Finansowy
Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy
zakończony
31 grudnia 2021 r.
1
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Wybrane dane finansowe
w tys. PLN
w tys. EUR
1.01.2021 -
31.12.2021
1.01.2021 -
31.12.2021
Przychody z tytułu odsetek i przychody o
podobnym charakterze
2 739 464
598 463
Przychody z tytułu opłat i prowizji
867 384
189 489
Wynik finansowy przed opodatkowaniem
podatkiem dochodowym
(1 047 940)
(228 933)
Wynik finansowy po opodatkowaniu
(1 357 452)
(296 549)
Całkowite dochody za okres sprawozdawczy
(2 200 148)
(480 644)
Przepływy pieniężne netto z działalności
operacyjnej
2 564 242
560 184
Przepływy pieniężne netto z działalności
inwestycyjnej
(479 078)
(104 659)
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
(299 354)
(65 397)
Przepływy pieniężne netto, razem
1 785 810
390 128
31.12.2021
31.12.2021
Aktywa razem
103 388 069
22 478 599
Zobowiązania wobec banków i innych instytucji
monetarnych
186 247
40 494
Zobowiązania wobec klientów
91 672 296
19 931 360
Kapitał własny
6 632 182
1 441 967
Kapitał zakładowy
1 213 117
263 755
Liczba akcji (w szt.)
1 213 116 777
1 213 116 777
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł / EUR)
5,47
1,19
Rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję
(w zł / EUR)
5,47
1,19
Współczynnik wypłacalności
17,17%
17,17%
Zadeklarowana lub wypłacona dywidenda
na jedną akcję (w zł / EUR)
-
-
Kursy przyjęte do przeliczenia danych finansowych na EUR
dla pozycji na dzień bilansowy
-
-
4,5994
4,6148
dla pozycji za okres objęty sprawozdaniem
(kurs wyliczony jako średnia z kursów na koniec
poszczególnych miesięcy okresu)
-
-
4,5775
4,4742
2
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Wybrane kwartalne dane finansowe
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
w tysiącach zł
1.01.2021 -
31.12.2021
1.10.2021 -
31.12.2021*
1.01.2020 -
31.12.2020
1.10.2020 -
31.12.2020*
Wynik z tytułu odsetek
2 614 214
736 726
2 490 329
600 618
Przychody z tytułu odsetek i przychody o podobnym
charakterze:
2 739 464
774 756
3 024 189
639 932
Przychody naliczane z wykorzystaniem metody
efektywnej stopy procentowej:
2 675 575
769 434
2 915 734
621 675
Przychody odsetkowe od Aktywów
wycenianych według zamortyzowanego kosztu
2 381 845
657 665
2 602 344
572 415
Przychody odsetkowe od Aktywów
wycenianych według wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
293 730
111 769
313 390
49 260
Przychody o charakterze podobnym do odsetkowego
od Aktywów wycenianych według wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat
63 889
5 322
108 455
18 257
Koszty z tytułu odsetek
(125 250)
(38 030)
(533 860)
(39 314)
Wynik z tytułu opłat i prowizji
716 125
184 007
639 738
163 620
Przychody z tytułu opłat i prowizji
867 384
221 455
809 267
204 627
Koszty z tytułu opłat i prowizji
(151 259)
(37 448)
(169 529)
(41 007)
Przychody z tytułu dywidend
52 397
316
39 326
136
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania
aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych
według wartości godziwej przez wynik finansowy
10 542
683
127 638
49 938
Wynik z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych
przeznaczonych do obrotu
(8 972)
(2 223)
12 919
4 710
Wynik z tytułu aktywów finansowych
nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo
według wartości godziwej przez wynik finansowy
124 538
70 729
38 576
51 729
Wynik z tytułu rachunkowości zabezpieczeń
(3 185)
(1 431)
(10 259)
481
Wynik z pozycji wymiany
(149 855)
(72 228)
119 268
13 093
Pozostałe przychody operacyjne
283 481
96 265
140 865
69 674
Pozostałe koszty operacyjne
(198 660)
(147 522)
(219 836)
(104 587)
Koszty administracyjne
(1 380 202)
(364 631)
(1 497 120)
(353 579)
Koszty z tytułu utraty wartości aktywów finansowych
(276 613)
(71 005)
(477 193)
(70 790)
Koszty z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych
(7 642)
(2 285)
(7 846)
(2 712)
Koszty rezerw na ryzyko prawne z tytułu walutowych
kredytów hipotecznych
(2 305 157)
(732 000)
(713 617)
(415 944)
Wynik z tytułu modyfikacji
(12 839)
(3 403)
(13 565)
(3 475)
Amortyzacja
(193 501)
(49 033)
(196 359)
(48 389)
Udział w zyskach jednostek podporządkowanych
0
0
0
0
Podatek bankowy
(312 611)
(82 012)
(279 148)
(70 121)
Wynik finansowy przed opodatkowaniem podatkiem
dochodowym
(1 047 940)
(439 047)
193 716
(115 598)
Podatek dochodowy
(309 512)
(95 490)
(175 137)
(3 688)
Wynik finansowy po opodatkowaniu
(1 357 452)
(534 537)
18 579
(119 286)
* dane kwartalne nie podlegały badaniu przez niezależnego biegłego rewidenta
3
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW
w tysiącach zł
1.01.2021 -
31.12.2021
1.10.2021 -
31.12.2021*
1.01.2020 -
31.12.2020
1.10.2020 -
31.12.2020*
Wynik finansowy po opodatkowaniu
(1 357 452)
(534 537)
18 579
(119 286)
Inne składniki całkowitych dochodów, które zostaną (zostały)
przeklasyfikowane na zyski lub straty
(1 044 799)
(808 741)
161 597
(26 644)
Efekt wyceny papierów dłużnych wycenianych
według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
(977 385)
(698 708)
177 131
(28 083)
Efekt wyceny portfela kredytów wycenianego według
wartości godziwej przez inne całkowite dochody
267 079
150 239
0
0
Rachunkowość zabezpieczeń
(334 493)
(260 272)
(15 534)
1 439
Inne składniki całkowitych dochodów, które nie będą
przeklasyfikowane na zyski lub straty
4 434
4 434
(905)
(905)
Zyski (straty) aktuarialne
5 219
5 219
(730)
(730)
Efekt wyceny akcji wycenianych
według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
(785)
(785)
(175)
(175)
Inne składniki całkowitych dochodów przed
opodatkowaniem, razem
(1 040 365)
(804 307)
160 692
(27 549)
Podatek dochodowy dotyczący innych składników całkowitych
dochodów, które zostaną (zostały) przeklasyfikowane na zyski
lub straty
198 512
153 661
(30 703)
5 062
Podatek dochodowy dotyczący innych składników całkowitych
dochodów, które nie będą przeklasyfikowane na zyski lub
straty
(842)
(842)
172
172
Inne składniki całkowitych dochodów po opodatkowaniu
(842 696)
(651 489)
130 161
(22 315)
Całkowite dochody za okres sprawozdawczy
(2 200 148)
(1 186 026)
148 740
(141 600)
* dane kwartalne nie podlegały badaniu przez niezależnego biegłego rewidenta
4
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
ROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE BANKU MILLENNIUM S.A.
ZA OKRES 12 MIESIĘCY ZAKOŃCZONY 31 GRUDNIA 2021 R.
SPIS TREŚCI
1. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT ........................................................................... 6
2. SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW ..................................................... 7
3. BILANS ..................................................................................................... 8
4. ZMIANY STANU KAPITAŁÓW WŁASNYCH ........................................................... 10
5. SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH ..................................... 11
6. INFORMACJE OGÓLNE O EMITENCIE ................................................................ 13
7. POLITYKA RACHUNKOWOŚCI ......................................................................... 14
7.1. OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI Z MIĘDZYNARODOWYMI STANDARDAMI SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ ........ 14
7.2. STANDARDY I INTERPRETACJE PRZYJĘTE W ROKU 2021 ORAZ NIEOBOWIĄZUJĄCE NA DZIEŃ BILANSOWY ......... 21
7.3. PRZYJĘTE ZASADY RACHUNKOWOŚCI .......................................................................... 23
8. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM FINANSOWYM ............................................................ 51
8.1. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM ...................................................................................... 51
8.2. ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM .................................................................................... 55
8.3. RYZYKO KREDYTOWE ......................................................................................... 59
8.4. RYZYKO RYNKOWE I STOPY PROCENTOWEJ .................................................................... 82
8.5. RYZYKO PŁYNNOŚCI .......................................................................................... 90
8.6. RYZYKO OPERACYJNE ........................................................................................ 94
9. OPIS TRANSAKCJI Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI ................................................. 96
9.1. TRANSAKCJE Z GRUPĄ PODMIOTU DOMINUJĄCEGO I PODMIOTAMI ZALEŻNYMI ................................... 96
9.2. TRANSAKCJE Z OSOBAMI ZARZĄDZAJĄCYMI I NADZORUJĄCYMI BANK ............................................ 99
9.3. INFORMACJE O WYNAGRODZENIACH I KORZYŚCIACH OSÓB NADZORUJĄCYCH I ZARZĄDZAJĄCYCH BANKIEM ...... 100
10. WARTOŚĆ GODZIWA .................................................................................. 101
11. ZOBOWIĄZANIA I AKTYWA WARUNKOWE ......................................................... 107
11.1. SPRAWY SĄDOWE .......................................................................................... 107
11.2. POZYCJE POZABILANSOWE ................................................................................. 110
12. RYZYKO PRAWNE Z TYTUŁU WALUTOWYCH KREDYTÓW HIPOTECZNYCH .................. 113
12.1. SPRAWY SĄDOWE I AKTUALNY STAN REZERW NA RYZYKO PRAWNE ............................................ 113
12.2. ZDARZENIA, KTÓRE MOGĄ MIEĆ WPŁYW NA RYZYKO PRAWNE Z TYTUŁU WALUTOWYCH KREDYTÓW HIPOTECZNYCH I
ZWIĄZANE Z NIM REZERWY ................................................................................. 117
13. NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ........................................................ 119
1. PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK I PRZYCHODY O PODOBNYM CHARAKTERZE .................................. 119
2. KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK I PODOBNE KOSZTY ............................................................. 119
3. PRZYCHODY I KOSZTY Z TYTUŁU OPŁAT I PROWIZJI .......................................................... 120
4. PRZYCHODY Z TYTUŁU DYWIDEND .......................................................................... 120
5. WYNIK Z TYTUŁU ZAPRZESTANIA UJMOWANIA AKTYWÓW I ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH NIEWYCENIANYCH WEDŁUG
WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY ............................................................. 121
6. WYNIK Z TYTUŁU AKTYWÓW I ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH PRZEZNACZONYCH DO OBROTU .................... 121
7. WYNIK Z TYTUŁU AKTYWÓW FINANSOWYCH NIEPRZEZNACZONYCH DO OBROTU WYCENIANYCH OBOWIĄZKOWO
WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY .................................................... 121
8. WYNIK Z TYTUŁU RACHUNKOWOŚCI ZABEZPIECZEŃ .......................................................... 122
5
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
9. POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE ...................................................................... 122
10. POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE ........................................................................... 122
11. KOSZTY ADMINISTRACYJNE ................................................................................. 123
12. KOSZTY Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW FINANSOWYCH ............................................. 123
13. KOSZTY Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH .......................................... 124
14. KOSZTY REZERW NA RYZYKO PRAWNE Z TYTUŁU WALUTOWYCH KREDYTÓW HIPOTECZNYCH ................... 124
15. AMORTYZACJA ............................................................................................. 124
16. PODATEK DOCHODOWY .................................................................................... 125
17. ZYSK NA JEDNĄ AKCJĘ ..................................................................................... 126
18. KASA, ŚRODKI W BANKU CENTRALNYM ...................................................................... 127
19. AKTYWA FINANSOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU ........................................................... 127
20. AKTYWA FINANSOWE NIEPRZEZNACZONE DO OBROTU OBOWIĄZKOWO WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ
PRZEZ RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT, INNE NIŻ KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM ..................... 130
21. AKTYWA FINANSOWE WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY ........... 131
22. KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM ................................................................. 132
23. AKTYWA WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU INNE NIŻ KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM
........................................................................................................... 138
24. INSTRUMENTY POCHODNE – RACHUNKOWOŚĆ ZABEZPIECZEŃ ................................................. 141
25. INWESTYCJE W JEDNOSTKACH ZALEŻNYCH, WE WSPÓLNYCH PRZEDSIĘWZIĘCIACH I W JEDNOSTKACH
STOWARZYSZONYCH........................................................................................ 145
26. RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE ............................................................................... 147
27. WARTOŚCI NIEMATERIALNE ................................................................................. 150
28. AKTYWA Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO ............................................... 152
29. INNE AKTYWA .............................................................................................. 155
30. AKTYWA TRWAŁE DO ZBYCIA ............................................................................... 155
31. ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU .................................................... 155
32. ZOBOWIĄZANIA WOBEC BANKÓW I INNYCH INSTYTUCJI MONETARNYCH ....................................... 156
33. ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW .......................................................................... 157
34. TRANSAKCJE Z PRZYRZECZENIEM ODKUPU ................................................................... 158
35. WYEMITOWANE DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE ............................................................ 158
36. ZOBOWIĄZANIA PODPORZĄDKOWANE ....................................................................... 159
37. REZERWY .................................................................................................. 160
38. INNE ZOBOWIĄZANIA ....................................................................................... 161
39. KAPITAŁ WŁASNY .......................................................................................... 162
40. ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE WEDŁUG UMOWNYCH TERMINÓW WYMAGALNOŚCI ................................ 167
14. INFORMACJE UZUPEŁNIAJĄCE ...................................................................... 168
14.1. DYWIDENDA ZA ROK 2020 ................................................................................. 168
14.2. DANE O AKTYWACH, KTÓRE STANOWIĄ ZABEZPIECZENIE ZOBOWIĄZAŃ ....................................... 168
14.3. PAPIERY WARTOŚCIOWE STANOWIĄCE PRZEDMIOT TRANSAKCJI Z PRZYRZECZENIEM ODKUPU ................... 169
14.4. KOMPENSOWANIE NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZAŃ NA BAZIE UMÓW RAMOWYCH ................................... 170
14.5. DODATKOWE OBJAŚNIENIA DO RACHUNKU PRZEPŁYWÓW ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH ............................. 170
14.6. INFORMACJE O PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI POWIERNICZEJ ................................................. 171
14.7. PŁATNOŚCI NA BAZIE AKCJI ................................................................................. 171
14.8. WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA COVID-19 NA DZIAŁALNOŚĆ BANKU MILLENNIUM .......................... 173
14.9. POZOSTAŁE INFORMACJE DODATKOWE I INNE ISTOTNE WYDARZENIA POMIĘDZY DNIEM SPORZĄDZENIA RAPORTU A
DATĄ JEGO PUBLIKACJI ..................................................................................... 174
6
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
1. Rachunek Zysków i Strat
w tysiącach zł
Nota
1.01.2021 -
31.12.2021
1.01.2020 -
31.12.2020*
Wynik z tytułu odsetek
2 614 214
2 490 329
Przychody z tytułu odsetek i przychody o podobnym charakterze:
1
2 739 464
3 024 189
Przychody naliczane z wykorzystaniem metody efektywnej stopy procentowej
2 675 575
2 915 734
Przychody odsetkowe od Aktywów wycenianych
według zamortyzowanego kosztu
2 381 845
2 602 344
Przychody odsetkowe od Aktywów wycenianych
według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
293 730
313 390
Przychody o charakterze podobnym do odsetkowego od Aktywów wycenianych
według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
63 889
108 455
Koszty z tytułu odsetek
2
(125 250)
(533 860)
Wynik z tytułu opłat i prowizji
716 125
639 738
Przychody z tytułu opłat i prowizji
3
867 384
809 267
Koszty z tytułu opłat i prowizji
3
(151 259)
(169 529)
Przychody z tytułu dywidend
4
52 397
39 326
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych
niewycenianych według wartości godziwej przez wynik finansowy
5
10 542
127 638
Wynik z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu
6
(8 972)
12 919
Wynik z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych
obowiązkowo według wartości godziwej przez wynik finansowy
7
124 538
38 576
Wynik z tytułu rachunkowości zabezpieczeń
8
(3 185)
(10 259)
Wynik z pozycji wymiany
(149 855)
119 268
Pozostałe przychody operacyjne
9
283 481
140 865
Pozostałe koszty operacyjne
10
(198 660)
(219 836)
Koszty administracyjne
11
(1 380 202)
(1 497 120)
Koszty z tytułu utraty wartości aktywów finansowych
12
(276 613)
(477 193)
Koszty z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych
13
(7 642)
(7 846)
Koszty rezerw na ryzyko prawne z tytułu walutowych kredytów hipotecznych
14
(2 305 157)
(713 617)
Wynik z tytułu modyfikacji
(12 839)
(13 565)
Amortyzacja
15
(193 501)
(196 359)
Udział w zyskach jednostek podporządkowanych
0
0
Podatek bankowy
(312 611)
(279 148)
Wynik finansowy przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym
(1 047 940)
193 716
Podatek dochodowy
16
(309 512)
(175 137)
Wynik finansowy po opodatkowaniu
(1 357 452)
18 579
* dane za rok 2020 zostały przekształcone w stosunku do informacji zaprezentowanych w raporcie za
rok 2020, więcej informacji na ten temat przedstawiono w Rozdziale 7. „Polityka rachunkowości”.
Noty objaśniające przedstawione na stronach 13-176 stanowią integralną część niniejszego
sprawozdania finansowego.
7
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
2. Sprawozdanie z Całkowitych Dochodów
w tysiącach zł
1.01.2021 -
31.12.2021
1.01.2020 -
31.12.2020
Wynik finansowy po opodatkowaniu
(1 357 452)
18 579
Inne składniki całkowitych dochodów, które zostaną (zostały)
przeklasyfikowane na zyski lub straty
(1 044 799)
161 597
Efekt wyceny papierów dłużnych wycenianych według wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
(977 385)
177 131
Efekt wyceny portfela kredytów wycenianego według wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
267 079
0
Rachunkowość zabezpieczeń
(334 493)
(15 534)
Inne składniki całkowitych dochodów, które nie będą przeklasyfikowane na zyski lub straty
4 434
(905)
Zyski (straty) aktuarialne
5 219
(730)
Efekt wyceny akcji wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
(785)
(175)
Inne składniki całkowitych dochodów przed opodatkowaniem, razem
(1 040 365)
160 692
Podatek dochodowy dotyczący innych składników całkowitych dochodów,
które zostaną (zostały) przeklasyfikowane na zyski lub straty
198 512
(30 703)
Podatek dochodowy dotyczący innych składników całkowitych dochodów,
które nie będą przeklasyfikowane na zyski lub straty
(842)
172
Inne składniki całkowitych dochodów po opodatkowaniu
(842 696)
130 161
Całkowite dochody za okres sprawozdawczy
(2 200 148)
148 740
Noty objaśniające przedstawione na stronach 13-176 stanowią integralną część niniejszego
sprawozdania finansowego.
8
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
3. Bilans
AKTYWA
w tysiącach zł
Nota
31.12.2021
31.12.2020*
31.12.2019*
Kasa, środki w Banku Centralnym
18
3 179 736
1 460 289
2 203 444
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
19
173 089
424 777
987 465
Instrumenty pochodne
86 651
155 365
113 432
Instrumenty kapitałowe
0
0
0
Instrumenty dłużne
86 438
269 412
874 033
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo
wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat,
inne niż Kredyty i pożyczki udzielone klientom
20
265 903
251 107
169 610
Instrumenty kapitałowe
138 404
200 772
66 609
Instrumenty dłużne
127 499
50 335
103 001
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody
21
17 952 492
18 626 366
21 856 275
Instrumenty kapitałowe
28 433
29 219
29 367
Instrumenty dłużne
17 924 059
18 597 147
21 826 908
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
22
78 237 587
73 052 432
68 615 506
Obowiązkowo wyceniane według wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat
362 992
1 615 753
1 498 195
Wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
11 485 351
0
0
Wyceniane według zamortyzowanego kosztu
66 389 244
71 436 679
67 117 311
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu, inne
niż Kredyty i pożyczki udzielone klientom
23
1 249 240
730 534
1 037 840
Instrumenty dłużne
37 088
38 818
48 153
Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom
i innym instytucjom monetarnym
943 315
625 366
784 248
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
268 837
66 350
205 439
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
24
14 385
21 795
43 159
Inwestycje w jednostkach zależnych, we wspólnych
przedsięwzięciach i w jednostkach stowarzyszonych
25
208 889
208 874
88 874
Rzeczowe aktywa trwałe
26
528 565
541 326
622 506
Wartości niematerialne
27
385 199
373 720
331 978
Aktywa z tytułu podatku dochodowego
608 395
534 013
405 412
Bieżące należności podatkowe
377
0
0
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
28
608 018
534 013
405 412
Pozostałe aktywa
29
584 589
341 393
249 448
Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone do
sprzedaży
30
0
0
0
Aktywa razem
103 388 069
96 566 626
96 611 517
9
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁ WŁASNY
w tysiącach zł
Nota
31.12.2021
31.12.2020*
31.12.2019*
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
31
143 409
168 559
353 004
Instrumenty pochodne
126 795
103 781
150 739
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych
16 614
64 778
202 265
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
93 417 725
84 669 783
85 127 543
Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych
32
186 247
563 882
849 452
Zobowiązania wobec klientów
33
91 672 296
81 832 471
81 637 517
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
34
18 038
248 566
90 712
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
35
0
484 655
1 003 657
Zobowiązania podporządkowane
36
1 541 144
1 540 209
1 546 205
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
24
614 573
738 850
426 847
Rezerwy
37
594 405
158 371
91 018
Nierozstrzygnięte sprawy sporne
549 450
105 643
37 162
Udzielone zobowiązania i gwarancje
44 955
52 728
53 856
Zobowiązania podatkowe
0
28 704
38 057
Bieżące zobowiązania podatkowe
0
28 704
38 057
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego
0
0
0
Inne zobowiązania
38
1 985 775
1 966 656
1 884 961
Zobowiązania razem
96 755 887
87 730 923
87 921 430
KAPITAŁ WŁASNY
Kapitał zakładowy
39
1 213 117
1 213 117
1 213 117
Akcje własne
(21)
(21)
0
Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej
1 147 241
1 147 241
1 147 241
Skumulowane inne całkowite dochody
39
(645 686)
197 009
66 848
Zyski zatrzymane, w tym:
39
4 917 531
6 278 357
6 262 881
- wynik finansowy za okres bieżący
(1 357 452)
18 579
600 683
- pozostałe
6 274 983
6 259 778
5 662 198
Kapitał własny razem
6 632 182
8 835 703
8 690 087
Zobowiązania i kapitał własny razem
103 388 069
96 566 626
96 611 517
31.12.2021
31.12.2020
31.12.2019
Wartość księgowa
6 632 182
8 835 703
8 690 087
Liczba akcji
1 213 116 777
1 213 116 777
1 213 116 777
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł)
5,47
7,28
7,16
* dane za lata 2020 oraz 2019 zostały przekształcone w stosunku do informacji zaprezentowanych w raporcie za
rok 2020, więcej informacji na ten temat przedstawiono w Rozdziale 7. „Polityka rachunkowości”.
Noty objaśniające przedstawione na stronach 13-176 stanowią integralną część niniejszego
sprawozdania finansowego.
10
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
4. Zmiany stanu Kapitałów Własnych
w tysiącach zł
Razem
skonsolidowany
kapitał własny
Kapitał
zakładowy
Akcje
własne
Kapitał ze
sprzedaży
akcji
powyżej
wartości
nominalnej
Skumulo-
wane inne
całkowite
dochody
Zyski zatrzymane
wynik
niepodzielony
pozostałe
kapitały
01.01.2021 – 31.12.2021
Kapitał własny na początek
okresu
8 835 703
1 213 117
(21)
1 147 241
197 009
18 579
6 259 778
Całkowite dochody za rok
2021 (netto)
(2 200 147)
0
0
0
(842 695)
(1 357 452)
0
wynik finansowy
za okres bieżący
(1 357 452)
0
0
0
0
(1 357 452)
0
wycena instrumentów
dłużnych wycenianych
według wartości godziwej
przez inne całkowite
dochody
(791 682)
0
0
0
(791 682)
0
0
wycena instrumentów
kapitałowych wycenianych
według wartości godziwej
przez inne całkowite
dochody
(636)
0
0
0
(636)
0
0
wycena portfela kredytów
wycenianego według
wartości godziwej przez
inne całkowite dochody
216 334
0
0
0
216 334
0
0
rachunkowość
zabezpieczeń
(270 938)
0
0
0
(270 938)
0
0
zyski / straty aktuarialne
4 227
0
0
0
4 227
0
0
Zakup i wydanie akcji
własnych pracownikom
(3 374)
0
0
0
0
0
(3 374)
Transfer między pozycjami
kapitału
0
0
0
0
0
(18 579)
18 579
Kapitał własny na koniec
okresu
6 632 182
1 213 117
(21)
1 147 241
(645 686)
(1 357 452)
6 274 983
01.01.2020 – 31.12.2020
Kapitał własny na początek
okresu
8 690 087
1 213 117
0
1 147 241
66 848
560 727
5 702 154
Całkowite dochody za rok
2020 (netto)
148 740
0
0
0
130 161
18 579
0
wynik finansowy
za okres bieżący
18 579
0
0
0
0
18 579
0
wycena instrumentów
dłużnych wycenianych
według wartości godziwej
przez inne całkowite
dochody
143 476
0
0
0
143 476
0
0
wycena instrumentów
kapitałowych wycenianych
według wartości godziwej
przez inne całkowite
dochody
(142)
0
0
0
(142)
0
0
rachunkowość
zabezpieczeń
(12 582)
0
0
0
(12 582)
0
0
zyski / straty aktuarialne
(591)
0
0
0
(591)
0
0
Zakup i wydanie akcji
własnych pracownikom
(3 124)
0
(21)
0
0
0
(3 103)
Transfer między pozycjami
kapitału
0
0
0
0
0
(560 727)
560 727
Kapitał własny na koniec
okresu
8 835 703
1 213 117
(21)
1 147 241
197 009
18 579
6 259 778
Szczegółowe zmiany stanu poszczególnych pozycji kapitałów własnych zostały zaprezentowane
w nocie (39).
11
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
5. Sprawozdanie z Przepływów Środków
Pieniężnych
A. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
w tysiącach zł
1.01.2021 -
31.12.2021
1.01.2020 -
31.12.2020*
Zysk (strata) po opodatkowaniu
(1 357 452)
18 579
Korekty razem:
3 921 694
(3 349 715)
Odsetki otrzymane
2 737 821
3 023 642
Odsetki zapłacone
(122 313)
(542 356)
Amortyzacja
193 501
196 362
Zyski/straty z tytułu różnic kursowych
0
11 797
Przychody z tytułu dywidend
(52 397)
(39 326)
Rezerwy
436 034
67 353
Wynik na sprzedaży i likwidacji inwestycyjnych aktywów finansowych
(8 812)
(130 880)
Zmiana stanu aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez Rachunek
zysków i strat
(206 907)
277 422
Zmiana stanu kredytów i pożyczek udzielonych innym bankom
(247 436)
(159 300)
Zmiana stanu kredytów i pożyczek udzielonych klientom
(7 389 277)
(6 921 185)
Zmiana stanu należności z tytułu zakupionych papierów wartościowych z przyrzeczeniem
odkupu
(202 948)
132 653
Zmiana stanu zobowiązań wycenianych do wartości godziwej przez Rachunek zysków i strat
(149 427)
127 558
Zmiana stanu zobowiązań wobec banków
(364 108)
140 321
Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów
9 953 539
708 816
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z udzielonym
przyrzeczeniem odkupu
(228 737)
165 649
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
(231 161)
(205 425)
Zmiana stanu rozrachunków z tytułu podatku dochodowego
313 052
160 927
Podatek dochodowy zapłacony
(218 469)
(330 180)
Zmiana stanu pozostałych aktywów i pasywów
(335 778)
(85 082)
Pozostałe pozycje
45 516
51 519
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
2 564 242
(3 331 136)
12
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
B. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ
w tysiącach zł
1.01.2021 -
31.12.2021
1.01.2020 -
31.12.2020
Wpływy z działalności inwestycyjnej
220 202 228
94 162 558
Zbycie wartości niematerialnych oraz składników rzeczowego majątku trwałego
9 932
21 666
Zbycie akcji i udziałów w podmiotach podporządkowanych
0
0
Zbycie inwestycyjnych aktywów finansowych
220 139 899
94 101 566
Pozostałe wpływy inwestycyjne
52 397
39 326
Wydatki z tytułu działalności inwestycyjnej
(220 681 306)
(92 209 774)
Nabycie wartości niematerialnych oraz składników rzeczowego majątku trwałego
(92 404)
(71 188)
Zakup akcji w podmiotach podporządkowanych
(14)
(120 000)
Nabycie inwestycyjnych aktywów finansowych
(220 588 888)
(92 018 586)
Pozostałe wydatki inwestycyjne
0
0
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
(479 078)
1 952 784
C. PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ
w tysiącach zł
1.01.2021 -
31.12.2021
1.01.2020 -
31.12.2020
Wpływy z działalności finansowej
0
0
Zaciągnięcie kredytów długoterminowych
0
0
Emisja dłużnych papierów wartościowych
0
0
Zwiększenie stanu zobowiązań podporządkowanych
0
0
Wpływy z emisji akcji własnych oraz dopłat do kapitału
0
0
Pozostałe wpływy finansowe
0
0
Wydatki z tytułu działalności finansowej
(299 354)
(788 003)
Spłata kredytów długoterminowych
(10 000)
(426 566)
Wykup dłużnych papierów wartościowych
(250 000)
(300 000)
Zmniejszenie stanu zobowiązań podporządkowanych
0
0
Wydatki z tytułu kosztów emisji
0
0
Umorzenie akcji
0
0
Płatności dywidend i innych wypłat na rzecz właścicieli
0
0
Pozostałe wydatki finansowe
(39 354)
(61 437)
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
(299 354)
(788 003)
D. ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH NETTO (A+B+C)
1 785 810
(2 166 355)
- w tym z tytułu różnic kursowych
4 072
8 548
E. ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTEK OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO
1 586 434
3 752 789
F. ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO (D+E)
3 372 244
1 586 434
* dane za rok 2020 zostały przekształcone w stosunku do informacji zaprezentowanych w raporcie za
rok 2020, więcej informacji na ten temat przedstawiono w Rozdziale 7. „Polityka rachunkowości”.
Dodatkowe informacje do rachunku przepływów środków pieniężnych zamieszczone są w punkcie 5)
rozdziału 14. „Informacje uzupełniające”.
Informacje z zakresu zobowiązań klasyfikowanych do działalności finansowej zostały zaprezentowane
w punktach 32), 35), 36) rozdziału 13. „Noty do Sprawozdania Finansowego”.
13
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
6. Informacje ogólne o Emitencie
Bank Millennium S.A. (Bank) jest uniwersalnym bankiem, którego miejscem działalności jest Polska,
oferującym swoje usługi wszystkim segmentom rynku poprzez sieć oddziałów i centrów
korporacyjnych, sieci indywidualnych doradców i bankowość mobilną i elektroniczną.
Bank, wpisany pod nr KRS 0000010186 do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego,
prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy (Polska), XIII Wydział Gospodarczy Krajowego
Rejestru Sądowego, ma swoją siedzibę na ul. Stanisława Żaryna 2A, w Warszawie, Polska.
W trakcie roku nie nastąpiła zmiana w nazwie jednostki sprawozdawczej oraz innych danych
identyfikacyjnych.
Bank jest obecny na Giełdzie Papierów Wartościowych od 1992 r. i był pierwszym bankiem notowanym
na warszawskim parkiecie.
Bank jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej Banku Millennium S.A. (Grupa), która zatrudnia
prawie 7 000 pracowników, a podstawowymi przedmiotami jej działalności są działalność bankowa,
leasingowa, faktoringowa, maklerska, kapitałowa, zarządzanie funduszami inwestycyjnymi oraz
działalność portali internetowych.
Rada Nadzorcza i Zarząd Banku Millennium S.A. według stanu na dzień 31 grudnia 2021 r.
Skład osobowy Rady Nadzorczej był następujący:
- Bogusław Kott - Przewodniczący Rady Nadzorczej,
- Nuno Manuel da Silva Amado – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
- Dariusz Rosati – Wiceprzewodniczący i Sekretarz Rady Nadzorczej,
- Miguel de Campos Pereira de Bragança – Członek Rady Nadzorczej,
- Olga Grygier-Siddons – Członek Rady Nadzorczej,
- Anna Jakubowski – Członek Rady Nadzorczej,
- Grzegorz Jędrys – Członek Rady Nadzorczej,
- Alojzy Nowak – Członek Rady Nadzorczej,
- Jose Miguel Bensliman Schorcht da Silva Pessanha – Członek Rady Nadzorczej,
- Miguel Maya Dias Pinheiro – Członek Rady Nadzorczej,
- Beata Stelmach - Członek Rady Nadzorczej,
- Lingjiang Xu – Członek Rady Nadzorczej.
Skład osobowy Zarządu Banku był następujący:
- Joao Nuno Lima Bras Jorge – Prezes Zarządu,
- Fernando Maria Cardoso Rodrigues Bicho – Wiceprezes Zarządu,
- Wojciech Haase – Członek Zarządu,
- Andrzej Gliński – Członek Zarządu,
- Wojciech Rybak – Członek Zarządu,
- Antonio Ferreira Pinto Junior – Członek Zarządu,
- Jarosław Hermann – Członek Zarządu.
14
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
7. Polityka rachunkowości
7.1. OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI Z MIĘDZYNARODOWYMI STANDARDAMI
SPRAWOZDAWCZOŚCI FINANSOWEJ
Sprawozdanie finansowe Banku zostało przygotowane zgodnie z wymogami Międzynarodowych
Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) w wersji zatwierdzonej przez Unię Europejską, a w
zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami zgodnie z wymogami ustawy z dnia
29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2021 r., poz. 217) i wydanych na jej
podstawie przepisów wykonawczych, jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów
wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na
rynku oficjalnych notowań giełdowych. Przedmiotowe sprawozdanie finansowe wypełnia obowiązki
informacyjne określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 29 marca 2018 r. w sprawie informacji
bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków
uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem
członkowskim (Dz. U. z 2018 r., poz. 757)
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało zaakceptowane do publikacji przez Zarząd Banku w dniu 21
lutego 2022 r.
Zmiana zasady rachunkowości w roku 2021
W roku 2021, w związku z rozpoczęciem działalności operacyjnej przez spółkę zależną Millennium
Bank Hipoteczny S.A., Bank utworzył nowy model biznesowy dedykowany dla kredytów hipotecznych
przeznaczonych do poolingu (sprzedaży) do Banku Hipotecznego. Portfel tych kredytów został
zaklasyfikowany do modelu HTC&FS i jest wyceniiny do wartości godziwej ze skutkiem wyceny
odnoszonym do innych całkowitych dochodów.
W 2021 roku Bank zmienił zasady rachunkowości dotyczące ujmowania w bilansie rezerw na przyszłe
sprawy sporne dotyczące aktywnych kredytów hipotecznych CHF. Na skutek zmian uwarunkowań
rynkowych takich jak rosnąca liczba niekorzystnych wyroków sądowych stwierdzających nieważność
umowy w całości lub określonych jej zapisów, Bank spodziewa się, że nie odzyska wszystkich
przepływów umownych związanych z tymi kredytami. W efekcie Bank począwszy od roku 2021
dokonuje alokacji rezerw na przyszłe sprawy sporne i ujmuje je jako pomniejszenie wartości
bilansowej brutto kredytów dla których oczekiwane jest zmniejszenie przyszłych przepływów
pieniężnych zgodnie z paragrafem B5.4.6 MSSF 9 „Instrumenty finansowe” (uprzednio rezerwy na
przyszłe sprawy sporne były ujmowane zgodnie z MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa
warunkowe”). W konsekwencji powyższej zmiany rozwiązanie zgodne z MSR 37 będzie kontynuowane
tylko w odniesieniu do spraw spornych dotyczących już spłaconych (bądź w większości spłaconych)
należności nieuwzględnionych w bilansie Banku.
W opinii Banku taki sposób prezentacji w lepszy sposób odzwierciedla ryzyko związane z walutowymi
kredytami hipotecznymi jak i umożliwia lepszą ocenę bilansu Banku użytkownikom sprawozdania
finansowego. Dodatkowo jest to zmiana dostosowująca standardy księgowe Banku do większościowej
praktyki rynkowej stosowanej przez sektor bankowy w tym zakresie.
W celu zapewnienia porównywalności Bank dokonał stosownych korekt porównywalnych danych w
bilansie i sprawozdaniu z przepływów środków pieniężnych co zaprezentowano poniżej, jak również
zgodnie z wymogiem MSR1 punkt 39, w bilansie zaprezentowano dodatkową kolumnę według stanu na
koniec roku 2019 prezentującą efekt dokonanej reklasyfikacji na początek najwcześniejszego
porównawczego okresu.
15
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
w tysiącach zł
Dane na
31.12.2020
opublikowane
w raporcie
rocznym 2020
Wpływ zmian
zasad
rachunkowości
Przekształcone
dane na
31.12.2020,
prezentowane w
niniejszym
raporcie
Kasa, środki w Banku Centralnym
1 460 289
0
1 460 289
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
424 777
0
424 777
Instrumenty pochodne
155 365
0
155 365
Instrumenty kapitałowe
0
0
0
Instrumenty dłużne
269 412
0
269 412
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo
wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i
strat, inne niż Kredyty i pożyczki udzielone klientom
251 107
0
251 107
Instrumenty kapitałowe
200 772
0
200 772
Instrumenty dłużne
50 335
0
50 335
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody
18 626 366
0
18 626 366
Instrumenty kapitałowe
29 219
0
29 219
Instrumenty dłużne
18 597 147
0
18 597 147
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
73 501 432
(449 000)
73 052 432
Obowiązkowo wyceniane według wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
1 615 753
0
1 615 753
Wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
0
0
Wyceniane według zamortyzowanego kosztu
71 885 679
(449 000)
71 436 679
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu,
inne niż Kredyty i pożyczki udzielone klientom
730 534
0
730 534
Instrumenty dłużne
38 818
0
38 818
Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom
i innym instytucjom monetarnym
625 366
0
625 366
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
66 350
0
66 350
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
21 795
0
21 795
Inwestycje w jednostkach zależnych, we wspólnych
przedsięwzięciach i w jednostkach stowarzyszonych
208 874
0
208 874
Rzeczowe aktywa trwałe
541 326
0
541 326
Wartości niematerialne
373 720
0
373 720
Aktywa z tytułu podatku dochodowego
534 013
0
534 013
Bieżące należności podatkowe
0
0
0
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
534 013
0
534 013
Pozostałe aktywa
341 393
0
341 393
Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone
do sprzedaży
0
0
0
Aktywa razem
97 015 626
(449 000)
96 566 626
16
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
w tysiącach zł
Dane na
31.12.2020
opublikowan
e w raporcie
rocznym
2020
Wpływ zmian
zasad
rachunkowości
Przekształcone
dane na
31.12.2020,
prezentowane w
niniejszym
raporcie
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
168 559
0
168 559
Instrumenty pochodne
103 781
0
103 781
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych
64 778
0
64 778
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
84 669 783
0
84 669 783
Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych
563 882
0
563 882
Zobowiązania wobec klientów
81 832 471
0
81 832 471
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
248 566
0
248 566
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
484 655
0
484 655
Zobowiązania podporządkowane
1 540 209
0
1 540 209
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
738 850
0
738 850
Rezerwy
607 371
(449 000)
158 371
Nierozstrzygnięte sprawy sporne
554 643
(449 000)
105 643
Udzielone zobowiązania i gwarancje
52 728
0
52 728
Zobowiązania podatkowe
28 704
0
28 704
Bieżące zobowiązania podatkowe
28 704
0
28 704
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego
0
0
0
Inne zobowiązania
1 966 656
0
1 966 656
Zobowiązania razem
88 179 923
(449 000)
87 730 923
KAPITAŁ WŁASNY
0
Kapitał zakładowy
1 213 117
0
1 213 117
Akcje własne
(21)
0
(21)
Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej
1 147 241
0
1 147 241
Skumulowane inne całkowite dochody
197 009
0
197 009
Zyski zatrzymane
6 278 357
0
6 278 357
Kapitał własny razem
8 835 703
0
8 835 703
Zobowiązania i kapitał własny razem
97 015 626
(449 000)
96 566 626
17
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
w tysiącach zł
Dane na
31.12.2019
opublikowane w
raporcie
rocznym 2020
Wpływ zmian
zasad
rachunkowości
Przekształcone
dane na
31.12.2019,
prezentowane w
niniejszym
raporcie
Kasa, środki w Banku Centralnym
2 203 444
0
2 203 444
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
987 465
0
987 465
Instrumenty pochodne
113 432
0
113 432
Instrumenty kapitałowe
0
0
0
Instrumenty dłużne
874 033
0
874 033
Aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo
wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i
strat, inne niż Kredyty i pożyczki udzielone klientom
169 610
0
169 610
Instrumenty kapitałowe
66 609
0
66 609
Instrumenty dłużne
103 001
0
103 001
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody
21 856 275
0
21 856 275
Instrumenty kapitałowe
29 367
0
29 367
Instrumenty dłużne
21 826 908
0
21 826 908
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
68 689 229
(73 723)
68 615 506
Obowiązkowo wyceniane według wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
1 498 195
0
1 498 195
Wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
0
0
0
Wyceniane według zamortyzowanego kosztu
67 191 034
(73 723)
67 117 311
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu,
inne niż Kredyty i pożyczki udzielone klientom
1 037 840
0
1 037 840
Instrumenty dłużne
48 153
0
48 153
Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom
i innym instytucjom monetarnym
784 248
0
784 248
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
205 439
0
205 439
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
43 159
0
43 159
Inwestycje w jednostkach zależnych, we wspólnych
przedsięwzięciach i w jednostkach stowarzyszonych
88 874
0
88 874
Rzeczowe aktywa trwałe
622 506
0
622 506
Wartości niematerialne
331 978
0
331 978
Aktywa z tytułu podatku dochodowego
405 412
0
405 412
Bieżące należności podatkowe
0
0
0
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
405 412
0
405 412
Pozostałe aktywa
249 448
0
249 448
Aktywa trwałe i grupy do zbycia sklasyfikowane jako przeznaczone
do sprzedaży
0
0
0
Aktywa razem
96 685 240
(73 723)
96 611 517
18
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
w tysiącach zł
Dane na
31.12.2019
opublikowan
e w raporcie
rocznym
2020
Wpływ zmian
zasad
rachunkowości
Przekształcone
dane na
31.12.2019,
prezentowane w
niniejszym
raporcie
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
353 004
0
353 004
Instrumenty pochodne
150 739
0
150 739
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych
202 265
0
202 265
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
85 127 543
0
85 127 543
Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych
849 452
0
849 452
Zobowiązania wobec klientów
81 637 517
0
81 637 517
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
90 712
0
90 712
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
1 003 657
0
1 003 657
Zobowiązania podporządkowane
1 546 205
0
1 546 205
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
426 847
0
426 847
Rezerwy
164 741
(73 723)
91 018
Nierozstrzygnięte sprawy sporne
110 885
(73 723)
37 162
Udzielone zobowiązania i gwarancje
53 856
0
53 856
Zobowiązania podatkowe
38 057
0
38 057
Bieżące zobowiązania podatkowe
38 057
0
38 057
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego
0
0
0
Inne zobowiązania
1 884 961
0
1 884 961
Zobowiązania razem
87 995 153
(73 723)
87 921 430
KAPITAŁ WŁASNY
0
Kapitał zakładowy
1 213 117
0
1 213 117
Akcje własne
0
0
0
Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej
1 147 241
0
1 147 241
Skumulowane inne całkowite dochody
66 848
0
66 848
Zyski zatrzymane
6 262 881
0
6 262 881
Kapitał własny razem
8 690 087
0
8 690 087
Zobowiązania i kapitał własny razem
96 685 240
(73 723)
96 611 517
19
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Przepływy środków pieniężnych z działalności
operacyjnej
w tysiącach zł
Dane za okres
1.01.2020 -
31.12.2020
opublikowane
w raporcie
rocznym 2020
Wpływ zmian
zasad
rachunkowości
Przekształcone
dane za okres
1.01.2020 -
31.12.2020,
prezentowane w
niniejszym
raporcie
Zysk (strata) po opodatkowaniu
18 579
0
18 579
Korekty razem:
(3 349 715)
0
(3 349 715)
Odsetki otrzymane
3 023 642
0
3 023 642
Odsetki zapłacone
(542 356)
0
(542 356)
Amortyzacja
196 362
0
196 362
Zyski/straty z tytułu różnic kursowych
11 797
0
11 797
Przychody z tytułu dywidend
(39 326)
0
(39 326)
Rezerwy
442 630
(375 277)
67 353
Wynik na sprzedaży i likwidacji inwestycyjnych aktywów finansowych
(130 880)
0
(130 880)
Zmiana stanu aktywów finansowych wycenianych do wartości
godziwej przez Rachunek zysków i strat
277 422
0
277 422
Zmiana stanu kredytów i pożyczek udzielonych innym bankom
(159 300)
0
(159 300)
Zmiana stanu kredytów i pożyczek udzielonych klientom
(7 296 462)
375 277
(6 921 185)
Zmiana stanu należności z tytułu zakupionych papierów
wartościowych z przyrzeczeniem odkupu
132 653
0
132 653
Zmiana stanu zobowiązań wycenianych do wartości godziwej przez
Rachunek zysków i strat
127 558
0
127 558
Zmiana stanu zobowiązań wobec banków
140 321
0
140 321
Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów
708 816
0
708 816
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu sprzedanych papierów
wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu
165 649
0
165 649
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów
wartościowych
(205 425)
0
(205 425)
Zmiana stanu rozrachunków z tytułu podatku dochodowego
160 927
0
160 927
Podatek dochodowy zapłacony
(330 180)
0
(330 180)
Zmiana stanu pozostałych aktywów i pasywów
(85 082)
0
(85 082)
Pozostałe pozycje
51 519
0
51 519
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
(3 331 136)
0
(3 331 136)
Zmiana sposobu prezentacji w roku 2021
Bank zmienił sposób prezentacji odsetek od instrumentów pochodnych nie objętych formalną
rachunkowością zabezpieczeń. Według zweryfikowanej oceny Banku przychody te mimo że pochodzą
od instrumentów zaliczanych do portfela handlowego to zgodnie z sensem ekonomicznym przepływów
pieniężnych z tych transakcji stanowią przychód odsetkowy i powinny być elementem marży
odsetkowej a nie jak to miało miejsce uprzednio jedną ze składowych wyceny instrumentu
finansowego. Mając na uwadze powyższe Bank począwszy od roku 2021 prezentuje przedmiotowe
odsetki w Rachunku Zysków i Strat jako część „Wyniku z tytułu odsetek” podczas gdy uprzednio
odsetki te były ujmowane w pozycji „Wynik z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych
przeznaczonych do obrotu”. W celu zapewnienia porównywalności Bank dokonał stosownych korekt
danych porównawczych w Rachunku Zysków i Strat jak zaprezentowano poniżej:
20
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
w tysiącach zł
Dane za okres
1.01.2020 -
31.12.2020
opublikowane
w raporcie
rocznym 2020
Wpływ zmian
zasad
rachunkowości
Przekształcone
dane za okres
1.01.2020 -
31.12.2020,
prezentowane w
niniejszym
raporcie
Wynik z tytułu odsetek
2 455 869
34 460
2 490 329
Przychody z tytułu odsetek i przychody o podobnym charakterze:
2 989 729
34 460
3 024 189
Przychody naliczane z wykorzystaniem metody efektywnej stopy
procentowej:
2 915 734
0
2 915 734
Przychody odsetkowe od Aktywów
wycenianych według zamortyzowanego kosztu
2 602 344
0
2 602 344
Przychody odsetkowe od Aktywów
wycenianych według wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
313 390
0
313 390
Przychody o charakterze podobnym do odsetkowego od Aktywów
wycenianych według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
73 995
34 460
108 455
Koszty z tytułu odsetek
(533 860)
0
(533 860)
Wynik z tytułu opłat i prowizji
639 738
0
639 738
Przychody z tytułu opłat i prowizji
809 267
0
809 267
Koszty z tytułu opłat i prowizji
(169 529)
0
(169 529)
Przychody z tytułu dywidend
39 326
0
39 326
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów
i zobowiązań finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez
wynik finansowy
127 638
0
127 638
Wynik z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do
obrotu
47 379
(34 460)
12 919
Wynik z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu
wycenianych obowiązkowo według wartości godziwej
przez wynik finansowy
38 576
0
38 576
Wynik z tytułu rachunkowości zabezpieczeń
(10 259)
0
(10 259)
Wynik z pozycji wymiany
119 268
0
119 268
Pozostałe przychody operacyjne
140 865
0
140 865
Pozostałe koszty operacyjne
(219 836)
0
(219 836)
Koszty administracyjne
(1 497 120)
0
(1 497 120)
Koszty z tytułu utraty wartości aktywów finansowych
(477 193)
0
(477 193)
Koszty z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych
(7 846)
0
(7 846)
Koszty rezerw na ryzyko prawne z tytułu walutowych kredytów
hipotecznych
(713 617)
0
(713 617)
Wynik z tytułu modyfikacji
(13 565)
0
(13 565)
Amortyzacja
(196 359)
0
(196 359)
Udział w zyskach jednostek podporządkowanych
0
0
0
Podatek bankowy
(279 148)
0
(279 148)
Wynik finansowy przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym
193 716
0
193 716
Podatek dochodowy
(175 137)
0
(175 137)
Wynik finansowy po opodatkowaniu
18 579
0
18 579
21
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
7.2. STANDARDY I INTERPRETACJE PRZYJĘTE W ROKU 2021 ORAZ
NIEOBOWIĄZUJĄCE NA DZIEŃ BILANSOWY
STANDARDY ZASTOSOWANE PO RAZ PIERWSZY W SPRAWOZDANIU FINANSOWYM BANKU ZA ROK 2021
Następujące zmiany do istniejących standardów wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów
Rachunkowości (RMSR) oraz zatwierdzone do stosowania w UE zostały po raz pierwsze zastosowane w
sprawozdaniu finansowym Grupy za 2021 rok:
• Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i
wycena”, MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji”, MSSF 4 „Umowy
ubezpieczeniowe” oraz MSSF 16 „Leasing” - Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej - Etap
2 zatwierdzone w UE w dniu 13 stycznia 2021 r. (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych
rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub później),
• Zmiany do MSSF 16 „Leasing” - ulgi w spłatach czynszu w związku z Covid-19 po 30 czerwca 2021
r. zatwierdzone w UE w dniu 30 sierpnia 2021 r. (obowiązuje od dnia 1 kwietnia 2021 r. w
odniesieniu do lat obrotowych rozpoczynających się najpóźniej dnia 1 stycznia 2021 r. i później),
• Zmiany do MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” pt. „Przedłużenie tymczasowego zwolnienia ze
stosowania MSSF 9” zatwierdzone w UE w dniu 16 grudnia 2020 r. (data wygaśnięcia tymczasowego
zwolnienia z MSSF 9 została przedłużona z 1 stycznia 2021 roku na okresy roczne rozpoczynające
się 1 stycznia 2023 roku i później).
Wyżej wymienione zmiany do standardów nie miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe
Banku za 2021 rok.
INFORMACJE CO DO STANDARDÓW, JAKIE ZOSTAŁY JUŻ WYDANE PRZEZ RMSR I ZATWIERDZONE PRZEZ UE, ALE JESZCZE
NIE WESZŁY W ŻYCIE
Nowe standardy oraz zmiany do istniejących standardów, jakie zostały już wydane przez RMSR i
zatwierdzone przez UE, ale jeszcze nie weszły w życie:
• Zmiany do MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe” – przychody uzyskiwane przed przyjęciem
składnika aktywów trwałych do użytkowania zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 r.
(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub
później),
• Zmiany do MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” – umowy
rodzące obciążenia – koszt wypełnienia umowy zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 r.
(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub
później),
• Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć” – zmiany odniesień do założeń koncepcyjnych
wraz ze zmianami do MSSF 3 zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 r. (obowiązujące w
odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),
• MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17 zatwierdzone w UE w
dniu 19 listopada 2021 r. (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się
1 stycznia 2023 roku lub później),
• Zmiany do różnych standardów „Poprawki do MSSF (cykl 2018 - 2020)” – dokonane zmiany w
ramach procedury wprowadzania dorocznych poprawek do MSSF (MSSF 1, MSSF 9, MSSF 16 oraz
MSR 41) ukierunkowane głównie na rozwiązywanie niezgodności i uściślenie słownictwa -
zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 r. (zmiany do MSSF 1, MSSF 9 oraz MSR 41 obowiązują
w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później. Zmiany
do MSSF 16 dotyczą jedynie przykładu ilustrującego, a zatem nie podano daty jej wejścia w życie).
22
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
NOWE STANDARDY ORAZ ZMIANY DO ISTNIEJĄCYCH STANDARDÓW WYDANE PRZEZ RMSR, ALE JESZCZE NIEZATWIERDZONE
DO STOSOWANIA W UE
MSSF w kształcie zatwierdzonym przez UE nie różnią się obecnie w znaczący sposób od regulacji
wydanych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR), z wyjątkiem poniższych
nowych standardów oraz zmian do standardów, które nie zostały jeszcze zatwierdzone do stosowania
w UE (poniższe daty wejścia w życie odnoszą się do standardów w wersji pełnej):
• MSSF 14 „Odroczone salda z regulowanej działalności” (obowiązujący w odniesieniu do okresów
rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub później) – Komisja Europejska postanowiła
nie rozpoczynać procesu zatwierdzania tego tymczasowego standardu do stosowania na terenie
UE do czasu wydania ostatecznej wersji MSSF 14,
• Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Klasyfikacja zobowiązań jako
krótkoterminowe lub długoterminowe (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych
rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
• Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Ujawnienia na temat stosowanej
polityki rachunkowej (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1
stycznia 2023 roku lub później),
• Zmiany do MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i
korygowanie błędów” – Definicja wartości szacunkowych (obowiązujące w odniesieniu do
okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
• Zmiany do MSR 12 „Podatek dochodowy” - Podatek odroczony dotyczący aktywów i zobowiązań
z pojedynczej transakcji (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się
1 stycznia 2023 roku lub później),
• Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe” oraz MSR 28 „Inwestycje w
jednostkach stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięciach” – Sprzedaż lub wniesienie
aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym przedsięwzięciem
oraz późniejsze zmiany (data wejścia w życie zmian została odroczona do momentu zakończenia
prac badawczych nad metodą praw własności),
• Zmiany do MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” – zastosowanie MSSF 17 i MSSF 9 po raz pierwszy
– dane porównawcze (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1
stycznia 2023 roku lub później).
Według szacunków Banku, wyżej wymienione nowe standardy oraz zmiany do istniejących standardów
nie miałyby istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe, jeżeli zostałyby zastosowane przez Bank.
23
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
7.3. PRZYJĘTE ZASADY RACHUNKOWOŚCI
Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego
Sprawozdanie finansowe Banku Millennium S.A. zostało sporządzone za rok obrotowy od 1 stycznia
2021 roku do 31 grudnia 2021 roku, w oparciu o założenie kontynuowania przez Bank działalności
gospodarczej w niezmniejszonym istotnie zakresie, w okresie nie krótszym niż rok od dnia
bilansowego.
Bank za rok zakończony 31.12.2021 poniósł stratę finansową. Strata finansowa w wysokości 1,358 mld
zł spowodowana była utworzeniem rezerw na ryzyko prawne związane z portfelem walutowych
kredytów hipotecznych (bez Euro Banku) w wysokości 2,086 mld zł, dodatkowymi kosztami
poniesionymi z tytułu indywidualnych ugód z kredytobiorcami kredytów hipotecznych we frankach
szwajcarskich i kosztami prawnymi. Jednocześnie Bank osiągnął dobre wyniki operacyjne i biznesowe,
aktywnie zarządzając i łagodząc ryzyka związane z działalnością bankową, co wskazuje, iż nie istnieje
zagrożenie kontynuacji działalności.
Sprawozdanie zostało przygotowane w złotych polskich, a wszystkie wartości, o ile nie wskazano
inaczej, zostały podane w tysiącach złotych (tys. zł).
W sprawozdaniu zastosowano koncepcję wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych
wycenianych FVTPL, w tym instrumentów pochodnych oraz aktywów finansowych klasyfikowanych
FVTOCI. Pozostałe składniki aktywów finansowych i zobowiązań finansowych (w tym kredyty i
pożyczki) wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu ustalonego przy zastosowaniu
efektywnej stopy procentowej pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości (za wyjątkiem
kredytów nie spełniających testu SPPI) lub cenie nabycia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty
wartości.
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF, w brzmieniu przyjętym przez UE, wymaga
od kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, estymacji i przyjęcia założeń, które wpływają na
stosowane zasady rachunkowości oraz na prezentowane kwoty aktywów i pasywów oraz przychodów
i kosztów. Za wybór, stosowanie, rozwój i sprawdzenie trafności przyjętych estymacji odpowiada
jednostka merytoryczna Banku, przyjęte założenia są następnie zatwierdzane przez kierownictwo
Banku. Szacunki i założenia dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych
czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Wyniki tworzą podstawę do
dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i pasywów, których nie da się
określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od
wartości szacunkowych.
Zgodność rzeczywistych wyników i dokonanych szacunków i założeń jest weryfikowana na bieżąco.
Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod
warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego okresu lub w okresie, w którym dokonano zmiany
i w okresach przyszłych, jeśli korekta wpływa zarówno na bieżący jak i przyszłe okresy.
Poniżej prezentowane zasady rachunkowości zostały zastosowane do wszystkich okresów
sprawozdawczych zaprezentowanych w sprawozdaniu finansowym.
Waluta funkcjonalna oraz waluta prezentacji
Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji
Pozycje zawarte w sprawozdaniu finansowym Banku wycenia się w walucie podstawowego środowiska
gospodarczego, w którym prowadzi on działalność („waluta funkcjonalna”). Sprawozdanie finansowe
prezentowane jest w złotych, które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku.
24
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Transakcje i salda
Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu
obowiązującego w dniu transakcji. Zyski i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych transakcji oraz
wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w
Rachunku zysków i strat.
Różnice kursowe z tytułu pozycji pieniężnych, zarówno tych wycenianych do wartości godziwej przez
Rachunek zysków i strat, jak i wycenianych do wartości godziwej przez Inne całkowite dochody, są
wykazywane w Rachunku zysków i strat.
Różnice kursowe z tytułu pozycji niepieniężnych wycenianych do wartości godziwej przez wynik
finansowy są wykazywane w Rachunku zysków i strat, natomiast różnice kursowe z tytułu pozycji
niepieniężnych klasyfikowanych jako wyceniane do wartości godziwej przez Inne całkowite dochody
są wykazywane w Innych składnikach całkowitych dochodów.
Połączenia pod wspólną kontrolą
W przypadku połączeń spółek Grupy Kapitałowej (transakcja pod wspólną kontrolą), Bank przyjmuje
zasadę rachunkowości polegającą na stosowaniu metody „wartości od poprzednika” (ang. predecessor
accounting). Bank ujmuje w jednostkowym sprawozdaniu finansowym wartości bilansowe aktywów i
zobowiązań spółki przejmowanej będącej jednostką zależną według wartości ujętych w
skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej w odniesieniu do tej jednostki
zależnej, włączając w to również wartość firmy powstałą w wyniku nabycia tej spółki zależnej.
Ewentualna różnica między wartością bilansową przejętych aktywów netto po korektach, o których
mowa powyżej a wartością inwestycji w jednostkę zależną wykazaną w jednostkowym sprawozdaniu
finansowym Banku ujmowana jest w kapitałach własnych jako „Zyski zatrzymane”.
Wynik finansowy netto osiągnięty przez spółkę przejmowaną do dnia poprzedzającego dzień
połączenia wykazywany jest w sprawozdaniu finansowym Banku w pozycji kapitałów własnych jako
„Zyski zatrzymane”.
Zastosowanie szacunków w związku ze stosowanymi zasadami rachunkowości
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga dokonania przez Bank pewnych
szacunków oraz przyjęcia pewnych założeń, które mają wpływ na kwoty prezentowane
w sprawozdaniu finansowym. Szacunki i założenia, które podlegają ciągłej ocenie przez kierownictwo
Banku, oparte są o doświadczenia historyczne i inne czynniki, w tym oczekiwania co do przyszłych
zdarzeń, które w danej sytuacji wydają się uzasadnione. Mimo, że szacunki te opierają się na
najlepszej wiedzy dotyczącej warunków bieżących i działań, które Bank podejmuje, rzeczywiste
rezultaty mogą się od tych szacunków różnić. Poniżej przedstawiono najistotniejsze obszary dla
których Bank dokonuje oszacowań:
▪ Utrata wartości kredytów i pożyczek
Szacowanie utraty wartości w Banku bazuje na koncepcie „oczekiwanej straty kredytowej” (ang.
Expected Credit Loss – ECL). W efekcie Bank wyznacza odpisy z tytułu utraty wartości, w oparciu
o oczekiwane straty kredytowe oraz uwzględnienie prognoz przyszłych warunków ekonomicznych
podczas dokonywania oceny ryzyka kredytowego danej ekspozycji.
Metodologia i założenia przyjęte do wyznaczania utraty wartości ekspozycji kredytowych są
regularnie monitorowane w celu zmniejszenia rozbieżności pomiędzy stratami szacowanymi
a rzeczywistymi. W celu oceny adekwatności odpisów z tytułu utraty wartości, wyznaczonych
zarówno w ramach analizy indywidualnej, jak i kolektywnej, przeprowadzana jest okresowo (nie
rzadziej niż raz w roku) weryfikacja historyczna (backtesting), której wyniki są brane pod uwagę
przy definiowaniu działań, mających na celu poprawę jakości procesu.
Dodatkowe informacje zostały zaprezentowane w Rozdziale 8. „Zarządzanie ryzykiem
finansowym”.
25
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
▪ Wartość godziwa instrumentów finansowych
Wartość godziwą instrumentów finansowych nienotowanych na aktywnych rynkach ustala się
stosując techniki wyceny zgodnie ze stosowaną przez Bank polityką rachunkowości. Dla
instrumentów pochodnych o charakterze nieopcyjnym oraz dłużnych papierów wartościowych
stosowane są modele bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych. Dla instrumentów
pochodnych o charakterze opcyjnym stosuje się modele wyceny opcji. Wszystkie modele są
zatwierdzane przed użyciem, a także kalibrowane w celu zapewnienia, że otrzymane wyniki
odzwierciedlają rzeczywisty poziom wartości godziwej wycenianych instrumentów. W miarę
możliwości w modelach wykorzystywane są wyłącznie dane możliwe do zaobserwowania,
pochodzące z aktywnego rynku.
W przypadku braku pochodzących z aktywnego rynku parametrów wyceny, wartość godziwa jest
określana w oparciu o zastosowanie technik wyceny wykorzystujących szacunkowe parametry
wsadowe.
Bank wycenia instrumenty finansowe stosując poniższe metody wyceny w następującej
hierarchicznie kolejności:
▪ Ceny kwotowane na aktywnym rynku identycznych instrumentów dla następujących
instrumentów finansowych:
Dłużne papiery skarbowe stałokuponowe i zerokuponowe oraz zmiennoprocentowe;
▪ Techniki wyceny w oparciu o parametry pochodzące z rynku dla następujących
instrumentów finansowych:
Dłużne papiery skarbowe zmiennoprocentowe,
Instrumenty pochodne:
▪ FRA, IRS, CIRS,
▪ FX Swap, FX Forward,
▪ Instrumenty pochodne wbudowane,
Bony emitowane przez Bank Centralny;
▪ Techniki wyceny z wykorzystaniem istotnych parametrów niepochodzących z rynku:
Dłużne papiery wartościowe pozostałych emitentów (np. gminy),
Akcje VISA Incorporation,
Kredyty obowiązkowo wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat,
Instrumenty pochodne:
▪ Opcje walutowe nabyte przez Bank,
▪ Opcje na indeksy nabyte/wystawione przez Bank.
W celu oszacowania wartości godziwej akcji uprzywilejowanych VISA, uwzględniono
wartość pieniądza w czasie oraz okres konwersji akcji uprzywilejowanych na akcje zwykłe
VISA.
Do oszacowania wartości godziwej kredytów, z uwagi na brak dostępności wartości
rynkowej, posłużono się wewnętrznym modelem wyceny z uwzględnieniem założenia, iż
w momencie udzielenia kredytu wartość godziwa równa jest cenie transakcyjnej.
Wartość godziwa kredytów bez rozpoznanej utraty wartości jest równa sumie przyszłych
oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych na daną datę bilansową. Stopa
dyskontująca stanowi sumę: kosztu ryzyka, kosztu finansowania, wartości oczekiwanego
zwrotu.
Wartość godziwa kredytów o rozpoznanej utracie wartości jest równa sumie przyszłych
oczekiwanych odzysków zdyskontowanych z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej,
uznając że średnie oczekiwane odzyski uwzględniają w pełni element ryzyka kredytowego.
Do wyceny instrumentów pochodnych Bank stosuje komponent ryzyka kredytowego
uwzględniający zarówno ryzyko kontrahenta (korekta wartości kredytowej, z ang. credit value
adjustment - CVA) jak i ryzyko własne Banku (korekta wartości debetowej, z ang. debit value
adjustment – DVA). Bank ocenia, że wpływ nieobserwowalnych danych wejściowych
związanych ze stosowaniem tego komponentu na proces ustalania wartości godziwej jest
nieistotny.
26
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
▪ Utrata wartości innych aktywów trwałych
Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia istnienie przesłanek, które wskazują, czy nastąpiła utrata
wartości składników aktywów trwałych. W przypadku zidentyfikowania takiej przesłanki, Bank
dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej. Oszacowanie wartości użytkowej składnika
aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne) wiąże się, między innymi, z
przyjęciem założeń w zakresie szacunków co do kwot, terminów przyszłych przepływów
pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu danego składnika aktywów trwałych (lub ośrodka
wypracowującego środki pieniężne). Szacując wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży
Bank opiera się na dostępnych danych rynkowych na ten temat lub wycenach sporządzonych przez
niezależnych rzeczoznawców.
▪ Rezerwa na ryzyko prawne z tytułu walutowych kredytów hipotecznych
Szczegółowy opis przyjętej metodologii wyceny został przedstawiony w Rozdziale 12 „Ryzyko
prawne z tytułu walutowych kredytów hipotecznych”.
▪ Wycena portfela kredytów dedykowanych do poolingu do Banku Hipotecznego
W przypadku portfela kredytów hipotecznych w PLN który będzie podlegał w przyszłości sprzedaży
(poolingowi) do Banku Hipotecznego wyceniany jest on według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody.
Wartość godziwa kredytu obliczana jest jako suma zdyskontowanych przepływów pieniężnych z
tytułu spłat kapitału oraz odsetek poszczególnych rachunków.
Kluczowe założenia:
i) dla kredytów, punktem wyjścia dla określenia prognozowanych przepływów pieniężnych
(odsetki i raty kapitałowe) są harmonogramy rat kapitałowych i odsetkowych.
ii) kalkulacja stopy dyskontowej przyjętej w celu oszacowania wartości przepływów
pieniężnych uwzględnia: stawkę referencyjną WIBOR, marżę kalibracyjną ustaloną na
podstawie najnowszej produkcji portfela kredytów hipotecznych analogicznego do
wycenianego portfela, koszt ryzyka wycenianego portfela oraz procentowy wskaźnik
korekty przedpłat.
▪ Rezerwa na potencjalne zwroty kosztów pożyczek w przypadku wcześniejszej spłaty
Biorąc pod uwagę werdykt Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który stwierdził, że
konsument ma prawo żądać zmniejszenia całkowitej kwoty kosztów pożyczki na którą składają się
odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy w przypadku
wcześniejszej spłaty kredytu, Bank tworzy rezerwę na potencjalne zwroty dla klientów. Rezerwa
została oszacowana na podstawie maksymalnej kwoty potencjalnych zwrotów i
prawdopodobieństwa dokonania płatności.
▪ Inne wartości szacunkowe
Rezerwa na odprawy emerytalne wyliczana jest metodą aktuarialną przez niezależnego
aktuariusza jako wartość obecna przyszłych zobowiązań Banku wobec pracowników według stanu
zatrudnienia i płac na dzień aktualizacji. Rezerwa na odprawy emerytalne podlega aktualizacji na
bazie rocznej. Wyliczenie rezerw jest oparte na szeregu założeń, zarówno co do warunków
makroekonomicznych jak i założeń dotyczących rotacji pracowników, ryzyka śmierci i innych.
W odniesieniu do świadczeń pracowniczych, takich jak premie dla wyższej kadry kierowniczej,
premie dla pracowników, Zarząd Banku dokonuje szacunków wysokości świadczeń na dzień
bilansowy. Ostateczna kwota przedmiotowych świadczeń pracowniczych jest ustalana decyzją
Komitetu Personalnego Zarządu Banku lub Komitetu Personalnego Rady Nadzorczej Banku.
27
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Aktywa i zobowiązania finansowe
Klasyfikacja
Zgodnie z wymogami MSSF 9 aktywa finansowe klasyfikowane są w momencie ich początkowego ujęcia
(i w dniu wdrożenia MSSF9) do jednej z trzech kategorii:
1) Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu (dalej „AC” – ang. Amortised Cost),
2) Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy (dalej „FVTPL” – ang.
Fair Value Through Profit & Loss),
3) Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (dalej „FVTOCI”
– ang. Fair Value Through Other Comprehensive Income).
Klasyfikacja instrumentów finansowych do jednej z powyższych kategorii przeprowadzana jest na
podstawie:
1) Modelu biznesowego zarządzania aktywami finansowymi
Ocena modelu biznesowego polega na ustaleniu, czy składnik aktywów finansowych jest
utrzymywany:
▪ dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z kontraktu,
▪ zarówno w celu otrzymywania przepływów pieniężnych wynikających z kontraktu jak
i sprzedaży składnika aktywów finansowych lub
▪ w innych celach biznesowych.
2) Testu charakterystyki kontraktowych przepływów pieniężnych związanych z aktywami finansowymi
(Test SPPI - ang. Solely Payment of Principal and Interest)
Test SPPI ma na celu ocenę charakterystyki kontraktowych przepływów pieniężnych
i w konsekwencji weryfikację, czy:
▪ warunki umowne powodują powstanie w określonych terminach przepływów
pieniężnych, które stanowią tylko i wyłącznie spłatę kapitału i odsetek od tego
kapitału,
▪ kapitał stanowi wartość godziwą kredytu w momencie jego rozpoznania,
▪ odsetki stanowią odzwierciedlenie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka
kredytowego, ryzyka płynności, marży Banku i innych kosztów administracyjnych
związanych z wartością kapitału pozostającego do spłaty w danym momencie.
Instrumenty finansowe są klasyfikowane w momencie początkowego ujęcia lub w następstwie
znaczącej modyfikacji instrumentu. Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych jest powodowana
zmianą modelu biznesowego. Reklasyfikacja jest dokonywana prospektywnie, tj. nie wpływa na
wyceny wartości godziwej, odpisy aktualizujące ani naliczone odsetki ujęte do dnia reklasyfikacji.
Modele Biznesowe Banku
Zgodnie z MSSF 9 sposób zarządzania aktywami może zostać przypisany do następujących modeli:
1) Held To Collect (dalej „HTC”),
2) Both Held to Collect and for Sale (dalej “HTC&FS”),
3) Inne, np. działalność tradingowa, zarzadzanie aktywami w oparciu o zmiany wartości godziwej,
maksymalizowanie przepływów pieniężnych poprzez sprzedaże.
Model Held To Collect (HTC)
Charakterystyka modelu:
1) Celem modelu jest utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskania kontraktowych
przepływów pieniężnych,
2) Sprzedaż ma charakter sporadyczny,
3) Co do zasady, najniższe poziomy sprzedaży w porównaniu z pozostałymi modelami (pod względem
częstotliwości oraz wolumenu).
28
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Warunki dopuszczające sprzedaż w modelu HTC:
1) Niska częstotliwość,
2) Niski wolumen,
3) Sprzedaż związana z ryzykiem kredytowym (sprzedaż spowodowana pogorszeniem jakości
kredytowej danego aktywa finansowego do poziomu, w którym nie spełnia wymagań polityki
inwestycyjnej).
Sprzedaż posiadająca przynajmniej jedną z powyższych cech nie stanowi przeszkody
w zakwalifikowaniu grupy aktywów do modelu HTC
Wpływ na klasyfikację i wycenę:
Instrumenty przypisane do modelu HTC są klasyfikowane jako wyceniane według zamortyzowanego
kosztu pod warunkiem, że spełnione są kryteria Testu SPPI. Wartość instrumentów wyliczana jest w
oparciu o efektywną stopę procentową, która jest stosowana do ustalenia przychodów odsetkowych,
a następnie korygowana o odpisy z tytułu utraty wartości odzwierciedlające oczekiwane straty
kredytowe. Wycenie według zamortyzowanego kosztu podlega portfel kredytowy Banku (z wyjątkiem
pożyczek niespełniających testu SPPI) oraz dłużne papiery wartościowe emitowane przez jednostki
samorządu terytorialnego (portfel obligacji komunalnych), ponieważ instrumenty te co do zasady
utrzymywane są przez Bank do uzyskania kontraktowych przepływów pieniężnych, a transakcje
sprzedaży występują sporadycznie.
Model Both Held to Collect and for Sale (HTC&FS)
Charakterystyka modelu:
1) Integralnymi celami modelu biznesowego są zarówno uzyskanie kontraktowych przepływów
pieniężnych, jak i sprzedaż (w szczególności model spełnia założenia HTC&FS, jeśli jego celem
jest zarządzanie bieżącymi potrzebami płynnościowymi bieżącego zapotrzebowania
płynnościowego, utrzymanie założonego profilu rentowości i / lub dopasowanie czasu trwania
(duration) aktywów i zobowiązań finansowych),
2) Poziomy sprzedaży są zazwyczaj wyższe niż w modelu HTC.
Wpływ na klasyfikację i wycenę:
Zgodnie z MSSF 9 instrumenty przypisane do modelu HTC&FS są klasyfikowane jako wyceniane
w wartości godziwej przez kapitał (FVTOCI) pod warunkiem, że warunki umowne tych instrumentów
powodują powstanie w określonych momentach przepływów pieniężnych stanowiących wyłącznie
spłatę kapitału oraz odsetek od niespłaconej części kapitału (spełniony jest Test SPPI). Instrumenty
te wyceniane są w wartości godziwej pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości, wynik z wyceny
ujmuje się w innych całkowitych dochodach do momentu usunięcia z bilansu aktywów finansowych.
Model HTC&FS ma zastosowanie do portfela rządowych papierów wartościowych oraz bonów
pieniężnych Narodowego Banku Polskiego (w szczególności portfel płynnościowy i inwestycyjny) a
także do portfela kredytów hipotecznych dedykowanego do poolingu do Banku Hipotecznego.
Instrumenty kapitałowe (za wyjątkiem podmiotów powiązanych) klasyfikowane są jako wyceniane do
wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (FVTPL),o ile zgodnie z intencją zarządzających nimi
jednostek nie stanowią inwestycji strategicznej, lub według wartości godziwej z odniesieniem
skutków wyceny w pozostałych całkowitych dochodach (FVTOCI) w przypadku instrumentów, które
nie są utrzymywane w celach handlowych. Decyzja o skorzystaniu z opcji wyceny instrumentów
kapitałowych do wartości godziwej z odniesieniem skutków wyceny w innych całkowitych dochodach
podejmowana jest przez Bank w dniu początkowego ujęcia danego instrumentu i stanowi desygnację
nieodwołalną (nawet w momencie sprzedaży zysk/strata na transakcji nie jest ujmowana w Rachunku
Zysków i Strat).
29
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Inne modele
Charakterystyka modelu:
1) Model biznesowy nie spełnia założeń modeli HTC oraz HTC&FS.
2) Uzyskiwanie przepływów pieniężnych z tytułu odsetek i kapitału nie jest głównym celem modelu
biznesowego (nie spełniony Test SPPI).
Do tej kategorii należy zaliczyć w szczególności:
1) Portfele zarządzane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych ze sprzedaży aktywów,
w szczególności „przeznaczone do obrotu”,
2) Portfele, których wyniki zarządzania oceniane są na podstawie wartości godziwej.
Aktywo finansowe należy uznać za przeznaczone do obrotu, jeśli:
1) Zostało nabyte głównie w celu sprzedaży w krótkim terminie,
2) W momencie początkowego ujęcia, jest częścią portfela instrumentów finansowych zarządzanych
łącznie, dla których istnieją dowody potwierdzające prawidłowość, że
w ostatnim czasie faktycznie generowały krótkoterminowe zyski, lub
3) Jest instrumentem pochodnym, z wyłączeniem instrumentów pochodnych wyznaczonych do
rachunkowości zabezpieczeń i będących efektywnymi instrumentami zabezpieczającymi.
Termin „obrót” oznacza przy tym aktywne i częste zakupy i sprzedaże instrumentów. Cechy te nie
stanowią jednak warunku koniecznego, aby zaklasyfikować instrument finansowy jako przeznaczony
do obrotu.
Wpływ na klasyfikację i wycenę:
Aktywa finansowe utrzymywane w ramach modeli innych niż HTC lub HTC&FS są wyceniane
w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (FVTPL).
Model biznesowy inny niż HTC bądź HTC&FS będzie miał zastosowanie do portfeli następujących
aktywów finansowych:
1) Instrumenty pochodne,
2) Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu,
3) Instrumenty kapitałowe niedesygnowane jako inwestycje strategiczne,
4) Aktywa finansowe nieodwołalnie wyznaczone przy początkowym ujęciu do wyceny według wartości
godziwej przez wynik finansowy (nawet w przypadku, gdy składnik aktywów nie spełnia warunków,
aby zostać wyceniony na wartość FVTPL) w celu wyeliminowania lub znacznego zmniejszenia
niedopasowania księgowego, które miałoby miejsce gdyby nie dokonano takiej desygnacji.
Test charakterystyki kontraktowych przepływów pieniężnych (Test SPPI)
Ocena spełnienia kryterium Testu SPPI jest przeprowadzana w następujących przypadkach:
▪ udzielenie instrumentu dłużnego;
▪ zakup instrumentu dłużnego;
▪ renegocjacja warunków umownych.
Przedmiotem Testu SPPI są warunki umowne instrumentów dłużnych ujętych w bilansie, analizie nie
podlegają produkty pozabilansowe.
30
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Test SPPI przeprowadzany jest na etapie projektowania produktu/umowy kredytowej co umożliwia
podjęcie decyzji zatwierdzających z uwzględnieniem przyszłego sposobu wyceny ekspozycji.
W ramach Testu SPPI oceniany jest między innymi wpływ zmodyfikowanego elementu na przepływy
pieniężne wynikające z zawartego kontraktu. Cechy kontraktowe wprowadzające zmienność lub
ryzyko przepływów pieniężnych niezwiązane bezpośrednio z przepływami z tytułu spłat odsetek i
kapitału mogą zostać ocenione jako niemające wpływu na klasyfikację (spełnienie kryteriów Testu
SPPI), jeżeli zostaną określone jako posiadające zaniedbywalny wpływ na klasyfikację (istnienie cechy
„de minimis”) lub taki wpływ nie jest zaniedbywalny (brak charakteru „de minimis”) lecz może
wystąpić jedynie w wyjątkowo rzadkich przypadkach (istnienie cechy „not genuine”).
W przypadkach, gdy ma miejsce modyfikacja wartości pieniądza w czasie, np. w razie niedopasowania
okresu przeszacowania stopy procentowej z tenorem stawki bazowej, w celu weryfikacji spełnienia
Testu SPPI Bank przeprowadza ocenę na podstawie Benchmark Testu, czyli porównania instrumentu
wynikającego z kontraktu z instrumentem bazowym (który posiada te same cechy umowne co
instrument podlegający analizie, za wyjątkiem elementu modyfikacji pieniądze w czasie).
Aktywa typu non-recourse (produkty, dla których roszczenie Banku jest ograniczone do określonych
aktywów dłużnika lub przepływów pieniężnych z określonych aktywów), w szczególności produkty
typu „project finance” oraz „object finance” (produkty w których kredytobiorca, najczęściej spółka
specjalnego przeznaczenia charakteryzuje się minimalnym poziomem kapitałów własnych, a jedynym
składnikiem jego majątku jest kredytowane aktywo), oceniane są przez porównanie wartości
zabezpieczenia w stosunku do kwoty kapitału udzielonego kredytu. Identyfikacja odpowiedniego
bufora na pokrycie ryzyka zmian wartości zabezpieczenia, powoduje spełnienie warunków Testu.
Negatywny wynik Testu SPPI, implikuje wycenę instrumentu dłużnego według FVTPL, powodując
odejście od standardowej metody wyceny według zamortyzowanego kosztu lub według FVTOCI.
Modyfikacje warunków umowy kredytowej
Modyfikacje warunków umowy kredytowej w trakcie okresu kredytowania, to m.in.:
▪ zmiany terminów spłaty całości lub części należności,
▪ zmiany wysokości rat spłaty należności,
▪ zmiany oprocentowania lub zaprzestania naliczania odsetek,
▪ kapitalizacja zaległych lub bieżących odsetek,
▪ przewalutowanie zadłużenia (o ile możliwość taka nie wynika z pierwotnej umowy),
▪ ustanowienie, zmiana bądź zniesienie istniejącego zabezpieczenia należności.
Każda tego typu modyfikacja skutkować może koniecznością wyłączenia z bilansu i ponownej
klasyfikacji aktywa finansowego uwzględniającej przeprowadzenie Testu SPPI.
W przypadku zidentyfikowania modyfikacji warunków kontraktowych kredytu, Bank przeprowadza
ocenę jakościową i ilościową w celu określenia czy daną modyfikację należy uznać za znaczącą
i w konsekwencji, wyłączyć oryginalne aktywo finansowe z bilansu i rozpoznać je jako nowe
(zmodyfikowane) aktywo według wartości godziwej. Znacząca modyfikacja ma miejsce jeżeli
spełnione są następujące warunki:
▪ kryterium ilościowe: zwiększenie zaangażowania dłużnika, rozumiane jako wzrost kapitału
każdej pojedynczej ekspozycji kredytowej powyżej 10% w stosunku do kapitału sprzed
podwyższenia. W przypadku wystąpienia kryterium ilościowego powyżej 10% uznaje się
modyfikacje za istotną, natomiast wystąpienie kryterium ilościowego do wysokości 10%
skutkuje uznaniem modyfikacji za nieistotną. Kryterium ilościowe nie ma zastosowania dla
kredytów znajdujących się w restrukturyzacji, tzn. w przypadku takich ekspozycji każda
zmiana zaangażowania dłużnika skutkuje rozpoznaniem modyfikacji nieistotnej ze względu
na fakt, iż umowa ugody lub restrukturyzacji ma na celu odzyskanie należności i nie stanowi
nowej transakcji zawartej na odmiennych warunkach,
31
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
▪ kryteria jakościowe: konwersja ekspozycji na inną walutę (o ile możliwość konwersji nie była
uwzględniana w pierwotnej umowie), zmiana wyniku testu SPPI. Wystąpienie kryterium
jakościowego skutkuje uznaniem modyfikacji za istotną.
Jeśli wynikające z umowy przepływy pieniężne podlegają modyfikacji, która nie prowadzi do
zaprzestania ujmowania danego składnika aktywów (tzw. nieistotna modyfikacja), Bank dokonuje
korekty wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych i ujmuje zysk lub stratę z tytułu
nieistotnej modyfikacji w wyniku finansowym (w odrębnej pozycji Rachunku zysków strat – „wynik z
tytułu modyfikacji”). Korektę wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych stanowi
różnica dyskontowanych przepływów pieniężnych przed i po modyfikacji warunków umownych.
Wszelkie poniesione koszty i opłaty korygują wartość bilansową zmodyfikowanego składnika aktywów
finansowych i są amortyzowane w okresie pozostającym do daty wymagalności zmodyfikowanego
składnika aktywów finansowych.
Aktywa POCI
Aktywa POCI („purchased or originated credit-impaired”) to aktywa finansowe, które w momencie
początkowego ujęcia mają stwierdzoną utratę wartości. Aktywa finansowe, które zostały
zaklasyfikowane jako POCI w momencie początkowego ujęcia, są przez Bank traktowane jako POCI
we wszystkich następnych okresach do momentu zaprzestania ich ujmowania w bilansie, a oczekiwana
strata kredytowa jest obliczana na bazie ECL uwzględniającego cały okresie istnienia składnika
aktywów finansowych, niezależnie od przyszłych zmian szacunków dotyczących generowanych przez
nie przepływów pieniężnych (ewentualnego uzdrowienia aktywa).
Aktywa POCI mogą powstać na 3 różne sposoby, tj.:
1) poprzez nabycie kontraktu spełniającego definicję POCI (np. w wyniku kupna portfela „złych
kredytów”)
2) poprzez zawarcie kontraktu, który jest POCI w momencie pierwotnego udzielenia (np. udzielenie
kredytu klientowi w złej kondycji finansowej z nadzieją na jej poprawę
w przyszłości)
3) poprzez istotną modyfikację kontraktu zaliczanego do koszyka 3 kwalifikującą ten kontrakt do
wyłączenia z bilansu, a następnie do ponownego ujęcia w bilansie już jako kontraktu
spełniającego definicję POCI.
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe w dniu ich nabycia lub powstania zalicza się do następujących kategorii:
1) zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, lub
2) pozostałe zobowiązania finansowe (wyceniane w AC).
Zobowiązania finansowe nie podlegają przeklasyfikowaniu.
Ujmowanie instrumentów finansowych w bilansie
Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w bilansie, gdy staje się stroną umowy
tego instrumentu. Standaryzowane transakcje kupna i sprzedaży aktywów finansowych ujmowane są
w dniu zawarcia transakcji.
Wszystkie instrumenty finansowe w momencie początkowego ujęcia są wyceniane do wartości
godziwej skorygowanej, w przypadku instrumentów finansowych innych niż klasyfikowane jako
wyceniane do wartości godziwej przez Rachunek zysków i strat, o koszty transakcji, które mogą być
przypisane bezpośrednio do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania
finansowego.
Zaprzestanie ujmowania instrumentów finansowych w bilansie
32
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Składnik aktywów finansowych jest wyłączany z bilansu Banku w momencie, kiedy wygasają umowne
prawa do przepływów pieniężnych z nim związanych lub, kiedy Bank przenosi składnik aktywów
finansowych na podmiot trzeci. Przeniesienie to ma miejsce wtedy, gdy Bank:
▪ przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów
finansowych lub
▪ zatrzymuje umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów, ale
przyjmuje umowny obowiązek przekazania tych przepływów jednostce spoza Banku.
Przenosząc składnik aktywów finansowych Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko
i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W tym przypadku:
▪ jeżeli Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane
z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to wyłącza składnik aktywów finansowych z
bilansu;
▪ jeżeli Bank zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane
z posiadaniem składnika aktywów finansowych to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów
finansowych w bilansie;
▪ jeżeli Bank nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści
związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to Bank ustala, czy zachowała
kontrolę nad tym składnikiem aktywów finansowych.
W przypadku zachowania kontroli składnik aktywów finansowych jest ujmowany
w bilansie Banku do wysokości wynikającej z trwałego zaangażowania, odpowiednio w przypadku
braku kontroli jest z bilansu wyłączany.
Bank wyłącza ze swojego bilansu zobowiązanie finansowe (lub jego część), gdy obowiązek określony
w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.
Rachunkowość zabezpieczeń i instrumenty pochodne
Wycena do wartości godziwej
Pochodne instrumenty finansowe wykazywane są w wartości godziwej począwszy od dnia zawarcia
transakcji. Wartość godziwą ustala się w oparciu o notowania instrumentów na aktywnych rynkach, w
tym w oparciu o ceny niedawno zawartych transakcji. Rynek jest uważany za aktywny, gdy kwotowane
ceny instrumentów są regularnie dostępne i wynikają z rzeczywistych transakcji zawieranych na tym
rynku oraz reprezentują poziom, po którym Bank mógłby zawrzeć takie transakcje. W przypadku, gdy
rynek instrumentów nie jest aktywny, Bank określa wartość godziwą z wykorzystaniem technik
wyceny, w tym modeli bazujących na zdyskontowanych przepływach pieniężnych oraz modeli wyceny
opcji. Stosowane przez Bank techniki wyceny oparte są o maksymalne wykorzystanie danych
wsadowych pochodzących z aktywnego rynku, takich jak stopy procentowe, kursy walutowe oraz
zmienności implikowane. W przypadku braku danych wsadowych pochodzących z aktywnego rynku,
Bank wykorzystuje w technikach wyceny własne szacunki parametrów wyceny w oparciu o swoją
najlepszą wiedzę i doświadczenie.
Dodatkowym elementem wyceny instrumentów pochodnych jest komponent ryzyka kredytowego
uwzględniający zarówno ryzyko kontrahenta (korekta wartości kredytowej, z ang. credit value
adjustment - CVA) jak i ryzyko własne Banku (korekta wartości debetowej, z ang. debit value
adjustment – DVA).
Ujmowanie instrumentów pochodnych wbudowanych w zobowiązania
Bank wydziela i ujmuje w bilansie wbudowane instrumenty pochodne będące składnikiem
instrumentów hybrydowych. Instrument hybrydowy zawiera umowę zasadniczą (niebędącą
instrumentem pochodnym) oraz wbudowany instrument pochodny, który w oparciu o określoną stopę
procentową, cenę instrumentu finansowego, cenę towaru, kurs waluty, indeks cen lub stóp lub inną
zmienną, modyfikuje część lub całość przepływów pieniężnych wynikających z umowy zasadniczej.
33
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Spełniające określone niżej warunki, wbudowane instrumenty pochodne traktuje się jako odrębne
instrumenty pochodne. Instrumenty te są wyceniane według wartości godziwej a ich zmiany wartości
godziwej wykazuje się w Rachunku zysków i strat. Wbudowane instrumenty pochodne ujmuje się i
wycenia odrębnie od umowy zasadniczej w przypadku łącznego zaistnienia następujących warunków:
▪ cechy ekonomiczne wbudowanego instrumentu pochodnego oraz ryzyko z nim związane nie są
ściśle powiązane z cechami ekonomicznymi umowy zasadniczej i ryzykami z niej wynikającymi;
▪ samodzielny instrument o takich samych warunkach umownych jak wbudowany instrument
pochodny spełniałby definicję instrumentu pochodnego; oraz
▪ hybrydowy (łączny) instrument finansowy nie jest zaliczany do instrumentów finansowych
wycenianych w wartości godziwej przez Rachunek zysków i strat.
Sposób ujmowania zmian wartości godziwej instrumentu pochodnego zależy od tego, czy dany
instrument pochodny jest wyznaczony jako instrument zabezpieczający, od rodzaju zabezpieczenia
oraz od rodzaju zabezpieczanej pozycji.
Instrumenty pochodne wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające – rachunkowość zabezpieczeń
Instrumenty pochodne wykorzystywane są m.in. w celu zabezpieczenia przed ryzykami stopy
procentowej oraz kursu walutowego wynikającymi z działalności operacyjnej, finansowej
i inwestycyjnej. Niektóre instrumenty pochodne wyznacza się jako zabezpieczenie:
▪ przepływów pieniężnych, które przypisać można ujętemu składnikowi aktywów lub zobowiązań,
lub wysoce prawdopodobnej planowanej transakcji (zabezpieczenie przepływów pieniężnych), lub
▪ wartości godziwej ujętego składnika aktywów lub zobowiązań albo wiążącej umowy
(zabezpieczenie wartości godziwej).
Kryteria stosowania rachunkowości zabezpieczeń
Rachunkowość zabezpieczeń stosuje się pod warunkiem spełnienia kryteriów określonych w MSR 39.
▪ W momencie ustanowienia zabezpieczenia, formalnie wyznacza się i dokumentuje powiązanie
zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem i strategię zawierania transakcji
zabezpieczających. Dokumentacja obejmuje identyfikację pozycji zabezpieczanej lub transakcji,
pozycji zabezpieczającej i charakter zabezpieczanego ryzyka. Dokumentuje się również, w
momencie ustanowienia zabezpieczenia i przez cały czas jego trwania, ocenę efektywności
instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów
pieniężnych wynikających z pozycji zabezpieczanej;
▪ Bank przewiduje, że zabezpieczenie będzie odznaczało się wysoką skutecznością
w równoważeniu przepływów środków pieniężnych i zmian wartości godziwej, zgodnie
z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania
zabezpieczającego (prospektywny test efektywności);
▪ Zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych dotyczy wysoce prawdopodobnej,
prognozowanej transakcji, która jest narażona na ryzyko zmian przepływów środków pieniężnych
wpływających na poziom wyniku finansowego (test wysokiego prawdopodobieństwa);
▪ Skuteczność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, czyli można wiarygodnie wycenić wartość
godziwą zabezpieczanej pozycji lub przepływy środków pieniężnych z niej pochodzące oraz
wartość godziwą instrumentu zabezpieczającego;
▪ Zabezpieczenie jest na bieżąco weryfikowane i stwierdza się jego wysoką skuteczność
w całym okresie jego wykorzystania (retrospektywny test efektywności).
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych to zabezpieczenie przed ryzykiem zmienności przepływów
pieniężnych, które (i) można przypisać konkretnemu rodzajowi ryzyka związanemu
z ujętym składnikiem aktywów lub zobowiązaniem (takimi, jak całość lub część przyszłych płatności
odsetkowych od zadłużenia o zmiennym oprocentowaniu) lub z wysoce prawdopodobną planowaną
transakcją i które (ii) może wpływać na Rachunek zysków i strat.
34
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmowane jest w następujący sposób: część zysków lub strat
związanych z instrumentem zabezpieczającym, który stanowi efektywne zabezpieczenie, ujmuje się
w kapitale własnym poprzez pozostały dochód całkowity, zaś nieefektywną część zysków lub strat
związanych z instrumentem zabezpieczającym ujmuje się w Wyniku z instrumentów finansowych
wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków.
Zyski i straty ujęte w pozostałych dochodach całkowitych (efektywne zabezpieczenie),
w momencie ujęcia składnika aktywów lub zobowiązań finansowych będącego skutkiem
zabezpieczanej planowanej transakcji, przenoszone są do Rachunku zysków i strat w tym okresie lub
w okresach, w których zabezpieczany składnik aktywów lub zobowiązań ma wpływ na Rachunek
zysków i strat.
W przypadku zabezpieczenia aktywów lub zobowiązań niefinansowych, odniesione do pozostałych
dochodów całkowitych jako efektywne zabezpieczenie zyski i straty, przenoszone są do wyniku
sukcesywnie, w okresach w których aktywo lub zobowiązanie niefinansowe ma wpływ na Rachunek
zysków i strat bezpośrednio z kapitału lub przenoszone są z kapitału do początkowego kosztu nabycia
w bilansie i odnoszone do wyniku sukcesywnie w okresach, w których aktywo lub zobowiązanie
niefinansowe ma wpływ na Rachunek zysków i strat.
Zabezpieczenie wartości godziwej
Zabezpieczenie wartości godziwej to zabezpieczenie przed ryzykiem zmiany wartości godziwej
ujętego składnika aktywów lub zobowiązania lub uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania,
albo wyodrębnionej części takiego składnika aktywów, zobowiązania lub uprawdopodobnionego
przyszłego zobowiązania, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka i które może wpływać
na Rachunek zysków i strat.
Zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych wyznaczonych i kwalifikujących się jako
zabezpieczenia wartości godziwej, ujmuje się w Rachunku zysków i strat wraz z odpowiadającymi im
zmianami wartości godziwej zabezpieczanego składnika aktywów lub zobowiązania odnoszącego się
do ryzyka, przed którym Bank się zabezpiecza. To znaczy: zyski lub straty wynikające z
przeszacowania wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego (dla pochodnego instrumentu
zabezpieczającego) wykazuje się w Rachunku zysków i strat, zaś zyski lub straty związane z pozycją
zabezpieczaną, wynikające z zabezpieczanego ryzyka, korygują wartość bilansową zabezpieczanej
pozycji i są ujmowane w Rachunku zysków i strat. Zasada ta ma zastosowanie do zabezpieczanej
pozycji, którą w innych okolicznościach wycenia się według zamortyzowanego kosztu. W przypadku
pozycji zabezpieczanej, będącej składnikiem aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane
przez inne całkowite dochody, zyski lub straty wynikające z zabezpieczanego ryzyka ujmuje się w
Rachunku zysków i strat. Wycena zabezpieczanych składników aktywów finansowych klasyfikowanych
jako wyceniane przez inne całkowite dochody, wynikająca z czynników innych niż zabezpieczane
ryzyka, prezentowana jest w pozostałych dochodach całkowitych do czasu zbycia lub terminu
zapadalności tego składnika aktywów.
Zaprzestanie rachunkowości zabezpieczeń
W przypadku, gdy zabezpieczenie wartości godziwej przestało spełniać kryteria stosowania
rachunkowości zabezpieczeń, korektę wartości bilansowej instrumentu zabezpieczanego,
wycenianego wg efektywnej stopy procentowej, rozlicza się liniowo w czasie w Rachunku zysków i
strat w okresie pozostałym do terminu wymagalności/zapadalności. Wycena zabezpieczanych
składników aktywów finansowych klasyfikowanych jako wyceniane przez inne całkowite dochody,
wynikająca z czynników innych niż zabezpieczane ryzyka, prezentowana jest w kapitale
z aktualizacji wyceny do czasu zbycia lub terminu zapadalności tego składnika aktywów.
W przypadku, gdy zabezpieczenie przepływów pieniężnych przestało spełniać kryteria stosowania
rachunkowości zabezpieczeń, wycena instrumentu zabezpieczającego ujęta w pozostałych dochodach
całkowitych na dzień ostatniego efektywnego testu pozostaje w kapitałach do czasu realizacji
przepływu wynikającego z transakcji zabezpieczanej. Przeniesienie niniejszej wyceny do Rachunku
zysków i strat następuje w okresach, w których transakcja zabezpieczana ma wpływ na Rachunek
zysków i strat.
35
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Instrumenty pochodne niespełniające kryteriów rachunkowości zabezpieczeń
Instrumenty pochodne, które nie podlegają zasadom wyceny zgodnie z zasadami rachunkowości
zabezpieczeń, klasyfikowane są jako instrumenty przeznaczone do obrotu i wyceniane w wartości
godziwej. Zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych klasyfikowanych jako przeznaczone
do obrotu są wykazywane w Rachunku zysków i strat w pozycji „Wynik z instrumentów finansowych
przeznaczonych do obrotu”/”Wynik z pozycji wymiany”, co opisano poniżej.
Bank stosuje następujące zasady ujmowania zysków i strat z wyceny instrumentów pochodnych:
▪ Transakcje walutowe forward (FX forward)
Transakcje forward są wyceniane według wartości godziwej w oparciu o metodę dyskontowania
przyszłych przepływów pieniężnych, z uwzględnieniem ryzyka kredytowego kontrahenta
(i Banku) o ile istnieje ryzyko niewywiązania się stron transakcji ze swoich zobowiązań. Zmiany
wartości godziwej transakcji FX forward są wykazywane w „Wynik z pozycji wymiany” Rachunku
zysków i strat.
Ponadto, Bank desygnował wybrane transakcje FX forward jako instrumenty zabezpieczające.
Sposób ujmowania i wyceny zabezpieczających instrumentów finansowych został opisany w części
poświęconej rachunkowości zabezpieczeń.
▪ Transakcje SWAP walutowy (FX SWAP)
Transakcje FX SWAP są wyceniane według wartości godziwej w oparciu o metodę dyskontowania
przyszłych przepływów pieniężnych z wykorzystaniem krzywych stóp procentowych
uwzględniających spread wynikający z aktualnych warunków rynkowych oraz z uwzględnieniem
ryzyka kredytowego kontrahenta (i Banku) o ile istnieje ryzyko niewywiązania się stron transakcji
ze swoich zobowiązań. Zmiany wartości godziwej transakcji FX SWAP są wykazywane w „Wynik z
instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu” Rachunku zysków i strat.
▪ Transakcje SWAP stopy procentowej (IRS)
Transakcje IRS są wyceniane według wartości godziwej w oparciu o metodę dyskontowania
przyszłych przepływów pieniężnych z uwzględnieniem ryzyka kredytowego kontrahenta
(i Banku) o ile istnieje ryzyko niewywiązania się stron transakcji ze swoich zobowiązań. Zmiany
wartości godziwej transakcji IRS są wykazywane w „Wynik z instrumentów finansowych
przeznaczonych do obrotu” Rachunku zysków i strat.
Ponadto, Bank desygnował wybrane transakcje IRS jako instrumenty zabezpieczające. Sposób
ujmowania i wyceny zabezpieczających instrumentów finansowych został opisany w części
poświęconej rachunkowości zabezpieczeń.
▪ Transakcje Cross – Currency Swap (CCS)
Transakcje CCS są wyceniane według wartości godziwej w oparciu o metodę dyskontowania
przyszłych przepływów pieniężnych z zastosowaniem krzywych stóp procentowych skorygowanych
o rynkowy spread z uwzględnieniem jego struktury terminowej oraz
z uwzględnieniem ryzyka kredytowego kontrahenta (i Banku) o ile istnieje ryzyko niewywiązania
się stron transakcji ze swoich zobowiązań. Zmiany wartości godziwej transakcji CCS są
wykazywane w „Wynik z instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu” Rachunku zysków
i strat.
Ponadto, Bank desygnował wybrane transakcje CCS jako instrumenty zabezpieczające. Sposób
ujmowania i wyceny zabezpieczających instrumentów finansowych został opisany w części
poświęconej rachunkowości zabezpieczeń.
36
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
▪ Transakcje typu IRS z wbudowanymi opcjami
Transakcje są wyceniane według wartości godziwej; komponent swapowy jest wyceniany przy
zastosowaniu metody dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych z uwzględnieniem
ryzyka kredytowego kontrahenta (i Banku) o ile istnieje ryzyko niewywiązania się stron transakcji
ze swoich zobowiązań, natomiast komponent opcyjny wyceniany jest przy pomocy modeli wyceny
opcji. Zmiany wartości godziwej wymienionych transakcji są wykazywane
w „Wynik z instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu” Rachunku zysków i strat.
Komponent opcyjny stanowi zabezpieczenie opcji wbudowanych w papiery wartościowe lub
depozyty oferowane przez Bank.
▪ Opcje na indeksy i opcje walutowe
Transakcje opcyjne są wyceniane według wartości godziwej z zastosowaniem modeli do wyceny
opcji. W przypadku opcji wystawionych przez kontrahentów Banku, wycena modelowa
uzupełniana jest o wpływ na wartość godziwą szacunkowego parametru ryzyka kredytowego.
Zmiany wartości godziwej opcji są wykazywane w „Wynik z instrumentów finansowych
przeznaczonych do obrotu” Rachunku zysków i strat.
▪ Transakcje Forward Rate Agreement (FRA)
Transakcje FRA są wyceniane do wartości godziwej przy zastosowaniu metody dyskontowania
przyszłych przepływów pieniężnych z uwzględnieniem ryzyka kredytowego kontrahenta
(i Banku) o ile istnieje ryzyko niewywiązania się stron transakcji ze swoich zobowiązań. Zmiany
wartości godziwej transakcji FRA są wykazywane w „Wynik z instrumentów finansowych
przeznaczonych do obrotu” Rachunku zysków i strat.
▪ Transakcje terminowe na cenę surowca
Transakcje terminowe na cenę surowca są wyceniane według wartości godziwej w oparciu
o metodologię dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych wykorzystując ceny
referencyjne ustalane na rynku referencyjnym LME (London Metal Exchange) przy czym Bank nie
utrzymuje pozycji własnych na rynku surowców. Zmiany wartości godziwej są wykazywane w
„Wynik z instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu” Rachunku zysków i strat.
▪ Opcje na cenę surowca
Transakcje opcyjne na cenę surowca są wyceniane według wartości godziwej z zastosowaniem
modeli wyceny opcji i wykorzystaniem cen referencyjnych ustalanych na rynku referencyjnym
LME (London Metal Exchange) przy czym Bank nie utrzymuje pozycji własnych na rynku surowców.
Zmiany wartości godziwej są wykazywane w „Wynik z instrumentów finansowych przeznaczonych
do obrotu” Rachunku zysków i strat.
Utrata wartości aktywów finansowych
Główne założenia modelu
Począwszy od dnia 1 stycznia 2018 r. model szacowania utraty wartości bazuje na koncepcji
„oczekiwanej straty kredytowej” (ang. expected credit loss - ECL). W wyniku wprowadzonych zmian,
odpisy aktualizujące kalkulowane zgodnie z tą koncepcją, uwzględniają również prognozy oraz
oczekiwania odnośnie przyszłych warunków ekonomicznych, mających wpływ na poziom ryzyka
kredytowego ekspozycji.
Wdrożony model utraty wartości dotyczy aktywów finansowych klasyfikowanych zgodnie z MSSF 9 jako
aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu lub według wartości godziwej poprzez
inne całkowite dochody (za wyjątkiem instrumentów kapitałowych) oraz zobowiązań
pozabilansowych.
37
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Zgodnie z MSSF 9 ekspozycje kredytowe podlegają klasyfikacji do następujących kategorii:
▪ Faza 1 - ekspozycje bez utraty wartości, dla których oczekiwana strata kredytowa szacowana jest
w okresie 12 miesięcy,
▪ Faza 2 - ekspozycje bez utraty wartości, dla których zidentyfikowano znaczący wzrost ryzyka
i dla których oczekiwana strata kredytowa jest obliczana w całym okresie istnienia składnika
aktywów finansowych,
▪ Faza 3 - ekspozycje o zidentyfikowanych przesłankach utraty wartości, dla których oczekiwana
strata kredytowa jest obliczana w całym okresie istnienia składnika aktywów finansowych.
W przypadku ekspozycji klasyfikowanych do kategorii POCI (ang. purchased or originated credit
impaired), które w początkowym ujęciu w bilansie uznano jako aktywa z utratą wartości, a
oczekiwana strata kredytowa jest obliczana na bazie ECL uwzględniającego cały okresie istnienia
składnika aktywów finansowych.
Identyfikacja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego
Aktywa, w przypadku których zidentyfikowano istotny wzrost poziomu ryzyka kredytowego
w odniesieniu do momentu początkowego ujęcia w bilansie, klasyfikowane są do Fazy 2. Istotny wzrost
ryzyka jest identyfikowany w oparciu kryteria jakościowe oraz ilościowe.
Kryteria jakościowe obejmują:
▪ opóźnienia w spłacie powyżej 30 dni,
▪ ekspozycje zrestrukturyzowane (ang. forborne), w przypadku których nie są już
identyfikowane przesłanki utraty wartości,
▪ rating proceduralny, odzwierciedlający początkowe opóźnienia w spłacie,
▪ podjęte decyzje ograniczające ryzyko kredytowe w ramach systemu wczesnego ostrzegania
dla klientów korporacyjnych,
▪ zidentyfikowane w trakcie analizy indywidualnej zdarzenia, związane z istotnym wzrostem
ryzyka kredytowego, tzw. "miękkie oznaki" utraty wartości.
Kryterium ilościowe polega na porównaniu wartości dożywotniego PD (ang. lifetime PD) ustalonej na
moment początkowego ujęcia ekspozycji w bilansie, z wartością dożywotniego PD na bieżący dzień
sprawozdawczy. Jeżeli empirycznie ustalony próg względnej zmiany wartości dożywotniego PD
zostanie przekroczony, wówczas ekspozycja zostaje automatycznie przeniesiona do Koszyka 2. Ocena
ilościowa nie obejmuje ekspozycji analizowanych indywidualnie.
Uwzględnienie informacji dotyczących prognozowanych warunków ekonomicznych (ang. forward
looking information – FLI)
W procesie kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych Bank korzysta z prognozowanych informacji
dotyczących przyszłych zdarzeń makroekonomicznych. Biuro Analiz Makroekonomicznych
przygotowuje trzy scenariusze (podstawowy, optymistyczny i pesymistyczny) i określa
prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Prognozy przekładają się bezpośrednio lub pośrednio na
wartości szacowanych parametrów i wysokość ekspozycji.
Ujednolicenie definicji default stosowanej w obszarze ryzyka Grupy
Od momentu wdrożenia MSSF 9, Grupa przyjęła jednolitą definicję niewykonania zobowiązania,
zarówno w zakresie kalkulacji wymogów kapitałowych, jak i na potrzeby szacowania utraty wartości.
Począwszy od roku 2020 dla portfela detalicznego Grupa stosuje definicję niewykonania zobowiązania
zgodnie z wytycznymi EBA (EBA/GL/2016/07) tzw. Nowa Definicja Default.
38
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Ujednolicona definicja default obejmuje następujące przesłanki:
▪ opóźnienie w spłacie powyżej 90 dni z uwzględnieniem progów istotności dla wartości
wymagalnej: bezwzględnego 400 zł dla ekspozycji detalicznych i 2000 zł dla ekspozycji
korporacyjnych oraz progu względnego: 1% całości ekspozycji klienta,
▪ zrestrukturyzowane ekspozycje (forborne),
▪ ekspozycje w procesie windykacji,
▪ inne przesłanki zdefiniowane w Wytycznych EBA,
▪ jakościowe przesłanki utraty wartości zidentyfikowane w analizie indywidualnej.
Bank uwzględnia zjawisko zarażania (ang. cross-default) dla wszystkich segmentów.
Model PD
Model PD, stworzony w celu obliczania oczekiwanych strat kredytowych, oparty jest na danych
empirycznych, dotyczących 12-miesięcznych współczynników default-rate, które są następnie
wykorzystywane przy użyciu odpowiednich metod statystycznych i ekonometrycznych do oszacowania
wartości dożywotnich PD Lifetime (uwzględniając prognozy makroekonomiczne: FLI). Segmentacja
przyjęta w tym celu na poziomie klienta jest zgodna z segmentacją stosowaną do celów obliczania
wymogów kapitałowych. Dodatkowo Bank wykorzystuje informacje o ratingach z wewnętrznych
modeli ratingowych do obliczania wartości PD.
Modele LGD
Modele LGD wykorzystywane przez Bank w procesie kalkulacji wymogu kapitałowego dla portfela
detalicznego, zostały dostosowane do wymogów MSSF 9 w zakresie szacowania utraty wartości.
Głównymi składnikami tych modeli są: stopa uzdrowień (ang. cure rate) i stopa odzysku (ang. recovery
rate) oszacowana na podstawie zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Dostosowanie tych modeli
do wymogów MSSF 9 objęło między innymi wyłączenie bufora konserwatyzmu, kosztów pośrednich i
korekty dotyczącej spowolnienia gospodarczego. Ponadto dokonano zmian pozwalających na
odzwierciedlenie obecnej sytuacji gospodarczej (koncepcja point-in-time) i wykorzystanie prognoz
makroekonomicznych (FLI).
W przypadku portfela korporacyjnego model LGD oparty jest na komponencie odzwierciedlającym
sparametryzowane odzyski dla kluczowych typów zabezpieczeń oraz na współczynniku odzysków dla
niezabezpieczonej części ekspozycji. Wszystkie parametry zostały obliczone na podstawie danych
historycznych, zawierających informacje o zdyskontowanych przepływach pieniężnych, uzyskanych
przez jednostkę dochodzenia należności korporacyjnych.
Model EaD
Model EaD stosowany w B obejmuje obliczanie takich parametrów jak: średnie wykorzystanie limitu
(LU), współczynnik konwersji kredytowej (CCF), współczynnik przedpłat, oczekiwana długość życia
ekspozycji. Segmentacja opiera się na rodzaju klienta (detaliczny, korporacyjny, leasing) i produkcie
(produkty z / bez harmonogramu). Prognozy kursów walutowych są stosowane jako korekta FLI.
Odpisanie
Bank bezpośrednio obniża wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych, jeżeli nie
istnieją uzasadnione przesłanki na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub
części. W efekcie odpisania, składnik aktywów finansowych przestaje w całości lub w części być
ujmowany sprawozdaniu finansowym.
39
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kompensowanie instrumentów finansowych
Kompensowanie składnika aktywów i zobowiązań finansowych dokonywane jest jedynie
w przypadku gdy Bank posiada ważny tytuł prawny do przeprowadzenia kompensaty a rozliczenie ma
zostać przeprowadzone w kwocie netto lub realizacja składnika aktywów i pasywów następuje
jednocześnie.
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu/sprzedaży
Transakcje repo i sell-buy back oraz transakcje reverse-repo i buy-sell back są operacjami sprzedaży
lub kupna papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem odkupu lub odsprzedaży w umownym
terminie i po określonej cenie.
Bank prezentuje w bilansie aktywa finansowe odsprzedane z klauzulą przyrzeczenia odkupu
(transakcje typu repo, sell–buy back) jednocześnie ujmując po stronie pasywów zobowiązania
wynikające z udzielonego przyrzeczenia odkupu. Warunkiem stosowania takiego rozwiązania jest
zachowanie przez Bank ryzyk i korzyści wynikających z danego aktywa pomimo jego transferu.
W przypadku transakcji zakupu papierów wartościowych z przyrzeczeniem sprzedaży (reverse repo,
buy-sell back) posiadane aktywa finansowe prezentowane są jako należność wynikająca
z klauzuli odkupu.
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu/sprzedaży są wyceniane wg zamortyzowanego kosztu, natomiast
papiery wartościowe będące przedmiotem transakcji z przyrzeczeniem odkupu nie są usuwane z
bilansu i podlegają wycenie wg zasad określonych dla poszczególnych portfeli papierów
wartościowych. Różnica między ceną sprzedaży i odkupu jest traktowana odpowiednio jako
koszty/przychody odsetkowe i rozliczana jest w czasie trwania umowy z zastosowaniem efektywnej
stopy procentowej.
Należności i zobowiązania z tytułu umów leasingu
Bank jest stroną umów leasingowych, na mocy których oddaje do odpłatnego używania lub pobierania
pożytków środki trwałe lub wartości niematerialne przez uzgodniony okres.
W przypadku umów leasingu, na mocy których następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka
i pożytków wynikających z tytułu posiadania aktywów będących przedmiotem umowy (leasing
finansowy), przedmiot leasingu przestaje być ujmowany w bilansie Banku. Ujmowana jest natomiast
należność w kwocie równej bieżącej wartości minimalnych opłat leasingowych. Rozliczenie opłat
leasingowych (podział między przychody finansowe i zmniejszenie salda należności) następuje w
sposób umożliwiający uzyskanie stałej stopy zwrotu z pozostałej do spłaty należności.
Opłaty leasingowe z tytułu umów, które nie spełniają warunków umowy leasingu finansowego,
ujmowane są jako przychody w Rachunku zysków i strat metodą liniową przez okres trwania leasingu.
Bank jest również stroną umów leasingowych na podstawie których przyjmuje do odpłatnego używania
lub pobierania pożytków obce środki trwałe przez uzgodniony okres. Są to głównie umowy najmu lub
dzierżawy. W przypadku tych umów w sprawozdaniu finansowym, zarówno aktywa z tytułu prawa do
użytkowania jak również zobowiązania z tytułu leasingu, wykazane są w odrębnych pozycjach not
objaśniających odpowiednio do linii ‘Rzeczowe aktywa trwałe’ oraz ‘Inne zobowiązania’. W dacie
rozpoczęcia leasingu, opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują
następujące opłaty za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu,
które pozostają do zapłaty w tej dacie:
• stałe opłaty leasingowe pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,
• zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z
zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia,
• kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości
końcowej,
• cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca
skorzysta z tej opcji,
• kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że
leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.
40
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania zawiera:
• kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
• wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o
wszelkie otrzymane zachęty leasingowe.
W wyniku finansowym wykazywane są następujące pozycje:
• amortyzacja prawa do użytkowania,
• odsetki od zobowiązań leasingowych,
• podatek VAT od faktur czynszowych wykazany w kosztach czynszu.
Bank przyjął następujące założenia, na bazie których umowy leasingowe są ujmowane w
sprawozdaniach finansowych:
• do kalkulacji zobowiązań oraz aktywów przyjmowane będą wartości netto (bez VAT) przyszłych
przepływów pieniężnych,
• w przypadku umów denominowanych w walucie, zobowiązania będą ewidencjonowane w
oryginalnej walucie kontraktu, natomiast aktywa w polskich złotych przeliczone po kursie z dnia
rozpoczęcia podpisania umowy, lub aneksu do umowy będącym jednocześnie dniem rozpoczęcia
leasingu,
• prawo do użytkowania składnika aktywów będzie podlegać amortyzacji zgodnie z okresem
leasingu,
• Bank korzysta z możliwości odstąpienia od rozpoznawania leasingu w przypadku umów
krótkoterminowych dla umów najmu powierzchni oraz leasingu samochodów,
• Bank korzysta także z możliwości nie rozpoznawania leasingu w przypadku leasingu aktywów o
niskiej wartości początkowej takich jak najmu drobnych powierzchni np. pod altanki śmieciowe,
pochylnie, bankomaty oraz urządzeń takich jak ekspresy do kawy, dyspenserów do wody,
urządzeń do audiomarketingu i aromamarketingu,
• nowe umowy będą dyskontowane według stawki SWAP z dnia podpisania umowy/aneksu do umowy
właściwej dla długości trwania umowy oraz właściwej dla waluty, powiększonej o marżę
wyznaczaną i aktualizowaną w odniesieniu do premii za ryzyko zaciąganych przez Bank
zobowiązań finansowych.
Rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne
Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych
Do rzeczowych składników aktywów trwałych zalicza się środki trwałe oraz nakłady na ich budowę.
Do środków trwałych zalicza się składniki rzeczowych aktywów trwałych o przewidywanym okresie
wykorzystywania dłuższym niż rok, które są utrzymywane z uwagi na ich wykorzystanie na własne
potrzeby lub w celu oddania ich do użytkowania innym podmiotom na podstawie umowy najmu lub
w celach administracyjnych.
Rzeczowe aktywa trwałe wykazuje się według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonego
o odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) oraz odpisy z tytułu utraty wartości.
Środki trwałe w budowie wykazywane są w wartości ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i nie
podlegają amortyzacji.
Bank ujmuje w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych koszty wymiany części tych
pozycji w momencie ich poniesienia, jeśli istnieje prawdopodobieństwo uzyskania przyszłych korzyści
ekonomicznych związanych ze składnikiem aktywów, a cenę nabycia lub koszt wytworzenia można
wycenić w wiarygodny sposób. Pozostałe koszty są ujmowane w Rachunku zysków i strat w momencie
ich poniesienia.
Koszty napraw i utrzymania rzeczowych aktywów trwałych obciążają Rachunek zysków i strat
w okresie sprawozdawczym, w którym zostały poniesione.
41
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Wartości niematerialne
Składnik wartości niematerialnych to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów,
który nie posiada postaci fizycznej, powodujący w przyszłości wpływ korzyści ekonomicznych dla
Banku.
Głównymi składnikami wartości niematerialnych są licencje na oprogramowanie komputerowe.
Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są aktywowane w wysokości poniesionych kosztów
nabycia i przygotowania do użytkowania, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości.
Nakłady związane z ulepszaniem lub utrzymywaniem oprogramowania komputerowego są wykazywane
jako koszty w momencie ich poniesienia.
Pozostałe wartości niematerialne nabywane przez Bank, wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie
wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty
wartości.
Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych są
aktywowane tylko w przypadku, gdy te nakłady zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne danego
składnika. W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w Rachunku zysków i strat jako koszty
w momencie ich poniesienia.
Wszystkie wartości niematerialne podlegają okresowym przeglądom w celu weryfikacji czy nie
wystąpiły istotne przesłanki utraty wartości, które wymagałyby przeprowadzenia testu na utratę
wartości oraz dokonania odpisu z tytułu utraty wartości.
Odpisy amortyzacyjne
Odpisy amortyzacyjne od wartości podlegającej amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych oraz
wartości niematerialnych dokonywane są metodą liniową, zgodnie z ustalonymi stawkami
amortyzacji, przez przewidywany okres ich użyteczności ekonomicznej. Przez wartość podlegającą
amortyzacji rozumie się cenę nabycia lub koszt wytworzenia danego składnika aktywów po
pomniejszeniu o wartość końcową (rezydualną) tego składnika. Okres ekonomicznej użyteczności,
stawki amortyzacji a także wartość końcowa rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych
podlegających amortyzacji są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji stanowią podstawę
dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji rozpoznawanej prospektywnie od daty dostosowania.
Nie amortyzuje się gruntów, nakładów na rzeczowe aktywa trwałe oraz nakładów na wartości
niematerialne. Nie dokonuje się także odpisów amortyzacyjnych składnika wartości niematerialnych
o nieokreślonym okresie użytkowania. Wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania
są systematycznie testowane pod kątem trwałej utraty wartości na każdy dzień bilansowy.
Bilansowe stawki amortyzacyjne stosowane dla podstawowych grup rzeczowych aktywów trwałych
oraz wartości niematerialnych oraz dla nieruchomości inwestycyjnych są następujące:
Wybrane grupy środków trwałych:
budynki bankowe - 2,5%
inwestycje w obiektach obcych – przeważnie 10 lat
zespoły komputerowe - 20%
urządzenia sieciowe - 20%
środki transportowe - standardowo 25%
urządzenia telekomunikacji - 10%
wartości niematerialne (oprogramowanie): w zależności od planowanego okresu użytkowania
główne aplikacje (systemy): w zależności od planowanego okresu użytkowania
Wartość amortyzacji obciąża koszty operacyjne Rachunku zysków i strat.
42
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży
Do aktywów trwałych do zbycia klasyfikowane są aktywa trwałe, w przypadku, jeśli ich wartość
bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez ich
dalsze wykorzystanie. Sytuacja taka ma miejsce, gdy pojedynczy składnik aktywów (lub grupa) jest
dostępny do natychmiastowej sprzedaży w jego bieżącym stanie z uwzględnieniem jedynie
normalnych i zwyczajowo przyjętych warunków dla sprzedaży tego typu aktywów oraz jego sprzedaż
jest wysoce prawdopodobna, tzn. zdecydowano o wypełnieniu planu sprzedaży danego składnika
aktywów, rozpoczęto aktywny program znalezienia nabywcy i zakończenia planu zbycia. Ponadto, taki
składnik aktywów jest oferowany do sprzedaży po cenie, która jest racjonalna
w odniesieniu do jego bieżącej wartości godziwej i oczekuje się, że sprzedaż zostanie ujęta jako
sprzedaż zakończona w czasie jednego roku od dnia zaklasyfikowania składnika aktywów do tej
kategorii.
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży ujmuje się w kwocie niższej z dwóch: wartości bilansowej
i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia tych aktywów. Dla aktywów zaklasyfikowanych do
tej kategorii nie nalicza się amortyzacji.
W przypadku gdy kryteria klasyfikacji do grupy aktywów trwałych do zbycia nie są spełnione Bank
zaprzestaje ich ujmowania w tej kategorii i dokonuje reklasyfikacji do odpowiedniej kategorii
aktywów. W takim przypadku Bank wycenia składnik aktywów, który nie jest dłużej klasyfikowany
jako przeznaczony do zbycia w kwocie niższej z:
▪ jego wartości bilansowej z dnia poprzedzającego klasyfikację składnika aktywów (lub grupy
do zbycia) jako przeznaczony do sprzedaży, skorygowanej o amortyzację lub aktualizację
wyceny, która zostałaby ujęta, gdyby składnik aktywów (lub grupa do zbycia) nie został
zaklasyfikowany jako przeznaczony do sprzedaży, i
▪ jego wartości odzyskiwalnej z dnia podjęcia decyzji o jego nie sprzedawaniu.
Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych
Bank na każdy dzień bilansowy dokonuje weryfikacji wartości bilansowych aktywów trwałych pod
kątem istnienia dowodów wskazujących na utratę wartości. W przypadku, gdy efekt analizy jest
pozytywny Bank szacuje wartość odzyskiwalną składnika aktywów i ujmuje w Rachunku zysków
i strat odpis aktualizacyjny, gdy wartość odzyskiwalna jest mniejsza od wartości bilansowej.
Odpis aktualizujący ujmowany jest w wysokości różnicy pomiędzy wartością bilansową a wartością
odzyskiwalną składnika aktywów. Wartość odzyskiwalna odpowiada cenie sprzedaży netto składnika
aktywów lub jego wartości użytkowej zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość użytkowa
ustalana jest dla poszczególnych składników aktywów, w przypadku, gdy dany składnik aktywów
generuje przepływy środków pieniężnych znacząco niezależne od tych generowanych przez inne
aktywa lub grupy aktywów.
W przypadku, gdy istnieją przesłanki, że nastąpiła utrata wartości majątku wspólnego, czyli aktywów,
które nie wypracowują wpływów pieniężnych, niezależne od innych aktywów lub zespołów aktywów
oraz nie można ustalić wartości odzyskiwanej pojedynczego składnika aktywów zaliczanego do
majątku wspólnego, Bank ustala wartość odzyskiwaną na poziomie ośrodka wypracowującego środki
pieniężne, do którego dany składnik należy.
Jeśli zgodnie z par 21 MSR 36 brak jest przyczyny, by sądzić że wartość użytkowa danego składnika
aktywów istotnie przewyższa jego wartość godziwą pomniejszoną o koszty jego sprzedaży, za wartość
odzyskiwaną przyjmuje się wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży. Dotyczy to w
szczególności składników aktywów trwałych przeznaczonych do zbycia.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony poprzez wynik finansowy do
poziomu, przy którym wartość księgowa aktywa nie przekracza wartości księgowej danego składnika
aktywów przy założeniu, iż nie dokonano odpisu aktualizującego, a amortyzacja była kontynuowana.
43
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Koszty rozliczane w czasie oraz przychody przyszłych okresów
Koszty rozliczane w czasie (aktywa) dotyczą tych wydatków, których rozliczenie w ciężar Rachunku
zysków i strat nastąpi stosownie do upływu czasu w przyszłych okresach sprawozdawczych. Koszty
rozliczane w czasie (aktywa) są ujmowane w pozycji „Pozostałe aktywa” aktywów bilansu.
Składnikami kosztów rozliczanych w czasie (pasywa) są zobowiązania na pokrycie kosztów
wynikających ze świadczeń wykonanych na rzecz Banku, które zostaną rozliczone w następnych
okresach. Rezerwy te wykazuje się w pozycji „Pozostałe zobowiązania” pasywów bilansu.
Przychody przyszłych okresów stanowią między innymi otrzymane kwoty przyszłych świadczeń oraz
niektóre rodzaje dochodów pobranych z góry, których rozliczenie do Rachunków zysków i strat nastąpi
w przyszłych okresach sprawozdawczych. Są one ujmowanie w pozycji „Pozostałe zobowiązania”
pasywów bilansu.
Rezerwy
Rezerwy tworzone są wówczas, gdy 1) na Banku ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo
oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych i 2) prawdopodobne jest, że wypełnienie tego
obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków odzwierciedlających korzyści ekonomiczne, oraz
3) można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. W przypadku, gdy wpływ
wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie
prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy
dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla aktualne oceny rynkowe co do wartości
pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.
Rezerwę na koszty restrukturyzacji tworzy się, gdy spełnione są ogólne kryteria ujmowania rezerw
jak również szczegółowe kryteria dotyczące powstania obowiązku tworzenia rezerwy na koszty
restrukturyzacji określone w MSR 37. W szczególności, zwyczajowo oczekiwany obowiązek
przeprowadzenia restrukturyzacji powstaje tylko wówczas, gdy Bank posiada szczegółowy, formalny
plan restrukturyzacji oraz wzbudziła uzasadnione oczekiwanie u stron, których plan dotyczy, że
przeprowadzi działania restrukturyzacyjne poprzez rozpoczęcie wdrażania planu lub ogłoszenie
głównych elementów planu tymże stronom.
Szczegółowy plan restrukturyzacji określa co najmniej działalność, lub część działalności, której ten
plan dotyczy, podstawowe lokalizacje, które zostaną nim objęte, miejsce zatrudnienia, funkcje i
przybliżoną liczbę pracowników, którzy mają uzyskać odszkodowania w zamian za zakończenie
stosunku pracy, kwotę nakładów, które będą poniesione oraz termin, w jakim plan zostanie wdrożony.
Rezerwa na restrukturyzację obejmuje tylko takie bezpośrednie nakłady powstające w wyniku
restrukturyzacji, które jednocześnie a) w sposób nieodzowny wynikają z restrukturyzacji oraz b) nie
są związane z bieżącą działalnością jednostki gospodarczej. Rezerwa na restrukturyzację nie
obejmuje także przyszłych kosztów operacyjnych.
Świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Banku (inne niż świadczenia z tytułu rozwiązania umowy
o pracę w całości należne w ciągu 12 miesięcy od wykonania pracy) obejmują wynagrodzenia, premie,
płatne urlopy oraz składki na ubezpieczenia społeczne.
Bank ujmuje przewidywaną niezdyskontowaną wartość krótkoterminowych świadczeń pracowniczych
jako koszty w okresie, w którym pracownicy świadczyli związaną z nimi pracę w korespondencji z
pozostałymi zobowiązaniami bilansu.
Kwota krótkoterminowych świadczeń pracowniczych z tytułu niewykorzystanych dni urlopowych
przysługujących pracownikom Banku jest wyliczana jako suma niewykorzystanych urlopów
przysługujących poszczególnym pracownikom Banku.
44
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Długoterminowe świadczenia pracownicze
Zobowiązania Banku z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych są kwotą przyszłych
korzyści, które pracownik otrzyma w zamian za świadczenie swoich usług w bieżącym
i wcześniejszych okresach, które nie są w całości należne w ciągu 12 miesięcy od wykonania pracy.
Zgodnie z Regulaminem Wynagradzania Pracowników oraz Kodeksem Pracy, pracownikom po
przepracowaniu określonej liczby lat i osiągnięciu wymaganego wieku, przysługuje prawo do
otrzymania odprawy emerytalnej. Rezerwa na odprawy emerytalne wyliczana jest metodą aktuarialną
przez niezależnego aktuariusza jako wartość obecna przyszłych zobowiązań Banku wobec
pracowników według stanu zatrudnienia i płac na dzień aktualizacji. Wycena jest sporządzona przy
zastosowaniu metody prognozowanego kosztu jednostkowego (projected unit credit method). Zgodnie
z tą metodą każdy okres wykonywania pracy daje uprawnienia do dodatkowej jednostki świadczeń i
każda jednostka uprawnienia do świadczenia wyliczana jest oddzielnie. Uwzględnia się przy tym, że
bazowe wynagrodzenie każdego z pracowników będzie się zmieniać w czasie wg określonych założeń.
Rezerwa na odprawy emerytalne podlega aktualizacji na bazie rocznej. Parametrami, które mają
istotny wpływ na wysokość wartości obecnej zobowiązań są: stopa mobilności (rotacja) pracowników,
stopa dyskontowa, stopa wzrostu płac. Nominalna stopa dyskontowa dla kalkulacji za rok 2021 została
ustalona na poziomie 3,1%. Wyliczenia zobowiązań dokonuje się dla pracowników obecnie
zatrudnionych i nie dotyczy ono osób, które zostaną przyjęte do pracy w przyszłości.
W 2012 roku Bank wdrożył politykę określającą zasady wynagradzania osób mających istotny wpływ
na profil ryzyka Banku Millennium, z późniejszymi zmianami, zgodnie z wymogami opisanymi w
Uchwale Komisji Nadzoru Finansowego nr 258/2011, a następnie Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i
Finansów z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli
wewnętrznej, polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego
w bankach. Zgodnie z polityką, pracownicy Banku mający istotny wpływ na profil ryzyka Banku
otrzymują zmienne wynagrodzenie, którego część wypłacana jest w formie instrumentów
finansowych: akcji fantomowych Banku w latach 2017 -2018; akcji własnych Banku Millennium: za rok
2019 i 2020. Od roku 2019 Bank, decyzją Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Banku z dnia 27
sierpnia 2019, wprowadził program motywacyjny służący wynagradzaniu osób uprawnionych,
uprzednio zidentyfikowanych jako mające istotny wpływ na profil ryzyka (ang. Risk Taker). W jego
ramach nabyte przez Spółkę Akcje Własne zostaną, zgodnie z obowiązującą polityką wynagrodzeń Risk
Takerów, przeznaczone do nieodpłatnego nabycia w odpowiedniej liczbie przez wskazanych Risk
Takerów w Okresie Trwania Programu. Szczegóły Polityki zostały zaprezentowane w punkcie 7),
Rozdziale 14. niniejszego sprawozdania finansowego.
Rezerwy z tytułu krótkoterminowych i długoterminowych świadczeń pracowniczych ujmuje się
w pozycji „Pozostałe zobowiązania” bilansu w korespondencji z kosztami wynagrodzeń w Rachunku
zysków i strat.
Bank realizuje program świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia zwany programem
określonych składek. Na mocy tego programu Bank jest zobowiązany prawem do odprowadzania
ustalonej kwoty składek do państwowego funduszu emerytalnego. Ze środków funduszu obejmujących
również zwrot uzyskany z inwestowania składek wypłacane są pracownikowi świadczenia po okresie
zatrudnienia. W rezultacie na Banku nie ciąży prawne ani zwyczajowo oczekiwane zobowiązanie do
zapłacenia dodatkowych składek, jeżeli fundusz emerytalny nie będzie posiadał aktywów w wysokości
wystarczającej do zapłaty należnych świadczeń.
Kapitał własny Banku
Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z obowiązującym prawem, właściwymi
ustawami oraz statutem.
Na kapitały własne składają się: kapitał zakładowy, kapitał ze sprzedaży akcji powyżej wartości
nominalnej, kapitał z aktualizacji wyceny oraz zyski zatrzymane. Wszystkie kwoty kapitałów
i funduszy wykazywane są według wartości nominalnej.
45
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kapitał akcyjny
Kapitał akcyjny wykazywany jest według wartości nominalnej, zgodnie ze statutem oraz wpisem do
rejestru sądowego.
Jeżeli jednostka nabywa własne instrumenty kapitałowe, to kwotę zapłaconą, łącznie z kosztami
bezpośrednio się do tego odnoszącymi, ujmuje się jako zmianę w kapitale własnym. Nabyte akcje
własne ujmuje się jako akcje własne i ujawnia się je jako zmniejszenie kapitału własnego do momentu
ich anulowania.
Dywidendy za rok obrotowy, które zostały zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy,
ale nie zostały wypłacone na dzień bilansowy, ujawnia się w pozycji „Pozostałe zobowiązania”
pasywów bilansu.
Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej
Kapitał ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej (nadwyżka ceny emisyjnej nad ceną
nominalną) tworzony jest z premii emisyjnej uzyskanej z emisji akcji pomniejszonej
o bezpośrednie, poniesione koszty z nią związane.
Skumulowane inne całkowite dochody
Na skumulowane inne całkowite dochody odnosi się różnice z wyceny aktywów finansowych
wycenianych wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody, efekt wyceny zabezpieczeń
przepływów środków pieniężnych oraz zyski (straty) aktuarialne dotyczące rezerw na odprawy
emerytalne pomniejszone odpowiednio o odpisy z tytułu odroczonego podatku dochodowego z tym
związane. Skumulowane inne całkowite dochody nie podlegają dystrybucji.
Zyski zatrzymane
Zyski zatrzymane tworzone są z odpisów z zysku i są przeznaczone na cele określone w statucie lub
innych przepisach prawa (pozostała część kapitału zapasowego, kapitał rezerwowy, w tym fundusz
ogólnego ryzyka bankowego) lub stanowią zyski/straty z lat ubiegłych, lub także wynik finansowy
netto bieżącego okresu.
Fundusz ogólnego ryzyka bankowego w Banku tworzony jest zgodnie z przepisami ustawy Prawo
Bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. z późniejszymi zmianami, z zysku po opodatkowaniu.
Wynik finansowy netto bieżącego okresu stanowi wynik z Rachunku zysków i strat roku bieżącego
skorygowany obciążeniem z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. Straty przypadające
udziałom niekontrolującym, a przewyższające wartość przypadającego na nie kapitału własnego,
obciążają kapitał własny Banku.
Gwarancja finansowa
Gwarancja finansowa jest kontraktem, na mocy którego wystawca zobowiązuje się do wykonania na
rzecz beneficjanta określonych płatności w celu zrekompensowania poniesionych przez beneficjanta
strat, spowodowanych zaniechaniem przez określonego dłużnika spłat wynikających z oryginalnych
bądź zmodyfikowanych warunków umowy instrumentu dłużnego.
46
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Udzielone gwarancje finansowe są wyceniane w wyższej z natępujacych wartości:
• kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe,
• początkowo ujętej kwoty pomniejszonej o skumulowana kwotę dochodów ujmowanych zgodnie z
MSSF 15.
Przychody z tytułu odsetek i przychody o podobnym charakterze
Przychody odsetkowe obejmują odsetki dotyczące instrumentów finansowych, wycenianych według
zamortyzowanego kosztu oraz aktywów finansowych wycenianych wg wartości godziwej przez inne
całkowite dochody przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej.
Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą naliczania zamortyzowanego kosztu składnika
aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego oraz alokacji przychodów lub kosztów z tytułu
odsetek i niektórych prowizji (stanowiących integralną część stopy procentowej) do właściwego
okresu. Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dokładnie dyskontuje oszacowane przyszłe
przepływy pieniężne (w okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego) do wartości bilansowej
brutto składnika aktywów/zamortyzowanego kosztu zobowiązania. Obliczając efektywną stopę
procentową, Bank szacuje przepływy pieniężne uwzględniając wszystkie warunki umowne danego
instrumentu finansowego, nie biorąc jednak pod uwagę możliwych przyszłych strat z tytułu
niespłaconych kredytów. Kalkulacja ta uwzględnia wszystkie opłaty zapłacone lub otrzymane między
stronami umowy, które są integralną częścią efektywnej stopy procentowej, oraz koszty transakcji i
wszystkie inne różnice z tytułu premii lub dyskonta.
Przychody z tytułu odsetek obejmują odsetki oraz prowizje (otrzymane lub należne) ujęte
w kalkulacji efektywnej stopy procentowej z tytułu: kredytów, lokat międzybankowych oraz dłużnych
papierów wartościowych niesklasyfikowanych jako przeznaczone do obrotu.
W przychodach odsetkowych ujmowane są także koszty bezpośrednio związanie z zawarciem umowy
kredytowej ponoszone przez Grupę (głównie prowizje płacone agentom zewnętrznym
i własnym za zawarcie umowy kredytu hipotecznego oraz związane z tym typem umów koszty wyceny
nieruchomości), które stanowią składową rachunku efektywnej stopy procentowej
i podlegają rozliczeniu w czasie.
W momencie rozpoznania utraty wartości instrumentu finansowego wycenianego według
zamortyzowanego kosztu oraz wycenianych wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody,
przychody odsetkowe ujmowane są w Rachunku zysków i strat, lecz wyliczane są od nowo ustalonej
wartości bilansowej instrumentu finansowego (to jest wartości pomniejszonej o odpis aktualizujący
wartość).
Przychody z tytułu odsetek obejmują również wynik odsetkowy od instrumentów pochodnych
desygnowanych i będących efektywnymi instrumentami zabezpieczającymi w rachunkowości
zabezpieczeń (szczegółowy opis istniejących relacji zabezpieczających zawiera nota (24)).
Przychody odsetkowe od instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do kategorii przeznaczone do
obrotu jak również przychody odsetkowe oraz rozliczenie dyskonta lub premii od dłużnych
instrumentów finansowych zaklasyfikowanych jako przeznaczone do obrotu są ujmowane w pozycji
„Przychody o charakterze podobnym do odsetkowego od Aktywów wycenianych według wartości
godziwej przez rachunek zysków i strat” Rachunku zysków i strat. W tej pozycji ujmowane są również
przychody odsetkowe wynikające z aktywów obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat.
47
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Koszty odsetkowe
Koszty odsetkowe obejmują w szczególności odsetki wynikające z instrumentów finansowych,
wycenianych według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu opisanej powyżej metody
efektywnej stopy procentowej.
Koszty odsetkowe od instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych do kategorii przeznaczone do
obrotu wykazywane są w pozycji „Wynik z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych
do obrotu” Rachunku zysków i strat.
Przychody z tytułu opłat i prowizji/ Koszty z tytułu opłat i prowizji
Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji od obsługi rachunków bankowych, operacji z tytułu obsługi
kart płatniczych, z działalności maklerskiej, są zaliczane do wyniku w momencie wykonania usługi,
zaś pozostałe prowizje i opłaty są rozliczane w czasie.
Jako podstawowe typy prowizji związanych z działalnością kredytową Bank wyróżnia między innymi
opłaty i prowizje przygotowawcze oraz prowizje od niewykorzystanego zaangażowania.
Opłaty i prowizje (zarówno przychody jak i koszty) bezpośrednio związane z powstaniem aktywów
finansowych posiadających określone harmonogramy spłat są ujmowane w Rachunku zysków i strat
jako element efektywnej stopy procentowej i stanowią cześć przychodów odsetkowych. Inne
integralnie związane z powstaniem aktywów bez określonych harmonogramów rozliczane są liniowo
w okresie trwania kontraktu. Opłaty za zobowiązanie się do udzielenia pożyczek, które
najprawdopodobniej będą zaciągnięte, są odraczane i z chwilą powstania aktywów finansowych są
rozliczane jako element efektywnej stopy procentowej lub liniowo przy uwzględnieniu wyżej
wymienionego kryterium. W przypadku kredytów i pożyczek o nieustalonych terminach płatności rat
i nieustalonych zmianach oprocentowania, np. kredytów w rachunku bieżącym i kredytów z tytułu
kart kredytowych, prowizje rozliczane są w czasie przez okres ważności karty lub limitu kredytu w
rachunku bieżącym metodą liniową, i zaliczane do przychodów prowizyjnych.
W związku z prowadzoną przez Bank działalnością bancassurance (sprzedaż usług
ubezpieczeniowych), bazując na kryterium rozpoznawania przychodów z tej działalności, można
wydzielić dwie grupy produktów.
Pierwszą grupę stanowią produkty ubezpieczeniowe bez bezpośredniego powiązania
z instrumentem finansowym (np.: ubezpieczenie zdrowia, NNW) – w tym przypadku wynagrodzenie
Banku jest ujmowane jednorazowo jako przychód po wykonaniu ważnej czynności tj. w dniu
rozpoczęcia lub odnowienia polis ubezpieczeniowych z uwzględnieniem ewentualnych rezerw na
zwroty.
W drugim przypadku (gdy występuje bezpośrednie powiązanie ubezpieczenia z instrumentem
finansowym, to jest w szczególności gdy produkt ubezpieczeniowy oferowany jest klientowi wyłącznie
z produktem kredytowym, tj. nie ma możliwości zakupu w Banku produktu ubezpieczeniowego
identycznego co do formy prawnej, warunków produktu i treści ekonomicznej bez produktu
kredytowego) można zidentyfikować dwie kategorie:
a) W ubezpieczeniach związanych z kredytami mieszkaniowymi w przypadku ubezpieczeń
pobieranych miesięcznie (ubezpieczenie na życie i ubezpieczenie nieruchomości)
wynagrodzenie jest ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie otrzymania
wynagrodzenia.
b) W ubezpieczeniach związanych z kredytami gotówkowymi Bank dokonuje alokacji łącznej
wartości wynagrodzenia należnego z tytułu połączonej transakcji do poszczególnych elementów
transakcji, po pomniejszeniu o szacunek rezerwy dotyczącej części wynagrodzenia, która
będzie zwracana, np. w wyniku rezygnacji przez klienta z ubezpieczenia, przedpłat lub innych
tytułów. Szacunek rezerwy oparty jest na analizie historycznych informacji o rzeczywistych
zwrotach w przeszłości oraz przewidywaniach, co do trendu zwrotów w przyszłości.
48
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Alokacja wynagrodzenia, o której mowa wyżej, oparta jest o metodę „względnej wartości
godziwej”, polegającej na podziale łącznego wynagrodzenia w proporcji, odpowiednio, wartości
godziwej wynagrodzenia z tytułu instrumentu finansowego oraz wartości godziwej usługi
pośrednictwa. Ustalenie powyższych wartości godziwych oparte jest na danych rynkowych, w
szczególności dla:
▪ usługi pośrednictwa - na podejściu rynkowym polegającym na wykorzystaniu cen
i innych danych rynkowych dla najbardziej zbliżonych transakcji rynkowych,
▪ wynagrodzenia z instrumentu finansowego - na podejściu dochodowym opartym na
przeliczeniu przyszłych kwot na wartość bieżącą z wykorzystaniem informacji na temat
oprocentowania i innych opłat dla identycznych lub najbardziej zbliżonych instrumentów
finansowych oferowanych niezależnie od produktu ubezpieczeniowego.
Poszczególne wyodrębnione elementy danej transakcji, bądź kilku transakcji rozpatrywanych
łącznie, podlegają następującym zasadom ujmowania przychodu:
▪ prowizje agencji ubezpieczeniowych – w części dotyczącej opłaty za wykonanie ważnej
czynności, ujmowane w przychodach w dniu rozpoczęcia bądź odnowienia polisy
ubezpieczeniowej,
▪ prowizje/opłaty stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej instrumentu
finansowego – traktowane, jako korekta efektywnej stopy procentowej
i ujmowane w przychodach odsetkowych.
W 2021 roku Bank dokonywał przeglądu procesu założeń stosowanego modelu rozliczania przychodów
z tytułu bancassurance, w wyniku czego w zakresie ubezpieczeń związanych z kredytami
gotówkowymi, wskaźnik przychodów ujmowanych jednorazowo jako prowizja za wykonanie ważnej
czynności kształtował się na poziomie 7% (w roku 2020 było to 5%).
Na dzień 31 grudnia 2021 r., dla produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami
gotówkowymi Bank oszacował rezerwę na zwroty składek, wyrażoną jako procentowy wskaźnik
zwrotów do wysokości prowizji brutto, na poziomie 53%.
Pozostałe opłaty i prowizje związane z usługami finansowymi oferowanymi przez Bank, takie jak:
▪ usługi zarządzania aktywami;
▪ usługi zarządzania środkami pieniężnymi;
▪ usługi maklerskie;
są rozpoznawane w Rachunku zysków i strat jednorazowo.
Przychody z tytułu dywidend
Przychody z tytułu dywidend są ujmowane w Rachunku zysków i strat Banku w dniu ustalenia praw
udziałowców/akcjonariuszy do ich otrzymania.
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych
według wartości godziwej przez wynik finansowy
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych według
wartości godziwej przez wynik finansowy zawiera zyski i straty powstałe w wyniku zbycia dłużnych
instrumentów finansowych zaklasyfikowanych do portfela wyceniane wg wartości godziwej przez
całkowite dochody oraz pozostałe zyski i straty wynikające z działalności inwestycyjnej.
Wynik z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu
Wynik z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu zawiera zyski i straty
powstałe w wyniku zbycia instrumentów finansowych zaliczonych do aktywów/zobowiązań
finansowych przeznaczonych do obrotu oraz efekt wyceny tych instrumentów do wartości godziwej
(w tym m.in. przeznaczone do obrotu instrumenty dłużne, kapitałowe i pochodne).
49
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Wynik z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo
według wartości godziwej przez wynik finansowy
Wynik z tytułu aktywów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo według
wartości godziwej przez wynik finansowy obejmuje zyski i straty powstałe w wyniku zbycia oraz efekt
wyceny instrumentów finansowych zaklasyfikowanych do tej kategorii aktywów.
Wynik z tytułu rachunkowości zabezpieczeń
Wynik z tytułu rachunkowości zabezpieczeń obejmuje w szczególności: zmiany wartości godziwej
instrumentu zabezpieczającego (w tym zaniechanie), zmiany wartości godziwej pozycji
zabezpieczanej wynikające z zabezpieczonego ryzyka oraz ujętą w wyniku finansowym
nieefektywność wynikającą z zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Wynik z pozycji wymiany
Wynik z pozycji wymiany obejmuje: i) wynik zrealizowany oraz wynik z wyceny transakcji FX spot i
FX Forward ii) dodatnie i ujemne różnice kursowe, zarówno zrealizowane jak i nie zrealizowane,
wynikające z codziennej wyceny aktywów i pasywów walutowych, po obowiązującym na dzień
bilansowy średnim kursie NBP i wpływające na przychody lub koszty z pozycji wymiany.
Pozostałe przychody i koszty operacyjne
Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zaliczane są koszty i przychody niezwiązane
bezpośrednio z działalnością bankową. Są to w szczególności wynik z tytułu sprzedaży i likwidacji
środków trwałych, przychody z tytułu sprzedaży pozostałych usług, otrzymane i zapłacone
odszkodowania kary i grzywny oraz rezerwy na sprawy sporne.
Podatek dochodowy
Podatek dochodowy od osób prawnych obejmuje podatek bieżący oraz odroczony.
Bieżący podatek dochodowy jest obliczany według obowiązującej stawki podatkowej i jest
kalkulowany w oparciu o zysk brutto ustalony na podstawie odpowiednich przepisów
o rachunkowości, skorygowany o przychody niepodlegające opodatkowaniu i koszty niestanowiące
kosztów uzyskania przychodu. Ponadto, dla celów podatkowych, wynik księgowy brutto koryguje się
o przychody i koszty z lat ubiegłych, zrealizowane dla celów podatkowych w danym okresie
sprawozdawczym oraz odliczenia od dochodu np. z tytułu darowizn.
Podatek dochodowy odroczony ujmowany jest w Rachunku zysków i strat za wyjątkiem sytuacji, w
których rozpoznawany jest w sprawozdaniu z pozostałych całkowitych dochodów lub bezpośrednio w
kapitale z aktualizacji wyceny, ponieważ dotyczy transakcji, które również są rozpoznawane w
sprawozdaniu z pozostałych całkowitych dochodów lub bezpośrednio w kapitale z aktualizacji wyceny.
Rezerwę na odroczony podatek dochodowy wykazuje się w pasywach bilansu jako „Rezerwę na
odroczony podatek dochodowy”. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w
aktywach bilansu w pozycji „Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego”. Bank kompensuje
ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku
dochodowego, ponieważ posiada tytuł prawny do przeprowadzenia takiej kompensaty oraz aktywa i
rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikają z podatku nałożonego przez tę samą
władzę podatkową.
50
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Rezerwa na odroczony podatek dochodowy ujmowana jest przy użyciu metody bilansowej
w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych z wyjątkiem sytuacji, gdy powstaje
w wyniku amortyzacji wartości firmy lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania
przy transakcji niestanowiącej połączenia jednostek gospodarczych, która w chwili jej zawierania nie
ma wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są przy użyciu metody bilansowej w
odniesieniu aktywowanych strat podatkowych oraz wszystkich ujemnych różnic przejściowych
występujących na dzień bilansowy między wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością
bilansową wykazaną w sprawozdaniu finansowym jedynie w zakresie, w jakim będzie możliwe
osiągnięcie przychodu podatkowego w związku z którym pomniejszenia te będą mogły być odwrócone.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie są ujmowane, gdy dotyczą ujemnych różnic
przejściowych powstających w wyniku początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania,
przy transakcji niestanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania nie mają
wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową.
Bank nie ujmuje w kalkulacji podatku odroczonego zobowiązania lub aktywa z tytułu różnic
przejściowych powstających w związku z inwestycją w jednostkach zależnych i stowarzyszonych,
chyba że na podstawie posiadanych dowodów realizacja różnic przejściowych jest kontrolowana przez
Bank i prawdopodobne jest, że w możliwej do przewidzenia przyszłości różnice te ulegną odwróceniu.
Wyliczenie aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na odroczony podatek
dochodowy bazuje na przewidywanym stopniu realizacji wartości bilansowych aktywów
i zobowiązań, z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać
w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za
podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) prawnie lub faktycznie obowiązujące na dzień
bilansowy.
51
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
8. Zarządzanie Ryzykiem Finansowym
Zarzadzanie ryzykiem finansowym jest jedną z podstawowych aktywności Zarządu składającą się na
proces efektywnego zarządzania Bankiem. Określa ono ramy rozwoju, rentowności i stabilności
działalności biznesowej, tworząc zasady zapewniające Bankowi zgodność z najlepszymi praktykami w
zakresie kontroli wewnętrznej i wymogami prawnymi oraz zgodność strategii zarządzania wszystkimi
rodzajami ryzyka.
8.1. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM
Misją zarządzania ryzykiem w Banku Millennium jest zapewnienie, aby wszystkie rodzaje ryzyka były
zarządzane, monitorowane i kontrolowane odpowiednio do przyjętego profilu ryzyka (apetytu na
ryzyko) oraz charakteru i skali działania Banku. Ważną zasadą zarządzania ryzykiem jest
optymalizacja relacji ryzyka i rentowności - w Banku zwraca się szczególną uwagę na to, aby
podejmowane decyzje biznesowe brały pod uwagę (równoważyły) ryzyko i zysk.
Cele misji zarządzania ryzykiem osiągane są poprzez realizację następujących działań:
▪ Opracowanie strategii zarządzania ryzykiem, polityki kredytowej, procesów i procedur
określających zasady akceptacji dopuszczalnego poziomu poszczególnych rodzajów ryzyka,
▪ Wdrażanie, w coraz większym zakresie, narzędzi informatycznych służących identyfikacji, kontroli
i pomiarowi ryzyka,
▪ Zwiększanie wśród pracowników świadomości odpowiedzialności za właściwe zarządzanie ryzykiem
na każdym poziomie struktury organizacyjnej Banku.
Zarządzanie ryzykiem w Banku jest scentralizowane i uwzględnia potrzebę osiągnięcia założonej
rentowności jak również utrzymania odpowiedniej relacji ryzyko – kapitał, w kontekście posiadania
odpowiedniego poziomu kapitału na pokrycie ryzyka. W ramach zarządzania ryzykiem wykorzystuje
się szeroki zakres metod – zarówno jakościowych jak i ilościowych, w tym zaawansowane narzędzia
matematyczno-statystyczne, wspomagane przez odpowiednie systemy informatyczne.
Bank, określając cele biznesowe, bierze pod uwagę zdefiniowane ramy ryzyka (apetytu na ryzyko)
w celu zapewnienia, że struktura i rozwój biznesu odpowiadają zakładanemu profilowi ryzyka, który
charakteryzuje się szeregiem parametrów takich jak:
▪ Wzrost kredytowania wg produktów / segmentów,
▪ Struktura portfela kredytowego,
▪ Wskaźniki jakości portfela,
▪ Koszt ryzyka,
▪ Wymogi kapitałowe / kapitał ekonomiczny,
▪ Wymagana wielkość i struktura płynności.
52
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Model zarządzania i kontrolowania ryzyka na poziome Banku opiera się na następujących
podstawowych zasadach:
▪ zapewnienie kompleksowej kwantyfikacji i parametryzacji różnych rodzajów ryzyka pod kątem
optymalizacji struktury bilansu i pozycji pozabilansowych Banku, przy uwzględnieniu założonego
poziomu rentowności prowadzonej działalności biznesowej. Główne obszary analizy obejmują:
ryzyko kredytowe, ryzyko rynkowe, ryzyko płynności oraz ryzyko operacyjne;
▪ monitorowanie i kontrolowanie wszystkich typów ryzyka w odniesieniu do dochodowości
prowadzonej działalności oraz poziomu kapitału niezbędnego do zapewnienia bezpieczeństwa
operacji z punktu widzenia wymogów kapitałowych. Wyniki pomiarów ryzyka są regularnie
raportowane w ramach systemu informacji zarządczej;
▪ rozdzielenie obowiązków w zakresie powstania ryzyka, zarządzania ryzykiem i kontroli ryzyka.
Proces zarządzania ryzykiem w Banku przedstawia poniższy schemat:
Podział kompetencji w zakresie zarządzania ryzykiem przedstawia się następująco:
▪ Rada Nadzorcza jest odpowiedzialna za nadzorowanie zgodności polityki podejmowania ryzyka
przez Bank ze strategią Banku oraz jego planem finansowym. W ramach Rady Nadzorczej działa
Komitet ds. Ryzyka, który wspiera ją w realizacji tych zadań m.in. opiniując strategię ryzyka
Banku, w tym apetyt na ryzyko.
▪ Zarząd odpowiada za efektywność systemu zarządzania ryzykiem, procesu szacowania kapitału
wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału
wewnętrznego oraz systemu kontroli wewnętrznej;
▪ Komitet Kredytowy, Komitet Kapitałów, Aktywów i Pasywów oraz Komitet Należności Zagrożonych
są odpowiedzialne za bieżące zarządzanie różnymi rodzajami ryzyka bankowego w ramach modelu
ustalonego przez Zarząd;
▪ Komitet Ryzyka oraz Komitet Procesów i Ryzyka Operacyjnego są odpowiedzialne za definiowanie
polityki oraz za monitorowanie i kontrolowanie różnych rodzajów ryzyka bankowego w ramach
modelu ustalonego przez Zarząd;
▪ Komitet Walidacyjny odpowiedzialny jest za akceptację wyników walidacji modeli ryzyka oraz
nadzór nad wdrażaniem zaleceń określonych przez Biuro Walidacji Modeli;
▪ Podkomitet do spraw sądowych jest odpowiedzialny za opiniowanie i podejmowanie decyzji
w sprawach z zakresu postępowań sądowych, w których wartość przedmiotu sporu lub bezpośredni
skutek dla wartości majątku w wyniku orzeczenia sądu przekracza 1 mln zł lub w wyniku kilku
spraw o tym samym charakterze, z wyłączeniem spraw należących do portfela restrukturyzacji i
windykacji wierzytelności Banku zarządzanych przez Departament Windykacji Korporacyjnej oraz
Departament Restrukturyzacji Detalicznej i Windykacji. Podkomitet do spraw sądowych jest
również właściwy do rozpatrywania sporów z portfela Departamentu Restrukturyzacji Detalicznej
i Windykacji, których charakter sporu odpowiada charakterowi sporów sądowych nadzorowanych
przez Podkomitet Ryzyka Spraw Sądowych oraz kwestie związane z ustaleniem warunków ugody,
co do skutków stosunków prawnych na etapie przed procesowym lub w okolicznościach
wskazujących na istotne prawdopodobieństwo sporu, który w przypadku materializacji podlegałyby
kompetencjom Podkomitetu do spraw sądowych, z wyłączeniem spraw zarządzanych przez
Departament Windykacji Korporacyjnej.
Określenie
kluczowych
rodzajów
ryzyka
Określenie
modeli i definicji
w celu
klasyfikacji
klientów,
produktów,
procesów i miar
ryzyka
Zdefiniowanie
strategii ryzyka
Zdefiniowanie
zasad i celów w
zakresie ryzyka,
zgodnie z
apetytem na
ryzyko,
możliwością
akceptacji ryzyka
i strategia
biznesowa
Zdefiniowanie
polityki ryzyka
Zdefiniowanie
progów,
poziomów,
kompetencji,
limitów,
poziomów
odcięcia, zgodnie
ze Strategią
Ryzyka
Wdrożenie
zdefiniowanej
polityki
Opracowanie
produktów
biznesowych i
ich wdrożenie
w formie
narzędzi i
regulacji,
Procesy
decyzyjne
Monitorowanie,
kontrola,
raportowanie
Monitoring
funkcjonowania
modeli oraz
zachowań portfeli
53
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
▪ Departament Ryzyka odpowiada za zarządzanie ryzykiem, w tym za identyfikację, pomiar, analizę,
monitorowanie i raportowanie ryzyka w Banku. Departament Ryzyka przygotowuje również zasady
zarządzania ryzykiem i odpowiednie procedury, a także przedstawia informacje i proponuje
kierunki działania niezbędne do podejmowania decyzji przez Komitet Kapitałów, Aktywów i
Pasywów, Komitet Ryzyka i Zarząd dotyczących zarządzania ryzykiem;
▪ Departament Ratingu odpowiedzialny jest przede wszystkim za nadawanie ratingów ryzyka (ocena
wiarygodności kredytowej) dla klientów korporacyjnych Banku oraz monitoring i ewentualną
zmianę ratingów w okresie ich obowiązywania. Proces nadawania ratingów jest niezależny od
procesu podejmowania decyzji kredytowej;
▪ Departament Decyzji Kredytowych Przedsiębiorstw, Departament Hipotecznych Decyzji
Kredytowych i Departament Decyzji Kredytowych Consumer Finance są odpowiedzialne,
odpowiednio, w ramach Segmentu Klientów Korporacyjnych i Segmentu Klientów Detalicznych, za
proces podejmowania decyzji kredytowych, w tym analizowanie sytuacji finansowej klientów,
sporządzanie projektów decyzji kredytowych dla poszczególnych szczebli decyzyjnych
i podejmowanie decyzji kredytowych w ramach określonych limitów;
▪ Departament Monitorowania i Dochodzenia Należności Detalicznych oraz Departament
Restrukturyzacji i Windykacji Należności Detalicznych są odpowiedzialne za monitorowanie spłat i
proces dochodzenia należności przeterminowanych od osób fizycznych;
▪ Departament Zagrożonych Należności Gospodarczych opracowuje określone strategie dla każdego
klienta ze swojego portfela, w celu jak najszybszej maksymalizacji odzysku i ograniczenia ryzyka
ponoszonego przez Grupę. Podejście w poszczególnych sprawach jest stale aktualizowane przy
wykorzystaniu bieżących informacji, najlepszych praktyk i doświadczeń w zakresie odzyskiwania
należności;
▪ Biuro Kontroli i Analiz Skarbu jest odpowiedzialne za monitorowanie i wykorzystywanie niektórych
limitów Banku, takich jak limity kontrahenta i limity typu stop-loss, monitorowanie pozycji
walutowej Banku i wyników aktywnego „tradingu” oraz kontrolę operacji Departamentu Skarbu;
▪ Biuro Walidacji Modeli jest odpowiedzialne za jakościową oraz ilościową analizę i walidację
modeli, niezależną od funkcji budowy modeli; przygotowywanie metodyki walidacji
i monitorowania modeli; podejmowanie działań związanych z wydawaniem opinii w zakresie
adekwatności nowych modeli dla obszaru, którego dotyczą; przygotowywanie raportów na
potrzeby Komitetu Walidacyjnego;
▪ Wydział Zarządzania Nadużyciami jest odpowiedzialny za tworzenie, implementację oraz
monitorowanie realizacji polityki Banku w zakresie zarządzania ryzykiem nadużyć we współpracy
z innymi jednostkami organizacyjnymi Banku. Wydział stanowi centrum kompetencji dla procesu
zapobiegania nadużyciom.
▪ Departament Zgodności odpowiada za zapewnienie zgodności z regulacjami prawnymi,
powiązanymi standardami regulacyjnymi, zasadami i standardami rynkowymi, a także
wewnętrznymi regulacjami i kodeksami postępowania.
▪ Departament Prawny odpowiada za prowadzenie spraw spornych Banku, w razie potrzeby przy
wsparciu zewnętrznych kancelarii prawnych i ekspertów prawnych.
Bank opracował kompleksowy dokument o charakterze wytycznych dotyczących polityki/strategii
w zakresie zarządzania ryzykiem „Strategia ryzyka na lata 2022-2024”. Dokument ten jest opracowany
w horyzoncie trzyletnim i podlega corocznemu przeglądowi i uaktualnieniu. Jest on zatwierdzany
przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku. Strategia ryzyka jest nierozerwalnie związana z innymi
dokumentami strategicznymi, takimi jak: Budżet, Plan Płynności, Plan Kapitałowy.
Strategia Ryzyka opiera się na zdefiniowanych przez Bank dwóch podstawowych pojęciach:
▪ Profil ryzyka: aktualny poziom ryzyka wyrażony kwotą lub rodzajem ryzyka, na które Bank jest
obecnie narażony. Bank również przewiduje, jak profil ryzyka może się zmieniać w przyszłości
uwzględniając zarówno oczekiwane jak i skrajne scenariusze ekonomiczne, zgodnie z apetytem
na ryzyko;
▪ Apetyt na ryzyko: maksymalny poziom lub rodzaj ryzyka, jakie Bank jest w stanie zaakceptować
i tolerować dla osiągnięcia swoich celów finansowych i strategicznych. W tym celu zdefiniowano
trzy strefy, określające poziomy ostrzegawcze i wymagające podjęcia działań.
54
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Apetyt na ryzyko ma zapewniać, że profil działalności biznesowej i jej skala wzrostu będą odpowiadać
przyszłemu Profilowi Ryzyka. Apetyt na ryzyko został odzwierciedlony w określonych indykatorach, w
takich kluczowych obszarach jak:
▪ Wypłacalność
▪ Płynność i finansowanie
▪ Zmienność wyników finansowych i struktura produktowa
▪ Działalność operacyjna i reputacja.
Bank posiada jasno określoną strategię ryzyka obejmującą kredyty detaliczne, korporacyjne,
działalność rynkową i płynność oraz zarządzanie ryzykiem operacyjnym i kapitałem. Dla każdego
ryzyka indywidualnie i ogółem, Bank jasno określa apetyt na ryzyko.
Zarządzanie ryzykiem jest definiowana głównie poprzez zasady i cele określone w Strategii Ryzyka,
dodatkowo uzupełnione szczegółowo zasadami i wytycznymi jakościowymi przedstawionymi
w następujących dokumentach:
▪ Zasady zarządzania i planowania kapitałowego
▪ Zasady i wytyczne kredytowe
▪ Zasady zarządzania ryzykiem koncentracji
▪ Zasady i reguły zarządzania ryzykiem płynności
▪ Zasady i reguły dotyczące zarządzania ryzykiem rynkowym na rynkach finansowych
▪ Zasady i reguły dotyczące zarzadzania ryzykiem rynkowym w Księdze Bankowej
▪ Polityka inwestycyjna
▪ Zasady i wytyczne dotyczące zarządzania ryzykiem operacyjnym
▪ Polityka i zasady dotyczące zarządzania ryzykiem modeli
▪ Polityka w zakresie testów warunków skrajnych
▪ Regulamin Banku Millennium S.A. – Program przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu
terroryzmu.
W ramach apetytu na ryzyko, Bank określił strefy dla mierników tego apetytu (zbudowane za zasadzie
„świateł drogowych”). Dla stref apetytu określono:
▪ Status apetytu na ryzyko – strefa zielona oznacza miernik w ramach apetytu na ryzyko, strefa żółta
oznacza zwiększone ryzyko przekroczenia apetytu na ryzyko, strefa czerwona oznacza
przekroczenie tego apetytu
▪ proces eskalacji podejmowanych działań (jednostki organizacyjne / organy Banku odpowiedzialne
za decyzje i wykonanie działań w poszczególnych strefach)
▪ procedury monitoringu apetytu na ryzyko.
Bank szczególną wagę przykłada do ciągłego doskonalenia procesu zarządzania ryzykiem. Jednym z
wymiernych tego efektów jest sukces polegający na zezwoleniu, na zastosowanie w szerszym
zakresie, metody IRB w procesie wyliczania wymogów kapitałowych.
55
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
8.2. ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM
Zarządzanie i planowanie kapitałowe
Zarządzanie kapitałowe odnosi się do dwóch obszarów: zarządzania adekwatnością kapitałową
i alokacji kapitału. Dla obydwu z tych obszarów określone zostały cele zarządcze.
Celami zarządzania adekwatnością kapitałową są: (a) spełnienie wymagań określonych w przepisach
zewnętrznych (regulacyjna adekwatność kapitałowa) oraz (b) zapewnienie wypłacalności
w warunkach normalnych i w warunkach skrajnych (ekonomiczna adekwatność kapitałowa/kapitał
wewnętrzny). Realizując te cele, Bank dąży do osiągnięcia wewnętrznych długookresowych limitów
(celów) kapitałowych, określonych w Strategii Ryzyka.
Z kolei celem alokacji kapitału jest kreowanie wartości dla właścicieli poprzez maksymalizację zwrotu
z działalności obciążonej ryzykiem, biorąc pod uwagę ustaloną tolerancję na ryzyko.
W ramach zarządzania kapitałowego realizowany jest również proces planowania kapitału. Celem tego
procesu jest określenie funduszy własnych (baza kapitałowa określająca możliwość podjęcia ryzyka) i
wykorzystania kapitału (wymogi kapitału regulacyjnego i kapitału ekonomicznego) w taki sposób, aby
zapewnić spełnienie limitów (celów) kapitałowych, przy założeniu realizacji przewidywanej strategii
biznesowej i profilu ryzyka – w normalnych i skrajnych warunkach ekonomicznych.
Regulacyjna adekwatność kapitałowa
Bank jest zobowiązany na mocy prawa do spełnienia minimalnych wymogów w zakresie funduszy
własnych, określonych w art. 92 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 575/2013 w
sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (CRR).
Jednocześnie przy ustalaniu limitów/celów kapitałowych uwzględniono:
• Bufor II Filara kredytów walutowych (RRE FX) – zalecenie KNF dotyczące dodatkowego wymogu
kapitałowego dla zabezpieczenia ryzyka wynikającego z walutowych kredytów hipotecznych
dla gospodarstw domowych, wynikające z art. 138 ust. 1 pkt 2a ustawy Prawo bankowe.
Wysokość tego bufora jest ustalana dla poszczególnych banków corocznie przez KNF w wyniku
procesu Badania i Oceny Nadzorczej (BION) i obejmuje ryzyko niedostatecznie pokryte –
zdaniem KNF – przez minimalne wymogi w zakresie funduszy własnych, określone w art. 92
CRR. Aktualnie bufor ten został ustalony w wydanych pod koniec 2021 roku zaleceniach KNF,
w wysokości 2,82 p.p. (Bank) i 2,79 p.p. (Grupa) dla łącznego wskaźnika kapitałowego (TCR),
co odpowiada wymogowi kapitałowemu na poziomie 2,11 p.p. (Bank) i 2,09 p.p. (Grupa)
ponad Wskaźnik Tier1 oraz 1,58 p.p. (Bank) i 1,56 p.p. (Grupa) ponad Wskaźnik CET1
1
;
• Wymóg połączonego bufora – określony w ustawie o nadzorze makroostrożnościowym nad
systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym – który składa się z:
▪ Bufora zabezpieczenia kapitału w wysokości 2,5%;
▪ Bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym (OSII) – w wysokości 0,25%, przy czym
wysokość jest corocznie ustalana przez KNF
2
;
▪ Bufor ryzyka systemowego w wysokości 0% obowiązujący marca 2020 roku, w związku z
Rozporządzeniem Ministra Finansów i Rozwoju;
▪ Bufor antycykliczny w wysokości 0%.
1
Zalecenie to zastępuje poprzednie zalecenie z 2020 r. dotyczące utrzymania funduszy własnych na pokrycie dodatkowego
wymogu kapitałowego poziomie 3,41 p.p. (Bank) i 3,35 p.p. (Grupa) dla łącznego współczynnika kapitałowego (TCR), co
odpowiada wymogowi kapitałowemu 2,56 p.p. dla Banku i 2,52 p.p. dla Grupy ponad Wskaźnik Tier 1 oraz co odpowiada
wymogowi kapitałowemu 1,91 p.p. dla Banku i 1,88 p.p. dla Grupy ponad Wskaźnik CET1
2
W listopadzie 2020 roku Komisja Nadzoru Finansowego poinformowała o zidentyfikowaniu Banku jako innej instytucji o
znaczeniu systemowym i nałożeniu bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym w wysokości 0,25%
56
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami i zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego, Bank ustalił
minimalne poziomy współczynników kapitałowych, będące jednocześnie celami/limitami
kapitałowymi. Są to wielkości OCR (łącznych wymogów kapitałowych) dla poszczególnych wskaźników.
Poniższa tabela prezentuje te wielkości według stanu na 31 grudnia 2021 r. O każdej zmianie
poziomów wymaganego kapitału Bank poinformuje zgodnie z przepisami.
Wskaźnik kapitałowy
31.12.2021
Wskaźnik kapitału podstawowego Tier 1 (Wskaźnik CET1)
Bank
Grupa
Minimum
4,50%
4,50%
Bufor II Filara kredytów walutowych (RRE FX)
1,58%
1,56%
TSCR CET1 (Łączne wymogi SREP/BION)
6,08%
6,06%
Bufor zabezpieczenia kapitału
2,50%
2,50%
Bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym (OSII)
0,25%
0,25%
Bufor ryzyka systemowego
0,00%
0,00%
Bufor antycykliczny
0,00%
0,00%
Wymóg połączonego bufora
2,75%
2,75%
OCR CET1 (Łączne wymogi kapitałowe CET1)
8,83%
8,81%
Wskaźnik kapitału Tier 1 (Wskaźnik T1)
Bank
Grupa
Minimum
6,00%
6,00%
Bufor II Filara kredytów walutowych (RRE FX)
2,11%
2,09%
TSCR T1 (Łączne wymogi SREP/BION)
8,11%
8,09%
Bufor zabezpieczenia kapitału
2,50%
2,50%
Bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym (OSII)
0,25%
0,25%
Bufor ryzyka systemowego
0,00%
0,00%
Bufor antycykliczny
0,00%
0,00%
Wymóg połączonego bufora
2,75%
2,75%
OCR T1 (Łączne wymogi kapitałowe T1)
10,86%
10,84%
Łączny wskaźnik kapitałowy (TCR)
Bank
Grupa
Minimum
8,00%
8,00%
Bufor II Filara kredytów walutowych (RRE FX)
2,82%
2,79%
TSCR TCR (Łączne wymogi SREP/BION)
10,82%
10,79%
Bufor zabezpieczenia kapitału
2,50%
2,50%
Bufor innej instytucji o znaczeniu systemowym (OSII)
0,25%
0,25%
Bufor ryzyka systemowego
0,00%
0,00%
Bufor antycykliczny
0,00%
0,00%
Wymóg połączonego bufora
2,75%
2,75%
OCR TCR (Łączne wymogi kapitałowe TCR)
13,57%
13,54%
Ryzyko kapitałowe wyrażone powyższymi celami/limitami kapitałowymi, jest przedmiotem
regularnego pomiaru i monitoringu. W odniesieniu do wszystkich docelowych wartości kapitału
ustalono pewne minimalne zakresy tych wartości. Wskaźniki kapitałowe w danym przedziale
determinują konieczność podjęcia odpowiednich decyzji lub działań zarządczych. Regularny
monitoring ryzyka kapitałowego opiera się na klasyfikacji wskaźników kapitałowych do odpowiednich
przedziałów, a następnie przeprowadza się ocenę trendów i czynników mających wpływ na poziom
adekwatności kapitałowej.
57
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Wymogi w zakresie funduszy własnych
Bank oblicza wymogi w zakresie funduszy własnych przy użyciu metod standardowych, realizując
jednocześnie projekt stopniowego wdrażania metody ratingów wewnętrznych (IRB) w celu obliczania
minimalnych wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego i uzyskania
stosownych decyzji Organów Nadzoru.
Pod koniec 2012 r. Banco de Portugal (będący nadzorcą konsolidującym) we współpracy z Komisją
Nadzoru Finansowego (KNF) udzielił zezwolenia na stosowanie metody IRB w odniesieniu do
następujących portfeli kredytowych: (i) ekspozycje detaliczne wobec klientów indywidualnych
zabezpieczone na nieruchomościach mieszkalnych (RRE), (ii) odnawialne ekspozycje detaliczne
(QRRE). Zgodnie z przedmiotową zgodą, minimalne wymogi w zakresie funduszy własnych obliczone
z wykorzystaniem metody IRB musiały być czasowo utrzymane na poziomie nie mniejszym niż 80%
(tzw. floor nadzorczy) odpowiednich wymogów kapitałowych obliczonych metodą standardową.
Pod koniec 2014 roku Bank uzyskał kolejną decyzję wydaną przez Organy Nadzoru w zakresie
stosowania metody IRB. Zgodnie z jej treścią dla portfeli RRE i QRRE, wymogi kapitałowe w zakresie
funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego powinny być utrzymywane tymczasowo na poziomie
nie mniejszym niż 70% (floor nadzorczy) odpowiednich wymogów kapitałowych obliczonych metodą
standardową, dopóki Bank nie wypełni dodatkowych warunków zdefiniowanych przez Nadzorcę.
W lipcu 2017 r. Bank otrzymał zezwolenie Organów Nadzoru (Europejski Bank Centralny we współpracy
z KNF) na zastosowanie istotnych zmian w stosowanych modelach IRB (modele LGD) i zniesienie flooru
nadzorczego.
Od 2018 roku Bank sukcesywnie realizuje wieloetapowy proces implementacji zmian w metodzie IRB,
związany z wymogami w zakresie nowej definicji niewykonania zobowiązania. W pierwszej fazie
zgodnie z zaakceptowanym przez Nadzór podejściem („two-step approach”) Bank Millennium w 2020
z sukcesem wdrożyła rozwiązania dla nowej definicji niewykonania zobowiązania na środowisko
produkcyjne. Bank zobowiązany jest do uwzględniania dodatkowego narzutu konserwatywnego na
oszacowania wartości RWA dla ekspozycji zakwalifikowanych do metody IRB. Poziom tego narzutu,
wyliczony w oparciu o algorytm nadzorczy został określony w wysokości 5% ponad wartość wynikającą
z metody IRB.
W roku 2021 wykonano kalibrację i przebudowę wszystkich modeli ryzyka kredytowego, wchodzących
w skład systemu ratingowego objętego aktualną zgodą nadzorczą. Bank uzyskał również w 2021 roku
decyzję Organów Nadzoru dotyczącą zatwierdzenia istotnych zmian stosowanych modeli IRB (LGD,
LGD in-default i ELBE) dla systemów ratingowych objętych zezwoleniem IRB.
Kapitał wewnętrzny
Bank definiuje kapitał wewnętrzny zgodnie z ustawą Prawo bankowe jako kwotę niezbędną do
pokrycia wszystkich zidentyfikowanych, istotnych rodzajów ryzyka występujących w działalności
Banku oraz zmian otoczenia gospodarczego, uwzględniająca przewidywany poziom ryzyka
w przyszłości.
Kapitał wewnętrzny jest wykorzystywany w zarządzaniu kapitałowym, w procesach zarządzania
ekonomiczną adekwatnością kapitałową oraz alokacji kapitału. Bank zdefiniował proces wyliczania
kapitału wewnętrznego (ekonomicznego). W tym celu dla mierzalnych rodzajów ryzyka
wykorzystywane są modele i metody matematyczno-statystyczne.
Utrzymanie ekonomicznej adekwatności kapitałowej oznacza pokrycie (zabezpieczenie) kapitału
wewnętrznego (zagregowanej miary ryzyka) przez dostępne zasoby finansowe (fundusze własne).
Obowiązek takiego zabezpieczenia ryzyka wynika wprost z ustawy Prawo bankowe, co znalazło
odzwierciedlenie w celach/limitach kapitałowych Banku – buforze kapitału ekonomicznego oraz
buforze kapitału ekonomicznego w warunkach skrajnych.
58
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
W 2021 roku obydwa powyższe cele kapitałowe zostały spełnione z nadwyżką. Nadwyżka funduszy
własnych nad kapitałem wewnętrznym umożliwia dalszy wzrost skali działalności, szczególnie
w kierunku produktów generujących wysoki zwrot z uwzględnieniem ponoszonego ryzyka.
Równolegle kapitał wewnętrzny jest wykorzystywany w procesie alokacji kapitału, do przydzielenia
kapitału wewnętrznego na produkty/linie biznesowe, obliczenia miar efektywności uwzględniających
ryzyko, ustalenia limitów na ryzyko i realokacji kapitału wewnętrznego.
Adekwatność kapitałowa - stan bieżący, ocena i trendy
Adekwatność kapitałowa dla Banku w okresie ostatnich trzech lat przedstawia się jak niżej
3
:
Adekwatność kapitałowa
31.12.2021
31.12.2020
31.12.2019
Aktywa ważone ryzykiem
48 895,7
50 757,4
47 267,6
Wymogi w zakresie funduszy własnych, w tym:
3 911,7
4 060,6
3 781,4
- z tytułu ryzyka kredytowego i kredytowego kontrahenta
3 477,7
3 688,3
3 455,8
- z tytułu ryzyka rynkowego
32,3
26,6
24,2
- z tytułu ryzyka operacyjnego
391,4
340,7
297,7
- z tytułu korekty wartości godziwej z tytułu ryzyka
kredytowego
10,3
4,9
3,7
Fundusze własne, w tym:
8 397,1
9 726,6
9 454,5
Kapitał podstawowy Tier 1
6 867,1
8 196,6
7 924,5
Kapitał Tier 2
1 530,0
1 530,0
1 530,0
Łączny wskaźnik kapitałowy (TCR)
17,17%
19,16%
20,00%
Minimalny wymagany poziom
13,57%
14,16%
18,46%
Nadwyżka (+) / Niedobór (-) adekwatności kapitałowej TCR (p.p.)
3,60
5,00
1,54
Wskaźnik kapitału Tier 1 (Wskaźnik T1)
14,04%
16,15%
16,77%
Minimalny wymagany poziom
11,31%
11,31%
15,22%
Nadwyżka (+) / Niedobór (-) adekwatności kapitałowej T1 (p.p.)
2,73
4,84
1,55
Wskaźnik kapitału podstawowego Tier 1 (Wskaźnik CET1)
14,04%
16,15%
16,77%
Minimalny wymagany poziom
8,83%
9,16%
12,78%
Nadwyżka (+) / Niedobór (-) adekwatności kapitałowej CET1 (p.p.)
5,21
6,99
3,99
Wskaźnik dźwigni finansowej
6,45%
8,06%
7,94%
Na koniec 2021 roku, adekwatność kapitałowa mierzona wskaźnikiem kapitału podstawowego Tier 1 i
łącznym wskaźnikiem kapitałowym obniżyła się w perspektywie rocznej o odpowiednio ok. 2,11 p.p.
i 1,99 p.p.
3
Bank korzysta z rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 oraz uwzględnia tymczasowe traktowanie niezrealizowanych
zysków i strat na papierach wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (FVOCI),
zgodnie z art. 468 Rozporządzenia CRR, na podstawie Rozporządzenia UE 2020/873 w odniesieniu do niektórych dostosowań w
odpowiedzi na pandemię COVID-19. Na 31.12.2021 r., gdyby nie stosowano rozwiązań przejściowych dotyczących MSSF 9 oraz
przejściowego traktowania zgodnie z art. 468, współczynniki kapitałowe prezentowały się jak niżej:
- TCR: 16,07%
- Wskaźnik T1: 12,95%
- Wskaźnik CET1: 12,95%
- Wskaźnik dźwigni finansowej: 5,98%
59
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Aktywa ważone ryzykiem (RWA) spadły w 2021 roku o prawie 1,9 mld zł (o 3,7%). Największa zmiana
roczna dotyczyła RWA na ryzyko kredytowe – spadek o ok. 2,6 mld zł (o 5,7%). Drugim istotnym
czynnikiem był wzrost RWA na ryzyko operacyjne (o ok. 0,6 mld zł), co wynika z uwzględnienia
w wyliczeniu wyższych wyników finansowych z ostatnich trzech lat. Zmiany RWA na ryzyko rynkowe
i na CVA (z tytułu korekty wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego) nie były istotne.
Fundusze własne spadły w 2021 roku o ok. 1,3 mld zł (o 13,7%), głównie w rezultacie straty finansowej
netto spowodowanej rezerwami na ryzyko prawne.
Minimalne wymagane przez KNF wielkości wskaźników kapitałowych zostały osiągnięte z bezpieczną
nadwyżką.
Wskaźnik dźwigni kształtuje się na bezpiecznym poziomie 6,45%, znacznie przekraczając regulacyjne
minimum 3%.
W dłuższej perspektywie, poziom adekwatności kapitałowej Grupy oceniany jest jako
satysfakcjonujący.
Wymogi MREL
W listopadzie 2021 roku Bank otrzymał wspólną decyzję Jednolitej Rady do spraw Restrukturyzacji
i Uporządkowanej Likwidacji (SRB) i Bankowego Funduszu Gwarancyjnego zobowiązującą Bank do
spełnienia minimalnych wymogów w zakresie funduszy własnych oraz zobowiązań podlegających
umorzeniu i konwersji (MREL). Zgodnie z tą decyzją Bank zobowiązany jest spełnić do dnia 31 grudnia
2023 r. minimalny wymóg MREL
trea
4
w wysokości 21,13% oraz wymóg MREL
tem
5
w wysokości 5,88%. W
decyzji ustalono także ścieżkę stopniowego dojścia do minimalnych wymogów. Ich poziom będzie
aktualizowany corocznie.
W związku z powyższą decyzją, w styczniu 2022 roku Rada Nadzorcza Banku zatwierdziła Program
Emisji Euroobligacji o łącznej wartości nominalnej nie wyższej niż 3 mld EUR.
8.3. RYZYKO KREDYTOWE
Ryzyko kredytowe jest jednym z najważniejszych rodzajów ryzyka, na jakie narażony jest Bank
Millennium SA, w związku z czym, przykłada się szczególną wagę do zarządzania ekspozycjami na to
ryzyko. Ryzyko kredytowe wiąże się z bilansowymi ekspozycjami kredytowymi oraz z instrumentami
pozabilansowymi, takimi jak udzielone i niewykorzystane linie kredytowe, gwarancje i akredytywy,
jak również limity na transakcji związane z instrumentami finansowymi.
Polityka kredytowa podlega okresowym przeglądom i weryfikacji uwzględniającym uwarunkowania
rynkowe oraz zmiany w otoczeniu regulacyjnym Banku.
Dla potrzeb zarządzania ryzykiem kredytowym Bank korzysta z kilku systemów ratingowych
w zależności od rodzaju ekspozycji i segmentu danego klienta. System ratingowy to zestaw metod
(modeli), procesów, kontroli, procedur zbierania danych oraz systemów informatycznych
identyfikujących i mierzących ryzyko kredytowe, klasyfikujących ekspozycje do określonych klas lub
pul (nadawanie ratingu) oraz szacujących prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania
i oczekiwaną wielkość straty z tego tytułu.
4
Obliczony jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko
5
Obliczony jako odsetek miary ekspozycji całkowitej
60
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
(3a) Pomiar ryzyka kredytowego
Kredyty i pożyczki
Pomiar ryzyka kredytowego, w celu zarządzania portfelem kredytowym, na poziomie poszczególnych
klientów i transakcji, z tytułu udzielanych kredytów i pożyczek odbywa się przy uwzględnieniu trzech
podstawowych parametrów:
(i) prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania przez klienta lub kontrahenta (ang. probability
of default – PD);
(ii) kwoty ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania (ang. exposure at default - EAD) oraz
(iii) współczynnika strat z tytułu niewykonanego zobowiązania (ang. loss given default - LGD).
(i) Bank ocenia prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD) indywidualnych
kontrahentów stosując wewnętrzne modele ratingowe dostosowane do różnych kategorii
klientów i transakcji. Zostały one opracowane lokalnie lub na poziomie Grupy BCP lub we
współpracy z renomowanymi dostawcami zewnętrznymi i łączą analizę statystyczną z oceną
specjalisty kredytowego. Dodatkowo Klienci Banku są klasyfikowani w ramach 15 klas
ratingowych, które dla potrzeb tego raportu zostały przedstawione w sześciu głównych grupach.
Jednolita skala ratingowa Banku (Master Ratings Scale), przedstawiona poniżej, zawiera także
zakres prawdopodobieństw niewykonania zobowiązań określonych dla każdej klasy/grupy
ratingowej. Modele ratingowe podlegają okresowym przeglądom i – w razie stwierdzenia takiej
potrzeby - stosownym modyfikacjom. Modyfikacje modeli zatwierdzane są przez Komitet
Walidacji.
Bank regularnie analizuje oraz ocenia wyniki ratingów i ich siłę predykcyjną w odniesieniu do
przypadków niewykonania zobowiązań. Proces nadawania ocen ryzyka klientów (dla segmentu
korporacyjnego przeprowadzany niezależnie od procesu kredytowego w Departamencie Ratingu)
wspierają systemy informatyczne, pozyskujące i analizujące informacje z wewnętrznych
i zewnętrznych baz danych.
Skala wewnętrznych ratingów Banku
Master Skala
Opis oceny
1-3
Najwyższa jakość
4-6
Dobra jakość
7-9
Średnia jakość
10-12
Niska jakość
13-14
Pod obserwacją
15
Niewykonanie zobowiązania
(ii) EAD - kwota ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania (exposure at default) – dotyczy
kwot, które według przewidywań Banku będą należnościami Banku w momencie niewykonania
zobowiązania. Jako zobowiązanie, Bank rozumie każdą wypłaconą już kwotę plus dalsze kwoty,
jakie mogą zostać wypłacone do momentu niewykonania zobowiązań, o ile do niego dojdzie.
(iii) LGD – współczynnik strat z tytułu niewykonanego zobowiązania (loss given default) stanowi
przewidywania Banku, co do strat wynikających z faktycznych przypadków niewykonania
zobowiązań, z uwzględnieniem wewnętrznych i zewnętrznych kosztów windykacji oraz efektu
dyskonta.
Ujednolicona definicja niewykonania zobowiązania w ramach Grupy
Od momentu wdrożenia MSSF 9, Grupa przyjęła jednolitą definicję niewykonania zobowiązania,
zarówno w zakresie kalkulacji wymogów kapitałowych, jak i na potrzeby szacowania utraty wartości.
Począwszy od 2020 roku dla portfela detalicznego Grupa stosuje definicję niewykonania zobowiązania
zgodną z Wytycznymi EBA, tzw. Nową Definicją Default.
61
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Ujednolicona definicja niewykonania zobowiązania obejmuje następujące przesłanki:
▪ DPD>90 dni, uwzględniając progi istotności dla kwoty wymagalnej: bezwzględny 400 zł –
ekspozycje detaliczne oraz 2000 zł – ekspozycje klientów korporacyjnych oraz próg względny:
1% całości ekspozycji klienta,
▪ Ekspozycje restrukturyzowane (forborne),
▪ Kredyty w procesie windykacji,
▪ Inne przesłanki zdefiniowane w Wytycznych EBA,
▪ Przesłanki jakościowe zidentyfikowane w procesie analizy indywidualnej.
Bank stosuje koncepcję zarażania ekspozycji (ang. cross-default) dla wszystkich segmentów.
W przypadku stosowania udogodnień związanych z negatywnym wpływem pandemii Covid-19 Bank
zastosował podejście sektorowe zgodne z wytycznymi EBA, nie klasyfikując ekspozycji z wakacjami
kredytowymi, przyznanymi w ramach moratoriów prywatnych, jako ekspozycji typu forborne. Jednak
w sytuacji, gdy w okresie 3-ch miesięcy po zakończeniu tego typu wakacji, na rachunkach klienta
wystąpi opóźnienie powyżej 60 dni, przyjęto konserwatywnie, iż klient zostanie zaklasyfikowany do
Fazy 3.
Klienci z wakacjami kredytowymi udzielonymi w ramach moratoriów o charakterze publicznym (na
podstawie rządowego programu pomocowego - Tarcza 4.0), zostali zaklasyfikowani do Fazy 3 (chyba,
że zostały spełnione specyficzne, określone przez Nadzorcę kryteria wyłączenia z tej klasyfikacji).
Papiery dłużne
Papiery dłużne Skarbu Państwa oraz Banku Centralnego monitorowane są w oparciu o rating Polski.
Natomiast sytuacja ekonomiczno-finansowa emitentów dłużnych papierów komunalnych
monitorowana jest kwartalnie w oparciu o ich sprawozdawczość.
Bank nie stosuje wyłączenia z tytułu niskiego ryzyka kredytowego (ang. low credit risk exemption -
LCR) zarówno dla ekspozycji Skarbu Państwa i Banku Centralnego, jak i innych grup ekspozycji.
Instrumenty pochodne
Bank utrzymuje ścisłą kontrolę nad limitami otwartych pozycji netto na instrumentach pochodnych
(tj. różnicą między transakcjami kupna i sprzedaży), zarówno ze względu na kwoty jak i terminy
zapadalności transakcji. Ekspozycje na ryzyko kredytowe, wynikające z instrumentów pochodnych
zawieranych z klientami są zarządzane jako część całkowitych limitów kredytowych wyznaczanych w
oparciu o badanie naturalnej ekspozycji oraz o analizę sytuacji finansowej klienta, a także w ramach
limitów kontrahentów.
Bank oferuje produkty skarbowe w celu zabezpieczania ryzyka kursu walutowego lub ryzyka stopy
procentowej w ramach przyznanych klientom limitów skarbowych lub pod depozyt zabezpieczający.
Zdecydowana większość umów Banku zawiera możliwość wezwania klienta do uzupełnienia depozytu
zabezpieczającego lub złożenie innego zabezpieczenia uzgodnionego z Bankiem (jeżeli wycena
otwartych pozycji klienta przekroczy poziom kwoty limitu skarbowego; tzw. margin call) i jeżeli klient
nie uzupełni wymaganego zabezpieczenia Bank ma prawo do zamknięcia pozycji i wypowiedzenia
umowy.
Zobowiązania pozabilansowe obciążone ryzykiem kredytowym
Do zobowiązań pozabilansowych obciążonych ryzykiem kredytowym zaliczamy gwarancje, akredytywy
oraz przyznane linie kredytowe. Podstawowym celem tych instrumentów jest umożliwienie klientowi
dysponowania w określony sposób przyznanymi przez Bank środkami finansowymi.
62
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Gwarancje i akredytywy typu stand by (zobowiązania typu gwarancyjnego) niosą takie samo ryzyko
kredytowe jak kredyty (w przypadku gwarancji i akredytywy typu stand-by po wpływie ważnego
roszczenia Bank musi dokonać wypłaty).
Akredytywy dokumentowe i handlowe są pisemnym, nieodwołalnym i ostatecznym zobowiązaniem
Banku do honorowania płatności w oparciu o zgodne dokumenty w terminach określonych
w akredytywie i wiążą się z ryzykiem podobnym do gwarancji.
Dostępne saldo linii kredytowej jest to niewykorzystana część uprzednio zaakceptowanych kwot
odnoszących się do zobowiązań o charakterze kredytowym, możliwych do wykorzystania w formie
kredytów, gwarancji lub akredytyw. Biorąc pod uwagę ryzyko kredytowe zobowiązań do udzielenia
kredytu, Bank jest potencjalnie narażony na stratę w wysokości równej sumie niewykorzystanych
zobowiązań. Jednak, prawdopodobna kwota straty jest mniejsza niż łączna wartość
niewykorzystanych zobowiązań, ponieważ większość zobowiązań do uruchomienia kredytu zależy od
spełnienia przez klientów poszczególnych standardów kredytowych.
Bank monitoruje okres pozostały do terminu zapadalności pozabilansowych zobowiązań kredytowych,
ponieważ długoterminowe zobowiązania wiążą się zazwyczaj z większym stopniem ryzyka
kredytowego niż zobowiązania krótkoterminowe.
(3b) Polityka kontroli limitów i zmniejszenia ryzyka
Bank mierzy, monitoruje i kontroluje duże zaangażowania kredytowe oraz nadmierną koncentrację
ryzyka kredytowego, wszędzie tam, gdzie zostanie ona zidentyfikowana. Proces zarządzania ryzykiem
koncentracji dotyczy zarówno zaangażowań indywidualnych – występujących wobec pojedynczego
kredytobiorcy lub grupy kredytobiorców powiązanych (kapitałowo, organizacyjnie lub poprzez
istnienie istotnych zależności ekonomicznych), jak i tzw. zaangażowań sektorowych - wobec
branż/sektorów gospodarki, regionów geograficznych, krajów, portfela finansującego nieruchomości
(w tym kredytów walutowych), portfela w walutach obcych i innych. Powyższe rodzaje zaangażowań
sektorowych są objęte wewnętrznym systemem limitów. Informacje o wykorzystaniu limitów
prezentowane są na Radzie nadzorczej, Komitecie do spraw ryzyka przy Radzie Nadzorczej oraz
Komitecie Ryzyka.
Limity wewnętrzne (wymienione wyżej) monitorowane są kwartalnie. Wysokość tych limitów
poddawana jest rocznemu lub częstszemu przeglądowi, gdy zostanie to uznane za stosowne. Limity
zatwierdza Rada nadzorcza lub Komitet Ryzyka.
Zarządzanie ekspozycjami na ryzyko kredytowe odbywa się także poprzez regularne monitorowanie
sytuacji ekonomiczno-finansowej klientów i/lub historii współpracy z Bankiem z punktu widzenia
terminowego regulowania ich zobowiązań z tytułu odsetek i kapitału.
Zabezpieczenia
Zabezpieczenia przyjmowane w Banku służą ograniczeniu ryzyka kredytowego i główną ich rolą jest
minimalizacja straty na wypadek niedokonania przez klienta spłaty transakcji kredytowej w umownej
kwocie i terminie, poprzez zapewnienie alternatywnego źródła pokrycia wymagalnych należności.
Przyjmowane one są zgodnie z zasadami polityki kredytowej ustalonymi dla poszczególnych
segmentów klienta. Jako główną zasadę przyjęto, że zabezpieczenie transakcji kredytowej powinno
być adekwatne do ryzyka kredytowego ponoszonego przez Bank przy uwzględnieniu specyfiki danej
transakcji (tzn. jej typu, kwoty, okresu spłaty a także ratingu kredytowanego klienta).
Polityka kredytowa określa typy, rodzaje i formy prawne akceptowanych w Banku zabezpieczeń, jak
również bardziej szczegółowe wymogi mające uprawdopodobnić zbywalność konkretnych rodzajów
zabezpieczeń zgodnie z doświadczeniami windykacyjnymi Banku.
63
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Bank przykłada szczególną wagę do prawidłowego określania wartości zabezpieczeń, określa zasady
dokonywania i weryfikacji wycen i dokłada wszelkich starań, aby wyceny te były obiektywne, ostrożne
i odzwierciedlały realną wartość zabezpieczenia. W celu zapewnienia skutecznego ustanowienia
zabezpieczenia Bank opracował stosowne wzorce umów zabezpieczeń, wniosków, pełnomocnictw i
oświadczeń.
W segmencie detalicznym na zabezpieczenie przyjmowane są głównie nieruchomości mieszkaniowe
(kredyty hipoteczne) oraz aktywa finansowe. W przypadku segmentu korporacyjnego przyjmowane są
przede wszystkim wszelkiego typu nieruchomości (mieszkaniowe, komercyjne, grunty) a także cesje
wierzytelności z kontraktów.
Do czasu ustanowienia ostatecznego zabezpieczenia przyjmowane są zabezpieczenia przejściowe.
W Banku wykorzystywane są również rozmaite formy instrumentów uzupełniających zabezpieczenia,
mające na celu ułatwienie prowadzenia egzekucji lub uprawdopodobnienie skuteczności spłaty
należności z danego zabezpieczenia między innymi takie jak: oświadczenie o poddaniu się egzekucji
w formie aktu notarialnego, weksel własny in blanco, pełnomocnictwo do rachunku bankowego, cesja
prawa z umowy ubezpieczenia.
Bank monitoruje zabezpieczenia pod kątem spełnienia przez nie warunków umownych, w tym
prawomocnego ustanowienia ostatecznego zabezpieczenia transakcji, jak również odnawiania
scedowanych polis ubezpieczeniowych. Monitorowana jest również wartość zabezpieczenia w trakcie
trwania transakcji kredytowej.
Zgodnie z przyjętą w Banku polityką kredytową, dopuszcza się także udzielenie transakcji bez
zabezpieczenia, co odbywa się według określonych zasad zróżnicowanych w zależności od segmentu
klienta. Jednak na wypadek pogorszenia się sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika,
w podpisanych z klientem dokumentach Bank zapewnia sobie możliwość dobezpieczenia transakcji.
(3c) Polityka w odniesieniu do utraty wartości i tworzenia odpisów
aktualizujących
Organizacja procesu
Proces identyfikacji i pomiaru utraty wartości ekspozycji kredytowych został uregulowany
w wewnętrznej instrukcji wprowadzonej wraz z wdrożeniem MSSF 9. Dokument określa szczegółowo
tryb oraz zasady analizy indywidualnej i kolektywnej, w tym algorytmy służące do wyliczeń
poszczególnych parametrów.
Metodologia i założenia przyjęte do wyznaczania utraty wartości ekspozycji kredytowych są regularnie
monitorowane w celu zmniejszenia rozbieżności pomiędzy stratami szacowanymi a rzeczywistymi. W
celu oceny adekwatności odpisów z tytułu utraty wartości, wyznaczonych zarówno w ramach analizy
indywidualnej, jak i kolektywnej, przeprowadzana jest okresowo (nie rzadziej niż raz w roku)
weryfikacja historyczna (backtesting), której wyniki są brane pod uwagę przy definiowaniu działań,
mających na celu poprawę jakości procesu.
W Banku nadzór nad procesem szacowania odpisów aktualizujących i rezerw sprawuje Departament
Ryzyka (DMR), który odpowiada również w Banku bezpośrednio za analizę indywidualną w portfelu
biznesowym oraz analizę kolektywną. Oprócz DMR w/w proces zaangażowane są jednostki
restrukturyzacyjno-windykacyjne Banku: Departament Zagrożonych Należności Gospodarczych - DNG
(analiza indywidualna dla portfela windykacyjno-restrukturyzacyjnego klientów korporacyjnych) oraz
Departament Restrukturyzacji i Windykacji Należności Detalicznych - DRW (analiza indywidualnie
istotnych ekspozycji detalicznych z utartą wartości, przede wszystkim kredytów hipotecznych). DMR
jest jednostką niepowiązaną z procesem udzielania kredytów i nadzorowaną przez członka Zarządu
odpowiedzialnego za zarządzanie ryzykiem.
64
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Zarząd Banku pełni aktywną rolę w procesie wyznaczania odpisów aktualizujących i rezerw, wyniki
wyceny portfela kredytowego przedkładane są Zarządowi do akceptacji w cyklu miesięcznym, ze
szczegółowym objaśnieniem najistotniejszych zmian, mających wpływ na całkowity poziom odpisów i
rezerw, w okresie objętym analizą. Zmiany metodologiczne wynikające z procesu walidacji
i doskonalenia metodologii, są prezentowane na Komitecie Walidacji, a następnie na Komitecie
Ryzyka, w skład których wchodzą wszyscy członkowie Zarządu Banku.
W okresach miesięcznych przygotowywane są szczegółowe raporty, prezentujące informacje na temat
portfela kredytowego Banku w różnych przekrojach, z uwzględnieniem wysokości odpisów
aktualizujących i rezerw, ich dynamiki i struktury. Odbiorcami tych raportów są członkowie Zarządu
nadzorujący działalność Banku w obszarze finansów, ryzyka i informacji zarządczej.
Pomiar oczekiwanej straty kredytowej
Od momentu wdrożenia MSSF9 w roku 2018 szacowanie utraty wartości w Banku bazuje na koncepcie
„oczekiwanej straty kredytowej” (ang. Expected Credit Loss – ECL). Bezpośrednim skutkiem
stosowania tego podejścia jest konieczność wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości w oparciu
o oczekiwane straty kredytowe oraz uwzględnienie prognoz przyszłych warunków ekonomicznych
podczas dokonywania oceny ryzyka kredytowego danej ekspozycji.
Wdrożony model utraty wartości dotyczy aktywów finansowych klasyfikowanych zgodnie z MSSF 9 jako
aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu lub według wartości godziwej przez
inne całkowite dochody, z wyjątkiem instrumentów kapitałowych.
Zgodnie z MSSF 9 ekspozycje kredytowe klasyfikowane są do następujących kategorii:
▪ Faza 1 – ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości, dla których oczekiwana strata kredytowa
jest szacowana w horyzoncie 12-tu miesięcy,
▪ Faza 2 – ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości ze zidentyfikowanym znaczącym wzrostem
ryzyka kredytowego (ang. significant increase of credit risk - SICR), dla których oczekiwana strata
kredytowa jest szacowana w horyzoncie dożywotnim tj. do daty zapadalności ekspozycji,
▪ Faza 3 – ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości, dla których oczekiwana strata kredytowa jest
szacowana w horyzoncie dożywotnim (do końca okresu odzysku aktywa finansowego),
▪ POCI (ang. purchased or originated credit impaired) – ekspozycje, które na moment początkowego
ujęcia w bilansie mają rozpoznaną utratę wartości, dla których oczekiwana strata kredytowa jest
szacowana w perspektywie dożywotniej.
Identyfikacja znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego (SICR)
Aktywa, w przypadku których zidentyfikowano znaczący wzrost ryzyka kredytowego w porównaniu
z datą początkowego ujęcia w bilansie są klasyfikowane do Fazy 2. Znaczący wzrost ryzyka
kredytowego jest identyfikowany na podstawie kryteriów jakościowych i ilościowych. Do kryteriów
jakościowych należą:
▪ Opóźnienie w spłacie odsetek lub kapitału dłuższe niż 30 dni,
▪ Ekspozycje posiadające flagę forbearance ze statusem non-default,
▪ Ratingi proceduralne, które odzwierciedlają wczesne opóźnienia w płatnościach,
▪ Podjęcie decyzji ograniczającej ryzyko dla klientów korporacyjnych uruchomionej przez system
wczesnego ostrzegania (ang. Early Warning System),
▪ Zdarzenia związane ze wzrostem ryzyka kredytowego, tzw. miękkie oznaki utraty wartości (ang.
Soft Signs of Impairment) zidentyfikowane podczas indywidualnej analizy znaczących klientów.
Kryterium ilościowe polega na porównaniu wartości Lifetime PD ustalonej na datę początkowego
rozpoznania ekspozycji w bilansie z wartością PD Lifetime ustaloną na bieżący dzień sprawozdawczy.
Jeżeli empirycznie ustalony próg względnej zmiany Lifetime PD jest przekroczony, wówczas
ekspozycja jest automatycznie klasyfikowana do Fazy 2. Analiza ilościowa nie uwzględnia ekspozycji
analizowanych indywidualnie.
65
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Szacowanie utraty wartości w trybie analizy indywidualnej
Analiza indywidualna obejmuje ekspozycje klientów uznanych przez Bank za indywidualnie istotnych.
Bank zdefiniował kryteria istotności, które zapewniają, że analiza indywidualna obejmuje co najmniej
50% korporacyjnego portfela biznesowego oraz 80% portfela zarządzanego przez jednostki
odpowiedzialne za windykację i restrukturyzację należności gospodarczych.
Główne elementy procesu analizy indywidualnej;
(1) Identyfikacja tzw. miękkich przesłanek utarty wartości stanowiących jedno z kryteriów
jakościowych wykorzystywanych przy identyfikacji znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego (SICR);
Proces ten obejmuje największych klientów korporacyjnych, których sytuacja finansowo-ekonomiczna
jest analizowana kwartalnie w oparciu o m.in.: najnowsze sprawozdanie finansowe, zdarzenia
związane z działalnością firmy, informacje dotyczące podmiotów powiązanych, sygnały odnoszące się
do otoczenia gospodarczego, oczekiwania co do przyszłych zmian oraz inne czynniki. Został
zdefiniowany katalog tzw. "miękkich przesłanek utraty wartości", których identyfikacja oznacza
znaczący wzrost ryzyka kredytowego (SICR) oraz implikuje klasyfikację wszystkich ekspozycji
badanego klienta do Fazy 2.
(2) Identyfikacja przesłanek utraty wartości;
Bank zdefiniował przesłanki utraty wartości w ramach analizy indywidualnej dostosowując je do
profilu swojej działalności. Katalog przesłanek zawiera między innymi następujące elementy:
▪ sytuacja ekonomiczno-finansowa wskazująca na znaczące trudności klienta,
▪ naruszenie kluczowych warunków umowy, np. istotne opóźnienia w spłacie kapitału lub
odsetek,
▪ stwierdzenie nierzetelności klienta w przekazywaniu informacji o jego sytuacji ekonomiczno-
finansowej,
▪ trwały brak możliwości nawiązania kontaktu z klientem w przypadku naruszenia warunków
umowy,
▪ wysokie prawdopodobieństwa upadłości lub innej niekorzystnej dla instytucji finansującej
reorganizacji działalności gospodarczej podmiotu,
▪ ogłoszenia upadłości lub otwarcia postępowania naprawczego wobec klienta,
▪ udzielenie klientowi udogodnień w warunkach finansowania, wynikających z trudności
finansowych tego klienta (restrukturyzacja).
Regulacja wewnętrzna zawiera doprecyzowanie wyżej wymienionych przesłanek poprzez wskazanie
konkretnych odpowiadających im przypadków i sytuacji, w szczególności w odniesieniu do przesłanek
wynikających z znaczących trudności finansowych klienta, naruszenia krytycznych warunków umowy
oraz wysokiego prawdopodobieństwa upadłości lub innej reorganizacji przedsiębiorstwa.
(3) Podejście scenariuszowe przy kalkulacji odpisów aktualizujących dla klientów analizowanych
indywidualnie;
W przypadku zidentyfikowania co najmniej jednej z przesłanek utraty wartości, wszystkie ekspozycje
danego klienta zostają zaklasyfikowane do Fazy 3, a następnie przeprowadzana jest szczegółowa
analiza prognozowanych przepływów pieniężnych. Od momentu wprowadzenia MSSF 9 Bank stosuje
podejście scenariuszowe. Oznacza to, że analityk powinien zdefiniować co najmniej dwa scenariusze
odzysków, które odzwierciedlają zatwierdzone strategie dochodzenia należności: główną oraz
alternatywną wraz z przypisanymi prawdopodobieństwami realizacji. Bank dysponuje zdefiniowanymi
wytycznymi odnośnie stosowanych wag dla poszczególnych scenariuszy. Scenariusze mogą być oparte
na strategii restrukturyzacji lub windykacji, stosowane są również rozwiązania mieszane. Cały proces
analizy indywidualnej jest wspierany przez dedykowane narzędzie Case-By-Case Tool, szczególnie
przydatne podczas kalkulacji kwoty utraty wartości uwzględniającej opisane podejście
scenariuszowe.
Każdy scenariusz zawiera dwa podstawowe źródła odzysków: bezpośrednie przepływy pieniężne od
klientów i kwoty odzyskiwane z zabezpieczeń.
66
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
(4) Szacowanie przyszłych przepływów od klientów (z harmonogramu);
Istotnym elementem procesu kalkulacji utraty wartości jest szacowanie prawdopodobieństwa
przepływów zawartych w harmonogramie odnoszącym się do pozycji: kapitał, odsetki oraz inne
przepływy. Prawdopodobieństwo realizacji przepływów zawartych w harmonogramie wynika
z przeprowadzonej oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta (wskazanie źródeł potencjalnych
spłat) oraz musi być uzasadnione i oszacowane w oparciu o aktualną dokumentację i szeroko
rozumianą wiedzę o jego sytuacji z uwzględnieniem projekcji finansowych. Informacje te są
gromadzone przez analityka przed przystąpieniem do analizy zgodnie z wytycznymi określonymi
w odpowiednich regulacjach Banku.
W przypadku szacowania prawdopodobieństwa przepływów dla klientów znajdujących się w portfelu
zarządzanym przez departamenty zajmujące się dochodzeniem należności, analitycy uwzględniają
indywidualny charakter każdej transakcji zwracając uwagę między innymi na następujące elementy
mogące wpłynąć na wielkość oczekiwanych przepływów pieniężnych:
• przyjętą przez Bank strategię działania wobec klienta,
• wyniki negocjacji z klientem i jego postawę tj. chęć uregulowania zaległości,
• poprawę/pogorszenie się jego sytuacji ekonomiczno-finansowej.
Bank stosuje również sformalizowane zasady ustalania i uzasadniania wysokości prawdopodobieństwa
realizacji oraz kwoty wypłaconych przez Bank środków z tytułu udzielonych pozabilansowych
ekspozycji kredytowych takich jak gwarancje, poręczenia i akredytywy.
(5) Określenie wartości godziwej zabezpieczenia, oczekiwanej daty sprzedaży oraz oszacowanie
oczekiwanych wpływów ze sprzedaży zabezpieczenia z uwzględnieniem kosztów procesu
windykacyjnego;
Uwzględnienie w analizie indywidualnej przepływów z tytułu realizacji zabezpieczenia musi być
poprzedzone analizą realności jego upłynnienia i oszacowania wartości godziwej z uwzględnieniem
kosztów windykacyjnych.
W celu zapewnienia obiektywnych zasad ustalania odzysków z zabezpieczeń Bank opracował wytyczne
dla segmentu korporacyjnego w zakresie rekomendowanych parametrów stopy odzysku i okresu
odzysku dla wybranych grup zabezpieczeń. Biorąc pod uwagę umiejscowienie ekspozycji w strukturze
Banku (portfel biznesowy, portfel restrukturyzacyjno-windykacyjny) określono odrębne zasady dla
poszczególnych rodzajów portfeli. Rekomendowane stopy odzysku i okres odzysku z zabezpieczeń
podlegają weryfikacji w okresach rocznych.
Analiza kolektywna portfela kredytowego
Analizie kolektywnej podlegają następujące grupy ekspozycji kredytowych:
▪ Ekspozycje nieistotne indywidualnie;
▪ Ekspozycje istotne indywidualnie, w przypadku których nie została rozpoznana utrata wartości
w wyniku analizy indywidualnej.
Dla celów analizy kolektywnej Bank zdefiniował portfele homogeniczne, składające się z ekspozycji o
podobnym profilu ryzyka kredytowego. Portfele te zostały utworzone na podstawie segmentacji na
linie biznesowe, typy produktów kredytowych, liczbę dni opóźnienia, typy zabezpieczenia itp. Podział
na portfele homogeniczne jest okresowo weryfikowany z punktu widzenia ich jednorodności.
67
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Oczekiwana strata kredytowa w analizie kolektywnej obliczana jest przy użyciu parametrów: PD (ang.
Probability of Default) – prawdopodobieństwo defaultu, EAD (ang. Exposure at Default) – wartość
ekspozycji na moment wystąpienia defaultu oraz LGD (ang. Loss Given Default) – strata w przypadku
wystąpienia defaultu, które są wynikiem następujących modeli:
▪ Model PD bazuje na empirycznych danych, dotyczących 12-miesięczych współczynników
niewykonania zobowiązania (ang. Default Rate), które są wykorzystywane do szacowania wartości
PD w horyzoncie dożywotnim (Lifetime), przy użyciu odpowiednich metod statystycznych i
ekonometrycznych. Segmentacja na poziomie klienta przyjęta do tego celu jest zgodna z
segmentacją stosowaną do celów wyznaczania wymogów kapitałowych. Dodatkowo do obliczania
wartości PD, Bank wykorzystuje informacje o ratingach z wewnętrznych modeli ratingowych.
▪ Modele LGD dla portfela detalicznego wykorzystywane przez Bank w procesie wyznaczania
wymogów kapitałowych zostały dostosowane do wymogów MSSF 9 w zakresie szacowania utraty
wartości. Główne komponenty tych modeli to prawdopodobieństwo uzdrowienia (ang. probability
of cure) i stopa odzysku (ang. recovery rate) oszacowane na podstawie zdyskontowanych
przepływów pieniężnych. Adaptacja do potrzeb MSSF 9 objęła między innymi wyłączenie narzutów
konserwatyzmu, kosztów pośrednich i korekty z tytułu spowolnienia gospodarczego.
▪ W przypadku portfela korporacyjnego model LGD oparty jest na komponencie parametryzującym
odzyski z kluczowych typów zabezpieczeń i komponencie określającym stopę odzysku dla
niezabezpieczonej części ekspozycji. Wszystkie parametry wyznaczono bazując na danych
historycznych, z uwzględnieniem zdyskontowanych przepływów pieniężnych uzyskanych przez
Departament Zagrożonych Należności Gospodarczych.
▪ Model EAD wykorzystywany w Banku uwzględnia kalkulację następujących parametrów: średniej
stopy wykorzystania limitu (LU), współczynnika konwersji kredytowej (CCF), współczynnika
przedpłat oraz behawioralnego czas życia. Segmentacja bazuje na typie klienta (detaliczny,
korporacyjny, leasing) i produktu (z harmonogramem / bez harmonogramu).
Wyniki modeli wykorzystywanych w analizie kolektywnej poddawane są okresowej weryfikacji
historycznej. Parametry oraz modele objęte są również procesem zarządzania modelami,
uregulowanym w dokumencie „Zasady zarządzania modelami ryzyka kredytowego”, w ramach którego
określone są, między innymi, zasady tworzenia, zatwierdzania, monitoringu i walidacji, oraz
weryfikacji historycznej modeli.
Uwzględnienie prognoz makroekonomicznych w modelach szacowania utraty wartości
W procesie kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej, Bank wykorzystuje informację o przyszłych
zdarzeniach makroekonomicznych (ang. Forward Looking Information – FLI), zarówno w estymacji PD,
LGD, EAD, jak i w procesie identyfikacji znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego (SICR) oraz alokacji
ekspozycji do Fazy 2 (logika transferu). Biuro Analiz Makroekonomicznych przygotowuje trzy
scenariusze makroekonomiczne (bazowy, optymistyczny i pesymistyczny) i określa
prawdopodobieństwa ich wystąpienia. Prognozy przekładają się pośrednio i bezpośrednio na wartości
oszacowanych parametrów oraz ekspozycji, a ich wpływ różni się w zależności od modelu, typu
produktu, klasy ratingowej itp. Bank wykorzystuje wyłącznie prognozy przygotowywane wewnętrznie.
Prognozy są dostarczane co kwartał w trzyletnim horyzoncie czasowym.
Podobnie jak w przypadku wszelkich prognoz gospodarczych, prognozy i oszacowane
prawdopodobieństwa narażone są w dużym stopniu na niepewność, w związku z czym rzeczywiste
wyniki mogą znacznie różnić się od tych przewidywanych.
68
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Założenia dotyczące zmiennych makroekonomicznych
Kluczowe założenia przyjęte na potrzeby szacowania ECL na dzień 31 grudnia 2021 r. przedstawiono
poniżej.
Zmienna makroekonomiczna
Scenariusz
2022
2023
2024
Produkt Krajowy Brutto
Bazowy
104,8
103,5
103,9
Optymistyczny
105,0
104,2
104,8
Łagodna recesja
104,3
103,7
103,8
Sprzedaż detaliczna
Bazowy
107,6
105,0
105,2
Optymistyczny
108,2
105,5
106,5
Łagodna recesja
106,8
104,6
104,8
Stopa Bezrobocia
Bazowy
6,4
5,9
4,9
Optymistyczny
5,7
5,5
4,5
Łagodna recesja
7,5
6,9
6,5
Wagi przypisane do każdego ze scenariuszy makroekonomicznych na dzień 31 grudnia 2021 r.
kształtowały się następująco:
Bazowy
Optymistyczny
Łagodna recesja
Zastosowana waga
60%
20%
20%
Wrażliwość ECL na scenariusze makroekonomiczne
W celu oceny wrażliwości ECL na przyszłe warunki makroekonomiczne, Bank wyznaczył nieważoną
wartość ECL oddzielnie dla każdego ze stosowanych scenariuszy. Wpływ aplikacji każdego scenariusza
z osobna na ECL nie przekracza 1,3%.
Odwrócenie strat z tytułu utraty wartości
Regulacje wewnętrzne definiują szczegółowo zasady odwracania strat z tytułu utraty wartości. Co do
zasady odwrócenie straty i rozwiązanie odpisu aktualizującego jest możliwe w przypadku ustania
przesłanek utraty wartości, w tym spłaty zaległości bądź też w przypadku sprzedaży wierzytelności.
Reklasyfikacja do kategorii bez utraty wartości jest możliwa tylko wówczas, jeśli klient przejdzie
pomyślnie zdefiniowany okres „kwarantanny”, w którym nie wykaże opóźnień w spłacie kapitału lub
odsetek powyżej 30 dni. Okres kwarantanny może rozpocząć się jedynie po upływie okresu
zawieszenia/obniżenia spłat (tzw. Grace period) – jeśli takie udogodnienie zostało przyznane na
skutek restrukturyzacji.
Szczegółowe zasady odnośnie stosowanych okresów kwarantanny (co najmniej 3 lub 12-sto
miesięcznej dla wymuszonych restrukturyzacji) oraz reklasyfikacji ze stanu default są zgodne
z wytycznymi EBA odnoszącymi się do definicji niewykonania zobowiązania.
Sprzedaż należności
W roku 2021 w Banku miała miejsce sprzedaż detalicznych ekspozycji kredytowych, klasyfikowanych
jako z utratą wartości, w łącznej kwocie bilansowej brutto 205,5 mln PLN.
69
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
(3d) Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe
31.12.2021
31.12.2020
Ekspozycje narażone na ryzyko kredytowe związane z aktywami bilansowymi:
98 140 384
93 074 115
Depozyty, kredyty i pożyczki udzielone bankom i innym instytucjom monetarnym
943 315
625 366
Kredyty i pożyczki dla klientów:
78 237 586
73 052 432
Obowiązkowo w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat:
362 992
1 615 753
Kredyty dla klientów indywidualnych
362 952
1 602 751
Należności z tytułu kart płatniczych
264 628
830 971
Kredyty na rachunku bieżącym
98 324
771 780
Kredyty udzielone klientom korporacyjnym i dla sektora publicznego
40
13 002
Wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody - kredyty dla
klientów indywidualnych
11 485 351
0
Wyceniane według zamortyzowanego kosztu:
66 389 243
71 436 679
Kredyty dla klientów indywidualnych
47 726 259
53 645 376
Należności z tytułu kart płatniczych
745 766
75 769
Kredyty gotówkowe i inne kredyty dla klientów indywidualnych
14 723 782
13 616 795
Kredyty hipoteczne
32 256 711
39 952 812
Kredyty udzielone klientom korporacyjnym
18 418 379
17 479 925
Kredyty udzielone podmiotom publicznym
244 605
311 378
Finansowe instrumenty pochodne oraz korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń
wartości godziwej
101 036
177 160
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
86 438
269 412
Dłużne papiery wartościowe obowiązkowo w wartości godziwej przez rachunek zysków i
strat
127 499
50 335
Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
17 924 059
18 597 147
Umowy z przyrzeczeniem odkupu
268 837
66 350
Pozostałe aktywa finansowe
451 614
235 913
Ryzyko kredytowe związane z pozycjami pozabilansowymi:
15 236 694
15 040 743
Gwarancje finansowe
2 578 287
2 562 041
Zobowiązania kredytowe
12 658 407
12 478 702
Powyższa tabela przedstawia strukturę ekspozycji na ryzyko kredytowe Banku na dzień 31 grudnia
2021 r. oraz 31 grudnia 2020 r., bez uwzględnienia instrumentów ograniczających ryzyko. Dla aktywów
bilansowych ekspozycje prezentowane powyżej oparte są na kwotach netto przedstawionych w
bilansie.
Kredyty i pożyczki dla klientów obowiązkowo wycenianych wg wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat
31.12.2021
31.12.2020
Obowiązkowo w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat: *
362 992
1 615 753
Klienci korporacyjni
40
12 889
Klienci indywidualni
362 952
1 602 751
Sektor publiczny
0
112
70
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
Wartość bilansowa:
31.12.2021
31.12.2020
Wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody *
11 485 351
0
Przedsiębiorstwa
0
0
Osoby prywatne
11 485 351
0
Sektor instytucji rządowych i samorządowych
0
0
Jakość kredytowa aktywów finansowych
PLN’000,
wg stanu na 31 grudnia 2021 r.
Faza 1
(12-miesięczna
strata)
Faza 2 (strata
dożywotnia)
Faza 3 (strata
dożywotnia)
POCI
Suma
Ekspozycje bilansowe narażone na
ryzyko kredytowe
81 703 408
3 061 378
3 044 606
241 276
88 050 668
Odpis bilansowy
301 100
266 359
1 627 282
15 259
2 210 000
Kredyty i pożyczki dla banków (rating
zewnętrzny Fitch: od BBB do AAA;
Moody's: od B3 do Aaa; S&P: od B+ do
AAA)
943 555
943 555
Kredyty i pożyczki dla klientów
indywidualnych (zgodnie z Master Skalą)
44 331 040
2 567 911
2 457 343
241 217
49 597 511
▪ 1-3 Najwyższa jakość
27 310 004
100 605
0
3 235
27 413 844
▪ 4-6 Dobra jakość
9 285 120
380 922
0
6 736
9 672 778
▪ 7-9 Średnia jakość
6 209 483
818 005
0
8 223
7 035 711
▪ 10-12 Niska jakość
1 504 920
775 656
0
4 201
2 284 777
▪ 13-14 Pod obserwacją
5 379
492 680
0
2 997
501 056
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
2 457 343
215 817
2 673 160
▪ Bez ratingu*
16 134
43
0
8
16 185
Utrata wartości
212 250
242 862
1 400 649
15 490
1 871 251
Kredyty i pożyczki dla klientów
korporacyjnych (zgodnie z Master Skalą)
8 517 165
410 854
561 891
59
9 489 969
▪ 1-3 Najwyższa jakość
108 751
1 526
0
0
110 277
▪ 4-6 Dobra jakość
2 056 585
19 171
0
0
2 075 756
▪ 7-9 Średnia jakość
3 683 368
69 822
0
0
3 753 190
▪ 10-12 Niska jakość
1 136 115
297 168
0
0
1 433 283
▪ 13-14 Pod obserwacją
0
10 043
0
0
10 043
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
561 891
59
561 950
▪ Bez ratingu*
1 532 346
13 124
0
0
1 545 470
Utrata wartości
68 710
18 872
216 026
-231
303 377
Kredyty i pożyczki dla sektora
publicznego (zgodnie z Master Skalą)
76 675
1
0
0
76 676
▪ 1-3 Najwyższa jakość
0
0
0
0
0
▪ 4-6 Dobra jakość
0
0
0
0
0
▪ 7-9 Średnia jakość
0
0
0
0
0
▪ 10-12 Niska jakość
0
0
0
0
0
▪ 13-14 Pod obserwacją
0
0
0
0
0
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
0
0
0
▪ Bez ratingu *
76 675
1
0
0
76 676
Utrata wartości
163
0
0
0
163
71
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
PLN’000,
wg stanu na 31 grudnia 2021 r.
Faza 1
(12-miesięczna
strata)
Faza 2 (strata
dożywotnia)
Faza 3 (strata
dożywotnia)
POCI
Suma
Faktoring (zgodnie z Master Skalą)
3 041 750
82 612
25 372
0
3 149 734
▪ 1-3 Najwyższa jakość
398
0
0
0
398
▪ 4-6 Dobra jakość
872 113
1 833
0
0
873 946
▪ 7-9 Średnia jakość
1 537 127
16 037
0
0
1 553 164
▪ 10-12 Niska jakość
594 442
64 634
0
0
659 076
▪ 13-14 Pod obserwacją
0
0
0
0
0
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
25 372
0
25 372
▪ Bez ratingu*
37 670
108
0
0
37 778
Utrata wartości
19 804
4 625
10 607
0
35 036
Leasing (zgodnie z Master Skalą):
6 285 354
0
0
0
6 285 354
▪ 1-3 Najwyższa jakość
72 186
0
0
0
72 186
▪ 4-6 Dobra jakość
468 384
0
0
0
468 384
▪ 7-9 Średnia jakość
1 164 600
0
0
0
1 164 600
▪ 10-12 Niska jakość
670 851
0
0
0
670 851
▪
▪ 13-14 Pod obserwacją
2 109
0
0
0
2 109
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
97 345
0
0
0
97 345
▪ Bez ratingu*
3 809 879
0
0
0
3 809 879
Utrata wartości
173
0
0
0
173
Instrumenty pochodne i zabezpieczenia
wartości godziwej (zgodnie z Master
Skalą):
101 036
0
0
0
101 036
▪ 1-3 Najwyższa jakość
26 897
26 897
▪ 4-6 Dobra jakość
41 607
41 607
▪ 7-9 Średnia jakość
7 015
7 015
▪ 10-12 Niska jakość
8 064
8 064
▪ 13-14 Pod obserwacją
0
0
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
▪ Bez ratingu*
3 069
3 069
▪ Korekta z tytułu rachunkowości
zabezpieczeń wartości
godziwej
0
0
▪ Wycena przyszłych płatności
walutowych
0
0
▪ Instrumenty pochodne
zabezpieczające
14 385
14 385
Dłużne papiery wartościowe
obowiązkowo w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
127 499
127 499
Dłużne papiery wartościowe
przeznaczone do obrotu (Obligacje
Skarbu Państwa**
86 438
86 438
Inwestycyjne papiery dłużne (Skarb
Państwa**, Bank Centralny**, obligacje
samorządowe, Europejski Bank
Inwestycyjny)
17 924 059
17 924 059
Należności z tytułu papierów
wartościowych z przyrzeczeniem odkupu
268 837
268 837
* grupa klientów bez ratingu wewnętrznego zawiera między innymi ekspozycje związane z kredytami dla jednostek samorządu
terytorialnego oraz projektami inwestycyjnymi i niektórymi klientami leasingowymi;
** rating dla Polski w 2020 r. A- (S&P), A2 (Moody’s), A- (Fitch)
72
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
PLN’000
wg stanu na 31 grudnia 2020 r.
Faza 1
(12-miesięczna
strata)
Faza 2 (strata
dożywotnia)
Faza 3 (strata
dożywotnia)
POCI
Suma
Ekspozycje bilansowe narażone na
ryzyko kredytowe
87 167 039
3 332 717
3 046 745
399 429
93 945 930
Odpis bilansowy
344 584
277 386
1 556 412
26 361
2 204 743
Kredyty i pożyczki dla banków (rating
zewnętrzny Fitch: od BBB do AAA;
Moody's: od B3 do Aaa; S&P: od B+ do
AAA)
625 366
625 366
Kredyty i pożyczki dla klientów
indywidualnych (zgodnie z Master Skalą)
50 736 536
2 395 682
2 304 445
399 370
55 836 033
▪ 1-3 Najwyższa jakość
29 968 500
24 559
0
3 872
29 996 931
▪ 4-6 Dobra jakość
10 586 928
257 412
0
8 498
10 852 838
▪ 7-9 Średnia jakość
8 030 642
809 947
0
13 772
8 854 361
▪ 10-12 Niska jakość
2 130 299
827 538
0
7 998
2 965 835
▪ 13-14 Pod obserwacją
9 680
476 123
0
3 379
489 182
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
2 304 444
361 847
2 666 291
▪ Bez ratingu*
10 487
103
1
4
10 595
Utrata wartości
245 142
251 526
1 218 373
26 616
1 741 657
Kredyty i pożyczki dla klientów
korporacyjnych (zgodnie z Master Skalą)
8 253 101
720 570
707 714
59
9 681 444
▪ 1-3 Najwyższa jakość
59 626
822
0
0
60 448
▪ 4-6 Dobra jakość
1 711 520
86 777
0
0
1 798 297
▪ 7-9 Średnia jakość
3 818 823
243 449
0
0
4 062 272
▪ 10-12 Niska jakość
1 166 969
364 993
0
0
1 531 962
▪ 13-14 Pod obserwacją
0
8 886
0
0
8 886
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
707 714
59
707 773
▪ Bez ratingu*
1 496 163
15 643
0
0
1 511 806
Utrata wartości
76 046
19 185
313 000
-255
407 976
Kredyty i pożyczki dla sektora
publicznego (zgodnie z Master Skalą)
89 005
1
33
0
89 039
▪ 1-3 Najwyższa jakość
0
0
0
0
0
▪ 4-6 Dobra jakość
0
0
0
0
0
▪ 7-9 Średnia jakość
0
0
0
0
0
▪ 10-12 Niska jakość
0
0
0
0
0
▪ 13-14 Pod obserwacją
0
0
0
0
0
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
0
0
0
▪ Bez ratingu *
89 005
1
33
0
89 039
Utrata wartości
225
0
27
0
252
Faktoring (zgodnie z Master Skalą)
2 607 598
216 464
34 553
0
2 858 615
▪ 1-3 Najwyższa jakość
6
0
0
0
6
▪ 4-6 Dobra jakość
763 822
214
0
0
764 036
▪ 7-9 Średnia jakość
1 074 958
21 465
0
0
1 096 423
▪ 10-12 Niska jakość
738 390
194 677
0
0
933 067
▪ 13-14 Pod obserwacją
0
0
0
0
0
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
0
0
34 553
0
34 553
▪ Bez ratingu*
30 423
108
0
0
30 530
Utrata wartości
22 781
6 675
25 012
0
54 468
Leasing (zgodnie z Master Skalą):
5 625 291
0
0
0
5 625 291
▪ 1-3 Najwyższa jakość
78 275
0
0
0
78 275
▪ 4-6 Dobra jakość
449 159
0
0
0
449 159
▪ 7-9 Średnia jakość
1 076 171
0
0
0
1 076 171
▪ 10-12 Niska jakość
608 914
0
0
0
608 914
▪ 13-14 Pod obserwacją
2 691
0
0
0
2 691
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
64 329
0
0
0
64 329
▪ Bez ratingu*
3 345 752
0
0
0
3 345 752
Utrata wartości
390
0
0
0
390
73
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
PLN’000
wg stanu na 31 grudnia 2020 r.
Faza 1
(12-miesięczna
strata)
Faza 2 (strata
dożywotnia)
Faza 3 (strata
dożywotnia)
POCI
Suma
Instrumenty pochodne i zabezpieczenia
wartości godziwej (zgodnie z Master
Skalą):
297 233
0
0
0
297 233
▪ 1-3 Najwyższa jakość
52 505
52 505
▪ 4-6 Dobra jakość
135 150
135 150
▪ 7-9 Średnia jakość
24 376
24 376
▪ 10-12 Niska jakość
18 173
18 173
▪ 13-14 Pod obserwacją
3 625
3 625
▪ 15 Niewykonanie zobowiązania
5 454
5 454
▪ Bez ratingu*
36 155
36 155
▪ Korekta z tytułu rachunkowości
zabezpieczeń wartości
godziwej
0
0
▪ Wycena przyszłych płatności
walutowych
0
0
▪ Instrumenty pochodne
zabezpieczające
21 795
21 795
Dłużne papiery wartościowe
przeznaczone do obrotu (Obligacje
Skarbu Państwa**
269 412
269 412
Inwestycyjne papiery dłużne (Skarb
Państwa**, Bank Centralny**, obligacje
samorządowe, Europejski Bank
Inwestycyjny)
18 597 147
18 597 147
Należności z tytułu papierów
wartościowych z przyrzeczeniem odkupu
66 350
66 350
* grupa klientów bez ratingu wewnętrznego zawiera między innymi ekspozycje związane z kredytami dla jednostek samorządu
terytorialnego oraz projektami inwestycyjnymi i niektórymi klientami leasingowymi;
** rating dla Polski w 2020 r. A- (S&P), A2 (Moody’s), A- (Fitch)
(3e) Kredyty i pożyczki
Kredyty i pożyczki z rozpoznaną utratą wartości
Kwota brutto kredytów i pożyczek z rozpoznaną utratą wartości w podziale na segmenty klientów
przedstawia się następująco:
Zaangażowanie brutto,
w tys. PLN
31.12.2021
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Kredyty i
pożyczki dla
banków
Suma
Przedsiębiorstwa
Kredyty
hipoteczne
Pozostałe
detaliczne
Wg rodzaju analizy
Analiza indywidualna
499 440
217 799
3 873
0
721 112
Analiza kolektywna
87 880
739 173
1 712 315
0
2 539 368
Suma
587 320
956 972
1 716 188
0
3 260 480
Zaangażowanie brutto,
w tys. PLN
31.12.2020
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Kredyty i
pożyczki dla
banków
Suma
Przedsiębiorstwa
Kredyty
hipoteczne
Pozostałe
detaliczne
Wg rodzaju analizy
Analiza indywidualna
645 893
246 375
3 527
0
895 795
Analiza kolektywna
96 466
768 588
1 647 801
0
2 512 855
Suma
742 359
1 014 963
1 651 328
0
3 408 650
74
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kredyty i pożyczki objęte analizą indywidualną
Kwantyfikacja wartości portfela objętego analizą indywidualną oraz wartości utworzonych odpisów w
podziale na należności (i odpowiednio odpisy) z rozpoznaną utratą wartości została przedstawiona w
notach finansowych.
Tabele poniżej prezentują strukturę portfela objętego analizą indywidualną z rozpoznaną utratą
wartości.
Analiza indywidualna, kredyty i pożyczki udzielone klientom – wg walut
31.12.2021
31.12.2020
Kwota w tys.
PLN
Udział %
Pokrycie
odpisami
aktualizującymi
Kwota w
tys. PLN
Udział %
Pokrycie
odpisami
aktualizującymi
PLN
515 319
71,5%
32,7%
677 403
75,6%
39,9%
CHF
133 501
18,5%
22,0%
162 121
18,1%
19,1%
EUR
72 022
10,0%
41,1%
55 570
6,2%
48,6%
USD
270
0,0%
39,2%
645
0,1%
21,0%
SEK
0
0,0%
56
0,0%
76,1%
Suma (utrata wartości)
721 112
100,0%
31,6%
895 795
100,0%
36,7%
Analiza indywidualna, kredyty i pożyczki udzielone klientom – wg stopnia pokrycia odpisami
aktualizującymi
31.12.2021
31.12.2020
Kwota w tys. PLN
Udział %
Kwota w tys. PLN
Udział %
Do 20%
341 584
47,4%
377 360
42,1%
Powyżej 20% do 40%
112 192
15,6%
141 413
15,8%
Powyżej 40% do 60%
135 702
18,8%
116 744
13,0%
Powyżej 60% do 80%
78 696
10,9%
127 375
14,2%
Powyżej 80%
52 938
7,3%
132 903
14,9%
Suma (utrata wartości)
721 112
100,0%
895 795
100,0%
Na koniec 2021 roku finansowy efekt ustanowionych zabezpieczeń wykorzystanych dla należności
z rozpoznaną utratą wartości Banku w analizie indywidualnej (Case by Case) wyniósł 358,5 mln zł (na
koniec 2020 r. odpowiednio 369,5 mln zł). Jest to kwota, o którą poziom wymaganych rezerw
przypisanych do tego portfela byłby wyższy, gdyby przy szacowaniu odpisu w analizie indywidualnej
nie zostały uwzględnione przepływy z zabezpieczeń.
Kredyty i pożyczki restrukturyzowane
Restrukturyzacja należności jest prowadzona przez specjalnie do tego celu powołane jednostki
(oddzielnie dla należności gospodarczych i detalicznych).
Restrukturyzacja zarówno należności gospodarczych, jak i detalicznych ma na celu wykonanie
efektywnych działań wobec klientów mających doprowadzić do minimalizacji strat i możliwie
szybkiego ograniczenia ryzyka ponoszonego przez Bank w związku z zawartymi z klientem
transakcjami, z których wynikają należności lub zobowiązania pozabilansowe Banku.
Restrukturyzacja prowadzona jest wobec należności włączonych na podstawie ustalonych w Banku
zasad do portfeli restrukturyzacyjno-windykacyjnych i obejmuje ustalenie nowych, akceptowalnych
przez Bank warunków transakcji (w tym w szczególności zasad ich spłaty i zabezpieczenia oraz
ewentualnego uzyskania dodatkowych zabezpieczeń).
75
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Dochodzenie należności detalicznych jest procesem w pełni scentralizowanym, realizowanym
w dwóch etapach:
▪ postępowanie monitujące i windykacja polubowna - realizowany przez Departament
Monitorowania i Dochodzenia Należności Detalicznych,
▪ postępowanie restrukturyzacyjno-egzekucyjne – realizowany przez Departament Restrukturyzacji
i Windykacji Należności Detalicznych.
Proces wykonywany przez Departament Monitorowania i Dochodzenia Należności Detalicznych dotyczy
działań polegających na bezpośrednim, telefonicznym kontakcie z klientem i uzyskaniem spłaty
wymagalnych należności względem Banku. W sytuacji braku spłaty zadłużenia lub zgłoszenia przez
klienta chęci restrukturyzacji zadłużenia dalsze prowadzenie sprawy odbywa się przez Departament
Restrukturyzacji i Windykacji Należności Detalicznych i obejmuje wszelkie działania
restrukturyzacyjne oraz windykacyjne.
Dochodzenie należności jest wspierane przez wyspecjalizowany system informatyczny działający na
pełnym portfelu klienta, w pełni zautomatyzowany w fazie monitorowania portfela, jak
i wspomagający czynności w późniejszej fazie restrukturyzacji i windykacji. Integralną częścią
systemu jest behawioralny model scoringowy, wykorzystywany na etapie postępowania monitującego.
System ten jest wykorzystywany w zarządzaniu procesem dochodzenia należności detalicznych w
stosunku do wszystkich segmentów klienta.
Model scoringowy bazuje w swoich wewnętrznych obliczeniach między innymi na: segmencie
biznesowym klienta, rodzaju produktu obciążonego ryzykiem kredytowym (szczególnie dotyczy to
produktów hipotecznych) oraz historii współpracy z klientem w ramach poprzednich działań
restrukturyzacyjno-windykacyjnych. Opóźnione należności klientów detalicznych trafiają do systemu
informatycznego automatycznie 4 dnia od daty powstania należności wymagalnej.
Proces restrukturyzacji i windykacji należności gospodarczych (tj. należności lub zobowiązań
pozabilansowych związanych z zawartymi transakcjami z klientami korporacyjnymi i SME) jest
scentralizowany i realizowany przez Departament Zagrożonych Należności Gospodarczych.
Dochodzenie należności gospodarczych ma na celu maksymalizację odzysku i ograniczenie ryzyka
ponoszonego przez Bank w jak najkrótszym czasie poprzez realizację przyjętej strategii działań
restrukturyzacyjnych i windykacyjnych w stosunku do:
▪ klienta,
▪ należności gospodarczych,
▪ zabezpieczeń ich spłaty.
Działania realizowane w ramach ww. strategii obejmują m.in.: ustalanie warunków finansowania
Klientów, warunków restrukturyzacji należności gospodarczych (w tym, w ramach postępowań
restrukturyzacyjnych), w tym, zasad ich spłaty oraz zabezpieczeń, uzyskiwanie nowych,
wartościowych i płynnych zabezpieczeń, doprowadzania do spłaty polubownej, realizację windykacji
(w tym, komorniczej) należności wymagalnych, w tym, z posiadanych zabezpieczeń, działania
w procesach upadłościowych dłużników, prowadzenie wymaganych działań sądowych.
Dla zarządzania procesem restrukturyzacji i windykacji należności gospodarczych Departament
Zagrożonych Należności Gospodarczych stosuje aplikacje wspierające proces zarządzania i decyzyjny
oraz monitorowania, które szybko dostarczają podstawowych informacji na temat należności,
zabezpieczenia, zastosowanego podejścia oraz podstawowych działań i terminów.
Wszystkie zrestrukturyzowane ekspozycje są klasyfikowane do Fazy 3 bezpośrednio po podpisaniu
odpowiedniego aneksu/ugody. Takie ekspozycje mogą zostać uzdrowione, gdy spełnią wewnętrznie
określone zasady kwarantanny zgodne z wytycznymi EBA odnośnie Nowej Definicji Default.
Zrestrukturyzowane ekspozycje, które zostały uzdrowione są klasyfikowane do Fazy 2 na okres co
najmniej 2 lat po uzdrowieniu, zgodnie ze standardami technicznymi EBA dla ekspozycji ze statusem
forbearance.
76
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Poniższa tabela pokazuje portfel kredytów z rozpoznaną utratą wartości zarządzany przez jednostki
organizacyjne Banku zajmujące się restrukturyzacją należności.
Ekspozycje podlegające środkom zastosowanym w odpowiedzi na kryzys COVID-19 (w tys. PLN)
Kredyty i zaliczki podlegające
moratoriom ustawowym i
nieustawowym,
Wartość brutto
RAZEM
Obsługiwane
Obsługiwane
Wartość brutto
w tym: z
odroczonymi
ratami
kapitałowo-
odsetkowymi
w tym: Instrumenty o
istotnym wzroście
ryzyka kredytowego
od początkowego
ujęcia ale bez utraty
wartości (Koszyk 2)
Kredyty i zaliczki podlegające
moratorium
0
0
0
0
W tym: Gospodarstwa domowe
0
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami mieszkalnymi
0
0
0
0
W tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe
0
0
0
0
W tym: małe i średnie
przedsiębiorstwa
0
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami komercyjnymi
0
0
0
0
Kredyty i zaliczki podlegające
moratoriom ustawowym i
nieustawowym,
Wartość brutto
Nieobsługiwane
Wpływy do kategorii
Nieobsługiwane
Nieobsługiwane
Wartość brutto
w tym: małe
prawdopodobieństwo
spłaty, ale ekspozycja nie
jest przeterminowana albo
jest przeterminowana
<= 90 dni
Kredyty i zaliczki podlegające
moratorium
0
0
0
W tym: Gospodarstwa domowe
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami mieszkalnymi
0
0
0
W tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe
0
0
0
W tym: małe i średnie
przedsiębiorstwa
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami komercyjnymi
0
0
0
Zaangażowanie brutto w tys. PLN
31.12.2021
Kredyty i pożyczki udzielone klientom indywidualnym
1 102 917
Kredyty i pożyczki udzielone klientom korporacyjnym
215 254
Razem
1 318 171
77
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kredyty i zaliczki podlegające
moratoriom ustawowym i
nieustawowym,
Skumulowana utrata wartości
RAZEM
Obsługiwane
Obsługiwane
Skumulowana
utrata wartości
w tym: z
odroczonymi
ratami
kapitałowo-
odsetkowymi
w tym: Instrumenty o
istotnym wzroście
ryzyka kredytowego
od początkowego
ujęcia ale bez utraty
wartości (Koszyk 2)
Kredyty i zaliczki podlegające
moratorium
0
0
0
0
W tym: Gospodarstwa domowe
0
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami mieszkalnymi
0
0
0
0
W tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe
0
0
0
0
W tym: małe i średnie
przedsiębiorstwa
0
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami komercyjnymi
0
0
0
0
Kredyty i zaliczki podlegające
moratoriom ustawowym i
nieustawowym,
Skumulowana utrata wartości
Nieobsługiwane
Nieobsługiwane
Skumulowana utrata
wartości
w tym: z
odroczonymi
ratami kapitałowo-
odsetkowymi
w tym: małe
prawdopodobieństwo spłaty,
ale ekspozycja nie jest
przeterminowana albo jest
przeterminowana < = 90 dni
Kredyty i zaliczki podlegające
moratorium
0
0
0
W tym: Gospodarstwa domowe
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami mieszkalnymi
0
0
0
W tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe
0
0
0
W tym: małe i średnie
przedsiębiorstwa
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami komercyjnymi
0
0
0
Kredyty i zaliczki podlegające
moratoriom ustawowym i
nieustawowym,
Wartość brutto
Liczba
dłużników
RAZEM
w tym: moratoria
ustawowe
w tym: moratoria
zapadłe
Kredyty i zaliczki z wnioskiem o
moratorium
53 578
5 993 042
Kredyty i zaliczki podlegające
moratorium (udzielone)
53 578
5 993 042
10 334
5 993 042
W tym: Gospodarstwa domowe
5 748 299
10 334
5 748 299
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami mieszkalnymi
4 270 399
8 792
4 270 399
W tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe
244 742
0
244 742
W tym: małe i średnie
przedsiębiorstwa
196 373
0
196 373
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami komercyjnymi
68 465
0
68 465
78
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kredyty i zaliczki podlegające
moratoriom ustawowym i
nieustawowym wg pozostałych
terminów ich obowiązywania,
Wartość brutto
Pozostały termin obowiązywania moratorium
<= 3 miesięcy
> 3 miesięcy
<= 6 miesięcy
> 6 miesięcy
<= 9 miesięcy
> 9 miesięcy
<= 12 miesięcy
> 1 rok
Kredyty i zaliczki podlegające
moratorium (udzielone)
0
0
0
0
0
W tym: Gospodarstwa domowe
0
0
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami mieszkalnymi
0
0
0
0
0
W tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe
0
0
0
0
0
W tym: małe i średnie
przedsiębiorstwa
0
0
0
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami komercyjnymi
0
0
0
0
0
(3f) Przewłaszczone zabezpieczenia
W 2020 r. nie dokonywano istotnych bezpośrednich przejęć przez Bank i sprzedaży środków trwałych
stanowiących zabezpieczenie kredytu. Powyższa sytuacja powodowana jest realizacją innych,
bardziej efektywnych ścieżek zaspokajania z zastawów lub przewłaszczeń (czasowo i kwotowo przy
ograniczeniu kosztów), tj. doprowadzania do sprzedaży przedmiotu zastawu lub przewłaszczenia
bezpośrednio przez dawcę zabezpieczenia pod nadzorem Banku i z przeznaczeniem całości tak
uzyskanych środków na spłatę. Odmianą takiego działania jest zawieranie porozumień z syndykami w
upadłości na podstawie, których syndyk za uzgodnioną opłatą zabezpiecza i przechowuje przedmioty
zastawione lub przewłaszczone oraz w porozumieniu z Bankiem dokonuje ich oferowania i sprzedaży
(w tym w ramach sprzedaży zorganizowanych części lub całego przedsiębiorstwa dłużnika) - i tak
uzyskane środki przekazywane są bezpośrednio na spłatę należności Banku (zaspokojenie z
zabezpieczenia w ww. sposób realizowane jest bez etapu przejęcia przewłaszczonych rzeczy do
bilansu Banku na „Aktywa trwałe do zbycia”).
Informacje o nowo udzielonych
Kredytach i zaliczkach podlegających
publicznym programom
gwarancyjnym wprowadzonym w
związku z COVID-19
Wartość brutto
Wartość brutto
RAZEM
w tym:
restrukturyzowane
Wpływy do kategorii
'Nieobsługiwane'
Nowo udzielone Kredyty i zaliczki
podlegające publicznym programom
gwarancyjnym
1 187 139
2 778
13 643
W tym: Gospodarstwa domowe
0
0
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami mieszkalnymi
0
0
W tym: Przedsiębiorstwa niefinansowe
1 187 139
2 778
13 643
W tym: małe i średnie
przedsiębiorstwa
573 630
3 640
W tym: kredyty zabezpieczone
nieruchomościami komercyjnymi
0
0
79
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
(3g) Polityka w zakresie spisywania należności
Ekspozycje kredytowe, dla których Bank nie oczekuje wystąpienia żadnych przepływów pieniężnych
do odzyskania i dla których utworzony został odpis z tytułu utraty wartości lub korekta wartości
godziwej dla wierzytelności pochodzących z zapadłych terminowych operacji finansowych, które
łącznie pokrywają w całości należność pozostałą do spłaty, są spisywane z bilansu w ciężar odpisu
aktualizującego i przenoszone do ewidencji pozabilansowej. Przedmiotowa operacja nie powoduje
umorzenia należności, tj. nie powoduje zwolnienia dłużnika z długu ani zaprzestania wymaganych
prawem i uzasadnionych ekonomicznie działań prawnych i windykacyjnych celem dochodzenia spłaty.
Najczęściej Bank spisuje należności w ciężar rezerw na utratę wartości w przypadku stwierdzenia
nieściągalności należności, tj. między innymi:
▪ uzyskania postanowienia o bezskuteczności postępowania egzekucyjnego;
▪ śmierci dłużnika;
▪ uzyskania potwierdzenia braku szans na zaspokojenie ze środków masy upadłościowej;
▪ wyczerpania możliwości prowadzenia egzekucji wobec braku majątku dłużnika głównego i innych
osób zobowiązanych (np. dawców zabezpieczeń).
Zaangażowanie brutto
należności spisanych,
w tys. PLN
2021 r.
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Kredyty i
pożyczki
udzielone
bankom
Razem
Przedsiębiorstwa
Kredyty
hipoteczne
Pozostałe
detaliczne
Należności spisane z
umorzeniem
12 013
7 605
48 765
0
68 383
Należności spisane bez
umorzenia
99 547
5 088
100 977
0
205 612
Razem - należności spisane
111 560
12 693
149 742
0
273 995
Zaangażowanie brutto
należności spisanych,
w tys. PLN
2020 r.
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Kredyty i
pożyczki
udzielone
bankom
Razem
Przedsiębiorstwa
Kredyty
hipoteczne
Pozostałe
detaliczne
Należności spisane z umorzeniem
1 211
3 249
5 979
0
10 439
Należności spisane bez
umorzenia
60 751
7 401
76 602
0
144 754
Razem - należności spisane
61 962
10 650
82 581
0
155 193
80
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
(3h) Koncentracja ryzyk aktywów finansowych z ekspozycją na ryzyko
kredytowe
Sektory gospodarki
Poniższa tabela przedstawia podział głównych kategorii ekspozycji kredytowych Banku z rozbiciem na
czynniki składowe, według kategorii klientów.
wg stanu na
31.12.2021
Pośrednictwo
finansowe
Przemysł I
budownictwo
Handel hurtowy
I detaliczny
Transport I
komunikacja
Sektor
publiczny
Kredyty
hipoteczne
Kredyty
konsumpcyjne*
Pozostałe
branże
Razem
Kredyty i
pożyczki dla
banków
943 554
0
0
0
0
0
0
0
943 554
Kredyty i
pożyczki dla
klientów (koszt
zamortyzowany)
279 221
5 934 558
5 686 061
2 671 607
53 437
32 812 056
16 785 455
4 376 849
68 599 244
Kredyty i
pożyczki dla
klientów
(wartość
godziwa przez
inne dochody)
0
0
0
0
0
11 485 351
0
0
11 485 351
Kredyty i
pożyczki dla
klientów
(wartość
godziwa przez
wynik)
0
12
1
16
0
0
362 952
11
362 992
Papiery
wartościowe
przeznaczone do
obrotu
0
0
0
0
86 438
0
0
0
86 438
Instrumenty
wyceniane wg
zamortyzowaneg
o kosztu
0
0
0
0
37 089
0
0
0
37 089
Instrumenty
wyceniane w
wartości
godziwej przez
rachunek zysków
I strat
265 903
0
0
0
0
0
0
0
265 903
Instrumenty
pochodne i
korekty z tytułu
zabezpieczeń
wartości
godziwej
60 449
28 040
11 530
251
0
0
0
766
101 036
Lokacyjne
papiery
wartościowe
28 080
4 996
0
307
17 924 071
0
0
34
17 957 488
Umowy z
przyrzeczeniem
odkupu
268 837
0
0
0
0
0
0
0
268 837
Razem
1 846 044
5 967 606
5 697 592
2 672 181
18 101 035
44 297 407
17 148 407
4 377 660
100 107 932
* w tym: karty kredytowe, kredyty gotówkowe, kredyty w rachunku bieżącym
81
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
wg stanu na
31.12.2020
Pośrednictwo
finansowe
Przemysł I
budownictwo
Handel hurtowy
I detaliczny
Transport I
komunikacja
Sektor
publiczny
Kredyty
hipoteczne
Kredyty
konsumpcyjne*
Pozostałe
branże
Razem
Kredyty i
pożyczki dla
banków
625 366
0
0
0
0
0
0
0
625 366
Kredyty i
pożyczki dla
klientów (koszt
zamortyzowany)
331 200
5 514 079
5 285 491
2 122 368
76 419
41 000 677
14 835 356
4 924 832
74 090 422
Kredyty i
pożyczki dla
klientów
(wartość
godziwa)
222
2 681
4 324
1 700
4
0
1 602 751
4 069
1 615 751
Papiery
wartościowe
przeznaczone do
obrotu
0
0
0
0
269 412
0
0
0
269 412
Instrumenty
wyceniane wg
zamortyzowaneg
o kosztu
0
0
0
0
38 821
0
0
0
38 821
Instrumenty
wyceniane w
wartości
godziwej przez
rachunek zysków
I strat
251 107
0
0
0
0
0
0
0
251 107
Instrumenty
pochodne i
korekty z tytułu
zabezpieczeń
wartości
godziwej
103 881
39 387
23 959
2359
0
0
0
7574
177 160
Lokacyjne
papiery
wartościowe
28 865
4 996
0
308
18 597 159
0
0
35
18 631 363
Umowy z
przyrzeczeniem
odkupu
66 350
0
0
0
0
0
0
0
66 350
Razem
1 406 991
5 561 143
5 313 774
2 126 735
18 981 815
41 000 677
16 438 107
4 936 510
95 765 752
* w tym: karty kredytowe, kredyty gotówkowe, kredyty w rachunku bieżącym
Kredyty i pożyczki dla klientów wg sektorów gospodarki i segmentów
Biorąc pod uwagę ryzyko koncentracji w poszczególne sektory i segmenty klientów, Bank zdefiniowała
wewnętrzne limity koncentracji zgodnie z tolerancją na ryzyko, co zapewnia utrzymanie dobrze
zdywersyfikowanego portfela kredytowego.
Główną pozycję w portfelu kredytowym (kredyty i pożyczki dla klientów) stanowią kredyty hipoteczne
(54,9%) oraz kredyty gotówkowe dla osób fizycznych (18,5%). Portfel kredytów dla firm działających
w różnych sektorach: przemysł i budownictwo, transport i komunikacja, handel, pośrednictwo
finansowe oraz w sektorze publicznym stanowi niecałe 24%.
82
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Nazwa branży
2021
Ekspozycja bilansowa
(mln zł)
Udział (%)
2020
Ekspozycja bilansowa
(mln zł)
Udział (%)
Kredyty dla osób fizycznych
61 265,1
76,3%
57 554,0
75,9%
Hipoteczne
44 050,5
54,9%
41 000,7
54,1%
Gotówkowe
14 831,6
18,5%
14 412,7
19,0%
Karty kredytowe i pozostałe
2 383,0
2,9%
2 140,6
2,8%
Kredyty dla przedsiębiorstw*
19 001,8
23,7%
18 268,9
24,1%
Handel i naprawy
5 686,1
7,1%
5 290,3
7,0%
Przetwórstwo przemysłowe
4 758,6
5,9%
4 441,9
5,9%
Budownictwo
1 176,0
1,5%
1 075,0
1,4%
Transport i gosp. magazynowa
2 671,6
3,3%
2 124,2
2,8%
Administracja publiczna
53,4
0,1%
76,5
0,1%
Informacja i komunikacja
1 067,0
1,3%
1 303,9
1,7%
Usługi pozostałe
982,8
1,2%
1 109,6
1,4%
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
279,2
0,3%
331,5
0,4%
Obsługa nieruchomości
1 188,1
1,5%
1 069,2
1,4%
Działalność profesjonalna, naukowa i
techniczna
266,4
0,3%
217,4
0,3%
Górnictwo
61,1
0,1%
48,1
0,1%
Dostawy wody, ścieki I odpady
164,4
0,2%
157,4
0,2%
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię, gaz
I wodę
137,2
0,2%
508,6
0,7%
Hotele i restauracje
194,7
0,2%
192,2
0,2%
Edukacja
63,1
0,1%
77,1
0,1%
Rolnictwo, leśnictwo, rybołówstwo
90,7
0,1%
95,6
0,1%
Opieka zdrowotna, pomoc społeczna
127,2
0,2%
118,1
0,2%
Kultura, rekreacja i rozrywka
34,2
0,0%
32,3
0,0%
Łącznie kredyty (brutto)
80 266,9
100,0%
75 822,9
100,0%
* w tym: Mikrobiznes o rocznych obrotach do 5 mln zł
Wskaźnik koncentracji 20 największych klientów w portfelu kredytowym Banku (w tym, grup
powiązanych ze sobą podmiotów) na koniec 2021 roku wyniósł 5,9% w porównaniu do 7,0% na koniec
2020 roku. Wskaźnik koncentracji 10 największych klientów także uległ spadkowi w ciągu 2021 roku z
poziomu 5,1% na koniec poprzedniego roku do 4,5%. Było to efektem, między innymi, spłaty kredytów
rewolwingowych przez kilka dużych pojedynczych podmiotów korporacyjnych oraz sprzedaży jednej
dużej transakcji dla podmiotu korporacyjnego.
8.4. RYZYKO RYNKOWE I STOPY PROCENTOWEJ
Ryzyko rynkowe obejmuje obecne i przyszłe oddziaływania na zyski lub kapitał ze strony zmiany
wartości portfela Banku wywołanej niekorzystnymi ruchami stóp procentowych, kursów wymiany
walut lub cen obligacji, akcji lub towarów.
Ryzyko stopy procentowej z tytułu działalności zaliczanej do portfela bankowego (IRRBB) obejmuje
bieżące i potencjalne oddziaływanie, jakie zarówno na wynik finansowy jak i wartość ekonomiczną
kapitału mają zmiany wartości portfela Banku w wyniku niekorzystnych zmian stóp procentowych,
które wpływają na instrumenty wrażliwe na zmianę stóp. Ryzyko to obejmuje ryzyko niedopasowania,
ryzyko bazowe i ryzyko opcji klienta.
83
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
W 2021 r. Bank pracował nad pełnym dostosowaniem do wprowadzenia ustawowej zmiany dla dwóch
benchmarków stóp procentowych, to jest londyńskiej międzybankowej stopy procentowej dla franka
szwajcarskiego (CHF LIBOR) oraz zmiany indeksu Euro Overnight (EONIA). Od 1 stycznia 2022 r. (dla
CHF LIBOR) i 3 stycznia 2022 r. (dla EONIA) wszystkie odniesienia do tych stawek w kontraktach i
instrumentach finansowych zostały ustawowo automatycznie zastąpione odniesieniami do nowych
stawek wolnych od ryzyka, zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej. W przypadku LIBOR CHF
nominowaną stopą zastąpienia jest nowa wolna od ryzyka stopa franka szwajcarskiego SARON,
a w przypadku EONIA - wolna od ryzyka stopa EURSTR.
Miary oceny ryzyka rynkowego
Pomiar ryzyka rynkowego w Banku pozwala na monitorowanie wszystkich możliwych typów ryzyka, to
jest ryzyka ogólnego (w tym ryzyko stopy procentowej, ryzyko walutowe, ryzyko cen akcji), ryzyka
nieliniowego, ryzyka szczególnego, jak i ryzyka cen towarów. W 2021 roku ryzyko cen towarów nie
występowało w Banku. Ryzyko cen akcji uznano za nieistotne, jako że zaangażowanie Banku
w instrumenty kapitałowe jest znikome.
Pomiar każdego z typów ryzyka odbywa się indywidualnie przy pomocy odpowiednich modeli,
a następnie wyniki integrowane są w całkowite ryzyko rynkowe bez uwzględnienia jakiegokolwiek
efektu dywersyfikacji między czterema typami ryzyka (najgorszy scenariusz).
Główną miarą, stosowaną przez Bank w celu oceny ryzyka rynkowego (ryzyko stopy procentowej,
ryzyko walutowe, ryzyko cen akcji) jest parametryczny model VaR (wartość narażona na ryzyko) –
spodziewana strata, która może powstać w portfelu w określonym czasie (okres utrzymania) oraz
z określonym prawdopodobieństwem (poziom ufności) z tytułu niekorzystnego ruchu na rynku.
Wartość narażona na ryzyko w Banku (VaR) jest obliczana z założeniem 10-dniowego okresu
utrzymania oraz 99% poziomu ufności (przedział jednostronny). Zgodnie z wymogami regulacyjnymi
CRDIV / CRR, zmienność związaną z każdym czynnikiem ryzyka rynkowego uwzględnionym w modelu
VaR (jak i korelacje występujące między nimi) estymuje się za pomocą równo ważonych zmian
parametrów rynkowych wykorzystując efektywny okres obserwacji danych historycznych z ostatniego
roku. Metoda EWMA (ang. exponentially weighted moving average) z efektywnie krótszym okresem
obserwacji jest uzasadniona jedynie w przypadku istotnego skoku zmienności cenowej.
W celu monitorowania i limitowania pozycji w instrumentach, dla których nie jest możliwa należyta
ocena ryzyka rynkowego z zastosowaniem modelu VaR (ryzyko nieliniowe, cen towarów
i ryzyko szczególne) wprowadzono odpowiednie zasady pomiaru tych ryzyk. Ryzyko nieliniowe
mierzone jest według wewnętrznej metodologii, która jest zgodna z metodologią VaR – przyjmuje się
ten sam okres utrzymania jak i poziom ufności. Ryzyko szczególne i ryzyko cen towarów mierzone jest
według metody standardowej, zgodnie z regulacjami nadzorczymi uwzględniając zmianę okresu
utrzymania pozycji.
Pomiar ryzyka rynkowego odbywa się codziennie (w ciągu dnia i na koniec dnia), zarówno
indywidualnie dla każdego z obszarów odpowiedzialnych za podejmowanie ryzyka i zarządzanie nim,
jak i na bazie skonsolidowanej dla całego Banku łącznie dla Księgi Handlowej i Księgi Bankowej,
z uwzględnieniem efektu dywersyfikacji istniejącej pomiędzy poszczególnymi portfelami. Dodatkowo
każda Księga podzielona jest na obszary zarządzania ryzykiem.
W celu zapewnienia adekwatności modelu VaR dla oceny ryzyk występujących na otwartych
pozycjach, ustanowiono i przeprowadza się codziennie proces testowania wstecznego.
Wszystkie zgłoszone przekroczenia są udokumentowane, łącznie z wyjaśnieniem przyczyn ich
powstania oraz zaliczeniem do jednej z trzech klas wyjaśnienia przekroczeń: adekwatność modelu,
niewystarczająca dokładność modelu lub nieprzewidziane ruchy rynkowe.
84
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Równolegle do metody VaR portfele są poddawane szeregowi analiz wrażliwości i scenariuszy
warunków skrajnych w celu:
▪ Oszacowania potencjalnej straty ekonomicznej, wynikającej ze skrajnych wahań
czynników ryzyka rynkowego,
▪ Identyfikacji ruchów ryzyka rynkowego, ewentualnie nieujętych w VaR, na które portfele
są bardziej wrażliwe,
▪ Identyfikacji czynności, które mogą zostać podjęte w celu redukcji wpływu skrajnych
zmian czynników ryzyka.
Stosuje się następujące rodzaje scenariuszy rynkowych:
▪ Równoległe przesunięcia krzywych dochodowości,
▪ Bardziej stromy lub spłaszczony przebieg krzywych dochodowości,
▪ Wahania kursów wymiany,
▪ Niekorzystne scenariusze historyczne,
▪ Scenariusze indywidualne, wykorzystujące zaobserwowane historycznie dotkliwe zmiany
parametrów rynkowych.
Limit całkowity VaR wyrażony jest jako ułamek skonsolidowanych funduszy własnych (w 2021 roku
poziomy limitów VaR były ustawione bardzo konserwatywne –dla Banku ogółem na poziomie nie więcej
niż 2,6%, a dla Księgi Handlowej nie więcej niż 0,31% Funduszy Własnych). Następnie dzielony jest na
Księgi, poszczególne obszary zarządzania ryzykiem i na różne typy ryzyka, co pozwala Bankowi w pełni
na pomiar, monitorowanie i kontrolowanie ryzyka rynkowego. Ekspozycja na ryzyko rynkowe (VaR) na
tle obowiązujących limitów jest raportowana codziennie do wszystkich obszarów odpowiedzialnych
za zarządzanie i nadzorowanie ryzyka rynkowego w Banku.
Limity ograniczające ryzyko rynkowe podlegają aktualizacji przynajmniej raz w roku biorąc pod uwagę
m.in. zmianę wielkość skonsolidowanych funduszy własnych, bieżącą i przewidywaną strukturę
bilansu, a także sytuację rynkową. Limity ryzyka rynkowego obowiązujące w 2021 roku
odzwierciedlały założenia i apetyt na ryzyko określone w Strategii Ryzyka na lata 2021 - 2023.
W obecnym otoczeniu rynkowym Bank nadal działał bardzo ostrożnie. Jednakże mocna zmienność
rynku związana z globalną pandemią COVID-19 oraz szeregiem decyzji Rady Polityki Pieniężnej (RPP)
o podwyższeniu stóp procentowych w Polsce spowodowała istotny wzrost ryzyka rynkowego i stopy
procentowej.
W 2021 roku, poziom wskaźnika VaR dla Banku, to jest łącznie dla Księgi Handlowej i Księgi Bankowej,
zwiększył się i przekroczył obowiązujące limity. Wszystkie przekroczenia limitów ryzyka rynkowego
są zawsze raportowane, dokumentowane i ratyfikowane na odpowiednim poziomie kompetencji.
Wskaźniki VaR dla Banku pozostawały w 2021 roku na średnim poziomie 161,7 mln zł. (63% limitu)
oraz 391,3 mln zł. (150% limitu) na koniec grudnia 2021. Efekt dywersyfikacji dotyczy ryzyka ogólnego
i odzwierciedla korelacje między jego składnikami. Niski poziom efektu dywersyfikacji wynika z faktu,
że ryzyko rynkowe w Banku stanowi przede wszystkim ryzyko stopy procentowej. Liczby w Tabeli
zawierają także ekspozycje na ryzyko rynkowe generowane w podmiotach zależnych, jako że Bank
zarządza ryzykiem rynkowym na poziomie centralnym.
85
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Miary VaR w Banku dla ryzyka rynkowego (tys. zł):
Miary VaR dla ryzyka
rynkowego w tyś. PLN
VaR (2021)
31.12.2020
Średnio
Maksimum
Minimum
31.12.2021
Ryzyko całkowite
96 894
161 704
586 186
63 847
391 280
Ryzyko ogólne
95 256
160 151
584 728
62 220
389 833
Ryzyko stopy
procentowej
95 227
160 153
584 748
62 224
389 761
Ryzyko kursowe
190
149
2 917
8
232
Efekt dywersyfikacji
0,2%
0,0%
Ryzyko szczególne
1 638
1 542
1 641
1 445
1 445
Ekspozycje w 2020 roku wynosiły odpowiednio (tys. zł):
Miary VaR dla ryzyka
rynkowego w tyś. PLN
VaR (2020)
31.12.2019
Średnio
Maksimum
Minimum
31.12.2020
Ryzyko całkowite
33 225
72 530
130 866
30 776
96 894
Ryzyko ogólne
31 039
70 533
128 701
28 593
95 256
Ryzyko stopy
procentowej
31 038
70 537
128 744
28 588
95 227
Ryzyko kursowe
12
133
1 522
15
190
Efekt dywersyfikacji
0,0%
0,2%
Ryzyko szczególne
2 186
0
0
0
1 638
Ekspozycje na ryzyko rynkowe w podziale na Księgę Handlową i Bankową oraz na typy ryzyka
przedstawione są w tabelach poniżej (tys. zł.):
Księga Bankowa:
Miary VaR dla ryzyka
rynkowego w tyś. PLN
VaR (2021)
31.12.2020
Średnio
Maksimum
Minimum
31.12.2021
Ryzyko całkowite
95 897
161 824
585 895
63 897
390 289
Ryzyko ogólne
94 261
160 285
584 441
62 273
388 846
Ryzyko stopy procentowej
94 261
160 290
584 441
62 276
388 846
Ryzyko kursowe
0
72
249
0
0
Efekt dywersyfikacji
0,0%
0,0%
Ryzyko szczególne
1 636
1 539
1 639
1 443
1 443
Miary VaR dla ryzyka
rynkowego w tyś. PLN
VaR (2020)
31.12.2019
Średnio
Maksimum
Minimum
31.12.2020
Ryzyko całkowite
31 263
71 467
132 279
29 842
95 897
Ryzyko ogólne
29 080
69 472
130 116
27 659
94 261
Ryzyko stopy procentowej
29 080
69 472
130 116
27 659
94 261
Ryzyko kursowe
0
0
0
0
0
Efekt dywersyfikacji
0,0%
0,0%
Ryzyko szczególne
2 184
0
0
0
1 636
86
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Księga Handlowa:
Miary VaR dla ryzyka
rynkowego w tys. PLN
VaR (2021)
31.12.2020
Średnio
Maksimum
Minimum
31.12.2021
Ryzyko całkowite
1 239
1 645
5 860
424
2 518
Ryzyko ogólne
1 237
1 632
5 858
422
2 514
Ryzyko stopy procentowej
1 190
1 610
5 850
420
2 485
Ryzyko kursowe
183
100
2 940
9
228
Efekt dywersyfikacji
11,0%
7,9%
Ryzyko szczególne
2
2
5
2
2
Miary VaR dla ryzyka
rynkowego w tys. PLN
VaR (2020)
31.12.2019
Średnio
Maksimum
Minimum
31.12.2020
Ryzyko całkowite
2 455
2 514
6 162
762
1 239
Ryzyko ogólne
2 452
2 511
6 160
759
1 237
Ryzyko stopy procentowej
2 451
2 497
6 118
758
1 190
Ryzyko kursowe
11
132
1 524
11
183
Efekt dywersyfikacji
0,4%
11,0%
Ryzyko szczególne
2
0
6
0
2
Otwarte pozycje obejmowały głównie instrumenty ryzyka stopy procentowej oraz ryzyka walutowego.
Ryzyko walutowe uwzględnia wszystkie pozycje wymiany walutowej Banku. Zgodnie ze Strategią
Ryzyka, otwarte pozycje walutowe są dozwolone, ale powinny być utrzymywane na niskim poziomie.
W tym celu wprowadzono w Banku system konserwatywnych limitów na otwartą pozycje walutową
(zarówno limity w ciągu dnia jak i na zamknięcie), a otwarte pozycje walutowe dozwolone są
wyłącznie w Księdze Handlowej.
W 2021 roku, zgodnie z ogólną zasadą pozycja walutowa generowana w Księdze Bankowej była
w całości przekazywana do Księgi Handlowej, gdzie zarządza się nią na bazie dziennej. W ciągu 2021
roku otwarta pozycja walutowa utrzymywana była na średnim poziomie 9,5 mln zł. oraz na
maksymalnym poziomie 59,3 mln zł. W 2021 roku, otwarta pozycja walutowa (zarówno w ciągu dnia
jak i na koniec dnia) pozostawała poniżej 2% funduszy własnych oraz poniżej obowiązujących limitów
maksymalnych.
Kształtowanie się całkowitej pozycji walutowej (na koniec dnia) w Portfelu Handlowym przedstawia
poniższa tabela (w tys. PLN):
Pozycja całkowita
Średnia w
okresie
Minimum w
okresie
Maksimum w
okresie
Koniec okresu
2021
9 464
3 153
59 313
10 021
2020
7 590
2 353
37 584
4 954
Oprócz wyżej wspomnianych limitów ryzyka rynkowego, w Banku obowiązują również limity
maksymalnej straty dla portfeli rynków finansowych. Celem jest ograniczenie maksymalnej straty dla
działalności handlowej. W przypadku osiągnięcia limitu dokonuje się przeglądu strategii zarządzania
oraz zasadności przyjmowanej pozycji.
87
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
W procesie testowania wstecznego modelu VaR w Banku ogółem zostało wykrytych dziewiętnaście
przekroczeń w okresie ostatnich 12 miesięcy (zgodnie z poniższą tabelą, w tys. PLN).
Data sprawozdawcza
VaR
(ryzyko ogólne)
Teoretyczna zmiana
wartości portfela
(wartości bezwzględne)
Liczba przekroczeń w ciągu
ostatnich 12 miesięcy *
2021-12-31
389 833
4 056
19
2020-12-31
95 256
34 824
9
* uznaje się, że przekroczenie miało miejsce, gdy różnica pomiędzy bezwzględną wartością zmiany portfela a poziomem miary
VaR jest dodatnia;
W 2021 roku, wszystkie przekroczenia w procesie testowania wstecznego modelu VaR spowodowane
były nieoczekiwanymi zmianami na rynku spowodowanymi niepewnością w związku z pandemią
COVID-19 oraz decyzjami Rady Polityki Pieniężnej o podwyższeniu stóp procentowych w Polsce, w
szczególności największy wpływ na zachowanie modelu VaR miały gwałtowne zmiany rentowności
polskich obligacji skarbowych oraz krótkoterminowych stóp procentowych w drugiej połowie 2021
roku. W związku z liczbą zaobserwowanych przekroczeń, ocena adekwatności modelu VaR znalazła
się w strefie czerwonej: powyżej 15 przekroczeń. W konsekwencji, zostały zaimplementowane
natychmiastowe akcje naprawcze w modelu kalkulacji VaR, takie jak kalibracja parametrów na bazie
aktualnych danych rynkowych oraz tymczasowa zmiana metody wyznaczania zmienności metodą
równych wag na metodę EWMA, która jest lepiej dostosowana do okresów istotnego skoku zmienności
cenowej. Te działania pozwoliły powstrzymać kolejne przekroczenia w procesie testowania
wstecznego modelu VaR. Z uwagi na roczny horyzont obserwacji, wyższa liczba zaobserwowanych
przekroczeń będzie raportowana również w najbliższych okresach.
Ocenę VaR uzupełnia monitorowanie wrażliwości na ryzyko rynkowe portfeli obarczonych ryzykiem
rynkowym na ww. scenariusze warunków skrajnych.
Wyniki wrażliwości na ryzyko rynkowe oraz scenariuszy indywidualnych testów warunków skrajnych
w obszarze ryzyka rynkowego były regularnie raportowane do Komitetu Kapitału, Aktywów i Pasywów.
Ryzyko stopy procentowej w Księdze Bankowej
W przypadku Księgi Bankowej, głównym składnikiem ryzyka rynkowego jest ryzyko stóp procentowych.
Ekspozycja na ryzyko stopy procentowej w Księdze Bankowej wynika przede wszystkim z różnic
w terminach przeszacowania aktywów oraz pasywów jak i w ich stopach referencyjnych, o ile takie
są kontraktowo określone. Szczególny wpływ ma na nią brak równowagi pomiędzy aktywami
i pasywami o stałej stopie procentowej, zwłaszcza pasywami, których specyfika powoduje, iż ich
oprocentowanie nie może być niższe niż 0%. W konsekwencji, na poziom wrażliwości na zmiany stóp
procentowych wpływa poziom stóp procentowych przyjmowanych jako odniesienie.
Dodatkowo, ze względu na specyfikę polskiego systemu prawnego, oprocentowanie kredytów jest
ograniczone z góry (nie może ono przekraczać dwukrotności stopy referencyjnej Narodowego Banku
Polskiego powiększonej o 7 punktów procentowych). W sytuacjach spadku stóp procentowych wpływ
na wynik odsetkowy jest negatywny i uzależniony jest od udziału portfela kredytowego podlegającego
nowej maksymalnej stawce oprocentowania. Z drugiej strony przy ocenie wrażliwości i ryzyka stopy
procentowej bardzo ważne są również założenia dotyczące terminu i wielkości przeszacowania
depozytów
W pierwszych 3 kwartałach 2021 roku, stopy procentowe w Polsce utrzymywały się na historycznym
minimum (po trzech obniżkach stóp w 2020 roku – stopa referencyjna spadła do 0,10%, stopa
depozytowa do 0,0%, a stopa lombardowa do 0,50%). Maksymalne oprocentowanie portfela
kredytowego nie mogło przekroczyć 7,2% rocznie. W IV kwartale 2021 roku seria podwyżek stóp
procentowych spowodowana decyzjami Rady Polityki Pieniężnej przełożyła się na zmianę
oprocentowania kredytów z stopniowym lub natychmiastowym przeszacowaniem. Z drugiej strony,
oprocentowanie po stronie depozytów pozostaje ciągle w tyle za rosnącymi stawkami rynkowymi.
88
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
W zakresie ryzyka stopy procentowej w Księdze Bankowej, stosuje się następujące zasady:
▪ Ryzyko rynkowe wynikające z działalności bankowej jest zabezpieczane lub podlega
comiesięcznemu transferowi do obszarów, które aktywnie zarządzają ryzkiem rynkowym
i podlegają pomiarowi w kategoriach ekspozycji na ryzyko oraz rachunku wyników,
▪ W zarządzaniu ryzykiem stopy procentowej Bank stosuje głównie naturalne zabezpieczenie między
kredytami i depozytami, a także obligacje o stałym oprocentowaniu i instrumenty pochodne, przy
czym głównym celem jest ochrona wyniku z tytułu odsetek.
Wahania rynkowych stóp procentowych mają wpływ na zysk netto, zarówno w krótkim jak i w średnim
horyzoncie czasu, wpływając również na jego wartość ekonomiczną w perspektywie długoterminowej.
Pomiar obu wielkości jest komplementarny w rozumieniu pełnego zakresu występowania ryzyka stopy
procentowej w Księdze Bankowej.
Z tego względu, obok codziennego pomiaru ryzyka rynkowego metodą wartości zagrożonej, pomiar
ryzyka stopy procentowej obejmuje dodatkowo, zarówno miary dochodowe jak i miary oparte na
wartości ekonomicznej, to jest kwartalnie:
▪ wpływ szokowych zmian w przesunięciu krzywej dochodowości w górę/dół na wartość ekonomiczną
kapitału (EVE), włączając scenariusze nadzorcze (standardowy test nadzorczy zakładający nagłe
równoległe przesunięcie krzywej dochodowości o +/- 200 punktów bazowych oraz nadzorczy test
wartości odstających SOT z zestawem sześciu scenariuszy dla ryzyka stopy procentowej)
oraz miesięcznie:
▪ analizę wrażliwości wartości pozycji na zmiany stóp procentowych mierzoną za pomocą BPVx100,
czyli pomnożoną przez 100 zmianę wartości portfela przy równoległym przesunięciu krzywej
rentowności o 1 punkt bazowy,
▪ wpływ jednorazowej zmiany stóp procentowych o 100 punktów bazowych na wynik z tytułu odsetek
w horyzoncie następnych 12 miesięcy.
Pomiaru ryzyka stopy procentowej dokonuje się dla wszystkich obszarów zarządzania ryzykiem
w Banku, ze szczególnym naciskiem na Księgę Bankową.
Dla potrzeb pomiaru ryzyka stopy procentowej dla aktywów i pasywów, które nie mają dokładnie
określonego terminu zapadalności/wymagalności lub instrumentów z wbudowaną opcją Klienta, Bank
przyjmuje szczególne założenia, w tym:
▪ Termin wymagalności sald i odsetek dla depozytów bez ustalonego terminu został określony na
podstawie danych historycznych odnośnie zachowania Klientów, biorąc pod uwagę stabilność
wolumenu pozycji z założeniem maksymalnego terminu wymagalności nieprzekraczającego 3 lat,
▪ Tendencje do szybszej spłaty należności, niż wynika to z pierwotnego (umownego) harmonogramu
poprzez wyznaczenie współczynnika wcześniejszej spłaty dla wszystkich istotnych portfeli
kredytowych Banku na podstawie obserwacji danych historycznych. Należy jednak zauważyć, że
kredyty hipoteczne, które stanowią w Banku produkt kredytowy o dominującym udziale, są
indeksowane do zmiennej stopy procentowej. Powoduje to, że tendencje do wcześniejszej spłaty
mają mniejsze znaczenie dla ryzyka stóp procentowych,
▪ Dla kapitału, aktywów trwałych i innych aktywów zakłada się termin przeszacowania równy 1 rok.
Niemniej w celu zrozumienia wybranego profilu zapadalności pomiar ryzyka stopy procentowej
jest dokonywany z wyłączeniem kapitału własnego, aby wyodrębnić wpływ zarówno na wartość
ekonomiczna, jak i dochody.
89
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Wyniki powyższych analiz dla BPV*100 oraz wartości ekonomicznej kapitału (EVE) były regularnie
monitorowane i raportowanie do Komitetu Kapitału, Aktywów i Pasywów, Komitetu Ryzyka, Zarządu
Banku oraz Rady Nadzorczej. Biorąc pod uwagę wzrost stóp procentowych, który nastąpił
w IV kwartale 2021 r., wyniki pomiaru IRRBB na koniec grudnia 2021 r. wskazują, że Bank znajduje
się obecnie w najbardziej zrównoważonej sytuacji pod względem ekspozycji na scenariusz spadku jak
i wzrostu stóp procentowych. Wyniki pomiaru IRRBB na koniec grudnia 2021 r. wskazują, że Bank jest
najbardziej narażony na scenariusz spadku stóp procentowych. Wyniki nadzorczych testów warunków
skrajnych wg. stanu na grudzień 2021 r. pokazują jednak, że nawet w najdotkliwszym scenariuszu
testu wartości odstających spadek wartości ekonomicznej kapitału dla Księgi Bankowej jest poniżej
limitu nadzorczego wynoszącego 15% kapitału podstawowego Tier 1. Podobnie spadek EVE w
standardowym scenariuszu nagłego wpływu równoległego przesunięcia krzywej dochodowości o
+/- 200 punktów bazowych również nie przekracza nadzorczego maksimum, tj. jest poniżej 20%
funduszy własnych.
Wyniki wrażliwości na zmiany stóp procentowych mierzonej za pomocą BPVx100 oraz EVE
uwzględniając nadzorcze testy warunków skrajnych prezentują tabele poniżej).
Wrażliwość Księgi Bankowej na zmiany stóp procentowych kształtowała się następująco
(w tys. PLN):
31.12.2021
31.12.2020
BPVx100
BPVx100
PLN
220 217
(24 537)
CHF
9 890
16 864
EUR
125 092
97 308
USD
33 099
29 892
Inne
6 385
4 946
RAZEM
394 682
124 471
Kapitał, aktywa trwałe, inne aktywa
53 142
77 253
RAZEM
447 824
201 725
Wrażliwość EVE na zmianę stóp procentowych (*)
31.12.2021
31.12.2020
Standardowy test nadzorczy (przesunięcie krzywej dochodowości o +/-200 p.b.,
% Funduszy Własnych)
-7,29%
-0,28%
Test wartości odstających (najdotkliwszy scenariusz, % Tier 1)
-10,64%
-1,94%
(*) Zasady określone w punkcie 115 Wytycznych EBA zostały zastosowane w celu wyliczenia zmian EVE. Zaprezentowano
najdotkliwsze spadki EVE.
Wyniki wrażliwości wyniku odsetkowego w horyzoncie następnych 12 miesięcy po 31 grudnia 2021 roku
oraz dla pozycji w Polskich Złotych, w Księdze Bankowej, przeprowadzane są przy następujących
założeniach:
▪ statycznej struktury bilansu na dzień odniesienia (bez zmian w ciągu kolejnych 12
miesięcy),
▪ poziomu odniesienia wyniku odsetkowego netto przy założeniu, że wszystkie aktywa i
pasywa o zmiennej stopie procentowej odzwierciedlają już poziom rynkowych stóp
procentowych na dzień 31 grudnia 2021 r. (np. stopa referencyjna NBP na koniec 2021 r.
została ustalona na poziomie 1,75%),
▪ zastosowania równoległego przesunięcia krzywej dochodowości o 100 pb w górę i w dół
jako dodatkowego szoku dla wszystkich poziomów rynkowych stóp procentowych na dzień
31 grudnia 2021 r., który jest ustalany na dzień przeszacowania aktywów i pasywów
występujący w ciągu następnych 12 miesięcy.
90
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
W scenariuszu równoległego spadku stóp procentowych o 100 punktów bazowych wynik jest ujemny
i wynosi 162 mln zł lub 6.2% w stosunku do referencyjnego wyniku odsetkowego netto Banku.
W scenariuszu równoległego wzrostu stóp procentowych o 100 punktów bazowych wynik jest dodatni
i wynosi 160 mln zł lub 6.1% względem referencyjnego wyniku odsetkowego netto Banku. Poziom
asymetrii, która istniała w poprzednich datach sprawozdawczych jest teraz niższa, ponieważ stopy
procentowe były znacząco powyżej 0% na dzień 31 grudnia 2021 r., a wpływ dźwigni ze względu na
maksymalne oprocentowanie kredytów jest teraz mniej silny niż w latach poprzednich ze względu na
zmiany w strukturze i przeszacowania portfela kredytów.
8.5. RYZYKO PŁYNNOŚCI
Celem zarządzania ryzykiem płynności jest zapewnienie i utrzymywanie zdolności Banku do
wywiązywania się zarówno z bieżących jak i przyszłych zobowiązań, z uwzględnieniem kosztów
pozyskania płynności.
Ryzyko płynności odzwierciedla możliwość poniesienia znacznych strat w wyniku pogorszenia
warunków finansowania (ryzyko finansowania) i/lub sprzedaży aktywów poniżej ich wartości rynkowej
(ryzyko płynności rynku) w celu zaspokojenia zapotrzebowania na środki, wynikającego z zobowiązań
Banku.
Zarówno wymogi finansowania jak i nadwyżki płynności spółek zależnych są zarządzane poprzez
transakcje zawierane z Bankiem, chyba że wcześniej w tym celu zostały zawarte transakcje rynkowe.
Departament Skarbu jest odpowiedzialny za zarządzanie z częstotliwością dzienną sytuacją
płynnościową Banku, zgodnie z przyjętymi zasadami i procedurami, biorąc pod uwagę cele określone
przez Zarząd Banku oraz Komitet Kapitałów, Aktywów i Pasywów.
W 2021 roku pandemia COVID-19 miała wciąż wpływ na zachowanie światowych rynków finansowych,
jednak Bank nie zaobserwował żadnego zagrożenia dla swojej pozycji płynnościowej ze względu na
rozprzestrzenianie się pandemii. Bank w dalszym ciągu charakteryzował się stabilną pozycją
płynnościową.
W 2021 roku, wskaźnik kredyty/depozyty Banku spadł i wynosił 85% na koniec grudnia 2021
(w porównaniu do 90% na koniec grudnia 2020).
Portfel aktywów płynnych, to jest portfel skarbowych papierów wartościowych uzupełniony gotówką
oraz ekspozycjami wobec Narodowego Banku Polskiego, traktowany jest jako zapas płynności Banku,
który pozwoli przetrwać ewentualne sytuacje kryzysowe. Udział polskich papierów skarbowych
(włączając bony pieniężne NBP) w portfelu papierów wartościowych ogółem wynosił na koniec grudnia
2021 roku ok. 98% i osiągnął poziom ok. 17,6 miliarda PLN (17% aktywów ogółem), podczas, gdy na
koniec grudnia 2020 poziom ten wynosił 18,4 miliarda PLN (19% aktywów ogółem).
Konsekwentnie głównym źródłem finansowania Banku pozostaje duża, zdywersyfikowana oraz stabilna
baza depozytów pochodzących od Klientów detalicznych, korporacyjnych oraz Klientów z sektora
publicznego. Na koniec 2021 roku depozyty Klientów osiągnęły łączny poziom 91,7 mld zł. Bazę
depozytową stanowiły głównie środki Klientów indywidualnych, których udział w łącznym saldzie
zobowiązań wobec Klientów wynosił ok. 71,8% na koniec grudnia 2021 (75,4% na koniec grudnia 2020
roku). Wysoki udział środków od Klientów indywidualnych miał pozytywny wpływ na płynność w Banku
oraz umożliwił przestrzeganie nadzorczych miar płynności.
Koncentracja bazy depozytowej, mierzona udziałem 5 i 20 największych deponentów, na koniec 2021
roku wyniosła odpowiednio 3,6% oraz 6,5% (w grudniu 2020 roku odpowiednio 2,8% oraz 4,8%). Poziom
koncentracji depozytów jest regularnie monitorowany i nie miał negatywnego wpływu na stabilność
bazy depozytowej w 2021 roku. W przypadku znacznego wzrostu udziału największych deponentów w
bazie depozytowej, dodatkowe środki pozyskane od tych deponentów nie są traktowane jako stabilne.
Co więcej, w celu zabezpieczenia przed fluktuacjami bazy depozytowej, Bank utrzymuje rezerwę
płynnych aktywów w postaci portfela papierów wartościowych.
91
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Baza depozytowa uzupełniona jest o depozyty instytucji finansowych oraz inne operacje rynku
pieniężnego. W 2021 roku, źródłem finansowania średnioterminowego pozostają również pożyczki
średnioterminowe dług podporządkowany, emisja obligacji własnych oraz bankowych papierów
wartościowych.
W 2021 roku, Bank nie wyemitował nowych obligacji własnych ani bankowych papierów
wartościowych, jak również nie zaciągnęła nowych kredytów od instytucji finansowych. Całkowita
wartość bilansowa średnioterminowych pożyczek od instytucji finansowych wynosiła 15,0 mln zł na
koniec grudnia 2021 roku (w grudniu 2020 roku wynosiła 25,0 mln zł.). Spadek łącznej kwoty kredytów
średnioterminowych od instytucji finansowych związany był ze standardową spłatą zgodnie
z harmonogramem.
Z wyjątkiem obligacji podporządkowanych, na koniec grudnia 2021 roku Bank nie posiadał zobowiązań
z tytułu wyemitowanych przez Bank obligacji oraz bankowych papierów wartościowych (484,7 mln zł
na koniec grudnia 2020 roku). Wstępnie planowana na rynku polskim, w 4Q 2021 emisja obligacji,
z których zobowiązania mogły być zaliczane do zobowiązań kwalifikowalnych w rozumieniu Ustawy
z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania
depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, nie doszła do skutku z powodu luki w polskiej ustawie
o obligacjach. W pierwszej połowie 2022 roku Bank planuje międzynarodową emisję obligacji
nieuprzywilejowanych senioralnych, w ramach programu emisji euroobligacji (EMTN), zatwierdzonego
przez Radę Nadzorczą Banku w dniu 28 stycznia 2022 roku. Łączna wartość nominalna wyemitowanych
i niewykupionych obligacji nie może w żadnym czasie przekroczyć kwoty programu EMTN, tj. 3 mld
EUR. Płynność w walutach obcych Bank zapewnia dzięki denominowanym w walucie pożyczkom
bilateralnym oraz transakcjom swapów walutowych jak i procentowo-walutowych. Znaczenie swapów
spada w wyniku zmniejszenia portfela walutowych kredytów hipotecznych oraz zabezpieczenia w
walutach obcych rezerw na ryzyko prawne. Portfel swapów jest zdywersyfikowany w zakresie
kontrahentów oraz terminów zapadalności. Z większością kontrahentów, Bank ma podpisane aneksy
do umów ramowych, regulujące kwestie zabezpieczeń (ang. Credit Support Annex, CSA). W związku
z tym, w przypadku niekorzystnych zmian kursów (deprecjacja zł.), Bank zobligowany jest do złożenia
depozytu w celu zabezpieczenia rozliczenia instrumentów pochodnych w przyszłości, a w przypadku
korzystnych zmian kursów (aprecjacja zł.) Bank otrzymuje depozyt zabezpieczający od kontrahentów.
W żadnej z zawartych umów ramowych (zarówno międzynarodowych jak i krajowych) nie są zawarte
zapisy ustanawiające związek pomiędzy ratingiem Banku a wysokością depozytów zabezpieczających.
Potencjalne pogorszenie ratingu nie będzie zatem miało wpływu na sposób wyliczenia i wymianę
depozytów zabezpieczających. Bank uwzględnia możliwość niekorzystnej zmiany kursu walut obcych,
w szczególności CHF i EUR powodującej zwiększenie potrzeb płynnościowych w różnych
analizowanych wariantach ryzyka płynności i uwzględnia to ryzyko w swoich planach płynnościowych.
Miary oceny ryzyka płynności
Ocena ryzyka płynności Banku jest realizowana z zastosowaniem zarówno wewnętrznych jak
i nadzorczych miar, dla których zdefiniowano limity ekspozycji.
Kształtowanie się sytuacji płynnościowej Banku w krótkich horyzontach czasowych jest sprawdzane
codziennie na podstawie portfela aktywów płynnych, portfela papierów wartościowych, uznanych
przez NBP jako zabezpieczenie standardowych instrumentów wsparcia płynności oraz dwóch
wskaźników zdefiniowanych wewnętrznie: płynność natychmiastowa oraz płynność kwartalna. Te dwa
ostatnie wskaźniki mierzą maksymalne zapotrzebowanie na środki, które mogłoby powstać jednego
dnia, z uwzględnieniem projekcji przepływów środków pieniężnych odpowiednio na datę spot lub
okres 3-miesięczny. Dodatkowo, portfel aktywów płynnych wyznacza się na bazie dziennej.
Wskaźniki te są porównywane z obowiązującymi limitami ekspozycji oraz raportowane codziennie do
obszarów odpowiedzialnych za zarządzanie i kontrolę ryzyka płynności dla Banku, a w cyklach
miesięcznych i/lub kwartalnych prezentowane są do Zarządu i na Radę Nadzorczą Banku.
92
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Limity ograniczające ryzyko płynności podlegają aktualizacji przynajmniej raz w roku biorąc pod
uwagę m.in. wielkość skonsolidowanych funduszy własnych, bieżącą i przewidywaną strukturę
bilansu, historyczną konsumpcję limitów, a także obecną sytuację rynkową i wymogi nadzorcze.
Zgodnie z obowiązującymi zasadami, wszelkie ewentualne przekroczenia wewnętrznych limitów
ryzyka płynności są zawsze raportowane, dokumentowane i ratyfikowane na odpowiednim poziomie
kompetencyjnym.
Bieżące wskaźniki płynności
31.12.2021
Wskaźnik płynności
natychmiastowej
(%)*
Wskaźnik płynności
kwartalnej
(%)*
Zabezpieczenie uznawane
przez Bank Centralny /
Depozyty łącznie (%)**
Portfel Aktywów
płynnych
(m PLN)***
LCR (%)
Wskaźnik
22%
22%
19%
18 793
142%
31.12.2020
Wskaźnik płynności
natychmiastowej
(%)*
Wskaźnik płynności
kwartalnej
(%)*
Zabezpieczenie uznawane
przez Bank Centralny /
Depozyty łącznie (%)**
Portfel Aktywów
płynnych
(m PLN)***
LCR (%)
Wskaźnik
21%
21%
21%
18 250
144%
* Wskaźniki płynności natychmiastowej i kwartalnej: Relacja między wartością zabezpieczenia uznawanego przez Bank
Centralny, czyli bufor płynności możliwy do zdyskontowania w Banku Centralnym, po uwzględnieniu haircutów dla
standardowych operacji pieniężnych (włączając nadwyżkę rezerwy obowiązkowej), minus przewidywane odpływy netto (w
ciągu najbliższych 3 dni roboczych dla wskaźnika płynności natychmiastowej oraz w ciągu najbliższych 3 miesięcy dla wskaźnika
płynności kwartalnej we wszystkich walutach wymienialnych) do depozytów łącznie.
** - Zabezpieczenie uznawane przez Bank Centralny / Depozyty łącznie: Relacja wartości zabezpieczenia uznawanego przez
Bank Centralny, czyli bufor płynności możliwy do zdyskontowania w Banku Centralnym po uwzględnieniu haircutów dla
standardowych transakcji pieniężnych (włączając nadwyżkę rezerwy obowiązkowej) oraz wartości depozytów łącznie.
Wskaźnik ten jest obliczany na bazie kwoty nominalnej wymienionych produktów.
*** Portfel Aktywów płynnych: Łączna suma gotówki, ekspozycji w stosunku do NBP (w tym nadwyżka nad wymaganą wysokość
rezerwy obowiązkowej) oraz dłużnych papierów wartościowych Skarbu Państwa, bonów NBP i należności od banków o terminie
wymagalności do 1 miesiąca. Portfel dłuznych papierów wartościowych pomniejsza się o haircut NBP stosowany dla transakcji
repo oraz o papiery zablokowane na cele inne niż płynnościowe.
Bank monitoruje płynność na bazie wewnętrznych miar płynności, uwzględniając również wpływ
kursów walutowych na sytuację płynnościową.
Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów
ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (CRR), Bank wyznacza wymóg
pokrycia płynności (LCR). Minimalny, nadzorczy poziom wskaźnika LCR w wysokości 100%, który
obowiązywał w 2021 roku, został spełniony przez Bank (na koniec grudnia 2021 roku wskaźnik LCR
wynosił 142%). Wskaźnik ten jest wyznaczany codziennie i raportowany w okresach miesięcznych do
NBP od marca 2014 roku. Wewnętrznie wskaźnik LCR szacowany jest codziennie i raportowany do
obszarów odpowiedzialnych za zarządzanie i kontrolę ryzyka płynności w Banku na bazie dziennej. W
2021 r. Bank przestrzegał również nadzorczych wskaźników nałożonych Uchwałą KNF nr 386/2008 oraz
regularnie obliczał wymóg stabilnego finansowania netto (NSFR). Od 28 czerwca 2021 r. NSFR jako
obowiązkowa nadzorcza miara płynności długoterminowej zastąpiła miary nadzorcze M3 i M4
zdefiniowane przez KNF. W każdym kwartale wskaźnik NSFR był powyżej minimum nadzorczego w
wysokości 100%. Na koniec grudnia 2021 roku wskaźnik NSFR wynosił 146%, na koniec grudnia 2020
roku był równy 125% (minimum nadzorcze obowiązuje od czerwca 2021 r.).
Ponadto Bank stosuje analizę wewnętrznej płynności strukturalnej na bazie skumulowanych
urealnionych luk płynności (tj. z założeniem prawdopodobieństwa powstania przepływu środków
pieniężnych). Bezpieczny poziom, przyjęty w Grupie w zakresie relacji niedoboru płynności został
określony dla każdego przedziału czasowego poniżej 5-ciu lat.
93
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
W grudniu 2021 r. luki płynności utrzymywały się na dodatnich i bezpiecznych poziomach. Wyniki
skumulowanych, urealnionych luk płynności (warunki normalne) przedstawiają poniższe tabele.
31.12.2021
Urealniona luka płynności (mln PLN)
do 6
miesięcy
6 - 12
miesięcy
1 - 2 lata
2 - 3 lata
3 - 5 lat
Powyżej
5-ciu lat
Urealnione aktywa bilansowe
27 840
8 275
14 738
11 512
16 080
49 111
Urealnione pasywa bilansowe
10 775
4 143
7 395
6 065
9 122
67 360
Luka bilansowa
17 065
4 132
7 343
5 447
6 958
(18 249)
Skumulowana luka bilansowa
17 065
21 197
28 540
33 988
40 945
22 696
Urealnione aktywa pozabilansowe
89
61
309
24
14
1
Urealnione pasywa pozabilansowe
(1 474)
(90)
(136)
(41)
(22)
(1)
Luka pozabilansowa
(1 386)
(28)
173
(17)
(8)
(0)
Luka ogółem
15 680
4 104
7 516
5 430
6 950
(18 249)
Skumulowana luka ogółem
15 680
19 783
27 300
32 730
39 680
21 431
31.12.2020
Urealniona luka płynności (mln PLN)
do 6
miesięcy
6 - 12
miesięcy
1 - 2 lata
2 - 3 lata
3 - 5 lat
Powyżej
5-ciu lat
Urealnione aktywa bilansowe
27 041
6 852
12 159
9 597
13 777
38 057
Urealnione pasywa bilansowe
12 492
4 403
7 885
6 079
9 180
58 835
Luka bilansowa
14 549
2 450
4 273
3 518
4 597
(20 778)
Skumulowana luka bilansowa
14 549
16 999
21 273
24 790
29 387
8 609
Urealnione aktywa pozabilansowe
82
53
75
70
23
2
Urealnione pasywa pozabilansowe
(1 400)
(49)
(83)
(65)
(35)
(4)
Luka pozabilansowa
(1 318)
4
(8)
5
(12)
(2)
Luka ogółem
13 231
2 454
4 266
3 523
4 585
(20 781)
Skumulowana luka ogółem
13 231
15 685
19 951
23 474
28 059
7 278
Bank opracowała narzędzie do zarządzania ryzykiem płynności, określające analizy wrażliwości oraz
scenariusze warunków skrajnych (idiosynkratyczne, systemowe i stanowiące ich kombinację). Na cele
testów warunków skrajnych, luki płynności są urealniane przy założeniu konserwatywnego podejścia
do oceny prawdopodobieństwa wystąpienia przepływów środków pieniężnych (m.in. biorące pod
uwagę wycofanie depozytów, opóźnienia w spłatach kredytów, gorszą płynność rynku wtórnego
papierów wartościowych, najwyższe koszty finansowania - założenie najgorszych zaobserwowanych
w Banku marż na depozytach, równoległe przesunięcia krzywej dochodowości czy deprecjację
złotego).
Testy warunków skrajnych płynności są przeprowadzane co najmniej kwartalnie, aby ustalić profil
ryzyka płynności Banku oraz zapewnić zdolność Banku do wywiązania się ze zobowiązań w przypadku
kryzysu płynności i aby przyczynić się do opracowania awaryjnego planu płynności oraz decyzji
zarządczych. Dodatkowo, wyniki testów warunków skrajnych wykorzystywane są do określenia progów
ostrzegawczych dla wskaźników wczesnego ostrzegania, których to zadaniem jest identyfikacja
zbliżających się problemów płynnościowych i wskazanie Zarządowi na ewentualną konieczność
uruchomienia Awaryjnego Planu Płynności.
94
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Wyniki testów warunków skrajnych, przeprowadzonych w grudniu 2021 roku, pokazują, że najbardziej
dotkliwy jest scenariusz „Run” na Bank połączony z obniżeniem ratingu („downgrade”), dla którego
horyzont przeżycia wynosi 6 miesięcy. Wyniki testów warunków skrajnych wskazały, że Bank ma
wystarczająco czasu na wykonanie procedur awaryjnych w przypadku ewentualnej materializacji
scenariusza. Informacje odnośnie zarządzania ryzykiem płynności, w tym, informacje na temat
wykorzystania limitów wewnętrznych i zewnętrznych, są przekazywane w cyklu miesięcznym do
Komitetu Kapitałów, Aktywów i Pasywów, a kwartalnie raportowane do Zarządu i Rady Nadzorczej
Banku.
Proces planowania i budżetowania realizowany przez Bank obejmuje przygotowanie Planu Płynności
co ma na celu zapewnienie, że wzrost biznesu będzie wspierany przez adekwatną strukturę
finansowania płynności oraz przestrzeganie nadzorczych miar płynności.
Bank dysponuje również procedurami awaryjnymi dla sytuacji zwiększonego ryzyka płynności – Plan
Awaryjny Płynności (plan awaryjny w przypadku pogorszenia się płynności finansowej Banku). Plan
Awaryjny Płynności ustala koncepcje, priorytety, obowiązki i konkretne środki do podjęcia na
wypadek kryzysu płynności. Awaryjny Plan Płynności jest aktualizowany co najmniej raz do roku.
W 2021 roku, Awaryjny Plan Płynności był testowany i zaktualizowany w celu zagwarantowania, że
jest on operacyjnie stabilny. W Planie dostosowano również progi ostrzegawcze dla wskaźników
wczesnego ostrzegania biorąc pod uwagę scenariusze i wyniki testów warunków skrajnych.
Zaktualizowany Plan został zatwierdzony przez Radę Nadzorczą w grudniu 2021 r.
8.6. RYZYKO OPERACYJNE
Ryzyko operacyjne jest zdefiniowane jako ryzyko straty wynikające z niedostosowania lub zawodności
wewnętrznych procesów, działań ludzi lub systemów bądź też ze zdarzeń zewnętrznych. W tej
definicji mieści się ryzyko prawne, natomiast ryzyko strategiczne oraz ryzyko utraty reputacji
traktowane są jako oddzielne kategorie ryzyka. Ryzyko operacyjne objawia się w każdym aspekcie
działalności organizacji i jest jej nieodłączną częścią.
Rok 2021 był kolejnym rokiem funkcjonowania rozwiązań, wdrożonych w zakresie sprawnego
zarządzania ryzykiem operacyjnym, zgodnych z najlepszymi praktykami przyjętymi, w tym zakresie,
przez krajowe i międzynarodowe instytucje finansowe. Przyjęte rozwiązania sprawdziły się również
w sytuacji związanej z Pandemią COVID-19. Przyjęta struktura zarządzania ryzykiem określa
poszczególne szczeble zarządzania, zakresy ich obowiązków i odpowiedzialności.
Kluczową rolę w codziennej działalności Banku odgrywają właściciele zdefiniowanych procesów
biznesowych i wspomagających. Na podstawie dogłębnej wiedzy o procesie właściciel procesu
najtrafniej identyfikuje i ogranicza występujące zagrożenia, stanowiąc pierwszą linię obrony. Drugą
linią obrony jest poziom wyspecjalizowanych jednostek zajmujących się organizacją procesów
zarządzania i kontrolą akceptowalnego poziomu ryzyka ze szczególnym uwzględnieniem takich
obszarów jak: zgodność z przepisami, nadużycia, bezpieczeństwo i zapewnienie ciągłości działania
oraz ubezpieczenia i powierzanie czynności podmiotom zewnętrznym. Trzecią linią obrony jest
jednostka niezależnego audytu wewnętrznego.
Każdą decyzję, dotyczącą kroków mających na celu optymalizację ryzyka operacyjnego, poprzedza
analiza związanych z tym kosztów i korzyści.
Wyższym szczeblem zarządzania ryzykiem jest Komitet Procesów i Ryzyka Operacyjnego, którego
obszar działania dotyczy zagrożeń zidentyfikowanych w więcej niż jednym procesie. Wszelkie
działania dotyczące zarządzania ryzykiem operacyjnym są koordynowane i nadzorowane przez
Komitet Ryzyka, Zarząd i Radę Nadzorczą.
95
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Zgodnie z przyjętym modelem zarządzanie ryzykiem jest procesem ciągłego doskonalenia w zakresie
identyfikacji, oceny, monitorowania, ograniczania i raportowania poprzez:
▪ gromadzenie zdarzeń ryzyka operacyjnego,
▪ samoocenę ryzyka operacyjnego w poszczególnych procesach,
▪ analizę i monitorowanie wskaźników ryzyka.
Zdarzenia ryzyka operacyjnego Bank gromadzi w narzędziu informatycznym, wspomagającym
zarządzanie ryzykiem operacyjnym. Zdarzenia te poddawane są analizie odnośnie przyczyn powstania
i możliwości zmniejszenia skutków, oraz zastosowania działania prewencyjnego. W systemie
informatycznym zdarzenia przypisywane są do konkretnej kategorii ryzyka i konkretnego procesu, co
następnie jest m.in. elementem raportowania oraz walidacji samooceny ryzyka. Wewnętrzna baza
zdarzeń ryzyka spełnia również wymogi jakościowe i ilościowe stosowania metod zaawansowanych
wyliczenia wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego.
Badanie samooceny ryzyka operacyjnego zostało przeprowadzone łącznie z przeglądem procesów,
polegającym na ocenie skuteczności przyjętych rozwiązań do spełniania wymogów Klientów
i partnerów biznesowych w zakresie jakości obsługi oraz optymalizacji kosztowej. Przyjęta
metodologia odnośnie samooceny ryzyka i kontroli pozwoliła ocenić poziom ryzyka w danym procesie,
przy uwzględnieniu istniejących kontroli, w oparciu o przyjęte scenariusze. Dla oceny poziomów
ryzyka powyżej przyjętego progu tolerancji zostały zaproponowane, wdrożone i są monitorowane
działania zapobiegawcze.
W trakcie badania samooceny ryzyka i kontroli poddane zostały analizie również wskaźniki wydajności,
a w tym również wskaźniki ryzyka zdefiniowane dla każdego procesu. Kluczowe osoby odpowiedzialne
za kształtowanie i realizację zadań w poszczególnych procesach tak zdefiniowały i dostosowały
wskaźniki, aby były one najlepszymi predykatorami zbliżających się zagrożeń. Bieżące monitorowanie
wskaźników służy zwiększeniu efektywności i wydajności przebiegu procesów oraz skutecznej kontroli
ryzyka na poziomie poszczególnych działań w procesach.
Informacja na temat ryzyka operacyjnego jest włączona w sprawozdawczość zarządczą wysokiego
szczebla konsolidującą informacje o działaniu poszczególnych procesów.
Biorąc pod uwagę stopień rozwoju zarządzania ryzykiem operacyjnym oraz skalę i profil swojej
działalności, Bank wylicza wymóg kapitałowy na ryzyko operacyjne przy zastosowaniu Metody
Standardowej.
96
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
9. Opis transakcji z podmiotami powiązanymi
9.1. TRANSAKCJE Z GRUPĄ PODMIOTU DOMINUJĄCEGO I PODMIOTAMI
ZALEŻNYMI
Wszelkie transakcje dokonane z podmiotami Grupy w latach 2021 oraz 2020 wynikały z bieżącej
działalności. Poniżej przedstawione zostały najistotniejsze kwoty transakcji wewnątrzgrupowych
zawartych z następującymi podmiotami:
▪ MILLENNIUM BANK HIPOTECZNY,
▪ MILLENNIUM LEASING,
▪ MILLENNIUM DOM MAKLERSKI,
▪ MILLENNIUM TFI
▪ MILLENNIUM SERVICE,
▪ MILLENNIUM TELECOMMUNICATION SERVICES,
▪ MILLENNIUM GOODIE,
▪ PIAST EXPERT.
oraz kwoty transakcji z grupą podmiotu dominującego w stosunku do Banku – Banco Comercial
Portugues (jednostka dominująca najwyższego szczebla), transakcje te wynikają w głównej mierze z
działalności o charakterze bankowym.
Poza transakcjami opisanymi w niniejszym rozdziale, we wskazanym okresie ani
Bank Millennium S.A., ani jednostki zależne Banku Millennium S.A. nie dokonały innych transakcji z
podmiotami powiązanymi, które pojedynczo lub łącznie były istotne i zostały zawarte na innych
warunkach niż warunki rynkowe.
Aktywa i pasywa z tytułu transakcji z podmiotami powiązanymi (tys. zł) wg stanu na 31.12.2021
Z jednostkami
zależnymi
Z podmiotem
dominującym
Z innymi
jednostkami z grupy
podmiotu
dominującego
AKTYWA
Kredyty i pożyczki udzielone innym bankom – rachunki i depozyty
172 801
611
0
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
6 410 915
0
0
Inwestycje w jednostki podporządkowane
208 874
0
0
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
751
0
0
Instrumenty pochodne zabezpieczające
0
0
0
Pozostałe aktywa
34 361
0
0
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania wobec banków
1 133
100
0
Zobowiązania wobec klientów
464 275
0
0
Zobowiązania z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z
udzielonym przyrzeczeniem odkupu
0
0
0
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
0
0
0
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
394
159
0
Zobowiązania podporządkowane
0
0
0
Pozostałe zobowiązania
64 085
0
65
w tym zobowiązania z tytułu leasingu finansowego
60 956
0
0
97
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Aktywa i pasywa z tytułu transakcji z podmiotami powiązanymi (tys. zł) wg stanu na 31.12.2020
Z jednostkami
zależnymi
Z podmiotem
dominującym
Z innymi
jednostkami z grupy
podmiotu
dominującego
AKTYWA
Kredyty i pożyczki udzielone innym bankom – rachunki i depozyty
0
1 237
0
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
5 716 908
0
0
Inwestycje w jednostki podporządkowane
208 874
0
0
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
1 177
0
0
Instrumenty pochodne zabezpieczające
0
0
0
Pozostałe aktywa
34 168
0
0
ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania wobec banków
0
23 601
127 903
Zobowiązania wobec klientów
500 049
0
0
Zobowiązania z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z
udzielonym przyrzeczeniem odkupu
0
0
0
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
0
0
0
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
5
333
0
Zobowiązania podporządkowane
0
0
0
Pozostałe zobowiązania
96 801
0
122
w tym zobowiązania z tytułu leasingu finansowego
88 675
0
0
Przychody i koszty z tytułu transakcji z podmiotami powiązanymi (tys. zł) za okres 1.01-31.12.2021
Z jednostkami
zależnymi
Z podmiotem
dominującym
Z innymi jednostkami
z grupy podmiotu
dominującego
Przychody z tytułu:
Odsetek
74 804
(325)
0
Prowizji
25 400
101
0
Instrumentów finansowych wycenianych wg wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
1 398
0
0
Dywidend
48 663
0
0
Pozostałe operacyjne netto
13 722
0
0
Koszty z tytułu:
Odsetek
1 887
161
(190)
Prowizji
37
0
0
Instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu
2 202
160
0
Pozostałe operacyjne netto
0
5
0
Działania
14 719
0
36
98
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Przychody i koszty z tytułu transakcji z podmiotami powiązanymi (tys. zł) za okres 1.01-31.12.2020
Z jednostkami
zależnymi
Z podmiotem
dominującym
Z innymi jednostkami
z grupy podmiotu
dominującego
Przychody z tytułu:
Odsetek
89 131
(232)
0
Prowizji
21 012
102
0
Instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu
1 544
0
0
Dywidend
35 665
0
0
Pozostałe operacyjne netto
7 225
0
0
Koszty z tytułu:
Odsetek
2 514
3
(325)
Prowizji
119
0
0
Instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu
0
452
0
Pozostałe operacyjne netto
0
13
0
Działania
24 114
0
256
Transakcje pozabilansowe z podmiotami powiązanymi (tys. zł) wg stanu na 31.12.2021
Z jednostkami
zależnymi
Z podmiotem
dominującym
Z innymi jednostkami
z grupy podmiotu
dominującego
Zobowiązania warunkowe
1 510 199
103 198
0
udzielone
1 506 920
101 500
0
otrzymane
3 278
1 698
0
Instrumenty pochodne (wartość nominalna)
72 276
14 675
0
Transakcje pozabilansowe z podmiotami powiązanymi (tys. zł) wg stanu na 31.12.2020
Z jednostkami
zależnymi
Z podmiotem
dominującym
Z innymi jednostkami
z grupy podmiotu
dominującego
Zobowiązania warunkowe
866 424
100 774
0
udzielone
863 550
100 000
0
otrzymane
2 874
774
0
Instrumenty pochodne (wartość nominalna)
100 662
15 938
0
99
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
9.2. TRANSAKCJE Z OSOBAMI ZARZĄDZAJĄCYMI I NADZORUJĄCYMI BANK
Dane o zaangażowaniu wykazywanym w stosunku do Osób Zarządzających i Nadzorujących Bank, wg
stanu na dzień 31.12.2021 (w tys. PLN):
Osoby Zarządzające
Osoby Nadzorujące
Limity zadłużenia ogółem,
w tym limit niewykorzystany
211,5
145,2
112,0
64,2
Bank świadczy na rzecz członków Zarządu i członków Rady Nadzorczej oraz ich osób bliskich
standardowe usługi finansowe obejmujące, m.in., prowadzenie rachunków bankowych, przyjmowanie
depozytów czy sprzedaż instrumentów finansowych. Zdaniem Banku, transakcje te są zawierane na
warunkach rynkowych. Zgodnie z przyjętymi w Banku zasadami polityki kredytowej, transakcje
mające charakter kredytu terminowego opisane w niniejszym punkcie posiadają stosowne
zabezpieczenia służące ograniczeniu ryzyka kredytowego.
Dane o zaangażowaniu w podmioty powiązane personalnie, wg stanu na 31.12.2021 (w tys. PLN):
Podmiot
Udzielone kredyty
Udzielone
gwarancje
Otwarte linie
kredytowe
Powiązanie
Klient 1
-
-
-
Personalne z Osobą Nadzorującą
W wyniku zmian w składzie Rady Nadzorczej, w roku 2021 ustało personalne powiązanie z Klientem.
Dane o zaangażowaniu wykazywanym w stosunku do Osób Zarządzających i Nadzorujących Bank, wg
stanu na dzień 31.12.2020 (w tys. PLN):
Osoby Zarządzające
Osoby Nadzorujące
Limity zadłużenia ogółem,
w tym limit niewykorzystany
211,5
179,7
137,0
111,3
Dane o zaangażowaniu w podmioty powiązane personalnie, wg stanu na 31.12.2020 (w tys. PLN):
Podmiot
Udzielone kredyty
Udzielone
gwarancje
Otwarte linie
kredytowe
Powiązanie
Klient 1
9 976
3 000
161
Personalne z Osobą Nadzorującą
100
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
9.3. INFORMACJE O WYNAGRODZENIACH I KORZYŚCIACH OSÓB
NADZORUJĄCYCH I ZARZĄDZAJĄCYCH BANKIEM
Rachunek Zysków i Strat Banku został obciążony kosztami z tytułu wynagrodzeń (z uwzględnieniem
salda utworzonych i rozwiązanych rezerw na wypłatę premii) i korzyści na rzecz osób zarządzających
wg poniższego zestawienia (w tys. zł):
Rok
Wynagrodzenia i nagrody
Korzyści
RAZEM
2021
10 500,0
1 831,1
12 331,1
2020
16 103,3
1 927,4
18 030,7
Korzyści stanowią głównie koszty akomodacji zagranicznych Członków Zarządu. Wartości
zaprezentowane w powyższej tabeli zawierają pozycje zaliczane do kategorii świadczeń
krótkoterminowych oraz rezerwy na zmienne składniki wynagrodzeń.
W 2021 i 2020 r. Członkowie Zarządu nie otrzymali wynagrodzenia ani żadnych świadczeń
dodatkowych od Spółek Zależnych.
Wynagrodzenie Członków Rady Nadzorczej Banku (w tys. PLN):
Rok
Krótkoterminowe wynagrodzenia i korzyści
2021
2 167,3
2020
2 053,5
W 2021 członkowie Rady Nadzorczej otrzymali wynagrodzenie od Spółek Zależnych z tytułu pełnionych
funkcji kwocie 105,6 tys. zł (w roku 2020 - 17,5 tys. zł).
101
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
10. Wartość godziwa
Najlepszym odzwierciedleniem wartości godziwej instrumentów finansowych jest cena, która jest
możliwa do otrzymania w przypadku sprzedaży aktywa lub do zapłaty w przypadku transferu
zobowiązania w transakcji rynkowej (cena wyjścia). W przypadku wielu produktów i transakcji, dla
których wartość rynkowa wzięta bezpośrednio z kwotowań aktywnego rynku (marking-to-market) nie
jest dostępna, wartość godziwa musi być szacowana za pomocą wewnętrznych modeli opartych na
dyskontowaniu przepływów finansowych (marking-to-model). Przepływy finansowe dla różnych
instrumentów są wyznaczane zgodnie z ich indywidualną charakterystyką, a czynniki dyskontujące
uwzględniają zmiany w czasie zarówno rynkowych stóp procentowych, jak i marż.
Zgodnie z MSSF 13 „Wycena wartości godziwej” Bank stosuje techniki wyceny, które są odpowiednie
do okoliczności i w przypadku których są dostępne dostateczne dane do wyceny wartości godziwej,
przy maksymalnym wykorzystaniu odpowiednich obserwowalnych danych wejściowych i minimalnym
wykorzystaniu nieobserwowalnych danych wejściowych, a mianowicie:
Poziom 1 – wycena oparta o dane w pełni obserwowalne (kwotowania aktywnego rynku);
Pozim 2 – modele wyceny wykorzystujące informacje niestanowiące danych z poziomu 1, ale
obserwowalne bezpośrednio lub pośrednio;
Poziom 3 – modele wyceny wykorzystujące dane nieobserwowalne (niepochodzące z aktywnego
rynku).
Techniki wyceny przyjęte do ustalenia wartości godziwej są stosowane w sposób ciągły. Zmiana
techniki wyceny skutkująca przeniesieniem pomiędzy powyższymi metodami następuje, gdy:
▪ transfer z Poziomu 1 do 2 ma miejsce, gdy dla instrumentów finansowych wycenianych według
Poziomu 1 na dany dzień bilansowy nie są dostępne kwotowania aktywnego rynku (a uprzednio
były);
▪ transfer z Poziomu 2 do 3 ma miejsce, gdy dla instrumentów finansowych wycenianych według
Poziomu 2 na dany dzień bilansowy uwzględniany w wycenie udział parametrów niepochodzących
z rynku stał się istotny (a uprzednio był nieistotny).
Instrumenty finansowe nieujmowane w bilansie według wartości godziwej
Wszystkie modelowe oszacowania zawierają pewną dozę arbitralności i dlatego odzwierciedlają
wyłącznie wartość instrumentów, dla których zostały stworzone. W tych warunkach prezentowane
wartości różnic między wartościami godziwymi i bilansowymi nie mogą być rozumiane jako korekty
wartości ekonomicznej Banku. Wartość godziwa tych instrumentów jest wyznaczana wyłącznie
w celu wypełnienia wymogów prezentacyjnych określonych przez MSSF 13 i MSSF 7.
Główne założenia i metody zastosowane do oszacowania wartości godziwej aktywów i pasywów Banku
są następujące:
Należności i zobowiązania wobec banków
Wartość godziwa tych instrumentów finansowych została wyznaczona poprzez zdyskontowanie
bieżącymi stopami przyszłych przepływów kapitałowych i odsetkowych przy założeniu ich wystąpienia
w terminach kontraktowych.
102
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Wartość godziwa instrumentów tego rodzaju bez określonego harmonogramu spłat, ze względu na ich
krótkoterminowy charakter oraz stabilną w czasie politykę Banku w odniesieniu do tego portfela, jest
zbliżona do wartości bilansowej.
Wartość godziwa instrumentów o określonym terminie zapadalności została oszacowana poprzez
zdyskontowanie związanych z nimi przepływów finansowych w terminach i na warunkach
wynikających z umów przy zastosowaniu bieżących stóp zero kuponowych oraz marż na ryzyko
kredytowe.
W przypadku kredytów mieszkaniowych, ze względu na ich długoterminowy charakter, do oszacowania
przyszłych przepływów finansowych dodatkowo zostały uwzględnione: efekt wcześniejszej spłaty oraz
ryzyko płynności w walutach obcych.
Zobowiązania wobec klientów
Wartość godziwa tego rodzaju instrumentów bez terminu wymagalności lub o terminie wymagalności
do 30 dni została uznana przez Bank za zbliżoną do wartości bilansowej.
Wartość godziwa instrumentów o terminie wymagalności ponad 30 dni została wyznaczona poprzez
zdyskontowanie bieżącymi stopami (włączając bieżące średnie marże wg głównych walut
i przedziałów czasowych) przyszłych przepływów kapitałowych i odsetkowych (włączając pierwotne
średnie marże wg głównych walut i przedziałów czasowych) w terminach kontraktowych.
Zobowiązania z tytułu emisji strukturyzowanych dłużnych papierów wartościowych
Zobowiązania z tytułu emisji strukturyzowanych dłużnych papierów wartościowych - bankowe papiery
wartościowe (BPW), wyceniane są do wartości godziwej zgodnie z opracowanym przez Bank modelem.
W modelu tym obliczana jest cena obligacji zerokuponowej, która następnie powiększana jest o cenę
opcji stanowiącej podstawę strategii wbudowanej w daną obligację strukturyzowaną.
Wartość godziwą dla pozostałych zobowiązań z tytułu emisji papierów dłużnych wyemitowanych przez
Bank (obligacje (BKMO)) oszacowano na podstawie oczekiwanych przepływów pieniężnych przy
zastosowaniu bieżących stóp procentowych uwzględniając wysokość marży na ryzyko kredytowe.
Bieżący poziom marż został wyznaczony na podstawie ostatnio zawartych transakcji
o podobnym ryzyku kredytowym.
Zobowiązania podporządkowane i pożyczki średnioterminowe
Wartość godziwa tego rodzaju instrumentów finansowych została oszacowana na podstawie modelu
stosowanego do wyznaczania wartości rynkowej obligacji o zmiennym oprocentowaniu przy bieżącym
poziomie stóp rynkowych i historycznej marży na ryzyko kredytowe. Podobnie jak
w przypadku portfela kredytowego Bank uwzględnia poziom marży pierwotnej jako składnika kosztu
finansowania średnioterminowego pozyskanego w przeszłości w relacji do bieżącego poziomu marż
dla podobnych instrumentów, o ile można je wiarygodnie określić. Ze względu na brak płynnego rynku
pożyczek średnioterminowych jako punktu odniesienia dla ustalenia obecnego poziomu marż, przyjęto
marżę historyczną.
103
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Poniższa tabela przedstawia wyniki opisanych wyżej analiz wg stanu na 31.12.2021 roku (tys. zł):
Nota
Wartość bilansowa
Wartość godziwa
AKTYWA WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Instrumenty dłużne
23
37 088
37 764
Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom i innym
instytucjom monetarnym
23
943 315
943 230
Kredyty i pożyczki udzielone klientom*
22
66 389 244
64 295 912
ZOBOWIĄZANIA WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych
32
186 247
185 787
Zobowiązania wobec klientów
33
91 672 296
91 609 959
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
35
0
0
Zobowiązania podporządkowane
36
1 541 144
1 538 598
* Negatywny efekt wyceny portfela kredytowego do wartości godziwej jest w głównej mierze spowodowany wzrostem marż
kredytowych. Stosowana przez Bank metodologia wyceny portfela kredytowego zakłada, że bieżące marże w najlepszy sposób
odzwierciedlają istniejące warunki rynkowe i sytuację ekonomiczną. Analogiczna zasada jest szeroko stosowana do wyceny
nienotowanych na aktywnych rynkach papierów dłużnych. W efekcie, paradoksalnie zawsze, kiedy marże na nowych kredytach
rosną, spada wartość godziwa „starego” portfela kredytowego.
Modele zastosowane do wyznaczenia wartości godziwej instrumentów finansowych wymienionych w
powyższej tabeli nieujmowanych według wartości godziwej w bilansie Banku, wykorzystują techniki
wyceny oparte na parametrach niepochodzących z rynku. W związku z tym, zaliczane są do trzeciej
kategorii wyceny.
Poniższa tabela przedstawia wyniki opisanych wyżej analiz wg stanu na 31.12.2020 roku (tys. zł):
Nota
Wartość bilansowa
Wartość godziwa
AKTYWA WYCENIANE WG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Instrumenty dłużne
23
38 818
39 559
Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom i innym
instytucjom monetarnym
23
625 366
625 366
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
22
71 436 679
69 958 960
ZOBOWIĄZANIA WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU
Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych
32
563 882
563 835
Zobowiązania wobec klientów
33
81 832 471
81 867 328
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
35
484 655
485 527
Zobowiązania podporządkowane
36
1 540 209
1 540 491
104
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Instrumenty finansowe ujmowane w bilansie według wartości godziwej
Poniższa tabela przedstawia wartości bilansowe instrumentów wycenianych do wartości godziwej
usystematyzowane według zastosowanej techniki określania wartości godziwej:
Dane w tys. zł, stan na 31.12.2021
Nota
Kwotowania
aktywnego
rynku
Techniki wyceny
w oparciu o
parametry
pochodzące z
rynku
Techniki wyceny z
wykorzystaniem
istotnych
parametrów
niepochodzących
z rynku
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
AKTYWA
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
19
Wycena instrumentów pochodnych
57 643
29 008
Instrumenty dłużne
86 438
Aktywa finansowe inne niż przeznaczone do obrotu
obowiązkowo wyceniane według wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat
20
Instrumenty kapitałowe
71 795
66 609
Instrumenty dłużne
127 499
Kredyty i pożyczki
22
362 992
Aktywa finansowe wyceniane według wartości
godziwej przez inne całkowite dochody
21
Instrumenty kapitałowe
28 433
Instrumenty dłużne
17 924 059
Kredyty i pożyczki
22
11 485 351
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
24
14 385
PASYWA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
31
Wycena instrumentów pochodnych
97 312
29 483
Pozycje krótkie
16 614
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
24
614 573
Dane w tys. zł, stan na 31.12.2020
Nota
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
AKTYWA
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
19
Wycena instrumentów pochodnych
134 992
20 373
Instrumenty dłużne
269 412
Aktywa finansowe inne niż przeznaczone do obrotu
obowiązkowo wyceniane według wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat
20
Instrumenty kapitałowe
134 163
66 609
Instrumenty dłużne
50 335
Kredyty i pożyczki
22
1 615 753
Aktywa finansowe wyceniane według wartości
godziwej przez inne całkowite dochody
21
Instrumenty kapitałowe
29 219
Instrumenty dłużne
18 597 147
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
24
21 795
PASYWA
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
31
Wycena instrumentów pochodnych
83 760
20 021
Pozycje krótkie
64 778
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
24
738 850
105
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Stosując kryterium techniki wyceny Bank na dzień 31.12.2021 r. klasyfikował do kategorii
3 następujące instrumenty finansowe:
▪ ekspozycje kredytowe zawierające w definicji oprocentowania dźwignię finansową / mnożnik (są
to ekspozycje kart kredytowych i limitu w rachunku bieżącym dla których oprocentowanie oparte
jest o mnożnik: 4 razy stopa lombardowa). Do oszacowania wartości godziwej kredytów, z uwagi
na brak dostępności wartości rynkowej, posłużono się wewnętrznym modelem wyceny z
uwzględnieniem założenia, iż w momencie udzielenia kredytu wartość godziwa równa jest wartości
bilansowej. Wartość godziwa kredytów bez rozpoznanej utraty wartości jest równa sumie
przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych na daną datę bilansową. Stopa
dyskontująca stanowi sumę: kosztu ryzyka, kosztu finansowania, wartości oczekiwanego zwrotu.
Wartość godziwa kredytów o rozpoznanej utracie wartości jest równa sumie przyszłych
oczekiwanych odzysków zdyskontowanych z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej,
uznając że średnie oczekiwane odzyski uwzględniają w pełni element ryzyka kredytowego. W
przypadku wzrostu stopy dyskontującej o 1 p.p. wycena portfela zmaniłaby się o -0,1% (analiza
wrażliwości: na podstawie modelu wyceny FV dla portfela kart kredytowych);
▪ opcje na indeksy; transakcje opcyjne są wyceniane według wartości godziwej
z zastosowaniem modeli do wyceny opcji, wycena modelowa uzupełniana jest o wpływ na wartość
godziwą szacunkowego parametru ryzyka kredytowego;
▪ akcje uprzywilejowane VISA Incorporation: sposób oszacowania wartości godziwej uwzględnia
wartość pieniądza w czasie oraz okres konwersji akcji uprzywilejowanych na akcje zwykłe VISA.
▪ pozostałe instrumenty kapitałowe wyceniane według wartości godziwej (nienotowane na
aktywnym rynku).
W okresie sprawozdawczym Bank nie dokonywał transferów instrumentów finansowych pomiędzy
technikami wyceny do wartości godziwej.
Zmiany stanu wartości godziwych instrumentów wycenianych w oparciu o techniki wyceny
z wykorzystaniem istotnych parametrów niepochodzących z rynku przedstawia poniższa tabela (w tys.
zł):
Opcje na
indeksy
Opcje wbudowane
w emitowane
papiery dłużne i
depozyty
Akcje i
udziały
Instrumenty
dłużne
Kredyty i
pożyczki
FVP&L
Kredyty i
pożyczki
FVOCI
Stan na 31.12.2020
19 911
(19 559)
95 827
50 335
1 615 753
0
Rozliczenie / sprzedaż / zakup /
przeniesienie do portfela
4 158
(5 055)
0
0
(1 348 014)
11 081 946
Zmiana wyceny ujęta w kapitale
własnym
0
0
(785)
0
0
267 079
Przychody z tytułu odsetek i
przychody o podobnym charakterze
0
0
0
0
55 372
136 326
Wynik z tytułu aktywów i
zobowiązań finansowych
przeznaczonych do obrotu
4 328
(4 258)
0
0
0
0
Wynik z tytułu aktywów
finansowych nieprzeznaczonych do
obrotu wycenianych obowiązkowo
według wartości godziwej przez
wynik finansowy
0
0
0
77 164
39 881
0
Wynik z pozycji wymiany
0
0
0
0
0
0
Stan na 31.12.2021
28 397
(28 872)
95 042
127 499
362 992
11 485 351
106
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Dla opcji na indeksy zawieranych na nieaktywnym rynku oraz opcji walutowych Bank zawiera
jednocześnie transakcje zamykające back–to-back na rynku międzybankowym, w rezultacie element
szacowanego ryzyka kredytowego nie ma wpływu na wynik finansowy.
Oszacowany przez Bank wpływ korekt z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta nie był znaczący
z punktu widzenia poszczególnych transakcji pochodnych zawartych przez Bank. W konsekwencji,
Bank nie uznaje wpływu nieobserwowalnych danych wejściowych użytych do wyceny transakcji
pochodnych za znaczący i zgodnie z postanowieniami MSSF 13.73 nie klasyfikuje takich transakcji do
3 poziomu hierarchii wartości godziwej.
Opcje na
indeksy
Opcje
wbudowane w
emitowane
papiery dłużne i
depozyty
Akcje i
udziały
Instrumenty
dłużne
Kredyty i
pożyczki
Stan na 31.12.2019
61 294
(60 944)
95 976
103 001
1 498 195
Rozliczenie / sprzedaż / zakup
(34 996)
34 697
0
0
90 544
Zmiana wyceny ujęta w kapitale własnym
0
0
(175)
0
0
Przychody z tytułu odsetek i przychody o
podobnym charakterze
0
0
0
0
69 934
Wynik z tytułu aktywów i zobowiązań
finansowych przeznaczonych do obrotu
(6 387)
6 688
0
0
0
Wynik z tytułu aktywów finansowych
nieprzeznaczonych do obrotu
wycenianych obowiązkowo według
wartości godziwej przez wynik finansowy
0
0
0
(52 666)
(42 920)
Wynik z pozycji wymiany
0
0
26
0
0
Stan na 31.12.2020
19 911
(19 559)
95 827
50 335
1 615 753
107
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
11. Zobowiązania i Aktywa warunkowe
11.1. SPRAWY SĄDOWE
Poniżej zaprezentowano dane na temat spraw sądowych toczących się z powództwa oraz przeciwko
Bankowi. Odrębną kategorię stanowią postępowania związane z działaniami Urzędu Kontroli
Skarbowej, które zostały opisane w Rozdziale 13. nota 16) "Podatek dochodowy".
Sprawy sądowe z powództwa Banku
Wartość przedmiotu sporu spraw sądowych, wg stanu na 31.12.2021, w których Bank występował w
roli powoda wynosiła 498,3 mln zł.
Postępowanie o naruszenie zbiorowych interesów konsumentów
W dniu 3 stycznia 2018 r. Bank Millennium (‘Bank’) otrzymał decyzję Prezesa Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), w której Prezes UOKiK stwierdził naruszenie przez Bank praw
konsumentów. Zdaniem Prezesa UOKiK istotą naruszenia jest to, że Bank poinformował konsumentów
(dotyczy to 78 umów) w odpowiedziach na ich reklamacje, że wyrok sądowy stwierdzający
abuzywność postanowień umowy kredytu dotyczących indeksacji nie ma do nich zastosowania.
Zgodnie ze stanowiskiem Prezesa UOKiK abuzywność postanowień umownych stwierdzona przez sąd
w toku kontroli abstrakcyjnej jest konstytutywna i skuteczna w stosunku do każdej umowy od
początku jej zawarcia. W wyniku decyzji Bank został zobowiązany do:
1) przesłania informacji o decyzji UOKiK do wspomnianych 78 klientów,
2) umieszczenia informacji o decyzji i treści decyzji na stronie internetowej i na Twitterze,
3) zapłaty kary w wysokości 20,7 mln PLN.
Bank złożył odwołanie od decyzji w ustawowym terminie.
Dnia 7 stycznia 2020 r. sąd I instancji oddalił odwołanie Banku w całości. Bank złożył apelację od
wyroku w ustawowym terminie. Sąd przedstawił pogląd, że wyrok wydany w toku kontroli wzorca
umownego (w toku kontroli abstrakcyjnej), uznający postanowienia wzorca za abuzywne, przesądza
abuzywność analogicznych postanowień we wcześniej zawartych umowach. W związku z tym,
informacja przekazana konsumentom była niewłaściwa i wprowadzająca w błąd. W zakresie kary
nałożonej przez UOKiK, Sąd wskazał, że polityka nakładania kar przez UOKiK zmieniła się w kierunku
zaostrzenia kar oraz, że sąd zgadza się z tym kierunkiem.
W ocenie Banku, Sąd nie powinien dokonywać oceny zachowania Banku w 2015 r. z perspektywy
dzisiejszych poglądów orzecznictwa dotyczących znaczenia kontroli abstrakcyjnej (dopiero w styczniu
2016 roku została opublikowana uchwała SN wspierająca pogląd Prezesa UOKiK), tym bardziej nie
powinien nakładać kar za te zachowania stosując dzisiejszą politykę w zakresie nakładania kar.
Powyższe stanowi istotny argument przeciwko zasadności wyroku i wspiera apelację, którą Bank złożył
do sądu II instancji.
Zgodnie z aktualnymi szacunkami ryzyka przegrania sporu Bank nie utworzył rezerwy.
108
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Postępowanie w sprawie praktyki ograniczającej konkurencję
Bank (wraz z innymi bankami) jest również stroną sporu z UOKiK, w którym Prezes UOKiK uznał za
ograniczającą konkurencję praktykę polegającą na uczestniczeniu Banków, w tym Banku Millennium,
w porozumieniu mającym na celu wspólne ustalanie stawek opłaty interchange pobieranych od
transakcji dokonywanych kartami systemu Visa i Mastercard i decyzją z dnia 29 grudnia 2006 r. nałożył
karę na Bank w kwocie 12,2 mln PLN. Bank, wraz z innymi bankami, złożył odwołanie od decyzji.
W związku z wyrokiem Sądu Najwyższego i wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia
23.11.2020 r., sprawa obecnie toczy się przed sądem I instancji – Sądem Ochrony Konkurencji i
Konsumentów. Bank utworzył rezerwę w kwocie równej nałożonej karze.
Postępowanie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
W dniu 22 września 2020 r. Bank otrzymał decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i
Konsumentów (Prezes UOKiK) uznającą za abuzywne klauzule określające zasady wymiany walut,
stosowane w tzw. aneksie antyspreadowym, i jednocześnie zakazał ich stosowania.
Na Bank nałożono karę w wysokości 10,5 mln zł. Wysokość kary uwzględnia dwie okoliczności
łagodzące: współpracę z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz zaprzestanie stosowania
kwestionowanych postanowień.
Bank został również zobowiązany, po uprawomocnieniu się decyzji, do poinformowania konsumentów
listem poleconym, że klauzule zostały uznane za niedozwolone, a zatem nie są dla nich wiążące (bez
konieczności uzyskania orzeczenia sądu potwierdzającego tą okoliczność) oraz opublikować decyzję
w sprawie na stronie internetowej Banku.
W pisemnym uzasadnieniu Prezes UOKiK zarzuca, że kursy walut ustalane przez Bank są swobodnie
ustalane przez Bank (w oparciu o nieokreśloną w żadnych przepisach koncepcję średniego kursu na
rynku międzybankowym). Co więcej, klient nie wie dokładnie, gdzie szukać tych stawek, ponieważ
zapisy odsyłają do serwisu Reuters, bez sprecyzowania, o którą stronę dokładnie chodzi.
Zapisy odnoszące się do kursów walut w tabelach Banku zostały zakwestionowane, ponieważ Bank nie
określa, kiedy i ile razy dziennie te tabele będą przygotowywane i publikowane.
W uzasadnieniu decyzji Prezes UOKiK wskazał również, że w toku postępowania Bank Millennium
przedstawił różne propozycje rozwiązań, które Prezes UOKiK uznał za niewystarczające.
Decyzja nie jest prawomocna. Bank złożył odwołanie od powyższej decyzji w ustawowym terminie.
Bank ocenia, iż rokowania odnośnie szans procesowych na wygranie sprawy są pozytywne.
Sprawy sądowe przeciwko Bankowi
Najistotniejsze postępowania w grupie spraw sądowych, w których Bank występował w roli pozwanego
na dzień 31.12.2021 r.:
- Bank jest stroną pozwaną w trzech postępowaniach sądowych, w których przedmiotem sporu jest
wysokość opłaty interchange. W dwóch ze wspomnianych spraw Bank został pozwany solidarnie z
innym bankiem, a w jednej z innym bankiem oraz organizacjami kartowymi. Łączna wartość
roszczeń zgłoszona w tych sprawach wynosi 729,6 mln PLN. Postępowaniem o najwyższej wartości
zgłoszonego roszczenia jest sprawa z powództwa PKN Orlen SA, w której powód żąda zapłaty 635,7
mln PLN. Powód w tym postępowaniu zarzuca, że banki działały w ramach porozumienia
ograniczającego konkurencję na rynku usług acquiringowych poprzez wspólne ustalanie wysokości
krajowej stawki opłaty interchange w latach 2006-2014. W pozostałych dwóch sprawach zarzuty
są podobne do zarzutów podnoszonych w sprawie z powództwa PKN Orlen SA, natomiast okres
rzekomego porozumienia jest wskazywany na lata 2008-2014. Zgodnie z aktualnymi szacunkami
ryzyka przegrania sporu w tych sprawach Bank nie utworzył rezerwy. Dodatkowo wskazujemy, że
Bank uczestniczy w charakterze interwenienta ubocznego w czterech innych postępowaniach
dotyczących opłaty interchange. Stroną pozwaną są inne banki. Powodowie w tych sprawach
również zarzucają bankom działanie w ramach porozumienia ograniczającego konkurencję na
rynku usług acquiringowych poprzez wspólne ustalanie wysokości krajowej stawki opłaty
interchange w latach 2008-2014.
109
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
- Sprawa z powództwa Europejskiej Fundacji Współpracy Polsko – Belgijskiej (EFWP-B) przeciwko
Bankowi Millennium S.A., o wartości sporu 521,9 mln PLN wraz z ustawowymi odsetkami od dnia
05.04.2016 r. do dnia zapłaty.
Pozew z dnia 23.10.2015 r. powód skierował do Sądu Okręgowego w Warszawie i doręczony został
Bankowi w dniu 04.04.2016 r. Podstawą roszczeń dochodzonych w pozwie jest według powoda
powstanie szkody w jego majątku, wskutek czynności podejmowanych przez Bank, polegających
na błędnej interpretacji Umowy kredytu obrotowego zawartej pomiędzy Bankiem a PCZ S.A., co
spowodowało postawienie kredytu w stan wymagalności.
W sprawie z powództwa EFWP-B, powód wniósł o zabezpieczenie powództwa w kwocie 250,0 mln
PLN. Przedmiotowy wniosek został przez Sąd Apelacyjny prawomocnie oddalony 5.09.2016 r. Bank
wniósł o oddalenie powództwa w całości, nie zgadzając się z zawartymi w pozwie zarzutami. Na
poparcie stanowiska Banku, do akt postępowania pełnomocnik Banku złożył korzystny dla Banku,
prawomocny odpis wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu wydany w tożsamym stanie prawnym
w sprawie z powództwa PCZ SA przeciwko Bankowi. Aktualnie Sąd w I instancji prowadzi
postępowanie dowodowe.
Łączna wartość przedmiotu sporu dla pozostałych spraw, w których Bank występował w roli
pozwanego, wg stanu na 31.12.2021 r., wynosiła 2 204,8 mln PLN (z wyłączeniem opisanych niżej oraz
w Rozdziale 12. pozwów grupowych). W grupie tej najistotniejszą kategorię stanowią sprawy
dotyczące portfela walutowych kredytów hipotecznych oraz sprawy dotyczące terminowych operacji
finansowych (sprawy opcyjne).
Postępowanie grupowe dotyczące UNWW:
W dniu 3 grudnia 2015 r. wpłynął do Banku pozew grupowy. Grupa klientów Banku (454 kredytobiorców
będących stronami 275 umów kredytu) jest reprezentowana przez Miejskiego Rzecznika Konsumentów
w Olsztynie. Powodowie żądali zapłaty kwoty 3,5 mln PLN, twierdząc, że postanowienia umów
dotyczące UNWW są niedozwolone a tym samym bezskuteczne. W piśmie z 4 kwietnia 2018 r. powód
rozszerzył grupę, na skutek czego suma roszczeń wzrosła z 3,5 mln PLN do ponad 5 mln PLN.
Aktualny stan:
1 października 2018 r. reprezentant grupy dokonał korekty łącznej kwoty roszczeń dochodzonych
pozwem oraz złożył skorygowany wykaz wszystkich członków grupy obejmujący łącznie 697 osób - 432
umowy kredytowe. Zaktualizowana przez powoda wartość przedmiotu sporu wynosi
7.371.107,94 PLN. Postanowieniem z 1 kwietnia 2020 r. Sąd ustalił skład grupy zgodnie z żądaniem
powoda oraz zdecydował o przeprowadzeniu dowodu z zeznań świadków na piśmie i wezwał strony
do przesłania pytań do świadków. Bank złożył pismo procesowe, zawierające pytania do świadków w
lipcu 2020. Postanowieniem sądu z dnia 9 września 2021 r. Sąd wezwał świadków do złożenia
pisemnych zeznań. Świadkowie będą mieli na tę czynność dwa miesiąc, licząc od doręczenia
wezwania. W tym wypadku można spodziewać się również wyznaczenia terminu rozprawy – w
przybliżeniu – w pierwszej połowie 2022 r. Należy jednak zaznaczyć, że powyższa prognoza jest
uwarunkowana wynikiem oceny wpływu najnowszych zmian w ustawie Kodeks postepowania
cywilnego na postępowania grupowe. W przypadku trudności z rozstrzygnięciem wątpliwości jakie
pojawiły się co do tego, w jakim składzie sądy powinny prowadzić obecnie te postępowania (skład
jednoosobowy, czy też, jak dotychczas składy trzyosobowe) może się okazać konieczne wyjaśnienie
tej kwestii przez Sąd Najwyższy w formie uchwały, co spowoduje, że terminu rozprawy należałoby
oczekiwać nawet pod koniec 2022 r.
Według stanu na dzień 31.12.2021 r. toczyło się również 327 indywidualnych spraw sądowych
dotyczących ubezpieczenia niskiego wkładu własnego (sprawy, w których prezentowane jest
wyłącznie roszczenie o zwrot prowizji lub opłaty UNWW).
110
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Powództwa Rzecznika Finansowego o zaprzestanie nieuczciwych praktyk rynkowych:
W dniu 13 sierpnia 2020 r. do Banku wpłynął pozew Rzecznika Finansowego. Rzecznik Finansowy w
swoim pozwie domaga się nakazania Bankowi oraz ubezpieczycielowi (TU Europa), aby zaprzestali
stosowania nieuczciwych praktyk rynkowych polegających na:
- prezentowaniu oferowanego ubezpieczenia spłaty pożyczki jako chroniącego interesy
ubezpieczonych, w sytuacji gdy konstrukcja ubezpieczenia wskazuje, że chroni ono interesy Banku;
- stosowaniu klauzul, które wiążą wartość świadczenia ubezpieczeniowego z kwotą zadłużenia
kredytobiorcy;
- stosowaniu klauzul ustalających wysokość składki ubezpieczeniowej bez uprzedniej oceny ryzyka
(underwriting);
- stosowaniu klauzul wyłączających odpowiedzialność ubezpieczyciela za wypadki ubezpieczeniowe
wynikające z wcześniejszych przyczyn.
Rzecznik wnosi również o zobowiązanie Banku do publikacji na stronie internetowej Banku informacji
o stosowaniu nieuczciwych praktyk rynkowych.
Pozew nie obejmuje żądania zapłaty przez Bank oznaczonych kwot. Niemniej uznanie praktyki za
niedozwoloną może być przyczyną kreowania w przyszłości roszczeń przez klientów indywidualnych.
Sprawa jest na etapie rozpoznawania przed sądem I instancji.
Ryzyko prawne walutowych kredytów hipotecznych
Ryzyko prawne walutowych kredytów hipotecznych zostało opisane w Rozdziale 12. “Ryzyko prawne
z tytułu walutowych kredytów hipotecznych”.
11.2. POZYCJE POZABILANSOWE
w tysiącach zł
31.12.2021
31.12.2020
Pozabilansowe zobowiązania warunkowe udzielone i otrzymane
17 365 756
16 589 172
Zobowiązania udzielone:
15 236 694
15 040 743
finansowe
12 658 407
12 478 702
gwarancyjne
2 578 287
2 562 041
Zobowiązania otrzymane:
2 129 062
1 548 429
finansowe
40 000
0
gwarancyjne
2 089 062
1 548 429
Na udzielone zobowiązania warunkowe ujęte w powyższej tabeli składają się zobowiązania do
udzielenia kredytów (takie jak: niewykorzystane limity na kartach kredytowych, niewykorzystane
limity zadłużenia w rachunku bieżącym, niewykorzystane transze kredytów inwestycyjnych) oraz
wystawione gwarancje i akredytywy (stanowiące zabezpieczenie wywiązania się klientów Banku
z zobowiązań wobec podmiotów trzecich). Wartość zobowiązań gwarancyjnych prezentowanych
powyżej przedstawia maksymalną wartość możliwej do poniesienia przez Bank straty w przypadku
gdyby klienci nie wywiązali się ze swoich zobowiązań.
111
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Bank tworzy rezerwy na obarczone ryzykiem utraty wartości nieodwołalne zobowiązania warunkowe
ujmowane w pozycji „rezerwy” w pasywach bilansu. Wartość rezerwy wyznacza się jako różnicę
pomiędzy oszacowaną kwotą wykorzystanego zaangażowania warunkowego, a wartością bieżącą
spodziewanych przyszłych przepływów pieniężnych z tej ekspozycji kredytowej. W związku z tym,
Bank uznaje, że wartości ujęte w powyższej tabeli są jednocześnie zbliżone do wartości godziwej
prezentowanych zobowiązań warunkowych.
Struktura podmiotowa wszystkich udzielonych zobowiązań gwarancyjnych netto, wykazanych
w pozycjach pozabilansowych:
Klient – sektor, w tys. PLN
31.12.2021
31.12.2020
sektor finansowy
803 464
871 846
sektor niefinansowy (firmy)
1 773 210
1 688 582
sektor budżetowy
1 613
1 613
Razem
2 578 287
2 562 041
Bank jako podmiot dominujący udzielił dla spółki zależnej - Millennium Leasing, 3 gwarancji spłaty
kredytu na łączną kwotę 430,0 mln PLN oraz linii na gwarancje o łącznej wartości 283,1 mln PLN.
Poza tym Bank udzielał gwarancji i poręczeń zewnętrznym podmiotom na zlecenie spółek Grupy
Kapitałowej. Łączną wartość zobowiązań gwarancyjnych z powyższych tytułów przedstawia tabela:
Podmiot zależny, w tys. PLN
31.12.2021
31.12.2020
Millennium Leasing Sp. z o.o.
713 831
789 138
Millennium Service Sp. z o.o.
12 551
12 509
Millennium Goodie Sp. z o.o.
5 000
5 000
Razem
731 381
806 647
Gwarancje i poręczenia udzielone Klientom
Zobowiązania udzielone - gwarancyjne, w tys. PLN
31.12.2021
31.12.2020
Czynne gwarancje i poręczenia
1 434 928
1 734 814
Linie na gwarancje i poręczenia
1 149 877
832 408
Razem
2 584 805
2 567 222
Rezerwy utworzone
(6 519)
(5 181)
Zobowiązania udzielone - gwarancyjne po uwzględnieniu rezerw
2 578 287
2 562 041
112
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Struktura zobowiązań udzielonych z tytułu czynnych gwarancji i poręczeń wg poszczególnych
kryteriów (w tys. zł.):
Według walut
31.12.2021
31.12.2020
PLN
897 677
978 315
Waluty obce
537 251
756 499
Razem
1 434 928
1 734 814
Według rodzaju zobowiązania
31.12.2021
31.12.2020
Ilość sztuk
Wartość
Ilość sztuk
Wartość
Gwarancja
3 475
1 419 727
3 483
1 712 295
Poręczenie
0
0
0
0
Regwarancja
48
15 201
44
22 519
Razem
3 523
1 434 928
3 527
1 734 814
Według przedmiotu zobowiązania
31.12.2021
31.12.2020
Ilość sztuk
Wartość
Udział %
wartości
Ilość sztuk
Wartość
Udział %
wartości
dobrego wykonania kontraktu
2 776
532 730
37,13%
2 701
496 270
28,61%
terminowej zapłaty za towar lub usługę
325
244 684
17,05%
298
229 175
13,21%
przetargowa
107
16 713
1,16%
176
14 523
0,84%
zapłaty czynszu
200
100 245
6,99%
222
99 120
5,71%
zwrotu zaliczki
56
40 102
2,79%
47
53 738
3,10%
celna
39
49 159
3,43%
44
68 628
3,96%
spłaty kredytu bankowego lub pożyczki
17
438 033
30,53%
18
770 694
44,42%
inne
3
13 262
0,92%
21
2 666
0,15%
RAZEM
3 523
1 434 928
100,00%
3 527
1 734 814
100,00%
113
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
12. Ryzyko prawne z tytułu walutowych kredytów
hipotecznych
12.1. SPRAWY SĄDOWE I AKTUALNY STAN REZERW NA RYZYKO PRAWNE
Na dzień 31 grudnia 2021 r. Bank miał 11 070 umowy kredytowe i dodatkowo 913 umowy kredytowe z
byłego Euro Banku (94% umów kredytowych przed sądem pierwszej instancji oraz 6% umów
kredytowych przed sądem drugiej instancji) będących przedmiotem prowadzonych obecnie
indywidualnych sporów sądowych (z wyłączeniem roszczeń wniesionych przez bank przeciw klientom,
tzw. spraw windykacyjnych), dotyczących klauzul indeksacyjnych w walutowych kredytach
hipotecznych z całkowitą wartością roszczeń wniesionych przez powodów wynoszącą 1 512,4 mln PLN
oraz 121,3 mln CHF (portfel Banku Millennium: 1 391,9 mln PLN i 119,0 mln CHF oraz portfel byłego
Euro Banku: 120,4 mln PLN i 2,3 mln CHF).
Roszczenia zgłaszane przez klientów w postępowaniach indywidualnych dotyczą przede wszystkim
stwierdzenia nieważności umowy i zapłaty za zwrot rzekomo nienależytego świadczenia z uwagi na
abuzywny charakter klauzul indeksacyjnych, lub też utrzymania umowy w PLN z oprocentowaniem
indeksowanym do CHF Libor.
Bank jest poza tym stroną pozwu zbiorowego, którego przedmiotem jest ustalenie odpowiedzialności
Banku z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia się w związku z zawartymi walutowymi kredytami
hipotecznymi. Nie jest to spór o zapłatę. Orzeczenie w tym postępowaniu nie przyzna członkom grupy
żadnych kwot. Liczba umów kredytowych objęta tym postępowaniem wynosi 3 281. Na obecnym
etapie skład grupy został ustalony i potwierdzony przez sąd. Postępowanie weszło w fazę
merytorycznego rozpatrywania. Decyzję o dopuszczeniu dowodów sąd podejmie na posiedzeniu
niejawnym. Kolejna rozprawa zostanie wyznaczona z urzędu.
Natarczywa kampania reklamowa obserwowana w domenie publicznej wpływa na liczbę sporów
sądowych. Do końca 2019 r. przeciwko Bankowi złożono 1 981 indywidualnych roszczeń (dodatkowo
236 przeciwko dawnemu Euro Bankowi), w 2020 r. liczba ta wzrosła o 3 007 (267) natomiast w 2021
r. wzrosła o 6 149 (417).
Z danych ZBP (Związek Banków Polskich) zebranych od wszystkich banków posiadających walutowe
kredyty hipoteczne wynika, że znaczna większość sporów była prawomocnie korzystnie rozstrzygana
dla banków do 2019 r. Jednakże, po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE)
wydanym 3 października 2019 r. (Sprawa C-260/18) proporcje zmieniły się na niekorzyść i w
zdecydowanej większości przypadków banki przegrywały sprawy w sądach, w szczególności w sądach
pierwszej instancji. Jeśli chodzi o sam Bank, do 31 grudnia 2021 r. ostatecznie rozstrzygnięto tylko
245 spraw (210 w roszczeniach klientów wobec Banku i 35 w roszczeniach wniesionych przez Bank
wobec klientów tj. sprawy windykacyjne). 60% zakończonych indywidualnych spraw sądowych
przeciwko Bankowi było rozstrzygnięte korzystnie dla Banku wliczając umorzenia i ugody ze
skarżącymi. Niekorzystne orzeczenia (40%) dotyczyły zarówno unieważnienia umów kredytowych, jak
i konwersji na PLN+LIBOR. Bank wnosi skargi kasacyjne do Sądu Najwyższego od niekorzystnych dla
Banku prawomocnych wyroków. Z drugiej strony statystyki orzeczeń sądów pierwszej instancji były w
ostatnich okresach znacznie bardziej niekorzystne i ich liczba również wzrosła. Co do zasady Bank
składa apelacje od negatywnych orzeczeń sądu I instancji.
114
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Wartość brutto umów i pożyczek w ramach indywidualnych spraw sądowych i pozwów grupowych
wniesionych przeciwko Bankowi na dzień 31.12.2021 r. wynosiła 4 382 mln zł. (w tym pozostająca do
spłaty kwota kapitału umów kredytowych w ramach pozwu zbiorowego wyniosła 962 mln PLN na dzień
31.12.2021 r. Gdyby wszystkie umowy kredytowe Banku Millennium będące obecnie w postępowaniach
sądowych indywidualnych i grupowych zostały uznane za nieważne bez odpowiedniego wynagrodzenia
za wykorzystanie kapitału, koszt przed opodatkowaniem mógłby wynieść 4 020 mln zł. Końcowe straty
mogą być niższe lub wyższe w zależności od ostatecznej linii orzecznictwa sądowego w tym zakresie.
W 2021 r. Bank utworzył 2 086,0 mln zł rezerw oraz 219,2 mln zł na portfel byłego Euro Banku.
Ostateczny poziom rezerw dla portfela Banku Millennium na koniec grudnia 2021 r. ukształtował się
na poziomie 3 078,9 mln zł, a dla portfela byłego Euro Banku 253,7 mln zł.
Opracowana przez Bank metodologia opiera się na następujących głównych parametrach:
(1) liczbie bieżących spraw (w tym pozwów zbiorowych) i potencjalnych przyszłych sprawach
sądowych, które pojawią się w określonym (trzyletnim) horyzoncie czasowym,
(2) kwocie potencjalnej straty Banku w przypadku wydania konkretnego wyroku sądowego,
uwzględniane są trzy negatywne scenariusze orzeczeń:
• nieważność umowy
• średni NBP
• PLN + LIBOR
(3) prawdopodobieństwie uzyskania określonego wyroku sądowego obliczanego na podstawie statystyk
orzeczeń sektora bankowego w Polsce oraz uzyskanych opinii prawnych. Różnice w poziomie rezerw
lub konkretnych strat będą zależeć od prawomocnych orzeczeń sądu w każdej sprawie oraz od liczby
spraw sądowych.
(4) w przypadku scenariusza unieważnienia umowy kredytowej, nowym elementem branym pod
uwagę, mając na uwadze oceny prawne, jest wyliczenie straty Banku z uwzględnieniem przypisania
minimalnego prawdopodobieństwa uzyskania wynagrodzenia za korzystanie z kapitału.
(5) nowym elementem rozpoznanym w metodologii są polubowne ugody z klientami zawierane na
drodze sądowej lub pozasądowej. Pomimo determinacji Banku w dalszym podejmowaniu wszelkich
możliwych działań w celu ochrony swoich interesów na drodze sądowej, Bank był otwarty na swoich
klientów w celu wypracowania polubownych, indywidualnych rozwiązań na wynegocjowanych
warunkach, zapewniających korzystne warunki przewalutowania kredytów na złotówki i / lub
wcześniejszą spłatę (częściową lub całkowitą). W wyniku tych negocjacji liczba aktywnych
walutowych kredytów hipotecznych uległa znacznemu zmniejszeniu w 2021 roku. W związku z
kontynuowanymi wysiłkami Banku podejmowanymi w celu dalszego podpisywania ugód, które wiążą
się z dodatkowymi kosztami, dodano scenariusz dalszej materializacji negocjacji. Należy jednak
zauważyć że:
a. negocjacje prowadzone są indywidualnie i mogą być w każdej chwili przerwane przez Bank,
b. z uwagi na poniesiony duży wysiłek negocjacyjny w 2021 r. maleje prawdopodobieństwo sukcesu w
tych negocjacjach, a jednocześnie większość klientów miała już kontakt z Bankiem w sprawie
ewentualnego negocjowania konwersji kredytów na złotówki, więc na chwilę obecną Bank przyjmuje
konserwatywne podejście przy uwzględnianiu potencjalnego wpływu tego czynnika.
Ryzyko prawne portfela byłego Euro Banku jest w pełni pokryte Umową w przedmiocie Zwolnienia z
Odpowiedzialności i Gwarancji Dotyczącą Portfela CHF, zawartą z Société Générale S.A.
115
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Bank przeanalizował wrażliwość metodologii obliczania rezerw, w przypadku której zmiana
parametrów wpłynęłaby na wartość szacowanej straty związanej z ryzykiem prawnym sporu:
Parametr
Scenariusz:
Wpływ na stratę w wyniku ryzyka
prawnego związanego z portfelem
kredytów hipotecznych w walutach
wymienialnych
Zmiana w liczbie
sporów sądowych
Dodatkowo 1 p.p. aktywnych
klientów składa pozew sądowy
przeciwko Bankowi.
56 mln PLN
Zmiana
prawdopodobieństwa
wygrania sprawy
Prawdopodobieństwo, że Bank
wygra sprawę, jest niższe o 1 p.p.
40 mln PLN
Zmiana szacowanych
strat dla każdego
wariantu wyroku
Wzrost strat dla każdego wariantu
wyroku o 1 p.p
32,5 mln PLN
Bank jest otwarty na indywidualne negocjowanie korzystnych warunków przedterminowej spłaty lub
przewalutowania kredytów na PLN. W wyniku tych negocjacji liczba aktywnych walutowych kredytów
hipotecznych zmniejszyła się w 2021 r. o 8 449 (w tym 69 potwierdzonych przez sąd) w porównaniu
do ponad 57 800 aktywnych umów kredytowych na koniec 2020 r. Koszty poniesione w związku z tymi
negocjacjami wyniosły od początku roku 364,3 mln zł i są prezentowane głównie w pozycji „Wynik z
pozycji wymiany” w Rachunku zysków i strat.
Należy również nadmienić, że na 31.12.2021 Bank musiał utrzymywać dodatkowe fundusze własne na
pokrycie dodatkowych wymogów kapitałowych w związku z ryzykiem portfela walutowych kredytów
hipotecznych (bufor walutowy Filaru II) w wysokości 2,82 p.p. (2,79 p.p. na poziomie Grupy), z których
część została alokowana na ryzyko operacyjne/prawne.
3 października 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ('TSUE') wydał wyrok w sprawie C-
260/18 w związku z pytaniami prejudycjalnymi złożonymi przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie
przeciwko Raiffeisen Bank International AG. Wyrok TSUE w zakresie dokonanej w nim interpretacji
prawa Unii Europejskiej jest wiążący dla sądów krajowych. Orzeczenie to interpretowało art. 6
dyrektywy 93/13. W świetle przedmiotowego orzeczenia wspomniany przepis musi być
interpretowany w taki sposób, że (i) sąd krajowy może unieważnić umowę kredytową, jeśli usunięcie
nieuczciwych warunków wykrytych w tej umowie zmieniłoby charakter głównego przedmiotu umowy;
(ii) skutki dla sytuacji klienta wynikające z unieważnienia umowy należy oceniać w świetle
okoliczności istniejących lub dających się przewidzieć w czasie, kiedy powstał spór, a co do tego, czy
konsument chce utrzymać umowę, decyduje jego wola; (iii) artykuł 6 dyrektywy wyklucza wypełnianie
luk w umowie spowodowanych usunięciem nieuczciwych warunków umowy wyłącznie na podstawie
krajowego ustawodawstwa o charakterze ogólnym lub przyjętych zwyczajów; (iv) artykuł 6 dyrektywy
wyklucza utrzymanie nieuczciwych warunków umowy, jeśli konsument nie zgodził się na utrzymanie
takich warunków. Można zauważyć, że TSUE poddał w wątpliwość możliwość dalszej realizacji umowy
kredytowej w PLN przy utrzymaniu obliczania odsetek zgodnie z LIBOR.
Wyrok TSUE dotyczy jedynie sytuacji, w której sąd krajowy uznał wcześniej, że warunek umowny ma
charakter abuzywny. Wyłączną prerogatywą sądów krajowych jest ocena, w trakcie postępowania
sądowego, czy dany warunek umowny może być uważany za abuzywny w danych okolicznościach
sprawy.
116
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
29 kwietnia 2021 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ('TSUE') wydał wyrok w sprawie C-19/20
w związku z pytaniami prejudycjalnymi złożonymi przez Sad Okręgowy w Gdańsku w sprawie
przeciwko ex- BPH S.A. TSUE stwierdził że:
(i) sąd krajowy jest zobowiązany do stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunku umowy nawet
jeśli warunek ten został zmieniony przez te strony w drodze umowy. Takie stwierdzenie pociąga za
sobą przywrócenie sytuacji, w jakiej znajdowałby się konsument w braku warunku, którego
nieuczciwy charakter zostałby stwierdzony, chyba że konsument poprzez zmianę nieuczciwego
warunku zrezygnował z takiego przywrócenia w drodze wolnej i świadomej zgody. Jednakże z
dyrektywy Rady 93/13 nie wynika, że stwierdzenie nieuczciwego charakteru pierwotnego warunku
umownego miałoby co do zasady skutek w postaci unieważnienia umowy, jeśli zmiana tego warunku
pozwala na przywrócenie równowagi między obowiązkami i prawami tych stron wynikającymi z umowy
i na usunięcie wady obciążającej ten warunek.
(ii) sąd krajowy może usunąć jedynie nieuczciwy element warunku umowy zawartej między
przedsiębiorcą a konsumentem, w wypadku gdy zniechęcający cel dyrektywy Rady 93/13 jest
realizowany przez krajowe przepisy ustawowe regulujące korzystanie z niego, o ile element ten
stanowi odrębne zobowiązanie umowne, które może być przedmiotem indywidualnej kontroli pod
kątem nieuczciwego charakteru. Jednocześnie, przepisy dyrektywy stoją na przeszkodzie temu, by
sąd odsyłający usunął jedynie nieuczciwy element warunku umowy zawartej między przedsiębiorcą a
konsumentem, jeżeli takie usunięcie sprowadzałoby się do zmiany treści tego warunku poprzez
zmianę jego istoty.
(iii) skutki stwierdzenia przez sąd istnienia nieuczciwego warunku w umowie zawartej między
przedsiębiorcą a konsumentem podlegają przepisom prawa krajowego, przy czym kwestia
utrzymywania się w mocy takiej umowy powinna być oceniana z urzędu przez sąd krajowy zgodnie z
obiektywnym podejściem na podstawie tych przepisów.
(iv) sąd krajowy, który stwierdza nieuczciwy charakter warunku umowy zawartej przez przedsiębiorcę
z konsumentem, obowiązany jest poinformować konsumenta, w ramach krajowych norm
proceduralnych i w następstwie kontradyktoryjnej debaty, o konsekwencjach prawnych, jakie może
pociągnąć za sobą stwierdzenie nieważności takiej umowy, niezależnie od tego, czy konsument jest
reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika.
7 maja 2021 Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów Sądu najwyższego wydał uchwałę której nadał moc
zasady prawnej zgodnie z którą:
1. Niedozwolone postanowienie umowne (art. 3851 § 1 k.c.) jest od początku, z mocy samego prawa,
dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który może udzielić następczo świadomej i
wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną.
2. Jeżeli bez bezskutecznego postanowienia umowa kredytu nie może wiązać, konsumentowi i
kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w
wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w związku z art. 405 k.c.). Kredytodawca może żądać zwrotu
świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna.
W tym kontekście, biorąc pod uwagę ostatnią niekorzystną ewolucję w orzecznictwie w zakresie
walutowych kredytów hipotecznych, Bank będzie musiał regularnie dokonywać oceny i być może
konieczne będzie dalsze zwiększanie salda rezerw dedykowanych na spory sądowe, w przypadku
kontynuacji tego trendu.
Można racjonalnie założyć, że kwestie prawne odnoszące się do walutowych kredytów hipotecznych
będą dalej badane przez sądy krajowe w ramach rozpatrywanych sporów, co mogłoby doprowadzić
do pojawienia się dalszych interpretacji, które byłyby istotne dla oceny ryzyka związanych z
przedmiotowymi postępowaniami. Okoliczność ta wskazuje na potrzebę stałej analizy tych spraw.
Kolejne wnioski o wyjaśnienie i orzeczenie skierowane do TSUE i polskiego Sadu Najwyższego zostały
już złożone i mogą być dalej składane, co może mieć wpływ na wynik spraw sądowych.
117
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
12.2. ZDARZENIA, KTÓRE MOGĄ MIEĆ WPŁYW NA RYZYKO PRAWNE Z
TYTUŁU WALUTOWYCH KREDYTÓW HIPOTECZNYCH I ZWIĄZANE Z
NIM REZERWY
29 stycznia 2021 r. opublikowano zbiór pytań, z którymi Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego zwróciła
się do Izby Cywilnej SN w pełnym składzie, co może mieć istotne konsekwencje w zakresie wyjaśnienia
istotnych aspektów orzeczeń sądowych i ich konsekwencji. Izbę Cywilną Sądu Najwyższego poproszono
o odpowiedź na pytania na temat kluczowych spraw dotyczących umów walutowych kredytów
hipotecznych: (i) czy jest dopuszczalne zastąpienie - przepisami prawnymi lub normą zwyczajową -
abuzywnych przepisów umowy odnoszących się do ustalania kursu walutowego; ponadto (ii) czy w
przypadku niemożności ustalenia kursu walutowego waluty obcej w umowie kredytu
indeksowanego/denominowanego - jest dopuszczalne, by umowa była ważna w pozostałym zakresie;
jak również (iii) czy w przypadku nieważności kredytu CHF, stosowałaby się teoria salda (powstaje
pojedyncze roszczenie które odpowiada różnicy roszczenia banku i roszczenia klienta) lub teoria
dwóch kondycji (odrębnie roszczenie banku i roszczenie klienta, które powinny zostać rozstrzygnięte
odrębnie). Sąd Najwyższy poproszono również o odpowiedź na pytanie, (iv) od którego momentu
rozpoczyna bieg okres przedawnienia w przypadku roszczenia banku o spłatę kwot wypłaconych jako
kredyt i (v) czy banki oraz konsumenci mogą otrzymać wynagrodzenie za wykorzystanie swoich
środków pieniężnych przez drugą stronę.
11 maja Izba Cywilna Sądu Najwyższego zwróciła się o opinie na temat kredytów hipotecznych we
frankach szwajcarskich to pięciu instytucji, w tym do Narodowego Bank Polski (NBP), Urzędu Komisji
Nadzoru Finansowego (UKNF), Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka oraz Rzecznika
Finansowego.
Stanowiska: Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka i Rzecznika Finansowego są
generalnie korzystne dla konsumentów, natomiast NBP i UKNF prezentują stanowisko bardziej
wyważone, zawierające sprawiedliwe zasady traktowania kredytobiorców posiadających kredyty
hipoteczne w walutach obcych w porównaniu do sytuacji kredytobiorców złotowych, a także
wyważone aspekty ekonomiczne dotyczące rozwiązania problemu, które mogłyby zostać rozważone
przez Sąd Najwyższy.
W toku kolejnego posiedzenia w dniu 2 września 2021 r., Sąd Najwyższy nie ustosunkował się do
odpowiedzi na zadane pytania i nie jest znany nowy termin posiedzenia. Bank w stosownym czasie
oceni wpływ orzeczeń Sądu Najwyższego na poziom rezerw na ryzyko prawne.
W sierpniu 2021 do TSUE skierowane zostało pytanie prejudycjalne (C-520/21) czy w przypadku
uznania, że umowa kredytu zawarta przez bank i konsumenta jest od początku nieważna z powodu
zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, strony oprócz zwrotu pieniędzy zapłaconych w
wykonaniu tej umowy (bank - kapitału kredytu, konsument - rat, opłat, prowizji i składek
ubezpieczeniowych) oraz odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty, mogą
domagać się także jakichkolwiek innych świadczeń, w tym należności w szczególności wynagrodzenia,
odszkodowania, zwrotu kosztów lub waloryzacji świadczenia.
Niezależnie od powyższego istnieje szereg pytań kierowanych przez polskie sądy do Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości, które mogą mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sporów sądowych w Polsce.
Pytania te odnoszą się w szczególności do:
- możliwości zastąpienia abuzywnej klauzuli umownej przepisem dyspozytywnym;
- terminu przedawnienia roszczeń konsumenta o zwrot świadczeń spełnionych w wykonaniu umowy,
która została uznana za nieważną;
- możliwości stwierdzenia przez sąd abuzywności jedynie części warunku umownego.
118
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Z zakresem rozliczeń pomiędzy Bankiem a kredytobiorcą po upadku umowy kredytowej związane jest
również zagadnienie prawne skierowane do siedmioosobowego składu Sądu Najwyższego (sygn. III CZP
54/21). Termin rozpoznania sprawy nie został jeszcze wyznaczony.
Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia przedstawione także zostało zagadnienie czy umowa kredytu
ma charakter umowy wzajemnej w świetle regulacji dotyczących prawa zatrzymania.
W dniu 8 grudnia 2020 roku p. Jacek Jastrzębski, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego (KNF),
zaproponował wprowadzenie rozwiązania „sektorowego” w kwestii ryzyka związanego z walutowymi
kredytami hipotecznymi dla całego sektora. Rozwiązanie polegałoby na oferowaniu przez banki swoim
klientom możliwości dobrowolnego przystępowania do układów, na podstawie których klient
zawierałby z bankiem ugodę, tak jakby jego kredyt od samego początku był kredytem złotowym
oprocentowanym za pomocą odpowiedniej stopy WIBOR powiększonej o marżę historycznie stosowaną
do takiego kredytu.
Po tym publicznym ogłoszeniu propozycja stała się przedmiotem konsultacji pomiędzy bankami;
konsultacje były prowadzone pod auspicjami KNF i Związku Banków Polskich. Ogólnie rzecz biorąc,
banki oceniały warunki, w których takie rozwiązanie można by wdrożyć, oraz jego dalsze skutki.
Zgodnie z informacjami przekazanymi w poprzednich sprawozdaniach finansowych Zdaniem Zarządu
Banku ważnymi aspektami, które należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji o potencjalnym
wdrożeniu takiego programu, są: a) korzystna opinia lub przynajmniej brak sprzeciwu ze strony
istotnych instytucji publicznych; b) wsparcie jego realizacji przez Narodowy Bank Polski; c) poziom
pewności prawnej umów dotyczących ugody, które byłyby podpisane z kredytobiorcami; d) poziom
wpływu finansowego przed i po opodatkowaniu; e) konsekwencje kapitałowe, w tym korekty
regulacyjne poziomu wymogów kapitałowych związanych z walutowymi kredytami hipotecznymi.
W oparciu o aktualnie dostępne informacje, niektóre z wyżej wymienionych aspektów
prawdopodobnie nie zostaną w pełni wyjaśnione i/lub osiągnięte.
Na czas publikacji niniejszego raportu ani Zarząd ani inny organ stanowiący Banku nie podjął
jakiejkolwiek decyzji dotyczącej wdrożenia niniejszego programu. Jeżeli/kiedy będzie gotowa
rekomendacja dotycząca programu, Zarząd przedłoży ją Radzie Nadzorczej oraz Walnemu
Zgromadzeniu Akcjonariuszy biorąc pod uwagę istotność takiej decyzji oraz jej implikacji.
Bank Millennium przeprowadził wśród swoich klientów, we współpracy z zewnętrzną renomowaną
firmą, ankietę dotyczącą chęci przyjęcia rozliczenia w warunkach rozwiązania sektorowego
zaproponowanego przez Przewodniczącego KNF. 49% zapytanych klientów było wstępnie
zainteresowanych skorzystaniem z oferty, 25% nie potrafiło jednoznacznie wyrazić swojej opinii, a
26% nie skorzystałoby z takiej oferty.
Zgodnie z aktualnymi obliczeniami wdrożenie rozwiązania, w którym kredyty byłyby dobrowolnie
przewalutowane na złote, tak jak gdyby od początku były kredytami złotowymi oprocentowanymi na
podstawie odpowiedniej stopy WIBOR powiększonej o marżę historycznie stosowaną do takich
kredytów, mogłoby prowadzić do strat wynikających z przewalutowania takich kredytów (gdyby
przewalutowaniem był objęty cały obecny portfel) z wpływem brutto (przed opodatkowaniem) między
PLN 4 390 mln a PLN 4 848 mln (dane niezaudytowane). Skutki mogą ulec znacznej zmianie w
przypadku zmian kursu walutowego i różnych założeń. Wpływ na kapitał można by częściowo
zamortyzować i złagodzić poprzez połączenie istniejącej nadwyżki kapitału ponad obecne wymogi
minimalne, redukcję aktywów ważonych ryzykiem oraz zmniejszenie lub wyeliminowanie bufora
Filaru 2.
Z uwagi na złożoność spraw sądowych i niepewność co do ich wyniku, jak również potencjalne
wdrożenie rozwiązania Przewodniczącego KNF lub potencjalne orzeczenia Sądu Najwyższego, trudno
jest wiarygodnie oszacować potencjalny wpływ tak różnych rezultatów i ich interakcji na dzień
publikacji sprawozdań finansowych.
119
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
13. Noty do Sprawozdania Finansowego
Wartości prezentowane w notach do sprawozdania finansowego wyrażone są w tysiącach zł.
1. PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK I PRZYCHODY O PODOBNYM
CHARAKTERZE
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Przychody odsetkowe od Aktywów wycenianych według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody
293 731
313 390
Instrumenty dłużne
157 405
313 390
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
136 326
0
Przychody odsetkowe od Aktywów wycenianych według zamortyzowanego kosztu
2 381 845
2 602 344
Środki w Banku Centralnym
3 753
5 252
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
2 273 069
2 410 082
Instrumenty dłużne
620
1 065
Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom i innym instytucjom monetarnym
278
793
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
461
6 436
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
103 664
178 716
Przychody o charakterze podobnym do odsetkowego z tytułu:
63 888
108 455
Kredyty i pożyczki udzielone klientom obowiązkowo wyceniane według wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat
55 372
69 934
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu - Instrumenty pochodne
7 902
34 460
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu - Instrumenty dłużne
614
4 061
Razem
2 739 464
3 024 189
W linii „Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń” Bank prezentuje wynik odsetkowy
z tytułu pochodnych instrumentów wyznaczonych i będących efektywnymi instrumentami
zabezpieczającymi w zakresie zabezpieczenia przepływów pieniężnych oraz wartości godziwej.
Szczegółowy opis stosowanych przez Bank relacji zabezpieczających został zamieszczony w nocie
(24).
Przychody odsetkowe za 2021 r. zawierają odsetki naliczone od kredytów z rozpoznaną utratą
wartości w kwocie 100 927 tys. zł (odpowiednio dla danych porównawczych za rok 2020 kwota tych
odsetek wynosiła 114 318 tys. zł).
2. KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK I PODOBNE KOSZTY
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Koszty odsetkowe od Zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu:
(125 247)
(533 813)
Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych
(3 511)
(10 431)
Zobowiązania wobec klientów
(68 970)
(444 615)
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
(1 791)
(7 795)
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
(3 267)
(11 599)
Zobowiązania podporządkowane
(40 076)
(51 441)
Zobowiązania z tytułu leasingu
(7 632)
(7 932)
Instrumenty pochodne – rachunkowość zabezpieczeń
0
0
Inne
(3)
(47)
Razem
(125 250)
(533 860)
120
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
3. PRZYCHODY I KOSZTY Z TYTUŁU OPŁAT I PROWIZJI
3a. Przychody z tytułu prowizji
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Prowizje za prowadzenie rachunków
131 838
102 572
Prowizje za realizację przelewów, wpłat i wypłat gotówkowych oraz inne transakcje
płatnicze
78 916
67 738
Prowizje z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek
177 771
165 850
Prowizje z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń
16 157
17 530
Prowizje za obsługę kart płatniczych i kredytowych
235 579
221 085
Prowizje z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych
106 247
118 340
Prowizje z tytułu dystrybucji jednostek uczestnictwa i innych produktów
oszczędnościowych
81 398
79 041
Prowizje z tytułu działalności maklerskiej i powierniczej
6 166
6 640
Pozostałe prowizje
33 312
30 471
Razem
867 384
809 267
3b. Koszty z tytułu prowizji
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Prowizje za prowadzenie rachunków
(6 054)
(20 132)
Prowizje za realizację przelewów, wpłat i wypłat gotówkowych oraz inne transakcje
płatnicze
(4 671)
(4 610)
Prowizje z tytułu udzielonych kredytów i pożyczek
(12 525)
(15 172)
Prowizje za obsługę kart płatniczych i kredytowych
(86 390)
(93 515)
Prowizje z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych
(15 036)
(16 440)
Pozostałe prowizje
(26 583)
(19 660)
Razem
(151 259)
(169 529)
4. PRZYCHODY Z TYTUŁU DYWIDEND
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Aktywa finansowe nie przeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane według wartości
godziwej przez rachunek zysków i strat
1 333
906
Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
2 401
2 755
Inwestycje w jednostkach zależnych
48 663
35 665
Razem
52 397
39 326
121
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
5. WYNIK Z TYTUŁU ZAPRZESTANIA UJMOWANIA AKTYWÓW I
ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH NIEWYCENIANYCH WEDŁUG WARTOŚCI
GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Operacje instrumentami dłużnymi
12 896
130 767
Sprzedaż portfela wycenianego według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
1 398
0
Koszty operacji finansowych
(3 751)
(3 129)
Razem
10 543
127 638
6. WYNIK Z TYTUŁU AKTYWÓW I ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH
PRZEZNACZONYCH DO OBROTU
01.01.2021 -
31.12.2021
Wynik na instrumentach dłużnych
(6 043)
Wynik na instrumentach pochodnych
(2 929)
Koszty operacji finansowych
0
Razem
(8 972)
7. WYNIK Z TYTUŁU AKTYWÓW FINANSOWYCH NIEPRZEZNACZONYCH
DO OBROTU WYCENIANYCH OBOWIĄZKOWO WEDŁUG WARTOŚCI
GODZIWEJ PRZEZ WYNIK FINANSOWY
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
39 881
(42 921)
Wynik na instrumentach kapitałowych
7 494
134 163
Wynik na instrumentach dłużnych
77 163
(52 666)
Razem
124 538
38 576
Wzrost wyniku z tytułu instrumentów dłużnych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych
obowiązkowo według wartości godziwej przez wynik finansowy, wynika z pozytywnej wyceny części
akcji VISA Incorporation nie dopuszczonych do obrotu (które Grupa na bazie interpretacji zapisów IAS
32 prezentuje jako instrument dłużny, akcje VISA dopuszczone do obrotu ujmowane sa jako
instrumenty kapitałowe).
Główna przyczyna wzrostu wyniku z tytułu kredytów i pozyczek udzielonych klientom
nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych obowiązkowo według wartości godziwej przez wynik
finansowy została opisana w nocie (22a).
122
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
8. WYNIK Z TYTUŁU RACHUNKOWOŚCI ZABEZPIECZEŃ
01.01.2021 -
31.12.2021
Zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego (w tym zaniechanie)
13 813
Zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanej wynikające z zabezpieczonego ryzyka
(13 302)
Nieefektywność wynikająca z zabezpieczeń przepływów pieniężnych
(3 696)
Nieefektywność wynikająca z zabezpieczeń inwestycji netto w jednostkach
działających za granicą
0
Razem
(3 185)
9. POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Zysk ze sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych
2 635
5 976
Przychody ze sprzedaży pozostałych usług
17 098
11 893
Przychody związane z działalnością windykacyjną
5 653
4 749
Pozostałe
258 095
118 247
Razem
283 481
140 865
10. POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE
01.01.2021 -
31.12.2021
Strata ze sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych
(4 366)
Odszkodowania, kary i grzywny - zapłacone
(11 966)
Koszty rezerw na roszczenia sporne
(112 726)
Koszty związane ze sprzedażą pozostałych usług
(2 588)
Przekazane darowizny
(900)
Koszty związane z windykacją
(48 419)
Rezerwa na potencjalne zwroty dla klientów*
(1 941)
Pozostałe
(15 754)
Razem
(198 660)
* W dniu 11 września 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł w sprawie Lexitor
przeciwko SKOK Stefczyka, Santander Consumer Bank i mBank (sprawa C 383/18), w której stwierdził,
że konsument ma prawo żądać zmniejszenia całkowitej kwoty kosztów pożyczki na którą składają się
odsetki i koszty przypadające na pozostały okres obowiązywania umowy w przypadku wcześniejszej
spłaty kredytu.
Biorąc pod uwagę ten wyrok, w 2020 roku Bank ujął w rachunku zysków i strat zawiązanie rezerwy w
kwocie 142,4 mln zł. Część tej rezerwy (88,5 mln zł) stanowiła strata księgowa roku 2020 wynikająca
z wcześniejszych spłat klientów byłego Euro Bank dokonanych przed datą zakupu Euro Bank, co
częściowo zostało skompensowane pozytywną wyceną umowy odszkodowawczej podpisanej z Societe
Generale S.A. (35,8 mln zł) – efekt ten został rozpoznany jako „pozostałe przychody operacyjne ”.
W roku 2021 Bank nie utworzył dodatkowych rezerw z tego tytułu w ciężar rachunku zysków i strat
natomiast wartość wartość bilansowa nierozliczonej rezerwy na potencjalne zwroty według stanu na
31.12.2021 wyniosła 89,1 mln złotych.
123
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
11. KOSZTY ADMINISTRACYJNE
01.01.2021 -
31.12.2021
Koszty pracownicze
(767 923)
Wynagrodzenia
(633 640)
Narzuty na wynagrodzenia
(105 774)
Świadczenia na rzecz pracowników, w tym:
(28 509)
rezerwy na odprawy emerytalne
(6 159)
rezerwy na niewykorzystane urlopy
1 382
pozostałe
(23 732)
Pozostałe koszty administracyjne
(612 279)
Koszty reklamy, promocji i reprezentacji
(63 039)
Koszty informatyki i łączności
(119 503)
Koszty wynajmu
(51 570)
Koszty utrzymania budynków, wyposażenia, materiałów
(43 491)
Koszty bankomatów i obsługi gotówki
(28 013)
Koszty usług doradczych, audytowych, prawniczych, tłumaczeń
(75 325)
Podatki i opłaty różne
(32 608)
Koszty KIR
(9 325)
Koszty PFRON
(6 705)
Koszty BFG
(118 210)
Koszty Nadzoru Finansowego
(12 713)
Pozostałe
(51 777)
Razem
(1 380 202)
12. KOSZTY Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW FINANSOWYCH
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Z tytułu odpisów dla kredytów i pożyczek udzielonych klientom
(284 449)
(478 709)
Utworzenie odpisów dla kredytów i pożyczek udzielonych klientom
(1 416 012)
(1 466 595)
Odwrócenie odpisów dla kredytów i pożyczek udzielonych klientom
1 023 062
919 006
Kwoty odzyskane z tytułu kredytów uprzednio spisanych w ciężar rezerw
51 939
49 249
Sprzedaż wierzytelności
62 555
19 590
Pozostałe ujęte bezpośrednio w Rachunku Zysków i Strat
(5 993)
41
Z tytułu odpisów dla papierów wartościowych
1
52
Utworzenie odpisów dla papierów wartościowych
(6)
0
Odwrócenie odpisów dla papierów wartościowych
7
52
Z tytułu odpisów dla zobowiązań pozabilansowych
7 835
1 464
Utworzenie odpisów dla zobowiązań pozabilansowych
(54 970)
(73 893)
Odwrócenie odpisów dla zobowiązań pozabilansowych
62 805
75 357
Razem
(276 613)
(477 193)
124
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
13. KOSZTY Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH
01.01.2021 -
31.12.2021
Majątku trwałego
0
Pozostałe aktywa
(7 642)
Razem
(7 642)
14. KOSZTY REZERW NA RYZYKO PRAWNE Z TYTUŁU WALUTOWYCH
KREDYTÓW HIPOTECZNYCH
01.01.2021 - 31.12.2021
RAZEM
Alokowane na
portfel kredytowy
Rezerwy na
nierozstrzygnięte
sprawy sporne
Stan na początek okresu
960 046
884 755
75 291
Wykorzystanie rezerw w ciągu okresu
(24 059)
0
(24 059)
Koszty rezerw na ryzyko prawne z tytułu walutowych
kredytów hipotecznych
2 305 157
0
2 305 157
Zmiana zasad rachunkowości z MSR 37 na MSSF 9
0
2 032 024
(2 032 024)
Zwiekszenie rezerw z tytułu różnic kursowych
91 470
0
91 470
Stan na koniec okresu
3 332 614
2 916 779
415 835
01.01.2020 - 31.12.2020
RAZEM
Alokowane na
portfel kredytowy
Rezerwy na
nierozstrzygnięte
sprawy sporne
Stan na początek okresu
223 134
213 271
9 863
Wykorzystanie rezerw w ciągu okresu
0
0
0
Koszty rezerw na ryzyko prawne z tytułu walutowych
kredytów hipotecznych
713 617
0
713 617
Zmiana zasad rachunkowości z MSR 37 na MSSF 9
0
671 484
(671 484)
Zwiekszenie rezerw z tytułu różnic kursowych
23 295
0
23 295
Stan na koniec okresu
960 046
884 755
75 291
15. AMORTYZACJA
01.01.2021 -
31.12.2021
Rzeczowych aktywów trwałych
(147 903)
Wartości niematerialnych
(45 598)
Razem
(193 501)
125
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
16. PODATEK DOCHODOWY
16a. Podatek dochodowy ujęty w rachunku zysków i strat
01.01.2021 -
31.12.2021
Bieżący podatek
(187 163)
Bieżący rok
(187 163)
Korekta lat ubiegłych
0
Podatek odroczony:
(122 349)
Powstanie i odwrócenie różnic przejściowych
(122 349)
Razem obciążenie podatkowe w rachunku zysków i strat
(309 512)
16b. Efektywna stawka podatkowa
01.01.2021 -
31.12.2021
Wynik finansowy brutto
-1 047 940
Ustawowa stawka podatkowa
19%
Podatek dochodowy wg obowiązującej stawki podatkowej 19%
199 108
Wpływ różnic trwałych na obciążenia podatkowe:
(510 845)
Przychody niepodlegające opodatkowaniu
53 056
Przychody z tytułu dywidend
9 702
Rozwiązanie pozostałych rezerw
43 057
Rozliczenia z SG (korekta ceny nabycia akcji Euro Bank S.A.)
0
Pozostałe
297
Koszty niestanowiące kosztów podatkowych
(563 900)
Spisanie niezrealizowanego aktywa z tytułu podatku odroczonego
0
Strata na zbyciu wierzytelności
(17)
Składka PFRON
(1 274)
Składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny
(22 460)
Rozliczenia BFG SKOK PIAST
(397)
Podatek bankowy
(59 396)
Przychody/koszty rezerw na należności faktoringowe i leasingowe
1 073
Wierzytelności spisane w ciężar rezerw
(19 667)
Koszty postepowań sądowych i spraw spornych
(458 454)
Koszty z tytułu zawartych ugód
(1 068)
Pozostałe
(2 240)
Odliczenie podatku zapłaconego za granicą
0
Inne różnice pomiędzy wynikiem finansowym brutto a dochodem do opodatkowania
podatkiem dochodowym (w tym ulga B+R)
2 224
Razem obciążenie podatkowe w Rachunku zysków i strat
(309 512)
Efektywna stawka podatkowa
/-/*
* Za rok 2021 Bank zarejestrował ujemny wynik finansowy brutto a jednocześnie obciążenie podatkowe o charakterze
kosztowym, w związku z tym Bank nie dokonał kalkulacji efektywnej stawki podatkowej.
126
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
16c. Podatek odroczony ujęty bezpośrednio w kapitale własnym
31.12.2021
31.12.2020
Wycena aktywów inwestycyjnych wycenianych według wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
130 468
(55 383)
Wycena portela kredytów wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
(50 745)
0
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne
71 993
8 439
Zyski /(straty) aktuarialne
(259)
732
Podatek odroczony ujęty bezpośrednio w kapitałach
151 457
(46 212)
Zmiany podatku odroczonego ujętego bezpośrednio w kapitale własnym zostały zaprezentowane
w Nocie (39b).
Kontrola zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych za lata 2015-17
W dniu 12 lutego 2019 r. zostały wszczęte przez Naczelnika Zachodniopomorskiego Urzędu Celno-
Skarbowego w Szczecinie (ZUCS) kontrole celno-skarbowe w zakresie prawidłowości rozliczeń z tytułu
zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych za lata 2015 i 2016. W dniu 17 grudnia 2019
r. Bank otrzymał wyniki tych kontroli z dnia 13 grudnia 2019 r., w których zakwestionowano zwolnienie
ze zryczałtowanego podatku dochodowego od osób prawnych (WHT) odsetek od obligacji Banku
wypłacanych w tych latach do spółki MB Finance AB (MBF) z siedzibą w Szwecji stanowiących
zabezpieczenie 10-letnich obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej 150 mln EURO
wyemitowanych przez ten podmiot w grudniu 2007r. (umorzonych w grudniu 2017 r.). 11 czerwca
2021 r. Bank otrzymał decyzje ZUCS w ramach II instancji zmniejszające zaległość w WHT za lata
2015-16 z 6,6 do 5,3 mln zł. Kwota ta wraz z odsetkami została zapłacona przez Bank w dniu 18
czerwca 2021r. Bank wniósł skargi od tych decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Szczecinie (WSA). WSA wyrokami z dnia 13 i 27 października 2021 r. uchylił w całości decyzje ZUCS.
ZUCS złożył skargi kasacyjne od niekorzystnych dla siebie wyroków do Naczelnego Sądu
Administracyjnego.
13 kwietnia 2021 r. wszczęta została przez Naczelnika ZUCS kontrola w WHT za 2017 r. Zgodnie z
przewidywaniami w wyniku kontroli z dnia 29 września 2021 r. ZUCS również zakwestionował
zwolnienie z WHT odsetek wypłaconych do MBF w tym roku (kwota spornego WHT wynosi za ten rok
ok. 2,2 mln zł). Bank również nie zgadza się z tymi ustaleniami i będzie kontynuował spór z ZUCS.
Aktualnie Bank oczekuje na wszczęcie postępowania podatkowego w celu wydania przez ZUCS decyzji.
Bank otrzymał ekspertyzę prawną z dnia 29 stycznia 2020 r. profesorów z Katedry Prawa Finansów
Publicznych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w świetle
której stanowisko ZUCS w toczonym sporze zostało uznane za niezgodne z przepisami prawa
podatkowego.
17. ZYSK NA JEDNĄ AKCJĘ
Zgodnie z wymogami MSR 33, Bank wylicza zysk na jedną akcję na podstawie danych skonsolidowanych
i prezentuje go odpowiednio w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
127
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
18. KASA, ŚRODKI W BANKU CENTRALNYM
18a. Kasa, środki w Banku Centralnym
31.12.2021
31.12.2020
Gotówka
874 739
785 357
Środki pieniężne na rachunkach w Banku Centralnym
2 304 997
674 932
Inne środki pieniężne
0
0
Razem
3 179 736
1 460 289
Bank był zobowiązany do utrzymywania w okresie od 31 grudnia 2021 do 30 stycznia 2022 w NBP na
rachunku bieżącym Banku średniego salda o wartości 1 789 522 tys. zł (średnia arytmetyczna stanów
środków na rachunku bieżącym w NBP ze wszystkich dni okresu rezerwowego).
18b. Kasa, środki w Banku Centralnym - wg struktury walutowej
31.12.2021
31.12.2020
W walucie polskiej
2 918 689
1 203 776
W walutach obcych (po przeliczeniu na zł):
261 047
256 513
waluta: USD
41 867
42 623
waluta: EUR
180 932
176 917
waluta: CHF
15 396
14 844
waluta: GBP
19 203
17 747
pozostałe waluty
3 649
4 382
Razem
3 179 736
1 460 289
19. AKTYWA FINANSOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU
19a. Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
31.12.2021
31.12.2020
Dłużne papiery wartościowe
86 438
269 412
Papiery wartościowe Skarbu Państwa
86 438
269 412
a) bony
b) obligacje
86 438
269 412
Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej
0
0
Dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych
86 651
155 365
Razem
173 089
424 777
Informacja na temat aktywów finansowych stanowiących zabezpieczenie zobowiązań została
przedstawiona w Rozdziale 14., punkt 2).
128
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
19b. Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu wg wartości bilansowej
31.12.2021
o stałej stopie procentowej
61 340
o zmiennej stopie procentowej
25 098
Razem
86 438
19c. Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu według terminów zapadalności
31.12.2021
do 1 miesiąca
0
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
0
powyżej 3 miesięcy do 1 roku
1 729
powyżej 1 roku do 5 lat
70 202
powyżej 5 lat
14 507
Razem
86 438
19d. Zmiana stanu dłużnych papierów wartościowych i instrumentów kapitałowych przeznaczonych
do obrotu
01.01.2021 -
31.12.2021
Stan na początek okresu
269 412
Zwiększenia (zakup i naliczenie odsetek i dyskonta)
9 558 488
Zmniejszenia (sprzedaż i umorzenie)
(9 740 856)
Różnice z wyceny do wartości godziwej
(606)
Stan na koniec okresu
86 438
129
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
19e. Aktywa i Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu - Wycena pochodnych instrumentów
finansowych i korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej oraz Pozycje krótkie
wg stanu na:
31.12.2021
Wartość nominalna instrumentów o terminie
pozostającym do realizacji
Wartości godziwe
poniżej 3
miesięcy
od 3 miesięcy
do 1 roku
od 1 roku
do 5 lat
powyżej
5 lat
Razem
Aktywa
Pasywa
1. Instrumenty pochodne na
stopę procentową
1 581 520
5 152 404
7 451 331
204 180
(15 062)
10 834
25 896
Kontrakty na przyszłą stopę
procentową (FRA)
0
1 200 000
0
0
0
0
0
Swapy na stopę procentową
(IRS)
1 581 520
3 661 923
6 710 870
204 180
(15 076)
4 859
19 935
Pozostałe kontrakty na stopę
procentową: opcje
0
290 481
740 461
0
14
5 975
5 961
2. Walutowe instrumenty
pochodne*
17 683 449
1 959 787
508 031
0
(24 607)
46 809
71 416
Kontrakty walutowe
2 345 059
1 333 632
226 723
0
9 000
16 620
7 620
Swapy walutowe
15 338 390
626 155
281 308
0
(33 607)
30 189
63 796
Pozostałe kontrakty walutowe
(CIRS)
0
0
0
0
0
0
0
Opcje walutowe
0
0
0
0
0
0
0
3. Instrumenty wbudowane
69 733
144 415
560 079
0
(28 872)
0
28 872
Opcje wbudowane w depozyty
69 733
144 415
560 079
0
(28 872)
0
28 872
Opcje wbudowane w
emitowane papiery
wartościowe
0
0
0
0
0
0
0
4. Opcje na indeksy
75 407
155 345
578 837
0
28 397
29 008
611
Wycena pochodnych
instrumentów finansowych,
RAZEM
19 410 109
7 411 951
9 098 278
204 180
(40 144)
86 651
126 795
Wycena pozycji zabezpieczanych z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości
godziwej
-
0
0
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży dłużnych papierów wartościowych
-
-
16 614
* Wartość nominalna dla instrumentów pochodnych dwuwalutowych prezentowana jest w kwocie stanowiącej sumę obydwu
stron transakcji wyrażonych w PLN.
130
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
31.12.2020
Wartość nominalna instrumentów o terminie
pozostającym do realizacji
Wartości godziwe
poniżej 3
miesięcy
od 3 miesięcy
do 1 roku
od 1 roku
do 5 lat
powyżej
5 lat
Razem
Aktywa
Pasywa
1. Instrumenty pochodne na
stopę procentową
994 077
2 071 597
8 534 566
101 867
22 631
35 839
13 208
Kontrakty na przyszłą stopę
procentową (FRA)
0
800 000
0
0
133
133
0
Swapy na stopę procentową
(IRS)
980 584
1 191 375
7 896 214
101 867
22 494
35 621
13 127
Pozostałe kontrakty na stopę
procentową: opcje
13 493
80 222
638 352
0
4
85
81
2. Walutowe instrumenty
pochodne*
12 892 220
4 301 888
649 596
0
28 601
99 153
70 552
Kontrakty walutowe
2 638 460
1 693 617
433 337
0
19 612
34 882
15 270
Swapy walutowe
10 253 760
2 608 271
216 259
0
8 989
64 271
55 282
Pozostałe kontrakty
walutowe (CIRS)
0
0
0
0
0
0
0
Opcje walutowe
0
0
0
0
0
0
0
3. Instrumenty wbudowane
252 018
707 315
408 113
0
(19 559)
0
19 559
Opcje wbudowane w
depozyty
201 333
625 428
408 113
0
(17 815)
0
17 815
Opcje wbudowane w
emitowane papiery
wartościowe
50 685
81 887
0
0
(1 744)
0
1 744
4. Opcje na indeksy
364 733
633 269
456 015
0
19 911
20 373
462
Wycena pochodnych
instrumentów finansowych,
RAZEM
14 503 048
7 714 069
10 048 290
101 867
51 584
155 365
103 781
Wycena pozycji zabezpieczanych z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości
godziwej
-
0
0
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży dłużnych papierów wartościowych
-
-
64 778
* Wartość nominalna dla instrumentów pochodnych dwuwalutowych prezentowana jest w kwocie stanowiącej sumę obydwu
stron transakcji wyrażonych w PLN.
20. AKTYWA FINANSOWE NIEPRZEZNACZONE DO OBROTU OBOWIĄZKOWO
WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ RACHUNEK
ZYSKÓW I STRAT, INNE NIŻ KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE
KLIENTOM
31.12.2021
31.12.2020
Instrumenty kapitałowe
138 404
200 772
Instytucje kredytowe
0
0
Pozostałe podmioty
138 404
200 772
Dłużne papiery wartościowe
127 499
50 335
Instytucje kredytowe
0
0
Pozostałe podmioty
127 499
50 335
Razem
265 903
251 107
131
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
21. AKTYWA FINANSOWE WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ
PRZEZ INNE CAŁKOWITE DOCHODY
21a. Aktywa finansowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
31.12.2021
31.12.2020
Dłużne papiery wartościowe
17 924 059
18 597 147
Papiery wartościowe Skarbu Państwa
17 488 780
18 219 260
a) bony
0
0
b) obligacje
17 488 780
18 219 260
Papiery wartościowe banku centralnego
0
0
a) bony
0
0
b) obligacje
0
0
Pozostałe papiery wartościowe:
435 279
377 887
a) notowane
435 279
377 887
b) nienotowane
0
0
Udziały i akcje w innych jednostkach
28 433
29 219
Inne instrumenty finansowe
0
0
Razem
17 952 492
18 626 366
W tym:
Instrumenty notowane na aktywnym rynku
17 924 059
18 597 147
Instrumenty nienotowane na aktywnym rynku
28 433
29 219
21b. Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
31.12.2021
31.12.2020
o stałej stopie procentowej
14 748 049
14 759 537
o zmiennej stopie procentowej
3 176 010
3 837 610
Razem
17 924 059
18 597 147
21c. Dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody
31.12.2021
31.12.2020
do 1 miesiąca
0
0
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
0
0
powyżej 3 miesięcy do 1 roku
4 892 493
81 719
powyżej 1 roku do 5 lat
12 608 072
17 483 598
powyżej 5 lat
423 494
1 031 830
Razem
17 924 059
18 597 147
132
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
21d. Zmiana stanu aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Stan na początek okresu
18 626 366
21 856 275
Zwiększenia (zakup i naliczenie odsetek i dyskonta)
220 431 922
92 015 953
Zmniejszenia (sprzedaż i umorzenie)
(220 127 625)
(95 422 844)
Różnice z wyceny do wartości godziwej
(978 170)
176 956
Odpisy z tytułu utraty wartości
0
0
Inne
(1)
26
Stan na koniec okresu
17 952 492
18 626 366
22. KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM
22a. Kredyty i pożyczki udzielone klientom obowiązkowo wyceniane według wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
Wartość bilansowa:
31.12.2021
31.12.2020
Obowiązkowo wyceniane według wartości godziwej przez rachunek zysków i strat *
362 992
1 615 753
Kredyty i pożyczki udzielone
98 324
771 780
- klientom indywidualnym
98 324
771 780
Należności z tytułu kart płatniczych
264 668
843 973
- od podmiotów gospodarczych
40
13 002
- od klientów indywidualnych
264 628
830 971
W momencie wdrożenia MSSF9 Grupa wyodrębniła ekspozycje kredytowe zawierające w definicji
oprocentowania dźwignię finansową/mnożnik które ujmuje w niniejszym sprawozdaniu finansowym
jako „Aktywa finansowe inne niż przeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane według wartości
godziwej przez rachunek zysków i strat - Kredyty i zaliczki. Zapisy MSSF9 wskazują iż cecha mnożnika
powoduje modyfikację pieniądza w czasie i konieczność wyceny do wartości godziwej, pomimo iż sens
ekonomiczny tych transakcji czyli zarządzanie portfelem nieoparte o wartością godziwą i
utrzymywanie portfela w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy jest
charakterystyczne dla portfeli wycenianych według zamortyzowanego kosztu. W 2021 r. w wyniku
zmiany zapisów umownych (eliminacja cechy mnożnika) część z tych ekspozycji zaczęła być ponownie
wyceniana według zamortyzowanego kosztu. Zmiana dotyczyła kredytów w przypadków których
klienci całkowicie spłacili swoje zaangażowanie od którego odsetki naliczane były w oparciu o starą
formułę zawierająca mnożnik. Ekspozycje zaciągnięte po tym czasie na nowych warunkach umownych
(bez mnożnika), są wyceniane według zamortyzowanego kosztu).
W efekcie, w roku 2021 r., odnotowano następujące zmiany w sprawozdaniach finansowych:
1. w rachunku zysków i strat około 64 milionów złotych przychodów zostało ujęte w pozycji „Wynik
portfela kredytów o wartości godziwej” z tytułu odwrócenia kosztów korekty do wartości godziwej.
Jednocześnie zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami oceny ryzyka portfela kredytowego
Bank zawiązał na ekspozycje wyceniane według zamortyzowanego kosztu stosowne odpisy z tytułu
utraty wartości ujmując je jako koszt w rachunku zysków i strat. Z uwagi na charakter ekspozycji
obydwie kwoty miały podobną wartość.
2. W bilansie wartość portfela kredytów obowiązkowo wycenianego według wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat zmniejszyła się około 1 280 milionów złotych w ujęciu netto.
133
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
22b. Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
Wartość bilansowa:
31.12.2021
31.12.2020
Wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody *
11 485 351
0
Przedsiębiorstwa
0
0
Osoby prywatne
11 485 351
0
Sektor instytucji rządowych i samorządowych
0
0
Wartość bilansowa wg terminów zapadalności
31.12.2021
31.12.2020
do 1 miesiąca
20 524
0
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
40 323
0
powyżej 3 miesięcy do 1 roku
206 691
0
powyżej 1 roku do 5 lat
1 432 742
0
powyżej 5 lat
9 785 071
0
Razem
11 485 351
0
22c. Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
31.12.2021
Wartość bilansowa brutto
Skumulowana utrata wartości
Wartość
bilansowa
netto
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Wyceniane wg
zamortyzowanego kosztu
62 252 150
3 086 613
3 260 481
(301 099)
(204 420)
(1 704 481)
66 389 244
Przedsiębiorstwa
17 676 299
493 321
587 328
(88 670)
(23 496)
(226 403)
18 418 379
Osoby prywatne
44 331 071
2 593 288
2 673 153
(212 250)
(180 924)
(1 478 078)
47 726 260
Sektor instytucji
rządowych i
samorządowych
244 780
4
0
(179)
0
0
244 605
31.12.2020
Wartość bilansowa brutto
Skumulowana utrata wartości
Wartość
bilansowa
netto
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Wyceniane wg
zamortyzowanego kosztu
66 885 250
3 362 114
3 394 059
(344 844)
(214 789)
(1 645 111)
71 436 679
Przedsiębiorstwa
16 263 984
936 896
741 869
(99 169)
(25 859)
(337 795)
17 479 926
Osoby prywatne
50 309 628
2 425 215
2 652 190
(245 411)
(188 930)
(1 307 316)
53 645 376
Sektor instytucji
rządowych i
samorządowych
311 638
3
0
(264)
0
0
311 377
134
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Bank dokonuje spisania wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych w przypadku gdy
nie istnieje uzasadnione prawdopodobieństwo odzyskania w całości (spisanie całkowite) lub części
(spisanie częściowe) danego składnika aktywów finansowych. W następstwie dokonania spisań
częściowych Bank przeniósł do ewidencji pozabilansowej (pomniejszając wartość bilansową brutto
wierzytelności) odsetki karne w wysokości 373 milionów złotych według stanu na dzień 31 grudnia
2021 r.
22d. Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
31.12.2021
31.12.2020
Kredyty i pożyczki udzielone
61 026 591
67 310 576
- podmiotom gospodarczym
12 483 399
12 280 659
- klientom indywidualnym
48 461 938
54 932 396
- jednostkom budżetowym
81 254
97 521
Należności z tytułu kart płatniczych
784 117
83 131
- od podmiotów gospodarczych
14 711
197
- od klientów indywidualnych
769 406
82 934
Skupione wierzytelności
6 381 501
5 839 676
- podmiotów gospodarczych
6 218 121
5 625 600
- jednostek budżetowych
163 380
214 076
Zrealizowane gwarancje i poręczenia
8 020
7 419
Dłużne papiery wartościowe uprawnione do redyskonta w Banku Centralnym
103
2 748
Inne
18 311
3 049
Odsetki
380 601
394 823
Razem
68 599 244
73 641 422
Odpisy aktualizujące wartość należności
(2 210 000)
(2 204 743)
Razem wartość bilansowa
66 389 244
71 436 679
22e. Jakość portfela kredytów i pożyczek wycenianych wg zamortyzowanego kosztu
31.12.2021
31.12.2020
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (brutto)
68 599 244
73 641 422
z rozpoznaną utratą wartości
3 260 481
3 394 059
bez rozpoznanej utraty wartości
65 338 763
70 247 363
Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości
(2 210 000)
(2 204 743)
na ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości
(1 704 481)
(1 645 111)
na ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości
(505 519)
(559 632)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (netto):
66 389 244
71 436 679
135
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
22f. Podział kredytów i pożyczek wycenianych wg zamortyzowanego kosztu ze względu na metodę
szacunku utraty wartości
31.12.2021
31.12.2020
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (brutto)
68 599 244
73 641 422
wyceniane indywidualnie
721 092
895 795
wyceniane portfelowo
67 878 152
72 745 627
Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości
(2 210 000)
(2 204 743)
utworzony na bazie analizy indywidualnej
(227 756)
(328 561)
utworzony na bazie analizy kolektywnej
(1 982 244)
(1 876 182)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (netto):
66 389 244
71 436 679
22g. Podział kredytów i pożyczek wycenianych wg zamortyzowanego kosztu ze względu na rodzaj
klientów
31.12.2021
31.12.2020
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (brutto)
68 599 244
73 641 422
korporacyjnym
19 001 733
18 254 390
indywidualnym
49 597 511
55 387 032
Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości
(2 210 000)
(2 204 743)
utworzony na należności od klientów korporacyjnych
(338 749)
(463 086)
utworzony na należności od klientów indywidualnych
(1 871 251)
(1 741 657)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom (netto):
66 389 244
71 436 679
22h. Zmiana stanu odpisów z tytułu utraty wartości kredytów i pożyczek wycenianych wg
zamortyzowanego kosztu
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Stan na początek okresu
2 204 743
1 801 122
Zmiana w wartości rezerw:
5 257
403 621
Odpisy dokonane w okresie
1 377 980
1 466 595
Wartości spisane w ciężar odpisów
(270 015)
(145 652)
Odwrócenie odpisów w okresie
(992 801)
(919 006)
Sprzedaż wierzytelności
(145 828)
(59 662)
Utworzenie KOIM*
35 850
37 798
Wyłączenie bilansu otwarcia do portfela FVTOCI
(12 884)
0
Zmiana z tytułu różnic kursowych
9 372
19 510
Inne
3 583
4 038
Stan na koniec okresu
2 210 000
2 204 743
* Zgodnie z MSSF9 Bank nalicza odsetki od portfela kredytowego z rozpoznaną utratą wartości od wartości ekspozycji netto.
W tym celu naliczana jest i ujmowana jako pomniejszenie przychodów odsetkowych tak zwana korekta odsetek
impairmentowych („KOIM”). Przedmiotowa korekta w bilansie prezentowana jest jako odpis z tytułu utraty wartości, w
konsekwencji uzgodnienie zmiany stanu odpisów z tytułu utraty wartości wymaga uwzględnienia korekty KOIM ujmowanej w
przychodach odsetkowych.
136
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Bank posiada w bilansie aktywa POCI w efekcie rozpoznania kredytów z rozpoznaną utratą wartości
po połaczeniu z Euro Bank S.A. i przejęciu SKOK Piast. W momencie połączenia przedmiotowe aktywa
zostały ujęte w księgach Banku według wartości godziwej.
Wartośc aktywów POCI przedstawia się następująco:
Wartość bilansowa
brutto
Skumulowana utrata
wartości
Wartość bilansowa
netto
31.12.2021
- Przedsiębiorstwa
59
231
290
- Osoby prywatne
241 218
(15 488)
225 730
- Sektor instytucji rządowych i samorządowych
0
0
0
31.12.2020
- Przedsiębiorstwa
59
255
313
- Osoby prywatne
399 392
(26 607)
372 784
- Sektor instytucji rządowych i samorządowych
0
0
0
22i. Zmiana odpisów z tytułu utraty wartości i wartości bilansowej brutto Kredytów i pożyczek
wycenianych wg zamortyzowanego kosztu w podziale na koszyki i klasy
Przedsiębiorstwa:
odpisy z tytułu utraty wartości
Koszyk 1
Koszyk 2
POCI
Stan na początek okresu
99 169
25 859
(255)
Transfery miedzy koszykami
11 891
(30 153)
0
Wzrost w wyniku udzielenia lub nabycia
45 241
0
0
Zmiany z tytułu ryzyka kredytowego
(54 521)
29 218
24
Zmiany z tytułu zaprzestania ujmowania
(za wyjątkiem sprzedaży i spisań)
(11 503)
(1 727)
0
Sprzedaż kredytów i pożyczek
(1 395)
0
0
Spisanie w ciężar odpisów
0
0
0
KOIM
0
0
0
Inne (w tym różnice kursowe)
(212)
299
0
Razem
88 670
23 496
(231)
Przedsiębiorstwa:
kredyty i pożyczki wartość bilansowa
brutto
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
Stan na początek okresu
16 263 983
936 896
741 811
59
Transfery miedzy koszykami
74 219
(150 741)
76 523
0
Udzielone lub zakupione kredyty
i pożyczki
7 105 600
0
0
0
Spłacone kredyty i pożyczki
(5 464 882)
(298 576)
(154 499)
0
Sprzedaż
(326 724)
0
(5 363)
0
Spisanie w ciężar odpisów
0
0
(122 071)
0
Inne (w tym różnice kursowe)
24 103
5 742
50 869
0
Razem
17 676 299
493 320
587 269
59
137
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Osoby prywatne:
odpisy z tytułu utraty wartości
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
Stan na początek okresu
245 411
188 930
1 280 709
26 607
Transfery miedzy koszykami
163 947
(226 349)
62 402
0
Wzrost w wyniku udzielenia lub nabycia
183 399
0
0
0
Zmiany z tytułu ryzyka kredytowego
(331 219)
242 967
475 193
0
Zmiany z tytułu zaprzestania ujmowania
(za wyjątkiem sprzedaży i spisań)
(37 415)
(23 797)
(102 540)
(10 919)
Sprzedaż kredytów i pożyczek
(12 884)
0
(139 817)
0
Spisanie w ciężar odpisów
(205)
(1 920)
(156 145)
(200)
KOIM
0
0
32 139
0
Inne (w tym różnice kursowe)
1 216
1 095
10 648
0
Razem
212 250
180 924
1 462 590
15 488
Osoby prywatne:
kredyty i pożyczki wartość bilansowa
brutto
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
Stan na początek okresu
50 309 628
2 425 215
2 252 798
399 392
Transfery miedzy koszykami
(1 339 861)
772 055
567 806
0
Udzielone lub zakupione kredyty i
pożyczki
13 507 559
0
0
0
Spłacone kredyty i pożyczki
(5 468 291)
(577 081)
(146 867)
(50 128)
Transfer do portfela FVTOCI
(11 243 351)
0
0
0
Alokacja rezerw na ryzyko prawne do
portfela kredytowego
(1 888 437)
(41 201)
(102 386)
0
Sprzedaż
(242 000)
0
(107 481)
(93 473)
Spisanie w ciężar odpisów
0
0
(131 240)
(16 704)
Inne (w tym różnice kursowe)
695 824
14 299
99 305
2 131
Razem
44 331 071
2 593 288
2 431 935
241 218
Sektor publiczny:
odpisy z tytułu utraty wartości
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
Stan na początek okresu
264
0
0
0
Transfery miedzy koszykami
0
0
0
0
Wzrost w wyniku udzielenia lub nabycia
25
0
0
0
Zmiany z tytułu ryzyka kredytowego
(86)
0
0
0
Zmiany z tytułu zaprzestania ujmowania
(za wyjątkiem sprzedaży i spisań)
(24)
0
0
0
Inne (w tym różnice kursowe)
0
0
0
0
Razem
179
0
0
0
Sektor publiczny:
kredyty i pożyczki wartość bilansowa
brutto
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
Stan na początek okresu
311 638
3
0
0
Transfery miedzy koszykami
(1)
1
0
0
Udzielone lub zakupione kredyty i
pożyczki
22 330
0
0
0
Spłacone kredyty i pożyczki
(89 187)
0
0
0
Sprzedaż
0
0
0
0
Spisanie w ciężar odpisów
0
0
0
0
Inne (w tym różnice kursowe)
0
0
0
0
Razem
244 780
4
0
0
138
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
22j. Kredyty i pożyczki udzielone klientom wyceniane wg zamortyzowanego kosztu wg terminów
zapadalności
31.12.2021
rachunki bieżące
3 968 352
do 1 miesiąca
1 164 838
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
2 361 732
powyżej 3 miesięcy do 1 roku
6 965 830
powyżej 1 roku do 5 lat
25 062 654
powyżej 5 lat
26 699 794
dla których termin zapadalności upłynął
1 995 443
Odsetki
380 601
Razem brutto
68 599 244
22k. Kredyty i pożyczki udzielone klientom wycenianych wg zamortyzowanego kosztu wg struktury
walutowej
31.12.2021
31.12.2020
Wartość
bilansowa brutto
Odpisy z tytułu
utraty wartości
Wartość
bilansowa
Odpisy z tytułu
utraty wartości
Wartość
bilansowa
W walucie polskiej
54 790 940
(1 942 281)
52 848 659
56 292 558
(1 919 247)
54 373 311
W walutach obcych
(po przeliczeniu na zł):
13 808 304
(267 719)
13 540 585
17 348 864
(285 496)
17 063 368
waluta: USD
116 213
(3 138)
113 075
115 851
(3 524)
112 327
waluta: EUR
3 687 714
(46 198)
3 641 516
3 333 690
(45 014)
3 288 676
waluta: CHF
9 998 100
(218 279)
9 779 821
13 895 335
(236 900)
13 658 435
pozostałe waluty
6 277
(104)
6 173
3 988
(58)
3 930
Razem
68 599 244
(2 210 000)
66 389 244
73 641 422
(2 204 743)
71 436 679
23. AKTYWA WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU INNE
NIŻ KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM
23a. Aktywa wyceniane według zamortyzowanego kosztu inne niż Kredyty i pożyczki udzielone
klientom
31.12.2021
Wartość bilansowa brutto
Skumulowana utrata wartości
Wartość
bilansowa
netto
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Instrumenty dłużne
37 089
0
0
(1)
0
0
37 088
Lokaty oraz kredyty i pożyczki
udzielone bankom i innym
instytucjom monetarnym
943 555
0
0
(239)
0
0
943 316
Transakcje z przyrzeczeniem
odkupu
268 837
0
0
0
0
0
268 837
139
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
31.12.2020
Wartość bilansowa brutto
Skumulowana utrata wartości
Wartość
bilansowa
netto
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Instrumenty dłużne
38 821
0
0
(3)
0
0
38 818
Lokaty oraz kredyty i pożyczki
udzielone bankom i innym
instytucjom monetarnym
625 366
0
0
0
0
0
625 366
Transakcje z przyrzeczeniem
odkupu
66 350
0
0
0
0
0
66 350
23b. Instrumenty dłużne
31.12.2021
banki i inne instytucje monetarne
0
pozostałe przedsiębiorstwa
0
sektor budżetowy
37 088
Razem
37 088
23c. Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom i innym instytucjom monetarnym
31.12.2021
Rachunki bieżące
152 645
Lokaty
617 681
Kredyty i pożyczki udzielone
173 055
Odsetki
173
Razem należności brutto
943 554
Odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości
(239)
Razem należności netto
943 315
23d. Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom i innym instytucjom monetarnym wg terminów
zapadalności
31.12.2021
rachunki bieżące
152 645
do 1 miesiąca
572 951
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
40 000
powyżej 3 miesięcy do 1 roku
5 037
powyżej 1 roku do 5 lat
172 749
powyżej 5 lat
0
dla których termin zapadalności upłynął
0
Odsetki
173
Razem brutto
943 555
140
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
23e. Lokaty oraz kredyty i pożyczki udzielone bankom i innym instytucjom monetarnym wg struktury
walutowej
31.12.2021
31.12.2020
W walucie polskiej
438 699
24 582
W walutach obcych (po przeliczeniu na zł):
504 856
600 784
waluta: USD
22 964
32 630
waluta: EUR
364 048
488 671
waluta: CNY
32 430
29 926
waluta: CHF
20 189
6 119
waluta: GBP
4 390
7 397
waluta: JPY
29 031
7 301
pozostałe waluty
31 804
28 740
Razem brutto
943 555
625 366
23f. Zmiana stanu odpisów z tytułu utraty wartości dla Lokat oraz kredytów i pożyczek udzielonych
bankom i innym instytucjom monetarnym
01.01.2021 -
31.12.2021
Stan na początek okresu
0
Odpisy dokonane w okresie
(239)
Odwrócenie odpisów w okresie
0
Stan na koniec okresu
(239)
23g. Transakcje z przyrzeczeniem odkupu
31.12.2021
banki i inne instytucje monetarne
0
pozostałe przedsiębiorstwa
268 533
odsetki
303
Razem
268 837
141
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
24. INSTRUMENTY POCHODNE – RACHUNKOWOŚĆ ZABEZPIECZEŃ
Począwszy od 1 stycznia 2006 Bank ustanowił pierwsze formalne powiązanie zabezpieczające przed
zagrożeniem zmiennością przepływów pieniężnych. Należy zaznaczyć, iż od momentu wdrożenia
MSSF, zgodnie z MSR39, efekt wyceny wszelkich instrumentów pochodnych niezaklasyfikowanych i
niebędących efektywnymi instrumentami zabezpieczającymi, prezentowany jest w wyniku z
instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez Rachunek zysków i strat.
Stosowanie takiej metodologii skutkowało brakiem spójności w sposobie prezentacji instrumentów
finansowych w Rachunku zysków i strat. Wynik odsetkowy na transakcjach instrumentami
pochodnymi, zawieranymi w celu zabezpieczenia przepływów pieniężnych w walutach obcych, z
ekonomicznego punktu widzenia stanowi składnik marży odsetkowej (pozwala dopasować przychód
odsetkowy z tytułu udzielenia kredytów walutowych z kosztem finansowania wynikającym z portfela
depozytów złotowych). Wdrożenie formalnej rachunkowości zabezpieczeń umożliwiło prezentację
części przedmiotowych transakcji w Rachunku zysków i strat zgodnie z ich ekonomicznym sensem.
Zatwierdzona w Banku Strategia Ryzyka określa ogólne zasady zabezpieczenia ryzyka rynkowego
generowanego przez działalność komercyjną. Transakcje zewnętrzne kwalifikujące się do
rachunkowości zabezpieczeń są wskazane w Strategii tuż po naturalnym zabezpieczeniu
ekonomicznym. Bank zastosował (wg stanu na 31.12.2021 r.) rachunkowość zabezpieczeń przepływów
pieniężnych w celu wyeliminowania zmienności przepływów pieniężnych:
- od kredytów hipotecznych denominowanych w walutach obcych oraz finansujących je depozytów
w PLN,
- od aktywów finansowych denominowanych w PLN,
- z tytułu przyszłych przychodow i kosztów odsetkowych denominowanych w walutach obcych,
które można przypisać do ryzyka stopy procentowej i ryzyka walutowego w horyzoncie czasowym
ograniczonym do terminu zapadalności instrumentów zabezpieczających, zaprezentowanych
w nocie (24b).
Ponadto Bank nadal stosował zabezpieczenie wartości godziwej instrumentu dłużnego o stałej stopie
procentowej.
Pozycje zabezpieczane i zabezpieczające są ekonomicznie powiązane w taki sposób, że reagują one
w sposób podobny na zabezpieczane ryzyko, ich wycena zostanie skompensowana w odpowiedzi na
zmiany stóp rynkowych i kursu walutowego. Bank przeprowadza comiesięczne testy efektywności,
oblicza i porównuje zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanych i zabezpieczających.
Efektywność zabezpieczenia jest mierzona metodą derywatu hipotetycznego, która zakłada
prezentację pozycji zabezpieczanej jako hipotetyczny derywat, dla którego zmiany wartości godziwej
są porównywane ze zmianami wartości godziwej instrumenty zabezpieczającego.
Nieefektywność zabezpieczenia może wynikać z różnic w terminach przeszacowania pozycji
zabezpieczanych i zabezpieczających lub z wyznaczenia jako pozycji zabezpieczającej istniejącego
instrument pochodnego. Bank desygnuje instrumenty zabezpieczające w dacie zawarcia transakcji i
w ten sposób eliminuje to źródło nieefektywności. Raportowana przez Bank nieefektywność
zabezpieczenia obejmuje również amortyzację skumulowanych do daty likwidacji zmian wartości
godziwej instrumentów pochodnych zaklasyfikowanych w dniu ich likwidacji jako zabezpieczające.
142
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Poniżej zaprezentowano szczegółowe informacje na temat stosowanych przez Bank relacji
zabezpieczających, pozycji wyznaczonych jako zabezpieczane i zabezpieczające oraz prezentacji
wyniku ( wg stanu na 31.12.2021 r.):
Zabezpieczenie zmienności przepływów
pieniężnych generowanych przez portfel
złotowych aktywów finansowych
Zabezpieczenie zmienności przepływów
pieniężnych generowanych przez portfel
walutowych kredytów hipotecznych oraz
finansujących je zobowiązań złotowych
Opis relacji
zabezpieczającej
Bank zabezpiecza ryzyko zmienności przepływów
pieniężnych generowanych przez złotowe
aktywa finansowe. Zmienność przepływów
pieniężnych wynika z ryzyka stopy procentowej.
Bank zabezpiecza ryzyko zmienności
przepływów pieniężnych generowanych przez
walutowe kredyty hipoteczne oraz przez
zobowiązania złotowe stanowiące bazę
finansową dla tych kredytów. Zmienność
przepływów pieniężnych wynika z ryzyka
walutowego oraz ryzyka stopy procentowej.
Pozycje
zabezpieczane
Przepływy pieniężne wynikające z portfela
złotowych aktywów finansowych
Przepływy pieniężne wynikające z portfela
walutowych kredytów hipotecznych oraz
finansujących je depozytów złotowych i
wyemitowanych złotowych dłużnych papierów
wartościowych.
Instrumenty
zabezpieczające
Transakcje IRS
Transakcje CIRS
Prezentacja wyniku
na transakcjach
zabezpieczanych i
zabezpieczających
Efektywna część wyceny instrumentów
zabezpieczających ujmowana jest w kapitale z
aktualizacji wyceny; odsetki zarówno od
instrumentów zabezpieczających jaki i od
instrumentów zabezpieczanych ujmowane są w
wyniku odsetkowym. Nieefektywna część
wyceny instrumentów zabezpieczających
ujmowana jest w rachunku zysków i strat jako
wynik na instrumentach wycenianych do
wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Efektywna część wyceny instrumentów
zabezpieczających ujmowana jest w kapitale z
aktualizacji wyceny. Nieefektywną część
wyceny instrumentów zabezpieczających
ujmowana jest w rachunku zysków i strat jako
wynik na instrumentach wycenianych do
wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Zabezpieczenie wartości godziwej
instrumentu dłużnego o stałej stopie
procentowej
Zabezpieczenie zmienności przepływów
pieniężnych z tytułu przyszłych przychodów i
kosztów odsetkowych denominowanych w
walutach obcych
Opis relacji
zabezpieczającej
Bank zabezpiecza część ryzyka stopy
procentowej, związanego ze zmianą wartości
godziwej dłużnego instrumentu o stałej stopie
procentowej wycenianego przez inne całkowite
dochody, wynikającej ze zmienności rynkowych
stóp procentowych.
Bank zabezpiecza ryzyko zmienności przyszłych
przepływów pieniężnych z tytułu walutowych
przychodów i kosztów odsetkowych. Zmienność
przepływów pieniężnych wynika z ryzyka
walutowego.
Pozycje
zabezpieczane
Portfel stałokuponowych dłużnych papierów
wartościowych zaklasyfikowane do kategorii
aktywów finansowych wycenianych wg wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody
denominowane w PLN.
Przepływy pieniężne z tytułu przyszłych
przychodów i kosztów odsetkowych
denominowanych w walutach obcych.
Instrumenty
zabezpieczające
Transakcje IRS
Pozycja walutowa wynikająca z rozpoznanych
przyszłych zobowiązań leasingowych.
Prezentacja wyniku
na transakcjach
zabezpieczanych i
zabezpieczających
Wynik z tytułu zmiany wyceny do wartości
godziwej pozycji zabezpieczanych w zakresie
zabezpieczanego ryzyka odnoszony jest do
wyniku z tytułu rachunkowości zabezpieczeń.
Pozostała część zmiany wyceny do wartości
godziwej ujmowana jest w pozostałych
całkowitych dochodach. Odsetki od dłużnych
papierów wartościowych ujmowane są w wyniku
odsetkowym. Zmiana wyceny do wartości
godziwej instrumentów pochodnych
stanowiących zabezpieczenie jest prezentowana
w wyniku z tytułu rachunkowości zabezpieczeń,
a odsetki od tych instrumentów ujmowane są w
wyniku odsetkowym.
Efektywna część rewaluacji spot instrumentów
zabezpieczających ujmowana jest w kapitale z
aktualizacji wyceny. Nieefektywną część
wyceny pozycji zabezpieczającej ujmowana jest
w rachunku zysków i strat jako wynik na
instrumentach wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i strat.
143
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
24a. Rachunkowość zabezpieczeń
31.12.2021
Wartość nominalna instrumentów o terminie
pozostającym do realizacji
Wartości godziwe
poniżej
3 miesięcy
od 3 miesięcy
do 1 roku
od 1 roku
do 5 lat
powyżej
5 lat
Razem
Aktywa
Pasywa
1. Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą procentową i/lub kursem
walutowym *
Kontrakty CIRS
1 963 585
1 491 326
12 328 234
0
(283 605)
14 385
297 990
Kontrakty IRS
0
800 000
5 075 500
0
(316 583)
0
316 583
Kontrakty FXS
0
0
0
0
0
0
0
2. Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie wartości godziwej związane ze stopą procentową
Kontrakty IRS
0
0
90 000
0
0
0
0
3. Razem instrumenty
pochodne stanowiące
zabezpieczenie
1 963 585
2 291 326
17 493 734
0
(600 188)
14 385
614 573
* Wartość nominalna dla instrumentów pochodnych dwuwalutowych prezentowana jest w kwocie stanowiącej sumę obydwu
stron transakcji wyrażonych w PLN.
31.12.2020
Wartość nominalna instrumentów o terminie
pozostającym do realizacji
Wartości godziwe
poniżej
3 miesięcy
od 3 miesięcy
do 1 roku
od 1 roku
do 5 lat
powyżej
5 lat
Razem
Aktywa
Pasywa
1. Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą procentową i/lub kursem
walutowym
Kontrakty CIRS
4 214 237
5 833 452
20 482 303
0
(632 447)
21 795
654 242
Kontrakty IRS
0
500 000
2 680 000
0
(45 903)
0
45 903
Kontrakty FXS
2 531 417
0
0
0
(29 116)
0
29 116
2. Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie wartości godziwej związane ze stopą procentową
Kontrakty IRS
0
50 000
0
90 000
(9 588)
0
9 588
3. Razem instrumenty
pochodne stanowiące
zabezpieczenie
6 745 653
6 383 452
23 162 303
90 000
(717 055)
21 795
738 850
* Wartość nominalna dla instrumentów pochodnych dwuwalutowych prezentowana jest w kwocie stanowiącej sumę obydwu
stron transakcji wyrażonych w PLN.
** Pozycja zawiera transakcje z przyszłą datą wymiany początkowej o wartości 10 645 826 tys. zł, zawarte w celu zapewnienia
ciągłości finansowania portfela CHF po rozliczeniu aktywnych obecnie kontraktów.
24b. Rachunkowość zabezpieczeń z tytułu zabezpieczenia przepływów środków pieniężnych
Relacja zabezpieczająca
Maksymalny termin wystąpienia
przepływów pieniężnych, których
wartość jest zabezpieczana
Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez portfel
złotowych aktywów finansowych
2026-11-05
Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez portfel
walutowych kredytów hipotecznych oraz finansujących je zobowiązań złotowych
2025-01-07
Zabezpieczenie wartości godziwej instrumentu dłużnego o stałej stopie procentowej
2026-08-26
Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych z tytułu przyszłych przychodow i
kosztów odsetkowych denominowanych w walutach obcych
2030-04-30
Nieefektywna część zmian wyceny instrumentów zabezpieczających ujęta w Rachunku zysków i strat w 2021 roku wyniosła
-3 696 tys. zł. (w 2020 roku było to odpowiednio -9 253 tys. zł).
Nieefektywna część zmian wyceny instrumentów zabezpieczających ujęta w Rachunku zysków
i strat została zaprezentowana w nocie (8).
144
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
24c. Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych - Instrumenty zabezpieczane
Transakcje
Pozycja w bilansie
Zmiany wartości godziwej
instrumentu
zabezpieczanego przyjęte do
wyznaczenia kwoty
nieefektywnej w okresie
Wartość kapitałów
z tytułu czynnych
relacji
zabezpieczających
Wartość kapitałów do
rozliczenia z tytułu
zakończonych relacji
zabezpieczających
▪ CIRS
Kredyty i pożyczki
udzielone klientom
5 690
(26 914)
(1 304)
▪ IRS
Kredyty i pożyczki
udzielone klientom
158 382
(158 382)
0
▪ FX swap
Kredyty i pożyczki
udzielone klientom
3 643
0
0
▪ FX spot
Przyszłe przychody i
koszty odsetkowe
(444)
(16 944)
0
▪ IRS
Wyemitowane dłużne
papiery wartościowe
(11 499)
0
(1 049)
▪ IRS
Instrumenty dłużne
179 211
(174 318)
0
Razem
334 983
(376 558)
(2 353)
24d. Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych – Instrumenty zabezpieczające
Transakcje
Zmiany wartości godziwej
instrumentu zabezpieczającego
przyjęte do wyznaczenia kwoty
nieefektywnej w okresie
Nieefektywność rozpoznana w
Rachunku zysków i strat
Reklasyfikacja z
kapitału do Rachunku
zysków i Strat
- CIRS
(5 690)
(490)
0
- IRS
(158 382)
0
0
- FX swap
(3 643)
0
0
- FX spot
444
0
0
- IRS
11 499
(3 206)
0
- IRS
(179 211)
0
0
Razem
(334 983)
(3 696)
0
24e. Zabezpieczenie wartości godziwej - Instrumenty zabezpieczane
Transakcje
Pozycja w bilansie
Zmiany wartości godziwej
instrumentu zabezpieczanego
przyjęte do wyznaczenia kwoty
nieefektywnej w okresie
IRS
Instrumenty dłużne wyceniane przez inne calkowite
dochody
(13 301)
Razem
(13 301)
24f. Zabezpieczenie wartości godziwej – Instrumenty zabezpieczające
Transakcje
Zmiany wartości godziwej instrumentu
zabezpieczającego przyjęte do wyznaczenia
kwoty nieefektywnej w okresie
Nieefektywność rozpoznana w
Rachunku zysków i strat
IRS
13 813
512
Razem
13 813
512
145
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
25. INWESTYCJE W JEDNOSTKACH ZALEŻNYCH, WE WSPÓLNYCH
PRZEDSIĘWZIĘCIACH I W JEDNOSTKACH STOWARZYSZONYCH
25a. Inwestycje w jednostkach powiązanych
31.12.2021
31.12.2020
Inwestycje w jednostkach zależnych
208 889
208 874
25b. Inwestycje w jednostkach powiązanych
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Stan na początek okresu
208 874
88 874
Nabycie MILLENNIUM FINANCIAL SERVICES Sp. z o.o.
15
0
Utworzenie Millennium Bank Hipoteczny S.A.
0
120 000
Likwidacja udziału w BG Leasing S.A.
0
(900)
Wykorzystanie odpisu na akcje BG Leasing S.A.
0
900
Stan na koniec okresu
208 889
208 874
25c. Jednostki podporządkowane wg stanu na 31.12.2021
Nazwa
Rodzaj działalności
Siedziba
% udziału
Banku w
kapitałach
własnych
% udziału Banku w
głosach na WZA
lub ZW
MILLENNIUM BANK
HIPOTECZNY S.A.
czynności banku
hipotecznego
Warszawa
100
100
MILLENNIUM LEASING
Sp. z o.o.
usługi leasingowe
Warszawa
100
100
MILLENNIUM DOM MAKLERSKI
S.A.
usługi maklerskie
Warszawa
100
100
MILLENNIUM SERVICE
Sp. z o.o.
wynajem i zarządzanie
nieruchomościami,
działalność agentów i
brokerów ubezpieczeniowych
Warszawa
100
100
MILLENNIUM GOODIE
Sp. z o.o.
działalność portali
internetowych
Warszawa
100
100
MILLENNIUM
TELECOMMUNICATION
SERVICES Sp. z o.o.
operacje finansowe na rynku
kapitałowym i usługi
doradcze
Warszawa
98
98
MILLENNIUM FINANCIAL
SERVICES Sp. z o.o.*
spółka jeszcze nie prowadzi
działalności operacyjnej
Warszawa
100
100
PIAST EXPERT
Sp. z o.o. w likwidacji
usługi marketingowe
Tychy
100
100
LUBUSKIE FABRYKI MEBLI
S.A. w likwidacji
wytwarzanie mebli
Świebodzin
50+1akcja
50+1akcja
146
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
25c. Jednostki podporządkowane wg stanu na 31.12.2021 – cd.
Nazwa
Wartość brutto
udziałów / akcji
Wartość
odpisów
aktualizujących
Dopłaty do
kapitału
Aktywa
Zobowiązania
Kapitał
zakładowy
Przychody
Zysk / (Strata)
Powiązanie
MILLENNIUM BANK
HIPOTECZNY S.A.
120 000
0
0
290 502
176 147
40 000
901
(5 230)
zależna
MILLENNIUM LEASING
Sp. z o.o.
63 942
0
0
7 331 012
7 122 396
48 195
123 024
26 124
zależna
MILLENNIUM DOM
MAKLERSKI S.A.*
16 500
0
0
310 042
262 154
16 500
28 910
13 729
zależna
MILLENNIUM SERVICE
Sp. z o.o.
1 000
0
0
91 302
30 442
1 000
49 750
31 165
zależna
MILLENNIUM GOODIE
Sp. z o.o.
597
0
1 000
19 103
16 776
500
4 353
97
zależna
MILLENNIUM
TELECOMMUNICATION
SERVICES Sp. z o.o.
98
0
0
442
35
100
1 538
34
zależna
MILLENNIUM FINANCIAL
SERVICES Sp. z o.o.
14
0
0
spółka jeszcze nie prowadzi działalności operacyjnej
zależna
PIAST EXPERT Sp. z o.o.
w likwidacji
5 737
0
0
6 050
115
5 757
2
(48)
zależna
LUBUSKIE FABRYKI MEBLI
S.A. w likwidacji
6 700
(6 700)
0
spółka w likwidacji
zależna
RAZEM
214 589
(6 700)
1 000
* Millennium Dom Maklerski S.A., spółka zależna od Banku jest właścicielem 100% pakietu akcji Millennium TFI S.A.
25d. Jednostki podporządkowane wg stanu na 31.12.2020
Nazwa
Rodzaj działalności
Siedziba
% udziału Banku
w kapitałach
własnych
% udziału Banku
w głosach na
WZA lub ZW
MILLENNIUM BANK HIPOTECZNY S.A.
czynności banku
hipotecznego
Warszawa
100
100
MILLENNIUM LEASING Sp. z o.o.
usługi leasingowe
Warszawa
100
100
MILLENNIUM DOM MAKLERSKI S.A.
usługi maklerskie
Warszawa
100
100
MILLENNIUM SERVICE
Sp. z o.o.
wynajem i zarządzanie
nieruchomościami,
działalność agentów i
brokerów
ubezpieczeniowych
Warszawa
100
100
MILLENNIUM GOODIE
Sp. z o.o.
działalność portali
internetowych
Warszawa
100
100
MILLENNIUM TELECOMMUNICATION
SERVICES Sp. z o.o.
operacje finansowe na
rynku kapitałowym i
usługi doradcze
Warszawa
98
98
PIAST EXPERT
Sp. z o.o. w likwidacji
usługi marketingowe
Tychy
100
100
LUBUSKIE FABRYKI MEBLI S.A. w
likwidacji
wytwarzanie mebli
Świebodzin
50+1akcja
50+1akcja
147
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
25d. Jednostki podporządkowane wg stanu na 31.12.2020 – cd.
Nazwa
Wartość brutto
udziałów / akcji
Wartość
odpisów
aktualizujących
Dopłaty do
kapitału
Aktywa
Zobowiązania
Kapitał
zakładowy
Przychody
Zysk / (Strata)
Powiązanie
MILLENNIUM BANK
HIPOTECZNY S.A.
120 000
0
0
120 421
720
40 000
18
(299)
zależna
MILLENNIUM LEASING
Sp. z o.o.
63 942
0
0
7 118 434
6 924 848
48 195
142 221
2 505
zależna
MILLENNIUM DOM
MAKLERSKI S.A.*
16 500
0
0
188 102
154 016
16 500
11 226
(2 969)
zależna
MILLENNIUM SERVICE
Sp. z o.o.
1 000
0
0
176 600
111 020
1 000
86 106
35 892
zależna
MILLENNIUM GOODIE
Sp. z o.o.
597
0
1 000
5 710
4 146
500
7 088
(205)
zależna
MILLENNIUM
TELECOMMUNICATION
SERVICES Sp. z o.o.
98
0
0
366
20
100
1 120
24
zależna
PIAST EXPERT Sp. z o.o.
w likwidacji**
5 737
0
0
6 270
530
6 199
245
(459)
zależna
LUBUSKIE FABRYKI MEBLI
S.A. w likwidacji
6 700
(6 700)
0
spółka w likwidacji
zależna
RAZEM
214 574
(6 700)
1 000
* Millennium Dom Maklerski S.A., spółka zależna od Banku jest właścicielem 100% pakietu akcji Millennium TFI S.A.
** dane wg stanu na 30.09.2020
26. RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE
26a. Rzeczowe aktywa trwałe
31.12.2021
Grunty
2 270
Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
67 554
Urządzenia techniczne i maszyny
88 546
Środki transportu
6 862
Inne środki trwałe
23 184
Środki trwałe w budowie
63 187
Prawa do użytkowania powierzchni biurowej
276 962
Razem
528 565
148
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
26b. Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych (wg grup rodzajowych) za okres 01.01.2021 –
31.12.2021
grunty
budynki,
lokale i
obiekty
inżynierii
lądowej i
wodnej
urządzenia
techniczne
i maszyny
środki
transportu
inne
środki
trwałe
środki
trwałe w
budowie
i zaliczki
prawa do
użytkowania
powierzchni
biurowej
RAZEM
a) wartość brutto rzeczowych
aktywów trwałych na początek
okresu
2 270
305 447
246 557
22 714
90 165
59 156
454 477
1 180 786
b) zwiększenia (z tytułu)
0
14 206
30 438
7 691
7 102
55 936
83 336
198 709
zakup
0
0
0
0
0
40 908
0
40 908
przyjęcie ze środków trwałych w
budowie
0
14 206
30 438
0
7 102
0
0
51 746
przyjęcie w ramach leasingu
finansowego
0
0
0
7 691
0
0
83 336
91 027
inwestycje nieopłacone
0
0
0
0
0
14 660
0
14 660
inne
0
0
0
0
0
368
0
368
c) zmniejszenia (z tytułu)
0
15 899
15 161
2 764
5 643
51 905
47 220
138 592
sprzedaż
0
0
2 656
0
371
0
0
3 027
likwidacja
0
11 783
6 090
0
2 943
0
47 220
68 036
rozliczenie środków trwałych w
budowie
0
0
0
0
0
51 747
0
51 747
rozliczenie umów leasingu
finansowego
0
4 116
6 415
2 764
2 329
0
0
15 624
inne
0
0
0
0
0
158
0
158
d) wartość brutto rzeczowych
aktywów trwałych na koniec
okresu
2 270
303 754
261 834
27 641
91 624
63 187
490 593
1 240 903
e) skumulowana amortyzacja
(umorzenie) na początek okresu
0
229 952
159 493
16 863
66 147
0
158 149
630 604
f) amortyzacja za okres (z tytułu)
0
(2 608)
13 795
3 916
2 293
0
55 482
72 878
odpis bieżący (RZiS)
0
10 125
28 221
6 541
6 941
0
96 075
147 903
zmniejszenia z tytułu sprzedaży
0
0
(2 531)
0
(341)
0
0
(2 872)
zmniejszenia z tytułu likwidacji
0
(8 906)
(5 890)
0
(2 050)
0
(40 593)
(57 439)
rozliczenie umów leasingu
finansowego
0
(3 766)
(6 045)
(2 625)
(2 277)
0
0
(14 713)
inne
0
(61)
40
0
20
0
0
(1)
g) skumulowana amortyzacja
(umorzenie) na koniec okresu
0
227 344
173 288
20 779
68 440
0
213 631
703 482
h) odpisy z tytułu utraty wartości
na początek okresu
0
8 856
0
0
0
0
0
8 856
zwiększenie
0
0
0
0
0
0
0
0
zmniejszenie
0
0
0
0
0
0
0
0
i) odpisy z tytułu utraty wartości
na koniec okresu
0
8 856
0
0
0
0
0
8 856
j) wartość netto rzeczowych
aktywów trwałych na koniec
okresu
2 270
67 554
88 546
6 862
23 184
63 187
276 962
528 565
w tym: rzeczowe aktywa trwałe
używane na podstawie umów
leasingu
0
6 695
17 698
6 862
706
50
276 962
308 973
149
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
26c. Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych (wg grup rodzajowych) za okres 01.01.2020 –
31.12.2020
grunty
budynki,
lokale i
obiekty
inżynierii
lądowej i
wodnej
urządzenia
techniczne
i maszyny
środki
transportu
inne
środki
trwałe
środki
trwałe w
budowie
i zaliczki
prawa do
użytkowania
powierzchni
biurowej
RAZEM
a) wartość brutto rzeczowych
aktywów trwałych na początek
okresu
2 270
300 860
230 315
21 807
79 446
63 102
444 227
1 142 027
b) zwiększenia (z tytułu)
0
10 801
24 843
1 501
12 970
44 730
45 269
140 114
zakup
0
0
0
0
0
25 743
0
25 743
przyjęcie ze środków trwałych w
budowie
0
10 801
24 843
0
12 970
0
0
48 614
przyjęcie w ramach leasingu
finansowego
0
0
0
1 501
0
0
45 269
46 770
inwestycje nieopłacone
0
0
0
0
0
18 987
0
18 987
c) zmniejszenia (z tytułu)
0
6 214
8 601
594
2 251
48 676
35 019
101 355
sprzedaż
0
2 375
1 273
0
63
0
0
3 711
likwidacja
0
3 428
4 064
0
2 024
0
35 019
44 535
rozliczenie środków trwałych w
budowie
0
0
0
0
0
48 614
0
48 614
rozliczenie umów leasingu
finansowego
0
411
3 264
594
164
0
0
4 433
inne
0
0
0
0
0
62
0
62
d) wartość brutto rzeczowych
aktywów trwałych na koniec
okresu
2 270
305 447
246 557
22 714
90 165
59 156
454 477
1 180 786
e) skumulowana amortyzacja
(umorzenie) na początek okresu
0
223 254
138 239
11 093
60 667
0
77 412
510 665
f) amortyzacja za okres (z tytułu)
0
6 698
21 254
5 770
5 480
0
80 737
119 939
odpis bieżący (RZiS)
0
11 740
29 498
6 309
6 858
0
99 787
154 192
zmniejszenia z tytułu sprzedaży
0
(1 851)
(1 127)
0
(42)
0
0
(3 020)
zmniejszenia z tytułu likwidacji
0
(3 089)
(3 900)
0
(1 171)
0
(19 050)
(27 210)
rozliczenie umów leasingu
finansowego
0
(164)
(3 177)
(539)
(143)
0
0
(4 023)
inne
0
62
(40)
0
(22)
0
0
0
g) skumulowana amortyzacja
(umorzenie) na koniec okresu
0
229 952
159 493
16 863
66 147
0
158 149
630 604
h) odpisy z tytułu utraty wartości
na początek okresu
0
8 856
0
0
0
0
0
8 856
zwiększenie
0
0
0
0
0
0
0
0
zmniejszenie
0
0
0
0
0
0
0
0
i) odpisy z tytułu utraty wartości
na koniec okresu
0
8 856
0
0
0
0
0
8 856
j) wartość netto rzeczowych
aktywów trwałych na koniec
okresu
2 270
66 639
87 064
5 851
24 018
59 156
296 328
541 326
w tym: rzeczowe aktywa trwałe
używane na podstawie umów
leasingu
0
10 075
22 427
5 851
1 652
50
296 328
336 382
150
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
27. WARTOŚCI NIEMATERIALNE
27a. Wartości niematerialne
31.12.2021
Wartość firmy – połączenie z Euro Bank S.A.
192 126
Pozostałe wartości niematerialne:
193 073
prawa autorskie, patenty i podobne wartości
35 470
oprogramowanie komputerowe (licencje)
90 876
inne
12 866
zaliczki na wartości niematerialne
53 861
Razem
385 199
27b. Zmiana stanu wartości niematerialnych (wg grup rodzajowych) za okres 01.01.2021 – 31.12.2021
prawa autorskie,
patenty i podobne
wartości
oprogramowanie
komputerowe
(licencje)
inne wartości
niematerialne
zaliczki na
wartości
niematerialne
RAZEM
a) wartość brutto wartości
niematerialnych na początek okresu
65 668
316 849
26 067
83 368
491 952
b) zwiększenia (z tytułu)
17 089
69 496
0
57 506
144 091
nakłady na wartości niematerialne
0
0
0
43 806
43 806
inwestycje nieopłacone
0
0
0
13 700
13 700
rozliczenie z zaliczek
17 089
69 496
0
0
86 585
c) zmniejszenia (z tytułu)
248
3 918
1 307
87 013
92 486
likwidacja
248
3 901
1 307
0
5 456
rozliczenie zaliczek na wartości
niematerialne
0
0
0
86 953
86 953
inne
0
17
0
60
77
d) wartość brutto wartości
niematerialnych na koniec okresu
82 509
382 427
24 760
53 861
543 557
e) skumulowana amortyzacja
(umorzenie) na początek okresu
33 744
268 430
8 184
0
310 358
f) amortyzacja za okres (z tytułu)
13 295
23 121
3 710
0
40 126
odpis bieżący (RZiS)
13 543
27 039
5 016
0
45 598
likwidacja
(248)
(3 901)
(1 306)
0
(5 455)
inne
0
(17)
0
0
(17)
g) skumulowana amortyzacja
(umorzenie) na koniec okresu
47 039
291 551
11 894
0
350 484
h) odpisy z tytułu utraty wartości na
początek okresu
0
0
0
0
0
i) odpisy z tytułu utraty wartości na
koniec okresu
0
0
0
0
0
j) wartość netto wartości
niematerialnych na koniec okresu
35 470
90 876
12 866
53 861
193 073
151
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
27c. Zmiana stanu wartości niematerialnych (wg grup rodzajowych) za okres 01.01.2020 – 31.12.2020
prawa autorskie,
patenty i podobne
wartości
oprogramowanie
komputerowe
(licencje)
inne wartości
niematerialne
zaliczki na
wartości
niematerialne
RAZEM
a) wartość brutto wartości
niematerialnych na początek okresu
42 376
279 582
26 065
89 388
437 411
b) zwiększenia (z tytułu)
23 292
37 267
2
55 134
115 695
nakłady na wartości niematerialne
0
0
0
43 790
43 790
inwestycje nieopłacone
0
0
0
11 344
11 344
rozliczenie z zaliczek
23 292
37 267
2
0
60 561
c) zmniejszenia (z tytułu)
0
0
0
61 154
61 154
likwidacja
0
0
0
0
0
rozliczenie zaliczek na wartości
niematerialne
0
0
0
60 561
60 561
inne
0
0
0
593
593
d) wartość brutto wartości
niematerialnych na koniec okresu
65 668
316 849
26 067
83 368
491 952
e) skumulowana amortyzacja
(umorzenie) na początek okresu
24 703
241 670
1 817
0
268 190
f) amortyzacja za okres (z tytułu)
9 041
26 760
6 367
0
42 168
odpis bieżący (RZiS)
8 893
26 908
6 367
0
42 168
likwidacja
0
0
0
0
0
inne
148
(148)
0
0
0
g) skumulowana amortyzacja
(umorzenie) na koniec okresu
33 744
268 430
8 184
0
310 358
h) odpisy z tytułu utraty wartości na
początek okresu
0
0
0
0
0
i) odpisy z tytułu utraty wartości na
koniec okresu
0
0
0
0
0
j) wartość netto wartości
niematerialnych na koniec okresu
31 924
48 419
17 883
83 368
181 594
152
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
28. AKTYWA Z TYTUŁU ODROCZONEGO PODATKU DOCHODOWEGO
28a. Aktywa i rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
31.12.2021
31.12.2020
Aktywo z
tytułu
odroczonego
podatku
Rezerwa na
odroczony
podatek
dochodowy
Aktywo z tytułu
odroczonego
podatku, netto
Aktywo z
tytułu
odroczonego
podatku
Rezerwa na
odroczony
podatek
dochodowy
Różnica pomiędzy amortyzacją
podatkową a bilansową
1 659
(3 421)
(1 762)
1 659
(3 507)
Wycena bilansowa
instrumentów finansowych
(21 915)
(2 128)
(24 043)
128 219
(149 996)
Niezrealizowane należności/
zobowiązania z tytułu
instrumentów pochodnych
12 450
(13 284)
(834)
12 285
(14 486)
Odsetki do
zapłacenia/otrzymania od
lokat i papierów
wartościowych
10 742
(77 286)
(66 544)
30 241
(33 021)
Odsetki i dyskonto od kredytów
i wierzytelności
0
(75 737)
(75 737)
0
(77 075)
Przychody i koszty rozliczane
wg efektywnej stopy
procentowej
147 394
0
147 394
188 794
0
Rezerwy na kredyty stanowiące
różnice przejściowe
398 267
0
398 267
405 834
0
Świadczenia pracownicze
18 687
0
18 687
19 420
0
Prawa do użytkowania
6 620
0
6 620
8 432
0
Rezerwy na koszty
88 584
0
88 584
83 764
0
Wycena aktywów
inwestycyjnych, kredytów,
zabezpieczenia przepływów
środków pieniężnych oraz
zyski/straty aktuarialne
odniesione w inne całkowite
dochody
207 631
(56 174)
151 457
9 172
(55 384)
Wycena akcji (udziałów)
1 273
(36 440)
(35 167)
1 273
(24 790)
Pozostałe
2 332
(1 236)
1 096
3 054
125
Aktywo z tytułu odroczonego
podatku, netto
873 724
(265 706)
608 018
892 147
(358 134)
w tym długoterminowe
aktywo z tytułu odroczonego
podatku, netto
313 432
153
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
28b. Zmiany z tytułu różnic przejściowych
31.12.2020
Korekty za
lata ubiegłe
Zmiany
odnoszone na
wynik finansowy
Zmiany
odnoszone
na kapitały
Różnica pomiędzy amortyzacją
podatkową a bilansową
(1 848)
86
Wycena bilansowa instrumentów
finansowych
(21 777)
(2 266)
Niezrealizowane należności/
zobowiązania z tytułu instrumentów
pochodnych
(2 201)
1 367
Odsetki do zapłacenia/otrzymania od
lokat i papierów wartościowych
(2 780)
(63 764)
Odsetki i dyskonto od kredytów
i wierzytelności
(77 075)
1 338
Przychody i koszty rozliczane wg
efektywnej stopy proc.
188 794
(41 400)
Rezerwy na kredyty stanowiące różnice
przejściowe
405 834
(7 567)
Świadczenia pracownicze
19 420
(733)
Prawa do użytkowania
8 432
(1 812)
Rezerwy na przyszłe koszty
83 764
4 820
Wycena aktywów inwestycyjnych,
kredytów, zabezpieczenia przepływów
środków pieniężnych oraz zyski/straty
aktuarialne odniesione w inne całkowite
dochody
(46 212)
197 669
Wycena akcji (udziałów)
(23 517)
(11 650)
Pozostałe
3 179
(1 315)
(768)
Razem
534 013
(1 315)
(122 349)
197 669
28c. Zmiany z tytułu różnic przejściowych
31.12.2019
Korekty za lata
ubiegłe
Zmiany
odnoszone
na wynik
finansowy
Zmiany
odnoszone
na kapitały
Różnica pomiędzy amortyzacją
podatkową a bilansową
(686)
0
(1 162)
0
Wycena bilansowa instrumentów
finansowych
(22 519)
0
742
0
Niezrealizowane należności/
zobowiązania z tytułu instrumentów
pochodnych
(6 364)
0
4 163
0
Odsetki do zapłacenia/otrzymania od
lokat i papierów wartościowych
(4 894)
0
2 114
0
Odsetki i dyskonto od kredytów
i wierzytelności
(73 860)
0
(3 215)
0
Przychody i koszty rozliczane wg
efektywnej stopy proc.
180 305
0
8 489
0
Rezerwy na kredyty stanowiące różnice
przejściowe
321 341
0
84 493
0
Świadczenia pracownicze
20 140
0
(720)
0
Prawa do użytkowania
5 971
0
2 461
0
Rezerwy na przyszłe koszty
19 408
0
64 356
0
Wycena aktywów inwestycyjnych,
zabezpieczenia przepływów środków
pieniężnych oraz zyski/straty aktuarialne
odniesione w inne całkowite dochody
(15 680)
0
0
(30 532)
Wycena akcji (udziałów)
(22 415)
0
(1 102)
0
Pozostałe
4 665
15 518
(17 004)
0
Razem
405 412
15 518
143 615
(30 532)
154
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
28d. Zmiany podatku odroczonego
1.01.2021 -
31.12.2021
Różnica pomiędzy amortyzacją podatkową a bilansową
86
Wycena bilansowa instrumentów finansowych
(2 266)
Niezrealizowane należności/ zobowiązania z tytułu instrumentów pochodnych
1 367
Odsetki do zapłacenia/otrzymania od lokat i papierów wartościowych
(63 764)
Odsetki i dyskonto od kredytów i wierzytelności
1 338
Przychody i koszty rozliczane wg efektywnej stopy procentowej
(41 400)
Rezerwy na kredyty stanowiące różnice przejściowe
(7 567)
Świadczenia pracownicze
(733)
Prawa do użytkowania
(1 812)
Rezerwy na przyszłe koszty
4 820
Wycena akcji (udziałów)
(11 650)
Pozostałe
(768)
Zmiany z tytułu podatku odroczonego odniesione na wynik
(122 349)
Wycena aktywów inwestycyjnych, kredytów, zabezpieczenia przepływów środków
pieniężnych oraz zyski/straty aktuarialne odniesione w inne całkowite dochody
197 669
28e. Kwota ujemnych różnic przejściowych, w związku z którymi nie ujęto w bilansie składnika
aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Rok wygaśnięcia różnic przejściowych
31.12.2021
Bezterminowo
12 125
Razem
12 125
Wartość ujemnych różnic przejściowych prezentowana w powyższej tabeli została przeliczona
obowiązującą stopą podatkową.
Bazując na zapisach MSR 12 Bank dokonał kompensaty aktywa z tytułu podatku odroczonego z
rezerwami z tytułu podatku odroczonego.
31.12.2021
Aktywa netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego
608 018
Rezerwa netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego
-
Razem
608 018
155
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
29. INNE AKTYWA
31.12.2021
Koszty do rozliczenia w czasie
109 339
Dochody do otrzymania
27 141
Rozliczenia międzybankowe
0
Rozliczenia z tytułu transakcji na instrumentach finansowych
23 469
Należności od dłużników różnych
426 993
Rozrachunki publiczno-prawne
23 638
Razem pozostałe aktywa, brutto
610 580
Odpisy aktualizujące
(25 991)
Razem pozostałe aktywa, netto
584 589
▪ w tym pozostałe aktywa finansowe *
451 612
▪ w tym pozostałe aktywa długoterminowe
969
* w pozostałych aktywach finansowych ujęto całość pozostałych aktywów netto z wyłączeniem Kosztów do rozliczenia w czasie,
Rozrachunków publiczno-prawnych oraz pozycji Pozostałe
Według stanu na 31 grudnia 2021 w pozycji „Należności od dłużników różnych” zostały ujęte
należności od Société Générale S.A. z tytułu umowy w przedmiocie Zwolnienia z Odpowiedzialności i
Gwarancji Dotyczącą Portfela CHF, mającej na celu ograniczenie ryzyka związanego z kredytami
hipotecznymi byłego Euro Bank w kwocie 257,5 milionów złotych.
Według stanu na 31 grudnia 2021 w pozycji „Należności od dłużników różnych” zostały ujęte
należności z tytułu unieważnionych sądownie hipotecznych kredytów walutowych w kwocie 24,4
milionów złotych.
30. AKTYWA TRWAŁE DO ZBYCIA
Według stanu na dzień 31.12.2021 oraz 31.12.2020 Bank nie klasyfikował żadnych składników majątku
do kategorii Aktywa trwałe do zbycia.
31. ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU
31.12.2021
Ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych
126 795
Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej
0
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów wartościowych
16 614
Zobowiązania finansowe wyceniane do wartości godziwej przez Rachunek zysków i strat
143 409
Podział ujemnej wyceny instrumentów pochodnych na poszczególne typy instrumentów został
zaprezentowany w nocie (19).
156
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
32. ZOBOWIĄZANIA WOBEC BANKÓW I INNYCH INSTYTUCJI
MONETARNYCH
32a. Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych
31.12.2021
W rachunku bieżącym
64 309
Depozyty terminowe
106 569
Otrzymane kredyty i pożyczki
15 000
Odsetki
369
Razem
186 247
32b. Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych wg terminów zapadalności
31.12.2021
rachunki bieżące
64 309
do 1 miesiąca
22 669
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
43900
powyżej 3 miesięcy do 1 roku
40000
powyżej 1 roku do 5 lat
15 000
powyżej 5 lat
0
Odsetki
369
Razem
186 247
32c. Zobowiązania wobec banków i innych instytucji monetarnych wg struktury walutowej
31.12.2021
31.12.2020
W walucie polskiej
167 210
393 669
W walutach obcych (po przeliczeniu na zł):
19 037
170 213
waluta: USD
456
2 006
waluta: EUR
18 581
40 304
waluta: CHF
0
127 903
pozostałe waluty
0
0
Razem
186 247
563 882
157
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
33. ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW
33a. Zobowiązania wobec klientów wg struktury rodzajowej
31.12.2021
Zobowiązania wobec klientów indywidualnych
65 783 239
Rachunki bieżące
55 953 207
Depozyty terminowe
9 565 717
Inne
237 776
Naliczone odsetki
26 539
Zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych
22 278 081
Rachunki bieżące
15 481 067
Depozyty terminowe
6 434 038
Inne
360 665
Naliczone odsetki
2 311
Zobowiązania wobec jednostek budżetowych
3 610 976
Rachunki bieżące
3 385 595
Depozyty terminowe
215 889
Inne
9 417
Naliczone odsetki
75
Razem
91 672 296
33b. Zobowiązania wobec klientów wg terminów zapadalności
31.12.2021
rachunki bieżące
74 819 869
do 1 miesiąca
6 817 747
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
5 254 940
powyżej 3 miesięcy do 1 roku
2 803 883
powyżej 1 roku do 5 lat
1 906 400
powyżej 5 lat
40 532
Odsetki
28 925
Razem
91 672 296
33c. Zobowiązania wobec klientów wg struktury walutowej
31.12.2021
31.12.2020
W walucie polskiej
81 904 492
73 480 869
W walutach obcych (po przeliczeniu na zł):
9 767 804
8 351 602
waluta: USD
2 169 222
2 025 275
waluta: EUR
7 002 313
5 793 962
waluta: GBP
393 989
348 677
waluta: CHF
182 569
162 659
pozostałe waluty
19 711
21 029
Razem
91 672 296
81 832 471
158
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
34. TRANSAKCJE Z PRZYRZECZENIEM ODKUPU
Zobowiązania z tytułu sprzedanych dłużnych papierów wartościowych z udzielonym przyrzeczeniem
odkupu:
31.12.2021
31.12.2020
wobec Banku Centralnego
0
0
wobec pozostałych banków
0
248 566
wobec klientów
18 037
0
odsetki
1
0
Razem
18 038
248 566
35. WYEMITOWANE DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE
35a. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
31.12.2021
Obligacje i bony dłużne
0
Bankowe papiery wartościowe
0
Odsetki
0
Razem
0
35b. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych, wg terminów wymagalności
31.12.2021
do 1 miesiąca
0
powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
0
powyżej 3 miesięcy do 1 roku
0
powyżej 1 roku do 5 lat
0
powyżej 5 lat
0
Odsetki
0
Razem
0
35c. Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
01.01.2021 -
31.12.2021
Stan na początek okresu
484 655
Zwiększenia, z tytułu:
3 267
emisja bankowych papierów wartościowych
0
połączenie z Euro Bank S.A.
0
naliczenie odsetek
3 267
Zmniejszenia, z tytułu:
(487 922)
wykup bankowych papierów wartościowych
(234 428)
wykup obligacji
(250 000)
wypłata odsetek
(3 494)
Stan na koniec okresu
0
159
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
35d. Dłużne papiery wartościowe wg rodzaju
Według stanu na 31.12.2021 Bank nie posiadał zobowiązan z tytułu wyemitowanych papierów
wartościowych.
Wg stanu na 31.12.2020
Wartość bilansowa
Termin wykupu (maksymalne
umowne terminy wymagalności)
Rynek notowań
BPW_2021/01
32 916
2021-01-29
-
BPW_2021/03
20 635
2021-03-01
-
BPW_2021/03A
14 004
2021-03-01
-
BPW_2021/03B
8 035
2021-03-29
-
BPW_2021/03C
25 619
2021-03-29
-
BPW_2021/04
7 365
2021-04-30
-
BPW_2021/04A
28 109
2021-04-30
-
BPW_2021/05
5 083
2021-05-28
-
BPW_2021/05A
9 292
2021-05-31
-
BPW_2021/05B
24 747
2021-05-31
-
BPW_2021/06A
11 593
2021-06-28
-
BPW_2021/06
11 198
2021-06-30
-
BPW_2021/06B
14 771
2021-06-30
-
BPW_2021/07
9 206
2021-07-22
-
BPW_2021/07A
11 855
2021-07-22
-
EBK_011221C
250 227
2021-12-01
-
Razem
484 655
Wykup bankowych papierów wartościowych (BPW) nastąpił poprzez zapłatę, w terminie wykupu,
kwoty rozliczenia, która jest wyliczana w dacie ustalenia kwoty rozliczenia z zastosowaniem formuł
wskazanych w warunkach emisji. Kalkulacja kwoty rozliczenia odbywa się w oparciu o wskaźniki rynku
finansowego lub towarowego.
Na dzień 31.12.2020 r. Bank, w wyniku połączenia Euro Bank S.A., wykazał zobowiązanie z tytułu
obligacji wyemitowanych przez Euro Bank S.A. o wartości nominalnej 250 milionów złotych. Saldo
odsetek naliczonych od tych zobowiązań wyniosło 227 tys. PLN.
36. ZOBOWIĄZANIA PODPORZĄDKOWANE
36a. Zobowiązania podporządkowane
31.12.2021
Wartość obligacji podporządkowanych w PLN - BKMO_071227R
700 000
Waluta
PLN
Warunki oprocentowania
4,81%
Termin wymagalności
07.12.2027
Odsetki
2 214
Wartość obligacji podporządkowanych w PLN - BKMO_300129W
830 000
Waluta
PLN
Warunki oprocentowania
2,55%
Termin wymagalności
30.01.2029
Odsetki
8 930
Stan bilansowy zobowiązań podporządkowanych
1 541 144
160
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
36b. Zmiana stanu zobowiązań podporządkowanych
01.01.2021 -
31.12.2021
Stan na początek okresu
1 540 209
Zwiększenia, z tytułu:
40 076
emisja obligacji podporządkowanych
0
naliczenie odsetek
40 076
Zmniejszenia, z tytułu:
(39 141)
spłata obligacji podporządkowanych
0
spłata odsetek
(39 141)
Stan zobowiązań podporządkowanych na koniec okresu
1 541 144
W latach 2021 i 2020 Bank nie odnotował żadnych opóźnień w płatności rat kapitałowych lub
odsetkowych, ani nie naruszył żadnych innych postanowień umownych wynikających ze swoich
zobowiązań podporządkowanych.
37. REZERWY
37a. Rezerwy
31.12.2021
Udzielone zobowiązania i gwarancje
44 955
Nierozstrzygnięte sprawy sporne
549 450
Razem
594 405
37b. Zmiana stanu rezerw na Udzielone zobowiązania i gwarancje
01.01.2021 -
31.12.2021
Stan na początek okresu
52 728
Utworzenie rezerw
54 970
Rozwiązanie rezerw
(62 805)
Różnice kursowe
62
Stan na koniec okresu
44 955
37c. Zmiana stanu rezerw na Nierozstrzygnięte sprawy sporne
01.01.2021 -
31.12.2021
Stan na początek okresu
105 643
Utworzenie rezerw
112 726
Rozwiązanie rezerw
(9 463)
Wykorzystanie rezerw w ciągu okresu
(24 059)
Utworzenie rezerw na ryzyko prawne z tytułu walutowych kredytów hipotecznych*
2 305 157
Alokacja do portfela kredytowego**
(2 032 024)
Różnice kursowe
91 470
Stan na koniec okresu
549 450
* Utworzenie rezerw na ryzyko prawne z tytułu walutowych kredytów hipotecznych zostało szerzej opisane w Rozdziale 12.
„Ryzyko prawne z tytułu walutowych kredytów hipotecznych”.
** W roku 2021 Bank zmienił zasadę rachunkowości i dokonał alokacji części rezerw utworzonych na ryzyko prawne z tytułu
walutowych kredytów hipotecznych do portfela kredytowego, dokonano też stosownej korekty danych porównywalnych według
stanu na 31 grudnia 2020 i 31 grudnia 2019 prezentowanych w niniejszym sprawozdaniu finansowym (więcej informacji na ten
temat zaprezentowano w Rozdziale 7. Polityka rachunkowości).
161
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
38. INNE ZOBOWIĄZANIA
38a. Inne zobowiązania
31.12.2021
Krótkoterminowe
1 496 886
Koszty do zapłacenia - premie, wynagrodzenia
39 347
Koszty do zapłacenia - pozostałe
187 959
Rezerwa na zwroty na ubezpieczenia
306 955
Rozliczenia międzybankowe
484 728
Rezerwa na potencjalne zwroty opłat w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu
89 091
Rozliczenia z tytułu transakcji na instrumentach finansowych
31 833
Wierzyciele różni
168 629
Zobowiązania z tytułu leasingu
95 369
Zobowiązania wobec budżetu
36 570
Przychody przyszłych okresów
39 158
Rezerwy na niewykorzystane urlopy
13 626
Rezerwy na odprawy emerytalne
3 182
Pozostałe
439
Długoterminowe
488 889
Rezerwy na odprawy emerytalne
31 527
Przychody przyszłych okresów
0
Zobowiązanie do zapłaty – BFG*
173 039
Zobowiązania z tytułu leasingu
275 251
Koszty do zapłacenia
9 072
Razem
1 985 775
w tym pozostałe zobowiązania finansowe**
1 340 523
* Bank korzysta z możliwości wnoszenia części składek do BFG w formie zobowiązania do zapłaty co polega na rozpoznaniu
zobowiązania do zapłaty przy jednoczesnym utrzymywaniu aktywów obciążonych w formie dłużnych papierów wartościowych
przechowywanych na odrębnym, utworzonym w tym celu rachunku
** do pozostałych zobowiązań finansowych zalicza się całość Innych zobowiązań z wyłączeniem Przychodów przyszłych okresów,
Rezerw na zwroty, Zobowiązań wobec budżetu, Zobowiązania do zapłaty składki dla BFG oraz pozycji Pozostałe
Według stanu na 31 grudnia 2021 w pozycji „Wierzyciele rózni” zostały ujęte zobowiązania z tytułu
unieważnionych sądownie hipotecznych kredytów walutowych w kwocie 20,1 milionów złotych.
38b. Zobowiązania z tytułu leasingu
31.12.2021
Zobowiązania (brutto) z tytułu leasingu
389 434
Niezrealizowane koszty finansowe
(18 814)
Wartość bieżąca minimalnych rat leasingowych
370 620
Zobowiązania (brutto) z tytułu leasingu wg terminów zapadalności
do 1 roku
101 072
powyżej 1 roku do 5 lat
205 292
powyżej 5 lat
83 070
Razem
389 434
Zobowiązania (netto) z tytułu leasingu wg terminów zapadalności
do 1 roku
95 369
powyżej 1 roku do 5 lat
194 389
powyżej 5 lat
80 862
Razem
370 620
162
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
38c. Zmiana stanu rezerw na niewykorzystane urlopy
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Stan na początek okresu
15 364
24 212
Utworzenie/Odwrócenie rezerw
(1 382)
(8 750)
Wykorzystanie rezerw
(356)
(98)
Stan na koniec okresu
13 626
15 364
38d. Zmiana stanu rezerw na odprawy emerytalne
01.01.2021 -
31.12.2021
01.01.2020 -
31.12.2020
Stan na początek okresu
35 001
32 728
Utworzenie / Odwrócenie rezerw
6 159
2 984
Wykorzystanie rezerw
(1 232)
(1 440)
(Zyski) / straty aktuarialne
(5 219)
729
Stan na koniec okresu
34 709
35 001
39. KAPITAŁ WŁASNY
39a. Kapitał zakładowy
Kapitał podstawowy Banku Millennium S.A. wynosi 1 213 116 777 zł i dzieli się na 1 213 116 777 akcji
o wartości nominalnej 1 zł każda, co prezentuje poniższa tabela.
KAPITAŁ ZAKŁADOWY
Wartość nominalna jednej akcji = 1 zł.
Seria /
emisja
Rodzaj
akcji
Rodzaj
Uprzywilejo
wania
Liczba
akcji
Wartość
serii / emisji
(w zł)
Sposób pokrycia
kapitału
Data
rejestracji
Prawo do
dywidendy
A
imienne
założycielskie
x2 co
do głosu
106 850
106 850
gotówka
30.06.1989
30.06.1989
B1
imienne zwykłe
150 000
150 000
gotówka
13.06.1990
01.01.1990
B2
imienne zwykłe
150 000
150 000
gotówka
13.12.1990
01.01.1990
C
na okaziciela zwykłe
4 693 150
4 693 150
gotówka
17.05.1991
01.01.1991
D1
na okaziciela zwykłe
1 700 002
1 700 002
gotówka
31.12.1991
01.01.1992
D2
na okaziciela zwykłe
2 611 366
2 611 366
gotówka
31.01.1992
01.01.1992
D3
na okaziciela zwykłe
1 001 500
1 001 500
gotówka
10.03.1992
01.01.1992
E
na okaziciela zwykłe
6 000 000
6 000 000
gotówka
28.05.1993
01.01.1992
F
na okaziciela zwykłe
9 372 721
9 372 721
gotówka
10.12.1993
01.01.1993
G
na okaziciela zwykłe
8 000 000
8 000 000
gotówka
30.05.1994
01.10.1993
H
na okaziciela zwykłe
7 082 129
7 082 129
gotówka
24.10.1994
01.10.1994
Podwyższenie wart. nominalnej akcji z 1 do 4 PLN
122 603 154
kapitał zapasowy
24.11.1994
Split akcji w stosunku 1:4
122 603 154
05.12.1994
I
na okaziciela zwykłe
65 000 000
65 000 000
gotówka
12.08.1997
01.10.1996
J
na okaziciela zwykłe
196 120 000
196 120 000
kapitały Banku
Gdańskiego S.A.
12.09.1997
01.10.1996
K
na okaziciela zwykłe
424 590 872
424 590 872
gotówka
31.12.2001
01.01.2001
L
na okaziciela zwykłe
363 935 033
363 935 033
gotówka
26.02.2010
01.01.2009
Liczba akcji razem
1 213 116 777
Kapitał akcyjny razem
1 213 116 777
163
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
W okresie sprawozdawczym nie były dokonywane konwersje akcji imiennych zwykłych na akcje na
okaziciela. W związku z powyższym liczba akcji imiennych wg stanu na dzień 31 grudnia 2020 roku
wynosiła 107 608, z czego 61 600 akcji to akcje założycielskie, uprzywilejowane w ten sposób, że
jedna akcja daje prawo do dwóch głosów na Walnym Zgromadzeniu.
Z uwagi na fakt, że Bank jest spółką publiczną, której akcje znajdują się w obrocie na Giełdzie
Papierów Wartościowych w Warszawie, Bank nie posiada szczegółowych informacji na temat struktury
akcjonariatu aktualnej na 31 grudnia 2021 roku. Informacja na temat akcjonariusza – Banco Comercial
Portugues S.A., zawarta w poniższej tabeli, podana została na podstawie danych zebranych w związku
z rejestracją akcjonariuszy uprawnionych do wzięcia udziału w Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniu
Banku zwołanym na dzień 24 marca 2021 roku.
Natomiast dane dotyczące stanu posiadania akcji Banku przez Nationale-Nederlanden Otwarty
Fundusz Emerytalny, Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny Aviva Santander i Otwarty Fundusz
Emerytalny PZU „Złota Jesień” i ich udział w kapitale zakładowym Banku, został obliczony na
podstawie Rocznej struktury aktywów ww. Funduszy według stanu na dzień 31 grudnia 2021 roku
(ogłoszonej na stronach internetowych odpowiednio: www.nn.pl, www.aviva.pl i www.pzu.pl). Dla
dokonania wymienionych kalkulacji założono średni kurs ważony wolumenem (VWAP) akcji Banku w
wysokości 8,1658 PLN.
Najwięksi akcjonariusze Banku (powyżej 5% udział w głosach WZA):
Akcjonariusze według stanu na 31.12.2021
Ilość akcji
% udział
w kapitale
zakładowym
Ilość głosów
% udział
w głosach na
WZA
Banco Comercial Portugues S.A.
607 771 505
50,10
607 771 505
50,10
Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny
99 291 825
8,18
99 291 825
8,18
Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny Aviva Santander
72 760 035
6,00
72 760 035
6,00
Otwarty Fundusz Emerytalny PZU „Złota Jesień”
69 451 428
5,73
69 451 428
5,73
Akcjonariusze według stanu na 31.12.2020
Ilość akcji
% udział
w kapitale
zakładowym
Ilość głosów
% udział
w głosach na
WZA
Banco Comercial Portugues S.A.
607 771 505
50,10
607 771 505
50,10
Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny
109 924 704
9,06
109 924 704
9,06
Otwarty Fundusz Emerytalny PZU „Złota Jesień”
85 697 263
7,06
85 697 263
7,06
Aviva Otwarty Fundusz Emerytalny Aviva Santander
76 760 035
6,33
76 760 035
6,33
164
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
39b. Skumulowane inne całkowite dochody
Skumulowane inne całkowite dochody powstają w rezultacie rozpoznania:
▪ efektu wyceny aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody w kwocie netto, to jest po uwzględnieniu podatku odroczonego.
Wyksięgowanie niniejszych wartości, dla instrumentów dłużnych oraz portfela kredytowego,
z kapitału z aktualizacji wyceny następuje w momencie wyłączenia z ksiąg rachunkowych
całości lub części wycenianych aktywów lub w momencie rozpoznania utraty wartości (efekt
wyceny jest wtedy odnoszony do rachunku zysków i strat). Efekt wyceny instrumentów
kapitałowych nie podlega przeksięgowaniu do rachunku zysków i strat.
▪ efektu wyceny (według wartości godziwej) instrumentów pochodnych stanowiących
zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych w kwocie netto, to jest po uwzględnieniu
podatku odroczonego. W kapitale z aktualizacji wyceny, ujmowana jest część zysków lub strat
związanych z instrumentem zabezpieczającym przepływy pieniężne, która stanowi efektywne
zabezpieczenie natomiast nieefektywna część zysków lub strat związanych z tym
instrumentem zabezpieczającym ujmowana jest w rachunku zysków i strat.
▪ zysków /strat aktuarialnych w kwocie netto, to jest po uwzględnieniu podatku odroczonego.
W kapitale z aktualizacji wyceny, ujmowane są zyski lub straty powstałe
z wyceny zobowiązań wynikających z utworzonej rezerwy na odprawy emerytalne. Wycena
jest sporządzona przy zastosowaniu metody prognozowanego kosztu jednostkowego, a
parametrami, które mają istotny wpływ na wysokość wartości bieżącej tych zobowiązań są:
stopa mobilności (rotacja) pracowników, stopa dyskontowa, stopa wzrostu płac. Niniejsze
wartości nie podlegają przeksięgowaniu do rachunku zysków i strat.
Kapitał z aktualizacji wyceny
31.12.2021
Efekt wyceny (brutto)
(797 143)
Podatek odroczony
151 457
Efekt wyceny netto
(645 686)
Źródła zmian kapitału z aktualizacji wyceny przedstawiają się następująco (dane w tys. zł):
Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody 1.01.2021 - 31.12.2021
Wartość
brutto
Podatek
odroczony
Razem
Kapitał z aktualizacji wyceny na początek okresu
291 495
(55 383)
236 112
Przeniesienie do rachunku zysków i strat okresu w efekcie sprzedaży
(12 896)
2 450
(10 446)
Zmiana w związku z zapadalnością papierów wartościowych
(660)
125
(535)
Zyski/straty z rewaluacji papierów dłużnych wycenianych według wartości
godziwej przez inne całkowite dochody odniesione na kapitał własny
(963 829)
183 128
(780 701)
Zyski/straty z rewaluacji akcji wycenianych według wartości godziwej przez
inne całkowite dochody odniesione na kapitał własny
(785)
149
(636)
Kapitał z aktualizacji wyceny na koniec okresu
(686 675)
130 469
(556 206)
165
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody 1.01.2020 - 31.12.2020
Wartość
brutto
Podatek
odroczony
Razem
Kapitał z aktualizacji wyceny na początek okresu
114 539
(21 762)
92 777
Przeniesienie do rachunku zysków i strat okresu w efekcie sprzedaży
(130 767)
24 846
(105 921)
Zmiana w związku z zapadalnością papierów wartościowych
(794)
151
(643)
Zyski/straty z rewaluacji papierów dłużnych wycenianych według wartości
godziwej przez inne całkowite dochody odniesione na kapitał własny
308 692
(58 651)
250 041
Zyski/straty z rewaluacji akcji wycenianych według wartości godziwej przez
inne całkowite dochody odniesione na kapitał własny
(175)
33
(142)
Kapitał z aktualizacji wyceny na koniec okresu
291 495
(55 384)
236 111
Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających przepływy pieniężne
1.01.2021 - 31.12.2021
Wartość
brutto
Podatek
odroczony
Razem
Kapitał z aktualizacji wyceny na początek okresu
(44 419)
8 439
(35 980)
Zyski lub straty z tytułu wyceny instrumentów finansowych odnoszone na
kapitał własny
(338 189)
64 256
(273 933)
Przeniesienie do rachunku zysków i strat okresu
3 696
(702)
2 994
Kapitał z aktualizacji wyceny na koniec okresu
(378 912)
71 993
(306 919)
Kapitał z aktualizacji wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających przepływy pieniężne
1.01.2020 - 31.12.2020
Wartość
brutto
Podatek
odroczony
Razem
Kapitał z aktualizacji wyceny na początek okresu
(28 885)
5 488
(23 397)
Zyski lub straty z tytułu wyceny instrumentów finansowych odnoszone na
kapitał własny
(24 787)
4 710
(20 077)
Przeniesienie do rachunku zysków i strat okresu
9 253
(1 758)
7 495
Kapitał z aktualizacji wyceny na koniec okresu
(44 419)
8 439
(35 980)
Kapitał z aktualizacji wyceny – zyski lub (straty) aktuarialne 1.01.2021 - 31.12.2021
Wartość
brutto
Podatek
odroczony
Razem
Kapitał z aktualizacji wyceny na początek okresu
(3 854)
732
(3 122)
Zmiana zobowiązań wynikających z rezerwy na odprawy emerytalne
5 219
(992)
4 227
Kapitał z aktualizacji wyceny na koniec okresu
1 365
(260)
1 105
Kapitał z aktualizacji wyceny – zyski lub (straty) aktuarialne 1.01.2020 - 31.12.2020
Wartość
brutto
Podatek
odroczony
Razem
Kapitał z aktualizacji wyceny na początek okresu
(3 125)
593
(2 532)
Zmiana zobowiązań wynikających z rezerwy na odprawy emerytalne
(729)
139
(590)
Kapitał z aktualizacji wyceny na koniec okresu
(3 854)
732
(3 122)
166
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Kapitał z aktualizacji wyceny portfela kredytów wycenianego według wartości godziwej przez inne
całkowite dochody1.01.2021 - 31.12.2021
Wartość
brutto
Podatek
odroczony
Razem
Kapitał z aktualizacji wyceny na początek okresu
0
0
0
Zyski lub straty z tytułu wyceny portfela odnoszone na kapitał własny
259 546
(49 314)
210 232
Przeniesienie do rachunku zysków i strat okresu w wyniku utraty wartości
7 533
(1 431)
6 102
Kapitał z aktualizacji wyceny na koniec okresu
267 079
(50 745)
216 334
39c. Zyski zatrzymane
kapitał
zapasowy
kapitał
rezerwowy
fundusz
ogólnego ryzyka
bankowego
niepodzielony
wynik
RAZEM
Zyski zatrzymane na początek okresu
01.01.2021
374 957
5 655 919
228 902
18 579
6 278 357
podział zysku, w tym:
przeniesienie na kapitał
rezerwowy
0
18 579
0
(18 579)
0
obciążenie z tytulu wydania akcji
własnych pracownikom
0
(3 374)
0
0
(3 374)
wynik netto bieżącego okresu
0
0
0
(1 357 452)
(1 357 452)
Zyski zatrzymane na koniec bieżącego
okresu 31.12.2021
374 957
5 671 124
228 902
(1 357 452)
4 917 531
kapitał
zapasowy
kapitał
rezerwowy
fundusz
ogólnego ryzyka
bankowego
niepodzielony
wynik
RAZEM
Zyski zatrzymane na początek okresu
01.01.2020
374 957
5 098 295
228 902
560 727
6 262 881
podział zysku, w tym:
przeniesienie na kapitał
rezerwowy
0
560 727
0
(560 727)
0
obciążenie z tytulu wydania akcji
własnych pracownikom
(3 103)
(3 103)
wynik netto bieżącego okresu
0
0
0
18 579
18 579
Zyski zatrzymane na koniec bieżącego
okresu 31.12.2020
374 957
5 655 919
228 902
18 579
6 278 357
167
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
40. ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE WEDŁUG UMOWNYCH TERMINÓW
WYMAGALNOŚCI
31.12.2021
do
1 miesiąca
powyżej
1 miesiąca do
3 miesięcy
powyżej
3 miesięcy
do 1 roku
powyżej
1 roku
do 5 lat
powyżej
5 lat
RAZEM
Zobowiązania wobec banków
87 332
44 813
40 142
15 000
0
187 287
Zobowiązania wobec klientów
81 643 636
5 267 328
2 824 137
1 910 432
40 532
91 686 065
Zobowiązania z tytułu
sprzedanych papierów
wartościowych z udzielonym
przyrzeczeniem odkupu
18 040
0
0
0
0
18 040
Zobowiązania z tytułu emisji
dłużnych papierów wartościowych
0
0
0
0
0
0
Zobowiązania podporządkowane
8 930
0
48 119
219 340
1 614 664
1 891 053
Zobowiązania z tytułu
instrumentów pochodnych
przeznaczonych do obrotu wg
wartości nominalnej
6 597 730
2 815 476
3 594 126
4 675 899
132 180
17 815 411
Zobowiązania z tytułu
instrumentów pochodnych
zabezpieczających wg wartości
nominalnej
444 840
556 050
1 556 228
11 347 744
0
13 904 862
Zobowiązania warunkowe
udzielone - finansowe
12 658 407
0
0
0
0
12 658 407
Zobowiązania warunkowe
udzielone - gwarancyjne
2 578 287
0
0
0
0
2 578 287
RAZEM
104 037 202
8 683 667
8 062 752
18 168 415
1 787 376
140 739 412
31.12.2020
do
1 miesiąca
powyżej
1 miesiąca do
3 miesięcy
powyżej
3 miesięcy
do 1 roku
powyżej
1 roku
do 5 lat
powyżej
5 lat
RAZEM
Zobowiązania wobec banków
538 663
42
0
25 714
0
564 419
Zobowiązania wobec klientów
71 312 381
4 920 627
3 791 886
1 805 710
26 402
81 857 006
Zobowiązania z tytułu
sprzedanych papierów
wartościowych z udzielonym
przyrzeczeniem odkupu
248 566
0
0
0
0
248 566
Zobowiązania z tytułu emisji
dłużnych papierów wartościowych
32 916
68 292
385 902
0
0
487 110
Zobowiązania podporządkowane
9 035
1 174
29 055
157 056
1 640 903
1 837 223
Zobowiązania z tytułu
instrumentów pochodnych
przeznaczonych do obrotu wg
wartości nominalnej
5 110 475
1 938 381
3 252 477
4 858 752
91 867
15 251 952
Zobowiązania z tytułu
instrumentów pochodnych
zabezpieczających wg wartości
nominalnej
596 974
2 878 268
3 048 832
12 513 231
0
19 037 305
Zobowiązania warunkowe
udzielone - finansowe
12 478 702
0
0
0
0
12 478 702
Zobowiązania warunkowe
udzielone - gwarancyjne
2 562 041
0
0
0
0
2 562 041
RAZEM
92 889 753
9 806 784
10 508 152
19 360 463
1 759 172
134 324 324
168
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
14. Informacje Uzupełniające
14.1. DYWIDENDA ZA ROK 2020
Bank Millennium posiada politykę dywidendy, obejmującą wypłatę 35% do 50% zysku netto Banku,
zakładając, że zalecenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), dotyczące wypłaty dywidendy, zostaną
zrealizowane.
W dniu 16 grudnia 2020 KNF opublikował stanowisko w sprawie polityki dywidendowej banków
komercyjnych w 2021 r. Biorąc pod uwagę istotną niepewność co do dalszego rozwoju wydarzeń
związanych z pandemią COVID19, przejściowy charakter rozwiązań wykorzystywanych przez banki do
poprawy sytuacji kapitałowej w okresie pandemii, utrzymujące się ostrożne stanowiska nadzorcze w
UE w zakresie ograniczeń dywidendowych oraz innych form obniżania zasobów kapitałowych oraz
zmianę wytycznych EUNB wydłużającą moratoria KNF uznał za konieczne wstrzymanie przez banki
komercyjne wypłat dywidendy. W dniu 13 stycznia Bank otrzymał analogiczne indywidualne zalecenie
KNF w sprawie wstrzymania przez Bank wypłaty w pierwszym półroczu 2021 r.
W oparciu o powyższe zalecenia, niepewność w zakresie warunków działania spowodowana pandemią
COVID-19, istniejące ryzyko prawne/operacyjne, jak również uwzględniając konieczność zapewnienia
właściwego wsparcia kapitałowego dla wzrostu skali działalności biznesowej, Zarząd Banku
przedstawił propozycję a Zwyczajne Walne Zgromadzanie Banku, które odbyło się w dniu 24 marca
2021, zdecydowało o zatrzymania całego zysku netto wypracowanego w roku 2020 w kapitałach
własnych Banku.
14.2. DANE O AKTYWACH, KTÓRE STANOWIĄ ZABEZPIECZENIE
ZOBOWIĄZAŃ
Na dzień 31.12.2021 r. następujące aktywa Banku stanowiły zabezpieczenie zobowiązań (w tys. PLN):
Lp.
Rodzaj aktywa
Portfel
Zabezpieczane zobowiązanie
Wartość
nominalna
aktywa
Wartość
bilansowa
aktywa
1.
Obligacje skarbowe
OK0423
utrzymywanie i
sprzedaż
kredyt lombardowy udzielany Bankowi
przez NBP
130 000
124 254
2.
Obligacje skarbowe
OK0423
utrzymywanie i
sprzedaż
zabezpieczenie Funduszu Ochrony
Środków Gwarantowanych w ramach
Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
328 000
313 502
3.
Obligacje skarbowe
PS0425
utrzymywanie i
sprzedaż
zabezpieczenie Funduszu Ochrony
Środków Gwarantowanych w ramach
Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
7 000
6 399
4.
Obligacje skarbowe
OK0423
utrzymywanie i
sprzedaż
BFG - fundusz gwarancyjny -
zabezpieczenie zobowiązania do zapłaty
130 100
124 350
5.
Obligacje skarbowe
OK0423
utrzymywanie i
sprzedaż
BFG - fundusz przymusowej
restrukturyzacji - zabezpieczenie
zobowiązania do zapłaty
106 500
101 793
6.
Środki pieniężne
należności
wstępny depozyt rozliczeniowy w KDPW
CCP (MAGB)
5 000
5 000
7.
Środki pieniężne
należności
fundusz zabezpieczający ASO (PAGB)
398
398
8.
Środki pieniężne
należności
wpłata na Fundusz Zabezpieczający OTC
- KDPW_CCP
8 989
8 989
9.
Środki pieniężne
należności
rozliczenie z tytułu zawartych transakcji
111 907
111 907
10.
Depozyty złożone
lokaty w bankach
rozliczenie z tytułu zawartych transakcji
572 681
572 681
RAZEM
1 400 575
1 369 273
169
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Dodatkowo według stanu na 31 grudnia 2021 r. Bank posiadał zawarte krótkoterminowe (rozliczane
przeważnie w ciągu 7 dni) transakcje sprzedaży skarbowych papierów wartościowych z udzielonym
przyrzeczeniem odkupu, których przedmiotem były papiery wartościowe o wartości 17 933 tys. zł
(odpowiadające im zobowiązania zaprezentowano w Rozdziale 13., nota 34).
Na dzień 31.12.2020 r. następujące aktywa Banku stanowiły zabezpieczenie zobowiązań (w tys. PLN):
Lp.
Rodzaj aktywa
Portfel
Zabezpieczane zobowiązanie
Wartość
nominalna
aktywa
Wartość
bilansowa
aktywa
1.
Obligacje skarbowe
OK0722
utrzymywanie i
sprzedaż
kredyt lombardowy udzielany Bankowi
przez NBP
130 000
129 922
2.
Obligacje skarbowe
OK0722
utrzymywanie i
sprzedaż
zabezpieczenie Funduszu Ochrony
Środków Gwarantowanych w ramach
Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
355 000
354 787
3.
Obligacje skarbowe
PS0123
utrzymywanie i
sprzedaż
BFG - fundusz gwarancyjny -
zabezpieczenie zobowiązania do zapłaty
88 000
94 473
4.
Obligacje skarbowe
PS0123
utrzymywanie i
sprzedaż
BFG - fundusz przymusowej
restrukturyzacji - zabezpieczenie
zobowiązania do zapłaty
71 000
76 223
5.
Obligacje skarbowe
PS0422
utrzymywanie i
sprzedaż
wstępny depozyt rozliczeniowy w KDPW
CCP (MARI) - initial deposit
300 000
313 311
6.
Środki pieniężne
należności
wstępny depozyt rozliczeniowy w KDPW
CCP (MARI)
100
100
7.
Środki pieniężne
należności
fundusz zabezpieczający ASO (PAGB) -
guarantee fund
2 415
2 415
8.
Środki pieniężne
należności
wpłata na Fundusz Zabezpieczający OTC
- KDPW_CCP
5 617
5 617
9.
Środki pieniężne
należności
rozliczenie z tytułu zawartych transakcji
45 153
45 153
10.
Depozyty złożone
lokaty w bankach
rozliczenie z tytułu zawartych transakcji
503 532
503 532
RAZEM
1 500 817
1 525 533
Dodatkowo według stanu na 31 grudnia 2020 r. Bank posiadał zawarte krótkoterminowe (rozliczane
przeważnie w ciągu 7 dni) transakcje sprzedaży skarbowych papierów wartościowych z udzielonym
przyrzeczeniem odkupu, których przedmiotem były papiery wartościowe o wartości 248 429 tys. zł
(odpowiadające im zobowiązania zaprezentowano w Rozdziale 13., nota 34).
14.3. PAPIERY WARTOŚCIOWE STANOWIĄCE PRZEDMIOT TRANSAKCJI Z
PRZYRZECZENIEM ODKUPU
Na dzień 31.12.2021 r. następujące papiery wartościowe (prezentowane w bilansie Banku) stanowiły
przedmiot transakcji z przyrzeczeniem odkupu (SBB), w tys. zł:
Rodzaj papieru wartościowego
Wartość nominalna
Wartość bilansowa
Obligacje skarbowe
21 347
17 933
RAZEM
21 347
17 933
W następstwie zawarcia transakcji z przyrzeczeniem odkupu, których przedmiotem są papiery
wartościowe prezentowane w powyższej tabeli, Bank jest narażony na ryzyka analogiczne jak
w przypadku posiadania papierów wartościowych o tej samej charakterystyce we własnym portfelu.
Na dzień 31.12.2020 r. następujące papiery wartościowe (prezentowane w bilansie Banku) stanowiły
przedmiot transakcji z przyrzeczeniem odkupu (SBB), w tys. zł:
Rodzaj papieru wartościowego
Wartość nominalna
Wartość bilansowa
Obligacje skarbowe
233 004
248 429
RAZEM
233 004
248 429
170
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
14.4. KOMPENSOWANIE NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZAŃ NA BAZIE UMÓW
RAMOWYCH
Większość portfela instrumentów pochodnych Banku powstaje w wyniku zawierania przez Bank umów
ramowych ISDA (z ang. International Swaps and Derivatives Agreements; Międzynarodowa umowa w
sprawie transakcji swapowych i instrumentów pochodnych). Zapisy tego rodzaju umów określają
kompleksowe postępowanie w następstwie wystąpienia przypadku naruszenia (głównie trudności w
regulowaniu zobowiązań przez kontrahenta) i umożliwiają ich rozwiązanie oraz rozliczenie się z
kontrahentem na bazie skompensowanej kwoty wzajemnych należności i zobowiązań. Do chwili
obecnej Bank nie korzystał z takiej możliwości, jednakże w ramach wypełnienia obowiązku
informacyjnego wynikającego MSSF 7 w poniższej tabeli zaprezentowano odpowiednio kwoty wyceny
do wartości godziwej instrumentów pochodnych (zarówno zaklasyfikowanych do portfela
przeznaczone do obrotu jak i dedykowanych do rachunkowości zabezpieczeń) oraz zabezpieczeń
pieniężnych objętych umowami ramowymi ISDA wraz z maksymalną hipotetyczną kwotą wynikającą z
rozliczenia na bazie kompensaty.
w tys. zł
Kwoty do otrzymania
Kwoty do zapłacenia
Wycena instrumentów pochodnych
101 036
629 896
Wartość przyjętych / udzielonych depozytów zabezpieczających
(14 796)
(563 242)
Aktywa i Zobowiązania finansowe objęte porozumieniem ramowym
umożliwiającym kompensowanie
86 240
66 654
Maksymalna, hipotetyczna kwota kompensaty
(49 200)
(49 200)
Aktywa i Zobowiązania finansowe objęte porozumieniem
ramowym umożliwiającym kompensowanie po uwzględnieniu
hipotetycznej kwoty kompensacji
37 040
17 454
14.5. DODATKOWE OBJAŚNIENIA DO RACHUNKU PRZEPŁYWÓW ŚRODKÓW
PIENIĘŻNYCH
Na potrzeby sprawozdania z przepływów środków pieniężnych jako środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Bank sklasyfikował następujące aktywa finansowe:
w tys. zł
31.12.2021
31.12.2020
Gotówka w kasie i środki na rachunkach w Banku Centralnym
3 179 735
1 460 289
Należności z tytułu lokat międzybankowych*
192 509
122 659
Dłużne papiery wyemitowane przez Skarb Państwa*
0
3 486
w tym: FVTOCI
0
0
w tym: przeznaczone do obrotu
0
3 486
Razem
3 372 244
1 586 434
* aktywa finansowe z terminem zapadalności poniżej 3 miesięcy
171
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Na potrzeby sprawozdania z przepływów środków pieniężnych przyjęto następującą klasyfikację
rodzajów działalności:
1. działalność operacyjna – obejmuje podstawowy zakres działalności związany ze świadczeniem
usług przez Bank, obejmujący działania mające na celu wygospodarowanie zysku, a niebędące
działalnością inwestycyjną lub finansową,
2. działalność inwestycyjna obejmuje czynności związane z nabywaniem i zbywaniem składników
majątku trwałego w szczególności aktywów finansowych niesklasyfikowanych do kategorii
przeznaczone do obrotu, akcji i udziałów w jednostkach podporządkowanych oraz rzeczowego
majątku trwałego i wartości niematerialnych,
3. działalność finansowa obejmuje działania związane z pozyskiwaniem środków w formie kapitałów
bądź zobowiązań jak również obsługę źródeł finansowania.
14.6. INFORMACJE O PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI POWIERNICZEJ
Na dzień 31.12.2021 r. Departament Powierniczy Banku Millennium S.A. prowadził 13 148 rachunków,
na których zdeponowane były aktywa o łącznej wartości 32,7 mld PLN. Przychody netto na działalności
powierniczej za rok 2021 wyniosły 6,2 mln PLN (z czego 3,1 mln PLN pochodziło od Spółek Grupy).
Ponadto Departament Powierniczy pełnił funkcję Banku Depozytariusza dla 22 funduszy
inwestycyjnych z czego 21 z grupy Millennium TFI S.A.
14.7. PŁATNOŚCI NA BAZIE AKCJI
2012 roku Bank wdrożył politykę określającą zasady wynagradzania osób mających istotny wpływ na
profil ryzyka Banku Millennium, z późniejszymi zmianami, zgodnie z wymogami opisanymi w Uchwale
Komisji Nadzoru Finansowego nr 258/2011, a następnie Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów
z dnia 6 marca 2017 r. w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej,
polityki wynagrodzeń oraz szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego w bankach.
Zgodnie z polityką, pracownicy Banku mający istotny wpływ na profil ryzyka Banku otrzymują zmienne
wynagrodzenie, którego część wypłacana jest w formie instrumentów finansowych: akcji
fantomowych Banku w roku 2018; akcji własnych Banku Millennium: za lata 2019 - 2021. Od roku 2019
Bank, decyzją Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Banku z dnia 27 sierpnia 2019, wprowadził
program motywacyjny służący wynagradzaniu osób uprawnionych, uprzednio zidentyfikowanych jako
mające istotny wpływ na profil ryzyka (ang. Risk Taker). W jego ramach nabyte przez Spółkę Akcje
Własne zostaną, zgodnie z obowiązującą polityką wynagrodzeń Risk Takerów, przeznaczone do
nieodpłatnego nabycia w odpowiedniej liczbie przez wskazanych Risk Takerów w Okresie Trwania
Programu.
172
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Zmienne wynagrodzenia w
2021
2020
2019
2018
instrumencie finansowym, za rok:
Rodzaj transakcji w świetle MSSF 2
Transakcje płatności w formie akcji własnych
Transakcje
płatności w formie
akcji rozliczane w
środkach
pieniężnych
Data rozpoczęcia okresu oceny
1 stycznia 2021
1 stycznia 2020
1 stycznia 2019
1 stycznia 2018
Data ogłoszenia programu
27 sierpnia 2019
30 lipca 2012
Data uruchomienia programu zgodnie
z definicją MSSF 2
Data Komitetu Personalnego następującego po zakończeniu roku finansowego
Liczba instrumentów przyznanych
Ustalana w dacie przyznania programu zgodnie z definicją MSSF 2
Data zapadalności
3 lata od daty przyznania programu
Data nabycia uprawnień
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
31 grudnia 2019
31 grudnia 2018
Warunki nabycia uprawnień
Spełnienie
warunków
dotyczących
zatrudnienia w
Banku w roku 2021,
wyników Banku
oraz
indywidualnych
wyników pracy.
Spełnienie
warunków
dotyczących
zatrudnienia w
Banku w roku 2020,
wyników Banku
oraz
indywidualnych
wyników pracy.
Spełnienie
warunków
dotyczących
zatrudnienia w
Banku w roku 2019,
wyników Banku
oraz
indywidualnych
wyników pracy.
Spełnienie
warunków
dotyczących
zatrudnienia w
Banku w roku 2018,
wyników Banku
oraz
indywidualnych
wyników pracy.
Rozliczenie programu
Program 2018: W dniu rozliczenia uczestnikowi zostanie wypłacona kwota środków
pieniężnych stanowiąca iloczyn posiadanych przez uczestnika akcji fantomowych
oraz średniej arytmetycznej ceny akcji Banku na GPW na zamknięcie 10 kolejnych
sesji poprzedzających dzień rozliczenia, przy czym ustalana tak wartość nie może
być większa ani też mniejsza niż o 20% w stosunku do pierwotnej wartości odroczonej
puli akcji. Akcje fantomowe są rozliczane w 3 równych rocznych ratach począwszy
od daty Komitetu Personalnego na którym zostały przydzielone.
Programy 2019-2021: W dniu rozliczenia programu uczestnikowi zostaną przekazane
przyznane akcje własne
Wycena programu
Wartość godziwa programu jest wyznaczana na każdą datę bilansową wg zasad
przyjętych dla określenia wartości programu w dniu rozliczenia.
Instrumenty finansowe pracowników
Banku niebędących Członkami Zarządu
Banku Millennium S.A., za rok:
2021
2020
2019
2018
akcje własne
akcje własne
akcje własne
akcje fantomowe
Data przydzielenia akcji
-
03.07.2020
23.01.2019
Ilość akcji (szt.)
-
0
387 774
39 240
- przyznana
-
0
0
0
- odroczona
-
0
387 774
39 240
Wartość na dzień przydzielenia (PLN)
-
0
1 235 758
360 298
- przyznana
-
0
0
0
- odroczona
-
0
1 235 758
360 298
Wartość godziwa na 31.12.2021 (PLN)
-
0
3 177 808
288 238
Według stanu na dzień bilansowy, Komitet Personalny przy Zarządzie Banku nie podjął decyzji o
wysokości zmiennego wynagrodzenia dla pracowników Banku niebędących Członkami Zarządu za rok
2021.
173
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Instrumenty finansowe Członków
Zarządu Banku Millennium S.A. za rok:
2021
2020
2019
2018
akcje własne
akcje własne
akcje własne
akcje fantomowe
Data przydzielenia akcji
-
03.07.2020
31.05.2019
Ilość akcji (szt.):
-
0
322 599
78 753
- przyznana
-
0
0,00
0,00
- odroczona
-
0
322 599
78 753
wartość na dzień przydzielenia (PLN):
-
0
1 028 052
717 444
- przyznana
-
0
0,00
0,00
- odroczona
-
0
1 028 052
717 444
Wartość godziwa na 31.12.2021 (PLN)
-
0
2 643 698
645 381
Według stanu na dzień publikacji Raportu Rocznego, Komitet Personalny przy Radzie Nadzorczej nie
podjął decyzji o wysokości zmiennego wynagrodzenia dla Członków Zarządu za rok 2021.
PŁATNOŚCI NA BAZIE AKCJI BYŁEGO EURO BANKU S.A.
Bank Millennium przejął zobowiązania Euro Banku wobec pracowników, którzy byli zidentyfikowani
jako mający istotny wpływ na profil ryzyka i otrzymywali zmienne wynagrodzenie, którego część
wypłacana była w formie akcji byłego Euro Banku w latach poprzedzających połączenie. Z dniem
przejęcia Euro Banku przez Bank Millennium akcje te przestały istnieć. W związku z tym Bank
Millennium przyjął decyzją Rady Nadzorczej zasady konwersji nieistniejących akcji Euro Banku na
akcje Banku Millennium. W roku 2022 pozostało do wypłaty z tego tytułu 237 848 akcji Banku
Millennium.
14.8. WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA COVID-19 NA DZIAŁALNOŚĆ
BANKU MILLENNIUM
Wybuch pandemii koronawirusa COVID-19 w I kw. 2020 r. spowodował nagłe w zmiany w dynamice
biznesu Grupy oraz wymusił zmianę jej strategicznych priorytetów. Dynamiki biznesowe ulegały
silnym wahaniom w ciągu roku, odpowiednio do stopnia nasilenia pandemii, regulacji
antypandemicznych wprowadzonych przez rząd oraz wynikającej z nich aktywności klientów Grupy.
W ramach wsparcia klientów Grupa wdrożyła program moratoriów kredytowych. Napływ wniosków o
wakacje kredytowe uległ znacznemu spowolnieniu po okresie szczytowym pod koniec marca/na
początku kwietnia oraz w czerwcu 2020 kiedy część klientów detalicznych skorzystała z możliwości
przedłużenia wakacji kredytowych do 6 miesięcy. Na koniec czerwca 2020 kredyty z aktywnymi i
zatwierdzonymi wakacjami kredytowymi stanowiły ok. 10% portfela kredytowego ogółem, nieco
poniżej 12% portfela detalicznego, ok. 3% portfela korporacyjnego i ok. 12% portfela leasingowego.
Na dzień 31 grudnia 2020 aktywnych było 9,367 programów „wakacji kredytowych COVID-19”
dotyczących pożyczek gotówkowych i 892 aktywnych programów wakacji dot. kredytów hipotecznych,
którym odpowiadały, odpowiednio, wolumeny kredytowe w wysokości 267 mln zł i 250 mln zł.
Publiczne moratoria kredytowe wprowadzone w czerwcu tzw. „Tarczą Antykryzysową 4.0” cieszyły
się małą popularnością - jedynie 444 wniosków złożono do końca roku (saldo należne 53 mln zł). Liczba
wakacji kredytowych dla klientów korporacyjnych również istotnie spadła (do ok. 50) z poziomów na
koniec września 2020 a wartość kredytów z odroczonymi ekspozycjami wynosiła łącznie 44 mln zł.
Jakość ekspozycji o wartości 7,6 mld zł, które podlegały moratorium kredytowym była solidna, przy
czym w ok.2,5% przypadków zanotowano opóźnienia ponad 30 dni i zidentyfikowano przesłanki
naruszenia warunków umowy. Pożyczki gotówkowe były na koniec roku 2020 segmentem, w którym
ta proporcja była najwyższa (5,1%), a najmniej problemów jakościowych zanotowano w segmencie
złotowych kredytów hipotecznych (1,1%). Wykorzystanie wakacji kredytowych praktycznie ustało po
I kwartale 2021 roku.
174
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Czwarta fala pandemii COVID-19 spowodowała istotny wzrost zakażań oraz hospitalizacji. Wzrost
liczby zakażeń nie przełożył się na wzrost poziomu ryzyka kredytowego Banku. Wpływ nowych
wniosków o publiczne moratoria kredytowe pozostawał na bardzo niskimi poziomie – 28 wniosków w
IV kw. 2021 z ekspozycją 6.9 milionów zł. Dla wszystkich ekspozycji z aktywnymi moratoriami
publicznymi na 31.12.2021 Bank rozpoznał utratę wartości i odpowiednio przeszacował ich wartość.
Bank ściśle monitoruje jakość portfela, w szczególności: wczesne opóźnienia, popyt na oferty
restrukturyzacyjne oraz strukturę nowych kredytów z rozpoznaną utratą wartości. Biorąc pod uwagę
obecne obserwacje Bank nie identyfikuje w portfelu istotnego ryzyka związanego z pandemią
COVID-19.
Szczegóły dotyczące ekspozycji podlegających moratorium kredytowym zostały zaprezentowane w
punkcie 9.3 podpunkt (3e) niniejszego sprawozdania.
14.9. POZOSTAŁE INFORMACJE DODATKOWE I INNE ISTOTNE WYDARZENIA
POMIĘDZY DNIEM SPORZĄDZENIA RAPORTU A DATĄ JEGO PUBLIKACJI
Bank Hipoteczny
Kredyty hipoteczne są ważnym elementem działalności detalicznej Banku. W związku z tym Bank
złożył w czerwcu 2018 r. do Komisji Nadzoru Finansowego wniosek o wydanie zgody na utworzenie
banku hipotecznego. W dniu 16 czerwca 2020 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zezwolenie
na utworzenie banku pod firmą „Millennium Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna” z siedzibą w Warszawie.
Kapitał zakładowy Millennium Banku Hipotecznego Spółka Akcyjna wynosić będzie 40.000.000 zł i
został w całości pokryty przez Bank Millennium S.A. wkładem pieniężnym w wysokości 120.000.000 zł.
Akcje imienne zwykłe w liczbie 40.000.000 o wartości nominalnej 1 zł każda akcja zostały objęte
przez Bank po cenie emisyjnej 3 zł każda akcja.
W dniu 20 maja 2021 roku KNF wydała zezwolenie na rozpoczęcie działalności przez Bank, co
faktycznie nastąpiło dnia 14 czerwca 2021 roku. Od momentu rozpoczęcia działalności operacyjnej
Bank koncentrował się na przeprowadzeniu pierwszego i kolejnych transferów kredytów hipotecznych
udzielonych przez Bank Millennium, które staną się podstawą do emisji listów zastawnych
zabezpieczonych na tych kredytach (działalność zastrzeżona w Polsce wyłącznie dla banków
hipotecznych).
Pierwszy transfer kredytów hipotecznych z Banku Millennium został przeprowadzony dnia 15
października 2021 roku. Przeniesienie pierwszej puli kredytów hipotecznych do bilansu Banku oznacza
rozpoczęcie uzyskiwania przychodów odsetkowych od klientów. Rozpoczęto także prace
przygotowawcze do drugiego transferu, którego finalizacja jest planowana w drugim kwartale 2022
roku.
Nowy bank ma zapewnić średnio- i długoterminowe finansowanie poprzez emisję listów zastawnych
w celu wsparcia działalności w zakresie mieszkaniowych kredytów hipotecznych.
Reforma IBOR
W marcu 2021 r. brytyjski urząd nadzoru FCA ogłosił zaprzestanie publikacji londyńskich
międzybankowych stóp procentowych opracowywanych przez ICE Benchmark Administration - LIBOR
CHF, EUR, GBP, JPY oraz USD (1W i 2M) z końcem 2021 roku, a także pozostałych terminów LIBOR USD
z końcem czerwca 2023 roku. W związku z powyższą decyzją, w 2021 roku Bank pracował nad
wdrożeniem rozwiązań umożliwiających płynne przejście na nowe wskaźniki. Pandto, zgodnie z
Rozporządzeniami Komisji Europejskiej, od 1 stycznia 2022 r. (dla CHF LIBOR – londyńskiej
międzybankowej stopy procentowej dla franka szwajcarskiego) i 3 stycznia 2022 r. (dla EONIA –
indeksu Euro Overnight) wszystkie odniesienia do tych stawek w kontraktach i instrumentach
finansowych zostały automatycznie zastąpione odniesieniami do nowych stawek tj. odpowiednio
SARON i €STR.
175
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Program Emisji Euroobligacji
W dniu 28 stycznia 2022 r. Rada Nadzorcza Banku zatwierdziła Program Emisji Euroobligacji („Program
EMTN”) o łącznej wartości nominalnej nie wyższej niż 3 mld EUR („Kwota Programu”). Obligacje
emitowane w ramach Programu EMTN będą emitowane w wielu seriach, przy czym łączna wartość
nominalna wyemitowanych i niewykupionych obligacji nie może w żadnym czasie przekroczyć Kwoty
Programu. Obligacje będą oferowane i sprzedawane poza terytorium Stanów Zjednoczonych Ameryki
do, na rachunek lub na rzecz osób innych niż osoby amerykańskie, zgodnie z Regulacją S (Regulation
S) wydaną na podstawie Amerykańskiej Ustawy o Papierach Wartościowych z 1933 r., z późniejszymi
zmianami (U.S. Securities Act of 1993) („Amerykańska Ustawa o Papierach Wartościowych”), na
podstawie prospektu podstawowego sporządzonego przez Bank. Obligacje nie zostaną zarejestrowane
zgodnie z Amerykańską Ustawą o Papierach Wartościowych ani żadnymi stanowymi przepisami
dotyczącymi papierów wartościowych.
Bank będzie mógł ubiegać się o dopuszczenie poszczególnych serii obligacji do obrotu na rynku
regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Luksemburgu, Giełdę Papierów
Wartościowych w Warszawie S.A. lub na innym rynku, w zależności od wyboru Banku. Program EMTN
dopuszcza również emisję obligacji z zastrzeżeniem, że nie będą one dopuszczone do obrotu przez
jakikolwiek właściwy organ, giełdę lub system notowań.
Bufor P2G
11 lutego 2022 r. Bank otrzymał KNF zalecenie dotyczące ograniczenie ryzyka występującego w
działalności Banku poprzez utrzymywanie, zarówno na poziomie jednostkowym, jak i
skonsolidowanym funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego w celu
zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych (P2G). Wymóg
został określony na poziomie 0,89 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym
mowa w art. 92 ust. 1 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w
sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych oraz
zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012, powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie
funduszy własnych, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe oraz o wymóg
połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym.
Dodatkowy narzut powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier 1.
176
Finansowy Raport Roczny
Banku Millennium S.A.
za okres 12 miesięcy zakończony 31 grudnia 2021 r.
Pomiędzy dniem, na który sporządzono raport a datą jego publikacji nie wystąpiły inne istotne
zdarzenia mające wpływ na sprawozdanie finansowe i przyszłe wyniki Banku.
Data
Imię i nazwisko
Stanowisko/Funkcja
Podpis
21.02.2022
Joao Bras Jorge
Prezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
21.02.2022
Fernando Bicho
Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
21.02.2022
Wojciech Haase
Członek Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
21.02.2022
Andrzej Gliński
Członek Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
21.02.2022
Wojciech Rybak
Członek Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
21.02.2022
Antonio Pinto Junior
Członek Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
21.02.2022
Jarosław Hermann
Członek Zarządu
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym