SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ
BANKU OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.
W 2020 roku
sporządzone łącznie ze Sprawozdaniem Zarządu z działalności Banku Ochrony Środowiska S.A.
Warszawa, kwiecień 2021 r.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 2
Spis treści
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 3
3. Transakcje z podmiotami powiązanymi .......................................................................................................................................................... 77
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 4
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 5
PODSUMOWANIE WYNIKÓW GRUPY BOŚ S.A.
Grupę Kapitałową Banku Ochrony Środowiska S.A. tworzy Bank Ochrony Środowiska S.A., pełniący rolę jednostki dominującej nad jednostkami bezpośrednio zależnymi: Domem Maklerskim BOŚ S.A. oraz BOŚ Leasing Eko Profit S.A. oraz jednostką zależną w sposób pośredni MS Wind Sp. z o.o.
Wyniki Grupy BOŚ S.A.
Grupa BOŚ S.A. wykazała w 2020 roku stratę netto w wysokości 306,9 mln wobec 72,0 mln zysku netto w 2019 roku.
Głównym czynnikiem wpływającym na obniżenie wyniku finansowego Grupy było utworzenie rezerw na ryzyka prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w związku ze wzrostem liczby spraw sądowych. Utworzona rezerwa pokrywa koszty związane z założonymi scenariuszami rozwiązania problemu kredytów hipotecznych denominowanych do waluty obcej, takimi jak zawieranie porozumień z klientami oraz niekorzystne wyroki sądów. Rezerwa uwzględnia także zidentyfikowaną utratę wartości kredytów zgodnie z modelem oczekiwanych strat kredytowych, w przypadku których wniesione zostały pozwy sądowe o unieważnienie umowy. W odniesieniu do scenariusza uwzględniającego możliwość zawierania porozumień z klientami, przyjęto założenia sektorowego rozwiązania problemu kredytów hipotecznych opartych na walucie obcej, przedstawione przez Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego. Łącznie na dzień 31 grudnia 2020 roku rezerwa na ryzyko związane z kredytami hipotecznymi powiązanymi z walutą obcą wynosiła 399 mln zł.
Negatywny wpływ na obniżenie wyniku Grupy miała także pandemia COVID-19, głównie poprzez decyzje Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych łącznie o 140 punktów bazowych w 2020 roku. Niższe stopy procentowe przełożyły się na spadek wyniku odsetkowego Grupy BOŚ S.A. w 2020 roku o 49,0 mln zł w porównaniu do 2019 roku. Ponadto, wynik Grupy została obciążony odpisami na utratę wartości kredytów. Szacunkowy wpływ pandemii COVID-19 na wynik odpisów portfelowych klientów indywidualnych i instytucjonalnych wyniósł łącznie 16,8 mln zł.
Pomimo utworzenia rezerw na ryzyko związane z kredytami hipotecznymi powiązanymi z walutą obcą, poziom adekwatności kapitałowej Grupy, zarówno z zastosowaniem rozwiązań przejściowych MSSF 9, jak i bez nich na dzień 31 grudnia 2020 roku utrzymywał się powyżej poziomów zalecanych przez Komisję Nadzoru Finansowego. Współczynnik kapitału podstawowego Tier I wyniósł 13,09% wobec 14,19% na koniec 2019 roku a łączny współczynnik kapitałowy 14,86% wobec 16,39%.
Podkreślenia wymaga, iż Grupa BOŚ S.A. działając w warunkach pandemii COVID-19 osiągnęła w 2020 roku:
najlepszy w swojej historii wynik prowizyjny w wysokości 134,6 mln zł, który był wyższy o 36,8% w porównaniu do 2019 roku,
wzrost wyniku na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy o 65,6% wobec 2019 roku,
zwiększenie wyniku na inwestycyjnych papierach wartościowych o 628,4% w porównaniu do analogicznego okresu 2019 roku,
poprawę wyniku z pozycji wymiany o 59,9% wobec 2019 roku,
wzrost sumy bilansowej o 10,9% wobec stanu na koniec 2019 roku,
wzrost salda kredytów proekologicznych o 4,8%, wobec stanu na koniec 2019 roku,
wzrost zobowiązań wobec klientów o 11,2% wobec stanu na koniec 2019 roku
stabilizację wskaźnika płynności LCR na bezpiecznym poziomie; tj. wzrost wskaźnika LCR o 27 p.p. wobec stanu na koniec 2019 roku, do poziomu 158%.
Założenia nowej Strategii
Bank pracuje nad nową Strategią, która będzie wzmacniać model biznesowy związany ze specjalizacją w zakresie ekologii i będzie podkreślać rolę Banku w procesie zielonej transformacji. Zakładany jest dalszy rozwój organiczny Banku w obszarze związanym z finansowaniem projektów służących ochronie środowiska naturalnego.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 6
Wybrane pozycje rachunku wyników i wskaźniki Grupy BOŚ S.A.
tys. zł
2020
2019
Zmiana %
Wynik z tytułu odsetek
[1]
370 980
419 987
-11,7
Wynik z tytułu opłat i prowizji
[2]
134 590
98 373
36,8
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
[3]
74 461
44 957
65,6
Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
[4]
-353 021
-21 221
1 563,5
Wynik z pozostałej działalności
27 391
33 982
-19,4
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
[5]
-163 793
-104 536
56,7
Ogólne koszty administracyjne
[6]
-376 361
-361 354
4,2
Zysk brutto
-285 753
110 188
x
ZYSK NETTO
-306 934
71 994
x
1. Wynik odsetkowy Grupy był niższy o 49,0 mln zł, tj. o 11,17% niż 2019 roku. Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze zmniejszyły się o 109,0 mln zł, tj. o 17,4% w porównaniu do 2019 roku. Koszty z tytułu odsetek zmniejszyły się o 60,0 mln zł, tj. o 28,9%. Spadek przychodów i kosztów odsetkowych wystąpił głównie na skutek obniżenia stóp procentowych przez RPP.
2. Wynik z tytułu opłat i prowizji wzrósł o 36,2 mln zł, tj. o 36,8% w porównaniu do 2019 roku, głównie na skutek wzrostu prowizji z tytułu usług maklerskich, wyższych przychodów z prowizji od kredytów oraz gwarancji oraz niższych opłat z tytułu kart płatniczych.
3. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy wzrósł o 29,5 mln zł, tj. o 65,6%, głównie na skutek dużej zmienności na rynkach finansowych, która wpłynęła na liczbę realizowanych transakcji przez klientów Domu Maklerskiego BOŚ S.A.
4. W związku ze wzrostem liczby spraw sądowych, koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych obciążające wyniki 2020 roku wyniosły 353 ,0 mln zł.
5. Wynik odpisów z tytułu utraty wartości był niższy o 59,3 mln tj. 56,7% w porównaniu do 2019 roku, głównie z powodu wyższych odpisów w pionie klientów instytucjonalnych.
6. Ogólne koszty administracyjne Grupy były wyższe o 15,0 mln zł, tj. o 4,2% wobec 2019 roku. Wzrost kosztów miał miejsce głównie w Domu Maklerskim BOŚ S.A. i związany był ze wzrostem wynagrodzeń będących pochodną najwyższych historycznie wyników Spółki. W Banku koszty świadczeń pracowniczych wzrosły o 2,0 mln zł tj. o 1,7%, głównie z uwagi na rezerwy na niewykorzystane z powodu pandemii urlopy.
Wskaźniki finansowe Grupy BOŚ S.A.
2020
2019
Zmiana w p.p.
Stopa zwrotu z kapitału (ROE
-14,9
3,3
-18,2
Stopa zwrotu z aktywów (ROA)
-1,6
0,4
-2,0
Marża odsetkowa na aktywach ogółem
1,9
2,3
-0,4
Koszt ryzyka
-1,2
-0,8
-0,4
Koszty/dochody (C/I)
62,0
60,7
1,3
Łączny współczynnik kapitałowy
14,86
16,39
-1,53
Marża odsetkowa na aktywach ogółem, liczona jako relacja wyniku odsetkowego do średniego stanu aktywów z początku i końca roku, wyniosła 1,9% wobec 2,3% za okres 2019 roku, głównie na skutek obniżenia przez Radę Polityki Pieniężnej stóp procentowych i spadku przychodowości kredytów.
Wpływ pandemii COVID-19 na działalność i perspektywy Grupy BOŚ S.A.
Grupa BOŚ S.A. w 2020 roku utrzymała pełną zdolność operacyjną. Wprowadzono szereg rozwiązań mających na celu zachowanie ciągłości działania oraz ograniczenie ryzyka epidemicznego, zarówno w stosunku do pracowników, jak i klientów korzystających z sieci oddziałów. Znaczna część pracowników Grupy BOŚ S.A. wykonywała swoje obowiązki w sposób zdalny.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 7
Bank oraz podmioty Grupy Kapitałowej utrzymały wskaźniki bezpieczeństwa na poziomie przewyższającym minimalne poziomy regulacyjne i nie odnotowały znaczącego wpływu pandemii COVID-19 na płynność i adekwatność kapitałową.
W okresie pandemii BOŚ przyspieszył proces transformacji cyfrowej. Działania obejmowały m.in.: zwiększenie roli elektronicznych kanałów dystrybucji, udostępnienie nowej strony www Banku, wdrożenie nowej aplikacji mobilnej, wdrożenie automatyzacji powtarzalnych procesów biznesowych w Banku (Robotic Process Automation), a także uruchomienie we wrześniu 2020 roku autorskiego kalkulatora instalacji fotowoltaicznych. Udostępniony został licznik efektów ekologicznych, który prezentuje na bieżąco uzyskane korzyści z proekologicznych inwestycji realizowanych przy wsparciu finansowym Banku. W ostatnim kwartale 2020 roku wybrano dostawcę usługi chatbota. Klienci Banku uzyskali możliwość korzystania z przelewów natychmiastowych Express Elixir. W drugiej połowie roku rozpoczęto prace rozwojowe w zakresie ePUAP oraz BLIK. W listopadzie zostało wdrożone produkcyjnie i udostępnione Klientom rozwiązanie dot. silnego uwierzytelnienia dla transakcji kartowych e-commerce (wg wymogów PSD2 SCA i wymogów MasterCard 3DSecure 2.0). W grudniu 2020 roku została uruchomiona usługa płatniczej karty mobilnej dla Klienta indywidualnego w aplikacji G Pay. W 2020 roku Bank prowadził działania związane z ideą klientocentryzmu.
Podjęto szereg działań podnoszących wiedzę na temat ochrony środowiska i promujących postawy proekologiczne wśród Pracowników i Klientów Banku oraz w społecznościach lokalnych.
Działania na rzecz klientów Banku w celu ograniczenia negatywnych skutków pandemii COVID-19 oraz ochrony jakości portfela kredytowego
W 2020 roku Grupa Kapitałowa oferowała klientom specjalne rozwiązania mające na celu ograniczenie negatywnych skutków pandemii COVID-19, w tym wsparcie w utrzymaniu przez nich płynności finansowej. Obejmowały one m.in. okresowe zmniejszenie obciążeń finansowych oraz udogodnienia w zakresie przedłużania lub podpisywania umów. Zakres pomocy zmieniał się i był dostosowywany do sytuacji pandemicznej, ograniczeń w prowadzeniu aktywności gospodarczej oraz uwzględniał wytyczne regulatorów. Klienci korzystali z oferowanych przez Bank możliwości:
zawieszenia spłat rat kapitałowych kredytów (z wyłączeniem kredytów giełdowych). W 2020 roku Bank podpisał 3 897 aneksów do umów kredytowych dotyczących zawieszenia spłat rat kapitałowych. z wakacji kredytowych skorzystało 3 522 klientów indywidualnych i 375 klientów instytucjonalnych. Kwoty kredytów klientów indywidualnych i klientów instytucjonalnych objętych wakacjami wyniosły odpowiednio 0,5 mld zł i 2,8 mld zł,
otrzymania za pośrednictwem BOŚ S.A. wsparcia w formie subwencji finansowych oferowanych w ramach Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR). do końca 2020 roku 1 004 podmioty gospodarcze skorzystały z środków w łącznej kwocie 285,3 mln zł,
uzyskania gwarancji z Portfelowej Linii Gwarancyjnej z Funduszu Gwarancji Płynnościowych BGK (PLG FGP) na zabezpieczenie kredytu z przeznaczeniem na zapewnienie płynności finansowej. Gwarancja obejmowała zarówno kredyty nowoudzielone jak i odnawiane kredytów w rachunku bieżącym i linie kredytowych. Oferta była skierowana do sektora średnich i dużych przedsiębiorstw. Łączna kwota kredytów objętych Gwarancjami PLG FGP wyniosła 678,4 mln zł,
uzyskania gwarancji z programu gwarancji de minimis realizowanego w ramach rządowego programu "Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji BGK, wdrożonego w celu poprawy dostępu do finansowania. Łączna kwota kredytów objętych gwarancjami de minimis PLD-KFG wyniosła 302,0 mln zł,
uzyskania Gwarancji Biznesmax udzielanej ze środków Funduszu Gwarancyjnego Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój BGK przeznaczonych na wsparcie innowacyjnych przedsięwzięć w sektorze MŚP. Łączna kwota kredytów objętych Gwarancjami Biznesmax wyniosła 132,1 mln zł,
uzyskania gwarancji spłaty limitu faktoringowego z Portfelowej Linii Gwarancyjnej Faktoringu z Funduszu Gwarancji Płynnościowych BGK (LGF FGP). Gwarancja oferowana jest klientom z sektora MŚP oraz dużym przedsiębiorstwom dotkniętym skutkami pandemii COVID-19 z przeznaczeniem na zapewnienie płynności finansowej niezależnie od branży działania. Łączna kwota kredytów objętych Gwarancjami Faktoringu wyniosła 91 mln zł,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 8
szczególnych rozwiązań dla Pożyczkobiorców Jessica i Jeremie ograniczających negatywne skutki pandemii COVID-19.
Działania w celu ograniczenia negatywnego wpływu pandemii COVID-19 na wyniki
Bank podjął szereg działań w celu mitygacji negatywnego wpływu pandemii na wyniki. W celu obrony poziomu marży odsetkowej obniżono oprocentowanie depozytów oraz dokonano przeglądu i zmian taryf opłat i prowizji. Ponadto Bank przeprowadził przegląd wydatków kosztowych oraz inwestycyjnych, podejmując decyzję o ich ograniczeniu do poziomu niezbędnego dla bezpiecznego i sprawnego funkcjonowania. Zamrożone wydatki, w zależności od osiąganych wyników oraz potrzeb, będą mogły być stopniowo realizowane w późniejszym okresie. W związku z istotnym ryzykiem pogorszenia się sytuacji kredytowej klientów Banku, aktywność służb sprzedażowych została skoncentrowana na działaniach związanych z ochroną jakości portfela kredytowego przede wszystkim przez identyfikowanie i wsparcie kredytobiorców w zakresie ułatwień umożliwiających zachowanie płynności i realizację płatności z tytułu spłat należności kredytowych wobec Banku.
W celu zminimalizowania wpływu pandemii COVID-19 na ryzyko kredytowe, Bank wprowadził ograniczenia w zasadach udzielania kredytów, w tym:
wstrzymanie udzielania nowych kredytów w walutach innych niż PLN.
wprowadzenie wykazu branż podwyższonego ryzyka, których Bank nie finansuje.
ograniczenie zakresu ratingów klientów z segmentu KORPO i MSP, którzy mogą być finansowani przez Bank.
zawieszenie udzielania kredytów dla osób fizycznych z zastosowaniem uproszczonej metody oceny zdolności kredytowej oraz oceny zdolności kredytowej na podstawie wpływów na rachunek.
maksymalny LTV dla nieruchomości komercyjnych przychodowych na poziomie 60%.
W segmencie osób fizycznych, po wprowadzeniu ograniczeń w udzielaniu kredytów w pierwszym okresie pandemii, w październiku 2020 roku podjęto decyzję o przywróceniu przepisów obowiązujących przed pandemią w szczególności:
przywrócono limity transakcji niezabezpieczonych;
przywrócono kryteria decyzji automatycznych;
przywrócono możliwość uwzględniania w ocenie zdolności kredytowej dochodów:
o z zagranicy,
o z umów cywilnoprawnych (umowy o dzieło i umowy zlecenia),
o z jednoosobowej działalności w branżach objętych obostrzeniami dla klientów instytucjonalnych (z zastosowaniem wskaźników korygujących dochód na poziomie obowiązującym sprzed pandemii).
Zmiany w procesie szacowania odpisów portfelowych
dla portfela klientów detalicznych, w związku ze zmianami czynników makroekonomicznych zaistniałych w okresie sprawozdawczym oraz zwiększeniem wagi pesymistycznego scenariusza sytuacji makroekonomicznej w modelu szacowania odpisów metodą portfelową z uwagi na wpływ COVID-19, w 2020 roku dowiązano 4,5 mln zł.
w związku z udzieleniem klientom pionu detalicznego moratoriów ustawowych na spłatę zadłużenia, stosowanych w obliczu kryzysu spowodowanego przez COVID-19, zawiązano w 2020 roku 4,6 mln odpisu,
wprowadzenie dla portfela instytucjonalnego tymczasowej eksperckiej korekty PD w podziale na branże działalności klientów - korekta parametru PD w szacowaniu odpisów portfelowych odzwierciedla wrażliwość poszczególnych branż na kryzys będący następstwem COVID- 19. Z tego tytułu w 2020 roku utworzono odpis z tytułu utraty wartości (na oczekiwane straty kredytowe) w kwocie 12,3 mln zł.
Spadek wyniku odsetkowego kompensowany dobrymi wynikami działalności maklerskiej
Spadek wyniku odsetkowego w efekcie obniżki stóp przez Radę Polityki Pieniężnej, został w znaczącym stopniu skompensowany zwiększeniem dochodów z innych źródeł, w tym głównie z działalności maklerskiej. Niskie
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 9
stopy procentowe oraz utrzymująca się wysoka zmienność rynkowa wpłynęły na wzrost zainteresowania rynkiem kapitałowym ze strony klientów indywidualnych szukających możliwości osiągnięcia dodatnich stóp zwrotu. Liczba internetowych rachunków inwestycyjnych w Domu Maklerskim BOŚ S.A. zwiększyła się o ponad 15 tysięcy w 2020 roku. Oprócz nowych inwestorów na rynek kapitałowy wracali inwestorzy posiadający otwarte rachunki, lecz nie wykonujący transakcji w ostatnich latach. Obroty zrealizowane przez klientów Domu Maklerskiego BOŚ S.A. W 2020 roku na rynku akcji w transakcjach sesyjnych zwiększyły się o 113,6% r/r, a na rynku NewConnect o 880,8%. Przychody z tytułu opłat maklerskich wzrosły o 41,9 mln zł, tj. o 70,3%.
Wzrost udziału kredytów proekologicznych w saldzie kredytowym
Udział w portfelu kredytowym kredytów udzielonych na działania służące ochronie środowiska oraz wspierające zrównoważony rozwój zwiększył się i stanowi już 36,3% salda kredytów ogółem w Banku (na koniec 2019 roku wynosił 34,5%). Kwota kredytów proekologicznych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiła 4,7 mld zł i była wyższa o 4,8% niż na koniec 2019 roku.
Rozwój współpracy z NFOŚiGW
W 2020 roku współpraca Banku z NFOŚiGW skupiała się na obsłudze operacyjnej programów priorytetowych, głównie programu Prosument II oraz na pozyskiwaniu nowych Klientów na finansowanie projektów proekologicznych oraz na pozyskiwaniu nowych klientów, którzy ubiegają się lub uzyskali bezpośrednie wsparcie NFOŚiGW w ramach programów pomocowych, unijnych lub krajowych, dofinansowujących projekty proekologiczne.
Bank czynnie uczestniczy w pracach mających na celu zaangażowanie sektora bankowego do obsługi programu „Czyste powietrze”, którego celem jest poprawa jakości życia i zdrowia mieszkańców Polski poprzez likwidację emisji zanieczyszczeń powietrza. Nowa wersja programu w katalogu dostępnych dofinansowań, uwzględnia dotację z przeznaczeniem na częściowe umorzenie kredytu bankowego. Bank posiada w swojej ofercie „Przejrzystą pożyczkę”, która na preferencyjnych warunkach pozwala na sfinansowanie kosztów niekwalifikowanych przedsięwzięć realizowanych w ramach ww. programu lub finansowanie pomostowe, do czasu uzyskania przez inwestora dotacji.
Na początku września 2020 roku, BOŚ S.A. wspólnie z innymi bankami rozpoczął rozmowy z NFOŚiGW w sprawie wsparcia finansowania samochodów elektrycznych.
Bank współpracuje także z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska. W 2020 roku w ramach takiej współpracy, Bank finansował przedsięwzięcia proekologiczne, głównie z zakresu ochrony powietrza, w tym przede wszystkim dotyczące finansowania instalacji paneli fotowoltaicznych i wymiany źródeł ciepła na ekologiczne.
I. CZYNNIKI i ZDARZENIA WPŁYWAJĄCE NA SYTUACJĘ FINANSOWĄ GRUPY
1. Sytuacja makroekonomiczna
Sytuację w gospodarce globalnej i krajowej w 2020 roku zdeterminowała pandemia COVID-19 i kryzys gospodarczy z nią związany. Większość państw na świecie, w różnych okresach oraz w różnym nasileniu, wdrożyła restrykcje aktywności społeczno-gospodarczej i okresowe zakazy prowadzenia działalności w części sektorów gospodarki o najwyższym ryzyku transmisji infekcji. Jednocześnie na niespotykaną dotąd skalę wdrożono działania w zakresie polityki gospodarczej zmierzające do złagodzenia negatywnych skutków tych restrykcji oraz związanego z nimi osłabienia aktywności gospodarczej.
W przypadku gospodarki chińskiej kulminacja obostrzeń związanych z epidemią przypadła na I kwartał 2020 roku, po czym od II kwartału postępowało „odmrażanie” życia gospodarczego. W Europie i USA pierwsza seria ograniczeń przypadała na wiosnę, co w połączeniu ze wzrostem niepewności w gospodarce
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 10
oraz zaburzeniem globalnych łańcuchów dostaw, poskutkowało w II kwartale gwałtownym spadkiem PKB w USA i strefie euro. Od maja stopniowo restrykcje były znoszone i w III kwartale większość z nich przestała obowiązywać. W rezultacie, w warunkach spadku liczby zachorowań, zwiększenia mobilności osób, w III kwartale nastąpił silny wzrost PKB w relacji do poprzedniego kwartału w USA i w strefie euro.
Pod koniec III kwartału i na początku IV kwartału, najpierw w Europie, a następnie w USA liczba zachorowań ponownie skokowo wzrosła. Druga fala zachorowań doprowadziła na przełomie października I listopada w wielu krajach Europy do ponownego wprowadzenia obostrzeń zbliżonych do tych z okresu wiosennego. Restrykcje te zostały okresowo złagodzone w okresie przedświątecznym, po czym pod koniec roku większość państw europejskich przywróciła ograniczenia aktywności gospodarczej i mobilności społecznej. Przywrócenie obostrzeń skutkowało w IV kwartale ponownym spadkiem aktywności gospodarczej w Europie.
W całym 2020 roku kryzys gospodarczy wywołany pandemią COVID-19 spowodował głęboką globalną recesję. PKB USA spadł o 3,5%, w strefie euro – o 6,7%, w tym w Niemczech o 5,3%.
W przypadku polskiej gospodarki, po bardzo dobrych wynikach na początku 2020 roku, od marca w warunkach ograniczenia mobilności społeczeństwa, wprowadzonych obostrzeń i recesji w gospodarce globalnej, miał miejsce gwałtowny spadek aktywności, przede wszystkim w części branż z sektora usług, w handlu oraz w przemyśle. W rezultacie w II kwartale 2020 roku PKB w Polsce spadł o 8,2% r/r. W III kwartale2020 roku, w warunkach zniesienia większości obostrzeń administracyjnych oraz poprawy koniunktury zagranicznej aktywność polskiej gospodarki wyraźnie wzrosła i w efekcie skala spadku PKB zmniejszyła się do -1,5% r/r. W październiku i listopadzie, wobec silnego wzrostu liczby potwierdzonych przypadków zakażenia COVID-19, w Polsce przywrócone zostały obostrzenia aktywności społeczno gospodarczej. Na początku listopada wprowadzono restrykcje w obszarze handlu i usług, które w dużej mierze odpowiadały tym z wiosny. Te obostrzenia zostały okresowo zniesione w grudniu w okresie przedświątecznym, po czym pod koniec roku zostały ponownie przywrócone. W rezultacie nastąpiło ponowne osłabienie aktywności gospodarczej w IV kwartale, niemniej jak na skalę wdrożonych obostrzeń okazała się ona ograniczona. W skali całego 2020 roku spadek PKB wyniósł 2,8% wobec wzrostu o 4,5% w 2019 roku.
Gwałtowne osłabienie aktywności gospodarczej od II kwartału wpłynęło na pogorszenie sytuacji na krajowym rynku pracy. Biorąc jednak pod uwagę skalę i tempo spadku PKB, jej pogorszenie należy uznać za ograniczone. Skalę utraty miejsc pracy istotnie ograniczały rządowe działania antykryzysowe. W większym stopniu przedsiębiorcy decydowali się na okresowe ograniczanie wymiaru etatu i wynagrodzeń, zamiast trwałej likwidacji miejsc pracy. Ponadto do stabilizacji sytuacji na rynku pracy przyczyniło się silne odbicie aktywności gospodarczej w II połowie roku. W rezultacie w 2020 roku skala wzrostu liczby bezrobotnych była umiarkowana (180 tys. osób w stosunku do końca 2019 roku), podobnie jak wzrost stopy bezrobocia rejestrowanego - do 6,2% na koniec września wobec 5,2% w grudniu 2019 roku.
Wobec osłabienia aktywności gospodarczej w i połowie 2020 roku, w Polsce wprowadzono szereg działań w zakresie polityki monetarnej i fiskalnej mających na celu ograniczenia negatywnych skutków kryzysu.
W przypadku polityki monetarnej Rada Polityki Pieniężnej obniżyła stopy procentowe w okresie marzec maj o 140 pkt. baz. Stopa referencyjna NBP została obniżona do poziomu 0,10%; stopa depozytowa do 0,00%; stopa
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 11
lombardowa do 0,50%, stopa redyskonta weksli do 0,11%; a stopa dyskontowa weksli do 0,12%. Jednocześnie NBP zadeklarował gotowość do dostarczania płynności do sektora bankowego w operacjach repo, zasilanie sektora finansowaniem w postaci kredytu wekslowego oraz rozpoczął skup obligacji skarbu państwa i gwarantowanych przez Skarb Państwa na rynku wtórnym. do końca grudnia bank centralny skupił aktywa o wartości 107,14 mld zł.
Po stronie działań rządowych w marcu i kwietniu 2020 roku wdrożono szereg działań w ramach tzw. Tarczy antykryzysowej, mających na celu poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorstw oraz ochronę zatrudnienia. Wśród najważniejszych z nich wskazać można: czasowe zwolnienie ze składek na ubezpieczenia społeczne (oraz ich umorzenie), przesunięcie terminów zapłat szeregu danin publiczno-prawnych (oraz możliwość ich rozłożenia na raty), dopłaty do wynagrodzenia pracowników (w tym osób współpracujących w ramach umów zleceń), które sfinansowano z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, środków unijnych lub w formie tzw. świadczenia postojowego, mikro-dotacje dla osób prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze, rozszerzenie zakresu gwarancji kredytowych (udzielanych przez BGK). W obliczu „drugiej fali” pandemii, w październiku 2020 roku przygotowano tzw. Tarczę Turystyczną, która wspierała silnie dotknięte przez ograniczenia administracyjne przedsiębiorstwa z branży hotelarsko-eventowo-turystycznej (wsparcie dla około 20 kodów PKD). Wsparcie przyjęło dotychczasową formę świadczeń oraz zwolnień i umorzeń składek na ubezpieczenie społeczne. Na koniec 2020 roku wartość zaangażowanych środków publicznych w ramach tzw. Tarczy Antykryzysowej wyniosła ok. 56 mld (z pominięciem gwarancji kredytowych, które wyniosły kolejne ok. 56 mld zł). Ponadto w ramach tzw. Tarczy Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju firmy, które ucierpiały wskutek pandemii COVID-19 mogły skorzystać z subwencji finansowych (częściowo bezzwrotnych) dla przedsiębiorstw. do końca 2020 roku w ramach Tarczy Finansowej wypłacono ok. 64 mld zł, z pomocy skorzystało ponad 346 tys. przedsiębiorstw zatrudniających ok. 3,2 mln pracowników. Natomiast dopłaty do wynagrodzeń w ramach Tarczy antykryzysowej wsparły co najmniej 4,7 mln pracowników. W okresie listopad-grudzień rozpoczęto przygotowywanie wsparcia dla przedsiębiorstw branż (ok. 50 kodów PKD) dotkniętych jesiennymi restrykcjami działalności zarówno poprzez Tarczę Antykryzysową, jak również Tarczę Finansową PFR 2.0. W styczniu 2021 roku rozpoczęto wypłatę pomocy finansowej w ramach tego instrumentarium.
2020 rok charakteryzował się bardzo wysoką zmiennością notowań aktywów finansowych. Po gwałtownym pogorszeniu nastrojów rynkowych na przełomie I i II kwartału (w okresie największego wzrostu globalnej awersji do ryzyka), w trakcie II kwartału sytuacja na globalnym rynku zaczęła poprawiać się. Poprawę nastrojów wspierały działania banków centralnych oraz rządów stymulujące gospodarkę (pakiety fiskalne, luzowanie polityki pieniężnej przez Fed i EBC). Z kolei od maja nastroje rynkowe były coraz silniej wspierane przez kolejne decyzje o znoszeniu obostrzeń administracyjnych związanych z pandemią oraz poprawę sytuacji makroekonomicznej. W trakcie III kwartału kontynuowany był wzrost popytu na ryzykowne aktywa finansowe. Na przełomie III kwartału i IV kwartału w warunkach pogarszającej się sytuacji epidemicznej w Europie i w USA nastroje rynkowe ponownie pogorszyły się i wzrosła awersja do ryzyka. Jednak w trakcie IV kwartału informacje o zakończeniu z sukcesem badań nad szczepionkami przeciw COVID-19, a następnie zatwierdzenie pierwszych szczepionek i rozpoczęcie szczepień pod koniec roku, spowodowało ponowny silny wzrost optymizmu rynkowego.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 12
Po spadku syntetycznego indeksu globalnego rynku akcji o ponad 20% w trakcie I kwartału, pozytywne odreagowanie w kolejnych kwartałach, pomimo okresowych korekt spadkowych, przyniosło na koniec roku wzrost indeksu o ponad 11% wobec poziomu z końca 2019 roku i o ponad 53% wobec najniższego poziomu odnotowanego w I kwartale.
W trakcie 2020 roku znacząco spadły rentowności papierów skarbowych na rynkach bazowych (USA, Niemcy) utrzymując się do końca III kwartału w okolicach historycznie niskich poziomów. W IV kwartale wzrost oczekiwań na ożywienie gospodarcze w 2021 roku dzięki wdrożeniu szczepień oraz znacząca skala oczekiwanego dalszego poluzowania polityki fiskalnej w USA po zwycięstwie Joe Bidena w wyborach prezydenckich w USA poskutkowała wzrostem rentowności obligacji skarbowych w USA i w Niemczech.
Podobnie jak w przypadku globalnego rynku finansowego, w 2020 roku sytuacja na polskim rynku charakteryzowała się wysoką zmiennością. Zmiany na krajowym rynku w trakcie roku postępowały w podobnych cyklach jak zmiany na rynku globalnym, niemniej generalnie krajowe aktywa o wyższym profilu ryzyka (akcje, kurs złotego) straciły na wartości w 2020 roku w skali całego minionego roku główny indeks giełdowy WIG obniżył się o 1,4% w stosunku do końca grudnia 2019 roku, a kurs złotego stracił na wartości 8,4% wobec euro oraz 8,7% wobec franka szwajcarskiego. W grudniu 2020 roku dodatkowo w kierunku osłabienia kursu złotego oddziaływały interwencje walutowe NBP, które bank centralny uzasadnił chęcią zapobieżenia silniejszemu umocnieniu złotego i przez to zwiększeniu skuteczności polityki monetarnej NBP.
W następstwie obniżenia stóp procentowych NBP stawki krajowego rynku międzybankowego (WIBOR 3M) obniżyły się w 2020 roku o 150 pkt. baz. do 0,21% na koniec 2020 roku. Jednocześnie w warunkach niższych stóp procentowych NBP oraz skupu obligacji przez bank centralny znacząco obniżyły się rentowności obligacji skarbowych, pomimo poluzowania polityki fiskalnej i istotnego wzrostu potrzeb pożyczkowych państwa. W skali całego 2020 roku rentowności obligacji 2-letnich obniżyły się o 142 pkt. baz. do 0,01%, obligacji 5-letnich o 138 pkt. baz. do 0,41%, a obligacji 10-letnich - o 88 pkt. baz. do 1,30% na koniec 2020 roku Jednocześnie polityka NBP w zakresie skupu obligacji poskutkowała istotnym zwiększeniem stabilności notowań obligacji, także w okresach wzrostu globalnej awersji do ryzyka.
2. Działania Banku w związku z pandemią COVID-19
Bank wprowadził szereg specjalnych produktów i rozwiązań dla firm dotkniętych trudną sytuacją związaną z pandemią COVID-19 oraz uczestniczy w działaniach mających na celu wsparcie i pomoc skierowaną zarówno do przedsiębiorców jak i osób fizycznych
Szerszy zakres gwarancji de minimis
Na podstawie aneksów do umowy portfelowej linii gwarancyjnej de minimis zawartej z BGK w ramach Krajowego Funduszu Gwarancyjnego, Bank wprowadził specjalne rozwiązania dla firm dotkniętych trudną sytuacją związaną z pandemią COVID-19. Program gwarancji de minimis jest realizowany w ramach
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 13
rządowego programu "Wspieranie przedsiębiorczości z wykorzystaniem poręczeń i gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego". Gwarancje de minimis zostały wdrożone w celu poprawy dostępu do finansowania dla firm z sektora MŚP i zapewnienia oferty powszechnie dostępnych gwarancji wspierających rozwój przedsiębiorstw. Pomoc de minimis jest formą pomocy publicznej dopuszczoną przepisami Unii Europejskiej.
Szczegółowe rozwiązania:
o w przypadku obejmowania kredytu gwarancją bądź podwyższania kwoty kredytu objętego gwarancją w okresie od 20 marca 2020 roku do 30 czerwca 2021 roku, kwota jednostkowej gwarancji spłaty kredytu stanowi nie więcej niż 80% kwoty kredytu;
o w przypadku obejmowania gwarancją kredytu obrotowego bądź przedłużania kredytu obrotowego objętego gwarancją w okresie od 20 marca 2020 roku do 30 czerwca 2021 roku, gwarancja jest udzielana na okres nie dłuższy niż 75 miesięcy;
o możliwość objęcia gwarancją kredytów inwestycyjnych na okres 120 miesięcy;
o zwiększenie kwoty gwarancji z 3,5 mln do maksymalnej kwoty wynikającej z przepisów unijnych o pomocy de minimis, tj. 1,5 mln euro,
o możliwości objęcia gwarancją również kredytów udzielanych w walucie obcej,
o rezygnacja z opłaty prowizyjnej od gwarancji w terminie do 30 czerwca 2021 roku.
Szerszy zakres Gwarancji Biznesmax ze środków Funduszu Gwarancyjnego Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój
Gwarancja Biznesmax oferowana jest przez BOŚ S.A. W ramach współpracy z BGK od 2017 roku. Szerszy zakres gwarancji Biznesmax ma na celu zwiększenie dostępu do bieżącego finansowania, a także umożliwienie dalszego rozwoju działalności firmom z sektora MŚP.
Gwarancja jest bezpłatna i zabezpiecza do 80% kwoty kredytu przeznaczonego na finansowanie innowacyjnych przedsięwzięć oraz projekty z efektem ekologicznym w sektorze MŚP. Okres trwania gwarancji nie może być dłuższy niż 20 lat. Beneficjenci gwarancji mogą skorzystać z dopłaty do oprocentowania kredytu nawet na okres 3 lat. Dopłata polega na refundacji zapłaconych odsetek.
W kwietniu, lipcu i grudniu 2020 roku Bank podpisał Aneksy wprowadzające zmiany w Gwarancji Biznesmax.
Szczegółowe rozwiązania:
o możliwość obejmowania gwarancją stanowiącą pomoc de minimis kredytu obrotowego odnawialnego, w tym kredytu odnawialnego w rachunku bieżącym (tym samym kredyt odnawialny nie będzie już uruchamiany na podstawie dokumentów finansowo-księgowych, a dokumentowanie wydatków pozostaje tylko na poziomie klienta),
o okres dla kredytu obrotowego odnawialnego wynosi maksymalnie 39 miesięcy,
o w przypadku gwarancji stanowiącej pomoc de minimis zniesiony został katalog kosztów kwalifikowalnych i obowiązek przedkładania przez Kredytobiorcę planu projektu inwestycyjnego stanowiącego załącznik do umowy z BGK. Ponadto w ramach podmiotowej ścieżki oceny, wprowadzone zostało dodatkowe kryterium w brzmieniu: „w ciągu ostatnich 5 lat zrealizowałem/zrealizowaliśmy inwestycję proekologiczną z efektem ekologicznym”. Dzięki czemu została udostępniona możliwość skorzystania z gwarancji obejmującej odnawialny kredyt obrotowy firmom efektywnym ekologicznie,
o możliwość obejmowania gwarancją stanowiącą pomoc de minimis kredytu obrotowego nieodnawialnego niezwiązanego z inwestycją, który łączenie z kredytem odnawialnym w rachunku bieżącym został nazwany „kredytem płynnościowym na czas pandemii COVID-19”,
o możliwość obejmowania gwarancją kredytu płynnościowego na czas pandemii COVID-19 w przypadku kredytu odnawialnego i udostępnienia limitu kredytu na kolejny okres lub podwyższenia kwoty limitu kredytu, pod warunkiem zmiany warunków umowy kredytu uwzględniającej przyjęcie przez Bank zabezpieczenia w formie gwarancji,
o możliwość obejmowania gwarancją pożyczki, o ile spełnia warunki kredytu, który może być objęty gwarancją oraz jest udzielana na zasadach tożsamych, w tym w zakresie oceny zdolności do spłaty
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 14
zobowiązań, z zasadami stosowanymi przez Bank przy udzielaniu kredytów na te same cele, a umowa pożyczki posiada wszystkie istotne cechy umowy kredytu,
o wydłużenie okresu obowiązywania 5% stawki rocznej dla wyliczenia dopłaty do oprocentowania kredytu do 31 grudnia 2021 roku, dopłaty dotyczą również kredytów odnawialnych.
Portfelowa Linia Gwarancyjna z Funduszu Gwarancji Płynnościowych (PLG FGP).
Na podstawie podpisanej w kwietniu 2020 roku umowy portfelowej linii gwarancyjnej Funduszu Gwarancji Płynnościowych zawartej z BGK, Bank wprowadził do oferty Gwarancję Płynnościową skierowaną do sektora średnich i dużych przedsiębiorstw. Natomiast w grudniu 2020 roku zawarł Aneks nr 3, który utrzymał warunki gwarancji płynnościowej i wydłużył jej okres obowiązywania do 30 czerwca 2021 roku. Fundusz jest częścią rządowej Tarczy Antykryzysowej. Gwarancja jest udzielana na zabezpieczenie kredytu z przeznaczeniem na zapewnienie płynności finansowej i może odnosić się zarówno do kredytów nowo udzielonych oraz odnawianych kredytów w rachunku bieżącym i linii kredytowych, w tym dla których umowy kredytu zostały zawarte nie wcześniej niż 1 marca 2020 roku.
Podstawowe parametry Gwarancji płynnościowej:
o wskaźnik pokrycia gwarancją – do 80%,
o kwota gwarancji – do 200 mln zł,
o łączna kwota kredytu dla przedsiębiorcy z zabezpieczeniem Funduszu Gwarancji Płynnościowych - maksymalnie 250 mln zł,
o okres gwarancji – maksymalnie 27 miesięcy i nie dłużej niż okres kredytu + 3 miesiące,
o gwarancja udzielana jest do dnia 30 czerwca 2021 roku,
o za gwarancję pobierana jest od klienta opłata prowizyjna należna BGK, gwarancją mogą być obejmowane kredyty walutowe,
o kredyt z gwarancją BGK nie może być przeznaczony na spłatę innego kredytu.
Bank, na podstawie zawartego w sierpniu 2020 roku Aneksu nr 1 do Umowy, wprowadził zmiany polegające na:
o możliwości obejmowania gwarancją kredytów konsorcjalnych;
o dodaniu załącznika do wniosku o udzielenie gwarancji - „Formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc publiczną związaną z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz jej skutków” zgodnego ze wzorem opracowanym przez UOKiK;
o zawarciu Porozumienia do Umowy określającego zasady współpracy pomiędzy BGK, a BOŚ S.A. W zakresie udzielenia gwarancji spłaty kredytu udostępnionego przez Bank w ramach finansowania konsorcjalnego.
Zmiany w Gwarancji COSME
Gwarancja COSME to kolejna gwarancja, którą Bank oferuje klientom z segmentu MŚP w ramach umowy współpracy z BGK.
W dniu wrześniu i grudniu 2020 roku zostały podpisane Aneksy nr 11 i nr 12 do Umowy portfelowej linii gwarancyjnej z regwarancją udzielaną przez EFI w ramach Programu COSME nr 6/PLG-COSME/2015 z dnia 23 października 2015 roku do Umowy określającej zasady współpracy pomiędzy BGK, a BOŚ S.A. W zakresie obejmowania Gwarancją COSME kredytów udzielanych przez Bank.
Zmiany wprowadzone Aneksami dotyczą przede wszystkim:
o wydłużenia z 27 do 39 miesięcy okresu obowiązywania gwarancji dla kredytów obrotowych, które zostały lub będą udzielone w okresie od 6 kwietnia 2020 roku do 30 czerwca 2021 roku;
o możliwości wydłużenia maksymalnego okresu rolowania kredytu odnawialnego z 5 do 9 lat;
o obniżenia do 0,7% opłaty za udzielenie gwarancji dla ww. kredytów obrotowych w okresie od 6 kwietnia 2020 roku do 30 czerwca 2021 roku;
o wprowadzenia wydłużonych okresów restrukturyzacji kredytów z gwarancją COSME.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 15
Zmiany w Gwarancji Kreatywna Europa
Gwarancja BGK Kreatywna Europa skierowana jest do sektora kultury i kreatywnego. Na podstawie zawartego Aneksu nr 3 do Umowy portfelowej linii gwarancyjnej z regwarancją udzielaną przez Europejski Fundusz Inwestycyjny w ramach programu Kreatywna Europa nr 5/PLG - Kreatywna Europa/2019. (z późn. zm.) BGK obniżył stawkę opłaty prowizyjnej należnej do zapłaty z tytułu gwarancji w okresie od 1 stycznia 2021 roku do 30 czerwca 2021 roku, która wynosi 0%.
Portfelowa Linia Gwarancyjna Faktoringu z Funduszu Gwarancji Płynnościowych (LGF FGP)
BOŚ S.A. rozszerzył w 2020 roku ofertę gwarancji portfelowych BGK wprowadzając także Gwarancję faktoringu w ramach Funduszu Gwarancji Płynnościowych LGF FGP. Wprowadzenie Gwarancji było wynikiem podpisanej w dniu 22 października 2020 roku z BGK Umowy portfelowej linii gwarancyjnej faktoringu w ramach Funduszu Gwarancji Płynnościowych nr 14/LGF-FGP/2020.
Fundusz Gwarancji Płynnościowych jest częścią tzw. rządowej tarczy antykryzysowej.
Gwarancja LGF FGP przeznaczona jest dla klientów z sektora MŚP oraz dużych przedsiębiorców dotkniętych skutkami pandemii COVID-19 z przeznaczeniem na zapewnienie płynności finansowej niezależnie od branży działania.
Podstawowe parametry Gwarancji LGF FGP:
o gwarancją można zabezpieczyć nowy, jak i istniejący limit faktoringowy do 80% jego wartości;
o gwarancją może być objęty faktoring z regresem i odwrotny;
o gwarancją może być zabezpieczony limit faktoringowy udzielony w PLN i walucie obcej;
o okres gwarancji wynosi maksymalnie 27 miesięcy;
o łączna kwota limitów faktoringowych zabezpieczonych gwarancjami LGF FGP udzielona jednemu przedsiębiorcy nie może przekroczyć 250 mln złotych.
Gwarancje z Funduszu Gwarancji Płynnościowych będą udzielane do 30 czerwca 2021 roku.
Tarcza Antykryzysowa PFR
Na podstawie Umowy o świadczenie usług w ramach programu „Tarcza Finansowa PFR”, podpisanej z Polskim Funduszem Rozwoju S.A. (PFR), Bank udostępniał dla swoich klientów możliwość skorzystania ze środków w ramach programu pomocowego uruchomionego przez PFR w ramach Tarczy Antykryzysowej. Program skierowany był do przedsiębiorstw, które ucierpiały wskutek pandemii COVID - 19.
Zgodnie z przyjętym harmonogramem programu w dniu 31 lipca 2020 roku upłynął termin przyjmowania wniosków o subwencje w ramach programu Tarcza Finansowa PFR dla mikro, małych i średnich firm.
Wnioski o Subwencję finansową Klienci Banku mogli składać do 31 lipca 2020 roku, odwołania od decyzji PFR klienci mogli składać do 30 września 2020 roku.
Do 31 stycznia 2021 roku Beneficjenci Programu zobowiązani do dostarczenia do banków dokumentów potwierdzających umocowanie osób składających wnioski w ramach programu rządowego „Tarcza Finansowej Polskiego Funduszu Rozwoju dla Małych i Średnich Firm”
W listopadzie 2020 roku PFR przedstawił założenia programu Tarcza Finansowa 2.0, którego celem jest pomoc finansowa dla firm z 45 branż, które musiały ograniczyć lub zawiesić działalność w związku z sytuacją epidemiologiczną związaną z COVID-19. BOŚ S.A. podpisał z PFR w dniu 14 stycznia 2021 roku Umowę o świadczenie usług związanych z procesem udzielania przez PFR subwencji finansowych na rzecz Przedsiębiorców. Program Tarcza PFR 2.0 został uruchomiony 15 stycznia 2021 roku Klientom Banku została udostępniona możliwość składania wniosków o subwencję w ramach programu
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 16
pomocowego dla firm w czasie pandemii TARCZA ANTYKRYZYSOWA 2.0. Wnioski zostały udostępnione w bankowości elektronicznej BOŚBank24 i iBOSS24.
Pożyczki udzielane w ramach Inicjatywy Jessica i Jeremie
W wyniku uzgodnień z Menadżerami Funduszy (Zachodniopomorską Agencją Rozwoju Regionalnego S.A., Urzędem Marszałkowskim Województwa Śląskiego, Pomorskim Funduszem Rozwoju Sp. z o.o.) wprowadzono szczególne rozwiązania dla Pożyczkobiorców Jessica i Jeremie ograniczające negatywne skutki pandemii COVID-19, w tym:
o możliwość wprowadzenia sześciomiesięcznej karencji w spłacie rat kapitałowych i czteromiesięcznej karencji w spłacie rat kapitałowo-odsetkowych dla klientów Centrum Biznesowego Szczecin korzystających z pożyczek Jeremie i Jessica Zachodniopomorska i i II obieg,
o uzyskanie od Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego indywidualnych zgód na prolongatę spłat pożyczek dla klientów Centrum Biznesowego Banku w Katowicach korzystających z pożyczek Jessica Śląska,
o możliwość wprowadzenia zmian w umowach dla klientów Centrum Biznesowego Gdańsk korzystających z pożyczek Jessica Pomorska, zgodnie z podpisanym Aneksem z PFR Sp. z o.o.
Kredyt na innowacje technologiczne
Bank Ochrony Środowiska S.A. jest jednym z banków udzielających Kredytów technologicznych w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój Poddziałanie 3.2.2 „Kredyt na innowacje technologiczne”. z kredytu mogą skorzystać podmioty gospodarcze prowadzące działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i przeznaczyć go na realizację inwestycji technologicznych. Kredyt wyróżnia wsparcie finansowe w postaci premii technologicznej.
W dniu 3 lipca 2020 roku został podpisany Aneks do Umowy o współpracy z BGK. Najważniejsze zmiany jakie zostały wprowadzone Aneksem to:
o zniesienie maksymalnego limitu premii technologicznej. Dotychczas kwota dofinansowania w postaci premii technologicznej, jaką przedsiębiorca mógł uzyskać na pokrycie wydatków inwestycyjnych, to 6 mln zł;
o możliwość wprowadzenia innowacji na skalę przedsiębiorstwa, co pozwala klientowi na wprowadzenie do firmy produktu lub usługi dotąd nieoferowanych;
o rozszerzono katalog wydatków kwalifikowanych;
o zniesienie obowiązku wniesienia wkładu własnego i dopuszczenie finansowania do 100% wydatków kwalifikowanych przedsięwzięcia Kredytem technologicznym.
W związku z wprowadzonymi przez BGK zmianami, w zakresie wysokości wkładu własnego, dla klientów Banku rozliczających się w pełnej sprawozdawczości z ratingiem nie gorszym niż 8, Bank dopuszcza finansowanie do 100% wydatków kwalifikowalnych inwestycji. Natomiast dla pozostałych wymagany jest wkład własny w wysokości 10%.
Działania na rzecz klientów Banku w celu ograniczenia negatywnych skutków pandemii COVID-19
o umożliwienie klientom indywidualnym i przedsiębiorcom ze wszystkich segmentów zawieszenia spłaty rat kapitałowych produktów kredytowych (z wyłączeniem kredytów giełdowych), bez dostarczania dodatkowych dokumentów;
o umożliwienie klientom indywidualnym zawieszenia wykonania umowy w ramach Tarczy 4.0, tzw. wakacji ustawowych,
o odstąpienie od pobierania od klientów opłat i prowizji z tytułów czynności realizowanych przez Bank w związku z mitygacją negatywnych skutków pandemii COVID-19,
o zastosowanie szczególnego trybu obsługi kredytów, pożyczek, kart kredytowych i transakcji faktoringowych Klientów w Banku w związku z mitygacją negatywnych skutków pandemii COVID-19 oraz nadanie działaniom pomocowym statusu moratorium pozaustawowego w rozumieniu
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 17
pkt 10 lit. a Wytycznych EBA dotyczących ustawowych i pozaustawowych moratoriów na spłaty kredytów, stosowanych w obliczu kryzysu spowodowanego przez COVID-19, tj. nieustawodawczej inicjatywy przewidującej ulgę w spłacie, podjętej przez Bank w ramach programu moratoryjnego sektora bankowego uzgodnionego pod patronatem Związku Banków Polskich przez banki - członków ZBP. W ramach przyjętych rozwiązań Bank udostępnił Klientom możliwość korzystania z zawieszenia płatności rat do 6 miesięcy oraz automatycznego odnowienia limitu w trybie uproszczonym na okres do 6 miesięcy,
o w zakresie kart kredytowych wdrożenie możliwości przesunięcia o trzy miesiące terminu spłaty „Minimalnej kwoty do zapłaty”,
o wprowadzenie rozwiązań dla klientów pozwalających na załatwienie pilnych spraw drogą elektroniczną w systemach bankowości elektronicznej BOŚBank24 i iBOSS24. Klienci zostali poinformowani w serwisie www i poprzez komunikaty o udostępnieniu m.in. wniosków umożliwiających zawieszenie spłat pożyczek i rat kredytów,
o odstąpienie w i półroczu 2020 roku od stosowania rygorów w zakresie niewykonania przez Klientów kowenantów dotyczących wpływów na rachunki oraz osiągniecia i/lub utrzymania wskaźników finansowych,
o wydłużenie o trzy miesiące, na wniosek Klienta, terminu przedłożenia faktur lub protokołów odbioru celem potwierdzenia realizacji inwestycji zgodnie z przeznaczeniem dla produktów „Przejrzysta Pożyczka” i „Energia ze słońca”,
o umożliwienie dostarczania odnowień polis ubezpieczeniowych, stanowiących zabezpieczenie wierzytelności Banku, w formie kopii niepotwierdzonej za zgodność z oryginałem lub w formie skanu przesłanego droga mailową.
o zwiększenie limitu płatności zbliżeniowych do 100 w zakresie kart płatniczych. W związku z sytuacją związaną z rosnącą liczbą zachorowań na COVID-19, w trosce o zdrowie Klientów, udostępniona została możliwość dokonywania płatności za pośrednictwem terminali płatniczych bez użycia PIN-u do kwoty 100 zł. Zmiana wymaga również dostosowania urządzeń zainstalowanych w punktach handlowo-usługowych. Wyższy limit będzie udostępniany sukcesywnie w terminalach, w których operatorzy podnieśli już kwotę płatności
o przyjmowanie od klientów dokumentów podpisanych bezpiecznym podpisem elektronicznym.
o wprowadzenie zasady ograniczonej liczby klientów w placówkach zgodnie z wytycznymi Generalnego Inspektora Sanitarnego; zapewniono oddzielenie klientów od pracowników obsługi za pomocą przezroczystej przegrody; zapewniono klientom rękawiczki jednorazowe; wprowadzono cykliczną dezynfekcję bankomatów.
Zmiana organizacji pracy i wsparcie pracowników w związku pandemią COVID-19
Bank podjął szereg działań mających na celu zminimalizowanie wpływu pandemii na działanie Banku, przy jednoczesnym zapewnieniu jak najwyższego standardu bezpieczeństwa. W szczególności:
umożliwiono pracownikom świadczenie pracy zdalnej w miejscu zamieszkania oraz wprowadził dla części pracowników rotacyjny system pracy; pracownicy, którzy mogli świadczyć pracę zdalnie, zarówno zatrudnieni w oddziałach jak i Centrali Banku, zostali doposażeni w przenośny sprzęt komputerowy oraz licencje pozwalające na taką formę pracy. Każdy z pracowników uzyskał dostęp do aplikacji umożliwiającej organizację i udział w telekonferencjach on-line. Wszystkie procesy funkcjonowały nieprzerwanie pomimo zmiany sposobu świadczenia pracy na zdalny. Jednocześnie zapewniono dodatkowe mechanizmy silnej autentykacji dla wszystkich pracowników Banku. Zezwolono na używanie komunikatora MS Teams w sieci Banku, jednakże bez możliwość przesyłania plików. Uruchomiono drugi kanał dostępu przez VPN w celu m.in. zwiększenia ilości możliwych połączeń jednocześnie (możliwe jest korzystanie z połączenia VPN przez wszystkich pracowników Banku jednocześnie). Drugi kanał dostępu przez VPN zapewnia ponadto częściową redundancję na wypadek awarii. Dodatkowo zezwolono na wykorzystywanie domowego łącza do Internetu do pracy zdalnej. Bank zapewnił pracownikom zwiększenie podstawowych pakietów danych na telefonach służbowych do 12GB/miesiąc oraz umożliwił doładowania o dodatkowe 10 GB/miesiąc. Docelowo wszyscy pracownicy Banku będą posiadać telefony komórkowe z dostępem do poczty,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 18
wprowadzono dla osób niemogących pracować zdalnie, możliwość zachowania bezpiecznych odległości pomiędzy pracownikami;
zapewniono codzienną dezynfekcję powierzchni (w tym najbardziej elementów, tj. przyciski przy i w windach, poręcze na klatkach, klamki, bramki, itp.), prowadzono zamgławianie i ozonowania pomieszczeń Centrali i placówek Banku,
zakupiono maty dezynfekcyjne i umieszczone je przed bramkami wejściowymi na teren Banku. Maty ułożone w sposób taki, by pracownik podchodząc do urządzenia pomiarowego musiał po nich przejść, dezynfekując tym samym obuwie.
wyposażono stanowiska bezpośredniej obsługi klientów w blendy i rękawiczki jednorazowe,
zakupiono termometry bezdotykowe do indywidualnego pomiaru temperatury oraz zamontowano urządzenia do automatycznego pomiary temperatury u osób wchodzących na teren Banku,
zakupiono maseczki dla pracowników posiadające certyfikat bezpieczeństwa wyrobów włókienniczych zgodny z rozporządzeniem Ministra Zdrowia. Maseczki zostały przekazane wszystkim pracownikom Banku, wraz ze wskazówkami dotyczącymi ich użytkowania;
opracowano instrukcję BHP ograniczającą ryzyko infekcji koronawirusem oraz udostępniono wszystkim pracownikom przez wywieszenie jej ogólnodostępnych miejscach oraz na stronie intranetowej Banku,
w celu wsparcia pracowników w monitorowaniu rozwoju otoczenia gospodarczego Banku oraz Klientów, kontynuowane jest przesyłanie do wszystkich pracowników Banku codziennych raportów zawierających bieżące informacje z obszaru gospodarki i poszczególnych branż, w kontekście COVID-19.
uruchomiono w Banku infolinię dla pracowników w celu bieżącego udzielania informacji o zasadach realizacji w Banku, Ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
zapewniono szczepienia przeciw grypie dla chętnych pracowników w celu podniesienia ich odporności oraz po wyeliminowaniu objawów grypy, zwiększenia możliwości szybszego wykrycia objawów COVID - 19.
Wzrost aktywności biznesowej Banku w elektronicznych kanałach dystrybucji
Bank zwiększył przepustowość Call Center poprzez przekierowanie wybranej grupy tematów - wniosków o wakacje kredytowe - do zewnętrznego Call Center, ponadto wdrożono aplikację umożliwiającą pracę zdalną pracowników Call Center oraz obsługę dodatkowych połączeń przez system.
W związku pandemią COVID-19, Bank odnotowuje stałe zainteresowanie klientów zdalnymi kanałami dystrybucji, dlatego stara się zapewnić obsługę tych kanałów na najwyższym poziomie:
łączny wzrost odebranych połączeń (klienci indywidualni i instytucjonalni) przychodzących w 2020 roku względem 2019: o 35%,
łączny wzrost liczby obsłużonych wiadomości przez bankowość elektroniczną (klienci indywidualni) w ciągu 24H : o 23%,
łączny wzrost zapytań od Klientów kierowanych drogą elektroniczną (formularz kontaktowy, skrzynka bos@bosnak.pl ) w 2020 roku względem 2019: o 97%
Działania, które Bank wdrożył w Call Center w ramach zapewnienia ciągłości działania i zwiększenia przepustowości:
zapewnianie wszystkim pracownikom możliwości pracy zdalnej,
organicznie do minimum pracy stacjonarnej,
uzupełnienie wakatów powstałych w wyniku z rotacji pracowników (rekrutacja zdalna).
W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracowników Call Center zostały udostępnione maseczki, półprzyłbice, rękawiczki ochronne oraz płyn do dezynfekcji biurek. Dodatkowo w ramach strefy Call Center, nastąpiła relokacja pracowników z zapewnieniem odpowiednich odstępów między nimi, a strefa ta została odcięta od pracowników pracujących w innych częściach budynku.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 19
Działania charytatywne
W kwietniu 2020 roku, za pośrednictwem Papieskiego Stowarzyszenia Pomoc Kościołowi w Potrzebie, Bank przekazał hospicjom, zakładom opiekuńczo-leczniczym i oddziałom szpitalnym w całym kraju środki ochrony osobistej służące walce z pandemią COVID-19. Na potrzeby akcji zakupiono 7 palet płynów do dezynfekcji (3 780 litrów) oraz 2,2 tys. wysokiej jakości maseczek ochronnych. Wartość pomocy to 150 tys. zł. brutto. Analogicznego zakupu 2,2 tys. maseczek dokonał także Dom Maklerski BOŚ.
W grudniu 2020 roku Bank wsparł finansowo Polski Komitet Pomocy Społecznej w zakupie środków higieny osobistej oraz środków czystości dla bezdomnych korzystających z Centrum Pomocy na warszawskich Siekierkach.
W grudniu 2020 roku Bank był fundatorem paczek na Święta dla potrzebujących w ramach akcji organizowanej przez Bank Żywności SOS.
Na początku 2021 roku Bank przekazał w formie darowizny 450 000 szt. maseczek chirurgicznych dwóm szpitalom w województwie kujawsko-pomorskim w ramach akcji koordynowanej przez Ministerstwo Aktywów Państwowych.
3. Istotne zdarzenia w 2020 roku
Wyróżnienia i nagrody w 2020 roku
W styczniu 2020 roku po raz trzeci z rzędu Łukasz Tarnawa i Aleksandra Świątkowska, ekonomiści Banku Ochrony Środowiska S.A. zwyciężyli w konkursie redakcji Gazety Giełdy i Inwestorów „Parkiet" na najlepsze prognozy wskaźników makroekonomicznych i rynkowych w 2019 roku. To osiągnięcie bez precedensu w historii konkursu. Ranking „Parkietu” jest najbardziej prestiżowym konkursem ekonomistów i analityków krajowych instytucji finansowych. Organizowany jest od 2005 roku, powstaje na podstawie ocen celności comiesięcznych prognoz dla kluczowych zmiennych makroekonomicznych (m.in. PKB, inflacji, produkcji, sprzedaży detalicznej, czy stopy bezrobocia) oraz wskaźników rynkowych (kursu złotego, rentowności obligacji skarbowych oraz stopy procentowej NBP). W konkursie Parkietu bierze udział ponad 20 zespołów analitycznych z krajowych i zagranicznych instytucji finansowych,
W styczniu i lutym 2020 roku znajdująca się w ofercie BOŚ EKOlokata Plus znalazła się w czołówce rankingu 12 miesięcznych lokat do 10 000 z dodatkowymi warunkami organizowanego przez serwis Bankier.pl,
W marcu 2020 roku Bank Ochrony Środowiska S.A. został nagrodzony w ramach plebiscytu na Finansową Markę Roku organizowanego przez „Gazetę Finansową”. Znalazł się również w zestawieniu 100 największych instytucji finansowych w Polsce. Zbierane w nim wyniki firm funkcjonujących na rynku finansowym: banków, ubezpieczycieli, firm leasingowych, faktorów, domów maklerskich i innych przedsiębiorstw działających na szeroko pojętym rynku finansowym,
W dniu 24 marca 2020 roku, tuż po ogłoszeniu decyzji Rady Polityki Pieniężnej o obniżeniu stóp procentowych, znajdująca się w ofercie BOŚ EKOlokata Plus znalazła się w czołówce organizowanego przez serwis Bankier.pl rankingu 12 miesięcznych lokat do 10 000 zł z dodatkowymi warunkami,
W lutym 2020 roku Dom Maklerski BOŚ S.A., w 17 Edycji Ogólnopolskiego Badania Inwestorów przeprowadzonego przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, głosami inwestorów został wybrany Najlepszym Domem Maklerskim 2019 roku. W badaniu uczestniczyło ponad 2 600 inwestorów,
W marcu 2020 roku Dom Maklerski BOŚ został uznany za Najlepszy Dom Maklerski 2019 roku przez Gazetę Giełdy „Parkiet”, uzyskując nagrodę „Byk i Niedźwiedź” w kategorii Dom Maklerski Roku,
Dom Maklerski BOŚ otrzymał statuetkę Lider Rynku Kapitałowego za najwyższą aktywność na rynku kontraktów terminowych w 2019 roku oraz statuetkę Platynowy Megawat za największą aktywność na rynku białych certyfikatów w roku 2019 przyznaną przez Towarową Giełdę Energii.
Dom Maklerski BOŚ S.A. został nagrodzony znakiem Finansowa Marka Roku w kategorii: Dom Maklerski za 25-letni wkład w rozwój rynku kapitałowego w Polsce za świadomość potrzeb klientów, wyprzedzanie ich oczekiwań i budowanie zaufania do rynku poprzez tworzenie zrozumiałych, czytelnych i proklienckich mechanizmów działania,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 20
Redakcja miesięcznika Home&Market przyznała Domowi Maklerskiemu BOŚ Order Finansowy 2019 za rachunki IKE/IKZE w ramach rachunku maklerskiego w kategorii: Produkt inwestycyjny.
W kwietniu znajdująca się w ofercie BOŚ EKOlokata Plus zajęła pierwsze miejsce w rankingu lokat na 12 miesięcy na 10 000 zł z dodatkowymi warunkami organizowanym przez serwis Bankier.pl
W maju 2020 roku Kapituła XIII edycji Ogólnopolskiego Programu Liderzy Społecznej Odpowiedzialności przyznała Bankowi Ochronie Środowiska tytuł Laureata Programu Eko Firma 2020. Kapituła wysoko oceniła i nagrodziła bank za działania związane z wdrażaniem zasad Odpowiedzialnego Biznesu. Doceniła kultywowanie wartości ekologicznych, prowadzenie proekologicznych kampanii informacyjnych, zwracanie uwagi na zrównoważony rozwój, wspieranie prospołecznych działań.
9 czerwca 2020 roku Bank Ochrony Środowiska został wyróżniony Białym Listkiem CSR POLITYKI. Otrzymują go firmy deklarujące wdrażanie najistotniejszych kategorii zarządczych rekomendowanych przez normę ISO 26000 oraz doskonalące działania w tym zakresie na rzecz efektywnego zarządzania swoim wpływem na otoczenie.
10 czerwca 2020 roku znajdująca się w ofercie BOŚ Ekopożyczka "Otwarci na przyszłość" znalazła się na pierwszym miejscu w rankingu najlepszych kredytów gotówkowych porównywarki finansowej rankomat.pl
16 czerwca 2020 roku Bank Ochrony Środowiska otrzymał tytuł najlepszego banku komercyjnego w kategorii Bank mały i średni w konkursie organizowanym przez „Gazetę Bankową”. Redakcja nagrodziła i wskazała liderów w branży, którzy osiągają sukcesy na coraz trudniejszym rynku.
19 czerwca 2020 roku znajdujący się w ofercie BOŚ kredyt hipoteczny zajął pierwsze miejsce w rankingu kredytów hipotecznych z wkładem własnym 30% przygotowanym przez serwis money.pl
W lipcu 2020 roku "Ekolokata" znalazła się w pierwszej trójce rankingu lokat półrocznych serwisu bankier.pl,
We wrześniu 2020 roku BOŚ Ekonto Oszczędnościowe 500+ zajęło pierwsze miejsce w zestawieniu serwisu bankier.pl najlepszych kont oszczędnościowych dla kwoty 50 oraz 200 tys. zł.
Potwierdzenie oceny ratingowej BOŚ S.A.
W dniu 14 kwietnia 2020 roku Agencja ratingowa Fitch Ratings Ltd (Agencja) potwierdziła oceny ratingowe, zmieniła perspektywę Banku na negatywną ze stabilnej oraz obniżyła do BB z BB+ rating obligacji podporządkowanych. Natomiast w dniu 4 listopada 2020 roku Agencja ratingowa Fitch Ratings Ltd (Agencja) potwierdziła oceny ratingowe oraz utrzymała perspektywę Banku.
Poniżej przedstawiono oceny ratingowe BOŚ S.A.:
Rating długoterminowy IDR w walucie obcej (Long-term Foreign Currency IDR) został potwierdzony na poziomie ‘BB-’ perspektywa zmieniona na negatywną ze stabilnej,
Rating krótkoterminowy IDR w walucie obcej (Short-term Foreign Currency IDR) został potwierdzony na poziomie ‘B’,
Krajowy rating długoterminowy (National Long-term Rating) został potwierdzony na poziomie ‘BBB- (pol), perspektywa zmieniona na negatywną ze stabilnej,
Krajowy rating krótkoterminowy (National Short-term Rating) został potwierdzony na poziomie ‘F3(pol)’
Rating wsparcia (Support Rating): został utrzymany na poziomie ‘4’,
Rating wsparcia (Support Rating Floor) został utrzymany na poziomie ‘B’,
Rating indywidualny (Viability Rating) został potwierdzony na poziomie ‘bb-’,
Krajowy rating długoterminowy dla obligacji (senior unsecured) został potwierdzony na poziomie ‘BBB- (pol)’,
Krajowy rating krótkoterminowy obligacji (short-term senior unsecured) został potwierdzony na poziomie ‘F3 (pol)’,
Rating dla obligacji podporządkowanych (subordinated) został obniżony do ‘BB’ (pol) z ‘BB+(pol)’.
Agencja w swym raporcie z 4 listopada 2020 roku poinformowała, że potwierdzenie ratingów Banku odzwierciedla pogląd Agencji, że Bank posiada umiarkowany bufor na pokrycie potencjalnych strat wynikających z pogorszonej koniunktury gospodarczej spowodowanej pandemią. Utrzymana została
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 21
negatywna perspektywa z uwagi na to, w opinii Agencji głębsze i dłuższe niż się obecnie oczekuje pogorszenie koniunktury gospodarczej może skutkować w przyszłości obniżeniem ratingu.
Informacja o decyzjach ratingowych podjętych przez Fitch Ratings została zawarta w raportach bieżących nr 7/2020 oraz 34/2020.
Wpływ decyzji Ministra Finansów dotyczącej uchylenia rozporządzenia w sprawie bufora ryzyka systemowego
Decyzja Ministra Finansów z dnia 18 marca 2020 roku dotycząca uchylenia rozporządzenia w sprawie bufora ryzyka systemowego (utracenie mocy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 1 września 2017 roku w sprawie bufora ryzyka systemowego) przełoży się na obniżenie minimalnych wymogów kapitałowych dla Banku na poziomie jednostkowym i skonsolidowanym o 3 p.p., tj. :
na poziomie jednostkowym: dla współczynnika kapitału TCR spadek limitu z 14,01% do 11,01% oraz dla współczynnika kapitału Tier i spadek limitu z 11,88% do 8,88%,
na poziomie skonsolidowanym: dla współczynnika kapitału TCR spadek limitu z 14,00% do 11,00% oraz dla współczynnika kapitału Tier i spadek limitu z 11,87% do 8,87%.
W związku z czym nadwyżka współczynników kapitałowych ponad regulacyjne poziomy minimalne wynosi odpowiednio:
na poziomie jednostkowym: dla współczynnika kapitału TCR 3,97% (ok. 560 mln zł) oraz dla współczynnika kapitału Tier I 4,29% (ok. 605 mln zł),
na poziomie skonsolidowanym: dla współczynnika kapitału TCR 3,86% (ok. 557 mln zł) oraz dla współczynnika kapitału Tier I 4,22% (ok. 609 mln zł).
Rozwiązanie bufora systemowego przez Ministra Finansów ma na celu uwolnienie dodatkowego kapitału, który może zostać przeznaczony na stymulację gospodarki (zgodnie z rekomendacją Komitetu Stabilności Finansowej uwolnione środki powinny zostać przeznaczone na kredytowanie gospodarki i pokrycie strat w najbliższych kwartałach). W przypadku Banku, rozwiązanie bufora systemowego wpływa na uwolnienie kapitału w wysokości ok. 423 mln zł.
KNF – postępowanie administracyjne w przedmiocie kary administracyjnej
Na przełomie lipca i sierpnia 2018 roku, KNF przeprowadziła w Banku kontrolę dotyczącą realizacji obowiązków z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. W wyniku kontroli KNF wydała zalecenia poinspekcyjne i wszczęła z urzędu postępowanie w przedmiocie nałożenia kary administracyjnej w wyniku czego Bank otrzymał karę pieniężną w wysokości 1,2 mln zł. Decyzja administracyjna w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej nie jest ostateczna, a Bank Ochrony Środowiska S.A. złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Grupa BOŚ utworzyła rezerwę w powyższej kwocie.
GIIF - postępowanie administracyjne w przedmiocie kary administracyjnej
Generalny Inspektor Informacji Finansowej (GIIF), przeprowadził w Banku kontrolę dotyczącą realizacji obowiązków z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w marcu 2019 roku. Po przeprowadzeniu czynności kontrolnych Bank otrzymał ocenę pozytywną z nieprawidłowościami. GIIF wszczął z urzędu postępowanie w przedmiocie nałożenia kary administracyjnej, w wyniku czego Bank otrzymał karę pieniężną w wysokości 4,5 mln zł. Bank odwołał się od decyzji GIIF do Ministra Finansów, który w grudniu 2020 roku wydał decyzję, w której Minister uchylił zaskarżoną przez Bank decyzję GIIF w sprawie nałożenia na Bank kary pieniężnej w wysokości 4,5 mln - w całości i orzekł o nałożeniu na Bank kary pieniężnej w wysokości 3,7 mln zł. Bank złożył skargę na decyzję Ministra do WSA.
Zalecenie KNF dotyczące dodatkowego wymogu kapitałowego dla BOŚ S.A. na poziomie skonsolidowanym
W dniu 22 grudnia 2020 roku (raport bieżący 42/2020) Bank otrzymał od Komisji Nadzoru Finansowego zalecenie przestrzegania dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych ponad wartość wynikającą z wymogów obliczonych zgodnie z szczegółowymi zasadami określonymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013, poprzez utrzymywanie przez BOŚ S.A., na poziomie skonsolidowanym,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 22
funduszy własnych na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z zabezpieczanych hipoteką walutowych kredytów i pożyczek dla gospodarstw domowych, na poziomie 0,50 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013, który powinien składać się co najmniej w 75% z kapitału Tier i (co odpowiada wymogowi kapitałowemu na poziomie 0,37 p.p. ponad wartość współczynnika kapitału Tier I, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. b rozporządzenia nr 575/2013) oraz co najmniej w 56% z kapitału podstawowego Tier i (co odpowiada wymogowi kapitałowemu na poziomie 0,28 p.p. ponad wartość współczynnika kapitału podstawowego Tier I, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. a Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013).
Wcześniej, na poziomie skonsolidowanym, Bank utrzymywał fundusze własne na pokrycie dodatkowego wymogu kapitałowego w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z zabezpieczonych hipoteką walutowych kredytów i pożyczek dla gospodarstw domowych na poziomie 0,52 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013. Bank informował o tym w raporcie bieżącym nr 16/2019 z dnia 13 listopada 2019 roku.
Ustalenie minimalnego wymogu dotyczącego funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych - MREL
W dniu 15 grudnia 2020 roku Bank otrzymał (raport bieżący nr 39/2020) od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego ("BFG") Pismo informujące o nowym wyznaczonym poziomie MREL, na podstawie danych finansowych Banku wg stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku.
Docelowy poziom MREL dla Banku na podstawie danych jednostkowych wynosi 12,87% sumy funduszy własnych i zobowiązań (MREL do TLOF), co odpowiada 16,27% (MREL do TRE) łącznej ekspozycji na ryzyko. Jednocześnie została wyznaczona ścieżka dojścia, zgodnie z którą na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2022 roku MREL w odniesieniu do funduszy własnych i zobowiązań wynosi odpowiednio 10,80% i 11,83% (co odpowiada kolejno 13,65% i 14,96% łącznej ekspozycji na ryzyko).
Docelowy poziom MREL dla Banku na podstawie danych skonsolidowanych wynosi 13,16% sumy funduszy własnych i zobowiązań (MREL do TLOF), co odpowiada 16,23% (MREL do TRE) łącznej ekspozycji na ryzyko. Jednocześnie została wyznaczona ścieżka dojścia, zgodnie z którą na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2022 roku MREL w odniesieniu do funduszy własnych i zobowiązań wynosi odpowiednio 11,04% i 12,10% (co odpowiada kolejno 13,63% i 14,93% łącznej ekspozycji na ryzyko).
Docelowe poziomy MREL Bank jest zobowiązany spełnić od 1 stycznia 2024 roku. BFG poinformował, że w następnym cyklu planistycznym poziom MREL będzie wyznaczony w oparciu o nową metodykę związaną z przyjętym tzw. Pakietem Bankowym obejmującym zmiany do dyrektyw BRRD, CRD IV i rozporządzenia CRR.
4. Podstawowe produkty, usługi i sfery działalności Grupy
4.1. Produkty bankowe i udział w sektorze bankowym
Bank posiada w swojej ofercie produkty (depozytowe, kredytowe, rozliczeniowe) oferowane wszystkim grupom klientów, jak również produkty skierowane bezpośrednio do wybranych grup klientów BOŚ S.A.
Warunki i zasady współpracy z poszczególnymi grupami klientów dostosowywane przez Bank do zmieniających się warunków rynkowych oraz potrzeb adresatów oferty Banku, przy jednoczesnym uwzględnieniu celu w postaci ciągłego podnoszenia efektywności obsługi klientów.
Udział BOŚ S.A. W sektorze bankowym na koniec 2020 roku (opracowano na podstawie danych KNF dotyczących sektora bankowego z oddziałami zagranicznymi) wynosił:
0,9% w zakresie sumy bilansowej,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 23
1,2% w zakresie depozytów sektora niefinansowego,
0,9% w zakresie kredytów i pożyczek.
Ww. udziały nie zmieniły się wobec stanu na koniec 2019 roku.
Pion Klientów Instytucjonalnych
BOŚ S.A. posiada szeroką ofertę produktów rozliczeniowych, depozytowych i kredytowych, w oparciu o którą dla każdego klienta może być budowana indywidualna oferta dostosowana do konkretnych potrzeb. W zakresie oferty rozliczeniowej Bank posiada standardowe rachunki bieżące, pełniące funkcje rozliczeniowe i służące do gromadzenia środków pieniężnych oraz przeprowadzania rozliczeń krajowych i zagranicznych.
W obszarze produktów rozliczeniowych w 2020 roku w celu mitygacji negatywnych skutków pandemii COVID - 19, Bank sukcesywnie rozszerzał możliwości realizacji dyspozycji złożonych zdalnie.
W grudniu 2020 roku przygotowano również odrębną ofertę rachunków bankowych dla klientów instytucjonalnych Banku Ochrony Środowiska S.A. będących osobami fizycznymi prowadzącymi działalność gospodarczą. Działanie to realizowało wymogi ustawy z dnia 31 lipca 2019 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych („Ustawa o ograniczeniu obciążeń regulacyjnych”), która wprowadziła instytucję Przedsiębiorcy-Konsumenta. Nowa oferta rachunków dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą obowiązuje od 1 stycznia 2021 roku.
W obszarze produktów rozliczeniowych w 2020 roku:
zakończono prace dostosowujące Bank do Ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 roku o zmianie ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw, związane m.in. z odbiorem od Klientów oświadczeń CRS za okres 1 stycznia 2016 roku – 30 kwietnia 2017 roku,
planowane działania koncentrują się na rozszerzeniu możliwości realizacji złożonych zdalnie, w tym w szczególności - elektronicznie, dyspozycji obsługowych Klientów w obszarze rachunków i produktów rozliczeniowych, w celu mitygacji negatywnych skutków pandemii COVID-19,
z uwagi na uwarunkowania rynkowe (poziom stóp procentowych oraz działania prowadzone przez inne banki) wprowadzono opłatę za utrzymywanie wysokiego salda w PLN i EUR na rachunkach i lokatach terminowych Klientów korporacyjnych,
ze względu na zmieniającą się sytuację rynkową w obszarze depozytów, pandemię oraz obniżenie przez Radę Polityki Pieniężnej stóp procentowych, Bank dokonał obniżenia oprocentowania depozytów klientów instytucjonalnych.
wdrożono do oferty Banku przelewy natychmiastowe Express Elixir,
od dnia 12 listopada 2020 roku Bank udostępnił swoim Klientom nowe możliwości płacenia kartami w internecie. Od tego dnia płatności mogą być realizowane z wykorzystaniem autoryzacji mobilnej.
od 18 grudnia 2020 roku wszyscy dotychczasowi i nowi użytkownicy kart debetowych i kredytowych zarówno indywidualni jak i biznesowi uzyskali możliwość dodania swojej karty do aplikacji płatniczej G Pay w telefonie i w ten sposób regulowania płatności.
W zakresie produktów kredytowych w 2020 roku:
Bank oferował klientom kredyt na przedsięwzięcia termomodernizacyjne i remontowe z premią z Funduszu Termomodernizacji i Remontów. Warunki oferowania kredytu zostały dostosowane do nowelizacji ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Uproszczono sposób wyliczania premii termomodernizacyjnej i wprowadzono wyższą premię dla inwestorów, którzy w ramach przedsięwzięcia termomodernizacyjnego instalują OZE. Wprowadzono również dodatkowe wsparcie dla inwestorów wykonujących wzmocnienie ścian wielowarstwowych w budynkach wielkopłytowych oraz umożliwiono korzystanie z premii remontowej wszystkim właścicielom lub zarządcom budynków wielorodzinnych oddanych do użytkowania przed 14 sierpnia 1961 roku.
w wybranych województwach Bank oferuje preferencyjne kredyty na realizację przedsięwzięć proekologicznych we współpracy z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W 2020 roku Bank nawiązał współpracę w zakresie finansowania z WFOŚiGW w Gdańsku.
Bank prowadził działania mające na celu optymalizację i automatyzację procesu kredytowego na różnych jego etapach: pozyskiwania klienta, oceny wniosku kredytowego, podejmowania decyzji
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 24
kredytowej, uruchomienia środków czy monitorowania i administrowania kredytem. Projekt obejmował między innymi wdrożenie narzędzia wspierającego proces oceny oraz rozwój systemów ratingowych z uwzględnieniem specyfiki produktów proekologicznych.
w zakresie produktów dla klientów instytucjonalnych wprowadzone zostały modyfikacje oferty produktowej poprzez:
o modyfikację parametrów produktu linia wielocelowa w celu objęcia produktu zabezpieczeniem w postaci gwarancji de minimis oraz gwarancją FGP,
o wprowadzenie kredytu zakupowego dla MSP z możliwością przeznaczenia finansowania na cele ekologiczne,
o modyfikację procesu udzielania finansowania farm fotowoltaicznych do 1 MW ze wsparciem w systemie aukcyjnym,
o wprowadzenie dla mikroprzedsiębiorstw prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą „Kredytu dla firmy na poprawę płynności dla mikroprzedsiębiorstw w CCPM”,
o w związku z pandemią COVID-19 Bank przedłużył klientom możliwość zawieszenia spłaty rat kapitałowych dla produktów kredytowych (z wyłączeniem kredytów giełdowych) bez dostarczania dodatkowych dokumentów - szczególny tryb obsługi kredytów i pożyczek COVID-19,
o w związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2021 roku nowego przepisu art. 3855 kodeksu cywilnego, który rozszerza ochronę cywilnoprawną na przedsiębiorców prowadzących jednoosobowo działalność gospodarczą (rozliczających się w oparciu o pełną i uproszczoną księgowość) Bank podjął działania mające na celu zdefiniowanie grup klientów objętych przedmiotową zmianą oraz opracowanie przepisów w zakresie: Taryfy opłat i prowizji, Tabeli oprocentowania środków pieniężnych, Zasad oprocentowania, wzorów umów kredytowych, Komunikatu o godzinach granicznych, wzoru wniosku o otwarcie i prowadzenie rachunku bankowego, wzoru umowy rachunku bankowego, wzoru Umowy obrotu gotówkowego w formie zamkniętej.
Jednostki samorządu terytorialnego
Bank współpracuje z jednostkami samorządu terytorialnego. Prowadzi kompleksową obsługę bankową ich budżetów, umożliwiającą efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi. Obsługa jednostek samorządu terytorialnego jest prowadzona w trybie Ustawy Prawo zamówień publicznych.
Klientom z segmentu finansów publicznych Bank zapewnia wszystkie standardowe produkty depozytowe i kredytowe pozostające w ofercie. Szczególny zakres oferty BOŚ S.A. stanowią produkty służące finansowaniu projektów proekologicznych (kredyty preferencyjne i komercyjne), a także kredyty z linii banków zagranicznych przeznaczone na finansowanie przedsięwzięć służących ochronie środowiska i inwestycji infrastrukturalnych, jak również Europejska Oferta, która jest pakietem produktów skierowanych do przedsiębiorców, samorządów i spółek komunalnych.
Od maja 2020 roku Bank wprowadził nowe warunki oferowania kredytów na przedsięwzięcia termomodernizacyjne i remontowe z premią z Funduszu Termomodernizacji i Remontów. W przypadku przedsięwzięć realizowanych w budynkach komunalnych, w tym zabytkowych, w których inwestorem jest gmina lub spółka prawa handlowego należąca do gminy, JST mogą ubiegać się m.in. o podwyższoną premię remontową w wysokości 50% a nawet 60% kosztów przedsięwzięcia remontowego.
Faktoring
Do obsługi faktoringu w Banku przeznaczony jest wyspecjalizowany, internetowy system BOŚ Faktor, gwarantujący klientom pełną kontrolę nad wierzytelnościami i umożliwiający 24-godzinny kontakt z Bankiem przez 7 dni w tygodniu. System służy do automatycznej obsługi transakcji faktoringowych.
Na koniec 2020 roku obroty wypracowane z tytułu transakcji faktoringowych w BOŚ osiągnęły wartość 3,3 mld zł. W BOŚ S.A. W 2020 roku faktoring obsługiwał 87 klientów, 7,8 tys. kontrahentów oraz nabył 59,9 tys. faktur.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 25
Pion Klientów Indywidualnych
Oferta dla klientów Indywidualnych Banku obejmuje wszystkie podstawowe produkty i usługi dostępne na polskim rynku bankowym (rachunki bankowe, produkty rozliczeniowe, karty płatnicze, usługi i produkty w zakresie lokowania nadwyżek pieniężnych, usługi bankowości elektronicznej i produkty kredytowe) oraz szeroki wybór produktów proekologicznych służących finansowaniu rozwiązań proekologicznych, a także obsługę klientów VIP przez wyspecjalizowanych Doradców.
W czerwcu 2020 roku oferta rachunków została wzbogacona o możliwość realizacji przelewów natychmiastowych Express Elixir.
Bank w lipcu 2020 roku wprowadził nową edycję kart debetowych z wizerunkami chronionych zwierząt. Celem wdrożenia nowych wizerunków kart jest wsparcie sprzedaży rachunków dedykowanych dla klientów indywidualnych poprzez zwiększenie konkurencyjności oferty kartowej Banku. Realizacja tego projektu ma również wymiar wizerunkowy promujący działania Banku na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Nową edycją kart Bank chce zwrócić uwagę klientów na zagrożone gatunki dzikich zwierząt występujących na terenie Polski i związaną z tym problematykę ochrony środowiska. W październiku 2020 roku Bank zawarł także umowę z Poleskim Parkiem Narodowym, przewidującą wsparcie finansowe dla tamtejszego Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt, co pozwoli komunikować, że część opłat z tytułu wyrobienia karty trafi na czynną ochronę zwierząt. Celem akcji jest budowa społeczności klientów wspierających ratowanie zagrożonych gatunków. Nowe karty debetowe prezentują różnorodne gatunki zwierząt, które w Polsce pod całkowitą ochroną. Jednocześnie nowa linia kart została utrzymana w nowoczesnej stylistyce i formie graficznej opracowanej z myślą o różnych grupach klientów. W ramach tej edycji Bank planuje wydanie 5 000 kart.
Dodatkowo od dnia 12 listopada 2020 roku Bank udostępnił swoim Klientom nowe możliwości płacenia kartami w internecie. Od tego dnia płatności mogą być realizowane z wykorzystaniem autoryzacji mobilnej dostępnej w aplikacji. Korzystając ze sklepu internetowego użytkownik karty może korzystać z potwierdzania operacji przy pomocy autoryzacji mobilnej (powiadomień push).
Uruchomiona została nową funkcjonalność kart płatniczych pozwalającą na dokonywanie płatności za pomocą telefonu. Od 18 grudnia 2020 roku wszyscy dotychczasowi i nowi użytkownicy kart debetowych i kredytowych uzyskali możliwość dodania swojej karty do aplikacji płatniczej G Pay w telefonie.
Bank rozwijał ofertę funduszy inwestycyjnych otwartych w celu dywersyfikacji dostępnych dla klienta rozwiązań, dopasowanych do potrzeb inwestycyjnych oraz akceptowalnego dla klienta profilu ryzyka inwestycyjnego. Klienci Banku mogli korzystać z ponad 300 funduszy inwestycyjnych otwartych. Realizowany był również cel biznesowy Banku w zakresie zwiększenia uproduktowienia klientów oraz wzrostu przychodów ze sprzedaży w segmencie detalicznym, a w szczególności w podsegmencie klientów VIP.
Działania podejmowane przez Bank w zakresie produktów depozytowych dla klientów indywidualnych były nastawione na:
dbałość o optymalizację kosztowości portfela depozytowego i bieżące dopasowanie do zmieniającego się otoczenia rynkowego,
utrzymanie salda depozytów zgodnie z potrzebami płynnościowymi Banku.
Najistotniejszymi produktami depozytowymi dla klientów indywidualnych pod względem budowy salda były:
rachunki bieżące, w tym konta osobiste z podstawowym EKOkontem bez Kosztów oraz konta oszczędnościowe z EKOkontem Oszczędnościowym w PLN,
lokaty promocyjne: e-lokata na Plusie, EKOlokata na Dobry Początek, EKOlokata Zyskowna, EKOlokata Rentowna EKOlokata Plus i EKOlokata na Lata, EKOlokata 5 na 5, przy czym niektóre z lokat zostały wycofane z oferty Banku w trakcie trwania 2020 roku ze względu na zmieniającą się sytuację rynkową,
lokata walutowa: EKOlokata z Frankiem w CHF.
Jednocześnie w ofercie były dostępne produkty mające na celu budowanie trwałych relacji z klientem.
Zmiana sytuacji rynkowej w obszarze produktów depozytowych, spowodowana pandemią COVID-19, była przyczyną wprowadzenia w 2020 roku obniżenia oprocentowania lokat i rachunków oszczędnościowych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 26
W przypadku lokat, obniżenie oprocentowania dotyczyło lokat będących w ofercie sprzedaży jak i lokat wycofanych z oferty, standardowych i promocyjnych. Obniżenie oprocentowania rachunków oszczędnościowych dotyczyło oprocentowania standardowego oraz oprocentowania promocyjnego. Działanie to przyczyniło się do obniżenia kosztów odsetkowych Banku.
Działalność Banku w obszarze rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych koncentrowała się na utrzymaniu przejrzystej oferty poprzez pozostawienie w ofercie rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych: EKOkonta bez Kosztów, EKOkonta VIP, EKOkonta PRP oraz EKOkonta oszczędnościowego w trzech walutach: PLN, EUR i CHF.
W ramach wsparcia sprzedaży produktów kredytowych kierowanych do klientów indywidualnych zostały przeprowadzone akcje promocyjne Pożyczki Gotówkowej:
na dowolny cel:
o „Otwarci na przyszłość”, wprowadzona 15 maja 2020 roku - produkt opracowany z myślą wsparcia Klientów posiadających skonkretyzowane potrzeby finansowe i chcących uzyskać szybkie finansowanie,
o „Portfel zapasowy”, wprowadzona 17 sierpnia 2020 roku – kontynuacja idei udostępnienia Klientom finansowania na dowolny cel w zakresie kredytów średniokwotowych,
na cele ekologiczne:
o „Nasza woda”, wprowadzona 3 czerwca 2020 roku, w wspierania inwestycji mających za celu zapobieganie i przeciwdziałanie skutkom suszy, stanowi uzupełnienie dla programu rządowego „Moja Woda” i jako jedyny produkt kredytowy tego typu certyfikowany jest znakiem „Climate Leadership”.
o „Pełnym oddechem”, oferta partnerska dedykowana obecnym i przyszłym klientom PGNiG, wspierająca aktywności Klientów w zakresie wymiany źródeł ciepła i innych działań antysmogowych. Oferta była obecna w portfelu Banku przez cały rok 2020.
o „Przejrzysta pożyczka”, wiodący produkt Banku dedykowany wsparciu EKOInwestycji Klientów, zarówno rynku komercyjnego jak i Klientów będących beneficjentami programu rządowego „Czyste Powietrze”. Oferta była obecna w portfelu Banku przez cały rok 2020 - w dwóch odsłonach cenowych.
W celu zwiększenia zaangażowania Banku w finansowanie odnawialnych źródeł energii Bank, wprowadził promocję EkoKredytu PV pod nazwą „Energia ze słońca”. Produkt jest oferowany od 3 lutego 2020 roku, z celem - zakup i montaż instalacji fotowoltaicznej. Z dniem 1 lipca 2020 roku katalog celów kredytowania został rozszerzony dodatkowo o: magazyny energii i przydomowe stacje ładowania. Bank jako jeden z nielicznych na rynku oferuje klientom indywidualnym kredyt na przedsięwzięcia termomodernizacyjne i remontowe z premią ze środków Funduszu termomodernizacji i remontów. W wybranych województwach dostępna jest oferta kredytów proekologicznych ze wsparciem Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w postaci: dopłat do oprocentowania, preferencyjnego oprocentowania czy dotacji.
W ofercie Banku znajduje się kredyt hipoteczny dla posiadaczy Karty Dużej Rodziny. oni zwolnieni z prowizji przygotowawczej lub zwolnieni z 50% prowizji przygotowawczej wraz ze zmniejszeniem marży o 0,1 p.p. względem marży standardowej.
W ramach preferencyjnych warunków oferty dla sektora finansowego, Bank proponuje niższą prowizję i marżę względem standardowej oferty kredytu hipotecznego i pożyczki hipotecznej. Oferta skierowana jest do pracowników:
banków,
towarzystw ubezpieczeniowych,
domów maklerskich,
towarzystw funduszy inwestycyjnych,
innych instytucji sektora finansowego.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 27
Produkty ubezpieczeniowe i usługi dodatkowe
Bank rozwija działalność w zakresie produktów ubezpieczeniowych. W 2020 roku Bank oferował produkty ubezpieczeniowe takie jak: ubezpieczenia przedmiotu kredytowania, w tym ubezpieczenia urządzeń i instalacji służących ochronie środowiska, ubezpieczenia życia i zdrowia kredytobiorców oraz pakiety ubezpieczeń dla posiadaczy kart płatniczych.
BOŚ S.A. pełni rolę agenta ubezpieczeniowego dla pięciu zakładów ubezpieczeń. W celu zwiększenia bezpieczeństwa i wygody pracowników wszystkie szkolenia i egzaminy licencyjne w zakresie ubezpieczeń realizowane są w formule zdalnej.
W ramach usług dodatkowych do produktów bankowych generujących dodatkowe przychody prowizyjne Bank oferuje usługę pomocy prawnej Mecenas Direct dla posiadaczy kont osobistych, w ramach której Klienci otrzymują profesjonalną pomoc prawną za pośrednictwem poczty elektronicznej i telefonu.
Działalność ekologiczna
Struktura segmentowa salda kredytów proekologicznych (wg wartości kapitału)
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana w p.p.
Kredyty proekologiczne udzielone klientom instytucjonalnym
4 245 699
4 144 327
2,5
Kredyty proekologiczne udzielone osobom fizycznym
414 726
304 260
36,3
KREDYTY PROEKOLOGICZNE
4 660 425
4 448 587
4,8
BOŚ S.A. rozwijał działalność na rynku finansowania projektów proekologicznych. Saldo kredytów proekologicznych na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosiło 4 660,4 mln zł. Udział w portfelu kredytowym kredytów udzielonych na działania służące ochronie środowiska oraz wspierające zrównoważony rozwój stanowi 36,34% salda kredytów ogółem w Banku (na koniec 2019 roku wynosił 34,45%).
Rozwój współpracy z Narodowym i Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
W 2020 roku współpraca z głównym akcjonariuszem Banku - NFOŚiGW, skupiała się na obsłudze operacyjnej programów priorytetowych wdrożonych w Banku w latach ubiegłych (głównie programu Prosument) oraz na pozyskiwaniu nowych klientów, którzy ubiegają się lub uzyskali bezpośrednie wsparcie NFOŚiGW w ramach programów pomocowych, unijnych lub krajowych, dofinansowujących projekty proekologiczne.
Bank czynnie uczestniczy w pracach mających na celu zaangażowanie sektora bankowego do obsługi programu NFOŚiGW pn. „Czyste powietrze”, którego celem jest poprawa jakości życia i zdrowia mieszkańców Polski poprzez likwidację emisji zanieczyszczeń powietrza. Nowa wersja programu w katalogu dostępnych dofinansowań uwzględnia dotację z przeznaczeniem na częściowe umorzenie kredytu bankowego. Bank posiada w swojej ofercie „Przejrzystą pożyczkę”, która na preferencyjnych warunkach pozwala na sfinansowanie kosztów niekwalifikowanych przedsięwzięć realizowanych w ramach ww. programu lub finansowanie pomostowe, do czasu uzyskania przez inwestora dotacji.
W ramach zawartego porozumienia pomiędzy NFOŚiGW a ZBP powołano zespoły robocze. Jest wśród nich Zespół ds. umowy, który negocjował: projekt umowy o udostępnieniu środków na dotacje, zakres czynności i obowiązków Banku, regulamin naboru. W dniu 2 lutego 2021 roku NFOŚiGW ogłosił nabór banków zainteresowanych przystąpieniem do programu Czyste Powietrze. BOŚ S.A. podjął decyzję o przystąpieniu do naboru. Pozostałe Zespoły tzn. do spraw Platformy informatycznej, Programu gwarancji, Komunikacji i Szkoleń kontynuują prace, zaplanowane do realizacji do początku lipca 2021 roku. Ostateczne włączenie banków do obsługi Programu, zaplanowane jest na drugie półrocze 2021 roku.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 28
Na początku września, BOŚ wspólnie z innymi bankami prowadził rozmowy z NFOŚiGW w sprawie finansowania samochodów elektrycznych. Prace skupiają się przede wszystkim na wypracowaniu modelu współpracy, wzoru porozumienia Funduszu z bankami na podstawie którego odbywać się będzie współpraca oraz zakresu kryteriów weryfikacji przedsięwzięcia oraz zakresu odpowiedzialności poszczególnych stron.
Bank współpracuje także z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska, w ramach której w 2020 roku finansował przedsięwzięcia proekologiczne, głównie z zakresu ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami, w tym przede wszystkim na instalację paneli fotowoltaicznych i wymianę źródeł ciepła na ekologiczne.
4.2. Działalność maklerska
Rok 2020 przyniósł znaczący wzrost zmienności na rynkach finansowych, wywołany pandemią COVID-19 oraz obawami o stan gospodarek ograniczających czasowo aktywność wielu branż. Negatywny sentyment rynkowy szczególnie widoczny był w pierwszych miesiącach wybuchu pandemii (luty-marzec 2020 roku). W kolejnych miesiącach wraz z napływem informacji o przebiegu prac nad szczepionką rynek zaczął dyskontować przyszłe ożywienie gospodarcze. W ujęciu rocznym dobra koniunktura panowała wśród mniejszych podmiotów. Najmocniejszym indeksem był sWig80, który zyskał 33,6%. Słabiej zachowywały się spółki największe i najbardziej płynne. Indeks Wig20 obniżył swoją wartość o 7,7% r/r. Najszerszy indeks Wig zniżkował w tym czasie o 1,4%.
Utrzymująca się wysoka zmienność rynkowa wpływa na zwiększenie zainteresowania rynkiem kapitałowym ze strony inwestorów indywidualnych, szukających możliwości osiągnięcia dodatnich stóp zwrotu, przy utrzymujących się niemal zerowych stopach procentowych. Obroty na GPW wzrosły w 2020 roku: na rynku akcyjnym o 55,3% r/r., natomiast na rynku kontraktów terminowych o 58,2%. Dynamika zrealizowanych obrotów w Domu Maklerskim BOŚ na rynku akcji w 2020 roku była wyższa niż w przypadku rynku ogółem i wyniosła w transakcjach sesyjnych +113,6% r/r. Wysoki wzrost aktywności Klientów miał miejsce także na rynku NewConnect. Zrealizowane przez Spółkę obroty w tym segmencie były wyższe o 880,8% niż w roku 2019, osiągając najwyższy w historii poziom (4,8 mld zł). Wzrost zrealizowanych obrotów w Domu Maklerskim BOŚ miał miejsce również na rynku kontraktów terminowych (+47,5% r/r).
W 2020 roku Dom Maklerski BOŚ umocnił swoją pozycję na rynku akcji GPW. Udział Spółki w tym segmencie w transakcjach sesyjnych wzrósł z poziomu 3,05% w 2019 roku do 4,20%. Na rynku kontraktów Spółka pozostała liderem rynku z udziałem na poziomie 19,82%. Dom Maklerski BOŚ zajął trzecie miejsce wśród wszystkich domów maklerskich pod względem pozycji rynkowej na rynku NewConnect z udziałem na poziomie 16,14%.
Na koniec 2020 roku liczba rachunków inwestycyjnych w Domu Maklerskim BOŚ zwiększyła się o 15,4 tys., co było najlepszym wynikiem od wielu lat (w 2019 liczba otwartych rachunków wzrosła o 3,5 tys). Oprócz nowych inwestorów na rynek kapitałowy wrócili inwestorzy posiadający już otwarty rachunek, lecz w ostatnich latach nie realizujący żadnych transakcji.
Emisja spółki Allegro.eu S.A. o wartości 9,2 mld zł, jaka miała miejsce pod koniec III kwartału 2020 roku przyczyniła się do wyraźnego ożywienia rynku pierwotnym. W 2020 roku na rynku regulowanym GPW zadebiutowało 7 podmiotów, czyli tyle samo, ile w roku 2019. Dom Maklerski BOŚ bardzo aktywnie uczestniczył w ofertach rynku pierwotnego. Spółka brała udział w tym okresie w konsorcjum dystrybucyjnym przy emisjach akcji 4 debiutantów spółek: Games Operators S.A., Allegro.eu SA, PCF Group oraz Dadelo S.A. Dom Maklerski BOŚ był oferującym przy emisji akcji Pure S.A. realizowanej wraz z jednoczesnym przenoszeniem notowań tej spółki z rynku NewConnect na GPW. Przeprowadził także ofertę z prawem poboru akcji serii E spółki Polwax S.A. oraz emisję akcji serii H spółki Nanogroup S.A. Dom Maklerski BOŚ uczestniczył również w konsorcjum dystrybucyjnym przy ofercie akcji Answear.com S.A. oraz Mo-Bruk S.A. W przypadku rynku obligacji korporacyjnych, uczestniczył w dystrybucji obligacji spółek: PCC Exol S.A. (seria C1 oraz C2), PCC Rokita S.A. (seria GB) oraz Kruk S.A. (seria AK1).
Dom Maklerski BOŚ współpracował z AgioFunds TFI, przy promocji krajowego rynku certyfikatów inwestycyjnych. W 2020 roku Dom Maklerski BOŚ był oferującym przy emisjach założycielskich certyfikatów Beta ETF opartych na indeksie S&P 500 oraz NASDAQ 100.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 29
Dom Maklerski BOŚ aktywnie uczestniczył w rozwoju rynku finansowania inwestycji ekologicznych. We wrześniu zawarł umowę z New Energy Investment Sp. z o.o., spółką 100% zależną od Columbus Energy S.A., na przeprowadzenie emisji zielonych obligacji o łącznej wartości do 500 mln z przeznaczeniem na finansowanie odnawialnych źródeł energii. Pierwszą emisję w ramach tego programu o wartości 75 mln zł, przeprowadził w listopadzie ub.r. Pod koniec grudnia 2020 roku została zawarta umowa na przeprowadzenie programu emisji obligacji zielonych ze spółką Columbus Energy SA o wartości do 200 mln zł. Tym samym Dom Maklerski BOŚ został jednym z pierwszych podmiotów w kraju, które rozwijają innowacyjną formę finansowania inwestycji proekologicznych.
Od początku marca ub.r. GK GPW uruchomiła pilotaż giełdowego rynku rolnego w ramach projektu Platforma Żywnościowa. Dom Maklerski BOŚ został pierwszym podmiotem dopuszczonym do działania na Rynku Towarów Rolno-Spożywczych prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii oraz zawarł pierwszą na tym rynku transakcję.
Dom Maklerski BOŚ w obliczu trwającej pandemii zachowuje pełną ciągłość operacyjną oraz obsługę wszystkich kluczowych procesów. Wprowadził szereg rozwiązań mających na celu zachowanie ciągłości działania, jak i ograniczenie ryzyka epidemicznego, zarówno w stosunku do swoich pracowników, jak i klientów korzystających z osobistego kontaktu w placówkach. Znaczna część pracowników wykonuje swoje obowiązki w sposób zdalny. W odpowiedzi na wyjątkową sytuację epidemiologiczną, Dom Maklerski BOŚ wdrożył możliwość otwarcia rachunku inwestycyjnego online. Od 2 kwietnia 2020 roku klienci mogą podpisać umowę o prowadzenie rachunku maklerskiego elektroniczne (online) bez konieczności wychodzenia z domu.
Pandemia COVID-19 nie wpłynęła na zmianę celów, strategicznej orientacji oraz strategii zarządzania ryzykiem utraty płynności. W okresie od stycznia do grudnia 2020 roku. Dom Maklerski BOŚ nie korzystał ze wsparcia oraz nie składał wniosku o przyznanie wsparcia publicznego w ramach rządowego programu Tarczy Antykryzysowej.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 30
5. Współpraca z zagranicznymi instytucjami finansowymi w BOŚ S.A.
Bank kontynuował współpracę z międzynarodowymi instytucjami finansowymi, w tym z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EBI), który należy do jednych z kredytodawców Banku.
Po ż yczkodawca
Kwota po ż yczki
Kwota do wykorzystan ia
Waluta
Data zawarcia umowy
Data sp ł aty kapita ł u
Council of Europe Development Bank, Paryż
50 000
-
EUR*
17-03-2008
I transza 25-04-2023 II i III transza 25-10-2023
European Investment Bank, Luksemburg
75 000
-
EUR
3-12-2009
I, II i III transza 15-06-2021
Council of Europe Development Bank, Paryż
50 000
-
EUR
8-03-2010
I transza 22-04-2025 II transza 9-07- 2021 III transza 15-12-2021
European Investment Bank, Luksemburg
75 000
-
EUR
8-02-2012
II transza 15-03-2021 III transza 15-12- 2021
Council of Europe Development Bank, Paryż
75 000
-
EUR
26-03-2012
I transza 26-07-2021 II transza 21-10- 2022 III transza 1-12-2023
European Investment Bank, Luksemburg
75000
-
EUR
05-03-2015
I transza 15-06-2023 II transza 15-12- 2023
European Investment Bank, Luksemburg
75 000
-
EUR
13-06-2017
I transza 15-12-2028 II transza 15-12- 2029 III transza 15-12-2030
RAZEM EUR
475 000
6. Główne inwestycje
Nakłady inwestycyjne w Grupie BOŚ S.A. wyniosły 38,5 mln zł w 2020 roku, w tym w Banku 31,8 mln zł.
W 2020 roku realizowano w Banku 31 projektów inwestycyjnych w obszarze wartości niematerialnych i prawnych, które wynikają z inicjatyw o charakterze biznesowym, usprawniającym lub rozwojowym, jak również z konieczności dostosowania Banku do wymogów prawnych i/lub regulacyjnych instytucji nadzorczych.
Wśród projektów o charakterze biznesowym, związanych ze zwiększeniem efektywności działania i utrzymaniem ciągłości działania Banku, najistotniejsze to:
projekt wdrożenia systemu informatycznego do kompleksowej obsługi procesów kredytowych dla klientów instytucjonalnych i indywidualnych Banku Etap 2. W ramach wdrożenia zostały zaimplementowane nowe procesy kredytowe oraz funkcjonalność dyspozycje (wdrożenie pilotażowe) Projekt NPK 2.0,
projekt wdrożenia platformy systemowo-usługowej, która umożliwi dostosowanie oferty produktów kartowych do potrzeb klientów, wymogów organizacji płatniczej i ustawodawcy. Wdrożenie platformy w proponowanym kształcie umożliwi wprowadzenie zmian w ofercie produktowej Banku, w tym wprowadzenie rozwiązań generujących dodatkowe przychody/oszczędności dla Banku - Projekt Karty,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 31
projekt, którego celem jest stworzenie nowoczesnej, funkcjonalnej i zaawanasowanej technologicznie strony www Banku Etap 2 dotyczący wdrożenia kalkulatora PV oraz dalszego rozwoju serwisu strony www Banku, w tym możliwości sprzedażowych - Projekt WWW 2.0,
projekt, którego celem było uruchomienie karty płatniczej dla klientów indywidualnych i realizacji transakcji w formie mobilnej z wykorzystaniem telefonu komórkowego – Projekt G Pay.
projekt, którego celem jest udostępnienie możliwości wykonywania transakcji mobilnych przez klientów Banku zgodnie z funkcjonalnością udostępnianą przez podmiot Polski Standard Płatności w ramach systemu BLIK- Projekt BLIK.
Wśród realizowanych projektów o charakterze prawno-regulacyjnym najistotniejsze to projekty dostosowujące Bank do obowiązujących wymogów formalnych:
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 z dnia 25 listopada 2015 roku w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego, zmieniająca dyrektywy 2002/65/WE, 2009/110/WE, 2013/36/UE i rozporządzenie (UE) nr 1093/2010 oraz uchylająca dyrektywę 2007/64/WE wraz z jej szczegółowymi wytycznymi określonymi w dokumentach RTS, zgodnie z jej transpozycją na implementacyjne regulacje polskie - Projekt BE+PSD2,
Ustawy z dnia 5 lipca 2018 roku o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, dotyczących raportowania do STIR danych z systemów Banku w zakresie klientów, rachunków i transakcji ora obsługa żądań Szefa KAS dotycząca udostępniania adresów IP, z których następowały logowania do systemów bankowości internetowej – Projekt STIR.
Rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 roku w zakresie zmian w rejestrowaniu i raportowaniu nowych danych w ewidencji VAT – Projekt JPK-VDK.
Dużym wyzwaniem w 2020 roku był projekt RELOKACJA - zakładający przeniesienie Podstawowego Ośrodka Przetwarzania Danych (POPD) do nowej lokalizacji, zakończony sukcesem.
Nakłady inwestycyjne w Domu Maklerskim BOŚ S.A. wyniosły 6,4 mln zł w roku 2020.
Inwestycje Domu Maklerskiego BOŚ S.A. były związane głównie z rozwojem kanałów elektronicznych w tym w szczególności systemów informacyjnych dla klientów oraz infrastruktury teleinformatycznej w celu zapewnienia wysokiego standardu obsługi klientów na rynku zarówno instrumentów finansowych jak i na rynku towarowym, jak również dostosowaniem do zmian systemów infrastruktury na rynkach, na których Dom Maklerski BOŚ prowadzi działalność. Inwestycje były finansowane ze środków własnych Spółki.”
Przewiduje się realizację nakładów inwestycyjnych Grupy w 2021 roku na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych. Inwestycje będą finansowane ze środków własnych. Wielkość planowanych inwestycji jest dostosowana do możliwości Grupy.
Inwestycje w kapitał ludzki – szkolenia
Rozwój kompetencji koncentrował się na kompetencjach biznesowych, wspierających transformację Banku i realizację założeń strategicznych z uwzględnieniem zagadnień ekologii, ochrony środowiska i dostosowania procesów do wymagań regulacji zewnętrznych.
W szkoleniach stacjonarnych udział wzięło łącznie 693 uczestników (1070 osobodni), w tym w szkoleniach grupowych 625 a w indywidualnych 68.
W szkoleniach zdalnych udział wzięło łącznie 3303 uczestników (3900 osobodni), w tym w szkoleniach grupowych 3221 a w indywidualnych 82.
Powodem spadku aktywności szkoleniowej w odniesieniu do szkoleń stacjonarnych jest wybuch pandemii i związane z tym obostrzenia, w tym kluczowy dla szkoleń, zakaz zgromadzeń, zatrzymujący całkowicie aktywności w zakresie szkoleń grupowych organizowanych w formule stacjonarnej.
Zakres podnoszenia kompetencji obejmował:
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 32
szkolenia w sieci sprzedaży: systemy, aplikacje, produkty i procesy bankowe, standardy sprzedaży oraz Jakości Obsługi Klienta, polityka bezpieczeństwa banku, bankowość elektroniczna, kursy kasjerskie walutowo-złotówkowe etc.,
w obszarze zagadnień dotyczących ryzyka: zasady monitorowania i wyceny zabezpieczeń transakcji kredytowych w BOŚ S.A. warsztaty, zarządzanie ryzykiem operacyjnym, strategie rozmów oraz techniki negocjacji w windykacji należności, pomiar ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej wg wymogów EBA, etc.
w zakresie zagadnień bezpieczeństwa: zarządzanie Cyberbezpieczeństwem, współpraca policji i sektora bankowego w zapobieganiu przestępczości, Dyrektywa PSD2 a bezpieczeństwo,
w zakresie zagadnień dotyczących IT: kurs Administrator Linuxa, DevOps Fundamentals, Python Developer, Bazy danych, SQL język dostępu do bazy danych Oracle, Access, Excel programowanie VBA;
w zakresie rozwoju kompetencji menedżerskich: efektywna rekrutacja dla menedżerów, zarządzanie zespołem w trybie pracy zdalnej, przeciwdziałanie mobbingowi i dyskryminacji w zatrudnieniu, etc.
w zakresie szkoleń rozwojowych dla pracowników: warsztaty Well Stress, budowania odporności na stres, profesjonalne negocjacje handlowe etc.
Z biblioteki szkoleń e-learningowych skorzystało łącznie 1 141 uczestników, przy czym wielu z nich brało udział w kilku lub kilkunastu szkoleniach i w takim ujęciu liczba uczestników aktywnie korzystających z biblioteki szkoleń e-learning to łącznie 5 182.
Tematy obejmowały przede wszystkim znajomość:
przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu AML/CFT, w zakresie obowiązujących przepisów, w szczególności identyfikację i weryfikację beneficjenta rzeczywistego oraz prawidłowe korzystanie z zasobów bazy Dow Jones,
kompetencji wskazanych w załączniku do ustawy o dystrybucji ubezpieczeń (IDD), zapewniające zgodność z wymogiem uczestniczenia przez każdego agenta lub osobę fizyczną wykonującą czynności agencyjne w 15 godzinach szkoleń zawodowych rocznie,
cyberbezpieczeństwa,
wiedzy ekologicznej wśród pracowników (Projekt BOŚmy Zieloni),
produktów obszaru rynku klienta indywidualnego, tj. m.in. rachunków bankowych (w tym Podstawowego Rachunku Płatniczego), pożyczki gotówkowej, depozytów, kredytów hipotecznych, w tym oferty ekologicznej,
produktów obszaru rynku klienta instytucjonalnego, tj. m.in.: produktów rozliczeniowych, faktoringu, obligacje, instrumentów gwarancyjnych, czy obligacji skarbowych, kredytowych, w tym oferty ekologicznej,
instrumentów gwarancyjnych, zapewnianiających lepszy dostęp do finansowania MŚP,
roli Banku jako Agenta Firmy inwestycyjnej i zagadnień dot. oferowania produktów inwestycyjnych (zgodność z Dyrektywą MiFID II oraz Wytycznymi ESMA),
standardów wewnętrznych dot. jakości obsługi klienta, procesu sprzedaży oraz współpracy wewnętrznej,
procedur, informacji na temat bezpieczeństwa i ochrony danych osobowych w organizacji, a także wymagań prawnych wg RODO,
zagadnień dot. ryzyka operacyjnego, w tym m.in. elementarnych zasad bezpieczeństwa fizycznego gotówki, obrotu gotówkowego i bezgotówkowego, procesu obsługi skargi reklamacji (z tym zgłoszeń dotyczących nieautoryzowanych transakcji płatniczych), jakości danych przekazywanych do baz zewnętrznych i aplikacji umożliwiających zgłaszanie zdarzeń ryzyka operacyjnego, systemu Def3000, obsługi nowej aplikacji do zarządzania gotówką AZG i BackOffice24,
etyki bankowej,
przeciwdziałania mobbingowi,
zagadnień ekologicznych, w tym technologii OZE.
Nadto w tej formule przeprowadzone zostały badania poziomu wiedzy produktowej, ekologicznej, kompetencji oraz szkolenia w zakresie rozwoju osobistego i umiejętności miękkich, obejmujące zagadnienia, tj. m.in.: asertywność, komunikacja interpersonalna, wystąpienia publiczne.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 33
7. Informacje o rynkach zbytu, z uwzględnieniem podziału na rynki krajowe i zagraniczne
BOŚ S.A. prowadzi działalność na rynku krajowym z zastrzeżeniem, Bank za pomocą pośrednika, pozyskiwał w 2020 roku depozyty w euro na rynku niemieckim. Pozyskane depozyty z rynku niemieckiego stanowią mniej niż 1% zobowiązań wobec klientów.
Struktura terytorialna źródeł finansowania w postaci pozyskanych przez oddziały BOŚ S.A. depozytów (wg wartości nominalnej) w podziale na główne oddziały Banku została zamieszczona w tabeli poniżej.
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana %
Oddziały w Warszawie, Centrala, Centrum Bankowości Prywatnej, Centrum Sprzedaży i Obsługi Klienta, Windykacja
6 481 042
5 327 299
21,7
Oddział w Białymstoku
429 478
429 326
0,0
Oddział w Bydgoszczy
913 115
861 215
6,0
Oddział w Częstochowie
722 325
760 715
-5,0
Oddział w Gdańsku
630 757
583 843
8,0
Oddział w Katowicach
875 019
837 205
4,5
Oddział w Koszalinie
259 199
239 470
8,2
Oddział w Krakowie
1 583 321
1 487 549
6,4
Oddział w Lublinie
927 277
831 971
11,5
Oddział w Łodzi
500 115
414 247
20,7
Oddział w Olsztynie
754 213
678 119
11,2
Oddział w Ostrowie Wlkp.
343 131
316 597
8,4
Oddział w Poznaniu
513 911
472 340
8,8
Oddział w Rzeszowie
823 251
837 687
-1,7
Oddział w Szczecinie
455 907
402 641
13,2
Oddział we Wrocławiu
935 799
851 426
9,9
Dom Maklerski BOŚ S.A. posiada oddział w Czechach. Bossa.cz. oferuje czeskim inwestorom dostęp do rynku foreksowego w formule takiej jak centrala w Polsce - rachunek standard i mikro, system transakcyjny BossaFX w wersji internetowej i na urządzenia mobilne. Przychody oddziału czeskiego stanowią 2,10% przychodów Domu Maklerskiego BOŚ za rok 2020. Dom Maklerski BOŚ S.A nie prowadzi innej działalności poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 34
8. Wybrane dane liczbowe dotyczące działalności Grupy
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana %
BANK OCHRONY ŚRODOWISKA S.A.
Liczba klientów
216,8
242,0
-10,4
Liczba klientów indywidualnych
197,1
220,0
-10,4
Liczba klientów instytucjonalnych
19,7
22,0
-10,5
Liczba klientów korzystających z kanałów elektronicznych
119,0
124,1
-4,1
Liczba rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych 1
208,9
241,8
-13,6
Karty płatnicze i kredytowe razem
79,7
86,2
-7,5
Liczba placówek (w szt.)
51,0
53,0
-3,8
DOM MAKLERSKI BOŚ S.A.
Liczba rachunków inwestycyjnych
120,1
104,6
14,8
w tym liczba rachunków internetowych
116,8
101,2
15,4
Liczba placówek (w szt.)
9,0
11,0
-18,2
1) łącznie z rachunkami oszczędnościowymi
Według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku liczba placówek Banku wynosiła 51, w tym:
13 Centrów Biznesowych,
38 Oddziałów Operacyjnych.
9. Kierunki rozwoju Banku
Informacje o przyjętej Strategii Rozwoju
Rada Nadzorcza Banku Ochrony Środowiska S.A. zatwierdziła w 2018 roku aktualizację Ramowej Strategii Rozwoju BOŚ S.A. na okres 2018-2021, która zawierała uwarunkowania rynkowe i makroekonomiczne, a także uwarunkowania wynikające z zaakceptowanego przez Komisję Nadzoru Finansowego Programu Postępowania Naprawczego.
Założono osiągnięcie celów strategicznych poprzez realizację trzech zdefiniowanych kierunków strategicznych, bazujących na istniejących i rozwijanych przewagach konkurencyjnych Banku:
Kierunek I
Wzrost finansowania inwestycji proekologicznych oraz synergie ze współpracy z Partnerami w ramach wizji rozwoju zakłada się m.in.:
BOŚ Bank posiada najlepsze na rynku specjalistyczne produkty w zakresie finansowania przedsięwzięć służących ochronie środowiska, oferowane ze środków: własnych, NFOŚiGW/WFOŚiGW, banków zagranicznych, programów rządowych m.in. wynikających ze Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.
Ofertę proekologicznych produktów i usług cechuje kompleksowość, jest ona skierowana zarówno do Klienta instytucjonalnego, jak i indywidualnego.
Kluczową przewagę konkurencyjną stanowią wiodące na rynku procesy obsługi krajowych i zagranicznych programów w zakresie finansowania przedsięwzięć służących ochronie środowiska.
BOŚ Bank wyróżnia się jakością obsługi i innowacyjnym podejściem do realizacji ekologicznej misji Banku oraz najlepszymi specjalistami w zakresie inżynierii środowiska.
Kierunek II
Wzrost efektywności działalności biznesowej – w ramach wizji rozwoju zakłada się m.in.:
BOŚ Bank jest profesjonalnym partnerem rozumiejącym i zaspokajającym specyficzne potrzeby wybranych segmentów Klienta instytucjonalnego.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 35
Zbudowana przewaga konkurencyjna opiera się o dostarczane wysokiej jakości, kompleksowe produkty dla Klientów instytucjonalnych, w szczególności MSP.
Konkurencyjna oferta w zakresie obsługi Klientów indywidualnych zainteresowanych korzystnym lokowaniem nadwyżki finansowej.
Nowoczesne kanały dystrybucji spełniają oczekiwania docelowych segmentów Klientów i standardy rynkowe.
Szybkie, relacyjne i przyjazne procesy sprzedażowe i posprzedażowe, wpływają na wzrost satysfakcji i lojalności Klientów Banku.
Kierunek III
Budowanie kultury wysokich wyników i jakości, opartej o wartości Banku w ramach wizji rozwoju zakłada się m.in.:
Kulturę korporacyjną BOŚ Banku cechuje klientocentryczność oraz zorientowanie na jakość i wyniki. Tworzą Pracownicy, których wyróżnia wysoki poziom zaangażowania i proekologiczne, prospołeczne postawy.
Efektywny system komunikacji wewnętrznej pozwala zaangażować Pracowników w prowadzone przez Bank działania i czynić ich ambasadorami promowanych idei.
Bank cechuje wysoki poziom efektywności kosztowej adekwatny do jego aktywności biznesowej.
BOŚ Bank to wiarygodna marka pracodawcy oferującego jedno z najlepszych miejsc pracy w sektorze dla Pracowników reprezentujących spójne z Bankiem wartości.
Informacje o działaniach podjętych w ramach realizacji Strategii
W 2020 roku Strategia Rozwoju Banku była realizowana w ramach zdefiniowanych 10 Programów Strategicznych. Zawierały one liczne projekty dotyczące między innymi zwiększenia roli elektronicznych kanałów dystrybucji i dostosowania tradycyjnych kanałów dystrybucji do obecnych wyzwań rynkowych i oczekiwań docelowych segmentów Klientów.
Po udostępnieniu na początku 2020 roku nowej strony www Banku rozpoczęto prace nad rozwojem dodatkowych funkcjonalności, w szczególności mających na celu obsługę wniosków i dyspozycji Klientów. Udostępniony został licznik efektów ekologicznych, który prezentuje na bieżąco uzyskane korzyści z proekologicznych inwestycji realizowanych przy wsparciu finansowym Banku. BOŚ Bank uruchomił również autorski kalkulator instalacji fotowoltaicznych (PV), który dostępny jest dla naszych Klientów pod adresem kalkulatorpv.bosbank.pl. Narzędzie podpowiada użytkownikom, jakiej instalacji potrzebują oraz dopasowuje jej wielkość do warunków i potrzeb, jak również pomaga podjąć decyzje osobom pragnącym z jednej strony obniżyć wydatki na energię elektryczną, a z drugiej zadbać o środowisko naturalne. W ostatnim kwartale 2020 roku wybrano dostawcę usługi chatbota, jak również rozstrzygnięte zostało postępowanie zakupowe na rozwój wyszukiwarki na stronie www.
Po wdrożeniu nowej bankowości internetowej, zgodnie z dyrektywą PSD2, kontynuowane były prace nad rozbudową bankowości elektronicznej o kolejne nowe funkcjonalności. Uruchomiona została nowa aplikacja mobilna, dostępna dla telefonów z systemami Android oraz iOS (iPhone). Dodatkowo od maja 2020 roku. Klienci Banku mają możliwość korzystania z przelewów natychmiastowych Express Elixir. W drugiej połowie roku rozpoczęto prace rozwojowe w zakresie ePUAP oraz BLIK. W listopadzie zostało wdrożone produkcyjnie i udostępnione Klientom rozwiązanie dot. silnego uwierzytelnienia dla transakcji kartowych e-commerce (wg wymogów PSD2 SCA i wymogów MasterCard 3DSecure 2.0). W grudniu 2020 roku została uruchomiona usługa płatniczej karty mobilnej dla Klienta indywidualnego w aplikacji G Pay zainstalowanej na telefonie.
W czerwcu 2020 roku zakończono z sukcesem pilotażowe wdrożenie automatyzacji procesów biznesowych w Banku (RPA Robotic Process Automation, technologia automatyzacji powtarzalnych procesów biznesowych wykorzystująca programy komputerowe potocznie nazywane robotami). Pierwszy wdrożony robot wysyła do Klientów Banku pisma z decyzjami kredytowymi dotyczącymi kredytów hipotecznych. Drugi wspiera obszar operacji w zakresie rejestracji i weryfikacji polis będących zabezpieczeniem umów kredytowych. W czwartym kwartale 2020 roku zrobotyzowano procesy w zakresie realizacji dyspozycji Klientów o wydanie zaświadczeń dot. spłacanych kredytów (odsetek, zadłużenia, historii spłaty), jak również weryfikacji spełnienia warunków promocyjnych udzielanych pożyczek ekologicznych. Prowadzona automatyzacja procesów ma
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 36
na celu nie tylko odciążenie pracowników wykonujących żmudne i powtarzalne procesy biznesowe, ale także usprawnienie obsługi Klientów.
W 2020 roku Bank kontynuował również działania związane z ideą klientocentryzmu. Podjęto szereg działań podnoszących wiedzę na temat ochrony środowiska i promujących postawy proekologiczne wśród Pracowników i Klientów Banku oraz w społecznościach lokalnych.
Rynek inwestycji służących ochronie środowiska w 2020 roku był nadal stymulowany utrzymującym się wsparciem dla inwestycji środkami UE z perspektywy finansowej 2014-2020. Dodatkowe mechanizmy wsparcia, np. dla odnawialnych źródeł energii oraz kogeneracji, wskazywały obszary ekologicznego inwestowania dla przedsiębiorców. Jednocześnie, rosnąca świadomość ekologiczna Polaków i popularność zdrowego stylu życia, stwarzała przestrzeń do budowania społeczności wokół wartości EKO.
W Banku prowadzone zaawansowane prace nad nową Strategią, która będzie wzmacniać model biznesowy związany ze specjalizacją w zakresie ekologii i będzie podkreślać rolę Banku w procesie zielonej transformacji. Zakładany jest dalszy rozwój organiczny Banku w obszarze związanym z finansowaniem projektów służących ochronie środowiska naturalnego.
10. Organizacja Grupy Kapitałowej
Struktura Grupy Kapitałowej
Wykaz jednostek zależnych Grupy BOŚ objętych konsolidacją na dzień 31 grudnia 2020 roku:
L.p.
Jednostki podporządkowane
Siedziba
Udział % w kapitale Spółki na dzień
Udział % w głosach na dzień
Metoda konsolidacji
Jednostki bezpośrednio zależne
1.
Dom Maklerski BOŚ S.A.
Warszawa
100%
100%
Konsolidacja metodą pełną
2.
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.
Warszawa
100%
100%
Konsolidacja metodą pełną
Jednostka pośrednio zależna (podmiot zależny od BOŚ Leasing - EKO Profit S.A.)
1.
MS Wind sp. z o. o.
Warszawa
100%
100%
Konsolidacja metodą pełną
Dom Maklerski BOŚ S.A. to jednostka bezpośrednio zależna, prowadząca działalność na rynku kapitałowym, w szczególności świadcząca usługi maklerskie;
BOŚ Leasing - EKO Profit S.A. to jednostka bezpośrednio zależna, prowadząca działalność leasingową w zakresie finansowania projektów o charakterze ekologicznym oraz działalność finansową i doradczą, uzupełniającą ofertę usługową Banku;
MS Wind Sp. z o.o. to jednostka pośrednio zależna (100% zaangażowanie BOŚ Leasing - Eko Profit S.A.), prowadząca działalność w zakresie realizacji projektu farm wiatrowych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 37
II. WYNIKI FINANSOWE i DZIAŁALNOŚĆ
1. Wyniki finansowe Grupy
1.1. Rachunek wyników Grupy
tys. zł
2020
2019
Zmiana%
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze
518 582
627 590
-17,4
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze
-147 602
-207 603
-28,9
Wynik z tytułu odsetek
370 980
419 987
-11,7
Przychody z tytułu opłat i prowizji
171 918
132 065
30,2
Koszty z tytułu opłat i prowizji
-37 328
-33 692
10,8
Wynik z tytułu opłat i prowizji
134 590
98 373
36,8
Przychody z tytułu dywidend
6 262
6 434
-2,7
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy ( w tym należności od klientów)
74 461
44 957
65,6
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych
4 239
582
628,4
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
-2 038
-42
4 752,4
Wynik z pozycji wymiany
26 396
16 503
59,9
Pozostałe przychody operacyjne
20 623
27 550
-25,1
Pozostałe koszty operacyjne
-28 091
-17 045
64,8
Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
-353 021
-21 221
1 563,5
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
-163 793
-104 536
56,7
Ogólne koszty administracyjne
-376 361
-361 354
4,2
Zysk brutto
-285 753
110 188
x
Obciążenia podatkowe
-21 181
-38 194
-44,5
ZYSK NETTO
-306 934
71 994
x
W 2020 roku Grupa BOŚ S.A. wykazała stratę netto w wysokości 306,9 mln zł wobec 72,0 mln zysku zrealizowanego w 2019 roku.
Grupa BOŚ S.A. wypracowała wynik z tytułu odsetek na poziomie 371,0 mln zł, niższy o 49,0 mln zł, tj. o 11,7% niż w 2019 roku. Główny wpływ na zmniejszenie wyniku odsetkowego miały decyzje Rady Polityki Pieniężnej o obniżce stóp procentowych łącznie o 140 punktów bazowych z dnia 17 marca, 8 kwietnia oraz 28 maja 2020 roku.
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze zmniejszyły się o 109,0 mln zł, tj. o 17,4% w 2020 roku w porównaniu do 2019 roku, głównie na skutek spadku przychodów odsetkowych od klientów instytucjonalnych o 60,2 mln zł, tj. 16,2%, spadku odsetek od inwestycyjnych dłużnych papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu o 33,4 mln zł, tj. 25,5% oraz spadki przychodów odsetkowych od należności klientów indywidualnych o 14,5 mln tj. 11,9% a także odsetek od należności od banków i Banku Centralnego o 2,7 mln zł, tj. 73,2% przy wzroście przychodów odsetkowych od instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu o 1,7 mln zł, tj. 1 354,3%. Przeciętna podstawowa stopa oprocentowania kredytów w złotych udzielonych przez Bank w 2020 roku (bez impairmentowej korekty odsetek) wyniosła 3,97% wobec 5,00% w 2019 roku a w walutach obcych wyniosła 2,25%, wobec 2,48% w 2019 roku.
Koszty z tytułu odsetek zmniejszyły się o 60,0 mln zł, tj. o 28,9% wobec 2019 roku. Największy wpływ na ich spadek miały niższe koszty rachunków bankowych i depozytów klientów indywidualnych o 30,5 mln zł, tj. o 24,0%. Koszty rachunków bankowych i depozytów klientów instytucjonalnych spadły o 24,6 mln zł, tj. o 52,3%. Koszty instrumentów finansowych – dłużnych papierów własnej emisji – o 3,6 mln zł, tj. o 19,1%.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 38
Spadek koszów odsetkowych depozytów wystąpił głównie na skutek obniżenia oprocentowania. Przeciętna podstawowa stopa oprocentowania depozytów pozyskanych przez sieć placówek Banku w 2020 roku:
- w złotych, wyniosła 0,85% wobec 1,37% w 2019 roku,
- w walutach obcych, wyniosła 0,25% wobec 0,52% w 2019 roku.
tys. zł
2020
2019
Zmiana %
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze od:
518 582
627 590
-17,4
Należności od banków i Banku Centralnego
986
3 673
-73,2
Należności od klientów instytucjonalnych
310 481
370 635
-16,2
Należności od klientów indywidualnych
107 582
122 048
-11,9
Inwestycyjne dłużne papiery wartościowe nieprzeznaczone do obrotu
97 657
131 105
-25,5
Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
1 876
129
1354,3
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze od:
147 602
207 603
-28,9
Rachunków bankowych i depozytów od banków
321
1 023
-68,6
Rachunków bankowych i depozytów klientów instytucjonalnych
22 447
47 038
-52,3
Rachunków bankowych i depozytów klientów indywidualnych
96 456
126 988
-24,0
Kredytów i pożyczek od banków
-
-
x
Kredytów i pożyczek od klientów
462
818
-43,5
Środków funduszy z przeznaczeniem na kredyty (JESSICA)
177
261
-32,2
Instrumentów finansowych - dłużne papiery własnej emisji
15 100
18 656
-19,1
Transakcji zabezpieczających
7 700
8 772
-12,2
Zobowiązań leasingowych
3 686
3 933
-6,3
Postępowań sądowych i roszczeń związanych z walutowymi kredytami hipotecznymi.
614
-
x
Pozostałe
639
114
460,5
WYNIK Z TYTUŁU ODSETEK
370 980
419 987
-11,7
Wynik Grupy z tytułu opłat i prowizji wyniósł 134,6 mln zł, co oznacza wzrost o 36,2 mln zł, tj. o 36,8% w porównaniu do analogicznego okresu 2019 roku, na skutek wyższego (31,7%) tempa wzrostu przychodów z tytułu opłat i prowizji niż tempo wzrostu kosztów z tytułu opłat i prowizji (10,8%).
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 39
tys. zł
2020
2019
Zmiana %
Przychody z tytułu opłat i prowizji razem
171 918
132 065
30,2
Opłaty z tytułu usług maklerskich
101 450
59 555
70,3
Opłaty za obsługę rachunków klientów, inne operacje rozliczeniowe w obrocie krajowym i zagranicznym
32 637
34 791
-6,2
Prowizje od kredytów
31 281
32 139
-2,7
Prowizje od gwarancji i akredytyw
5 943
5 071
17,2
Opłaty związane z zarządzaniem portfelem oraz pozostałe opłaty związane z zarządzaniem
605
496
22,0
Pozostałe opłaty
2
13
-84,6
Koszty z tytułu opłat i prowizji razem
37 328
33 692
10,8
Opłaty z działalności maklerskiej, w tym:
27 419
21 235
29,1
z działalności powierniczej
405
358
13,1
Opłaty z tytułu kart płatniczych
6 151
7 656
-19,7
Opłaty od rachunków bieżących
1 351
1 039
30,0
Opłaty z tytułu obsługi bankomatów
1 225
1 134
8,0
Prowizje z tytułu należności od klientów
213
617
-65,5
Prowizje płacone innym bankom w obrocie gotówkowym
-
1
-100,0
Pozostałe opłaty
969
2 010
-51,8
WYNIK Z TYTUŁU OPŁAT i PROWIZJI RAZEM
134 590
98 373
36,8
Przychody z tytułu opłat i prowizji wzrosły o 39,9 mln zł, tj. o 30,2%. Najbardziej wzrosły przychody z tytułu usług maklerskich o 41,9 mln zł, tj. o 70,3%. Zwiększyły się przychody z tytułu prowizji od gwarancji i akredytyw o 0,9 mln tj. 17,2%. Natomiast spadły przychody z tytułu kredytów o 0,9 mln zł, tj. o 2,7% oraz opłat za obsługę rachunków klientów, inne operacje rozliczeniowe w obrocie krajowym i zagranicznym o 2,2 mln zł, tj. o 6,2%.
Koszty z tytułu opłat i prowizji zwiększyły się o 3,6 mln zł, tj. o 10,8%. Wzrost miał miejsce głównie na skutek wyższych opłat z działalności maklerskiej o 6,2 mln zł, tj. 29,1% oraz opłat od rachunków bieżących o 0,3 mln tj. 30,0%, przy spadku opłat z tytułu kart płatniczych o 1,5 mln zł, tj. 19,7%, prowizji z tytułu należności klientów o 0,4 mln zł, tj. 65,5%.
Przychody z dywidend w 2020 roku wyniosły 6,3 mln wobec 6,4 mln w analogicznym okresie 2019 roku. Główny wpływ na tą pozycję miała dywidenda ze spółki Kemipol sp. z o.o., która wyniosła 5,5 mln a w 2019 roku wynosiła 5,4 mln zł oraz dywidenda ze Spółki Wodkan w kwocie 0,7 mln zł wobec 0,8 mln zł w 2019 roku.
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy wyniósł 74,5 mln zł wobec 45,0 mln w 2019 roku. Na wzrost wyniku wpływ miała przede wszystkim duża zmienność na rynkach finansowych, która wpłynęła na liczbę realizowanych transakcji przez klientów Domu Maklerskiego BOŚ, co w konsekwencji przełożyło się na znaczący wzrost przychodów w tym obszarze.
Wynik Grupy na inwestycyjnych papierach wartościowych wyniósł 4,2 mln zł, podczas gdy w 2019 roku wyniósł 0,6 mln zł. Wzrost wyniku na inwestycyjnych papierach wartościowych nastąpił wskutek wyniku na sprzedaży papierów wartościowych.
Wynik z pozycji wymiany wyniósł 26,4 mln i był wyższy o 9,9 mln zł, tj. o 59,9% niż w 2019 roku, głównie z powodu rewaluacji pozycji zabezpieczających odpisy na kredyty walutowe.
W związku ze wzrostem liczby spraw sądowych, koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych obciążające wyniki 2020 roku wyniosły 353,0 mln zł wobec 21,2 mln zł w 2019 roku.
W 2020 roku wynik odpisów z tytułu utraty wartości wyniósł -163,8 mln wobec -104,5 mln zł w 2019 roku, z powodu wyższych odpisów głównie w pionie klientów instytucjonalnych o 48,8 mln zł.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 40
tys. zł
2020
2019
Zmiana %
Świadczenia pracownicze
170 723
157 053
8,7
Koszty administracyjne, w tym:
152 733
148 643
2,8
koszty rzeczowe
109 058
100 158
8,9
podatki i opłaty
5 480
5 452
0,5
składka i wpłaty na BFG
35 552
39 986
-11,1
składka i wpłaty na KNF
2 360
2 819
-16,3
składka na pokrycie kosztów działalności Rzecznika Finansowego
192
119
61,3
składka na rzecz Izby Domów Maklerskich
91
91
0,0
pozostałe
-
18
-100,0
Amortyzacja, w tym:
52 905
55 658
-4,9
środków trwałych
12 961
12 587
3,0
wartości niematerialnych
24 402
25 675
-5,0
prawa do użytkowania
15 542
17 396
-10,7
OGÓLNE KOSZTY ADMINISTRACYJNE RAZEM
376 361
361 354
4,2
Ogólne koszty administracyjne Grupy były wyższe o 15,0 mln zł, tj. o 4,2% wobec 2019 roku, głównie z powodu wyższych kosztów świadczeń pracowniczych Grupy o 13,7 mln zł, tj. 8,7%. Wzrost kosztów miał miejsce głównie w Domu Maklerskim BOŚ S.A. Wzrost wynagrodzeń był pochodną realizowanych przez DM BOŚ wysokich wyników finansowych. W Banku koszty świadczeń pracowniczych wzrosły o 2,0 mln tj. o 1,7% z uwagi na konieczność zawiązania wyższych niż planowano rezerw na niewykorzystane z powodu pandemii urlopy oraz wzrost zatrudnienia.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank zatrudniał (w etatach) 1 1 106 wobec 1 063 osób, tj. o 5,0% więcej niż na koniec 2019 roku. Zatrudnienie w Grupie BOŚ S.A. zwiększyło się w stosunku do stanu na koniec 2019 roku o 4,2%. W tabeli poniżej przedstawiono stan zatrudnienia w etatach w Banku i spółkach zależnych.
Zatrudnienie w etatach
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana %
Zatrudnienie w BOŚ S.A.
1 116
1 063
5,0
Zatrudnienie w spółkach zależnych
248
246
0,8
ZATRUDNIENIE W GRUPIE BOŚ S.A.
1 364
1 309
4,2
Koszty rzeczowe w 2020 roku wyniosły 109,1 mln wobec 100,2 mln tj. były wyższe 8,9%. Wzrost kosztów był spowodowany waloryzacją umów serwisowych, relokacją serwerowni (projekt kosztowy), a także kosztami przeglądu regulacyjno- biznesowego w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu a także wzrostem kosztów obsługi prawnej.
Składki na BFG w tym składka na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków wyniosły 35,6 mln złotych wobec 40,0 mln zł w 2019 roku.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 41
Efektywność i bezpieczeństwo działania Grupy
Poniżej przedstawiono najważniejsze wskaźniki rentowności i efektywności działania Grupy oraz metodologię ich obliczenia:
2020
2019
Zmiana w p.p.
Stopa zwrotu z kapitału (ROE) 1
-14,9
3,3
-18,2
Stopa zwrotu z aktywów (ROA) 2
-1,6
0,4
-2,0
Marża odsetkowa na aktywach ogółem 3
1,9
2,3
-0,4
Koszt ryzyka 4
-1,2
-0,8
-0,4
Koszty/dochody (C/I)
62,0
60,7
1,3
1) relacja zysku netto do średniego stanu kapitałów,
2) relacja zysku netto do średniego stanu aktywów,
3) relacja wyniku z tytułu odsetek do średniego stanu aktywów z początku i końca okresu,
4) relacja wyniku odpisów z tytułu utraty wartości wraz z wycena do wartości godziwej dla ostatnich 12 miesięcy do średniego stanu wartości kredytów i pożyczek w tym okresie,
5) relacja sumy ogólnych kosztów administracyjnych i kosztów użytkowania do wyniku z tytułu odsetek, wyniku z tytułu opłat i prowizji, przychodów z tytułu dywidend, wyniku na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek wyników bez wyceny należności, wyniku na inwestycyjnych papierach wartościowych, wyniku na rachunkowości zabezpieczeń, wyniku z pozycji wymiany, oraz wyniku z pozostałych operacji bez rezerw na ryzyko prawne kredytów w CHF.
Marża odsetkowa na aktywach ogółem, liczona jako relacja wyniku z tytułu do średniego stanu aktywów, wyniosła 1,9% wobec poziomu 2,3% za okres 2019 roku. Spadek spowodowany był głównie efektem obniżenia rynkowych stóp procentowych.
Wskaźnik koszty/dochody wyniósł 62,0% wobec 60,7% w roku 2019 , głównie na skutek spadku przychodów odsetkowych i wyższego udziału w wynikach działalności maklerskiej
Współczynniki kapitałowe
2020
2019
Zmiana w p.p.
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I
13,09
14,19
-1,10
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I - bez przepisów przejściowych MSSF 9
12,58
13,61
-1,03
Współczynnik kapitału Tier I
13,09
14,19
-1,10
Współczynnik kapitału Tier I - bez przepisów przejściowych MSSF 9
12,58
13,61
-1,03
Łączny współczynnik kapitałowy
14,86
16,39
-1,53
Łączny współczynnik kapitałowy - bez przepisów przejściowych MSSF 9
14,36
15,83
-1,47
Na dzień 31 grudnia 2020 roku zalecane przez Komisję minimalne wskaźniki kapitałowe wynoszą 8,87% dla współczynnika kapitału Tier i oraz 11,0% dla łącznego współczynnika kapitałowego TCR.
Poziom adekwatności kapitałowej Grupy, zarówno z zastosowaniem rozwiązań przejściowych MSSF 9 jak i bez nich, na dzień 31 grudnia 2020 roku utrzymywał się powyżej poziomów zalecanych przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 42
1.2. Bilans Grupy
Suma bilansowa Grupy BOŚ na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 20 505,8 mln i była wyższa o 10,9% w porównaniu do stanu na koniec 2019 roku.
Aktywa Grupy
Na dzień 31 grudnia 2020 roku największy udział w aktywach, wynoszący 58,0%, stanowiły należności od klientów. Ich udział w aktywach od początku roku 2019 zmniejszył się o 7,0 p.p. Natomiast zwiększył się o 7,3 p.p. udział inwestycyjnych papierów wartościowych.
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana%
Kasa, środki w Banku Centralnym
266 552
297 866
-10,5
Należności od innych banków
155 616
165 733
-6,1
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
113 134
140 344
-19,4
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
-
x
Inwestycyjne papiery wartościowe:
7 371 414
5 302 078
39,0
Należności od klientów, w tym:
11 887 297
12 003 794
-1,0
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
11 861 783
11 965 509
-0,9
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
25 514
38 285
-33,4
Aktywa przeznaczone do sprzedaży
-
-
x
Wartości niematerialne
110 902
117 062
-5,3
Rzeczowe aktywa trwałe
84 651
77 743
8,9
Prawo do użytkowania - leasing
67 796
79 738
-15,0
Aktywa z tytułu podatku dochodowego
129 136
109 418
18,0
Inne aktywa
319 331
193 221
65,3
AKTYWA RAZEM
20 505 829
18 486 997
10,9
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 43
Należności od klientów
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana%
Wycena wg zamortyzowanego kosztu
11 827 480
11 961 192
-1,1
Należności od klientów indywidualnych
3 463 724
3 552 255
-2,5
kredyty w rachunku bieżącym
3 028
1 362
122,3
kredyty gotówkowe
364 300
367 484
-0,9
kredyty mieszkaniowe
2 845 873
2 888 692
-1,5
kredyty i pożyczki pozostałe
250 523
294 717
-15,0
Należności od klientów instytucjonalnych
8 363 756
8 408 937
-0,5
kredyty obrotowe
518 709
530 544
-2,2
kredyty i pożyczki terminowe
7 237 795
7 222 945
0,2
należności faktoringowe
331 450
511 344
-35,2
należności leasingowe
105 756
93 629
13,0
skupione wierzytelności
96 123
50 475
90,4
papiery wartościowe komercyjne
73 923
-
x
Wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
25 514
38 285
-33,4
Należności od klientów indywidualnych
1 192
1 938
-38,5
kredyty i pożyczki mieszkaniowe
427
648
-34,1
kredyty i pożyczki pozostałe
765
1 290
-40,7
Należności od klientów instytucjonalnych
24 322
36 347
-33,1
kredyty obrotowe
39
195
-80,0
kredyty i pożyczki terminowe
24 283
36 152
-32,8
Razem
11 852 994
11 999 477
-1,2
Złożone depozyty zabezpieczające
31 704
4 317
634,4
Pozostałe należności
2 599
-
x
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW RAZEM
11 887 297
12 003 794
-1,0
Należności od klientów Grupy według stanu na koniec 2020 roku wyniosły 11 887,3 mln wobec 12 003,8 mln zł na koniec 2019 roku, co oznacza spadek o 1,0%.
Najwyższy udział w należnościach ogółem, wynoszący 70,4%, miały należności klientów instytucjonalnych wyceniane wg zamortyzowanego kosztu. Ich udział zwiększył się o 0,3 p.p. wobec stanu na koniec 2019 roku. Należności klientów instytucjonalnych wyniosły 8 363,8 mln zł.
Udział należności klientów indywidualnych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu w należnościach ogółem zmniejszył się o 0,5 p.p. do 29,1%. Kwota kredytów klientów indywidualnych wycenianych w zamortyzowanym koszcie wyniosła 3 463,7 mln na koniec 2020 roku. Główną ich pozycję stanowią kredyty mieszkaniowe, których wartość bilansowa (wycenianych wg zamortyzowanego kosztu) wyniosła 2 845,9 mln wobec 2 888,7 mln zł na koniec 2019 roku.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 44
tys. zł
2020
2019
Zmiana%
KREDYTY MIESZKANIOWE WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
2 845 873
2 888 692
-1,5
Kredyty mieszkaniowe w PLN
1 367 273
1 361 358
0,4
Kredyty mieszkaniowe w CHF
860 971
895 104
-3,8
Kredyty mieszkaniowe w EUR
583 561
592 770
-1,6
Kredyty mieszkaniowe w USD
34 068
39 460
-13,7
Kredyty i pożyczki wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
427
648
-34,1
Kredyty mieszkaniowe w PLN
427
648
-34,1
KREDYTY MIESZKANIOWE RAZEM
2 846 300
2 889 340
-1,5
Kredyty w walutach obcych mają 51,9% udział w kredytach mieszkaniowych ogółem (52,9% na koniec 2019 roku). Udział kredytów mieszkaniowych w CHF w całym portfelu kredytowym Grupy BOŚ S.A. (netto) wyniósł 7,2% i zmniejszył się o 0,3 p.p. w relacji do stanu na koniec 2019 roku.
Kredyty i pożyczki udzielone w okresie sprawozdawczym
W 2020 roku Bank udzielił kredytów i pożyczek (nowa sprzedaż) na kwotę 3 296,7 mln zł, tj. o 28,2% mniej niż w 2019 roku (wg wartości kapitału w momencie udzielania kredytu). Sprzedaż klientom instytucjonalnym zmniejszyła się o 30,0%, a klientom indywidualnym o 9,4%.
tys. zł
2020
2019
Zmiana%
Kredyty udzielone klientom instytucjonalnym w okresie roku
2 944 717
4 204 645
-30,0
Kredyty udzielone klientom indywidualnym w okresie roku
351 982
388 294
-9,4
KREDYTY UDZIELONE KLIENTOM w OKRESIE ROKU
3 296 698
4 592 939
-28,2
Sprzedaż kredytów proekologicznych w 2020 roku kształtowała się na poziomie 1 346,4 mln zł i była o 29,7% mniejsza niż w analogicznym okresie roku poprzedniego.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 45
Jakość portfela kredytowego Grupy
31-12-2020
%
31-12-2019
%
Należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Należności od klientów bez przesłanki utraty wartości, w tym:
10 983 679
84,3
11 128 284
84,7
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego (Koszyk 1)
8 582 957
65,9
8 691 476
66,2
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka (Koszyk 2), w tym:
2 400 722
18,4
2 436 808
18,6
farmy wiatrowe
1 167 101
9,0
1 290 953
9,8
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości (Koszyk 3), ale niewykazujące utraty wartości ze względu na szacowane przepływy pieniężne, w tym:
337 120
2,6
402 594
3,1
farmy wiatrowe
219 641
1,7
252 616
1,9
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości i wykazujące utratę wartości (Koszyk 3), w tym:
1 709 690
13,1
1 601 327
12,2
farmy wiatrowe
13 434
0,1
13 553
0,1
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (brutto)
13 030 489
100,0
13 132 205
100,0
Odpisy z tytułu utraty wartości na:
należności od klientów – (Koszyk 1)
-84 772
-79 182
należności od klientów – (Koszyk 2), w tym:
-126 123
-124 948
farmy wiatrowe
-30 947
-32 837
należności od klientów – (Koszyk 3) niewykazujące utraty wartości, w tym:
-10 245
-11 511
farmy wiatrowe
-8 734
-9633
należności od klientów – (Koszyk 3) wykazujące utratę wartości, w tym:
-981 869
-955372
farmy wiatrowe
-1 578
- 8 790
Razem odpisy z tytułu utraty wartości
-1 203 009
- 1 171 013
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (netto)
11 827 480
90,8
11 961 192
91,1
Należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Wartość godziwa, w tym:
25 514
38 285
farmy wiatrowe
-
-
Razem należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
25 514
38 285
Złożone depozyty zabezpieczające
31 704
4 317
Pozostałe należności
2 599
-
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW RAZEM
11 887 297
12 003 794
Na koniec 2020 roku stan odpisów aktualizujących wyniósł 1 203,0 mln zł. Udział należności od klientów z utratą wartości w całym portfelu wycenianym wg zamortyzowanego kosztu wyniósł 13,1% na dzień 31 grudnia 2020 roku wobec 12,2% na koniec 2019 roku.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 46
Kapitał własny i zobowiązania Grupy
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana%
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
732 743
595 667
23,0
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
103 316
50 926
102,9
– kapitałowe papiery wartościowe
575
-
X
– dłużne papiery wartościowe
-
-
x
– instrumenty pochodne
102 741
50 926
101,7
Pochodne instrumenty zabezpieczające
24 497
16 869
45,2
Zobowiązania wobec klientów
16 560 715
14 914 981
11,0
Zobowiązania z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
-
-
x
Zobowiązania podporządkowane
368 996
370 731
-0,5
Rezerwy
418 534
57 705
625,3
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego:
1 103
9 795
-88,7
Zobowiązania z tyt. leasingu
71 229
83 349
-14,5
Pozostałe zobowiązania
311 526
187 044
66,6
Kapitał własny razem
1 913 170
2 199 930
-13,0
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA RAZEM
20 505 829
18 486 997
10,9
Na koniec 2020 roku najwyższy 80,8% udział w sumie bilansowej miały zobowiązania wobec klientów. Ich udział zwiększył się o 0,1 p.p. wobec stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku. Zwiększył się także udział rezerw o 1,7 p.p. oraz zobowiązań wobec Banku Centralnego oraz innych banków o 0,4 p.p. a także zobowiązań przeznaczonych do obrotu o 0,2 p.p. Natomiast zmniejszył się udział kapitału własnego o 2,6 p.p.
Źródła finansowania działalności Grupy
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana%
Klienci indywidualni
9 380 943
8 891 460
5,5
rachunki bieżące/rozliczeniowe
5 206 561
3 967 906
31,2
lokaty terminowe
4 174 382
4 923 554
-15,2
Klienci instytucjonalni
6 305 999
5 116 946
23,2
rachunki bieżące/rozliczeniowe
5 126 798
3 099 678
65,4
lokaty terminowe
1 179 201
2 017 268
-41,5
Pozostali klienci
72 182
63 607
13,5
Kredyty i pożyczki otrzymane od Międzynarodowych Instytucji Finansowych
715 708
777 758
-8,0
Środki funduszy z przeznaczeniem na kredyty
85 883
65 210
31,7
ZOBOWIAZANIA RAZEM
16 560 715
14 914 981
11,0
Główne źródło finansowania działalności Grupy stanowią zobowiązania wobec klientów, w tym:
środki depozytowe pozyskiwane przez sieć placówek Banku,
kredyty i pożyczki otrzymane od międzynarodowych instytucji finansowych,
środki pozyskane od obcych donatorów na działalność kredytową w formie bezpośrednich linii, dopłat do oprocentowania lub dopłat do kapitału (NFOŚiGW, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, JESSICA - Fundusz Rozwoju Obszarów Miejskich).
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 47
Zobowiązania Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. wobec klientów według stanu na 31 grudnia 2020 roku wyniosły 16 560,7 mln zł i były wyższe o 11,0% w porównaniu do stanu na koniec 2019 roku.
Zobowiązania Grupy wobec klientów instytucjonalnych zwiększyły się o 1 189,1 mln zł, tj. 23,2% a zobowiązania wobec klientów indywidualnych wzrosły o 489,5 mln zł, tj. o 5,5% wobec stanu na koniec 2019 roku.
Informacje o zaciągniętych kredytach, umowach pożyczek, poręczeń i gwarancji, niedotyczących działalności operacyjnej Grupy
W 2020 roku Grupa BOŚ nie zaciągnęła kredytów, umów pożyczek, poręczeń i gwarancji, niedotyczących działalności operacyjnej.
1.3. Aktywa i zobowiązania warunkowe Grupy
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana %
Zobowiązania warunkowe:
2 863 156
2 846 868
0,6
Finansowe, w tym:
2 490 309
2 538 723
-1,9
otwarte linie kredytowe w tym:
2 464 889
2 513 639
-1,9
odwołalne
2 130 346
2 267 427
-6,0
nieodwołalne
334 543
246 212
35,9
otwarte akredytywy importowe
20 250
5 839
246,8
promesy udzielenia kredytu w tym:
5 170
19 245
-73,1
nieodwołalne
5 170
19 245
-73,1
Gwarancyjne, w tym:
372 847
308 145
21,0
poręczenia i gwarancje spłaty kredytu
12 739
12 909
-1,3
gwarancje właściwego wykonania kontraktu
360 108
295 236
22,0
Aktywa warunkowe:
915 199
480 132
90,6
Finansowe, w tym:
-
85 170
-100,0
otwarte linie kredytowe
-
85 170
-100,0
Gwarancyjne
899 975
381 445
135,9
Inne
15 224
13 517
12,6
AKTYWA i ZOBOWIAZANIA WARUNKOWE RAZEM
3 778 355
3 327 000
13,6
Zobowiązania warunkowe Grupy ogółem na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosły 2 863,2 mln zł, w tym zobowiązania finansowe Grupy wyniosły 2 490,3 mln zł. Wg stanu na 31 grudnia 2020 roku w zobowiązaniach pozabilansowych Grupy ogółem, stan czynnych gwarancji ogółem wyniósł 372,8 mln zł, z czego:
najwyższe gwarancje zostały udzielone na kwoty 59,7 mln zł oraz 53,0 mln zł,
wartościowo (73,1%) większość czynnych gwarancji dotyczyło pozostałych gwarancji krajowych (26,3%), gwarancji krajowej zapłaty (24,4%) oraz gwarancji krajowej dobrego wykonania umowy (22,4%),
wszystkie gwarancje zostały wystawione przez Bank rezydentom.
Zleceniodawcami gwarancji, wg stanu na 31 grudnia 2020 roku, były:
99,4% jednostki niefinansowe,
0,5% sektor instytucji rządowych i samorządowych,
0,1% klienci detaliczni.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 48
Informacje o udzielonych i otrzymanych w danym roku obrotowym poręczeniach i gwarancjach
W 2020 roku Bank udzielił 124 gwarancji i poręczeń na ogólną kwotę 186,7 mln zł, z czego 72 gwarancji i poręczeń pozostaje czynnych według stanu na 31 grudnia 2020 roku (dane za 2019 rok 136 gwarancji i poręczeń na ogólną kwotę 114,6 mln zł). Gwarancje i poręczenia udzielone zostały udzielone z terminami ważności (wartościowo):
91,9% od 1 m-ca do 3 lat,
7,8% to gwarancje z terminem ważności powyżej 5 lat,
0,4% to gwarancje z terminem ważności od 3 lat do 5.
2. Wyniki finansowe Banku
2.1. Rachunek wyników Banku
tys. zł
2020
2019
Zmiana%
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
516 280
628 490
-17,9
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze, w tym:
-148 985
-215 201
-30,8
Wynik z tytułu odsetek
367 295
413 289
-11,1
Przychody z tytułu opłat i prowizji
72 441
74 176
-2,3
Koszty z tytułu opłat i prowizji
- 9 745
-12 583
-22,6
Wynik z tytułu opłat i prowizji
62 696
61 593
1,8
Przychody z tytułu dywidend
6 205
6 277
-1,1
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez wynik finansowy (w tym należności od klientów)
18 601
15 910
16,9
Wynik na inwestycyjnych papierach wartościowych
4 239
582
628,4
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
-2 038
-42
4 752,4
Wynik z pozycji wymiany
25 071
16 725
49,9
Pozostałe przychody operacyjne
9 480
9 425
0,6
Pozostałe koszty operacyjne
- 15 566
- 12 467
24,9
Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
- 353 021
- 21 221
1 563,5
Wynik odpisów z tytułu utraty wartości
- 165 714
-100 773
64,4
Ogólne koszty administracyjne
- 285 778
-285 871
0,0
Udział w zyskach (stratach) jednostek wycenianych metodą praw własności
29 471
2 712
986,7
Zysk brutto
-299 059
106 139
x
Obciążenia podatkowe
-11 239,0
-34072,0
-67,0
ZYSK NETTO
-310 298
72 067
x
W 2020 roku BOŚ S.A. wykazał stratę netto 310,3 mln zł wobec 72,1 mln zł zysku zrealizowanego w 2019 roku.
BOŚ S.A. wypracował wynik z tytułu odsetek na poziomie 367,3 mln zł, niższy o 46,0 mln zł, tj. o 11,1% niż w 2019 roku.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 49
tys. zł
2020
2019
Zmiana %
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze od:
516 280
628 490
-17,9
Należności od banków i Banku Centralnego
979
3 616
-72,9
Należności od klientów instytucjonalnych
308 266
371 721
-17,1
Należności od klientów indywidualnych
107 582
122 048
-11,9
Inwestycyjne dłużne papiery wartościowe nieprzeznaczone do obrotu
97 657
131 105
-25,5
Instrumenty finansowe przeznaczonych do obrotu
1 796
0
x
Koszty z tytułu odsetek i o podobnym charakterze od:
148 985
215 201
-30,8
Rachunków bankowych i depozytów od banków
178
1 023
-17,9
Rachunków bankowych i depozytów klientów instytucjonalnych
24 921
55 759
-55,3
Rachunków bankowych i depozytów klientów indywidualnych
96 290
126 236
-23,7
Kredytów i pożyczek od banków
-
-
x
Kredytów i pożyczek od klientów
462
818
-43,5
Środków funduszy z przeznaczeniem na kredyty (JESSICA)
177
261
-32,2
Instrumentów finansowych - dłużne papiery własnej emisji
15 100
18 656
-19,1
Transakcji zabezpieczających
7 700
8 772
-12,2
Zobowiązań leasingowych
3 543
3 676
-3,6
Postępowań sądowych i roszczeń związanych z walutowymi kredytami hipotecznymi.
614
-
x
WYNIK Z TYTUŁU ODSETEK
367 295
413 289
-11,1
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze zmniejszyły się o 112,2 mln zł, tj. o 17,9%, w porównaniu do 2019 roku, głównie na skutek spadku przychodów odsetkowych z tytułu należności od klientów instytucjonalnych o 63,5 mln zł, tj. 17,1%, przy spadku odsetek od należności od klientów indywidualnych o 14,5 mln zł, tj. 11,9%. Przychody odsetkowe z inwestycyjnych dłużnych papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu zmniejszyły się o 33,4 mln zł, tj. 25,5%.
Koszty z tytułu odsetek zmniejszyły się o 66,2 mln zł, tj. o 30,8% wobec 2019 roku. Największy wpływ na ich spadek miały niższe koszty rachunków bankowych i depozytów klientów instytucjonalnych, które spadły o 30,8 mln zł, tj. o 55,3%. Koszty rachunków bankowych i depozytów od klientów indywidualnych zmniejszyły się o 29,9 mln zł, tj. o 23,7%. Koszty instrumentów finansowych dłużnych papierów własnej emisji o 3,6 mln zł, tj. o 19,1%.
Wynik Banku z tytułu opłat i prowizji wzrósł o 1,1 mln zł, tj. o 1,8% w 2020 roku, na skutek wyższego tempa spadku kosztów z tytułu opłat i prowizji (o 22,6%) niż przychodów z tytułu opłat i prowizji (o 2,3%).
Przychody z tytułu opłat i prowizji ogółem zmniejszyły się o 1,7 mln zł, tj. 2,3%. Bank osiągnął wyższe przychody z prowizji od gwarancji i akredytyw o 0,8 mln zł, tj. o 16,6%. Spadek dotknął opłaty za obsługę rachunków klientów o 1,9 mln zł, tj. o 5,1% oraz przychody z prowizji od kredytów o 0,7 mln zł, tj. 2,2%.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 50
tys. zł
2020
2019
Zmiana %
Przychody z tytułu opłat i prowizji
72 441
74 176
-2,3
Opłaty za obsługę rachunków klientów, inne operacje rozliczeniowe w obrocie krajowym i zagranicznym
34 965
36 834
-5,1
Prowizje od kredytów
31 531
32 231
-2,2
Prowizje od gwarancji i akredytyw
5 943
5 098
16,6
Pozostałe opłaty
2
13
-84,6
Koszty z tytułu opłat i prowizji
9 745
12 583
-22,6
Opłaty z tytułu kart płatniczych
6 151
7 656
-19,7
Opłaty od rachunków bieżących
1 351
1 039
30,0
Opłaty z tytułu obsługi bankomatów
1 225
1 134
8,0
Prowizje z tytułu należności od klientów
213
617
-65,5
Prowizje płacone innym bankom w obrocie gotówkowym
1
-100,0
Pozostałe opłaty
805
2 136
-62,3
WYNIK Z TYTUŁU OPŁAT I PROWIZJI RAZEM
62 696
61 593
1,8
Koszty z tytułu opłat i prowizji spadły o 2,8 mln zł, tj. o 22,6% na skutek niższych opłat z tytułu kart płatniczych o 1,5 mln zł i prowizji z tytułu należności klientów o 0,4 mln zł, tj. 65,5%.
Przychody z dywidend w 2020 roku wyniosły 6,2 mln wobec 6,3 mln w analogicznym okresie 2019 roku. Główny wpływ na tę pozycję miała dywidenda ze spółki Kemipol sp. z o.o., która wyniosła 5,5 mln a w 2019 roku wynosiła 5,4 mln zł oraz dywidenda ze Spółki Wodkan w kwocie 0,7 mln zł wobec 0,8 mln zł w 2019 roku.
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy wyniósł 18,6 mln zł wobec 15,9 mln zł w 2019 roku.
Wynik Banku na inwestycyjnych papierach wartościowych w 2020 roku wyniósł 4,2 mln zł, podczas gdy w 2019 roku wyniósł 0,6 mln zł. Wzrost wyniku na inwestycyjnych papierach wartościowych nastąpił wskutek wyniku na sprzedaży papierów wartościowych.
Wynik z pozycji wymiany wyniósł 25,1 mln i był wyższy o 8,3 mln zł, tj. o 49,9% niż w 2019 roku, głównie z powodu rewaluacji pozycji zabezpieczających odpisy na kredyty walutowe.
W związku ze wzrostem liczby spraw sądowych, koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych obciążające wyniki 2020 roku wyniosły 353,0 mln zł wobec 21,2 mln zł w 2019 roku.
W 2020 roku wynik odpisów z tytułu utraty wartości wyniósł -165,7 mln wobec -100,8 mln zł w 2019 roku, z powodu wyższych odpisów głównie w pionie klientów instytucjonalnych o 54,6 mln zł.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 51
tys. zł
2020
2019
Zmiana %
Świadczenia pracownicze
122 541
120 514
1,7
Koszty administracyjne, w tym:
120 468
119 395
0,9
koszty rzeczowe
81 320
74 917
8,5
podatki i opłaty
1 679
1 903
-11,8
składka i wpłaty na BFG
35 441
39 874
-11,1
składka i wpłaty na KNF
1 866
2 595
-28,1
składka na pokrycie kosztów działalności Rzecznika Finansowego
162
106
52,8
Amortyzacja, w tym:
42 769
45 962
-6,9
środków trwałych
7 301
7 125
2,5
wartości niematerialnych
22 023
23 585
-6,6
prawa do użytkowania
13 445
15 252
x
OGÓLNE KOSZTY ADMINISTRACYJNE RAZEM
285 778
285 871
0,0
Ogólne koszty administracyjne Banku nie zmieniły się istotnie w stosunku do poziomu z 2019 roku.
Wzrosły koszty świadczeń pracowniczych o 2,0 mln zł, tj. o 1,7% z uwagi na konieczność zawiązania wyższych niż planowano rezerw na niewykorzystane z powodu pandemii urlopy oraz wzrostu liczby etatów o 5,0% w porównaniu do stanu na koniec 2019 roku.
Koszty rzeczowe w 2020 roku wyniosły 81,3 mln wobec 74,9 mln zł, tj. były wyższe o 8,5%. Wzrost kosztów był spowodowany waloryzacją umów serwisowych, relokacją serwerowni (projekt kosztowy), a także kosztami przeglądu regulacyjno- biznesowego w obszarze przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu a także wzrostem kosztów obsługi prawnej.
Składki na BFG w tym składka na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków były niższe w porównaniu do 2019 roku o 4,4 mln zł i wyniosły 35,4 mln złotych.
Efektywność i bezpieczeństwo działania Banku
Poniżej przedstawiono najważniejsze wskaźniki rentowności i efektywności działania Banku oraz metodologię ich obliczenia:
2020
2019
Zmiana w p.p.
Stopa zwrotu z kapitału (ROE) 1
-15,3
3,8
-19,1
Stopa zwrotu z aktywów (ROA) 2
-1,6
0,4
-2,0
Marża odsetkowa na aktywach ogółem 3
1,9
2,3
-0,4
Koszt ryzyka 4
-1,2
-0,8
0,4
Koszty/dochody (C/I) 5
60,0
54,9
5,1
1) relacja zysku netto do średniego stanu kapitałów,
2) relacja zysku netto do średniego stanu aktywów,
3) relacja wyniku z tytułu odsetek do średniego stanu aktywów z początku i końca okresu,
4) relacja wyniku odpisów z tytułu utraty wartości wraz z wycena do wartości godziwej dla ostatnich 12 miesięcy do średniego stanu wartości kredytów i pożyczek w tym okresie,
5) relacja sumy ogólnych kosztów administracyjnych i kosztów użytkowania do wyniku z tytułu odsetek, wyniku z tytułu opłat i prowizji, przychodów z tytułu dywidend, wyniku na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek wyników bez wyceny należności, wyniku na inwestycyjnych papierach wartościowych, wyniku na rachunkowości zabezpieczeń, wyniku z pozycji wymiany, oraz wyniku z pozostałych operacji bez rezerw na kredyty CHF.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 52
Marża odsetkowa na aktywach ogółem, liczona jako relacja wyniku z tytułu do średniego stanu aktywów, wyniosła 1,9% wobec poziomu 2,3% za okres 2019 roku. Spadek spowodowany był głównie efektem obniżenia rynkowych stóp procentowych.
Wskaźnik koszty/dochody wyniósł 60,0% w 2020 roku wobec 54,9 w roku 2019, na skutek spadku przychodów odsetkowych.
Współczynniki kapitałowe
2020
2019
Zmiana w p.p.
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I
13,17
14,3
-1,13
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I - bez przepisów przejściowych MSSF 9
12,56
13,71
-1,15
Współczynnik kapitału Tier I
13,17
14,3
-1,13
Współczynnik kapitału Tier I - bez przepisów przejściowych MSSF 9
12,56
13,71
-1,15
Łączny współczynnik kapitałowy
14,98
16,58
-1,60
Łączny współczynnik kapitałowy - bez przepisów przejściowych MSSF 9
14,38
16,00
-1,62
Na dzień 31 grudnia 2020 roku zalecane przez Komisję minimalne wskaźniki kapitałowe wynoszą 8,88% dla współczynnika kapitału Tier i oraz 11,01% dla łącznego współczynnika kapitałowego TCR.
Poziom adekwatności kapitałowej Banku, zarówno z zastosowaniem rozwiązań przejściowych MSSF 9 jak i bez nich, na dzień 31 grudnia 2020 roku utrzymywał się powyżej poziomów zalecanych przez Komisję Nadzoru Finansowego.
2.2. Bilans Banku
Suma bilansowa BOŚ S.A. na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 20 298,9 mln i była wyższa o 10,4% w porównaniu do stanu na koniec 2019 roku.
Aktywa Banku
Na dzień 31 grudnia 2020 roku największy udział w aktywach, wynoszący 58,6%, stanowiły należności od klientów. Ich udział w aktywach od początku roku 2019 zmniejszył się o 6,9 p.p. Natomiast zwiększył się o 7,5 p.p. udział inwestycyjnych papierów wartościowych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 53
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana%
Kasa, środki w Banku Centralnym
266 532
297 862
-10,5
Należności od innych banków
142 015
148 918
-4,6
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
79 827
100 513
-20,6
Inwestycyjne papiery wartościowe:
7 371 414
5 302 078
39,0
Należności od klientów, w tym:
11 891 853
12 029 020
-1,1
wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
11 866 339
11 990 735
-1,0
wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
25 514
38 285
-33,4
Inwestycje w jednostkach zależnych
193 803
167 389
15,8
Wartości niematerialne
99 484
106 169
-6,3
Rzeczowe aktywa trwałe
38 429
29 332
31,0
Prawo do użytkowania - leasing
63 482
73 330
-13,4
Aktywa z tytułu podatku dochodowego:
124 127
104 171
19,2
Inne aktywa
27 896
24 107
15,7
AKTYWA RAZEM
20 298 862
18 382 889
10,4
Należności od klientów
Należności od klientów Banku według stanu na koniec 2020 roku wyniosły 11 891,9 mln zł wobec 12 029,0 mln zł na koniec 2019 roku, co oznacza spadek o 1,1%.
Najwyższy udział w należnościach ogółem, wynoszący 70,4%, miały należności klientów instytucjonalnych wyceniane wg zamortyzowanego kosztu. Ich udział zwiększył się o 0,3 p.p. wobec stanu na koniec 2019 roku. Należności klientów instytucjonalnych wyniosły 8 371,0 mln zł.
Udział należności klientów indywidualnych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu w należnościach ogółem zmniejszył się o 0,4 p.p. do 29,1%. Kwota kredytów klientów indywidualnych wycenianych w zamortyzowanym koszcie wyniosła 3 461,0 mln na koniec 2020 roku wobec 3 551,4 mln zł na koniec 2019 roku. Główną ich pozycję stanowią kredyty mieszkaniowe, których wartość bilansowa wyniosła 2 845,9 mln zł na koniec 2020 roku wobec 2 888,7 mln na koniec 2019 roku. Informacja o kredytach mieszkaniowych została zawarta w pkt 1.2.1.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 54
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana%
Wycena wg zamortyzowanego kosztu
11 832 036
11 986 418
-1,3
Należności od klientów indywidualnych
3 461 023
3 551 364
-2,5
kredyty w rachunku bieżącym
327
471
-30,6
kredyty gotówkowe
364 300
367 484
-0,9
kredyty mieszkaniowe
2 845 873
2 888 692
-1,5
kredyty i pożyczki pozostałe
250 523
294 717
-15,0
Należności od klientów instytucjonalnych
8 371 013
8 435 054
-0,8
kredyty obrotowe
518 707
526 590
-1,5
kredyty i pożyczki terminowe
7 350 810
7 330 136
0,3
należności faktoringowe
331 450
511 344
-35,2
należności leasingowe
-
-
x
skupione wierzytelności
96 123
66 984
43,5
papiery wartościowe komercyjne
73 923
-
x
Wycena wg wartości godziwej przez wynik finansowy
25 514
38 285
-33,4
Należności od klientów indywidualnych
1 192
1 938
-38,5
kredyty i pożyczki mieszkaniowe
427
648
-34,1
kredyty i pożyczki pozostałe
765
1 290
-40,7
Należności od klientów instytucjonalnych
24 322
36 347
-33,1
kredyty obrotowe
39
195
-80,0
kredyty i pożyczki terminowe
24 283
36 152
-32,8
Razem
11 857 550
12 024 703
-1,4
Złożone depozyty zabezpieczające
31 704
4 317
634,4
Pozostałe należności
2 599
-
x
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW RAZEM
11 891 853
12 029 020
-1,1
Kredyty i pożyczki udzielone w okresie sprawozdawczym
Informacja o sprzedaży kredytów i pożyczek została zawarta w pkt. 1.2.1.
Jakość portfela kredytowego Banku
Na koniec 2020 roku stan odpisów aktualizujących wyniósł 1 196,1 mln zł. Relacja odpisów aktualizujących do kredytów i pożyczek udzielonych klientom i bankom brutto (wycenianych wg zamortyzowanego kosztu i wg wartości godziwej przez wynik) na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła 9,2%.
Udział należności od klientów z utratą wartości w całym portfelu wycenianym wg zamortyzowanego kosztu wyniósł 12,9% na dzień 31 grudnia 2020 roku wobec 12,2% na koniec 2019 roku.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 55
31-12-2020
%
31-12-2019
%
Należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Należności od klientów bez przesłanki utraty wartości, w tym:
10 991 922
84,4
11 152 839
84,8
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nie nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego (Koszyk 1)
8 520 818
65,4
8 705 917
66,2
ekspozycje, dla których od momentu początkowego ujęcia nastąpił istotny wzrost ryzyka (Koszyk 2), w tym:
2 471 104
19,0
2 446 922
18,6
farmy wiatrowe
1 168 694
9,0
1 292 781
9,8
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości (Koszyk 3), ale niewykazujące utraty wartości ze względu na szacowane przepływy pieniężne, w tym:
358 808
2,8
425 446
3,2
farmy wiatrowe
241 329
1,9
275 468
2,1
Należności od klientów posiadające przesłanki utraty wartości i wykazujące utratę wartości (Koszyk 3), w tym:
1 677 430
12,9
1 571 648
12,0
farmy wiatrowe
13 434
0,1
13 553
0,1
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (brutto)
13 028 160
100,0
13 149 933
100,0
Odpisy z tytułu utraty wartości na:
należności od klientów – (Koszyk 1)
-85 011
-80 025
należności od klientów – (Koszyk 2), w tym:
-128 655
-125 160
farmy wiatrowe
-30 947
-32 837
należności od klientów – (Koszyk 3) niewykazujące utraty wartości, w tym:
-11 097
-12 373
farmy wiatrowe
-9 586
-10 495
należności od klientów – (Koszyk 3) wykazujące utratę wartości, w tym:
-971 361
-945 957
farmy wiatrowe
-1 578
-8 790
Razem odpisy z tytułu utraty wartości
-1 196 124
-1 163 515
Razem należności od klientów wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (netto)
11 832 036
90,8
11 986 418
91,2
Należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
Wartość godziwa, w tym:
25 514
38 285
farmy wiatrowe
-
-
Razem należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez wynik finansowy
25 514
38 285
Złożone depozyty zabezpieczające
31 704
4 317
Pozostałe należności
2 599
-
NALEŻNOŚCI OD KLIENTÓW RAZEM
11 891 853
12 029 020
Kapitał własny i zobowiązania Banku
Na koniec 2020 roku najwyższy udział w sumie bilansowej, tj. 81,5% miały zobowiązania wobec klientów. Ich udział zwiększył się o 0,6 p.p. wobec stanu na dzień 31 grudnia 2019 roku. Wyższy był także udział rezerw o 1,7 p.p. Natomiast zmniejszył się udział zobowiązań z tytułu kapitału własnego i leasingu i odpowiednio o 2,6 p.p. oraz o 0,1 p.p.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 56
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana%
Zobowiązania wobec Banku Centralnego oraz innych banków
732 743
595 667
23,0
Pochodne instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu
97 410
48 741
99,9
Pochodne instrumenty zabezpieczające
24 497
16 869
45,2
Zobowiązania wobec klientów
16 553 777
14 886 720
11,2
Zobowiązania z tytułu emisji bankowych papierów wartościowych
-
-
x
Zobowiązania podporządkowane
368 996
370 731
-0,5
Rezerwy
415 070
57 872
617,2
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego:
-
8 128
-100,0
Zobowiązania z tyt. leasingu MSSF 16
66 734
76 595
-12,9
Pozostałe zobowiązania
129 230
121 036
6,8
Kapitał własny razem
1 910 406
2 200 530
-13,2
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA RAZEM
20 298 862
18 382 889
10,4
Źródła finansowania działalności Banku
Zobowiązania BOŚ S.A. wobec klientów według stanu na 31 grudnia 2020 roku wyniosły 16 553,8 mln były wyższe o 11,2% w porównaniu do stanu na koniec 2019 roku. Zobowiązania wobec klientów instytucjonalnych wzrosły o 1 666,0 mld tj. o 29,6% wobec stanu na koniec 2019 roku. Zobowiązania wobec klientów indywidualnych zwiększyły się o 37,5 mln zł, tj. 0,4%. Natomiast zmniejszyły się zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek otrzymanych od Międzynarodowych Instytucji Finansowych o 62,1 mln zł tj. o 8,0%.
tys. zł
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana%
Klienci indywidualni
8 414 930
8 377 446
0,4
rachunki bieżące/rozliczeniowe
4 240 548
3 453 892
22,8
lokaty terminowe
4 174 382
4 923 554
-15,2
Klienci instytucjonalni
7 262 493
5 601 652
29,6
rachunki bieżące/rozliczeniowe
6 080 790
3 572 203
70,2
lokaty terminowe
1 181 703
2 029 449
-41,8
Pozostali klienci
74 763
64 654
15,6
Kredyty i pożyczki otrzymane od Międzynarodowych Instytucji Finansowych
715 708
777 758
-8
Środki funduszy z przeznaczeniem na kredyty
85 883
65 210
31,7
ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW RAZEM
16 553 777
14 886 720
11,2
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 57
2.3. Aktywa i zobowiązania warunkowe Banku
31-12-2020
31-12-2019
Zmiana %
Zobowiązania warunkowe:
2 956 784
2 931 173
0,9
Finansowe, w tym:
2 583 937
2 623 028
-1,5
otwarte linie kredytowe w tym:
2 558 517
2 597 944
-1,5
odwołalne
2 223 974
2 351 732
-5,4
nieodwołalne
334 543
246 212
35,9
otwarte akredytywy importowe
20 250
5 839
246,8
promesy udzielenia kredytu w tym:
5 170
19 245
-73,1
nieodwołalne
5 170
19 245
-73,1
gwarancyjne, w tym:
372 847
308 145
21,0
poręczenia i gwarancje spłaty kredytu
12 739
12 909
-1,3
gwarancje właściwego wykonania kontraktu
360 108
295 236
22,0
gwarancje dla spółki zależnej
-
-
x
Aktywa warunkowe:
899 975
466 615
92,9
Finansowe, w tym:
-
85 170
X
otwarte linie kredytowe
-
85 170
X
gwarancyjne
899 975
381 445
135,9
Aktywa i zobowiązania warunkowe razem
3 856 759
3 397 788
13,5
Zobowiązania warunkowe Banku ogółem na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosły 2 956,8 mln zł, w tym zobowiązania finansowe Banku wyniosły 2 583,9 mln zł. Wg stanu na 31 grudnia 2020 roku w zobowiązaniach pozabilansowych Banku ogółem, stan czynnych gwarancji ogółem wyniósł 372,8 tys. zł,
Informacje o strukturze gwarancji oraz o udzielonych i otrzymanych w danym roku obrotowym poręczeniach i gwarancjach opisano w pkt 1.3.
3. Różnica pomiędzy prognozami a zrealizowanymi wynikami
BOŚ S.A. w dniu 2 czerwca 2020 roku podał do publicznej wiadomości w raporcie bieżącym nr 12/2020 informację, decyzje Rady Polityki Pieniężnej o obniżce stóp procentowych łącznie o 140 punktów bazowych z dnia 17 marca, 8 kwietnia oraz 28 maja 2020 roku będą mieć negatywny wpływ na wynik odsetkowy Banku w 2020 roku na poziomie od 48 do 63 mln zł.
W rzeczywistości wynik odsetkowy Grupy BOŚ S.A. obniżył się w stosunku do wyniku w 2019 roku o 49 mln zł a wynik jednostkowy o 46 mln zł.
Poza informacją o wpływie obniżki stóp procentowych przez RPP na wynik odsetkowy, Grupa Kapitałowa BOŚ S.A. nie publikowała prognoz wyników finansowych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 58
4. Informacje o ważniejszych osiągnięciach w dziedzinie badan i rozwoju oraz informacja o przewidywanym rozwoju
Grupa BOŚ S.A. nie prowadzi działalności badawczej. Osiągnięcia w dziedzinie rozwoju Spółki zostały opisane w punkcie I. niniejszego Sprawozdania.
Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez Bank oraz spółki wchodzące w skład Grupy w okresie co najmniej 12 miesięcy po dniu bilansowym na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania bądź ograniczenia dotychczasowej działalności (szersza informacja została zamieszczona w nocie 3.3. Rocznego Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku).
III. ZARZĄDZANIE RYZYKAMI w GRUPIE
1. Ryzyko kredytowe
Podstawowym celem w obszarze zarządzania ryzykiem kredytowym w 2020 roku, a w szczególności w zakresie zarządzania jakością aktywów, była poprawa jakości oraz struktury portfela kredytowego.
Działania mające na celu poprawę jakości portfela kredytowego koncentrowały się na prowadzeniu polityki zakładającej umiarkowany poziom apetytu na ryzyko, umożliwiającej osiągnięcie poziomu kosztu ryzyka oscylującego wokół średniej dla sektora.
W zakresie poprawy struktury portfela kredytowego Bank kontynuował podejmowane w okresach wcześniejszych działania ukierunkowane na zmniejszenie jednostkowych ekspozycji i ryzyka koncentracji.
Oferta produktowa dostosowana była do potrzeb poszczególnych segmentów klienta i rozwijała się, w szczególności, w kierunku intensyfikacji:
w obszarze rynku klienta instytucjonalnego oferty zaspakajającej w sposób kompleksowy potrzeby klientów, z uwzględnieniem specjalizacji w postaci rozbudowanej gamy produktów proekologicznych;
w obszarze rynku klienta indywidualnego oferty skierowanej głównie na finansowanie rozwiązań ekologicznych.
Bank finansował transakcje, które były zgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami.
Zgodnie z polityką kredytową Bank nie angażował się w transakcje:
mogące narazić Bank na utratę reputacji,
mogące powodować, że wierzytelność obciążona ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie przekroczy poziom określony wymogami zewnętrznymi,
realizowane z naruszeniem Prawa Ochrony Środowiska lub mogące stanowić potencjalne źródło degradacji środowiska naturalnego,
z klientami nieposiadającymi wiarygodnych, stałych i stabilnych dochodów.
Bank uzależniał podjęcie finansowania od:
posiadania przez kredytobiorcę zdolności kredytowej do spłaty wnioskowanego zadłużenia w terminach uzgodnionych z Bankiem,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 59
przedstawienia zabezpieczenia spłaty w formie i wartości akceptowanej przez Bank, o ile przepisy wewnętrzne tego wymagają,
spełnienia innych kryteriów warunkujących podjęcie finansowania, w szczególności, wyników dotychczasowej współpracy klienta z Bankiem oraz oceny historii kredytowej klienta w sektorze bankowym.
Klient i transakcja podlegały wszechstronnej ocenie ryzyka kredytowego z uwzględnieniem skutków gospodarczych pandemii COVID-19.
Bank oceniał ryzyko kredytowe z wykorzystaniem modeli ratingowych i scoringowych, zróżnicowanych w zależności od rodzaju klienta i transakcji. Modele były budowane, rozwijane, monitorowane i nadzorowane w Obszarze Ryzyka z uwzględnieniem wewnętrznych i zewnętrznych wymogów w tym zakresie.
Model oceny ryzyka kredytowego dla osób fizycznych ubiegających się o finansowanie na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą obejmował:
analizę ilościową polegającą na ustaleniu wysokości i stabilności źródeł spłaty zobowiązania kredytowego oraz
analizę jakościową polegającą na ocenie cech klienta, które mają istotny wpływ na jego skłonność do spłaty zaciągniętego zobowiązania kredytowego w terminach określonych w umowie w tym ocenę scoringową i ocenę zachowania klienta w oparciu o informacje z Biura Informacji Kredytowej S.A.
W procesie oceny zostały uwzględnione postanowienia wynikające z Rekomendacji T i S KNF, w szczególności w zakresie wprowadzenia odpowiednich poziomów wskaźnika DtI i LtV oraz możliwości zastosowania uproszczonej oceny zdolności kredytowej.
W procesie oceny klienta Bank wykorzystywał informacje pozyskane z różnych źródeł, w tym informacje pozyskiwane z baz zewnętrznych.
Model oceny ryzyka klientów ubiegających się o finansowanie na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej lub statutowej (spółki komunalne) uwzględniał dwa obszary: ocenę klienta i ocenę transakcji (ocena ratingowa).
Ocena klienta dokonywana była na podstawie elementów ilościowych i jakościowych. Ocena ilościowa dotyczyła podstawowych, z punktu widzenia generowania wyniku finansowego i zachowania płynności, obszarów działalności klienta. Ocena jakościowa obejmowała w szczególności ocenę: planów rozwojowych, doświadczenia i umiejętności osób zarządzających, jakości relacji klienta z otoczeniem zewnętrznym, w tym z Bankiem.
Model oceny ryzyka jednostek samorządu terytorialnego uwzględniał analizę Klienta opierającą się o ocenę podstawowych wskaźników budżetowych, wskaźników zadłużenia oraz analizę transakcji opierającą się o ocenę planowanych wskaźników zadłużenia, jakości zabezpieczenia i długości trwania transakcji.
W przypadku finansowania klienta funkcjonującego w ramach grupy podmiotów powiązanych Bank oceniał ryzyko kredytowe z uwzględnieniem wpływu sytuacji podmiotów powiązanych.
Ocena transakcji dokonywana była w szczególności na podstawie oceny celu finansowania, długości okresu kredytowania i wartości zabezpieczenia spłaty. Bank ustanawiał taką strukturę finansowania, aby zapewnić podział ryzyka pomiędzy kredytobiorcę i Bank, głównie poprzez odpowiednie do skali ryzyka zaangażowanie środków własnych kredytobiorcy.
W przypadku ekspozycji istotnych ze względu na poziom ryzyka lub kwotę transakcji, ocena ryzyka weryfikowana była przez eksperta ds. ryzyka kredytowego - pracownika wyspecjalizowanego w identyfikacji ryzyk i doborze adekwatnych form jego mitygacji, niezależnego od służb sprzedaży.
Bank monitorował ryzyko kredytowe przez cały okres funkcjonowania transakcji kredytowej.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 60
W przypadku zidentyfikowania sytuacji mogących zagrozić terminowej spłacie Bank podejmował działania upominawcze i restrukturyzacyjne wykorzystując w tym celu między innymi rozwiązania zaimplementowane w systemie wczesnego ostrzegania (SWO).
W okresach miesięcznych Bank dokonywał analizy wszystkich ekspozycji kredytowych w celu:
zidentyfikowania ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości,
pomiaru utraty wartości,
utworzenia odpisów lub rezerw.
Do pomiaru utraty wartości ekspozycji kredytowych oraz tworzenia odpisów lub rezerw Bank stosował metodę zindywidualizowaną i grupową. z uwagi na wybuch pandemii COVID-19 i niepewność związaną z potencjalnym jej wpływem na sytuację gospodarczą oraz portfel kredytowy, Bank zdecydował się na wprowadzenie w procesie szacowania odpisów metodą grupową tymczasowej eksperckiej korekty odzwierciedlającej wrażliwości poszczególnych branż na kryzys będący następstwem COVID-19 oraz zmianę w zakresie uwzględnienia wyższej wagi pesymistycznego scenariusza sytuacji makroekonomicznej.
Kompetencje do podejmowania decyzji kredytowych, które funkcjonowały w Banku, uzależnione były od:
rodzaju i kwoty transakcji,
wysokości łącznego zaangażowania kredytowego Banku wobec grupy podmiotów powiązanych, do której należy klient,
poziomu ryzyka generowanego przez klienta i transakcję.
W Banku funkcjonował system podejmowania decyzji kredytowych, którego podstawą jest reguła, że im wyższy poziom ryzyka transakcji wynikający z jej złożoności, kwoty zaangażowania lub sytuacji ekonomiczno- finansowej klienta, tym wyższy jest szczebel decyzyjny uprawniony do podjęcia decyzji. Szczeblami decyzyjnymi o najwyższych poziomach uprawnień są Komitet Kredytowy Centrali i Zarząd Banku.
Podejmując decyzje kredytowe w sprawie transakcji zawieranych z członkami organów Banku lub osobami zajmującymi stanowiska kierownicze w Banku albo podmiotami powiązanymi z nimi kapitałowo lub organizacyjnie Bank uwzględniał wymogi ustawy Prawo bankowe.
Bank przyjmował na zabezpieczenie swoich wierzytelności zabezpieczenia rzeczowe i osobiste.
Bank preferował transakcje zabezpieczone, z zastrzeżeniem, że ustalono maksymalny poziom transakcji niezabezpieczonych w segmencie detalicznym wraz z kryteriami pozwalającymi na udzielenie transakcji bez zabezpieczenia, z uwzględnieniem specyfiki produktowej, segmentu klientów, wpływu tych transakcji na wyniki Banku i wysokość potencjalnej straty.
Poziom zabezpieczenia był uzależniony od poziomu ryzyka generowanego przez transakcję, w tym w szczególności od rodzaju transakcji i długości jej trwania.
Ustalając wartość zabezpieczenia Bank kierował się zasadą ostrożnej wyceny.
Przy wyborze formy zabezpieczenia Bank uwzględniał:
należytą ochronę interesów Banku,
wysokość kosztów związanych z ustanowieniem danego zabezpieczenia,
możliwość szybkiego upłynnienia danego zabezpieczenia.
W Banku funkcjonowała polityka zarządzania ekspozycjami nieobsługiwanymi zawierająca strategię działania umożliwiającą uzyskanie określonej w czasie redukcji ekspozycji nieobsługiwanych oraz plan operacyjny wspierający realizację działań strategicznych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 61
W celu ograniczenia negatywnego wpływu następstw gospodarczych stanu pandemii COVID-19 na jakość portfela kredytowego Bank stosował szczególne zasady finansowania i monitorowania klientów, kierując się w przyjętych rozwiązaniach Pakietem Impulsów Nadzorczych na rzecz Bezpieczeństwa i Rozwoju przygotowanym przez UKNF, dostosowując procedury działania do aktualnej sytuacji rynkowej i epidemicznej. Bank dopuszczał, między innymi, możliwość udzielania finansowania w oparciu o perspektywiczną zdolność kredytową i uproszczone projekcje płynnościowe. Bank aktywnie uczestniczył w programach pomocowych uruchamianych w ramach stworzonej przez rząd Tarczy Antykryzysowej.
Jednocześnie, Bank podchodził ze szczególną uwagą do finansowania w branżach, które w jego ocenie, pozostają najbardziej narażone na negatywne skutki pandemii, w tym do finansowania ekspozycji zabezpieczonych na nieruchomościach komercyjnych dochodowych.
Bank identyfikował, dokonywał pomiaru i monitorował ryzyko koncentracji zaangażowań na poziomie:
pojedynczego klienta i transakcji,
portfela kredytowego.
Na poziomie pojedynczego klienta i transakcji, ryzyko koncentracji zaangażowania zarządzane było poprzez przestrzeganie nadzorczych limitów zaangażowania, w szczególności wynikających z przepisów Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku i Prawa Bankowego, jak również poprzez stosowanie zasady, że przebieg procesu oceny i monitorowania ryzyka zależy od kwoty zaangażowania kredytowego.
Na poziomie portfela kredytowego zarządzanie koncentracją zaangażowań dokonywane było poprzez przestrzeganie limitów wewnętrznych lub wartości ostrzegawczych zatwierdzonych przez Zarząd Banku lub Radę Nadzorczą w przypadku limitów, poprzez które Bank określa akceptowany poziom apetytu na ryzyko kredytowe.
W szczególności Bank stosował następujące limity:
geograficzne – zaangażowanie wobec innych krajów,
dotyczące parametrów produktowych – np. maksymalne LTV,
dotyczące portfela kredytów zabezpieczonych hipotecznie i finansujących nieruchomości wynikające z Rekomendacji KNF,
dotyczące zaangażowania w wybrane branże działalności gospodarczej,
udziału kredytów walutowych w portfelu kredytów Banku,
łącznego zaangażowania wobec podmiotów/grup podmiotów powiązanych, wobec których zaangażowanie Banku przekracza 10% uznanego kapitału Banku,
łącznego zaangażowania wobec podmiotów/grup podmiotów powiązanych, uzależnione od ratingu podmiotu/grupy podmiotów powiązanych,
łącznego zaangażowania wobec spółek zależnych Banku.
W 2020 roku Bank wprowadził limit na zaangażowanie z tytułu transakcji kredytowych, dla których zostały zastosowane szczególne zasady finansowania w związku z wybuchem pandemii COVID-19.
W procesie zarządzania ryzykiem koncentracji Bank stosował system poziomów ostrzegawczych, który ma zastosowanie do wszystkich limitów wewnętrznych w obszarze ryzyka kredytowego. Podstawowe założenie systemu opiera się wyróżnieniu trzech poziomów wykorzystania limitu i stopniowym wdrażaniu działań mitygujących ryzyko przekroczenia limitu w zależności od poziomu jego wykorzystania.
Poziom wykorzystania limitów był cyklicznie monitorowany i raportowany organom Banku w trybie wynikającym z regulacji wewnętrznych Banku.
Zgodnie z wymogami określonymi przez Komisję Nadzoru Finansowego w Rekomendacjach T i S oraz Uchwale w sprawie wymagań dotyczących identyfikacji, monitorowania i kontroli koncentracji zaangażowań, w tym
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 62
dużych zaangażowań, Bank przeprowadzał testy warunków skrajnych w zakresie ryzyka kredytowego dotyczące portfela kredytów klientów detalicznych i korporacyjnych, w tym dla największych zaangażowań.
Informacja dotycząca poziomu ryzyka kredytowego w portfelu kredytowym Banku prezentowana była Zarządowi Banku miesięcznie, a Radzie Nadzorczej – nie rzadziej niż kwartalnie.
Bank w swoich działaniach kredytowych przestrzegał wymogów nadzorczych, zasad wynikających z dobrych praktyk bankowych i procedur wewnętrznych.
2. Ryzyko finansowe
Ryzyko finansowe w Grupie BOŚ koncentruje się przede wszystkim w Banku oraz w Domu Maklerskim BOŚ S.A. (DM BOŚ S.A.) i obejmuje:
1) ryzyko płynności,
2) ryzyko rynkowe, w tym:
ryzyko stopy procentowej (w księdze bankowej i handlowej),
ryzyko walutowe (przede wszystkim w księdze handlowej; ryzyko walutowe z księgi bankowej jest transferowane do księgi handlowej),
pozostałe ryzyka (ryzyko ogólne i szczególne cen instrumentów kapitałowych, ryzyko cen towarów oraz ryzyko pozycji w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania).
Ryzyko płynności i ryzyko stopy procentowej występują przede wszystkim w Banku, natomiast ryzyko walutowe - w DM BOŚ S.A. (w księdze handlowej i niehandlowej) oraz w Banku (w księdze handlowej; ryzyko walutowe z księgi bankowej jest transferowane do księgi handlowej). W DM BOŚ S.A. występuje także ryzyko cen instrumentów kapitałowych, ryzyko cen towarów i ryzyko pozycji w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania.
Podstawowe zasady zarządzania ryzykiem w Banku, jak i w Grupie BOŚ w zakresie ryzyka finansowego określa Strategia zarządzania ryzykiem bankowym. Strategia ta stanowi integralny element obowiązującej Strategii działania Banku.
System zarządzania ryzykiem w Grupie BOŚ obejmuje badanie poszczególnych rodzajów ryzyka, związanych zarówno z działalnością Banku, jak i Spółek wchodzących w skład Grupy. Bank jako podmiot dominujący, sprawuje nadzór nad systemem zarządzania ryzykiem w Grupie. Proces zarządzania ryzykiem podlega okresowym przeglądom, które mają na celu dostosowanie tego procesu do zmian zachodzących w otoczeniu, jak i uwzględniają zmiany zachodzące w Banku oraz w Grupie.
Zarządzanie ryzykiem w Banku jest dokonywane w oparciu o ustalony przez Radę Nadzorczą poziom apetytu i tolerancji na ryzyko, określonych za pomocą zestawu limitów wewnętrznych. W Banku obowiązują polityki w zakresie zarządzania ryzykiem płynności, ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej oraz ryzykiem rynkowym w księdze handlowej, gdzie określane między innymi maksymalne poziomy ryzyka finansowego, zgodne z przyjętym przez Radę Nadzorczą apetytem na ryzyko. Na ich podstawie ustanowiono system wczesnego ostrzegania, który koncentruje się na identyfikacji, pomiarze, monitorowaniu, kontrolowaniu i raportowaniu ryzyka.
Transakcje księgi bankowej stanowią podstawową działalność Banku, tzn. wynikają z działalności komercyjnej, w tym: pozyskiwania źródeł finansowania i efektywnego zarządzania płynnością finansową. do księgi bankowej wchodzą pozycje nie zaliczone do księgi handlowej, w tym w szczególności:
udzielane kredyty, gwarancje, pożyczki, lokaty i przyjmowane depozyty,
transakcje zabezpieczające płynność i ryzyko stopy procentowej operacji zaliczonych do księgi bankowej,
zakup papierów wartościowych w celu innym niż handlowy.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 63
Zgodnie ze strategią Grupy BOŚ, działalność w księdze handlowej uzupełnia działalność w księdze bankowej. Księga handlowa zawiera transakcje realizowane na rachunek własny w celu handlowym, tj. z zamiarem uzyskania korzyści finansowych w krótkich okresach, z rzeczywistych lub oczekiwanych różnic między rynkowymi cenami zakupu i sprzedaży lub też innych odchyleń cen lub parametrów cenowych, w tym w szczególności stóp procentowych i kursów walutowych. Sprzedaż transakcji z księgi handlowej nie jest prowadzona w celu utrzymania płynności. Zadaniem księgi handlowej jest zapewnienie klientom najwyższej jakości usług. W celu osiągnięcia tych zadań Bank oraz DM BOŚ S.A., w ramach obowiązujących limitów ryzyka, utrzymują otwarte pozycje.
Celem zarządzania ryzykiem w Grupie BOŚ jest utrzymywanie poszczególnych rodzajów ryzyka na przyjętym poziomie tolerancji i apetytu, pozwalającym na ochronę wartości kapitału akcjonariuszy, zachowanie bezpieczeństwa depozytów klientów oraz uzyskanie odpowiedniej efektywności działalności Grupy BOŚ, w tym zapewnienie zdolności dostosowania działalności Grupy do zmieniających się warunków rynkowych, kompetencji i zaangażowania kadry kierowniczej oraz pracowniczej, jakości systemów informacji zarządczej.
Grupa BOŚ w 2020 r systematycznie monitorowała sytuację gospodarcza i rynkową związaną z pandemią COVID-19 i analizowała jej wpływ na ryzyka finansowe, w tym ryzyko rynkowe i ryzyko płynności. Choć poziomy poszczególnych rodzajów ryzyka wzrosły w porównaniu z okresem sprzed pandemii, to generalnie utrzymywały się w ramach przyjętych przez Grupę limitów.
W 2020 roku główne cele zasady i organizacja procesu zarządzania ryzykiem finansowym w Grupie Kapitałowej nie uległy zmianie. Poziom i profil ryzyka finansowego jest regularnie monitorowany w Banku w Departamencie Ryzyka Finansowego i Operacyjnego (departament II linii obrony) i w DM BOŚ S.A. W Wydziale ds. Zarządzania Ryzykiem oraz raportowany: Radzie Nadzorczej Banku, Radzie Nadzorczej DM BOŚ S.A., Komitetowi ds. Ryzyka (przy Radzie Nadzorczej), Zarządowi Banku, Zarządowi DM BOŚ S.A., Komitetowi Zarządzania Aktywami i Pasywami (Komitetowi ZAP) oraz Komitetowi ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego (KZAP ds. PiRR).
2.1. Ryzyko płynności
Celem Grupy BOŚ w zakresie zarządzania płynnością jest utrzymanie zdolności do finansowania aktywów i terminowego regulowania zobowiązań, a także utrzymanie zrównoważonej struktury aktywów i pasywów, zapewniającej bezpieczny profil płynności w poszczególnych pasmach czasowych, w podziale na płynność w złotych polskich oraz głównych walutach obcych, a przede wszystkim dla całkowitej pozycji płynności. Ryzyko płynności jest przede wszystkim generowane w Banku.
Strategia i procesy w zarządzaniu ryzykiem płynności dopasowane do profilu i skali działalności Banku. Strategię zarządzania ryzykiem płynności określa zatwierdzana przez Radę Nadzorczą Strategia Płynnościowa Banku. Strategia określa apetyt Banku na to ryzyko, wyznacza główne kierunki oraz cele ilościowe dla wybranych wielkości i jest integralnym elementem Ramowej Strategii działania Banku. Tolerancja na ryzyko płynności, dostosowana do przyjętego apetytu, została określona w zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą Polityce w zakresie zarządzania płynnością poprzez obowiązujący w Banku system wewnętrznych limitów i wartości ostrzegawczych.
Struktura i organizacja funkcji zarządzania ryzykiem płynności obejmuje wszystkie szczeble struktury organizacyjnej Banku i działa w ramach funkcjonujących trzech linii obrony. Szczególną rolę w procesie zarządzania ryzykiem płynności pełni Zarząd Banku oraz Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami.
Płynność w Banku rozpatrywana jest w następującym horyzoncie czasowym:
płynność śróddzienna – w ciągu dnia;
płynność bieżąca – w okresie do 7 dni;
płynność krótkoterminowa – w okresie do 1 miesiąca;
płynność średnioterminowa – w okresie powyżej 1 miesiąca do 12 miesięcy;
płynność długoterminowa – w okresie powyżej 12 miesięcy.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 64
W celu pomiaru płynności oraz ryzyka płynności śróddziennej, bieżącej i krótkoterminowej Bank wykorzystuje następujące miary i narzędzia:
poziom płynności śróddziennej odzwierciedla niezbędny do utrzymania poziom środków na rachunku w NBP, pozwalający na regulowanie zobowiązań Banku w trakcie dnia, w sytuacji normalnej i skrajnej;
aktywa płynne (nadwyżka płynności) stanowiące bufor dla oczekiwanych i nieoczekiwanych wypływów w horyzoncie 30 dni;
zapas płynności który mierzy poziom aktywów płynnych, pomniejszonych o oczekiwane oraz nieoczekiwane wypływy, wyznaczone w terminie 30 dni, z uwzględnieniem narzutu z tytułu koncentracji;
ocenę stabilności bazy depozytowej;
lukę płynności krótkoterminowej (dla PLN, EUR, CHF i USD) pokazującą poziom niedopasowania w strukturach finansowania w walutach obcych; luka ta przede wszystkim obejmuje przepływy z transakcji na rynku hurtowym oraz z transakcji pochodnych;
testy warunków skrajnych (pozwalające m.in. na weryfikację możliwości utrzymania płynności w zdefiniowanym w Banku horyzoncie czasowym w poszczególnych scenariuszach).
W celu pomiaru płynności oraz ryzyka płynności średnio– i długoterminowego Bank wyznacza i monitoruje:
lukę płynności kontraktową oraz urealnioną (która jest uzupełniana o systematycznie przeprowadzane analizy: stabilności bazy depozytowej, koncentracji bazy depozytowej, wielkości przedpłat kredytów oraz poziomu zrywalności depozytów);
wskaźniki pokrycia aktywów długoterminowych pasywami długoterminowymi;
wskaźnik pokrycia kredytów służących finansowaniu długoterminowych potrzeb klientów najbardziej stabilnymi źródłami finansowania;
prognozę LCR, aktywów płynnych oraz długoterminowych miar płynności (m.in. NSFR).
W celu oceny skuteczności procesu zarządzania ryzykiem płynności, dla większości z powyższych miar ustalane limity lub wartości ostrzegawcze w ramach zestawu wewnętrznych limitów ryzyka płynności, których struktura ma charakter hierarchiczny (tzn. ustalane na poziomie Rady Nadzorczej, Zarządu Banku oraz Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami). Obowiązujące limity i wartości ostrzegawcze podlegają systematycznym przeglądom, tak aby pozwalały na skuteczne monitorowanie płynności. Limity i wartości ostrzegawcze określają ramy dla tolerancji Banku w zakresie płynności i są zgodne z przyjętym przez Bank apetytem na to ryzyko. Kształtowanie odpowiedniego profilu ryzyka płynności wspierane jest poprzez uwzględnienie kosztu płynności w ramach obowiązującego w Banku systemu cen transferowych.
Stosowane przez Bank miary i narzędzia podlegają cyklicznym przeglądom i są systematycznie aktualizowane, co służy lepszemu odwzorowaniu profilu płynności. Proces monitorowania płynności i ryzyka płynności w Banku jest wspierany przez dedykowane systemy informatyczne (w szczególności w zakresie generowania kontraktowej i urealnionej luki płynności, raportowania nadzorczych miar płynności i limitów wewnętrznych oraz przygotowywania sprawozdawczości obowiązkowej). Bank przynajmniej raz do roku opracowuje przegląd procesu oceny adekwatności zasobów płynności (ILAAP), zgodnie z Wytycznymi EBA/GL/2016/10 dotyczącymi informacji na temat ICAAP oraz ILAAP gromadzonych do celów procesu przeglądu i oceny nadzorczej (SREP). Przegląd ten podlega opiniowaniu przez Komitet ZAP oraz zatwierdzeniu przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku. Przeprowadzony przez Bank przegląd ILAAP według stanu na 31 grudnia 2020 roku wykazał zgodność procesu z przepisami wewnętrznymi Banku oraz zewnętrznymi wytycznymi.
Raporty dotyczące ryzyka płynności prezentowane wszystkim jednostkom Banku biorącym udział w procesie zarządzania tym ryzykiem. Wyniki analizy ryzyka płynności, stopień utylizacji norm nadzorczych oraz wewnętrznych limitów oraz wyniki testów warunków skrajnych są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego (w cyklach tygodniowych), Zarządu Banku i Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami (w cyklach miesięcznych) oraz dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka przy Radzie Nadzorczej (w cyklach kwartalnych). Raporty wchodzą w skład Systemu Informacji Zarządczej (SIZ), którego celem jest wspomaganie zarządzania Bankiem, usprawnienie realizacji jego zadań oraz zapewnienie bezpieczeństwa i stabilności funkcjonowania.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 65
Ogólny profil ryzyka płynności
Podstawowym źródłem finansowania Banku pozostaje systematycznie budowana i zdywersyfikowana baza depozytowa z dużym udziałem stabilnych depozytów od klientów indywidualnych (uzupełniona depozytami klientów korporacyjnych i sektora publicznego), którego uzupełnienie stanowią m.in. otrzymane pożyczki od międzynarodowych instytucji finansowych (które dodatkowo, wraz z długoterminowymi dwustronnymi umowami zamiany płatności odsetkowych zabezpieczonymi dłużnymi papierami wartościowymi oraz transakcjami FX Swap, stanowią źródło finansowania płynności w walutach obcych). W Banku na bieżąco monitorowane jest ryzyko koncentracji bazy depozytowej. Wewnętrzne miary płynności uwzględniają dodatkowy narzut na środki stabilne z tytułu koncentracji, wyliczany w oparciu o salda depozytów dla dużych depozytów oraz depozytów dużych klientów (zaklasyfikowanych zgodnie z definicjami funkcjonującymi w Banku).
Posiadane przez Bank aktywa płynne (nadwyżka płynności), utrzymywane przede wszystkim w postaci charakteryzujących się wysoką płynnością bonów pieniężnych NBP (według stanu na 31 grudnia 2020 roku stanowiących 45% portfela płynnych nieobciążonych papierów wartościowych) oraz obligacji stanowiących należności od lub gwarantowanych przez Skarb Państwa (według stanu na 31 grudnia 2020 roku - 55%), charakteryzujących się niskim ryzykiem szczególnym. Portfel tych papierów jest uzupełniony gotówką oraz środkami utrzymywanymi w NBP (ponad zadeklarowany poziom rezerwy obowiązkowej) i na rachunkach nostro w innych bankach. Aktywa płynne według stanu na 31 grudnia 2020 roku wynosiły 5 257 mln zł. Aktywa płynne stanowią bufor dla zabezpieczenia płynności w ewentualnych sytuacjach kryzysowych, tj. istnieje możliwość ich zastawu, upłynnienia w ramach transakcji repo bądź sprzedaży w dowolnym momencie, bez istotnej utraty wartości. Możliwości sprzedaży aktywów płynnych (ryzyko płynności produktu) są systematycznie monitorowane. W analizach tych brane pod uwagę przede wszystkim: wielkość emisji, obrót rynkowy oraz zmienność ceny kupna / sprzedaży.
Zgodnie z rekomendacjami Komisji Nadzoru Finansowego i Narodowego Banku Polskiego, Bank ma możliwość korzystania z dodatkowych źródeł finansowania w postaci kredytu technicznego i lombardowego w NBP a także może wystąpić do NBP celem uzyskania kredytu refinansowego.
W Banku wyznaczany jest kapitał wewnętrzny na ryzyko płynności, które uznawane jest za ryzyko stale istotne, zgodnie z obowiązującym procesem szacowania kapitału wewnętrznego. Kapitał ten szacowany jest w oparciu o koszt związany z przywróceniem nadzorczych i wewnętrznych miar oraz limitów płynności w warunkach zbudowanych scenariuszy testów warunków skrajnych.
Miary ryzyka płynności
Bank wyznacza nadzorcze miary płynności zgodnie z następującymi regulacjami: Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 648/2012 oraz rozporządzeniami delegowanymi i wykonawczymi odnoszącymi się do niego w zakresie płynności oraz Uchwałą Nr 386/2008 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 2008 roku w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności.
Do obecnie obowiązujących norm płynności krótkoterminowej zalicza się wymóg pokrycia wypływów netto LCR (relacja aktywów płynnych do wypływów netto, tj. różnicy pomiędzy wypływami a wpływami, przez okres występowania warunków skrajnych, trwający 30 dni kalendarzowych). LCR obliczany jest dla wszystkich walut łącznie (w przeliczeniu na PLN) oraz osobno dla walut znaczących: PLN oraz EUR. W przypadku wskaźnika w EUR, Bank identyfikuje niedopasowanie walutowe, związane ze sposobem finansowania kredytów długoterminowych udzielonych w tej walucie.
Do norm długoterminowych zalicza się współczynniki: M3 (współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi) i M4 (współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi). Bank wyznacza i sprawozdaje do Komisji Nadzoru
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 66
Finansowego oraz Narodowego Banku Polskiego wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR) oraz posiada dla tego wskaźnika wewnętrzną wartość ostrzegawczą na poziomie docelowego limitu nadzorczego, tj. 100%, według stanu na 31 grudnia 2020 roku wartość wskaźnika wynosiła 104%. Ponadto, Bank, zgodnie z Rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2016/313 z dnia 1 marca 2016 roku zmieniającym rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 680/2014 w odniesieniu do dodatkowych wskaźników monitorowania na potrzeby sprawozdawczości w zakresie płynności do Narodowego Banku Polskiego, w ramach sprawozdawczości obowiązkowej, opracowuje i przesyła raporty ALMM.
Zgodnie z Uchwałą Nr 386/2008 Komisji Nadzoru Finansowego Bank przeprowadza również pogłębioną analizę płynności długoterminowej. Wyniki przeprowadzanych analiz wykorzystywane do zarządzania płynnością Banku. Jednocześnie proces opracowywania krótko- i długoterminowych planów finansowych Banku zawiera ocenę płynności tak, aby zapewnić adekwatną strukturę finansowania i przestrzeganie nadzorczych miar płynności.
W 2020 roku (analogicznie jak w 2019 roku) nadzorcze miary płynności, tj. LCR oraz miary M3-M4 były wyznaczane codziennie (tj. w każdym dniu roboczym) i pozostawały na bezpiecznym poziomie, znacznie przewyższającym poziomy regulacyjne. Wg stanu na 31 grudnia 2020 roku normy te kształtowały się następująco:
Miara
31-12-2020
31-12-2019
LCR
158%
131%
M3
54,72
81,26
M4
1,41
1,30
Bank posiada zatwierdzony przez Zarząd Plan działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych, który określa potencjalne źródła pogorszenia / utraty płynności, zasady postępowania i kompetencje w sytuacjach awaryjnych. Ma on na celu oszacowanie horyzontu przetrwania oraz możliwości i kosztów przywrócenia stanu stabilnej płynności. Plan ten, oprócz analizy scenariuszowej płynności w sytuacjach awaryjnych (której założenia są zgodne z przeprowadzanymi testami warunków skrajnych), zawiera także mierzalne i niemierzalne symptomy wyprzedzające sytuacje awaryjne, pozwalające na systematyczne monitorowanie źródeł powstawania sytuacji kryzysowych w zakresie płynności.
Analizy scenariuszowe płynności w sytuacjach awaryjnych oraz testy warunków skrajnych obejmują trzy rodzaje scenariuszy:
kryzys wewnętrzny - jego źródłem jest utrata zaufania do Banku przez uczestników rynku (tzw. ”run na Bank”), zmniejszenie dostępności finansowania, zmaterializowanie się ryzyka koncentracji oraz obniżenie ratingu Banku;
kryzys zewnętrzny - zakłada materializację ryzyka walutowego, wzrost stóp procentowych, kryzys na rynkach finansowych i ewentualne efekty drugiej rundy;
kryzys mieszany – stanowi połączenie elementów zarówno kryzysu wewnętrznego jak i zewnętrznego.
Dokonywane stress testy pozwalają na identyfikację czynników, których materializacja może generować w Banku ryzyko płynności oraz opracowanie działań koniecznych do podjęcia, w przypadku zaistnienia sytuacji kryzysowych.
Bank, w ramach dokonywanych analiz, przeprowadza również analizę wrażliwości na poszczególne czynniki generujące ryzyko płynności oraz tzw. testy odwrócone. Plan działania w zakresie utrzymania płynności w sytuacjach awaryjnych jest systematycznie weryfikowany i aktualizowany, tak aby gwarantował operacyjne przygotowanie Banku do uruchomienia potencjalnych działań, możliwych do podjęcia w sytuacji zagrożenia płynności. Analiza scenariuszowa płynności w sytuacjach awaryjnych jest opracowywana w trybie półrocznym, a testy warunków skrajnych w okresach miesięcznych. Założenia przyjmowane w testach warunków skrajnych systematycznie weryfikowane, zgodnie z wnioskami wynikającymi z analizy scenariuszowej płynności w sytuacjach awaryjnych. Założenia poszczególnych scenariuszy przeprowadzonych stress testów odzwierciedlają oczekiwane negatywne efekty spowodowane przez epidemię COVID-19, takie jak m.in.:
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 67
zwiększony odpływ gotówki i depozytów, wzrost zerwań depozytów terminowych oraz wzrost kursów walutowych EUR/PLN oraz CHF/PLN. Wnioski z przeprowadzanych testów uwzględniane w bieżącym zarządzaniu płynnością i ryzykiem płynności, a także podstawą do budowania struktury aktywów i pasywów.
Bank, w opracowywanych analizach, uwzględnia również możliwość niekorzystnej zmiany kursów walut obcych, w szczególność CHF i EUR, potencjalnie powodujące zwiększenie potrzeb płynnościowych.
Na rynku międzybankowym Bank zawiera transakcje z kontrahentami finansowymi w oparciu o umowy podpisane na wzorcach dostarczonych przez ISDA oraz GMRA bądź ich odpowiednikach przygotowanych przez Związek Banków Polskich.
Część umów uwzględnia w swojej treści postanowienia odnoszące się do obniżenia posiadanego ratingu lub zaprzestania dokonywania oceny ratingowej przez jedną z rozpoznawalnych na świecie agencji ratingowych. Postanowienia te umożliwiają kontrahentowi powołanie się na prawo do wcześniejszego rozwiązania umowy. Inną klauzulą o podobnym skutku jest zmniejszenie ilości posiadanych akcji przez NFOŚiGW poniżej 51% albo poniżej ich wartości w odniesieniu do udziałów, która pozbawi Fundusz prawa do 51% głosów na WZA.
Testy warunków skrajnych wykonane w 2020 roku, analogicznie jak w 2019 roku pokazują, że Bank posiada stabilną sytuację płynnościową, a posiadane aktywa płynne (nadwyżka płynności) pozwalają na przetrwanie założonych scenariuszy warunków skrajnych, w których Bank zakłada przeżycie w określonym horyzoncie czasowym.
W 2020 roku, podobnie jak w 2019 roku, sytuacja płynnościowa Grupy BOŚ S.A. była systematycznie monitorowana i pozostawała na bezpiecznym poziomie.
2.2. Ryzyko stopy procentowej
Ryzyko stopy procentowej jest rozumiane jako potencjalny negatywny wpływ zmian stóp procentowych na prognozowany wynik finansowy, wartość ekonomiczną kapitału własnego oraz wartość bieżącą posiadanych dłużnych papierów wartościowych. Ryzyko stopy procentowej jest przede wszystkim generowane w Banku, zarówno w księdze bankowej jak i handlowej.
Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej
Głównym celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze bankowej jest dążenie do stabilizacji i optymalizacji wyniku odsetkowego (WO), przy jednoczesnym ograniczeniu negatywnego wpływu zmian rynkowych stóp procentowych na wartość ekonomiczną kapitału własnego (WEK).
W tym celu Bank wykorzystuje dwa narzędzia: posiadany portfel inwestycyjny oraz transakcje pochodne, dokonywane w ramach rachunkowości zabezpieczeń. Budowany w księdze bankowej portfel inwestycyjny powinien między innymi przyczyniać się do zabezpieczenia wyniku odsetkowego generowanego na kapitałach własnych Banku, jak również stabilnej części niewrażliwych na zmianę stopy procentowej osadów na rachunkach bieżących. z drugiej strony portfel ten powoduje zmienność kapitału z aktualizacji wyceny.
Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej. Jej celem jest zabezpieczenie wartości godziwej obligacji Skarbu Państwa o stałym oprocentowaniu, stanowiących część portfela obligacji w modelu HtC&S i będących buforem płynnościowym Banku. Przeprowadzone transakcje zabezpieczające IRS ograniczają fluktuacje kapitału związane ze zmianami stóp procentowych.
Proces monitorowania ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej jest wspierany przez dedykowany system informatyczny, za pomocą którego Bank w szczególności wyznacza/przeprowadza:
lukę przeszacowania (repricing gap), prezentującą wartości aktywów, pasywów i pozycji bilansowych wrażliwych na zmiany stóp procentowych w okresach zapadalności/ wymagalności bądź przeszacowania;
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 68
symulację wyniku odsetkowego analizę dynamiczną, odzwierciedlającą projekcję WO w zadanych przedziałach czasowych, w oparciu o przyjęte scenariusze rozwoju Banku, jak również założenia odnośnie kształtowania się czynników rynkowych;
symulację wartości bieżącej (net present value, NPV), prezentującą wartości zdyskontowane, według zadanych parametrów rynkowych, wszystkich przepływów pieniężnych; w oparciu o analizy NPV wyznaczana jest miara WEK;
szoki cenowe pod analizę ryzyka bazowego, których celem jest oszacowanie wpływu na wynik odsetkowy zróżnicowanej zmiany oprocentowania produktów, których oprocentowanie oparte jest o różne stawki bazowe;
analizę ryzyka krzywej dochodowości, której celem jest oszacowanie wpływu na wartość ekonomiczną kapitału własnego nierównoległych zmian kształtu krzywej dochodowości,
analizę ryzyka opcji klienta, której celem jest oszacowanie wpływu na wynik finansowy Banku, realizowanych przez klientów opcji wbudowanych w produkty odsetkowe;
testy warunków skrajnych, w tym testy odwrócone oraz Supervisory Outlier Test celem jest określenie, jak skrajne zmiany czynników rynkowych wpływają na wynik odsetkowy i wartość ekonomiczną kapitału własnego,
poziom kapitału wewnętrznego na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej.
Miary ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej
W celu kontroli ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej Bank stosuje dwie miary: wrażliwość wyniku odsetkowego na zmianę stóp procentowych o +/-100 p.b. (WO) oraz wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału na zmianę stóp procentowych o +/-200 p.b. (WEK). Miary te podstawą do określenia, zatwierdzanego przez Radę Nadzorczą, apetytu Banku na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej oraz systemu limitów i wartości ostrzegawczych celem kontroli tego ryzyka w Banku. Pomiar ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej dokonywany jest w oparciu o charakterystykę produktów (harmonogramy przepływów kapitałowych, przeszacowania stóp procentowych, wbudowane opcje), wynikającą z umów podpisanych z kontrahentami. Dla produktów o charakterze bieżącym, dla których klient posiada swobodę w kształtowaniu m.in. harmonogramu spłaty czy dysponowania środkami, Bank buduje tzw. portfele replikacyjne, które odzwierciedlają ekonomiczne terminy przepływów kapitałowych. W ramach stosowanych portfeli replikacyjnych średni termin zapadalności depozytów o nieustalonym terminie zapadalności wynosi 6 miesięcy, maksymalny zaś 12 miesięcy. Ponadto, Bank uwzględnia zachowania behawioralne klientów takie jak: poziomy wcześniejszych spłat kredytów, czy poziomy zerwań depozytów, których sposób szacowania zdefiniowano w regulacjach wewnętrznych Banku. Przyjęte założenia zgodne z Wytycznymi EBA/GL/2018/02 w sprawie zarządzania ryzykiem stopy procentowej z tytułu działalności zaliczanej do portfela bankowego.
W poniższej tabeli przedstawione zostało porównanie wartości miar WO i WEK pomiędzy 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku:
ΔWO
ΔWEK
-100 p.b.
+100 p.b.
-200 p.b.
+200 p.b.
31-12-2020
-95 408
39 378
67 413
-98 089
31-12-2019
-43 737
33 718
29 975
-66 589
Zmiana
-51 671
5 660
37 433
-31 496
W I połowie 2020 roku zarówno miara WO, jak i WEK znajdowały się w ramach limitów/wartości ostrzegawczych, zgodnych z przyjętym przez Radę Nadzorczą apetytem na ryzyko. Zmiany wartości powyższych miar cechują się pewną cyklicznością, co związane jest z regularnym przybliżaniem się terminu przeszacowania pozycji o zmiennym oprocentowaniu oraz zapadalności /wymagalności pozycji, których oprocentowanie jest stałe. Wzrost wrażliwości wyniku odsetkowego w 2020 roku spowodowany był 3-krotnym obniżeniem stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej, celem przeciwdziałania negatywnym skutkom gospodarczym pandemii COVID-19, skutkującym w konsekwencji podjęciem przez Bank decyzji odnośnie obniżenia oprocentowania lokat terminowych oraz rachunków oszczędnościowych. Asymetryczny wpływ
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 69
zmian stóp procentowych na WO w scenariuszach spadku i wzrostu stóp procentowych wynika z charakterystyki oprocentowania poszczególnych pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych, w tym m.in. ograniczenia spadku oprocentowania poszczególnych źródeł finansowania do poziomu 0%, w warunkach badanej zmiany rynkowych stóp procentowych (tj. o -100 p.b.). W związku z wprowadzonymi obniżkami oprocentowania lokat terminowych oraz rachunków oszczędnościowych i wyższą utylizacją limitu WO, na bieżąco monitorowany jest wpływ zmian zachodzących w otoczeniu, w strukturze bilansu Banku oraz ofercie kierowanej do Klientów na miarę wrażliwości WO.
Zgodnie z Wytycznymi EBA/GL/2018/02 w sprawie zarządzania ryzykiem stopy procentowej z tytułu działalności zaliczanej do portfela bankowego Bank zobligowany jest do przeprowadzania nadzorczego testu wartości odstających (Supervisory Outlier Test, SOT).
Wyniki nadzorczego testu wartości odstających (SOT) dla 6 standardowych scenariuszy szokowych dla ryzyka stopy procentowej, określonych w Wytycznych, przedstawione zostały w poniższej tabeli według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz dzień 31 grudnia 2019 roku oraz ich zmiana:
ΔWEK w danym scenariuszu SOT
równoległy wzrost szoku
równoległy spadek szoku
wystromienie krzywej
wypłaszczenie krzywej
wzrost szoku dla stóp krótkoterm.
spadek szoku dla stóp krótkoterm.
31-12-2020
-102 510
35 478
-2 987
-64 288
-94 813
3 316
31-12-2019
-53 584
17 877
7 251
-37 277
-52 785
12 520
Zmiana
-48 926
17 601
-10 238
-27 011
-42 028
-9 204
Wyniki przeprowadzonej analizy SOT wskazują, że Bank najbardziej narażony jest na spadek wartości ekonomicznej kapitału (WEK) w scenariuszu równoległego wzrostu szoku (Parallel Up). Mimo zwiększenia wrażliwości wartości ekonomicznej kapitału pomiędzy grudniem 2019 roku a grudniem 2020 roku, poziom tej miary znajduje się wyraźnie poniżej nadzorczych wartości ostrzegawczych, co świadczy o umiarkowanym narażeniu na ryzyko zmian stóp procentowych.
Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej i handlowej w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka. W księdze bankowej badany jest wpływ podanych scenariuszy na następujące elementy:
wrażliwość wyniku odsetkowego (WO):
scenariusze równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych w przedziale [-500 p.b, +500 p.b];
scenariusze zmian kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%;
scenariusze łącznych zmian równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych o ±100 p.b i ±500 p.b. oraz kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%,
wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (WEK):
scenariusze równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych w przedziale [-500 p.b, +500 p.b];
scenariusze zmian kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%;
scenariusze łącznych zmian równoległego przesunięcia krzywych stóp procentowych o ±200 p.b i ±500 p.b. oraz kursów walutowych o ±5%, ±10% oraz ±25%;
wrażliwość kapitału z aktualizacji wyceny w scenariuszach zmian stóp procentowych w przedziale [ 500 p.b., +500 p.b.];
wrażliwość wartości bieżącej portfela obligacji w scenariuszach zmian stóp procentowych w przedziale [500 p.b., +500 p.b.] w podziale na emitenta (SP&NBP (bez FVH), korporacje, samorządy) oraz w podziale na portfele (H2C&S (bez FVH), H2C).
Ponadto w Banku przeprowadzane są testy odwrócone:
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 70
dla miary WEK testy w zakresie wpływu zmian czynników rynkowych, których celem jest pokazanie sytuacji, kiedy wrażliwość WEK spadnie poniżej 20% funduszy własnych;
dla miary WO:
testy, których celem jest pokazanie, kiedy planowany wynik odsetkowy spadnie poniżej poziomu zero,
testy, których celem jest wskazanie obszarów podatności na zagrożenia wynikające ze strategii w zakresie zabezpieczania i zarządzania ryzykiem oraz reakcji behawioralnych klientów.
Wyniki analizy testów warunków skrajnych wg stanu na 31 grudnia 2020 roku pokazują, przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonym zaangażowaniu Banku w instrumenty wrażliwe na ryzyko stopy procentowej, ryzyko działalności w portfelu bankowym utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
Z uwagi na charakter działalności Banku oraz strukturę portfela papierów wartościowych, ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej jest stale istotne; Bank, w ramach procesu ICAAP, szacuje kapitał wewnętrzny na to ryzyko. Zgodnie z regulacjami nadzorczymi i wewnętrznymi, kapitał wewnętrzny na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej odnosi się zarówno do potencjalnych zmian wartości ekonomicznej kapitału jak i wyniku odsetkowego na skutek niekorzystnej zmiany stóp procentowych i jest dostosowany do struktury i charakteru działalności Banku.
Bank w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej 10-letnich obligacji BGK (wyemitowanych na rzecz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, gwarantowanych przez Skarb Państwa) o wartości nominalnej 150 mln zł, o stałym oprocentowaniu w modelu biznesowym HtC&S, od lipca 2020 roku stosuje opcję wyceny wg wartości godziwej przez wynik finansowy (opcję FVPL). Zawarte w tym celu transakcje zabezpieczające IRS pozwalają na zamianę odsetek od nabytych obligacji naliczanych wg stałej stopy oprocentowania na odsetki naliczane wg formuły WIBOR 6M plus marża, co zabezpiecza Bank przed negatywnym wynikiem w przypadku wzrostu rynkowych stóp procentowych.
Wyniki przeprowadzanego monitoringu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego (w cyklach tygodniowych), w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP i Zarządu Banku (w cyklach miesięcznych) oraz dla Komitetu ds. Ryzyka i Rady Nadzorczej Banku (w cyklach kwartalnych).
Ryzyko stopy procentowej w księdze handlowej
Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej w księdze handlowej jest uzyskanie w tym obszarze działalności, zakładanego w planie finansowym wyniku finansowego, przy akceptowalnej ekspozycji Banku na to ryzyko oraz minimalizacja jego negatywnych skutków z tytułu posiadanych w księdze handlowej instrumentów wrażliwych na zmiany stóp procentowych.
Miary ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej
W Banku, w celu monitorowania ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej, wykorzystuje się:
1. model wartości zagrożonej (model VaR) wyznaczony dla poziomu ufności 99% w oparciu o dzienną zmienność stóp procentowych z 250 dni roboczych poprzedzających dzień analizy,
2. BPV (tzn. wrażliwość papierów wartościowych i instrumentów pochodnych generujących ryzyko stopy procentowej przy zmianie stóp procentowych o 1 p.b.),
3. system limitów,
4. testy warunków skrajnych.
W 2020 roku nie doszło do istotnych zmian w technikach pomiaru ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej.
Wartość VaR stopy procentowej w księdze handlowej oraz wpływ scenariusza stress testowego równoległego przesunięcia krzywych dochodowości IRS i BOND o ±200 p.b. na wynik Banku w okresach rocznych, kształtowała się następująco (podano wartość maksymalną, minimalną, średnią oraz na datę sprawozdawczą):
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 71
VaR 10-dniowy
Testy warunków skrajnych ± 200 p.b.
średnia
max
Min
na datę
na datę
31-12-2020
521
1 511
55
68
-1 387
31-12-2019
422
612
177
355
-2 389
W celu weryfikacji modelu wartości zagrożonej Bank, raz na miesiąc przeprowadza analizę back-testing, kalkulowaną poprzez porównanie maksymalnych strat, wyznaczonych z modelu VaR, z rzeczywistymi zyskami i stratami oraz z teoretycznymi zmianami wyniku, wynikającymi z rewaluacji pozycji. Wyniki back-testingu, w cyklach miesięcznych, są prezentowane w raportach zarządczych.
System limitów w zakresie ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej obejmuje:
1. limit na VaR 10-dniowy,
2. limit BPV dla instrumentów generujących ryzyko stopy procentowej w księdze handlowej, obowiązujący zarówno w ciągu dnia jak i na koniec dnia, osobno dla pozycji w papierach dłużnych i dla IRS oraz łącznie dla tych instrumentów,
3. limity maksymalnej, dwudniowej i ciągnionej miesięcznej straty na aktywach w portfelu handlowym.
Kalkulowanie i monitorowanie poziomu wykorzystania poszczególnych limitów jest przeprowadzane wg stanu na każdy dzień roboczy, a w odniesieniu do limitów BPV również w ciągu dnia oraz systematycznie raportowane kadrze zarządzającej.
Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej i handlowej w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka.
W księdze handlowej badany jest wpływ skrajnie niekorzystnych zmian poziomu rynkowych stóp procentowych na wynik Banku oraz zmienności stóp procentowych w okresie 250 dni roboczych i korelacji pomiędzy zmiennościami stóp procentowych na poziom VaR zarówno za pomocą metody historycznej jak i parametrycznej. Metoda historyczna uwzględniała zmienność stóp procentowych wywołanych pandemią COVID-19.
W celu przeprowadzenia analizy wpływu warunków skrajnych Bank stosuje następujące scenariusze:
1. historyczne:
a. równoległe przesunięcia krzywych stóp procentowych (w tym grube ogony oraz spread),
b. wygięcie krzywych stóp procentowych,
c. zmiana nachylenia krzywych stóp procentowych,
2. parametryczne:
a. równoległe przesunięcia krzywych stóp procentowych,
b. wzrost zmienności stóp procentowych,
c. skrajnie niekorzystna zmiana korelacji stóp procentowych.
Scenariusze testów warunków skrajnych przeprowadzane również przy założeniu zmiany płynności rynku i braku możliwości zamknięcia pozycji.
Wyniki tej analizy pokazują, przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonych pozycji Banku w instrumentach wrażliwych na ryzyko stopy procentowej, działalność zarówno w portfelu bankowym jak i handlowym Banku utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
Wyniki przeprowadzanego monitoringu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej oraz w księdze handlowej, wraz z wynikami przeprowadzonych testów warunków skrajnych, w cyklach miesięcznych, są prezentowane w raportach przygotowywanych dla Zarządu Banku i Komitetu ZAP oraz – w cyklach kwartalnych dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka. Dodatkowo wyniki analizy w zakresie ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej w ramach raportów dziennych przekazywane Członkom
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 72
Zarządu Banku i Komitetu ZAP oraz w cyklach tygodniowych prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego.
Trzykrotne obniżki stóp procentowych przez RPP związane z pandemią COVID-19 nie podwyższyły istotnie poziomu ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej. Miary ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej były na bieżąco monitorowane i choć ich poziomy wzrosły to generalnie utrzymywały się w ramach przyjętych przez Bank limitów. Obniżki stóp procentowych wpłynęły na obniżenie wyniku na transakcjach stopy procentowej w księdze handlowej w związku ze spadkiem wartości godziwej transakcji IRS w tym portfelu.
2.3. Ryzyko walutowe
Ryzyko walutowe rozumiane jest jako ryzyko strat Grupy BOŚ wynikających ze zmian kursów walutowych Ryzyko to jest generowane w DM BOŚ S.A. (w księdze handlowej i niehandlowej) oraz w Banku (przede wszystkim w księdze handlowej).
Celem Banku w zakresie zarządzania ryzykiem walutowym w księdze bankowej jest nieutrzymywanie otwartych indywidualnych pozycji. Ekspozycje walutowe, wynikające z działalności prowadzonej w ramach księgi bankowej, systematycznie transferowane do księgi handlowej tego samego dnia lub najpóźniej następnego dnia roboczego.
Głównymi pozycjami walutowymi Banku są pozycje w PLN, USD, EUR i CHF.
Ryzyko walutowe w portfelu niehandlowym w DM BOŚ S.A. wynika z deponowania przez DM BOŚ S.A. środków pieniężnych w walutach obcych na rachunkach zagranicznych brokerów, którzy dokonują na zlecenie klientów DM BOŚ S.A. transakcji kupna i sprzedaży instrumentów finansowych na giełdach zagranicznych. Ryzyko walutowe w księdze niehandlowej implikują również pozycje związane z działalnością DM BOŚ S.A. prowadzoną w Oddziale w Republice Czeskiej, które nie stanowią pozycji zaliczonych do portfela handlowego. DM BOŚ S.A. posiada otwarte pozycje walutowe w USD, EUR i CZK w portfelu niehandlowym, a ryzyko walutowe w tym portfelu jest zarządzane w ramach limitu całkowitej pozycji walutowej dla księgi handlowej i niehandlowej łącznie.
Pozycja walutowa wynikająca z działalności Banku w księdze bankowej, która nie została przetransferowana w danym dniu na księgę handlową, podlega kontroli za pomocą limitów otwartych pozycji walutowych w księdze bankowej na koniec dnia.
Ryzyko walutowe w księdze handlowej jest generowane zarówno w Banku, jak i w DM BOŚ S.A. Ryzyko walutowe w księdze handlowej dotyczyło przede wszystkim DM BOŚ S.A., w mniejszym stopniu Banku. Otwarte pozycje walutowe w księdze handlowej DM BOŚ S.A. wynikają ze świadczenia usług na rzecz klientów w zakresie obrotu instrumentami pochodnymi oraz z wykonywania czynności usługowych na rynku regulowanym.
W Grupie BOŚ istnieje uspójniony system zarządzania ryzykiem walutowym, liczony odrębnie dla Banku i DM BOŚ S.A.
Miary ryzyka walutowego
Dla monitorowania ryzyka walutowego na otwartych pozycjach walutowych w księdze handlowej (bilansowych i pozabilansowych) w Banku, podobnie jak w przypadku ryzyka stopy procentowej w księdze handlowej, stosuje się:
1. model wartości zagrożonej (VaR) wyznaczony dla poziomu ufności 99% w oparciu o dzienną zmienność kursów walutowych z 250 dni roboczych poprzedzających dzień analizy;
2. system limitów;
3. analizy testów warunków skrajnych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 73
Wartość VaR walutowego w księdze handlowej Banku, DM BOŚ S.A. i Grupy BOŚ oraz wpływ scenariusza stress testowego spadek kursów wszystkich walut w stosunku do PLN o 30% na wynik Grupy BOŚ w okresach rocznych kształtowały się następująco (podano wartość maksymalną, minimalną i średnią oraz na datę sprawozdawczą):
VaR 10-dniowy
Bank
DM
Grupa BOŚ
Testy warunków skrajnych Grupy BOŚ wzrost/spadek kursów walutowych o 30%
średnia
max
min
na datę
na datę
na datę
na datę
31-12-2020
230
966
8
259
2 498
2 756
-7 127
31-12-2019
213
575
5
133
3 804
3 767
-25 289
Bank, w celu weryfikacji modelu wartości zagrożonej, raz w miesiącu przeprowadza analizy back-testing, poprzez porównanie maksymalnych strat, wyznaczonych z modelu VaR z rzeczywistymi zyskami i stratami oraz z teoretycznymi zmianami wyniku wynikającymi z rewaluacji pozycji. Wyniki back-testingu, w cyklach miesięcznych, są prezentowane w raportach zarządczych.
System limitów w zakresie ryzyka walutowego w księdze handlowej obejmuje: limit na VaR 10-dniowy;
limity kwotowe na pozycję całkowitą oraz na pozycje indywidualne dla głównych walut, obowiązujące zarówno w ciągu dnia jak i na koniec dnia;
limity straty dziennej i ciągnionej miesięcznej z tytułu transakcji wymiany walut.
Kontrola wykorzystania ww. limitów przeprowadzana jest każdego dnia roboczego, a w odniesieniu do limitów na pozycję całkowitą oraz na pozycje indywidualne dla głównych walut Banku również w ciągu dnia. W ciągu dnia w Banku, w ramach limitów kwotowych na pozycje walutowe, monitorowane również limity dodatkowe na obsługę transakcji klientowskich. Informacje o poziomie wykorzystania poszczególnych limitów są systematycznie raportowane kierownictwu BOŚ S.A.
Przeprowadzone analizy wskazują, że w badanym okresie ryzyko walutowe w Grupie BOŚ kształtowało się na umiarkowanym poziomie.
Bank, raz w miesiącu, przeprowadza analizę testów warunków skrajnych, badając kształtowanie się poziomu ryzyka walutowego w przypadku materializacji skrajnych zmian czynników ryzyka. Badany jest przede wszystkim wpływ skrajnie niekorzystnych zmian kursów walutowych w stosunku do PLN i kursów krzyżowych par walutowych EUR/USD i EUR/CHF na wynik z pozycji wymiany oraz zmian zmienności kursów walutowych w okresie 250 dni roboczych i korelacji pomiędzy zmiennościami kursów walutowych na poziom VaR, zarówno za pomocą metody historycznej jak i parametrycznej. Metoda historyczna uwzględniała zmienność kursów walutowych wywołanych pandemią COVID-19.
W celu przeprowadzenia analizy testów warunków skrajnych Bank stosuje następujące scenariusze:
1. historyczne:
d. historyczny wzrost/spadek kursów walutowych w stosunku do PLN (w tym grube ogony),
e. wzrost/spadek kursów krzyżowego EUR/CHF oraz EUR/USD;
2. parametryczne:
a. wzrost/spadek kursów walutowych w stosunku do PLN o 30%,
b. wzrost zmienności kursów walutowych,
c. skrajnie niekorzystna zmiana korelacji kursów walutowych.
Scenariusze testów warunków skrajnych przeprowadzane również przy założeniu zmiany płynności rynku i braku możliwości zamknięcia pozycji.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 74
Wyniki analizy stress-testing pokazują, przy wystąpieniu skrajnie niekorzystnych warunków rynkowych i zwiększonych pozycji, działalność Banku w zakresie ryzyka walutowego utrzymuje się na bezpiecznym poziomie.
Wyniki analizy ryzyka walutowego w księdze handlowej, w ramach raportów dziennych przekazywane Członkom Zarządu Banku i Komitetu ZAP, w cyklach tygodniowych prezentowane w raportach przygotowywanych dla Komitetu ZAP ds. Płynności i Ryzyka Rynkowego, w cyklach miesięcznych w raportach dla Zarządu Banku i Komitetu ZAP oraz w cyklach kwartalnych - dla Rady Nadzorczej Banku oraz Komitetu ds. Ryzyka.
Zmienność kursów walutowych związana z pandemią COVID-19 nie podwyższyła istotnie poziomu ryzyka walutowego. Miary ryzyka walutowego były na bieżąco monitorowane i choć ich poziomy nieznacznie wzrosły to utrzymywały się w ramach przyjętych przez Bank limitów.
2.4. Pozostałe ryzyka rynkowe
Pozostałe ryzyka rynkowe to ryzyko ogólne i szczególne cen instrumentów kapitałowych, ryzyko cen towarów oraz ryzyko pozycji w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania. Ryzyka te wynikają z wpływu zmian cen instrumentów kapitałowych i towarów oraz certyfikatów inwestycyjnych na ryzyko utraty wartości aktywów, wzrostu poziomu zobowiązań lub zmiany wyniku finansowego.
Ryzyka te występują głównie w działalności DM BOŚ S.A. W księdze handlowej.
Transakcje na instrumentach kapitałowych realizowane na rachunek własny DM BOŚ S.A. dotyczą działalności DM BOŚ S.A. jako animatora rynku i w przeważającej większości przypadków zamykane na koniec dnia. Istotne zaangażowanie w instrumenty kapitałowe występuje jedynie w przypadku otwieranych przez DM BOŚ S.A. transakcji zabezpieczonych (arbitrażowych), w tym w ramach krótkiej sprzedaży. Transakcje zabezpieczone (arbitrażowe) polegają na wykorzystaniu tymczasowej nierównowagi cen pomiędzy dwoma rynkami (np. pomiędzy cenami pochodnych instrumentów finansowych oraz cenami instrumentów bazowych). Ryzyko to jest ograniczane poprzez całkowite limity zaangażowania, zarówno w odniesieniu do transakcji zabezpieczonych (arbitrażowych), jak i niezabezpieczonych. Monitoring tych limitów dokonywany jest w trybie dziennym. . Ponadto, DM BOŚ S.A. dokonywał transakcji (w ramach pełnienia funkcji animatora) na czterech certyfikatach inwestycyjnych (BETA ETF WIG20TR Portfelowy FIZ, BETA ETF WIG20Short Portfelowy FIZ, BETA ETF WIG20Lev Portfelowy FIZ oraz BETA ETF mWIG40 Portfelowy FIZ). W ich wyniku DM BOŚ S.A. odnotowywał ryzyko pozycji w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, a ryzyko wyniku finansowego wynikające z zajmowania tych pozycji było mitygowane poprzez zajmowanie przeciwstawnych pozycji w kontraktach terminowych futures na indeksy WIG20 i mWIG40.
Ryzyko cen towarów występuje głównie w ramach działalności na pozagiełdowym rynku OTC, dla transakcji zawieranych z klientami DM BOŚ S.A. i transakcji zabezpieczających dokonywanych w Saxo Bank A/S, X-Trade Brokers Dom Maklerski S.A. lub Interactive Brokers (UK) Ltd.
Zmienność cen instrumentów kapitałowych i cen towarów oraz certyfikatów inwestycyjnych związana z pandemią COVID-19 nie podwyższyła istotnie poziomu pozostałych rodzajów ryzyka rynkowego. Ich miary były na bieżąco monitorowane i choć ich poziomy nieznacznie wzrosły to utrzymywały się w ramach przyjętych przez DM BOŚ S.A. limitów.
3. Ryzyko operacyjne i braku zgodności
3.1. Ryzyko operacyjne
Ryzyko operacyjne zostało w Banku zdefiniowane jako możliwość wystąpienia straty, wynikającej z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych, obejmując również ryzyko prawne, z uwzględnieniem zdarzeń ryzyka operacyjnego charakteryzujących się
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 75
niską częstotliwością występowania, lecz wysokimi stratami. W zakres ryzyka operacyjnego nie włącza się ryzyka reputacji i strategicznego.
Bieżące i systemowe zarządzanie ryzykiem operacyjnym w Banku było realizowane z wykorzystaniem systemu zbudowanego w oparciu o metody jakościowe i ilościowe, przede wszystkim nastawionego na działania prewencyjne, ograniczające ekspozycję Banku na przedmiotowe ryzyko. W szczególności odbywało się to poprzez:
organizację procesów w sposób ograniczający powstawanie zagrożeń z tytułu ryzyka operacyjnego,
monitorowanie wielkości objętych limitami na ryzyko operacyjne, w szczególności stopnia wykorzystywania przyjętych limitów tolerancji i apetytu na ryzyko operacyjne,
okresowe przeglądy ryzyka operacyjnego, oparte na samoocenie,
gromadzenie informacji w bazie zdarzeń ryzyka operacyjnego, wykorzystywanych do monitorowania ryzyka operacyjnego oraz pomiaru i szacowania strat z tytułu zdarzeń ryzyka operacyjnego,
monitorowanie poziomu ryzyka operacyjnego za pomocą wdrożonej metodyki kluczowych wskaźników ryzyka operacyjnego (KRI),
przeprowadzanie okresowych testów warunków skrajnych dla potencjalnych strat z tytułu zdarzeń ryzyka operacyjnego,
monitorowanie ryzyka współpracy z podmiotami zewnętrznymi, w szczególności w zakresie usług outsourcingowych,
bieżące, sprawne rozwiązywanie problemów wynikających z zaistniałych zdarzeń ryzyka operacyjnego tak, aby nie miały one istotnego wpływu na działalność Banku,
regularne raportowanie z zakresu ryzyka operacyjnego, obejmujące w szczególności poziom i profil ryzyka operacyjnego, poziom wykorzystania limitów na ryzyko operacyjne oraz wielkość strat z tytułu zaistniałych zdarzeń ryzyka operacyjnego.
Mając na uwadze stopień rozwoju systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, Bank oblicza wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego przy zastosowaniu metody standardowej.
W ramach działań usprawniających organizację systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku, w 2020 roku dokonano przeglądu i zmiany Polityki oraz Zasad zarządzania ryzykiem operacyjnym w BOŚ S.A., pod kątem m.in. weryfikacji efektywności systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym. Dokonano także przeglądu i zmiany Zasad wyznaczania wymogu kapitałowego metodą standardową z tytułu ryzyka operacyjnego.
W Banku każdy nowy pracownik objęty jest obowiązkowym szkoleniem e-learningowym z ryzyka operacyjnego dotyczącym zasad funkcjonowania bazy zdarzeń ryzyka operacyjnego (OPRISK!) oraz systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym w BOŚ S.A.
W 2020 roku zrealizowano także szereg zadań w ramach organizacji systemu zarządzania ryzykiem, w tym m.in.: (1) dokonano przeglądu i zatwierdzono limity apetytu oraz tolerancji na ryzyko operacyjne na 2020 rok, (2) okresowo monitorowano wykorzystanie obowiązujących limitów, (3) opracowano Mapę ryzyka operacyjnego na 2020 rok na podstawie samooceny dokonanej przez komórki organizacyjne Centrali Banku, (4) dokonano oceny istotności podmiotów zależnych w Grupie Kapitałowej BOŚ S.A. W zakresie generowanego ryzyka operacyjnego. W ubiegłym roku zakończono i etap prac związanych z dostosowaniem Banku do Wytycznych EBA, w wyniku czego dokonano m.in. nowelizacji regulacji dotyczących zasad realizacji procesu zakupowego w Banku w zakresie outsourcingu bankowego, przeprowadzono przegląd umów zawartych z podmiotami zewnętrznymi w celu ewentualnej zmiany klasyfikacji umów uznawanych dotychczas za nie outsourcingowe oraz wyodrębnienia umów outsourcingowych spełniających kryteria umowy „krytycznej lub istotnej” zawarte w Wytycznych EBA w sprawie outsourcingu.
Informacja z zakresu ryzyka operacyjnego jest częścią okresowej informacji zarządczej, kierowanej na Komitet Ryzyka Operacyjnego, Zarząd Banku, Radę Nadzorczą oraz Komitet ds. Ryzyka (przy Radzie Nadzorczej).
W 2020 roku nie odnotowano zdarzeń w zakresie ryzyka operacyjnego, które istotnie wpłynęłyby na bezpieczeństwo funkcjonowania Banku oraz Grupy kapitałowej. Nie zidentyfikowano istotnych zagrożeń dotyczących ryzyka operacyjnego, wynikających z pandemii COVID-19. W stosunku do zaistniałych zdarzeń ryzyka operacyjnego podejmowano działania wyjaśniające oraz ograniczające potencjalne straty.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 76
3.2. Ryzyko braku zgodności
Ryzyko braku zgodności rozumiane jest jako ryzyko skutków nieprzestrzegania przepisów prawa, przepisów wewnętrznych i standardów rynkowych.
Bank zapewnia zgodność działania z przepisami prawa, przepisami wewnętrznymi i standardami rynkowymi poprzez funkcję kontroli (stosowanie mechanizmów kontrolnych i monitorowanie ich przestrzegania) oraz proces zarządzania ryzykiem braku zgodności, który obejmuje identyfikację, ocenę, kontrolę i monitorowanie ryzyka braku zgodności oraz raportowanie w tym zakresie do Zarządu i Rady Nadzorczej.
Podstawowe zasady zapewniania zgodności w Banku w ramach funkcji kontroli i procesu zarządzania ryzykiem braku zgodności zostały określone w Polityce zgodności Banku Ochrony Środowiska S.A., opracowanej przez Zarząd i zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą oraz aktach wykonawczych do Polityki, w tym:
Zasad zarządzania ryzykiem braku zgodności w Banku Ochrony Środowiska S.A.,
Zasad wykonywania kontroli wewnętrznej w Banku Ochrony Środowiska S.A.
W Banku funkcjonuje wyodrębniona, samodzielna komórka do spraw zgodności, podległa bezpośrednio Prezesowi Zarządu Banku, która odpowiada za realizację przypisanych jej obowiązków w ramach systemu kontroli wewnętrznej i wykonywanie zadań w ramach zarządzania ryzykiem braku zgodności.
Zarządzanie ryzykiem braku zgodności w Banku ma na celu:
zidentyfikowanie, ocenę i kontrolę możliwości wystąpienia negatywnych skutków nieprzestrzegania przepisów prawa i przepisów wewnętrznych oraz standardów rynkowych, w tym zwłaszcza wystąpienia sankcji prawnych, strat finansowych, lub utraty reputacji, które mogą być konsekwencją nieprzestrzegania przepisów prawa, przepisów wewnętrznych oraz standardów rynkowych,
utrwalanie wizerunku Banku jako instytucji działającej zgodnie z prawem, uczciwej, rzetelnej, przyjaznej dla otoczenia, wiarygodnej i odpowiedzialnej biznesowo.
Bank wyodrębnia kluczowe obszary dla zapewniania zgodności:
zapobieganie prowadzeniu w Banku działalności niezgodnej z prawem, w tym przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
ochronę informacji,
wdrażanie i monitorowanie przestrzegania standardów etycznych,
przyjmowanie lub przekazywanie korzyści i prezentów,
prowadzenie działalności reklamowej i marketingowej
oferowanie produktów,
skargi i reklamacje klientów,
zarządzanie konfliktami interesów.
W 2020 roku nie odnotowano zdarzeń, które w sposób istotny wpłynęłyby na poziom ryzyka braku zgodności, Bank koncentrował swoje działania na zapobieganiu wystąpieniu ryzyka braku zgodności.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 77
IV. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE
1. Ocena zarządzania zasobami finansowymi
Zarządzanie zasobami finansowymi jest podstawowym elementem działalności operacyjnej Banku. Polega ono na takim kształtowaniu wielkości oraz struktury bilansu, tj. aktywów, pasywów oraz pozycji pozabilansowych, które pozwalają na osiągnięcie równomiernego strumienia dochodów przy równoczesnym utrzymaniu wymaganego poziomu bezpieczeństwa prowadzonej działalności. Polityka zarządzania aktywami i pasywami Banku kształtowana jest przez Zarząd Banku oraz przez Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami.
Podstawowymi miernikami zdolności BOŚ S.A. do regulowania zobowiązań jest poziom płynności i adekwatności kapitałowej. Bank, z odpowiednim wyprzedzeniem, podejmował decyzje dotyczące pozyskania długoterminowych środków oraz zwiększenia stabilności bazy depozytowej, zapewniające odpowiednią strukturę bilansu i umożliwiające bezpieczną realizację Planu finansowego.
Struktura zapadalności/wymagalności aktywów i pasywów zapewnia Bankowi zdolność do realizacji swoich zobowiązań oraz finansowania swego rozwoju. W analizowanym okresie jej rozwój odbywał się przy bezpiecznym poziomie współczynnika wypłacalności.
Na jakość zarządzania bilansem, a tym samym również na realizację zobowiązań Banku, wpływ ma również sposób zarządzania głównie ryzykiem stopy procentowej oraz ryzykiem walutowym. Sposób zarządzania tymi ryzykami oraz ich monitorowanie wskazują, Bank posiada zdolność do wywiązywania się z zaciągniętych zobowiązań na odpowiednim poziomie.
2. Uzależnienie od partnerów
W analizowanym okresie podmioty Grupy nie posiadały klientów, których udział osiągałby co najmniej 10% przychodów ze sprzedaży.
3. Transakcje z podmiotami powiązanymi
Opis transakcji z podmiotami powiązanymi został zamieszczony w nocie 48 Dodatkowych not objaśniających do Rocznego Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2020 roku.
Bank lub jednostki od niego zależne nie zawierały transakcji z podmiotami powiązanymi na innych warunkach niż rynkowe
4. Sezonowość lub cykliczność
W działalności Grupy BOŚ S.A. nie występują istotne zjawiska podlegające wahaniom sezonowym lub mające charakter cykliczny.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 78
5. Informacje o umowach Banku
5.1. Umowy znaczące
W dniu 31 maja 2020 roku z Grupą Azoty Polyolefins S.A. została zawarta umowa kredytów w związku z realizacją budowy nowej instalacji odwodornienia propanu („instalacja PDH”); nowej instalacji wytwarzania polipropylenu („instalacja PP”); systemu infrastruktury logistycznej PP wraz z instalacjami pomocniczymi z połączeniami między obiektowymi oraz terminalu przeładunkowo - magazynowego obejmującego urządzenia portowe do rozładunku i magazynowania propanu i etylenu ze statków morskich w ramach konsorcjum (Alior Bank S.A., BGK, BOŚ S.A., PEKAO S.A., BNP S.A., European Bank for Reconstruction and Development, Industrial and Commercial Bank of China (Europe) S.A. Poland Branch, mBank S.A., PKO BP S.A., PZU S.A., PZU FIZAN BIS 2, PZU na Życie S.A., Santander Bank Polska S.A.) na łączną kwotę 537.700.000,- USD oraz 487.800.000,- EUR kredyt inwestycyjny, 180.000.000,- USD kredyt obrotowy i 150.000.000,- PLN kredyt na VAT.
Udział BOŚ S.A. w kredycie inwestycyjnym wynosi 21.495.000,- USD i 19.500.000,- EUR oraz 10.000.000,- USD w kredycie obrotowym (Łączna kwota to ponad 212 858 tys. PLN). BOŚ nie bierze udziału w finansowaniu podatku VAT. Termin ważności kredytu inwestycyjnego to 29 listopada 2030 r. (z opcją możliwego wydłużenia do 15.12.2035 r.) natomiast kredytu obrotowego to 29 listopada 2025 r. Umowa przewiduje zabezpieczenie w postaci hipoteki oraz pozostałe standardowe zabezpieczenia dla tego typu transakcji. Oprocentowanie kredytów oparte jest na stawce EURIBOR oraz LIBOR powiększonej o marżę Banku. Warunki cenowe kredytów nie odbiegają od warunków rynkowych dla tego typu transakcji. Rada Nadzorcza BOŚ, uchwałą nr 4/2020 z dnia 22 stycznia 2020 r. udzieliła zgody na zawarcie wyżej wymienionej transakcji, ze względu na fakt, że Przewodniczący Rady Nadzorczej BOŚ S.A. pełni jednocześnie funkcję Prezesa Zarządu w Grupa Azoty S.A. z siedzibą w Tarnowie, pozostającej podmiotem dominującym w relacji do Kredytobiorcy.
W dniu 7 października 2020 roku został podpisany aneks do umowy kredytowej zawartej z Polskimi Liniami Lotniczymi LOT S.A. zwiększający dostępny poziom finansowania do łącznej kwoty 220 mln zł, z jednoczesnym skróceniem okresu finansowania do dnia 31 grudnia 2020 roku. Udzielony kredyt był przeznaczony na finansowanie bieżących potrzeb gospodarczych powstałych w związku z wybuchem pandemii COVID-19 i sytuacją finansową w jakiej znalazły się Polskie Linie Lotnicze LOT SA wyniku tej pandemii. Zabezpieczeniem wyżej wymienionego kredytu, oprócz standardowego pakietu zabezpieczeń stosowanego w Banku, była kaucja środków pieniężnych w PLN ustanowiona przez podmiot trzeci w trybie art. 102 prawa bankowego do wysokości 90% kwoty kredytu. Oprocentowanie kredytu obrotowego oparte było na stawce WIBOR powiększonej o marżę Banku. Warunki cenowe kredytu nie odbiegały od warunków rynkowych dla tego typu transakcji. Kredyt został spłacony.
5.2. Umowy z Bankiem Centralnym i organami nadzoru
Bank nie podpisał żadnej nowej Umowy z Bankiem Centralnym i organami nadzoru w 2020 roku.
5.3. Umowy o dokonanie badań sprawozdań finansowych
Organ dokonujący wyboru biegłego rewidenta
Wyboru firmy audytorskiej dokonała Rada Nadzorcza Banku Ochrony Środowiska S.A. podejmując w tej sprawie w dniu 22 maja 2019 roku Uchwałę nr 23/2019 w sprawie wyboru biegłego rewidenta do badania rocznych sprawozdań finansowych BOŚ S.A. i rocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. oraz przeprowadzenia przeglądu półrocznych sprawozdań finansowych BOŚ S.A. i półrocznych skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. za lata 2019-2021.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 79
Umowy z biegłym rewidentem
Umowa zawarta w dniu 12 lipca 2019 roku z Mazars Audyt Sp. z o.o.
Przedmiotem umowy jest przeprowadzenie przeglądu i badanie sprawozdań finansowych Banku i Grupy Kapitałowej za lata 2019 – 2021.
W dniu 19 kwietnia 2021 roku zawarto aneks do umowy o przeprowadzenie badania sprawozdania finansowego rozszerzający zakres usług biegłego rewidenta o usługę atestacyjną polegającą na wyrażeniu opinii na temat zgodności skonsolidowanych sprawozdań finansowych z wymogami rozporządzenia w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania (ESEF).
5.4. Wynagrodzenie podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych
Wynagrodzenie podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych firmy MAZARS AUDYT Sp. z o.o. wypłacone lub należne za rok obrotowy 2020 (wykazane w kwotach netto) :
1. BOŚ S.A.
Przegląd sprawozdania za I półrocze 2020 roku
114 tys. PLN
Badanie rocznego sprawozdania finansowego za 2020 rok
331 tys. PLN
Pozostałe usługi
12 tys. PLN
2. Dom Maklerski BOŚ S.A.
Badanie sprawozdania finansowego
42 tys. PLN
Przegląd sprawozdania finansowego
23 tys. PLN
Pozostałe usługi
12 tys. PLN
3. BOŚ Leasing EkoProfit S.A.
Badanie sprawozdania finansowego
48 tys. PLN
Przegląd sprawozdania finansowego
23 tys. PLN
Wynagrodzenie podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych firmy MAZARS AUDYT Sp. z o.o. wypłacone lub należne za rok obrotowy 2019:
1. BOŚ S.A.
Przegląd sprawozdania za I półrocze 2019 roku
114 tys. PLN
B adanie rocznego sprawozdania finansowego za 2019 rok
322 tys. PLN
2. Dom Maklerski BOŚ S.A.
Badanie sprawozdania finansowego
42 tys. PLN
Przegląd sprawozdania finansowego
28 tys. PLN
Pozostałe usługi
12 tys. PLN
3. BOŚ Leasing EkoProfit S.A.
Badanie sprawozdania finansowego
48 tys. PLN
Przegląd sprawozdania finansowego
23 tys. PLN
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 80
6. Czynniki i nietypowe zdarzenia
Znaczący wpływ na sytuację finansową miały następujące zdarzenia:
Pandemia COVID19 wpływ przede wszystkim poprzez decyzje Rady Polityki Pieniężnej o obniżce stóp procentowych łącznie o 140 punktów bazowych z dnia 17 marca, 8 kwietnia oraz 28 maja 2020 roku co przełożyło się na istotne pogorszenie wyniku odsetkowego Banku w roku 2020 oraz wzrost ryzyka odpisów z tytułu pogorszenia jakości portfela kredytowego.
Znaczący wzrost liczby spraw sądowych dotyczących kredytów i pożyczek denominowanych do CHF oraz wpływ wprowadzenia rozwiązań dla całego sektora w następstwie wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości („TSUE”) w sprawie C-260/18 Kamil Dziubak, Justyna Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank International. Zgłaszane w pozwach roszczenia wywodzone z umów kredytów i pożyczek denominowanych generalnie dotyczą uznania umowy kredytu/pożyczki za nieważną alternatywnie uznania za abuzywne klauzul denominacyjnych (przeliczeniowych) i ubezpieczeniowych, regulujących zabezpieczenia pomostowe (ubezpieczenie niskiego wkładu i ubezpieczenie kredytu do czasu ustanowienia hipoteki).
W 2020 roku w BOŚ S.A. nie wystąpiły inne istotne zdarzenia dla oceny jego sytuacji kadrowej, majątkowej, finansowej, wyniku finansowego i ich zmian oraz dla oceny możliwości realizacji zobowiązań.
7. Informacja o postępowaniach sądowych
Sprawy sądowe ogółem
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank Ochrony Środowiska S.A. występował:
jako powód w 824 sprawach na łączną kwotę : 93,4 mln zł,
jako pozwany w 378 sprawach na łączną kwotę : 91,4 mln zł.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank nie prowadził istotnych postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, dotyczących zobowiązań oraz wierzytelności emitenta, tj. takich, których wartość stanowi co najmniej 10% kapitałów własnych.
Informacja o postępowaniach przeciwko Bankowi dotyczących zwrotu części kosztów kredytu konsumenckiego w związku z przedterminową spłatą
W dniu 11 września 2019 roku TSUE wydał w trybie prejudycjalnym wyrok w sprawie C 383/18 Lexitor przeciwko SKOK Stefczyka, Santander Consumer Bank i mBank, który zawiera wykładnię przepisów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG.
W odpowiedzi na pytanie prejudycjalne sformułowane przez sąd krajowy TSUE orzekł, że prawo konsumenta do obniżenia całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie nałożone na konsumenta koszty.
Przeciwko Bankowi nie toczy się żadne postępowanie dotyczące zwrotu części kosztów kredytów konsumenckich w trybie ustawy z dnia 17 grudnia 2009 roku o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku przed sądami toczy się 10 postępowań przeciwko Bankowi, dotyczących zwrotu części kosztów kredytu konsumenckiego w związku z przedterminową spłatą. Rezerwy na zwroty prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytów konsumenckich wynoszą 1,53 mln zł.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 81
Informacje o wszczętych postępowaniach sądowych dotyczących kredytów i pożyczek denominowanych lub indeksowanych do walut obcych
W dniu 3 października 2019 roku Europejski Trybunał Sprawiedliwości („TSUE”) wydał w trybie prejudycjalnym wyrok w sprawie C-260/18 Kamil Dziubak, Justyna Dziubak przeciwko Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w Wiedniu prowadzącej działalność w Polsce w formie oddziału pod nazwą Raiffeisen Bank International AG Oddział w Polsce, dawniej Raiffeisen Bank Polska S.A. z siedzibą w Warszawie, który zawiera wykładnię przepisów dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich w odpowiedzi na pytania prejudycjalne sformułowane przez sąd krajowy po analizie postanowień umowy o kredyt indeksowany do CHF.
Zgodnie z treścią wyroku, TSUE nie odniósł się do kwestii niedozwolonego charakteru klauzul umownych, wskazując, że badanie występowania wszystkich przesłanek abuzywności oraz ocena postanowień umownych w każdej indywidualnej sprawie odrębnie należy do sądów krajowych. TSUE jednocześnie nie wykluczył możliwości uznania przez sąd krajowy możliwości dalszego funkcjonowania umowy bez mechanizmu indeksacji (co sprowadzałoby się do traktowania kredytu jako kredytu złotowego oprocentowanego według stawki LIBOR), niemniej w ocenie TSUE rozwiązanie to uznano za niepewne. TSUE wykluczył możliwość uzupełniania treści umowy po eliminacji klauzul abuzywnych regułami wynikającymi z przepisów ogólnych prawa krajowego. TSUE potwierdził jednak możliwość uzupełnienia luk w umowie regułami wynikającymi z wyraźnego przepisu dyspozytywnego albo innymi regułami ustalonymi przez strony.
Od czasu wydania wyroku TSUE, wzrasta liczba spraw sądowych dotyczących umów kredytowych powiązanych z kursem walut obcych. Przyczyny tego zjawiska znaleźć można w nasilonej akcji marketingowej ze strony podmiotów reprezentujących kredytobiorców w postępowaniach sądowych i stałej obecności tematyki w mediach oraz zmieniającej się tendencji w orzecznictwie sądów krajowych.
Większość wyroków sądowych zapadających po orzeczeniu TSUE z 3 października 2019 r. nie jest korzystna dla banków, jednak orzecznictwo nadal nie jest jednolite. Niektóre sądy rozpoznające sprawy dotyczące kredytów hipotecznych powiązanych z kursem walut obcych zwróciły się do TSUE z kolejnymi pytaniami prejudycjalnymi. Stanowisko TSUE w tym zakresie może mieć wpływ na dalsze orzecznictwo sądowe.
Bank na bieżąco monitoruje orzecznictwo krajowe oceniając ryzyko prawne związane z kredytami waloryzowanymi kursem waluty obcej i uwzględnia w swoich analizach to, wyrok TSUE z 3 października 2019 roku oraz orzeczenia polskich sądów w podobnych sprawach wpływają na wzrost liczby postępowań sądowych i zwiększenie wartości dochodzonych roszczeń.
Na koniec 2020 roku przed sądami zawisło łącznie 307 spraw przeciwko Bankowi, dotyczących kredytów i pożyczek denominowanych, głównie do CHF, w których wartość przedmiotu sporu wynosiła 63 664 tys. zł. Zgłaszane w pozwach roszczenia wywodzone z umów kredytów i pożyczek denominowanych generalnie dotyczą uznania umowy kredytu/pożyczki za nieważną i zasądzenia alternatywnie uznania za abuzywne klauzul denominacyjnych (przeliczeniowych).
Obecnie nadal trudno jest ocenić ostateczny wpływ orzeczenia TSUE na linie orzecznicze w sprawach dotyczących kredytów powiązanych z walutą obcą. Istotne znaczenie w tym zakresie mogłoby mieć ukształtowane stanowisko Sądu Najwyższego.
Na dzień 11 maja br. (poprzednio zakładane terminy to 25 marca, a następnie 13 kwietnia br.) wyznaczony został termin posiedzenia Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w pełnym składzie w sprawie odpowiedzi na zagadnienia prawne przedstawione przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, dotyczące istotnych zagadnień związanych z niejednolitymi rozstrzygnięciami sądów w sprawach kredytów powiązanych z kursem walut obcych. Zmieniony został także na 7 maja, termin zapowiedzianej wcześniej na 15 kwietnia br. uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego, dotyczącej odpowiedzi na zagadnienia prawne postawione przez Rzecznika Finansowego. Zagadnienia postawione przez RF częściowo pokrywają się z przedstawionymi przez Pierwszego Prezesa SN.
Jednocześnie także w styczniu 2021 roku grupa banków, w tym Bank Ochrony Środowiska S.A., w oparciu o założenia propozycji Przewodniczącego KNF (ogłoszonej w grudniu 2020), rozpoczęła konsultacje międzysektorowe dotyczące stworzenia katalogu najlepszych praktyk celem dążenia do wypracowania ugody zawieranej z klientami na zasadzie dobrowolnej oferty, na mocy których kredyty oparte na walucie obcej podlegałyby rozliczeniu tak, jakby od początku były kredytami złotowymi z oprocentowaniem według stawki WIBOR oraz odpowiedniej marży.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 82
Ze względu na istotność wpływu wdrożenia Programu Ugód, opracowanego zgodnie z założeniami propozycji Przewodniczącego KNF na sytuację finansową Banku, Zarząd Banku przedłożył Walnemu Zgromadzeniu projekt uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zawieranie przez Bank ugód z konsumentami oraz zasad ustalenia i zatwierdzania warunków tych ugód.
Do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego Bank nie wprowadził programu szerokiego oferowania ugód swoim klientom, a wdrożenie Programu Ugód nie zostało poddane głosowaniu na Walnym Zgromadzeniu. Niemniej jednak Zarząd Banku dokonując szacunku rezerwy na postępowania sądowe i roszczenia na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi uwzględnił scenariusz zawierania w uzasadnionych przypadkach porozumień z klientami z uwagi na kształtowanie się niekorzystnej dla banków linii orzeczniczej oraz wysoką szacowaną skłonność klientów do zawarcia porozumienia z Bankiem.
Łącznie rezerwa na ryzyko związane z kredytami hipotecznymi powiązanymi z walutą obcą na dzień 31 grudnia 2020 roku wynosi 399 mln zł, z czego 376 mln prezentowane jest jako rezerwa na postępowania sądowe i roszczenia na ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi, a 23 mln prezentowane jako dodatkowe odpisy z tytułu oczekiwanej straty kredytowej.
Opis utworzonej rezerwy na ryzyko prawne związane z kredytami i pożyczkami denominowanymi do walut obcych znajduje się w nocie 4.6. Rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku.
8. Zmiany w podstawowych zasadach zarządzania
W 2020 roku nie wystąpiły zmiany w podstawowych zasadach zarządzania.
9. Informacja o dywidendzie
W 2020 roku nie była wypłacona ani zadeklarowana dywidenda.
Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku Ochrony Środowiska S.A. przeznaczyło w dniu 17 czerwca 2020 roku zysk netto Banku osiągnięty za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku w wysokości 80 661 757,23 w całości na kapitał zapasowy.
10. Informacje o wartości przyjętych zabezpieczeń
Na koniec 2020 roku wartość istotnych zabezpieczeń z wyłączeniem weksli in blanco oraz cesji z polisy ubezpieczeniowej dotyczącej nieruchomości lub ruchomości wyniosła 26 539,8 mln zł. Najważniejszym rodzajem zabezpieczenia pozostają zabezpieczenia hipoteczne (12 165,3 mln zł, tj. 45,8%). Zastawy wyniosły 9 363,2 mln zł, co stanowi 35,3% ogółu zabezpieczeń. Gwarancje i poręczenia wyniosły 4 034,4 mln zł, tj. 15,2% ogółu zabezpieczeń. Cesje wierzytelności od kontrahenta kraju OECD wyniosły 493,4 mln zł, tj. 1,9% ogółu zabezpieczeń. Pozostałe zabezpieczenia nie przekroczyły 1% ogółu zabezpieczeń.
11. Informacje o zdarzeniach po dniu bilansowym
Zmiany w Składzie Zarządu i Rady Nadzorczej
Rada Nadzorcza BOŚ S.A. na posiedzeniu w dniu 10 lutego 2021 roku podjęła uchwały (raport bieżący nr 3/2021) o powołaniu:
Pani Marzeny Koczut z dniem 10 lutego 2021 roku na stanowisko Wiceprezesa Zarządu BOŚ S.A.
Pana Roberta Kasprzaka z dniem 15 lutego 2021 roku na stanowisko Wiceprezesa Zarządu BOŚ S.A.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 83
Pani Marzena Koczut, Członek Rady Nadzorczej, w dniu 10 lutego 2021 roku złożyła oświadczenie (raport bieżący nr 4/2021) o rezygnacji z członkostwa w Radzie Nadzorczej Banku z chwilą powołania na stanowisko Wiceprezesa Zarządu BOŚ S.A.
W dniu 3 marca 2021 roku Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie wyraziła zgodę (raport bieżący nr 7/2021) na powołanie Pana Wojciecha Hanna na stanowisko Prezesa Zarządu. Wobec powyższego Rada Nadzorcza BOŚ S.A. na posiedzeniu w dniu 3 marca 2021 roku podjęła uchwały o powołania Pana Wojciecha Hanna na stanowisko Prezesa Zarządu BOŚ S.A. na czas trwania wspólnej trzyletniej kadencji, która rozpoczęła bieg w dniu 18 czerwca 2020 roku, tj. w dniu następnym po dniu zatwierdzenia przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie BOŚ S.A. sprawozdania finansowego Banku za rok zakończony dnia 31 grudnia 2019 roku. do czasu uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego, Pan Wojciech Hann pełnił funkcję Wiceprezesa Banku i kierował pracami Zarządu Banku
Ustalenie minimalnego wymogu dotyczącego funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowanych (MREL)
BOŚ S.A. otrzymał (raport bieżący nr 5/2021) od Bankowego Funduszu Gwarancyjnego ("BFG") w dniu 23 lutego 2021 roku pismo informujące o nowym wyznaczonym poziomie MREL, na podstawie danych finansowych Banku wg stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku.
Docelowy poziom MREL dla Banku na podstawie danych skonsolidowanych wynosi 12,75% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyka i 4,50% miary ekspozycji całkowitej (w tym z tytułu funduszy własnych i zobowiązań podporządkowanych 12,35% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko oraz 4,48% miary ekspozycji całkowitej).
Jednocześnie została wyznaczona liniowa ścieżka dojścia, zgodnie z którą na dzień 1 stycznia 2022 roku oraz 1 stycznia 2023 roku. MREL w odniesieniu do łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko wynosi odpowiednio 11,87% i 12,31% (MREL w odniesieniu do miary ekspozycji całkowitej wynosi kolejno 3% i 3,75%).
Poziomy śródokresowe Bank powinien spełnić do końca roku kalendarzowego w okresie dojścia do docelowego poziomu MREL.
Docelowe poziomy MREL Bank jest zobowiązany spełnić od 1 stycznia 2024 roku.
BFG poinformował, że w każdym kolejnym roku kalendarzowym Fundusz będzie dokonywał przeglądu planu przymusowej restrukturyzacji i dostosowywał docelowy poziom MREL do zmieniających się wymogów kapitałowych Banku. Bank powinien utrzymywać poziom MREL wyrażony jako odsetek TREA i TE w sposób ciągły, tzn. zgodnie ze zmieniającą się wartością TREA i TE Banku.
Potwierdzenie ocen ratingowych
W dniu 16 marca 2021 r. Agencja ratingowa Fitch Ratings (Agencja) potwierdziła oceny ratingowe (raport bieżący nr 9/2021) oraz utrzymała perspektywę Banku.
Poniżej przedstawiono oceny ratingowe BOŚ S.A.:
Rating długoterminowy IDR w walucie obcej (Long-term Foreign Currency IDR) został potwierdzony na poziomie ‘BB-', perspektywa negatywna,
Rating krótkoterminowy IDR w walucie obcej (Short-term Foreign Currency IDR) został potwierdzony na poziomie ‘B',
Krajowy rating długoterminowy (National Long-term Rating) został potwierdzony na poziomie ‘BBB- (pol), perspektywa negatywna,
Krajowy rating krótkoterminowy (National Short-term Rating) został potwierdzony na poziomie ‘F3(pol)',
Rating indywidualny (Viability Rating) został potwierdzony na poziomie ‘bb-',
Krajowy rating długoterminowy dla obligacji (senior unsecured) został potwierdzony na poziomie ‘BBB- (pol)',
Krajowy rating krótkoterminowy obligacji (short-term senior unsecured) został potwierdzony na poziomie ‘F3 (pol)',
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 84
Rating dla obligacji podporządkowanych (subordinated) został potwierdzony na poziomie ‘BB(pol)'.
Definicje ratingów dostępne są na stronie Agencji pod adresem https://www.fitchratings.com .
Potwierdzenie ratingów odzwierciedla opinię Agencji, że ryzyko prawne związane z dotychczasowymi ekspozycjami na kredyty hipoteczne w walutach obcych wzrosło od czasu ostatniego przeglądu ratingów Banku. Jednak ostateczny wpływ na wynik finansowy jest nadal wysoce niepewny. Jednocześnie Agencja oczekuje, że więcej informacji będzie można uzyskać po ogłoszeniu wyroków Sądu Najwyższego oraz po podjęciu przez Bank ostatecznych decyzji dotyczących jego udziału w programie dobrowolnej konwersji określonym przez Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego.
V. OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACYJNEGO
1. Zasady ładu korporacyjnego
1.1. Wskazanie zasad ładu korporacyjnego, któremu podlega BOŚ S.A. oraz miejsca gdzie tekst zasad jest publicznie dostępny
(Niniejsze oświadczenie sporządzono zgodnie z wymogami § 70.2 ust. 6 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim).
W 2020 roku BOŚ S.A. przestrzegał zasad ładu korporacyjnego zawartych w „Dobrych praktykach spółek notowanych na GPW 2016”, które stanowią załącznik do Uchwały Nr 26/1413/2015 Rady Nadzorczej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. z dnia 13 października 2015 roku, za wyjątkiem zasad opisanych w punkcie 1.2.
Zakres stosowania zasad ładu został określony w Uchwale Nr 20/2016 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia BOŚ S.A. z dnia 23 czerwca 2016 roku w sprawie zakresu stosowania przez BOŚ S.A. zasad ładu korporacyjnego zawartych w „Dobrych praktykach spółek notowanych na GPW 2016”. Informacja na temat stosowania przez Bank rekomendacji i zasad zawartych w zbiorze „Dobre Praktyki spółek notowanych na GPW 2016” została przekazana do publicznej wiadomości raportem bieżącym w dniu 24 czerwca 2016 roku.
Zarówno tekst „Dobrych praktyk spółek notowanych na GPW 2016”, jak i informacja na temat stosowania przez Bank rekomendacji i zasad w nich zawartych, dostępne w sekcji „Relacje inwestorskie” na stronie internetowej Banku https://www.bosbank.pl/informacje-korporacyjne/relacje-inwestorskie/lad-korporacyjny , na której zamieszczone również „Oświadczenia o stosowaniu ładu korporacyjnego w BOŚ S.A.” w latach poprzednich.
Ponadto, zgodnie z Uchwałą Nr 218/2014 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 22 lipca 2014 roku, „Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” zostały przyjęte do stosowania przez poszczególne organy Banku:
Zarząd BOŚ S.A. - Uchwałą Nr 108/2018 z dnia 8 maja 2018 roku w sprawie w sprawie przyjęcia „Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” wydanych przez Komisję Nadzoru Finansowego;
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 85
Radę Nadzorczą BOŚ S.A. - Uchwałą Nr 31/2018 z dnia 16 maja 2018 roku w sprawie zakresu stosowania przez Radę Nadzorczą BOŚ S.A „Zasad Ładu Korporacyjnego dla Instytucji Nadzorowanych” wydanych przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Walne Zgromadzenie BOŚ S.A. - Uchwałą Nr 28/2018 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku Ochrony Środowiska S.A. z dnia 19 czerwca 2018 roku w sprawie przyjęcia do stosowania w Banku Ochrony Środowiska S.A. „Zasad Ładu Korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” wydanych przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Informację o przyjęciu do stosowania przez Bank Ochrony Środowiska S.A. „Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” wydanych przez Komisję Nadzoru Finansowego Bank udostępnił na swojej stronie internetowej w sekcji Relacje Inwestorskie.
1.2. Informacja o niestosowaniu niektórych zasad ładu korporacyjnego zawartych w „Dobrych praktykach spółek notowanych na GPW 2016” oraz „Zasadach ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” wydanych przez KNF
BOŚ S.A. informował o niestosowaniu następujących zasad ładu korporacyjnego wprowadzonych Uchwałą Nr 26/1413/2015 Rady Nadzorczej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. z dnia 13 października 2015 roku:
I.Z.1. Spółka prowadzi korporacyjną stronę internetową i zamieszcza na niej, w czytelnej formie i wyodrębnionym miejscu, oprócz informacji wymaganych przepisami prawa:
I.Z.1.15. informację zawierającą opis stosowanej przez spółkę polityki różnorodności w odniesieniu do władz spółki oraz jej kluczowych menedżerów; opis powinien uwzględniać takie elementy polityki różnorodności, jak płeć, kierunek wykształcenia, wiek, doświadczenie zawodowe, a także wskazywać cele stosowanej polityki różnorodności i sposób jej realizacji w danym okresie sprawozdawczym; jeżeli spółka nie opracowała i nie realizuje polityki różnorodności, zamieszcza na swojej stronie internetowej wyjaśnienie takiej decyzji.
Wyjaśnienie: zasady różnorodności w odniesieniu do pracowników (w tym kluczowych menedżerów) są zawarte w Regulaminie Pracy BOŚ S.A., jednak w odniesieniu do władz spółki nie ma takiego rozwiązania.
W wykonaniu postanowień pkt I.Z.1.15 „Dobrych praktykach spółek notowanych na GPW 2016”, wyjaśnienie dotyczące niestosowania zasady I.Z.1.15 przez BOŚ S.A. jest zamieszczone na stronie internetowej Banku www.bosbank.pl w sekcji „Relacje inwestorskie”.
IV.Z.2. Jeżeli jest to uzasadnione z uwagi na strukturę akcjonariatu spółki, spółka zapewnia powszechnie dostępną transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym.
Wyjaśnienie: Zasada IV.Z.2 nie jest stosowana w Banku z uwagi na strukturę akcjonariatu jak również zagadnienia natury techniczno-organizacyjnej. W opinii Banku, aktualnie obowiązujące w Banku zasady udziału w walnych zgromadzeniach umożliwiają akcjonariuszom efektywną realizację wszelkich praw z akcji i zabezpieczają interesy wszystkich akcjonariuszy. W przyszłości w przypadku upowszechnienia wśród spółek giełdowych tej formy udziału akcjonariuszy w walnym zgromadzeniu Bank rozważy stosowanie tej zasady ładu korporacyjnego.
W 2020 roku były stosowane wszystkie „Zasady ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych” wydanych przez KNF, za wyjątkiem jednej, ujętej w § 8.4, o treści: „Instytucja nadzorowana, gdy jest to uzasadnione liczbą udziałowców, powinna dążyć do ułatwienia udziału wszystkim udziałowcom w zgromadzeniu organu stanowiącego instytucji nadzorowanej, między innymi poprzez zapewnienie możliwości elektronicznego aktywnego udziału w posiedzeniach organu stanowiącego”.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 86
Bank poddał analizie możliwość uczestnictwa akcjonariuszy w obradach walnych zgromadzeń przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej na przykładzie Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku w roku 2020. Mając na względzie strukturę akcjonariatu, jak również problemy natury logistycznej oraz technicznej, Zarząd Banku podtrzymał dotychczasowe stanowisko o odstąpieniu od stosowania § 8 ust. 4 Zasad Ładu Korporacyjnego. Zatem Bank nie przeprowadza transmisji obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym, w ramach której Akcjonariusze - przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej - mogliby się wypowiadać, jak również głosować przebywając poza miejscem obrad. Statut Banku oraz Regulamin Walnych Zgromadzeń Banku nie przewidują możliwości udziału Akcjonariuszy w walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. W przyszłości, w przypadku upowszechnienia wśród spółek giełdowych tej formy udziału Akcjonariuszy w walnym zgromadzeniu, Zarząd BOŚ S.A. rozważy stosowanie przez Bank powyższej zasady ładu korporacyjnego.
Bank zapewnia przejrzystość polityki informacyjnej w zakresie przebiegu walnych zgromadzeń przez rejestrowanie obrad i umieszczanie nagrań audio na swojej stronie internetowej w sekcji Walne Zgromadzenie.
2. Akcjonariat i prawa z akcji
2.1. Akcjonariusze posiadający bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty zależne co najmniej 5% ogólnej liczby głosów na walnym zgromadzeniu Banku
Następujący Akcjonariusze posiadali co najmniej 5% ogólnej liczby głosów i udziału w kapitale:
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - posiadający 53 951 960 akcji co stanowi 58,05% udziału w kapitale zakładowym oraz w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu,
Fundusz Inwestycji Polskich Przedsiębiorstw Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych - posiadający 8 000 000 akcji, co stanowi 8,61% udziału w kapitale zakładowym oraz w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu,
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych - posiadająca 5 148 000 akcji, co stanowi 5,54% udziału w kapitale zakładowym oraz w ogólnej liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu.
Ogólna liczba akcji i głosów na Walnym Zgromadzeniu BOŚ S.A. wynosi 92 947 671. Wszystkie akcje akcjami zwykłymi na okaziciela o wartości nominalnej 10 zł każda.
2.2. Akcje własne
Na dzień 31 grudnia 2020 roku Bank posiadał 37 775 akcji własnych, które reprezentują 0,04% kapitału zakładowego i 0,04 % ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Banku.
Bank, zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych, nie jest uprawniony do wykonywania prawa głosu z akcji własnych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 87
2.3. Informacje o umowach dotyczących przyszłych zmian w strukturze akcjonariatu
Bankowi nie są znane umowy dotyczące przyszłych zmian w strukturze akcjonariatu.
2.4. Posiadacze specjalnych uprawnień kontrolnych z tytułu papierów wartościowych
Wszystkie akcje Banku równe i każda akcja daje prawo jednego głosu na walnym zgromadzeniu i jednakowe prawo do dywidendy.
2.5. Ograniczenia w wykonywaniu prawa głosu i w przenoszeniu prawa własności papierów wartościowych
Zgodnie ze Statutem Banku w przypadku ustanowienia zastawu lub użytkowania na akcji imiennej, zastawnik i użytkownik nie mogą wykonywać prawa głosu z tych akcji. Aktualnie w kapitale zakładowym Banku nie ma akcji imiennych.
2.6. Zasady zmiany Statutu Banku
Zmiany Statutu Banku dokonuje Walne Zgromadzenie Banku. Uchwała o zmianie Statutu zapada większością trzech czwartych oddanych głosów.
2.7. Opis sposobu działania Walnego Zgromadzenia i jego zasadniczych uprawnień oraz praw akcjonariuszy i sposobu ich wykonywania
Sposób zwoływania, kompetencje i sposób działania Walnego Zgromadzenia określają Statut Banku oraz
Walne Zgromadzenie zwołuje się w trybie zwyczajnym lub nadzwyczajnym.
Zwyczajne Walne Zgromadzenie zwołuje Zarząd Banku, w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.
Rada Nadzorcza ma prawo zwołania Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia, jeśli Zarząd nie zwoła go w terminie wymaganym przepisami prawa.
Przedmiotem obrad Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia jest w szczególności:
o rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Banku oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy,
o powzięcie uchwały o podziale zysku albo o pokryciu straty,
o udzielenie członkom organów Banku absolutorium z wykonania przez nich obowiązków.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 88
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie może być zwołane w miarę potrzeb przez Zarząd z własnej inicjatywy lub na wniosek Rady Nadzorczej albo na wniosek akcjonariuszy reprezentujących co najmniej jedną dwudziestą część kapitału zakładowego.
Rada Nadzorcza ma prawo zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia, jeśli zwołanie go uzna za wskazane.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie może być zwołane przez akcjonariuszy reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego Banku lub co najmniej połowę ogółu głosów. Akcjonariusze wyznaczają przewodniczącego tego Zgromadzenia.
Zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia, jak również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego Walnego Zgromadzenia mogą żądać akcjonariusze reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą część kapitału zakładowego Banku. Żądanie takie należy złożyć do Zarządu na piśmie lub w postaci elektronicznej. Żądanie umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego Walnego Zgromadzenia należy złożyć najpóźniej na 21 dni przed proponowanym terminem Walnego Zgromadzenia.
Żądanie zwołania Walnego Zgromadzenia oraz umieszczenia określonych spraw w porządku jego obrad, zgłaszane przez uprawnione podmioty, powinno być uzasadnione.
Zaniechanie rozpatrywania sprawy umieszczonej w porządku obrad na wniosek akcjonariuszy lub jej zdjęcie z porządku obrad wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia zapadłej większością ¾ głosów, po uzyskaniu zgody wszystkich obecnych na Walnym Zgromadzeniu wnioskodawców.
Do kompetencji Walnego Zgromadzenia należy w szczególności:
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Banku oraz sprawozdania finansowego Banku,
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności grupy kapitałowej Banku oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej Banku,
podjęcie uchwały o podziale zysku lub pokryciu straty,
rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania z działalności Rady Nadzorczej,
udzielenie absolutorium członkom organów Banku,
powoływanie lub odwoływanie członków Rady Nadzorczej,
uchwalanie polityki oceny adekwatności kandydatów na członków Rady Nadzorczej oraz członków Rady Nadzorczej a także ocena adekwatności kandydatów na członków Rady Nadzorczej oraz członków Rady Nadzorczej,
dokonywanie zmian Statutu Banku,
upoważnienie Rady Nadzorczej do ustalenia jednolitego tekstu zmienionego Statutu lub wprowadzenia istotnych zmian o charakterze redakcyjnym określonych w uchwale Zgromadzenia,
podejmowanie uchwał w sprawie podwyższania lub obniżania kapitału zakładowego,
podejmowanie uchwał w przedmiocie emitowania obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa,
decydowanie o tworzeniu i znoszeniu funduszy, o których mowa w § 36 ust. 1. Statutu Banku,
podejmowanie uchwał w sprawach połączenia, zbycia lub likwidacji Banku,
wybór likwidatorów i ustalanie ich wynagrodzeń,
ustalanie zasad kształtowania wynagrodzeń członków Zarządu oraz członków Rady Nadzorczej,
ustalanie wynagrodzeń dla członków Rady Nadzorczej,
podejmowanie uchwał w innych sprawach wniesionych przez Zarząd i Radę Nadzorczą lub akcjonariuszy w trybie przewidzianym w Kodeksie spółek handlowych, ustawie Prawo bankowe i Statucie Banku.
Uczestnictwo w Walnym Zgromadzeniu, ważność Walnego Zgromadzenia, sposób podejmowania uchwał i głosowania:
W Walnym Zgromadzeniu mogą uczestniczyć akcjonariusze osobiście bądź przez swoich pełnomocników.
Pełnomocnictwa do uczestniczenia w Walnym Zgromadzeniu powinny być wystawione na piśmie lub w postaci elektronicznej i dołączone do protokołu Walnego Zgromadzenia.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 89
Za postać elektroniczną udzielonego pełnomocnictwa uważa się oświadczenie akcjonariusza zawarte w integralnym dokumencie tekstowym pozwalającym na zidentyfikowanie autora oświadczenia.
Akcjonariusz nie może ani osobiście, ani przez pełnomocnika głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu, w tym udzielenia absolutorium, zwolnienia z zobowiązania wobec spółki oraz sporu pomiędzy nim a Bankiem. Jednakże, akcjonariusz taki, działając jako pełnomocnik innej osoby, może głosować przy powzięciu uchwał dotyczących jego osoby, o których mowa powyżej.
Z zastrzeżeniem przypadków określonych w Kodeksie spółek handlowych lub w Statucie Banku, Walne Zgromadzenie jest ważne bez względu na ilość reprezentowanych na nim akcji.
Uchwały zapadają zwykłą większością głosów oddanych, jeżeli przepisy Kodeksu spółek handlowych lub Statutu Banku nie przewidują surowszych warunków głosowania.
Głosowanie na Walnym Zgromadzeniu jest jawne.
Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o odwołanie członków organów Banku lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w sprawach osobowych. Poza tym głosowanie tajne należy zarządzić na żądanie choćby jednego z akcjonariuszy obecnych lub reprezentowanych na Walnym Zgromadzeniu.
Walne Zgromadzenie może powziąć uchwałę o uchyleniu tajności głosowania w sprawach dotyczących wyboru komisji powoływanej przez Walne Zgromadzenie.
Walne Zgromadzenie otwiera przewodniczący lub wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej, albo inny członek Rady Nadzorczej. W razie nieobecności tych osób, Walne Zgromadzenie otwiera prezes Zarządu albo inna osoba wyznaczona przez Zarząd. Walne Zgromadzenie wybiera przewodniczącego Zgromadzenia spośród osób uprawnionych do uczestniczenia w Walnym Zgromadzeniu. Protokół z Walnego Zgromadzenia sporządzany jest zgodnie z postanowieniami Kodeksu spółek handlowych.
Odwołanie i zmiana terminu odbycia Walnego Zgromadzenia następują w takim samym trybie, co jego zwołanie.
3. Organy Banku
3.1. Walne Zgromadzenie Banku
Opis sposobu działania Walnego Zgromadzenia Banku i jego zasadniczych uprawnień oraz praw akcjonariuszy i sposobu ich wykonywania jest zawarty w pkt. 2.7.
3.2. Rada Nadzorcza Banku
Skład Rady Nadzorczej Banku
Na dzień 31 grudnia 2020 roku skład Rady Nadzorczej przedstawiał się następująco:
Wojciech Wardacki - Przewodniczący Rady Nadzorczej
Ireneusz Purgacz - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
Paweł Sałek – Sekretarz Rady Nadzorczej
Członkowie Rady Nadzorczej
Leszek Banaszak
Robert Czarnecki
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 90
Janina Goss
Marcin Jastrzębski
Marzena Koczut (od dnia 21 grudnia 2020 roku delegowana do czasowego pełnienia obowiązków Członka Zarządu - nie dłużej niż do dnia 21 marca 2021 roku)
Emil Ślązak
Piotr Wróbel
Na dzień 31 grudnia 2019 roku skład Rady Nadzorczej Banku przedstawiał się następująco:
Wojciech Wardacki – Przewodniczący
Katarzyna Lewandowska – Wiceprzewodniczący
Andrzej Matysiak – Sekretarz
Członkowie Rady Nadzorczej
Iwona Duda
Janina Goss
Ireneusz Purgacz
Radosław Rasała
Piotr Sadownik
Paweł Sałek
Emil Ślązak
W trakcie 2020 roku w składzie Rady Nadzorczej nastąpiły zmiany wskazane poniżej:
1. Pani Iwona Duda złożyła oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka Rady Nadzorczej BOŚ S.A. z dniem 12 maja 2020 roku,
2. Pani Katarzyna Lewandowska złożyła oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka Rady Nadzorczej BOŚ S.A. z dniem 15 czerwca 2020 roku,
3. w dniu 16 czerwca 2020 roku, a następnie w dniu 15 września 2020 roku Rada Nadzorcza delegowała Pana Emila Ślązaka, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. na okres od dnia 18 czerwca 2020 roku nie dłużej niż do 16 września 2020 roku, a następnie na okres od dnia 17 września 2020 roku nie dłużej niż do dnia 16 grudnia 2020 roku. Okres oddelegowania Pana Emila Ślązaka, Członka Rady Nadzorczej do pełnienia obowiązków prezesa Zarządu uległ zakończeniu z dniem 09 listopada 2020 roku, tj. z chwilą powołania na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku Pana Wojciecha Hanna i powierzenia mu kierowania pracami Zarządu Banku,
4. w dniu 5 sierpnia 2020 roku:
Rada Nadzorcza wybrała Pana Ireneusza Purgacza na Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej,
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie BOŚ S.A. (zwołane na dzień 05 sierpnia 2020 roku a następnie kontynuowane po przerwie w dniach 17 i 25 sierpnia 2020 roku):
o odwołało z dniem 05 sierpnia 2020 roku ze składu Rady Nadzorczej Pana Radosława Rasałę;
o powołało z dniem 05 sierpnia 2020 roku do składu Rady Nadzorczej Pana Przemysława Bednarskiego;
o powołało z dniem 05 sierpnia 2020 roku do składu Rady Nadzorczej Pana Piotra Wróbla;
o powołało z dniem 25 sierpnia 2020 roku do składu Rady Nadzorczej Pana Marcina Jastrzębskiego,
5. Pan Przemysław Bednarski złożył oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka Rady Nadzorczej BOŚ S.A. z dniem 17 października 2020 roku,
6. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie BOŚ S.A. zwołane na dzień 14 października 2020 roku i kontynuowane po przerwie w dniu 19 października 2020 roku:
odwołało z dniem 19 października 2020 roku Pana Andrzeja Matysiaka ze składu Rady Nadzorczej,
powołało z dniem 19 października 2020 roku do składu Rady Nadzorczej:
o Pana Leszka Banaszaka,
o Pana Roberta Czarneckiego,
o Panią Marzenę Koczut,
7. w dniu 28 października 2020 roku Rada Nadzorcza wybrała Pana Pawła Sałka na Sekretarza Rady Nadzorczej,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 91
8. w dniu 5 listopada 2020 roku Pan Piotr Sadownik złożył rezygnację z pełnienia funkcji Członka Rady Nadzorczej ze skutkiem na dzień zakończenia posiedzenia Rady Nadzorczej odbywającego się w dniu 6 listopada 2020 roku,
9. w dniu 16 grudnia 2020 roku Rada Nadzorcza podjęła decyzję o delegowaniu Pani Marzeny Koczut, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Członka Zarządu Banku - od dnia 21 grudnia 2020 roku do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego na członka Zarządu Banku, jednak nie dłużej niż do dnia 21 marca 2021 roku.
10. Pani Marzena Koczut, Członek Rady Nadzorczej, w dniu 10 lutego 2021 roku złożyła oświadczenie (raport bieżący nr 4/2021) o rezygnacji z członkostwa w Radzie Nadzorczej Banku.
Niezależność członków Rady Nadzorczej
Spośród składu Rady Nadzorczej, aktualnego na dzień 31 grudnia 2020 roku:
kryteria niezależności spełniali: Pan Wojciech Wardacki, Pan Ireneusz Purgacz, Pan Paweł Sałek, Pan Leszek Banaszak, Pani Janina Goss, Pan Marcin Jastrzębski, Pan Emil Ślązak,
kryteriów niezależności nie spełniali: Pan Robert Czarnecki, Pani Marzena Koczut oraz Pan Piotr Wróbel.
Zasady działania Rady Nadzorczej Banku
Stosownie do postanowień zawartych w Statucie Banku, Rada Nadzorcza składa się z osób fizycznych wybieranych przez Walne Zgromadzenie na wspólną kadencję, w liczbie przez nie ustalanej, nie mniejszej niż 5 osób i nie przekraczającej 11 osób. Wspólna kadencja Rady Nadzorczej trwa trzy lata. Liczby kadencji nie ogranicza się. Rada Nadzorcza wybiera ze swego grona przewodniczącego, wiceprzewodniczącego i sekretarza.
Mandaty członków Rady Nadzorczej wygasają z dniem odbycia Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie z działalności i sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej. Mandat członka Rady Nadzorczej wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania go ze składu Rady. Członkowie Rady Nadzorczej mogą być odwołani przed upływem kadencji, a w ich miejsca mogą być wybrane inne osoby. W przypadku odwołania, rezygnacji lub śmierci członka Rady Nadzorczej w trakcie trwania kadencji, do czasu obsadzenia wakatu, Rada może działać w zmniejszonym składzie, lecz nie mniejszym niż 5 osób.
Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością Banku we wszystkich dziedzinach jego działalności. Rada Nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych.
Rada Nadzorcza przestrzega w swojej działalności - w zakresie dotyczącym organu nadzorującego - norm wynikających z:
zasad ładu korporacyjnego, określonych w „Dobrych Praktykach Spółek notowanych na GPW” wydanych przez Radę Nadzorczą Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.,
„Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych”, wydanych przez Komisję Nadzoru Finansowego.
Rada Nadzorcza dokonuje regularnej oceny stosowania przez Bank „Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych”, w tym spełniania kryteriów niezależności przez swoich członków, a wyniki tej oceny udostępnia na stronie internetowej Banku oraz przekazuje pozostałym organom Banku.
Do kompetencji Rady Nadzorczej należy w szczególności:
zatwierdzanie strategii działania BOŚ S.A. oraz rocznych planów finansowych Banku,
zatwierdzanie określonego przez Zarząd Banku akceptowalnego ogólnego poziomu ryzyka oraz przyjętych przez Zarząd Banku strategii zarządzania Bankiem i strategii zarządzania ryzykiem,
zatwierdzanie polityki w zakresie szacowania kapitału wewnętrznego i zarządzania kapitałowego,
zatwierdzanie polityki wynagrodzeń,
zatwierdzanie polityki zgodności Banku,
zatwierdzanie zasad polityki informacyjnej Banku,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 92
zatwierdzanie uchwał Zarządu w sprawie struktury organizacyjnej Banku z tym, że kompetencje do tworzenia i likwidacji jednostek organizacyjnych Banku przysługują Zarządowi,
informowanie Komisji Nadzoru Finansowego o składzie Zarządu oraz o zmianie jego składu niezwłocznie po jego powołaniu lub po dokonaniu zmiany jego składu, o spełnianiu przez członków Zarządu wymogów, o których mowa w art. 22aa Ustawy Prawo bankowe, a także o zatwierdzeniu i zmianie wewnętrznego podziału kompetencji w Zarządzie,
ocena sprawozdania Zarządu z działalności Banku oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym oraz wniosków Zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie Walnemu Zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny,
ocena sprawozdania Zarządu z działalności grupy kapitałowej Banku oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej Banku za ubiegły rok obrotowy w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, a także składanie Walnemu Zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny,
ustalanie warunków zatrudnienia, w tym także warunków innych stosunków prawnych niż stosunek pracy, dla członków Zarządu Banku na podstawie ustalanych przez Walne Zgromadzenie Banku zasad kształtowania wynagrodzeń członków Zarządu,
uchwalanie regulaminu udzielania kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych lub poręczeń członkom organów Banku i osobom zajmującym stanowiska kierownicze w Banku oraz innym osobom wymienionym w art. 79 ustawy Prawo bankowe,
podejmowanie uchwał w sprawie wyrażenia zgody na udzielanie kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych lub poręczeń członkom organów Banku oraz innym osobom określonym w art. 79a Ustawy Prawo bankowe,
zatwierdzanie wniosków Zarządu Banku w sprawach nabywania akcji i udziałów w spółkach o wartości nominalnej przekraczającej łącznie z już posiadanymi przez Bank akcjami i udziałami tych spółek równowartość 5% kapitału zakładowego Banku, z wyłączeniem akcji spółek dopuszczonych do publicznego obrotu,
wybór biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie sprawozdania finansowego oraz innych biegłych,
nadzór nad wprowadzeniem w Banku systemu zarządzania, na który składa się system zarządzania ryzykiem i system kontroli wewnętrznej oraz ocena adekwatności i skuteczności tych systemów,
ocena okresowych informacji o poziomie ryzyka bankowego i jakości zarządzania tym ryzykiem,
ocena okresowych informacji na temat stwierdzonych nieprawidłowości i wniosków wynikających z przeprowadzanych audytów wewnętrznych oraz działań podejmowanych w celu ich usunięcia lub realizacji,
zatwierdzanie trybu nawiązania i rozwiązania stosunku zatrudnienia z osobą kierującą komórką audytu wewnętrznego oraz osobą kierującą komórką do spraw zgodności, a także zatwierdzania wysokości wynagrodzenia tych osób,
uchwalanie polityki oceny adekwatności kandydatów na członków Zarządu i członków Zarządu, a także dokonywanie oceny adekwatności kandydatów na członków Zarządu i członków Zarządu Banku;
zatwierdzanie wewnętrznego podziału kompetencji w Zarządzie Banku;
zatwierdzanie regulaminu komórki audytu wewnętrznego (karty audytu wewnętrznego) oraz zatwierdzanie planu audytu wewnętrznego;
zatwierdzanie regulaminu komórki do spraw zgodności oraz rocznych planów jej działań.
Ponadto do kompetencji Rady Nadzorczej należy:
sporządzanie corocznego sprawozdania z działalności Rady Nadzorczej, wraz ze zwięzłą oceną sytuacji Banku (z uwzględnieniem oceny systemu kontroli wewnętrznej oraz systemu zarządzania ryzykiem istotnym dla działalności Banku) - w celu przedłożenia Walnemu Zgromadzeniu do zatwierdzenia,
rozpatrywanie i ocena otrzymywanych od Zarządu informacji o wszystkich istotnych sprawach dotyczących działalności Banku,
sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem w Banku systemu kontroli wewnętrznej i systemu zarządzania ryzykiem oraz nad przebiegiem procesu sprawozdawczości finansowej, w tym m.in.:
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 93
o powoływanie Komitetu Audytu Wewnętrznego, uchwalanie regulaminu określającego organizację i zadania tego Komitetu oraz ustalanie jego składu,
o zatwierdzanie przepisów wewnętrznych Banku, dotyczących w szczególności: działania systemu kontroli wewnętrznej w Banku, działania systemu zarządzania ryzykiem w Banku oraz zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka bankowego,
o rozpatrywanie i ocena okresowych raportów prezentujących wyniki przeprowadzonych audytów wewnętrznych,
o rozpatrywanie i ocena okresowych informacji o skuteczności systemu kontroli wewnętrznej,
o rozpatrywanie i ocena okresowych raportów o ryzyku związanym z prowadzoną działalnością oraz o sposobach zarządzania tym ryzykiem,
o rozpatrywanie i ocena rocznych sprawozdań Zarządu z działalności Banku i jego grupy kapitałowej,
o rozpatrywanie i ocena rocznych sprawozdań finansowych Banku i jego grupy kapitałowej, a także informacji audytora o przebiegu i wynikach badania tych sprawozdań,
powoływanie Komitetu ds. Wynagrodzeń i Nominacji, uchwalanie regulaminu określającego organizację i zadania tego Komitetu oraz ustalanie jego składu,
powoływanie Komitetu ds. Ekologii, uchwalanie regulaminu określającego organizację i zadania tego Komitetu oraz ustalanie jego składu,
powoływanie Komitetu ds. Ryzyka, uchwalanie regulaminu określającego organizację i zadania tego Komitetu oraz ustalanie jego składu,
powoływanie Komitetu Strategii i Rozwoju Banku, uchwalanie regulaminu określającego organizację i zadania tego Komitetu oraz ustalanie jego składu,
rozpatrywanie wniosków Zarządu dotyczących zamiaru zawarcia przez Bank istotnej umowy/transakcji z podmiotem powiązanym, za wyjątkiem transakcji typowych, zawieranych na warunkach rynkowych w ramach prowadzonej działalności operacyjnej z podmiotem zależnym, w którym Bank posiada większościowy udział kapitałowy,
ustalanie corocznego planu pracy Rady Nadzorczej,
sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przez Bank obowiązków spoczywających na nim w związku z wykonywaniem czynności, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
Posiedzenia Rady Nadzorczej zwoływane przez jej przewodniczącego w miarę potrzeb, nie rzadziej niż raz na kwartał.
O terminie, miejscu i porządku posiedzenia Rady Nadzorczej członkowie powiadamiani na piśmie, w terminie nie krótszym niż 7 dni przed posiedzeniem, z równoczesnym dostarczeniem materiałów będących przedmiotem obrad.
Wnioski o zwołanie posiedzenia Rady Nadzorczej może składać do przewodniczącego każdy członek Rady Nadzorczej, a także Zarząd Banku. W takim przypadku, Przewodniczący Rady zwołuje posiedzenie w terminie dwóch tygodni od dnia otrzymania wniosku. Przewodniczący Rady Nadzorczej na uzasadniony wniosek członka Rady Nadzorczej, prezesa Zarządu lub Zarządu Banku, a także z własnej inicjatywy może zwołać posiedzenie Rady w trybie pilnym, wyznaczając termin, miejsce i porządek obrad posiedzenia.
Rada Nadzorcza rozpatruje sprawy umieszczone w porządku obrad i podejmuje rozstrzygnięcia w formie uchwał. Uchwały Rady Nadzorczej mogą być podjęte, jeżeli na posiedzeniu jest obecna co najmniej połowa jej członków, w tym przewodniczący lub wiceprzewodniczący, a wszyscy jej członkowie zostali zaproszeni.
Uchwały Rady Nadzorczej w sprawie powołania i odwołania członków Zarządu zapadają większością 2/3 głosów. Pozostałe uchwały Rady Nadzorczej o ile przepisy prawa nie stanowią inaczej zapadają zwykłą większością głosów. W razie równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego.
Członkowie Rady Nadzorczej mogą brać udział w podejmowaniu uchwał (z wyłączeniem głosowań dotyczących wszelkich spraw osobowych oraz spraw wprowadzonych do porządku obrad na posiedzeniu Rady Nadzorczej) oddając swój głos na piśmie za pośrednictwem innego członka Rady lub za pośrednictwem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Rada Nadzorcza w sytuacjach wyjątkowych może podejmować uchwały poza posiedzeniami, w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwała jest
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 94
ważna, gdy wszyscy członkowie Rady Nadzorczej zostali powiadomieni o treści projektu uchwały, a co najmniej połowa z nich, w tym przewodniczący lub wiceprzewodniczący, oddała swoje głosy.
Pierwsze posiedzenie Rady Nadzorczej nowej kadencji jest zwoływane przez prezesa Zarządu Banku. Przedmiotem pierwszego posiedzenia Rady nowej kadencji jest ukonstytuowanie się Rady.
Szczegółowe kompetencje, zasady działania i zadania Rady Nadzorczej zostały określone w §§ 17 - 20 Statutu Banku oraz w Regulaminie Rady Nadzorczej (dokumenty dostępne do wglądu na stronie internetowej Banku www.bosbank.pl w sekcji „Relacje inwestorskie”).
Rada Nadzorcza Banku powołuje ze swego grona Komitet Audytu Wewnętrznego, Komitet ds. Wynagrodzeń i Nominacji, Komitet ds. Ekologii, Komitet ds. Ryzyka oraz Komitet Strategii i Rozwoju Banku. Rada może powoływać spośród swoich członków także inne komitety.
Komitet Audytu Wewnętrznego
W Banku działa Komitet Audytu Wewnętrznego powołany uchwałą Rady Nadzorczej, który sprawuje bezpośredni nadzór nad działalnością komórki audytu wewnętrznego oraz monitoruje adekwatność i skuteczność systemu kontroli wewnętrznej, w tym komórki audytu wewnętrznego i komórki do spraw zgodności.
Komitet Audytu Wewnętrznego stanowi organ opiniodawczy i wspiera Radę Nadzorczą w zakresie systemu zarządzania Bankiem, tj. w szczególności systemu kontroli wewnętrznej oraz przebiegu procesu sprawozdawczości finansowej i wykonywania czynności rewizji finansowej.
W okresie 2020 roku Komitet realizował zadania przewidziane dla Komitetu Audytu określone m.in. w:
Ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym,
Statucie Banku Ochrony Środowiska S.A.
Uchwałach Rady Nadzorczej Banku.
Ponadto, Komitet Audytu Wewnętrznego w swej działalności kierował się wskazaniami zawartymi w:
Rekomendacjach H i L Komisji Nadzoru Finansowego,
Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 r. W sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach,
Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. W sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego,
Dobrych Praktykach Spółek Notowanych na GPW 2016,
Rekomendacjach i wytycznych KNF dot. funkcjonowania Komitetu Audytu,
Dobrych praktykach dla jednostek zainteresowania publicznego dotyczących zasad powołania, składu i funkcjonowania komitetu audytu oraz Metodyce oceny odpowiedniości członków organów podmiotów nadzorowanych”, wydanych przez Komisję Nadzoru Finansowego,
Rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2017/565 z dnia 25 kwietnia 2016 r. uzupełniającym dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy,
Ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tj. Dz.U. 2017, poz. 1768 z późn. zm.) wraz z aktami wykonawczymi, w tym w szczególności rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 maja 2018 r. W sprawie szczegółowych warunków technicznych i organizacyjnych dla firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, i banków powierniczych (Dz.U. 2018, poz. 1111).
Do głównych zadań Komitetu Audytu Wewnętrznego należą w szczególności:
monitorowanie:
o procesu sprawozdawczości finansowej,
o skuteczności systemów kontroli wewnętrznej i systemów zarządzania ryzykiem oraz audytu wewnętrznego, w tym w zakresie sprawozdawczości finansowej,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 95
o wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności przeprowadzania przez firmę audytorską badania, z uwzględnieniem wszelkich wniosków i ustaleń Komisji Nadzoru Audytowego wynikających z kontroli przeprowadzonej w firmie audytorskiej,
kontrolowanie i monitorowanie niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, w szczególności w przypadku, gdy na rzecz Banku świadczone są przez firmę audytorską inne usługi niż badanie,
informowanie Rady Nadzorczej o wynikach badania oraz wyjaśnianie, w jaki sposób badanie to przyczyniło się do rzetelności sprawozdawczości finansowej w Banku, a także jaka była rola Komitetu w procesie badania,
dokonywanie oceny niezależności biegłego rewidenta oraz wyrażanie zgody na świadczenie przez niego dozwolonych usług niebędących czynnościami rewizji finansowej.
opracowywanie polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania,
opracowywanie polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane, z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem,
określanie procedury wyboru firmy audytorskiej przez Bank,
nadzór merytoryczny nad działalnością komórki audytu wewnętrznego, w tym w szczególności nadzór nad właściwym usytuowaniem komórki audytu wewnętrznego w strukturze organizacyjnej Banku, z zachowaniem niezależności funkcjonowania, zgodnie z regulacjami nadzorczymi.
Skład osobowy Komitetu i zmiany w ciągu ostatniego roku obrotowego
W 2020 roku funkcję Przewodniczącego Komitetu Audytu Wewnętrznego niezmiennie pełnił Przewodniczący Rady Nadzorczej Banku. Skład Komitetu Audytu Wewnętrznego w ciągu 2020 roku podlegał zmianom osobowym tj.:
Wojciech Wardacki - Przewodniczący Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Emil Ślązak - Wiceprzewodniczący Komitetu, (od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Iwona Duda - Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 12 maja 2020 roku),
Katarzyna Lewandowska – Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 15 czerwca 2020 roku),
Ireneusz Purgacz - Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Przemysław Bednarski – Członek Komitetu (od 5 sierpnia 2020 roku do 17 października 2020 roku),
Leszek Banaszak – Członek Komitetu (od 6 listopada 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku).
W okresie sprawozdawczym, Rada Nadzorcza dokonała oceny odpowiedniości członków KAW oraz oceny kolegialnej Komitetu, na podstawie rekomendacji Komitetu ds. Wynagrodzeń i Nominacji (KWN). KWN na podstawie złożonego oświadczenia oraz w oparciu o dostarczony formularz samooceny kompetencji, weryfikował posiadaną przez członków KAW wiedzę i kompetencje w zakresie rachunkowości, badania sprawozdań finansowych, branży w której działa BOŚ S.A., a także spełnienie przez nich kryterium niezależności. Wszyscy członkowie KAW spełniali wskazane kryteria.
W 2020 roku posiedzenia Komitetu Audytu Wewnętrznego zwoływane były w miarę potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na kwartał. W 2020 roku miało miejsce 13 posiedzeń Komitetu Audytu Wewnętrznego.
Komitet ds. Ryzyka
W dniu 7 stycznia 2016 r. Rada Nadzorcza wydała Uchwałę Nr 9/2016, na mocy której został powołany Komitet ds. Ryzyka, złożony z Członków Rady Nadzorczej Banku. Komitet ds. Ryzyka wspiera Radę Nadzorczą w nadzorze nad obszarem ryzyka. Komitet realizuje zadania przewidziane w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz.U.2019.2357 t.j. z dnia 2019.12.05), w Statucie Banku oraz uchwałach Rady Nadzorczej.
Realizując główne zadania Komitet w szczególności:
opiniuje całościowo bieżącą i przyszłą gotowość Banku do podejmowania ryzyka, w tym:
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 96
o przyjmuje okresowe raporty/informacje Zarządu Banku o najważniejszych wydarzeniach mających wpływ na poziom ryzyka w Banku oraz o znaczących zmianach w procesie i systemie zarządzania ryzykiem,
o przyjmuje okresowe sprawozdania/raporty/informacje Zarządu Banku o poziomie ryzyka, zwiększonej ekspozycji na dane ryzyko, o sposobach identyfikacji i monitorowania ryzyka oraz podjętych działaniach w celu zmniejszenia ryzyka;
opiniuje opracowaną przez Zarząd Banku strategię zarządzania ryzykiem w działalności Banku oraz przedkładane przez Zarząd informacje dotyczące realizacji tej strategii;
wspiera Radę Nadzorczą Banku w nadzorowaniu wdrażania strategii zarządzania ryzykiem w działalności Banku przez kadrę kierowniczą wyższego szczebla;
weryfikuje, czy ceny pasywów i aktywów oferowane klientom w pełni uwzględniają model biznesowy Banku i jego strategię w zakresie ryzyka, a w przypadku, gdy ceny te nie odzwierciedlają w odpowiedni sposób rodzajów ryzyka zgodnie z tym modelem i tą strategią, przedstawia Zarządowi Banku propozycje mające na celu zapewnienie adekwatności cen pasywów i aktywów do tych rodzajów ryzyka.
W roku 2020 Komitet pracował w następującym składzie:
Emil Ślązak – Przewodniczący Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku – do 31 grudnia 2020 roku),
Iwona Duda – Wiceprzewodniczący Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku – do 16 czerwca 2020 roku),
Katarzyna Lewandowska – Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku – do 16 czerwca 2020 roku),
Wojciech Wardacki – Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku – do 31 grudnia 2020 roku),
Radosław Rasała – Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku – do 5 sierpnia 2020 roku),
Andrzej Matysiak Wiceprzewodniczący Komitetu (od 16 czerwca 2020 roku do 28 października 2020 roku),
Marcin Jastrzębski – Członek Komitetu (od 9 września 2020 roku do 28 października 2020 roku),
Piotr Wróbel – Członek Komitetu okresie (od 5 sierpnia 2020 roku do 28 października 2020 roku),
Leszek Banaszak Wiceprzewodniczący Komitetu (od 28 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Marzena Koczut Członek Komitetu (od 28 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku , przy czym z dniem 21 grudnia 2020 roku Pani M. Koczut została oddelegowana do czasowego pełnienia obowiązków Członka Zarządu).
W 2020 roku odbyło się 9 posiedzeń Komitetu ds. Ryzyka.
Komitet ds. Wynagrodzeń i Nominacji
Komitet ds. Wynagrodzeń i Nominacji został powołany spośród Członków Rady Nadzorczej w celu wykonywania czynności określonych m.in. w:
art. 22aa. Prawa bankowego w zakresie polityki oceny adekwatności kandydatów i członków odpowiednio: Rady Nadzorczej i Zarządu Banku,
rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 r. W sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego przewidzianych dla tego Komitetu – w zakresie polityki wynagrodzeń,
w szczególności obejmujących:
1. w zakresie polityki oceny adekwatności kandydatów na członków Rady Nadzorczej i członków Rady Nadzorczej:
opiniowanie projektu polityki oceny adekwatności oraz projektu zmiany tej polityki,
przekazywanie Walnemu Zgromadzeniu sprawozdania z badania zgromadzonej dokumentacji i sprawdzenia wiarygodności w celu oceny adekwatności kandydata na członka Rady Nadzorczej lub członka Rady Nadzorczej Banku,
przedstawianie Walnemu Zgromadzeniu propozycji indywidualnej oceny adekwatności kandydatów na członków Rady Nadzorczej lub członków Rady Nadzorczej, a także proponowanie oceny adekwatności kolegialnej Rady Nadzorczej,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 97
przekazywanie informacji zwrotnej osobom ocenianym o wyniku przeprowadzonej oceny;
2. w zakresie polityki oceny adekwatności kandydatów na członków Zarządu i członków Zarządu:
opiniowanie projektu polityki oceny adekwatności oraz projektu zmiany tej polityki,
przekazywanie Radzie Nadzorczej sprawozdania z badania zgromadzonej dokumentacji i sprawdzenia wiarygodności w celu oceny adekwatności kandydata na członka Zarządu lub członka Zarządu Banku,
przedstawianie Radzie Nadzorczej propozycji indywidualnej oceny adekwatności kandydatów na członków Zarządu lub członków Zarządu, a także proponowanie oceny adekwatności kolegialnej Zarządu,
przekazywanie informacji zwrotnej osobom ocenianym o wyniku przeprowadzonej oceny;
3. w zakresie polityki oceny adekwatności kandydatów do objęcia najważniejszych funkcji w Banku lub osób pełniących takie funkcje - opiniowanie projektu polityki oceny adekwatności oraz projektu zmiany tej polityki;
4. w zakresie polityki wynagrodzeń - opiniowanie i monitorowanie przyjętej w Banku polityki wynagrodzeń oraz wspieranie organów Banku w zakresie kształtowania i realizacji tej polityki poprzez:
opiniowanie listy osób mających istotny wpływ na profil ryzyka w Banku oraz jej corocznej aktualizacji,
projektowanie wynagrodzenia członków Zarządu Banku, w tym wysokości i składników wynagrodzenia zmiennego, czynników kształtujących wynagrodzenia zmienne i kryteriów oceny wyników pracy oraz rekomendowanie ich Radzie Nadzorczej,
rekomendowanie Radzie Nadzorczej przyznania, ograniczenia, wstrzymania, odmowy wypłaty lub realizacji wynagrodzenia zmiennego członków Zarządu Banku,
opiniowanie wysokości wynagrodzenia zmiennego osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku związane z zarządzaniem ryzykiem oraz zachowaniem zgodności działania Banku z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi,
opiniowanie polityki wynagrodzeń w Grupie Kapitałowej BOŚ S.A. oraz opiniowanie oceny istotności wpływu spółek zależnych na profil ryzyka Banku.
W 2020 roku Komitet ds. Wynagrodzeń i Nominacji pracował w następującym składzie:
Piotr Sadownik - Przewodniczący Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 14 października 2020 roku); Członek Komitetu (od 14 października do 6 listopada 2020 roku,
Ireneusz Purgacz - Wiceprzewodniczący Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 14 października 2020 roku); Przewodniczący Komitetu (od 14 października 2020 do 31 grudnia 2020 roku),
Janina Goss – Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Piotr Wróbel – Wiceprzewodniczący Komitetu (od 14 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Przemysław Bednarski – Członek Komitetu (od 14 października 2020 roku do 17 października 2020 roku),
Robert Czarnecki – Członek Komitetu (od 28 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku).
Posiedzenia Komitetu ds. Wynagrodzeń i Nominacji zwoływane w miarę potrzeb, jednak nie rzadziej niż 2 razy w roku. W okresie sprawozdawczym odbyło się 20 posiedzeń Komitetu.
Komitet ds. Ekologii
Komitet ds. Ekologii jest organem powoływanym przez Radę Nadzorczą Banku i wspierającym działania Rady w zakresie rozwoju działalności proekologicznej BOŚ, w tym współpracy z głównym akcjonariuszem Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zadaniem Komitetu ds. Ekologii jest regularne opiniowanie i rekomendacje dla Rady Nadzorczej przedkładanych kwartalnych informacji o działalności proekologicznej Banku i inicjatywach z tego zakresu oraz rozwijanych przez Bank kierunkach finansowania projektów proekologicznych. Ponadto działania Komitetu obejmują między innymi dążenie do rozwoju współpracy Banku z Narodowym i Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a także rekomendacje dla Rady Nadzorczej i Zarządu w zakresie rozwoju oferty produktów bankowych o charakterze ekologicznym.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 98
Andrzej Matysiak – Przewodniczący Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 19 października 2020 roku),
Paweł Sałek Wiceprzewodniczący Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 28 października 2020 roku), Przewodniczący Komitetu (od 28 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Marzena Koczut Wiceprzewodnicząca Komitetu (od 28 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku) przy czym z dniem 21 grudnia 2020 roku Pani M. Koczut została oddelegowana do czasowego pełnienia obowiązków Członka Zarządu),
Janina Goss – Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Radosław Rasała - Członek Komitetu (od 1 stycznia 2020 roku do 5 sierpnia 2020 roku),
Przemysław Bednarski – Członek Komitetu (od 5 sierpnia 2020 do 17 października 2020 roku),
Marcin Jastrzębski – Członek Komitetu (od 9 września 2020 do 31 grudnia 2020 roku).
Posiedzenia Komitetu ds. Ekologii zwoływane w miarę potrzeb przez Przewodniczącego Komitetu. W trakcie 2020 roku odbyły się 4 posiedzenia Komitetu ds. Ekologii. Omawiane tematy dotyczyły rekomendacji dla Rady nadzorczej do przyjęcia informacji nt. działalności proekologicznej Banku w zakresie finansowania inwestycji w ochronie środowiska, z uwzględnieniem współpracy z Narodowym i Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przygotowywanej w trybie kwartalnym. Podczas posiedzeń Komitetu omawiano także przebieg prac związanych z włączeniem BOŚ w obsługę Programu NFOŚiGW „Czyste powietrze” oraz usprawnień związanych z procesem udzielania kredytów na farmy PV. Komitet ds. Ekologii zainicjował również powołanie w strukturach Banku Pionu Ekologii, podległego Prezesowi Zarządu.
Komitetu Strategii i Rozwoju Banku
W 2020 roku Rada Nadzorcza powołała Komitet Strategii i Rozwoju, złożony z Członków Rady Nadzorczej Banku. Komitet Strategii i Rozwoju wspiera Radę Nadzorczą w zakresie kierunków dalszego rozwoju Banku.
Zadania Komitetu:
1. monitoruje harmonogram przygotowań strategii działania Banku;
2. monitoruje proces realizacji strategii działania Banku;
3. przedstawia Radzie Nadzorczej stanowisko odnośnie do pożądanych zmian kierunków dalszego rozwoju strategicznego Banku i Grupy Kapitałowej;
4. przedstawia opinie do przedkładanych Radzie Nadzorczej informacji dotyczących:
opracowywanej strategii działania Banku i Grupy Kapitałowej,
realizacji przyjętych celów strategicznych, w ramach corocznego procesu raportowego,
przesłanek do aktualizacji strategii działania Banku,
5. na wniosek Rady Nadzorczej realizuje inne zadania wspierające nadzorowanie realizacji przyjętej strategii działania Banku.
W 2020 roku Komitet pracował w następującym składzie:
Marcin Jastrzębski Przewodniczący Komitetu (od 28 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Robert Czarnecki Wiceprzewodniczący Komitetu (od 28 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku),
Marzena Koczut Członek Komitetu (od 28 października 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku, przy czym z dniem 21 grudnia 2020 roku Pani M. Koczut została oddelegowana do czasowego pełnienia obowiązków Członka Zarządu),
Piotr Wróbel – Członek Komitetu (od 28 października 2020 roku – do 31 grudnia 2020 roku).
W 2020 roku odbyły się 2 posiedzenia Komitetu Strategii i Rozwoju Banku.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 99
3.3. Zarząd Banku
Skład Zarządu Banku
Na dzień 31 grudnia 2020 roku skład Zarządu Banku przedstawiał się następująco:
Wojciech Hann – Wiceprezes Zarządu kierujący pracami Zarządu
Arkadiusz Garbarczyk – Wiceprezes – pierwszy zastępca Prezesa Zarządu
Jerzy Zań – Wiceprezes Zarządu
Marzena Koczut - Członek Rady Nadzorczej delegowany do czasowego pełnienia obowiązków Członka Zarządu Banku.
Na dzień 31 grudnia 2019 roku skład Zarządu Banku przedstawiał się następująco:
Bogusław Białowąs, Prezes Zarządu
Arkadiusz Garbarczyk, Wiceprezes – pierwszy zastępca Prezesa Zarządu
Jerzy Zań, Wiceprezes Zarządu.
W ciągu roku skład Zarządu Banku ulegał następującym zmianom:
1. z dniem 17 czerwca 2020 roku, tj. z dniem odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku zatwierdzającego Sprawozdanie finansowe Banku Ochrony Środowiska S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2019 roku wygasły mandaty wszystkich członków Zarządu Banku,
2. z dniem 18 czerwca 2020 roku, tj. z dniem następnym po dniu zatwierdzenia przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku Sprawozdania finansowego Banku Ochrony Środowiska S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2019 roku, w wyniku przeprowadzonego postępowania kwalifikacyjnego, Rada Nadzorcza powołała do składu Zarządu nowej kadencji:
Pana Arkadiusza Garbarczyka na stanowisko Wiceprezesa pierwszego zastępcy Prezesa Zarządu Banku,
Pana Jerzego Zania na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku.
Jednocześnie, z uwagi na oświadczenie Pana Bogusława Białowąsa o niekandydowaniu do składu Zarządu nowej kadencji oraz niedokonanie wyboru Prezesa Zarządu w wyniku przeprowadzonego postępowania kwalifikacyjnego, Rada Nadzorcza:
delegowała Pana Emila Ślązaka, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. – na okres nie dłuższy niż do dnia 16 września 2020 roku,
na posiedzeniu w dniu 24 czerwca 2020 roku Rada Nadzorcza podjęła uchwałę o wszczęciu postępowania kwalifikacyjnego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku,
3. w dniu 15 września 2020 roku Rada Nadzorcza podjęła decyzję o ponownym delegowaniu Pana Emila Ślązaka do czasowego pełnienia obowiązków Prezesa Zarządu - od dnia 17 września 2020 roku - nie dłużej niż do dnia 16 grudnia 2020 roku,
4. w dniu 06 listopada 2020 roku, w wyniku przeprowadzonego postępowania kwalifikacyjnego, Rada Nadzorcza powołała z dniem 9 listopada 2020 roku na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku Pana Wojciecha Hanna oraz powierzyła mu kierowanie pracami Zarządu Banku na czas określony, tj. do dnia wejścia w życie uchwały Rady Nadzorczej o powołaniu Prezesa Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A.
Z chwilą powołania Pana Wojciecha Hanna na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku i powierzenia mu kierowania pracami Zarządu, zakończeniu uległ okres oddelegowania Pana Emila Ślązaka, Członka Rady Nadzorczej do pełnienia obowiązków prezesa Zarządu,
5. w dniu 16 grudnia 2020 roku Rada Nadzorcza podjęła decyzję o wszczęciu postępowania kwalifikacyjnego na członka Zarządu Banku oraz podjęła uchwałę o delegowaniu Pani Marzeny Koczut, Członka Rady Nadzorczej, do czasowego pełnienia obowiązków Członka Zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A. – od dnia 21 grudnia 2020 roku do dnia zakończenia postępowania kwalifikacyjnego, o którym mowa wyżej, jednak nie dłużej niż do dnia 21 marca 2021 roku.
Zmiany w składzie Zarządu dokonane po dacie bilansu opisano w rozdz. IV. pkt 11.
Zasady działania, kompetencje i zadania Zarządu zostały określone w §§ 21 23 Statutu oraz w Regulaminie Zarządu (dokumenty dostępne do wglądu na stronie internetowej Banku www.bosbank.pl w sekcji „Relacje inwestorskie”).
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 100
Stosownie do postanowień Statutu BOŚ S.A., członkowie Zarządu powoływani przez Radę Nadzorczą na wspólną trzyletnią kadencję. Liczby kadencji nie ogranicza się. Rada Nadzorcza powołuje i odwołuje prezesa oraz wiceprezesów i członków Zarządu. Prezes Zarządu ma prawo wnioskować o powołanie i odwołanie członków Zarządu. Uchwały Rady Nadzorczej w sprawie powołania i odwołania członków Zarządu zapadają większością 2/3 głosów.
Powołanie dwóch członków Zarządu, w tym prezesa Zarządu, następuje za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego. z wnioskiem o wyrażenie zgody występuje Rada Nadzorcza. Drugi obok prezesa członek Zarządu posiadający zgodę Komisji Nadzoru Finansowego pełni w Banku funkcję wiceprezesa pierwszego zastępcy prezesa Zarządu i nadzoruje zarządzanie ryzykiem istotnym w działalności Banku.
Przewodniczący Rady Nadzorczej z upoważnienia Rady Nadzorczej - zawiera z członkami Zarządu, w imieniu Banku, umowy o świadczenie usług zarządzania. Warunki umów ustalane kolegialnie przez Radę Nadzorczą.
Mandaty członków Zarządu wygasają z dniem odbycia Walnego Zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie z działalności i sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka Zarządu. Mandat członka Zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania go ze składu Zarządu.
Do kompetencji Zarządu należą wszelkie sprawy niezastrzeżone innym organom Banku. Zarząd Banku w szczególności:
reprezentuje Bank wobec sądów, organów administracji państwowej i osób trzecich,
uchwala strategie działania Banku oraz roczne plany finansowe,
podejmuje uchwały w sprawie struktury organizacyjnej Banku oraz tworzenia i likwidacji jednostek organizacyjnych Banku,
podejmuje uchwały o nabyciu i zbyciu nieruchomości lub udziału w nieruchomości,
opracowuje projekty przepisów wewnętrznych, których wydawanie należy do kompetencji Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej,
podejmuje decyzje w sprawach dotyczących zaciągnięcia zobowiązań lub rozporządzenia aktywami, których łączna wartość w stosunku do jednego podmiotu przekracza 5% funduszy własnych Banku, przy czym do kompetencji Rady Nadzorczej należy zatwierdzanie wniosków Zarządu Banku w sprawach nabywania akcji i udziałów w spółkach o wartości nominalnej przekraczającej łącznie z już posiadanymi przez Bank akcjami i udziałami tych spółek równowartość 5% kapitału zakładowego Banku, z wyłączeniem akcji spółek dopuszczonych do publicznego obrotu,
uchwala zasady polityki informacyjnej Banku,
uchwala strategię zarządzania Bankiem i strategię zarządzania ryzykiem,
określa akceptowalny ogólny poziom ryzyka,
gospodaruje funduszami specjalnymi,
uchwala tryb powołania i odwołania osoby kierującej komórką audytu wewnętrznego oraz osoby kierującej komórką do spraw zgodności, a także określa wysokość wynagrodzenia tych osób,
uchwala politykę wynagrodzeń,
uchwala politykę oceny adekwatności kandydatów i osób pełniących najważniejsze funkcje w Banku, a także dokonuje oceny adekwatności kandydatów i osób pełniących najważniejsze funkcje w Banku,
uchwala politykę zgodności Banku,
uchwala polityki w zakresie szacowania kapitału wewnętrznego i zarządzania kapitałowego;
uchwala regulamin komórki audytu wewnętrznego (Kartę audytu wewnętrznego) oraz opiniuje plan audytu wewnętrznego;
uchwala regulamin komórki do spraw zgodności oraz roczne plany jej działań.
Ponadto Zarząd kolegialnie rozpatruje i podejmuje uchwały w sprawach:
zwołania Walnego Zgromadzenia Banku,
mających wpływ na:
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 101
o kształtowanie wyników finansowych Banku, w tym w szczególności dotyczących ustalania planów finansowych i strategii działania Banku oraz określania poziomu oprocentowania środków pieniężnych oraz kredytów i pożyczek w Banku,
o kształtowanie relacji Banku z otoczeniem zewnętrznym, w tym w szczególności w sprawach dotyczących: ustalania zasad powoływania i odwoływania pełnomocników i prokurentów, określania warunków i zasad postępowania Banku wobec klientów oraz na rynku międzybankowym i finansowym, w tym: wzorów regulaminów dla klientów,
o kształtowanie i zakres kompetencji w Banku, w tym w szczególności w sprawach dotyczących ustalania zasad oceny ryzyka kredytowego oraz zasad podejmowania decyzji kredytowych w BOŚ S.A.
innych, przewidzianych Statutem Banku lub wnoszonych przez członków Zarządu.
Do kolegialnych kompetencji Zarządu należy także:
podejmowanie decyzji kredytowych, zgodnie z przepisami wewnętrznymi w tym zakresie,
rozpatrywanie okresowych informacji dotyczących przebiegu realizacji zadań Banku, jego sytuacji ekonomiczno-finansowej i organizacyjno-kadrowej,
ustalanie wewnętrznego podziału kompetencji w Zarządzie.
Prezes Zarządu wykonuje zadania określone w Statucie Banku oraz innych przepisach wewnętrznych, w tym: w Regulaminie Zarządu oraz Regulaminie organizacyjnym Banku. Prezes w szczególności:
kieruje całokształtem działalności Banku,
wydaje zarządzenia wewnętrzne,
kieruje pracami Zarządu Banku, zwołuje posiedzenia Zarządu, akceptuje porządek obrad oraz przewodniczy posiedzeniom,
podejmuje decyzje kadrowe w zakresie wskazanym w Statucie Banku oraz innych przepisach wewnętrznych,
wydaje zarządzenia odnoszące się do wszystkich obszarów działalności Banku, w tym w sprawach dotyczących regulaminu organizacyjnego Banku oraz jego jednostek organizacyjnych,
zarządza procesem kontroli wewnętrznej w Banku,
koordynuje działania Banku w sferze polityki ekologicznej, reprezentując BOŚ S.A. W kontaktach z przedstawicielami Parlamentu, administracji publicznej, w tym z ministrem właściwym w sprawach środowiska, Narodowym i Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz innymi (krajowymi) pozabudżetowymi funduszami celowymi.
W przypadku wygaśnięcia mandatu prezesa Zarządu wskutek śmierci, rezygnacji albo odwołania go ze składu Zarządu - do czasu powołania prezesa, jego funkcje pełni oraz kieruje całokształtem działalności Banku wiceprezes - pierwszy zastępca prezesa Zarządu, powoływany za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego.
Członkowie Zarządu sprawują nadzór nad podporządkowanymi im obszarami działalności. W ramach nadzoru, członkowie Zarządu w szczególności:
inspirują merytoryczne działania nadzorowanych komórek organizacyjnych Centrali, zgodnie z wyznaczonymi im zadaniami oraz kierunkami rozwoju Banku określonymi w strategiach działania oraz planach finansowych Banku,
kontrolują w nadzorowanych komórkach Centrali przebieg prac, prawidłowość podejmowanych działań, ich zaawansowanie i ostateczną realizację, a także ich zgodność z prawem i przepisami wewnętrznymi,
nadzorują realizację zadań kontroli wewnętrznej w nadzorowanych przez nich obszarach działalności Banku, w celu zapewnienia efektywnego i bezpiecznego rozwoju Banku,
monitorują ryzyka w obszarach działania podlegających ich nadzorowi,
wydają pisma okólne, stanowiące przepisy wykonawcze do uchwał i zarządzeń prezesa,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 102
wydają polecenia co do sposobu załatwienia sprawy przez nadzorowane komórki organizacyjne Centrali,
stosownie do postanowień zarządzenia prezesa Zarządu dotyczącego zasad doboru i zatrudniania pracowników Banku - podejmują decyzje o zatrudnieniu i wysokości wynagrodzenia, o zmianie warunków zatrudnienia oraz o rozwiązaniu umów o pracę z pracownikami w obszarach, które nadzorują zgodnie z przepisami wewnętrznymi Banku;
zapewniają wypełnianie przez Bank obowiązków spoczywających na nim w związku z wykonywaniem czynności, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, a także dokonują oceny i okresowego przeglądu strategii, uzgodnień i procedur wprowadzonych w celu wypełniania tych obowiązków oraz wskazują członka Zarządu odpowiedzialnego za ten obszar,
monitorują adekwatność celów strategicznych Banku przyjętych w związku z wykonywaniem czynności, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,
monitorują adekwatność i skuteczność rozwiązań, regulacji i polityk wdrożonych w organizacji Banku w związku z wykonywaniem czynności, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi,
odpowiadają za bieżące funkcjonowanie procedur zgłaszania naruszeń przepisów prawa oraz obowiązujących w Banku przepisów wewnętrznych i standardów rynkowych, a także wskazują członka Zarządu, który jest odpowiedzialny za ten obszar i do którego są zgłaszane takie naruszenia.
Poszczególni członkowie Zarządu, wykonując ww. czynności nadzorcze, mogą przedkładać Zarządowi do rozpatrzenia propozycje i wnioski należące do kolegialnych kompetencji Zarządu, dotyczące zarówno całokształtu działalności Banku, jak i poszczególnych obszarów jego działalności.
Zgodnie ze Statutem Banku do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych Banku oraz do podpisywania w imieniu Banku upoważnieni: prezes Zarządu samodzielnie lub dwie osoby działające łącznie spośród pozostałych członków Zarządu, prokurentów lub pełnomocników, działających w granicach udzielonych im pełnomocnictw. Pełnomocników Banku powołuje i odwołuje prezes Zarządu samodzielnie albo dwie inne osoby działające łącznie spośród pozostałych członków Zarządu, prokurentów lub pełnomocników, działających w granicach udzielonych im pełnomocnictw.
Podejmowanie uchwał w sprawie podwyższania lub obniżania kapitału zakładowego oraz w przedmiocie emitowania obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa należy do kompetencji Walnego Zgromadzenia.
4. Konflikt interesów w BOŚ S.A.
W Banku obowiązują przepisy dotyczące zarządzania konfliktami interesów, w tym zasady przeciwdziałania konfliktom interesów. Regulaminy Zarządu i Rady Nadzorczej określają zasady wyłączania członków tych organów, z udziału w rozpatrywaniu spraw i podejmowaniu decyzji, z którymi związany jest konflikt interesów. W przypadku powstania lub możliwości wystąpienia potencjalnego konfliktu interesów osoby, których taka sytuacja dotyczy mają obowiązek ujawnić tę sytuację.
Ponadto w Banku obowiązują przepisy wewnętrzne dotyczące zasad przyjmowania korzyści lub prezentów, które mogłyby mieć wpływ na bezstronność i obiektywizm przy podejmowaniu decyzji wobec klientów lub podmiotów współpracujących z Bankiem.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 103
5. Polityka wynagrodzeń w BOŚ S.A.
5.1. Polityka wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w BOŚ S.A.
W celu wypełnienia wymogów określonych w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach a także zgodnie z postanowieniami Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 roku w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, Bank wdrożył Politykę wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze (dalej zwana „Polityką wynagrodzeń”), zatwierdzoną przez Radę Nadzorczą Banku Ochrony Środowiska S.A.
Komitet ds. Wynagrodzeń i Nominacji powołany przez Radę Nadzorczą Banku opiniuje i monitoruje przyjętą w Banku politykę wynagrodzeń oraz wspiera organy Banku w zakresie kształtowania i realizacji tej polityki poprzez:
opiniowanie listy osób mających istotny wpływ na profil ryzyka w Banku oraz jej corocznej aktualizacji,
projektowanie wynagrodzenia członków Zarządu Banku, w tym wysokości i składników wynagrodzenia zmiennego, czynników kształtujących wynagrodzenia zmienne i kryteriów oceny wyników pracy oraz rekomendowanie ich Radzie Nadzorczej,
rekomendowanie Radzie Nadzorczej przyznania, ograniczenia, wstrzymania, odmowy wypłaty lub realizacji wynagrodzenia zmiennego członków Zarządu Banku,
opiniowanie wysokości wynagrodzenia zmiennego osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku związane z zarządzaniem ryzykiem oraz zachowaniem zgodności działania Banku z przepisami prawa i regulacjami wewnętrznymi,
opiniowanie i monitorowanie wynagrodzenia zmiennego osób zajmujących stanowiska kierownicze, odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem na pierwszym i drugim poziomie innych niż wskazane w pkt. 4,
opiniowanie polityki wynagrodzeń w Grupie Kapitałowej BOŚ S.A. oraz opiniowanie oceny istotności wpływu spółek zależnych na profil ryzyka Banku.
Polityka wynagrodzeń zakłada m.in.:
wypłatę co najmniej 50% ustalonego wynagrodzenia zmiennego w akcjach Banku Ochrony Środowiska S.A., których wartość ustala się jako średnią cenę ważoną akcji Banku w obrotach sesyjnych na GPW w okresie od 1 grudnia roku poprzedzającego rok przyznania premii do 31 stycznia roku, w którym następuje przyznanie premii,
Przez akcje rozumie się:
o akcje Banku Ochrony Środowiska S.A. notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie,
o akcje wirtualne tzw. akcje fantomowe, o wartości odpowiadającej cenie akcji notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.
odroczenie wypłaty 40% wynagrodzenia zmiennego w trzech równych rocznych ratach, przy czym co najmniej 50% każdej transzy jest wypłacane w akcjach Banku, a pozostała część w gotówce. Część odroczona może zostać wstrzymana, ograniczona lub Bank może odmówić jej wypłaty bądź realizacji m.in. W sytuacji, gdy wyniki Banku znacząco odbiegają od zatwierdzonego planu finansowego na dany rok lub gdy spełnione zostały warunki, o których mowa w art. 142 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe,
ocenę wyników obejmującą okres 3 lat, tak aby wysokość wynagrodzenia zależnego od wyników uwzględniała cykl koniunkturalny Banku i ryzyko związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Przez wyniki rozumie się założone w strategii lub planie finansowym Banku na dany rok zadania efektywnościowe, finansowe, sprzedażowe i cele indywidualne.
Ponadto, w okresie sprawozdawczym, Polityka wynagrodzeń została uzupełniona o zapisy uwzględniające ostrożne podejście w zakresie wypłaty zmiennych składników wynagrodzeń w uzasadnionych przypadkach,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 104
takich jak wystąpienie sytuacji kryzysowej lub zdarzeń, wywierających negatywne skutki w gospodarce, mogące mieć wpływ na rynek finansowy, bazę kapitałową Banku i/lub jego wyniki finansowe, tj. w sytuacji wystąpienia ww. zdarzeń, naliczone wynagrodzenie zmienne bez względu na jego wysokość rozliczane będzie na następujących zasadach:
40% naliczonej premii będzie stanowiło nieodroczone wynagrodzenie zmienne, podlegające wypłacie w roku oceny;
60% naliczonej premii stanowić będzie odroczone wynagrodzenie zmienne, które dzielić się będzie na cztery równe transze. Transza będzie przyznawana i wypłacana co roku, przez okres w kolejnych czterech latach, następujących po roku, w którym Osoba zajmująca stanowisko kierownicze otrzymała nieodroczone wynagrodzenie.
Zarówno wynagrodzenie zmienne nieodroczone jak i każda kolejna transza wynagrodzenia zmiennego odroczonego wypłacane będą co najmniej w 50% w akcjach Banku.
Powyższe, wynika z opublikowanego w kwietniu 2020 roku stanowiska UKNF wz. konserwatywnego podejścia do wypłaty wynagrodzeń zmiennych.
Maksymalny poziom wynagrodzenia zmiennego każdej z osób zajmujących stanowisko kierownicze nie przekracza 100% rocznego wynagrodzenia stałego. Walne Zgromadzenie Banku Ochrony Środowiska S.A. może wyrazić zgodę na zwiększenie maksymalnego poziomu wynagrodzenia zmiennego w stosunku do wynagrodzenia stałego do 200%, zgodnie z procedurą przewidzianą w § 25 ust. 2 pkt 4) lit. b) i c) Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach. Zwiększenie maksymalnego poziomu wynagrodzenia zmiennego, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, nie dotyczy Członków Zarządu Banku.
W okresie sprawozdawczym:
po zakończeniu okresu retencyjnego, dokonano przeliczenia na gotówkę i wypłaty akcji fantomowych, przyznanych w ramach wynagrodzenia zmiennego za rok 2018, w łącznej wysokości 309,6 tys. brutto (46 790 sztuk akcji fantomowych po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego, tj. 6,616 zł);
rozliczono pierwszą (z trzech) transzę odroczonego wynagrodzenia zmiennego za wyniki roku 2018; przewidywany całkowity koszt wyniesie 88,1 tys. brutto, w tym przyznano płatności w akcjach fantomowych stanowiące świadczenie krótkoterminowe, które zostanie wypłacone po upływie okresu retencyjnego, tj. po okresie 6 miesięcy liczonego od dnia przyznania zmiennego składnika wynagrodzenia, po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego - 6 229 sztuk akcji oraz wypłacono w gotówce 45,4 tys. zł brutto stanowiące świadczenie krótkoterminowe;
ustalono wynagrodzenia zmienne za 2019 rok dla osób zajmujących stanowiska kierownicze mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku (w tym dla Członków Zarządu). Przewidywany całkowity koszt wynagrodzeń zmiennych osób zajmujących stanowiska kierownicze w BOŚ S.A. przysługujących za wyniki 2019 roku wynosi 1 408 tys. zł brutto. z kwoty całkowitej:
o wypłacono w gotówce 899,4 tys. zł brutto stanowiące świadczenie krótkoterminowe;
o przyznano płatności w akcjach fantomowych stanowiące świadczenie krótkoterminowe, które zostanie wypłacone po upływie okresu retencyjnego, tj. po okresie 6 miesięcy liczonego od dnia przyznania zmiennego składnika wynagrodzenia, po kursie stanowiącym średnią arytmetyczną z kursów zamknięcia ustalonych na pięciu pierwszych sesjach po upływie okresu retencyjnego – 31 816 sztuk akcji o wartości 217,9 tys. zł brutto;
o odroczono wypłatę 290,6 tys. brutto stanowiącą świadczenie długoterminowe (w tym: 145,3 tys. brutto w gotówce i 145,3 tys. brutto w przeliczeniu na akcje); transze odroczone zostaną wypłacone po ich przyznaniu w 3 kolejnych latach, tj. 2021, 2022 i 2023 w równych częściach, przy czym wypłata każdej transzy może zostać wstrzymana lub ograniczona, m.in. w sytuacji, gdy wyniki Banku znacząco odbiegają od zatwierdzonego planu finansowego na dany rok lub gdy spełnione zostały warunki, o których mowa w art. 142 ust. 1 ustawy Prawo bankowe.
Wynagrodzenie zmienne za wyniki roku 2020 nie zostało jeszcze rozliczone i przyznane.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 105
5.2. Program opcji menedżerskich oraz akcji pracowniczych
Trzyletni program motywacyjny dla kluczowych członków kadry menedżerskiej Grupy BOŚ S.A., tzw. program opcji menedżerskich („Program”) był uruchomiony w 2012 rok i obejmował lata: 2012, 2013 i 2014. Program został zrealizowany jedynie za 2013 roku. Termin wykupu praw do objęcia akcji serii S przez posiadaczy warrantów serii B upłynął z dniem 31 grudnia 2017 roku. Program nie był kontynuowany.
W 2019 i 2020 roku w Banku nie było programu akcji pracowniczych.
5.3. Informacja na temat wynagrodzeń i zobowiązań wobec kluczowego personelu kierowniczego BOŚ S.A.
Informacje na temat wynagrodzeń kluczowego personelu kierowniczego BOŚ S.A. oraz o wszelkich zobowiązaniach Banku wobec obecnych i byłych osób zarządzających oraz nadzorujących zamieszczono w nocie 48 Rocznego Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. za rok zakończony dnia 31 grudnia 2020 roku.
5.4. Umowy dotyczące rekompensat dla osób zarządzających
Umowy zawarte z osobami zarządzającymi, zawierały zasady rekompensat, w tym zakresie obowiązywały następujące zapisy:
w przypadku rozwiązania albo wypowiedzenia umowy przez Bank z innych przyczyn niż naruszenie podstawowych obowiązków wynikających z umowy, przewidziano możliwość przyznania nie więcej niż 3-krotność wynagrodzenia stałego, pod warunkiem pełnienia powierzonej funkcji przez okres co najmniej 12 miesięcy przed rozwiązaniem umowy; wysokość odprawy przyznaje Rada Nadzorcza, kierując się nakładem świadczonych usług, ich wydajnością i jakością w ciągu ostatnich 3 lat pełnienia funkcji oraz oceną efektów świadczonych usług zarządzania, wyników finansowych Banku i nadzorowanej linii biznesowej. Powyższymi zasadami objętych było: w okresie od 1 stycznia 2020 roku do 17 czerwca 2020 roku trzech Członków Zarządu, w okresie od 18 czerwca 2020 roku do 8 listopada 2020 roku dwóch Członków Zarządu, zaś w okresie od 9 listopada 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku trzech Członków Zarządu.
w zamian za powstrzymywanie się od zajmowania się bezpośrednio lub pośrednio interesami konkurencyjnymi wobec Banku po ustaniu pełnienia funkcji, w przypadku pełnienia funkcji co najmniej 3 miesiące, przewidziano odszkodowanie, wypłacane co miesiąc po ustaniu pełnienia funkcji w wysokości 50% wynagrodzenia stałego otrzymanego bezpośrednio przed ustaniem pełnienia funkcji przez okres 6 miesięcy. Powyższymi zasadami objętych było: w okresie od 1 stycznia 2020 roku do 17 czerwca 2020 roku trzech Członków Zarządu, w okresie od 18 czerwca 2020 roku do 8 listopada 2020 roku dwóch Członków Zarządu, zaś w okresie od 9 listopada 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku trzech Członków Zarządu.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 106
5.5. Zestawienie stanu posiadania akcji Banku przez Członków Zarządu Banku i Członków Rady Nadzorczej
Zgodnie z przekazanymi do Banku informacjami, żaden z członków Zarządu, a także żaden z Członków Rady Nadzorczej nie posiadał w dniu 31 grudnia 2020 roku:
akcji Banku ani uprawnień do nich;
akcji i udziałów w jednostkach powiązanych Banku.
Jednocześnie Wiceprezes - pierwszy zastępca prezesa Zarządu Arkadiusz Garbarczyk posiadał:
19 190 szt. akcji fantomowych BOŚ S.A. w związku z przyznaniem Członkom Zarządu wynagrodzenia zmiennego za 2019 rok,
2 917 szt. akcji fantomowych BOŚ S.A. w związku z przyznaniem Członkom Zarządu pierwszej (z trzech) transzy odroczonego wynagrodzenia zmiennego za wyniki roku 2018.
Akcje fantomowe stanowią instrument pochodny w rozumieniu przepisów o obrocie instrumentami finansowymi, którego instrumentem bazowym jest wartość akcji Banku na GPW stosowany przez Bank w celu realizacji wypłaty wynagrodzenia zmiennego zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach.
VI. OŚWIADCZENIE NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH
Dokument ten jest obowiązkowym sprawozdaniem o danych niefinansowych. Bank przygotował sprawozdanie po raz czwarty, wykorzystując standardy GRI oraz własne wskaźniki. Zebrane dane obrazują stan na 31 grudnia 2020 roku.
Z uwagi na pandemię COVID-19 większość aktywności pracowników w obszarze społecznej odpowiedzialności biznesu w 2020 roku miała charakter działań on-line. Między innymi prowadzono zainicjowany w poprzednim roku projektu „BOŚmy Zieloni”, którego głównym celem jest wzmocnienie działalności stanowiącej ekologiczną specjalizację Banku poprzez budowanie wiedzy i postaw pracowników Banku. Obejmowały one m.in. promocję Europejskiego Tygodnia Redukcji Odpadów; komunikację o segregacji odpadów w warunkach pandemii; kartki z EKO Kalendarza z okazji: Światowego Dnia Zwierząt, Międzynarodowego Dnia Ograniczania Skutków Katastrof, Dnia Czystego Powietrza, Światowego Dnia Gleby. Od września 2020 roku BOŚ wydaje regularnie wewnętrzny GreenLetter promując wydarzenia rynkowe o tematyce ekologicznej, dostępne raporty i opracowania analityczne, a także wewnętrzne dobre praktyki finansowania przedsięwzięć proekologicznych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 107
Zgodnie ze swoją misją BOŚ Bank chce być polskim EKO Bankiem dla ludzi, biznesu i środowiska. Bank wpisuje się tym samym w światową rodzinę eko-banków, które łączą efektywną i rentowną działalność ze wspieraniem projektów związanych z ochroną środowiska naturalnego.
Wizja Banku: Będziemy wiodącym uczestnikiem polskiego systemu finansowania ochrony środowiska, zwiększającym wartość dla akcjonariuszy, tworzącym innowacyjne rozwiązania dla klientów i przyjazne warunki dla pracowników, działającym w oparciu o społeczną odpowiedzialność biznesu.
Społeczna odpowiedzialność odgrywa kluczową rolę w podejściu BOŚ S.A. do biznesu. W praktyce oznacza to, że Bank:
tworzy przyjazne miejsce pracy dla obecnych i przyszłych pracowników,
wspiera i promuje projekty przyjazne środowisku społecznemu i naturalnemu,
działa transparentnie, dzięki czemu jest godnym zaufania partnerem dla akcjonariuszy, klientów i pracowników,
chce być liderem odpowiedzialnego biznesu w sektorze bankowym,
buduje świadomość klientów na temat korzyści płynących z zaangażowania społecznego, troski o środowisko naturalne i zdrowego stylu życia,
rozwija wrażliwość społeczną swoich partnerów biznesowych poprzez realizację przedsięwzięć proekologicznych.
Fundacja BOŚ, założona w 2009 roku, jest najstarszą w Polsce powołaną przez bank fundacją, która działa na rzecz ochrony środowiska, promocji ekologii oraz zrównoważonego rozwoju. Trzy filary jej działalności to: ekologia, zdrowie i wolontariat.
Bank pomaga klientom w realizacji ekologicznych projektów, udostępniając bogate portfolio produktów oraz dzieląc się doświadczeniem i ekspercką wiedzą swoich specjalistów (ekologów, inżynierów ochrony środowiska).
Bank wspiera rozwój wiedzy i kompetencji ekologicznych pracowników, aktywizując postawy proekologiczne oraz prospołeczne.
Bank współpracuje z instytucjami finansowymi o zbliżonych celach (m.in. NFOŚiGW, WFOŚiGW).
Bank jest wrażliwy na innych w każdym, nawet najdrobniejszym aspekcie swojej działalności przykładowo jako pierwszy bank w Polsce umożliwił swoim klientom wizyty w oddziałach wraz ze zwierzętami.
ETYKA
Obowiązujące w Banku wartości oraz standardy etyczne fundamentem codziennych działań i zrównoważonego rozwoju. Znajdują one odzwierciedlenie nie tylko w regulacjach wewnętrznych, ale przede wszystkim – postawach i zachowaniach pracowników.
W Banku obowiązują następujące regulacje wewnętrzne, które dotyczą zagadnień etycznych, w tym obszaru przeciwdziałania korupcji:
Kodeks Etyki Banku Ochrony Środowiska,
Kodeks Etyki Bankowej (Zasad Dobrej Praktyki Bankowej),
Zasady przyjmowania i przekazywania korzyści lub prezentów w Banku Ochrony Środowiska S.A.,
Polityka przeciwdziałania i zarządzania konfliktami interesów w Banku Ochrony Środowiska S.A.,
Procedura anonimowego zgłaszania naruszeń prawa oraz obowiązujących w Banku Ochrony Środowiska S.A. procedur i standardów etycznych,
Zasady przyjmowania i przekazywania zachęt w Banku Ochrony Środowiska S.A.,
Regulamin Pracy.
Należący do Grupy BOŚ, Dom Maklerski BOŚ stosuje zasady i standardy etyczne zapisane w takich dokumentach, jak:
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 108
Kodeks Dobrej Praktyki Domów Maklerskich,
Standardy w zakresie dobrych praktyk komunikacji i działań marketingowych na rynku OTC instrumentów pochodnych,
Zasady ładu korporacyjnego KNF,
Polityka zgłaszania naruszeń w DM BOŚ,
Regulamin zarządzania konfliktami interesów w DM BOŚ,
Standardy obsługi klienta w DM BOŚ,
Strategie i procedury służące wykrywaniu ryzyka niewypełnienia przez firmę jej zobowiązań wynikających z dyrektywy 2014/65/UE.
Wartości i normy etyczne podstawą codziennych działań w Banku. Wszystkie wymienione regulacje i dokumenty dostępne w intranecie w języku polskim. Znajomość Kodeksu Etyki to jeden z wymogów, który stawia się nowozatrudnionym pracownikom w procesie adaptacji (wypełniają oni odpowiednie oświadczenie). W Domu Maklerskim BOŚ częścią szkolenia wstępnego zasady i regulacje wewnętrzne, w tym te, które dotyczą zarządzania konfliktami interesów.
W Banku interpretacją wątpliwości związanych z obszarem etyki zajmuje się Departament Zgodności, który we współpracy z innymi departamentami proponuje i wprowadza zmiany w Kodeksie Etyki. Prowadzi także cykliczne akcje wewnętrzne promujące pożądane zachowania oraz wzmacniające poczucie współodpowiedzialności pracowników za ryzyka związane z brakiem zgodności. W sprawach związanych z etyką i zgodnością każdy z pracowników Banku może skontaktować się z Dyrektorem i pracownikami Departamentu Zgodności (dane są dostępne w intranecie).
Analogiczną funkcję w Domu Maklerskim BOŚ pełni Departament Nadzoru Zgodności Działalności z Prawem. Każdy pracownik Spółki, dzięki dedykowanej skrzynce mailowej, może zwrócić się do niego po poradę.
Przypadki naruszeń w Banku podlegają zasadom zapisanym w „Procedurze anonimowego zgłaszania naruszeń (…)”. Każde takie zgłoszenie kierowane jest do Prezesa Zarządu (a jeśli dotyczy członka Zarządu lub członka Rady Nadzorczej do Rady Nadzorczej). Bank gwarantuje każdemu zgłaszającego pełną anonimowość.
Także w Domu Maklerskim BOŚ obowiązuje polityka zgłaszania naruszeń, która zapewnia poufność wszelkich zgłoszonych informacji. Wszyscy nowo zatrudniani pracownicy zapoznają się z zasadami i procedurami antykorupcyjnymi.
2.1. Polityka zgodności
BOŚ S.A. kompleksowo zarządza zgodnością (compliance) działań Banku z regulacjami, rynkowymi standardami oraz przyjętymi wartościami oraz systemem kontroli wewnętrznej. Wypracowane ramy formalne i procedury służą nie tylko wypełnianiu obowiązków regulacyjnych (w tym rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego), ale przede wszystkim pozytywnie wpływają na organizację. Bank dzięki nim ma pewność, że działa zgodnie z najwyższymi standardami, minimalizując jednocześnie kluczowe ryzyka (finansowe, rynkowe, reputacyjne czy prawne).
Zapewnienie zgodności w ramach systemu kontroli wewnętrznej w Banku nadzoruje Rada Nadzorcza, przy współudziale Komitetu Audytu Wewnętrznego. Rada zatwierdza Politykę zgodności oraz ocenia efektywność zarządzania ryzykiem braku zgodności (raz w roku) oraz adekwatność i skuteczność systemu kontroli wewnętrznej (co najmniej raz w roku). Kompleksowy system nadzoru wewnętrznego działa także w DM BOŚ. Działalność Banku i Domu Maklerskiego BOŚ podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 109
PRACOWNICY
Polityka personalna, tworzące procesy i ramy regulacyjne oraz kultura organizacyjna służą wzmacnianiu ważnych dla Banku wartości i standardów w tym przeciwdziałania wszelkiej dyskryminacji i mobbingowi, tworzeniu równych szans dla wszystkich oraz promocji różnorodności.
Ludzie to najważniejszy zasób BOŚ Banku. Troska o przyciągnięcie i utrzymanie najlepszych pracowników przejawia się na każdym etapie zarządzania obszarem HR od rekrutacji talentów przez rozwój osób już zatrudnionych.
Bank w sposób ciągły monitoruje wskaźniki związane z zatrudnieniem, w tym fluktuacją kadr. System informacji zarządczej dostarcza danych o potrzebach, szansach i wyzwaniach związanych z zarządzaniem kapitałem ludzkim. Bank kładzie przy tym nacisk na wzrost efektywności pracy oraz lojalności i satysfakcji pracowników.
Kompleksową politykę efektywnego zatrudnienia prowadzi również DM BOŚ. Jej główne cele spójne z celami BOŚ Banku. Składają się na nie:
zapewnienie specjalistycznej kadry o określonym poziomie kwalifikacji, kompetencji stanowiskowych oraz doświadczenia zawodowego,
utrzymanie zatrudnienia na optymalnym poziomie i bieżące monitorowanie potrzeb kadrowych w poszczególnych komórkach organizacyjnych,
sprawne i bieżące uzupełniania braków kadrowych,
rozwój i podnoszenie kwalifikacji zatrudnionych pracowników.
Zatrudnienie w Grupie BOŚ ze względu na rodzaj umowy
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
SUMA OGÓŁEM
Osoby zatrudnione na umowę o pracę na okres próbny
11
10
21
Osoby zatrudnione na umowę o pracę na czas określony
120
91
211
Osoby zatrudnione na umowę o pracę na czas nieokreślony
658
420
1 078
Osoby zatrudnione na umowę o pracę na zastępstwo
36
14
50
Osoby zatrudnione na kontraktach menedżerskich
1
4
5
Osoby samozatrudnione, ale pracujące w grupie na zasadach pracowniczych
7
10
17
Osoby zatrudnione w oparciu o umowę stażową
-
-
-
SUMA WSZYSTKICH
833
549
1 382
SUMA PRACOWNIKÓW na UMOWACH o PRACĘ
825
535
1 360
Zatrudnienie pracowników w Grupie BOŚ ze względu na typ umowy stałej w podziale na płeć
Osoby zatrudnione na umowę o pracę na czas nieokreślony pracujące:
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
SUMA OGÓŁEM
Na pełny etat
640
414
1054
Na niepełny etat
18
6
24
SUMA
658
420
1 078
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 110
Całkowita liczba pracowników w Grupie BOŚ zatrudnionych na umowę o pracę w podziale na płeć i region pracy
WOJEWÓDZTWO
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
SUMA OGÓŁEM
Dolnośląskie
19
11
30
Kujawsko - pomorskie
28
6
34
Lubelskie
27
8
35
Lubuskie
7
1
8
Łódzkie
16
8
24
Małopolskie
31
16
47
Mazowieckie
513
400
913
Opolskie
5
1
6
Podkarpackie
21
7
28
Podlaskie
18
8
26
Pomorskie
27
7
34
Śląskie
42
32
74
Świętokrzyskie
5
0
5
Warmińsko - mazurskie
20
7
27
Wielkopolskie
25
18
43
Zachodniopomorskie
21
5
26
SUMA
825
535
1 360
Łączna liczba i procent nowozatrudnionych pracowników w Grupie BOŚ w podziale na płeć i wiek
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
WIEK:
≤ 29
30-50
51 ≤
≤ 29
30-50
51 ≤
Liczba nowozatrudnionych pracowników
38
91
12
34
73
16
264
Procent nowozatrudnionych pracowników
14%
34%
5%
13%
28%
6%
100%
Łączna liczba i procent odejść pracowników w Grupie BOŚ w podziale na wiek, płeć i region
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
WIEK:
≤ 29
30-50
51 ≤
≤ 29
30-50
51 ≤
Liczba odejść pracowników DM i Banku
19
80
25
10
56
18
208
Procent odejść pracowników DM i Banku
1%
6%
2%
1%
4%
1%
15%
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 111
Różnorodność w praktyce
BOŚ S.A. nie posiada opracowanej i formalnie zatwierdzonej przez organy Spółki polityki różnorodności. Jednakże Bank od szeregu lat w praktyce uwzględnia w polityce kadrowej podstawowe elementy polityki różnorodności, wychodząc z założenia, że wartości wynikające z różnic stanowią dodatkowy atut organizacji.
BOŚ kieruje się zasadą niedopuszczalności jakiejkolwiek dyskryminacji w zatrudnieniu, bezpośredniej lub pośredniej, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną a także ze względu na formę zatrudnienia, postrzegając zróżnicowanie pracowników jako wartość, która tworzy kapitał i stanowi potencjalne źródło budowania przewagi konkurencyjnej Banku.
Bank dąży do zapewnienia pracownikom przyjaznego środowiska pracy i przeciwdziałania wszelkim przejawom dyskryminacji i mobbingu.
Przykłady różnorodności:
kobiety stanowią zdecydowaną większość pracowników Grupie BOŚ S.A. (66%);
45% kadry zarządzającej najwyższego szczebla stanowią kobiety;
kobiet na pozostałych stanowiskach menadżerskich i kierowniczych jest 64%
osoby należące do najwyższej kadry menedżerskiej ukończyły różne kierunki studiów, w Polsce i za granicą (m.in. kierunki ekonomiczne, techniczne, informatyczne, prawnicze, z zakresu filologii i inne);
spośród najwyższej kadry kierowniczej 7,5% (3 osoby) pracuje w Banku ponad 15 lat; średni staż kobiet to 5,2 lata, mężczyzn – 2,0;
w najwyższej kadrze menedżerskiej osoby z różnorodnym doświadczeniem w polskich i europejskich instytucjach finansowych i niefinansowych,
Bank zatrudnia obcokrajowców, emerytów i osoby, które nabyły prawa do emerytury a także osoby niepełnosprawne
Odsetek pracowników z niepełnosprawnością wynosi 1,2%.
Skład kadry pracowniczej w Grupie BOŚ w podziale na kategorię zatrudnienia, wiek i płeć
ZARZĄD i DYREKTORZY
PRACOWNICY na STANOWISKACH KIEROWNICZYCH, WYŻSZEGO i NIŻSZEGO SZCZEBLA
POZOSTALI PRACOWNICY
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
WIEK ≤ 29
0
1
1
1
2
3
63
63
126
WIEK 30- 50
26
42
68
92
68
160
436
247
683
WIEK ≥ 51
6
22
28
32
12
44
169
78
247
SUMA
32
65
97
125
82
207
668
388
1 056
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 112
Procentowy udział kadry pracowniczej w Grupie BOŚ podziale na kategorię zatrudnienia, wiek i płeć
ZARZĄD i DYREKTORZY
PRACOWNICY na STANOWISKACH KIEROWNICZYCH, WYŻSZEGO i NIŻSZEGO SZCZEBLA
POZOSTALI PRACOWNICY
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
WIEK ≤ 29
0%
0%
0%
0%
0%
0%
5%
5%
9%
WIEK 30- 50
2%
3%
5%
7%
5%
12%
32%
18%
50%
WIEK ≥ 51
0%
2%
2%
2%
1%
3%
12%
6%
18%
OGÓŁEM
2%
5%
7%
9%
6%
15%
49%
29%
78%
Warunki zatrudnienia
BOŚ Bank to instytucja równych szans w zatrudnianiu, wynagradzaniu i rozwoju. Wszyscy pracownicy Banku odpowiedzialni za tworzenie w miejscu pracy koleżeńskiej i życzliwej atmosfery, wolnej od wszelkich form dyskryminacji, mobbingu lub molestowania. (zapis z Kodeksu Etyki). Wszyscy pracownicy Banku i DM BOŚ mają równe prawa w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do programów rozwojowych. DM BOŚ stale monitoruje spójność systemu wynagrodzeń, z uwzględnieniem specyfiki sektora instytucji finansowych:
Kodeks Etyki, Regulamin pracy oraz Polityka antymobbingowa zawierają zapisy dotyczące m.in. przeciwdziałaniu dyskryminacji ze względu na jakikolwiek aspekt (płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie oraz orientację seksualną, a także ze względu na formę i czas zatrudnienia).
W rekrutacji Bank stosuje standardy zgodne z Dyrektywą UE w sprawie równego traktowania. Rekrutacja opiera się na obiektywnych przesłankach oraz ustalonych wzorach i zasadach.
Wycena stanowisk w Banku odbywa się według obiektywnych, merytorycznych, antydyskryminacyjnych kryteriów. Wynagrodzenia zależą od kompetencji, zakresu odpowiedzialności i doświadczenia zawodowego oraz praktyk płacowych stosowanych w sektorze bankowym.
Wszyscy pracownicy Banku mają dostęp do szkoleń odpowiednich do ich potrzeb i doświadczenia. Bank szczególnie inwestuje w rozwój pracowników, którzy wyróżniają się efektami swojej pracy.
Bank od 2017 roku realizuje program „Bank otwarty na niepełnosprawnych”, dzięki któremu pracę (w formie telepracy) zyskują osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności.
Roczna ocena pracownicza bazuje na modelu kompetencji oraz ocenie efektów pracy jako kluczowych, obiektywnych kryteriach wartościowania wiedzy i zaangażowania poszczególnych pracowników.
Każdy zatrudniony w Banku jest doceniany i uprawiony do otrzymywania wynagrodzenia zmiennego za wykonywaną pracę.
Stosunek średniego wynagrodzenia zasadniczego kobiet do mężczyzn*
Pracownicy na stanowiskach kierowniczych i wyższych
75%
Pracownicy na stanowiskach niższych niż kierownicze
81%
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 113
Stosunek średniego wynagrodzenia wypłacanego kobiet do mężczyzn*
Pracownicy na stanowiskach kierowniczych i wyższych
79%
Pracownicy na stanowiskach niższych niż kierownicze
84%
* Dane dot. BOŚ
Stosunek wynagrodzenia pracowników BOŚ najniższego szczebla do minimalnego lokalnego wynagrodzenia w podziale na płeć i regiony
WOJEWÓDZTWO
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
DOLNOŚLĄSKIE
148%
162%
KUJAWSKO - POMORSKIE
143%
177%
LUBELSKIE
130%
-
LUBUSKIE
154%
173%
ŁÓDZKIE
142%
-
MAŁOPOLSKIE
133%
124%
MAZOWIECKIE
135%
139%
OPOLSKIE
153%
154%
PODKARPACKIE
132%
-
PODLASKIE
140%
-
POMORSKIE
152%
-
ŚLĄSKIE
142%
-
ŚWIĘTOKRZYSKIE
148%
-
WARMIŃSKO - MAZURSKIE
138%
146%
WIELKOPOLSKIE
144%
154%
ZACHODNIOPOMORSKIE
149%
192%
POLSKA OGÓŁEM:
143%
142%
Świadczenia dodatkowe
Pracownicy Grupy BOŚ mają dostęp do różnorodnych programów, świadczeń i benefitów, standardowych (np. dofinansowanie z ZFŚS), jak i autorskich rozwiązań. Świadczenia dodatkowe przysługują wszystkim pracownikom bez względu na wymiar czasu pracy oraz zatrudnienie na czas określony.
Pracownicy Banku i Domu Maklerskiego BOŚ mają zapewnioną prywatną opiekę medyczną, dzięki której mogą korzystać z sieci placówek w całym kraju oraz mają dostęp do szerokiego wachlarza specjalistów medycznych.
Dobre praktyki HR
w Banku:
program sukcesji na kluczowe stanowiska Banku,
zatrudnianie wewnętrznych trenerów,
wsparcie w podnoszeniu kompetencji zawodowych, dofinansowanie szkoleń, studiów podyplomowych, MBA,
dobrowolne ubezpieczenie pracownicze na preferencyjnych warunkach,
bezpłatna opieka medyczna dla pracowników w sieci Enel-Med; preferencyjne pakiety dla członków rodzin pracowników,
dofinansowanie wpłat do PPK dla pracowników (1,5% wynagrodzenia),
1 dzień wolny w roku na realizację działań wolontariackich lub proekologicznych,
możliwość pracy zdalnej,
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 114
dostęp do platformy MyBenefit (świadczenia częściowo dofinansowane z ZFŚS, jak karta MultiSport, oraz wachlarz usług dla dzieci, turystycznych, kulturalnych w atrakcyjnych cenach),
świadczenie świąteczne wypłacone w formie środków pieniężnych,
bezpłatny dostęp do wirtualnej platformy umożliwiającej wypożyczanie ponad 60 tysięcy e-booków oraz audiobooków na 4 urządzenia o różnorodnej tematyce,
bożonarodzeniowy koncert życzeń „BOŚwięta tuż, tuż”, przygotowany przez Zarząd i pracowników Banku,
dobrowolne, bezpłatne szczepienia przeciw grypie,
35% zniżki na dojazdy do pracy pociągami Kolei Mazowieckich.
w Domu Maklerskim BOŚ:
posiadanie kompetencji trenerskich przez wybranych specjalistów DM, którzy przekazują wiedzę z zakresu swoich obszarów zawodowych pozostałym pracownikom DM opracowując i przeprowadzając szkolenia wewnętrzne,
wsparcie w podnoszeniu i rozwijaniu kompetencji zawodowych poprzez dofinansowanie szkoleń, kursów, studiów podyplomowych, udziału w konferencjach branżowych, posiadanie wewnętrznego księgozbioru
dobrowolne ubezpieczenie na życie i zdrowie dla pracowników i ich rodzin na preferencyjnych warunkach,
bezpłatna opieka medyczna dla pracowników w sieci Lux med. oraz preferencyjne pakiety dla członków rodzin pracowników,
polityka „Home office”,
świąteczne upominki dla dzieci pracowników,
warsztaty i spotkania z zakresu zdrowego żywienia i trybu życia.
Ponadto, aby zminimalizować niekorzystne skutki pandemii i maksymalnie wesprzeć kadrę menedżerską, Bank umożliwił udział w szkoleniu „Zarządzanie Zespołem w trybie pracy zdalnej”.
Rozwój
Grupa BOŚ stale inwestuje w rozwój kompetencji pracowników, mając świadomość, że to one, w połączeniu z doświadczeniem i zaangażowaniem, wyznaczają pozycję na rynku.
W odpowiedzi na potrzeby rozwojowe pracowników, Bank wprowadził kompleksową politykę szkoleń i rozwoju oraz katalog szkoleń z uwzględnieniem specyficznych uwarunkowań kadry zarządzającej średniego i wyższego szczebla. Nowe zasady obejmują wszystkich pracowników Banku i wpisują się w politykę równego dostępu do rozwoju kompetencji. Rozwój zawodowy pracownika jest pochodną potrzeb kadrowych Banku, a także jego ekologicznej misji, celów i wartości organizacyjnych.
Bank stawia na ciągły rozwój wiedzę wyniesioną ze szkoleń czy warsztatów w formie stacjonarnej lub zdalnej pracownicy uzupełniają doświadczeniem zdobywanym w codziennej pracy. Szkolenia przygotowują pracowników do efektywnego wypełniania swoich obowiązków, ale także obejmowania do nowych ról w organizacji w rekrutacji wewnętrznej. Każde działania szkoleniowo-rozwojowe, w tym szkolenia e-learning, podlega ocenie pod kątem efektywności, satysfakcji uczestnika oraz poziomu zdobytej wiedzy. Nowi pracownicy zatrudniani w Domu Maklerskim BOŚ na początku swojej pracy przechodzą przez pakiet szkoleń wstępnych, składających się z część prowadzonej przez wykwalifikowanych specjalistów z poszczególnych obszarów oraz wewnętrznych szkoleń elearningowych. Szkolenia przygotowują pracowników do efektywnego wypełniania swoich obowiązków, ale także obejmowania do nowych ról w organizacji w rekrutacji wewnętrznej. Każde działania szkoleniowo-rozwojowe, w tym szkolenia e-learning, podlega ocenie pod kątem efektywności, satysfakcji uczestnika oraz poziomu zdobytej wiedzy.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 115
Średnia liczba godzin szkoleniowych jednego pracownika w BOŚ w podziale na kategorie zatrudnienia
KATEGORIA ZATRUDNIENIA
KOBIETY
MĘŻCZYŹNI
OGÓŁEM
Zarząd i dyrektorzy
75
5,5
80,5
Stanowiska kierownicze, wyższego i niższego szczebla
15
18,5
33,5
Pozostali pracownicy administracyjni
20,5
23
43,5
ŁĄCZNA LICZBA GODZIN SZKOLENIOWYCH
110,5
47
157,5
Bezpieczeństwo pracy
W związku z panującą na świecie pandemią COVID-19, Bank Ochrony Środowiska S.A. podjął szereg działań, mających na celu zminimalizowanie wpływu sytuacji zewnętrznej na działanie Banku i jego postrzeganie przez klientów i pracowników, przy jednoczesnym zapewnieniu jak najwyższego standardu bezpieczeństwa. W szczególności:
przeprowadzono zamgławianie i ozonowanie pomieszczeń Centrali i placówek Banku;
wyposażono Centralę i placówki Banku w mydło antybakteryjne, środki dezynfekujące do rąk, środki dezynfekujące do powierzchni roboczych;
wyposażono stanowiska bezpośredniej obsługi klientów w blendy i rękawiczki jednorazowe, a wszystkich pracowników Banku w komplet maseczek wielorazowego użytku;
zapewniono możliwość przeprowadzenia zamgławienia i ozonowania pomieszczeń Banku po każdym podejrzeniu kontaktu z osobą zarażoną COVID-19;
uruchomiono infolinię dla pracowników w celu bieżącego udzielania informacji o zasadach realizacji w Banku ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych;
opublikowano szereg wewnętrznych komunikatów podnoszących poziom wiedzy i świadomości pracowników w zakresie bezpieczeństwa epidemiologicznego;
zakupiono bezdotykowe termometry do indywidualnego pomiaru temperatury;
zakupiono i zamontowano urządzenia do automatycznego pomiary temperatury u osób wchodzących na teren Banku;
zakupiono maty dezynfekcyjne obuwie.
Grupa BOŚ zapewnia pracownikom bezpieczne, ergonomiczne miejsca pracy. Wszyscy pracownicy przechodzą obowiązkowe szkolenia wstępne i okresowe zakończone testem z wiedzy z zakresu BHP. Prowadzą je specjaliści wewnętrzni lub/i zewnętrzni eksperci. Zakres szkoleń jest dostosowany do potencjalnych zagrożeń i warunków danego miejsca pracy.
Wyznaczone osoby biorą cyklicznie (nie rzadziej niż raz na dwa lata) udział w szkoleniach z zakresu ochrony przeciwpożarowej oraz ewakuacji pracowników. Szkolenia prowadzą osoby, które posiadają co najmniej uprawnienia inspektora ds. ochrony przeciwpożarowej. Regularnie odbywają się także zajęcia z zasad udzielania pierwszej pomocy tak, aby odpowiednie kwalifikacje w tym zakresie miało minimum 10% załogi każdej jednostki organizacyjnej (nie mniej niż 2 osoby). Instruktażu udzielają czynni ratownicy medyczni. Pracodawca pokrywa wszystkie koszty szkoleń BHP (w tym ewentualnego noclegu i transportu). Prowadzone działania edukacyjne przynoszą wymierne rezultaty. W 2020 roku doszło tylko do dwóch wypadków przy pracy powodujących lekkie urazy, a wskaźnik wypadkowości (Injury rate – IR) wyniósł 1,8.
W 2020 roku nie doszło do żadnego wypadku przy pracy.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 116
Aktywność sportowa pracowników
Poza szkoleniami Bank promuje zdrowy i aktywny tryb życia swoich pracowników. Sekcje sportowe w BOŚ zrzeszają na zasadzie dobrowolności pracowników, których łączy pasja do aktywnego uprawiania sportu. Liczna grupa pracowników BOŚ zrzeszona jest w trzynastu sekcjach sportowych. Aktywni fani piłki siatkowej oraz piłki nożnej od kilku sezonów regularnie uczestniczą w rozgrywkach ligi dla firm. Poza dyscyplinami zespołowymi, wśród pracowników Banku znajduje się między innymi grupa biegaczy, narciarzy oraz żeglarzy. Sekcja biegowa BOŚ wśród swoich członków ma wielu maratończyków i półmaratończyków oraz zrzesza miłośników biegania we wszystkich placówkach banku, którzy pod szyldem BOŚ biorą udział w imprezach biegowych na terenie całej Polski.
ŚRODOWISKO
Bank, będąc liderem w zakresie finansowania rozwiązań ekologicznych w Polsce, chce wzmacniać świadomość klientów detalicznych i korporacyjnych w zakresie szeroko pojętej ekologii rozumianej m.in. w aspektach: ochrony środowiska, ekologicznej żywności, zdrowego trybu życia, troski o otoczenie. Jako EKO Bank pokazuje swoim przykładem, jak instytucje finansowe mogą wpisywać się w ideę zrównoważonego rozwoju.
Polityka środowiskowa Banku obejmuje szereg działań i projektów nastawionych na minimalizację wpływu działalności Banku na otoczenie.
Szczególne znaczenie mają:
stała redukcja zużycia energii (energooszczędne urządzenia i oświetlenia, w tym reklamowe); czujniki zmierzchu; inteligentne sterowanie klimatyzacją i systemami grzewczo- wentylacyjnymi, niskoemisyjna flota firmowa; szkolenia z eko-drivingu),
stała redukcja zużycia wody i ścieków (m.in. perlatory, dwufunkcyjne spłuczki),
efektywna selekcja odpadów (samodzielny recykling 50% odpadów; umowy z profesjonalnymi firmami, które zagospodarowują pozostałe odpady),
edukacja pracowników (np. w kwestii konieczności gaszenia świateł, ograniczenia liczby wydruków, zużytej wody czy ilości „produkowanych” śmieci, w tym plastiku).
Bank oraz Dom Maklerski BOŚ posiadają umowy z dostawą energii elektrycznej gwarantująca dostawę energii pochodzącą w 100% z ekologicznych źródeł energii.
Drugie życie sprzętów (dobra praktyka)
Bank wprowadza do wtórnego obiegu znaczącą ilość wycofywanego z użytkowania sprzętu komputerowego (PC i laptopy) oraz telefonów komórkowych. Urządzenia mogą kupić pracownicy lub firmy zewnętrzne. BOŚ przekazuje nieodpłatnie instytucjom użyteczności publicznej komputery i inne elementy wyposażenia (np. meble).
Działalność proekologiczna Spółek zależnych
Dom Maklerski BOŚ aktywnie angażuje się w działalność proekologiczną Grupy Kapitałowej BOŚ. W 2020 roku przeprowadził emisję zielonych obligacji New Energy Investment Sp. z o.o. z przeznaczeniem na finansowanie odnawialnych źródeł energii. Pod koniec grudnia z kolei zawarta została umowa na przeprowadzenie programu emisji obligacji zielonych ze spółką Columbus Energy SA. Dom Maklerski BOŚ został jednym z pierwszych podmiotów w kraju, które rozwijają innowacyjną formę finansowania inwestycji proekologicznych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 117
W ofercie Domu Maklerskiego jest m.in. pośrednictwo w obrocie prawami majątkowymi wynikającymi z tzw. „kolorowych certyfikatów”. z oferty tej korzystają przede wszystkim wytwórcy energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (farmy wiatrowe, małe elektrownie wodne, fotowoltaika itp.). Dom Maklerski BOŚ został pierwszym podmiotem dopuszczonym do działania na Rynku Towarów Rolno-Spożywczych prowadzonym przez Towarową Giełdę Energii.
Spółka BOŚ Leasing Eko Profit SA świadczy usługi finansowania w formie leasingu operacyjnego, finansowego oraz pożyczki leasingowej. W ramach swojej działalności finansuje inwestycje związane z szeroko rozumianą ekologią (rozwiązania zmniejszające zużycie energii, jak i projekty OZE). Dodatkowo Spółka pomaga klientom Grupy uzyskać finansowanie dla projektów ekologicznych przy udziale finansowania bankowego, środków NFOŚiGW i programów rozwojowych UE.
Do MS Wind Sp. z o.o., spółki zależnej BOŚ Leasing Eko Profit SA, należy farma wiatrowa (6 MW) w gminie Pełczyce.
Eko-szkolenia w EKO Banku
W ramach programu rozwoju kompetencji ekologicznych, wszyscy pracownicy Banku realizują szkolenie podnoszące i utrwalające wiedzę z zakresu ochrony środowiska, produktów proekologicznych BOŚ i sposobów finansowania przedsięwzięć ekologicznych. Pierwszym etapem jest blok ekologiczny w ramach szkoleń adaptacyjnych pracowników. Kolejnym narzędziem jest e- learning z zakresu ekologii, który został włączony do katalogu szkoleń obowiązkowych dla wszystkich pracowników Banku. W ramach nowo utworzonej EKO Biblioteki, pracownicy mają do dyspozycji kilkadziesiąt książek i gier planszowych. Informacje dodatkowe można również znaleźć w raportach udostępnianych regularnie na wewnętrznych stronach intranetowych.
Raport Ekologiczny
Od 23 lat zespół ekologów Banku przygotowuje coroczną publikację, która podsumowuje kluczowe zagadnienia związane z unijnymi i krajowymi regulacjami, dokumentami strategicznymi wpływającymi na rozwój rynku przedsięwzięć proekologicznych oraz informacje o dostępnych instrumentach wsparcia inwestycji. Jednym z kluczowych elementów Raportu jest prezentacja specjalistycznej oferty finansowej BOŚ oraz podsumowanie efektów ekologicznych wynikających z finansowanych przez niego projektów. W Raporcie znalazły się również studia przypadków inwestycji realizowanych przez Klientów Banku.
Ekologia i ekonomia
W realizacji przedsięwzięć przyjaznych środowisku pomagają klientom banku zatrudniani w BOŚ Ekolodzy, posiadający specjalistyczna wiedze inżynierską. Niejednokrotnie inspirują do podejmowania dodatkowych działań ograniczających oddziaływanie firm na środowisko. Dbają oni m.in. o to, by środki przeznaczone na projekty proekologiczne były wydatkowane zgodnie z rygorami jakie nakładają przepisy prawa środowiskowego. Pomoc w opracowaniu optymalnego modelu finansowania inwestycji jest szczególnie cenna tam, gdzie wchodzą w grę preferencyjne warunki finansowania, dotacje z funduszy krajowych i unijnych. Bank chętnie dzieli się wiedzą, wychodząc z założenia, że tylko powszechna świadomość ekologiczna może przyczynić się do zrównoważonego rozwoju Polski. Dlatego Główni Ekolodzy Banku uczestniczą w targach, seminariach i konferencjach tematycznych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 118
Ślad węglowy
W 2020 roku po raz drugi w historii działalności Banku dokonano obliczeń śladu węglowego. Pierwsze oszacowanie wielkości emisji gazów cieplarnianych związanych z działalnością operacyjną Banku dotyczyło roku 2007.
Obliczenia śladu węglowego BOŚ w 2020 roku odnoszą się do aktywności operacyjnej banku i nie obejmują oceny jak produkty banku i finansowane inwestycje wpływają na zmianę klimatu. W obliczeniach Bank korzystał ze wsparcia ekspertów Instytutu na rzecz Ekorozwoju.
Obliczeń dokonano zgodnie ze standaryzowanym protokołem GHG Protocol Corporate Accounting and Reporting Standard. Emisje oszacowano w odniesieniu do następujących zakresów:
I zakres
zużycie paliw przez samochody służbowe;
II zakres
zużycie energii elektrycznej;
zużycie ciepła;
zużycie gazu ziemnego (BOŚ nie korzystał z tego medium);
III zakres
służbowe podróże – samolotem;
służbowe podróże – pociągami;
służbowe podróże – samochodem prywatnym lub wynajętym autokarem;
dojazdy pracowników do i z pracy;
zużycie energii elektrycznej przez pracowników w trakcie telepracy w domu;
zużycie wody;
odprowadzane ścieki;
wytworzone odpady komunalne;
zużycie papieru;
usługi kurierskie.
Obliczenia zostały wykonane dla roku 2020 na podstawie możliwie pełnych danych w każdym z podanych zakresów.
Emisje gazów cieplarnianych Banku Ochrony Środowiska w 2020 r. :
Zakres
Emisje [tCO2eq]
Zakres 1
14,01
Zakres 2
2 994,83
Zakres 3
861,35
Razem
3 870,19
Oszacowana emisja gazów cieplarnianych związana z działalnością BOŚ w roku 2020 wyniosła 3,87 tys. Mg CO2eq.
W przeliczeniu na jednego pełnoetatowego pracownika ślad węglowy w roku 2020 wyniósł 3,55 Mg CO2eq.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 119
Nagrody za działania proekologiczne
Proekologiczne działania Banku zostały uhonorowane przez Kapitułę XIII edycji Ogólnopolskiego Programu Liderzy Społecznej Odpowiedzialności, która przyznała mu tytuł Laureata Programu Eko Firma 2020. Kapituła wysoko oceniła i nagrodziła BOŚ za działania związane z wdrażaniem zasad Odpowiedzialnego Biznesu. Doceniła kultywowanie wartości ekologicznych, prowadzenie proekologicznych kampanii informacyjnych, zwracanie uwagi na zrównoważony rozwój, wspieranie prospołecznych działań.
PRODUKTY
Misja „Polski EKO Bank - dla ludzi, biznesu i środowiska” przejawia się także w ofercie produktowej Banku. Dla klientów detalicznych, małych i średnich przedsiębiorstw oraz klientów korporacyjnych marka BOŚ jest gwarantem nowoczesnej gamy produktów w tym „zielonych” o najwyższej jakości obsługi, rzetelności kupieckiej oraz troski o środowisko naturalne i zrównoważony rozwój Polski.
Wyróżnikiem Banku jest szeroka oferta produktów z dofinansowaniem z instytucji, takich jak BGK, NFOŚiGW, WFOŚiGW. Doświadczeni pracownicy Banku, w tym specjaliści w zakresie ekologii, mogą aranżować finansowanie różnorodnych projektów, przyczyniających się do wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki.
Wszystkie produkty nadzorowane pod kątem zgodności z prawem, rekomendacjami organów nadzorczych, branżowymi praktykami oraz wymogami wewnętrznymi Banku. Najważniejsze ramy formalne dla produktów to:
Prawo bankowe, Ustawa o kredycie konsumenckim, ustawa o kredycie hipotecznym,
Rekomendacje KNF: S, T, U,
Zasady tworzenia produktów bankowych oraz zarządzania nimi w BOŚ S.A.,
dokumenty normujące zasady naliczania oprocentowania, prowizji i opłat dla poszczególnych grup klientów.
Każdy nowy produkt Banku muszą zaopiniować Departament Ryzyka Finansowego i Operacyjnego, Departament Polityki Kredytowej i Wyceny Aktywów, Biuro Zgodności oraz Departament Prawny. Opiniowanie obejmuje m.in. ocenę oraz sposób zarządzania istotnymi ryzykami, wypełnianie obowiązków informacyjnych, identyfikację potencjalnych konfliktów interesów, zgodność z przepisami prawa.
Bank prowadzi stały pomiar satysfakcji klientów. Badania dotyczą obsługi związanej ze sprzedażą produktów, a także obsługi posprzedażowej w naszych placówkach. Uruchomiliśmy pomiar satysfakcji klientów, którzy kontaktują się z infolinią. Oficjalnie rozpoczęliśmy wdrożenie zasad prostej polszczyzny. Od początku 2020 roku zasady prostej polszczyzny zostały wdrożone na nowej stronie www Banku i są stosowane w komunikacji reklamacyjnej z klientami oraz w wybranych wzorach pism do klientów detalicznych. BOŚ S.A. przystąpił do Deklaracji banków ws. standardu prostego języka, wypracowanej w ramach Związku Banków Polskich. Tym samym dążymy do zmiany języka bankowego tak, by klienci rozumieli wszystko, co do nich mówimy i piszemy.
DM BOŚ przeprowadza klika razy w roku ankiety internetowe wśród klientów, dotyczące oceny produktów i usług oferowanych przez DM oraz funkcjonalności systemów informatycznych. Wyniki służą poprawie jakości świadczonych usług; też inspiracją do tworzenia nowych funkcji w systemach transakcyjnych Domu Maklerskiego.
W organizowanym co roku badaniu Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych, Dom Maklerski BOŚ od kliku lat zajmuje miejsce w pierwszej trójce, w ostatnich dwóch latach będąc na szczycie podium. Szczególnie wysokie oceny Domu Maklerskiego BOŚ otrzymuje w kategoriach: bezawaryjność i szybkość platformy internetowej oraz oferta edukacyjna.
W przeprowadzonym wśród klientów biura pod koniec 2020 roku badaniu „Firma Przyjazna Klientowi” Dom Maklerski BOŚ uzyskał bardzo wysokie oceny, o kilka procent wyższe, od tych uzyskanych w analogicznym
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 120
badaniu w roku 2018. Mimo bezprecedensowego roku, który zmusił wszystkich do natychmiastowej zmiany na pracę i obsługę zdalną, w oczach Klientów biuro podniosło jakość oferowanych usług oraz obsługi klientów, z których aż 96% wyraziło gotowość rekomendacji biura.
EKOkredyt na fotowoltaikę (dobra praktyka)
Dzięki preferencyjnemu rozwiązaniu kredytowemu z oferty Banku gospodarstwa domowe mogą w łatwy sposób bez pozwolenia na budowę:
stać się prosumentami, czyli równocześnie konsumentami i producentami „zielonej energii”,
zmniejszyć domowe rachunki za energię elektryczną.
Jedna instalacja fotowoltaiczna o mocy 1 kW produkuje standardowo 1000 kWh energii elektrycznej rocznie. Średnio zapewnia to ok. 600 zł oszczędności rocznie.
Na ofertę Banku składają się nie tylko atrakcyjne warunki kredytu (długi okres kredytowania do 20 lat, niska prowizja i marża kredytowa, wysoka kwota maksymalna nawet 250 tys. zł, a w Ofercie Promocyjnej do 10 lat i kwoty 75 tys. zł), ale także wsparcie merytoryczne specjalistów od ekologii. Osoby zainteresowane preferencyjnym kredytem na stronie internetowej Banku znajdą szereg praktycznych informacji o tym, jak czerpać energię z promieni słonecznych oraz kalkulator PV pozwalający na wyliczenie efektów montażu instalacji PV.
Certyfikat „Zielony DOM”
Certyfikat ZIELONY DOM to pierwsza polska, wielokryterialna certyfikacja dla budownictwa mieszkaniowego, opracowana przez PLGBC we współpracy z uznanymi ekspertami. Jej wybór łączy się z szeregiem korzyści dla inwestora, dewelopera, właściciela (klienta) oraz dla środowiska.
Zielony kredyt hipoteczny to unikalny produkt oferowany przez uczestniczące w programie banki, które premiują w ten sposób zakup domu z certyfikatem PLGBC Zielony Dom. Kredyt ten charakteryzuje się obniżoną stopą procentową, wynikającą ze zmniejszenia ryzyka niewywiązania się z zobowiązań z tytułu jego zaciągnięcia oraz wyższej wartości rynkowej certyfikowanych domów, w porównaniu do domów standardowych. Nieruchomość mieszkaniowa posiadająca certyfikat PLGBC Zielony Dom będzie charakteryzowała się znaczącym obniżeniem rachunków za energię i kosztów związanych z naprawami, co pozwoli gospodarstwom domowym zaoszczędzić dodatkowe środki pieniężne, które będą mogły zostać wykorzystane na spłatę kredytu hipotecznego. Ten dodatkowy miesięczny zysk znacznie zmniejsza ryzyko niewywiązania się z zobowiązań z tytułu kredytu hipotecznego przez właściciela zielonego domu. Dzięki temu oraz dzięki wyższej rynkowej wartości certyfikowanej nieruchomości bank może obniżyć miesięczne oprocentowanie zielonego kredytu hipotecznego w porównaniu do kredytów oferowanych dla standardowych domów do warunków Ekologicznego kredytu hipotecznego. Jakie korzyści daje certyfikacja?
Zawiera wymogi potwierdzające zminimalizowanie negatywnego wpływu inwestycji na środowisko naturalne,
Podkreśla świadome działanie inwestorów i deweloperów w obszarze zrównoważonego budownictwa, dostosowując szereg rozwiązań z korzyścią dla zdrowia i komfortu, jakości życia klientów/nabywców,
Klientom daje możliwość uzyskania kredytu hipotecznego na bardziej atrakcyjnych warunkach we współpracy z Bankiem Ochrony Środowiska oraz gwarancję niższych kosztów eksploatacyjnych.
Zrównoważone finansowanie – receptą na kryzys klimatyczny
Bank jako lider finansowania ekologii w Polsce dostarcza nowoczesne, efektywne rozwiązania finansowe, dzięki którym państwo oraz działające w Polsce przedsiębiorstwa mogą skutecznie mierzyć się z wyzwaniami klimatycznymi poprzez m.in. redukcję zużycia zasobów naturalnych, poprawę efektywności energetycznej, wzrost zastosowania odnawialnych źródeł energii.
Na świecie do realizacji tych kapitałochłonnych działań często powołuje się wyspecjalizowane tzw. zielone banki. W Polsce taką rolę – już od trzech dekad – pełni BOŚ Bank.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 121
Proekologiczna oferta BOŚ wykracza poza standardy tradycyjnej bankowości. Bank z dużym zaangażowaniem promuje m.in. ideę budownictwa zrównoważonego, zawarł Porozumienie z PLGBC w sprawie projektu „Zielony Dom” i „Zielona hipoteka”. Jako jeden z pierwszych banków w Polsce finansował projekty energetyki odnawialnej i stale doskonali produkty dedykowane dla poszczególnych inwestycji proekologicznych.
Wybrane zielone produkty:
Prosta i szybka Przejrzysta pożyczka na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację budynków mieszkalnych (finansowanie uzupełniające i pomostowe do programu Czyste Powietrze),
Pożyczka „Pełnym oddechem” kierowana do przyszłych i obecnych klientów PGNiG na realizację celów komplementarnych z rządowym programem walki ze smogiem,
Atrakcyjne kredyty oferowane we współpracy z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (WFOŚiGW) w wybranych województwach np. na wymianę źródła ciepła, termomodernizację i instalacje OZE,
Kredyt na realizację przedsięwzięć termomodernizacyjnych i remontowych z premią na częściową spłatę kredytu z Funduszu Termomodernizacji i Remontów;
Atrakcyjne promocje kredytów na prosumenckie mikroinstalacje fotowoltaiczne
Ekologiczny kredyt hipoteczny,
Specjalna oferta dla deweloperów budujących w standardach BREEAM czy LEED,
Kredyt EkoOszczędny, z opcją spłaty z oszczędności wygenerowanych przez kredytowane przedsięwzięcie, wraz z bezpłatną gwarancją Biznesmax,
Kredyt inwestycyjny na finansowanie elektrowni fotowoltaicznych o mocy do 1 MW (włącznie), funkcjonujących w ramach systemu aukcyjnego,
Karty płatnicze z wizerunkami zwierząt, których zadaniem jest zwrócenie uwagi klientów na zagrożone gatunki dzikich zwierząt na terenie Polski,
Jedyny produkt finansowy na rynku certyfikowany znakiem Climate Leadership, dedykowany przeciwdziałaniu i niwelowaniu skutków suszy – „Nasza Woda”
Kredyt z linii kredytowej z EBI, z komponentem Climate Action wpisanym do Planu Junckera.
Gazeta Finansowa wyróżniła dwa produkty Banku Ochrony Środowiska. Produkt faktoringowy "Finansowanie łańcucha dostaw" został uznany przez redakcję za jeden z najlepszych produktów dla MŚP, a produkt „Linia Wielocelowa” został wyróżniony w raporcie "Najlepsze produkty dla biznesu 2020".
W 2020 roku Bank Ochrony Środowiska otrzymał tytuł najlepszego banku komercyjnego w kategorii Bank mały i średni w konkursie organizowanym przez „Gazetę Bankową”. Redakcja nagrodziła i wskazała liderów w branży, którzy osiągają sukcesy na coraz trudniejszym rynku.
Ponadto Bank został:
wyróżniony Białym Listkiem CSR POLITYKI. Otrzymują go firmy deklarujące wdrażanie najistotniejszych kategorii zarządczych rekomendowanych przez normę ISO 26000 oraz doskonalące działania w tym zakresie na rzecz efektywnego zarządzania swoim wpływem na otoczenie.
nagrodzony w ramach plebiscytu na Finansową Markę Roku organizowaną przez Gazetę Finansową.
Komunikacja marketingowa
Departament Marketingu, mając na względzie dbałość o prawidłowe funkcjonowanie sektora bankowego, w tym ochronę interesów klientów banków, a także przestrzeganie reguł uczciwego obrotu i zasad dobrych praktyk wypracowane przez uczestników rynku finansowego, w szczególności Kanon Dobrych Praktyk Rynku Finansowego, stosuje odpowiednie zasady formułowania i publikowania informacji, reklam bankowych, w tym oznakowania przekazów. Każdy materiał marketingowy jest opiniowany, zarówno na etapie przygotowania materiałów jak i w trakcie przeprowadzania kampanii marketingowych, pod kątem zapewnienia zgodności przekazu marketingowego z prawem, dobrymi obyczajami i wytycznym KNF. Bank nie zidentyfikował żadnego przypadku niezgodności z powyższymi regulacjami i wytycznymi.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 122
Edukacja giełdowa (dobra praktyka)
Dom Maklerski BOŚ, jako jedno z pierwszych biur maklerskich w Polsce, postawił na rzetelną edukację jako klucz do świadomego inwestowania na rynku kapitałowym. Na stronie internetowej DM BOŚ można znaleźć szereg bezpłatnych szkoleń, warsztatów e-learningowych, testów, wprowadzających w arkana inwestowania oraz zwiększających wiedzę doświadczonych inwestorów. Materiały przygotowane w przyjaznej i przystępnej formie.
Zasobnym źródłem wiedzy i analiz aktualnej sytuacji gospodarczej i geopolitycznej blogi.bossa.pl, prowadzone przez ekspertów i analityków Domu Maklerskiego BOŚ. Wkład DM BOŚ w edukację ekonomiczną Polaków był wielokrotnie doceniany.
Dom Maklerski BOŚ angażuje się w edukacyjne projekty m.in. Fundacją GPW, które mają na celu zaznajomienie z zagadnieniami rynku kapitałowego uczniów szkół średnich oraz studentów.
Procedury w działalności maklerskiej
Ze względu na specyfikę swej działalności Dom Maklerski BOŚ S.A. dysponuje szczegółowymi procedurami wewnętrznymi dotyczącymi działań marketingowych i sprzedażowych, które zapewniają zgodność z obowiązującym prawem, branżowymi standardami oraz wartościami etycznymi Grupy. Materiały marketingowe podlegają ocenie Departamentu Nadzoru Zgodności Działalności z Prawem lub Zespołu Nadzoru nad Oddziałami Zagranicznymi. Nieuczciwym praktykom sprzedażowym Dom Maklerski BOŚ S.A. zapobiega poprzez m.in. ciągłą edukację pracowników, kontrolę sprzedażowych rozmów telefonicznych, system wynagradzania oparty także na parametrach jakościowych.
SPOŁECZEŃSTWO
Zdrowie, ekologia i wolontariat to główne obszary działalności Fundacji BOŚ, która od ponad 11 lat spaja prospołeczne działania Banku i DM BOŚ. Zgodnie ze swoją misją Fundacja promuje i wdraża zasady zrównoważonego rozwoju tak, aby podnoszenie standardów życia obywateli nie odbywało się kosztem środowiska naturalnego.
Wyróżniki działań i inicjatyw wspieranych przez Fundację:
głęboka wiara w sens działań systematycznych i długofalowych,
nastawienie na trwałą zmianę społeczną,
zakres, forma, partnerzy programów dopasowani do specyficznych potrzeb lokalnej społeczności,
współpraca z osobami i instytucjami, które podzielają wartości wpisane w społeczną odpowiedzialność Banku,
proaktywna postawa pracowników Banku – zarówno na etapie diagnozy potrzeb lokalnych społeczności, jak i zaangażowania w działania wolontariackie.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 123
Filary działalności społecznej Fundacji
FILAR
ZAŁOŻENIA DZIAŁAŃ
PRZYKŁADY INICJATYW (SZCZEGÓŁOWY OPIS ZNAJDUJE SIĘ na STRONIE WWW FUNDACJI)
Zdrowie
Uświadomienie roli zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej w zachowaniu dobrego stanu zdrowia w dobie zmieniających się warunków cywilizacyjnych.
PlanujeGotuje.pl
Zdrowo jem, więcej wiem
Ekologia
Podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat zrównoważonego rozwoju i ekologii; Propagowanie proekologicznych idei zwłaszcza wśród ludzi młodych.
Postaw na słońce
Brudno Tu
Zielona Ławeczka
Tradycyjny sad
Wolontariat
Aktywny wolontariat jako element polityki społecznej odpowiedzialności biznesu, a także jeden z ważniejszych elementów kultury organizacji, pogłębiający relacje między współpracownikami.
Mikrodotacje
Pomagam cały rok
Świat oczami młodych
Skala działań (wybrane dane)
Ponad 1 400 uczestników z 335 zespołów uczniowskich z całej Polski w VI edycji „Postaw na słońce”. Uczniowie łącznie przygotowali 240 projektów mikroinstalacji fotowoltaicznych dla domów jednorodzinnych.
520 osób z ponad 100 zespołów sąsiedzkich zgłoszonych w VI edycji „Zielonej ławeczki” (przyznano 27 grantów).
32 tys. uczniów wzięło udział w zajęciach edukacyjnych o wolontariacie w IV edycji konkursu „Świat oczami młodych”.
Ponad 2 400 zgłoszeń (ponad 50 000 uczniów i nauczycieli) szkół do X edycji programu prozdrowotnego dla klas I-III „Zdrowo jem, więcej wiem”.
Ponad 1 600 uczniów i nauczycieli założyło niemal 120 mini sadów, w których posadzili ok. 700 drzew owocowych starych odmian.
Inicjatywy promujące zrównoważony rozwój
W 2020 roku Bank przeprowadził we współpracy z Ministerstwem Klimatu warsztaty on-line dla młodzieży. Pierwszy z nich związany był ze Światowym Dniem Ziemi, drugi dotyczył tematyki zmian klimatu, których skutkiem pustynnienie i susze. Dyskusja on-line młodzieży z udziałem Ministra Klimatu oraz ekspertów akademickich zajmujących się tematyką adaptacji do zmian klimatu przyciągnęła podczas obu wydarzeń ponad 25 tys. uczniów i nauczycieli.
W końcówce roku, wystartowała emisja cyklu edukacyjnego 10 filmów „Jak działa klimat” na autorskim vlogu dra Tomasza Rożka „Nauka. To lubię”. Średnia oglądalność pierwszych odcinków na portalu YouTube przekroczyła 100 tys. odsłon. Partnerami projektu, oprócz BOŚ, jest także Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Bank nawiązał także współpracę z Poleskim Parkiem Narodowym, wspierając finansowo Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt. W zamian zyskał zgodę Parku na wykorzystanie jego logo w komunikacji marketingowej nowej serii kart debetowych z wizerunkami zwierząt chronionych.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 124
Zaangażowanie pracowników Grupy BOŚ
Mikrodotacje
Część projektów złożonych w edycji jesiennej 2019 roku była realizowana w 2020 roku. Były to:
Ławeczka - chwila wytchnienia”
„Ziołowy ogródek”
„BiblioTerapia "Lecznica duszy" - terapia przez książkę/audiobook (Biblioteka dla osób niepełnosprawnych intelektualnie)
Pandemia i wszelkie obostrzenia z nią związane utrudniły nabór i realizację projektów wolontariackich. z tego względu zmieniono sposób naboru wniosków były one rozpatrywane w trybie ciągłym zamiast dwa razy w roku jak w latach ubiegłych. Dotacje zostały przyznane na realizację dwóch projektów wolontariackich:
My się COVID - 19 nie damy - o naszych seniorów zadbamy.
Dzieciakowo - taras i grządki dla Rodzinnego Domu Dziecka.
Podczas realizacji projektów wolonatriackich w 2020 roku brało udział 22 wolontariuszy, którym udało się dotrzeć z pomocą do – szacunkowo ponad 2000 beneficjentów. Wolontariusze przepracowali blisko 500 godzin.
Pomagam Cały Rok (filantropia indywidualna)
Zgodnie z hasłem akcji pracownicy Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. chętnie pomagają przez cały rok. W aktywność wolontariacką mogą się włączać także się nowi pracownicy, którzy w procesie adaptacji otrzymują m.in. prezentację o tym, dlaczego warto angażować się w działania filantropijne.
W 2020 roku dzięki zaangażowaniu pracowników:
ufundowano roczne stypendia naukowe dla zdolnych dzieci z rodzin o niskich dochodach,
wsparto finansowo pracowników BOŚ Banku, którzy znaleźli się w ciężkiej sytuacji życiowej.
Dzień wolny – dla nieobojętnych (dobra praktyka)
Pracownikowi, który angażuje się w działania wolontariackie lub proekologiczne przysługuje jeden dodatkowy dzień wolny w roku kalendarzowym. Jest to dodatkowa zachęta do zachowań proekologicznych oraz niesienia pomocy innym.
VII. OŚWIADCZENIE W SPRAWIE RZETELNOŚCI SPORZĄDZENIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH
Zarząd Banku Ochrony Środowiska S.A. oświadcza, że wedle jego najlepszej wiedzy Roczne Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe Grupy Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A. za 2020 rok oraz Roczne Sprawozdanie Finansowe Banku Ochrony Środowiska S.A. za 2020 rok sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz, że odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy Grupy Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A. oraz Banku Ochrony Środowiska S.A. oraz, że Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S.A. sporządzone łącznie ze Sprawozdaniem Zarządu z działalności Banku Ochrony Środowiska S.A. zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz sytuacji Grupy i Banku, w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyka.
Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej BOŚ S.A. w 2020 roku S t r o n a | 125
Podpisy członków Zarządu BOŚ S.A.
Data
Imię i nazwisko
Stanowisko/funkcja
Podpis
28.04.2021 r.
Wojciech Hann
Prezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
28.04.2021 r.
Arkadiusz Garbarczyk
Wiceprezes Zarządu –
pierwszy zastępca
Prezesa Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
28.04.2021 r.
Robert Kasprzak
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
28.04.2021 r.
Marzena Koczut
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
28.04.2021 r.
Jerzy Zań
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym