JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 1

 PKN ORLEN                                                                                
 
 
 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021         2/82 
 
SPIS TREŚCI 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW ................................................. 4 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ .................................................................................................................... 5 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM ..................................................................................................... 6 
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ........................................................................................................... 7 
PODSTAWOWE INFORMACJE .............................................................................................................................................................................. 8 
 PODSTAWOWA DZIAŁALNOŚĆ PKN ORLEN ................................................................................................................................................................8 
 PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ..............................................................................................................................8 
 WALUTA FUNKCJONALNA I WALUTA PREZENTACJI SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH .........................................................................................8 
 POLITYKA RACHUNKOWOŚCI ........................................................................................................................................................................................8 
1.  Zasady rachunkowości ................................................................................................................................................................................................................................................... 8 
2.  Zmiany klimatu i ich wpływ na stosowane zasady rachunkowości ........................................................................................................................................................................ 10 
 WPŁYW ZMIAN STANDARDÓW MSSF NA JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE PKN ORLEN ............................................................. 11 
 RÓŻNICE POMIĘDZY DANYMI UJAWNIONYMI W NINIEJSZYM SPRAWOZDANIU FINANSOWYM A OPUBLIKOWANYM 
SKONSOLIDOWANYM RAPORCIE KWARTALNYM ZA IV KWARTAŁ 2021 ............................................................................................................. 14 
SYTUACJA FINANSOWA PKN ORLEN ..............................................................................................................................................................15 
 WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA NA DZIAŁALNOŚĆ PKN ORLEN .................................................................................................................. 15 
DANE SEGMENTOWE ...........................................................................................................................................................................................17 
 SEGMENTY DZIAŁALNOŚCI .......................................................................................................................................................................................... 17 
 PRZYCHODY, KOSZTY, WYNIKI FINANSOWE, ZWIĘKSZENIA AKTYWÓW TRWAŁYCH ....................................................................................... 17 
 AKTYWA W PODZIALE NA SEGMENTY OPERACYJNE ............................................................................................................................................. 18 
NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO .............................................................................19 
 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW ............................................... 19 
1.  Przychody ze sprzedaży .............................................................................................................................................................................................................................................. 19 
2.  Przychody ze sprzedaży według segmentów operacyjnych w podziale na asortymenty ................................................................................................................................... 20 
3.  Podział geograficzny przychodów ze sprzedaży - zaprezentowany według kraju siedziby zleceniodawcy ..................................................................................................... 21 
4.  Przychody z tytułu umów z klientami według kryterium rodzaju umowy ............................................................................................................................................................... 21 
5.  Przychody z tytułu umów z klientami według terminu przekazania ........................................................................................................................................................................ 21 
6.  Przychody z tytułu umów z klientami według okresu obowiązywania umowy ...................................................................................................................................................... 21 
7.  Przychody z tytułu umów z klientami według kanałów sprzedaży .......................................................................................................................................................................... 21 
8.  Koszty ............................................................................................................................................................................................................................................................................. 22 
9.  Pozostałe przychody operacyjne ................................................................................................................................................................................................................................ 23 
10.  Pozostałe koszty operacyjne ....................................................................................................................................................................................................................................... 23 
11.  Przychody i koszty finansowe...................................................................................................................................................................................................................................... 24 
12.  (Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych oraz wartości pożyczek i odsetek od należności handlowych ................................................. 25 
13.  Podatek dochodowy ..................................................................................................................................................................................................................................................... 25 
 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ .............................................................................................................. 27 
1.  Rzeczowe aktywa trwałe .............................................................................................................................................................................................................................................. 27 
2.  Wartości niematerialne ................................................................................................................................................................................................................................................. 28 
3.  Akcje i udziały w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i współkontrolowanych ........................................................................................................................................... 30 
4.  Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz akcji i udziałów w jednostkach zależnych i 
współkontrolowanych ................................................................................................................................................................................................................................................... 31 
5.  Kapitał pracujący netto ................................................................................................................................................................................................................................................. 37 
6.  Środki pieniężne ............................................................................................................................................................................................................................................................ 40 
7.  Kredyty, pożyczki i obligacje ........................................................................................................................................................................................................................................ 41 
8.  Dług netto i zarządzanie kapitałem ............................................................................................................................................................................................................................. 43 
9.  Kapitał własny ................................................................................................................................................................................................................................................................ 44 
10.  Instrumenty pochodne oraz pozostałe aktywa i zobowiązania ............................................................................................................................................................................... 46 
11.  Rezerwy ......................................................................................................................................................................................................................................................................... 48 
 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIEŻNYCH ..................................................................................................... 51 
1.  Zysk/(Strata) z tytułu różnic kursowych ...................................................................................................................................................................................................................... 51 
2.  Odsetki netto .................................................................................................................................................................................................................................................................. 51 
3.  (Zysk)/Strata na działalności inwestycyjnej ................................................................................................................................................................................................................ 51 
4.  Zmiana stanu rezerw .................................................................................................................................................................................................................................................... 51 
5.  Pozostałe korekty .......................................................................................................................................................................................................................................................... 51 
6.  Podatek dochodowy (zapłacony) ................................................................................................................................................................................................................................ 52 
 NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH ORAZ RYZYKA FINANSOWEGO ......................................................................... 53 
1.  Kategorie i klasy instrumentów finansowych ............................................................................................................................................................................................................. 54 
2.  Pozycje dochodów, kosztów, zysków lub strat i innych całkowitych dochodów ................................................................................................................................................... 55 
3.  Ustalanie wartości godziwej ......................................................................................................................................................................................................................................... 55 
4.  Rachunkowość zabezpieczeń ..................................................................................................................................................................................................................................... 56 
5.  Identyfikacja ryzyka ....................................................................................................................................................................................................................................................... 62 
 POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE ........................................................................................................................................................................... 69 
1.  Posiadane koncesje ...................................................................................................................................................................................................................................................... 69 
2.  Ujawnienia wynikające z Art. 44 Ustawy – Prawo energetyczne ........................................................................................................................................................................... 69 
3.  Leasing ........................................................................................................................................................................................................................................................................... 70 
4.  Poniesione nakłady inwestycyjne oraz przyszłe zobowiązania z tytułu podpisanych kontraktów inwestycyjnych .......................................................................................... 74 

PKN ORLEN

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 3/82

15.5. Aktywa i zobowiązania warunkowe ............................................................................................................................................................................................................................ 74

15.6. Zabezpieczenia akcyzowe ........................................................................................................................................................................................................................................... 77

15.7. Transakcje z podmiotami powiązanymi ..................................................................................................................................................................................................................... 77

15.8. Wynagrodzenie wynikające z umowy z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych ...................................................................................................... 79

16. WYDARZENIA PO ZAKOŃCZENIU OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO ...................................................................................................................... 80

16.1. Inkorporacja LOTOS S.A. ................................................................................................................................................................................................................................................. 80

16.2. Wpływ konfliktu zbrojnego na Ukrainie na działalność operacyjną i finansową Spółki ............................................................................................................................................. 80

16.3. Pozytywna warunkowa decyzja UOKiK w sprawie koncentracji między PKN ORLEN oraz PGNiG S.A. ............................................................................................................ 81

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 4/82

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

NOTA

2021

2020

Przychody ze sprzedaży

9, 11.1, 11.2, 11.3

89 680

58 816

Koszt własny sprzedaży

11.8.1

(78 917)

(52 339)

Zysk brutto ze sprzedaży

10 763

6 477

Koszty sprzedaży

(5 074)

(4 678)

Koszty ogólnego zarządu

(1 138)

(1 107)

Pozostałe przychody operacyjne

11.9

5 090

2 679

Pozostałe koszty operacyjne

11.10

(1 804)

(1 795)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych

11.12

(7)

(26)

Zysk z działalności operacyjnej

7 830

1 550

Przychody finansowe

11.11.1

3 333

1 226

Koszty finansowe

11.11.2

(1 258)

(4 888)

Przychody i koszty finansowe netto

2 075

(3 662)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości pożyczek i odsetek od należności

handlowych

11.12

(6)

(9)

Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem

9 899

(2 121)

Podatek dochodowy

11.13

(1 501)

(235)

podatek dochodowy bieżący

(1 532)

(268)

podatek odroczony

11.13.2

31

33

Zysk/(Strata) netto

8 398

(2 356)

Inne całkowite dochody:

które nie zostaną następnie przeklasyfikowane na zyski lub straty

34

(11)

wycena nieruchomości inwestycyjnych do wartości godziwej

na moment przeklasyfikowania

16

-

zyski i straty aktuarialne

19

(11)

zyski/(straty) z tytułu inwestycji w instrumenty kapitałowe

wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

7

(2)

podatek odroczony

11.13.2

(8)

2

które zostaną przeklasyfikowane na zyski lub straty

(349)

(260)

instrumenty zabezpieczające

14.4

(180)

(381)

koszty zabezpieczenia

14.4

(251)

60

podatek odroczony

11.13.2

82

61

(315)

(271)

Całkowite dochody netto

8 083

(2 627)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 5 / 82

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

NOTA

31/12/2021

31/12/2020

(dane

przekształcone)

01/01/2020

(dane

przekształcone)

AKTYWA

Aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe

12.1

17 997

16 500

15 355

Wartości niematerialne

12.2

1 667

905

1 074

Aktywa z tytułu praw do użytkowania

15.3.1

2 382

2 343

2 336

Akcje i udziały w jednostkach zależnych i współkontrolowanych

12.3

19 274

17 064

16 513

Instrumenty pochodne

12.10.1

265

116

277

Należności długoterminowe z tytułu leasingu

20

21

Pozostałe aktywa, w tym:

12.10.1

2 704

2 044

1 465

Pożyczki udzielone

2 490

1 900

1 311

44 309

38 993

37 041

Aktywa obrotowe

Zapasy

12.5.1

11 167

7 751

9 835

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

12.5.2

9 866

4 886

7 160

Należności z tytułu podatku dochodowego

4

396

10

Środki pieniężne

12.6

1 521

586

5 056

Instrumenty pochodne

12.10.1

1 191

677

299

Należności krótkoterminowe z tytułu leasingu

1

Pozostałe aktywa, w tym:

12.10.1

2 744

1 243

917

Pożyczki udzielone

1 315

98

8

Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

150

19

59

26 644

15 559

23 337

Aktywa razem

70 953

54 552

60 378

PASYWA

KAPITAŁ WŁASNY

Kapitał podstawowy

12.9.1

1 058

Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej

12.9.2

1 227

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń

14.4

(423)

(74)

186

Kapitał z aktualizacji wyceny

11

(8)

(6)

Zyski zatrzymane

12.9.3

36 582

29 666

32 459

Kapitał własny razem

38 455

31 869

34 924

ZOBOWIĄZANIA

Zobowiązania długoterminowe

Kredyty, pożyczki i obligacje

12.7

8 953

5 215

8 222

Rezerwy

12.11

465

671

553

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

11.13.2

613

718

814

Instrumenty pochodne

12.10.2

769

237

72

Zobowiązania z tytułu leasingu

15.3.1

2 127

2 059

2 000

Pozostałe zobowiązania

12.10.2

183

193

210

13 110

9 093

11 871

Zobowiązania krótkoterminowe

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe

zobowiązania

12.5.3

12 144

7 561

9 779

Zobowiązania z tytułu leasingu

15.3.1

356

354

368

Zobowiązania z tytułu umów z klientami

12.5.4

300

223

206

Kredyty, pożyczki i obligacje

12.7

945

2 576

346

Rezerwy

12.11

2 362

681

588

Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego

621

-

8

Instrumenty pochodne

12.10.2

623

347

306

Pozostałe zobowiązania

12.10.2

2 037

1 848

1 982

19 388

13 590

13 583

Zobowiązania razem

32 498

22 683

25 454

Pasywa razem

70 953

54 552

60 378

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 6 / 82

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

Kapitał podstawowy oraz

kapitał z emisji akcji

powyżej ich wartości

nominalnej

Kapitał z tytułu

stosowania

rachunkowości

zabezpieczeń

Kapitał z

aktualizacji

wyceny

Zyski zatrzymane

Kapitał własny

razem

NOTA

12.9.1, 12.9.2

14.4

12.9.3

01/01/2021

2 285

(74)

(8)

29 666

31 869

Zysk netto

-

8 398

Składniki innych całkowitych dochodów

-

(349)

19

15

(315)

Całkowite dochody netto

-

(349)

19

8 413

8 083

Dywidendy

-

(1 497)

31/12/2021

2 285

(423)

11

36 582

38 455

01/01/2020

2 285

186

(6)

32 459

34 924

(Strata) netto

-

(2 356)

Składniki innych całkowitych dochodów

-

(260)

(2)

(9)

(271)

Całkowite dochody netto

-

(260)

(2)

(2 365)

(2 627)

Dywidendy

-

(428)

31/12/2020

2 285

(74)

(8)

29 666

31 869

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 7 / 82

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

NOTA

2021

2020

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej

Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem

9 899

(2 121)

Korekty o pozycje:

Amortyzacja

11.8.2

2 106

1 923

(Zysk)/Strata z tytułu różnic kursowych

13.1

(112)

571

Odsetki netto

13.2

143

182

Dywidendy

11.11.1

(890)

(372)

(Zysk)/Strata na działalności inwestycyjnej

13.3

(4 181)

2 587

Zmiana stanu rezerw

13.4

2 470

575

Zmiana stanu kapitału pracującego

12.5

(3 207)

1 753

zapasy

(3 416)

2 087

należności

(4 023)

2 263

zobowiązania

4 232

(2 597)

Pozostałe korekty

13.5

(713)

(457)

Podatek dochodowy (zapłacony)

13.6

(519)

(662)

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

4 996

3 979

Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej

Nabycie składników rzeczowego majątku trwałego, wartości

niematerialnych i aktywów z tytułu praw do użytkowania

(5 295)

(2 358)

Nabycie akcji i udziałów, w tym:

(492)

(3 703)

Grupy ENERGA

-

(3 143)

Wydatki z tytułu dopłat do kapitału w jednostkach zależnych

(485)

(47)

Sprzedaż składników rzeczowego majątku trwałego, wartości

niematerialnych i aktywów z tytułu praw do użytkowania

538

140

Odsetki otrzymane

13.2

80

55

Dywidendy otrzymane

14.2

889

368

Wydatki z tytułu udzielonych pożyczek długoterminowych

(811)

(664)

Wpływy z tytułu udzielonych pożyczek długoterminowych

9

26

(Wydatki) z tytułu udzielonych pożyczek krótkoterminowych

(919)

(5)

Przepływy netto w ramach systemu cash pool

(442)

(168)

Rozliczenie instrumentów pochodnych niewyznaczonych dla celów

rachunkowości zabezpieczeń

2 609

484

Pozostałe

(6)

(12)

Środki pieniężne netto (wykorzystane) w działalności inwestycyjnej

(4 325)

(5 884)

Przepływy pieniężne z działalności finansowej

Wpływy z otrzymanych kredytów i pożyczek

12.7, 12.8.1

11 716

3 494

Emisja obligacji

12.7, 12.8.1

3 225

1 000

Spłata kredytów i pożyczek

12.7, 12.8.1

(12 622)

(5 706)

Wykup obligacji

12.7, 12.8.1

(200)

(100)

Odsetki zapłacone od kredytów, pożyczek, obligacji i cash pool

13.2, 12.8.1

(201)

(202)

Odsetki zapłacone z tytułu leasingu

13.2, 12.8.1

(72)

(73)

Dywidendy wypłacone akcjonariuszom jednostki dominującej

12.9.5

(1 497)

(428)

Przepływy netto w ramach systemu cash pool

12.8.1

259

(194)

Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu

12.8.1

(333)

(361)

Pozostałe

(4)

(3)

Środki pieniężne netto z/(wykorzystane w) działalności finansowej

271

(2 573)

Zwiększenie/(Zmniejszenie) netto stanu środków pieniężnych

942

(4 478)

Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych

(7)

8

Środki pieniężne na początek okresu

586

5 056

Środki pieniężne na koniec okresu

12.6

1 521

586

w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania

12.6

81

41

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 8 / 82

PODSTAWOWE INFORMACJE

1. PODSTAWOWA DZIAŁALNOŚĆ PKN ORLEN

PODSTAWOWE INFORMACJE O SPÓŁCE

NAZWA

Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna

SIEDZIBA

ul. Chemików 7, 09-411 Płock, Polska

KRS

0000028860

REGON

610188201

NIP

774-00-01-454

PODSTAWOWY PRZEDMIOT DZIAŁALNOŚCI

˗ przerób ropy naftowej,

- produkcja paliw, wyrobów petrochemicznych i chemicznych,

- sprzedaż hurtowa i detaliczna produktów paliwowych,

- wytwarzanie, dystrybucja i obrót energią elektryczną i cieplną.

Polski Koncern Naftowy ORLEN Spółka Akcyjna („Spółka”, „PKN ORLEN”, „Emitent”, „Jednostka Dominująca”) powstał z połączenia

Petrochemii Płock S.A. z Centralą Produktów Naftowych S.A. w dniu 7 września 1999 roku. PKN ORLEN jest jednym z największych i

najbardziej nowoczesnych koncernów paliwowo - energetycznych w Europie Środkowej.

Od 26 listopada 1999 roku akcje PKN ORLEN są notowane na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w

Warszawie (GPW) w systemie notowań ciągłych.

2. PODSTAWA SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości

Finansowej przyjętymi do stosowania w Unii Europejskiej (MSSF UE). Zastosowane przez Spółkę zasady rachunkowości opierają

się na standardach i interpretacjach przyjętych przez Unię Europejską i mających zastosowanie dla okresu rozpoczynającego się

dnia 1 stycznia 2021 roku lub okresów wcześniejszych.

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w oparciu o zasadę kosztu historycznego, za wyjątkiem pochodnych instrumentów

finansowych i nieruchomości inwestycyjnych wycenianych w wartości godziwej oraz aktywów finansowych wycenianych według

wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe z wyjątkiem jednostkowego

sprawozdania z przepływów pieniężnych zostało sporządzone zgodnie z zasadą memoriału.

Zakres jednostkowego sprawozdania finansowego jest zgodny także z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018

roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków

uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz. U. 2018

r. poz.757) i obejmuje roczny okres sprawozdawczy od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 roku i okres porównawczy od 1 stycznia do

31 grudnia 2020 roku.

Prezentowane jednostkowe sprawozdanie finansowe przedstawia rzetelnie sytuację finansową i majątkową Spółki na dzień 31

grudnia 2021 roku, wyniki jej działalności oraz przepływy pieniężne za rok zakończony dnia 31 grudnia 2021 roku.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Spółkę

w dającej się przewidzieć przyszłości.

W ramach oceny możliwości kontynuacji działalności przez Spółkę Zarząd dokonał analizy dotychczasowych ryzyk, w tym w

szczególności dokonał oceny wpływu pandemii COVID-19 na działalność Spółki (nota 7) oraz wpływu zdarzeń po zakończeniu

okresu sprawozdawczego związanych z konfliktem zbrojnym na Ukrainie (nota 16.2).

Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie

kontynuowania działalności przez Spółkę.

Czas trwania Spółki jest nieoznaczony.

3. WALUTA FUNKCJONALNA I WALUTA PREZENTACJI SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

Walutą funkcjonalną i walutą prezentacji niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego jest złoty polski („PLN”). Dane

w jednostkowym sprawozdaniu finansowym zaprezentowano w milionach PLN (mln PLN), chyba że w konkretnych sytuacjach

podano inaczej.

Ewentualne zaistniałe różnice w wysokości 1 mln PLN przy sumowaniu pozycji zaprezentowanych w notach objaśniających

wynikają z przyjętych zaokrągleń.

4. POLITYKA RACHUNKOWOŚCI

4.1. Zasady rachunkowości

Wybrane istotne zasady rachunkowości oraz istotne wartości oparte na osądach i szacunkach zostały przedstawione jako element

poszczególnych not objaśniających do jednostkowego sprawozdania finansowego. Spółka stosowała zasady rachunkowości w

sposób ciągły dla wszystkich prezentowanych okresów sprawozdawczych, z wyjątkiem poniższych zmian, obowiązujących od 1

stycznia 2021 roku, będących efektem trwającego procesu integracji z Grupą Energa i prowadzonych prac nad ujednoliceniem

stosowanych zasad rachunkowości w ramach całej Grupy ORLEN:

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 9 / 82

 zmiana metody prezentacji otrzymanych dotacji do aktywów trwałych,

 zmiana metody rozliczenia nieodpłatnie otrzymanych praw majątkowych białych,

 zmiana zasady ujęcia odsetek i innych kosztów o podobnym charakterze, a także różnic kursowych naliczonych od

tworzonych rezerw,

 zmiana metody prezentacji nieodpłatnie otrzymanych świadectw pochodzenia zielonej energii.

Dotychczas Spółka ujmowała dotacje dotyczące aktywów jako pomniejszenie wartości księgowej składnika aktywów i w efekcie

zmniejszenie odpisów amortyzacyjnych na przestrzeni okresu jego użytkowania. Począwszy od 1 stycznia 2021 roku Spółka

zdecydowała o zmianie metody prezentacji dotacji do aktywów, które obecnie ujmowane są jako przychody przyszłych okresów

i w sposób systematyczny rozliczane w pozostałe przychody operacyjne na przestrzeni okresu użytkowania składników

aktywów. Retrospektywne zastosowanie tej zmiany w odniesieniu do danych za 2020 rok spowodowało wzrost sumy aktywów i

pasywów wykazanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej o kwotę 95 mln PLN (poprzez zwiększenie pozycji rzeczowych

aktywów trwałych oraz przychodów przyszłych okresów zaprezentowanych w pozycji pozostałych zobowiązań długoterminowych

o wartość nierozliczonych dotacji na dzień 31 grudnia 2020 roku). Spółka nie dokonała zmiany danych porównawczych

prezentowanych w jednostkowym sprawozdaniu z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów ze względu na ich nieistotny

wpływ.

W tabeli poniżej ujawniono wpływ powyższych zmian na poszczególne pozycje jednostkowego sprawozdania z sytuacji

finansowej na dzień 31 grudnia 2020 roku:

01/01/2020

(dane przekształcone)

31/12/2020

Zmiana prezentacji

otrzymanych dotacji do

aktywów

31/12/2020

(dane przekształcone)

AKTYWA, w tym:

60 378

54 457

95

54 552

Aktywa trwałe, w tym:

37 041

38 898

95

38 993

Rzeczowe aktywa trwałe

15 355

16 405

95

16 500

PASYWA, w tym:

60 378

54 457

95

54 552

Zobowiązania długoterminowe, w tym:

11 871

8 998

95

9 093

Pozostałe zobowiązania długoterminowe, w

tym:

210

98

95

193

Przychody przyszłych okresów

102

-

95

Dodatkowo, w odniesieniu do nieodpłatnie otrzymanych praw majątkowych białych, Spółka dokonała zmiany metody rozliczenia

dotacji, które od 1 stycznia 2021 roku są ujmowane systematycznie w pozostałe przychody operacyjne w okresie amortyzacji

składnika aktywów trwałych, dzięki któremu te prawa majątkowe zostały otrzymane. Do końca 2020 roku nieodpłatnie otrzymane

prawa majątkowe były ujmowane jednorazowo w pozostałe przychody operacyjne. Wprowadzona obecnie zmiana nie miałaby

istotnego wpływu na dane porównawcze za 2020 rok.

Spółka zdecydowała również o zmianie zasady ujęcia odsetek i innych kosztów o podobnym charakterze, a także różnic

kursowych naliczonych od tworzonych rezerw, które dotychczas ujmowane były w tych samych pozycjach sprawozdania

finansowego, w których ujmowana była kwota głównego obowiązku. Od 1 stycznia 2021 roku koszty te ujmowane są w ramach

kosztów finansowych. W odniesieniu do prezentowanych danych porównawczych za 2020 rok powyższa zmiana nie miała

istotnego wpływu.

Ponadto Spółka dokonała zmiany zasad rachunkowości w odniesieniu do prezentacji nieodpłatnie otrzymanych świadectw

pochodzenia zielonej energii. Począwszy od 1 stycznia 2021 roku przychody z tytułu nieodpłatnie przyznanych świadectw

pochodzenia zielonej energii prezentowane są jako pomniejszenie kosztu własnego sprzedaży. W poprzednich okresach

przychody z tego tytułu były prezentowane w ramach pozostałych przychodów operacyjnych. W odniesieniu do prezentowanych

danych porównawczych za 2020 rok powyższa zmiana nie miała istotnego wpływu.

W związku z tym, że wprowadzone zmiany miały głównie charakter prezentacyjny i/lub nie miały istotnego wpływu na

prezentowane dane za poprzedni okres sprawozdawczy, Spółka nie dokonała przekształcenia danych porównawczych.

W ocenie Spółki, wprowadzenie zmian zasad rachunkowości w odniesieniu do wskazanych powyżej zdarzeń, pozwoli na

przekazanie bardziej przydatnych danych i informacji będących również podstawą decyzji podejmowanych przez Zarząd PKN

ORLEN w ramach realizowanego planu stworzenia zintegrowanego koncernu multienergetycznego, w szczególności

dokonywanych na bieżąco analiz miar efektywności prowadzonej działalności przez Spółkę, takich jak m.in. wskaźnik EBITDA.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 10 / 82

Wybrane zasady rachunkowości

Nota

Strona

Segmenty działalności

8

17

Przychody ze sprzedaży

11.1

19

Koszty

11.8

22

Podatek dochodowy

11.13

25

Rzeczowe aktywa trwałe

12.1

27

Wartości niematerialne

12.2

28

Inwestycje w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i współkontrolowanych

12.3

30

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych

12.4

31

Kapitał pracujący

12.5

37

Zapasy

12.5.1

37

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

12.5.2

38

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

12.5.3

40

Środki pieniężne

12.6

40

Kredyty, pożyczki i obligacje

12.7

41

Kapitał własny

12.9

44

Rezerwy

12.11

48

Instrumenty finansowe

14

53

Ustalanie wartości godziwej

14

53

Leasing

15.3

70

Aktywa i zobowiązania warunkowe

15.5

74

4.2. Zmiany klimatu i ich wpływ na stosowane zasady rachunkowości

Zdarzenia i uwarunkowania wynikające ze zmian klimatu i związanych z tym ryzyk, wywierają coraz większy wpływ na działalność

Spółki zarówno w odniesieniu do modeli biznesowych, procesów zachodzących w Spółce oraz jej zdolności do pozyskiwania

finansowania, jak również przyciągania inwestorów i klientów. Zmiany klimatu stały się głównym determinantem zarządzania

zrównoważonym rozwojem w Grupie ORLEN w 2021 roku. Dotychczasowe standardy i systemy zarządzania ograniczające

bezpośredni wpływ na środowisko ewoluowały w kierunku strategicznych działań zmierzających do zmniejszenia wpływu PKN

ORLEN na zmiany klimatu, a także dostosowanie modeli biznesowych do wpływu fizycznych konsekwencji tych zmian na aktywa

Spółki. Nie bez znaczenia pozostają też czynniki regulacyjne związane ze zmianami klimatu, w tym w szczególności zmieniające się

przepisy prawa unijnego i krajowego stale podwyższające wymogi w zakresie ochrony środowiska oraz nakładające na

przedsiębiorstwa konieczność ponoszenia dodatkowych opłat środowiskowych, bądź podejmowania działań dostosowawczych w

celu ich uniknięcia bądź minimalizacji. Spółka podlega m.in. unijnej regulacji ustanawiającej system handlu uprawnieniami do emisji

gazów cieplarnianych (Dyrektywa EU ETS). Ponadto ponosi opłaty za korzystanie ze środowiska wynikające z ustaw Prawo

ochrony środowiska oraz Prawo Wodne, jak również jest zobowiązana m.in. do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW)

oraz Narodowego Celu Redukcyjnego (NCR). Wpływ poniesionych przez Spółkę w 2021 roku kosztów emisji CO

2

oraz opłat

środowiskowych został zaprezentowany w nocie 11.8.2. PKN ORLEN zarządza centralnie ryzykiem związanym z kosztem

rozliczenia emisji CO

2

w Grupie. Polityka zabezpieczania ryzyka rynkowego związanego ze zmianami cen CO

2

realizowana jest

głównie przy wykorzystaniu instrumentów pochodnych w celu ograniczania ryzyka zmian przepływów pieniężnych, o czym szerzej

napisano w nocie 14.5.1.2.

Narastająca presja klimatyczna i regulacyjna wpływa również na ogólne warunki gospodarcze na rynkach, na których działa Spółka,

przekładając się na dostępność i ceny wybranych towarów, jak również na stopy procentowe, kursy walut, wskaźniki inflacji oraz

dostępność finansowania. Regulacje środowiskowe stopniowo są uzupełniane wytycznymi w zakresie zrównoważonego

finansowania, w ramach których pozyskiwane środki muszą być przeznaczane na inwestycje zmniejszające ryzyka zmiany klimatu

i ryzyka środowiskowe. Jak opisano szerzej w nocie 12.7 PKN ORLEN wyemitował w 2020 i 2021 roku obligacje zrównoważonego

rozwoju o łącznej wartości 2 mld PLN, jak również w 2021 roku ustanowił program emisji średnioterminowych euroobligacji, w

ramach którego wyemitował w maju 2021 roku zielone euroobligacje o łącznej wartości nominalnej 500 mln EUR i planuje kolejne

emisje tego typu obligacji w przyszłości, w celu zaspokojenia potrzeb w ramach opracowanych zasad finansowania zielonych

inwestycji.

Zrównoważony rozwój zajmuje istotne miejsce w budowie koncernu multienergetycznego i realizacji przedstawionej w 2020 roku

agendy Strategii 2030 Grupy ORLEN, jak również w dążeniu do osiągnięcia neutralności emisyjnej w roku 2050, aby w przyszłości

wypełnić cele klimatyczne określone przez warunki Porozumienia Paryskiego oraz przez Unię Europejską. W ramach dochodzenia

do tego celu, do 2030 roku Koncern zamierza o 20% zredukować emisje CO

2

z obecnych aktywów rafineryjnych i petrochemicznych

oraz o 33% CO

2

/MWh z produkcji energii elektrycznej. Ogłoszona przez PKN ORLEN strategia dążenia do neutralności emisyjnej

oparta jest na czterech filarach: efektywności energetycznej produkcji, zeroemisyjnej energetyce, paliwach przyszłości oraz zielonym

finansowaniu. Spółka podjęła w ostatnich latach szereg działań, które ograniczają wpływ działalności koncernu na środowisko,

w tym m.in. w zakresie poprawy efektywności gospodarki wodno-ściekowej instalacji przemysłowych oraz redukcji odprowadzanych

ścieków. Ponadto w ramach wydatków CAPEX Spółka realizuje szereg projektów inwestycyjnych realizowanych w oparciu o

nowoczesne technologie, które charakteryzuje wysoka wydajność, niska emisyjność oraz minimalny wpływ na środowisko. Spółka

realizuje strategię wodorową wspierającą redukcję emisji CO

2

, rozwija infrastrukturę ładowania aut elektrycznych oraz inne projekty

związane z ograniczaniem emisji GHG. Spółka sukcesywnie realizuje również program w obszarze badań, rozwoju i innowacji

którego działania skupione są na wdrażaniu nowych technologii oraz usprawnień istniejących procesów technologicznych.

Wpływ podejmowanych istotnych działań w tym zakresie mających wpływ na dane finansowe 2021 roku został zaprezentowany

w poszczególnych notach do niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 11 / 82

Przy sporządzaniu niniejszego Jednostkowego Sprawozdania Finansowego Zarząd dokonał analizy wpływu zmian klimatycznych,

na istotne osądy i szacunki dokonywane przez Spółkę, szczególnie w kontekście ogłoszonej w 2020 roku strategii dekarbonizacji z

konkretnymi zobowiązaniami dotyczącymi redukcji emisji i osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Zarząd rozważył wpływ zmian klimatycznych na kluczowe szacunki przedstawione w sprawozdaniu finansowym, w tym:

 szacunki przyszłych przepływów pieniężnych wykorzystywane do oceny utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości

niematerialnych (w tym wartości firmy) oraz aktywów z tytułu praw do użytkowania (więcej informacji w nocie 12.4);

 szacunki dotyczące okresów ekonomicznej użyteczności aktywów trwałych, jak również przyjętych wartości rezydualnych

(więcej informacji w nocie 12.1);

 szacunki dotyczące rezerw i wybranych zobowiązań warunkowych (więcej informacji w nocie 12.11 i 15.5.2);

Ponadto, na bazie przeprowadzonej analizy ryzyk związanych z klimatem Zarząd ocenił, że zmiany klimatyczne nie będą mieć

znaczącego wpływu na ocenę kontynuacji działalności przez Spółkę zarówno w krótkim okresie, jak i w perspektywie

długoterminowej.

5. WPŁYW ZMIAN STANDARDÓW MSSF NA JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE PKN ORLEN

Reforma wskaźnika referencyjnego stóp procentowych (Reforma IBOR)

W dniu 1 stycznia 2018 roku weszło w życie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016

roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych („Reforma

IBOR”). W lutym 2021 roku została wydana nowelizacja rozporządzenia. Rozporządzenie wprowadziło nowy standard wyznaczania

i stosowania stawek referencyjnych wykorzystywanych na rynku finansowym. W konsekwencji zreformowane zostało podejście do

ustalania stawek WIBOR i EURIBOR. Stopy LIBOR dla funta brytyjskiego, franka szwajcarskiego, jena oraz euro począwszy od

1 stycznia 2022 roku przestały być notowane i zostały zastąpione stawkami alternatywnymi. W tym samym momencie przestały być

notowane stopy LIBOR 1W i 2M dla dolara amerykańskiego. Zgodnie z bieżącymi decyzjami podmiotów wyznaczonych do

przeprowadzenia reformy, pozostałe stopy LIBOR USD będą najprawdopodobniej istnieć do 30 czerwca 2023.

Reforma IBOR skutkowała wprowadzeniem zmian do MSSF, które zostały opublikowane w dwóch etapach:

• Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena” oraz MSSF 7 „Instrumenty

finansowe: ujawnianie informacji” - Reforma Referencyjnej Stopy Procentowej – Etap 1 (obowiązujące w odniesieniu do okresów

rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2020 roku lub później),

• Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe”, MSR 39 „Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena”, MSSF 7 „Instrumenty

finansowe: ujawnianie informacji”, MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” oraz MSSF 16 „Leasing” - Reforma Referencyjnej Stopy

Procentowej - Etap 2 (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2021 roku lub później).

Zgodnie z informacjami opublikowanymi w Jednostkowym Sprawozdaniu Finansowym za 2020 rok (nota 5), zmiany Etapu 1 nie

miały istotnego wpływu dla Spółki, ponieważ nie stosuje ona rachunkowości zabezpieczeń dla instrumentów zabezpieczających

stopę procentową.

W odniesieniu do zmian wprowadzonych w ramach Etapu 2 Spółka zamierza przyjąć następujące rozwiązania w odniesieniu do

instrumentów finansowych, które ulegną zmianie w konsekwencji Reformy IBOR:

- w przypadku, gdy warunki umowne dotyczące kredytów bankowych i pożyczek oraz systemów cash pool zostają zmienione

bezpośrednio w wyniku Reformy IBOR, a nowa stawka będąca podstawą określania przepływów pieniężnych wynikających

z umowy jest ekwiwalentem ekonomicznym dotychczasowej stawki obowiązującej bezpośrednio przed dokonaniem zmiany,

Spółka zmieni podstawę określania przepływów pieniężnych wynikających z umowy prospektywnie, zmieniając efektywną stopę

procentową. W odniesieniu do wszelkich innych zmian wprowadzonych w tym okresie, które nie są bezpośrednio związane

z reformą, Spółka zastosuje odpowiednie wymogi określone przez MSSF 9,

- w przypadku, gdy bezpośrednio w wyniku Reformy IBOR zmianie ulega umowa leasingu, a nowa stawka określania opłat

leasingowych jest ekwiwalentem ekonomicznym dotychczasowej stawki, Spółka dokona ponownej wyceny zobowiązania

z tytułu leasingu, aby odzwierciedlić zmienione opłaty leasingowe przy zastosowaniu zaktualizowanej stopy dyskontowej,

- jeżeli Reforma IBOR powoduje zmianę instrumentów zabezpieczających, pozycji zabezpieczanej oraz zabezpieczanego ryzyka,

Spółka dokona aktualizacji dokumentacji zabezpieczenia, nie rozwiązując powiązania zabezpieczającego.

Poniżej Spółka prezentuje informacje na temat charakteru i zakresu ryzyka na które narażona jest Spółka w związku z Reformą

IBOR wraz ze wskazaniem pochodnych i niepochodnych instrumentów finansowych posiadanych przez Spółkę objętych reformą,

podjętych przez Spółkę działań w celu zarządzania ryzykiem wynikającym z reformy oraz oceną wpływu reformy na działalność

Spółki oraz prezentowane dane finansowe.

Charakter i zakres ryzyka

Spółka dokonała przeglądu wpływu Reformy IBOR na poszczególne obszary działalności pod kątem: zarządzania ryzykiem, w tym

ryzykiem operacyjnym, płynności oraz systemowym.

Ponadto Spółka monitoruje na bieżąco rynek oraz dane pochodzące z różnych branżowych grup roboczych zarządzających

przejściem na nowe stawki referencyjne, w tym szczególnie komunikaty organów regulacyjnych odpowiedzialnych za stawki LIBOR

(m.in. Financial Conduct Authority (FCA) oraz Commodity Futures Trading Commission).

Ryzyko operacyjne

Spółka dokonała przeglądu istniejących umów handlowych i finansowych i nie zidentyfikowała ryzyka zerwania istotnych dla

kontynuacji działalności Spółki umów, opartych o wskaźniki referencyjne podlegające Reformie IBOR. Spółka nie zidentyfikowała

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 12 / 82

również ryzyka poniesienia dodatkowych kosztów lub poniesienia strat czy utraconych korzyści w związku z brakiem odpowiednich

zapisów w istniejących umowach handlowych i finansowych określających zasady kontynuowania tych umów w przypadku, gdy

wskaźnik referencyjny nie będzie publikowany („Klauzul fallback”).

Spółka planuje uzgodnić ewentualne zmiany do istniejących umów w taki sposób, aby umożliwić zastosowanie zwolnień

przewidzianych w MSSF 9.

Część umów handlowych i finansowych wymaga zmiany zapisów dotyczących wskaźników referencyjnych dla których zostały

wyznaczone daty zaprzestania ich publikowania. Jeżeli dwustronne negocjacje z kontrahentami Spółki nie zakończą się

powodzeniem przed zaprzestaniem obowiązywania istniejących wskaźników referencyjnych w umowach finansowych, zachodzi

niepewność co do przyszłej stopy procentowej. Taka sytuacja prowadzi do dodatkowego ryzyka stopy procentowej, które nie było

uwzględniane w czasie zawierania umów i nie jest przedmiotem strategii Spółki dotyczącej zarządzania ryzykiem stopy procentowej.

Spółka obecnie ocenia to ryzyko jako niskie, gdyż stosowany w Grupie LIBOR USD ON, 1M oraz 3M ma zapewnione kwotowanie

do 30 czerwca 2023.

Ponadto, w przypadku braku porozumienia w sprawie wdrożenia Reformy IBOR dla obowiązujących umów zachodzi ryzyko sporów

z kontrahentami, które mogą skutkować rozwiązaniem umowy i dodatkowymi kosztami. Spółka ściśle współpracuje z kontrahentami

i ocenia prawdopodobieństwo wystąpienia takiego ryzyka jako niskie.

W odniesieniu do wskaźników WIBOR i EURIBOR, które zostały dostosowane do wymogów Reformy IBOR, wciąż istnieje ryzyko,

że w przyszłości administratorzy tych wskaźników zmienią je w istotny sposób lub zaprzestaną ich opracowywania. Niemniej jednak,

zakres potencjalnych zmian w tym zakresie oraz ich wpływ na sprawozdanie finansowe Spółki w chwili obecnej nie jest możliwy do

oszacowania.

Ryzyko płynności

Obecne stawki IBOR oraz alternatywne wskaźniki referencyjne, które zostaną przyjęte przez Spółkę, istotnie się od siebie różnią.

Stawki IBOR są stawkami dotyczącymi przyszłych okresów wyznaczanymi na określony okres (np. trzy miesiące) na początku

takiego okresu i uwzględniają spread kredytowy na rynku międzybankowym. Alternatywne wskaźniki referencyjne to zazwyczaj

wolne od ryzyka stawki overnight publikowane na koniec dnia, które nie zawierają spreadu kredytowego.

Różnice te będą powodować dodatkową niepewność co do płatności odsetek według zmiennego oprocentowania, jednak w ocenie

Spółki nie będą miały istotnego wpływu na zarządzanie płynnością.

Ryzyko systemowe

Spółka zidentyfikowała konieczność implementacji zamienników obecnie pozyskiwanych danych rynkowych używanych w systemie

informatycznym służącym do zarządzania ryzykiem przy transakcjach zawieranych na rynku finansowym. Spółka podjęła działania

w celu jak najszybszego przeprowadzenia niezbędnych prac systemowych, aby zapewnić terminowe przeprowadzenie

odpowiednich aktualizacji. Zachodzi ryzyko, że tego rodzaju implementacja nie będzie działać w pełni na czas, skutkując

koniecznością przeprowadzania dodatkowych procedur manualnych wiążących się z ryzykiem operacyjnym.

Proces przejścia na alternatywne wskaźniki referencyjne

Z uwagi na posiadane aktywa i zobowiązania finansowe Spółka na dzień 31 grudnia 2021 roku stosuje następujące wskaźniki

referencyjne stóp procentowych objęte Reformą IBOR: EONIA, LIBOR USD ON, 1M, 3M.

Reforma IBOR dotyczy następujących instrumentów finansowych Spółki: cash pool międzynarodowy, pożyczki otrzymane od

Spółek Grupy ORLEN, kredyty bankowe.

Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje na temat niepochodnych instrumentów finansowych, dla których dokonano przejścia

na alternatywne stawki referencyjne lub takie przejście zostanie dokonane.

Niepochodny instrument

finansowy

Wskaźnik

referencyjny

Termin zapadalności

Wartość

nominalna

w walucie

Wartość

nominalna

Zaawansowanie przejścia dla

niepochodnych instrumentów

finansowych

na dzień 31.12.2021 (w mln)

Pożyczka wewnątrzgrupowa

Orlen Insurance-PKN ORLEN

LIBOR USD 3M

20.03.2022

15 USD

61 PLN

Do czasu zakończenia umowy kwotowania

LIBOR USD 3M jest utrzymane

Cash pool prowadzony przez PKN

ORLEN

EONIA

bezterminowy

92 EUR*

64 EUR**

424 PLN*

294 PLN**

Wskaźnik został zastąpiony €STR od

stycznia 2022

Cash pool prowadzony przez PKN

ORLEN

LIBOR USD ON

LIBOR USD 1M

bezterminowy

129 USD*

68 USD**

524 PLN*

276 PLN**

Kwotowania utrzymane do czerwca 2023,

procesowanie zmian zawieszone w

oczekiwaniu na dalsze komunikaty organów

regulacyjnych

Kredyt w rachunku bieżącym

PKN ORLEN

LIBOR USD

2023

-

Trwają prace nad aneksem dot. klauzuli

fallback

Kredyt konsorcjalny

PKN ORLEN

LIBOR USD

2023

200 USD

812 PLN

Umowa zawiera klauzulę fallback

* salda ujemne uczestników systemu cash pool prezentowane w Spółce w aktywach

** salda dodatnie uczestników systemu cash pool prezentowane w Spółce w zobowiązaniach

W nowych aktywach i zobowiązaniach handlowych oraz finansowych, gdzie istnieje odwołanie do zmiennej stopy procentowej

stosowane są ogólne postanowienia dotyczące alternatywnego wskaźnika referencyjnego w referencji do LIBOR USD lub

stosowane są takie wskaźniki, których kwotowania są zapewnione (WIBOR, EURIBOR).

W nielicznych istniejących umowach handlu międzynarodowego stosowane są formuły odsetek karnych za zwłokę oparte

o LIBOR USD. W większości przypadków dotyczy to kontraktów terminowych rocznych kończących się w 2021 roku, prace przy

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 13 / 82

odnowieniu kontraktów zakładają zmianę formuły odsetkowej na dostępne wskaźniki i/lub wprowadzenie zapisów Klauzul

fallback. Tam gdzie jest to konieczne, trwają uzgodnienia z kontrahentami w celu aneksowania istniejących umów.

Spółka prowadzi rozmowy z kontrahentami w sprawie dodania postanowień dotyczących stosowania innych wskaźników do

umowy kredytowej odnoszącej się do stopy LIBOR USD.

Reforma IBOR nie ma istotnego wpływu w odniesieniu do stosowanej przez Spółkę rachunkowości zabezpieczeń przepływów

pieniężnych oraz wartości godziwej.

Pozostałe zmiany do istniejących standardów zastosowane po raz pierwszy w sprawozdaniu finansowym za 2021 rok nie miały

istotnego wpływu na sprawozdania finansowe PKN ORLEN za 2021 rok.

Standardy przyjęte przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB), zatwierdzone przez Unię Europejską,

ale jeszcze nieobowiązujące

- Zmiany do MSR 16 „Rzeczowe aktywa trwałe” – przychody uzyskiwane przed przyjęciem składnika aktywów trwałych do

użytkowania zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych

rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później),

- Zmiany do MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” – umowy rodzące obciążenia – koszt wypełnienia

umowy zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających

się 1 stycznia 2022 roku lub później),

- Zmiany do MSSF 3 „Połączenia przedsięwzięć” – zmiany odniesień do założeń koncepcyjnych wraz ze zmianami do MSSF 3

zatwierdzone w UE w dniu 28 czerwca 2021 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się

1 stycznia 2022 roku lub później),

- MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe” z późniejszymi zmianami do MSSF 17 zatwierdzone w UE w dniu 19 listopada 2021 roku

(obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),

- Zmiany do różnych standardów „Poprawki do MSSF (cykl 2018 - 2020)” – dokonane zmiany w ramach procedury wprowadzania

dorocznych poprawek do MSSF (MSSF 1, MSSF 9, MSSF 16 oraz MSR 41) ukierunkowane głównie na rozwiązywanie

niezgodności i uściślenie słownictwa (zmiany do MSSF 1, MSSF 9 oraz MSR 41 obowiązują w odniesieniu do okresów rocznych

rozpoczynających się 1 stycznia 2022 roku lub później. Zmiany do MSSF 16 dotyczą jedynie przykładu ilustrującego, a zatem

nie podano daty jej wejścia w życie).

Standardy przyjęte przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB), oczekujące na zatwierdzenie przez

Unię Europejską

- Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” – Klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe

(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),

- Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” oraz wytyczne Rady MSSF w zakresie ujawnień

dotyczących polityk rachunkowości w praktyce - wymóg ujawniania istotnych informacji dotyczących zasad rachunkowości

(obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),

- Zmiany do MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów” –definicja wartości

szacunkowych (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),

- Zmiany do MSR 12 „Podatek dochodowy” – podatek odroczony dotyczący aktywów i zobowiązań wynikających z pojedynczej

transakcji (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku lub później),

- Zmiany do MSSF 10 „Skonsolidowane sprawozdania finansowe” oraz MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych

i wspólnych przedsięwzięciach” – Sprzedaż lub wniesienie aktywów pomiędzy inwestorem a jego jednostką stowarzyszoną lub

wspólnym przedsięwzięciem oraz późniejsze zmiany (data wejścia w życie zmian została odroczona do momentu zakończenia

prac badawczych nad metodą praw własności),

- MSSF 14 "Regulacyjne rozliczenia międzyokresowe" (obowiązujące w odniesieniu do rocznych okresów rozpoczynających się

1 stycznia 2016 roku i później) – Komisja Europejska postanowiła nie rozpoczynać procesu zatwierdzania tego tymczasowego

standardu do stosowania na terenie UE do czasu wydania ostatecznej wersji MSSF 14,

- Zmiany w MSSF 17 "Umowy ubezpieczeniowe" – Wstępne zastosowanie MSSF 17 i MSSF 9 – Informacje porównawcze

(obowiązujące w odniesieniu do rocznych okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2023 roku i później).

Spółka oczekuje, iż powyżej wymienione standardy nie będą miały istotnego wpływu na jednostkowe sprawozdanie finansowe

PKN ORLEN.

Spółka zamierza przyjąć wymienione powyżej nowe standardy MSSF opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów

Rachunkowości lecz nieobowiązujące do dnia zatwierdzenia do publikacji niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego

zgodnie z datą ich wejścia w życie.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 14 / 82

6. RÓŻNICE POMIĘDZY DANYMI UJAWNIONYMI W NINIEJSZYM SPRAWOZDANIU FINANSOWYM A

OPUBLIKOWANYM SKONSOLIDOWANYM RAPORCIE KWARTALNYM ZA IV KWARTAŁ 2021

Dane ujawnione w

kwartalnej informacji

finansowej za 4Q 2021

Korekta

Dane ujawnione w

jednostkowym sprawozdaniu

finansowym za 2021 rok

AKTYWA, w tym:

69 711

1 242

70 953

Aktywa trwałe, w tym:

43 104

1 205

44 309

Rzeczowe aktywa trwałe

18 048

(51)

17 997

Akcje i udziały w jednostkach zależnych i współkontrolowanych

18 003

1 271

19 274

Aktywa z tytułu praw do użytkowania

2 397

(15)

2 382

Aktywa obrotowe, w tym:

26 607

37

26 644

Zapasy

11 170

(3)

11 167

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

9 826

40

9 866

PASYWA, w tym:

69 711

1 242

70 953

Kapitał własny, w tym:

37 201

1 254

38 455

Zyski zatrzymane

35 328

1 254

36 582

Zobowiązania razem, w tym:

32 510

(12)

32 498

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

617

(4)

613

Zobowiązania z tytułu leasingu

2 498

(15)

2 483

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

12 137

7

12 144

Zysk z działalności operacyjnej, w tym:

7 850

(20)

7 830

Koszt własny sprzedaży

(78 955)

38

(78 917)

Koszty ogólnego zarządu

(1 131)

(7)

(1 138)

Pozostałe koszty operacyjne

(1 753)

(51)

(1 804)

Przychody finansowe

2 016

1 317

3 333

Koszty finansowe

(1 211)

(47)

(1 258)

Podatek dochodowy

(1 505)

4

(1 501)

Zysk netto

7 144

1 254

8 398

Powyższe zmiany mające wpływ na pozycje aktywów i pasywów oraz wynik dotyczyły głównie:

- odwrócenia i utworzenia odpisów aktualizujących akcje i udziały w jednostkach zależnych odpowiednio w wysokości

1 317 mln PLN i (46) mln PLN oraz utworzenia odpisów aktualizujących rzeczowe aktywa trwałe w wysokości (51) mln PLN.

Szczegółowe informacje w nocie 12.4;

- ujęcia rekompensaty wynikającej z ustawy o systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych w wysokości

40 mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 15 / 82

SYTUACJA FINANSOWA PKN ORLEN

7. WPŁYW PANDEMII KORONAWIRUSA NA DZIAŁALNOŚĆ PKN ORLEN

W 2021 roku pandemia COVID-19 w dalszym ciągu wywierała wpływ na światową gospodarkę oraz sytuację w kraju powodując

zaburzenia w systemie gospodarczym i administracyjnym. Otoczenie rynkowe Spółki nadal charakteryzowała niepewność co do

dalszego przebiegu pandemii oraz skali i rozkładu w czasie wtórnych efektów „odbicia” z pandemicznej recesji, przejawiająca się

w dużej zmienności popytu, cen produktów rafineryjnych i petrochemicznych i surowców, w tym ropy, energii oraz uprawnień do

emisji CO

2

, rzutującej na osiągane marże we wszystkich segmentach operacyjnych.

Od wybuchu pandemii COVID-19 w Unii Europejskiej zauważalnie przyspieszyły działania zmierzające do powstrzymania

niekorzystnych zmian klimatu. Przyspieszenie transformacji energetycznej odbiło się negatywnie na perspektywach globalnego

popytu na paliwa kopalne, w tym także na ropę naftową i paliwa płynne. Głęboka, choć krótkotrwała globalna recesja wywołana

przez pandemię oraz przyspieszenie transformacji energetycznej silnie odczuł globalny przemysł rafineryjny, którego moce

przerobowe okazały się istotnie za wysokie w stosunku do bieżącego i oczekiwanego popytu i wymagają redukcji. Żeby ją

wymusić, marże rafineryjne spadły głęboko poniżej progów opłacalności przerobu i pozostaną pod presją do czasu odpowiedniej

korekty potencjału rafineryjnego. Z nadwyżki ocenianej w okresie 2020-2025 na 4,5 mbd, do połowy grudnia 2021 zredukowano

lub ogłoszono redukcję mocy o 3,7 mbd. Największy wolumen wyłączeń miał miejsce w Ameryce Północnej i w rejonie Azji

i Pacyfiku i poprawił fundamenty rafineryjne w tych regionach. W Europie dokonana i zadeklarowana redukcja mocy dotyczy

dziesięciu rafinerii o łącznym potencjale blisko 0,9 mbd. Do redukcji pozostają globalne moce szacowane na około 1,0 mbd

z tego na Europę przypada 0,8 mbd.

Wzrost popytu na ropę naftową i paliwa płynne związane z trwającym obecnie odbiciem światowej gospodarki, obserwowany od

początku drugiego kwartału 2021 roku, w połączeniu z efektem sezonowym poprawił marże rafineryjne, łagodząc przejściowo

presję na redukcję mocy rafineryjnych. Poprawa marż została jednak ograniczona przez nieoczekiwany, dynamiczny wzrost cen

ropy do blisko 80$/bbl. Powodem silnego wzrostu cen od drugiej połowy IV kwartału jest niespodziewany popyt na paliwa płynne

ze strony sektora energetycznego, spowodowany wysokimi cenami gazu. Silny wzrost kosztów energii wywarł presję wzrostową

na rynkowe ceny produktów rafineryjnych, jednak poprawa marż rynkowych nie wiązała się z poprawą sytuacji ekonomicznej

rafinerii. Beneficjentem pandemii okazała się branża petrochemiczna, gdyż popyt na jej produkty istotnie wzrósł, a w

konsekwencji wzrosły marże petrochemiczne.

Przyspieszenie transformacji energetycznej doprowadziło do wzrostu popytu na gaz ziemny a brak rezerw podaży wywołał

hiperboliczne wzrosty cen tego surowca, które wraz z rosnącymi cenami uprawnień do emisji po publikacji pakietu klimatycznego

Fit for 55 doprowadziły do silnych wzrostów cen energii. W ocenie Spółki jest to sytuacja przejściowa, która po uznaniu gazu

jako niezbędne paliwo przejściowe w procesie transformacji energetycznej w Europie doprowadzi do zwiększenia mocy

energetycznych opartych na gazie i złagodzi presję cenową.

Od momentu wybuchu pandemii PKN ORLEN podjął szereg działań w związku z koniecznością dostosowania się do nieustannie

zmieniających się warunków funkcjonowania, jak również w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się zarażeń COVID-19,

zarówno w odniesieniu do własnych pracowników, jak również w zakresie wsparcia rządowej walki z koronawirusem, które

kontynuowane były w 2021 roku. Spółka na bieżąco dostosowuje swoje działania operacyjne do zmieniających się warunków

epidemiologicznych.

W okresie objętym niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym oraz obecnie, wszystkie stacje paliw sieci ORLEN

pozostawały otwarte i nie występowały zakłócenia w żadnym z obszarów funkcjonowania Spółki. Nie wystąpiły również żadne

istotne zaburzenia w działalności operacyjnej Spółki na rynkach zagranicznych. W ocenie Spółki obecnie łańcuch dostaw,

zarówno w zakresie zakupu surowców i towarów, jak i w odniesieniu do wewnętrznych procesów logistycznych (m.in. dostaw

paliw ciekłych z zakładu produkcyjnego na terminale paliw a następnie stacje paliw), pozostaje niezagrożony.

Koszt podjętych przez Spółkę działań o charakterze prewencyjnym w celu ograniczenia możliwości rozprzestrzeniania się wirusa

na obiektach oraz ochrony pracowników i klientów Spółki w 2021 roku i 2020 roku wyniósł odpowiednio (29) mln PLN i (35) mln

PLN.

W 2021 roku Spółka nie zaobserwowała istotnego pogorszenia spłacalności, bądź też zwiększenia ilości upadłości lub

restrukturyzacji wśród swoich klientów. Ze względu na efektywne zarządzanie kredytem kupieckim i windykacją, Spółka ocenia,

że pomimo przedłużającej się pandemii koronawirusa ryzyko nieuregulowania należności przez kontrahentów nie uległo istotnej

zmianie, a spłacalność należności wykazanych w bilansie na dzień 31 grudnia 2021 roku, których termin wymagalności przypada

w najbliższych miesiącach, pozostanie na niezmienionym istotnie poziomie. W związku z powyższym, na dzień 31 grudnia 2021

roku Spółka nie zidentyfikowała przesłanek do zmodyfikowania założeń przyjętych do oceny oczekiwanej straty kredytowej pod

kątem potencjalnej konieczności uwzględnienia dodatkowego elementu ryzyka związanego z obecną sytuacją gospodarczą oraz

prognozami na przyszłość.

Spółka na bieżąco analizuje sytuację na rynkach oraz spływające sygnały od kontrahentów mogące świadczyć o pogorszeniu

sytuacji finansowej i w razie konieczności dokona aktualizacji przyjętych szacunków do kalkulacji ECL w kolejnych okresach

sprawozdawczych.

Na moment sporządzenia niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego sytuacja finansowa Spółki pozostaje stabilna.

Kapitał pracujący wzrósł o 3 207 mln PLN stosunku do stanu z końca 2020 roku, co związane było głównie ze wzrostem

notowań cen ropy i produktów, które przełożyły się na wartość zapasów, należności i zobowiązań. Wyniki Spółki w 2021 roku w

podziale na segmenty zostały zaprezentowane w nocie 8.

Trwająca pandemia koronawirusa nie wpłynęła w ocenie Spółki na zmianę poziomu ryzyka w odniesieniu do udzielonych

gwarancji na dzień 31 grudnia 2021 roku i prawdopodobieństwo uruchomienia tych gwarancji pozostaje niskie.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 16 / 82

Spółka nie identyfikuje obecnie, jak i w ciągu kolejnych 12 miesięcy problemów z płynnością. Nie widzi też ryzyka braku

wywiązania się z umów kredytowych lub innych umów o finansowanie. Spółka podejmuje działania optymalizacyjne polegające

m.in. na pozyskiwaniu długoterminowego finansowania na projekty zielone i projekty zrównoważonego rozwoju oraz

finansowania na wybrane projekty inwestycyjne i zakłada utrzymanie bezpiecznego poziomu długu netto oraz wskaźników

finansowych uwzględnionych w umowach o finansowanie.

Na dzień sporządzenia niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego, Spółka ocenia, że posiada wystarczające źródła

finansowania do realizacji zaplanowanych wcześniej strategicznych projektów rozwojowych, inwestycyjnych oraz akwizycji

zgodnie z harmonogramem.

Informacje odnośnie wpływu pandemii COVID-19 na założenia oraz podejście do testów na utratę wartości na koniec 2021 roku,

statusu przeprowadzanych testów, jak również rozpoznanych na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego

odpisów z tytułu utraty wartości aktywów w 2021 roku zaprezentowano w nocie 12.4.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 17 / 82

DANE SEGMENTOWE

8. SEGMENTY DZIAŁALNOŚCI

RAFINERIA

 Produkcja i hurt rafineryjny

 Produkcja i sprzedaż olejów

 Produkcja pomocnicza

PETROCHEMIA

 Produkcja i hurt petrochemiczny

 Produkcja i sprzedaż chemii

 Produkcja pomocnicza

ENERGETYKA

 Wytwarzanie, dystrybucja i sprzedaż

energii elektrycznej i cieplnej

 Obrót energią elektryczną

DETAL

 Działalność na stacjach paliw

FUNKCJE

KORPORACYJNE

 Zarządzanie

 Administracja

 Pozostałe stanowiące tzw. pozycję uzgodnieniową

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

System organizacji oraz zarządzania Spółką ustalony jest w oparciu o wydzielone segmenty operacyjne. Podział na segmenty operacyjne dokonywany

jest na bazie czynników uwzględniających m.in. rodzaj oferowanych produktów i usług, charakterystykę procesu produkcji, rodzaj klientów oraz inne

podobieństwa ekonomiczne. Spółka nie dokonuje łączenia segmentów operacyjnych na cele sprawozdawcze, w związku z czym każdy z segmentów

operacyjnych jest wykazywany osobno.

Oceny wyników finansowych segmentów operacyjnych i decyzje o przydziale zasobów dokonywane są głównie na bazie EBITDA. Wskaźnik EBITDA

jest jedną z miar efektywności prowadzonej działalności, która nie jest zdefiniowana w MSSF. Spółka definiuje wskaźnik EBITDA jako zysk/(strata) netto

za dany okres sprawozdawczy przed uwzględnieniem wpływu podatku dochodowego, efektów działalności finansowej oraz kosztów amortyzacji.

Przychody z transakcji z podmiotami zewnętrznymi i transakcje między segmentami realizowane są na warunkach rynkowych.

W jednostkowym sprawozdaniu finansowym za 2020 rok efekt wyceny i rozliczenia kontraktów terminowych CO

2

prezentowany

był w segmencie Funkcje Korporacyjne. W celu zapewnienia porównywalności danych w niniejszym jednostkowym

sprawozdaniu finansowym Spółka dokonała przekształcenia prezentowanych danych porównawczych poprzez alokację na

segmenty efektu wyceny i rozliczenia kontraktów terminowych CO

2

rozpoznanych w 2020 roku.

9. PRZYCHODY, KOSZTY, WYNIKI FINANSOWE, ZWIĘKSZENIA AKTYWÓW TRWAŁYCH

2021 rok

NOTA

Segment

Rafineria

Segment

Petrochemia

Segment

Energetyka

Segment

Detal

Funkcje

Korporacyjne

Wyłączenia

Razem

Sprzedaż zewnętrzna

11.1,

11.2, 11.3

58 051

6 137

2 530

22 852

110

-

89 680

Sprzedaż między segmentami

22 931

1 849

2 049

-

125

(26 954)

-

Przychody ze sprzedaży

80 982

7 986

4 579

22 852

235

(26 954)

89 680

Koszty operacyjne ogółem

(76 052)

(7 946)

(5 400)

(21 459)

(1 226)

26 954

(85 129)

Pozostałe przychody operacyjne

11.9

2 112

1 492

1 182

56

248

-

5 090

Pozostałe koszty operacyjne

11.10

(1 494)

(86)

(40)

(56)

(128)

-

(1 804)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty

wartości należności handlowych

11.12

(4)

-

(3)

-

(7)

Zysk/(Strata) z działalności

operacyjnej

5 544

1 446

321

1 390

(871)

-

7 830

Przychody i koszty finansowe netto

11.11

2 075

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty

wartości pożyczek i odsetek od

należności handlowych

11.12

(6)

Zysk przed opodatkowaniem

9 899

Podatek dochodowy

(1 501)

Zysk netto

8 398

Amortyzacja

11.8.2

708

460

315

443

180

-

2 106

5.2

EBITDA

6 252

1 906

636

1 833

(691)

-

9 936

Zwiększenia aktywów trwałych

1 349

1 697

235

528

235

-

4 044

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 18 / 82

2020 rok

NOTA

Segment

Rafineria

Segment

Petrochemia

Segment

Energetyka

Segment

Detal

Funkcje

Korporacyjne

Wyłączenia

Razem

(dane

przekształcone)

(dane

przekształcone)

(dane

przekształcone)

(dane

przekształcone)

Sprzedaż zewnętrzna

11.1,

11.2, 11.3

33 976

5 089

2 111

17 546

94

-

58 816

Sprzedaż między segmentami

14 699

1 463

2 049

-

106

(18 317)

-

Przychody ze sprzedaży

48 675

6 552

4 160

17 546

200

(18 317)

58 816

Koszty operacyjne ogółem

(50 756)

(5 908)

(2 888)

(15 655)

(1 234)

18 317

(58 124)

Pozostałe przychody operacyjne

11.9

1 877

382

296

61

63

-

2 679

Pozostałe koszty operacyjne

11.10

(1 440)

(4)

(3)

(77)

(271)

-

(1 795)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty

wartości należności handlowych

11.12

(1)

-

(25)

-

(26)

Zysk/(Strata) z działalności

operacyjnej

(1 645)

1 022

1 565

1 875

(1 267)

-

1 550

Przychody i koszty finansowe netto

11.11

(3 662)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty

wartości pożyczek i odsetek od

należności handlowych

11.12

(9)

(Strata) przed opodatkowaniem

(2 121)

Podatek dochodowy

(235)

(Strata) netto

(2 356)

Amortyzacja

11.8.2

610

424

332

405

152

-

1 923

5.2

-

EBITDA

(1 035)

1 446

1 897

2 280

(1 115)

-

3 473

0

Zwiększenia aktywów trwałych

1 469

491

172

696

384

-

3 212

Zwiększenia aktywów trwałych obejmują zwiększenie rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, nieruchomości inwestycyjnych oraz aktywów z

tytułu praw do użytkowania wraz z kapitalizacją kosztów finansowania zewnętrznego oraz zmniejszenie z tytułu otrzymanych/należnych kar za nienależyte

wykonanie kontraktu

Informacja o odpisach aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw

do użytkowania w podziale na poszczególne segmenty operacyjne została przedstawiona w nocie 12.4.2.

10. AKTYWA W PODZIALE NA SEGMENTY OPERACYJNE

31/12/2021

31/12/2020

(dane

przekształcone)

Segment Rafineria

23 278

16 163

Segment Petrochemia

7 580

4 896

Segment Energetyka

5 231

4 184

Segment Detal

5 911

5 692

Aktywa segmentów

42 000

30 935

Funkcje Korporacyjne

28 953

23 617

70 953

54 552

Do segmentów operacyjnych przyporządkowuje się wszystkie aktywa z wyjątkiem aktywów finansowych, aktywów podatkowych

oraz środków pieniężnych. Aktywa użytkowane wspólnie przez segmenty operacyjne przydziela się na podstawie klucza

opartego o udział w przychodach.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku rzeczowe aktywa trwałe (nota 12.1), wartości niematerialne (nota

12.2), nieruchomości inwestycyjne (nota 12.10), aktywa z tytułu praw do użytkowania (nota 15.3.1) zlokalizowane były na terenie

Polski.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 19 / 82

NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

11. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z ZYSKÓW LUB STRAT I INNYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

11.1. Przychody ze sprzedaży

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Przychody ze sprzedaży

Przychody ze sprzedaży dóbr i usług ujmuje się w momencie spełnienia (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez

przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi (tj. składnika aktywów) klientowi, w kwocie odzwierciedlającej wynagrodzenie, do którego – zgodnie z

oczekiwaniem Spółki – będzie ona uprawniona w zamian za te dobra lub usługi. W przypadku umów, gdzie wynagrodzenie obejmuje kwotę zmienną

Spółka stosuje tę samą zasadę i ujmuje przychody w kwocie oczekiwanego wynagrodzenia, w stosunku do którego istnieje wysokie

prawdopodobieństwo, że nie ulegnie ono odwróceniu w przyszłości. Spółka uznaje, że przekazanie składnika aktywów następuje w momencie, gdy

klient uzyskuje kontrolę nad tym składnikiem aktywów. Następujące okoliczności świadczą o przeniesieniu kontroli zgodnie z MSSF 15: bieżące prawo

sprzedającego do zapłaty za składnik aktywów, posiadanie przez klienta tytułu prawnego do aktywa, fizyczne posiadanie składnika aktywów, transfer

ryzyk i korzyści oraz przyjęcie składnika aktywów przez klienta. Przychody obejmują kwoty otrzymane i należne z tytułu dostarczonych produktów,

towarów, materiałów i usług, pomniejszone o rabaty, kary oraz podatek od towarów i usług (VAT), podatek akcyzowy i opłatę paliwową. Przychody ze

sprzedaży dóbr i usług są korygowane o zyski lub straty z tytułu rozliczenia instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne dotyczące

powyższych przychodów.

W przypadku sprzedaży przekazywanej w miarę upływu czasu przychody ujmuje się na podstawie stopnia całkowitego spełnienia zobowiązania do

wykonania świadczenia tj. przeniesienia kontroli nad dobrami lub usługami przyrzeczonymi klientowi. Spółka stosuje do pomiaru stopnia spełnienia

zobowiązania do wykonania świadczenia zarówno metodę opartą na wynikach jak i metodę opartą na nakładach. W przypadku ujmowania przychodów

metodą opartą na nakładach, Spółka nie uwzględnia wpływu tych nakładów, które nie odzwierciedlają świadczenia wykonanego przez Spółkę

polegającego na przeniesieniu kontroli nad dobrami lub usługami na klienta. Stosując metodę opartą na wynikach, Spółka korzysta w większości z

praktycznego rozwiązania, zgodnie z którym ujmuje przychody, które ma prawo zafakturować, w kwocie odpowiadającej bezpośrednio wartości, która

przysługuje Spółce za przekazane dotychczas klientowi towary i usługi.

W umowach z klientami zawieranych przez Spółkę nie występuje istotny element finansowania.

PROFESJONALNY OSĄD

Spółka w oparciu o dokonane analizy klauzul umownych w kontraktach sprzedażowych zidentyfikowała model agencyjny głównie w obszarze

sprzedaży gazu ziemnego i LPG w segmencie Detal. W pozostałych transakcjach, w tym sprzedaży ropy naftowej do spółek zależnych Grupy ORLEN,

Spółka pełni rolę zleceniodawcy.

Zobowiązanie z tytułu posiadanego przez Spółkę programu lojalnościowego VITAY, powstaje w momencie sprzedaży dóbr i usług na stacjach własnych

i franczyzowych dla każdej pojedynczej transakcji sprzedaży oraz w przypadku zakupu przez klientów Spółki w e-Sklepach partnerów i polega na

naliczaniu punktów uprawniających do zniżek na przyszłe zakupy. Do ujęcia zobowiązania przyjęty jest współczynnik 68,5% uwzględniający

prawdopodobieństwo jego realizacji, w oparciu o empiryczne dane wykorzystanych punktów w stosunku do wydanych klientom w okresie ostatnich 36

miesięcy. Spółka dokonała oceny, że świadczone usługi marketingowe w segmencie Detal na rzecz dostawców, od których kupuje towary są

nierozerwalnie związane z zakupem tych towarów, stąd przychody z usługi pomniejszają koszty związane z ich zakupem i wydaniem do sprzedaży.

NOTA

2021

2020

Udział %

2021

2020

Przychody ze sprzedaży produktów i usług

50 709

35 269

56,5%

60,0%

przychody z tytułu umów z klientami

50 651

35 218

56,4%

59,9%

wyłączone z zakresu MSSF 15

58

51

0,1%

Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów

38 971

23 547

43,5%

40,0%

przychody z tytułu umów z klientami

38 971

23 546

43,5%

40,0%

wyłączone z zakresu MSSF 15

-

1

-

Przychody ze sprzedaży, w tym:

89 680

58 816

100,0%

przychody z tytułu umów z klientami

89 622

58 764

99,9%

Przychody wyłączone z zakresu MSSF15 dotyczą umów leasingu operacyjnego oraz rekompensat do cen energii.

Zobowiązania do wykonania świadczenia

Spółka w ramach zawieranych kontraktów, zobowiązuje się do dostarczenia na rzecz klientów głównie produktów oraz towarów

rafineryjnych, petrochemicznych, energii elektrycznej i cieplnej oraz ropy naftowej. W ramach tych umów Spółka działa jako

zleceniodawca.

Ceny transakcyjne w występujących umowach z klientami nie podlegają ograniczeniom za wyjątkiem cen dystrybucji energii

elektrycznej oraz cen ciepła zatwierdzanych przez Prezesa URE w segmencie Energetyka. Nie występują umowy przewidujące

istotne zwroty wynagrodzenia i inne podobne zobowiązania. Spółka nie identyfikuje przychodów, dla których otrzymanie zapłaty jest

warunkowe, w związku z czym nie prezentuje pozycji Aktywa z tytułu umów z klientami.

Udzielone w ramach umów gwarancje są gwarancjami stanowiącymi zapewnienie klienta, że dany produkt jest zgodny

z ustaloną specyfikacją. Nie polegają one na świadczeniu oddzielnej usługi.

W Spółce występuje głównie sprzedaż z odroczonym terminem płatności. Dodatkowo w segmencie Detal ma miejsce sprzedaż

gotówkowa. W umowach z klientami w większości stosowane są terminy płatności nieprzekraczające 30 dni. Płatność zazwyczaj

jest wymagana po dostarczeniu dobra lub po zakończeniu usługi.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 20 / 82

W ramach segmentów Rafineria, Petrochemia i Detal w przypadku dostaw dóbr, gdzie następuje przeniesienie kontroli na klienta w

świadczeniach spełnianych w punkcie czasu rozliczania z klientami i ujęcie przychodu następują po każdej dostawie.

W Spółce dostawy dóbr oraz świadczenia usług, kiedy klient jednocześnie otrzymuje i czerpie z nich korzyści, rozliczane są w miarę

upływu czasu. W segmencie Rafineria i Petrochemia przy sprzedaży ciągłej, gdy dobra przesyłane są przy użyciu rurociągów, prawo

własności nad przekazywanym dobrem przechodzi na klienta w określonym punkcie na instalacji. Moment ten jest uznawany za

datę sprzedaży. Przychody ujmuje się w oparciu o metodę wynikową za dostarczone jednostki dóbr. W ramach segmentu Detal w

Programie Flota rozliczenia z klientami następują najczęściej w okresach dwutygodniowych. W ramach segmentu Energetyka

ujmowanie przychodów za dostarczoną w okresie energię następuje w cyklach miesięcznych na podstawie raportów pochodzących

z systemów bilingowych, a rozliczenia z klientami odbywają się w okresach jedno- i dwumiesięcznych.

Otoczenie makroekonomiczne

PKN ORLEN funkcjonuje w warunkach zmiennego otoczenia makroekonomicznego. Sytuacja gospodarcza, rynek pracy oraz

trendy makroekonomiczne mają istotny wpływ na poziom konsumpcji paliw i produktów petrochemicznych, a w konsekwencji na

wielkość i ceny ich sprzedaży. Na osiągane marże w segmencie Rafineria, Petrochemia i Energetyka główny wpływ wywierają

notowania produktów rafineryjnych i petrochemicznych, ceny ropy naftowej, gazu i energii elektrycznej oraz uprawnień do emisji

CO

2

. Ceny ropy i gazu są kształtowane przez takie czynniki jak zmiany popytu, wielkość wydobycia i światowe poziomy zapasów

ropy oraz notowania paliw. W ostatnim czasie wśród czynników wpływających na ceny ropy naftowej i gazu ziemnego pojawiły

się ponownie napięcia geopolityczne oraz po raz pierwszy napięcia rynkowe powiązane z transformacją energetyczną.

Podstawowym wskaźnikiem odzwierciedlającym sytuację gospodarczą jest wskaźnik PKB (Produkt Krajowy Brutto), który

determinowany przez konsumpcję, nakłady inwestycyjne oraz eksport pozwala ocenić w jakim stadium znajduje się gospodarka.

Ze zmianami wskaźnika PKB zazwyczaj skorelowane są zmiany stopy bezrobocia oraz konsumpcji paliw. Ogólna kondycja

gospodarki, mierzona między innymi poziomem PKB wpływa na bieżące, jak i przyszłe zachowania konsumentów.

Podział przychodów na kategorie uwzględniający istotne czynniki ekonomiczne mające wpływ na ich rozpoznanie

Poza podziałem przychodów wg asortymentu i wg regionu geograficznego przedstawionych w notach 11.2 i 11.3 Spółka analizuje

przychody w oparciu o rodzaj umowy, termin przekazania, okres obowiązywania i kanały sprzedaży (nota 11.4, 11.5, 11.6, 11.7).

11.2. Przychody ze sprzedaży według segmentów operacyjnych w podziale na asortymenty

2021

2020

Udział %

2021 2020

Segment Rafineria

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

58 036

33 963

64,7%

57,7%

Ropa

30 215

16 999

33,7%

28,9%

Średnie destylaty

18 502

11 720

20,6%

19,9%

Lekkie destylaty

4 951

2 670

5,5%

4,5%

Frakcje ciężkie

3 153

2 036

3,5%

Pozostałe

1 215

538

1,4%

0,9%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

15

13

-

58 051

33 976

64,7%

57,7%

Segment Petrochemia

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

6 136

5 088

6,9%

8,7%

Monomery

3 307

2 741

3,7%

4,7%

PTA

1 483

1 385

1,7%

2,4%

Aromaty

599

377

0,7%

0,6%

Pozostałe

747

585

0,8%

1,0%

wyłączone z zakresu MSSF 15

1

-

6 137

5 089

6,9%

8,7%

Segment Energetyka

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

2 529

2 110

2,8%

3,6%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

1

-

2 530

2 111

2,8%

3,6%

Segment Detal

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

22 824

17 521

25,5%

29,8%

Średnie destylaty

11 638

8 580

13,0%

14,6%

Lekkie destylaty

7 821

5 472

8,7%

9,3%

Pozostałe

3 365

3 469

3,8%

5,9%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

28

25

-

22 852

17 546

25,5%

29,8%

Funkcje Korporacyjne

Przychody z tytułu umów z klientami MSSF 15

97

82

0,1%

0,2%

Wyłączone z zakresu MSSF 15

13

12

-

110

94

0,1%

0,2%

89 680

58 816

100,0%

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 21 / 82

W 2021 roku i w 2020 roku Spółka uzyskała przychody ze sprzedaży które indywidualnie przekroczyły poziom 10% łącznych

przychodów ze sprzedaży od trzech odbiorców produktów i towarów w kwocie odpowiednio 50 541 mln PLN i 32 643 mln PLN

i dotyczyły one głównie segmentu Rafineria. Odbiorcami tymi były jednostki zależne od PKN ORLEN.

11.3. Podział geograficzny przychodów ze sprzedaży - zaprezentowany według kraju siedziby zleceniodawcy

NOTA

2021

2020

Przychody z tytułu z umów z klientami

Polska

54 688

38 623

Litwa, Łotwa, Estonia

16 372

9 244

Czechy

14 585

8 227

Niemcy

1 358

796

Szwajcaria

1 305

752

Pozostałe kraje

1 314

1 122

89 622

58 764

wyłączone z zakresu MSSF 15 - Polska

58

52

9, 11.1

89 680

58 816

Pozycja pozostałe kraje zawiera głównie sprzedaż zrealizowaną dla klientów z Holandii, Irlandii, Wielkiej Brytanii i Węgier.

11.4. Przychody z tytułu umów z klientami według kryterium rodzaju umowy

W Spółce większość umów z klientami w zamian za przekazane dobra/usługi oparte są o stałą cenę, a tym samym już ujęte przychody

nie ulegną zmianie.

Spółka kwalifikuje do kategorii przychodów opartych na zmiennej cenie przychody wynikające z umów, gdzie wynagrodzenie stanowi

opłatę zmienną od obrotów, klienci posiadają prawa do rabatów i premii oraz część przychodów związanych z naliczonymi karami.

Przychody z tytułu umów obejmujących kwotę zmienną prezentowane są przede wszystkim w segmencie Funkcji Korporacyjnych.

11.5. Przychody z tytułu umów z klientami według terminu przekazania

Segment Rafineria

Segment

Petrochemia

Segment

Energetyka

Segment

Detal

Funkcje

Korporacyjne

Razem

NOTA

2021

2020

2021

2020

2021

2020

2021

2020

2021

2020

2021

2020

W określonym momencie

50 118

27 641

2 146

1 686

-

15 997

12 681

44

33

68 305

42 041

W miarę upływu czasu

7 918

6 322

3 990

3 402

2 529

2 110

6 827

4 840

53

49

21 317

16 723

11.1

58 036

33 963

6 136

5 088

2 529

2 110

22 824

17 521

97

82

89 622

58 764

W ramach segmentu Rafineria i Petrochemia w zakresie sprzedaży produktów rafineryjnych i petrochemicznych Spółka ujmuje

przychody z tytułu spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia, w zależności od zastosowanych warunków dostawy

(Incoterms CFR, CIF, CPT). W przypadku niektórych dostaw Spółka jako sprzedający jest odpowiedzialna za organizację

transportu. W przypadku, kiedy kontrola nad dobrem przechodzi na klienta przed wykonaniem usługi transportu, stanowią one

odrębne zobowiązania do wykonania świadczenia. Dostawa dobra jest świadczeniem spełnianym w punkcie czasu, natomiast

usługa transportu jest usługą ciągłą (spełnianą w miarę upływu czasu) gdzie klient jednocześnie otrzymuje i czerpie korzyści płynące

z usługi. Przychody ujmuje się w oparciu o metodę wynikową za zrealizowane świadczenia.

W segmencie Detal momentem spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia i ujęcia przychodów jest moment wydania

dobra, z wyłączeniem sprzedaży paliw w Programie Flota przy użyciu Kart Flotowych. Przychody rozpoznawane w miarę upływu

czasu w segmencie Energetyka dotyczą głównie energii i ciepła. Przychody te rozpoznawane są metodą wynikową.

11.6. Przychody z tytułu umów z klientami według okresu obowiązywania umowy

W Spółce w większości okres obowiązywania umów jest krótkoterminowy.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka dokonała analizy wartości ceny transakcyjnej przypisanej do niespełnionych zobowiązań

do wykonania świadczenia na koniec roku. Niespełnione lub częściowo niespełnione zobowiązania do wykonania świadczenia

na koniec roku dotyczyły głównie umów sprzedaży energii elektrycznej i mediów energetycznych, które zakończą się w ciągu

2022 roku lub są zawarte na czas nieokreślony z terminem wypowiedzenia do 12 miesięcy. W związku z tym, że opisane

zobowiązania stanowią część umów, które można uznać za krótkoterminowe, bądź też przychody z tytułu spełnienia

zobowiązania do wykonania świadczenia z tych umów są rozpoznawane w kwocie, którą Spółka ma prawo zafakturować, Spółka

zastosowała praktyczne rozwiązanie, zgodnie z którym nie ujawnia informacji o łącznej kwocie ceny transakcyjnej przypisanej do

zobowiązań do wykonania świadczenia.

11.7. Przychody z tytułu umów z klientami według kanałów sprzedaży

Spółka realizuje sprzedaż bezpośrednio klientom końcowym w segmencie Detal zarządzającym siecią blisko 1 819 stacji paliw:

1 393 stacji własnych i 426 stacji prowadzonych w systemie umowy franszyzy.

Sprzedaż bezpośrednia Spółki do klientów w segmencie Rafineria i Petrochemia realizowana jest przy wykorzystaniu sieci

uzupełniających się elementów infrastruktury: terminali paliw, lądowych baz przeładunkowych, sieci rurociągów, a także

transportu kolejowego oraz cystern samochodowych. Sprzedaż i dystrybucja energii do klientów w segmencie Energetyka

odbywa się przy wykorzystaniu w większości obcej infrastruktury dystrybucyjnej.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 22 / 82

11.8. Koszty

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Koszty

Koszt własny sprzedaży obejmuje koszt sprzedanych wyrobów, towarów, materiałów i usług oraz odpisy wartości zapasów do ich cen sprzedaży

netto możliwych do uzyskania. Koszty są korygowane o zyski lub straty z tytułu rozliczenia instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

dotyczące powyższych kosztów. Koszty pomniejszane są również o dotacje, w tym rekompensaty, dotyczące odnośnych pozycji kosztowych.

Koszty sprzedaży obejmują koszty pośrednictwa w sprzedaży, koszty handlowe, koszty reklamy i promocji oraz koszty dystrybucji jak również

ponoszone przez Spółkę opłaty wynikające z przepisów prawa naliczane w oparciu o wolumeny określonych dóbr wprowadzanych na rynek,

takich jak NCR i NCW.

Koszty ogólnego zarządu obejmują koszty związane z zarządzaniem i administrowaniem Spółką jako całością.

SZACUNKI

Spółka dokonuje szacunków w odniesieniu do rozpoznanych rekompensat kosztów pośrednich, które są jej przyznawane zgodnie z ustawą o

systemie rekompensat dla sektorów i podsektorów energochłonnych. Wartość rekompensat dotyczących danego roku obrotowego ustalana

jest w oparciu o dostępne dane dotyczące rzeczywistego zużycia energii elektrycznej i wielkości produkcji w sektorach objętych systemem

rekompensat dla poszczególnych instalacji z uwzględnieniem ewentualnego szacunku obniżki wynikającego z zapisanych w ustawie

maksymalnych limitów środków finansowych przeznaczanych na przyznanie rekompensat.

11.8.1. Koszt własny sprzedaży

2021

2020

Koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług

(41 576)

(30 060)

Wartość sprzedanych towarów i materiałów

(37 341)

(22 279)

(78 917)

(52 339)

11.8.2. Koszty według rodzaju

2021

2020

Udział %

2021

2020

Zużycie materiałów i energii

(38 701)

(26 891)

44,7%

46,5%

Wartość sprzedanych towarów i materiałów

(37 341)

(22 279)

43,1%

38,5%

Usługi obce

(3 077)

(2 904)

3,6%

5,0%

Świadczenia pracownicze, w tym:

(1 089)

(1 034)

1,3%

1,8%

wynagrodzenia

(857)

(817)

1,0%

1,4%

ubezpieczenia społeczne

(149)

(140)

0,2%

Amortyzacja

(2 106)

(1 923)

2,4%

3,3%

Podatki i opłaty

(3 872)

(2 481)

4,4%

4,2%

Pozostałe

(430)

(421)

0,5%

0,7%

(86 616)

(57 933)

100,0%

Zmiana stanu zapasów

1 232

(520)

Świadczenia na własne potrzeby

255

329

Koszty operacyjne

(85 129)

(58 124)

Koszty sprzedaży

5 074

4 678

Koszty ogólnego zarządu

1 138

1 107

Koszt własny sprzedaży

(78 917)

(52 339)

Wzrost pozycji zużycie materiałów i energii o (11 810) mln PLN, głównie ropy naftowej i innych chemikaliów wykorzystywanych

w procesach technologicznych to przede wszystkim efekt wyższych notowań ropy naftowej na rynkach światowych.

Zwiększenie o (15 062) mln PLN wartości sprzedanych towarów i materiałów to głównie efekt niższej produkcji własnej oraz wzrostu

notowań w 2021 roku.

Wzrost pozycji podatki i opłaty w 2021 roku o (1 391) mln PLN wynikał głównie z aktualizacji rezerwy na szacowane koszty emisji CO

2

za 2020 rok oraz utworzenia rezerwy na szacowane koszty emisji CO

2

za 2021 rok przy uwzględnieniu rozliczenia dotacji z tytułu

nieodpłatnie otrzymanych uprawnień za dany rok w łącznej kwocie odpowiednio (1 423) mln PLN względem (242) mln PLN

analogicznego okresu roku 2020. Wpływ na wyższe koszty utworzenia i aktualizacji rezerwy za 2021 rok miała zarówno wyższa cena

średnioważona posiadanych uprawnień CO

2

wynikająca z nabycia 7 mln uprawnień CO

2

w ramach realizacji posiadanych przez Spółkę

kontraktów terminowych w marcu 2021 roku jak również fakt, że dla szacowanej emisji w części niepokrytej posiadanymi na dzień

sprawozdawczy uprawnieniami, wartość rezerwy została skalkulowana w oparciu o ceny rynkowe.

Pozycja podatki i opłaty w 2021 roku i 2020 roku obejmowała również koszt opłaty emisyjnej w wysokości odpowiednio (1 134) mln PLN

i (1 079) mln PLN oraz koszt związany z realizacją Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW) oraz Narodowego Celu Redukcyjnego

(NCR) w wysokości odpowiednio (156) mln PLN i (250) mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 23 / 82

11.9. Pozostałe przychody operacyjne

2021

2020

Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

18

9

Odwrócenie rezerw

21

15

Odwrócenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych,

wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz aktywów

trwałych przeznaczonych do sprzedaży

27

46

Kary i odszkodowania

46

78

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji operacyjnej

4 483

2 301

Przedawnienie zobowiązania wobec akcjonariuszy mniejszościowych ORLEN Unipetrol

184

-

Część nieefektywna dotycząca wyceny i rozliczenia ekspozycji operacyjnej

3

9

Rozliczenie kosztów zabezpieczenia

208

137

Pozostałe

100

84

5 090

2 679

Spółka rozpoznała w 2021 roku efekt wygaśnięcia zobowiązania wobec byłych akcjonariuszy ORLEN Unipetrol, odpowiednio

w pozycji Przedawnienie zobowiązania wobec akcjonariuszy mniejszościowych ORLEN Unipetrol w kwocie 184 mln, jak również

w przychodach finansowych w kwocie 15 mln PLN wynikających z realizacji różnic kursowych dotyczących wyceny

zobowiązania na dzień jego wygaśnięcia. Zgodnie z informacją opublikowaną w Sprawozdaniu Finansowym za rok 2019 rok, po

pierwszej fazie rozliczeń z byłymi akcjonariuszami ORLEN Unipetrol z tytułu wykupu przymusowego akcji tej spółki, bank Ceska

Sporitelna a.s. przekazał do PKN ORLEN 90% niewykorzystanej kwoty należnej byłym akcjonariuszom. PKN ORLEN był

jednocześnie zobowiązany do systematycznego uzupełniania rezerwy w banku na kolejne rozliczenia ze zgłaszającymi się

akcjonariuszami, tak aby utrzymywać bezpieczny poziom powyżej 5% wartości kwoty pozostającej do wypłaty z tytułu wykupu

przymusowego akcji spółki ORLEN Unipetrol. W związku z powyższym PKN ORLEN wykazał otrzymaną z banku kwotę jako

zobowiązanie. W dniu 30 września 2021 minął trzyletni termin przedawnienia wynikający z przepisów prawa, czyli okres, w

trakcie którego byli akcjonariusze Unipetrolu, których akcje były przedmiotem przymusowego wykupu przez PKN ORLEN, mogli

zgłaszać swoje żądania zapłaty wynagrodzenia za zbyte udziały spółki ORLEN Unipetrol. Tym samym w dniu 30 września 2021

zobowiązanie PKN ORLEN wobec byłych akcjonariuszy ORLEN Unipetrol przestało istnieć. Dodatkowo w dniu 7 października

2021 roku bank Ceska Sporitelna a.s. zwrócił PKN ORLEN środki pozostałe z niewykorzystanej rezerwy.

11.10. Pozostałe koszty operacyjne

2021

2020

Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

(65)

(38)

Utworzenie rezerw

(30)

(9)

Utworzenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych,

wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz aktywów

trwałych przeznaczonych do sprzedaży

(105)

(69)

Kary, szkody i odszkodowania

(13)

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji operacyjnej

(1 453)

(1 385)

Część nieefektywna dotycząca wyceny i rozliczenia ekspozycji operacyjnej

(22)

(13)

Rozliczenie kosztów zabezpieczenia

(1)

(4)

Pozostałe, w tym:

(115)

(264)

nieodpłatne świadczenia

(77)

(195)

(1 804)

(1 795)

Rozliczenie i wycena netto pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji operacyjnej

2021

2020

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

423

302

forwardy towarowe CO2

394

318

swapy towarowe (niedopasowanie czasowe dostaw ropy i zabezpieczenie asfaltów)

29

(16)

Rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych

2 607

614

forwardy towarowe CO2

3 113

382

swapy towarowe (niedopasowanie czasowe dostaw ropy i zabezpieczenie asfaltów)

(506)

232

3 030

916

W 2021 roku i 2020 roku zmiana pozycji netto wycen i rozliczeń pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji

operacyjnej (instrumenty niewyznaczone dla celów rachunkowości zabezpieczeń) dotyczyła głównie wyceny i rozliczenia kontraktów

terminowych CO

2

w ramach wydzielonego portfela „transakcyjnego”. Ponadto w pozycji tej został rozpoznany między innymi efekt

wyceny i rozliczenia swapów towarowych zabezpieczających niedopasowanie czasowe na zakupach ropy i zabezpieczenia asfaltów,

zabezpieczenie marży rafineryjnej.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 24 / 82

W ramach strategii zarządzania ryzykiem towarowym związanym z niedopasowaniem czasowym między terminem zakupu ropy,

a terminem przerobu i sprzedaży produktów rafineryjnych Spółka wykorzystuje instrumenty rynku papierowego w celu

zabezpieczenia przed ryzykiem spadku notowań cen ropy. Przedmiotowe ryzyko występuje w przypadku zakupu ropy drogą

morską. W ten sposób Spółka eliminuje ryzyko związane ze zmiennością cen ropy, ponosząc jedynie dodatkowy koszt lub

realizując dodatkowy zysk wynikający ze struktury rynku w momencie zawierania transakcji zabezpieczającej.

Wynik na fizycznej pozycji, która jest zabezpieczana przez Spółkę transakcjami terminowymi, odzwierciedlony jest

w zysku/(stracie) na sprzedaży w ramach kosztów wytworzenia (koszt ropy użytej do wytworzenia produktów rafineryjnych ujęty

w oparciu o ceny średnioważone nabycia) i przychodach ze sprzedaży produktów rafineryjnych. W związku z powyższym wynik

na rozliczeniu pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji operacyjnej należy zawsze rozpatrywać łącznie

z wygenerowanym przez Spółkę zyskiem/(stratą) na sprzedaży fizycznej pozycji.

11.11. Przychody i koszty finansowe

11.11.1. Przychody finansowe

2021

2020

Odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej

90

69

Odsetki z tytułu leasingu

1

Pozostałe odsetki

5

Nadwyżka dodatnich różnic kursowych

47

-

Dywidendy

890

372

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych

404

530

Odwrócenie odpisów aktualizujących akcje i udziały w jednostkach zależnych

1 322

146

Pozostałe

574

103

3 333

1 226

11.11.2. Koszty finansowe

2021

2020

Odsetki obliczone z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej

(174)

(171)

Odsetki z tytułu leasingu

(64)

(69)

Pozostałe odsetki

(4)

(2)

Nadwyżka ujemnych różnic kursowych

-

(440)

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych

(375)

(764)

Utworzenie odpisów aktualizujących akcje i udziały w jednostkach zależnych

(70)

(3 348)

Aktualizacja wartości aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez

wynik finansowy

(12)

-

Pozostałe

(559)

(94)

(1 258)

(4 888)

Pozycja utworzenie/odwrócenie netto odpisów aktualizujących akcje i udziały w jednostkach zależnych w 2021 roku dotyczyła

odpisów aktualizujących akcje ORLEN Lietuva w wysokości (46) mln PLN oraz odpisów aktualizujących akcje w ORLEN Capital

w wysokości (19) mln PLN, ORLEN Upstream w wysokości 1 317 mln PLN, natomiast w 2020 roku dotyczyła odpisów

aktualizujących akcje w ORLEN Lietuva w wysokości (1 107) mln PLN oraz odpisów aktualizujących udziały w ORLEN Upstream

w wysokości (2 195) mln PLN, ORLEN Oil w wysokości 58 mln PLN oraz ORLEN Capital w wysokości 42 mln PLN. Dodatkowe

informacje w nocie 12.4.

Pozycja pozostałe w 2021 roku zaprezentowana w nocie przychodów i kosztów finansowych zawiera kwotę netto 45 mln PLN

dotyczącą różnic transakcyjnych powstałych z przesunięcia czasowego rozliczenia transakcji z instytucją finansową (giełdą ICE)

i transakcji ze Spółką w ramach centralizacji, gdzie PKN ORLEN występuje w charakterze pośrednika. Różnice transakcyjne są

związane ze schematem rozliczania transakcji zawieranych z giełdą ICE, w tym przede wszystkim, ich przedterminowych

domknięć - w następstwie których mogą powstawać różnice pomiędzy kursami walut i notowań indeksu będącego bazą do

rozliczenia obydwu transakcji w ramach pośrednictwa (transakcji na giełdzie ICE oraz transakcji wewnątrzgrupowej ze spółką z

Grupy ORLEN). Wysokość rozpoznanych przychodów i kosztów uzależniona jest od momentu przedterminowego domknięcia w

odniesieniu do pierwotnego kontraktowego terminu zapadalności danej transakcji oraz ilości przeprowadzonych domknięć.

W związku z powyższym wartość tych różnic może ulegać dużym zmianom pomiędzy okresami sprawozdawczymi.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 25 / 82

Rozliczenie i wycena netto pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji walutowo - operacyjnej

2021

2020

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

(49)

(72)

forwardy walutowe

(66)

(3)

pozostałe

17

(69)

Rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych

78

(162)

forwardy walutowe

83

(158)

pozostałe

(5)

(4)

29

(234)

W 2021 roku i 2020 roku pozycje netto wycen i rozliczeń pochodnych instrumentów finansowych (instrumenty niewyznaczone dla

celów rachunkowości zabezpieczeń) dotyczyły głównie zabezpieczenia ryzyka zmian kursów wymiany w odniesieniu do płatności

faktur za ropę w walutach obcych, zabezpieczenia waluty dla transakcji płynnościowych oraz zabezpieczenia stóp procentowych

i płatności odsetek od obligacji. Główny wpływ na wycenę i rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych w 2021 roku miało

kształtowanie się kursów walutowych EUR i USD względem PLN.

11.12. (Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych oraz wartości pożyczek i odsetek od

należności handlowych

NOTA

2021

2020

(Strata) z tytułu utraty wartości należności handlowych

12.5.2.1

(68)

(84)

Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości należności handlowych

12.5.2.1

61

58

(7)

(26)

(Strata) z tytułu utraty wartości udzielonych pożyczek

12.10.1.1

(9)

(25)

Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości udzielonych pożyczek

12.10.1.1

4

17

(Strata) z tytułu utraty wartości odsetek od należności handlowych

12.5.2.1

(4)

(5)

Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości odsetek od należności handlowych

12.5.2.1

3

4

(6)

(9)

(13)

(35)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu należności handlowych oraz wartości pożyczek i odsetek od należności handlowych zaprezentowana

w wyniku:

- z działalności operacyjnej dotyczy utraty wartości należności handlowych;

- z działalności finansowej dotyczy utraty wartości pożyczek oraz odsetek od należności handlowych.

11.13. Podatek dochodowy

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Podatek dochodowy

Podatek dochodowy obejmuje podatek bieżący oraz odroczony. Bieżący podatek dochodowy jest to kwota ustalona na podstawie przepisów

podatkowych, która jest naliczona od dochodu do opodatkowania za dany okres i ujmowana jako zobowiązanie w kwocie, w jakiej nie zostało

zapłacone lub należność, jeśli kwota dotychczas zapłacona z tytułu bieżącego podatku dochodowego przekracza kwotę do zapłaty. Aktywa i

zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego traktowane są w całości jako długoterminowe i nie podlegają dyskontowaniu.

Podlegają one kompensacie jeżeli istnieje możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzania kompensat ujmowanych kwot.

2021

2020

Obciążenie podatkowe wykazane w rachunku zysków lub strat

Podatek dochodowy bieżący

(1 532)

(268)

Podatek odroczony

31

33

(1 501)

(235)

Podatek odroczony ujęty w innych całkowitych dochodach

Instrumenty zabezpieczające

82

61

Zyski i straty aktuarialne

(4)

2

Zyski/(straty) z tytułu inwestycji w instrumenty kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez inne

całkowite dochody

(1)

-

Wycena nieruchomości inwestycyjnej do wartości godziwej na moment przeklasyfikowania

(3)

-

74

63

(1 427)

(172)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 26 / 82

11.13.1. Uzgodnienie efektywnej stawki podatku

2021

2020

Zysk/(Strata) przed opodatkowaniem

9 899

(2 121)

Podatek dochodowy obliczony według obowiązującej stawki (19%)

(1 881)

403

Odpis aktualizujący akcje i udziały w jednostkach zależnych

238

(608)

Otrzymane dywidendy

169

70

Nieodpłatne prawa majątkowe

(1)

(61)

Opłata z tytułu realizacji Narodowego Celu Redukcyjnego (NCR)

(3)

(30)

Pozostałe

(23)

(9)

Podatek dochodowy

(1 501)

(235)

Efektywna stawka podatku

15%

11%

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku odpisy aktualizujące akcje i udziały w jednostkach zależnych, dla

których nie rozpoznano aktywów z tytułu podatku odroczonego wyniosły odpowiednio (7 995) mln PLN i (9 247) mln PLN.

11.13.2. Podatek odroczony

31/12/2020

Podatek odroczony ujęty

w wyniku finansowym

Podatek odroczony

ujęty w innych

całkowitych

dochodach

31/12/2021

Aktywa z tytułu podatku odroczonego

Odpisy aktualizujące wartość aktywów

51

6

(1)

56

Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe

198

148

(4)

342

Niezrealizowane różnice kursowe

96

(60)

-

36

Zobowiązania z tytułu leasingu

446

15

-

461

Pozostałe

150

32

-

182

941

141

(5)

1 077

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

Różnice przejściowe dotyczące aktywów trwałych

1 544

53

3

1 600

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

40

51

(82)

9

Pozostałe

75

6

-

81

1 659

110

(79)

1 690

(718)

31

74

(613)

31/12/2019

Podatek odroczony ujęty

w wyniku finansowym

Podatek odroczony

ujęty w innych

całkowitych

dochodach

31/12/2020

Aktywa z tytułu podatku odroczonego

Odpisy aktualizujące wartość aktywów

51

-

51

Rezerwy i rozliczenia międzyokresowe

177

19

2

198

Niezrealizowane różnice kursowe

9

87

-

96

Strata podatkowa

-

36

-

36

Zobowiązania z tytułu leasingu

441

5

-

446

Pozostałe

86

28

-

114

764

175

2

941

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

Różnice przejściowe dotyczące aktywów trwałych

1 476

68

-

1 544

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

38

63

(61)

40

Pozostałe

64

11

-

75

1 578

142

(61)

1 659

(814)

33

63

(718)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 27 / 82

12. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ

12.1. Rzeczowe aktywa trwałe

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Rzeczowe aktywa trwałe

Wartość początkową rzeczowych aktywów trwałych początkowo wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia i wykazuje w

sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości księgowej netto. Rzeczowe aktywa trwałe wycenia się i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji

finansowej w wartości księgowej netto stanowiącej cenę nabycia lub koszt wytworzenia pomniejszony o umorzenie i odpisy aktualizujące z

tytułu utraty wartości.

Koszty istotnych remontów, napraw i okresowych przeglądów są zaliczane do rzeczowych aktywów trwałych.

Rzeczowe aktywa trwałe amortyzuje się metodą liniową, a w uzasadnionych przypadkach metodą naturalną (katalizatory).

Poszczególne części składowe rzeczowych aktywów trwałych, których wartość jest istotna w stosunku do wartości całego składnika

rzeczowych aktywów trwałych, amortyzowane są oddzielnie, zgodnie z okresem ich użytkowania.

Stosowane są następujące typowe okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych:

Budynki i budowle 10-40 lat

Urządzenia techniczne i maszyny 4-35 lat

Środki transportu i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe 2-20 lat

Metodę amortyzacji, wartość końcową oraz okres użytkowania składnika aktywów weryfikuje się co najmniej na koniec każdego roku.

W przypadku wystąpienia takiej konieczności, korekt odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w okresach następnych (prospektywnie).

SZACUNKI

Okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych

Spółka weryfikuje przewidywane okresy użytkowania składników rzeczowych aktywów trwałych na koniec każdego roku. W ramach tego procesu

Spółka bierze obecnie pod uwagę również wpływ czynników związanych ze zmianami klimatu, w tym w szczególności w odniesieniu do aktywów,

których okres użytkowania może ulec skróceniu w ramach realizacji planów redukcji emisyjności w Rafinerii, Petrochemii, jak również w Energetyce,

gdzie część produkcji jest nadal oparta na wysokoemisyjnych aktywach węglowych. Wpływ weryfikacji okresów użytkowania w roku 2021 skutkował

zmniejszeniem kosztów amortyzacji o 1 mln PLN w porównaniu z kosztami amortyzacji, które zostałaby ujęte na bazie okresów użytkowania

stosowanych w roku 2020.

Remediacja środowiska gruntowo-wodnego

Spółka szacuje poziom rezerw dotyczących rzeczowych aktywów trwałych, które z istotnym prawdopodobieństwem są potrzebne na cele

remediacji środowiska gruntowo-wodnego terenów stacji paliw, terminali paliw, baz paliw i terenów zakładów produkcyjnych. Przy kalkulacji

rezerw dotyczących remediacji środowiska gruntowo-wodnego istnieje znaczna niepewność szacunków, na które wpływają takie czynniki jak

zmiany w regulacjach prawnych, dodatkowe istotne prace zidentyfikowane podczas remediacji terenu, pojawienie się nowych technik

remediacji, zmiany klimatyczne, zmiany w przewidywanym okresie użytkowania składników aktywów, jak również zmiany stóp dyskonta oraz

wskaźników inflacji.

Szczegółowe informacje w nocie 12.11.1.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 28 / 82

Grunty

Budynki

i budowle

Urządzenia techniczne

i maszyny

Środki

transportu

i pozostałe

Środki trwałe

w budowie

Razem

Wartość księgowa netto na

01/01/2021

Wartość księgowa brutto

448

15 162

14 857

1 104

1 876

33 447

Skumulowane umorzenie

-

(7 274)

(8 926)

(605)

-

(16 805)

Odpisy aktualizujące

-

(105)

(22)

(4)

(11)

(142)

448

7 783

5 909

495

1 865

16 500

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nakłady inwestycyjne

-

15

169

-

3 201

3 385

Amortyzacja

-

(584)

(967)

(128)

-

(1 679)

Koszty finansowania zewnętrznego

-

12

8

-

21

41

Odpisy aktualizujące netto, w tym: *

-

(27)

(5)

-

(7)

(39)

utworzenie

-

(55)

(10)

(1)

(19)

(85)

odwrócenie

-

14

2

1

-

17

Reklasyfikacje

1

916

1 203

257

(2 327)

50

Rezerwa na rekultywację

-

(150)

-

(150)

Pozostałe

-

(21)

(19)

(53)

(18)

(111)

449

7 944

6 298

571

2 735

17 997

Wartość księgowa netto na

31/12/2021

Wartość księgowa brutto

449

15 874

15 823

1 175

2 753

36 074

Skumulowane umorzenie

-

(7 798)

(9 498)

(600)

-

(17 896)

Odpisy aktualizujące

-

(132)

(27)

(4)

(18)

(181)

449

7 944

6 298

571

2 735

17 997

Wartość księgowa netto na

01/01/2020 (dane przekształcone)

Wartość księgowa brutto

445

14 573

14 329

957

812

31 116

Skumulowane umorzenie

-

(6 748)

(8 279)

(578)

-

(15 605)

Odpisy aktualizujące

-

(100)

(41)

(3)

(12)

(156)

445

7 725

6 009

376

800

15 355

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nakłady inwestycyjne

-

129

147

-

2 413

2 689

Amortyzacja

-

(548)

(883)

(90)

-

(1 521)

Koszty finansowania zewnętrznego

-

3

-

15

21

Odpisy aktualizujące netto, w tym: *

-

(5)

19

(1)

1

14

utworzenie

-

(28)

(4)

(6)

(10)

(48)

odwrócenie

-

24

3

5

-

32

Reklasyfikacje

4

487

649

234

(1 346)

28

Pozostałe

(1)

(8)

(35)

(24)

(18)

(86)

Wartość księgowa netto na

31/12/2020 (dane przekształcone)

448

7 783

5 909

495

1 865

16 500

* Odpisy aktualizujące netto obejmują utworzenie, odwrócenie, wykorzystanie oraz reklasyfikacje.

Stopa kapitalizacji zastosowana do wyliczenia aktywowanych kosztów finansowania zewnętrznego za 2021 rok i za 2020 rok

wyniosła odpowiednio 2,03% i 2,46% .

Wartość księgowa brutto w pełni zamortyzowanych rzeczowych aktywów trwałych będących nadal w użytkowaniu na dzień

31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła odpowiednio 2 231 mln PLN i 1 736 mln PLN.

12.2. Wartości niematerialne

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Wartości niematerialne

Składnik aktywów niematerialnych początkowo wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji

finansowej w wartości księgowej netto.

Wartości niematerialne o określonym okresie użytkowania amortyzuje się metodą liniową począwszy od chwili, gdy są one gotowe do użycia,

tzn. od momentu dostosowania składnika aktywów do miejsca i warunków potrzebnych do rozpoczęcia jego funkcjonowania zgodnie z

zamierzeniami kierownictwa przez okres odpowiadający szacowanemu okresowi ich użytkowania.

Typowe okresy użytkowania wartości niematerialnych wynoszą od 2 do 10 lat dla oprogramowania oraz od 2 do 15 lat dla licencji, praw do patentów

oraz podobnych wartości.

Metodę amortyzacji oraz okres użytkowania składnika wartości niematerialnych weryfikuje się co najmniej na koniec każdego roku.

Prawa majątkowe

Główną pozycją praw majątkowych są uprawnienia do emisji CO

2,

nie podlegające amortyzacji, które są poddawane analizie pod kątem utraty wartości.

Otrzymane nieodpłatnie uprawnienia ujmuje się i prezentuje w wartościach niematerialnych w korespondencji z przychodami przyszłych okresów w

wartości godziwej ustalonej na dzień ich zarejestrowania. Dotacje rozlicza się w systematyczny sposób w poszczególnych okresach sprawozdawczych,

aby zapewnić współmierność z kosztami tworzonej rezerwy. Zakupione uprawnienia ujmowane są w cenie nabycia.

Na szacowaną w okresie sprawozdawczym emisję CO

2

tworzy się rezerwę w ciężar kosztów działalności podstawowej (podatki i opłaty).

Do praw majątkowych zalicza się ponadto certyfikaty energetyczne.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 29 / 82

Prawa majątkowe, w tym uprawnienia do emisji CO

2

oraz certyfikaty energetyczne podlegają umorzeniu w ciężar wartości księgowej rezerwy, jako jej

rozliczenie. Rozchód uprawnień do emisji CO

2

oraz certyfikatów energetycznych jest ujmowany według metody średniej ważonej.

SZACUNKI

Okresy użytkowania wartości niematerialnych

Spółka weryfikuje okresy użytkowania składników wartości niematerialnych na koniec każdego roku, ze skutkiem od początku roku

następnego. Wpływ weryfikacji okresów użytkowania w roku 2021 skutkował zwiększeniem kosztów amortyzacji o (3) mln PLN w porównaniu

z kosztami amortyzacji, które zostałaby ujęte na bazie okresów użytkowania stosowanych w roku 2020.

Zmiana stanu pozostałych wartości niematerialnych

Patenty

i licencje

Prawa majątkowe

Pozostałe

Razem

Wartość księgowa netto na

01/01/2021

Wartość księgowa brutto

917

593

142

1 652

Skumulowane umorzenie

(640)

-

(46)

(686)

Odpisy aktualizujące

(3)

(58)

-

(61)

274

535

96

905

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nakłady inwestycyjne

101

-

58

159

Amortyzacja

(89)

-

(1)

(90)

Koszty finansowania zewnętrznego

2

-

2

Odpisy aktualizujące netto

3

-

(2)

1

Pozostałe *

(4)

694

-

690

287

1 229

151

1 667

Wartość księgowa netto na

31/12/2021

Wartość księgowa brutto

997

1 286

200

2 483

Skumulowane umorzenie

(710)

-

(47)

(757)

Odpisy aktualizujące

-

(57)

(2)

(59)

287

1 229

151

1 667

Wartość księgowa netto na

01/01/2020

Wartość księgowa brutto

847

793

117

1 757

Skumulowane umorzenie

(577)

-

(45)

(622)

Odpisy aktualizujące

(3)

(58)

-

(61)

267

735

72

1 074

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

Nakłady inwestycyjne

76

-

25

101

Amortyzacja

(70)

-

(2)

(72)

Koszty finansowania zewnętrznego

-

2

Pozostałe *

1

(200)

(1)

(200)

Wartość księgowa netto na

31/12/2020

274

535

96

905

* Pozostałe zwiększenia/(zmniejszenia) praw majątkowych w wartości księgowej netto obejmują głównie zakup, nieodpłatne nabycie praw za lata 2021 i 2020,

rozliczenie praw za 2020 rok i za 2019 rok oraz przeniesienie uprawnień do emisji CO

2

oraz energii kolorowych na aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży.

Wartość księgowa brutto w pełni zamortyzowanych wartości niematerialnych będących nadal w użytkowaniu na dzień 31 grudnia

2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła odpowiednio 369 mln PLN oraz 231 mln PLN.

12.2.1 Prawa majątkowe

Zmiana stanu posiadanych uprawnień do emisji CO

2

za 2021 rok

Ilość

(w tys. ton)

Wartość

01/01/2021

8 875

475

Otrzymane nieodpłatnie

3 837

1 040

Rozliczenie emisji za 2020 rok

(8 712)

(778)

Zakup

7 167

971

Przeniesione na aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży

(5 711)

(512)

5 456

1 196

W 2021 roku emisje CO

2

w PKN ORLEN wyniosły 8 035 tys. ton natomiast wartość rezerwy na emisje CO

2

na dzień 31 grudnia

2021 roku wyniosła 2 153 mln PLN.

Wartość rynkowa posiadanych uprawnień EUA przewyższa ich łączną wartość księgową, w związku z czym Spółka nie identyfikuje

przesłanek utraty ich wartości.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 30 / 82

Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość rynkowa jednego uprawnienia wyniosła 370,94 PLN (co odpowiada 80,65 EUR według

kursu na dzień 31 grudnia 2021 roku) (źródło: www.theice.com).

Zmiana stanu posiadanych certyfikatów energetycznych

Ilość (w tys.MWh)

Wartość

01/01/2021

322

60

Otrzymane nieodpłatnie

6

11

Rozliczenie emisji za 2020 rok

(181)

(48)

Zakup/Pozostałe

51

10

198

33

W 2021 roku wolumen obowiązku umorzenia certyfikatów energetycznych w PKN ORLEN wyniósł 183 tys. MWh natomiast

wartość rezerwy z tego tytułu na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 70 mln PLN.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość księgowa 400 tys. uprawnień EUA oraz 160 tys. MWh certyfikatów energetycznych była

zablokowana w ramach depozytów zabezpieczających w Izbie Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. (IRGIT) i wyniosła 108

mln PLN. Dodatkowo na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku w pozycji należności z tytułu dostaw i

usług oraz pozostałe należności Spółka ujęła należne prawa majątkowe wynikające z certyfikatów energetycznych w kwocie

odpowiednio 24 mln PLN i 25 mln PLN oraz do emisji CO

2

na 31 grudnia 2021 roku w kwocie 2 mln PLN (nota 12.5.2.).

Ponadto Spółka na dzień 31 grudnia 2021 roku ujęła w pozycji aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży uprawnienia do emisji

CO

2

w kwocie 131 mln PLN oraz certyfikaty energetyczne w kwocie 19 mln PLN.

12.3. Akcje i udziały w jednostkach zależnych, stowarzyszonych i współkontrolowanych

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Inwestycje w jednostkach zależnych i współkontrolowanych w jednostkowym sprawozdaniu finansowym

Inwestycje w jednostkach zależnych i stowarzyszonych oraz inwestycje we wspólnych przedsięwzięciach, niezaklasyfikowanych jako

przeznaczone do sprzedaży (bądź niewchodzące w skład grupy do zbycia zaklasyfikowanej jako przeznaczona do sprzedaży zgodnie z MSSF

5), ujmuje się w cenie nabycia z uwzględnieniem odpisów dotyczących utraty wartości.

Siedziba

31/12/2021

31/12/2020

Udział Spółki

w kapitale

zakładowym / w

ogólnej liczbie

głosów

na 31/12/2021

Udział Spółki

w kapitale

zakładowym / w

ogólnej liczbie

głosów

na 31/12/2020

Podstawowa działalność

Jednostki zależne

ORLEN UNIPETROL a.s.

Republika Czeska

– Praha

6 037

100,00%

zarządzanie aktywami Grupy ORLEN Unipetrol

ENERGA S.A.

Polska - Gdańsk

3 144

90,92%

/ 93,28%

90,92%

/ 93,28%

wytwarzanie, dystrybucja, obrót energią elektryczną i

cieplną oraz obrót gazem

ORLEN Upstream Sp. z o.o.

Polska - Warszawa

3 754

2 317

100,00%

poszukiwanie i rozpoznanie złóż węglowodorów,

prowadzenie wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego

AB ORLEN Lietuva

Litwa – Juodeikiai

2 265

2 311

100,00%

przerób ropy naftowej, wytwarzanie produktów

rafineryjnych oraz sprzedaż hurtowa

ORLEN Południe S.A.

Polska – Trzebinia

601

100,00%

przerób ropy naftowej, produkcja i sprzedaż paliw i

olejów

ORLEN Deutschland GmbH

Niemcy –

Elmshorn

504

100,00%

zarządzanie aktywami i sprzedaż detaliczna paliw

ORLEN Wind 3 Sp. z o.o.

Polska - Warszawa

485

-

100,00%

działalność holdingów finansowych, wytwarzanie energii

elektrycznej

Anwil S.A.

Polska –

Włocławek

399

100,00%

wytwarzanie nawozów azotowych, tworzyw sztucznych i

chemikaliów

Polska Press Sp. z o.o.

Polska - Warszawa

226

-

100,00%

-

wydawanie gazet

ORLEN Oil Sp. z o.o.

Polska – Kraków

161

100,00%

produkcja, dystrybucja i sprzedaż olejów smarowych,

płynów eksploatacyjnych

ORLEN Paliwa Sp. z o.o.

Polska – Widełka

145

100,00%

handel paliwami płynnymi, wytwarzanie,

magazynowanie i przechowywanie paliw gazowych

Orlen Capital AB

Szwecja -

Sztokholm

137

155

100,00%

spółka celowa typu SPV, do emisji euroobligacji

RUCH S.A.

Polska - Warszawa

130

65,00%

64,94%

sprzedaż detaliczna gazet i artykułów piśmiennych

prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach

ORLEN Transport Sp. z o.o

Polska – Płock

102

-

100,00%

-

transport materiałów niebezpiecznych

ORLEN Asfalt Sp. z o.o.

Polska – Płock

90

100,00%

produkcja i sprzedaż asfaltów drogowych oraz

specyfików asfaltowych

Pozostałe jednostki zależne

478

454

Jednostki współkontrolowane

Basell ORLEN Polyolefins

Sp. z o.o.

Polska – Płock

454

50,00%

produkcja, dystrybucja i sprzedaż poliolefin

Baltic Power JV

Polska - Warszawa

130

51,42%

100,00%

wytwarzanie energii elektrycznej

Płocki Park Przemysłowo-

Technologiczny S.A.

Polska – Płock

32

50,00%

wynajem nieruchomości na własny rachunek oraz

refakturowanie kosztów nośników energii i wody

19 274

17 064

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 31 / 82

Odpisy aktualizujące akcje i udziały w jednostkach zależnych na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosły

odpowiednio (7 995) mln PLN i (9 254) mln PLN i dotyczyły głównie utraty wartości akcji ORLEN Lietuva.

W 2021 roku Spółka dokonała odwrócenia odpisów aktualizujących udziały w ORLEN Upstream w wysokości 1 317 mln PLN oraz

utworzenia odpisów aktualizujących akcje w ORLEN Lietuva w wysokości (46) mln PLN oraz w ORLEN Capital w wysokości (19) mln

PLN.

Dodatkowe informacje dotyczące utraty wartości zostały przedstawione w nocie 12.4.

12.4. Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania

oraz akcji i udziałów w jednostkach zależnych i współkontrolowanych

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz akcji i udziałów w

jednostkach zależnych i współkontrolowanych

Na koniec okresu sprawozdawczego Spółka ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości lub odwrócenie odpisu

aktualizującego któregoś ze składników aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne (tzw. CGU – cash generating unit).

W przypadku występowania przesłanek, że mogła nastąpić utrata wartości, przeprowadzany jest test na utratę wartości w oparciu o model

zdyskontowanych przepływów pieniężnych, w ramach którego Spółka szacuje wartość odzyskiwalną tego składnika aktywów lub CGU poprzez

ustalenie wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży lub wartości użytkowej z zastosowaniem właściwej stopy dyskonta, w

zależności od tego, która z nich jest wyższa.

Wartość odzyskiwalna ustalana jest na poziomie CGU, do którego dany składnik aktywów należy. Aktywa, które samodzielnie nie generują przepływów

pieniężnych, grupuje się na najniższym poziomie, na jakim powstają przepływy pieniężne niezależne od przepływów z innych aktywów (CGU). Dla

celów przeprowadzenia testów na utratę wartości akcji i udziałów, każda jednostka zależna bądź współkontrolowana jest traktowana jako oddzielna

jednostka generująca przepływy pieniężne.

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i aktywów z tytułu praw do

użytkowania ujmuje się w pozostałych kosztach operacyjnych i pozostałych przychodach operacyjnych.

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość akcji i udziałów w jednostkach zależnych i współkontrolowanych ujmuje się w ramach

przychodów i kosztów finansowych.

SZACUNKI I OSĄDY

Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz akcji i udziałów w

jednostkach zależnych i współkontrolowanych

Spółka przeprowadziła testy pod kątem utraty wartości aktywów w oparciu o modele zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Założenia przyjęte w

modelach w odniesieniu do kształtowania się przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych, jak również sposób kalkulacji stóp dyskonta, to

najbardziej istotne obszary szacunków. W opracowanych scenariuszach kształtowania się przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych krytyczne

założenia dotyczyły przede wszystkim prognoz co do kluczowych parametrów makroekonomicznych oraz szacunku prawdopodobieństwa wpływu cen

praw do emisji CO

2

na przychody ze sprzedaży produktów.

Istotnym osądem przyjętym przez Zarząd PKN ORLEN było przypisanie wag prawdopodobieństwa dla poszczególnych scenariuszy

makroekonomicznych.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku PKN ORLEN zidentyfikowała przesłanki do przeprowadzenia testów na utratę wartości aktywów oraz

akcji i udziałów zgodnie z MSR 36 „Utrata wartości aktywów” związane z:

- zmianą otoczenia makroekonomicznego w 2021 roku

- wzrostem stóp dyskonta wynikającym z podwyżki referencyjnych stóp procentowych

- aktualizacją założeń makroekonomicznych na lata 2022-2030, tj. dla okresu zgodnego z obowiązującą w Grupie Kapitałowej

ORLEN Strategią ORLEN 2030 oraz przyjęciem w dniu 27 stycznia 2022 roku Planu Finansowego PKN ORLEN i Grupy ORLEN

na rok 2022

- podpisaniem umów warunkowych dotyczących zbycia składników majątku trwałego (4 terminali paliw) objętych środkami

zaradczymi określonych w warunkowej zgodzie Komisji Europejskiej z dnia 14 lipca 2020 roku na dokonanie koncentracji

polegającej na przejęciu przez Spółkę kontroli nad Grupą LOTOS S.A.

12.4.1. Główne założenia przyjęte w testach na utratę wartości aktywów oraz akcji i udziałów na dzień 31 grudnia 2021

roku

Testy na utratę wartości aktywów zostały przeprowadzone w oparciu o przyszłe oczekiwane przepływy pieniężne netto (wartość

użytkowa), opracowane na bazie (i) założeń makroekonomicznych i projekcji wyników finansowych ujętych w Planie Finansowym

PKN ORLEN i Grupy ORLEN na rok 2022, (ii) zaktualizowanych na podstawie IHS Markit założeń makroekonomicznych dla cen

ropy i głównych produktów rafineryjnych i petrochemicznych, zaktualizowanych na bazie krzywych terminowych cen gazu i praw do

emisji CO

2

, oraz cen energii elektrycznej jak również (iii) raportów rezerw dla aktywów segmentu Wydobycie. Przepływy pieniężne

netto zostały zdyskontowane do ich wartości bieżącej przy zastosowaniu stóp dyskonta odzwierciedlających bieżące rynkowe

oszacowania wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka typowe dla wycenianych aktywów oraz akcji i udziałów.

Wszystkie przepływy pieniężne netto opracowane dla aktywów oraz akcji i udziałów uwzględniają następujące założenia:

- Zakłada się, że najbliższe 2-3 lata będą okresem odbicia światowego PKB, który w roku 2022 osiągnie poziom 4,5%. Sukcesy w

zakresie szczepień i potężne bodźce fiskalne doprowadzą do wzrostu światowego popytu na ropę. Pandemia będzie wywierać

wpływ na światowy PKB do 2024-2025 roku, a potem nastąpi stabilizacja ze średniorocznym wzrostem na poziomie ok. 2,6%.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 32 / 82

Dodatkowym silnym bodźcem do wzrostu europejskiego zapotrzebowania na produkty naftowe jest ich substytucyjność

względem gazu ziemnego.

- Rafinerie osiągną przeroby z roku 2019 w okresie 2022-2023. Do 2025 roku światowy przerób wzrośnie o 1 Mb/d, a do 2033

roku o 2,3 Mb/d w stosunku do roku 2019, potem zacznie spadać. Pandemia COVID19 przyspieszyła działania racjonalizacyjne

w rafineriach. Rafinerie europejskie będą pod presją wysokich kosztów środowiskowych.

- Zakłada się wejście regulacji Komisji Europejskiej dotyczącej funkcjonowania granicznego podatku węglowego tzw. CBAM

(carbon border adjustment mechanism).

- Prognozowana Modelowa Marża Downstream (MMD) na bazie aktualnych założeń makroekonomicznych dla roku 2022 na

poziomie ok. 8,7 USD/bbl. Utrzymanie niskich marż przewidywane jest również w kolejnych dwóch latach, dopiero od 2024 roku

marża wraca do historycznych średnich poziomów i w roku 2030 osiąga poziom 14,6 USD/bbl.

- W przepływach finansowych do testów na utratę wartości uwzględniono stopniowy plan redukcji emisji CO

2

do poziomu -20%

w roku 2030 zgodnie ze Strategią Dekarbonizacji Grupy ORLEN.

Przepływy pieniężne netto zaplanowane dla aktywów segmentu Rafineria w PKN ORLEN oraz w spółkach zależnych

i współkontrolowanych, których akcje i udziały były przedmiotem testów na utratę wartości uwzględniają następujące założenia:

- Ropa naftowa nadal pozostanie głównym źródłem energii, a jej maksymalne światowe zużycie nastąpi około roku 2033. Zakłada

się przyspieszenie transformacji energetycznej, rosnący udział paliw alternatywnych, zmianę napędu pojazdów, innowacje

technologiczne. W tej sytuacji zaopatrzenie w ropę pozostanie niezagrożone, a potencjalne okresowe cenowe presje popytowe

będą szybko łagodzone przez elastyczność uruchamiania złóż łupkowych.

- Zgodnie z prognozą IHS obecne wysokie poziomy cen ropy Brent DTD utrzymają się w roku 2022 na poziomie 78 USD/bbl by

osiągnąć poziom 75 USD/bbl w roku 2030. Średni poziom cen ropy Brent DTD dla lat 2022-2030 kształtuje się na poziomie ok.

70 USD/bbl.

- Oczekuje się, że europejski popyt na benzynę powróci do poziomu z lat 2015-2019 w bardzo krótkim czasie, dzięki

sukcesywnemu odchodzeniu rynku od oleju napędowego. Zakłada się wzrost marż Crack na Benzyny (różnica między

notowaniem benzyn a ceną ropy) od 151 USD/t w 2022 roku do 159 USD/t w 2030 przy średnim poziomie147 USD/t w latach

2022-2030.

- Zakłada się, że marże dla ON będą ulegały stopniowej poprawie, gdy świat odbuduje się po COVID-19. W Europie flota

samochodów osobowych z silnikiem Diesla będzie nadal przestawiać się na alternatywne rozwiązania ze względu na presję

dotyczącą redukcji emisji. W dłuższej perspektywie oczekuje się, że marże dla ON będą wspierane przez wykorzystanie oleju

napędowego jako paliwa bunkrowego po wprowadzeniu regulacji IMO w 2020 roku. Zakłada się wzrost marż Crack na ON

(różnica między notowaniem ON a ceną ropy) od 90 USD/t w 2022 roku do 110 USD/t w 2030 przy średnim poziomie 96 USD/t

w latach 2022-2030.

- Nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych

istniejących aktywów trwałych.

Przepływy pieniężne netto zaplanowane dla aktywów segmentu Petrochemia w PKN ORLEN oraz w spółkach zależnych

i współkontrolowanych, których akcje i udziały były przedmiotem testów na utratę wartości uwzględniają następujące założenia:

- Przewidywany jest wzrost popytu na produkty petrochemiczne co wpływa na zwiększone zapotrzebowanie na Naftę.

W perspektywie długoterminowej zakłada się wyższe marże na rynkach produktów petrochemicznych, a tym samym wyższy

popyt na Naftę. Ceny Nafty podążają za rosnącym popytem azjatyckim, ponieważ europejska nadwyżka jest lokowana na

Dalekim Wschodzie. Popyt w Azji ma znacznie wzrosnąć w latach 2025-2030, głównie z powodu braku alternatywnych

surowców, aby zaspokoić wysokie zapotrzebowanie na tworzywa sztuczne. Zakłada się poziom notowań Nafty od 645 USD/t w

2022 roku do 670 USD/t w 2030 przy spadku notowań w latach 2023 -2024. Średni poziom notowań w latach 2022-2030

wynosi 612 USD/t.

- W roku 2022 spread na Etylenie vs Nafta (różnica między notowaniem Etylenu a notowaniem Nafty) założono na poziomie 575

EUR/t, w roku 2030 na poziomie 645 EUR/t . Dla lat 2022-2030 średni poziom spreadu wynosi 587 EUR/t.

- W latach 2022-2025, oczekuje się, że światowa konsumpcja propylenu będzie nadal rosła, napędzana głównie przez

rozwijające się rynki w Azji, w szczególności Chiny i Indie. Polipropylen będzie nadal napędzał globalny wzrost popytu na

propylen. W horyzoncie długoterminowym spodziewany jest wzrost spreadu na Propylenie vs Nafta (różnica między

notowaniem Propylenu a notowaniem Nafty) wynikający z prognozowanego wzrostu popytu w Europie oraz na świecie. W roku

2022 spread na Propylenie vs Nafta założono na poziomie 562 EUR/t, w roku 2030 na poziomie 609 EUR/t . Dla lat 2022-2030

średni poziom spreadu wynosi 552 EUR/t.

- Nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych

istniejących aktywów trwałych.

Przepływy pieniężne netto zaplanowane dla aktywów PKN ORLEN segmentu Energetyka oraz spółek zależnych

i współkontrolowanych PKN ORLEN posiadających aktywa w ramach tego segmentu uwzględniają następujące założenia:

- Dla lat 2022-2024 projekcje makroekonomiczne w zakresie cen energii elektrycznej oparte zostały o ceny kontraktów

terminowych na energię elektryczną według notowań TGE z początku lutego 2022 roku. Dla lat 2025 -2030 cenę za energię

doszacowano ekspercko w oparciu o zmiany cen za gaz ziemny oraz uprawnień do emisji CO

2

.

- W projekcjach uwzględniono zakontraktowane już ceny energii w latach 2022 i 2023.

- Ilość darmowych uprawnień do emisji CO

2

na lata 2022-2025 zgodnie z wykazem opublikowanym przez Ministra Środowiska

RP. Szacunkowe wyliczenia przydziałów uprawnień do emisji CO

2

po roku 2025 opierają się na szeregu założeń, min. na

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 33 / 82

zmianach poziomów działalności w związku ze wzrostem produkcji instalacji, włączeniami i wyłączeniami instalacji, zmianą

struktury paliw, zmianą wielkości benchmarków.

- Nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie zdolności produkcyjnych

istniejących aktywów trwałych.

Przepływy pieniężne netto zaplanowane dla aktywów PKN ORLEN segmentu Detal oraz w spółkach zależnych i

współkontrolowanych, których akcje i udziały były przedmiotem testów na utratę wartości uwzględniają następujące założenia:

- Marża paliwowa i pozapaliwowa w oparciu o założenia Planu Finansowego PKN ORLEN na 2022 rok.

- Nakłady inwestycyjne o charakterze odtworzeniowym na poziomie zapewniającym utrzymanie sieci stacji paliw.

Aktywa segmentu Funkcje Korporacyjne traktowane są jako aktywa wspólne, których nie można przypisać według rozsądnych i

spójnych zasad do poszczególnych CGU i podlegają testowi na poziomie Spółki.

PKN ORLEN określa stopy dyskonta indywidualne dla każdego zdefiniowanego ośrodka wypracowującego środki pieniężne (Cash

Generating Unit CGU) wykorzystując tzw. model CAPM – Capital Asset Pricing Model. Dla każdego CGU na dzień przeprowadzenia

testów na utratę wartości, tj. na 31 grudnia 2021 roku zostały uwzględnione ryzyka rynkowe specyficzne dla kraju i segmentu

działalności, tak by odzwierciedlić bieżącą na dzień bilansowy rynkową ocenę wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko wiążące się z

daną grupą aktywów odpowiadającą zwrotowi, jakiego wymagaliby inwestorzy podejmując decyzje o inwestycji, która generowałaby

przepływy pieniężne w wysokości, terminach i rodzaju ryzyka odpowiadające przepływom, jakie PKN ORLEN oczekuje uzyskać z

danego CGU.

Stopy dyskonta na dzień 31 grudnia 2021 roku przedstawiały się następująco:

Kraj

Segment / CGU

Stopa dyskonta

nominalna

Beta

nielewarowana

Koszt kapitału

własnego

Koszt długu po

opodatkowaniu

D/E

Polska

Rafineria

8,09%

87,32%

10,13%

3,84%

48,19%

Polska

Petrochemia

7,65%

74,14%

9,02%

3,84%

36,20%

Polska

Detal

7,07%

80,97%

8,52%

3,84%

45,11%

Polska

Energetyka Produkcyjna i Przemysłowa

6,64%

55,00%

8,62%

3,84%

70,90%

Stopy dyskonta na dzień 31 grudnia 2021 roku wyliczone zostały z zastosowaniem metody spółek porównywalnych jako

średnioważony koszt zaangażowania kapitału własnego i obcego. Źródła wskaźników makroekonomicznych niezbędnych do

oszacowania kosztu kapitału i kosztu długu jak np. beta i D/E stanowiły serwis Bloomberg i publikacje prof. Aswatha Damodarana

(źródło: http://pages.stern.nyu.edu) oraz notowania 10-letnich obligacji rządowych dostępne na dzień 31 grudnia 2021 roku.

Wskaźnik premii za ryzyko rynku został oszacowany na podstawie analiz publikacji prof. Aswatha Damodarana (źródło:

http://pages.stern.nyu.edu) oraz dostępnych publikacji instytucji finansowych.

Stopy dyskonta na dzień 31 grudnia 2020 roku przedstawiały się następująco:

Kraj

Segment / CGU

Stopa dyskonta

nominalna

Beta

nielewarowana

Koszt kapitału

własnego

Koszt długu po

opodatkowaniu

D/E

Polska

Rafineria

5,61%

84,00%

8,12%

1,87%

66,92%

Polska

Petrochemia

5,64%

83,85%

6,82%

1,87%

31,22%

Polska

Detal

5,14%

71,15%

8,48%

1,91%

103,42%

Polska

Energetyka Produkcyjna i Przemysłowa

4,18%

54,70%

5,69%

1,87%

65,44%

Stopy dyskonta na dzień 31 grudnia 2020 roku wyliczone zostały jako średnioważony koszt zaangażowania kapitału własnego i

obcego. Źródła wskaźników makroekonomicznych niezbędnych do oszacowania kosztu kapitału i kosztu długu jak np. beta i D/E

stanowiły publikacje prof. Aswatha Damodarana (źródło: http://pages.stern.nyu.edu) oraz notowania 10-letnich obligacji rządowych

dostępne na dzień 31 grudnia 2020 roku.

Ze względu na utrzymującą się sytuację pandemiczną związaną z COVID-19 oraz bieżącą sytuacją geopolityczną Spółka zdecydowała

o kontynuowaniu testów na utratę wartości segmentów Rafineryjnego i Petrochemicznego w oparciu o analizę scenariuszową.

Zdefiniowano trzy scenariusze: bazowy, pesymistyczny i optymistyczny. Scenariusz bazowy opiera się bezpośrednio na głównych

założeniach makroekonomicznych Planu Finansowego 2022 i aktualizacji prognoz makroekonomicznych na lata 2023-2030.

Scenariusze pesymistyczny i optymistyczny zostały zbudowane na jednym odchyleniu standardowym historycznej Marży Downstream

dla lat 2012-2021. Dla każdego ze scenariuszy ustalono wagi prawdopodobieństwa na bazie rozkładu normalnego i oceny eksperckiej,

w każdym przypadku przypisując większe prawdopodobieństwo zmaterializowania się scenariusza negatywnego niż pozytywnego, dla

zachowania konserwatywnego podejścia. Analogiczna analiza scenariuszowa została zastosowana również dla testu na utratę wartości

akcji ORLEN Lietuva oraz ORLEN Unipetrol.

12.4.2. Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości

niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania.

Testy na utratę wartości aktywów przeprowadzone na dzień 31 grudnia 2021 roku nie wykazały konieczności dokonania odpisów

aktualizujących aktywów segmentu Rafineria, Petrochemia, Detal i Energetyka.

W segmencie Rafineria w wyniku oszacowania wartości odzyskiwalnej dla 4 terminali paliw określonej metodą wartości godziwej

pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży Spółka dokonała odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych

w wysokości (51) mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 34 / 82

W segmencie Detal PKN ORLEN w wyniku przeprowadzenia testów na utratę wartości dokonał odpisów aktualizujących wartość

rzeczowych aktywów trwałych na pojedynczych stacjach paliw w wysokości netto (7) mln PLN.

Pozostałe odpisy netto na aktywach dokonane przez PKN ORLEN wynikające głównie z bieżącego zużycia aktywów i wycofania z

użytkowania zrealizowano w segmencie Rafineria w wysokości (21) mln PLN oraz dokonano odwrócenia odpisów w segmencie

Funkcje Korporacyjne w wysokości 1 mln PLN.

Łączny wpływ rozpoznanych odpisów netto na majątku trwałym w roku 2021 wyniósł (78) mln PLN.

PKN ORLEN (mln PLN)

IQ 2021

IIQ 2021

IIIQ 2021

IVQ 2021

2021

Rafineria

(2)

(14)

(2)

(54)

(72)

Detal

-

(7)

Funkcje korporacyjne

-

1

Razem

(2)

(14)

(2)

(60)

(78)

Łączny wpływ rozpoznanych odpisów netto na majątku trwałym w roku 2020 wynosił (23) mln PLN.

PKN ORLEN (mln PLN)

IQ 2020

IIQ 2020

IIIQ 2020

IVQ 2020

2020

Rafineria

(4)

(5)

3

(3)

(9)

Petrochemia

-

Energetyka

-

(2)

2

-

Detal

(4)

(6)

(1)

(2)

(13)

Funkcje korporacyjne

-

(1)

Razem

(8)

(13)

4

(6)

(23)

Odpowiednio odwrócenie oraz utworzenie odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i

aktywów z tytułu praw do użytkowania, zostały ujęte w pozostałych przychodach operacyjnych (nota 11.9) oraz pozostałych kosztach

operacyjnych (nota 11.10).

12.4.3. Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość akcji i udziałów w jednostkach zależnych i

współkontrolowanych

PKN ORLEN na dzień 31 grudnia 2021 roku przeprowadził testy na utratę wartości akcji i udziałów we wszystkich jednostkach

zależnych i współkontrolowanych w wyniku czego rozpoznał odwrócenie utraty wartości inwestycji w ORLEN Upstream w wysokości

1 317 mln PLN.

Ponadto PKN ORLEN na dzień 31 grudnia 2021 roku rozpoznał utratę wartości inwestycji w akcje ORLEN Lietuva w wysokości (46)

mln PLN, w udziały ORLEN Capital w wysokości netto (19) mln PLN.

Do wycen akcji i udziałów PKN ORLEN w jednostkach zależnych i współkontrolowanych Spółka zastosowała stopy dyskonta

uwzględniające ryzyka rynkowe specyficzne dla kraju i segmentu działalności w jakim dana jednostka funkcjonuje. Stopy dyskonta

według segmentów działalności i krajów zostały ujawnione w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Grupy ORLEN za 2021 rok (nota

14.4.1).

Do wyceny wartości akcji i udziałów PKN ORLEN w ORLEN Unipetrol oraz ORLEN Lietuva zastosowano analizę scenariuszową, której

założenia zostały opisane w nocie 12.4.1.

12.4.3.1. Udziały ORLEN Upstream

Na dzień 31 grudnia 2021 roku w wyniku testu na utratę wartości PKN ORLEN dokonał odwrócenia odpisu aktualizującego wartość

inwestycji w udziały ORLEN Upstream, mającego wpływ na wynik finansowych w kwocie 1 317 mln PLN. Wartość odwrócenia odpisu

została ujęta w przychodach finansowych.

Odwrócenie odpisów aktualizujących wartości inwestycji PKN ORLEN w ORLEN Upstream wynika z aktualizacji przepływów

pieniężnych dla aktywów Grupy ORLEN Upstream segmentu Wydobycie zlokalizowanych na terenie Polski i Kanady dla potrzeb

wyceny inwestycji PKN ORLEN S.A. w udziały ORLEN Upstream sp. z o.o. przyjętych w oparciu o Raporty Rezerw opracowane przez

niezależne firmy.

- Raporty Rezerw obejmują aktualne szacunki cen ropy, gazu i kondensatów.

- Nakłady inwestycyjne na poziomie zapewniającym optymalną efektywność przy założonych cenach.

- Wolumeny produkcji uwzględniające aktualną ocenę perspektywiczności eksploatowanych złóż oraz aktywów poszukiwawczych

W Kanadzie pozytywna koniunktura gospodarcza przyczyniła się do utrzymania korzystnych notowań cen gazu ziemnego. Zwiększony

popyt lokalny oraz gwałtowny wzrost eksportu gazu do USA stanowią korzystne środowisko cenotwórcze dla producentów

węglowodorów w Kanadzie. Notowania benchmarku AECO w Albercie w II połowie roku 2021 sięgały nawet poziomu 5,0 CAD/mcf i

były najwyższe od 2014 roku. Średnia cena gazu AECO w 2021 roku wyniosła 3,61 CAD/mcf wobec 2,22 CAD/mcf rok wcześniej, co

stanowiło wzrost o 63% w ujęciu r/r.

W roku 2021 w związku z ożywieniem gospodarczym popyt na ropę naftową też stopniowo odbudowywał się. Według szacunków

amerykańskiej agencji EIA wzrost zapotrzebowania na surowiec wyniósł 5,1 mln boe/d na przestrzeni 2021 r., względem degradacji

popytu na poziomie 8,5 mln boe/d w wyniku pandemii w 2020 r. Prowadzona przez sojusz OPEC+ polityka powolnego znoszenia

ograniczeń w wydobyciu ropy naftowej pozwoliła na utrzymanie się przewagi popytowej a co za tym idzie wzrostowego trendu notowań

cen surowca praktycznie przez cały rok. Średnia cena ropy gatunku Brent w 2021 r. wyniosła 71 USD/bbl, wobec 42 USD/bbl rok

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 35 / 82

wcześniej, co stanowi wzrost o 69% w ujęciu r/r. Średnioroczna cena ropy gatunku CLS (Canadian Light Sweet) w roku 2021 wyniosła

80 CAD/bbl wobec 45 CAD/bbl rok wcześniej, co stanowi wzrost o 78% w ujęciu r/r. Średni dyferencjał cenowy CLS do amerykańskiego

benchmarku WTI wyniósł -5 CAD/bbl (w porównaniu do -7 CAD/bbl w roku 2020).

Strategia Grupy ORLEN zakłada kontynuację działalności poszukiwawczo-wydobywczej poprzez ostrożny i zrównoważony rozwój

portfela aktywów Upstream, ze szczególnym uwzględnieniem złóż gazowych. Prace inwestycyjne w roku 2021 prowadzone były w

oparciu o założenia ze Strategii Grupy ORLEN do roku 2030, które uwzględniały m.in. maksymalizację wartości z aktywów i wydobycia,

priorytetyzację wybranych projektów poszukiwawczo-rozpoznawczych oraz uruchomienie wydobycia na obszarach będących w

zagospodarowaniu. Wykorzystując ożywienie na rynku cen węglowodorów i korzystne prognozy średnioterminowe dla ropy naftowej i

gazu ziemnego, Spółka zdecydowała się przyspieszyć oraz zwiększyć zakres rzeczowy programu prac wiertniczych w roku 2021, co

pomimo spadku poziomu zweryfikowanych zasobów o 15% na terenie Polski i o 1% na terenie Kanady przekłada się na istotny wzrost

wartości inwestycji w ORLEN Upstream.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość użytkowa inwestycji PKN ORLEN w udziały w ORLEN Upstream wynosi 3 754 mln PLN i

została obliczona przy stopie dyskonta: dla Kanady 8,26%, dla Polski 8,19 %.

Tabela: Analiza wrażliwości wartości użytkowej udziałów w ORLEN Upstream na dzień 31 grudnia 2021 roku

w mln PLN

EBITDA

STOPA DYSKONTA

zmiana

-5%

0%

+5%

- 1 p.p.

zwiększenie odwrócenia

46

293

541

0,0 p.p.

zmniejszenie odwrócenia

-

zwiększenie odwrócenia

(233)

233

+ 1 p.p.

zmniejszenie odwrócenia

(483)

(264)

(44)

Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość użytkowa inwestycji PKN ORLEN w udziały w ORLEN Upstream wynosiła 2 317 mln PLN i

została obliczona przy stopie dyskonta: dla Kanady 7,38%, dla Polski 7,10%, a łączna wartość odpisów aktualizujących wartość

inwestycji w udziały ORLEN Upstream ujętych w kosztach finansowych 2020 roku wynosiła (2 195) mln PLN.

Tabela: Analiza wrażliwości wartości użytkowej udziałów w ORLEN Upstream na dzień 31 grudnia 2020 roku

w mln PLN

EBITDA

STOPA DYSKONTA

zmiana

-5%

0%

+5%

- 1 p.p.

zmniejszenie odpisu

85

256

428

0,0 p.p.

zwiększenie odpisu

-

zmniejszenie odpisu

(159)

159

+ 1 p.p.

zwiększenie odpisu

zmniejszenie odpisu

(376)

(229)

(81)

12.4.3.2. Akcje ORLEN Lietuva

Na dzień 31 grudnia 2021 roku w wyniku testu na utratę wartości PKN ORLEN dokonał odpisu aktualizującego wartość inwestycji w

akcje ORLEN Lietuva, mającego wpływ na wynik finansowych w kwocie (46) mln PLN. Utrata wartości inwestycji jest wynikiem głównie

aktualizacji założeń makroekonomicznych oraz przesunięciem o rok zakończenia prac nad inwestycją Bottom of the Barrel. Wartość

odpisu została ujęta w kosztach finansowych. Wartość użytkowa inwestycji w PKN ORLEN w akcje ORLEN Lietuva wyniosła 2 264 mln

PLN i została obliczona przy stopie 6,14%.

Tabela: Analiza wrażliwości wartości użytkowej akcji w ORLEN Lietuva na dzień 31 grudnia 2021 roku

w mln PLN

EBITDA

STOPA DYSKONTA

zmiana

-5%

0%

5%

- 1 p.p.

zmniejszenie odpisu

199

712

1 226

0,0 p.p.

zwiększenie odpisu

-

zmniejszenie odpisu

(460)

460

+ 1 p.p.

zwiększenie odpisu

(1 016)

(602)

(189)

W 2020 roku łączna wartość odpisów aktualizujących wartość inwestycji w akcje ORLEN Lietuva w 2020 roku wynosiła (1 107) mln

PLN. Wartość odpisów została ujęta w kosztach finansowych.

Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość użytkowa inwestycji PKN ORLEN w akcje w ORLEN Lietuva wynosiła 2 311 mln PLN i została

obliczona przy stopie 6,22%.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 36 / 82

Tabela: Analiza wrażliwości wartości użytkowej akcji w ORLEN Lietuva na dzień 31 grudnia 2020 roku

w mln PLN

EBITDA

STOPA DYSKONTA

zmiana

-5%

0%

+5%

- 1 p.p.

zmniejszenie odpisu

92

793

1 495

0,0 p.p.

zwiększenie odpisu

-

zmniejszenie odpisu

(629)

629

+ 1 p.p.

zwiększenie odpisu

(1 230)

(663)

(96)

12.4.3.3. Udziały ORLEN Oil

W 2021 roku w wyniku przeprowadzonych testów na utratę wartości inwestycji w udziały nie stwierdzono konieczności dokonywania

odpisów. Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość godziwa inwestycji PKN ORLEN w akcje w ORLEN Oil uwzględniająca nakłady

rozwojowe wyniosła 266 mln PLN i została obliczona przy stopie 8,09%, która odpowiada stopie dla działalności segmentu rafineryjnego

z uwzględnieniem zmian organizacyjnych wynikających ze Strategii Spółki.

W 2020 roku PKN ORLEN dokonał odwróceń odpisów aktualizujących wartość inwestycji w udziały ORLEN Oil w kwocie 58 mln PLN.

Wartość odwróceń została ujęta w przychodach finansowych. Na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość użytkowa inwestycji PKN ORLEN

w udziały w ORLEN Oil wynosiła 1 180 mln PLN i została obliczona przy stopie 3,82% adekwatnej dla jednostek dystrybucyjnych.

12.4.3.4. Akcje ORLEN Capital

PKN ORLEN na dzień 31 grudnia 2021 roku rozpoznał utratę wartości inwestycji w ORLEN Capital w wysokości netto (19) mln PLN.

Wartość odwróceń i odpisów została ujęta w przychodach i kosztach finansowych w kwocie odpowiednio 5 mln PLN i (24) mln PLN.

Aktualizacja wyceny jest skutkiem zmiany rezerwy na podatek odroczony od różnic kursowych z tytułu udzielonej pożyczki, która

odpowiednio powiększa lub pomniejsza wartość kapitałów własnych ORLEN Capital.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość użytkowa inwestycji PKN ORLEN w ORLEN Capital wyniosła137 mln PLN i została obliczona

przy stopie 4,11%.

W 2020 roku Spółka dokonała odwrócenia odpisu aktualizującego netto wartość inwestycji w akcje ORLEN Capital w kwocie netto

42 mln PLN. Wartość użytkowa inwestycji PKN ORLEN w ORLEN Capital wynosiła 155 mln PLN i została obliczona przy stopie

dyskonta na poziomie 5,47%.

12.4.3.5. Podsumowanie odpisów aktualizujących netto wartość akcji i udziałów

Łączny wpływ odwróceń i odpisów aktualizujących netto wartość akcji i udziałów na wynik finansowy PKN ORLEN w 2021 roku wniósł

1 252 mln PLN.

Spółka (mln PLN)

IQ 2021

IIQ 2021

IIIQ 2021

IVQ 2021

2021

ORLEN Upstream

-

1 317*

ORLEN Lietuva

(46)

ORLEN Capital

(20)

5

-

(4)

(19)

Razem

(20)

5

-

1 267

1 252

*wartości ujęte w raporcie bieżącym nr 9/2022 z dnia 1 marca 2022 roku w sprawie przewidywanych istotnych zdarzeń jednorazowych wpływających istotnie na dane finansowe 2021 roku wykazane

w sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej ORLEN za 2021 rok

W roku 2020 łączny wpływ odpisów aktualizujących netto wartość akcji i udziałów na wynik finansowy PKN ORLEN wniósł (3 202) mln

PLN

Spółka (mln PLN)

IQ 2020

IIQ 2020

IIIQ 2020

IVQ 2020

2020

ORLEN Upstream

(977)

-

(1 218)*

(2 195)

ORLEN Lietuva

(1 020)

-

(87)*

(1 107)

ORLEN Oil

-

58*

58

ORLEN Capital

(46)

43

6

39

42

Razem

(2 043)

43

6

(1 208)

(3 202)

*wartości ujęte w raporcie bieżącym nr 10/2021 z dnia 2 kwietnia 2021 roku w sprawie przewidywanych istotnych zdarzeń jednorazowych wpływających istotnie na dane finansowe 2020 roku

wykazane w sprawozdaniu finansowym Grupy Kapitałowej ORLEN za 2020 rok

Odpowiednio odwrócenie oraz utworzenie odpisów aktualizujących wartość akcji i udziałów zostały ujęte przychodach finansowych

(nota 11.11.1) oraz kosztach finansowych (nota 11.11.2).

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 37 / 82

12.5. Kapitał pracujący netto

Kapitał pracujący netto

Spółka definiuje kapitał pracujący netto jako zapasy i należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności pomniejszone o

zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania.

NOTA

Zapasy

Należności z tytułu

dostaw i usług oraz

pozostałe należności

Zobowiązania z tytułu dostaw

i usług oraz pozostałe

zobowiązania

Kapitał

pracujący netto

31/12/2020

7 751

4 886

7 561

5 076

31/12/2021

11 167

9 866

12 144

8 889

Zmiana kapitału pracującego w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

(3 416)

(4 980)

4 583

(3 813)

Korekty

-

957

(351)

606

Zmiana stanu zaliczek na niefinansowe aktywa trwałe

-

905

-

905

Zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych dotycząca działalności

inwestycyjnej

-

(305)

zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych

12.5.3

-

(125)

korekta zobowiązań z tytułu przedawnienia zobowiązania wobec akcjonariuszy

mniejszościowych ORLEN UNIPETROL

-

(180)

Pozostałe

-

52

(46)

6

Zmiana kapitału pracującego w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

(3 416)

(4 023)

4 232

(3 207)

Zapasy

Należności z tytułu

dostaw i usług oraz

pozostałe należności

Zobowiązania z tytułu dostaw

i usług oraz pozostałe

zobowiązania

Kapitał

pracujący netto

31/12/2019

9 835

7 160

9 779

7 216

31/12/2020

7 751

4 886

7 561

5 076

Zmiana kapitału pracującego w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

2 084

2 274

(2 218)

2 140

Korekty

3

(11)

(379)

(387)

Zmiana stanu zaliczek na niefinansowe aktywa trwałe

-

(17)

-

(17)

Zmiana stanu zobowiązań inwestycyjnych

-

(415)

Pozostałe

3

6

36

45

Zmiana kapitału pracującego w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

2 087

2 263

(2 597)

1 753

12.5.1 Zapasy

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Zapasy

Zapasy, w tym zapasy obowiązkowe są to produkty, półprodukty i produkty w toku, towary i materiały.

Produkty, półprodukty i produkty w toku wycenia się na moment początkowego ujęcia według kosztu wytworzenia. Koszt wytworzenia obejmuje koszty

wsadu, koszty przerobu przypadające na okres wytworzenia produktów, półproduktów i produktów w toku oraz alokację stałych i zmiennych pośrednich

kosztów produkcji, ustalonych dla jej normalnego poziomu.

Produkty, półprodukty i produkty w toku wycenia się na koniec okresu sprawozdawczego według kosztu wytworzenia lub też według wartości netto

możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z wartości jest niższa. Rozchody produktów, półproduktów i produktów w toku ujmuje się według

średnioważonych kosztów ich wytworzenia.

Towary i materiały wycenia się na moment początkowego ujęcia w cenie nabycia natomiast na koniec okresu sprawozdawczego w cenie nabycia lub

według wartości netto możliwej do uzyskania, w zależności od tego, która z kwot jest niższa. Rozchody towarów i materiałów ujmuje się według cen

średnioważonych nabycia.

Wartość początkowa zapasów jest korygowana o dotyczące ich zyski lub straty z tytułu rozliczenia instrumentów zabezpieczających przepływy

pieniężne.

SZACUNKI

Wartości netto możliwe do uzyskania ze sprzedaży zapasów

W przypadku, gdy cena nabycia lub koszt wytworzenia zapasów nie są możliwe do odzyskania, Spółka ustala wysokość odpisów wartości

zapasów na bazie szacunków co do ich wartości netto możliwych do uzyskania.

Przecenie do poziomu cen sprzedaży netto możliwych do uzyskania podlegają zapasy, które utraciły swoje cechy użytkowe, przydatność lub spadły

ceny ich sprzedaży.

Na koniec każdego miesiąca, Spółka dokonuje porównania cen nabycia zapasów (średnia cena nabycia dla danej grupy zapasów) lub kosztów

wytworzenia zapasów (średni koszt wytworzenia dla danej grupy zapasów) z ich wartością netto możliwą do uzyskania, którą stanowi szacunkowa cena

sprzedaży w toku zwykłej działalności gospodarczej pomniejszona o szacowane koszty przygotowania sprzedaży i szacunkowe koszty niezbędne do

doprowadzenia sprzedaży do skutku.

W praktyce, wartości możliwe do zrealizowania ustalane są na podstawie rzeczywistych cen sprzedaży zapasów (zarówno detalicznych jak i hurtowych)

dla transakcji zrealizowanych w ostatnim dniu miesiąca oraz pierwszych dniach miesiąca następującego po dniu, na który sporządzana jest analiza

utraty wartości zapasów, nie później niż dzień, w którym zamykane są księgi rachunkowe i przy uwzględnieniu aktualnego cyklu rotacji, jak również

mając na uwadze ceny realizacji zawarte w ramach faktycznych kontraktów podpisanych na dzień bilansowy.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 38 / 82

Wartości materiałów przeznaczonych do wykorzystania w procesie produkcji nie odpisuje się poniżej ceny nabycia, jeżeli oczekuje się, że wyroby

gotowe, do produkcji których będą wykorzystane, zostaną sprzedane za kwoty wyższe lub równe szacowanym kosztom wytworzenia ustalanym na

podstawie danych historycznych. Jeżeli jednak koszt wytworzenia produktów będzie wyższy od wartości netto możliwej do uzyskania, wartość

materiałów odpisuje się do poziomu wartości netto możliwej do uzyskania.

W odniesieniu do półproduktów i produktów w toku weryfikacja konieczności dokonania odpisu następuje poprzez porównanie średniego kosztu

wytworzenia z faktycznymi cenami realizacji sprzedaży, przy uwzględnieniu dedykowanych formuł cenowych, określających stopień ich przetworzenia w

stosunku do wyrobów gotowych.

W zależności od rodzaju zapasów Spółka dokonuje odpisów indywidualnych, jak i zbiorczych.

Odpisy indywidualne tworzone są wtedy, gdy w wyniku przeprowadzonych analiz i porównań wartość netto możliwa do uzyskania jest niższa niż cena

nabycia danego składnika zapasów lub jego koszt wytworzenia, w wartości tej różnicy. W przypadku, gdy następuje zmiana wartości netto możliwej do

uzyskania, wówczas ujmuje się utworzenie lub odwrócenie odpisów w wysokości tej zmiany.

Zbiorcze odpisy aktualizujące mają zastosowanie w przypadku pogrupowania podobnych lub powiązanych ze sobą pozycji zapasów, pochodzących z

tej samej linii produktowej, posiadających podobne przeznaczenie lub zastosowanie końcowe, wyprodukowanych i sprzedawanych w tym samym

zakładzie produkcyjnym oraz niedających się w praktyce ocenić w oderwaniu od innych pozycji pochodzących z tej samej linii produktowej i dotyczą

głównie zapasów ropy naftowej i wyrobów ropopochodnych.

Na koniec każdego miesiąca ustala się wartość zbiorczą odpisu grupy zapasów. Zmiana wartości odpisu zbiorczego na koniec następnego okresu

sprawozdawczego stanowi kwotę:

- ujęcia odpisu (zwiększenie wartości odpisu w stosunku do wartości odpisu na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego)

- odwrócenia odpisu (zmniejszenie wartości odpisu w stosunku do wartości odpisu na koniec poprzedniego okresu sprawozdawczego)

- wykorzystania odpisu (zmniejszenie odpisu z tytułu wykorzystania, sprzedaży lub likwidacji składników, dla których utworzony był odpis).

Utworzenie i odwrócenie odpisów aktualizujących wartość zapasów zarówno indywidualnych jak i zbiorczych ujmuje się w koszcie własnym sprzedaży.

31/12/2021

31/12/2020

Materiały

6 544

4 467

Półprodukty i produkty w toku

1 013

563

Produkty gotowe

3 129

2 347

Towary

481

374

Zapasy netto

11 167

7 751

Odpisy aktualizujące wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania

2

16

Zapasy brutto

11 169

7 767

Główną pozycją zapasów, która realizuje się w terminie dłuższym niż 12 miesięcy od zakończenia okresu sprawozdawczego są

zapasy obowiązkowe. Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość zapasów obowiązkowych ujęta w

sprawozdaniu finansowym wyniosła odpowiednio 5 604 mln PLN i 4 222 mln PLN.

W 2021 roku wzrost wartości zapasów w porównaniu ze stanem z końca 2020 roku to głównie efekt wzrostu cen ropy naftowej

i produktów ropopochodnych.

Zmiana stanu odpisów aktualizujących wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania

2021

2020

Stan na początek okresu

16

5

Zwiększenie

24

1 172

Zmniejszenie

(38)

(1 161)

2

16

Pozycje zwiększenie i zmniejszenia odpisów aktualizujących wartość zapasów do wartości netto możliwej do uzyskania w 2021

roku były niższe w porównaniu do wykazanych zmian stanu odpisów dla roku poprzedniego, które wynikały głównie

z rozpoznania w I kwartale 2020 roku istotnych odpisów aktualizujących wartość zapasów do wartości netto możliwej do

uzyskania w związku ze spadkiem cen ropy naftowej i produktów ropopochodnych, które zostały wykorzystane w kolejnych

okresach 2020 roku.

12.5.2 Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Należności

Należności, z wyłączeniem należności z tytułu dostaw i usług, wycenia się na dzień ich powstania w wartości godziwej, a następnie według

zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej z uwzględnieniem odpisów z tytułu oczekiwanej straty kredytowej. W

momencie początkowego ujęcia Spółka wycenia należności z tytułu dostaw i usług, które nie mają istotnego komponentu finansowania, w ich cenie

transakcyjnej.

Spółka stosuje uproszczone metody wyceny należności wycenianych według zamortyzowanego kosztu jeżeli nie powoduje to zniekształcenia informacji

zawartych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w szczególności w przypadku, gdy okres do momentu spłaty należności nie jest długi. Należności

wyceniane według zamortyzowanego kosztu, w odniesieniu do których Spółka stosuje uproszczenia, są wyceniane w momencie początkowego ujęcia

w kwocie wymaganej zapłaty, a w okresie późniejszym, w tym na koniec okresu sprawozdawczego w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonej o

odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 39 / 82

SZACUNKI

Utrata wartości należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałych należności

Za zdarzenie niewypłacalności (przyjęcie założenia że kontrahent nie wywiąże się z zobowiązania) Spółka uznaje brak spłaty powyżej 90 dni od dnia

wymagalności należności.

Dla celów oszacowania oczekiwanej straty kredytowej, Spółka stosuje model uproszczony wykorzystując matrycę rezerw oszacowaną na podstawie

historycznych poziomów spłacalności oraz odzysków z należności od kontrahentów.

Spółka uwzględnia informacje dotyczące przyszłości w stosowanych parametrach modelu szacowania strat oczekiwanych, poprzez zarządczą korektę

bazowych współczynników prawdopodobieństwa niewypłacalności. W tym zakresie Spółka bierze pod uwagę zmiany danych makroekonomicznych

takich jak np.: dynamika Produktu Krajowego Brutto, wskaźnik inflacji, stopa bezrobocia czy indeksy cen akcji WIG i w przypadku gdy nastąpiło ich

istotne pogorszenie w stosunku do poprzedniego okresu, Spółka ocenia czy jest konieczność uwzględnienia w kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej

dodatkowego elementu ryzyka związanego z sytuacją gospodarczą oraz prognozami na przyszłość. Na dzień 31 grudnia 2021 roku, Spółka nie

zidentyfikowała przesłanek do zmodyfikowania założeń przyjętych do oceny oczekiwanej straty kredytowej.

Oczekiwana strata kredytowa jest kalkulowana w momencie ujęcia należności w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz jest aktualizowana na każdy

kolejny dzień kończący okres sprawozdawczy, w zależności od ilości dni przeterminowania danej należności.

Skalkulowaną, na moment początkowego ujęcia składnika aktywów finansowych, oczekiwaną utratę wartości oraz każde kolejne zwiększenie

oczekiwanej straty kredytowej.

NOTA

31/12/2021

31/12/2020

Dostawy i usługi z tytułu umów z klientami

8 335

3 915

Pozostałe

86

482

Aktywa finansowe

8 421

4 397

Podatek akcyzowy i opłata paliwowa

102

125

Inne podatki, cła, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

15

Zaliczki na niefinansowe aktywa trwałe

1 020

115

Prawa majątkowe

26

25

Zaliczki na dostawy

29

43

Rozliczenia międzyokresowe czynne

162

140

Pozostałe

91

26

Aktywa niefinansowe

1 445

489

Należności netto

9 866

4 886

Oczekiwana strata kredytowa dotycząca aktywów finansowych

12.5.2.1

295

287

Należności brutto

10 161

5 173

Podział aktywów finansowych denominowanych w walutach obcych został zaprezentowany w nocie 14.5.2. Podział należności

od jednostek powiązanych przedstawiono w nocie 15.7.2.

Spółka oczekuje, że realizacja należności z tytułu dostaw i usług przez kontrahentów nastąpi nie później niż dwanaście miesięcy od

zakończenia okresu sprawozdawczego.

12.5.2.1 Zmiana stanu oczekiwanej straty kredytowej z tytułu należności handlowych

NOTA

2021

2020

Stan na początek okresu

287

260

Utworzenie

11.12

72

89

Odwrócenie

11.12

(64)

(62)

295

287

Spółka definiuje należności handlowe objęte uproszczonym modelem ECL jako dostawy i usługi z tytułu umów z klientami oraz

pozostałe.

12.5.2.2 Analiza wiekowa należności z tytułu dostaw i usług oraz oczekiwanej straty kredytowej na 31 grudnia 2021 roku

Należności z tytułu dostaw i

usług wartość brutto

Oczekiwana strata kredytowa

(w horyzoncie całego życia)

Średnioważona stopa

oczekiwanej straty kredytowej

Należności z tytułu dostaw i

usług wartość netto

bieżące

8 301

13

0,0016

8 288

od 1 do 30 dni

34

-

34

od 31 do 60 dni

1

-

1

od 61 do 90 dni

2

1

0,5000

1

przeterminowane powyżej 90 dni

230

219

0,9522

11

8 568

233

8 335

Szczegółowe informacje o ryzyku kredytowym zostały opisane w nocie 14.5.4.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 40 / 82

12.5.3 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Zobowiązania

Zobowiązania, w tym zobowiązania z tytułu dostaw i usług, wycenia się na dzień ich powstania w wartości godziwej, a następnie według

zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.

Spółka stosuje uproszczone metody wyceny zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu jeżeli nie powoduje to

zniekształcenia informacji zawartych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w szczególności w przypadku, gdy okres do momentu uregulowania

zobowiązania nie jest długi. Zobowiązania finansowe, w odniesieniu do których Spółka stosuje uproszczenia, wyceniane są w momencie początkowego

ujęcia i w okresie późniejszym, w tym na koniec okresu sprawozdawczego, w kwocie wymagającej zapłaty. Pozostałe zobowiązania niefinansowe

ujmowane są w kwocie wymagającej zapłaty.

31/12/2021

31/12/2020

Dostawy i usługi

7 414

3 672

Zobowiązania inwestycyjne

1 302

1 177

Pozostałe

274

198

Zobowiązania finansowe

8 990

5 047

Wynagrodzenia

195

188

Podatek akcyzowy i opłata paliwowa

1 421

1 145

Podatek od towarów i usług

984

714

Inne podatki, cła, ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

216

167

Rozliczenia międzyokresowe bierne z tytułu niewykorzystanych urlopów pracowniczych

45

38

Pozostałe

293

262

Zobowiązania niefinansowe

3 154

2 514

12 144

7 561

W 2021 roku i 2020 roku pozycja Pozostałe w zobowiązaniach niefinansowych dotyczyła głównie opłaty z tytułu realizacji Narodowego

Celu Redukcyjnego w kwocie odpowiednio 185 mln PLN i 160 mln PLN.

Podział zobowiązań finansowych denominowanych w walutach obcych został zaprezentowany w nocie 14.5.2. Podział zobowiązań od

jednostek powiązanych przedstawiono w nocie 15.7.2.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku w Spółce nie wystąpiły istotne zobowiązania przeterminowane.

Spółka oczekuje, że uregulowanie zobowiązań z tytułu dostaw i usług wobec kontrahentów nastąpi nie później niż dwanaście miesięcy

od zakończenia okresu sprawozdawczego.

12.5.4 Zmiana stanu zobowiązań z tytułu umów z klientami

2021

2020

Stan na początek okresu

223

206

Przychody ujęte w danym okresie sprawozdawczym, uwzględnione w saldzie

zobowiązań z tytułu umów na początek okresu

(105)

(92)

Korekty przychodów

57

63

Otrzymane zaliczki, przedpłaty

125

46

300

223

Spółka zakłada realizację zobowiązania z tytułu umów z klientami, w tym związanych z otrzymanymi zaliczkami, przedpłatami w

okresie do jednego roku.

Korekty przychodów dotyczą odroczonej części przychodu związanej z programem lojalnościowym VITAY, zgodnie z którym

klientowi przysługuje prawo do świadczeń w przyszłości (tzw. punkty VITAY) oraz bonifikata dla jednostki zależnej za niespełnienie

warunków umowy. Punkty zachowują ważność przez okres 3 lat od dnia ich uzyskania. W tym okresie Spółka spodziewa się

zrealizować zobowiązanie do wykonania świadczenia poprzez dokonanie wymiany zgromadzonych punktów na wydane dobra/

zrealizowane usługi dla klientów i rozpoznać przychody.

12.6. Środki pieniężne

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Środki pieniężne

Spółka posiada środki pieniężne obejmujące gotówkę w kasie i na rachunkach bankowych oraz środki pieniężne w drodze. Wycenę i rozchód środków

pieniężnych w walutach obcych ustala się przy zastosowaniu metody FIFO (ang. First In First Out, tzn. Pierwsze Weszło Pierwsze Wyszło).

Spółka klasyfikuje środki pieniężne jako aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości

ustalonych zgodnie z modelem strat oczekiwanych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 41 / 82

31/12/2021

31/12/2020

Środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych

1 521

586

1 521

586

w tym środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania

81

41

Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania stanowią głównie środki na rachunku VAT (split payment) oraz

zabezpieczenie rozliczeń z Izbą Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A.

12.7. Kredyty, pożyczki i obligacje

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Kredyty, pożyczki i obligacje

Spółka klasyfikuje posiadane kredyty i pożyczki oraz obligacje do zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu.

Spółka stosuje uproszczone metody wyceny kredytów i pożyczek wycenianych według zamortyzowanego kosztu jeżeli nie powoduje to

zniekształcenia informacji zawartych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w szczególności w przypadku, gdy okres do momentu uregulowania

zobowiązania nie jest długi.

Kredyty i pożyczki, w odniesieniu do których Spółka stosuje uproszczenia, wyceniane są w momencie początkowego ujęcia i w okresie

późniejszym, w tym na koniec okresu sprawozdawczego, w kwocie wymaganej zapłaty.

Długoterminowe

Krótkoterminowe

Razem

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Kredyty

1 272

-

5

-

1 277

-

Pożyczki

3 406

3 417

114

2 372

3 520

5 789

Obligacje

4 275

1 798

826

204

5 101

2 002

8 953

5 215

945

2 576

9 898

7 791

W 2021 roku w ramach przepływów pieniężnych z działalności finansowej Spółka:

- dokonywała ciągnień i spłat pożyczek od spółek z Grupy ORLEN oraz kredytów z dostępnych linii kredytowych w łącznej

wysokości odpowiednio 11 716 mln PLN oraz (12 622) mln PLN. Przepływy te są efektem głównie spłaty pożyczki otrzymanej

od spółki ORLEN Capital w kwocie 496 mln EUR (co odpowiada kwocie przepływów pieniężnych 2 235 mln PLN) oraz

wykorzystywania kredytu konsorcjalnego na cele ogólnokorporacyjne.

- przeprowadziła emisję obligacji korporacyjnych serii D w kwocie 1 000 mln PLN (co odpowiada kwocie przepływów pieniężnych

995 mln PLN pomniejszonych o dyskonto) oraz euroobligacji serii A w kwocie 500 mln EUR (co odpowiada kwocie przepływów

pieniężnych 2 230 mln PLN pomniejszonych o dyskonto) a także dokonała wykupu serii A obligacji detalicznych w kwocie

nominalnej 200 mln PLN.

Ponadto reklasyfikacji z części długoterminowej do krótkoterminowej uległy cztery serie obligacji detalicznych PKN ORLEN, seria C

i seria D o łącznej wartości nominalnej 400 mln PLN, których termin wykupu przypada na czerwiec 2022, seria E o wartości

nominalnej 200 mln PLN z terminem wykupu w lipcu 2022 a także seria B o wartości nominalnej 200 mln PLN z terminem wykupu

w grudniu 2022.

12.7.1. Kredyty

- w podziale na waluty (w przeliczeniu na PLN) / według rodzaju stopy procentowej

31/12/2021

31/12/2020

PLN - WIBOR

5

-

EUR - EURIBOR

460

-

USD - LIBOR

812

-

1 277

-

Na dzień 31 grudnia 2021 roku niewykorzystane otwarte linie kredytowe (nota 14.5.4) powiększone o należności z tytułu dostaw

i usług oraz pozostałe należności (nota 12.5.2) oraz środki pieniężne (nota 12.6) przewyższały zobowiązania z tytułu dostaw

i usług oraz pozostałe zobowiązania (nota 12.5.3) o 8 043 mln PLN.

Spółka zabezpiecza częściowo przepływy pieniężne związane z płatnościami odsetkowymi dotyczącymi zewnętrznego

finansowania w EUR wykorzystując w tym celu swapy walutowo-procentowe (CIRS).

W okresie objętym niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym ani po dniu sprawozdawczym nie wystąpiły przypadki

niewywiązania się ze spłaty kapitału bądź odsetek z tytułu kredytów.

W przypadku funkcjonujących umów kredytowych, Spółka zobowiązana jest do utrzymywania wybranych wskaźników

finansowych w określonych przedziałach. W 2021 roku wskaźniki te oceniane przez banki kredytujące znajdowały się na

bezpiecznym poziomie. Wartość kowenantu na dzień 31 grudnia 2021 roku zawartego w umowie kredytowej PKN ORLEN,

skalkulowanego na poziomie danych skonsolidowanych Grupy ORLEN jako wskaźnik dług netto/EBITDA przed odpisami

aktualizującymi netto, skorygowany o wyłączenia zgodnie z definicjami poszczególnych składników z umów kredytowych,

wyniosła 0,62 i spełniała zapisy zawarte w umowach kredytowych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 42 / 82

12.7.2. Pożyczki

- w podziale na waluty (w przeliczeniu na PLN) / według rodzaju stopy procentowej

31/12/2021

31/12/2020

EUR - oprocentowanie stałe

3 459

5 789

USD - LIBOR

61

-

3 520

5 789

Na dzień 31 grudnia 2021 roku PKN ORLEN otrzymał pożyczki od ORLEN Capital AB i ORLEN Insurance natomiast na dzień 31

grudnia 2020 roku od ORLEN Capital AB. W okresie objętym niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym ani po dniu

sprawozdawczym nie wystąpiły przypadki niewywiązania się ze spłaty kapitału bądź odsetek z tytułu pożyczek lub naruszenia innych

warunków umów pożyczek.

12.7.3. Obligacje

- w podziale na waluty (w przeliczeniu na PLN)

31/12/2021

31/12/2020

PLN

2 802

2 002

EUR

2 299

5 101

2 002

- według rodzaju stopy procentowej

Obligacje o zmiennym

oprocentowaniu

Obligacje o stałym

oprocentowaniu

Razem

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Wartość nominalna

1 800

2 000

3 300

-

5 100

2 000

Wartość księgowa

1 802

2 002

3 299

-

5 101

2 002

Wartość

nominalna

Data subskrypcji

Termin

wykupu

Stopa bazowa

Marża

Rating

PLN

EUR

Seria B

200

-

08.12.2017

08.12.2022

6M WIBOR

1,00%

A(pol)

Seria C

200

-

10.05.2018

05.06.2022

6M WIBOR

1,20%

A(pol)

Seria D

200

-

06.06.2018

19.06.2022

6M WIBOR

1,20%

A(pol)

Seria E

200

-

27.06.2018

13.07.2022

6M WIBOR

1,20%

A(pol)

Obligacje detaliczne

800

-

Niepubliczny program emisji obligacji od 2006 roku

Seria C

1 000

08.12.2020

22.12.2025

6M WIBOR

0,90%

BBB-/A(pol)

Seria D

1 000

25.03.2021

25.03.2031

Oprocentowanie stałe 2,875%

emisja nie

była poddana

ocenie ratingowej

Obligacje korporacyjne

2 000

Euroobligacje certyfikowane jako "Zielone

Obligacje" Seria A

2 300 *

500

27.05.2021

27.05.2028

Oprocentowanie stałe 1,125%

BBB-, Baa2

Euroobligacje

2 300

500

5 100

500

* przeliczone kursem z dnia 31 grudnia 2021

W przypadku obligacji korporacyjnych serii C oraz D poziom marży oraz stała stopa procentowa uzależnione są od oceny

(ratingu) agencji ESG, mierzącej podatność Spółki na istotne ryzyka związane w szczególności z wywiązywaniem się przez

Spółkę z zasad odpowiedzialności i troski o środowisko, jego społeczną odpowiedzialnością oraz wdrożonym ładem

korporacyjnym, a także sposobem zarządzania przez Spółkę tymi ryzykami, albo od alternatywnego ratingu ESG:

- obligacje korporacyjne seria C - marża dla pierwszego okresu odsetkowego wynosi 90 punktów bazowych w skali roku i w

następnych okresach odsetkowych, możliwe jest dodanie do niej odpowiednio 0,05% lub 0,1% w skali roku w zależności od

poziomu przyznanego Ratingu ESG zgodnie z postanowieniami warunków emisji obligacji,

- obligacje korporacyjne seria D - stopa procentowa dla pierwszego okresu odsetkowego wynosi 2,875% w skali roku i w

następnych okresach odsetkowych pozostanie na tym poziomie lub możliwa będzie jej zmiana o odpowiednio 0,1% lub 0,2%

w skali roku w zależności od poziomu przyznanego ratingu ESG zgodnie z postanowieniami warunków emisji obligacji.

Rating ESG nadawany jest przez niezależne agencje i ocenia zdolności do trwałego, zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstwa

lub branży biorąc pod uwagę trzy główne, pozafinansowe czynniki, takie jak: kwestie środowiskowe, kwestie społeczne i ład

korporacyjny. W zakresie kwestii środowiskowych kluczowe znaczenie mają emisyjność i ślad węglowy produktów,

zanieczyszczenia środowiska, jak również wykorzystanie zasobów naturalnych i stosowanie zielonych technologii.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 43 / 82

Zielone obligacje

W I półroczu 2021 PKN ORLEN ustanowił program emisji średnioterminowych euroobligacji („Program EMTN”) umożliwiający

PKN ORLEN emisje euroobligacji. Na podstawie Programu EMTN PKN ORLEN będzie mógł dokonywać wielokrotnych emisji

euroobligacji, w wielu transzach i walutach, o różnej strukturze odsetkowej i terminach zapadalności. W ramach Programu EMTN

łączna wartość nominalna wyemitowanych i niewykupionych euroobligacji w żadnym czasie nie przekroczy kwoty 5 mld EUR lub

równowartości tej kwoty w innych walutach. Środki z emisji euroobligacji będą wykorzystywane przez PKN ORLEN zgodnie z

opublikowanymi zasadami zielonego/zrównoważonego finansowania („Green Finance Framework”). Dnia 27 maja 2021 roku

zakończony został proces pierwszej emisji euroobligacji. Seria A o łącznej wartości nominalnej 500 mln EUR została

wyemitowana na okres 7 lat.

W ramach Green Finance Framework zostały wskazane 3 grupy projektów inwestycyjnych realizowanych w Grupie ORLEN,

które będą przedmiotem finansowania i refinansowania w ramach emisji „zielonych” euroobligacji serii A:

Odnawialne Źródła Energi w tym:

 morskie i lądowe farmy wiatrowe;

 farmy fotowoltaiczne

Czysty Transport w tym:

 ładowarki samochodów elektrycznych;

 infrastruktura ładowania samochodów wodorem

Przeciwdziałanie zanieczyszczeniu środowiska w tym:

- projekty segregacji i przetwarzania odpadów (recykling)

oraz określono kluczowe wskaźniki efektywności (Key Performance Indicators – KPI) dla tych projektów w zakresie stopnia ich

realizacji oraz ich wpływu na środowisko. Realizacja tych wskaźników będzie przedmiotem cyklicznej (minimum raz do roku)

weryfikacji przez zewnętrznego doradcę oraz publicznego raportowania przez PKN ORLEN aż do momentu wykupu „zielonych”

papierów wartościowych.

12.8. Dług netto i zarządzanie kapitałem

12.8.1. Zmiana stanu zobowiązań wynikających z działalności finansowej oraz długu netto

Kredyty i

pożyczki

Obligacje

Środki

pieniężne

Dług netto

Leasing

Cash pool

Zmiana stanu

zobowiązań z

działalności

finansowej

( A )

( B )

( C )

( A + B - C )

( D )

( E )

( A + B + D + E)

01/01/2021

5 789

2 002

586

7 205

2 413

1 561

11 765

Zmiany pieniężne

wpływy/(wypływy) netto

(906)

3 025

942

1 177

(333)

259

2 045

odsetki zapłacone

(156)

(44)

-

(200)

(72)

(1)

(273)

Zmiany niepieniężne

różnice kursowe

(59)

54

(7)

2

(2)

(10)

(17)

wycena zadłużenia

129

64

-

193

72

2

267

nowe umowy leasingu finansowego, zwiększenie

wynagrodzenia leasingowego

-

422

-

422

pozostałe*

-

(17)

-

(17)

31/12/2021

4 797

5 101

1 521

8 377

2 483

1 811

14 192

Kredyty i

pożyczki

Obligacje

Środki

pieniężne

Dług netto

Leasing

Cash pool

Zmiana stanu

zobowiązań z

działalności

finansowej

( A )

( B )

( C )

( A + B - C )

( D )

( E )

( A + B + D + E)

01/01/2020

7 466

1 102

5 056

3 512

2 368

1 716

12 652

Zmiany pieniężne

wpływy/(wypływy) netto

(2 212)

900

(4 478)

3 166

(361)

(194)

(1 867)

odsetki zapłacone

(171)

(27)

-

(198)

(73)

(4)

(275)

Zmiany niepieniężne

różnice kursowe

530

-

8

522

34

40

604

wycena zadłużenia

176

27

-

203

74

3

280

nowe umowy leasingu finansowego, zwiększenie

wynagrodzenia leasingowego

-

359

-

359

pozostałe*

-

12

-

12

31/12/2020

5 789

2 002

586

7 205

2 413

1 561

11 765

*pozostałe zmiany niepieniężne obejmują głównie likwidację oraz naliczone opłaty leasingowe, z których większość została opłacona i wykazana w zmianach pieniężnych we wypływach netto.

Spółka definiuje dług netto jako: długoterminowe i krótkoterminowe kredyty, pożyczki, obligacje pomniejszone o środki pieniężne i ich

ekwiwalenty oraz lokaty krótkoterminowe.

Na potrzeby zarządzania płynnością w Grupie ORLEN utrzymywane są krajowe i międzynarodowe systemy cash pool, w ramach

których optymalizowane są koszty finansowe całej Grupy.

Spółka jest Agentem struktur „cash pool”, uczestnikami są spółki Grupy. Z tytułu udziału w cash pool mogą powstać dodatnie bądź

ujemne salda w poszczególnych dniach okresu sprawozdawczego dla Uczestników struktur cash pool. Dla celów prezentacji

w jednostkowym sprawozdaniu finansowym na koniec okresu sprawozdawczego wykazywane są wzajemne rozrachunki z tytułu

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 44 / 82

transakcji w ramach struktur „cash pool”, jako aktywa lub zobowiązania finansowe wobec podmiotów zależnych oraz koszty i przychody

finansowe z tytułu odsetek. Na potrzeby sporządzenia sprawozdania z przepływów pieniężnych, odsetki otrzymane prezentowane są w

działalności inwestycyjnej, natomiast odsetki zapłacone w części finansowej, przepływy z posiadanych nadwyżek środków pieniężnych

do „cash pool” prezentowane są w działalności inwestycyjnej, natomiast przepływy z niedoborów środków pieniężnych w działalności

finansowej. Ze względu na krótkie terminy płatności, przepływy te prezentowane są w wartości netto odrębnie w działalności

inwestycyjnej lub finansowej.

Środki pieniężne pobrane z rachunków Uczestników posiadających na koniec dnia nadwyżki nie są identyfikowane jako ekwiwalenty

środków pieniężnych w myśl MSR 7 „Rachunek przepływów pieniężnych”. Biorąc pod uwagę warunki funkcjonowania systemów cash

pool w ramach Grupy ORLEN, nie ma wystarczających przesłanek, aby środki pieniężne Uczestników klasyfikować jako aktywa

pieniężne w Banku.

Główną przesłanką za ujmowaniem środków pieniężnych w systemach cash pool jako pozostałe aktywa finansowe lub pozostałe

zobowiązania finansowe jest fakt, że Spółka nie jest niezależna od podmiotów uczestniczących w strukturze. Środki deponowane na

rachunkach spółek, za pośrednictwem systemów cash pool Grupy ORLEN, przechodzą na własność Agenta (PKN ORLEN) ale spółka

(Uczestnik) może nimi w dowolnym momencie dysponować do wysokości skumulowanych sald. W zależności od charakteru struktury,

środki są w wartości skumulowanej zwracane w godzinach porannych na rachunek uczestnika (cash pool zwrotny) lub utrzymywane do

rozliczenia w zapisach systemów bankowych (cash pool bezzwrotny).

12.8.2. Polityka zarządzania kapitałem własnym

Zarządzanie kapitałem własnym prowadzone w skali Grupy ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa finansowego Grupy

w procesie kontynuowania działalności przy jednoczesnej maksymalizacji rentowności dla akcjonariuszy w szczególności

poprzez:

- zapewnienie dostępu do płynności dla spółek Grupy i rozwój efektywnych struktur dystrybucji płynności w ramach Grupy;

- dywersyfikację źródeł finansowania zewnętrznego i utrzymanie ich długiego terminu zapadalności z uwzględnieniem źródeł

bankowych i poza bankowych.

Powyższe działania realizowane są w oparciu o stałe monitorowanie:

- wartości kowenantu zawartego w umowie kredytowej PKN ORLEN (nota 12.7.1) - na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień

31 grudnia 2020 roku wskaźnik ten wyniósł odpowiednio 0,62 i 1,27.

- ratingu PKN ORLEN;

W ramach przyjętej w listopadzie 2020 roku Strategii Grupy ORLEN na lata 2021-2030 PKN ORLEN przyjął również politykę

dywidendową zakładającą coroczną wypłatę dywidendy na poziomie minimum 3,50 PLN na 1 akcję poczynając od roku 2021.

Dywidenda za lata poprzednie wypłacona w 2021 roku i w 2020 roku wyniosła odpowiednio 3,50 PLN i 1,00 PLN na 1 akcję.

12.9. Kapitał własny

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Kapitał podstawowy

Kapitał wniesiony przez akcjonariuszy wykazywany według wartości nominalnej, w wysokości zgodnej z aktem założycielskim Jednostki Dominującej

oraz wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego.

Kapitał podstawowy na dzień 31 grudnia 1996 roku, na podstawie MSR 29 § 24 i 25, został przeszacowany w oparciu o miesięczne wskaźniki wzrostu

cen towarów i usług konsumpcyjnych.

Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej

Kapitał tworzony z nadwyżki ceny emisyjnej akcji powyżej ich wartości nominalnej pomniejszonej o koszty tej emisji. Kapitał z emisji akcji powyżej ich

wartości nominalnej na dzień 31 grudnia 1996 roku, na podstawie MSR 29 § 24 i 25, został przeszacowany w oparciu o miesięczne wskaźniki wzrostu

cen towarów i usług konsumpcyjnych.

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń

Kapitał obejmuje wycenę i rozliczenie instrumentów zabezpieczających spełniających wymogi rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

Kapitał z aktualizacji wyceny

Kapitał z aktualizacji wyceny obejmuje zmiany wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody

oraz różnice pomiędzy wartością księgową netto a wartością godziwą nieruchomości inwestycyjnych na dzień ich przeklasyfikowania z nieruchomości

zajmowanych przez Spółkę do nieruchomości inwestycyjnych.

Zyski zatrzymane obejmują:

- kapitał zapasowy tworzony i wykorzystywany zgodnie z Ustawą Kodeks Spółek Handlowych,

- zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia,

- zysk/stratę bieżącego okresu sprawozdawczego,

- pozostałe kapitały tworzone i wykorzystywane według zasad określonych przepisami prawa.

Zysk/(strata) na jedną akcje

Zysk/(strata) na jedną akcję jest obliczany poprzez podzielnie zysku lub straty netto za dany okres, która przypada na zwykłych akcjonariuszy

Jednostki Dominującej, przez średnią ważoną liczbę akcji zwykłych występujących w ciągu danego okresu. Rozwodniony zysk/(strata) na

jedną akcję dla każdego okresu jest obliczany poprzez podzielenie zysku/(straty) netto za dany okres skorygowanego o zmiany zysku/(straty)

wynikające z zamiany potencjalnych akcji zwykłych na akcje zwykłe przez skorygowaną średnią ważoną liczbę akcji zwykłych. Zysk/(stratę)

przypadającą na zwykłych akcjonariuszy Jednostki Dominującej zwiększa się o kwotę dywidend po opodatkowaniu oraz odsetek zaliczonych

do danego okresu, odnoszących się do rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych oraz koryguje się o wszelkie inne zmiany przychodów i

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 45 / 82

kosztów, które wynikałyby z zamiany rozwadniających akcji zwykłych na akcje zwykłe. Rozwodniony zysk na jedną akcję jest równy

podstawowemu zyskowi na jedną akcję, ponieważ w Spółce nie występują instrumenty rozwadniające

12.9.1. Kapitał podstawowy

31/12/2021

31/12/2020

Kapitał zakładowy

535

Korekta z tytułu przeszacowania kapitału zakładowego

523

1 058

Kapitał zakładowy Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN S.A. zgodnie z Krajowym Rejestrem Sądowym na dzień 31 grudnia 2021

roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku był podzielony na 427 709 061 akcji zwykłych o wartości nominalnej 1,25 PLN każda.

Liczba wyemitowanych akcji

Seria A

Seria B

Seria C

Seria D

Razem

336 000 000

6 971 496

77 205 641

7 531 924

427 709 061

Każda nowa emisja akcji w Polsce jest oznaczana jako kolejna seria. Akcje wszystkich powyższych serii mają takie same prawa.

Struktura akcjonariatu

Liczba akcji / głosów

Wartość nominalna akcji

(w PLN)

Udział w kapitale

podstawowym

Skarb Państwa

117 710 196

147 137 745

27,52%

Nationale-Nederlanden OFE*

32 260 505

40 325 631

7,54%

Aviva OFE*

27 500 000

34 375 000

6,43%

Pozostali

250 238 360

312 797 950

58,51%

427 709 061

534 636 326

100,00%

* zgodnie z informacjami ze Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKN ORLEN z dnia 27 maja 2021 roku

12.9.2. Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej

31/12/2021

31/12/2020

Kapitał z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej

1 058

Korekta z tytułu przeszacowania kapitału z emisji akcji powyżej ich wartości

nominalnej

169

1 227

12.9.3. Zyski zatrzymane

31/12/2021

31/12/2020

Kapitał zapasowy

27 418

31 271

Pozostałe kapitały

806

Kapitał wynikający z połączenia jednostek pod wspólną kontrolą

(29)

Zyski i straty aktuarialne

(11)

(26)

Zysk/(Strata) netto okresu

8 398

(2 356)

36 582

29 666

12.9.4. Propozycja podziału zysku netto PKN ORLEN za 2021 rok oraz wypłaty dywidendy w 2022 roku

Biorąc pod uwagę realizację przejrzystej polityki dywidendowej, wynikającej z przyjętej Strategii PKN ORLEN na lata 2020-2030,

Zarząd Spółki rekomenduje podział zysku netto osiągniętego przez PKN ORLEN S.A. w roku 2021 w wysokości 8 397 702 761,43

PLN w taki sposób, aby kwotę 1 496 981 713,50 PLN przeznaczyć na wypłatę dywidendy (3,50 PLN na 1 akcję), natomiast

pozostałą kwotę, tj. 6 900 721 047,93 PLN przeznaczyć na kapitał zapasowy Spółki. Zarząd Spółki proponuje ustalić dzień 10

sierpnia 2022 roku jako dzień dywidendy oraz dzień 3 października 2022 roku jako termin wypłaty dywidendy. Rekomendacja

Zarządu zostanie przedstawiona Zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu PKN ORLEN, które podejmie ostateczną decyzję w tej

kwestii.

12.9.5. Pokrycie straty netto PKN ORLEN za 2020 rok oraz wypłata dywidendy w 2021 roku

Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy PKN ORLEN w dniu 27 maja 2021 roku podjęło Uchwałę o pokryciu straty netto

PKN ORLEN za rok 2020 w kwocie 2 355 671 374,21 PLN z kapitału zapasowego Jednostki Dominującej oraz biorąc pod uwagę

realizację polityki dywidendowej, wynikającej z przyjętej Strategii PKN ORLEN na lata 2021-2030, przeznaczyło kwotę

1 496 981 713,50 PLN na wypłatę dywidendy (3,50 PLN na 1 akcję) z kapitału zapasowego Spółki utworzonego z zysków z lat

ubiegłych.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 46 / 82

12.9.6. Zysk/(Strata) na jedną akcję

2021

2020

Zysk/(Strata) netto

8 398

(2 356)

Liczba akcji

427 709 061

Zysk/(Strata) netto i rozwodniony zysk/(strata) netto na jedną akcję (w PLN na akcję)

19,63

(5,51)

12.10. Instrumenty pochodne oraz pozostałe aktywa i zobowiązania

12.10.1. Instrumenty pochodne oraz pozostałe aktywa

Długoterminowe

Krótkoterminowe

Razem

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Instrumenty zabezpieczające przepływy

pieniężne

5

4

1

4

6

8

forwardy walutowe

5

4

1

2

6

swapy towarowe

-

2

-

2

Instrumenty pochodne niewyznaczone dla

celów rachunkowości zabezpieczeń

42

2

831

359

873

361

forwardy walutowe

-

4

24

4

24

swapy towarowe

-

31

19

31

19

forward towarowy (kontrakty terminowe CO2)

42

2

796

316

838

318

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

204

110

354

308

558

418

swapy towarowe

-

178

279

178

279

forwardy walutowe

204

110

176

29

380

139

Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą

14

-

5

6

19

6

swapy towarowe

14

-

5

6

19

6

Instrumenty pochodne

265

116

1 191

677

1 456

793

Pozostałe aktywa finansowe

2 575

1 957

2 744

1 243

5 319

3 200

pożyczki udzielone

2 490

1 900

1 315

98

3 805

1 998

cash pool

-

961

511

961

511

należności z tytułu rozliczonych instrumentów

pochodnych

-

68

46

68

46

należności z tytułu rozliczonych instrumentów

pochodnych w ramach centralizacji

-

153

209

153

209

aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej

przez inne całkowite dochody

64

57

-

64

57

aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej

przez wynik finansowy *

5

-

5

-

korekta pozycji zabezpieczanej

-

2

-

2

depozyty zabezpieczające

-

247

377

247

377

pozostałe

16

Pozostałe aktywa niefinansowe

129

87

-

129

87

nieruchomości inwestycyjne

129

87

-

129

87

Pozostałe aktywa

2 704

2 044

2 744

1 243

5 448

3 287

* Pozycja aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy dotyczy akcji spółki Ship-Service S.A znajdującej się w likwidacji.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku składnikami nieruchomości inwestycyjnych były głównie budynki

socjalno-biurowe oraz grunty, w tym prawa wieczystego użytkowania gruntów. W zależności od charakteru nieruchomości do

oszacowania wartości godziwej stosowano metodę porównawczą lub dochodową na bazie operatów szacunkowych sporządzonych

przez niezależnych ekspertów, wykorzystując obserwowalne informacje z rynku (poziom hierarchii 2). Metodę porównawczą stosowano

przy założeniu, że wartość wycenianej nieruchomości jest równa cenie możliwej do uzyskania na rynku za nieruchomość o podobnym

charakterze. Wzrost wartości nieruchomości inwestycyjnych w 2021 roku w stosunku do roku ubiegłego był spowodowany głównie

wzrostem wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych wynikającym ze zaktualizowanych operatów szacunkowych, jak również

zmianą klasyfikacji wybranych składników aktywów z nieruchomości zajmowanych przez właściciela do nieruchomości inwestycyjnych

(głównie gruntów własnych i prawa wieczystego użytkowania gruntów).

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku wartość nieruchomości inwestycyjnych dotycząca aktywów z tytułu praw do

użytkowania wyniosła odpowiednio 83 mln PLN i 53 mln PLN.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka posiada depozyty zabezpieczające niespełniające definicji

ekwiwalentów środków pieniężnych dotyczące zabezpieczenia rozliczeń transakcji na giełdzie Intercontinental Exchange Inc (ICE)

oraz w Izbie Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. (IRGIT) a także w węgierskiej Izbie rozliczeniowej Keler CCP (KELER)

w łącznej wysokości odpowiednio 247 mln PLN i 377 mln PLN.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku pozycja Pożyczki udzielone wyniosła odpowiednio 3 805 mln PLN

oraz 1 998 mln PLN i dotyczyła głównie pożyczek wewnątrzgrupowych udzielonych dla spółek Grupy ORLEN w kwocie

odpowiednio 3 805 mln PLN i 1 997 mln PLN. Pożyczki zostały udzielone na cele ogólnokorporacyjne oraz inwestycyjne. Pozostałe

pożyczki udzielone są w ramach programu pożyczek pracowniczych. Zmiana salda pożyczek udzielonych w porównaniu do roku

ubiegłego wyniosła 1 807 mln PLN i wynikała z wypłacenia kolejnych transz pożyczek inwestycyjnych oraz uruchomienia nowych

pożyczek spółkom Grupy ORLEN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 47 / 82

12.10.1.1. Zmiana stanu oczekiwanej straty kredytowej z tytułu udzielonych pożyczek

NOTA

2021

2020

Stan na początek okresu

13

5

Utworzenie

11.12

9

25

Odwrócenie

11.12

(4)

(17)

18

13

Dane zaprezentowane w powyższej tabeli w całości dotyczą oczekiwanej straty kredytowej z tytułu udzielonych pożyczek

skalkulowanej modelem ogólnym w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.

12.10.1.2. Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Inwestycje w instrumenty kapitałowe,

wyceniane w wartości godziwej

przez inne całkowite dochody

Wartość godziwa składnika

aktywów

Dywidendy ujęte w trakcie

okresu sprawozdawczego,

odnoszące się do inwestycji

utrzymywanych na koniec

okresu sprawozdawczego

Wskazanie przyczyny zastosowania danego wariantu

prezentacji

31/12/2021

31/12/2020

2021

2020

Naftoport Sp. z o.o.

40

3

6

Instrumenty nabyte nieprzeznaczone do obrotu, bez wpływu

reklasyfikacji zysków/strat na wynik finansowy

Bank Ochrony Środowiska S.A.

23

15

-

Wodkan S.A.

1

2

-

64

57

3

6

12.10.2. Instrumenty pochodne oraz pozostałe zobowiązania

Długoterminowe

Krótkoterminowe

Razem

31/12/2021

31/12/2020

(dane

przekształcone)

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

(dane

przekształcone)

Instrumenty zabezpieczające przepływy

pieniężne

502

63

27

37

529

100

swapy towarowe

-

3

13

3

13

forwardy walutowe

502

63

24

526

87

Instrumenty pochodne niewyznaczone dla

celów rachunkowości zabezpieczeń

63

64

237

98

300

162

forward towarowy (kontrakty terminowe CO2)

3

-

122

-

125

-

swapy walutowo - procentowe

-

54

52

15

52

69

forwardy walutowe

60

10

13

70

23

swapy towarowe

-

53

70

53

70

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

204

110

359

211

563

321

swapy towarowe

-

183

182

183

182

forwardy walutowe

204

110

176

29

380

139

Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą

-

1

-

1

swapy towarowe

-

1

-

1

Instrumenty pochodne

769

237

623

347

1 392

584

Pozostałe zobowiązania finansowe

101

98

2 010

1 847

2 111

1 945

zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów

pochodnych

-

85

-

85

zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów

pochodnych w ramach centralizacji

-

170

189

170

189

zobowiązania inwestycyjne

76

83

-

76

83

cash pool

-

1 811

1 561

1 811

1 561

korekta pozycji zabezpieczanej

14

-

5

7

19

7

depozyty zabezpieczające

-

18

-

18

-

pozostałe

11

15

6

5

17

20

Pozostałe zobowiązania niefinansowe

82

95

27

1

109

96

przychody przyszłych okresów

82

95

27

1

109

96

Pozostałe zobowiązania

183

193

2 037

1 848

2 220

2 041

W ramach zarządzania ryzykiem rynkowym w Grupie ORLEN kontynuowany jest proces centralizacji obsługi pochodnych

instrumentów finansowych. PKN ORLEN w ramach centralizacji zawiera transakcje z instytucją finansową (Bank lub Giełda ICE),

a następnie wewnątrzgrupową transakcję ze spółką z Grupy ORLEN.

W ramach ekspozycji towarowej i walutowej, PKN ORLEN w tego typu transakcjach występuje w charakterze pośrednika. Efekt

pośrednictwa jest prezentowany w pozycji przychody ze sprzedaży usług.

Ponadto w ramach ekspozycji towarowej PKN ORLEN zawiera transakcje ze spółką z Grupy ORLEN, których wyceny

i rozliczenia prezentowane są w pozostałej działalności operacyjnej.

Pozycja przychody przyszłych okresów na dzień 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku obejmuje przede wszystkim nierozliczoną

część otrzymanych, głównie w latach poprzednich, dotacji na aktywa trwałe w wysokości odpowiednio 88 mln PLN i 95 mln PLN.

Opis zmian instrumentów pochodnych niewyznaczonych dla celów rachunkowości zabezpieczeń został zaprezentowany w nocie

11.9 i 11.10.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 48 / 82

Giełda ICE dokonuje rozliczeń instrumentów finansowych w kwotach netto w ramach prowadzonych osobnych depozytów

zabezpieczających: USD oraz EUR. Środki pieniężne zgromadzone na tych depozytach nie są wykorzystywane zamiennie, dlatego

w przypadku, gdy saldo jednego depozytu zabezpieczającego jest wartością dodatnią a drugiego ujemną Spółka nie dokonuje

netowania tych pozycji i prezentuje je oddzielnie. Na dzień 31 grudnia 2021 roku saldo depozytu zabezpieczającego w walucie USD

było dodatnie i wynosiło 60 mln USD co na dzień bilansowy stanowiło wartość 244 mln PLN i zostało zaprezentowane w pozycji

Pozostałe aktywa finansowe. Natomiast saldo depozytu zabezpieczającego prowadzonego w walucie EUR było ujemne i wynosiło

(4) mln EUR co na dzień bilansowy stanowiło wartość (18) mln PLN i zostało zaprezentowane w pozycji Pozostałe zobowiązania

finansowe.

12.11. Rezerwy

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Rezerwy

Rezerwy tworzy się w wysokości stanowiącej najbardziej wiarygodny szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec

okresu sprawozdawczego. Wysokość rezerw jest weryfikowana na bieżąco w trakcie okresu sprawozdawczego w celu skorygowania ich do wysokości

szacunków zgodnych ze stanem wiedzy na ten dzień. W przypadku, gdy wpływ zmian wartości pieniądza w czasie jest istotny, wysokość rezerwy

ustalana jest na poziomie bieżącej wartości spodziewanych przyszłych wydatków koniecznych do uregulowania zobowiązania.

Ryzyko środowiskowe

Spółka tworzy rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu kosztów rekultywacji skażonego środowiska gruntowo-wodnego lub eliminacji szkodliwych

substancji w przypadku występowania prawnego lub zwyczajowo oczekiwanego obowiązku wykonania tych czynności. Wysokość rezerw podlega

okresowej weryfikacji na podstawie ocen stopnia zanieczyszczenia. Zmiany rezerwy zwiększają lub zmniejszają w bieżącym okresie wartość składnika

aktywów wywołującego obowiązek rekultywacji, za wyjątkiem zmian wynikających z okresowego odwracania dyskonta, które Spółka ujmuje jako koszt

finansowy w momencie poniesienia.

W przypadku, gdy zmniejszenie rezerwy jest większe od wartości bilansowej składnika aktywów, kwotę tej nadwyżki ujmuje się w wyniku finansowym.

Nagrody jubileuszowe oraz świadczenia po okresie zatrudnienia

Zgodnie z obowiązującymi systemami wynagradzania pracownicy Spółki mają prawo do nagród jubileuszowych wypłacanych po przepracowaniu

określonej liczby lat oraz odpraw emerytalnych i rentowych wypłacanych w momencie przejścia na emeryturę lub rentę. Wysokość powyższych nagród i

odpraw zależy od stażu pracy oraz wynagrodzenia pracownika.

Nagrody jubileuszowe zalicza się do innych długoterminowych świadczeń pracowniczych, natomiast odprawy emerytalne i rentowe zalicza się do

programów określonych świadczeń po okresie zatrudnienia.

Rezerwy są szacowane przez niezależnego aktuariusza i przeszacowywane w przypadku wystąpienia istotnych przesłanek mających wpływ na ich

wysokość z uwzględnieniem m.in. rotacji zatrudnienia i planowanych zmian wynagrodzeń.

Zyski i straty aktuarialne od świadczeń pracowniczych po okresie zatrudnienia ujmuje się w składnikach innych całkowitych dochodów a od pozostałych

świadczeń pracowniczych ujmuje się w wyniku finansowym.

Emisje CO

2

, certyfikaty energetyczne

Spółka tworzy rezerwę na szacowane koszty emisji CO

2

w okresie sprawozdawczym, która jest ujmowana w ciężar kosztów działalności podstawowej

(podatki i opłaty). Wartość rezerwy ustala się w oparciu o wartości posiadanych uprawnień z uwzględnieniem metody średniej ważonej, a w przypadku

niedoboru uprawnień rezerwę tworzy się na podstawie cen zakupu uprawnień określonych w zawartych kontraktach terminowych lub rynkowych

notowań uprawnień do emisji na dzień sprawozdawczy.

Certyfikaty energetyczne są to prawa majątkowe do energii i świadectwa efektywności energetycznej. Spółka tworzy rezerwy na szacowaną ilość praw

do energii i świadectw efektywności energetycznej do umorzenia w okresie sprawozdawczym, która jest ujmowana w ciężar kosztów działalności

podstawowej, jako koszty zużycia materiałów i energii w przypadku zakupu energii na potrzeby własne lub jako podatki i opłaty w przypadku sprzedaży

energii.

Obowiązek przedłożenia certyfikatów energetycznych do umorzenia lub do uiszczenia opłaty zastępczej lub uzyskania oświadczenia wraz audytem

efektywności energetycznej jest uregulowany na podstawie odrębnych przepisów.

Pozostałe rezerwy

Pozostałe rezerwy obejmują głównie rezerwy na toczące się postępowania sądowe i tworzone są na bazie dostępnych informacji, w tym opinii

niezależnych ekspertów. Spółka tworzy rezerwy w przypadku, gdy na koniec okresu sprawozdawczego na Spółce ciąży obowiązek wynikający ze

zdarzeń przeszłych, który można wiarygodnie oszacować i gdy jest prawdopodobne, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje konieczność

wydatkowania środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne.

SZACUNKI

Tworzenie rezerw wymaga dokonania szacunków prawdopodobieństwa wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne oraz

określenia wysokości stanowiącej najbardziej wiarygodny szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obowiązku obecnego na koniec okresu

sprawozdawczego. Rezerwy są tworzone, gdy prawdopodobieństwo wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne jest większe niż

50%.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 49 / 82

Rezerwy

Długoterminowe

Krótkoterminowe

Razem

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Środowiskowa

353

529

31

37

384

566

Nagrody jubileuszowe i świadczenia po

okresie zatrudnienia

112

142

27

29

139

171

Emisje CO₂, certyfikaty energetyczne

-

2 223

514

2 223

514

Pozostałe

-

81

101

81

101

465

671

2 362

681

2 827

1 352

Zmiana stanu rezerw

Rezerwa

środowiskowa

Rezerwa na

nagrody

jubileuszowe i

świadczenia

po okresie

zatrudnienia

Emisje CO₂,

certyfikaty

energetyczne

Pozostałe

Razem

01/01/2021

566

171

514

101

1 352

Utworzenie

-

16

2 535

31

2 582

Odwrócenie

(166)

(33)

-

(9)

(208)

Wykorzystanie

(16)

(15)

(826)

(42)

(899)

384

139

2 223

81

2 827

01/01/2020

455

157

415

114

1 141

Utworzenie

122

30

593

2

747

Odwrócenie

-

(15)

Wykorzystanie

(11)

(16)

(494)

-

(521)

566

171

514

101

1 352

12.11.1 Rezerwa środowiskowa

Spółka jest prawnie zobowiązana do usuwania zanieczyszczeń środowiska gruntowo-wodnego w obrębie zakładu produkcyjnego

w Płocku, stacji paliw, terminali paliw oraz baz magazynowych.

Zarząd PKN ORLEN dokonał szacunków rezerwy na ryzyko środowiskowe związane z usunięciem zanieczyszczeń na podstawie

analizy przygotowanej przez niezależnego eksperta uwzględniające przewidywane koszty remediacji. W zależności od rodzaju

obiektu generującego zanieczyszczenia, wartość rezerwy jest szacowana poprzez uwzględnienie częstotliwości remediacji, skali

zanieczyszczenia środowiska i osiągniętych efektów ekologicznych. Wycofanie z eksploatacji większości obiektów nastąpi

w dalszej przyszłości, co skutkuje niepewnością w zakresie oceny szczegółowych wymagań, które będą musiały zostać spełnione

w momencie ich usunięcia. Poziom niepewności jest obciążony potencjalną zmianą regulacji dotyczących m.in. ochrony środowiska,

czynników związanych ze zmianami klimatu i oczekiwań społecznych. Jednocześnie, istotnym czynnikiem jest postęp

technologiczny, który będzie kształtował przyszłe koszty likwidacji.

Spadek salda rezerwy środowiskowej o 182 mln PLN w stosunku do poprzedniego roku wynikał głównie ze wzrostu stopy dyskonta

zastosowanej w 2021 roku.

Składniki rezerwy, skorygowane o efekt inflacji są dyskontowane w oparciu o stopę wolną od ryzyka ustaloną na poziomie

rentowności 10-letnich obligacji skarbowych, a dla składników rezerwy o znacząco wydłużonym szacowanym okresie zapadalności

na poziomie rentowności 30-letnich obligacji skarbowych. Na dzień 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku średnia ważona

stopa dyskonta wynosiła odpowiednio 3,90% i 1,72%.

12.11.2 Rezerwa na nagrody jubileuszowe i świadczenia po okresie zatrudnienia

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych

Rezerwa na nagrody

jubileuszowe

Świadczenia po okresie

zatrudnienia

Razem

NOTA

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Stan na początek okresu

78

76

93

81

171

157

Koszty bieżącego zatrudnienia

2

3

5

6

Koszty odsetek

1

2

1

2

4

Zyski i straty aktuarialne, powstałe na

skutek zmian założeń:

(5)

8

(19)

12

(24)

20

demograficznych

(1)

-

(4)

-

(5)

-

finansowych

(7)

3

(18)

7

(25)

10

pozostałych

3

5

3

5

6

10

Płatności w ramach programu

(10)

(11)

(5)

(15)

(16)

12.11

66

78

73

93

139

171

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 50 / 82

Wartość księgowa zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych na dzień 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku jest równa

wartości bieżącej.

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych w podziale na pracowników aktywnych i emerytów

Pracownicy aktywni

Emeryci

Razem

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

123

151

16

20

139

171

Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych dotyczą pracowników aktywnych i emerytów na terenie Polski.

Rezerwa na nagrody

jubileuszowe

Świadczenia po okresie

zatrudnienia

Razem

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Analiza zapadalności świadczeń

pracowniczych

do 1 roku

12

13

15

16

27

29

powyżej 1 do 5 lat

27

28

11

38

39

powyżej 5 lat

27

37

47

66

74

103

66

78

73

93

139

171

Średni ważony okres obowiązywania zobowiązania dla świadczeń po okresie zatrudnienia w 2021 i w 2020 roku wyniósł odpowiednio

10 i 12 lat.

W 2021 roku wartość rezerwy na świadczenia pracownicze zmieniła się w efekcie aktualizacji założeń, w głównej mierze

w zakresie stopy dyskonta i przewidywanej inflacji oraz zmiany wskaźnika planowanego wzrostu wynagrodzeń. Rezerwa na

świadczenia pracownicze oszacowana na bazie założeń z roku 2020 byłaby wyższa o 30 mln PLN.

Analiza wrażliwości na zmiany założeń aktuarialnych

Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka przyjęła następujące założenia aktuarialne, które miały wpływ na wysokość rezerw aktuarialnych:

stopa dyskonta: 3,6%, wskaźnik wzrostu wynagrodzeń: 4% w latach 2022-2023, 3% w roku 2024 oraz 2% w latach kolejnych.

Spółka przeanalizowała wpływ zmiany założeń finansowych oraz demograficznych i ustaliła że efekt zmian wskaźników: wynagrodzeń

o +/- 0,5 p.p., stopy dyskonta finansowego o +/- 0,5 p.p. oraz wskaźnika rotacji pracowników o +/- 0,5 p.p. jest nieistotny. W związku

z tym Spółka odstąpiła od szczegółowej prezentacji.

Spółka realizuje płatności świadczeń pracowniczych z bieżących środków. W ramach świadczeń pracowniczych w Spółce występują

również dodatkowe programy określonych składek, gdzie obowiązek Spółki jest spełniony przez odprowadzanie składek do

wyodrębnionych funduszów (Pracowniczy Program Emerytalny oraz Pracowniczy Program Kapitałowy). Koszty z tego tytułu

prezentowane są w pozycji Świadczenia pracownicze.

12.11.3 Rezerwa na emisje CO

2

, certyfikaty energetyczne

Rezerwa na emisje CO

2

i certyfikaty energetyczne obejmuje głównie rezerwy na szacowane w okresie sprawozdawczym koszty

emisji CO

2

.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość rezerwy na emisję CO

2

wyniosła odpowiednio

2 153 mln PLN oraz 467 mln PLN. Wartość rezerw na dzień 31 grudnia 2021 roku była wyższa o 1 686 mln PLN w porównaniu

ze stanem z końca 2020 roku głównie w wyniku dokonania aktualizacji rezerwy z 2020 roku oraz utworzenia rezerwy na emisję

CO

2

w łącznej kwocie 2 464 mln PLN. Wzrost wynikał głównie ze wzrostu ceny średnioważonej i cen rynkowych przy

zachowaniu stosunkowo podobnej ilości emisji CO

2

. Ponadto zmiana netto rezerw na emisje CO

2

wynikała z umorzenia rezerwy

dotyczącej emisji za 2020 rok w kwocie (778) mln PLN.

12.11.4 Pozostałe rezerwy

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku pozostałe rezerwy obejmują głównie rezerwy na ryzyka

niekorzystnych rozstrzygnięć toczących się procesów administracyjnych lub sądowych w kwocie odpowiednio 49 mln PLN oraz

70 mln PLN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 51 / 82

13. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z PRZEPŁYWÓW PIENIEŻNYCH

13.1. Zysk/(Strata) z tytułu różnic kursowych

NOTA

2021

2020

Nadwyżka dodatnich/(ujemnych) różnic kursowych zaprezentowana

w sprawozdaniu z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów

11.11.1,

11.11.2

47

(440)

Korekty zysku przed opodatkowaniem z tytułu różnic kursowych

zaprezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

(112)

571

zrealizowane różnice kursowe dotyczące działalności inwestycyjnej i finansowej

184

146

niezrealizowane różnice kursowe dotyczące działalności

inwestycyjnej i finansowej

(303)

433

różnice kursowe od środków pieniężnych

7

(8)

Różnice kursowe dotyczące działalności operacyjnej

nie korygujące zysku/(straty) przed opodatkowaniem

(65)

131

13.2. Odsetki netto

NOTA

2021

2020

Przychody i koszty finansowe z tytułu odsetek netto zaprezentowane

w sprawozdaniu z zysków lub strat i innych całkowitych dochodów

11.11.1,

11.11.2

(146)

(167)

Korekty zysku przed opodatkowaniem z tytułu odsetek zaprezentowane

w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

143

182

otrzymane odsetki dotyczące działalności inwestycyjnej

(80)

(55)

zapłacone odsetki dotyczące działalności finansowej

273

275

naliczone odsetki dotyczące działalności inwestycyjnej i finansowej

(50)

(38)

Odsetki netto dotyczące działalności operacyjnej nie korygujące

zysku/(straty) przed opodatkowaniem

(3)

15

13.3. (Zysk)/Strata na działalności inwestycyjnej

NOTA

2021

2020

(Zysk)/Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych

11.9, 11.10

47

29

Utworzenie/(odwrócenie) odpisów aktualizujących wartość rzeczowych aktywów trwałych,

wartości niematerialnych, aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz aktywów trwałych

przeznaczonych do sprzedaży

11.9, 11.10

78

23

Utworzenie/(odwrócenie) odpisów aktualizujących wartość akcji

i udziałów w jednostkach zależnych

11.11.1,

11.11.2

(1 252)

3 202

Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych

11.9, 11.10,

11.11.1,

11.11.2

(3 059)

(682)

Pozostałe

5

15

(4 181)

2 587

13.4. Zmiana stanu rezerw

NOTA

2021

2020

Zmiana stanu rezerw zaprezentowana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

1 475

211

Wykorzystanie rezerwy na emisje CO₂, certyfikaty energetyczne z roku poprzedniego

12.11

826

494

Kapitalizacja rezerwy środowiskowej na rzeczowe aktywa trwałe

12.1

150

(119)

Zyski i straty aktuarialne

19

(11)

Zmiana stanu rezerw w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

2 470

575

13.5. Pozostałe korekty

NOTA

2021

2020

Rozliczenie dotacji na prawa majątkowe

12.2.1

(1 051)

(319)

Depozyty zabezpieczające

12.10.1,

12.10.2

148

(37)

Zmiana stanu instrumentów pochodnych w ramach centralizacji

102

(97)

Zmiana zobowiązań z tytułu umów z klientami

77

17

Pozostałe

11

(21)

(713)

(457)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 52 / 82

13.6. Podatek dochodowy (zapłacony)

NOTA

2021

2020

Podatek dochodowy od zysku przed opodatkowaniem

11.13.1

(1 501)

(235)

Zmiana stanu aktywów i zobowiązań z tytułu podatku odroczonego

(105)

(96)

Zmiana stanu należności i zobowiązań z tytułu podatku dochodowego

1 013

(394)

Podatek odroczony ujęty w innych całkowitych dochodach

11.13.2

74

63

(519)

(662)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 53 / 82

14. NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH ORAZ RYZYKA FINANSOWEGO

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Instrumenty finansowe

Wycena aktywów i zobowiązań finansowych

W momencie początkowego ujęcia Spółka wycenia składnik aktywów lub zobowiązań finansowych niekwalifikowanych jako wyceniane według wartości

godziwej przez wynik finansowy (tj. przeznaczone do obrotu) według wartości godziwej powiększonej, o koszty transakcji, które mogą być bezpośrednio

przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych. Spółka nie klasyfikuje instrumentów jako wyceniane w

wartości godziwej przez wynik finansowy przy początkowym ujęciu, tj. nie stosuje opcji wartości godziwej.

Na koniec okresu sprawozdawczego Spółka wycenia składnik aktywów lub zobowiązań finansowych według zamortyzowanego kosztu z

zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej, z wyjątkiem instrumentów pochodnych, które są wyceniane według wartości godziwej.

W odniesieniu do instrumentów kapitałowych, w szczególności do akcji i udziałów notowanych/nienotowanych, utrzymywanych zarówno w celu

uzyskania umownych przepływów pieniężnych stanowiących jedynie płatności kapitału i odsetek, jak i w celu sprzedaży Spółka klasyfikuje instrumenty

jako wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Zyski i straty z tytułu zmian wartości godziwej instrumentów pochodnych, które nie spełniają zasad rachunkowości zabezpieczeń są odnoszone w zysk

lub stratę okresu sprawozdawczego.

Instrumenty pochodne na zakup aktywów niefinansowych, które są zawierane i utrzymywane z zamiarem rozliczenia tych transakcji poprzez fizyczną

dostawę aktywów w celu ich wykorzystania na potrzeby własne Spółki, nie podlegają wycenie na dzień bilansowy.

Utrata wartości aktywów finansowych

Spółka ujmuje odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych na składnikach aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie lub

w wartości godziwej przez inne całkowite dochody (za wyjątkiem inwestycji w aktywa kapitałowe).

Oczekiwane straty kredytowe są to straty kredytowe (ang. Expected Credit Loss - ECL) ważone prawdopodobieństwem wystąpienia niewykonania

zobowiązania. Spółka stosuje następujące modele wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości:

- Model ogólny

Model ogólny jest stosowany przez Spółkę dla aktywów finansowych wycenianych wg zamortyzowanego kosztu – innych, niż należności z tytułu dostaw

i usług i pozostałych należności (dla których stosowany jest model uproszczony) oraz dla instrumentów dłużnych wycenianych do wartości godziwej

przez inne całkowite dochody.

W modelu ogólnym Spółka monitoruje zmiany poziomu ryzyka kredytowego związanego z danym składnikiem aktywów finansowych oraz klasyfikuje

aktywa finansowe do jednego z trzech etapów wyznaczania odpisów z tytułu utraty wartości w oparciu o obserwację zmiany poziomu ryzyka

kredytowego w stosunku do początkowego ujęcia instrumentu.

W zależności od zaklasyfikowania do poszczególnych etapów, odpis z tytułu utraty wartości jest szacowany w horyzoncie 12-miesięcy (etap 1) lub w

horyzoncie życia instrumentu (etap 2 oraz etap 3).

Na każdy dzień kończący okres sprawozdawczy Spółka dokonuje analizy wystąpienia przesłanek skutkujących zaklasyfikowaniem aktywów

finansowych do poszczególnych etapów wyznaczania odpisu z tytułu utraty wartości, takich jak m.in. zmiany ratingu dłużnika, poważne problemy

finansowe dłużnika, wystąpienie istotnej niekorzystnej zmiany w jego środowisku ekonomicznym, prawnym lub rynkowym.

Spółka uwzględnia informacje dotyczące przyszłości , w tym prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych, w stosowanych parametrach

modelu szacowania strat oczekiwanych poprzez kalkulację parametrów prawdopodobieństwa niewypłacalności w oparciu o bieżące kwotowania

rynkowe. Szczegóły dotyczące modelu ogólnego zostały opisane w nocie 12.10.1.1.

- Model uproszczony

Model uproszczony jest stosowany przez Spółkę dla należności z tytułu dostaw i usług i pozostałych należności.

W modelu uproszczonym Spółka nie monitoruje zmian poziomu ryzyka kredytowego w trakcie życia instrumentu oraz szacuje oczekiwaną stratę

kredytową w horyzoncie do terminu zapadalności instrumentu. Szczegóły dotyczące modelu uproszczonego zostały opisane w nocie 12.5.2.1.

Rachunkowość zabezpieczeń

W obszarze rachunkowości zabezpieczeń Spółka stosuje wymogi MSSF 9. Instrumenty pochodne, wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające, od

których oczekuje się, że ich wartość godziwa lub wynikające z nich przepływy pieniężne skompensują zmiany wartości godziwej lub przepływów

pieniężnych pozycji zabezpieczanej ujmuje się zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej lub przepływów pieniężnych.

W Spółce występują dwa rodzaje powiązań zabezpieczających: zabezpieczenie przepływów pieniężnych oraz zabezpieczenie wartości godziwej.

Spółka ocenia efektywność zabezpieczenia przepływów pieniężnych zarówno w momencie ustanowienia zabezpieczenia jak i w okresach

późniejszych, co najmniej na koniec okresu sprawozdawczego. W przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych,

Spółka ujmuje w innych całkowitych dochodach część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, która stanowi efektywne

zabezpieczenie, natomiast nieefektywną część ujmuje w wyniku finansowym. Dodatkowo (w przypadku zabezpieczenia ryzyka walutowego – element

ryzyka kursu spot), w ramach kapitału w oddzielnej pozycji Spółka ujmuje zmianę wartości godziwej z tytułu elementu terminowego stanowiącego koszt

zabezpieczenia.

Do oceny efektywności zabezpieczenia Spółka wykorzystuje metody statystyczne, w tym w szczególności metodę bezpośredniej kompensaty.

Weryfikacja spełnienia warunków w zakresie efektywności powiązania dokonywana jest na bazie prospektywnej, w oparciu o analizę jakościową. Jeśli

to konieczne, Spółka wykorzystuje analizę ilościową (metoda regresji liniowej) w celu potwierdzenia istnienia ekonomicznego powiązania pomiędzy

instrumentem zabezpieczającym i pozycją zabezpieczaną.

W przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej, Spółka ujmuje zyski lub straty wynikające z przeszacowania wartości

godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego w wyniku finansowym, oraz koryguje wartość księgową pozycji zabezpieczanej o zyski lub straty

związane z pozycją zabezpieczaną, wynikające z zabezpieczanego ryzyka i ujmuje je w wyniku finansowym (w tej samej pozycji, w której są ujmowane

zabezpieczające instrumenty pochodne). Skumulowana korekta wyceny pozycji zabezpieczanej z tytułu zabezpieczanego ryzyka jest przenoszona do

wyniku finansowego w momencie, gdy realizacja pozycji zabezpieczanej ma wpływ na wynik finansowy.

W przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych, Spółka ujmuje część zysków lub strat związanych z instrumentem

zabezpieczającym, która stanowi efektywne zabezpieczenie z tytułu zabezpieczanego ryzyka w innych całkowitych dochodach. Dodatkowo, w

przypadku zabezpieczenia ryzyka walutowego, gdzie występuje element ryzyka kursu spot, Spółka ujmuje w osobnej pozycji w ramach kapitału koszt

zabezpieczenia) zmianę wartości godziwej z tytułu elementu terminowego (w tym marży dwuwalutowej). Nieefektywną część zysków lub strat

związanych z instrumentem zabezpieczającym Spółka ujmuje w wyniku finansowym.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 54 / 82

Jeśli zabezpieczana planowana transakcja skutkuje ujęciem składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego, związane z nią zyski lub

straty, które były ujęte w innych całkowitych dochodach, przenosi się do zysku lub straty okresu sprawozdawczego w tym samym okresie albo w

okresach, w których nabyty składnik aktywów lub przyjęte zobowiązanie mają wpływ na zysk lub stratę. Jednakże, jeśli Spółka oczekuje, że całość lub

część strat ujętych w innych całkowitych dochodach nie będzie odzyskana w przyszłych okresach ujmuje w zysku lub stracie kwotę, co do której

oczekuje się, że nie będzie odzyskana.

Jeśli zabezpieczenie planowanej transakcji skutkuje ujęciem składnika aktywów niefinansowych lub zobowiązania niefinansowego, albo planowana

transakcja związana ze składnikiem aktywów niefinansowych lub zobowiązaniem niefinansowym staje się uprawdopodobnionym przyszłym

zobowiązaniem, Spółka wyłącza związane z tym zyski lub straty, które były ujęte w innych całkowitych dochodach i włącza je do początkowego kosztu

nabycia lub do innej wartości księgowej składnika aktywów lub zobowiązania w chwili pojawienia się pozycji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Jeśli zabezpieczenie planowanej transakcji skutkuje ujęciem przychodów ze sprzedaży wyrobów, towarów, materiałów lub usług, Spółka wyłącza

związane z tym zyski lub straty, które były ujęte w innych całkowitych dochodach i koryguje powyższe przychody. W przypadku stosowania

rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej, skumulowana korekta wyceny pozycji zabezpieczanej z tytułu zabezpieczanego ryzyka jest

przenoszona do wyniku finansowego w momencie, gdy realizacja pozycji zabezpieczanej ma wpływ na wynik.

Instrumenty pochodne wykazywane są jako aktywa, w przypadku gdy ich wycena jest dodatnia oraz jako zobowiązania, w przypadku wyceny ujemnej.

Ustalanie wartości godziwej

Spółka wykorzystuje w maksymalnym stopniu obserwowalne dane wejściowe i w minimalnym stopniu uwzględnia nieobserwowalne dane wejściowe

aby oszacować wartość godziwą czyli cenę, która zostałaby osiągnięta w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach przeniesienia

zobowiązania lub instrumentu kapitałowego między uczestnikami rynku na dzień wyceny i w aktualnych warunkach rynkowych.

Spółka wycenia instrumenty pochodne w wartości godziwej przy zastosowaniu modeli wyceny instrumentów finansowych, wykorzystując ogólnie

dostępne kursy walutowe, stopy procentowe, krzywe forward i zmienności dla walut i towarów pochodzące z aktywnych rynków.

Wartość godziwa instrumentów pochodnych ustalana jest w oparciu o zdyskontowane przyszłe przepływy z tytułu zawartych transakcji kalkulowane w

oparciu o różnicę między ceną terminową a transakcyjną. Terminowych kursów wymiany walut nie modeluje się jako osobnego czynnika ryzyka, ale

wyprowadza z kursu spot i odpowiedniej terminowej stopy procentowej dla waluty obcej w stosunku do PLN.

PROFESJONALNY OSĄD

Instrumenty finansowe

Zarząd dokonuje osądu w zakresie klasyfikacji instrumentów finansowych, oceny charakteru i zakresu ryzyka związanego z instrumentami

finansowymi oraz zastosowania rachunkowości zabezpieczeń. Spółka klasyfikuje instrumenty finansowe do poszczególnych kategorii na bazie

oceny modelu biznesowego, biorąc pod uwagę cel ich nabycia oraz charakter nabywanych walorów.

14.1. Kategorie i klasy instrumentów finansowych

Klasy instrumentów finansowych

Kategorie instrumentów finansowych

31/12/2021

31/12/2020

NOTA

AKTYWA

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.1

5

-

Wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

12.10.1

64

57

Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów rachunkowości

zabezpieczeń

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.1

873

361

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.1

558

418

Instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne

Instrumenty finansowe zabezpieczające

12.10.1

6

8

Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.1

19

6

Leasing

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

21

22

Aktywa wyceniane w zamortyzowanym koszcie

15 192

8 126

Dostawy i usługi

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.2

8 335

3 915

Pożyczki udzielone

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

3 805

1 998

Środki pieniężne

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.6

1 521

586

Cash pool

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

961

511

Należności z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

221

255

Depozyty zabezpieczające

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

247

377

Korekta pozycji zabezpieczanej

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.1

-

2

Pozostałe

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.2,

12.10.1

102

482

16 738

8 998

ZOBOWIĄZANIA

Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów rachunkowości

zabezpieczeń

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.2

300

162

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.2

563

321

Instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne

Instrumenty finansowe zabezpieczające

12.10.2

529

100

Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.2

-

1

Leasing

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

2 483

2 413

Zobowiązania wyceniane w zamortyzowanym koszcie

20 999

14 783

Kredyty

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.7.1

1 277

-

Pożyczki

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.7.2

3 520

5 789

Obligacje

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.7.3

5 101

2 002

Dostawy i usługi

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.3

7 414

3 672

Zobowiązania inwestycyjne

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.3,

12.10.2

1 378

1 260

Cash pool

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.2

1 811

1 561

Zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.2

170

274

Korekta pozycji zabezpieczanej

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.2

19

7

Depozyty zabezpieczające

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.10.2

18

-

Pozostałe

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

12.5.3,

12.10.2

291

218

24 874

17 780

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 55 / 82

14.2. Pozycje dochodów, kosztów, zysków lub strat i innych całkowitych dochodów

Kategorie instrumentów finansowych

2021

2020

NOTA

Przychody finansowe z tytułu odsetek

11.11.1

91

70

od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

90

69

od leasingu

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

1

Koszty finansowe z tytułu odsetek

11.11.2

(238)

(240)

od zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym

koszcie

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

(174)

(171)

od leasingu

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

(64)

(69)

(Strata)/odwrócenie straty z tytułu utraty wartości instrumentów finansowych

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

11.12

(13)

(35)

Pozostałe przychody operacyjne

Wyłączone z zakresu klasyfikacji i wyceny MSSF 9

6

5

Zyski/(Straty) z tytułu instrumentów finansowych

3 286

381

nadwyżka dodatnich/(ujemnych) różnic kursowych

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie (aktywa)

11.11.1, 11.11.2

499

382

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie (zobowiązania)

(451)

(818)

rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych

Wyceniane w wartości godziwej

przez wynik finansowy

11.9, 11.10,

11.11.1, 11.11.2

3 059

682

Wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy (aktualizacja)

11.11.2

(12)

-

Instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne (część

nieefektywna)

11.9, 11.10

(19)

(4)

Instrumenty finansowe zabezpieczające (rozliczenie kosztów

zabezpieczenia)

11.9, 11.10

207

133

dywidendy od jednostek pozostałych

Wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

11.11.1

3

6

Pozostałe przychody i koszty finansowe

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie

11.11.1, 11.11.2

15

8

3 147

189

pozostałe, niepodlegające MSSF 7

Dywidendy od jednostek zależnych i współkontrolowanych

11.11.1

887

366

Różnice kursowe od dywidend

11.11.1, 11.11.2

(1)

(4)

Odpisy aktualizujące akcje i udziały w jednostkach zależnych

11.11.1, 11.11.2

1 252

(3 202)

Pozostałe przychody i koszty finansowe

11.11.1, 11.11.2

1

4

2 139

(2 836)

Powyższa tabela prezentuje pozycje zysków lub strat, w których ujmowany jest wynik na wycenie i rozliczeniu instrumentów

finansowych.

W 2021 roku i w 2020 roku zyski/(straty) z tytułu inwestycji w instrumenty kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez inne

całkowite dochody wyniosły odpowiednio 7 mln PLN i (2) mln PLN.

14.3. Ustalanie wartości godziwej

31/12/2021

Hierarchia wartości godziwej

NOTA

Wartość

księgowa

Wartość

godziwa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Aktywa finansowe

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

12.10.1

5

-

5

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite

dochody

12.10.1

64

24

-

40

Pożyczki udzielone

12.10.1

3 805

3 830

-

3 830

-

Instrumenty pochodne, w tym:

12.10.1

1 456

-

1 456

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

12.10.1

558

-

558

-

5 330

5 355

24

5 286

45

Zobowiązania finansowe

Kredyty

12.7.1

1 277

-

1 277

-

Pożyczki

12.7.2

3 520

-

3 520

-

Obligacje

12.7.3

5 101

5 129

4 121

1 008

-

Instrumenty pochodne, w tym:

12.10.2

1 392

-

1 392

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

12.10.2

563

-

563

-

11 290

11 318

4 121

7 197

-

Informacje w zakresie wartości godziwej Nieruchomości inwestycyjnych zostały przedstawione w nocie 12.10.1.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 56 / 82

31/12/2020

Hierarchia wartości godziwej

NOTA

Wartość

księgowa

Wartość

godziwa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Aktywa finansowe

Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite

dochody

12.10.1

57

17

-

40

Pożyczki udzielone

12.10.1

1 998

2 020

-

2 020

-

Instrumenty pochodne, w tym:

12.10.1

793

-

793

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

12.10.1

418

-

418

-

2 848

2 870

17

2 813

40

Zobowiązania finansowe

Pożyczki

12.7.2

5 789

-

5 789

-

Obligacje

12.7.3

2 002

2 010

-

Instrumenty pochodne, w tym:

12.10.2

584

-

584

-

Instrumenty pochodne w ramach centralizacji

12.10.2

321

-

321

-

8 375

8 383

2 010

6 373

-

Dla pozostałych klas aktywów i zobowiązań finansowych wartość godziwa odpowiada ich wartości księgowej.

14.3.1 Metody wyceny do wartości godziwej (hierarchia wartości godziwej)

Zobowiązania finansowe z tytułu kredytów, obligacji oraz zobowiązania i należności z tytułu pożyczek wyceniane są do

wartości godziwej przy zastosowaniu metody zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Stopy dyskontowe ustalane są na

podstawie rynkowych stóp na bazie kwotowań 1–miesięcznych, 3–miesięcznych i 6–miesięcznych powiększonych o marże

właściwe dla poszczególnych instrumentów finansowych.

W pozycji aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujęto udziały i akcje

notowane/nienotowane nieprzeznaczone do obrotu. Dla akcji nienotowanych na aktywnym rynku dla których nie ma

obserwowalnych danych wejściowych zastosowano wartość godziwą ustaloną na bazie oczekiwanych dyskontowanych

przepływów pieniężnych.

W okresie sprawozdawczym i w okresie porównawczym w Spółce nie wystąpiły przesunięcia pomiędzy Poziomami 1 i 2 hierarchii

wartości godziwej.

14.4. Rachunkowość zabezpieczeń

PKN ORLEN stosuje rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych oraz wartości godziwej w odniesieniu do przyjętych

następujących strategii:

a) przepływów pieniężnych dotyczące:

- terminowych transakcji sprzedaży i zakupu walut zabezpieczających działalność operacyjną,

- zabezpieczenia zmiany marż na sprzedawanych produktach rafineryjnych i petrochemicznych,

- zabezpieczenia okresowego zwiększenia zapasów operacyjnych,

- zabezpieczenia niedopasowania czasowego wynikającego ze sprzedaży produktów rafineryjnych.

b) wartości godziwej dotyczące:

- zabezpieczenia sprzedaży asfaltów i paliwa lotniczego po cenie stałej.

Obecnie źródłami nieefektywności w przypadku stosowania rachunkowości zabezpieczeń dla ryzyka walutowego jest różnica

pomiędzy terminem zapadalności dla instrumentu zabezpieczającego, przypadającego na ostatnie dni robocze miesiąca M-1 a

terminem zapadalności pozycji zabezpieczanej, gdzie przychody ze sprzedaży produktów petrochemicznych i rafineryjnych

realizowane są w pierwszych kolejnych dniach danego miesiąca M.

Natomiast w przypadku ryzyka towarowego źródła nieefektywności wynikają z wyznaczonych na pozycję zabezpieczaną

komponentów ryzyka, będących elementem składowym uprawdopodobnionego planowanego przyszłego zakupu ropy a

instrumentami zabezpieczającymi opartymi wyłącznie o indeksy towarowe sprzedawanych produktów rafineryjnych.

Dla kursu USD/PLN występuje częściowo naturalny hedging, gdyż przychody ze sprzedaży produktów uzależnionych od kursu USD

są równoważone przez koszty zakupu ropy w tej samej walucie. Z uwagi na fakt posiadania przez PKN ORLEN długiej pozycji w

EUR oraz historycznie utrzymujące się na stosunkowo niskim poziomie stopy procentowe dla EUR (w porównaniu do stóp w PLN)

uznano, iż zasadne jest dążenie do sytuacji, w której Spółka posiada zobowiązania dłużne częściowo w walucie obcej.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 57 / 82

Informacja o instrumentach zabezpieczających – struktura terminowa zapadalności

2021

Rodzaj ryzyka /

typ instrumentu

Jednostka miary

do 1 roku

powyżej 1 do 3 lat

powyżej 3 do 5 lat

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Ryzyko walutowe

Forwardy walutowe - zabezpieczenie pozycji długiej (kupno)

Nominał

USD

8 058 576

9 076 707

-

Średni kurs USD/PLN

3,97

3,72

-

Forwardy walutowe - zabezpieczenie pozycji krótkiej (sprzedaż)

Nominał

EUR

408 000 000

816 500 000

706 500 000

Średni kurs EUR/PLN

4,63

4,70

4,87

Ryzyko towarowe

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (sprzedaż)

Benzyna

Wolumen

MT

11 800

-

Średnia cena

645,50

-

Zabezpieczenie wartości godziwej

Ryzyko towarowe

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (kupno)

Ropa naftowa

Wolumen

BBL

122 400

178 550

-

Średnia cena

65,84

50,84

-

2020

Rodzaj ryzyka /

typ instrumentu

Jednostka miary

do 1 roku

powyżej 1 do 3 lat

powyżej 3 do 5 lat

powyżej 5 lat

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Ryzyko walutowe

Forwardy walutowe - zabezpieczenie pozycji długiej (kupno)

Nominał

USD

12 923 334

6 813 312

-

Średni kurs USD/PLN

3,95

3,73

-

Forwardy walutowe - zabezpieczenie pozycji krótkiej (sprzedaż)

Nominał

EUR

408 000 000

812 000 000

601 000 000

25 000 000

Średni kurs EUR/PLN

4,58

4,66

4,74

4,88

Nominał

USD

900 000

-

Średni kurs USD/PLN

4,17

-

Ryzyko towarowe

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (sprzedaż)

Benzyna

Wolumen

MT

38 000

-

Średnia cena

443,46

-

Olej napędowy

Wolumen

MT

21 000

-

Średnia cena

359,25

-

Swap towarowy - zapasy (kupno)

Benzyna

Wolumen

MT

24 000

-

Średnia cena

429,75

-

Zabezpieczenie wartości godziwej

Ryzyko towarowe

Swapy towarowe - zabezpieczenie przyszłych przychodów (kupno)

Ropa naftowa

Wolumen

BBL

265 470

138 210

-

Średnia cena

45,29

49,30

-

Planowana data realizacji zabezpieczanego przepływu pieniężnego i wartości godziwej, która zostanie ujęta w zysku lub

stracie

31/12/2021

31/12/2020

Ekspozycja walutowa operacyjna

2022-2026

2021-2026

Ekspozycja na ryzyko towarowe

2022-2023

2021-2023

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 58 / 82

Skutki rachunkowości zabezpieczeń dla sytuacji finansowej i wyników

2021

Typ powiązania /

rodzaj ryzyka /

typ instrumentu

Kupno (K)/

Sprzedaż (S)

Strategie zabezpieczające

w ramach zabezpieczenia

przepływów pieniężnych

Jednostka

miary

Nominał/

wolumen

31/12/2021

Aktywa

31/12/2021

Zobowiązania

31/12/2021

Zmiany wartości

godziwej (jako

podstawa do ustalenia

części nieefektywnej w

danym okresie)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Ryzyko walutowe

FX_EUR.PLN

S

sprzedaż produktów

denominowanych

/indeksowanych

w walutach obcych

EUR

1 931 000 000

-

526

(447)

FX_USD.PLN

S

USD

-

(1)

FX_USD.PLN

K

dostawy za zakupy

denominowane w walucie obcej

lub indeksowane do kursu waluty

obcej

USD

17 135 283

6

-

9

6

526

(439)

Ryzyko towarowe

Olej napędowy

S

zabezpieczenie zapasów

ponadnormatywnych

MT

-

6

Benzyna

S

MT

11 800

-

3

4

Benzyna

K

MT

-

(2)

-

3

8

6

529

(431)

Zabezpieczenie wartości godziwej

Ryzyko towarowe

Ropa naftowa

K

sprzedaż asfaltu w cenie stałej

BBL

300 950

19

-

14

19

-

14

25

529

(417)

Wartość bilansowa została ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Instrumenty pochodne.

2020

Typ powiązania /

rodzaj ryzyka /

typ instrumentu

Kupno (K)/

Sprzedaż (S)

Strategie zabezpieczające

w ramach zabezpieczenia

przepływów pieniężnych

Jednostka

miary

Nominał/

wolumen

31/12/2020

Aktywa

31/12/2020

Zobowiązania

31/12/2020

Zmiany wartości

godziwej (jako

podstawa do ustalenia

części nieefektywnej w

danym okresie)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Ryzyko walutowe

FX_EUR.PLN

S

sprzedaż produktów

denominowanych

/indeksowanych

w walutach obcych

EUR

1 846 000 000

5

84

(346)

FX_USD.PLN

S

USD

900 000

1

-

1

FX_USD.PLN

K

dostawy za zakupy

denominowane w walucie obcej

lub indeksowane do kursu waluty

obcej

USD

19 736 646

-

3

(6)

6

87

(351)

Ryzyko towarowe

Ropa naftowa

S

niedopasowanie czasowe na

zakupach ropy

BBL

-

64

Olej napędowy

S

zabezpieczenie zapasów

ponadnormatywnych

MT

21 000

-

6

(6)

Benzyna

S

MT

38 000

-

7

(8)

Benzyna

K

MT

24 000

2

-

2

13

52

8

100

(299)

Zabezpieczenie wartości godziwej

Ryzyko towarowe

Ropa naftowa

K

sprzedaż asfaltu w cenie stałej

BBL

403 680

6

1

2

Ciężki olej opałowy

K

sprzedaż asfaltu w cenie stałej

MT

-

3

6

1

5

14

101

(294)

Wartość bilansowa została ujęta w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji Instrumenty pochodne

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 59 / 82

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

2021

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Zmiany wartości godziwej pozycji

zabezpieczanej (jako podstawa do

ustalenia części nieefektywnej w danym

okresie - pozycja pozabilansowa)

Kapitał z tytułu stosowania

rachunkowości zabezpieczeń

(wartość brutto) dla powiązań

pozostających w rachunkowości

zabezpieczeń

Ryzyko walutowe (EUR)

Przyszłe przychody ze sprzedaży

473

(536)

Ryzyko walutowe (USD)

Przyszłe koszty wytworzenia

(8)

4

465

(532)

Ryzyko towarowe

Zapasy

1

-

Przyszłe przychody ze sprzedaży

(9)

(3)

(8)

(3)

457

(535)

2020

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Zmiany wartości godziwej pozycji

zabezpieczanej (jako podstawa do

ustalenia części nieefektywnej w danym

okresie - pozycja pozabilansowa)

Kapitał z tytułu stosowania

rachunkowości zabezpieczeń

(wartość brutto) dla powiązań

pozostających w rachunkowości

zabezpieczeń

Ryzyko walutowe (EUR)

Przyszłe przychody ze sprzedaży

381

(353)

Ryzyko walutowe (USD)

Przyszłe koszty wytworzenia

4

(2)

385

(355)

Ryzyko towarowe

Zapasy

(1)

1

Przyszłe przychody ze sprzedaży

(52)

(12)

(53)

(11)

332

(366)

Zabezpieczenie wartości godziwej

2021

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Skumulowana wartość

korekty bilansowej z tytułu

wartości godziwej

Pozycja w sprawozdaniu z

sytuacji finansowej, w

której została ujęta wartość

bilansowa

Zmiana wartości korekty

pozycji zabezpieczanej w

danym okresie

Zmiany wartości

godziwej (jako

podstawa do ustalenia

części nieefektywnej w

danym okresie)

Różnica między

zyskiem lub stratą z

tytułu zabezpieczenia

na instrumencie

zabezpieczającym

oraz pozycją

zabezpieczaną

Aktywa

31/12/2021

Zobowiązania

31/12/2021

Ryzyko towarowe

Przyszłe przychody ze

sprzedaży

-

19

Instrumenty pochodne

oraz pozostałe aktywa

i zobowiązania

(14)

14

-

2020

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Skumulowana wartość

korekty bilansowej z tytułu

wartości godziwej

Pozycja w sprawozdaniu z

sytuacji finansowej, w

której została ujęta wartość

bilansowa

Zmiana wartości korekty

pozycji zabezpieczanej w

danym okresie

Zmiany wartości

godziwej (jako

podstawa do ustalenia

części nieefektywnej w

danym okresie)

Różnica między

zyskiem lub stratą z

tytułu zabezpieczenia

na instrumencie

zabezpieczającym

oraz pozycją

zabezpieczaną

Aktywa

31/12/2020

Zobowiązania

31/12/2020

Ryzyko towarowe

Przyszłe przychody ze

sprzedaży

2

7

Instrumenty pochodne

oraz pozostałe aktywa

i zobowiązania

(5)

5

-

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 60 / 82

Wpływ rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych na sprawozdanie z zysków lub strat i inne całkowite

dochody

2021

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Zyski lub straty z

tytułu zabezpieczenia

dla okresu

sprawozdawczego

ujęte w innych

całkowitych

dochodach

Nieefektywność

zabezpieczenia ujęta

w wyniku

finansowym w

okresie

Pozycja w sprawozdaniu, gdzie

została ujęta wycena

nieefektywności zabezpieczenia

Kwota przeklasyfikowana z innych całkowitych

dochodów do wyniku finansowego jako korekta z tytułu

przeklasyfikowania, ze względu na:

Realizację pozycji

zabezpieczanej w

okresie

(powiązania

kontynuowane)

Pozycja w wyniku finansowym,

która zawiera korektę z tytułu

przeklasyfikowania

Ryzyko walutowe (EUR/PLN)

forwardy walutowe

(183)

-

(198)

Przychody ze sprzedaży

forwardy walutowe

-

1

Koszty wytworzenia (operacyjne)

forwardy walutowe

(263)

-

205

Pozostałe przychody/koszty

operacyjne

Ryzyko walutowe (USD/PLN)

forwardy walutowe

-

1

Przychody ze sprzedaży

forwardy walutowe

6

-

(3)

Koszty wytworzenia (operacyjne)

forwardy walutowe

1

-

1

Pozostałe przychody/koszty

operacyjne

(439)

-

7

Ryzyko towarowe

swapy towarowe

(1)

-

4

Zapasy

swapy towarowe

9

-

(40)

Przychody ze sprzedaży

8

-

(36)

(431)

-

(29)

2020

Rodzaj ryzyka / typ pozycji

Zyski lub straty z

tytułu zabezpieczenia

dla okresu

sprawozdawczego

ujęte w innych

całkowitych

dochodach

Nieefektywność

zabezpieczenia ujęta

w wyniku

finansowym w

okresie

Pozycja w sprawozdaniu, gdzie

została ujęta wycena

nieefektywności zabezpieczenia

Kwota przeklasyfikowana z innych całkowitych

dochodów do wyniku finansowego jako korekta z tytułu

przeklasyfikowania, ze względu na:

Realizację pozycji

zabezpieczanej w

okresie

(powiązania

kontynuowane)

Pozycja w wyniku finansowym,

która zawiera korektę z tytułu

przeklasyfikowania

Ryzyko walutowe (EUR/PLN)

forwardy walutowe

(408)

-

(95)

Przychody ze sprzedaży

forwardy walutowe

62

-

137

Pozostałe przychody/koszty operacyjne

Ryzyko walutowe (USD/PLN)

forwardy walutowe

-

3

Przychody ze sprzedaży

forwardy walutowe

(6)

-

10

Koszty wytworzenia (operacyjne)

forwardy walutowe

1

-

(4)

Pozostałe przychody/koszty operacyjne

(351)

-

51

Ryzyko towarowe

swapy towarowe

1

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

(19)

Zapasy

swapy towarowe

49

1

Pozostałe przychody i koszty operacyjne

(4)

Przychody ze sprzedaży

50

2

(23)

(301)

2

28

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 61 / 82

Uzgodnienie kapitału z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń

2021

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń w podziale na

Część efektywna

zmiany wartości

godziwej

Część

efektywna z

tytułu

rozliczenia

instrumentów

Koszt zabezpieczenia

Razem

związany z wystąpieniem transakcji

Ryzyko walutowe

01/01/2021

(355)

(7)

282

(80)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wpływ wyceny transakcji zabezpieczających (część skuteczna)

(369)

-

(64)

(433)

Reklasyfikacja do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej, w tym:

192

7

(206)

(7)

reklasyfikacja instrumentów z poprzedniego roku - brak pozycji zabezpieczanej

-

7

(8)

(1)

Instrumenty do rozliczenia

-

(18)

19

1

31/12/2021

(532)

(18)

31

(519)

Ryzyko towarowe

01/01/2021

(11)

-

(11)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wpływ wyceny transakcji zabezpieczających (część skuteczna)

(45)

-

n/d

(45)

Reklasyfikacja do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej

36

-

n/d

36

Rozliczenie części nieefektywnej

17

-

17

31/12/2021

(3)

-

(3)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto 01/01/2021

(366)

(7)

282

(91)

Podatek odroczony od rozliczenia i wyceny instrumentów zabezpieczających

70

1

(54)

17

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń netto 01/01/2021

(296)

(6)

228

(74)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto 31/12/2021

(535)

(18)

31

(522)

Podatek odroczony od rozliczenia i wyceny instrumentów zabezpieczających

102

3

(6)

99

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń netto 31/12/2021

(433)

(15)

25

(423)

2020

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń w podziale na

Część efektywna

zmiany wartości

godziwej

Część

efektywna z

tytułu

rozliczenia

instrumentów

Koszt zabezpieczenia

Razem

związany z wystąpieniem transakcji

Ryzyko walutowe

01/01/2020

59

10

222

291

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wpływ wyceny transakcji zabezpieczających (część skuteczna)

(506)

-

185

(321)

Reklasyfikacja do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej, w tym:

92

(10)

(133)

(51)

reklasyfikacja instrumentów z poprzedniego roku - brak pozycji zabezpieczanej

-

(10)

(11)

(21)

Instrumenty do rozliczenia

-

(7)

8

1

31/12/2020

(355)

(7)

282

(80)

Ryzyko towarowe

01/01/2020

(61)

-

(61)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Wpływ wyceny transakcji zabezpieczających (część skuteczna)

26

-

n/d

26

Reklasyfikacja do wyniku finansowego w związku z realizacją pozycji zabezpieczanej

23

-

n/d

23

Rozliczenie części nieefektywnej

1

-

1

31/12/2020

(11)

-

(11)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto 01/01/2020

(2)

10

222

230

Podatek odroczony od rozliczenia i wyceny instrumentów zabezpieczających

-

(2)

(42)

(44)

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń netto 01/01/2020

(2)

8

180

186

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń brutto 31/12/2020

(366)

(7)

282

(91)

Podatek odroczony od rozliczenia i wyceny instrumentów zabezpieczających

70

1

(54)

17

Kapitał z tytułu stosowania rachunkowości zabezpieczeń netto 31/12/2020

(296)

(6)

228

(74)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 62 / 82

14.5. Identyfikacja ryzyka

Zarządzanie ryzykiem skupia się głównie na nieprzewidywalności rynków i ma na celu ograniczenie wpływu zmienności na wyniki

finansowe Spółki.

Rodzaj ryzyka

Ekspozycja

Pomiar ryzyka

Zarządzanie/Zabezpieczanie

RYNKOWE

Towarowe

- ryzyko zmian marż na sprzedawanych produktach rafineryjnych i

petrochemicznych oraz zmian wysokości dyferencjału Brent;

- ryzyko zmian cen ropy naftowej i produktów związane z niedopasowaniem

czasowym;

- ryzyko zmian cen uprawnień do emisji CO₂;

- ryzyko zmian cen ropy naftowej i produktów rafineryjnych związane z

obowiązkiem utrzymywania zapasów obowiązkowych ropy i paliw;

- ryzyko wynikające z uprawdopodobnionych zobowiązań i należności

obejmujące zapewnienie wybranym odbiorcom formuł cenowych opartych

na cenie stałej w czasie

W oparciu o planowane

przepływy pieniężne.

Polityka zarządzania ryzykiem rynkowym oraz

strategie zabezpieczające, które określają zasady

pomiaru poszczególnych ekspozycji, parametry i

horyzont czasowy zabezpieczania danego ryzyka

oraz stosowane instrumenty zabezpieczające.

Zarządzanie ryzykiem rynkowym odbywa się przy

wykorzystaniu instrumentów pochodnych, które są

stosowane wyłącznie do ograniczenia ryzyka zmian

wartości godziwej i ryzyka zmian przepływów

pieniężnych.

Ustalając wycenę rynkową instrumentów, Spółka

korzysta z własnych systemów ewidencji i wyceny

instrumentów pochodnych jak również polega na

informacjach uzyskanych z wiodących na danym

rynku banków oraz firm brokerskich lub serwisów

informacyjnych. Transakcje zawierane są wyłącznie

z wiarygodnymi partnerami, dopuszczonymi do

udziału w transakcjach w wyniku zastosowania

odpowiednich procedur i podpisania odpowiedniej

dokumentacji.

Zmian kursów

walutowych

- ekonomiczna ekspozycja walutowa wynikająca z wpływów

pomniejszonych o wydatki indeksowane do lub denominowane w walucie

innej niż waluta funkcjonalna;

- ekspozycja walutowa wynikająca z inwestycji bądź uprawdopodobnionych

zobowiązań i należności w walutach obcych;

- bilansowa ekspozycja walutowa wynikająca z denominowanych w

walutach obcych aktywów i pasywów

W oparciu o planowane

przepływy pieniężne.

W oparciu o analizy pozycji

bilansowych.

Zmian stóp

procentowych

-ekspozycja wynikająca z posiadanych aktywów oraz pasywów, dla których

przychody oraz koszty odsetkowe uzależnione są od zmiennych stóp

procentowych, w tym lokowanie nadwyżek pieniężnych i zobowiązania

dłużne

W oparciu o udział w całości

zadłużenia brutto pozycji, dla

których koszty odsetkowe są

uzależnione od zmiennych stóp

procentowych.

Płynności

Ryzyko nieprzewidzianego niedoboru środków pieniężnych lub braku

dostępu do źródeł finansowania zarówno w horyzoncie krótko jak i

długoterminowym, prowadzące do przejściowej lub trwałej utraty zdolności

do regulowania zobowiązań skutkujących koniecznością pozyskania

finansowania na mniej korzystnych warunkach lub utratą potencjalnych

korzyści wynikających z nadpłynności.

W oparciu o planowane

przepływy pieniężne z

działalności operacyjnej,

inwestycyjnej i finansowej w

horyzoncie krótko i

długoterminowym.

Polityka zarządzania płynnością, która określa

zasady raportowania i konsolidacji płynności PKN

ORLEN i spółek Grupy ORLEN. Spółka prowadzi

politykę dywersyfikacji źródeł finansowania oraz

wykorzystuje zróżnicowane narzędzia dla

efektywnego zarządzania płynnością. Spółka

prowadzi również bieżący monitoring poziomu

kowenantów kredytowych oraz ich szacunkowego

poziomu w okresach długoterminowych .

Utraty środków

pieniężnych i lokat

Ryzyko upadłości banków krajowych lub zagranicznych, na rachunkach

których są przetrzymywane lub w których lokowane są środki pieniężne

będące bilansową ekspozycją posiadanych aktywów finansowych: środków

pieniężnych i ich ekwiwalentów.

Regularny przegląd

wiarygodności kredytowej

banków i wyznaczania limitów

koncentracji środków.

Zarządzanie w oparciu o zasady zarządzania

nadwyżkami pieniężnymi, które określają możliwości

przyznawania limitów dla poszczególnych banków

ustalanych na podstawie m in. ratingów oraz danych

sprawozdawczych. Współpraca głównie z bankami

kredytującymi.

Kredytowe

Ryzyko nieuregulowania przez kontrahentów należności za dostarczone

produkty i usługi, z którymi zawierane są transakcje handlowe z

odroczonym terminem płatności.

Analiza wiarygodności i

wypłacalności kontrahentów.

Zarządzanie w oparciu o przyjęte procedury i politykę

w zakresie zarządzania kredytem kupieckim i

windykacją, w tym wyznaczania limitów i

ustanawiania zabezpieczeń.

Strategie zabezpieczające w ramach rachunkowości

zabezpieczeń wykorzystywane w 2021 roku

Komponent

Rodzaj powiązania

Sprzedaż asfaltu w cenie stałej

Komponent ryzyka Brent, będący elementem składowym bezwarunkowego i wiążącego

zobowiązania komercyjnego z zawartej transakcji sprzedaży w cenie stałej

zabezpieczenie wartości godziwej

Zapasy ponadnormatywne

Komponent ryzyka Brent DTd, będący elementem przyszłego zakupu ropy; pozycja

identyfikowana na podstawie dostaw ropy z miesiąca realizacji/dostawy transakcji

zabezpieczającej według kolejności ich otrzymania

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Komponent ryzyka EBOB/ULSD/JET/3,5PCT, będący elementem składowym

sprzedaży benzyny / oleju napędowego / paliwa lotniczego / oleju opałowego; pozycja

identyfikowana na podstawie faktur sprzedażowych wystawionych w miesiącu

realizacji/dostawy transakcji zabezpieczającej według kolejności ich wystawienia

Sprzedaż produktów denominowanych /indeksowanych w

walutach obcych

Faktury dotyczące sprzedaży denominowanej w walucie obcej lub indeksowanej do

kursu waluty obcej wystawione w dniu zapadalności transakcji Forward i dniach

kolejnych według kolejności ich wystawienia; wartość nominalna w walucie obcej do

wysokości wartości nominalnej instrumentu zabezpieczającego w walucie obcej

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Dostawy za zakupy denominowane w walucie obcej lub

indeksowane do kursu waluty obcej

Dostawy za zakupy denominowane w walucie obcej lub indeksowane do kursu waluty

obcej otrzymane w dniu zapadalności transakcji Forward i dniach kolejnych według

kolejności ich dostarczenia; wartość nominalna w walucie obcej do wysokości wartości

nominalnej instrumentu zabezpieczającego w walucie obcej

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Spółka stosuje spójne zasady zabezpieczania ryzyka finansowego w oparciu o politykę i strategie zarządzania ryzykiem

rynkowym pod nadzorem Komitetu Ryzyka Finansowego, Zarządu i Rady Nadzorczej PKN ORLEN.

Standardowe zabezpieczanie walutowej ekspozycji ekonomicznej odbywa się w sposób rolowany i powtarzalny obejmując standardowo

okres kolejnych 12 miesięcy. Dopuszcza się zabezpieczanie walutowej ekspozycji ekonomicznej w EUR (z uwagi na jej stabilność

i przewidywalność) na okresy maksymalnie do 60 miesięcy.

Dedykowana strategia zabezpieczająca wyznacza optymalne poziomy zabezpieczenia dla standardowego okresu oraz dopuszczalne

odchylenia.

Ekspozycja na ryzyko walutowe bilansowe jest zabezpieczana do 100% kwoty narażonej na przedmiotowe ryzyko walutowe.

W przypadku ryzyka towarowego poziom zabezpieczenia poszczególnych ekspozycji jest określony w dedykowanej strategii

zabezpieczającej zaakceptowanej przez Komitet Ryzyka Finansowego.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 63 / 82

Ekspozycja na ryzyko cen towarów związana z niedopasowaniem czasowym na nienormatywnych zapasach operacyjnych jest

zabezpieczana na 100% wolumenu zapasów narażonego na przedmiotowe ryzyko.

Ekspozycja na ryzyko cen towarów związana z uprawdopodobnionymi zobowiązaniami lub należnościami w PKN ORLEN jest

zabezpieczana na 100 % wolumenu narażonego na przedmiotowe ryzyko (oferowania odbiorcom formuł cenowych opartych na cenie

stałej w czasie).

Ekspozycja na ryzyko cen towarów związana z niedopasowaniem czasowym na zakupach ropy jest zabezpieczana na wolumenie

odpowiadającym 90% wolumenu sprzedawanych produktów wytworzonych z kupowanej ropy, narażonych na przedmiotowe ryzyko.

Ekspozycja z tytułu marży rafineryjnej jest zabezpieczana oportunistycznie. Zgodnie z przyjętymi w tym zakresie strategiami, marża

rafineryjna zabezpieczana jest w horyzoncie do 36 miesięcy w przód na wolumenie planowanej produkcji w PKN ORLEN.

Wszystkie transakcje zabezpieczające ekspozycję towarową i walutową w ORLEN Unipetrol i ORLEN Lietuva są wykonywane na

bilansie PKN ORLEN a następnie przenoszone na Spółki na zasadzie transakcji wewnątrzgrupowych.

14.5.1. Ryzyko towarowe

14.5.1.1. Ryzyko zmiany cen produktów rafineryjnych i petrochemicznych oraz surowców

Rodzaj zabezpieczonego surowca/produktu

Jednostka miary

31/12/2021

31/12/2020

Ropa naftowa

bbl

7 736 950

9 923 680

Pozostałe

t

11 800

83 000

Analiza wrażliwości na zmiany cen produktów i surowców

Analiza wpływu zmiany wartości księgowej instrumentów finansowych na wynik przed opodatkowaniem i kapitał z tytułu

stosowania rachunkowości zabezpieczeń w związku z hipotetyczną zmianą cen produktów i surowców:

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

Wpływ na kapitał z tytułu

stosowania rachunkowości

zabezpieczeń

2021

2020

2021

2020

2021

2020

2021

2020

Wzrost cen

Razem

Ropa naftowa USD/bbl

31%

6%

(464)

(37)

27

5

(437)

(32)

Olej napędowy USD/t

-

6%

-

(2)

-

(2)

Benzyna USD/t

30%

3%

-

(10)

(1)

(10)

(1)

(464)

(37)

17

2

(447)

(35)

Przy analogicznym procentowym spadku cen analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w powyższej tabeli

ale ze znakiem przeciwnym.

Przyjęte w analizach wrażliwości instrumentów zabezpieczających ryzyka towarowe odchylenia cen ropy naftowej i produktów

skalkulowano na podstawie ich zmienności historycznej w 2021 roku.

Wpływ zmian cen zaprezentowano w skali roku.

W przypadku instrumentów pochodnych zbadano wpływ zmian cen ropy naftowej i produktów na wartość godziwą przy

niezmiennym poziomie kursów walut.

14.5.1.2. Ryzyko zmiany cen uprawnień do emisji (CO

2

)

Spółka zarządza centralnie ryzykiem związanym z kosztem rozliczenia emisji CO

2

w Grupie zgodnie z założeniami przyjętej

Polityki zabezpieczania ryzyka rynkowego zatwierdzonej przez Zarząd PKN ORLEN. W ramach realizowanej strategii Spółka

nabywa uprawnienia zarówno na potrzeby własne jak również w celu zabezpieczenia szacowanego wolumenu oraz kosztów

nabycia uprawnień do emisji CO

2

spółek z Grupy. Bilans brakujących uprawnień do emisji CO

2

jest szacowany w oparciu o m.in.

aktualne saldo posiadanych uprawnień, wykonane transakcje zakupu uprawnień z dostawą w przyszłości, zrealizowane oraz

szacowane w przyszłych okresach emisje z poszczególnych instalacji w Grupie ORLEN oraz prognozy przydziału darmowych

uprawnień.

Mając na uwadze założenia nowej strategii Grupy ORLEN do 2030 roku, wpływającej na strategię zabezpieczenia ryzyka kosztu

rozliczenia emisji CO

2,

jak również działania Spółki w zakresie zarządzania ryzykiem płynności skoncentrowane na optymalizacji

przepływów gotówkowych i poziomu długu oraz wymogi MSSF w zakresie ujmowania i wyceny instrumentów finansowych,

Spółka wydziela dwa portfele w ramach zawieranych kontraktów na zakup uprawnień CO

2

:

- portfel „własny” CO

2

– w ramach którego kontrakty zostaną wykorzystane na potrzeby realizacji obowiązku umorzenia przez

PKN ORLEN oraz spółki z Grupy - kontrakty te nie będą podlegały wycenie do wartości godziwej, zgodnie z wyłączeniem

zawartym w MSSF 9;

- portfel „transakcyjny” CO

2

– dotyczący kontraktów, które zgodnie z realizowaną strategią zabezpieczenia ryzyka kosztu

rozliczenia emisji CO

2

, będą podlegały rozliczeniu w środkach pieniężnych lub w formie wymiany na inny instrument

finansowy w późniejszych terminach, w związku z tym są ujmowane jako Instrumenty pochodne niewyznaczone dla celów

rachunkowości zabezpieczeń zaklasyfikowane do aktywów/zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez

wynik finansowy zgodnie z MSSF 9.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 64 / 82

Otwarte kontrakty terminowe na zakup uprawnień do emisji CO

2

:

Otwarte kontrakty terminowe na zakup uprawnień do

emisji CO2

Okres rozliczenia

transakcji

Ilość uprawnień w tonach

Okres rozliczenia

transakcji

Ilość uprawnień w tonach

2021

2020

Portfel „transakcyjny” CO2

III 2022, XII 2022

III 2023, XII 2023

20 716 000

III.2021, XII.2021, XII.2022

12 224 000

Portfel „własny” CO2

III 2022, XII 2022

2 259 000

III.2021

7 003 000

Efekt wyceny kontraktów transakcyjnych CO

2

został rozpoznany w pozostałych przychodach operacyjnych i kosztach

operacyjnych w pozycji Rozliczenie i wycena pochodnych instrumentów finansowych dotyczących ekspozycji operacyjnej.

Dodatkowe informacje w nocie 11.9 i 11.10.

Analiza wrażliwości na zmiany cen uprawnień do emisji CO

2

Analiza wpływu zmiany wartości księgowej instrumentów finansowych na wynik przed opodatkowaniem w związku

z hipotetyczną zmianą cen uprawnień do emisji CO

2

:

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

2021

2020

Wzrost cen

Portfel „transakcyjny” CO2

44%

3 396

16%

297

3 396

297

Przy analogicznym procentowym spadku cen analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w powyższej tabeli

ale ze znakiem przeciwnym.

Przyjęte w analizach wrażliwości na zmiany cen uprawnień do emisji CO

2

odchylenia cen skalkulowano na podstawie ich

obserwowanej zmienności historycznej w 2021 roku.

Wartość księgowa netto instrumentów zabezpieczających ryzyka towarowe opisane w punktach 14.5.1.1 oraz 14.5.1.2 na dzień

31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła odpowiednio 702 mln PLN oraz 358 mln PLN.

14.5.2. Ryzyko zmian kursów walutowych

Struktura walutowa instrumentów finansowych

Klasy instrumentów finansowych

EUR

USD

CZK

CAD

Razem po

przeliczeniach na PLN

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Aktywa finansowe

Dostawy i usługi

252

126

604

205

-

3 609

1 352

Pożyczki udzielone

270

151

-

331

329

2 299

1 667

Instrumenty pochodne

183

70

14

-

898

375

Środki pieniężne

9

16

211

11

2

5

-

899

119

Cash pool

92

71

129

45

-

948

496

Depozyty zabezpieczające

-

60

97

-

245

363

Należności z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

-

17

12

-

68

46

Korekta pozycji zabezpieczanej

-

1

-

2

Pozostałe

7

8

1

3

-

36

48

813

442

1 036

388

2

5

331

329

9 002

4 468

Zobowiązania finansowe

Kredyty

100

-

200

-

1 272

-

Pożyczki

752

1 254

15

-

3 520

5 789

Obligacje

500

-

2 299

-

Dostawy i usługi

57

19

1 066

554

2

-

4 600

2 171

Leasing

97

82

-

444

378

Zobowiązania inwestycyjne

122

26

17

4

-

1 072

-

630

320

Instrumenty pochodne

167

38

15

23

-

829

263

Cash pool

64

90

68

-

569

415

Depozyty zabezpieczające

4

-

18

-

Zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

-

23

-

85

Korekta pozycji zabezpieczanej

-

5

2

-

19

7

Pozostałe

2

1

22

21

-

98

85

1 865

1 510

1 408

627

2

1 074

-

14 298

9 513

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 65 / 82

Analiza wrażliwości na zmiany kursów walutowych

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

Wpływ na kapitał z tytułu

stosowania rachunkowości

zabezpieczeń

Razem

31/12/2021

31/12/2020

2021

2020

2021

2020

2021

2020

EUR/PLN

+15%

(875)

(896)

(1 337)

(1 293)

(2 212)

(2 189)

USD/PLN

+15%

(50)

42

13

10

(37)

52

CZK/PLN

+15%

-

(28)

-

(28)

CAD/PLN

+15%

158

145

-

158

145

(767)

(737)

(1 324)

(1 283)

(2 091)

(2 020)

Przy odchyleniu kursów walutowych o (-)15% analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w powyższej tabeli

ale ze znakiem przeciwnym.

Powyższe odchylenia kursów skalkulowano na podstawie średnich zmienności poszczególnych kursów walut w 2021 i 2020

roku.

Wpływ odchyleń kursów walut na wartość godziwą instrumentów pochodnych oszacowano przy niezmiennych poziomach stóp

procentowych.

Ze względu na nieistotny wpływ na wynik przed opodatkowaniem z tytułu pośrednictwa Spółka nie prezentuje szczegółowej analizy

wrażliwości na zmiany kursów walutowych.

14.5.3. Ryzyko zmian stóp procentowych

Struktura instrumentów finansowych narażonych na ryzyko zmiany stóp procentowych

Klasy instrumentów

finansowych

WIBOR

LIBOR USD

EURIBOR

LIBOR CAD

Razem

NOTA

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Aktywa finansowe

Pożyczki udzielone

12.10.1

1 506

331

-

1 241

697

1 058

970

3 805

1 998

Instrumenty pochodne

12.10.1

-

57

53

3

4

-

60

57

Cash pool

12.10.1

13

15

524

169

424

327

-

961

511

1 519

346

581

222

1 668

1 028

1 058

970

4 826

2 566

Zobowiązania finansowe

Kredyty

12.7.1

5

-

812

-

460

-

1 277

-

Pożyczki

12.7.2

-

61

-

61

-

Obligacje

12.7.3

1 802

2 002

-

1 802

2 002

Instrumenty pochodne

12.10.2

52*

69

61

87

643*

176

-

704

263

Cash pool

12.10.2

1 242

1 146

276

-

293

415

-

1 811

1 561

3 101

3 217

1 210

87

1 396

591

-

5 655

3 826

* Pozycja zobowiązania finansowe - instrumenty pochodne WIBOR zawiera w 2021 roku i 2020 roku, oprócz instrumentów wrażliwych na zmianę stopy

WIBOR, również swapy walutowo-procentowe (CCIRS cross currency interest rate swap) wycenione odpowiednio na kwotę 52 mln PLN i 69 mln PLN, które

są wrażliwe zarówno na zmiany stóp procentowych WIBOR i EURIBOR.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku Spółka posiadała forwardy towarowe, które nie są wrażliwe na

zmianę stopy procentowej dotyczące CO

2

w walucie EUR w kwocie netto odpowiednio 713 mln PLN i 318 mln PLN i zostały

zaprezentowane w nocie 12.10.

Spółka narażona jest na ryzyko zmienności przepływów pieniężnych z tytułu zmian stóp procentowych wynikające

z posiadanych aktywów oraz pasywów, dla których przychody oraz koszty odsetkowe są uzależnione od zmiennych stóp

procentowych.

Spółka zabezpiecza ekspozycję na zmienność przepływów pieniężnych z tytułu zmian stóp procentowych. W tym celu

wykorzystywane są instrumenty typu swap procentowy oraz walutowy swap procentowy.

Pomiar ryzyka dokonywany jest w oparciu o udział w całości zadłużenia brutto pozycji, dla których koszty odsetkowe są

uzależnione od zmiennych stóp procentowych.

Analiza wrażliwości na zmiany stóp procentowych

Stopa procentowa

Założone odchylenia

Wpływ na wynik przed

opodatkowaniem

Wpływ na kapitał z tytułu

stosowania rachunkowości

zabezpieczeń

Razem

31/12/2021

31/12/2020

2021

2020

2021

2020

2021

2020

WIBOR

+0,5p.p.

(11)

(14)

-

(11)

(14)

LIBOR USD

+0,5p.p.

(3)

1

-

(2)

1

EURIBOR

+0,5p.p.

(13)

3

(172)

2

(185)

5

LIBOR CAD

+1,0p.p.

11

10

-

11

10

(16)

-

(171)

2

(187)

2

Przy analogicznym procentowym spadku stóp procentowych analiza wrażliwości wykazuje odchylenia tej samej wartości jak w

powyższej tabeli ale ze znakiem przeciwnym.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 66 / 82

Powyższe odchylenia stóp procentowych skalkulowano na podstawie obserwacji średnich wahań stóp procentowych w 2021

i 2020 roku. Wpływ zmian stóp procentowych zaprezentowano w skali rocznej.

W przypadku instrumentów pochodnych w analizie wrażliwości na ryzyko zmian stóp procentowych zastosowano przesunięcie

krzywej stóp procentowych o potencjalnie możliwą zmianę referencyjnych stóp procentowych, przy założeniu niezmienności

innych czynników ryzyka.

Ze względu na nieistotny wpływ na wynik przed opodatkowaniem z tytułu pośrednictwa Spółka nie prezentuje szczegółowej

analizy wrażliwości na zmiany stóp procentowych.

Analiza wrażliwości na ryzyko towarowe, na zmiany kursów walutowych oraz na ryzyko zmiany stóp procentowych

przeprowadzona została w oparciu o tą samą metodologię.

14.5.4. Ryzyko płynności i kredytowe

Ryzyko płynności

Analiza wymagalności zobowiązań finansowych na dzień 31 grudnia 2021 roku

do 1

roku

powyżej 1

do 3 lat

powyżej 3

do 5 lat

powyżej

5 lat

Razem

Wartość

księgowa

NOTA

Kredyty

12.7.1

5

1 272

-

1 277

Pożyczki

12.7.2

155

3 500

-

3 655

3 520

Obligacje

12.7.3

910

179

1 144

3 481

5 714

5 101

o zmiennym oprocentowaniu – wartość niezdyskontowana

855

70

1 035

-

1 960

1 802

o stałym oprocentowaniu – wartość niezdyskontowana

55

109

3 481

3 754

3 299

Dostawy i usługi

12.5.3

7 414

-

7 414

Zobowiązania inwestycyjne

12.5.3, 12.10.2

1 302

14

48

1 378

Instrumenty pochodne - wartość niezdyskontowana

12.10.2

607

426

438

-

1 471

1 392

wymiana środków pieniężnych brutto, w tym:

343

128

76

-

547

541

forwardy walutowe

12.10.2

185

125

76

-

386

364

forward towarowy (kontrakty terminowe CO2)

12.10.2

122

3

-

125

wymiana środków pieniężnych netto

264

298

362

-

924

851

forwardy walutowe

12.10.2

28

295

362

-

685

612

swapy towarowe

12.10.2

236

3

-

239

Cash pool

12.10.2

1 811

-

1 811

Zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

12.10.2

170

-

170

Depozyty zabezpieczające

12.10.2

18

-

18

Korekta pozycji zabezpieczanej

12.10.2

5

14

-

19

Pozostałe

12.5.3, 12.10.2

280

7

4

-

291

12 677

5 412

1 600

3 529

23 218

22 391

Analiza wymagalności zobowiązań finansowych z tytułu leasingu została zaprezentowana w nocie 15.3.1.

Ponadto wartość niewykorzystanych pożyczek wewnątrzgrupowych wynikająca z podpisanych umów wynosi 424 mln PLN. PKN

ORLEN zobowiązany jest dokonać wypłaty tych środków w okresie do 1 roku.

Analiza wymagalności zobowiązań finansowych na dzień 31 grudnia 2020 roku

do 1

roku

powyżej 1

do 3 lat

powyżej 3

do 5 lat

powyżej

5 lat

Razem

Wartość

księgowa

NOTA

Pożyczki

12.7.2

2 445

3 606

-

6 051

5 789

Obligacje

12.7.3

225

831

1 023

-

2 079

2 002

o zmiennym oprocentowaniu – wartość niezdyskontowana

225

831

1 023

-

2 079

2 002

Dostawy i usługi

12.5.3

3 672

-

3 672

Zobowiązania inwestycyjne

12.5.3, 12.10.2

1 177

14

55

1 260

Instrumenty pochodne - wartość niezdyskontowana

12.10.2

344

173

58

-

575

584

wymiana środków pieniężnych brutto, w tym:

52

140

18

-

210

220

forwardy walutowe

12.10.2

38

96

18

-

152

151

wymiana środków pieniężnych netto

292

33

40

-

365

364

forwardy walutowe

12.10.2

27

32

40

-

99

98

swapy towarowe

12.10.2

265

1

-

266

Cash pool

12.10.2

1 561

-

1 561

Zobowiązania z tytułu rozliczonych instrumentów pochodnych

12.10.2

274

-

274

Korekta pozycji zabezpieczanej

12.10.2

7

-

7

Pozostałe

12.5.3, 12.10.2

203

7

1

218

9 908

4 631

1 102

56

15 697

15 367

Poprzez ryzyko płynności finansowej rozumie się utratę zdolności do terminowego regulowania bieżących zobowiązań.

Spółka narażona jest na ryzyko płynności wynikające z relacji aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych. Na dzień

31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku wskaźnik płynności bieżącej wyniósł odpowiednio 1,4 i 1,1.

Celem procesu zarządzania ryzykiem płynności finansowej jest zapewnienie bezpieczeństwa i stabilizacji finansowej Spółki, a

podstawowym narzędziem ograniczającym powyższe ryzyko jest bieżący przegląd dopasowania terminów zapadalności

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 67 / 82

aktywów i wymagalności pasywów. Dodatkowo Spółka prowadzi politykę dywersyfikacji źródeł finansowania oraz wykorzystuje

szereg narzędzi dla efektywnego zarządzania płynnością.

Spółka wykorzystuje systemy koncentracji środków finansowych („systemy cash-pool”) do efektywnego zarządzania bieżącą płynnością

finansową oraz optymalizacji kosztów finansowych w ramach Grupy ORLEN. Na koniec 2021 roku funkcjonowały następujące systemy

cash-pool, zarządzane przez PKN ORLEN:

 systemy cash-pool dedykowane dla polskich spółek Grupy ORLEN. Na dzień 31 grudnia 2021 roku systemy te obejmowały łącznie

33 spółki Grupy ORLEN,

 międzynarodowy system cash-pool dedykowany dla zagranicznych spółek Grupy ORLEN. Na dzień 31 grudnia 2021 roku system

ten obejmował 8 zagranicznych spółek Grupy ORLEN.

Zarządzając płynnością PKN ORLEN może emitować obligacje w ramach ustalonych limitów jak również nabywać obligacje emitowane

przez spółki z Grupy ORLEN. Dodatkowe informacje o obligacjach w nocie 12.7.3.

Koncentracja ryzyka kredytowego środków pieniężnych PKN ORLEN utrzymywanych na dzień 31 grudnia 2021 roku w bankach

o największym zaangażowaniu przedstawiała się następująco: 48%, 31% oraz 14% całego salda środków pieniężnych

zgromadzonych na rachunkach bankowych. Najwyższy udział jednego z banków jest wynikiem zawartych lokat terminowych, które

były czynne na dzień 31 grudnia 2021 roku. W ciągu roku 2021 Spółka inwestowała nadwyżki środków pieniężnych w lokaty

bankowe. Decyzje dotyczące lokat bankowych opierają się na maksymalizacji stopy zwrotu przy ustalonych limitach koncentracji dla

każdego z banków oraz bieżącej ocenie kondycji finansowej banków wymagającej posiadania przez bank krótkoterminowej oceny

ratingowej dla depozytów na poziomie inwestycyjnym. Oczekiwana strata kredytowa (ECL) z tytułu zawartych w PKN ORLEN na

dzień 31 grudnia 2021 roku lokat terminowych stanowiła wartość niematerialną.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku maksymalne możliwe zadłużenie z tytułu zawartych umów

kredytowych i umów pożyczek wewnątrzgrupowych dla Spółki wyniosło odpowiednio 13 544 mln PLN i 14 380 mln PLN. Do

wykorzystania na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku pozostało odpowiednio 8 800 mln PLN i 8 676

mln PLN.

Kwota gwarancji dotyczących zobowiązań wobec osób trzecich wystawionych w toku bieżącej działalności na dzień 31 grudnia

2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosła odpowiednio 407 mln PLN oraz 324 mln PLN. Gwarancje dotyczyły

głównie: gwarancji cywilnoprawnych związanych z zabezpieczeniem należytego wykonania umów, oraz gwarancji

publicznoprawnych wynikających z przepisów powszechnie obowiązujących zabezpieczających prawidłowość prowadzenia

działalności koncesjonowanych w sektorze paliw ciekłych i wynikających z tej działalności należności podatkowych, celnych itp.

Ponadto udzielone gwarancje i poręczenia jednostkom zależnym na rzecz podmiotów trzecich wyniosły na dzień 31 grudnia

2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku odpowiednio 7 900 mln PLN i 10 680 mln PLN. Dotyczyły one głównie

zabezpieczenia przyszłych zobowiązań spółki ORLEN Capital wynikających z emisji euroobligacji w wysokości 5 059 mln PLN

oraz zabezpieczenia realizacji projektu gazowego CCGT Ostrołęka w równowartości 1 461 mln PLN a także terminowego

regulowania zobowiązań przez jednostki zależne. Spółka z tytułu udzielonych gwarancji osiągnęła przychody w 2021 roku i w

2020 roku w kwocie odpowiednio 9 mln PLN i 7 mln PLN.

W oparciu o analizy i prognozy Spółka określiła na koniec okresu sprawozdawczego prawdopodobieństwo zapłaty powyższych

kwot jako niskie.

PKN ORLEN na podstawie zawartych porozumień ze spółkami Grupy ORLEN zobowiązany jest na warunkach określonych w tych

porozumieniach, do:

- zapewnienia środków na finansowanie nakładów inwestycyjnych CCGT Ostrołęka, poprzez objęcie określonej w porozumieniu

liczby udziałów w CCGT Ostrołęka lub udzielenie finansowania ENERGA niezbędnego do sfinansowania projektu w kwocie nie

wyższej niż 1,55 mld PLN - związanych z budową elektrowni gazowej w Ostrołęce,

- zapewnienia środków na finansowanie do 100% nakładów inwestycyjnych CCGT Grudziądz - związanych z budową elektrowni

gazowo-parowej w Grudziądzu, ale nie więcej niż 1,8 mld PLN,

- zapewnienia środków na finansowanie do 100% nakładów inwestycyjnych ORLEN Lietuva - związanych z realizacją budowy instalacji

„Bottom of Barrel” w zakładzie produkcyjnym ORLEN Lietuva w Możejkach, ale nie więcej niż do kwoty około 633 mln EUR,

- uzgodnienia kierunkowego sposobu sfinansowania zadań inwestycyjnych w ORLEN Południe: „Projektu i budowy linii produkcji

i destylacji UCO FAME” oraz „Budowy kompleksu instalacji do produkcji bioetanolu II generacji (B2G)” - „Projekt B2G”.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku strony nie wypracowały jeszcze szczegółowych form i warunków finansowań realizowanych

w ramach powyższych porozumień. Zostaną one określone w przyszłych decyzjach korporacyjnych PKN ORLEN i spółek oraz

w ramach odrębnych umów.

W dniu 17 grudnia 2021 roku PKN ORLEN zawarł z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym długoterminową umowę kredytową na

kwotę 180 mln EUR. Celem kredytu jest częściowe sfinansowanie inwestycji w Grupie ORLEN, które wspierają jej zrównoważony

rozwój. W dniu 22 lutego 2022 roku nastąpiła wypłata całej przyznanej umową kwoty, z czego część zostanie wykorzystana na

sfinansowanie zadania inwestycyjnego w ORLEN Południe „Budowy kompleksu instalacji do produkcji bioetanolu II generacji

(B2G)”.

Ryzyko kredytowe

Spółka ocenia, że ryzyko nieuregulowania należności przez kontrahenta w zakresie należności nieprzeterminowanych oraz

należności przeterminowanych nieobjętych odpisem jest znikome, ze względu na efektywne zarządzanie kredytem kupieckim i

windykacją. Spółka m.in. wyznacza limity dla poszczególnych kontrahentów i ustanawia zabezpieczenia oraz ma możliwość

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 68 / 82

dokonywania kompensaty wzajemnych wierzytelności. PKN ORLEN stosuje również rozwiązanie w postaci faktoringu

odwrotnego.

W ocenie PKN ORLEN nie występuje istotna koncentracja ryzyka kredytowego w odniesieniu do należności z tytułu dostaw

i usług. Limity są ustalane na podstawie wykonywanej analizy finansowej kontrahentów oraz w oparciu o historię współpracy

z PKN ORLEN lub aktualnego raportu z Wywiadowni Gospodarczej.

Oddzielną grupę stanowią kontrahenci, dla których nadawany jest limit ubezpieczeniowy np. flota, mikroflota, kontrahenci

eksportowi.

Część kontrahentów dokonuje wpłaty kaucji na rachunek PKN. W przypadku braku limitu kredytowego kontrahenci są

zobligowani do dokonania przedpłat.

Miarą ryzyka kredytowego jest kwota maksymalnego ryzyka kredytowego dla poszczególnych klas aktywów finansowych, która

odpowiada ich wartości księgowej (nota 12.5.2. i 12.10.1).

Spółka na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku otrzymała gwarancje bankowe i ubezpieczeniowe

w wysokości odpowiednio 2 583 mln PLN oraz 750 mln PLN. Wzrost wartości otrzymanych gwarancji wynika głównie z przyjętego

przez PKN ORLEN zabezpieczenia należytego wykonania umowy o wartości 2 155 mln PLN na budowę kompleksu Olefin III.

Spółka dodatkowo przyjmuje od swoich odbiorców zabezpieczenie w postaci poręczeń, dobrowolne poddanie się egzekucji (Art. 777

KPC), kaucji, zastawu rejestrowego, hipotek i weksli, gwarancji, akredytyw.

W ramach części udzielonych pożyczek w Grupie ORLEN (nota 12.10.1) przyjęte zostały zabezpieczenia. W okresie objętym

niniejszym jednostkowym sprawozdaniem finansowym ani po dniu sprawozdawczym nie wystąpiły przypadki niewywiązania się ze

spłaty kapitału bądź odsetek z tytułu pożyczek lub naruszenia innych warunków umów pożyczek.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 69 / 82

15. POZOSTAŁE NOTY OBJAŚNIAJĄCE

15.1. Posiadane koncesje

Spółka prowadzi działalność gospodarczą, która ze względu na interes publiczny wymaga posiadania koncesji.

31/12/2021

Okresy pozostałe do wygaśnięcia

koncesji (w latach)

Energia elektryczna: wytwarzanie, dystrybucja, obrót

4

Energia cieplna: wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucja, obrót

4 - 9

Paliwa ciekłe: wytwarzanie, przesyłanie, magazynowanie, przeładunek, obrót w kraju i zagranicą

4 - 9

Gaz ziemny: obrót w kraju i zagranicą

4

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku Spółka nie posiadała zobowiązań umownych na usługi koncesjonowane

zgodnie z interpretacją KIMSF 12 – Umowy na usługi koncesjonowane.

Opłaty koncesyjne, ponoszone z tytułu posiadanych koncesji na prowadzenie działalności uzyskanych zgodnie

z postanowieniami Prawa energetycznego oraz przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tej ustawy są ujmowane

w ramach kosztów działalności operacyjnej w pozycji Podatki i opłaty.

15.2. Ujawnienia wynikające z Art. 44 Ustawy – Prawo energetyczne

PKN ORLEN jest przedsiębiorstwem energetycznym i w związku z tym realizuje obowiązki wynikające z Art. 44 Ustawy – Prawo

energetyczne. W ramach ujawnień prezentuje odrębnie działalności koncesjonowane związane z dystrybucją energii elektrycznej

i obrotem paliwami gazowymi.

Podstawowe klucze alokacji wybranych pozycji aktywów i pasywów oraz kosztów odpowiadających przychodom to: ustalony

klucz mocowy, wolumenowy lub procentowy. Dla pozycji nieprzypisanych lub nieidentyfikowalnych stosuje się dodatkowe klucze

podziałowe udziału prezentowanych odrębnie działalności w całej sprzedaży / kosztach Spółki.

Wybrane pozycje jednostkowego sprawozdania z sytuacji finansowej – w tys. PLN

31/12/2021

31/12/2020

Dystrybucja energii

elektrycznej

Obrót gazem

Dystrybucja energii

elektrycznej

Obrót gazem

(dane

przekształcone)

Aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe

82 437

-

75 650

-

Wartości niematerialne

1 438

-

157

-

Aktywa obrotowe

Zapasy

6

-

1

-

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

3 691

548 108

2 173

86 713

Zobowiązania krótkoterminowe

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

5 443

507 189

3 220

85 529

Jednostkowe sprawozdanie z zysków lub strat – w tys. PLN

2021

2020

Dystrybucja energii

elektrycznej

Obrót gazem

Dystrybucja energii

elektrycznej

Obrót gazem

(dane

przekształcone)

Przychody ze sprzedaży

39 718

2 983 066

32 635

720 063

Koszt własny sprzedaży

(39 747)

(2 892 121)

(29 626)

(704 916)

Zysk/(Strata) brutto ze sprzedaży

(29)

90 945

3 009

15 147

Pozostałe przychody operacyjne

1

-

1

-

Pozostałe koszty operacyjne

(49)

-

(1)

-

Zysk/(Strata) z działalności operacyjnej

(77)

90 945

3 009

15 147

Zysk/(Strata) netto

(77)

90 945

3 009

15 147

Spółka w roku 2021 nie uzyskiwała przychodów z tytułu prawa własności do sieci dystrybucyjnej.

Dystrybucja energii elektrycznej jest prowadzona w ramach działalności koncesjonowanej, natomiast obrót gazem jest

prowadzony w ramach działalności koncesjonowanej i niekoncesjonowanej.

Przekształcenie danych za 2020 dotyczyło ujęcia dodatkowo działalności niekoncesjonowanej w obrocie gazem.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 70 / 82

15.3. Leasing

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Leasing

Spółka jako leasingobiorca

Prawa wynikające z umów leasingu, najmu, dzierżawy oraz innych umów, które spełniają definicję leasingu zgodnie z wymogami MSSF 16 są

ujmowane jako aktywa z tytułu praw do użytkowania bazowych składników aktywów w ramach aktywów trwałych oraz drugostronnie jako zobowiązania

z tytułu leasingu.

Początkowe ujęcie i wycena

Spółka ujmuje składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu w dacie rozpoczęcia leasingu.

W dacie rozpoczęcia Spółka wycenia składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania według kosztu.

Koszt składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania obejmuje:

a) kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,

b) wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,

c) wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Spółkę, oraz

d) szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez Spółkę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów,

przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowadzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu

wymaganego przez warunki leasingu, chyba że te koszty są ponoszone w celu wytworzenia zapasów.

Opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują:

- stałe opłaty leasingowe,

- zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich

wartością w dacie rozpoczęcia,

- kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,

- cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Spółka skorzysta z opcji kupna,

- kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, chyba że można z wystarczającą pewnością założyć, że Spółka nie skorzysta z opcji wypowiedzenia.

Opłaty zmienne, które nie zależą od indeksu lub stawki nie są wliczane do wartości zobowiązania z tytułu leasingu. Opłaty te są ujmowane w rachunku

wyników w okresie zaistnienia zdarzenia, które powoduje ich wymagalność.

W dacie rozpoczęcia, zobowiązanie z tytułu leasingu jest wyceniane w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej

dacie, zdyskontowanych z zastosowaniem krańcowych stóp procentowych leasingobiorcy.

Spółka nie dyskontuje zobowiązań z tytułu leasingu przy użyciu stóp procentowych leasingu, gdyż dla celów określenia tej stopy wymagane byłyby

informacje na temat niegwarantowanej wartości końcowej przedmiotu leasingu jak również bezpośrednich kosztów poniesionych przez leasingodawcę,

czyli informacji, które mogą być znane tylko leasingodawcy.

Ustalenie krańcowej stopy leasingobiorcy

Krańcowe stopy procentowe zostały określone jako suma:

a) stopy wolnej od ryzyka (risk free rate), wyznaczonej na bazie IRS (Interest Rate Swap) zgodnie z okresem zapadalności stopy dyskonta i

odpowiedniej stopy bazowej dla danej waluty, oraz

b) premii za ryzyko kredytowe Spółki w oparciu o marżę kredytową.

Późniejsza wycena

Po dacie rozpoczęcia Spółka wycenia składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania stosując model kosztu.

W celu zastosowania modelu kosztu Spółka wycenia składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania według kosztu:

a) pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości, oraz

b) skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu nieskutkującej koniecznością ujęcia odrębnego składnika

leasingu.

Po dacie rozpoczęcia Spółka wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:

a) zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu,

b) zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz

c) zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu lub w celu uwzględnienia

zaktualizowanych zasadniczo stałych opłat leasingowych.

Spółka aktualizuje wycenę zobowiązania z tytułu leasingu z powodu ponownej oceny gdy zaistnieje zmiana w przyszłych opłatach leasingowych

wynikająca ze zmiany w indeksie lub stawce stosowanej do ustalenia opłat (np. zmieni się opłata w prawie wieczystego użytkowania), gdy zmieni się

kwota, której zapłaty Spółka oczekuje w ramach gwarantowanej wartości końcowej lub jeżeli Spółka zmieni ocenę prawdopodobieństwa skorzystania z

opcji kupna, przedłużenia lub wypowiedzenia leasingu.

Aktualizacja zobowiązania z tytułu leasingu koryguje również wartość składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania. Jeżeli wartość bilansowa

składnika aktywów z tytułu praw do użytkowania została zmniejszona do zera, dalsze zmniejszenie wyceny zobowiązania z tytułu leasingu Spółka

ujmuje w zysku lub stracie.

Amortyzacja

Aktywa z tytułu praw do użytkowania są amortyzowane liniowo przez krótszy z dwóch okresów: okres leasingu lub okres użytkowania bazowego

składnika aktywów, chyba, że Spółka posiada wystarczającą pewność, że uzyska tytuł własności przed upływem okresu leasingu – wówczas prawo do

użytkowania amortyzuje się od dnia rozpoczęcia leasingu do końca okresu użytkowania składnika aktywów.

Szacowany okres użytkowania aktywów z tytułu praw do użytkowania jest określany w ten sam sposób jak w przypadku rzeczowych aktywów trwałych.

Spółka posiada umowy leasingu dotyczące głównie:

a) Gruntów, w tym:

- praw wieczystego użytkowania gruntów zawartych na czas określony do 99 lat,

- gruntów pod stacje paliw i miejsca obsługi podróżnych zawartych na czas określony do 30 lat.

b) Budynków i budowli, w tym stacji paliw, zbiorników magazynowych, powierzchni biurowych zawartych na czas określony do 30 lat.

c) Środków transportu i pozostałych, w tym:

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 71 / 82

- cystern kolejowych zawartych na czas określony od 3 do 10 lat,

- samochodów osobowych zawartych na czas określony do 3 lat,

- lokomotyw zawartych na czas określony do 3 lat.

Utrata wartości

Spółka stosuje MSR 36 Utrata wartości aktywów w celu określenia, czy składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania utracił wartość oraz w celu

ujęcia jakiejkolwiek zidentyfikowanej straty z tytułu utraty wartości.

Wyłączenia, uproszczenia i praktyczne rozwiązania w zakresie zastosowania MSSF 16

Wyłączenia

Następujące umowy w Spółce nie wchodzą w zakres MSSF 16:

- licencje udzielone objęte zakresem MSSF 15 - Przychody z tytułu umów z klientami oraz

- prawa otrzymane w ramach licencji w zakresie MSR 38 - Aktywa niematerialne.

Spółka nie stosuje MSSF 16 do umów leasingu lub podobnych dotyczących aktywów niematerialnych.

Uproszczenia i praktyczne rozwiązania

Leasing krótkoterminowy

Spółka stosuje praktyczne rozwiązanie dla wszystkich klas aktywów w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego, które charakteryzują się

maksymalnym możliwym okresem trwania umów, włączając opcje ich odnowienia, o długości do 12 miesięcy.

Uproszczenia dotyczące tych umów polegają na rozliczaniu opłat leasingowych jako kosztów:

- metodą liniową, przez okres trwania umowy leasingu, lub

- inną systematyczną metodą, jeżeli lepiej odzwierciedla ona sposób rozłożenia w czasie korzyści czerpanych przez korzystającego.

Leasing przedmiotów o niskiej wartości

Spółka nie stosuje ogólnych zasad ujmowania, wyceny i prezentacji zawartych w MSSF 16 do umów leasingu, których przedmiot ma niską wartość.

Za składniki aktywów o niskiej wartości uważa się te, które, gdy są nowe, mają wartość nie wyższą niż 5 000 USD, co na moment pierwszego

zastosowania odpowiada kwocie 18 799 PLN przeliczone po kursie z dnia 1 stycznia 2019 roku lub ekwiwalentu w innej walucie według średniego

kursu zamknięcia NBP na moment początkowego ujęcia dla każdej zawieranej umowy leasingu.

Uproszczenia dotyczące tych umów polegają na rozliczaniu opłat leasingowych jako kosztów:

- metodą liniową, przez okres trwania umowy leasingu, lub

- inną systematyczną metodą, jeżeli lepiej odzwierciedla ona sposób rozłożenia w czasie korzyści czerpanych przez korzystającego.

Przedmiot umowy leasingu nie może być zaliczany do przedmiotów o niskiej wartości, jeżeli z jego charakteru wynika, że nowy (nieużywany) składnik

aktywów ma zazwyczaj wysoką wartość. Jako przedmioty o niskiej wartości Spółka ujmuje np.: butle z gazem technicznym, ekspresy do kawy, inne

małe elementy wyposażenia.

Bazowy składnik aktywów może mieć niską wartość tylko wtedy, gdy:

a) Spółka może odnosić korzyści z użytkowania samego bazowego składnika aktywów lub wraz z innymi zasobami, które są dla niej łatwo dostępne,

oraz

b) bazowy składnik aktywów nie jest w dużym stopniu zależny od innych aktywów ani nie jest z nimi w dużym stopniu powiązany.

Jeżeli Spółka przekazuje składnik aktywów w subleasing lub spodziewa się przekazania składnika aktywów w subleasing, wówczas główny leasing nie

kwalifikuje się jako leasing składnika aktywów o niskiej wartości.

Ustalenie okresu leasingu: umowy na czas nieokreślony

W Spółce występują umowy leasingu zawarte na czas nieokreślony, które dotyczą głównie gruntów oraz budynków i budowli.

Ustalając okres leasingu dla umów na czas nieokreślony Spółka ustala okres leasingu, w którym wypowiedzenie umowy nie będzie uzasadnione,

dokonując profesjonalnego osądu i uwzględniając, między innymi:

- poniesione nakłady w związku z daną umową, lub

- potencjalne koszty związane z wypowiedzeniem umowy leasingu, w tym koszty pozyskania nowej umowy leasingu takie jak koszty negocjacji, koszty

relokacji, koszty zidentyfikowania innego bazowego składnika aktywów odpowiadającego potrzebom leasingobiorcy, koszty zintegrowania nowego

składnika aktywów z działalnością Spółki lub kary za wypowiedzenie i podobne koszty, w tym koszty związane ze zwrotem bazowego składnika

aktywów w stanie określonym w umowie lub na miejsce wskazane w umowie lub

- istniejące plany biznesowe oraz inne istniejące umowy uzasadniające wykorzystanie leasingowanego przedmiotu w danym okresie.

W przypadku gdy koszty związane z wypowiedzeniem umowy leasingu są istotne, przyjmuje się okres leasingu równy przyjętemu okresowi amortyzacji

podobnego środka trwałego o parametrach zbliżonych do przedmiotu leasingu.

W przypadku gdy poniesione nakłady w związku z daną umową są istotne, przyjmuje się okres leasingu równy oczekiwanemu okresowi czerpania

korzyści ekonomicznych z tytułu wykorzystywania poniesionych nakładów.

Wartość poniesionych nakładów stanowi odrębny składnik aktywów od aktywa z tytułu praw do użytkowania.

Wydzielanie komponentów nieleasingowych

Z umów, które zawierają komponenty leasingowe i nieleasingowe, Spółka dla wszystkich klas aktywów wydziela i ujmuje odrębnie komponenty

nieleasingowe np. serwis składników aktywów stanowiących przedmiot umowy i alokuje odpowiednio wynagrodzenie na bazie warunków umowy,

chyba że elementy nieleasingowe są uznane za nieistotne w kontekście całej umowy.

Spółka jako leasingodawca

Gdy Spółka występuje jako leasingodawca, w dacie rozpoczęcia klasyfikuje leasing jako leasing finansowy lub operacyjny.

Spółka, w celu dokonania ww. klasyfikacji, dokonuje oceny czy następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania

bazowego składnika aktywów na leasingobiorcę. Jeżeli ma miejsce przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i korzyści, leasing zostaje zaklasyfikowany

jako leasing finansowy, w odwrotnej sytuacji – jako leasing operacyjny.

Ustalenie czy następuje przekazanie ryzyka i korzyści zależy od oceny istoty treści ekonomicznej transakcji.

W ramach oceny klasyfikacji leasingu Spółka rozważa pewne sytuacje, takie jak na przykład czy ma miejsce przeniesienie na leasingobiorcę własności

danego składnika przed końcem okresu leasingu czy jaki jest stosunek okresu leasingu do ekonomicznego okresu użytkowania bazowego składnika

aktywów, nawet jeżeli tytuł prawny nie ulega przeniesieniu.

Jeżeli umowa zawiera elementy leasingowe i nieleasingowe, Spółka alokuje wynagrodzenie w umowie do każdego elementu stosując MSSF 15.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 72 / 82

W dacie rozpoczęcia leasingodawca ujmuje aktywa oddane w leasing finansowy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej i prezentuje je jako należności w

kwocie równej inwestycji leasingowej netto.

W dacie rozpoczęcia, opłaty leasingowe uwzględnione w wycenie inwestycji leasingowej netto obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania

bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które nie są otrzymane w dacie rozpoczęcia:

a) stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe), pomniejszone o zachęty leasingowe przypadające do zapłaty,

b) zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich

wartością w dacie rozpoczęcia,

c) wszelkie gwarantowane wartości końcowe udzielone leasingodawcy przez leasingobiorcę, podmiot powiązany z leasingobiorcą lub niezależną osobę

trzecią zdolną finansowo do wywiązania się ze swoich zobowiązań w ramach tej gwarancji,

d) cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji oraz

e) kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia

leasingu.

Jeżeli Spółka oddała do używania innej jednostce składnik aktywów na podstawie umowy leasingu finansowego, wartość bieżąca opłat leasingowych

oraz niegwarantowanej wartości końcowej jest prezentowana jako należności, z podziałem na część krótkoterminową i długoterminową. Dyskontowanie

opłat leasingowych oraz niegwarantowanej wartości końcowej odbywa się poprzez zastosowanie stopy procentowej leasingu, tj. stopy procentowej,

która powoduje, że wartość bieżąca:

a) opłat leasingowych oraz

b) niegwarantowanej wartości końcowej równa się sumie:

(i) wartości godziwej bazowego składnika aktywów oraz

(ii) wszelkich początkowych kosztów bezpośrednich poniesionych przez leasingodawcę.

Aktywa oddawane przez Spółkę innym podmiotom do użytkowania na podstawie umowy leasingu operacyjnego zaliczane są do aktywów Spółki.

Opłaty leasingowe z tytułu leasingów operacyjnych są ujmowane liniowo przez okres leasingu jako przychody ze sprzedaży produktów i usług.

Umowy subleasingu

W przypadku subleasingu, Spółka działa zarówno jako leasingobiorca, jak i leasingodawca w stosunku do tego samego bazowego składnika aktywów.

Takie umowy są klasyfikowane jako leasing operacyjny bądź finansowy, na podstawie analizy takich samych kryteriów, jakie stosuje leasingodawca, ale

są one rozpatrywane w odniesieniu do prawa do użytkowania w leasingu głównym (a nie w stosunku do bazowego składnika aktywów). Jeżeli główny

leasing jest leasingiem krótkoterminowym, Spółka klasyfikuje subleasing jako leasing operacyjny.

PROFESJONALNY OSĄD

Ustalenie okresu leasingu

Przy ustalaniu okresu leasingu, Spółka rozważa wszystkie istotne fakty i zdarzenia, powodujące istnienie zachęt ekonomicznych do

skorzystania z opcji przedłużenia lub nie skorzystania z opcji wypowiedzenia. Spółka dokonuje również profesjonalnego osądu do ustalenia

okresu egzekwowalności umowy (okresu leasingu, w którym wypowiedzenie umowy nie będzie uzasadnione) w przypadku umów zawartych na

czas nieokreślony. Ocena okresu leasingu przeprowadzana jest na dzień rozpoczęcia leasingu. Ponowna ocena jest dokonywana w przypadku

wystąpienia znaczącego zdarzenia lub znaczącej zmiany w okolicznościach, które leasingobiorca kontroluje, wpływających na tę ocenę.

SZACUNKI

Okresy użytkowania składników aktywów z tytułu praw do użytkowania

Szacowany okres użytkowania aktywów z tytułu praw do użytkowania jest określany w ten sam sposób jak w przypadku rzeczowych aktywów

trwałych, przy czym okres użytkowania aktywów z tytułu praw do użytkowania obejmuje nieodwoływalny okres leasingu oraz okres

użytkowania rzeczowego składnika aktywów trwałych wynikający z wysoce prawdopodobnego wykorzystania z opcji jego wykupu.

Ustalenie krańcowej stopy procentowej leasingobiorcy

W związku z tym, że Spółka nie posiada informacji odnośnie stopy procentowej dla umów leasingowych, stosuje krańcową stopę procentową

do wyceny zobowiązań z tytułu leasingu, jaką Spółka musiałaby zapłacić, aby na podobny okres i przy podobnych zabezpieczeniach pożyczyć

środki w danej walucie niezbędne do zakupu składnika aktywów o podobnej wartości co składnik aktywów z tytułu praw do użytkowania

w podobnym środowisku gospodarczym.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 73 / 82

15.3.1 Spółka jako leasingobiorca

Zmiana stanu aktywów z tytułu praw do użytkowania

Grunty

Budynki

i budowle

Urządzenia

techniczne

i maszyny

Środki

transportu

i pozostałe

Razem

Wartość księgowa netto na

01/01/2021

Wartość księgowa brutto

1 574

726

18

756

3 074

Skumulowane umorzenie

(118)

(200)

(10)

(366)

(694)

Odpisy aktualizujące

(32)

(5)

-

(37)

1 424

521

8

390

2 343

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

(12)

22

(6)

35

39

Nowe umowy leasingu , zwiększenie

wynagrodzenia leasingowego, zakup

62

126

-

235

423

Amortyzacja

(56)

(81)

(2)

(198)

(337)

Odpisy aktualizujące

(6)

(1)

-

(7)

Pozostałe

(12)

(22)

(4)

(2)

(40)

1 412

543

2

425

2 382

Wartość księgowa netto na

31/12/2021

Wartość księgowa brutto

1 622

826

5

884

3 337

Skumulowane umorzenie

(172)

(277)

(3)

(459)

(911)

Odpisy aktualizujące

(38)

(6)

-

(44)

1 412

543

2

425

2 382

Wartość księgowa netto na

01/01/2020

Wartość księgowa brutto

1 514

577

27

630

2 748

Skumulowane umorzenie

(66)

(124)

(13)

(181)

(384)

Odpisy aktualizujące

(21)

(7)

-

(28)

1 427

446

14

449

2 336

zwiększenia/(zmniejszenia) netto

(3)

75

(6)

(59)

7

Nowe umowy leasingu , zwiększenie

wynagrodzenia leasingowego, zakup

60

157

-

146

363

Amortyzacja

(53)

(76)

(3)

(198)

(330)

Odpisy aktualizujące netto, w tym:

(11)

2

-

(9)

utworzenie

(18)

(1)

-

(19)

odwrócenie

10

3

-

13

Pozostałe

1

(8)

(3)

(7)

(17)

Wartość księgowa netto na

31/12/2020

1 424

521

8

390

2 343

Łączna wartość wydatków z tytułu umów leasingowych, zaprezentowanych w działalności finansowej i operacyjnej w

sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w roku 2021 i w 2020 wyniosła odpowiednio (465) mln i PLN (447) mln PLN.

Analiza wymagalności zobowiązań z tytułu leasingu

31/12/2021

31/12/2020

do jednego roku

356

354

od 1 roku do 2 lat

269

293

od 2 lat do 3 lat

219

200

od 3 lat do 4 lat

188

163

od 4 lat do 5 lat

166

146

powyżej 5 lat

2 807

2 801

4 005

3 957

Dyskonto

(1 522)

(1 544)

2 483

2 413

Kwoty z tytułu umów leasingu ujęte w sprawozdaniu z zysku lub strat i innych całkowitych dochodów

2021

2020

Koszty z tytułu:

(125)

(111)

odsetek z tytułu leasingu

Koszty finansowe

(64)

(69)

leasingu krótkoterminowego

Koszty według rodzaju: Usługi Obce

(22)

(13)

zmiennych opłat leasingowych nieujętych

w wycenie zobowiązań leasingowych

Koszty według rodzaju: Usługi Obce

(39)

(29)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 74 / 82

15.3.2 Spółka jako leasingodawca

Leasing operacyjny

Analiza wymagalności opłat leasingowych

31/12/2021

31/12/2020

do jednego roku

42

38

od 1 roku do 2 lat

23

17

od 2 lat do 3 lat

14

16

od 3 lat do 4 lat

13

14

od 4 lat do 5 lat

13

12

powyżej 5 lat

116

107

221

204

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość księgowa netto rzeczowych aktywów trwałych Spółki

oddanych innym podmiotom do użytkowania na podstawie umowy leasingu operacyjnego wyniosła odpowiednio 207 mln PLN

i 144 mln PLN i dotyczyła głównie gruntów własnych i prawa do użytkowania odpowiednio w wysokości 50 mln PLN i 53 mln PLN

oraz budynków i budowli odpowiednio w wysokości 157 mln PLN i 90 mln PLN.

Leasing operacyjny dotyczy głównie nieruchomości stanowiących własność Spółki, objętych umowami leasingu.

Przychody z tytułu leasingu operacyjnego za 2021 rok i 2020 rok wyniosły odpowiednio 58 mln PLN i 51 mln PLN.

15.4. Poniesione nakłady inwestycyjne oraz przyszłe zobowiązania z tytułu podpisanych kontraktów inwestycyjnych

Łączna wartość nakładów inwestycyjnych wraz z kosztami finansowania zewnętrznego poniesionych w 2021 roku i 2020 roku

wyniosła odpowiednio 4 044 mln PLN i 3 212 mln PLN, w tym nakłady na inwestycje związane z ochroną środowiska

odpowiednio 96 mln PLN i 159 mln PLN.

Na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku wartość przyszłych zobowiązań z tytułu podpisanych do tego

dnia kontraktów inwestycyjnych wyniosła odpowiednio 11 565 mln PLN i 2 326 mln PLN. Wzrost w 2021 roku wynika głównie

z podpisanych kontraktów inwestycyjnych dotyczących budowy kompleksu Olefiny III.

15.5. Aktywa i zobowiązania warunkowe

WYBRANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Aktywa i zobowiązania warunkowe

Spółka ujawnia na koniec okresu sprawozdawczego informacje o aktywach warunkowych jeśli wpływ korzyści ekonomicznych jest prawdopodobny.

Jeśli jest to wykonalne w praktyce, Spółka szacuje skutki finansowe aktywów warunkowych, wyceniając je zgodnie z zasadami obowiązującymi

przy wycenie rezerw.

Spółka ujawnia na koniec okresu sprawozdawczego informacje o zobowiązaniach warunkowych jeśli:

- ma możliwy obowiązek, który powstał na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia

lub niewystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Spółki lub

- ma obecny obowiązek który powstał na skutek zdarzeń przeszłych, ale wypływ środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne nie jest

prawdopodobny lub Spółka nie jest w stanie wycenić kwoty zobowiązania wystarczająco wiarygodnie.

Spółka nie ujawnia zobowiązania warunkowego gdy prawdopodobieństwo wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne jest

znikome.

SZACUNKI

Aktywa warunkowe

Spółka dokonuje szacunków w odniesieniu do skutków finansowych ujawnianych aktywów warunkowych w oparciu o wartość wcześniej

rozpoznanych kosztów, które Spółka spodziewa się odzyskać (np. na mocy podpisanych umów ubezpieczenia), bądź wartość przedmiotu

postępowań, w których Spółka występuje w roli powoda.

Zobowiązania warunkowe

Spółka szacuje możliwe przyszłe zobowiązania, stanowiące zobowiązania warunkowe, w oparciu o wartość roszczeń w ramach toczących się

postępowań, w których PKN ORLEN jest strona pozwaną.

15.5.1 Aktywa warunkowe

Zgodnie z informacją opublikowaną w Sprawozdaniach Finansowych PKN ORLEN i Grupy ORLEN za rok 2019 i 2020 oraz 2021 rok,

PERN S.A. (dalej PERN) poinformował PKN ORLEN, o różnicach w ilości zapasu operacyjnego ropy naftowej typu REBCO (Russian

Export Blend Crude Oil) w związku z przeprowadzoną przez niego, jako operatora systemu rurociągowego, inwentaryzacją zapasów

ropy naftowej dostarczanej przez park zbiornikowy w Adamowie. Równolegle, na dzień 31 grudnia 2021 roku PERN wskazał niedobór

w ilości zapasu ropy naftowej PKN ORLEN dostarczanej drogą morską poprzez Bazę Manipulacyjną PERN-u w Gdańsku

wprowadzając jednostronną korektę salda zapasu ropy REBCO.

PERN utrzymuje, że przyczyną zmiany stanu zapasów operacyjnych są różnice metodologii obliczania ilości ropy naftowej typu REBCO

dostarczanej przez park zbiornikowy w Adamowie oraz ropy dostarczanej drogą morską. Na dzień 31 grudnia 2021 roku zgodnie z

potwierdzeniem otrzymanym od PERN zapas operacyjny PKN ORLEN w zakresie ropy naftowej typu REBCO wyniósł 443 803 ton

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 75 / 82

metrycznych netto. Różnica w stanie zapasów zwiększyła się w stosunku do stanu z 2020 roku o 1 282 ton metrycznych netto

i wyniosła 91 690 ton metrycznych netto.

PKN ORLEN nie zgadza się ze stanowiskiem PERN, ponieważ w jego ocenie pozostaje ono bezpodstawne, nieudowodnione

i niezgodne z umowami wiążącymi PKN ORLEN oraz PERN, a dotychczasowa metodologia stosowana na potrzeby obliczeń ilości ropy

naftowej typu REBCO oraz rop naftowych dostarczanych drogą morską poprzez Bazę Manipulacyjną PERN-u w Gdańsku

i przesyłanych przez PERN do PKN ORLEN jest prawidłowa i nie była nigdy wcześniej kwestionowana.

W ocenie PKN ORLEN wartość korekty zapasów rozpoznana w 2019 i 2020 roku oraz w okresie 12 miesięcy 2021 roku w łącznej

kwocie (158) mln PLN stanowi jednocześnie aktywo warunkowe PKN ORLEN.

W związku z ujawnieniem przez PERN ubytku ropy naftowej należącej do PKN ORLEN i przechowywanej przez PERN, PKN ORLEN

wystawił notę obciążeniową i skierował do PERN 24 lipca 2020 roku wezwanie o zapłatę odszkodowania w związku z utratą przez

PERN 90 356 ton metrycznych netto ropy naftowej typu REBCO (wg stanu na koniec czerwca 2020 roku) oraz związanym z tą utratą

bezprawnym obniżeniem stanów magazynowych ropy naftowej PKN ORLEN, które PERN winien utrzymywać w swoim systemie

magazynowo-przesyłowym w kwocie 156 mln PLN. PERN nie uregulował tej kwoty w terminie określonym w wezwaniu. W

konsekwencji, w okresie od 30 lipca 2020 roku do 19 maja 2021 roku PKN ORLEN zaspokajał wierzytelności PERN z tytułu

wystawianych faktur w drodze potrąceń ustawowych z wierzytelnością o zapłatę odszkodowania.

W dniu 1 października 2021 roku PERN zainicjował postępowanie sądowe, w którym domaga się zasądzenia od PKN ORLEN kwoty

156 mln PLN wraz z odsetkami oraz zryczałtowaną rekompensatą za koszty odzyskiwania należności, którą PKN ORLEN uprzednio

potrącił z wynagrodzenia PERN. PERN kwestionuje skuteczność potrąceń dokonanych przez PKN ORLEN. PKN ORLEN nie zgadza

się ze stanowiskiem PERN przedstawionym w pozwie złożonym przez PERN i zamierza bronić swojego stanowiska w toku

postępowania sądowego. W ocenie PKN ORLEN roszczenia PERN są bezpodstawne.

15.5.2 Zobowiązania warunkowe

Informacje o istotnych postępowaniach toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub

organem administracji w których Spółka była stroną pozwaną:

Roszczenie Warter Fuels S.A (poprzednio: OBR S.A.) o odszkodowanie

W dniu 5 września 2014 roku spółka OBR S.A. (obecnie: Warter Fuels S.A.) wystąpiła przeciwko PKN ORLEN do Sądu

Okręgowego w Łodzi z pozwem o zapłatę z tytułu zarzucanego naruszenia przez PKN ORLEN praw do patentu. Kwota roszczenia

w pozwie została oszacowana przez Warter Fuels S.A. na kwotę około 84 mln PLN. Żądanie pozwu obejmuje zasądzenie od PKN

ORLEN na rzecz Warter Fuels S.A. sumy pieniężnej w wysokości odpowiadającej wartości opłaty licencyjnej za korzystanie z

rozwiązania objętego ww. patentem oraz zasądzenie obowiązku zwrotu korzyści uzyskanych na skutek stosowania tego

rozwiązania. W dniu 16 października 2014 roku PKN ORLEN złożył odpowiedź na pozew. Pismem procesowym z dnia 11 grudnia

2014 roku wartość przedmiotu sporu została określona przez powoda na kwotę około 247 mln PLN. Dotychczas odbyło się kilka

rozpraw, podczas których sąd przesłuchał świadków zgłoszonych przez strony. W dniu 19 grudnia 2018 roku odbyła się rozprawa,

w trakcie której Sąd wysłuchał stanowiska stron w zakresie podstaw ewentualnego uchylenia postanowienia o zabezpieczeniu.

Postanowieniem z dnia 2 stycznia 2019 roku Sąd Okręgowy uchylił postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia roszczeń. Warter

Fuels S.A. złożył zażalenie na to postanowienie w dniu 5 lutego 2019 roku. PKN ORLEN złożył odpowiedź na zażalenie. Sprawa

rozpoznania zażalenia jest na etapie postępowania drugoinstancyjnego, tj. przed Sądem Apelacyjnym w Łodzi. Zabezpieczenie

zostało prawomocnie uchylone. Pełnomocnik PKN ORLEN złożył także wniosek o zawieszenie postępowania z uwagi na toczące

się równolegle postępowanie o ustalenie prawa do spornego patentu, którego wynik będzie miał znaczenie dla rozstrzygnięcia w

sprawie o naruszenie. Na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego wniosek nie został jeszcze rozpatrzony. Sąd znalazł

biegłego celem wydania opinii także wśród podmiotów zagranicznych. Opinię w sprawie sporządzi Uniwersytet Techniczno-

Ekonomiczny. W dniu 21 września 2021 roku Warter Fuels S.A uiścił zaliczkę na biegłego.

Pełna ocena ryzyka niepomyślnego rozstrzygnięcia może być dokonana na dalszym etapie postępowania biorąc pod uwagę

argumenty PKN ORLEN. W ocenie PKN ORLEN roszczenia Warter Fuels S.A. są bezpodstawne.

Postępowanie arbitrażowe z powództwa Elektrobudowa S.A. przeciwko PKN ORLEN

Elektrobudowa S.A. wniosła pozew o zapłatę przeciwko PKN ORLEN do Sądu Arbitrażowego przy Stowarzyszeniu Inżynierów,

Doradców i Rzeczoznawców (SIDIR) w Warszawie (sygn. P/SA/5/2019) na łączną kwotę 104 mln PLN oraz 11,5 mln EUR. Sprawa

dotyczy wykonywania umowy EPC na budowę Instalacji Metateza, zawartej pomiędzy PKN ORLEN a Elektrobudowa.

Na powyższą kwotę składają się następujące kwoty:

1) 20,6 mln PLN oraz 7,6 mln EUR wraz z odsetkami za opóźnienie tytułem zapłaty zaległego wynagrodzenia przewidzianego

w Umowie EPC - na rzecz Elektrobudowa, ewentualnie na rzecz Citibanku, w razie uznania, że w wyniku cesji wynagrodzenie

należne jest Citibankowi,

2) 7,8 mln PLN oraz 1, 26 mln EUR wraz z odsetkami ustawowymi od 23 października 2018 roku tytułem wynagrodzenia za prace

dodatkowe i zamienne – na rzecz Elektrobudowa ewentualnie Citibanku jak wyżej,

3) 62,4 mln PLN wraz z odsetkami ustawowymi od 27 grudnia 2019 roku tytułem wynagrodzenia, o które powinien zostać

podwyższony ryczałt na rzecz Elektrobudowa, ewentualnie Citibanku jak wyżej,

4) 13,2 mln PLN oraz 2,6 mln EUR wraz z odsetkami ustawowymi od 25 października 2019 roku – tytułem odszkodowania za

szkodę wyrządzona bezpodstawną wypłatą przez PKN ORLEN sum gwarancyjnych dostępnych w ramach gwarancji

bankowych – na rzecz Elektrobudowa.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 76 / 82

PKN ORLEN złożył odpowiedź na pozew w dniu 17 kwietnia 2020 roku. Sąd Arbitrażowy wydał następujące orzeczenia:

(I) Wyrok wstępny (nr 1) w dniu 7 stycznia 2021 roku dotyczy roszczenia Elektrobudowa o zasądzenie kwoty 0,3 mln PLN za

wykonanie „Instrukcji przygotowania instalacji po remoncie do ruchu” (dalej: Instrukcja) oraz kwoty 0,1 mln PLN tytułem dopłaty za

dostarczenie adsorbera FA-2202 Nitrogen Treater wykonanego ze stali nierdzewnej zamiast ze stali węglowej (dalej: adsorber).

(II) Wyrok częściowy (nr 1) z dnia 8 stycznia 2021 roku dotyczy żądania PKN ORLEN o obniżenie wynagrodzenia Elektrobudowa

w związku z wadami kompresorów K-2302A, K-2302B i rurociągów wody pitnej oraz gospodarczej w łącznej wysokości 0,01 mln

PLN i 4,6 mln EUR. Sąd oddalił żądanie PKN ORLEN o obniżenie umownego zryczałtowanego wynagrodzenia strony powodowej

łącznie o 0,01 mln PLN i 4,6 mln EUR.

(III) Wyrok Częściowy (nr 2) z dnia 3 lutego 2021 roku Sąd zasądził od PKN ORLEN na rzecz Elektrobudowa kwotę 4,3 mln PLN

(17 faktur) oraz kwotę 7 mln PLN (jako równowartość 1,62 EUR - 5 faktur) z tytułu podatku VAT (łącznie: 11,3 mln PLN), wraz

z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz ustalił bezzasadność potrąceń dokonanych przez pozwanego na kwotę 0,7 mln EUR

i kwotę 3,5 mln PLN.

(IV) Wyrok Częściowy (nr 3) z dnia 3 lutego 2021 roku zasądzający od PKN ORLEN na rzecz Syndyka masy upadłości łączną

kwotę 1,2 mln PLN netto tytułem częściowej zapłaty umownego wynagrodzenia (6 faktur), wraz z odsetkami ustawowymi za

opóźnienie do daty zapłaty.

(V) Wyrok Częściowy (nr 4) z dnia 3 lutego 2021 roku zasądzający od pozwanego na rzecz powoda łączną kwotę 2,1 mln PLN i kwotę

1,4 mln EUR tytułem częściowej zapłaty umownego wynagrodzenia, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do daty zapłaty oraz

ustalający bezzasadność potrąceń dokonanych przez pozwanego z tytułu kar umownych na kwotę 1,9 mln EUR.

(VI) Wyrok Częściowy (nr 5) z dnia 12 lutego 2021 roku zasądzający od pozwanego na rzecz powoda łączną kwotę 1,3 mln PLN i kwotę

2,5 mln EUR tytułem częściowej zapłaty umownego wynagrodzenia (część należności netto wynikająca z 6 faktur, z których kwoty

podatku VAT zasądzone zostały wcześniej w wyroku częściowym nr 2), wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do daty zapłaty.

(VII) Wyrok Częściowy (nr 6) z dnia 16 kwietnia 2021 roku umarzający postępowanie co do kwoty 0,2 mln PLN wobec cofnięcia

przez powoda pozwu w tym zakresie.

(VIII) Wyrok Wstępny (nr 2) z dnia 5 lipca 2021 roku dotyczący roszczeń Elektrobudowy o zasądzenie kwot 0,40 mln PLN i 0,04 mln

EUR tytułem wynagrodzenia za dostawę podgrzewacza E-2213 i aparatu E-2308, w którym Zespół Orzekający orzekł, że o uznaniu

tych roszczeń za usprawiedliwione co do zasady. Wyrok wstępny nie stanowi o istnieniu po stronie PKN ORLEN obowiązku zapłaty

na rzecz powoda w/w kwot, ale jest wyrazem uznania przez Zespół Orzekający, iż Elektrobudowa jest uprawniona do oczekiwania

od PKN ORLEN zapłaty za wyżej spełnione świadczenia rzeczowe, jako dodatkowe lub/i zamienne.

(IX) Wyrok Częściowy (nr 7) z dnia 3 września 2021 roku zasądzający od pozwanego na rzecz powoda łączną kwotę 0,4 mln PLN

wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do daty zapłaty tytułem podatku VAT z 3 faktur i części należności netto z 1 faktury.

(X) Wyrok Częściowy (nr 8) z dnia 3 września 2021 roku zasądzający od pozwanego na rzecz powoda kwotę 0,7 mln PLN tytułem

części należność netto z 1 faktury wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie do daty zapłaty.

(XI) Wyrok Wstępny (nr 3) z dnia z dnia 3 września 2021 roku dotyczący roszczeń Elektrobudowy o zasądzenie kwot 0,02 mln PLN i

0,8 mln EUR tytułem wynagrodzenia za dostawę zaworów ON/OFF o zmienionych parametrach oraz dostawę dodatkowego zaworu

ESD, w którym Zespół Orzekający orzekł, że o uznaniu tych roszczeń za usprawiedliwione co do zasady. Wyrok wstępny nie

stanowi o istnieniu po stronie PKN ORLEN obowiązku zapłaty na rzecz powoda w/w kwot, ale jest wyrazem uznania przez Zespół

Orzekający, iż Elektrobudowa jest uprawniona do oczekiwania od PKN ORLEN zapłaty za wyżej spełnione świadczenia rzeczowe,

jako dodatkowe lub/i zamienne.

(XII) Wyrok Częściowy (nr 9) z dnia 5 października 2021r. zasądzający od pozwanego na rzecz powoda: (a) w pkt I Wyroku kwotę

0,01 mln PLN tytułem wynagrodzenia za wykonanie analizy rozwiązań dotyczących pieca H-2202 wraz z odsetkami ustawowymi za

opóźnienie do daty zapłaty oraz (b) w pkt II Wyroku kwotę 0,1 mln PLN netto tytułem dodatkowego wynagrodzenia za dostawę

adsorbera FA-2202 (kwota ta była wcześniej przedmiotem Wyroku Wstępnego (nr 1) oraz ugody stron, o których mowa w pkt (I)

wyżej).

W dniu 13 września 2021 roku Syndyk Masy Upadłości Elektrobudowa S.A. rozszerzył powództwo o kwotę 13,2 mln PLN i 2,6 mln

EUR stanowiącą roszczenie o zwrot kwot zatrzymanych tytułem Kaucji Gwarancyjnej z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od

dnia 24 marca 2021 roku do dnia zapłaty.

Od w/w wyroków nie przysługuje PKN ORLEN żaden środek odwoławczy w postępowaniu przed Sądem Arbitrażowym.

Należności główne zasądzone wyrokami częściowymi nr 2, 3, i 4 zostały przez PKN ORLEN zapłacone na rzecz Syndyka masy

upadłości Elektrobudowa S.A. w dniach 31 maja 2021 roku i 1 czerwca 2021 roku.

Należności główne zasądzone wyrokiem częściowym nr 5 zostały przez PKN ORLEN zapłacone na rzecz Syndyka w dniach 15

czerwca 2021 roku i 17 czerwca 2021 roku. Odsetki od zapłaconych należności głównych z wyroków częściowych nr 2,3,4,5,

zostały zapłacone w dniu 2 sierpnia 2021 roku.

Należności główne zasądzone wyrokami częściowymi (nr 7) i (nr 8) zostały przez PKN ORLEN zapłacone na rzecz Syndyka w dniu

19 listopada 2021 roku. Odsetki od zapłaconych należności głównych zostały zapłacone w dniu 14 grudnia 2021 roku.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 77 / 82

Należności główne wraz z odsetkami zasądzone wyrokiem częściowym (nr 9) zostały przez PKN ORLEN zapłacone w całości na

rzecz Syndyka.

Wartość utworzonych rezerw z tytułu toczącego się postępowania z Elektrobudowa na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 26 mln

PLN.

Poza postępowaniami opisanymi powyżej Spółka nie zidentyfikowała innych istotnych zobowiązań warunkowych.

15.6. Zabezpieczenia akcyzowe

Zabezpieczenia akcyzowe i akcyza od wyrobów i towarów znajdujących się w procedurze zawieszonego poboru stanowią

element zobowiązań pozabilansowych i na dzień 31 grudnia 2021 roku i na dzień 31 grudnia 2020 roku wyniosły odpowiednio

2 198 mln PLN i 2 109 mln PLN. Na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka ocenia zmaterializowanie się tego typu zobowiązania jako

bardzo niskie.

15.7. Transakcje z podmiotami powiązanymi

Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2020 roku i w 2021 roku oraz w 2020 roku nie wystąpiły istotne

transakcje podmiotów powiązanych z:

 członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki i z bliskimi im osobami,

 pozostałym kluczowym personelem kierowniczym Spółki oraz z bliskimi im osobami.

15.7.1 Wynagrodzenia wypłacone i należne lub potencjalnie należne członkom Zarządu, Rady Nadzorczej oraz

pozostałym członkom kluczowego personelu kierowniczego

2021

2020

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

50,8

45,9

Świadczenia po okresie zatrudnienia

0,1

Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy

0,3

1,9

51,2

47,9

Zasady premiowania kluczowego personelu kierowniczego

Regulaminy dotyczące premiowania funkcjonujące dla Zarządu PKN ORLEN, oraz kluczowych stanowisk PKN ORLEN mają

wspólne podstawowe cechy. Osoby objęte wyżej wymienionymi systemami premiowane są za realizację indywidualnych celów,

wyznaczanych na początku okresu premiowego przez Radę Nadzorczą dla Członków Zarządu oraz przez Zarząd dla pracowników

kluczowego personelu kierowniczego. Systemy Premiowania są spójne z Wartościami Koncernu, promują współpracę pomiędzy

poszczególnymi pracownikami i motywują do osiągania najlepszych wyników w skali PKN ORLEN. Postawione cele mają charakter

zarówno jakościowy, jak i ilościowy, i są rozliczane po zakończeniu roku, na który zostały wyznaczone.

Wynagrodzenia z tytułu zakazu konkurencji i rozwiązania umowy w rezultacie odwołania z zajmowanego stanowiska

Zgodnie z umowami Członkowie Zarządu PKN ORLEN zobowiązani są przez okres 6 miesięcy po rozwiązaniu umowy do

powstrzymania się od działalności konkurencyjnej. W okresie tym otrzymują odszkodowanie w wysokości sześciokrotności

miesięcznego wynagrodzenia stałego, płatne w 6 równych ratach miesięcznych. Zapisy w umowach dotyczące zakazu

konkurencji po ustaniu funkcji Członka Zarządu wchodzą w życie dopiero po upływie 3 miesięcy pełnienia funkcji Członka

Zarządu.

Ponadto umowy przewidują wypłatę odprawy w przypadku rozwiązania umowy przez Spółkę z innych przyczyn niż naruszenie

podstawowych, istotnych obowiązków wynikających z umowy, pod warunkiem pełnienia funkcji Członka Zarządu przez okres co

najmniej 12 miesięcy. Odprawa w takim przypadku wynosi trzykrotność miesięcznego wynagrodzenia stałego.

Dyrektorzy bezpośrednio podlegli Zarządowi PKN ORLEN standardowo zobowiązani są do powstrzymania się od działalności

konkurencyjnej przez okres 6 miesięcy po rozwiązaniu umowy. W tym czasie otrzymują odszkodowanie w wysokości 50%

sześciokrotności miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, płatne w 6 równych ratach miesięcznych. Odprawa z tytułu

rozwiązania umowy przez Pracodawcę wynosi standardowo sześciokrotność miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

15.7.2 Transakcje oraz stan rozrachunków Spółki z jednostkami powiązanymi

Jednostki zależne

Jednostki współkontrolowane

Razem

2021

2020

2021

2020

2021

2020

Sprzedaż

47 825

28 074

2 963

2 465

50 788

30 539

Przychody w ramach centralizacji

pochodnych

instrumentów finansowych

2 342

2 769

-

2 342

2 769

Zakupy, w tym:

(10 894)

(9 341)

(40)

(30)

(10 934)

(9 371)

Koszty w ramach centralizacji pochodnych

instrumentów finansowych

(1 867)

(3 237)

-

(1 867)

(3 237)

Przychody finansowe, w tym:

659

292

321

136

980

428

Dywidendy

566

230

321

136

887

366

Koszty finansowe (głównie odsetki)

(114)

(116)

-

(114)

(116)

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 78 / 82

Jednostki zależne

Jednostki współkontrolowane

Razem

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

31/12/2021

31/12/2020

Należności z tytułu dostaw i usług oraz

pozostałe należności

4 774

2 100

808

373

5 582

2 473

Pozostałe aktywa

4 830

2 717

-

4 830

2 717

Pożyczki udzielone

3 805

1 997

-

3 805

1 997

Cash pool

961

511

-

961

511

Należności z tytułu rozliczonych

instrumentów pochodnych w

ramach centralizacji

64

209

-

64

209

Należności z tytułu leasingu

21

22

-

21

22

Instrumenty pochodne w ramach

centralizacji

241

278

-

241

278

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz

pozostałe zobowiązania

1 228

605

7

5

1 235

610

Pożyczki

3 520

5 789

-

3 520

5 789

Pozostałe zobowiązania, w tym:

1 957

1 682

-

1 957

1 682

Cash pool

1 811

1 561

-

1 811

1 561

Zobowiązania z tytułu rozliczonych

instrumentów pochodnych w

ramach centralizacji

145

120

-

145

120

Zobowiązania z tytułu leasingu

206

123

-

206

123

Instrumenty pochodne w ramach

centralizacji

336

218

-

336

218

Powyższe transakcje z jednostkami zależnymi i współkontrolowanymi obejmują głównie sprzedaż i zakupy produktów rafineryjnych i

petrochemicznych oraz usług.

W 2021 roku i w 2020 roku w Spółce nie wystąpiły transakcje zawarte z podmiotami powiązanymi na warunkach innych niż

rynkowe.

Dodatkowo w 2021 roku, na podstawie złożonych oświadczeń, wystąpiły transakcje pomiędzy podmiotami, w których kluczowe

stanowiska pełniły bliskie osoby powiązane z pozostałym kluczowym personelem kierowniczym Jednostki Dominującej a podmiotami

Grupy ORLEN.

W 2021 roku oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku Spółka zidentyfikowała następujące transakcje:

- sprzedaż i zakup wyniosły odpowiednio 0,8 mln PLN i (7,3) mln PLN;

- saldo należności wyniosło 0,1 mln PLN,

- saldo zobowiązań wyniosło 1,6 mln PLN.

Powyższe transakcje dotyczyły głównie zakupu i sprzedaży paliw i oleju napędowego oraz prac budowlano – montażowych.

15.7.3 Transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa

Na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz 31 grudnia 2020 roku Skarb Państwa był właścicielem 27,52% akcji PKN ORLEN S.A.

i posiada zdolność wywierania na nią znaczącego wpływu.

W związku z powyższym podmiotami powiązanymi wobec PKN ORLEN, są te jednostki, wobec których Skarb Państwa sprawuje

kontrolę w sposób bezpośredni (jednostki zależne) lub pośredni (jednostki współzależne).

Spółka zidentyfikowała transakcje z podmiotami powiązanymi, będącymi równocześnie jednostkami powiązanymi ze Skarbem

Państwa w oparciu o „ Wykaz spółek z udziałem Skarbu Państwa” udostępniany przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów.

W 2021 i w 2020 roku oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku Spółka zidentyfikowała następujące

transakcje:

2021

2020

Sprzedaż

2 527

1 057

Zakupy

(6 454)

(3 575)

31/12/2021

31/12/2020

Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności

337

257

Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania

1 285

438

Powyższe transakcje, przeprowadzone na warunkach rynkowych, związane były głównie z bieżącą działalnością operacyjną

Spółki i dotyczyły głównie sprzedaży paliw, zakupu i sprzedaży gazu ziemnego, energii, usług transportowych i magazynowania.

Dodatkowo występowały również transakcje o charakterze finansowym (kredyty, opłaty bankowe, prowizje) z Bankiem

Gospodarstwa Krajowego.

Pod koniec 2020 roku PKN ORLEN oraz inne spółki z Grupy ORLEN, wykonując polecenie Prezesa Rady Ministrów przekazane

w ramach decyzji wydanej na podstawie art. 11h ust 3 i 4 ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach

związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 79 / 82

sytuacji kryzysowych, zaangażowały się w przygotowanie szpitali tymczasowych w Płocku oraz w Ostrołęce w celu

zabezpieczenia dodatkowych łóżek dla pacjentów z COVID-19. Koszty poniesione w związku z zaangażowaniem w realizację

projektu budowy szpitali tymczasowych, które są sukcesywnie zwracane na podstawie umów pomiędzy PKN ORLEN a Skarbem

Państwa – Ministrem Aktywów Państwowych, wyniosły za 2021 rok i 2020 rok odpowiednio 3 mln PLN oraz 39 mln PLN.

15.8. Wynagrodzenie wynikające z umowy z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych

2021

2020

Badanie sprawozdań finansowych

1,6

2,4

Inne usługi poświadczające:

2,3

0,7

przeglądy sprawozdań finansowych

0,7

pozostałe usługi

1,6

-

3,9

3,1

Deloitte Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa począwszy od I kwartału 2017 roku wykonuje

przeglądy śródrocznych oraz badania jednostkowych sprawozdań finansowych PKN ORLEN i skonsolidowanych sprawozdań

finansowych Grupy. Deloitte Audyt spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa została wybrana do

przeprowadzenia przeglądów śródrocznych sprawozdań finansowych oraz badania jednostkowych sprawozdań finansowych

PKN ORLEN i skonsolidowanych sprawozdań finansowych Grupy:

- uchwałą Rady Nadzorczej Nr 2071/18 z dnia 20 grudnia 2018 roku zmienioną uchwałą Nr 2103/19 z dnia 25 stycznia 2019

roku za lata 2019-2021 oraz

- uchwałą Rady Nadzorczej Nr 2698/21 z dnia 29 listopada 2021 roku za lata obrotowe 2022-2024, przy czym wybór Deloitte

jako podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych w roku 2024 jest uzależniony od dokonania w okresie od

1 stycznia 2022 do 30 czerwca 2023 inkorporacji spółki Grupa LOTOS S.A. lub spółki PGNiG S.A. ewentualnie w inny

sposób przejęcia przez PKN ORLEN kontroli nad spółkami z Grupy Kapitałowej LOTOS lub Grupy Kapitałowej PGNiG.

Spełnienie tego warunku zostanie potwierdzone odpowiednią uchwałą Rady Nadzorczej PKN ORLEN.

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 80 / 82

16. WYDARZENIA PO ZAKOŃCZENIU OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO

16.1. Inkorporacja LOTOS S.A.

W dniu 12 stycznia 2022 roku PKN ORLEN poinformował, że zakończone zostały prace mające na celu wdrożenie środków zaradczych

określonych w warunkowej zgodzie Komisji Europejskiej z dnia 14 lipca 2020 roku na dokonanie koncentracji polegającej na przejęciu

przez Spółkę kontroli nad Grupą LOTOS S.A. z siedzibą w Gdańsku („Grupa LOTOS”) („Środki Zaradcze”).

W celu realizacji Środków Zaradczych zawarte zostały umowy o charakterze warunkowym, których wejście w życie uzależnione jest

między innymi od:

1. wydania przez Komisję decyzji akceptującej nabywców aktywów zbywanych w wykonaniu Środków Zaradczych oraz warunków

zawartych z nimi umów,

2. realizacji koncentracji pomiędzy Spółką a Grupą LOTOS,

3. uzyskania przez nabywców aktywów zbywanych w wykonaniu Środków Zaradczych zgód właściwych organów antymonopolowych

oraz innych organów administracji publicznej na zawarcie oraz wykonanie przez nich poniższych umów,

4. uzyskania pozostałych wymaganych prawem zgód właściwych organów na zbycie praw do niektórych składników wchodzących

w skład dezinwestowanych aktywów.

Szczegółowe informacje na stronie PKN ORLEN: https://www.orlen.pl/content/internet/orlen/pl/pl/relacje-inwestorskie/raporty-i-

publikacje/raporty-biezace/2022/01/Raport-biezacy-nr-2-2022.

16.2. Wpływ konfliktu zbrojnego na Ukrainie na działalność operacyjną i finansową Spółki

Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Spółka nie zakończyła analizy i kwantyfikacji możliwego wpływu

konfliktu zbrojnego na Ukrainie na przyszłą sytuację finansową Spółki, jej działalność operacyjną, jak również osiągane w przyszłości

wyniki finansowe. Wpływ ten będzie uzależniony zarówno od realizacji możliwych scenariuszy rozwoju wojny na Ukrainie, a także od

działań jakie będą podejmowały rządy innych krajów, w tym podtrzymywania lub nakładania nowych sankcji na Rosję, a także

ograniczania bądź zrywania relacji handlowych z Rosją i ewentualnie państwami popierającymi jej działania zbrojne na Ukrainie.

Wybuch wojny na Ukrainie spowodował w początkowym okresie intensywny wzrost cen ropy i produktów ropopochodnych. Wzrosły

również ceny gazu i energii elektrycznej w odpowiedzi na ryzyko możliwych braków dostaw tych surowców. Jednocześnie nastąpiła

gwałtowna zmiana notowań uprawnień do emisji CO

2

. W tym czasie Spółka obserwowała wzrost marż, przy jednoczesnym ujemnym

wpływie wzrostu cen surowców, dużej zmienności cen uprawnień CO

2

, jak również osłabienia waluty PLN na wycenę i rozliczenie

posiadanych przez Spółkę instrumentów pochodnych.

W ostatnich dniach sytuacja makroekonomiczna uległa czasowej stabilizacji. Nastąpił spadek cen ropy na rynkach światowych oraz cen

innych surowców. Ponadto umocnił się polski złoty, który w wyniku konfliktu zbrojnego na Ukrainie oraz podwyżki cen surowców

energetycznych stracił znacznie na wartości. W ocenie Spółki trwający konflikt na Ukrainie będzie w dalszym ciągu wpływać na sytuację

makroekonomiczną w kraju i na świecie i będzie powodować zmienność cen produktów rafineryjnych i petrochemicznych oraz

surowców, w tym ropy, energii oraz uprawnień do emisji CO

2

, z trudnym obecnie do określenia kierunkiem wpływu na marże. W

konsekwencji może to prowadzić do dalszego wzrostu inflacji i stóp procentowych, co przełoży się na sytuację gospodarczą w krajach,

w których Grupa prowadzi swoją działalność, w tym możliwe spowolnienie wzrostu gospodarczego lub nawet recesję. Natomiast skala i

wpływ wojny na Ukrainie na sytuację makroekonomiczną są obecnie bardzo trudne do oszacowania.

Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Zarząd ocenił, że trwający konflikt zbrojny na Ukrainie nie ma wpływu na

ocenę kontynuacji działalności przez Spółkę.

Spółka ocenia, że zmiany sytuacji makroekonomicznej w Europie i na świecie spowodowane przez konflikt zbrojny na Ukrainie oraz

sankcje nakładane na Rosję, mogą wpłynąć na niektóre założenia i szacunki dokonywane przez Spółkę. W konsekwencji może to

prowadzić do istotnych korekt wartości bilansowej niektórych aktywów i zobowiązań w kolejnych okresach sprawozdawczych. Niemniej

jednak na tym etapie, biorąc pod uwagę, że sytuacja na Ukrainie zmienia się z dnia na dzień, Zarząd nie jest w stanie wiarygodnie

oszacować wpływu tych zdarzeń na przyszłe wyniki finansowe Spółki.

Dotychczas nie wystąpiły zakłócenia w procesach operacyjnych realizowanych w ramach Spółki, jak również nie miały miejsca żadne

istotne ograniczenia w zakresie dostępności surowców, w tym ropy naftowej, w żadnym z obszarów funkcjonowania Spółki. Terminale,

bazy magazynowe i rafinerie w PKN ORLEN funkcjonują w niezmienionym zakresie, a dostawy paliw na wszystkie stacje paliw są cały

czas realizowane. Spółka ocenia, że dysponuje odpowiednimi zapasami surowców, w tym ropy naftowej oraz paliw. Dodatkowo, Spółka

zabezpieczyła dodatkowe na dostawy ropy naftowej z innych źródeł, zapewniające kontynuację przerobu i sprzedaży bez istotnych

ograniczeń.

W odniesieniu do zakupów gazu, Spółka jest w trakcie opracowywania planów awaryjnych dotyczących przeorganizowania łańcuchów

dostaw w przypadku braku zaopatrzenia ze wschodu.

W związku z trwającą wojną na Ukrainie Spółka opracowała odpowiednie plany awaryjne zarówno na wypadek ataków

cybernetycznych, konieczności wprowadzenia natychmiastowych zmian w łańcuchu dostaw, jak również na wypadek zagrożenia życia

pracowników Spółki w przypadku rozszerzenia działań zbrojnych na terytoria innych krajów. Dodatkowo opracowane zostały procedury

na wypadek wystąpienia sytuacji awaryjnych w celu zapewnienia ciągłości działania infrastruktury krytycznej.

Spółka posiada wystarczające środki finansowe umożliwiające jej regulowanie bieżących zobowiązań, a także kontynuację

planowanych projektów inwestycyjnych i akwizycyjnych. W ocenie Spółki trwający konflikt na Ukrainie nie wpływa na zmianę ryzyka w

odniesieniu do udzielonych gwarancji na 31 grudnia 2021 roku. Obserwowane dynamiczne zmiany cen uprawnień do emisji CO

2

oraz

osłabienie się waluty PLN mają wpływ na obecny portfel transakcji pochodnych posiadanych przez Spółkę. Spółka na bieżąco

PKN ORLEN (w mln PLN)

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 81 / 82

monitoruje rozwój wydarzeń i dostosowuje działania na obecnym portfelu transakcji do zmieniających się warunków rynkowych, aby

zredukować ich negatywny wpływ na sytuację płynnościową oraz wyniki Spółki. W wyniku zwiększonego zapotrzebowania na kapitał

pracujący oraz w celu uzupełnienia depozytów zabezpieczających Spółka wykorzystywała dodatkowe środki w ramach umowy kredytu

konsorcjalnego.

Spółka dokonała również szczegółowej analizy sprzedaży realizowanej na rynkach ukraińskim i rosyjskim. Na bazie przeprowadzonej

analizy, ze względu na niski wolumen sprzedaży w tych krajach (udział poniżej 2% w przychodach ze sprzedaży Spółki) oraz nieistotne

saldo należności od podmiotów mających siedzibę w tych krajach na dzień bilansowy, Spółka nie stwierdziła istotnego wzrostu ryzyka

niespłacalności należności wykazanych na dzień 31 grudnia 2021 roku.

Spółka na bieżąco monitoruje rozwój wydarzeń na Ukrainie i dostosowuje swoje działania do zmieniających się warunków rynkowych.

Niemniej jednak, w przypadku przedłużającego się konfliktu zbrojnego na Ukrainie i realizacji negatywnych scenariuszy wypływu wojny

na sytuację gospodarczą na świecie, może mieć to negatywny wpływ również na działalność Spółki, zarówno od strony organizacyjnej

jak i płynnościowej.

16.3. Pozytywna warunkowa decyzja UOKiK w sprawie koncentracji między PKN ORLEN oraz PGNiG S.A.

W dniu 16 marca 2022 roku PKN ORLEN poinformował, że otrzymał pozytywną warunkową decyzję Prezesa Urzędu Ochrony

Konkurencji i Konsumentów („UOKiK”) w przedmiocie zgody na dokonanie koncentracji polegającej na połączeniu ze spółką Polskie

Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. z siedzibą w Warszawie („PGNiG”).

Pozytywna decyzja Prezesa UOKiK została wydana pod warunkiem wykonania przez Spółkę i PGNiG środka zaradczego w postaci

wyzbycia się kontroli nad Gas Storage Poland Sp. z o.o., spółki zależnej PGNiG, której podstawowym przedmiotem działalności jest

wykonywanie zadań operatora systemu magazynowania gazu ziemnego. Decyzja przewiduje także obowiązek zawarcia lub utrzymania

z Gas Storage Poland Sp. z o.o. umowy powierzającej obowiązki operatora systemu magazynowania po wyzbyciu się kontroli nad tą

spółką. Na realizację środka zaradczego Spółka i PGNiG mają 12 miesięcy od momentu dokonania koncentracji.

Po zakończeniu okresu sprawozdawczego nie wystąpiły dodatkowe zdarzenia poza ujawnionymi w niniejszym jednostkowym

sprawozdaniu finansowym, które wymagałyby ujęcia lub ujawnienia.

PKN ORLEN

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA ROK 2021 82 / 82

Niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd Spółki w dniu 30 marca 2022 roku.

………………………..…………..

Daniel Obajtek

Prezes Zarządu

………………………..…………..

Armen Artwich

Członek Zarządu

………………………..…………..

Adam Burak

Członek Zarządu

………………………..…………..

Patrycja Klarecka

Członek Zarządu

………………………..…………..

Michał Róg

Członek Zarządu

………………………..…………..

Piotr Sabat

Członek Zarządu

………………………..…………..

Jan Szewczak

Członek Zarządu

………………………..…………..

Józef Węgrecki

Członek Zarządu