W dniu 3 października 2019 r. Trybunał
Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) (sygn.
akt C-260/18) wydał orzeczenie w sprawie kredytu
indeksowanego do franka szwajcarskiego, które
wpłynęło na linię orzeczniczą sądów polskich i
potwierdziło podwyższone ryzyko prawne tego
portfela.
W grudniu 2020 roku Przewodniczący Komisji
Nadzoru Finansowego (dalej „Przewodniczący
KNF”) przedstawił propozycję, która zmierza do
systemowego rozwiązania problemu kredytów
mieszkaniowych we frankach szwajcarskich.
Rozwiązanie to zakłada, że banki dobrowolnie
zaoferują klientom możliwość zawierania ugód, na
mocy których klienci rozliczą się z bankiem tak, jak
gdyby ich kredyty od początku były kredytami
złotowymi oprocentowanymi według stawki
referencyjnej WIBOR powiększonej o stosowaną
historycznie dla takich kredytów marżę.
W dniu 23 kwietnia 2021 r. odbyło się
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie
Akcjonariuszy Banku, na którym akcjonariusze
formalnie zaakceptowali możliwość oferowania
ugód klientom przez Bank.
Bank oszacował koszty na pokrycie
wspomnianego ryzyka, zarówno dla aktywnego
portfela, jak i dla kredytów spłaconych przed datą
bilansową, a także w odniesieniu do umów
kredytowych aktualnie kwestionowanych przez
klientów na drodze sądowej. Na podstawie punktu
B5.4.6 Międzynarodowego Standardu
Sprawozdawczości Finansowej 9
Instrumenty
finansowe
(“MSSF 9”) w sprawozdaniu
finansowym Bank ujął szacunek tych kosztów, dla
kredytów aktywnych korygując wartość bilansową
brutto portfela poprzez zmniejszenie
kontraktowych przepływów pieniężnych z tytułu
kredytów hipotecznych denominowanych lub
indeksowanych w CHF, a dla kredytów spłaconych
ujmując rezerwę zgodnie z Międzynarodowym
Standardem Rachunkowości 37
Rezerwy,
zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe.
Oszacowany na dzień 31 grudnia 2020 r. poziom
pomniejszenia wartości bilansowej brutto tego
portfela wyniósł 6.617 mln zł, zaś poziom
utworzonych rezerw wyniósł 426 mln zł.
Obciążenie bieżącego wyniku finansowego w
kwocie 6.552 mln zł zostało ujęte w pozycji
Koszt
ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w
walutach wymienialnych
.
Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w
walutach wymienialnych, zostały oszacowane przy
zastosowaniu statystycznej metody
przyjętych przez Zarząd mających istotny wpływ
na poziom pomniejszenia wartości bilansowej
brutto portfela oraz ujętych rezerw. W
szczególności przeprowadziliśmy poniżej
wymienione procedury:
●
dokonaliśmy oceny zaprojektowania i
wdrożenia monitoringu oraz kontroli
wewnętrznych w ramach zarządzania
ryzykami prawnymi;
●
przeprowadziliśmy testy kluczowych kontroli
w procesie szacowania pomniejszenia
wartości bilansowej brutto portfela oraz ujętej
rezerwy, w tym testy środowiska IT;
●
przeprowadziliśmy rozmowy z Zarządem oraz
specjalistami, w tym z prawnikami Banku
oraz ekspertami zewnętrznymi, na temat
przyjętych założeń uwzględniających
historyczne obserwacje, w tym informacje i
zdarzenia następujące po dacie bilansowej;
●
we współpracy z naszymi ekspertami do
spraw prawnych przeanalizowaliśmy
dokumentację i opinie zewnętrznych
kancelarii prawnych uzyskane przez Bank na
potrzeby oszacowania ryzyka uznania klauzul
w umowach Banku za abuzywne, jak i
prawdopodobieństwa realizacji
poszczególnych scenariuszy możliwych
rozstrzygnięć;
●
we współpracy z naszymi ekspertami do
spraw prawnych oraz modelowania
statystycznego przeanalizowaliśmy
dokumentację modelu;
●
procedury wiarygodności:
o
przeanalizowaliśmy wyniki ankiet
przeprowadzonych przez Bank w
zakresie skłonności klientów do ugód;
o
uzyskaliśmy bezpośrednio od
zewnętrznych kancelarii prawnych
współpracujących z Bankiem ich
stanowiska opracowane w oparciu o
aktualną linię orzeczniczą sądów, co do
oczekiwanych rozstrzygnięć spraw
sądowych wraz z oszacowaniem
prawdopodobieństwa tych rozstrzygnięć;
o
zweryfikowaliśmy sposób kalkulacji
wartości potencjalnych strat w ramach
poszczególnych scenariuszy zakładanych
przez Bank;
o
zweryfikowaliśmy model zastosowany
przez Bank, sprawdziliśmy prawidłowość