JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 1

 PKN ORLEN                                                                                
 
 
 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020         2/78 
 
SPIS TREŚCI 
 
 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW ................................................. 4 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ .................................................................................................................... 5 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM ..................................................................................................... 6 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ........................................................................................................... 7 
PODSTAWOWE INFORMACJE .............................................................................................................................................................................. 8 
 PODSTAWOWA DZIAŁALNOŚĆ PKN ORLEN ................................................................................................................................................................8 
 PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ..............................................................................................................................8 
 WALUTA FUNKCJONALNA I WALUTA PREZENTACJI SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH .........................................................................................8 
 POLITYKA RACHUNKOWOŚCI ........................................................................................................................................................................................8 
 WPŁYW ZMIAN STANDARDÓW MSSF NA JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE PKN ORLEN ............................................................9 
 RÓŻNICE POMIĘDZY DANYMI UJAWNIONYMI W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM A UPRZEDNIO SPORZĄDZONYMI I OPUBLIKOWANYMI 
SPRAWOZDANIAMI FINANSOWYMI ............................................................................................................................................................................. 11 
SYTUACJA FINANSOWA PKN ORLEN ..............................................................................................................................................................12 
 WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA NA DZIAŁALNOŚĆ PKN ORLEN .................................................................................................................. 12 
DANE SEGMENTOWE ...........................................................................................................................................................................................15 
 SEGMENTY DZIAŁALNOŚCI .......................................................................................................................................................................................... 15 
 PRZYCHODY, KOSZTY, WYNIKI FINANSOWE, ZWIĘKSZENIA AKTYWÓW TRWAŁYCH ....................................................................................... 15 
 AKTYWA W PODZIALE NA SEGMENTY OPERACYJNE ............................................................................................................................................. 16 
NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO .............................................................................17 
 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW ............................................... 17 
1.  Przychody ze sprzedaży ...................................................................................................................................................... 17 
2.  Przychody ze sprzedaży według segmentów operacyjnych w podziale na asortymenty ....................................................... 19 
3.  Podział geograficzny przychodów ze sprzedaży - zaprezentowany według kraju siedziby zleceniodawcy ........................... 19 
4.  Przychody z tytułu umów z klientami według kryterium rodzaju umowy................................................................................ 19 
5.  Przychody z tytułu umów z klientami według terminu przekazania ....................................................................................... 20 
6.  Przychody z tytułu umów z klientami według okresu obowiązywania umowy ....................................................................... 20 
7.  Przychody z tytułu umów z klientami według kanałów sprzedaży ......................................................................................... 20 
8.  Koszty ................................................................................................................................................................................. 20 
9.  Pozostałe przychody operacyjne ......................................................................................................................................... 21 
10.  Pozostałe koszty operacyjne ............................................................................................................................................... 21 
11.  Przychody i koszty finansowe .............................................................................................................................................. 22 
12.  (Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych oraz wartości pożyczek i odsetek od należności 
handlowych ......................................................................................................................................................................... 22 
13.  Podatek dochodowy ............................................................................................................................................................ 23 
 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ .............................................................................................................. 25 
1.  Rzeczowe aktywa trwałe ..................................................................................................................................................... 25 
2.  Wartości niematerialne ........................................................................................................................................................ 26 
3.  Akcje i udziały w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i współkontrolowanych ............................................................. 28 
4.  Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych,  wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz akcji i 
udziałów w jednostkach zależnych i współkontrolowanych .................................................................................................. 29 
5.  Kapitał pracujący netto ........................................................................................................................................................ 33 
6.  Środki pieniężne .................................................................................................................................................................. 36 
7.  Kredyty, pożyczki i obligacje ................................................................................................................................................ 37 
8.  Dług netto i zarządzanie kapitałem ...................................................................................................................................... 38 
9.  Kapitał własny ..................................................................................................................................................................... 39 
10.  Instrumenty pochodne oraz pozostałe aktywa i zobowiązania ............................................................................................. 41 
11.  Rezerwy .............................................................................................................................................................................. 42 
 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIEŻNYCH ..................................................................................................... 46 
1.  Zysk/(Strata) z tytułu różnic kursowych ................................................................................................................................ 46 
2.  Odsetki netto ....................................................................................................................................................................... 46 
3.  (Zysk)/Strata na działalności inwestycyjnej .......................................................................................................................... 46 
4.  Zmiana stanu rezerw ........................................................................................................................................................... 46 
5.  Pozostałe korekty ................................................................................................................................................................ 46 
6.  Podatek dochodowy (zapłacony) ......................................................................................................................................... 46 
 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH ORAZ RYZYKA FINANSOWEGO ......................................................................... 47 
1.  Kategorie i klasy instrumentów finansowych ........................................................................................................................ 48 
2.  Pozycje dochodów, kosztów, zysków lub strat i innych całkowitych dochodów .................................................................... 49 
3.  Ustalanie wartości godziwej ................................................................................................................................................. 49 
4.  Rachunkowość zabezpieczeń .............................................................................................................................................. 50 
5.  Identyfikacja ryzyka ............................................................................................................................................................. 58 
 POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE ........................................................................................................................................................................... 65 
1.  Posiadane koncesje ............................................................................................................................................................ 65 
2.  Ujawnienia wynikające z Art. 44 Ustawy – Prawo energetyczne .......................................................................................... 65 
3.  Leasing ................................................................................................................................................................................ 65 

PKN ORLEN

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 3/78

15.4. Poniesione nakłady inwestycyjne oraz przyszłe zobowiązania z tytułu podpisanych kontraktów inwestycyjnych .................. 70

15.5. Aktywa i zobowiązania warunkowe ...................................................................................................................................... 70

15.6. Zabezpieczenia akcyzowe ................................................................................................................................................... 72

15.7. Transakcje z podmiotami powiązanymi ................................................................................................................................ 72

15.8. Wynagrodzenie wynikające z umowy z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych ............................. 75

WYDARZENIA PO ZAKOŃCZENIU OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO ........................................................................................................76

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 4/78

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

NOTA

2020

2019

Przychody ze sprzedaży

9, 11.1, 11.2

58 816

89 049

Koszt własny sprzedaży

11.8

(52 339)

(79 603)

Zysk brutto ze sprzedaży

6 477

9 446

Koszty sprzedaży

(4 678)

(4 364)

Koszty ogólnego zarządu

(1 107)

(934)

Pozostałe przychody operacyjne

11.9

2 679

775

Pozostałe koszty operacyjne

11.10

(1 795)

(860)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych

11.12

(26)

(4)

Zysk z działalności operacyjnej

1 550

4 059

Przychody finansowe

11.11.1

1 226

2 567

Koszty finansowe

11.11.2

(4 888)

(1 001)

utworzenie odpisów aktualizujących akcje i udziały

w jednostkach zależnych

(3 348)

(140)

Przychody i koszty finansowe netto

(3 662)

1 566

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości pożyczek i odsetek od należności

handlowych

11.12

(9)

7

Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem

(2 121)

5 632

Podatek dochodowy

11.13

(235)

(819)

podatek dochodowy bieżący

(268)

(733)

podatek odroczony

11.13.2

33

(86)

Zysk/(Strata) netto

(2 356)

4 813

Inne całkowite dochody:

które nie zostaną następnie przeklasyfikowane na zyski lub straty

(11)

(9)

zyski i straty aktuarialne

(11)

zyski/(straty) z tytułu inwestycji w instrumenty kapitałowe

wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(2)

-

podatek odroczony

11.13.2

2

które zostaną przeklasyfikowane na zyski lub straty

(260)

(17)

instrumenty zabezpieczające

(381)

(141)

koszty zabezpieczenia

60

120

podatek odroczony

11.13.2

61

4

(271)

(26)

Całkowite dochody netto

(2 627)

4 787

Zysk/(Strata) netto i rozwodniony zysk/(strata) netto na jedną akcję (w PLN na akcję)

(5,51)

11,25

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 5 / 78

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

NOTA

31/12/2020

31/12/2019

AKTYWA

Aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe

12.1

16 405

15 253

Wartości niematerialne

12.2

905

1 074

Aktywa z tytułu praw do użytkowania

15.3.1

2 343

2 336

Akcje i udziały w jednostkach zależnych i współkontrolowanych

12.3

17 064

16 513

Instrumenty pochodne

12.10.1

116

277

Należności długoterminowe z tytułu leasingu

21

Pozostałe aktywa

12.10.1

2 044

1 465

38 898

36 939

Aktywa obrotowe

Zapasy

12.5.1

7 751

9 835

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

12.5.2

4 886

7 160

Należności z tytułu podatku dochodowego

396

10

Środki pieniężne

12.6

586

5 056

Instrumenty pochodne

12.10.1

677

299

Należności krótkoterminowe z tytułu leasingu

1

Pozostałe aktywa

12.10.1

1 243

917

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

19

59

15 559

23 337

Aktywa razem

54 457

60 276

PASYWA

KAPITAŁ WŁASNY

Kapitał podstawowy

12.9.1

1 058

Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej

12.9.2

1 227

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń

14.4

(74)

186

Kapitał z aktualizacji wyceny

(8)

(6)

Zyski zatrzymane

12.9.3

29 666

32 459

Kapitał własny razem

31 869

34 924

ZOBOWIĄZANIA

Zobowiązania długoterminowe

Kredyty, pożyczki i obligacje

12.7

5 215

8 222

Rezerwy

12.11

671

553

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

11.13.2

718

814

Instrumenty pochodne

12.10.2

237

72

Zobowiązania z tytułu leasingu

15.3.1

2 059

2 000

Pozostałe zobowiązania

12.10.2

98

108

8 998

11 769

Zobowiązania krótkoterminowe

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

12.5.3

7 561

9 779

Zobowiązania z tytułu leasingu

15.3.1

354

368

Zobowiązania z tytułu umów z klientami

12.5.4

223

206

Kredyty, pożyczki i obligacje

12.7

2 576

346

Rezerwy

12.11

681

588

Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego

-

8

Instrumenty pochodne

12.10.2

347

306

Pozostałe zobowiązania

12.10.2

1 848

1 982

13 590

13 583

Zobowiązania razem

22 588

25 352

Pasywa razem

54 457

60 276

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 6 / 78

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

Kapitał podstawowy oraz

kapitał z emisji akcji

powyżej ich wartości

nominalnej

Kapitał z tytułu

stosowania

rachunkowości

zabezpieczeń

Kapitał z

aktualizacji

wyceny

Zyski zatrzymane

Kapitał własny

razem

NOTA

12.9.1, 12.9.2

14.4

12.9.3

01/01/2020

2 285

186

(6)

32 459

34 924

(Strata) netto

-

(2 356)

Składniki innych całkowitych dochodów

-

(260)

(2)

(9)

(271)

Całkowite dochody netto

-

(260)

(2)

(2 365)

(2 627)

Dywidendy

-

(428)

31/12/2020

2 285

(74)

(8)

29 666

31 869

01/01/2019

2 285

203

(6)

29 152

31 634

Zysk netto

-

4 813

Składniki innych całkowitych dochodów

-

(17)

-

(9)

(26)

Całkowite dochody netto

-

(17)

-

4 804

4 787

Dywidendy

-

(1 497)

31/12/2019

2 285

186

(6)

32 459

34 924

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 7 / 78

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

NOTA

2020

2019

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej

Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem

(2 121)

5 632

Korekty o pozycje:

Amortyzacja

11.8.2

1 923

1 759

(Zysk)/Strata z tytułu różnic kursowych

13.1

571

(79)

Odsetki netto

13.2

182

254

Dywidendy

(372)

(470)

(Zysk)/Strata na działalności inwestycyjnej

13.3

2 587

(1 206)

Zmiana stanu rezerw

13.4

575

503

Zmiana stanu kapitału pracującego

12.5

1 753

1 301

zapasy

2 087

56

należności

2 263

571

zobowiązania

(2 597)

674

Pozostałe korekty

13.5

(457)

(505)

Podatek dochodowy (zapłacony)

13.6

(662)

(1 103)

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

3 979

6 086

Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej

Nabycie składników rzeczowego majątku trwałego, wartości

niematerialnych i aktywów z tytułu praw do użytkowania

(2 358)

(1 590)

Nabycie akcji i udziałów, w tym:

(3 703)

(56)

Grupy ENERGA

(3 143)

-

Wydatki z tytułu dopłat do kapitału

(47)

(357)

Sprzedaż składników rzeczowego majątku trwałego, wartości

niematerialnych i aktywów z tytułu praw do użytkowania

140

194

Odsetki otrzymane

13.2

55

58

Dywidendy otrzymane

368

469

Wydatki z tytułu udzielonych pożyczek długoterminowych

(664)

(449)

Wpływy z tytułu udzielonych pożyczek długoterminowych

26

6

Wpływy/(Wydatki) z tytułu udzielonych pożyczek krótkoterminowych

(5)

1

Zmiana środków pieniężnych związana z wykupem akcjonariuszy niekontrolujących UNIPETROL,

a.s.

(10)

190

(Wypływy) w ramach systemu cash pool

(168)

(50)

Rozliczenie instrumentów pochodnych niewyznaczonych dla celów rachunkowości zabezpieczeń

484

183

Pozostałe

(2)

(20)

Środki pieniężne netto (wykorzystane) w działalności inwestycyjnej

(5 884)

(1 421)

Przepływy pieniężne z działalności finansowej

Wpływy z otrzymanych kredytów

12.7, 12.8.1

3 494

-

Emisja obligacji

12.7, 12.8.1

1 000

509

Spłata kredytów

12.7, 12.8.1

(5 706)

-

Wykup obligacji

12.7, 12.8.1

(100)

(1 619)

Odsetki zapłacone od kredytów, pożyczek, obligacji i cash pool

12.8.1

(202)

(249)

Odsetki zapłacone z tytułu leasingu

12.8.1

(73)

(48)

Dywidendy wypłacone akcjonariuszom jednostki dominującej

12.9.4

(428)

(1 497)

Wpływy/(Wypływy) w ramach systemu cash pool

(194)

158

Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu

12.8.1

(361)

(316)

Pozostałe

(3)

-

Środki pieniężne netto (wykorzystane) w działalności finansowej

(2 573)

(3 062)

Zwiększenie/(Zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych

(4 478)

1 603

Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych

8

(8)

Środki pieniężne na początek okresu

5 056

3 461

Środki pieniężne na koniec okresu

12.6

586

5 056

w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania

41

1 038

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 8 / 78

PODSTAWOWE INFORMACJE

1. PODSTAWOWA DZIAŁALNOŚĆ PKN ORLEN

PODSTAWOWE INFORMACJE O SPÓŁCE

NAZWA

Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna

SIEDZIBA

ul. Chemików 7, 09-411 Płock, Polska

KRS

0000028860

REGON

610188201

NIP

774-00-01-454

PODSTAWOWY PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚCI

˗ przerób ropy naftowej,

- produkcja paliw, wyrobów petrochemicznych i chemicznych,

- sprzedaż hurtowa i detaliczna produktów paliwowych,

- wytwarzanie, dystrybucja i obrót energią elektryczną i cieplną.

Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna („Spółka”, „PKN ORLEN”, „Emitent”, „Jednostka Dominująca”) powstał z połączenia

Petrochemii Płock S.A. z Centralą Produktów Naftowych S.A. w dniu 7 września 1999 roku. PKN ORLEN jest jednym z największych i

najbardziej nowoczesnych koncernów paliwowo - energetycznych w Europie Środkowej.

Od 26 listopada 1999 roku akcje PKN ORLEN są notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w

Warszawie (GPW) w systemie notowań ciągłych.

2. PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy zastosowaniu zasad rachunkowości zgodnych z

Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), obejmującymi Międzynarodowe Standardy

Rachunkowości (MSR) oraz Interpretacje Stałego Komitetu ds. Interpretacji (SKI) i Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej

Sprawozdawczości Finansowej (KIMSF), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską (UE). Zastosowane przez Spółkę

zasady rachunkowości opierają się na standardach i interpretacjach przyjętych przez Unię Europejską i mających zastosowanie dla

okresu rozpoczynającego się dnia 1 stycznia 2020 roku lub okresów wcześniejszych.

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w oparciu o zasadę kosztu historycznego, za wyjątkiem pochodnych instrumentów

finansowych i nieruchomości inwestycyjnych wycenianych w wartości godziwej oraz aktywów wycenianych według wartości

godziwej przez inne całkowite dochody. Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe z wyjątkiem jednostkowego sprawozdania z

przepływów pieniężnych zostało sporządzone zgodnie z zasadą memoriału.

Zakres jednostkowego sprawozdania finansowego jest zgodny z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku

w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania

za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. 2018 r. poz.757) i

obejmuje roczny okres sprawozdawczy od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku i okres porównawczy od 1 stycznia do 31 grudnia

2019 roku.

Prezentowane jednostkowe sprawozdanie finansowe przedstawia rzetelnie sytuację finansową i majątkową Spółki na dzień 31

grudnia 2020 roku, wyniki jej działalności oraz przepływy pieniężne za rok zakończony dnia 31 grudnia 2020 roku.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Spółkę

w dającej się przewidzieć przyszłości.

W ramach oceny możliwości kontynuacji działalności przez Spółkę Zarząd dokonał analizy dotychczasowych ryzyk, w tym w

szczególności dokonał oceny wpływu pandemii COVID-19 na działalność Spółki, o czym szerzej opisano w nocie 7.

Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie

kontynuowania działalności przez Spółkę.

Czas trwania Spółki jest nieoznaczony.

3. WALUTA FUNKCJONALNA I WALUTA PREZENTACJI SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

Walutą funkcjonalną i walutą prezentacji niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego jest złoty polski („PLN”). Dane

w jednostkowym sprawozdaniu finansowym zaprezentowano w milionach PLN (mln PLN), chyba że w konkretnych sytuacjach

podano inaczej.

Ewentualne zaistniałe różnice w wysokości 1 mln PLN przy sumowaniu pozycji zaprezentowanych w notach objaśniających

wynikają z przyjętych zaokrągleń.

4. POLITYKA RACHUNKOWOŚCI

Wybrane istotne zasady rachunkowości oraz istotne wartości oparte na osądach i szacunkach zostały przedstawione jako element

poszczególnych not objaśniających do jednostkowego sprawozdania finansowego. Spółka stosowała zasady rachunkowości w

sposób ciągły dla wszystkich prezentowanych okresów sprawozdawczych, z wyjątkiem:

- zmiany prezentacji w odniesieniu do Segmentów działalności,

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 9 / 78

- zmiany prezentacji ujęcia rezerwy na szacowaną ilość praw do energii i świadectw efektywności energetycznej do

umorzenia.

PKN ORLEN od I półrocza 2020 roku wydzielił segment operacyjny Rafineria, Petrochemia i Energetyka, których działalność

była do tej pory prezentowana w ramach segmentu Downstream. W związku z nową prezentacją przekształceniu uległy również

segmentowe dane porównawcze za 2019 rok.

W opinii Zarządu PKN ORLEN taka prezentacja w większym stopniu odzwierciedla strukturę raportowania wewnętrznego w

ramach Spółki, na podstawie której podejmowane są kluczowe decyzje dotyczące oceny działalności i alokacji zasobów PKN

ORLEN oraz zwiększa przejrzystość i użyteczność danych prezentowanych w jednostkowym sprawozdaniu finansowym. W

szczególności, po przejęciu w kwietniu 2020 roku kontroli nad ENERGA, obszar Energetyki zyskał na znaczeniu w ramach

Grupy ORLEN, w związku z czym dane w zakresie dystrybucji i sprzedaży oraz wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej są

analizowane również na poziomie Spółki.

Ponadto Spółka dokonała zamiany sposobu prezentacji ujęcia rezerwy na szacowaną ilość praw do energii i świadectw

efektywności energetycznej do umorzenia. Dotychczas, wartość utworzonej rezerwy odnosząca się do sprzedanej energii

pomniejszała przychody ze sprzedaży. W efekcie prowadzonego obecnie procesu integracji z Grupą Energa, obejmującego

również ujednolicanie stosowanych zasad rachunkowości w ramach całej Grupy ORLEN, została podjęta decyzja o zmianie

prezentacji ujęcia w rachunku wyników tej części rezerwy. W niniejszym sprawozdaniu finansowym rezerwa na szacowaną ilość

praw do energii i świadectw efektywności energetycznej dotycząca sprzedanej energii została ujęta w ciężar kosztów

działalności podstawowej (Podatki i opłaty), a w rachunku kalkulacyjnym jako koszty sprzedaży. W ocenie Zarządu PKN ORLEN

obecna prezentacja w lepszy sposób odzwierciedla charakter tworzonej rezerwy, w szczególności biorąc pod uwagę moment

powstania obowiązku wynikający z obecnych regulacji prawnych. Prezentacja ujęcia rezerwy na szacowaną ilość praw do

energii i świadectw efektywności energetycznej do umorzenia w ramach kosztów działalności podstawowej jest również zbieżna

z obecną praktyką rynkową. W odniesieniu do prezentowanych danych porównawczych za 2019 rok powyższa zmiana nie miała

istotnego wpływu.

Wybrane zasady rachunkowości

Nota

Strona

Segmenty działalności

8

15

Przychody ze sprzedaży

11.1

17

Koszty

11.8

20

Podatek dochodowy

11.13

23

Rzeczowe aktywa trwałe

12.1

25

Wartości niematerialne

12.2

26

Inwestycje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i współkontrolowanych

12.3

28

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych

12.4

29

Kapitał pracujący

12.5

33

Zapasy

12.5.1

34

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

12.5.2

34

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

12.5.3

36

Środki pieniężne

12.6

36

Kredyty, pożyczki i obligacje

12.7

37

Kapitał własny

12.9

39

Rezerwy

12.11

42

Instrumenty finansowe

14

47

Ustalanie wartości godziwej

14

47

Leasing

15.3

65

Aktywa i zobowiązania warunkowe

15.5

70

5. WPŁYW ZMIAN STANDARDÓW MSSF NA JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE PKN ORLEN

Zmiany do istniejących standardów zastosowane po raz pierwszy w sprawozdaniu finansowym za 2020 rok

 Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” i MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości

szacunkowych i korygowanie błędów” – Definicja istotności - zatwierdzone w UE w dniu 29 listopada 2019 roku (obowiązujące w

odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub później),

 Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć” – definicja przedsięwzięcia - zatwierdzone w UE w dniu 21 kwietnia 2020 roku

(obowiązujące w odniesieniu do połączeń, w przypadku których data przejęcia przypada na początek pierwszego okresu

rocznego rozpoczynającego się 1 stycznia 2020 r. lub później oraz w odniesieniu do nabycia aktywów, które nastąpiło w dniu

rozpoczęcia w/w okresu rocznego lub później),

 Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena” oraz MSSF 7 „Instrumenty

finansowe: ujawnianie informacji” - Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej - zatwierdzone w UE w dniu 15 stycznia 2020

roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub później),

 Zmiany do MSSF 16 „Leasing” - ulgi w spłatach czynszu w związku z Covid-19 (zatwierdzone w UE w dniu 9 października 2020

roku i obowiązujące najpóźniej od dnia 1 czerwca 2020 r. w odniesieniu do roku obrotowego rozpoczynającego się dnia 1

stycznia 2020 r. lub później).

 Zmiany odniesień do założeń koncepcyjnych zawartych w MSSF - zatwierdzone w UE w dniu 29 listopada 2019 roku

(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub później).

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 10 / 78

Wyżej wymienione zmiany do istniejących standardów nie miały istotnego wpływu na sprawozdania finansowe Spółki za 2020

rok.

Standardy przyjęte przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB), zatwierdzone przez Unię Europejską,

ale jeszcze nieobowiązujące

 Zmiany do MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” pt. „Przedłużenie tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9”

zatwierdzone w UE w dniu 16 grudnia 2020 r. (data wygaśnięcia tymczasowego zwolnienia z MSSF 9 została przedłużona z 1

stycznia 2021 roku na okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2023 roku i później),

 Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena”, MSSF 7 „Instrumenty

finansowe: ujawnianie informacji”, MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” oraz MSSF 16 „Leasing” - Reforma Referencyjnej Stopy

Procentowej - Etap 2 zatwierdzone w UE w dniu 13 stycznia 2021 r. (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych

rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub później).

Standardy przyjęte przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB), oczekujące na zatwierdzenie przez

Unię Europejską

 MSSF 14 „Odroczone salda z regulowanej działalności” (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających

się 1 stycznia 2016 roku lub później) – Komisja Europejska postanowiła nie rozpoczynać procesu zatwierdzania tego

tymczasowego standardu do stosowania na terenie UE do czasu wydania ostatecznej wersji MSSF 14,

 MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17 (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych

rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),

 Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Ujawnienia na temat stosowanej polityki rachunkowej

(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),

 Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe

(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),

 Zmiany do MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów” – Ujawnienia na

temat stosowanej polityki rachunkowej (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023

roku lub później),

 Zmiany do MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe” – przychody uzyskiwane przed przyjęciem składnika aktywów trwałych do

użytkowania (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),

 Zmiany do MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” – umowy rodzące obciążenia – koszt wypełnienia

umowy (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),

 Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć” – zmiany odniesień do założeń koncepcyjnych wraz ze zmianami do MSSF 3

(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),

 Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe” oraz MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i

wspólnych przedsięwzięciach” – Sprzedaż lub wniesienie aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub

wspólnym przedsięwzięciem oraz późniejsze zmiany (data wejścia w życie zmian została odroczona do momentu zakończenia

prac badawczych nad metodą praw własności),

 Zmiany do różnych standardów „Poprawki do MSSF (cykl 2018 - 2020)” – dokonane zmiany w ramach procedury wprowadzania

dorocznych poprawek do MSSF (MSSF 1, MSSF 9, MSSF 16 oraz MSR 41) ukierunkowane głównie na rozwiązywanie

niezgodności i uściślenie słownictwa (zmiany do MSSF 1, MSSF 9 oraz MSR 41 obowiązują w odniesieniu do okresów rocznych

rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później. Zmiany do MSSF 16 dotyczą jedynie przykładu ilustrującego, a zatem

nie podano daty jej wejścia w życie.).

Spółka oczekuje, iż powyżej wymienione standardy nie będą miały istotnego wpływu na jednostkowe sprawozdanie finansowe

PKN ORLEN.

Spółka zamierza przyjąć wymienione powyżej nowe standardy MSSF opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów

Rachunkowości lecz nieobowiązujące do dnia zatwierdzenia do publikacji niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego

zgodnie z datą ich wejścia w życie.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 11 / 78

6. RÓŻNICE POMIĘDZY DANYMI UJAWNIONYMI W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM A UPRZEDNIO SPORZĄDZONYMI

I OPUBLIKOWANYMI SPRAWOZDANIAMI FINANSOWYMI

Zmiany wprowadzone w stosunku do danych finansowych opublikowanych w dniu 4 lutego 2021 roku w skonsolidowanym

raporcie kwartalnym za IV kwartał 2020 roku wpływające na sumę bilansową i zysk/(stratę) netto:

Dane ujawnione w

kwartalnej informacji

finansowej za 4Q 2020

Korekta

Dane ujawnione w

jednostkowym sprawozdaniu

finansowym za 2020 rok

AKTYWA

55 366

(909)

54 457

Aktywa trwałe, w tym:

40 134

(1 236)

38 898

Rzeczowe aktywa trwałe

16 399

6

16 405

Akcje i udziały w jednostkach zależnych i współkontrolowanych

18 311

(1 247)

17 064

Pozostałe aktywa

2 040

4

2 044

Aktywa obrotowe, w tym:

15 232

327

15 559

Instrumenty pochodne

361

316

677

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

4 866

20

4 886

Należności z tytułu podatku dochodowego

405

(9)

396

PASYWA

55 366

(909)

54 457

Kapitał własny, w tym:

32 845

(976)

31 869

Zyski zatrzymane

30 642

(976)

29 666

Zobowiązania razem, w tym:

22 521

67

22 588

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

661

57

718

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

7 551

10

7 561

Zysk z działalności operacyjnej, w tym:

1 214

336

1 550

Przychody ze sprzedaży

58 785

31

58 816

Koszt własny sprzedaży

(52 358)

19

(52 339)

Koszty sprzedaży

(4 645)

(33)

(4 678)

Koszty ogólnego zarządu

(1 105)

(2)

(1 107)

Pozostałe przychody operacyjne

2 358

321

2 679

Przychody finansowe

1 168

58

1 226

Koszty finansowe

(3 583)

(1 305)

(4 888)

Podatek dochodowy

(170)

(65)

(235)

Zysk/(Strata) netto

(1 380)

(976)

(2 356)

Powyższe zmiany mające wpływ na pozycje aktywów i pasywów oraz wynik dotyczyły głównie:

- utworzenia i odwrócenia odpisów aktualizujących akcje i udziały w jednostkach zależnych w wysokości odpowiednio (1 305)

mln PLN i 58 mln PLN. Szczegółowe informacje w nocie 12.4.

- wyceny kontraktów terminowych CO

2

w wysokości 318 mln PLN. Szczegółowe informacje w nocie 14.5.1.2.

- korekty podatku odroczonego związanej z powyższą wyceną

- zmiana prezentacji ujęcia rezerwy na szacowaną ilość praw do energii i świadectw efektywności energetycznej do

umorzenia, reklasyfikacja z pozycji przychody ze sprzedaży na zwiększenie kosztów sprzedaży w wysokości (31) mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 12 / 78

SYTUACJA FINANSOWA PKN ORLEN

7. WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA NA DZIAŁALNOŚĆ PKN ORLEN

Od momentu wybuchu pandemii Spółka podjęła szereg działań w związku z koniecznością dostosowania się do nieustannie

zmieniających się warunków funkcjonowania, jak również w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się zarażeń COVID-19,

zarówno w odniesieniu do własnych pracowników, jak również w zakresie wsparcia rządowej walki z koronawirusem.

Poniżej zaprezentowano wpływ pandemii koronawirusa na wybrane obszary działalności Spółki.

Wyniki Spółki w podziale na segmenty, sytuacja makroekonomiczna oraz szacunki dotyczące wpływu COVID-19 na plany

finansowe Spółki, które są podstawą testów na utratę wartości zostały zaprezentowane w nocie 9 i 12.4.

Działania podjęte przez Spółkę w związku z pandemią COVID-19

Spółka podjęła szereg działań w związku z pandemią COVID-19.

W momencie pojawienia się pierwszych przypadków zachorowania na COVID-19 w kraju, PKN ORLEN opracował plany działań

na wypadek wystąpienia sytuacji awaryjnych w celu zapewnienia ciągłości działania infrastruktury krytycznej i świadczenia

kluczowych usług realizowanych przez Spółkę. Plany kryzysowe w zależności od skutków, jakie może wywołać wzrastająca

liczba zachorowań, koordynowane są z instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę infrastruktury krytycznej.

W odniesieniu do realizowanych zakupów Spółka wdrożyła dodatkowe działania w celu ograniczenia ryzyka potencjalnego

złamania warunków podpisanych umów handlowych oraz dostaw przez kontrahentów w wyniku zmiany sytuacji gospodarczej, w

szczególności:

- w obszarze zakupów bezpośrednich podjęto działania w zakresie rozszerzenia baz dostawców na potrzeby sytuacji

awaryjnych, organizacji dostaw z alternatywnych źródeł oraz współpracy z kluczowymi dostawcami w zakresie bieżącego

raportowania stanów magazynowych oraz pojawiających się ryzyk dotyczących łańcucha dostaw oraz doraźnego ustalania

planu działań alternatywnych celem zabezpieczenia ciągłości operacyjnej,

- w obszarze zakupów inwestycyjnych wdrożono dodatkowe procedury w zakresie bieżącego monitorowania dotrzymania

warunków i terminów realizacji umów oraz sytuacji finansowej kontrahentów w ramach czynnych umów, a w razie potrzeby

uruchomienia procesów zakupów wykonania zastępczego,

- wdrożono procedury w zakresie bieżącej analizy ryzyka utraty płynności finansowej przez kluczowych dostawców oraz

bieżącej zdolności regulowania zobowiązań na podstawie oświadczeń podwykonawców robót budowlanych i w razie

potrzeby podejmowania odpowiednich działań, w tym skracanie warunków płatności w indywidualnych przypadkach.

Spółka podjęła szereg działań o charakterze prewencyjnym w celu ograniczenia możliwości rozprzestrzeniania się wirusa na

obiektach oraz ochrony pracowników, w tym:

- wprowadzono szereg nowych procedur i wytycznych w zakresie ruchu osobowego i materiałowego, w szczególności polegające

na minimalizacji kontaktów bezpośrednich i wprowadzenia kontroli temperatury osób przebywających na obiektach; tam, gdzie

to możliwe, zapewniono pracownikom możliwość pracy zdalnej; wprowadzono procedury zabezpieczające dostępność

kluczowego personelu Spółki,

- zalecono ograniczenie wyjazdów służbowych i uczestnictwa w spotkaniach służbowych, a w zamian korzystanie ze środków

przekazu takich jak telefony, komunikatory internetowe, wideokonferencje,

- wyposażono pracowników w środki ochrony (maski ochronne, rękawiczki) i środki dezynfekcyjne oraz wprowadzono

procedury higieniczno-sanitarne i odkażające,

- w celu zapewnienia ciągłości funkcjonowania stacji paliw sieci ORLEN (własnych i franczyzowych) wprowadzono regularne

dezynfekcje, ograniczenia w ilości klientów mogących jednocześnie przebywać na stacji oraz pomiar temperatury;

zamontowano na stacjach bariery z pleksi przy kasach, wyłączono z użytku strefy restauracyjne oraz przygotowano

rozwiązania przyspieszające tankowanie i wprowadzono nowe metody płatności bezpośrednio przy dystrybutorach w ramach

aplikacji ORLEN Pay. W IV kwartale PKN ORLEN dodatkowo wyposażył stacje paliw w specjalistyczne urządzenia

oczyszczające i filtrujące powietrze, aby dodatkowo zwiększyć bezpieczeństwo klientów i pracowników.

Spółka szacuje, że całkowity koszt podjętych w 2020 roku działań opisanych powyżej wyniósł około (35) mln PLN.

Spółka na bieżąco dostosowuje swoje działania do zmieniających się warunków epidemiologicznych.

Działania prospołeczne podjęte przez Spółkę na rzecz walki z koronawirusem

W okresie zakończonym 31 grudnia 2020 roku Spółka wykazała w pozostałych kosztach operacyjnych koszty nieodpłatnych

świadczeń przekazanych w ramach działań prospołecznych na rzecz walki z koronawirusem w wysokości (134) mln PLN.

Większość z tych środków Spółka przeznaczyła dla służb mundurowych oraz medycznych, które były zaangażowane

w największym stopniu w pomoc osobom zakażonym koronawirusem oraz ochronę zdrowia pozostałych osób. Środki te zostały

przeznaczone m.in. na zakup maseczek medycznych, sprzętu medycznego, kombinezonów ochronnych, rękawiczek. W ramach

wsparcia rzeczowego Spółka przekazywała również środki dezynfekujące oraz organizowała akcje darmowych wydań produktów

i towarów dla służb mundurowych, oraz kierowców czekających na granicy. Darowizny rzeczowe i pieniężne przekazywane były

również między innymi poprzez Fundację ORLEN do placówek medycznych, jednostek policji, domów pomocy społecznej i

Agencji Rezerw Materiałowych.

Spółka podejmowała również dodatkowe działania, w szczególności w zakresie wsparcia polskich przedsiębiorców w trudnym

okresie związanym z trwającą pandemią. PKN ORLEN w tym czasie rozszerzył swoją współpracę z polskimi producentami

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 13 / 78

i konsekwentnie zwiększa dostępność produktów wytworzonych w Polsce na swoich stacjach. Dodatkowo, w połowie czerwca

2020 roku PKN ORLEN rozpoczął kampanię #WspieramyPolskę, w ramach której we współpracy z Fundacją ORLEN

koncentrował się na promocji lokalnych produktów i wsparcia firm w procesie odmrażania krajowej gospodarki. W IV kwartale

wolontariusze z PKN ORLEN włączyli się w działania Solidarnościowego Korpusu Wsparcia Seniorów – nowego rządowego

programu mającego na celu wsparcie i ochronę osób starszych, w ramach których świadczyli pomoc seniorom w codziennych

czynnościach, takich jak zakupy, czy wizyty w aptece.

Ponadto w IV kwartale, w celu zabezpieczenia dodatkowych łóżek dla pacjentów z COVID-19, PKN ORLEN zaangażował się

w przygotowanie szpitala tymczasowego w Płocku oraz drugiego podobnego obiektu w Ostrołęce, realizowanego przy wsparciu

spółek z Grupy ORLEN.

W ramach realizacji projektu PKN ORLEN wykonał czynności m.in. związane ze zorganizowaniem i utworzeniem szpitali

tymczasowych, zakupem i udostępnieniem kontenerów tymczasowych z niezbędną infrastrukturą, przystosowaniem obiektów

i zapewnieniem dostępności wyposażenia jak również utrzymaniem funkcjonowania szpitali.

Projekt budowy szpitala tymczasowego w Płocku został zakończony na początku grudnia 2020 roku, a placówka została

przekazana Wojewódzkiemu Szpitalowi Zespolonemu w Płocku. Prace dotyczące szpitala tymczasowego w Ostrołęce zostały

sfinalizowane pod koniec 2020 roku, a sam szpital pozostaje na chwilę obecną tzw. placówką pasywną („w rezerwie”) poza

wydzieloną częścią obiektu, która od drugiej połowy stycznia 2021 roku wykorzystywana jest do akcji szczepień na podstawie

decyzji Wojewody Mazowieckiego.

Koszty poniesione w związku z zaangażowaniem Spółki w budowę, wyposażenie i funkcjonowanie szpitali tymczasowych

zostały pomniejszone o wartość zwrotu kosztów realizacji projektu, jaką Spółce zagwarantowało Ministerstwo Aktywów

Państwowych (MAP). W rezultacie koszt nieodpłatnych świadczeń wykazany w pozostałych kosztach operacyjnych dotyczących

realizacji projektu szpitali tymczasowych przez Spółkę wyniósł 1,55 mln PLN.

Analiza wpływu zmiany sytuacji gospodarczej na wycenę innych aktywów i zobowiązań Spółki

Odpisy aktualizujące wartości zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania

Dynamiczne zmiany w sytuacji gospodarczej w Polsce i na świecie wywołane przez pandemię koronawirusa skutkowały istotnymi

wahaniami cen ropy oraz cen sprzedaży produktów Spółki przez cały 2020 rok. W okresie marzec – maj 2020 roku miały miejsce

rekordowe spadki cen ropy oraz nastąpił gwałtowny spadek popytu oraz cen sprzedaży produktów Spółki. Od czerwca 2020 roku ceny

ropy zaczęły rosnąć a stopniowe odmrażanie gospodarek światowych umożliwiło ponowne podniesienie cen sprzedaży. W kolejnych

miesiącach ceny ropy oraz ceny sprzedaży produktów Spółki nadal wykazywały się dużą zmiennością w zależności od aktualnej

sytuacji epidemiologicznej oraz charakteru i zakresu wprowadzanych ograniczeń przez rządy poszczególnych krajów.

Skumulowana wartość odpisów aktualizujących netto zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania rozpoznana przez Spółkę w

2020 roku wyniosła 16 mln PLN. Dodatkowe informacje nota 12.5.1.

Ocena oczekiwanej straty kredytowej ECL

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka dokonała szczegółowej analizy wpływu zmian w otoczeniu ekonomicznym związanym

z pandemią koronawirusa na kalkulację oczekiwanych strat kredytowych pod kątem potencjalnej konieczności modyfikacji przyjętych

założeń w dokonywanych szacunkach i uwzględnienia dodatkowego elementu ryzyka związanego z obecną sytuacją gospodarczą

oraz prognozami na przyszłość.

Sytuacja gospodarcza związana z COVID-19 przełożyła się na zmniejszenie salda należności w porównaniu do wcześniejszych

okresów. Natomiast w okresie od wybuchu pandemii Spółka nie zaobserwowała istotnego pogorszenia spłacalności, bądź też

zwiększenia ilości upadłości lub restrukturyzacji wśród swoich klientów.

Ponadto należności od podmiotów, które w ocenie Spółki są obarczone największym ryzykiem niespłacalności, są objęte

zabezpieczeniami. Dodatkowe informacje w zakresie otrzymanych na dzień 31 grudnia 2020 roku gwarancji finansowych i

bankowych oraz stosowanych zabezpieczeń należności zawarto w nocie 14.5.4.

Na bazie przeprowadzonej analizy, na dzień 31 grudnia 2020 roku, Spółka nie zidentyfikowała przesłanek do zmodyfikowania

założeń przyjętych do oceny oczekiwanej straty kredytowej.

Spółka na bieżąco analizuje sytuację na rynkach oraz spływające sygnały od kontrahentów mogące świadczyć o pogorszeniu

sytuacji finansowej i w razie konieczności dokona aktualizacji przyjętych szacunków do kalkulacji ECL w kolejnych okresach

sprawozdawczych.

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i aktywów z tytułu praw do użytkowania

Sytuacja związana z pandemią COVID-19, w szczególności zmiany warunków prowadzenia działalności gospodarczej oraz

destabilizacja na rynku paliw i produktów naftowych powodujące wysoką zmienność cen i wahania popytu, będą w ocenie Spółki

wpływać w średnim i długim terminie na stan krajowej i globalnej koniunktury. Dodatkowe informacje odnośnie wpływu pandemii

COVID-19 na założenia oraz podejście do testów na utratę wartości na koniec 2020 roku, statusu przeprowadzanych testów, jak

również rozpoznanych na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego odpisów z tytułu utraty wartości aktywów w

2020 roku zawarto w nocie 12.4.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 14 / 78

Sytuacja płynnościowa

Na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego sytuacja finansowa Spółki jest stabilna.

Kapitał pracujący spadł o 1 753 mln PLN w stosunku do stanu z końca 2019 roku, co związane było głównie ze spadkiem notowań cen

ropy i produktów, które przełożyły się na wartość zapasów, należności i zobowiązań, jak również ograniczeniem popytu w związku

z pandemią koronawirusa.

Trwająca pandemia koronawirusa nie wpłynęła w ocenie Spółki na zmianę poziomu ryzyka w odniesieniu do udzielonych gwarancji na

dzień 31 grudnia 2020 roku i prawdopodobieństwo uruchomienia powyższych gwarancji pozostaje niskie.

Spółka nie identyfikuje obecnie, jak i w ciągu kolejnych 12 miesięcy, problemów z płynnością. Nie widzi też ryzyka braku wywiązania się

z umów kredytowych lub innych umów o finansowanie. Spółka podejmuje działania optymalizacyjne i zakłada utrzymanie bezpiecznego

poziomu długu netto oraz wskaźników finansowych uwzględnionych w umowach o finansowanie.

Dodatkowe informacje w zakresie wystawionych gwarancji przez PKN ORLEN oraz stosowanej w Spółce polityki zarządzania

płynnością zawarto w nocie 14.5.4.

Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego, Spółka ocenia, że posiada wystarczające źródła finansowania do

realizacji zaplanowanych wcześniej strategicznych projektów rozwojowych, inwestycyjnych oraz akwizycji zgodnie z harmonogramem.

Inne szacunki księgowe

Na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Spółka nie identyfikuje żadnych istotnych ryzyk związanych z

potencjalnym złamaniem warunków podpisanych umów handlowych oraz umów na dostawy (w tym dostawy ropy).

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 15 / 78

DANE SEGMENTOWE

8. SEGMENTY DZIAŁALNOŚCI

RAFINERIA

 Produkcja i hurt rafineryjny

 Produkcja i sprzedaż olejów

 Produkcja pomocnicza

PETROCHEMIA

 Produkcja i hurt petrochemiczny

 Produkcja i sprzedaż chemii

 Produkcja pomocnicza

ENERGETYKA

 Wytwarzanie, dystrybucja i sprzedaż

energii elektrycznej i cieplnej

 Obrót energią elektryczną

DETAL

 Działalność na stacjach paliw

FUNKCJE

KORPORACYJNE

 Zarządzanie

 Administracja

 Pozostałe stanowiące tzw. pozycję uzgodnieniową

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Oceny wyników finansowych segmentów operacyjnych i decyzje o przydziale zasobów dokonywane są głównie na bazie EBITDA. Wskaźnik EBITDA

jest jedną z miar efektywności prowadzonej działalności, która nie jest zdefiniowana w MSSF. Spółka definiuje wskaźnik EBITDA jako zysk/(strata) netto

za dany okres sprawozdawczy przed uwzględnieniem wpływu podatku dochodowego, efektów działalności finansowej oraz kosztów amortyzacji.

Przychody z transakcji z podmiotami zewnętrznymi i transakcje między segmentami realizowane są na warunkach rynkowych.

9. PRZYCHODY, KOSZTY, WYNIKI FINANSOWE, ZWIĘKSZENIA AKTYWÓW TRWAŁYCH

2020 rok

NOTA

Segment

Rafineria

Segment

Petrochemia

Segment

Energetyka

Segment

Detal

Funkcje

Korporacyjne

Wyłączenia

Razem

Sprzedaż zewnętrzna

11.1, 11.2

33 976

5 089

2 111

17 546

94

-

58 816

Sprzedaż między segmentami

14 699

1 463

2 049

-

106

(18 317)

-

Przychody ze sprzedaży

48 675

6 552

4 160

17 546

200

(18 317)

58 816

Koszty operacyjne ogółem

(50 756)

(5 908)

(2 888)

(15 655)

(1 234)

18 317

(58 124)

Pozostałe przychody operacyjne

11.9

1 651

150

54

61

763

-

2 679

Pozostałe koszty operacyjne

11.10

(1 440)

(4)

(3)

(77)

(271)

-

(1 795)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty

wartości należności handlowych

11.12

(1)

-

(25)

-

(26)

Zysk/(Strata) z działalności operacyjnej

(1 871)

790

1 323

1 875

(567)

-

1 550

Przychody i koszty finansowe netto

11.11

(3 662)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty

wartości pożyczek i odsetek od należności

handlowych

11.12

(9)

(Strata) przed opodatkowaniem

(2 121)

Podatek dochodowy

(235)

(Strata) netto

(2 356)

Amortyzacja

11.8.2

610

424

332

405

152

-

1 923

5.2

EBITDA

(1 261)

1 214

1 655

2 280

(415)

-

3 473

Zwiększenia aktywów trwałych

1 469

491

172

696

384

-

3 212

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 16 / 78

2019 rok

NOTA

Segment

Rafineria

Segment

Petrochemia

Segment

Energetyka

Segment

Detal

Funkcje

Korporacyjne

Wyłączenia

Razem

(dane

przekształcone)

(dane

przekształcone)

(dane

przekształcone)

(dane

przekształcone)

Sprzedaż zewnętrzna

11.1,

11.2

58 311

6 576

1 894

22 183

85

-

89 049

Sprzedaż między segmentami

21 771

2 107

2 118

-

95

(26 091)

-

Przychody ze sprzedaży

80 082

8 683

4 012

22 183

180

(26 091)

89 049

Koszty operacyjne ogółem

(78 706)

(7 882)

(3 049)

(20 282)

(1 073)

26 091

(84 901)

Pozostałe przychody operacyjne

11.9

452

116

12

128

67

-

775

Pozostałe koszty operacyjne

11.10

(578)

(23)

(60)

(129)

(70)

-

(860)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty

wartości instrumentów finansowych

11.12

-

(5)

1

-

(4)

Zysk/(Strata) z działalności operacyjnej

1 250

894

915

1 895

(895)

-

4 059

Przychody i koszty finansowe netto

11.11

1 566

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty

wartości instrumentów finansowych

11.12

7

Zysk przed opodatkowaniem

5 632

Podatek dochodowy

(819)

Zysk netto

4 813

Amortyzacja

11.8.2

585

379

314

361

120

-

1 759

5.2

EBITDA

1 835

1 273

1 229

2 256

(775)

-

5 818

Zwiększenia aktywów trwałych, w tym:

1 256

223

132

1 743

569

-

3 923

Wpływ wdrożenia MSSF 16

554

68

-

1 158

232

-

2 012

Zwiększenia aktywów trwałych obejmują zwiększenie rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, nieruchomości inwestycyjnych oraz aktywów z

tytułu praw do użytkowania wraz z kapitalizacją kosztów finansowania zewnętrznego oraz zmniejszenie z tytułu otrzymanych/należnych kar za nienależyte

wykonanie kontraktu

10. AKTYWA W PODZIALE NA SEGMENTY OPERACYJNE

31/12/2020

31/12/2019

(dane

przekształcone)

Segment Rafineria

16 161

19 485

Segment Petrochemia

4 896

4 990

Segment Energetyka

4 091

4 406

Segment Detal

5 692

5 561

Aktywa segmentów

30 840

34 442

Funkcje Korporacyjne

23 617

25 834

54 457

60 276

Do segmentów operacyjnych przyporządkowuje się wszystkie aktywa z wyjątkiem aktywów finansowych, aktywów podatkowych

oraz środków pieniężnych. Aktywa użytkowane wspólnie przez segmenty operacyjne przydziela się na podstawie klucza

opartego o udział w przychodach.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku rzeczowe aktywa trwałe (nota 12.1), wartości niematerialne (nota

12.2), nieruchomości inwestycyjne (nota 12.10), aktywa z tytułu praw do użytkowania (nota 15.3.1) zlokalizowane były na terenie

Polski.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 17 / 78

NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

11. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

11.1. Przychody ze sprzedaży

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Przychody ze sprzedaży

Przychody ze sprzedaży dóbr i usług ujmuje się w momencie spełnienia (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez

przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi (tj. składnika aktywów) klientowi, w kwocie odzwierciedlającej wynagrodzenie, do którego – zgodnie z

oczekiwaniem Spółki– będzie ona uprawniona w zamian za te dobra lub usługi. Zasada ta stosowana jest również w stosunku do wynagrodzenia, które

obejmuje kwotę zmienną. Przekazanie składnika aktywów następuje w momencie, gdy klient uzyskuje kontrolę nad tym składnikiem aktywów.

Następujące okoliczności świadczą o przeniesieniu kontroli zgodnie z MSSF 15: bieżące prawo sprzedającego do zapłaty za składnik aktywów,

posiadanie przez klienta tytułu prawnego do aktywa, fizyczne posiadanie składnika aktywów, transfer ryzyk i korzyści oraz przyjęcie składnika aktywów

przez klienta. Przychody obejmują kwoty otrzymane i należne z tytułu dostarczonych produktów, towarów, materiałów i usług, pomniejszone o rabaty,

kary oraz podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy i opłatę paliwową. Przychody ze sprzedaży dóbr i usług są korygowane o zyski lub

straty z tytułu rozliczenia instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne dotyczące powyższych przychodów.

W przypadku sprzedaży przekazywanej w miarę upływu czasu przychody ujmuje się na podstawie stopnia całkowitego spełnienia zobowiązania do

wykonania świadczenia z zastosowaniem metody opartej na nakładach. Spółka nie uwzględnia wpływu tych nakładów, które nie odzwierciedlają

świadczenia wykonanego przez Spółkę polegającego na przeniesieniu kontroli nad dobrami lub usługami na klienta. W pozostałych przypadkach

Spółka stosuje metodę wynikową opartą o analizę wykonanych świadczeń. Spółka korzysta z praktycznego rozwiązania, zgodnie z którym ujmuje

przychody, które ma prawo zafakturować, w kwocie odpowiadającej bezpośrednio wartości, która przysługuje Spółce za przekazane dotychczas

klientowi towary i usługi. W umowach z klientami zawieranych przez Spółkę nie występuje istotny element finansowania.

PROFESJONALNY OSĄD

Spółka w oparciu o dokonane analizy klauzul umownych w kontraktach sprzedażowych zidentyfikowała model agencyjny głównie w obszarze

sprzedaży gazu ziemnego i LPG w segmencie Detal. W pozostałych transakcjach, w tym sprzedaży ropy naftowej do spółek zależnych Grupy ORLEN,

Spółka pełni rolę zleceniodawcy.

Zobowiązanie z tytułu posiadanego przez Spółkę programu lojalnościowego VITAY, powstaje w momencie sprzedaży dóbr i usług na stacjach własnych

i franczyzowych dla każdej pojedynczej transakcji sprzedaży oraz w przypadku zakupu przez klientów Spółki w e-Sklepach partnerów i polega na

naliczaniu punktów uprawniających do zniżek na przyszłe zakupy. Do ujęcia zobowiązania przyjęty jest współczynnik 68,5% uwzględniający

prawdopodobieństwo jego realizacji, w oparciu o empiryczne dane wykorzystanych punktów w stosunku do wydanych klientom w okresie ostatnich 36

miesięcy.

Spółka dokonała oceny, że świadczone usługi marketingowe na rzecz dostawców, od których kupuje towary są nierozerwalnie związane z zakupem

tych towarów, stąd przychody z usługi pomniejszają koszty związane z ich zakupem i wydaniem do sprzedaży.

NOTA

2020

2019

Udział %

2020

2019

Przychody ze sprzedaży produktów i usług

35 269

49 376

60,0%

55,4%

przychody z tytułu umów z klientami

35 218

49 265

59,9%

55,3%

wyłączone z zakresu MSSF 15

51

111

0,1%

Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów

23 547

39 673

40,0%

44,6%

przychody z tytułu umów z klientami

23 546

39 640

40,0%

44,6%

wyłączone z zakresu MSSF 15

1

33

-

Przychody ze sprzedaży, w tym:

58 816

89 049

100,0%

przychody z tytułu umów z klientami

11.4-11.7

58 764

88 905

99,9%

Przychody wyłączone z zakresu MSSF15 dotyczą umów leasingu operacyjnego oraz rekompensat do cen energii.

Zobowiązania do wykonania świadczenia

Spółka w ramach zawieranych kontraktów, zobowiązuje się do dostarczenia na rzecz klientów głównie produktów oraz towarów

rafineryjnych, petrochemicznych, energii elektrycznej i cieplnej oraz ropy naftowej. W ramach tych umów Spółka działa jako

zleceniodawca.

Ceny transakcyjne w występujących umowach z klientami nie podlegają ograniczeniom za wyjątkiem cen dystrybucji energii

elektrycznej oraz cen ciepła zatwierdzanych przez Prezesa URE w segmencie Energetyka. Nie występują umowy przewidujące

istotne zwroty wynagrodzenia i inne podobne zobowiązania. Spółka nie identyfikuje przychodów, dla których otrzymanie zapłaty jest

warunkowe, w związku z czym nie prezentuje pozycji Aktywa z tytułu umów z klientami

Udzielone w ramach umów gwarancje są gwarancjami stanowiącymi zapewnienie klienta, że dany produkt jest zgodny

z ustaloną specyfikacją. Nie polegają one na świadczeniu oddzielnej usługi.

W Spółce występuje głównie sprzedaż z odroczonym terminem płatności Dodatkowo w segmencie Detal ma miejsce sprzedaż

gotówkowa. W umowach z klientami w większości stosowane są terminy płatności nieprzekraczające 30 dni. Płatność zazwyczaj

jest wymagana po dostarczeniu dobra lub po zakończeniu usługi.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 18 / 78

W ramach segmentów Rafineria, Petrochemia i Detal w przypadku dostaw dóbr, gdzie następuje przeniesienie kontroli na klienta w

świadczeniach spełnianych w punkcie czasu rozliczania z klientami i ujęcie przychodu następują po każdej dostawie.

W Spółce dostawy dóbr oraz świadczenia usług, kiedy klient jednocześnie otrzymuje i czerpie z nich korzyści, rozliczane są w miarę

upływu czasu. W segmencie Rafineria i Petrochemia przy sprzedaży ciągłej, gdy dobra przesyłane są przy użyciu rurociągów, prawo

własności nad przekazywanym dobrem przechodzi na klienta w określonym punkcie na instalacji. Moment ten jest uznawany za

datę sprzedaży. Przychody ujmuje się w oparciu o metodę wynikową za dostarczone jednostki dóbr. W ramach segmentu Detal w

Programie Flota rozliczenia z klientami następują najczęściej w okresach dwutygodniowych. W ramach segmentu Energetyka

ujmowanie przychodów za dostarczoną w okresie energię następuje w cyklach miesięcznych na podstawie raportów pochodzących

z systemów bilingowych, a rozliczenia z klientami odbywają się w okresach jedno- i dwumiesięcznych.

Otoczenie makroekonomiczne

PKN ORLEN funkcjonuje w warunkach zmiennego otoczenia makroekonomicznego. Sytuacja gospodarcza, rynek pracy oraz

trendy makroekonomiczne mają istotny wpływ na poziom konsumpcji paliw i produktów petrochemicznych, a w konsekwencji na

wielkość i ceny ich sprzedaży. Na osiągane marże w segmencie Rafineria, Petrochemia i Energetyka główny wpływ wywierają

notowania produktów rafineryjnych i petrochemicznych, ceny ropy naftowej, gazu i energii elektrycznej. Ceny ropy i gazu są

kształtowane przez takie czynniki jak zmiany popytu, wielkość wydobycia i światowe poziomy zapasów ropy oraz notowania

paliw.

Podstawowym wskaźnikiem odzwierciedlającym sytuację gospodarczą jest wskaźnik PKB (Produkt Krajowy Brutto), który

determinowany przez konsumpcję, nakłady inwestycyjne oraz eksport pozwala ocenić w jakim stadium znajduje się gospodarka.

Ze zmianami wskaźnika PKB zazwyczaj skorelowane są zmiany stopy bezrobocia oraz konsumpcji paliw. Ogólna kondycja

gospodarki, mierzona między innymi poziomem PKB wpływa na bieżące, jak i przyszłe zachowania konsumentów.

Podział przychodów z umów z klientami według kryteriów

Spółka dokonuje podziału przychodów z umów z klientami w podziale na:

- rodzaj dobra lub usługi,

- region geograficzny,

- rodzaj umowy,

- termin przekazania,

- okres obowiązywania umowy,

- kanał sprzedaży.

W ocenie Spółki podział wg powyższych kryteriów umożliwia w najlepszym stopniu na zapoznanie się z charakterem, kwotą,

terminami uzyskania oraz niepewnością związaną z przychodami i przepływami pieniężnymi wynikającymi z umów z klientami.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 19 / 78

11.2. Przychody ze sprzedaży według segmentów operacyjnych w podziale na asortymenty

2020

2019

(dane

przekształcone)

Udział %

2020 2019

Segment Rafineria

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

33 963

58 299

57,7%

65,5%

Ropa

16 999

31 557

28,9%

35,4%

Średnie destylaty

11 720

19 184

19,9%

21,6%

Lekkie destylaty

2 670

3 990

4,5%

Frakcje ciężkie

2 036

2 960

3,5%

3,3%

Pozostałe

538

608

0,9%

0,7%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

13

12

-

33 976

58 311

57,7%

65,5%

Segment Petrochemia

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

5 088

6 576

8,7%

7,4%

Monomery

2 741

3 310

4,7%

3,7%

PTA

1 385

1 893

2,4%

2,1%

Aromaty

377

578

0,6%

0,7%

Pozostałe

585

795

1,0%

0,9%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

1

-

5 089

6 576

8,7%

7,4%

Segment Energetyka

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

2 110

1 799

3,6%

2,0%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

1

95

-

0,1%

2 111

1 894

3,6%

2,1%

Segment Detal

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

17 521

22 158

29,8%

24,9%

Średnie destylaty

8 580

11 748

14,6%

13,2%

Lekkie destylaty

5 472

6 973

9,3%

7,8%

Pozostałe

3 469

3 437

5,9%

3,9%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

25

-

17 546

22 183

29,8%

24,9%

Funkcje Korporacyjne

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

82

73

0,2%

0,1%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

12

-

94

85

0,2%

0,1%

58 816

89 049

100,0%

W 2020 roku i w 2019 roku Spółka uzyskała przychody ze sprzedaży od trzech odbiorców produktów i towarów kwocie

odpowiednio 32 643 mln PLN i 51 887 mln PLN, które indywidualnie przekroczyły poziom 10% łącznych przychodów ze

sprzedaży i dotyczyły głównie segmentu Rafineria. Odbiorcami tymi były jednostki zależne od PKN ORLEN.

11.3. Podział geograficzny przychodów ze sprzedaży - zaprezentowany według kraju siedziby zleceniodawcy

NOTA

2020

2019

Przychody z tytułu z umów z klientami

Polska

38 623

52 218

Litwa, Łotwa, Estonia

9 244

17 422

Czechy

8 227

14 774

Niemcy

796

1 129

Pozostałe kraje

1 874

3 362

58 764

88 905

wyłączone z zakresu MSSF 15 - Polska

52

144

9, 11.1

58 816

89 049

Pozycja pozostałe kraje zawiera głównie sprzedaż zrealizowaną dla klientów ze Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Holandii i

Węgier.

11.4. Przychody z tytułu umów z klientami według kryterium rodzaju umowy

Segment Rafineria

Segment

Petrochemia

Segment

Energetyka

Segment

Detal

Funkcje

Korporacyjne

Razem

NOTA

2020

2019*

2020

2019*

2020

2019*

2020

2019*

2020

2019*

2020

2019*

Oparte na zmiennej cenie

-

17

23

17

23

Oparte na stałej cenie

33 832

58 194

5 088

6 576

2 107

1 795

17 521

22 158

65

50

58 613

88 773

Rozliczane w oparciu o zużyty czas

i nakłady

131

105

-

3

4

-

134

109

11.1

33 963

58 299

5 088

6 576

2 110

1 799

17 521

22 158

82

73

58 764

88 905

* dane przekształcone

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 20 / 78

W przypadku umów, gdzie wynagrodzenie obejmuje kwotę zmienną, Spółka ujmuje przychody w kwocie wynagrodzenia, co do którego

– zgodnie z oczekiwaniami – będzie uprawniona i w stosunku do których istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że nie ulegną one

odwróceniu w przyszłości. W konsekwencji Spółka nie ujmuje przychodów do momentu kiedy ustanie niepewność co do otrzymania

wynagrodzenia, w szczególności w związku z posiadanymi przez klientów prawami do rabatów oraz nałożonymi karami. Spółka

kwalifikuje do kategorii przychodów opartych na zmiennej cenie również przychody wynikające z umów, gdzie wynagrodzenie stanowi

opłatę zmienną od obrotów.

11.5. Przychody z tytułu umów z klientami według terminu przekazania

Segment Rafineria

Segment

Petrochemia

Segment

Energetyka

Segment

Detal

Funkcje

Korporacyjne

Razem

NOTA

2020

2019*

2020

2019*

2020

2019*

2020

2019*

2020

2019*

2020

2019*

W określonym momencie

27 641

47 021

1 686

2 055

-

12 681

15 760

33

20

42 041

64 856

W miarę upływu czasu

6 322

11 278

3 402

4 521

2 110

1 799

4 840

6 398

49

53

16 723

24 049

11.1

33 963

58 299

5 088

6 576

2 110

1 799

17 521

22 158

82

73

58 764

88 905

* dane przekształcone

W ramach segmentu Rafineria i Petrochemia w zakresie sprzedaży produktów petrochemicznych i rafineryjnych Spółka ujmuje

przychody z tytułu spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia, w zależności od zastosowanych warunków dostawy

(Incoterms CFR, CIF, CPT). W przypadku niektórych dostaw Spółka jako sprzedający jest odpowiedzialna za organizację

transportu. W przypadku, kiedy kontrola nad dobrem przechodzi na klienta przed wykonaniem usługi transportu, stanowią one

odrębne zobowiązania do wykonania świadczenia. Dostawa dobra jest świadczeniem spełnianym w punkcie czasu, natomiast

usługa transportu jest usługą ciągłą (spełnianą w miarę upływu czasu) gdzie klient jednocześnie otrzymuje i czerpie korzyści płynące

z usługi. Przychody ujmuje się w oparciu o metodę wynikową za zrealizowane świadczenia.

W segmencie Detal momentem spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia i ujęcia przychodów jest moment wydania

dobra, z wyłączeniem sprzedaży paliw w Programie Flota przy użyciu Kart Flotowych. Przychody rozpoznawane w miarę upływu

czasu w segmencie Energetyka dotyczą głównie energii i ciepła. Przychody te rozpoznawane są metodą wynikową.

11.6. Przychody z tytułu umów z klientami według okresu obowiązywania umowy

W Spółce w większości okres obowiązywania umów jest krótkoterminowy.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka dokonała analizy wartości ceny transakcyjnej przypisanej do niespełnionych zobowiązań

do wykonania świadczenia na koniec roku. Niespełnione lub częściowo niespełnione zobowiązania do wykonania świadczenia

na koniec roku dotyczyły głównie umów sprzedaży energii elektrycznej i mediów energetycznych, które zakończą się w ciągu

2021 roku lub są zawarte na czas nieokreślony z terminem wypowiedzenia do 12 miesięcy. W związku z tym, że opisane

zobowiązania stanowią część umów, które można uznać za krótkoterminowe, bądź też przychody z tytułu spełnienia

zobowiązania do wykonania świadczenia z tych umów są rozpoznawane w kwocie, którą Spółka ma prawo zafakturować, Spółka

zastosowała praktyczne rozwiązanie, zgodnie z którym nie ujawnia informacji o łącznej kwocie ceny transakcyjnej przypisanej do

zobowiązań do wykonania świadczenia.

11.7. Przychody z tytułu umów z klientami według kanałów sprzedaży

Spółka realizuje sprzedaż bezpośrednio klientom końcowym w segmencie Detal zarządzającym siecią blisko 1 811 stacji paliw:

1 380 stacji własnych i 431 stacji prowadzonych w systemie umowy franszyzy.

Sprzedaż bezpośrednia Spółki do klientów w segmencie Rafineria i Petrochemia realizowana jest przy wykorzystaniu sieci

uzupełniających się elementów infrastruktury: terminali paliw, lądowych baz przeładunkowych, sieci rurociągów, a także

transportu kolejowego oraz cystern samochodowych. Sprzedaż i dystrybucja energii do klientów w segmencie Energetyka

odbywa się przy wykorzystaniu w większości obcej infrastruktury dystrybucyjnej.

11.8. Koszty

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Koszty

Koszt własny sprzedaży obejmuje koszt sprzedanych wyrobów, towarów, materiałów i usług oraz odpisy wartości zapasów do ich cen sprzedaży

netto możliwych do uzyskania. Koszty są korygowane o zyski lub straty z tytułu rozliczenia instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

dotyczące powyższych kosztów.

Koszty sprzedaży obejmują koszty pośrednictwa w sprzedaży, koszty handlowe, koszty reklamy i promocji oraz koszty dystrybucji jak również

ponoszone przez Spółkę opłaty wynikające z przepisów prawa naliczane w oparciu o wolumeny określonych dóbr wprowadzanych na rynek,

takich jak NCR i NCW.

Koszty ogólnego zarządu obejmują koszty związane z zarządzaniem i administrowaniem Spółką jako całością.

11.8.1. Koszt własny sprzedaży

2020

2019

Koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług

(30 060)

(41 338)

Wartość sprzedanych towarów i materiałów

(22 279)

(38 265)

(52 339)

(79 603)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 21 / 78

11.8.2. Koszty według rodzaju

2020

2019

Udział %

2020

2019

Zużycie materiałów i energii

(26 891)

(38 489)

46,5%

45,2%

Wartość sprzedanych towarów i materiałów

(22 279)

(38 265)

38,5%

45,0%

Usługi obce

(2 904)

(2 785)

5,0%

3,3%

Świadczenia pracownicze, w tym:

(1 034)

(932)

1,8%

1,1%

wynagrodzenia

(817)

(750)

1,4%

0,9%

ubezpieczenia społeczne

(140)

(133)

0,2%

Amortyzacja

(1 923)

(1 759)

3,3%

2,1%

Podatki i opłaty

(2 481)

(2 420)

4,2%

2,8%

Pozostałe

(421)

(417)

0,7%

0,5%

(57 933)

(85 067)

100,0%

Zmiana stanu zapasów

(520)

46

Świadczenia na własne potrzeby

329

120

Koszty operacyjne

(58 124)

(84 901)

Koszty sprzedaży

4 678

4 364

Koszty ogólnego zarządu

1 107

934

Koszt własny sprzedaży

(52 339)

(79 603)

11.9. Pozostałe przychody operacyjne

2020

2019

Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

9

23

Odwrócenie rezerw

15

1

Odwrócenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych,

wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz aktywów

trwałych przeznaczonych do sprzedaży

46

112

Kary i odszkodowania

78

21

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji

operacyjnej

2 137

277

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji

operacyjnej w ramach centralizacji

164

74

Część nieefektywna dotycząca wyceny i rozliczenia ekspozycji operacyjnej

9

53

Rozliczenie kosztów zabezpieczenia

137

115

Pozostałe

84

99

otrzymane/należne certyfikaty energetyczne

8

27

2 679

775

11.10. Pozostałe koszty operacyjne

NOTA

2020

2019

Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

(38)

(46)

Utworzenie rezerw

(9)

(32)

Utworzenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych,

wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz aktywów

trwałych przeznaczonych do sprzedaży

(69)

(120)

Kary, szkody i odszkodowania

(13)

(11)

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji

operacyjnej

(1 280)

(349)

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji

operacyjnej w ramach centralizacji

(105)

(20)

Część nieefektywna dotycząca wyceny i rozliczenia ekspozycji operacyjnej

(13)

(39)

Rozliczenie kosztów zabezpieczenia

(4)

(3)

Pozostałe, w tym:

(264)

(240)

nieodpłatne świadczenia

(195)

(40)

niedobory materiałów w obcych magazynach

15.5.1

-

(156)

(1 795)

(860)

W 2020 roku pozycja netto wycen i rozliczeń pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji operacyjnej (instrumenty

niewyznaczone dla celów rachunkowości zabezpieczeń) wyniosła 857 mln PLN i dotyczyła głównie wyceny i rozliczenia kontraktów

terminowych CO

2

w kwocie 700 mln PLN (szczegółowe informacje w nocie 14.5.1.2). W 2019 roku w Spółce nie występowały tego typu

transakcje.

Ponadto powyższe pozycje w 2020 i 2019 roku dotyczyły także swapów towarowych zabezpieczających niedopasowanie czasowe na

zakupach ropy w wysokości odpowiednio 157 mln PLN i (72) mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 22 / 78

Zmiana wyceny transakcji wynikała głównie ze spadku cen ropy naftowej związanej z kryzysem na rynku wywołanym koronawirusem a

także osłabieniem PLN względem USD. Zmiana pozycji netto wycen i rozliczeń pochodnych instrumentów finansowych dotyczących

ekspozycji operacyjnej wynika z zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń dla transakcji zabezpieczających

ekspozycję wynikającą z tytułu niedopasowania czasowego na zakupach ropy. Na 31 grudnia 2019 roku wycena transakcji ujęta

była w kapitale z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń, natomiast na 31 grudnia 2020 roku zarówno wycena jak i

rozliczenie transakcji ujęte są w pozostałej działalności operacyjnej.

W 2020 roku wzrost kosztów nieodpłatnych świadczeń dotyczył głównie działań prospołecznych Spółki na rzecz walki z

koronawirusem w kwocie (134) mln PLN. Dodatkowe informacje w nocie 7.

11.11. Przychody i koszty finansowe

11.11.1 Przychody finansowe

2020

2019

Odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej

69

75

Odsetki z tytułu leasingu

1

Pozostałe odsetki

5

-

Nadwyżka dodatnich różnic kursowych

-

86

Dywidendy

372

470

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych

530

741

Odwrócenie odpisów aktualizujących akcje i udziały w jednostkach zależnych

146

1 150

Pozostałe

103

44

1 226

2 567

11.11.2 Koszty finansowe

2020

2019

Odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej

(171)

(235)

Odsetki z tytułu leasingu

(69)

(72)

Odsetki od zobowiązań podatkowych

(2)

Nadwyżka ujemnych różnic kursowych

(440)

-

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych

(764)

(497)

Utworzenie odpisów aktualizujących akcje i udziały w jednostkach zależnych

(3 348)

(140)

Pozostałe

(94)

(55)

(4 888)

(1 001)

W 2020 i 2019 roku pozycje netto wycen i rozliczeń pochodnych instrumentów finansowych (instrumenty niewyznaczone dla

celów rachunkowości zabezpieczeń w ramach ekspozycji na ryzyko związane z działalnością finansową) wyniosły odpowiednio

(234) mln PLN i 244 mln PLN i dotyczyły głównie zabezpieczenia ryzyka zmian kursów wymiany w odniesieniu do płatności faktur

za ropę w walutach obcych, zabezpieczenia waluty dla transakcji płynnościowych oraz zabezpieczenia stóp procentowych

i płatności odsetek od obligacji.

Główny wpływ na zmianę wyceny i rozliczenia pochodnych instrumentów finansowych w 2020 roku miało osłabienie się PLN

względem USD oraz EUR na rynkach finansowych.

Pozycja utworzenie/odwrócenie netto odpisów aktualizujących akcje i udziały w jednostkach zależnych dotyczyła odpisów

aktualizujących akcje w ORLEN Lietuva w wysokości (1 107) mln PLN oraz odpisów aktualizujących udziały w ORLEN Upstream

w wysokości (2 195) mln PLN, ORLEN Oil w wysokości 58 mln PLN oraz ORLEN Capital w wysokości 42 mln PLN. Dodatkowe

informacje w nocie 12.4.

11.12. (Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych oraz wartości pożyczek i odsetek od

należności handlowych

NOTA

2020

2019

(Strata) z tytułu utraty wartości należności handlowych

12.5.2.1

(84)

(177)

Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych

12.5.2.1

58

173

(26)

(4)

(Strata) z tytułu utraty wartości udzielonych pożyczek

12.10.1.1

(25)

(1)

Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości udzielonych pożyczek

12.10.1.1

17

9

(Strata) z tytułu utraty wartości odsetek od należności handlowych

12.5.2.1

(5)

(1)

Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości odsetek od należności handlowych

12.5.2.1

4

-

(9)

7

(35)

3

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu należności handlowych oraz wartości pożyczek i odsetek od należności handlowych zaprezentowana:

- w ramach działalności operacyjnej dotyczy utraty wartości należności handlowych;

- w ramach działalności finansowej dotyczy utraty wartości pożyczek oraz odsetek od należności handlowych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 23 / 78

11.13. Podatek dochodowy

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Podatek dochodowy

Podatek dochodowy obejmuje podatek bieżący oraz odroczony. Bieżący podatek dochodowy jest to kwota ustalona na podstawie przepisów

podatkowych, która jest naliczona od dochodu do opodatkowania za dany okres i ujmowana jako zobowiązanie w kwocie, w jakiej nie zostało

zapłacone lub należność, jeśli kwota dotychczas zapłacona z tytułu bieżącego podatku dochodowego przekracza kwotę do zapłaty. Aktywa i

zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego traktowane są w całości jako długoterminowe i nie podlegają dyskontowaniu.

Podlegają one kompensacie jeżeli istnieje możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzania kompensat ujmowanych kwot.

2020

2019

Obciążenie podatkowe wykazane w rachunku zysków lub strat

Podatek dochodowy bieżący

(268)

(733)

Podatek odroczony

33

(86)

(235)

(819)

Podatek odroczony ujęty w innych całkowitych dochodach

Instrumenty zabezpieczające

61

4

Zyski i straty aktuarialne

2

63

6

(172)

(813)

11.13.1. Uzgodnienie efektywnej stawki podatku

2020

2019

Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem

(2 121)

5 632

Podatek dochodowy obliczony według obowiązującej stawki

403

(1 070)

Odpis aktualizujący akcje i udziały w jednostkach zależnych

(608)

192

Korekty dotyczące bieżącego podatku dochodowego z lat poprzednich

18

(10)

Otrzymane dywidendy

70

89

Nieodpłatne prawa majątkowe

(61)

(15)

Nieodpłatne świadczenia

(8)

Opłata z tytułu realizacji Narodowego Celu Redukcyjnego (NCR)

(30)

-

Pozostałe

(19)

3

Podatek dochodowy

(235)

(819)

Efektywna stawka podatku

11%

15%

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku odpisy aktualizujące akcje i udziały w jednostkach zależnych, dla

których nie rozpoznano aktywów z tytułu podatku odroczonego wyniosły odpowiednio (9 247) mln PLN i (6 045) mln PLN.

11.13.2. Podatek odroczony

31/12/2019

Podatek odroczony ujęty

w wyniku finansowym

Podatek odroczony

ujęty w innych

całkowitych

dochodach

31/12/2020

Aktywa z tytułu podatku odroczonego

Odpisy aktualizujące wartość aktywów

51

-

51

Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe

177

19

2

198

Niezrealizowane różnice kursowe

9

87

-

96

Strata podatkowa

-

36

-

36

Zobowiązania z tytułu leasingu

441

5

-

446

Pozostałe

86

28

-

114

764

175

2

941

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

Ulga inwestycyjna

21

(4)

-

17

Różnice przejściowe dotyczące aktywów trwałych

1 455

72

-

1 527

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

38

63

(61)

40

Pozostałe

64

11

-

75

1 578

142

(61)

1 659

(814)

33

63

(718)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 24 / 78

31/12/2018

Wpływ wdrożenia MSSF

16

Podatek odroczony

ujęty w wyniku

finansowym

Podatek odroczony

ujęty w innych

całkowitych

dochodach

31/12/2019

Aktywa z tytułu podatku odroczonego

Odpisy aktualizujące wartość aktywów

54

-

(3)

-

51

Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe

159

-

16

2

177

Niezrealizowane różnice kursowe

35

-

(26)

-

9

Zobowiązania z tytułu leasingu

-

413

28

-

441

Pozostałe

110

(31)

7

-

86

358

382

22

2

764

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

Ulga inwestycyjna

24

-

(3)

-

21

Różnice przejściowe dotyczące aktywów trwałych

968

382

105

-

1 455

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

36

-

6

(4)

38

Pozostałe

64

-

64

1 092

382

108

(4)

1 578

(734)

-

(86)

6

(814)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 25 / 78

12. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ

12.1. Rzeczowe aktywa trwałe

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Rzeczowe aktywa trwałe

Wartość początkową rzeczowych aktywów trwałych początkowo wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia i wykazuje w

sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości księgowej netto z uwzględnieniem otrzymanych dotacji. Rzeczowe aktywa trwałe wycenia się i

wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości księgowej netto stanowiącej cenę nabycia lub koszt wytworzenia pomniejszony o

umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości, oraz otrzymane dotacje do aktywów.

Koszty istotnych remontów, napraw i okresowych przeglądów są zaliczane do rzeczowych aktywów trwałych.

Rzeczowe aktywa trwałe amortyzuje się metodą liniową, a w uzasadnionych przypadkach metodą naturalną (katalizatory).

Poszczególne części składowe rzeczowych aktywów trwałych, których wartość jest istotna w stosunku do wartości całego składnika

rzeczowych aktywów trwałych, amortyzowane są oddzielnie, zgodnie z okresem ich użytkowania.

Stosowane są następujące typowe okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych:

Budynki i budowle 10-40 lat

Urządzenia techniczne i maszyny 4-35 lat

Środki transportu i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe 2-20 lat

Metodę amortyzacji, wartość końcową oraz okres użytkowania składnika aktywów weryfikuje się co najmniej na koniec każdego roku. W

przypadku wystąpienia takiej konieczności, korekt odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w okresach następnych (prospektywnie).

Dotacje

Dotacje są ujmowane, jeżeli istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane z nią

warunki.

Dotacje dotyczące składników aktywów są ujmowane jako pomniejszenie wartości księgowej składnika aktywów i w efekcie zmniejszenie

odpisów amortyzacyjnych na przestrzeni okresu jego użytkowania.

SZACUNKI

Okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych

Spółka weryfikuje przewidywane okresy użytkowania składników rzeczowych aktywów trwałych na koniec każdego roku. Wpływ weryfikacji okresów

użytkowania w roku 2020 skutkował zmniejszeniem kosztów amortyzacji o 22 mln PLN w porównaniu z kosztami amortyzacji, które zostałaby ujęte na

bazie okresów użytkowania stosowanych w roku 2019.

Remediacja środowiska gruntowo-wodnego

Spółka szacuje poziom rezerw dotyczących rzeczowych aktywów trwałych, które z istotnym prawdopodobieństwem są potrzebne na cele

remediacji środowiska gruntowo-wodnego terenów stacji paliw, terminali paliw, baz paliw i terenów zakładów produkcyjnych. Szczegółowe

informacje w nocie 12.11.1.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 26 / 78

Grunty

Budynki

i budowle

Urządzenia

techniczne

i maszyny

Środki

transportu

i pozostałe

Środki trwałe

w budowie

Razem

Wartość księgowa netto na

01/01/2020

Wartość księgowa brutto

445

14 573

14 329

957

812

31 116

Skumulowane umorzenie

-

(6 748)

(8 279)

(578)

-

(15 605)

Odpisy aktualizujące

-

(100)

(41)

(3)

(12)

(156)

Dotacje

-

(102)

-

(102)

445

7 725

5 907

376

800

15 253

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nakłady inwestycyjne

-

129

147

-

2 413

2 689

Amortyzacja

-

(548)

(883)

(90)

-

(1 521)

Koszty finansowania zewnętrznego

-

3

-

15

21

Odpisy aktualizujące netto, w tym: *

-

(5)

19

(1)

1

14

utworzenie

-

(28)

(4)

(6)

(10)

(48)

odwrócenie

-

24

3

5

-

32

Reklasyfikacje

4

487

649

234

(1 346)

28

Dotacje

-

7

-

7

Pozostałe

(1)

(8)

(35)

(24)

(18)

(86)

448

7 783

5 814

495

1 865

16 405

Wartość księgowa netto na

31/12/2020

Wartość księgowa brutto

448

15 162

14 857

1 104

1 876

33 447

Skumulowane umorzenie

-

(7 274)

(8 926)

(605)

-

(16 805)

Odpisy aktualizujące

-

(105)

(22)

(4)

(11)

(142)

Dotacje

-

(95)

-

(95)

448

7 783

5 814

495

1 865

16 405

Wartość księgowa netto na

01/01/2019

Wartość księgowa brutto

459

14 378

13 821

836

940

30 434

Skumulowane umorzenie

-

(6 323)

(7 714)

(506)

-

(14 543)

Odpisy aktualizujące

(4)

(148)

(28)

(4)

(12)

(196)

Dotacje

-

(84)

-

(84)

455

7 907

5 995

326

928

15 611

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nakłady inwestycyjne

-

46

95

-

1 076

1 217

Amortyzacja

-

(519)

(768)

(113)

-

(1 400)

Koszty finansowania zewnętrznego

-

7

10

1

(8)

10

Odpisy aktualizujące netto, w tym: *

4

48

(13)

1

-

40

utworzenie

-

(34)

(25)

(1)

(61)

odwrócenie

-

71

10

2

-

83

Reklasyfikacje

(14)

240

624

164

(1 188)

(174)

Dotacje

-

(18)

-

(18)

Pozostałe

-

(4)

(18)

(3)

(8)

(33)

Wartość księgowa netto na

31/12/2019

445

7 725

5 907

376

800

15 253

* Odpisy aktualizujące netto obejmują utworzenie, odwrócenie, wykorzystanie oraz reklasyfikacje.

W 2020 i 2019 roku nakłady inwestycyjne zostały pomniejszone o kwotę odpowiednio 7 mln PLN i 30 mln PLN z tytułu

otrzymanych/należnych kar za nieterminowe wykonanie kontraktów inwestycyjnych.

Stopa kapitalizacji zastosowana do wyliczenia aktywowanych kosztów finansowania zewnętrznego za 2020 rok i za 2019 rok

wyniosła odpowiednio 2,46% i 2,27% .

Wartość księgowa brutto w pełni zamortyzowanych rzeczowych aktywów trwałych będących nadal w użytkowaniu na dzień

31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosła odpowiednio 1 736 mln PLN i 1 646 mln PLN.

12.2. Wartości niematerialne

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Wartości niematerialne

Składnik aktywów niematerialnych początkowo wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji

finansowej w wartości księgowej netto z uwzględnieniem otrzymanych dotacji.

Wartości niematerialne o określonym okresie użytkowania amortyzuje się metodą liniową począwszy od chwili, gdy są one gotowe do użycia,

tzn. od momentu dostosowania składnika aktywów do miejsca i warunków potrzebnych do rozpoczęcia jego funkcjonowania zgodnie z

zamierzeniami kierownictwa przez okres odpowiadający szacowanemu okresowi ich użytkowania.

Typowe okresy użytkowania wartości niematerialnych wynoszą od 2 do 10 lat dla oprogramowania oraz od 2 do 15 lat dla koncesji, licencji, praw do

patentów oraz podobnych wartości.

Metodę amortyzacji oraz okres użytkowania składnika wartości niematerialnych weryfikuje się co najmniej na koniec każdego roku.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 27 / 78

Prawa majątkowe

Główną pozycją praw majątkowych są uprawnienia do emisji CO

2,

nie podlegające amortyzacji, które są poddawane analizie pod kątem utraty wartości.

Otrzymane nieodpłatnie uprawnienia ujmuje się i prezentuje w wartościach niematerialnych w korespondencji z przychodami przyszłych okresów w

wartości godziwej ustalonej na dzień ich zarejestrowania. Zakupione uprawnienia ujmowane są w cenie nabycia.

Na szacowaną w okresie sprawozdawczym emisję CO

2

tworzy się rezerwę w ciężar kosztów działalności podstawowej (podatki i opłaty).

Rozchód uprawnień do emisji CO

2

ujmowany jest według metody średniej ważonej. Do praw majątkowych zalicza się ponadto certyfikaty energetyczne,

których rozchód ujmowany jest według metody FIFO (ang. First In First Out, tzn. Pierwsze Weszło Pierwsze Wyszło).

Dotacje rozlicza się w systematyczny sposób w poszczególnych okresach sprawozdawczych, aby zapewnić współmierność z kosztami tworzonej

rezerwy.

SZACUNKI

Okresy użytkowania wartości niematerialnych

Spółka weryfikuje okresy użytkowania składników wartości niematerialnych na koniec każdego roku, ze skutkiem od początku roku

następnego. Wpływ weryfikacji okresów użytkowania w roku 2020 skutkował zwiększeniem kosztów amortyzacji o (3) mln PLN w porównaniu z

kosztami amortyzacji, które zostałaby ujęte na bazie okresów użytkowania stosowanych w roku 2019.

Zmiana stanu pozostałych wartości niematerialnych

Patenty

i licencje

Prawa majątkowe

Pozostałe

Razem

Wartość księgowa netto na

01/01/2020

Wartość księgowa brutto

847

793

117

1 757

Skumulowane umorzenie

(577)

-

(45)

(622)

Odpisy aktualizujące

(3)

(58)

-

(61)

267

735

72

1 074

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nakłady inwestycyjne

76

-

25

101

Amortyzacja

(70)

-

(2)

(72)

Koszty finansowania zewnętrznego

-

2

Pozostałe *

1

(200)

(1)

(200)

274

535

96

905

Wartość księgowa netto na

31/12/2020

Wartość księgowa brutto

917

593

142

1 652

Skumulowane umorzenie

(640)

-

(46)

(686)

Odpisy aktualizujące

(3)

(58)

-

(61)

274

535

96

905

Wartość księgowa netto na

01/01/2019

Wartość księgowa brutto

736

569

76

1 381

Skumulowane umorzenie

(523)

-

(43)

(566)

Odpisy aktualizujące

(3)

(57)

-

(60)

210

512

33

755

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nakłady inwestycyjne

109

-

44

153

Amortyzacja

(56)

-

(2)

(58)

Koszty finansowania zewnętrznego

3

-

3

Pozostałe *

1

223

(3)

221

Wartość księgowa netto na

31/12/2019

267

735

72

1 074

* Pozostałe zwiększenia/(zmniejszenia) praw majątkowych w wartości księgowej netto obejmują głównie nieodpłatne nabycie praw za lata 2020 i 2019, zakup,

rozliczenie praw za 2019 rok i za 2018 rok oraz przeniesienie uprawnień do emisji CO

2

oraz energii kolorowych na aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży.

Wartość księgowa brutto w pełni zamortyzowanych wartości niematerialnych będących nadal w użytkowaniu na dzień 31 grudnia

2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosła odpowiednio 231 mln PLN oraz 235 mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 28 / 78

12.2.1 Prawa majątkowe

Zmiana stanu posiadanych uprawnień do emisji CO

2

za 2020 rok

Ilość

(w tys. ton)

Wartość

01/01/2020

15 996

714

Otrzymane nieodpłatnie

3 159

328

Rozliczenie emisji za 2019 rok

(8 793)

(479)

Zakup

153

1

Przeniesione na aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

(1 640)

(89)

8 875

475

W 2020 roku emisje CO

2

w PKN ORLEN wyniosły 8 712 tys. ton natomiast wartość rezerwy na emisje CO

2

na dzień 31 grudnia

2020 roku wyniosła 467 mln PLN.

Wartość rynkowa posiadanych uprawnień EUA przewyższa ich łączną wartość księgową, w związku z czym Spółka nie identyfikuje

przesłanek utraty ich wartości.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość rynkowa jednego uprawnienia wyniosła 150,17 PLN (co odpowiada 32,54 EUR według

kursu na dzień 31 grudnia 2020 roku) (źródło: www.theice.com).

Zmiana stanu posiadanych uprawnień do energii kolorowych

Ilość

(w tys. ton)

Wartość

01/01/2020

164

21

Otrzymane nieodpłatnie

7

11

Rozliczenie emisji za 2019 rok

(133)

(15)

Zakup/Pozostałe

284

43

322

60

W 2020 roku wolumen obowiązku umorzenia uprawnień do energii kolorowych w PKN ORLEN wyniósł 178 tys. ton natomiast

wartość rezerwy z tego tytułu na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 47 mln PLN.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość księgowa 3 mln uprawnień EUA oraz 160 tys. MWh uprawnień do energii kolorowych

była zablokowana w ramach depozytów zabezpieczających w Izbie Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. (IRGIT) i wyniosła

180 mln PLN. Dodatkowo na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku w pozycji należności z tytułu

dostaw i usług oraz pozostałe należności Spółka ujęła należne prawa majątkowe do energii kolorowych w kwocie odpowiednio

25 mln PLN i 30 mln PLN oraz do emisji CO

2

na 31 grudnia 2019 roku w kwocie 18 mln PLN (nota 12.5.2.).

Ponadto Spółka na dzień 31 grudnia 2020 roku ujęła w pozycji aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży uprawnienia do energii

kolorowych w kwocie 19 mln PLN.

12.3. Akcje i udziały w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i współkontrolowanych

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Inwestycje w jednostkach zależnych i współkontrolowanych w jednostkowym sprawozdaniu finansowym

Inwestycje w jednostkach zależnych i stowarzyszonych oraz inwestycje we wspólnych przedsięwzięciach, niezaklasyfikowanych jako

przeznaczone do sprzedaży (bądź niewchodzące w skład grupy do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży zgodnie z MSSF

5), ujmuje się w cenie nabycia z uwzględnieniem odpisów dotyczących utraty wartości.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 29 / 78

Siedziba

31/12/2020

31/12/2019

Udział Spółki

w kapitale

zakładowym / w

ogólnej liczbie

głosów

na 31/12/2020

Udział Spółki

w kapitale

zakładowym / w

ogólnej liczbie

głosów

na 31/12/2019

Podstawowa działalność

Jednostki zależne i współkontrolowane

UNIPETROL a.s.

Republika Czeska

– Praha

6 037

100,00%

zarządzanie aktywami Grupy Unipetrol

ENERGA S.A.

Polska - Gdańsk

3 144

-

90,92%

/ 93,28%

-

wytwarzanie, dystrybucja, obrót energią elektryczną i

cieplną oraz obrót gazem

AB ORLEN Lietuva

Litwa – Juodeikiai

2 311

3 417

100,00%

przerób ropy naftowej, wytwarzanie produktów

rafineryjnych oraz sprzedaż hurtowa

ORLEN Upstream Sp. z o.o.

Polska - Warszawa

2 317

4 402

100,00%

poszukiwanie i rozpoznanie złóż węglowodorów,

prowadzenie wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego

ORLEN Deutschland GmbH

Niemcy –

Elmshorn

504

100,00%

zarządzanie aktywami i sprzedaż detaliczna paliw

Basell ORLEN Polyolefins

Sp. z o.o.

Polska – Płock

454

50,00%

produkcja, dystrybucja i sprzedaż poliolefin

Anwil S.A.

Polska –

Włocławek

399

100,00%

wytwarzanie nawozów azotowych, tworzyw sztucznych

i chemikaliów

ORLEN Południe S.A.

Polska – Trzebinia

601

245

100,00%

przerób ropy naftowej, produkcja i sprzedaż paliw i

olejów

ORLEN Paliwa Sp. z o.o.

Polska – Widełka

145

100,00%

handel paliwami płynnymi, wytwarzanie,

magazynowanie i przechowywanie paliw gazowych

RUCH S.A.

Polska - Warszawa

130

-

64,94%

-

sprzedaż detaliczna gazet i artykułów piśmiennych

prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach

Baltic Power Sp. z o.o.

Polska - Warszawa

130

107

100,00%

produkcja urządzeń elektrycznych

ORLEN Oil Sp. z o.o.

Polska – Kraków

161

103

100,00%

produkcja, dystrybucja i sprzedaż olejów smarowych,

płynów eksploatacyjnych

ORLEN Asfalt Sp. z o.o.

Polska – Płock

90

100,00%

produkcja i sprzedaż asfaltów drogowych oraz

specyfików asfaltowych

Pozostałe jednostki zależne i

współkontrolowane

641

610

17 064

16 513

Odpisy aktualizujące akcje i udziały w jednostkach zależnych na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosły

odpowiednio (9 254) mln PLN i (6 052) mln PLN i dotyczyły głównie utraty wartości akcji ORLEN Lietuva.

W 2020 roku Spółka dokonała utworzenia odpisów aktualizujących akcje w ORLEN Lietuva w wysokości (1 107) mln PLN oraz odpisów

aktualizujących udziały w ORLEN Upstream w wysokości (2 195) mln PLN.

Dodatkowe informacje dotyczące utraty wartości zostały przedstawione w nocie 12.4.

12.4. Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania

oraz akcji i udziałów w jednostkach zależnych i współkontrolowanych

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz akcji i udziałów w

jednostkach zależnych i współkontrolowanych

Na koniec okresu sprawozdawczego Spółka ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości lub odwrócenie odpisu

aktualizującego któregoś ze składników aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne (tzw. CGU – cash generating unit).

W przypadku występowania przesłanek, że mogła nastąpić utrata wartości, przeprowadzany jest test na utratę wartości w oparciu o model

zdyskontowanych przepływów pieniężnych, w ramach którego Spółka szacuje wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów lub CGU poprzez

ustalenie wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży lub wartości użytkowej z zastosowaniem właściwej stopy dyskonta, w

zależności od tego, która z nich jest wyższa.

Wartość odzyskiwalna ustalana jest na poziomie CGU, do którego dany składnik aktywów należy. Aktywa, które samodzielnie nie generują przepływów

pieniężnych, grupuje się na najniższym poziomie, na jakim powstają przepływy pieniężne niezależne od przepływów z innych aktywów (CGU). Dla

celów przeprowadzenia testów na utratę wartości akcji i udziałów, każda jednostka zależna bądź współkontrolowana jest traktowana jako oddzielna

jednostka generująca przepływy pieniężne.

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i aktywów z tytułu praw do

użytkowania ujmuje się w pozostałych kosztach operacyjnych i pozostałych przychodach operacyjnych.

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość akcji i udziałów w jednostkach zależnych i współkontrolowanych ujmuje się w ramach

przychodów i kosztów finansowych.

SZACUNKI I OSĄDY

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz akcji i udziałów w

jednostkach zależnych i współkontrolowanych

Spółka przeprowadziła testy pod kątem utraty wartości aktywów w oparciu o modele zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Założenia przyjęte w

modelach w odniesieniu do kształtowania się przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych, jak również sposób kalkulacji stóp dyskonta, to

najbardziej istotne obszary szacunków. W opracowanych scenariuszach kształtowania się przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych krytyczne

założenia dotyczyły przede wszystkim prognoz co do kluczowych parametrów makroekonomicznych.

Istotnym osądem przyjętym przez Zarząd PKN ORLEN było przypisanie wag prawdopodobieństwa dla poszczególnych scenariuszy

makroekonomicznych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 30 / 78

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka zidentyfikowała przesłanki do przeprowadzenia testów na utratę wartości aktywów oraz akcji i

udziałów zgodnie z MSR 36 „Utrata wartości aktywów” związane z:

- zmianą otoczenia makroekonomicznego w 2020 roku wywołaną pandemią COVID-19,

- przyjęciem nowych założeń makroekonomicznych na lata 2021-2030 oraz planów w zakresie utrzymania i wykorzystania

poszczególnych aktywów oraz spółek zależnych PKN ORLEN ujętych w ogłoszonej w dniu 30 listopada 2020 roku Strategią

Grupy ORLEN do 2030 roku, oraz

- przyjęciem nowych założeń makroekonomicznych i prognoz finansowych na rok 2021 ujętych w Planie Finansowym PKN

ORLEN i Grupy ORLEN na rok 2021, przyjętym w dniu 28 stycznia 2021 roku.

12.4.1. Główne założenia przyjęte w testach na utratę wartości aktywów oraz akcji i udziałów na dzień 31 grudnia 2020

Testy na utratę wartości aktywów oraz akcji i udziałów zostały przeprowadzone w oparciu o przyszłe oczekiwane przepływy

pieniężne netto (wartość użytkowa), opracowane na bazie (i) założeń makroekonomicznych i projekcji wyników finansowych ujętych

w Planie Finansowym PKN ORLEN i Grupy ORLEN na rok 2021, (ii) założeń makroekonomicznych ujętych w Strategii 2030, oraz

(iii) raportów rezerw dla aktywów segmentu Wydobycie. Przepływy pieniężne netto zostały zdyskontowane do ich wartości bieżącej

przy zastosowaniu stóp dyskonta odzwierciedlających bieżące rynkowe oszacowania wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka

typowe dla wycenianych aktywów oraz akcji i udziałów.

Ponadto w testach na utratę wartości akcji i udziałów uwzględniono inwestycje o charakterze rozwojowym oraz wartość długu netto.

Wszystkie przepływy pieniężne netto opracowane dla aktywów oraz akcji i udziałów uwzględniają następujące założenia:

- Pandemia COVID-19 będzie miała długoterminowy wpływ na globalną gospodarkę.

- Szczepionka przeciw COVID-19 pojawi się w połowie 2021, ale będzie powszechnie dostępna na świecie na początku 2022.

- Lata 2021-2022 będą okresem odbicia światowego PKB (+3,7%/rok). Od 2023 nastąpi powrót do stabilnego wzrostu na

poziomie ok. 2,8%/rok.

Przepływy pieniężne netto zaplanowane dla aktywów segmentu Rafineria i segmentu Petrochemia w PKN ORLEN oraz w spółkach

zależnych i współkontrolowanych, których akcje i udziały były przedmiotem testów na utratę wartości uwzględniają następujące

założenia:

- Prognozowana Modelowa Marża Downstream (MMD) na bazie założeń makroekonomicznym przyjętych w Strategii 2030 dla

roku 2021 rok na poziomie ok. 9 $/bbl, znacznie poniżej historycznych poziomów. Utrzymanie niskich marż przewidywane

również w kolejnych trzech latach, dopiero od 2024 roku marża wraca do historycznych średnich poziomów. Po roku 2024

prognozowane jest bardziej dynamiczne odbicie MMD ze względu na prognozowane wyższe marże produktów

petrochemicznych oraz rafineryjnych.

- Ropa naftowa nadal pozostanie głównym źródłem energii a jej maksymalne światowe zużycie nastąpi ok. roku 2035. Dla ropy

Brent DTD dla całego prognozowanego okresu przyjęto średnio roczną dynamikę wzrostu ceny na poziomie 8%. Zakłada się

stabilizację sytuacji na globalnym rynku i stopniowy wzrost ceny – nominalnie, od 48 $/bbl w 2021 roku do 86 $/bbl w 2030 roku.

- Zakłada się wzrost marż Crack na Benzyny (różnica między notowaniem benzyn a ceną ropy) od 101 $/t w 2021 roku do 179 $/t

w 2030 roku po gwałtownym spadkach w roku 2020 powodowanym pandemią COVID-19. Prognozowany popyt na benzyny na

świecie będzie rósł w wyniku wzrostu częstotliwości transportu oraz wolniejszej rotacji floty samochodowej w kierunku

samochodów elektrycznych. Również predykcja zapotrzebowania na benzyny w Europie zakłada wzrost ok. 2% rocznie w

okresie 2021-2030. W najbliższych latach zakłada się wychodzenie z niskich marż 2020 roku spowodowanych zmniejszonym

popytem na produkty rafineryjne przez pandemię. Prognozy IHS pokazują utrzymanie wzrostu marż dla benzyn do roku 2030.

- Według predykcji IHS popyt na ON na świecie będzie rósł w wyniku wzrostu częstotliwości transportu oraz wolniejszej rotacji

floty samochodowej w kierunku samochodów elektrycznych. Prognozy IHS wskazują na utrzymanie wzrostu marż na ON do

roku 2039.

- W najbliższych dwóch latach (2021-2022) na rynku produktów petrochemicznych spodziewane jest utrzymanie presji na niższe

poziomy spreadu vs. Nafta (różnica między notowaniami a naftą), co wynika z globalnej sytuacji związanej z COVID-19. W

perspektywie długoterminowej zakładane są wyższe marże na rynkach produktów dla których spodziewany jest wzrost popytu.

- Nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych

istniejących aktywów trwałych.

Przepływy pieniężne netto zaplanowane dla aktywów PKN ORLEN segmentu Energetyka oraz spółek zależnych i

współkontrolowanych PKN ORLEN posiadających aktywa w ramach tego segmentu uwzględniają następujące założenia:

- Projekcje makroekonomiczne w zakresie cen energii elektrycznej BASE i PEAK, gazu ziemnego oraz ceny uprawnień do emisji

dwutlenku węgla według założeń Strategii 2030.

- Ilość darmowych uprawnień do emisji CO

2

na 2021 rok zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 marca 2014 roku

(poz. 439) w sprawie wykazu instalacji innych niż wytwarzające energię elektryczną, objętych systemem handlu uprawnieniami

do emisji gazów cieplarnianych w okresie rozliczeniowym rozpoczynającym się od dnia 1 stycznia 2013 r., oraz 8 kwietnia 2014

roku (poz. 472) w sprawie wykazu instalacji wytwarzających energię elektryczną, objętych systemem handlu uprawnieniami do

emisji gazów cieplarnianych w okresie rozliczeniowym rozpoczynającym się od dnia 1 stycznia 2013 r., wraz z przyznaną im

liczbą uprawnień do emisji.

- Nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych

istniejących aktywów trwałych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 31 / 78

Przepływy pieniężne dla aktywów Grupy ORLEN Upstream segmentu Wydobycie zlokalizowanych na terenie Polski i Kanady

zostały przygotowane w oparciu o Raporty Rezerw opracowane przez niezależne firmy.

- Raporty Rezerw obejmują aktualne szacunki cen ropy, gazu i kondensatów.

- Nakłady inwestycyjne na poziomie zapewniającym optymalną efektywność przy założonych cenach.

- Wolumeny produkcji uwzględniające aktualną ocenę perspektywiczności eksploatowanych złóż oraz aktywów poszukiwawczych

Przepływy pieniężne dla aktywów Grupy ORLEN segmentu Detal uwzględniają następujące założenia:

- Marża paliwowa i pozapaliwowa w oparciu o założenia Planu Finansowego PKN ORLEN i Grupy ORLEN na 2021 rok.

- Nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych

istniejących aktywów trwałych.

Aktywa segmentu Funkcje Korporacyjne traktowane są jako aktywa wspólne, których nie można przypisać według rozsądnych i

spójnych zasad do poszczególnych CGU i podlegają testowi na poziomie Spółki.

Na potrzeby zdyskontowania opracowanych przepływów pieniężnych netto aktywów PKN ORLEN zlokalizowanych w Polsce, w testach

aktywów zastosowano następujące stopy dyskonta:

- dla aktywów segmentu Rafineria 5,61%,

- dla aktywów segmentu Petrochemia 5,64%,

- dla aktywów segmentu Energetyki 4,18%,

- dla aktywów segmentu Detal 5,14%.

Na potrzeby zdyskontowania przepływów pieniężnych w testach akcji i udziałów spółek zależnych i współkontrolowanych

zastosowano następujące stopy dyskonta uwzględniające ryzyka specyficzne dla segmentu i kraju działalności:

- dla akcji i udziałów spółek segmentu Rafineria:

- Polska 5,61% (m.in. ORLEN Południe, ORLEN Aviation, ORLEN Paliwa),

- Litwa 6,22% (ORLEN Lietuva),

- Czechy 5,64% (Unipetrol),

- dla akcji i udziałów spółek segmentu Petrochemia:

- Polska 5,64% (ANWIL),

- dla akcji i udziałów spółek segmentu Energetyka:

- Polska 4,18% (Energa),

- dla akcji i udziałów spółek segmentu Detal:

- Niemcy 1,98% (ORLEN Deutschland),

- Litwa 4,65% (Baltic Retail)

- dla akcji i udziałów spółek segmentu Wydobycie:

- Polska 7,10% (ORLEN Upstream Polska),

- Kanada 7,38% (ORLEN Upstream Kanada)

- dla akcji i udziałów spółek segmentu Funkcje Korporacyjne

- Polska 5,08% (ORLEN Capital),

Ze względu na bieżącą sytuację gospodarczą związaną z pandemią COVID-19 Spółka zdecydowała o przyprowadzeniu testów na

utratę wartości głównych aktywów Spółki w oparciu o analizę scenariuszową. Dla CGU Rafineria i CGU Petrochemia zdefiniowano trzy

scenariusze: bazowy, pesymistyczny i optymistyczny. Scenariusz bazowy opiera się bezpośrednio na głównych założeniach

makroekonomicznych z Planu Finansowego 2021 i Strategii 2030 opisanych powyżej. Scenariusze pesymistyczny i optymistyczny

zostały zbudowane na jednym odchyleniu standardowym historycznej Marży Downstream dla lat 2012-2020. Dla każdego ze

scenariuszy ustalono wagi prawdopodobieństwa na bazie rozkładu normalnego i oceny eksperckiej, w każdym przypadku przypisując

większe prawdopodobieństwo zmaterializowania się scenariusza negatywnego niż pozytywnego, dla zachowania konserwatywnego

podejścia. Analogiczna analiza scenariuszowa została zastosowana również dla testu na utratę wartości akcji ORLEN Lietuva oraz

Unipetrol.

12.4.2. Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości

niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania.

Testy na utratę wartości aktywów przeprowadzone na dzień 31 grudnia 2020 roku nie wykazały konieczności dokonania odpisów

aktualizujących aktywów produkcyjnych segmentu Rafineria, segmentu Petrochemia oraz segmentu Energetyka.

W segmencie Detal PKN ORLEN w wyniku przeprowadzenia testów na utratę wartości dokonał odpisów aktualizujących wartość

rzeczowych aktywów trwałych na pojedynczych stacjach paliw w wysokości netto (13) mln PLN.

Pozostałe odpisy netto na aktywach dokonane przez PKN ORLEN wynikające głównie z bieżącego zużycia aktywów i wycofania z

użytkowania zrealizowano w segmencie Rafineria w wysokości (9) mln PLN oraz w segmencie Funkcje Korporacyjne w wysokości

(1) PLN.

Łączny wpływ rozpoznanych odpisów netto na majątku trwałym w roku 2020 wynosi (23) mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 32 / 78

PKN ORLEN (mln PLN)

IQ_2020

IIQ_2020

IIIQ_2020

IVQ_2020

2020

Rafineria

(4)

(5)

3

(3)

(9)

Petrochemia

-

0

Energetyka

-

(2)

2

-

0

Detal

(4)

(6)

(1)

(2)

(13)

Funkcje korporacyjne

-

(1)

Razem

(8)

(13)

4

(6)

(23)

Odpowiednio odwrócenie oraz utworzenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i

aktywów z tytułu praw do użytkowania, zostały ujęte w pozostałych przychodach operacyjnych w nocie 11.9 oraz pozostałych kosztach

operacyjnych w nocie 11.10.

12.4.3. Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość akcji i udziałów w jednostkach zależnych i

współkontrolowanych

PKN ORLEN na dzień 31 grudnia 2020 przeprowadził testy na utratę wartości akcji i udziałów we wszystkich jednostkach zależnych i

współkontrolowanych w wyniku czego rozpoznał utratę wartości inwestycji w ORLEN Upstream (segment Wydobycie) i ORLEN Lietuva

(segment Rafineryjny) oraz odwrócenie utraty wartości w ORLEN Oil (segment Rafineryjny) i ORLEN Capital (segment Funkcje

Korporacyjne).

12.4.3.1. Udziały ORLEN Upstream

Na dzień 31 marca 2020 roku w wyniku testu na utratę wartości PKN ORLEN dokonał odpisu aktualizującego wartość inwestycji w

udziały ORLEN Upstream, mającego wpływ na wynik finansowych w kwocie (977) mln PLN. Ponadto na dzień 31 grudnia 2020 roku w

wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości PKN ORLEN dokonał dodatkowego odpisu aktualizującego wartość inwestycji w

udziały ORLEN Upstream, mającego wpływ na wynik finansowych w kwocie (1 218) mln PLN. Łączna wartość odpisów aktualizujących

wartość inwestycji w udziały ORLEN Upstream w 2020 roku wynosiła (2 195) mln PLN. Wartość odpisów została ujęta w kosztach

finansowych.

Utrata wartości inwestycji PKN ORLEN w ORLEN Upstream wynika z aktualizacji wyceny aktywów wydobywczych w ORLEN Upstream

Polska i ORLEN Upstream Kanada. Poziom odpisów wynika przede wszystkich z odnotowanego w 2020 roku istotnego spadku

rynkowych cen aktywów wydobywczych w Kanadzie, spadku poziomu rezerw 2P wykazanych w Raporcie Rezerw dla aktywów

kanadyjskich oraz wzrostu stóp dyskonta, odzwierciedlającego zwiększone ryzyko rynkowe związane z prowadzoną działalnością

wydobywczą.

Na dzień 31 grudnia 2020 wartość użytkowa inwestycji PKN ORLEN w udziały w ORLEN Upstream wynosi 2 317 mln PLN.

Analiza wrażliwości wartości użytkowej udziałów w ORLEN Upstream na dzień 31 grudnia 2020 roku

w mln PLN

EBITDA

STOPA DYSKONTA

zmiana

-5%

0%

+5%

- 1 p.p.

zwiększenie odpisu

zmniejszenie odpisu

85

256

428

0,0 p.p.

zwiększenie odpisu

-

zmniejszenie odpisu

(159)

159

+ 1 p.p.

zwiększenie odpisu

zmniejszenie odpisu

(376)

(229)

(81)

12.4.3.2. Akcje ORLEN Lietuva

Na dzień 31 marca 2020 roku w wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości PKN ORLEN dokonał odpisu aktualizującego

wartość inwestycji w akcje ORLEN Lietuva, mającego wpływ na wynik finansowych w kwocie (1 020) mln PLN. Ponadto na dzień 31

grudnia 2020 roku w wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości PKN ORLEN dokonał dodatkowego odpisu aktualizującego

wartość inwestycji w akcje ORLEN Lietuva, mającego wpływ na wynik finansowy w kwocie (87) mln PLN. Łączna wartość odpisów

aktualizujących wartość inwestycji w akcje ORLEN Lietuva w 2020 roku wynosiła (1 107) mln PLN. Wartość odpisów została ujęta w

kosztach finansowych.

Utrata wartości inwestycji PKN ORLEN w Grupie ORLEN Lietuva była głównie efektem zmiany założeń makroekonomicznych i nowych

planów finansowych uwzględniających efekt pandemii COVID-19.

Na dzień 31 grudnia 2020 wartość użytkowa inwestycji PKN ORLEN w akcje w ORLEN Lietuva wynosi 2 311 mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 33 / 78

Analiza wrażliwości wartości użytkowej akcji w ORLEN Lietuva na dzień 31 grudnia 2020 roku

w mln PLN

EBITDA

STOPA DYSKONTA

zmiana

-5%

0%

+5%

- 1 p.p.

zmniejszenie odpisu

92

793

1 495

0,0 p.p.

zwiększenie odpisu

-

zmniejszenie odpisu

(629)

629

+ 1 p.p.

zwiększenie odpisu

(1 230)

(663)

(96)

12.4.3.3. Udziały ORLEN Oil

Na dzień 31 grudnia 2020 roku w wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości PKN ORLEN dokonał odwrócenia odpisu

aktualizującego wartość inwestycji w udziały ORLEN Oil w kwocie 58 mln PLN. ORLEN Oil po przeprowadzonej restrukturyzacji od

2019 roku wykazuje pozytywne i stabilne wyniki finansowe. Przeprowadzone testy na utratę wartości na dzień 31 grudnia 2020 roku

potwierdziły pozytywną wycenę wartości użytkowej aktywów ORLEN Oil. Wartość odpisów została ujęta w przychodach finansowych.

Na dzień 31 grudnia 2020 wartość użytkowej inwestycji ORLEN Oil w akcje w ORLEN Oil wynosi 1 180 mln PLN.

12.4.3.4. Akcje ORLEN Capital

W całym 2020 roku Spółka dokonała odwrócenia odpisu aktualizującego netto wartość inwestycji w akcje ORLEN Capital w kwocie

netto 42 mln PLN. Odwrócenie to jest głównie skutkiem rezerwy na podatek odroczony od różnic kursowych z tytułu udzielonej

pożyczki, która powiększa wartość kapitałów własnych ORLEN Capital. Wartość odpisów została ujęta w przychodach finansowych. Na

dzień 31 grudnia 2020 wartość użytkowa inwestycji ORLEN Capital w akcje w ORLEN Capital wynosi 155 mln PLN.

12.4.3.5. Podsumowanie odpisów aktualizujących netto wartość akcji i udziałów

Łączny wpływ odpisów aktualizujących netto wartość akcji i udziałów na wynik finansowy PKN ORLEN w 2020 roku wniósł (3 202) mln

PLN.

IQ_2020

IIQ_2020

IIIQ_2020

IVQ_2020

2020

Orlen Upstream

(977)

-

(1218)*

(2 195)

ORLEN Lietuva

(1 020)

-

(87)*

(1 107)

ORLEN Oil

-

58*

58

ORLEN Capital

(46)

43

6

39

42

Razem

(2 043)

43

6

(1 208)

(3 202)

*wartości ujęte w raporcie bieżącym nr 10/2021 z dnia 2 kwietnia 2021 w sprawie przewidywanych istotnych zdarzeń jednorazowych wpływających istotnie na

dane finansowe 2020 roku wykazane w sprawozdaniu finansowym Grupy ORLEN za 2020 rok

Odpowiednio odwrócenie oraz utworzenie odpisów aktualizujących wartość akcji i udziałów zostały ujęte przychodach finansowych w

nocie 11.11.1 oraz kosztach finansowych w nocie 11.11.2.

12.5. Kapitał pracujący netto

Kapitał pracujący netto

Spółka definiuje kapitał pracujący netto jako zapasy i należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności pomniejszone o

zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania.

Zapasy

Należności z tytułu dostaw

i usług oraz pozostałe

należności

Zobowiązania z tytułu dostaw i

usług oraz pozostałe

zobowiązania

Kapitał

pracujący netto

31/12/2019

9 835

7 160

9 779

7 216

31/12/2020

7 751

4 886

7 561

5 076

Zmiana kapitału pracującego w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

2 084

2 274

(2 218)

2 140

Korekty

3

(11)

(379)

(387)

Zmiana stanu zaliczek na niefinansowe aktywa trwałe

-

(17)

-

(17)

Zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych

-

(415)

Pozostałe

3

6

36

45

Zmiana kapitału pracującego w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

2 087

2 263

(2 597)

1 753

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 34 / 78

12.5.1 Zapasy

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Zapasy

Zapasy, w tym zapasy obowiązkowe są to produkty, półprodukty i produkty w toku, towary i materiały.

Produkty, półprodukty i produkty w toku wycenia się na moment początkowego ujęcia według kosztu wytworzenia. Koszt wytworzenia obejmuje koszty

wsadu, koszty przerobu przypadające na okres wytworzenia produktów, półproduktów i produktów w toku oraz alokację stałych i zmiennych pośrednich

kosztów produkcji, ustalonych dla jej normalnego poziomu.

Produkty, półprodukty i produkty w toku wycenia się na koniec okresu sprawozdawczego według kosztu wytworzenia lub też według wartości netto

możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z wartości jest niższa. Rozchody produktów, półproduktów i produktów w toku ujmuje się według

średnioważonych kosztów ich wytworzenia.

Towary i materiały wycenia się na moment początkowego ujęcia w cenie nabycia natomiast na koniec okresu sprawozdawczego w cenie nabycia lub

według wartości netto możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z kwot jest niższa. Rozchody towarów i materiałów ujmuje się według cen

średnioważonych nabycia.

Wartość początkowa zapasów jest korygowana o dotyczące ich zyski lub straty z tytułu rozliczenia instrumentów zabezpieczających przepływy

pieniężne.

Testy sprawdzające utratę wartości poszczególnych pozycji zapasów przeprowadza się na koniec każdego miesiąca. Przecenie do poziomu cen

sprzedaży netto możliwych do uzyskania podlegają zapasy, które utraciły swoje cechy użytkowe, przydatność lub spadły ceny ich sprzedaży.

Wartości materiałów przeznaczonych do wykorzystania w procesie produkcji nie odpisuje się poniżej ceny nabycia, jeżeli oczekuje się, że produkty, do

produkcji których będą wykorzystane, zostaną sprzedane za kwoty wyższe lub równe kosztom wytworzenia. Jeżeli jednak koszt wytworzenia produktów

będzie wyższy od wartości netto możliwej do uzyskania, wartość materiałów odpisuje się do poziomu wartości netto możliwej do uzyskania.

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość zapasów ujmuje się w koszcie własnym sprzedaży.

SZACUNKI

Wartości netto możliwe do uzyskania ze sprzedaży zapasów

Spółka ustala wysokość odpisów wartości zapasów na bazie szacunków co do ich wartości netto możliwych do uzyskania biorąc pod uwagę

najbardziej aktualne ceny sprzedaży na moment dokonania szacunków.

31/12/2020

31/12/2019

Materiały

4 467

5 986

Półprodukty i produkty w toku

563

631

Produkty gotowe

2 347

2 799

Towary

374

419

Zapasy netto

7 751

9 835

Odpisy aktualizujące wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania

16

5

Zapasy brutto

7 767

9 840

Główną pozycją zapasów, która realizuje się w terminie dłuższym niż 12 miesięcy od zakończenia okresu sprawozdawczego są

zapasy obowiązkowe. Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość zapasów obowiązkowych ujęta w

sprawozdaniu finansowym wyniosła odpowiednio 4 222 mln PLN i 5 580 mln PLN.

W 2020 roku spadek wartości zapasów w porównaniu ze stanem z końca 2019 roku to głównie efekt spadku cen ropy naftowej i

produktów ropopochodnych.

Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania

2020

2019

Stan na początek okresu

5

8

Zwiększenie

1 172

24

Zmniejszenie

(1 161)

(27)

16

5

W 2020 roku pozycja zmniejszenie obejmuje przede wszystkim wykorzystanie w II kwartale 2020 roku odpisów aktualizujących

wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania rozpoznanych głównie w I kwartale 2020 roku (jako zwiększenie

odpisu) w związku ze spadkiem cen ropy naftowej i produktów ropopochodnych.

12.5.2 Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Należności

Należności, z wyłączeniem należności z tytułu dostaw i usług, wycenia się na dzień ich powstania w wartości godziwej, a następnie według

zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej z uwzględnieniem odpisów z tytułu oczekiwanej straty kredytowej. W

momencie początkowego ujęcia Spółka wycenia należności z tytułu dostaw i usług, które nie mają istotnego komponentu finansowania, w ich cenie

transakcyjnej.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 35 / 78

Spółka stosuje uproszczone metody wyceny należności wycenianych według zamortyzowanego kosztu jeżeli nie powoduje to zniekształcenia informacji

zawartych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w szczególności w przypadku, gdy okres do momentu spłaty należności nie jest długi. Należności

wyceniane według zamortyzowanego kosztu, w odniesieniu do których Spółka stosuje uproszczenia, są wyceniane w momencie początkowego ujęcia

w kwocie wymaganej zapłaty, a w okresie późniejszym, w tym na koniec okresu sprawozdawczego w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonej o

odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

SZACUNKI

Utrata wartości należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych należności

Za zdarzenie niewypłacalności (ang. „default”) Spółka uznaje brak wywiązania się z zobowiązania przez kontrahenta po upływie 90 dni od dnia

wymagalności należności.

Dla celów oszacowania oczekiwanej straty kredytowej Spółka wykorzystuje matrycę rezerw oszacowaną na podstawie historycznych poziomów

spłacalności oraz odzysków z należności od kontrahentów.

Spółka uwzględnia informacje dotyczące przyszłości w stosowanych parametrach modelu szacowania strat oczekiwanych, poprzez zarządczą korektę

bazowych współczynników prawdopodobieństwa niewypłacalności.

Spółka nie monitoruje zmian poziomu ryzyka kredytowego w trakcie życia instrumentu. Spółka szacuje oczekiwaną stratę kredytową w horyzoncie do

terminu zapadalności instrumentu. Oczekiwana strata kredytowa jest kalkulowana w momencie ujęcia należności w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

oraz jest aktualizowana na każdy kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy.

NOTA

31/12/2020

31/12/2019

Dostawy i usługi z tytułu umów z klientami

3 915

6 570

Pozostałe

482

104

Aktywa finansowe

4 397

6 674

Podatek akcyzowy i opłata paliwowa

125

122

Inne podatki, cła, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

15

11

Zaliczki na niefinansowe aktywa trwałe

115

132

Prawa majątkowe

25

48

Zaliczki na dostawy

43

40

Rozliczenia międzyokresowe czynne

140

128

Pozostałe

26

5

Aktywa niefinansowe

489

486

Należności netto

4 886

7 160

Oczekiwana strata kredytowa

12.5.2.1

287

260

Należności brutto

5 173

7 420

Podział aktywów finansowych denominowanych w walutach obcych został zaprezentowany w nocie 14.5.2. Podział należności

od jednostek powiązanych przedstawiono w nocie 15.7.2.

Spółka oczekuje, że realizacja należności z tytułu dostaw i usług przez kontrahentów nastąpi nie później niż dwanaście miesięcy od

zakończenia okresu sprawozdawczego.

12.5.2.1 Zmiana stanu oczekiwanej straty kredytowej z tytułu należności handlowych

NOTA

2020

2019

Stan na początek okresu

260

257

Utworzenie

11.12

89

178

Odwrócenie

11.12

(62)

(173)

finansowe

(62)

(173)

Wykorzystanie

-

(2)

287

260

Spółka definiuje należności handlowe objęte uproszczonym modelem ECL jako dostawy i usługi z tytułu umów z klientami oraz

pozostałe.

12.5.2.2 Analiza wiekowa należności z tytułu dostaw i usług oraz oczekiwanej straty kredytowej na 31 grudnia 2020 roku

Należności z tytułu dostaw i

usług wartość brutto

Oczekiwana strata kredytowa

(w horyzoncie całego życia)

Średnioważona stopa

oczekiwanej straty kredytowej

Należności z tytułu dostaw i

usług wartość netto

bieżące

3 821

7

0,0018

3 814

od 1 do 30 dni

61

-

61

od 31 do 60 dni

11

1

0,1000

10

od 61 do 90 dni

1

-

1

przeterminowane powyżej 90 dni

252

223

0,8849

29

4 146

231

3 915

Szczegółowe informacje o ryzyku kredytowym zostały opisane w nocie 14.5.4.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 36 / 78

12.5.3 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Zobowiązania

Zobowiązania, w tym zobowiązania z tytułu dostaw i usług, wycenia się na dzień ich powstania w wartości godziwej, a następnie według

zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.

Spółka stosuje uproszczone metody wyceny zobowiązań wycenianych według zamortyzowanego kosztu jeżeli nie powoduje to zniekształcenia

informacji zawartych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w szczególności w przypadku, gdy okres do momentu uregulowania zobowiązania nie jest

długi.

31/12/2020

31/12/2019

Dostawy i usługi

3 672

6 051

Zobowiązania inwestycyjne

1 177

762

Pozostałe

198

195

Zobowiązania finansowe

5 047

7 008

Wynagrodzenia

188

174

Podatek akcyzowy i opłata paliwowa

1 145

1 449

Podatek od towarów i usług

714

922

Inne podatki, cła, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

167

186

Rozliczenia międzyokresowe bierne z tytułu niewykorzystanych urlopów

pracowniczych

38

31

Pozostałe

262

9

Zobowiązania niefinansowe

2 514

2 771

7 561

9 779

W 2020 roku pozycja Pozostałe w zobowiązaniach niefinansowych dotyczyła głównie opłaty z tytułu realizacji Narodowego Celu

Redukcyjnego w kwocie 160 mln PLN.

Podział zobowiązań finansowych denominowanych w walutach obcych został zaprezentowany w nocie 14.5.2. Podział zobowiązań od

jednostek powiązanych przedstawiono w nocie 15.7.2.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku w Spółce nie wystąpiły istotne zobowiązania przeterminowane.

Spółka oczekuje, że uregulowanie zobowiązań z tytułu dostaw i usług wobec kontrahentów nastąpi nie później niż dwanaście miesięcy

od zakończenia okresu sprawozdawczego.

12.5.4 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu umów z klientami

2020

2019

Stan na początek okresu

206

213

Przychody ujęte w danym okresie sprawozdawczym, uwzględnione w saldzie

zobowiązań z tytułu umów na początek okresu

(92)

(95)

Korekty przychodów

63

98

Otrzymane zaliczki, przedpłaty

46

31

Rozliczenie bonifikaty

-

(41)

223

206

Spółka zakłada realizację zobowiązania z tytułu umów z klientami, w tym związanych z otrzymanymi zaliczkami, przedpłatami w

okresie do jednego roku.

Korekty przychodów dotyczą odroczonej części przychodu związanej z programem lojalnościowym VITAY, zgodnie z którym

klientowi przysługuje prawo do świadczeń w przyszłości (tzw. punkty VITAY) oraz bonifikata dla jednostki zależnej za niespełnienie

warunków umowy. Punkty zachowują ważność przez okres 3 lat od dnia ich uzyskania. W tym okresie Spółka spodziewa się

zrealizować zobowiązanie do wykonania świadczenia poprzez dokonanie wymiany zgromadzonych punktów na wydane dobra/

zrealizowane usługi dla klientów i rozpoznać przychody.

12.6. Środki pieniężne

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Środki pieniężne

Spółka posiada środki pieniężne obejmujące gotówkę w kasie i na rachunkach bankowych oraz środki pieniężne w drodze. Wycenę i rozchód środków

pieniężnych w walutach obcych ustala się przy zastosowaniu metody FIFO (ang. First In First Out, tzn. Pierwsze Weszło Pierwsze Wyszło).

31/12/2020

31/12/2019

Środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych

586

5 056

586

5 056

w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania

41

1 038

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 37 / 78

Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania stanowią głównie środki na rachunku VAT (split payment) oraz

zabezpieczenie rozliczeń z Izbą Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania zmniejszyły się o 997 mln PLN i wyniosły

41 mln PLN głównie w związku z rozwiązanym w II kwartale 2020 roku zabezpieczeniem na ogłoszone we wcześniejszym okresie

przez PKN ORLEN wezwanie do zapisywania się na sprzedaż wszystkich akcji ENERGA w kwocie 1 mld PLN.

12.7. Kredyty, pożyczki i obligacje

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Kredyty, pożyczki i obligacje

Spółka klasyfikuje posiadane kredyty i pożyczki oraz obligacje do zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu.

Spółka stosuje uproszczone metody wyceny kredytów i pożyczek wycenianych według zamortyzowanego kosztu jeżeli nie powoduje to

zniekształcenia informacji zawartych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w szczególności w przypadku, gdy okres do momentu uregulowania

zobowiązania nie jest długi.

Kredyty i pożyczki, w odniesieniu do których Spółka stosuje uproszczenia, wyceniane są w momencie początkowego ujęcia i w okresie

późniejszym, w tym na koniec okresu sprawozdawczego, w kwocie wymaganej zapłaty.

Długoterminowe

Krótkoterminowe

Razem

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Kredyty

-

1 884

-

246

-

2 130

Pożyczki

3 417

5 336

2 372

-

5 789

5 336

Obligacje

1 798

1 002

204

100

2 002

1 102

5 215

8 222

2 576

346

7 791

8 568

W 2020 roku PKN ORLEN dokonał:

- zaciągnięcia kredytu rewolwingowego w kwocie 3 494 mln PLN (496 mln EUR oraz 1 243 mln PLN);

- całkowitej spłaty kredytu rewolwingowego zaciągniętego w poprzednich okresach oraz zaciągniętego w ciągu 12 miesięcy 2020

roku od konsorcjum banków. Łącznie spłata wyniosła 5 706 mln PLN (co odpowiada kwocie 996 mln EUR oraz 1 243 mln PLN).

Wzrost pożyczek krótkoterminowych na 31 grudnia 2020 roku w stosunku do roku 2019 wynikał z reklasyfikacji jednej pożyczki

długoterminowej od Spółki ORLEN Capital AB w kwocie 2 287 mln PLN (co odpowiada kwocie 496 mln EUR) z terminem spłaty w

czerwcu 2021 roku. Pożyczka udzielona została w 2014 roku w ramach wyemitowanych przez ORLEN Capital AB euroobligacji.

W II kwartale 2020 roku PKN ORLEN dokonał wykupu serii F długoterminowych obligacji o wartości nominalnej 100 mln PLN

w ramach pierwszego publicznego programu emisji obligacji natomiast w grudniu 2020 roku przeprowadził nową emisję obligacji

o wartości 1 mld PLN. Ponadto wzrost w pozycji obligacje krótkoterminowe na dzień 31 grudnia 2020 roku w stosunku do roku

2019 wynikał z reklasyfikacji serii A drugiego publicznego programu emisji obligacji PKN ORLEN w kwocie 200 mln PLN z

terminem wykupu we wrześniu 2021 roku.

12.7.1. Kredyty

- w podziale na waluty (w przeliczeniu na PLN) / według rodzaju stopy procentowej

31/12/2020

31/12/2019

EUR - EURIBOR

-

2 130

-

2 130

Na dzień 31 grudnia 2020 roku niewykorzystane otwarte linie kredytowe (nota 14.5.4) powiększone o należności z tytułu dostaw i

usług oraz pozostałe należności (nota 12.5.2) oraz środki pieniężne (nota 12.6) przewyższały zobowiązania z tytułu dostaw i

usług oraz pozostałe zobowiązania (nota 12.5.3) o 6 587 mln PLN.

Spółka zabezpiecza częściowo przepływy pieniężne związane z płatnościami odsetkowymi dotyczącymi zewnętrznego

finansowania w EUR wykorzystując w tym celu swapy walutowo-procentowe (CIRS).

W okresie objętym niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym ani po dniu sprawozdawczym nie wystąpiły przypadki

niewywiązania się ze spłaty kapitału bądź odsetek z tytułu kredytów.

W przypadku funkcjonujących umów kredytowych, Spółka zobowiązana jest do utrzymywania wybranych wskaźników

finansowych w określonych przedziałach. W 2020 roku wskaźniki te oceniane przez banki kredytujące znajdowały się na

bezpiecznym poziomie. Wartość kowenantu na dzień 31 grudnia 2020 roku zawartego w umowie kredytowej PKN ORLEN,

skalkulowanego na poziomie danych skonsolidowanych Grupy ORLEN jako wskaźnik dług netto/EBITDA przed odpisami

aktualizującymi netto, skorygowany o wyłączenia zgodnie z definicjami poszczególnych składników z umów kredytowych,

wyniosła 1,27 i spełniała zapisy zawarte w umowach kredytowych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 38 / 78

12.7.2. Pożyczki

- w podziale na waluty (w przeliczeniu na PLN) / według rodzaju stopy procentowej

31/12/2020

31/12/2019

EUR - oprocentowanie stałe

5 789

5 336

5 789

5 336

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku odpowiednio kwota 5 789 mln PLN i 5 336 mln PLN dotyczyła pożyczek

zaciągniętych od ORLEN Capital AB. W okresie objętym niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym ani po dniu

sprawozdawczym nie wystąpiły przypadki niewywiązania się ze spłaty kapitału bądź odsetek z tytułu pożyczek lub naruszenia innych

warunków umów pożyczek.

12.7.3. Obligacje

- w podziale na waluty (w przeliczeniu na PLN)

31/12/2020

31/12/2019

PLN

2 002

1 102

2 002

1 102

- według rodzaju stopy procentowej

Obligacje o zmiennym

oprocentowaniu

Obligacje o stałym

oprocentowaniu

Razem

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Wartość nominalna

2 000

1 000

-

100

2 000

1 100

Wartość księgowa

2 002

1 002

-

100

2 002

1 102

Wartość

nominalna

Data

subskrypcji

Termin

wykupu

Stopa bazowa

Marża

Rating

Program emisji obligacji 2017-2018

Seria A

200

19.09.2017

19.09.2021

6M WIBOR

1,00%

A(pol)

Seria B

200

08.12.2017

08.12.2022

6M WIBOR

1,00%

A(pol)

Seria C

200

10.05.2018

05.06.2022

6M WIBOR

1,20%

A(pol)

Seria D

200

06.06.2018

19.06.2022

6M WIBOR

1,20%

A(pol)

Seria E

200

27.06.2018

13.07.2022

6M WIBOR

1,20%

A(pol)

Obligacje detaliczne

1 000

Niepubliczny program emisji obligacji od 2006

Seria C

1 000

08.12.2020

22.12.2025

6M WIBOR

0,90%

BBB-/A(pol)

Obligacje korporacyjne

1 000

2 000

Różnica pomiędzy wartością nominalną obligacji, a ich wartością księgową wynika z wyceny obligacji według zamortyzowanego

kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.

12.8. Dług netto i zarządzanie kapitałem

12.8.1. Zmiana stanu zobowiązań wynikających z działalności finansowej oraz długu netto

Kredyty i

pożyczki

Obligacje

Środki

pieniężne

Dług netto

Leasing

Cash pool

Zmiana stanu

zobowiązań z

działalności

finansowej

( A )

( B )

( C )

( A + B - C )

( D )

( E )

( A + B + D + E)

01/01/2020

7 466

1 102

5 056

3 512

2 368

1 716

12 652

Zmiany pieniężne

wpływy/(wypływy) netto

(2 212)

900

(4 478)

3 166

(361)

(194)

(1 867)

odsetki zapłacone

(171)

(27)

-

(198)

(73)

(4)

(275)

Zmiany niepieniężne

różnice kursowe

530

-

8

522

34

40

604

wycena zadłużenia

176

27

-

203

74

3

280

nowe umowy leasingu finansowego, zwiększenie

wynagrodzenia leasingowego

-

359

-

359

pozostałe*

-

12

-

12

31/12/2020

5 789

2 002

586

7 205

2 413

1 561

11 765

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 39 / 78

Kredyty i

pożyczki

Obligacje

Środki

pieniężne

Dług netto

Leasing

Cash pool

Zmiana stanu

zobowiązań z

działalności

finansowej

( A )

( B )

( C )

( A + B - C )

( D )

( E )

( A + B + D + E)

01/01/2019

7 537

2 226

3 461

6 302

2 176

1 534

13 473

Zmiany pieniężne

wpływy/(wypływy) netto

-

(1 110)

1 603

(2 713)

(316)

158

(1 268)

odsetki zapłacone

(177)

(53)

-

(230)

(48)

(19)

(297)

Zmiany niepieniężne

różnice kursowe

(73)

-

(8)

(65)

(3)

25

(51)

wycena zadłużenia

179

39

-

218

74

18

310

nowe umowy leasingu finansowego, zwiększenie

wynagrodzenia leasingowego

-

473

-

473

pozostałe*

-

12

-

12

31/12/2019

7 466

1 102

5 056

3 512

2 368

1 716

12 652

*pozostałe zmiany niepieniężne obejmują głównie likwidację oraz naliczone opłaty leasingowe, z których większość została opłacona i wykazana w zmianach pieniężnych we wypływach netto.

Spółka definiuje dług netto jako: długoterminowe i krótkoterminowe kredyty, pożyczki i obligacje pomniejszone o środki pieniężne.

Na potrzeby zarządzania płynnością w Grupie ORLEN utrzymywane są krajowe i międzynarodowe systemy cash pool, w ramach

których optymalizowane są koszty finansowe całej Grupy.

Spółka jest Agentem struktur „cash pool”, uczestnikami są spółki Grupy. Z tytułu udziału w cash pool mogą powstać dodatnie

bądź ujemne salda w poszczególnych dniach okresu sprawozdawczego dla Uczestników struktur cash pool. Dla celów

prezentacji w jednostkowym sprawozdaniu finansowym na koniec okresu sprawozdawczego wykazywane są wzajemne

rozrachunki z tytułu transakcji w ramach struktur „cash pool”, jako aktywa lub zobowiązania finansowe wobec podmiotów

zależnych oraz koszty i przychody finansowe z tytułu odsetek. Na potrzeby sporządzenia sprawozdania z przepływów

pieniężnych, odsetki otrzymane prezentowane są w działalności inwestycyjnej, natomiast odsetki zapłacone w części finansowej,

przepływy z posiadanych nadwyżek środków pieniężnych do „cash pool” prezentowane są w działalności inwestycyjnej,

natomiast przepływy z niedoborów środków pieniężnych w działalności finansowej. Ze względu na krótkie terminy płatności,

przepływy te prezentowane są w wartości netto odrębnie w działalności inwestycyjnej lub finansowej.

Środki pieniężne pobrane z rachunków Uczestników posiadających na koniec dnia nadwyżki nie są identyfikowane jako

ekwiwalenty środków pieniężnych w myśl MSR 7 „Rachunek przepływów pieniężnych”. Biorąc pod uwagę warunki

funkcjonowania systemów cash pool w ramach Grupy ORLEN, nie ma wystarczających przesłanek, aby środki pieniężne

Uczestników klasyfikować jako aktywa pieniężne w Banku.

Główną przesłanką za ujmowaniem środków pieniężnych w systemach cash pool jako pozostałe aktywa finansowe lub pozostałe

zobowiązania finansowe jest fakt, że Spółka nie jest niezależna od podmiotów uczestniczących w strukturze. Pomimo, że środki

w systemie cash pool dedykowanym dla polskich Spółek Grupy ORLEN przechodzą na własność Agenta to ponownie wracają

do Uczestnika i przechodzą na jego własność. Natomiast środki w międzynarodowym systemie cash pool dedykowanym dla

zagranicznych spółek Grupy ORLEN przechodzą na własność Agenta ale Uczestnik może nimi dobrowolnie dysponować

w ramach określonych limitów.

12.8.2. Polityka zarządzania kapitałem własnym

Zarządzanie kapitałem własnym prowadzone w skali Grupy ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa finansowego Grupy

w procesie kontynuowania działalności przy jednoczesnej maksymalizacji rentowności dla akcjonariuszy w szczególności

poprzez:

- zapewnienie dostępu do płynności dla spółek Grupy i rozwój efektywnych struktur dystrybucji płynności w ramach Grupy;

- dywersyfikację źródeł finansowania zewnętrznego i utrzymanie ich długiego terminu zapadalności z uwzględnieniem źródeł

bankowych i poza bankowych.

Powyższe działania realizowane są w oparciu o stałe monitorowanie:

- wartości kowenantu zawartego w umowie kredytowej PKN ORLEN (nota 12.7.1) - na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień

31 grudnia 2019 roku wskaźnik ten wyniósł odpowiednio 1,27 i 0,27.

- ratingu PKN ORLEN;

W ramach przyjętej w listopadzie 2020 roku Strategii Grupy ORLEN na lata 2021-2030 PKN ORLEN przyjął również politykę

dywidendową zakładającą coroczną wypłatę dywidendy na poziomie minimum 3,50 PLN na 1 akcję poczynając od roku 2021.

Dywidenda za lata poprzednie wypłacona w 2020 roku i w 2019 roku wyniosła odpowiednio 1,00 PLN i 3,50 PLN na 1 akcję.

12.9. Kapitał własny

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Kapitał podstawowy

Kapitał wniesiony przez akcjonariuszy wykazywany według wartości nominalnej, w wysokości zgodnej z aktem założycielskim Jednostki

Dominującej oraz wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego.

Kapitał podstawowy na dzień 31 grudnia 1996 roku, na podstawie MSR 29 § 24 i 25, został przeszacowany w oparciu o miesięczne wskaźniki

wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 40 / 78

Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej

Kapitał tworzony z nadwyżki ceny emisyjnej akcji powyżej ich wartości nominalnej pomniejszonej o koszty tej emisji. Kapitał z emisji akcji

powyżej ich wartości nominalnej na dzień 31 grudnia 1996 roku, na podstawie MSR 29 § 24 i 25, został przeszacowany w oparciu o

miesięczne wskaźniki wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych.

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń

Kapitał obejmuje wycenę i rozliczenie instrumentów zabezpieczających spełniających wymogi rachunkowości zabezpieczeń przepływów

pieniężnych.

Zyski zatrzymane

obejmują:

- kapitał zapasowy tworzony i wykorzystywany zgodnie z Ustawą Kodeks Spółek Handlowych,

- zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia,

- zysk/stratę bieżącego okresu sprawozdawczego,

- pozostałe kapitały tworzone i wykorzystywane według zasad określonych przepisami prawa.

12.9.1. Kapitał podstawowy

31/12/2020

31/12/2019

Kapitał zakładowy

535

Korekta z tytułu przeszacowania kapitału zakładowego

523

1 058

Kapitał zakładowy Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN S.A. zgodnie z Krajowym Rejestrem Sądowym na dzień 31 grudnia 2020

roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku był podzielony na 427 709 061 akcji zwykłych o wartości nominalnej 1,25 PLN każda.

Liczba wyemitowanych akcji

Seria A

Seria B

Seria C

Seria D

Razem

336 000 000

6 971 496

77 205 641

7 531 924

427 709 061

Każda nowa emisja akcji w Polsce jest oznaczana jako kolejna seria. Akcje wszystkich powyższych serii mają takie same prawa.

Struktura akcjonariatu

Liczba akcji / głosów

Wartość nominalna akcji

(w PLN)

Udział w kapitale

podstawowym

Skarb Państwa

117 710 196

147 137 745

27,52%

Nationale-Nederlanden OFE*

31 391 297

39 239 121

7,34%

Aviva OFE*

26 898 000

33 622 500

6,29%

Pozostali

251 709 568

314 636 960

58,85%

427 709 061

534 636 326

100,00%

* zgodnie z informacjami z Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKN ORLEN z dnia 5 czerwca 2020 roku

12.9.2. Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej

31/12/2020

31/12/2019

Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej

1 058

Korekta z tytułu przeszacowania kapitału z emisji akcji powyżej ich wartości

nominalnej

169

1 227

12.9.3. Zyski zatrzymane

31/12/2020

31/12/2019

Kapitał zapasowy

31 271

26 886

Pozostałe kapitały

806

Kapitał wynikający z połączenia jednostek pod wspólną kontrolą

(29)

Zyski i straty aktuarialne

(26)

(17)

Zysk/(Strata) netto okresu

(2 356)

4 813

29 666

32 459

12.9.4. Propozycja pokrycia straty netto PKN ORLEN za 2020 rok oraz wypłaty dywidendy w 2021 roku

Zarząd PKN ORLEN rekomenduje pokrycie straty netto za rok obrotowy 2020 w wysokości 2 355 671 374,21 PLN z kapitału

zapasowego Spółki. Biorąc pod uwagę realizację przejrzystej polityki dywidendowej, wynikającej z przyjętej Strategii PKN ORLEN

na lata 2020-2030, Zarząd PKN ORLEN rekomenduje kwotę 1 496 981 713,50 PLN przeznaczyć na wypłatę dywidendy (3,50 PLN

na 1 akcję) z kapitału zapasowego Spółki utworzonego z zysków z lat ubiegłych. Zarząd PKN ORLEN proponuje dzień 22 lipca

2021 roku jako dzień dywidendy oraz 5 sierpnia 2021 roku jako termin wypłaty dywidendy. Rekomendacja Zarządu zostanie

przedstawiona Zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu PKN ORLEN, które podejmie ostateczną decyzję w tej kwestii.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 41 / 78

12.9.5. Podział zysku za 2019 rok

Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN w dniu 5 czerwca 2020 roku podzieliło zysk netto PKN ORLEN za rok

2019 w kwocie 4 813 592 019,09 PLN w następujący sposób: kwotę 427 709 061,00 PLN przeznaczono na wypłatę dywidendy

(1 PLN na 1 akcję), zaś pozostałą kwotę, tj. 4 385 882 958,09 PLN na kapitał zapasowy.

12.10. Instrumenty pochodne oraz pozostałe aktywa i zobowiązania

12.10.1. Instrumenty pochodne oraz pozostałe aktywa

Długoterminowe

Krótkoterminowe

Razem

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Instrumenty zabezpieczające przepływy

pieniężne

4

182

4

89

8

271

forwardy walutowe

4

182

2

88

6

270

swapy towarowe

-

2

1

2

1

Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów

rachunkowości zabezpieczeń

2

24

359

34

361

58

forwardy walutowe

-

5

24

27

24

32

swapy walutowo - procentowe

-

19

-

19

swapy towarowe

-

19

7

19

7

forwardy towarowe

2

-

316

-

318

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

110

71

308

172

418

243

swapy towarowe

-

279

149

279

149

forwardy walutowe

110

71

29

23

139

94

Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą

-

6

4

6

4

swapy towarowe

-

6

4

6

4

Instrumenty pochodne

116

277

677

299

793

576

Pozostałe aktywa finansowe

1 957

1 370

1 243

917

3 200

2 287

pożyczki udzielone

1 900

1 311

98

8

1 998

1 319

cash pool

-

511

343

511

343

należności z tytułu rozliczonych instrumentów

pochodnych

-

46

66

46

66

należności z tytułu rozliczonych instrumentów

pochodnych w ramach centralizacji

-

209

156

209

156

aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej

przez inne całkowite dochody

57

59

-

57

59

korekta pozycji zabezpieczanej

-

2

4

2

4

depozyty zabezpieczające

-

377

340

377

340

Pozostałe aktywa niefinansowe

87

95

-

87

95

nieruchomości inwestycyjne

87

95

-

87

95

Pozostałe aktywa

2 044

1 465

1 243

917

3 287

2 382

Na dzień 31 grudnia 2020 roku składnikami nieruchomości inwestycyjnych są głównie budynki socjalno-biurowe oraz grunty. W

zależności od charakteru nieruchomości do oszacowania wartości godziwej stosowano metodę porównawczą na bazie operatów

szacunkowych sporządzonych przez niezależnych ekspertów (poziom hierarchii 2). Metodę porównawczą stosowano przy

założeniu, że wartość wycenianej nieruchomości jest równa cenie możliwej do uzyskania na rynku za nieruchomość o podobnym

charakterze.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku Spółka posiada depozyty zabezpieczające niespełniające

definicji ekwiwalentów środków pieniężnych dotyczące zabezpieczenia rozliczeń transakcji na giełdzie Intercontinental Exchange

Inc (ICE) oraz w Izbie Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. (IRGIT) w wysokości odpowiednio 377 mln PLN i 340 mln PLN.

Pożyczki udzielone, które na dzień 31 grudnia 2020 i na dzień 31 grudnia 2019 wynoszą odpowiednio 1 998 mln PLN oraz 1 319

mln PLN, stanowią głównie pożyczki wewnątrzgrupowe dla spółek Grupy ORLEN. Na dzień 31 grudnia 2020 wynoszą one 1 997

mln PLN i zostały udzielone na cele ogólnokorporacyjne oraz inwestycyjne. Pozostałe pożyczki udzielone są w ramach

programu pożyczek pracowniczych. Zmiana 679 mln PLN w stosunku do 31 grudnia 2019 wynika głównie z wypłaconych

kolejnych transz pożyczek inwestycyjnych spółkom Grupy ORLEN.

12.10.1.1. Zmiana stanu oczekiwanej straty kredytowej z tytułu udzielonych pożyczek

NOTA

2020

2019

Stan na początek okresu

5

13

Utworzenie

11.12

25

1

Odwrócenie

11.12

(17)

(9)

13

5

Dane zaprezentowane w powyższej tabeli w całości dotyczą oczekiwanej straty kredytowej z tytułu udzielonych pożyczek w

kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 42 / 78

12.10.1.2. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Inwestycje w instrumenty kapitałowe,

wyceniane w wartości godziwej

przez inne całkowite dochody

Wartość godziwa składnika

aktywów

Dywidendy ujęte w trakcie

okresu sprawozdawczego,

odnoszące się do inwestycji

utrzymywanych na koniec

okresu sprawozdawczego

Wskazanie przyczyny zastosowania danego wariantu

prezentacji

Naftoport Sp. z o.o.

40

6

Instrumenty nabyte nieprzeznaczone do obrotu, bez wpływu

reklasyfikacji zysków/strat na wynik finansowy

Bank Ochrony Środowiska S.A.

15

-

Wodkan S.A.

2

-

57

6

12.10.2. Instrumenty pochodne oraz pozostałe zobowiązania

Długoterminowe

Krótkoterminowe

Razem

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Instrumenty zabezpieczające przepływy

pieniężne

63

-

37

64

100

64

swapy towarowe

-

13

64

13

64

forwardy walutowe

63

-

24

-

87

-

Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów

rachunkowości zabezpieczeń

64

-

98

60

162

60

swapy procentowe

-

19

-

19

swapy walutowo - procentowe

54

-

15

-

69

-

forwardy walutowe

10

-

13

26

23

26

swapy towarowe

-

70

15

70

15

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

110

72

211

178

321

250

swapy towarowe

-

182

154

182

154

forwardy walutowe

110

72

29

24

139

96

Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą

-

1

4

1

4

swapy towarowe

-

1

4

1

4

Instrumenty pochodne

237

72

347

306

584

378

Pozostałe zobowiązania finansowe

98

108

1 847

1 973

1 945

2 081

zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów

pochodnych

-

85

109

85

109

zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów

pochodnych w ramach centralizacji

-

189

144

189

144

zobowiązania inwestycyjne

83

90

-

83

90

cash pool

-

1 561

1 716

1 561

1 716

korekta pozycji zabezpieczanej

-

7

4

7

4

pozostałe

15

18

5

-

20

18

Pozostałe zobowiązania niefinansowe

-

1

9

1

9

przychody przyszłych okresów

-

1

9

1

9

Pozostałe zobowiązania

98

108

1 848

1 982

1 946

2 090

W ramach zarządzania ryzykiem rynkowym w Grupie ORLEN został uruchomiony proces centralizacji obsługi pochodnych

instrumentów finansowych. PKN ORLEN w ramach centralizacji zawiera transakcje z instytucją finansową (Bank lub Giełda ICE),

a następnie wewnątrzgrupową transakcję ze spółką z Grupy ORLEN.

W ramach ekspozycji towarowej i walutowej, PKN ORLEN w tego typu transakcjach występuje w charakterze pośrednika. Efekt

pośrednictwa jest prezentowany w pozycji przychody ze sprzedaży usług.

Ponadto w ramach ekspozycji towarowej PKN ORLEN zawiera transakcje ze spółką z Grupy ORLEN, których wyceny i

rozliczenia prezentowane są w pozostałej działalności operacyjnej.

12.11. Rezerwy

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Rezerwy

Rezerwy tworzy się w wysokości stanowiącej najbardziej wiarygodny szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec

okresu sprawozdawczego.

Ryzyko środowiskowe

Spółka tworzy rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu kosztów rekultywacji skażonego środowiska gruntowo-wodnego lub eliminacji

szkodliwych substancji w przypadku występowania prawnego lub zwyczajowo oczekiwanego obowiązku wykonania tych czynności. Wysokość

rezerw podlega okresowej weryfikacji na podstawie ocen stopnia zanieczyszczenia. Zmiany rezerwy zwiększają lub zmniejszają w bieżącym

okresie wartość składnika aktywów wywołującego obowiązek rekultywacji. W przypadku, gdy zmniejszenie rezerwy jest większe od wartości

bilansowej składnika aktywów, kwotę tej nadwyżki ujmuje się w wyniku finansowym.

Nagrody jubileuszowe oraz świadczenia po okresie zatrudnienia

Zgodnie z obowiązującymi systemami wynagradzania pracownicy Spółki mają prawo do nagród jubileuszowych wypłacanych po przepracowaniu

określonej liczby lat oraz odpraw emerytalnych i rentowych wypłacanych w momencie przejścia na emeryturę lub rentę. Wysokość powyższych nagród i

odpraw zależy od stażu pracy oraz wynagrodzenia pracownika.

Nagrody jubileuszowe zalicza się do innych długoterminowych świadczeń pracowniczych, natomiast odprawy emerytalne i rentowe zalicza się do

programów określonych świadczeń po okresie zatrudnienia.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 43 / 78

Rezerwy są szacowane przez niezależnego aktuariusza i przeszacowywane w przypadku wystąpienia istotnych przesłanek mających wpływ na ich

wysokość z uwzględnieniem m.in. rotacji zatrudnienia i planowanych zmian wynagrodzeń.

Zyski i straty aktuarialne od świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia ujmuje się w składnikach innych całkowitych dochodów a od

pozostałych świadczeń pracowniczych ujmuje się w wyniku finansowym.

Emisje CO

2

, certyfikaty energetyczne

Spółka tworzy rezerwę na szacowane koszty emisji CO

2

w okresie sprawozdawczym, która jest ujmowana w ciężar kosztów działalności

podstawowej (podatki i opłaty). Wartość rezerwy ustala się w oparciu o wartości posiadanych uprawnień z uwzględnieniem metody średniej

ważonej, a w przypadku niedoboru uprawnień rezerwę tworzy się na podstawie cen zakupu uprawnień określonych w zawartych kontraktach

terminowych lub rynkowych notowań uprawnień do emisji na dzień sprawozdawczy.

Certyfikaty energetyczne są to prawa majątkowe do energii i świadectwa efektywności energetycznej. Spółka tworzy rezerwy na szacowaną

ilość praw do energii i świadectw efektywności energetycznej do umorzenia w okresie sprawozdawczym, która jest ujmowana w ciężar kosztów

działalności podstawowej, jako koszty zużycia materiałów i energii w przypadku zakupu energii na potrzeby własne lub jako podatki i opłaty w

przypadku sprzedaży energii.

Obowiązek przedłożenia certyfikatów energetycznych do umorzenia lub do uiszczenia opłaty zastępczej lub uzyskania oświadczenia wraz

audytem efektywności energetycznej jest uregulowany na podstawie odrębnych przepisów.

Pozostałe rezerwy

Pozostałe rezerwy obejmują głównie rezerwy na toczące się postępowania sądowe i tworzone są na bazie dostępnych informacji, w tym opinii

niezależnych ekspertów. Spółka tworzy rezerwy w przypadku, gdy na koniec okresu sprawozdawczego na Spółce ciąży obowiązek wynikający ze

zdarzeń przeszłych, który można wiarygodnie oszacować i gdy jest prawdopodobne, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność

wydatkowania środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne.

SZACUNKI

Tworzenie rezerw wymaga dokonania szacunków prawdopodobieństwa wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne oraz

określenia wysokości stanowiącej najbardziej wiarygodny szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obowiązku obecnego na koniec

okresu sprawozdawczego. Rezerwy są tworzone, gdy prawdopodobieństwo wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne

jest większe niż 50%.

Rezerwy

Długoterminowe

Krótkoterminowe

Razem

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Środowiskowa

529

426

37

29

566

455

Nagrody jubileuszowe i świadczenia po

okresie zatrudnienia

142

127

29

30

171

157

Emisje CO₂, certyfikaty energetyczne

-

514

415

514

415

Pozostałe

-

101

114

101

114

671

553

681

588

1 352

1 141

Zmiana stanu rezerw

Rezerwa

środowiskowa

Rezerwa na

nagrody

jubileuszowe i

świadczenia

po okresie

zatrudnienia

Emisje CO₂,

certyfikaty

energetyczne

Pozostałe

Razem

01/01/2020

455

157

415

114

1 141

Utworzenie

122

30

593

2

747

Odwrócenie

-

(15)

Wykorzystanie

(11)

(16)

(494)

-

(521)

566

171

514

101

1 352

01/01/2019

437

145

229

85

896

Utworzenie

41

29

500

31

601

Odwrócenie

-

(1)

(10)

(1)

(12)

Wykorzystanie

(23)

(16)

(304)

(1)

(344)

455

157

415

114

1 141

12.11.1 Rezerwa środowiskowa

Spółka jest prawnie zobowiązana do usuwania zanieczyszczeń środowiska gruntowo-wodnego w obrębie zakładu produkcyjnego w

Płocku, stacji paliw, terminali paliw oraz baz magazynowych.

Zarząd PKN ORLEN dokonał szacunków rezerwy na ryzyko środowiskowe związane z usunięciem zanieczyszczeń na podstawie

analizy przygotowanej przez niezależnego eksperta uwzględniającej przewidywane koszty remediacji. W zależności od rodzaju

obiektu generującego zanieczyszczenia, wartość rezerwy jest szacowana poprzez uwzględnienie częstotliwości remediacji, skali

zanieczyszczenia środowiska i osiągniętych efektów ekologicznych. Wycofanie z eksploatacji większości obiektów nastąpi w

dalszej przyszłości, co skutkuje niepewnością w zakresie oceny szczegółowych wymagań, które będą musiały zostać spełnione w

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 44 / 78

momencie ich usunięcia. Poziom niepewności jest obciążony potencjalną zmianą regulacji dotyczących m.in. ochrony środowiska i

oczekiwań społecznych. Jednocześnie, istotnym czynnikiem jest postęp technologiczny, który będzie kształtował przyszłe koszty

likwidacji.

Zwiększenie rezerwy wg stanu na 31 grudnia 2020 roku, wynika z aktualizacji szacunków wartości bieżącej kwot nakładów

niezbędnych do wypełnienia istniejącego obowiązku na dzień sprawozdawczy, przeprowadzonej na bazie analizy wykonanej przez

niezależnego eksperta.

Składniki rezerwy, skorygowane o efekt inflacji są dyskontowane w oparciu o stopę wolną od ryzyka ustaloną na poziomie

rentowności 10-letnich obligacji skarbowych, a dla składników rezerwy o znacząco wydłużonym szacowanym okresie zapadalności

na poziomie rentowności 30-letnich obligacji skarbowych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku średnia ważona

stopa dyskonta wynosiła odpowiednio 1,72% i 2,26%.

12.11.2 Rezerwa na nagrody jubileuszowe i świadczenia po okresie zatrudnienia

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych

Rezerwa na nagrody

jubileuszowe

Świadczenia po okresie

zatrudnienia

Razem

NOTA

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Stan na początek okresu

76

77

81

68

157

145

Koszty bieżącego zatrudnienia

3

2

3

6

5

Koszty odsetek

2

3

4

5

Zyski i straty aktuarialne, powstałe na

skutek zmian założeń:

8

7

12

11

20

18

demograficznych

-

1

-

1

finansowych

3

4

7

10

14

pozostałych

5

2

5

1

10

3

Płatności w ramach programu

(11)

(12)

(5)

(4)

(16)

12.11

78

76

93

81

171

157

Wartość księgowa zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku jest równa

wartości bieżącej.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych w podziale na pracowników aktywnych i emerytów

Pracownicy aktywni

Emeryci

Razem

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

151

139

20

18

171

157

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych dotyczą pracowników aktywnych i emerytów na terenie Polski.

Rezerwa na nagrody

jubileuszowe

Świadczenia po okresie

zatrudnienia

Razem

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Analiza zapadalności świadczeń

pracowniczych

do 1 roku

13

14

16

29

30

powyżej 1 do 5 lat

28

27

11

12

39

powyżej 5 lat

37

35

66

53

103

88

78

76

93

81

171

157

Średni ważony okres obowiązywania zobowiązania dla świadczeń po okresie zatrudnienia w 2020 i w 2019 roku wyniósł odpowiednio

12 i 11 lat.

W 2020 roku wartość rezerwy na świadczenia pracownicze zmieniła się w efekcie aktualizacji założeń, w głównej mierze w

zakresie stopy dyskonta i przewidywanej inflacji oraz zmiany wskaźnika planowanego wzrostu wynagrodzeń. Rezerwa na

świadczenia pracownicze oszacowana na bazie założeń z roku 2019 byłaby niższa o (10) mln PLN.

Analiza wrażliwości na zmiany założeń aktuarialnych

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka przyjęła następujące założenia aktuarialne, które miały wpływ na wysokość rezerw aktuarialnych:

stopa dyskonta: 1,2%, wskaźnik wzrostu wynagrodzeń: 2,5% w roku 2021 i w latach kolejnych.

Spółka przeanalizowała wpływ zmiany założeń finansowych oraz demograficznych i ustaliła że efekt zmian wskaźników: wynagrodzeń

o +/- 0,5 p.p., stopy dyskonta finansowego o +/- 0,5 p.p. oraz wskaźnika rotacji pracowników o +/- 0,5 p.p. jest nieistotny. W związku z

tym Spółka odstąpiła od szczegółowej prezentacji.

Spółka realizuje płatności świadczeń pracowniczych z bieżących środków. W ramach świadczeń pracowniczych w Spółce występują

również dodatkowe programy określonych składek, gdzie obowiązek Spółki jest spełniony przez odprowadzanie składek do

wyodrębnionych funduszów (Pracowniczy Program Emerytalny oraz Pracowniczy Program Kapitałowy). Koszty z tego tytułu

prezentowane są w pozycji Świadczenia pracownicze.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 45 / 78

12.11.3 Rezerwa na emisje CO

2

, certyfikaty energetyczne

Rezerwa na emisje CO

2

i certyfikaty energetyczne obejmuje głównie utworzenie rezerwy na szacowane w okresie

sprawozdawczym koszty emisji CO

2

. Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość na emisję CO

2

wyniosła odpowiednio 467 mln PLN oraz 393 mln PLN.

12.11.4 Pozostałe rezerwy

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku pozostałe rezerwy obejmują głównie rezerwy na ryzyka

niekorzystnych rozstrzygnięć toczących się procesów administracyjnych lub sądowych w kwocie odpowiednio 70 mln PLN oraz

83 mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 46 / 78

13. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIEŻNYCH

13.1. Zysk/(Strata) z tytułu różnic kursowych

NOTA

2020

2019

Nadwyżka dodatnich/(ujemnych) różnic kursowych zaprezentowana

w sprawozdaniu z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów

11.11.1,

11.11.2

(440)

86

Korekty zysku przed opodatkowaniem z tytułu różnic kursowych

zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

571

(79)

zrealizowane różnice kursowe dotyczące działalności inwestycyjnej i finansowej

146

39

niezrealizowane różnice kursowe dotyczące działalności

inwestycyjnej i finansowej

433

(126)

różnice kursowe od środków pieniężnych

(8)

8

Różnice kursowe dotyczące działalności operacyjnej

nie korygujące zysku/(straty) przed opodatkowaniem

131

7

13.2. Odsetki netto

NOTA

2020

2019

Przychody i koszty finansowe z tytułu odsetek netto zaprezentowane

w sprawozdaniu z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów

11.11.1,

11.11.2

(167)

(233)

Korekty zysku przed opodatkowaniem z tytułu odsetek zaprezentowane

w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

182

254

otrzymane odsetki dotyczące działalności inwestycyjnej

(55)

(58)

zapłacone odsetki dotyczące działalności finansowej

275

297

naliczone odsetki dotyczące działalności inwestycyjnej i finansowej

(38)

15

Odsetki netto dotyczące działalności operacyjnej nie korygujące

zysku/(straty) przed opodatkowaniem

15

21

13.3. (Zysk)/Strata na działalności inwestycyjnej

NOTA

2020

2019

Korekta zysku/(straty) netto z tytułu straty na działalności inwestycyjnej

(Zysk)/Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

11.9, 11.10

29

23

Utworzenie/(odwrócenie) odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów

trwałych i wartości niematerialnych

11.9, 11.10

23

8

Utworzenie/(odwrócenie) odpisów aktualizujących wartość akcji

i udziałów w jednostkach zależnych

11.11.1,

11.11.2

3 202

(1 010)

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych

(623)

(172)

Pozostałe

(44)

(55)

2 587

(1 206)

13.4. Zmiana stanu rezerw

2020

2019

Zmiana stanu rezerw zaprezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

211

245

Wykorzystanie rezerwy na emisje CO₂, certyfikaty energetyczne z roku poprzedniego

494

304

Kapitalizacja rezerwy środowiskowej na rzeczowe aktywa trwałe

(119)

(35)

Zyski i straty aktuarialne

(11)

Zmiana stanu rezerw w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

575

503

13.5. Pozostałe korekty

2020

2019

Nieodpłatnie otrzymane prawa majątkowe

(319)

(286)

Depozyty zabezpieczające

(37)

(340)

Zmiana stanu należności i zobowiązań z tytułu rozliczonych instrumentów zabezpieczających

(26)

91

Pozostałe

(75)

30

(457)

(505)

13.6. Podatek dochodowy (zapłacony)

NOTA

2020

2019

Podatek dochodowy od zysku przed opodatkowaniem

11.13.1

(235)

(819)

Zmiana stanu aktywów i zobowiązań z tytułu podatku odroczonego

(96)

80

Zmiana stanu należności i zobowiązań z tytułu podatku dochodowego

(394)

(370)

Podatek odroczony ujęty w innych całkowitych dochodach

11.13.2

63

6

(662)

(1 103)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 47 / 78

14. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH ORAZ RYZYKA FINANSOWEGO

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Instrumenty finansowe

Wycena aktywów i zobowiązań finansowych

W momencie początkowego ujęcia Spółka wycenia składnik aktywów lub zobowiązań finansowych niekwalifikowanych jako wyceniane według

wartości godziwej przez wynik finansowy (tj. przeznaczone do obrotu) według wartości godziwej powiększonej, o koszty transakcji, które mogą

być bezpośrednio przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych. Spółka nie klasyfikuje

instrumentów jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy przy początkowym ujęciu, tj. nie stosuje opcji wartości godziwej.

Na koniec okresu sprawozdawczego Spółka wycenia składnik aktywów lub zobowiązań finansowych według zamortyzowanego kosztu z

zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej, z wyjątkiem instrumentów pochodnych, które są wyceniane według wartości godziwej.

W odniesieniu do instrumentów kapitałowych, w szczególności do akcji i udziałów notowanych/nienotowanych, utrzymywanych zarówno w celu

uzyskania umownych przepływów pieniężnych stanowiących jedynie płatności kapitału i odsetek, jak i w celu sprzedaży Spółka klasyfikuje

instrumenty jako wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych, które nie spełniają zasad rachunkowości zabezpieczeń są odnoszone

w zysk lub stratę okresu sprawozdawczego.

Instrumenty pochodne na zakup aktywów niefinansowych, które są zawierane i utrzymywane z zamiarem rozliczenia tych transakcji poprzez

fizyczną dostawę aktywów w celu ich wykorzystania na potrzeby własne Spółki, nie podlegają wycenie na dzień bilansowy.

Utrata wartości aktywów finansowych

Spółka ujmuje odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych na składnikach aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie lub w

wartości godziwej przez inne całkowite dochody (za wyjątkiem inwestycji w aktywa kapitałowe).

Spółka stosuje następujące modele wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości:

- model ogólny (podstawowy),

- model uproszczony.

Model ogólny jest stosowany przez Spółkę dla aktywów finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu – innych, niż należności z tytułu dostaw

i usług oraz dla instrumentów dłużnych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

W modelu ogólnym Spółka monitoruje zmiany poziomu ryzyka kredytowego związanego z danym składnikiem aktywów finansowych oraz klasyfikuje

aktywa finansowe do jednego z trzech etapów wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości w oparciu o obserwację zmiany poziomu ryzyka

kredytowego w stosunku do początkowego ujęcia instrumentu.

W zależności od zaklasyfikowania do poszczególnych etapów, odpis z tytułu utraty wartości jest szacowany w horyzoncie 12 miesięcy (etap 1) lub w

horyzoncie życia instrumentu (etap 2 oraz etap 3).

Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka dokonuje analizy wystąpienia przesłanek skutkujących zaklasyfikowaniem aktywów

finansowych do poszczególnych etapów wyznaczania odpisu z tytułu utraty wartości. Przesłanki mogą obejmować m.in. zmiany ratingu dłużnika,

poważne problemy finansowe dłużnika, wystąpienie istotnej niekorzystnej zmiany w jego środowisku ekonomicznym, prawnym lub rynkowym.

Dla celów oszacowania oczekiwanej straty kredytowej Spółka wykorzystuje poziomy prawdopodobieństwa niewypłacalności na bazie rynkowych

kwotowań kredytowych instrumentów pochodnych, dla podmiotów o danym ratingu i z danego sektora.

Spółka uwzględnia informacje dotyczące przyszłości w stosowanych parametrach modelu szacowania strat oczekiwanych poprzez kalkulację

parametrów prawdopodobieństwa niewypłacalności w oparciu o bieżące kwotowania rynkowe.

Model uproszczony jest stosowany przez Spółkę dla należności handlowych.

W modelu uproszczonym Spółka nie monitoruje zmian poziomu ryzyka kredytowego w trakcie życia instrumentu, a szacuje oczekiwaną stratę

kredytową w horyzoncie do terminu zapadalności instrumentu.

Rachunkowość zabezpieczeń

W obszarze rachunkowości zabezpieczeń Spółka stosuje wymogi MSSF 9. Instrumenty pochodne, wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające, od

których oczekuje się, że ich wartość godziwa lub wynikające z nich przepływy pieniężne skompensują zmiany wartości godziwej lub przepływów

pieniężnych pozycji zabezpieczanej ujmuje się zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej lub przepływów pieniężnych.

W Spółce występują dwa rodzaje powiązań zabezpieczających: zabezpieczenie przepływów pieniężnych oraz zabezpieczenie wartości godziwej.

Spółka ocenia efektywność zabezpieczenia przepływów pieniężnych zarówno w momencie ustanowienia zabezpieczenia jak i w okresach

późniejszych, co najmniej na koniec okresu sprawozdawczego. W przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych,

Spółka ujmuje w innych całkowitych dochodach część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, która stanowi efektywne

zabezpieczenie, natomiast nieefektywną część ujmuje w wyniku finansowym. Dodatkowo (w przypadku zabezpieczenia ryzyka walutowego – element

ryzyka kursu spot), w ramach kapitału w oddzielnej pozycji Spółka ujmuje zmianę wartości godziwej z tytułu elementu terminowego stanowiącego koszt

zabezpieczenia.

Do oceny efektywności zabezpieczenia Spółka wykorzystuje metody statystyczne, w tym w szczególności metodę bezpośredniej kompensaty.

Weryfikacja spełnienia warunków w zakresie efektywności powiązania dokonywana jest na bazie prospektywnej, w oparciu o analizę jakościową. Jeśli

to konieczne, Spółka wykorzystuje analizę ilościową (metoda regresji liniowej) w celu potwierdzenia istnienia ekonomicznego powiązania pomiędzy

instrumentem zabezpieczającym i pozycją zabezpieczaną.

W przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej, Spółka ujmuje zyski lub straty wynikające z przeszacowania wartości

godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego w wyniku finansowym, oraz koryguje wartość księgową pozycji zabezpieczanej o zyski lub straty

związane z pozycją zabezpieczaną, wynikające z zabezpieczanego ryzyka i ujmuje je w wyniku finansowym (w tej samej pozycji, w której są ujmowane

zabezpieczające instrumenty pochodne). Skumulowana korekta wyceny pozycji zabezpieczanej z tytułu zabezpieczanego ryzyka jest przenoszona do

wyniku finansowego w momencie, gdy realizacja pozycji zabezpieczanej ma wpływ na wynik finansowy

W przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych, Spółka ujmuje część zysków lub strat związanych z instrumentem

zabezpieczającym, która stanowi efektywne zabezpieczenie z tytułu zabezpieczanego ryzyka w innych całkowitych dochodach. Dodatkowo, w

przypadku zabezpieczenia ryzyka walutowego, gdzie występuje element ryzyka kursu spot, Spółka ujmuje w osobnej pozycji w ramach kapitału koszt

zabezpieczenia) zmianę wartości godziwej z tytułu elementu terminowego (w tym marży dwuwalutowej). Nieefektywną część zysków lub strat

związanych z instrumentem zabezpieczającym Spółka ujmuje w wyniku finansowym.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 48 / 78

Jeśli zabezpieczana planowana transakcja skutkuje ujęciem składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, związane z nią zyski lub

straty, które były ujęte w innych całkowitych dochodach, przenosi się do zysku lub straty okresu sprawozdawczego w tym samym okresie albo w

okresach, w których nabyty składnik aktywów lub przyjęte zobowiązanie mają wpływ na zysk lub stratę. Jednakże, jeśli Spółka oczekuje, że całość lub

część strat ujętych w innych całkowitych dochodach nie będzie odzyskana w przyszłych okresach ujmuje w zysku lub stracie kwotę, co do której

oczekuje się, że nie będzie odzyskana.

Jeśli zabezpieczenie planowanej transakcji skutkuje ujęciem składnika aktywów niefinansowych lub zobowiązania niefinansowego, albo planowana

transakcja związana ze składnikiem aktywów niefinansowych lub zobowiązaniem niefinansowym staje się uprawdopodobnionym przyszłym

zobowiązaniem, Spółka wyłącza związane z tym zyski lub straty, które były ujęte w innych całkowitych dochodach i włącza je do początkowego kosztu

nabycia lub do innej wartości księgowej składnika aktywów lub zobowiązania w chwili pojawienia się pozycji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Jeśli zabezpieczenie planowanej transakcji skutkuje ujęciem przychodów ze sprzedaży wyrobów, towarów, materiałów lub usług, Spółka wyłącza

związane z tym zyski lub straty, które były ujęte w innych całkowitych dochodach i koryguje powyższe przychody. W przypadku stosowania

rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej, skumulowana korekta wyceny pozycji zabezpieczanej z tytułu zabezpieczanego ryzyka jest

przenoszona do wyniku finansowego w momencie, gdy realizacja pozycji zabezpieczanej ma wpływ na wynik.

Instrumenty pochodne wykazywane są jako aktywa, w przypadku gdy ich wycena jest dodatnia oraz jako zobowiązania, w przypadku wyceny ujemnej.

Ustalanie wartości godziwej

Spółka wykorzystuje w maksymalnym stopniu obserwowalne dane wejściowe i w minimalnym stopniu uwzględnia nieobserwowalne dane wejściowe

aby oszacować wartość godziwą czyli cenę, która zostałaby osiągnięta w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach przeniesienia

zobowiązania lub instrumentu kapitałowego między uczestnikami rynku na dzień wyceny i w aktualnych warunkach rynkowych.

Spółka wycenia instrumenty pochodne w wartości godziwej przy zastosowaniu modeli wyceny instrumentów finansowych, wykorzystując ogólnie

dostępne kursy walutowe, stopy procentowe, krzywe forward i zmienności dla walut i towarów pochodzące z aktywnych rynków.

Wartość godziwa instrumentów pochodnych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowane w

oparciu o różnicę między ceną terminową a transakcyjną. Terminowych kursów wymiany walut nie modeluje się jako osobnego czynnika ryzyka, ale

wyprowadza z kursu spot i odpowiedniej terminowej stopy procentowej dla waluty obcej w stosunku do PLN.

PROFESJONALNY OSĄD

Instrumenty finansowe

Zarząd dokonuje osądu w zakresie klasyfikacji instrumentów finansowych, oceny charakteru i zakresu ryzyka związanego z instrumentami

finansowymi oraz zastosowania rachunkowości zabezpieczeń. Instrumenty finansowe klasyfikuje się do poszczególnych kategorii w zależności od

celu ich nabycia oraz charakteru nabywanych walorów.

14.1. Kategorie i klasy instrumentów finansowych

Klasy instrumentów finansowych

Kategorie instrumentów finansowych

31/12/2020

31/12/2019

NOTA

AKTYWA

Wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

12.10.1

57

59

Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów rachunkowości

zabezpieczeń

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.1

361

58

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.1

418

243

Instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne

Instrumenty finansowe zabezpieczające

12.10.1

8

271

Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.1

6

4

Leasing

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

22

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

8 126

13 958

Dostawy i usługi

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.2

3 915

6 570

Pożyczki udzielone

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

1 998

1 319

Środki pieniężne

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.6

586

5 056

Cash pool

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

511

343

Należności z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

255

222

Depozyty zabezpieczające

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

377

340

Korekta pozycji zabezpieczanej

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

2

4

Pozostałe

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.2

482

104

8 998

14 615

ZOBOWIĄZANIA

Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów rachunkowości

zabezpieczeń

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.2

162

60

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.2

321

250

Instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne

Instrumenty finansowe zabezpieczające

12.10.2

100

64

Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.2

1

4

Leasing

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

2 413

2 368

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

14 783

17 657

Kredyty

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.7.1

-

2 130

Pożyczki

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.7.2

5 789

5 336

Obligacje

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.7.3

2 002

1 102

Dostawy i usługi

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.3

3 672

6 051

Zobowiązania inwestycyjne

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.3, 12.10.2

1 260

852

Cash pool

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.2

1 561

1 716

Zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.2

274

253

Korekta pozycji zabezpieczanej

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.2

7

4

Pozostałe

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.3, 12.10.2

218

213

17 780

20 403

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 49 / 78

14.2. Pozycje dochodów, kosztów, zysków lub strat i innych całkowitych dochodów

Kategorie instrumentów finansowych

2020

2019

NOTA

Przychody finansowe z tytułu odsetek

11.11.1

70

76

od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

69

75

od leasingu

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

1

Koszty finansowe z tytułu odsetek

11.11.2

(240)

(307)

od zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym

koszcie

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

(171)

(235)

od leasingu

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

(69)

(72)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów

finansowych

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

11.12

(35)

3

Pozostałe przychody operacyjne

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

5

2

Zyski/(Straty) z tytułu instrumentów finansowych

381

445

nadwyżka dodatnich/(ujemnych) różnic kursowych

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie (aktywa)

11.11.1, 11.11.2

382

79

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie (zobowiązania)

(818)

9

rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych

Wyceniane w wartości godziwej

przez wynik finansowy

11.9, 11.10,

11.11.1, 11.11.2

682

226

Instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne (część

nieefektywna)

11.9, 11.10

(4)

14

Instrumenty finansowe zabezpieczające (rozliczenie kosztów

zabezpieczenia)

11.9, 11.10

133

112

dywidendy od jednostek pozostałych

Wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

11.11.1

6

5

Pozostałe przychody i koszty finansowe

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

11.11.1, 11.11.2

8

(10)

189

209

pozostałe, niepodlegające MSSF 7

Dywidendy od jednostek zależnych i współkontrolowanych

11.11.1

366

465

Różnice kursowe od dywidend

11.11.1, 11.11.2

(4)

(2)

Odpisy aktualizujące akcje i udziały w jednostkach zależnych

11.11.1, 11.11.2

(3 202)

1 010

Pozostałe przychody i koszty finansowe

11.11.1, 11.11.2

6

(1)

Odsetki od zobowiązań podatkowych

11.11.2

(2)

(2 836)

1 470

Powyższa tabela prezentuje pozycje zysków lub strat, w których ujmowany jest wynik na wycenie i rozliczeniu instrumentów

finansowych.

W 2020 roku zyski/(straty) z tytułu inwestycji w instrumenty kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite

dochody wyniosły (2) mln PLN.

14.3. Ustalanie wartości godziwej

31/12/2020

Hierarchia wartości godziwej

NOTA

Wartość księgowa

Wartość

godziwa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Aktywa finansowe

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite

dochody

12.10.1

57

17

-

40

Pożyczki udzielone

12.10.1

1 998

2 020

-

2 020

-

Instrumenty pochodne, w tym:

12.10.1

793

-

793

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

12.10.1

418

-

418

-

2 848

2 870

17

2 813

40

Zobowiązania finansowe

Pożyczki

12.7.2

5 789

-

5 789

-

Obligacje

12.7.3

2 002

2 010

-

Instrumenty pochodne, w tym:

12.10.2

584

-

584

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

12.10.2

321

-

321

-

8 375

8 383

2 010

6 373

-

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 50 / 78

31/12/2019

Hierarchia wartości godziwej

NOTA

Wartość księgowa

Wartość

godziwa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Aktywa finansowe

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite

dochody

12.10.1

59

19

-

40

Pożyczki udzielone

12.10.1

1 319

1 334

-

1 334

-

Instrumenty pochodne, w tym:

12.10.1

576

-

576

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

12.10.1

243

-

243

-

1 954

1 969

19

1 910

40

Zobowiązania finansowe

-

Kredyty

12.7.1

2 130

2 129

-

2 129

-

Pożyczki

12.7.2

5 336

5 342

-

5 342

-

Obligacje

12.7.3

1 102

1 120

-

Instrumenty pochodne, w tym:

12.10.2

378

-

378

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

12.10.2

250

-

250

-

8 946

8 969

1 120

7 849

-

Dla pozostałych klas aktywów i zobowiązań finansowych wartość godziwa odpowiada ich wartości księgowej.

14.3.1 Metody wyceny do wartości godziwej (hierarchia wartości godziwej)

Zobowiązania finansowe z tytułu kredytów, obligacji oraz zobowiązania i należności z tytułu pożyczek wyceniane są do

wartości godziwej przy zastosowaniu metody zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Stopy dyskontowe ustalane są na

podstawie rynkowych stóp na bazie kwotowań 1–miesięcznych, 3–miesięcznych i 6–miesięcznych powiększonych o marże

właściwe dla poszczególnych instrumentów finansowych.

W pozycji aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujęto udziały i akcje

notowane/nienotowane nieprzeznaczone do obrotu. Dla akcji nienotowanych na aktywnym rynku dla których nie ma

obserwowalnych danych wejściowych zastosowano wartość godziwą ustaloną na bazie oczekiwanych dyskontowanych

przepływów pieniężnych.

W okresie sprawozdawczym i w okresie porównawczym w Spółce nie wystąpiły przesunięcia pomiędzy Poziomami 1 i 2 hierarchii

wartości godziwej.

14.4. Rachunkowość zabezpieczeń

PKN ORLEN stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych oraz wartości godziwej.

Rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych dotyczy:

- terminowych transakcji sprzedaży i zakupu walut zabezpieczających działalność operacyjną,

- zabezpieczenia zmiany marż na sprzedawanych produktach rafineryjnych i petrochemicznych,

- zabezpieczenia okresowego zwiększenia zapasów operacyjnych,

- zabezpieczenia niedopasowania czasowego wynikającego ze sprzedaży produktów rafineryjnych.

Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej dotyczy:

- zabezpieczenia sprzedaży asfaltów i paliwa lotniczego po cenie stałej.

Obecnie źródłami nieefektywności w przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeń dla ryzyka walutowego jest różnica

pomiędzy terminem zapadalności dla instrumentu zabezpieczającego, przypadającego na ostatnie dni robocze miesiąca M-1 a

terminem zapadalności pozycji zabezpieczanej, gdzie przychody ze sprzedaży produktów petrochemicznych i rafineryjnych

realizowane są w pierwszych kolejnych dniach danego miesiąca M.

Natomiast w przypadku ryzyka towarowego źródła nieefektywności wynikają z wyznaczonych na pozycję zabezpieczaną

komponentów ryzyka, będących elementem składowym uprawdopodobnionego planowanego przyszłego zakupu ropy a

instrumentami zabezpieczającymi opartymi wyłącznie o indeksy towarowe sprzedawanych produktów rafineryjnych.

Dla kursu USD/PLN występuje częściowo naturalny hedging, gdyż przychody ze sprzedaży produktów uzależnionych od kursu USD

są równoważone przez koszty zakupu ropy w tej samej walucie. Z uwagi na fakt posiadania przez PKN ORLEN długiej pozycji w

EUR oraz historycznie utrzymujące się na stosunkowo niskim poziomie stopy procentowe dla EUR (w porównaniu do stóp w PLN)

uznano, iż zasadne jest dążenie do sytuacji, w której Spółka posiada zobowiązania dłużne częściowo w walucie obcej.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 51 / 78

Informacja o instrumentach zabezpieczających – struktura terminowa zapadalności

2020

Rodzaj ryzyka /

typ instrumentu

Jednostka miary

do 1 roku

powyżej 1 do 3

lat

powyżej 3 do 5

lat

powyżej 5 lat

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Ryzyko walutowe

Forwardy walutowe - zabezpieczenie pozycji długiej (kupno)

Nominał

USD

12 923 334

6 813 312

-

Średni kurs USD/PLN

3,95

3,73

-

Forwardy walutowe - zabezpieczenie pozycji krótkiej (sprzedaż)

Nominał

EUR

408 000 000

812 000 000

601 000 000

25 000 000

Średni kurs EUR/PLN

4,58

4,66

4,74

4,88

Nominał

USD

900 000

-

Średni kurs USD/PLN

4,17

-

Ryzyko towarowe

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (sprzedaż)

Benzyna

Wolumen

MT

38 000

-

Średnia cena

443,46

-

Olej napędowy

Wolumen

MT

21 000

-

Średnia cena

359,25

-

Swap towarowy - zapasy (kupno)

Benzyna

Wolumen

MT

24 000

-

Średnia cena

429,75

-

Zabezpieczenie wartości godziwej

Ryzyko towarowe

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (kupno)

Ropa naftowa

Wolumen

BBL

265 470

138 210

-

Średnia cena

45,29

49,30

-

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 52 / 78

2019

Rodzaj ryzyka /

typ instrumentu

Jednostka miary

do 1 roku

powyżej 1 do 3

lat

powyżej 3 do 5

lat

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Ryzyko walutowe

Forwardy walutowe - zabezpieczenie pozycji długiej (kupno)

Nominał

USD

15 979 876

2 026 170

-

Średni kurs USD/PLN

3,61

3,93

-

Forwardy walutowe - zabezpieczenie pozycji krótkiej (sprzedaż)

Nominał

EUR

409 000 000

816 000 000

384 000 000

Średni kurs EUR/PLN

4,52

4,60

4,69

Ryzyko towarowe

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (sprzedaż)

Benzyna

Wolumen

MT

32 000

-

Średnia cena

609,00

-

Ropa naftowa

Wolumen

BBL

2 065 000

-

Średnia cena

57,05

-

Swap towarowy - zapasy (kupno)

Benzyna

Wolumen

MT

8 000

-

Średnia cena

599,00

-

Zabezpieczenie wartości godziwej

Ryzyko towarowe

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (kupno)

Ropa naftowa

Wolumen

BBL

141 750

36 130

-

Średnia cena

57,02

56,08

-

Olej opałowy

Wolumen

MT

43 793

-

Średnia cena

260,85

-

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (sprzedaż)

Olej opałowy

Wolumen

MT

4 379

-

Średnia cena

580,92

-

Planowana data realizacji zabezpieczanego przepływu pieniężnego i wartości godziwej, która zostanie ujęta w zysku lub

stracie

31/12/2020

31/12/2019

Ekspozycja walutowa operacyjna

2021-2026

2020-2023

Ekspozycja na ryzyko towarowe

2021-2023

2020-2021

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 53 / 78

Skutki rachunkowości zabezpieczeń dla sytuacji finansowej i wyników

2020

Typ powiązania /

rodzaj ryzyka /

typ instrumentu

Kupno (K)/

Sprzedaż (S)

Strategie zabezpieczające

w ramach zabezpieczenia

przepływów pieniężnych

Jednostka

miary

Nominał/

wolumen

31/12/2020

Aktywa

31/12/2020

Zobowiązania

31/12/2020

Zmiany wartości

godziwej (jako

podstawa do ustalenia

części nieefektywnej w

danym okresie)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Ryzyko walutowe

FX_EUR.PLN

S

sprzedaż produktów

denominowanych

/indeksowanych

w walutach obcych

EUR

1 846 000 000

5

84

(346)

FX_USD.PLN

S

USD

900 000

1

-

1

FX_USD.PLN

K

dostawy za zakupy

denominowane w walucie obcej

lub indeksowane do kursu waluty

obcej

USD

19 736 646

-

3

(6)

6

87

(351)

Ryzyko towarowe

Ropa naftowa

S

niedopasowanie czasowe na

zakupach ropy

BBL

-

64

Olej napędowy

S

zabezpieczenie zapasów

ponadnormatywnych

MT

21 000

-

6

(6)

Benzyna

S

MT

38 000

-

7

(8)

Benzyna

K

MT

24 000

2

-

2

13

52

8

100

(299)

Zabezpieczenie wartości godziwej

Ryzyko towarowe

Ropa naftowa

K

sprzedaż asfaltu w cenie stałej

BBL

403 680

6

1

2

Ciężki olej opałowy

K

sprzedaż asfaltu w cenie stałej

MT

-

3

6

1

5

14

101

(294)

Wartość bilansowa została ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Instrumenty pochodne

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 54 / 78

2019

Typ powiązania /

rodzaj ryzyka /

typ instrumentu

Kupno (K)/

Sprzedaż (S)

Strategie zabezpieczające

w ramach zabezpieczenia

przepływów pieniężnych

Jednostka

miary

Nominał/

wolumen

31/12/2019

Aktywa

31/12/2019

Zobowiązania

31/12/2019

Zmiany wartości

godziwej (jako

podstawa do ustalenia

części nieefektywnej w

danym okresie)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Ryzyko walutowe

FX_EUR.PLN

S

sprzedaż produktów

denominowanych

/indeksowanych

w walutach obcych

EUR

1 609 000 000

267

-

64

FX_USD.PLN

K

dostawy za zakupy

denominowane w walucie obcej

lub indeksowane do kursu waluty

obcej

USD

18 006 046

3

-

(2)

270

-

62

Ryzyko towarowe

Ropa naftowa

S

niedopasowanie czasowe na

zakupach ropy

BBL

2 065 000

-

64

(192)

Ropa naftowa

K

BBL

-

95

Benzyna

S

zabezpieczenie zapasów

ponadnormatywnych

MT

32 000

1

-

1

Benzyna

K

MT

8 000

-

1

64

(96)

271

64

(34)

Zabezpieczenie wartości godziwej

Ryzyko towarowe

Ropa naftowa

K

sprzedaż asfaltu w cenie stałej

BBL

177 880

3

-

7

Lekki olej opałowy

S

sprzedaż asfaltu w cenie stałej

MT

4 379

-

(2)

Ciężki olej opałowy

K

sprzedaż asfaltu w cenie stałej

MT

43 793

1

4

3

Jet

K

sprzedaż paliwa lotniczego w

cenie stałej

MT

-

14

4

22

275

68

(12)

Wartość bilansowa została ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Instrumenty pochodne

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

2020

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Zmiany wartości godziwej pozycji

zabezpieczanej (jako podstawa do

ustalenia części nieefektywnej w danym

okresie - pozycja pozabilansowa)

Kapitał z tytułu stosowania

rachunkowości zabezpieczeń

(wartość brutto) dla powiązań

pozostających w rachunkowości

zabezpieczeń

Ryzyko walutowe (EUR)

Przyszłe przychody ze sprzedaży

381

(353)

Ryzyko walutowe (USD)

-

Przyszłe koszty wytworzenia

4

(2)

385

(355)

Ryzyko towarowe

Zapasy

(1)

1

Przyszłe przychody ze sprzedaży

(52)

(12)

(53)

(11)

332

(366)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 55 / 78

2019

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Zmiany wartości godziwej pozycji

zabezpieczanej (jako podstawa do

ustalenia części nieefektywnej w danym

okresie - pozycja pozabilansowa)

Kapitał z tytułu stosowania

rachunkowości zabezpieczeń

(wartość brutto) dla powiązań

pozostających w rachunkowości

zabezpieczeń

Ryzyko walutowe (EUR)

Przyszłe przychody ze sprzedaży

12

55

Ryzyko walutowe (USD)

-

Przyszłe koszty zakupu

2

4

14

59

Ryzyko towarowe

Zapasy

(93)

-

Przyszłe przychody ze sprzedaży

194

(61)

101

(61)

115

(2)

Zabezpieczenie wartości godziwej

2020

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Skumulowana wartość

korekty bilansowej z tytułu

wartości godziwej

Pozycja w sprawozdaniu z

sytuacji finansowej, w

której została ujęta wartość

bilansowa

Zmiana wartości korekty

pozycji zabezpieczanej w

danym okresie

Zmiany wartości

godziwej (jako

podstawa do ustalenia

części nieefektywnej w

danym okresie)

Różnica między

zyskiem lub stratą z

tytułu zabezpieczenia

na instrumencie

zabezpieczającym

oraz pozycją

zabezpieczaną

Aktywa

31/12/2020

Zobowiązania

31/12/2020

Ryzyko towarowe

Przyszłe przychody ze

sprzedaży

2

7

Instrumenty pochodne

oraz pozostałe aktywa

i zobowiązania

(5)

5

-

2019

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Skumulowana wartość

korekty bilansowej z tytułu

wartości godziwej

Pozycja w sprawozdaniu z

sytuacji finansowej, w

której została ujęta wartość

bilansowa

Zmiana wartości korekty

pozycji zabezpieczanej w

danym okresie

Zmiany wartości

godziwej (jako

podstawa do ustalenia

części nieefektywnej w

danym okresie)

Różnica między

zyskiem lub stratą z

tytułu zabezpieczenia

na instrumencie

zabezpieczającym

oraz pozycją

zabezpieczaną

Aktywa

31/12/2019

Zobowiązania

31/12/2019

Ryzyko towarowe

Przyszłe przychody ze

sprzedaży

4

Instrumenty pochodne

oraz pozostałe aktywa

i zobowiązania

(21)

22

1

Wpływ rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych na sprawozdanie z zysków lub strat i inne całkowite

dochody

2020

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Zyski lub straty z

tytułu

zabezpieczenia dla

okresu

sprawozdawczego

ujęte w innych

całkowitych

dochodach

Nieefektywność

zabezpieczenia ujęta

w wyniku

finansowym w

okresie

Pozycja w sprawozdaniu, gdzie

została ujęta wycena

nieefektywności zabezpieczenia

Kwota przeklasyfikowana z innych całkowitych

dochodów do wyniku finansowego jako korekta z

tytułu przeklasyfikowania, ze względu na:

Realizację pozycji

zabezpieczanej w

okresie

(powiązania

kontynuowane)

Pozycja w wyniku finansowym,

która zawiera korektę z tytułu

przeklasyfikowania

Ryzyko walutowe (EUR/PLN)

forwardy walutowe

(408)

-

(95)

Przychody ze sprzedaży

forwardy walutowe

62

-

137

Pozostałe przychody/koszty

operacyjne

Ryzyko walutowe (USD/PLN)

forwardy walutowe

-

3

Przychody ze sprzedaży

forwardy walutowe

(6)

-

10

Koszty wytworzenia (operacyjne)

forwardy walutowe

1

-

(4)

Pozostałe przychody/koszty

operacyjne

(351)

-

51

Ryzyko towarowe

swapy towarowe

1

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

(19)

Zapasy

swapy towarowe

49

1

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

(4)

Przychody ze sprzedaży

50

2

(23)

(301)

2

28

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 56 / 78

W składnikach innych całkowitych dochodów dotyczących kapitału z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto w

kwocie (321) mln PLN Spółka ujmuje zyski lub straty w kwocie (301) mln PLN ujęte w okresie 12 miesięcy 2020 roku oraz

rozliczone instrumenty zabezpieczające oczekujące na pozycję zabezpieczaną w kwocie (20) mln PLN, w tym 1 mln PLN

dotyczące 2020 roku i (21) mln PLN rozliczone z poprzedniego roku.

2019

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Zyski lub straty z

tytułu

zabezpieczenia dla

okresu

sprawozdawczego

ujęte w innych

całkowitych

dochodach

Nieefektywność

zabezpieczenia ujęta

w wyniku

finansowym w

okresie

Pozycja w sprawozdaniu, gdzie

została ujęta wycena

nieefektywności zabezpieczenia

Kwota przeklasyfikowana z innych całkowitych

dochodów do wyniku finansowego jako korekta z

tytułu przeklasyfikowania, ze względu na:

Realizację pozycji

zabezpieczanej w

okresie

(powiązania

kontynuowane)

Pozycja w wyniku finansowym,

która zawiera korektę z tytułu

przeklasyfikowania

Ryzyko walutowe (EUR/PLN)

forwardy walutowe

(49)

-

42

Przychody ze sprzedaży

forwardy walutowe

-

1

Koszty wytworzenia (operacyjne)

forwardy walutowe

114

-

114

Pozostałe przychody/koszty

operacyjne

Ryzyko walutowe (USD/PLN)

forwardy walutowe

(1)

-

6

Koszty wytworzenia (operacyjne)

forwardy walutowe

(1)

-

(2)

Pozostałe przychody/koszty

operacyjne

63

-

161

Ryzyko towarowe

swapy towarowe

91

3

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

32

Zapasy

swapy towarowe

-

(2)

Koszt własny sprzedaży

swapy towarowe

(186)

(5)

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

15

Przychody ze sprzedaży

(95)

(2)

45

(32)

(2)

206

Uzgodnienie kapitału z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń

2020

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń w podziale na

Część efektywna

zmiany wartości

godziwej

Część

efektywna z

tytułu

rozliczenia

instrumentów

Koszt zabezpieczenia

Razem

związany z wystąpieniem transakcji

Ryzyko walutowe

01/01/2020

59

10

222

291

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wpływ wyceny transakcji zabezpieczających (część skuteczna)

(506)

-

185

(321)

Reklasyfikacja do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej, w tym:

92

(10)

(133)

(51)

reklasyfikacja instrumentów z poprzedniego roku - brak pozycji zabezpieczanej

-

(10)

(11)

(21)

Instrumenty do rozliczenia

-

(7)

8

1

31/12/2020

(355)

(7)

282

(80)

Ryzyko towarowe

01/01/2020

(61)

-

(61)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wpływ wyceny transakcji zabezpieczających (część skuteczna)

26

-

n/d

26

Reklasyfikacja do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej

23

-

n/d

23

Rozliczenie części nieefektywnej

1

-

1

31/12/2020

(11)

-

(11)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto 01/01/2020

(2)

10

222

230

Podatek odroczony od rozliczenia i wyceny instrumentów zabezpieczających

-

(2)

(42)

(44)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń netto 01/01/2020

(2)

8

180

186

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto 31/12/2020

(366)

(7)

282

(91)

Podatek odroczony od rozliczenia i wyceny instrumentów zabezpieczających

70

1

(54)

17

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń netto 31/12/2020

(296)

(6)

228

(74)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 57 / 78

2019

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń w podziale na

Część efektywna

zmiany wartości

godziwej

Część

efektywna z

tytułu

rozliczenia

instrumentów

Koszt zabezpieczenia

Razem

związany z wystąpieniem transakcji

Ryzyko walutowe

01/01/2019

109

6

102

217

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wpływ wyceny transakcji zabezpieczających (część skuteczna)

(7)

-

221

214

Reklasyfikacja do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej, w tym:

(43)

(6)

(112)

(161)

reklasyfikacja instrumentów z poprzedniego roku - brak pozycji zabezpieczanej

-

(6)

(4)

(10)

Instrumenty do rozliczenia

-

10

11

21

31/12/2019

59

10

222

291

Ryzyko towarowe

01/01/2019

34

-

34

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wpływ wyceny transakcji zabezpieczających (część skuteczna)

(32)

-

n/d

(32)

Reklasyfikacja do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej

(45)

-

n/d

(45)

Rozliczenie części nieefektywnej

(18)

-

(18)

31/12/2019

(61)

-

(61)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto 01/01/2019

143

6

102

251

Podatek odroczony od rozliczenia i wyceny instrumentów zabezpieczających

(27)

(1)

(20)

(48)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń netto 01/01/2019

116

5

82

203

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto 31/12/2019

(2)

10

222

230

Podatek odroczony od rozliczenia i wyceny instrumentów zabezpieczających

-

(2)

(42)

(44)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń netto 31/12/2019

(2)

8

180

186

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 58 / 78

14.5. Identyfikacja ryzyka

Zarządzanie ryzykiem skupia się głównie na nieprzewidywalności rynków i ma na celu ograniczenie wpływu zmienności na wyniki

finansowe Spółki.

Rodzaj ryzyka

Ekspozycja

Pomiar ryzyka

Zarządzanie/Zabezpieczanie

RYZYKO RYNKOWE

Towarowe

- ryzyko zmian marż na sprzedawanych produktach

rafineryjnych i petrochemicznych oraz zmian wysokości

dyferencjału Brent;

- ryzyko zmian cen ropy naftowej i produktów związane z

niedopasowaniem czasowym;

- ryzyko zmian cen uprawnień do emisji CO₂;

- ryzyko zmian cen ropy naftowej i produktów

rafineryjnych związane z obowiązkiem utrzymywania

zapasów obowiązkowych ropy i paliw;

- ryzyko wynikające z uprawdopodobnionych zobowiązań

i należności obejmujące zapewnienie wybranym odbiorcom

formuł cenowych opartych na cenie stałej w czasie

W oparciu o planowane przepływy

pieniężne.

Polityka zarządzania ryzykiem rynkowym oraz

strategie zabezpieczające, które określają zasady

pomiaru poszczególnych ekspozycji, parametry i

horyzont czasowy zabezpieczania danego ryzyka

oraz stosowane instrumenty zabezpieczające.

Zarządzanie ryzykiem rynkowym odbywa się przy

wykorzystaniu instrumentów pochodnych, które są

stosowane wyłącznie do ograniczenia ryzyka

zmian wartości godziwej i ryzyka zmian

przepływów pieniężnych.

Ustalając wycenę rynkową instrumentów, Spółka

korzysta z własnych systemów ewidencji i wyceny

instrumentów pochodnych jak również polega na

informacjach uzyskanych z wiodących na danym

rynku banków oraz firm brokerskich lub serwisów

informacyjnych. Transakcje zawierane są

wyłącznie z wiarygodnymi partnerami,

dopuszczonymi do udziału w transakcjach w

wyniku zastosowania odpowiednich procedur i

podpisania odpowiedniej dokumentacji.

Zmian kursów

walutowych

- ekonomiczna ekspozycja walutowa wynikająca z wpływów

pomniejszonych o wydatki indeksowane do lub

denominowane w walucie innej niż waluta funkcjonalna;

- ekspozycja walutowa wynikająca z inwestycji bądź

uprawdopodobnionych zobowiązań i należności w

walutach obcych;

- bilansowa ekspozycja walutowa wynikająca z

denominowanych w walutach obcych aktywów i pasywów

W oparciu o planowane przepływy

pieniężne.

W oparciu o analizy pozycji

bilansowych.

Zmian stóp

procentowych

Ekspozycja wynikająca z posiadanych aktywów oraz pasywów, dla których

przychody oraz koszty odsetkowe uzależnione są od zmiennych stóp

procentowych, w tym lokowanie nadwyżek pieniężnych i zobowiązania dłużne

W oparciu o udział w całości

zadłużenia brutto pozycji, dla

których koszty odsetkowe są

uzależnione od zmiennych stóp

procentowych.

Płynności

Ryzyko nieprzewidzianego niedoboru środków pieniężnych lub braku dostępu do

źródeł finansowania zarówno w horyzoncie krótko jak i długoterminowym,

prowadzące do przejściowej lub trwałej utraty zdolności do regulowania

zobowiązań skutkujących koniecznością pozyskania finansowania na mniej

korzystnych warunkach lub utratą potencjalnych korzyści wynikających z

nadpłynności.

W oparciu o planowane przepływy

pieniężne z działalności operacyjnej,

inwestycyjnej i finansowej w

horyzoncie krótko i

długoterminowym.

Polityka zarządzania płynnością, która określa

zasady raportowania i konsolidacji płynności PKN

ORLEN i spółek Grupy ORLEN. Spółka prowadzi

politykę dywersyfikacji źródeł finansowania oraz

wykorzystuje zróżnicowane narzędzia dla

efektywnego zarządzania płynnością. Spółka

prowadzi również bieżący monitoring poziomu

kowenantów kredytowych oraz ich szacunkowego

poziomu w okresach długoterminowych .

Utraty środków

pieniężnych i lokat

Ryzyko upadłości banków krajowych lub zagranicznych, na rachunkach, których

są przetrzymywane lub w których lokowane są środki pieniężne będące bilansową

ekspozycją posiadanych aktywów finansowych: środków pieniężnych i ich

ekwiwalentów.

Regularny przeglad wiarygodności

kredytowej banków i wyznaczania

limitów koncentracji środków.

Zarządzanie w oparciu o zasady zarządzania

nadwyżkami pieniężnymi, które określają

możliwości przyznawania limitów dla

poszczególnych banków ustalanych na podstawie

m in. ratingów oraz danych sprawozdawczych.

Współpraca głównie z bankami kredytującymi.

Kredytowe

Ryzyko nieuregulowania przez kontrahentów należności za dostarczone produkty

i usługi, z którymi zawierane są transakcje handlowe z odroczonym terminem

płatności.

Analiza wiarygodności i

wypłacalności kontrahentów.

Zarządzanie w oparciu o przyjęte procedury i

politykę w zakresie zarządzania kredytem

kupieckim i windykacją, w tym wyznaczania

limitów i ustanawiania zabezpieczeń.

Strategie zabezpieczające w ramach rachunkowości

zabezpieczeń obowiązujące na 31.12.2020

Komponent

Rodzaj powiązania

Sprzedaż asfaltu w cenie stałej

Komponent ryzyka Brent / Fuel Oil i Gas Oil, będący elementem składowym

bezwarunkowego i wiążącego zobowiązania komercyjnego z zawartej transakcji sprzedaży

w cenie stałej

zabezpieczenie wartości godziwej

Sprzedaż paliwa lotniczego w cenie stałej

Komponent ryzyka Jet Fuel, będący elementem składowym bezwarunkowego i wiążącego

zobowiązania komercyjnego z zawartej transakcji sprzedaży w cenie stałej

zabezpieczenie wartości godziwej

Zapasy ponadnormatywne

Komponent ryzyka Brent DTd, będący elementem przyszłego zakupu ropy; pozycja

identyfikowana na podstawie dostaw ropy z miesiąca realizacji/dostawy transakcji

zabezpieczającej według kolejności ich otrzymania

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Komponent ryzyka EBOB/ULSD/JET/3,5PCT, będący elementem składowym sprzedaży

benzyny / oleju napędowego / paliwa lotniczego / oleju opałowego; pozycja identyfikowana

na podstawie faktur sprzedażowych wystawionych w miesiącu realizacji/dostawy transakcji

zabezpieczającej według kolejności ich wystawienia

Marża rafineryjna

Komponent ryzyka Brent DTd, będący elementem przyszłego zakupu ropy; pozycja

identyfikowana na podstawie dostaw ropy z miesiąca realizacji/dostawy transakcji

zabezpieczającej według kolejności ich otrzymania

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Komponent ryzyka EBOB/ULSD/3,5PCT, będący elementem składowym sprzedaży

benzyny / oleju napędowego / oleju opałowego; pozycja identyfikowana na podstawie

faktur sprzedażowych wystawionych w miesiącu realizacji/dostawy transakcji

zabezpieczającej według kolejności ich wystawienia

Sprzedaż produktów denominowanych /indeksowanych w

walutach obcych

Faktury dotyczące sprzedaży denominowanej w walucie obcej lub indeksowanej do kursu

waluty obcej wystawione w dniu zapadalności transakcji Forward i dniach kolejnych według

kolejności ich wystawienia; wartość nominalna w walucie obcej do wysokości wartości

nominalnej instrumentu zabezpieczającego w walucie obcej

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Dostawy za zakupy denominowane w walucie obcej lub

indeksowane do kursu waluty obcej

Dostawy za zakupy denominowane w walucie obcej lub indeksowane do kursu waluty

obcej otrzymane w dniu zapadalności transakcji Forward i dniach kolejnych według

kolejności ich dostarczenia; wartość nominalna w walucie obcej do wysokości wartości

nominalnej instrumentu zabezpieczającego w walucie obcej

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 59 / 78

Spółka stosuje spójne zasady zabezpieczania ryzyka finansowego w oparciu o politykę i strategie zarządzania ryzykiem

rynkowym pod nadzorem Komitetu Ryzyka Finansowego, Zarządu i Rady Nadzorczej PKN ORLEN.

Standardowe zabezpieczanie walutowej ekspozycji ekonomicznej odbywa się w sposób rolowany i powtarzalny obejmując standardowo

okres kolejnych 12 miesięcy. Dopuszcza się zabezpieczanie walutowej ekspozycji ekonomicznej w EUR (z uwagi na jej stabilność

i przewidywalność) na okresy maksymalnie do 60 miesięcy.

Dedykowana strategia zabezpieczająca wyznacza optymalne poziomy zabezpieczenia dla standardowego okresu oraz dopuszczalne

odchylenia.

Ekspozycja na ryzyko walutowe bilansowe jest zabezpieczana do 100% kwoty narażonej na przedmiotowe ryzyko walutowe.

W przypadku ryzyka towarowego poziom zabezpieczenia poszczególnych ekspozycji jest określony w dedykowanej strategii

zabezpieczającej zaakceptowanej przez Komitet Ryzyka Finansowego.

Ekspozycja na ryzyko cen towarów związana z niedopasowaniem czasowym na nienormatywnych zapasach operacyjnych jest

zabezpieczana na 100% wolumenu zapasów narażonego na przedmiotowe ryzyko.

Ekspozycja na ryzyko cen towarów związana z uprawdopodobnionymi zobowiązaniami lub należnościami w PKN ORLEN jest

zabezpieczana na 100 % wolumenu narażonego na przedmiotowe ryzyko (oferowania odbiorcom formuł cenowych opartych na cenie

stałej w czasie).

Ekspozycja na ryzyko cen towarów związana z niedopasowaniem czasowym na zakupach ropy jest zabezpieczana na wolumenie

odpowiadającym 90% wolumenu sprzedawanych produktów wytworzonych z kupowanej ropy, narażonych na przedmiotowe ryzyko.

Ekspozycja z tytułu marży rafineryjnej jest zabezpieczana oportunistycznie. Zgodnie z przyjętymi w tym zakresie strategiami, marża

rafineryjna zabezpieczana jest w horyzoncie do 12 miesięcy w przód na wolumenie planowanej produkcji nieprzekraczającym 30% w

PKN ORLEN.

Wszystkie transakcje zabezpieczające ekspozycję towarową i walutową w Unipetrol i ORLEN Lietuva są wykonywane na bilansie PKN

a następnie przenoszone na Spółki na zasadzie transakcji wewnątrzgrupowych.

14.5.1. Ryzyko towarowe

14.5.1.1. Ryzyko zmiany cen produktów rafineryjnych i petrochemicznych oraz surowców

Rodzaj zabezpieczonego surowca/produktu

Jednostka miary

31/12/2020

31/12/2019

Ropa naftowa

bbl

9 923 680

12 536 730

Olej opałowy

t

-

48 172

Pozostałe

t

83 000

40 000

Analiza wrażliwości na zmiany cen produktów i surowców

Analiza wpływu zmiany wartości księgowej instrumentów finansowych na wynik przed opodatkowaniem i kapitał z tytułu

stosowania rachunkowości zabezpieczeń w związku z hipotetyczną zmianą cen produktów i surowców:

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

Wpływ na kapitał z tytułu

stosowania rachunkowości

zabezpieczeń

2020

2019

2020

2019

2020

2019

2020

2019

Wzrost cen

Razem

Ropa naftowa USD/bbl

6%

32%

(37)

(67)

5

(96)

(32)

(163)

Olej napędowy USD/t

6%

-

(2)

-

(2)

-

Olej opałowy USD/t

-

63%

-

24

-

24

Benzyna USD/t

3%

31%

-

(1)

(17)

(1)

(17)

(37)

(67)

2

(89)

(35)

(156)

Przy analogicznym procentowym spadku cen analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w powyższej tabeli

ale ze znakiem przeciwnym.

Przyjęte w analizach wrażliwości instrumentów zabezpieczających ryzyka towarowe odchylenia cen ropy naftowej i produktów

skalkulowano na podstawie ich zmienności historycznej w 2019 roku. W związku z trwającą pandemią COVID-19 mającą wysoki

wpływ na zmienność cen ropy i produktów rafineryjnych, analiza wrażliwości dla 2020 roku bazowała na poziomach cen

określonych w planie finansowym na rok następny.

Wpływ zmian cen zaprezentowano w skali roku.

W przypadku instrumentów pochodnych zbadano wpływ zmian cen ropy naftowej i produktów na wartość godziwą przy

niezmiennym poziomie kursów walut.

14.5.1.2. Ryzyko zmiany cen uprawnień do emisji (CO

2

)

Spółka zarządza centralnie ryzykiem związanym z kosztem rozliczenia emisji CO

2

w Grupie zgodnie z założeniami przyjętej

Polityki zabezpieczania ryzyka rynkowego zatwierdzonej przez Zarząd PKN ORLEN. W ramach realizowanej strategii Spółka

nabywa uprawnienia zarówno na potrzeby własne jak również w celu zabezpieczenia szacowanego wolumenu oraz kosztów

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 60 / 78

nabycia uprawnień do emisji CO

2

spółek z Grupy. Bilans brakujących uprawnień do emisji CO

2

jest szacowany w oparciu o m.in.

aktualne saldo posiadanych uprawnień, wykonane transakcje zakupu uprawnień z dostawą w przyszłości, zrealizowane oraz

szacowane w przyszłych okresach emisje z poszczególnych instalacji w Grupie ORLEN oraz prognozy przydziału darmowych

uprawnień.

Historycznie wszystkie zawierane przez Spółkę kontrakty terminowe na zakup uprawnień do emisji CO

2

realizowane były w

formie fizycznej dostawy w dacie ich zapadalności i wykorzystywane na potrzeby realizacji przez nią obowiązku umorzenia lub

odsprzedawane na cele umorzeniowe spółkom z Grupy, w związku z czym nie podlegały wycenie do wartości godziwej, jako

wyłączone z zakresu MSSF 9 Instrumenty finansowe.

W IV kwartale 2020 roku, biorąc pod uwagę sytuację gospodarczą związaną z COVID-19 oraz prognozy makroekonomiczne,

pomimo stabilnej sytuacji finansowej i płynnościowej Spółki, została podjęta decyzja o przesunięciu daty realizacji zakupu

uprawnień do emisji CO

2

, które miały być dostarczone w grudniu 2020 roku, na marzec 2021 roku oraz grudzień 2021 roku.

Spółka w konsekwencji dokonała odsprzedaży pozycji terminowej na giełdzie z datą dostawy w grudniu 2020 roku (poprzez

zawarcie transakcji przeciwstawnych) oraz zawarła nowe kontrakty giełdowe na zakup tego samego wolumenu uprawnień do

emisji CO

2

na późniejsze terminy. Podjęta decyzja przez Spółkę o zmianie strategii w odniesieniu do zawartych kontraktów z

datą dostawy na grudzień 2020 roku miała charakter incydentalny w momencie jej podejmowania i stanowiła reakcję na

zdarzenia, których Spółka nie mogła w żaden sposób przewidzieć w momencie zawierania kontraktów.

W ramach realizacji pierwotnych kontraktów (buy) oraz transakcji przeciwstawnej (sell) Spółka rozpoznała w Pozostałych

przychodach operacyjnych w pozycji Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji

operacyjnej efekt na rozliczeniu w wysokości 382 mln PLN.

Mając na uwadze podjętą po koniec 2020 roku decyzję o przesunięciu daty realizacji zakupu uprawnień do emisji CO

2

, założenia

nowej strategii Grupy ORLEN do 2030 roku, której realizacja wpłynie również na strategię zabezpieczenia ryzyka kosztu

rozliczenia emisji CO

2,

jak również działania Spółki w zakresie zarządzania ryzykiem płynności skoncentrowane na optymalizacji

przepływów gotówkowych i poziomu długu oraz wymogi MSSF w zakresie ujmowania i wyceny instrumentów finansowych,

Spółka podjęła decyzję o wydzieleniu dwóch portfeli w ramach zawieranych kontraktów na zakup uprawnień CO

2

:

- portfel „własny” CO

2

– w ramach którego kontrakty zostaną wykorzystane na potrzeby realizacji obowiązku umorzenia przez

PKN ORLEN oraz spółki z Grupy - kontrakty te nie będą podlegały wycenie do wartości godziwej, zgodnie z wyłączeniem

zawartym w MSSF 9

- portfel „transakcyjny” CO

2

– dotyczący kontraktów, które zgodnie z realizowaną nową strategią zabezpieczenia ryzyka kosztu

rozliczenia emisji CO

2

, będą podlegały rozliczeniu w środkach pieniężnych lub w formie wymiany na inny instrument

finansowy w późniejszych terminach, w związku z tym są ujmowane jako Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów

rachunkowości zabezpieczeń zaklasyfikowane do aktywów/zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez

wynik finansowy zgodnie z MSSF 9.

Otwarte kontrakty terminowe na zakup uprawnień do emisji CO

2

na dzień 31 grudnia 2020 roku:

Otwarte kontrakty terminowe na zakup uprawnień do

emisji CO

2

Okres rozliczenia transakcji

Ilość uprawnień w tonach

Wycena w wartości godziwej

2020

Aktywa finansowe

Zobowiązania finansowe

Portfel „transakcyjny” CO

2

III.2021, XII.2021, XII.2022

12 224 000

318

-

Portfel „własny” CO

2

III.2021

7 300 000

nie podlega wycenie na dzień bilansowy

Efekt wyceny kontraktów transakcyjnych CO

2

został rozpoznany w Pozostałych przychodach operacyjnych w pozycji Rozliczenie

i wycena pochodnych instrumentów finansowych.

Analiza wrażliwości na zmiany cen uprawnień do emisji CO

2

Analiza wpływu zmiany wartości księgowej instrumentów finansowych na wynik przed opodatkowaniem w związku

z hipotetyczną zmianą cen uprawnień do emisji CO

2

:

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

2020

Wzrost cen

Uprawnienia do emisji CO

2

16%

297

Przy analogicznym procentowym spadku cen analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w powyższej tabeli

ale ze znakiem przeciwnym.

Wartość księgowa netto instrumentów zabezpieczających ryzyka towarowe opisane w punktach 14.5.1.1 oraz 14.5.1.2 na dzień

31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosła odpowiednio 358 mln PLN oraz (76) mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 61 / 78

14.5.2. Ryzyko zmian kursów walutowych

Struktura walutowa instrumentów finansowych

Klasy instrumentów finansowych

EUR

USD

CZK

CAD

Razem po

przeliczeniach na

PLN

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Aktywa finansowe

Dostawy i usługi

126

166

205

543

-

1

-

1 352

2 771

Pożyczki udzielone

151

41

-

329

331

1 667

1 140

Instrumenty pochodne

70

75

14

4

-

375

333

Środki pieniężne

16

710

11

135

5

1 132

-

119

3 727

Cash pool

71

44

45

-

496

189

Depozyty zabezpieczające

-

97

79

-

363

299

Należności z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

-

12

18

-

46

66

Korekta pozycji zabezpieczanej

-

1

-

2

4

Pozostałe

8

11

3

1

-

48

51

442

1 047

388

781

5

1 133

329

331

4 468

8 580

Zobowiązania finansowe

Kredyty

-

501

-

2 130

Pożyczki

1 254

1 253

-

5 789

5 336

Dostawy i usługi

19

25

554

1 107

2

3

-

2 171

4 311

Leasing

82

106

-

378

450

Zobowiązania inwestycyjne

26

30

4

13

1 072

1 130

-

320

366

Instrumenty pochodne

38

5

23

28

-

263

128

Cash pool

90

124

-

157

-

415

1 123

Zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

-

23

29

-

85

109

Korekta pozycji zabezpieczanej

-

2

1

-

7

4

Pozostałe

1

3

21

20

-

85

89

1 510

2 047

627

1 355

1 074

1 133

-

9 513

14 046

Analiza wrażliwości na zmiany kursów walutowych

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

Wpływ na kapitał z tytułu

stosowania rachunkowości

zabezpieczeń

Razem

31/12/2020

31/12/2019

2020

2019

2020

2019

2020

2019

EUR/PLN

+15%

(896)

(1 466)

(1 293)

(1 033)

(2 189)

(2 499)

USD/PLN

+15%

42

6

10

1

52

7

CZK/PLN

+15%

(28)

-

(28)

-

CAD/PLN

+15%

145

-

145

(737)

(1 315)

(1 283)

(1 032)

(2 020)

(2 347)

Przy odchyleniu kursów walutowych o (-)15% analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w powyższej tabeli

ale ze znakiem przeciwnym.

Powyższe odchylenia kursów skalkulowano na podstawie średnich zmienności poszczególnych kursów walut w 2020 i 2019

roku.

Wpływ odchyleń kursów walut na wartość godziwą instrumentów pochodnych oszacowano przy niezmiennych poziomach stóp

procentowych.

Ze względu na nieistotny wpływ na wynik przed opodatkowaniem z tytułu pośrednictwa Spółka nie prezentuje szczegółowej analizy

wrażliwości na zmiany kursów walutowych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 62 / 78

14.5.3. Ryzyko zmian stóp procentowych

Struktura instrumentów finansowych narażonych na ryzyko zmiany stóp procentowych

Klasy instrumentów

finansowych

WIBOR

LIBOR USD

EURIBOR

LIBOR CAD

Razem

NOTA

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Aktywa finansowe

Pożyczki udzielone

12.10.1

331

179

-

697

177

970

963

1 998

1 319

Instrumenty pochodne

12.10.1

-

19*

53

15

4

318*

-

57

333

Cash pool

12.10.1

15

154

169

-

327

189

-

511

343

346

352

222

15

1 028

684

970

963

2 566

1 995

Zobowiązania finansowe

Kredyty

12.7.1

-

2 130

-

2 130

Obligacje

12.7.3

2 002

1 002

-

2 002

1 002

Instrumenty pochodne

12.10.2

69*

-

87

108

176*

20

-

263

128

Cash pool

12.10.2

1 146

593

-

595

415

528

-

1 561

1 716

3 217

1 595

87

703

591

2 678

-

3 826

4 976

* Pozycja zobowiązania finansowe - instrumenty pochodne WIBOR zawiera w 2020 roku, oprócz instrumentów wrażliwych na zmianę stopy WIBOR, również

swapy walutowo-procentowe (CCIRS cross currency interest rate swap) wycenione na kwotę 69 mln PLN, które są wrażliwe zarówno na zmiany stóp

procentowych WIBOR i EURIBOR.

W pozycji aktywa finansowe – instrumenty pochodne WIBOR ujęto w 2019 roku, oprócz instrumentów wrażliwych na zmianę stopy WIBOR, również swapy

walutowo-procentowe (CCIRS) wycenione na kwotę 19 mln PLN, które są wrażliwe zarówno na zmiany stóp procentowych WIBOR i EURIBOR.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka posiadała forwardy towarowe w walucie EUR w kwocie 318 mln PLN, które nie są

wrażliwe na zmianę stopy procentowej.

Spółka narażona jest na ryzyko zmienności przepływów pieniężnych z tytułu zmian stóp procentowych wynikające z

posiadanych aktywów oraz pasywów dla których przychody oraz koszty odsetkowe są uzależnione od zmiennych stóp

procentowych.

Spółka zabezpiecza ekspozycję na zmienność przepływów pieniężnych z tytułu zmian stóp procentowych. W tym celu

wykorzystywane są instrumenty typu swap procentowy oraz walutowy swap procentowy.

Pomiar ryzyka dokonywany jest w oparciu o udział w całości zadłużenia brutto pozycji, dla których koszty odsetkowe są

uzależnione od zmiennych stóp procentowych.

Analiza wrażliwości na zmiany stóp procentowych

Stopa procentowa

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

Wpływ na kapitał z tytułu

stosowania rachunkowości

zabezpieczeń

Razem

31/12/2020

31/12/2019

2020

2019

2020

2019

2020

2019

WIBOR

+0,5p.p.

(14)

(6)

-

(14)

(6)

LIBOR USD

+0,5p.p.

1

(2)

-

1

(2)

EURIBOR

+0,5p.p.

3

(8)

2

(1)

5

(9)

LIBOR CAD

+1,0p.p.

10

-

10

-

(6)

2

(1)

2

(7)

Przy analogicznym procentowym spadku stóp procentowych analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w

powyższej tabeli ale ze znakiem przeciwnym.

Powyższe odchylenia stóp procentowych skalkulowano na podstawie obserwacji średnich wahań stóp procentowych w 2020 i

2019 roku. Wpływ zmian stóp procentowych zaprezentowano w skali rocznej.

W przypadku instrumentów pochodnych w analizie wrażliwości na ryzyko zmian stóp procentowych zastosowano przesunięcie

krzywej stóp procentowych o potencjalnie możliwą zmianę referencyjnych stóp procentowych, przy założeniu niezmienności

innych czynników ryzyka.

Ze względu na nieistotny wpływ na wynik przed opodatkowaniem z tytułu pośrednictwa Spółka nie prezentuje szczegółowej

analizy wrażliwości na zmiany stóp procentowych.

Analiza wrażliwości na ryzyko towarowe, na zmiany kursów walutowych oraz na ryzyko zmiany stóp procentowych

przeprowadzona została w oparciu o tą samą metodologię.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 63 / 78

14.5.4. Ryzyko płynności i kredytowe

Ryzyko płynności

Analiza wymagalności zobowiązań finansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku

do 1

roku

powyżej 1

do 3 lat

powyżej 3

do 5 lat

powyżej

5 lat

Razem

Wartość

księgowa

NOTA

Pożyczki

12.7.2

2 445

3 606

-

6 051

5 789

Obligacje

12.7.3

225

831

1 023

-

2 079

2 002

o zmiennym oprocentowaniu – wartość niezdyskontowana

225

831

1 023

-

2 079

2 002

Dostawy i usługi

12.5.3

3 672

-

3 672

Zobowiązania inwestycyjne

12.5.3, 12.10.2

1 177

14

55

1 260

Instrumenty pochodne - wartość niezdyskontowana

12.10.2

344

173

58

-

575

584

wymiana środków pieniężnych brutto, w tym:

52

140

18

-

210

220

forwardy walutowe

12.10.2

38

96

18

-

152

151

wymiana środków pieniężnych netto, w tym:

292

33

40

-

365

364

forwardy walutowe

12.10.2

27

32

40

-

99

98

swapy towarowe

12.10.2

265

1

-

266

Cash pool

12.10.2

1 561

-

1 561

Zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

12.10.2

274

-

274

Korekta pozycji zabezpieczanej

12.10.2

7

-

7

Pozostałe

12.5.3, 12.10.2

203

7

1

218

9 908

4 631

1 102

56

15 697

15 367

Analiza wymagalności zobowiązań finansowych z tytułu leasingu została zaprezentowana w nocie 15.3.1.

Ponadto PKN ORLEN zobowiązany jest udzielić swoim spółkom, w ramach podpisanych umów pożyczek na cele inwestycyjne,

środków o równowartości 903 mln PLN w okresie do 1 roku oraz 42 mln PLN w okresie od 1 roku do 3 lat.

Analiza wymagalności zobowiązań finansowych na dzień 31 grudnia 2019 roku

do 1

roku

powyżej 1

do 3 lat

powyżej 3

do 5 lat

powyżej

5 lat

Razem

Wartość

księgowa

NOTA

Kredyty

12.7.1

246

1 884

-

2 130

Pożyczki

12.7.2

-

2 140

3 203

-

5 343

5 336

Obligacje

12.7.3

131

1 047

-

1 178

1 102

o zmiennym oprocentowaniu – wartość niezdyskontowana

29

1 047

-

1 076

1 002

o stałym oprocentowaniu – wartość niezdyskontowana

102

-

102

100

Dostawy i usługi

12.5.3

6 051

-

6 051

Zobowiązania inwestycyjne

12.5.3, 12.10.2

762

14

62

852

Instrumenty pochodne - wartość niezdyskontowana

12.10.2

304

66

13

-

383

378

wymiana środków pieniężnych brutto, w tym:

46

62

13

-

121

117

forwardy walutowe

12.10.2

46

62

13

-

121

117

wymiana środków pieniężnych netto, w tym:

258

4

-

262

261

forwardy walutowe

12.10.2

5

-

5

swapy procentowe

12.10.2

19

-

19

swapy towarowe

12.10.2

234

4

-

238

237

Cash pool

12.10.2

1 716

-

1 716

Zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

12.10.2

253

-

253

Korekta pozycji zabezpieczanej

12.10.2

4

-

4

Pozostałe

12.5.3, 12.10.2

195

7

4

213

9 662

5 158

3 237

66

18 123

18 035

Poprzez ryzyko płynności finansowej rozumie się utratę zdolności do terminowego regulowania bieżących zobowiązań.

Spółka narażona jest na ryzyko płynności wynikające z relacji aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych. Na dzień

31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku wskaźnik płynności bieżącej wyniósł odpowiednio 1,1 i 1,7.

Celem procesu zarządzania ryzykiem płynności finansowej jest zapewnienie bezpieczeństwa i stabilizacji finansowej Spółki, a

podstawowym narzędziem ograniczającym powyższe ryzyko jest bieżący przegląd dopasowania terminów zapadalności

aktywów i wymagalności pasywów. Dodatkowo Spółka prowadzi politykę dywersyfikacji źródeł finansowania oraz wykorzystuje

szereg narzędzi dla efektywnego zarządzania płynnością.

Spółka wykorzystuje systemy koncentracji środków finansowych („systemy cash-pool”) do efektywnego zarządzania bieżącą płynnością

finansową oraz optymalizacji kosztów finansowych w ramach Grupy ORLEN. Na koniec 2020 roku funkcjonowały następujące systemy

cash-pool, zarządzane przez PKN ORLEN:

 systemy cash-pool dedykowane dla polskich spółek Grupy ORLEN. Na dzień 31 grudnia 2020 roku systemy te obejmowały łącznie

23 spółki Grupy ORLEN,

 międzynarodowy system cash-pool dedykowany dla zagranicznych spółek Grupy ORLEN. Na dzień 31 grudnia 2020 roku system

ten obejmował 8 zagranicznych spółek Grupy ORLEN.

Zarządzając płynnością PKN ORLEN może emitować obligacje w ramach ustalonych limitów jak również nabywać obligacje emitowane

przez spółki z Grupy ORLEN. Dodatkowe informacje o obligacjach w nocie 12.7.3.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 64 / 78

Koncentracja ryzyka kredytowego środków pieniężnych PKN ORLEN utrzymywanych na dzień 31 grudnia 2020 roku w bankach

o największym zaangażowaniu przedstawiała się następująco: 57%, 21% oraz 13% całego salda środków pieniężnych.

Najwyższy udział jednego banku jest wynikiem zawartej lokaty terminowej, która była czynna na dzień 31 grudnia 2020 roku. W

ciągu roku 2020 Spółka inwestowała nadwyżki środków pieniężnych w lokaty bankowe. Decyzje dotyczące lokat bankowych

opierają się na maksymalizacji stopy zwrotu przy ustalonych limitach koncentracji dla każdego z banków oraz bieżącej ocenie

kondycji finansowej banków wymagającej posiadania przez bank krótkoterminowej oceny ratingowej dla depozytów na poziomie

inwestycyjnym. Oczekiwana strata kredytowa (ECL) z tytułu zawartych w PKN ORLEN na dzień 31 grudnia 2020 roku lokat

terminowych była nieistotna.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku maksymalne możliwe zadłużenie z tytułu zawartych umów

kredytowych i umów pożyczek wewnątrzgrupowych dla Spółki wyniosło odpowiednio 14 380 mln PLN i 12 573 mln PLN. Do

wykorzystania na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku pozostało odpowiednio 8 676 mln PLN i 4 969

mln PLN.

Kwota gwarancji dotyczących zobowiązań wobec osób trzecich wystawionych w toku bieżącej działalności na dzień 31 grudnia

2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosła odpowiednio 324 mln PLN oraz 2 370 mln PLN. Gwarancje dotyczyły

głównie: gwarancji cywilnoprawnych związanych z zabezpieczeniem należytego wykonania umów, oraz gwarancji

publicznoprawnych wynikających z przepisów powszechnie obowiązujących zabezpieczających prawidłowość prowadzenia

działalności koncesjonowanych w sektorze paliw ciekłych i wynikających z tej działalności należności podatkowych, celnych itp.

Ponadto udzielone gwarancje i poręczenia jednostkom zależnym na rzecz podmiotów trzecich wyniosły na dzień 31 grudnia

2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku odpowiednio 10 680 mln PLN i 9 831 mln PLN. Dotyczyły one głównie

zabezpieczenia przyszłych zobowiązań spółki ORLEN Capital wynikających z emisji euroobligacji oraz terminowego regulowania

zobowiązań przez jednostki zależne. Spółka z tytułu udzielonych gwarancji osiągnęła przychody w 2020 roku i w 2019 roku

w kwocie odpowiednio 7 mln PLN i 6 mln PLN.

W oparciu o analizy i prognozy Spółka określiła na koniec okresu sprawozdawczego prawdopodobieństwo zapłaty powyższych

kwot jako niskie.

Ryzyko kredytowe

Spółka ocenia, że ryzyko nieuregulowania należności przez kontrahenta w zakresie należności nieprzeterminowanych oraz

należności przeterminowanych nieobjętych odpisem jest znikome, ze względu na efektywne zarządzanie kredytem kupieckim i

windykacją. Spółka m.in. wyznacza limity dla poszczególnych kontrahentów i ustanawia zabezpieczenia oraz ma możliwość

dokonywania kompensaty wzajemnych wierzytelności. PKN ORLEN stosuje również rozwiązanie w postaci faktoringu

odwrotnego.

W ocenie PKN ORLEN nie występuje istotna koncentracja ryzyka kredytowego w odniesieniu do należności z tytułu dostaw i

usług. Limity są ustalane na podstawie wykonywanej analizy finansowej kontrahentów oraz w oparciu o historię współpracy

z PKN ORLEN lub aktualnego raportu z Wywiadowni Gospodarczej.

Oddzielną grupę stanowią kontrahenci, dla których nadawany jest limit ubezpieczeniowy np. flota, mikroflota, kontrahenci

eksportowi.

Część kontrahentów dokonuje wpłaty kaucji na rachunek PKN. W przypadku braku limitu kredytowego kontrahenci są

zobligowani do dokonania przedpłat.

Miarą ryzyka kredytowego jest kwota maksymalnego ryzyka kredytowego dla poszczególnych klas aktywów finansowych, która

odpowiada ich wartości księgowej (nota 12.5.2. i 12.10.1).

Spółka na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku otrzymała gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe

w wysokości odpowiednio 750 mln PLN oraz 942 mln PLN. Spółka dodatkowo przyjmuje od swoich odbiorców zabezpieczenie w

postaci poręczeń, dobrowolne poddanie się egzekucji (Art. 777 KPC), kaucji, zastawu rejestrowego, hipotek i weksli, gwarancji,

akredytyw.

W ramach części udzielonych pożyczek w Grupie ORLEN (nota 12.10.1) przyjęte zostały zabezpieczenia. W okresie objętym

niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym ani po dniu sprawozdawczym nie wystąpiły przypadki niewywiązania się ze

spłaty kapitału bądź odsetek z tytułu pożyczek lub naruszenia innych warunków umów pożyczek.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 65 / 78

15. POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE

15.1. Posiadane koncesje

Spółka prowadzi działalność gospodarczą, która ze względu na interes publiczny wymaga posiadania koncesji.

31/12/2020

Okresy pozostałe do wygaśnięcia

koncesji (w latach)

Energia elektryczna: wytwarzanie, dystrybucja, obrót

5

Energia cieplna: wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucja, obrót

5 - 10

Paliwa ciekłe: wytwarzanie, przesyłanie, magazynowanie, przeładunek, obrót w kraju i zagranicą

5 - 10

Gaz ziemny: obrót w kraju i zagranicą

5

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku Spółka nie posiadała zobowiązań umownych na usługi koncesjonowane

zgodnie z interpretacją KIMSF 12 – Umowy na usługi koncesjonowane.

15.2. Ujawnienia wynikające z Art. 44 Ustawy – Prawo energetyczne

PKN ORLEN z uwagi na posiadane koncesje jest przedsiębiorstwem energetycznym i w związku z tym realizuje obowiązki

wynikające z Art. 44 Ustawy – Prawo energetyczne. W ramach ujawnień prezentuje odrębnie działalności koncesjonowane

związane z dystrybucją energii elektrycznej i obrotem paliwami gazowymi.

Podstawowe klucze alokacji wybranych pozycji aktywów i pasywów oraz kosztów odpowiadających przychodom to: ustalony

klucz mocowy, wolumenowy lub procentowy. Dla pozycji nieprzypisanych lub nieidentyfikowalnych stosuje się dodatkowe klucze

podziałowe udziału prezentowanych odrębnie działalności w całej sprzedaży / kosztach Spółki.

Wybrane pozycje jednostkowego sprawozdania z sytuacji finansowej – w tys. PLN

31/12/2020

31/12/2019

Dystrybucja energii

elektrycznej

Obrót gazem

Dystrybucja energii

elektrycznej

Obrót gazem

Aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe

75 650

-

69 461

-

Wartości niematerialne

157

-

181

-

Aktywa obrotowe

Zapasy

1

-

3

-

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

2 173

86 713

2 376

63 213

Zobowiązania krótkoterminowe

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

3 220

78 642

3 267

77 389

Jednostkowe sprawozdanie z zysków lub strat – w tys. PLN

2020

2019

Dystrybucja energii

elektrycznej

Obrót gazem

Dystrybucja energii

elektrycznej

Obrót gazem

Przychody ze sprzedaży

32 635

664 847

32 209

548 419

Koszt własny sprzedaży

(29 626)

(648 149)

(28 760)

(532 286)

Zysk brutto ze sprzedaży

3 009

16 698

3 449

16 133

Pozostałe przychody operacyjne

1

-

Pozostałe koszty operacyjne

(1)

-

(77)

-

Zysk z działalności operacyjnej

3 009

16 698

3 372

16 133

Zysk netto

3 009

16 698

3 372

16 133

Spółka w roku 2020 nie uzyskiwała przychodów z tytułu prawa własności do sieci dystrybucyjnej.

15.3. Leasing

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Leasing

Spółka jako leasingobiorca

Prawa wynikające z umów leasingu, najmu, dzierżawy oraz innych umów, które spełniają definicję leasingu zgodnie z wymogami MSSF 16 są

ujmowane jako aktywa z tytułu praw do użytkowania bazowych składników aktywów w ramach aktywów trwałych oraz drugostronnie jako zobowiązania

z tytułu leasingu.

Początkowe ujęcie i wycena

Spółka ujmuje składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu w dacie rozpoczęcia leasingu.

W dacie rozpoczęcia Spółka wycenia składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania według kosztu.

Koszt składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania obejmuje:

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 66 / 78

a) kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,

b) wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,

c) wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Spółkę, oraz

d) szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez Spółkę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów,

przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu

wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów.

Opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują:

- stałe opłaty leasingowe,

- zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich

wartością w dacie rozpoczęcia,

- kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,

- cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Spółka skorzysta z opcji kupna,

- kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, chyba że można z wystarczającą pewnością założyć, że Spółka nie skorzysta z opcji wypowiedzenia.

Opłaty zmienne, które nie zależą od indeksu lub stawki nie są wliczane do wartości zobowiązania z tytułu leasingu. Opłaty te są ujmowane w rachunku

wyników w okresie zaistnienia zdarzenia, które powoduje ich wymagalność.

W dacie rozpoczęcia, zobowiązanie z tytułu leasingu jest wyceniane w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej

dacie, zdyskontowanych z zastosowaniem krańcowych stóp procentowych leasingobiorcy.

Spółka nie dyskontuje zobowiązań z tytułu leasingu przy użyciu stóp procentowych leasingu, gdyż dla celów określenia tej stopy wymagane byłyby

informacje na temat niegwarantowanej wartości końcowej przedmiotu leasingu jak również bezpośrednich kosztów poniesionych przez leasingodawcę,

czyli informacji, które mogą być znane tylko leasingodawcy.

Ustalenie krańcowej stopy leasingobiorcy

Krańcowe stopy procentowe zostały określone jako suma:

a) stopy wolnej od ryzyka (risk free rate), wyznaczonej na bazie IRS (Interest Rate Swap) zgodnie z okresem zapadalności stopy dyskonta i

odpowiedniej stopy bazowej dla danej waluty, oraz

b) premii za ryzyko kredytowe Spółki w oparciu o marżę kredytową.

Późniejsza wycena

Po dacie rozpoczęcia Spółka wycenia składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania stosując model kosztu.

W celu zastosowania modelu kosztu Spółka wycenia składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania według kosztu:

a) pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości, oraz

b) skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu nieskutkującej koniecznością ujęcia odrębnego składnika

leasingu.

Po dacie rozpoczęcia Spółka wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:

a) zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu,

b) zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz

c) zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu lub w celu uwzględnienia

zaktualizowanych zasadniczo stałych opłat leasingowych.

Spółka aktualizuje wycenę zobowiązania z tytułu leasingu z powodu ponownej oceny gdy zaistnieje zmiana w przyszłych opłatach leasingowych

wynikająca ze zmiany w indeksie lub stawce stosowanej do ustalenia opłat (np. zmieni się opłata w prawie wieczystego użytkowania), gdy zmieni się

kwota, której zapłaty Spółka oczekuje w ramach gwarantowanej wartości końcowej lub jeżeli Spółka zmieni ocenę prawdopodobieństwa skorzystania z

opcji kupna, przedłużenia lub wypowiedzenia leasingu.

Aktualizacja zobowiązania z tytułu leasingu koryguje również wartość składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania. Jeżeli wartość bilansowa

składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania została zmniejszona do zera, dalsze zmniejszenie wyceny zobowiązania z tytułu leasingu Spółka

ujmuje w zysku lub stracie.

Amortyzacja

Aktywa z tytułu praw do użytkowania są amortyzowane liniowo przez krótszy z dwóch okresów: okres leasingu lub okres użytkowania bazowego

składnika aktywów, chyba, że Spółka posiada wystarczającą pewność, że uzyska tytuł własności przed upływem okresu leasingu – wówczas prawo do

użytkowania amortyzuje się od dnia rozpoczęcia leasingu do końca okresu użytkowania składnika aktywów.

Szacowany okres użytkowania aktywów z tytułu praw do użytkowania jest określany w ten sam sposób jak w przypadku rzeczowych aktywów trwałych.

Spółka posiada umowy leasingu dotyczące głównie:

a) Gruntów, w tym:

- praw wieczystego użytkowania gruntów zawartych na czas określony do 99 lat,

- gruntów pod stacje paliw i miejsca obsługi podróżnych zawartych na czas określony do 30 lat.

b) Budynków i budowli, w tym stacji paliw, zbiorników magazynowych, powierzchni biurowych zawartych na czas określony do 30 lat.

c) Środków transportu i pozostałych, w tym:

- cystern kolejowych zawartych na czas określony od 3 do 10 lat,

- samochodów osobowych zawartych na czas określony do 3 lat,

- lokomotyw zawartych na czas określony do 3 lat.

Utrata wartości

Spółka stosuje MSR 36 Utrata wartości aktywów w celu określenia, czy składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania utracił wartość oraz w celu

ujęcia jakiejkolwiek zidentyfikowanej straty z tytułu utraty wartości.

Wyłączenia, uproszczenia i praktyczne rozwiązania w zakresie zastosowania MSSF 16

Wyłączenia

Następujące umowy w Spółce nie wchodzą w zakres MSSF 16:

- licencje udzielone objęte zakresem MSSF 15 - Przychody z tytułu umów z klientami oraz

- prawa otrzymane w ramach licencji w zakresie MSR 38 - Aktywa niematerialne.

Spółka nie stosuje MSSF 16 do umów leasingu lub podobnych dotyczących aktywów niematerialnych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 67 / 78

Uproszczenia i praktyczne rozwiązania

Leasing krótkoterminowy

Spółka stosuje praktyczne rozwiązanie dla wszystkich klas aktywów w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego, które charakteryzują się

maksymalnym możliwym okresem trwania umów, włączając opcje ich odnowienia, o długości do 12 miesięcy.

Uproszczenia dotyczące tych umów polegają na rozliczaniu opłat leasingowych jako kosztów:

- metodą liniową, przez okres trwania umowy leasingu, lub

- inną systematyczną metodą, jeżeli lepiej odzwierciedla ona sposób rozłożenia w czasie korzyści czerpanych przez korzystającego.

Leasing przedmiotów o niskiej wartości

Spółka nie stosuje ogólnych zasad ujmowania, wyceny i prezentacji zawartych w MSSF 16 do umów leasingu, których przedmiot ma niską wartość.

Za składniki aktywów o niskiej wartości uważa się te, które, gdy są nowe, mają wartość nie wyższą niż 5 000 USD, co na moment pierwszego

zastosowania odpowiada kwocie 18 799 PLN przeliczone po kursie z dnia 1 stycznia 2019 roku lub ekwiwalentu w innej walucie według średniego

kursu zamknięcia NBP na moment początkowego ujęcia dla każdej zawieranej umowy leasingu.

Uproszczenia dotyczące tych umów polegają na rozliczaniu opłat leasingowych jako kosztów:

- metodą liniową, przez okres trwania umowy leasingu, lub

- inną systematyczną metodą, jeżeli lepiej odzwierciedla ona sposób rozłożenia w czasie korzyści czerpanych przez korzystającego.

Przedmiot umowy leasingu nie może być zaliczany do przedmiotów o niskiej wartości, jeżeli z jego charakteru wynika, że nowy (nieużywany) składnik

aktywów ma zazwyczaj wysoką wartość. Jako przedmioty o niskiej wartości Spółka ujmuje np.: butle z gazem technicznym, ekspresy do kawy, inne

małe elementy wyposażenia.

Bazowy składnik aktywów może mieć niską wartość tylko wtedy, gdy:

a) Spółka może odnosić korzyści z użytkowania samego bazowego składnika aktywów lub wraz z innymi zasobami, które są dla niej łatwo dostępne,

oraz

b) bazowy składnik aktywów nie jest w dużym stopniu zależny od innych aktywów ani nie jest z nimi w dużym stopniu powiązany.

Jeżeli Spółka przekazuje składnik aktywów w subleasing lub spodziewa się przekazania składnika aktywów w subleasing, wówczas główny leasing nie

kwalifikuje się jako leasing składnika aktywów o niskiej wartości.

Ustalenie okresu leasingu: umowy na czas nieokreślony

Ustalając okres leasingu dla umów na czas nieokreślony Spółka ustala okres leasingu, w którym wypowiedzenie umowy nie będzie uzasadnione,

dokonując profesjonalnego osądu i uwzględniając, między innymi:

- poniesione nakłady w związku z daną umową, lub

- potencjalne koszty związane z wypowiedzeniem umowy leasingu, w tym koszty pozyskania nowej umowy leasingu takie jak koszty negocjacji, koszty

relokacji, koszty zidentyfikowania innego bazowego składnika aktywów odpowiadającego potrzebom leasingobiorcy, koszty zintegrowania nowego

składnika aktywów z działalnością Spółki lub kary za wypowiedzenie i podobne koszty, w tym koszty związane ze zwrotem bazowego składnika

aktywów w stanie określonym w umowie lub na miejsce wskazane w umowie lub

- istniejące plany biznesowe oraz inne istniejące umowy uzasadniające wykorzystanie leasingowanego przedmiotu w danym okresie.

W przypadku gdy koszty związane z wypowiedzeniem umowy leasingu są istotne, przyjmuje się okres leasingu równy przyjętemu okresowi amortyzacji

podobnego środka trwałego o parametrach zbliżonych do przedmiotu leasingu.

W przypadku gdy poniesione nakłady w związku z daną umową są istotne, przyjmuje się okres leasingu równy oczekiwanemu okresowi czerpania

korzyści ekonomicznych z tytułu wykorzystywania poniesionych nakładów.

Wartość poniesionych nakładów stanowi odrębny składnik aktywów od aktywa z tytułu praw do użytkowania.

Wydzielanie komponentów nieleasingowych

Z umów, które zawierają komponenty leasingowe i nieleasingowe, Spółka dla wszystkich klas aktywów wydziela i ujmuje odrębnie komponenty

nieleasingowe np. serwis składników aktywów stanowiących przedmiot umowy i alokuje odpowiednio wynagrodzenie na bazie warunków umowy,

chyba że elementy nieleasingowe są uznane za nieistotne w kontekście całej umowy.

Spółka jako leasingodawca

Gdy Spółka występuje jako leasingodawca, w dacie rozpoczęcia klasyfikuje leasing jako leasing finansowy lub operacyjny.

Spółka, w celu dokonania ww. klasyfikacji, dokonuje oceny czy następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania

bazowego składnika aktywów na leasingobiorcę. Jeżeli ma miejsce przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i korzyści, leasing zostaje zaklasyfikowany

jako leasing finansowy, w odwrotnej sytuacji – jako leasing operacyjny.

Ustalenie czy następuje przekazanie ryzyka i korzyści zależy od oceny istoty treści ekonomicznej transakcji.

W ramach oceny klasyfikacji leasingu Spółka rozważa pewne sytuacje, takie jak na przykład czy ma miejsce przeniesienie na leasingobiorcę własności

danego składnika przed końcem okresu leasingu czy jaki jest stosunek okresu leasingu do ekonomicznego okresu użytkowania bazowego składnika

aktywów, nawet jeżeli tytuł prawny nie ulega przeniesieniu.

Jeżeli umowa zawiera elementy leasingowe i nieleasingowe, Spółka alokuje wynagrodzenie w umowie do każdego elementu stosując MSSF 15.

W dacie rozpoczęcia leasingodawca ujmuje aktywa oddane w leasing finansowy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej i prezentuje je jako należności w

kwocie równej inwestycji leasingowej netto.

W dacie rozpoczęcia, opłaty leasingowe uwzględnione w wycenie inwestycji leasingowej netto obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania

bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które nie są otrzymane w dacie rozpoczęcia:

a) stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe), pomniejszone o zachęty leasingowe przypadające do zapłaty,

b) zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich

wartością w dacie rozpoczęcia,

c) wszelkie gwarantowane wartości końcowe udzielone leasingodawcy przez leasingobiorcę, podmiot powiązany z leasingobiorcą lub niezależną

osobę trzecią zdolną finansowo do wywiązania się ze swoich zobowiązań w ramach tej gwarancji,

d) cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji oraz

e) kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia

leasingu.

Jeżeli Spółka oddała do używania innej jednostce składnik aktywów na podstawie umowy leasingu finansowego, wartość bieżąca opłat leasingowych

oraz niegwarantowanej wartości końcowej jest prezentowana jako należności, z podziałem na część krótkoterminową i długoterminową. Dyskontowanie

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 68 / 78

opłat leasingowych oraz niegwarantowanej wartości końcowej odbywa się poprzez zastosowanie stopy procentowej leasingu, tj. stopy procentowej,

która powoduje, że wartość bieżąca:

a) opłat leasingowych oraz

b) niegwarantowanej wartości końcowej równa się sumie:

(i) wartości godziwej bazowego składnika aktywów oraz

(ii) wszelkich początkowych kosztów bezpośrednich poniesionych przez leasingodawcę.

Aktywa oddawane przez Spółkę innym podmiotom do użytkowania na podstawie umowy leasingu operacyjnego zaliczane są do aktywów Spółki.

Opłaty leasingowe z tytułu leasingów operacyjnych są ujmowane liniowo przez okres leasingu jako przychody ze sprzedaży produktów i usług.

Umowy subleasingu

W przypadku subleasingu, Spółka działa zarówno jako leasingobiorca, jak i leasingodawca w stosunku do tego samego bazowego składnika aktywów.

Takie umowy są klasyfikowane jako leasing operacyjny bądź finansowy, na podstawie analizy takich samych kryteriów, jakie stosuje leasingodawca, ale

są one rozpatrywane w odniesieniu do prawa do użytkowania w leasingu głównym (a nie w stosunku do bazowego składnika aktywów). Jeżeli główny

leasing jest leasingiem krótkoterminowym, Spółka klasyfikuje subleasing jako leasing operacyjny.

PROFESJONALNY OSĄD

Ustalenie okresu leasingu

Przy ustalaniu okresu leasingu, Spółka rozważa wszystkie istotne fakty i zdarzenia, powodujące istnienie zachęt ekonomicznych do

skorzystania z opcji przedłużenia lub nie skorzystania z opcji wypowiedzenia. Spółka dokonuje również profesjonalnego osądu do ustalenia

okresu egzekwowalności umowy (okresu leasingu, w którym wypowiedzenie umowy nie będzie uzasadnione) w przypadku umów zawartych na

czas nieokreślony. Ocena okresu leasingu przeprowadzana jest na dzień rozpoczęcia leasingu. Ponowna ocena jest dokonywana w przypadku

wystąpienia znaczącego zdarzenia lub znaczącej zmiany w okolicznościach, które leasingobiorca kontroluje, wpływających na tę ocenę.

SZACUNKI

Okresy użytkowania składników aktywów z tytułu praw do użytkowania

Szacowany okres użytkowania aktywów z tytułu praw do użytkowania jest określany w ten sam sposób jak w przypadku rzeczowych aktywów

trwałych.

Ustalenie krańcowej stopy procentowej leasingobiorcy

W związku z tym, że Spółka nie posiada informacji odnośnie stopy procentowej dla umów leasingowych, stosuje krańcową stopę procentową

do wyceny zobowiązań z tytułu leasingu, jaką Spółka musiałaby zapłacić, aby na podobny okres i przy podobnych zabezpieczeniach pożyczyć

środki w danej walucie niezbędne do zakupu składnika aktywów o podobnej wartości co składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania

w podobnym środowisku gospodarczym.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 69 / 78

15.3.1 Spółka jako leasingobiorca

Zmiana stanu aktywów z tytułu praw do użytkowania

Grunty

Budynki

i budowle

Urządzenia

techniczne

i maszyny

Środki

transportu

i pozostałe

Razem

Wartość księgowa netto na

01/01/2020

Wartość księgowa brutto

1 514

577

27

630

2 748

Skumulowane umorzenie

(66)

(124)

(13)

(181)

(384)

Odpisy aktualizujące

(21)

(7)

-

(28)

1 427

446

14

449

2 336

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

(3)

75

(6)

(59)

7

Nowe umowy leasingu , zwiększenie

wynagrodzenia leasingowego, zakup

60

157

-

146

363

Amortyzacja

(53)

(76)

(3)

(198)

(330)

Odpisy aktualizujące

(11)

2

-

(9)

utworzenie

(18)

(1)

-

(19)

odwrócenie

10

3

-

13

Pozostałe

1

(8)

(3)

(7)

(17)

1 424

521

8

390

2 343

Wartość księgowa netto na

31/12/2020

Wartość księgowa brutto

1 574

726

18

756

3 074

Skumulowane umorzenie

(118)

(200)

(10)

(366)

(694)

Odpisy aktualizujące

(32)

(5)

-

(37)

1 424

521

8

390

2 343

Wartość księgowa netto na

01/01/2019

Wartość księgowa brutto

1 305

271

-

436

2 012

1 305

271

-

436

2 012

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nowe umowy leasingu , zwiększenie

wynagrodzenia leasingowego, zakup

120

125

-

228

473

Amortyzacja

(48)

(65)

(4)

(184)

(301)

Odpisy aktualizujące

(21)

(7)

-

(28)

utworzenie

(50)

(4)

-

(54)

odwrócenie

25

4

-

29

Reklasyfikacje

72

125

18

14

229

Pozostałe

(1)

(3)

-

(45)

(49)

Wartość księgowa netto na

31/12/2019

1 427

446

14

449

2 336

Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych, zaprezentowanych w działalności finansowej i operacyjnej w

sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w roku 2020 i w 2019 wyniosła odpowiednio (447) mln i PLN (364) mln PLN.

Analiza wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu

31/12/2020

31/12/2019

do jednego roku

354

368

od 1 roku do 2 lat

293

272

od 2 lat do 3 lat

200

201

od 3 lat do 4 lat

163

od 4 lat do 5 lat

146

143

powyżej 5 lat

2 801

2 779

3 957

3 926

Dyskonto

(1 544)

(1 558)

2 413

2 368

Kwoty z tytułu umów leasingu ujęte w sprawozdaniu z zysku lub strat i innych całkowitych dochodów

2020

2019

Koszty z tytułu:

(111)

(124)

odsetek z tytułu leasingu

Koszty finansowe

(69)

(72)

leasingu krótkoterminowego

Koszty według rodzaju: Usługi Obce

(13)

(19)

zmiennych opłat leasingowych nieujętych

w wycenie zobowiązań leasingowych

Koszty według rodzaju: Usługi Obce

(29)

(33)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 70 / 78

15.3.2 Spółka jako leasingodawca

Leasing operacyjny

Analiza wymagalności opłat leasingowych

31/12/2020

31/12/2019

do jednego roku

38

39

od 1 roku do 2 lat

17

25

od 2 lat do 3 lat

16

23

od 3 lat do 4 lat

14

22

od 4 lat do 5 lat

12

19

powyżej 5 lat

107

137

204

265

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość księgowa netto rzeczowych aktywów trwałych Spółki

oddanych innym podmiotom do użytkowania na podstawie umowy leasingu operacyjnego wyniosła odpowiednio 144 mln PLN i 132

mln PLN i dotyczyła głównie gruntów własnych odpowiednio w wysokości 53 mln PLN i 46 mln PLN oraz budynków i budowli

odpowiednio w wysokości 90 mln PLN i 86 mln PLN.

Leasing operacyjny dotyczy głównie nieruchomości stanowiących własność Spółki, objętych umowami leasingu.

Przychody z tytułu leasingu operacyjnego za 2020 rok wyniosły 51 mln PLN.

15.4. Poniesione nakłady inwestycyjne oraz przyszłe zobowiązania z tytułu podpisanych kontraktów inwestycyjnych

Łączna wartość nakładów inwestycyjnych wraz z kosztami finansowania zewnętrznego poniesionych w 2020 roku i 2019 roku

wyniosła odpowiednio 3 212 mln PLN i 3 923 mln PLN, w tym nakłady na inwestycje związane z ochroną środowiska

odpowiednio 159 mln PLN i 52 mln PLN.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku wartość przyszłych zobowiązań z tytułu podpisanych do tego

dnia kontraktów inwestycyjnych wyniosła odpowiednio 2 326 mln PLN i 3 184 mln PLN.

15.5. Aktywa i zobowiązania warunkowe

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Aktywa i zobowiązania warunkowe

Spółka ujawnia na koniec okresu sprawozdawczego informacje o aktywach warunkowych jeśli wpływ korzyści ekonomicznych jest prawdopodobny.

Jeśli jest to wykonalne w praktyce, Spółka szacuje skutki finansowe aktywów warunkowych, wyceniając je zgodnie z zasadami obowiązującymi

przy wycenie rezerw.

Spółka ujawnia na koniec okresu sprawozdawczego informacje o zobowiązaniach warunkowych jeśli:

- ma możliwy obowiązek, który powstał na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia

lub niewystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Spółki lub

- ma obecny obowiązek który powstał na skutek zdarzeń przeszłych, ale wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne nie jest

prawdopodobny lub Spółka nie jest w stanie wycenić kwoty zobowiązania wystarczająco wiarygodnie.

Spółka nie ujawnia zobowiązania warunkowego gdy prawdopodobieństwo wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne jest

znikome.

SZACUNKI

Aktywa warunkowe

Spółka dokonuje szacunków w odniesieniu do skutków finansowych ujawnianych aktywów warunkowych w oparciu o wartość wcześniej

rozpoznanych kosztów, które Spółka spodziewa się odzyskać (np. na mocy podpisanych umów ubezpieczenia), bądź wartość przedmiotu

postępowań, w których Spółka występuje w roli powoda.

Zobowiązania warunkowe

Spółka szacuje możliwe przyszłe zobowiązania, stanowiące zobowiązania warunkowe, w oparciu o wartość roszczeń w ramach toczących się

postępowań, w których PKN ORLEN jest strona pozwaną.

15.5.1 Aktywa warunkowe

Zgodnie z informacją opublikowaną w Sprawozdaniach Finansowych PKN ORLEN i Grupy ORLEN za rok 2019 i śródrocznych

sprawozdaniach publikowanych kwartalnie w trakcie 2020 roku, PERN S.A. poinformował PKN ORLEN, o różnicach w ilości zapasu

operacyjnego ropy naftowej typu REBCO (Russian Export Blend Crude Oil) w związku z przeprowadzoną przez niego, jako operatora

systemu rurociągowego, inwentaryzacją zapasów ropy naftowej dostarczanej przez park zbiornikowy w Adamowie. Równolegle na

koniec grudnia 2020, PERN wskazał kolejny niedobór w ilości zapasu ropy naftowej PKN ORLEN dostarczanej drogą morską poprzez

Bazę Manipulacyjną PERN-u w Gdańsku wprowadzając jednostronną korektę salda zapasu ropy REBCO.

PERN S.A. utrzymuje, że przyczyną zmiany stanu zapasów operacyjnych są różnice metodologii obliczania ilości ropy naftowej typu

REBCO dostarczanej przez park zbiornikowy w Adamowie oraz ropy dostarczanej drogą morską. Na dzień 31 grudnia 2020 roku

zgodnie z potwierdzeniem otrzymanym od PERN S.A. zapas operacyjny PKN ORLEN w zakresie ropy naftowej typu REBCO wyniósł

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 71 / 78

585.553 ton metrycznych netto. Różnica w stanie zapasów zwiększyła się w stosunku do stanu z 2019 roku o 755 ton metrycznych

netto i wyniosła 90.408 ton metrycznych netto.

PKN ORLEN nie zgadza się ze stanowiskiem PERN S.A., ponieważ w jego ocenie pozostaje ono bezpodstawne, nieudowodnione i

niezgodne z umowami wiążącymi PKN ORLEN oraz PERN S.A., a dotychczasowa metodologia stosowana na potrzeby obliczeń ilości

ropy naftowej typu REBCO oraz rop naftowych dostarczanych drogą morską poprzez Bazę Manipulacyjną PERN-u w Gdańsku i

przesyłanych przez PERN S.A. do PKN ORLEN jest prawidłowa i nie była nigdy wcześniej kwestionowana. PKN ORLEN analizuje

obecnie możliwości podjęcia odpowiednich kroków prawnych związanych z informacją przekazaną przez PERN S.A. i zastrzega

możliwość podjęcia wszelkich działań zmierzających do ochrony uzasadnionych interesów PKN ORLEN, w tym dochodzenia roszczeń

związanych z przekazaną przez PERN S.A. informacją na temat wysokości zapasu operacyjnego PKN ORLEN w zakresie ropy

naftowej typu REBCO.

W ocenie PKN ORLEN wartość korekty zapasów rozpoznana w 2019 roku oraz w okresie 12 miesięcy 2020 roku w łącznej kwocie

(156) mln PLN stanowi jednocześnie aktywo warunkowe PKN ORLEN.

15.5.2 Zobowiązania warunkowe

Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub

organem administracji w których Spółka była stroną pozwaną:

Roszczenie Warter Fuels S.A (poprzednio: OBR S.A.) o odszkodowanie

W dniu 5 września 2014 roku spółka OBR S.A. (obecnie: Warter Fuels S.A.) wystąpiła przeciwko PKN ORLEN do Sądu

Okręgowego w Łodzi z pozwem o zapłatę z tytułu zarzucanego naruszenia przez PKN ORLEN praw do patentu. Kwota

roszczenia w pozwie została oszacowana przez Warter Fuels S.A. na kwotę około 84 mln PLN. Żądanie pozwu obejmuje

zasądzenie od PKN ORLEN na rzecz Warter Fuels S.A. sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej wartości opłaty licencyjnej

za korzystanie z rozwiązania objętego ww. patentem oraz zasądzenie obowiązku zwrotu korzyści uzyskanych na skutek

stosowania tego rozwiązania. W dniu 16 października 2014 roku PKN ORLEN złożył odpowiedź na pozew. Pismem procesowym

z dnia 11 grudnia 2014 roku wartość przedmiotu sporu została określona przez powoda na kwotę około 247 mln PLN.

Dotychczas odbyło się kilka rozpraw (ostatnia 28 września 2018 roku), podczas których sąd przesłuchał świadków zgłoszonych

przez strony. W dniu 19 grudnia 2018 roku odbyła się rozprawa, w trakcie której Sąd wysłuchał stanowiska stron w zakresie

podstaw ewentualnego uchylenia postanowienia o zabezpieczeniu. Postanowieniem z dnia 2 stycznia 2019 roku Sąd Okręgowy

uchylił postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia roszczeń. Warter Fuels S.A. złożył zażalenie na to postanowienie w dniu 5

lutego 2019 roku. PKN ORLEN złożył odpowiedź na zażalenie. Sprawa rozpoznania zażalenia jest na etapie postępowania

drugoinstancyjnego, tj. przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi. Zabezpieczenie zostało prawomocnie uchylone. Pełnomocnik PKN

ORLEN złożył także wniosek o zawieszenie postępowania z uwagi na toczące się równolegle postępowanie o ustalenie prawa

do spornego patentu, którego wynik będzie miał znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie o naruszenie. Wniosek nie został

jeszcze rozpatrzony. Obecnie Sąd poszukuje biegłego bądź instytutu celem wydania opinii także wśród podmiotów

zagranicznych, stąd zostało zlecone tłumaczenie części dokumentacji sprawy na język niemiecki. Pełna ocena ryzyka

niepomyślnego rozstrzygnięcia może być dokonana na dalszym etapie postępowania biorąc pod uwagę argumenty PKN

ORLEN. W ocenie PKN ORLEN roszczenia Warter Fuels S.A. są bezpodstawne.

Postępowanie arbitrażowe z powództwa Elektrobudowa S.A. przeciwko PKN ORLEN

Elektrobudowa S.A. wniosła pozew o zapłatę przeciwko PKN ORLEN do Sądu Arbitrażowego przy Stowarzyszeniu Inżynierów,

Doradców i Rzeczoznawców (SIDIR) w Warszawie (sygn. P/SA/5/2019) na łączną kwotę 103 997 758,85 PLN oraz 11 481 955,37

EURO. Sprawa dotyczy wykonywania umowy EPC na budowę Instalacji Metateza, zawartej pomiędzy PKN ORLEN a

Elektrobudowa.

Na powyższą kwotę składają się następujące kwoty:

1) 20 570 866,83 PLN oraz 7 585 851,61 EUR wraz z odsetkami za opóźnienie tytułem zapłaty zaległego wynagrodzenia

przewidzianego w Umowie EPC - na rzecz Elektrobudowa, ewentualnie na rzecz Citibanku, w razie uznania, że w wyniku cesji

wynagrodzenie należne jest Citibankowi,

2) 7 832 245,97 PLN oraz 1 261 191,54 EUR wraz z odsetkami ustawowymi od 23 października 2018 roku tytułem

wynagrodzenia za prace dodatkowe i zamienne – na rzecz Elektrobudowa ewentualnie Citibanku jak wyżej;

3) 62 355 170,15 PLN wraz z odsetkami ustawowymi od 27 grudnia 2019 roku tytułem wynagrodzenia, o które powinien zostać

podwyższony ryczałt na rzecz Elektrobudowa, ewentualnie Citibanku jak wyżej,

4) 13 239 475,90 PLN oraz 2 634 912,22 EUR wraz z odsetkami ustawowymi od 25 października 2019 roku – tytułem

odszkodowania za szkodę wyrządzona bezpodstawną wypłatą przez PKN ORLEN sum gwarancyjnych dostępnych w ramach

gwarancji bankowych – na rzecz Elektrobudowa.

PKN ORLEN złożył odpowiedź na pozew w dniu 17 kwietnia 2020 roku. Sąd Arbitrażowy wydał dwa orzeczenia.

(I) Wyrok wstępny (nr 1) w dniu 7 stycznia 2021 roku dotyczy roszczenia Elektrobudowa o zasądzenie kwoty 250 000 PLN za

wykonanie „Instrukcji przygotowania instalacji po remoncie do ruchu” (dalej: Instrukcja) oraz kwoty 128 795,36 PLN tytułem dopłaty

za dostarczenie adsorbera FA-2202 Nitrogen Treater wykonanego ze stali nierdzewnej zamiast ze stali węglowej (dalej: adsorber).

W wyroku tym Zespół Orzekający orzekł, że o uznaniu roszczenia o zapłatę wynagrodzenia za wykonanie „Instrukcji przygotowania

instalacji po remoncie do ruchu” za usprawiedliwione co do zasady oraz o uznaniu roszczenia o zapłatę dodatkowego

wynagrodzenia za dostarczenie adsorbera wykonanego ze stali nierdzewnej zamiast ze stali węglowej za usprawiedliwione co do

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 72 / 78

zasady. Wyrok wstępny nie stanowi o istnieniu po stronie PKN ORLEN obowiązku zapłaty na rzecz powoda kwot 250 000 PLN za

wykonanie Instrukcji i 128 795,36 PLN (tytułem dopłaty za dostarczenie adsorbera), ale jest wyrazem uznania przez Zespół

Orzekający, iż Elektrobudowa jest uprawniona do oczekiwania od PKN ORLEN zapłaty za wyżej spełnione świadczenia rzeczowe,

jako dodatkowe lub/i zamienne.

Kolejną czynnością jest ustalenie wysokości kwot należnych Elektrobudowa od PKN ORLEN z wyżej wskazanych tytułów. W tym

celu Zespół Orzekający wydał 18 stycznia 2021 roku postanowienia o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego dla ustalenia wartości

Instrukcji wykonanej przez Elektrobudowa oraz dowodu z opinii biegłego dla ustalenia wysokości dopłaty za dostarczenie adsorbera

wykonanego ze stali nierdzewnej zamiast ze stali węglowej.

(II) Wyrok częściowy z dnia 8 stycznia 2021 roku dotyczy żądania PKN ORLEN o obniżenie wynagrodzenia Elektrobudowa

w związku z wadami kompresorów K-2302A, K-2302B i rurociągów wody pitnej oraz gospodarczej w łącznej wysokości 11 612,94

PLN i 4 602 235,65 EUR. Sąd oddalił żądanie PKN ORLEN o obniżenie umownego zryczałtowanego wynagrodzenia strony

powodowej łącznie o 11 612,94 PLN i 4 602 235,65 EUR, na podstawie przepisów o rękojmi, w związku z dostawą kompresorów K-

2302A, K-2302B o mocy na wale 11,4 kW oraz wykonaniem rurociągów wody pitnej i gospodarczej z materiału PEHD w ramach

"Umowy o projektowanie, dostawę oraz budowę w systemie "pod klucz” instalacji metatezy w Zakładzie Produkcyjnym Polskiego

Koncernu Naftowego ORLEN S.A. w Płocku" z dnia 1 sierpnia 2016 roku, jako bezzasadne. Wyrok częściowy nie jest wyrokiem

zasądzającym od Koncernu na rzecz powoda kwoty 11 612,94 PLN i 4 602 235,65 EUR, bowiem Sąd nie wypowiedział się o tym

czy powód ma legitymację procesową czynną do żądania zapłaty wyżej wskazanych kwot, jako części wynagrodzenia z Umowy i

uznającym oświadczenie PKN ORLEN obniżające wynagrodzenie umówione o wyżej wskazane kwoty, dokonane w oparciu

o przepisy dotyczące rękojmi za wady rzeczy, za nieskuteczne.

(III) Wyrok Częściowy (nr 2) z dnia 3 lutego 2021 roku Sąd zasądził od PKN ORLEN na rzecz Elektrobudowa kwotę 4 346 223,35

PLN (17 faktur) oraz kwotę 6 961 630,26 PLN (jako równowartość 1 622 983,45 EUR - 5 faktur) z tytułu podatku VAT (łącznie:

11 307 853,61 PLN), wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz ustalił bezzasadność potrąceń dokonanych przez

pozwanego na kwotę 667 271,12 EUR i kwotę 3 502 187,47 PLN. W zakresie części faktur Sąd stwierdził, że nie zostały one

zapłacone bez wyjaśnienia przyczyn ich uregulowania. Ponadto Sąd uznał, że Umowa EPC dopuszczała dokonywanie potrąceń

wyłącznie wobec wartości netto. Wobec tego uznał, że podatek VAT jako należność publicznoprawna nie może zostać potrącona

z należnością cywilnoprawną i takie kwoty nie podlegają zatrzymaniu.

(IV) Wyrok Częściowy (nr 3) z dnia 3 lutego 2021 roku zasądzający od PKN ORLEN na rzecz syndyka masy upadłości łączną kwotę

1 180 846,40 PLN netto tytułem częściowej zapłaty umownego wynagrodzenia (6 faktur), wraz z odsetkami ustawowymi za

opóźnienie do daty zapłaty. Sąd orzekł co do 6 faktur, które były już przedmiotem rozpoznania w wyroku częściowym (nr 2). Sąd

stwierdził, że PKN ORLEN nie wskazał dlaczego kwoty nie zostały zapłacone. Stwierdził także, że pozew został ograniczony i w

tym nie obejmuje kwot zatrzymanych tytułem kaucji zastępczej związanej z niezłożeniem Gwarancji Należytego Wykonania

w okresie gwarancji. Niemniej Sąd zasądził na rzecz syndyka kwotę 1 180 807,40 PLN.

(V) Wyrok Częściowy (nr 4) z dnia 3 lutego 2021 roku zasądzający od pozwanego na rzecz powoda łączną kwotę 2 090 738,20 PLN

i kwotę 1 379 395,95 EUR tytułem częściowej zapłaty umownego wynagrodzenia, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do

daty zapłaty oraz ustalający bezzasadność potrąceń dokonanych przez pozwanego z tytułu kar umownych na kwotę 1 865 930,95

EUR. Wyrok dotyczy kwot, które zostały potrącone przez PKN ORLEN w związku z naliczeniem kar umownych za nieterminową

realizację umowy EPC w zakresie terminów pośrednich. Sąd ustalił, że:

- kara umowna za opóźnienie w dostarczeniu dokumentacji została w części naliczona nieprawidłowo, w związku z czym zasądził

na rzecz powoda kwoty potrącone w związku z nieprawidłowo naliczoną karą;

- kara umowna za opóźnienie w dostarczeniu reaktora OCU jest uzasadniona i oddalił powództwo o zapłatę wynagrodzenia

w zakresie, w jakim zostało ono potrącone na pokrycie tej kary umownej;

- kara umowna za opóźnienie w dostawie Stacji Zimna zostały naliczone nieprawidłowo i zasądził roszczenia Elektrobudowa

z tytułu wynagrodzenia potrąconego na zaspokojenie tej kary umownej.

Od w/w wyroków nie przysługuje PKN ORLEN żaden środek odwoławczy w postępowaniu przed Sądem Arbitrażowym. Na moment

publikacji niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego na podstawie w/w wyroków PKN ORLEN zobowiązany jest do

zapłaty na rzecz syndyka masy upadłości Elektrobudowa S.A. około 45 mln PLN wraz z odsetkami, z tym zastrzeżeniem, że 22 mln

PLN z powyższej kwoty nie są jeszcze objęte wyrokami zasądzającymi.

Poza postępowaniami opisanymi powyżej Spółka nie zidentyfikowała innych istotnych zobowiązań warunkowych.

15.6. Zabezpieczenia akcyzowe

Zabezpieczenia akcyzowe i akcyza od wyrobów i towarów znajdujących się w procedurze zawieszonego poboru na dzień

31 grudnia 2020 roku i na dzień 31 grudnia 2019 roku wyniosły odpowiednio 2 109 mln PLN i 2 391 mln PLN.

15.7. Transakcje z podmiotami powiązanymi

Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2019 roku i w 2020 roku oraz w 2019 roku nie wystąpiły istotne

transakcje podmiotów powiązanych z:

 członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki i z bliskimi im osobami,

 pozostałym kluczowym personelem kierowniczym Spółki oraz z bliskimi im osobami.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 73 / 78

15.7.1 Wynagrodzenia wypłacone i należne lub potencjalnie należne członkom Zarządu, Rady Nadzorczej oraz

pozostałym członkom kluczowego personelu kierowniczego

2020

2019

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

45,9

42,8

Zarząd

15,6

13,0

Rada Nadzorcza

1,3

1,1

Pozostały kluczowy personel

29,0

28,7

Świadczenia po okresie zatrudnienia

0,1

Pozostały kluczowy personel

0,1

Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy

1,9

2,1

Zarząd

0,5

0,2

Pozostały kluczowy personel

1,4

1,9

47,9

45,0

Zasady premiowania kluczowego personelu kierowniczego

Regulaminy dotyczące premiowania funkcjonujące dla Zarządu PKN ORLEN, oraz kluczowych stanowisk PKN ORLEN mają

wspólne podstawowe cechy. Osoby objęte wyżej wymienionymi systemami premiowane są za realizację indywidualnych celów,

wyznaczanych na początku okresu premiowego przez Radę Nadzorczą dla Członków Zarządu oraz przez Zarząd dla pracowników

kluczowego personelu kierowniczego. Systemy Premiowania są spójne z Wartościami Koncernu, promują współpracę pomiędzy

poszczególnymi pracownikami i motywują do osiągania najlepszych wyników w skali PKN ORLEN. Postawione cele mają charakter

zarówno jakościowy, jak i ilościowy, i są rozliczane po zakończeniu roku, na który zostały wyznaczone.

Wynagrodzenia z tytułu zakazu konkurencji i rozwiązania umowy w rezultacie odwołania z zajmowanego stanowiska

Zgodnie z umowami Członkowie Zarządu PKN ORLEN zobowiązani są przez okres 6 miesięcy po rozwiązaniu umowy do

powstrzymania się od działalności konkurencyjnej. W okresie tym otrzymują wynagrodzenie (odszkodowanie) w wysokości

sześciokrotności miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, płatne w 6 równych ratach miesięcznych. Zapisy w umowach

dotyczące zakazu konkurencji po ustaniu funkcji Członka Zarządu wchodzą w życie dopiero po upływie 3 miesięcy pełnienia

funkcji Członka Zarządu.

Ponadto umowy przewidują wypłatę odprawy w przypadku rozwiązania umowy przez Spółkę z innych przyczyn niż naruszenie

podstawowych, istotnych obowiązków wynikających z umowy, pod warunkiem pełnienia funkcji Członka Zarządu przez okres co

najmniej 12 miesięcy. Odprawa w takim przypadku wynosi trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Dyrektorzy bezpośrednio podlegli Zarządowi PKN ORLEN standardowo zobowiązani są do powstrzymania się od działalności

konkurencyjnej przez okres 6 miesięcy po rozwiązaniu umowy. W tym czasie otrzymują wynagrodzenie w wysokości 50%

sześciokrotności miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, płatne w 6 równych ratach miesięcznych. Odprawa z tytułu

rozwiązania umowy przez Pracodawcę wynosi standardowo sześciokrotność miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

15.7.2 Transakcje oraz stan rozrachunków Spółki z jednostkami powiązanymi

Jednostki zależne

Jednostki współkontrolowane

Razem

2020

2019

2020

2019

2020

2019

Sprzedaż

28 074

46 847

2 465

2 978

30 539

49 825

Przychody w ramach centralizacji

pochodnych

instrumentów finansowych

2 769

1 224

-

2 769

1 224

Zakupy

(9 341)

(7 403)

(30)

(38)

(9 371)

(7 441)

Koszty w ramach centralizacji pochodnych

instrumentów finansowych

(3 237)

(856)

-

(3 237)

(856)

Przychody finansowe, w tym:

292

421

136

107

428

528

Dywidendy

230

358

136

107

366

465

Koszty finansowe (głównie odsetki)

(116)

(169)

-

(116)

(169)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 74 / 78

Jednostki zależne

Jednostki współkontrolowane

Razem

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

31/12/2020

31/12/2019

Należności z tytułu dostaw i usług oraz

pozostałe należności

2 100

3 304

373

520

2 473

3 824

Pozostałe aktywa

2 717

1 776

-

2 717

1 776

Pożyczki udzielone

1 997

1 319

-

1 997

1 319

Cash pool

511

343

-

511

343

Należności z tytułu rozliczonych

instrumentów pochodnych w

ramach centralizacji

209

113

-

209

113

Należności z tytułu leasingu

22

-

22

Instrumenty pochodne w ramach

centralizacji

278

128

-

278

128

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz

pozostałe zobowiązania

605

945

5

4

610

949

Pożyczki

5 789

5 336

-

5 789

5 336

Pozostałe zobowiązania, w tym:

1 682

1 762

-

1 682

1 762

Cash pool

1 561

1 716

-

1 561

1 716

Zobowiązania z tytułu rozliczonych

instrumentów pochodnych w

ramach centralizacji

120

44

-

120

44

Zobowiązania z tytułu leasingu

123

103

-

123

103

Instrumenty pochodne w ramach

centralizacji

218

52

-

218

52

Powyższe transakcje z jednostkami zależnymi i współkontrolowanymi obejmują głównie sprzedaż i zakupy produktów rafineryjnych i

petrochemicznych oraz usług.

W 2020 roku i w 2019 roku w Spółce nie wystąpiły istotne transakcje zawarte z podmiotami powiązanymi na warunkach innych

niż rynkowe.

Dodatkowo w 2020 roku, na podstawie złożonych oświadczeń, wystąpiły transakcje pomiędzy podmiotami, w których kluczowe

stanowiska pełniły bliskie osoby powiązane z pozostałym kluczowym personelem kierowniczym Jednostki Dominującej a podmiotami

Grupy ORLEN.

W 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka zidentyfikowała następujące transakcje:

- sprzedaż i zakup wyniosły odpowiednio 0,7 mln PLN i (3,5) mln PLN;

- saldo należności wyniosło 0,07 mln PLN;

- saldo zobowiązań wyniosło 0,2 mln PLN.

Powyższe transakcje dotyczyły głównie zakupu i sprzedaży paliw i oleju napędowego.

15.7.3 Transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa

Na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku Skarb Państwa był właścicielem 27,52% akcji PKN ORLEN S.A. i

posiada zdolność wywierania na nią znaczącego wpływu.

Spółka zidentyfikowała transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa w oparciu o „Spółki z udziałem Skarbu

Państwa” opublikowane na stronie internetowej Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

W 2020 i w 2019 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku Spółka zidentyfikowała następujące

transakcje:

2020

2019

Sprzedaż

1 057

1 640

Zakupy

(3 575)

(3 543)

31/12/2020

31/12/2019

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

257

268

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

438

582

Powyższe transakcje, przeprowadzone na warunkach rynkowych, związane były głównie z bieżącą działalnością operacyjną

Spółki i dotyczyły głównie sprzedaży paliw, zakupu i sprzedaży gazu ziemnego, energii, usług transportowych i magazynowania.

Dodatkowo występowały również transakcje o charakterze finansowym (kredyty, gwarancje, opłaty bankowe, prowizje) z

Bankiem PKO BP, Bankiem Pekao S.A. oraz z Bankiem Gospodarstwa Krajowego (opłaty bankowe, prowizje).

W kwietniu 2020 roku PKN ORLEN w ramach transakcji przejęcia kontroli nad ENERGA, nabył od Skarbu Państwa 213,33 mln

akcji ENERGA stanowiących 51,52 %. jej kapitału i stanowiących około 64 % głosów na walnym zgromadzeniu spółki za łączną

kwotę 1,781 mld PLN.

Pod koniec 2020 roku PKN ORLEN, przy współpracy spółek z Grupy ORLEN wykonując polecenie Prezesa Rady Ministrów

przekazane w ramach decyzji wydanej na podstawie art. 11h ust 3 i 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych

rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 75 / 78

wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 roku, poz. 1842), zaangażował się w przygotowanie szpitali tymczasowych

w Płocku oraz w Ostrołęce w celu zabezpieczenia dodatkowych łóżek dla pacjentów z COVID-19. Koszty poniesione w związku

z zaangażowaniem w realizację projektu budowy szpitali tymczasowych za 2020 rok, które mają zostać zwrócone na podstawie

umów pomiędzy PKN ORLEN a Skarbem Państwa – Ministrem Aktywów Państwowych, wyniosły 39 mln PLN. Dodatkowe

informacje zostały zaprezentowane w nocie 7.

15.8. Wynagrodzenie wynikające z umowy z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych

2020

2019

Badanie sprawozdań finansowych

2,4

1,4

Inne usługi poświadczające:

0,7

0,4

przeglądy sprawozdań finansowych

0,7

0,4

3,1

1,8

Wzrost wynagrodzenia za badania i przeglądy w 2020 roku w porównaniu do roku poprzedniego związany jest z nowymi

akwizycjami w Grupie ORLEN.

W okresie objętym niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym podmiotem uprawnionym do badania sprawozdania

finansowego Spółki był Deloitte Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa.

Deloitte Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa począwszy od I kwartału 2017 roku wykonuje

przeglądy śródrocznych oraz badania jednostkowych sprawozdań finansowych PKN ORLEN i skonsolidowanych sprawozdań

finansowych Grupy. Deloitte Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa została wybrana do

przeprowadzenia przeglądów śródrocznych sprawozdań finansowych oraz badania jednostkowych sprawozdań finansowych

PKN ORLEN i skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy za lata 2019-2021 uchwałą Rady Nadzorczej Nr 2071/18 z

dnia 20 grudnia 2018 roku zmienioną uchwałą Nr 2103/19 z dnia 25 stycznia 2019 roku.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 76 / 78

WYDARZENIA PO ZAKOŃCZENIU OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO

- W dniu 1 marca 2021 roku PKN ORLEN nabył od niemieckiej Verlagsgruppe Passau Capital Group 100% udziałów w spółce

Polska Press Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie. Polska Press jest jedną z największych grup wydawniczych w Polsce

posiadającą około 20 dzienników regionalnych, blisko 120 tygodników lokalnych, jak również około 500 witryn online.

Transakcja nabycia Polska Press wpisuje się w strategiczne plany PKN ORLEN w zakresie wzmacniania sprzedaży

detalicznej, w tym pozapaliwowej. Poprzez przejęcie Polska Press Koncern uzyskał m.in. dostęp do 17,4 milionów

użytkowników Internetu i możliwość pozyskania nowych klientów, optymalizacji ponoszonych kosztów marketingowych oraz

rozbudowy narzędzi big data w ramach Grupy. Cena nabycia wyniosła 210 mln PLN i została ustalona jako suma przejętej

nadwyżki środków pieniężnych (tj. ujemny dług netto) w kwocie 79 mln PLN oraz oszacowanej wartości przedsiębiorstwa

(enterprise value) w kwocie 131 mln PLN.

W dniu 17 marca 2021 roku Rzecznik Praw Obywatelskich („RPO”) poinformował w komunikacie opublikowanym na swojej

stronie internetowej, że odwołał się do Sądu Okręgowego w Warszawie (Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów) od

decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 5 lutego 2021 roku w sprawie zgody na koncentrację

polegającą na przejęciu przez PKN ORLEN kontroli nad Polska Press sp. z o.o. W komunikacie RPO zwrócił również uwagę,

że zgodnie z obowiązującymi regulacjami samo odwołanie przekazuje się do sądu za pośrednictwem UOKiK. Prezes UOKiK

ma 3 miesiące na przesłanie odwołania do sądu (chyba że w trybie autokontroli zmieni swą decyzję o zgodzie na

koncentrację). Jednocześnie RPO skierował - już bezpośrednio do sądu - wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji (w tym

zakaz wykonywania przez PKN ORLEN praw udziałowych w Polska Press).

W dniu 8 kwietnia 2021 roku Sąd Okręgowy wydał postanowienie o wstrzymaniu wykonania decyzji Prezesa UOKiK z 5

lutego 2021 roku do czasu rozstrzygnięcia przez sąd odwołania złożonego przez RPO. W ocenie PKN ORLEN

postanowienie to nie ma wpływu na skuteczność nabycia przez PKN ORLEN udziałów w Polska Press, gdyż nabycie zostało

dokonane przed wydaniem przez sąd tego postanowienia; postanowienie sądu nie ogranicza też PKN ORLEN w

wykonywaniu praw z udziałów w Polska Press (sąd w swoim postanowieniu nie uwzględnił wniosku RPO w tym zakresie).

- Zarząd Spółki w dniu 17 marca 2021 roku podjął uchwałę w sprawie emisji niezabezpieczonych obligacji na okaziciela serii D

o łącznej wartości nominalnej do 1.000.000.000 PLN ("Obligacje") w ramach programu emisji obligacji do kwoty 4 000 000

000 PLN lub równowartości tej kwoty w innych walutach emisji ustanowionego na podstawie umowy programu emisji

obligacji zawartej w Warszawie w dniu 27 listopada 2006 roku, z późniejszymi zmianami.

Obligacje zostaną wyemitowane na następujących warunkach:

- maksymalna liczba Obligacji proponowanych do nabycia: 10.000;

- wartość nominalna jednej Obligacji: 100.000 PLN;

- cena emisyjna jednej Obligacji: 99.432 PLN;

- maksymalna łączna wartość nominalna Obligacji: do 1.000.000.000 PLN;

- data emisji: 25 marca 2021 roku;

- data wykupu: 25 marca 2031 roku;

- Obligacje nie są zabezpieczone;

- w dniu emisji Obligacje zostaną zapisane w ewidencji prowadzonej przez agenta emisji w rozumieniu art. 7a ust. 1 ustawy

z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi, którego funkcję pełnić będzie podmiot wskazany w

warunkach emisji Obligacji, a następnie zarejestrowane w depozycie prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów

Wartościowych S.A.;

- Obligacje mogą zostać wprowadzone do obrotu w alternatywnym systemie obrotu prowadzonym przez Giełdę

Papierów Wartościowych z siedzibą w Warszawie S.A.

- Obligacje zostaną zaproponowane do nabycia zgodnie z art. 33 pkt 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach

(t.j. Dz.U. 2020 poz. 1208), w sposób, który nie będzie wymagał od Spółki sporządzenia prospektu ani memorandum

informacyjnego;

- Obligacje będą oprocentowane według stałej stopy procentowej wskazanej w warunkach emisji Obligacji, której

wysokość będzie uzależniona od oceny (ratingu) agencji ESG, czyli MSCI ESG Research (UK) Limited lub innego

podmiotu, który ją zastąpi, mierzącą podatność Spółki na istotne ryzyka związane w szczególności z wywiązywaniem

się przez Spółkę z zasad odpowiedzialności i troski o środowisko, jego społeczną odpowiedzialnością oraz wdrożonym

ładem korporacyjnym, a także sposób zarządzania przez Spółkę tymi ryzykami, albo alternatywny rating ESG. Stopa

procentowa dla pierwszego okresu odsetkowego wyniesie 2,875% w skali roku i w następnych okresach odsetkowych

pozostanie na tym poziomie lub możliwa będzie jej zmiana o odpowiednio 0,1% lub 0,2% w skali roku w zależności od

poziomu przyznanego ratingu ESG zgodnie z postanowieniami warunków emisji Obligacji.

- W dniu 25 marca 2021 roku PKN ORLEN wyemitował 10 000 niezabezpieczonych obligacji na okaziciela serii D o łącznej

wartości nominalnej 1 000 000 000 PLN ("Obligacje") w ramach programu emisji obligacji ustanowionego na podstawie

umowy programu emisji obligacji zawartej w Warszawie w dniu 27 listopada 2006 roku, z późniejszymi zmianami.

Obligacje zostały wyemitowane na następujących warunkach:

 wartość nominalna jednej Obligacji: 100.000 PLN;

 cena emisyjna jednej Obligacji: 99.432 PLN;

 data wykupu: 25 marca 2031 roku;

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 77 / 78

 Obligacje oprocentowane są według stałej stopy procentowej wskazanej w warunkach emisji Obligacji, której wysokość

będzie uzależniona od oceny (ratingu) agencji ESG, czyli MSCI ESG Research (UK) Limited lub innego podmiotu,

który ją zastąpi, mierzącą podatność Spółki na istotne ryzyka związane w szczególności z wywiązywaniem się przez

Spółkę z zasad odpowiedzialności i troski o środowisko, jego społeczną odpowiedzialnością oraz wdrożonym ładem

korporacyjnym, a także sposób zarządzania przez Spółkę tymi ryzykami, albo alternatywny rating ESG. Stopa

procentowa dla pierwszego okresu odsetkowego wynosi 2,875% w skali roku i w następnych okresach odsetkowych

pozostanie na tym poziomie lub możliwa będzie jej zmiana o odpowiednio 0,1% lub 0,2% w skali roku w zależności od

poziomu przyznanego ratingu ESG zgodnie z postanowieniami warunków emisji Obligacji.

Obligacje zostały zapisane w ewidencji prowadzonej przez agenta emisji w rozumieniu art. 7a ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca

2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi, którego funkcję pełni Bank Polska Kasa Opieki S.A., i zgodnie z przepisami

będą podlegały rejestracji w depozycie prowadzonym przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. Spółka może

zdecydować o wprowadzeniu Obligacji do obrotu w alternatywnym systemie obrotu prowadzonym przez Giełdę Papierów

Wartościowych w Warszawie S.A.

Spółka planuje przeznaczyć środki z emisji Obligacji na ogólne cele korporacyjne, w tym na realizację celu ESG,

rozumianego jako utrzymanie przez Spółkę ratingu przyznanego przez MSCI ESG Research (UK) Limited na poziomie z

daty emisji Obligacji lub osiągnięcie wyższego ratingu.

- w dniu 31 marca 2021 roku PKN ORLEN nabył 454.546 sztuk udziałów spółki ORLEN Trans Polonia Sp. z o.o. z siedzibą w

Płocku, co stanowi 100% kapitału zakładowego, tym samym PKN ORLEN stał się jedynym właścicielem spółki.

Po zakończeniu okresu sprawozdawczego nie wystąpiły dodatkowe zdarzenia poza ujawnionymi w niniejszym jednostkowym

sprawozdaniu finansowym, które wymagałyby ujęcia lub ujawnienia.

PKN ORLEN

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2020 78 / 78

Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd Spółki w dniu 14 kwietnia 2021 roku.

………………………..…………..

Daniel Obajtek

Prezes Zarządu

………………………..…………..

Armen Artwich

Członek Zarządu

………………………..…………..

Adam Burak

Członek Zarządu

………………………..…………..

Patrycja Klarecka

Członek Zarządu

………………………..…………..

Zbigniew Leszczyński

Członek Zarządu

………………………..…………..

Michał Róg

Członek Zarządu

………………………..…………..

Jan Szewczak

Członek Zarządu

………………………..…………..

Józef Węgrecki

Członek Zarządu