnie, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia
(prawdopodobieństwo odejść pracowników), bez uwzględnienia osób, które zostaną w przyszłości przyjęte do pracy.
Wartość zobowiązania z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych obejmuje nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe
oraz świadczenia z funduszu socjalnego na rzecz emerytów i rencistów, a także kwotę szacowanych wypłat z tytułu odpraw pośmiertnych.
Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. Odprawy emerytalne i rentowe są wypłacane
jednorazowo, w momencie przejścia na emeryturę lub rentę. Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych oraz nagród jubileuszowych zależy
od stażu pracy oraz średniego wynagrodzenia pracownika. Wysokość odprawy pośmiertnej uzależniona jest od okresu zatrudnienia zmarłego
pracownika, a wypłata przysługuje jego rodzinie, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.
Kwoty zysków i strat aktuarialnych z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia Grupa rozpoznaje w innych całkowitych dochodach.
Pracownikom Spółki przysługuje ponadto prawo do urlopów na warunkach określonych w przepisach Kodeksu pracy. Spółka kalkuluje koszty
urlopów pracowniczych memoriałowo, stosując metodę zobowiązań. Wartość szacowanego w ten sposób ekwiwalentu z tytułu niewykorzystanych
urlopów pracowniczych ujmowana jest w księgach Spółki w oparciu o różnicę pomiędzy faktycznym stanem wykorzystania urlopów
przez pracowników a stanem, jaki wynikałby z proporcjonalnego wykorzystania urlopu w czasie i wykazywana w sprawozdaniu finansowym
odpowiednio jako krótkoterminowe lub długoterminowe zobowiązanie z tytułu pozostałych świadczeń pracowniczych w okresie zatrudnienia.
Zobowiązania z tytułu pozostałych świadczeń pracowniczych w okresie zatrudnienia obejmują ponadto premie i nagrody, które wynikają
z funkcjonujących w Spółce płacowych systemów motywacyjnych.
Szczegółowe informacje dotyczące świadczeń pracowniczych zawiera nota 25, gdzie poza ujawnieniami poszczególnych pozycji zobowiązań
i kosztów z tytułu świadczeń pracowniczych, przedstawiono założenia aktuarialne, a także analizę wrażliwości szacunków na zmianę tych założeń.
Spółka ujmuje koszty dyskonta od zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w kosztach finansowych.
7.15.2 Podział zysku na cele pracownicze oraz fundusze specjalne
Zgodnie z polską praktyką gospodarczą akcjonariusze jednostek mogą dokonać podziału zysku na cele pracownicze w formie zasilenia funduszu
socjalnego oraz na inne fundusze specjalne, jednakże w sprawozdaniu finansowym ta część podziału zysku jest zaliczana do kosztów działalności
okresu, w którym podział zysku został zatwierdzony przez Zgromadzenie Akcjonariuszy.
7.16 Koszty finansowania zewnętrznego
Koszty finansowania zewnętrznego ujmuje się jako koszty w okresie, w którym je poniesiono, z wyjątkiem kosztów, które można bezpośrednio
przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów (w tym różnice kursowe od odsetek i prowizji), które
aktywuje się jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. W zakresie, w jakim środki pożycza się specjalnie w celu
pozyskania dostosowywanego składnika aktywów, kwotę kosztów finansowania zewnętrznego, którą można aktywować jako część tego składnika
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
20
aktywów, ustala się jako różnicę między rzeczywistymi kosztami finansowania zewnętrznego poniesionymi z tytułu danej pożyczki lub kredytu
w danym okresie, a przychodami z tytułu tymczasowego zainwestowania pożyczonych środków.
W stopniu, w jakim środki pożycza się bez ściśle określonego celu, a następnie przeznacza na pozyskanie dostosowywanego składnika aktywów,
kwotę kosztów finansowania zewnętrznego, które mogą być kapitalizowane, ustala się poprzez zastosowanie stopy kapitalizacji do nakładów
poniesionych na ten składnik majątku.
7.17 Aktywa i zobowiązania finansowe
Aktywa finansowe
Grupa LOTOS S.A. klasyfikuje aktywa finansowe do następujących kategorii wyceny:
• wyceniane według zamortyzowanego kosztu;
• wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody;
• wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Klasyfikacja jest uzależniona od przyjętego przez Spółkę modelu zarządzania aktywami finansowymi oraz warunków umownych przepływów
pieniężnych. Grupa LOTOS S.A. dokonuje reklasyfikacji inwestycji w instrumenty dłużne jedynie wówczas gdy zmienia się model zarządzania tymi
aktywami.
Spółka dokonuje oceny modelu zarządzania dłużnymi aktywami finansowymi (w tym należności handlowych) według trzech możliwych kryteriów:
• utrzymywane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych,
• utrzymywane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych i sprzedaży,
• model inny niż powyższe (efektywnie oznaczający aktywa w celu zbycia).
Wycena na moment początkowego ujęcia
Na moment początkowego ujęcia, Grupa LOTOS S.A. wycenia składnik aktywów finansowych według wartości godziwej powiększonej o koszty
transakcji, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu składnika aktywów finansowych, w przypadku składnika aktywów finansowych,
który nie wycenia w wartości godziwej przez wynik finansowy. Koszty transakcji dotyczących aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej
przez wynik finansowy są ujmowane w wyniku finansowym.
Zaprzestanie ujmowania
Aktywa finansowe ujmuje się, gdy Spółka staje się stroną postanowień umownych instrumentu. Aktywa finansowe wyłącza się z ksiąg rachunkowych,
gdy prawa do uzyskania przepływów pieniężnych z aktywów finansowych wygasły lub zostały przeniesione, a Spółka dokonała przeniesienia
zasadniczo całego ryzyka i wszystkich pożytków z tytułu ich własności.
Wycena po początkowym ujęciu
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Instrumenty dłużne utrzymywane w celu ściągnięcia umownych przepływów, które obejmują wyłącznie spłaty kapitału i odsetek („SPPI”),
są wyceniane według zamortyzowanego kosztu. Przychody z tytułu odsetek oblicza się przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej i wykazuje
w pozycji przychody z tytułu odsetek w wyniku finansowym. Odpisy z tytułu utraty wartości ujmuje się zgodnie z zasadą rachunkowości wskazaną
w rozdziale 7.18 i prezentuje w pozycji Strata z tytułu utraty wartości aktywów finansowych.
W szczególności, w tej kategorii Spółka klasyfikuje:
• należności handlowe poza portfelem należności podlegających faktoringowi w ramach przyznanego Spółce limitu,
• pożyczki, które spełniają test klasyfikacyjny SPPI i które zgodnie z modelem biznesowym są wykazywane jako „utrzymywane w celu
uzyskiwania przepływów pieniężnych”,
• środki pieniężne i ich ekwiwalenty,
• lokaty, depozyty zabezpieczające, należności inwestycyjne i inne należności finansowe.
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu kwalifikowane są jako aktywa długoterminowe, jeżeli ich zapadalność przekracza
12 miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych
przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe
wartości pieniądza w czasie.
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
Instrumenty dłużne, z których przepływy stanowią wyłącznie płatności kapitału i odsetek, a które są utrzymywane w celu ściągnięcia umownych
przepływów pieniężnych i w celu sprzedaży, wyceniane są według wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Zmiany wartości bilansowej
są ujmowane przez inne całkowite dochody, za wyjątkiem zysków i strat z tytułu utraty wartości, przychodów z tytułu odsetek oraz różnic kursowych,
które ujmuje się w wyniku finansowym. W przypadku zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych łączny zysk lub stratę poprzednio
ujęte w innych całkowitych dochodach przenosi się z kapitału własnego do wyniku finansowego i ujmuje jako pozostałe zyski/(straty). Przychody
z tytułu odsetek od takich aktywów finansowych wylicza się metodą efektywnej stopy procentowej i ujmuje w pozycji „przychody z tytułu odsetek”.
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych (ang. expected credit losses „ECL”) ujmuje się zgodnie z zasadą rachunkowości dotyczącej utraty
wartości aktywów finansowych i prezentuje w pozycji: Odpis na oczekiwane straty kredytowe.
Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez wynik finansowy
Aktywa, które nie spełniają kryteriów wyceny według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, wycenia się
w wartości godziwej przez wynik finansowy.
W szczególności Grupa LOTOS S.A. zalicza do kategorii wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy instrumenty dłużne - pożyczki, które
nie spełniają testu SPPI (tj. przepływy pieniężne z tych pożyczek nie stanowią wyłącznie płatności kapitału i odsetek).
Wartość godziwą należności handlowych podlegających faktoringowi w ramach dostępnego na dzień kończący okres sprawozdawczy limitu, ustala
się w oparciu o warunki umowy faktoringowej zawartej z faktorem.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
21
Zysk lub stratę z wyceny inwestycji dłużnych do wartości godziwej ujmuje się w wyniku finansowym i prezentuje w pozycji „Zyski/(straty) z tytułu
zmian wartości godziwej instrumentów finansowych” w okresie, w którym wystąpiły. Zyski/(straty) z wyceny do wartości godziwej zawierają
wynikające z umowy otrzymane odsetki od instrumentów finansowych zaliczonych do tej kategorii.
Do instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy Spółka zalicza instrumenty pochodne, które zostały opisane
w nocie 7.19.
Instrumenty kapitałowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody
Udziały w kapitale innych jednostek obejmują instrumenty kapitałowe innych jednostek, które nie dają kontroli, współkontroli ani znaczącego wpływu
na te jednostki.
Udziały w innych jednostkach są początkowo ujmowane w wartości godziwej powiększonej o koszty transakcyjne. W późniejszych okresach są one
ujmowane w wartości godziwej. Dla wszystkich posiadanych inwestycji Spółka wybrała opcję prezentowania zysków i strat z tytułu zmian wartości
godziwej instrumentów kapitałowych w innych całkowitych dochodach, ponieważ udziały te nie są utrzymywane w celach uzyskiwania
krótkoterminowych zwrotów. W przypadku dokonania takiego wyboru, zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej nie podlegają późniejszej
reklasyfikacji do wyniku finansowego w momencie zaprzestania ujmowania inwestycji.
Dywidendy z takich inwestycji ujmuje się w wyniku finansowym w momencie ustanowienia prawa Spółki do otrzymania płatności.
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe są początkowo ujmowane w wartości godziwej pomniejszonej o koszty transakcyjne, a następnie według
zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.
Do instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy Spółka zalicza instrumenty pochodne, które są opisane w nocie 7.19.
Grupa LOTOS S.A. jako zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie klasyfikuje przede wszystkim zobowiązania handlowe,
zobowiązania inwestycyjne oraz pozostałe zobowiązania, kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych.
Zobowiązania te wykazywane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycjach: Kredyty, pożyczki, obligacje oraz zobowiązania z tytułu
leasingu, Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, Pozostałe zobowiązania i rezerwy.
Zobowiązania finansowe wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Zyski
i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych zobowiązań oraz przeliczenia według kursów obowiązujących na dzień bilansowy ujmuje się w wyniku
finansowym, o ile nie odracza się ich w innych całkowitych dochodach, gdy kwalifikują się do uznania za zabezpieczenie przepływów pieniężnych.
W przypadku modyfikacji warunków umownych zobowiązania finansowego, która nie powoduje zaprzestania ujmowania istniejącego zobowiązania,
zysk lub stratę ujmuje się niezwłocznie w wyniku finansowym. Zysk lub stratę oblicza się jako różnicę pomiędzy wartością bieżącą zmodyfikowanych
i oryginalnych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych z zastosowaniem oryginalnej efektywnej stopy procentowej zobowiązania.
7.18 Utrata wartości aktywów finansowych
Grupa LOTOS S.A. na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy dokonuje oceny oczekiwanych strat kredytowych (ang. expected credit losses
– „ECL”) związanych z instrumentami dłużnymi wycenianymi według zamortyzowanego kosztu i w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
niezależnie od wystąpienia przesłanek utraty wartości. Grupa LOTOS S.A. stosuje następujące modele wyznaczania odpisów z tytułu utraty
wartości:
• model ogólny (podstawowy),
• model uproszczony.
W odniesieniu do krótkoterminowych należności handlowych, które nie mają znaczącego elementu finansowania, Spółka stosuje podejście
uproszczone i wycenia odpisy z tytułu utraty wartości w wysokości strat kredytowych oczekiwanych w całym okresie życia należności od momentu
jej początkowego ujęcia. Grupa LOTOS S.A. stosuje matrycę odpisów, w której odpisy oblicza się dla należności handlowych zaliczonych do różnych
przedziałów wiekowych lub okresów przeterminowania.
Na potrzeby ustalenia oczekiwanych strat kredytowych należności grupuje się na podstawie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego.
W celu określenia ogólnego współczynnika niewypełnienia zobowiązania przeprowadza się analizę nieściągalności za ostatnie 3 lata. Współczynniki
niewypełnienia zobowiązania oblicza się dla następujących przedziałów:
• do 30 dni;
• od 30 do 90 dni;
• od 90 do 180 dni;
• powyżej 180 dni.
W celu określenia współczynnika niewypełnienia zobowiązania dla danego przedziału wiekowania, saldo należności spisanych porównuje się
z saldem należności niespłaconych. W kalkulacji uwzględnia się wpływ czynników przyszłych na kwotę strat kredytowych.
Odpis z tytułu utraty wartości oblicza się uwzględniając współczynniki niewypełnienia zobowiązania skorygowane o wpływ czynników przyszłych
oraz wysokość salda należności niespłaconych na dzień bilansowy dla każdego przedziału analizy wiekowej.
Należności indywidualnie istotne (powyżej 5% wartości całkowitego salda należności) testuje się indywidualnie.
Należności wewnątrzgrupowe mają inne ryzyko kredytowe niż należności od stron trzecich ze względu na istniejące powiązanie i istnienie kontroli.
W przypadku trudności finansowych Grupa LOTOS S.A. zwykle wspiera swoją spółkę zależną, w związku z czym słabe wyniki finansowe i sytuacja
finansowa powiązanego podmiotu niekoniecznie muszą oznaczać zwiększone ryzyko kredytowe. W takim przypadku Spółka opiera szacunek utraty
wartości na analizie indywidualnej. W innych przypadkach, gdy ilość pozycji jest znacząca, mogą one tworzyć oddzielny portfel należności
wewnątrzgrupowych z zastosowaniem analizy portfelowej.
Grupa LOTOS S.A. stosuje trzystopniowy model utraty wartości dla aktywów finansowych innych niż należności handlowe:
• Stopień 1 – salda, dla których ryzyko kredytowe nie wzrosło znacząco od początkowego ujęcia. Oczekiwane straty kredytowe określa
się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania w ciągu 12 miesięcy (tj. całkowita oczekiwana strata kredytowa
pomnożona jest przez prawdopodobieństwo, że strata wystąpi w ciągu następnych 12 miesięcy);
• Stopień 2 – obejmuje salda, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia, ale brak jest obiektywnych
przesłanek utraty wartości; oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania
przez cały umowny okres życia danego aktywa;
• Stopień 3 – obejmuje salda z obiektywną przesłanką utraty wartości.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
22
W zakresie w jakim zgodnie z podejściem ogólnym konieczna jest ocena czy nastąpił znaczący wzrost ryzyka kredytowego, Grupa LOTOS S.A.
uwzględnia następujące przesłanki przy dokonaniu tej oceny:
• przeterminowanie co najmniej 30 dni;
• nastąpiły zmiany legislacyjne, technologiczne lub makroekonomiczne, które mają znaczący negatywny wpływ na dłużnika;
• pojawiły się informacje o znaczącym niekorzystnym zdarzeniu dotyczącym pożyczki lub innej pożyczki tego samego dłużnika od innego
pożyczkodawcy, np. wypowiedzenie umowy pożyczki, naruszenie jej warunków czy renegocjacja warunków ze względu na trudności
finansowe itp.;
• dłużnik stracił znaczącego klienta lub dostawcę albo doświadczył innych niekorzystnych zmian na swoim rynku.
Spółka uznaje, że dla składnika aktywów finansowych istnieje ryzyko niewykonania zobowiązania, jeśli wewnętrzne i zewnętrzne informacje
wskazują, że jest mało prawdopodobne, iż Spółka otrzyma w całości pozostałe przepływy pieniężne wynikające z umowy. Następuje to, gdy składnik
aktywów jest przeterminowany co najmniej 90 dni. Aktywa finansowe są spisywane w całości lub w części, kiedy Spółka wyczerpie praktycznie
wszystkie działania w zakresie ściągnięcia i uzna, że nie można już racjonalnie oczekiwać odzyskania składnika aktywów.
Należności handlowe zaliczane są do Stopnia 2 lub Stopnia 3:
• Stopień 2 – obejmuje należności handlowe, do których zastosowano podejście uproszczone do oczekiwanych strat kredytowych w całym
okresie życia należności, za wyjątkiem należności handlowych zaliczonych do Stopnia 3;
• Stopień 3 – obejmuje należności handlowe przeterminowane o ponad 90 dni lub zidentyfikowane indywidualnie jako nieobsługiwane i
ze stwierdzoną utratą wartości.
7.19 Pochodne instrumenty finansowe
Instrumenty pochodne, z których korzysta Spółka w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianami kursów wymiany walut,
to przede wszystkim kontrakty walutowe typu forward. Ponadto, Spółka w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym z ryzykiem cen
surowców oraz produktów naftowych dopuszcza wykonanie z transakcji full barrel swap oraz commodity swap, a w przypadku sprzedaży produktów
po cenach stałych z wbudowaną opcją również commodity option. Spółka korzysta z transakcji typu futures w celu zarządzania ryzykiem cen
uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
). Grupa LOTOS S.A. w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianą stóp procentowych
korzysta z swapów procentowych (IRS) oraz terminowych transakcji stopy procentowej (FRA). Tego rodzaju pochodne instrumenty finansowe
są wyceniane w wartości godziwej, zgodnie z hierarchią wartości.
W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów i zobowiązań finansowych Spółka klasyfikuje
do następujących poziomów (tzw. hierarchia wartości godziwej):
• Poziom 1: Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest bezpośrednio o ceny notowane (nieskorygowane)
z aktywnych rynków dla identycznych aktywów lub zobowiązań.
• Poziom 2: Aktywa i zobowiązana finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku, których
wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne na rynku w sposób bezpośredni (jako ceny) lub pośrednio (bazujące na cenach).
• Poziom 3: Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana za pomocą modeli wyceny, w przypadku, których dane
wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych (dane wejściowe nieobserwowalne).
Wartość godziwa swapów towarowych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowanych
w oparciu o różnicę między średnią ceną rynkową, a ceną transakcyjną. Do wyznaczenia wartości godziwej zostały przyjęte ceny notowane
z aktywnych rynków przekazane przez firmę zewnętrzną. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2.
Wartość godziwa spotów, forwardów oraz swapów walutowych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych
transakcji kalkulowanych w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną transakcyjną. Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu o fixing
NBP i krzywą stóp procentowych implikowaną z transakcji fxswap. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2.
Wartość godziwa transakcji terminowych na stopę procentową ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych
transakcji kalkulowanych w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną transakcyjną. Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu
o zerokuponową krzywą stóp procentowych opartą o LIBOR 6M lub 3M w zależności od zawartych transakcji. Według hierarchii wartości godziwej
jest to Poziom 2.
Wartość godziwa transakcji futures zabezpieczających ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) ustalana jest w oparciu o różnicę
między ceną rynkową publikowaną na dzień wyceny przez ICE (Intercontinental Exchange), a ceną transakcyjną. Według hierarchii wartości
godziwej jest to Poziom 1.
Wartość godziwa instrumentów pochodnych nie uwzględnia ryzyka kredytowego kontrahentów ani własnego Spółki. Z przeprowadzonej analizy
wynika, że korekta wartości wyceny instrumentów pochodnych o wartość CVA (credit value adjustment) w przypadku ryzyka kredytowego
kontrahenta oraz DVA (debit value adjustment) w przypadku Spółki, nie wpłynęłaby istotnie na wartość otrzymanej wyceny. Analizę wpływu ryzyka
kredytowego na wycenę instrumentów pochodnych przeprowadzono w oparciu o ostrożnościowe założenia. W tym celu wykorzystano metodę
polegającą na szacowaniu CVA jako hipotetycznego kosztu zakupu transakcji zabezpieczających ryzyko kredytowe (CDS - credit default swap)
dla prognozowanej ekspozycji instrumentów pochodnych zawartych z danym kontrahentem. Prognoza ekspozycji jest dokonywana w oparciu
o bieżący poziom cen terminowych bez uwzględnienia ich zmienności. W przypadku gdy na rynku nie są publikowane CDSy dla danego podmiotu,
w pierwszej kolejności pobierane są spready niezabezpieczonych obligacji w stosunku do obligacji rządowych, a w drugiej kolejności (jeżeli takie
spready nie są publikowane) pobierane są ratingi określane przez agencje Fitch, S&P and Moodies celem wyznaczenia hipotetycznego poziomu
CDS.
W ramach zarządzania ryzykiem dotyczącym uprawnień do emisji dwutlenku węgla, Spółka ocenia każdorazowo ryzyko przewidywanego niedoboru
uprawnień przyznawanych nieodpłatnie w ramach systemu ograniczenia emisji dwutlenku węgla i zarządza ryzykiem cen uprawnień do emisji
notowanych na aktywnym rynku.
Dla celów zabezpieczenia ryzyka cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) Spółka zawiera transakcje futures EUA, CER i ERU.
W roku 2019 wyceny transakcji futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla, ze względu na plany rozliczenia transakcji w drodze dostawy
fizycznej, nie podlegały ujęciu w aktywach / zobowiązaniach finansowych w sprawozdaniu finansowym, niemniej jednak Spółka wewnętrznie
monitorowała i przeprowadzała wycenę transakcji w ramach oceny efektywności zarządzania ryzykiem CO
2
, pozabilansowo. W roku 2020,
w odróżnieniu od roku 2019, zmieniono klasyfikację transakcji futures zabezpieczających ryzyko cen uprawnień do emisji CO
2
, nie są one już
kwalifikowane jako transakcje na potrzeby własne (own-use). W związku z powyższym zostały ujęte w aktywach / zobowiązaniach finansowych
w sprawozdaniu finansowym.
Informacje na temat limitu nieodpłatnych uprawnień do emisji dwutlenku węgla dla Spółki oraz opis zarządzania ryzykiem znajdują się w nocie 28.2.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
23
W sprawozdaniu z sytuacji finansowej pochodne instrumenty finansowe prezentowane są odrębnie jako pozycje krótkoterminowe
lub długoterminowe z uwzględnieniem przewidywanego okresu realizacji aktywów i zobowiązań. Jeśli ich wartość jest nieistotna ujmowane
są w ramach pozostałych aktywów i zobowiązań.
Spółka stosuje rachunkowość zabezpieczeń. Zmiany wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych wyznaczonych do zabezpieczenia
przepływów pieniężnych w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie odnosi się bezpośrednio na inne całkowite dochody. Dodatkowe informacje
na temat rachunkowości zabezpieczeń znajdują się w nocie 7.20.
7.20 Rachunkowość zabezpieczeń
Spółka skorzystała z możliwości kontynowania wymogów dotychczasowego standardu MSR 39 od 1 stycznia 2019 roku i nie wdrażania nowych
wymogów MSSF 9 w zakresie rachunkowości zabezpieczeń do momentu, gdy Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zakończy
prace dotyczące tzw. makro hedgingu.
Grupa LOTOS S.A. stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych w odniesieniu do kredytów denominowanych w USD
wyznaczonych na instrument zabezpieczający dla przyszłych, wysoce prawdopodobnych przychodów ze sprzedaży surowców i produktów
naftowych denominowanych w USD narażonych na ryzyko walutowe dla kursu USD/PLN.
Celem rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych jest zagwarantowanie określonego poziomu wartości złotowej generowanych przez
nią przychodów ze sprzedaży denominowanej w USD. Zabezpieczaną pozycją jest szereg wysoce prawdopodobnych, planowanych transakcji
sprzedaży produktów rafineryjnych denominowanych w USD, w szczególności pierwszy wolumen przychodów (do wysokości desygnowanej raty
kapitałowej) z tytułu sprzedaży denominowanej w USD, generowanych w trakcie danego miesiąca kalendarzowego lub w przypadku gdy kwota
przychodów ze sprzedaży w danym miesiącu będzie niewystarczająca w stosunku do desygnowanej raty kapitałowej, pierwszy wolumen
przychodów generowany w trakcie trzech kolejnych miesięcy. W przypadku desygnowania kolejnego wolumenu przychodów ze sprzedaży w danym
miesiącu kalendarzowym, pozycją zabezpieczaną będzie pierwszy wolumen przychodów ze sprzedaży następujący po uprzednio desygnowanym
wolumenie przychodów z tytułu sprzedaży denominowanej w USD w danym miesiącu lub w przypadku gdy kwota przychodów ze sprzedaży
w danym miesiącu będzie niewystarczająca w stosunku do desygnowanej raty kapitałowej, kolejny wolumen przychodów generowany w trakcie
trzech kolejnych miesięcy. Pozycja zabezpieczana zostanie przypisana odpowiednio do każdego instrumentu zabezpieczającego zgodnie
z indywidualnym dokumentem ustanowienia powiązania zabezpieczającego.
Wyznaczone do rachunkowości zabezpieczeń instrumenty zabezpieczające obejmują zobowiązanie do spłaty zaciągniętego kredytu w walucie
USD z datami rozliczenia przypadającymi w dniach roboczych określonego miesiąca kalendarzowego zgodnie z harmonogramem spłat rat
kapitałowych.
Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych Spółka odnosi:
• w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie bezpośrednio na inne całkowite dochody,
• w części nie stanowiącej efektywnego zabezpieczenia zalicza się do pozostałych przychodów lub kosztów finansowych okresu
sprawozdawczego.
W momencie ustanowienia zabezpieczenia Spółka formalnie wyznacza i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania
ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji
lub transakcji, charakter zabezpieczanego ryzyka, a także sposób oceny efektywności instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu
zagrożenia zmianami wartości godziwej zabezpieczanej pozycji lub przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem. Oczekuje
się, że zabezpieczenie będzie wysoce skuteczne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych wynikających
z zabezpieczanego ryzyka. Efektywność zabezpieczenia jest oceniania na moment ustanowienia zabezpieczenia oraz na bieżąco w celu
sprawdzenia, czy jest wysoce efektywne we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zostało ustanowione.
7.21 Rezerwy
Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Spółce ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych,
i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać
wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Jeżeli Spółka spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, na przykład
na mocy umowy ubezpieczenia, wówczas zwrot ten jest ujmowany jako odrębny składnik aktywów, ale tylko wtedy, gdy jest rzeczą praktycznie
pewną, że zwrot ten rzeczywiście nastąpi. Koszty dotyczące danej rezerwy są wykazane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów po pomniejszeniu
o wszelkie zwroty. W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie
prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne
oceny rynkowe wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda
polegająca na dyskontowaniu, zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe. Utworzone rezerwy zalicza
się odpowiednio do kosztów operacyjnych, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych, zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe
zobowiązania się wiążą.
7.22 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rozliczenia międzyokresowe
Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług wykazywane są w kwocie wymagającej zapłaty.
Spółka wyłącza ze swojego bilansu zobowiązanie finansowe, gdy zobowiązanie wygasło – to znaczy, kiedy obowiązek określony w umowie został
wypełniony, umorzony lub wygasł. Zastąpienie dotychczasowego instrumentu dłużnego przez instrument o zasadniczo różnych warunkach
dokonywane pomiędzy tymi samymi podmiotami Spółka ujmuje jako wygaśniecie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego
zobowiązania finansowego. Podobnie znaczące modyfikacje warunków umowy dotyczącej istniejącego zobowiązania finansowego Spółka ujmuje
jako wygaśniecie pierwotnego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Powstające z tytułu zamiany różnice odnośnych wartości bilansowych
wykazuje się w zysku lub stracie.
Pozostałe zobowiązania niefinansowe obejmują w szczególności zobowiązania wobec urzędu skarbowego z tytułu podatku od towarów i usług,
akcyzy i opłaty paliwowej oraz zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek, które będą rozliczone poprzez dostawę towarów, usług lub rzeczowych
aktywów trwałych. Pozostałe zobowiązania niefinansowe ujmowane są w kwocie wymagającej zapłaty.
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów dokonywane są w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres
sprawozdawczy. Spółka wykazuje bierne rozliczenia międzyokresowe w pozycji pozostałych zobowiązań niefinansowych, bądź w przypadku
rozliczeń dotyczących świadczeń pracowniczych w pozycjach zobowiązań wykazywanych w ramach tych świadczeń.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
24
7.23 Dotacje
Jeżeli istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane z nią warunki, wówczas dotacje
są ujmowane według ich wartości godziwej.
Jeżeli dotacja dotyczy danej pozycji kosztowej, wówczas jest ona ujmowana jako przychód w sposób współmierny do kosztów, które dotacja
ta ma w zamierzeniu kompensować. Jeżeli dotacja dotyczy składnika aktywów, wówczas jej wartość godziwa jest ujmowana jako przychody
przyszłych okresów, a następnie stopniowo, drogą równych odpisów rocznych, odpisywana do sprawozdania z całkowitych dochodów
przez szacowany okres użytkowania związanego z nią składnika aktywów.
7.24 Zobowiązania i aktywa warunkowe
Zgodnie ze stosowanymi przez Spółkę zasadami określonymi standardem MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”
przez zobowiązania warunkowe rozumie się:
• możliwy obowiązek, który powstanie na skutek przeszłych zdarzeń, którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie
wystąpienia lub braku wystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli
jednostki, lub
• obecny obowiązek, który powstaje na skutek przeszłych zdarzeń, ale nie jest ujmowany w sprawozdaniu ponieważ:
(i) nie jest prawdopodobne, aby wypełnienie obowiązku spowodowało konieczność wypływu środków zawierających w sobie
korzyści ekonomiczne, bądź
(ii) kwoty obowiązku (zobowiązania) nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie.
Zobowiązania warunkowe nie są wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jednakże ujawnia się informację o zobowiązaniu warunkowym,
chyba że prawdopodobieństwo wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne jest znikome.
Stosując się do zasad MSSF, Spółka definiuje warunkowy składnik aktywów jako możliwy składnik aktywów, który powstaje na skutek zdarzeń
przeszłych, którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub braku wystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych
zdarzeń przyszłych, które nie w pełni podlegają kontroli jednostki.
Należności warunkowe nie są wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jednakże ujawnia się informację o należności warunkowej, jeżeli
wpływ środków uosabiających korzyści ekonomiczne jest prawdopodobny.
Przykładem aktywów i zobowiązań warunkowych są zobowiązania lub należności wynikające z prowadzonych sporów sądowych, których przyszły
wynik nie jest przez jednostkę znany, ani w pełni kontrolowany. Spółka przedstawiła informacje na temat prowadzonych spraw sądowych w nocie
30.1 oraz informacje na temat pozostałych zobowiązań warunkowych w nocie 30.2.
7.25 Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO
2
)
Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) są przez Spółkę prezentowane w sprawozdaniu finansowym zgodnie z metodą zobowiązań netto. Oznacza
to, że w swoim sprawozdaniu finansowym Spółka rozpoznaje tylko zobowiązania wynikające z przekroczenia przez Spółkę przyznanych limitów
praw do emisji. Spółka analizuje przyznane limity w okresach rocznych. Zobowiązanie to jest rozpoznawane dopiero w momencie przekroczenia
przyznanego Spółce limitu. Przychody z tytułu sprzedaży niewykorzystanych przez Spółkę praw do emisji ujmowane są w sprawozdaniu
z całkowitych dochodów w momencie sprzedaży.
Zakupione dodatkowo uprawnienia do emisji wyceniane są w koszcie nabycia pomniejszonym o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości,
uwzględniając wartość rezydualną tych praw i prezentowane jako wartości niematerialne.
W przypadku wykorzystania zakupionych praw w celu pokrycia nimi niedoboru zaistniałego na dzień rozliczenia rocznego limitu, wykorzystane
prawa według wartości księgowej rozliczane są ze zobowiązaniem wykazanym uprzednio na pokrycie niedoboru.
7.26 Certyfikaty energetyczne
Prawa majątkowe wynikające z certyfikatów energetycznych prezentowane są jako towary.
Zakupione certyfikaty energetyczne ujmuje się w cenie nabycia. Przyznane nieodpłatnie certyfikaty energetyczne ujmuje się jako towary w wartości
godziwej, a drugostronnie jako zobowiązania/rozliczenia międzyokresowe przychodów w pozycji Dotacje.
Wartość rozchodów certyfikatów energetycznych wyceniana jest wg ceny średniej ważonej i odnoszona w koszty operacyjne proporcjonalnie
do ilości sprzedanej i zużytej energii elektrycznej. W przypadku świadectw otrzymanych nieodpłatnie następuje proporcjonalne rozliczenie dotacji
i uznanie pozostałych przychodów.
Sprzedaż certyfikatów energetycznych ujmuje się jako sprzedaż towarów i prezentuje w ramach przychodów ze sprzedaży towarów.
Odpisy aktualizacyjne z tytułu utraty wartości certyfikatów energetycznych dokonywane są na dzień bilansowy i obciążają pozostałe koszty.
W celu zapewnienia współmierności kosztów i przychodów z tytułu zużycia i sprzedaży energii elektrycznej oraz braku nabytych lub przyznanych
praw majątkowych tworzona jest rezerwa na certyfikaty energetyczne. Kwota rezerwy obciąża koszty operacyjne.
8. Segmenty działalności
Wyniki segmentów operacyjnych za rok 2020 zostały zaprezentowane w Nocie 8 Dodatkowych informacji i objaśnień
do Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za rok 2020, z uwagi na identyfikację segmentów i alokację spółek do poszczególnych
segmentów Grupy. Grupa LOTOS S.A. wchodzi w skład segmentu produkcji i handlu. Podstawą oceny wyników działalności jest wynik
na działalności operacyjnej na poziomie Spółki.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
25
9. Przychody i koszty
9.1 Przychody ze sprzedaży
Rodzaj dobra lub usługi
2020
2019
Przychody z umów z klientami
Sprzedaż produktów i usług:
18.030,9
26.077,0
Sprzedaż produktów
17.808,9
25.902,9
Sprzedaż usług
222,0
174,1
Sprzedaż towarów i materiałów
312,9
386,5
Razem przychody z umów z klientami
18.343,8
26.463,5
Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych
(240,2)
(131,2)
Leasing
(366,7)
(19,3)
Razem przychody ze sprzedaży
17.736,9
26.313,0
- w tym do jednostek powiązanych
10.575,1
16.437,6
Struktura asortymentowa sprzedaży
2020
2019
Benzyny
2.818,8
4.160,2
Benzyna surowa
753,5
938,9
Olej napędowy
11.121,3
15.526,4
Lekki olej opałowy
472,7
603,3
Ciężki olej opałowy
198,2
1.416,6
Paliwo lotnicze
418,1
1.114,2
Paliwo bunkrowe
111,9
161,7
Komponenty do produkcji asfaltów
502,1
756,0
Oleje bazowe
467,1
583,9
Gaz płynny
334,0
356,1
Ropa naftowa
37,6
-
Frakcja ksylenowa
140,1
235,4
Gacz parafinowy
158,3
140,1
VGO
345,0
67,4
Pozostałe produkty, towary i materiały rafineryjne
218,6
204,3
Pozostałe towary i materiały
24,6
24,9
Usługi
221,9
174,1
Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych
(240,2)
(131,2)
Leasing
(366,7)
(19,3)
Razem
17.736,9
26.313,0
Struktura geograficzna sprzedaży
2020
2019
Polska
16.370,9
22.501,3
Belgia
280,4
329,9
Czechy
67,5
175,6
Dania
68,7
167,6
Francja
159,9
82,0
Holandia
548,5
1.726,6
Niemcy
308,0
141,1
Szwecja
220,7
529,6
Wielka Brytania
141,2
359,4
Pozostałe kraje
178,0
450,4
Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych
(240,2)
(131,2)
Leasing
(366,7)
(19,3)
Razem
17.736,9
26.313,0
Głównym odbiorcą, którego udział w przychodach ze sprzedaży ogółem Grupy LOTOS S.A. w 2020 roku oraz 2019 roku wynosił ponad 50% była
spółka LOTOS Paliwa Sp. z o.o. (spółka w 100% zależna od Grupy LOTOS S.A.). W obu tych okresach Spółka nie posiadała żadnego innego
odbiorcy, którego udział w przychodach ze sprzedaży ogółem przekroczył 10%.
9.2 Koszty według rodzaju
Nota
2020
2019
Amortyzacja
403,3
393,6
Zużycie materiałów i energii
(1)
15.930,1
22.707,4
Usługi obce
974,1
1.021,2
Podatki i opłaty
652,6
497,5
Koszty świadczeń pracowniczych
9.3
314,0
294,5
Pozostałe koszty rodzajowe
117,3
93,0
Wartość sprzedanych towarów i materiałów
272,5
349,1
Razem koszty według rodzaju
18.663,9
25.356,3
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
560,7
191,7
Razem
19.224,6
25.548,0
w tym:
Koszt własny sprzedaży
18.202,4
24.509,4
Koszty sprzedaży
743,2
775,8
Koszty ogólnego zarządu
279,0
262,8
(1)
W tym kwota 4,2 mln zł ujemnych różnic kursowych dotyczących działalności operacyjnej, ujętych w koszcie własnym sprzedaży (w roku 2019: 66,1 mln zł
dodatnich różnic kursowych).
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
26
9.3 Koszty świadczeń pracowniczych
Nota
2020
2019
Koszty bieżących wynagrodzeń
237,2
220,0
Koszty ubezpieczeń społecznych i pozostałych świadczeń
pracowniczych
66,0
58,8
Koszty nagród jubileuszowych, świadczeń emerytalnych i innych
świadczeń po okresie zatrudnienia
25.2
10,8
15,7
Razem koszty świadczeń pracowniczych
9.2
314,0
294,5
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
9,6
1,0
Razem
323,6
295,5
w tym:
Koszt własny sprzedaży
137,5
121,2
Koszty sprzedaży
14,4
13,9
Koszty ogólnego zarządu
171,7
160,4
9.4 Pozostałe przychody
2020
2019
Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
0,3
-
Dotacje
2,1
13,6
Kary i odszkodowania
1,0
1,2
Dostawa materiałów związanych z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19
37,2
(1)
Pozostałe
2,3
0,9
Razem
42,9
15,7
(1)
Na postawie umowy zawartej ze Skarbem Państwa (patrz nota 31.2).
9.5 Pozostałe koszty
2020
2019
Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
-
0,3
Darowizny na cele społeczne
15,9
0,1
Składki członkowskie związane z przynależnością do organizacji branżowych
3,3
3,0
Dostawa materiałów związanych z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19
48,7
(1)
-
Pozostałe
1,7
2,0
Razem
69,6
5,4
(1)
Na postawie umowy zawartej ze Skarbem Państwa (patrz nota 31.2).
9.6 Przychody finansowe
Nota
2020
2019
Dywidendy:
319,5
313,3
- od jednostek powiązanych
31.1
316,5
310,7
- od jednostek pozostałych
27.3
3,0
2,6
Odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej:
2,7
29,3
- od lokat
27.3
1,8
24,5
- od udzielonych pożyczek
27.3
0,8
3,5
- pozostałe
0,1
1,3
Różnice kursowe:
17,4
-
- od kredytów
27.3
27,6
-
- od prowizji od pożyczki warunkowej
27.3
(0,2)
-
- od zrealizowanych transakcji w walutach obcych na rachunkach bankowych
27.3
(9,5)
-
- od środków pieniężnych
0,7
-
- od zobowiązań inwestycyjnych
27.3
(1,2)
-
Aktualizacja wartości pochodnych instrumentów finansowych:
78,8
32,2
- wycena
27.3
45,5
47,8
- rozliczenie
27.3
33,3
(15,6)
Prowizje od pożyczki warunkowej
31.1
1,9
1,9
Prowizja od udzielonej pożyczki
4,9
-
Razem
425,2
376,7
Spółka stosuje zasadę kompensowania podobnych typów transakcji zgodnie z zapisami MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”,
pkt 34 i pkt 35. Spółka wykazuje istotne pozycje przychodów i kosztów ujętych w wyniku finansowym oddzielnie, co zaprezentowano w tabeli
powyżej.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
27
9.7 Koszty finansowe
Nota
2020
2019
Odsetki:
36,1
96,7
● odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej:
34,1
94,4
- od kredytów
27.3
26,2
86,4
- od leasingu
27.3
7,4
7,5
- pozostałe
0,5
0,5
● pozostałe odsetki:
2,0
2,3
- koszty dyskonta od zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
25.2
1,6
1,8
- pozostałe
0,4
0,5
Różnice kursowe:
-
37,3
- od kredytów
27.3
-
21,7
- od udzielonych pożyczek
27.3
-
3,2
- od zrealizowanych transakcji w walutach obcych na rachunkach bankowych
27.3
-
12,0
- od środków pieniężnych
-
0,6
- od zobowiązań inwestycyjnych
27.3
-
(0,2)
Prowizje bankowe
1,2
27,7
Rezerwa na ryzyko podatkowe
30.1
4,2
4,1
Pozostałe
0,1
0,2
Razem
41,6
166,0
Spółka stosuje zasadę kompensowania podobnych typów transakcji zgodnie z zapisami MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”,
pkt 34 i pkt 35. Spółka wykazuje istotne pozycje przychodów i kosztów ujętych w wyniku finansowym oddzielnie, co zaprezentowano w tabeli
powyżej.
9.8 (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych
Nota
2020
2019
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności
27.3
1,9
(30,8)
- odpis
(1,2)
(38,7)
- odwrócenie odpisów
3,1
7,9
(Strata) z tytułu utraty wartości pożyczki
27.3
(9,4)
-
Razem
(7,5)
(30,8)
10. Podatek dochodowy
10.1 Obciążenia podatkowe
Nota
2020
2019
Podatek bieżący
0,7
72,1
Podatek odroczony
10.3
(257,6)
48,8
Razem podatek dochodowy wykazany w wyniku netto
10.2
(256,9)
120,9
Obciążenie podatkowe wykazane w innych całkowitych
dochodach/(stratach) netto, w tym z tytułu:
10.3
41,3
19,1
- zabezpieczeń przepływów pieniężnych
21
42,0
19,9
- zysków/(strat) aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych
po okresie zatrudnienia
(0,7)
(0,8)
Obciążenie podatkowe ustalone zostało według stawki równej 19% dla podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
10.2 Podatek dochodowy według efektywnej stawki podatkowej oraz uzgodnienie zysku przed opodatkowaniem
do podstawy opodatkowania
2020
2019
Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem
(1.138,3)
955,2
Podatek dochodowy według stawki 19%
(216,3)
181,5
Efekt podatkowy otrzymanych dywidend
(60,7)
(59,5)
Efekt podatkowy pozostałych różnic
20,1
(1,1)
Podatek dochodowy
(256,9)
120,9
Efektywna stawka podatkowa
22,6%
12,7%
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
28
10.3 Odroczony podatek dochodowy
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Sprawozdanie z całkowitych dochodów
Nota
31 grudnia
2020
31 grudnia
2019
1 stycznia
2019
2020
2019
Aktywa z tytułu podatku odroczonego:
Świadczenia pracownicze
34,0
26,2
21,6
7,8
4,6
Ujemna wycena pochodnych instrumentów
finansowych
1,0
2,9
5,4
(1,9)
(2,5)
Strata podatkowa rozliczana w czasie
262,6
-
-
262,6
-
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych
5,8
47,8
67,7
(42,0)
(19,9)
Rezerwy
46,6
23,6
16,2
23,0
7,4
Pozostałe
27,1
18,1
13,1
9,0
5,0
377,1
118,6
124,0
258,5
(5,4)
Zobowiązania z tytułu podatku
odroczonego:
Różnice przejściowe dotyczące rzeczowych
aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
446,7
411,6
379,9
35,1
31,7
Różnica z tytułu księgowej i podatkowej
wyceny umów leasingu
28,7
29,5
-
(0,8)
29,5
Dodatnia wycena pochodnych instrumentów
finansowych
9,1
0,3
2,6
8,8
(2,3)
Pozostałe
5,1
6,0
2,4
(0,9)
3,6
489,6
447,4
384,9
42,2
62,5
Obciążenie z tytułu podatku odroczonego
wykazane:
216,3
(67,9)
- w wyniku netto
10.1
257,6
(48,8)
- w innych całkowitych
(dochodach)/stratach netto
10.1
(41,3)
(19,1)
Aktywa / (Zobowiązania) netto z tytułu
podatku odroczonego
(112,5)
(328,8)
(260,9)
Przewidywany termin wygaśnięcia dodatnich różnic przejściowych przypada na lata 2021 - 2098.
11. Zysk/(Strata) netto przypadający na jedną akcję
2020
2019
Zysk/(Strata) netto w mln zł (A)
(881,4)
834,3
Średnia ważona liczba akcji w mln sztuk (B)
184,9
184,9
Zysk/(Strata) netto na jedną akcję (w zł) (A/B)
(4,77)
4,51
Zysk/(Strata) netto przypadający/(a) na jedną akcję dla każdego okresu sprawozdawczego jest obliczony/(a) poprzez podzielenie zysku/(straty)
netto za dany okres sprawozdawczy przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym.
Rozwodniony zysk/(strata) netto na jedną akcję jest równy/(a) zyskowi/(stracie) podstawowemu/(ej), ponieważ nie występują instrumenty
rozwadniające zysk/(stratę) netto na jedną akcję.
12. Dywidendy
Na dzień 31 grudnia 2020 roku w Grupie LOTOS S.A. występowały ograniczenia do przekazywania funduszy w postaci dywidend
wynikające z zapisów zawartej w dniu 2 lipca 2019 roku umowy kredytowej związanej z refinansowaniem kredytów zaciągniętych
na finansowanie Programu 10+ (patrz nota 22.1 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2019). Umowa kredytowa
ogranicza możliwość wypłaty dywidendy przez Grupę LOTOS S.A. i uzależnia ją od osiągnięcia określonych poziomów wskaźników
finansowych.
W dniu 30 czerwca 2020 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Grupy LOTOS S.A. podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku Spółki
za rok 2019. Zgodnie z treścią uchwały zysk netto za rok 2019 w wysokości 834,3 mln zł zostanie przeznaczony na:
• wypłatę dywidendy - kwota w wysokości 184,9 mln zł,
• kapitał zapasowy - kwota w wysokości 649,4 mln zł.
Dywidenda została wypłacona w dniu 28 września 2020 roku. Wysokość dywidendy przypadająca na jedną akcję wyniosła 1,0 zł brutto.
13. Rzeczowe aktywa trwałe
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Grunty
324,2
328,3
Budynki, budowle
2.018,6
2.144,8
Urządzenia techniczne i maszyny
2.736,6
2.926,9
Środki transportu, pozostałe
63,5
47,9
Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy
331,7
259,4
Razem
5.474,6
5.707,3
w tym:
Własne
5.171,1
5.401,2
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
303,5
306,1
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
29
Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych
Nota
Grunty
Budynki,
budowle
Urządzenia
techniczne
i maszyny
Środki
transportu,
pozostałe
Rzeczowe
aktywa
trwałe
w toku
budowy
Razem
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020
334,9
3.666,0
5.473,5
159,2
260,2
9.893,8
Nakłady inwestycyjne
-
-
-
21,7
127,7
149,4
Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku
budowy
-
6,1
55,0
0,1
(61,2)
-
Leasing
13.1
0,4
(0,1)
-
3,5
-
3,8
Koszty finansowania zewnętrznego
-
-
-
-
5,8
5,8
Zbycie
-
-
(0,5)
(0,1)
-
(0,6)
Pozostałe
-
-
-
(0,4)
-
(0,4)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020
335,3
3.672,0
5.528,0
184,0
332,5
10.051,8
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020
6,6
1.521,2
2.546,6
111,3
-
4.185,7
Amortyzacja
4,5
132,3
245,3
9,9
-
392,0
Zbycie
-
-
(0,5)
(0,1)
-
(0,6)
Leasing
13.1
-
(0,1)
-
(0,2)
-
(0,3)
Pozostałe
-
-
-
(0,4)
-
(0,4)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020
11,1
1.653,4
2.791,4
120,5
-
4.576,4
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2020
-
-
-
-
0,8
0,8
Utworzenie
-
-
-
-
-
-
Wykorzystanie / Rozwiązanie
-
-
-
-
-
-
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2020
-
-
-
-
0,8
0,8
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020
324,2
2.018,6
2.736,6
63,5
331,7
5.474,6
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2019
334,4
3.500,3
5.409,4
147,4
386,1
9.777,6
Nakłady inwestycyjne
-
-
-
10,6
97,7
108,3
Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku
budowy
-
166,1
70,2
0,3
(236,6)
0,0
Leasing
13.1
0,5
-
-
1,2
-
1,7
Koszty finansowania zewnętrznego
-
-
-
-
13,0
13,0
Zbycie
-
(0,4)
(6,1)
(0,3)
-
(6,8)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2019
334,9
3.666,0
5.473,5
159,2
260,2
9.893,8
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2019
2,0
1.391,6
2.311,4
103,3
-
3.808,3
Amortyzacja
4,6
129,9
241,2
8,3
-
384,0
Zbycie
-
(0,3)
(6,0)
(0,3)
-
(6,6)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2019
6,6
1.521,2
2.546,6
111,3
-
4.185,7
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2019
-
-
-
-
0,8
0,8
Utworzenie
-
-
-
-
-
-
Wykorzystanie / Rozwiązanie
-
-
-
-
-
-
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2019
-
-
-
-
0,8
0,8
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2019
328,3
2.144,8
2.926,9
47,9
259,4
5.707,3
W 2020 roku Spółka poniosła nakłady inwestycyjne w kwocie 149,4 mln zł głównie na budowę nalewaka kolejowego, instalacji Węzła Odzysku
Wodoru (WOW) oraz odzysku oparów węglowodorowych (VRU), a także zakup części zamiennych (w roku 2019: 108,3 mln zł).
Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość aktywowanych kosztów finansowania w rzeczowych aktywach trwałych w toku budowy wynosiła 28,1 mln zł
(31 grudnia 2019 roku: 24,5 mln zł).
W 2020 roku wartość aktywowanych kosztów finansowania zewnętrznego w rzeczowych aktywach trwałych w toku budowy wynosiła 5,8 mln zł
(w roku 2019: 13,0 mln zł).
Alokacja amortyzacji
2020
2019
Koszt własny sprzedaży
379,2
363,3
Koszty sprzedaży
10,0
9,8
Koszty ogólnego zarządu
14,5
13,7
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
(11,7)
(2,8)
Razem
392,0
384,0
Na dzień 31 grudnia 2020 roku nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów
na rzeczowe aktywa trwałe wynosiły 73,4 mln zł i związane były głównie z projektem budowy nalewaka kolejowego oraz projektem modernizacji
instalacji Clausa (odzysku siarki). Na dzień 31 grudnia 2019 nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki
dotyczące nakładów na rzeczowe aktywa trwałe wynosiły 61,7 mln zł i związane były głównie z projektem budowy nalewaka kolejowego.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
30
13.1 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
Zmiana stanu aktywów z tytułu prawa do użytkowania
Grunty
Budynki,
budowle
Środki
transportu,
pozostałe
Razem
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020
309,3
3,1
1,4
313,8
Nowe umowy leasingu
-
0,1
3,7
3,8
Modyfikacje umów leasingowych
0,4
(0,2)
-
0,2
Zakończenie umów leasingowych
-
-
(0,2)
(0,2)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020
309,7
3,0
4,9
317,6
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020
6,5
1,0
0,2
7,7
Amortyzacja
4,5
1,1
1,1
6,7
Modyfikacje umów leasingowych
-
(0,1)
-
(0,1)
Zakończenie umów leasingowych
-
-
(0,2)
(0,2)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020
11,0
2,0
1,1
14,1
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020
298,7
1,0
3,8
303,5
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2019
128,8
3,1
0,2
132,1
Nowe umowy leasingu
-
-
1,2
1,2
Modyfikacje umów leasingowych
0,5
-
-
0,5
Przeklasyfikowanie na aktywa z tytułu prawa do użytkowania
180,0
-
-
180,0
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2019
309,3
3,1
1,4
313,8
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2019
-
-
-
-
Amortyzacja
4,6
1,0
0,2
5,8
Przeklasyfikowanie na aktywa z tytułu prawa do użytkowania
1,9
-
-
1,9
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2019
6,5
1,0
0,2
7,7
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2019
302,8
2,1
1,2
306,1
Koszty z tytułu umów leasingu ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów
2020
2019
Amortyzacja
Koszty według rodzaju
6,7
5,8
Leasing krótkoterminowy
Koszty według rodzaju:
Usługi obce
34,2
34,6
Odsetki z tytułu leasingu
Koszty finansowe
7,4
7,5
Razem
48,3
47,9
Alokacja amortyzacji
2020
2019
Koszt własny sprzedaży
3,9
3,8
Koszty sprzedaży
0,8
0,7
Koszty ogólnego zarządu
2,0
1,3
Razem
6,7
5,8
Zobowiązania z tytułu leasingu zostały przedstawione w nocie 23.2.
Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych, zaprezentowanych w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w części finansowej
i operacyjnej wyniosła w roku 2020 44,1 mln zł (w roku 2019: 43,6 mln zł).
14. Aktywa niematerialne
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Licencje, patenty, znaki towarowe
69,9
71,5
Uprawnienia do emisji dwutlenku węgla (CO
2
)
-
10,2
Pozostałe
4,2
4,6
Aktywa niematerialne w realizacji
3,6
6,6
Razem
77,7
92,9
Alokacja amortyzacji
2020
2019
Koszt własny sprzedaży
4,9
4,0
Koszty sprzedaży
0,2
0,2
Koszty ogólnego zarządu
6,5
5,4
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
(0,3)
-
Razem
11,3
9,6
Na dzień 31 grudnia 2020 roku nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów na aktywa
niematerialne wynosiły 3,2 mln zł i dotyczyły licencji do rozbudowy systemu optymalizacji i komponowania benzyn i olejów napędowych oraz licencji
związanych z projektem modernizacji instalacji Clausa (odzysku siarki).
Na dzień 31 grudnia 2019 roku nie wystąpiły nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące
nakładów na aktywa niematerialne.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
31
Zmiana stanu aktywów niematerialnych
Licencje,
patenty, znaki
towarowe
Uprawnienia
do emisji
dwutlenku węgla
(CO
2
)
Pozostałe
Aktywa
niematerialne
w realizacji
Razem
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020
194,9
10,2
14,9
6,6
226,6
Nakłady inwestycyjne
-
-
0,2
6,0
6,2
Z rozliczenia aktywów niematerialnych w realizacji
9,0
-
0,1
(9,1)
-
Koszty finansowania zewnętrznego
-
-
-
0,1
0,1
Wykorzystanie
-
(10,2)
-
-
(10,2)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020
203,9
-
15,2
3,6
222,7
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020
123,4
-
10,3
-
133,7
Amortyzacja
10,6
-
0,7
-
11,3
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020
134,0
-
11,0
-
145,0
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2019
-
-
-
-
-
Utworzenie
-
-
-
-
-
Wykorzystanie / Rozwiązanie
-
-
-
-
-
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2020
-
-
-
-
-
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020
69,9
-
4,2
3,6
77,7
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2019
180,2
10,2
14,9
5,2
210,5
Nakłady inwestycyjne
-
-
-
15,8
15,8
Z rozliczenia aktywów niematerialnych w realizacji
14,7
-
-
(14,7)
-
Koszty finansowania zewnętrznego
-
-
-
0,3
0,3
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2019
194,9
10,2
14,9
6,6
226,6
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2019
114,5
-
9,6
-
124,1
Amortyzacja
8,9
-
0,7
-
9,6
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2019
123,4
-
10,3
-
133,7
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2019
-
-
-
-
-
Utworzenie
-
-
-
-
-
Wykorzystanie / Rozwiązanie
-
-
-
-
-
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2019
-
-
-
-
-
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2019
71,5
10,2
4,6
6,6
92,9
15. Udziały i akcje
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Udziały i akcje w jednostkach powiązanych
15.1
2.986,7
2.986,7
- w tym inwestycje we wspólnym przedsięwzięciu
(1)
15.1
6,9
6,9
Udziały i akcje w jednostkach pozostałych
27.1;
28.6
306,3
(2)
6,3
Razem
3.293,0
2.993,0
(1)
Umowa joint venture Grupy LOTOS S.A. z BP Europe SE na prowadzenie działalności w zakresie dostaw paliwa lotniczego w ramach spółki
LOTOS - Air BP Polska Sp. z o.o.
(2)
Dnia 16 listopada 2020 roku Spółka objęła 15.967.352 sztuk akcji spółki Grupa Azoty Polyolefins S.A. o wartości nominalnej 10 zł każdy. Udziały zostały
pokryte wkładem pieniężnym w kwocie 300,0 mln zł. W wyniku nabycia akcji Spółka stałą się akcjonariuszem spółki Grupa Azoty Polyolefins S.A. z udziałem
w kapitale zakładowym wynoszącym 17,3%. Wydatki z tytułu nabycia akcji zostały zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
z działalności inwestycyjnej w pozycji Nabycie udziałów i akcji. Na dzień 31 grudnia 2020 roku akcje Grupy LOTOS S.A. w spółce Grupa Azoty Polyolefins
S.A. były w całości objęte zastawem finansowym i rejestrowym na zabezpieczenie wierzytelności finansujących, wynikających z dokumentacji finansowania
Projektu „Polimery Police”.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka przeprowadziła analizę pod kątem przesłanek na utratę wartości udziałów i akcji. W wyniku przeprowadzonej
analizy nie stwierdzono konieczności przeprowadzania testów na utratę wartości udziałów i akcji posiadanych przez Spółkę, poza udziałami w spółce
LOTOS Upstream Sp. z o.o.
Dla celów analizy utraty wartości udziałów Spółki LOTOS Upstream Sp. z o.o., potraktowano jako CGU sumę każdej jej jednostki zależnej
generującej przepływy pieniężne. Przepływy generowane przez aktywa na terenie Norwegii dyskontowano stopą 7,6%, odpowiednio przepływy
generowane przez aktywa na terenie Litwy stopą 7,9%.
Test przeprowadzono z wykorzystaniem tych samych założeń, jak dla aktywów związanych z wydobyciem zasobów ropy naftowej i gazu ziemnego
w poszczególnych spółkach, przyjmując, iż na dzień 31 grudnia 2020 roku:
• okres prognozy przepływów pieniężnych odpowiada okresowi planowanej eksploatacji złóż,
• stopa dyskonta odpowiada kosztowi kapitału własnego,
• wolumeny produkcji i sprzedaży, poziom nakładów inwestycyjnych, poziom kosztów operacyjnych oraz kosztów likwidacji zgodnie
z prognozami.
Na potrzeby szacunków testu na dzień 31 grudnia 2020 roku przyjęto następujące założenia cenowe:
- dla ropy naftowej w USD/bbl (za baryłkę ropy, ang. barrel of oil equivalent):
• na lata 2021 – 2025 na poziomie zgodnym z założeniami cenowymi dostępnych rynkowych scenariuszy,
• od roku 2026 ceny ropy naftowej przyjęto przy założeniu braku zmienności notowań w długim okresie kontynuując poziom zbliżony
z rokiem 2025 skorygowany o indeks inflacji.
Przeprowadzone testy z tytułu utraty wartości udziałów w spółce LOTOS Upstream Sp. z o.o. nie wykazały konieczności dokonania odpisu.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
32
Poniżej przedstawiono szacowany poziom utworzenia (-) i odwrócenia (+) odpisów aktualizujących testowane udziały w 4 kwartale 2020 roku
przy zmianie kluczowych założeń:
Czynnik
Zmiana
Szacowany poziom utworzenia i odwrócenia odpisów
w mln zł
cena ropy naftowej i gazu ziemnego
+/- 15%
-
-203,1
wolumen produkcji
+/- 15%
-
-194,3
kurs USD/NOK
+/- 15%
-
-130,2
stopa dyskonta
+/- 0,5 p.p.
-
-
Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku odpisy aktualizujące udziały i akcje wynosiły 16,6 mln zł, w tym udziały i akcje
w jednostkach powiązanych 16,3 mln zł. Odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach powiązanych dotyczyły spółki LOTOS Gaz S.A.
w likwidacji, której udziały zostały w całości objęte odpisem aktualizującym w 2008 roku.
Udział w kapitale jednostek pozostałych jest wyceniany w wartości godziwej z ujęciem zysków/strat w innych całkowitych dochodach. Dywidendy
otrzymane od jednostek pozostałych zostały ujawnione w notach 9.6 oraz. 27.3.
15.1 Znaczące inwestycje w jednostkach zależnych i wspólnych przedsięwzięciach
Nazwa podmiotu
Siedziba
Przedmiot działalności
Procentowy
udział Spółki
w kapitale
podstawowym
Wartość bilansowa udziałów/akcji
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Inwestycje w jednostkach zależnych
LOTOS Petrobaltic S.A. (spółka
posiada swoją grupę kapitałową:
GK LOTOS Petrobaltic S.A.)
Gdańsk
Pozyskiwanie oraz eksploatacja złóż
ropy naftowej i gazu ziemnego
99,99%
1.049,4
1.049,4
LOTOS Upstream Sp. z o. o.
(spółka posiada swoją grupę
kapitałową: GK LOTOS Upstream
Sp. z o.o.)
Gdańsk
Działalność firm centralnych (head
offices) i holdingów
100%
1.224,5
1.224,5
LOTOS Paliwa Sp. z o.o.
Gdańsk
Sprzedaż hurtowa, detaliczna paliw,
lekkiego oleju opałowego, zarządzanie
siecią stacji paliw LOTOS
100%
114,7
114,7
LOTOS Oil Sp. z o.o.
Gdańsk
Produkcja i sprzedaż olejów smarowych
i smarów oraz sprzedaż olejów
bazowych
100%
0,5
0,5
LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
Gdańsk
Produkcja i sprzedaż asfaltów
100%
450,1
450,1
LOTOS Kolej Sp. z o.o.
Gdańsk
Transport kolejowy
100%
0,2
0,2
LOTOS Serwis Sp. z o.o.
Gdańsk
Działalność w zakresie utrzymania ruchu
mechanicznego, elektrycznego i
automatyki, usługi remontowe
100%
4,0
4,0
LOTOS Lab Sp. z o.o. (spółka
posiada swoją grupę kapitałową:
GK LOTOS Lab Sp. z o.o.)
Gdańsk
Wykonywanie analiz laboratoryjnych
100%
98,1
98,1
LOTOS Straż Sp. z o.o.
Gdańsk
Ochrona przeciwpożarowa
100%
3,9
3,9
LOTOS Ochrona Sp. z o.o.
Gdańsk
Ochrona mienia i osób
100%
0,4
0,4
LOTOS Terminale S.A. (spółka
posiada swoją grupę kapitałową:
GK LOTOS Terminale S.A.)
Czechowice-
Dziedzice
Magazynowanie i dystrybucja paliw
100%
28,2
28,2
LOTOS Infrastruktura S.A. (spółka
posiada swoją grupę kapitałową:
GK LOTOS Infrastruktura S.A.)
Jasło
Magazynowanie i dystrybucja paliw,
wynajem i zarządzanie
nieruchomościami własnymi lub
dzierżawionymi
66,95%
5,8
5,8
Inwestycje we wspólnym przedsięwzięciu
LOTOS - Air BP Polska Sp. z o.o.
Gdańsk
Handel paliwem lotniczym oraz usługi
logistyczne
50%
6,9
6,9
Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku udziały w spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. były w całości objęte zastawem finansowym i rejestrowym.
Zastawy te zostały ustanowione tytułem zabezpieczenia umowy kredytowej zawartej przez spółkę LOTOS Asfalt Sp. z o.o. i konsorcjum instytucji finansowych,
w związku z finansowaniem Projektu EFRA.
Informacje o istotnych transakcjach z podmiotami powiązanymi zostały ujawnione w nocie 31.1.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
33
16. Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe aktywa
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Długoterminowe aktywa finansowe:
224,3
27,9
Udzielone pożyczki
27.1
198,9
2,5
- w tym jednostkom powiązanym
31.1
3,0
2,5
Rozrachunki z giełdą ICE - depozyt
27.1
15,4
17,1
Prowizje od pożyczki warunkowej z LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
27.1; 31.1
10,0
8,3
Krótkoterminowe aktywa finansowe:
1.448,8
2.620,7
Należności z tytułu dostaw i usług
27.1
1.445,4
2.598,0
- w tym od jednostek powiązanych
31.1
876,5
1.545,6
Pożyczki udzielone podmiotom powiązanym
27.1; 31.1
0,9
19,5
Depozyt na zabezpieczenie gwarancji bankowej
27.1
0,4
0,4
Depozyt zabezpieczający związany z korzystaniem z systemu dystrybucji i
przesyłu paliwa gazowego
27.1
1,3
1,2
Pozostałe
27.1
0,8
1,6
Aktywa finansowe
1.673,1
2.648,6
Długoterminowe aktywa niefinansowe
0,8
0,9
Krótkoterminowe aktywa niefinansowe:
117,9
79,0
Pozostałe należności budżetowe inne niż podatek dochodowy
3,4
2,1
Ubezpieczenia majątkowe i inne
60,8
0,9
Akcyza od przesunięć międzymagazynowych
34,2
60,6
Zaliczki na dostawy i usługi
6,8
5,0
Opłaty za dostęp do specjalistycznych serwisów informacyjnych
2,0
1,4
Opłata z tytułu usług informatycznych
6,1
5,8
Pozostałe
4,6
(1)
3,2
Aktywa niefinansowe
118,7
79,9
Razem
1.791,8
2.728,5
w tym:
część długoterminowa
225,1
28,8
część krótkoterminowa:
1.566,7
2.699,7
- z tytułu dostaw i usług
1.445,4
2.598,0
- pozostałe
121,3
101,7
(1)
W tym środki przeznaczone na budowę szpitala tymczasowego dla chorych na COVID-19 w kwocie 0,7 mln zł
Okres spłaty należności z tytułu dostaw i usług związany z normalnym tokiem sprzedaży wynosi 7- 35 dni.
Charakterystyka instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 7.17. Cele oraz zasady zarządzania ryzykiem finansowym opisano
w nocie 28.
Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe aktywów finansowych została przedstawiona w nocie 28.6.
Analiza wrażliwości aktywów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 28.3.1.
Analiza wrażliwości aktywów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 28.4.1.
Pożyczka udzielona spółce Grupa Azoty Polyolefins S.A.
Dnia 31 maja 2020 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę udzielenia spółce Grupa Azoty Polyolefins S.A. pożyczki w wysokości 200,0 mln zł
w ramach udziału Spółki w finansowaniu realizowanego Projektu „Polimery Police”. Warunkiem udzielenia pożyczki było spełnienie warunków
zawieszających uwzględnionych w Dokumentacji Transakcyjnej.
Dnia 22 grudnia 2020 roku wyżej wymieniona pożyczka została wypłacona. Wydatki z tytułu udzielonej pożyczki zostały zaprezentowane
w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Udzielone pożyczki. Termin spłaty pożyczki został ustalony
na dzień 15 grudnia 2037 roku. Zabezpieczeniem spłaty pożyczki stanowi cesja wierzytelności. Oprocentowanie pożyczki w skali roku jest zmienne,
określone w oparciu o stawkę WIBOR.
16.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość należności
2020
2019
Stan na początek okresu
57,1
26,9
Utworzenie
13,0
38,8
Wykorzystanie
-
(0,6)
Rozwiązanie
(3,2)
(8,0)
Stan na koniec okresu
66,9
57,1
Analiza wiekowania należności z tytułu dostaw i usług oraz oczekiwanej straty kredytowej
31 grudnia 2020
Wartość
brutto
Oczekiwana strata
kredytowa
Średnioważona stopa
oczekiwanej straty
kredytowej
Wartość
netto
Należności bieżące
1.433,3
0,6
0,0004
1.432,7
Należności przeterminowane:
50,0
37,3
-
12,7
Do 30 dni
10,4
0,0
0,0000
10,4
Od 30 do 90 dni
2,1
0,0
0,0000
2,1
Powyżej 90 dni
37,5
37,3
0,9947
0,2
Należności z tytułu dostaw i usług
1.483,3
37,9
1.445,4
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
34
Analiza wiekowania należności przeterminowanych nieobjętych odpisem aktualizującym
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Do 1 miesiąca
10,4
5,0
Od 1 do 3 miesięcy
2,1
0,5
Od 3 do 6 miesięcy
0,1
0,1
Od 6 miesięcy do 1 roku
-
0,3
Powyżej 1 roku
0,1
0,8
Razem
12,7
6,7
Udział należności z tytułu dostaw i usług największego odbiorcy Spółki, jakim jest spółka LOTOS Paliwa Sp. z o.o. (spółka w 100% zależna od Grupy
LOTOS S.A.) na dzień 31 grudnia 2020 roku nie przekroczył 50% salda tych należności ogółem (31 grudnia 2019: 54%).
Na dzień 31 grudnia 2020 roku udział należności z tytułu dostaw i usług kolejnego największego odbiorcy, jakim była spółka ANWIM S.A. wyniósł
14% (na dzień 31 grudnia 2019 roku były to podmioty Grupy Kapitałowej BP, których udział wyniósł 20%). Na dzień 31 grudnia 2020 roku udział
należności z tytułu dostaw i usług innych odbiorców nie przekroczył znacząco 10%.
W ocenie Spółki, w odniesieniu do należności z tytułu dostaw i usług, z wyjątkiem należności od ww. odbiorcy, nie występuje istotna koncentracja
ryzyka kredytowego. Maksymalna ekspozycja Spółki na ryzyko kredytowe na dzień kończący okres sprawozdawczy jest najlepiej reprezentowana
przez wartość księgową tych instrumentów.
17. Zapasy
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Wyroby gotowe
739,2
1.108,4
Półprodukty i produkty w toku
297,6
494,8
Towary
141,0
187,3
Materiały
2.015,9
2.735,7
Razem
3.193,7
4.526,2
Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość zapasów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań Grupy LOTOS S.A. z tytułu kredytu na refinansowanie
i finansowanie zapasów, o którym mowa w nocie 23.1, wynosiła 2.671,5 mln zł (31 grudnia 2019: 4.073,5 mln zł).
17.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów
2020
2019
Stan na początek okresu
1,9
31,0
Utworzenie
1.006,7
-
Wykorzystanie / Rozwiązanie
(1.002,2)
(29,1)
Stan na koniec okresu
6,4
1,9
Efekt aktualizacji wartości zapasów prezentowany jest w koszcie własnym sprzedaży.
Zapasy wyceniane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia z uwzględnieniem odpisów aktualizujących tę wartość do poziomu ceny sprzedaży netto
możliwej do realizacji pomniejszonej o koszty sprzedaży, jeśli cena ta jest niższa.
18. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej
1.072,0
319,0
Kredyty w rachunku bieżącym
(222,2)
-
Razem środki pieniężne i ich ekwiwalenty wykazane
w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
849,8
319,0
Środki pieniężne w banku są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych, których wysokość zależy od stopy oprocentowania
jednodniowych lokat bankowych. Lokaty krótkoterminowe są zakładane na różne okresy, od jednego dnia do trzech miesięcy, w zależności
od aktualnego zapotrzebowania Spółki na środki pieniężne i są oprocentowane według ustalonych dla nich stóp procentowych.
W lipcu 2018 roku Spółka rozpoczęła stosowanie mechanizmu podzielonej płatności („split payment”) w zakresie podatku VAT. Na dzień 31 grudnia
2020 roku wartość środków pieniężnych na wydzielonych rachunkach VAT wynosiła 127,5 mln zł (31 grudnia 2019: 35,1 mln zł).
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka dysponowała niewykorzystanymi przyznanymi środkami kredytowymi w wysokości 153,6 mln zł
(31 grudnia 2019: 379,8 mln zł) związanymi z kredytami obrotowymi w odniesieniu do których wszystkie warunki zawieszające zostały spełnione.
Na dzień 31 grudnia 2020 oraz 31 grudnia 2019 roku Spółka nie posiadała środków pieniężnych na rachunkach bankowych, na których ustanowiono
zastaw rejestrowy.
19. Kapitał podstawowy
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Akcje serii A
78,7
78,7
Akcje serii B
35,0
35,0
Akcje serii C
16,2
16,2
Akcje serii D
55,0
55,0
Razem
184,9
184,9
Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku kapitał podstawowy składał się z 184.873.362 akcji zwykłych o wartości
nominalnej 1 zł za każdą akcję mających pełne pokrycie w kapitale podstawowym. Jedna akcja jest równoważna pojedynczemu głosowi na Walnym
Zgromadzeniu i posiada prawo do dywidendy.
20. Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji obejmuje nadwyżkę ceny emisyjnej akcji serii B, C i D nad ich wartością
nominalną z uwzględnieniem kosztów bezpośrednio związanych z emisją akcji.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
35
Seria B
Seria C
Seria D
Razem
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji
980,0
340,8
940,5
2.261,3
Koszty bezpośrednio związane z emisją akcji
(9,0)
(0,4)
(23,6)
(33,0)
Razem
971,0
340,4
916,9
2.228,3
21. Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych
Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych obejmuje zmiany wyceny kredytów w walutach obcych,
wykorzystywanych jako instrumenty zabezpieczające do zabezpieczenia przepływów pieniężnych z tytułu sprzedaży denominowanej
w USD, pomniejszone o wpływ odroczonego podatku dochodowego.
Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów pochodnych wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych w części
stanowiącej efektywne zabezpieczenie ujmuje się w kapitale rezerwowym z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych, natomiast
część nieefektywną zalicza się do przychodów/kosztów finansowych okresu sprawozdawczego.
Nota
2020
2019
Stan na początek okresu
(203,6)
(288,2)
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne:
27.3
221,2
104,5
- część skuteczna
221,2
107,3
- część nieskuteczna
(1)
-
(2,8)
Podatek dochodowy dotyczący wyceny instrumentów
zabezpieczających przepływy pieniężne
10.1
(42,0)
(19,9)
Stan na koniec okresu
(24,4)
(203,6)
(1)
Część stanowiąca nieefektywne zabezpieczenie ujęta w przychodach/kosztach finansowych.
22. Zyski zatrzymane
Na zyski zatrzymane składają się kapitały tworzone i wykorzystywane według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami
Statutu Spółki oraz wyniki bieżącego okresu sprawozdawczego.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku w Grupie LOTOS S.A. wystąpiły ograniczenia do przekazywania
funduszy w postaci dywidend, szerzej opisane w nocie 12.
Ponadto Spółka prezentuje w zyskach zatrzymanych zyski/straty aktuarialne z wyceny określonych świadczeń pracowniczych po okresie
zatrudnienia z uwzględnieniem efektu podatkowego, które w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ujmowane są w pozycji Inne całkowite
dochody/(straty) netto.
23. Kredyty, leasing
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Kredyty:
1.612,6
1.730,7
- kredyt na refinansowanie i finansowanie zapasów
188,2
190,1
- kredyty inwestycyjne
1.202,2
1.540,6
- kredyty obrotowe
222,2
-
Leasing
154,9
189,6
Razem
1.767,5
1.920,3
w tym:
część długoterminowa
1.027,2
1.340,2
część krótkoterminowa
740,3
580,1
Kredyty
Leasing
Razem
31 grudnia 2019
1.730,7
189,6
1.920,3
Wydatki netto
(309,2)
(2,8)
(312,0)
Zapłacone odsetki i prowizje
(54,0)
(7,1)
(61,1)
Nowe umowy leasingu
-
3,8
3,8
Naliczone odsetki i prowizje
31,5
7,4
38,9
Różnice kursowe
(8,6)
-
(8,6)
Zmiana stanu kredytów w rachunku bieżącym
222,2
-
222,2
Pozostałe
-
(36,0)
(36,0)
31 grudnia 2020
1.612,6
154,9
1.767,5
Kredyty
Leasing
Razem
1 stycznia 2019
2.285,9
132,1
2.418,0
Wydatki netto
(1.030,0)
(7,1)
(1.037,1)
Zapłacone odsetki i prowizje
(95,0)
(1,9)
(96,9)
Nowe umowy leasingu
-
1,3
1,3
Naliczone odsetki i prowizje
104,9
7,5
112,4
Koszty rozliczane w czasie
19,1
-
19,1
Różnice kursowe
30,0
-
30,0
Zmiana stanu kredytów w rachunku bieżącym
(3,0)
-
(3,0)
Zmiana stanu lokat zabezpieczonych na spłatę odsetek oraz rat
kapitałowych
418,8
-
418,8
Pozostałe
-
57,7
57,7
31 grudnia 2019
1.730,7
189,6
1.920,3
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
36
23.1 Kredyty
Kredyt na refinansowanie i finansowanie zapasów
W dniu 2 grudnia 2020 roku podpisany został aneks do umowy na finansowanie i refinansowanie zapasów, zawartej dnia 10 października
2012 roku, skutkujący przedłużeniem okresu obowiązywania umowy do dnia 17 grudnia 2021 roku. Zmianie uległ skład konsorcjum
bankowego będącego stroną umowy oraz udział poszczególnych banków w kwocie kredytu. Zmianie uległa również lista rachunków
bankowych objętych zastawem rejestrowym, stanowiących jedno z zabezpieczeń kredytu. Ponadto wprowadzono lub zaktualizowano
zapisy dotyczące sankcji, FATCA, schematów podatkowych, przepisów antykorupcyjnych czy przypadków naruszeń.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku wykorzystanie kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów, w kwocie nominalnej wynosiło
187,9 mln zł (50 mln USD). Na dzień 31 grudnia 2019 roku było to 189,9 mln zł (50 mln USD).
Grupa LOTOS S.A. w ramach kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów zobowiązana jest do utrzymywania wskaźnika
określonego jako Tangible Consolidated Net Worth (TCNW) na poziomie nie niższym niż zapisany w umowie kredytowej. Dodatkowo
Spółka w ramach ww. umowy kredytowej zobowiązana jest do utrzymywania wartości wskaźnika finansowego określonego jako
Loan to Pledged Inventory Value Ratio na poziomie nie wyższym niż określony umową kredytową. Spółka na dzień 31 grudnia 2020 roku
oraz 31 grudnia 2019 roku spełniała opisane powyżej wytyczne.
Refinansowanie kredytów zaciągniętych na finansowanie Programu 10+
W dniu 2 lipca 2019 roku Grupa LOTOS S.A. oraz konsorcjum banków podpisały umowy kredytowe na łączną kwotę 500 mln USD, w celu
refinansowania kredytów zaciągniętych w 2008 roku na finansowanie Programu 10+.
Na mocy podpisanych umów konsorcjum banków udzieliło Spółce:
• kredytu terminowego w wysokości 400 mln USD,
• kredytu obrotowego w wysokości 100 mln USD, z możliwością wykorzystania w USD, EUR lub PLN.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku wynikające z powyższych umów kredyty wykorzystane były w kwocie nominalnej 1.424,9 mln zł, z czego
1.202,7 mln zł (320 mln USD) przypadało na kredyt terminowy, a 222,2 mln zł na kredyt obrotowy. Na dzień 31 grudnia 2019 wykorzystanie
kredytu terminowego wynosiło w kwocie nominalnej 1.519,1 mln zł (400 mln USD).
Grupa LOTOS S.A. w ramach powyższych umów kredytowych zobowiązana jest do utrzymywania wskaźników dług netto / EBITDA
na określonym poziomie. Na dzień 31 grudnia 2020 roku doszło do przekroczenia poziomu jednego ze wskaźników zapisanego w ww.
umowach kredytowych. W związku z przewidywanym niespełnieniem wskaźników Spółka wystąpiła do banków finansujących z wnioskiem
o tzw. waiver. W dniu 29 grudnia 2020 roku Spółka otrzymała pismo potwierdzające zgodę banków na niedotrzymanie wskaźników na
dzień 31 grudnia 2020 roku.
Pozostałe umowy kredytowe
W dniu 5 grudnia 2019 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała z bankiem PKO BP S.A. umowę kredytową na kwotę 2,0 mln EUR. Celem
umowy jest finansowanie projektu Pure H2, którego przedmiotem jest budowa i uruchomienie infrastruktury do produkcji i sprzedaży
wodoru o wysokiej czystości. Na dzień 31 grudnia 2020 roku ani 31 grudnia 2019 roku Spółka nie wykazywała zobowiązań z tytułu tego
kredytu.
Ponadto, poza wykazanymi w nocie 18 niewykorzystanymi środkami kredytowymi, przyznanymi w formie kredytów w rachunkach
bieżących, Spółka ma możliwość korzystania z kredytów obrotowych w łącznej kwocie 150 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2020 roku
ani 31 grudnia 2019 roku Spółka nie wykazywała zobowiązań z tego tytułu.
Wpływy i wydatki z tytułu kredytów bankowych
W 2020 roku wydatki z tytułu spłaty kredytów wynosiły 309,2 mln zł i dotyczyły kredytów inwestycyjnych. Powyższa kwota została
zaprezentowana w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności finansowej w pozycji: Wydatki z tytułu spłaty kredytów.
W latach 2019 - 2020 w Spółce nie wystąpiły zdarzenia dotyczące niespłacenia kredytów.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
37
Kredyty bankowe wg waluty finansowania
Waluta kredytu udzielonego Spółce
Razem
USD
EUR
31 grudnia 2020
1.585,6
27,0
1.612,6
31 grudnia 2019
1.730,7
-
1.730,7
Oprocentowanie kredytów jest oparte o:
• dla kredytów zaciągniętych w USD - LIBOR USD 3M lub 6M, w zależności od wybranego w danym momencie okresu odsetkowego,
• dla kredytów zaciągniętych w EUR - EURIBOR 1M.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku efektywna stopa procentowa kredytów uwzględniająca fakt finansowania w USD oraz EUR kształtowała
się na średnim poziomie około 1,35% (31 grudnia 2019: 3,18%).
Zabezpieczenie spłaty powyższych kredytów stanowią:
• zastawy rejestrowe na rachunkach bankowych,
• zastawy rejestrowe na zapasach,
• cesje z umów ubezpieczenia zapasów oraz umów na przechowywanie zapasów,
• oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu kredytów na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 28.3.1.
Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu kredytów na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 28.4.1.
Analiza wymagalności zobowiązań z tytułu kredytów została przedstawiona w nocie 28.5.
23.2 Leasing
Opłaty leasingowe
Wartość bieżąca
opłat leasingowych
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Nie dłużej niż jeden rok
31,7
66,6
29,7
64,7
Od 1 roku do 5 lat
33,3
32,7
3,3
2,8
Od 5 do 10 lat
38,7
38,5
1,6
1,5
Od 10 do 30 lat
144,9
152,2
10,1
9,6
Od 30 do 50 lat
151,2
150,9
31,7
30,4
Od 50 do 90 lat
140,8
140,8
78,5
80,6
Razem
540,6
581,7
154,9
189,6
Minus koszty finansowe
(385,7)
(392,1)
-
-
Wartość bieżąca opłat leasingowych
154,9
189,6
154,9
189,6
w tym:
część długoterminowa
125,2
124,9
część krótkoterminowa
29,7
64,7
Zobowiązania z tytułu leasingu dotyczą głównie prawa wieczystego użytkowania gruntu.
Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu leasingu na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 28.4.1, natomiast
analiza wymagalności w nocie 28.5.
24. Pochodne instrumenty finansowe
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Długoterminowe aktywa finansowe:
1,2
0,1
Swap towarowy (surowce i produkty naftowe)
1,2
0,1
Krótkoterminowe aktywa finansowe:
65,9
24,3
Swap towarowy (surowce i produkty naftowe)
31,8
1,5
Forwardy i spoty walutowe
1,0
13,2
Swap walutowy
18,3
9,6
Futures (emisja CO
2
)
14,8
-
Aktywa finansowe
27.1
67,1
24,4
Długoterminowe zobowiązania finansowe:
1,0
3,0
Swap towarowy (surowce i produkty naftowe)
1,0
3,0
Krótkoterminowe zobowiązania finansowe:
10,3
12,4
Swap towarowy (surowce i produkty naftowe)
4,1
12,3
Swap walutowy
6,2
0,1
Zobowiązania finansowe
27.1
11,3
15,4
Charakterystyka pochodnych instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 7.19. Cele oraz zasady zarządzania ryzykiem finansowym opisano
w nocie 28.
Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen surowców i produktów naftowych została
przedstawiona w nocie 28.1.1.
Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2) została
przedstawiona w nocie 28.2.1.
Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 28.3.1.
Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie
28.4.1.
Analiza wymagalności pochodnych instrumentów finansowych została przedstawiona w nocie 28.5.
Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe pochodnych instrumentów finansowych (aktywa finansowe) została przedstawiona w nocie 28.6.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
38
25. Świadczenia pracownicze
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Długoterminowe zobowiązania
25.1
85,3
75,5
Świadczenia po okresie zatrudnienia
25.1
22,1
18,0
Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia
25.1
63,2
57,5
Krótkoterminowe zobowiązania
76,0
57,7
Świadczenia po okresie zatrudnienia
25.1
3,1
3,6
Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia
25.1
5,3
5,5
Zobowiązania z tytułu premii, nagród i niewykorzystanych urlopów
55,1
37,6
Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń
12,5
11,0
Razem
161,3
133,2
25.1 Zobowiązania z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych
Grupa LOTOS S.A. wypłaca pracownikom przechodzącym na emerytury kwoty świadczeń po okresie zatrudnienia zgodnie z zakładowymi
systemami wynagradzania. Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. W związku,
z tym Spółka na podstawie wyceny dokonanej przez profesjonalną firmę aktuarialną lub na podstawie własnych szacunków ujmuje
zobowiązanie z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia na poziomie wartości bieżących. Kwotę
tego zobowiązania oraz uzgodnienie przedstawiające zmiany stanu w ciągu okresu sprawozdawczego przedstawiono poniżej:
Nota
Świadczenia po
okresie zatrudnienia
Nagrody jubileuszowe
i pozostałe
świadczenia
Razem
2020
2019
2020
2019
2020
2019
1 stycznia
21,6
17,5
63,0
51,3
84,6
68,8
Koszty bieżącego zatrudnienia
25.2
1,3
1,0
5,2
3,9
6,5
4,9
Koszty dyskonta
9.7; 25.2
0,4
0,4
1,2
1,4
1,6
1,8
Wypłacone świadczenia
(1,6)
(1,4)
(5,2)
(4,4)
(6,8)
(5,8)
(Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w wyniku
25.2
-
-
4,3
10,8
4,3
10,8
(Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w innych
całkowitych dochodach
25.2
3,5
4,1
-
-
3,5
4,1
31 grudnia
25,2
21,6
68,5
63,0
93,7
84,6
w tym:
część długoterminowa
25
22,1
18,0
63,2
57,5
85,3
75,5
część krótkoterminowa
25
3,1
3,6
5,3
5,5
8,4
9,1
25.2 Łączna kwota kosztów ujętych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów z tytułu przyszłych wypłat świadczeń
pracowniczych
Nota
2020
2019
Pozycje ujęte w wyniku:
12,4
17,5
Koszty nagród jubileuszowych, świadczeń emerytalnych i innych
świadczeń po okresie zatrudnienia:
9.3
10,8
15,7
- koszty bieżącego zatrudnienia
25.1
6,5
4,9
- (zyski)/straty aktuarialne
25.1
4,3
10,8
Koszty dyskonta
9.7; 25.1
1,6
1,8
Pozycje ujęte w innych całkowitych (dochodach)/stratach:
3,5
4,1
(Zyski)/Straty aktuarialne
25.1
3,5
4,1
Całkowite dochody ogółem
15,9
21,6
25.3 Założenia aktuarialne
Główne założenia przyjęte przez aktuariusza
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Stopa dyskontowa (%)
1,40%
2,00%
Przewidywany wskaźnik inflacji (%)
2,60%
2,50%
Wskaźnik rotacji pracowników (%)
4,40%
3,35%
Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń w kolejnym roku (%)
3,30%
5,00%
Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń w latach następnych (%)
2,50%
2,50%
• Prawdopodobieństwo odejść pracowników przyjęto na podstawie danych historycznych dotyczących rotacji zatrudnienia w Spółce oraz danych
statystycznych dotyczących rynku pracy w Polsce. Wskaźniki rotacji przyjęte przez aktuariusza zostały ustalone w podziale na kategorie wiekowe
w przedziałach dziesięcioletnich. Obecnie, wskaźnik rotacji pracowników jest prezentowany w wartości uśrednionej.
• Umieralność i prawdopodobieństwo dożycia przyjęto zgodnie z Tablicami Trwania Życia 2019, publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny,
przyjmując, że populacja zatrudnionych w Spółce odpowiada średniej dla Polski pod względem umieralności (31 grudnia 2019: Tablicami Trwania
Życia 2016).
• Przyjęto normalny tryb przechodzenia pracowników na emeryturę według szczegółowych zasad zawartych w ustawie emerytalnej, z wyjątkiem
tych zatrudnionych, którzy wg informacji dostarczonych przez spółkę spełnią warunki wymagane do przejścia na wcześniejszą emeryturę.
• Do dyskontowania przyszłych wypłat świadczeń przyjęto stopę dyskontową w wysokości 1,4%, tj. zgodnie z założeniem zdefiniowanym
na poziomie korporacyjnym (31 grudnia 2019: 2,0%, tj. zgodnie z założeniem zdefiniowanym na poziomie korporacyjnym).
25.4 Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy
Wartość kosztów świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz odszkodowań z tytułu zakazu konkurencji w 2020 roku wynosiła
łącznie 6,5 mln zł (w 2019 roku: 5,9 mln zł).
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
39
25.5 Analiza wrażliwości zmian założeń aktuarialnych na świadczenia pracownicze
Saldo początkowe zobowiązania
Stopa wzrostu
wynagrodzeń
Stopa dyskonta
finansowego
Nagrody
jubileuszowe
Odprawy
emerytalne
i rentowe
Odprawy
pośmiertne
Fundusz
socjalny
Razem
bazowa
bazowa
61,2
20,4
4,6
7,5
93,7
bazowa + 1%
bazowa
67,4
23,0
5,1
9,4
104,9
bazowa - 1%
bazowa
55,8
18,2
4,2
6,1
84,3
bazowa
bazowa + 0,5%
58,4
19,2
4,4
6,8
88,8
bazowa
bazowa - 0,5%
64,2
21,6
4,9
8,4
99,1
Prognozowane na rok 2021 koszty bieżącego zatrudnienia
Stopa wzrostu
wynagrodzeń
Stopa dyskonta
finansowego
Nagrody
jubileuszowe
Odprawy
emerytalne
i rentowe
Odprawy
pośmiertne
Fundusz
socjalny
Razem
bazowa
bazowa
5,3
1,3
0,4
0,5
7,5
bazowa + 1%
bazowa
6,0
1,6
0,5
0,7
8,8
bazowa - 1%
bazowa
4,7
1,1
0,4
0,4
6,6
bazowa
bazowa + 0,5%
5,0
1,2
0,4
0,4
7,0
bazowa
bazowa - 0,5%
5,6
1,4
0,4
0,6
8,0
Prognozowane na rok 2021 koszty dyskonta
Stopa wzrostu
wynagrodzeń
Stopa dyskonta
finansowego
Nagrody
jubileuszowe
Odprawy
emerytalne
i rentowe
Odprawy
pośmiertne
Fundusz
socjalny
Razem
bazowa
bazowa
0,8
0,2
0,1
0,1
1,2
bazowa + 1%
bazowa
0,9
0,3
0,1
0,1
1,4
bazowa - 1%
bazowa
0,8
0,2
0,1
0,1
1,2
bazowa
bazowa + 0,5%
1,1
0,3
0,1
0,1
1,6
bazowa
bazowa - 0,5%
0,6
0,2
-
0,1
0,9
Łącznie prognozowane na rok 2021 koszty bieżącego zatrudnienia oraz koszty dyskonta
Stopa wzrostu
wynagrodzeń
Stopa dyskonta
finansowego
Nagrody
jubileuszowe
Odprawy
emerytalne
i rentowe
Odprawy
pośmiertne
Fundusz
socjalny
Razem
bazowa
bazowa
6,1
1,5
0,5
0,6
8,7
bazowa + 1%
bazowa
6,9
1,9
0,6
0,8
10,2
bazowa - 1%
bazowa
5,5
1,3
0,5
0,5
7,8
bazowa
bazowa + 0,5%
6,1
1,5
0,5
0,5
8,6
bazowa
bazowa - 0,5%
6,2
1,6
0,4
0,7
8,9
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
40
26. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Długoterminowe zobowiązania finansowe:
11,3
13,3
Zobowiązania wobec Polskiej Fundacji Narodowej
27.1
11,3
13,3
Krótkoterminowe zobowiązania finansowe:
1.709,8
2.009,7
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
27.1
1.657,6
1.968,6
- w tym wobec jednostek powiązanych
31.1
260,9
281,5
Zobowiązania inwestycyjne
27.1
47,7
35,9
- w tym wobec jednostek powiązanych
31.1
4,4
1,7
Zobowiązania wobec Polskiej Fundacji Narodowej
27.1
2,5
2,5
Zobowiązania wobec Fundacji LOTOS
27.1
1,0
1,0
Pozostałe
27.1
1,0
1,7
Zobowiązania finansowe
1.721,1
2.023,0
Długoterminowe zobowiązania niefinansowe
2,1
0,7
Krótkoterminowe zobowiązania niefinansowe:
1.924,7
1.714,9
Zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług (VAT)
470,6
507,5
Zobowiązania z tytułu akcyzy i opłaty paliwowej
938,8
877,0
Zobowiązania z tytułu opłaty emisyjnej
57,9
55,5
Pozostałe zobowiązania budżetowe inne niż podatek dochodowy
46,0
47,7
Dotacje
26.1
19,8
20,9
Rezerwa na pokrycie niedoboru uprawnień do emisji CO
2
28.2
142,0
70,3
Rezerwa Narodowy Cel Redukcyjny
75,1
-
Rezerwa na opłatę zastępczą (NCW)
62,6
29,6
Rezerwa na ryzyko podatkowe
87,3
83,1
Rezerwa na opłaty OZE
17,2
14,1
Pozostałe
7,4
9,2
Zobowiązania niefinansowe
1.926,8
1.715,6
Razem
3.647,9
3.738,6
w tym:
część długoterminowa
13,4
14,0
część krótkoterminowa:
3.634,5
3.724,6
- z tytułu dostaw i usług
1.657,6
1.968,6
- pozostałe
1.976,9
1.756,0
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług są nieoprocentowane i zazwyczaj rozliczane w terminach w przedziale 14 - 30 dni. Pozostałe zobowiązania
są nieoprocentowane, ze średnim 1 miesięcznym terminem płatności. Kwota wynikająca z różnicy pomiędzy zobowiązaniami a należnościami
z tytułu podatku od towarów i usług jest płacona właściwym organom podatkowym w okresach miesięcznych. Zobowiązania z tytułu odsetek
są zazwyczaj rozliczane w okresie 14 dni od daty wystawienia noty odsetkowej przez kontrahenta.
Analiza wrażliwości zobowiązań finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 28.3.1.
Analiza wymagalności zobowiązań finansowych została przedstawiona w nocie 28.5.
26.1 Dotacje
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Stan na początek okresu
21,6
28,8
Dotacje otrzymane w okresie
2,8
7,4
Dotacje rozliczone w czasie
(2,8)
(14,6)
Stan na koniec okresu
21,6
21,6
w tym:
część długoterminowa
1,8
0,7
część krótkoterminowa
26
19,8
20,9
Dotacje dotyczą głównie nieodpłatnie otrzymanych licencji.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
41
27. Instrumenty finansowe
27.1 Wartość bilansowa
MSSF 9
poza MSSF 9
Razem
Wycena
wg zamortyzowanego
kosztu
Wycena wg wartości godziwej przez:
Razem
Wynik finansowy
Inne całkowite
dochody
Nota
2020
2019
2020
2019
2020
2019
2020
2019
2020
2019
2020
2019
Aktywa finansowe
Należności z tytułu dostaw i usług
16
1.445,4
2.598,0
-
-
-
-
1.445,4
2.598,0
-
-
1.445,4
2.598,0
Pochodne instrumenty finansowe
24
-
-
67,1
24,4
-
-
67,1
24,4
-
-
67,1
24,4
Inwestycje kapitałowe
15
-
-
-
-
306,3
6,3
306,3
6,3
-
-
306,3
6,3
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18
1.072,0
319,0
-
-
-
-
1.072,0
319,0
-
-
1.072,0
319,0
Pozostałe aktywa finansowe:
16
227,7
50,6
-
-
-
-
227,7
50,6
-
-
227,7
50,6
Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym
199,8
22,0
-
-
-
-
199,8
22,0
-
-
199,8
22,0
Depozyty zabezpieczające
17,1
18,7
-
-
-
-
17,1
18,7
-
-
17,1
18,7
Prowizje od pożyczki warunkowej
10,0
8,3
-
-
-
-
10,0
8,3
-
-
10,0
8,3
Pozostałe
0,8
1,6
-
-
-
-
0,8
1,6
-
-
0,8
1,6
Razem
2.745,1
2.967,6
67,1
24,4
306,3
6,3
3.118,5
2.998,3
-
-
3.118,5
2.998,3
Zobowiązania finansowe
Kredyty
23
1.612,6
1.730,7
-
-
-
-
1.612,6
1.730,7
-
-
1.612,6
1.730,7
Leasing
23
-
-
-
-
-
-
-
-
154,9
189,6
154,9
189,6
Pochodne instrumenty finansowe
24
-
-
11,3
15,4
-
-
11,3
15,4
-
-
11,3
15,4
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
26
1.657,6
1.968,6
-
-
-
-
1.657,6
1.968,6
-
-
1.657,6
1.968,6
Pozostałe zobowiązania finansowe
26
63,5
54,4
-
-
-
-
63,5
54,4
-
-
63,5
54,4
Razem
3.333,7
3.753,7
11,3
15,4
-
-
3.345,0
3.769,1
154,9
189,6
3.499,9
3.958,7
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
42
27.2 Ustalenie wartości godziwej
Wartość księgowa
Wartość godziwa
Hierarchia wartości godziwej
31 grudnia 2020
Nota
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
15
306,3
306,3
-
-
306,3
Udzielone pożyczki
16
199,8
199,8
-
199,8
-
Pochodne instrumenty finansowe
24
67,1
67,1
14,8
52,3
-
Razem
573,2
573,2
14,8
252,1
306,3
Zobowiązania finansowe
Kredyty
23
1.612,6
1.617,3
-
1.617,3
-
Pochodne instrumenty finansowe
24
11,3
11,3
-
11,3
-
Razem
1.623,9
1.628,6
-
1.628,6
-
Dla pozostałych klas aktywów i zobowiązań finansowych wartość godziwa odpowiada ich wartości księgowej.
Wartość księgowa
Wartość godziwa
Hierarchia wartości godziwej
31 grudnia 2019
Nota
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
15
6,3
6,3
-
-
6,3
Udzielone pożyczki
16
22,0
22,0
-
22,0
-
Pochodne instrumenty finansowe
24
24,4
24,4
-
24,4
-
Razem
52,7
52,7
-
46,4
6,3
Zobowiązania finansowe
Kredyty
23
1.730,7
1.736,4
-
1.736,4
-
Pochodne instrumenty finansowe
24
15,4
15,4
-
15,4
-
Razem
1.746,1
1.751,8
-
1.751,8
-
Dla pozostałych klas aktywów i zobowiązań finansowych wartość godziwa odpowiada ich wartości księgowej.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
43
27.3 Pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów finansowych
MSSF 9
poza MSSF 9
Razem
Wycena wg
zamortyzowanego
kosztu
Wycena wg wartości godziwej przez:
Razem
Wynik finansowy
Inne całkowite
dochody
Nota
2020
2019
2020
2019
2020
2019
2020
2019
2020
2019
2020
2019
Należności z tytułu dostaw i usług:
Zyski z tytułu różnic kursowych ujętych w koszcie własnym
sprzedaży
9.2
4,8
8,4
-
-
-
-
4,8
8,4
-
-
4,8
8,4
Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów
finansowych
9.8
1,9
0,5
-
-
-
-
1,9
0,5
-
-
1,9
0,5
Inwestycje kapitałowe:
Przychody z tytułu dywidend
9.6
-
-
-
-
3,0
2,6
3,0
2,6
-
-
3,0
2,6
Pozostałe aktywa finansowe:
Przychody z tytułu odsetek od lokat, udzielonych pożyczek
9.6
2,6
28,0
-
-
-
-
2,6
28,0
-
-
2,6
28,0
Straty z tytułu różnic kursowych od pożyczek, od prowizji
od pożyczki warunkowej ujętych w
przychodach/(kosztach) finansowych
9.6; 9.7
(0,2)
(3,2)
-
-
-
-
(0,2)
(3,2)
-
-
(0,2)
(3,2)
Strata z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych
9.8
(9,4)
(31,3)
-
-
-
-
(9,4)
(31,3)
-
-
(9,4)
(31,3)
Pochodne instrumenty finansowe
(aktywa/zobowiązania finansowe):
Zyski z tytułu wyceny do wartości godziwej pochodnych
instrumentów finansowych
9.6
-
-
45,5
47,8
-
-
45,5
47,8
-
-
45,5
47,8
Zyski/(Straty) z tytułu realizacji pochodnych instrumentów
finansowych
9.6
-
-
33,3
(15,6)
-
-
33,3
(15,6)
-
-
33,3
(15,6)
Kredyty:
Koszty z tytułu odsetek
9.7
(26,2)
(86,4)
-
-
-
-
(26,2)
(86,4)
-
-
(26,2)
(86,4)
Straty z tytułu rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń
przepływów pieniężnych korygujące przychody ze
sprzedaży
9.1
(240,2)
(131,2)
-
-
-
-
(240,2)
(131,2)
-
-
(240,2)
(131,2)
Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych od kredytów
ujętych w przychodach/(kosztach) finansowych
9.6; 9.7
27,6
(21,7)
-
-
-
-
27,6
(21,7)
-
-
27,6
(21,7)
Straty z tytułu różnic kursowych od zrealizowanych
transakcji w walutach obcych na rachunkach bankowych
ujętych w przychodach/(kosztach) finansowych
9.6; 9.7
(9,5)
(12,0)
-
-
-
-
(9,5)
(12,0)
-
-
(9,5)
(12,0)
Zyski z tytułu wyceny instrumentów zabezpieczających
przepływy pieniężne ujęte w innych całkowitych
dochodach
21
221,2
104,5
-
-
-
-
221,2
104,5
-
-
221,2
104,5
Leasing:
Koszty z tytułu odsetek
9.7
-
-
-
-
-
-
-
-
(7,4)
(7,5)
(7,4)
(7,5)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług:
Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych ujętych w koszcie
własnym sprzedaży
9.2
(9,0)
57,7
-
-
-
-
(9,0)
57,7
-
-
(9,0)
57,7
Pozostałe zobowiązania finansowe:
Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych od zobowiązań
inwestycyjnych ujętych w przychodach/(kosztach)
finansowych
9.6; 9.7
(1,2)
0,2
-
-
-
-
(1,2)
0,2
-
-
(1,2)
0,2
Razem
(37,6)
(86,5)
78,8
32,2
3,0
2,6
44,2
(51,7)
(7,4)
(7,5)
36,8
(59,2)
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
44
28. Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym
Grupa LOTOS S.A. narażona jest na ryzyko finansowe obejmujące przede wszystkim:
• ryzyko rynkowe (ryzyko cen surowców i produktów naftowych, ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla, ryzyko walutowe, ryzyko
stóp procentowych),
• ryzyko płynności,
• ryzyko kredytowe związane z transakcjami finansowymi oraz handlowymi.
W ramach struktury organizacyjnej Spółki funkcjonują odpowiednie komórki (Biuro Zarządzania Finansami, Biuro Analiz i Kontroli Ryzyka
Finansowego) podlegające Dyrektorowi ds. Finansowych, który koordynuje oraz sprawuje bieżący nadzór nad procesem zarządzania
ryzykiem finansowym Grupy Kapitałowej LOTOS.
Ponadto powołany przez Zarząd Komitet Ryzyka Cenowego i Tradingu nadzoruje prace nad opracowaniem polityk i procedur
oraz monitoruje realizację strategii Grupy Kapitałowej w obszarze swoich kompetencji. W szczególności komitet opiniuje i podejmuje
kluczowe inicjatywy z zakresu zarządzania ryzykiem cenowym oraz w działalności tradingowej, przedstawia rekomendacje oraz wnioskuje
w zakresie działań wymagających zgody Zarządu.
Dodatkowo, w celu efektywnego zarządzania płynnością, strukturą zadłużenia oraz procesem pozyskiwania finansowania zewnętrznego
przez spółki Grupy Kapitałowej LOTOS Zarząd powołał Zespół ds. optymalizacji płynności i koordynacji finansowania.
Podstawowymi celami realizowanymi poprzez zarządzanie ryzykiem finansowym są:
• zwiększenie prawdopodobieństwa realizacji celów budżetowych i strategicznych,
• ograniczenie zmienności przepływów pieniężnych,
• zapewnienie krótkoterminowej płynności finansowej,
• optymalizacja wartości oczekiwanej przepływów pieniężnych i ryzyka,
• wspieranie procesów operacyjnych, inwestycyjnych i finansowych i budowanie wartości firmy w długim okresie czasu.
W związku z realizacją wymienionych wyżej celów Grupa LOTOS S.A. wdrożyła odpowiednie narzędzia i opracowała szereg dokumentów,
zatwierdzonych na odpowiednich szczeblach decyzyjnych, które określają ramy konieczne do efektywnego i bezpiecznego funkcjonowania
Spółki w obszarze finansowym, w tym:
• metodologię wyznaczania ekspozycji w poszczególnych kategoriach ryzyk,
• horyzont czasowy zabezpieczania danego ryzyka,
• dopuszczone instrumenty finansowe,
• sposób oceny zarządzania ryzykiem finansowym,
• limity w zarządzaniu ryzykiem,
• sposób raportowania,
• limity kredytowe,
• standardy dokumentacyjne i operacyjne,
• rozdział odpowiedzialności w zakresie wykonywania transakcji, analizy i kontroli ryzyka oraz dokumentacji i rozliczania transakcji
pomiędzy różne komórki organizacyjne.
Grupa LOTOS S.A. monitoruje oraz raportuje w sposób ciągły wszystkie ryzyka rynkowe będące przedmiotem zarządzania. Spółka używa
płynnych instrumentów pochodnych, które jest w stanie wycenić za pomocą stosowanych powszechnie modeli wyceny. Wycena
instrumentów pochodnych odbywa się na podstawie danych rynkowych otrzymywanych od wiarygodnych dostawców. Nie jest
dopuszczone otwieranie pozycji w ramach ryzyk, które nie wynikają z podstawowej działalności Spółki.
W związku z refinansowaniem kredytów walutowych przeznaczonych na finansowanie Programu inwestycyjnego 10+ w lipcu 2019 roku
jednocześnie rozwiązano dotychczasowe powiązania zabezpieczające i utworzono nowe na bazie nowego finansowania zachowując
rodzaj stosowanej rachunkowości zabezpieczeń (zabezpieczenie przepływów pieniężnych) oraz wyznaczając jako pozycję zabezpieczaną
przyszłe transakcje sprzedaży produktów naftowych denominowanych w USD.
28.1 Ryzyko cen surowców i produktów naftowych
Szczególne znaczenie dla Spółki ma zarządzanie ryzykiem cen surowców i produktów naftowych.
Grupa LOTOS S.A. identyfikuje następujące czynniki tego ryzyka:
• zmienność marży rafineryjnej, rozumianej jako różnica pomiędzy płynnymi indeksami referencyjnego koszyka produktów naftowych
(np. paliwa lotniczego, benzyn, olejów napędowych, olejów opałowych) a płynnym indeksem referencyjnego surowca (np. ropa Ural),
• zmienność poziomu cen w zakresie ilości zapasów surowców i produktów odbiegających od wymaganego poziomu zapasów
obowiązkowych i operacyjnych,
• zmienność dyferencjałów pomiędzy indeksami referencyjnymi a indeksami używanymi w kontraktach handlowych (np. dyferencjał Brent
/ Ural czyli różnica pomiędzy różnymi gatunkami ropy),
• stosowanie niestandardowych formuł cenowych w kontraktach handlowych.
W Grupie LOTOS S.A. obowiązuje „Polityka zarządzania ryzykiem cen surowców i produktów naftowych w Grupie LOTOS S.A.” w ramach
której zdefiniowano systematykę portfeli transakcyjnych i ich funkcje biznesowe, opisano sposób rozumienia ryzyka i wyznaczania
ekspozycji w zakresie portfeli, dopuszczone instrumenty finansowe wraz z ograniczeniami w ich wykorzystywaniu, standardy zawierania
transakcji, wytyczne w zakresie kalkulacji wyników na zarządzaniu ryzykiem oraz sposób wyznaczania stosownych limitów. W zakresie
objętym niniejszą polityką, Zarząd Grupy LOTOS S.A. ceduje limity transakcyjne na niższe szczeble decyzyjne.
W celu wsparcia realizacji celów przyjętej polityki Spółka użytkuje jeden z wiodących na rynku systemów klasy Energy Trading and Risk
Management (Allegro). Na bazie zatwierdzonej polityki Spółka utrzymała możliwość oferowania swoim odbiorcom zakupu produktów
naftowych po cenach stałych.
W powiązaniu ze sprzedażą komponentów asfaltowych po cenach stałych, w celu zachowania pierwotnego profilu ryzyka cenowego,
w roku 2020 Spółka zawierała swapy towarowe.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
45
Na dzień 31 grudnia 2020 roku otwarte swapy towarowe przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Indeks bazowy
Okres wyceny
Ilość w tonach
w okresie wyceny
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Swap towarowy
3.5 PCT Barges FOB Rotterdam
III '2021 - XI '2022
196.939
29,6
(2,8)
Swap towarowy
Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA
III '2021 - XI '2022
(18.203)
3,4
(2,3)
Razem
33,0
(5,1)
Wymienione wyżej transakcje swap na łączną ilość 196.939 ton w oparciu o płynny indeks 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam w okresie od marca
2021 roku do listopada 2022 oraz (18.203) ton w oparciu o płynny indeks Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE ARA w tym samym okresie związane były
z odwróceniem profilu ryzyka cen surowców i produktów naftowych wynikających ze sprzedaży komponentów asfaltowych po cenach stałych.
Na dzień 31 grudnia 2019 roku otwarte swapy towarowe przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Indeks bazowy
Okres wyceny
Ilość w tonach
w okresie wyceny
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Swap towarowy
3.5 PCT Barges FOB Rotterdam
III '2020 - IX '2021
171.422
1,1
(14,3)
Swap towarowy
Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA
III '2020 - IX '2021
(15.839)
0,5
(1,0)
Razem
1,6
(15,3)
Wymienione wyżej transakcje swap na łączną ilość 171.422 tony w oparciu o płynny indeks 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam w okresie od marca
2020 roku do września 2021 roku oraz (15.839) ton w oparciu o płynny indeks Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE ARA w tym samym okresie związane
były z odwróceniem profilu ryzyka cen surowców i produktów naftowych wynikających ze sprzedaży komponentów asfaltowych po cenach stałych.
28.1.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen surowców i produktów naftowych
Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku transakcji finansowych narażonych na ryzyko
zmiany cen surowców i produktów naftowych przedstawiała się następująco:
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Wartość
Zmiana procentowa*
Wartość
Zmiana procentowa**
bilansowa
+zm. implikowana
-zm. implikowana
bilansowa
+zm. implikowana
-zm. implikowana
Aktywa finansowe
33,0
67,3
(67,3)
1,6
9,0
(9,0)
Zobowiązania finansowe
5,1
(12,1)
12,1
15,3
(54,9)
54,9
Wpływ na wynik
79,4
(79,4)
63,9
(63,9)
* Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen indeksów bazowych wykorzystano roczną implikowaną
zmienność indeksu, o który oparte są zawarte transakcje, z dnia 31 grudnia 2020 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives. W przypadku indeksu
3.5 PCT Barges FOB Rotterdam była to zmiana +/- 44,93%, dla Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA +/- 34,67%.
** Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2019 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen indeksów bazowych wykorzystano roczną implikowaną
zmienność indeksu, o który oparte są zawarte transakcje, z dnia 31 grudnia 2019 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives. W przypadku indeksu
3.5 PCT Barges FOB Rotterdam była to zmiana +/- 45,12%, dla Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA +/- 22,98%.
Zbadano wpływ zmian cen indeksów bazowych na wartość godziwą przy niezmiennym poziomie kursów walut.
28.2 Ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
)
Zarządzanie ryzykiem cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla w Spółce odbywa się w sposób ciągły zgodnie z założeniami strategii
zarządzania ryzykiem cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) zatwierdzonej przez Zarząd Grupy LOTOS S.A. Spółka podejmuje
decyzje co do sposobu zbilansowania przyszłych niedoborów lub nadwyżek uprawnień do emisji CO
2
w zależności od sytuacji rynkowej
i w ramach ustalonych limitów. W ramach zatwierdzonej strategii i posiadanych limitów Spółka zawiera transakcje finansowe na jednostki:
• EUA - (ang. „Emission Unit Allowance”) oznacza uprawnienie do emisji jednej tony CO
2
,
• CER - (ang. „Certified Emission Reduction Unit”) oznacza ekwiwalent skutecznej redukcji emisji jednej tony ekwiwalentu CO
2
(tCO
2
e).
Certyfikat redukcji emisji uzyskiwany jest w związku z realizacją inwestycji w krajach rozwijających się, gdzie nie określono limitów emisji
CO
2
,
• ERU - (ang. „Emission Reduction Unit”) oznacza ekwiwalent skutecznej redukcji emisji jednej tony ekwiwalentu CO
2
(tCO
2
e).
Jest to poświadczona jednostka emisji uzyskiwana w związku z realizacją inwestycji w krajach o niższych kosztach redukcji CO
2
.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku szacowany niedobór uprawnień w okresie rozliczeniowym przypadającym na lata 2013-2020 (tzw. III faza)
wynosił 954.887 ton, jednakże biorąc pod uwagę wykonane transakcje pochodne na łączną ilość 1.555.000 ton, Spółka posiadała
nadwyżkę uprawnień w wysokości 600.113 ton, które zostały nabyte z uwzględnieniem sytuacji rynkowej i w kontekście strategicznego
charakteru niedoboru uprawnień przewidywanego po roku 2021.
Na dzień 31 grudnia 2019 roku szacowany niedobór uprawnień w okresie rozliczeniowym przypadającym na lata 2013-2020 (tzw. III faza)
wynosił 1.033.226 ton, jednakże biorąc pod uwagę wykonane transakcje pochodne na łączną ilość 1.595.000 ton, Spółka posiadała
nadwyżkę uprawnień w wysokości 561.774 ton, które zostały nabyte z uwzględnieniem sytuacji rynkowej i w kontekście strategicznego
charakteru niedoboru uprawnień przewidywanego po roku 2020.
W ramach zarządzania ryzykiem dotyczącym uprawnień do emisji dwutlenku węgla Spółka ocenia każdorazowo ryzyko przewidywanego
niedoboru nieodpłatnych uprawnień przyznawanych w ramach Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień („KPRU”).
Zaprezentowane poniżej wielkości uprawnień do emisji CO
2
na lata 2013 - 2020 uwzględniają uprawnienia przyznane według
rozporządzeń Rady Ministrów, jak również dodatkowe bezpłatne uprawnienia przyznane przez Komisję Europejską.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
46
Liczba nieodpłatnych uprawnień do emisji CO
2
na lata 2013 - 2020 oraz rzeczywista emisja CO
2
:
w milionach ton
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2019
2020
Razem
Uprawnienia przyznane KPRU
(1)
1,7
1,6
1,6
1,6
1,6
1,5
1,5
1,4
12,5
Rzeczywista emisja CO
2
1,7
1,8
1,9
1,9
1,7
1,9
1,8
1,8
(2)
14,5
(1)
Ilość bezpłatnych uprawnień do emisji CO
2
dla Grupy LOTOS S.A. na lata 2013 – 2020, wg Krajowego Planu Rozdziału Uprawnień („KPRU”), na podstawie
Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2014 roku (Dz. U. 2014 poz. 439) jak również Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 kwietnia 2014 roku
(Dz. U. 2014 poz. 472) zawierających wykaz instalacji objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych wraz z przyznana im liczbą
uprawnień do emisji. Ponadto w zestawieniu uwzględniono przydział dodatkowych bezpłatnych uprawnień z rezerwy Komisji Europejskiej w związku
ze zwiększeniem zdolności produkcyjnych rafinerii, wynikających z zastosowania gazu ziemnego jako wsadu do produkcji wodoru.
(2)
Emisja CO
2
wyliczona na podstawie danych produkcyjnych dla instalacji objętych systemem handlu emisjami. Dane są weryfikowane zgodnie z art. 59 Ustawy
z dnia 28 kwietnia 2011 roku o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku, biorąc pod uwagę limit uprawnień na rok 2020 do przyznania w ramach systemu EU ETS (ang. „European
Union Emissions Trading System/Scheme”) oraz wielkość emisji dwutlenku węgla w Spółce występował niedobór przyznanych uprawnień
do emisji CO
2
. W związku z tym na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka ujęła kwotę 142,0 mln zł zobowiązań z tego tytułu (31 grudnia
2019: 70,3 mln zł.). Wpływ utworzonej rezerwy na wynik operacyjny w kwocie 71,7 mln zł zaprezentowano w koszcie własnym sprzedaży
(w roku 2019: 29,6 mln zł).
W razie konieczności, Spółka decyduje o rozliczeniu zawartych, otwartych na dzień kończący okres sprawozdawczy transakcji
terminowych na zakup uprawnień do emisji CO
2
poprzez ich fizyczną dostawę z zamiarem ich ewentualnego umorzenia jako rozliczenie
rzeczywistej emisji CO
2
. Wycena transakcji planowanych do zrealizowania dostawą fizyczną w roku 2020, w odróżnieniu do lat ubiegłych,
podlega ujęciu w aktywach/zobowiązaniach finansowych w sprawozdaniu finansowym.
Poniżej zaprezentowano informacje na temat pozycji transakcyjnej na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku.
Transakcje otwarte w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Okres rozliczenia transakcji
Ilość uprawnień w tonach
Faza
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Futures EUA
III '2021
1.555.000
III faza
14,8
-
Transakcje otwarte w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Okres rozliczenia transakcji
Ilość uprawnień w tonach
Faza
Wycena w wartości godziwej*
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Futures EUA
XII '2020
1.595.000
III faza
3,3
(1,1)
*Wycena pozabilansowa, wyłącznie dla celów statystycznych i monitoringu w zarządzaniu ryzykiem.
28.2.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen uprawnień do emisji dwutlenku
węgla (CO
2
)
Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku Spółka posiadała kontrakty futures na zakup uprawnień do emisji
dwutlenku węgla.
Na dzień 31 grudnia 2020 analiza wrażliwości dla wartości godziwej kontraktów futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla
przedstawiała się następująco:
31 grudnia 2020
Wartość
Zmiana procentowa*
bilansowa
+zm. implikowana
-zm. implikowana
Aktywa finansowe
14,8
109,4
(109,4)
Wpływ na wynik
109,4
(109,4)
*Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen uprawnień do emisji CO
2
wykorzystano roczną
implikowaną zmienność kontraktów futures EUA, z dnia 31 grudnia 2020 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives, która wynosiła 46,79%
W związku z faktem, że w roku 2019 transakcje futures na zakup uprawnień do emisji CO
2
nie podlegały ujęciu
w aktywach/zobowiązaniach finansowych w sprawozdaniu finansowym, na dzień 31 grudnia 2019 nie przeprowadzono analizy wrażliwości
dla posiadanych instrumentów futures EUA.
28.3 Ryzyko walutowe
W ramach prowadzonej działalności Grupa LOTOS S.A. narażona jest na zmiany kursów walutowych z tytułu:
• handlu surowcami i produktami naftowymi oraz innymi towarami,
• przepływów inwestycyjnych,
• przepływów finansowych w tym lokat i kredytów,
• wyceny instrumentów pochodnych,
indeksowanych do lub denominowanych w walucie innej niż waluta funkcjonalna.
Zarządzanie ryzykiem walutowym w Spółce odbywa się zgodnie z założeniami zawartymi w „Polityce zarządzania ryzykiem walutowym
w Grupie LOTOS S.A.”. W ramach polityki ekspozycję stanowią istotne pozycje narażone na ryzyko walutowe, które oddziałują na poziom
płynności w horyzoncie zarządzania zgodnie z momentem powstawania ryzyka. Centralną miarą ryzyka jest Cash-Flow-at-Risk (CFaR),
która obliczana jest na bazie metodologii CorporateMetrics™ zaś podstawowymi limitami jest limit na wielkość CFaR i maksymalny
współczynnik zabezpieczenia. Horyzont zarządzania ekspozycją jest związany z cyklem prognozowania budżetu Spółki i w zależności
od momentu w roku obejmuje od 3 do 6 kolejnych kwartałów.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
47
Grupa LOTOS S.A. aktywnie zarządza swoją ekspozycją walutową, optymalizując wartość oczekiwaną przepływów pieniężnych i ryzyka
w ramach obowiązujących limitów i w zależności od przewidywanego rozwoju sytuacji rynkowej.
Waluta USD jest używana w kwotowaniach cen rynkowych ropy i produktów naftowych. Z tego też względu uznano, że najwłaściwszą
walutą do zaciągania i spłaty długoterminowych kredytów jest USD, ponieważ efektem takiego działania będzie zmniejszenie strukturalnie
długiej pozycji i w konsekwencji strategicznego ryzyka walutowego.
Strukturalnie Grupa LOTOS S.A. posiada długą ekspozycję w USD (zyskuje w przypadku wzrostu kursu USD/PLN) ze względu
na to, iż wpływy zależne od kursu USD (głównie z tytułu sprzedaży produktów naftowych) przewyższają odpowiednie wypływy
(np. z tytułu zakupu ropy, spłaty kredytu) oraz krótką ekspozycję w EUR wynikającą głównie z realizowanych zakupów surowców
oraz płatności inwestycyjnych.
Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Kupno/sprzedaż
Okres rozliczenia
transakcji
Para walut
(bazowa/zmienna)
Kwota w walucie
bazowej
(w mln)
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Spot walutowy
Kupno
I ' 2021
USD/PLN
29,5
1,0
-
Spot walutowy
Kupno
I ' 2021
EUR/PLN
0,4
-
-
Forward walutowy
Sprzedaż
IV ' 2021
USD/PLN
(0,5)
-
-
SWAP walutowy
Sprzedaż
I -V ' 2021
USD/PLN
(192,8)
18,3
(3,0)
SWAP walutowy
Sprzedaż
I -II ' 2021
EUR/PLN
(19,8)
-
(3,2)
Razem
19,3
(6,2)
Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Kupno/sprzedaż
Okres rozliczenia
transakcji
Para walut
(bazowa/zmienna)
Kwota w walucie
bazowej
(w mln)
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Spot walutowy
Kupno
I ' 2020
USD/PLN
20,8
-
-
Spot walutowy
Sprzedaż
I ' 2020
EUR/PLN
(0,1)
-
-
Forward walutowy
Kupno
VI ' 2020
EUR/USD
17,0
0,3
-
Forward walutowy
Sprzedaż
I -IV ' 2020
USD/PLN
(130,0)
12,9
-
SWAP walutowy
Kupno
I -III ' 2020
EUR/USD
70,0
0,6
-
SWAP walutowy
Sprzedaż
I -IV ' 2020
USD/PLN
(225,4)
8,5
-
SWAP walutowy
Sprzedaż
I -III ' 2020
EUR/PLN
(19,5)
0,5
-
Razem
22,8
-
28.3.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut
Struktura walutowa wybranych instrumentów finansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiała się następująco:
31 grudnia 2020
mln
USD
USD
przeliczone
na PLN
mln
EUR
EUR
przeliczone
na PLN
Wartość bilansowa
w walucie przeliczona
na PLN na dzień
bilansowy
Aktywa finansowe
Należności z tytułu dostaw i usług
31,7
119,0
0,6
2,8
121,8
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
6,2
23,2
28,5
131,3
154,5
Pozostałe aktywa finansowe:
3,4
12,6
3,3
15,4
28,0
Depozyty zabezpieczające
-
-
3,3
15,4
15,4
Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym
0,7
2,6
-
-
2,6
Prowizje od pożyczki warunkowej
2,7
10,0
-
-
10,0
Razem
41,3
154,8
32,4
149,5
304,3
Zobowiązania finansowe
Kredyty
421,9
1.585,6
5,8
27,0
1.612,6
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
301,7
1.134,0
14,3
65,9
1.199,9
Pozostałe zobowiązania finansowe
3,3
12,5
3,6
16,5
29,0
Razem
726,9
2.732,1
23,7
109,4
2.841,5
Struktura walutowa wybranych instrumentów finansowych na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiała się następująco:
31 grudnia 2019
mln
USD
USD
przeliczone
na PLN
mln
EUR
EUR
przeliczone
na PLN
Wartość bilansowa
w walucie przeliczona
na PLN na dzień
bilansowy
Aktywa finansowe
Należności z tytułu dostaw i usług
48,7
185,1
0,5
2,3
187,4
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
3,0
11,3
6,2
26,3
37,6
Pozostałe aktywa finansowe:
2,9
10,9
4,0
17,1
28,0
Depozyty zabezpieczające
-
-
4,0
17,1
17,1
Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym
0,7
2,6
-
-
2,6
Prowizje od pożyczki warunkowej
2,2
8,3
-
-
8,3
Razem
54,6
207,3
10,7
45,7
253,0
Zobowiązania finansowe
Kredyty
455,7
1.730,7
-
-
1.730,7
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
373,5
1.418,5
13,1
55,8
1.474,3
Pozostałe zobowiązania finansowe
3,4
13,1
1,2
5,0
18,1
Razem
832,6
3.162,3
14,3
60,8
3.223,1
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
48
Poza wymienionymi wyżej instrumentami finansowymi Spółka może posiadać także wyrażone w walutach obcych pochodne instrumenty finansowe
takie jak: swapy towarowe, swapy procentowe, a także spoty, forwardy i swapy walutowe. Spółka stosuje odpowiednie metody ustalania wartości
godziwej dla poszczególnych rodzajów instrumentów pochodnych, które jednocześnie determinują technikę ustalenia wpływu zmiany kursów walut
na wartość tych instrumentów (metody wyceny pochodnych instrumentów finansowych szerzej opisano w nocie 7.19). Zamieszczone poniżej tabele
z analizą wrażliwości instrumentów finansowych na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku prezentują także
wpływ zmiany kursów walut na wartość bilansową instrumentów pochodnych.
Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2020 roku wraz z wpływem na wynik finansowy przy założeniu zmiany kursów
USD/PLN o +/-9,188% i EUR/PLN o +/-5,475% przedstawiała się następująco:
Zmiana kursu - wpływ na wynik roku 2020
31 grudnia 2020
+9,188%
+5,475%
-9,188%
-5,475%
USD
EUR
USD
EUR
Aktywa finansowe
Pochodne instrumenty finansowe
(21,8)
0,9
21,8
(0,9)
Należności z tytułu dostaw i usług
10,9
0,2
(10,9)
(0,2)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
2,1
7,2
(2,1)
(7,2)
Pozostałe aktywa finansowe:
1,1
0,8
(1,1)
(0,8)
Depozyty zabezpieczające
-
0,8
-
(0,8)
Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym
0,2
-
(0,2)
-
Prowizje od pożyczki warunkowej
0,9
-
(0,9)
-
Razem aktywa finansowe
(7,7)
9,1
7,7
(9,1)
Zobowiązania finansowe
Kredyty
35,2
(1)
1,5
(35,2)
(1,5)
Pochodne instrumenty finansowe
32,5
5,0
(32,5)
(5,0)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
104,2
3,6
(104,2)
(3,6)
Pozostałe zobowiązania finansowe
1,1
0,9
(1,1)
(0,9)
Razem zobowiązania finansowe
173,0
11,0
(173,0)
(11,0)
Razem
(180,7)
(1,9)
180,7
1,9
(1)
W kalkulacji wpływu zmiany kursu na wskazaną pozycję bilansową uwzględniono efekt rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Wpływ
zastosowania rachunkowości zabezpieczeń przy założeniu zmiany kursów USD/PLN o +/- 9,188% potencjalnie spowodowałby zmianę wyceny wartości
godziwej kredytów o (110,5) 110,5 mln zł.
Powyższe odchylenia wartości bilansowych wyrażonych w PLN a zależnych od kursów walutowych, skalkulowano na podstawie rocznej
implikowanej zmienności kursów walut z dnia 31 grudnia 2020 roku wynoszącej 9,188% dla kursu USD/PLN i 5,475% dla kursu EUR/PLN,
publikowanej przez Reuters. Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku.
Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2019 roku wraz z wpływem na wynik finansowy przy założeniu zmiany kursów
USD/PLN o +/-7,088% i EUR/PLN o +/-3,975% przedstawiała się następująco:
Zmiana kursu - wpływ na wynik roku 2019
31 grudnia 2019
+7,088%
+3,975%
-7,088%
-3,975%
USD
EUR
USD
EUR
Aktywa finansowe
Pochodne instrumenty finansowe
(115,9)
13,2
115,9
(13,2)
Należności z tytułu dostaw i usług
13,1
0,1
(13,1)
(0,1)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
0,8
1,0
(0,8)
(1,0)
Pozostałe aktywa finansowe:
0,8
0,7
(0,8)
(0,7)
Depozyty zabezpieczające
-
0,7
-
(0,7)
Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym
0,2
-
(0,2)
-
Prowizje od pożyczki warunkowej
0,6
-
(0,6)
-
Razem aktywa finansowe
(101,2)
15,0
101,2
(15,0)
Zobowiązania finansowe
Kredyty
15,0
(1)
-
(15,0)
-
Pochodne instrumenty finansowe
1,1
0,2
(1,1)
(0,2)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
100,5
2,2
(100,5)
(2,2)
Pozostałe zobowiązania finansowe
0,9
1,8
(0,9)
(1,8)
Razem zobowiązania finansowe
117,5
4,2
(117,5)
(4,2)
Razem
(218,7)
10,8
218,7
(10,8)
(1)
W kalkulacji wpływu zmiany kursu na wskazaną pozycję bilansową uwzględniono efekt rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Wpływ
zastosowania rachunkowości zabezpieczeń przy założeniu zmiany kursów USD/PLN o +/- 7,088% potencjalnie spowodowałby zmianę wyceny wartości
godziwej kredytów o (107,7) 107,7 mln zł.
Powyższe odchylenia wartości bilansowych wyrażonych w PLN a zależnych od kursów walutowych, skalkulowano na podstawie rocznej
implikowanej zmienności kursów walut z dnia 31 grudnia 2019 roku wynoszącej 7,088% dla kursu USD/PLN i 3,975% dla kursu EUR/PLN,
publikowanej przez Reuters. Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2019 roku.
28.4 Ryzyko stopy procentowej
Grupa LOTOS S.A. narażona jest na ryzyko zmienności przepływów pieniężnych z tytułu zmian stóp procentowych wynikające
z posiadanych aktywów oraz pasywów dla których przychody oraz koszty odsetkowe są uzależnione od zmiennych stóp procentowych,
w szczególności z tytułu przewidywanego harmonogramu spłat kredytów oraz wysokości odsetek ustalanych na podstawie zmiennej stopy
LIBOR USD. Spółka zarządza ryzykiem stopy procentowej w ramach przyznanych limitów przy wykorzystaniu swapów stóp procentowych.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku podobnie jak na dzień 31 grudnia 2019 roku Grupa LOTOS S.A. nie posiadała otwartych transakcji
na stopę procentową.
W związku z przeprowadzaną obecnie reformą wskaźników referencyjnych stóp procentowych IBOR, która będzie skutkować
zaprzestaniem publikacji obecnie obowiązujących stawek stóp procentowych (między innymi zaprzestaniem publikacji stawek LIBOR,
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
49
które planowane jest na koniec roku 2021) i zastąpieniem ich innymi wskaźnikami, Grupa LOTOS S.A. aktywnie monitoruje stan
zaawansowania wprowadzanej reformy w zakresie dotyczącym Spółki oraz podejmuje wszelkie konieczne decyzje i działania,
aby przygotować się do przejścia na nowe wskaźniki stóp procentowych.
W roku 2021 Spółka planuje podjęcie rozmów ze swoimi partnerami finansowymi, tak aby najpóźniej w IV kwartale 2021 roku wprowadzić
do posiadanych umów zapisy związane z nowymi wskaźnikami referencyjnymi stóp procentowych.
Ponadto Spółka może stosować dotychczas stosowane wskaźniki stóp procentowych w kalkulacjach związanych z rachunkowością
zabezpieczeń do momentu, gdy niepewność wynikająca z reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej nie będzie
już występować (zgodne z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2020/34 z dnia 15 stycznia 2020 roku, załącznik „Reforma wskaźnika
referencyjnego stopy procentowej” opisującego tymczasowe odstępstwa od stosowania szczególnych wymogów rachunkowości
zabezpieczeń) i zamierza przejść na nowe wskaźniki stóp procentowych, gdy tylko zaistnieją przesłanki zapisane w rozporządzeniu.
28.4.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych
31 grudnia 2020
Wartość
bilansowa
Zmiana procentowa
Nota
+0,11%
-0,11%
Aktywa finansowe
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18
1.072,0
1,2
(1,2)
Pozostałe aktywa finansowe:
215,6
0,2
(0,2)
Pożyczki udzielone
16
199,8
0,2
(0,2)
Depozyty zabezpieczające
15,8
-
-
Razem
1.287,6
1,4
(1,4)
Zobowiązania finansowe
Kredyty
23
1.612,6
1,8
(1,8)
Leasing
23
154,9
0,2
(0,2)
Razem
1.767,5
2,0
(2,0)
31 grudnia 2019
Wartość
bilansowa
Zmiana procentowa
Nota
+0,37%
-0,37%
Aktywa finansowe
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18
319,0
1,2
(1,2)
Pozostałe aktywa finansowe:
39,5
0,2
(0,2)
Pożyczki udzielone
16
22,0
0,1
(0,1)
Depozyty zabezpieczające
17,5
0,1
(0,1)
Razem
358,5
1,4
(1,4)
Zobowiązania finansowe
Kredyty
23
1.730,7
6,4
(6,4)
Leasing
23
189,6
0,5
(0,5)
Razem
1.920,3
6,9
(6,9)
Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia
2019 roku. Zbadano wpływ zmian stóp procentowych na wartość godziwą przy niezmiennym poziomie kursów walut. W przypadku instrumentów
pochodnych posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku w analizie wrażliwości na ryzyko stopy procentowej Spółka
zastosowała przesunięcie krzywej stóp procentowych o roczną zmienność historyczną z dnia odpowiednio 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia
2019 roku, wyliczoną na podstawie publikowanych przez Reuters danych o historycznej zmienności dla oprocentowania IRS z 1-rocznym okresem
wygaśnięcia.
28.5 Ryzyko płynności
Proces zarządzania ryzykiem płynności przez Spółkę polega na monitorowaniu prognozowanych przepływów pieniężnych oraz portfela
aktywów i zobowiązań finansowych, a następnie dopasowywaniu ich zapadalności, analizie kapitału obrotowego i optymalizacji
przepływów w ramach Grupy Kapitałowej. Proces ten wymaga ścisłej współpracy z jednostkami funkcjonującymi w różnych obszarach
biznesowych w celu bezpiecznej i efektywnej alokacji posiadanej płynności.
Większość krajowych podmiotów zależnych w ramach Grupy Kapitałowej jest uczestnikiem cash-poolingu rzeczywistego. Struktura
podmiotów jest na bieżąco zarządzana przez Grupę LOTOS S.A. pod kątem optymalizacji płynności i salda odsetek.
Płynność w horyzoncie budżetowym monitorowana jest w przekroju Grupy Kapitałowej na bieżąco w ramach zarządzania ryzykiem
finansowym. Płynność w okresie średnio i długoterminowym monitorowana jest w ramach procesu planowania, który wspomaga tworzenie
wieloletniej strategii finansowej.
W obszarze ryzyka finansowego obok aktywnego zarządzania ryzykiem rynkowym, Spółka stosuje następujące zasady w zakresie
płynności:
• brak depozytów zabezpieczających w handlu instrumentami pochodnymi na rynku pozagiełdowym,
• ograniczenie możliwości wcześniejszego rozwiązania transakcji finansowych,
• limity w zakresie mało płynnych kasowych instrumentów finansowych,
• limity ryzyka kredytowego dla partnerów transakcji finansowych i handlowych,
• zapewnienie odpowiedniej dostępności zdywersyfikowanych źródeł finansowania o odpowiedniej strukturze i jakości,
• procesy kontroli wewnętrznej oraz efektywność organizacyjna zapewniająca szybkie działanie w warunkach awaryjnych.
Analiza wymagalności zobowiązań finansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku przedstawiała
się następująco:
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
50
Analiza wymagalności zobowiązań finansowych
Nota
Wartość
bilansowa
Kontraktowe
przepływy
pieniężne
Do 6 miesięcy
6 - 12 miesięcy
1 - 2 lata
2 - 5 lat
Powyżej 5 lat
31 grudnia 2020
Kredyty bankowe (poza kredytami w rachunku bieżącym)
23
1.390,4
1.421,0
348,3
156,1
614,8
301,8
-
Kredyty w rachunku bieżącym
23
222,2
222,2
222,2
-
-
-
-
Leasing
23
154,9
540,6
30,3
1,4
9,4
23,8
475,7
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
26
1.657,6
1.657,6
1.657,6
-
-
-
-
Pozostałe zobowiązania finansowe
26
63,5
63,5
52,2
-
2,1
6,8
2,4
Razem
3.488,6
3.904,9
2.310,6
157,5
626,3
332,4
478,1
31 grudnia 2019
Kredyty bankowe (poza kredytami w rachunku bieżącym)
23
1.730,7
1.867,0
388,5
174,1
672,0
632,4
-
Leasing
23
189,6
581,7
65,8
0,8
9,3
23,4
482,4
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
26
1.968,6
1.968,6
1.968,6
-
-
-
-
Pozostałe zobowiązania finansowe
26
54,4
54,4
41,1
-
2,0
8,9
2,4
Razem
3.943,3
4.471,7
2.464,0
174,9
683,3
664,7
484,8
Analiza wymagalności pochodnych instrumentów
finansowych
Nota
Wartość
bilansowa*
Kontraktowe
przepływy
pieniężne
Do 6 miesięcy
6 - 12 miesięcy
1 - 2 lata
2 - 5 lat
Powyżej 5 lat
31 grudnia 2020
Swap towarowy
27,9
27,9
7,5
20,3
0,1
-
-
Forwardy i spoty walutowe
24
1,0
1,0
1,0
-
-
-
-
Swap walutowy
12,1
12,1
12,1
-
-
-
-
Futures (emisja CO
2
)
14,8
14,8
14,8
-
-
-
-
Razem
55,8
55,8
35,4
20,3
0,1
-
-
31 grudnia 2019
Swap towarowy
(13,7)
(13,9)
(2,8)
(8,1)
(3,0)
-
-
Forwardy i spoty walutowe
24
13,2
13,2
13,2
-
-
-
-
Swap walutowy
9,5
9,5
9,5
-
-
-
-
Razem
9,0
8,8
19,9
(8,1)
(3,0)
-
-
* Wartość bilansowa (dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych minus ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych) prezentuje wartość godziwą pochodnych instrumentów finansowych ujętych w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
51
28.6 Ryzyko kredytowe
Zarządzanie ryzykiem kredytowym partnerów transakcji finansowych polega na kontroli wiarygodności finansowej obecnych
i potencjalnych partnerów tych transakcji oraz na monitorowaniu ekspozycji kredytowej w stosunku do przyznanych limitów.
Na ekspozycję kredytową składają się depozyty bankowe, stany środków na rachunkach bankowych, wycena instrumentów pochodnych
oraz wystawione zabezpieczenia.
Partnerzy transakcji muszą posiadać odpowiedni rating przyznany przez wiodące agencje ratingowe, bądź posiadać gwarancje instytucji
spełniających wymóg minimalnego akceptowalnego ratingu. Spółka zawiera transakcje finansowe z renomowanymi firmami o dobrej
zdolności kredytowej oraz stosuje dywersyfikację instytucji, z którymi współpracuje.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku koncentracja ryzyka u pojedynczego partnera transakcji finansowych Grupy LOTOS S.A. nie przekraczała
wartości 577,5 mln zł (6,11% kapitałów własnych Spółki), z kolei na dzień 31 grudnia 2019 roku była to kwota 399,0 mln zł (3,86% kapitałów
własnych Spółki).
W zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym partnerów transakcji handlowych Spółka poddaje wszystkich klientów, którzy wnioskują
o przyznanie limitów kredytowych procedurom weryfikacji ich wiarygodności finansowej i w zależności od jej oceny przyznawane są
odpowiednie limity. Spółka posługuje się wewnętrznym modelem ratingowym, który wspiera proces przyznawania limitów partnerom
handlowym. Spółka określa wytyczne w zakresie procesu zarządzania ryzykiem kredytowym partnerów handlowych w celu utrzymywania
odpowiednich standardów w zakresie analizy kredytowej oraz bezpieczeństwa operacyjnego procesu w przekroju całej Grupy Kapitałowej.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku koncentracja ryzyka u pojedynczego partnera transakcji handlowych Spółki nie przekraczała wartości
206,8 mln zł (2,19% kapitałów własnych Spółki), z kolei na dzień 31 grudnia 2019 roku była to kwota 531,0 mln zł (5,14% kapitałów
własnych Spółki).
Miarą ryzyka kredytowego jest kwota maksymalnego narażenia na ryzyko dla poszczególnych klas aktywów finansowych. Wartości
księgowe aktywów finansowych reprezentują maksymalną ekspozycję kredytową.
Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe aktywów finansowych
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Udziały i akcje
15
306,3
6,3
Pochodne instrumenty finansowe (aktywa)
24
67,1
24,4
Należności z tytułu dostaw i usług
16
1.445,4
2.598,0
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18
1.072,0
319,0
Pozostałe aktywa finansowe:
16
227,7
50,6
Udzielone pożyczki
199,8
22,0
Depozyty zabezpieczające
17,1
18,7
Prowizje od pożyczki warunkowej
10,0
8,3
Pozostałe
0,8
1,6
Razem
3.118,5
2.998,3
W ocenie Zarządu, ryzyko zagrożonych aktywów finansowych jest odzwierciedlone poprzez dokonanie odpisów aktualizujących ich wartość.
Informacje na temat wartości odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych zostały przedstawione w notach 9.8 oraz 16.1.
Analiza pod kątem koncentracji ryzyka kredytowego w odniesieniu do należności z tytułu dostaw i usług została przedstawiona w nocie 16.1.
Analiza wiekowania należności z tytułu dostaw i usług oraz oczekiwanej straty kredytowej została przedstawiona w nocie 16.1.
Analiza wiekowania należności przeterminowanych, w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości, została przedstawiona w nocie 16.1.
29. Zarządzanie kapitałem
Celem polityki finansowej Grupy LOTOS S.A. jest zapewnienie długoterminowej płynności przy jednoczesnym stosowaniu odpowiedniej
dźwigni finansowej, wspomagającej realizację celu nadrzędnego, jakim jest maksymalizacja stopy zwrotu na kapitale przynależnym
akcjonariuszom.
Realizacja powyższego celu dokonuje się poprzez dążenie do osiągnięcia pożądanej struktury finansowania. Grupa LOTOS S.A.
monitoruje strukturę finansowania stosując wskaźnik relacji długu do kapitału własnego, który jest liczony jako stosunek zadłużenia netto
do kapitału własnego.
Do zadłużenia netto Spółka wlicza kredyty oraz zobowiązania z tytułu leasingu pomniejszone o środki pieniężne i ich ekwiwalenty.
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty
23
902,0
1.215,3
Leasing
23
125,2
124,9
Razem
1.027,2
1.340,2
Zobowiązania krótkoterminowe
Kredyty
23
710,6
515,4
Leasing
23
29,7
64,7
Razem
740,3
580,1
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18
(1.072,0)
(319,0)
Zadłużenie netto
695,5
1.601,3
Kapitał własny razem
9.449,4
10.339,3
Stosunek zadłużenia netto do kapitału własnego
0,07
0,15
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
52
30. Zobowiązania i aktywa warunkowe
30.1 Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania
arbitrażowego lub organem administracji publicznej i innych ryzykach
Rozliczenia podatkowe
Rozliczenia podatkowe Spółki są przedmiotem kontroli celno-skarbowych prowadzonych przez organy kontroli skarbowej. Na dzień
31 grudnia 2020 roku Spółka wykazuje rezerwę na ryzyko podatkowe, utworzoną w związku z tymi postępowaniami, w wysokości
87,3 mln zł.
W związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 października 2019 roku, w sprawie C-189/18 Glencore,
w dniu 15 stycznia 2020 roku Spółka złożyła wnioski o wznowienie postępowań, w sprawach, w których wydane zostały decyzje:
• Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2015 roku, utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli
Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 września 2015 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku od towarów i usług
za poszczególne miesiące 2010 roku w łącznej kwocie 48,4 mln zł,
• Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 29 lutego 2016 roku, utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli
Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 września 2015 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku od towarów i usług
za poszczególne miesiące 2011 roku w łącznej kwocie 112,5 mln zł,
• Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku z dnia 25 października 2018 roku, utrzymująca w mocy decyzję Naczelnika
Pomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Gdyni z dnia 19 stycznia 2018 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku
od towarów i usług za styczeń 2012 roku w łącznej kwocie 7,3 mln zł,
a po wznowieniu postępowań o:
• uchylenie decyzji organów podatkowych obu instancji i umorzenie postępowań podatkowych w sprawie – w zakresie
postępowań za lata 2010 – 2011,
• zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego – w zakresie postępowania za rok
2012, w związku z toczącym się przed NSA postępowaniem ze skargi kasacyjnej Spółki.
W dniu 8 października 2020 roku Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku utrzymał w mocy decyzje Dyrektora Izby Skarbowej
w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2015 roku oraz z dnia 29 lutego 2016 roku. W dniu 23 listopada 2020 roku Spółka złożyła odwołania
od niekorzystnych decyzji Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku. W dniu 23 grudnia 2020 roku Dyrektor Izby Administracji
Skarbowej w Gdańsku wydał decyzje odmawiające uchylenia decyzji z dnia 8 października 2020 roku, na które Spółka złożyła skargi
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku.
30.2 Pozostałe zobowiązania warunkowe
Od dnia kończącego poprzedni rok finansowy, tj. 31 grudnia 2019 roku do dnia publikacji niniejszego sprawozdania finansowego
nie wystąpiły zmiany w zakresie pozostałych istotnych zobowiązań warunkowych Spółki, z wyjątkiem poręczeń udzielonych spółkom
zależnym, o których mowa w nocie 31.1.
31. Informacje o podmiotach powiązanych
31.1 Informacje o istotnych transakcjach z jednostkami powiązanymi, w których Grupa LOTOS S.A. posiada udziały
i akcje
Nota
2020
2019
Jednostki zależne
Sprzedaż
9.1
10.436,0
15.955,8
Zakupy
2.162,9
1.771,7
Sprzedaż uprawnień do emisji CO
2
16,6
-
Zakupy rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
16,9
14,3
Otrzymane dywidendy
9.6
316,5
308,9
Przychody z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek
0,4
3,5
Prowizje od pożyczki warunkowej
9.6
1,9
1,9
Wspólne przedsięwzięcia
Sprzedaż
9.1
139,1
481,8
Otrzymane dywidendy
9.6
-
1,8
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Jednostki zależne
Należności z tytułu dostaw i usług
16
870,0
1.507,3
Należności z tytułu pożyczek
16
3,9
22,0
Prowizje od pożyczki warunkowej
16
10,0
8,3
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania
265,3
340,4
Wspólne przedsięwzięcia
Należności z tytułu dostaw i usług
16
6,5
38,3
W roku 2020 Spółka udzieliła pożyczki spółce LOTOS Straż Sp. z o.o. w wysokości 1,2 mln zł. Wydatki z tytułu udzielonej pożyczki zostały
zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Udzielone pożyczki.
W roku 2020 spółki Energobaltic Sp. z o.o. oraz LOTOS Upstream Sp. z o.o. spłaciły udzielone pożyczki w kwocie odpowiednio 10,0 mln zł
oraz 9,5 mln zł (w roku 2019 spółki LOTOS Exploration & Production Norge AS oraz LOTOS Upstream Sp. z o.o. spłaciły pożyczki udzielone
w kwocie odpowiednio 86,8 mln zł oraz 8,8 mln zł). Spłata pożyczek została zaprezentowana w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
z działalności inwestycyjnej w pozycji Spłata pożyczek.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
53
Poniżej przedstawiono informacje na temat udzielonych przez Grupę LOTOS S.A. pożyczek jednostkom powiązanym według stanu na dzień
31 grudnia 2020 roku:
Jednostka powiązana
Kwota pożyczki
według umowy
Termin spłaty
pożyczki
Zabezpieczenie
Warunki finansowe
(warunki oprocentowania)
PLN
(mln)
Waluta
(mln)
SPV Petro sp. z o.o.
(1)
2,5
0,7 USD
31.12.2022
weksel własny "in blanco"
z klauzulą bez protestu
wraz z deklaracją wekslową
oraz zabezpieczenie
na aktywach trwałych
oprocentowanie pożyczki w skali
roku jest zmienne, określone
w oparciu o stawkę LIBOR 1M
powiększoną o marżę
LOTOS Straż Sp. z o.o.
0,3
-
30.04.2026
weksel własny "in blanco"
z klauzula " bez protestu
wraz z deklaracją wekslową
oprocentowanie pożyczki w skali
roku jest zmienne, określone
w oparciu o stawkę WIBOR 1M
powiększoną o marżę
0,9
-
31.12.2021
(1)
Dnia 4 stycznia 2021 roku spółka SPV Petro sp. z o.o. dokonała spłaty pożyczki udzielonej w kwocie 2,5 mln zł.
Na dzień 31 grudnia 2020 oraz 31 grudnia 2019 roku obowiązywały poręczenia udzielone:
• spółce B8 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością BALTIC spółka komandytowo - akcyjna („B8”) na rzecz obligatariusza: Bank
Gospodarstwa Krajowego S.A. w związku z programem emisji obligacji spółki B8 do maksymalnej kwoty 91,5 mln USD,
• spółce LOTOS Kolej Sp. z o. o z tytułu zabezpieczenia środków finansowych w kwocie 51,8 mln zł na zakup nowoczesnego taboru
do obsługi połączeń intermodalnych.
W 2020 roku Spółka nie udzielała poręczeń jednostkom powiązanym. W 2019 Spółka udzieliła zabezpieczenia w postaci cesji wierzytelności
na zabezpieczenie wierzytelności finansujących wynikających z umowy pożyczki z dnia 20 lutego 2019 roku zawartej pomiędzy Grupą LOTOS S.A.
i LOTOS Exploration and Production Norge AS oraz ewentualnych przyszłych umów pożyczek. Na dzień 31 grudnia 2019 roku ww. pożyczka została
spłacona.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku udziały Grupy LOTOS S.A. w spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. były w całości
objęte zastawem finansowym i rejestrowym. Zastawy te zostały ustanowione tytułem zabezpieczenia umowy kredytowej zawartej przez spółkę
LOTOS Asfalt Sp. z o.o. i konsorcjum instytucji finansowych, w związku z finansowaniem Projektu EFRA. Zabezpieczeniem powyższej umowy
kredytowej spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o. jest również oświadczenie Grupy LOTOS S.A. o poddaniu się egzekucji oraz cesja praw z umowy pożyczki
zawartej w czerwcu 2015 roku pomiędzy Grupą LOTOS S.A. (pożyczkodawca) a spółką LOTOS Asfalt Sp. z o.o. (pożyczkobiorca). Powyższa
umowa dotyczy pożyczki odnawialnej, warunkowej do kwoty 53 mln USD z terminem spłaty do dnia 17 stycznia 2026 roku. Zabezpieczenie pożyczki
stanowi weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową. Oprocentowanie pożyczki w skali roku jest zmienne, określone w oparciu o stawkę
LIBOR 6M USD powiększoną o marżę. Przeznaczeniem pożyczki jest zapewnienie finansowania Projektu EFRA na wypadek niewypracowania
przez spółkę LOTOS Asfalt Sp. z o.o. środków własnych w zakładanej wysokości, a także zapewnienie spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. płynności
finansowej.
31.2 Podmiot sprawujący kontrolę nad Spółką
Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku Skarb Państwa był właścicielem 53,19% akcji Grupy LOTOS S.A.
W związku z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19, Grupa LOTOS S.A. w roku 2020 wykonała polecenie Prezesa Rady Ministrów
wydane na podstawie art. 11 ust. 2 Ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem,
przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 roku,
poz. 1842) i zakupione środki ochrony indywidualnej służące zwalczaniu pandemii COVID-19 przekazała do składnic Agencji Rezerw
Materiałowych. W związku z powyższym, na podstawie umowy zawartej dnia 16 kwietnia 2020 roku pomiędzy Skarbem Państwa –
Prezesem Rady Ministrów a Grupą LOTOS S.A., Spółka wykazuje sprzedaż na kwotę 37,2 mln zł (patrz nota 9.4). Nierozliczone saldo
należności od Skarbu Państwa z tytułu tych transakcji na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosło 45,8 mln zł.
Ponadto, na podstawie decyzji administracyjnej Grupa LOTOS S.A. otrzymała polecenie budowy szpitala tymczasowego jako kolejny
element wsparcia społeczeństwa przez podmioty kontrolowane przez Skarb Państwa. Koszty poniesione w roku 2020 w związku
z zaangażowaniem Grupy LOTOS S.A. w budowę, wyposażenie i funkcjonowanie szpitala, które są zagwarantowane do zwrotu przez
Skarb Państwa, wyniosły 0,7 mln zł (patrz nota 16).
W roku 2019 nie wystąpiły istotne transakcje pomiędzy Grupą LOTOS S.A. a Skarbem Państwa.
31.3 Transakcje z jednostkami powiązanymi, w których Skarb Państwa sprawuje kontrolę, współkontrolę lub ma na nie
znaczący wpływ
W roku 2020 oraz 2019 Grupa LOTOS S.A. przeprowadziła transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez Skarb Państwa, których łączna
wartość była istotna. Spółka zidentyfikowała transakcje z jednostkami powiązanymi poprzez Skarb Państwa w oparciu o „Wykaz Spółek
z udziałem Skarbu Państwa” ze strony internetowej Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej. Transakcje były przeprowadzone na zasadach
rynkowych i związane były z bieżącą działalnością operacyjną Spółki. Transakcje dotyczyły głównie zakupu i sprzedaży paliw, zakupu
ropy naftowej, gazu ziemnego, energii oraz usług transportowych.
2020
2019
Sprzedaż
942,8
472,3
Zakupy
1.362,6
1.428,1
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Należności
75,1
51,6
Zobowiązania
158,9
191,0
Ponadto, na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka wykazuje zobowiązania z tytułu kredytów wobec banków, nad którymi Skarb Państwa
sprawuje kontrolę, współkontrolę lub ma na nie znaczący wpływ na łączną kwotę 380,2 mln zł (PKO BP S.A. i PEKAO S.A.)
(31 grudnia 2019 roku: 305,5 mln zł).
W roku 2020 Grupa LOTOS S.A. nabyła akcje spółki Grupa Azoty Polyolefins S.A. za łączną kwotę 300 mln zł (patrz nota 15) oraz udzieliła
spółce Grupa Azoty Polyolefins S.A. pożyczki w wysokości 200,0 mln zł (patrz nota 16).
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
54
31.4 Wynagrodzenie głównej kadry kierowniczej
Wynagrodzenie wypłacone członkom Zarządu oraz członkom Rady Nadzorczej Spółki
2020
2019
Zarząd
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia):
5,39
6,42
Zofia Paryła
0,85
0,24
Piotr Walczak
0,17
-
Artur Cieślik
0,20
-
Marian Krzemiński
0,84
0,22
Jarosław Wittstock
0,71
0,81
Paweł Majewski
0,60
-
Jarosław Kawula
0,94
(1)
1,42
Mateusz Bonca
0,47
(2)
1,63
(3)
Patryk Demski
0,18
(2)
0,97
(1)
Robert Sobków
0,26
(2)
0,75
(1)
Mariusz Machajewski
0,17
-
Marcin Jastrzębski
-
0,38
Rada Nadzorcza
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia):
0,55
0,66
Piotr Ciach
0,08
0,08
Dariusz Figura
0,08
0,08
Mariusz Golecki
-
0,07
Beata Kozłowska-Chyła
0,10
0,10
Katarzyna Lewandowska
0,08
0,08
Adam Lewandowski
0,08
0,08
Grzegorz Rybicki
0,08
0,08
Agnieszka Szklarczyk-Mierzwa
0,05
0,09
Razem
(4)
5,94
7,08
w tym wypłacone wynagrodzenie zmienne:
1,34
2,17
Zarząd
Zofia Paryła
0,12
-
Marian Krzemiński
0,12
-
Jarosław Wittstock
-
0,12
Jarosław Kawula
0,28
0,73
Mateusz Bonca
0,28
0,70
Patryk Demski
0,15
0,24
Robert Sobków
0,22
-
Mariusz Machajewski
0,17
-
Marcin Jastrzębski
-
0,38
Pozostałe świadczenia pracownicze
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Zarząd
Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu wynagrodzenia zmiennego
(5)
:
2,91
(6)
2,87
(7)
Zofia Paryła
0,46
0,22
Marian Krzemiński
0,42
0,22
Piotr Walczak
0,17
-
Artur Cieślik
0,21
-
Jarosław Wittstock
0,70
0,51
Paweł Majewski
0,38
-
Jarosław Kawula
0,30
0,51
Mateusz Bonca
-
0,50
Patryk Demski
-
0,27
Robert Sobków
0,27
0,47
Mariusz Machajewski
-
0,17
Razem
2,91
2,87
(1)
W tym wypłacona odprawa z tytułu rozwiązania umowy o świadczenie usług zarządzania i odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji.
(2
W tym wypłacone odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji.
(3)
W tym wypłacona odprawa z tytułu rozwiązania umowy o świadczenie usług zarządzania.
(4)
Wartość wynagrodzenia uwzględnia zmiany w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki.
(5)
Zgodnie z ustawą o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
Wypłata wynagrodzenia zmiennego uzależniona
jest od realizacji celów postawionych przed członkami Zarządu oraz wymaga zgody Rady Nadzorczej.
(6)
Kwota uwzględnia niewypłacone krótkoterminowe zobowiązania z tytułu wynagrodzenia zmiennego za 2019 rok.
(7)
Kwota uwzględnia niewypłacone krótkoterminowe zobowiązania z tytułu wynagrodzenia zmiennego za 2018 rok.
W latach 2019 - 2020 Spółka nie zawierała żadnych znaczących transakcji z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki, nie udzielała
wymienionym osobom żadnych pożyczek, zaliczek, gwarancji, ani nie zawierała żadnych innych umów o charakterze nierynkowym,
bądź o istotnym wpływie na niniejsze sprawozdanie finansowe.
W latach 2019 - 2020, na podstawie złożonych oświadczeń członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki, Spółka nie uzyskała wiedzy
o transakcjach zawartych przez ich małżonków, krewnych lub powinowatych w linii prostej do drugiego stopnia lub związanymi z tytułu
opieki, przysposobienia lub kurateli, bądź z innymi osobami, z którymi mają osobiste powiązania ze Spółką lub z podmiotem Grupy
Kapitałowej LOTOS.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
55
Wynagrodzenie wypłacone głównej kadrze kierowniczej
(za wyjątkiem członków Zarządu Spółki)
2020
2019
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia)
(1)
, w tym:
15,9
24,4
- wypłacona nagroda roczna
2,2
(2)
3,7
(3)
- wypłacona nagroda jubileuszowa
0,1
0,4
Pozostałe świadczenia pracownicze
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Świadczenia po okresie zatrudnienia, nagrody jubileuszowe i pozostałe
świadczenia
10,0
6,2
Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu nagrody rocznej
4,4
5,4
Razem
14,4
11,6
(1)
Wartość wynagrodzenia uwzględnia zmiany w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy.
(2)
Wypłacone wynagrodzenie z tytułu nagrody rocznej za rok 2019.
(3)
Wypłacone wynagrodzenie z tytułu nagrody rocznej za rok 2018.
W roku 2020 i 2019 Spółka nie udzielała pożyczek i świadczeń o podobnym charakterze członkom głównej kadry kierowniczej.
31.5 Transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki
W 2020 roku Grupa LOTOS S.A. przeprowadzała transakcje ze stronami powiązanymi poprzez członków Rady Nadzorczej Spółki.
Transakcje te związane były głównie z zakupem ubezpieczeń cywilno-prawnych i majątkowych (79,0 mln zł), zakupem usługi
transportowej związanej z nabyciem środków ochrony osobistej (6,4 mln zł) oraz zakupem chemikaliów (1,4 mln zł). Na dzień 31 grudnia
2020 roku nie wystąpiło saldo z tytułu wymienionych transakcji.
Ponadto, na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka wykazuje zobowiązanie z tytułu kredytu wobec banku powiązanego poprzez członka Rady
Nadzorczej w kwocie 290,7 mln zł.
Wszystkie transakcje z podmiotami powiązanymi przez członków Rady Nadzorczej były przeprowadzane na zasadach
rynkowych.
W 2019 roku Grupa LOTOS S.A. nie przeprowadzała istotnych transakcji ze stronami powiązanymi poprzez członków Rady Nadzorczej
Spółki.
W roku 2020 i 2019 Grupa LOTOS S.A. nie przeprowadzała istotnych transakcji ze stronami powiązanymi poprzez członków
Zarządu Spółki.
32. Zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego
Dnia 4 stycznia 2021 roku spółka SPV Petro sp. z o.o. dokonała spłaty pożyczki udzielonej w kwocie 2,5 mln zł (patrz nota 31.1).
Dnia 25 lutego 2021 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała ze spółką LOTOS Lab Sp. z o.o. umowę przeniesienia na rzecz spółki LOTOS
Lab Sp. z o.o. 196.000 sztuk udziałów o wartości nominalnej 500 zł każdy. Łączna kwota zbywanych przez Grupę LOTOS S.A. udziałów
spółki LOTOS Lab Sp. z o.o. wyniosła 98,0 mln zł.
33. Sprawozdanie finansowe wg rodzajów działalności energetycznej – wybrane pozycje
Grupa LOTOS S.A. jako przedsiębiorstwo energetyczne, zgodnie z art.44 Ustawy z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy Prawo
energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r poz.984) wyodrębnia sześć rodzajów działalności energetycznej, dla których,
ewidencjonuje odrębnie przychody i koszty oraz zyski i straty a także pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej.
Działalność energetyczna Spółki, zgodnie z przyznanymi koncesjami, obejmuje:
• obrót paliwami gazowymi,
• dystrybucję paliw gazowych,
• wytwarzanie energii w postaci ciepła,
• przesyłanie energii w postaci ciepła,
• przesyłanie energii elektrycznej,
• obrót energią elektryczną.
Przychody ze sprzedaży i koszty sprzedanych produktów z działalności energetycznej przypisane są bezpośrednio do poszczególnych
rodzajów tej działalności, natomiast koszty ogólnozakładowe, pozostałe koszty i przychody operacyjne oraz koszty i przychody finansowe
są alokowane odpowiednimi kluczami podziałowymi. Koszty dzielone są proporcjonalnie do kosztu sprzedanych produktów, a przychody
odpowiednio do przychodów netto ze sprzedaży.
Pozycje bilansowe przypisane są bezpośrednio do rodzajów działalności lub wyliczone kluczami podziałowymi.
Rzeczowe aktywa trwałe i aktywa niematerialne odnoszą się bezpośrednio do majątku, wykorzystywanego do produkcji lub przesyłu
energii i paliw gazowych. Ich wartość została przypisana do rodzajów działalności energetycznej przy wykorzystaniu wskaźnika ilości
sprzedanej energii do ilości energii wyprodukowanej oraz ilości sprzedanych paliw gazowych do ilości zakupionych paliw gazowych.
Aktywa lub rezerwy z tytułu podatku odroczonego obejmują podatek odroczony z tytułu rezerw pracowniczych oraz różnicy amortyzacji
podatkowej i bilansowej majątku, wykorzystywanego do produkcji energii. Pozycje te zostały przypisane do rodzajów działalności w oparciu
o podany wyżej wskaźnik ilościowy.
Zapasy przypisane działalności energetycznej obejmują materiały. Kluczem podziału ich wartości jest stosunek kosztu sprzedanych
produktów z działalności energetycznej do kosztu sprzedanych produktów ogółem.
Należności przypisane są bezpośrednio do poszczególnych rodzajów działalności na podstawie faktur sprzedaży.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
56
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty zostały przypisane do rodzajów działalności energetycznej proporcjonalnie do przychodów
ze sprzedaży z tej działalności.
W pozycji Zyski zatrzymane prezentowane są wyniki z rodzajów działalności wykazane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów,
skumulowane wyniki z lat ubiegłych oraz elementy bilansujące pozycje aktywów i pasywów.
Świadczenie pracownicze oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy zostały przypisane do rodzajów działalności w oparciu o wskaźnik
ilościowy energii sprzedanej do wyprodukowanej oraz wskaźnik ilościowy sprzedanych paliw gazowych do zakupionych paliw gazowych.
Kluczem podziałowym dla zobowiązań z tytułu dostaw i usług jest stosunek kosztu sprzedanych produktów z działalności energetycznej
do kosztu sprzedanych produktów ogółem. W przypadku obrotu energią elektryczną i paliwami gazowymi zobowiązania z tytułu dostaw
i usług przypisane są bezpośrednio do poszczególnych rodzajów działalności na podstawie faktur zakupu.
Spółka za rok 2020 oraz porównywalny rok 2019 nie osiągnęła przychodów z tytułu wykonywania prawa własności do sieci przesyłowej.
Sporządzone odrębnie sprawozdanie z całkowitych dochodów za rok 2020 oraz sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia
2020 roku według rodzajów działalności energetycznej wraz z wybranymi notami dodatkowymi przedstawiono poniżej.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
57
Nota
2020
2019
Przychody ze sprzedaży
9.1
17.736,9
26.313,0
- z działalności podstawowej
17.623,0
26.215,2
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
49,8
63,0
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
6,1
5,5
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
27,2
10,6
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
3,0
1,2
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
6,5
4,9
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
21,3
12,6
Koszt własny sprzedaży
9.2
(18.202,4)
(24.509,4)
- z działalności podstawowej
(18.093,8)
(24.416,5)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(48,8)
(60,6)
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(5,3)
(5,1)
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(26,5)
(11,7)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(3,6)
(1,9)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(5,8)
(3,5)
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
(18,6)
(10,1)
Zysk/(Strata) na sprzedaży
(465,5)
1.803,6
- z działalności podstawowej
(470,8)
1.798,7
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
1,0
2,4
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,8
0,4
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,7
(1,1)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,6)
(0,7)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,7
1,4
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
2,7
2,5
Koszty sprzedaży
9.2
(743,2)
(775,8)
- z działalności podstawowej
(743,2)
(775,8)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Koszty ogólnego zarządu
9.2
(279,0)
(262,8)
- z działalności podstawowej
(277,3)
(261,9)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(0,7)
(0,6)
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(0,1)
(0,1)
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(0,4)
(0,1)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,1)
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(0,1)
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
(0,3)
(0,1)
Pozostałe przychody operacyjne
44,8
15,7
- z działalności podstawowej
44,8
15,7
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Pozostałe koszty operacyjne
(69,6)
(36,2)
- z działalności podstawowej
(69,6)
(36,2)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Zysk (Strata) operacyjna
(1.512,5)
744,5
- z działalności podstawowej
(1.516,1)
740,5
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,3
1,8
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,7
0,3
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,3
(1,2)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,7)
(0,7)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,6
1,4
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
2,4
2,4
Przychody finansowe
9.6
425,2
376,7
- z działalności podstawowej
422,9
375,3
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
1,0
0,8
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,1
0,1
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,6
0,2
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,1
0,1
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
0,5
0,2
Koszty finansowe
(51,0)
(166,0)
- z działalności podstawowej
(50,8)
(165,4)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(0,1)
(0,4)
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(0,1)
(0,1)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
(0,1)
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
58
Nota
2020
2019
Zysk (Strata) przed opodatkowaniem
(1.138,3)
955,2
- z działalności podstawowej
(1.144,0)
950,4
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
1,2
2,2
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,8
0,4
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,8
(1,1)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,7)
(0,7)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,7
1,5
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
2,9
2,5
Podatek dochodowy
10.1
256,9
(120,9)
- z działalności podstawowej
258,0
(119,5)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(0,2)
(0,4)
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(0,1)
(0,1)
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(0,1)
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(0,1)
(0,4)
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
(0,6)
(0,5)
Zysk (Strata) netto
(881,4)
834,3
- z działalności podstawowej
(886,0)
830,9
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
1,0
1,8
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,7
0,3
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,7
(1,1)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,7)
(0,7)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,6
1,1
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
2,3
2,0
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
59
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
AKTYWA
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
13
5.474,6
5.707,3
- działalność podstawowa
5.439,8
5.685,4
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,2
2,3
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
10,5
4,6
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
8,4
3,6
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
15,7
11,4
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Aktywa niematerialne
14
77,7
92,9
- działalność podstawowa
77,6
92,9
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
0,1
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Udziały i akcje
15
3.293,0
2.993,0
Aktywa z tytułu podatku odroczonego
-
-
- działalność podstawowa
-
-
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Pochodne instrumenty finansowe
24
1,2
0,1
Udzielone pożyczki
16
198,9
2,5
Pozostałe aktywa długoterminowe
16
26,2
26,3
Aktywa trwałe razem
9.071,6
8.822,1
- działalność podstawowa
9.036,7
8.800,2
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,2
2,3
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
10,5
4,6
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
8,5
3,6
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
15,7
11,4
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Aktywa obrotowe
Zapasy
17
3.193,7
4.526,2
- działalność podstawowa
3.193,2
4.526,1
- w tym zapasy obowiązkowe
2.151,4
3.026,6
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,1
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
0,3
0,1
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,1
-
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Należności z tytułu dostaw i usług
16
1.445,4
2.598,0
- działalność podstawowa
1.430,4
2.585,1
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
7,6
6,0
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,7
0,6
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
3,3
3,2
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
0,4
0,4
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,7
0,7
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
2,3
2,0
Należności z tytułu podatku dochodowego
180,0
84,3
Pochodne instrumenty finansowe
24
65,9
24,3
Pozostałe aktywa krótkoterminowe
16
121,3
101,7
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18
1.072,0
319,0
- działalność podstawowa
1.063,2
310,5
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
4,4
6,6
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,5
0,5
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
1,6
0,1
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
0,2
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,3
0,2
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
1,8
1,1
Aktywa obrotowe razem
6.078,3
7.653,5
- działalność podstawowa
6.054,0
7.632,0
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
12,0
12,6
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
1,3
1,1
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
5,2
3,4
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
0,6
0,4
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
1,1
0,9
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
4,1
3,1
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży (lub grupy do zbycia)
-
-
Aktywa razem
15.149,9
16.475,6
- działalność podstawowa
15.090,7
16.432,2
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
12,0
12,6
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
1,5
3,4
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
15,7
8,0
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
9,1
4,0
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
16,8
12,3
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
4,1
3,1
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
60
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał własny
Kapitał podstawowy
19
184,9
184,9
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji
20
2.228,3
2.228,3
Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych
21
(24,4)
(203,6)
Zyski zatrzymane
22
7.060,6
8.129,7
- działalność podstawowa
7.012,0
8.102,6
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
7,6
0,9
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,9
2,5
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
14,6
7,5
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
9,1
4,0
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
15,7
11,4
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
0,7
0,8
Kapitał własny razem
9.449,4
10.339,3
- działalność podstawowa
9.400,8
10.312,2
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
7,6
0,9
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,9
2,5
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
14,6
7,5
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
9,1
4,0
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
15,7
11,4
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
0,7
0,8
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty oraz zobowiązania z tytułu leasingu
23
1.027,2
1.340,2
Pochodne instrumenty finansowe
24
1,0
3,0
Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego
10.3
112,5
328,8
- działalność podstawowa
111,6
328,2
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
0,3
0,1
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
(0,1)
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,7
0,5
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Świadczenia pracownicze
25
85,3
75,5
- działalność podstawowa
84,8
75,3
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
0,4
0,2
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,1
-
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
26
13,4
14,0
Zobowiązania długoterminowe razem
1.239,4
1.761,5
- działalność podstawowa
1.238,0
1.760,7
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
0,7
0,3
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
(0,1)
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,8
0,5
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Zobowiązania krótkoterminowe
Kredyty i zobowiązania z tytułu leasingu
23
740,3
580,1
Pochodne instrumenty finansowe
24
10,3
12,4
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
26
1.657,6
1.968,6
- działalność podstawowa
1.648,3
1.953,0
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
4,4
11,7
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,6
0,9
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
0,4
0,1
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
0,1
0,2
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,4
0,4
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
3,4
2,3
Świadczenia pracownicze
25
76,0
57,7
- działalność podstawowa
75,9
57,7
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
0,1
-
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
26
1.976,9
1.756,0
- działalność podstawowa
1.976,8
1.756,0
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
0,1
-
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
61
Nota
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
Zobowiązania krótkoterminowe razem
4.461,1
4.374,8
- działalność podstawowa
4.451,6
4.359,2
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
4,4
11,7
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,6
0,9
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
0,6
0,1
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
0,1
0,2
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,4
0,4
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
3,4
2,3
Zobowiązania razem
5.700,5
6.136,3
- działalność podstawowa
5.689,6
6.119,9
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
4,4
11,7
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,6
0,9
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
1,3
0,4
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
0,2
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
1,2
0,9
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
3,4
2,3
Kapitał własny i zobowiązania razem
15.149,9
16.475,6
- działalność podstawowa
15.090,4
16.432,1
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
12,0
12,6
- działalność w zakresie dystrybucji paliwami gazowymi
1,5
3,4
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
15,9
7,9
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
9,1
4,2
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
16,9
12,3
- działalność w zakresie obrotu energia elektryczną
4,1
3,1
33.1 Przychody i koszty
33.1.1 Przychody ze sprzedaży
Nota
2020
2019
Sprzedaż produktów
9.1
17.808,9
25.902,9
Sprzedaż usług
9.1
222,0
174,1
- w zakresie wytwarzania ciepła
27,2
10,6
- w zakresie przesyłu ciepła
3,0
1,2
- w zakresie przesyłu energii elektrycznej
6,5
4,9
- w zakresie dystrybucji paliw gazowych
6,1
5,5
- pozostałych
179,2
151,9
Sprzedaż produktów i usług razem
9.1
18.030,9
26.077,0
Sprzedaż towarów i materiałów
- paliwa gazowe
49,8
63,0
- energia elektryczna
21,3
12,6
- pozostałe towary i materiały
241,8
310,9
Sprzedaż towarów i materiałów razem
9.1
312,9
386,5
Razem przychody z umów z klientami
18.343,8
26.463,5
Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych
9.1
(240,2)
(131,2)
Leasing
(366,7)
(19,3)
Razem przychody ze sprzedaży
9.1
17.736,9
26.313,0
- w tym do jednostek powiązanych
9.1
10.575,1
16.437,6
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
62
33.1.2 Koszty według rodzaju
Nota
2020
2019
Amortyzacja
9.2
403,3
393,6
- z działalności podstawowej
400,7
392,1
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,1
0,2
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,8
0,3
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
0,4
0,2
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
1,3
0,8
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Zużycie materiałów i energii
9.2
15.930,1
22.707,4
- z działalności podstawowej
15.910,7
22.698,8
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
18,7
8,3
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
0,4
0,3
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,3
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Usługi obce
9.2
974,1
1.021,2
- z działalności podstawowej
955,8
1.009,6
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,2
0,2
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
5,0
4,8
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
6,7
3,0
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
2,5
1,3
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
3,8
2,3
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
0,1
-
Podatki i opłaty
9.2
652,6
497,5
- z działalności podstawowej
652,1
497,3
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,1
0,1
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
0,2
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,2
0,1
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Koszty świadczeń pracowniczych
9.2; 9.3
314,0
294,5
- z działalności podstawowej
311,9
293,4
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,5
0,4
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,2
0,1
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,7
0,2
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
0,2
0,1
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,3
0,2
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
0,2
0,1
Pozostałe koszty rodzajowe
9.2
117,3
93,0
- z działalności podstawowej
117,3
93,0
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
Wartość sprzedanych towarów i materiałów
9.2
272,5
349,1
- z działalności podstawowej
205,1
278,4
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
48,8
60,6
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
18,6
10,1
Razem koszty według rodzaju
9.2
18.663,9
25.356,3
- z działalności podstawowej
18.553,6
25.262,6
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
49,5
61,2
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
5,4
5,2
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
26,9
11,8
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
3,7
1,9
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
5,9
3,4
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
18,9
10,2
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
560,7
191,7
Razem
9.2
19.224,6
25.548,0
- z działalności podstawowej
19.114,3
25.454,3
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
49,5
61,2
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
5,4
5,2
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
26,9
11,8
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
3,7
1,9
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
5,9
3,4
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
18,9
10,2
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
63
33.1.3 Pozostałe przychody operacyjne
2020
2019
Pozostałe przychody operacyjne
44,8
15,7
- z działalności podstawowej
44,8
15,7
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
33.1.4 Pozostałe koszty operacyjne
2020
2019
Pozostałe koszty operacyjne
69,6
36,2
- z działalności podstawowej
69,6
36,2
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energia elektryczną
-
-
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2020
ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 2 kwietnia 2021 roku.
Podpisy członków Zarządu oraz osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ksiąg rachunkowych Grupy LOTOS S.A.
Prezes Zarządu
Zofia Paryła
Wiceprezes Zarządu ds. Inwestycji i Innowacji
Jarosław Piotr Wróbel
Wiceprezes Zarządu ds. Produkcji i Handlu
Piotr Aleksander Walczak
Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych
Jarosław Wittstock
Wiceprezes Zarządu ds. Fuzji i Przejęć
Dyrektor Centrum Finansowo-Księgowego - Główny Księgowy
Krzysztof Nowicki
Tomasz Południewski