Sprawozdanie finansowe PKO Banku Polskiego SA za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku

 

WYBRANE DANE FINANSOWE DOTYCZĄCE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

WYBRANE DANE FINANSOWE

w mln PLN

 

w mln EUR

 

2020

2019

2020

2019

Wynik z tytułu odsetek

9 184

9 290

2 053

2 157

Wynik z tytułu prowizji i opłat

3 101

2 828

693

574

Zysk/(strata) brutto

(2 266)

5 118

(506)

1 190

Zysk/(strata) netto

(2 944)

3 835

(658)

891

Zysk/(strata) na jedną akcję - podstawowy z zysku za okres

(w PLN/EUR)

(2,36)

3,07

(0,53)

0,71

Zysk/(strata) na jedną akcję - rozwodniony z zysku za okres

(w PLN/EUR)

(2,36)

3,07

(0,53)

0,71

Dochody całkowite netto

(1 835)

3 826

(410)

889

Przepływy pieniężne netto

(8 867)

(12 031)

(1 982)

(2 797)

 

 

 

 

 

WYBRANE DANE FINANSOWE

w mln PLN

 

w mln EUR

 

31.12.2020

31.12.2019

31.12.2020

31.12.2019

 

 

 

 

Suma aktywów

345 027

316 978

74 765

74 434

Kapitał własny ogółem

38 577

40 412

8 359

9 490

Kapitał zakładowy

1 250

1 250

271

294

Liczba akcji (w mln)

1 250

1 250

1 250

1 250

Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN/EUR)

30,86

32,33

6,69

7,59

Rozwodniona liczba akcji (w mln)

1 250

1 250

1 250

1 250

Rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję (w PLN/EUR)

30,86

32,33

6,69

7,59

Łączny współczynnik kapitałowy

19,78%

22,21%

19,78%

22,21%

Kapitał Tier 1

37 564

38 606

8 140

9 066

Kapitał Tier 2

2 700

2 700

585

634

 

WYBRANE POZYCJE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO PRZELICZONO NA EUR WEDŁUG NASTĘPUJĄCYCH KURSÓW

od 01.01.2020 do 31.12.2020

od 01.01.2019 do 31.12.2019

średnia kursów NBP na koniec miesięcznych okresów (pozycje rachunku zysków i strat, sprawozdania z całkowitych dochodów i sprawozdania z przepływów pieniężnych)

4,4742

4,3018

 

31.12.2020

31.12.2019

kurs średni NBP na dzień (pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej)

4,6148

4,2585

 

SPIS TREŚCI

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Informacje ogólne o banku

1. Działalność banku

2. Zmiany w Spółkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej

3. Informacje dotyczące składu osobowego Rady Nadzorczej oraz Zarządu

4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

5. Wpływ pandemii COVID-19 na działalność banku

Zasady rachunkowości przyjęte do sporządzenia sprawozdania finansowego

6. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

7. Oświadczenie o zgodności

8. Kontynuacja działalności

9. Oświadczenie Zarządu

10. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich

11. Opis ważniejszych zasad rachunkowości

11.1. Waluta funkcjonalna, waluta prezentacji i waluty obce

11.2. Ujmowanie transakcji w księgach

11.3. Wyłączenie ze sprawozdania z sytuacji finansowej instrumentów finansowych

11.4. Zasady klasyfikacji instrumentów finansowych

11.5. Kategoria wyceny aktywów finansowych według zamortyzowanego kosztu

11.6. Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

11.7. Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

11.8. Instrumenty kapitałowe

11.9. Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych

11.10. Modyfikacje - Zmiana kontraktowych przepływów pieniężnych

11.11. Wycena aktywów finansowych nabytych lub udzielonych z utratą wartości (POCI)

11.12. Wycena zobowiązań finansowych

12. Zmiany zasad rachunkowości obowiązujące od 1 stycznia 2020 roku i Objaśnienie różnic między wcześniej publikowanymi sprawozdaniami a niniejszym sprawozdaniem finansowym

NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

13. Przychody i koszty z tytułu odsetek

14. Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

15. Przychody z tytułu dywidend

16. Wynik na operacjach finansowych

17. Wynik z pozycji wymiany

18. Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych

19. Pozostałe przychody i koszty operacyjne

20. Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

21. Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

22. Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

23. Koszty działania

24. Podatek od niektórych instytucji finansowych

25. Podatek dochodowy

26. Kasa, środki w Banku Centralnym

27. Należności od banków

28. Rachunkowość zabezpieczeń

29. Pozostałe instrumenty pochodne

30. Papiery wartościowe

30.1. Papiery wartościowe - podział aktywów finansowych według faz

30.2. Papiery wartościowe - Zmiany wartości bilansowej brutto w okresie

30.3. Papiery wartościowe - Zmiany wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe w okresie

31. Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i sprzedaży

32. Kredyty i pożyczki udzielone klientom

32.1 Kredyty i pożyczki udzielone klientom - podział aktywów finansowych według faz

32.2 kredyty i pożyczki udzielone klientom - zmiana wartości bilansowej brutto

32.3 Zmiany wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe w okresie

33. Wartości niematerialne, rzeczowe aktywa trwałe

33.1. Rzeczowe aktywa trwałe

33.2. Wartości niematerialne

34. Aktywa przeznaczone do sprzedaży

35. Inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

36. Inne aktywa

37. Zobowiązania wobec Banku centralnego i banków

38. Zobowiązania wobec klientów

39. Otrzymane finansowanie

39.1 Otrzymane kredyty i pożyczki

39.2 Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

39.3 Zobowiązania podporządkowane

40. Pozostałe zobowiązania

41. Rezerwy

42. Kapitał własny i akcjonariat Banku

43. Dywidendy i podział zysku

44. Leasing

45. Zobowiązania warunkowe oraz pozabilansowe zobowiązania otrzymane i udzielone

46. Sprawy sporne

47. Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych

48. Transakcje ze Skarbem Państwa i jednostkami powiązanymi

49. Świadczenia dla kluczowego personelu kierowniczego PKO Banku Polskiego SA

50. Hierarchia wartości godziwej

51. Aktywa i zobowiązania finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej

52. Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych

53. Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań oraz przeniesione aktywa finansowe

54. Struktura walutowa aktywów i zobowiązań finansowych

55. Przepływy kontraktowe zobowiązań finansowych banku, w tym pochodnych instrumentów finansowych

56. Aktywa i zobowiązania Krótkoterminowe i długoterminowe

CELE I ZASADY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

57. Zarządzanie ryzykiem w banku

58. Specyficzne działania w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku podjęte w 2020 roku

59. Zarządzanie ryzykiem kredytowym

60. Ryzyko kredytowe – informacje finansowe

61. Zarządzanie ryzykiem koncentracji kredytowej w Banku

62. Zabezpieczenia

63. Praktyki forbearance

64. Ekspozycja na ryzyko kredytowe kontrahenta

65. Zarządzanie ryzykiem walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych

66. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

67. Zarządzanie ryzykiem walutowym

68. Zarządzanie ryzykiem płynności

69. Adekwatność kapitałowa

70. Wskaźnik dźwigni

71. Informacje o pakietowej sprzedaży wierzytelności

POZOSTAŁE NOTY

72. Działalność powiernicza

73. Informacje dotyczące firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdań finansowych

74. Zdarzenia, które wystąpiły po dniu, na który sporządzono sprawozdanie finansowe

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

Nota

2020

2019

dane przekształcone

Wynik z tytułu odsetek

13

9 184

9 290

 Przychody z tytułu odsetek

 

10 332

11 235

 w tym obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej

 

8 934

9 713

 Koszty z tytułu odsetek

 

(1 148)

(1 945)

Wynik z tytułu prowizji i opłat

14 

3 101

2 828

Przychody z tytułu prowizji i opłat

 

4 099

3 900

Koszty z tytułu prowizji i opłat

 

(998)

(1 072)

Wynik pozostały

 

433

668

Przychody z tytułu dywidend

15

332

561

Wynik na operacjach finansowych

16

(106)

186

 w tym wpływ zmiennych makroekonomicznych na portfel kredytowy

 

(48)

-

Wynik z pozycji wymiany

17

133

106

Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych

18

162

143

 w tym wycenianych wg zamortyzowanego kosztu

 

(24)

(12)

Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto

 19

(88)

(328)

Wynik na działalności biznesowej

 

12 718

12 786

Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

20

(1 939)

(1 009)

 w tym wpływ zmiennych makroekonomicznych na portfel kredytowy

 

(1 076)

-

Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

21

(356)

(40)

Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

22

(6 552)

(451)

Koszty działania

23

(5 180)

(5 237)

 w tym wynik z tytułu obciążeń regulacyjnych

 

(730)

(492)

Podatek od niektórych instytucji finansowych

24

(957)

(931)

Zysk/(strata) brutto

 

(2 266)

5 118

Podatek dochodowy

25

(678)

(1 283)

Zysk/(strata) netto

 

(2 944)

3 835

 

 

 

 

Zysk/(strata) na jedną akcję

 

 

 

– podstawowy z zysku/(straty) za okres (PLN)

 

(2,36)

3,07

– rozwodniony z zysku/(straty) za okres (PLN)

 

(2,36)

3,07

Średnia ważona liczba akcji zwykłych w okresie (w mln)*

 

1 250

1 250

*Zarówno w 2020 roku jak i w 2019 roku nie występowały instrumenty rozwadniające zysk przypadający na jedną akcję. W związku z powyższym wartość rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję pokrywa się z wartością podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję.

 

SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

Nota

2020

2019

Zysk/(strata) netto

 

(2 944)

3 835

Inne  dochody całkowite

 

1 109

(9)

Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat

 

1 114

(4)

     Zabezpieczenie przepływów pieniężnych, netto

 

224

113

    Zabezpieczenie przepływów pieniężnych, brutto

28

276

139

    Podatek odroczony

25,28

(52)

(26)

Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, netto

 

890

(117)

Aktualizacja wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych do   wartości godziwej przez inne dochody całkowite, brutto

 

1 283

12

   Zyski/straty przeniesione do rachunku zysków i strat (z tytułu zbycia)

 

(186)

(155)

   Podatek odroczony

25

(207)

26

Pozycje, które nie mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat

 

(5)

(5)

     Zyski i straty aktuarialne, netto

 

(5)

(5)

    Zyski i straty aktuarialne, brutto

 

(6)

(7)

    Podatek odroczony

25

1

2

 

 

 

 

Dochody całkowite netto, razem

 

(1 835)

3 826

 

SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

 

Nota

31.12.2020

31.12.2019

dane

przekształcone

01.01.2019

dane

przekształcone*

AKTYWA

 

345 027

316 978

301 187

Kasa, środki w Banku Centralnym

26

7 397

14 602

22 862

Należności od banków

27

5 304

7 953

11 213

Pochodne instrumenty zabezpieczające

28

618

594

592

Pozostałe instrumenty pochodne

29

5 416

2 798

1 909

Papiery wartościowe

30

119 973

76 422

60 439

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

31

-

1 081

51

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

32

193 063

200 867

191 524

Rzeczowe aktywa trwałe

33.1

2 737

2 738

2 860

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

34

124

9

8

Wartości niematerialne

33.2

2 737

2 606

2 595

Inwestycje w jednostki zależne

35

3 612

3 650

3 304

Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

35

257

344

284

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

25

1 806

1 290

1 232

Inne aktywa

36

1 983

2 024

2 314

 

 

 

 

31.12.2020

31.12.2019

dane przekształcone

01.01.2019

dane przekształcone*

ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁ WŁASNY

 

345 027

316 978

301 187

Zobowiązania

 

306 450

276 566

262 938

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

37

-

-

7

Zobowiązania wobec banków

37

2 583

1 976

1 591

Pochodne instrumenty zabezpieczające

28

543

668

560

Pozostałe instrumenty pochodne

29

6 632

2 927

2 657

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

31

47

46

45

Zobowiązania wobec klientów

38

278 894

252 943

236 329

Otrzymane kredyty i pożyczki

39

4 906

5 026

8 839

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

39

4 020

4 769

5 367

Zobowiązania podporządkowane

39

2 716

2 730

2 731

Pozostałe zobowiązania

40

4 464

4 517

3 989

Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego

 

178

311

297

- Banku

 

166

282

297

- jednostek zależnych wchodzących w skład Podatkowej Grupy Kapitałowej

 

12

29

-

Rezerwy

41

1 467

653

526

 

 

   '

   '

 

KAPITAŁ WŁASNY

 

38 577

40 412

38 249

Kapitał zakładowy

 

1 250

1 250

1 250

Pozostałe kapitały

 

34 771

33 771

34 310

Niepodzielony wynik finansowy

 

5 500

1 556

(646)

Wynik roku bieżącego

 

(2 944)

3 835

3 335

*z uwzględnieniem wdrożenia MSSF 16

 

SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

ZA OKRES ZAKOŃCZONY

31 grudnia 2020 roku

Kapitał zakładowy

Pozostałe kapitały

Niepodzielony wynik finansowy

Wynik okresu bieżącego

Kapitał własny ogółem

Kapitały rezerwowe

 Skumulowane inne dochody całkowite

Razem pozostałe kapitały

Kapitał zapasowy

Fundusz ogólnego ryzyka bankowego

Pozostałe kapitały rezerwowe

Wartość na początek okresu

1 250

29 168

1 070

3 099

434

33 771

1 556

3 835

40 412

Przeniesienie wyniku z lat ubiegłych

-

-

-

-

-

-

3 835

(3 835)

-

Dywidenda

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Dochody całkowite

-

-

-

-

1 109

1 109

-

(2 944)

(1 835)

Pokrycie straty z lat ubiegłych1

-

-

-

(111)

-

(111)

111

-

-

Transfer zysku z przeznaczeniem na pozostałe kapitały rezerwowe

-

-

-

2

-

2

(2)

-

-

Wartość na koniec okresu

1 250

29 168

1 070

2 990

1 543

34 771

5 500

(2 944)

38 577

1 Pozycja obejmuje między innymi pokrycie z pozostałych kapitałów rezerwowych straty z lat ubiegłych Banku w wysokości 111 milionów PLN powstałej w wyniku zmian zasad rachunkowości w związku z zastosowaniem po raz pierwszy MSSF 16.

ZA OKRES ZAKOŃCZONY

31 grudnia 2019 roku

Kapitał zakładowy

Pozostałe kapitały

Niepodzielony wynik finansowy

Wynik okresu bieżącego

Kapitał własny ogółem

Kapitały rezerwowe

 Skumulowane inne dochody całkowite

Razem pozostałe kapitały

Kapitał zapasowy

Fundusz ogólnego ryzyka bankowego

Pozostałe kapitały rezerwowe

Wartość na początek okresu

1 250

29 168

1 070

3 629

443

34 310

(535)

3 335

38 360

Zmiany zasad rachunkowości

-

-

-

-

-

-

(111)

-

(111)

Wartość na początek okresu po zmianach zasad

1 250

29 168

1 070

3 629

443

34 310

(646)

3 335

38 249

Przeniesienie wyniku z lat ubiegłych

-

-

-

-

-

-

3 335

(3 335)

-

Dywidenda

-

-

-

-

-

-

(1 663)

-

(1 663)

Dochody całkowite

-

-

-

-

(9)

(9)

 

3 835

3 826

Pokrycie straty z lat ubiegłych1

-

-

-

(535)

-

(535)

535

-

-

Transfer zysku z przeznaczeniem na pozostałe kapitały rezerwowe

-

-

-

5

-

5

(5)

-

-

Wartość na koniec okresu

1 250

29 168

1 070

3 099

434

33 771

1 556

3 835

40 412

1 Pozycja obejmuje między innymi pokrycie z pozostałych kapitałów rezerwowych straty z lat ubiegłych Banku w wysokości 535 milionów PLN powstałej w wyniku zmian zasad rachunkowości w związku z zastosowaniem po raz pierwszy MSSF 9

ZA ROK ZAKOŃCZONY 31 grudnia 2020 roku

Skumulowane inne dochody całkowite

Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Zyski i straty aktuarialne

Razem

Wartość na początek okresu

354

95

(15)

434

Dochody całkowite

890

224

(5)

1 109

Wartość na koniec okresu

1 244

319

(20)

1 543

 

ZA ROK ZAKOŃCZONY 31 grudnia 2019 roku

Skumulowane inne dochody całkowite

Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Zyski i straty aktuarialne

Razem

Wartość na początek okresu

471

(18)

(10)

443

Dochody całkowite

(117)

113

(5)

(9)

Wartość na koniec okresu

354

95

(15)

434

 

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

 

Nota

2020

2019

dane przekształcone

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

 

 

 

Zysk/(strata) brutto

 

(2 266)

5 118

Zapłacony podatek dochodowy

 

(1 567)

(1 354)

Korekty razem:

 

34 354

2 455

Amortyzacja

 23

853

820

(Zysk) strata z działalności inwestycyjnej

 47

(15)

(14)

Odsetki i dywidendy

 47

(1 792)

(1 537)

Zmiana stanu:

 

 

 

należności od banków

 47

968

(513)

pochodnych instrumentów zabezpieczających

 

(149)

106

pozostałych instrumentów pochodnych

 

1 087

(619)

papierów wartościowych

 47

(2 364)

(2 191)

kredytów i pożyczek udzielonych klientom

 47

6 469

(8 273)

transakcji z przyrzeczeniem sprzedaży

 47

1 081

(1 030)

aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży

 47

(117)

(2)

innych aktywów

 

(50)

189

skumulowanych odpisów na oczekiwane straty kredytowe

 47

1 798

(1 041)

skumulowanych odpisów na aktywa niefinansowe i innych rezerw

 47

755

98

zobowiązań wobec banków

 47

607

378

zobowiązań wobec klientów

 47

25 951

16 614

transakcji z przyrzeczeniem odkupu

 

1

1

otrzymanych kredytów i pożyczek

 47

11

(50)

zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych

 47

380

21

zobowiązań podporządkowanych

 47

(14)

(1)

pozostałych zobowiązań

 47

163

729

Inne korekty

 47

298

124

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

 

32 088

7 573

 

 

Nota

2020

2019

dane przekształcone

Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

 

 

 

Wpływy z działalności inwestycyjnej

 

63 964

216 142

Wykup i odsetki od papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

61 734

207 620

Wykup i odsetki od papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

1 865

7 936

Zbycie wartości niematerialnych, rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów do zbycia

 

54

61

Inne wpływy inwestycyjne (dywidendy)

47 

311

525

Wydatki z działalności inwestycyjnej

 

(103 116)

(229 112)

Podwyższenie kapitału jednostki stowarzyszonej

 

(5)

(306)

Nabycie papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

(67 169)

(215 678)

Nabycie papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

(34 741)

(12 378)

Nabycie wartości niematerialnych oraz  rzeczowych aktywów trwałych

 

(1 201)

(750)

Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

 

(39 152)

(12 970)

 

 

Nota

2020

2019

dane przekształcone

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

 

 

 

Wpływy z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

 

-

596

Wykup/umorzenie dłużnych papierów wartościowych

 47

(1 129)

(1 215)

Spłata kredytów i pożyczek

47

(131)

(3 763)

Dywidendy wypłacone akcjonariuszom

 

-

(1 663)

Płatności zobowiązań z tytułu leasingu

 47

(216)

(202)

Spłata odsetek od zobowiązań długoterminowych

 47

(327)

(387)

Środki pieniężne netto z działalności finansowej

 

(1 803)

(6 634)

Przepływy pieniężne netto

 

(8 867)

(12 031)

w tym z tytułu różnic kursowych od środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

 

134

(8)

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu

 

17 993

30 024

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu

 

9 126

17 993

 

Informacje ogólne o banku

1.   Działalność banku

Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna (PKO Bank Polski S.A. albo Bank) został utworzony dekretem podpisanym 7 lutego 1919 roku przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, premiera Ignacego Paderewskiego oraz ministra poczt i telegrafów i jednocześnie pierwszego prezesa Huberta Lindego jako Pocztowa Kasa Oszczędnościowa. W 1950 roku Bank rozpoczął działalność jako Powszechna Kasa Oszczędności bank państwowy. Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 stycznia 2000 roku przekształciło Powszechną Kasę Oszczędności bank państwowy w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, przy ul. Puławskiej 15, 02-515 Warszawa, w Polsce.

12 kwietnia 2000 roku zarejestrowano Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółkę Akcyjną i wpisano do Rejestru Handlowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawa, Sąd Gospodarczy XVI Wydział Rejestrowy. Obecnie właściwym sądem jest Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Bank został zarejestrowany pod numerem KRS 0000026438 oraz nadano mu numer statystyczny REGON 016298263.

Zgodnie z Cedułą Giełdową Bank zaklasyfikowany jest do makrosektora „Finanse”, sektor „Banki”.

PKO Bank Polski SA jest uniwersalnym bankiem depozytowo-kredytowym obsługującym osoby fizyczne, prawne oraz inne podmioty będące osobami krajowymi i zagranicznymi. Bank może posiadać wartości dewizowe i dokonywać obrotu tymi wartościami, jak również wykonywać operacje walutowe i dewizowe oraz otwierać i posiadać rachunki bankowe w bankach za granicą, a także lokować środki dewizowe na tych rachunkach.

Na 31 grudnia 2020 roku jednostki organizacyjne wchodzące w skład Banku za pośrednictwem których Bank prowadzi swoją działalność należą do nich: Centrala Banku w Warszawie, Biuro Maklerskie PKO Banku Polskiego SA (Biuro Maklerskie PKO BP), 12 specjalistycznych jednostek organizacyjnych, 11 regionalnych oddziałów detalicznych, 7 regionalnych oddziałów korporacyjnych, 33 centra korporacyjne i 1062 oddziałów. Bank prowadzi również działalność operacyjną na terenie Republiki Federalnej Niemiec w formie oddziału (Oddział w Niemczech), Republiki Czeskiej (Oddział w Czechach) i Słowacji (Oddział w Słowacji).

PKO Bank Polski SA jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA oraz znaczącym inwestorem dla jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć, będących w posiadaniu Banku. W związku z tym PKO Bank Polski SA sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej, które obejmuje dane finansowe tych jednostek.

 

 

 

   

W skład Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA wchodzą następujące jednostki zależne:

 

Lp.

NAZWA JEDNOSTKI

SIEDZIBA

DZIAŁALNOŚĆ

% UDZIAŁ W KAPITALE

JEDNOSTKI ZALEŻNE BEZPOŚREDNIO

31.12.2020

31.12.2019

1

PKO Bank Hipoteczny S.A.

Warszawa

działalność bankowa

100

100

2

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Warszawa

zarządzanie funduszami inwestycyjnymi

100

100

3

PKO Leasing S.A.

Łódź

działalność leasingowa

i udzielanie pożyczek

100

100

4

PKO BP BANKOWY PTE S.A.

Warszawa

zarządzanie funduszami emerytalnymi

100

100

5

PKO BP Finat sp. z o.o.

Warszawa

działalność usługowa, w tym usługi agenta transferowego oraz outsourcing specjalistów IT

100

100

6

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

Warszawa

ubezpieczenia na życie

100

100

7

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

Warszawa

pozostałe ubezpieczenia osobowe i ubezpieczenia majątkowe

100

100

8

PKO Finance AB

Sztokholm, Szwecja

usługi finansowe

100

100

9

KREDOBANK S.A.

Lwów, Ukraina

działalność bankowa

100

100

10

Merkury - fiz an1

Warszawa

lokowanie środków zebranych od uczestników funduszu

100

100

11

NEPTUN - fizan1

Warszawa

100

100

12

PKO VC - fizan1

Warszawa

100

100

 

ZenCard sp. z o.o.2

Warszawa

usługi i produkty IT do wspomagania handlu i usług

-

100

 

1) PKO Bank Polski S.A. posiada certyfikaty inwestycyjne funduszu; w pozycji udział w kapitale prezentowany jest udział   posiadanych certyfikatów inwestycyjnych funduszu.

2) 31 lipca 2020 roku nastąpiło połączenie ZenCard sp. z o.o. jako spółki przejmowanej oraz PKO BP Finat sp. z o.o. jako spółki przejmującej.

Lp.

NAZWA JEDNOSTKI

SIEDZIBA

DZIAŁALNOŚĆ

% UDZIAŁ W KAPITALE*

 

JEDNOSTKI ZALEŻNE POŚREDNIO

31.12.2020

31.12.2019

 

GRUPA PKO Leasing S.A.

 

 

 

 

1

PKO Agencja Ubezpieczeniowa sp. z o.o.

Warszawa

działalność agencyjna w zakresie zawierania umów ubezpieczenia

100

100

 

1.1 PKO Leasing Finanse sp. z o.o.

Warszawa

sprzedaż przedmiotów poleasingowych

100

100

2

PKO Leasing Sverige AB

Sztokholm, Szwecja

działalność leasingowa

100

100

3

Prime Car Management S.A.

Gdańsk

działalność leasingowa oraz usługi zarządzania flotą

100

100

 

3.1 Futura Leasing S.A.

Gdańsk

działalność leasingowa oraz sprzedaż przedmiotów poleasingowych

100

100

 

3.2 Masterlease sp. z o.o.

Gdańsk

działalność leasingowa

100

100

 

3.3 MasterRent24 sp. z o.o.

Gdańsk

wynajem krótkoterminowy pojazdów

100

100

4

PKO Faktoring S.A.

Warszawa

działalność faktoringowa

100

100

5

ROOF Poland Leasing 2014 DAC1

Dublin, Irlandia

spółka celowa utworzona na potrzeby sekurytyzacji wierzytelności leasingowych

-

-

6

Polish Lease Prime 1 DAC1

Dublin, Irlandia

-

-

 

PKO Leasing Nieruchomości sp. z o.o.2

Warszawa

działalność leasingowa

-

100

 

GRUPA PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

 

 

 

 

7

Ubezpieczeniowe Usługi Finansowe sp. z o.o.

Warszawa

działalność usługowa

100

100

 

GRUPA KREDOBANK S.A.

 

 

 

 

8

Finansowa Kompania „Idea Kapitał” sp. z o.o.

Lwów, Ukraina

działalność usługowa

100

100

 

Merkury - fiz an

 

 

 

 

9

„Zarząd Majątkiem Górczewska” sp. z o.o.

Warszawa

zarządzanie nieruchomościami

100

100

10

Molina sp. z o.o.

Warszawa

komplementariusz w spółkach komandytowo-akcyjnych funduszu

100

100

11

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 1 S.K.A.

Warszawa

kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, zarządzanie nieruchomościami

100

100

12

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 2 S.K.A.

Warszawa

100

100

13

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 4 S.K.A.

Warszawa

100

100

14

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 5 S.K.A. w likwidacji3

Warszawa

100

100

15

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 6 S.K.A. w likwidacji3

Warszawa

100

100

 

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 3 S.K.A. w likwidacji4

Warszawa

-

100

 

NEPTUN - fizan

 

 

 

 

16

Qualia sp. z o.o.

Warszawa

obsługa posprzedażowa produktów deweloperskich

100

100

17

Sarnia Dolina sp. z o.o.

Warszawa

działalność deweloperska

100

100

18

Bankowe Towarzystwo Kapitałowe S.A.

Warszawa

działalność usługowa

100

100

 

18.1 „Inter-Risk Ukraina" spółka z dodatkową odpowiedzialnością5

Kijów, Ukraina

działalność windykacyjna

99,90

99,90

 

18.2 Finansowa Kompania „Prywatne Inwestycje” sp. z o.o.6

Kijów, Ukraina

usługi finansowe

95,4676

95,4676

19

„CENTRUM HAFFNERA" sp. z o.o.

Sopot

zarządzanie spółką zależną

72,9766

72,9766

 

19.1 „Sopot Zdrój" sp. z o.o.

Sopot

zarządzanie nieruchomością

100

100

 

*            udział podmiotu bezpośrednio dominującego w kapitale jednostki   

1)   PKO Leasing S.A., zgodnie z MSSF 10, sprawuje kontrolę nad spółką, mimo że nie posiada w spółce zaangażowania kapitałowego.

2)  28 lutego 2020 roku nastąpiło połączenie PKO Leasing Nieruchomości sp. z o.o. jako spółki przejmowanej oraz PKO Leasing S.A. jako spółki przejmującej.

3)  1 września 2020 roku spółka została postawiona w stan likwidacji.

4)  18 czerwca 2020 roku likwidacja spółki została zakończona, spółka została wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego.

5)  Drugim udziałowcem spółki jest Finansowa Kompania „Prywatne Inwestycje" sp. z o.o.

6)  Drugim udziałowcem spółki jest „Inter-Risk Ukraina" spółka z dodatkową odpowiedzialnością.

 

Bank posiada następujące jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia.

Lp.

NAZWA JEDNOSTKI

SIEDZIBA

DZIAŁALNOŚĆ

% UDZIAŁ W KAPITALE*

31.12.2020

31.12.2019

 

Wspólne przedsięwzięcia PKO Banku Polskiego S.A.

 

 

1

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

Warszawa

usługi chmury obliczeniowej

50

50

2

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

Warszawa

działalność wspomagająca usługi finansowe, w tym obsługa transakcji dokonywanych przy użyciu instrumentów płatniczych

34

34

 

1  EVO Payments International s.r.o.

Praga, Czechy

działalność wspomagająca usługi finansowe

100

100

 

Wspólne przedsięwzięcie NEPTUN - fizan

 

 

 

 

 

2  „Centrum Obsługi Biznesu" sp. z o.o.

Poznań

zarządzanie nieruchomością

41,45

41,45

 

Wspólne przedsięwzięcie PKO VC - fizan

 

 

 

 

 

3  BSafer sp. z o.o.1

Stalowa Wola

zarządzanie zgodami marketingowymi

35,06

-

 

Jednostki stowarzyszone PKO Banku Polskiego S.A.

 

 

 

1

Bank Pocztowy S.A.

Bydgoszcz

działalność bankowa

25,0001

25,0001

2

„Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych" sp. z o.o.

Poznań

poręczenia

33,33

33,33

 

*      udział podmiotu sprawującego współkontrolę/mającego znaczący wpływ/bezpośrednio dominującego w kapitale jednostki 

1)  Wspólne przedsięwzięcie PKO VC - fizan od 18 marca 2020 roku

 

2.   Zmiany w Spółkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej

W 2020 roku nie było istotnych zmian w strukturze Grupy Kapitałowej.

Spółki: PKO Leasing Nieruchomości sp. z o.o. jako spółka przejmowana i PKO Leasing S.A. jako spółka przejmująca oraz ZenCard sp. z o.o. jako spółka przejmowana i PKO BP Finat sp. z o.o. jako spółka przejmująca połączyły się.

Zakończono likwidację spółki Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 3 S.K.A. oraz postawiono w stan likwidacji spółkę Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 5 S.K.A. i Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 6 S.K.A.

Na początku lipca 2020 roku, w związku z zamknięciem transakcji sekurytyzacji wierzytelności leasingowych PKO Leasing S.A. prowadzonej we współpracy ze spółką celową ROOF Poland Leasing 2014 DAC, PKO Leasing S.A rozpoczął działania operacyjne związane z likwidacją spółki celowej.

14 stycznia 2021 roku spółki: „CENTRUM HAFFNERA” sp. z o.o. jako spółka przejmowana i jej spółka zależna „Sopot Zdrój” sp. z o.o. jako spółka przejmująca połączyły się (połączenie odwrotne). Krajowy Rejestr Sądowy właściwym dla spółki przejmującej zarejestrował zmianę. Po połączeniu NEPTUN - fizan posiada 62 944 udziały spółki „Sopot Zdrój” sp. z o.o., o łącznej wartości nominalnej 31 472 tysiące PLN, które stanowią 72,98% w kapitale zakładowym spółki i uprawniają do 72,98% głosów na Zgromadzeniu Wspólników.

3.   Informacje dotyczące składu osobowego Rady Nadzorczej oraz Zarządu

Skład Rady Nadzorczej Banku na 31 grudnia 2020 roku:

•        Zbigniew Hajłasz - Przewodniczący Rady Nadzorczej

•        Marcin Izdebski – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej

•        Grażyna Ciurzyńska - Sekretarz Rady Nadzorczej

•        Mariusz Andrzejewski - Członek Rady Nadzorczej

•        Grzegorz Chłopek - Członek Rady Nadzorczej

•        Wojciech Jasiński - Członek Rady Nadzorczej

•        Andrzej Kisielewicz - Członek Rady Nadzorczej

•        Rafał Kos - Członek Rady Nadzorczej

•        Krzysztof Michalski - Członek Rady Nadzorczej

•        Piotr Sadownik - Członek Rady Nadzorczej

Skład Zarządu Banku na 31 grudnia  2020 roku:

•        Zbigniew Jagiełło - Prezes Zarządu

•        Rafał Antczak – Wiceprezes Zarządu

•        Rafał Kozłowski – Wiceprezes Zarządu

•        Maks Kraczkowski – Wiceprezes Zarządu

•        Mieczysław Król – Wiceprezes Zarządu

•        Adam Marciniak – Wiceprezes Zarządu

•        Piotr Mazur – Wiceprezes Zarządu

•        Jakub Papierski – Wiceprezes Zarządu

•        Jan Emeryk Rościszewski – Wiceprezes Zarządu.

Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku przyjęło Politykę dotyczącą oceny odpowiedniości kandydatów na członków Zarządu i członków Rady Nadzorczej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego S.A. oraz dokonało potwierdzenia odpowiedniości powołanego organu.

4.   Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

Niniejsze sprawozdanie finansowe Banku (sprawozdanie finansowe), podlegające przeglądowi przez Komitet Audytu oraz przyjęciu przez Radę Nadzorczą Banku 28 kwietnia 2021 roku, zostało zaakceptowane do publikacji przez Zarząd 28 kwietnia 2021 roku.

5.   Wpływ pandemii COVID-19 na działalność banku

Wpływ pandemii COVID-19 na działalność Banku i sektora bankowego oraz działania podejmowane przez Banku w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa Klientom i pracownikom Banku a także ciągłości działania procesów biznesowych zostały szczegółowo opisane w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za rok 2020.

Poniżej oraz w wybranych notach do sprawozdania finansowego Bank zaprezentował wpływ pandemii COVID -19 na sytuację finansową Banku oraz działania podejmowane na rzecz klientów Banku.

•        Wpływ na szacunki i założenia

Pandemia Covid-19 zwiększyła poziom niepewności. Konsekwencje dla gospodarki światowej oraz środki podjęte przez rządy oraz organy regulacyjne wpływają i mogą wpłynąć na wyniki finansowe i sytuację Banku, w tym m.in. na oczekiwane straty kredytowe czy rozpoznaną wartość firmy. Wszystkie negatywne skutki, które można było rozsądnie oszacować, Bank rozpoznał w roku 2020 roku. Bank na bieżąco monitoruje rozwój wypadków i uwzględnia je w bieżącym okresie.

•        Moratoria i gwarancje publiczne – modyfikacje i jakość portfela kredytowego

Bank, w celu złagodzenia skutków gospodarczych rozprzestrzeniania się COVID-19 wprowadził szereg działań zaradczych dla klientów indywidualnych, firm, przedsiębiorstw, klientów korporacyjnych i jednostek samorządu terytorialnego mających na celu złagodzenia skutków gospodarczych rozprzestrzeniania się COVID-19:

•        moratoria kredytowe, w tym te zgodne z wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego;

•        udzielanie kredytów i zaliczek, objętych programami gwarancji publicznych w kontekście kryzysu związanego z COVID-19.

Szczegółowy opis moratoriów zaoferowanych Klientom Banku oraz programów gwarancji publicznych ujmuje nota „Specyficzne działania w zakresie zarządzania ryzykiem podjęte w 2020 roku” oraz „Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za rok 2020”.

Wspólnym elementem tych działań jest umożliwienie kredytobiorcom na ich wniosek zawieszenia lub przesunięcia płatności rat na okres maksymalnie do 6 miesięcy. Z uwagi na fakt, że powyższe udogodnienia miały wpływ na modyfikację przepływów kontraktowych wynikających z umów z klientami, Bank przeprowadził ocenę poszczególnych umów pod kątem spełnienia kryteriów ilościowych oraz jakościowych, celem ustalenia czy doszło do modyfikacji istotnej (zaprzestanie ujmowania) czy modyfikacji nieistotnej. Bank przeprowadził ocenę zgodnie z polityką opisaną w nocie „Opis ważniejszych zasad rachunkowości”, „Modyfikacje - Zmiana kontraktowych przepływów pieniężnych”. Analiza wykazała brak kryteriów do zaistnienia modyfikacji istotnej. Zmiany w przepływach kontraktowych w wyniku zaoferowanych udogodnień miały charakter modyfikacji nieistotnej, której wpływ ujęty został przez Bank jako pomniejszenie przychodów odsetkowych.

Otrzymane przez Bank gwarancje w ramach programów gwarancji publicznych z tytułu aneksu do umowy portfelowej linii gwarancyjnej de minimis z 22 czerwca 2018 roku (z późn. zm.) oraz umowy portfelowej linii gwarancyjnej Funduszu Gwarancji Płynnościowych z 10 kwietnia 2020 roku zawartych z Bankiem Gospodarstwa Krajowego spełniają definicją umowy gwarancji finansowych i są prezentowane w nocie „Zobowiązania warunkowe oraz pozabilansowe zobowiązania otrzymane i udzielone”.

Jakościowy i ilościowy wpływ COVID-19 na jakość portfela kredytowego w tym szacowane straty kredytowe prezentuje nota „Ryzyko kredytowe – informacje finansowe”. Wpływ COVID-19 na pogorszenie jakości portfela kredytów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Bank ujął w pozycji wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat a portfela kredytów wycenianych wg zamortyzowanego kosztu i do wartości godziwej przez inne dochody całkowite w pozycji wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

•        Wartość firmy i inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia– test na utratę wartości

Wartość firmy oraz zaangażowanie w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia Bank poddaje corocznemu testowi na utratę wartości oraz gdy istnieją przesłanki wskazujące na możliwą utratę wartości w ciągu roku.

Bank mając na względzie m.in. fakt, że pandemia Covid-19 ma negatywny wpływ na otoczenie gospodarcze przeprowadził test na utratę wartości firmy Nordea Bank Polska S.A. Wynik testu opisuje nota „Wartości niematerialne i rzeczowe aktywa trwałe”.

Pandemia COVID-19 miała również wpływ na wyniki testu na utratę wartości akcji Banku Pocztowego (szerzej w nocie „Inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia”).

•        Adekwatność kapitałowa

Wpływ COVID-19 na adekwatność kapitałową oraz działania organów nadzorczych - Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19 (CRR Quick Fix) opisuje nota „Adekwatność kapitałowa” oraz raport „Adekwatność kapitałowa oraz inne informacje podlegające ogłaszaniu Grupy Kapitałowej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej według stanu na 31 grudnia 2020roku”.

 

Zasady rachunkowości przyjęte do sporządzenia sprawozdania finansowego

6.   Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Sprawozdanie finansowe obejmuje rok zakończony 31 grudnia 2020 roku oraz zawiera dane porównawcze za rok zakończony 31 grudnia 2019 roku oraz dodatkowo sprawozdanie z sytuacji finansowej na 1 stycznia 2019 roku. Dane finansowe prezentowane są w milionach złotych polskich (PLN), chyba że wskazano inaczej.

W sprawozdaniu finansowym Bank zastosował zasadę koncepcji wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, w tym instrumentów pochodnych oraz aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne dochody całkowite. Pozostałe składniki aktywów finansowych Bank wykazuje w wartości zamortyzowanego kosztu pomniejszonej o odpisy na oczekiwane straty kredytowe. Natomiast pozostałe zobowiązania finansowe Bank wykazuje w wartości zamortyzowanego kosztu. Składniki aktywów trwałych wykazywane są w cenie nabycia pomniejszonej o umorzenie oraz o odpisy z tytułu utraty wartości. Składniki aktywów trwałych lub grupy aktywów zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży Bank wykazuje w kwocie niższej z dwóch, tj. ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia.

Bank podczas sporządzania sprawozdania finansowego dokonuje pewnych szacunków i przyjmuje założenia, które bezpośrednio mają wpływ zarówno na sprawozdanie finansowe, jak i na ujętą w nim informację uzupełniającą. Szacunki i założenia, które Bank przyjmuje do wykazywania wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów dokonuje się przy wykorzystaniu danych historycznych oraz innych czynników, które są dostępne oraz uznaje za właściwe w danych okolicznościach. Założenia co do przyszłości oraz dostępne dane służą do szacowania wartości bilansowych aktywów oraz zobowiązań, których nie można jednoznacznie określić przy wykorzystaniu innych źródeł. Przy dokonywaniu szacunków Bank uwzględnia przyczyny oraz źródła niepewności, które przewiduje na koniec okresu sprawozdawczego. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.

Dokonywane przez Bank szacunki oraz założenia poddaje się bieżącym przeglądom. Zmiany szacunków Bank rozpoznaje w tym okresie, którego dotyczą.

7.   Oświadczenie o zgodności

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi przez Unię Europejską (UE) według stanu na 31 grudnia 2020 roku, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami zgodnie z wymogami ustawy z 29 września 1994 roku o rachunkowości i wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi, jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych.

8.   Kontynuacja działalności

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Bank w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty publikacji, czyli od 29 kwietnia 2021 roku. Zarząd Banku nie stwierdza na dzień podpisania sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie 12 miesięcy od daty publikacji na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania bądź istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności.

9.   Oświadczenie Zarządu

Zarząd oświadcza, że, wedle jego najlepszej wiedzy, sprawozdanie finansowe i dane porównawcze sporządził zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz że odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową oraz jej wynik finansowy.

10.            Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich

•           standardy i interpretacje oraz zmiany do nich obowiązujące od 2020 roku

Standardy i interpretacje *

Opis zmian i wpływu

Zmiany Odniesień do Założeń Koncepcyjnych zawartych w MSSF

(1.01.2020/ 29.11.2019)

Celem zmian jest zastąpienie odniesień do poprzednich założeń, istniejących w szeregu standardów i interpretacji, odniesieniami do zmienionych założeń koncepcyjnych.

Implementacja założeń koncepcyjnych nie wywarła wpływu na sprawozdanie finansowe.

Zmiany MSR 1 i MSR 8: Definicja terminu „istotny” (1.01.2020/ 29.11.2019)

Zmiany ujednolicają i wyjaśniają definicję pojęcia „istotny” oraz zawierają wytyczne w celu zwiększenia spójności stosowania tego konceptu w MSSF.

Bank na bieżąco dokonuje oceny istotności ujawnień zgodnie z wymogami MSR 1, na podstawie której wprowadza odpowiednie zmiany w prezentacji danych w sprawozdaniu finansowym.

Zmiany do MSSF 9, MSR 39 oraz MSSF 7 – Reforma IBOR (1.01.2020/ 15.01.2020)

Wprowadzone zmiany przewidują tymczasowe i wąskie odstępstwa od wymogów prospektywnej weryfikacji efektywności relacji zabezpieczających zawartych w MSR 39 oraz MSSF 9. Zmiany umożliwiają testowanie prospektywne powiązań zabezpieczających bez uwzględnienia skutków wdrożenia reformy IBOR w przyszłości.

Bank uwzględnił zmiany w ramach testowania prospektywnego powiązań zabezpieczających.

W ramach ustanowionych powiązań zabezpieczających Bank identyfikuje następujące wskaźniki referencyjne stopy procentowej: WIBOR, EURIBOR, LIBOR CHF, LIBOR USD. Na datę sprawozdawczą wymienione wskaźniki referencyjne są codziennie kwotowane i są dostępne do stosowania, a wynikające z nich przepływy pieniężne są normalnie wymieniane z kontrahentami.

W przypadku WIBOR i EURIBOR Bank nie identyfikuje obecnie niepewności dotyczącej terminów lub kwot przepływów pieniężnych wynikających z reformy IBOR. W przypadku LIBOR CHF i LIBOR USD ustanowione relacje zabezpieczające przekraczają ogłoszone daty zaprzestania opracowywania obydwu wskaźników, tj. 31 grudnia 2021 r. dla LIBOR CHF i 20 czerwca 2023 r. dla LIBOR USD. Bank oczekuje, że wskaźniki te zostaną zastąpione przez nowe wskaźniki referencyjne: LIBOR CHF przez SARON i LIBOR USD przez SOFR.

Lista powiązań zabezpieczających oraz nominalne kwoty desygnowanych do nich instrumentów zabezpieczających, na które może mieć wpływ reforma IBOR:

•        Zabezpieczenie przepływów pieniężnych:

CIRS CHF/PLN (25 mln CHF oparte o LIBOR CHF) - Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w CHF o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych lokat negocjowanych w PLN / produktów bankowych regularnego oszczędzania w PLN, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji CIRS;

•        Zabezpieczenie wartości godziwej:

IRS USD (81 mln USD oparte o LIBOR USD) - Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej papieru wartościowego w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu, wycenianego do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS.

Zmiany MSSF 3 Połączenia jednostek

(1.01.2020/

21.04.2020)

Zmiany zawężają i wyjaśniają definicję przedsięwzięcia. Umożliwiają również przeprowadzenie uproszczonej oceny czy zespół aktywów i działań stanowi grupę aktywów a nie przedsięwzięcie. Do zmian obowiązywać będzie podejście prospektywne.

Bank zastosuje ww. zmiany, jeśli będą miały zastosowanie.

zmiany do MSSF 16 „Leasing” (1.06.2020/9.10.2020)

Zmiany przewidują możliwość nietraktowania przez leasingobiorców koncesji czynszowych jako modyfikacji leasingu, jeżeli są bezpośrednią konsekwencją COVID-19 i spełniają określone warunki.

Bank nie oczekuje, że wpływ na sprawozdanie finansowe tych zmian będzie istotny.

* (w nawiasie oczekiwana data wejścia w życie w UE /data zatwierdzenia przez UE)

•           NOWE STANDARDY I INTERPRETACJE ORAZ ZMIANY DO NICH, KTÓRE ZOSTAŁY OPUBLIKOWANE A TAKŻE ZOSTAŁY ZATWIERDZONE PRZEZ UNIĘ EUROPEJSKĄ, A NIE WESZŁY JESZCZE W ŻYCIE I NIE ZOSTAŁY JESZCZE ZASTOSOWANE PRZEZ BANK

Standardy i interpretacje *

Opis zmian i wpływu

Zmiany do MSSF 9, MSSF 7, MSR 39 oraz MSSF 16, MSSF 4 – Reforma IBOR – Faza 2 (1.01.2021/14.01. 2021)

Przepisy opublikowane w ramach Fazy 2 reformy IBOR dotyczą:

•      zmian przepływów pieniężnych, wynikających z umów – dodanie do MSSF 9 rozwiązania, które umożliwi ujęcie modyfikacji umownych przepływów pieniężnych ze względu na reformę IBOR poprzez aktualizację efektywnej stopy procentowej kontraktu w celu odzwierciedlenia przejścia na alternatywną stopę referencyjną (nie będzie obowiązku zaprzestania ujmowania lub korygowania wartości bilansowej instrumentów finansowych); analogiczne rozwiązanie dotyczy MSSF 16 w zakresie ujęcia przez leasingobiorców modyfikacji leasingu;

•      rachunkowości zabezpieczeń - nie będzie konieczności zaprzestania  stosowania rachunkowości zabezpieczeń tylko ze względu na zmiany wymagane przez reformę, jeśli zabezpieczenie spełnia inne kryteria rachunkowości zabezpieczeń; i

•      ujawnień - spółki będą zobowiązane do ujawnienia informacji o nowych ryzykach wynikających z reformy oraz o tym, jak zarządza przejściem na alternatywne stopy referencyjne.

Bank jest w trakcie oszacowania wpływu zmian na sprawozdanie finansowe.

zmiany do  MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe”

(1.01.2021/16.12.2020)

Zmiany przesuwają datę zakończenia okresu tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9  z 1 stycznia 2021 r. na 1 stycznia 2023 r. w celu dostosowania do daty wejścia w życie MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe. Zmiany przewidują opcjonalne rozwiązania w celu zmniejszenia wpływu różnych dat wejścia w życie MSSF 9 i MSSF 17.

Zmiany nie dotyczą Banku.

* (w nawiasie oczekiwana data wejścia w życie w UE /data zatwierdzenia przez UE)

•           Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich, które zostały opublikowane i nie są zatwierdzone przez Unię Europejską

Standardy i interpretacje *

Opis zmian i wpływu

MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe (1.01.2023/brak danych)  

oraz zmiany do MSSF 17 (1.01.2023/ Brak danych)

MSSF 17 zastąpi standard MSSF 4 „Umowy Ubezpieczeniowe”, umożliwiający ujmowanie umów ubezpieczeniowych według zasad rachunkowości obowiązujących w krajowych standardach, co w rezultacie oznacza stosowanie wielu różnych rozwiązań. MSSF 17 wprowadza wymóg spójnego ujmowania wszystkich umów ubezpieczeniowych, w tym m.in. w zakresie metody wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych, rozpoznawania zysku lub straty w czasie, ujmowania reasekuracji, wydzielania komponentu inwestycyjnego. Zastosowanie standardu ma nastąpić w podejściu retrospektywnym pełnym z niektórymi odstępstwami.

Brak wpływu na sprawozdanie finansowe Banku

zmiany do MSR 1 – klasyfikacja zobowiązań (1.01.2023/1Q2021)

Zmiany dotyczą prezentacji zobowiązań w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. W szczególności wyjaśniają one, że klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe powinna opierać się na prawach istniejących na koniec okresu sprawozdawczego. Do zmian obowiązywać będzie podejście prospektywne.

Bank nie oczekuje, że wpływ na sprawozdanie finansowe tych zmian będzie istotny.

cykliczne ulepszenia mssf 2018-2020 (1.01.2022/brak danych)

•      Zmiany do MSSF 1 dotyczą sytuacji gdy jednostka zależna stosuje MSSF po raz pierwszy w dacie późniejszej niż jednostka dominująca; w tym przypadku jednostka zależna może zdecydować się na wycenę skumulowanych różnic kursowych dla wszystkich operacji zagranicznych w kwotach zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jednostki dominującej na datę przejścia jednostki dominującej na standardy MSSF.

•      Zmiany do MSR 41 dostosowują wymogi dotyczące wyceny do wartości godziwej określone w MSR 41 do założeń MSSF 13.

Nie dotyczy Banku.

•      Zmiana do MSSF 9 wyjaśnia, które opłaty należy uwzględnić do celów testu „10 procent” w przypadku zaprzestania ujmowania zobowiązań finansowych.

•      Zmiany do przykładów zastosowania MSSF 16 dotyczące identyfikowania zachęt leasingowych.

Bank nie oczekuje, że wpływ na sprawozdanie finansowe tych zmian będzie istotny.

zmiany do mssf 3 „Połączenie jednostek” (1.01.2022/brak danych)

Zmiany do MSSF 3 aktualizują odniesienia do Założeń koncepcyjnych wydanych w 2018 roku. Aby zapewnić, że ta aktualizacja nie będzie miała wpływu na aktywa i zobowiązania, które kwalifikują się do ujęcia przy połączeniu jednostek, zmiany wprowadzają nowe wyjątki od zasad ujmowania i wyceny w MSSF 3.

Bank nie oczekuje, że wpływ na sprawozdanie finansowe tych zmian będzie istotny.

Zmiany do msr 16 „Rzeczowe aktywa trwałe” (1.01.2022/brak danych)

Zmiany wskazują m.in., że przychody z tytułu sprzedaży wyrobów wytworzonych w trakcie doprowadzania składnika aktywów do pożądanego miejsca i stanu, nie mogą być odejmowane od kosztów powiązanych z tym składnikiem. Zamiast tego takie przychody należy ujmować w rachunku zysków i strat wraz z kosztami wytworzenia tych wyrobów.

Bank nie oczekuje, że wpływ na sprawozdanie finansowe tych zmian będzie istotny.

Zmiany do MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” (1.01.2022/brak danych)

Zmiany wyjaśniają, że przy ocenie, czy umowa jest umową rodzącą obciążenia, koszty wykonania umowy obejmują wszystkie bezpośrednio związane koszty.

Bank nie oczekuje, że wpływ na sprawozdanie finansowe tych zmian będzie istotny.

Zmiany do MSR 1 oraz MSR 8 (1.01.2023/brak danych)

Zmiany do MSR 1 zawierają wytyczne dotyczące stosowania pojęcia istotności w zakresie ujawnień dotyczących zasad rachunkowości.

Zmiany do MSR 8 wyjaśniają w jaki sposób spółki powinny odróżniać zmiany zasad rachunkowości od zmian szacunków księgowych.

Bank nie oczekuje, że wpływ na sprawozdanie finansowe tych zmian będzie istotny.

* (w nawiasie oczekiwana data wejścia w życie w UE /data zatwierdzenia przez UE)

11.            Opis ważniejszych zasad rachunkowości

Najważniejsze zasady rachunkowości oraz szacunki i oceny zastosowane przy sporządzaniu niniejszego sprawozdania finansowego przedstawione zostały w niniejszej nocie oraz w poszczególnych notach w dalszej części sprawozdania finansowego. Zasady te stosowane były we wszystkich prezentowanych latach w sposób ciągły, z wyjątkiem kwestii opisanych w nocie „Zmiany zasad rachunkowości obowiązujące od 1 stycznia 2020 roku i objaśnienie różnic między wcześniej publikowanymi sprawozdaniami a niniejszym sprawozdaniem finansowym”.

11.1.                   Waluta funkcjonalna, waluta prezentacji i waluty obce

Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych polskich, które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku. Pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Oddziału w Niemczech i Słowacji przeliczane są na walutę prezentacji z waluty funkcjonalnej (EUR) oraz Oddziału w Czechach przeliczane są na walutę prezentacji z waluty funkcjonalnej (CZK) z zastosowaniem kursu średniego NBP na koniec okresu sprawozdawczego. Pozycje rachunku zysków i strat Oddziału przelicza się na walutę prezentacji z zastosowaniem kursów średnich z końca poszczególnych miesięcy okresu sprawozdawczego. Powstałe w ten sposób różnice kursowe ujmowane są w innych dochodach całkowitych.

•      Transakcje i salda w walutach obcych

Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego Bank przelicza:

•        pozycje pieniężne w walucie obcej przy zastosowaniu kursu zamknięcia, tj. kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego,

•        pozycje niepieniężne wyceniane według historycznej ceny nabycia wyrażonej w walucie obcej przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia transakcji,

•        pozycje niepieniężne wyceniane do wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej przeliczane są przy zastosowaniu kursów wymiany, które obowiązywały w dniu, na który wartość godziwa została ustalona.

Zyski i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych transakcji oraz wyceny aktywów i zobowiązań pieniężnych oraz niepieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w rachunku zysków i strat.

11.2.                   Ujmowanie transakcji w księgach

Aktywa finansowe oraz zobowiązania finansowe, w tym transakcje terminowe i transakcje standaryzowane, z których wynika zobowiązanie lub prawo do nabycia lub sprzedaży w przyszłym terminie ustalonej ilości określonych instrumentów finansowych po ustalonej cenie, wprowadza się do ksiąg rachunkowych w dacie zawarcia kontraktu, bez względu na przewidziany w umowie termin rozliczenia transakcji.

11.3.                   Wyłączenie ze sprawozdania z sytuacji finansowej instrumentów finansowych

Bank usuwa składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych z aktywów finansowych lub gdy Bank nie ma uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części lub gdy Bank przenosi składnik aktywów finansowych na inny podmiot. Przeniesienie to ma miejsce wtedy, gdy Bank:

•        przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub

•        zatrzymuje umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych, ale przyjmuje umowny obowiązek przekazania tych przepływów do jednego lub więcej odbiorców.

Przenosząc składniki aktywów finansowych, Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych.

Jeżeli Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej,

Jeżeli Bank zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej,

Jeżeli Bank nie przenosi, ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to Bank ustala, czy zachował kontrolę nad tym składnikiem aktywów finansowych. W przypadku zachowania kontroli, Bank ujmuje składnik aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku do wysokości wynikającej z trwałego zaangażowania, odpowiednio w przypadku braku kontroli jest odpowiednio ze sprawozdania z sytuacji finansowej wyłączany.

Bank wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe (lub jego część), gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.

Bank wyłącza ze sprawozdania z sytuacji finansowej składniki aktywów finansowych m.in. w sytuacji, gdy podlegają one umorzeniu, przedawnieniu lub są nieściągalne. Wyłączanie ze sprawozdania z sytuacji finansowej ww. składników następuje w ciężar utworzonych na nie odpisów na oczekiwane straty kredytowe lub strat z tytułu ryzyka prawnego.

W przypadku, gdy nie utworzono odpisów lub ich wartość jest mniejsza od wartości składnika aktywów finansowych, przed jego odpisaniem zwiększa się odpis na oczekiwane straty kredytowe o różnicę pomiędzy wartością składnika, a dotychczas utworzoną kwotą odpisu.

11.4.                   Zasady klasyfikacji instrumentów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z następujących kategorii:

•        wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

•        wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite,

•        wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Bank klasyfikuje zobowiązania finansowe do jednej z następujących kategorii:

•        wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

•        wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Klasyfikacja aktywów finansowych w dniu nabycia lub powstania zależy od modelu biznesowego przyjętego przez Bank do zarządzania daną grupą aktywów oraz od charakterystyki umownych przepływów pieniężnych wynikających z pojedynczego aktywa lub grupy aktywów. Bank wyodrębnia następujące modele biznesowe:

•        model „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” - model, w którym powstałe lub nabyte aktywa finansowe są utrzymywane w celu pozyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych – model typowy dla działalności kredytowej;

•        model „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż” - model, w którym aktywa finansowe po powstaniu lub nabyciu są utrzymywane w celu pozyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych, ale mogą być również sprzedawane – często i w transakcjach o wysokim wolumenie – model typowy dla działalności zarządzania płynnością;

•        model rezydualny - inny niż model „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” oraz „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż”.

•      model biznesowy

Bank dokonuje określenia/wyznaczenia modelu biznesowego przy początkowym ujęciu aktywów finansowych. Bank przeprowadza na poziomie poszczególnych grup aktywów, w kontekście obszaru działalności, w związku z którą aktywa finansowe powstały lub zostały nabyte i następuje między innymi w oparciu o:

•        sposób oceny i raportowania wyników portfela aktywów finansowych,

•        sposób zarządzania ryzykiem związanym z tymi aktywami oraz zasad wynagradzania osób zarządzających tymi portfelami.

W modelu biznesowym „utrzymywanie dla przepływów pieniężnych” sprzedaż aktywów jest incydentalna i możliwa do realizacji w przypadku wzrostu poziomu ryzyka kredytowego, zmiany prawa lub regulacji - realizowana w celu utrzymania zakładanego poziomu kapitału regulacyjnego, na zasadach opisanych w strategii zarządzania takimi portfelami lub przy założeniu, iż następuje ona blisko daty zapadalności aktywa, w przypadku spadku ratingu kredytowego poniżej poziomu zakładanego dla danego portfela, istotnej wewnętrznej restrukturyzacji lub przejęcia innego biznesu, realizacji planu kryzysowego lub naprawy oraz innego niedającego się przewidzieć czynnika, na który Bank nie ma wpływu.

•      Ocena charakterystyk wynikających z umowy przepływów pieniężnych

Ocena charakterystyk wynikających z umowy przepływów pieniężnych polega na ustaleniu, poprzez przeprowadzenie testu umownych przepływów pieniężnych (test SPPI, z ang. Solely Payments of Principal and Interest test), czy wynikające z umowy przepływy pieniężne z tego składnika aktywów są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Odsetki obejmują zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzieleniem finansowania, a także marżę zysku.

Charakterystyka wynikająca z umownych przepływów pieniężnych pozostaje bez wpływu na klasyfikację składnika aktywów finansowych, jeśli:

•        mogłaby mieć tylko niewielki wpływ na wynikające z umowy przepływy pieniężne z tytułu tego składnika (cecha de minimis),

•        nie jest prawdziwa, tj. jeżeli wpływa na wynikające z umowy przepływy pieniężne z tytułu instrumentu tylko w przypadku wystąpienia zdarzenia niezwykle rzadkiego, wyjątkowo nietypowego i bardzo mało prawdopodobnego (cecha non genuine).

W celu dokonania wyżej wymienionego ustalenia Bank uwzględnia potencjalny wpływ charakterystyki wynikającej z umowy przepływów pieniężnych w każdym okresie sprawozdawczym i łącznie w całym okresie życia instrumentu finansowego.

Test SPPI jest przeprowadzany dla każdego aktywa finansowego w modelu „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” lub „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż” na dzień początkowego ujęcia (w tym dla modyfikacji istotnej po ponownym ujęciu aktywa finansowego).

Bank analizuje m.in. następujące cechy aktywów finansowych, które skutkują brakiem zdania testu SPPI:

•        dźwignia w konstrukcji oprocentowania rozumianej jako mnożnik większy niż 1,

•        prawo do udziału w zysku wierzyciela - przepływy pieniężne wynikające z umowy nie są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty,

•        ograniczenie odpowiedzialności dłużnika (skutkujące powstaniem aktywa typu non recourse),

•        opcja wcześniejszej spłaty i wydłużenia (prolongaty) warunkowana przyszłym zdarzeniem ekonomicznym niezwiązanym z umową, w szczególności niezwiązanym ze zmianą poziomu ryzyka kredytowego kredytobiorcy,

•        kowenanty umowne skutkujące tym, że wraz ze wzrostem lub spadkiem ryzyka kredytowego oprocentowanie ulega obniżeniu lub podwyższeniu, co wskazuje na ujemną relację pomiędzy marżą kredytu a poziomem ryzyka kredytowego,

•        stopy jednostronnie ustalanych przez Bank (stopy administrowane) o ile nie stanowią przybliżenia rynkowej stopy zmiennej.

Jeżeli na podstawie oceny jakościowej w ramach testu SPPI nie można ustalić, czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek, przeprowadzany jest test porównawczy (ocena ilościowa), tzw. test benchmarkowy w celu ustalenia jak różniłyby się (niezdyskontowane) przepływy pieniężne wynikające z umowy od (niezdyskontowanych) przepływów pieniężnych, które powstałyby, gdyby wartość pieniądza w czasie nie została zmieniona (poziom referencyjny przepływów pieniężnych). 

11.5.                   Kategoria wyceny aktywów finansowych według zamortyzowanego kosztu

Składnik aktywów finansowych (dotyczy dłużnych aktywów finansowych) wycenia się według zamortyzowanego kosztu, jeśli spełnione są oba poniższe warunki:

•        składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym „utrzymywane dla przepływów pieniężnych”,

•        warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (zdany test SPPI).

W momencie początkowego ujęcia Bank wycenia te aktywa w wartości godziwej. Wartość początkową składnika aktywów wycenianych według zamortyzowanego kosztu korygują wszelkie prowizje i opłaty mające wpływ na jego efektywny zwrot i stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej tego aktywa (prowizje i opłaty zaistniałe w związku z realizacją czynności wykonywanych przez Bank a prowadzących do powstania aktywów).

Wartość bilansową tej kategorii aktywów Bank ustala przy użyciu efektywnej stopy procentowej, opisanej w nocie „Przychody i koszty z tytułu odsetek”, służącej do bieżącego ustalenia (naliczenia) przychodu odsetkowego wygenerowanego przez aktywo w danym okresie, korygując ją o odpisy na oczekiwane straty kredytowe.

Nie podlegają wycenie według zamortyzowanego kosztu aktywa, dla których nie można ustalić harmonogramu przyszłych przepływów pieniężnych niezbędnych dla obliczenia efektywnej stopy procentowej. Aktywa te wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty obejmującej również odsetki od należności, z uwzględnieniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe. Prowizje i opłaty związane z powstaniem lub decydujące o cechach finansowych tych aktywów podlegają obowiązkowi rozliczenia w czasie w okresie życia aktywa metodą liniową i są zaliczane do przychodów prowizyjnych.

11.6.                   Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Składnik aktywów finansowych (dotyczy dłużnych aktywów finansowych) Bank wycenia do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, jeżeli spełnione są oba poniższe warunki:

•        składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych, oraz

•        warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (zdany test SPPI).

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite Bank wycenia do wartości godziwej. Skutki zmiany wartości godziwej tych aktywów finansowych do momentu zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych lub jego przeklasyfikowania Bank odnosi do innych dochodów całkowitych, z wyjątkiem przychodów odsetkowych, zysku lub straty z tytułu odpisu na oczekiwane straty kredytowe oraz zysków lub strat z tytułu różnic kursowych, które ujmuje się w wyniku finansowym. Zysk lub stratę odnoszoną do innych dochodów całkowitych stanowi różnica między ustaloną na dzień wyceny wartością godziwą składnika aktywów finansowych a wartością tego składnika według zamortyzowanego kosztu.

Jeśli zaprzestano ujmowania składnika aktywów finansowych, skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w innych dochodach całkowitych zostają przeklasyfikowane z pozycji inne dochody całkowite do wyniku finansowego w formie korekty wynikającej z przeklasyfikowania.

11.7.                   Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

Jeśli aktywa finansowe nie spełniają wymienionych powyżej kryteriów kwalifikacji do wyceny według zamortyzowanego kosztu albo do wyceny do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, Bank klasyfikuje jako aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Dodatkowo, w momencie początkowego ujęcia, można nieodwołalnie wyznaczyć składnik aktywów finansowych jako wyceniany w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (opcja wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat), jeśli w ten sposób eliminuje się lub znacząco zmniejsza niespójność wyceny lub ujęcia jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad (niedopasowanie księgowe). Opcja ta dostępna jest dla instrumentów dłużnych zarówno w modelu „utrzymywane dla przepływów pieniężnych”, jak i „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż”.

W sprawozdaniu finansowym prezentacja aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat jest następująca:

•          przeznaczone do obrotu - składniki aktywów finansowych które:

•        nabyto głównie w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie,

•        w momencie początkowego ujęcia stanowią część portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie i dla których istnieją dowody bieżącego faktycznego trybu generowania krótkoterminowych zysków lub

•        są instrumentem pochodnym (z wyjątkiem instrumentów pochodnych będących umowami gwarancji finansowej lub wyznaczonymi i skutecznymi instrumentami zabezpieczającymi),

•          aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat - aktywa finansowe dla których test charakterystyki przepływów pieniężnych nie został zdany (niezależnie od modelu biznesowego) lub aktywa finansowe zaklasyfikowane do modelu rezydualnego,

•          aktywa finansowe desygnowane do wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat przy początkowym ujęciu (opcja wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat).

Zysk lub stratę na aktywach wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmuje się w wyniku finansowym. Zysk lub stratę z wyceny tego składnika aktywów finansowych do wartości godziwej stanowi różnica między jego wartością godziwą a wartością tego składnika według zamortyzowanego kosztu ustaloną na dzień wyceny.

11.8.                   Instrumenty kapitałowe

Inwestycje w instrumenty kapitałowe wycenia się do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

W przypadku inwestycji kapitałowych Bank nie skorzystał z opcji wyceny do wartości godziwej przez inne dochody całkowite.

11.9.                   Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych

Reklasyfikacja aktywów finansowych następuje jedynie w przypadku zmiany modelu biznesowego odnoszącego się do aktywa lub grupy aktywów wynikającego z rozpoczęcia lub zakończenia istotnej części działalności. Zmiany takie mają charakter incydentalny. Zmiana klasyfikacji jest ujmowana prospektywnie, tj. bez zmiany ujętych dotychczas skutków wyceny do wartości godziwej we wcześniejszych okresach odpisów czy naliczonych odsetek.

Za zmianę modelu biznesowego nie uważa się:

•        zmiany zamiarów związanych z konkretnymi aktywami finansowymi (nawet w przypadku znacznych zmian warunków rynkowych),

•        tymczasowego zaniku określonego rynku aktywów finansowych,

•        przeniesienia aktywów finansowych między obszarami działalności stosującymi różne modele biznesowe.

Nie dokonuje się przeklasyfikowania żadnych zobowiązań finansowych.

11.10.              Modyfikacje - Zmiana kontraktowych przepływów pieniężnych

Modyfikacja rozumiana jako zmiana przepływów kontraktowych składnika aktywów finansowych na podstawie aneksu do umowy może być istotna lub nieistotna. Nie stanowi modyfikacji zmiana przepływów kontraktowych wynikająca z realizacji warunków umownych.

Jeśli wynikające z umowy przepływy pieniężne związane ze składnikiem aktywów finansowych podlegają renegocjacji lub jakiejkolwiek innej modyfikacji na podstawie aneksu do umowy, a renegocjacja lub modyfikacja nie prowadzą do zaprzestania ujmowania danego składnika aktywów finansowych („Modyfikacja nieistotna”) dokonuje się ponownego obliczenia wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych i ujmuje zysk lub stratę z tytułu modyfikacji w wyniku finansowym. Korekta wartości bilansowej aktywa finansowego z tytułu modyfikacji podlega rozliczeniu w czasie w wynik odsetkowy metodą efektywnej stopy procentowej. Wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych oblicza się jako obecną wartość renegocjowanych lub zmodyfikowanych przepływów pieniężnych wynikających z umowy, dyskontowanych według pierwotnej efektywnej stopy procentowej składnika aktywów finansowych (lub efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe w przypadku nabytych lub udzielonych składników aktywów finansowych z utratą wartości) bądź, w stosownych przypadkach (np. dla zysku lub straty z tytułu zabezpieczenia pozycji zabezpieczanej), według zaktualizowanej efektywnej stopy procentowej. Wszelkie poniesione koszty i opłaty korygują wartość bilansową zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych i są amortyzowane w okresie pozostającym do daty wymagalności zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych.

W pewnych okolicznościach renegocjacja lub modyfikacja wynikających z umowy przepływów pieniężnych związanych ze składnikiem aktywów finansowych może prowadzić do zaprzestania ujmowania istniejącego składnika aktywów finansowych. Jeżeli modyfikacja składnika aktywów finansowych powoduje zaprzestanie ujmowania istniejącego składnika aktywów finansowych, a następnie ujęcie zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych, zmodyfikowany składnik aktywów uznaje się za „nowy” składnik aktywów finansowych („Modyfikacja istotna”). Następuje ujęcie nowego aktywa w wartości godziwej oraz kalkulacja nowej efektywnej stopy procentowej zastosowanej do nowego aktywa. W przypadku gdy charakterystyka zmodyfikowanego nowego aktywa finansowego (po zawarciu aneksu) odpowiada warunkom rynkowym, wartość bilansowa tego aktywa finansowego stanowi wartość godziwą.

Ocena czy dana modyfikacja aktywów finansowych jest modyfikacją istotną czy nieistotną zależy od spełnienia kryteriów ilościowych oraz jakościowych.

Przyjęte kryteria jakościowe są następujące:

•        przewalutowanie,

•        zmiana dłużnika, za wyjątkiem zmiany wynikającej ze śmierci dłużnika,

•        wprowadzenie do umowy cechy umownej powodującej naruszenie testu charakterystyk przepływów pieniężnych (testu SPPI) lub usunięcie tej cechy,

Wystąpienie przynajmniej jednego z tych kryteriów skutkuje wystąpieniem modyfikacji istotnej.

•        Przyjęte kryterium ilościowe stanowi test 10% polegający na analizie zmiany warunków umownych składnika aktywów finansowych skutkującej powstaniem różnicy między wartością przyszłych przepływów pieniężnych wynikających ze zmienionego aktywa finansowego zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową a wartością analogicznych przyszłych przepływów wynikających z pierwotnego składnika aktywa finansowego zdyskontowanych tą samą stopą procentową. Drugim kryterium ilościowym jest zwiększenie zaangażowania dłużnika, które obejmuje wartość zwiększenia kapitału i udzielonych zobowiązań pozabilansowych powyżej 10% w stosunku do kapitału i zobowiązań pozabilansowych sprzed podwyższenia dla każdej pojedynczej ekspozycji.

Wystąpienie kryterium ilościowego (różnicy) powyżej 10% skutkuje uznaniem modyfikacji za istotną, natomiast wystąpienie kryterium ilościowego co najwyżej 10% skutkuje uznaniem modyfikacji za nieistotną.

11.11.              Wycena aktywów finansowych nabytych lub udzielonych z utratą wartości (POCI)

MSSF 9 wyodrębnił nową kategorię aktywów finansowych nabytych lub udzielonych z utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (dalej „POCI” - ang. purchased or originated credit-impaired asset).

Aktywa POCI dotyczą aktywów finansowych o charakterze dłużnym, wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, tj. kredytów oraz dłużnych papierów wartościowych.

Ujęcie początkowe tych aktywów następuje w wartości netto (tj. bez odpisów aktualizujących) odpowiadającej wartości godziwej. Przychody odsetkowe od aktywów POCI oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego okresu życia aktywa. Skorygowaną o ryzyko kredytowe efektywną stopę procentową liczy się poprzez uwzględnienie przyszłych przepływów pieniężnych skorygowanych o efekt ryzyka kredytowego rozpoznawanego w całym okresie życia aktywa. Zmiana szacunków w zakresie przyszłych odzysków w kolejnych okresach sprawozdawczych odnoszona jest jako strata lub zysk z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

11.12.              Wycena zobowiązań finansowych

Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych wyceniane są do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane są według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej. Jeżeli dla zobowiązania finansowego nie można ustalić harmonogramu przyszłych przepływów pieniężnych, a więc także ustalić efektywnej stopy procentowej, zobowiązanie to wycenia się według kwoty wymaganej zapłaty.

12.            Zmiany zasad rachunkowości obowiązujące od 1 stycznia 2020 roku i Objaśnienie różnic między wcześniej publikowanymi sprawozdaniami a niniejszym sprawozdaniem finansowym

Bank, w celu lepszego odzwierciedlenia swej działalności, dokonał następujących zmian zasad rachunkowości:

•      Reklasyfikacja premii od dłużnych papierów wartościowych (1)

Bank zdecydował się na prezentację kosztów z tytułu premii od dłużnych papierów wartościowych w pozycji „Przychody z tytułu odsetek”, linia „dłużne papiery wartościowe”. Wcześniej premia prezentowana była w pozycji „Koszty z tytułu odsetek”, linia „dłużne papiery wartościowe”.

•      reklasyfikacja opłat pobieranych od klientów rekompensujących ujemne oprocentowanie od zobowiązań finansowych (2)

Począwszy od sprawozdań finansowych za rok 2020 Bank prezentuje opłaty pobierane od klientów Banku rekompensujące ujemne oprocentowanie zobowiązań finansowych Banku (rachunki bieżące klientów)  w przychodach odsetkowych. Dotychczas opłaty prezentowane były w przychodach prowizyjnych.

•      Reklasyfikacja marży transakcyjnej (3)

Bank podjął decyzję o reklasyfikacji marży kursowej uwzględnionej w kursach walut oferowanych klientom Banku w ramach świadczenia usług kupna/sprzedaży walut obcych, dotychczas prezentowanej w pozycji „Wynik z pozycji wymiany”, do pozycji „Przychody z tytułu prowizji i opłat”. W ocenie Banku, marża kursowa ma charakter zbliżony do innych opłat i prowizji pobieranych przez Bank za świadczone usługi.

•      Prezentacja przychodów i kosztów dotyczących kontraktów walutowych (4)

Bank podjął decyzję o reklasyfikacji różnic kursowych dotyczących kosztów i przychodów naliczonych od aktywów finansowych (np. kredyty, papiery wartościowe, pozostałe należności) i zobowiązań finansowych walutowych, z pozycji „Przychody z tytułu odsetek” do pozycji „Wynik z pozycji wymiany”. Zgodnie z dotychczasowym podejściem ww. koszty i przychody ujmowane były w wyniku finansowym w walucie kontraktu, a ich przewalutowanie na walutę bazową odbywało się w procesie zamknięć rocznych albo w momencie dopisania lub spłaty odsetek przez klienta, przy wykorzystaniu kursu średniego fixing NBP. Oznaczało to jednocześnie, że w ciągu roku obrotowego ww. koszty i przychody ujmowane były łącznie z różnicami kursowymi. Obecnie ujmowanie ww. przychodów i kosztów następuje w wyniku finansowym według kursu średniego fixing NBP z dnia ich ujęcia, co pozwoliło na ujmowanie elementu różnic kursowych z ww. poszczególnych pozycji kosztów i przychodów.

•      Reklasyfikacja odpisów na reklamacje kartowe (5)

Linia „Rozrachunki z tytułu transakcji zrealizowanych przy użyciu kart należności z tytułu reklamacji kartowych” (pozycja „Inne aktywa”) zaliczona była dotychczas całościowo do kategorii inne aktywa finansowe. Bank w ramach tej linii wyodrębnił wartości z tytułu reklamacji kartowych, które zdaniem Banku winny być traktowane jako inne aktywa niefinansowe. Decyzja ta miała wpływ na prezentację odpisów na reklamacje kartowe które dotychczas prezentowane były w linii „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe” a w związku z decyzją Banku stanowią element „Wyniku z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych”.

•      Włączenie wyniku z tytułu obciążeń regulacyjnych do kosztów działania (6)

Bank w celu uspójnienia prezentacji kosztów działania z praktyką rynkową dokonała połączenia linii kosztów działania (administracyjnych) z wynikiem z tytułu obciążeń regulacyjnych. 

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT – pozycje podlegające reklasyfikacji i zmianom

01.01-31.12.2019 przed przekształceniem

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

01.01-31.12.2019 przekształcone

Wynik z tytułu odsetek

9 279

 

12

-

(1)

-

-

9 290

Przychody z tytułu odsetek

11 360

(136)

12

-

(1)

-

-

11 235

Koszty z tytułu odsetek

(2 081)

136

-

-

-

-

-

(1 945)

Wynik z tytułu prowizji i opłat

2 470

-

(12)

370

-

-

-

2 828

Przychody z tytułu prowizji i opłat

3 542

-

(12)

370

-

-

-

3 900

Wynik pozostały

1 037

-

-

(370)

1

-

-

668

Wynik z pozycji wymiany

475

-

-

(370)

1

-

-

106

Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

(1 008)

-

-

-

-

(1)

-

(1 009)

Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

(41)

-

-

-

-

1

-

(40)

Koszty działania

(4 745)

-

-

-

-

-

(492)

(5 237)

Wynik z tytułu obciążeń regulacyjnych

(492)

-

-

-

-

-

492

                       -  

Zysk/(strata) netto

3 835

-

-

-

-

-

-

3 835

•      „Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży” oraz „Transakcje z przyrzeczeniem odkupu” (1)

Bank prezentuje w wyodrębnionej linii „transakcje z przyrzeczeniem odkupu i sprzedaży”, które wcześniej prezentowane były w zależności od tego, czy transakcja dotyczyła klienta rynku międzybankowego czy też pozostałych klientów odpowiednio w pozycjach: „Należności od banków”, „Kredyty i pożyczki udzielone klientom”, „Zobowiązania wobec banków”, „Zobowiązania wobec klientów”. Na 31 grudnia 2019 roku Bank nie rozpoznał transakcji z przyrzeczeniem odkupu.

•      Reklasyfikacja potencjalnych zwrotów kosztów dla klientów z tytułu przewidywanej przedterminowej spłaty w przyszłości czynnych kredytów konsumenckich i hipotecznych (2)

Bank podjął decyzję o ujęciu wpływu potencjalnych zwrotów kosztów dla klientów z tytułu przewidywanej przedterminowej spłaty w przyszłości czynnych kredytów konsumenckich i hipotecznych jako pomniejszenie wartości bilansowej brutto kredytów. Podejście to jest zbliżone do podejścia zastosowanego przez Bank odnośnie do ujęcia wpływu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych.

•      Otrzymane kredyty i pożyczki (3)

Do roku 2019 włącznie otrzymane przez Bank kredyty i pożyczki prezentowane były w ramach pozycji „Zobowiązania wobec banków” i „Zobowiązania wobec klientów”. W celu ujednolicenia z prezentacją kosztów odsetek od otrzymanych kredytów i pożyczek oraz w związku z faktem, że ww. kredyty i pożyczki stanowią element działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych, Bank zdecydował o wyodrębnieniu oddzielnej pozycji w zobowiązaniach.

•      Reklasyfikacja rezerw na niewykorzystane urlopy z pozostałych zobowiązań do rezerw (4)

Bank dokonał reklasyfikacji rezerw na niewykorzystane urlopy z pozostałych zobowiązań do rezerw, ponieważ według osądu Banku rezerwy te mają podobny charakter do innych rezerw, jak i opierają się na szacunkach, analogicznie jak w przypadku pozostałych rezerw pracowniczych prezentowanych w rezerwach, tj. np.: rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia.

AKTYWA - pozycje podlegające reklasyfikacji i zmianom

31.12.2019

przed

przekształceniem

(1)

(2)

31.12.2019

dane przekształcone

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

-  

1 081

-  

1 081

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

202 095

(1 081)

(147)

200 867

 

 

 

 

 

SUMA AKTYWÓW

317 125

-  

(147)

316 978

 

AKTYWA - pozycje podlegające reklasyfikacji i zmianom

31.12.2018*

Wdrożenie MSSF 16

(1)

01.01.2019

dane przekształcone

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

-  

-  

51

51

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

191 575

-  

(51)

191 524

Rzeczowe aktywa trwałe

2 082

778

-  

2 860

Inne aktywa

2 318

(4)

-  

2 314

 

 

 

 

-  

SUMA AKTYWÓW

300 413

774

-  

301 187

*dane opublikowane jako dane porównywalne w sprawozdaniu finansowym PKO Banku Polskiego S.A. za rok 2019

ZOBOWIĄZANIA - pozycje podlegające reklasyfikacji i zmianom

31.12.2019 przed przekształceniem

(1)

(2)

(3)

(4)

31.12.2019 dane przekształcone

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania wobec klientów

258 015

(46)

-  

(5 026)

- 

252 943

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-  

46

-  

-  

- 

46

Otrzymane kredyty i pożyczki

-  

-  

-  

5 026

- 

5 026

Pozostałe zobowiązania

4 744

-  

(147)

-  

(80)

4 517

Rezerwy

573

-  

-  

-  

80

653

 

 

 

 

 

 

 

SUMA ZOBOWIĄZAŃ

276 713

-  

(147)

-  

- 

276 566

 

ZOBOWIĄZANIA - pozycje podlegające reklasyfikacji i zmianom

31.12.2018*

Wdrożenie MSSF 16

(1)

(3)

(4)

01.01.2019 dane przekształcone

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania wobec klientów

245 213

 

45)

(8 839)

 

236 329

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-  

 

45

-  

 

45

Otrzymane kredyty i pożyczki

-  

 

-  

8 839

 

8 839

Pozostałe zobowiązania

3 189

885

 

-  

(85)

3 989

Rezerwy

441

 

-  

-  

85

526

 

 

 

 

 

 

 

SUMA ZOBOWIĄZAŃ

262 053

885

-  

-  

 

262 938

*dane opublikowane jako dane porównywalne w sprawozdaniu finansowym PKO Banku Polskiego S.A. za rok 2019

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH - pozycje podlegające reklasyfikacji i zmianom

01.01-31.12.2019

przed przekształceniem

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

01.01-31.12.2019 dane przekształcone

Zmiana stanu:

 

 

 

 

 

 

 

kredytów i pożyczek udzielonych klientom

(9 450)

1 030

147

-  

- 

- 

(8 273)

transakcji z przyrzeczeniem sprzedaży

-  

(1 030)

- 

-  

- 

- 

(1 030)

skumulowanych odpisów na oczekiwane straty kredytowe

(1 042)

- 

 -

-

- 

1

(1 041)

skumulowanych odpisów na aktywa niefinansowe i innych rezerw

103

- 

- 

- 

(4)

(1)

98

zobowiązań wobec klientów

16 565

(1)

- 

50

- 

- 

16 614

otrzymanych kredytów i pożyczek

-  

-  

- 

(50)

- 

- 

(50)

transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-  

1

- 

- 

- 

 -

1

pozostałych zobowiązań

872

 -

(147)

 -

4

- 

729

 

 

 

 

 

 

 

 

RAZEM

7 048

-  

-  

-  

-  

-  

7 048

 

 

NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

13.            Przychody i koszty z tytułu odsetek

Zasady rachunkowości

Przychody i koszty z tytułu odsetek obejmują odsetki, w tym premię i dyskonto z tytułu instrumentów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz instrumentów wycenianych do wartości godziwej. W przychodach odsetkowych ujmowane są przychody odsetkowe od pochodnych instrumentów zabezpieczających. W przychodach i kosztach odsetkowych ujmowane są również rozliczane w czasie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej opłaty i prowizje otrzymane i zapłacone, wchodzące w skład wyceny instrumentu finansowego, w tym koszty premii pracowników w części dotyczącej bezpośrednio sprzedaży produktów kredytowych.

Przychody i koszty z tytułu odsetek ujmowane są na zasadzie memoriałowej i z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej, która dyskontuje oszacowane przyszłe przepływy pieniężne w ciągu całego oczekiwanego okresu życia składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego do wartości bilansowej brutto składnika aktywów lub do zamortyzowanego kosztu zobowiązania finansowego, za wyjątkiem:

•        aktywów finansowych nabytych lub udzielonych z utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (tzw. aktywa POCI). Przychody odsetkowe od tych aktywów oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego cyklu życia aktywa,

•        składników aktywów finansowych niebędących nabytymi lub udzielonymi składnikami aktywów finansowych z utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, które następnie stały się składnikami aktywów finansowych z utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. Przychody odsetkowe od tych aktywów oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu pierwotnej efektywnej stopy procentowej z momentu rozpoznania przesłanki utraty wartości tego aktywa.  

Wyliczenie efektywnej stopy procentowej obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej.

W przychodach odsetkowych ujęty został również efekt rozliczenia wyceny do wartości godziwej aktywów finansowych przejętych w ramach połączeń jednostek zależnych oraz wpływ orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego prawa konsumenta do obniżenia kosztu kredytu w przypadku spłaty kredytu przed terminem określonym w umowie kredytowej (nota „Sprawy sporne”) poprzez pomniejszenie przychodów odsetkowych, jako szacowana różnica pomiędzy wartością nierozliczonej prowizji według efektywnej stopy procentowej na dzień przewidywanej wcześniejszej spłaty kredytu oraz rozliczenia liniowego prowizji zgodnie, z którym Bank dokonuje zwrotu prowizji. Oszacowanie opiera się na historycznych terminach przedpłat oraz ich prawdopodobieństwach.

•        Przychody i koszty z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami i pożyczkami

Z uwagi na fakt, iż Bank oferuje produkty ubezpieczeniowe wraz z kredytami i pożyczkami i brak jest możliwości zakupu w Banku identycznego co do formy prawnej, warunków i treści ekonomicznej produktu ubezpieczeniowego bez zakupu kredytu, pożyczki, opłaty uzyskiwane przez Bank z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych traktowane są jako integralna część wynagrodzenia z tytułu oferowanych instrumentów finansowych.

Otrzymane oraz należne Bankowi wynagrodzenie z tytułu oferowania produktów ubezpieczeniowych dla produktów bezpośrednio powiązanych z instrumentami finansowymi jest rozliczane metodą efektywnej stopy procentowej i ujmowane w przychodzie odsetkowym. Jedynie w części odpowiadającej za wykonanie usługi pośrednictwa wynagrodzenie jest ujmowane w przychodach z tytułu prowizji w momencie sprzedaży produktu ubezpieczeniowego lub jego odnowienia.

Podział wynagrodzenia na część prowizyjną oraz odsetkową dokonywany jest w proporcji wartości godziwej instrumentu finansowego oraz wartości godziwej usługi pośrednictwa w stosunku do sumy obu tych wartości zgodnie z modelem względnej wartości godziwej uwzględniającym szereg parametrów, w tym m.in. średnią efektywną stopę procentową instrumentu finansowego, średni kontraktowy i ekonomiczny (rzeczywisty) okres kredytowania lub leasingu, średnią wysokość składki ubezpieczeniowej, okres polisy ubezpieczeniowej, prowizję niezależnego agenta ubezpieczeniowego.

Podział wynagrodzenia na część prowizyjną oraz odsetkową dokonywany jest w proporcji wartości godziwej instrumentu finansowego oraz wartości godziwej usługi pośrednictwa w stosunku do sumy obu tych wartości.

Wycena wartości godziwej instrumentu finansowego opiera się na podejściu dochodowym, opartym na przeliczeniu przyszłych przepływów pieniężnych na ich wartość bieżącą przy zastosowaniu stopy dyskonta, składającej się ze stopy wolnej od ryzyka ustalonej w odniesieniu do średniej z ostatniego roku kalendarzowego stopy rentowności obligacji skarbowych o 5-letnich i 10-letnich okresach zapadalności, premii z tytułu ryzyka ustalonej w odniesieniu do rocznych kosztów ryzyka kredytowego oraz pozostałej ponad premię za ryzyko kredytowe, odzwierciedlającej wszystkie inne czynniki, które uczestnicy rynku uwzględniliby w danych okolicznościach w wycenie do wartości godziwej.

Natomiast wycena wartości godziwej usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego opiera się na podejściu rynkowym polegającym na wykorzystaniu cen i innych informacji generowanych przez identyczne lub porównywalne transakcje rynkowe.

Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktów ubezpieczeniowych są rozliczane w analogiczny sposób do rozliczania przychodów, tj. jako element zamortyzowanego kosztu instrumentu finansowego lub jednorazowo.

Bank dokonuje okresowego oszacowania kwoty wynagrodzenia, które będzie w przyszłości podlegało zwrotowi w związku z wcześniejszym zakończeniem umowy ubezpieczeniowej na podstawie danych historycznych dotyczących pobranych składek i dokonanych zwrotów. Rezerwa na przyszłe zwroty alokowana jest do instrumentu finansowego oraz do usługi ubezpieczeniowej zgodnie z modelem względnej wartości godziwej.

Bank dokonuje weryfikacji prawidłowości przyjętych parametrów wykorzystywanych w modelu względnej wartości godziwej oraz wysokości współczynnika rezerwy na zwroty każdorazowo po powzięciu informacji o istotnych zmianach w tym zakresie, nie rzadziej niż raz w roku.

informacje finansowe

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK

2020

2019

Kredyty i inne należności od banków

91

132

Pooling

6

43

Pochodne instrumenty zabezpieczające

788

536

Dłużne papiery wartościowe:

1 772

1 520

    wyceniane według zamortyzowanego kosztu

582

296

    wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

1 170

1 187

    wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

20

37

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

7 655

8 992

    wyceniane według zamortyzowanego kosztu

6 672

7 756

    wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

393

287

    wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

590

949

Zobowiązania wobec klientów

20

12

Razem

10 332

11 235

w tym: przychody z tytułu odsetek od instrumentów finansowych z  utratą wartości

177

239

 

 

 

Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej od instrumentów finansowych wycenianych:

8 934

9 713

    według zamortyzowanego kosztu

7 371

8 239

    do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

1 563

1 474

Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

1 398

1 522

Razem

10 332

11 235

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK WEDŁUG SEGMENTÓW

2020

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Centrum transferowe i pozostały

Razem

Kredyty i inne należności od banków

-

76

15

91

Pooling

-

6

-

6

Pochodne instrumenty zabezpieczające

-

-

788

788

Dłużne papiery wartościowe

-

741

1 031

1 772

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

6 173

1 482

-

7 655

Zobowiązania wobec klientów

-

20

-

20

 

 

 

 

 

Razem

6 173

2 325

1 834

10 332

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK WEDŁUG SEGMENTÓW OD

2019

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Centrum transferowe i pozostały

Razem

Kredyty i inne należności od banków

-

93

39

132

Pooling

-

43

-

43

Pochodne instrumenty zabezpieczające

-

-

536

536

Dłużne papiery wartościowe

-

1 058

462

1 520

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

7 134

1 858

-

8 992

Zobowiązania wobec klientów

-

12

-

12

 

 

 

 

 

Razem

7 134

3 064

1 037

11 235

 

KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK

2020

2019

Zobowiązania wobec banków

(14)

(12)

Lokaty międzybankowe

(9)

(15)

Kredyty i pożyczki otrzymane

(202)

(211)

Leasing

(15)

(20)

Zobowiązania wobec klientów

(804)

(1 556)

Emisje papierów wartościowych

(28)

(41)

Zobowiązania podporządkowane

(76)

(90)

 

 

 

Razem

(1 148)

(1 945)

 

 

31.12.2020

31.12.2019

Oprocentowanie środków na rachunku rezerwy obowiązkowej

0,1%

0,5%

 

Średnie w okresie sprawozdawczym oprocentowanie kredytów i pożyczek udzielonych klientom

31.12.2020

31.12.2019

Przedsiębiorstwa niefinansowe:

2,23%

3,48%

w tym bez kredytów o charakterze bieżącym

2,34%

3,65%

w tym odnawialne i w rachunku bieżącym

1,99%

3,19%

Gospodarstwa domowe:

3,61%

5,45%

w tym na cele mieszkaniowe

2,21%

3,74%

w tym na cele konsumpcyjne

6,97%

9,40%

w tym na cele pozostałe

3,76%

5,30%

w tym odnawialne i w rachunku bieżącym

6,09%

7,84%

 

ŚREDNIE W OKRESIE SPRAWOZDAWCZYM OPROCENTOWANIE ZOBOWIĄZAŃ WOBEC KLIENTÓW

31.12.2020

31.12.2019

Przedsiębiorstwa niefinansowe:

0,00%

0,87%

w tym depozyty terminowe:

0,38%

1,10%

w tym depozyty w rachunku bieżącym i jednodniowe:

0,00%

0,84%

Gospodarstwa domowe:

0,07%

0,53%

w tym depozyty terminowe:

0,22%

0,95%

w tym depozyty w rachunku bieżącym i jednodniowe:

0,02%

0,29%

 

14.            Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

Zasady rachunkowości

Przychody z tytułu prowizji i opłat niepodlegających rozliczeniu metodą efektywnej stopy procentowej ujmuje się w taki sposób, aby odzwierciedlić przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta w kwocie, która odzwierciedla wynagrodzenie, do którego – zgodnie z oczekiwaniem Banku – będzie uprawniony w zamian za te dobra lub usługi, zgodnie z pięciostopniowym modelem ujmowania przychodów.

Do przychodów prowizyjnych zaliczane są jednorazowo opłaty pobierane przez Bank za wykonanie czynności niezwiązanych bezpośrednio z powstaniem składnika aktywów finansowych, a także rozliczane liniowo opłaty za świadczenie usług przez Bank. Do przychodów prowizyjnych zalicza się także opłaty i prowizje rozliczane w czasie metodą liniową, otrzymane od udzielonych kredytów i pożyczek o nieustalonych harmonogramach przyszłych przepływów pieniężnych, dla których nie można ustalić efektywnej stopy procentowej.

Dla każdego zobowiązania do wykonania świadczenia Bank ustala w momencie zawarcia umowy czy będzie spełniać zobowiązanie do wykonania świadczenia w miarę upływu czasu czy też spełni je w określonym momencie.

W pozycji przychody z tytułu prowizji ujmowana jest również marża kursowa uwzględniona w kursach walut oferowanych klientom Banku w ramach świadczenia usług kupna/sprzedaży walut obcych w linii „marże na transakcjach wymiany walut”.

informacje finansowe

PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT

2020

2019

Kredyty, ubezpieczenia, leasing operacyjny i zarządzanie flotą

869

895

udzielanie kredytów i pożyczek

682

699

oferowanie produktów ubezpieczeniowych

187

196

Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska

326

216

obsługa funduszy inwestycyjnych oraz OFE (w tym opłaty za zarządzanie)

37

46

obsługa i sprzedaż produktów inwestycyjno-ubezpieczeniowych

10

12

prowadzenie działalności maklerskiej

279

158

Karty

1 299

1 313

Marże na transakcjach wymiany walut

476

370

Rachunki bankowe i pozostałe

1 129

1 106

obsługa rachunków bankowych

870

808

operacje kasowe

61

64

obsługa masowych operacji zagranicznych

73

99

zlecenia klientowskie

53

48

usługi powiernicze

6

6

inne

66

81

 

 

 

Razem, w tym:

4 099

3 900

z tytułu przychodów od instrumentów  finansowych niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

3 964

3 843

 

KOSZTY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT

2020

2019

Kredyty i ubezpieczenia

(129)

(185)

 prowizje poniesione na rzecz podmiotów zewnętrznych za sprzedaż produktów

(34)

(68)

 kontrola inwestycji budowlanych i wycena nieruchomości

(34)

(46)

 opłaty na rzecz Biura Informacji Kredytowej 

(15)

(18)

 obsługa kredytów

(46)

(53)

Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska

(27)

(18)

Karty

(728)

(757)

Rachunki bankowe i pozostałe

(114)

(112)

usługi rozliczeniowe

(33)

(29)

prowizje za usługi operacyjne banków

(9)

(10)

wysyłka SMS

(41)

(33)

sprzedaż produktów bankowych

(7)

(11)

obsługa masowych operacji zagranicznych

(13)

(10)

inne

(11)

(19)

 

 

 

Razem

(998)

(1 072)

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT WEDŁUG SEGMENTÓW

2020

 

 

 

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Centrum transferowe i pozostały

Razem

Kredyty, ubezpieczenia, leasing operacyjny i zarządzanie flotą

644

225

-

869

udzielanie kredytów i pożyczek

457

225

-

682

oferowanie produktów ubezpieczeniowych

187

-

-

187

Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska

134

192

-

326

obsługa funduszy inwestycyjnych oraz OFE (w tym opłaty za zarządzanie)

29

8

-

37

obsługa i sprzedaż produktów inwestycyjno-ubezpieczeniowych

10

-

-

10

prowadzenie działalności maklerskiej

95

184

-

279

Karty

1 278

21

-

1 299

Marże na transakcjach wymiany walut

319

157

-

476

Rachunki bankowe i pozostałe

932

197

-

1 129

obsługa rachunków bankowych

765

105

-

870

operacje kasowe

43

18

-

61

obsługa masowych operacji zagranicznych

40

33

-

73

zlecenia klientowskie

29

24

-

53

usługi powiernicze

-

6

-

6

inne

55

11

-

66

 

 

 

 

 

Razem

3 307

792

-

4 099

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT WEDŁUG SEGMENTÓW

2019

 

 

 

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Centrum transferowe i pozostały

Razem

Kredyty, ubezpieczenia, leasing operacyjny i zarządzanie flotą

669

226

-

895

udzielanie kredytów i pożyczek

473

226

-

699

oferowanie produktów ubezpieczeniowych

196

-

-

196

Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska

99

117

-

216

obsługa funduszy inwestycyjnych oraz OFE (w tym opłaty za zarządzanie)

39

7

-

46

obsługa i sprzedaż produktów inwestycyjno-ubezpieczeniowych

12

-

-

12

prowadzenie działalności maklerskiej

48

110

-

158

Karty

1 286

27

-

1 313

Marże na transakcjach wymiany walut

212

158

-

370

Rachunki bankowe i pozostałe

944

162

-

1 106

obsługa rachunków bankowych

743

65

-

808

operacje kasowe

46

18

-

64

obsługa masowych operacji zagranicznych

64

35

-

99

zlecenia klientowskie

27

21

-

48

usługi powiernicze

-

6

-

6

inne

64

17

-

81

 

 

 

 

 

Razem

3 210

690

-

3 900

 

15.            Przychody z tytułu dywidend

Zasady rachunkowości

Przychody z tytułu dywidend są ujmowane w dniu ustalenia praw udziałowców/akcjonariuszy do ich otrzymania, jeżeli Bank jest uprawniony do otrzymania dywidendy, istnieje prawdopodobieństwo, że Bank uzyska korzyści ekonomiczne związane z dywidendą oraz wysokość dywidendy można wycenić w wiarygodny sposób.

informacje finansowe

PRZYCHODY Z TYTUŁU DYWIDEND

2020

2019

od jednostek zależnych

300

511

od jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć

17

36

od aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu

-

1

od instrumentów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

15

13

 

 

 

Razem

332

561

16.            Wynik na operacjach finansowych

Zasady rachunkowości

Wynik na operacjach finansowych zawiera zyski i straty powstałe w wyniku zbycia instrumentów finansowych zaliczonych do aktywów/zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat oraz efekt ich wyceny do wartości godziwej. W pozycji ujmowana jest również część nieefektywna zabezpieczenia zmienności przepływów pieniężnych dla strategii zabezpieczających, w których instrumentem zabezpieczającym są kontrakty IRS, a także zyski i straty na instrumencie zabezpieczającym oraz na pozycji zabezpieczanej związane z zabezpieczanym ryzykiem (zabezpieczenie wartości godziwej).

informacje finansowe

WYNIK NA OPERACJACH FINANSOWYCH

2020

2019

Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:

60

96

Instrumenty pochodne

47

99

Instrumenty finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, w tym:

(168)

87

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(157)

(58)

Rachunkowość zabezpieczeń

2

3

Razem

(106)

186

 w tym wpływ zmiennych makroekonomicznych na portfel kredytowy

(48)

 

 

17.            Wynik z pozycji wymiany

Zasady rachunkowości

Wynik z pozycji wymiany obejmuje dodatnie i ujemne różnice kursowe, zarówno zrealizowane, jak i niezrealizowane, wynikające z wyceny aktywów i zobowiązań walutowych oraz z wyceny do wartości godziwej walutowych instrumentów pochodnych (FX forward, FX swap, CIRS oraz opcje walutowe). W pozycji tej ujmowana jest również część nieefektywna zabezpieczenia zmienności przepływów pieniężnych dla strategii zabezpieczających, w których instrumentem zabezpieczającym są kontrakty CIRS.  

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe dla kredytów, pożyczek i innych należności wyrażonych w walutach obcych, które są tworzone w złotych, podlegają aktualizacji wraz ze zmianą wartości wyceny aktywów walutowych, na które są tworzone. Efekt tej aktualizacji wynikający z różnic kursowych ujmowany jest w wyniku z pozycji wymiany.

 

2020

2019

Wynik z pozycji wymiany

133

106

 

18.            Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych

Zasady rachunkowości

Zaprzestanie ujmowania instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite oraz według zamortyzowanego kosztu dotyczy najczęściej przypadków ich sprzedaży lub modyfikacji istotnej (nota „Modyfikacje – zmiana kontraktowych przepływów pieniężnych”).

 

ZYSKI LUB STRATY Z TYTUŁU ZAPRZESTANIA UJMOWANIA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

2020

2019

wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

186

155

wycenianych według zamortyzowanego kosztu

(24)

(12)

 

 

 

Razem

162

143

 

19.            Pozostałe przychody i koszty operacyjne

Zasady rachunkowości

Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zalicza się przychody i koszty niezwiązane bezpośrednio z działalnością bankową. Pozostałe przychody operacyjne obejmują głównie zyski ze sprzedaży/likwidacji składników rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i aktywów do zbycia,  odzyskanych należności nieściągalnych, otrzymanych odszkodowań, kar, grzywien oraz przychodów z tytułu dzierżawy/najmu nieruchomości. Natomiast na pozostałe koszty operacyjne składają się głównie koszty utworzenia rezerwy na zwroty kosztów dla klientów z tytułu dokonanych przedterminowych spłat kredytów konsumenckich i hipotecznych (nota „Rezerwy”) przed wyrokiem TSUE, straty ze sprzedaży/likwidacji rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i aktywów do zbycia oraz koszty przekazanych darowizn.

W pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych ujmowane są również utworzenia i rozwiązania rezerw na sprawy sporne z wyłączeniem spraw spornych dotyczących kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych i pozostałych rezerw.

informacje finansowe

POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE

2020

2019

Zyski ze sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz aktywów do zbycia

17

17

Otrzymane odszkodowania, kary i grzywny

-

2

Przychody uboczne

30

26

Odzyskane należności przedawnione, umorzone, nieściągalne

2

4

Rozwiązanie rezerwy na potencjalny zwrot klientom prowizji i opłat

-

58

Rozwiązanie rezerwy na przyszłe płatności

-

1

Rozwiązanie rezerwy na sprawy sporne z wyłączeniem spraw spornych dotyczących spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

5

6

Inne

84

47

 

 

 

Razem

138

161

 

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE

2020

2019

Straty na sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz aktywów do zbycia

(2)

(3)

Koszty przekazanych darowizn

(20)

(23)

Koszty uboczne

(15)

(14)

Utworzenie rezerwy na potencjalny zwrot klientom prowizji i opłat

(106)

(127)

Utworzenie rezerwy na przyszłe płatności

(1)

(1)

Utworzenie rezerwy na sprawy sporne z wyłączeniem spraw spornych dotyczących spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

(55)

(6)

Koszty z tytułu dofinansowania spółki zależnej

-

(274)

Inne

(27)

(41)

 

 

 

Razem

(226)

(489)

 

W pozycji „Utworzenie rezerwy na sprawy sporne z wyłączeniem spraw spornych dotyczących kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”, Bank ujął koszt w wysokości 41 milionów PLN nałożonej przez UOKiK kary z tytułu stosowania przez Bank we wzorcach umów z klientami klauzul dotyczących sposobu ustalania kursów kupna i sprzedaży walut obcych (szerzej opisane w nocie „Sprawy sporne”).

20.            Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Zasady rachunkowości

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe są ujmowane w sprawozdaniu finansowym w następujący sposób:

•        Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu: odpis pomniejsza wartość bilansową brutto aktywa finansowego; zmiany wysokości odpisów odnoszone są do rachunku zysków i strat;

•        Zobowiązania pozabilansowe o charakterze finansowym oraz gwarancje finansowe: odpis prezentowany jest jako rezerwa po stronie zobowiązań; zmiany wysokości rezerw odnoszone są do rachunku zysków i strat;

•        Instrumenty finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite: wartość bilansowa aktywa ujętego w wartości godziwej nie jest dodatkowo pomniejszana o wysokość odpisów; zmiana wyceny jest każdorazowo rozdzielana jednak na komponent związany z utratą wartości – ujmowany w rachunku wyników i komponent związany z pozostałymi zmianami wyceny do wartości godziwej – ujmowany w innych dochodach całkowitych;

•        Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat: nie rozpoznaje się odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

Szacunki i oceny

W obszarze utraty wartości Bank opiera się na koncepcji strat oczekiwanych.

Model utraty wartości ma zastosowanie do aktywów finansowych, które nie są wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, obejmujących:

•        dłużne instrumenty finansowe obejmujące zaangażowania o charakterze kredytowym oraz papiery wartościowe,

•        inne aktywa finansowe,

•        zobowiązania pozabilansowe finansowe oraz gwarancyjne.

Dla inwestycji kapitałowych nie są rozpoznawane oczekiwane straty kredytowe.

Utrata wartości jest mierzona jako 12 miesięczne albo dożywotnie oczekiwane straty kredytowe dla danego aktywa finansowego.

Horyzont pomiaru oczekiwanej straty zależy od tego, czy od momentu początkowego ujęcia aktywa nastąpił znaczący wzrost ryzyka kredytowego. Ze względu na to kryterium aktywa finansowe alokowane są do 3 faz (ang. stage):

Faza 1 – ekspozycje, dla których ryzyko kredytowe nie jest istotnie wyższe niż na moment początkowego ujęcia i nie rozpoznaje się w odniesieniu do nich przesłanek utraty wartości,

Faza 2 – ekspozycje których ryzyko kredytowe jest istotnie wyższe od poziomu ryzyka kredytowego na moment początkowego ujęcia ekspozycji, ale nie rozpoznaje się w odniesieniu do nich przesłanki utraty wartości,

Faza 3 – aktywa w odniesieniu do których rozpoznaje się przesłankę utraty wartości (w tym aktywa udzielone lub zakupione z rozpoznaną przesłanką utraty wartości).

•      Istotny wzrost ryzyka kredytowego

Istotny wzrost ryzyka kredytowego określa się z uwzględnieniem poziomu prawdopodobieństwa niewypłacalności oraz jego zmian w stosunku do poziomu z momentu początkowego ujęcia kredytu.

W celu oceny istotnego wzrostu ryzyka kredytowego dla ekspozycji hipotecznych oraz pozostałych ekspozycji detalicznych Bank stosuje model oparty na kalkulacji marginalnego PD, czyli prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w określonym miesiącu. Prawdopodobieństwo to uzależnione zostało od czasu, który upłynął od momentu uruchomienia ekspozycji. Dzięki temu możliwe jest odwzorowanie charakterystycznego dla ekspozycji wobec osób fizycznych zróżnicowania jakości kredytowej w czasie życia ekspozycji. Krzywe marginalnego PD wyznaczone zostały na podstawie danych historycznych na poziomie homogenicznych portfeli, wydzielonych z uwzględnieniem m.in. rodzaju produktu, roku udzielenia, waluty kredytu oraz jakości kredytowej na moment udzielenia. Indywidualne przypisanie marginalnego PD do poszczególnych ekspozycji uzyskiwane jest poprzez skalowanie krzywej wyznaczonej na poziomie portfela do indywidulnej oceny ekspozycji/klienta uzyskiwanej z modeli aplikacyjnych (wykorzystujących dane z wniosków kredytowych) oraz behawioralnych. Bank identyfikuje przesłankę istotnego wzrostu ryzyka kredytowego dla danej ekspozycji w oparciu o porównanie indywidualnych krzywych prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w horyzoncie trwania ekspozycji na datę początkowego ujęcia oraz na datę raportową. Dla każdej daty raportowej porównywane są tylko te części oryginalnej i obecnej krzywej prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania, które odpowiadają okresowi począwszy od daty raportowej do zapadalności ekspozycji. Porównanie opiera się na wartościach średniego prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w horyzoncie życia kredytu w analizowanym okresie korygowanego o bieżące oraz prognozowane wskaźniki makroekonomiczne.

Rezultat tego porównania, określany mianem statystyki α, odnoszony jest do wartości progowej, powyżej której wzrost ryzyka kredytowego uznaje się za istotny. Wartość progowa ustalana jest w oparciu o historyczne powiązania pomiędzy wartościami statystyki α, a wystąpieniem stanu niewykonania zobowiązania (default). W procesie tym minimalizuje się prawdopodobieństwo:

•           zaklasyfikowania do zbioru ekspozycji kredytowych ze znaczącym wzrostem poziomu ryzyka kredytowego (na podstawie statystyki) ekspozycji kredytowej, w przypadku której w badanym okresie nie wystąpiło zdarzenie niewykonania zobowiązania (błąd typu I)

•           niezaklasyfikowania do zbioru ekspozycji kredytowych ze znaczącym wzrostem poziomu ryzyka kredytowego (na podstawie statystyki) ekspozycji kredytowej, w przypadku której w badanym okresie wystąpiło zdarzenie niewykonania zobowiązania (błąd typu II).

Według danych obowiązujących na koniec 2020 roku przesłanką istotnego pogorszenia jakości kredytowej jest co najmniej 2,6-krotny wzrost parametru PD w porównaniu do wartości na moment rozpoznania w księgach Banku w przypadku ekspozycji hipotecznych oraz co najmniej 2,5-krotny wzrost w przypadku pozostałych ekspozycji detalicznych (bez zmian wobec końca 2019 roku).

W odniesieniu do ekspozycji kredytowych, w przypadku których aktualne ryzyko niewypłacalności nie przekracza poziomu uwzględnionego w cenie udzielonego finansowania, wyniki porównania krzywych prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania na datę początkowego ujęcia oraz na datę raportową nie stanowią o rozpoznaniu znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego.

W celu oceny znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego dla klientów instytucjonalnych Bank stosuje model oparty na łańcuchach Markowa. Na podstawie danych historycznych konstruowane są macierze prawdopodobieństw migracji klientów pomiędzy poszczególnymi klasami ryzyka określonymi na podstawie modeli ratingowych oraz scoringowych Banku. Migracje te wyznaczane są w obrębie homogenicznych portfeli, wydzielonych z uwzględnieniem m.in. metodyki oceny klienta oraz segmentu klienta.

W dacie początkowego ujęcia ekspozycji kredytowej ustala się indywidualną dla każdej klasy ryzyka oraz portfela najwyższą akceptowalną wartość prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania, której przekroczenie identyfikowane jest jako istotny wzrost ryzyka kredytowego. Wartość ta wyznaczana jest na podstawie średniego prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania dla gorszych klas ryzyka niż klasa ryzyka z daty początkowego ujęcia eskpozycji kredytowej, ważonego prawdopodobieństwem przejścia do tych klas ryzyka w danym horyzoncie czasowym.

Według danych obowiązujących na koniec 2020 roku i 2019 roku minimalne wartości pogorszenia klasy ryzyka będącego przesłanką istotnego wzrostu ryzyka kredytowego w relacji do aktualnej klasy ryzyka prezentowały  się następująco:

Klasy ryzyka

Zakres PD

Minimalny zakres pogorszenia klasy ryzyka będący przesłanką istotnego ryzyka wzrostu ryzyka kredytowego1

A-B

0,0 – 0,90%

3 klasy

C

0,90 – 1,78%

3 klasy

D

1,78 – 3,55%

2 klasy

E

3,55-7,07%

1 klasa

F

7,07-14,07%

1 klasa

G

14,07-99,99%

nie dotyczy 2

1 wartości uśrednione (zakresy ustalane osobno na homogenicznych grupach klientów)

2 pogorszenie klasy ryzyka jest bezpośrednią przesłanką utraty wartości

W celu identyfikacji pozostałych przesłanek istotnego wzrostu ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje pełną dostępną informację jakościową i ilościową, w tym:

•        działania restrukturyzacyjne wprowadzające dla dłużnika udogodnienia wymuszone jego trudną sytuacją finansową (ang. forbearance),

•        opóźnienie w spłacie materialnie istotnej kwoty kapitału lub odsetek dłuższe niż 30 dni,

•        zidentyfikowane sygnały wczesnego ostrzegania w ramach procesu monitoringu świadczące o istotnym wzroście ryzyka kredytowego,

•        istotne podwyższenie wskaźnika LTV,

•        ocenę analityka w ramach procesu analizy zindywidualizowanej,

•        kwarantanna w Fazie 2 ekspozycji, dla których w ciągu minionych 3 miesięcy ustała przesłanka utraty wartości,

•        złożenie wniosku o upadłość konsumencką przez któregokolwiek z współkredytobiorców,

•        transfer ekspozycji kredytowej do zarządzania przez jednostki restrukturyzacyjno-windykacyjne Banku,

•      Kredyty z utratą wartości i definicja niewykonania zobowiązania

Przesłanką utraty wartości ekspozycji kredytowej jest w szczególności:

•        opóźnienie w spłacie materialnie istotnej kwoty kapitału lub odsetek dłuższe niż 90 dni,

•        pogorszenie się w okresie kredytowania sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika, wyrażające się zaklasyfikowaniem do klasy ratingowej lub klasy ryzyka wskazującej na istotne zagrożenie dla spłaty zadłużenia (rating H),

•        zawarcie umowy restrukturyzacyjnej lub zastosowanie ulgi w spłacie wierzytelności wymuszone względami ekonomicznymi lub prawnymi wynikającymi z trudności finansowych klienta (do czasu uznania wierzytelności za uzdrowioną),

•        wnioskowanie o ogłoszenie upadłości dłużnika, postawienie go w stan likwidacji lub wszczęcie wobec niego postępowania egzekucyjnego,

•        ogłoszenie upadłości konsumenckiej przez któregokolwiek z współkredytobiorców.

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych nr 575/2013 (rozporządzenie CRR) Bank definiuje stan niewykonania zobowiązania (ang. default) jeżeli ocenia, że dłużnik nie jest w stanie spłacić zobowiązania kredytowego bez sięgania do realizacji zabezpieczeń lub materialne przeterminowanie ekspozycji przekracza 90 dni. Przesłanki stanu niewykonania zobowiązania są tożsame z przesłankami utraty wartości ekspozycji.

•      Obliczanie oczekiwanej straty kredytowej

Model kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej oparty jest na zastosowaniu szczegółowej segmentacji portfela kredytowego uwzględniającej następujące charakterystyki na poziomie produktu oraz klienta:

•        rodzaj produktu kredytowego,

•        waluta produktu,

•        rok udzielenia,

•        ocena ryzyka niewypłacalności klienta,

•        segment biznesowy klienta,

•        metoda oceny ryzyka klienta.

W celu obliczenia oczekiwanej straty kredytowej Bank stosuje metodę zindywidualizowaną oraz metodę portfelową.

Metoda zindywidualizowana jest stosowana w przypadku identyfikacji przesłanki utraty wartości ekspozycji znaczących indywidualnie. Oczekiwaną stratę kredytową z ekspozycji ustala się jako różnicę pomiędzy jej wartością bilansową brutto (w przypadku pozabilansowej ekspozycji kredytowej - wartością jej równoważnika bilansowego), a wartością bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych, ustalonych z uwzględnieniem możliwych scenariuszy dotyczących realizacji umowy i zarządzania ekspozycją kredytową ważonych prawdopodobieństwem ich realizacji.

Metoda portfelowa jest stosowana dla ekspozycji, które nie są indywidualnie znaczące oraz w przypadku braku identyfikacji przesłanki utraty wartości.

W metodzie portfelowej strata oczekiwana wyznaczana jest jako iloczyn parametrów ryzyka kredytowego: prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD), poziomu straty w momencie niewykonania zobowiązania (LGD) oraz wartości ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania (EAD), przy czym każdy z powyższych parametrów ma postać wektora o wymiarze liczby miesięcy pokrywających horyzont szacowania straty kredytowej.

W odniesieniu do ekspozycji detalicznych bez harmonogramu spłat Bank wyznacza ten horyzont w oparciu o dane behawioralne na podstawie historycznych obserwacji. Strata oczekiwana zarówno w całym okresie trwania ekspozycji, jak i w okresie 12 miesięcy jest sumą strat oczekiwanych w poszczególnych okresach zdyskontowanych efektywną stopą procentową. W celu wyznaczenia wartości aktywa na moment niewykonania zobowiązania w danym okresie Bank koryguje parametr określający wielkość ekspozycji na moment niewykonania zobowiązania o przyszłe spłaty wynikające z harmonogramu oraz potencjalne nadpłaty i niedopłaty.

W obliczeniach oczekiwanych strat kredytowych uwzględnia się szacunki dotyczące przyszłych warunków makroekonomicznych. W zakresie analizy portfelowej, wpływ scenariuszy makroekonomicznych jest uwzględniany w wysokości poszczególnych parametrów ryzyka. Metodyka kalkulacji parametrów ryzyka obejmuje badanie zależności wysokości tych parametrów od warunków makroekonomicznych w oparciu o dane historyczne. Na potrzeby kalkulacji straty oczekiwanej wykorzystuje się trzy scenariusze makroekonomiczne opracowane na podstawie własnych prognoz – bazowy z prawdopodobieństwem 75% oraz dwa scenariusze alternatywne, z prawdopodobieństwem 5% (optymistyczny) i 20% (pesymistyczny). Zakres prognozowanych wskaźników obejmuje wskaźnik dynamiki PKB, stopę bezrobocia, stopę WIBOR 3M, stopę LIBOR CHF 3M, kurs CHF/PLN, indeks cen nieruchomości oraz stopę referencyjną NBP. Ostateczna strata oczekiwana jest średnią ważoną prawdopodobieństwem scenariuszy ze strat oczekiwanych odpowiadających poszczególnym scenariuszom. Bank zapewnia zgodność scenariuszy makroekonomicznych stosowanych na potrzeby kalkulacji parametrów ryzyka ze scenariuszami makroekonomicznymi wykorzystywanymi w procesach budżetowania ryzyka kredytowego. Scenariusz bazowy opiera się na bazowych prognozach makroekonomicznych. Prognozy są przygotowywane na podstawie modeli ilościowych przy uwzględnieniu korekt z tytułu występowania zdarzeń jednorazowych.

Scenariusze skrajne dotyczą przypadków tzw. szoku wewnętrznego, w związku z czym tzw. zmienne zewnętrzne (stopy procentowe za granicą) nie ulegają zmianie względem scenariusza bazowego. Scenariusze skrajne opracowywane są na podstawie analizy statystycznej i ekonometrycznej, tj. nie odzwierciedlają podlegających opisowi zdarzeń, ale prognozowaną ścieżkę. Identyfikowane są dwa scenariusze: optymistyczny i pesymistyczny. Udział scenariuszy dla ścieżki PKB, który mieści się między scenariuszem optymistycznym i pesymistycznym określony jest jako prawdopodobieństwo scenariusza bazowego. Przyjmując takie założenie prognozowana jest dynamika PKB przy założeniu zmiennego w czasie potencjalnego tempa wzrostu polskiej gospodarki obliczanego przy wykorzystaniu danych kwartalnych dostarczanych przez Główny Urząd Statystyczny. Po wyznaczeniu skrajnych ścieżek dynamiki PKB estymowane są wartości innych zmiennych makroekonomicznych wykorzystywanych w scenariuszach (stopa bezrobocia, indeks cen nieruchomości).

Stopa bezrobocia obliczana jest na podstawie wyznaczonej ilościowo zależności od różnicy między dynamiką PKB, a potencjalnym tempem wzrostu gospodarczego. Wynik podlega korekcie ze względu na zachodzące w polskiej gospodarce istotne zmiany strukturalne, których nie obejmuje model ilościowy, w szczególności:

•        starzenia się polskiego społeczeństwa (i pojawienia się niezaspokojonego popytu na pracę, co ograniczać będzie skalę wzrostu stopy bezrobocia w sytuacji spowolnienia wzrostu gospodarczego)

•        osiągnięcia przez polski rynek pracy stanu bliskiego pełnemu zatrudnieniu (ze względu na ograniczenia podażowe przestrzeń do dalszego spadku stopy bezrobocia jest coraz mniejsza),

•        napływu migrantów (tylko częściowo uwzględnionego w oficjalnych statystykach).

Poziom indeksu cen nieruchomości wyznaczany jest na podstawie zmian PKB przy uwzględnieniu uwarunkowań podażowych i popytowych na rynku w oparciu o dane i trendy prezentowane przez NBP w ramach publikacji „Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce” oraz własne analizy Banku. Prognozy dla stawek depozytowych WIBOR i LIBOR opracowywane są głównie w oparciu o założenia dotyczące kształtowania się stóp procentowych banków centralnych. Kurs CHF/PLN jest kursem krzyżowym kursów EUR/PLN i EUR/CHF. Jego prognozy są kombinacją prognoz tych dwóch kursów. Prognozy EUR/PLN i EUR/CHF są przygotowywane w oparciu o analizę makroekonomiczną (bieżącą i historyczną) bazującą na metodach ekonometrycznych, a także w oparciu o analizę techniczną rynków finansowych.

Zarówno proces oceny istotnego wzrostu ryzyka kredytowego, jak i proces kalkulacji straty oczekiwanej realizowany jest w trybie miesięcznym na poziomie indywidualnej ekspozycji. Wykorzystuje się w nim dedykowane środowisko obliczeniowe umożliwiające dystrybucję wyników do jednostek wewnętrznych Banku.

Bank wyodrębnił portfel aktywów finansowych o niskim ryzyku kredytowym, klasyfikując do niego instrumenty finansowe, dla których średnia długoterminowa  stopa niewypłacalności nie przekracza prawdopodobieństwa niewypłacalności ustalonego przez agencję ratingową dla najgorszej klasy ratingu inwestycyjnego. Do portfela tego zalicza w szczególności ekspozycje wobec banków, rządów, jednostek samorządu terytorialnego oraz wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych.

informacje finansowe

WYNIK Z TYTUŁU ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE

 

Nota

2020

2019

Należności od banków

27

(3)

-

Dłużne papiery wartościowe

30

(32)

(7)

-  wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

(10)

(11)

- wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

(22)

4

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

32

(1 550)

(962)

-  wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

(25)

(12)

- wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

(1 525)

(950)

Inne aktywa finansowe

36

-

1

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

41

(354)

(41)

 

 

 

 

Razem

 

(1 939)

(1 009)

 w tym wpływ zmiennych makroekonomicznych na portfel kredytowy

 

(1 076)

-

kalkulacja szacunków

Wpływ zwiększenia/zmniejszenia szacowanych przepływów pieniężnych dla portfela kredytów i pożyczek Banku, w przypadku których utrata wartości została rozpoznana w oparciu o indywidualną analizę przyszłych przepływów pieniężnych z tytułu spłat i odzysków z zabezpieczeń, czyli ekspozycji objętych metodą zindywidualizowaną oraz wpływ zwiększenia/zmniejszenia wysokości parametrów portfelowych dla portfela kredytów i pożyczek Banku ocenianych metodą portfelową przedstawia poniższa tabela:

SZACUNKOWA ZMIANA POZIOMU ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE OD KREDYTÓW I POŻYCZEK NA SKUTEK REALIZACJI SCENARIUSZY POGORSZENIA BĄDŹ POPRAWY PARAMETRÓW RYZYKA, W TYM:1

31.12.2020

31.12.2019

scenariusz +10%

scenariusz

-10%

scenariusz +10%

scenariusz

-10%

zmiany wartości bieżącej szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych dla portfela kredytów i pożyczek Banku z rozpoznaną indywidualnie utratą wartości ocenianych metodą zindywidualizowaną

(198)

260

(235)

308

zmiany prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania

181

(201)

153

(161)

zmiany stóp odzysku

(476)

478

(415)

416

1 in plus – wzrost odpisów na oczekiwane straty kredytowe, in minus – spadek odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Poniższa tabela prezentuje oszacowanie wrażliwości poziomu odpisów na oczekiwane straty na warunki makroekonomiczne, wyliczone jako zmiana poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla ekspozycji bez utraty wartości w wyniku realizacji poszczególnych scenariuszy makroekonomicznych na 31 grudnia 2020 roku i na 31 grudnia 2019 roku. Przed rozpoczęciem Pandemii COVID19, Bank stosował model w którym najsilniejsza statystycznie była  zależność zmian poziomu odpisów od zmian stóp procentowych, stąd scenariusz optymistyczny w roku 2019 miał negatywny wpływ na poziom odpisów.

 

 

31.12.2020

31.12.2019

 

optymistyczny

pesymistyczny

optymistyczny

pesymistyczny

szacunkowa zmiana poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla ekspozycji bez utraty wartości na skutek realizacji poszczególnych scenariuszy makroekonomicznych (w mln PLN)

 (619)

488

 69

(89)

Poniższe tabele prezentują przyjęte prognozy głównych wskaźników makroekonomicznych wraz z przyjętymi dla nich prawdopodobieństwami realizacji.

scenariusz na 31.12.2020

Bazowy

optymistyczny

pesymistyczny

prawdopodobieństwo

75%

5%

20%

 

średnia z okresu 4Q2020-3Q2022

średnia z okresu 4Q2020-3Q2022

średnia z okresu 4Q2020-3Q2022

Dynamika PKB r/r

1,9

5,7

(1,9)

Stopa bezrobocia

5,2

4,5

6,5

WIBOR 3M

0,4

2,1

(0,2)

Indeks zmian cen nieruchomości

100,6

102,9

97,3

CHF/PLN

4

3,8

4,4

 

scenariusz na 31.12.2019

Bazowy

optymistyczny

pesymistyczny

Prawdopodobieństwo

80%

10%

10%

 

średnia z okresu 4Q2019-3Q2021

średnia z okresu 4Q2019-3Q2021

średnia z okresu 4Q2019-3Q2021

Dynamika PKB r/r

3,9

5,7

2,1

Stopa bezrobocia

3,3

2,5

4,5

WIBOR 3M

1,7

2,7

0,9

Indeks zmian cen nieruchomości

112,1

120,7

91,5

CHF/PLN

4,0

3,7

4,2

 

21.            Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

 

WYNIK Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH

 

NOTA

2020

2019

Rzeczowe aktywa trwałe

33.1

(58)

(14)

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

34

(4)

(1)

Wartości niematerialne

33.2

(116)

2

Inwestycje w jednostki zależne

35

(42)

-

Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

35

(88)

-

Inne aktywa niefinansowe

36

(48)

(27)

 

 

 

 

Razem

 

(356)

(40)

 

22.            Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych 

 

2020

2019

Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

(6 552)

(451)

- potencjalnych przyszłych ugód i spraw sądowych

(6 139)

(310)

- toczących się postępowań

(413)

(141)

 

WPŁYW RYZYKA PRAWNEGO DOTYCZĄCEGO KREDYTÓW HIPOTECZNYCH W WALUTACH WYMIENIALNYCH

Wartość bilansowa brutto kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych przed uwzględnieniem kosztu ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Koszt ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Wartość bilansowa brutto  kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych uwzględniająca koszt ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

31 GRUDNIA 2020 ROKU

Kredyty i pożyczki udzielone klientom - korekta pomniejszająca wartość bilansową kredytów, z tytułu:

21 983

6 617

15 366

- potencjalnych przyszłych ugód i spraw sądowych

21 203

6 122

15 081

- toczących się postępowań

780

495

285

Rezerwy

 

426

 

- potencjalnych przyszłych ugód i spraw sądowych

 

351

 

- toczących się postępowań

 

75

 

RAZEM

21 983

7 043

15 366

 

WPŁYW RYZYKA PRAWNEGO DOTYCZĄCEGO KREDYTÓW HIPOTECZNYCH W WALUTACH WYMIENIALNYCH

Wartość bilansowa brutto kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych przed uwzględnieniem kosztu ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Koszt ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Wartość bilansowa brutto  kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych uwzględniająca koszt ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

31 GRUDNIA 2019 ROKU

Kredyty i pożyczki udzielone klientom - korekta pomniejszająca wartość bilansową kredytów, z tytułu:

21 832

422

21 410

- potencjalnych przyszłych spraw sądowych

21 595

281

21 314

- toczących się postępowań

237

141

96

Rezerwy

 

29

 

- potencjalnych przyszłych spraw sądowych

 

29

 

- toczących się postępowań

 

0

 

RAZEM

21 832

451

21 410

 

Bank na 31 grudnia 2020 roku ujął w sprawozdaniu finansowym wpływ ryzyka prawnego dotyczącego portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych udzielonych gospodarstwom domowym.

W odniesieniu do istniejących spraw spornych na 31 grudnia 2020 roku, Bank pomniejszył wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych o 495 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku – 141 milionów PLN). Dla kontraktów czynnych Bank, odzwierciedlając zmienione, szacowane przepływy pieniężne wynikające z umów, skorygował wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych, zgodnie z MSSF 9 o oczekiwany wpływ potencjalnych ugód i spraw spornych, obniżając ich wartość o 6 122 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku – 281 milionów PLN).

Dla kontraktów kredytowych dla których powstało zobowiązanie Banku skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych, Bank utworzył rezerwę na potencjalne ugody i sprawy sporne w wysokości 351 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku – 29 milionów PLN) oraz na toczące się postępowania w wysokości 75 milionów PLN.

Dodatkowe informacje dotyczące portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych Bank przedstawił w nocie „Sprawy sporne” i „Zarządzanie ryzykiem walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych”.

kalkulacja szacunków

Bank zidentyfikował ryzyko, że planowane na bazie harmonogramów przepływy pieniężne z portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych mogą być nie w pełni odzyskiwalne i / lub powstanie zobowiązanie skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych. Bank pomniejsza wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych i/lub tworzy rezerwy na ryzyko prawne zgodnie z wymogami MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe. Koszt ryzyka prawnego został oszacowany z uwzględnieniem szeregu założeń, które istotnie wpływają na kwotę szacunku ujętą w sprawozdaniu finansowym Banku.

Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych, zostały oszacowane przy zastosowaniu metody statystycznej, uwzględniającej wpływ charakterystyk klientów, jako suma iloczynów: 

•      prawdopodobieństw wystąpienia określonych rozstrzygnięć sporów sądowych i kwoty straty dla różnych scenariuszy rozstrzygnięć sporów przy uwzględnieniu aktualnej oraz oczekiwanej liczby spraw sądowych w horyzoncie, w którym Bank narażony jest na takie ryzyko, oraz

•      prawdopodobieństwa zaakceptowania ugody przez klienta i  kwoty straty z tytułu ugody. 

Bank szacuje również prawdopodobieństwa negatywnych rozstrzygnięć dla zgłoszonych i potencjalnych roszczeń. Prawdopodobieństwa te różnią się odpowiednio dla kredytów hipotecznych indeksowanych oraz denominowanych walutach obcych. Przy ocenie tych prawdopodobieństw Bank korzysta ze wsparcia zewnętrznych kancelarii prawnych. W opinii Banku na poziom szacowanych kosztów ryzyka prawnego mają wpływ również takie czynniki jak: czas prowadzenia postępowań sądowych (również oszacowany w oparciu o relatywnie krótką, niespełniającą warunków stosowania metod ilościowych, statystykę) oraz koszty niezbędne dla rozpoczęcia postępowania sądowego i wsparcia procesowego.

Bank przeprowadził analizę wrażliwości modelu na zmianę kluczowych parametrów:

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI MODELU NA ZMIANĘ KLUCZOWYCH PARAMETRÓW

Wzrost kosztów ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

wzrost  o 1.p.p liczby pozwów

65

spadek o 1 p.p.  prawdopodobieństwa wygranej Banku w sądzie

14

wzrost o 1 % średniej ważonej straty

13

spadek o 1 p.p. liczby ugód

27

23.            Koszty działania

Zasady rachunkowości

Świadczenia pracownicze

Świadczenia pracownicze obejmują obok kosztów wynagrodzeń i ubezpieczeń społecznych (w tym z tytułu rezerw na świadczenia emerytalno – rentowe, które szczegółowo opisano w nocie „Rezerwy”) także koszty z tytułu pracowniczego programu emerytalnego stanowiącego program określonych składek oraz programu zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze, którego część ujmowana jest jako zobowiązanie z tytułu płatności na bazie akcji rozliczonych w środkach pieniężnych zgodnie z MSSF 2 Płatności w formie akcji (szczegółowo program zmiennych wynagrodzeń został opisany w nocie „Świadczenia dla kluczowego personelu kierowniczego PKO Banku Polskiego SA”).

Bank tworzy również w ciężar kosztów wynagrodzeń rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu odszkodowań i odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom, z którymi zostaje rozwiązany stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a także rozliczenia okresowe z tytułu kosztów przypadających na bieżący okres, które poniesione zostaną w przyszłym okresie, w tym z tytułu premii oraz z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych po uwzględnieniu wszystkich pozostających do wykorzystania zaległych dni urlopów.

Koszty rzeczowe

Koszty rzeczowe obejmują koszty utrzymania majątku trwałego, koszty obsługi informatycznej i telekomunikacyjnej, koszty działalności administracyjnej, koszty promocji i reklamy, ochrony mienia oraz koszty szkoleń.

Opłaty leasingowe w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego i niskocennego ujmowane są jako koszty w rachunku zysków i strat metodą liniową w okresie trwania leasingu.

składki i wpłaty na bfg

Zgodnie z KIMSF 21 „Opłaty publiczne” - opłaty ponoszone przez Bank na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie zajścia zdarzenia obligującego.

Bank wnosi składki na fundusz gwarancyjny banków (kwartalnie) i fundusz przymusowej restrukturyzacji banków (raz do roku). Składki na fundusz gwarancyjny i przymusowej restrukturyzacji nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Opłaty na rzecz KNF

Opłaty ponoszone przez Bank na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego zgodnie z KIMSF 21 „Opłaty publiczne” ujmowane są w rachunku zysków i strat w momencie zajścia zdarzenia obligującego.

Obie opłaty (opłata na pokrycie kosztów nadzoru bankowego oraz opłata na pokrycie kosztów nadzoru nad rynkiem kapitałowym) wnoszone są raz do roku. Opłaty na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego stanowią koszt uzyskania przychodu.

Zryczałtowany podatek dochodowy

Ustawą z 23 października 2018 roku o zmianie m.in. ustaw o podatkach dochodowych wprowadzono możliwość alternatywnego do poboru podatku u źródła opodatkowania 3% podatkiem niektórych odsetek wypłacanych na rzecz nierezydentów. W związku z powyższym, 29 marca 2019 roku Bank złożył w urzędzie skarbowym zawiadomienie o wyborze 3% formy opodatkowania w odniesieniu do:

•        odsetek od pożyczek, które wypłacane są przez Bank na rzecz PKO Finance AB z siedzibą w Szwecji (wybór opodatkowania zgodnie z ustawą dotyczy lat 2014-2022) oraz

•        odsetek od euroobligacji wyemitowanych przez Bank przed 1 stycznia 2019 roku.

Pozostałe podatki i opłaty

Podatek od nieruchomości, wpłaty dokonywane na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz opłaty komunalne i administracyjne.

 

informacje finansowe

KOSZTY DZIAŁANIA

2020

2019

 

 

 

Świadczenia pracownicze

(2 526)

(2 788)

Koszty rzeczowe, w tym:

(1 071)

(1 137)

wynajmu

(81)

(80)

informatyczne

(295)

(273)

Amortyzacja

(853)

(820)

rzeczowe aktywa trwałe, w tym:

(470)

(464)

    aktywa z tytułu prawa do użytkowania

(210)

(195)

informatyczne

(82)

(106)

wartości niematerialne, w tym:

(383)

(356)

informatyczne

(376)

(348)

Wynik z tytułu obciążeń regulacyjnych

(730)

(492)

 

 

 

Razem

(5 180)

(5 237)

 

ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE

2020

2019

Wynagrodzenia, w tym:

(2 113)

(2 329)

    koszty składek pracowniczego programu emerytalnego

(60)

(61)

koszty restrukturyzacji

(16)

(32)

Ubezpieczenia, w tym:

(352)

(380)

składki na świadczenia emerytalne i rentowe

(305)

(320)

Inne świadczenia na rzecz pracowników

(61)

(79)

 

 

 

Razem

(2 526)

(2 788)

 

WYNIK Z TYTUŁU OBCIĄŻEŃ REGULACYJNYCH

2020

2019

Składka i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG), w tym:

(646)

(487)

na fundusz przymusowej restrukturyzacji

(296)

(326)

na fundusz gwarancyjny banków

(350)

(161)

Opłaty na rzecz KNF

(29)

(37)

Zryczałtowany podatek dochodowy, w tym:

(7)

81

podatek potrącony u źródła 20%

-

138

zryczałtowany podatek dochodowy 3%

(7)

(57)

Pozostałe podatki i opłaty

(48)

(49)

 

 

 

Razem

(730)

(492)

 

Z uwagi na to, że w odniesieniu do odsetek wypłacanych PKO Finance AB za lata 2017-2018 Bank dokonywał poboru 20% podatku u źródła, 12 lutego 2019 roku Bank złożył wniosek o stwierdzenie nadpłaty wraz z korektami deklaracji. Wniosek został rozpatrzony pozytywnie, co nastąpiło bez wydawania decyzji w tym przedmiocie. Organ podatkowy poinformował Bank o pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o stwierdzenie nadpłaty, wnosząc o przekazanie dyspozycji co do sposobu zaliczenia kwoty nadpłaty.

Korekta 20% podatku potrąconego u źródła in plus 138 milionów PLN oraz rozpoznanie podatku 3% od odsetek naliczonych za lata 2014-2018 w wysokości 50 milionów PLN stanowią zdarzenia jednorazowe. Możliwość opodatkowania odsetek od pożyczek wypłacanych PKO Finance AB 3% podatkiem wynika z art. 21 ustawy z dnia 23 października 2018 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 poz. 2193 z późn. zm.). Bank dokonał płatności podatku   za okres od stycznia 2014 roku do czerwca 2019 roku w ustawowym terminie tj. do 31 lipca 2019 roku.

24.            Podatek od niektórych instytucji finansowych

1 lutego 2016 roku weszła w życie ustawa z 15 stycznia 2016 roku o podatku od niektórych instytucji finansowych, która objęła m.in. banki oraz zakłady ubezpieczeń. Podstawę opodatkowania stanowi nadwyżka sumy aktywów podmiotu ponad 4 miliardy PLN, w przypadku banków wynikająca z zestawienia obrotów i sald na koniec każdego miesiąca. Banki są uprawnione do pomniejszenia podstawy opodatkowania m.in. o wartość funduszy własnych, a także o wartość skarbowych papierów wartościowych. Dodatkowo banki obniżają podstawę opodatkowania o wartość aktywów nabytych od NBP, stanowiących zabezpieczenie kredytu refinansowego udzielonego przez NBP.

Stawka podatku dla wszystkich podatników wynosi 0,0366% miesięcznie, a podatek jest płacony miesięcznie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy. Zapłacony podatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych.

PODATEK OD NIEKTÓRYCH INSTYTUCJI FINANSOWYCH

2020

2019

Razem

(957)

(931)

 

25.            Podatek dochodowy

Zasady rachunkowości

Podatek dochodowy ujmowany jest jako podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy bieżący ujmowany jest w rachunku zysków i strat. Podatek dochodowy odroczony w zależności od źródła pochodzenia różnic przejściowych ujmowany jest w rachunku zysków i strat lub w innych dochodach całkowitych.

•        Podatek bieżący

Podatek dochodowy bieżący obliczany jest na podstawie zysku księgowego brutto skorygowanego o przychody, które zgodnie z przepisami podatkowymi nie są zaliczane do przychodów podatkowych, przychody podatkowe niebędące przychodami księgowymi, koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów i koszty podatkowe niebędące kosztami księgowymi, zgodnie z właściwymi przepisami prawa podatkowego. Pozycje te obejmują głównie przychody i koszty z tytułu odsetek naliczonych do otrzymania i zapłacenia, odpisy na oczekiwane straty kredytowe oraz rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe.

W myśl zasad dotyczących przedawnienia zobowiązań podatkowych, kontrola prawidłowości rozliczeń z tytułu podatków może być przeprowadzona w okresie 5 lat licząc od końca roku, w którym upłynął termin złożenia odpowiedniej deklaracji podatkowej.

•        Podatek dochodowy odroczony

Podatek dochodowy odroczony ujmowany jest w wysokości różnicy pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową dla celów raportowania finansowego. Bank tworzy rezerwy oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Zmiana stanu rezerw oraz aktywów z tytułu podatku dochodowego odroczonego zaliczana jest do obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego z wyjątkiem skutków wyceny aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite oraz wyceny instrumentów zabezpieczających odnoszonych na inne dochody całkowite, w przypadku których zmiany stanu rezerw oraz aktywów z tytułu podatku dochodowego odroczonego są ujmowane w innych dochodach całkowitych. Przy ustalaniu odroczonego podatku dochodowego uwzględnia się wartość aktywów i rezerw na odroczony podatek na początek i koniec okresu sprawozdawczego.

Wartość bilansowa składników aktywów z tytułu odroczonego podatku jest weryfikowana każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego i ulega stosownemu obniżeniu, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na podatek odroczony wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa wykorzystana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na koniec okresu sprawozdawczego lub takie, których obowiązywanie w przyszłości jest pewne na koniec okresu sprawozdawczego.

Bank kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności ze zobowiązaniami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.

informacje finansowe

•        obciążenie podatkowe

 

2020

2019

Obciążenie podatkowe wykazane w rachunku zysków i strat

(678)

(1 283)

Bieżące obciążenie podatkowe

(1 452)

(1 339)

Odroczony podatek dochodowy z tytułu różnic przejściowych

774

56

Obciążenie podatkowe wykazane w innych dochodach całkowitych z tytułu różnic przejściowych

(258)

2

 

 

 

Razem

(936)

(1 281)

•        uzgodnienie efektywnej stopy podatkowej

UZGODNIENIE EFEKTYWNEJ STOPY PODATKOWEJ

2020

2019

Wynik finansowy brutto przed opodatkowaniem

(2 266)

5 118

Podatek według ustawowej stawki podatkowej obowiązującej w Polsce wynoszącej 19%

431

(972)

Wpływ trwałych różnic pomiędzy wynikiem finansowym brutto a dochodem do opodatkowania podatkiem dochodowym, w tym:

(1 115)

(316)

odpisy aktualizujące wartość inwestycji w jednostki podporządkowane niestanowiące kosztów uzyskania przychodów

(24)

-

odpisy na oczekiwane straty kredytowe od ekspozycji kredytowych i papierów wartościowych niestanowiące kosztów uzyskania przychodów

(47)

(31)

składka i wpłaty na BFG

(123)

(92)

podatek od instytucji finansowych

(182)

(177)

odpis w związku ze stwierdzoną utratą wartości goodwill Nordea Bank Polska SA

(22)

-

koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

(769)

(85)

podatek z tytułu różnic kursowych na terytorium Szwecji

4

(52)

Przychody z tytułu dywidend

63

106

3% zryczałtowany podatek dochodowy od odsetek na rzecz nierezydentów

-

(11)

pozostałe różnice trwałe

(15)

26

Wpływ innych różnic pomiędzy wynikiem finansowym brutto a dochodem do opodatkowania podatkiem dochodowym, w tym ulga na nowe technologie i darowizny

6

5

 

 

 

Podatek dochodowy wykazany w rachunku zysków i strat

(678)

(1 283)

 

 

 

Efektywna stopa podatkowa (w procentach)

(29,92)%

25,07%

 

•        rezerwa i aktywa z tytułu podatku odroczonego netto

REZERWA i AKTYWA Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO

2020

Wartość na początek okresu

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

INNE DOCHODY CAŁKOWITE

Wartość na koniec okresu

Odsetki naliczone od należności (kredytów)

208

35

-

243

Odsetki skapitalizowane od kredytów mieszkaniowych w sytuacji normalnej

24

(24)

-

-

Odsetki od papierów wartościowych

114

34

-

148

Wycena papierów wartościowych

106

(12)

192

286

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

12

(18)

52

46

Różnica pomiędzy wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych

197

(32)

-

165

Przychód do opodatkowania z tytułu rozwiązania odpisu IBNR stanowiącego w przeszłości koszty uzyskania przychodów w związku z wdrożeniem MSSF 9

65

(13)

-

52

 

 

 

 

 

Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego

726

(30)

244

940

 

 

 

 

 

Odsetki naliczone od zobowiązań

74

(39)

-

35

Wycena papierów wartościowych

-

40

-

40

Rezerwa na świadczenia pracownicze

76

(1)

1

76

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

902

264

-

1 166

Wycena kredytów do wartości godziwej

138

13

(15)

136

Prowizje do rozliczenia w czasie metodą liniową i efektywną stopą procentową

760

(11)

-

749

Wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

-

476

 

476

Pozostała wartość ujemnych różnic przejściowych

32

5

-

37

Rezerwa na koszty do poniesienia

34

(3)

-

31

 

 

 

 

 

Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego

2 016

744

(14)

2 746

 

 

 

 

 

Łączny efekt różnic przejściowych

1 290

774

(258)

1 806

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego (prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej)

1 290

774

(258)

1 806

 

REZERWA i AKTYWA Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO

 

2019

Wartość na początek okresu

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

INNE DOCHODY CAŁKOWITE

Wartość na koniec okresu

Odsetki naliczone od należności (kredytów)

236

(28)

-

208

Odsetki skapitalizowane od kredytów mieszkaniowych w sytuacji normalnej

39

(15)

-

24

Odsetki od papierów wartościowych

79

35

-

114

Wycena papierów wartościowych

99

13

(6)

106

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

-

(10)

22

12

Różnica pomiędzy wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych

288

(91)

-

197

Przychód do opodatkowania z tytułu rozwiązania odpisu IBNR stanowiącego w przeszłości koszty uzyskania przychodów w związku z wdrożeniem MSSF 9

78

(13)

-

65

 

 

 

 

 

Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego

819

(109)

16

726

 

 

 

 

 

Odsetki naliczone od zobowiązań

87

(13)

-

74

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

135

(131)

(4)

-

Rezerwa na świadczenia pracownicze

77

(3)

2

76

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

1 019

(117)

-

902

Wycena kredytów do wartości godziwej

17

101

20

138

Prowizje do rozliczenia w czasie metodą liniową i efektywną stopą procentową

683

77

-

760

Pozostała wartość ujemnych różnic przejściowych

4

28

-

32

Rezerwa na koszty do poniesienia

29

5

-

34

 

 

 

 

 

Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego

2 051

(53)

18

2 016

 

 

 

 

 

Łączny efekt różnic przejściowych

1 232

56

2

1 290

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

(prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej)

1 232

56

2

1 290

 

•        Podatkowa grupa kapitałowa

Na podstawie umowy z 5 listopada 2018 roku PKO Bank Polski SA łącznie z dwoma spółkami zależnymi: PKO Bankiem Hipotecznym SA oraz PKO Leasing SA utworzył Podatkową Grupę Kapitałową Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej („PGK PKO Banku Polskiego SA”). Umowa ta została zarejestrowana przez Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.

Podatkowa grupa kapitałowa jest instytucją prawa podatkowego przewidzianą przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jej utworzenie oznacza konsolidację dochodów spółek wchodzących w jej skład dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym oraz umożliwia skorzystanie z innych zapewniających w szczególności ułatwienia operacyjne, przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które dedykowane są podatkowym grupom kapitałowym.

PKO Bank Polski SA jest w PGK PKO Banku Polskiego SA spółką dominującą. PGK PKO Banku Polskiego SA została powołana na okres 3 lat podatkowych od 1 stycznia 2019 roku.

•        Polityka podatkowa

Zarząd oświadcza, że w sferze podatków działa w sposób odpowiedzialny, przez co rozumie wywiązywanie się ze społecznej odpowiedzialności za terminowe płacenie podatków w kwotach adekwatnych do zakresu i efektów prowadzonej działalności. Realizując obowiązki podatkowe Bank uwzględnia aktualne regulacje przepisów krajowego prawa podatkowego, normy europejskie oraz umowy międzynarodowe (Bank przestrzega przepisów prawa podatkowego we wszystkich krajach, w których prowadzi działalność operacyjną).

Stosowanie przepisów podatkowych Bank dokonuje z uwzględnieniem interpretacji organów podatkowych oraz wytycznych władz podatkowych. W celu odpowiedzialnego realizowania obowiązków podatkowych w Banku funkcjonuje szereg wewnętrznych procedur, a za realizację obowiązków podatkowych odpowiadają wyspecjalizowane jednostki Banku, w tym Departament Podatków.

Departament Podatków funkcjonuje w Obszarze Finansów i Rachunkowości i jego głównymi celami (zgodnie z przepisami wewnętrznymi Banku) jest zapewnianie terminowego i rzetelnego wykonywania obowiązków podatkowych Banku jako podatnika oraz zrównoważonej pozycji podatkowej Banku i Grupy Kapitałowej. Zgodnie z art. z 22a ust. 6 pkt 4 lit. b ustawy Prawo bankowe, w Zarządzie Banku zostały przyporządkowane kompetencje w zakresie nadzoru nad Obszarem Finansów i Rachunkowości, który, zgodnie z Regulaminem organizacyjnymi Banku, nadzoruje Wiceprezes Zarządu Rafał Kozłowski. Zgodnie ze statutem Banku, członkowie Zarządu sprawują nadzór nad podporządkowanymi im obszarami działania oraz podejmują decyzje w sprawach zwykłego zarządu w zakresie nadzorowanych przez nich obszarów działania. Ponadto w Banku funkcjonuje system zarządzania, który stanowi zbiór zasad i mechanizmów odnoszących się do procesów decyzyjnych zachodzących w Banku oraz do oceny prowadzonej przez Bank działalności.  W ramach ww. systemu zarządzania, w Banku funkcjonuje w szczególności system zarządzania ryzykiem. Zarząd Banku System projektuje, wprowadza oraz zapewnia jego działanie. Zasady funkcjonowania systemu zarządzania, w tym systemu zarządzania ryzykiem oraz systemu kontroli wewnętrznej określone są w regulacjach wewnętrznych Banku.

Zarząd oświadcza, że podejście Banku do podatków jest transparentne. Bank utrzymuje stałą relację z krajowymi organami podatkowymi, opartą o przejrzystość i wzajemne zaufanie w ramach obowiązujących przepisów prawa podatkowego. Wszelkie kontakty z organami podatkowymi Bank podejmuje w sposób profesjonalny, uprzejmy i terminowy. Niezależnie, Bank podejmuje wszelkie starania do regularnego przedstawiania zrozumiałej i przejrzystej komunikacji (publicznej i wewnętrznej) w kwestii podejścia do poszczególnych aspektów rozliczeń podatkowych, w terminach i zakresie w jakim jest to wymagane przepisami powszechnie obowiązującego prawa.

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego, Zarząd oświadcza, że Bank jest zobowiązany płacić nie tylko podatek dochodowy od osób prawnych, ale także inne podatki, takie jak m. in. podatek od towarów i usług, podatek od nieruchomości, podatek od niektórych instytucji finansowych. Bank, jako płatnik, dokonuje również poboru i odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot wypłacanych pracownikom, klientom i kontrahentom. W stosunku do przychodów osiąganych przez klientów i kontrahentów zagranicznych, Bank dokonuje poboru i odprowadzenia, do krajowych organów podatkowych, podatków u źródła.

Zarząd oświadcza, że Bank konsekwentnie unika aktywności, które wymagałyby zastosowania struktur przeznaczonych do agresywnego planowania podatkowego lub unikania opodatkowania (w tym wykorzystania rajów podatkowych) oraz unika rozwiązań, które w oczywisty sposób nie byłyby zgodne z intencjami ustawodawcy lub duchem prawa (zasadą uczciwości podatkowej).

Powyższe zobowiązania dotyczą również rozliczeń podatkowych dokonywanych w każdym kraju, w którym Bank prowadzi działalność gospodarczą.

Podatek dochodowy od osób prawnych zapłacony od dochodów osiągniętych przez PKO Bank Polski SA w 2020 r. wg kraju prowadzenia działalności operacyjnej:

 

Podatek dochodowy od osób prawnych 2020

PKO Bank Polski S.A

1 452

 - Polska

1 452

26.            Kasa, środki w Banku Centralnym

Zasady rachunkowości

Pozycja „Kasa, środki w Banku Centralnym” obejmuje gotówkę ujmowaną w wartości nominalnej oraz środki na rachunku bieżącym i lokaty w Banku Centralnym wyceniane według zamortyzowanego kosztu, a w przypadku braku harmonogramu przyszłych przepływów pieniężnych w kwocie wymaganej zapłaty obejmującej również ewentualne odsetki od tych środków.

informacje finansowe

KASA, ŚRODKI W BANKU CENTRALNYM

31.12.2020

31.12.2019

Rachunek bieżący w Banku Centralnym

4 068

10 777

Gotówka

3 329

3 825

Razem

7 397

14 602

 

Bank może wykorzystywać w ciągu dnia środki na rachunkach rezerwy obowiązkowej do bieżących rozliczeń pieniężnych na podstawie dyspozycji złożonej do Narodowego Banku Polskiego, musi jednak zapewnić utrzymanie średniego miesięcznego salda na tym rachunku w odpowiedniej wysokości wynikającej z deklaracji rezerwy obowiązkowej.

27.            Należności od banków

Zasady rachunkowości

Zasady klasyfikacji i wyceny opisane zostały w nocie „Opis ważniejszych zasad rachunkowości”. W przypadku należności, dla których nie można ustalić harmonogramu przyszłych przepływów pieniężnych, a więc także ustalić efektywnej stopy procentowej, należność wycenia się według kwoty wymaganej zapłaty.

informacje finansowe

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW

31.12.2020

31.12.2019

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

5 311

7 957

Lokaty w bankach

1 287

2 907

Rachunki bieżące

414

472

Udzielone kredyty i pożyczki

3 421

2 299

Należności od PKO Banku Hipotecznego SA z tytułu sprzedaży przez Bank

    kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie

189

2 279

Wartość brutto

5 311

7 957

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(7)

(4)

Wartość netto

5 304

7 953

Na 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku wszystkie należności od banków znajdowały się w Fazie 1.

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

2020

2019

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

 

 

Wartość na początek okresu

7 957

11 217

Udzielone lub nabyte instrumenty finansowe

3 245

2 112

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

2 606

798

Spłaty

(8 564)

(6 167)

   Inne zmiany

67

(3)

Wartość na koniec okresu

5 311

7 957

 

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

2020

2019

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

 

 

Wartość na początek okresu

(4)

(4)

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(1)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

(2)

-

Wartość na koniec okresu

(7)

(4)

 

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI

31.12.2020

31.12.2019

do 1 miesiąca

1 897

3 339

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

-

77

od 3 miesięcy do 1 roku

1

2 019

od 1 roku do 5 lat

3 406

2 518

Razem

5 304

7 953

28.            Rachunkowość zabezpieczeń

strategia zarządzania ryzykiem

Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń do zabezpieczania ryzyka stopy procentowej i ryzyka walutowego. Transakcje zabezpieczające zawiera się w celu ograniczenia ryzyka poniesienia strat w wyniku niekorzystnych zmian kursów walut i stóp procentowych. Zabezpieczaniu podlegają przepływy pieniężne związane z zawartymi transakcjami oraz wartość godziwa posiadanych aktywów.

Ryzyko stopy procentowej obejmuje w szczególności:

•        ryzyko związane z niedopasowaniem częstotliwości i terminów zmiany oprocentowania (przeszacowania) aktywów i zobowiązań oraz pozycji pozabilansowych (ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania),

•        ryzyko wynikające ze zmian nachylenia i kształtu krzywej dochodowości (ryzyko krzywej dochodowości),

•        ryzyko wynikające z niedoskonałego dopasowania stawek referencyjnych stosowanych w produktach bankowych do zmian stóp rynkowych lub niedoskonałych mechanizmów transmisji zmian stóp rynkowych na oprocentowanie tych produktów (ryzyko bazowe),

•        ryzyko wynikające z opcji, w tym opcji wbudowanych dotyczących np. ograniczenia oprocentowania kredytów (ryzyko opcji).

Ryzyko walutowe w Banku powstaje w wyniku operacji przeprowadzanych w ramach:

•        podstawowej działalności biznesowej,

•        działalności handlowej,

•        zawieranych umów generujących ryzyko walutowe.

W Banku funkcjonuje system wartości progowych i limitów przypisanych poszczególnym rodzajom ryzyka stopy procentowej i ryzyka walutowego, których celem jest określenie maksymalnego, dopuszczalnego poziomu ryzyka, zapewniającego niedopuszczenie do przekroczenia strategicznych limitów tolerancji.

zasady rachunkowości

Bank podjął decyzję o dalszym stosowaniu przepisów MSR 39 i nie zastosował standardu MSSF 9 w zakresie rachunkowości zabezpieczeń.

•        Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Zmiany wartości godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego wyznaczonego jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmowane są bezpośrednio w innych dochodach całkowitych w części stanowiącej efektywną część zabezpieczenia. Część nieefektywną zabezpieczenia ujmuje się w rachunku zysków i strat w pozycji „Wynik na instrumentach finansowych” lub „Wynik z pozycji wymiany”.

Kwoty odniesione bezpośrednio na inne dochody całkowite przenoszone są do rachunku zysków i strat w tym samym okresie lub okresach, w których zabezpieczana planowana transakcja wywiera wpływ na rachunek zysków i strat. Odsetki i różnice kursowe wykazywane są w rachunku zysków i strat odpowiednio w pozycjach „Wynik z tytułu odsetek” oraz „Wynik z pozycji wymiany”.

Testy efektywności obejmują wycenę transakcji zabezpieczających po pomniejszeniu o wartość odsetek naliczonych oraz różnice kursowe od nominału transakcji zabezpieczających (w przypadku transakcji CIRS).

Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną.

•        Zabezpieczenie wartości godziwej

Zmiany wartości godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego wyznaczonego jako zabezpieczenie wartości godziwej ujmowane są w pozycji „Wynik na instrumentach finansowych” z wyłączeniem komponentu odsetkowego. Komponent odsetkowy prezentuje się w tej samej linii, co przychody odsetkowe z tytułu pozycji zabezpieczanej, tj. w pozycji „Wynik z tytułu odsetek”.

Zmianę korekty wyceny do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej ujmuje się w pozycji „Wynik na instrumentach finansowych”.

Część korekty wyceny do wartości godziwej niepodlegającą zabezpieczeniu rozpoznaje się:

•        w przypadku pozycji zabezpieczanej będącej składnikiem aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych, kwalifikowanych jako wyceniane według wartości godziwej przez wynik finansowy, ujmuje się w przychodach lub kosztach w wyniku z operacji finansowych;

•        w przypadku pozycji zabezpieczanej będącej składnikiem aktywów finansowych, wycenianym do wartości godziwej przez inne całkowite dochody, ujmuje się w innych dochodach całkowitych, gdzie prezentowana jest zmiana wartości godziwej  instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Testy efektywności obejmują wycenę transakcji zabezpieczających po pomniejszeniu o wartość odsetek naliczonych.

Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną.

rodzaje strategii zabezpieczających stosowanych przez bank

Na 31 grudnia 2020 roku Bank posiadał aktywne powiązania w ramach:

●      5 strategii zabezpieczających zmienność przepływów pieniężnych,

●      4 strategii zabezpieczających zmienność wartości godziwej.

W 2020 roku Bank wprowadził nowe strategie zabezpieczające:

●      „Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej papieru wartościowego w PLN o stałym oprocentowaniu, wycenianego do wartości godziwej przez inne całkowite dochody, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS”,

●      „Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych zobowiązań finansowych w walucie wymienialnej, wynikającej z ryzyka walutowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS.”

W 2020 roku Bank rozwiązał, na skutek zaprzestania ujmowania pozycji zabezpieczanej, dwa powiązania w ramach strategii zabezpieczającej „Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych zobowiązania finansowego w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka walutowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS”. Łączny wpływ zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń w ramach ww. powiązań na inne dochody całkowite wyniósł minus 33 miliony PLN przy jednoczesnym zwiększeniu wyniku odsetkowego o tę kwotę.

W 2020 roku Bank rozwiązał, na skutek unieważnienia, powiązanie zabezpieczające w ramach strategii zabezpieczającej „Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej papieru wartościowego w PLN o stałym oprocentowaniu, wycenianego do wartości godziwej przez inne całkowite dochody, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS”. Wpływ zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń w ramach ww. powiązania na rachunek wyników wyniósł minus 7,7 milionów PLN.

W 2020 roku Bank rozwiązał na skutek niespełnienia testu prospektywnego w zakresie wystarczalności nominału powiązanie zabezpieczające w ramach strategii zabezpieczającej „Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w EUR o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS”. Wpływ zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń w ramach ww. powiązania na rachunek wyników wyniósł 0,6 miliona PLN.

W 2020 roku Bank rozwiązał, na skutek zaprzestania ujmowania pozycji zabezpieczanej, powiązania zabezpieczające w ramach strategii zabezpieczających:

•        Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w CHF o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych lokat negocjowanych w PLN, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji CIRS;

•        Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych zobowiązania finansowego w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka walutowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS;

•        Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów lokat negocjowanych w PLN, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem dwóch transakcji: CIRS oraz CIRS-EP;

•        Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych produktów bankowych regularnego oszczędzania w PLN, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem dwóch transakcji: CIRS oraz CIRS-EP;

•        Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych zobowiązań finansowych w walucie wymienialnej, wynikającej z ryzyka walutowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS.

Łączny wpływ zaprzestania stosowania rachunkowości zabezpieczeń w ramach ww. powiązań na inne dochody całkowite wyniósł minus 117,5 miliona PLN przy jednoczesnym zwiększeniu wyniku odsetkowego i wyniku z pozycji wymiany o tę kwotę.

W odniesieniu do pozostałych strategii nie wprowadzono zmian w 2020 roku.

W 2019 roku Bank wprowadził dwie nowe strategie zabezpieczające stanowiące zabezpieczenie wartości godziwej.

W poniższych tabelach zaprezentowano podsumowanie rodzajów strategii stosowanych przez Bank.

Rodzaj strategii zabezpieczającej

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych (Nr strategii: 1,2,3,4,5,6,7,8,9,14)

Zabezpieczane ryzyko

ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej

ryzyko stopy procentowej

Instrument zabezpieczający

transakcje CIRS float – float

transakcje CIRS fixed - float

transakcje IRS fixed - float

Pozycja zabezpieczana

•        portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w walutach obcych i

•        portfel krótkoterminowych lokat negocjowanych, w PLN łącznie z ich odnawianiem w przyszłości. Grupa desygnując pozycję zabezpieczaną zastosowała rozwiązania MSR39 WS 99C w wersji przyjętej przez Unię Europejską lub

•        zobowiązanie finansowe o stałym oprocentowaniu w walutach obcych lub

•        portfel produktów bankowych regularnego oszczędzania o zmiennym oprocentowaniu w PLN lub zobowiązanie finansowe w walutach obcych

portfel kredytów w PLN lub innych walutach  indeksowanych do stopy zmiennej

źródła nieefektywności zabezpieczenia

•        marża na instrumencie zabezpieczającym

•        różnice w dyskoncie pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego

•        korekta CVA/DVA instrumentu zabezpieczającego

•        zmiana parametrów rynkowych pomiędzy momentem zawarcia transakcji zabezpieczającej a zawiązaniem powiązania zabezpieczającego

•        różnice w dyskoncie pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego

•        korekta CVA/DVA instrumentu zabezpieczającego

 

Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki: styczeń 2021 – październik 2026

Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki: styczeń 2021 – sierpień 2030

 

Rodzaj strategii zabezpieczającej

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej (nr strategii: 10,11,12,13)

Zabezpieczane ryzyko

ryzyko stopy procentowej

Instrument zabezpieczający

transakcje IRS fixed – float

Pozycja zabezpieczana

komponent ryzyka stopy procentowej kredytu lub papieru wartościowego w walucie wymienialnej lub w PLN o stałym oprocentowaniu odpowiadający rynkowej stopie IRS

źródła nieefektywności zabezpieczenia

•      zmiana parametrów rynkowych pomiędzy momentem ustalenia warunków pozycji zabezpieczanej a momentem zawarcia transakcji zabezpieczającej

•      korekta CVA/DVA instrumentu zabezpieczającego

•      różnica pomiędzy wartością bieżącą zmiennej nogi transakcji IRS a wartością bieżącą nominału papieru wartościowego

 

 

POZYCJA ZABEZPIECZANA 31.12.2020

WARTOŚĆ BILANSOWA POZYCJI ZABEZPIECZANEJ

POZYCJA W SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ

ZMIANA WARTOŚCI GODZIWEJ POZYCJI ZABEZPIECZANEJ

NR STRATEGII

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

 

 

 

Kredyty w CHF

525

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

280

 1; 7

Lokaty negocjowane w PLN

1 939

Zobowiązania wobec klientów

Kredyty w CHF

400

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(2)

3

Kredyty w PLN

66 304

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

 (387)

2

Kredyty w EUR

599

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

 139

 5; 6

Lokaty negocjowane w PLN

2 591

Zobowiązania wobec klientów

Kredyty w EUR

704

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

 (1)

3

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej

Papier wartościowy w EUR

30

Papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 1

 11

 Papier wartościowy w EUR

102

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

1

 12

 Papier wartościowy w USD

158

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

5

 12

 Kredyty w EUR

174

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

1

 10

 Papier wartościowy w PLN

535

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

17

 13

Razem

 

 

54

 

 

 

POZYCJA ZABEZPIECZANA 31.12.2019

WARTOŚĆ BILANSOWA POZYCJI ZABEZPIECZANEJ

POZYCJA W SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ

ZMIANA WARTOŚCI GODZIWEJ POZYCJI ZABEZPIECZANEJ

NR STRATEGII

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

 

 

Kredyty w CHF

1 560

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

348

1; 7

Lokaty negocjowane w PLN

5 784

Zobowiązania wobec klientów

Kredyty w CHF

1 643

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(97)

4

Zobowiązanie finansowe w USD

875

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

Zobowiązanie finansowe w EUR

748

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

Kredyty w CHF

1 431

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

220

8; 9

Produkty regularnego oszczędzania w PLN

5 378

Zobowiązania wobec klientów

Kredyty w CHF

400

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(2)

3

Kredyty w PLN

40 681

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(51)

2

Kredyty w EUR

624

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(43)

5; 6

Lokaty negocjowane w PLN

2 700

Zobowiązania wobec klientów

Kredyty w EUR

700

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

-  

3

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej

 

 

 Papier wartościowy w EUR

30

Papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

-  

11

 Papier wartościowy w EUR

44

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

-  

12

 Papier wartościowy w USD

134

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

(1)

12

Kredyty w EUR

183

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

1

10

Razem

 

 

375

 

 

Instrument pochodny zabezpieczający

2020-12-31

Wartość nominalna instrumentów pochodnych zabezpieczających

Średnia marża ważona nominałem  / Średnia stała stopa procentowa ważona nominałem

Wartość bilansowa

(wartość godziwa instrumentów zabezpieczających)

Nieefektywna część zabezpieczenia przepływów pieniężnych rozpoznana w rachunku zysków i strat / Korekta wyceny do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej

Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego od momentu desygnacji

Numer strategii

Aktywa

Zobowiązania

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

CIRS CHF/PLN

float CHF

525

-0,0507%

-

293

(1)

(278)

1

float PLN

1 939

0,0000%

IRS PLN

fixed –float PLN

66 304

0,8196%

590

8

2

398

 2

IRS CHF

fixed –float CHF

400

-0,4425%

6

-

-

1

 3

IRS EUR

fixed –float EUR

1 228

-0,1479%

22

6

(1)

18

 3; 6

CIRS CHF/EUR

float CHF

-

 

-

-

6

-  

 4; 7; 9; 14

fixed EUR

-

 

CIRS EUR/PLN

float EUR

75

0,0000%

-

17

(1)

(14)

5

float PLN

328

-0,0500%

CIRS-EP EUR/PLN

fixed EUR

524

0,5719%

-

164

(14)

(140)

6

float PLN

2 263

0,0000%

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej

IRS EUR

fixed –float EUR

306

-0,2837%

-

13

13

(3)

10; 11; 12

IRS USD

fixed –float USD

158

1,3735%

-  

20

17

(5)

12

IRS PLN

fixed –float PLN

535

1,2437%

-  

21

17

(17)

13

Razem

 

 

 

618

542

38

(40)

 

 

Instrument pochodny zabezpieczający

31.12.2019

Wartość nominalna instrumentów pochodnych zabezpieczających

Średnia marża ważona nominałem / Średnia stała stopa procentowa ważona nominałem

Wartość bilansowa

(wartość godziwa instrumentów zabezpieczających)

Nieefektywna część zabezpieczenia przepływów pieniężnych rozpoznana w rachunku zysków i strat/Korekta wyceny do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej

Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego od momentu desygnacji

Numer strategii

Aktywa

Zobowiązania

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

CIRS CHF/PLN

float CHF

1 250

0,0109%

14

378

1

(379)

1; 8

float PLN

4 525

0,0000%

IRS PLN

fixed –float PLN

40 681

1,7652%

229

8

2

56

2

IRS CHF

fixed –float CHF

400

-0,4425%

8

-  

- 

2

3

IRS EUR

fixed –float EUR

1 224

-0,1699%

15

2

1

12

3; 6

CIRS CHF/USD

float CHF

818

0,0000%

190

-  

(2)

124

 4

fixed USD

875

2,4315%

CIRS CHF/EUR

float CHF

2 566

0,0000%

86

187

1

(123)

4; 7; 9

fixed EUR

2 301

0,0119%

CIRS EUR/PLN

float EUR

100

0,0000%

11

-  

-  

11

5

float PLN

437

-0,0277%

CIRS-EP EUR/PLN

fixed EUR

2 077

0,1443%

37

86

3

(54)

6; 7; 9

float PLN

8 900

0,0000%

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej

IRS EUR

fixed –float EUR

257

-0,1874%

1

6

(4)

(1)

10; 11; 12

IRS USD

fixed –float USD

134

1,5702%

3

1

2

1

12

Razem

 

 

 

594

668

4

(351)

 

informacje finansowe

WARTOŚĆ BILANSOWA INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH

31.12.2020

31.12.2019

Aktywa

Zobowiązania

Aktywa

Zobowiązania

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

618

489

590

661

ryzyka stopy procentowej - IRS

618

14

252

10

ryzyka walutowego i ryzyka stopy procentowej - CIRS

-

475

338

651

Zabezpieczenie wartości godziwej

-

54

4

7

ryzyka stopy procentowej - IRS

-

54

4

7

 

 

 

 

 

Razem

618

543

594

668

 

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

ZMIANA INNYCH DOCHODÓW CAŁKOWITYCH Z TYTUŁU ZABEZPIECZEŃ PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ORAZ NIEEFEKTYWNA CZĘŚĆ ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

2020

2019

Inne dochody całkowite na początek okresu netto

95

(18)

Wpływ w okresie na inne dochody całkowite brutto

276

139

Zyski/straty odniesione na inne dochody całkowite w okresie

253

395

Kwota przeniesiona z innych dochodów całkowitych do rachunku zysków i strat:

23

(256)

- przychody odsetkowe

(797)

(536)

- wynik z pozycji wymiany

820

280

Efekt podatkowy

(52)

(26)

Inne dochody całkowite na koniec okresu netto

319

95

 

 

 

Nieefektywna część zabezpieczenia przepływów pieniężnych rozpoznana w rachunku zysków i strat, w tym kwota odniesiona na:

(10)

6

Wynik z pozycji wymiany

(11)

3

Wynik na operacjach finansowych

1

3

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej

ZABEZPIECZENIE RYZYKA STOPY PROCENTOWEJ

31.12.2020

31.12.2019

Wycena do wartości godziwej instrumentu pochodnego zabezpieczającego - IRS

(54)

(3)

Korekta do wartości godziwej instrumentu zabezpieczanego z tytułu zabezpieczanego ryzyka:

46

2

Papiery wartościowe

5

1

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

4

4

Papiery wartościowe FVOCI - korekta wartości godziwej ujęta w OCI

37

(3)

 

WARTOŚĆ NOMINALNA INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH W PODZIALE NA TERMINY REALIZACJI (w walutach oryginalnych)

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

Powyżej 5 lat

Razem

31.12.2020

 

 

 

 

 

 

Typ zabezpieczenia: Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Zabezpieczane ryzyko: ryzyka stopy procentowej 

IRS PLN fixed - float

2 150

1 520

12 464

49 427

744

66 305

IRS EUR  fixed - float

-

-

500

724

4

1 228

IRS CHF  fixed - float

-

-

400

-

-

400

Zabezpieczane ryzyko: ryzyka walutowego i ryzyka stopy procentowej 

CIRS float CHF/float PLN

float CHF

-

-

500

25

-

525

float PLN

-

-

1 843

97

-

1 940

CIRS float EUR/float PLN

float EUR

-

75

-

-

-

75

float PLN

-

328

-

-

-

328

CIRS float PLN/fixed EUR

float PLN

-

-

-

2 263

-

2 263

fixed EUR

-

-

-

524

-

524

Typ zabezpieczenia: Zabezpieczenie wartości godziwej

Zabezpieczane ryzyko: ryzyka stopy procentowej 

IRS USD fixed - float

-

-

-

158

-

158

IRS EUR fixed - float

-

-

82

188

36

306

IRS PLN fixed - float

 

 

 

 

535

535

 

WARTOŚĆ NOMINALNA INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH W PODZIALE NA TERMINY REALIZACJI (w walutach oryginalnych)

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

Powyżej 5 lat

Razem

31.12.2019

 

 

 

 

 

 

Typ zabezpieczenia: Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Zabezpieczane ryzyko: ryzyka stopy procentowej 

IRS PLN fixed - float

500

4 700

25 492

9 922

67

40 681

IRS EUR  fixed - float

-

-

700

524

-

1 224

IRS CHF  fixed - float

-

-

-

400

-

400

Zabezpieczane ryzyko: ryzyka walutowego i ryzyka stopy procentowej 

CIRS float CHF/float PLN

float CHF

-

50

425

750

25

1 250

float PLN

-

169

1 456

2 812

88

4 525

CIRS fixed USD/float CHF

fixed USD

-

-

-

875

-

875

float CHF

-

-

-

817

-

817

CIRS float EUR/float PLN

float EUR

25

-

-

75

-

100

float PLN

108

-

-

329

-

437

CIRS float PLN/fixed EUR

float PLN

-

-

-

8 900

-

8 900

fixed EUR

-

-

-

2 077

-

2 077

CIRS fixed EUR/float CHF 

fixed EUR

-

-

-

2 301

-

2 301

float CHF

-

-

-

2 567

-

2 567

Typ zabezpieczenia: Zabezpieczenie wartości godziwej

Zabezpieczane ryzyko: ryzyka stopy procentowej

IRS USD fixed - float

-

-

-

134

-

134

IRS EUR fixed - float

-

-

-

209

48

257

 

Kalkulacja szacunków

SZACUNKOWA ZMIANA WYCENY POCHODNYCH INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH PRZY PRZESUNIĘCIU RÓWNOLEGŁYM KRZYWYCH DOCHODOWOŚCI:

31.12.2020

31.12.2019

scenariusz +50bp

scenariusz -50bp

scenariusz +50bp

scenariusz -50bp

IRS

(537)

543

(192)

194

CIRS

(29)

29

(39)

40

 

 

 

 

 

Razem

(566)

572

(231)

234

 

29.            Pozostałe instrumenty pochodne

Zasady rachunkowości

W ramach swojej działalności Bank wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe służące do celów zarządzania ryzykiem związanym z prowadzoną działalnością. Najczęściej wykorzystywanymi instrumentami pochodnymi w działalności Banku: IRS, CIRS, FX Swap, opcje, commodity swap, FRA, Forward i Futures. Pochodne instrumenty finansowe ujmowane są w wartości godziwej począwszy od dnia zawarcia transakcji. Instrument pochodny jest prezentowany w pozycji „Pozostałe instrumenty pochodne” jako aktywo, jeśli jego wartość godziwa jest dodatnia albo zobowiązanie jeżeli jego wartość godziwa jest ujemna.

Bank zalicza zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych niezakwalifikowanych do rachunkowości zabezpieczeń oraz wynik z rozliczenia tych instrumentów do wyniku na instrumentach finansowych albo do wyniku z pozycji wymiany, w zależności od rodzaju instrumentu.

Szacunki i oceny

Wartość godziwą nieopcyjnych instrumentów pochodnych wyznacza się stosując modele wyceny bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych możliwych do otrzymania z danego instrumentu finansowego. Stosowane przez Bank techniki wyceny nieopcyjnych instrumentów pochodnych opierają się na krzywych dochodowości konstruowanych na podstawie dostępnych danych rynkowych (stawki depozytów na rynku międzybankowym, kwotowania transakcji IRS). Opcje wyceniane są przy użyciu modeli wyceny opcji. Zmienne oraz założenia używane do wyceny obejmują, w miarę dostępności, dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków.

Wartość godziwa instrumentów pochodnych uwzględnia własne ryzyko kredytowe DVA (debit value adjustment), jak i ryzyko kredytowe kontrahenta CVA (credit value adjustment). Proces kalkulacji korekt CVA i DVA obejmuje wybór metody wyznaczenia spreadu na ryzyko kredytowe kontrahenta lub Banku (np. metoda ceny rynkowej oparta na płynnych notowaniach cen instrumentów dłużnych wyemitowanych przez kontrahenta, metoda spreadu implikowanego z kontraktów Credit Default Swap), oszacowanie prawdopodobieństwa niewypłacalności kontrahenta lub Banku oraz stopy odzysku, a także wyliczenie wysokości korekt CVA i DVA.

informacje finansowe

POZOSTAŁE INSTRUMENTY POCHODNE - RODZAJ KONTRAKTU

31.12.2020

31.12.2019

Aktywa

Zobowiązania

Aktywa

Zobowiązania

IRS

3 192

3 405

1 525

1 624

CIRS

535

1 505

151

148

FX Swap

377

315

217

186

Opcje

260

383

312

336

Commodity swap

411

409

287

283

FRA

2

2

1

1

Forward

313

293

305

348

Futures

-

-

-

1

Commodity Forward

326

320

-

-

 

 

 

 

 

Razem

5 416

6 632

2 798

2 927

 

 

31.12.2020

31.12.2019

wartość korekty z tytułu CVA i DVA

(15)

(9)

 

WARTOŚCI NOMINALNE INSTRUMENTÓW BAZOWYCH (RAZEM KUPNO I SPRZEDAŻ) pozostałe instrumenty pochodne

31.12.2020

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

powyżej 5 lat

Razem

IRS

13 198

14 716

77 620

233 752

39 712

378 998

Zakup

6 599

7 358

38 810

116 876

19 856

189 499

Sprzedaż

6 599

7 358

38 810

116 876

19 856

189 499

CIRS

-

-

17 936

48 460

7 564

73 960

Zakup

-

-

8 799

23 825

3 772

36 396

Sprzedaż

-

-

9 137

24 635

3 792

37 564

FX Swap

28 763

12 923

9 428

5 373

-

56 487

Zakup walut

14 458

6 459

4 674

2 697

-

28 288

Sprzedaż walut

14 305

6 464

4 754

2 676

-

28 199

Opcje

5 154

9 685

25 008

10 345

1

50 193

Zakup

2 589

4 838

12 435

5 170

-

25 032

Sprzedaż

2 565

4 847

12 573

5 175

1

25 161

FRA

-

-

17 832

834

-

18 666

Zakup

-

-

8 680

584

-

9 264

Sprzedaż

-

-

9 152

250

-

9 402

Forward

6 513

14 387

18 565

7 955

47

47 467

Zakup walut

3 271

7 168

9 281

3 985

23

23 728

Sprzedaż walut

3 242

7 219

9 284

3 970

24

23 739

Inne, w tym Commodity swap i Futures (w tym na indeks giełdowy)

701

1 299

3 661

1 133

434

7 228

Zakup

351

650

1 832

567

233

3 633

Sprzedaż

350

649

1 829

566

201

3 595

 

 

 

 

 

 

 

Razem

54 329

53 010

170 050

307 852

47 758

632 999

 

WARTOŚCI NOMINALNE INSTRUMENTÓW BAZOWYCH (RAZEM KUPNO I SPRZEDAŻ) pozostałe instrumenty pochodne

31.12.2019

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

powyżej 5 lat

Razem

IRS

7 204

40 152

187 600

207 090

39 576

481 622

Zakup

3 602

20 076

93 800

103 545

19 788

240 811

Sprzedaż

3 602

20 076

93 800

103 545

19 788

240 811

CIRS

1 386

447

4 248

64 627

7 554

78 262

Zakup

694

210

2 019

32 207

3 772

38 902

Sprzedaż

692

237

2 229

32 420

3 782

39 360

FX Swap

21 409

8 336

13 663

5 211

-

48 619

Zakup walut

10 700

4 161

6 846

2 639

-

24 346

Sprzedaż walut

10 709

4 175

6 817

2 572

-

24 273

Opcje

6 263

12 743

37 545

11 845

1

68 397

Zakup

3 108

6 432

18 576

5 849

-

33 965

Sprzedaż

3 155

6 311

18 969

5 996

1

34 432

FRA

-

-

22 211

1 000

-

23 211

Zakup

-

-

12 397

500

-

12 897

Sprzedaż

-

-

9 814

500

-

10 314

Forward

7 601

13 160

24 653

12 650

-

58 064

Zakup walut

3 795

6 588

12 319

6 309

-

29 011

Sprzedaż walut

3 806

6 572

12 334

6 341

-

29 053

Inne, w tym Commodity swap i Futures (w tym na indeks giełdowy)

824

1 348

1 924

614

-

4 710

Zakup

518

683

962

307

-

2 470

Sprzedaż

306

665

962

307

-

2 240

 

 

 

 

 

 

 

Razem

44 687

76 186

291 844

303 037

47 131

762 885

Kalkulacja szacunków

Bank przeprowadził symulację w celu ustalenia możliwego wpływu zmian krzywych dochodowości na wycenę transakcji.

SZACUNKOWA ZMIANA WYCENY POZOSTAŁYCH INSTRUMENTÓW POCHODNYCH PRZY PRZESUNIĘCIU RÓWNOLEGŁYM KRZYWYCH DOCHODOWOŚCI O:

31.12.2020

31.12.2019

scenariusz +50bp

scenariusz

-50bp

scenariusz +50bp

scenariusz

-50bp

IRS

(530)

536

(184)

185

CIRS

(29)

29

(40)

40

pozostałe instrumenty

(4)

4

(2)

2

 

 

 

 

 

Razem

(563)

569

(226)

227

30.            Papiery wartościowe

Zasady rachunkowości

Klasyfikacja i wycena papierów wartościowych do kategorii jest dokonywana zgodnie z zasadami określenia modelu biznesowego i oceny charakterystyki wynikających z umowy przepływów pieniężnych, o których mowa w nocie „Opis ważniejszych zasad rachunkowości”.

W pozycji papiery wartościowe zaprezentowano również korektę z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej dla papierów wartościowych stanowiących pozycję zabezpieczaną (nota „Rachunkowość zabezpieczeń”).

informacje finansowe

PAPIERY WARTOŚCIOWE

przeznaczone do obrotu

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

31.12.2020

 

 

 

 

 

Dłużne papiery wartościowe

1 171

647

70 446

47 217

119 481

bony pieniężne NBP

-

-

-

-

-

obligacje skarbowe PLN

685

119

50 654

29 617

81 075

obligacje skarbowe walutowe

4

367

2 090

-

2 461

bony skarbowe

349

-

500

-

849

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa

-

-

8 704

9 887

18 591

obligacje komunalne PLN

15

-

4 640

5 060

9 715

obligacje komunalne walutowe

-

-

-

-

-

obligacje korporacyjne PLN

110

161

3 835

1 517

5 623

obligacje korporacyjne walutowe

-

-

23

1 136

1 159

hipoteczne listy zastawne

8

-

-

-

8

pozostałe dłużne papiery wartościowe

-

-

-

-

-

Kapitałowe papiery wartościowe

27

460

-

-

487

udziały i akcje w innych jednostkach – nienotowane na giełdach

-

443

-

-

443

akcje w innych jednostkach – notowane na giełdach

25

17

-

-

42

   jednostki uczestnictwa w fundusze inwestycyjne oraz certyfikaty inwestycyjne, prawa do akcji, prawa poboru

2

-

-

-

2

 

 

 

 

 

 

Razem  (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

1 198

1 107

70 446

47 217

119 968

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej

-

-

-

5

5

 

 

 

 

 

 

Razem

1 198

1 107

70 446

47 222

119 973

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE

przeznaczone do obrotu

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

31.12.2019

 

 

 

 

 

Dłużne papiery wartościowe

1 158

298

61 130

13 361

75 947

    bony pieniężne NBP

-

-

1 000

-

1 000

    obligacje skarbowe PLN

982

118

49 299

7 373

57 772

    obligacje skarbowe walutowe

2

-

2 085

-

2 087

    obligacje komunalne PLN

15

-

5 232

4 563

9 810

    obligacje komunalne walutowe

-

-

-

-

-

    obligacje korporacyjne PLN

111

180

3 514

1 083

4 888

        obligacje korporacyjne walutowe

1

-

-

342

343

    hipoteczne listy zastawne

47

-

-

-

47

Kapitałowe papiery wartościowe

17

457

-

-

474

    udziały i akcje w innych jednostkach – nienotowane na giełdach

-

433

-

-

433

    akcje w innych jednostkach – notowane na giełdach

15

24

-

-

39

       jednostki uczestnictwa w fundusze inwestycyjne oraz certyfikaty inwestycyjne, prawa do akcji, prawa poboru

2

-

-

-

2

 

 

 

 

 

 

Razem  (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

1 175

755

61 130

13 361

76 421

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej

-

-

-

1

1

 

 

 

 

 

 

Razem

1 175

755

61 130

13 362

76 422

 

W pozycji obligacje skarbowe PLN i walutowe ujmuje się obligacje Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej.

30.1. Papiery wartościowe - podział aktywów finansowych według faz

PAPIERY WARTOŚCIOWE

(bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

31.12.2020

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

Wycena:  do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość brutto

69 935

68

457

70 460

438

obligacje skarbowe PLN

50 654

-

-

50 654

-

obligacje skarbowe walutowe

2 090

-

-

2 090

-

bony skarbowe

500

-

-

500

-

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa

8 704

-

-

8 704

-

obligacje komunalne PLN

4 573

67

-

4 640

-

obligacje korporacyjne PLN

3 391

1

457

3 849

438

obligacje korporacyjne walutowe

23

-

-

23

-

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

-

(14)

(14)

(14)

obligacje korporacyjne PLN

-

-

(14)

(14)

(14)

Wartość netto

69 935

68

443

70 446

424

obligacje skarbowe PLN

50 654

-

-

50 654

-

obligacje skarbowe walutowe

2 090

-

-

2 090

-

bony skarbowe

500

-

-

500

-

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami  Skarbu Państwa

8 704

-

-

8 704

-

obligacje komunalne PLN

4 573

67

-

4 640

-

obligacje korporacyjne PLN

3 391

1

443

3 835

424

obligacje korporacyjne walutowe

23

-

-

23

-

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Wartość brutto

47 026

228

-

47 254

-

obligacje skarbowe PLN

29 617

-

-

29 617

-

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami  Skarbu Państwa

9 889

-

-

9 889

-

obligacje komunalne PLN

5 052

24

-

5 076

-

obligacje korporacyjne PLN

1 330

204

-

1 534

-

obligacje korporacyjne walutowe

1 138

-

-

1 138

-

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(21)

(16)

-

(37)

-

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami  Skarbu Państwa

(2)

-

-

(2)

-

obligacje komunalne PLN

(16)

-

-

(16)

-

obligacje korporacyjne PLN

(1)

(16)

-

(17)

-

obligacje korporacyjne walutowe

(2)

-

-

(2)

-

Wartość netto

47 005

212

-

47 217

-

obligacje skarbowe PLN

29 617

-

-

29 617

-

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami  Skarbu Państwa

9 887

-

-

9 887

-

obligacje komunalne PLN

5 036

24

-

5 060

-

obligacje korporacyjne PLN

1 329

188

-

1 517

-

obligacje korporacyjne walutowe

1 136

-

-

1 136

-

Papiery wartościowe razem

 

 

 

 

 

Wartość brutto

116 961

296

457

117 714

438

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(21)

(16)

(14)

(51)

(14)

Wartość netto

116 940

280

443

117 663

424

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE

(bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej) 31.12.2019

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

Wycena:  do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość brutto

60 613

59

463

61 135

463

bony pieniężne NBP

1 000

-

-

1 000

-

obligacje skarbowe PLN

49 299

-

-

49 299

-

obligacje skarbowe walutowe

2 085

-

-

2 085

-

obligacje komunalne PLN

5 173

59

-

5 232

-

obligacje korporacyjne PLN

3 056

-

463

3 519

463

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

-

(5)

(5)

(5)

obligacje korporacyjne PLN

-

-

(5)

(5)

(5)

Wartość netto

60 613

59

458

61 130

458

bony pieniężne NBP

1 000

-

-

1 000

-

obligacje skarbowe PLN

49 299

-

-

49 299

-

obligacje skarbowe walutowe

2 085

-

-

2 085

-

obligacje komunalne PLN

5 173

59

-

5 232

-

obligacje korporacyjne PLN

3 056

-

458

3 514

458

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

 

 

 

 

Wartość brutto

13 356

20

-

13 376

-

obligacje skarbowe PLN

7 373

-

-

7 373

-

obligacje komunalne PLN

4 554

20

-

4 574

-

obligacje korporacyjne PLN

1 087

-

-

1 087

-

obligacje korporacyjne walutowe

342

-

-

342

-

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(15)

-

-

(15)

-

obligacje komunalne PLN

(11)

-

-

(11)

-

obligacje korporacyjne PLN

(4)

-

-

(4)

-

Wartość netto

13 341

20

-

13 361

-

obligacje skarbowe PLN

7 373

-

-

7 373

-

obligacje komunalne PLN

4 543

20

-

4 563

-

obligacje korporacyjne PLN

1 083

-

-

1 083

-

obligacje korporacyjne walutowe

342

-

-

342

-

Papiery wartościowe razem

 

 

 

 

 

Wartość brutto

73 969

79

463

74 511

463

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(15)

-

(5)

(20)

(5)

Wartość netto

73 954

79

458

74 491

458

 

30.2. Papiery wartościowe - Zmiany wartości bilansowej brutto w okresie

PAPIERY WARTOŚCIOWE

- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

(bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

 

 

 

 

 

Wycena: do wartości godziwej przez inne dochody całkowite 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

60 613

59

463

61 135

463

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

8

(8)

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(14)

14

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(19)

-

19

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

66 211

4

-

66 215

-

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

953

-

1

954

1

Spłaty

(61 710)

(1)

(23)

(61 734)

(23)

Modyfikacje nieistotne

2

-

-

2

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(11)

-

-

(11)

-

Spisania

-

-

(2)

(2)

(2)

Inne zmiany

3 902

-

(1)

3 901

(1)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

69 935

68

457

70 460

438

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE

 - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

13 356

20

-

13 376

-

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

12

(12)

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(105)

105

-

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

34 610

-

-

34 610

-

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

130

1

-

131

-

Spłaty

(1 859)

(6)

-

(1 865)

-

Inne zmiany

882

120

-

1 002

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

47 026

228

-

47 254

-

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE

- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

(bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

 

 

 

 

 

Wycena:  do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

49 713

388

471

50 572

471

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

295

(295)

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(10)

10

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

-

(26)

26

-

26

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

215 341

22

-

215 363

-

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

315

-

-

315

-

Spłaty

(207 587)

(22)

(11)

(207 620)

(11)

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(196)

(17)

-

(213)

-

Spisania

-

-

3

3

3

Inne zmiany

2 742

(1)

(26)

2 715

(26)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

60 613

59

463

61 135

463

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE

- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

(bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

8 276

59

-

8 335

-

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

48

(48)

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(18)

18

-

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

12 345

8

-

12 353

-

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

25

-

-

25

-

Spłaty

(7 928)

(8)

-

(7 936)

-

Modyfikacje nieistotne

1

-

-

1

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(116)

(8)

-

(124)

-

Inne zmiany

723

(1)

-

722

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

13 356

20

-

13 376

-

 

30.3. Papiery wartościowe - Zmiany wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe w okresie

PAPIERY WARTOŚCIOWE - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

 

 

 

 

 

Wycena:  do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość na początek okresu

-

-

(5)

(5)

(5)

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(5)

-

-

(5)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

3

-

(8)

(5)

(8)

Spisania

-

-

2

2

2

Inne korekty

2

-

(3)

(1)

(3)

Wartość na koniec okresu

-

-

(14)

(14)

(14)

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Wartość na początek okresu

(15)

-

-

(15)

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

4

(4)

-

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(6)

-

-

(6)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

(1)

(15)

-

(16)

-

Inne korekty

(3)

3

-

-

-

Wartość na koniec okresu

(21)

(16)

-

(37)

-

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

 

 

 

 

 

Wycena:  do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość na początek okresu

-

-

(10)

(10)

(10)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

(2)

(15)

6

(11)

6

Spisania

-

-

(3)

(3)

(3)

Inne korekty

2

15

2

19

2

Wartość na koniec okresu

-

-

(5)

(5)

(5)

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu 

Wartość na początek okresu

(12)

(8)

-

(20)

-

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(8)

8

-

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(3)

-

-

(3)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

7

-

-

7

-

Inne korekty

1

-

-

1

-

Wartość na koniec okresu

(15)

-

-

(15)

-

•        pozostałe informacje

 

31.12.2020

31.12.2019

odpis nieobniżający wartości godziwej papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

19

16

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

przeznaczone do obrotu

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

31.12.2020

 

 

 

 

 

bez określonego terminu - kapitałowe papiery wartościowe

27

461

-

-

488

do 1 miesiąca

1

2

4

7

14

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

351

-

503

12

866

od 3 miesięcy do 1 roku

556

14

9 156

854

10 580

od 1 roku  do 5 lat

187

423

41 984

34 309

76 903

powyżej 5 lat

76

207

18 799

12 035

31 117

 

 

 

 

 

 

Razem

1 198

1 107

70 446

47 217

119 968

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

przeznaczone do obrotu

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

31.12.2019

 

 

 

 

 

bez określonego terminu - kapitałowe papiery wartościowe

17

457

-

-

474

do 1 miesiąca

114

-

1 002

-

1 116

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

3

-

45

9

57

od 3 miesięcy do 1 roku

344

-

2 082

379

2 805

od 1 roku  do 5 lat

197

117

43 107

8 631

52 052

powyżej 5 lat

500

181

14 894

4 342

19 917

 

 

 

 

 

 

Razem

1 175

755

61 130

13 361

76 421

 

31.            Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i sprzedaży

Zasady rachunkowości

Transakcje zakupu papierów wartościowych z przyrzeczeniem odsprzedaży są wyceniane według zamortyzowanego kosztu. Różnica między ceną zakupu i odkupu (sprzedaży) stanowi przychód odsetkowy i podlega rozliczaniu w czasie według efektywnej stopy procentowej przez okres trwania umowy.

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu są to transakcje sprzedaży papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu w umownym terminie i po określonej cenie. Papiery wartościowe będące składnikiem transakcji z przyrzeczeniem odkupu nie są wyłączane ze sprawozdania z sytuacji finansowej i podlegają wycenie według zasad określonych dla poszczególnych kategorii papierów wartościowych. Różnica między ceną sprzedaży i odkupu stanowi koszt odsetkowy i rozliczana jest w czasie trwania umowy z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.

informacje finansowe

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

31.12.2020

31.12.2019

Wartość brutto

-

1 081

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

-

Wartość netto

-

1 081

 

Na 31 grudnia 2019 roku wszystkie transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży znajdowały się w Fazie 1.

 

ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

2020

2019

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

 

 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

1 081

51

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

-

1 085

Spłaty

(1 081)

(51)

Inne zmiany

-

(4)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

-

1 081

 

32.            Kredyty i pożyczki udzielone klientom

Zasady rachunkowości

Do pozycji kredyty i pożyczki udzielone klientom zalicza się należności z tytułu kredytów i pożyczek.

Klasyfikacja i wycena kredytów i pożyczek udzielonych klientom do poszczególnych kategorii wyceny  jest dokonywana zgodnie z zasadami określenia modelu biznesowego i oceny charakterystyki wynikających z umowy przepływów pieniężnych, o których mowa w nocie „Opis ważniejszych zasad rachunkowości”.

W pozycji kredyty i pożyczki udzielone klientom zaprezentowano również korektę z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej dla kredytów stanowiących pozycję zabezpieczaną (nota „Rachunkowość zabezpieczeń”).

Dodatkowo Bank ujmuje wpływ:

•      ryzyka prawnego dotyczącego potencjalnych spraw spornych dla portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych oraz istniejących spraw spornych dotyczących ekspozycji kredytowych ujętych na datę bilansową w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

•      potencjalnych zwrotów kosztów dla klientów z tytułu przewidywanej przedterminowej spłaty w przyszłości czynnych kredytów konsumenckich i hipotecznych

korygując wartość bilansową brutto kredytów na nieruchomości oraz konsumenckich wycenianych według zamortyzowanego kosztu.

Informacje finansowe

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM

31.12.2020

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane wg zamortyzowanego kosztu

Razem

bankowości detalicznej i prywatnej

5 895

14 054

93 748

113 697

na nieruchomości

7

14 054

71 363

85 424

konsumpcyjne

5 888

-

22 385

28 273

firm i przedsiębiorstw

46

-

16 835

16 881

na nieruchomości

-

-

5 673

5 673

gospodarcze

46

-

11 162

11 208

korporacyjne

68

-

62 413

62 481

na nieruchomości

-

-

292

292

gospodarcze

68

-

62 121

62 189

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

6 009

14 054

172 996

193 059

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej

4

-

-

4

Razem

6 013

14 054

172 996

193 063

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM

31.12.2019

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane wg zamortyzowanego kosztu

Razem

bankowości detalicznej i prywatnej

8 138

9 623

97 765

115 526

na nieruchomości

15

9 623

76 890

86 528

konsumpcyjne

8 123

-

20 875

28 998

firm i przedsiębiorstw

54

-

17 791

17 845

na nieruchomości

-

-

5 768

5 768

gospodarcze

54

-

12 023

12 077

korporacyjne

94

-

67 398

67 492

na nieruchomości

-

-

283

283

gospodarcze

94

-

67 115

67 209

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

8 286

9 623

182 954

200 863

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej

4

-

-

4

Razem

8 290

9 623

182 954

200 867

 

32.1 Kredyty i pożyczki udzielone klientom - podział aktywów finansowych według faz

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

31.12.2020

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

Wycena:  do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość brutto

13 181

863

10

14 054

-

kredyty na nieruchomości

13 181

863

10

14 054

-

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

-

-

-

-

kredyty na nieruchomości

-

-

-

-

-

Wartość netto

13 181

863

10

14 054

-

kredyty na nieruchomości

13 181

863

10

14 054

-

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

 

 

Wartość brutto

145 125

27 062

8 684

180 871

185

kredyty na nieruchomości

66 428

10 951

1 882

79 261

81

kredyty gospodarcze

58 985

13 271

5 423

77 679

51

kredyty konsumpcyjne

19 712

2 840

1 379

23 931

53

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(537)

(1 863)

(5 475)

(7 875)

(34)

kredyty na nieruchomości

(42)

(522)

(1 369)

(1 933)

(26)

kredyty gospodarcze

(297)

(920)

(3 179)

(4 396)

(4)

kredyty konsumpcyjne

(198)

(421)

(927)

(1 546)

(4)

Wartość netto

144 588

25 199

3 209

172 996

151

kredyty na nieruchomości

66 386

10 429

513

77 328

55

kredyty gospodarcze

58 688

12 351

2 244

73 283

47

kredyty konsumpcyjne

19 514

2 419

452

22 385

49

Kredyty i pożyczki udzielone klientom razem

 

 

Wartość brutto

158 306

27 925

8 694

194 925

185

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(537)

(1 863)

(5 475)

(7 875)

(34)

Wartość netto

157 769

26 062

3 219

187 050

151

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

31.12.2019

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

Wycena:  do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość brutto

9 438

177

8

9 623

-

kredyty na nieruchomości

9 438

177

8

9 623

-

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

-

-

-

-

Wartość netto

9 438

177

8

9 623

-

kredyty na nieruchomości

9 438

177

8

9 623

-

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

 

 

 

Wartość brutto

169 305

11 409

8 683

189 397

288

kredyty na nieruchomości

77 480

5 281

2 052

84 813

89

kredyty gospodarcze

72 691

4 415

5 442

82 548

157

kredyty konsumpcyjne

19 134

1 713

1 189

22 036

42

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(557)

(1 011)

(4 875)

(6 443)

(55)

kredyty na nieruchomości

(41)

(479)

(1 352)

(1 872)

(32)

kredyty gospodarcze

(369)

(306)

(2 735)

(3 410)

3

kredyty konsumpcyjne

(147)

(226)

(788)

(1 161)

(26)

Wartość netto

168 748

10 398

3 808

182 954

233

kredyty na nieruchomości

77 439

4 802

700

82 941

57

kredyty gospodarcze

72 322

4 109

2 707

79 138

160

kredyty konsumpcyjne

18 987

1 487

401

20 875

16

Kredyty i pożyczki udzielone klientom razem

 

 

Wartość brutto

178 743

11 586

8 691

199 020

288

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(557)

(1 011)

(4 875)

(6 443)

(55)

Wartość netto

178 186

10 575

3 816

192 577

233

 

32.2 kredyty i pożyczki udzielone klientom - zmiana wartości bilansowej brutto

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

 

 

 

 

 

Wycena: do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Kredyty na nieruchomości 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

9 438

177

8

9 623

-

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

69

(69)

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(713)

714

(1)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(4)

(3)

7

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

356

12

-

368

-

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

3 426

76

-

3 502

-

Spłaty

(1 028)

(15)

(1)

(1 044)

-

Modyfikacje nieistotne

39

4

-

43

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(71)

(6)

-

(77)

-

Inne zmiany

1 669

(27)

(3)

1 639

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

13 181

863

10

14 054

-

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu 

Kredyty na nieruchomości  

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

77 480

5 281

2 052

84 813

91

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

979

(977)

(2)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(8 220)

8 344

(124)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(71)

(179)

250

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

751

68

35

854

-

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

5 777

48

65

5 890

1

Spłaty

(8 261)

(562)

(120)

(8 943)

(12)

Modyfikacje nieistotne

40

(5)

(2)

33

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(235)

(18)

(7)

(260)

(7)

Spisanie

(11)

1

(18)

(28)

-

Inne zmiany1

(1 801)

(1 050)

(247)

(3 098)

8

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

66 428

10 951

1 882

79 261

81

1 Obejmuje zmiany wartości bilansowej brutto wykazane w nocie 23 Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

 Kredyty gospodarcze

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

72 691

4 415

5 442

82 548

157

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

553

(531)

(22)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(6 333)

6 619

(286)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(369)

565

(196)

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

9 115

1 876

354

11 345

18

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

8 782

1 109

201

10 092

27

Spłaty

(25 176)

(1 435)

(685)

(27 296)

(153)

Modyfikacje nieistotne

50

(31)

(16)

3

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(124)

(22)

(29)

(175)

(29)

Spisania

(139)

2

(64)

(201)

2

Zmiana modelu biznesowego

-

(1)

(6)

(7)

-

Inne zmiany

(65)

705

730

1 370

29

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

58 985

13 271

5 423

77 679

51

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty konsumpcyjne 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

19 135

1 713

1 189

22 037

40

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

507

(495)

(12)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(1 779)

1 815

(36)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(317)

(222)

539

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

7 845

321

77

8 243

16

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

787

138

98

1 023

3

Spłaty

(6 900)

(282)

(101)

(7 283)

(5)

Modyfikacje nieistotne

(9)

(5)

(2)

(16)

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(6)

(2)

(47)

(55)

(39)

Spisania

(204)

-

(62)

(266)

(7)

Zmiana modelu biznesowego

(6)

(6)

(54)

(66)

-

Inne zmiany

659

(135)

(210)

314

45

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

19 712

2 840

1 379

23 931

53

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

 

 

 

 

 

Wycena: do wartości godziwej przez inne dochody całkowite 

Kredyty na nieruchomości

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

8 330

163

3

8 496

-

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

66

(66)

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(106)

106

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(2)

(6)

8

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

2 990

1

-

2 991

-

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

2 425

6

-

2 431

-

Spłaty

(3 161)

(28)

-

(3 189)

-

Modyfikacje nieistotne

15

-

-

15

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(2 745)

(1)

-

(2 746)

-

Inne zmiany

1 626

2

(3)

1 625

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

9 438

177

8

9 623

-

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty na nieruchomości  

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

77 459

5 529

2 223

85 211

103

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

1 676

(1 669)

(7)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(1 950)

2 044

(94)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(83)

(234)

317

-

3

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

720

20

3

743

-

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

7 015

200

113

7 328

2

Spłaty

(7 544)

(641)

(205)

(8 390)

(8)

Modyfikacje nieistotne

63

(1)

(3)

59

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(210)

(17)

(121)

(348)

(9)

Spisania

-

(12)

(189)

(201)

-

Inne zmiany

334

62

15

411

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

77 480

5 281

2 052

84 813

91

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty gospodarcze

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

65 666

5 166

6 567

77 399

412

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

968

(954)

(14)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(1 490)

1 597

(107)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(256)

(302)

558

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

11 532

239

481

12 252

148

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

13 386

440

292

14 118

-

Spłaty

(16 966)

(1 757)

(1 228)

(19 951)

(399)

Modyfikacje nieistotne

10

2

(2)

10

1

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(135)

(9)

(401)

(545)

(5)

Spisania

-

(7)

(700)

(707)

-

Inne zmiany

(24)

-

(4)

(28)

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

72 691

4 415

5 442

82 548

157

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

 

 

 

 

 

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty konsumpcyjne 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

23 236

1 781

1 805

26 822

51

Transfer z fazy 2  i 3 do fazy 1

233

(225)

(8)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(877)

901

(24)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(268)

(167)

435

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

11 446

456

102

12 004

3

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

1 551

95

113

1 759

3

Spłaty

(8 884)

(382)

(167)

(9 433)

(7)

Modyfikacje nieistotne

(6)

(2)

(7)

(15)

-

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(47)

(65)

(122)

(234)

(10)

Spisania

-

(10)

(369)

(379)

-

Zmiana modelu biznesowego

(7 296)

(835)

(822)

(8 953)

-

Inne zmiany

46

166

253

465

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

19 134

1 713

1 189

22 036

40

 

32.3 Zmiany wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe w okresie

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

Wycena: do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Kredyty na nieruchomości

 

 

 

 

 

Wartość na początek okresu

-

-

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

26

(26)

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

1

1

(2)

-

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

6

(26)

(2)

(22)

-

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

-

(2)

(1)

(3)

-

Inne korekty

(33)

53

5

25

-

Wartość na koniec okresu

-

-

-

-

-

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

 

Kredyty na nieruchomości

 

 

 

 

 

Wartość na początek okresu

(41)

(479)

(1 352)

(1 872)

(32)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(2)

2

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

217

(240)

23

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

25

78

(103)

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(1)

-

-

(1)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

133

(85)

46

94

8

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

5

-

5

10

5

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

-

(12)

(14)

(26)

-

Spisania

-

(1)

29

28

-

Inne korekty

(378)

215

(3)

(166)

(7)

Wartość na koniec okresu

(42)

(522)

(1 369)

(1 933)

(26)

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty gospodarcze

 

 

 

 

 

Wartość na początek okresu

(369)

(306)

(2 735)

(3 410)

3

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(10)

10

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

397

(418)

21

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

119

125

(244)

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(85)

(34)

(70)

(189)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

253

(534)

(483)

(764)

6

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

3

1

6

10

6

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

(4)

(9)

(37)

(50)

-

Aktualizacja stosowanej metody dokonywania oszacowań (netto)

(1)

-

(1)

(2)

-

Spisania

-

(2)

203

201

(2)

Inne korekty

(600)

247

161

(192)

(17)

Wartość na koniec okresu

(297)

(920)

(3 179)

(4 396)

(4)

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2020

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty konsumpcyjne

 

 

 

 

 

Wartość na początek okresu

(148)

(226)

(788)

(1 162)

(26)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(7)

7

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

250

(256)

6

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

181

132

(313)

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(59)

(7)

(31)

(97)

(8)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

56

(276)

(298)

(518)

12

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

1

-

20

21

19

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

1

(7)

(6)

(12)

-

Aktualizacja stosowanej metody dokonywania oszacowań (netto)

3

-

(4)

(1)

2

Spisania

-

-

266

266

7

Inne korekty

(476)

212

221

(43)

(10)

Wartość na koniec okresu

(198)

(421)

(927)

(1 546)

(4)

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

Wycena: do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Kredyty na nieruchomości

 

 

 

 

 

Wartość na początek okresu

 

 

 

 

 

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

12

-

-

12

-

Wartość na koniec okresu

(12)

-

-

(12)

-

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty na nieruchomości

 

 

 

 

 

Wartość na początek okresu

(42)

(502)

(1 396)

(1 940)

(41)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(3)

3

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

161

(169)

8

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

33

87

(120)

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(1)

-

(1)

(2)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

(137)

98

(39)

(78)

15

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

2

-

-

2

-

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

-

(1)

-

(1)

-

Spisania

-

12

189

201

(2)

Inne korekty

(54)

(7)

7

(54)

(4)

Wartość na koniec okresu

(41)

(479)

(1 352)

(1 872)

(32)

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty gospodarcze

 

 

 

 

 

Wartość na początek okresu

(332)

(314)

(3 251)

(3 897)

(55)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(12)

12

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

101

(106)

5

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

72

62

(134)

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(104)

(11)

(64)

(179)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

(62)

57

(154)

(159)

59

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

19

-

10

29

5

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

(3)

(4)

(16)

(23)

(1)

Spisania

-

7

700

707

-

Inne korekty

(48)

(9)

169

112

(5)

Wartość na koniec okresu

(369)

(306)

(2 735)

(3 410)

3

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

w tym POCI

2019

Wycena: wg zamortyzowanego kosztu

Kredyty konsumpcyjne

 

 

 

 

 

Wartość na początek okresu

(147)

(308)

(1 219)

(1 674)

(28)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(2)

2

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

109

(112)

3

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

154

91

(245)

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(55)

(6)

(29)

(90)

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

(224)

(65)

(196)

(485)

24

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

1

23

6

30

-

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

-

(1)

5

4

-

Aktualizacja stosowanej metody dokonywania oszacowań (netto)

2

(1)

1

2

-

Spisania

-

10

369

379

-

Zmiana modelu biznesowego

45

106

599

750

-

Inne korekty

(30)

35

(82)

(77)

(22)

Wartość na koniec okresu

(147)

(226)

(788)

(1 161)

(26)

•        pozostałe informacje

 

31.12.2020

31.12.2019

odpis nieobniżający wartości godziwej kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

54

29

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

31.12.2020

 

 

 

 

do 1 miesiąca

1 032

69

8 154

9 255

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

674

80

6 728

7 482

od 3 miesięcy do 1 roku

2 572

379

22 493

25 444

od 1 roku do 5 lat

1 624

2 224

72 140

75 988

powyżej 5 lat

107

11 302

63 481

74 890

 

 

 

 

 

Razem

6 009

14 054

172 996

193 059

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

31.12.2019

 

 

 

 

do 1 miesiąca

1 954

26

7 419

9 399

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

678

47

5 490

6 215

od 3 miesięcy do 1 roku

2 829

227

25 969

29 025

od 1 roku do 5 lat

2 467

1 402

69 961

73 830

powyżej 5 lat

358

7 921

74 115

82 394

 

 

 

 

 

Razem

8 286

9 623

182 954

200 863

 

•        Przeklasyfikowanie kredytów z kategorii wycenianych w zamortyzowanym koszcie do kategorii wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

W trzecim kwartale 2019 roku Bank przeklasyfikował część portfela kredytów konsumpcyjnych o wartości bilansowej netto 8 204 milionów PLN z kategorii wycenianych według zamortyzowanego kosztu do kategorii wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Reklasyfikacja dotyczyła produktów: pożyczki gotówkowej, kart kredytowych i kredytów odnawialnych, które w zapisach umownych zawierały mnożnik w formule oprocentowania. Wpływ reklasyfikacji na wynik netto na dzień przeklasyfikowania wyniósł 0.

Przyczyną reklasyfikacji było brak spełnienia przez te umowy, zgodnie z MSSF 9, kryterium klasyfikacyjnego do kategorii innej niż wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat związanego z występowaniem w umowach tych produktów zapisów zawierających mnożnik w formule oprocentowania.

 

33.            Wartości niematerialne, rzeczowe aktywa trwałe

Zasady rachunkowości

Oprogramowanie - Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są ujmowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i przygotowania do użytkowania, z uwzględnieniem umorzeń i odpisów z tytułu utraty wartości.

Wartość firmy - Bank ujmuje (od momentu fuzji prawnej z jednostką zależną) jako wartości niematerialne wartość firmy z tytułu przejęcia tego podmiotu. Wartość firmy została ujęta w kwocie nadwyżki przekazanej zapłaty nad wartością możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań wycenionych według wartości godziwej na dzień nabycia. Po początkowym ujęciu wartość firmy jest wykazywana według wartości początkowej, pomniejszonej o wszelkie skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Relacje z klientami - W wyniku rozliczenia transakcji nabycia zidentyfikowane zostały relacje z klientami podlegające amortyzacji metodą degresywną opartą o tempo konsumowania korzyści ekonomicznych wynikających z ich użytkowania.

Pozostałe wartości niematerialne - Pozostałe wartości niematerialne nabywane przez Bank wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.

Koszty prac rozwojowych - Koszty zakończonych prac rozwojowych zalicza się do wartości niematerialnych w związku z oczekiwanym uzyskaniem korzyści ekonomicznych oraz spełnieniem określonych warunków, tj. jeżeli istnieje możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika, dostępne są stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac i użytkowania wytwarzanego składnika oraz istnieje możliwość wiarygodnego ustalenia wysokości nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować wytworzeniu składników wartości niematerialnych.

rzeczowe aktywa trwałe - Wyceniane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, po pomniejszeniu o umorzenie oraz odpisy z tytułu utraty wartości.

nieruchomości inwestycyjne - Wycenia się według zasad stosowanych do rzeczowych aktywów trwałych.

nakłady - Wartość bilansową rzeczowych aktywów trwałych powiększa się o dodatkowe nakłady poniesione w okresie ich użytkowania.

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania wykazywane są w ramach tej samej pozycji, w ramach której przedstawione zostałyby odpowiednie bazowe składniki aktywów, gdyby były własnością Banku.

•      Odpisy amortyzacyjne

Rozpoczęcie amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz nieruchomości inwestycyjnych następuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dany środek przyjęto do użytkowania, z zastrzeżeniem aktywów z tytułu prawa do użytkowania, dla których rozpoczęcie amortyzacji następuje w tym samym miesiącu, w którym je przyjęto, a jej zakończenie nie później niż z chwilą:

•        zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową danego składnika aktywów, lub

•        zakończenia okresu leasingu, lub

•        przeznaczenia go do likwidacji, lub

•        sprzedaży, lub

•        stwierdzenia jego niedoboru, lub

•        ustalenia w wyniku weryfikacji, że przewidywana wartość końcowa składnika aktywa przewyższa jego wartość bilansową (netto) z uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji wartości końcowej składnika aktywów (wartości „rezydualnej”), tj. kwoty netto, którą Bank spodziewa się uzyskać na zakończenie okresu użytkowania, po odliczeniu oczekiwanych kosztów zbycia.

Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową, polegającą na systematycznym, równomiernym rozłożeniu wartości początkowej środka trwałego, prawa do użytkowania oraz wartości niematerialnej na ustalony okres amortyzacji, bez względu na możliwość wystąpienia okresów ich niewykorzystywania.

Dla niefinansowych aktywów trwałych przyjmuje się, że wartość końcowa wynosi zero, chyba że istnieje zobowiązanie strony trzeciej do ich odkupienia lub gdy będzie istniał pod koniec użytkowania składnika aktywny rynek i można określić jego wartość na tym rynku.

Koszty związane z nabyciem lub wytworzeniem budynków dzieli się na istotne części składowe tego budynku (komponenty) w przypadku, gdy części składowe posiadają różne okresy użytkowania lub gdy każda z nich dostarcza Bankowi korzyści w inny sposób. Każda część składowa budynku amortyzowana jest odrębnie. Nie amortyzuje się wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania, które podlegają corocznemu testowi na utratę wartości.

•      Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych aktywów trwałych oraz aktywów z tytułu prawa do użytkowania

Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości w przypadku ośrodków wypracowujących środki pieniężne w pierwszej kolejności redukują wartość firmy przypadającą na te ośrodki wypracowujące środki pieniężne (grupę ośrodków), a następnie obniżają proporcjonalnie wartość bilansową innych aktywów w ośrodku (grupie ośrodków).

Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w odniesieniu do wartości firmy nie podlega odwróceniu. Dla pozostałych aktywów odpis podlega odwróceniu, jeżeli nastąpiła zmiana w szacunkach służących do określenia wartości możliwej do odzyskania. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony tylko do poziomu, przy którym wartość bilansowa aktywa nie przekracza wartości bilansowej, która pomniejszona o kwotę amortyzacji, zostałaby wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.

W przypadku, gdy istnieją przesłanki, że nastąpiła utrata wartości majątku wspólnego, czyli aktywów, które nie wypracowują środków pieniężnych niezależnie od innych aktywów lub zespołów aktywów oraz nie można ustalić wartości odzyskiwalnej pojedynczego składnika aktywów zaliczanego do majątku wspólnego, Bank ustala wartość odzyskiwalną na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego dany składnik należy.

Szacunki i oceny

•      Okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz nieruchomości inwestycyjnych

Przy szacowaniu długości okresu użytkowania poszczególnych rodzajów rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz nieruchomości inwestycyjnych uwzględniane są następujące czynniki:

•        oczekiwane zużycie fizyczne szacowane w oparciu o dotychczasowe przeciętne okresy użytkowania, odzwierciedlające tempo zużycia fizycznego, intensywność wykorzystania, itp.,

•        utrata przydatności z przyczyn technologicznych lub rynkowych,

•        prawne i inne ograniczenia dotyczące wykorzystania składnika aktywów,

•        oczekiwane wykorzystanie składnika aktywów,

•        inne okoliczności mające wpływ na okres użytkowania tego rodzaju aktywów.

W przypadku, gdy okres korzystania ze składnika aktywów wynika z tytułów umownych, okres użytkowania odpowiada okresowi wynikającemu z tych tytułów umownych. W sytuacji, gdy szacowany okres użytkowania jest krótszy niż okres wynikający z tytułów umownych, przyjmuje się szacowany okres użytkowania. Co najmniej raz w roku weryfikowana jest przyjęta metoda amortyzacji oraz okresy użytkowania.

Okresy amortyzacyjne stosowane w Banku:

Środki trwałe

Okresy użytkowania

Budynki, lokale, spółdzielcze prawa do lokalu (w tym nieruchomości inwestycyjne)

od 25 do 60 lat 

Ulepszenia w obcych środkach trwałych (budynkach, lokalach)

od 1 do 11 lat

(lub okres najmu, jeśli jest krótszy) 

Maszyny, urządzenia techniczne, narzędzia i przyrządy

od 2 do 15 lat 

Zespoły komputerowe

od 2 do 10 lat 

Środki transportu

od 3 do 5 lat  

Wartości niematerialne

Okresy użytkowania

Oprogramowanie

od 1 do 20 lat

Pozostałe wartości niematerialne

od 2 do 20 lat 

 

•      Odpisy z tytułu utraty wartości

Każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego Bank ocenia istnienie przesłanek, które wskazują, czy nastąpiła utrata wartości któregoś ze składników niefinansowych aktywów trwałych, aktywów z tytułu prawa do użytkowania (lub ośrodków wypracowujących środki pieniężne). W momencie rozpoznania takich przesłanek oraz corocznie w przypadku wartości niematerialnych niepodlegających amortyzacji i wartości firmy dokonuje się oszacowania wartości odzyskiwalnej, stanowiącej wyższą z dwóch kwot: wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży lub wartość użytkową składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne), a w przypadku gdy wartość bilansowa składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną, Bank ujmuje w rachunku zysków i strat odpis z tytułu utraty wartości. Oszacowanie powyższych wartości wymaga przyjęcia założeń dotyczących m.in. przyszłych prognozowanych przepływów pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu dalszego użytkowania lub sprzedaży danego składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne). Przyjęcie odmiennych założeń dotyczących wyceny przyszłych przepływów pieniężnych może mieć wpływ na wartość bilansową niektórych składników aktywów trwałych.

33.1.                 Rzeczowe aktywa trwałe

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

Grunty i budynki

Maszyny i urządzenia, w tym sprzęt informatyczny

Środki trwałe w budowie

Inne, w tym środki transportu

Ogółem

w tym aktywa z tytułu prawa użytkowania

2020

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

3 275

1 458

221

634

5 588

1 008

 Nabycie

358

1

280

5

644

363

 Transfery z nakładów

58

117

(206)

31

-

-

 Likwidacja i sprzedaż

(42)

(49)

-

(30)

(121)

(1)

 Inne

(151)

(1)

(3)

(4)

(159)

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

3 498

1 526

292

636

5 952

1 370

    

 

 

 

 

 

 

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(1 240)

(1 145)

-

(423)

(2 808)

(195)

 Amortyzacja okresu 

(298)

(119)

-

(53)

(470)

(210)

 Likwidacja i sprzedaż

39

49

-

30

118

-

 Inne

37

(1)

-

2

38

-

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu 

(1 462)

(1 216)

-

(444)

(3 122)

(405)

    

 

 

 

 

 

 

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(41)

-

-

(1)

(42)

(1)

 Utworzenie w okresie

(62)

(1)

-

-

(63)

(4)

 Rozwiązania w okresie

5

-

-

-

5

-

 Inne

6

-

-

1

7

-

Odpisy aktualizujące na koniec okresu

(92)

(1)

-

-

(93)

(5)

     

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa netto na początek okresu

1 994

313

221

210

2 738

812

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

1 944

309

292

192

2 737

960

 

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

Grunty i budynki

Maszyny i urządzenia, w tym sprzęt informatyczny

Środki trwałe w budowie

Inne, w tym środki transportu

Ogółem

w tym aktywa z tytułu prawa użytkowania

2019

   

   

   

  

  

  

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

3 196

1 480

166

614

5 456

889

 Nabycie

108

-

269

19

396

127

 Transfery z nakładów

57

116

(211)

38

-

-

 Likwidacja i sprzedaż

(54)

(139)

-

(30)

(223)

(8)

 Inne

(32)

1

(3)

(7)

(41)

-

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

3 275

1 458

221

634

5 588

1 008

    

 

 

 

 

 

 

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(1 022)

(1 135)

-

(405)

(2 562)

-

 Amortyzacja okresu 

(266)

(149)

-

(49)

(464)

(195)

 Likwidacja i sprzedaż

34

138

-

29

201

-

 Inne

14

1

-

2

17

-

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu 

(1 240)

(1 145)

-

(423)

(2 808)

(195)

    

 

 

 

 

 

 

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(32)

-

-

(2)

(34)

-

 Utworzenie w okresie

(14)

-

-

-

(14)

(1)

 Inne

5

-

-

1

6

-

Odpisy aktualizujące na koniec okresu

(41)

-

-

(1)

(42)

(1)

     

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa netto na początek okresu

2 142

345

166

207

2 860

889

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

1 994

313

221

210

2 738

812

rzeczowe aktywa trwałe z tytułu prawa do użytkowania

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE z tytułu prawa użytkowania

Grunty i budynki

Inne, w tym środki transportu

Ogółem

31.12.2020

   

  

  

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

970

38

1 008

 Nabycie

357

6

363

 Likwidacja i sprzedaż

(1)

 -  

(1)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

1 326

44

1 370

    

 

 

 

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(185)

(10)

(195)

 Amortyzacja okresu 

(198)

(12)

(210)

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu 

(383)

(22)

(405)

    

 

 

 

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(1)

 -  

(1)

 Utworzenie w okresie

(4)

 -  

(4)

Odpisy aktualizujące na koniec okresu

(5)

 -  

(5)

     

 

 

 

Wartość bilansowa netto na początek okresu

784

28

812

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

938

22

960

 

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE z tytułu prawa użytkowania

Grunty i budynki

Inne, w tym środki transportu

Ogółem

31.12.2019

   

  

  

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

870

19

889

 Nabycie

108

19

127

 Likwidacja i sprzedaż

(8)

-

(8)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

970

38

1 008

    

 

 

 

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

 -  

- 

-  

 Amortyzacja okresu 

(185)

(10)

(195)

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu 

(185)

(10)

(195)

    

 

 

 

Odpisy aktualizujące na początek okresu

 -  

 -  

-  

 Utworzenie w okresie

(1)

 -  

(1)

Odpisy aktualizujące na koniec okresu

(1)

 -  

(1)

     

 

 

 

 Wartość bilansowa netto na początek okresu

870

19

889

 Wartość bilansowa netto na koniec okresu

784

28

812

 

33.2.                 Wartości niematerialne

WARTOŚCI NIEMATERIALNE

Oprogramowanie

Wartość firmy

Przyszłe zyski z zawartych umów ubezpieczeniowych

Relacje z klientami

Inne, w tym nakłady

z tego na oprogramowanie

Ogółem

31.12.2020

   

  

  

  

  

  

  

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

5 366

871

-

86

384

330

6 707

Nabycie

-

-

-

-

557

557

557

Transfery z nakładów

525

-

-

-

(525)

(525)

-

Inne

16

-

-

-

47

44

63

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

5 907

871

-

86

463

406

7 327

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(3 955)

-

-

(74)

(49)

-

(4 078)

Amortyzacja okresu

(376)

-

-

(4)

(3)

-

(383)

Inne

2

-

-

-

-

-

2

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu

(4 329)

-

-

(78)

(52)

-

(4 459)

    

 

 

 

 

 

 

 

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(15)

-

-

-

(8)

(8)

(23)

Utworzenie w okresie

-

(116)

-

-

-

-

(116)

Inne

-

-

-

-

8

8

8

Odpisy aktualizujące na koniec na koniec okresu

(15)

(116)

-

-

-

-

(131)

Wartość bilansowa netto na początek okresu

1 396

871

-

12

327

322

2 606

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

1 563

755

-

8

411

406

2 737

 

WARTOŚCI NIEMATERIALNE

Oprogramowanie

Wartość firmy

Przyszłe zyski z zawartych umów ubezpieczeniowych

Relacje z klientami

Inne, w tym nakłady

z tego na oprogramowanie

Ogółem

31.12.2019

   

  

  

  

  

  

  

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

5 055

871

-

86

330

276

6 342

Nabycie

-

-

-

-

354

354

354

Transfery z nakładów

296

-

-

-

(296)

(296)

-

Inne

15

-

-

-

(4)

(4)

11

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

5 366

871

-

86

384

330

6 707

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(3 607)

-

-

(69)

(46)

-

(3 722)

Amortyzacja okresu

(348)

-

-

(5)

(3)

-

(356)

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu

(3 955)

-

-

(74)

(49)

-

(4 078)

    

 

 

 

 

 

 

 

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(15)

-

-

-

(10)

(10)

(25)

Rozwiązanie w okresie

-

-

-

-

2

2

2

Odpisy aktualizujące na koniec na koniec okresu

(15)

-

-

-

(8)

(8)

(23)

    

 

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa netto na początek okresu

1 433

871

-

17

274

266

2 595

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

1 396

871

-

12

327

322

2 606

 

Istotną wartością niematerialną z punktu widzenia Banku są nakłady poniesione na Zintegrowany System Informatyczny (ZSI). Łączna wartość nakładów poniesionych na ZSI w latach 2004–2020 wyniosła 1 525 milionów PLN.

Wartość bilansowa netto Zintegrowanego Systemu Informatycznego (ZSI) na 31 grudnia 2020 roku wynosiła 616 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku wynosiła 590 milionów PLN). Przewidywany okres eksploatacji systemu został określony na 24 lata. Na 31 grudnia 2020 roku pozostały okres użytkowania wynosi 10 lat.

•      Wartość firmy

Wartość firmy netto

31.12.2020

31.12.2019

Nordea Bank Polska SA

747

863

Aktywa przejęte od spółki CFP sp. z o.o.

8

8

 

Wartość firmy

Test na utratę wartości - metoda

Nordea Bank Polska SA

Test na utratę wartości przeprowadza się poprzez porównanie wartości bilansowej ośrodków wypracowujących środki pieniężne („CGU”) z ich wartością odzyskiwalną. Wyróżniono dwa CGU, do którego przypisano wartość firmy powstałą z nabycia Nordea Bank Polska S.A. – detaliczny i korporacyjny, pokrywające się z segmentami działalności. Wartość rezydualna CGU została skalkulowana poprzez ekstrapolację projekcji przepływów pieniężnych poza okres prognozy przy zastosowaniu stopy wzrostu przyjętej na poziomie 2,7%. Prognozy przepływów pieniężnych  w teście na utratę wartości obejmują okres 10 lat i opierają się na założeniach zawartych w planach finansowych Banku na 2021 rok z uwzględnieniem wpływu COVID-19, obniżek stóp procentowych na bieżącą i prognozowaną sytuację makroekonomiczną oraz wpływu podjęcia przez NWZ decyzji w zakresie ugód dotyczących walutowych kredytów mieszkaniowych. Do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych Bank zastosował stopę dyskonta w wysokości 8,13%, uwzględniającą stopę wolną od ryzyka oraz premię za ryzyko.

Wartość firmy Nordea Bank Polska S.A. w wysokości 747 milionów PLN dotyczy segmentu detalicznego.

Na 31 grudnia 2020 roku test wykazuje nadwyżkę wartości odzyskiwalnej nad wartością bilansową CGU detalicznego. Analiza wrażliwości z punktu widzenia stopy dyskonta wskazuje, że nadwyżka ta uległaby zmniejszeniu do zera przy jej wzroście do 10,11%.

30 czerwca 2020 roku, w wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości firmy powstałej przy przejęciu Nordea Bank Polska S.A., Bank dokonał odpisu dla CGU korporacyjnego w wysokości 117 milionów PLN.

Głównymi czynnikami wpływającymi na dokonanie odpisu były wybuch pandemii COVID-19 oraz jej skutki (wzrost kosztów ryzyka kredytowego i oczekiwana niższa aktywność gospodarcza) i obniżki stóp procentowych w połączeniu z wysokim poziomem obciążeń regulacyjnych (podatek od niektórych instytucji finansowych i koszty opłat na rzecz BFG), które spowodowały istotne zmniejszenie przewidywanej dochodowości działalności bankowej.

kalkulacja szacunków

Wpływ zmiany długości okresu użytkowania dla składników majątkowych podlegających amortyzacji z grupy grunty i budynki przedstawia poniższa tabela:

ZMIANA DŁUGOŚCI OKRESU UŻYTKOWANIA DLA SKŁADNIKÓW MAJĄTKOWYCH PODLEGAJĄCYCH AMORTYZACJI Z GRUPY GRUNTY I BUDYNKI

31.12.2020

31.12.2019

scenariusz

+10 lat

scenariusz

-10 lat

scenariusz

+10 lat

scenariusz

-10 lat

Koszty amortyzacji

(30)

203

(36)

245

 

34.            Aktywa przeznaczone do sprzedaży

zasady rachunkowości

Jako przeznaczone do sprzedaży klasyfikowane są jedynie aktywa dostępne do natychmiastowej sprzedaży w bieżącym stanie, których sprzedaż jest wysoce prawdopodobna, tzn. zdecydowano o sprzedaży danego składnika aktywów, rozpoczęto aktywny program znalezienia nabywcy i zakończenia planu zbycia. Ponadto, taki składnik aktywów jest oferowany do sprzedaży po cenie, która jest racjonalna w odniesieniu do jego bieżącej wartości godziwej i oczekuje się, że sprzedaż zostanie zakończona w okresie jednego roku od dnia zaklasyfikowania składnika aktywów do tej kategorii.

Aktywa te ujmowane są w kwocie niższej z dwóch: wartości bilansowej lub wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia tych aktywów. Odpisy aktualizujące wartość aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży ujmowane są w rachunku zysków i strat za okres, w którym dokonano tych odpisów. W stosunku do aktywów zaklasyfikowanych do tej kategorii nie nalicza się amortyzacji.

Gdy kryteria klasyfikacji do tej grupy nie są dłużej spełnione, Bank dokonuje reklasyfikacji aktywów z aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży do odpowiedniej kategorii aktywów. Aktywa wycofane z aktywów przeznaczonych do sprzedaży wycenia się w niższej z dwóch wartości: 1) wartości bilansowej sprzed momentu zaklasyfikowania do aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży, pomniejszonej o amortyzację, która zostałaby ujęta, gdyby składnik aktywów (lub grupa do zbycia) nie został zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży, 2) wartości odzyskiwalnej na dzień podjęcia decyzji o zaniechaniu sprzedaży.

 

AKTYWA TRWAŁE PRZEZNACZONE DO SPRZEDAŻY

31.12.2020

31.12.2019

Grunty i budynki

126

10

Inne

1

-

Razem brutto

127

10

Odpisy z tytułu utraty wartości

(3)

(1)

 

 

 

Razem

124

9

 

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży- ZMIANY DOTYCZĄCE ODPISÓW

31.12.2020

31.12.2019

Wartość na początek okresu

(1)

-

Utworzenie  w okresie

(4)

(1)

Inne

2

-

Wartość na koniec okresu

(3)

(1)

 

35.            Inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

zasady rachunkowości

Inwestycje dokonane w jednostkach zależnych, stowarzyszonych oraz wspólnych przedsięwzięciach wykazane są według ceny nabycia z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości. W przypadku dokonania sprzedaży inwestycji w jednostkach zależnych, na skutek której następuje utrata kontroli, Bank dokonuje wyceny do wartości godziwej pozostałej inwestycji oraz przyjmuję tę wartość jako nowy koszt dla potrzeb późniejszej wyceny. Nadwyżka wartości godziwej inwestycji nad wartością bilansową ujmowana jest przez Bank w pozostałych przychodach operacyjnych.

Każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego Bank ocenia istnienie przesłanek, które wskazują, czy wystąpiła utrata wartości inwestycji dokonanych w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach. W przypadku istnienia takiej przesłanki Bank dokonuje oszacowania wartości użytkowej inwestycji lub wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży składnika aktywów, w zależności od tego, która z nich jest wyższa, a w przypadku gdy wartość bilansowa składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną, Bank ujmuje w rachunku zysków i strat odpis z tytułu utraty wartości. Oszacowanie wartości użytkowej wymaga przyjęcia założeń dotyczących m.in. przyszłych przepływów pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu dywidend lub wpływów pieniężnych z tytułu ewentualnej sprzedaży inwestycji pomniejszonej o koszty sprzedaży.

•      Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

Bank posiada udziały spółki uprawniające do 34% głosów na Zgromadzeniu Wspólników, a drugim wspólnikiem spółki jest EVO Payments International Acquisition GmbH z siedzibą w Niemczech.

Zgodnie podpisaną przez wspólników umową regulującą zasady współpracy decyzje dotyczące istotnej działalności spółki wymagają zgody obu wspólników.

Wspólnicy mają prawo do powołania swoich przedstawicieli w Radzie Nadzorczej: w przypadku Rady Nadzorczej składającej się z 5 członków PKO Bank Polski SA ma prawo do powołania 2 członków (w przypadku 7 członków PKO - 3 członków). Bank ma 2 przedstawicieli w Radzie Nadzorczej spółki składającej się z 7 osób oraz wskazuje członka niezależnego. Decyzje zastrzeżone do kompetencji Rady Nadzorczej dotyczące istotnej działalności wymagają zgody co najmniej jednego przedstawiciela PKO Banku Polskiego SA i jednego przedstawiciela drugiego wspólnika.

•      Bank Pocztowy SA

PKO Bank Polski SA  jest znaczącym inwestorem – posiada 25% +10 głosów na walnym zgromadzeniu spółki. Drugim udziałowcem spółki jest Poczta Polska SA. Bank poprzez swoich reprezentantów w Radzie Nadzorczej i Walnym Zgromadzeniu spółki uczestniczy w procesie tworzenia polityki, w tym uczestniczy w decyzjach dotyczących dywidend i innych sposobach podziału zysku.

•      „Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych" sp. z o.o.

PKO Bank Polski SA posiada 33,33% głosów na Zgromadzeniu Wspólników spółki.  Bank posiada 2 przedstawicieli w Radzie Nadzorczej spółki, przy 4-osobowym składzie Rady Nadzorczej. Pozostali udziałowcy mają po 1 reprezentancie w Radzie Nadzorczej. Bank poprzez swoich reprezentantów w Radzie Nadzorczej i Zgromadzeniu Wspólników spółki uczestniczy w procesie tworzenia polityki, w tym uczestniczy w decyzjach dotyczących dywidend i innych sposobach podziału zysku.

•      Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

Bank posiada udziały spółki uprawniające do 50% głosów na Zgromadzeniu Wspólników, a drugim wspólnikiem spółki jest Polski Fundusz Rozwoju SA.

Zgodnie z Aktem Założycielskim spółki:

a)      każdy ze wspólników posiada osobiste uprawnienie do powoływania i odwoływania członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej, przy czym Bank i PFR mają prawo powołać równą liczbę członków każdego z wymienionych organów,

b)      dodatkowo Bankowi przysługuje wyłączne prawo powoływania Prezesa Zarządu, natomiast PFR przysługuje wyłączne prawo powoływania Przewodniczącego Rady Nadzorczej,

wszelkie kluczowe decyzje dotyczące działalności spółki wymagają jednomyślnej uchwały Rady Nadzorczej lub jednomyślnej uchwały Zgromadzenia Wspólników.

•      BSafer sp. z o.o.

PKO VC – fizan (podmiot zależny PKO Bank Polski SA) posiada udziały spółki uprawniające do 35,06% głosów na Zgromadzeniu Wspólników, a drugim większościowym wspólnikiem spółki jest Michał Pilch 59,740%.

Zgodnie z Umową Spółki decyzje dotyczące istotnej działalności Spółki (tj. działalności, która ma znaczący wpływ na wysokość zwrotów wypracowywanych przez Spółkę, gdzie przez zwroty rozumie się np. dywidendę, podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego Spółki, uchwalenie lub zwrot dopłat, wartość udziałów Spółki w bilansie wspólnika) zostały zastrzeżone do kompetencji Zgromadzenia Wspólników i wymagają zgody obu wspólników.

Informacje finansowe

31.12.2020

Wartość brutto

Utrata wartości

Wartość netto

JEDNOSTKI ZALEŻNE

 

 

 

PKO Bank Hipoteczny SA

1 650

-

1 650

KREDOBANK SA

1 072

(793)

279

PKO Leasing SA

496

-

496

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA

241

-

241

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA

225

-

225

PKO VC – fizan

200

-

200

PKO BP BANKOWY PTE SA

151

(37)

114

NEPTUN – fizan

132

-

132

Merkury - fiz an

120

-

120

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

110

-

110

PKO Finance AB

24

-

24

PKO BP Finat sp. z o.o.

21

-

21

WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIA

 

 

 

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

197

-

197

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

60

-

60

JEDNOSTKI STOWARZYSZONE

 

 

 

Bank Pocztowy SA

184

(184)

-

„Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych" sp. z o.o.

2

(2)

-

Razem

4 885

(1 016)

3 869

1 Bank posiada certyfikaty inwestycyjne funduszu umożliwiające, zgodnie z MSSF, sprawowanie kontroli nad funduszem.

31.12.2019

Wartość brutto

Utrata wartości

Wartość netto

JEDNOSTKI ZALEŻNE

 

 

 

PKO Bank Hipoteczny SA

1 650

-

1 650

KREDOBANK SA

1 072

(793)

279

PKO Leasing SA

496

-

496

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA

241

-

241

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA

225

-

225

PKO VC - fizan

200

-

200

PKO BP BANKOWY PTE SA

151

-

151

NEPTUN - fizan

132

-

132

Merkury - fiz an

120

-

120

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

110

-

110

PKO Finance AB

24

-

24

PKO BP Finat sp. z o.o.

21

-

21

Zencard sp. z o.o.

24

(23)

1

WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIA

 

 

 

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

197

-

197

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

60

-

60

JEDNOSTKI STOWARZYSZONE

 

 

 

Bank Pocztowy SA

184

(97)

87

„Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych" sp. z o.o.

2

(2)

-

Razem

4 909

(915)

3 994

1 Bank posiada certyfikaty inwestycyjne funduszu umożliwiające, zgodnie z MSSF, sprawowanie kontroli nad funduszem.

 

ODPISY Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI - UZGODNIENIE RUCHU

2020

2019

Wartość na początek okresu

915

915

Utworzenie w okresie

124

-

Rozwiązanie w okresie

(23)

-

Wartość na koniec okresu

1 016

915

 

Bank przeprowadził test na utratę wartości posiadanych akcji Banku Pocztowego S.A. Wycena została przeprowadzona metodą zdyskontowanych dywidend. Model wyceny uwzględnił wpływ obniżek stóp procentowych NBP dokonanych przez RPP w marcu i kwietniu 2020 roku (łącznie o 100 pb) oraz wpływ pandemii COVID-19 na projekcje finansowe, w tym zwłaszcza oczekiwany wzrost kosztu ryzyka kredytowego.

Bank Pocztowy S.A. prowadzi działalność w modelu agencyjnym z Pocztą Polską (jego dominującym akcjonariuszem) oraz w oparciu o sieć własną w segmencie detalicznym i instytucjonalnym. Model agencyjny z Pocztą Polską jest stale dochodowy, podczas gdy sieć własna Banku Pocztowego S.A. nie jest rentowna. Obniżki stóp procentowych NBP oraz wzrost kosztu ryzyka w następstwie COVID-19 dodatkowo pogłębią jej nierentowność. 

Pomimo dochodowego modelu agencyjnego prowadzonego z Pocztą Polską wynik testu na utratę wartości posiadanych przez Bank akcji Banku Pocztowego S.A. skutkował dokonaniem dalszego odpisu na zaangażowanie kapitałowe Banku w Bank Pocztowy S.A. w wysokości 87 milionów PLN.

Bank przeprowadził test na utratę wartości posiadanych akcji PKO BP Bankowy S.A. w wyniku którego utworzono odpis w wysokości 37 milionów PLN. 

Skrócone informacje o jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach

Poniżej przedstawiono podsumowanie danych finansowych odrębnie dla każdego wspólnego przedsięwzięcia oraz każdej jednostki stowarzyszonej Banku (bezpośrednio i pośrednio poprzez podmiot zależny). Wykazane kwoty pochodzą ze sprawozdań finansowych poszczególnych jednostek sporządzonych zgodnie z MSSF lub polskimi standardami rachunkowości (PSR). W przypadku jednostek posiadających spółki zależne prezentowane dane pochodzą ze skonsolidowanych sprawozdań finansowych tych jednostek. Dane za rok 2019 pochodzą ze zaudytowanych sprawozdań finansowych.

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o. (wg MSSF)

31.12.2020

31.12.2019

Aktywa obrotowe

 339

296

Aktywa trwałe

 189

197

Zobowiązania krótkoterminowe

 174

208

Zobowiązania długoterminowe

 35

22

 

01.01-31.12.2020

01.01-31.12.2019

Przychody

 530

553

Zysk (strata) za okres obrotowy

 104

 107

Pozostałe dochody całkowite

 4

 2

Całkowite dochody razem

 108

 109

Otrzymane dywidendy od jednostki zakwalifikowanej jako wspólne przedsięwzięcie

 17

36

 

Bank Pocztowy SA (wg MSSF, dane publikowane przez spółkę)

31.12.2020

31.12.2019

Aktywa ogółem

 9 170

8 008

Zobowiązania ogółem

 8 537

7 395

 

01.01-31.12.2020

01.01-31.12.2019

Przychody

355

432

Zysk (strata) za okres obrotowy

(9)

 19

Pozostałe dochody całkowite

29

(7)

Całkowite dochody razem

20

 12

 

„Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych" sp. z o.o. (wg PSR)

31.12.2020

31.12.2019

Aktywa obrotowe

 34

 31

Aktywa trwałe

-

-

Zobowiązania krótkoterminowe

 5

 4

Zobowiązania długoterminowe

 11

 8

 

01.01-31.12.2020

01.01-31.12.2019

Przychody

 2

 2

Zysk (strata) za okres obrotowy

-

-

 

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o. (wg PSR)

31.12.2020

31.12.2019

Aktywa obrotowe

 63

92

Aktywa trwałe

 65

32

Zobowiązania krótkoterminowe

 54

16

Zobowiązania długoterminowe

 17

10

 

01.01-31.12.2020

01.01-31.12.2019

Przychody

 50

11

Zysk (strata) za okres obrotowy

(39)

 (24)

 

36.            Inne aktywa

Zasady rachunkowości

Aktywa finansowe ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, obejmującej również ewentualne odsetki od tych aktywów, z uwzględnieniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe. Aktywa niefinansowe wycenia się zgodnie z zasadami wyceny obowiązującymi dla poszczególnych kategorii aktywów ujętych w tej pozycji.

informacje finansowe

INNE AKTYWA

31.12.2020

31.12.2019

Inne aktywa finansowe

1 772

1 691

Rozrachunki z tytułu transakcji zrealizowanych przy użyciu kart

1 221

1 300

Rozliczenie instrumentów finansowych

155

73

Należności z tytułu rozliczeń gotówkowych

159

193

Należności i rozliczenia z tytułu obrotu papierami wartościowymi

9

3

Należności z tytułu dywidend do otrzymania i dopłat od spółek zależnych

21

36

Rozliczenia z tytułu sprzedaży walutowych znaków pieniężnych

8

-

Należności od odbiorców

84

78

Pozostałe

115

8

Inne aktywa niefinansowe

211

333

    Zapasy

17

14

Należności od jednostek zależnych wchodzących w skład PGK

12

29

Aktywa do zbycia

28

40

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów

71

59

Rozrachunki z budżetem z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego

-

115

Pozostałe

83

76

 

 

 

Razem

1 983

2 024

 

INNE AKTYWA FINANSOWE

Faza 1

Faza 3

Razem

31.12.2020

 

 

 

Wartość brutto

1 772

136

1 908

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

(136)

(136)

Wartość netto

1 772

-

1 772

 

INNE AKTYWA FINANSOWE

Faza 1

Faza 3

Razem

31.12.2019

 

 

 

Wartość brutto

1 691

82

1 773

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

(82)

(82)

Wartość netto

1 691

-

1 691

 

INNE AKTYWA FINANSOWE- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 3

Razem

31.12.2020

 

 

 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

1 691

82

1 773

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

1 772

2

1 774

Spłaty

(1 691)

(2)

(1 693)

Inne zmiany

-

54

54

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

1 772

136

1 908

 

INNE AKTYWA FINANSOWE- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

Faza 1

Faza 3

Razem

31.12.2019

 

 

 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

2 149

86

2 235

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

1 691

-

1 691

Spłaty

(2 149)

-

(2 149)

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

-

(5)

(5)

Spisania

-

(3)

(3)

Inne zmiany

-

4

4

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

1 691

82

1 773

 

INNE AKTYWA FINANSOWE- ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 3

Razem

31.12.2020

 

 

 

Wartość na początek okresu

-

(82)

(82)

Inne korekty

-

(54)

(54)

Wartość na koniec okresu

-

(136)

(136)

 

INNE AKTYWA FINANSOWE- ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

Faza 1

Faza 3

Razem

31.12.2019

 

 

 

Wartość na początek okresu

-

(86)

(86)

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

-

1

1

Spisania

-

3

3

Wartość na koniec okresu

-

(82)

(82)

 

Inne aktywa niefinansowe- ZMIANY DOTYCZĄCE ODPISÓW

2020

2019

Wartość na początek okresu

(127)

(122)

Utworzenie  w okresie

(48)

(27)

Spisania aktywów i rozliczenia

11

22

Wartość na koniec okresu

(164)

(127)

•      Zarządzanie majątkiem przejętym za wierzytelności – pozycja „aktywa do zbycia”

Przejęty w toku działań restrukturyzacyjnych lub windykacyjnych majątek przeznaczany jest do sprzedaży lub na potrzeby Banku. Informacja o przejętych składnikach majątkowych analizowana jest pod kątem możliwości wykorzystania majątku na wewnętrzne potrzeby Banku. W latach zakończonych odpowiednio 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku majątek przejęty w toku działań restrukturyzacyjnych i windykacyjnych w całości przeznaczony został do sprzedaży. Podejmowane przez Bank działania mają na celu sprzedaż aktywów w możliwie najkrótszym czasie. Podstawowym trybem postępowania przy sprzedaży majątku jest przetarg nieograniczony, w uzasadnionych przypadkach sprzedaż następuje w innym trybie uzależnionym od specyfiki sprzedawanego majątku.

37.            Zobowiązania wobec Banku centralnego i banków

Zasady rachunkowości

Zasady klasyfikacji i wyceny opisane zostały w nocie „Opis ważniejszych zasad rachunkowości”.

informacje finansowe

Na 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku Bank nie posiadał zobowiązań wobec Banku Centralnego.

ZOBOWIĄZANIA WOBEC BANKÓW

31.12.2020

31.12.2019

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

-

317

Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych

-

317

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

2 583

1 659

Depozyty banków

1 384

786

Rachunki bieżące

1 134

756

Inne depozyty z rynku pieniężnego

65

117

 

 

 

Razem

2 583

1 976

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC BANKÓW WEDŁUG OKRESÓW SPŁATY

31.12.2020

31.12.2019

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

-

317

do 1 miesiąca

-

317

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu:

2 583

1 659

do 1 miesiąca

2 582

1 649

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

-

10

od 3 miesięcy do 1 roku

1

-

 

 

 

Razem

2 583

1 976

 

38.            Zobowiązania wobec klientów

zasady rachunkowości

Zasady klasyfikacji i wyceny opisane zostały w nocie „Opis ważniejszych zasad rachunkowości”.

Informacje finansowe

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW

Zobowiązania wobec gospodarstw domowych

Zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych

Zobowiązania wobec jednostek budżetowych

Razem

31.12.2020

 

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

221 988

43 162

13 744

278 894

Środki na rachunkach bieżących i depozyty O/N, w tym:

173 732

41 850

13 706

229 288

rachunki oszczędnościowe i inne środki oprocentowane

53 569

15 935

7 322

76 826

Depozyty terminowe

47 780

629

18

48 427

Pozostałe zobowiązania

476

683

20

1 179

 

 

 

 

 

Razem

221 988

43 162

13 744

278 894

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW

Zobowiązania wobec gospodarstw domowych

Zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych

Zobowiązania wobec jednostek budżetowych

Razem

31.12.2019

 

 

 

 

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

-

45

-

45

Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych

-

45

-

45

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

192 391

49 153

11 354

252 898

Środki na rachunkach bieżących i depozyty O/N, w tym:

127 159

39 835

10 997

177 991

rachunki oszczędnościowe i inne środki oprocentowane

45 134

16 799

-

61 933

Depozyty terminowe

64 855

8 486

331

73 672

Pozostałe zobowiązania

377

832

26

1 235

 

 

 

 

 

Razem

192 391

49 198

11 354

252 943

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW WEDŁUG OKRESÓW SPŁATY

31.12.2020

31.12.2019

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

-

45

do 1 miesiąca

-

45

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu:

278 894

252 898

do 1 miesiąca

239 471

196 140

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

10 913

16 494

od 3 miesięcy do 1 roku

17 587

28 424

od 1 roku do 5 lat

3 254

4 222

powyżej 5 lat

7 669

7 618

Razem

278 894

252 943

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW WEDŁUG SEGMENTU KLIENTA

31.12.2020

31.12.2019

bankowości detalicznej i prywatnej

195 985

173 003

korporacyjne

41 171

50 282

firm i przedsiębiorstw

41 738

29 658

 

 

 

Razem

278 894

252 943

 

39.            Otrzymane finansowanie

OTRZYMANE FINANSOWANIE

31.12.2020

31.12.2019

Otrzymane kredyty i pożyczki od:

4 906

5 026

banków

14

-

międzynarodowych instytucji finansowych

855

969

    innych instytucji finansowych

4 037

4 057

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych, obligacje wyemitowane przez PKO Bank Polski SA

4 020

4 769

Zobowiązania podporządkowane

2 716

2 730

 

 

 

Razem

11 642

12 525

 

39.1            Otrzymane kredyty i pożyczki

Kredyty i pożyczki otrzymane od banków

Data otrzymania pożyczki przez Bank*

Wartość nominalna

Waluta

Termin zapadalności

Wartość bilansowa na 31.12.2020

Wartość bilansowa na 31.12.2019

 

 

 

 

 

 

31.12.2020

14

PLN

31.12.2020

14

-

 

 

 

 

 

 

Razem

 

 

 

14

-

*kredyt bieżący od Narodowego Banku Polskiego - przekroczenie na rachunku NOSTRO

Kredyty i pożyczki otrzymane od Międzynarodowych Organizacji Finansowych

Data otrzymania kredytu i pożyczki przez Bank

Wartość nominalna

Waluta

Termin zapadalności

Wartość bilansowa na 31.12.2020

Wartość bilansowa na 31.12.2019

 

 

 

 

 

 

23.12.2010

75

EUR

23.12.2020

-

64

25.09.2013

75

EUR

25.09.2023

208

256

23.10.2018

646

PLN

23.10.2023

647

649

 

 

 

 

 

 

Razem

 

 

 

855

969

 

Kredyty i pożyczki otrzymane od innych instytucji finansowych

Data otrzymania pożyczki przez Bank

Wartość nominalna

Waluta

Termin zapadalności

Wartość bilansowa na 31.12.2020

Wartość bilansowa na 31.12.2019

 

 

 

 

 

 

25.07.2012

50

EUR

25.07.2022

    234

        215

26.09.2012

1000

USD

26.09.2022

    3 803

3 842

 

 

 

 

 

 

Razem

 

 

 

     4 037

    4 057

 

39.2            Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

Obligacje wyemitowane przez PKO Bank Polski S.A.

Data emisji

Rodzaj oprocentowania

Oprocentowanie

Wartość nominalna

Waluta

Termin zapadalności

Wartość bilansowa na 31.12.2020

Wartość bilansowa na 31.12.2019

 

 

 

 

 

 

 

 

25.07.2017

 stałe

0,75

500

EUR

25.07.2021

2 314

3 200

02.11.2017

 stałe

0,30

400

CHF

02.11.2021

1 706

1 569

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem

 

 

 

 

 

4 020

4 769

 

W 2020 roku Bank dokonał wcześniejszego częściowego wykupu wyemitowanych obligacji (termin wykupu 25 lipca 2021 roku) na kwotę 250 milionów EUR. Pozostająca w obiegu wartość nominalna tej emisji na 31 grudnia 2020 roku to 500 milionów EUR.

39.3            Zobowiązania podporządkowane

Rodzaj zobowiązania

Rodzaj oprocentowania

Wartość nominalna

Waluta

Okres

Wartość bilansowa

31.12.2020

31.12.2019

Obligacje podporządkowane

3,34

1 700

PLN

28.08.2017 - 28.08.2027

1 710

1 719

Obligacje podporządkowane

3,29

1 000

PLN

05.03.2018 - 06.03.2028

1 006

1 011

 

 

 

 

 

 

 

RAZEM

 

 

 

 

2 716

2 730

 

Obligacje podporządkowane zostały za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego przeznaczone na podwyższenie funduszy uzupełniających Banku (Tier 2). 

40.            Pozostałe zobowiązania

Zasady rachunkowości

Zobowiązania ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty obejmującej ewentualne odsetki od tych zobowiązań, natomiast rezerwy na przyszłe płatności w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości niezbędnej do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego. Zobowiązania niefinansowe wycenia się zgodnie z zasadami wyceny obowiązującymi dla poszczególnych kategorii zobowiązań ujętych w tej pozycji.

informacje finansowe

POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA

31.12.2020

31.12.2019

Inne zobowiązania finansowe

2 983

3 167

Koszty do zapłacenia

387

403

Rozliczenia międzybankowe

272

461

Zobowiązania w zakresie działalności inwestycyjnej i gospodarki własnej

379

251

Zobowiązania wobec dostawców

49

114

Zobowiązania i rozliczenia z tytułu obrotu papierami wartościowymi

246

567

Rozliczenia instrumentów finansowych

38

22

Zobowiązania z tytułu działalności dewizowej

245

201

Koszty z tytułu dofinansowania spółki zależnej

284

274

Zobowiązania z tytułu kart płatniczych

30

20

Zobowiązania z tytułu leasingu

1 023

819

Pozostałe

30

35

Inne zobowiązania niefinansowe

1 481

1 350

Przychody pobierane z góry

622

627

Zobowiązanie z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych

79

78

Zobowiązania z tytułu składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny, utrzymywane w formie zobowiązań do zapłaty

576

386

na fundusz przymusowej restrukturyzacji

294

209

na fundusz gwarancyjny banków

282

177

Rozliczenia publiczno-prawne

66

141

Pozostałe

138

118

 

 

 

Razem

4 464

4 517

W pozycji „Zobowiązania z tytułu składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny” zawarte zostały zobowiązania do zapłaty z tytułu składek wnoszonych na rzecz BFG (patrz nota „Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań oraz przeniesione aktywa finansowe”).

Na 31 grudnia 2020 roku oraz na 31 grudnia 2019 roku Bank nie posiadał zobowiązań w przypadku których nie wywiązywałaby się z płatności wynikających z zawartych umów.

41.            Rezerwy

Zasady rachunkowości oraz szacunki i oceny

•      rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących kredytów hipotecznych  w walutach wymienialnych

Rezerwy na sprawy sporne obejmują sprawy sporne z kontrahentami, klientami oraz instytucjami zewnętrznymi (np. UOKiK), które tworzone są na podstawie oceny prawdopodobieństwa przegrania przez Bank sprawy sądowej (sprawy sporne szczegółowo zostały opisane w nocie „Sprawy sporne”). 

Rezerwy na sprawy sporne tworzone są w wysokości oczekiwanych wypływów korzyści ekonomicznych.

•      rezerwa na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia

Rezerwa na wynikające z Kodeksu pracy odprawy emerytalne i rentowe tworzona jest indywidualnie dla każdego pracownika na podstawie wyceny aktuarialnej. Podstawę do wyznaczania wartości rezerw na świadczenia pracownicze stanowią przepisy wewnętrzne Banku.

Wycena rezerw na świadczenia pracownicze dokonywana jest z zastosowaniem technik i założeń aktuarialnych. W kalkulacji rezerwy uwzględniono wszystkie odprawy emerytalne i rentowe, które mogą być w przyszłości wypłacone. Rezerwę utworzono na podstawie listy osób zawierającej wszystkie niezbędne dane o pracownikach, ze szczególnym uwzględnieniem stażu pracy, wieku oraz płci. Naliczone rezerwy są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia.

•      rezerwy na niewykorzystane urlopy

Rezerwa na niewykorzystane urlopy tworzona jest w wysokości oczekiwanego wypływu środków, bez uwzględniania dyskontowania, na podstawie pozostających do wykorzystania zaległych dni urlopów wypoczynkowych przysługujących pracownikom Banku oraz średniego miesięcznego wynagrodzenia.

•      rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Rezerwę na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne tworzy się w wysokości oczekiwanych strat kredytowych (szczegóły patrz nota „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”).

W analizie portfelowej przy ustalaniu rezerwy wykorzystuje się parametry portfelowe oszacowane z wykorzystaniem metod statystycznych na bazie historycznych obserwacji ekspozycji o takiej samej charakterystyce, określające marginalne prawdopodobieństwo wystąpienia przesłanki utraty wartości, średni poziom wykorzystania zobowiązania pozabilansowego oraz poziom oczekiwanej straty w przypadku wystąpienia przesłanki utraty wartości w kolejnych miesiącach z przedziału czasowego od daty sprawozdawczej do horyzontu w kalkulacji oczekiwanej straty.

W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie znaczących podlegających ocenie metodą zindywidualizowaną rezerwę ustala się indywidualnie - jako różnicę pomiędzy oczekiwaną wartością bilansowej ekspozycji kredytowej, która powstanie z udzielonego zobowiązania pozabilansowego w dacie wystąpienia zadłużenia przeterminowanego uznawanego za przesłankę utraty wartości, a wartością bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych uzyskanych z tej ekspozycji.

•      Rezerwy na potencjalne sprawy sporne przeciwko bankowi dotyczące spłaconych kredytów hipotecznych w walucie wymienialnej

Rezerwy opisane zostały w nocie „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”.

•      Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich

Na wartość rezerw na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich wpływa wskaźnik przedpłacanych kredytów konsumenckich, oczekiwana liczba reklamacji klientów w zakresie zwrotu kosztów dla kredytów przedpłaconych przed datą bilansową oraz średnia wartość zwrotu.

•      inne rezerwy

Inne rezerwy obejmują głównie rezerwy na potencjalne roszczenia z tytułu sprzedaży wierzytelności, które opisano w nocie „Informacje o pakietowej sprzedaży wierzytelności”.

Rezerwy na przyszłe płatności są wyceniane w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości niezbędnej do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego. Wszystkie rezerwy tworzone są w ciężar rachunku zysków i strat, oprócz zysków i strat aktuarialnych odnoszonych do innych dochodów całkowitych.

W przypadku gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla aktualne oceny rynkowe co do wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.

Informacje finansowe

ZA ROK ZAKOŃCZONY 31.12.2020

Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Rezerwy na sprawy sporne przeciwko bankowi dotyczące spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych

Rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia

Restrukturyzacja

Rezerwa na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe

Inne rezerwy, w tym rezerwy na sprawy sporne pracownicze

Razem

Wartość na początek okresu

268

50

29

104

55

41

80

26

653

Zwiększenia, w tym zwiększenia istniejących rezerw

354

55

398

106

13

16

15

117

1 074

Wykorzystane kwoty

-

(4)

-

(187)

(1)

(5)

-

(4)

(201)

Niewykorzystane kwoty rozwiązane w okresie

-

(5)

-

-

(7)

(13)

(18)

-

(43)

Inne zmiany i reklasyfikacje

4

-

(1)

-

1

(1)

-

(19)

(16)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wartość na koniec okresu

626

96

426

23

61

38

77

120

1 467

Rezerwa krótkoterminowa

535

-

-

23

7

38

77

-

680

Rezerwa długoterminowa

91

96

426

-

54

-

-

120

787

 

ZA ROK ZAKOŃCZONY

31.12.2019

Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Rezerwy na sprawy sporne przeciwko bankowi dotyczące spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych

Rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia

Restrukturyzacja

Rezerwa na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe

Inne rezerwy, w tym rezerwy na sprawy sporne pracownicze

Razem

Wartość na początek okresu

227

51

-

-

48

24

85

91

526

Zwiększenia, w tym zwiększenia istniejących rezerw

287

6

29

127

4

33

13

-

499

Wykorzystane kwoty

-

(1)

-

(23)

(1)

(15)

-

(4)

(44)

Niewykorzystane kwoty rozwiązane w okresie

(246)

(6)

-

-

(2)

(1)

(18)

(61)

(334)

Inne zmiany i reklasyfikacje

-

-

-

-

6

-

-

-

6

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wartość na koniec okresu

268

50

29

104

55

41

80

26

653

Rezerwa krótkoterminowa

225

-

-

104

7

41

80

4

461

Rezerwa długoterminowa

43

50

29

-

48

-

-

22

192

Kalkulacja szacunków

Bank dokonał aktualizacji szacunków rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia na 31 grudnia 2020 roku wykorzystując kalkulacje przeprowadzone przez zewnętrznego niezależnego aktuariusza. Naliczone rezerwy są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia.

ELEMENTY WPŁYWAJĄCE NA WYSOKOŚĆ REZERWY:

31.12.2020

31.12.2019

przyjęta stopa dyskonta finansowego

1,20%

2,00%

średni ważony współczynnik mobilności pracowniczej

9,19%

9,36%

średni pozostały okres zatrudnienia w latach

7,68

7,80

dziesięcioletni średni zakładany roczny wzrost podstaw kalkulacji odpraw emerytalno-rentowych

2,53%

2,26%

 

Wpływ zwiększenia/zmniejszenia stopy dyskonta finansowego oraz planowanych wzrostów podstawy rezerwy o 1 p.p. na zmniejszenie/zwiększenie wartości rezerwy na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia na 31 grudnia 2020 roku oraz na 31 grudnia 2019 roku przedstawiają poniższe tabele: 

SZACUNKOWA ZMIANA REZERWY na emerytury i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia

31.12.2020

31.12.2019

scenariusz +1pp

scenariusz -1pp

scenariusz +1pp

scenariusz -1pp

 

 

 

 

 

Stopa dyskonta finansowego

(5)

6

(4)

5

Planowane wzrosty podstaw

6

(5)

6

(4)

 

Bank dokonał analizy wrażliwości szacunków rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych przed datą bilansową na 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku na zmiany liczby reklamacji oraz średniej kwoty zwrotów dla klienta.

SZACUNKOWA ZMIANA REZERWY

Zmiana liczby reklamacji

Zmiana średniej kwoty zwrotu

-10%

10%

-10%

10%

31.12.2020

 

 

 

 

Rezerwa na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych

(2)

2

(2)

2

 

SZACUNKOWA ZMIANA REZERWY

Zmiana liczby reklamacji

Zmiana średniej kwoty zwrotu

-10%

10%

-10%

10%

31.12.2019

 

 

 

 

Rezerwa na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych

(10)

10

(10)

10

 

42.            Kapitał własny i akcjonariat Banku

Zasady rachunkowości

Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z przepisami prawa.

Podział na poszczególne pozycje opisane poniżej wynika z Kodeksu spółek handlowych, ustawy Prawo bankowe oraz wymogów MSR 1.7, MSR 1.78.e, MSR 1.54.q-r i MSR 1.79.b.

Składniki kapitałów własnych:

•        Kapitał zakładowy wykazany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz wpisem do rejestru przedsiębiorców według wartości nominalnej.

•        Kapitał zapasowy tworzony jest zgodnie ze statutem z corocznych odpisów z zysku netto, dokonywanych dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego i przeznaczony jest na pokrycie strat bilansowych, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku. Kapitał zapasowy może być także przeznaczony na inne cele, w szczególności na podwyższenie kapitału zakładowego.

•        Kapitał zapasowy Banku jest tworzony z corocznych odpisów z zysku netto, dokonywanych dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego i przeznaczony jest na pokrycie strat bilansowych, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku. Kapitał zapasowy może być także przeznaczony na inne cele, w szczególności na podwyższenie kapitału zakładowego.”;

•        Fundusz ogólnego ryzyka bankowego tworzony jest zgodnie z ustawą Prawo bankowe z odpisów z zysku netto i przeznaczony jest na niezidentyfikowane ryzyka działalności Banku.

•        Kapitały rezerwowe są tworzone z odpisów z zysku netto. Kapitały rezerwowe przeznaczone są  na pokrycie mogących powstać strat bilansowych lub na nabycie akcji własnych w celu umorzenia.

•        Skumulowane inne dochody całkowite obejmują skutki wyceny aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite z uwzględnieniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe od tych aktywów, efektywną część zabezpieczenia przepływów pieniężnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń, jak również zyski i straty aktuarialne. Od powyższych pozycji w innych dochodach całkowitych rozpoznana jest wartość podatku odroczonego.

Informacje finansowe

Akcjonariat Banku

Według informacji posiadanych na 31 grudnia 2020 roku akcjonariat Banku jest następujący:

NAZWA PODMIOTU

liczba akcji

liczba głosów %

Wartość nominalna 1 akcji

Udział w kapitale podstawowym %

Na 31 grudnia 2020 roku

 

 

 

 

Skarb Państwa

367 918 980

29,43

1 zł

29,43

Nationale Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny

107 198 023

8,58

1 zł

8,58

Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny

93 610 319

7,49

1 zł

7,49

Pozostali akcjonariusze

681 272 678

54,50

1 zł

54,50

Razem

1 250 000 000

100,00

---

100,00

Na 31 grudnia 2019

 

 

 

 

Skarb Państwa

367 918 980

29,43

1 zł

29,43

Nationale Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny

94 500 000

7,56

1 zł

7,56

Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny

88 010 319

7,04

1 zł

7,04

Pozostali akcjonariusze2

699 570 701

55,97

1 zł

55,97

Razem

1 250 000 000

100,00

---

100,00

 

1 Wyliczenia według stanów posiadania akcji na koniec danego roku publikowanych przez PTE w informacjach rocznych o strukturze aktywów funduszu i kursu z Ceduły Giełdowej.

2 w tym Bank Gospodarstwa Krajowego, który na 31.12.2020 roku posiadał 24.487.297 akcji, co stanowi 1,96% udziału w liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu.

Ze wszystkich akcji PKO Banku Polskiego SA wynikają te same prawa i obowiązki. Żadna z akcji nie jest uprzywilejowana (z 1 akcji wynika 1 głos), w szczególności w zakresie prawa głosu czy dywidendy. Statut PKO Banku Polskiego SA ogranicza prawa głosu przysługujące akcjonariuszom dysponującym powyżej 10% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu i zakazuje wykonywania więcej niż 10% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu przez takich akcjonariuszy. Powyższe ograniczenie nie dotyczy:

•               akcjonariuszy, którzy w dniu podjęcia uchwały Walnego Zgromadzenia wprowadzającej ograniczenie prawa głosu byli uprawnieni z akcji reprezentujących więcej niż 10% ogólnej liczby głosów w Banku (tj. Skarb Państwa i BGK),

•               akcjonariuszy, którzy są uprawnieni z akcji imiennych serii A (Skarb Państwa) oraz

•               akcjonariuszy działających wspólnie z akcjonariuszami, o których mowa w tiret drugim na podstawie porozumienia dotyczącego wspólnego wykonywania prawa głosu z akcji. Ponadto, ograniczenie praw głosu wygasa, kiedy udział Skarbu Państwa w kapitale zakładowym Banku spadnie poniżej 5%.

Zgodnie z § 6 ust. 2 Statutu PKO Banku Polskiego SA zamiana akcji imiennych serii A na akcje na okaziciela oraz przeniesienie tych akcji wymaga zgody wyrażonej w uchwale Rady Ministrów. Zamiana na akcje na okaziciela lub przeniesienie akcji imiennych serii A po uzyskaniu powyższej zgody powoduje wygaśnięcie ograniczeń przewidzianych w zdaniu poprzednim w stosunku do akcji będących przedmiotem zamiany na akcje na okaziciela lub przeniesienia, w zakresie w jakim zgoda została udzielona.

Zgodnie z treścią art. 13 ust.1 pkt 26 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 roku o zasadach zarządzania mieniem państwowym (poza ustawowo przewidzianymi wyjątkami) nie mogą być zbyte akcje PKO Banku Polskiego SA należące do Skarbu Państwa.  

Akcje Banku są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

Struktura kapitału akcyjnego PKO Banku Polskiego SA:

Seria

Rodzaj akcji

Ilość akcji

Wartość nominalna 1 akcji

Wartość serii według wartości nominalnej

Seria A

akcje zwykłe imienne

312 500 000

1 zł

312 500 000

Seria A

akcje zwykłe na okaziciela

197 500 000

1 zł

197 500 000

Seria B

akcje zwykłe na okaziciela

105 000 000

1 zł

105 000 000

Seria C

akcje zwykłe na okaziciela

385 000 000

1 zł

385 000 000

Seria D

akcje zwykłe na okaziciela

250 000 000

1 zł 

250 000 000

Razem

- - -

1 250 000 000

- - -

1 250 000 000

 

W 2020 roku i w 2019 roku nie wystąpiły zmiany w wysokości kapitału zakładowego PKO Banku Polskiego SA. Wyemitowane akcje PKO Banku Polskiego SA nie są uprzywilejowane i są w pełni opłacone.

43.            Dywidendy i podział zysku 

26 sierpnia 2020 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Bank podjęło uchwałę o zatrzymaniu całości zysku netto osiągniętego przez Bank w latach poprzednich:

•        w odniesieniu do zysku za rok 2019 - przeznaczenie na kapitał rezerwowy kwoty 2 155 113 PLN oraz pozostawienie jako niepodzielonej kwoty 3 832 348 976 PLN,

•        pozostawienie wciąż niepodzielonego zysku z lat wcześniejszych w kwocie 1 667 651 024 PLN.

Uchwała była zgodna z zaleceniem Komisji Nadzoru Finansowego przekazanym do Banku 26 marca 2020 roku.

16 grudnia 2020 roku KNF przyjęła stanowisko w sprawie polityki dywidendowej banków komercyjnych w 2021 roku. Biorąc pod uwagę:

•        istotną niepewność co do dalszego rozwoju wydarzeń związanych z pandemią COVID-19,

•        przejściowy charakter rozwiązań wykorzystywanych przez banki do poprawy sytuacji kapitałowej w okresie pandemii,

•        utrzymujące się ostrożne stanowiska nadzorcze w Unii Europejskiej w zakresie ograniczeń dywidendowych oraz innych form obniżania zasobów kapitałowych,

•        zmianę wytycznych Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego wydłużającą moratoria,

KNF uznała za konieczne wstrzymanie wypłaty dywidendy przez banki komercyjne w pierwszym półroczu 2021 roku oraz niepodejmowanie innych działań, w szczególności pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem bazy kapitałowej bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru. Dotyczy to ewentualnych wypłat dywidendy z niepodzielonego zysku lat ubiegłych oraz wykupu akcji własnych. Komisja oczekuje, że ewentualna realizacja takich operacji każdorazowo poprzedzona będzie uprzednią konsultacją z organem nadzoru i uzależniona od ich pozytywnego wyniku.

Stanowisko KNF w sprawie polityki dywidendowej banków komercyjnych w drugiej połowie 2021 roku będzie przedstawione odrębnie po dokonaniu analizy sytuacji finansowej sektora bankowego w pierwszym półroczu.

PKO Bank Polski S.A. 14 stycznia 2021 roku otrzymał indywidualne zalecenie KNF, w którym KNF zaleciła Bankowi:

•        wstrzymanie wypłaty dywidendy w pierwszym półroczu 2021 roku (w tym także niepodzielonego zysku z lat ubiegłych),

•        niepodejmowanie w pierwszym półroczu 2021 roku, bez uprzedniej konsultacji z organem nadzoru, innych działań pozostających poza zakresem bieżącej działalności biznesowej i operacyjnej, mogących skutkować obniżeniem bazy kapitałowej, w tym wykupów akcji własnych.

Zarząd Banku oraz Rada Nadzorcza Banku podjęły uchwały, iż w granicach swoich kompetencji będą sprawowały nadzór nad realizacją powyższego zalecenia KNF.

Zgodnie z art. 395 § 2 pkt 2 Kodeksu spółek handlowych decyzja dotycząca podziału zysku pozostaje w kompetencjach Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku.

44.            Leasing

Zasady rachunkowości

Do umów leasingu lub umów zawierających leasing Bank kwalifikuje umowy, zgodnie z którymi:

•        uzyskuje prawo do używania zidentyfikowanego składnika aktywów, a prawo dostawcy do podstawienia alternatywnego składnika aktywów nie jest znaczące, oraz

•        posiada prawo do uzyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych z użytkowania prawa przez cały okres użytkowania, oraz

•        posiada prawo do kierowania użytkowaniem zidentyfikowanego składnika aktywów przez cały okres użytkowania, gdy:

•        Bank posiada prawo do kierowania tym, w jaki sposób i w jakim celu wykorzystuje się składnik aktywów przez cały okres użytkowania, lub

•        podjęto wcześniej odpowiednie decyzje dotyczącego tego, w jaki sposób i w jakim celu wykorzystuje się składnik aktywów.

Bank stosuje wyłączenia i nie ujmuje aktywów z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązań w odniesieniu do:

•        leasingów krótkoterminowych, do których Bank zalicza umowy bez możliwości zakupu składnika aktywów, zawarte na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od momentu rozpoczęcia umowy, w szczególności umowy zawarte na czas nieokreślony z krótkim (do 12 miesięcy) terminem wypowiedzenia, bez znaczących kar, przez które rozumie się w szczególności poniesione nakłady z tytułu inwestycji w obcym środku trwałym oraz koszty zmiany lokalizacji,

•        leasingów niskocennych (składnik aktywów ma wartość mniejszą niż 20 000 PLN, ustalaną w oparciu o wartość nowego składnika aktywów bez względu na wiek składnika aktywów objętego leasingiem), z wyłączeniem umów najmu powierzchni.

Zobowiązanie z tytułu leasingu Bank wycenia początkowo w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie.

Na wartość zobowiązania z tytułu leasingu wpływają:

•        stałe opłaty pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,

•        zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem indeksu lub stawki obowiązujących na datę rozpoczęcia,

•        kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,

•        cena wykonania opcji kupna, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo powyżej 50%, że Bank skorzysta z opcji kupna,

•        kary pieniężne z tytułu wypowiedzenia umowy leasingu, jeżeli umowa leasingu przewiduje opcję wypowiedzenia przez Bank jako leasingobiorcę.

Bank do opłat leasingowych nie zalicza zmiennych opłaty uzależnionych od czynników zewnętrznych.

Po początkowym ujęciu Bank wycenia zobowiązania z tytułu leasingu w zamortyzowanym koszcie.

Aktualizację wyceny zobowiązania z tytułu leasingu Bank ujmuje jako korektę składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania. W przypadku gdy w wyniku aktualizacji wyceny wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania została zmniejszona do zera i ma miejsce dalsze zmniejszenie wyceny zobowiązania z tytułu leasingu, pozostałą kwotę aktualizacji wyceny Bank ujmuje jako zysk lub stratę.

Składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania podlegają przez Bank początkowej wycenie według kosztu, który obejmuje:

•        kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,

•        wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,

•        wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Bank.

Po początkowym ujęciu Bank wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania pomniejszając jego wartość początkową o odpisy amortyzacyjne (umorzenie metodą liniową) i odpis z tytułu utraty wartości oraz koryguje z tytułu aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.

Bank do zdyskontowania przyszłych płatności leasingowych stosuje stopy dyskonta:

•        skalkulowane na bazie krzywych rentowności odzwierciedlających koszt finansowania w danej walucie,

•        pokrywające tenor najdłuższej umowy leasingowej podlegającej wycenie i odzwierciedlające – dla danej waluty – stałą rynkową stopę procentową oraz koszt finansowania (tenory umów leasingowych mieszczą się w przedziale od 1 roku do 99 lat),

•        odczytane z krzywej dla terminu zapadalności odpowiadającego połowie terminu zapadalności umowy leasingowej.

Wartość krańcowej stopy pożyczkowej dla umów leasingowych Bank aktualizuje w okresach kwartalnych.

Bank stosuje te same stopy dyskontowe do portfela umów leasingu samochodów oraz nieruchomości, w tym praw wieczystego użytkowania gruntów z uwzględnieniem wpływu zabezpieczenia umowy leasingowej na stosowaną stawkę dyskontową.

Opłaty leasingowe w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego i niskocennego Bank ujmuje jako koszt metodą liniową w trakcie okresu leasingu. Różnice pomiędzy kwotami zapłaconymi i wynikającymi z liniowego rozliczenia kosztów ujmowane są jako czynne lub bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

informacje finansowe:

LEASINGOBIORCA - KWOTY DOTYCZĄCE LEASINGU UJĘTE W RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

2020

2019

Koszty związane z krótkoterminowymi umowami leasingowymi

(5)

(10)

Koszty związane z umowami leasingowymi aktywów o niskiej wartości, które nie są umowami krótkoterminowymi, koszty z tytułu podatku od towarów i usług niepodlegającego odliczeniu oraz koszty opłat eksploatacyjnych

(77)

(70)

 

 

 

Razem

(82)

(80)

 

45.            Zobowiązania warunkowe oraz pozabilansowe zobowiązania otrzymane i udzielone

Zasady rachunkowości

W momencie początkowego ujęcia umowę gwarancji finansowej wycenia się w wartości godziwej. W kolejnych okresach, na dzień bilansowy gwarancje finansowe wyceniane są w kwocie wyższej z dwóch:

•        kwocie odpisu na oczekiwane straty kredytowe, lub

•        kwocie rozpoznanej w momencie początkowym prowizji, amortyzowanej w czasie zgodnie z MSSF 15.

Informacje finansowe

•           Programy papierów wartościowych objęte subemisją (maksymalne zobowiązanie Banku do objęcia papierów wartościowych)

Na dzień 31 grudnia 2020 nie zostały zawarte umowy objęte subemisją.

Emitent papierów wartościowych z gwarancją objęcia emisji

Stan na 31.12.2019

Rodzaj gwarantowanych

papierów wartościowych

Maksymalne zobowiązanie do objęcia papierów wartościowych

Okres obowiązywania umowy

Spółka C

obligacje korporacyjne

36

31.12.2022

Razem

---

36

---

 

Wszystkie umowy dotyczą Umów Organizacji, Prowadzenia i Obsługi Programu Emisji Obligacji. Wszystkie papiery wartościowe objęte przez Bank subemisją zaliczają się do papierów z nieograniczoną zbywalnością, nienotowanych na giełdach i nieznajdujących się w regulowanym obrocie pozagiełdowym.

•           Zobowiązania umowne

WARTOŚĆ ZOBOWIĄZAŃ UMOWNYCH DOTYCZĄCYCH

31.12.2020

31.12.2019

wartości niematerialnych

24

24

rzeczowych aktywów trwałych

15

24

Razem

39

48

•           Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

UDZIELONE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE I GWARANCYJNE

31.12.2020

FAZA 1

FAZA 2

FAZA 3

Razem

Rezerwy według MSSF 9

Wartość netto

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

Linie i limity kredytowe

58 227

(79)

6 590

(228)

118

(30)

64 935

(337)

64 598

na nieruchomości

4 166

(9)

147

(5)

3

(2)

4 316

(16)

4 300

gospodarcze

45 287

(56)

5 029

(186)

105

(25)

50 421

(267)

50 154

konsumpcyjne

8 774

(14)

1 414

(37)

10

(3)

10 198

(54)

10 144

Pozostałe

3 002

(29)

-

-

-

-

3 002

(29)

2 973

Razem udzielone zobowiązania finansowe, w tym:

61 229

(108)

6 590

(228)

118

(30)

67 937

(366)

67 571

zobowiązania nieodwołalne

30 121

(46)

2 883

(94)

42

(10)

33 046

(150)

32 896

POCI

-

-

-

-

20

-

20

-

20

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

gwarancje w obrocie krajowym i zagranicznym

8 592

(4)

1 635

(88)

336

(162)

10 563

(254)

10 309

    dla podmiotów finansowych

3 297

-

-

-

-

-

3 297

-

3 297

    dla podmiotów niefinansowych

5 247

(4)

1 635

(88)

336

(162)

7 218

(254)

6 964

    dla podmiotów budżetowych

48

-

-

-

-

-

48

-

48

obligacje korporacyjne krajowe

2 000

-

-

-

-

-

2 000

-

2 000

    dla podmiotów finansowych

2 000

-

-

-

-

-

2 000

-

2 000

obligacje komunalne krajowe (podmioty budżetowe)

166

-

-

-

-

-

166

-

166

akredytywy

1 427

(1)

77

(4)

13

(1)

1 517

(6)

1 511

    dla podmiotów finansowych

201

-

-

-

-

-

201

-

201

    dla podmiotów niefinansowych

1 226

(1)

77

(4)

13

(1)

1 316

(6)

1 310

gwarancja zapłaty dla podmiotów finansowych

83

-

-

-

-

-

83

-

83

Razem udzielone gwarancje i poręczenia, w tym:

12 268

(5)

1 712

(92)

349

(163)

14 329

(260)

14 069

zobowiązania nieodwołalne

8 668

(4)

1 635

(88)

336

(162)

10 639

(254)

10 385

gwarancje dobrego wykonania umowy

1 681

(1)

998

(54)

182

(135)

2 861

(190)

2 671

POCI

-

-

-

-

1

-

1

-

1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

73 497

(113)

8 302

(320)

467

(193)

82 266

(626)

81 640

 

UDZIELONE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE I GWARANCYJNE 31.12.2019

FAZA 1

FAZA 2

FAZA 3

Razem

Rezerwy   według MSSF 9

Wartość netto

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

Linie i limity kredytowe

50 781

(89)

2 811

(77)

183

(28)

53 775

(194)

53 581

na nieruchomości

4 762

(16)

308

(12)

7

(2)

5 077

(30)

5 047

gospodarcze

37 677

(60)

1 155

(35)

168

(23)

39 000

(118)

38 882

konsumpcyjne

8 342

(13)

1 348

(30)

8

(3)

9 698

(46)

9 652

Pozostałe

4 005

(13)

3

-

-

-

4 008

(13)

3 995

Razem udzielone zobowiązania finansowe, w tym:

54 786

(102)

2 814

(77)

183

(28)

57 783

(207)

57 576

zobowiązania nieodwołalne

25 722

(29)

1 974

(47)

98

(11)

27 794

(87)

27 707

POCI

-

-

-

-

67

-

67

-

67

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

gwarancje w obrocie krajowym i zagranicznym

12 047

(6)

501

(11)

291

(40)

12 839

(57)

12 782

    dla podmiotów finansowych

3 337

-

-

-

-

-

3 337

-

3 337

    dla podmiotów niefinansowych

8 551

(6)

501

(11)

291

(40)

9 343

(57)

9 286

    dla podmiotów budżetowych

159

-

-

-

-

-

159

-

159

obligacje korporacyjne krajowe

2 036

(1)

-

-

-

-

2 036

(1)

2 035

    dla podmiotów finansowych

2 000

(1)

-

-

-

-

2 000

(1)

1 999

    dla podmiotów niefinansowych

36

-

-

-

-

-

36

-

36

obligacje komunalne krajowe (podmioty budżetowe)

101

-

-

-

-

-

101

-

101

akredytywy

1 188

(1)

-

-

13

(2)

1 201

(3)

1 198

    dla podmiotów niefinansowych

1 188

(1)

-

-

13

(2)

1 201

(3)

1 198

gwarancja zapłaty dla podmiotów finansowych

125

-

-

-

-

-

125

-

125

Razem udzielone gwarancje i poręczenia, w tym:

15 497

(8)

501

(11)

304

(42)

16 302

(61)

16 241

zobowiązania nieodwołalne

12 149

(6)

501

(11)

291

(40)

12 941

(57)

12 884

gwarancje dobrego wykonania umowy

2 021

(1)

390

(1)

149

(12)

2 560

(14)

2 546

POCI

-

-

-

-

-

-

-

-

-

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

70 283

(110)

3 315

(88)

487

(70)

74 085

(268)

73 817

•           zobowiązania udzielone w wartości nominalnej według terminów wymagalności

ZOBOWIĄZANIA UDZIELONE WEDŁUG TERMINÓW WYMAGALNOŚCI NA 31.12.2020

do 1 miesiąca łącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Razem

 

zobowiązania udzielone - finansowe

10 669

5 835

17 622

25 437

8 374

67 937

zobowiązania udzielone - gwarancje i poręczenia

496

1 128

4 121

5 632

2 952

14 329

 

 

 

 

 

 

 

Razem

11 165

6 963

21 743

31 069

11 326

82 266

 

ZOBOWIĄZANIA UDZIELONE WEDŁUG TERMINÓW WYMAGALNOŚCI NA 31.12.2019

do 1 miesiąca łącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Razem

 

zobowiązania udzielone - finansowe

13 944

5 844

15 141

14 121

8 733

57 783

zobowiązania udzielone - gwarancje i poręczenia

159

1 651

5 161

7 133

2 198

16 302

 

 

 

 

 

 

 

Razem

14 103

7 495

20 302

21 254

10 931

74 085

 

•           Pozabilansowe zobowiązania otrzymane

POZABILANSOWE ZOBOWIĄZANIA OTRZYMANE WEDŁUG WARTOŚCI NOMINALNEJ

31.12.2020

31.12.2019

Finansowe

147

119

Gwarancyjne

4 025

2 350

 

 

 

Razem

4 172

2 469

•           Uprawnienie do sprzedaży lub obciążenia zastawem zabezpieczenia ustanowionego na rzecz banku

Na 31 grudnia 2020 roku oraz na 31 grudnia 2019 roku na rzecz Banku nie ustanowiono zabezpieczeń, które Bank był uprawniony sprzedać lub obciążyć innym zastawem, w przypadku realizacji wszelkich obowiązków przez właściciela zabezpieczenia.

46.            Sprawy sporne

Na 31 grudnia 2020 roku łączna wartość przedmiotu sporu w postępowaniach sądowych (procesach) w toku, w których Bank jest pozwanym, wynosiła 2 028 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku: 1 194 miliony PLN), a łączna wartość przedmiotu sporu w postępowaniach sądowych (procesach) w toku z powództwa Banku na 31 grudnia 2020 roku wynosiła 2 230 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku: 2 527 milionów PLN).

•        postępowania sądowe przeciwko bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Na 31 grudnia 2020 roku przeciwko Bankowi toczyły się 5 372 postępowania sądowe (na 31 grudnia 2019 roku: 1 645) dotyczące kredytów hipotecznych udzielonych w ubiegłych latach w walucie obcej o łącznej wartości przedmiotu sporu 1 404 miliony PLN (na 31 grudnia 2019 roku: 392 miliony PLN), w tym jedno postępowanie grupowe, w którym liczba umów kredytowych wynosi 72. Przedmiotem wystąpień klientów Banku są przede wszystkim roszczenia o stwierdzenie nieważności całości lub części umowy lub o zapłatę z tytułu zwrotu rzekomo nienależnego świadczenia w związku z abuzywnym charakterem klauzul walutowych. Żadna z klauzul stosowanych przez Bank w umowach nie została wpisana do rejestru klauzul niedozwolonych. Na liczbę pozwów wnoszonych przez klientów przeciwko Bankowi istotny wpływ ma intensywna kampania reklamowa kancelarii prawnych, która zachęca kredytobiorców do zlecania im - za wynagrodzeniem - usług prowadzenia spraw przeciwko bankom.

3 października 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wydał wyrok w sprawie C 260/18 zainicjowanej pytaniami prejudycjalnymi sformułowanymi przez Sąd Okręgowy w Warszawie. Bank nie był stroną postępowania przed TSUE.

Bank monitoruje na bieżąco stan orzecznictwa sądowego w sprawach kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty obcej pod kątem kształtowania się i ewentualnych zmian linii orzeczniczych.

Do 31 grudnia 2020 roku w sprawach przeciwko Bankowi sądy wydały 75 prawomocnych orzeczeń (w tym 33 orzeczenia po 3 października 2019 roku).  48 z tych orzeczeń (w tym w 10 orzeczeń wydanych po 3 października 2019 roku) jest dla Banku korzystnych. Bank wnosi skargi kasacyjne do Sądu Najwyższego od prawomocnych orzeczeń niekorzystnych dla Banku.

29 stycznia 2021 roku, w związku z rozbieżnościami w wykładni przepisów prawa w orzecznictwie Sądu Najwyższego i sądów powszechnych i aby zapewnić jednolitość orzecznictwa, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, przedstawił wniosek o rozstrzygnięcie przez skład całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego następujących zagadnień prawnych dotyczących tematyki kredytów denominowanych i indeksowanych w walutach obcych (podstawa prawna art. 83 § 1 ustawy z 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym):

1.       Czy w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta, możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów?

W razie odpowiedzi przeczącej na powyższe pytanie:

2.       Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie?

3.       Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie?

Niezależnie od treści odpowiedzi na pytania 1-3:

4.       Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej, w wykonaniu której bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają odrębne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron, czy też powstaje jedynie jedno roszczenie, równe różnicy spełnionych świadczeń, na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wysokość?

5.       Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej z powodu niedozwolonego charakteru niektórych jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się od chwili ich wypłaty?

6.       Czy, jeżeli w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej którejkolwiek ze stron przysługuje roszczenie o zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu takiej umowy, strona ta może również żądać wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych przez drugą stronę?

Posiedzenie pełnego składu Izby Cywilnej dla rozpoznania ww. wniosku zaplanowane było na 25 marca 2021 roku. Obecnie planowana data posiedzenia to 11 maja 2021 roku.

Na 29 kwietnia 2021 roku zostało zaplanowane wydanie orzeczenia TSUE (C-19/20) w sprawie 5 pytań prejudycjalnych Sądu Okręgowego w Gdańsku. Wyrok TSUE może mieć istotne znaczenie dla wszystkich sporów dotyczących kredytów indeksowanych lub denominowanych do CHF, ponieważ pytania Sądu Okręgowego dotyczą miedzy innymi kwestii charakteru wyroku stwierdzającego nieważność umowy i powiązanej z nim kwestii przedawnienia oraz zakresu informowania konsumenta przez sąd o roszczeniach przysługujących bankom w przypadku stwierdzenia nieważności, w tym o roszczeniu o zwrot kapitału i roszczeniu o zapłatę wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.

Kierunki rozstrzygnięć Sądu Najwyższego i orzeczenia TSUE mogą wpłynąć na dokonanie rewizji założeń przyjętych do modelu kalkulacji kosztów ryzyka prawnego portfela kredytów hipotecznych udzielonych w walucie obcej, i tym samym na poziom oszacowanego wpływu tego ryzyka. Z uwagi na brak możliwości przewidzenia kształtu rozstrzygnięć poszczególnych kwestii przez Sąd Najwyższy i TSUE w opinii Zarządu, na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie jest możliwe wiarygodne oszacowanie wartości wpływu stanowiska Sądu Najwyższego i orzeczenia TSUE na poziom kosztów ryzyka prawnego portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych na 31 grudnia 2020 roku.

Bank zidentyfikował ryzyko, że planowane na bazie harmonogramów przepływy pieniężne z portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych mogą być nie w pełni odzyskiwalne i / lub powstanie zobowiązanie skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych. Bank pomniejsza wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych i/lub tworzy rezerwy na ryzyko prawne zgodnie z wymogami MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe. Koszt ryzyka prawnego został oszacowany z uwzględnieniem szeregu założeń, które istotnie wpływają na kwotę szacunku ujętą w sprawozdaniu finansowym Banku (szczegóły patrz nota „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”).

•         DZIAŁANIA BANKU PODEJMOWANE W ZWIĄZKU Z PROPOZYCJĄ PRZEWODNICZĄCEGO KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO ORAZ OCZEKIWANYM POSIEDZENIEM SĄDU NAJWYŻSZEGO W ZAKRESIE KREDYTÓW UDZIELANYCH W WALUTACH OBCYCH. 

W grudniu 2020 roku Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego (dalej „Przewodniczący KNF”) przedstawił propozycję, która zmierza do systemowego rozwiązania problemu kredytów mieszkaniowych we frankach szwajcarskich. Rozwiązanie to zakłada, że banki dobrowolnie zaoferują klientom możliwość zawierania ugód, na mocy których klienci rozliczaliby się z bankiem tak, jak gdyby ich kredyty od początku były kredytami złotowymi oprocentowanymi według stawki referencyjnej WIBOR powiększonej o stosowaną historycznie dla takich kredytów marżę.

9 lutego 2021 roku Narodowy Bank Polski wydał komunikat w sprawie ewentualnego zaangażowania w operację przewalutowania mieszkaniowych kredytów walutowych. Zarząd Narodowego Banku Polskiego przychylnie przyjmuje inicjatywy banków zmierzające do ograniczenia ryzyka prawnego walutowych kredytów mieszkaniowych przez porozumienia z kredytobiorcami. W tym kontekście Zarząd NBP rozważa ewentualne zaangażowanie w proces przewalutowania mieszkaniowych kredytów walutowych na złote, na zasadach i według kursów rynkowych.

Bank przeanalizował korzyści i ryzyka związane z możliwymi wariantami postępowania w sprawie walutowych kredytów mieszkaniowych. W ocenie Banku osiągnięcie kompromisu i zawarcie ugody jest zarówno, jak i dla jego klientów korzystniejsze niż angażowanie się w długotrwałe procesy sądowe z niepewnym rozstrzygnięciem.

Bank przeprowadził wśród swoich klientów badanie, które pokazało, że około 70 proc. z nich jest zainteresowanych zawarciem z Bankiem ugody. Aktualnie Bank prowadzi pilotaż ugód, w ramach którego uczestniczy w mediacjach przy sądzie polubownym przy KNF oraz zawiera ugody przed sądami powszechnymi.

23 kwietnia 2021 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy zaakceptowało możliwość oferowania Klientom ugód. W związku, z tym Bank szacując koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych ujął wpływ prognozowanych ugód.

•        Postępowania sądowe przeciwko bankowi dotyczące zwrotu prowizji w przypadku przedterminowej spłaty kredytu

Na 31 grudnia 2020 roku przeciwko Bankowi toczyły się 203 postępowania sądowe o łącznej wartości przedmiotu sporu  907 tysięcy PLN, dotyczące zwrotu prowizji w przypadku przedterminowej spłaty przez klienta całości lub części zobowiązania kredytowego (na 31 grudnia 2019 roku: 102 postępowania sądowe o łącznej wartości przedmiotu sporu 640 tysięcy PLN).

Rezerwa na te postępowania na 31 grudnia 2020 roku wynosi 694 tysięcy PLN (na 31 grudnia 2019 roku: 355 tysięcy PLN).

11 września 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie C‑383/18 z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożonym przez Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie z siedzibą w Świdniku. Bank nie był stroną postępowania przed TSUE. Szczegółowy opis skutków, jakie na sprawy Banku może wywrzeć to orzeczenie, zaprezentowano w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za rok 2019.

Bank dokonał szacunku możliwych przedpłat, które mogą wydarzyć się w przyszłości a dotyczą portfela kredytów konsumenckich i hipotecznych, ujmując ich wpływ jako pomniejszenie wartości bilansowej brutto kredytów konsumpcyjnych i na nieruchomości w wysokości 147 milionów PLN na 31 grudnia 2020 roku. Dodatkowo, Bank dokonał oszacowania prawdopodobnych kosztów zaspokojenia reklamacji klientów dotyczących zwrotu prowizji z tytułu dokonanych w przeszłości przedpłat. Zostały one ujęte w saldzie rezerw na 31 grudnia 2020 roku w kwocie 23 milionów PLN i na 31 grudnia 2019 w kwocie 104 miliony PLN  (nota „Rezerwy”).

•        Postępowania prowadzone przed Prezesem urzędu ochrony konkurencji i konsumentów (UOKiK)

Przed Prezesem UOKiK prowadzone są trzy postępowania wszczęte z urzędu przez Prezesa UOKiK:

•        Postępowanie wszczęte z urzędu 28 czerwca 2017 roku o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Zarzucane Bankowi naruszenie polega na stosowaniu we wzorcach umów kredytów i pożyczek hipotecznych waloryzowanych/indeksowanych/denominowanych do walut obcych i załącznikach do nich postanowień umownych dotyczących sposobu ustalania kursów kupna i sprzedaży walut obcych, które zdaniem Prezesa UOKiK mogą zostać uznane za niedozwolone w świetle art. 385 § 1 Kodeksu cywilnego. Decyzją z 16 października 2020 roku Prezes UOKiK uznał postanowienia wzorca umowy „Aneks do umowy kredytu mieszkaniowego/pożyczki hipotecznej” w części „Załącznik do aneksu Zasady ustalania spreadu walutowego w PKO BP SA” za postanowienia niedozwolone i zakazał ich wykorzystywania. Dodatkowo Prezes UOKiK nakazał poinformować wszystkich konsumentów będących stronami ocenianych aneksów o uznaniu ich za niedozwolone i skutkach z tego wynikających, najpóźniej w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji oraz nakazał złożyć oświadczenie, o treści wskazanej w decyzji, w terminie najpóźniej 1 miesiąca od uprawomocnienia się decyzji, utrzymywanego na stronie internetowej przez okres 4 miesięcy. Ponadto Prezes UOKiK nałożył na Bank karę w wysokości 41 milionów PLN, płatną na rzecz Funduszu Edukacji Finansowej. W dniu 13 listopada 2020 roku Bank złożył do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów odwołanie od decyzji UOKiK. Na 31 grudnia 2020 roku Bank ytrzymywał rezerwę na to postępowanie w wysokości 41 milionów PLN.

•        Postępowanie wszczęte z urzędu 26 lipca 2017 roku w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Zarzucane Bankowi naruszenie polega na pobieraniu od konsumentów wyższych rat kredytów oraz pożyczek denominowanych do walut obcych niż wynikających z informacji o ryzyku kursowym przedstawianych konsumentom przed zawarciem umów oraz przerzucenia na konsumenta możliwego ryzyka walutowego. Bank ustosunkował się do zarzutów w piśmie z 23 września 2017 roku. Pismem z 14 marca 2019 roku Prezes UOKiK wezwał Bank do udzielenia odpowiedzi na 16 szczegółowych pytań w celu ustalenia okoliczności niezbędnych dla rozstrzygnięcia sprawy, na które Bank udzielił odpowiedzi pismem z 10 maja 2019 roku. Na 31 grudnia 2020 roku Prezes UOKiK nie podjął dalszych czynności w sprawie. Na 31 grudnia 2020 roku Bank nie utworzył rezerwy na to postępowanie.

•        Postępowanie wszczęte z urzędu 12 marca 2019 roku o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Postępowanie dotyczy klauzul modyfikacyjnych wskazujących okoliczności, w których Bank jest uprawniony do zmiany warunków umownych, w tym wysokości opłat i prowizji. W ocenie Prezesa UOKiK stosowane przez Bank klauzule modyfikacyjne umożliwiają Bankowi jednostronną, nieograniczoną i dowolną możliwość zmiany sposobu wykonania umowy. W konsekwencji Prezes UOKiK stoi na stanowisku, że klauzule stosowane przez Bank kształtują prawa i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają ich interesy, co uzasadnia stwierdzenie ich abuzywności. Pismem z 31 maja 2019 roku Bank ustosunkował się do zarzutów Prezesa UOKiK. Pismem z 30 grudnia 2020 roku Prezes UOKiK przedłużył termin zakończenia postępowania do 31 marca 2021 roku. Na 31 grudnia 2020 roku Bank nie utworzył rezerwy na to postępowanie.

Postępowanie dotyczące stosowania praktyk ograniczających konkurencję na rynku płatności za pomocą kart płatniczych w Polsce

Bank jest stroną postępowania wszczętego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) postanowieniem z 23 kwietnia 2001 roku na wniosek Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji – Związek Pracodawców przeciwko operatorom systemu płatniczego Visa, Europay oraz bankom – emitentom kart Visa oraz  Europay/Eurocard/Mastercard.

Postępowanie dotyczy praktyk ograniczających konkurencję na rynku płatności za pomocą kart płatniczych w Polsce, mających polegać na wspólnym ustalaniu opłaty „interchange” za transakcje dokonane kartami systemu Visa oraz Europay/Eurocard/Mastercard, a także ograniczaniu dostępu do rynku podmiotom zewnętrznym. 29 grudnia 2006 roku UOKiK uznał praktyki polegające na wspólnym ustalaniu opłaty „interchange” za ograniczające konkurencję oraz nakazał ich zaniechania, jednocześnie nakładając m.in. na Bank karę pieniężną w kwocie 16,6 miliona PLN. Bank odwołał się od wyżej wymienionej decyzji Prezesa UOKiK do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK). Wyrokiem z 21 listopada 2013 roku SOKiK zmniejszył karę wymierzoną Bankowi do kwoty 10,4 miliona PLN. Strony postępowania wniosły apelacje. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 6 października 2015 roku przywrócił pierwotną wysokość nałożonych kar pieniężnych określonych w decyzji UOKiK, tj. karę w kwocie 16,6 miliona PLN (kara nałożona na PKO Bank Polski S.A.) i karę w kwocie 4,8 miliona PLN (kara nałożona na Nordea Bank Polska SA. PKO Bank Polski S.A. jest następcą prawnym Nordea Bank Polska SA w drodze połączenia w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych). Kara została zapłacona przez Bank w październiku 2015 roku. Na skutek wniesionej przez Bank skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy wyrokiem z 25 października 2017 roku uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Kara zapłacona przez Bank została zwrócona Bankowi 21 marca 2018 roku. 23 listopada 2020 r. Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok, w którym uchylił do ponownego rozpoznania wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 21 listopada 2013 roku.. Na 31 grudnia 2020 roku Bank utrzymywał rezerwę na to postępowanie w wysokości 21 milionów PLN.

•        Roszczenia odszkodowawcze związane z opłatą interchange

Bankowi doręczono sześć wezwań do wzięcia udziału w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej w sprawach dotyczących opłaty interchange. Po stronie pozwanej występują inne banki. Roszczenia wobec pozwanych banków opiewają na łączną kwotę 783 milionów PLN i dochodzone są tytułem odszkodowania za różnice w wysokości opłat interchange wynikających z zastosowania praktyk ograniczających konkurencję. Ponieważ postępowania te nie toczą się przeciwko Bankowi, ich wartość nie została uwzględniona w łącznej wartości przedmiotu sporu spraw przeciwko Bankowi.

Konsekwencją uznania przez sądy roszczeń za zasadne może być wystąpienie przez pozwanych w odrębnym procesie z roszczeniami regresowymi m.in. przeciwko innym bankom, w tym PKO Bankowi Polskiemu S.A. Na 31 grudnia 2020 roku Bank wstąpił do pięciu postępowań w charakterze interwenienta ubocznego.

•        Roszczenia reprywatyzacyjne w stosunku do nieruchomości użytkowanych przez Bank

Na dzień sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego prowadzone są:

•        trzy postępowania, których przedmiotem są roszczenia reprywatyzacyjne. Jedno z tych postępowań jest zawieszone; w drugim postępowaniu zakończonym prawomocnym wyrokiem korzystnym dla Banku, strona przeciwna wniosła skargę kasacyjną, a Sąd Najwyższy przyjął ją do rozpoznania; w trzecim postępowaniu, którego przedmiotem jest stwierdzenie nieważności decyzji odmawiającej wnioskodawcy przyznania prawa własności czasowej do nieruchomości Banku, strona przeciwna złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na ostateczną decyzję umarzającą postepowanie jako bezprzedmiotowe; skarga ta została przez WSA odrzucona, jednak przeciwnik zaskarżył to postanowienie;

 

Zarząd PKO Banku Polskiego SA uważa, że prawdopodobieństwo zaistnienia poważnych roszczeń wobec Banku z tytułu powyższych postępowań jest niewielkie.

47.            Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych

•           Środki pieniężne oraz ekwiwalenty środków pieniężnych

Na środki pieniężne oraz ekwiwalenty środków pieniężnych składają się gotówka w kasie oraz środki pieniężne na rachunku nostro w Narodowym Banku Polskim, a także należności od banków w rachunku bieżącym oraz inne środki pieniężne o terminie wymagalności do 3 miesięcy licząc od daty nabycia.

ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY

2020

2019

Gotówka, rachunek bieżący w Banku Centralnym

7 397

14 602

Bieżące należności od banków

1 700

3 379

Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania, w tym

29

12

- kredyty i pożyczki udzielone klientom

29

12

 

 

 

Razem

9 126

17 993

 

•           Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania

Środki pieniężne w kwocie 29 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku 12 milionów PLN) stanowiące zabezpieczenia wykonywanych przez Biuro Maklerskie PKO Banku Polskiego (Biuro Maklerskie PKO BP) operacji papierami wartościowymi są zdeponowane w KDPW_CCP w ramach Funduszu Gwarantowania Rozliczeń Transakcji Giełdowych. Każdy uczestnik bezpośredni, który posiada status uczestnika rozliczającego zobowiązany jest do dokonania wpłaty do funduszu rozliczeniowego gwarantującego rozliczanie transakcji giełdowych objętych tym funduszem. Wysokość wpłat uzależniona jest od wartości obrotu danego uczestnika i jest codziennie aktualizowana przez KDPW_CCP.

•           Przepływy pieniężne z tytułu odsetek i dywidend otrzymanych i wypłaconych

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK OTRZYMANE OD:

2020

2019

kredytów i innych należności od banków

138

183

pochodnych instrumentów zabezpieczających

670

418

dłużnych papierów wartościowych:

1 839

1 450

kredytów i pożyczek udzielonych klientom

6 616

7 941

 

 

 

Razem

9 263

9 992

Powyższe kwoty odsetek otrzymanych nie uwzględniają wartości prowizji rozliczanych w czasie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej, ujmowanych jako przychody odsetkowe.  

 

KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK - ZAPŁACONE:

2020

2019

zobowiązań wobec banków

(18)

(31)

zobowiązań wobec klientów

(930)

(1 603)

kredytów i pożyczek otrzymanych

(209)

(257)

leasingu

(15)

(20)

dłużnych papierów wartościowych

(38)

(91)

emisji papierów wartościowych

(29)

(40)

zobowiązań podporządkowanych

(90)

(90)

 

 

 

Razem

(1 329)

(2 132)

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU DYWIDEND - OTRZYMANE

2020

2019

od jednostek zależnych, stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć

295

511

od aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu

-

1

instrumentów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

15

13

 

 

 

Razem

310

525

 

•           Przepływy z działalności operacyjnej – inne korekty

INNE KOREKTY

2020

2019

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

276

113

Zyski i straty aktuarialne

(6)

(5)

Wycena dotycząca udziałów w jednostkach podporządkowanych i inne zmiany

29

-

Likwidacja rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych

19

18

Inne

(20)

(2)

 

 

 

Razem

298

124

 

•           Objaśnienie przyczyn różnic pomiędzy zmianami stanu pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej oraz zmianami stanu tych pozycji wykazywanymi w działalności operacyjnej sprawozdania z przepływów pieniężnych

(ZYSK) STRATA Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ

2020

2019

Zyski ze sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz aktywów do zbycia

(17)

(17)

Straty na sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz aktywów do zbycia

2

3

 

 

 

Razem

(15)

(14)

 

ODSETKI I DYWIDENDY

2020

2019

Wykazywane w działalności inwestycyjnej:

(2 120)

(1 924)

dywidendy otrzymane od jednostek zależnych, stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć

(295)

(511)

dywidendy otrzymane od papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu

-

(1)

dywidendy otrzymane od papierów wartościowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

(15)

(13)

odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

(1 331)

(1 150)

odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu

(479)

(249)

Wykazywane w działalności finansowej:

328

387

odsetki zapłacone z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

29

40

odsetki zapłacone od zobowiązań podporządkowanych

90

90

odsetki zapłacone od kredytów i pożyczek otrzymanych

209

257

 

 

 

Razem

(1 792)

(1 537)

 

ZMIANA STANU NALEŻNOŚCI OD BANKÓW

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

2 649

3 260

Zmiany odpisów na oczekiwane straty kredytowe

(3)

-

Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

(1 678)

(3 773)

 

 

 

Razem

968

(513)

 

ZMIANA STANU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

(43 551)

(15 983)

Zmiany odpisów na oczekiwane straty kredytowe

(31)

10

Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

1 097

(117)

Ujęcie nabycia / zbycia papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite w działalności inwestycyjnej

6 766

9 208

Ujęcie nabycia / zbycia papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu w działalności inwestycyjnej

33 355

4 691

Razem

(2 364)

(2 191)

 

ZMIANA STANU KREDYTÓW I POŻYCZEK UDZIELONYCH KLIENTOM

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

7 804

(9 343)

Zmiany odpisów na oczekiwane straty kredytowe

(1 352)

1 068

Wyłączenie zmiany stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

17

2

 

 

 

Razem

6 469

(8 273)

 

ZMIANA STANU AKTYWÓW TRWAŁYCH PRZEZNACZONYCH DO SPRZEDAŻY

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

(115)

(1)

Zmiany odpisów na aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

(2)

(1)

 

 

 

Razem

(117)

(2)

 

ZMIANA STANU INNYCH AKTYWÓW

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

41

294

Zmiany wynikające z wdrożenia MSSF 16

-

(4)

Zmiany odpisów  na inne aktywa

(91)

(1)

Inne

-

(100)

 

 

 

Razem

(50)

189

 

ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ WOBEC BANKÓW I BANKU CENTRALNEGO

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

607

378

 

 

 

Razem

607

378

 

ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ WOBEC KLIENTÓW

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

25 951

16 614

 

 

 

Razem

25 951

16 614

 

ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ  Z TYTUŁU OTRZYMANYCH KREDYTÓW I POŻYCZEK

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

(120)

(3 813)

Ujęcie zaciągnięcia /spłaty kredytów i pożyczek długoterminowych w działalności finansowej, w tym odsetek

131

3 763

 

 

 

Razem

11

(50)

 

ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU EMISJI PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

(749)

(598)

Ujęcie zaciągnięcia /spłaty zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych w działalności finansowej

1 129

619

 

 

 

Razem

380

21

 

ZMIANA STANU ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU ZOBOWIĄZAŃ PODPORZĄDKOWANYCH

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

(14)

(1)

 

 

 

Razem

(14)

(1)

 

ZMIANA STANU SKUMULOWANYCH ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE ORAZ ODPISÓW Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH I INNYCH

2020

2019

Zmiana skumulowanych odpisów i rezerw na oczekiwane straty kredytowe

1 798

(1 041)

na należności od banków

3

-

na kredyty i pożyczki udzielone klientom

1 352

(1 068)

na papiery wartościowe

31

(10)

na inne aktywa finansowe

54

(4)

rezerw na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

358

41

Zmiana skumulowanych odpisów z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych i innych rezerw

755

98

na aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

2

1

na rzeczowe aktywa trwałe

51

7

na wartości niematerialne

108

(2)

na inwestycje w jednostki podporządkowane

101

-

na inne aktywa niefinansowe

37

5

pozostałych rezerwy

456

87

 

 

 

Razem

2 553

(943)

 

ZMIANA STANU POZOSTAŁYCH ZOBOWIĄZAŃ

2020

2019

Zmiana stanu wynikająca z sald bilansowych

(53)

1 412

Zmiany wynikające z wdrożenia MSSF 16

-

(885)

 

 

 

Ujęcie płatności z tytułu leasingu w działalności finansowej

216

202

 

 

 

Razem

163

729

•           Uzgodnienie pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej z działalnością finansową sprawozdania z przepływów pieniężnych

2020 

Wartość na początek okresu

Ujęte w działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

Ujęte w działalności operacyjnej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

Wartość na koniec okresu

Spłata

 

 

Otrzymane kredyty i pożyczki

5 026

(131)

11

4 906

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

4 769

(1 129)

380

4 020

Zobowiązania podporządkowane -obligacje podporządkowane

2 730

-

(14)

2 716

Płatności zobowiązań z tytułu leasingu

819

(216)

420

1 023

 

x

 

 

x

Razem

13 344

x

797

12 665

 

2019 

Wartość na początek okresu

Ujęte w działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

Ujęte w działalności operacyjnej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

Wartość na koniec okresu

Zaciągnięcie

Spłata

 

 

Otrzymane kredyty i pożyczki

8 839

-

(3 763)

(50)

5 026

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

5 367

596

(1 215)

21

4 769

Zobowiązania podporządkowane -obligacje podporządkowane

2 731

-

-

(1)

2 730

Płatności zobowiązań z tytułu leasingu

-

-

(202)

1 021

819

 

x

x

x

x

x

Razem

16 937

596

(5 180)

991

13 344

 

48.            Transakcje ze Skarbem Państwa i jednostkami powiązanymi

•        Transakcje ze Skarbem Państwa

Skarb Państwa posiada 29,43% udziału w kapitale zakładowym Banku.

Na mocy ustawy z 30 listopada 1995 roku o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw, PKO Bank Polski SA otrzymuje środki z budżetu państwa tytułem wykupu odsetek od kredytów mieszkaniowych.

TRANSAKCJE ZE SKARBEM PAŃSTWA

2020

2019

Przychody memoriałowe

78

93

Przychody otrzymane kasowo

64

75

Przychody z tytułu przejściowego wykupu przez budżet państwa odsetek od kredytów mieszkaniowych „starego” portfela

14

18

 

Od 1 stycznia 2018 roku w oparciu o przepisy ustawy z 30 listopada 1995 roku o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, udzielaniu premii gwarancyjnych oraz refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych, kredytobiorcy nabyli prawo do umorzenia w ciężar budżetu państwa pozostałego zadłużenia, co skutkować będzie sukcesywnym (do 2026 roku) całkowitym rozliczaniem zadłużenia z tytułu kredytów mieszkaniowych tzw. „starego” portfela. Bank prowadzi rozliczenia związane z wykupem odsetek od kredytów mieszkaniowych przez Budżet Państwa i z tego tytułu w 2020 roku i w 2019 roku Bank otrzymał prowizję poniżej 1 miliona PLN.

Od 1 stycznia 1996 roku Bank jest generalnym dystrybutorem znaków wartościowych, z którego tytułu otrzymuje prowizje od Budżetu Państwa – w 2020 roku i w 2019 roku Bank otrzymał prowizję z tego tytułu poniżej 1 miliona PLN.

Biuro Maklerskie PKO BP pełni funkcję agenta emisji skarbowych obligacji detalicznych na podstawie umowy zawartej 11 lutego 2003 roku z Ministrem Finansów. Biuro Maklerskie PKO BP na podstawie tej umowy otrzymuje wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji agenta emisji - w 2020 roku wynosiło ono 128 milionów PLN, a w 2019 roku wynosiło 83 miliony PLN.

•        Istotne transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa

Poniżej zaprezentowano zaangażowanie Banku oraz wartość zobowiązań Banku w stosunku do 10 jednostek powiązanych ze Skarbem Państwa o największym zaangażowaniu łącznym.

ISTOTNE TRANSAKCJE Z JEDNOSTKAMI POWIĄZANYMI ZE SKARBEM PAŃSTWA

ZAANGAŻOWANIE BILANSOWE, W TYM Z TYTUŁU KREDYTÓW I  INSTRUMENTÓW DŁUŻNYCH

ZAANGAŻOWANIE POZABILANSOWE

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU DEPOZYTÓW

31.12.2020

31.12.2019

31.12.2020

31.12.2019

31.12.2020

31.12.2019

kontrahent 1

-

-

-

2 453

793

-

kontrahent 2

16 845

3 443

30

350

737

61

kontrahent 3

465

240

2 036

3 520

98

3 686

kontrahent 4

1 617

614

714

2 291

48

175

kontrahent 5

623

599

1 693

1 683

63

350

kontrahent 6

129

2 021

2 046

667

41

122

kontrahent 7

999

467

1 156

1 080

11

50

kontrahent 8

644

485

950

2 132

46

231

kontrahent 9

46

1 726

1 191

1 193

114

94

kontrahent 10

313

167

706

802

-

6

 

 

2020

2019

Przychody z tytułu odsetek i prowizji

206

200

Koszty z tytułu odsetek i prowizji

(16)

(29)

 

Odpowiednio na 31 grudnia 2020 roku oraz na 31 grudnia 2019 roku na powyższe należności nie zostały utworzone odpisy na oczekiwane straty kredytowe metodą zindywidualizowaną.

Wszystkie transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa zdaniem Banku zawierane są na warunkach rynkowych.

•        Transakcje z jednostkami powiązanymi kapitałowo

Transakcje Banku jako jednostki dominującej z jednostkami zależnymi, stowarzyszonymi i wspólnymi przedsięwzięciami zostały przedstawione w tabeli poniżej. Wszystkie opisane poniżej transakcje zostały zawarte na warunkach nieodbiegających od warunków rynkowych. Terminy spłat transakcji mieszczą się w przedziale od jednego miesiąca do siedemnastu lat.

31.12.2020 Nazwa spółki

Należności

w tym kredyty

Zobowiązania

Udzielone zobowiązania pozabilansowe

KREDOBANK SA i jego spółka zależna

11

-

19

296

Merkury - fiz an i jego spółki zależne

-

-

25

-

NEPTUN - fizan i jego spółki zależne

156

156

34

-

PKO Bank Hipoteczny SA

3 439

3 215

1 155

7 078

PKO BP BANKOWY PTE SA

-

-

13

-

PKO BP Finat sp. z o.o.

-

-

9

10

PKO Finance AB

742

-

4 343

-

PKO Leasing SA i jego spółki zależne

16 753

16 753

16

5 708

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA

21

-

164

-

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

-

-

14

-

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA i jego spółka zależna

-

-

494

-

Razem

21 122

20 124

6 286

13 092

Za okres zakończony 31.12.2020

Nazwa spółki

Przychody ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

Koszty ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

KREDOBANK SA i jego spółka zależna

1

1

-

-

NEPTUN - fizan i jego spółki zależne

2

2

-

-

PKO Bank Hipoteczny SA

234

207

5

4

PKO BP BANKOWY PTE SA

9

1

-

-

PKO BP Finat sp. z o.o.

45

-

6

-

PKO Finance AB

24

24

192

192

PKO Leasing SA i jego spółki zależne

236

233

-

-

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA

236

6

1

1

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

55

54

-

-

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA i jego spółka zależna

36

36

10

10

Razem

878

564

214

207

 

31.12.2019 Nazwa spółki

Należności

w tym kredyty

Zobowiązania

Udzielone zobowiązania pozabilansowe

KREDOBANK SA i jego spółka zależna

82

-

16

115

Merkury - fiz an i jego spółki zależne

-

-

36

-

NEPTUN - fizan i jego spółki zależne

148

148

62

-

PKO Bank Hipoteczny SA

4 681

2 282

174

4 231

PKO BP BANKOWY PTE SA

-

-

21

-

PKO BP Finat sp. z o.o.

-

-

38

13

PKO Finance AB

-

-

4 331

-

PKO Leasing SA i jego spółki zależne

17 172

17 172

9

5 541

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA

38

-

245

-

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

-

-

45

-

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA i jego spółka zależna

-

-

501

-

ZenCard sp. z o.o.

4

4

1

-

Razem

22 125

19 606

5 479

9 900

za okres zakończony 31.12.2019

Nazwa spółki

Przychody ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

Koszty

ogółem

w tym z tytułu

odsetek

i prowizji

KREDOBANK SA i jego spółka zależna

2

2

-

-

NEPTUN - fizan i jego spółki zależne

2

2

-

-

PKO Bank Hipoteczny SA

383

364

2

2

PKO BP BANKOWY PTE SA

14

1

-

-

PKO BP Finat sp. z o.o.

39

-

6

1

PKO Finance AB

-

-

192

192

PKO Leasing SA i jego spółki zależne

530

369

1

1

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych SA

253

9

3

3

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

73

73

-

-

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA i jego spółka zależna

70

46

11

11

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

1

1

 

 

Razem

1 367

867

215

210

 

31.12.2020 Nazwa spółki

Należności

w tym kredyty

Zobowiązania

Udzielone zobowiązania pozabilansowe

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

54

6

168

54

„Centrum Obsługi Biznesu" sp. z o.o.

17

17

4

-

Bank Pocztowy SA

-

-

-

1

„Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych" sp. z o.o.

-

-

22

-

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

-

-

18

767

Razem

71

23

212

822

Za okres zakończony 31.12.2020 Nazwa spółki

Przychody ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

Koszty ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

543

517

92

91

Razem

543

517

92

91

 

31.12.2019 Nazwa spółki

Należności

w tym kredyty

Zobowiązania

Udzielone zobowiązania pozabilansowe

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

80

26

43

32

„Centrum Obsługi Biznesu" sp. z o.o.

19

19

6

-

Bank Pocztowy SA

-

-

-

1

„Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych" sp. z o.o.

-

-

1

-

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

-

-

59

769

Razem

99

45

109

802

Za okres zakończony 31.12.2019 Nazwa spółki

Przychody ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

Koszty ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

508

468

125

125

„Centrum Obsługi Biznesu" sp. z o.o.

1

1

-

-

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

-

-

9

-

Razem

509

469

134

125

•        Transakcje z jednostkami powiązanymi osobowo

Na 31 grudnia 2020 jednostką powiązaną z Bankiem poprzez kluczowy personel kierowniczy PKO Banku Polskiego SA bądź bliskich członków rodziny kluczowego personelu kierowniczego pozostawało siedem podmiotów. Na 31 grudnia 2019 roku było to sześć podmiotów. W roku 2020 i 2019 w Banku nie wystąpiły transakcje wzajemne z tymi podmiotami.

49.            Świadczenia dla kluczowego personelu kierowniczego PKO Banku Polskiego SA

Zasady rachunkowości

Jako krótkoterminowe świadczenie pracownicze obok wynagrodzenia zasadniczego ujęta została nieodroczona część składnika zmiennego wynagrodzenia w formie gotówkowej.

Jako pozostałe świadczenie długoterminowe ujęta została odroczona część zmiennego składnika wynagrodzeń przyznawana w formie gotówkowej.

Jako płatności na bazie akcji rozliczane w środkach pieniężnych ujmowany jest nieodroczony i odroczony składnik wynagrodzeń przyznawany w formie instrumentu finansowego, tj. akcji fantomowych (których przeliczenie na gotówkę jest dokonywane po dodatkowym okresie retencyjnym) zgodnie z zasadami opisanymi poniżej.

•        Zmienne składniki wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku

Zmienne składniki wynagrodzeń przyznawane są w formie: nieodroczonej (w pierwszym roku po roku kalendarzowym stanowiącym okres oceny) i odroczonej (na kolejne trzy lata po pierwszym roku po okresie oceny), przy czym zarówno wynagrodzenie nieodroczone, jak i odroczone jest przyznawane w równych częściach w formie gotówkowej oraz w formie instrumentu finansowego, tj. akcji fantomowych (których przeliczenie na gotówkę jest dokonywane po dodatkowym okresie retencyjnym).

Składnik wynagrodzenia w formie instrumentu finansowego jest przeliczany na akcje fantomowe po przyznaniu danego składnika – z uwzględnieniem mediany średniodziennych cen akcji (Volume Weighted Average Price) Banku na Giełdzie Papierów Wartościowych SA w Warszawie, publikowanych w systemie informacyjnym Thomson Reuters albo Bloomberg - z IV kwartału okresu oceny. Następnie, po okresie retencyjnym i okresie odroczenia, akcje są przeliczane na gotówkę - z uwzględnieniem mediany średniodziennych cen akcji (Volume Weighted Average Price) Banku na Giełdzie Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie z III kwartału roku kalendarzowego poprzedzającego wypłatę (Zarząd) oraz III kwartału roku kalendarzowego, w którym dokonywana jest wypłata (pozostałe osoby na stanowiskach kierowniczych), publikowanych w systemie informacyjnym Thomson Reuters albo Bloomberg.

Wynagrodzenie odroczone może podlegać redukcji w przypadku pogorszenia wyników finansowych Banku, straty Banku lub pogorszenia innych zmiennych związanych z efektami pracy w okresie oceny osób zajmujących stanowiska kierownicze oraz wynikami nadzorowanych lub kierowanych przez te osoby jednostek/komórek organizacyjnych, które ujawniły się po okresie oceny.

Informacje finansowe

KOSZTY WYNAGRODZEŃ ZARZĄDU I RADY NADZORCZEJ BANKU

(w tysiącach PLN)

2020

2019 1

Zarząd Banku

 

 

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

9 162

9 547

Świadczenia długoterminowe

1 484

1 134

Płatności na bazie akcji rozliczane w środkach pieniężnych

3 711

2 835

Świadczenia dla członków Zarządu Banku, którzy przestali pełnić swoje funkcje w poprzednich latach

-  

172

Razem

14 357

13 688

 

 

 

Rada Nadzorcza Banku

 

 

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

1 388

1 340

Razem

1 388

1 340

1 Dane za okres porównywalny uwzględniają zmianę proporcji między wynagrodzeniem zmiennym w formie gotówkowej i w formie instrumentu finansowego na rzecz zwiększenia części w formie instrumentu finansowego oraz zmianę proporcji wynagrodzeń zmiennych odroczonych i nieodroczonych na rzecz zwiększenia części wynagrodzenia zmiennego odroczonego.

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE PRZEZ BANK NA RZECZ ZARZĄDU I RADY NADZORCZEJ BANKU (w tysiącach PLN)

31.12.2020

31.12.2019

 

 

 

Rada Nadzorcza Banku

902

376

Zarząd Banku

769

1 340

Razem

1 671

1 716

 

Warunki oprocentowania i terminy spłaty należności nie odbiegają od warunków rynkowych i terminów spłaty dla podobnych produktów bankowych.

Bank świadczy na rzecz kluczowego personelu kierowniczego Banku, członków Rady Nadzorczej oraz bliskich członków rodzin tych osób standardowe usługi finansowe obejmujące między innymi prowadzenie rachunków bankowych, przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów i inne usługi finansowe. Warunki tych transakcji nie odbiegają od warunków rynkowych.

•        zmienne składniki wynagrodzeń

REZERWA NA ZMIENNE SKŁADNIKI WYNAGRODZEŃ

31.12.2020

31.12.2019

(za lata 2015-2020)

(za lata 2014-2019)

Zarząd Banku (w tym członkowie Zarządu Banku, którzy przestali pełnić swoje funkcje)

18

18

Pozostali Risk Takers (osoby zajmujące stanowiska kierownicze bez Zarządu Banku)

63

39

Razem rezerwa

81

57

Wynagrodzenie wypłacone w roku

2020

2019

(za lata 2015-2020)

(za lata 2014-2019)

 - przyznane w formie gotówki

13

15

Zarząd Banku (w tym członkowie Zarządu Banku, którzy przestali pełnić swoje funkcje)

3

6

Pozostali Risk Takers (osoby zajmujące stanowiska kierownicze bez Zarządu Banku)

10

9

 - przyznane w formie instrumentu finansowego

4

14

Zarząd Banku (w tym członkowie Zarządu Banku, którzy przestali pełnić swoje funkcje)

4

4

Pozostali Risk Takers (osoby zajmujące stanowiska kierownicze bez Zarządu Banku)

-

10

Razem wypłacone

17

29

 

50.            Hierarchia wartości godziwej

Zasady rachunkowości oraz szacunki i oceny

W zależności od kategorii klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych do danego poziomu hierarchii stosuje się różnorodne metody ustalania ich wartości godziwej.

•        Poziom 1: Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest bezpośrednio w oparciu o ceny notowane (nieskorygowane) z aktywnych rynków dla identycznych aktywów lub zobowiązań. Do tej kategorii Bank klasyfikuje instrumenty finansowe dla których istnieje aktywny rynek i dla których wartość godziwa ustalana jest w oparciu o wartość rynkową będącą ceną kupna:

•        dłużne papiery wartościowe wyceniane do fixingu z platformy Bondspot lub serwisów informacyjnych Bloomberg oraz Reuters,

•        dłużne i kapitałowe papiery wartościowe będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym, w tym w portfelu Biura Maklerskiego PKO BP,

•        instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym.

•        Poziom 2: techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku których wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne na rynku w sposób bezpośredni (jako ceny) lub pośrednio (bazujące na cenach). Do tej kategorii Bank klasyfikuje instrumenty finansowe dla których brak jest aktywnego rynku:

Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej

Metoda (technika) wyceny

Obserwowalne dane wejściowe

Pochodne instrumenty finansowe – CIRS, IRS, FRA

Model zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych w oparciu o krzywe rentowności.

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego, rynku transakcji FRA, IRS, basis swap.

Pochodne instrumenty finansowe – opcje walutowe, opcje na stopę procentową, egzotyczne opcje Equity, transakcje FX forward, FX swap

Model wyceny dla danego typu opcji walutowej.

Model zdyskontowanych przyszłych przepływów pieniężnych w oparciu o krzywe rentowności dla transakcji FX forward, FX swap.

Ceny egzotycznych opcji equity wbudowanych w produkty strukturyzowane pozyskiwane z rynku (ceny rynkowe).

Krzywe rentowności budowane w oparciu o stawki rynku pieniężnego, rynkowe stawki punktów swapowych, płaszczyzny zmienności dla określonych par walutowych, walutowe kursy fixingowe NBP.

W celu wyceny egzotycznych opcji equity wbudowanych w produkty strukturyzowane pozyskiwane są ceny rynkowe tych opcji.

Bony pieniężne NBP

Metoda krzywej rentowności.

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynku pieniężnego oraz rynku transakcji OIS.

Obligacje komunalne EUR

Przyjęty model wyceny.

Stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego, rynku transakcji IRS, rynku transakcji CDS, zmienność rynku opcji stopy procentowej.

Obligacje komunalne PLN

Model krzywej rentowności oraz marży ryzyka.

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego, rynku transakcji IRS.

Obligacje korporacyjne

Model krzywej rentowności oraz marży ryzyka.

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego, rynku transakcji IRS.

Transakcje commodity swap

Model krzywej cen towarowych.

Krzywe cen towarowych, krzywe rentowności budowane w oparciu o stawki rynku pieniężnego, rynkowe stawki punktów swapowych.

•        Poziom 3: Pozostałe techniki wyceny

Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku których dane wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych (dane wejściowe nieobserwowalne). Do tej kategorii Bank zaklasyfikowała instrumenty finansowe, które są wyceniane według wewnętrznych modeli wyceny.

Wartość godziwą papierów wartościowych kapitałowych i dłużnych zaliczonych do aktywów finansowych ustalają  zarządzające nimi komórki organizacyjne Centrali, w tym Departament Produktów Skarbowych oraz Dom Maklerski. W projektowanych przez siebie przepisach wewnętrznych określają szczegółowy sposób dokonywania wyceny, w tym określenie źródeł danych pozyskiwanych do wyceny i sposobu jej wyliczenia.

Założenia modelu wartości godziwej dla aktywów finansowych wynikających z udzielonego kredytów, pożyczek lub innych umów o finansowanie będących substytutem kredytu opracowuje Departament Ryzyka Kredytowego. Model wartości godziwej dla ekspozycji kredytowych zatwierdza Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami.

Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej

 

Metoda (technika) wyceny

 

czynnik nieobserwowalny

Instrumenty finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych.

Efektywna marża kredytowa.

Akcje Visa Inc. serii C

uprzywilejowane

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość rynkową notowanych akcji zwykłych Visa Inc. z uwzględnieniem dyskonta biorącego pod uwagę ograniczoną płynność akcji serii C oraz warunki zamiany akcji serii C na akcje zwykłe.

Dyskonto uwzględniające ograniczoną płynność akcji serii C oraz warunki zamiany akcji serii C na akcje zwykłe.

Obligacje korporacyjne

Model krzywej rentowności oraz marż ryzyka. Krzywa rentowności zbudowana jest w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego oraz rynku transakcji IRS.

Spread kredytowy (marże kredytowe wyznaczane w oparciu o marże pierwotne zmodyfikowane przez kwotowania indeksów kredytowych przypisanych do emitentów na podstawie ich ratingów oraz sektorów działalności).

Akcje Biura Informacji Kredytowej SA

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość prognozowanych wyników spółki

Prognozowane wyniki spółki.

Stopa dyskontowa.

Udziały w Polskim Standardzie Płatności sp. z o.o.

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość prognozowanych wyników spółki.

Prognozowane wyniki spółki.

Stopa dyskontowa.

Udziały w Society For Worldwide Interbank Financial Telecommunication

Wartość rynkowa udziałów oszacowana przez spółkę.

Wartość rynkowa oszacowana przez spółkę.

Stopa dyskontowa.

Akcje Krajowej Izby Rozliczeniowej SA

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość prognozowanych wyników spółki.

 

Prognozowane wyniki spółki.

Stopa dyskontowa.

Udziały w Wałbrzyskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej „Invest-Park” sp z o.o.

Ustalenie wartości godziwej przez rzeczoznawcę majątkowego metodą skorygowanych aktywów netto.

Wartość aktywów netto spółki.

 

Akcje Wielkopolskiej Gildii Rolno-Ogrodniczej SA

Ustalenie wartości godziwej przez rzeczoznawcę majątkowego metodą skorygowanych aktywów netto.

 

Wartość aktywów netto spółki.

Instrumenty finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Obligacje korporacyjne

Model krzywej rentowności oraz marż ryzyka. Krzywa rentowności zbudowana jest w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego oraz rynku transakcji IRS.

Spread kredytowy (marże kredytowe wyznaczane w oparciu o marże pierwotne zmodyfikowane przez kwotowania indeksów kredytowych przypisanych do emitentów na podstawie ich ratingów oraz sektorów działalności).

 

Informacje finansowe

AKTYWA WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ

31.12.2020

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

Pochodne instrumenty zabezpieczające

618

-

618

-

Pozostałe instrumenty pochodne

5 416

-

5 416

-

Papiery wartościowe

72 751

64 285

7 147

1 319

przeznaczone do obrotu

1 198

844

354

-

dłużne papiery wartościowe

1 171

817

354

-

akcje w innych jednostkach – notowane na giełdach

25

25

-

-

jednostki uczestnictwa w fundusze inwestycyjne oraz certyfikaty inwestycyjne, prawa do akcji, prawa poboru

2

2

-

-

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

1 107

506

1

600

dłużne papiery wartościowe

647

489

-

158

akcje w innych jednostkach – notowane na giełdach

17

17

-

-

udziały i akcje w innych jednostkach – nienotowane na giełdach

443

-

1

442

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

70 446

62 935

6 792

719

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

20 063

-

-

20 063

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

6 009

-

-

6 009

kredyty na nieruchomości

7

-

-

7

kredyty gospodarcze

114

-

-

114

kredyty konsumpcyjne

5 888

-

-

5 888

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

14 054

-

-

14 054

kredyty na nieruchomości

14 054

-

-

14 054

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

98 848

64 285

13 181

21 382

 

ZOBOWIĄZANIA WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

31.12.2020

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

 

 

 

 

 

Pochodne instrumenty zabezpieczające

543

-

543

-

Pozostałe instrumenty pochodne

6 632

-

6 632

-

Zobowiązania finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

7 175

-

7 175

-

 

 

 

AKTYWA WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ

31.12.2019

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

Pochodne instrumenty zabezpieczające

594

-

594

-

Pozostałe instrumenty pochodne

2 798

1

2 797

-

Papiery wartościowe

63 060

54 008

6 232

2 820

przeznaczone do obrotu

1 175

1 175

-

-

dłużne papiery wartościowe

1 158

1 158

-

-

akcje w innych jednostkach – notowane na giełdach

15

15

-

-

jednostki uczestnictwa w fundusze inwestycyjne oraz certyfikaty inwestycyjne, prawa do akcji, prawa poboru

2

2

-

-

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

755

142

-

613

dłużne papiery wartościowe

298

118

-

180

akcje w innych jednostkach – notowane na giełdach

24

24

-

-

udziały i akcje w innych jednostkach – nienotowane na giełdach

433

-

-

433

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

61 130

52 691

6 232

2 207

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

17 909

-

-

17 909

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

8 286

-

-

8 286

kredyty na nieruchomości

15

-

-

15

kredyty gospodarcze

148

-

-

148

kredyty konsumpcyjne

8 123

-

-

8 123

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

9 623

-

-

9 623

kredyty na nieruchomości

9 623

-

-

9 623

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

84 361

54 009

9 623

20 729

 

ZOBOWIĄZANIA WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

31.12.2019

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

 

 

 

 

 

Pochodne instrumenty zabezpieczające

668

-

668

-

Pozostałe instrumenty pochodne

2 927

-

2 927

-

Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych

362

362

-

-

Zobowiązania finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

3 957

362

3 595

-

W 2020 roku nastąpił transfer obligacji korporacyjnych z poziomu 1 do poziomu 3 w kwocie 154 milionów PLN oraz z poziomu 3 do poziomu 2 w kwocie 1 063 milionów PLN  na skutek zmiany sposobu wyliczania marży ryzyka. W 2019 roku nastąpił transfer obligacji korporacyjnych w kwocie 1 469 milionów PLN z poziomu 2 do poziomu 3 na skutek zmiany sposobu wyliczania marży ryzyka.

WPŁYW PARAMETRÓW ESTYMOWANYCH NA WYCENĘ DO WARTOŚCI GODZIWEJ INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH NA POZIOMIE 3

31.12.2020

31.12.2019

Wartość godziwa według

Wartość godziwa według

scenariusza pozytywnego

scenariusza negatywnego

scenariusza pozytywnego

scenariusza negatywnego

Akcje Visa Inc.1

255

244

225

199

Pozostałe inwestycje kapitałowe2

200

181

222

202

Obligacje korporacyjne3

879

876

2 392

2 382

Kredyty i pożyczki udzielone klientom4

20 303

19 529

18 428

17 408

 

1 scenariusz zakładający zmianę stopy dyskontowej o +/- 0,5 p.p.

2    scenariusz zakładający współczynnik z tytułu dyskonta dotyczącego przyszłych warunków zamiany akcj serii C na akcje zwykłe na poziomie odpowiednio 0%/100%

3 scenariusz zakładający zmianę spreadu kredytowego o +/- 10%

4 scenariusz zakładający zmianę wartości wyceny o +/-5%

 

Poniższa tabela prezentuje uzgodnienie zmian w okresie wartości godziwej instrumentów finansowych na poziomie 3.

UZGODNIENIE ZMIAN W TRAKCIE OKRESÓW WARTOŚCI GODZIWEJ NA POZIOMIE 3 HIERARCHII WARTOŚCI GODZIWEJ

2020

2019

Bilans otwarcia na początek okresu

20 729

11 609

Zwiększenie zaangażowania w obligacje korporacyjne

31

-

Zmniejszenie zaangażowania w obligacje korporacyjne

(596)

(801)

Zwiększenie zaangażowania w kredyty i pożyczki udzielone klientom

4 713

5 180

Zmniejszenie zaangażowania w kredyty i pożyczki udzielone klientom

(3 891)

(4 915)

Przeniesienie z poziomu 2,1 do poziomu 3

154

1 469

Przeniesienie z poziomu 3 do poziomu 2

(1 063)

-

Reklasyfikacja  z kategorii wycenianych według zamortyzowanego kosztu do wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

73

8 204

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

(172)

108

Zmiana wyceny ujęta w innych dochodach całkowitych

68

(127)

Inne

1 336

2

Stan na koniec okresu

21 382

20 729

 

51.            Aktywa i zobowiązania finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej

Bank jest w posiadaniu instrumentów finansowych, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej.

Dla wielu instrumentów finansowych wartości rynkowe są niedostępne, stąd wartości godziwe są oszacowane przy zastosowaniu szeregu technik wyceny.

Wszystkie wyliczenia modelowe zawierają pewne uproszczenia i są wrażliwe na przyjmowane założenia. W przypadku pewnych grup instrumentów finansowych, ze względu na brak oczekiwanych istotnych różnic pomiędzy wartością bilansową a wartością godziwą wynikających z charakterystyki tych grup (np. krótkoterminowy charakter, wysoka korelacja z parametrami rynkowymi, unikalność instrumentu) przyjęto, że wartość bilansowa jest w przybliżeniu zgodna z wartością godziwą.

POZYCJA

GŁÓWNE METODY I ZAŁOŻENIA WYKORZYSTYWANE PODCZAS SZACOWANIA WARTOŚCI GODZIWYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH NIEWYCENIANYCH DO WARTOŚCI GODZIWEJ

NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZANIA OD BANKÓW

•        lokaty i depozyty międzybankowe – model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami rynku międzybankowego,

•        depozyty i lokaty międzybankowe o terminie zapadalności do 7 dni lub o zmiennym oprocentowaniu, kredyty lub pożyczki udzielone i zaciągnięte na rynku międzybankowym o zmiennym oprocentowaniu (zmiana oprocentowania maksymalnie co 3 miesiące) wartość godziwa jest równa wartości bilansowej.

PAPIERY WARTOŚCIOWE

•        obligacje skarbowe – kwotowania rynkowe

•        obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa - metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych, liczona przy wykorzystaniu krzywych rentowności ,  ceny udostępniane w serwisach informacyjnych Bloomberg (BVAL - Bloomberg Valuation Service) oraz Refinitiv Eikon

•        obligacje korporacyjne i komunalne – metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych, liczona przy wykorzystaniu krzywych rentowności i marż kredytowych

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM

•        bez rozpoznanej utraty wartości:

model oparty o szacowanie wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych uwzględniających wysokość marży na ryzyko kredytowe oraz urealnione terminy spłaty wynikające z umów kredytowych. Bieżący poziom marż został wyznaczony dla transakcji zawartych w ostatnim kwartale zakończonym dniem bilansowym na instrumentach o podobnym ryzyku kredytowym. W przypadku kredytów walutowych zastosowano bieżącą marżę dla kredytów w PLN skorygowaną o koszt pozyskania waluty w transakcjach basis-swap.

•        należności z tytułu leasingu finansowego – model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy zastosowaniu wewnętrznej stopy zwrotu dla transakcji leasingowych tego samego rodzaju zawieranych przez Bank w okresie bezpośrednio poprzedzającym dzień kończący okres sprawozdawczy,

•        z rozpoznaną utratą wartości: wartość godziwa jest równa wartości bilansowej,

•        kredyty i pożyczki udzielone klientom: część portfela kredytów mieszkaniowych („stary” portfel kredytów mieszkaniowych), kredyty z brakiem określonego harmonogramu spłaty, kredyty wymagalne na moment wyceny - wartość godziwa jest równa wartości bilansowej.

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW

•        depozyty oraz inne zobowiązania wobec klientów innych niż banki o ustalonym terminie wymagalności,

model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami procentowymi właściwymi dla poszczególnych produktów depozytowych. Wartość godziwa obliczana jest dla każdego depozytu oraz zobowiązania, następnie wartości godziwe dla całego portfela depozytowego grupowane są według rodzaju produktu oraz segmentu klienta.

•        zobowiązania wobec klientów: zobowiązania bez określonego harmonogramu spłaty, inne specyficzne produkty, dla których nie można mówić o istnieniu rynku - wartość godziwa równa się ich wartości bilansowej.

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU EMISJI PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

Model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami rynku międzybankowego albo kwotowania rynkowego

ZOBOWIĄZANIA PODPORZĄDKOWANE

Model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych w oparciu o krzywą rentowności.

KASA I ŚRODKI W BANKU CENTRALNYM ORAZ ZOBOWIĄZANIA WOBEC BANKU CENTRALNEGO

Wartość godziwa równa się ich wartości bilansowej.

INNE AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE

Wartość godziwa równa się ich wartości bilansowej.

 

 

 

poziom hierarchii wartości godziwej

31.12.2020

31.12.2019

wartość bilansowa

wartość godziwa

wartość bilansowa

wartość godziwa

Kasa, środki w Banku Centralnym

nd

7 397

7 397

14 602

14 602

Należności od banków

2

5 304

5 304

7 953

7 953

Papiery wartościowe (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

 

47 217

48 420

13 361

13 521

obligacje skarbowe PLN

1 

29 617

30 648

7 373

7 520

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa

 1

9 887

10 015

-

-

obligacje komunalne PLN

 2

5 060

5 056

4 563

4 575

obligacje korporacyjne PLN

1, 2, 3 

1 517

1 539

1 083

1 087

obligacje korporacyjne walutowe

2 

1 136

1 162

342

339

Transakcje z przyrzeczeniem odsprzedaży

2

-

-

1 081

1 081

Kredyty i pożyczki udzielone klientom (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

 

172 996

174 176

182 954

182 610

kredyty na nieruchomości

3

77 328

76 895

82 941

81 580

kredyty gospodarcze

3

73 283

74 455

79 138

79 914

kredyty konsumpcyjne

3

22 385

22 826

20 875

21 116

Inne aktywa finansowe

3

1 772

1 772

1 691

1 691

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

2

2 583

2 583

1 659

1 659

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

 

47

47

46

46

Zobowiązania wobec klientów

 

278 894

278 892

252 898

252 843

zobowiązania wobec gospodarstw domowych

3

221 988

221 986

192 391

192 336

zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych

3

43 162

43 162

49 153

49 153

zobowiązania wobec jednostek budżetowych

3

13 744

13 744

11 354

11 354

Otrzymane kredyty i pożyczki

3

4 906

5 153

5 026

5 231

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

1, 2

4 020

4 035

4 769

4 799

Zobowiązania podporządkowane

2

2 716

2 768

2 730

2 730

Inne zobowiązania finansowe

3

2 983

2 983

3 167

3 167

 

52.            Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych

Bank zawiera porozumienia dotyczące kompensowania, czyli umowy ISDA (International Swaps and Derivatives Association Master Agreements) oraz GMRA (Global Master Repurchase Agreement), które umożliwiają kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych (końcowe potrącenie i rozliczenie transakcji, tzw. close out netting) w przypadku zaistnienia przypadku naruszenia w stosunku do którejś ze stron umowy. Umowy te mają szczególne znaczenie dla ograniczania ryzyka związanego z instrumentami pochodnymi, gdyż umożliwiają kompensowanie zarówno wymagalnych (redukcja ryzyka rozliczeniowego), jak i niewymagalnych zobowiązań stron (redukcja ryzyka przedrozliczeniowego). Umowy te nie spełniają jednak wymogów określonych w MSR 32, gdyż tytuł kompensaty uwarunkowany jest wystąpieniem określonego zdarzenia w przyszłości (przypadki naruszenia).

Dodatkowym zabezpieczeniem ekspozycji wynikającej z instrumentów pochodnych są depozyty zabezpieczające składane przez kontrahentów w ramach realizacji umów CSA (Credit Support Annex).

KOMPENSOWANIE AKTYWA

Razem aktywa finansowe

Instrumenty pochodne

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

31.12.2020

 

 

 

Kwoty brutto ujętych aktywów finansowych

6 039

6 039

-

Kwoty brutto zobowiązań finansowych, które są kompensowane

(5)

(5)

-

Wartość netto aktywów finansowych wykazywanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

6 034

6 034

-

Kwoty objęte egzekwowalnym porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania, w tym związane z:

1 093

1 093

-

(i) ujętymi instrumentami finansowymi, które nie spełniają kryteriów kompensowania

516

516

-

(ii) zabezpieczeniami finansowymi (w tym gotówkowymi)

577

577

-

Kwota netto

4 941

4 941

-

 

KOMPENSOWANIE ZOBOWIĄZANIA

Razem zobowiązania finansowe

Instrumenty pochodne

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

31.12.2020

 

 

 

Kwoty brutto ujętych zobowiązań finansowych

7 227

7 180

47

Kwoty brutto aktywów finansowych, które są kompensowane zgodnie z kryteriami określonymi w § 42 MSR 32

(5)

(5)

-

Wartość netto zobowiązań finansowych wykazywanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

7 222

7 175

47

Kwoty objęte egzekwowalnym porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania, w tym związane z:

993

993

-

(i) ujętymi instrumentami finansowymi, które nie spełniają kryteriów kompensowania

516

516

-

(ii) zabezpieczeniami finansowymi (w tym gotówkowymi)

477

477

-

Kwota netto

6 229

6 182

47

 

KOMPENSOWANIE AKTYWA

Razem aktywa finansowe

Instrumenty pochodne

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

31.12.2019

 

 

 

Kwoty brutto ujętych aktywów finansowych

4 473

3 392

1 081

Wartość netto aktywów finansowych wykazywanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

4 473

3 392

1 081

Kwoty objęte egzekwowalnym porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania, w tym związane z:

2 486

2 486

-

(i) ujętymi instrumentami finansowymi, które nie spełniają kryteriów kompensowania

1 744

1 744

-

(ii) zabezpieczeniami finansowymi (w tym gotówkowymi)

742

742

-

Kwota netto

1 987

906

1 081

 

KOMPENSOWANIE ZOBOWIĄZANIA

Razem zobowiązania finansowe

Instrumenty pochodne

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

31.12.2019

 

 

 

Kwoty brutto ujętych zobowiązań finansowych

3 641

3 595

46

Wartość netto zobowiązań finansowych wykazywanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

3 641

3 595

46

Kwoty objęte egzekwowalnym porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania, w tym związane z:

2 540

2 540

-

(i) ujętymi instrumentami finansowymi, które nie spełniają kryteriów kompensowania

1 744

1 744

-

(ii) zabezpieczeniami finansowymi (w tym gotówkowymi)

796

796

-

Kwota netto

1 101

1 055

46

 

53.            Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań oraz przeniesione aktywa finansowe

•           Zabezpieczenie Zobowiązań z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu

AKTYWA STANOWIĄCE ZABEZPIECZENIE ZOBOWIAZAŃ  - ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU TRANSAKCJI PRZYRZECZENIEM ODKUPU

31.12.2020

31.12.2019

Dłużne papiery wartościowe

43

43

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

47

46

 

 

 

Pozycja netto

(4)

(3)

•           Zobowiązania z tytułu ujemnej wyceny instrumentów pochodnych

Środki pieniężne na lokatach w bankach zawierają aktywa będące zabezpieczeniem zobowiązań własnych, w tym  rozliczenia z tytułu ujemnej wyceny instrumentów pochodnych.

AKTYWA STANOWIĄCE ZABEZPIECZENIE ZOBOWIAZAŃ - ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU UJEMNEJ WYCENY INSTRUMENTÓW POCHODNYCH

31.12.2020

31.12.2019

Środki pieniężne na lokatach w bankach, będące zabezpieczeniem zobowiązań własnych

-

796

 

 

•           Wstępny Depozyt Rozliczeniowy KDPW

Na 31 grudnia 2020 roku Biuro Maklerskie PKO BP nie utrzymywało obligacji w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych.

 

AKTYWA STANOWIĄCE ZABEZPIECZENIE ZOBOWIAZAŃ  - WSTĘPNY DEPOZYT ROZLICZENIOWY KDPW

31.12.2020

31.12.2019

Wartość depozytu

-

10

Wartość nominalna zabezpieczenia

-

12

Rodzaj zabezpieczenia

-

obligacje skarbowe

Wartość bilansowa zabezpieczenia

-

12

 

•           Fundusz Ochrony Środków Gwarantowanych

AKTYWA STANOWIĄCE ZABEZPIECZENIE ZOBOWIAZAŃ- FUNDUSZ OCHRONY ŚRODKÓW GWARANTOWANYCH

31.12.2020

31.12.2019

Wartość funduszu

1 100

1 082

Wartość nominalna zabezpieczenia

1 100

1 200

Rodzaj zabezpieczenia

obligacje skarbowe

obligacje skarbowe

Termin wykupu zabezpieczenia

25.04.2024

25.01.2024

Wartość bilansowa zabezpieczenia

1 201

1 206

 

Aktywami stanowiącymi zabezpieczenie funduszu są obligacje skarbowe z terminem wykupu zapewniającym zabezpieczenie wartości bilansowej przez okres określony ustawą z 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Fundusz jest powiększany lub pomniejszany 1 lipca każdego roku odpowiednio do wysokości sumy stanowiącej podstawę obliczenia kwoty rezerwy obowiązkowej. Środki te traktowane są jako aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań własnych.

•           środki stanowiące zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty składek wnoszonych do bankowego funduszu gwarancyjnego

AKTYWA STANOWIĄCE ZABEZPIECZENIE ZOBOWIAZAŃ   Środki stanowiące zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty składek wnoszonych do BFG

31.12.2020

31.12.2019

Wartość składki wnoszonej w formie zobowiązań do zapłaty

576

386

Wartość nominalna aktywów w które ulokowano środki odpowiadające zobowiązaniom do zapłaty

711

490

Rodzaj zabezpieczenia

 obligacje skarbowe

 obligacje skarbowe

Termin wykupu zabezpieczenia

25.01.2024

25.01.2024

Wartość bilansowa zabezpieczenia

726

492

 

Począwszy od 2017 roku wartość składek wnoszonych w formie zobowiązań do zapłaty stanowi 30% składek na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego ("BFG") na fundusz gwarantowania depozytów lub fundusz przymusowej restrukturyzacji banków. Aktywami stanowiącymi zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty są obligacje skarbowe zablokowane na rzecz BFG w wysokości zapewniającej utrzymanie stosunku wartości praw majątkowych stanowiących zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty do kwoty zobowiązań do zapłaty na poziomie nie niższym niż 110%. Wartość praw majątkowych stanowiących pokrycie zobowiązań do zapłaty dla celów ustalenia minimalnego poziomu stosunku wartości aktywów do wielkości zobowiązań do zapłaty określa się według wartości ustalonej na podstawie ostatniego kursu fixingowego z danego dnia z elektronicznego rynku skarbowych papierów wartościowych organizowanego przez ministra właściwego do spraw budżetu, przy czym wartość tę powiększa się o odsetki należne na dzień wyceny, chyba że wartość odsetek została uwzględniona w tym kursie.

Środki te traktowane są jako aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań własnych, nie mogą być przedmiotem zastawu, nie mogą być obciążane w jakikolwiek sposób, nie podlegają egzekucji sądowej i administracyjnej ani nie wchodzą do masy upadłości. Wartość środków stanowiących zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty składek wnoszonych na rzecz BFG będzie ulegała zwiększeniu w terminach wnoszenia składek na fundusz gwarantowania depozytów (w okresach kwartalnych) oraz na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków (w III kwartale danego roku) w wysokości nie wyższej niż 30% wartości składki ustalonej przez BFG.

Wartość środków może ulec zmniejszeniu w przypadku otrzymania przez Bank wezwania BFG do przekazania w formie pieniężnej środków odpowiadających zobowiązaniom do zapłaty. 

•           ograniczenia prawa dotyczące tytułu prawnego Banku

W latach zakończonych odpowiednio 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku nie występowały wartości niematerialne ani rzeczowe aktywa trwałe, do których tytuł prawny Banku podlegał ograniczeniu oraz stanowiące zabezpieczenie zobowiązań.

54.            Struktura walutowa aktywów i zobowiązań finansowych

STRUKTURA WALUTOWA - aktywa finansowe

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2020

PLN

CHF

EUR

USD

Inne

Razem

Kasa, środki w Banku Centralnym

6 505

39

544

126

183

7 397

Należności od banków

3 878

4

1 025

165

232

5 304

Pochodne instrumenty zabezpieczające

591

6

21

-

-

618

Pozostałe instrumenty pochodne

5 004

-

326

80

6

5 416

Papiery wartościowe

116 091

-

2 105

1 777

-

119 973

 - przeznaczone do obrotu

1 193

-

5

-

-

1 198

 - nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości  godziwej przez rachunek zysków i strat

484

-

371

252

-

1 107

 - wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

68 333

-

1 419

694

-

70 446

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

46 081

-

310

831

-

47 222

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

158 548

15 048

17 712

1 420

335

193 063

 - nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

6 009

-

4

-

-

6 013

- wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

14 054

-

-

-

-

14 054

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

138 485

15 048

17 708

1 420

335

172 996

Inne aktywa finansowe

1 660

16

73

10

13

1 772

Suma aktywów

292 277

15 113

21 806

3 578

769

333 543

 

STRUKTURA WALUTOWA - zobowiązania finansowe oraz pozabilansowe

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2020

PLN

CHF

EUR

USD

UAH

Inne

Razem

Zobowiązania wobec banków

1 295

6

1 248

16

-

18

2 583

Pochodne instrumenty zabezpieczające

505

-

18

20

-

-

543

Pozostałe instrumenty pochodne

6 053

-

495

78

-

6

6 632

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

47

-

-

-

-

-

47

Zobowiązania wobec klientów

251 145

741

16 353

8 195

-

2 460

278 894

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

251 145

741

16 353

8 195

-

2 460

278 894

Otrzymane kredyty i pożyczki

662

-

441

3 803

-

-

4 906

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

1 706

2 314

-

-

-

4 020

Zobowiązania podporządkowane

2 716

-

-

-

-

-

2 716

Pozostałe zobowiązania finansowe

1 920

3

617

113

-

330

2 983

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

531

2

84

6

-

3

626

Suma zobowiązań

264 874

2 458

21 570

12 231

-

2 817

303 950

Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

68 795

135

8 701

4 061

-

574

82 266

 

STRUKTURA WALUTOWA - aktywa finansowe

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2019

PLN

CHF

EUR

USD

Inne

Razem

Kasa, środki w Banku Centralnym

13 644

43

633

90

192

14 602

Należności od banków

4 917

53

1 803

874

306

7 953

Pochodne instrumenty zabezpieczające

567

8

16

3

-

594

Pozostałe instrumenty pochodne

2 502

-

231

64

1

2 798

Papiery wartościowe

73 769

-

1 886

767

-

76 422

 - przeznaczone do obrotu

1 172

-

3

-

-

1 175

 - nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości  godziwej przez rachunek zysków i strat

532

-

3

220

-

755

 - wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

59 045

-

1 538

547

-

61 130

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

13 020

-

342

-

-

13 362

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

1 081

-

-

-

-

1 081

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

160 862

21 228

16 571

1 714

492

200 867

 - nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane

   do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

8 286

-

4

-

-

8 290

 - wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

9 623

-

-

-

-

9 623

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

142 953

21 228

16 567

1 714

492

182 954

Inne aktywa finansowe

1 621

-

30

21

19

1 691

Suma aktywów

258 963

21 332

21 170

3 533

1 010

306 008

 

STRUKTURA WALUTOWA - zobowiązania finansowe oraz pozabilansowe

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2019

PLN

CHF

EUR

USD

Inne

Razem

Zobowiązania wobec banków

1 242

9

583

110

32

1 976

 - wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

317

-

-

-

-

317

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

925

9

583

110

32

1 659

Pochodne instrumenty zabezpieczające

660

-

7

1

-

668

Pozostałe instrumenty pochodne

2 593

-

240

94

-

2 927

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

46

-

-

-

-

46

Zobowiązania wobec klientów

225 439

513

17 310

7 403

2 278

252 943

 - wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

45

-

-

-

-

45

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

225 394

513

17 310

7 403

2 278

252 898

Otrzymane kredyty i pożyczki

649

-

535

3 842

-

5 026

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

1 569

3 200

-

-

4 769

Zobowiązania podporządkowane

2 730

-

-

-

-

2 730

Pozostałe zobowiązania finansowe

2 637

1

408

77

44

3 167

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

218

2

34

13

1

268

Suma zobowiązań

236 214

2 094

22 317

11 540

2 355

274 520

Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

61 853

167

7 526

4 180

359

74 085

55. Przepływy kontraktowe zobowiązań finansowych banku, w tym pochodnych instrumentów finansowych

Przepływy kontraktowe zobowiązań finansowych z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych

Kwoty ujawnione obejmują niezdyskontowane przyszłe przepływy zarówno z tytułu nominału, jak i odsetek (jeśli dotyczy) zgodnie z umową za cały okres do momentu wymagalności zobowiązania. W przypadku gdy strona, wobec której Bank ma zobowiązanie może dokonać wyboru terminu zapłaty, przyjęto założenie, że pod uwagę brany jest najwcześniejszy termin, wedle którego Bank zobowiązany jest do zapłaty zobowiązania. Dla przypadków, gdy Bank zobowiązany jest do płatności zobowiązań w ratach, każda rata przypisywana jest do najwcześniejszego okresu, w którym Bank może zostać zobowiązana do zapłaty. W przypadku zobowiązań, gdzie rata płatności nie jest stała, przyjęto warunki obowiązujące na dzień sprawozdawczy.

PRZEPŁYWY KONTRAKTOWE ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH BANKU Z WYŁĄCZENIEM POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

Wartość bilansowa

31.12.2020

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

2 582

-

1

-

-

2 583

2 583

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-

-

-

50

-

50

47

Zobowiązania wobec klientów

239 488

10 940

17 640

3 263

7 871

279 202

278 894

Otrzymane kredyty i pożyczki

-

-

185

5 028

-

5 212

4 906

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

-

4 791

-

-

4 791

4 020

Zobowiązania podporządkowane

-

24

24

235

2 878

3 162

2 716

Zobowiązania z tytułu leasingu

20

37

159

451

404

1 071

1 023

Pozostałe zobowiązania finansowe

1 882

-

-

78

-

1 960

1 960

Razem

243 972

11 001

22 800

9 105

11 153

298 031

296 149

Zobowiązania pozabilansowe:

 

 

 

 

 

 

 

udzielone finansowe

10 669

5 835

17 622

25 437

8 374

67 937

 

udzielone gwarancyjne

496

1 128

4 121

5 632

2 952

14 329

 

 

PRZEPŁYWY KONTRAKTOWE ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH BANKU Z WYŁĄCZENIEM POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

Wartość bilansowa

31.12.2019

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

1 966

10

-

-

-

1 976

1 976

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-

-

-

50

-

50

46

Zobowiązania wobec klientów

196 703

16 802

28 810

4 123

9 143

255 582

252 943

Otrzymane kredyty i pożyczki

3

89

169

5 314

-

5 575

5 026

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

-

29

4 791

-

4 820

4 769

Zobowiązania podporządkowane

-

45

45

473

2 913

3 476

2 730

Zobowiązania z tytułu leasingu

18

35

145

467

409

1 074

819

Pozostałe zobowiązania finansowe

2 348

-

-

-

-

2 348

2 348

Razem

201 038

16 981

29 198

15 218

12 465

274 901

270 657

Zobowiązania pozabilansowe:

 

 

 

 

 

 

 

udzielone finansowe

13 944

5 844

15 141

14 121

8 733

57 783

-

udzielone gwarancyjne

159

1 651

5 161

7 133

2 198

16 302

-

 

•        Przepływy kontraktowe zobowiązań z tytułu pochodnych instrumentów finansowych, dla których wycena na dzień bilansowy była ujemna (zobowiązanie) i które rozliczane są w kwotach brutto

Kwoty ujawnione obejmują niezdyskontowane przyszłe przepływy zarówno z tytułu nominału, jak i odsetek (jeśli dotyczy).

PRZEPŁYWY KONTRAKTOWE Z TYTUŁU POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH, DLA KTÓRYCH WYCENA NA DZIEŃ BILANSOWY BYŁA UJEMNA I KTÓRE ROZLICZAJĄ SIĘ W KWOTACH BRUTTO

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

31.12.2020

 - wypływy (nominał i odsetki)

(5 755)

(6 126)

(10 441)

(8 249)

(269)

(30 840)

 - wpływy (nominał i odsetki)

5 675

6 250

13 731

16 128

694

42 478

 

PRZEPŁYWY KONTRAKTOWE Z TYTUŁU POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH, DLA KTÓRYCH WYCENA NA DZIEŃ BILANSOWY BYŁA UJEMNA I KTÓRE ROZLICZAJĄ SIĘ W KWOTACH BRUTTO

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

31.12.2019

 - wypływy (nominał i odsetki)

(8 673)

(3 825)

(6 282)

(7 450)

(369)

(26 599)

 - wpływy (nominał i odsetki)

8 941

3 882

7 539

13 136

838

34 336

 

•        Przepływy kontraktowe zobowiązań z tytułu pochodnych instrumentów finansowych, dla których wycena na dzień bilansowy była ujemna (zobowiązanie) i które rozliczane są w kwotach netto

W przypadku transakcji IRS i NDF zaprezentowano niezdyskontowane przyszłe przepływy netto z tytułu odsetek i nominałów odpowiednio, dla pozostałych zaś instrumentów pochodnych rozliczanych na bazie netto jako wartość przepływu przyjęta została wartość wyceny odpowiednio na 31 grudnia 2020 roku i na 31 grudnia 2019 roku.

PRZEPŁYWY KONTRAKTOWE Z TYTUŁU POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH, DLA KTÓRYCH WYCENA NA DZIEŃ BILANSOWY BYŁA UJEMNA I KTÓRE ROZLICZAJĄ SIĘ W KWOTACH NETTO

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

31.12.2020

 - IRS

(189)

(264)

(205)

(76)

65

(669)

 - pozostałe: opcje, FRA, NDF

(365)

(1 297)

(1 002)

(227)

-

(2 891)

 

PRZEPŁYWY KONTRAKTOWE Z TYTUŁU POCHODNYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH, DLA KTÓRYCH WYCENA NA DZIEŃ BILANSOWY BYŁA UJEMNA I KTÓRE ROZLICZAJĄ SIĘ W KWOTACH NETTO

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

31.12.2019

 - IRS

(114)

(197)

(91)

2

61

(339)

 - pozostałe: opcje, FRA, NDF

(610)

(962)

(2 061)

(2 495)

-

(6 128)

 

56.             Aktywa i zobowiązania Krótkoterminowe i długoterminowe

AKTYWA FINANSOWE

Krótkoterminowe

Długoterminowe

Razem wartość bilansowa

31.12.2020

 

 

 

Kasa, środki w Banku Centralnym

7 397

-

7 397

Należności od banków

1 898

3 406

5 304

Pochodne instrumenty zabezpieczające

227

391

618

Pozostałe instrumenty pochodne

1 856

3 560

5 416

Papiery wartościowe

11 953

108 020

119 973

 - przeznaczone do obrotu

935

263

1 198

 - nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości  godziwej przez rachunek zysków i strat

477

630

1 107

 - wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

9 663

60 783

70 446

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

878

46 344

47 222

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

42 185

150 878

193 063

 - nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

4 282

1 731

6 013

 - wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

528

13 526

14 054

 - wyceniane wg zamortyzowanego kosztu

37 375

135 621

172 996

Inne aktywa finansowe

1 772

-

1 772

 

 

 

 

Suma aktywów finansowych

67 288

266 255

333 543

 

AKTYWA FINANSOWE

Krótkoterminowe

Długoterminowe

Razem wartość bilansowa

31.12.2019

 

 

 

Kasa, środki w Banku Centralnym

14 602

-

14 602

Należności od banków

5 435

2 518

7 953

Pochodne instrumenty zabezpieczające

160

434

594

Pozostałe instrumenty pochodne

1 192

1 606

2 798

Papiery wartościowe

5 150

71 272

76 422

 - przeznaczone do obrotu

1 175

-

1 175

 - nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości  godziwej przez rachunek zysków i strat

457

298

755

 - wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

3 129

58 001

61 130

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

389

12 973

13 362

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

1 081

-

1 081

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

47 908

152 959

200 867

 - nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

5 465

2 825

8 290

 - wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

300

9 323

9 623

 - wyceniane wg zamortyzowanego kosztu

42 143

140 811

182 954

Inne aktywa finansowe

1 691

-

1 691

 

 

 

 

Suma aktywów finansowych

77 219

228 789

306 008

 

ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE

Krótkoterminowe

Długoterminowe

Razem wartość bilansowa

31.12.2020

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

2 583

-

2 583

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

2 583

-

2 583

Pochodne instrumenty zabezpieczające

308

235

543

Pozostałe instrumenty pochodne

2 411

4 221

6 632

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-

47

47

Zobowiązania wobec klientów

267 971

10 923

278 894

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

267 971

10 923

278 894

Otrzymane kredyty i pożyczki

14

4 892

4 906

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

4 020

-

4 020

Zobowiązania podporządkowane

-

2 716

2 716

Pozostałe zobowiązania finansowe

2 098

885

2 983

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

535

91

626

 

 

 

 

Suma zobowiązań finansowych

279 940

24 010

303 950

 

ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE

Krótkoterminowe

Długoterminowe

Razem wartość bilansowa

31.12.2019

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

1 976

-

1 976

 - wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

317

-

317

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

1 659

-

1 659

Pochodne instrumenty zabezpieczające

238

430

668

Pozostałe instrumenty pochodne

1 275

1 652

2 927

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-

46

46

Zobowiązania wobec klientów

241 103

11 840

252 943

 - wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

45

-

45

 - wyceniane według zamortyzowanego kosztu

241 058

11 840

252 898

Otrzymane kredyty i pożyczki

64

4 962

5 026

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

4 769

4 769

Zobowiązania podporządkowane

-

2 730

2 730

Pozostałe zobowiązania finansowe

2 461

706

3 167

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

225

43

268

 

 

 

 

Suma zobowiązań finansowych

247 342

27 178

274 520

 

CELE I ZASADY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

57.            Zarządzanie ryzykiem w banku

Zarządzanie ryzykiem jest jednym z najważniejszych procesów wewnętrznych zarówno w Banku.

Celem zarządzania ryzykiem jest zapewnienie (przy zmieniającym się otoczeniu) rentowności działalności biznesowej, przy jednoczesnej kontroli i utrzymaniu poziomu ryzyka w ramach systemu limitów i przyjętej przez Bank tolerancji na ryzyko i systemu limitów w zmieniającym się otoczeniu makroekonomicznym. Poziom ryzyka stanowi ważny składnik procesu planistycznego.

Bank identyfikuje ryzyka w swojej działalności oraz analizuje wpływ poszczególnych rodzajów ryzyka na swoją działalność biznesową. Wszystkie ryzyka podlegają zarządzaniu, część z nich ma istotny wpływ w odniesieniu do dochodowości i kapitału niezbędnego do ich pokrycia. Za istotne ryzyka Bank uznaje ryzyko kredytowe, ryzyko walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej, ryzyko płynności, w tym ryzyko finansowania, ryzyko operacyjne, ryzyko biznesowe, ryzyko zmian makroekonomicznych oraz ryzyko modeli. Regularnie, co najmniej w cyklu rocznym, Bank przeprowadza ocenę istotności wszystkich zidentyfikowanych ryzyk.

 Szczegółowy opis zasad zarządzania istotnymi rodzajami ryzyka zawarty jest w raporcie „Adekwatność kapitałowa oraz inne informacje podlegające ogłaszaniu w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA”.

Cel zarządzania ryzykiem

Celem zarządzania ryzykiem poprzez dążenie do utrzymywania poziomu ryzyka w ramach przyjętego poziomu tolerancji jest:

•        ochrona wartości kapitału akcjonariuszy,

•        ochrona depozytów klientów,

•        wsparcie Banku w prowadzeniu efektywnej działalności.

Bank osiąga cele zarządzania ryzykiem w szczególności poprzez zapewnianie właściwej informacji o ryzyku, tak aby decyzje były podejmowane z pełną świadomością poszczególnych rodzajów ryzyka, jakie ze sobą niosą.

Główne zasady zarządzania ryzykiem

Bank zarządza ryzykiem stosując w szczególności następujące zasady:

•        zarządzanie obejmuje wszystkie zidentyfikowane rodzaje ryzyka,

•        proces zarządzania ryzykiem jest odpowiedni do skali działalności oraz do istotności, skali i złożoności danego ryzyka i na bieżąco dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka,

•        metody zarządzania ryzykiem (w szczególności modele i ich założenia) oraz systemy pomiaru lub oceny ryzyka Bank dostosowuje do skali i złożoności ryzyka, aktualnie prowadzonej i planowanej działalności i otoczenia, w którym Bank działa oraz okresowo je weryfikuje i waliduje,

•        obszar zarządzania ryzykiem zachowuje niezależność organizacyjną od działalności biznesowej,

•        zarządzanie ryzykiem integruje się z systemami planistycznymi i kontrolingowymi,

•        Bank na bieżąco monitorują i kontrolują poziom ryzyka,

•        proces zarządzania ryzykiem wspiera realizację strategii Banku przy zachowaniu zgodności ze strategią zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie poziomu tolerancji na ryzyko.

proces zarządzania ryzykiem

Na proces zarządzania ryzykiem w Banku składają się następujące elementy:



•        identyfikacja ryzyka:

Identyfikacja ryzyka polega na rozpoznaniu aktualnych i potencjalnych źródeł ryzyka oraz oszacowaniu istotności jego potencjalnego wpływu na sytuację finansową Banku. W ramach identyfikacji ryzyka Bank określa te rodzaje ryzyka, które uznawane są za istotne w działalności Banku,

•        pomiar i ocena ryzyka:

Pomiar i ocena ryzyka mają na celu określenie skali zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka. Pomiar ryzyka obejmuje określanie miar ryzyka adekwatnych do rodzaju, istotności ryzyka i dostępności danych.  Wyniki pomiaru o charakterze ilościowym i jakościowym stanowią podstawę oceny ryzyka, która określa poziom lub zakres ryzyka.

W ramach pomiaru ryzyka Bank przeprowadza:

•        specyficzne testy warunków skrajnych, przeprowadzane odrębnie dla poszczególnych rodzajów ryzyka, służące ocenie wrażliwości danego ryzyka na wystąpienie niekorzystnych sytuacji rynkowych,

•        kompleksowe testy warunków skrajnych, przeprowadzane łącznie dla ryzyka koncentracji oraz rodzajów ryzyka uznanych za istotne, służące określeniu wrażliwości miar adekwatności kapitałowej i wyników Banku na realizację negatywnego scenariusza zmian w otoczeniu i funkcjonowaniu Banku.

Testy warunków skrajnych Bank przeprowadza na podstawie założeń zapewniających rzetelną ocenę ryzyka, w szczególności z uwzględnieniem postanowień rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego.

•        kontrola ryzyka:

Kontrola ryzyka obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku mechanizmów kontroli ryzyka w szczególności w postaci strategicznych limitów tolerancji na poszczególne rodzaje ryzyka. Strategiczne limity tolerancji na ryzyko podlegają cyklicznemu monitorowaniu, a w przypadku ich przekroczenia Bank podejmuje działania zarządcze.

•        prognozowanie i monitorowanie ryzyka:

Prognozowanie ryzyka polega na przewidywaniu przyszłego poziomu ryzyka przy uwzględnieniu zakładanej projekcji rozwoju działalności oraz zdarzeń wewnętrznych i zewnętrznych. Prognozy poziomu ryzyka Bank poddaje ocenie (tzw. „testowanie wsteczne”) w celu weryfikacji ich dokładności.

Monitorowanie ryzyka polega na obserwowaniu odchyleń realizacji od prognoz lub założonych punktów odniesienia (np. limitów, wartości progowych, planów, pomiarów z poprzedniego okresu, rekomendacji i zaleceń wydanych przez zewnętrzny organ nadzoru i kontroli). Monitorowanie i prognozowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością adekwatną do istotności danego rodzaju ryzyka oraz jego zmienności. Bank monitoruje ryzyka z częstotliwością adekwatną do istotności danego rodzaju ryzyka oraz jego zmienności.

•        raportowanie ryzyka:

Raportowanie ryzyka obejmuje informowanie o wynikach identyfikacji, pomiaru lub oceny ryzyka, monitorowania i prognozowania ryzyka, przyczynach zmian ryzyka, podjętych działaniach i rekomendacjach działań. Bank dostosowuje zakres, częstotliwość oraz formę raportowania do szczebla zarządczego odbiorców. Rada Nadzorcza jest niezwłocznie informowana o istotnych zmianach w poziomie ryzyka, w szczególności o zagrożeniach i podejmowanych działaniach zaradczych w sytuacji potencjalnych problemów płynnościowych Banku oraz efektach tych działań i ich wpływie na poziom płynności Banku.

•        działania zarządcze:

Działania zarządcze polegają na określaniu pożądanego poziomu ryzyka służącemu budowie struktury aktywów i pasywów. Działania zarządcze mogą skutkować w szczególności:

•        akceptacją ryzyka – określeniem akceptowalnego poziomu ryzyka z uwzględnieniem potrzeb biznesowych oraz opracowaniu działań zarządczych na wypadek przekroczenia tego poziomu,

•        redukcją ryzyka – łagodzeniem wpływu czynników ryzyka lub skutków jego materializacji (np. przez zmniejszenie lub dywersyfikację ekspozycji na ryzyko, ustalenie limitów, wykorzystywanie zabezpieczeń),

•        transferem ryzyka – przeniesieniem odpowiedzialności za pokrycie ewentualnych strat (np. przez przeniesienie ryzyka na inny podmiot przy użyciu instrumentów prawnych takich jak umowy ubezpieczenia, czy umowy o ochronę obiektu, przyjmowanie gwarancji),

•        unikaniem ryzyka – rezygnacją z działalności generującej ryzyko lub wyeliminowaniem prawdopodobieństwa wystąpienia czynnika ryzyka, w tym w szczególności ustaleniem zerowej tolerancji na ryzyko.

Organizacja zarządzania ryzykiem w PKO Banku Polskim S.A.

Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się we wszystkich jednostkach Banku.

Organizacja zarządzania ryzykiem w PKO Banku Polskim SA przedstawiona jest na poniższym schemacie:

 

Rada Nadzorcza nadzoruje i ocenia proces zarządzania ryzykiem, w szczególności na podstawie cyklicznych raportów ryzyka uwzględniających ocenę adekwatności i skuteczności systemu zarządzania ryzykiem oraz informacji o realizacji strategii zarządzania ryzykiem, w tym poziomie limitów ograniczających ryzyko oraz wniosków z testów warunków skrajnych i w razie konieczności zleca dokonanie weryfikacji tego procesu.

Radę Nadzorczą wspierają m.in. następujące komitety: Komitet ds. Nominacji i Wynagrodzeń Rady Nadzorczej, Komitet ds. Ryzyka Rady Nadzorczej i Komitet Audytu Rady Nadzorczej.

Zarząd PKO Banku Polskiego SA w zakresie zarządzania ryzykiem odpowiada za strategiczne zarządzanie ryzykiem, w tym za nadzorowanie i monitorowanie działań podejmowanych przez Bank w zakresie zarządzania ryzykiem. Zarząd podejmuje najważniejsze decyzje mające wpływ na profil ryzyka Banku oraz uchwala przepisy wewnętrzne Banku dotyczące zarządzania ryzykiem. Zapewnia działanie systemu zarządzania ryzykiem, monitoruje i ocenia jego funkcjonowanie oraz przekazuje Radzie Nadzorczej informację w tym zakresie. W zarządzaniu ryzykiem Zarząd wspierają następujące komitety działające w Banku:

Komitet Ryzyka (KR),

•        Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (KZAP),

•        Komitet Kredytowy Banku (KKB),

•        Komitet Ryzyka Operacyjnego (KRO).

System zarządzania ryzykiem jest realizowany na trzech niezależnych wzajemnie uzupełniających się poziomach:

PIERWSZY POZIOM – tworzą struktury organizacyjne zarządzające produktem, realizujące sprzedaż produktów i obsługę klientów oraz inne struktury realizujące zadania operacyjne generujące ryzyko, funkcjonujące na podstawie przepisów wewnętrznych. Funkcja jest realizowana we wszystkich jednostkach Banku i podmiotach Grupy Kapitałowej. Jednostki Banku implementują zaprojektowane przez jednostki Banku usytuowane na drugim poziomie odpowiednie mechanizmy kontroli ryzyka, w tym zwłaszcza limity oraz zapewniają ich przestrzeganie poprzez odpowiednie mechanizmy kontrolne.

drugi POZIOM – obejmuje działalność komórki do spraw zgodności oraz identyfikację, pomiar, ocenę lub kontrolę, monitorowanie i raportowanie istotnych rodzajów ryzyka, a także stwierdzanych zagrożeń i nieprawidłowości – zadania realizowane są przez wyspecjalizowane struktury organizacyjne działające na podstawie obowiązujących przepisów wewnętrznych Banku; celem tych struktur jest zapewnienie żeby działania realizowane na pierwszym poziomie były właściwie uregulowane w przepisach wewnętrznych Banku i skutecznie ograniczały ryzyko, wspierały pomiar, ocenę i analizę ryzyka oraz efektywność działalności. Funkcja realizowana jest w szczególności w Obszarze Zarządzania Ryzykiem, Departamencie Zgodności i właściwych komitetach. Drugi poziom wspiera podejmowanie działań mających na celu eliminację niekorzystnych odchyleń od planu finansowego w zakresie wielkości wpływających na ujęte w planie finansowym ilościowe strategiczne limity tolerancji na ryzyko. Działania te realizuje się w szczególności w jednostkach Banku odpowiadających za kontroling.

trzeci POZIOM – stanowi audyt wewnętrzny, realizujący niezależne audyty elementów systemu zarządzania Bankiem, w tym systemu zarządzania ryzykiem oraz systemu kontroli wewnętrznej; audyt wewnętrzny funkcjonuje odrębnie od pierwszego i drugiego poziomu i może wspierać realizowane tam działania poprzez konsultacje, ale bez możliwości wpływu na podejmowane decyzje. Funkcja jest realizowana zgodnie z przepisami wewnętrznymi Banku dotyczącymi zasad funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej.

Niezależność poziomów polega na zachowaniu organizacyjnej odrębności w następujących płaszczyznach:

•        funkcja drugiego poziomu w zakresie tworzenia rozwiązań systemowych jest niezależna od funkcji pierwszego poziomu,

•        funkcja trzeciego poziomu jest niezależna od funkcji pierwszego i drugiego poziomu.

58.            Specyficzne działania w zakresie zarządzania ryzykiem w Banku podjęte w 2020 roku

•   Wpływ COVID -19

Wybuch pandemii COVID-19 ma istotny wpływ na sytuację ekonomiczną wielu przedsiębiorstw i osób prywatnych, prowadząc do braku płynności finansowej i trudności w terminowym regulowaniu swoich zobowiązań finansowych. Bank niezwłocznie podjął szereg działań mających na celu wsparcie klientów Banku w walce ze skutkami gospodarczymi pandemii COVID i tym samym zminimalizowanie pogorszenia się jakości portfela kredytowego.

W 2020 roku Bank oferował specjalne rozwiązania, które pomagały klientom zachować płynność finansową np.  okresowe zmniejszenie obciążeń finansowych oraz udogodnienia w zakresie przedłużania lub podpisywania umów. Zakres pomocy zmieniał się i był dostosowywany do sytuacji pandemicznej, ograniczeń w aktywności gospodarczej oraz uwzględniał wytyczne regulatorów. Działania PKO Banku Polskiego S.A. są zgodne z wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EUNB).

•        Bank, PKO Bank Hipoteczny S.A., PKO Leasing S.A. i Prime Car Management S.A. umożliwiły kredytobiorcom i leasingobiorcom, na ich wniosek, zawieszenie lub przedłużenie płatności rat (kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych lub odsetkowych - w zależności od formy finansowania) maksymalnie na okres 6 miesięcy;

•        W ramach finansowania firm, przedsiębiorstw oraz podmiotów korporacyjnych, Bank wprowadził uproszczone zasady wybranych produktów odnawialnych, wewnętrznych limitów klientowskich i umów restrukturyzacyjnych;

•        Bank wprowadził możliwość czasowego zawieszenia spłaty kart kredytowych dla klientów indywidualnych i kart kredytowych typu Biznes dla firm i przedsiębiorstw.

Bank uwzględnił skutki drugiej fali pandemii i związanych z nią restrykcji. Bank rozpoczął przygotowania do wznowienia narzędzi pomocowych, w szczególności związanych ze wsparciem grup kredytobiorców najbardziej dotkniętych przez COVID-19.

W 2020 roku klienci Banku mogli korzystać z moratoriów ustawowych, w tym w szczególności:

•        klienci Banku którzy po 13 marca 2020 roku utracili pracę lub inne główne źródło dochodu, mogli na maksymalnie 3 miesiące zawiesić wykonanie umów kredytów hipotecznych oraz kredytów konsumenckich. W okresie zawieszenia umowy banki nie naliczały odsetek, ani nie pobierały innych opłat związanych z realizacją umowy, za wyjątkiem rat składek ubezpieczeniowych,

•        klienci Banku, którzy posiadali preferencyjny kredyt studencki, który był w okresie spłaty, mogli  zawiesić spłatę kredytu wraz z odsetkami, na maksymalnie 6 miesięcy. Nie wiązało się to z dodatkowymi opłatami, a okres spłaty kredytu się wydłużał. Odsetki należne w okresie zawieszenia spłaty były pokrywane w całości ze środków Funduszu Kredytów Studenckich.

Klienci Banku mogli również korzystać z narzędzi pomocowych wprowadzonych w ramach tarcz antykryzysowych oraz oferowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) i Polski Fundusz Rozwoju S.A. (PFR):

•        Klienci Banku (mikro oraz małe i średnie przedsiębiorstwa) mogli skorzystać z gwarancji zabezpieczającej spłaty kredytu lub pożyczki w ramach portfelowej linii gwarancyjnej de minimis z BGK. Linia gwarancyjna była od marca 2020 roku oferowana w wyższej kwocie i na korzystniejszych warunkach. Dodatkowo w grudniu 2020 roku Bank zawarł z BGK aneks do umowy, który pozwoli w pierwszym półroczu 2021 roku skorzystać klientom z tego zabezpieczenia także dla kredytów w walutach obcych. Łączna wartość gwarancji w 2020 roku wyniosła 4,2 miliarda PLN.

•        Klienci Banku mogli skorzystać z Funduszu Gwarancji Płynnościowych BGK utworzonego na pomoc dla średnich i dużych przedsiębiorstw dotkniętych skutkami pandemii. Bank inicjował wypracowanie korzystniejszych warunków gwarancji (wprowadzono możliwość obejmowania gwarancją kredytów walutowych oraz zniesiono minimalną kwotę jednostkowej gwarancji). Bank zawarł porozumienie o zasadach współpracy w zakresie udzielania gwarancji spłaty kredytów udostępnianych w ramach finansowania konsorcjalnego. W grudniu 2020 roku podpisał aneks do umowy, wydłużający możliwość korzystania z instrumentów gwarancyjnych do 30 czerwca 2021 roku. Łączna wartość gwarancji udzielonych klientom Banku w 2020 roku wyniosła 2,1 miliarda PLN (z 18 miliardów PLN kwoty do udostępnienia).

•        Do końca lipca 2020 roku klienci mogli w serwisach transakcyjnych Banku wnioskować o subwencję finansową z Tarczy Finansowej PFR 1.0. przeznaczonej dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. 67 tysięcy przedsiębiorstw, zatrudniających 0,5 miliona pracowników otrzymało za pośrednictwem Banku środki o łącznej wartości 10,5 miliarda PLN. Bank miał największy udział w dystrybucji tej formy pomocy.

•        Od czerwca 2020 roku przedsiębiorcy mogli składać bezpośrednio w PFR wnioski o preferencyjnie oprocentowane pożyczki płynnościowe i pożyczki preferencyjne w ramach Tarczy Finansowej PFR przeznaczonej dla dużych firm. Łączna wartość obu instrumentów finansowych to 17,5 miliarda PLN. Bank jest jedynym bankiem, który w ramach tarczy obsługuje te pożyczki. Rolą Banku jest m.in.: prowadzenie rachunków przeznaczonych do wypłaty środków przyznanych w ramach programu, rejestracja i monitoring pożyczki oraz zabezpieczeń, jak również obsługa operacyjna;

•        Przedsiębiorcy mogli składać w Banku wnioski o dopłaty do oprocentowania kredytów obrotowych. Wsparcie jest przeznaczone dla przedsiębiorstw, które w związku z sytuacją gospodarczą wywołaną pandemią COVID-19 utraciły płynność finansową lub są tym zagrożone. Jeden przedsiębiorca może skorzystać z dopłaty tylko dla jednego kredytu obrotowego – nowego lub już zaciągniętego. BGK pokrywa część odsetek kredytu maksymalnie przez 12 miesięcy. Przedsiębiorcy mogli się ubiegać się o wsparcie do końca 2020 roku lub do wyczerpania puli środków, która wynosi 565 milionów PLN dla wszystkich banków współpracujących z BGK. W lutym 2021 roku Bank podpisał aneks do umowy z BGK wydłużający program dopłat do 30 czerwca 2021 roku;  

•        Od października 2020 roku dotychczasowi klienci (małe i średnie przedsiębiorstwa) Banku mogą skorzystać z leasingu zwrotnego płynnościowego z gwarancją Cosme-Covid, udzieloną przez Europejski Fundusz Inwestycyjny. Oferta skierowana jest do właścicieli samochodów osobowych lub dostawczych do 3,5 tony (o wartości do 150 tysięcy PLN), którzy posiadają aktywną umowę leasingową lub konto firmowe w Banku przez minimum 6 miesięcy. Poprzez transakcję leasingu klienci mogą odzyskać środki wydane na zakup pojazdu przy jednoczesnej możliwości jego dalszego użytkowania. Leasingodawca finansuje wartość przedmiotu do 80% wartości z jego wyceny. Oferta jest ważna do 30 czerwca 2021 roku lub wyczerpania łącznej wartości gwarancji (500 milionów PLN);

•        Klienci Banku do końca lutego 2021 roku mogą składać wnioski o subwencje z Tarczy Finansowej PFR 2.0 w serwisach internetowych iPKO i iPKO biznes. Tarcza Finansowa PFR 2.0 jest przeznaczona dla mikro, małych i średnich firm z 45 branż, które musiały ograniczyć działalność gospodarczą w związku z sytuacją epidemiologiczną związaną z COVID-19. Finansowe wsparcie wyniesie do 13 miliardów PLN.

Bank monitoruje zidentyfikowane zagrożenia w zakresie ryzyka operacyjnego, które wynikają ze stanu pandemii COVID-19 oraz podejmuje działania w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa Klientom i pracownikom Banku oraz ciągłości działania procesów biznesowych.

•      Kredyty i pożyczki zabezpieczone hipotecznie indeksowane lub denominowane do walut obcych

W grudniu 2020 roku Przewodniczący KNF przedstawił propozycję, zmierzającą do systemowego rozwiązania problemu W grudniu 2020 roku Przewodniczący KNF przedstawił propozycję, zmierzającą do systemowego rozwiązania problemu kredytów mieszkaniowych w frankach szwajcarskich, które polegałoby na ugodowej konwersji kredytów frankowych na kredyty złotowe (szczegóły nota „Sprawy sporne”).

Bank uruchomił pilotażowy proces zawierania ugód z klientami, którzy podlegają zarządzaniu przez Centrum Restrukturyzacji i Windykacji oraz pilotaż dla klientów, którzy nie mają zaległości w spłacie ale są w sporze sądowym z Bankiem. Jednocześnie trwają prace w Banku, które mają na celu przygotowanie procesu zawierania ugód na skalę masową.

•      Nowa definicja niewykonania zobowiązania (dalej „NDD”):

1 stycznia 2021 roku Bank wdrożył wytyczne EBA (EBA/GL/2016/07) dotyczące stosowania definicji niewykonania zobowiązania określonej w art. 178 rozporządzenia (UE) nr 575/2013.

Najważniejsze zmiany obejmują:

•        wprowadzenie spójnej identyfikacji niewykonania zobowiązania na poziomie dłużnika w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskim S.A (dalej „Grupa Kapitałowa”): w tym celu Bank kwdrożył dzienną wymianę danych analitycznych pomiędzy PKO Bankiem Polskim S.A., PKO Bankiem Hipotecznym S.A., PKO Leasing S.A., PKO Faktoring S.A. oraz Prime Car Management S.A.;

•        zmianę zasad naliczania przeterminowania zobowiązania kredytowego: niewykonanie zobowiązania przez dłużnika z tytułu przeterminowania ma miejsce po przekroczeniu progu istotności kwot zaległych z tytułu kapitału, odsetek lub opłat w Grupie Kapitałowej przez okres 90 dni (dotychczas przeterminowanie opierano na dacie najstarszej niezapłaconej raty kapitałowo-odsetkowej oddzielnie dla każdej spółki Grupy);

•        ustalenie bezwzględnego progu istotności dla wszystkich ekspozycji na poziomie 400 PLN i wprowadzenie względnego progu istotności przeterminowania 1% wyrażonego jako relacja przeterminowanych zobowiązań kredytowych w stosunku do łącznej kwoty wszystkich ekspozycji bilansowych w Grupie Kapitałowej;

•        wprowadzenie zarażania niewykonaniem zobowiązania ekspozycji prywatnych należących do odpowiadających całym swym majątkiem właścicieli podmiotów gospodarczych, które to podmioty mają zidentyfikowane niewykonanie zobowiązania.

Wpływ wdrożenia wytycznych EBA na koszty z tytułu ryzyka kredytowego na poziomie jednostkowym Banku wynosi około 67 mln PLN (kwota uwzględniona zostanie w wynikach 2021 roku) i skutkuje obniżeniem współczynników kapitałowych o nie więcej niż 10 pb.

59.            Zarządzanie ryzykiem kredytowym

•      Definicja

Ryzyko kredytowe jest rozumiane jako ryzyko poniesienia straty w wyniku niewywiązania się klienta z zobowiązań wobec Banku lub jako ryzyko spadku wartości ekonomicznej wierzytelności Banku w wyniku pogorszenia się zdolności klienta do obsługi zobowiązań.

•      Cel zarządzania

Celem zarządzania ryzykiem kredytowym jest ograniczenie strat na portfelu kredytowym oraz minimalizacja ryzyka wystąpienia ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości, przy zachowaniu oczekiwanego poziomu dochodowości i wartości portfela kredytowego.

Bank kieruje się przede wszystkim następującymi zasadami zarządzania ryzykiem kredytowym:

•        transakcja kredytowa wymaga wszechstronnej oceny ryzyka kredytowego, której wyrazem jest rating wewnętrzny lub ocena scoringowa,

•        pomiar ryzyka kredytowego transakcji kredytowych dokonywany jest na etapie rozpatrywania wniosku o udzielenie transakcji i cyklicznie w ramach monitorowania z uwzględnieniem zmieniających się warunków zewnętrznych oraz zmian sytuacji finansowej kredytobiorców,

•        ocena ryzyka kredytowego ekspozycji jest oddzielona od funkcji sprzedaży poprzez zapewnienie właściwej struktury organizacyjnej, niezależności budowy i walidacji narzędzi wspierających ocenę ryzyka kredytowego oraz niezależność decyzji akceptujących odstępstwa od wskazań tych narzędzi,

•        oferowane klientowi warunki transakcji kredytowej zależą od oceny poziomu ryzyka kredytowego generowanego przez tę transakcję,

•        decyzje kredytowe mogą być podejmowane jedynie przez osoby do tego uprawnione,

•        ryzyko kredytowe jest zdywersyfikowane w szczególności pod względem obszarów geograficznych, sektorów gospodarki, produktów oraz klientów,

•        oczekiwany poziom ryzyka kredytowego jest zabezpieczany poprzez przyjmowane przez Bank zabezpieczenia, marże na ryzyko pobierane od klientów oraz odpisy (rezerwy) na oczekiwane straty kredytowe.

Realizację wyżej wymienionych zasad zapewnia stosowanie przez Bank zaawansowanych metod zarządzania ryzykiem kredytowym, zarówno na poziomie pojedynczych ekspozycji kredytowych, jak i na poziomie całego portfela kredytowego Banku. Bank weryfikuje i rozwija metody w kierunku zgodności z wymaganiami metodami ratingów wewnętrznych (IRB), tzn. zaawansowanej metody pomiaru ryzyka kredytowego, która może być wykorzystywana do wyliczania wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego po uzyskaniu przez Bank zgody Komisji Nadzoru Finansowego.

Limity podejmowania decyzji kredytowych uzależnione są w tych spółkach w szczególności od: kwoty zaangażowania kredytowego wobec klienta, kwoty jednostkowej transakcji kredytowej oraz okresu transakcji kredytowej.

•      pomiar i ocena ryzyka kredytowego: Metody pomiaru i oceny ryzyka kredytowego

W celu określenia poziomu ryzyka kredytowego oraz opłacalności portfeli kredytowych Bank wykorzystuje różne metody pomiaru i wyceny ryzyka kredytowego, w tym:

•        prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (probability of default PD),

•        stratę z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD),

•        współczynnik konwersji kredytowej (CCF),

•        oczekiwaną stratę kredytową (ECL),

•        wartość zagrożoną ryzykiem kredytowym (CVaR),

•        udział i strukturę ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości,

•        wskaźnik pokrycia odpisami kredytów z utratą wartości (Coverage Ratio),

•        koszt ryzyka kredytowego,

•        testy warunków skrajnych.

Bank systematycznie rozwija zakres wykorzystywanych mierników ryzyka kredytowego z uwzględnieniem wymagań metody wewnętrznych ratingów (IRB), jak również rozszerza zakres stosowania miar ryzyka w celu pełnego pokrycia portfela kredytowego Banku tymi metodami.

Metody pomiaru portfelowego ryzyka kredytowego pozwalają m.in. na uwzględnienie ryzyka kredytowego w cenie produktów, ustalanie optymalnych warunków dostępności finansowania oraz wyznaczanie poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

Bank przeprowadza analizy oraz testy warunków skrajnych dotyczące wpływu potencjalnych zmian w otoczeniu makroekonomicznym na jakość portfela kredytowego Banku, a wyniki prezentuje w raportach dla organów Banku. Powyższe informacje umożliwiają identyfikowanie i podejmowanie działań ograniczających negatywne skutki wpływu niekorzystnych sytuacji rynkowych na wynik Banku.

Proces oceny ryzyka kredytowego w Banku uwzględnia wymagania Komisji Nadzoru Finansowego określone w Rekomendacjach KNF.

Opis szacowania oczekiwanych strat kredytowych Bank prezentuje w nocie „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”.

•        pomiar i ocena ryzyka kredytowego: Metody ratingowe i scoringowe

Bank dokonuje oceny ryzyka pojedynczych transakcji kredytowych z wykorzystaniem metod scoringowych i ratingowych. Funkcjonowanie tych metod wspierają specjalistyczne aplikacje informatyczne. Sposób dokonywania oceny określony został w przepisach wewnętrznych Banku, których głównym celem jest zapewnienie jednolitej i obiektywnej oceny ryzyka kredytowego w procesie kredytowania.

Bank ocenia ryzyko kredytowe klientów indywidualnych w dwóch wymiarach: zdolności kredytowej klienta w ujęciu ilościowym i jakościowym. Ocena zdolności kredytowej w ujęciu ilościowym polega na zbadaniu sytuacji finansowej klienta, zaś ocena w ujęciu jakościowym obejmuje ocenę scoringową oraz ocenę informacji o historii kredytowej klienta pozyskanych z wewnętrznych baz danych Banku oraz zewnętrznych baz danych.

W przypadku niektórych klientów instytucjonalnych z segmentu małych i średnich przedsiębiorstw spełniających określone kryteria Bank ocenia ryzyko kredytowe z wykorzystaniem metody scoringowej. Ocena ta dotyczy niskokwotowych, nieskomplikowanych transakcji kredytowych i odbywa się w dwóch wymiarach: zdolności kredytowej oraz wiarygodności kredytowej klienta. Ocena zdolności kredytowej polega na zbadaniu sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta, zaś ocena wiarygodności kredytowej klienta obejmuje ocenę scoringową oraz ocenę informacji o historii kredytowej klienta pozyskanych z wewnętrznych baz danych Banku oraz zewnętrznych baz danych.

W pozostałych przypadkach dla klientów instytucjonalnych stosowana jest metoda ratingowa.

Bank dokonuje oceny ryzyka kredytowego związanego z finansowaniem klientów instytucjonalnych w dwóch wymiarach: klienta oraz transakcji. Miarami tej oceny jest ocena wiarygodności klienta, czyli rating oraz ocena ryzyka transakcji, tj. zdolności do spłaty zobowiązania w określonej wysokości i terminach. 

Bank opracowuje modele ratingowe dla klientów instytucjonalnych z wykorzystaniem wewnętrznych danych, co zapewnia, że są one dostosowane do profilu ryzyka klientów Banku. Modele są oparte na statystycznej analizie zależności między niewykonaniem zobowiązania a punktową oceną ryzyka klienta. Ocena punktowa obejmuje ocenę wskaźników finansowych, czynników jakościowych oraz ocenę czynników behawioralnych. Ocena ryzyka klienta jest uzależniona od wielkości przedsiębiorstwa, dla którego dokonywana jest analiza. Dodatkowo Bank stosuje model oceny przedsiębiorców kredytowanych w formule finansowania specjalistycznego pozwalający na adekwatną ocenę ryzyka kredytowego dużych przedsięwzięć polegających na finansowaniu nieruchomości (np. lokale biurowe, powierzchnie sklepowe, powierzchnie przemysłowe) oraz projektów infrastrukturalnych (np. infrastruktura telekomunikacyjna, przemysłowa, użyteczności publicznej).

Bank wprowadził modele ratingowe do narzędzia informatycznego wspierającego ocenę ryzyka kredytowego Grupy Kapitałowej związanego z finansowaniem klientów instytucjonalnych.

W celu zbadania poprawności funkcjonowania metod stosowanych w Banku, metodyki oceny ryzyka kredytowego związanego z jednostkowymi ekspozycjami kredytowymi podlegają okresowym przeglądom.

Proces oceny ryzyka kredytowego w Banku uwzględnia wymagania Komisji Nadzoru Finansowego określone w Rekomendacji S dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie oraz Rekomendacji T dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych.

Informację o ocenach ratingowych i scoringowych, Bank szeroko wykorzystuje w zarządzaniu ryzykiem kredytowym, w systemie kompetencji do podejmowania decyzji kredytowych, przy ustalaniu warunków aktywacji służb oceny ryzyka kredytowego oraz w systemie pomiaru i raportowania ryzyka kredytowego.

•        pomiar i ocena ryzyka kredytowego: Prognozowanie i Monitorowanie ryzyka kredytowego

Prognozowanie i monitorowanie ryzyka kredytowego polega na sporządzaniu prognoz poziomu ryzyka kredytowego oraz monitorowaniu odchyleń realizacji od prognoz lub założonych punktów odniesienia (np. limitów, wartości progowych, planów, pomiarów z poprzedniego okresu, rekomendacji i zaleceń wydanych przez zewnętrzny organ nadzoru i kontroli), a także przeprowadzania testów warunków skrajnych (specyficznych i kompleksowych). Prognozy poziomu ryzyka Bank poddaje regularnej weryfikacji (ang. backtesting).

Bank monitoruje ryzyko kredytowe na poziomie pojedynczych transakcji kredytowych oraz na poziomie portfelowym.

Monitorowanie ryzyka kredytowego na poziomie pojedynczych transakcji kredytowych, Bank określa w szczególności w przepisach wewnętrznych Banku dotyczących:

•        oceny ryzyka kredytowego związanego z finansowaniem klientów,

•        metodyk oceny klientów,

•        identyfikacji grup podmiotów powiązanych,

•        oceny zabezpieczeń oraz kontroli inwestycji,

•        tworzenia odpisów na oczekiwane straty kredytowe,

•        Systemu Wczesnego Ostrzegania,

•        procedur operacyjnych.

W celu skrócenia czasu reakcji na zaobserwowane sygnały ostrzegawcze sygnalizujące wzrost poziomu ryzyka kredytowego, Bank wykorzystuje i rozwija aplikację informatyczną System Wczesnego Ostrzegania (SWO).

Monitorowanie ryzyka kredytowego na poziomie portfelowym polega na:

•        nadzorowaniu poziomu portfelowego ryzyka kredytowego na podstawie przyjętych narzędzi pomiaru ryzyka kredytowego z uwzględnieniem zidentyfikowanych źródeł ryzyka kredytowego oraz analizy skutków i działań podjętych w ramach zarządzania systemowego,

•        rekomendowaniu działań zaradczych w przypadku stwierdzenia podwyższonego poziomu ryzyka kredytowego.

•        Raportowanie ryzyka kredytowego

Raportowanie o ryzyku kredytowym obejmuje cykliczne informowanie o skali narażenia na ryzyko portfela kredytowego

Bank sporządza miesięczne i kwartalne raporty o ryzyku kredytowym. Raportowanie ryzyka kredytowego obejmuje cykliczne informowanie o skali narażenia na ryzyko portfela kredytowego.

•        Działania zarządcze dotyczące ryzyka kredytowego

Celem działań zarządczych jest kształtowanie i optymalizacja systemu zarządzania ryzykiem kredytowym oraz poziomu ryzyka kredytowego w Banku.

Działania zarządcze w zarządzaniu ryzykiem kredytowym obejmują w szczególności:

•        wydawanie przepisów wewnętrznych regulujących system zarządzania ryzykiem kredytowym,

•        wydawanie zaleceń, wytycznych postępowania, wyjaśnień i interpretacji przepisów wewnętrznych,

•        podejmowanie decyzji dotyczących akceptowalnego poziomu ryzyka kredytowego, w tym w szczególności decyzji kredytowych,

•        opracowywanie i udoskonalanie narzędzi oraz mechanizmów kontroli ryzyka kredytowego umożliwiających utrzymanie poziomu ryzyka kredytowego w granicach akceptowanych przez Bank,

•        opracowywanie i monitorowanie funkcjonowania mechanizmów kontrolnych w zarządzaniu ryzykiem kredytowym,

•        opracowywanie i udoskonalanie metod i modeli oceny ryzyka kredytowego,

•        rozwijanie i doskonalenie narzędzi informatycznych wykorzystywanych w zarządzaniu ryzykiem kredytowym,

•        planowanie działań oraz wydawanie rekomendacji i zaleceń.

Do zarządzania ryzykiem kredytowym Bank stosuje w szczególności następujące narzędzia i mechanizmy kontroli ryzyka:

•        strategiczne limity tolerancji na ryzyko kredytowe i ryzyko koncentracji,

•        wewnętrzne limity na ryzyko kredytowe lub ryzyko koncentracji:

a)    limity określające poziom tolerancji na portfelowe ryzyko kredytowe i ryzyko koncentracji,

b)    limity branżowe,

c)    limity kompetencyjne,

•        weryfikacja jakości procesów kredytowych,

•        Rating oddziału,

•        wartości progowe aktywujące udział analityków ryzyka w ocenie ryzyka kredytowego.

•        Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego – zabezpieczenia

Szczególną rolę w ustalaniu warunków transakcji kredytowej stanowi polityka zabezpieczeń. Prowadzona przez Bank polityka zabezpieczeń ma na celu należyte zabezpieczenie ryzyka kredytowego, na jakie narażona jest Bank, w tym przede wszystkim ustanowienie najbardziej płynnych zabezpieczeń. Zabezpieczenie może zostać uznane za płynne, jeśli możliwe jest jego zbycie bez istotnego obniżenia jego ceny i w czasie, który nie naraża Banku na zmianę wartości zabezpieczenia ze względu na właściwą danemu zabezpieczeniu fluktuację cen.

Bank dąży do dywersyfikacji zabezpieczeń w zakresie form, jak i przedmiotów zabezpieczenia.

Bank ocenia zabezpieczenia pod kątem faktycznej możliwości ich wykorzystania jako ewentualne źródło dochodzenia swoich roszczeń.

Ponadto, w ocenie zabezpieczenia uwzględnia się w szczególności:

•        sytuację majątkową, ekonomiczno-finansową albo społeczno-finansową podmiotów udzielających zabezpieczenia osobistego,

•        stan i wartość rynkową przedmiotów zabezpieczenia rzeczowego oraz ich podatność na deprecjację w okresie utrzymywania zabezpieczenia (wpływ zużycia technologicznego przedmiotu zabezpieczenia na jego wartość),

•        potencjalne korzyści ekonomiczne Banku wynikające z określonego sposobu zabezpieczenia wierzytelności, w tym w szczególności możliwość pomniejszenia odpisów na oczekiwane straty kredytowe,

•        sposób ustanowienia zabezpieczenia, w tym typowy czas trwania i złożoność czynności formalnych, jak również niezbędne koszty (koszty utrzymania zabezpieczenia i egzekucji z zabezpieczenia), z wykorzystaniem przepisów wewnętrznych Banku dotyczących oceny zabezpieczeń,

•        złożoność, czasochłonność oraz uwarunkowania ekonomiczne i prawne skutecznej realizacji zabezpieczenia, w kontekście ograniczeń egzekucyjnych oraz obowiązujących zasad podziału sum uzyskanych z egzekucji indywidualnej lub w postępowaniu upadłościowym, kolejność zaspakajania się z zabezpieczenia.

•        ustanawianie określonych form zabezpieczeń uzależnione jest od poziomu ryzyka klienta lub poziomu ryzyka transakcji.

Przy udzielaniu kredytów przeznaczonych na finansowanie nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych zabezpieczenie obligatoryjnie ustanawiane jest w postaci hipoteki na finansowanej nieruchomości.

Do czasu skutecznego ustanowienia zabezpieczenia (w zależności od rodzaju kredytu oraz jego kwoty) Bank może przyjąć zabezpieczenie przejściowe w innej formie.

Przy udzielaniu kredytów konsumpcyjnych przyjmuje się najczęściej zabezpieczenie osobiste (poręczenie cywilne, poręczenie wekslowe) albo ustanawia się zabezpieczenia na rachunku bankowym, na samochodzie lub papierach wartościowych.

Bank ustanawia zabezpieczenie kredytów przeznaczonych na finansowanie małych i średnich przedsiębiorstw oraz klientów korporacyjnych m.in.: na wierzytelnościach gospodarczych, rachunkach bankowych, rzeczach ruchomych, nieruchomościach czy papierach wartościowych.

60.            Ryzyko kredytowe – informacje finansowe

•   wpływ COVID-19 na jakość portfela kredytowego

 

Ekspozycje objęte moratoriami ustawowymi i pozaustawowymi prezentują poniższe tabele:

a) wartość bilansowa brutto czynnych i wygasłych ekspozycji

Podział kredytów i zaliczek objętych moratoriami ustawowymi i pozaustawowymi według rezydualnego terminu moratoriów

31.12.2020

Liczba dłużników

Wartość bilansowa brutto

 

W tym: moratoria ustawowe

W tym: wygasłe

Rezydualny termin moratoriów

<= 3 miesiące

Kredyty i pożyczki w odniesieniu do których zaproponowano moratoria

168 699

24 548

 

 

 

Kredyty i zaliczki objęte moratoriami zgodnymi z wytycznymi Europejski Urząd Nadzoru Bankowego

168 699

 24 548   

35   

22 242   

2 305   

bankowości detalicznej i prywatnej

 

16 807   

35   

15 142   

1 664   

na nieruchomości

 

12 565   

23   

11 281   

1 283   

konsumpcyjne

 

4 242   

12   

3 861   

381   

firm i przedsiębiorstw

 

2 950   

 -     

2 858   

92   

gospodarcze

 

1 404   

 -     

1 388   

16   

na nieruchomości

 

1 546   

 -     

1 470   

76   

korporacyjne

 

4 791   

 -     

4 242   

549   

gospodarcze

 

3 389   

 -     

2 841   

548   

na nieruchomości

 

1 402   

 -     

1 401   

1   

 

b) wartość bilansowa brutto czynnych ekspozycji

Kredyty i zaliczki objęte moratoriami zgodnymi z wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (ustawowymi i pozaustawowymi)

31.12.2020

Wartość bilansowa brutto

 

Obsługiwane

Nieobsługiwane

 

w tym:  ekspozycje objęte działaniami restrukturyzacyjnymi

w tym faza 2

 

w tym: ekspozycje objęte działaniami restrukturyzacyjnymi

w tym: istnieje małe prawdopodobieństwo wywiązania się z zobowiązania, ale zobowiązanie nie jest przeterminowane albo jest przeterminowane < = 90 dni

Kredyty i zaliczki objęte moratoriami zgodnymi z wytycznymi EUNB

2 305   

2 258   

26   

1 286   

47   

2   

45   

bankowości detalicznej i prywatnej

1 664   

1 617   

26   

1 071   

47   

2   

45   

na nieruchomości

1 283   

1 257   

23   

911   

26   

1   

25   

konsumpcyjne

381   

360   

3   

160   

21   

1   

20   

firm i przedsiębiorstw

92   

92   

 -     

21   

 -     

 -     

 -     

gospodarcze

16   

16   

 -     

11   

 -     

 -     

 -     

na nieruchomości

76   

76   

 -     

10   

 -     

 -     

 -     

korporacyjne

549   

549   

 -     

194   

 -     

 -     

 -     

gospodarcze

548   

548   

 -     

194   

 -     

 -     

 -     

na nieruchomości

1   

1   

 -     

 -     

 -     

 -     

 -     

 

c)  skumulowana utrata wartości czynnych ekspozycji

Kredyty i zaliczki objęte moratoriami zgodnymi z wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (ustawowymi i pozaustawowymi)

31.12.2020

Skumulowana utrata wartości, skumulowane ujemne zmiany wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego

 

Obsługiwane

Nieobsługiwane

 

w tym: ekspozycje objęte działaniami restrukturyzacyjnymi

w tym: faza 2

 

w tym: ekspozycje objęte działaniami restrukturyzacyjnymi

w tym: istnieje małe prawdopodobieństwo wywiązania się z zobowiązania, ale zobowiązanie nie jest przeterminowane albo jest przeterminowane < = 90 dni

Kredyty i zaliczki objęte moratoriami zgodnymi z wytycznymi EUNB:

(80)

(66)

(4)

(60)

(14)

(1)

(14)

bankowości detalicznej i prywatnej

(72)

(58)

(4)

(54)

(14)

(1)

(14)

na nieruchomości

(40)

(33)

(2)

(32)

(7)

 (1)

(7)

konsumpcyjne

(32)

(25)

(2)

(22)

(7)

-  

(7)

firm i przedsiębiorstw

(2)

(2)

-  

(1)

-  

-  

-  

gospodarcze

(1)

(1)

-  

(1)

-  

-  

-  

na nieruchomości

(1)

(1)

-  

-  

-  

-  

-  

korporacyjne

(6)

(6)

-  

(5)

-  

-  

-  

gospodarcze

(6)

(6)

-  

(5)

-  

-  

-  

 

d) wartość bilansowa brutto oraz maksymalna uznawalna kwota gwarancji nowo udzielonych kredytów objętych gwarancjami

Nowo udzielone kredyty i zaliczki w ramach nowych programów gwarancji publicznych wprowadzonych w związku z kryzysem spowodowanym przez COVID-19

31.12.2020

Wartość bilansowa brutto

Maksymalna uznawalna kwota gwarancji

 

W tym: ekspozycje objęte działaniami restrukturyzacyjnymi

Gwarancja publiczna otrzymana w związku z kryzysem spowodowanym przez COVID-19

Nowo udzielone kredyty i zaliczki objęte programami gwarancji publicznych

3 416   

22   

-     

firm i przedsiębiorstw

2 478   

11   

-     

gospodarcze

2 478   

11   

-     

korporacyjne

938   

11   

-     

gospodarcze

938   

11   

-     

 

Bank  oszacował wpływ zmiennych makroekonomicznych w następstwie pandemii COVID-19 na pogorszenie jakości swojego portfela kredytowego oraz innych aktywów finansowych na 1 124 milionów PLN, z czego wpływ na wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe wyniósł 1 076 milionów PLN a na wynik na operacjach finansowych 48 milionów PLN. 

Bank ujmując wpływ COVID–19 na portfel kredytowy wziął pod uwagę trzy scenariusze rozwoju głównych parametrów makroekonomicznych. Oszacowanie wpływu pandemii odbywa się na bazie zależności pomiędzy stratą oczekiwaną a zmianą parametrów makroekonomicznych ujętych w każdym z trzech scenariuszy opracowanych na podstawie wewnętrznych prognoz Banku. Zakres prognozowanych wskaźników obejmuje m.in. wskaźniki dynamiki PKB oraz stopę bezrobocia, ponieważ te parametry mają najistotniejszy wpływ na poziom rozpoznanych zmian wyceny aktywów Banku. Aby adekwatnie uwzględnić dużą kwartalną zmienność wskaźników makroekonomicznych w modelach parametrów ryzyka (w szczególności w modelu parametru prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania - PD), przyjęto uśrednione wartości tych wskaźników w 2 letnim okresie. Wzrost parametru PD powoduje wzrost oczekiwanej straty na poszczególnych kredytach, dla części z nich skutkując zwiększonymi migracjami do Fazy 2.  Odpis z tytułu COVID-19 wynika z istotnego pogorszenia prognoz makroekonomicznych we wszystkich trzech przyjętych scenariuszach i wyniósłby 423 miliony PLN.

Stosowane podejście do wpływu prognoz makroekonomicznych na parametry ryzyka opisuje sytuację jednocześnie we wszystkich gałęziach gospodarki i może nie uwzględniać wywołanych przez pandemię problemów poszczególnych branż, dlatego Bank przeprowadził dodatkowe analizy portfela kredytowego. Analizy te wykonane przez ekspertów ryzyka objęły przede wszystkim ocenę wpływu specyficznych warunków makroekonomicznych nieuwzględnionych w podejściu portfelowym i pozwoliły na identyfikację klientów i branż szczególnie dotkniętych obecną sytuacją gospodarczą. Ekspozycje z najwyższymi wartościami PD, którym udzielono moratoriów lub które należą do zidentyfikowanych branż oznaczono przesłanką „istotnego wzrostu ryzyka kredytowego” i objęto podwyższonym odpisem. Utworzone w ten sposób dodatkowe odpisy wyniosły 653 miliony PLN.

•           stopień narażenia na ryzyko kredytowe

MAKSYMALNE NARAŻENIE NA RYZYKO KREDYTOWE - INSTRUMENTY FINANSOWE, DLA KTÓRYCH NIE MAJĄ ZASTOSOWANIA WYMOGI ZWIĄZANE Z UTRATĄ WARTOŚCI

31.12.2020

31.12.2019

Pochodne instrumenty zabezpieczające

618

594

Pozostałe instrumenty pochodne

5 416

2 798

Papiery wartościowe:

2 305

1 930

przeznaczone do obrotu

1 198

1 175

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

1 107

755

Kredyty i pożyczki udzielone klientom nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

6 009

8 286

kredyty na nieruchomości

7

15

kredyty gospodarcze

114

148

kredyty konsumpcyjne

5 888

8 123

 

 

 

Razem

14 348

13 608

 

•           Modyfikacje

AKTYWA FINANSOWE, KTÓRE PODLEGAŁY MODYFIKACJI

2020

2019

Aktywa finansowe, które podlegały modyfikacji w okresie:

Faza 2

Faza 3

Faza 2

Faza 3

wartość wyceny według zamortyzowanego kosztu przed modyfikacją

1 900

743

427

354

zysk (strata) rozpoznana na modyfikacji

(3)

-

4

(14)

Aktywa finansowe, które podlegały modyfikacji od momentu początkowego ujęcia:

31.12.2020

31.12.2019

wartość bilansowa brutto aktywów finansowych, które podlegały modyfikacji, dla których strata była kalkulowana w okresie dożywotnim i które po modyfikacji ujmowane są w fazie 1

99

226

 

•           Należności spisane w okresie podlegające działaniom windykacyjnym

W poniższej tabeli zaprezentowano kwoty pozostałe do spłaty z tytułu aktywów finansowych, które zostały odpisane w trakcie okresu sprawozdawczego i w dalszym ciągu są przedmiotem działań służących odzyskaniu należności.

SPISANE NALEŻNOŚCI

2020

2019

Częściowo spisane

Całkowicie spisane

Częściowo spisane

Całkowicie spisane

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

29

146

44

666

kredyty na nieruchomości

3

7

14

103

kredyty gospodarcze

5

37

8

418

kredyty konsumpcyjne

21

102

22

145

Inne aktywa finansowe

1

-

-

-

Razem

30

146

44

666

 

Bank stosuje następujące kryteria spisania wierzytelności:

•        wierzytelność jest wymagalna w całości i wynika w szczególności z kredytu, pożyczki, debetu umownego, gwarancji lub poręczenia spłaty kredytu lub pożyczki, obligacji,

•        zgodnie z MSR i MSSF odpis na oczekiwane straty kredytowe:

•           pokrywa 100% wartości bilansowej brutto aktywa, albo

•           przekracza 90% wartości bilansowej brutto aktywa i: wobec wierzytelności podejmowane były lub nadal są prowadzone działania, które nie doprowadziły do odzyskania wierzytelności, a przeprowadzona ocena możliwości odzyskania wierzytelności, uwzględniająca w szczególności ustalenia komornika lub syndyka, zbywalność zabezpieczeń, kategorię zaspokojenia, pozycję wpisu hipoteki wskazuje na brak możliwości odzyskania całej wierzytelności, albo w ostatnich 12 miesiącach kalendarzowych wpływy na spłatę wierzytelności nie pokryły bieżąco naliczanych odsetek.

•           Przeterminowane aktywa finansowe podlegające utracie wartości lub które utraciły wartość

PRZETERMINOWANE AKTYWA FINANSOWE PODLEGAJĄCE UTRACIE WARTOŚCI LUB KTÓRE UTRACIŁY WARTOŚĆ

do 30 dni

powyżej 30 do 90 dni

powyżej 90 dni

RAZEM

31.12.2020

Faza 1

484

-

-

484

Kredyty i pożyczki udzielone klientom:

484

-

-

484

kredyty na nieruchomości

149

-

-

149

kredyty gospodarcze

184

-

-

184

kredyty konsumpcyjne

151

-

-

151

Faza 2

803

221

-

1 024

Kredyty i pożyczki udzielone klientom:

803

221

-

1 024

kredyty na nieruchomości

563

109

-

672

kredyty gospodarcze

79

43

-

122

kredyty konsumpcyjne

161

69

-

230

Faza 3

170

149

1 137

1 456

Kredyty i pożyczki udzielone klientom:

170

149

1 137

1 456

kredyty na nieruchomości

42

36

184

262

kredyty gospodarcze

98

82

778

958

kredyty konsumpcyjne

30

31

175

236

 

 

 

 

 

RAZEM

1 457

370

1 137

2 964

 

PRZETERMINOWANE AKTYWA FINANSOWE PODLEGAJĄCE UTRACIE WARTOŚCI LUB KTÓRE UTRACIŁY WARTOŚĆ

do 30 dni

powyżej 30 do 90 dni

powyżej 90 dni

RAZEM

31.12.2019

Faza 1

922

-

-

922

Kredyty i pożyczki udzielone klientom:

922

-

-

922

kredyty na nieruchomości

303

-

-

303

kredyty gospodarcze

405

-

-

405

kredyty konsumpcyjne

214

-

-

214

Faza 2

927

278

-

1 205

Kredyty i pożyczki udzielone klientom:

927

278

-

1 205

kredyty na nieruchomości

691

167

-

858

kredyty gospodarcze

86

41

-

127

kredyty konsumpcyjne

150

70

-

220

Faza 3

168

135

1 536

1 839

Kredyty i pożyczki udzielone klientom:

168

135

1 536

1 839

kredyty na nieruchomości

76

76

290

442

kredyty gospodarcze

65

31

1 035

1 131

kredyty konsumpcyjne

27

28

211

266

 

 

 

 

 

RAZEM

2 017

413

1 536

3 966

 

Na potrzeby określenia przeterminowania kredytu Bank uwzględnia minimalne progi kwoty zapadłej w wysokości 500 PLN dla ekspozycji kredytowych wobec osób fizycznych oraz 3 000 PLN dla pozostałych ekspozycji kredytowych.

W odniesieniu do kredytów i pożyczek udzielonych klientom ustanowione były na rzecz Banku następujące zabezpieczenia: hipoteka, zastaw rejestrowy, przeniesienie prawa własności, blokada rachunku lokaty, ubezpieczenie ekspozycji kredytowej oraz gwarancje i poręczenia.

•      Jakość portfela objętego modelem ratingowym dla kredytów i pożyczek udzielonych klientom

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD 31.12.2020

Wartość bilansowa brutto

Faza 1

Faza 2

Faza 3

RAZEM

w tym: POCI

KREDYTY na nieruchomości

79 609

11 814

1 892

93 315

 81

0,00 - 0,02%

5 590

15

-

5 605

 -

0,02 - 0,07%

25 147

82

1

25 230

 1

0,07 - 0,11%

11 385

65

2

11 452

 2

0,11 - 0,18%

13 383

107

1

13 491

 1

0,18 - 0,45%

14 268

4 042

5

18 315

 5

0,45 - 1,78%

5 046

3 930

7

8 983

 7

1,78 - 99,99%

473

3 532

10

4 015

 10

100%

-

-

1 866

1 866

 55

brak ratingu wewnętrznego

4 317

41

-

4 358

 -

 

 

 

 

 

 

KREDYTY GOSPODARCZE

58 985

13 271

5 423

77 679

 51

0,00 - 0,45%

25 034

98

-

25 132

 -

0,45 - 0,90%

4 440

99

-

4 539

 -

0,90 - 1,78%

10 263

265

-

10 528

 -

1,78 - 3,55%

8 594

1 634

-

10 228

 -

3,55 - 7,07%

6 384

7 230

-

13 614

 -

7,07 - 14,07%

3 725

2 559

-

6 284

 -

14,07 - 99,99%

363

1 312

-

1 675

 -

100%

-

-

5 423

5 423

 51

brak ratingu wewnętrznego

182

74

-

256

 -

 

 

 

 

 

 

KREDYTY KONSUMPCYJNE

19 712

2 840

1 379

23 931

 53

0,00 - 0,45%

6 280

118

-

6 398

 -

0,45 - 0,90%

4 675

155

-

 4 830

 -

0,90 - 1,78%

4 025

221

-

4 246

 -

1,78 - 3,55%

2 491

296

-

2 787

 -

3,55 - 7,07%

986

668

-

1 654

 -

7,07 - 14,07%

418

499

-

917

 -

14,07 - 99,99%

136

812

-

948

 -

100%

-

-

1 379

1 379

 53

brak ratingu wewnętrznego

701

71

-

772

 -

 

 

 

 

 

 

Razem

158 306

27 925

8 694

194 925

 185

1 Pozycja dotyczy głównie portfela Wspólnot i Spółdzielni Mieszkaniowych.

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD 31.12.2019

Wartość bilansowa brutto

Faza 1

Faza 2

Faza 3

RAZEM

w tym: POCI

KREDYTY na nieruchomości

86 918

5 458

2 060

94 436

 89

0,00 - 0,02%

4 748

9

-

4 757

 -

0,02 - 0,07%

22 927

75

-

23 002

 1

0,07 - 0,11%

11 017

48

-

11 065

 2

0,11 - 0,18%

13 761

106

-

13 867

 -

0,18 - 0,45%

20 163

333

-

20 496

 4

0,45 - 1,78%

9 579

875

-

10 454

 8

1,78 - 99,99%

832

3 947

-

4 779

 15

100%

-

-

2 060

2 060

 59

brak ratingu wewnętrznego

3 891

65

-

3 956

 -

 

 

 

 

 

 

KREDYTY GOSPODARCZE

72 691

4 415

5 442

82 548

 157

0,00 - 0,45%

23 728

13

-

23 741

 -

0,45 - 0,90%

8 395

59

-

8 454

 -

0,90 - 1,78%

11 093

227

-

11 320

 -

1,78 - 3,55%

8 037

650

-

8 687

 -

3,55 - 7,07%

15 373

952

-

16 325

 -

7,07 - 14,07%

5 275

1 391

-

6 666

 5

14,07 - 99,99%

453

1 097

-

1 550

 -

100%

-

-

5 442

5 442

 152

brak ratingu wewnętrznego

337

26

-

363

 -

 

 

 

 

 

 

KREDYTY KONSUMPCYJNE

19 134

1 713

1 189

22 036

 42

0,00 - 0,45%

4 591

24

-

4 615

 -

0,45 - 0,90%

5 492

73

-

5 565

 -

0,90 - 1,78%

4 393

162

-

4 555

 -

1,78 - 3,55%

2 336

256

-

2 592

 -

3,55 - 7,07%

1 113

283

-

1 396

 -

7,07 - 14,07%

529

307

-

836

 -

14,07 - 99,99%

121

565

-

686

 -

100%

-

-

1 189

1 189

 42

brak ratingu wewnętrznego

559

43

-

602

 -

 

 

 

 

 

 

Razem

178 743

11 586

8 691

199 020

 288

 

•      Jakość portfela objętego modelem ratingowym dla zobowiązań pozabilansowych

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD 31.12.2020

Wartość bilansowa brutto

Faza 1

Faza 2

Faza 3

RAZEM

w tym: POCI

ZOBOWIĄZANIA POZABILANSOWE

 

 

 

 

 

0,00 - 0,45%

22 936

118

-

23 054

 -

0,45 - 0,90%

6 292

151

-

6 443

 -

0,90 - 1,78%

12 530

563

-

13 093

 -

1,78 - 3,55%

5 821

826

-

6 647

 -

3,55 - 7,07%

6 084

3 966

-

10 050

 -

7,07 - 14,07%

2 966

1 219

-

4 185

 -

14,07 - 99,99%

113

150

-

263

 -

100%

-

-

467

467

 20

brak ratingu wewnętrznego

16 755

1 309

-

18 064

 -

 

 

 

 

 

 

Razem

73 497

8 302

467

82 266

 20

1 Pozycja dotyczy głównie ekspozycji wobec Skarbu Państwa oraz linii kredytowych dla transakcji pochodnych.

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD 31.12.2019

Wartość bilansowa brutto

Faza 1

Faza 2

Faza 3

RAZEM

w tym: POCI

ZOBOWIĄZANIA POZABILANSOWE

 

 

 

 

 

0,00 - 0,45%

19 198

74

-

19 272

 -

0,45 - 0,90%

13 409

54

-

13 463

 -

0,90 - 1,78%

8 428

211

-

8 639

 -

1,78 - 3,55%

5 842

477

-

6 319

 -

3,55 - 7,07%

6 066

676

-

6 742

 -

7,07 - 14,07%

3 394

593

-

3 987

 -

14,07 - 99,99%

116

118

-

234

 -

100%

-

-

487

487

 67

brak ratingu wewnętrznego

13 830

1 112

-

14 942

 -

 

 

 

 

 

 

Razem

70 283

3 315

487

74 085

 67

 

•      Jakość portfela objętego modelem ratingowym dla należności od banków

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD

31.12.2020

Wartość bilansowa brutto

 

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW

Faza 1

Faza 2

Faza 3

RAZEM

w tym: POCI

RATINGI ZEWNĘTRZNE

5 311

-

-

5 311

-

AAA

3

-

-

3

 -

AA

387

-

-

387

 -

A

1 449

-

-

1 449

 -

BBB

3 454

-

-

3 454

 -

BB

17

-

-

17

 -

B

1

-

-

1

 -

 

 

 

 

 

 

RAZEM

5 311

-

-

5 311

 -

 

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD

31.12.2019

Wartość bilansowa brutto

 

 

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW

Faza 1

Faza 2

Faza 3

RAZEM

w tym: POCI

RATINGI ZEWNĘTRZNE

7 875

-

-

7 875

 -

AAA

462

-

-

462

 -

AA

768

-

-

768

 -

A

1 313

-

-

1 313

 -

BBB

5 330

-

-

5 330

 -

BB

1

-

-

1

 -

B

1

-

-

1

 -

 

 

 

 

-

 

RATINGI WEWNĘTRZNE

82

-

-

82

 -

0,95%

82

-

-

82

 -

 

 

 

 

 

 

RAZEM

7 957

-

-

7 957

 -

 

•      Jakość portfela objętego modelem ratingowym dla dłużnych Papierów wartościowych

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD

31.12.2020

Wartość bilansowa brutto

 

 

DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

RAZEM

w tym: POCI

RATINGI ZEWNĘTRZNE

91 293

-

-

91 293

 -

AAA

2 513

-

-

2 513

 -

AA

5

-

-

5

 -

A

86 887

-

-

86 887

 -

BBB

1 642

-

-

1 642

 -

BB

246

-

-

246

 -

 

 

 

 

 

 

RATINGI WEWNĘTRZNE

24 902

296

457

25 655

 438

0,00-0,45%

8 645

-

-

8 645

 -

0,45-0,90%

686

89

-

775

 -

0,90-1,78%

15 220

2

-

15 222

 -

1,78-3,55%

149

118

-

267

 -

3,55-7,07%

186

3

-

189

 -

7,07-14,07%

16

84

-

100

 -

100,00%

-

-

457

457

 438

brak ratingu wewnętrznego

766

-

-

766

 -

 

 

 

 

 

 

RAZEM

116 961

296

457

117 714

 438

 

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD

31.12.2019

Wartość bilansowa brutto

 

 

DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

RAZEM

w tym: POCI

RATINGI ZEWNĘTRZNE

63 548

-

-

63 548

 -

AAA

1 064

-

-

1 064

 -

AA

-

-

-

-

 -

A

60 195

-

-

60 195

 -

BBB

2 207

-

-

2 207

 -

BB

82

-

-

82

 -

 

 

 

 

 

 

RATINGI WEWNĘTRZNE

9 878

79

463

10 420

 463

0,00-0,45%

8 133

-

-

8 133

 -

0,45-0,90%

764

77

-

841

 -

0,90-1,78%

162

2

-

164

 -

1,78-3,55%

542

-

-

542

 -

3,55-7,07%

31

-

-

31

 -

7,07-14,07%

246

-

-

246

 -

100,00%

-

-

463

463

 463

brak ratingu wewnętrznego

543

-

-

543

 -

 

 

 

 

 

 

RAZEM

73 969

79

463

74 511

 463

 

61.            Zarządzanie ryzykiem koncentracji kredytowej w Banku

Bank definiuje ryzyko koncentracji kredytowej jako ryzyko wynikające z istotnego zaangażowania wobec pojedynczych klientów lub grup powiązanych klientów, których zdolność spłaty zadłużenia zależna jest od wspólnego czynnika ryzyka. Bank analizuje ryzyko koncentracji m.in. wobec:

•        największych podmiotów (klientów),

•        największych grup powiązanych klientów,

•        branż,

•        regionów geograficznych,

•        walut,

•        ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie.

•           Cel zarządzania

Celem zarządzania ryzykiem koncentracji jest zapewnienie bezpiecznej struktury portfela kredytowego poprzez ograniczanie zagrożeń wynikających z nadmiernych koncentracji z tytułu ekspozycji, charakteryzujących się potencjałem do generowania istotnych strat w Banku.

•           Pomiar i ocena ryzyka koncentracji

Bank dokonuje pomiaru i oceny ryzyka koncentracji przez badanie rzeczywistego łącznego zaangażowania wobec klienta lub grupy powiązanych klientów oraz rzeczywistego łącznego zaangażowania w poszczególne grupy portfeli kredytowych.

Rzeczywiste zaangażowanie Banku jest rozumiane zgodnie z definicją ekspozycji określonej w rozporządzeniu CRR, która oznacza wszystkie pozycje aktywów lub pozycje pozabilansowe, w tym ekspozycje w portfelach bankowym i handlowym oraz pośrednie ekspozycje wynikające ze stosowanych zabezpieczeń.

Identyfikacja ryzyka koncentracji polega na rozpoznaniu czynników, które mogą wpływać na jego powstanie lub zmianę wysokości zaangażowania Banku, w tym potencjalnych czynników ryzyka wynikających np. z planowanej działalności Banku. W procesie identyfikacji ryzyka koncentracji Bank:

•        rozpoznaje i aktualizuje strukturę grupy powiązanych klientów,

•        agreguje ekspozycje wobec klienta lub grup klientów powiązanych,

•        stosuje wyłączenia spod regulacyjnych limitów dużych ekspozycji, w zakresie zgodnym z Rozporządzeniem CRR Poziom tolerancji Banku na ryzyko koncentracji określają:

•        zewnętrzne limity nadzorcze wynikające z art. 395 rozporządzenia CRR oraz z art. 79a Prawa bankowego,

•        wewnętrzne limity Banku:

•        strategiczne limity tolerancji na ryzyko koncentracji,

•        limity określające poziom tolerancji na ryzyko koncentracji.

W pomiarze ryzyka koncentracji Bank wykorzystuje w szczególności:

•        wskaźnik koncentracji zaangażowania Banku wobec klienta lub grup powiązanych klientów w relacji do wartości uznanego kapitału Banku;

•        wskaźnik koncentracji branżowej i geograficznej wskazujący udział grup o najwyższym zaangażowaniu/ liczebności w portfelu kredytowym Banku,

•        współczynnik Giniego,

•        graficzne miary koncentracji portfela (krzywa koncentracji Lorenza).

W ramach pomiaru ryzyka koncentracji i oceny wpływu czynników z otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego Banku na ryzyko koncentracji przeprowadza testy warunków skrajnych na ryzyko koncentracji podmiotowej dużych ekspozycji.

•           Monitorowanie i prognozowanie ryzyka koncentracji

Bank monitoruje ryzyko koncentracji na poziomie:

•        jednostkowym poprzez weryfikację wskaźnika koncentracji zaangażowań wobec klienta lub grupy klientów powiązanych każdorazowo przed wystąpieniem z wnioskiem o podjęcie decyzji o udzielenie finansowania albo zwiększenie kwoty zaangażowania oraz przed podjęciem innych działań powodujących zwiększenie zaangażowania Banku z innych tytułów,

•        systemowym, poprzez:

•        codzienną kontrolę przestrzegania zewnętrznego limitu koncentracji oraz identyfikację dużych ekspozycji,

•        miesięczną kontrolę limitu wynikającego z art. 79a Prawa bankowego,

•        miesięczną lub kwartalną kontrolę przestrzegania wewnętrznych limitów Banku na ryzyko koncentracji,

•        monitorowanie wskaźników wczesnego ostrzegania w zakresie koncentracji,

•        miesięczne lub kwartalne monitorowanie i ocenę ryzyka koncentracji na poziomie portfelowym.

Bank prognozuje zmiany poziomu ryzyka koncentracji w ramach analiz i przeglądu limitów wewnętrznych i polityki zarządzania ryzykiem koncentracji oraz w procesie przeprowadzania testów warunków skrajnych na ryzyko koncentracji. 

Bank przeprowadza testy warunków skrajnych badające np. wpływ czynników makroekonomicznych na indywidualne koncentracje, wpływ skutków decyzji innych uczestników rynku finansowego, decyzji o fuzji klientów, zależności od innych ryzyk, np. od ryzyka walutowego, które mogą przyczyniać się do materializacji ryzyka koncentracji oraz wpływ innych czynników z otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego na ryzyko koncentracji.

Ryzyko koncentracji jest elementem kompleksowych testów warunków skrajnych, które umożliwiają ocenę prognozowanego wpływu skorelowanych ze sobą czynników ryzyka kredytowego, stopy procentowej, walutowego, operacyjnego, płynności i ryzyka koncentracji na poziom oczekiwanej straty kredytowej Banku.

•           Raportowanie ryzyka koncentracji

Raporty dotyczące ryzyka koncentracji opracowywane są w trybie dziennym, miesięcznym oraz kwartalnym.

Raportowanie ryzyka koncentracji obejmuje cykliczne informowanie – w okresach miesięcznych lub kwartalnych – właściwych organów Banku o skali narażenia na ryzyko koncentracji, które w efekcie może doprowadzić do istotnej zmiany profilu ryzyka Banku, w tym w szczególności w zakresie:

•        wykorzystania limitów określających apetyt na ryzyko i ich ewentualnych przekroczeniach,

•        wskaźników wczesnego ostrzegania,

•        wyników analizy testów warunków skrajnych,

•        portfelowego ryzyka koncentracji oraz koncentracji największych zaangażowań Banku i przestrzegania norm koncentracji wynikających z ustawy Prawo bankowe.

•           Działania zarządcze dotyczące ryzyka koncentracji

Celem działań zarządczych jest kształtowanie i optymalizacja procesu zarządzania ryzykiem koncentracji oraz poziomu ryzyka koncentracji w Banku (zapobieganie nadmiernym koncentracjom).

Działania zarządcze obejmują w szczególności:

•        wydawanie przepisów wewnętrznych Banku regulujących proces zarządzania ryzykiem koncentracji, wskazujących poziom tolerancji na ryzyko koncentracji, ustalających wysokości limitów i wartości progowych,

•        wydawanie zaleceń, wytycznych postępowania, wyjaśnień i interpretacji przepisów wewnętrznych,

•        podejmowanie decyzji dotyczących akceptowalnego poziomu ryzyka koncentracji, w tym w szczególności decyzji ustalających wartości progowe limitów odwzorowujących apetyt na ryzyko koncentracji,

•        opracowywanie i udoskonalenie narzędzi umożliwiających utrzymanie poziomu ryzyka koncentracji w granicach akceptowanych przez Bank,

•        opracowywanie i udoskonalanie metod oceny ryzyka koncentracji uwzględniających zmienność sytuacji makroekonomicznej, w tym kryzysy na rynkach zagranicznych i krajowym oraz zmienność otoczenia regulacyjnego,

•        rozwijanie i doskonalenie narzędzi informatycznego wsparcia zarządzania ryzykiem koncentracji.

•           Koncentracja wobec największych podmiotów (klientów)

Ustawa Prawo bankowe określa limity maksymalnego zaangażowania Banku, mające przełożenie na Bank. Ryzyko koncentracji zaangażowań wobec pojedynczych klientów oraz grup powiązanych klientów monitorowane jest zgodnie z rozporządzeniem CRR, zgodnie z którym Bank nie przyjmuje na siebie ekspozycji wobec klienta lub grupy powiązanych klientów, której wartość przekracza 25% wartości jego uznanego kapitału.

Zaangażowanie Banku wobec 20 największych klientów niebędących bankiem2:

31.12.2020

31.12.2019

 

 

Zaangażowanie kredytowe obejmuje kredyty, pożyczki, skupione wierzytelności, dyskonto weksli, zrealizowane gwarancje, należne odsetki oraz zaangażowanie pozabilansowe i kapitałowe1

Udział w portfelu kredytowym, który obejmuje zaangażowania pozabilansowe oraz kapitałowe

Wskaźnik koncentracji Relacja zaangażowanie do wartości uznanego kapitału Banku

 

Zaangażowanie kredytowe obejmuje kredyty, pożyczki, skupione wierzytelności, dyskonto weksli, zrealizowane gwarancje, należne odsetki oraz zaangażowanie pozabilansowe i kapitałowe1

Udział w portfelu kredytowym, który obejmuje zaangażowania pozabilansowe oraz kapitałowe

Wskaźnik koncentracji Relacja zaangażowanie do wartości uznanego kapitału Banku

Wskaźnik koncentracji skorygowany

(po uwzględnieniu wstecznego zaliczania zysku)

 

12

18 894

5,89%

46,93%

12

19 960

6,65%

51,72%

48,32%

22

16 875

5,26%

41,91%

2

3 792

1,26%

9,83%

9,18%

3

2 831

0,88%

7,03%

3

3 752

1,25%

9,72%

9,08%

42

2 530

0,79%

6,28%

4

2 899

0,97%

7,51%

7,02%

5

2 453

0,76%

6,09%

5

2 717

0,90%

7,04%

6,58%

6

2 366

0,74%

5,88%

6

2 679

0,89%

6,94%

6,49%

7

2 273

0,71%

5,65%

7

2 583

0,86%

6,69%

6,25%

8

2 267

0,71%

5,63%

8

2 453

0,82%

6,36%

5,94%

9

2 120

0,66%

5,27%

9

2 270

0,76%

5,88%

5,50%

10

2 046

0,64%

5,08%

10

1 792

0,60%

4,64%

4,34%

11

1 593

0,50%

3,96%

112

1 612

0,54%

4,18%

3,90%

122

1 527

0,48%

3,79%

122

1 570

0,52%

4,07%

3,80%

13

1 202

0,37%

2,99%

13

1 547

0,52%

4,01%

3,75%

14

1 171

0,37%

2,91%

14

1279

0,43%

3,31%

3,10%

15

1 007

0,31%

2,50%

15

961

0,32%

2,49%

2,33%

16

923

0,29%

2,29%

16

961

0,32%

2,49%

2,33%

17

855

0,27%

2,12%

17

897

0,30%

2,32%

2,17%

18

826

0,26%

2,05%

18

819

0,27%

2,12%

1,98%

19

797

0,25%

1,98%

19

817

0,27%

2,12%

1,98%

202

789

0,25%

1,96%

202

798

0,27%

2,07%

1,93%

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem

65 345

20,39%

162,29%

Razem

56 158

18,72%

145,52%

135,95%

1  zaangażowanie wyłączone spod limitu koncentracji zaangażowań zgodnie z CRR

2  zaangażowanie częściowo wyłączone spod limitu koncentracji zaangażowań na mocy rozporządzenia CRR.

•           Koncentracja wobec największych grup powiązanych klientów

Największa koncentracja zaangażowania Banku w grupę kapitałową kredytobiorców wynosiła 7,03% portfela kredytowego Banku (na 31 grudnia 2019 roku 7,74%).

Zaangażowanie Banku wobec 5 największych grup kapitałowych3:

31.12.2020

31.12.2019

 

Lp.

Zaangażowanie kredytowe obejmuje kredyty, pożyczki, skupione wierzytelności, dyskonto weksli, zrealizowane gwarancje, należne odsetki oraz zaangażowanie pozabilansowe i kapitałowe1

Udział w portfelu kredytowym, który obejmuje zaangażowania pozabilansowe oraz kapitałowe

Wskaźnik koncentracji Relacja zaangażowanie do wartości uznanego kapitału Banku

Lp.

Zaangażowanie kredytowe obejmuje kredyty, pożyczki, skupione wierzytelności, dyskonto weksli, zrealizowane gwarancje, należne odsetki oraz zaangażowanie pozabilansowe i kapitałowe1

Udział w portfelu kredytowym, który obejmuje zaangażowania pozabilansowe oraz kapitałowe

Wskaźnik koncentracji Relacja zaangażowania do wartości uznanego kapitału Banku

Wskaźnik koncentracji skorygowany

(po uwzględnieniu wstecznego zaliczania zysku)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12

23 031

7,18%

57,20%

12

23 236

7,74%

60,21%

56,25%

22

17 594

5,49%

43,70%

2

4 559

1,52%

11,81%

11,04%

3

3 623

1,13%

9,00%

3

3 838

1,28%

9,95%

9,29%

4

2 653

0,83%

6,59%

4

3 591

1,20%

9,31%

8,69%

5

2 623

0,82%

6,51%

5

3 183

1,06%

8,25%

7,71%

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem

49 524

15,45%

123,00%

Razem

38 407

12,80%

99,53%

92,98%

 

1  Zaangażowanie pozabilansowe uwzględnia zobowiązanie wynikające z transakcji pochodnych w kwocie równej ich ekwiwalentowi bilansowemu

2 zaangażowanie wyłączone lub częściowo wyłączone spod limitu koncentracji zaangażowań na mocy rozporządzenia CRR

3  zestawienie nie uwzględnia ekspozycji wobec Skarbu Państwa (informacja dotyczy grup, w których Skarb Państwa sprawuje kontrolę)

•           Koncentracja wobec sekcji branżowych

W strukturze zaangażowania branżowego Banku dominują podmioty działające w sekcji „Działalność finansowa i ubezpieczeniowa” oraz „Administracja publiczna i obrona narodowa (…) ”. Zaangażowanie Banku w te branże stanowi około 38,3% całego portfela branżowego.

KONCENTRACJA SEKCJI BRANŻOWYCH

SEKCJA

NAZWA SEKCJI

31.12.2020

31.12.2019

ZAANGAŻOWANIE

LICZBA PODMIOTÓW

ZAANGAŻOWANIE

LICZBA PODMIOTÓW

K

Działalność finansowa i ubezpieczeniowa

23,20

1,56

19,86%

1,59%

C

Przetwórstwo przemysłowe

14,36

9,69

14,53%

10,62%

L

Działalność związana z obsługą nieruchomości

12,92

21,85

11,80%

23,24%

G

Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów

10,86

21,65

10,33%

23,36%

O

Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne

15,13

4,10

14,54%

0,43%

Pozostałe zaangażowania

23,53

41,15

28,94%

40,76%

Razem

100,00

100,00

100,00%

100,00%

 

•           Koncentracja wobec regionów geograficznych

Portfel kredytowy Banku jest zdywersyfikowany pod względem koncentracji geograficznej.

Struktura portfela kredytowego według regionów geograficznych rozróżniana jest w Banku ze względu na obszar klienta Banku – odrębna jest dla Obszaru Rynku Detalicznego (ORD), odrębna dla Obszaru Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (OKI).

W 2020 roku, podobnie jak w 2019, największa koncentracja portfela kredytowego ORD występuje w regionie warszawskim i katowickim - regiony te koncentrują 27,5% portfela ORD (na 31 grudnia 2019 roku: 27,8%).

KONCENTRACJA GEOGRAFICZNA RYZYKA KREDYTOWEGO W OBSZARZE KLIENTA DETALICZNEGO

31.12.2020

31.12.2019

 

 

 

warszawski

16,61%

16,98%

katowicki

10,86%

10,82%

poznański

10,57%

10,59%

krakowski

8,63%

8,82%

łódzki

8,86%

8,77%

wrocławski

10,66%

10,62%

gdański

10,47%

10,64%

lubelski

7,09%

7,01%

białostocki

6,43%

6,37%

szczeciński

8,49%

8,45%

centrala

0,81%

0,67%

pozostałe

0,53%

0,26%

 

 

 

Razem

100,00%

100,00%

 

W 2020 roku i 2019 roku największa koncentracja portfela kredytowego OKI występuje w makroregionie centralnym – 41,96% i odpowiednio 48,06% portfela OKI.

KONCENTRACJA GEOGRAFICZNA RYZYKA KREDYTOWEGO W OBSZARZE KLIENTA INSTYTUCJONALNEGO

31.12.2020

31.12.2019

centrala

8,46

3,75%

makroregion centralny

41,96

48,06%

makroregion północny

7,81

8,47%

makroregion zachodni

12,06

9,45%

makroregion południowy

11,02

10,19%

makroregion południowo-wschodni

7,47

7,31%

makroregion północno-wschodni

3,84

4,67%

makroregion południowo-zachodni

6,22

6,79%

pozostałe

-

-

zagranica

1,16

1,31%

Razem

100,00

100,00%

 

•           Koncentracja walutowa ryzyka kredytowego

Na 31 grudnia 2020 roku udział ekspozycji w walutach wymienialnych innych niż PLN w całym portfelu Banku wyniósł 19,2% (na 31 grudnia 2019 roku: 19,3%).

Największą część zaangażowania walutowego Banku stanowią ekspozycje w CHF, ich udział w portfelu walutowym Banku stanowił na koniec 2020 roku około 49,7% (na 31 grudnia 2019 roku: 53%). Obserwowany jest wzrost kredytów w EUR, ich udział wzrósł na koniec 2020 roku do 44,0% portfela walutowego (z 41,3% na koniec 2019 roku).

KONCENTRACJA WALUTOWA RYZYKA KREDYTOWEGO

31.12.2020

31.12.2019

PLN

80,83%

80,65%

Waluty obce, w tym:

19,17%

19,35%

CHF

9,53%

10,32%

EUR

8,43%

7,99%

USD

1,05%

0,81%

GBP

0,02%

0,04%

inne

0,14%

0,19%

Razem

100,00%

100,00%

 

•           Inne rodzaje koncentracji

Bank analizuje strukturę portfela kredytów mieszkaniowych względem poziomów LTV. Na koniec 2020 roku, tak jak w 2019 roku, największa koncentracja występuje w przedziale LTV 41% - 60%.

STRUKTURA PORTFELA KREDYTÓW MIESZKANIOWYCH GRUPY WEDŁUG LTV

31.12.2020

31.12.2019

0% - 40%

27,1%

24,36%

41%-60%

37,30%

30,46%

61% - 80%

29,36%

35,45%

81% - 90%

3,96%

6,56%

91% - 100%

0,97%

1,40%

powyżej 100%

1,24%

1,77%

Razem

100,00%

100,00%

 

 

31.12.2020

31.12.2019

średnie LTV dla portfela kredytów w CHF

55,96%

58,68%

średnie LTV dla całego portfela

53,67%

55,22%

 

62.            Zabezpieczenia

W okresie zakończonym 31 grudnia 2020 roku Bank nie dokonywał zmian w polityce dotyczącej zabezpieczeń.

Bank uwzględnia posiadane zabezpieczenia spłaty ekspozycji kredytowych przy szacowaniu oczekiwanej straty kredytowej. W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie znaczących, które spełniają przesłankę utraty wartości, przyszłe odzyski z zabezpieczeń szacowane są indywidualnie i uwzględnianie przy ustalaniu oczekiwanej straty, z wagą odpowiadającą ocenie prawdopodobieństwa realizacji scenariusza windykacyjnego. Wartość odzysków z zabezpieczeń szacowanych w ramach scenariusza windykacyjnego dla ekspozycji dotkniętych na dzień bilansowy utratą wartości wynosiła 1 811 milionów PLN (na 31 grudnia 2019 roku 2 117  milionów PLN).

Bank nie posiada ekspozycji, które ze względu na wartość zabezpieczenia nie zostały objęte odpisem na oczekiwane straty kredytowe.

63.            Praktyki forbearance

Bank jako forbearance traktuje działania mające na celu dokonanie uzgodnionych z dłużnikiem lub emitentem zmian warunków umowy wymuszonych jego trudną sytuacją finansową (działania restrukturyzacyjne wprowadzające udogodnienia, które w innym przypadku nie byłyby przyznane). Celem działań forbearance jest przywrócenie dłużnikowi lub emitentowi zdolności wywiązania się z zobowiązań wobec Banku oraz maksymalizacja efektywności zarządzania wierzytelnościami trudnymi, tj. uzyskanie możliwie najwyższych odzysków, przy jednoczesnym ograniczaniu do minimum ponoszonych w związku z tym kosztów.

Zmiany warunków spłaty dokonywane w ramach forbearance mogą dotyczyć:

•        rozłożenia zadłużenia wymagalnego na raty,

•        zmiany formuły spłaty (raty annuitetowe, raty malejące),

•        wydłużenia okresu kredytowania,

•        zmiany oprocentowania,

•        zmiany wysokości marży,

•        redukcji wierzytelności.

W wyniku zawarcia i terminowej obsługi umowy forbearance wierzytelność staje się wierzytelnością niewymagalną.

Udzielenie w ramach forbearance udogodnień uznawanych jako przesłanki utraty wartości skutkuje rozpoznaniem przesłanki utraty wartości i zaklasyfikowaniem ekspozycji kredytowej do portfela ekspozycji z utratą wartości.

Włączenie takich ekspozycji do portfela ekspozycji obsługiwanych (zaprzestanie rozpoznawania umowy forbearance jako przesłanki utraty wartości) następuje nie wcześniej niż po 12 miesiącach od wprowadzenia forbearance, o ile uregulowane zostaną przez klienta wszystkie zaległości w spłacie oraz co najmniej 6 rat wynikających z umownego harmonogramu, a aktualna sytuacji klienta nie stanowi w ocenie Banku zagrożenia dla wywiązania się przez niego z warunków umowy restrukturyzacyjnej.

Ekspozycje przestają spełniać kryteria ekspozycji ze statusem forbearance, gdy spełnione są łącznie warunki:

•        upłynęły przynajmniej 24 miesiące od włączenia ekspozycji forborne do portfela ekspozycji obsługiwanych (okres warunkowy),

•        na koniec okresu warunkowego, o którym mowa powyżej, klient nie posiada zadłużenia przeterminowanego wobec Banku przekraczającego 30 dni,

•        nastąpiła terminowa spłata przynajmniej 12 rat w docelowej wysokości.

Ekspozycje ze statusem forbearance są na bieżąco monitorowane. W całym okresie rozpoznawania statusu forbearance odpisy aktualizujący jest równy wysokości oczekiwanej straty w horyzoncie życia ekspozycji.

31.12.2020

Instrumenty, których warunki zostały zmienione

Refinansowanie

Razem brutto

Odpisy aktualizujące

Razem netto

Ekspozycje obsługiwane

Nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

17

-

17

-

17

kredyty konsumpcyjne

17

-

17

-

17

Wycenione do wartości godziwej przez inne dochody całkowite:

1

-

1

-

1

kredyty na nieruchomości

1

-

1

-

1

Wycenione według zamortyzowanego kosztu:

942

-

942

(65)

877

kredyty na nieruchomości

372

-

372

(29)

343

kredyty gospodarcze

508

-

508

(28)

480

kredyty konsumpcyjne

62

-

62

(8)

54

Razem ekspozycje obsługiwane

959

-

959

(65)

894

Ekspozycje nieobsługiwane

Nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

207

-

207

-

207

kredyty konsumpcyjne

47

-

47

-

47

obligacje korporacyjne

160

-

160

-

160

Wycenione do wartości godziwej przez inne dochody całkowite:

461

-

461

(14)

447

kredyty na nieruchomości

4

-

4

-

4

obligacje korporacyjne

457

-

457

(14)

443

Wycenione według zamortyzowanego kosztu:

2 105

32

2 137

(981)

1 156

kredyty na nieruchomości

426

-

426

(236)

190

kredyty gospodarcze

1 556

30

1 586

(716)

870

kredyty konsumpcyjne

123

2

125

(29)

96

Razem ekspozycje nieobsługiwane

2 773

32

2 805

(995)

1 810

 

 

 

 

 

 

RAZEM ESKPOZYCJE OBJĘTE FOBREARANCE

3 732

32

3 764

(1 060)

2 704

 

31.12.2019

Instrumenty, których warunki zostały zmienione

Refinansowanie

Razem brutto

Odpisy aktualizujące

Razem netto

Ekspozycje obsługiwane

Nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

19

-

19

-

19

kredyty konsumpcyjne

19

-

19

-

19

Wycenione do wartości godziwej przez inne dochody całkowite:

1

-

1

-

1

kredyty na nieruchomości

1

-

1

-

1

Wycenione według zamortyzowanego kosztu:

1 120

1

1 121

(70)

1 051

kredyty na nieruchomości

465

-

465

(27)

438

kredyty gospodarcze

600

1

601

(39)

562

kredyty konsumpcyjne

55

-

55

(4)

51

Razem ekspozycje obsługiwane

1 140

1

1 141

(70)

1 071

Ekspozycje nieobsługiwane

Nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:

216

-

216

-

216

kredyty konsumpcyjne

37

-

37

-

37

obligacje korporacyjne

179

-

179

-

179

Wycenione do wartości godziwej przez inne dochody całkowite:

466

-

466

(5)

461

kredyty na nieruchomości

3

-

3

-

3

obligacje korporacyjne

463

-

463

(5)

458

Wycenione według zamortyzowanego kosztu:

1 963

37

2 000

(786)

1 214

kredyty na nieruchomości

478

-

478

(224)

254

kredyty gospodarcze

1 372

35

1 407

(527)

880

kredyty konsumpcyjne

113

2

115

(35)

80

Razem ekspozycje nieobsługiwane

2 645

37

2 682

(791)

1 891

 

 

 

 

 

 

RAZEM ESKPOZYCJE OBJĘTE FOBREARANCE

3 785

38

3 823

(861)

2 962

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM PODLEGAJĄCE FORBEARANCE

2020

2019

Kwota ujętych przychodów z tytułu odsetek związanych z kredytami i pożyczkami udzielonymi klientom, które podlegały forbearance

82

134

 

64.            Ekspozycja na ryzyko kredytowe kontrahenta

KONCENTRACJA RYZYKA KREDYTOWEGO – RYNEK MIĘDZYBANKOWYM i POZAHURTOWY - ZAANGAŻOWANIE NA DZIEŃ 31.12.2020*

Kontrahent

Kraj

Rating

Rynek miedzybankowy - hurtowy

Rynek pozahurtowy

Razem

Lokata (wartość nominalna)

Instrumenty pochodne (wycena rynkowa, w przypadku dodatniej bez uwzględnienia zabezpieczenia)

Papiery wartościowe (wartość nominalna)

Nominalna kwota zaangażowania  bilansowego

Nominalna kwota zaangażowania  pozabilansowego

 

Kontrahent 1

 Polska

 BBB

 

1

19

3 222

7 078

10 320

Kontrahent 2

 Polska

 A

 

13

3 513  

-  

-  

3 526

Kontrahent 3

 Luksemburg

 AAA

 

-  

2 344  

-  

-  

2 344

Kontrahent 4

 Ukraina

 BRAK

 

-  

-  

-  

289  

289

Kontrahent 5

 Polska

 A

 

(1)

2   

150   

-  

152

Kontrahent 6

 Wielka Brytania

 AA

 

135

-  

-  

-  

135

Kontrahent 7

 Niemcy

 BBB

 

130

-  

-  

-  

130

Kontrahent 8

 Francja

 A

 

(85)

-  

125   

-  

125

Kontrahent 9

 Finlandia

 AA

 

(142)

-  

0   

110   

111

Kontrahent 10

 Niemcy

 BBB

 

78

-  

-  

-  

78

Kontrahent 11

 Francja

 A

 

(3)

-  

72   

-  

72

Kontrahent 12

 Polska

 BRAK

 

58

-  

-  

-  

58

Kontrahent 13

 Polska

 BBB

 

48

1   

-  

-  

49

Kontrahent 14

 Norwegia

 AA

 

37

-  

-  

-  

37

Kontrahent 15

 Luksemburg

 A

 

-  

-  

2   

18   

20

Kontrahent 16

 Irlandia

 A

 

17

-  

-  

-  

-  

Kontrahent 17

 Stany Zjednoczone Ameryki Północnej

 AA

 

(17)

-  

1   

12   

13

Kontrahent 18

 Francja

 A

 

11

-  

-  

-  

11

Kontrahent 19

 Polska

 BRAK

 

8

-  

-  

-  

8

Kontrahent 20

 Wielka Brytania

 A

 

8

-  

-  

-  

8

 

KONCENTRACJA RYZYKA KREDYTOWEGO – RYNEK MIĘDZYBANKOWYM i POZAHURTOWY - ZAANGAŻOWANIE NA DZIEŃ 31.12.2019*

Kontrahent

Kraj

Rating

Rynek miedzybankowy - hurtowy

Rynek pozahurtowy

Razem

Lokata (wartość nominalna)

Instrumenty pochodne (wycena rynkowa, w przypadku dodatniej bez uwzględnienia zabezpieczenia)

Papiery wartościowe (wartość nominalna)

Nominalna kwota zaangażowania  bilansowego

Nominalna kwota zaangażowania  pozabilansowego

 

Kontrahent 1

 Polska

 BBB

-  

52

62

2 272   

4 231   

6 617

Kontrahent 3

 instytucja ponadnarodowa

 AAA

-  

3

1 017   

-  

-  

1 020   

Kontrahent 69

 Austria

 BBB

681

-  

-  

-  

-  

681   

Kontrahent 50

 Szwajcaria

 AAA

456

(11)

-  

-  

-  

456   

Kontrahent 70

 Wielka Brytania

 A

341

-  

-  

-  

-  

341   

Kontrahent 71

 Stany Zjednoczone Ameryki Północnej

 AA

266

-  

-  

-  

-  

266   

Kontrahent 52

 Austria

 A

199

(5)

-  

-  

-  

199   

Kontrahent 4

 Ukraina

 BRAK

77

-  

-  

-  

114   

191   

Kontrahent 5

 Polska

 A

-  

1

1

150   

-  

152   

Kontrahent 9

 Finlandia

 AA

-  

 (88)

-  

20   

123   

144   

Kontrahent 17

 Stany Zjednoczone Ameryki Północnej

 AA

-  

88

-  

5   

5   

98   

Kontrahent72

 Dania

 A

4

(2)

-  

-  

-  

74   

Kontrahent 6

 Wielka Brytania

 AA

-  

70

-  

-  

-  

           70   

Kontrahent 7

 Niemcy

 BBB

-  

67

-  

-  

-  

67   

Kontrahent 13

 Polska

 BBB

-  

39

-  

-  

-  

39   

Kontrahent 20

 Wielka Brytania

 A

-  

36

-  

-  

-  

36   

Kontrahent 12

 Polska

 BRAK

-  

33

-  

-  

-  

33   

Kontrahent 46

 Wielka Brytania

 A

-  

32

-  

-  

-  

32   

Kontrahent 66

 Niemcy

 AA

-  

27

-  

-  

-  

27   

Kontrahent 62

 Niemcy

 BBB

-  

25

-  

-  

-  

25   

1 Bez uwzględnienia zaangażowania wobec Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego

Bank posiada dostęp do dwóch izb rozliczeniowych za pośrednictwem których rozlicza określone w Rozporządzeniu EMIR transakcje pochodne na stopę procentową z wybranymi kontrahentami krajowymi i zagranicznymi. W celu ograniczenia ryzyka kredytowego transakcji pochodnych oraz transakcji na papierach wartościowych Bank zawiera z kontrahentami umowy ramowe (na standardzie ZBP, ISDA i ICMA). Umowy ramowe umożliwiają kompensację wzajemnych wymagalnych (redukcja ryzyka rozliczeniowego) oraz niewymagalnych zobowiązań stron (redukcja ryzyka przedrozliczeniowego) wynikających z transakcji, jak również skorzystanie z mechanizmu nettingu upadłościowego (close-out netting) w momencie rozwiązywania umowy ramowej na skutek wystąpienia przypadku naruszenia lub przypadku uzasadniającego rozwiązanie w stosunku do jednej lub dwóch stron umowy.

Dodatkowo Bank zawiera z kontrahentami umowy zabezpieczające (CSA –Credit Support Annex na standardzie ISDA lub Umowę zabezpieczającą według standardów ZBP), na podstawie których każda ze stron, po spełnieniu przesłanek określonych w tej umowie, zobowiązuje się do ustanowienia stosownego zabezpieczenia wraz z prawem do jego potrącenia. Wyjątek stanowią transakcje na instrumentach pochodnych zawierane pomiędzy podmiotami Grupy Kapitałowej: PKO Bank Polski SA i PKO Bank Hipoteczny SA, które zostały zwolnione na podstawie art. 4 ust 2 Rozporządzenia EMIR z obowiązków wymiany zabezpieczeń.

65.            Zarządzanie ryzykiem walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych

Bank w sposób szczególny analizuje portfel walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych. Bank na bieżąco monitoruje jakość tego portfela i analizuje ryzyko pogorszenia się jakości tego portfela. Obecnie jakość portfela pozostaje na akceptowanym poziomie. Bank uwzględnia ryzyko walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych w zarządzaniu adekwatnością kapitałową i kapitałem własnym.

KREDYTY I POŻYCZKI NA NIERUCHOMOŚCI DLA OSÓB PRYWATNYCH (BANKOWOŚĆ DETALICZNA I PRYWATNA) WEDŁUG WALUT

31.12.2020

31.12.2019

brutto

odpis

netto

brutto

odpis

netto

w walutach lokalnych

69 001

(1 056)

67 945

63 953

(963)

62 990

PLN

69 001

(1 056)

67 945

63 953

(963)

62 990

w walutach obcych

18 198

(719)

17 479

24 287

(749)

23 538

CHF

15 366

(647)

14 719

21 410

(692)

20 718

EUR

2 787

(68)

2 719

2 825

(53)

2 772

USD

36

(4)

32

43

(4)

39

INNE

9

-

9

9

-

9

 

 

 

 

 

 

 

RAZEM

87 199

(1 775)

85 424

88 240

(1 712)

86 528

 

KREDYTY I POŻYCZKI NA NIERUCHOMOŚCI W WALUTACH WYMIENIALNCYH UDZIELONE OSOBOM PRYWATNYM WEDŁUG DATY UDZIELENIA

INDEKSOWANE

DENOMINOWANE

Razem

31.12.2020

 

 

 

do 2002 roku

Wartość brutto

-

59

59

Odpisy na straty kredytowe

-

(1)

(1)

Wartość  netto

-

58

58

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

 

5 444

5 444

 

 

 

 

od 2003 roku do 2006 roku

Wartość brutto

-

3 617

3 617

Odpisy na straty kredytowe

-

(106)

(106)

Wartość  netto

-

3 511

3 511

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

 

42 445

42 445

 

 

 

 

od 2007 roku do 2009 roku

Wartość brutto

-

8 464

8 464

Odpisy na straty kredytowe

-

(491)

(491)

Wartość  netto

-

7 973

7 973

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

 

51 166

51 166

 

 

 

 

od 2010 roku do 2012 roku

Wartość brutto

3 137

2 904

6 041

Odpisy na straty kredytowe

(48)

(72)

(120)

Wartość  netto

3 089

2 832

5 921

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

10 596

11 955

22 551

 

 

 

 

od 2013 roku do 2016 roku

Wartość brutto

5

12

17

Odpisy na straty kredytowe

-

(1)

(1)

Wartość  netto

5

11

16

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

18

43

61

 

 

 

 

Razem

Wartość brutto

3 142

15 056

18 198

Odpisy na straty kredytowe

(48)

(671)

(719)

Wartość  netto

3 094

14 385

17 479

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

10 614

111 053

121 667

 

KREDYTY I POŻYCZKI NA NIERUCHOMOŚCI W WALUTACH WYMIENIALNYCH UDZIELONE OSOBOM PRYWATNYM WEDŁUG DATY UDZIELENIA

INDEKSOWANE

DENOMINOWANE

Razem

31.12.2019

 

 

 

 

do 2002 roku

Wartość brutto

-

98

98

Odpisy na straty kredytowe

-

(2)

(2)

Wartość  netto

-

96

96

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

 

6 704

6 704

 

 

 

 

 

od 2003 roku

do 2006 roku

Wartość brutto

-

4 974

4 974

Odpisy na straty kredytowe

-

(107)

(107)

Wartość  netto

-

4 867

4 867

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

 

47 821

47 821

 

 

 

 

 

od 2007 roku

do 2009 roku

Wartość brutto

-

12 749

12 749

Odpisy na straty kredytowe

-

(542)

(542)

Wartość  netto

-

12 207

12 207

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

 

54 056

54 056

 

 

 

 

 

od 2010 roku

do 2012 roku

Wartość brutto

3 362

3 085

6 447

Odpisy na straty kredytowe

(39)

(57)

(96)

Wartość  netto

3 323

3 028

6 351

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

11 115

12 709

23 824

 

 

 

 

 

od 2013 roku

do 2016 roku

Wartość brutto

5

14

19

Odpisy na straty kredytowe

-

(2)

(2)

Wartość  netto

5

12

17

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

18

47

65

 

 

 

 

 

Razem

Wartość brutto

3 367

20 920

24 287

Odpisy na straty kredytowe

(39)

(710)

(749)

Wartość  netto

3 328

20 210

23 538

 

Liczba udzielonych kredytów (w sztukach)

11 133

121 337

132 470

 

66.            Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

•           Definicja

Ryzyko stopy procentowej to ryzyko poniesienia straty na pozycjach bilansowych i pozabilansowych Banku wrażliwych na zmiany stóp procentowych, w wyniku zmian stóp procentowych na rynku.

•           Cel zarządzania

Ograniczanie ewentualnych strat z tytułu zmian rynkowych stóp procentowych do akceptowalnego poziomu poprzez odpowiednie kształtowanie struktury pozycji bilansowych i pozabilansowych.

•           Identyfikacja i pomiar ryzyka

Bank wykorzystuje takie miary ryzyka stopy procentowej jak: wrażliwość dochodu odsetkowego, wrażliwość wartości ekonomicznej, wartość zagrożona (VaR), testy warunków skrajnych i luki przeszacowań.

•           Kontrola

Kontrola ryzyka stopy procentowej obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku limitów i wartości progowych dotyczących ryzyka stopy procentowej, w szczególności strategicznych limitów tolerancji na ryzyko stopy procentowej.

•           Prognozowanie i monitorowanie

Bank regularnie monitoruje:

•        poziom miar ryzyka stopy procentowej,

•        stopień wykorzystania strategicznych limitów tolerancji na ryzyko stopy procentowej,

•        stopień wykorzystania wewnętrznych limitów i wartości progowych na ryzyko stopy procentowej.

•           Raportowanie

Raporty dotyczące ryzyka stopy procentowej opracowywane są w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym.

•           Działania zarządcze

Głównymi narzędziami zarządzania ryzykiem stopy procentowej w Banku są: procedury dotyczące zarządzania ryzykiem stopy procentowej, limity i wartości progowe na ryzyko stopy procentowej.

W Banku zostały ustanowione limity i wartości progowe na ryzyko stopy procentowej m.in. na: wrażliwość dochodu odsetkowego, wrażliwość wartości ekonomicznej oraz straty.

Informacje finansowe

Ekspozycja Banku na ryzyko stopy procentowej kształtowała sią na 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku w ramach przyjętych limitów. Bank była głównie narażona na ryzyko złotowej stopy procentowej.

Bank stosuje podział na portfele z punktu widzenia zarządzania ryzykiem stopy procentowej:

•        bankowy – obejmuje pozycje bilansowe oraz pozabilansowe niezaliczone do portfela handlowego, w szczególności pozycje wynikające z działalności podstawowej Banku, transakcje zawierane w celach inwestycyjnych i płynnościowych oraz ich transakcje zabezpieczające,

•        handlowy - obejmuje operacje wykonywane na instrumentach finansowych w ramach działalności na rachunek własny i działalności klientowskiej.

Portfel bankowy

Bank, w celu monitorowania ryzyka stopy procentowej stosuje miary ryzyka stopy procentowej odzwierciedlające zidentyfikowane cztery główne rodzaje ryzyka stopy procentowej:

•        ryzyko niedopasowania terminów przeszacowania,

•        ryzyko krzywej dochodowości,

•        ryzyko bazowe, oraz

•        ryzyko opcji klienta.

•           Wrażliwość dochodu odsetkowego

Wrażliwość dochodu odsetkowego na skokowe przesunięcie krzywej dochodowości określa potencjalny efekt finansowy tego przesunięcia wyrażony zmianą wysokości dochodu odsetkowego w danym horyzoncie czasowym. Zmiana ta wynika z niedopasowania terminów przeszacowań aktywów, pasywów oraz zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych (w szczególności instrumentów pochodnych) wrażliwych na zmiany stóp procentowych.

Wrażliwość dochodu odsetkowego w portfelu bankowym Banku na skokowe przesunięcie krzywej dochodowości o 100 p.b. w dół w horyzoncie jednego roku we wszystkich walutach przedstawia poniższa tabela:

NAZWA MIARY

31.12.2020

31.12.2019

Wrażliwość dochodu odsetkowego (mln PLN)

(510)

(901)

 

•           Wrażliwość wartości ekonomicznej

Wrażliwość wartości ekonomicznej odzwierciedla zmianę wartości godziwej pozycji w portfelu  w efekcie równoległego przesunięcia krzywych dochodowości o 100 p.b. w górę lub w dół (bardziej niekorzystny z wymienionych scenariuszy).

Poniższa tabela przedstawia miarę wrażliwości wartości ekonomicznej (BPV) portfela bankowego Banku we wszystkich walutach na 31 grudnia 2020 roku oraz na 31 grudnia 2019 roku:

NAZWA MIARY

31.12.2020

31.12.2019

Wrażliwość wartości ekonomicznej (mln PLN)

(454)

(273)

 

Portfel handlowy

Bank w celu monitorowania ryzyka stopy procentowej w portfelu handlowym stosuje miarę wartości zagrożonej VaR.

•           Wartość zagrożona

Miara IR VaR to potencjalna wartość straty, która może wystąpić w normalnych warunkach rynkowych w określonym czasie (tzn. horyzoncie) oraz z założonym poziomem prawdopodobieństwa z tytułu zmian krzywych stóp procentowych.

IR VaR w portfelu handlowym Banku przedstawia poniższa tabela:

NAZWA MIARY

31.12.2020

31.12.2019

IR VaR 10 - dniowy przy poziomie ufności 99% (mln PLN):

 

 

Wartość średnia

11

5

Wartość maksymalna

20

10

Wartość na koniec okresu

13

6

 

67.            Zarządzanie ryzykiem walutowym

Zarządzanie ryzykiem Walutowym

•           Definicja

Ryzyko walutowe to ryzyko poniesienia straty z tytułu zmian kursów walutowych, generowane przez utrzymywanie otwartych pozycji walutowych w poszczególnych walutach.

•           Cel zarządzania

Ograniczanie ewentualnych strat z tytułu zmian kursów walut do akceptowalnego poziomu poprzez odpowiednie kształtowanie struktury walutowej pozycji bilansowych oraz pozabilansowych.

•           Identyfikacja i pomiar ryzyka

W Banku wykorzystywane są następujące miary ryzyka walutowego: wartość zagrożona (VaR) i testy warunków skrajnych.

•           Kontrola

Kontrola ryzyka walutowego obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku limitów i wartości progowych dotyczących ryzyka walutowego, w szczególności strategicznego limitu tolerancji na ryzyko walutowe.

•           Prognozowanie i monitorowanie

Bank regularnie monitoruje:

•        poziom miar ryzyka walutowego,

•        stopień wykorzystania strategicznego limitu tolerancji na ryzyko walutowe,

•        stopień wykorzystania wewnętrznych limitów i wartości progowych na ryzyko walutowe.

•           Raportowanie

Raporty dotyczące ryzyka walutowego opracowywane są w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym.

•           Działania zarządcze

Głównymi narzędziami zarządzania ryzykiem walutowym w Banku są:

•        procedury dotyczące zarządzania ryzykiem walutowym,

•        limity i wartości progowe na ryzyko walutowe,

•        określenie dopuszczalnych typów transakcji walutowych oraz stosowanych w tych transakcjach kursów walutowych.

Bank ustanowił limity i wartości progowe na ryzyko walutowe m.in. na: pozycje walutowe, wartość zagrożoną obliczaną w horyzoncie 10-dniowym oraz stratę na rynku walutowym.

Informacje finansowe

•           Miary wrażliwości

Miara FX VaR to potencjalna wartość straty, która może wystąpić w normalnych warunkach rynkowych w określonym czasie (tzw. horyzoncie) oraz z założonym poziomem prawdopodobieństwa z tytułu zmian kursów walutowych.

Stress-testy służą do oszacowania straty w przypadku gwałtownych zmian na rynku walutowym, które nie są standardowo opisane za pomocą miar statystycznych.

FX VaR Banku, łącznie dla wszystkich walut przedstawia poniższa tabela:

NAZWA MIARY WRAŻLIWOŚCI

31.12.2020

31.12.2019

VaR 10 - dniowy przy poziomie ufności 99% (mln PLN)1

615

9

•           Pozycja walutowa

Wielkość pozycji walutowych w Banku prezentuje poniższa tabela:

POZYCJA WALUTOWA

31.12.2020

31.12.2019

EUR

171

(8)

CHF

(14 361)

(238)

Pozostałe (Globalna Netto)

(53)

(28)

 

Wielkość pozycji walutowych jest kluczowym (poza zmiennościami kursów walutowych) czynnikiem determinującym poziom ryzyka walutowego, na jakie narażony jest Bank. Na poziom pozycji walutowych wpływają wszystkie transakcje walutowe, jakie zostają zawarte, bilansowe i pozabilansowe. Istotna pozycja walutowa w CHF wynika z ujęcia wpływu ryzyka prawnego dotyczącego portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych (patrz nota „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych” oraz nota „Sprawy sporne”). Pozycja walutowa została ograniczona w I połowie 2021 roku.

68.            Zarządzanie ryzykiem płynności

•           Definicja

Ryzyko płynności to ryzyko braku możliwości terminowego wywiązania się z zobowiązań w wyniku braku płynnych środków. Sytuacja braku płynności może wynikać z niewłaściwej struktury aktywów i zobowiązań, w tym pozabilansowych, niedopasowania przepływów pieniężnych, nieotrzymania płatności od kontrahentów, nagłego wycofania środków przez klientów lub innych wydarzeń na rynku.

Bank zarządza również ryzykiem finansowania, które uwzględnia ryzyko utraty posiadanych źródeł finansowania oraz braku możliwości odnowienia wymagalnych środków finansowania lub utraty dostępu do nowych źródeł finansowania.

•           Cel zarządzania

Zapewnienie niezbędnej wysokości środków finansowych koniecznych do wywiązywania się z bieżących i przyszłych (również potencjalnych) zobowiązań z uwzględnieniem charakteru prowadzonej działalności oraz potrzeb mogących się pojawić w wyniku zmian otoczenia rynkowego poprzez odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i zobowiązań, w tym pozabilansowych.

•           Identyfikacja i pomiar ryzyka

Bank wykorzystuje następujące miary ryzyka płynności:

•        kontraktowa i urealniona luka płynności,

•        nadwyżka płynności,

•        rezerwa płynności,

•        wskaźnik relacji stabilnych środków finansowania do aktywów niepłynnych,

•        wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR),

•        krajowe nadzorcze miary płynności (M3-M4),

•        miary stabilności portfela depozytów i kredytów,

•        testy warunków skrajnych (stress-testy płynności).

•           Kontrola

Kontrola ryzyka płynności obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku limitów i wartości progowych dotyczących ryzyka płynności, w szczególności strategicznych limitów tolerancji na ryzyko płynności.

•           Prognozowanie i monitorowanie

Bank regularnie monitoruje:

•        stopień wykorzystania strategicznych limitów tolerancji na ryzyko płynności,

•        stopień wykorzystania nadzorczych norm płynności,

•        stopień wykorzystania wewnętrznych limitów i wartości progowych na ryzyko płynności,

•        koncentrację źródeł finansowania,

•        wskaźniki wczesnego ostrzegania - monitorowanie ich poziomu ma na celu wczesne wykrycie niekorzystnych zjawisk mogących mieć negatywny wpływ na sytuację płynnościową Banku lub sektora finansowego (których przekroczenie uruchamia płynnościowe plany awaryjne).

Bank dokonuje również cyklicznych prognoz poziomu ryzyka płynności, które uwzględniają aktualny rozwój działalności Banku. Prognozy poziomu płynności uwzględniają przede wszystkim poziom kształtowania się wybranych miar ryzyka płynności w warunkach zrealizowania się prognoz aktywów oraz zobowiązań Banku oraz w sytuacji realizacji wybranych scenariuszy stress-testowych.

•           Raportowanie

Raporty dotyczące ryzyka płynności opracowywane są w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym, kwartalnym oraz raz w roku opracowywana jest pogłębiona analiza płynności długoterminowej. Raporty zawierają informacje o ekspozycji na ryzyko płynności oraz informacje na temat wykorzystania limitów na to ryzyko. Odbiorcami raportów są przede wszystkim: KZAP, KR, Zarząd, Komitet ds. Ryzyka oraz Rada Nadzorcza.

•           Działania zarządcze/ Narzędzia zarządzania ryzykiem

Głównymi narzędziami zarządzania ryzykiem płynności Banku są:

•        procedury dotyczące zarządzania ryzykiem płynności, w tym w szczególności płynnościowe plany awaryjne,

•        limity i wartości progowe ograniczające ryzyko płynności krótko-, średnio- i długoterminowej,

•        krajowe i europejskie nadzorcze normy płynnościowe,

•        transakcje depozytowe, lokacyjne, transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz instrumentów pochodnych, w tym walutowe transakcje strukturalne, oraz transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych,

•        transakcje zapewniające długoterminowe finansowanie działalności kredytowej.

Podstawą polityki Banku w zakresie płynności jest utrzymywanie odpowiedniego poziomu nadwyżki płynności oraz nadzorczych i wewnętrznych miar ryzyka płynności i finansowania poprzez wzrost portfela płynnych papierów wartościowych oraz stabilnych źródeł finansowania (w szczególności stabilnej bazy depozytowej). W ramach zarządzania ryzykiem płynności Bank wykorzystuje również instrumenty rynku pieniężnego, w tym operacje otwartego rynku NBP.

Informacje finansowe

•           Luka płynności

Urealniona luka płynności jest zestawieniem poszczególnych kategorii bilansowych i pozabilansowych ze względu na ich urealniony termin zapadalności lub wymagalności.

 

a’vista

0 – 1 miesiąc

1 – 3 miesiące

3 – 6 miesięcy

6 – 12 miesięcy

12 – 24 miesiące

24 – 60 miesięcy

pow. 60 miesięcy

31.12.2020

Urealniona luka okresowa

6 558

68 407

(6 911)

(2 892)

               (837)

11 124

30 948

  (106 396)

Urealniona skumulowana luka okresowa

6 558

74 965

68 054

65 162

64 324

75 449

106 396

             -

31.12.2019

Urealniona luka okresowa

13 368

25 861

(9 437)

(5 561)

(928)

8 177

30 644

(62 124)

Urealniona skumulowana luka okresowa

13 368

39 229

29 792

24 231

23 303

31 480

62 124

-  

1 sprowadzono do porównywalności z danymi na 31 grudnia 2019 roku.

We wszystkich przedziałach urealniona skumulowana luka płynności wykazywała wartości dodatnie na 31 grudnia 2020 roku oraz na 31 grudnia 2019 roku. Oznacza to nadwyżkę zapadających aktywów nad wymagalnymi zobowiązaniami.

•           Nadzorcze miary płynności

Bank regularnie wyznacza i monitoruje następujące nadzorcze miary płynności:

•        wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR) – miara, która określa relację płynnych aktywów wysokiej jakości do wypływów netto w horyzoncie 30 dni w warunkach skrajnych (miara nadzorcza określona w Rozporządzeniu CRR),

•        wskaźnik pokrycia stabilnego finansowania netto (NSFR) – miara, która określa relację pozycji zapewniających stabilne finansowanie do pozycji wymagających stabilnego finansowania.

•        M3 – współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi (krajowy wskaźnik nadzorczy),

•        M4 – współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi (krajowy wskaźnik nadzorczy).

NADZORCZE MIARY PŁYNNOŚCI

31.12.2020

31.12.2019

M3 - współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych funduszami własnymi

12,59

14,92

M4 - współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej

         płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi

1,42

1,25

NSFR - wskaźnik pokrycia stabilnego finansowania

139,1%

124,9%

LCR - wskaźnik pokrycia płynności

204,7%

139,0%

 

W okresie zakończonym 31 grudnia 2020 roku oraz 31 grudnia 2019 roku wartości wskaźników miar nadzorczych utrzymywały się powyżej limitów nadzorczych.

•           Osad depozytów

Na 31 grudnia 2020 roku poziom osadu depozytów stanowił ok. 94,3% wszystkich depozytów zdeponowanych w Banku (z wyłączeniem rynku międzybankowego), co oznacza wzrost o ok. 0,5 p.p. w porównaniu do końca 2019 roku.

•           Struktura źródeł finansowania

STRUKTURA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA BANKU

31.12.2020

31.12.2019

Depozyty ogółem (z wył. rynku międzybankowego)

84,17%

83,64%

Depozyty rynku międzybankowego

0,72%

0,42%

Kapitały własne

11,63%

12,74%

Finansowanie z rynku

3,48%

3,21%

 

 

 

Razem

100,00%

100,00%

 

69.            Adekwatność kapitałowa

•           Adekwatność kapitałowa

Adekwatność kapitałowa jest stanem, w którym poziom ryzyka podejmowanego przez Bank w związku z rozwojem działalności biznesowej, może zostać pokryty posiadanym kapitałem, którego poziom i struktura są adekwatne do obowiązujących wymogów nadzorczych, określonego poziomu tolerancji na ryzyko oraz przyjętego horyzontu czasowego. Zarządzanie adekwatnością kapitałową obejmuje w szczególności przestrzeganie obowiązujących regulacji organów nadzoru i kontroli, a także określonego w Banku poziomu tolerancji na ryzyko oraz proces planowania kapitałowego, w tym politykę dotyczącą źródeł pozyskiwania kapitału.

Celem zarządzania adekwatnością kapitałową jest utrzymywanie, w sposób ciągły, funduszy własnych na poziomie adekwatnym do skali oraz profilu ryzyka działalności Banku.

Zarządzanie adekwatnością kapitałową Banku obejmuje:

•        określanie oraz realizację pożądanych przez Bank celów kapitałowych,

•        identyfikację i monitorowanie istotnych rodzajów ryzyka,

•        pomiar lub szacowanie kapitału wewnętrznego na pokrycie poszczególnych rodzajów ryzyka oraz łącznego kapitału wewnętrznego,

•        ustalanie wartości progowych dla miar adekwatności kapitałowej,

•        prognozowanie, monitorowanie oraz raportowanie poziomu i struktury funduszy własnych,

•        zarządzanie strukturą bilansu pod kątem optymalizacji jakości posiadanych przez Bank funduszy własnych,

•        kapitałowe działania awaryjne,

•        testy warunków skrajnych,

•        prognozowanie wymogu w zakresie funduszy własnych,

•        ocenę rentowności obszarów biznesowych i segmentów klienta.

Miarami adekwatności kapitałowej są:

•        łączny współczynnik kapitałowy (TCR),

•        relacja funduszy własnych do kapitału wewnętrznego,

•        współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1),

•        współczynnik kapitału Tier 1 (T1),

•        wskaźnik dźwigni,

•        wskaźnik MREL w relacji do funduszy własnych i zobowiązań ogółem.

Celem monitorowania poziomu miar adekwatności kapitałowej jest określenie stopnia spełniania wymogów nadzorczych oraz identyfikacja przypadków wymagających uruchomienia kapitałowych działań awaryjnych lub przygotowania planu ochrony kapitału.

Podstawowe regulacje obowiązujące w procesie oceny adekwatności kapitałowej to:,

•        ustawa Prawo bankowe,

•        rozporządzenie CRR,

•        ustawa z 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (z późniejszymi zmianami), (ustawa o nadzorze makroostrożnościowym),

•        rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 6 marca 2017 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach,

•        ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji z 10 czerwca 2016 roku.

Minimalny poziom współczynników kapitałowych utrzymywanych przez Bank, zgodnie z art. 92 rozporządzenia CRR

•        łączny współczynnik kapitałowy (TCR)

8,0%

•        współczynnik kapitału Tier 1 (T1)

6,0%

•        współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1)

4,5%

 

Wymóg połączonego bufora ponad minima określone w art. 92 rozporządzenia CRR, stanowiący sumę obowiązujących buforów

31.12.2020

31.12.2019

Łącznie:

3,51%

6,51%

•        zabezpieczającego

2,5%

2,5%

•        antycyklicznego

0,01%

0,01%

•        ryzyka systemowego

0%1

3%2

•        z tytułu zidentyfikowania Banku jako instytucji o znaczeniu systemowym („O-SII”)

1%3

1%3

1 W dniu 19 marca 2020 roku, w związku z epidemią COVID-19, weszło w życie Rozporządzenie Ministra Finansów znoszące bufor ryzyka systemowego.

2 Bufor jest kalkulowany dla ekspozycji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ze względu na fakt, iż Bank prowadzi także działalność zagraniczną, bufor ryzyka systemowego dla Banku na koniec grudnia 2019 roku wynosił 2,91%.

3 łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko obliczonej zgodnie z rozporządzeniem CRR.

 

Domiar kapitałowy (dodatkowy wymóg kapitałowy w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z zabezpieczonych hipoteką walutowych kredytów i pożyczek dla gospodarstw domowych)

31.12.2020

31.12.2019

•        dla łącznego współczynnika kapitałowego:

0,27%

0,40%

•        dla współczynnika kapitału Tier 1

0,20%

0,30%

•        dla współczynnika kapitału podstawowego Tier 1

0,15%

0,23%

Niezależnie od powyższych, do spełnienia warunków do wypłaty do 100% zysku, KNF ustalił wymagany narzut z tytułu wrażliwości Banku na niekorzystny scenariusz makroekonomiczny, wynoszący 0,10 p.p.

26 października 2020 roku PKO Bank Polski S.A. otrzymał pismo Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) w sprawie wyników przeprowadzonej aktualizacji i oceny wykonalności planów przymusowej restrukturyzacji, w którym przedstawiony został, wyznaczony w oparciu o aktualną metodykę, docelowy wymóg MREL oraz cele śródokresowe (tzw. ścieżka dojścia) w ujęciu skonsolidowanym oraz jednostkowym. Opracowana przez BFG ścieżka dojścia do docelowego wymogu MREL bazuje na danych z 31 grudnia 2019 roku i zakłada liniowy wzrost wymogu w okresie projekcji. W ujęciu skonsolidowanym wyznaczone cele MREL kształtują się w sposób następujący:

w %

31.12.2021

31.12.2022

31.12.2023

MREL (TLOF)

10,06

11,35

12,65

MREL (TRE) 

15,99

18,06

20,12

 

Zgodnie z treścią komunikatu BFG Bank jest zobowiązany do spełnienia wymogu MREL od 1 stycznia 2024 r.

Wpływ MSSF 9 na fundusze własne i mierniki adekwatności kapitałowej reguluje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/2395 z 12 grudnia 2017 roku zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9 na fundusze własne oraz dotyczących traktowania jako duże ekspozycje niektórych ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego denominowanych w walucie krajowej dowolnego państwa członkowskiego. Zgodnie z tą regulacją banki mogą stosować przepisy przejściowe w zakresie funduszy własnych i powiększać kapitał podstawowy Tier I związany z wdrożeniem nowego modelu utraty wartości w okresie kolejnych 5 lat od daty 1 stycznia 2018 roku, przy czym współczynnik korygujący maleje z okresu na okres.

Ponadto 27 czerwca 2020 roku weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2020/873 z 24 czerwca 2020 roku zmieniające rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19. Przepis ten pozwala na złagodzenie wpływu na kapitał Tier 1 kwoty odpisów utworzonych od 1 stycznia 2020 roku. 

Rozwiązanie takie może być stosowane do 2024 roku włącznie, przy czym przyporządkowany to tej wartości współczynnik korygujący maleje z okresu na okres. Bank podjął decyzję, w świetle art. 473a ust. 7a CRR wprowadzonego powyższym Rozporządzeniem, o skorzystaniu z opcji, zgodnie z którą do korekty łagodzącej wpływ wprowadzenia MSSF 9 na fundusze własne przypisywana jest waga ryzyka równa 100 % i uzyskana wartość dodawana jest do miary ekspozycji całkowitej. Dla danych za grudzień 2019 roku stosowany był współczynnik korygujący do korekt ryzyka szczególnego, o które pomniejsza się wartość ekspozycji, obliczony wg postanowień art. 473a ust. 7b CRR.

Wpływ wdrożenia nowej definicji niewykonania zobowiązania skutkowałby obniżeniem współczynników kapitałowych o nie więcej niż 10 pb.

•           Fundusze własne dla potrzeb adekwatności kapitałowej

Poziom adekwatności kapitałowej Banku w 2020 roku i w 2019 roku utrzymywał się na bezpiecznym poziomie, istotnie powyżej limitów nadzorczych. W całym okresie minimalne wymogi kapitałowe były spełnione.

•           Wymogi w zakresie funduszy własnych (Filar I)

Bank wylicza wymogi w zakresie funduszy własnych dla następujących rodzajów ryzyka:

ryzyko kredytowe

metodą standardową stosując następujące formuły w zakresie:

ekspozycji bilansowych - iloczyn wartości bilansowej (uwzględniającej wartość korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego), wagi ryzyka przypisanej ekspozycji zgodnie z metodą standardową wyliczania wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego oraz 8% (przy uwzględnieniu uznawalnych zabezpieczeń),

udzielonych zobowiązań pozabilansowych – iloczyn wartości zobowiązania (uwzględniającej wartość korekt z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego), wagi ryzyka produktu, wagi ryzyka przypisanej ekspozycji pozabilansowej zgodnie z metodą standardową wyliczania wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego oraz 8% (przy uwzględnieniu uznawalnych zabezpieczeń),

transakcji pozabilansowych (instrumentów pochodnych) – iloczyn wagi ryzyka przypisanej transakcji pozabilansowej zgodnie z metodą standardową wyliczania wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego, ekwiwalentu bilansowego transakcji pozabilansowych oraz 8% (wartość ekwiwalentu bilansowego wyliczana jest zgodnie z metodą wyceny rynkowej).

ryzyko operacyjne

•                  zgodnie z podejściem AMA - w zakresie działalności prowadzonej przez Bank, z uwzględnieniem oddziału w Niemczech oraz z wyłączeniem oddziału w Czechach,

•                  zgodnie z podejściem BIA - w zakresie działalności oddziału w Czechach

ryzyko rynkowe

•      ryzyka walutowego – wyliczanego metodą podstawową,

•      ryzyka cen towarów – wyliczanego metodą uproszczoną,

•      ryzyka instrumentów kapitałowych – wyliczanego metodą uproszczoną,

•      ryzyka szczególnego instrumentów dłużnych – wyliczanego metodą podstawową,

•      ryzyka ogólnego instrumentów dłużnych – wyliczanego zgodnie z podejściem opartym na duracji,

•      pozostałych rodzajów ryzyka innych niż ryzyko delta (ryzyko non-delta) wyliczanych metodą scenariuszową w przypadku opcji, dla których Bank stosuje własne modele wyceny oraz metodą delta plus dla pozostałych opcji,

Pozostałe ryzyka

•      ryzyka rozliczenia i ryzyka dostawy – wyliczanego metodą określoną w Tytule V „Wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rozliczenia” rozporządzenia CRR,

•      ryzyka kredytowego kontrahenta – wyliczanego metodą określoną w Rozdziale 6 „Ryzyko kredytowe kontrahenta” Tytułu II „Wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka kredytowego” rozporządzenia CRR,

•      ryzyka z tytułu korekty wyceny kredytowej - wyliczanego metodą określoną w Tytule VI „Wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej” rozporządzenia CRR,

•      przekroczenia limitu dużych ekspozycji – wyliczanego metodą określoną w § 395-401 rozporządzenia CRR,

•      dla ekspozycji wobec kontrahenta centralnego wyliczany jest wymóg z tytułu transakcji oraz wniesionych wkładów do funduszu kwalifikującego się kontrahenta centralnego na wypadek niewykonania zobowiązania

 

Adekwatność nota do sprawozdania finansowego

31.12.2020

31.12.2019

dane przekształcone

31.12.2019

dane opublikowane

Kapitał własny

38 577

40 412

40 412

kapitały: zakładowy, zapasowy, rezerwowy i fundusz ogólnego ryzyka

34 478

34 587

34 587

niepodzielony wynik finansowy

5 500

1 556

1 556

wynik roku bieżącego

(2 944)

3 835

3 835

inne całkowite dochody

1 543

434

434

 

 

   

 

Wyłączenia z kapitału własnego:

319

3 930

3 930

wynik roku bieżącego z konsolidacji ostrożnościowej

-

3 835

3 835

niepodzielony wynik finansowy za rok poprzedni

-

 

-

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

319

95   

95

 

 

                          

 

Inne pomniejszenia funduszy:

2 254

2 509

2 518

wartość firmy

755

871

871

inne wartości niematerialne

1 138

1 540

1 540

pozycje sekurytyzacyjne

-

 

-

dodatkowe korekty aktywów (AVA, DVA)

361

98

107

 

 

 

 

Przejściowe odwrócenie wpływu MSSF 9

1 560

798

884

Wynik roku bieżącego zaliczony za zgodą KNF

-

3 835                         

1 042

 

 

   

 

Fundusze Tier 1

37 564

38 606                       

35 890

Fundusze Tier 2 (dług podporządkowany)

2 700

2 700  

2 700

 

 

 

 

Fundusze własne

40 264

41 306

38 590

 

 

 

 

Wymogi w zakresie funduszy własnych

16 287

14 875

14 946

Ryzyko kredytowe

13 268

13 829

13 900

Ryzyko operacyjne1

1 339

582

582

Ryzyko rynkowe2

1 652

441

441

Ryzyko korekty wyceny kredytowej

28

23

23

Ryzyko rozliczenia/dostawy

-

 

-

 

 

 

 

Łączny współczynnik kapitałowy

19,78

22,21%

20,66

Współczynnik kapitału Tier 1

18,45

20,76%

19,21

1 W 2020 roku nastąpił wzrost wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego o 757 milionów PLN będący w głównej mierze konsekwencją rosnących kosztów ryzyka prawnego dotyczącego portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych. Z uwagi na kwartalne przesunięcie danych uwzględnianych w metodzie AMA, w wymogu na koniec 2020 roku uwzględniony jest poziom kosztów z 3q2020. Począwszy od 2021 roku rezerwy pomniejszające wartość bilansową brutto kredytów (tj. straty powiązane z ryzykiem kredytowym) Bank będzie uwzględniał w metodzie AMA w stałej wartości z 3q2020.

2 Wzrost wymogu na ryzyko rynkowe spowodowany jest przede wszystkim wystąpieniem wymogu z tytułu ryzyka walutowego w wysokości 1 167 mln PLN, będącego skutkiem dotworzenia odpisów na ryzyko prawne związane z kredytami walutowymi. Pozycja walutowa została ograniczona w I półroczu 2021 roku.

 Zgodnie z art. 26 ust. 2 CRR instytucje mogą włączyć zyski z bieżącego okresu lub zyski roczne do kapitału podstawowego Tier I po podjęciu przez Bank formalnej decyzji potwierdzającej ostateczny wynik finansowy Banku w danym roku lub, przed podjęciem ww. formalnej decyzji, po uzyskaniu uprzedniego zezwolenia właściwego organu. Europejski Nadzór Bankowy (EBA) opublikował w maju 2020 roku w ramach jednolitego zbioru pytań i odpowiedzi (single rulebook Q&A) stanowisko dotyczące momentu rozpoznawania zysków rocznych oraz śródrocznych w danych dotyczących adekwatności kapitałowej (Q&A 2018_3822 oraz Q&A 2018_4085). Zgodnie z tym stanowiskiem, od momentu kiedy Bank formalnie spełnia kryteria pozwalające mu zaliczyć zysk za dany okres do kapitału Tier I, uznaje się, że zysk ten powinien być zaliczony na datę wsteczną (datę zysku a nie datę spełnienia kryterium) i należy dokonać korekty funduszy własnych na datę której dotyczy zysk. W związku z powyższym kolumna "dane przekształcone" prezentuje wartości funduszy własnych, wymogów kapitałowych oraz współczynników kapitałowych z uwzględnieniem podziału zysku za 2019 r. przez Walne Zgromadzenie Banku. 

Wpływ MSSF 9 na fundusze własne i mierniki adekwatności kapitałowej reguluje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/2395 z 12 grudnia 2017 roku zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9 na fundusze własne oraz dotyczących traktowania jako duże ekspozycje niektórych ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego denominowanych w walucie krajowej dowolnego państwa członkowskiego. Zgodnie z tą regulacją banki mogą stosować przepisy przejściowe w zakresie funduszy własnych i powiększać kapitał podstawowy Tier I związany z wdrożeniem nowego modelu utraty wartości w okresie kolejnych 5 lat od daty 1 stycznia 2018 roku, przy czym współczynnik korygujący maleje z okresu na okres. 27 czerwca 2020 roku weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady 2020/873 z 24 czerwca 2020 roku zmieniające rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19. Przepis ten pozwala na złagodzenie wpływu na kapitał Tier 1 kwoty odpisów utworzonych od 1 stycznia 2020 roku.

Rozwiązanie takie może być stosowane do 2024 roku włącznie, przy czym przyporządkowany to tej wartości współczynnik korygujący maleje z okresu na okres. Bank podjął decyzję, w świetle art. 473a ust. 7a CRR  wprowadzonego powyższym Rozporządzeniem, o skorzystaniu z opcji, zgodnie z którą do korekty łagodzącej wpływ wprowadzenia MSSF 9 na fundusze własne przypisywana jest waga ryzyka równa 100 % i uzyskana wartość dodawana jest do miary ekspozycji całkowitej. Dla danych za grudzień 2019 roku stosowany był współczynnik korygujący do korekt ryzyka szczególnego, o które pomniejsza się wartość ekspozycji, obliczony wg postanowień art. 473a ust. 7b CRR.

•           KAPITAŁ WEWNĘTRZNY (FILAR II)

W 2020 roku Bank wyznaczył kapitał wewnętrzny zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa:

•        rozporządzeniem CRR,

•        ustawą Prawo bankowe,

•        rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 6 marca 2017 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach,

•        ustawą o nadzorze makroostrożnościowym

oraz przepisami wewnętrznymi Banku.

Kapitał wewnętrzny to szacowana kwota kapitału, niezbędna do pokrycia wszystkich istotnych rodzajów ryzyka występujących w działalności Banku. Celem szacowania kapitału wewnętrznego jest określenie funduszy własnych na poziomie zapewniającym bezpieczeństwo działalności przy uwzględnieniu zmian profilu i skali prowadzonej działalności oraz niekorzystnych warunków skrajnych oraz umożliwienie bardziej efektywnego zarządzania Bankiem nakierowanego na poprawę rentowności działalności i rentowności zainwestowanego kapitału.

Kapitał wewnętrzny na pokrycie istotnych rodzajów ryzyka jest ustalany zgodnie z metodami określonymi w przepisach wewnętrznych.

Wysokość relacji funduszy własnych do kapitału wewnętrznego utrzymywała się na poziomie powyżej zarówno limitu ustawowego, jak i wewnętrznego Banku.

•           UJAWNIENIA (FILAR III)

Bank ogłasza w cyklu rocznym informacje dotyczące w szczególności zarządzania ryzykiem oraz adekwatności kapitałowej zgodnie z: rozporządzeniem CRR i aktami wykonawczymi do CRR, wytycznymi Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego, w tym w sprawie wymogów dotyczących ujawniania informacji na mocy części ósmej Rozporządzania CRR („wytyczne EBA”), ustawą o nadzorze makroostrożnościowym, ustawą Prawo bankowe, Rekomendacjami H, M i P wydanymi przez Komisję Nadzoru Finansowego, w ramach Raportu „Adekwatność kapitałowa oraz inne informacje podlegające ogłaszaniu Grupy Kapitałowej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej”

Szczegółowe informacje o zakresie ujawnianych informacji, sposobie ich weryfikacji oraz publikacji zawierają Zasady polityki informacyjnej PKO Banku Polskiego SA w zakresie adekwatności kapitałowej oraz innych informacji podlegających ogłaszaniu udostępnione na stronie internetowej Banku (www.pkobp.pl).

70.            Wskaźnik dźwigni

Bank wylicza wskaźnik dźwigni jako jedną z miar adekwatności kapitałowej.

Celem zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej jest zapewnienie właściwej relacji pomiędzy wielkością kapitału Tier I i sumą aktywów bilansowych oraz udzielonych zobowiązań pozabilansowych Banku.

Dla celów pomiaru ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej Bank kalkuluje wskaźnik dźwigni jako miarę kapitału Tier I podzieloną przez miarę ekspozycji całkowitej i wyraża wskaźnik jako wartość procentową. Wskaźnik dźwigni według stanu na 31 grudnia 2020 roku i 31 grudnia 2019 roku utrzymywał się powyżej limitów wewnętrznych, zewnętrznych, a także powyżej wartości minimalnych rekomendowanych przez KNF.

Dla utrzymania wskaźnika dźwigni na akceptowalnym Bank ustaliła strategiczny limit tolerancji oraz wartość progową, których poziomy są regularnie monitorowane i okresowo weryfikowane. 

 

 

Ekspozycje wskaźnika dźwigni określone w rozporządzeniu w sprawie wymogów kapitałowych

31.12.2020

31.12.2019

dane przekształcone

31.12.2019

dane publikowane

Kapitał i miara ekspozycji całkowitej

 

 

 

Kapitał Tier I

37 564

38 606

35 890

Miara ekspozycji całkowitej składającej się na wskaźnik dźwigni

352 760

319 537

320 265

Wskaźnik dźwigni

 

 

 

Wskaźnik dźwigni (w procentach)

10,65

12,08

11,21

 

71.            Informacje o pakietowej sprzedaży wierzytelności

W 2020 roku Bank przeprowadził pakietowe sprzedaże (wierzytelności bilansowych i pozabilansowych) ponad 26,8 tysięcy sztuk wierzytelności od klientów detalicznych oraz gospodarczych o zadłużeniu ogółem ponad 716 milionów PLN (w 2019 roku 1 790 milionów PLN). Łączna wartość bilansowa rezerw na potencjalne roszczenia z tytułu sprzedaży wierzytelności na 31 grudnia 2020 roku wynosiła 1,9 miliona PLN (na 31 grudnia 2019 roku wynosiła 2 miliony PLN). W wyniku sprzedaży wierzytelności zostały przeniesione wszystkie ryzyka i korzyści, w związku z powyższym Bank zaprzestała ujmowania tych aktywów.

Bank nie otrzymał papierów wartościowych z tytułu powyższych transakcji.

POZOSTAŁE NOTY

72.            Działalność powiernicza

Podmiot dominujący jest bezpośrednim uczestnikiem Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych oraz Rejestru Papierów Wartościowych (NBP). Podmiot dominujący prowadzi rachunki papierów wartościowych oraz obsługuje transakcje na rynku krajowym i rynkach zagranicznych, świadczy usługi powiernictwa i pełni funkcję depozytariusza dla funduszy emerytalnych i inwestycyjnych. Aktywa przechowywane przez Podmiot dominujący w ramach świadczenia usług powierniczych, ze względu na niespełnienie definicji składnika aktywów Podmiotu dominującego, nie zostały wykazane w niniejszym sprawozdaniu finansowym.

73.            Informacje dotyczące firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdań finansowych 

13 grudnia 2018 roku Rada Nadzorcza Banku na podstawie § 15 ust. 1 pkt 2 Statutu Banku dokonała wyboru PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp. k. (dalej PwC) jako firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania i przeglądu sprawozdań finansowych Banku oraz Grupy Kapitałowej za lata 2020-2021. PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp. k. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Polnej 11, jest wpisana na listę firm audytorskich, prowadzoną przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów pod numerem 144. 24 stycznia 2019 roku Bank i PwC zawarły umowę na przeprowadzenie badania i przeglądu sprawozdań finansowych Banku i Grupy Kapitałowej Banku za lata 2020 - 2021.

Na podstawie oświadczenia Rady Nadzorczej, Zarząd informuje, że wybór firmy audytorskiej PwC, przeprowadzającej badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku i sprawozdania finansowego Banku za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku (Badanie) został dokonany zgodnie z obowiązującymi na dzień dokonania wyboru przepisami prawa oraz przyjętymi przez Radę Nadzorczą przepisami wewnętrznymi Banku dotyczącymi wyboru firmy audytorskiej. Równocześnie na podstawie oświadczenia Rady Nadzorczej Zarząd informuje, że

•        firma audytorska PwC oraz członkowie zespołu wykonującego Badanie spełniali warunki do sporządzenia bezstronnego i niezależnego sprawozdania z Badania, zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, standardami wykonywania zawodu i zasadami etyki zawodowej,

•        w Banku przestrzegane są powszechnie obowiązujące przepisy prawa związane z rotacją firmy audytorskiej i kluczowego biegłego rewidenta przeprowadzających badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej i sprawozdania finansowego Banku oraz związane z obowiązkowymi okresami karencji,

•        Bank posiada politykę dotyczącą wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania sprawozdań finansowych Banku i Grupy Kapitałowej, oraz procedurę dotyczącą wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania sprawozdań finansowych Banku i Grupy, jak również politykę dotyczącą świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem na rzecz Banku i spółek Grupy Kapitałowej Banku, w tym usług warunkowo zwolnionych z zakazu świadczenia przez firmę audytorską.

Badanie i przegląd sprawozdań finansowych Banku oraz Grupy Kapitałowej za rok 2019 przeprowadzała firma audytorska KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa.

ŁĄCZNA WYSOKOŚĆ NALEŻNEGO WYNAGRODZENIA NETTO FIRMY AUDYTORSKIEJ BADAJĄCEJ SPRAWOZDANIE FINANSOWE Z TYTUŁU:

(w tysiącach PLN)

2020

2019

badania sprawozdania finansowego Banku i skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej

1 804

1 537

usług atestacyjnych, w tym przeglądu sprawozdań finansowych

530

961

Razem

2 334

2 498

 

74.            Zdarzenia, które wystąpiły po dniu, na który sporządzono sprawozdanie finansowe

23 kwietnia 2021 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie PKO Banku Polskiego S.A. podjęło decyzję dotyczącą zawierania ugód z konsumentami, którzy zawarli z Bankiem umowy kredytu lub pożyczki zabezpieczone hipotecznie indeksowane do walut obcych lub denominowane w walutach obcych (dalej: ugody z konsumentami). Zgodnie z podjętą uchwałą:

•        tworzy się fundusz specjalny w wysokości 6,7 mld PLN z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych strat bilansowych, które powstaną w następstwie rozpoznania skutków finansowych ugód z konsumentami,

•        wydziela się z kapitału zapasowego Banku, w części utworzonej z zysku z lat ubiegłych dostępnego do podziału, kwotę w wysokości 6,7 mld PLN i  przekazuje się ją na wyżej wymieniony fundusz specjalny,

•        Walne Zgromadzenie zobowiązało Zarząd Banku do przedstawienia do zatwierdzenia Radzie Nadzorczej Banku warunków, na jakich będą zawierane ugody, w tym warunków zwalniania z długu,

•        Zarząd Banku może przystąpić do zawierania ugód z konsumentami (w tym zawierających zwolnienie z długu), po pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Nadzorczą Banku warunków na jakich będą one zawierane, w tym w zakresie zwolnienia z długu. Treść jednostkowych ugód powinna mieścić się w granicach warunków zaopiniowanych przez Radę Nadzorczą Banku.

 

 

Podpisy wszystkich Członków Zarządu Banku

 

28.04.2021

Zbigniew Jagiełło

Prezes Zarządu

 

28.04.2021

Rafał Antczak

Wiceprezes Zarządu

 

28.04.2021

Rafał Kozłowski

Wiceprezes Zarządu

 

28.04.2021

Maks Kraczkowski

Wiceprezes Zarządu

 

28.04.2021

Mieczysław Król

Wiceprezes Zarządu

 

28.04.2021

Adam Marciniak

Wiceprezes Zarządu

 

28.04.2021

Piotr Mazur

Wiceprezes Zarządu

 

28.04.2021

Jakub Papierski

Wiceprezes Zarządu

 

28.04.2021

Jan Emeryk Rościszewski

Wiceprezes Zarządu

 

 

Podpis osoby, której powierzono

prowadzenie ksiąg rachunkowych

 

Danuta Szymańska

Dyrektor Pionu Rachunkowości

 

 

 

 

 

Biblioteka czcionek:

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ