Grupa LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
sporządzone
według Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej
zatwierdzonych przez Unię Europejską
wraz ze sprawozdaniem niezależnego biegłego rewidenta z badania
2
SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW .................................................................................................................................................. 4
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ ............................................................................................................................................................ 5
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH................................................................................................................................................... 6
SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM .............................................................................................................................................7
DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA ........................................................................................................................................................... 8
1. Informacje ogólne ............................................................................................................................................................................................. 8
2. Wskazanie, czy Spółka jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy sporządza skonsolidowane
sprawozdanie finansowe .................................................................................................................................................................................. 8
2.1 Planowane połączenie z Polskim Koncernem Naftowym ORLEN S.A. ...................................................................................................................... 8
2.2 Przeniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki do LOTOS Asfalt Sp. z o.o. ............................................................................... 11
3. Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych ..................................................................................................................................... 12
4. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji oraz transakcje w walucie obcej............................................................................................ 12
4.1 Transakcje w walucie obcej .................................................................................................................................................................................................. 12
5. Nowe standardy i interpretacje ..................................................................................................................................................................... 13
6. Pozostałe czynniki mające wpływ na sprawozdanie finansowe Spółki.................................................................................................... 14
7. Polityka rachunkowości................................................................................................................................................................................... 16
8. Segmenty działalności ..................................................................................................................................................................................... 16
9. Noty objaśniające do sprawozdania z całkowitych dochodów ................................................................................................................. 16
9.1 Przychody ze sprzedaży ........................................................................................................................................................................................................ 16
9.1.1 Przychody z umów z klientami według asortymentu ........................................................................................................................................ 17
9.1.2 Przychody z umów z klientami według struktury geograficznej..................................................................................................................... 18
9.2 Koszty według rodzaju .......................................................................................................................................................................................................... 18
9.3 Koszty świadczeń pracowniczych ....................................................................................................................................................................................... 18
9.4 Pozostałe przychody .............................................................................................................................................................................................................. 19
9.5 Pozostałe koszty ...................................................................................................................................................................................................................... 19
9.6 Przychody finansowe ............................................................................................................................................................................................................. 19
9.7 Koszty finansowe .................................................................................................................................................................................................................... 20
9.8 (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych ................................................................................................. 20
9.9 Podatek dochodowy .............................................................................................................................................................................................................. 21
9.9.1 Obciążenia podatkowe .............................................................................................................................................................................................. 22
9.9.2 Podatek dochodowy według efektywnej stawki podatkowej oraz uzgodnienie zysku przed opodatkowaniem do podstawy
opodatkowania ............................................................................................................................................................................................................ 22
9.9.3 Odroczony podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................ 22
9.10 Zysk/(Strata) netto przypadający/(a) na jedną akcję .................................................................................................................................................... 22
10. Noty objaśniające do sprawozdania z sytuacji finansowej ....................................................................................................................... 23
10.1 Rzeczowe aktywa trwałe i aktywa niematerialne........................................................................................................................................................... 23
10.1.1 Rzeczowe aktywa trwałe ............................................................................................................................................................................................ 24
10.1.2 Aktywa z tytułu prawa doytkowania ................................................................................................................................................................ 26
10.1.3 Aktywa niematerialne ................................................................................................................................................................................................. 27
10.2 Udziały i akcje .......................................................................................................................................................................................................................... 28
10.2.1 Znaczące inwestycje w jednostkach zależnych i wspólnych przedsięwzięciach ........................................................................................ 29
10.2.2 Informacje o istotnych transakcjach z jednostkami powiązanymi, w których Grupa LOTOS S.A. posiada udziały i akcje ............ 30
10.3 Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe aktywa ......................................................................................................................................... 31
10.3.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość należności ............................................................................................................................. 31
10.4 Udzielone pożyczki ................................................................................................................................................................................................................ 33
10.5 Zapasy ....................................................................................................................................................................................................................................... 34
10.5.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów ............................................................................................................................... 34
10.6 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty .................................................................................................................................................................................... 35
10.7 Kapitał własny.......................................................................................................................................................................................................................... 35
10.7.1 Kapitał podstawowy .................................................................................................................................................................................................... 36
10.7.2 Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji ............................................................................................................................... 36
10.7.3 Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych ......................................................................................................... 36
10.7.4 Zyski zatrzymane ......................................................................................................................................................................................................... 36
10.7.5 Dywidendy ..................................................................................................................................................................................................................... 37
10.8 Kredyty, leasing ....................................................................................................................................................................................................................... 37
10.8.1 Kredyty............................................................................................................................................................................................................................ 39
10.8.2 Leasing............................................................................................................................................................................................................................ 40
10.9 Zarządzanie kapitałem ...........................................................................................................................................................................................................41
10.10 Pochodne instrumenty finansowe ......................................................................................................................................................................................41
10.11 Świadczenia pracownicze .................................................................................................................................................................................................... 43
10.11.1 Zobowiązania z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia ...................................................................... 44
10.11.2 Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy.............................................................................................................................................. 45
10.12 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy ................................................................................................... 46
10.12.1 Dotacje ........................................................................................................................................................................................................................... 47
11. Noty objaśniające do instrumentów finansowych i ryzyka finansowego ............................................................................................... 48
11.1 Instrumenty finansowe ......................................................................................................................................................................................................... 48
11.1.1 Wartość bilansowa ...................................................................................................................................................................................................... 50
11.1.2 Ustalenie wartości godziwej ...................................................................................................................................................................................... 51
3
11.1.3 Istotne pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie
instrumentów finansowych ....................................................................................................................................................................................... 52
11.2 Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym .......................................................................................................................................................... 53
11.2.1 Ryzyko cen surowców i produktów naftowych ................................................................................................................................................... 53
11.2.2 Ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) ................................................................................................................................ 55
11.2.3 Ryzyko walutowe ......................................................................................................................................................................................................... 56
11.2.4 Ryzyko stopy procentowej ........................................................................................................................................................................................ 59
11.2.5 Ryzyko płynności ......................................................................................................................................................................................................... 60
11.2.6 Ryzyko kredytowe ....................................................................................................................................................................................................... 63
12. Pozostałe noty objaśniające .......................................................................................................................................................................... 64
12.1 Zobowiązania i aktywa warunkowe .................................................................................................................................................................................. 64
12.1.1 Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego
lub organem administracji publicznej i innych ryzykach .................................................................................................................................. 64
12.1.2 Pozostałe zobowiązania warunkowe ..................................................................................................................................................................... 65
12.2 Informacje o pozostałych podmiotach powiązanych .................................................................................................................................................. 65
12.2.1 Podmiot sprawujący kontrolę nad Spół ............................................................................................................................................................ 65
12.2.2 Transakcje z jednostkami powiązanymi, w których Skarb Państwa sprawuje kontrolę, współkontrolę lub ma na nie znaczący
wpływ .............................................................................................................................................................................................................................. 65
12.2.3 Wynagrodzenie głównej kadry kierowniczej ....................................................................................................................................................... 66
12.2.4 Transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki .......................................................... 67
13. Istotne zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego .................................................................................................................. 67
13.1 Zawarcie warunkowych umów sprzedaży w ramach realizacji Środków Zaradczych ......................................................................................... 67
13.2 Działania wojenne na Ukrainie ........................................................................................................................................................................................... 68
14. Sprawozdanie finansowe wg rodzajów działalności energetycznej – wybrane pozycje ...................................................................... 68
14.1 Przychody i koszty ................................................................................................................................................................................................................. 76
14.1.1 Przychody ze sprzedaży ............................................................................................................................................................................................ 76
14.1.2 Koszty według rodzaju ............................................................................................................................................................................................... 77
14.1.3 Pozostałe przychody operacyjne ............................................................................................................................................................................ 78
14.1.4 Pozostałe koszty operacyjne .................................................................................................................................................................................... 78
ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ............................................................................................................................................ 79
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
w milionach złotych
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 8 do 78
stanowią jego integralną część
4
SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW
Nota
2021
2020
Przychody ze sprzedaży
9.1
29.036,2
17.736,9
Koszt własny sprzedaży
9.2
(25.500,6)
(18.202,4)
Zysk/(Strata) na sprzedaży
3.535,6
(465,5)
Koszty sprzedaży
9.2
(702,1)
(743,2)
Koszty ogólnego zarządu
9.2
(281,6)
(279,0)
Pozostałe przychody
9.4
45,7
42,9
Pozostałe koszty
9.5
(69,0)
(69,6)
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności
9.8
(1,1)
1,9
Zysk/(Strata) operacyjny/(a)
2.527,5
(1.512,5)
Przychody finansowe
9.6
604,7
425,2
w tym przychody z tytułu odsetek obliczone z zastosowaniem
metody efektywnej stopy procentowej
9.6
20,4
2,7
Koszty finansowe
9.7
(94,2)
(41,6)
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości pożyczek
9.8
0,8
(9,4)
Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem
3.038,8
(1.138,3)
Podatek dochodowy od osób prawnych
9.9.1
(518,9)
256,9
Zysk/(Strata) netto
2.519,9
(881,4)
Inne całkowite dochody/(straty)
Pozycje, które w przyszłości mogą zostać zreklasyfikowane do
wyniku:
(28,9)
179,2
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych
10.7.3
(35,7)
221,2
Podatek dochodowy dotyczący zabezpieczenia przepływów
pieniężnych
10.7.3
6,8
(42,0)
Pozycje, które w przyszłości nie zostaną zreklasyfikowane do
wyniku:
(9,6)
(2,8)
Zyski/(Straty) z tytułu inwestycji w instrumenty kapitałowe
11.1.3
(12,3)
-
Zyski/(Straty) aktuarialne z tytułu świadczeń pracowniczych
po okresie zatrudnienia
10.11
0,5
(3,5)
Podatek dochodowy
9.9.1
2,2
0,7
Inne całkowite dochody/(straty) netto
(38,5)
176,4
Całkowite dochody/(straty) ogółem
2.481,4
(705,0)
Zysk/(Strata) netto na jedną akcję (w złotych)
Średnia ważona liczba akcji w milionach sztuk
9.10
184,9
184,9
- podstawowy/(a)
9.10
13,63
(4,77)
- rozwodniony/(a)
9.10
13,63
(4,77)
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
w milionach złotych
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 8 do 78
stanowią jego integralną część
5
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
AKTYWA
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
10.1.1
224,7
5.474,6
Aktywa niematerialne
10.1.3
45,1
77,7
Udziały i akcje
10.2
8.012,8
3.293,0
Aktywa z tytułu podatku odroczonego
9.9.3
170,5
-
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
135,2
1,2
Udzielone pożyczki
10.4
543,3
198,9
Pozostałe aktywa długoterminowe
10.3
0,7
26,2
Aktywa trwałe razem
9.132,3
9.071,6
Aktywa obrotowe
Zapasy
10.5
4.976,0
3.193,7
- w tym zapasy obowiązkowe
3.437,4
2.151,4
Należności z tytułu dostaw i usług
10.3
2.964,0
1.445,4
Należności z tytułu podatku dochodowego
-
180,0
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
81,6
65,9
Udzielone pożyczki
10.4
114,0
0,9
Pozostałe aktywa krótkoterminowe
10.3
84,1
120,4
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
10.6
672,8
1.072,0
Aktywa obrotowe razem
8.892,5
6.078,3
Aktywa razem
18.024,8
15.149,9
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał własny
Kapitał podstawowy
10.7.1
184,9
184,9
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji
10.7.2
2.228,3
2.228,3
Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych
10.7.3
(53,3)
(24,4)
Kapitał z aktualizacji wyceny
(10,0)
-
Zyski zatrzymane
10.7.4
9.585,0
7.060,6
Kapitał własny razem
11.934,9
9.449,4
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty, leasing
10.8
681,2
1.027,2
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
1,1
1,0
Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego
9.9.3
-
112,5
Świadczenia pracownicze
10.11
35,5
85,3
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
10.12
13,3
13,4
Zobowiązania długoterminowe razem
731,1
1.239,4
Zobowiązania krótkoterminowe
Kredyty, leasing
10.8
732,4
740,3
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
31,1
10,3
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
10.12
2.467,5
1.657,6
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
33,8
-
Świadczenia pracownicze
10.11
38,9
76,0
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
10.12
2.055,1
1.976,9
Zobowiązania krótkoterminowe razem
5.358,8
4.461,1
Zobowiązania razem
6.089,9
5.700,5
Kapitał własny i zobowiązania razem
18.024,8
15.149,9
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
w milionach złotych
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 8 do 78
stanowią jego integralną część
6
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
(sporządzone metodą pośrednią)
Nota
2021
2020
Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
Zysk/(Strata) netto
9.10
2.519,9
(881,4)
Korekty:
(2.346,8)
2.446,4
Podatek dochodowy
9.9.1
518,9
(256,9)
Amortyzacja
9.2
344,0
403,3
(Zyski)/Straty z tytułu różnic kursowych
98,7
213,3
Odsetki i dywidendy
(331,1)
(294,1)
(Zyski)/Straty z tytułu działalności inwestycyjnej
(0,2)
19,4
Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych
9.6
(243,3)
(78,8)
(Zwiększenie)/Zmniejszenie stanu należności z tytułu dostaw i usług
(1.518,6)
1.152,6
Zmniejszenie/(Zwiększenie) stanu pozostałych aktywów
44,1
(39,2)
(Zwiększenie)/Zmniejszenie stanu zapasów
(2.070,9)
1.332,1
Zwiększenie/(Zmniejszenie) stanu zobowiązań z tytułu dostaw i usług
807,5
(311,0)
(Zmniejszenie)/Zwiększenie stanu pozostałych zobowiązań i rezerw
13,6
281,1
(Zmniejszenie)/Zwiększenie stanu świadczeń pracowniczych
(9,5)
24,6
Podatek dochodowy zapłacony
(130,4)
(194,7)
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
42,7
1.370,3
Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
Otrzymane dywidendy
339,7
318,9
Otrzymane odsetki
4,6
0,3
Otrzymane prowizje
11,1
-
Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
-
16,6
Sprzedaż udziałów i akcji w jednostkach powiązanych
98,0
-
Spłata udzielonych pożyczek
3,2
19,5
Zakup rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
(263,3)
(171,3)
Nabycie udziałów i akcji
10.2
(0,1)
(300,0)
Udzielone pożyczki
10.4
(445,1)
(201,2)
Depozyt zabezpieczający
102,0
1,7
Rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych
79,0
34,0
Inne wydatki inwestycyjne
(3,0)
-
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
(73,9)
(281,5)
Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
Wpływy z tytułu zaciągniętych kredytów
10.8
554,1
-
Wydatki z tytułu spłaty kredytów
10.8
(698,3)
(309,2)
Zapłacone odsetki
(33,5)
(61,1)
Zapłacone dywidendy
-
(184,9)
Płatności z tytułu leasingu
10.8
(3,3)
(2,8)
Rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych
35,5
(0,7)
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
(145,5)
(558,7)
Przepływy pieniężne netto razem
(176,7)
530,1
Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
(0,3)
0,7
Zmiana stanu środków pieniężnych netto
(177,0)
530,8
Środki pieniężne na początek okresu
849,8
319,0
Środki pieniężne na koniec okresu
10.6
672,8
849,8
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
w milionach złotych
Dodatkowe informacje i objaśnienia do sprawozdania finansowego załączone na stronach od 8 do 78
stanowią jego integralną część
7
SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM
Nota
Kapitał
podstawowy
Nadwyżka
ceny
emisyjnej
nad
wartością
nominalną
akcji
Kapitał
rezerwowy
z wyceny
zabezpieczeń
przepływów
pieniężnych
Kapitał
z
aktualizacji
wyceny
Zyski
zatrzymane
Kapitał
własny
razem
1 stycznia 2021
184,9
2.228,3
(24,4)
-
7.060,6
9.449,4
Zysk netto
9.10
-
-
-
-
2.519,9
2.519,9
Inne całkowite dochody/(straty) netto
-
-
(28,9)
(10,0)
0,4
(38,5)
Całkowite dochody/(straty) ogółem
-
-
(28,9)
(10,0)
2.520,3
2.481,4
Aport
-
-
-
-
4,1
4,1
31 grudnia 2021
184,9
2.228,3
(53,3)
(10,0)
9.585,0
11.934,9
1 stycznia 2020
184,9
2.228,3
(203,6)
-
8.129,7
10.339,3
Strata netto
9.10
-
-
-
-
(881,4)
(881,4)
Inne całkowite dochody/(straty) netto
-
-
179,2
-
(2,8)
176,4
Całkowite dochody/(straty) ogółem
-
-
179,2
-
(884,2)
(705,0)
Dywidenda
-
-
-
-
(184,9)
(184,9)
31 grudnia 2020
184,9
2.228,3
(24,4)
-
7.060,6
9.449,4
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
8
DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA
1. Informacje ogólne
Grupa LOTOS Spółka Akcyjna („Grupa LOTOS S.A.”, „Spółka”) została utworzona 18 września 1991 roku. Siedziba Spółki mieści się w Polsce pod
adresem: 80-718 Gdańsk, ul. Elbląska 135.
Grupa LOTOS S.A. prowadzi działalność produkcyjną, usługową i handlową. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest wytwarzanie
i przetwarzanie produktów rafinacji ropy naftowej. Od 9 czerwca 2005 roku akcje Grupy LOTOS S.A. są notowane na rynku podstawowym
Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) w systemie notowań ciągłych. Według klasyfikacji GPW Grupa LOTOS S.A. zakwalifikowana
jest do sektora paliwowego.
2. Wskazanie, czy Spółka jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy sporządza skonsolidowane
sprawozdanie finansowe
Grupa LOTOS S.A. jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej Grupy LOTOS Spółki Akcyjnej („Grupa Kapitałowa Grupy LOTOS S.A.”, „Grupa
Kapitałowa LOTOS”, „Grupa Kapitałowa”, „Grupa”), w skład której na dzień 31 grudnia 2021 roku wchodzą: Grupa LOTOS S.A. („Jednostka
Dominująca”) oraz podmioty o profilu produkcyjnym, usługowym i handlowym (spółki zależne oraz spółki pośrednio zależne od Grupy
LOTOS S.A.).
Grupa LOTOS S.A. sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe uwzględniając dane finansowe jednostek zależnych konsolidowanych
metodą pełną oraz wspólnych przedsięwzięć wycenianych metodą praw własności.
Sprawozdanie skonsolidowane Grupy Kapitałowej LOTOS za rok 2021 zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Spółki w dniu
21 marca 2022 roku.
2.1 Planowane połączenie z Polskim Koncernem Naftowym ORLEN S.A.
W dniu 14 lipca 2020 roku Komisja Europejska wydała pozytywną ale warunkową decyzję w przedmiocie zgody na dokonanie koncentracji
polegającej na przejęciu przez Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. („PKN ORLEN”) kontroli nad Grupą LOTOS S.A. Decyzja Komisji została
wydana na podstawie art. 8 ust. 2 akapit drugi Rozporządzenia Rady (WE) nr 139/2004 z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli koncentracji
przedsiębiorstw (rozporządzenie w sprawie kontroli łączenia przedsiębiorstw) (Dz. Urz. UE. L Nr 24, str. 1). W związku z powyższym PKN ORLEN
jest zobowiązany wykonać określone w treści tej decyzji środki zaradcze, które mają na celu zapobieżenie wystąpieniu negatywnych skutków
planowanej koncentracji dla konkurencji na właściwych rynkach („Środki Zaradcze”). Środki Zaradcze obejmują zobowiązania o charakterze
strukturalnym oraz behawioralnym, odnoszące się do struktury oraz polityki przedsiębiorstw uczestniczących w koncentracji PKN ORLEN
i Grupy LOTOS S.A.
Grupa LOTOS S.A. w raporcie bieżącym nr 21/2020 z 14 lipca 2020 roku poinformowała o zaciągniętych zobowiązaniach w stosunku do Komisji
Europejskiej. Zobowiązania te obowiązują do czasu zakończenia transakcji zbycia aktywów zbywanych w ramach Środków Zaradczych
(„Zbywane Aktywa LOTOS”):
Zobowiązaniu do utrzymania wartości i konkurencyjności Zbywanych Aktywów LOTOS zgodnie z dobrymi praktykami rynkowymi
i zminimalizowaniu ryzyka utraty potencjału konkurencyjnego przez Zbywane Aktywa LOTOS;
Zobowiązaniu do wprowadzenia i utrzymywania rozdzielności Zbywanych Aktywów LOTOS od działalności, które PKN ORLEN
i Grupa LOTOS S.A. zachowują (tzw. „hold-separate obligations”), które polegają w szczególności na tym, że kierownictwo i personel
zaangażowane w części działalności, które Grupa LOTOS S.A. zachowuje, nie będą zaangażowane w działalność Zbywanych
Aktywów LOTOS, a personel (w tym kluczowy personel) Zbywanych Aktywów LOTOS wskazany w zobowiązaniach nie będzie
zaangażowany w działalność, którą Grupa LOTOS S.A. zachowa i nie będzie podlegał żadnym osobom spoza Zbywanych Aktywów
LOTOS. Niezwłocznie po dniu wydania decyzji przez Komisję Grupa LOTOS S.A. powoła osobę lub osoby na funkcję niezależnego
zarządcy (Hold Separate Manager, „Niezależny Zarządca”). Niezależny Zarządca będzie częścią kluczowego personelu Zbywanych
Aktywów LOTOS. Niezależny Zarządca będzie zarządzał Zbywanymi Aktywami LOTOS niezależnie i będzie podlegał osobie
powoływanej przez PKN ORLEN odpowiedzialnej za nadzór nad wykonaniem Środków Zaradczych (tzw. Monitoring Trustee).
Powyższe zobowiązanie nie będzie obejmowało rafinerii w Gdańsku;
Zobowiązaniu do niezatrudniania kluczowego personelu Zbywanych Aktywów LOTOS w okresie 12 miesięcy po zamknięciu
transakcji dezinwestycyjnych w wykonaniu Środków Zaradczych;
Zobowiązaniu do współpracy z Monitoring Trustee i udzielania mu pomocy w rozsądnym zakresie przez niego wymaganym.
W decyzji Komisji Europejskiej zostały wskazane do zbycia następujące obszary biznesowe Grupy LOTOS S.A. (dalej jako „Zbywane Aktywa
LOTOS”):
Produkcja paliw oraz działalność hurtowa,
Logistyka paliw,
Działalność detaliczna,
Paliwa lotnicze,
Asfalt.
W dniu 12 marca 2021 roku w raporcie bieżącym nr 10/2021 Grupa LOTOS S.A. poinformowała, że Zarząd Spółki przyjął kierunkową akceptację
działań wewnątrzorganizacyjnych, której celem jest optymalizacja struktury grupy kapitałowej oraz przygotowanie do wdrożenia modelu
realizacji środków zaradczych niezbędnych do przejęcia kontroli kapitałowej nad Spółką przez PKN ORLEN.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
9
W dniu 12 maja 2021 roku w raporcie bieżącym nr 16/2021 Grupa LOTOS S.A. poinformowała, że zawarła Umowę o współpracy z PKN ORLEN
i PGNiG S.A. („PGNiG”) oraz Skarbem Państwa („Strony”), dotyczącą rekomendowanego scenariusza konsolidacji PKN ORLEN, PGNiG oraz
Spółki.
Na dzień podpisania Umowy przyjętym scenariuszem przejęcia kontroli przez PKN ORLEN nad Grupą LOTOS S.A. oraz PGNiG („Spółki
Przejmowane”) jest dokonanie połączenia między PKN ORLEN a Spółkami Przejmowanymi w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu Spółek
Handlowych, w ten sposób, że cały majątek Spółek Przejmowanych zostałby przeniesiony do PKN ORLEN w zamian za akcje, które PKN ORLEN
przyznałby akcjonariuszom Grupy LOTOS S.A. oraz PGNiG, w ramach jednego lub dwóch odrębnych procesów połączenia.
Umowa zakłada, że w wyniku połączenia lub odpowiednio połączeń, akcjonariusze Grupy LOTOS S.A. i PGNiG w zamian za akcje posiadane
w kapitałach zakładowych tych spółek obejmą nowe akcje w podwyższonym kapitale zakładowym PKN ORLEN i z dniem połączenia lub
odpowiednio połączeń staną się akcjonariuszami PKN ORLEN.
W lipcu 2021 roku Komisja Europejska zdecydowała o wydłużeniu do dnia 14 listopada 2021 roku terminu na realizację środków zaradczych
w ramach przejęcia Grupy LOTOS S.A. przez PKN ORLEN.
Dnia 14 października 2021 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Grupy LOTOS S.A. powzięło uchwały umożliwiające zmiany
reorganizacyjne w ramach Grupy Kapitałowej LOTOS. Uzyskane zgody pozwalają Spółce przygotować się do wdrożenia środków zaradczych
przedstawionych przez Komisję Europejską. Zgodnie z raportem bieżącym Spółki nr 38/2021 porządek obrad Nadzwyczajnego Walnego
Zgromadzenia Grupy LOTOS S.A. obejmował:
Powzięcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Grupy LOTOS S.A. na rzecz LOTOS
Asfalt Sp. z o.o. poprzez wniesienie w formie wkładu niepieniężnego i objęcie w zamian wszystkich nowych udziałów
w podwyższonym kapitale zakładowym LOTOS Asfalt Sp. z o.o.;
Powzięcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na nabycie przez Grupę LOTOS S.A. 19.999 udziałów w LOTOS Biopaliwa Sp. z o.o.
reprezentujących 99,95% udziałów w kapitale zakładowym LOTOS Biopaliwa sp. z o.o.
Powzięcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zbycie przez Grupę LOTOS S.A. 100% udziałów w LOTOS Biopaliwa Sp. z o.o.;
Powzięcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zbycie przez Grupę LOTOS S.A. 100% akcji w LOTOS Terminale S.A.
Powzięcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zbycie przez Grupę LOTOS S.A. 100% udziałów w LOTOS Paliwa sp. z o.o. oraz
spółek, które nabędą część majątku LOTOS Paliwa sp. z o.o. w wyniku podziału LOTOS Paliwa Sp. z o.o.;
Powzięcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zbycie przez Grupę LOTOS S.A. 30% udziałów w LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
Powzięcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zbycie przez Grupę LOTOS S.A. 100% udziałów w spółce, która nabędzie część
majątku LOTOS Asfalt Sp. z o.o. w wyniku podziału LOTOS Asfalt Sp. z o.o..
W celu przygotowania do wdrożenia modelu środków zaradczych, w dniu 2 listopada 2021 roku Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników
LOTOS Asfalt sp. z o.o. („LOTOS Asfalt”) podjęło uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego LOTOS Asfalt poprzez utworzenie
nowych udziałów, które w całości objęła Grupa LOTOS S.A. jako jedyny wspólnik LOTOS Asfalt i pokryła je wkładem niepieniężnym w postaci
zorganizowanej części przedsiębiorstwa składającej sze składników materialnych i niematerialnych związanych z działalnością rafineryjną
rozpoczynając tym samym proces integracji aktywów rafineryjnych w ramach Spółki LOTOS Asfalt.
W listopadzie 2021 roku Komisja Europejska wyraziła zgodę na wydłużenie terminu na realizację środków zaradczych, do wykonania których
PKN ORLEN jest zobowiązany w celu zapobieżenia wystąpieniu negatywnych skutków planowanej koncentracji. Nowy termin realizacji został
wyznaczony na dzień 14 stycznia 2022 roku i wynikał z konieczności sfinalizowania procesu negocjacyjnego z partnerami, z którymi prowadzone
były rozmowy dotyczące sprzedaży Zbywalnych Aktywów LOTOS objętych Środkami Zaradczymi oraz umożliwienia partnerom
przeprowadzenia ścieżki decyzyjnej.
W raporcie bieżącym nr 1/2022 z dnia 12 stycznia 2022 roku Grupa LOTOS S.A. poinformowała, że w celu realizacji Środków Zaradczych zawarte
zostały wymienione niżej umowy o charakterze warunkowym, których wejście w życie uzależnione jest od:
wydania przez Komisję Europejską decyzji akceptujących nabywców aktywów zbywalnych w wykonaniu Środków Zaradczych oraz
warunków zawartych z nimi umów,
realizacji koncentracji pomiędzy Grupą LOTOS S.A. a PKN ORLEN S.A.,
uzyskania przez niżej wskazanych nabywców aktywów zbywalnych w wykonaniu Środków Zaradczych zgód właściwych organów
antymonopolowych oraz innych organów administracji publicznej na zawarcie oraz wykonanie przez nich poniższych umów,
uzyskania pozostałych wymaganych prawem zgód właściwych organów na zbycie praw do niektórych składników wchodzących
skład dezinwestowanych aktywów.
W celu wdrożenia Środków Zaradczych w obszarze rynku produkcji paliw oraz rynku hurtowej sprzedaży paliw zawarte zostały następujące
umowy:
I przedwstępna umowa zbycia 30% udziałów w LOTOS Asfalt sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku („LOTOS Asfalt”) („Umowa Przedwstępna
Sprzedaży Udziałów w LOTOS Asfalt”) pomiędzy Grupą LOTOS a Aramco Overseas Company B.V. („Aramco”), do której załącznikami
są:
a wzór umowy joint venture pomiędzy PKN ORLEN, Grupą LOTOS, LOTOS Asfalt a Aramco, realizującej zobowiązanie do
zbycia na rzecz niezależnego podmiotu trzeciego 30% udziału w spółce, do której aportem wniesiona została rafineria
zlokalizowana w Gdańsku oraz zagwarantowanie temu podmiotowi uprawnień kontraktowych w zakresie ładu
korporacyjnego (corporate governance),
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
10
b wzór umowy processingowej i umowy na odbiór produktów (offtake) pomiędzy Grupą LOTOS, LOTOS Asfalt a Spółką
Hurtową (zgodnie z definicją poniżej), które zawarte będą na okres obowiązywania umowy joint venture, o której mowa
w lit. a) powyżej,
c wzór umowy ramowej dotyczącej utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy naftowej pomiędzy PKN ORLEN a Spółką
Hurtową (zgodnie z definicją poniżej), która zawarta będzie na okres 10 lat od dnia jej wejścia w życie,
d wzór umowy ramowej, dotyczącej outsourcingu logistyki kolejowej paliw pomiędzy PKN ORLEN a SpółHurtową
(zgodnie z definicją poniżej), która zawarta będzie na okres obowiązywania umowy processingowej lub umowy odbioru
produktów (offtake).
Wskazane powyżej umowy zostaną zawarte w dniu zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży udziałów w LOTOS Asfalt.
Cena określona w Umowie Przedwstępnej Sprzedaży Udziałów w LOTOS Asfalt zostanie wyliczona w oparciu o formułę określoną
w Umowie Przedwstępnej Sprzedaży Udziałów w LOTOS Asfalt, na którą składa się element stały w kwocie ok. 1,15 mld oraz
element zmienny, zależny od wysokości długu oraz kapitału obrotowego LOTOS Asfalt w dniu poprzedzającym podpisanie umowy
przyrzeczonej.
Umowa Przedwstępna Sprzedaży Udziałów w LOTOS Asfalt zawiera klauzulę istotnej niekorzystnej zmiany (material adverse
change), uprawniającą Aramco do odstąpienia od tej umowy w razie zaistnienia ściśle określonych w umowie zdarzeń.
II przedwstępna umowa sprzedaży 100% udziałów w LOTOS SPV 1 sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku („Spółka Hurtowa”) pomiędzy
Grupą LOTOS a Aramco („Umowa Przedwstępna Sprzedaży Udziałów w Spółce Hurtowej”). Przed zawarciem umowy przyrzeczonej
sprzedaży udziałów w Spółce Hurtowej zostanie wydzielona do niej zorganizowana część przedsiębiorstwa prowadzonego aktualnie
przez LOTOS Paliwa sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku („LOTOS Paliwa”) w zakresie hurtowej sprzedaży paliw („Działalność Hurtowa”).
Cena określona w Umowie Przedwstępnej Sprzedaży Udziałów w Spółce Hurtowej zostanie wyliczona w oparciu o formułę określoną
w Umowie Przedwstępnej Sprzedaży Udziałów w Spółce Hurtowej, na którą składa się element stały w kwocie ok. 1 mld oraz
element zmienny, zależny od wysokości długu oraz kapitału obrotowego Spółki Hurtowej w dniu poprzedzającym podpisanie
umowy przyrzeczonej.
Umowa Przedwstępna Sprzedaży Udziałów w Spółce Hurtowej zawiera klauzulę istotnej niekorzystnej zmiany (material adverse
change), uprawniającą Aramco do odstąpienia od tej umowy w razie zaistnienia ściśle określonych w umowie zdarzeń.
W celu wdrożenia Środków Zaradczych w obszarze rynku biopaliw zawarta została następująca umowa:
I przedwstępna umowa zbycia 100% udziałów w LOTOS Biopaliwa sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku („LOTOS Biopaliwa”) pomiędzy
Grupą LOTOS a Rossi Biofuel Zrt. („Umowa Przedwstępna Sprzedaży Udziałów w LOTOS Biopaliwa”).
Dokumentem dodatkowym do Umowy Przedwstępnej Sprzedaży Udziałów w LOTOS Biopaliwa jest umowa sprzedaży
biokomponentów pomiędzy Spółką a LOTOS Biopaliwa, która będzie zawarta na okres 4 lat. Wskazana powyżej umowa sprzedaży
biokomponentów zostanie zawarta w dniu zawarcia umowy przyrzeczonej sprzedaży udziałów w LOTOS Biopaliwa.
W celu wdrożenia Środków Zaradczych w obszarze rynku logistyki paliw zawarte zostały między innymi następujące umowy:
I przedwstępna umowa zbycia 100% akcji w LOTOS Terminale S.A. z siedzibą w Czechowicach Dziedzicach („LOTOS Terminale”)
pomiędzy Grupą LOTOS a Unimot Investments spółka z ograniczoną odpowiedzialnością („Unimot Investments”), do której
załącznikiem jest wzór umowy aportowej dotyczącej wniesienia aportem czterech baz paliw PKN ORLEN zlokalizowanych
w Gdańsku, Szczecinie, Gutkowie i Bolesławcu do LOTOS Terminale;
II warunkowa umowa składu paliw pomiędzy PKN ORLEN a Unimot Investments, umożliwiająca PKN ORLEN korzystanie z pojemności
magazynowej w bazach paliw zlokalizowanych w Gdańsku, Szczecinie, Gutkowie i Bolesławcu po zbyciu akcji w LOTOS Terminale
na rzecz Unimot Investments, zawarta na okres 10 lat od dnia jej wejścia w życie;
III warunkowa umowa przedwstępna najmu i rozliczenia nakładów pomiędzy Spółką a Unimot Investments i Unimot S.A., określająca
zobowiązanie Spółki, Unimot Investments i Unimot S.A. do zawarcia umowy przyrzeczonej precyzującej warunki realizacji inwestycji
w zakresie budowy bazy paliw w Szczecinie, której właścicielem i operatorem będzie LOTOS Terminale.
Wskazana powyżej umowa aportowa zostanie zawarta pomiędzy PKN ORLEN a LOTOS Terminale po realizacji koncentracji
pomiędzy Spółką a Grupą LOTOS.
W celu wdrożenia Środków Zaradczych w obszarze rynku sprzedaży detalicznej paliw zawarte zostały następujące umowy:
I przedwstępna umowa zbycia udziałów w LOTOS Paliwa pomiędzy Grupą LOTOS a MOL Hungarian Oil and Gas Public Limited
Company („MOL”) („Umowa Przedwstępna Sprzedaży Udziałów w LOTOS Paliwa”) obejmującej łącznie pakiet 417 stacji paliw sieci
detalicznej LOTOS znajdujących się na terenie Polski, z której to spółki przed zawarciem umowy przyrzeczonej sprzedaży udziałów
LOTOS Paliwa zostanie wydzielona Działalność Hurtowa.
Dokumentem dodatkowym do Umowy Przedwstępnej Sprzedaży Udziałów w LOTOS Paliwa jest warunkowa umowa sprzedaży
paliw grupie MOL, pomiędzy PKN ORLEN a MOL, która będzie zawarta na okres do 8 lat.
Cena określona w Umowie Przedwstępnej Sprzedaży Udziałów w LOTOS Paliwa zostanie wyliczona w oparciu o formułę określoną
w Umowie Przedwstępnej Sprzedaży Udziałów w LOTOS Paliwa, na którą składa się element stały w kwocie ok. 610 mln USD oraz
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
11
element zmienny, zależny od wysokości długu oraz kapitału obrotowego LOTOS Paliwa w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającym
miesiąc, w którym nastąpi podpisanie umowy przyrzeczonej.
Umowa Przedwstępna Sprzedaży Udziałów w LOTOS Paliwa zawiera klauzulę istotnej niekorzystnej zmiany (material adverse
change), zgodnie z którą, w razie zajścia ściśle określonych w umowie zdarzeń cena za udziały w LOTOS Paliwa zostanie
odpowiednio zmniejszona w oparciu o uzgodnioną formułę.
W celu wdrożenia Środków Zaradczych w obszarze rynku paliwa lotniczego zawarte zostały następujące umowy:
I przedwstępna umowa zbycia wszystkich udziałów posiadanych przez Grupę LOTOS w LOTOS-Air BP Polska sp. z o.o. z siedzibą
w Gdańsku („LOTOS-Air BP”) pomiędzy Grupą LOTOS a Aramco;
II warunkowa umowa sprzedaży LOTOS-Air BP paliwa lotniczego pomiędzy PKN ORLEN a LOTOS-Air BP, zawarta na okres do 15 lat
od dnia jej wejścia w życie;
III warunkowa umowa składu paliwa lotniczego LOTOS-Air BP w Olszanicy pomiędzy PKN ORLEN a LOTOS-Air BP, zawarta na okres
do 15 lat od dnia jej wejścia w życie;
IV warunkowa umowa świadczenia usług wsparcia działalności operacyjnej w przypadku wystąpienia siły wyższej pomiędzy PKN
ORLEN, ORLEN Aviation sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie a LOTOS-Air BP, zawarta na okres do 15 lat od dnia jej wejścia w życie.
W celu wdrożenia Środków Zaradczych w obszarze rynku asfaltu zawarte zostały między innymi następujące umowy:
I przedwstępna umowa zbycia 100% akcji w spółce LOTOS Terminale, która to spółka, przed zawarciem umowy przyrzeczonej
sprzedaży akcji, nabędzie 100% udziałów w spółce LOTOS SPV 2 sp. z o.o. („Spółka Asfaltowa”), pomiędzy Spółką a Unimot
Investments. Do Spółki Asfaltowej zostanie uprzednio wydzielona Działalność Asfaltowa z LOTOS Asfalt.
II warunkowa umowa sprzedaży asfaltów pomiędzy Grupą LOTOS, PKN ORLEN a Unimot Investments, która będzie zawarta na okres
10 lat od dnia jej wejścia w życie z możliwością przedłużenia na kolejne dwa pięcioletnie okresy na warunkach uprzednio
uzgodnionych pomiędzy stronami.
Profesjonalny osąd
Zarząd Spółki przeprowadził analizę wymagań MSSF 5 „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana” („MSSF 5”) biorąc pod
uwagę stopień zaawansowania realizacji poszczególnych środków zaradczych ujętych w tejże decyzji. Na dzień 31 grudnia 2021 roku Zbywane Aktywa
LOTOS nie były dostępne do natychmiastowej sprzedaży według ich bieżącego stanu na ten dzień. Proces przygotowania poszczególnych Zbywanych
Aktywów LOTOS do sprzedaży obejmuje szereg istotnych, innych niż zwyczajowe, działań w 2022 roku takich jak m.in. szereg działań reorganizacyjnych
w ramach Grupy, uzyskanie odpowiednich zgód zewnętrznych od właściwych organów regulacyjnych oraz Komisji Europejskiej, oraz uzyskanie
wewnętrznych zgód korporacyjnych w tym Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki oraz Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy PKN ORLEN S.A.
Do dnia 14 stycznia 2022 roku Zarząd PKN ORLEN S.A. zgłosił Komisji Europejskiej warunkowe umowy sprzedaży Zbywanych Aktywów LOTOS. Zarówno
na dzień 31 grudnia 2021 roku jak i na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego decyzja Komisji Europejskiej oraz zgody organów
korporacyjnych nie są pewne i może zajść konieczność wprowadzenia istotnych zmian w planie sprzedaży co powoduje brak spełnienia kryteriów
wysokiego prawdopodobieństwa, zdefiniowanych w MSSF 5.
W związku z powyższym na podstawie osądu Zarządu Spółki na dzień 31 grudnia 2021 roku nie zostały spełnione kryteria MSSF 5 dla aktywów trwałych
dostępnych do sprzedaży (lub grupy do zbycia) w przypadku Zbywanych Aktywów LOTOS wskazanych w decyzji Komisji Europejskiej z dnia 14 lipca
2020 roku.
2.2 Przeniesienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki do LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
W dniu 2 listopada 2021 roku, w ramach realizacji wewnątrzorganizacyjnych działań, mających na celu optymalizacstruktury grupy kapitałowej
oraz przygotowanie do wdrożenia modelu środków zaradczych, Zgromadzenie Wspólników LOTOS Asfalt Sp. z o.o. podjęło uchwałę w sprawie
podwyższenia kapitału zakładowego LOTOS Asfalt Sp. z o.o. poprzez utworzenie 24.597 nowych udziałów o wartości nominalnej 5 tys. zł za
każdy udział. Grupa LOTOS S.A., jako jedyny wspólnik spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o., objęła całość nowo utworzonych udziałów i pokryła je
wkładem niepieniężnym w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa („ZCP”) Grupy LOTOS S.A.
W związku z powyższym doszło do przeniesienia do spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o. ZCP, w której skład weszły składniki materialne oraz
niematerialne związane z działalnością rafineryjną prowadzoną przez Spółkę w Gdańsku, które określone zostały w uchwale nr 3
Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Grupy LOTOS S.A. z dnia 14 października 2021 roku.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
12
Poniżej przedstawiono wpływ przeniesienia ZCP na sprawozdanie z sytuacji finansowej Grupy LOTOS S.A., wg stanu na dzień przeniesienia.
2 listopada 2021
AKTYWA
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
(5.130,5)
Aktywa niematerialne
(41,1)
Udziały i akcje
4.830,0
Aktywa trwałe razem
(341,6)
Aktywa obrotowe
Zapasy
(288,4)
Pozostałe aktywa krótkoterminowe
(7,3)
Aktywa obrotowe razem
(295,7)
Aktywa razem
(637,3)
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał własny
Zyski zatrzymane
4,1
Kapitał własny razem
4,1
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty, leasing
(96,0)
Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego
(448,3)
Świadczenia pracownicze
(53,6)
Zobowiązania długoterminowe razem
(597,9)
Zobowiązania krótkoterminowe
Kredyty, leasing
(4,0)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
2,4
Świadczenia pracownicze
(23,3)
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
(18,6)
Zobowiązania krótkoterminowe razem
(43,5)
Zobowiązania razem
(641,4)
Kapitał własny i zobowiązania razem
(637,3)
Operacja przeniesienia ZCP pozostała bez wpływu na wyniki finansowe Spółki i nie wpłynęła na zdolność Spółki do wywiązywania się ze swoich
zobowiązań.
Przeniesienie ZCP do spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o. rozpoczęło proces integracji aktywów rafineryjnych, której docelowym efektem ma być
zmiana modelu funkcjonowania LOTOS Asfalt Sp. z o.o. na model rafinerii processingowej, zarządzanej przez Grupę LOTOS S.A. W ramach
tego modelu do Grupy LOTOS S.A., jako procesora, należeć będzie zakup ropy naftowej oraz innych surowców, sprzedaż paliw i innych
końcowych produktów będących wynikiem przerobu ropy naftowej w rafinerii, kwestie logistyczne, administracyjne i korporacyjne, jak również
działania w zakresie badań i rozwoju. LOTOS Asfalt Sp. z o.o. nie będzie w imieniu własnym kupować ropy naftowej oraz innych surowców ani
sprzedawproduktów, jej podstawowa działalność będzie skupiać się na przerobie ropy naftowej i świadczeniu usług produkcji paliw na rzecz
Grupy LOTOS S.A., w oparciu o model rozliczenia koszt plus marża.
3. Podstawa sporządzania sprawozdań finansowych
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej („MSSF”)
zatwierdzonymi przez Unię Europejską, opublikowanymi i obowiązującymi na dzień 31 grudnia 2021 roku.
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Spółkę w dającej się
przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących
na zagrożenie kontynuowania działalności przez Spółkę.
4. Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji oraz transakcje w walucie obcej
Walutą funkcjonalną i walutą prezentacji sprawozdania finansowego jest złoty polski („złoty”, „zł”, „PLN”). Niniejsze sprawozdanie finansowe
zostało sporządzone w milionach złotych i wszystkie wartości, o ile nie wskazano inaczej, podane są w milionach złotych.
4.1 Transakcje w walucie obcej
Wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje sw walucie funkcjonalnej Spółki (polski złoty) na dzień ich zawarcia odpowiednio po kursie:
faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut,
średnim ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski („NBP”) z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty
należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w punkcie powyżej, a także w przypadku pozostałych
operacji.
Kursem dla faktur zakupu jest średni kurs NBP ogłoszony w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym dzień wystawienia faktury, a dla faktur sprzedaży
średni kurs NBP ogłoszony w ostatnim dniu roboczym poprzedzającym datę sprzedaży. Niniejsze uproszczenie stosowane jest o ile nie powoduje
istotnych różnic.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
13
Wszelkie zyski lub straty kursowe powstałe z tytułu przeliczenia są ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów, z wyjątkiem różnic kursowych
traktowanych jako część kosztów finansowania zewnętrznego kapitalizowanych w wartości rzeczowych aktywów trwałych (różnice kursowe od odsetek
i prowizji). Pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej przeliczane po kursie wymiany z dnia początkowej transakcji.
Pozycje niepieniężne wyceniane według wartości godziwej w walucie obcej są przeliczane po kursie wymiany z dnia ustalenia takiej wartości godziwej.
Spółka osobno ustala wynik z tytułu różnic kursowych dla różnic zrealizowanych i niezrealizowanych, prezentując ostatecznie wynik na łącznych różnicach
kursowych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów jako zyski lub straty:
działalności operacyjnej: w odniesieniu do różnic kursowych dotyczących rozliczenia należności i zobowiązań handlowych,
działalności finansowej: w odniesieniu między innymi do pozycji kredytów i pożyczek, zobowiązań inwestycyjnych, środków pieniężnych i ich
ekwiwalentów.
Dla potrzeb wyceny pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej zastosowano następujące kursy walut obcych ustalone na podstawie notowań
ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski (NBP):
Średni kurs NBP na dzień
31 grudnia 2021
(1)
31 grudnia 2020
(2)
USD
4,0600
3,7584
EUR
4,5994
4,6148
(1)
Tabela kursów średnich NBP obowiązująca na dzień 31 grudnia 2021 roku.
(2)
Tabela kursów średnich NBP obowiązująca na dzień 31 grudnia 2020 roku.
5. Nowe standardy i interpretacje
Nowe standardy, zmiany w obowiązujących standardach oraz interpretacje, które po raz pierwszy miały zastosowanie w sprawozdaniu
finansowym Spółki za 2021 rok:
Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena”, MSSF 7 „Instrumenty finansowe:
ujawnianie informacji”, MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” oraz MSSF 16 „Leasing”: Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej -
Faza 2 (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub później),
Zmiany do MSSF 16 „Leasing” - ulgi w spłatach czynszu w związku z COVID-19 po 30 czerwca 2021 roku (obowiązujące w odniesieniu do lat
obrotowych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku i później),
Zmiany do MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” pt. „Przedłużenie tymczasowego zwolnienia ze stosowania MSSF 9” (data wygaśnięcia
tymczasowego zwolnienia z MSSF 9 została przedłużona z 1 stycznia 2021 roku na okresy roczne rozpoczynające się 1 stycznia 2023 roku
i później).
Zmiany do standardów przyjętych przez Unię Europejską obowiązujących w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku nie miały
istotnego wpływu na niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe.
Nowe standardy, zmiany w obowiązujących standardach oraz interpretacje, które zostały przyjęte przez Unię Europejską („UE”), ale nie weszły
w życie:
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”: Ujawnienia na temat stosowanej polityki rachunkowej (obowiązujące w odniesieniu
do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
Zmiany do MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów”: Definicja wartości szacunkowych
(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
Zmiany do MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe”: przychody uzyskiwane przed przyjęciem składnika aktywów trwałych do użytkowania
(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),
Zmiany do MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”: umowy rodzące obciążenia koszt wypełnienia umowy
(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),
Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć”: zmiany odniesień do założeń koncepcyjnych wraz ze zmianami do MSSF 3 (obowiązujące
w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),
MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17 (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych
rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
Zmiany różnych standardów „Poprawki do MSSF (cykl 2018 - 2020)” (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się
1 stycznia 2022 roku lub później).
Nowe standardy, zmiany w obowiązujących standardach oraz interpretacje, które nie zostały przyjęte przez Unię Europejską:
Zmiany do MSSF 14 „Odroczone salda z regulowanej działalności”: Komisja Europejska postanowiła nie rozpoczynać procesu zatwierdzania
tego tymczasowego standardu do stosowania na terenie UE do czasu wydania ostatecznej wersji MSSF 14 (obowiązujący w odniesieniu
do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2016 roku lub później),
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”: klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe (obowiązujące
w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
Zmiany do MSR 12 „Podatek dochodowy” podatek odroczony dotyczący aktywów i zobowiązań z pojedynczej transakcji (obowiązujące
w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),
Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe” oraz MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych i wspólnych
przedsięwzięciach”: Sprzedaż lub wniesienie aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub wspólnym przedsięwzięciem
oraz późniejsze zmiany (data wejścia w życie zmian została odroczona do momentu zakończenia prac badawczych nad metodą praw
własności),
Zmiany do MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe”: zastosowanie MSSF 17 oraz MSSF 9 „Instrumenty finansowe” po raz pierwszy dane
porównawcze (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później).
Daty wejścia w życie datami wynikającymi z treści standardów ogłoszonych przez Radę ds. Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej.
Daty stosowania standardów w UE mogą różnić się od dat stosowania wynikających z treści standardów i są ogłaszane w momencie
zatwierdzenia do stosowania przez UE.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
14
Spółka nie zdecydowała się na wcześniejsze zastosowanie żadnego z przyjętych przez UE standardów, interpretacji lub zmian, które na dzień
31 grudnia 2021 roku nie miały zastosowania.
6. Pozostałe czynniki mające wpływ na sprawozdanie finansowe Spółki
Wpływ pandemii COVID-19 na wyniki Spółki
W 2021 roku na wyniki Spółki nadal wpływ miała pandemia COVID-19.
Począwszy od marca 2020 roku otoczenie rynkowe Spółki zaczęło wykazyw znaczzmienność i nieprzewidywalność. Spółka działała
w środowisku podlegającym dynamicznym zmianom pod wpływem pandemii oraz ograniczania jej skutków zarówno wewnątrz kraju jak
i w perspektywie globalnej.
Naruszona została równowaga i płynność w relacjach międzynarodowej wymiany gospodarczej, w tym towarów i usług oraz znacznemu
zmniejszeniu uległo natężenie ruchu osobowego. Restrykcjom podlegał transport lotniczy i samochodowy. Wiele krajów wprowadziło
ograniczenia w poruszaniu się osób, korzystaniu z usług i sklepów, instytucji kultury i szkół. Granice zostały zamknięte dla ruchu turystycznego
i pracowników z innych krajów. W dniu 14 marca 2020 roku w Polsce został wprowadzony stan zagrożenia epidemicznego.
Opisane wyżej skutki pandemii odczuwane były również w 2021 roku, pomimo zdecydowanie niższej skali wprowadzonych obostrzeń
w porównaniu do 2020 roku.
W 2021 roku można było zaobserwować silne ożywienie światowego rynku ropy i produktów pochodnych napędzanego przez zwiększenie
popytu. Nierównomierne i nieoczekiwanie wysokie zapotrzebowanie na surowce energetyczne doprowadziło w 2021 roku do skokowego
wzrostu notowań poszczególnych źródeł energii w szczególności ropy naftowej i gaz ziemnego, których wysoki poziom wpływał również
pozytywnie na przychody ze sprzedaży i wyniki operacyjne Spółki. Pozytywny trend rynkowy odzwierciedla przyspieszają aktywność
gospodarczą na kluczowych rynkach i lepsze perspektywy wspierane przez ekspansję szczepień COVID-19. Nadal jednak nie można wykluczyć
zagrożenia niestabilności rynków, mając na uwadze przebieg kolejnych fal pandemii.
Ocena przesłanek utraty wartości aktywów trwałych
Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka dokonała oceny, czy istnieją przesłanki wystąpienia utraty wartości niefinansowych aktywów trwałych
powodowane pandemią COVID-19. Dokonując analizy przesłanek utraty wartości majątku należy mieć na względzie zarówno otoczenie
makroekonomiczne, wpływające na potencjał aktywów do generowania wartości, jak i czynniki wewnętrzne mające wpływ na zdolność do
praktycznego wykorzystania tego potencjału. W zakresie analizy przesłanek zewnętrznych, istotnym zdarzeniem w analizowanym okresie jest
pandemia COVID-19, którą konsekwentnie uznaje się za czynnik zaburzający. W efekcie przeprowadzonych analiz nie stwierdzono podstaw do
wykazania przesłanek utraty wartości.
Wycena zapasów
Zmienność cen ropy i gazu związanego z destabilizacją rynku w wyniku pandemii COVID-19 ma wpływ zarówno na popyt jak i cenę nabycia
lub koszt wytworzenia oraz sprzedaży produktów Spółki. Na dzień 31 grudnia 2021 Spółka oszacowała wartość zapasów netto możliwej do
uzyskania. W efekcie tych szacunków Spółka nie wykazała konieczności dokonania odpisu aktualizującego wartość zapasów na dzień
31 grudnia 2021 roku.
Ocena oczekiwanej straty kredytowej (ECL)
Występowanie zakłóceń w działalności na dużą skalę, które potencjalnie powodują problemy z płynnością dla niektórych podmiotów, może
również mieć negatywny wpływ na jakość kredytową podmiotów w łańcuchu dostaw. Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka przeprowadziła
analizę w celu oceny potencjalnego wpływu pandemii COVID-19 na kalkulację oczekiwanych strat kredytowych i związanymi z nią odpisami
aktualizującymi aktywa finansowe. Polityka kredytowa Spółki, stosowane zabezpieczenia oraz umowy faktoringowe pozwalają
na przypuszczenie, że szkodowość należności rozpoznanych na dzień sprawozdawczy pozostanie na niezmienionym istotnie poziomie.
Spółka na bieżąco monituje sytuację rynkową oraz informacje dotyczące kontrahentów mogące wskazywać na pogorszenie ich sytuacji
finansowej. Na bazie przeprowadzonej analizy Spółka nie zmieniła założeń przyjętych do oceny oczekiwanej straty kredytowej na dzień
31 grudnia 2021 roku w stosunku do założeń przyjętych na dzień 31 grudnia 2020 roku.
Płynność
Płynność finansowa Spółki jest na bieżąco monitorowana przez Zespół ds. płynności i organizacji finansowania, którego działanie jest
podyktowane zapewnieniem odpowiedniego bezpieczeństwa i wysokiej efektywności całokształtu finansowania oraz wzmocnieniem
koordynacji w zakresie konsekwentnej realizacji strategii finansowej Spółki.
Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Spółka zachowuje płynność, utrzymując jednocześnie finansowanie działalności
operacyjnej i inwestycyjnej.
W 2021 roku, mimo nadal niesprzyjających okoliczności wynikających z pandemii COVID-19, Spółka w optymalny sposób zarządzała swoimi
zasobami finansowymi. Wskaźnik płynności bieżącej (1,7 wobec 1,4 na koniec poprzedniego roku) oraz wskaźnik płynności szybkiej (0,7 do
zanotowanego w roku 2020: 0,6), jak również wskaźnik ogólnego zadłużenia (33,8% w porównaniu do roku 2020: 37,6%) pozostały na
bezpiecznych poziomach, dzięki czemu zobowiązania były obsługiwane na bieżąco. W wyniku wzrostu poziomu kapitału pracującego o 1.916,5
mln zł udział kapitału pracującego w aktywach wynió19,6% wobec 10,7% w 2020 roku. Cykl rotacji zapasów w dniach skrócił się o 28,3 wobec
roku poprzedzającego i ukształtował się na poziomie 51,3. W wyniku wzrostu średniego stanu należności z tytułu dostaw i usług o 9,1% i przy
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
15
wzroście przychodów ze sprzedaży o 63,7% cykl obrotu należności w dniach został skrócony i wynió27,7 do 41,7 zanotowanego w 2020 roku.
Wraz ze wzrostem średniego stanu zobowiązz tytułu dostaw i usług o 13,8% oraz przy wzroście kosztu własnego sprzedaży (40,1%) cykl
zobowiązań w dniach wyniósł 29,5, będąc o 7 krótszym niż w roku porównawczym. W konsekwencji tych zmian cykl konwersji gotówki wyniósł
49,5 dnia w stosunku do 84,9 dnia zanotowanego w 2020 roku.
W ramach Grupy Kapitałowej funkcjonuje system zarządzania środkami pieniężnymi w Grupie Rachunków (cash pool), którego uczestnikami
jest większość spółek Grupy Kapitałowej. Funkcjonowanie tego systemu pozwala efektywnie wykorzystywać nadwyżki z jednoczesnym
zmniejszeniem zapotrzebowania na finansowanie bieżące uczestników. Ponadto Grupa LOTOS S.A. na dzień 31 grudnia 2021 roku dysponuje
niewykorzystanymi limitami kredytów w rachunkach bieżących i rachunkach kredytowych oraz limitami faktoringowymi.
Obecnie wyniki ekonomiczne, sytuacja płynnościowa oraz poziom zadłużenia Spółki na odpowiednim poziomie i na dzień publikacji
niniejszego sprawozdania finansowego nie zidentyfikowano znaczących ryzyk, które mogłyby tę sytuację zmienić na niekorzyść.
Wpływ kwestii klimatycznych na sprawozdanie finansowe Spółki
W ostatnich latach prowadzone są na szeroką skalę działania, zarówno w skali globalnej jak i lokalnej, których celem jest ograniczanie zmian
klimatycznych na świecie. Europejski Zielony Ład (Green Deal) stanowi nową strategię rozwoju gospodarczego UE. Przebudowa gospodarki UE
w kierunku neutralności klimatycznej jest środkiem do osiągnięcia celu, którym jest zmiana statusu UE z trzeciego największego emitenta gazów
cieplarnianych na świecie, na pierwszy neutralny klimatycznie region. Powyższe zmaterializować się ma w ciągu trzech dekad. Zaprezentowana
w lipcu 2021 roku propozycja legislacyjna o nazwie ”Fit for 55” obejmująca kilkanaście aktów legislacyjnych ma stanowić bazę do osiągnięcia
unijnego celu jakim jest redukcja emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku. (w stosunku do 1990 roku) o 55%. Ostateczne regulacje, które
będą wynikały z proponowanych w “Fit for 55”, będą miały znaczący wpływ na działalność i rozwój branży rafineryjnej. Skutki tych działań
poprzez zmiany w opodatkowaniu, wyższe ceny uprawnień do emisji CO
2
, wyższe koszty finansowania niektórych projektów, rosnące wymogi
w zakresie udziału energii odnawialnej w transporcie będą miały przełożenie na koszty działalności i wyniki Spółki.
Istotne z punktu widzenia funkcjonowania Spółki jest ryzyko regulacyjne na poziomie krajowym oraz europejskim. Najważniejsze obecnie
dla organizacji ryzyka regulacyjne związane ze zmianami klimatycznymi. Spółka stale monitoruje otoczenie prawne, uczestniczy
w komunikacji w ramach procesów legislacyjnych, formułując stanowisko w sposób pozwalający na możliwie najlepsze wykorzystanie szans
i ograniczenie potencjalnych negatywnych skutków regulacji.
W Grupie LOTOS S.A. realizowanych jest wiele projektów, które przyczyniają się do osiągnięcia neutralności klimatycznej, m.in. z zakresu paliw
alternatywnych, np. wodoru, a także projektów podnoszących efektywność energetyczną mających na celu obniżanie emisji oraz wzrost udziału
energii ze źródeł odnawialnych.
W ramach ryzyk związanych z klimatem Spółka jest zobowiązana do realizacji celów w zakresie minimalnego udziału paliw odnawialnych
i biokomponentów zawartych w paliwach stosowanych we wszystkich rodzajach transportu w ogólnej ilości paliw ciekłych i biopaliw
ciekłych zużywanych w ciągu roku kalendarzowego w transporcie drogowym i kolejowym, liczony według wartości opałowej. Obowiązek ten,
nazywany Narodowym Celem Wskaźnikowym (NCW) wynika z ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.
Dotychczas Grupa LOTOS S.A. wywiązywała się z realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego zgodnie z obowiązującymi przepisami
(z uwzględnieniem współczynnika redukcyjnego i opłaty zastępczej). Informację o rezerwie na opłatę zastępczą NCW zaprezentowano w nocie
10.12.
Kolejnym wskaźnikiem jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w całym cyklu życia paliw w przeliczeniu na jednostkę energii. Obowiązek
ten, nazywany Narodowym Celem Redukcyjnym (NCR) wynika z ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 roku o systemie monitorowania i kontrolowania
jakości paliw. Informacje o rezerwie na opłatę NCR oraz na poczet ewentualnych kar przedstawiono w nocie 10.12.
Na mocy Prawa energetycznego, implementującego wspieranie produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł
odnawialnych, Grupa LOTOS S.A. jako przedsiębiorstwo energetyczne, podlega obowiązkowi uzyskania i przedstawienia do umorzenia
świadectw pochodzenia lub uiszczenia opłaty zastępczej wynikającej z obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw
pochodzenia w danym roku, na poczet którego tworzy rezerwę (patrz nota 10.12).
W dniu 2 listopada 2021 roku, w ramach przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa Grupy LOTOS S.A. do LOTOS Asfalt Sp. z o.o.,
zostały przeniesione m.in. instalacje rafineryjne objęte systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych EU ETS (ang. „European
Union Emissions Trading System/Scheme”). Od tego momentu z mocy prawa obowiązek umarzania uprawnień do emisji dwutlenku węgla
(CO
2
) spoczywa na spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. Jednakże zgodnie z zawartą pomiędzy spółkami umową processingową, Grupa LOTOS S.A.
zobowiązana jest do pokrywania kosztu brakujących uprawnień do emisji CO
2
dla spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o. W związku z tym Spółka jest
narażona na ryzyko wzrostu cen uprawnień do emisji CO
2
, co może mieć bezpośrednie przełożenie na koszty funkcjonowania Spółki. W roku
2021 zaobserwowano znaczący wzrost cen uprawnień do emisji dwutlenku gla. Ponadto proponowane w ramach strategii Fir for 55” zmiany
m.in. w systemie ETS mogą znacząco wpłynąć na redukcję puli bezpłatnych uprawnień dostępnych w ramach systemu, a co za tym idzie na
dalszy wzrost ich cen. Sposób zarządzania ryzkiem cen uprawnień do emisji CO
2
oraz jego wpływ na wyniki Spółki zaprezentowano w nocie
11.2.2. Zasady ujmowania uprawnień do emisji CO
2
oraz tworzenia rezerwy na koszty pokrycia ich niedoboru przedstawiono w notach 10.1 oraz
10.12.
Na dzień kończący okres sprawozdawczy Grupa LOTOS S.A. dokonuje oceny wpływu kwestii klimatycznych na szacunki co do przyjętych
okresów ekonomicznej użyteczności oraz wartości rezydualnych składników rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
16
Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego Zarząd Grupy LOTOS S.A. nie stwierdza aby wpływ kwestii klimatycznych
stanowił zagrożenie kontynuowania działalności przez spółkę w dającej się przewidzieć przyszłości.
7. Polityka rachunkowości
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem tych instrumentów finansowych, które są
zaklasyfikowane jako wyceniane według wartości godziwej.
Najważniejsze zasady rachunkowości stosowane przez Spółkę przedstawione zostały w notach objaśniających.
Zastosowanie założeń, szacunków i osądów w rachunkowości
Założenia i szacunki oparte na najlepszej wiedzy kierownictwa na temat bieżących i przyszłych zdarzeń oraz działań, jednak rzeczywiste
wyniki mogą się różnić od przewidywanych.
Szacunki i związane z nimi założenia podlegają bieżącej weryfikacji. Zmiana szacunków księgowych jest rozpoznawana w okresie, w którym
zostały one zmienione, jeśli dotyczy to wyłącznie tego okresu, lub w okresie bieżącym i przyszłym, jeśli zmiany dotyczą zarówno okresu
bieżącego jak i przyszłego. Przyjęte istotne założenia przy dokonywaniu szacunków przedstawione zostały w odpowiednich notach do
sprawozdania.
Przyjmując założenia, dokonując szacunków i osądów zarząd Spółki (Zarząd) może kierować się własnym doświadczeniem i wiedzą, a także
opiniami, analizami i rekomendacjami niezależnych ekspertów.
8. Segmenty działalności
Wyniki segmentów operacyjnych za rok 2021 zostały zaprezentowane w Nocie 8 Dodatkowych informacji i objaśnień do Skonsolidowanego
Sprawozdania Finansowego za rok 2021, z uwagi na identyfikację segmentów i alokację spółek do poszczególnych segmentów Grupy.
Grupa LOTOS S.A. wchodzi w skład segmentu produkcji i handlu. Podstawą oceny wyników działalności jest wynik na działalności operacyjnej
na poziomie Spółki.
9. Noty objaśniające do sprawozdania z całkowitych dochodów
9.1 Przychody ze sprzedaży
Zasady rachunkowości
Przychody ze sprzedaży ujmowane są w momencie spełnienia (lub w trakcie spełniania) przez Spółkę zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez
przekazanie przyrzeczonego towaru lub usługi klientowi, gdzie przekazanie to stanowi jednocześnie uzyskanie przez nabywcę kontroli nad tym
składnikiem aktywów. W przychodach z umów z klientami w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ujmowane przychody powstające ze zwykłej
działalności operacyjnej Spółki (tj. przychody ze sprzedaży produktów, usług, towarów i materiałów) pomniejszone o wartość podatku od towarów i usług
(VAT), podatku akcyzowego, opłaty paliwowej, opłaty emisyjnej oraz skorygowane o wynik z rozliczenia instrumentów zabezpieczających przyszłe
przepływy pieniężne.
W sprawozdaniu z sytuacji finansowej przedstawiana jest umowa (zależnie od stosunku pomiędzy spełnieniem zobowiązania przez Spółkę, a płatnością
dokonywaną przez klienta) jako składnik aktywów z tytułu umowy lub zobowiązania z tytułu umowy. Oddzielnie, jako należności z tytułu dostaw i usług
prezentowane wyłącznie bezwarunkowe prawa Spółki do otrzymania wynagrodzenia (np. gdy wystawiono już klientowi faktury lub inny tytuł
zobowiązujący prawnie do zapłaty w określonym terminie czasu). Prawa o charakterze warunkowym (innym niż tylko upływ czasu) prezentowane
jako składnik aktywów z tytułu umowy. Jeżeli z tytułu jednej umowy wynika kilka obowiązków, w odniesieniu do których rozpoznano zarówno aktywa
jak i zobowiązania z tytułu umowy, to w sprawozdaniu z sytuacji finansowej są one prezentowane w wartości netto.
W umowach z klientami zawieranymi przez Spółkę nie występuje istotny element finansowania.
Profesjonalny osąd
Spółka w oparciu o dokonane analizy kontraktów sprzedażowych zidentyfikowała model agencyjny głownie w obszarze sprzedaży olejów
bazowych przez Spółkę LOTOS Oil Sp. z o.o. do klientów docelowych. W pozostałych transakcjach Spółka pełni rolę zleceniodawcy.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
17
2021
2020
Przychody z umów z klientami
Sprzedaż produktów i usług:
29.238,6
18.030,9
Sprzedaż produktów
29.008,5
17.808,9
Sprzedaż usług
230,1
222,0
Sprzedaż towarów i materiałów
551,1
312,9
Razem przychody z umów z klientami
29.789,7
18.343,8
Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych
(34,0)
(240,2)
Leasing
(719,5)
(366,7)
Razem przychody ze sprzedaży
29.036,2
17.736,9
- w tym do jednostek powiązanych
17.833,4
10.575,1
Zobowiązania do wykonania świadczenia
Spółka w ramach zawieranych kontraktów, zobowiązuje się do dostarczenia na rzecz klientów głównie produktów oraz towarów
rafineryjnych, ropy naftowej i gazu ziemnego. W ramach tych umów Spółka działa głównie jako zleceniodawca poza częścią eksportową
sprzedaży agencyjnej olejów bazowych.
Ceny transakcyjne w występujących umowach z klientami nie podlegają ograniczeniom. Nie występują umowy przewidujące istotne
zwroty wynagrodzenia i inne podobne zobowiązania. Spółka nie identyfikuje przychodów, dla których otrzymanie zapłaty jest warunkowe
i nie prezentuje w związku z tym pozycji Aktywa z tytułu umów z klientami.
W przypadku zdecydowanej większości umów z klientami Spółki wynagrodzenie oparte jest na cenie stałej. Umowy uwzględniające kwotę
wynagrodzenia zmiennego Spółka ujmuje jako przychody w kwocie wynagrodzenia, co do którego istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że
nie nastąpi konieczność znacznego odwrócenia ujętego wcześniej przychodu. W konsekwencji Spółka nie ujmuje przychodów do momentu
kiedy ustanie niepewność co do otrzymania wynagrodzenia, w szczególności w związku z posiadanymi przez klientów prawami do rabatów,
premii oraz nałożonymi karami.
Udzielone w ramach umów gwarancje są gwarancjami stanowiącymi zapewnienie klienta, że dany produkt jest zgodny z ustaloną specyfikacją.
Nie polegają one na świadczeniu oddzielnej usługi.
W Spółce występuje głównie sprzedaż z odroczonym terminem płatności. W umowach z klientami w większości stosowane terminy
płatności nieprzekraczające 30 dni. Płatność zazwyczaj jest wymagalna po dostarczeniu dobra lub po zakończeniu usługi.
W ramach dostaw dóbr, gdzie następuje przeniesienie kontroli na klienta w świadczeniach spełnianych w punkcie czasu, rozliczenia z klientami
i ujęcie przychodu następują po każdej dostawie. W Spółce dostawy dóbr oraz świadczenia usług kiedy klient jednocześnie otrzymuje i czerpie
z nich korzyści rozliczane są w miarę upływu czasu.
Przychody z tytułu umów z klientami według terminu przekazania
Spółka ujmuje przychody z tytułu spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia w określonym momencie czasu zgodnym
z zastosowanymi warunkami dostawy INCOTERMS (CPT, DAP, DDP, EXW, FCA).
9.1.1 Przychody z umów z klientami według asortymentu
Nota
2021
2020
Benzyny
4.427,9
2.818,8
Benzyna surowa
1.093,4
753,5
Olej napędowy
18.071,5
11.121,3
Lekki olej opałowy
763,0
472,7
Ciężki olej opałowy
168,6
198,2
Paliwo lotnicze
824,6
418,1
Paliwo bunkrowe
172,5
111,9
Komponenty do produkcji asfaltów
866,0
502,1
Oleje bazowe
1.117,0
467,1
Gaz płynny
568,7
334,0
Ropa naftowa
2,4
37,6
Gaz ziemny
131,2
55,9
Frakcja ksylenowa
143,3
140,1
Gacz parafinowy
165,1
158,3
Reformat
152,2
64,9
VGO
676,4
345,0
Pozostałe produkty, towary i materiały rafineryjne
196,6
97,8
Pozostałe towary i materiały
19,3
24,6
Usługi
230,0
221,9
Razem
9.1
29.789,7
18.343,8
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
18
9.1.2 Przychody z umów z klientami według struktury geograficznej
Nota
2021
2020
Polska
27.347,2
16.370,9
Belgia
326,3
280,4
Czechy
15,5
67,5
Dania
178,2
68,7
Francja
414,3
159,9
Holandia
671,5
548,5
Niemcy
274,9
308,0
Szwecja
63,7
220,7
Wielka Brytania
35,0
141,2
Pozostałe kraje
463,1
178,0
Razem
9.1
29.789,7
18.343,8
Głównym odbiorcą, którego udział w przychodach ze sprzedaży ogółem Grupy LOTOS S.A. w 2021 roku oraz 2020 roku wynosił ponad 50%
była spółka LOTOS Paliwa Sp. z o.o. (spółka w 100% zależna od Grupy LOTOS S.A.). W obu tych okresach Spółka nie posiadała żadnego innego
odbiorcy, którego udzi w przychodach ze sprzedaży ogółem przekroczył 10%.
9.2 Koszty według rodzaju
Nota
2021
2020
Amortyzacja
344,0
403,3
Zużycie materiałów i energii
(1)
24.303,9
(2)
15.930,1
Usługi obce
1.485,9
974,1
Podatki i opłaty
543,2
652,6
Koszty świadczeń pracowniczych
9.3
291,2
314,0
Pozostałe koszty rodzajowe
133,6
117,3
Wartość sprzedanych towarów i materiałów
381,9
272,5
Razem koszty według rodzaju
27.483,7
18.663,9
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
(999,4)
560,7
Razem
26.484,3
19.224,6
w tym:
Koszt własny sprzedaży
25.500,6
18.202,4
Koszty sprzedaży
702,1
743,2
Koszty ogólnego zarządu
281,6
279,0
(1)
W tym kwota 78,3 mln ujemnych różnic kursowych dotyczących działalności operacyjnej, ujętych w koszcie własnym sprzedaży (w roku 2020: 4,2 mln ujemnych
różnic kursowych).
(2)
Wzrost kosztów zużycia materiałów i energii wskutek wzrostu cen surowców i energii.
9.3 Koszty świadczeń pracowniczych
Nota
2021
2020
Koszty bieżących wynagrodzeń
223,6
237,2
Koszty ubezpieczeń społecznych i pozostałych świadczeń pracowniczych
61,4
66,0
Koszty nagród jubileuszowych, świadczeń emerytalnych i innych świadcz
po okresie zatrudnienia
6,2
10,8
Razem koszty świadczeń pracowniczych
9.2
291,2
314,0
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
(10,7)
9,6
Razem
280,5
323,6
w tym:
Koszt własny sprzedaży
99,3
137,5
Koszty sprzedaży
13,1
14,4
Koszty ogólnego zarządu
168,1
171,7
Zasady rachunkowości w odniesieniu do świadczeń pracowniczych zostały opisane w nocie 10.11.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
19
9.4 Pozostałe przychody
Nota
2021
2020
Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
2,3
0,3
Dotacje
0,9
2,1
Kary i odszkodowania
2,6
1,0
Dostawa materiałów związanych z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19
12.2.1
-
37,2
Rozliczenie kosztów za budowę, wyposażenie i funkcjonowanie szpitala
tymczasowego dla chorych na COVID-19
12.2.1
36,4
-
Pozostałe
3,5
2,3
Razem
45,7
42,9
9.5 Pozostałe koszty
Nota
2021
2020
Darowizny na cele społeczne
10,1
15,9
Składki członkowskie związane z przynależnością do organizacji branżowych
3,4
3,3
Środki przeznaczone na budowę, wyposażenie i funkcjonowanie szpitala
tymczasowego dla chorych na COVID-19
12.2.1
37,9
-
Dostawa materiałów związanych z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19
12.2.1
15,6
48,7
Pozostałe
2,0
1,7
Razem
69,0
69,6
Spółka stosuje zasadę kompensowania podobnych typów transakcji zgodnie z zapisami MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, pkt 34 i pkt 35.
Spółka wykazuje istotne pozycje przychodów i kosztów ujętych w wyniku finansowym oddzielnie, co zaprezentowano w tabeli powyżej.
9.6 Przychody finansowe
Zasady rachunkowości
Należne dywidendy zalicza się do przychodów finansowych na dzień powzięcia przez właściwy organ jednostki wypłacającej dywidendę uchwały
o podziale zysku chyba, że w uchwale określono inny dzień prawa do dywidendy
Przychody z tytułu odsetek są rozpoznawane w momencie ich naliczenia (przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej).
Spółka stosuje zasadę kompensowania podobnych typów transakcji zgodnie z zapisami MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, pkt 34 i pkt 35.
Spółka wykazuje istotne pozycje przychodów i kosztów ujętych w wyniku finansowym oddzielnie, co zaprezentowano w tabeli powyżej.
Nota
2021
2020
Dywidendy:
340,0
319,5
- od jednostek powiązanych
10.2.2
338,3
316,5
- od jednostek pozostałych
11.1.3
1,7
3,0
Odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej:
20,4
2,7
- od należności z tytułu dostaw i usług
11.1.3
0,4
0,1
- od lokat
11.1.3
0,6
1,8
- od udzielonych pożyczek
11.1.3
19,4
0,8
Różnice kursowe:
-
17,4
- od kredytów
11.1.3
-
27,6
- od prowizji od pożyczek
11.1.3
-
(0,2)
- od zrealizowanych transakcji w walutach obcych na rachunkach bankowych
11.1.3
-
(9,5)
- od środków pieniężnych
11.1.3
-
0,7
- od zobowiązań inwestycyjnych
11.1.3
-
(1,2)
Aktualizacja wartości pochodnych instrumentów finansowych:
243,3
78,8
- wycena
11.1.3
128,8
45,5
- rozliczenie
11.1.3
114,5
33,3
Prowizje od pożyczki warunkowej
10.2.2
1,0
1,9
Prowizja od udzielonej pożyczki
-
4,9
Razem
604,7
425,2
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
20
9.7 Koszty finansowe
Nota
2021
2020
Odsetki:
31,9
36,1
● odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej:
23,4
26,7
- od kredytów
11.1.3
22,7
26,2
- od cash pool
0,2
-
- pozostałe
0,5
0,5
● odsetki od leasingu
11.1.3
6,9
7,4
● pozostałe odsetki:
1,6
2,0
- koszty dyskonta od zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych
10.11
1,1
1,6
- pozostałe
0,5
0,4
Różnice kursowe:
52,1
-
- od kredytów
11.1.3
64,3
-
- od prowizji od pożyczki warunkowej
11.1.3
(0,2)
-
- od zrealizowanych transakcji w walutach obcych na rachunkach bankowych
11.1.3
(12,6)
-
- od środków pieniężnych
11.1.3
0,3
-
- od zobowiązań inwestycyjnych
11.1.3
0,3
-
Prowizje bankowe
2,9
1,2
Rezerwa na ryzyko podatkowe
12.1.1
4,1
4,2
Pozostałe
3,2
0,1
Razem
94,2
41,6
Spółka stosuje zasadę kompensowania podobnych typów transakcji zgodnie z zapisami MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych”, pkt 34 i pkt 35.
Spółka wykazuje istotne pozycje przychodów i kosztów ujętych w wyniku finansowym oddzielnie, co zaprezentowano w tabeli powyżej.
9.8 (Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych
Nota
2021
2020
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności
11.1.3
(1,1)
1,9
- odpis
(2,2)
(1,2)
- odwrócenie odpisów
1,1
3,1
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości pożyczki
11.1.3
0,8
(9,4)
- odpis
-
(9,4)
- odwrócenie odpisów
0,8
-
Razem
(0,3)
(7,5)
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
21
9.9 Podatek dochodowy
Zasady rachunkowości
Na obowiązkowe obciążenia wyniku składają się: podatek bieżący (CIT) oraz podatek odroczony. Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane
na podstawie wyniku podatkowego (podstawy opodatkowania) danego roku obrotowego. Zysk (strata) podatkowa różni się od księgowego zysku (straty)
netto z powodu występowania tzw. różnic przejściowych między przychodami i kosztami w ujęciu księgowym i podatkowym, tj. przychodów
podlegających opodatkowaniu i kosztów stanowiących koszty uzyskania przychodów w innym okresie niż bieżący okres sprawozdawczy oraz tzw. różnic
trwałych wynikających z faktu, część z pozycji kosztów i przychodów, ujętych księgowo nigdy nie dzie uwzględniona w rozliczeniu podatkowym.
Obciążenia podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym.
Na potrzeby sprawozdawczości finansowej, zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego ustalane jest z uwzględnieniem wszystkich różnic przejściowych
występujących na dzień kończący okres sprawozdawczy między wartością podatkową aktywów i pasywów, a ich wartością bilansową wykazaną
w sprawozdaniu finansowym.
Zobowiązanie z tytułu podatku odroczonego ujmowane jest w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic przejściowych:
z wyjątkiem sytuacji, gdy zobowiązanie z tytułu podatku odroczonego powstaje w wyniku początkowego ujęcia wartości firmy
lub początkowego ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych
i w chwili jej zawierania nie mającej wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
w przypadku dodatnich różnic przejściowych wynikających z inwestycji w jednostkach zależnych, współzależnych lub stowarzyszonych
i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach z wyjątkiem sytuacji, gdy terminy odwracania się różnic przejściowych podlegają kontroli
inwestora i gdy prawdopodobne jest, iż w dającej się przewidzieć przyszłości różnice przejściowe nie ulegną odwróceniu.
Aktywa z tytułu podatku odroczonego ujmowane w odniesieniu do wszystkich ujemnych żnic przejściowych, jak wnież niewykorzystanych aktywów
podatkowych i niewykorzystanych strat podatkowych przeniesionych na następne lata, w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, że zostanie
osiągnięty dochód do opodatkowania, który pozwoli wykorzystać ww. różnice, aktywa i straty:
z wyjątkiem sytuacji, gdy aktywa z tytułu podatku odroczonego dotyczące ujemnych różnic przejściowych powstają w wyniku początkowego
ujęcia składnika aktywów bądź zobowiązania przy transakcji nie stanowiącej połączenia jednostek gospodarczych i w chwili jej zawierania
nie mają wpływu ani na wynik finansowy brutto, ani na dochód do opodatkowania czy stratę podatkową oraz
w przypadku ujemnych różnic przejściowych z tytułu inwestycji w jednostkach zależnych, współzależnych lub stowarzyszonych
oraz udziałów we wspólnych przedsięwzięciach, składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego jest ujmowany w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej jedynie w takiej wysokości, w jakiej jest prawdopodobne, iż w dającej się przewidzieć przyszłości ww. różnice przejściowe ulegną
odwróceniu i osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych.
Niezależnie od powyższych reguł Spółka ujmuje zobowiązania z tytułu podatku odroczonego w zakresie różnic przejściowych związanych z prawami do
użytkowania aktywów, a także aktywa z tytułu podatku odroczonego w zakresie różnic przejściowych związanych ze zobowiązaniami z tytułu leasingu.
Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego jest weryfikowana na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy i ulega
stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do jego częściowego lub
całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz zobowiązania z tytułu podatku odroczonego wyceniane są z zastosowaniem stawek
podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów lub zobowiązań zostanie zrealizowany, przyjmując za
podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na dzień kończący okres sprawozdawczy lub takie, których obowiązywanie
w przyszłości jest pewne na dzień kończący okres sprawozdawczy. Wpływ podatku odroczonego dotyczący pozycji ujmowanych bezpośrednio w kapitale
własnym jest ujmowany w kapitale własnym poprzez inne całkowite dochody.
Spółka kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ze zobowiązaniami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy
i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności z zobowiązaniami z tytułu bieżącego
podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.
Szacunki
Składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego
Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty dochód podatkowy
pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się
nieuzasadnione. Zarząd Spółki weryfikuje przyjęte szacunki dotyczące prawdopodobieństwa odzyskania aktywów z tytułu odroczonego podatku
dochodowego w oparciu o zmiany czynników branych pod uwagę przy ich dokonywaniu, nowe informacje oraz doświadczenia z przeszłości.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
22
9.9.1 Obciążenia podatkowe
Nota
2021
2020
Podatek bieżący
344,6
0,7
Podatek odroczony
9.9.3
174,3
(257,6)
Razem podatek dochodowy wykazany w wyniku netto
9.9.2
518,9
(256,9)
Obciążenie podatkowe wykazane w innych całkowitych
dochodach/(stratach) netto, w tym z tytułu:
9.9.3
(9,0)
41,3
- zabezpieczeń przepływów pieniężnych
10.7.3
(6,8)
42,0
- zysków/(strat) z tytułu inwestycji w instrumenty kapitałowe
(2,3)
-
- zysków/(strat) aktuarialnych dotyczących świadczeń pracowniczych
po okresie zatrudnienia
0,1
(0,7)
Obciążenie podatkowe ustalone zostało według stawki równej 19% dla podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym.
9.9.2 Podatek dochodowy według efektywnej stawki podatkowej oraz uzgodnienie zysku przed opodatkowaniem do
podstawy opodatkowania
2021
2020
Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem
3.038,8
(1.138,3)
Podatek dochodowy według stawki 19%
577,4
(216,3)
Efekt podatkowy otrzymanych dywidend
(64,6)
(60,7)
Efekt podatkowy pozostałych różnic
6,1
20,1
Podatek dochodowy
518,9
(256,9)
Efektywna stawka podatkowa
17,1%
22,6%
9.9.3 Odroczony podatek dochodowy
31 grudnia
2020
Podatek
odroczony
wykazany
w wyniku
netto
Podatek
odroczony
wykazany
w innych
całkowitych
dochodach/
(stratach)
Aport
31 grudnia
2021
Aktywa z tytułu podatku odroczonego
Świadczenia pracownicze
34,0
(5,6)
(0,1)
(14,5)
13,8
Ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych
1,0
(0,1)
-
-
0,9
Strata podatkowa rozliczana w czasie
262,6
(127,2)
-
-
135,4
Zabezpieczenia przepływów pieniężnych
5,8
-
6,8
-
12,6
Rezerwy
46,6
(4,0)
-
-
42,6
Pozostałe
27,1
(12,2)
-
(3,7)
11,2
377,1
(149,1)
6,7
(18,2)
216,5
Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego
Różnica pomiędzy bieżącą wartością podatkową i księgową
rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
446,7
(0,7)
-
(442,6)
3,4
Różnica z tytułu księgowej i podatkowej wyceny umów leasingu
28,7
(0,6)
-
(23,9)
4,2
Dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych
9,1
29,5
38,6
Wycena instrumentów kapitałowych do wartości godziwej
-
-
(2,3)
-
(2,3)
Pozostałe
5,1
(3,0)
-
-
2,1
489,6
25,2
(2,3)
(466,5)
46,0
Aktywa / (Zobowiązania) netto z tytułu podatku odroczonego
(112,5)
(174,3)
9,0
448,3
170,5
Przewidywany termin wygaśnięcia dodatnich różnic przejściowych przypada na lata 2022 - 2098.
9.10 Zysk/(Strata) netto przypadający/(a) na jedną akcję
2021
2020
Zysk/(Strata) netto w mln zł (A)
2.519,9
(881,4)
Średnia ważona liczba akcji w mln sztuk (B)
184,9
184,9
Zysk/(Strata) netto na jedną akcję (w zł) (A/B)
13,63
(4,77)
Zysk/(Strata) netto przypadający/(a) na jedną akcję dla każdego okresu sprawozdawczego jest obliczony/(a) poprzez podzielenie zysku/(straty) netto za
dany okres sprawozdawczy przez średnią ważoną liczbę akcji w danym okresie sprawozdawczym.
Rozwodniony zysk/(strata) netto na jedną akcję jest równy/(a) zyskowi/(stracie) podstawowemu/(ej), ponieważ nie występują instrumenty rozwadniające
zysk/(stratę) netto na jedną akcję.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
23
10. Noty objaśniające do sprawozdania z sytuacji finansowej
10.1 Rzeczowe aktywa trwałe i aktywa niematerialne
Zasady rachunkowości
Rzeczowe aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe, z wyjątkiem gruntów, są wyceniane według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz o odpisy
aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Grunty wyceniane są w cenie nabycia pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Wartość początkowa rzeczowych aktywów trwałych obejmuje ich cenę nabycia powiększoo wszystkie koszty bezpośrednio związane z zakupem
i przystosowaniem składnika majątku do stanu zdatnego do używania. W skład kosztu wchodzi wnież koszt wymiany części składowych maszyn
i urządzeń w momencie poniesienia, jeśli spełnione kryteria rozpoznania. Koszty poniesione po wprowadzeniu rzeczowych aktywów trwałych
do użytkowania, jak koszty napraw, przeglądów, opłaty eksploatacyjne, wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały
poniesione.
Rzeczowe aktywa trwałe w momencie ich nabycia zostają podzielone na części składowe będące pozycjami o istotnej wartości, do których można
przyporządkować odrębny okres ekonomicznej użyteczności. Częścią składową są również koszty generalnych remontów.
Rzeczowe aktywa trwałe (w tym ich komponenty), z wyjątkiem gruntów, są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi
ich ekonomicznej użyteczności, który kształtuje się następująco:
Budynki, budowle
1 rok 80 lat
Urządzenia techniczne i maszyny
1 rok 25 lat
Pozostałe
1 rok 15 lat
Dany składnik rzeczowych aktywów trwałych może zostać usunięty ze sprawozdania z pozycji finansowej po dokonaniu jego zbycia lub w przypadku,
gdy nie spodziewane żadne ekonomiczne korzyści wynikające z dalszego użytkowania takiego składnika aktywów. Wszelkie zyski lub straty
wynikające z usunięcia danego składnika aktywów ze sprawozdania z sytuacji finansowej (obliczone jako różnica pomiędzy ewentualnymi wpływami
ze sprzedaży netto a wartością bilansodanego składnika aktywów) ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w okresie, w którym
dokonano takiego usunięcia.
Wartość końcowa, okres użytkowania oraz metoda amortyzacji składników aktywów poddawane są corocznej weryfikacji i w razie konieczności
korygowane z efektem od początku następnego roku obrotowego.
Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy są wyceniane w wysokości ogółu kosztów pozostających w bezpośrednim związku z ich nabyciem
lub wytworzeniem, w tym kosztów finansowych, pomniejszonych o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy
nie są amortyzowane do momentu osiągnięcia przydatności do użytkowania.
Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy dotyczą rzeczowych aktywów trwałych będących w toku budowy lub montażu i wykazywane według cen
nabycia lub kosztu wytworzenia.
Aktywa niematerialne
Aktywa niematerialne rozpoznawane, jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości spowoduone wpływ do Spółki korzyści ekonomicznych, które
mogą być bezpośrednio powiązane z tymi aktywami. Początkowe ujęcie aktywów niematerialnych następuje według cen nabycia lub kosztu
wytworzenia, jeśli nabyte w ramach oddzielnej transakcji. Po ujęciu początkowym aktywa niematerialne są wyceniane według cen nabycia lub kosztu
wytworzenia pomniejszonych o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Aktywa niematerialne obejmują licencje na programy komputerowe, patenty, znaki towarowe, nabyte prawa do emisji CO
2
oraz aktywa niematerialne
w realizacji.
Zakupione uprawnienia do emisji CO
2
są wycenione w koszcie nabycia pomniejszonym o ewentualne odpisy z tytułu utraty wartości i wykazywane jako
aktywa niematerialne nie podlegające amortyzacji. W przypadku wykorzystania nabytych praw w celu pokrycia niedoboru uprawnień na dzień
rozliczenia emisji za dany rok, wykorzystane uprawnienia wg wartości księgowej rozliczane z utworzouprzednio rezerwą na pokrycie niedoboru
uprawnień do emisji CO
2
. Rozchód tych uprawnień ujmowany jest wg metody FIFO (ang. First In First Out, tzn. Pierwsze Weszło Pierwsze Wyszło).
Przychody z tytułu sprzedaży niewykorzystanych przez Spółkę praw do emisji ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w momencie
sprzedaży. Nieodpłatnie otrzymane uprawnienia do emisji dwutlenku węgla (CO2) są przez Spółkę prezentowane w sprawozdaniu finansowym zgodnie
z metodą zobowiązań netto (patrz nota 10.12). Zgodnie z ta metodą nieodpłatnie otrzymane uprawnienia nie są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej.
Aktywa niematerialne, za wyjątkiem wartości firmy oraz nabytych praw do emisji CO
2
, są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym
szacowanemu okresowi ich ekonomicznej użyteczności. Przewidywany okres użytkowania posiadanych przez Spółkę aktywów niematerialnych wynosi
od 2 do 40 lat.
Okres i metoda amortyzacji aktywów niematerialnych są weryfikowane na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie
użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów ujmowane poprzez
zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji i traktowane jak zmiany wartości szacunkowych. Okresy użytkowania są poddawane corocznej
weryfikacji, a w razie potrzeby, korygowane z efektem od początku następnego roku obrotowego.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
24
Szacunki
Amortyzacja
Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników rzeczowego majątku
trwałego oraz aktywów niematerialnych. Spółka corocznie dokonuje weryfikacji przyjętych okresów ich ekonomicznej użyteczności na podstawie
bieżących szacunków. Aktualizacja szacunków w tym zakresie, która miała wpływ na sprawozdanie finansowe Spółki za rok 2021 spowodowała
zmniejszenie amortyzacji z tego tytułu o 1,1 mln zł.
10.1.1 Rzeczowe aktywa trwałe
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Grunty
106,0
324,2
Budynki, budowle
79,1
2.018,6
Urządzenia techniczne i maszyny
25,1
2.736,6
Środki transportu, pozostałe
2,1
63,5
Rzeczowe aktywa trwałe w toku budowy
12,4
331,7
Razem
224,7
5.474,6
w tym:
Własne
164,0
5.171,1
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
60,7
303,5
Nakłady poniesione na aktywa niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace
rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione.
Koszty finansowania zewnętrznego ujmuje się jako koszty w okresie, w którym je poniesiono, z wyjątkiem kosztów, które można bezpośrednio
przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów (w tym różnice kursowe od odsetek i prowizji), które aktywuje
się jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. W zakresie, w jakim środki pożycza sspecjalnie w celu pozyskania
dostosowywanego składnika aktywów, kwotę kosztów finansowania zewnętrznego, którą można aktywować jako część tego składnika aktywów, ustala
się jako różnicę między rzeczywistymi kosztami finansowania zewnętrznego poniesionymi z tytułu danej pożyczki lub kredytu w danym okresie,
a przychodami z tytułu tymczasowego zainwestowania pożyczonych środków.
W stopniu, w jakim środki pożycza się bez ściśle określonego celu, a następnie przeznacza na pozyskanie dostosowywanego składnika aktywów, kwotę
kosztów finansowania zewnętrznego, które mogą być kapitalizowane, ustala się poprzez zastosowanie stopy kapitalizacji do nakładów poniesionych na
ten składnik majątku.
Utrata wartości niefinansowych aktywów trwałych
Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ocenia, czy istnieją jakiekolwiek przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości
któregoś ze składników aktywów. W razie stwierdzenia, że przesłanki takie zachodzą, lub w razie konieczności przeprowadzenia corocznego testu
sprawdzającego, czy nastąpiła utrata wartości, Spółka dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów.
Wartość odzyskiwalna składnika aktywów odpowiada wartości godziwej tego składnika aktywów lub rodka wypracowującego środki pieniężne,
pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej, zależnie od tego, która z nich jest wyższa. Wartość tę ustala się dla poszczególnych aktywów,
chyba że dany składnik aktywów nie generuje samodzielnie wpływów pieniężnych, które w większości są niezależne od tych, które generowane przez
inne aktywa lub grupy aktywów. Jeśli wartość bilansowa składnika aktywów jest wyższa niż jego wartość odzyskiwalna, ma miejsce utrata wartości
i dokonuje się wówczas odpisu do ustalonej wartości odzyskiwalnej.
Przy szacowaniu wartości użytkowej prognozowane przepływy pieniężne dyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stopy
dyskontowej przed uwzględnieniem skutków opodatkowania, która odzwierciedla bieżące rynkowe oszacowanie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko
typowe dla danego składnika aktywów. Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych składników majątkowych używanych w działalności
ujmuje się jako pozostałe koszty.
Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ocenia, czy występują przesłanki wskazujące na to, że odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości,
który był ujęty w okresach poprzednich w odniesieniu do danego składnika aktywów jest zbędny, lub czy powinien zostać zmniejszony. Jeżeli takie
przesłanki występują, Spółka szacuje wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów. Poprzednio ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości ulega
odwróceniu wtedy i tylko wtedy, gdy od czasu ujęcia ostatniego odpisu aktualizującego nastąpiła zmiana wartości szacunkowych stosowanych do
ustalenia wartości odzyskiwalnej danego składnika aktywów. W takim przypadku, podwyższa swartość bilansową składnika aktywów do wysokości
jego wartości odzyskiwalnej.
Podwyższona kwota nie może przekroczyć wartości bilansowej składnika aktywów, jaka zostałaby ustalona (po odjęciu umorzenia), gdyby w ubiegłych
latach w ogóle nie ujęto odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości w odniesieniu do tego składnika aktywów. Odwrócenie odpisu aktualizującego
z tytułu utraty wartości składnika niefinansowych aktywów trwałych ujmuje się niezwłocznie jako pozostałe przychody. Po odwróceniu odpisu
aktualizującego, w kolejnych okresach odpis amortyzacyjny dotyczący danego składnika jest korygowany w sposób, który pozwala w ciągu pozostałego
okresu użytkowania tego składnika aktywów dokonywać systematycznego odpisania jego zweryfikowanej wartości bilansowej pomniejszonej o wartość
końcową. Spółka dokonuje kompensaty odpowiadających sobie tytułów pozostałych przychodów i kosztów zgodnie z MSR 1 „Prezentacja sprawozdań
finansowych” (pkt. 34) i wykazuje w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w wartości netto.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
25
Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych
Nota
Grunty
Budynki,
budowle
Urządzenia
techniczne
i maszyny
Środki
transportu,
pozostałe
Rzeczowe
aktywa trwałe
w toku budowy
Razem
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2021
335,3
3.672,0
5.528,0
184,0
332,5
10.051,8
Nakłady inwestycyjne
-
-
-
18,9
201,7
220,6
Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku
budowy
25,0
147,3
230,9
8,3
(411,5)
-
Leasing
10.1.2
4,2
0,1
-
0,5
-
4,8
Koszty finansowania zewnętrznego
-
-
-
-
2,2
2,2
Aport
(254,6)
(3.648,3)
(5.654,7)
(200,4)
(99,1)
(9.857,1)
Zbycie
-
(0,1)
(1,4)
(0,2)
(12,6)
(14,3)
Pozostałe
-
-
(0,1)
-
-
(0,1)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2021
109,9
171,0
102,7
11,1
13,2
407,9
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2021
11,1
1.653,4
2.791,4
120,5
-
4.576,4
Amortyzacja
4,0
113,5
202,5
14,4
-
334,4
Aport
(11,2)
(1.674,9)
(2.914,8)
(125,7)
-
(4.726,6)
Zbycie
-
(0,1)
(1,4)
(0,2)
-
(1,7)
Pozostałe
-
-
(0,1)
-
-
(0,1)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2021
3,9
91,9
77,6
9,0
-
182,4
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2021
-
-
-
-
0,8
0,8
Utworzenie
-
-
-
-
0,4
0,4
Wykorzystanie / Rozwiązanie
-
-
-
-
(0,4)
(0,4)
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2021
-
-
-
-
0,8
0,8
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2021
106,0
79,1
25,1
2,1
12,4
224,7
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020
334,9
3.666,0
5.473,5
159,2
260,2
9.893,8
Nakłady inwestycyjne
-
-
-
21,7
127,7
149,4
Z rozliczenia rzeczowych aktywów trwałych w toku
budowy
-
6,1
55,0
0,1
(61,2)
-
Leasing
10.1.2
0,4
(0,1)
-
3,5
-
3,8
Koszty finansowania zewnętrznego
-
-
-
-
5,8
5,8
Zbycie
-
-
(0,5)
(0,1)
-
(0,6)
Pozostałe
-
-
-
(0,4)
-
(0,4)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020
335,3
3.672,0
5.528,0
184,0
332,5
10.051,8
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020
6,6
1.521,2
2.546,6
111,3
-
4.185,7
Amortyzacja
4,5
132,3
245,3
9,9
-
392,0
Zbycie
-
-
(0,5)
(0,1)
-
(0,6)
Leasing
10.1.2
-
(0,1)
-
(0,2)
-
(0,3)
Pozostałe
-
-
-
(0,4)
-
(0,4)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020
11,1
1.653,4
2.791,4
120,5
-
4.576,4
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2020
-
-
-
-
0,8
0,8
Utworzenie
-
-
-
-
-
-
Wykorzystanie / Rozwiązanie
-
-
-
-
-
-
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2020
-
-
-
-
0,8
0,8
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020
324,2
2.018,6
2.736,6
63,5
331,7
5.474,6
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
26
W 2021 roku Grupa LOTOS S.A. wniosła do spółki zależnej LOTOS Asfalt Sp. z o.o aport w postaci rzeczowych aktywów trwałych o wartości
netto 5.130,5 mln zł. Transakcja przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa została przedstawiona w nocie 2.2.
W 2021 roku Spółka poniosła nakłady inwestycyjne w kwocie 220,6 mln , które związane były głównie z zakupem katalizatorów i części
zamiennych oraz nabyciem gruntów pod inwestycje, budową nalewaka kolejowego, a także modernizacją instalacji Clausa (odzyski siarki).
W 2020 roku Spółka poniosła nakłady inwestycyjne w kwocie 149,4 mln ównie na budowę nalewaka kolejowego, instalacji Węzła Odzysku
Wodoru (WOW) oraz odzysku oparów węglowodorowych (VRU), a także na zakup części zamiennych.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość aktywowanych kosztów finansowania w rzeczowych aktywach trwałych w toku budowy wynosiła
2,4 mln (31 grudnia 2020 roku: 28,1 mln ).
W 2021 roku wartość aktywowanych kosztów finansowania zewnętrznego w rzeczowych aktywach trwałych w toku budowy wynosiła
narastająco 2,2 mln (w roku 2020: 5,8 mln ).
Alokacja amortyzacji
2021
2020
Koszt własny sprzedaży
298,7
379,2
Koszty sprzedaży
9,0
10,0
Koszty ogólnego zarządu
14,6
14,5
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
12,1
(11,7)
Razem
334,4
392,0
Na dzień 31 grudnia 2021 roku nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów
na rzeczowe aktywa trwałe wynosiły 12,1 mln i związane były głównie z robotami inwestycyjnymi i ich nadzorem na instalacjach rafineryjnych.
Na dzień 31 grudnia 2020 nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów
na rzeczowe aktywa trwałe wynosiły 73,4 mln i związane były głównie z projektem budowy nalewaka kolejowego oraz projektem
modernizacji instalacji Clausa (odzysku siarki).
10.1.2 Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
Zasady rachunkowości
Spółka stosuje jednolity model księgowego ujęcia leasingu, który zakłada rozpoznanie przez leasingobiorcę aktywów z tytułu prawa do użytkowania
i zobowiązań z tytułu leasingu w odniesieniu do wszystkich umów leasingowych, poza umowami wyłączonymi z zastosowania tj.: leasingów
krótkoterminowych oraz leasingów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość.
Przez leasing krótkoterminowy rozumie się umowy bez możliwości zakupu składnika aktywów, zawarte na okres krótszy niż 12 miesięcy od momentu
rozpoczęcia. W szczególności jako leasing krótkoterminowy Spółka traktuje umowy zawarte na czas nieokreślony z krótkim (do 12 miesięcy) terminem
wypowiedzenia, bez znaczących kar dla jednej ze stron.
Poziom istotności zdefiniowany przez Spółkę w celu identyfikacji leasingów niskocennych wynosi 20 tys. zł. Wartość bazowego składnika aktywów
wyceniana jest w oparciu o wartość nowego składnika aktywów, bez względu na wiek składnika aktywów objętego leasingiem.
Identyfikacja składnika aktywów dokonuje się zazwyczaj poprzez wyraźne określenie go w umowie. Składnik aktywów można jednak zidentyfikować
również w sposób dorozumiany w momencie, w którym składnik aktywów udostępnia się do użytkowania klientowi.
Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązania z tytułu leasingu w momencie rozpoczęcia umowy, w ramach
której następuje przeniesienie kontroli nad użytkowaniem określonych aktywów przez pewien okres czasu. Datą rozpoczęcia umowy jest data
udostępnienia Spółce jako leasingobiorcy przez leasingodawcę przedmiotu leasingu.
Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania jest początkowo wyceniany według kosztu, który obejmuje:
kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę,
szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów
lub przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował.
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w ramach rzeczowych aktywów trwałych. Prawo
wieczystego użytkowania gruntów zarówno nabyte odpłatnie, jak i otrzymane nieodpłatnie ujmowane jest analogicznie jak pozostałe umowy leasingu
(jako aktywa z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązania z tytułu leasingu). W celu kalkulacji aktywów i zobowiązań dotyczących prawa wieczystego
użytkowania Spółka przeprowadza analizę w celu ustalenia przewidywanego horyzontu czasowego korzystania z prawa wieczystego użytkowania.
Po ustaleniu planowanego okresu użytkowania aktywa, zobowiązanie z tytułu leasingu kalkulowane jest na zasadach ogólnych.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania wycenia się według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy
amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości. W przypadku wystąpienia modyfikacji umowy leasingowej, wartość aktywa z tytułu
prawa do użytkowania korygowana jest odpowiednio do nowej wyceny zobowiązania leasingowego (zgodnie ze zmianami wynikającymi
z modyfikacji umowy lub aktualizacji stopy dyskonta).
Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania amortyzowany jest liniowo w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi ekonomicznego
użytkowania danego aktywa. Szacowany okres użytkowania aktywów z tytułu praw do użytkowania jest określany w ten sam sposób jak w przypadku
rzeczowych aktywów trwałych.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
27
Zmiana stanu aktywów z tytułu prawa do użytkowania
Grunty
Budynki,
budowle
Środki
transportu,
pozostałe
Razem
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2021
309,7
3,0
4,9
317,6
Nowe umowy leasingu
-
-
0,5
0,5
Modyfikacje umów leasingowych
4,2
0,1
-
4,3
Aport
(251,3)
-
(1,5)
(252,8)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2021
62,6
3,1
3,9
69,6
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2021
11,0
2,0
1,1
14,1
Amortyzacja
4,0
1,0
1,7
6,7
Aport
(11,2)
-
(0,7)
(11,9)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2021
3,8
3,0
2,1
8,9
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2021
58,8
0,1
1,8
60,7
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020
309,3
3,1
1,4
313,8
Nowe umowy leasingu
-
0,1
3,7
3,8
Modyfikacje umów leasingowych
0,4
(0,2)
-
0,2
Zakończenie umów leasingowych
-
-
(0,2)
(0,2)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020
309,7
3,0
4,9
317,6
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020
6,5
1,0
0,2
7,7
Amortyzacja
4,5
1,1
1,1
6,7
Modyfikacje umów leasingowych
-
(0,1)
-
(0,1)
Zakończenie umów leasingowych
-
-
(0,2)
(0,2)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020
11,0
2,0
1,1
14,1
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020
298,7
1,0
3,8
303,5
Koszty z tytułu umów leasingu ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów
2021
2020
Amortyzacja
Koszty według rodzaju
6,7
6,7
Leasing krótkoterminowy
Koszty według rodzaju: Usługi obce
32,3
34,2
Odsetki z tytułu leasingu
Koszty finansowe
6,9
7,4
Razem
45,9
48,3
Alokacja amortyzacji
2021
2020
Koszt własny sprzedaży
3,4
3,9
Koszty sprzedaży
0,7
0,8
Koszty ogólnego zarządu
2,6
2,0
Razem
6,7
6,7
Zobowiązania z tytułu leasingu zostały przedstawione w nocie 10.8.
Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych, zaprezentowanych w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w części finansowej i operacyjnej
w roku 2021 wyniosła 43,3 mln (w roku 2020: 44,1 mln zł).
10.1.3 Aktywa niematerialne
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Licencje, patenty, znaki towarowe
27,4
69,9
Uprawnienia do emisji dwutlenku węgla (CO
2
)
12,9
-
Pozostałe
2,6
4,2
Aktywa niematerialne w realizacji
2,2
3,6
Razem
45,1
77,7
W 2021 roku Grupa LOTOS S.A. wniosła do spółki zależnej LOTOS Asfalt Sp. z o.o aport w postaci aktywów niematerialnych o wartości netto
41,1 mln zł. Transakcja przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa została przedstawiona w nocie 2.2.
W 2021 roku Spółka poniosła nakłady inwestycyjne w kwocie 18,6 mln głównie dotyczące praw do emisji CO
2
, zaukupów informatycznych
oraz modernizacją instalacji Clausa (odzyski siarki).
W przypadku, gdy umowa leasingowa przenosi na Spółkę tytuł własności danego składnika przed końcem okresu leasingu lub gdy koszt aktywa
z tytułu prawa do użytkowania odzwierciedla fakt, że Spółka zrealizuje opcję wykupu wartości końcowej przedmiotu leasingu, Spółka amortyzuje aktywo
z tytułu prawa do użytkowania od momentu rozpoczęcia umowy leasingu do końca okresu szacowanego ekonomicznego użytkowania danego aktywa.
W innych przypadkach Spółka amortyzuje aktywa z tytułu prawa do użytkowania od daty rozpoczęcia umowy do wcześniejszej
z dwóch dat – daty zakończenia okresu ekonomicznego użytkowania aktywa lub daty końca umowy leasingu.
Koszty z tytułu obowiązku wycofania z eksploatacji aktywów trwałych są aktywowane w ramach składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz
amortyzowane przez szacowany okres ekonomicznego użytkowania odnośnego składnika aktywów. Wartość godziwa kosztów z tytułu obowiązku
wycofania z eksploatacji aktywów trwałych jest szacowana przez Spółkę zgodnie z metodologią określoną w KIMSF 1.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
28
W roku 2020 Spółka poniosła nakłady inwestycyjne w kwocie 6,2 mln głównie dotyczące zaukupów informatycznych.
Alokacja amortyzacji
2021
2020
Koszt własny sprzedaży
3,0
4,9
Koszty sprzedaży
0,2
0,2
Koszty ogólnego zarządu
6,0
6,5
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
0,4
(0,3)
Razem
9,6
11,3
Na dzień 31 grudnia 2021 roku nie wystąpiły ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące
nakładów na aktywa niematerialne.
Na dzień 31 grudnia 2020 nie ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przyszłe zobowiązania umowne Spółki dotyczące nakładów na aktywa
niematerialne wynosiły 3,2 mln i dotyczyły licencji do rozbudowy systemu optymalizacji i komponowania olejów napędowych oraz licencji
związanych z projektem modernizacji instalacji Clausa (odzysku siarki).
Zmiana stanu aktywów niematerialnych
Licencje, patenty,
znaki towarowe
Uprawnienia do
emisji dwutlenku
węgla (CO
2
)
Pozostałe
Aktywa
niematerialne
w realizacji
Razem
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2021
203,9
-
15,2
3,6
222,7
Nakłady inwestycyjne
-
12,9
-
5,7
18,6
Z rozliczenia aktywów niematerialnych w realizacji
4,3
-
0,3
(4,6)
-
Zbycie
(0,3)
-
(0,5)
(0,4)
(1,2)
Aport
(99,2)
-
(8,6)
(2,1)
(109,9)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2021
108,7
12,9
6,4
2,2
130,2
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2021
134,0
-
11,0
-
145,0
Amortyzacja
9,1
-
0,5
-
9,6
Zbycie
(0,3)
-
(0,4)
-
(0,7)
Aport
(61,5)
-
(7,3)
-
(68,8)
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2021
81,3
-
3,8
-
85,1
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2021
-
-
-
-
-
Utworzenie
-
-
-
-
-
Wykorzystanie / Rozwiązanie
-
-
-
-
-
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2021
-
-
-
-
-
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2021
27,4
12,9
2,6
2,2
45,1
Wartość księgowa brutto 1 stycznia 2020
194,9
10,2
14,9
6,6
226,6
Nakłady inwestycyjne
-
-
0,2
6,0
6,2
Z rozliczenia aktywów niematerialnych w realizacji
9,0
-
0,1
(9,1)
-
Koszty finansowania zewnętrznego
-
-
-
0,1
0,1
Pozostałe
-
(10,2)
-
-
(10,2)
Wartość księgowa brutto 31 grudnia 2020
203,9
-
15,2
3,6
222,7
Skumulowane umorzenie 1 stycznia 2020
123,4
-
10,3
-
133,7
Amortyzacja
10,6
-
0,7
-
11,3
Skumulowane umorzenie 31 grudnia 2020
134,0
-
11,0
-
145,0
Odpisy z tytułu utraty wartości 1 stycznia 2020
-
-
-
-
-
Utworzenie
-
-
-
-
-
Wykorzystanie / Rozwiązanie
-
-
-
-
-
Odpisy z tytułu utraty wartości 31 grudnia 2020
-
-
-
-
-
Wartość księgowa netto 31 grudnia 2020
69,9
-
4,2
3,6
77,7
10.2 Udziały i akcje
Zasady rachunkowości
Udziały, akcje w jednostkach zależnych i współzależnych wykazywane są według kosztu historycznego pomniejszonego o utworzone odpisy aktualizujące
z tytułu utraty wartości.
Udziały i akcie w jednostkach pozostałych wyceniane do wartości godziwej. Informacja na temat wyceny udziałów oraz akcji w jednostkach
niepowiązanych opisana została w nocie 11.1.
Profesjonalny osąd
Przedmiotem profesjonalnego osądu była analiza przesłanek co do utraty wartości udziałów i akcji w jednostkach zależnych.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
29
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Udziały i akcje w jednostkach powiązanych
7.718,8
2.986,7
- w tym inwestycje we wspólnym przedsięwzięciu
(1)
6,9
6,9
Udziały i akcje w jednostkach pozostałych
11.1.1;
11.2.6
294,0
306,3
Razem
8.012,8
3.293,0
(1)
Umowa joint venture Grupy LOTOS S.A. z BP Europe SE na prowadzenie działalności w zakresie dostaw paliwa lotniczego w ramach spółki LOTOS - Air BP Polska
Sp. z o.o.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka przeprowadziła analizę pod tem przesłanek na utratę wartości udziałów i akcji, w szczególności inwestycji
w LOTOS Asfalt Sp. z o.o., w kontekście ceny sprzedaży za 30% udziałów w tej inwestycji oferowanej przez inwestora, w ramach podpisanej
przedswstępnej umowy sprzedaży udziałów (patrz nota 2.1.) Zarząd Spółki w ocenie analizy przesłanek wziął pod uwagę wyniki testów na utratę wartości
aktywów rafineryjnych (stanowiących aktywa operacyjne spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o.) zaprezentowane w sprawozdaniu skonsolidowanym Grupy
Kapitałowej LOTOS, które wskazały brak utraty wartości aktywów LOTOS Asfalt Sp. z o.o. Na tej podstawie, jak również biorąc pod uwagę fakt, że wartość
udziałów w LOTOS Asfalt Sp. z o.o. jest mniejsza niż wartość testowanych aktywów rafineryjnych pomniejszonych o zobowiązania LOTOS Asfalt Sp. z o.o,
Zarząd Spółki uznał, iż nie zachodzą przesłanki do utraty wartości w inwestycji LOTOS Asfalt Sp. z o.o. na dzień 31 grudnia 2021 roku.
W wyniku przeprowadzonej analizy nie stwierdzono konieczności przeprowadzania testów na utratę wartości udziałów i akcji posiadanych przez Spółkę.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach powiązanych wynosiły 16,3 mln .
Odpisy aktualizujące udziały i akcje w jednostkach powiązanych dotyczyły spółki LOTOS Gaz S.A. w likwidacji, której udziały zostały w całości objęte
odpisem aktualizującym w 2008 roku.
Udział w kapitale jednostek pozostałych jest wyceniany w wartości godziwej z ujęciem zysków/strat w innych całkowitych dochodach. Dywidendy
otrzymane od jednostek pozostałych zostały ujawnione w notach 9.6 oraz. 11.1.3.
10.2.1 Znaczące inwestycje w jednostkach zależnych i wspólnych przedsięwzięciach
Nazwa podmiotu
Siedziba
Przedmiot działalności
Procentowy udział Spółki
w kapitale podstawowym
Wartość bilansowa udziałów/akcji
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
31.12.2021
31.12.2020
Inwestycje w jednostkach zależnych
LOTOS Petrobaltic S.A. (spółka
posiada swoją grupę kapitałową:
GK LOTOS Petrobaltic S.A.)
Gdańsk
Pozyskiwanie oraz eksploatacja
złóż ropy naftowej i gazu
ziemnego
99,99%
100%
1.049,4
1.049,4
LOTOS Upstream Sp. z o. o.
(spółka posiada swoją grupę
kapitałową: GK LOTOS Upstream
Sp. z o.o.)
Gdańsk
Działalność firm centralnych
(head offices) i holdingów
100%
100%
1.224,5
1.224,5
LOTOS Paliwa Sp. z o.o.
Gdańsk
Sprzedaż hurtowa, detaliczna
paliw, lekkiego oleju opałowego,
zarządzanie siecią stacji paliw
LOTOS
100%
100%
114,7
114,7
LOTOS Oil Sp. z o.o.
Gdańsk
Produkcja i sprzedaż olejów
smarowych i smarów oraz
sprzedaż olejów bazowych
100%
100%
0,5
0,5
LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
Gdańsk
Produkcja i sprzedaż asfaltów,
po dniu 2 listopada 2021 roku
dodatkowo przerób ropy
naftowej
100%
100%
5.280,1
(1,0)
450,1
LOTOS Kolej Sp. z o.o.
Gdańsk
Transport kolejowy
100%
100%
0,2
0,2
LOTOS Serwis Sp. z o.o.
Gdańsk
Działalność w zakresie
utrzymania ruchu
mechanicznego, elektrycznego
i automatyki, usługi remontowe
100%
100%
4,0
4,0
LOTOS Lab Sp. z o.o. (spółka
posiada swoją grupę kapitałową:
GK LOTOS Lab Sp. z o.o.)
Gdańsk
Wykonywanie analiz
laboratoryjnych
100%
100%
0,1
(2)
98,1
LOTOS Straż Sp. z o.o.
Gdańsk
Ochrona przeciwpożarowa
100%
100%
3,9
3,9
LOTOS Ochrona Sp. z o.o.
Gdańsk
Ochrona mienia i osób
100%
100%
0,4
0,4
LOTOS Terminale S.A. (spółka
posiada swoją grupę kapitałową:
GK LOTOS Terminale S.A.)
Czechowice-
Dziedzice
Magazynowanie i dystrybucja
paliw
100%
100%
28,2
28,2
LOTOS Infrastruktura S.A. (spółka
posiada swoją grupę kapitałową:
GK LOTOS Infrastruktura S.A.)
Jasło
Magazynowanie i dystrybucja
paliw, wynajem i zarządzanie
nieruchomościami własnymi
lub dzierżawionymi
66,95%
66,95%
5,8
5,8
Inwestycje we wspólnym przedsięwzięciu
LOTOS - Air BP Polska Sp. z o.o.
Gdańsk
Handel paliwem lotniczym
oraz usługi logistyczne
50%
50%
6,9
6,9
Razem
7.718,6
2.986,7
(1)
W dniu 2 listopada 2021 roku Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników LOTOS Asfalt sp. z o.o. podjęło uchwałę w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego
spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o. poprzez utworzenie nowych udziałów, które w całości objęła Grupa LOTOS, jako jedyny wspólnik LOTOS Asfalt Sp. z o.o. i pokryła
je wkładem niepieniężnym w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
30
(2)
W dniu 25 lutego 2021 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała ze spółką LOTOS Lab Sp. z o.o. umowę przeniesienia na rzecz spółki LOTOS Lab Sp. z o.o. 196.000 sztuk
udziałów o wartości nominalnej 500,0 zł każdy. Łączna kwota zbywanych przez Grupę LOTOS S.A. udziałów spółki LOTOS Lab Sp. z o.o. wyniosła 98,0 mln zł.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku zastawy finansowy i rejestrowy ustanowiony na udziałach Grupy LOTOS S.A. w spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. tytułem zabezpieczenia
umowy kredytowej zawartej przez spółkę LOTOS Asfalt Sp. z o.o. i konsorcjum instytucji finansowych w związku z finansowaniem Projektu EFRA przestały
obowiązywać w związku ze spłatą kredytów w dniu 21 czerwca 2021 roku. Na dzień 31 grudnia 2020 roku zastawy obowiązywały.
10.2.2 Informacje o istotnych transakcjach z jednostkami powiązanymi, w których Grupa LOTOS S.A. posiada udziały i akcje
Nota
2021
2020
Jednostki zależne
Sprzedaż
9.1
17.356,4
10.436,0
Zakupy
3.303,6
2.162,9
Sprzedaż uprawnień do emisji CO
2
-
16,6
Zakupy rzeczowych aktywów trwałych i aktywów niematerialnych
8,8
16,9
Otrzymane dywidendy
9.6
336,1
316,5
Przychody z tytułu odsetek od udzielonych pożyczek
5,8
0,4
Przychody ze zbycia aktywów finansowych
10.2.1
98,0
-
Sprzedaż aktywów niematerialnych i rzeczowych aktywów trwałych
15,5
-
Prowizje od pożyczki warunkowej
9.6
1,0
1,9
Wspólne przedsięwzięcia
Sprzedaż
9.1
477,0
139,1
Otrzymane dywidendy
9.6
2,2
-
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Jednostki zależne
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności
10.3
1.813,5
870,0
Należności z tytułu pożyczek
10.4
447,0
3,9
Prowizje od pożyczki warunkowej
10.3
-
10,0
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania
10.12
612,9
265,3
Wspólne przedsięwzięcia
Należności z tytułu dostaw i usług
10.3
30,2
6,5
Na dzień 31 grudnia 2021 roku obowiązywało poręczenie udzielone spółce B8 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością BALTIC spółka komandytowo-
akcyjna („B8”) na rzecz obligatariusza: Bank Gospodarstwa Krajowego S.A. w związku z programem emisji obligacji spółki B8 do maksymalnej kwoty
91,5 mln USD.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku poręczenie udzielone spółce LOTOS Kolej Sp. z o. o. z tytułu zabezpieczenia środków finansowych w kwocie 51,8 mln
na zakup nowoczesnego taboru do obsługi połączeń intermodalnych przestało obowiązyww związku z rozwiązaniem listu intencyjnego. Na dzień
31 grudnia 2020 roku poręczenie obowiązywało.
W 2021 roku oraz w 2020 roku Spółka nie udzielała poręczeń jednostkom powiązanym.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku zastawy finansowy i rejestrowy ustanowiony na udziałach Grupy LOTOS S.A. w spółce LOTOS Asfalt Sp. z o.o. tytułem
zabezpieczenia umowy kredytowej zawartej przez spółkę LOTOS Asfalt Sp. z o.o. i konsorcjum instytucji finansowych w związku z finansowaniem Projektu
EFRA przestały obowiązywać w związku ze spłatą kredytów w dniu 21 czerwca 2021 roku. Na dzień 31 grudnia 2020 roku zastawy obowiązywały.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
31
10.3 Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe aktywa
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Długoterminowe aktywa finansowe:
-
25,4
Rozrachunki z giełdą ICE - depozyt
11.1.1
-
15,4
Prowizje od pożyczki warunkowej z LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
11.1.1;
10.2.2
-
10,0
Krótkoterminowe aktywa finansowe:
2.983,9
1.447,9
Należności z tytułu dostaw i usług
11.1.1
2.964,0
1.445,4
- w tym od jednostek powiązanych
10.2.2
1.824,6
876,5
Depozyt na zabezpieczenie gwarancji bankowej
11.1.1
-
0,4
Depozyt zabezpieczający związany z korzystaniem z systemu dystrybucji i
przesyłu paliwa gazowego
11.1.1
0,2
1,3
Pozostałe
11.1.1
19,7
0,8
- w tym od jednostek powiązanych
10.2.2
19,1
-
Aktywa finansowe
2.983,9
1.473,3
Długoterminowe aktywa niefinansowe
0,7
0,8
Krótkoterminowe aktywa niefinansowe:
64,2
117,9
Pozostałe należności budżetowe inne niż podatek dochodowy
1,3
3,4
Ubezpieczenia majątkowe i inne
16,0
60,8
Akcyza od przesunięć międzymagazynowych
37,2
34,2
Zaliczki na dostawy i usługi
0,4
6,8
Opłaty za dostęp do specjalistycznych serwisów informacyjnych
2,2
2,0
Opłata z tytułu usług informatycznych
5,0
6,1
Pozostałe
2,1
4,6
Aktywa niefinansowe
64,9
118,7
Razem
3.048,8
1.592,0
w tym:
część długoterminowa
0,7
26,2
część krótkoterminowa:
3.048,1
1.565,8
- z tytułu dostaw i usług
2.964,0
1.445,4
- pozostałe
84,1
120,4
Okres spłaty należności z tytułu dostaw i usług związany z normalnym tokiem sprzedaży wynosi 7- 35 dni.
Charakterystyka instrumentów finansowych została zaprezentowana w nocie 11.1. Cele oraz zasady zarządzania ryzykiem finansowym opisano w nocie
11.1.
Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe aktywów finansowych została przedstawiona w nocie 11.2.6.
Analiza wrażliwości aktywów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 11.2.3.1.
Analiza wrażliwości aktywów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 11.2.4.1.
10.3.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość należności
Zasady rachunkowości
Grupa LOTOS S.A. na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy dokonuje oceny oczekiwanych strat kredytowych (ang. expected credit losses „ECL”)
związanych z instrumentami dłużnymi wycenianymi według zamortyzowanego kosztu i w wartości godziwej przez inne całkowite dochody niezależnie
od wystąpienia przesłanek utraty wartości. Grupa LOTOS S.A. stosuje następujące modele wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości:
model ogólny (podstawowy),
model uproszczony.
W odniesieniu do krótkoterminowych należności handlowych, które nie mają znaczącego elementu finansowania, Spółka stosuje podejście uproszczone
i wycenia odpisy z tytułu utraty wartości w wysokości strat kredytowych oczekiwanych w całym okresie życia należności od momentu jej początkowego
ujęcia. Grupa LOTOS S.A. stosuje matrycę odpisów, w której odpisy oblicza się dla należności handlowych zaliczonych do różnych przedziałów wiekowych
lub okresów przeterminowania.
Na potrzeby ustalenia oczekiwanych strat kredytowych należności grupuje się na podstawie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego. W celu
określenia ogólnego współczynnika niewypełnienia zobowiązania przeprowadza się analizę nieściągalności za ostatnie 3 lata. Współczynniki
niewypełnienia zobowiązania oblicza się dla następujących przedziałów:
do 30 dni;
od 30 do 90 dni;
od 90 do 180 dni;
powyżej 180 dni.
W celu określenia współczynnika niewypełnienia zobowiązania dla danego przedziału wiekowania, saldo należności spisanych porównuje się z saldem
należności niespłaconych.
Odpis z tytułu utraty wartości oblicza się uwzględniając współczynniki niewypełnienia zobowiązania skorygowane o wpływ czynników przyszłych oraz
wysokość salda należności niespłaconych na dzień bilansowy dla każdego przedziału analizy wiekowej.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
32
Należności indywidualnie istotne (powyżej 5% wartości całkowitego salda należności) analizuje się indywidualnie.
Należności wewnątrzgrupowe mają inne ryzyko kredytowe niż należności od stron trzecich ze względu na istniejące powiązanie i istnienie kontroli.
W przypadku trudności finansowych Grupa LOTOS S.A. zwykle wspiera swoją spółkę zależną, w związku z czym słabe wyniki finansowe i sytuacja
finansowa powiązanego podmiotu niekoniecznie muszą oznaczać zwiększone ryzyko kredytowe. W takim przypadku Spółka opiera szacunek utraty
wartości na analizie indywidualnej. W innych przypadkach, gdy liczba pozycji jest znacząca, mogą one tworzyć oddzielny portfel należności
wewnątrzgrupowych z zastosowaniem analizy portfelowej.
Grupa LOTOS S.A. stosuje trzystopniowy model utraty wartości dla aktywów finansowych innych niż należności handlowe:
Stopień 1 – salda, dla których ryzyko kredytowe nie wzrosło znacząco od początkowego ujęcia. Oczekiwane straty kredytowe określa się na
podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania w ciągu 12 miesięcy (tj. całkowita oczekiwana strata kredytowa pomnożona
jest przez prawdopodobieństwo, że strata wystąpi w ciągu następnych 12 miesięcy);
Stopień 2 obejmuje salda, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia, ale brak jest obiektywnych
przesłanek utraty wartości; oczekiwane straty kredytowe określa się na podstawie prawdopodobieństwa niewypełnienia zobowiązania przez
cały umowny okres życia danego aktywa;
Stopień 3 – obejmuje salda z obiektywną przesłanką utraty wartości.
W zakresie w jakim zgodnie z podejściem ogólnym konieczna jest ocena czy nastąpznaczący wzrost ryzyka kredytowego, Grupa LOTOS S.A. uwzględnia
następujące przesłanki przy dokonaniu tej oceny:
przeterminowanie co najmniej 30 dni;
nastąpiły zmiany legislacyjne, technologiczne lub makroekonomiczne, które mają znaczący negatywny wpływ na dłużnika;
pojawiły sinformacje o znaczącym niekorzystnym zdarzeniu dotyczącym pożyczki lub innej pożyczki tego samego dłużnika od innego
pożyczkodawcy, np. wypowiedzenie umowy pożyczki, naruszenie jej warunków czy renegocjacja warunków ze względu na trudności
finansowe itp.;
dłużnik stracił znaczącego klienta lub dostawcę albo doświadczył innych niekorzystnych zmian na swoim rynku.
Spółka uznaje, że dla składnika aktywów finansowych istnieje ryzyko niewykonania zobowiązania, jeśli wewnętrzne i zewnętrzne informacje wskazują,
że jest mało prawdopodobne, iż Spółka otrzyma w całości pozostałe przepływy pieniężne wynikające z umowy. Następuje to, gdy składnik aktywów jest
przeterminowany co najmniej 90 dni. Aktywa finansowe spisywane w całości lub w części, kiedy Spółka wyczerpie praktycznie wszystkie działania
w zakresie ściągnięcia i uzna, że nie można już racjonalnie oczekiwać odzyskania składnika aktywów.
Należności handlowe zaliczane są do Stopnia 2 lub Stopnia 3:
Stopień 2 obejmuje należności handlowe, do których zastosowano podejście uproszczone do oczekiwanych strat kredytowych w całym
okresie życia należności, za wyjątkiem należności handlowych zaliczonych do Stopnia 3;
Stopień 3 obejmuje należności handlowe przeterminowane o ponad 90 dni lub zidentyfikowane indywidualnie jako nieobsługiwane i ze
stwierdzoną utratą wartości.
2021
2020
Stan na początek okresu
66,9
57,1
Utworzenie
2,4
13,0
Wykorzystanie
(0,1)
-
Rozwiązanie
(1,6)
(3,2)
Stan na koniec okresu
67,6
66,9
Analiza wiekowania należności z tytułu dostaw i usług oraz oczekiwanej straty kredytowej
31 grudnia 2021
Wartość
brutto
Oczekiwana strata
kredytowa
Średnioważona stopa
oczekiwanej straty
kredytowej
Wartość netto
Należności bieżące
2.960,6
0,6
0,0002
2.960,0
Należności przeterminowane:
42,0
38,0
-
4,0
Do 30 dni
3,7
-
0,0018
3,7
Od 30 do 90 dni
0,3
-
0,0884
0,3
Powyżej 90 dni
38,0
38,0
1,0000
-
Należności z tytułu dostaw i usług
3.002,6
38,6
-
2.964,0
Analiza wiekowania należności przeterminowanych nieobjętych odpisem aktualizującym
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Do 1 miesiąca
3,7
10,4
Od 1 do 3 miesięcy
0,3
2,1
Od 3 do 6 miesięcy
-
0,1
Od 6 miesięcy do 1 roku
-
-
Powyżej 1 roku
-
0,1
Razem
4,0
12,7
Na dzień 31 grudnia 2021 roku udział należności z tytułu dostaw i usług największego odbiorcy Spółki, jakim jest spółka LOTOS Paliwa Sp. z o.o. (spółka
w 100% zależna od Grupy LOTOS S.A.) wynió 57% salda tych należności ogółem. Poza spółką LOTOS Paliwa Sp. z o.o. jedynym odbiorcą, którego udział
w saldzie należności z tytułu dostaw i usług ogółem na dzień 31 grudnia 2021 roku przekroczył 10% była spółka Anwim S.A. (udział na poziomie 11%).
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
33
W przypadku pozostałych odbiorców udział w saldzie należności z tytułu dostaw i usług na dzień 31 grudnia 2021 roku, w przypadku żadnego z nich nie
przekroczył 10%.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku udział należności z tytułu dostaw i usług największego odbiorcy Spółki, jakim jest spółka LOTOS Paliwa Sp. z o.o. (spółka
w 100% zależna od Grupy LOTOS S.A.) wyniósł 50% salda tych należności ogółem. Drugim pod względem udziału w saldzie należności z tytułu dostaw
i usług ogółem na dzień 31 grudnia 2021 roku odbiorcą była spółka Anwim S.A. z udziałem na poziomie 14%. W przypadku pozostałych odbiorców udział
w saldzie należności z tytułu dostaw i usług na dzień 31 grudnia 2020 roku, w przypadku żadnego z nich nie przekroczył znacząco 10%.
W ocenie Spółki, w odniesieniu do należności z tytułu dostaw i usług, z wyjątkiem należności od spółki LOTOS Paliwa Sp. o.o., nie występuje istotna
koncentracja ryzyka kredytowego. Maksymalna ekspozycja Spółki na ryzyko kredytowe na dzień kończący okres sprawozdawczy jest najlepiej
reprezentowana przez wartość księgową tych instrumentów.
10.4 Udzielone pożyczki
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Udzielone pożyczki
jednostkom powiązanym
447,0
3,9
jednostkom pozostałym
210,3
195,9
Razem
657,3
199,8
w tym:
część długoterminowa
543,3
198,9
część krótkoterminowa
114,0
0,9
Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym
W roku 2021 Spółka udzieliła pożyczek spółkom LOTOS Asfalt Sp. z o.o., LOTOS Oil Sp. z o.o. oraz LOTOS Straż Sp. z o.o. w wysokości odpowiednio
400,0 mln zł, 40,7 mln zł oraz 4,4 mln zł (w 2020 roku spółce LOTOS Straż Sp. z o.o. w wysokości 1,2 mln zł). Wydatki z tytułu udzielonej pożyczki zostały
zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Udzielone pożyczki.
Po dniu kończącym okres sprawozdawczy spółka LOTOS Asfalt Sp. z o.o. dokonała przedterminowej spłaty udzielonej pożyczki w kwocie 400,0 mln
wraz z należnymi odsetkami.
W roku 2021 spółki LOTOS Straż Sp. z o.o. oraz SPV Petro sp. z o.o. spłaciły udzielone pożyczki w kwocie odpowiednio 0,8 mln zł oraz 2,4 mln zł (w roku
2020 spółki Energobaltic Sp. z o.o. oraz LOTOS Upstream Sp. z o.o. spłaciły udzielone pożyczki w kwocie odpowiednio 10,0 mln zł oraz 9,5 mln zł). Spłata
pożyczek została zaprezentowana w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Spłata udzielonych pożyczek.
Poniżej przedstawiono informacje na temat udzielonych przez Grupę LOTOS S.A. pożyczek jednostkom powiązanym według stanu na dzień 31 grudnia
2021 roku:
Jednostka powiązana
Kwota pożyczki
według umowy
Termin spłaty
pożyczki
Zabezpieczenie
Warunki finansowe
(warunki oprocentowania)
PLN
(mln)
Waluta
(mln)
LOTOS Straż Sp. z o.o.
6,0
-
31.12.2022
30.04.2026
weksel własny "in blanco"
z klauzulą bez protestu wraz
z deklaracją wekslową
oprocentowanie pożyczki w skali roku jest
zmienne, określone w oparciu o stawkę
WIBOR 1M powiększoną o marżę
LOTOS Asfalt Sp. z o.o.
400,0
-
08.12.2022
08.06.2025
weksel własny "in blanco"
z klauzulą bez protestu wraz
z deklaracją wekslową
oprocentowanie pożyczki w skali roku jest
zmienne, określone w oparciu o stawkę
WIBOR 3M powiększoną o marżę
LOTOS Oil Sp. z o.o.
335,0
-
30.06.2026
weksel własny "in blanco"
z klauzulą bez protestu wraz
z deklaracją wekslową
oprocentowanie pożyczki w skali roku jest
zmienne, określone w oparciu o stawkę
WIBOR 3M powiększoną o marżę
Pożyczki udzielone jednostkom pozostałym
W roku 2021 Spółka nie udzielała pożyczek podmiotom pozostałym. W roku 2020 Spółka udzieliła pożyczkę spółce Grupa Azoty Polyolefins S.A.
w wysokości 200,0 mln w ramach udziału Spółki w finansowaniu realizowanego Projektu „Polimery Police”. Wydatki z tytułu udzielonej pożyczki zostały
zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w pozycji Udzielone pożyczki. Termin spłaty pożyczki został
ustalony na dzień 15 grudnia 2037 roku. Zabezpieczeniem spłaty pożyczki stanowi cesja wierzytelności. Oprocentowanie pożyczki w skali roku jest
zmienne, określone w oparciu o stawkę WIBOR.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
34
10.5 Zapasy
Zasady rachunkowości
Zapasy są wyceniane według niższej z dwóch wartości: ceny nabycia lub kosztu wytworzenia i ceny sprzedaży netto.
Koszty poniesione w celu doprowadzenia składników zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu ujmowane są w następujący sposób:
materiały i towary – według ceny nabycia ustalonej metodą średniej ważonej,
produkty gotowe i produkty w toku według kosztu bezpośrednich materiałów i robocizny oraz uzasadnionej części pośrednich kosztów
produkcji, ustalonej przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych, ustalonych metodą średniej ważonej.
Wycena rozchodu zapasów dokonywana jest metodą średniej ważonej.
Cena sprzedaży netto jest to możliwa do uzyskania na dzień kończący okres sprawozdawczy cena sprzedaży bez podatku od towarów i usług, podatku
akcyzowego i opłaty paliwowej, pomniejszona o rabaty, opusty i tym podobne oraz koszty związane z przystosowaniem składnika do sprzedaży
i dokonaniem tej sprzedaży.
Cenna sprzedaży netto dla najistotniejszych grup zapasów ustalana jest następująco:
wyroby gotowe i towary zrealizowana średnia cena sprzedaży każdego z indeksów w okresie 7 dni roboczych miesiąca następującego
po dniu kończącym miesiąc sprawozdawczy,
ropa (surowiec) - cena nabycia w ostatnim miesiącu sprawozdawczym,
półprodukty - ceny szacowane za pomocą systemu do optymalizacji planowania produkcji PIMS przy zastosowaniu ceny nabycia ropy
w ostatnim miesiącu sprawozdawczym,
materiały rotujące - cena sprzedaży jest równa cenie nabycia, dla materiałów w magazynach cena sprzedaży ustalana jest na podstawie
analizy przydatności zapasów, w przypadku kwalifikacji jako zbędne i niemożliwe do sprzedaży, cena sprzedaży równa jest zero.
Grupa LOTOS S.A. stosuje obowiązujące od dnia 7 kwietnia 2007 roku zasady funkcjonowania systemu zapasów obowiązkowych, wprowadzone ustawą
z dnia 16 lutego 2007 roku o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postępowania w sytuacjach zagrożenia
bezpieczeństwa paliwowego państwa i zakłóceń na rynku naftowym (Dz. U. Nr 52, poz. 343, z dnia 23 marca 2007 roku z późniejszymi zmianami).
Ustawa, o której mowa powyżej określa zasady tworzenia, utrzymywania oraz finansowania zapasów ropy naftowej i produktów naftowych. Zapasy
obowiązkowe obejmują ropę naftową, produkty naftowe (paliwa ciekłe), gaz płynny LPG. Spółka wykazuje zapasy obowiązkowe jako aktywa
krótkoterminowe ze względu na rotację w krótkim okresie.
Odpisy aktualizujące wartość produktów lub półproduktów, wynikające z wyceny według cen sprzedaży netto korygują koszt wytworzenia. Odpisy
aktualizujące wartość towarów obciążają wartość sprzedanych towarów.
Na dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka ustala szacunkowo (na podstawie indywidualnej analizy przydatności zapasów dla celów prowadzonej
przez Spółkę działalności gospodarczej) wartość odpisu aktualizującego zapas materiałów zgromadzonych w magazynach. W przypadku obniżki
notowań cen ropy i produktów rafineryjnych, Spółka zawiązuje odpis aktualizujący bilansową wartość zapasów z uwagi na różnicę między kosztem
wytworzenia, a cenami możliwymi do uzyskania (ang. net realisable value”) zgodnie z MSR 2. Odpisy aktualizujące wartość zapasów materiałów
dokonane w związku z utratą ich wartości, obciążają koszt własny sprzedaży.
W przypadku ustania przyczyny, dla której dokonano odpisu aktualizacyjnego zapasu rozwiązanie odpisu, równowartość całości lub części zwiększa
wartość składnika zapasów. W przypadku wykorzystania odpisu, ze względu na czystość zapisu i treść ekonomiczną, odwrócenie odpisu znajduje
odzwierciedlenie poprzez pomniejszenie kosztu własnego sprzedaży.
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Wyroby gotowe
1.273,5
739,2
Półprodukty i produkty w toku
752,8
297,6
Towary
183,5
141,0
Materiały
2.766,2
2.015,9
Razem
4.976,0
3.193,7
Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość zapasów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań Grupy LOTOS S.A. z tytułu kredytu na refinansowanie
i finansowanie zapasów, o którym mowa w nocie 10.8.1, wynosiła 4.624,0 mln (31 grudnia 2020: 2.671,5 mln ).
10.5.1 Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów
2021
2020
Stan na początek okresu
6,4
1,9
Utworzenie
-
1.006,7
Wykorzystanie / Rozwiązanie
(5,6)
(1.002,2)
Aport
(0,8)
-
Stan na koniec okresu
-
6,4
Efekt aktualizacji wartości zapasów prezentowany jest w koszcie własnym sprzedaży.
Zapasy wyceniane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia z uwzględnieniem odpisów aktualizujących wartość do poziomu ceny sprzedaży
netto możliwej do realizacji pomniejszonej o koszty sprzedaży, jeśli cena ta jest niższa.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
35
10.6 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Zasady rachunkowości
Środki pieniężne w banku i w kasie oraz lokaty krótkoterminowe przechowywane do terminu zapadalności wyceniane są według zamortyzowanego
kosztu.
Wykazana w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych pozycja środki pieniężne i ich ekwiwalenty składa się z gotówki w kasie, kredytów
w rachunku biącym oraz lokat bankowych o terminie zapadalności nie dłuższym niż 3 miesiące, które nie zostały potraktowane jako działalność
lokacyjna.
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty wykazane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej
672,8
1.072,0
Kredyty w rachunku bieżącym
-
(222,2)
Razem środki pieniężne i ich ekwiwalenty wykazane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
672,8
849,8
Środki pieniężne składają się głównie ze środków zgormadzonych na rachunkach bieżących w bankach, oprocentowanych według zmiennych stóp
procentowych. Poziom oprocentowania środków na rachunkach oraz jego zmiany wynikają z zasad opisanych w regulaminach poszczególnych banków.
Ponadto, w zależności od aktualnego zapotrzebowania na środki pieniężne, w przypadku okresowych nadwyżek środków pieniężnych Spółka zakłada
lokaty krótkoterminowe na różne okresy, od jednego dnia do dwóch miesięcy, które oprocentowane są wg ustalonych dla nich stóp procentowych.
W lipcu 2018 roku Spółka rozpoczęła stosowanie mechanizmu podzielonej płatności („split payment”) w zakresie podatku VAT. W ramach tego
mechanizmu Spółka posiada wyodrębnione rachunki bankowe, które wykorzystywane do obsługi płatności w zakresie podatku VAT w ramach rozlicz
z kontrahentami oraz do obsługi rozliczeń z tytułu innych zobowiązań publicznoprawnych. Spółka na bieżąco wykorzystuje środki zgromadzone na
wspomnianych rachunkach do realizacji płatności. Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość środków pieniężnych na wydzielonych rachunkach VAT
wynosiła 22,5 mln zł (31 grudnia 2020: 127,5 mln zł).
Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka dysponowała niewykorzystanymi przyznanymi środkami kredytowymi w wysokości 406,0 mln (31 grudnia 2020:
153,6 mln ) związanymi z kredytami obrotowymi w odniesieniu do których wszystkie warunki zawieszające zostały spełnione.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku Spółka nie posiadała środków pieniężnych na rachunkach bankowych, na których ustanowiono
zastaw rejestrowy.
10.7 Kapitał własny
Zasady rachunkowości
Kapitały własne ujmuje się w księgach rachunkowych z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami
Statutu Spółki.
Kapitał podstawowy Grupy LOTOS S.A. jest wykazywany według wartości nominalnej, w wysokości zgodnej ze Statutem Spółki oraz wpisem do Krajowego
Rejestru Sądowego.
Rachunkowość zabezpieczeń
Spółka skorzystała z możliwości kontynowania wymogów dotychczasowego standardu MSR 39 od 1 stycznia 2019 roku i nie wdrażania nowych wymogów
MSSF 9 w zakresie rachunkowości zabezpieczeń do momentu, gdy Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości zakończy prace dotyczące tzw.
makro hedgingu.
Grupa LOTOS S.A. stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych w odniesieniu do kredytów denominowanych w USD wyznaczonych na
instrument zabezpieczający dla przyszłych, wysoce prawdopodobnych przychodów ze sprzedaży surowców i produktów naftowych denominowanych
w USD narażonych na ryzyko walutowe dla kursu USD/PLN.
Celem rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych jest zagwarantowanie określonego poziomu wartości złotowej generowanych przez nią
przychodów ze sprzedaży denominowanej w USD. Zabezpieczaną pozycją jest szereg wysoce prawdopodobnych, planowanych transakcji sprzedaży
produktów rafineryjnych denominowanych w USD, w szczególności pierwszy wolumen przychodów (do wysokości desygnowanej raty kapitałowej)
z tytułu sprzedaży denominowanej w USD, generowanych w trakcie danego miesiąca kalendarzowego lub w przypadku gdy kwota przychodów ze
sprzedaży w danym miesiącu będzie niewystarczająca w stosunku do desygnowanej raty kapitałowej, pierwszy wolumen przychodów generowany
w trakcie trzech kolejnych miesięcy. W przypadku desygnowania kolejnego wolumenu przychodów ze sprzedaży w danym miesiącu kalendarzowym,
pozycją zabezpieczaną będzie pierwszy wolumen przychodów ze sprzedaży następujący po uprzednio desygnowanym wolumenie przychodów z tytułu
sprzedaży denominowanej w USD w danym miesiącu lub w przypadku gdy kwota przychodów ze sprzedaży w danym miesiącu będzie niewystarczająca
w stosunku do desygnowanej raty kapitałowej, kolejny wolumen przychodów generowany w trakcie trzech kolejnych miesięcy. Pozycja zabezpieczana
zostanie przypisana odpowiednio do każdego instrumentu zabezpieczającego zgodnie z indywidualnym dokumentem ustanowienia powiązania
zabezpieczającego.
Wyznaczone do rachunkowości zabezpieczeń instrumenty zabezpieczające obejmują zobowiązanie do spłaty zaciągniętego kredytu w walucie
USD z datami rozliczenia przypadającymi w dniach roboczych określonego miesiąca kalendarzowego zgodnie z harmonogramem spłat rat
kapitałowych.
Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych Spółka odnosi:
w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie bezpośrednio na inne całkowite dochody,
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
36
w części nie stanowiącej efektywnego zabezpieczenia zalicza się do pozostałych przychodów lub kosztów finansowych okresu
sprawozdawczego.
W momencie ustanowienia zabezpieczenia Spółka formalnie wyznacza i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem
oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji,
charakter zabezpieczanego ryzyka, a także sposób oceny efektywności instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami wartości
godziwej zabezpieczanej pozycji lub przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem. Oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce
skuteczne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka. Efektywność zabezpieczenia
jest oceniania na moment ustanowienia zabezpieczenia oraz na bieżąco w celu sprawdzenia, czy jest wysoce efektywne we wszystkich okresach
sprawozdawczych, na które zostało ustanowione.
10.7.1 Kapitał podstawowy
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Akcje serii A
78,7
78,7
Akcje serii B
35,0
35,0
Akcje serii C
16,2
16,2
Akcje serii D
55,0
55,0
Razem
184,9
184,9
Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku kapitał podstawowy składał się z 184.873.362 akcji zwykłych o wartości nominalnej
1 zł za każdą akcję mających pełne pokrycie w kapitale podstawowym. Jedna akcja jest równoważna pojedynczemu głosowi na Walnym Zgromadzeniu
i posiada prawo do dywidendy.
10.7.2 Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji obejmuje nadwyżkę ceny emisyjnej akcji serii B, C i D nad ich wartością nominalną
z uwzględnieniem kosztów bezpośrednio związanych z emisją akcji.
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji
980,0
340,8
940,5
2.261,3
Koszty bezpośrednio związane z emisją akcji
(9,0)
(0,4)
(23,6)
(33,0)
Razem
971,0
340,4
916,9
2.228,3
10.7.3 Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych
Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych obejmuje zmiany wyceny kredytów w walutach obcych, wykorzystywanych
jako instrumenty zabezpieczające do zabezpieczenia przepływów pieniężnych z tytułu sprzedaży denominowanej w USD, pomniejszone
o wpływ odroczonego podatku dochodowego.
Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów pochodnych wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych w części
stanowiącej efektywne zabezpieczenie ujmuje się w kapitale rezerwowym z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych, natomiast część
nieefektywną zalicza się do przychodów/kosztów finansowych okresu sprawozdawczego.
Nota
2021
2020
Stan na początek okresu
(24,4)
(203,6)
Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne:
11.1.3
(35,7)
221,2
- część skuteczna
(35,7)
221,2
Podatek dochodowy dotyczący wyceny instrumentów zabezpieczających
przepływy pieniężne
9.9.1
6,8
(42,0)
Stan na koniec okresu
(53,3)
(24,4)
10.7.4 Zyski zatrzymane
Na zyski zatrzymane składają się kapitały tworzone i wykorzystywane według zasad określonych przepisami prawa i postanowieniami Statutu
Spółki oraz wyniki bieżącego okresu sprawozdawczego.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku w Grupie LOTOS S.A. wystąpiły ograniczenia do przekazywania funduszy
w postaci dywidend, szerzej opisane w nocie 10.7.5.
Ponadto Spółka prezentuje w zyskach zatrzymanych zyski/straty aktuarialne z wyceny określonych świadczeń pracowniczych po okresie
zatrudnienia z uwzględnieniem efektu podatkowego, które w sprawozdaniu z całkowitych dochodów ujmowane są w pozycji Inne całkowite
dochody/(straty) netto.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
37
10.7.5 Dywidendy
Na dzień 31 grudnia 2021 roku w Grupie LOTOS S.A. występowały ograniczenia do przekazywania funduszy w postaci dywidend wynikające
z zapisów zawartej w dniu 2 lipca 2019 roku umowy kredytowej związanej z refinansowaniem kredytów zaciągniętych na finansowanie
Programu 10+ (patrz nota 22.1 do skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2019). Umowa kredytowa ogranicza możliwość wypłaty
dywidendy przez Grupę LOTOS S.A. i uzależnia ją od osiągnięcia określonych poziomów wskaźników finansowych.
W dniu 30 czerwca 2021 roku Walne Zgromadzenie Grupy LOTOS S.A. podjęło uchwałę w sprawie pokrycia straty netto Spółki za rok 2020
w wysokości 881,4 mln zł w całości z kapitału zapasowego Spółki.
10.8 Kredyty, leasing
Zasady rachunkowości
Kredyty
W momencie początkowego ujęcia wszystkie kredyty bankowe ujmowane według ceny nabycia odpowiadającej wartości godziwej, pomniejszonej
o koszty związane z uzyskaniem kredytu.
Po początkowym ujęciu oprocentowane kredyty są następnie wyceniane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody efektywnej stopy
procentowej. Przy ustalaniu zamortyzowanego kosztu uwzględnia się koszty związane z uzyskaniem kredytu oraz dyskonta lub premie uzyskane przy
rozliczeniu zobowiązania. Zyski i straty ujmowane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów z chwilą usunięcia zobowiązania ze sprawozdania
z sytuacji finansowej, a także w wyniku naliczania odpisu z tytułu utraty wartości.
Leasing
Zobowiązanie z tytułu leasingu wycenia się początkowo w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie,
obejmujące:
stałe opłaty pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe;
zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem indeksu lub stawki obowiązujących
na datę rozpoczęcia;
kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej;
cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji;
kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji
wypowiedzenia leasingu.
Z opłat leasingowych wyłączone są zmienne opłaty, które uzależnione są od czynników zewnętrznych. Zmienne opłaty leasingowe niezawarte
w początkowej wycenie zobowiązania z tytułu leasingu są rozpoznawane bezpośrednio w zysku lub stracie.
Po początkowym ujęciu Spółka wycenia zobowiązania z tytułu leasingu poprzez:
zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu,
zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz
zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia ponownej oceny lub modyfikacji umowy leasingu, lub w celu
uwzględnienia zaktualizowanych zasadniczo stałych opłat leasingowych, w tym podwyżek lub obniżek wynikających ze zmian indeksów
w przypadku umów indeksowanych współczynnikami rynkowymi.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, o ile koszty nie zostały uwzględnione w wartości bilansowej innego składnika aktywów zgodnie z innymi nMSSF 16
obowiązującymi standardami, leasingobiorca ujmuje w wyniku zarówno odsetki od zobowiązania z tytułu leasingu jak i zmienne opłaty leasingowe
nieuwzględnione w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu w okresie, w którym ma miejsce zdarzenie lub zachodzi warunek, które uruchamiają te
płatności.
Płatności leasingowe dyskontowane przy użyciu stopy procentowej umowy leasingu lub krańcowej stopy procentowej Spółki, gdy stopa procentowa
umowy leasingu nie jest możliwa w łatwy sposób do wyznaczenia. W celu określenia krańcowej stopy procentowej Spółka bierze pod uwagę rodzaj
umowy, długość trwania umowy, walutę umowy oraz potencjalną marżę, jaką musiałaby ponieść na rzecz zewnętrznych instytucji finansowych, gdyby
chciała zawrzeć taką transakcję na rynku finansowym.
Spółka ustanowiła krańcowe stopy pożyczkowe w podziale na waluty występujące w umowach oraz przy uwzględnieniu ich okresu trwania według
przedziałów czasowych zaprezentowanych poniżej:
umowy krótkoterminowe (12 miesięcy lub mniej),
umowy na okres od 1 do 2 lat (włącznie),
umowy na okres od 2 do 5 lat (włącznie),
umowy na okres od 5 do 10 lat (włącznie),
umowy na powyżej 10 lat.
Profesjonalny osąd
Stopa dyskonta
Dla każdego rodzaju umów Spółka szacuje wysokość stopy dyskontowej, która będzie wpływać na ostateczną wartość wyceny tych umów. Spółka bierze
pod uwagę charakterystykę umowy, długość trwania umowy, walutę umowy oraz potencjalną marżę, jaką musiałaby ponieść na rzecz zewnętrznych
instytucji finansowych, gdyby chciała zawrzeć taką transakcję na rynku finansowym.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
38
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Kredyty:
1.378,9
1.612,6
- kredyt na refinansowanie i finansowanie zapasów
406,3
188,2
- kredyty inwestycyjne
972,6
1.202,2
- kredyty obrotowe
-
222,2
Leasing
34,7
154,9
Razem
1.413,6
1.767,5
w tym:
część długoterminowa
681,2
1.027,2
część krótkoterminowa
732,4
740,3
Kredyty
Leasing
Razem
1 stycznia 2021
1.612,6
154,9
1.767,5
Wpływy netto
554,1
-
554,1
Wydatki netto
(698,3)
(3,3)
(701,6)
Zapłacone odsetki i prowizje
(25,7)
(7,7)
(33,4)
Nowe umowy leasingu
-
0,5
0,5
Naliczone odsetki i prowizje
24,4
6,9
31,3
Różnice kursowe
134,0
-
134,0
Zmiana stanu kredytów w rachunku bieżącym
(222,2)
-
(222,2)
Aport
-
(100,0)
(100,0)
Pozostałe
-
(16,6)
(16,6)
31 grudnia 2021
1.378,9
34,7
1.413,6
Proces ustalenia aktualnej krańcowej stopy procentowej obejmuje następujące kroki:
analiza aktualnej struktury finansowania leasingobiorcy (np. jakie instrumenty dłużne posiada leasingobiorca i jakie warunki tych
instrumentów);
ustalenie odpowiedniej stopy referencyjnej przy założeniu konkretnej waluty, warunków gospodarczych i okresu obowiązywania umowy
leasingu;
analiza pozostałych istotnych warunków leasingu, w tym charakter aktywów bazowych.
W celu obliczenia stóp dyskonta na potrzeby MSSF 16 Spółka przyjmuje, że stopa dyskonta powinna odzwierciedlać koszt finansowania, jakie byłoby
zaciągnięte na zakup przedmiotu podlegającego leasingowi.
Spółka zawiera umowy leasingu w oparciu o 3 główne waluty, dla których przypisała bazową stodyskonta. to PLN ze stobazową WIBOR dla
okresów krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych, EUR ze stopą bazową EURIBOR dla okresów
krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych oraz USD ze stopą bazo LIBOR dla okrew
krótkoterminowych i oprocentowaniem obligacji skarbowych dla okresów długoterminowych.
Ustalenie aktualnych stóp dyskonta jest wykonywane cyklicznie co kwartał, a stopy dyskonta wówczas ustalone wykorzystywane do kalkulacji
leasingowych zgodnie z MSSF16 przez okres trwający do momentu kolejnej aktualizacji stóp dyskontowych.
Identyfikacja leasingu w ramach inwestycji EFRA
Grupa LOTOS S.A. wraz ze swoją spółką zależną LOTOS Asfalt Sp. z o.o. dokonały realizacji projektu inwestycyjnego o nazwie EFRA, w ramach którego
zawarto szereg umów obejmujących m.in. dostarczanie surowca i mediów do LOTOS Asfalt Sp. z o.o., sprzedaż wyrobów z instalacji EFRA do Grupy
LOTOS S.A., wykonanie usług utrzymania ruchu czy obsługi zbiorników. Spółka dokonała analizy, czy grupa tych umów zawiera leasing.
Proces oceny obejmował następujące kroki analizy:
ustalenie zidentyfikowanego składnika aktywów,
analiza prawa Spółki do uzyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych z użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów,
ustalenie, że Spółka ma prawo do kierowania tym, w jaki sposób i w jakim celu wykorzystuje się składnik aktywów przez cały okres
użytkowania.
Na podstawie analizy istniejących faktów i okoliczności Spółka oceniła ustalenia umowne jako spełniające definicję leasingu zgodną z MSSF16.
Biorąc pod uwagę, że opłaty leasingowe związane z użytkowaniem instalacji mają zmienny charakter i nie zawierają elementu zasadniczo stałego, nie
są uwzględnione w początkowej kwocie zobowiązania z tytułu leasingu oraz początkowej wycenie składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
39
Kredyty
Leasing
Razem
1 stycznia 2020
1.730,7
189,6
1.920,3
Wydatki netto
(309,2)
(2,8)
(312,0)
Zapłacone odsetki i prowizje
(54,0)
(7,1)
(61,1)
Nowe umowy leasingu
-
3,8
3,8
Naliczone odsetki i prowizje
31,5
7,4
38,9
Różnice kursowe
(8,6)
-
(8,6)
Zmiana stanu kredytów w rachunku bieżącym
222,2
-
222,2
Pozostałe
-
(36,0)
(36,0)
31 grudnia 2020
1.612,6
154,9
1.767,5
10.8.1 Kredyty
Kredyt na refinansowanie i finansowanie zapasów
W dniu 28 października 2021 roku zostały spełnione warunki zawarte w tzw. consent letter, potwierdzającym zgodę banków finansujących na
wniesienie przez Grupę LOTOS S.A. zorganizowanej części przedsiębiorstwa do LOTOS Asfalt Sp. z o.o. W efekcie powyższego w umowie
kredytowej automatycznie zostały wprowadzone techniczne zmiany, będące konsekwencją przekazania do LOTOS Asfalt Sp. z o.o. bazy
zbiornikowej bęcej częścią rafinerii w Gdańsku.
W dniu 7 grudnia 2021 roku podpisany został aneks do umowy na finansowanie i refinansowanie zapasów, zawartej dnia 10 października 2012
roku, skutkujący przedłużeniem okresu obowiązywania umowy do dnia 16 grudnia 2022 roku.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku wykorzystanie kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów, w kwocie nominalnej wynosiło 406,0 mln
(100 mln USD). Na dzień 31 grudnia 2020 roku było to 187,9 mln zł (50 mln USD).
Grupa LOTOS S.A. w ramach kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów zobowiązana jest do utrzymywania wskaźnika określonego
jako Tangible Consolidated Net Worth (TCNW) na poziomie nie niższym niż zapisany w umowie kredytowej. Dodatkowo Spółka w ramach ww.
umowy kredytowej zobowiązana jest do utrzymywania wartości wskaźnika finansowego określonego jako Loan to Pledged Inventory Value
Ratio na poziomie nie wyższym niż określony umową kredytową. Spółka na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku spełniała
opisane powyżej wytyczne.
Refinansowanie kredytów zaciągniętych na finansowanie Programu 10+
W dniu 2 lipca 2019 roku Grupa LOTOS S.A. oraz konsorcjum banków podpisały umowy kredytowe na łączną kwotę 500 mln USD, w celu
refinansowania kredytów zaciągniętych w 2008 roku na finansowanie Programu 10+.
Na mocy podpisanych umów konsorcjum banków udzieliło Spółce:
kredytu terminowego w wysokości 400 mln USD,
kredytu obrotowego w wysokości 100 mln USD, z możliwością wykorzystania w USD, EUR lub PLN.
W dniu 28 października 2021 roku zostały spełnione warunki zawarte w tzw. consent letter, potwierdzającym zgodę banków finansujących na
wniesienie przez Grupę LOTOS S.A. zorganizowanej części przedsiębiorstwa do LOTOS Asfalt Sp. z o.o. W efekcie powyższego w umowie
kredytowej automatycznie zostały wprowadzone zmiany, w tym dotyczące istotnych postanowień jak uwzględnienie w umowie nowego
zabezpieczenia w postaci poręczenia udzielonego przez LOTOS Asfalt Sp. z o.o. Umowa poręczenia przez LOTOS Asfalt Sp. z o.o. za
zobowiązania Spółki podpisana w dniu 15 października 2021 roku, weszła w życie w dniu przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa
do LOTOS Asfalt Sp. z o.o. tj. 2 listopada 2021 roku.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku kredyt terminowy wykorzystany był w kwocie nominalnej 974,4 mln (240,0 mln USD). Na dzień 31 grudnia
2020 roku wykorzystanie kredytu terminowego wynosiło w kwocie nominalnej 1.202,7 mln (320 mln USD), a ponadto Spółka wykazywała
zobowiązania z tytułu kredytu obrotowego w wysokości 222,2 mln zł.
Grupa LOTOS S.A. w ramach powyższych umów kredytowych zobowiązana jest do utrzymywania wskaźników dług netto / EBITDA
na określonym poziomie. Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka spełniała opisane powyżej wytyczne. Na dzień 31 grudnia 2020 roku doszło
do przekroczenia poziomu jednego ze wskaźników zapisanego w ww. umowach kredytowych. W związku z przewidywanym niespełnieniem
wskaźników Spółka wystąpiła do banków finansujących z wnioskiem o tzw. waiver. W dniu 29 grudnia 2020 roku Spółka otrzymała pismo
potwierdzające zgodę banków na niedotrzymanie wskaźników na dzień 31 grudnia 2020 roku.
Pozostałe umowy kredytowe
W dniu 5 grudnia 2019 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała z bankiem PKO BP S.A. umowę kredytową na kwotę 2,0 mln EUR. Celem umowy jest
finansowanie projektu Pure H2, którego przedmiotem jest budowa i uruchomienie infrastruktury do produkcji i sprzedaży wodoru o wysokiej
czystości. W dniu 27 grudnia 2021 roku podpisany został aneks do umowy, na mocy którego okres wykorzystania kredytu został wydłużony do
30 marca 2022 roku. Na dzień 31 grudnia 2021 roku ani 31 grudnia 2020 roku Spółka nie wykazywała zobowiązań z tytułu tego kredytu.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
40
Ponadto, poza wykazanymi w nocie 10.6 niewykorzystanymi środkami kredytowymi, przyznanymi w formie kredytów w rachunkach bieżących,
Spółka ma możliwość korzystania z kredytów obrotowych w łącznej kwocie 150 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2021 roku ani 31 grudnia 2020 roku
Spółka nie wykazywała zobowiązań z tego tytułu.
Wpływy i wydatki z tytułu kredytów bankowych
W 2021 roku wpływy z tytułu zaciągniętych kredytów wyniosły 554,1 mln i dotyczyły kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów.
Wydatki z tytułu spłaty kredytów w tym samym okresie wynosiły 698,3 mln zł, z czego 301,9 mln zł dotyczyło kredytu inwestycyjnego, a 396,4
mln kredytu na refinansowanie i finansowanie zapasów. Powyższe kwoty zostały zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
z działalności finansowej odpowiednio w pozycjach: Wpływy z tytułu kredytów oraz Wydatki z tytułu spłaty kredytów.
W latach 2020 - 2021 w Spółce nie wystąpiły zdarzenia dotyczące niespłacenia kredytów.
Kredyty bankowe wg waluty finansowania
Waluta kredytu udzielonego Spółce
Razem
USD
EUR
31 grudnia 2021
1.378,9
-
1.378,9
31 grudnia 2020
1.585,6
27,0
1.612,6
Oprocentowanie kredytów jest oparte o:
dla kredytów zaciągniętych w USD - LIBOR USD 3M lub 6M, w zależności od wybranego w danym momencie okresu odsetkowego,
dla kredytów zaciągniętych w EUR - EURIBOR 1M.
Informacja w zakresie reformy referencyjnej stopy procentowej (tzw. reforma IBOR) została przedstawiona w nocie 11.2.4.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku efektywna stopa procentowa kredytów uwzględniająca fakt finansowania w USD oraz EUR kształtowała się
na średnim poziomie około 1,38% (31 grudnia 2020: 1,35%).
Zabezpieczenie spłaty powyższych kredytów stanowią:
zastawy rejestrowe na rachunkach bankowych,
zastawy rejestrowe na zapasach,
cesje z umów ubezpieczenia zapasów oraz umów na przechowywanie zapasów,
oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu kredytów na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 11.2.3.1.
Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu kredytów na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 11.2.4.1.
Analiza wymagalności zobowiązań z tytułu kredytów została przedstawiona w nocie 11.2.5.
10.8.2 Leasing
Opłaty leasingowe
Wartość bieżąca
opłat leasingowych
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Nie dłużej niż jeden rok
3,4
31,7
3,1
29,7
Od 1 roku do 5 lat
8,6
33,3
1,1
3,3
Od 5 do 10 lat
10,0
38,7
0,8
1,6
Od 10 do 30 lat
38,4
144,9
4,6
10,1
Od 30 do 50 lat
35,9
151,2
11,2
31,7
Od 50 do 90 lat
24,3
140,8
13,9
78,5
Razem
120,6
540,6
34,7
154,9
Minus koszty finansowe
(85,9)
(385,7)
-
-
Wartość bieżąca opłat leasingowych
34,7
154,9
34,7
154,9
w tym:
część długoterminowa
31,6
125,2
część krótkoterminowa
3,1
29,7
Zobowiązania z tytułu leasingu dotyczą głównie prawa wieczystego użytkowania gruntu.
Analiza wrażliwości zobowiązań z tytułu leasingu na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 11.2.4.1, natomiast
analiza wymagalności w nocie 11.2.5.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
41
10.9 Zarządzanie kapitałem
Celem polityki finansowej Grupy LOTOS S.A. jest zapewnienie długoterminowej płynności przy jednoczesnym stosowaniu odpowiedniej dźwigni
finansowej, wspomagającej realizację celu nadrzędnego, jakim jest maksymalizacja stopy zwrotu na kapitale przynależnym akcjonariuszom.
Realizacja powyższego celu dokonuje się poprzez dążenie do osiągnięcia pożądanej struktury finansowania. Grupa LOTOS S.A. monitoruje
strukturę finansowania stosując wskaźnik relacji długu do kapitału własnego, który jest liczony jako stosunek zadłużenia netto do kapitału
własnego.
Do zadłużenia netto Spółka wlicza kredyty oraz zobowiązania z tytułu leasingu pomniejszone o środki pieniężne i ich ekwiwalenty.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku, jak również 31 grudnia 2020 roku wartość wskaźnika relacji długu do kapitału własnego utrzymywała się na
poziomie znacząco korzystniejszym niż maksymalny poziom tego wskaźnika przyjęty przez Spółkę w założeniach co do struktury finansowania.
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty
10.8
649,6
902,0
Leasing
10.8
31,6
125,2
Razem
681,2
1.027,2
Zobowiązania krótkoterminowe
Kredyty
10.8
729,3
710,6
Leasing
10.8
3,1
29,7
Razem
732,4
740,3
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
10.6
(672,8)
(1.072,0)
Zadłużenie netto
740,8
695,5
Kapitał własny razem
11.934,9
9.449,4
Stosunek zadłużenia netto do kapitału własnego
0,06
0,07
10.10 Pochodne instrumenty finansowe
Zasady rachunkowości
Instrumenty pochodne, z których korzysta Spółka w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianami kursów wymiany walut, to przede
wszystkim kontrakty walutowe typu forward. Ponadto, Spółka w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym z ryzykiem cen surowców oraz
produktów naftowych dopuszcza wykonanie z transakcji full barrel swap oraz commodity swap, a w przypadku sprzedaży produktów po cenach stałych
z wbudowaną opcją również commodity option. Spółka korzysta z transakcji typu futures w celu zarządzania ryzykiem cen uprawnień do emisji
dwutlenku węgla (CO
2
). Grupa LOTOS S.A. w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem związanym ze zmianą stóp procentowych dopuszcza wykonywanie
swapów procentowych (IRS) oraz terminowych transakcji stopy procentowej (FRA). Tego rodzaju pochodne instrumenty finansowe są wyceniane
w wartości godziwej, zgodnie z hierarchią wartości.
W oparciu o stosowane metody ustalania wartości godziwej, poszczególne składniki aktywów i zobowiązań finansowych Spółka klasyfikuje
do następujących poziomów (tzw. hierarchia wartości godziwej):
Poziom 1: Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest bezpośrednio o ceny notowane (nieskorygowane)
z aktywnych rynków dla identycznych aktywów lub zobowiązań.
Poziom 2: Aktywa i zobowiązana finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku, których
wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne na rynku w sposób bezpośredni (jako ceny) lub pośrednio (bazujące na cenach).
Poziom 3: Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana za pomocą modeli wyceny, w przypadku, których dane
wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych (dane wejściowe nieobserwowalne).
Wartość godziwa swapów towarowych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowanych
w oparciu o różnicę między średnią ceną rynkową, a ceną transakcyjną. Do wyznaczenia wartości godziwej zostały przyjęte ceny notowane z aktywnych
rynków przekazane przez firmę zewnętrzną. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2.
Wartość godziwa spotów, forwardów oraz swapów walutowych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych
transakcji kalkulowanych w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną transakcyjną. Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu o fixing NBP
i krzywą stóp procentowych implikowaną z transakcji FX swap. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2.
Wartość godziwa transakcji terminowych na stopę procentową ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji
kalkulowanych w oparciu o różnicę między ceną terminową a ceną transakcyjną. Cena terminowa kalkulowana jest w oparciu o zerokuponową krzywą
stóp procentowych opartą o LIBOR 6M lub 3M w zależności od zawartych transakcji. Według hierarchii wartości godziwej jest to Poziom 2.
Wartość godziwa transakcji futures zabezpieczających ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) ustalana jest w oparciu o różnicę między
ceną rynkową publikowaną na dzień wyceny przez ICE (Intercontinental Exchange), a ceną transakcyjną. Według hierarchii wartości godziwej jest to
Poziom 1.
Wartość godziwa instrumentów pochodnych nie uwzględnia ryzyka kredytowego kontrahentów ani własnego Spółki. Z przeprowadzonej analizy wynika,
że korekta wartości wyceny instrumentów pochodnych o wartość CVA (credit value adjustment) w przypadku ryzyka kredytowego kontrahenta oraz
DVA (debit value adjustment) w przypadku Spółki, nie wpłynęłaby istotnie na wartość otrzymanej wyceny. Analizę wpływu ryzyka kredytowego na
wycenę instrumentów pochodnych przeprowadzono w oparciu o ostrożnościowe założenia. W tym celu wykorzystano metodę polegającą na szacowaniu
CVA jako hipotetycznego kosztu zakupu transakcji zabezpieczających ryzyko kredytowe (CDS - credit default swap) dla prognozowanej ekspozycji
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
42
instrumentów pochodnych zawartych z danym kontrahentem. Prognoza ekspozycji jest dokonywana w oparciu o bieżący poziom cen terminowych bez
uwzględnienia ich zmienności. W przypadku gdy na rynku nie są publikowane CDSy dla danego podmiotu, w pierwszej kolejności pobierane są spready
niezabezpieczonych obligacji w stosunku do obligacji rządowych, a w drugiej kolejności (jeżeli takie spready nie są publikowane) pobierane są ratingi
określane przez agencje Fitch, S&P and Moodies celem wyznaczenia hipotetycznego poziomu CDS.
W ramach zarządzania ryzykiem dotyczącym uprawnień do emisji dwutlenku węgla, Spółka ocenia każdorazowo ryzyko przewidywanego niedoboru
uprawnień przyznawanych nieodpłatnie w ramach systemu ograniczenia emisji dwutlenku węgla i zarządza ryzykiem cen uprawnień do emisji
notowanych na aktywnym rynku.
Informacje na temat limitu nieodpłatnych uprawnień do emisji dwutlenku węgla dla Spółki oraz opis zarządzania ryzykiem znajdują się w nocie 11.2.2.
W sprawozdaniu z sytuacji finansowej pochodne instrumenty finansowe prezentowane są odrębnie jako pozycje krótkoterminowe lub długoterminowe
z uwzględnieniem przewidywanego okresu realizacji aktywów i zobowiązań. Jeśli ich wartość jest nieistotna ujmowane w ramach pozostałych
aktywów i zobowiązań.
Spółka stosuje rachunkowość zabezpieczeń. Zmiany wartości godziwej pochodnych instrumentów finansowych wyznaczonych do zabezpieczenia
przepływów pieniężnych w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie odnosi się bezpośrednio na inne całkowite dochody. Dodatkowe informacje na
temat rachunkowości zabezpieczeń znajdują się w nocie 10.7.
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Długoterminowe aktywa finansowe:
135,2
1,2
Swap towarowy (surowce i produkty naftowe)
6,6
1,2
Futures (emisja CO
2
)
128,6
-
Krótkoterminowe aktywa finansowe:
81,6
65,9
Swap towarowy (surowce i produkty naftowe)
19,7
31,8
Forwardy i spoty walutowe
1,5
1,0
Swap walutowy
12,1
18,3
Futures (emisja CO
2
)
48,3
14,8
Aktywa finansowe
11.1.1
216,8
67,1
Długoterminowe zobowiązania finansowe:
1,1
1,0
Swap towarowy (surowce i produkty naftowe)
1,1
1,0
Krótkoterminowe zobowiązania finansowe:
31,1
10,3
Swap towarowy (surowce i produkty naftowe)
3,1
4,1
Futures (emisja CO
2
)
0,5
-
Forwardy i spoty walutowe
11,2
-
Swap walutowy
16,3
6,2
Zobowiązania finansowe
11.1.1
32,2
11,3
Cele oraz zasady zarządzania ryzykiem finansowym opisano w nocie 11.2.
Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen surowców i produktów naftowych została przedstawiona
w nocie 11.2.1.1.
Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO2) została
przedstawiona w nocie 11.2.2.1.
Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 11.2.3.1.
Analiza wrażliwości pochodnych instrumentów finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych została przedstawiona w nocie 11.2.4.1.
Analiza wymagalności pochodnych instrumentów finansowych została przedstawiona w nocie 11.2.5.
Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe pochodnych instrumentów finansowych (aktywa finansowe) została przedstawiona w nocie 11.2.6.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
43
10.11 Świadczenia pracownicze
Zasady rachunkowości
Odprawy emerytalne, nagrody jubileuszowe i inne świadczenia
Zgodnie z obowiązującym Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy, Spółka realizuje wypłaty nagród jubileuszowych, odpraw emerytalnych i rentowych
oraz odpraw pośmiertnych.
Ponadto, objętym przez Spółkę opieką socjalną pracownikom, emerytom i rencistom, przysługują świadczenia w ramach odrębnego funduszu
socjalnego, który tworzony jest zgodnie z obowiązującymi krajowymi przepisami ustawowymi w tym zakresie (Zakładowy Fundusz Świadczeń
Socjalnych, ZFŚS).
Według MSR 19 „Świadczenia pracownicze” odprawy emerytalne, rentowe oraz odpisy na fundusz socjalny tytułem przyszłych świadczeń dla
pracowników, Spółka kwalifikuje jako programy określonych świadczeń po okresie zatrudnienia, natomiast nagrody jubileuszowe, odprawy pośmiertne
oraz odpisy na fundusz dla obecnych emerytów i rencistów objętych opieką socjalną zaliczane są do pozostałych świadczeń pracowniczych.
Wartość bieżąca zobowiązań z tytułu przyszłych wypłat świadczeń po okresie zatrudnienia na dzień kończący okres sprawozdawczy jest obliczana przez
niezależnego aktuariusza z zastosowaniem tzw. metody prognozowanych uprawnień jednostkowych i stanowi zdyskontowaną kwotę przewidywanych
przyszłych płatności, których dokonanie jest wymagane celem wywiązania się pracodawcy z zobowiązań wynikających z pracy wykonywanej przez
pracowników w okresach ubiegłych (do dnia kończącego okres sprawozdawczy), określoną dla każdego pracownika indywidualnie, z uwzględnieniem
rotacji zatrudnienia (prawdopodobieństwo odejść pracowników), bez uwzględnienia osób, które zostaną w przyszłości przyjęte do pracy.
Wartość zobowiązania z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych obejmuje nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe oraz
świadczenia z funduszu socjalnego na rzecz emerytów i rencistów, a także kwotę szacowanych wypłat z tytułu odpraw pośmiertnych.
Nagrody jubileuszowe są wypłacane pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. Odprawy emerytalne i rentowe są wypłacane jednorazowo,
w momencie przejścia na emeryturę lub rentę. Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych oraz nagród jubileuszowych zależy od stażu pracy oraz
średniego wynagrodzenia pracownika. Wysokość odprawy pośmiertnej uzależniona jest od okresu zatrudnienia zmarłego pracownika, a wypłata
przysługuje jego rodzinie, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy.
Kwoty zysków i strat aktuarialnych z tytułu świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia Spółka rozpoznaje w innych całkowitych dochodach a od
pozostałych świadczeń pracowniczych ujmuje w wyniku finansowym.
Pracownikom Spółki przysługuje ponadto prawo do urlopów na warunkach określonych w przepisach Kodeksu pracy. Spółka kalkuluje koszty urlopów
pracowniczych memoriałowo, stosując metodę zobowiązań. Wartość szacowanego w ten sposób ekwiwalentu z tytułu niewykorzystanych urlopów
pracowniczych ujmowana jest w księgach Spółki w oparciu o różnicę pomiędzy faktycznym stanem wykorzystania urlopów przez pracowników a stanem,
jaki wynikałby z proporcjonalnego wykorzystania urlopu w czasie i wykazywana w sprawozdaniu finansowym odpowiednio jako krótkoterminowe
świadczenia pracownicze.
Zobowiązania z tytułu pozostałych świadczeń pracowniczych w okresie zatrudnienia obejmują ponadto premie i nagrody, które wynikają
z funkcjonujących w Spółce płacowych systemów motywacyjnych.
Spółka ujmuje koszty dyskonta od zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych w kosztach finansowych.
Podział zysku na cele pracownicze oraz fundusze specjalne
Zgodnie z polską praktyką gospodarczą akcjonariusze jednostek mogą dokonać podziału zysku na cele pracownicze w formie zasilenia funduszu
socjalnego oraz na inne fundusze specjalne, jednakże w sprawozdaniu finansowym ta część podziału zysku jest zaliczana do kosztów działalności okresu,
w którym podział zysku został zatwierdzony przez Zgromadzenie Akcjonariuszy.
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Długoterminowe zobowiązania
10.11.1
35,5
85,3
Świadczenia po okresie zatrudnienia
10.11.1
8,6
22,1
Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia
10.11.1
26,9
63,2
Krótkoterminowe zobowiązania
38,9
76,0
Świadczenia po okresie zatrudnienia
10.11.1
1,1
3,1
Nagrody jubileuszowe i pozostałe świadczenia
10.11.1
2,1
5,3
Zobowiązania z tytułu premii, nagród i niewykorzystanych
urlopów
30,3
55,1
Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń
5,4
12,5
Razem
74,4
161,3
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
44
10.11.1 Zobowiązania z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia
Grupa LOTOS S.A. wypłaca pracownikom przechodzącym na emerytury kwoty świadczeń po okresie zatrudnienia zgodnie z zakładowymi
systemami wynagradzania. Nagrody jubileuszowe wypłacane pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. W związku, z tym
Spółka na podstawie wyceny dokonanej przez profesjonalną firmę aktuarialną lub na podstawie własnych szacunków ujmuje zobowiązanie
z tytułu nagród jubileuszowych oraz świadczeń po okresie zatrudnienia na poziomie wartości bieżących. Kwotę tego zobowiązania oraz
uzgodnienie przedstawiające zmiany stanu w ciągu okresu sprawozdawczego przedstawiono poniżej:
Nota
Świadczenia po okresie
zatrudnienia
Nagrody jubileuszowe
i pozostałe świadczenia
Razem
2021
2020
2021
2020
2021
2020
1 stycznia
25,2
21,6
68,5
63,0
93,7
84,6
Koszty bieżącego zatrudnienia
0,6
1,3
4,3
5,2
4,9
6,5
Koszty dyskonta
9.7.
0,3
0,4
0,8
1,2
1,1
1,6
Aport
(14,1)
-
(40,7)
-
(54,8)
-
Wypłacone świadczenia
(1,8)
(1,6)
(5,2)
(5,2)
(7,0)
(6,8)
(Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w wyniku
-
-
1,3
4,3
1,3
4,3
(Zyski)/Straty aktuarialne wykazane w innych
całkowitych dochodach
(0,5)
3,5
-
-
(0,5)
3,5
31 grudnia
9,7
25,2
29,0
68,5
38,7
93,7
w tym:
część długoterminowa
10.11
8,6
22,1
26,9
63,2
35,5
85,3
część krótkoterminowa
10.11
1,1
3,1
2,1
5,3
3,2
8,4
Łączna kwota kosztów ujętych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów z tytułu przyszłych wypłat świadczeń pracowniczych
Nota
2021
2020
Pozycje ujęte w wyniku:
7,3
12,4
Koszty nagród jubileuszowych, świadczeń emerytalnych i innych świadcz
po okresie zatrudnienia:
9.3
6,2
10,8
- koszty bieżącego zatrudnienia
4,9
6,5
- (zyski)/straty aktuarialne
1,3
4,3
Koszty dyskonta
9.7
1,1
1,6
Pozycje ujęte w innych całkowitych (dochodach)/stratach:
(0,5)
3,5
(Zyski)/Straty aktuarialne
(0,5)
3,5
Całkowite dochody ogółem
6,8
15,9
Założenia aktuarialne
Główne założenia przyjęte przez aktuariusza
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Stopa dyskontowa (%)
3,50%
1,40%
Przewidywany wskaźnik inflacji (%)
2,50%
2,60%
Wskaźnik rotacji pracowników (%)
3,19%
4,40%
Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń w kolejnym roku (%)
10,00%
3,30%
Przewidywana stopa wzrostu wynagrodzeń w latach następnych (%)
3,50%
2,50%
W 2021 roku prawdopodobieństwo odejść pracowników przyjęto na podstawie danych historycznych dotyczących rotacji zatrudnienia w Spółce
oraz danych statystycznych dotyczących branży. Wskaźniki rotacji przyjęte przez aktuariusza zostały ustalone w podziale na kategorie wiekowe
w przedziałach pięcioletnich. W 2020 prawdopodobieństwo odejść pracowników przyjęto na podstawie danych historycznych dotyczących rotacji
zatrudnienia w Spółce oraz danych statystycznych dotyczących rynku pracy w Polsce. Wskaźniki rotacji przyjęte przez aktuariusza zostały ustalone
w podziale na kategorie wiekowe w przedziałach dziesięcioletnich. Obecnie wskaźnik rotacji pracowników jest prezentowany w wartości uśrednionej.
Umieralność i prawdopodobieństwo dożycia przyjęto zgodnie z Tablicami Trwania Życia 2019-2020, publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny,
przyjmując, że populacja zatrudnionych w Spółce odpowiada średniej dla Polski pod względem umieralności (31 grudnia 2020: Tablicami Trwania Życia
2019).
Przyjęto normalny tryb przechodzenia pracowników na emeryturę według szczegółowych zasad zawartych w ustawie emerytalnej, z wyjątkiem tych
zatrudnionych, którzy wg informacji dostarczonych przez Spółkę spełnią warunki wymagane do przejścia na wcześniejszą emeryturę.
Do dyskontowania przyszłych wypłat świadczeń przyjęto stopę dyskontową w wysokości 3,5%, tj. zgodnie z założeniem zdefiniowanym na poziomie
korporacyjnym (31 grudnia 2020: 1,4%, tj. zgodnie z założeniem zdefiniowanym na poziomie korporacyjnym).
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
45
Analiza wrażliwości zmian założeń aktuarialnych na świadczenia pracownicze
Saldo początkowe zobowiązania
Stopa wzrostu
wynagrodzeń
Stopa dyskonta
finansowego
Nagrody
jubileuszowe
Odprawy
emerytalne i
rentowe
Odprawy
pośmiertne
Fundusz socjalny
Razem
bazowa
bazowa
25,2
8,2
1,0
4,3
38,7
bazowa + 1%
bazowa
27,4
9,1
1,1
5,0
42,6
bazowa - 1%
bazowa
23,3
7,3
0,9
3,7
35,2
bazowa
bazowa + 0,5%
24,1
7,7
1,0
4,0
36,8
bazowa
bazowa - 0,5%
26,4
8,7
1,1
4,6
40,8
Prognozowane na rok 2022 koszty bieżącego zatrudnienia
Stopa wzrostu
wynagrodzeń
Stopa dyskonta
finansowego
Nagrody
jubileuszowe
Odprawy
emerytalne i
rentowe
Odprawy
pośmiertne
Fundusz socjalny
Razem
bazowa
bazowa
2,5
0,6
0,1
0,2
3,4
bazowa + 1%
bazowa
2,8
0,7
0,1
0,2
3,8
bazowa - 1%
bazowa
2,3
0,5
0,1
0,1
3,0
bazowa
bazowa + 0,5%
2,4
0,6
0,1
0,1
3,2
bazowa
bazowa - 0,5%
2,7
0,7
0,1
0,2
3,7
Prognozowane na rok 2022 koszty dyskonta
Stopa wzrostu
wynagrodzeń
Stopa dyskonta
finansowego
Nagrody
jubileuszowe
Odprawy
emerytalne i
rentowe
Odprawy
pośmiertne
Fundusz socjalny
Razem
bazowa
bazowa
0,8
0,2
-
0,1
1,1
bazowa + 1%
bazowa
0,9
0,3
-
0,2
1,4
bazowa - 1%
bazowa
0,8
0,2
-
0,1
1,1
bazowa
bazowa + 0,5%
0,9
0,3
-
0,2
1,4
bazowa
bazowa - 0,5%
0,7
0,2
-
0,1
1,0
Łącznie prognozowane na rok 2022 koszty bieżącego zatrudnienia oraz koszty dyskonta
Stopa wzrostu
wynagrodzeń
Stopa dyskonta
finansowego
Nagrody
jubileuszowe
Odprawy
emerytalne i
rentowe
Odprawy
pośmiertne
Fundusz socjalny
Razem
bazowa
bazowa
3,3
0,8
0,1
0,3
4,5
bazowa + 1%
bazowa
3,7
1,0
0,1
0,4
5,2
bazowa - 1%
bazowa
3,1
0,7
0,1
0,2
4,1
bazowa
bazowa + 0,5%
3,3
0,9
0,1
0,3
4,6
bazowa
bazowa - 0,5%
3,4
0,9
0,1
0,3
4,7
10.11.2 Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy
Wartość kosztów świadczeń z tytułu rozwiązania stosunku pracy oraz odszkodowań z tytułu zakazu konkurencji w 2021 roku wynosiła łącznie
3,9 mln (w 2020 roku: 6,5 mln ).
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
46
10.12 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy
Zasady rachunkowości
Zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług wykazywane są w kwocie wymagającej zapłaty.
Spółka wyłącza ze swojego bilansu zobowiązanie finansowe, gdy zobowiązanie wygasło to znaczy, kiedy obowiązek określony w umowie został
wypełniony, umorzony lub wygasł. Zastąpienie dotychczasowego instrumentu dłużnego przez instrument o zasadniczo różnych warunkach dokonywane
pomiędzy tymi samymi podmiotami Spółka ujmuje jako wygaśniecie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania
finansowego. Podobnie znaczące modyfikacje warunków umowy dotyczącej istniejącego zobowiązania finansowego Spółka ujmuje jako wygaśniecie
pierwotnego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Powstające z tytułu zamiany różnice odnośnych wartości bilansowych wykazuje się w zysku
lub stracie.
Pozostałe zobowiązania niefinansowe obejmują w szczególności zobowiązania wobec urzędu skarbowego z tytułu podatku od towarów i usług, akcyzy
i opłaty paliwowej oraz zobowiązania z tytułu otrzymanych zaliczek, które będą rozliczone poprzez dostawę towarów, usług lub rzeczowych aktywów
trwałych. Pozostałe zobowiązania niefinansowe ujmowane są w kwocie wymagającej zapłaty.
Bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów dokonywane w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres
sprawozdawczy. Spółka wykazuje bierne rozliczenia międzyokresowe w pozycji pozostałych zobowiązań niefinansowych, bądź w przypadku rozliczeń
dotyczących świadczeń pracowniczych w pozycjach zobowiązań wykazywanych w ramach tych świadczeń.
Rezerwy
Rezerwy tworzone są wówczas, gdy na Spółce ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy
prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność wypływu korzyści ekonomicznych oraz można dokonać wiarygodnego
oszacowania kwoty tego zobowiązania. Jeżeli Spółka spodziewa się, że koszty objęte rezerwą zostaną zwrócone, na przykład na mocy umowy
ubezpieczenia, wówczas zwrot ten jest ujmowany jako odrębny składnik aktywów, ale tylko wtedy, gdy jest rzeczą praktycznie pewną, że zwrot ten
rzeczywiście nastąpi. Koszty dotyczące danej rezerwy wykazane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów po pomniejszeniu o wszelkie zwroty. W
przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych
przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości
pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem. Jeżeli zastosowana została metoda polegająca na dyskontowaniu,
zwiększenie rezerwy w związku z upływem czasu jest ujmowane jako koszty finansowe. Utworzone rezerwy zalicza się odpowiednio do kosztów
operacyjnych, pozostałych kosztów operacyjnych, kosztów finansowych, zależnie od okoliczności, z którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.
Rezerwa na pokrycie niedoboru uprawnień do emisji CO
2
Prawa do emisji dwutlenku węgla (CO
2
) są ujmowane przez Spółkę zgodnie z metodą zobowiązań netto.
Zgodnie z tą metodą w sprawozdaniu z sytuacji finansowej:
nie są wykazywane nieodpłatnie otrzymane uprawnienia do emisji CO
2
,
rezerwa na pokrycie kosztów emisji CO
2
szacowana jest w przypadku wystąpienia niedoboru nieodpłatnie otrzymanych uprawnień do
emisji CO
2
w stosunku do rzeczywistej emisji w danym okresie sprawozdawczym.
W trakcie roku obrotowego Spółka monitoruje poziom emisji z instalacji objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych EU
ETS (ang. European Union Emissions Trading System/Scheme”) i porównuje wielkość z limitem uprawnień przyznanych bezpłatnie w ramach systemu
EU ETS. Rezerwa na pokrycie kosztów emisji CO
2
jest rozpoznawana w momencie, w którym skumulowana wielkość emisji od początku danego roku
przekroczy limit bezpłatnie przyznanych na dany rok uprawnień. Wpływ utworzonej rezerwy na wynik finansowy prezentowany jest w koszcie własnym
sprzedaży (podatki i opłaty).
Przy ustalaniu wysokości rezerwy, w części w której niedobór pokryty może zostać zakupionymi wcześniej uprawnieniami wycenia się go wg wartości
księgowej posiadanych uprawnień, natomiast dla pozostałej do pokrycia części niedoboru, w oparciu o aktualne ceny rynkowe uprawnień na dzień
kończący okres sprawozdawczy.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
47
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Długoterminowe zobowiązania finansowe:
9,2
11,3
Zobowiązania wobec Polskiej Fundacji Narodowej
11.1.1
9,2
11,3
Krótkoterminowe zobowiązania finansowe:
2.584,6
1.709,8
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
11.1.1
2.467,5
1.657,6
- w tym wobec jednostek powiązanych
10.2.2
612,9
260,9
Zobowiązania inwestycyjne
11.1.1
18,8
47,7
- w tym wobec jednostek powiązanych
10.2.2
-
4,4
Zobowiązania wobec Polskiej Fundacji Narodowej
11.1.1
2,5
2,5
Depozyt zabezpieczający ICE Futures
11.1.1
86,6
-
Zobowiązania wobec Fundacji LOTOS
11.1.1
8,5
1,0
Pozostałe
11.1.1
0,7
1,0
Zobowiązania finansowe
2.593,8
1.721,1
Długoterminowe zobowiązania niefinansowe
4,1
2,1
Krótkoterminowe zobowiązania niefinansowe:
1.938,0
1.924,7
Zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług (VAT)
603,1
470,6
Zobowiązania z tytułu akcyzy i opłaty paliwowej
883,5
938,8
Zobowiązania z tytułu opłaty emisyjnej
55,6
57,9
Pozostałe zobowiązania budżetowe inne niż podatek dochodowy
34,6
46,0
Dotacje
10.12.1
0,2
19,8
Rezerwa na pokrycie niedoboru uprawnień do emisji CO
2
11.2.2
-
142,0
Rezerwa Narodowy Cel Redukcyjny
91,9
75,1
Rezerwa na opłatę zastępczą (NCW)
61,5
62,6
Rezerwa na ryzyko podatkowe
91,4
87,3
Rezerwa na opłaty OZE
41,5
17,2
Pozostałe
74,7
7,4
Zobowiązania niefinansowe
1.942,1
1.926,8
Razem
4.535,9
3.647,9
w tym:
część długoterminowa
13,3
13,4
część krótkoterminowa:
4.522,6
3.634,5
- z tytułu dostaw i usług
2.467,5
1.657,6
- pozostałe
2.055,1
1.976,9
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług nieoprocentowane i zazwyczaj rozliczane w terminach w przedziale 14 - 30 dni. Pozostałe zobowiązania
nieoprocentowane, ze średnim 1 miesięcznym terminem płatności. Kwota wynikająca z różnicy pomiędzy zobowiązaniami a należnościami z tytułu
podatku od towarów i usług jest płacona właściwym organom podatkowym w okresach miesięcznych. Zobowiązania z tytułu odsetek zazwyczaj
rozliczane w okresie 14 dni od daty wystawienia noty odsetkowej przez kontrahenta.
Analiza wrażliwości zobowiązań finansowych na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut została przedstawiona w nocie 11.2.3.1.
Analiza wymagalności zobowiązań finansowych została przedstawiona w nocie 11.2.5.
10.12.1 Dotacje
Zasady rachunkowości
Jeżeli istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane z nią warunki, wczas dotacje
ujmowane według ich wartości godziwej.
Jeżeli dotacja dotyczy danej pozycji kosztowej, wówczas jest ona ujmowana jako przychód w sposób współmierny do kosztów, które dotacja ta ma
w zamierzeniu kompensować. Jeżeli dotacja dotyczy składnika aktyw, wczas jej wartość godziwa jest ujmowana jako przychody przyszłych
okresów, a następnie stopniowo, drogą wnych odpisów rocznych, odpisywana do sprawozdania z całkowitych dochodów przez szacowany okres
użytkowania związanego z nią składnika aktywów.
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Stan na początek okresu
21,6
21,6
Dotacje otrzymane w okresie
1,8
2,8
Dotacje rozliczone w czasie
(0,9)
(2,8)
Aport
(18,7)
-
Stan na koniec okresu
3,8
21,6
w tym:
część długoterminowa
3,6
1,8
część krótkoterminowa
10.12
0,2
19,8
W 2021 roku Grupa LOTOS S.A. wniosła do spółki zależnej LOTOS Asfalt Sp. z o.o aport w postaci dotacji dotyczących głównie nieodpłatnie
otrzymanych licencji o wartości 18,7 mln . Transakcja przeniesienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa została przedstawiona w nocie
2.2.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
48
11. Noty objaśniające do instrumentów finansowych i ryzyka finansowego
11.1 Instrumenty finansowe
Zasady rachunkowości
Aktywa finansowe
Grupa LOTOS S.A. klasyfikuje aktywa finansowe do następujących kategorii wyceny:
wyceniane według zamortyzowanego kosztu;
wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody;
wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Klasyfikacja jest uzależniona od przyjętego przez Spółkę modelu zarządzania aktywami finansowymi oraz warunków umownych przepływów
pieniężnych. Grupa LOTOS S.A. dokonuje reklasyfikacji inwestycji w instrumenty dłużne jedynie wówczas gdy zmienia się model zarządzania tymi
aktywami.
Spółka dokonuje oceny modelu zarządzania dłużnymi aktywami finansowymi (w tym należności handlowych) według trzech możliwych kryteriów:
utrzymywane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych,
utrzymywane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych i sprzedaży,
model inny niż powyższe (efektywnie oznaczający aktywa w celu zbycia).
Wycena na moment początkowego ujęcia
Na moment początkowego ujęcia, Grupa LOTOS S.A. wycenia składnik aktywów finansowych według wartości godziwej powiększonej o koszty transakcji,
które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu składnika aktywów finansowych, w przypadku składnika aktywów finansowych, który nie wycenia
w wartości godziwej przez wynik finansowy. Koszty transakcji dotyczących aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik
finansowy są ujmowane w wyniku finansowym.
Zaprzestanie ujmowania
Aktywa finansowe ujmuje się, gdy Spółka staje sstroną postanowień umownych instrumentu. Aktywa finansowe wyłącza się z ksiąg rachunkowych,
gdy prawa do uzyskania przepływów pieniężnych z aktywów finansowych wygasły lub zostały przeniesione, a Spółka dokonała przeniesienia zasadniczo
całego ryzyka i wszystkich pożytków z tytułu ich własności.
Wycena po początkowym ujęciu
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Instrumenty dłużne utrzymywane w celu ściągnięcia umownych przepływów, które obejmują wyłącznie spłaty kapitału i odsetek („SPPI”),
wyceniane według zamortyzowanego kosztu. Przychody z tytułu odsetek oblicza się przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej i wykazuje
w pozycji przychody z tytułu odsetek w wyniku finansowym. Odpisy z tytułu utraty wartości ujmuje się zgodnie z zasadą rachunkowości wskazaną
w rozdziale 10.3.1 i prezentuje w pozycji Strata z tytułu utraty wartości aktywów finansowych.
W szczególności, w tej kategorii Spółka klasyfikuje:
należności handlowe poza portfelem należności podlegających faktoringowi w ramach przyznanego Spółce limitu,
pożyczki, które spełniają test klasyfikacyjny SPPI i które zgodnie z modelem biznesowym są wykazywane jako „utrzymywane w celu
uzyskiwania przepływów pieniężnych”,
środki pieniężne i ich ekwiwalenty,
lokaty, depozyty zabezpieczające, należności inwestycyjne i inne należności finansowe.
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu kwalifikowane jako aktywa długoterminowe, jeżeli ich zapadalność przekracza 12
miesięcy od dnia kończącego okres sprawozdawczy.
W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wartość należności jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych
przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej brutto odzwierciedlającej aktualne oceny rynkowe wartości
pieniądza w czasie.
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
Instrumenty dłużne, z których przepływy stanowią wyłącznie płatności kapitału i odsetek, a które utrzymywane w celu ściągnięcia umownych
przepływów pieniężnych i w celu sprzedaży, wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Zmiany wartości bilansowej
ujmowane przez inne całkowite dochody, za wyjątkiem zysków i strat z tytułu utraty wartości, przychodów z tytułu odsetek oraz różnic kursowych,
które ujmuje się w wyniku finansowym. W przypadku zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych łączny zysk lub stratę poprzednio ujęte
w innych całkowitych dochodach przenosi się z kapitału własnego do wyniku finansowego i ujmuje jako pozostałe zyski/(straty). Przychody z tytułu
odsetek od takich aktywów finansowych wylicza się metodą efektywnej stopy procentowej i ujmuje w pozycji „przychody z tytułu odsetek”. Odpisy z tytułu
oczekiwanych strat kredytowych (ang. expected credit losses „ECL”) ujmuje się zgodnie z zasadą rachunkowości dotyczącej utraty wartości aktywów
finansowych i prezentuje w pozycji: Odpis na oczekiwane straty kredytowe.
Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez wynik finansowy
Aktywa, które nie spełniają kryteriów wyceny według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, wycenia się
w wartości godziwej przez wynik finansowy.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
49
W szczególności Grupa LOTOS S.A. zalicza do kategorii wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy instrumenty użne - pożyczki, które nie
spełniają testu SPPI (tj. przepływy pieniężne z tych pożyczek nie stanowią wyłącznie płatności kapitału i odsetek).
Wartość godziwą należności handlowych podlegających faktoringowi w ramach dostępnego na dzień kończący okres sprawozdawczy limitu, ustala się
w oparciu o warunki umowy faktoringowej zawartej z faktorem.
Zysk lub stratę z wyceny inwestycji dłużnych do wartości godziwej ujmuje się w wyniku finansowym i prezentuje w pozycji „Zyski/(straty) z tytułu zmian
wartości godziwej instrumentów finansowych” w okresie, w którym wystąpiły. Zyski/(straty) z wyceny do wartości godziwej zawierają wynikające z umowy
otrzymane odsetki od instrumentów finansowych zaliczonych do tej kategorii.
Do instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy Spółka zalicza instrumenty pochodne, które zostały opisane w nocie 10.10.
Instrumenty kapitałowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite dochody
Udziały w kapitale innych jednostek obejmują instrumenty kapitałowe innych jednostek, które nie dakontroli, współkontroli ani znaczącego wpływu
na te jednostki.
Udziały w innych jednostkach początkowo ujmowane w wartości godziwej powiększonej o koszty transakcyjne. W późniejszych okresach one
ujmowane w wartości godziwej. Dla wszystkich posiadanych inwestycji Spółka wybrała opcję prezentowania zysków i strat z tytułu zmian wartości
godziwej instrumentów kapitałowych w innych całkowitych dochodach, ponieważ udziały te nie utrzymywane w celach uzyskiwania
krótkoterminowych zwrotów. W przypadku dokonania takiego wyboru, zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej nie podlegają źniejszej
reklasyfikacji do wyniku finansowego w momencie zaprzestania ujmowania inwestycji.
Dywidendy z takich inwestycji ujmuje się w wyniku finansowym w momencie ustanowienia prawa Spółki do otrzymania płatności.
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe początkowo ujmowane w wartości godziwej pomniejszonej o koszty transakcyjne, a następnie według zamortyzowanego
kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.
Do instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy Spółka zalicza instrumenty pochodne, które są opisane w nocie 10.10.
Grupa LOTOS S.A. jako zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie klasyfikuje przede wszystkim zobowiązania handlowe,
zobowiązania inwestycyjne oraz pozostałe zobowiązania, kredyty i pożyczki, zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych.
Zobowiązania te wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycjach: Kredyty, pożyczki, obligacje oraz zobowiązania z tytułu leasingu,
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, Pozostałe zobowiązania i rezerwy.
Zobowiązania finansowe wyrażone w walutach obcych przelicza sna walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Zyski
i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych zobowiązań oraz przeliczenia według kursów obowiązujących na dzień bilansowy ujmuje się w wyniku
finansowym, o ile nie odracza się ich w innych całkowitych dochodach, gdy kwalifikują się do uznania za zabezpieczenie przepływów pieniężnych.
W przypadku modyfikacji warunków umownych zobowiązania finansowego, która nie powoduje zaprzestania ujmowania istniejącego
zobowiązania, zysk lub stratę ujmuje się niezwłocznie w wyniku finansowym. Zysk lub stratę oblicza się jako różnicę pomiędzy wartością bieżącą
zmodyfikowanych i oryginalnych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych z zastosowaniem oryginalnej efektywnej stopy procentowej zobowiązania.
Profesjonalny osąd i szacunki
Wartość godziwa instrumentów finansowych
Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek wycenia się wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy
doborze odpowiednich metod i założeń do wyceny Spółka kieruje się profesjonalnym osądem. Dane wejściowe do modeli wyceny stanowią obszar
istotnych szacunków.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
50
11.1.1 Wartość bilansowa
MSSF 9
poza MSSF 9
Razem
Wycena
wg zamortyzowanego
kosztu
Wycena wg wartości godziwej przez:
Razem
Wynik finansowy
Inne całkowite
dochody
Nota
2021
2020
2021
2020
2021
2020
2021
2020
2021
2020
2021
2020
Aktywa finansowe
Należności z tytułu dostaw i usług
10.3
2.964,0
1.445,4
-
-
-
-
2.964,0
1.445,4
-
-
2.964,0
1.445,4
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
-
-
216,8
67,1
-
-
216,8
67,1
-
-
216,8
67,1
Inwestycje kapitałowe
10.2
-
-
-
-
294,0
306,3
294,0
306,3
-
-
294,0
306,3
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
10.6
672,8
1.072,0
-
-
-
-
672,8
1.072,0
-
-
672,8
1.072,0
Pozostałe aktywa finansowe:
677,2
227,7
-
-
-
-
677,2
227,7
-
-
677,2
227,7
Udzielone pożyczki
10.4
657,3
199,8
-
-
-
-
657,3
199,8
-
-
657,3
199,8
Depozyty zabezpieczające
10.3
0,2
17,1
-
-
-
-
0,2
17,1
-
-
0,2
17,1
Prowizje od pożyczki warunkowej
10.3
-
10,0
-
-
-
-
-
10,0
-
-
-
10,0
Pozostałe
10.3
19,7
0,8
-
-
-
-
19,7
0,8
-
-
19,7
0,8
Razem
4.314,0
2.745,1
216,8
67,1
294,0
306,3
4.824,8
3.118,5
-
-
4.824,8
3.118,5
Zobowiązania finansowe
Kredyty
10.8
1.378,9
1.612,6
-
-
-
-
1.378,9
1.612,6
-
-
1.378,9
1.612,6
Leasing
10.8
-
-
-
-
-
-
-
-
34,7
154,9
34,7
154,9
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
-
-
32,2
11,3
-
-
32,2
11,3
-
-
32,2
11,3
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
10.12
2.467,5
1.657,6
-
-
-
-
2.467,5
1.657,6
-
-
2.467,5
1.657,6
Pozostałe zobowiązania finansowe
10.12
126,3
63,5
-
-
-
-
126,3
63,5
-
-
126,3
63,5
Razem
3.972,7
3.333,7
32,2
11,3
-
-
4.004,9
3.345,0
34,7
154,9
4.039,6
3.499,9
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
51
11.1.2 Ustalenie wartości godziwej
Wartość księgowa
Wartość godziwa
Hierarchia wartości godziwej
31 grudnia 2021
Nota
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
10.2
294,0
294,0
-
-
294,0
Udzielone pożyczki
10.4
657,3
685,6
-
685,6
-
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
216,8
216,8
176,9
39,9
-
Razem
1.168,1
1.196,4
176,9
725,5
294,0
Zobowiązania finansowe
Kredyty
10.8
1.378,9
1.381,2
-
1.381,2
-
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
32,2
32,2
0,5
31,7
-
Razem
1.411,1
1.413,4
0,5
1.412,9
-
Dla pozostałych klas aktywów i zobowiązań finansowych wartość godziwa odpowiada ich wartości księgowej.
Wartość księgowa
Wartość godziwa
Hierarchia wartości godziwej
31 grudnia 2020
Nota
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Aktywa finansowe
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
10.2
306,3
306,3
-
-
306,3
Udzielone pożyczki
10.4
199,8
199,8
-
199,8
-
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
67,1
67,1
14,8
52,3
-
Razem
573,2
573,2
14,8
252,1
306,3
Zobowiązania finansowe
Kredyty
10.8
1.612,6
1.617,3
-
1.617,3
-
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
11,3
11,3
-
11,3
-
Razem
1.623,9
1.628,6
-
1.628,6
-
Dla pozostałych klas aktywów i zobowiązań finansowych wartość godziwa odpowiada ich wartości księgowej.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
52
11.1.3 Istotne pozycje przychodów, kosztów, zysków i strat ujęte w sprawozdaniu z całkowitych dochodów w podziale na kategorie instrumentów finansowych
MSSF 9
poza MSSF 9
Razem
Wycena wg
zamortyzowanego
kosztu
Wycena wg wartości godziwej przez:
Razem
Wynik finansowy
Inne całkowite
dochody
Nota
2021
2020
2021
2020
2021
2020
2021
2020
2021
2020
2021
2020
Należności z tytułu dostaw i usług:
Przychody z tytułu odsetek
9.6
0,4
0,1
-
-
-
-
0,4
0,1
-
-
0,4
0,1
Zyski z tytułu różnic kursowych ujętych w koszcie własnym sprzedaży
9.2
15,9
4,8
-
-
-
-
15,9
4,8
-
-
15,9
4,8
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów
finansowych
9.8
(1,1)
1,9
-
-
-
-
(1,1)
1,9
-
-
(1,1)
1,9
Inwestycje kapitałowe:
Przychody z tytułu dywidend
9.,6
-
-
-
-
1,7
3,0
1,7
3,0
-
-
1,7
3,0
Strata z tytułu wyceny do wartości godziwej
-
-
-
-
(12,3)
-
(12,3)
-
-
-
(12,3)
-
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty:
Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych
9.6;
9.7
(0,3)
0,7
-
-
-
-
(0,3)
0,7
-
-
(0,3)
0,7
Pozostałe aktywa finansowe:
Przychody z tytułu odsetek od lokat, udzielonych pożyczek
9.6
20,0
2,6
-
-
-
-
20,0
2,6
-
-
20,0
2,6
Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych od prowizji od pożyczki
warunkowej ujętych w przychodach/(kosztach) finansowych
9.6;
9.7
0,2
(0,2)
-
-
-
-
0,2
(0,2)
-
-
0,2
(0,2)
(Strata)/Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów
finansowych
9.8
0,8
(9,4)
-
-
-
-
0,8
(9,4)
-
-
0,8
(9,4)
Pochodne instrumenty finansowe (aktywa/zobowiązania
finansowe):
Zyski z tytułu wyceny do wartości godziwej pochodnych instrumentów
finansowych
9.6
-
-
128,8
45,5
-
-
128,8
45,5
-
-
128,8
45,5
Zyski z tytułu realizacji pochodnych instrumentów finansowych
9.6
-
-
114,5
33,3
-
-
114,5
33,3
-
-
114,5
33,3
Kredyty:
Koszty z tytułu odsetek
9.7
(22,7)
(26,2)
-
-
-
-
(22,7)
(26,2)
-
-
(22,7)
(26,2)
Straty z tytułu rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów
pieniężnych korygujące przychody ze sprzedaży
9.1
(34,0)
(240,2)
-
-
-
-
(34,0)
(240,2)
-
-
(34,0)
(240,2)
Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych od kredytów ujętych w
przychodach/(kosztach) finansowych
9.6;
9.7
(64,3)
27,6
-
-
-
-
(64,3)
27,6
-
-
(64,3)
27,6
Zyski/(Straty) z tytułu różnic kursowych od zrealizowanych transakcji w
walutach obcych na rachunkach bankowych ujętych w
przychodach/(kosztach) finansowych
9.6;
9.7
12,6
(9,5)
-
-
-
-
12,6
(9,5)
-
-
12,6
(9,5)
Zyski/(Straty) z tytułu wyceny instrumentów zabezpieczających
przepływy pieniężne ujęte w innych całkowitych dochodach
10.7.3
(35,7)
221,2
-
-
-
-
(35,7)
221,2
-
-
(35,7)
221,2
Leasing:
Koszty z tytułu odsetek
9.7
-
-
-
-
-
-
-
-
(6,9)
(7,4)
(6,9)
(7,4)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług:
Straty z tytułu różnic kursowych ujętych w koszcie własnym sprzedaży
9.2
(94,2)
(9,0)
-
-
-
-
(94,2)
(9,0)
-
-
(94,2)
(9,0)
Pozostałe zobowiązania finansowe:
Straty z tytułu różnic kursowych od zobowiązań inwestycyjnych ujętych
w przychodach/(kosztach) finansowych
9.6;
9.7
(0,3)
(1,2)
-
-
-
-
(0,3)
(1,2)
-
-
(0,3)
(1,2)
Razem
(202,7)
(36,8)
243,3
78,8
(10,6)
3,0
30,0
45,0
(6,9)
(7,4)
23,1
37,6
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
53
11.2 Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym
Grupa LOTOS S.A. narażona jest na ryzyko finansowe obejmujące przede wszystkim:
ryzyko rynkowe (ryzyko cen surowców i produktów naftowych, ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla, ryzyko walutowe, ryzyko
stóp procentowych),
ryzyko płynności,
ryzyko kredytowe związane z transakcjami finansowymi oraz handlowymi.
W ramach struktury organizacyjnej Spółki funkcjonują odpowiednie komórki (Biuro Zarządzania Finansami, Biuro Analizy i Kontroli Ryzyka
Finansowego) podlegające Dyrektorowi ds. Finansów, który koordynuje oraz sprawuje bieżący nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem
finansowym Grupy Kapitałowej LOTOS.
Ponadto powołany przez Zarząd Komitet Ryzyka Cenowego i Tradingu nadzoruje prace nad opracowaniem polityk i procedur oraz monitoruje
realizację strategii Grupy Kapitałowej w obszarze swoich kompetencji. W szczególności komitet opiniuje i podejmuje kluczowe inicjatywy
z zakresu zarządzania ryzykiem cenowym oraz w działalności tradingowej, przedstawia rekomendacje oraz wnioskuje w zakresie działań
wymagających zgody Zarządu.
Dodatkowo, w celu efektywnego zarządzania płynnością, strukturą zadłużenia oraz procesem pozyskiwania finansowania zewnętrznego przez
spółki Grupy Kapitałowej LOTOS Zarząd powołał Zespół ds. optymalizacji płynności i koordynacji finansowania.
Podstawowymi celami realizowanymi poprzez zarządzanie ryzykiem finansowym są:
zwiększenie prawdopodobieństwa realizacji celów budżetowych i strategicznych,
ograniczenie zmienności przepływów pieniężnych,
zapewnienie krótkoterminowej płynności finansowej,
optymalizacja wartości oczekiwanej przepływów pieniężnych i ryzyka,
wspieranie procesów operacyjnych, inwestycyjnych i finansowych i budowanie wartości firmy w długim okresie czasu.
W związku z realizacją wymienionych wyżej celów Grupa LOTOS S.A. wdrożyła odpowiednie narzędzia i opracowała szereg dokumentów,
zatwierdzonych na odpowiednich szczeblach decyzyjnych, które określają ramy konieczne do efektywnego i bezpiecznego funkcjonowania
Spółki w obszarze finansowym, w tym:
metodologię wyznaczania ekspozycji w poszczególnych kategoriach ryzyk,
horyzont czasowy zabezpieczania danego ryzyka,
dopuszczone instrumenty finansowe,
sposób oceny zarządzania ryzykiem finansowym,
limity w zarządzaniu ryzykiem,
sposób raportowania,
limity kredytowe,
standardy dokumentacyjne i operacyjne,
rozdział odpowiedzialności w zakresie wykonywania transakcji, analizy i kontroli ryzyka oraz dokumentacji i rozliczania transakcji pomiędzy
różne komórki organizacyjne.
Grupa LOTOS S.A. monitoruje oraz raportuje w sposób ciągły wszystkie ryzyka rynkowe będące przedmiotem zarządzania. Spółka ywa
płynnych instrumentów pochodnych, które jest w stanie wycenić za pomocą stosowanych powszechnie modeli wyceny. Wycena instrumentów
pochodnych odbywa się na podstawie danych rynkowych otrzymywanych od wiarygodnych dostawców. Nie jest dopuszczone otwieranie
pozycji w ramach ryzyk, które nie wynikają z podstawowej działalności Spółki.
W związku z refinansowaniem kredytów walutowych przeznaczonych na finansowanie Programu inwestycyjnego 10+ w lipcu 2019 roku
jednocześnie rozwiązano dotychczasowe powiązania zabezpieczające i utworzono nowe na bazie nowego finansowania zachowując rodzaj
stosowanej rachunkowości zabezpieczeń (zabezpieczenie przepływów pieniężnych) oraz wyznaczając jako pozycję zabezpieczaną przyszłe
transakcje sprzedaży produktów naftowych denominowanych w USD.
11.2.1 Ryzyko cen surowców i produktów naftowych
Szczególne znaczenie dla Spółki ma zarządzanie ryzykiem cen surowców i produktów naftowych.
Grupa LOTOS S.A. identyfikuje następujące czynniki tego ryzyka:
zmienność marży rafineryjnej, rozumianej jako różnica pomiędzy płynnymi indeksami referencyjnego koszyka produktów naftowych
(np. paliwa lotniczego, benzyn, olejów napędowych, olejów opałowych) a płynnym indeksem referencyjnego surowca (np. ropa Ural),
zmienność poziomu cen w zakresie ilości zapasów surowców i produktów odbiegających od wymaganego poziomu zapasów obowiązkowych
i operacyjnych,
zmienność dyferencjałów pomiędzy indeksami referencyjnymi a indeksami używanymi w kontraktach handlowych (np. dyferencjał Brent /
Ural czyli różnica pomiędzy różnymi gatunkami ropy),
stosowanie niestandardowych formuł cenowych w kontraktach handlowych.
W Grupie LOTOS S.A. obowiązuje „Polityka zarządzania ryzykiem cen surowców i produktów naftowych w Grupie LOTOS S.A.” w ramach której
zdefiniowano systematykę portfeli transakcyjnych i ich funkcje biznesowe, opisano sposób rozumienia ryzyka i wyznaczania ekspozycji
w zakresie portfeli, dopuszczone instrumenty finansowe wraz z ograniczeniami w ich wykorzystywaniu, standardy zawierania transakcji,
wytyczne w zakresie kalkulacji wyników na zarządzaniu ryzykiem oraz sposób wyznaczania stosownych limitów. W zakresie objętym niniejszą
polityką, Zarząd Grupy LOTOS S.A. ceduje limity transakcyjne na niższe szczeble decyzyjne.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
54
W celu wsparcia realizacji celów przyjętej polityki Spółka użytkuje jeden z wiodących na rynku systemów klasy Energy Trading and Risk
Management (Allegro). Na bazie zatwierdzonej polityki Spółka utrzymała możliwość oferowania swoim odbiorcom zakupu produktów
naftowych po cenach stałych.
W powiązaniu ze sprzedażą komponentów asfaltowych po cenach stałych, w celu zachowania pierwotnego profilu ryzyka cenowego, w roku
2021 Spółka zawierała swapy towarowe.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku otwarte swapy towarowe przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Indeks bazowy
Okres wyceny
Ilość w tonach w okresie
wyceny
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Swap towarowy
3.5 PCT Barges FOB Rotterdam
IV '2022 - IX '2023
31.040
26,3
-
Swap towarowy
Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA
IV '2022 - IX '2023
9.809
-
(4,2)
Razem
26,3
(4,2)
Wymienione wyżej transakcje swap na łączną ilość 31.040 ton w oparciu o płynny indeks 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam w okresie od kwietnia 2022 roku
do września 2023 oraz 9.809 ton w oparciu o płynny indeks Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE ARA w tym samym okresie związane były z odwróceniem profilu
ryzyka cen surowców i produktów naftowych wynikających ze sprzedaży komponentów asfaltowych po cenach stałych.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku otwarte swapy towarowe przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Indeks bazowy
Okres wyceny
Ilość w tonach w okresie
wyceny
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Swap towarowy
3.5 PCT Barges FOB Rotterdam
III '2021 - XI '2022
196.939
29,6
(2,8)
Swap towarowy
Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA
III '2021 - XI '2022
(18.203)
3,4
(2,3)
Razem
33,0
(5,1)
Wymienione wyżej transakcje swap na łączną ilość 196.939 ton w oparciu o płynny indeks 3.5 PCT Barges FOB Rotterdam w okresie od marca 2021 roku
do listopada 2022 oraz (18.203) ton w oparciu o płynny indeks Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE ARA w tym samym okresie związane były z odwróceniem
profilu ryzyka cen surowców i produktów naftowych wynikających ze sprzedaży komponentów asfaltowych po cenach stałych.
11.2.1.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen surowców i produktów naftowych
Analiza wrażliwości na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku transakcji finansowych narażonych na ryzyko zmiany
cen surowców i produktów naftowych przedstawiała się następująco:
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Wartość
Zmiana procentowa*
Wartość
Zmiana procentowa**
bilansowa
+zm. implikowana
-zm. implikowana
bilansowa
+zm. implikowana
-zm. implikowana
Aktywa finansowe
26,3
25,9
(25,9)
33,0
67,3
(67,3)
Zobowiązania finansowe
(4,2)
(8,4)
8,4
5,1
(12,1)
12,1
Wpływ na wynik
34,3
(34,3)
79,4
(79,4)
* Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2021 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen indeksów bazowych wykorzystano roczną implikowaną
zmienność indeksu, o który oparte zawarte transakcje, z dnia 31 grudnia 2021 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives. W przypadku indeksu 3.5 PCT
Barges FOB Rotterdam była to zmiana +/- 51,24%, dla Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA +/- 34,23%.
** Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen indeksów bazowych wykorzystano roczną implikowaną
zmienność indeksu, o który oparte zawarte transakcje, z dnia 31 grudnia 2020 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives. W przypadku indeksu 3.5 PCT
Barges FOB Rotterdam była to zmiana +/- 44,93%, dla Gasoil 0.1 pct Crg CIF NWE_ARA +/- 34,67%.
Zbadano wpływ zmian cen indeksów bazowych na wartość godziwą przy niezmiennym poziomie kursów walut.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
55
11.2.2 Ryzyko cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
)
W ramach wydzielonej z Grupy LOTOS S.A. oraz przeniesionej do LOTOS Asfalt Sp. o.o. w dniu 2 listopada 2021 roku zorganizowanej części
przedsiębiorstwa zostały przeniesione między innymi instalacje rafineryjne objęte systemem handlu uprawnieniami do emisji gazów
cieplarnianych (EU ETS). Od tego momentu z mocy prawa obowiązek umarzania uprawnień do emisji CO
2
spoczywa na spółce LOTOS Asfalt
Sp. z o.o. Nie oznacza to jednak, że ryzyko cen uprawnień do emisji CO
2
zostało wyeliminowane z Grupy LOTOS S.A., gdyż w ramach zawartej
umowy processingowej Spółka zobowiązana jest do pokrywania kosztu brakujących uprawnień do emisji CO
2
dla spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o.,
a co za tym idzie ryzyko cen uprawnień do emisji CO
2
zostało przetransferowane na Grupę LOTOS S.A. W związku z powyższym Spółka nadal
zarządza ryzykiem cen uprawnień do emisji CO
2
w oparciu o Politykę zarządzania ryzykiem cen uprawnień do emisji CO
2
w Grupie LOTOS S.A.
(„Polityka”).
Zgodnie z założeniami Polityki zatwierdzonej przez Zarząd Grupy LOTOS S.A. Spółka podejmuje decyzje co do sposobu zbilansowania
przyszłych niedoborów lub nadwyżek uprawnień do emisji CO
2
wynikających z zawartej umowy processingowej w zależności od sytuacji
rynkowej i w ramach ustalonych limitów. W ramach zatwierdzonej Polityki i posiadanych limitów zawierane są transakcje finansowe na jednostki
EUA (ang. „Emission Unit Allowance”) tj. uprawnienie do emisji jednej tony CO
2
.
W ramach zarządzania ryzykiem dotyczącym uprawnień do emisji dwutlenku węgla Spółka ocenia każdorazowo ryzyko przewidywanego
niedoboru nieodpłatnych uprawnień przyznawanych przez Komisję Europejską.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku szacowany niedobór bezpłatnych uprawnień dla instalacji znajdujących się na terenie rafinerii w Gdańsku
w okresie rozliczeniowym przypadającym na lata 2021-2025 (tzw. IV faza) wynosił 1.566.818 ton. Biorąc jednak pod uwagę wykonane transakcje
pochodne na łączną ilość 1.746.000 ton oraz uprawnienia EUA posiadane przez Spółkę oraz LOTOS Asfalt Sp. z o.o. na rachunkach, dla
wspomnianego okresu rozliczeniowego, występuje nadwyżka uprawnień w wysokości 179.182 ton. Długa pozycja w uprawnienia EUA Spółki
utrzymywana jest ze względu na sytuację rynkową oraz w kontekście strategicznego charakteru niedoboru uprawnień przewidywanego
w latach 2026-2030.
Poniżej przedstawiono łączną ilość nieodpłatnych uprawnień do emisji CO
2
na lata 2021 2025 przypadającą na instalacje objęte umową
processingową oraz łączną emisję CO
2
z tych instalacji.
w milionach ton
2021
2022
2023
2024
2025
Razem
Bezpłatne uprawnienia
(1)
1,7
1,7
1,7
1,7
1,7
8,5
Rzeczywista emisja CO
2
1,9
(2)
-
-
-
-
1,9
(1)
Ilość bezpłatnych uprawnień do emisji CO2 na lata 2021 2025, ogłoszone przez Ministra Klimatu i Środowiska w wykazie instalacji wraz z ostateczną liczbą
uprawnień do emisji przydzieloną na lata 2021-2025, zgodnie z art. 26e ust. 3 oraz art. 64b ust. 8 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami
do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2021 r. poz. 332 i 1047)
(2)
Emisja CO2 wyliczona na podstawie danych produkcyjnych dla instalacji objętych umową processingową, w ramach systemem handlu emisjami. Dane
weryfikowane zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. z 2021 r. poz. 332
i 1047) oraz art. 68. Ust rozporządzenia Komisji (UE) nr 2018/2066.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku występował niedobór uprawnień do emisji CO
2
, do pokrycia którego Grupa LOTOS S.A. jest zobowiązana
w ramach umowy processingowej. W związku z tym na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka ujęła kwotę 39,6 mln zł zobowiązań z tego tytułu,
które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej zaprezentowano w zobowiązaniach krótkoterminowych w pozycji: Pozostałe zobowiązania
i rezerwy. Wpływ utworzonej rezerwy na wynik operacyjny zaprezentowano w koszcie własnym sprzedaży.
Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość zobowiązań utworzonych w związku z występującym w Spółce niedoborem uprawnień do emisji CO
2
wynosiła 142,0 mln zł. W związku dokonanym na potrzeby rozliczenia emisji CO
2
za rok 2020 zakupem uprawnień miało miejsce wykorzystanie
utworzonej rezerwy w wysokości 133,6 mln zł. Wpływ rozwiązania pozostałej części rezerwy na wynik operacyjny, w wysokości 8,4 mln zł,
zaprezentowano w koszcie własnym sprzedaży.
W razie konieczności, Spółka decyduje o rozliczeniu zawartych, otwartych na dzień kończący okres sprawozdawczy transakcji terminowych na
zakup uprawnień do emisji CO
2
poprzez ich fizyczną dostawę z zamiarem ich dostarczenia do spółki LOTOS Asfalt Sp. z o.o. w celu umorzenia
jako rozliczenie rzeczywistej emisji CO
2
.
Poniżej zaprezentowano informacje na temat pozycji transakcyjnej na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku.
Transakcje otwarte w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Okres rozliczenia transakcji
Ilość uprawnień w tonach
Faza
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Futures EUA
III '2022 -XII '2025
1.746.000
IV faza
176,9
(0,5)
Transakcje otwarte w uprawnieniach do emisji na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Okres rozliczenia transakcji
Ilość uprawnień w tonach
Faza
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Futures EUA
III '2021
1.555.000
III faza
14,8
-
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
56
11.2.2.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami cen uprawnień do emisji dwutlenku węgla (CO
2
)
Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka posiadała kontrakty futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku
węgla.
Analiza wrażliwości dla wartości godziwej kontraktów futures na zakup uprawnień do emisji dwutlenku węgla na dzień 31 grudnia 2021 roku
oraz 31 grudnia 2020 roku przedstawiała się następująco:
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Wartość
Zmiana procentowa*
Wartość
Zmiana procentowa**
bilansowa
+zm. implikowana
-zm. implikowana
bilansowa
+zm. implikowana
-zm. implikowana
Aktywa finansowe
176,9
262,0
(262,0)
14,8
109,4
(109,4)
Zobowiązania finansowe
0,5
(50,9)
50,9
-
-
-
Wpływ na wynik
312,9
(312,9)
109,4
(109,4)
*Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2021 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen uprawnień do emisji CO
2
wykorzystano roczną implikowaną
zmienność kontraktów futures EUA, z dnia 31 grudnia 2021 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives, która wynosiła 47,5%
**Dla instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku do kalkulacji powyższych odchyleń cen uprawnień do emisji CO
2
wykorzystano roczną implikowaną
zmienność kontraktów futures EUA, z dnia 31 grudnia 2020 roku, publikowaną przez serwis SuperDerivatives, która wynosiła 46,79%
11.2.3 Ryzyko walutowe
W ramach prowadzonej działalności Grupa LOTOS S.A. narażona jest na zmiany kursów walutowych z tytułu:
handlu surowcami i produktami naftowymi oraz innymi towarami,
przepływów inwestycyjnych,
przepływów finansowych w tym lokat i kredytów,
wyceny instrumentów pochodnych,
pokrywanie kosztów zależnych od kursów walut zgodnie z zawartą umową processingową ze spółką LOTOS Asfalt Sp. z o.o.,
indeksowanych do lub denominowanych w walucie innej niż waluta funkcjonalna.
Zarządzanie ryzykiem walutowym w Spółce odbywa się zgodnie z założeniami zawartymi w „Polityce zarządzania ryzykiem walutowym
w Grupie LOTOS S.A.”. W ramach polityki ekspozycję stanowią istotne pozycje narażone na ryzyko walutowe, które oddziałują na poziom
płynności w horyzoncie zarządzania zgodnie z momentem powstawania ryzyka. Centralną miarą ryzyka jest Cash-Flow-at-Risk (CFaR), która
obliczana jest na bazie metodologii CorporateMetrics™ zaś podstawowymi limitami jest limit na wielkość CFaR i maksymalny współczynnik
zabezpieczenia. Horyzont zarządzania ekspozycją jest związany z cyklem prognozowania budżetu Spółki i w zależności od momentu w roku
obejmuje od 3 do 6 kolejnych kwartałów.
Grupa LOTOS S.A. aktywnie zarządza swoją ekspozycją walutową, optymalizując wartość oczekiwaną przepływów pieniężnych i ryzyka
w ramach obowiązujących limitów i w zależności od przewidywanego rozwoju sytuacji rynkowej.
Waluta USD jest używana w kwotowaniach cen rynkowych ropy i produktów naftowych. Z tego też względu uznano, że najwłaściwszą walutą
do zaciągania i spłaty długoterminowych kredytów jest USD, ponieważ efektem takiego działania będzie zmniejszenie strukturalnie długiej
pozycji i w konsekwencji strategicznego ryzyka walutowego.
Strukturalnie Grupa LOTOS S.A. posiada długą ekspozycję w USD (zyskuje w przypadku wzrostu kursu USD/PLN) ze względu na to, iż wpływy
zależne od kursu USD (głównie z tytułu sprzedaży produktów naftowych) przewyższają odpowiednie wypływy (np. z tytułu zakupu ropy, spłaty
kredytu) oraz krótką ekspozycję w EUR wynikającą głównie z realizowanych zakupów surowców oraz płatności inwestycyjnych.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
57
Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Kupno/sprzed
Okres rozliczenia
transakcji
Para walut
(bazowa/zmienna)
Kwota w walucie
bazowej
(w mln)
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Spot walutowy
Kupno
I ' 2022
USD/PLN
41,0
-
-
Spot walutowy
Sprzedaż
I ' 2022
USD/PLN
(19,5)
-
-
Forward walutowy
Kupno
I ' 2022
USD/PLN
11,5
-
(0,2)
Forward walutowy
Kupno
I-XII '2022
EUR/PLN
60,6
-
(1,8)
Forward walutowy
Kupno
IV-VII '2022
EUR/USD
125,0
-
(9,2)
Forward walutowy
Sprzedaż
IX ' 2022
USD/PLN
(80,0)
1,5
-
Forward walutowy
Sprzedaż
II ' 2022
EUR/PLN
(1,3)
-
-
SWAP walutowy
Kupno
I-III '2022
USD/PLN
261,8
-
(9,1)
SWAP walutowy
Kupno
I ' 2022
EUR/PLN
16,4
-
(0,5)
SWAP walutowy
Kupno
I-III '2022
EUR/USD
50,4
0,3
-
SWAP walutowy
Sprzedaż
I-XII '2022
USD/PLN
(493,2)
10,5
(6,7)
SWAP walutowy
Sprzedaż
I ' 2022
EUR/PLN
(27,4)
1,3
-
Razem
13,6
(27,5)
Transakcje walutowe otwarte na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco:
Typ transakcji
Kupno/sprzed
Okres rozliczenia
transakcji
Para walut
(bazowa/zmienna)
Kwota w walucie
bazowej
(w mln)
Wycena w wartości godziwej
Aktywa
finansowe
Zobowiązania
finansowe
Spot walutowy
Kupno
I ' 2021
USD/PLN
29,5
1,0
-
Spot walutowy
Kupno
I ' 2021
EUR/PLN
0,4
-
-
Forward walutowy
Sprzedaż
IV ' 2021
USD/PLN
(0,5)
-
-
SWAP walutowy
Sprzedaż
I -V ' 2021
USD/PLN
(192,8)
18,3
(3,0)
SWAP walutowy
Sprzedaż
I -II ' 2021
EUR/PLN
(19,8)
-
(3,2)
Razem
19,3
(6,2)
11.2.3.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami kursów walut
Struktura walutowa wybranych instrumentów finansowych na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawiała się następująco:
31 grudnia 2021
mln
USD
USD
przeliczone
na PLN
mln
EUR
EUR
przeliczone
na PLN
Wartość bilansowa
w walucie przeliczona
na PLN na dzień
bilansowy
Aktywa finansowe
Należności z tytułu dostaw i usług
37,6
152,9
1,0
4,8
157,7
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
5,5
22,2
2,1
9,8
32,0
Razem
43,1
175,1
3,1
14,6
189,7
Zobowiązania finansowe
Kredyty
339,6
1.378,9
-
-
1.378,9
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
378,5
1.536,8
13,2
60,7
1.597,5
Pozostałe zobowiązania finansowe
2,3
9,2
19,6
90,2
99,4
Razem
720,4
2.924,9
32,8
150,9
3.075,8
Struktura walutowa wybranych instrumentów finansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiała się następująco:
31 grudnia 2020
mln
USD
USD
przeliczone
na PLN
mln
EUR
EUR
przeliczone
na PLN
Wartość bilansowa
w walucie przeliczona
na PLN na dzień
bilansowy
Aktywa finansowe
Należności z tytułu dostaw i usług
31,7
119,0
0,6
2,8
121,8
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
6,2
23,2
28,5
131,3
154,5
Pozostałe aktywa finansowe:
3,4
12,6
3,3
15,4
28,0
Depozyty zabezpieczające
-
-
3,3
15,4
15,4
Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym
0,7
2,6
-
-
2,6
Prowizje od pożyczki warunkowej
2,7
10,0
-
-
10,0
Razem
41,3
154,8
32,4
149,5
304,3
Zobowiązania finansowe
Kredyty
421,9
1.585,6
5,8
27,0
1.612,6
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
301,7
1.134,0
14,3
65,9
1.199,9
Pozostałe zobowiązania finansowe
3,3
12,5
3,6
16,5
29,0
Razem
726,9
2.732,1
23,7
109,4
2.841,5
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
58
Poza wymienionymi wyżej instrumentami finansowymi Spółka może posiadać także wyrażone w walutach obcych pochodne instrumenty finansowe takie
jak: swapy towarowe, swapy procentowe, a także spoty, forwardy i swapy walutowe. Spółka stosuje odpowiednie metody ustalania wartości godziwej dla
poszczególnych rodzajów instrumentów pochodnych, które jednocześnie determinują technikę ustalenia wpływu zmiany kursów walut na wartość tych
instrumentów (metody wyceny pochodnych instrumentów finansowych szerzej opisano w nocie 10.10). Zamieszczone poniżej tabele z analizą wrażliwości
instrumentów finansowych na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku prezentują także wpływ zmiany kursów walut
na wartość bilansową instrumentów pochodnych.
Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2021 roku wraz z wpływem na wynik finansowy przy założeniu zmiany kursów USD/PLN
o +/-8,5% i EUR/PLN o +/-5,575% przedstawiała się następująco:
Zmiana kursu - wpływ na wynik roku 2021
31 grudnia 2021
+8,5%
+5,575%
-8,5%
-5,575%
USD
EUR
USD
EUR
Aktywa finansowe
Pochodne instrumenty finansowe
(191,6)
15,0
191,6
(15,0)
Należności z tytułu dostaw i usług
13,0
0,3
(13,0)
(0,3)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
1,9
0,5
(1,9)
(0,5)
Razem aktywa finansowe
(176,7)
15,8
176,7
(15,8)
Zobowiązania finansowe
Kredyty
34,4
(1)
-
(34,4)
-
Pochodne instrumenty finansowe
(28,3)
(52,4)
28,3
52,4
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
130,6
3,4
(130,6)
(3,4)
Pozostałe zobowiązania finansowe
0,8
5,0
(0,8)
(5,0)
Razem zobowiązania finansowe
137,5
(44,0)
(137,5)
44,0
Razem
(314,2)
59,8
314,2
(59,8)
(1)
W kalkulacji wpływu zmiany kursu na wskazaną pozycbilansową uwzględniono efekt rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Wpływ zastosowania
rachunkowości zabezpieczeń przy założeniu zmiany kursów USD/PLN o +/- 8,5% potencjalnie spowodowałby zmianę wyceny wartości godziwej kredytów o (82,8)
82,8 mln zł.
Powyższe odchylenia wartości bilansowych wyrażonych w PLN a zależnych od kursów walutowych, skalkulowano na podstawie rocznej implikowanej
zmienności kursów walut z dnia 31 grudnia 2021 roku wynoszącej 8,5% dla kursu USD/PLN i 5,575% dla kursu EUR/PLN, publikowanej przez Reuters.
Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2021 roku.
Analiza wrażliwości na ryzyko walutowe na dzień 31 grudnia 2020 roku wraz z wpływem na wynik finansowy przy założeniu zmiany kursów USD/PLN
o +/-9,188% i EUR/PLN o +/-5,475% przedstawiała się następująco:
Zmiana kursu - wpływ na wynik roku 2020
31 grudnia 2020
+9,188%
+5,475%
-9,188%
-5,475%
USD
EUR
USD
EUR
Aktywa finansowe
Pochodne instrumenty finansowe
(21,8)
0,9
21,8
(0,9)
Należności z tytułu dostaw i usług
10,9
0,2
(10,9)
(0,2)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
2,1
7,2
(2,1)
(7,2)
Pozostałe aktywa finansowe:
1,1
0,8
(1,1)
(0,8)
Depozyty zabezpieczające
-
0,8
-
(0,8)
Pożyczki udzielone jednostkom powiązanym
0,2
-
(0,2)
-
Prowizje od pożyczki warunkowej
0,9
-
(0,9)
-
Razem aktywa finansowe
(7,7)
9,1
7,7
(9,1)
Zobowiązania finansowe
Kredyty
35,2
(1)
1,5
(35,2)
(1,5)
Pochodne instrumenty finansowe
32,5
5,0
(32,5)
(5,0)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
104,2
3,6
(104,2)
(3,6)
Pozostałe zobowiązania finansowe
1,1
0,9
(1,1)
(0,9)
Razem zobowiązania finansowe
173,0
11,0
(173,0)
(11,0)
Razem
(180,7)
(1,9)
180,7
1,9
(1)
W kalkulacji wpływu zmiany kursu na wskazaną pozycbilansową uwzględniono efekt rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych. Wpływ zastosowania
rachunkowości zabezpieczeń przy założeniu zmiany kursów USD/PLN o +/- 9,188% potencjalnie spowodowałby zmianę wyceny wartości godziwej kredytów
o (110,5) 110,5 mln zł.
Powyższe odchylenia wartości bilansowych wyrażonych w PLN a zależnych od kursów walutowych, skalkulowano na podstawie rocznej implikowanej
zmienności kursów walut z dnia 31 grudnia 2020 roku wynoszącej 9,188% dla kursu USD/PLN i 5,475% dla kursu EUR/PLN, publikowanej przez Reuters.
Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2020 roku.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
59
11.2.4 Ryzyko stopy procentowej
Grupa LOTOS S.A. narażona jest na ryzyko zmienności przepływów pieniężnych z tytułu zmian stóp procentowych wynikające z posiadanych
aktywów oraz pasywów dla których przychody oraz koszty odsetkowe uzależnione od zmiennych stóp procentowych, w szczególności
z tytułu przewidywanego harmonogramu spłat kredytów oraz wysokości odsetek ustalanych na podstawie zmiennej stopy LIBOR USD. Spółka
zarządza ryzykiem stopy procentowej w ramach przyznanych limitów przy wykorzystaniu swapów stóp procentowych.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku podobnie jak na dzień 31 grudnia 2020 roku Grupa LOTOS S.A. nie posiadała otwartych transakcji pochodnych
na stopę procentową.
Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej (Reforma IBOR)
Wydane przez Parlament Europejski i Rady (UE) w roku 2016 tzw. Rozporządzenie BMR wprowadziło nowe zasady w zakresie wyznaczania
i stosowania stawek referencyjnych, jak również w zakresie funkcjonowania podmiotów opracowujących wskaźniki i udostepniających je innym
uczestnikom rynku oraz nadzoru nad tymi podmiotami. Dostosowanie do zasad zawartych w rozporządzeniu ma podnieść bezpieczeństwo
uczestników rynku poprzez zwiększenie wiarygodności wskaźników i przejrzystości w zakresie metodologii ich kalkulacji. Od stycznia 2018 roku,
kiedy to Rozporządzenie BMR wyszło w życie, kraje członkowskie UE prowadziły prace nad reformą wskaźników referencyjnych.
W efekcie reformy, w przypadku części wskaźników stóp procentowych (np. WIBOR, EURIBOR), sposób ich kalkulacji został dostosowany do
wymogów Rozporządzenia BMR. W związku z tym będą one nadal opracowywane i publikowane, nie zaszła więc konieczność zastąpienia ich
innym wskaźnikiem. Jednakże w przypadku niektórych wskaźników (LIBOR) skutkiem reformy będzie stopniowe zaprzestanie ich
opracowywania i publikacji, a co za tym idzie wystąpiła lub wystąpi konieczność zastąpienia ich wskaźnikami alternatywnymi.
Poniżej przedstawiono informacje o terminie zaprzestania publikacji wybranych wskaźników referencyjnych, a także o proponowanych dla nich
wskaźnikach alternatywnych.
Wskaźnik referencyjny
Termin
Data zaprzestania
opracowywania
Wskaźnik alternatywny
LIBOR CHF
O/N, 1W, 1M, 2M, 3M, 6M, 12M
31.12.2021
SARON
LIBOR EUR
O/N, 1W, 1M, 2M, 3M, 6M, 12M
31.12.2021
STR
LIBOR GBP
O/N, 1W, 2M, 12M
31.12.2021
SONIA
LIBOR JPY
S/N, 1W, 2M, 12M
31.12.2021
TONA
LIBOR USD
1W, 2M
31.12.2021
SOFR
LIBOR USD
ON, 1M, 3M, 6M, 12M
30.06.2023
SOFR
Grupa LOTOS S.A. aktywnie monitorowała stan zaawansowania wprowadzanej reformy w zakresie dotyczącym Spółki, w tym m.in. w zakresie
wymogów dotyczących rachunkowości zabezpieczeń oraz podejmowała wszelkie decyzje i działania konieczne do wdrożenia zmian związanych
z reformą.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku Grupa LOTOS S.A. nie posiadała instrumentów finansowych, w odniesieniu do których konieczne byłoby przejście
na alternatywne stopy referencyjne z dniem 1 stycznia 2022 roku, w związku z zaprzestaniem publikowania dotychczasowych wskaźników
referencyjnych.
Posiadane przez Spółkę instrumenty finansowe co do zasady oparte bądź na stopach referencyjnych, które spełniają wymogi rozporządzenia
BMR, w związku z czym nie występują w ich przypadku ryzyka związane z przejściem na alternatywne wskaźniki referencyjne, bądź na
wskaźnikach LIBOR USD, których opracowywanie i publikacja mają zostać zakończone 30 czerwca 2023 roku. Ponadto spółka posiada również
środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych, rachunek związany z wyceną transakcji na giełdzie ICE, a także umowy leasingu,
które ze względu na zasady ustalania oprocentowania nie są narażone na ryzyka wynikające z reformy wskaźników referencyjnych.
Poniżej przedstawiono informację o posiadanych przez spółkę instrumentach finansowych narażonych na ryzyko stóp procentowych, opartych
na wskaźnikach referencyjnych, które w wyniku dostosowania do wymogów Rozporządzenia BMR będą nadal opracowywane i nie wymagają
przejścia na stopy alternatywne.
Wskaźnik referencyjny
Rodzaj instrumentu finansowego
31 grudnia 2021
Aktywa finansowe
657,3
WIBOR
Udzielone pożyczki
657,3
Posiadane przez Spółkę na dzień 31 grudnia 2021 roku instrumenty finansowe oparte o indeks LIBOR USD, którego publikacja ma zakończyć
się 30 czerwca 2023 roku, przedstawiono w poniższej tabeli.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
60
Wskaźnik referencyjny
Rodzaj instrumentu finansowego
Data obowiązywania umowy
31 grudnia 2021
Zobowiązania finansowe
1.378,9
LIBOR USD 3M
Kredyt
16.12.2022
406,3
LIBOR USD 3M
Kredyt
15.07.2024
972,6
W zakresie zawartych przez Grupę LOTOS S.A. umów kredytowych, w przypadku których oprocentowanie oparte jest o indeksy LIBOR USD,
dokonano analizy pod kątem zapisów wskazujących zasady postępowania w przypadku zaprzestania publikacji stóp referencyjnych. Stosowne
klauzule w tym zakresie zawarte zostały bądź w pierwotnej treści umów zawartych z podmiotami udzielającymi finansowania, bądź były
elementem zawartych przez Spółkę aneksów do umów.
Zawarte w umowach kredytowych Spółki odpowiednie klauzule wskazują co do zasady, że w przypadku zaprzestania publikacji wskaźnika
LIBOR USD, zostanie on zastąpiony wskaźnikiem alternatywnym wskazanym przez regulatora albo wskaźnikiem ustalonym przez strony umowy.
W związku z tym, że okres publikacji wskaźnika LIBOR USD został przedłużony do dnia 30 czerwca 2023 roku, nie doszło do tej pory do
określenia wskaźników alternatywnych dla zawartych przez Spółkę umów kredytowych. W powyższym zakresie Spółka pozostaje w kontakcie
ze swoimi partnerami finansowymi, a stosowne rozmowy co do uzgodnienia alternatywnych wskaźników referencyjnych będą kontynuowane
w kolejnym roku.
Ponadto Spółka może stosować dotychczas stosowane wskaźniki stóp procentowych w kalkulacjach związanych z rachunkowością
zabezpieczeń do momentu, gdy niepewność wynikająca z reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej nie będzie już występować
(zgodne z Rozporządzeniem Komisji (UE) 2020/34 z dnia 15 stycznia 2020 roku, załącznik „Reforma wskaźnika referencyjnego stopy
procentowej” opisującego tymczasowe odstępstwa od stosowania szczególnych wymogów rachunkowości zabezpieczeń) i zamierza przejść
na nowe wskaźniki stóp procentowych, gdy tylko zaistnieją przesłanki zapisane w rozporządzeniu. W związku z przesunięciem zaprzestania
publikacji stawek LIBOR USD na 30 czerwca 2023 roku Spółka nie dokonała jeszcze przejścia na nowe wskaźniki stóp procentowych.
11.2.4.1 Analiza wrażliwości na ryzyko rynkowe związane ze zmianami stóp procentowych
31 grudnia 2021
Wartość
bilansowa
Zmiana procentowa
Nota
+0,36%
-0,36%
Aktywa finansowe
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
10.6
672,8
2,4
(2,4)
Pozostałe aktywa finansowe:
657,3
2,4
(2,4)
Pożyczki udzielone
10.4
657,3
2,4
(2,4)
Razem
1.330,1
4,8
(4,8)
Zobowiązania finansowe
Kredyty
10.8
1.378,9
5,0
(5,0)
Leasing
10.8
34,7
0,1
(0,1)
Depozyt zabezpieczający
10.12
86,6
0,3
(0,3)
Razem
1.500,2
5,4
(5,4)
31 grudnia 2020
Wartość
bilansowa
Zmiana procentowa
Nota
+0,11%
-0,11%
Aktywa finansowe
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
10.6
1.072,0
1,2
(1,2)
Pozostałe aktywa finansowe:
215,6
0,2
(0,2)
Pożyczki udzielone
10.4
199,8
0,2
(0,2)
Depozyty zabezpieczające
10.3
15,8
-
-
Razem
1.287,6
1,4
(1,4)
Zobowiązania finansowe
Kredyty
10.8
1.612,6
1,8
(1,8)
Leasing
10.8
154,9
0,2
(0,2)
Razem
1.767,5
2,0
(2,0)
Analiza wrażliwości została przeprowadzona na bazie stanu instrumentów posiadanych na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020
roku. Zbadano wpływ zmian stóp procentowych na wartość godziwą przy niezmiennym poziomie kursów walut. W przypadku instrumentów pochodnych
posiadanych na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku w analizie wrażliwości na ryzyko stopy procentowej Spółka zastosowała
przesunięcie krzywej stóp procentowych o roczną zmienność historyczną z dnia odpowiednio 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku, wyliczoną
na podstawie publikowanych przez Reuters danych o historycznej zmienności dla oprocentowania IRS z 1-rocznym okresem wygaśnięcia.
11.2.5 Ryzyko płynności
Proces zarządzania ryzykiem płynności przez Spółkę polega na monitorowaniu prognozowanych przepływów pieniężnych oraz portfela
aktywów i zobowiązań finansowych, a następnie dopasowywaniu ich zapadalności, analizie kapitału obrotowego i optymalizacji przepływów
w ramach Grupy Kapitałowej. Proces ten wymaga ścisłej współpracy z jednostkami funkcjonującymi w różnych obszarach biznesowych w celu
bezpiecznej i efektywnej alokacji posiadanej płynności.
Większość krajowych podmiotów zależnych w ramach Grupy Kapitałowej jest uczestnikiem cash-poolingu rzeczywistego. Struktura podmiotów
jest na bieżąco zarządzana przez Grupę LOTOS S.A. pod kątem optymalizacji płynności i salda odsetek.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
61
Płynność w horyzoncie budżetowym monitorowana jest w przekroju Grupy Kapitałowej na bieżąco w ramach procesu zarządzania ryzykiem
finansowym. Płynność w okresie średnio i długoterminowym monitorowana jest w ramach procesu planowania, który wspomaga tworzenie
wieloletniej strategii finansowej.
W obszarze ryzyka finansowego obok aktywnego zarządzania ryzykiem rynkowym, Spółka stosuje następujące zasady w zakresie płynności:
brak depozytów zabezpieczających w handlu instrumentami pochodnymi na rynku pozagiełdowym,
ograniczenie możliwości wcześniejszego rozwiązania transakcji finansowych,
limity w zakresie mało płynnych kasowych instrumentów finansowych,
limity ryzyka kredytowego dla partnerów transakcji finansowych i handlowych,
zapewnienie odpowiedniej dostępności zdywersyfikowanych źródeł finansowania o odpowiedniej strukturze i jakości,
procesy kontroli wewnętrznej oraz efektywność organizacyjna zapewniająca szybkie działanie w warunkach awaryjnych.
Analiza wymagalności zobowiązań finansowych na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiała
się następująco:
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
62
Analiza wymagalności zobowiązań finansowych
Nota
Wartość
bilansowa
Kontraktowe
przepływy
pieniężne
Do 6 miesięcy
6 - 12 miesięcy
1 - 2 lata
2 - 5 lat
Powyżej 5 lat
31 grudnia 2021
Kredyty bankowe (poza kredytami w rachunku bieżącym)
10.8
1.378,9
1.399,7
578,0
166,2
329,6
325,9
-
Leasing
10.8
34,7
120,6
2,7
0,7
2,6
6,0
108,6
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
10.12
2.467,5
2.467,5
2.467,5
-
-
-
-
Pozostałe zobowiązania finansowe
10.12
126,3
126,3
117,1
-
2,4
6,8
-
Razem
4.007,4
4.114,1
3.165,3
166,9
334,6
338,7
108,6
31 grudnia 2020
Kredyty bankowe (poza kredytami w rachunku bieżącym)
10.8
1.390,4
1.421,0
348,3
156,1
614,8
301,8
-
Kredyty w rachunku bieżącym
10.8
222,2
222,2
222,2
-
-
-
-
Leasing
10.8
154,9
540,6
30,3
1,4
9,4
23,8
475,7
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
10.12
1.657,6
1.657,6
1.657,6
-
-
-
-
Pozostałe zobowiązania finansowe
10.12
63,5
63,5
52,2
-
2,1
6,8
2,4
Razem
3.488,6
3.904,9
2.310,6
157,5
626,3
332,4
478,1
Analiza wymagalności pochodnych instrumentów finansowych
Nota
Wartość
bilansowa*
Kontraktowe
przepływy
pieniężne
Do 6 miesięcy
6 - 12 miesięcy
1 - 2 lata
2 - 5 lat
Powyżej 5 lat
31 grudnia 2021
Swap towarowy
22,1
22,1
3,8
12,7
5,6
-
-
Forwardy i spoty walutowe
10.10
(9,7)
(9,7)
(10,6)
0,9
-
-
-
Swap walutowy
(4,2)
(4,2)
(8,6)
4,4
-
-
-
Futures (emisja CO2)
176,4
176,4
(0,2)
48,0
54,1
74,5
-
Razem
184,6
184,6
(15,6)
66,0
59,7
74,5
-
31 grudnia 2020
Swap towarowy
27,9
27,9
7,5
20,3
0,1
-
-
Forwardy i spoty walutowe
10.10
1,0
1,0
1,0
-
-
-
-
Swap walutowy
12,1
12,1
12,1
-
-
-
-
Futures (emisja CO2)
14,8
14,8
14,8
-
-
-
-
Razem
55,8
55,8
35,4
20,3
0,1
-
-
* Wartość bilansowa (dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych minus ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych) prezentuje wartość godziwą pochodnych instrumentów finansowych ujętych w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
63
11.2.6 Ryzyko kredytowe
Zarządzanie ryzykiem kredytowym partnerów transakcji finansowych polega na kontroli wiarygodności finansowej obecnych i potencjalnych
partnerów tych transakcji oraz na monitorowaniu ekspozycji kredytowej w stosunku do przyznanych limitów.
Na ekspozycję kredytową składają się depozyty bankowe, stany środków na rachunkach bankowych, wycena instrumentów pochodnych oraz
wystawione zabezpieczenia.
Partnerzy transakcji muszą posiadać odpowiedni rating przyznany przez wiodące agencje ratingowe, bądź posiadać gwarancje instytucji
spełniających wymóg minimalnego akceptowalnego ratingu. Spółka zawiera transakcje finansowe z renomowanymi firmami o dobrej zdolności
kredytowej oraz stosuje dywersyfikację instytucji, z którymi współpracuje.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku koncentracja ryzyka u pojedynczego partnera transakcji finansowych Grupy LOTOS S.A. nie przekraczała wartości
380 mln (3,18% kapitałów własnych Spółki), z kolei na dzień 31 grudnia 2020 roku była to kwota 577,5 mln (6,11% kapitałów własnych
Spółki).
W zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym partnerów transakcji handlowych Spółka poddaje wszystkich klientów, którzy wniosku
o przyznanie limitów kredytowych procedurom weryfikacji ich wiarygodności finansowej i w zależności od jej oceny przyznawane są
odpowiednie limity. Spółka posługuje się wewnętrznym modelem ratingowym, który wspiera proces przyznawania limitów partnerom
handlowym. Spółka określa wytyczne w zakresie procesu zarządzania ryzykiem kredytowym partnerów handlowych w celu utrzymywania
odpowiednich standardów w zakresie analizy kredytowej oraz bezpieczeństwa operacyjnego procesu w przekroju całej Grupy Kapitałowej.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku koncentracja ryzyka u pojedynczego partnera transakcji handlowych Spółki nie przekraczała wartości 335 mln
(2,81% kapitałów własnych Spółki), z kolei na dzień 31 grudnia 2020 roku była to kwota 206,8 mln zł (2,19% kapitałów własnych Spółki).
Miarą ryzyka kredytowego jest kwota maksymalnego narażenia na ryzyko dla poszczególnych klas aktywów finansowych. Wartości księgowe
aktywów finansowych reprezentują maksymalną ekspozycję kredytową.
Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe aktywów finansowych
Nota
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Udziały i akcje
10.2
294,0
306,3
Pochodne instrumenty finansowe (aktywa)
10.10
216,8
67,1
Należności z tytułu dostaw i usług
10.3
2.964,0
1.445,4
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
10.6
672,8
1.072,0
Pozostałe aktywa finansowe:
677,2
227,7
Udzielone pożyczki
10.4
657,3
199,8
Depozyty zabezpieczające
10.3
0,2
17,1
Prowizje od pożyczki warunkowej
10.3
-
10,0
Pozostałe
10.3
19,7
0,8
Razem
4.824,8
3.118,5
W ocenie Zarządu, ryzyko zagrożonych aktywów finansowych jest odzwierciedlone poprzez dokonanie odpisów aktualizujących ich wartość. Informacje
na temat wartości odpisów z tytułu utraty wartości aktywów finansowych zostały przedstawione w notach 9.8 oraz 10.3.1.
Analiza pod kątem koncentracji ryzyka kredytowego w odniesieniu do należności z tytułu dostaw i usług została przedstawiona w nocie 10.3.1.
Analiza wiekowania należności z tytułu dostaw i usług oraz oczekiwanej straty kredytowej została przedstawiona w nocie 10.3.1.
Analiza wiekowania należności przeterminowanych, w przypadku których nie nastąpiła utrata wartości, została przedstawiona w nocie 10.3.1.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
64
12. Pozostałe noty objaśniające
12.1 Zobowiązania i aktywa warunkowe
Zasady rachunkowości
Zgodnie ze stosowanymi przez Spółkę zasadami określonymi standardem MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” przez
zobowiązania warunkowe rozumie się:
możliwy obowiązek, który powstanie na skutek przeszłych zdarzeń, którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie
wystąpienia lub braku wystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli
jednostki, lub
obecny obowiązek, który powstaje na skutek przeszłych zdarzeń, ale nie jest ujmowany w sprawozdaniu ponieważ:
(i) nie jest prawdopodobne, aby wypełnienie obowiązku spowodowało konieczność wypływu środków zawierających w sobie
korzyści ekonomiczne, bądź
(ii) kwoty obowiązku (zobowiązania) nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie.
Zobowiązania warunkowe nie wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jednakże ujawnia się informację o zobowiązaniu warunkowym,
chyba że prawdopodobieństwo wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne jest znikome.
Stosując się do zasad MSSF, Spółka definiuje warunkowy składnik aktywów jako możliwy składnik aktywów, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych,
którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub braku wystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych zdarzeń
przyszłych, które nie w pełni podlegają kontroli jednostki.
Należności warunkowe nie wykazywane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, jednakże ujawnia się informację o należności warunkowej, jeżeli
wpływ środków uosabiających korzyści ekonomiczne jest prawdopodobny.
Przykładem aktywów i zobowiązań warunkowych zobowiązania lub należności wynikające z prowadzonych sporów sądowych, których przyszły wynik
nie jest przez jednostkę znany, ani w pełni kontrolowany. Spółka przedstawiła informacje na temat prowadzonych spraw sądowych w nocie 12.1.1 oraz
informacje na temat pozostałych zobowiązań warunkowych w nocie 12.1.2.
12.1.1 Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania
arbitrażowego lub organem administracji publicznej i innych ryzykach
Rozliczenia podatkowe
Rozliczenia podatkowe Spółki przedmiotem kontroli celno-skarbowych prowadzonych przez organy kontroli skarbowej. Na dzień 31 grudnia
2021 roku Spółka wykazuje rezerwę na ryzyko podatkowe, utworzoną w związku z tymi postępowaniami, w wysokości 91,4 mln zł (31 grudnia
2020 roku: 87,3 mln zł).
Po okresie kończącym okres sprawozdawczy, w dniu 21 stycznia 2022 roku Spółka powzięła informację o dwóch wynikach kontroli celno-
skarbowej za okres styczeń - październik 2014 roku i za okres październik - grudzień 2015 roku wydanych w dniu 7 stycznia 2022 r. W wynikach
tych kontroli zostały zakwestionowane rozliczenia podatku VAT naliczonego w Spółce w łącznej kwocie 23,3 mln (kwota bez odsetek). Spółka
nie złożyła korekty deklaracji VAT za wyżej wymienione okresy zgodnie z wymogami kontroli ponieważ stoi na stanowisku, że istnieją argumenty
za obraniem innego trybu rozstrzygnięcia. W związku z niezłożeniem przez Spółkę ww. korekt deklaracji VAT, organ podatkowy (Naczelnik
Pomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Gdyni) wszcznie postępowanie podatkowe (przekształci kontrole celno-skarbowe w dwa
postępowania podatkowe) oraz wyda decyzje (tak w I jak i w II instancji). Od decyzji organu wydanej jako organ II instancji będzie możliwość
złożenia skarg do WSA w Gdańsku, a od ewentualnie niekorzystnego rozstrzygnięcia sądowego, istnieje możliwość złożenia skargi kasacyjnej
do NSA.
W związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 października 2019 roku, w sprawie C-189/18 Glencore, w dniu
15 stycznia 2020 roku Spółka złożyła wnioski o wznowienie postępowań, w sprawach, w których wydane zostały decyzje:
Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2015 roku, utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli
Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 28 września 2015 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku od towarów i usług
za poszczególne miesiące 2010 roku w łącznej kwocie 48,4 mln zł,
Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 29 lutego 2016 roku, utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej
w Bydgoszczy z dnia 28 września 2015 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku od towarów i usług za poszczególne
miesiące 2011 roku w łącznej kwocie 112,5 mln zł,
Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku z dnia 25 października 2018 roku, utrzymująca w mocy decyzję Naczelnika
Pomorskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Gdyni z dnia 19 stycznia 2018 roku, określającą Spółce zobowiązanie w podatku od
towarów i usług za styczeń 2012 roku w łącznej kwocie 7,3 mln zł,
a po wznowieniu postępowań o:
uchylenie decyzji organów podatkowych obu instancji i umorzenie postępowań podatkowych w sprawie – w zakresie postępow
za lata 2010 2011,
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
65
zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego zakończenia postępowania sądowego w zakresie postępowania za rok
2012, w związku z toczącym się przed NSA postępowaniem ze skargi kasacyjnej Spółki.
W dniu 8 października 2020 roku Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku utrzymał w mocy decyzje Dyrektora Izby Skarbowej
w Gdańsku z dnia 29 grudnia 2015 roku oraz z dnia 29 lutego 2016 roku. W dniu 23 listopada 2020 roku Spółka złożyła odwołania
od niekorzystnych decyzji Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku. W dniu 23 grudnia 2020 roku Dyrektor Izby Administracji
Skarbowej w Gdańsku wydał decyzje odmawiające uchylenia decyzji z dnia 8 października 2020 roku, na które Spółka złożyła skargi
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku. W dniu 15 czerwca 2021 roku Wojewódzki d Administracyjny w Gdańsku oddalił
skargi Spółki na odmowę uchylenia decyzji ostatecznych w sprawie określenia zobowiązania w podatku od towarów i usług za poszczególne
miesiące 2010 i 2011 roku. W dniu 10 września 2021 roku Spółka złożyła skargi kasacyjne od wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Gdańsku.
Poza informacjami zaprezentowanymi powyżej, w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia 2021 roku nie wystąpiły istotne zmiany z tytułu
innych spraw sądowych lub innych postępowań.
12.1.2 Pozostałe zobowiązania warunkowe
Od dnia kończącego poprzedni rok finansowy, tj. 31 grudnia 2020 roku do dnia publikacji niniejszego sprawozdania finansowego nie wystąpiły
zmiany w zakresie pozostałych istotnych zobowiązań warunkowych Spółki, z wyjątkiem poręczeń udzielonych spółkom zależnym, o których
mowa w nocie 10.2.2.
12.2 Informacje o pozostałych podmiotach powiązanych
12.2.1 Podmiot sprawujący kontrolę nad Spółką
Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku Skarb Państwa był właścicielem 53,19% akcji Grupy LOTOS S.A.
W związku z przeciwdziałaniem pandemii COVID-19, Grupa LOTOS S.A. w roku 2020 wykonała polecenie Prezesa Rady Ministrów wydane
na podstawie art. 11 ust. 2 Ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem
i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 roku, poz. 1842) i zakupione
środki ochrony indywidualnej służące zwalczaniu pandemii COVID-19 przekazała do składnic Agencji Rezerw Materiałowych.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka nie wykazuje salda należności od Skarbu Państwa z tytułu tej transakcji (31 grudnia 2020: 45,8 mln zł).
Ponadto, na podstawie decyzji administracyjnej Grupa LOTOS S.A. otrzymała polecenie budowy szpitala tymczasowego jako kolejny element
wsparcia społeczeństwa przez podmioty kontrolowane przez Skarb Państwa. Koszty poniesione w okresie 12 miesięcy zakończonym 31 grudnia
2021 roku w związku z zaangażowaniem Grupy LOTOS S.A. w budowę, wyposażenie i funkcjonowanie szpitala, na których zwrot Grupa LOTOS
S.A. podpisała w dniu 6 kwietnia 2021 roku umowę ze Skarbem Państwa, wyniosły 37,9 mln (patrz nota 9.5). Zaakceptowane przez
Skarb Państwa w okresie do dnia 31 grudnia 2021 roku koszty wyniosły 36,4 mln (patrz nota 9.4). Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka
wykazuje nierozliczone saldo należności od Skarbu Państwa z tytułu tej transakcji w wysokości 6,7 mln zł (patrz nota 12.2.4).
12.2.2 Transakcje z jednostkami powiązanymi, w których Skarb Państwa sprawuje kontrolę, współkontrolę lub ma na nie
znaczący wpływ
W roku 2021 oraz 2020 Grupa LOTOS S.A. przeprowadziła transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez Skarb Państwa, których łączna
wartość była istotna. Spółka zidentyfikowała transakcje z jednostkami powiązanymi poprzez Skarb Państwa w oparciu o „Wykaz Spółek
z udziałem Skarbu Państwa” ze strony internetowej Serwisu Rzeczypospolitej Polskiej. Transakcje były przeprowadzone na zasadach rynkowych
i związane były z bieżącą działalnością operacyjną Spółki. Transakcje dotyczyły głównie zakupu i sprzedaży paliw, zakupu ropy naftowej, gazu
ziemnego, energii oraz usług transportowych.
2021
2020
Sprzedaż
738,3
942,8
Zakupy
1.944,5
1.362,6
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Należności
56,9
75,1
Zobowiązania
84,8
158,9
Ponadto, na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka wykazuje zobowiązania z tytułu kredytów wobec banków, nad którymi Skarb Państwa sprawuje
kontrolę, współkontrolę lub ma na nie znaczący wpływ na łączną kwotę 280,1 mln (PKO BP S.A. i PEKAO S.A.) (31 grudnia 2020 roku:
380,2 mln ).
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
66
12.2.3 Wynagrodzenie głównej kadry kierowniczej
Wynagrodzenie wypłacone członkom Zarządu oraz członkom Rady Nadzorczej Spółki
2021
2020
Zarząd
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia):
6,48
5,39
Zofia Paryła
1,20
0,85
Jarosław Wittstock
1,38
0,71
Piotr Walczak
0,85
0,17
Jarosław Wróbel
0,54
-
Krzysztof Nowicki
0,61
-
Marian Krzemiński
0,77
(1)
0,84
Artur Cieślik
0,36
0,20
Paweł Majewski
0,36
0,60
Jarosław Kawula
0,25
0,94
(2)
Mateusz Bonca
-
0,47
(1)
Patryk Demski
0,01
0,18
(1)
Robert Sobków
0,15
0,26
(1)
Mariusz Machajewski
-
0,17
Rada Nadzorcza
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia):
0,54
0,55
Piotr Ciach
0,08
0,08
Dariusz Figura
0,08
0,08
Beata Kozłowska-Chyła
0,10
0,10
Katarzyna Lewandowska
0,08
0,08
Adam Lewandowski
0,05
0,08
Grzegorz Rybicki
0,08
0,08
Katarzyna Maćkowska
0,04
-
Rafał Włodarski
0,03
-
Agnieszka Szklarczyk-Mierzwa
-
0,05
Razem
(3)
7,02
5,94
w tym wypłacone wynagrodzenie zmienne:
2,58
1,34
Zarząd
Zofia Paryła
0,42
0,12
Jarosław Wittstock
0,70
-
Piotr Walczak
0,14
-
Marian Krzemiński
0,42
0,12
Artur Cieślik
0,15
-
Paweł Majewski
0,36
-
Jarosław Kawula
0,24
0,28
Mateusz Bonca
-
0,28
Patryk Demski
-
0,15
Robert Sobków
0,15
0,22
Mariusz Machajewski
-
0,17
Pozostałe świadczenia pracownicze
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Zarząd
Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu wynagrodzenia zmiennego
(4)
:
3,49
2,91
(5)
Zofia Paryła
0,74
0,46
Jarosław Wittstock
0,69
0,70
Piotr Walczak
0,69
0,17
Jarosław Wróbel
0,57
-
Krzysztof Nowicki
0,64
-
Marian Krzemiński
0,07
0,42
Artur Cieślik
0,09
0,21
Paweł Majewski
-
0,38
Jarosław Kawula
-
0,30
Robert Sobków
-
0,27
Razem
3,49
2,91
(1)
W tym wypłacone odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji.
(2)
W tym wypłacona odprawa z tytułu rozwiązania umowy o świadczenie usług zarządzania i odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji.
(3)
Wartość wynagrodzenia uwzględnia zmiany w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki.
(4)
Zgodnie z ustawą o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
Wypłata wynagrodzenia zmiennego uzależniona jest od realizacji
celów postawionych przed członkami Zarządu oraz wymaga zgody Rady Nadzorczej.
(5)
Kwota uwzględnia niewypłacone krótkoterminowe zobowiązania z tytułu wynagrodzenia zmiennego za 2019 rok.
W latach 2020 - 2021 Spółka nie zawierała żadnych znaczących transakcji z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki, nie udzielała
wymienionym osobom żadnych pożyczek, zaliczek, gwarancji, ani nie zawierała żadnych innych umów o charakterze nierynkowym,
o istotnym wpływie na niniejsze sprawozdanie finansowe.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
67
W latach 2020 - 2021, na podstawie złożonych oświadczeń członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki, Spółka nie uzyskała wiedzy
o transakcjach zawartych przez ich małżonków, krewnych lub powinowatych w linii prostej do drugiego stopnia lub związanymi z tytułu opieki,
przysposobienia lub kurateli, bądź z innymi osobami, z którymi mają osobiste powiązania ze Spółką lub z podmiotem Grupy Kapitałowej
LOTOS.
Wynagrodzenie wypłacone głównej kadrze kierowniczej
(za wyjątkiem członków Zarządu Spółki)
2021
2020
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze (wynagrodzenia)
(1)
, w tym:
16,5
15,9
- wypłacona nagroda roczna
3,5
(2)
2,2
(3)
- wypłacona nagroda jubileuszowa
-
0,1
Pozostałe świadczenia pracownicze
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Świadczenia po okresie zatrudnienia, nagrody jubileuszowe i pozostałe
świadczenia
2,8
10,0
Krótkoterminowe zobowiązania z tytułu nagrody rocznej
3,8
4,4
Razem
6,6
14,4
(1)
Wartość wynagrodzenia uwzględnia zmiany w Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy.
(2)
Wypłacone wynagrodzenie z tytułu nagrody rocznej za rok 2020.
(3)
Wypłacone wynagrodzenie z tytułu nagrody rocznej za rok 2019.
W roku 2021 i 2020 Spółka nie udzielała pożyczek i świadczeń o podobnym charakterze członkom głównej kadry kierowniczej.
12.2.4 Transakcje z podmiotami powiązanymi poprzez członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki
2021
2020
Sprzedaż
36,4
-
Zakupy
13,1
86,8
31 grudnia 2021
31 grudnia 2020
Należności
6,8
-
Zobowiązania
0,9
-
W 2021 roku Grupa LOTOS S.A. przeprowadzała transakcje ze stronami powiązanymi poprzez członków Rady Nadzorczej Spółki. Transakcje te
związane były głównie z zakupem ubezpieczeń cywilno-prawnych i majątkowych (4,8 mln zł), zakupem gazu ziemnego (6,6 mln zł) oraz
zakupem chemikaliów (1,6 mln zł). Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka wykazuje nierozliczone saldo z tytułu wymienionych transakcji
w wysokości 0,9 mln .
Ponadto w 2021 roku Grupa LOTOS S.A. podpisała umowę ze Skarbem Państwa powiązanym poprzez członków Rady Nadzorczej o zwrot
poniesionych środków przeznaczonych na budowę, wyposażenie i funkcjonowanie szpitala tymczasowego dla chorych na COVID-19.
W związku z zawartą umową, w analizowanym okresie Spółka wystawiła faktury w łącznej kwocie 36,4 mln . Na dzień 31 grudnia 2021 roku
Spółka wykazuje nierozliczone saldo należności od Skarbu Państwa z tytułu tej transakcji w wysokości 6,7 mln zł (patrz nota 12.2.1).
W 2020 roku Grupa LOTOS S.A. przeprowadzała transakcje ze stronami powiązanymi poprzez członków Rady Nadzorczej Spółki. Transakcje
te związane były głównie z zakupem ubezpieczeń cywilno-prawnych i majątkowych (79,0 mln zł), zakupem usługi transportowej związanej
z nabyciem środków ochrony osobistej (6,4 mln zł) oraz zakupem chemikaliów (1,4 mln zł). Na dzień 31 grudnia 2020 roku nie wystąpiło saldo
z tytułu wymienionych transakcji.
Ponadto, na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka wykazuje zobowiązanie z tytułu kredytu wobec banku powiązanego poprzez członka Rady
Nadzorczej w kwocie 178,6 mln (31 grudnia 2020 roku: 290,7 mln ).
Wszystkie transakcje z podmiotami powiązanymi przez członków Rady Nadzorczej były przeprowadzane na zasadach rynkowych.
13. Istotne zdarzenia po zakończeniu okresu sprawozdawczego
13.1 Zawarcie warunkowych umów sprzedaży w ramach realizacji Środków Zaradczych
W dniu 12 stycznia 2022 roku zostały podpisane warunkowe umowy sprzedaży w ramach realizacji Środków Zaradczych w obszarach:
rynku produkcji paliw oraz rynku hurtowej sprzedaży paliw,
rynku biopaliw,
rynku sprzedaży detalicznej paliw,
rynku paliwa lotniczego
rynku asfaltu.
Szersza informacja o zawartych umowach i planowanym połączeniu z Polskim Koncernem Naftowym ORLEN S.A. znajduję się w nocie 2.1
niniejszego sprawozdania.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
68
13.2 Działania wojenne na Ukrainie
W dniu 24 lutego 2022 roku Rosja zaatakowała Ukrainę, czym zapoczątkowała zakrojone na szeroką skalę działania wojenne na Ukrainie.
Społeczność międzynarodowa zareagowała wprowadzeniem sankcji przeciwko Rosji. Na dzień zatwierdzenia niniejszego jednostkowego
sprawozdania finansowego nie można przewidzieć, jak dalej będzie się rozwijał konflikt zbrojny i międzynarodowa reakcja na ten konflikt.
Grupa LOTOS S.A. nie prowadzi bezpośredniej działalności na Ukrainie, Białorusi ani w Rosji.
Spółka uważnie śledzi rozwój sytuacji związanej z konfliktem zbrojnym na Ukrainie, a także analizuje jej potencjalne negatywne konsekwencje.
Na tę chwilę nie jest jeszcze możliwa wiarygodna ocena ich wpływu na działalność Spółki w przyszłości ani oszacowanie wpływu na przyszłe
sprawozdania finansowe Grupy LOTOS S.A., ponieważ jest to w dużym stopniu uzależnione od dalszego rozwoju wojny na Ukrainie, reakcji
społeczności międzynarodowej oraz ich wpływu na polską gospodarkę i otoczenie makroekonomiczne.
Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania Spółka nie obserwuje materializacji ryzyk w przerwaniu łańcucha dostaw. Przepływ surowca
pozostaje niezakłócony. Spółka przygotowuje się na różne scenariusze, głównie poprzez dywersyfikacje dostaw z różnych kierunków,
a działania dywersyfikacyjne w Spółce są procesem stałym. Operacyjnie Spółka jest gotowa na realizację różnych alternatywnych schematów
działania, a jako jedna z najnowocześniejszych rafinerii w Europie technologicznie ma możliwość przerobu różnego rodzaju surowca.
Spółka w swojej praktyce miała już incydent zatrzymania rurociągowych dostaw ropy naftowej z kierunku rosyjskiego podczas tzw. „kryzysu
chlorkowego”, kiedy to dostawy realizowano drogą morską. To zakłócenie nie przełożyło się na ciągłość produkcji i realizację kontraktów
sprzedaży. Nadmorskie umiejscowienie rafinerii Spółki istotnie poprawia elastyczność w dywersyfikacji kanałów dostaw i dystrybucji.
Dodatkowo na okres marzec i kwiecień 2022 roku Spółka zaplanowała mniejsze zapotrzebowanie na surowiec ze względu na planowany postój
remontowy rafinerii. Dostawy zakontraktowane na ten cel są zabezpieczone i realizowane.
Ponadto Spółka dysponuje zapasami obowiązkowymi własnymi oraz zgromadzonymi w ARM, które mogą być uwolnione w razie konieczności
i za zgodą organów państwowych dla zabezpieczenia realizacji dostaw i tym samym zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju.
Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania Grupa LOTOS S.A. realizuje na bieżąco wszystkie kontrakty handlowe.
Ekspozycja kredytowa Grupy LOTOS S.A. wobec ukraińskich, białoruskich i rosyjskich instytucji i podmiotów jest nieistotna. Występowanie
zakłóceń w działalności na dużą skalę, które potencjalnie powodują problemy z płynnością dla niektórych podmiotów, może również mieć
negatywny wpływ na jakość kredytową podmiotów w łańcuchu dostaw. W ramach procesu zarządzania ryzykiem kredytowym Spółka na
bieżąco monituje sytuację rynkową oraz informacje dotyczące kontrahentów mogące wskazywać na pogorszenie ich sytuacji finansowej
i dostosowuje strukturę limitów kredytowych do bieżącej sytuacji. Na bazie przeprowadzonej analizy Spółka nie rozpoznała konieczności
aktualizacji założeń przyjętych do oceny oczekiwanej straty kredytowej po okresie kończącym okres sprawozdawczy do dnia zatwierdzenia
niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego.
Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe Grupy LOTOS S.A. za rok 2021 nie wymaga korekt z uwagi na powyższe zdarzenia. Obecnie
Spółka nie widzi przesłanek, które wskazywałyby na utratę możliwości kontynuacji działalności w związku z zaistniałą sytuacją. Jednocześnie
Spółka nie ma możliwości wiarygodnego oszacowania ewentualnych skutków na przyszłe sprawozdania finansowe.
14. Sprawozdanie finansowe wg rodzajów działalności energetycznej – wybrane pozycje
Grupa LOTOS S.A. jako przedsiębiorstwo energetyczne, zgodnie z art.44 Ustawy z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy Prawo energetyczne
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r poz.984) wyodrębnia sześć rodzajów działalności energetycznej, dla których, ewidencjonuje
odrębnie przychody i koszty oraz zyski i straty a także pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej.
Działalność energetyczna Spółki, zgodnie z przyznanymi koncesjami, obejmuje:
obrót paliwami gazowymi,
dystrybucję paliw gazowych,
wytwarzanie energii w postaci ciepła,
przesyłanie energii w postaci ciepła,
przesyłanie energii elektrycznej,
obrót energią elektryczną.
Przychody ze sprzedaży i koszty sprzedanych produktów z działalności energetycznej przypisane bezpośrednio do poszczególnych
rodzajów tej działalności, natomiast koszty ogólnozakładowe, pozostałe koszty i przychody operacyjne oraz koszty i przychody finansowe
alokowane odpowiednimi kluczami podziałowymi. Koszty dzielone są proporcjonalnie do kosztu sprzedanych produktów, a przychody
odpowiednio do przychodów netto ze sprzedaży.
Pozycje bilansowe przypisane są bezpośrednio do rodzajów działalności lub wyliczone kluczami podziałowymi.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
69
Rzeczowe aktywa trwałe i aktywa niematerialne odnoszą sbezpośrednio do majątku, wykorzystywanego do produkcji lub przesyłu energii
i paliw gazowych. Ich wartość została przypisana do rodzajów działalności energetycznej przy wykorzystaniu wskaźnika ilości sprzedanej energii
do ilości energii wyprodukowanej oraz ilości sprzedanych paliw gazowych do ilości zakupionych paliw gazowych.
Aktywa lub rezerwy z tytułu podatku odroczonego obejmują podatek odroczony z tytułu rezerw pracowniczych oraz różnicy amortyzacji
podatkowej i bilansowej majątku, wykorzystywanego do produkcji energii. Pozycje te zostały przypisane do rodzajów działalności w oparciu
o podany wyżej wskaźnik ilościowy.
Zapasy przypisane działalności energetycznej obejmują materiały. Kluczem podziału ich wartości jest stosunek kosztu sprzedanych produktów
z działalności energetycznej do kosztu sprzedanych produktów ogółem.
Należności przypisane są bezpośrednio do poszczególnych rodzajów działalności na podstawie faktur sprzedaży.
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty zostały przypisane do rodzajów działalności energetycznej proporcjonalnie do przychodów ze sprzedaży
z tej działalności.
W pozycji Zyski zatrzymane prezentowane są wyniki z rodzajów działalności wykazane w sprawozdaniu z całkowitych dochodów, skumulowane
wyniki z lat ubiegłych oraz elementy bilansujące pozycje aktywów i pasywów.
Świadczenie pracownicze oraz pozostałe zobowiązania i rezerwy zostały przypisane do rodzajów działalności w oparciu o wskaźnik ilościowy
energii sprzedanej do wyprodukowanej oraz wskaźnik ilościowy sprzedanych paliw gazowych do zakupionych paliw gazowych.
Kluczem podziałowym dla zobowiązań z tytułu dostaw i usług jest stosunek kosztu sprzedanych produktów z działalności energetycznej do
kosztu sprzedanych produktów ogółem. W przypadku obrotu energią elektryczną i paliwami gazowymi zobowiązania z tytułu dostaw i usług
przypisane są bezpośrednio do poszczególnych rodzajów działalności na podstawie faktur zakupu.
Spółka za rok 2021 oraz porównywalny rok 2020 nie osiągnęła przychodów z tytułu wykonywania prawa własności do sieci przesyłowej.
Sporządzone odrębnie sprawozdanie z całkowitych dochodów za rok 2021 oraz sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2021
roku według rodzajów działalności energetycznej wraz z wybranymi notami dodatkowymi przedstawiono poniżej.
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
70
Nota
2021
2020
Przychody ze sprzedaży
9.1
29.036,2
17.736,9
- z działalności podstawowej
28.858,1
17.623,0
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
126,2
49,8
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
5,0
6,1
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
23,7
27,2
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
2,4
3,0
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
5,5
6,5
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
15,3
21,3
Koszt własny sprzedaży
9.2
(25.500,6)
(18.202,4)
- z działalności podstawowej
(25.314,0)
(18.093,8)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(125,4)
(48,8)
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(5,5)
(5,3)
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(28,8)
(26,5)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(2,5)
(3,6)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(6,3)
(5,8)
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
(18,1)
(18,6)
Zysk/(Strata) na sprzedaży
3.535,6
(465,5)
- z działalności podstawowej
3.544,1
(470,8)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,8
1,0
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(0,5)
0,8
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(5,1)
0,7
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,1)
(0,6)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(0,8)
0,7
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
(2,8)
2,7
Koszty sprzedaży
9.2
(702,1)
(743,2)
- z działalności podstawowej
(702,1)
(743,2)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Koszty ogólnego zarządu
9.2
(281,6)
(279,0)
- z działalności podstawowej
(279,5)
(277,3)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(1,4)
(0,7)
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(0,1)
(0,1)
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(0,3)
(0,4)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
(0,1)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(0,1)
(0,1)
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
(0,2)
(0,3)
Pozostałe przychody operacyjne
46,8
44,8
- z działalności podstawowej
46,6
44,8
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,2
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Pozostałe koszty operacyjne
(71,2)
(69,6)
- z działalności podstawowej
(70,8)
(69,6)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(0,3)
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(0,1)
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Zysk (Strata) operacyjna
2.527,5
(1.512,5)
- z działalności podstawowej
2.538,3
(1.516,1)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(0,7)
0,3
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(0,6)
0,7
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(5,5)
0,3
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,1)
(0,7)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(0,9)
0,6
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
(3,0)
2,4
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
71
Nota
2021
2020
Przychody finansowe
605,5
425,2
- z działalności podstawowej
601,8
422,9
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
2,6
1,0
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,1
0,1
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,5
0,6
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
0,1
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,1
0,1
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
0,3
0,5
Koszty finansowe
(94,2)
(51,0)
- z działalności podstawowej
(93,5)
(50,8)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(0,5)
(0,1)
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(0,1)
(0,1)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
(0,1)
-
Zysk (Strata) przed opodatkowaniem
3.038,8
(1.138,3)
- z działalności podstawowej
3.046,6
(1.144,0)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
1,4
1,2
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(0,5)
0,8
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(5,1)
0,8
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,0)
(0,7)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(0,8)
0,7
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
(2,8)
2,9
Podatek dochodowy
9.9.1
(518,9)
256,9
- z działalności podstawowej
(518,6)
258,0
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(0,3)
(0,2)
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
(0,1)
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
(0,1)
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
(0,1)
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
(0,6)
Zysk (Strata) netto
2.519,9
(881,4)
- z działalności podstawowej
2.528,0
(886,0)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
1,1
1,0
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
(0,5)
0,7
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(5,1)
0,7
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
(0,0)
(0,7)
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
(0,8)
0,6
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
(2,8)
2,3
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
72
Nota
2021
2020
AKTYWA
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
10.1.1
224,7
5.474,6
- działalność podstawowa
224,7
5.439,8
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,2
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
10,5
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
8,4
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
15,7
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Aktywa niematerialne
10.1.3
45,1
77,7
- działalność podstawowa
45,1
77,6
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
0,1
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Udziały i akcje
10.2
8.012,8
3.293,0
Aktywa z tytułu podatku odroczonego
9.9.3
170,5
-
- działalność podstawowa
170,5
-
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
135,2
1,2
Udzielone pożyczki
10.4
543,3
198,9
Pozostałe aktywa długoterminowe
10.3
0,7
26,2
Aktywa trwałe razem
9.132,3
9.071,6
- działalność podstawowa
9.132,3
9.036,7
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,2
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
10,5
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
8,5
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
15,7
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
73
Nota
2021
2020
Aktywa obrotowe
Zapasy
10.5
4.976,0
3.193,7
- działalność podstawowa
4.975,8
3.193,2
- w tym zapasy obowiązkowe
3.437,4
2.151,4
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,2
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,1
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,3
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
0,1
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Należności z tytułu dostaw i usług
10.3
2.964,0
1.445,4
- działalność podstawowa
2.964,0
1.430,4
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
7,6
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,7
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
3,3
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
0,4
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
0,7
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
2,3
Należności z tytułu podatku dochodowego
-
180,0
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
81,6
65,9
Pozostałe aktywa krótkoterminowe
198,1
121,3
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
10.6
672,8
1.072,0
- działalność podstawowa
672,5
1.063,2
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,3
4,4
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,5
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
1,6
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
0,2
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
0,3
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
1,8
Aktywa obrotowe razem
8.892,5
6.078,3
- działalność podstawowa
8.892,0
6.054,0
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,5
12,0
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
1,3
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
5,2
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
0,6
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
1,1
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
4,1
Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży (lub grupy do zbycia)
-
-
Aktywa razem
18.024,8
15.149,9
- działalność podstawowa
18.024,3
15.090,7
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,5
12,0
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
1,5
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
15,7
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
9,1
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
16,8
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
4,1
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
74
Nota
2021
2020
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał własny
Kapitał podstawowy
10.7.1
184,9
184,9
Nadwyżka ceny emisyjnej nad wartością nominalną akcji
10.7.2
2.228,3
2.228,3
Kapitał rezerwowy z wyceny zabezpieczeń przepływów pieniężnych
10.7.3
(53,3)
(24,4)
Kapitał z aktualizacji wyceny
(10)
-
Zyski zatrzymane
10.7.4
9.585,0
7.060,6
- działalność podstawowa
9.584,8
7.012,0
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,2
7,6
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,9
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
14,6
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
9,1
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
15,7
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
0,7
Kapitał własny razem
11.934,9
9.449,4
- działalność podstawowa
11.934,7
9.400,8
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,2
7,6
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,9
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
14,6
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
9,1
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
15,7
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
0,7
Zobowiązania długoterminowe
Kredyty oraz zobowiązania z tytułu leasingu
10.8
681,2
1.027,2
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
1,1
1,0
Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego
9.9.3
-
112,5
- działalność podstawowa
-
111,6
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,3
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
(0,1)
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
0,7
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Świadczenia pracownicze
10.11
35,5
85,3
- działalność podstawowa
35,5
84,8
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,4
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
0,1
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
10.12
13,3
13,4
Zobowiązania długoterminowe razem
731,1
1.239,4
- działalność podstawowa
731,1
1.238,0
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,7
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
(0,1)
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
0,8
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
75
Nota
2021
2020
Zobowiązania krótkoterminowe
Kredyty i zobowiązania z tytułu leasingu
10.8
732,4
740,3
Pochodne instrumenty finansowe
10.10
31,1
10,3
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
10.12
2.467,5
1.657,6
- działalność podstawowa
2.467,5
1.648,3
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
4,4
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,6
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,4
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
0,1
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
0,4
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
3,4
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
33,8
-
Świadczenia pracownicze
10.11
38,9
76,0
- działalność podstawowa
38,9
75,9
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,1
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Pozostałe zobowiązania i rezerwy
10.12
2.055,1
1.976,9
- działalność podstawowa
2.054,8
1.976,8
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,3
-
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,1
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Zobowiązania krótkoterminowe razem
5.358,8
4.461,1
- działalność podstawowa
5.358,5
4.451,6
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,3
4,4
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,6
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,6
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
0,1
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
0,4
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
3,4
Zobowiązania razem
6.089,9
5.700,5
- działalność podstawowa
6.089,6
5.689,6
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,3
4,4
- działalność w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,6
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
1,3
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
1,2
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
3,4
Kapitał własny i zobowiązania razem
18.024,8
15.149,9
- działalność podstawowa
18.024,3
15.090,4
- działalność w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,5
12,0
- działalność w zakresie dystrybucji paliwami gazowymi
-
1,5
- działalność w zakresie wytwarzania ciepła
-
15,9
- działalność w zakresie przesyłu ciepła
-
9,1
- działalność w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
16,9
- działalność w zakresie obrotu energią elektryczną
-
4,1
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
76
14.1 Przychody i koszty
14.1.1 Przychody ze sprzedaży
Nota
2021
2020
Sprzedaż produktów
9.1
29.008,5
17.808,9
Sprzedaż usług
9.1
230,1
222,0
- w zakresie wytwarzania ciepła
23,7
27,2
- w zakresie przesyłu ciepła
2,4
3,0
- w zakresie przesyłu energii elektrycznej
5,5
6,5
- w zakresie dystrybucji paliw gazowych
5,0
6,1
- pozostałych
193,5
179,2
Sprzedaż produktów i usług razem
9,1
29.238,6
18.030,9
Sprzedaż towarów i materiałów
- paliwa gazowe
126,2
49,8
- energia elektryczna
15,3
21,3
- pozostałe towary i materiały
409,6
241,8
Sprzedaż towarów i materiałów razem
9,1
551,1
312,9
Razem przychody z umów z klientami
29.789,7
18.343,8
Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych
9.1
(34,0)
(240,2)
Leasing
9.1
(719,5)
(366,7)
Razem przychody ze sprzedaży
9.1
29.036,2
17.736,9
- w tym do jednostek powiązanych
9.1
17.833,4
10.575,1
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
77
14.1.2 Koszty według rodzaju
Nota
2021
2020
Amortyzacja
9.2
344,0
403,3
- z działalności podstawowej
342,9
400,7
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,1
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,1
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
0,8
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
0,4
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
1,0
1,3
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Zużycie materiałów i energii
9.2
24.303,9
15.930,1
- z działalności podstawowej
24.275,6
15.910,7
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
27,9
18,7
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
0,1
0,4
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,3
0,3
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Usługi obce
9.2
1.485,9
974,1
- z działalności podstawowej
1.472,6
955,8
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,4
0,2
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
5,3
5,0
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,7
6,7
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
2,1
2,5
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
4,7
3,8
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
0,1
0,1
Podatki i opłaty
9.2
543,2
652,6
- z działalności podstawowej
542,8
652,1
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
0,1
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,1
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
0,2
0,2
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,1
0,2
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Koszty świadczeń pracowniczych
9.2; 9.3
291,2
314,0
- z działalności podstawowej
289,4
311,9
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,8
0,5
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
0,2
0,2
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
0,4
0,7
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
0,2
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
0,3
0,3
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
0,1
0,2
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
Dodatkowe informacje i objaśnienia
w mln zł
78
Nota
2021
2020
Pozostałe koszty rodzajowe
9.2
133,6
117,3
- z działalności podstawowej
133,6
117,3
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
-
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
Wartość sprzedanych towarów i materiałów
9.2
381,9
272,5
- z działalności podstawowej
238,4
205,1
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
125,4
48,8
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
18,1
18,6
Razem koszty według rodzaju
9.2
27.483,7
18.663,9
- z działalności podstawowej
27.295,3
18.553,6
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
126,7
49,5
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
5,5
5,4
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
29,1
26,9
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
2,4
3,7
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
6,4
5,9
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
18,3
18,9
Zmiana stanu produktów oraz korekty kosztu własnego
(999,4)
560,7
Razem
9.2
26.484,3
19.224,6
- z działalności podstawowej
26.295,9
19.114,3
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
126,7
49,5
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
5,5
5,4
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
29,1
26,9
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
2,4
3,7
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
6,4
5,9
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
18,3
18,9
14.1.3 Pozostałe przychody operacyjne
2021
2020
Pozostałe przychody operacyjne
46,8
44,8
- z działalności podstawowej
46,6
44,8
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
0,2
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
14.1.4 Pozostałe koszty operacyjne
2021
2020
Pozostałe koszty operacyjne
(71,2)
(69,6)
- z działalności podstawowej
(70,8)
(69,6)
- z działalności w zakresie obrotu paliwami gazowymi
(0,3)
-
- z działalności w zakresie dystrybucji paliw gazowych
-
-
- z działalności w zakresie wytwarzania ciepła
(0,1)
-
- z działalności w zakresie przesyłu ciepła
-
-
- z działalności w zakresie przesyłu energii elektrycznej
-
-
- z działalności w zakresie obrotu energią elektryczną
-
-
GRUPA LOTOS S.A.
Sprawozdanie finansowe za rok 2021
ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 21 marca 2022 roku.
Podpisy członków Zarządu oraz osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ksiąg rachunkowych Grupy LOTOS S.A.
Prezes Zarządu
Zofia Paryła
Wiceprezes Zarządu ds. Inwestycji i Innowacji
Jarosław Piotr Wróbel
Wiceprezes Zarządu ds. Produkcji i Handlu
Piotr Aleksander Walczak
Wiceprezes Zarządu ds. Korporacyjnych
Jarosław Wittstock
Wiceprezes Zarządu ds. Fuzji i Przejęć
Dyrektor Centrum Finansowo-Księgowego - Główny Księgowy
Krzysztof Nowicki
Magdalena Skibińska