image_5973f7ae-29ae-4695-a0b6-69f279d1ad72

 

WYBRANE DANE FINANSOWE

w tys. PLN

w tys. EUR

 

 

31.12.2022

31.12.2021

dane przekształcone

31.12.2022

31.12.2021

dane przekształcone

Dane dotyczące jednostkowego sprawozdania finansowego Santander Bank Polska S.A.

I

Wynik z tytułu odsetek

8 040 542

4 514 002

1 715 023

986 128

II

Wynik z tytułu prowizji

2 277 921

2 119 409

485 874

463 006

III

Zysk przed opodatkowaniem

3 598 278

1 548 754

767 502

338 341

IV

Zysk za okres

2 449 043

915 878

522 373

200 083

V

Przepływy pieniężne netto - razem

16 460 043

4 618 779

3 510 877

1 009 018

VI

Aktywa razem

238 098 041

216 715 146

50 768 255

47 118 134

VII

Zobowiązania wobec banków

2 245 128

1 337 573

478 716

290 815

VIII

Zobowiązania wobec klientów

185 655 260

175 354 581

39 586 187

38 125 534

IX

Zobowiązania razem

211 802 781

192 887 794

45 161 471

41 937 599

X

Kapitały razem

26 295 260

23 827 352

5 606 785

5 180 535

XI

Liczba akcji

102 189 314

102 189 314

 

 

XII

Wartość księgowa na jedną akcję (w zł / EUR)

257,32

233,17

54,87

50,70

XIII

Współczynnik kapitałowy

21,80%

21,56%*

 

XIV

Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł / EUR)

23,97

8,96

5,11

1,96

XV

Zysk rozwodniony na jedną akcję zwykłą (w zł / EUR)

23,97

8,96

5,11

1,96

XVI

Zadeklarowana lub wypłacona dywidenda na jedną akcję

(w zł / EUR)
**

2,68**

2,16

0,57

0,47

**dane w odpowiednich okresach obejmują zyski zaliczone do funduszy własnych zgodnie z mającymi zastosowanie wytycznymi EBA

** szczegóły opisane zostały w nocie 55

Dla celów ustalenia podstawowych wielkości w EUR zastosowanych w wybranych danych finansowych przyjęto następujące kursy:

·   dla pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej – kurs średni NBP z dnia 31.12.2022 r.: 1 EUR = 4,6899 PLN oraz kurs średni NBP z dnia 31.12.2021 r.: 1 EUR = 4,5994 PLN

·   dla pozycji rachunku zysków i strat na 31.12.2022 r. – kurs wyliczony jako średnia z kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca 2022 r.: 1 EUR = 4,6883 PLN; na 31.12.2021 r. - kurs wyliczony jako średnia z kursów NBP, obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca 2021 r.: 1 EUR = 4,5775 PLN.

Na dzień 31.12.2022 r. wartości bilansowe denominowane w walutach obcych przeliczone zostały na PLN zgodnie z tabelą nr 252/A/NBP/2022 z dnia 30.12.2022 r.

image_1c0d85ce-2567-46a3-837d-29c62406d8ae

 

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

I.     Jednostkowy rachunek zysków i strat66

II.    Jednostkowe sprawozdanie z całkowitych dochodów77

III.  Jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej88

IV.  Jednostkowe sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym1010

V.   Jednostkowe sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych1111

VI.  Noty objaśniające do sprawozdania finansowego1212

1.       Informacja ogólna o emitencie  1212

2.       Zasady sporządzania sprawozdania finansowego  1313

3.       Zarządzanie ryzykiem    5151

4.       Zarządzanie kapitałem    8383

5.       Wynik z tytułu odsetek  8787

6.       Wynik z tytułu prowizji 8888

7.       Przychody z tytułu dywidend  8888

8.       Wynik handlowy i rewaluacja  8989

9.       Wynik na pozostałych instrumentach finansowych  8989

10.     Pozostałe przychody operacyjne  8989

11.     Odpisy netto z tytułu oczekiwanych strat kredytowych  9090

12.     Koszty pracownicze  9090

13.     Koszty działania  9191

14.     Pozostałe koszty operacyjne  9292

15.     Obciążenie z tytułu podatku dochodowego  9292

16.     Zysk na akcję  9393

17.     Gotówka i operacje z bankami centralnymi 9393

18.     Należności od banków   9393

19.     Aktywa, zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu  9595

20.     Pochodne instrumenty zabezpieczające  9696

21.     Należności od klientów   9797

22.     Informacje o sekurytyzacji aktywów   103103

23.     Inwestycyjne aktywa finansowe  105105

24.     Inwestycje w podmioty zależne i stowarzyszone  107107

25.     Wartości niematerialne  109109

 

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

26.     Wartość firmy  110110

27.     Rzeczowy majątek trwały  112112

28.     Aktywa z tytułu praw do użytkowania  113113

29.     Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego  114114

30.     Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży  115115

31.     Pozostałe aktywa  115115

32.     Zobowiązania wobec banków   116116

33.     Zobowiązania wobec klientów   116116

34.     Zobowiązania podporządkowane  117117

35.     Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych  117117

36.     Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne  118118

37.     Pozostałe rezerwy  118118

38.     Pozostałe zobowiązania  119119

39.     Kapitał akcyjny  120120

40.     Pozostałe kapitały  121121

41.     Kapitał z aktualizacji wyceny  122122

42.     Rachunkowość zabezpieczeń  123123

43.     Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży  127127

44.     Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych  128128

45.     Wartość godziwa  130130

46.     Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w CHF  135135

47.     Zobowiązania warunkowe  143143

48.     Aktywa i zobowiązania stanowiące zabezpieczenie  144144

49.     Informacje dotyczące leasingu  145145

50.     Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych–informacja dodatkowa  146146

51.     Podmioty powiązane  146146

52.     Nabycia, sprzedaże i likwidacje podmiotów zależnych i stowarzyszonych  150150

53.     Świadczenia na rzecz pracowników   150150

54.     Program motywacyjny w formie akcji 152152

55.     Dywidenda na akcję  153153

56.     Sprawozdawczość według segmentów działalności 153153

57.     Zdarzenia, które wystąpiły po dacie zakończenia okresu sprawozdawczego  154154

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

       I.            Jednostkowy rachunek zysków i strat

za okres:

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021*

dane przekształcone

Przychody odsetkowe oraz o charakterze zbliżonym do odsetek

10 189 968

4 745 226

Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych

w zamortyzowanym koszcie

 

8 305 893

3 791 346

Przychody odsetkowe od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

 

1 808 196

940 407

Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

 

75 879

13 473

Koszty odsetkowe

 

(2 149 426)

(231 224)

Wynik z tytułu odsetek

 Nota 5

8 040 542

4 514 002

Przychody prowizyjne

 

2 699 737

2 432 517

Koszty prowizyjne

 

(421 816)

(313 108)

Wynik z tytułu prowizji

 Nota 6

2 277 921

2 119 409

Przychody z tytułu dywidend

 Nota 7

172 181

277 498

Wynik handlowy i rewaluacja

 Nota 8 

109 912

251 800

Wynik na pozostałych instrumentach finansowych

 Nota 9 

(19 820)

91 428

Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie

Nota 46 

(169 235)

337

Pozostałe przychody operacyjne

 Nota 10

74 552

128 352

Odpisy netto z tytułu oczekiwanych strat kredytowych

 Nota 11

(798 605)

(841 012)

Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych

 Nota 46

(1 428 333)

(1 157 849)

Koszty operacyjne w tym:

 

(3 908 534)

(3 251 417)

- Koszty pracownicze i koszty działania

 Nota 12 i 13

(3 378 652)

(2 594 814)

- Amortyzacja rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych

 

(321 549)

(358 721)

- Amortyzacja składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania

 

(125 382)

(145 726)

- Pozostałe koszty operacyjne

 Nota 14

(82 951)

(152 156)

Podatek od instytucji finansowych

 

(752 303)

(583 794)

Zysk przed opodatkowaniem

 

3 598 278

1 548 754

Obciążenie z tytułu podatku dochodowego

 Nota 15

(1 149 235)

(632 876)

Zysk za okres

 

2 449 043

915 878

Zysk na akcję

 Nota 16

 

 

Podstawowy (zł/akcja)

 

23,97

8,96

Rozwodniony (zł/akcja)

 

23,97

8,96



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

    II.            Jednostkowe sprawozdanie z całkowitych dochodów

 

za okres:

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Zysk za okres

 

2 449 043

915 878

Pozycje, które mogą zostać przeniesione do wyniku finansowego:

 

286 593

(2 688 163)

Zmiana wyceny i sprzedaż dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody brutto*

Nota 23 i 41

704 361

(3 305 330)

Podatek odroczony

 

(133 829)

628 013

Zmiana wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne brutto

Nota 41 i 48

(350 542)

(13 390)

Podatek odroczony

 

66 603

2 544

Pozycje, które nie mogą zostać przeniesione do wyniku finansowego:

 

6 139

397 522

Zmiana wyceny kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody brutto

Nota 23 i 41

8 050

484 653

Podatek odroczony i bieżący

 

(1 529)

(91 874)

Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski/straty aktuarialne brutto

Nota 41 i 54

(472)

5 856

Podatek odroczony

 

90

(1 113)

Inne całkowite dochody netto razem

292 732

(2 290 641)

CAŁKOWITY DOCHÓD ZA OKRES SPRAWOZDAWCZY

 

2 741 775

(1 374 763)

* w okresie sprawozdawczym Bank dokonał zmiany klasyfikacji portfela określonych obligacji - szczegóły opisane zostały w nocie 23



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

 III.            Jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej

 

na dzień:

31.12.2022

31.12.2021*

dane przekształcone

1.01.2021*

dane przekształcone

AKTYWA

 

Gotówka i operacje z bankami centralnymi

Nota 17

10 135 099

8 167 900

5 369 638

Należności od banków

Nota 18

9 709 800

2 743 994

2 918 962

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

Nota 19

6 879 751

4 020 966

3 218 460

Pochodne instrumenty zabezpieczające

Nota 20

537 924

163 043

6 901

Należności od klientów w tym:

Nota 21

134 842 828

123 979 402

118 660 194

- wyceniane w zamortyzowanym koszcie

 

132 062 037

121 798 998

116 368 885

- wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

 

2 628 660

1 729 848

1 556 791

- wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

 

152 131

450 556

734 518

Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu

Nota 43

13 824 606

453 372

293 583

Inwestycyjne aktywa finansowe w tym:

Nota 23

52 123 963

68 865 411

64 355 667

- dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody**

 

36 303 503

67 138 415

63 312 701

- dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

 

62 907

113 733

106 639

- dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie**

 

15 499 348

1 421 272

-

- kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

 

200 170

191 991

823 633

- kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

 

58 035

-

112 694

Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań

Nota 48

2 157 372

21 462

14 392

Inwestycje w podmioty zależne i stowarzyszone

Nota 24

2 377 407

2 377 407

2 377 407

Wartości niematerialne

Nota 25

625 519

590 959

628 643

Wartość firmy

Nota 26

1 688 516

1 688 516

1 688 516

Rzeczowy majątek trwały

Nota 27

497 686

545 431

576 975

Aktywa z tytułu praw do użytkowania

Nota 28

437 342

460 682

642 396

Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego

 

-

212 204

-

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Nota 29

1 331 258

1 568 080

1 199 689

Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży

Nota 30

4 308

4 308

4 308

Pozostałe aktywa

Nota 31

924 662

852 009

767 587

Aktywa razem

238 098 041

216 715 146

202 723 318

* szczegóły opisane zostały w nocie 2.5

** w okresie sprawozdawczym Bank dokonał zmiany klasyfikacji portfela określonych obligacji - szczegóły opisane zostały w nocie 23

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

 

na dzień:

31.12.2022

31.12.2021*

dane przekształcone

1.01.2021*

dane przekształcone

ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY

 

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

Nota 32

2 245 128

1 337 573

2 993 349

Pochodne instrumenty zabezpieczające

Nota 20

1 872 039

1 641 824

1 686 042

Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

Nota 19

7 117 867

3 880 926

3 053 416

Zobowiązania wobec klientów

Nota 33

185 655 260

175 354 581

161 133 491

Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu

Nota 43

2 158 520

21 448

14 387

Zobowiązania podporządkowane

Nota 34

2 705 885

2 649 991

2 654 394

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

Nota 35

5 899 300

4 660 882

2 772 351

Zobowiązania z tytułu leasingu

Nota 49

516 881

556 169

712 304

Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego

 

85 412

-

138 782

Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Nota 36

74 012

73 130

74 436

Pozostałe rezerwy

Nota 37

463 657

339 907

253 493

Pozostałe zobowiązania

Nota 38

3 008 820

2 371 363

1 814 029

Zobowiązania razem

 

211 802 781

192 887 794

177 300 474

Kapitały

 

 

 

 

Kapitał akcyjny

Nota 39

1 021 893

1 021 893

1 021 893

Pozostałe kapitały

Nota 40

22 305 509

20 790 808

20 273 125

Kapitał z aktualizacji wyceny

Nota 41

(1 018 315)

(1 311 047)

1 819 661

Zyski zatrzymane

 

1 537 130

2 409 820

1 569 753

Wynik roku bieżącego

 

2 449 043

915 878

738 412

Kapitały razem

26 295 260

23 827 352

25 422 844

Zobowiązania i kapitały razem

 

238 098 041

216 715 146

202 723 318

* szczegóły opisane zostały w nocie 2.5

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

IV.            Jednostkowe sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

1.01.2022 r. - 31.12.2022 r.

Kapitał akcyjny

Pozostałe kapitały

Kapitał

z aktualizacji wyceny

Zyski

zatrzymane

oraz wynik

roku

bieżącego

Razem

 Nota

39

40

41

 

 

Stan na początek okresu

1 021 893

20 790 808

(1 311 047)

3 325 698

23 827 352

Całkowite dochody razem

-

-

292 732

2 449 043

2 741 775

   Wynik okresu bieżącego

-

-

-

2 449 043

2 449 043

   Inne całkowite dochody

-

-

292 732

-

292 732

Odpis na pozostałe kapitały

-

1 514 701

-

(1 514 701)

-

Wypłata dywidendy

-

-

-

(273 867)

(273 867)

Stan na koniec okresu

1 021 893

22 305 509

(1 018 315)

3 986 173

26 295 260

.

Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

1.01.2021 r. - 31.12.2021 r.

Kapitał akcyjny

Pozostałe kapitały

Kapitał

z aktualizacji wyceny

Zyski

zatrzymane

oraz wynik

roku

bieżącego

Razem

 Nota

39

40

41

 

 

Stan na początek okresu

1 021 893

20 273 125

1 819 661

2 308 165

25 422 844

Całkowite dochody razem

-

-

(2 290 641)

915 878

(1 374 763)

   Wynik okresu bieżącego

-

-

-

915 878

915 878

   Inne całkowite dochody

-

-

(2 290 641)

-

(2 290 641)

Odpis na pozostałe kapitały

-

738 412

-

(738 412)

-

Zaliczka na poczet dywidendy

-

(220 729)

-

-

(220 729)

Przeniesienie przeszacowania kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

-

-

(840 067)

840 067

-

Stan na koniec okresu

1 021 893

20 790 808

(1 311 047)

3 325 698

23 827 352



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

   V.            Jednostkowe sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych

za okres:

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021*

dane przekształcone

Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej

 

 

Zysk przed opodatkowaniem

3 598 278

1 548 754

Korekty:

 

 

Amortyzacja

446 931

504 447

Wynik z działalności inwestycyjnej

18 291

(77 903)

Odsetki naliczone wyłączane z działalności operacyjnej

(1 584 492)

(735 547)

Dywidendy

(171 242)

(275 665)

Odpisy z tytułu (odwrócenia) utraty wartości

12 158

64 938

Zmiany:

 

 

Stanu rezerw

124 632

85 108

Stanu aktywów/zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu

338 496

43 481

Stanu aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań

21 462

(7 070)

Stanu pochodnych instrumentów zabezpieczających

(175 256)

(147 152)

Stanu należności od banków

(3 005 112)

(34 455)

Stanu należności od klientów

(18 141 728)

(9 141 906)

Stanu zobowiązań wobec banków

993 419

(1 644 201)

Stanu zobowiązań wobec klientów

12 203 847

15 516 029

Stanu należności/zobowiązań z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu

2 177 770

(122 009)

Stanu pozostałych aktywów i zobowiązań

455 901

514 745

Odsetki otrzymane dotyczące działalności operacyjnej

7 898 958

3 782 707

Odsetki zapłacone dotyczące działalności operacyjnej

(2 243 194)

(80 158)

Podatek dochodowy zapłacony

(683 462)

(814 683)

Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

2 285 657

8 979 460

Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej

 

 

Wpływy

17 712 343

14 868 031

Zbycie / zapadalność inwestycyjnych aktywów finansowych

16 255 502

13 515 618

Zbycie wartości niematerialnych oraz rzeczowego majątku trwałego

35 821

41 598

Dywidendy otrzymane

171 242

275 665

Odsetki otrzymane

1 249 778

1 035 150

Wydatki

(3 978 441)

(19 462 508)

Nabycie inwestycyjnych aktywów finansowych

(3 625 654)

(19 129 239)

Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowego majątku trwałego

(352 787)

(333 269)

Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

13 733 902

(4 594 477)

Przepływy pieniężne z działalności finansowej

 

 

Wpływy

2 325 350

4 273 650

Emisja dłużnych papierów wartościowych

2 325 350

4 273 650

Wydatki

(1 884 062)

(4 039 854)

Wykup dłużnych papierów wartościowych

(1 219 340)

(2 294 798)

Spłaty kredytów i pożyczek

(75 149)

(1 255 804)

Spłaty zobowiązań z tytułu leasingu

(152 101)

(160 236)

Dywidendy na rzecz właścicieli

(273 867)

(220 729)

Odsetki zapłacone

(163 605)

(108 287)

Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej

441 288

233 796

Przepływy pieniężne netto - razem

16 460 847

4 618 779

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu

18 029 977

13 411 198

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu**

34 490 824

18 029 977

* szczegóły opisane zostały w nocie 2.5

** szczegóły opisane zostały w nocie 50

Informacje dotyczące zobowiązań wynikających z działalności finansowej w zakresie kredytów i pożyczek otrzymanych, zobowiązań podporządkowanych oraz emisji dłużnych papierów wartościowych przedstawiono odpowiednio w notach: 32- 35.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

VI.            Noty objaśniające do sprawozdania finansowego

1.     Informacja ogólna o emitencie

Bank działa pod nazwą Santander Bank Polska S.A. z siedzibą w Polsce, 00-854 Warszawa, al. Jana Pawła II 17, pod nr KRS 0000008723, NIP 896-000-56-73, REGON 930041341.

W dniu 7 września 2018 roku Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu, VI Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego wpisał do rejestru przedsiębiorców zmiany Statutu Banku skutkujące m.in. zmianą nazwy Banku z  dotychczasowej Bank Zachodni WBK S.A. na Santander Bank Polska S.A.

Jednostką dominującą najniższego i najwyższego szczebla dla Santander Bank Polska S.A. jest Banco Santander S.A. z  siedzibą w Santander w Hiszpanii.

Santander Bank Polska S.A. oferuje szeroki zakres usług bankowych w obrocie krajowym i na międzybankowych rynkach zagranicznych, dla osób fizycznych i prawnych. Dodatkowo prowadzi również usługi:

·   pośrednictwa obrotu papierami wartościowymi,

·   leasingu,

·   faktoringu,

·   zarządzania aktywami/funduszami,

·   dystrybucji usług ubezpieczeniowych,

·   handlu akcjami i udziałami spółek prawa handlowego,

·   działalności maklerskiej.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

2.     Zasady sporządzania sprawozdania finansowego

2.1. Oświadczenie o zgodności

Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. zostało sporządzone zgodnie ze stosowanymi w sposób ciągły Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi przez Unię Europejską według stanu w dniu 31 grudnia 2022 roku, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami– zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz.U. z 2021, poz. 217) i wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi, a także wymogami wobec emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych określonymi w ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.

Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Santander Bank Polska S.A. w dniu 21 lutego 2023 roku.

Jednostkowe sprawozdanie Santander Bank Polska S.A. jest publikowane w tej samej dacie co skonsolidowane sprawozdanie Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. i jest wymagane przepisami prawa.

2.2. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności gospodarczej przez Santander Bank Polska S.A. w dającej się przewidzieć przyszłości, tj. przez okres co najmniej 12 miesięcy od dnia, na który sporządzono niniejsze sprawozdanie finansowe.

Zarząd w swojej ocenie rozważył m. in. wpływ pandemii COVID-19 i ustalił, że wpływa ona na wycenę aktywów oraz szacowane przyszłe wyniki, ale nie powoduje istotnej niepewności w zakresie zdolności jednostki do kontynuacji działalności.

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w złotych polskich, w zaokrągleniu do tysiąca złotych.

Santander Bank Polska S.A. sporządził sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi do stosowania w Unii Europejskiej, zgodnie z zasadami wyceny bilansowej wskazanymi poniżej:

Pozycja

Zasady wyceny bilansowej

Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu

Wartość godziwa przez wynik finansowy

Należności od klientów spełniające test kontraktowych przepływów pieniężnych

Zamortyzowany koszt

Należności od klientów niespełniające testu kontraktowych przepływów pieniężnych

Wartość godziwa przez wynik finansowy

Instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Wartość godziwa przez inne całkowite dochody

Zobowiązania z tytułu rozliczanych w środkach pieniężnych lub instrumentach kapitałowych płatności w formie akcji własnych

Zgodnie z wymogami MSSF 2 "Płatności w formie akcji"

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe

Wartość godziwa przez inne całkowite dochody  - opcja

Kapitałowe aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

Wartość godziwa przez wynik finansowy

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Wartość godziwa przez wynik finansowy

Składniki aktywów trwałych

Cena nabycia lub koszt wytworzenia pomniejszony o łączne odpisy amortyzacyjne oraz łączne straty z tytułu utraty wartości

Prawa do użytkowania ( MSSF 16)

Początkowa wycena według kosztu pomniejszana o odpisy amortyzacyjne oraz łączne straty z tytułu utraty wartości

Składniki aktywów trwałych przeznaczone do sprzedaży i grupy aktywów trwałych przeznaczone do sprzedaży

Wykazywane są w kwocie niższej z dwóch, tj. ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia

Santander Bank Polska S.A. zastosował analogiczne zasady rachunkowości, jak przy sporządzaniu sprawozdania finansowego za rok zakończony 31 grudnia 2021 roku, z wyjątkiem zmian w standardach z pkt. 2.4 oraz  zmian w polityce rachunkowości opisanymi w pkt 2.5



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

2.3. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów lub interpretacji, które mogą mieć zastosowanie w Santander Bank Polska S.A., a nie są jeszcze obowiązujące i nie zostały wcześniej wprowadzone

MSSF

Charakter zmian

Obowiązuje od

Wpływ na Santander Bank Polska S.A.

MSSF 17 Ubezpieczenia

MSSF 17 definiuje nowe podejście do rozpoznawania, wyceny, prezentacji i ujawniania umów ubezpieczeniowych. Głównym celem MSSF 17 jest zagwarantowanie przejrzystości oraz porównywalności sprawozdań finansowych ubezpieczycieli. W tym celu jednostka będzie ujawniała szereg informacji ilościowych i jakościowych umożliwiających użytkownikom sprawozdania finansowego ocenę wpływu umów ubezpieczeniowych na sytuację finansową, wyniki finansowe oraz przepływy pieniężne jednostki. MSSF 17 wprowadza szereg istotnych zmian w stosunku do dotychczasowych wymogów MSSF 4. Dotyczą one miedzy innymi: poziomów agregacji na jakim wykonywane są obliczenia, metody wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych, rozpoznawania zysku lub straty w czasie, ujmowania reasekuracji, wydzielania komponentu inwestycyjnego, sposobu prezentacji poszczególnych pozycji bilansu oraz rachunku zysków i strat jednostek sprawozdawczych, w tym oddzielnej prezentacji przychodów z ubezpieczeń, kosztów usług ubezpieczeniowych, a także przychodów lub kosztów finansowych.

1 stycznia 2023

Bank rozważył wpływ standardu na wycenę inwestycji w jednostki stowarzyszone oraz gwarancje dobrego wykonania. Bank ocenia ten wpływ na sprawozdanie finansowe jako nieistotny

Zmiany do MSR 8 Zasady rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i błędy

Zmiany do MSR 8 obejmują definicję szacunków księgowych, co powinno pomóc w odróżnieniu zasad rachunkowości od szacunków księgowych.

1 stycznia 2023

Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu

na sprawozdanie finansowe.

Zmiany do MSR 12

Zmiany w zakresie podatku odroczonego dla transakcji leasingu oraz obowiązków likwidacyjnych.

1 stycznia 2023

Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu

na sprawozdanie finansowe.

Zmiana do MSR 1

Rozszerzenie i zmiana zakresu ujawnień dotyczących polityki rachunkowości.

1 stycznia 2023

Zmiana będzie miała istotny wpływ na zakres ujawnień w sprawozdaniu finansowym.

Zmiana do MSR 1

Zmiana dotyczy prezentacji zobowiązań. W szczególności wyjaśnia ona jedno z kryteriów klasyfikacji zobowiązania jako długoterminowe.

 1 stycznia 2024

Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu

na sprawozdanie finansowe
. *

Zmiana do MSSF 16

Zmiana w zakresie kalkulacji zobowiązania leasingowego w transakcjach sprzedaży i leasingu zwrotnego.

1 stycznia 2024

Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu

na sprawozdanie finansowe. *

* Nowe standardy oraz zmiany do istniejących standardów wydane przez RMSR, ale jeszcze niezatwierdzone do stosowania w UE. 



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

2.4. Standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów lub interpretacji, które zostały po raz pierwszy zastosowane w roku obrotowym 2022

MSSF

Charakter zmian

Obowiązujące od

Wpływ na Santander Bank Polska S.A.

Coroczne poprawki do standardów MSSF 2018-2020

W wyniku corocznego projektu ulepszeń wprowadzono zmiany do czterech MSSF (MSSF1, MSSF9, MSSF16, MSR 41). Zmiany do MSSF 9 wyjaśniają, jakie opłaty uwzględnia jednostka, gdy przeprowadza „test 10%” w celu usunięcia z bilansu składnika aktywów finansowych. W przypadku MSSF 16 zmieniono przykład ilustrujący sposób traktowania zachęt do leasingu, aby nie wprowadzać nieporozumień.

1 stycznia 2022

Zmiana nie ma istotnego wpływu

na sprawozdanie finansowe.

Zmiany do MSR 37 Rezerwy

Zmiany dotyczą doprecyzowania zakresu kosztów jakie należy uwzględniać w ocenie czy umowa jest umową rodzącą obciążenia.

1 stycznia 2022

Zmiana nie ma istotnego wpływu

na sprawozdanie finansowe.

Zmiany do MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe

Zmiany wskazują m.in., że przychody z tytułu sprzedaży wyrobów wytworzonych w trakcie doprowadzania składnika aktywów do pożądanego miejsca i stanu, nie mogą być odejmowane od kosztów powiązanych z tym składnikiem. Zamiast tego takie przychody należy ujmować w rachunku zysków i strat wraz z kosztami wytworzenia tych wyrobów

1 stycznia 2022

Zmiana nie ma istotnego wpływu

na sprawozdanie finansowe.

Zmiany do MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych

MSSF 3 „Połączenia jednostek gospodarczych” opisuje podejście księgowe, gdy jednostka przejmująca przejmuje kontrolę nad przedsiębiorstwem (np. przejęcie lub fuzja). Takie połączenia jednostek gospodarczych rozlicza się zgodnie z „metodą nabycia”, która zasadniczo wymaga wyceny nabytych aktywów i przyjętych zobowiązań według ich wartości godziwej na dzień przejęcia.

1 stycznia 2022

Zmiana nie ma istotnego wpływu

na sprawozdanie finansowe.

2.5. Porównywalność z wynikami poprzednich okresów

Zmiana (1): Ryzyko prawne związane z portfelem kredytów hipotecznych denominowanych/ indeksowanych do CHF

Ze względu na zmieniającą się sytuację prawną kredytów hipotecznych denominowanych/ indeksowanych do walut obcych, w związku z materializacją ryzyka braku możliwości odzyskania pełnych harmonogramowych przepływów dla tego portfela, począwszy od

1 stycznia 2022 roku  Santander Bank Polska S.A. dokonał zmian zasad rachunkowości dotyczących ich ujęcia.

Ryzyko prawne tego portfela, przed zmianą, było ujmowane zgodnie z MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe. Od 1 stycznia 2022 r. Bank zdecydował się zastosować MSSF 9 Instrumenty finansowe.

Bank zdecydował się pomniejszać od 1 stycznia 2022 roku wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych denominowanych/ indeksowanych do walut obcych zgodnie z MSSF 9 (MSSF 9 paragraf B5.4.6) oraz w przypadku braku ekspozycji brutto lub jej niewystarczającej wartości na pokrycie straty ewidencjonować rezerwę zgodnie z MSR 37.

Ze względu na istotność kosztów z tytułu ryzyka prawnego związanego z kredytami hipotecznymi denominowanymi i indeksowanymi w walutach obcych oraz zgodnie z zapisami paragrafu 29 MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych, Bank zdecydował się zaprezentować oddzielną pozycję w skonsolidowanym rachunku zysków i strat „ Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych”, która prezentuje łączny wpływ ryzyka prawnego tego portfela na rachunek zysków i strat.

Zmiana zasad rachunkowości miała na celu zapewnienie użytkownikom sprawozdań finansowych bardziej adekwatnych informacji dotyczących wpływu ryzyka prawnego portfela kredytów denominowanych i indeksowanych w walutach obcych na sytuację finansową, wynik finansowy oraz przepływy pieniężne Banku.

Zmiana pozwoliła również na dostosowanie ujęcia ww. ryzyka prawnego w sprawozdaniach finansowych Banku do obserwowanej w tym zakresie praktyki rynkowej.

Opisane zmiany danych porównawczych zostały uwzględnione w niniejszym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym we wszystkich notach, których te zmiany dotyczą.

Wprowadzona zmiana zasad rachunkowości nie miała wpływu na wysokość aktywów netto Banku w okresie porównawczym, tj. na dzień 1  stycznia 2021 r. oraz 31  grudnia 2021 r.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana (2): Zmiana prezentacji wybranych pozycji rachunku zysków i strat oraz sprawozdania z sytuacji finansowej

W celu przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej Banku , w jak najbardziej przejrzysty sposób, a także zapewnienia najwyższej wartości informacyjnej dla odbiorców sprawozdań finansowych Banku, Bank postanowił wyodrębnić pozycję „Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie” w rachunku zysków i strat.

Jednostkowy rachunek zysków i strat

za okres: 1.01.2021 r.- 31.12.2021 r.

 

przed

zmiana (1)

zmiana (2)

po

Przychody odsetkowe oraz o charakterze zbliżonym do odsetek

4 745 525

-

(299)

4 745 226

Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych

w zamortyzowanym koszcie

3 791 645

-

(299)

3 791 346

Przychody odsetkowe od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

940 407

-

-

940 407

Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

13 473

-

-

13 473

Koszty odsetkowe

(231 224)

-

-

(231 224)

Wynik z tytułu odsetek

4 514 301

-

(299)

4 514 002

Przychody prowizyjne

2 432 555

-

(38)

2 432 517

Koszty prowizyjne

(313 108)

-

-

(313 108)

Wynik z tytułu prowizji

2 119 447

-

(38)

2 119 409

Przychody z tytułu dywidend

277 498

-

-

277 498

Wynik handlowy i rewaluacja

251 800

-

-

251 800

Wynik na pozostałych instrumentach finansowych

91 428

-

-

91 428

Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie

-

-

337

337

Pozostałe przychody operacyjne

196 317

(67 965)

-

128 352

Odpisy netto z tytułu oczekiwanych strat kredytowych

(841 012)

-

-

(841 012)

Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych

-

(1 157 849)

-

(1 157 849)

Koszty operacyjne w tym:

(4 477 231)

1 225 814

-

(3 251 417)

- Koszty pracownicze i koszty działania

(2 594 814)

-

-

(2 594 814)

- Amortyzacja rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych

(358 721)

-

-

(358 721)

- Amortyzacja składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania

(145 726)

-

-

(145 726)

- Pozostałe koszty operacyjne

(1 377 970)

1 225 814

-

(152 156)

Podatek od instytucji finansowych

(583 794)

-

-

(583 794)

Zysk przed opodatkowaniem

1 548 754

-

-

1 548 754

Obciążenie z tytułu podatku dochodowego

(632 876)

-

-

(632 876)

Zysk za okres

915 878

-

-

915 878

Zysk na akcję

 

 

 

 

Podstawowy (zł/akcja)

8,96

-

-

8,96

Rozwodniony (zł/akcja)

8,96

-

-

8,96

1) zmiany wynikające ze zmian zasad rachunkowości

2) zmiany wynikające ze zmian prezentacji

Jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej

 

na dzień: 31.12.2021

 

przed

zmiana (1)

po

Należności od klientów w tym:

125 449 130

(1 469 728)

123 979 402

- wyceniane w zamortyzowanym koszcie

123 268 726

(1 469 728)

121 798 998

Aktywa razem

218 184 874

(1 469 728)

216 715 146

Pozostałe rezerwy

1 809 635

(1 469 728)

339 907

Zobowiązania razem

194 357 522

(1 469 728)

192 887 794

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

 

na dzień: 01.01.2021

 

przed

zmiana (1)

po

Należności od klientów w tym:

119 077 346

(417 152)

118 660 194

- wyceniane w zamortyzowanym koszcie

116 786 037

(417 152)

116 368 885

Aktywa razem

203 140 470

(417 152)

202 723 318

Pozostałe rezerwy

670 645

(417 152)

253 493

Zobowiązania razem

177 717 626

(417 152)

177 300 474

1) zmiany wynikające ze zmian zasad rachunkowości

 Jednostkowe sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych

 

za okres: 1.01.2021  - 31.12.2021

 

przed

zmiana (1)

po

Zmiany:

 

 

 

Stanu rezerw

1 137 684

(1 052 576)

85 108

Stanu należności od klientów

(10 194 482)

1 052 576

(9 141 906)

1)      zmiany wynikające ze zmian zasad rachunkowości

2.6. Zastosowanie szacunków

Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF wymaga od kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, estymacji i przyjęcia założeń, które wpływają na stosowane zasady rachunkowości oraz na prezentowane kwoty aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów.

Szacunki i założenia dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Wyniki tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości bilansowych aktywów i zobowiązań, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł.

Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Zmiany w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym je dokonano pod warunkiem, że dotyczyły one tylko tego okresu lub w okresie, w którym je dokonano i okresach przyszłych, jeśli wpływają one zarówno na bieżący jak i przyszłe okresy.

Najistotniejsze szacunki dokonywane przez Santander Bank Polska S.A.

Najistotniejsze szacunki i oceny obejmują:

·         Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

·         Wartość godziwą instrumentów finansowych

·         Szacunki dotyczące spraw spornych

·         Szacunki dotyczące ryzyka związanego z kredytami hipotecznymi w walutach obcych

·         Szacunki dotyczące wpływu tzw. wakacji kredytowych wynikających z Ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom

·         Szacunki dotyczące zwrotu marży pomostowej

·         Szacunki dotyczące zwrotu prowizji dla kredytów hipotecznych w przypadku wcześniejszej spłaty

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe aktywów finansowych

Podejście MSSF 9 do szacowania odpisów z tytułu strat kredytowych bazuje na wyznaczaniu oczekiwanych strat kredytowych (expected credit loss ECL). Odpisy z tytułu ECL odzwierciedlają nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników, wartość pieniądza w czasie oraz racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Odpisy z tytułu ECL są mierzone w kwocie równej ECL w horyzoncie 12-miesięcznym albo ECL w horyzoncie pozostałego czasu życia instrumentu jeżeli zidentyfikowano dla nich istotny wzrost ryzyka kredytowego od momentu rozpoznania (Koszyk 2) lub utratę wartości (Koszyk 3). W związku z powyższym model ECL wymaga dokonania szeregu ocen i szacunków elementów obarczonych niepewnością, w szczególności w zakresie:

·   pomiaru ECL w horyzoncie 12 miesięcznym albo pozostałego czasu życia instrumentu,

·   określenia, kiedy następuje zdarzenie istotnego wzrostu ryzyka kredytowego,

·   określenia przyszłych zdarzeń (forward looking) oraz ich prawdopodobieństwa, które są odzwierciedlone w oszacowaniu ECL.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

W rezultacie odpisy z tytułu ECL są szacowane z wykorzystaniem złożonego modelu stworzonego z wykorzystaniem wielu informacji i wielu technik statystycznych. Struktura modeli wykorzystywanych w celu oszacowania ECL uwzględnia modele dla następujących parametrów:PD - Probability of Default, tj. Szacunek prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w danym horyzoncie czasowym (12-miesięcznym lub na całe życie);

·   LGD - Loss Given Default, tj. część ekspozycji, która nie zostałaby odzyskana w przypadku zmaterializowania się zdarzenia niewykonania zobowiązania;

·   EAD – Exposure at Default, tj. oczekiwana wielkość ekspozycji w przypadku zmaterializowana się zdarzenia niewykonania zobowiązania w horyzoncie 12-miesięcy lub całego okresu życia.

Zmiany w powyższych szacunkach i strukturze modeli mogą mieć istotny wpływ na poziom odpisów z tytułu ECL.

MSSF 9 uzależnia sposób rozpoznawania strat oczekiwanych w zależności od zmiany poziomu ryzyka, który nastąpił od momentu rozpoznania ekspozycji. Standard wprowadził trzy podstawowe etapy/koszyki rozpoznawania strat oczekiwanych:

·   Koszyk 1 – w którym są klasyfikowane ekspozycje dla których od momentu rozpoznania nie nastąpiły istotne zmiany ryzyka rozumiane, jako wzrost prawdopodobieństwa przeklasyfikowania do portfela z utratą wartości (Koszyk 3). Dla takich ekspozycji oczekiwane straty są rozpoznawane w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy.

·   Koszyk 2 – w którym są klasyfikowane ekspozycje, dla których od momentu rozpoznania nastąpił istotny wzrost ryzyka, ale jeszcze nie uprawdopodobniło się zdarzenie niewywiązania się z zobowiązania. Dla takich ekspozycji straty oczekiwane są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.

·   Koszyk 3 – w którym są klasyfikowane ekspozycje, dla których zmaterializowało się zdarzenia niewykonania zobowiązania (zaistniały przesłanki utraty wartości). Dla takich ekspozycji oczekiwane straty są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.

Dla celów oceny ECL w podejściu portfelowym, aktywa finansowe są grupowane według podobnych charakterystyk ryzyka kredytowego, które wskazują na zdolność dłużnika do spłaty całości zobowiązania zgodnie z warunkami umowy (np. na podstawie oceny ryzyka kredytowego stosowanego przez Santander Bank Polska S.A lub procesu oceny według przyjętej skali z uwzględnieniem typu składnika aktywów, branży, położenia geograficznego, rodzaju zabezpieczenia, opóźnienia w spłacie i innych istotnych czynników). Wybrane cechy charakterystyczne są istotne z punktu widzenia oceny przyszłych przepływów pieniężnych dla grup takich aktywów, gdyż wskazują, jaka jest zdolność dłużników do spłaty wszystkich wymaganych kwot zgodnie z warunkami umowy dotyczącej składnika aktywów będącego przedmiotem oceny. Systemy klasyfikacji kredytowej zostały opracowane wewnętrznie i są stale ulepszane, np. poprzez zewnętrzną analizę wskaźnikową pozwalającą na lepsze zastosowanie wyżej wymienionych wskaźników do oszacowania odpisu aktualizującego.

Wyliczenie ECL w podejściu indywidualnym odbywa się w oparciu o wyliczenie sumy ważonych prawdopodobieństwem odpisów aktualizujących obliczonych dla wszystkich możliwych scenariuszy odzysku w zależności od aktualnie realizowanej dla danego klienta strategii odzysku.

W ramach analizy scenariuszowej wykorzystywane są przede wszystkim następujące strategie/scenariusze:

·   Odzysk z prowadzonej działalności operacyjnej / refinansowania / wsparcia kapitałowego;

·   Odzysk ze sprzedaży zabezpieczenia w trybie dobrowolnym;

·   Odzysk w procesie egzekucji;

·   Odzysk w ramach upadłości układowej / postępowania naprawczego / upadłości likwidacyjnej;

·   Odzysk w ramach przejęcia zadłużenia / aktywa / sprzedaży wierzytelności

·   Odzysk w ramach restrukturyzacji prawnej

Ponadto dla ekspozycji klasyfikowanych, jako POCI (purchased or originated credit impaired) – czyli zakupionych lub powstałych składników aktywów finansowych, które w momencie początkowego ujęcia są dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe – oczekiwane straty są rozpoznane w horyzoncie pozostałego czasu życia. Do utworzenia takiego aktywa dochodzi w sytuacji rozpoznania aktywa z utratą wartości, a klasyfikacja POCI utrzymywana jest w całym okresie życia aktywa.

Aktywa kredytowe z utratą wartości

Aktywa kredytowe z utratą wartości są to aktywa z Koszyka 3 lub POCI. Składnik aktywów finansowych lub grupa aktywów finansowych utraciły wartość wtedy i tylko wtedy, gdy istnieją obiektywne dowody utraty wartości wynikające z jednego lub więcej zdarzeń mających miejsce po początkowym ujęciu składnika aktywów, a zdarzenie (lub zdarzenia) powodujące utratę wartości ma wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające ze składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów finansowych, których wiarygodne oszacowanie jest możliwe.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Wskazanie pojedynczego zdarzenia, powodującego utratę wartości może nie być możliwe, utratę wartości może raczej spowodować złożony efekt kilku zdarzeń. Do obiektywnych dowodów utraty wartości składnika aktywów finansowych lub grupy aktywów zalicza się uzyskane informacje dotyczące następujących zdarzeń:

·   znaczące trudności finansowe emitenta lub dłużnika;

·   niedotrzymanie warunków umowy,; np. opóźnienie w spłacie odsetek lub należności głównej powyżej 90 dni w kwocie przekraczającej: progi bezwzględne materialności (400 zł dla w przypadku ekspozycji indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw oraz 2000 zł dla klientów biznesowych i korporacyjnych) oraz jednocześnie progi względne (powyżej 1% kwoty przeterminowanej w stosunku do kwoty bilansowej);

·   przyznanie dłużnikowi przez Santander Bank Polska S.A., ze względów ekonomicznych lub prawnych wynikających z trudności finansowych dłużnika, udogodnienia, którego w innym wypadku Santander Bank Polska S.A. by nie udzielił, które spełniają kryteria:

(1)     Transakcje restrukturyzowane w okresie warunkowym,  które  spełniają kryteria przeklasyfikowania do kategorii Koszyk 3 (ilościowe i/lub jakościowe)

(2)     Transakcje restrukturyzowane w okresie warunkowym poprzednio klasyfikowane jako niepracujące, które zostały zrefinansowane lub zrestrukturyzowane lub są przeterminowane o więcej niż 30 dni z powodu zaobserwowanych trudności finansowych klienta.

(3)     Transakcje restrukturyzowane, w ramach których zastosowano klauzule umowne powodujące odroczenie płatności poprzez karencję w spłacie kapitału przez okres dłuższy niż dwa lata.

(4)     Transakcje  restrukturyzowane obejmujące umorzenie zobowiązań, okresy karencji w spłacie odsetek lub spłacane w ratach bez odsetek umownych.

(5)     Transakcje restrukturyzowane, w ramach których nastąpiła zmiana wartości bieżącej netto przepływów pieniężnych (NPV)  o co najmniej 1% w stosunku do wartości NPV przed zastosowaniem działań restrukturyzacyjnych

(6)     Transakcje, w ramach których zastosowano: 

o    nieadekwatne harmonogramy spłat (początkowe albo późniejsze, gdy je stosowano), z czym wiążą się m.in. powtarzające się sytuacje nieprzestrzegania harmonogramu, zmiany harmonogramu spłat w celu uniknięcia sytuacji nieprzestrzegania go, lub 

o    harmonogram spłat opierający się na oczekiwaniach, niepopartych prognozami makroekonomicznymi lub wiarygodnymi założeniami co do kredytobiorcy pod względem jego zdolności lub gotowości do spłaty.

(7)     Transakcje, w przypadku których Bank posiada uzasadnione wątpliwości co do prawdopodobieństwa dokonania płatności przez klienta

·   wysoce prawdopodobna upadłość dłużnika, postępowanie sanacyjne, układowe lub inna reorganizacja finansowa dłużnika;

·   zanik aktywnego rynku na dany składnik aktywów finansowych ze względu na trudności finansowe;

·   ekspozycje objęte moratorium ustawowym tzw. Tarcza 4.0 ( Ustawa z dnia 19 czerwca 2020 r. o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym COVID-19)  – zastosowanie moratorium na podstawie deklaracji o utracie źródła dochodu.

W przypadku ekspozycji z utratą wartości (Koszyk 3) istnieje możliwość przeklasyfikowania ekspozycji do Koszyka 2 lub 1, gdy ustąpiły przesłanki powodujące klasyfikację do Koszyka 3 (w szczególności nastąpiła poprawa sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorcy) oraz dodatkowo po upłynięciu okresu kwarantanny (prawidłowej obsługi rozumianej jako brak opóźnień w spłacie powyżej 30 dni), przy czym:

·   W przypadku ekspozycji klientów indywidualnych okres kwarantanny wynosi 180 dni.

·   W przypadku klientów małych i średnich przedsiębiorstw okres kwarantanny wynosi 180 dni, dodatkowo dla części klientów wymagana jest ocena sytuacji finansowej i zdolności kredytowej klienta. Brak możliwości ponownej klasyfikacji do Koszyka 1 lub 2 następuje jednak w przypadku identyfikacji: oszustwa, śmierci kredytobiorcy, zaprzestania działalności, upadłości, likwidacji, wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego.

·   W przypadku klientów biznesowych i korporacyjnych okres kwarantanny wynosi 92 dni, wymagana jest również pozytywna ocena kondycji finansowej (Bank uznaje wszystkie pozostałe płatności za możliwe do odzyskania w terminie wynikającym z umowy). Brak możliwości powrotu do Koszyka 1 lub 2 w przypadku identyfikacji oszustwa, zaprzestania prowadzenia działalności, wszczęcia postępowań prawnych: restrukturyzacyjnego, upadłościowego, likwidacyjnego.

·   Dodatkowo w przypadku podejmowania przez Bank działań restrukturyzacyjnych (w tym ekspozycje objęte moratorium ustawowym tzw. Tarcza 4.0)  i klasyfikacji Klienta do Koszyka 3, przeklasyfikowanie do Koszyka 2 następuje po co najmniej 365

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

dniach (licząc od późniejszej z dat: restrukturyzacji bądź przeklasyfikowania do portfela niepracującego) regularnych płatności,  spłacenia przez klienta  kwoty wcześniej przeterminowanej/spisanej (o ile wystąpiła) oraz po stwierdzeniu iż  nie ma obaw co do dalszej spłaty całości zadłużenia zgodnie z ustalonymi warunkami restrukturyzacji.

Zmiany w klasyfikacji wynikające z Rekomendacji R

Santander Bank Polska S.A. od stycznia 2022 roku dostosował zasady klasyfikacji ekspozycji do nowych wytycznych wynikających z rekomendacji R KNF. Główne zmiany w klasyfikacji ekspozycji dotyczą sytuacji gdy:

·       Bank posiada wobec dłużnika ekspozycje bilansowe, które są przeterminowane o ponad 90 dni i które stanowią ponad 20% wszystkich ekspozycji bilansowych wobec tego dłużnika, wszystkie ekspozycje bilansowe i pozabilansowe wobec tego dłużnika uznaje się za niepracujące

·       opóźnienie w spłacie dla danej ekspozycji przekraczające 90 dni w sytuacji gdy dla danej ekspozycji nie zostało spełnione kryterium istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego skutkuje klasyfikacją do koszyka 2

Istotny wzrost ryzyka kredytowego

Jednym z kluczowych elementów MSSF 9 jest identyfikacja istotnego wzrostu ryzyka kredytowego decydującego o klasyfikacji do Koszyka 2. Santander Bank Polska S.A. wypracował szczegółowe kryteria definicji istotnego wzrostu poziomu ryzyka bazujące na następujących głównych założeniach:

·   Jakościowych:

·   Objęcie klienta dedykowanymi strategiami monitoringu będącymi konsekwencją zidentyfikowania sygnałów wczesnego ostrzegania świadczących o istotnym wzroście ryzyka kredytowego

·   Działania restrukturyzacyjne związane z udzieleniem klientom udogodnień wymuszonych ich trudną sytuacją finansową

·   Opóźnienie w spłacie zgodnie z kryteriami standardu tj. 30 dni przeterminowania połączone z progiem materialności

·   Ilościowych:

·   Metoda bufora ryzyka bazująca na porównaniu krzywych prawdopodobieństwa niewypłacalności w horyzoncie aktualnego pozostałego czasu życia ekspozycji według oceny poziomu ryzyka na moment rozpoznania ekspozycji i na datę raportową. Bufor ryzyka ustalany jest, jako wartość względna dla każdej ekspozycji w oparciu o ocenę ryzyka wynikającą z modeli wewnętrznych i pozostałych parametrów ekspozycji wpływających na ocenę Banku, czy znaczący wzrost ryzyka mógł wystąpić w odniesieniu do momentu początkowego rozpoznania ekspozycji (parametry te biorą pod uwagę typy produktu, strukturę terminową jak również rentowność). Metodologia bufora ryzyka została przygotowana wewnętrznie i opiera się na informacjach zebranych w trakcie procesów decyzyjnego oraz ustalania transakcji.

Progi (określające maksymalną dopuszczalną wartość prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD) na moment sprawozdawczy po zmianie w stosunku do wartości PD na moment początkowego ujęcia) służące do klasyfikacji do koszyka 2 są określone indywidualnie dla poszczególnych ekspozycji. W tabeli zaprezentowano średnie roczne wartości  progów PD  uwzględniając czas do zapadalności ekspozycji.

Średni próg graniczny (w ujęciu rocznym) prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania

kredyty hipoteczne

 

 

 

3,08%

kredyty indywidualne

 

 

 

14,32%

kredyty biznesowe

 

 

 

8,10%

Fakt objęcia działaniami pomocowymi związanymi z COVID-19 (z wyłączeniem ekspozycji objętych moratorium ustawowym Tarcza 4.0) nie powoduje automatycznego przeklasyfikowania do Koszyka 2 lub Koszyka 3. Dodatkowe ryzyko klienta jest na bieżąco monitorowane. W ramach zarządzania ryzykiem kredytowym w obliczu pandemii COVID-19, raporty zarządcze i systemy wczesnego ostrzegania zostały rozbudowane, a najbardziej wrażliwe populacje zostały szczegółowo przeanalizowane.

W przypadku ekspozycji znajdujących się w Koszyku 2 istnieje możliwość przeklasyfikowania do Koszyka 1, bez dodatkowego okresu kwarantanny, wówczas gdy ustały przesłanki wskazujące na istotny wzrost ryzyka w odniesieniu do momentu początkowego ujęcia aktywa, tzn. gdy zachodzą równocześnie warunki: sytuacja klienta nie wymaga intensywnego monitoringu ze strony Banku, Bank nie prowadzi działań restrukturyzacyjnych wobec ekspozycji, ekspozycja nie posiada opóźnień w spłacie ponad 30 dni na istotną kwotę, brak karencji z tytułu Tarczy 4.0, oraz brak wzrostu ryzyka wg metody buforu ryzyka.

Santander Bank Polska S.A. nie identyfikuje ekspozycji o niskim ryzyku kredytowym zgodnie z regułami wynikającymi z standardu MSSF 9, który pozwala na rozpoznanie oczekiwanych 12-miesięcznych strat nawet przy znacznym wzroście ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Pomiar ECL

Drugim kluczowym elementem MSSF 9 jest podejście do szacowania parametrów ryzyka. Santander Bank Polska S.A. na potrzeby szacowania odpisów z tytułu strat oczekiwanych wykorzystuje własne oszacowania parametrów ryzyka bazujące na modelach wewnętrznych. Oczekiwane straty kredytowe stanowią sumę iloczynów indywidualnych dla każdej ekspozycji oszacowanych wartości parametrów PD, LGD i EAD w poszczególnych okresach (w zależności od koszyka w horyzoncie 12 miesięcy lub czasu życia) zdyskontowanych efektywną stopą procentową. Oszacowane parametry zgodnie z założeniami MSSF 9 podlegają korekcie z tytułu scenariuszy makroekonomicznych, w tym celu Bank określa czynniki wpływające na poszczególne klasy aktywów, aby oszacować odpowiednią ewolucję parametrów ryzyka. Bank wykorzystuje scenariusze opracowywane wewnętrznie przez zespół analityczny, które podlegają aktualizacji w cyklu nie rzadszym niż półroczny. Modele i parametry stworzone na potrzeby MSSF 9 podlegają procesowi zarządzania modelami oraz podlegają kalibracji i walidacji. Narzędzia te są również wykorzystywane do procesu planowania finansowego.

Określenie przyszłych zdarzeń i ich prawdopodobieństwa

Przyszłe zdarzenia są odzwierciedlone zarówno w procesie szacowania strat z tytułu ECL jak i określenia istotnego wzrostu poziomu ryzyka kredytowego poprzez opracowanie odpowiednich scenariuszy makroekonomicznych, a następnie odzwierciedleniu ich w oszacowaniach parametrów dla każdego ze scenariusza. Finalna wartości parametrów jak i ECL powstaje, jako średnio ważona wartość parametrów ważona prawdopodobieństwem każdego ze scenariuszy. Bank wykorzystuje 3 rodzaje wewnętrznie przygotowywanych scenariuszy tzw. bazowy oraz dwa alternatywne, które odzwierciedlają prawdopodobne alternatywne warianty scenariusza bazowego, przy czym jeden jest określany, jako optymistyczny, a drugi pesymistyczny. Wagi scenariuszy określane są z wykorzystaniem oczekiwanej ścieżki przebiegu PKB i przedziałów ufności dla tej prognozy w taki sposób, aby wagi odzwierciedlały niepewność co do przyszłego kształtowania się tego czynnika.

Modele banku najczęściej wskazują na zależności jakości portfeli kredytowych od sytuacji rynkowej w zakresie poziomu depozytów, kredytów, a także poziomów miar związanych ze stopami procentowymi.

Scenariusz bazowy

Scenariusz został zbudowany przy założeniu, że Polska straci około 10% dostaw gazu ziemnego, co wpłynie na jej gospodarkę głównie w pierwszym kwartale 2023 roku, kiedy zużycie gazu jest największe ze względu na sezonowość. Zakłada się, że pandemia COVID -19 nie będzie miała istotnego wpływu na gospodarkę w najbliższych latach.

W drugim kw. 2022 roku gospodarka weszła w recesję spowodowaną zakłóceniami związanymi z wojną na Ukrainie, szokiem energetycznym i stopy procentowej, która w założeniach scenariusza bazowego będzie trwać również na początku 2023 roku, w warunkach pogarszania się wzrostu gospodarczego na świecie i pogarszającej się sytuacji na europejskich rynkach energii. W dalszej części 2023 roku oczekiwane jest stopniowe ożywienie aktywności gospodarczej. Oczekuje się, że wzrost PKB w 2023 roku wyniesie 0,7%. Wskaźnik inflacji ma pozostać na podwyższonym poziomie  i wynieść 11,7% w 2023 roku.

NBP będzie kontynuował podwyżki stóp procentowych, podnosząc główną stopę do 7,50% w I kw. 2023 roku. W dalszej części NBP obniży stopy procentowe do 5,25%, ale utrzyma je na podwyższonym poziomie ze względu na podwyższoną inflację

Scenariusz optymistyczny

Scenariusz pozytywny został zbudowany przy założeniu, że gospodarka szybko wyjdzie z szoku wojennego, a środki unijne zostaną wydatkowane bez dalszych opóźnień. Nie pojawiają się nowe fale koronawirusa ani lockdowny. Fundusze UE zostaną odblokowane, a zakłócenia w dostawach znikną.

 W 2023 roku gospodarka ma wzrosnąć o 2,9%, a w kolejnym roku wzrost gospodarczy wyniesie aż 6,1%. Silny wzrost będzie napędzał już podwyższoną inflację która w 2023 roku wyniesie 9,5%. NBP będzie kontynuował cykl zacieśniania polityki pieniężnej. Oczekuje się, że stopy procentowe wzrosną do 8,00% na koniec 2023 roku, a następnie spadną do 6,00% w I kwartale 2025 roku, ponieważ inflacja będzie spadać.

Scenariusz pesymistyczny

Scenariusz negatywny został zbudowany przy założeniu, że wpływ wojny na Ukrainie i zakłócenia na rynkach energii będą dłuższe, połączone z przedłużającą się blokadą wypłaty środków unijnych i przepadkiem większej ich części.

Oczekuje się, że w 2023 roku gospodarka spadnie o 1,8%, a następnie odbije o 1,0% w 2024 roku. Pomimo wolniejszego wzrostu oczekuje się, że inflacja pozostanie podwyższona i wyniesie średnio 13,9% w 2023 roku i 8,2% w 2024 roku.

Pogorszenie perspektyw gospodarczych odczuje NBP w trakcie cyklu podwyżek stóp, więc po zastosowaniu podwyżek stóp procentowych prowadzących do poziomu 7,25% w drugim kwartale 2023 roku stopy spadną do 3,50% w drugim kwartale 2025 roku.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Scenariusz  zastosowany na 2022.12.31

bazowy

optymistyczny

pesymistyczny

prawdopodobieństwo

60%

20%

20%

 

 

2023

średnia kolejne 3 lata

2023

średnia kolejne 3 lata

2023

średnia kolejne 3 lata

PKB

r/r

0,7%

3,4%

2,9%

4,6%

-1,8%

1,8%

WIBOR 3M

średnia

6,8%

5,8%

9,2%

6,7%

7,8%

4,3%

stopa bezrobocia

% aktywnych

3,6%

3,7%

3,0%

2,8%

3,8%

4,9%

CPI

r/r

11,7%

5,9%

15,6%

5,4%

13,9%

4,4%

EURPLN

koniec okresu

4,69

4,62

4,6

4,48

4,81

4,81

Scenariusz  zastosowany na 2021.12.31

bazowy

optymistyczny

pesymistyczny

prawdopodobieństwo

60%

20%

20%

 

 

2022

średnia kolejne 3 lata

2022

średnia kolejne 3 lata

2022

średnia kolejne 3 lata

PKB

r/r

4,9%

3,0%

6,2%

4,8%

3,3%

1,3%

WIBOR 3M

średnia

3,0%

3,0%

3,0%

3,0%

2,8%

1,8%

stopa bezrobocia

% aktywnych

3,2%

3,0%

3,2%

2,7%

3,2%

3,4%

CPI

r/r

6,2%

3,1%

6,5%

3,4%

6,3%

2,5%

EURPLN

koniec okresu

4,46

4,34

4,39

4,3

4,73

4,51

Korekta zarządcza poziomu odpisów

W czwartym kwartale 2022 roku oprócz odpisów z tytułu ECL będących wynikiem zaimplementowanego w systemie złożonego modelu kalkulacji, Santander Bank Polska S.A. dokonał przeglądu korekt zarządczych, które nie są objęte obecnym modelem, aktualizujących poziom ryzyka o bieżące i spodziewane wydarzenia w przyszłości, w wyniku czego:

·       Utworzono korektę zarządczą w kwocie 14 100 tys. zł na portfelu kredytów detalicznych zabezpieczonych hipotecznie, którego ryzyko może wzrosnąć po ustaniu działań pomocowych - wakacji kredytowych

·       Utworzono rezerwę zarządczą w kwocie 30 000 tys. zł na portfelu kredytów SME z uwagi na zwiększone udział Klientów zewnętrznych o wyższym ryzku w sprzedaży, gdzie zwiększone prawdopodobieństwo braku spłaty nie jest w pełni odzwierciedlone  modelowo

·       Utworzono rezerwę zarządczą w kwocie 35 000 tys. zł na portfelu kredytów korporacyjnych z uwagi

na zwiększony wpływ czynników kosztowych (inflacja, ceny energii) oraz  w celu pokrycia zwiększonego ryzyka

w sektorze produkcji i sprzedaży dóbr trwałych

·       Pozostałe korekty zarządcze z uwagi na zmiany modelowe i systemowe oraz aktualizację scenariuszy makroekonomicznych  wycofano. pozostałych korekt zarządczych.

Potencjalna zmienność poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Zmiany prognoz wskaźników makroekonomicznych mogą skutkować istotnymi efektami wpływającymi na poziom utworzonych odpisów. Przyjęcie szacunków parametrów makroekonomicznych jedynie na poziomie jednego scenariusza (pesymistycznego lub optymistycznego) będzie skutkowało jednorazową zmianą odpisów na poziomie przedstawionym poniżej.

w mln zł

 

 

 

 

zmiana poziomu odpisu

scenariusz

 

 

 

31.12.2022

31.12.2021

 

indywidualnych

hipotecznych

korporacyjnych

Razem

Razem

pesymistyczny

49,3

2,8

20,0

72,1

18,9

optymistyczny

(38,3)

(2,9)

(26,7)

(67,9)

(18,7)

Bazując na wskaźniku PKB jako głównym czynniku determinującym kondycję gospodarki, Santander Bank Polska S.A. szacuje, że obniżenie docelowego poziomu produkcji krajowej brutto o 1% w 2023 roku. przełożyłoby się na wzrost oczekiwanych strat kredytowych w wysokości 30 990 tys. zł. Powyższa analiza powstała przy założeniu zachowania relacji pomiędzy czynnikami makroekonomicznymi.

Istotną zmienność dla rachunku wyników mogą stanowić przeklasyfikowania do koszyka 2 z koszyka 1. Przeklasyfikowanie zadanego udziału ekspozycji z koszyka 1 o najwyższym poziomie ryzyka do koszyka 2 dla każdego typu ekspozycji skutkowałoby wzrostem odpisów o kwotę przedstawioną w poniższej tabeli (wg stanu portfela na 31 grudnia 2022 roku).

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

 

Zmiana poziomu odpisu ( w mln PLN)z tytułu

przeklasyfikowania z Koszyka 1 do Koszyka 2

indywidualni

hipoteczni

korporacyjni

Razem 31.12.2022

Razem 31.12.2021

1%

5,1

8,0

3,7

16,8

22,3

5%

29,8

37,3

23,8

91,0

109,4

10%

57,3

57,8

44,8

159,9

184,8

Teoretyczne przeklasyfikowanie 1% ekspozycji z etapu 1 o najwyższym poziomie ryzyka do etapu 2 dla każdego rodzaju ekspozycji skutkowałoby wzrostem oczekiwanych strat kredytowych o 16 800 tys. zł według portfela na 31 grudnia 2022 roku dla Santander Bank Polska S.A. (w odniesieniu do 22 300 tys. zł na 31 grudnia 2021 roku).

Powyższe szacunki oznaczają spodziewaną zmienność kwoty odpisów wynikającą ze zmian klasyfikacji ekspozycji pomiędzy koszykiem 1 i 2, a skutkującej istotnymi zmianami pokrycia ekspozycji odpisami z tytułu różnych horyzontów rozpoznawania strat oczekiwanych

Wartość godziwa instrumentów finansowych, w tym instrumentów finansowych niespełniających testu kontraktowych przepływów pieniężnych

Wartość godziwa jest ceną, którą otrzymano by za zbycie składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny.

Santander Bank Polska S.A. stosuje metodologię wyceny do wartości godziwej ekspozycji kredytowych oraz instrumentów dłużnych wycenianych do wartości godziwej :

W przypadku instrumentów, w ramach, których można wyróżnić część bilansową jak i pozabilansową, zakres wyceny do wartości godziwej zależy od oceny charakteru ekspozycji, przy czym:

·   część bilansowa zawsze podlega wycenie do wartości godziwej,

·   część pozabilansowa podlega wycenie do wartości godziwej wyłącznie, jeśli spełniony jest, co najmniej jeden z warunków:

·   warunek 1: ekspozycja została desygnowana, jako wyceniana do wartości godziwej (opcja) lub,

·   warunek 2: ekspozycja może być rozliczona netto lub poprzez inny instrument lub,

·   warunek 3: Santander Bank Polska S.A. dokonuje odsprzedaży zobowiązania natychmiast po jego udzieleniu lub,

·   warunek 4: zobowiązanie zostało udzielone poniżej warunków rynkowych.

W ramach wyceny do wartości godziwej stosowane są techniki wyceny, które są odpowiednie do okoliczności i w przypadku, których są dostępne dostateczne dane do wyceny wartości godziwej, przy maksymalnym wykorzystaniu odpowiednich obserwowalnych danych wejściowych i minimalnym wykorzystaniu nieobserwowalnych danych wejściowych.

Stosowane w Banku techniki wyceny obejmują:

·   metodę rynkową - opiera się na wykorzystaniu cen i innych odpowiednich informacji generowanych przez transakcje rynkowe obejmujące identyczne lub porównywalne (tj. podobne) aktywa, zobowiązania bądź grupę aktywów i zobowiązań, taką jak jednostka gospodarcza,

·   metodę dochodowościową - opiera się na przeliczaniu przyszłych kwot (np. przepływów pieniężnych lub dochodu i wydatków) na jedną bieżącą (tj. zdyskontowanych) datę. Kiedy stosuje się metodę dochodowościową, wycena wartości godziwej odzwierciedla aktualne oczekiwania rynku, co do tych przyszłych kwot.

Santander Bank Polska S.A. do wyceny wartości godziwej instrumentów finansowych niespełniających testu kontraktowych przepływów pieniężnych stosuje metodę dochodowościową.

Za zastosowaniem metody dochodowościowej przemawiają następujące argumenty:

·   brak aktywnego rynku,

·   metoda odtworzeniowa nie jest wykorzystywana w przypadku aktywów finansowych (najczęściej dotyczy rzeczowych aktywów trwałych lub inwestycji w nieruchomości).

W przypadku ekspozycji kredytowej oraz instrumentu dłużnego typowym podejściem w ramach metody dochodowościowej jest zastosowanie do ustalenia wartości godziwej techniki wartości bieżącej. W ramach tej techniki dokonuje się szacunku oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych oraz ich dyskontowania adekwatną stopą procentową. Stosując technikę wartości bieżącej Santander Bank Polska S.A. uwzględnia następujące elementy w wycenie:

·   oczekiwania, co do przyszłych przepływów pieniężnych,

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

·   oczekiwania dotyczące ewentualnych zmian kwot i terminów przepływów pieniężnych (niepewności nieodłącznie związane z szacunkami przepływów pieniężnych),

·   wartość pieniądza w czasie, szacowana poprzez zastosowanie stawek rynkowych wolnych od ryzyka,

·   cenę za ryzyko niepewności nieodłącznie związane z przepływami pieniężnymi (tzw. premia za ryzyko) oraz

·   inne czynniki, które uczestnicy rynku uwzględniliby w danych okolicznościach.

Stosowana przez  Santander Bank Polska S.A. technika wyceny do wartości bieżącej bazuje na kluczowych założeniach:

·   przepływy pieniężne i stopy dyskontowe odzwierciedlają założenia, które uczestnicy rynku przyjęliby, wyceniając składnik aktywów,

·   przepływy pieniężne i stopy dyskontowe uwzględniają tylko czynniki przypisywane składnikowi aktywów, który podlega wycenie,

·   stopy dyskontowe odzwierciedlają założenia, które są zgodnie z założeniami związanymi z przepływami pieniężnymi,

·   stopy dyskontowe są spójne z podstawowymi czynnikami ekonomicznymi waluty, w której przepływy pieniężne są denominowane.

Wypracowana przez Santander Bank Polska S.A. metodologia ustalania wartości godziwej zakłada dostosowanie modelu wyceny do wartości godziwej do charakterystyki wycenianego aktywa finansowego. Dokonując oceny konieczności dopasowania modelu do cech wycenianego aktywa Santander Bank Polska S.A. bierze pod uwagę następujące czynniki:

·   sposób podejścia do wyceny (indywidualne czy zbiorowe/portfelowe) z uwagi na charakterystykę wycenianego instrumentu,

·   czy dostępny jest harmonogram płatności czy też nie,

·   czy wyceniane aktywo znajduje się jeszcze w ofercie  Santander Bank Polska S.A. i czy ostatnio udzielone klientom produkty mogą stanowić grupę referencyjną dla wycenianego aktywa. 

Pozostałymi istotnymi grupami instrumentów finansowych, które są wyceniane w wartości godziwej są wszystkie instrumenty pochodne, aktywa finansowe utrzymywane w rezydualnym modelu biznesowym, dłużne inwestycyjne aktywa finansowe utrzymywane w modelu biznesowym, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych oraz kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe. Te instrumenty finansowe są wyceniane poprzez odniesienie do obowiązujących cen rynkowych dla danego instrumentu lub poprzez zastosowanie odpowiedniego modelu wyceny.

W przypadku, gdy wartość godziwa jest obliczana z wykorzystaniem modeli wyceny dla rynków finansowych, zgodnie z wykorzystywaną metodologią wylicza się szacowane przepływy pieniężne z danego kontraktu, a następnie dyskontuje się je do wartości bieżącej. Modele te opierają się na niezależnie określanych parametrach rynkowych, np. krzywych stóp procentowych, cenach papierów wartościowych i towarów, zmienności kwotowań cen opcji oraz kursów walutowych. Większość parametrów rynkowych ustalana jest na podstawie kwotowań lub wynika z cen instrumentów finansowych.

Dla instrumentów finansowych, których wartość bilansowa oparta jest na obowiązujących cenach lub modelach wyceny, w uzasadnionych przypadkach Santander Bank Polska S.A. bierze pod uwagę konieczność rozpoznania dodatkowej korekty do wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta.

Modele wyznaczania wartości godziwej są przedmiotem okresowych przeglądów.

Podsumowanie wartości bilansowej i godziwej poszczególnych grup aktywów i pasywów zawarto w nocie 45.

Szacunki dotyczące spraw spornych

Bank tworzy rezerwy na sprawy sporne zgodnie z wymogami MSR 37. Rezerwy na sprawy sporne są tworzone na podstawie oceny prawdopodobieństwa określonego wyroku sądowego oraz kwoty do zapłaty. Wynik z tytułu rezerw na sprawy sporne prezentowany jest w pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych.

Szczegóły przedstawiające wartość rezerw na sprawy sporne znajdują się w nocie 37.

Ze względu na specyfikę szacunki dotyczące spraw spornych dla portfela kredytów hipotecznych w walutach obcych są opisane poniżej.

Szacunki dotyczące ryzyka związanego z kredytami hipotecznymi w walutach obcych

W związku ze zmieniającą się sytuacją prawną kredytów hipotecznych denominowanych/ indeksowanych do walut obcych i materializacją ryzyka braku możliwości odzyskania pełnych harmonogramowych przepływów dla tego portfela,  Santander Bank Polska szacuje wpływ ww. ryzyka prawnego na przyszłe przepływy pieniężne.

Ryzyko prawne szacowane jest w oparciu o szereg założeń, z uwzględnieniem: specyficznego horyzontu czasowego, szeregu prawdopodobieństw takich jak:

·         prawdopodobieństwa możliwych rozstrzygnięć,

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

·         prawdopodobieństwo zgłoszenia roszczeń przez kredytobiorców, oraz

·         prawdopodobieństwa w zakresie ilości sporów,

 które są szerzej opisane w nocie 46.

W połowie 2022 Bank wyodrębnił scenariusz ugodowy, który odzwierciedla poziom straty dla przyszłych ugód.

Ryzyko prawne jest szacowane indywidualnie dla każdej ekspozycji w przypadku istnienia sporu sądowego oraz portfelowo w przypadku jego braku.

Bank od początku 2022 roku uwzględnia wpływ ryzyka prawnego portfela kredytów hipotecznych w walutach obcych jako korektę  wartości bilansowej brutto tego portfela. W przypadku braku ekspozycji lub jej niewystarczającej wartości wpływ ryzyka prawnego prezentowany jest jako rezerwa na sprawy sporne kalkulowana zgodnie z MSR 37.

Wynik z tytułu ryzyka prawnego prezentowany jest w osobnej pozycji w rachunku zysków i strat  „Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych” oraz pozycji „ Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych wycenianych

w zamortyzowanym koszcie”.

W 2022 roku, Bank poniósł koszt w wysokości 1 428 333 tys. zł kosztu z tytułu ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych oraz 183 256 tys. zł jako koszt zawartych ugód.

Bank będzie kontynuował monitorowanie tego ryzyka w kolejnych okresach sprawozdawczych.

Szczegóły przedstawiające wpływ ww. ryzyka na poszczególne pozycje sprawozdania, przyjęte założenia do ich kalkulacji, opis scenariuszy oraz analiza wrażliwości znajdują się odpowiednio w nocie 37, 46 oraz 47.

Szacunki dotyczące wpływu wakacji kredytowych wynikających z Ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom

W dniu 14 lipca 2022 r. Prezydent RP podpisał Ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, mającą na celu m.in. pomoc dla osób spłacających kredyty hipoteczne znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej w postaci tzw. wakacji kredytowych, regulującą zakres pomocy i kredytobiorców, którzy mogą z takiej pomocy skorzystać.

W oparciu o zdefiniowane w ustawie warunki, wielkość portfela dla którego mogą wystąpić wakacje kredytowe i założenia dotyczące ilości uprawnionych klientów, którzy skorzystają z odroczenia, Bank oszacował jednorazowo wpływ wakacji na wynik finansowy Banku na moment wejścia w życie ustawy i rozpoznał go jako pomniejszenie wartości bilansowej portfela kredytów hipotecznych i pomniejszenie przychodu odsetkowego. Szacunek z tytułu tzw. wakacji kredytowych został zaktualizowany w IV kwartale 2022 r.

Na dzień 31 grudnia 2022 roku szacowany wpływ wyniósł 1 538 000 tys. zł. i obejmuje już wszystkie zawnioskowane odroczenia rat jak również potencjalne wnioski o odroczenia, jakie mogą jeszcze zostać złożone przez klientów w 2023r.

Liczba kredytów na których zawnioskowano o odroczenie rat wyniosła na koniec grudnia 2022 r 124 684 sztuk.

Aktualny poziom partycypacji (w ujęciu wolumenowym) dotyczący rat możliwych do odroczenia w 2022 r. wyniósł 61,2%. Założenie dotyczące partycypacji (w ujęciu wolumenowym) rat możliwych do odroczenia w 2023 r. wynosi 63,8%. Średni poziom zakładany przez Bank wynosi 62,5%.

Poniżej analiza zmiany szacunku w przypadku, gdy ilość klientów wnioskujących o odroczenie wszystkich możliwych rat zwiększy się o odpowiednio 5 p.p. i 10 p.p.

 

zmiana poziomu szacunku dla tzw. wakacji kredytowych (mPLN)

wzrost ilości klientów wnioskujących

 

 

 

31.12.2022

5 p.p.

 

 

 

 

125,0

10 p.p.

 

 

 

 

251,0

Rzeczywisty wpływ  rozwiązań w zakresie tzw. wakacji kredytowych na wynik finansowy Banku zależeć będzie od, m. in., liczby klientów, którzy skorzystają z tych rozwiązań, liczby rat zawieszonych przez każdego z tych klientów oraz momentu rozpoczęcia przez nich korzystania z wakacji kredytowych

Szacunki dotyczące zwrotu marży pomostowej

W związku z wejściem 17 września 2022 r. w życie  Ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie Ustawy o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, Bank w przypadku dokonania wpisu hipoteki do księgi wieczystej zobowiązany jest  do zwrotu kredytobiorcy dodatkowych kosztów pobranych z tego tytułu lub zaliczenia ich na poczet spłaty kredytu.

Ustawa ma zastosowanie dla umów zawartych od dnia jej wejścia w życie oraz dla umów zawartych przed dniem jej wejścia w życie, jeżeli do tego dnia nie dokonano wpisu hipoteki.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Bank w 2022 r. rozpoznał zobowiązanie na zwrot klientom indywidualnym dodatkowych kosztów kredytu hipotecznego ponoszonych do czasu ustanowienia hipoteki w kwocie 37 800 tys. zł, które pomniejszyło przychody odsetkowe.

Szacunki dotyczące zwrotu prowizji dla kredytów hipotecznych w przypadku wcześniejszej spłaty

Bank przeanalizował wprowadzenie proporcjonalnego obniżenia całkowitego kosztu kredytu o prowizję za udzielenie w przypadku spłaty całości lub części kredytu hipotecznego przed terminem określonym w umowie (dla umów udzielonych od 22.07.2017 roku), z uwzględnieniem stanowiska UOKiK w tym zakresie oraz otrzymanego zalecenia KNF, które zakładało obniżenie całkowitego kosztu kredytu o prowizję pobraną za udzielenie kredytu, przypadającą za okres, o który skrócono obowiązywanie tej umowy.

W wyniku analizy Bank zdecydował się zmienić dotychczasowe podejście, które zakładało brak obniżenia kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty i rozpoznał zobowiązanie na zwrot klientom prowizji  dla już spłaconych kredytów hipotecznych w kwocie 40 500 tys. zł,  które pomniejszyło przychody odsetkowe. Dodatkowo Bank oszacował kwotę potencjalnych zwrotów dla portfela kredytów hipotecznych niespłaconych w wysokości 36 600 tys. zł, Wartość ta uwzględnia przewidywaną kwotę nadpłat w kolejnych okresach, koszty pośrednictwa i liniową metodę zwrotu. Jest ona prezentowana jako korekta portfela hipotecznego.

2.7. Oceny mogące istotnie wpłynąć na kwoty ujęte w sprawozdaniu finansowym

W trakcie stosowania zasad rachunkowości kierownictwo Santander Bank Polska S.A. dokonuje różnych ocen, mogących istotnie wpłynąć na kwoty ujęte w sprawozdaniach finansowych.

Ocena, czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek

Kluczową, z punktu widzenia przedmiotu działalności Santander Bank Polska S.A., jest ocena, czy warunki umowne związane ze składnikiem aktywów finansowych wskazują na istnienie określonych terminów przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą wartości nominalnej i odsetek od wartości nominalnej pozostałej do spłaty.

Na potrzeby powyższej oceny, „kwota główna” oznacza wartość godziwą składnika aktywów finansowych w momencie początkowego ujęcia a „odsetki” oznaczają zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów (np. ryzyko płynności, koszty administracyjne), a także marżę zysku.

W ramach oceny mającej na celu ustalenie, czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek, Santander Bank Polska S.A. uwzględnia warunki umowy dotyczącej instrumentu. Obejmuje to ocenę, czy składnik aktywów finansowych zawiera warunek umowy, który mógłby zmienić rozkład w czasie lub kwotę wynikających z umowy przepływów pieniężnych, w wyniku, czego powyższy warunek nie zostałby spełniony. Przeprowadzając ocenę, Santander Bank Polska S.A. uwzględnia:

·   zdarzenia warunkowe, które spowodowałyby zmianę rozkładu w czasie lub kwoty wynikających z umowy przepływów pieniężnych,

·   charakterystykę dźwigni finansowej,

·   warunki wcześniejszej spłaty oraz prolongaty,

·   warunki ograniczające roszczenie  Santander Bank Polska S.A. do przepływów pieniężnych z tytułu określonych aktywów (na przykład postanowienia dotyczące składnika aktywów finansowych „z niepełną odpowiedzialnością dłużnika”),

·   cechy modyfikujące zapłatę za wartość pieniądza w czasie.

Wcześniejsza spłata spełnia kryterium SPPI, jeśli kwota wcześniejszej spłaty w znacznym stopniu odpowiada niedokonanym płatnościom kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty, co może obejmować uzasadnioną rekompensatę z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy.

Ponadto wcześniejsza spłata jest uznawana za spójną z powyższym kryterium, jeśli Santander Bank Polska S.A. nabywa lub ustanawia składnik aktywów finansowych z premią lub dyskontem w stosunku do umownej kwoty nominalnej, kwota wcześniejszej spłaty w znacznym stopniu odpowiada umownej kwocie nominalnej i naliczonym (lecz niezapłaconym) odsetkom wynikającym z umowy (co może obejmować uzasadnioną rekompensatę z tytułu wcześniejszego rozwiązania umowy) oraz gdy wartość godziwa wcześniejszej spłaty jest nieznaczna w momencie początkowego ujęcia.

W trakcie stosowania zasad rachunkowości Zarząd  Santander Bank Polska S.A. dokonał oceny spełnienia przez aktywa finansowe, w tym umowy kredytowe, których konstrukcja oprocentowania zawiera mnożnik większy od 1, kryteriów klasyfikacyjnych pozwalających na ich wycenę w zamortyzowanym koszcie, to jest:

·   modelu biznesowego oraz

·   charakterystyki umownych przepływów pieniężnych.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Najistotniejszy portfel aktywów finansowych, których konstrukcja oprocentowania zawierała mnożnik większy od 1, obejmuje karty kredytowe udzielane do 1.08.2016 r., których formuła oprocentowania bazuje na 4x stopy lombardowej i nie zawiera bezpośredniej referencji do przepisów Kodeksu Cywilnego w zakresie ustawowych odsetek maksymalnych.

Portfel ten jest utrzymywany w modelu biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy. Ryzyko kredytowe stanowi dla tych aktywów podstawowe ryzyko zarządzane w ramach portfeli a analizy historyczne częstotliwości i skali sprzedaży nie wskazują na istotne poziomy sprzedaży portfeli aktywów następujące z innych przyczyn niż ryzyka kredytowego.

Dodatkowo nie stwierdzono, aby:

·   wartość godziwa stanowiła kluczowy wskaźnik (KPI) oceny wyników portfela na potrzeby raportowania wewnętrznego,

·   ocena wyników portfela była oparta wyłącznie o wartość godziwą aktywów w analizowanym portfelu,

·   wynagrodzenie zarządzających portfelem było powiązane z wartością godziwą aktywów w analizowanym portfelu.

Natomiast warunki umowne związane ze składnikiem aktywów finansowych wskazują na istnienie określonych terminów przepływów pieniężnych, które nie są jedynie spłatą wartości nominalnej i odsetek od wartości nominalnej pozostałej do spłaty z uwagi na istnienie w konstrukcji oprocentowania dźwigni finansowej. Jej istnienie prowadzi do zwiększenia  zmienności wynikających z umowy przepływów pieniężnych, w wyniku, czego te przepływy pieniężne nie mają one ekonomicznych cech właściwych odsetkom. Dlatego też portfel kart kredytowych o charakterystyce opisanej powyżej jest ujęty jako portfel wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Ocena modelu biznesowego

Modele biznesowe Santander Bank Polska S.A. ustala są na poziomie odzwierciedlającym sposób, w jaki zarządza się łącznie Santander Bank Polska S.A aktywów finansowych, aby zrealizować określony cel biznesowy. Model biznesowy nie zależy od zamiarów kierownictwa  Santander Bank Polska S.A., co do pojedynczego instrumentu, dlatego też ocena modelu biznesowego dokonywana jest na wyższym poziomie agregacji.

Rodzaje modeli biznesowych, kryteria ilościowe i jakościowe stosowane do ich oceny zostały opisane w części 2.7. dotyczącej klasyfikacji aktywów finansowych.

2.8. Zasady rachunkowości

Za wyjątkiem zmian opisanych w nocie 2.3, Santander Bank Polska S.A. spójnie stosował przyjęte zasady rachunkowości zarówno za okres sprawozdawczy, za które sporządzane jest sprawozdanie, jak i za okres porównawczy.

Waluty obce

Transakcje w walutach obcych

Walutą funkcjonalną  Santander Bank Polska S.A. jest złoty polski (PLN).

Transakcje w walutach obcych są przeliczane po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne denominowane w walutach obcych, przeliczane są po kursie obowiązującym na koniec okresu sprawozdawczego. Niepieniężne aktywa i zobowiązania denominowane w walutach obcych, prezentowane według kosztu historycznego, przeliczane są po kursie obowiązującym w dniu transakcji. Niepieniężne aktywa i zobowiązania denominowane w walutach obcych, prezentowane w wartości godziwej, przeliczane są na walutę, w której sporządzane jest sprawozdanie finansowe po kursie, który obowiązywał na dzień ustalenia ich wartości godziwej. Różnice kursowe powstające z przeliczenia rozpoznawane są w zyskach lub stratach z wyjątkiem różnic kursowych powstających z przeliczenia instrumentów kapitałowych innych jednostek, w odniesieniu do których wybrano opcję wyceny w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, które odnoszone do innych całkowitych dochodów.

Aktywa finansowe i zobowiązania finansowe

Ujmowanie i zaprzestanie ujmowania

Początkowe ujęcie

Santander Bank Polska S.A. ujmuje składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wtedy i tylko wtedy, gdy staje się związany postanowieniami umowy instrumentu.

Aktywa finansowe zakupione lub sprzedane w drodze standaryzowanej transakcji kupna lub sprzedaży odpowiednio ujmuje się lub zaprzestaje ich ujmowania na dzień rozliczenia transakcji.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zaprzestanie ujmowania aktywów finansowych

Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:

·   wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub

·   przenosi składnik aktywów finansowych, a przeniesienie spełnia warunki zaprzestania ujmowania określone w dalszej części polityki.

Santander Bank Polska S.A. przenosi składnik aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy:

·   przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub

·   zatrzymuje umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych, ale zgodnie z porozumieniem spełniającym warunki określone w dalszej części polityki przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania przepływów pieniężnych na rzecz jednego lub większej liczby odbiorców.

Jeśli Santander Bank Polska S.A. zatrzymuje umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych („pierwotny składnik aktywów”), ale przyjmuje na siebie zobowiązanie umowne do przekazania tych przepływów pieniężnych na rzecz jednej lub większej liczby jednostek („ostateczni odbiorcy”), Santander Bank Polska S.A. traktuje tę transakcję, jako przeniesienie składnika aktywów finansowych wtedy i tylko wtedy, gdy spełnione są wszystkie trzy następujące warunki:

·   Santander Bank Polska S.A. nie ma obowiązku wypłaty kwot ostatecznym odbiorcom dopóki nie otrzyma odpowiadających im kwot, które wynikają z pierwotnego składnika aktywów,

·   na mocy umowy przeniesienia Santander Bank Polska S.A. nie może sprzedać lub zastawić pierwotnego składnika aktywów w inny sposób, niż jako ustanowione na rzecz ostatecznych odbiorców zabezpieczenie zobowiązania do przekazywania na ich rzecz przepływów pieniężnych,

·   Santander Bank Polska S.A. jest zobowiązany do przekazania wszystkich przepływów pieniężnych otrzymanych przez nią w imieniu ostatecznych odbiorców bez istotnej zwłoki. Dodatkowo Santander Bank Polska S.A.  nie jest upoważniony do reinwestowania tych przepływów pieniężnych, z wyjątkiem inwestycji w środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych (zgodnie z definicją w MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych) w krótkim okresie rozliczeniowym pomiędzy dniem otrzymania i wymaganym dniem przekazania do ostatecznych odbiorców, przy czym uzyskane odsetki z takich inwestycji są przekazywane ostatecznym odbiorcom.

Przenosząc składnik aktywów finansowych, Santander Bank Polska S.A. ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W takim przypadku:

·   jeśli Santander Bank Polska S.A. przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych i ujmuje oddzielnie, jako aktywa lub zobowiązania, wszelkie prawa i obowiązki powstałe lub zachowane w wyniku przeniesienia,

·   jeśli Santander Bank Polska S.A. zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych,

·   jeśli Santander Bank Polska S.A. nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to ustala, czy zachowała kontrolę nad składnikiem aktywów finansowych. W takim przypadku:

(a)        jeśli Santander Bank Polska S.A. nie zachował kontroli, zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych i ujmuje oddzielnie, jako aktywa lub zobowiązania wszelkie prawa i obowiązki powstałe lub zachowane w wyniku przeniesienia,

(b)        jeśli Santander Bank Polska S.A. zachował kontrolę, w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w stopniu, w jakim utrzymuje zaangażowanie w tym składniku.

Przeniesienie ryzyka i korzyści jest oceniane poprzez porównanie narażenia  Santander Bank Polska S.A., przed i po dokonaniu przeniesienia, na ryzyko zmienności kwot i rozkładu w czasie przepływów pieniężnych netto związanych z przeniesionym składnikiem aktywów. Santander Bank Polska S.A. zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, jeśli narażenie na ryzyko zmienności wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych netto ze składnika aktywów finansowych nie zmienia się istotnie w wyniku przeniesienia. Santander Bank Polska S.A. przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, jeśli narażenie na ryzyko takiej zmienności przestało być istotne w porównaniu z całkowitą zmiennością wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych netto związanych ze składnikiem aktywów finansowych.

Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje ujmowania części składnika aktywów finansowych (lub części grupy podobnych składników aktywów finansowych) wtedy i tylko wtedy, gdy część, której zaprzestanie ujmowania jest rozpatrywane, spełnia jeden z następujących trzech warunków:

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

·   część obejmuje wyłącznie specyficznie określone przepływy pieniężne wynikające ze składnika aktywów finansowych (lub grupy podobnych składników aktywów finansowych),

·   część obejmuje wyłącznie w pełni proporcjonalny udział w przepływach pieniężnych z danego składnika aktywów finansowych (lub grupy podobnych składników aktywów finansowych),

·   część obejmuje wyłącznie w pełni proporcjonalny udział w dokładnie określonych przepływach środków pieniężnych ze składnika aktywów finansowych (lub grupy podobnych składników aktywów finansowych).

We wszystkich innych przypadkach Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje ujmowania składnika aktywów finansowych w całości (lub całości grupy podobnych składników aktywów finansowych).

Zaprzestanie ujmowania zobowiązań finansowych

Santander Bank Polska S.A. usuwa zobowiązanie finansowe (lub część zobowiązania finansowego) ze sprawozdania z sytuacji finansowej wtedy i tylko wtedy, gdy zobowiązanie przestało istnieć – to znaczy wtedy, gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.

Wymianę instrumentów dłużnych o zasadniczo różnych warunkach, dokonywaną pomiędzy Santander Bank Polska S.A. i wierzycielem, ujmuje się, jako wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Podobnie znaczące modyfikacje warunków umowy dotyczącej istniejącego zobowiązania finansowego lub jego części (niezależnie od tego, czy wynikają one z trudności finansowych dłużnika, czy też nie) ujmuje się jako wygaśnięcie pierwotnego zobowiązania finansowego i ujęcie nowego zobowiązania finansowego. Różnicę pomiędzy wartością bilansową zobowiązania finansowego (lub części zobowiązania finansowego), które wygasło lub zostało przeniesione na inną stronę, a kwotą zapłaty, z uwzględnieniem wszystkich przeniesionych aktywów niebędących środkami pieniężnymi lub przyjętych zobowiązań, ujmuje się w wyniku finansowym.

Jeśli Santander Bank Polska S.A. odkupuje część zobowiązania finansowego, to przypisuje poprzednią wartość bilansową zobowiązania finansowego między część, która będzie w dalszym ciągu ujmowana, oraz część, którą przestaje się ujmować, w proporcji do wartości godziwych odpowiadających tym częściom na dzień odkupu. Różnicę pomiędzy:

·   wartością bilansową przypisaną do części, którą przestaje się ujmować oraz

·   zapłatą otrzymaną w zamian za część, którą przestaje się ujmować, z uwzględnieniem wszystkich przeniesionych aktywów niebędących środkami pieniężnymi lub przyjętych zobowiązań, ujmuje się w wyniku finansowym.

Klasyfikacja aktywów finansowych i zobowiązań finansowych

Klasyfikacja aktywów finansowych

Klasyfikacja aktywów finansowych niebędących instrumentem kapitałowym

O ile Santander Bank Polska S.A. nie wybrał opcji wyceny aktywa finansowego w wartości godziwej przez wynik finansowy, Santander Bank Polska S.A. klasyfikuje składnik aktywów finansowych niebędący instrumentem kapitałowym, jako wyceniany po początkowym ujęciu w zamortyzowanym koszcie albo w wartości godziwej przez inne całkowite dochody bądź w wartości godziwej przez wynik finansowy na podstawie:

·   modelu biznesowego  Santander Bank Polska S.A. w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz

·   charakterystyk wynikających z umowy przepływów pieniężnych dla składnika aktywów finansowych.

Składnik aktywów finansowych wycenia się w zamortyzowanym koszcie, jeśli spełnione są oba poniższe warunki:

·   składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy,

·   warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.

Składnik aktywów finansowych jest wyceniany w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli spełnione są oba poniższe warunki:

·   składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych; oraz

·   warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.

Składnik aktywów finansowych wycenia się w wartości godziwej przez wynik finansowy, chyba, że jest wyceniany w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Santander Bank Polska S.A.  może w momencie początkowego ujęcia nieodwołalnie wyznaczyć składnik aktywów finansowych, jako wyceniany w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeśli w ten sposób eliminuje lub znacząco zmniejsza niespójność wyceny lub ujęcia (określaną czasami, jako „niedopasowanie księgowe”), jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad.

Klasyfikacja aktywów finansowych będących instrumentem kapitałowym

Składnik aktywów finansowych będący instrumentem kapitałowym Santander Bank Polska S.A. wycenia w wartości godziwej przez wynik finansowych, chyba, że w momencie początkowego ujęcia dokonała nieodwołalnego wyboru odnośnie do określonych inwestycji w instrumenty kapitałowe, aby ujmować późniejsze zmiany wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Inwestycje w inne podmioty spełniające kryterium instrumentu dłużnego Santander Bank Polska S.A klasyfikuje jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Modele biznesowe

Modele biznesowe Santander Bank Polska S.A. ustalane są na poziomie odzwierciedlającym sposób, w jaki zarządza ona łącznie grupami aktywów finansowych, aby zrealizować określony cel biznesowy. Model biznesowy nie zależy od zamiarów kluczowego kierownictwa  Santander Bank Polska S.A., co do pojedynczego instrumentu.

Model biznesowy dotyczy sposobu, w jaki Santander Bank Polska S.A. zarządza aktywami finansowymi, by wygenerować przepływy pieniężne. Oznacza to, że model biznesowy określa, czy przepływy pieniężne będą pochodzić:

·   z uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy,

·   ze sprzedaży aktywów finansowych czy

·   z obu tych źródeł.

Ocena modelu biznesowego nie jest przeprowadzana na podstawie scenariuszy, których Santander Bank Polska S.A.  nie może racjonalnie oczekiwać, takich jak tzw. „najbardziej pesymistyczny scenariusz” lub „scenariusz warunków skrajnych”.

Santander Bank Polska S.A. ustala model biznesowy na podstawie oceny kryteriów jakościowych i ilościowych.

Kryteria jakościowe oceny modelu biznesowego

Model biznesowy w zakresie zarządzania aktywami finansowymi jest kwestią faktów, a nie deklaracji. Można go zaobserwować poprzez działania, jakie są podejmowane, aby zrealizować cel modelu biznesowego. Santander Bank Polska S.A. dokonuje osądu sytuacji przy dokonywaniu oceny swojego modelu biznesowego w zakresie zarządzania aktywami finansowymi, a ocena ta nie jest zależna od jednego czynnika lub działania. Santander Bank Polska S.A. bierze natomiast pod uwagę wszystkie stosowne kryteria jakościowe i ilościowe, które są dostępne na dzień oceny modelu biznesowego. Takie stosowne dowody obejmują następujące kwestie:

·       przyjęte polityki oraz cele biznesowe w ramach danego portfela oraz ich wykonanie w praktyce. W szczególności, ocenie podlega strategia kadry kierowniczej w zakresie pozyskiwania przychodów z tytułu kontraktowych płatności odsetkowych, utrzymywania określonego profilu stóp procentowych portfela, zarządzania luką płynności oraz pozyskiwania przepływów pieniężnych w wyniku sprzedaży aktywów finansowych,

·       sposób, w jaki oceniana jest dochodowość portfela aktywów finansowych oraz raportowana i analizowana przez kluczową kadrę kierowniczą,

·       typy ryzyka, które wpływają na dochodowość i efektywność danego modelu biznesowego (oraz aktywów finansowych utrzymywanych w ramach tego modelu biznesowego) oraz sposób zarządzania zidentyfikowanymi typami ryzyka,

·       sposób wynagradzania zarządzających działalnością biznesową w ramach danego modelu biznesowego – tzn. czy wynagrodzenie kluczowej kadry kierowniczej uzależnione jest od zmian wartości godziwej aktywów finansowych lub wartości pozyskanych kontraktowych przepływów pieniężnych.

Kryteria ilościowe oceny modeli biznesowych

Oprócz kryteriów jakościowych identyfikacja modelu biznesowego powinna też obejmować kryteria ilościowe chyba, że analiza kryteriów jakościowych w sposób jednoznaczny wskazuje na istnienie modelu rezydualnego zarządzanego na podstawie wartości godziwej.

Analiza kryteriów ilościowych stosowanych przy ocenie modelu biznesowego jest przeprowadzana w celu ustalenia, czy sprzedaż aktywów finansowych w przeciągu analizowanego okresu nie przekracza ustalonych w wewnętrznych regulacjach wartości progowych ustalonych w ujęciu procentowym.

W analizie kryteriów ilościowych Santander Bank Polska S.A. analizuje częstotliwość, wartości oraz moment sprzedaży aktywów finansowych dokonanych we wcześniejszych okresach sprawozdawczych, przyczyny dokonania tych sprzedaży oraz oczekiwań co do przyszłej aktywności sprzedażowej.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Przy analizie kryteriów ilościowych oceny modelu biznesowego, Santander Bank Polska S.A. uznaje, że model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy dopuszcza sprzedaż aktywów, bez wpływu na obecny model biznesowy, w następujących przypadkach:

·   sprzedaż wynikająca ze wzrostu ryzyka kredytowego związanego z aktywami,

·   sprzedaż, która występuje nieczęsto (nawet, jeżeli o znaczącej wartości),

·   sprzedaż o nieznacznej wartości (nawet, jeżeli występuje często),

·   sprzedaż aktywów w celach płynnościowych w warunkach skrajnych (ang. stress case scenario),

·   sprzedaż, która jest wymuszona przez strony trzecie – dotyczy to aktywów, które w związku np. z wymogami organów nadzorczych muszą zostać sprzedane, jednak pierwotnie były one utrzymywane w celu pozyskiwania umownych przepływów pieniężnych,

·   sprzedaż aktywów w przypadku przekroczenia limitów koncentracji określonych w wewnętrznych procedurach, stanowiąca element polityki zarządzania ryzykiem kredytowym,

·   sprzedaż dokonana blisko terminu zapadalności aktywów finansowych, a dochody ze sprzedaży stanowią przybliżenie umownych przepływów pieniężnych, które Santander Bank Polska S.A. pozyskałaby utrzymując aktywa do terminu zapadalności.

Pozostałe formy sprzedaży aktywów w ramach modelu biznesowego zakładającego utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy (np. częste i jednocześnie o znacznej wartości) prowadzą do konieczności zmiany modelu biznesowego oraz przeklasyfikowania aktywów finansowych, które zostały pierwotnie do tego modelu przypisane.

Rodzaje modeli biznesowych

Analiza kryteriów jakościowych i ilościowych pozwala na wyodrębnienie w ramach prowadzonej przez Santander Bank Polska S.A. działalności trzech zasadniczych modeli biznesowych:

·   model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy (ang. hold to collect),

·   model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych (ang. hold to collect and sell),

·   inny/rezydualny model biznesowy (model biznesowy zakładający realizację przepływów pieniężnych poprzez sprzedaż aktywów).

Poniżej przedstawiono charakterystykę każdego z modeli biznesowych wraz ze wskazaniem instrumentów finansowych utrzymywanych w ich ramach.

Model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy

Aktywa finansowe, które są utrzymywane w ramach modelu biznesowego zakładającego utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, są zarządzane z zamiarem realizowania przepływów pieniężnych poprzez otrzymywanie płatności wynikających z umowy w całym okresie życia instrumentu. Oznacza to, że Santander Bank Polska S.A. zarządza aktywami utrzymywanymi w portfelu w celu uzyskiwania tych konkretnych przepływów pieniężnych wynikających z umowy (zamiast zarządzania ogólnym zwrotem z portfela zarówno poprzez utrzymywanie, jak i sprzedaż aktywów). Przy ustalaniu, czy przepływy pieniężne mają być realizowane poprzez uzyskiwanie wynikających z umowy przepływów pieniężnych z aktywów finansowych, niezbędne jest rozpatrzenie częstotliwości, wartości i rozkładu w czasie sprzedaży we wcześniejszych okresach, powodów tej sprzedaży oraz oczekiwań, co do przyszłych operacji sprzedaży. Sprzedaż sama w sobie nie decyduje jednak o modelu biznesowymi w związku z tym nie może być rozpatrywana odrębnie. Natomiast informacje dotyczące wcześniejszej sprzedaży i oczekiwań, co do przyszłej sprzedaży stanowią dowody świadczące o tym, w jaki sposób realizowany jest deklarowany cel  Santander Bank Polska S.A. w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz, w szczególności, w jaki sposób realizowane są przepływy pieniężne. Santander Bank Polska S.A. każdorazowo rozpatruje informacje dotyczące wcześniejszej sprzedaży w kontekście powodów tej sprzedaży oraz warunków, jakie istniały w momencie tej sprzedaży, w porównaniu z obecnymi warunkami. Mimo że celem modelu biznesowego  Santander Bank Polska S.A. może być utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, Santander Bank Polska S.A. nie musi utrzymywać wszystkich tych instrumentów do terminu wymagalności. W związku z tym model biznesowy  Santander Bank Polska S.A. może zakładać utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy nawet w przypadku, gdy następuje sprzedaż aktywów finansowych lub sprzedaż taka jest przewidywana w przyszłości.

Model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy obejmuje całe spektrum działalności kredytowej, m.in. kredyty korporacyjne,  kredyty hipoteczne i konsumenckie, karty kredytowe, udzielone pożyczki, a także instrumenty dłużne (np. obligacje skarbowe, obligacje korporacyjne), które nie są utrzymywane w celach płynnościowych. W ramach tego modelu ujmuje się zasadniczo także aktywa finansowe z tytułu rozliczeń z dostawcami, które są ujmowane w księgach  Santander Bank Polska S.A.  na bazie wystawionej faktury z kwotą do zapłaty w terminie płatności nieprzekraczającym 1 roku.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych

Santander Bank Polska S.A. może utrzymywać aktywa finansowe w ramach modelu biznesowego, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż składników aktywów finansowych. W modelu biznesowym tego rodzaju kluczowy personel kierowniczy Santander Bank Polska S.A. podjął decyzję o tym, że zarówno uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż aktywów finansowych są niezbędne do realizowania celu modelu biznesowego. Istnieją różne cele, które mogą być zgodne z tego rodzaju modelem biznesowym. Na przykład celem modelu biznesowego może być zarządzanie bieżącymi potrzebami w zakresie płynności, utrzymanie określonego profilu przychodów z tytułu odsetek lub dostosowanie okresu życia aktywów finansowych do terminu wymagalności zobowiązań, które są finansowane z tych aktywów. Aby zrealizować taki cel, Santander Bank Polska S.A. będzie zarówno uzyskiwać przepływy pieniężne wynikające z umowy, jak i sprzedawać aktywa finansowe.

W porównaniu z modelem biznesowym zakładającym utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskiwania przepływów finansowych wynikających z umowy, niniejszy model biznesowy zazwyczaj zakłada większą częstotliwość i wartość sprzedaży. Wynika to z faktu, że sprzedaż aktywów finansowych jest niezbędna do realizacji celu modelu biznesowego, a nie jest tylko jego działaniem sporadycznym. Nie istnieje jednak żaden określony próg częstotliwości lub wartości sprzedaży, który musi zostać osiągnięty w tym modelu biznesowym, ponieważ zarówno uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jaki sprzedaż aktywów finansowych są niezbędne do realizacji celu tego modelu.

Model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak poprzez sprzedaż aktywów finansowych obejmuje:

·   aktywa finansowe nabyte  dla celów zarządzania płynnością, takie jak np. obligacje Skarbu Państwa, bony NBP oraz

·   kredyty i pożyczki objęte procesem underwritingu, czyli części ekspozycji kredytowych, w odniesieniu do których  istnieje zamiar sprzedaży przed terminem wymagalności z przyczyn innych niż wzrost ryzyka kredytowego.

Inny/rezydualny model biznesowy

Aktywa finansowe są wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, jeśli nie są utrzymywane w ramach modelu biznesowego, który zakłada utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy, lub modelu biznesowego, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych. Modelem biznesowym, który prowadzi do wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy, jest model, w którym Santander Bank Polska S.A. zarządza aktywami finansowymi w celu realizowania przepływów pieniężnych poprzez sprzedaż aktywów. Santander Bank Polska S.A. podejmuje decyzje w oparciu o wartości godziwe aktywów i zarządza nimi w celu realizowania tych wartości godziwych. W takim przypadku cel  Santander Bank Polska S.A. będzie zazwyczaj realizowany poprzez aktywne kupno i sprzedaż. Nawet, jeśli Santander Bank Polska S.A. będzie uzyskiwać przepływy pieniężne wynikające z umowy w trakcie utrzymywania aktywów finansowych, cel takiego modelu biznesowego nie jest realizowany poprzez zarówno uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż aktywów finansowych. Wynika to z faktu, że uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy nie jest niezbędne do realizacji celu modelu biznesowego, natomiast jest ono działaniem ubocznym tego modelu.

Do innego/rezydualnego modelu klasyfikowane są aktywa utrzymywane przez  Santander Bank Polska S.A., a nieobjęte pierwszą i drugą kategorią modelu biznesowego. Zawierają one aktywa finansowe skategoryzowane, jako „przeznaczone do obrotu” w sprawozdaniu finansowym – np. notowane instrumenty kapitałowe, obligacje komercyjne nabyte w celach handlowych oraz instrumenty pochodne (np. opcje, IRS, FRA, CIRS, FX Swap) niestanowiące wbudowanego instrumentu pochodnego.

Przeważającym modelem biznesowym w  Santander Bank Polska S.A.  jest model biznesowy zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy za wyjątkiem:

·   instrumentów dłużnych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody utrzymywanych w segmencie ALM oraz kredytów i pożyczek objętych procesem underwritingu opisanym powyżej, dla których ustalono model biznesowy, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych,

·   instrumentów przeznaczonych do obrotu, w tym instrumentów dłużnych oraz instrumentów pochodnych, dla których nie jest stosowana rachunkowość zabezpieczeń - właściwym modelem biznesowym jest inny/rezydualny model biznesowy.

Zmiana modelu biznesowego

Santander Bank Polska S.A. dokonuje przeklasyfikowania aktywów finansowych objętych danym modelem biznesowym, wtedy i tylko wtedy, gdy zmienia ona model biznesowy w zakresie zarządzania aktywami finansowymi. Oczekuje się, że tego typu zmiany będą występować rzadko. Zmiany te są ustalane przez kierownictwo wyższego szczebla  Santander Bank Polska S.A. i wynikają ze zmian zachodzących na zewnątrz lub wewnątrz  Santander Bank Polska S.A. oraz muszą być istotne dla jej działalności i możliwe do przedstawienia stronom zewnętrznym. W podobny sposób zmiana modelu biznesowego  Santander Bank Polska S.A. ma miejsce

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

jedynie, jeśli Santander Bank Polska S.A. rozpoczyna lub kończy wykonywać działanie, które jest istotne dla jej działalności (przykładowo nabycie lub sprzedaż określonego rodzaju działalności bądź zakończenie jego prowadzenia).

Zmiana celu modelu biznesowego Santander Bank Polska S.A. dokonywana jest przed dniem przeklasyfikowania.

Za zmiany modelu biznesowego nie uważa się:

·   zmiany zamiarów związanych z konkretnymi aktywami finansowymi (nawet w przypadku znacznych zmian warunków rynkowych),

·   tymczasowego zaniku określonego rynku aktywów finansowych,

·   przeniesienia aktywów finansowych między segmentami  Santander Bank Polska S.A.  stosującymi różne modele biznesowe.

Jeśli Santander Bank Polska S.A. dokonuje przeklasyfikowania składnika aktywów finansowych, czyni to prospektywnie, począwszy od dnia przeklasyfikowania.

Jeśli Santander Bank Polska S.A. dokonuje przeklasyfikowania składnika aktywów finansowych z kategorii składników wycenianych w zamortyzowanym koszcie do kategorii składników wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy, wartość godziwą tego składnika ustala się na dzień przeklasyfikowania. Wszelkie zyski lub straty wynikające z różnicy między wcześniejszym zamortyzowanym kosztem składnika aktywów finansowych a wartością godziwą ujmuje się w wyniku finansowym.

Charakterystyka umownych przepływów pieniężnych

Santander Bank Polska S.A. klasyfikuje składnik aktywów finansowych na podstawie charakterystycznych dla tego składnika przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jeśli jest on utrzymywany w ramach modelu biznesowego:

·   zakładającego utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy lub

·   modelu biznesowego, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych, o ile Santander Bank Polska S.A. nie wyznaczył składnika aktywów finansowych, jako wycenianego w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Aby tego dokonać, Santander Bank Polska S.A.  ustala, czy wynikające z umowy przepływy pieniężne z analizowanego składnika aktywów są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.

Kwota główna jest wartością godziwą składnika aktywów finansowych w momencie początkowego ujęcia. Kwota główna może jednak ulec zmianie w ciągu całego okresu życia składnika aktywów finansowych (np. w przypadku spłat kwoty głównej).

Odsetki powinny obejmować zapłatę za:

·   wartość pieniądza w czasie,

·   ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie,

·   inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów,

·   a także marżę zysku.

Wartość pieniądza w czasie jest elementem odsetek, który odzwierciedla wyłącznie upływ czasu. Oznacza to, że wartość pieniądza w czasie nie stanowi zapłaty za inne rodzaje ryzyka lub koszty związane z utrzymywaniem składnika aktywów finansowych. Aby ocenić, czy dany element stanowi zapłatę jedynie za upływ czasu, Santander Bank Polska S.A.  kieruje się własnym osądem i rozpatruje istotne czynniki, takie jak waluta, w której denominowany jest składnik aktywów finansowych, oraz okres, na jaki ustalona jest stopa procentowa.

Ryzyko kredytowe definiuje się, jako ryzyko, że jedna ze stron instrumentu finansowego, nie wywiązując się ze swoich zobowiązań, spowoduje poniesienie strat finansowych przez  Santander Bank Polska S.A. Innymi słowy, ryzyko kredytowe odnosi się do możliwości wystąpienia niespłacenia przez Klienta kapitału oraz należnych odsetek w terminie umownym.

Za pozostałe podstawowe rodzaje ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów uznaje się przykładowo koszty administracyjne związane z analizą wniosku kredytowego, oceną zdolności kredytowej klienta, monitoringiem sytuacji ekonomiczno-finansowej etc.

Do instrumentów finansowych, które nie spełniają wymogów charakterystyki umownych przepływów pieniężnych i są wyceniane do wartości godziwej przez rachunek wyników, Santander Bank Polska S.A. zalicza:

·   portfel kart kredytowych, których konstrukcja oprocentowania jest oparta na zasadach obowiązujących w Santander Bank Polska S.A. do dnia 1.08.2016 r.,

·   instrumenty przewidujące partycypację  Santander Bank Polska S.A. w wyniku finansowym klienta oraz

·   pozostałe instrumenty, których umowne przepływy pieniężne nie spełniają definicji odsetek z uwagi na brak ekonomicznego powiązania pomiędzy wysokością odsetek naliczonych a wysokością odsetek, do których Santander Bank Polska S.A. jest uprawniony.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Klasyfikacja zobowiązań finansowych

Santander Bank Polska S.A.  klasyfikuje wszystkie zobowiązania finansowe, jako wyceniane po początkowym ujęciu w zamortyzowanym koszcie, z wyjątkiem:

·   zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy. Takie zobowiązania, w tym instrumenty pochodne będące zobowiązaniami, wycenia się po początkowym ujęciu w wartości godziwej;

·   zobowiązań finansowych powstałych w wyniku przeniesienia składnika aktywów finansowych, który nie kwalifikuje się do zaprzestania ujmowania, lub wtedy, gdy ma zastosowanie podejście wynikające z utrzymania zaangażowania;

·   umów gwarancji finansowych. Po początkowym ujęciu wystawca takiej umowy w późniejszych okresach wycenia ją według wyższej z następujących wartości:

(1)     kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe,

(2)     początkowo ujętej kwoty, w odpowiednich przypadkach pomniejszonej o skumulowaną kwotę dochodów ujmowanych zgodnie z zasadami MSSF 15;

·   zobowiązań do udzielenia pożyczki oprocentowanej poniżej rynkowej stopy procentowej. Wystawca takiego zobowiązania (o ile nie wybrano opcji wyceny w wartości godziwej przez wynik finansowy) w późniejszych okresach wycenia ją według wyższej z następujących wartości:

(1)     kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe,

(2)     początkowo ujętej kwoty, w odpowiednich przypadkach pomniejszonej o skumulowaną kwotę dochodów ujmowanych zgodnie z zasadami MSSF 15;

·   warunkowej zapłaty ujętej przez jednostkę przejmującą w ramach połączenia jednostek, do którego ma zastosowanie MSSF 3. Taka zapłata warunkowa jest wyceniana w późniejszych okresach w wartości godziwej, a zmiany są ujmowane w wyniku finansowym.

W momencie początkowego ujęcia Santander Bank Polska S.A. może nieodwołalnie wyznaczyć zobowiązanie finansowe jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, gdy prowadzi to do uzyskania bardziej przydatnych informacji, ponieważ:

·   eliminuje to lub znacząco zmniejsza niespójność w zakresie wyceny lub ujmowania (określaną czasami, jako „niedopasowanie księgowe”), jaka w przeciwnym razie powstałaby na skutek wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad lub

·   grupa zobowiązań finansowych bądź aktywów finansowych i zobowiązań finansowych jest zarządzana, a jej wyniki są oceniane w oparciu o wartość godziwą, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem lub strategią inwestycyjną, a informacje o tej grupie przygotowane na tej podstawie są przekazywane wewnątrz  Santander Bank Polska S.A.  kluczowemu personelowi kierowniczemu (zgodnie z definicją zawartą w MSR 24 Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych).

Wbudowane instrumenty pochodne

Wbudowany instrument pochodny jest komponentem kontraktu hybrydowego, który zawiera również niebędącą instrumentem pochodnym umowę zasadniczą, powodującym, że niektóre z przepływów pieniężnych wynikających z instrumentu łącznego zmieniają się w sposób podobny do przepływów, które wynikałyby z samodzielnie występującego instrumentu pochodnego. Wbudowany instrument pochodny sprawia, że część lub całość przepływów pieniężnych, które w innym przypadku byłyby wymagane zgodnie z umową, jest modyfikowana w oparciu o określoną stopę procentową, cenę instrumentu finansowego, cenę towaru, kurs walutowy, indeks cen lub stóp, rating kredytowy lub indeks kredytowy, bądź inną zmienną, pod warunkiem, że zmienna niebędąca zmienną finansową nie jest specyficzna dla którejkolwiek ze stron umowy. Instrument pochodny dołączony do instrumentu finansowego, który zgodnie z umową może zostać przeniesiony niezależnie od tego instrumentu finansowego, albo, którego kontrahentem jest inna strona, nie jest wbudowanym instrumentem pochodnym, lecz oddzielnym instrumentem finansowym.

Dla aktywów finansowych, które spełniają definicję kontraktów hybrydowych z wbudowanym instrumentem pochodnym, instrument pochodny stanowiący komponent takiego kontraktu nie jest wydzielany od umowy zasadniczej niebędącej instrumentem pochodnym, całość kontraktu ocenia się pod kątem charakterystyki umownych przepływów pieniężnych.

Wycena aktywów finansowych i zobowiązań finansowych

Początkowa wycena

W momencie początkowego ujęcia Santander Bank Polska S.A. wycenia składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe w jego wartości godziwej, którą w przypadku aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy powiększa się lub pomniejsza o koszty transakcyjne, które można bezpośrednio przypisać do nabycia lub emisji tych aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Jeśli jednak wartość godziwa składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego w momencie początkowego ujęcia różni się od ceny transakcyjnej, Santander Bank Polska S.A. ujmuje ten instrument na ten dzień w następujący sposób:

·   jeżeli wartość godziwa znajduje potwierdzenie w cenie notowanej na aktywnym rynku za identyczny składnik aktywów lub identyczne zobowiązanie (tj. w danych wejściowych poziomu 1) lub opiera się na technice wyceny, w której wykorzystuje się tylko dane z obserwowalnych rynków, wówczas Santander Bank Polska S.A. ujmuje różnicę między wartością godziwą w momencie początkowego ujęcia a ceną transakcyjną, jako zysk lub stratę,

·   we wszystkich innych przypadkach – skorygowaną w celu odroczenia różnicy między wartością godziwą w momencie początkowego ujęcia a ceną transakcyjną. Po początkowym ujęciu Santander Bank Polska S.A.  ujmuje odroczoną różnicę, jako zysk lub stratę tylko do wysokości, jaka wynika ze zmiany czynnika (w tym czasu), którą uczestnicy rynku uwzględniliby przy wycenie składnika aktywów lub zobowiązania.

W momencie początkowego ujęcia Santander Bank Polska S.A. wycenia należności z tytułu dostaw i usług, które nie mają istotnego komponentu finansowania (ustalonego zgodnie z MSSF 15), w ich cenie transakcyjnej (zgodnie z definicją w MSSF 15).

Wycena aktywów finansowych po początkowym ujęciu

Po początkowym ujęciu Santander Bank Polska S.A.  wycenia składnik aktywów finansowych w:

·   zamortyzowanym koszcie lub

·   wartości godziwej przez inne całkowite dochody lub

·   wartości godziwej przez wynik finansowy.

Dla aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowych odpisów na oczekiwane straty kredytowe nie wylicza się.

Wycena zobowiązań finansowych po początkowym ujęciu

Po początkowym ujęciu Santander Bank Polska S.A.  wycenia zobowiązanie finansowe w:

·   zamortyzowanym koszcie lub

·   wartości godziwej przez wynik finansowy.

Zobowiązania wyceniane według zamortyzowanego kosztu obejmują: zobowiązania wobec banków, zobowiązania wobec klientów, zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu, otrzymane kredyty i pożyczki, wyemitowane dłużne instrumenty finansowe oraz zobowiązania podporządkowane.

Jako zobowiązania podporządkowane ujmuje się zobowiązania, które w razie likwidacji lub upadłości Santander Bank Polska S.A. są spłacane po zaspokojeniu wszystkich innych wierzycieli Santander Bank Polska S.A. Podstawą kwalifikacji zobowiązań finansowych, jako zobowiązań podporządkowanych jest decyzja Komisji Nadzoru Finansowego wydana na wniosek Santander Bank Polska S.A.

Wycena w zamortyzowanym koszcie

Aktywa finansowe

Metoda efektywnej stopy procentowej

Przychód z tytułu odsetek oblicza się przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, za wyjątkiem składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. W momencie przeklasyfikowania do koszyka 3 aktywa finansowego lub grupy podobnych aktywów finansowych, przychody z tytułu odsetek naliczane są od wartości netto aktywa finansowego i wykazywane są według stopy procentowej, według której zdyskontowane zostały przyszłe przepływy pieniężne dla celów wyceny utraty wartości.

Przychody odsetkowe od aktywów POCI oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego cyklu życia aktywa. Skorygowaną o ryzyko kredytowe efektywną stopę procentową liczy się poprzez uwzględnienie przyszłych przepływów pieniężnych skorygowanych o efekt ryzyka kredytowego rozpoznawanego w całym okresie życia aktywa.

Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy lub płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego do wartości netto składnika aktywów lub zobowiązania finansowego. Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej Santander Bank Polska S.A. dokonuje oszacowania przepływów pieniężnych, uwzględniając wszelkie postanowienia umowy instrumentu finansowego (na przykład: przedpłaty, opcje kupna i podobne), jednakże nie uwzględnia potencjalnych przyszłych odpisów aktualizujących związanych z nieściągalnością kredytów.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Wyliczenie obejmuje płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje (np. za uruchomienie i przyznanie kredytu, uruchomienie transzy kredytu, prolongatę kredytu, odnowienie kredytu, prowizja za restrukturyzację, aneksy powodujące zmiany w przepływach), koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta.

Koszty bezpośrednio związane ze sprzedażą produktów kredytowych są w części rozliczane w przychodach odsetkowych z wykorzystaniem efektywnej stopy procentowej, gdy istnieje możliwości ich bezpośredniego powiązania z umową kredytową, a w części są rozpoznawane w wyniku z tytułu prowizji, w momencie ich poniesienia, gdy nie ma możliwości jednoznacznego przypisania do określonej umowy kredytowej.

Efektywna stopa procentowa skorygowana o ryzyko kredytowe to stopa, za pomocą której szacowane przyszłe płatności lub wpływy pieniężne w ciągu całego oczekiwanego okresu życia składnika aktywów finansowych dyskontowane są dokładnie do zamortyzowanego kosztu składnika aktywów finansowych, będącego zakupionym lub utworzonym składnikiem aktywów finansowych dotkniętym utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. Przy wyliczaniu efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe Santander Bank Polska S.A. dokonuje oszacowania oczekiwanych przepływów pieniężnych, uwzględniając wszystkie warunki umowy składnika aktywów finansowych (np. wcześniejsze spłaty, prolongaty, opcje kupna lub podobne) oraz oczekiwane straty kredytowe. Wyliczenie obejmuje wszelkie płacone lub otrzymywane przez strony umowy prowizje i punkty stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej, koszty transakcyjne oraz wszystkie pozostałe premie lub dyskonta. Przyjmuje się założenie, że przepływy pieniężne oraz oczekiwany okres życia grupy podobnych instrumentów finansowych mogą być wiarygodnie oszacowane. Jednakże w rzadkich przypadkach, w których nie jest możliwe wiarygodne oszacowanie przepływów pieniężnych lub pozostałego okresu życia instrumentu finansowego (lub grupy instrumentów finansowych), Santander Bank Polska S.A. dokonuje wyliczeń w oparciu o przepływy pieniężne wynikające z umowy za pełny umowny czas trwania instrumentu finansowego (lub grupy instrumentów finansowych).

Wartość bilansowa brutto składnika aktywów finansowych stanowi zamortyzowany koszt składnika aktywów finansowych, przed korektą o wszelkie odpisy na oczekiwane straty kredytowe z uwzględnieniem wartości odsetek karnych naliczonych od wartości kapitału przeterminowanego, które nie podlegały spisaniu z bilansu.

Aktywa nabyte lub udzielone z rozpoznaną utratą wartości (POCI)

Santander Bank Polska wyodrębnia kategorie aktywów nabytych lub udzielonych z utratą wartości (POCI). Są to aktywa , które w momencie początkowego ujęcia mają stwierdzoną utratę wartości .

Aktywa finansowe  zaklasyfikowane jako POCI w momencie początkowego ujęcia powinny być traktowane jako POCI we wszystkich następnych okresach do momentu zaprzestania ich ujmowania.

Przy początkowym ujęciu aktywa finansowe POCI są ujmowane w wartości godziwej. Po początkowym ujęciu aktywa POCI wycenia się według zamortyzowanego kosztu. Wycena aktywów POCI jest dokonywana w oparciu o efektywną stopę procentową skorygowaną o ryzyko kredytowe.

Dla ekspozycji klasyfikowanych jako POCI (purchased or originated credit impaired) oczekiwane straty są rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia.

Portfel kredytów hipotecznych denominowanych/ indeksowanych do walut obcych

Santander Polska S.A. pomniejsza wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych denominowanych/ indeksowanych do walut obcych zgodnie z MSSF 9 o wpływ ryzyka prawnego dla potencjalnych oraz istniejących spraw spornych. W  przypadku braku ekspozycji brutto lub jej niewystarczającej wartości na pokrycie ewidencjonuje rezerwę zgodnie z MSR 37.

Modyfikacja przepływów pieniężnych wynikających z umowy

Pojęcie modyfikacji

Santander Bank Polska S.A. za modyfikację uznaje zmianę przepływów kontraktowych składnika aktywów finansowych na podstawie aneksu do umowy. Za modyfikację nie uznaje się zmiany przepływów kontraktowych wynikających z realizacji warunków umownych.

Jeżeli warunki umowy aktywa finansowego ulegają zmianie, Santander Bank Polska S.A. dokonuje oceny, czy przepływy pieniężne generowane przez zmodyfikowane aktywo różnią się istotnie od przepływów finansowych generowanych przez aktywo finansowe przed modyfikacją warunków umowy.

Kryteria modyfikacji

Przy ocenie tego, czy modyfikacja jest istotna czy nieistotna Santander Bank Polska S.A. bierze pod uwagę zarówno kryteria ilościowe, jaki jakościowe. Obie grupy kryteriów są analizowane łącznie.

Kryteria ilościowe

Do określenia istotności wpływu modyfikacji stosowany jest tzw. „test 10%”, który bazuje na porównaniu zdyskontowanych przepływów pieniężnych zmodyfikowanego instrumentu finansowego (przy wykorzystaniu pierwotnej efektywnej stopy procentowej)

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

ze zdyskontowanymi, także pierwotną efektywną stopą procentową, przepływami pieniężnymi instrumentu finansowego przed modyfikacją, którego wartość powinna odpowiadać wartości kapitału niewymagalnego, powiększonego o wartość niewymagalnych odsetek oraz skorygowanych o wartość nierozliczonej prowizji.

Kryteria jakościowe

Santander Bank Polska S.A. podczas analizy przesłanek jakościowych bierze pod uwagę następujące aspekty:

·   dodanie/usunięcie cechy naruszającej wynik testu kontraktowych przepływów pieniężnych,

·   przewalutowanie kredytu – za wyjątkiem przewalutowań wynikających z przekazania umowy do windykacji,

·   zmiana dłużnika głównego - zmiana kontrahenta oznacza istotną modyfikację warunków umownych oraz

·   konsolidacja kilku ekspozycji w jedną w ramach aneksu.

Istotna modyfikacja

Identyfikacja istotnej modyfikacji skutkująca wyłączeniem instrumentu finansowego ze sprawozdania z sytuacji finansowej następuje, na podstawie kryteriów ilościowych i jakościowych.

Dodatkowo istotna modyfikacja występuje, gdy przepływy pieniężne zmodyfikowanego instrumentu finansowego są „istotnie różne” w stosunku do pierwotnego instrumentu finansowego, co ma miejsce wtedy, kiedy różnica pomiędzy zdyskontowanymi przepływami pieniężnymi zmodyfikowanego instrumentu finansowego (przy wykorzystaniu pierwotnej efektywnej stopy procentowej), a zdyskontowanymi, także pierwotną efektywną stopą procentową, przepływami pieniężnymi instrumentu finansowego przed modyfikacją, większa jest niż 10%,

Jeżeli modyfikacja składnika aktywów finansowych powoduje zaprzestanie ujmowania istniejącego składnika aktywów finansowych, a następnie ujęcie zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych, zmodyfikowany składnik aktywów uznaje się za „nowy” składnik aktywów finansowych. Następuje ujęcie nowego aktywa w wartości godziwej oraz kalkulacja nowej efektywnej stopy procentowej zastosowanej do nowego aktywa.

Nieistotna modyfikacja

Jeżeli nie są spełnione kryteria jakościowe ani ilościowe Santander Bank Polska S.A.  uznaje modyfikację za nieistotną.

Jeśli wynikające z umowy przepływy pieniężne związane ze składnikiem aktywów finansowych podlegają renegocjacji lub jakiejkolwiek innej modyfikacji, a renegocjacja lub modyfikacja nie prowadzą do zaprzestania ujmowania danego składnika aktywów finansowych zgodnie z niniejszą polityką, Santander Bank Polska S.A. dokonuje ponownej kalkulacji wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych i ujmuje zysk lub stratę z tytułu modyfikacji w wyniku finansowym. Wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych oblicza się, jako obecną wartość renegocjowanych lub zmodyfikowanych przepływów pieniężnych wynikających z umowy, zdyskontowanych według pierwotnej efektywnej stopy procentowej składnika aktywów finansowych (lub efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe w przypadku zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe). Wszelkie poniesione koszty i opłaty korygują wartość bilansową zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych i są amortyzowane w okresie pozostającym do daty wymagalności zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych.

Zmiana wartości bilansowej brutto jest amortyzowana w przychody / koszty odsetkowe przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej.

Odpisanie

Santander Bank Polska S.A. bezpośrednio obniża wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych, jeżeli nie ma ona uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części. Odpisanie stanowi zdarzenie prowadzące do zaprzestania ujmowania.

Odpisy mogą odnosić się do składnika aktywów finansowych w całości lub do jego części.

Santander Bank Polska S.A.  odpisuje aktywa finansowe w przypadku zajścia, chociaż jednej z poniższych przesłanek:

·   Santander Bank Polska S.A.  posiada udokumentowaną nieściągalność wierzytelności,

·   brak jest uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części,

·   należność jest całkowicie wymagalna, wartość odpisu na oczekiwane straty kredytowe odpowiada wartości ekspozycji brutto a szacowane wpływy z tytułu egzekucji należności są równe zeru,

·   aktywo powstało w wyniku przestępstwa a jego sprawcy nie zostali wykryci lub

·   otrzymanie przez  Santander Bank Polska S.A.:

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

·       wydanego przez właściwy organ egzekucyjny postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu nieściągalności wobec wszystkich zobowiązanych, a w szczególności na podstawie art. 824 § 1 pkt. 3, kpc., jeżeli Santander Bank Polska S.A. uznaje ten stan, jako odpowiadający stanowi faktycznemu;

·       postanowienia sądu o:

-     oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub

-     umorzeniu postępowania upadłościowego lub

-     zakończeniu postępowania upadłościowego.

Odpisane aktywa finansowe są następnie ujmowane w ewidencji pozabilansowej.

Analogiczne przesłanki są brane pod uwagę w przypadku odpisywania odsetek karnych.

Utrata wartości

Podejście ogólne

Santander Bank Polska S.A.  ustala odpisy na oczekiwane straty kredytowe z tytułu składnika aktywów finansowych w odniesieniu do:

·   składnika aktywów finansowych, który jest wyceniany w zamortyzowanym koszcie lub w wartości godziwej przez inne całkowite dochody,

·   należności leasingowych,

·   składnika aktywów z tytułu umów, czyli praw  Santander Bank Polska S.A. do wynagrodzenia w zamian za dobra lub usługi, które zostały przekazane klientowi zgodnie z MSSF 15 „Przychody z umów z klientami”,

·    zobowiązania do udzielenia pożyczki oraz

·   zobowiązań pozabilansowych o charakterze kredytowym oraz gwarancji finansowych.

Santander Bank Polska S.A. stosuje wymogi w zakresie utraty wartości w celu ujęcia i wyceny odpisu na oczekiwane straty kredytowe z tytułu aktywów finansowych, które są wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Jednakże odpis na oczekiwane straty kredytowe ujmuje się w rachunku zysków lub strat i nie obniża on wartości bilansowej składnika aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Na każdy dzień sprawozdawczy Santander Bank Polska S.A. wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu instrumentu finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, jeżeli ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym znacznie wzrosło od momentu początkowego ujęcia.

Celem wymogów w zakresie utraty wartości jest ujęcie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia wszystkich instrumentów finansowych, w odniesieniu do których odnotowano znaczny wzrost ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia – niezależnie od tego, czy oceniane one były indywidualnie czy zbiorowo – biorąc pod uwagę wszystkie racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, włączając w to dane dotyczące przyszłości.

Jeżeli na dzień sprawozdawczy ryzyko kredytowe związane z instrumentem finansowym nie wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia, Santander Bank Polska S.A. wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu tego instrumentu finansowego w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym.

W odniesieniu do zobowiązań do udzielenia pożyczki oraz umów gwarancji finansowych dzień, w którym Santander Bank Polska S.A. staje się stroną nieodwołalnego zobowiązania, uznaje się za datę początkowego ujęcia do celów stosowania wymogów w zakresie utraty wartości.

Jeśli w poprzednim okresie sprawozdawczym Santander Bank Polska S.A. wycenił odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu instrumentu finansowego w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia, ale na bieżący dzień sprawozdawczy ustalił, że ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem zmalało, Santander Bank Polska S.A. wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym na bieżący dzień sprawozdawczy.

Santander Bank Polska S.A. ujmuje w wyniku finansowym, jako zysk lub stratę z tytułu utraty wartości, kwotę oczekiwanych strat kredytowych, jaka jest wymagana, aby dostosować odpis na oczekiwane straty kredytowe na dzień sprawozdawczy do kwoty, którą należy ująć.

Santander Bank Polska S.A. nalicza odsetki od ekspozycji klasyfikowanych do koszyka 3 od wartości ekspozycji netto.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Uproszczone podejście w przypadku należności z tytułu dostaw i usług oraz aktywów z tytułu umów

Santander Bank Polska S.A. zawsze w przypadku należności z tytułu dostaw i usług oraz aktywów z tytułu umów wycenia odpis na oczekiwane straty kredytowe w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym w całym okresie życia z tytułu należności z tytułu dostaw i usług lub aktywa z tytułu umów wynikających z transakcji, które są objęte zakresem MSSF 15 i które nie zawierają istotnego komponentu finansowania.

Zakupione lub utworzone składniki aktywów finansowych dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (aktywa POCI)

Na dzień sprawozdawczy Santander Bank Polska S.A. ujmuje wyłącznie zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia, jako odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe.

Przychody odsetkowe od aktywów POCI oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego cyklu życia aktywa. Skorygowaną o ryzyko kredytowe efektywną stopę procentową liczy się poprzez uwzględnienie przyszłych przepływów pieniężnych skorygowanych o efekt ryzyka kredytowego rozpoznawanego w całym okresie życia aktywa.

Na każdy dzień sprawozdawczy Santander Bank Polska S.A. ujmuje w wyniku finansowym kwotę zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia, jako zysk lub stratę z tytułu utraty wartości. Santander Bank Polska S.A. ujmuje korzystne zmiany oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie życia, jako zysk z tytułu utraty wartości, nawet, jeśli oczekiwane straty kredytowe w całym okresie życia są niższe niż kwota oczekiwanych strat kredytowych, które zostały uwzględnione w kalkulacji oczekiwanych przepływów pieniężnych w momencie początkowego ujęcia.

Zobowiązania warunkowe

Santander Bank Polska S.A. tworzy rezerwy na obarczone ryzykiem utraty wartości nieodwołalne zobowiązania warunkowe (nieodwołalne otwarte linie kredytowe, gwarancje finansowe, akredytywy, itp.). Wartość rezerwy wyznacza się, jako różnicę pomiędzy szacunkiem dotyczącym wykorzystania zaangażowania warunkowego ustalonego przy zastosowaniu parametru Credit Conversion Factor (CCF) a wartością bieżącą spodziewanych przyszłych przepływów pieniężnych z tej ekspozycji.

Santander Bank Polska S.A. tworzy rezerwy na zobowiązania pozabilansowe obarczone ryzykiem kredytowym w podziale na 3 koszyki.

Zyski i straty

Zysk lub stratę na składniku aktywów finansowych lub zobowiązaniu finansowym, wycenianym w wartości godziwej, ujmuje się w wyniku finansowym, chyba, że składnik lub zobowiązanie jest:

·   częścią powiązania zabezpieczającego,

·   inwestycją w instrument kapitałowy i Santander Bank Polska S.A. postanowił wykazywać zyski i straty z tej inwestycji w innych całkowitych dochodach,

·   zobowiązaniem finansowym wyznaczonym, jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy, a Santander Bank Polska S.A. jest zobowiązany do wykazania w innych całkowitych dochodach skutków zmiany ryzyka kredytowego dla tego zobowiązania lub

·   składnikiem aktywów finansowych wycenianym w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, a Santander Bank Polska S.A. jest zobowiązany do ujęcia określonych zmian wartości godziwej w innych całkowitych dochodach.

Dywidendy ujmuje się w wyniku finansowym tylko wtedy, gdy:

·   powstaje uprawnienie Santander Bank Polska S.A.  do otrzymania dywidendy,

·   istnieje prawdopodobieństwo, że Santander Bank Polska S.A. uzyska korzyści ekonomiczne związane z dywidendą oraz

·   wysokość dywidendy można wycenić w wiarygodny sposób.

Zysk lub stratę na wycenianym w zamortyzowanym koszcie składniku aktywów finansowych, który nie jest częścią powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w wyniku finansowym poprzez amortyzację lub w celu ujęcia zysków lub strat z tytułu utraty wartości. Zysk lub stratę na wycenianym w zamortyzowanym koszcie zobowiązaniu finansowym, które nie jest częścią powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w wyniku finansowym, gdy zaprzestano ujmowania danego zobowiązania finansowego, oraz poprzez amortyzację.

W odniesieniu do aktywów finansowych, które Santander Bank Polska S.A. ujmuje na dzień rozliczenia, to w przypadku aktywów wycenianych w zamortyzowanym koszcie nie ujmuje żadnych zmian wartości godziwej składnika aktywów, który ma zostać otrzymany w okresie pomiędzy dniem zawarcia transakcji a dniem jej rozliczenia. Jednakże w przypadku aktywów wycenianych w wartości

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

godziwej, zmianę wartości godziwej ujmuje się w wyniku finansowym lub w innych całkowitych dochodach. Za dzień zawarcia transakcji uznaje się dzień początkowego ujęcia do celów stosowania wymogów w zakresie utraty wartości.

Inwestycje w instrumenty kapitałowe

Inwestycje w instrumenty kapitałowe wyceniane są w wartości godziwej przez wynik finansowy, chyba, że w momencie początkowego ujęcia Santander Bank Polska S.A. dokona nieodwołalnego wyboru dotyczącego przedstawiania w innych całkowitych dochodach późniejszych zmian wartości godziwej inwestycji w instrument kapitałowy, który nie jest przeznaczony do obrotu ani nie jest warunkową zapłatą ujętą przez jednostkę przejmującą w ramach połączenia jednostek, do którego ma zastosowanie MSSF 3.

Jeśli Santander Bank Polska S.A. dokonał wyboru o wycenie instrumentów kapitałowych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, dywidendy wynikające z tej inwestycji ujmuje w wyniku finansowym.

Zobowiązania wyznaczone jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Santander Bank Polska S.A. prezentuje zysk lub stratę na zobowiązaniu finansowym, które jest wyznaczone jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy w następujący sposób:

·   kwota zmiany wartości godziwej zobowiązania finansowego przypisywana do zmian ryzyka kredytowego związanego z tym zobowiązaniem jest prezentowana w innych całkowitych dochodach oraz

·   pozostała kwota zmiany wartości godziwej zobowiązania jest prezentowana w wyniku finansowym, chyba że opisane w pkt a) traktowanie skutków zmian ryzyka kredytowego związanego z tym zobowiązaniem doprowadziłoby do powstania lub powiększenia niedopasowania księgowego w wyniku finansowym Santander Bank Polska S.A.

Jeśli wymogi określone powyżej doprowadziłyby do powstania lub powiększenia niedopasowania księgowego w wyniku finansowym Santander Bank Polska S.A., to prezentuje on wszystkie zyski lub straty wynikające z tego zobowiązania (w tym skutki zmian ryzyka kredytowego związanego z tym zobowiązaniem) w wyniku finansowym.

Santander Bank Polska S.A. prezentuje w wyniku finansowym wszystkie zyski i straty wynikające ze zobowiązań do udzielenia pożyczki i umów gwarancji finansowych, które są wyznaczone jako wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Aktywa wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Zysk lub stratę na składniku aktywów finansowych wycenianym w wartości godziwej przez inne całkowite dochody ujmuje się w innych całkowitych dochodach, z wyjątkiem zysku lub straty z tytułu utraty wartości oraz zysków lub strat z tytułu różnic kursowych, do momentu zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych. Jeśli zaprzestano ujmowania składnika aktywów finansowych, Santander Bank Polska S.A.  ujmuje takie skumulowane zyski lub straty, które były uprzednio ujęte w innych całkowitych dochodach, w wyniku finansowym. Odsetki obliczone w oparciu o metodę efektywnej stopy procentowej ujmuje się w wyniku finansowym.

Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu

Santander Bank Polska S.A. klasyfikuje do instrumentów finansowych przeznaczonych do obrotu składnik aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych, które:

·   nabyto lub zaciągnięto głównie w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie,

·   w momencie początkowego ujęcia stanowią część portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie i dla których istnieją dowody bieżącego faktycznego trybu generowania krótkoterminowych zysków lub

·   są instrumentem pochodnym (z wyjątkiem instrumentów pochodnych będących umowami gwarancji finansowej lub wyznaczonymi i skutecznymi instrumentami zabezpieczającymi).

Pochodne instrumenty finansowe wycenia się w wartości godziwej bez uwzględniania kosztów transakcji, które będą poniesione przy ich sprzedaży. Podstawą do wyznaczenia wartości godziwej pochodnego instrumentu finansowego przy początkowym ujęciu jest cena transakcyjna, tj. wartość godziwa uiszczonej lub otrzymanej zapłaty.

Jeśli kontrakt hybrydowy zawiera umowę zasadniczą, która nie jest składnikiem aktywów objętym zakresem MSSF 9, Santander Bank Polska S.A.  wydziela wbudowany instrument pochodne od umowy zasadniczej i ujmuje go analogicznie jak pozostałe instrumenty pochodne, jeżeli cechy ekonomiczne i ryzyka związane z wbudowanym instrumentem pochodnym nie są ściśle powiązane z cechami ekonomicznymi i ryzykami właściwymi dla umowy zasadniczej oraz umowa zasadnicza nie jest wyceniana w wartości godziwej przez wynik finansowy. Wbudowane instrumenty finansowe wyceniane są w wartości godziwej, a jej zmiany są ujmowane w rachunku zysków i strat.

Santander Bank Polska S.A.  wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe w celu zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym oraz ryzykiem stóp procentowych wynikającymi z działalności Santander Bank Polska S.A. Instrumenty pochodne, które nie podlegają zasadom wyceny zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń, klasyfikowane są jako instrumenty przeznaczone do obrotu i wyceniane w wartości godziwej.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Rachunkowość zabezpieczeń

Santander Bank Polska S.A.  zdecydowała się, opierając się o zapis par. 7.2.21 MSSF 9, na kontynuację stosowania wymogów rachunkowości zabezpieczeń i relacji zabezpieczających wynikających z MSR 39.

Rachunkowość zabezpieczeń ujmuje wpływające na rachunek zysków i strat skutki kompensowania zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego oraz pozycji zabezpieczanej.

W momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznacza się i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji oraz charakter zabezpieczanego ryzyka. Santander Bank Polska S.A. dokumentuje w momencie ustanowienia zabezpieczenia i na bieżąco ocenę efektywności instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zmian wartości godziwej pozycji zabezpieczanej.

Santander Bank Polska S.A. wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe m.in. w celu zabezpieczenia przed ryzykiem stóp procentowych wynikających z działalności operacyjnej, finansowej i inwestycyjnej Santander Bank Polska S.A.

Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń w następujących sytuacjach:

·   zostało stwierdzone, że instrument pochodny nie jest lub przestał być efektywny dla zabezpieczenia danego ryzyka;

·   instrument pochodny wygasł, został sprzedany, zapadł lub został wykonany;

·   instrument zabezpieczany zapadł, został sprzedany lub spłacony,

·   dochodzi do unieważnienia powiązania zabezpieczającego.

Zabezpieczenie wartości godziwej

Jest to zabezpieczenie przed wpływem zmian wartości godziwej ujętego składnika aktywów, zobowiązania lub uprawdopodobnionego przyszłego zobowiązania, albo wyodrębnionej części takiego składnika aktywów, zobowiązania, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka i które może wpływać na rachunek zysków i strat.

Zabezpieczenie wartości godziwej ujmowane jest w następujący sposób: zyski lub straty wynikające z przeszacowania wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego (pochodnego instrumentu zabezpieczającego) wykazuje się w rachunku zysków i strat, zyski lub straty związane z pozycją zabezpieczaną, wynikające z zabezpieczanego ryzyka, korygują wartość bilansową zabezpieczanej pozycji i są ujmowane w rachunku zysków i strat. Zasada ta ma zastosowanie do zabezpieczanej pozycji, którą w innych okolicznościach wycenia się według zamortyzowanego kosztu lub będącej składnikiem aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Jest to zabezpieczenie przed zagrożeniem zmiennością przepływów pieniężnych, które:

1.       można przypisać konkretnemu rodzajowi ryzyka związanemu z ujętym składnikiem aktywów lub zobowiązaniem (takim, jak całość lub część przyszłych płatności odsetkowych od zadłużenia o zmiennym oprocentowaniu) lub z wysoce prawdopodobną planowaną transakcją, i które

2.       mogłyby wpływać na zyski lub straty.

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmowane jest w następujący sposób: część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, który stanowi efektywne zabezpieczenie, ujmuje się w innych całkowitych dochodach, zaś nieefektywną część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym ujmuje się w rachunku zysków i strat.

Przychody i koszty odsetkowe od instrumentów zabezpieczanych i zabezpieczających ujmowane są w wyniku z tytułu odsetek.

Kwoty ujęte w innych całkowitych dochodach reklasyfikowane są do rachunku zysków i strat w okresie, w którym zabezpieczana pozycja ma wpływ na rachunek zysków i strat.

W przypadku wygaśnięcia lub sprzedaży instrumentu zabezpieczającego bądź unieważnienia powiązania zabezpieczającego Santander Bank Polska S.A. zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń. Wszystkie zyski lub straty na instrumencie zabezpieczającym dotyczące efektywnego zabezpieczenia ujętego w innych całkowitych dochodach w dalszym ciągu stanowią element kapitału własnego aż do momentu zajścia planowej transakcji, kiedy ujmowane one są w rachunku zysków i strat.

Jeżeli zaprzestano oczekiwać realizacji planowanej transakcji wszystkie skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym ujmowane w innych całkowitych dochodach przeklasyfikuje się do wyniku finansowego.

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży

Santander Bank Polska S.A. pozyskuje/lokuje środki także poprzez sprzedaż/kupno instrumentów finansowych z przyrzeczeniem ich odkupu/odsprzedaży w przyszłości po z góry ustalonej cenie.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Papierów wartościowych sprzedanych z przyrzeczeniem ich odkupu (“transakcje repo oraz sell buy-back”) nie wyłącza się ze sprawozdania z sytuacji finansowej na koniec okresu sprawozdawczego. Różnica pomiędzy ceną sprzedaży a ceną odkupu stanowi koszt odsetkowy i jest rozliczana w czasie przez okres życia kontraktu. Papierów wartościowych kupionych z przyrzeczeniem ich odsprzedaży (“transakcje reverse repo oraz buy-sell-back”) nie rozpoznaje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej na koniec okresu sprawozdawczego. Różnica pomiędzy ceną zakupu a ceną odsprzedaży stanowi przychód odsetkowy i jest rozliczana w czasie przez okres życia kontraktu.

Opisane zasady Santander Bank Polska S.A stosuje również do transakcji zawieranych jako odrębne transakcje sprzedaży i odkupu instrumentów finansowych , ale mających ekonomiczny charakter transakcji  z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży.

Rzeczowy majątek trwały

Własne składniki rzeczowych aktywów trwałych

Składniki rzeczowego majątku trwałego, w tym oddane w leasing operacyjny,  wykazywane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszone o wartość skumulowanej amortyzacji oraz odpisy z tytułu utraty wartości.

Aktywa będące przedmiotem umów leasingu

Model kosztu

Santander Bank Polska jako leasingobiorca wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu:

a)       pomniejszonego o łączne odpisy amortyzacyjne (umorzenie) i łączne straty z tytułu utraty wartości; oraz

b)       skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu .

Późniejsze nakłady

Santander Bank Polska S.A. ujmuje w wartości bilansowej pozycji rzeczowych aktywów trwałych koszty wymiany części tych pozycji w momencie ich poniesienia, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że Bank uzyska przyszłe korzyści ekonomiczne związane ze składnikiem aktywów, a cenę nabycia lub koszt wytworzenia można wycenić w wiarygodny sposób. Pozostałe koszty są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.

Amortyzacja

Odpisy amortyzacyjne dokonywane są według metody liniowej przez okres ekonomicznej użyteczności danego składnika rzeczowych aktywów trwałych i wykazywane są w rachunku zysków i strat.

Szacowane okresy użytkowania są następujące:

·   nieruchomości: 22-40 lat

·   sprzęt informatyczny: 3-5 lat

·   środki transportu: 3- 4 lata

·   pozostały majątek trwały: 3-14 lat

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania są amortyzowane liniowo w okresie użytkowania.

Stawki amortyzacyjne są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji mogą stanowić podstawę dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji.

Wartość firmy oraz wartości niematerialne

Wartość firmy

Wartość firmy (goodwill) powstała przy połączeniu jednostek gospodarczych ujmowana jest w wysokości nadwyżki ceny nabycia nad wartością godziwą udziału w zidentyfikowanych nabytych aktywach, zobowiązaniach i zobowiązaniach warunkowych pomniejszonej o utratę wartości. Wartość firmy jest testowana pod kątem ewentualnej utraty wartości w okresach rocznych.

Licencje, patenty, koncesje i podobne wartości

Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są ujmowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.

Nakłady, które są związane bezpośrednio z produkcją możliwych do zidentyfikowania i unikalnych programów komputerowych kontrolowanych przez Santander Bank Polska S.A. i które prawdopodobnie będą generowały korzyści ekonomiczne przekraczające nakłady w okresie powyżej jednego roku, są wykazywane jako wartości niematerialne.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Koszty zakończonych prac rozwojowych

Santander Bank Polska S.A. aktywuje koszty bezpośrednie oraz uzasadnioną część kosztów pośrednich związanych z projektowaniem, wykonywaniem i testowaniem rozwiązań w zakresie nowych lub udoskonalonych procesów, systemów oraz usług.

Santander Bank Polska S.A. identyfikuje koszty zakończonych prac rozwojowych jako wartości niematerialne w związku z uzyskaniem przyszłych korzyści ekonomicznych oraz spełnieniem warunków określonych w MSR 38, tj. Santander Bank Polska S.A.:

·   ma możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika,

·   posiada stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac i użytkowaniu wytwarzanego składnika oraz

·   może wiarygodnie ustalić wysokość nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować wytworzonemu składnikowi wartości niematerialnych.

Ekonomiczny okres użyteczności „Kosztów zakończonych prac rozwojowych” jest określony. Stawki amortyzacyjne są dostosowane do okresu ekonomicznej użyteczności. Santander Bank Polska S.A.  wykazuje osobno te koszty, które wynikają z prac rozwojowych we własnym zakresie.

Na nakłady na prace rozwojowe składają się wszystkie nakłady, które można bezpośrednio przyporządkować czynnościom rozwojowym.

Pozostałe wartości niematerialne

Pozostałe wartości niematerialne nabywane przez Santander Bank Polska S.A., wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o wartość skumulowanej amortyzacji i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.

Nakłady na wartości niematerialne

Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych są ujmowane tylko w przypadku, gdy te nakłady zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne danego składnika. W pozostałych przypadkach nakłady te są ujmowane w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich poniesienia.

Amortyzacja

Amortyzacja jest ujmowana w rachunku zysków i strat przy użyciu metody liniowej lub degresywnej dla wartości niematerialnych i prawnych powstałych w wyniku połączenia, przez okres ekonomicznej użyteczności poszczególnych składników wartości niematerialnych, który dla większości aktywów niematerialnych wynosi 3 lata. Stawki amortyzacyjne są corocznie weryfikowane. Wnioski z tej weryfikacji mogą stanowić podstawę dla ewentualnej zmiany okresów amortyzacji.

Leasing

Wyodrębnianie elementów umowy leasingu

Leasingobiorca

Tam gdzie nie jest to możliwe oraz gdzie udział elementów nieleasingowych jest nieistotny w stosunku do całości płatności z tytułu leasingu netto, Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca nie wyodrębnia elementów nieleasingowych od elementów leasingowych, i zamiast tego ujmuje każdy element leasingowy oraz jakiekolwiek towarzyszące elementy nieleasingowe jako pojedynczy element leasingowy dla każdej klasy bazowego składnika aktywów.

Leasingodawca

W przypadku umowy, która zawiera element leasingu i jeden lub więcej dodatkowych elementów leasingowych lub elementów nieleasingowych, Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca alokuje wynagrodzenie w umowie stosując się do zapisów polityki rachunkowości z zakresu przychodów ze sprzedaży z umów z klientami.

Okres leasingu

Santander Bank Polska S.A. ustala okres leasingu jako nieodwołalny okres leasingu wraz z:

·       okresami, w których istnieje opcja przedłużenia leasingu, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz

·       okresami, w których istnieje opcja wypowiedzenia leasingu, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca nie skorzysta z tej opcji.

Okres leasingu jest aktualizowany na moment wystąpienia znaczącego zdarzenia albo znaczącej zmiany.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca

Ujmowanie

W dacie rozpoczęcia Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca ujmuje składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz zobowiązanie z tytułu leasingu.

Wycena

Początkowa wycena

Początkowa wycena składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania

W dacie rozpoczęcia Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania według kosztu.

Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje:

·       kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,

·       wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,

·       wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorcę, oraz

·       szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, lub przeprowa­dzeniem renowacji bazowego składnika aktywów do stanu wymaganego przez warunki leasingu.

Początkowa wycena zobowiązania z tytułu leasingu

W dacie rozpoczęcia okresu leasingu Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie. Opłaty leasingowe dyskontuje się z zastosowaniem stopy procentowej leasingu, jeżeli stopę tę można z łatwością ustalić. W przeciwnym razie Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca stosuje swoją krańcową stopę pożyczkową.

W dacie rozpoczęcia okresu leasingu opłaty leasingowe zawarte w wycenie zobowiązania z tytułu leasingu obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które pozostają do zapłaty w tej dacie:

·       stałe opłaty leasingowe netto (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe) pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe;

·       zmienne opłaty leasingowe netto, które zależą od indeksu lub stawki,

·       kwoty netto, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,

·       cenę netto wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz

·       kary pieniężne netto za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.

Zmiany leasingu

Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca ujmuje zmianę leasingu jako odrębny leasing, jeżeli:

·       zmiana zwiększa zakres leasingu poprzez przyznanie prawa do użytkowania jednego lub większej liczby bazowych składnik aktywów oraz

·       wynagrodzenie za leasing zwiększa się o kwotę współmierną do ceny jednostkowej za zwiększenie zakresu oraz wszelkie właściwe korekty tej ceny jednostkowej w celu uwzględnienia okoliczności danej umowy.

W przypadku zmiany leasingu, która nie jest ujmowana jako odrębny leasing, w dacie uzgodnienia zmiany Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca:

·       nie dokonuje alokacji wynagrodzenia w zmodyfikowanej umowie,

·       ustala okres zmodyfikowanego leasingu, oraz

·       aktualizuje wycenę zobowiązania z tytułu leasingu poprzez dyskontowanie zaktualizowanych opłat leasingowych z zastosowaniem zaktualizowanej stopy dyskontowej.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Stosowane zwolnienia z obowiązku ujmowania

Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca  nie stosuje wymogów polityki rachunkowości opisanych dotyczących ujmowania i wyceny w odniesieniu do:

·       leasingów, które w dacie rozpoczęcia mają okres leasingu nie dłuższy niż 12 miesięcy

·       leasingów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość (aktywo ma niską wartość, gdy wartość netto nowego składnika aktywów nie przekracza 20 tys. złotych).

W odniesieniu do leasingów krótkoterminowych albo do leasingów, w przypadku których bazowy składnik aktywów ma niską wartość, Santander Bank Polska S.A. jako leasingobiorca ujmuje opłaty leasingowe jako koszty metodą liniową w trakcie okresu leasingu.

Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca

Klasyfikacja leasingu

Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca klasyfikuje każdy ze swoich leasingów jako leasing operacyjny lub leasing finansowy.

Leasing jest zaliczany do leasingu finansowego, jeżeli następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów. Leasing jest zaliczany do leasingu operacyjnego, jeżeli nie następuje przeniesienie zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania bazowego składnika aktywów.

Klasyfikacji leasingu dokonuje się w dacie początkowej, a jej ponownej oceny dokonuje się tylko w przypadku, gdy zaistnieje zmiana leasingu.

Leasing finansowy

Ujmowanie i wycena

W dacie rozpoczęcia Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca ujmuje aktywa oddane w leasing finansowy w sprawozdaniu z sytuacji finansowej i prezentuje je jako należności w kwocie równej inwestycji leasingowej netto.

Początkowa wycena

Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca stosuje stopę procentową leasingu w celu wyceny inwestycji leasingowej netto.

Początkowe koszty bezpośrednie są ujęte w początkowej wycenie inwestycji leasingowej netto oraz zmniejszają kwotę przychodu ujmowanego w okresie leasingu.

Początkowa wycena opłat leasingowych uwzględnionych w inwestycji leasingowej netto

W dacie rozpoczęcia opłaty leasingowe uwzględnione w wycenie inwestycji leasingowej netto obejmują następujące opłaty za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów podczas okresu leasingu, które nie są otrzymane w dacie rozpoczęcia:

·       stałe opłaty leasingowe netto, pomniejszone o zachęty leasingowe przypadające do zapłaty,

·       zmienne opłaty leasingowe netto, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia,

·       wszelkie gwarantowane wartości końcowe netto udzielone leasingodawcy przez leasingobiorcę, podmiot powiązany z leasingobiorcą lub niezależną osobę trzecią zdolną finansowo do wywiązania się ze swoich zobowiązań w ramach tej gwarancji,

·       cenę netto wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji oraz

·       kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.

Późniejsza wycena

Ujmowanie dochodów finansowych w okresie leasingu przebiega w sposób odzwierciedlający stałą okresową stopę zwrotu z inwestycji leasingowej netto dokonanej przez leasingodawcę w ramach leasingu finansowego.

Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca ujmuje dochody finansowe przez okres leasingu w systematyczny i racjonalny sposób. Opłaty leasingowe dotyczące danego okresu zmniejszają inwestycję leasingową netto.

Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca stosuje do inwestycji leasingowej netto wymogi w zakresie zaprzestania ujmowania oraz wymogi w zakresie utraty wartości przewidziane w MSSF 9.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Leasing operacyjny

Ujmowanie i wycena

Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca ujmuje opłaty leasingowe z leasingów operacyjnych jako dochód metodą liniową.

Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca ujmuje w kosztach koszty, łącznie z amortyzacją, poniesione w celu uzyskania dochodów z tytułu leasingu.

Santander Bank Polska S.A. jako leasingodawca dodaje początkowe koszty bezpośrednie poniesione w celu uzyskania leasingu operacyjnego do wartości bilansowej bazowego składnika aktywów i ujmuje te koszty jako koszty poniesione w okresie leasingu na tej samej podstawie co dochody z tytułu leasingu.

Pozostałe składniki sprawozdania z sytuacji finansowej

Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia

Na dzień klasyfikacji składnika aktywów trwałych jako aktywa przeznaczone do zbycia, Santander Bank Polska S.A. wycenia taki składnik aktywów w kwocie niższej z jego wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty doprowadzenia do sprzedaży.

Ewentualne pomniejszenie wartości bilansowej aktywów przeznaczonych do zbycia na dzień ich początkowej klasyfikacji jak i późniejsze odpisy aktualizujące do poziomu wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży są ujmowane w rachunku zysków i strat.

Pozostałe należności handlowe i inne należności

Należności handlowe i inne należności z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania należności są ujmowane na moment początkowego ujęcia w wartości nominalnej z uwagi na nieistotny wpływ dyskonta. Należności handlowe i inne należności z terminem płatności do 12 kolejnych miesięcy są ujmowane na dzień bilansowy w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Inne zobowiązania

Zobowiązania handlowe i inne zobowiązania z datą zapadalności poniżej 12 miesięcy od dnia powstania zobowiązania są ujmowane na moment początkowego ujęcia w wartości nominalnej z uwagi na nieistotny wpływ dyskonta. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług jak i inne zobowiązania wymagalne w terminie 12 kolejnych miesięcy są ujmowane na dzień bilansowy w kwocie wymagającej zapłaty.

Kapitały

Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z obowiązującym prawem, właściwymi ustawami oraz ze statutem. Do kapitałów własnych zaliczane są także niepodzielone zyski i niepokryte straty z lat ubiegłych.

Kapitał zakładowy (akcyjny) wykazany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz wpisem do rejestru sądowego według wartości nominalnej.

Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku oraz premii emisyjnych uzyskanych z emisji akcji.

Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z zysku i może być przeznaczony na pokrycie strat bilansowych lub na wypłatę dywidendy ( kapitał dywidendowy).

W kapitale rezerwowym ujmuje się efekt wyceny programu motywacyjnego realizowanego w formie akcji (MSSF 2.53).

Kapitał zapasowy, rezerwowy, fundusz ogólnego ryzyka bankowego oraz premia akcyjna prezentowane są łącznie w ramach kategorii „Pozostałe kapitały”.

Na kapitał z aktualizacji wyceny odnosi się różnice z wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, różnice z wyceny instrumentów zabezpieczających stanowiących efektywne zabezpieczenie przepływów pieniężnych z uwzględnieniem odroczonego podatku dochodowego oraz zyski aktuarialne z przeszacowania rezerwy emerytalnej. Kapitał z aktualizacji wyceny nie podlega dystrybucji.

Na dzień wyłączenia z ksiąg rachunkowych całości lub części składnika aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody łączne skutki okresowej zmiany wartości godziwej odniesione na kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny zostają wyksięgowane (odwrócone). Całość lub odpowiednia część uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa lub zmniejsza wartość danego składnika aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody. Skutki zmian wartości godziwej są wyksięgowywane w korespondencji z rachunkiem zysków i strat.

Wynik finansowy netto roku obrotowego stanowi wynik z rachunku zysków i strat roku bieżącego skorygowanego obciążeniem z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Działalność powiernicza

Przychody realizowane w ramach świadczenia działalności powierniczej są elementem przychodów prowizyjnych. Korespondujące z nimi aktywa klientów nie są składnikiem aktywów Santander Bank Polska S.A.  i w związku z tym nie są ujmowane w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

Wypłaty z kapitałów (Dywidendy)

Dywidendy własne za dany rok, które zostały zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy, ale nie zostały wypłacone na koniec okresu sprawozdawczego, ujawnia się w pozycji zobowiązań z tytułu dywidendy w ramach pozostałych zobowiązań.

Rezerwy

Rezerwę tworzy się wówczas, gdy na Santander Bank Polska S.A. ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych i prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne. W przypadku, gdy kwota ta jest istotna, rezerwa jest szacowana poprzez zdyskontowanie oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych w oparciu o stopę dyskontową przed opodatkowaniem, która odzwierciedla bieżącą ocenę rynku odnośnie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyko związane konkretnie z danym składnikiem zobowiązań.

Santander Bank Polska S.A ujmuje rezerwy na ryzyko prawne, zgodnie MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe w przypadku, gdy szacowana strata z tytułu ryzyka prawnego przewyższa wartość brutto kredytu oraz dla kredytów rozliczonych.

Rachunek zysków i strat

Wynik z tytułu odsetek

Santander Bank Polska S.A.  prezentuje wartość przychodu odsetkowego rozpoznanego według efektywnej stopy procentowej oraz efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe w odrębnych liniach rachunku zysków i strat – „Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie” oraz „Przychody odsetkowe od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody”.

Natomiast przychód odsetkowy rozpoznany od aktywów finansowych niespełniających testu kontraktowych przepływów pieniężnych ( dotyczy głównie kart kredytowych) jest prezentowany w linii „Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy”.

Wynik z tytułu prowizji

Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji ,nierozliczane według efektywnej stopy procentowej, ujmuje się w sposób odzwierciedlający przekazanie przyrzeczonych dóbr i usług na rzecz klienta w kwocie odzwierciedlającej wynagrodzenie , do którego Santander Bank Polska S.A będzie uprawiony w zamian za te dobra i usługi zgodnie z 5-stopniowym modelem ujmowania przychodów .

Bank dokonuje identyfikacji odrębnych obowiązków do wykonania świadczenia , do których  przypisuje cenę transakcyjną. W przypadku, gdy wysokość wynagrodzenia jest zmienna, do ceny transakcyjnej zalicza się część lub całość wynagrodzenia zmiennego w zakresie w jakim istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że nie nastąpi zwrot wcześniej ujętych przychodów. Przychody równe cenie transakcyjnej są ujmowane przy spełnieniu świadczenia lub w trakcie jego spełniania poprzez przekazanie klientowi przyrzeczonego dobra lub usługi.

Koszty doprowadzające do zawarcia umowy oraz koszty wykonania umowy Bank aktywuje, a następnie systematycznie amortyzuje uwzględniając okres przekazywania klientowi dóbr lub usług.

Do istotnych przychodów prowizyjnych Santander Bank Polska S.A zalicza:

·       Przychody prowizyjne od kredytów obejmujące wartość pobranych przez Santander Bank Polska S.A. opłat za wysłane monity, wydane zaświadczenia, windykację, wystawienie gwarancji oraz za zaangażowanie. Większość przychodów tego rodzaju, z uwagi na swój charakter, jest rozpoznawana jednorazowo w wyniku finansowym w momencie wykonania czynności na rzecz klienta. Pozostałe, jak prowizja za wystawienie gwarancji, są rozliczane w czasie przez okres trwania umowy z klientem.

·       Przychody prowizyjne z tytułu kart kredytowych obejmujące prowizje m.in. za wydanie karty, dokonane wypłaty kartą z bankomatów, wydanie nowej karty, przygotowywanie zestawienia operacji dokonywanych kartą czy za uruchomienie dodatkowych usług związanych z kartą kredytową. Zdecydowana większość przychodów jest rozpoznawana w określonym momencie czasu, tj. w chwili wykonania jednorazowej usługi na rzecz klienta. W przypadku uruchomienia usług związanych z kartą kredytową wartość prowizji jest rozpoznawana w czasie.

·       Przychody za zarządzanie aktywami  rozpoznawane zgodnie z 5-stopniowym modelem rozpoznawania przychodów w oparciu o wartość zarządzanych aktywów przekazanych Santander Bank Polska S.A. do zarządzania. Warunki umowne nie przewidują otrzymywania przez Santander Bank Polska S.A. płatności opłaconych z góry ani dodatkowych premii kalkulowanych po zamknięciu roku obrotowego w oparciu o niezależne od Santander Bank Polska S.A. czynniki.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie

W przypadku zaprzestania ujmowania składnika aktywów wycenianego w zamortyzowanym koszcie  Santander Polska S.A. w tej pozycji prezentuje różnicę w wartości instrumentów finansowych. Wartość tej pozycji za rok 2022 praktycznie w całości dotyczy ugód zawieranych dla portfela kredytów hipotecznych w walutach obcych. W momencie zawarcia ugody z klientem Bank traci prawa do instrumentu w walucie obcej i powstaje nowy instrument w PLN. Poza ugodami  dla portfela hipotecznego w pozycji tej prezentowane są modyfikacje istotne na pozostałych instrumentach m. in. kredytach detalicznych i  kredytach korporacyjnych.

Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych

W pozycji tej prezentowany jest łączny wpływ ryzyka prawnego kredytów hipotecznych denominowanych/ indeksowanych do walut obcych i dotyczy zmian w wysokości korekty z tytułu ryzyka prawnego pomniejszającej wartość bilansową brutto ekspozycji lub/i zmian w wysokości rezerwy na ryzyko prawne, oraz realizacji wyroków sądowych.

Wynik z tytułu działalności bancassurance

Dla wybranych produktów kredytowych, dla których zidentyfikowano powiązanie z produktem ubezpieczeniowym Santander Bank Polska S.A. dokonuje podziału realizowanych przychodów na część ujmowaną w przychodach odsetkowych z wykorzystaniem efektywnej stopy procentowej oraz na część ujmowaną w przychodach prowizyjnych. Santander Bank Polska S.A. traktuje sprzedawane produkty ubezpieczeniowe, jako powiązane z kredytami w szczególności, gdy oferowany produkt ubezpieczeniowy wpływa na warunki umowne produktu finansowego.

W celu ustalenia, jaka część przychodu stanowi integralną część umowy kredytowej rozpoznawanej jako przychód odsetkowy metodą efektywnej stopy procentowej Santander Bank Polska S.A. wydziela wartość godziwą oferowanego instrumentu finansowego oraz wartość godziwą usługi pośrednictwa w sprzedaży produktu ubezpieczeniowego dystrybuowanego łącznie z tym instrumentem.

Podział wynagrodzenia pomiędzy część stanowiącą element zamortyzowanego kosztu instrumentu finansowego oraz część stanowiącą wynagrodzenie za wykonywane czynności pośrednictwa jest dokonywane w proporcji odpowiednio wartości godziwej instrumentu finansowego oraz wartości godziwej usługi pośrednictwa w stosunku do sumy obu tych wartości.

Część przychodów stanowiących wynagrodzenie za usługę pośrednictwa z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z umową kredytową Santander Bank Polska S.A. rozpoznaje w przychodach prowizyjnych w momencie naliczenia opłaty z tytułu sprzedaży produktu ubezpieczeniowego.

Santander Bank Polska S.A. nie rzadziej niż w okresach rocznych przeprowadza weryfikację poprawności przyjętego podziału dla rozpoznawania poszczególnych rodzajów przychodów.

Świadczenia pracownicze

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze Santander Bank Polska S.A. zawierają wynagrodzenia, premie, płatne urlopy oraz składki na ubezpieczenie społeczne i są ujmowane jako koszty w momencie poniesienia.

Długoterminowe świadczenia pracownicze

Zobowiązania Santander Bank Polska S.A. z tytułu długoterminowych świadczeń pracowniczych są kwotą przyszłych korzyści, które pracownik otrzyma w zamian za świadczenie swoich usług w bieżącym i wcześniejszych okresach. Rezerwy na odprawy emerytalne są oszacowane na podstawie wyceny metodą aktuarialną. Wycena tych rezerw jest aktualizowana przynajmniej raz w roku.

Transakcje płatności w formie akcji rozliczane w instrumentach kapitałowych

W przypadku transakcji płatności w formie akcji rozliczanych w instrumentach kapitałowych Santander Bank Polska S.A. wycenia otrzymane dobra lub usługi i odpowiadający im wzrost w kapitale własnym, bezpośrednio w wartości godziwej otrzymanych dóbr lub usług, chyba że niemożliwe jest wiarygodne oszacowanie ich wartości godziwej. Jeżeli Santander Bank Polska S.A. nie może wiarygodnie oszacować wartości godziwej otrzymanych dóbr lub usług, określa ich wartość oraz odpowiadający im wzrost w kapitale własnym w sposób pośredni poprzez odniesienie do wartości godziwej przyznanych instrumentów kapitałowych.

Warunki nabycia praw zawarte w warunkach przyznania nie są uwzględniane przy ustalaniu wartości godziwej, z wyjątkiem sytuacji, gdy warunki te są uzależnione od czynników rynkowych. Nierynkowe warunki nabycia praw są uwzględniane poprzez korygowanie liczby praw ujętych w wycenie dla potrzeb pomiaru kosztu usług świadczonych przez pracowników, w ten sposób, że ostatecznie kwota ujęta w rachunku zysków i strat odzwierciedla liczbę akcji, którą nabędą uprawnieni. Koszty związane z płatnościami w formie akcji są odnoszone do kapitałów własnych. W przypadku gdy warunki planu płatności w formie akcji przewidują emisję nowych akcji, wpływy z emisji akcji zwiększają kapitał akcyjny oraz ewentualną nadwyżką kapitału zapasowego w momencie wykonania prawa.

Transakcje płatności w formie akcji rozliczane w środkach pieniężnych

W transakcjach płatności w formie akcji rozliczanych w środkach pieniężnych Santander Bank Polska S.A. wycenia nabyte dobra lub usługi i zaciągnięte zobowiązanie w wartości godziwej zobowiązania. Do czasu, gdy zobowiązanie zostanie uregulowane, Santander

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Bank Polska S.A. na każdy dzień sprawozdawczy, a także na dzień rozliczenia wycenia zobowiązanie w wartości godziwej, a ewentualne zmiany wartości ujmuje w zysku lub stracie danego okresu. Santander Bank Polska S.A. ujmuje otrzymane usługi oraz zobowiązanie do zapłaty za te usługi w momencie, gdy pracownicy świadczą te usługi. Zobowiązanie wyceniane jest, początkowo, a także na koniec każdego okresu sprawozdawczego, aż do momentu rozliczenia w wartości godziwej praw do wzrostu wartości akcji, ustalonej z zastosowaniem modelu wyceny opcji, biorąc pod uwagę terminy i warunki, na których przyznano prawa do wzrostu wartości akcji oraz zakres, w jakim pracownicy wykonali usługi do tego dnia.

Wynik handlowy i rewaluacja

Wynik handlowy i rewaluacja obejmuje zyski i straty wynikające ze zmian w wartości godziwej aktywów finansowych i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu i wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Przychody i koszty odsetkowe od tych instrumentów dłużnych są uwzględniane w wyniku odsetkowym.

Przychody z tytułu dywidend

Dywidendy zaliczane są do rachunku zysków i strat w momencie ustalenia praw akcjonariuszy/udziałowców do ich otrzymania pod warunkiem, że korzyści finansowe wpłyną do Santander Bank Polska S.A. i kwota przychodu może być wiarygodnie zmierzona.

Wynik na sprzedaży podmiotów zależnych, stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć

Wynik na sprzedaży podmiotów, zależnych stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć ustalany jest jako różnica między wartością aktywa a uzyskaną ceną sprzedaży. Inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia wycenia się w cenie nabycia pomniejszonej o ewentualne odpisy z tytułu wartości.

Wynik na pozostałych instrumentach finansowych

Wynik na pozostałych instrumentach obejmuje:

·         zyski i straty powstałe w wyniku zbycia instrumentów kapitałowych oraz instrumentów dłużnych zaklasyfikowanych do portfela aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz

·         zmiany wartości godziwej instrumentów zabezpieczanych i zabezpieczających, w tym nieefektywną część rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

Santander Bank Polska S.A. stosuje rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej oraz rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych.

Szczegółowe informacje na ten temat zostały zawarte w nocie 42 „Rachunkowość zabezpieczeń”.

Pozostałe przychody operacyjne i pozostałe koszty operacyjne

Do pozostałych przychodów operacyjnych i pozostałych kosztów operacyjnych zaliczane są koszty rezerw na ryzyko prawne, z wyjątkiem ryzyka prawnego związanego z portfelem kredytów denominowanych/ indeksowanych do CHF, jak również koszty i przychody operacyjne niezwiązane bezpośrednio z działalnością statutową Santander Bank Polska S.A., m.in. takie jak przychody i koszty z tytułu sprzedaży i likwidacji środków trwałych, przychody z tytułu sprzedaży pozostałych usług, otrzymane i zapłacone odszkodowania, kary i grzywny.

Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności kredytowych

W pozycji „Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności” prezentowane są utworzone i rozwiązane  odpisy aktualizujące pozycję bilansowe i pozabilansowe oraz wynik na sprzedaży należności kredytowych.

Wynik na sprzedaży należności kredytowych ustalany jest w momencie wyłączenia należności kredytowych z ksiąg rachunkowych w wysokości różnicy pomiędzy wartością bilansową a kwotą otrzymanej zapłaty.

Koszty pracownicze i koszty działania

W pozycji „Koszty pracownicze” prezentowane są koszty:

·   wynagrodzeń i ubezpieczeń społecznych (w tym z tytułu składek na świadczenia emerytalno – rentowe),

·   rezerw z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych,

·   rezerw emerytalno-rentowych,

·   rezerw z tytułu premii,

·   programu zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze, którego część ujmowana jest jako zobowiązanie z tytułu płatności na bazie akcji rozliczonych w środkach pieniężnych zgodnie z MSSF 2 „Płatności w formie akcji” oraz

·   koszty szkoleń pracowników i innych świadczeń płacowych i pozapłacowych na rzecz pracowników.

W pozycji „Koszty działania” prezentuje się min koszty:

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

·   utrzymania i wynajmu majątku trwałego,

·   obsługi informatycznej i telekomunikacyjnej,

·   działalności administracyjnej,

·   promocji i reklamy,

·   ochrony mienia

·   leasingu krótkoterminowego i aktywów o niskiej wartości

·   opłaty ponoszone na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego, Komisji Nadzoru Finansowego, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych

·   podatki i opłaty (podatek od nieruchomości, wpłaty dokonywane na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, opłaty komunalne i administracyjne, opłaty za wieczyste użytkowanie gruntów),

·   ubezpieczeń,

·   koszty remontów nieklasyfikujących się jako ulepszenie środka trwałego.

Podatek od instytucji finansowych

Podstawę opodatkowania podatku od niektórych instytucji finansowych wprowadzonego ustawą obowiązującą od 1.02.2016 r. stanowi nadwyżka sumy aktywów podmiotu ponad 4 miliardy zł w przypadku banków wynikająca z zestawienia obrotów i sald na koniec każdego miesiąca. Banki są uprawnione do pomniejszenia podstawy opodatkowania m.in. o wartość funduszy własnych, a także wartość skarbowych papierów wartościowych. Dodatkowo banki obniżają podstawę opodatkowania o wartość aktywów nabytych od NBP, stanowiących zabezpieczenie kredytu refinansowego udzielonego przez NBP. Stawka podatku dla wszystkich podatników wynosi 0,0366% miesięcznie, a podatek jest płacony miesięcznie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy.

Wartość obciążenia podatkiem od instytucji finansowych prezentowana jest przez Santander Bank Polska S.A. w pozycji „Podatek od instytucji finansowych” odrębnie od obciążenia wynikającego z podatku dochodowego.

Podatek dochodowy od osób prawnych

Podatek dochodowy od osób prawnych obejmuje podatek bieżący i podatek odroczony. Podatek dochodowy jest wykazywany w rachunku zysków i strat z wyjątkiem pozycji, które ujęto w kapitale własnym.

Podatek bieżący jest to kwota podatku podlegającego zapłacie od dochodu do opodatkowania za dany rok z zastosowaniem stawek podatkowych, które obowiązywały prawnie lub obowiązywały faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego oraz uwzględniając wszelkie korekty podatku podlegającego zapłacie dotyczącego poprzednich lat.

Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmowane są metodą bilansową. Powstają z tytułu różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością wynikającą ze sprawozdania z sytuacji finansowej. Odroczony podatek dochodowy ustala się przy zastosowaniu stawek podatkowych obowiązujących prawnie lub faktycznie na koniec okresu sprawozdawczego, które zgodnie z oczekiwaniami będą obowiązywać w momencie realizacji określonych aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego lub uregulowania zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się, jeżeli jest prawdopodobne, że w przyszłości osiągnięty zostanie dochód do opodatkowania, który umożliwi wykorzystanie różnic przejściowych. Wartość bilansowa aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest weryfikowana na koniec każdego okresu sprawozdawczego. Santander Bank Polska S.A. obniża wartość bilansową składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego do wartości możliwej do zrealizowania - to jest w zakresie, w jakim jest prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Odroczone i bieżące aktywa i zobowiązania z tytułu podatku dochodowego kompensuje się tylko wtedy, gdy dotyczą tego samego tytułu rozliczeń podatkowych oraz gdy istnieje ważny tytuł prawny i intencja dokonania rozliczenia w kwocie netto albo realizacji składnika aktywów i wykonania zobowiązania jednocześnie.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

3.     Zarządzanie ryzykiem

Santander Bank Polska S.A. jest narażony na szereg ryzyk związanych z bieżącą działalnością. Celem zarządzania ryzykiem jest zapewnienie, iż bank powiększając wartość dla akcjonariuszy będzie podejmować ryzyko w sposób świadomy i  kontrolowany. Ryzyko oznacza możliwość zaistnienia zdarzeń, które będą miały wpływ na realizację założonych przez bank celów strategicznych.

Głównym celem zarządzania ryzykiem w Santander Bank Polska S.A. jest prowadzenie bezpiecznej i efektywnej działalności pozwalającej na generowanie zysku i rozwój w ramach wyznaczonych parametrów ryzyka. Tryb zarządzania ryzykiem określają standardy obowiązujące w sektorze bankowym oraz wytyczne zawarte w regulacjach i rekomendacjach organów nadzoru bankowego.

Zarządzanie ryzykiem w Banku odbywa się w ramach profilu ryzyka, który wynika z przyjętego przez Bank ogólnego poziomu akceptacji ryzyka. Poziom akceptowalnego ryzyka (tzw. apetyt na ryzyko) - wyrażony w postaci zdefiniowanych i  skwantyfikowanych limitów - zapisany jest w „Deklaracji akceptowalnego poziomu ryzyka”, uchwalonej przez Zarząd i  zatwierdzonej przez Radę Nadzorczą. Limity wyznaczane są przy wykorzystaniu testów warunków skrajnych i analiz scenariuszowych, aby zagwarantować stabilność pozycji Banku nawet w przypadku zrealizowania się sytuacji znacząco niekorzystnych. Na podstawie zatwierdzonych limitów ryzyka wyznaczane są limity obserwacyjne oraz konstruowane polityki zarządzania ryzykiem. Polityki zarządzania ryzykiem są opracowywane w celu zapewnienia identyfikacji i pomiaru podejmowanego ryzyka, określenia najkorzystniejszego zwrotu przy zaakceptowanym poziomie ryzyka (risk-reward), a także dla regularnego ustalania i weryfikowania odpowiednich limitów ograniczających skalę narażenia na ryzyko. Santander Bank Polska S.A. na bieżąco modyfikuje i rozwija metody zarządzania ryzykiem, uwzględniając zmiany w profilu ryzyka banku, otoczeniu gospodarczym, wymogi regulacyjne i najlepsze praktyki rynkowe.

W ramach zintegrowanej struktury zarządzania ryzykiem wyodrębnione zostały specjalne jednostki organizacyjne odpowiedzialne za identyfikację, pomiar, monitorowanie i ograniczanie ryzyka, co gwarantuje niezależność funkcji zarządzania ryzykiem od jednostek podejmujących ryzyko. Zakres odpowiedzialności tych jednostek wyznaczają polityki zarządzania ryzykiem, regulujące proces identyfikacji, pomiaru i raportowania poziomu podejmowanego ryzyka oraz regularnego ustalania limitów ograniczających skalę narażenia na poszczególne rodzaje ryzyka. Zarząd i Rada Nadzorcza wytycza kierunek działań oraz aktywnie wspiera strategie zarządzania ryzykiem. Przejawia się to poprzez uchwalenie Strategii zarządzania ryzykiem oraz apetytu na ryzyko, a także akceptację kluczowych polityk w zakresie zarządzania ryzykiem, udział Członków Zarządu w komitetach wspierających zarządzanie ryzykiem, przeglądy i akceptację ryzyk oraz raportów dotyczących poziomu ryzyk.

Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad systemem zarządzania ryzykiem. Rada akceptuje strategię, kluczowe polityki zarządzania ryzykiem, wielkość akceptowalnego poziomu ryzyka oraz monitoruje poziom wykorzystania limitów wewnętrznych w odniesieniu do bieżącej strategii biznesowej i otoczenia makroekonomicznego. Prowadzi przeglądy głównych obszarów ryzyka, trybu identyfikacji zagrożeń oraz procesu ustalania i monitorowania działań naprawczych. Rada ocenia czy działania Zarządu w zakresie kontroli nad prowadzoną działalnością są skuteczne i zgodne z polityką Rady, z uwzględnieniem oceny systemu zarządzania ryzykiem.

Komitet Audytu i Zapewniania Zgodności Rady Nadzorczej wspiera Radę w wypełnianiu obowiązków nadzorczych. Komitet przeprowadza coroczne przeglądy wewnętrznych mechanizmów kontroli finansowej Banku, przyjmuje raporty niezależnej jednostki audytu wewnętrznego oraz jednostki zapewnienia zgodności. Komitet otrzymuje regularne kwartalne raporty dotyczące stopnia realizacji zaleceń pokontrolnych i na ich podstawie ocenia jakość podejmowanych działań. Komitet Audytu ocenia efektywność systemu kontroli wewnętrznej oraz systemu zarządzania ryzykiem. Ponadto, do zadań Komitetu należy monitorowanie wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności przeprowadzania przez firmę audytorską badania, kontrolowanie i monitorowanie niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, informowanie Rady o wynikach badania, dokonywanie oceny niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej. Ponadto, rolą Komitetu jest opracowywanie polityki i procedury wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania oraz przedkładanie Radzie rekomendacji dot. wyboru, ponownego wyboru i odwołania Audytora Zewnętrznego, rekomendowanie Radzie wynagrodzenia Audytora Zewnętrznego.

Komitet ds. Ryzyka wspiera rolę Rady Nadzorczej w ocenie skuteczności systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem oraz środków jakie zostały przyjęte i zaplanowane w celu zapewnienia efektywnego zarządzania znaczącymi ryzykami w banku.

Ponadto, w Banku Radę Nadzorczą wspiera również Komitet Wynagrodzeń oraz Komitet Nominacji, jednakże poza strukturami obszaru zarządzania ryzykiem.

Zarząd odpowiada za skuteczność zarządzania ryzykiem. W szczególności wprowadza strukturę organizacyjną dostosowaną do wielkości i profilu ponoszonego ryzyka, podział zadań zapewniający niezależność funkcji pomiaru i kontroli ryzyka od działalności operacyjnej, odpowiada za wprowadzenie i aktualizację pisemnych strategii w zakresie zarządzania ryzykiem, a także za przejrzystość działań. Dokonuje przeglądu wyników finansowych Banku. Zarząd powołał szereg Komitetów bezpośrednio odpowiedzialnych za rozwijanie metod zarządzania ryzykiem i monitorowanie poziomu ryzyka w określonych obszarach.

Zarząd wypełnia funkcję zarządzania ryzykiem, działając również w ramach swoich komitetów: Komitetu Zarządzania Ryzykiem oraz Komitetu Kontroli Ryzyka.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Komitet Zarządzania Ryzykiem ratyfikuje najistotniejsze decyzje kredytowe (powyżej określonych progów) zatwierdza roczne limity na transakcje związane z obrotem papierami wartościowymi i zarządzaniem aktywami i pasywami oraz akceptuje plan modeli oceny ryzyka.

Komitet Kontroli Ryzyka monitoruje poziom ryzyka w różnych obszarach działalności Banku oraz nadzoruje działalność komitetów zarządzania ryzykiem niższego szczebla, powołanych przez Zarząd Banku. Komitety te - działając w obrębie wyznaczonych przez Zarząd kompetencji - bezpośrednio odpowiadają za rozwijanie metod zarządzania ryzykiem i monitorowanie poziomu ryzyka w określonych obszarach.

Komitet Kontroli Ryzyka nadzoruje działalność poniższych komitetów działających w obszarze zarządzania ryzykiem:

Komitet Ryzyka Kredytowego - komitet wyposażony w kompetencje do zatwierdzania i nadzoru nad polityką, metodologią pomiaru ryzyka oraz monitorowanie poziomu ryzyka w zakresie ryzyka kredytowego dla skonsolidowanego portfela kredytowego lub w przypadkach dotyczących więcej niż jednego segmentu biznesowego;

Forum Polityk Kredytowych dla Portfeli Kredytów Detalicznych, Forum Polityk Kredytowych dla Portfeli Kredytów MŚP, Forum Polityk Kredytowych dla Portfeli Kredytów Biznesowych i Korporacyjnych - komitety wyposażone w kompetencje do zatwierdzania i nadzoru nad polityką, metodologią pomiaru ryzyka oraz monitorowanie poziomu ryzyka w zakresie ryzyka kredytowego obejmującego wyłącznie ten segment biznesowy, do którego dedykowany jest dany komitet

Komitet Kredytowy podejmuje decyzje kredytowe zgodnie z obowiązującymi poziomami kompetencji kredytowych.

Komitet Rezerw podejmuje decyzje w zakresie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości w podejściu indywidualnym  i portfelowym na ekspozycje kredytowe, jak również z tytułu innych instrumentów finansowych i aktywów oraz rezerw z tytułu ryzyka prawnego, a także monitoruje poziom odpisów, przegląda i weryfikuje adekwatność parametrów stosowanych do wyznaczania kwoty utraty wartości w podejściu portfelowym i indywidualnym dla Santander Bank Polska S.A., z wyłączeniem Santander Consumer Banku oraz decyduje o sprzedaży wierzytelności.

Komitet Restrukturyzacji podejmuje decyzje w zakresie klientów korporacyjnych z trudnościami finansowymi, m.in. w zakresie strategii wobec klienta, jak również umorzenia i sprzedaży wierzytelności zgodnie z obowiązującymi poziomami kompetencji kredytowych.

Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego - komitet wyposażony w kompetencje do zatwierdzania i nadzoru nad polityką, metodologią pomiaru ryzyka oraz monitorowanie poziomu ryzyka w zakresie ryzyka rynkowego na księdze bankowej, ryzyka rynkowego na księdze handlowej, ryzyka strukturalnego bilansu, ryzyka płynności oraz ryzyka inwestycji własnych;

Komitet Zarządzania Ryzykiem Modeli - komitet odpowiedzialny za zarządzanie ryzykiem modeli, jak również zatwierdzanie i nadzór nad metodologią dot. modeli stosowanych w Santander Bank Polska S.A.;

Komitet Zarządzania Informacją podejmuje decyzje w zakresie danych i procesów zarządzania informacją w sposób umożliwiający odpowiednie zarządzanie ryzykiem i spełnienie wymogów nadzorczych.

Komitet Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym (ORMCo) monitoruje poziom oraz wyznacza kierunek działań strategicznych z zakresu ryzyka operacyjnego  w Santander Bank Polska S.A., m.in. w obszarze ciągłości biznesowej, bezpieczeństwa informacji i zapobiegania przestępstwom.

CyberTechRisk Forum - odpowiada za ocenę i proponowanie zmian w Strategii IT, cyberbezpieczeństwa i operacji, jak również za monitorowanie kluczowych zagadnień związanych z IT, cyberbezpieczeństwem oraz operacjami. Komitet stanowi także forum do dyskusji na temat problematyki ryzyka operacyjnego ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka technologicznego, w tym ryzyka w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Panel ds. Dostawców – wyznaczający standardy oraz prowadzący monitoring w zakresie dostawców produktów i usług w tym outsourcingowych; główne forum do dyskusji na temat ryzyka wynikającego ze współpracy z dostawcami;

Komitet ALCO sprawuje nadzór nad działalnością na portfelu bankowym, podejmuje decyzje w zakresie zarządzania płynnością i ryzykiem stopy procentowej na księdze bankowej, oraz odpowiada za finansowanie i zarządzania bilansem w tym politykę cenową.

Forum Płynności – monitoruje sytuację płynnościową Banku, ze szczególnym uwzględnieniem dynamiki wolumenów depozytów oraz kredytów, potrzeb Banku w zakresie finansowania i ogólnej sytuacji rynkowej.

Komitet Kapitałowy odpowiada za zarządzanie kapitałem, w tym w szczególności za proces ICAAP.

Komitet ds. Ujawnień weryfikuje publikowane informacje finansowe Santander Bank Polska S.A. pod kątem zgodności z wymogami prawnymi i regulacyjnymi.

Komitet Marketingu i Monitoringu Produktów zatwierdza nowe produkty i usługi do wprowadzenia na rynek z uwzględnieniem analizy ryzyka reputacji.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Komitet Generalny Zapewnienia Zgodności odpowiada za wyznaczanie standardów w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności oraz kodeksów postępowań przyjętych w Banku.

Komitet Ryzyka Regulacyjnego i Reputacyjnego odpowiada za monitorowanie i podejmowanie decyzji w sprawach dotyczących zgodności z przepisami prawa, wytycznymi regulatorów oraz przyjętymi standardami rynkowymi/branżowymi dotyczącymi prowadzonej działalności.

Komitet ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy oraz Finansowaniu Terroryzmu zatwierdza politykę Banku w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz akceptuje i monitoruje działania Grupy podejmowane w tym zakresie.

Komitet ds. Odpowiedzialnej Bankowości i Kultury Organizacyjnej stanowi główne forum do dyskusji na temat odpowiedzialnej bankowości, zrównoważonego rozwoju, zagadnień ESG i kultury organizacyjnej, wyznacza kierunek strategicznych działań oraz ustala i monitoruje cele z zakresu wyżej wymienionych. W ramach komitetu powołano grupę roboczą Forum ESG, do którego zadań należy analiza wyzwań, szans i ryzyk związanych z agendą UE Sustainable Finance, w tym ryzyk ESG, planowanie działań oraz koordynacja ich wdrożenia w Banku, a także cykliczne raportowanie do Komitetu ds. Odpowiedzialnej Bankowości i Kultury Organizacyjnej oraz Zarządu Banku.

Poniższy rysunek przedstawia strukturę ładu korporacyjnego w zakresie nadzoru nad zarządzaniem ryzykiem.

image_c8115023-ce20-487c-ad7e-8cea9313eff0

W Banku funkcjonują również specjalne komitety zwoływane w przypadku zarządzania kryzysowego:

Komitet Gold - podejmuje decyzje w sytuacjach zarządzania kryzysowego mające wpływ na Grupę Santander Bank Polska S.A., w tym rekomenduje Zarządowi uruchomienie Planu Naprawy, uruchamia plany awaryjne w zakresie płynności i kapitału oraz -  jeśli nie zostały wdrożone na wcześniejszym etapie zdarzenia – uruchamia plany ciągłości działania i Plan komunikacji.

Komitet Silver - stanowi główny organ zarządzający sytuacjami nadzwyczajnymi po aktywacji trybu sytuacji awaryjnej, w tym odpowiada za ocenę skutków sytuacji awaryjnej oraz koordynację działań w trakcie zarządzania sytuacjami nadzwyczajnymi, uruchamia plany działania (np. plany ciągłości działania) i procedury powrotu do normalnej działalności oraz wyciąga wnioski po rozwiązaniu sytuacji nadzwyczajnej.

Grupa Bronze - odpowiada za identyfikację i szybką reakcję na zagrożenia lub zdarzenia, które mogą stanowić ryzyko dla bieżącej działalności Spółki Zależnej i/ lub Grupy, w tym identyfikuje nowe zagrożenia we współpracy z komitetami regularnie zarządzającymi ryzykiem i za szybka reakcję na zdarzenia.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zarządzanie ryzykiem odbywa się w ramach profilu ryzyka, wynikającego z przyjętego ogólnego poziomu akceptacji ryzyka.

W Santander Bank Polska S.A. poziom akceptowalnego ryzyka został wyrażony w postaci zdefiniowanych i skwantyfikowanych limitów i zapisany w postaci „Deklaracji akceptowalnego poziomu ryzyka”, zatwierdzonej przez Zarząd i zaakceptowanej przez Radę Nadzorczą. Na podstawie tych limitów wyznaczane są limity obserwacyjne oraz konstruowane są polityki zarządzania ryzykiem.

Bank nieustannie analizuje ryzyka, na jakie jest narażony w swojej działalności, identyfikując ich źródła, tworząc odpowiednie mechanizmy zarządzania ryzykami, obejmujące m.in. ich pomiar, kontrolę, ograniczanie i raportowanie.

Wśród ryzyk o największym znaczeniu można wymienić:

·   ryzyko kredytowe,

·   ryzyko koncentracji,

·   ryzyko rynkowe na księdze bankowej i księdze handlowej,

·   ryzyko płynności,

·   ryzyko operacyjne,

·   ryzyko braku zgodności.

Szczegółowe zasady, role i odpowiedzialności jednostek Banku zostały opisane w odpowiednich politykach wewnętrznych dotyczących zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka.

Santander Bank Polska S.A. szczególnie dba o spójność procesów zarządzania ryzykiem na poziomie całej Grupy Kapitałowej, co pozwala na adekwatne kontrolowanie skali narażenia na ryzyko. Spółki zależne wdrażają polityki i procedury zarządzania ryzykiem odzwierciedlające zasady przyjęte przez Santander Bank Polska S.A.

Bank, w granicach i na zasadach wynikających z obowiązującego prawa, sprawuje nadzór nad systemem zarządzania ryzykiem w Santander Consumer Bank S.A., kierując się przy tym regułami odnoszącymi się do nadzorowania spółek zależnych wchodzących w skład Grupy Santander Bank Polska.

Przedstawicielami Banku w Radzie Nadzorczej Santander Consumer Bank S.A. są: Członek Zarządu Banku zarządzający Pionem Zarządzania Ryzykiem oraz Członek Zarządu Banku zarządzający Pionem Bankowości Detalicznej. Odpowiadają oni – razem z Radą Nadzorczą SCB – za sprawowanie nadzoru nad Santander Consumer Bank S.A. oraz prowadzenie działalności spółki w oparciu o przyjęte plany oraz zgodnie z  procedurami zapewniającymi bezpieczeństwo. Bank monitoruje profil i poziom ryzyka Santander Consumer Bank S.A. za pośrednictwem komitetów zarządzania ryzykiem Santander Bank Polska S.A.

Z punktu widzenia negatywnego wpływu poszczególnych rodzajów ryzyka na zagadnienia społeczne, środowiskowe, pracownicze, poszanowania praw człowieka i przeciwdziałania korupcji szczególne znaczenie mają ryzyko operacyjne, ryzyko braku zgodności i ryzyko reputacyjne. Ponadto Bank zidentyfikował ryzyka społeczne i środowiskowe, w tym ryzyka klimatyczne, związane z finansowaniem przedsięwzięć klientów z sektorów wrażliwych.

Ryzyko kredytowe

Działalność kredytowa Santander Bank Polska S.A. koncentruje się na wzroście portfela kredytowego przy zagwarantowaniu jego wysokiej jakości, dobrej rentowności oraz satysfakcji klienta.

Działalność kredytowa obejmuje wszystkie produkty obciążone ryzykiem kredytowym (nazywane dalej kredytami), udzielane przez Bank oraz przez spółki zależne prowadzące działalność w zakresie leasingu i faktoringu.

Ryzyko kredytowe oznacza możliwość poniesienia straty w wyniku niespłacenia w terminie przez dłużnika zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami i innymi opłatami. Ryzyko kredytowe przejawia się także w postaci spadku wartości aktywów kredytowych i udzielonych zobowiązań warunkowych, będącego następstwem pogorszenia oceny jakości kredytowej dłużnika. Pomiar ryzyka kredytowego opiera się na oszacowaniu wielkości aktywów kredytowych ważonych ryzykiem, przy czym stosowane wagi ryzyka uwzględniają zarówno prawdopodobieństwo zaniechania spłat, jak i wielkość możliwej do poniesienia straty w przypadku niedotrzymania warunków umowy przez kredytobiorcę.

Ryzyko kredytowe Banku wynika głównie z działalności kredytowej w segmencie detalicznym, segmencie MŚP, segmencie biznesowym i korporacyjnym oraz na rynku międzybankowym. Jest ono zarządzane w ramach polityki ustalanej przez Zarząd na bazie przyjętych procedur kredytowych oraz poprzez system limitów kompetencyjnych dostosowanych do wiedzy i doświadczenia kadry zarządzającej. Stosowany przez Bank wewnętrzny system monitoringu oraz klasyfikacji kredytów umożliwia wczesne wykrywanie sytuacji grożących pogorszeniem jakości portfela kredytowego. Ponadto Bank szeroko stosuje narzędzia ograniczania ryzyka kredytowego w postaci zabezpieczeń (finansowych i rzeczowych) oraz szczególnych warunków umownych i klauzul, czyli tzw. covenants.

Bank rozwija i udoskonala oparte na ryzyku metody wyceny kredytów, alokacji kapitału oraz pomiaru efektywności. Dla wszystkich portfeli kredytowych używane są modele wyceny ryzyka.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Bank również stale przegląda procesy i procedury pomiaru, monitorowania i zarządzania ryzykiem portfela kredytowego Banku dostosowując je do nowelizowanych wymogów nadzorczych, w tym szczególnie do Rekomendacji KNF i wytycznych EBA.

Wpływ sytuacji geopolitycznej (w tym konfliktu na Ukrainie) na pomiar ryzyka kredytowego

W 2022 r. Bank wnikliwie analizował rozwój sytuacji na rynku makroekonomicznym, jak również monitorował ekspozycję kredytową w poszczególnych segmentach klientów i branżach gospodarki w celu zapewnienia odpowiedniej i szybkiej reakcji oraz adekwatnego dostosowana parametrów polityki kredytowej.

W 2022 Bank skupiał się na analizach ewentualnego wpływu wojny na Ukrainie oraz zmieniających się warunków makroekonomicznych na sytuację klientów. W  zakresie otoczenia makroekonomicznego analizy dotyczyły przede wszystkim takich czynników jak: poziom inflacji i stóp procentowych, kursy walut, ceny gazu i energii. Ze wzmożoną uwagą obserwowano, jak kształtują się wskaźniki ryzyka w zakresie poszczególnych portfeli kredytowych, jak też przeprowadzano analizy wrażliwości profili ryzyka klientów ze względu na zmieniające się warunki otoczenia ekonomicznego i geopolitycznego oraz testy warunków skrajnych portfeli kredytowych w zakresie wpływu poszczególnych czynników. Przeprowadzony został m.in. przegląd portfela klientów prowadzących działalność i/lub współpracujących z klientami z Ukrainy, Rosji, Białorusi, jak również zidentyfikowano w portfelu kredytowym klientów z wysoką ekspozycją narażoną na negatywny wpływ wzrostu nośników energii na kondycję przedsiębiorstw. Ryzyka te zostały odzwierciedlone poprzez modyfikacje ocen ratingowych podmiotów przekładające się w sposób bezpośredni na poziom odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych oraz dodatkową korektę zarządczą (opisaną w sekcji ‘Korekta zarządcza poziomu odpisów’ sprawozdania). Portfel ten jest na bieżąco monitorowany. Przygotowano strategię postepowania wobec zidentyfikowanych klientów.

Na moment sporządzania sprawozdania obserwuje się też pogarszającą jakość portfela kredytów gotówkowych. Ryzyko portfela kredytów hipotecznych mitygowane jest rządowym programem wakacji kredytowych, niemniej zauważalny jest rosnący negatywny wpływ wysokich stóp procentowych oraz spadku realnej wartości wynagrodzeń z powodu wysokiej inflacji.  Wpływ powyższych czynników na poziom odpisów z tyt. oczekiwanych strat kredytowych Bank odzwierciedla za pomocą modeli scoringowych, a także poprzez dodatkowo utworzoną korektę zarządcza dla kredytów hipotecznych (opisaną w sekcji ‘Korekta zarządcza poziomu odpisów’ sprawozdania).

Ogólna jakość portfela kredytowego nadal oceniana jest jako zadawalająca.

Bank podczas regularnych przeglądów modeli parametrów oczekiwanych strat kredytowych uwzględnia najnowsze prognozy makroekonomiczne wykorzystując własne modele prognostyczne, oparte o historyczne obserwacje relacji pomiędzy tymi zmiennymi a parametrami ryzyka. Ostatnia aktualizacja parametrów oczekiwanych strat kredytowych miała miejsce czwartym kwartale tego roku i uwzględniała wpływ konfliktu na Ukrainie na bieżącą sytuację gospodarczą oraz prognozy kształtowania się czynników makroekonomicznych w przyszłości.  Wartości wskaźników makroekonomicznych uwzględnione w oszacowaniach oczekiwanych strat kredytowych zostały przedstawione w sekcji Odpisy na oczekiwane straty kredytowe aktywów finansowych.

 

Komitety zarządzania ryzykiem kredytowym

Nadzór nad zarządzaniem skonsolidowanym ryzykiem kredytowym w Grupie Santander Bank Polska S.A. sprawuje Komitet Ryzyka Kredytowego (KRK). Głównym obszarem odpowiedzialności KRK jest tworzenie i zatwierdzanie najlepszych praktyk branżowych, analiz sektorowych, polityk kredytowych, systemu indywidualnych kompetencji kredytowych  oraz systemów klasyfikacji ryzyka. Komitet ten otrzymuje również rozbudowane analizy portfela kredytowego i rekomenduje Zarządowi limity określające apetyt na ryzyko kredytowe w celu zapewnienia zrównoważonego i bezpiecznego wzrostu portfela kredytowego.

W Banku powołano również trzy komitety zwane Forami Polityk Kredytowych dedykowane do głównych segmentów klientowskich: segmentu detalicznego, segmentu MŚP oraz segmentu biznesowego i korporacyjnego. Komitety te kształtują politykę kredytową i procesy w ramach danego segmentu. Decyzje z tych komitetów mogą być w razie potrzeby eskalowane do Komitetu Ryzyka Kredytowego.

Natomiast nadzór na modelami ryzyka kredytowego i metodologią wyceny ryzyka pełni Komitet Zarządzania Ryzykiem Modeli.

Pion Zarządzania Ryzykiem

Pion Zarządzania Ryzykiem jest odpowiedzialny za skonsolidowany proces zarządzania ryzykiem kredytowym obejmujący zarządzanie i nadzór nad procesem kredytowym, zdefiniowanie polityki kredytowej, dostarczanie narzędzi decyzyjnych oraz narzędzi pomiaru ryzyka kredytowego, kontrolę jakości portfela kredytowego, jak również dostarczanie rzetelnej informacji zarządczej nt. portfela kredytowego.

Polityki kredytowe

Polityki kredytowe odnoszą się do poszczególnych segmentów biznesowych, portfeli kredytowych oraz kategorii produktów bankowych i zawierają wytyczne w zakresie określania obszarów występowania specyficznych rodzajów ryzyka, ich pomiaru, a także metod ich minimalizacji do poziomu akceptowanego przez Bank (np. wskaźniki „Loan-to-Value", ryzyko kursowe w przypadku kredytów walutowych).

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Bank regularnie przegląda i aktualizuje polityki kredytowe, dostosowując je do strategii, bieżącej sytuacji w otoczeniu makroekonomicznym oraz zmian przepisów prawa i wytycznych organów nadzoru.

Proces podejmowania decyzji kredytowych

Proces podejmowania decyzji kredytowych, jako element zarządzania ryzykiem, opiera się na systemie Indywidualnych Kompetencji Kredytowych dostosowanych do wiedzy i doświadczenia pracowników, w ramach segmentów biznesowych wyodrębnionych w strukturze organizacyjnej. Zaangażowania powyżej 50 mln zł akceptowane są przez Komitet Kredytowy, w skład którego wchodzą przedstawiciele kierownictwa najwyższego szczebla. Transakcje powyżej określonych progów (progi z zakresu od 48,75 do 195 mln zł w zależności od transakcji) są dodatkowo ratyfikowane przez Komitet Zarządzania Ryzykiem funkcjonujący na poziomie Zarządu.

Bank stale podejmuje działania mające na celu dostarczanie najwyższej jakości usług kredytowych przy jednoczesnym dostosowaniu ich do oczekiwań kredytobiorców i zapewnieniu bezpieczeństwa portfela kredytowego. W tym celu ustanowiony system kompetencji zapewnia rozdzielenie funkcji zatwierdzania ryzyka transakcji od funkcji sprzedażowych.

Klasyfikacja kredytowa

Santander Bank Polska S.A. dynamicznie rozwija stosowane narzędzia do oceny ryzyka kredytowego, dostosowując je do zaleceń Komisji Nadzoru Finansowego, wymogów Międzynarodowych Standardów Rachunkowości/ Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz najlepszych praktyk branżowych.

Modele oceny ryzyka kredytowego wykorzystywane są przez Bank dla większości portfeli kredytowych, w tym klientów korporacyjnych, MŚP, kredytów mieszkaniowych, portfela na finansowanie nieruchomości dochodowych, kredytów gotówkowych, kart kredytowych i limitów w kontach osobistych.

Bank prowadzi okresowy monitoring klasyfikacji kredytowej według zasad opisanych w Podręcznikach Kredytowych. Dodatkowo dla wybranych modeli realizowany jest automatyczny proces weryfikacji klasy ryzyka w oparciu o długość opóźnienia w spłacie lub analizę danych behawioralnych klienta. Weryfikacja klasyfikacji następuje również w przypadku podejmowania kolejnych decyzji kredytowych.

Przeglądy kredytowe

Bank dokonuje regularnych przeglądów mających na celu ustalenie rzeczywistej jakości portfela kredytowego, właściwej klasyfikacji i adekwatności odpisów z tytułu utraty wartości, zgodności z procedurami i podjętymi decyzjami kredytowymi, a także zapewniających obiektywną ocenę profesjonalizmu w zarządzaniu kredytami. Przeglądy dokonywane są przez dwie wyspecjalizowane jednostki: Biuro Przeglądów Kredytowych i Departament Kontroli i Zapobiegania Przestępstwom Finansowym, które są niezależne od jednostek podejmujących ryzyko kredytowe w ramach swoich kompetencji.

Zabezpieczenia

Funkcjonujący w Santander Bank Polska S.A. model zabezpieczeń prawnych zakłada, iż centralną jednostką kompetencyjną odpowiedzialną za prawidłowy przebieg procesów tworzenia i funkcjonowania zabezpieczeń jest Departament Zabezpieczeń i Umów Kredytowych. Natomiast Podręcznik Zabezpieczeń jako procedura opisująca prawne standardy stosowania zabezpieczeń wierzytelności jest zarządzany przez Pion Prawny i Zapewnienia Zgodności. Właścicielem wzorów umów zabezpieczeń jest Departament Zabezpieczeń i Umów Kredytowych.

Departament Zabezpieczeń jest odpowiedzialny za tworzenie i funkcjonowanie zabezpieczeń prawidłowych i zgodnych z polityką kredytową dla wszystkich segmentów biznesowych, oraz sprawny i prawidłowy przebieg procesów ustanawiania, monitorowania i zwalniania zabezpieczeń.

Ponadto jednostka ta wspiera – w zakresie zabezpieczeń – jednostki kredytowe w procesie podejmowania decyzji kredytowych oraz tworzeniu polityk kredytowych. Departament dba o gromadzenie danych na temat zabezpieczeń oraz zapewnia odpowiednią informację zarządczą.

Poniższe tabele przedstawiają typy zabezpieczeń, które mogą być przyjmowane pod należności obarczone ryzykiem kredytowym dla klientów nie będącym podmiotami bankowymi.

Klienci indywidualni

Rodzaj kredytu/należności

Rodzaj zabezpieczenia

gotówkowy

weksel, poręczenie, ubezpieczenie

pod aktywa płynne

kaucja, blokada na rachunku bankowym, fundusze inwestycyjne

studencki

poręczenie

mieszkaniowy

hipoteka, ubezpieczenie, przelew wierzytelności

należności leasingowe

weksel, poręczenie wekslowe, cesja prawa do rachunku bankowego, sądowy zastaw rejestrowy na ruchomościach, przewłaszczenie na zabezpieczenie; hipoteka; zobowiązanie dostawcy przedmiotu leasingu do jego odkupu tzw. gwarancja odkupu

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Podmioty gospodarcze

Rodzaj kredytu/należności

Rodzaj zabezpieczenia

obrotowy

kaucja, zastaw rejestrowy, weksel

rewolwingowy

cesja, weksel, poręczenie, zastaw rejestrowy

na nieruchomości

hipoteka

inwestycyjny

hipoteka, poręczenie, gwarancja

dotowane i z dopłatami

poręczenie, gwarancje

należności leasingowe

weksel, poręczenie wekslowe, cesja prawa do rachunku bankowego, sądowy zastaw rejestrowy na ruchomościach, przewłaszczenie na zabezpieczenie; hipoteka; zobowiązanie dostawcy przedmiotu leasingu do jego odkupu tzw. gwarancja odkupu

Proces zarządzania zabezpieczeniami

Na etapie podejmowania decyzji kredytowej, w sytuacjach określonych w wewnętrznych regulacjach, kluczowe zadania Departamentu Zabezpieczeń i Umów Kredytowych dotyczą oceny jakości zabezpieczeń w postaci nieruchomości:

·   weryfikacja wycen nieruchomości sporządzonych przez rzeczoznawców majątkowych oraz ocena wartości przedmiotu zabezpieczenia,

·   ocena stanu prawnego przedmiotu zabezpieczenia,

·   ocena dokumentacji związanych z procesem inwestycyjnym na nieruchomościach (dotyczy określonych przypadków),

·   konsultacje prawne dotyczące proponowanych zabezpieczeń.

Departament Zabezpieczeń i Umów Kredytowych aktywnie uczestniczy w kolejnych etapach procesu kredytowego, realizując m.in. działania obejmujące:

·   weryfikację kompletności otrzymanych z kancelarii podpisanych dokumentów zabezpieczeń i zgodności z procedurami wewnętrznymi Banku (weryfikacja dokonana przed lub niezwłocznie po uruchomieniu),

·   ewidencję i weryfikację danych w systemach informatycznych,

·   monitoring zabezpieczeń oraz ocenę poprawności ustanowienia zabezpieczeń,

·   raportowanie stanu zabezpieczeń w poszczególnych segmentach,

·   zwolnienie zabezpieczeń.

Bank w ramach procesu zarządzania wierzytelnościami prowadzi między innymi działania związane z realizacją zabezpieczeń. Wybór odpowiedniego zakresu i sposobu działania w celu zaspokojenia roszczeń Banku z zabezpieczenia jest uzależniony od jego rodzaju (wyróżniamy dwie podstawowe kategorie zabezpieczeń: osobiste i rzeczowe). Zasadniczo Bank dąży do polubownej (dobrowolnej) realizacji zabezpieczeń w procesie negocjacyjnym. W przypadku braku woli współpracy ze strony dostawcy zabezpieczenia, uprawnienia Banku w tym zakresie są realizowane zgodnie z przepisami prawa oraz przepisami wewnętrznymi w drodze postępowań egzekucyjnych i upadłościowych.

Finansowy efekt przyjętych zabezpieczeń

Finansowy efekt przyjętych zabezpieczeń został skalkulowany jako zmiana odpisu na skutek wykluczenia przepływów z  zabezpieczeń (ekspozycje niepracujące oceniane na bazie indywidualnej). Dla pozostałych portfeli tj. dla kredytów hipotecznych oraz dla segmentu MŚP i klientów korporacyjnych, efekt ten został wyliczony poprzez skorygowanie parametru LGD do poziomu obserwowanego dla poszczególnych klientów na produktach niezabezpieczonych.

Poniższa tabela przedstawia finansowy efekt zabezpieczeń dla Santander Bank Polska S.A. wg stanu na 31.12.2022 r.:

31.12.2022

 

 

Finansowy efekt zabezpieczeń

Wartość brutto

Odpis na oczekiwane straty kredytowe

Finansowy efekt zabezpieczeń

Należności od klientów

 

 

 

klientów indywidualnych

17 949 015

(1 029 170)

-

z tytułu kredytów mieszkaniowych

50 611 667

(551 866)

(546 663)

biznesowych

66 481 615

(2 284 645)

(1 052 832)

Razem dane bilansowe

135 042 297

(3 865 681)

(1 599 495)

Razem dane pozabilansowe

28 898 402

(74 012)

(10 471)

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

.

.Poniższa tabela przedstawia finansowy efekt zabezpieczeń dla Santander Bank Polska S.A. wg stanu na 31.12.2021 r.:

31.12.2021

 

 

Finansowy efekt zabezpieczeń

Wartość brutto

Odpis na oczekiwane straty kredytowe

Finansowy efekt zabezpieczeń

Należności od klientów

 

 

 

klientów indywidualnych

17 429 313

(910 760)

-

z tytułu kredytów mieszkaniowych

51 816 096

(546 565)

(419 070)

biznesowych

55 967 496

(2 162 945)

(839 515)

Razem dane bilansowe

125 212 905

(3 620 270)

(1 258 585)

Razem dane pozabilansowe

32 310 067

(73 130)

(7 537)

Testy warunków skrajnych ryzyka kredytowego

Testy warunków skrajnych są jednym z elementów procesu zarządzania ryzykiem kredytowym, służącym do oceny potencjalnego wpływu na sytuację Banku zdarzeń zachodzących w jego otoczeniu, a także możliwych zmian we wskaźnikach finansowych i makroekonomicznych, bądź zmian w profilu ryzyka. W ramach testów przeprowadzana jest ocena potencjalnych zmian jakości kredytowej portfeli kredytowych, w sytuacji wystąpienia niekorzystnych zdarzeń. Proces ten dostarcza także informacji zarządczej o adekwatności ustalonych limitów i alokowanego kapitału wewnętrznego.

Kalkulacja utraty wartości

W Santander Bank Polska S.A. odpisy aktualizujące z tytułu strat oczekiwanych tworzone są według zasad Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej 9 (MSSF 9). MSSF 9 wymaga podejścia do szacowania odpisów z tytułu strat kredytowych bazujące na wyznaczaniu  oczekiwanych strat kredytowych (expected credit loss ECL). Odpisy z tytułu ECL odzwierciedlają nieobciążoną i ważoną prawdopodobieństwem kwotę, którą ustala się, oceniając szereg możliwych wyników, wartość pieniądza w czasie oraz racjonalne i możliwe do udokumentowania informacje, które są dostępne bez nadmiernych kosztów lub starań na dzień sprawozdawczy, dotyczące przeszłych zdarzeń, obecnych warunków i prognoz dotyczących przyszłych warunków gospodarczych. Odpisy z tytułu  ECL są mierzone w kwocie równej ECL w horyzoncie 12-miesięcznym albo ECL w horyzoncie pozostałego czasu życia instrumentu jeżeli zidentyfikowano dla nich istotny wzrost ryzyka kredytowego od momentu rozpoznania. W związku z powyższym model ECL wymaga dokonania szeregu ocen i szacunków elementów obarczonych niepewnością, w szczególności w zakresie:

·   pomiaru ECL w horyzoncie 12 miesięcznym albo pozostałego czasu życia instrumentu,

·   określenia kiedy następuje zdarzenie istotnego wzrostu ryzyka kredytowego,

·   określenia przyszłych zdarzeń (forward looking) oraz ich prawdopodobieństwa, które są odzwierciedlone w  oszacowaniu ECL.

MSSF 9 uzależnia sposób rozpoznawania strat oczekiwanych w zależności od zmiany poziomu ryzyka, który nastąpił od momentu rozpoznania ekspozycji. Standard wprowadza trzy podstawowe etapy/koszyki rozpoznawania strat oczekiwanych:

·   Koszyk 1 – w którym będą klasyfikowane ekspozycje dla których od momentu rozpoznania nie nastąpiły istotne zmiany ryzyka rozumiane jako wzrost prawdopodobieństwa przeklasyfikowania do portfela z utratą wartości (Koszyk 3). Dla takich ekspozycji oczekiwane straty będą rozpoznawane w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy.

·   Koszyk 2 – w którym będą klasyfikowane ekspozycje, dla których od momentu rozpoznania nastąpił istotny wzrost ryzyka, ale jeszcze nie uprawdopodobniło się zdarzenie niewywiązania się z zobowiązania. Dla takich ekspozycji straty oczekiwane będą rozpoznawane w horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.

·   Koszyk 3 – w którym będą klasyfikowane ekspozycje, dla których zmaterializowało się zdarzenia niewykonania zobowiązania (zaistniały przesłanki utraty wartości). Dla takich ekspozycji oczekiwane straty będą rozpoznawane w  horyzoncie pozostałego czasu życia ekspozycji.

Ponadto dla ekspozycji klasyfikowanych jako POCI (purchased or originated credit impaired) oczekiwane straty będą rozpoznane w horyzoncie pozostałego czasu życia.

W przypadku klasyfikacji do koszyka 3 Bank stosuje obiektywne przesłanki utraty wartości, które zostały zdefiniowane zgodnie z rekomendacjami Komitetu Bazylejskiego, Rekomendacji R.

Zasady uwzględniania przeterminowania w spłacie w identyfikacji niewykonania zobowiązania uwzględniają  Wytyczne EBA dotyczące stosowania definicji niewykonania zobowiązania oraz Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju w sprawie poziomu istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Szacując ECL, Bank stosuje podejście indywidualne (dla ekspozycji indywidualnie istotnych, dla których rozpoznane zostały obiektywne dowody utraty wartości [koszyk 3]) oraz portfelowe (dla ekspozycji indywidualnie nieistotnych, dla których rozpoznane zostały obiektywne dowody utraty wartości oraz dla ekspozycji o niezidentyfikowanym zagrożeniu utratą wartości).

Bank regularnie dokonuje monitoringu i rekalibracji modeli oraz aktualizacji informacji o prognozach zdarzeń przyszły (forward looking) wykorzystywanych do szacunków ECL, uwzględniając przy tym wpływ zmiany warunków ekonomicznych, zmiany w politykach kredytowych Banku i strategiach odzyskiwania należności, zapewniając tym samym adekwatność tworzonych odpisów.

Zmiany na skutek wdrożenia Rekomendacji R

Bank dostosował procesy zasad klasyfikacji ekspozycji kredytowych, szacowania i ujmowania oczekiwanych strat kredytowych oraz zarządzania ryzykiem kredytowym do wymogów Rekomendacji R Komisji Nadzoru Finansowego. W szczególności:

·         Zmianie uległa klasyfikacja eskpozycji kredytowych:

o    gdy Bank posiada wobec dłużnika ekspozycje bilansowe, które są przeterminowane o ponad 90 dni i które stanowią ponad 20% wszystkich ekspozycji bilansowych wobec tego dłużnika, wszystkie ekspozycje bilansowe i pozabilansowe wobec tego dłużnika uznaje się za niepracujące

o    opóźnienie w spłacie dla danej ekspozycji przekraczające 90 dni w sytuacji gdy dla danej ekspozycji nie zostało spełnione kryterium istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego skutkuje klasyfikacją do koszyka 2

o    identyfikacja ekspozycji POCI  odbywa się ujmując wszystkie ekspozycje  Klienta 

o     powzięcie przez Bank informacji o złożeniu wniosku o jakiekolwiek postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy Prawo restrukturyzacyjne stanowi kryterium klasyfikacji do portfela niepracującego

Na poczet powyższych zmian Bank utworzył jeszcze w 2021 roku korektę zarządczą odpisów w wysokości 17 200 tys. zł, która to po wdrożeniu systemowym zmiany została wycofana.

·         Bank dostosował modele parametrów kalkulacji oczekiwanych strat kredytowych oraz proces ich walidacji oraz monitoringu:

o    Przed rozpoczęciem stosowania modeli parametrów oczekiwanych strat kredytowych następuje walidacja implementacji

o    O planowanych istotnych zmianach jest informowany Komitet Audytu

o    Weryfikacja historyczna (tzw. backtest) jest raportowany z większą częstotliwością

·         Bank wzmocnił proces zarządzania ryzykiem kredytowym oraz jego nadzoru:

o    Zarząd oraz Rada Nadzorcza zatwierdza regulacje dotyczące procesu szacowania odpisów, regularnie monitoruje wyniki tego procesu

o    Członek Zarządu Banku bezpośrednio odpowiedzialny za nadzór nad obszarem związanym z zarządzaniem ryzykiem, akceptuje poziom odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

o    Bank przeanalizował i dostawał szereg regulacji wewnętrznych

o    Zwiększono częstotliwość monitoringu zabezpieczeń dla wybranych ekspozycji kredytowych

o    Definicja wartości bilansowej brutto stosowana w Banku obejmuje wszystkie naliczane, zgodnie z umową kredytu, odsetki od ekspozycji kredytowe

Poniższe tabele przedstawiają ekspozycje Santander Bank Polska S.A. na ryzyko kredytowe.

Klasyfikacja do poszczególnych grup ryzyka została przeprowadzona w oparciu o prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Poniższe tabele przedstawiają jakość portfela wykazywanych w pozycji „Należności od klientów wycenianych w zamortyzowanym koszcie” wg stanu na 31 grudnia 2022 r. oraz w okresie porównawczym:

31.12.2022

 

Klienci indywidualni

Klienci indywidualni- z tyt kredytów hipotecznych

Podmioty gospodarcze

 

Skala PD

Ekspozycje bilansowe brutto

Ekspozycje pozabilansowe

Ekspozycje bilansowe brutto

Ekspozycje pozabilansowe

Ekspozycje bilansowe brutto

Ekspozycje pozabilansowe

Faza 1

od 0,00% do <0,15%

705 728

2 552 715

33 906 152

798 710

18 958 027

8 253 803

od 0,15% do <0,25%

780 511

643 573

2 319 464

70

3 972 926

3 008 143

od 0,25% do <0,50%

355 622

0

7 396 105

116 796

13 461 463

8 740 118

od 0,50% do <0,75%

4 061 684

347 901

1 762 887

56 034

6 716 054

5 838 993

od 0,75% do <2,50%

5 862 988

412 375

2 249 423

37 048

11 673 403

8 094 311

od 2,50% do <10,0%

3 616 094

122 771

619 596

23 627

4 110 850

999 234

od 10,0% do <45,0%

390 784

15 033

168

-

293 405

8 456

 

od 45,0% do <100,0%

4 094

-

-

-

371

-

Razem Faza 1

15 777 505

4 094 369

48 253 795

1 032 285

59 186 498

34 943 059

Faza 2

od 0,00% do <0,15%

18 666

19

490 961

-

17 293

-

od 0,15% do <0,25%

28 801

595

74 931

-

92 319

442

od 0,25% do <0,50%

13 999

496

279 813

-

244 399

-

od 0,50% do <0,75%

136 196

2 953

59 798

-

363 938

45 873

od 0,75% do <2,50%

233 533

12 143

147 998

1 755

1 397 861

140 617

od 2,50% do <10,0%

387 682

26 356

185 030

7 391

1 277 514

326 919

od 10,0% do <45,0%

123 366

153

5 377

72

586 712

59 035

 

od 45,0% do <100,0%

14 344

-

761

-

7 824

-

 Razem Faza 2

956 586

42 716

1 244 670

9 219

3 987 860

572 887

Czas w defaulcie

EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej

 

 

Klienci indywidualni

Klienci indywidualni- z tyt kredytów hipotecznych

Podmioty gospodarcze

Faza 3

do 12 miesięcy

743 127

389 586

851 145

od 13 do 24 miesięcy

296 448

149 277

409 389

od 25 do 36 miesięcy

120 644

73 923

332 435

od 37 do 48 miesięcy

61 851

85 224

337 989

 od 49 do 60 miesięcy

26 097

62 245

102 776

od 61 do 84 miesięcy

20 086

80 151

364 944

 

powyżej 84 miesięcy

7 742

42 817

444 965

POCI

do 12 miesięcy

94 486

55 126

85 029

od 13 do 24 miesięcy

24 572

13 317

38 832

od 25 do 36 miesięcy

12 049

5 943

23 941

od 37 do 48 miesięcy

4 681

7 070

164 663

 od 49 do 60 miesięcy

21 415

15 048

49 376

od 61 do 84 miesięcy

17 405

16 438

14 821

 

powyżej 84 miesięcy

13 216

43 968

53 623



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

31.12.2021

 

Klienci indywidualni

Klienci indywidualni- z tyt kredytów hipotecznych

Podmioty gospodarcze

 

Skala PD

Ekspozycje bilansowe brutto

Ekspozycje pozabilansowe

Ekspozycje bilansowe brutto

Ekspozycje pozabilansowe

Ekspozycje bilansowe brutto

Ekspozycje pozabilansowe

Faza 1

od 0,00% do <0,15%

700 938

80

32 548 652

1 520 873

15 408 745

8 698 798

od 0,15% do <0,25%

599 495

2 072 747

3 694 111

20 222

2 624 885

8 328 031

od 0,25% do <0,50%

2 774 691

491 636

8 318 784

159 214

8 813 453

12 154 084

od 0,50% do <0,75%

5 453 961

572

1 927 584

1

6 411 256

3 369 685

od 0,75% do <2,50%

3 192 817

857 319

2 690 381

27 604

10 782 675

5 632 846

od 2,50% do <10,0%

2 589 015

255 288

689 848

42 728

4 264 324

563 162

od 10,0% do <45,0%

221 280

17 190

2 735

-

583 187

18 679

 

od 45,0% do <100,0%

13 331

-

1 125

-

6 670

0

 

Razem Faza 1

15 545 528

3 694 831

49 873 219

1 770 642

48 895 196

38 765 285

Faza 2

od 0,00% do <0,15%

15 129

25

247 577

-

35 453

0

od 0,15% do <0,25%

13 852

369

72 457

-

31 464

200

od 0,25% do <0,50%

42 706

-

218 104

-

264 182

120

od 0,50% do <0,75%

129 152

24 797

35 663

-

355 033

73 864

od 0,75% do <2,50%

152 546

43 731

109 794

1 840

1 578 163

319 281

od 2,50% do <10,0%

268 470

62 949

184 860

2 817

988 788

244 568

od 10,0% do <45,0%

111 543

2 209

8 115

3

639 959

8 620

 

od 45,0% do <100,0%

1 099

-

1 275

-

8 337

-

 

Razem Faza 2

734 497

134 081

877 844

4 661

3 901 379

646 654

Czas w defaulcie

EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej

 

Klienci indywidualni

Klienci indywidualni- z tyt kredytów hipotecznych

Podmioty gospodarcze

Faza 3

do 12 miesięcy

716 103

344 037

612 308

od 13 do 24 miesięcy

332 915

180 221

662 357

od 25 do 36 miesięcy

117 989

112 531

416 118

od 37 do 48 miesięcy

41 886

82 999

162 586

 od 49 do 60 miesięcy

20 692

73 427

125 833

od 61 do 84 miesięcy

12 986

55 112

523 263

 

powyżej 84 miesięcy

5 573

26 350

451 327

POCI

do 12 miesięcy

44 973

30 784

17 309

od 13 do 24 miesięcy

28 655

10 541

18 424

od 25 do 36 miesięcy

10 873

9 540

207 525

od 37 do 48 miesięcy

33 125

20 342

52 349

 od 49 do 60 miesięcy

12 222

11 475

11 656

od 61 do 84 miesięcy

16 665

22 995

11 573

 

powyżej 84 miesięcy

11 676

35 993

55 203



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Poniższe tabele przedstawiają jakość aktywów wykazywanych w pozycji „Należności od klientów z tytułu kredytów korporacyjnych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody wg stanu na 31 grudnia 2022 r. oraz w okresie porównawczym:

Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

31.12.2022

PD zakres

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

 

 

 

 

 

 

 

od 0,00 do <0,15%

447 891

-

-

447 891

 

od 0,15 do <0,25%

248 454

-

-

248 454

 

od 0,25 do <0,50%

708 403

-

-

708 403

 

od 0,50 do <0,75%

407 772

-

-

407 772

 

od 0,75 do <2,50%

822 880

-

-

822 881

Wartość brutto

 

2 635 400

-

-

2 635 400

 

 

 

 

 

 

Odpis z tyt. utraty wartości

 

(6 740)

-

-

(6 740)

Wartość netto

 

2 628 660

-

-

2 628 660

.

Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

31.12.2021

PD zakres

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

 

 

 

 

 

od 0,00 do <0,15%

457 233

-

-

457 233

 

od 0,15 do <0,25%

172 973

-

-

172 973

 

od 0,25 do <0,50%

212 609

-

-

212 609

 

od 0,50 do <0,75%

290 411

-

-

290 411

 

od 0,75 do <2,50%

599 669

-

-

599 669

Wartość brutto

 

1 732 895

-

-

1 732 895

 

 

 

 

 

-

Odpis z tyt. utraty wartości

 

(3 047)

-

-

(3 047)

Wartość netto

 

1 729 848

-

-

1 729 848



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Poniższe tabele przedstawiają jakość aktywów finansowych Santander Bank Polska S.A. w podziale na koszyki oraz według ratingów wg stanu na 31 grudnia 2022 r. oraz w okresie porównawczym:

Koszyk 1

 

 

 

 

 

 

31.12.2022

Należności od banków

Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Dłużne i kapitałowe instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu

Stopień jakości kredytowej*

 

 

 

 

 

 

1    (AAA do AA-)

247 909

 -

1 308 713

 -

120 942

 -

2    (A+ do A-)

8 846 209

 -

34 992 380

15 499 348

-

227 167

3     (BBB+ do BBB-)

351 459

 -

 -

 -

 -

 -

4    (BB+ do BB-)

71 219

93 898

 -

 -

 -

 -

5   (B+ do B-)

21

 -

 -

 -

 -

 -

6   (<B-)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

brak ratingu zewn.

192 983

722 998**

200 170

 -

 -

17 380

Razem Koszyk 1

9 709 800

816 896

36 501 263

15 499 348

120 942

244 547

* zgodnie z Fitch

**portfel obejmuje głównie obligacje jednostek samorządu terytorialnego bez przyznanego ratingu przez agencję zewnętrzną, których jakość z perspektywy ryzyka kredytowego nie budzi zastrzeżeń;

Koszyk 2

 

 

 

 

 

 

 

31.12.2022

Należności od banków

Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Dłużne i kapitałowe instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu

Stopień jakości kredytowej*

 

 

 

 

 

 

1    (AAA do AA-)

-

-

-

-

-

-

2    (A+ do A-)

-

-

-

-

-

-

3     (BBB+ do BBB-)

-

-

-

-

-

-

4    (BB+ do BB-)

-

-

-

-

-

-

5   (B+ do B-)

-

-

-

-

-

-

6   (<B-)

-

-

-

-

-

-

brak ratingu zewn.

-

63 324

-

-

-

 

Razem Koszyk 2

-

63 324

-

-

-

-

* zgodnie z Fitch

 

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Koszyk 3

 

 

 

 

 

 

31.12.2022

Należności od banków

Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Dłużne i kapitałowe instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu

Stopień jakości kredytowej*

 

 

 

 

 

 

1    (AAA do AA-)

-

-

-

-

-

-

2    (A+ do A-)

-

-

-

-

-

-

3     (BBB+ do BBB-)

-

-

-

-

-

-

4    (BB+ do BB-)

-

-

-

-

-

-

5   (B+ do B-)

-

-

-

-

-

-

6   (<B-)

-

-

-

-

-

-

brak ratingu zewn.

-

143 615

2 410

-

-

 

Razem Koszyk 3

-

143 615

2 410

-

-

-

* zgodnie z Fitch

Koszyk 1

 

 

 

 

 

 

31.12.2021

Należności od banków

Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Dłużne i kapitałowe instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu

Stopień jakości kredytowej*

 

 

 

 

 

 

1    (AAA do AA-)

143 300

-

1 379 157

-

-

-

2    (A+ do A-)

2 290 476

-

65 755 782

1 421 272

113 733

299 046

3     (BBB+ do BBB-)

188 622

-

-

-

-

12 149

4    (BB+ do BB-)

40

-

-

-

-

-

5   (B+ do B-)

16

-

-

-

-

-

6   (<B-)

121 540

-

-

-

-

-

brak ratingu zewn.

-

173 052

-

-

-

50 484

Razem Koszyk 1

2 743 994

173 052

67 134 939

1 421 272

113 733

361 679

. * zgodnie z Fitch

Brak instrumentów zaklasyfikowanych do Koszyka 2 wg stanu na 31.12.2021 r.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Koszyk 3

 

 

 

 

 

 

 

31.12.2021

Należności od banków

Należności od klientów- Instrumenty dłużne wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Instrumenty dłużne i kapitałowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

Kapitałowe i dłużne Inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

Stopień jakości kredytowej*

 

 

 

 

 

 

1    (AAA do AA-)

-

-

-

-

-

-

2    (A+ do A-)

-

-

-

-

-

-

3     (BBB+ do BBB-)

-

-

-

-

-

-

4    (BB+ do BB-)

-

-

-

-

-

-

5   (B+ do B-)

-

-

-

-

-

-

6   (<B-)

-

-

-

-

-

-

brak ratingu zewn.

-

217 882

3 476

-

-

 

Razem Koszyk 3

-

217 882

3 476

-

-

-

* zgodnie z Fitch

 

Należności od banków są poddawane ocenie z wykorzystaniem metod ratingowych. Sposób dokonywania oceny określony został w przepisach wewnętrznych Grupy Kapitałowej. Każdemu klientowi instytucjonalnemu (ekspozycji)  przypisywana jest ocena jednej z renomowanych agencji ratingowych (Fitch Ratings; Moody’s Investors Service; S&P’s) zgodnie z  przepisami CRR, a tym samym odpowiednia grupa (grade). Stopień 1 odpowiada wadze ryzyka 20 %. Wśród nich nie ma należności przeterminowanych i ze stwierdzoną utratą wartości.

Instrumenty finansowe są poddawane ocenie zgodnie z ratingiem kraju (obligacje Skarbu Państwa, papiery emitowane przez NBP, BGK, instrumenty dłużne). Rating kraju jest tożsamy z ratingiem NBP/BGK. Wszystkie mają rating Polski, wg agencji Fitch jest to A-.

Dla wszystkich instrumentów zaklasyfikowanych do Koszyka 1 (w tym również dla należności od klientów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody) nie występuje przeterminowanie oraz utrata wartości. Dla tych ekspozycji oczekiwane straty będą rozpoznawane w horyzoncie najbliższych 12 miesięcy.

Zdecydowana większość ekspozycji wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy (ok.95 % portfela kart kredytowych Banku) została oceniona jako ‘przeciętny’ lub powyżej (dobry, bardzo dobry).

Koncentracja ryzyka kredytowego

Santander Bank Polska S.A. przestrzega norm wynikających z Ustawy Prawo Bankowe określających wielkości koncentracji wierzytelności obciążonych ryzykiem jednego podmiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie. Według danych na dzień 31.12.2022 r. maksymalny limit dla Banku zgodnie z art. 71 Ustawy Prawo Bankowe wynosił:

·   5 921 021 tys. zł (25 % funduszy własnych Banku).

Natomiast w okresie porównawczym wg danych na dzień 31.12.2021 r. maksymalny limit dla Banku zgodnie z art. 71 Ustawy Prawo Bankowe wynosił:

·   5 630 175 tys. zł (25 % funduszy własnych Banku).

Realizowana przez Bank polityka ma na celu minimalizowanie ryzyka koncentracji wierzytelności, m. in. poprzez stosowanie w powyższym zakresie bardziej rygorystycznych zasad niż ustawowe. Efektem tej polityki jest stałe utrzymywanie wysokiego poziomu dywersyfikacji zaangażowań wobec poszczególnych klientów.

Przeprowadzona analiza koncentracji zaangażowań, wykazała, że Bank w 2022 r. nie posiadał zaangażowań, które przekraczałyby limity wyznaczone przez ustawodawcę.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Lista 20 największych ekspozycji (lub grupy klientów powiązanych kapitałowo) Santander Bank Polska S.A. (kredyty pracujące) stan na 31.12.2022 r.

Symbol PKD

Opis kodu PKD

Łączna kwota brutto

Kredyt wykorzystany

Otwarta linia

kredytowa + Gwarancje + Limity skarbowe i inwestycje kapitałowe

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

13 233 090

10 613 400

2 619 690

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

5 907 120

5 316 940

590 180

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

3 838 200

1 400 330

2 437 870

19

PRZEMYSŁ RAFINERYJNY

1 688 810

280 020

1 408 790

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

1 456 580

1 447 310

9 270

06

GÓRNICTWO

1 288 810

250 020

1 038 790

61

TELEKOMUNIKACJA

1 144 390

974 380

170 010

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

1 049 730

1 049 730

-

68

OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI

976 990

933 330

43 660

61

TELEKOMUNIKACJA

959 000

937 870

21 130

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

875 510

665 090

210 420

68

OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI

773 070

699 020

74 050

61

TELEKOMUNIKACJA

753 410

489 480

263 930

20

PRZEMYSŁ CHEMICZNY

712 830

569 920

142 910

35

ENERGETYKA

600 245

309 375

290 870

20

PRZEMYSŁ CHEMICZNY

520 470

161 380

359 090

41

BUDOWNICTWO

515 180

502 410

12 770

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

442 900

411 380

31 520

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

421 220

-

421 220

41

BUDOWNICTWO

412 830

-

412 830

Razem brutto

37 570 385

27 011 385

10 559 000



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Lista 20 największych ekspozycji (lub grupy klientów powiązanych kapitałowo) Santander Bank Polska S.A. (kredyty pracujące) stan na 31.12.2021 r.

Symbol PKD

Opis kodu PKD

Łączna kwota brutto

Kredyt wykorzystany

Otwarta linia

kredytowa + Gwarancje + Limity skarbowe i inwestycje kapitałowe

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

10 544 900

6 394 310

4 150 590

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

5 869 560

4 528 910

1 340 650

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

3 847 030

599 690

3 247 340

35

ENERGETYKA

1 875 000

-

1 875 000

61

TELEKOMUNIKACJA

1 690 600

1 052 200

638 400

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

1 499 580

447 580

1 052 000

61

TELEKOMUNIKACJA

1 400 340

388 940

1 011 400

06

GÓRNICTWO

1 334 520

1 250 020

84 500

65

REASEKURACJA

1 101 640

740 760

360 880

68

OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI

1 029 780

977 350

52 430

35

ENERGETYKA

981 300

175 610

805 690

19

PRZEMYSŁ RAFINERYJNY

900 990

-

900 990

68

OBSŁUGA NIERUCHOMOŚCI

836 450

585 220

251 230

56

INNE USŁUGI

717 400

572 890

144 510

19

PRZEMYSŁ RAFINERYJNY

714 320

76 320

638 000

19

PRZEMYSŁ RAFINERYJNY

601 210

-

601 210

41

BUDOWNICTWO

559 500

-

559 500

41

BUDOWNICTWO

558 020

496 530

61 490

64

POZOSTAŁE USŁUGI FINANSOWE

550 000

-

550 000

20

PRZEMYSŁ CHEMICZNY

524 170

29 120

495 050

Razem brutto

37 136 310

18 315 450

18 820 860



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Koncentracja branżowa

Polityka kredytowa Santander Bank Polska S.A. zakłada dywersyfikację zaangażowania akcji kredytowej. Ryzyko danej branży jest elementem wpływającym na wielkość limitu. Bank w celu utrzymania odpowiednio zdywersyfikowanego portfela kredytowego i kontrolowania w ten sposób ryzyka związanego ze zbyt wysokim udzieleniem kredytów podmiotom jednej branży, zakłada kredytowanie branż oraz grup i jednostek kapitałowych reprezentujących różne gałęzie przemysłu.

Według stanu na dzień 31.12.2022 r. największy poziom koncentracji zanotowano dla sektora finansowego (14 % portfela Santander Bank Polska S.A.), branży „dystrybucja” (9 %) oraz dla sektora finansowego” (8 %).

Grupy PKD w podziale na sektory:

    Sektor

Zaangażowanie bilansowe brutto

31.12.2022

31.12.2021

Sektor finansowy

19 303 603

12 523 373

 

Dystrybucja

12 895 756

11 931 858

 

Sektor produkcyjny

10 519 135

9 688 032

 

Obsługa nieruchomości

8 214 381

8 333 550

 

Sektor energetyczny

1 827 926

2 439 427

 

Transport

1 731 658

1 570 710

Sektor rolniczy

1 340 206

1 473 715

 

Budownictwo

1 565 139

1 243 545

 

Pozostałe sektory

10 639 019

6 450 144

A

Razem podmioty gospodarcze

68 036 824

55 654 354

B

Portfel detaliczny (w tym kredyty hipoteczne)

67 956 168

69 835 618

A+B

Portfel Santander Bank Polska S.A.

135 992 991

125 489 972

C

Pozostałe należności (obligacje kom. )

69 738

49 224

A+B+C

Całkowity portfel Santander Bank Polska S.A.

136 062 730

125 529 196

Ryzyko związane z klimatem.

W Santander Bank Polska S.A. kwestie środowiskowe są jednym z kryteriów w podejmowaniu decyzji biznesowych. Według wytycznych ESG (environmental, social, governance) przeprowadzana jest ocena aktywów,  które finansuje Bank.

Szerzej kwestie związane z celami klimatycznymi, polityką klimatyczną oraz inicjatywy i działania podejmowane przez Bank i Grupę są opisane w „Oświadczeniu na temat informacji niefinansowych za rok 2022 Santander Bank Polska i Grupy Santander Bank Polska” oraz w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska w 2022 r. (obejmujące sprawozdanie z działalności Santander Bank Polska S.A.).

Bank oraz podmioty Grupy rozważyły ryzyka związane z klimatem podczas sporządzania sprawozdania finansowego zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej, i tam gdzie było to niezbędne, Standardy zostały zastosowane w sposób uwzględniający ten temat.

Przedmiotem  rozważań był w szczególności wpływ kwestii środowiskowych na Bank oraz podmioty Grupy w kontekście zastosowania:

- MSR 1: Prezentacja sprawozdań finansowych

- MSR 12 : Podatek dochodowy

- MSR 36 : Utrata wartości aktywów

- MSSF 9 : Instrumenty finansowe

- MSSF 13: Wartość godziwa

- MSR 37 : Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe

Jednocześnie, na podstawie przeprowadzonej analizy nie stwierdzono istotnego wpływu kwestii środowiskowych na  sprawozdanie finansowe jako całość.

Bank przeprowadził  analizę głównych ryzyk transformacyjnych i fizycznych, a dzięki identyfikacji ryzyk kluczowych dla naszej szerokości geograficznej poddano ewaluacji ryzyko w najbardziej dotkniętych zmianami klimatycznymi sektorach, Pozwoliło to na udoskonalenie procesu oceny ryzyka poszczególnych klientów biznesowych w tych aspektach. Proces ten dzisiaj przeprowadzany jest głównie przez ekspertów dziedzinowych, natomiast Bank przystępuje do projektu, który wprowadzi te elementy do ustrukturyzowanego procesu oceny ratingowej klienta.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Jednocześnie Bank rozpoczął projekty mające na celu identyfikację ryzyk transformacyjnych i fizycznych, w sposób systemowy i ilościowy na poziomie klienta. Poprzez oszacowanie emisyjności wszystkich podmiotów biznesowych oraz detalicznych produktów hipotecznych Bank będzie miała możliwość oszacowania ryzyk transformacyjnych i celowych działań w kluczowych częściach portfela. Pozwoli to również na włączenie aspektów środowiskowych w standardowe procesy analiz portfelowych, ustawienie celów i limitów na odpowiednich poziomach.

Zarządzanie ryzykiem ESG w ramach systemu zarządzania ryzykiem

Skuteczne zdefiniowanie zarówno zagrożeń oraz szans wynikających z transformacji klimatycznej pozwala Santander Bank Polska S.A. podejmować działania, które zapewniają odporność w kontekście kluczowych zagrożeń, jak również możliwość wykorzystania ich dla poprawy dynamiki rozwoju, wyników finansowych oraz wizerunku banku.

Ponadto w 2022 r. Bank przeprowadził analizę, która pozwoliła na zidentyfikowanie ryzyk i szans klimatycznych na podstawie dwóch scenariuszy klimatycznych, obejmujących trzy ramy czasowe: krótki (2025), średni (2030) i długi termin (2050). Wybrane zostały dwa scenariusze: wzrost temperatury poniżej 2°C  ( zgodny z Porozumieniem Paryskim) i wzrost temperatury o 4°C. Badanie objęło cały łańcuch wartości i wszystkie rynki, w których działa Santander Bank Polska S.A. W analizie brane były pod uwagę, zgodnie z podejściem TCFD, dwa podstawowe typy ryzyk: fizyczne i transformacyjne.

Przeprowadzono analizę głównych ryzyk z obu tych kategorii, a dzięki identyfikacji ryzyk kluczowych dla naszej szerokości geograficznej poddaliśmy ewaluacji ryzyko w sektorach, w których operują nasi klienci. Przeanalizowano kształtowanie się ryzyk fizycznych i transformacyjnych w 19 sektorach znajdujących się w portfelu banku w trzech perspektywach czasowych. Przeprowadzona analiza miała charakter jakościowy, jednak realizowana była z uwzględnieniem perspektywy podwójnej istotności tj. uwzględnieniem kanałów wpływu Banku na klimat i klimatu na nasze wyniki.

Ryzyka fizyczne

Źródła ryzyk fizycznych to m.in. ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak gwałtowne burze czy powodzie, które w wielu sektorach mogą powodować przerwy w funkcjonowaniu infrastruktury lub jej zniszczenie. Szczególną ekspozycję na ryzyka fizyczne, z samej natury działalności, ma sektor rolniczy (agro), w którym dostrzegliśmy zwiększone zagrożenie erozji ziemi, przekładające się na jakość i wielkość osiąganych plonów.

W średnim i długim terminie identyfikujemy ryzyko fizyczne związane z pogarszającą się sytuacją hydrologiczną Polski i zagrożeniem suszą. Brak odpowiednich systemów retencji wody i jej niedobory mogą mieć szereg negatywnych skutków, wpływających na inne gałęzie gospodarki, w tym sektor energetyczny. Przykładowo: elektrociepłownie, które do systemów chłodzenia korzystają z wody w rzekach, mogą być zmuszone ograniczyć wytwarzanie energii w okresach suszy. Dostrzegliśmy też zagrożenie pożarowe w sektorze soft commodities, potencjalnie powodujące straty m.in. w produkcji drzewnej.

Ryzyka transformacyjne

Szczególnie wrażliwe w kontekście transformacji w kierunku gospodarki niskoemisyjnej są sektory zależne od węgla i innych paliw kopalnych, na których w przeważającej mierze opiera się polski mix energetyczny. Dostrzegamy ryzyka regulacyjne i prawne związane z wyższymi kosztami emisji CO2, surowszymi wymogami raportowania i gromadzenia danych, a nawet zmianami regulacyjnymi ograniczającymi funkcjonowanie niektórych, szczególnie emisyjnych podmiotów.

Ryzyka regulacyjne mogą również dotyczyć nowelizacji przepisów, które wymuszą przyjazne dla klimatu rozwiązania, co może przełożyć się na wyższe koszty prowadzenia działalności niektórych przedsiębiorstw. Przykładowo, w przemyśle motoryzacyjnym spadający koszt pojazdów elektrycznych i spodziewane regulacje na poziomie UE mogą doprowadzić do powstania aktywów osieroconych w łańcuchu dostaw samochodów spalinowych. Konkurencja rynkowa może przy tym wymusić na spółkach znajdujących się w naszym portfelu konieczność inwestycji w coraz bardziej innowacyjne maszyny.

Bank dostrzega również ryzyka rynkowe polegające na wpływie zmian klimatu na zmienne rynkowe, takie jak wybory konsumentów, zmieniające się stopy procentowe i ceny towarów. Nie bez znaczenia są też ryzyka reputacyjne, powiązane ze wzrostem świadomości konsumenckiej. Wszystkie powyższe ryzyka mogą wpłynąć na sytuację Banku i Grupy, zarówno bezpośrednio oraz poprzez naszych klientów.

Analogiczne ćwiczenie zostało przeprowadzone, skupiając się na szansach związanych z klimatem.  Przejście ku gospodarce niskoemisyjnej stwarza dla Banku szanse wsparcia zarówno naszych obecnych i przyszłych klientów, jak również transformacji gospodarczej poprzez uruchomienie odpowiednich mechanizmów finansowania. W związku z tym planowany jest dalszy rozwój nowych produktów i usługi, w tym doradztwo dla klientów, budując przy tym markę zaufanego partnera. W ramach analizy zidentyfikowane zostały szanse stojące przed bankiem.

Bank zidentyfikował ryzyka i szanse związane z klimatem jako mające wpływ na instrumenty finansowe i uwzględniła je w swoich głównych procesach zarządzania ryzykiem. Wpływ zmian klimatu na działalność banku został zdefiniowany wysokopoziomowo jednak w ramach doskonalenia planowane jest dalsze rozbudowywanie tej analizy o głębszą kwantyfikację wpływu  tych ryzyk i szans.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Odpowiedzialność za zarządzanie ryzykiem ESG

Działania w obszarze zarządzania ryzykiem klimatycznym oraz podejmowanie odpowiednich kroków w celu wykorzystania szans to obszar odpowiedzialności Zarządu jak i Rady Nadzorczej. Organy te wspierają strategie zarządzania ryzykiem poprzez akceptację kluczowych polityk, uczestnictwo w komitetach wspomagających, przeglądach i akceptacji ryzyk i raportów.

Zarząd Banku odpowiedzialny jest za wyznaczenie długoterminowych planów działania i zatwierdzanie strategii odpowiedzialnej bankowości w tym strategii klimatycznej i jej głównych celów  (w perspektywie krótko-, średnio- i/lub długoterminowej) oraz w ramach zarządzania ryzykiem.

Przy podejmowaniu decyzji Zarząd bierze pod uwagę oceny, informacje oraz analizy komórki odpowiedzialnej za zarządzanie ryzykiem, na podstawie których uchwala tzw. „Deklarację akceptowalnego poziomu ryzyka”. Następnie poziom akceptowalnego ryzyka zatwierdza Rada Nadzorcza. Na podstawie określonych limitów wyznacza się limity obserwacyjne oraz konstruuje polityki zarządzania ryzykiem. Ponadto członek Zarządu odpowiedzialny za zarządzanie ryzykiem dostarcza Radzie Nadzorczej odpowiednie informacje na temat ryzyka w celu stworzenia pełnego profilu ryzyka banku i podejmowanie właściwych decyzji w tym zakresie.

Do kompetencji Rady Nadzorczej należy m.in. weryfikowanie strategii zarządzania Bankiem oraz strategii zarządzania ryzykami ESG, także pod kątem długoterminowego interesu Banku. Przy podejmowaniu decyzji Rada bierze również pod uwagę oceny, informacje oraz analizy komórki odpowiedzialnej za zarządzanie ryzykiem.

Ponadto w banku funkcjonuje Komitet ds. Odpowiedzialnej Bankowości i Kultury Organizacyjnej, który wspiera Zarząd Banku w wypełnianiu obowiązków nadzorczych w odniesieniu do strategii odpowiedzialnego biznesu oraz zrównoważonego rozwoju na szczeblu spółki i Grupy Santander Bank Polska. Prezes Zarządu jest zarazem Przewodniczącym Komitetu. Do kompetencji należą m.in. określanie strategii i celów rocznych z zakresu ESG oraz zapewnianie realizacji postanowień polityk społeczno-środowiskowych Santander Bank Polska S.A. Komitet ten jest wspierany przez Forum ESG, którego członkami są menadżerowie wyższego szczebla, reprezentanci wszystkich Pionów. Do zadań Forum należy analiza wyzwań, szans i ryzyk związanych z agendą UE  Sustainable Finance, w tym ryzyk ESG, planowanie działań oraz koordynacja ich wdrożenia w Banku, a także cykliczne raportowanie do Komitetu ds. Odpowiedzialnej Bankowości i Kultury Organizacyjnej oraz Zarządu Banku.

Dodatkowo w czerwcu 2021 r. wdrożona została procedura Analizy Ryzyka Środowiskowego i Społecznego dla klientów z segmentów Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (SCIB) oraz Bankowości Biznesowej i Korporacyjnej (BCB).  Określa ona kryteria zgodne z najlepszymi praktykami oraz standardami obowiązującymi na całym świecie oraz w Grupie Santander, warunkujące możliwość współpracy Banku z klientami prowadzącymi działalność w następujących sektorach (sensitive sectors): ropa i gaz,  produkcja i przesył energii,  górnictwo,  metale, surowce miękkie (soft commodities). Dokument definiuje (w ramach ww. sektorów) obszary działalności w podziale na dwie kategorie:  działalność zabroniona & działalność podlegająca dodatkowej analizie.  Postanowienia wykonawcze i szczegółowe zasady procesów dla poszczególnych segmentów zostały opisane w regulacjach niższego rzędu.

Analiza oceny ryzyka dla klientów z segmentu SCIB realizowana jest zgodnie z rozwiązaniami stosowanymi w Grupie Banco Santander. Wykonywana jest indywidualna analiza ryzyka ESCC (Enviromental Social & Climate Change) dotycząca klientów / transakcji, operujących w sektorach zdefiniowanych w Polityce w oparciu o zdefiniowane kwestionariusze oceny. Następnie wydawana jest opinia i rekomendacja w 3-stopniowej skali: pozytywna, pozytywna z warunkami lub negatywna, przygotowywana przez lokalnego menedżera ds. ryzyka ESCC (Green Analyst). Przeprowadzona analiza i rekomendacja ryzyka ESCC uwzględniana jest w aplikacji kredytowej klienta przez Analityka lub Partnera kredytowego.

W ramach procesu oceny dla pozostałych klientów korporacyjnych w znacznym stopniu zastosowano automatyczny algorytm, umożliwiający preselekcję ryzyka środowiskowo-społecznego, w wyniku której klienci otrzymują statusy dot. poziomu owego ryzyka, tzw. flagi środowiskowe. „Flagi środowiskowe” nadawane są wszystkim klientom w ramach preselekcji portfelowej, przeprowadzonej na bazie charakterystyk poszczególnych przedsiębiorstw (w tym oceny ich PKD). Są cztery rodzaje flag: jedna przejściowa („Do Weryfikacji”) i trzy ostateczne („Pozytywnie Zweryfikowany”, „Ryzyko Podwyższone”, „Działalność Zabroniona”).

Ryzyko rynkowe

Wstęp

Ryzyko rynkowe jest definiowane jako możliwość negatywnego wpływu na wynik finansowy zmian rynkowych poziomów stóp procentowych, kursów walutowych, kursów akcji, indeksów giełdowych itp. Występuje zarówno w działalności handlowej jak i bankowej (produkty walutowe, produkty na stopę procentową, produkty powiązane z indeksami giełdowymi).

Santander Bank Polska S.A. narażony jest na ryzyko rynkowe wynikające z działalności na rynku pieniężnym i kapitałowym oraz usług świadczonych dla klientów. Oprócz tego Bank podejmuje ryzyko rynkowe wynikające z aktywnego zarządzania strukturą bilansu (zarządzanie aktywami i zobowiązaniami).

Działalność i strategie związane z ryzykiem rynkowym podlegają bezpośredniemu nadzorowi przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego i są realizowane w oparciu o ramy określone w zatwierdzonej przez Zarząd i Radę Nadzorczą Polityce ryzyka rynkowego oraz Polityce ryzyka strukturalnego.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Struktura i organizacja zarządzania ryzykiem

Podstawowym celem prowadzonej przez Bank polityki zarządzania ryzykiem rynkowym jest ograniczenie wpływu zmienności czynników rynkowych na rentowność Grupy, dążąc do zwiększenia dochodów w ramach ściśle określonych parametrów ryzyka przy jednoczesnym zachowaniu płynności Banku oraz jego wartości rynkowej.

Przyjęte przez Santander Bank Polska S.A. polityki w zakresie ryzyka rynkowego wyznaczają szereg parametrów pomiaru i  ograniczania ryzyka w postaci limitów i miar. Limity ryzyka podlegają okresowym przeglądom w celu dostosowania ich do strategii Banku.

Ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe generowane na działalności bankowej jest zarządzane w sposób scentralizowany przez Pion Zarządzania Finansami. Pion ten jest też odpowiedzialny za pozyskiwanie finansowania, zarządzanie płynnością i dokonywanie transakcji w imieniu ALCO. Działalność ta jest kontrolowana przy pomocy miar i  limitów zatwierdzanych przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego, Zarząd Banku i Radę Nadzorczą.

Portfel dłużnych papierów wartościowych oraz zabezpieczających instrumentów pochodnych walutowych oraz stopy procentowej jest zarządzany przez ALCO, który podejmuje wszelkie decyzje dotyczące wartości i struktury portfela.

Ryzyko rynkowe w portfelu handlowym jest zarządzane przez Pion Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej, w ramach którego funkcjonuje Biuro Maklerskie Banku. Działalność handlowa banku jest ograniczona przez system miar i limitów m.in. Value at Risk, mechanizm stop loss, limity pozycji oraz limity wrażliwości. Wysokość limitów jest akceptowana przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego, Zarząd Banku i Radę Nadzorczą.

W ramach Pionu Zarządzania Ryzykiem funkcjonuje Departament Ryzyka Finansowego odpowiedzialny za bieżący pomiar podejmowanego ryzyka, wdrożenie procedur kontroli, monitorowanie ryzyka i raportowanie. Departament odpowiada również za kształt polityki ryzyka rynkowego, proponowanie odpowiedniej metodologii pomiaru oraz za zapewnienie spójności procesu zarządzania ryzykiem w całej Grupie. Umiejscowienie Departamentu w Pionie Zarządzania Ryzykiem zapewnia pełną niezależność procesu pomiaru i monitoringu od jednostek odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem.

Ryzyko rynkowe generowane przez instrumenty rynku kapitałowego (akcje, indeksy giełdowe) występujące w portfelu Biura Maklerskiego jest zarządzane przez Biuro Maklerskie i nadzorowane przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego.

Przewodniczącym Komitetu Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego jest Członek Zarządu Banku nadzorujący Pion Zarządzania Ryzykiem. Komitet ten odpowiedzialny jest za niezależną kontrolę oraz monitoring ryzyka rynkowego powstającego zarówno w księdze bankowej jak i księdze handlowej Banku.

Identyfikacja i pomiar ryzyka

Portfel handlowy Santander Bank Polska S.A. zawiera papiery wartościowe i instrumenty pochodne zawarte w celach handlowych przez Pion Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej. Każdego dnia są one rewaluowane do rynku i  jakiekolwiek zmiany ich wartości są natychmiast odnotowane w wyniku. Głównymi czynnikami ryzyka rynkowego w  księdze handlowej są ryzyko stopy procentowej, ryzyko walutowe oraz ryzyko cen instrumentów kapitałowych.

Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym Banku jest to ryzyko niekorzystnego wpływu zmian poziomów stóp procentowych na dochody i wartość aktywów oraz zobowiązań Grupy. Głównym źródłem ryzyka stopy procentowej są transakcje zawierane w oddziałach, centrach biznesowych i korporacyjnych Banku oraz transakcje zawierane na rynku hurtowym przez Pion Zarządzania Finansami. Dodatkowo ryzyko stopy procentowej może być generowane przez transakcje zawierane przez inne jednostki np. objęcie emisji papierów komunalnych i komercyjnych, pożyczki uzyskane przez Bank poza rynkiem międzybankowym.

Santander Bank Polska S.A. wykorzystuje szereg metod pomiaru ekspozycji ryzyka rynkowego. Dla portfela bankowego są to: miary wrażliwości ekonomicznej wartości kapitału oraz wrażliwości wyniku odsetkowego netto, testy warunków skrajnych oraz wartość zagrożona (VaR), natomiast dla portfela handlowego są to: wartość zagrożona (VaR oraz stressed VaR), mechanizm stop loss, miary wrażliwości (PV01) oraz testy scenariuszy skrajnych. Metodologia pomiaru ryzyka podlega procesowi niezależnej walidacji wstępnej i okresowej, której wyniki są akceptowane przez Panel Modeli i Metodologii funkcjonujący w ramach Komitetu Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego.

W Santander Bank Polska S.A. VaR w portfelu handlowym jest wyznaczany metodą historyczną, dzięki któremu ustalana jest różnica miedzy wyceną rynkową pozycji opartą na bieżących cenach/stawkach rynkowych, a wyceną opartą o najbardziej dotkliwą zmianę stawek w historycznym okresie obserwacji. VaR jest wyznaczany oddzielnie dla ryzyka stopy procentowej, ryzyka walutowego oraz dla obu tych czynników łącznie. VaR szacowany jest również dla ryzyka ceny instrumentów kapitałowych w Biurze Maklerskim.

Mając na uwadze ograniczenia wynikające z metodologii VaR, Bank uzupełnia metodologię poprzez pomiar wrażliwości, który wskazuje zmianę wartości pozycji przy danej zmianie cen/rentowności, pomiar Stressed VaR oraz testy warunków skrajnych.

Raportowanie ryzyka

Odpowiedzialność za raportowanie ryzyka płynności spoczywa na Pionie Zarządzania Ryzykiem, w ramach którego funkcjonuje Departament Ryzyka Finansowego.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Departament Ryzyka Finansowego codziennie kontroluje ekspozycję na ryzyko rynkowe księgi handlowej zgodnie z  metodologią określoną w Polityce Ryzyka Rynkowego, weryfikuje wykorzystanie limitów ryzyka oraz raportuje wielkość ryzyka do jednostek zarządzających ryzykiem na księdze handlowej, do Grupy Santander oraz Komitetu Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego.

Raz w miesiącu, Departament Ryzyka Finansowego przekazuje także informację nt. wielkości ekspozycji na ryzyko księgi handlowej oraz wybranych miar  do Komitetu Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego oraz sporządza Risk Dashboard (we współpracy z innymi jednostkami Pionu Zarządzania Ryzykiem), który zostaje przedstawiony Komitetowi Zarządzania Ryzykiem.

Wyniki pomiaru ryzyka rynkowego w portfelu bankowym są przekazywane przez Departament Ryzyka Finansowego do osób odpowiedzialnych za operacyjne zarządzanie strukturą bilansu Banku oraz do osób odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem strukturalnym w cyklu dziennym (informacje dotyczące portfela ALCO) lub miesięcznym (raportowanie luki stopy procentowej, miar wrażliwości NII i MVE, wyników testów warunków skrajnych, VaR), W/w informacje są również raportowane do wyższej kadry zarządzającej w cyklu miesięcznym (Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego, ALCO). Wybrane kluczowe miary ryzyka stopy procentowej, w tym miary funkcjonujące w ramach apetytu na ryzyko Banku w portfelu bankowym, są raportowane do Zarządu i Rady Nadzorczej Banku.

Informacje w zakresie zabezpieczania i ograniczania ryzyka

Bank przyjmuje konserwatywne podejście do ryzyka zarówno w zakresie wielkości zaangażowania jak i rodzaju produktów. Znaczna część działalności Obszaru Rynków Finansowych skupia się na neutralizowaniu ryzyka związanego z transakcjami zarówno na poziomie detalicznym jak i korporacyjnym. Ponadto przepływy z transakcji z klientami są zazwyczaj na nierynkowe kwoty i okresy, nie będące bezpośrednio kwotowane na rynku, w związku z tym jest wymagana zdolność, aby zarządzać rozbieżnościami przez stosowanie transakcji komercyjnych.

Zdanie Zarządu limity na ryzyko rynkowe są na bezpiecznym oraz relatywnie niskim poziomie w odniesieniu do skali podstawowej działalności Banku i zostały ustanowione, aby zapewnić odpowiednią zdolność oraz czas na zneutralizowanie ryzyka stóp procentowych i ryzyka walutowego, a jednocześnie umożliwić Obszarowi Rynków Finansowych aktywne zarządzanie pozycją handlową Banku generując przy tym dodatkową wartość dla organizacji. 

W ramach działalności Obszaru Rynków Finansowych działalność jest skupiona na kwestiach zabezpieczania ryzyka wynikającego z transakcji klientowskich oraz na roli animatora rynku co jest bezpośrednio odzwierciedlone poziomem limitów oraz celów budżetowych Obszaru Rynków Finansowych.

Połączenie transakcji Obszaru Rynków Finansowych i pozycji przekazanych przez bank wynikających z aktywności klientów na rynku transakcji walutowych i instrumentów pochodnych tworzy ogólny profil w zakresie ryzyka stóp procentowych oraz ryzyka walutowego w portfelu handlowym banku, które podlegają zarządzaniu w ramach polityki ryzyka rynkowego i  limitów operacyjnych. Obszar Rynków Finansowych podejmuje następnie decyzje, aby zamknąć te pozycje lub pozostawić otwarte zgodnie z przyjętą strategią, perspektywami rynkowymi oraz w ramach zatwierdzonych limitów. Otrzymany zwrot jest wypadkową zarządzania przepływami i animowania rynków. Agresywne pozycje nie są utrzymywane.

Ryzyko stóp procentowych i transakcji walutowych Obszaru Rynków Finansowych jest zarządzane w ramach księgi handlowej zgodnie z Polityką ryzyka rynkowego zatwierdzoną przez Zarząd. Systemy księgowe i systemy ryzyka zapewniają przyporządkowanie każdej pozycji do odpowiedniej księgi. Odpowiednie zespoły (deski) są odpowiedzialne za konkretny rodzaj działalności związanej z ryzykiem działalności prowadzonej przez jednostkę (stóp procentowych lub walutowe).

W celu zapewnienia zbywalności pozycji w portfelu handlowym bank wprowadził kontrolę wielkości pozycji banku brutto (osobno pozycje long i short) w stosunku do całości rynku. Kontrola ta ma na celu sprawdzenie technicznych możliwości domknięcia teoretycznej otwartej pozycji w jedną stronę bez uwzględniania domknięć. Kontrola jest wykonywana w  podziale na pozycję walutową i pozycję stopy procentową. Za przeprowadzenie kontroli odpowiedzialny jest Departament Ryzyka Finansowego.  O wynikach kontroli informowany jest Obszar Rynków Finansowych.

W zakresie ryzyka rynkowego w portfelu bankowym wszystkie pozycje generujące ryzyko przeszacowania są przekazywane do zarządzania przez Pion Zarządzania Finansami, który ponosi odpowiedzialność za kształtowanie struktury bilansu Banku, w tym zawieranie kontraktów na rynku międzybankowym, tak by odpowiednio zarządzać ryzykiem stopy procentowej zgodnie z zatwierdzoną strategią w ramach przydzielonych limitów.

Ryzyko stopy procentowej na portfelu bankowym jest zarządzane w oparciu o następujące limity: 

·         Limit wrażliwości wyniku odsetkowego netto (NII - wrażliwość na równoległe przesunięcie krzywej dochodowości o 100 p.b.);

·         Limit wrażliwości ekonomicznej wartości kapitału (MVE – wrażliwość na równoległe przesunięcie krzywej dochodowości o 100 p.b.).

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Wrażliwość dochodu odsetkowego(NII) oraz wartości ekonomicznej kapitału (MVE) na równoległe przesunięcie krzywych dochodowości w 2022 r. oraz w okresie porównawczym przedstawia poniższa tabela. Zaprezentowano w niej wyniki scenariuszy, w których wpływ zmian stóp procentowych na dochód odsetkowy i wartość ekonomiczną kapitału byłby negatywny (dane w tys PLN).

 

Wrażliwość wyniku odsetkowego netto (NII)

Wrażliwość ekonomiczna kapitału (MVE)

Jednodniowy okres utrzymywania pozycji

31.12.2022

31.12.2021

31.12.2022

31.12.2021

Maksymalny

426

552

595

832

Średni

358

440

488

480

na koniec okresu

334

291

494

356

 

 

 

 

 

Wartość limitu

900

700

800

875

Zmienność poziomu wykorzystania limitów ryzyka stopy procentowej, była niższa w porównaniu do roku 2021. Zaobserwowano jedno przekroczenie limitu wrażliwości NII (wynik odsetkowy) dla waluty EUR w 2022 r. Było to spowodowane skokowym wzrostem wolumenów transakcji Repo. Finalnie zwiększono limit operacyjny na wrażliwość NII w EUR. Głównymi czynnikami wpływającymi na fluktuację miar w 2022 była zmienność stóp procentowych oraz strategia dotycząca zmniejszenia duracji papierów dłużnych z portfela ALCO. Rynek rosnących stóp procentowych wpłynął na odpływ znaczącego wolumenu rachunków bieżących lub migrację na rachunki oprocentowane, co wpłynęło na część niestabilną i pośrednio na zmianę części stabilnej. Dodatkowo stopniowe skracanie duracji papierów dłużnych z portfela ALCO wpłynęło bezpośrednio na zmiany w mierze MVE (wartość ekonomiczna kapitału).

Osobno kalkulowany jest VaR w portfelu bankowym – będący złożeniem miar EaR (Earnings-at-Risk) oraz EVE VaR (wartość zagrożona ekonomicznej wartości kapitału).

Główną metodą pomiaru ryzyka stopy procentowej na księdze handlowej jest metodyka VaR, mechanizm stop loss, pomiar wrażliwości PV01 oraz testy warunków skrajnych.

W zakresie pomiaru ryzyka na księdze handlowej Banku wielkość VaR jest wyznaczana dla otwartych pozycji Obszaru Rynków Finansowych metodą symulacji historycznych. W metodzie tej bank szacuje wartość portfela dla 520 scenariuszy wygenerowanych na podstawie obserwowanych historycznie zmian parametrów rynkowych. Następnie szacowany jest VaR jako różnica pomiędzy bieżącą wyceną a wyceną ze scenariusza odpowiadającego 99 percentylowi najgorszych wycen.

Mechanizm „stop-loss” jest wykorzystywany do zarządzania ryzykiem poniesienia strat na pozycjach Obszaru Rynków Finansowych objętych zasadami wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Testy warunków skrajnych uzupełniają powyższe miary o szacunek potencjalnych strat przy wystąpieniu skrajnych warunków na rynku. Bazują one na raporcie wrażliwości i scenariuszach skrajnych ruchów stawek rynkowych, wyznaczanych na bazie scenariuszy historycznych obejmujących okresy, w których historycznie następowały znacznie wahania czynników ryzyka oraz dodatkowych scenariuszy opracowanych z wykorzystaniem założeń eksperckich.

Zamieszczona poniżej tabela ilustruje miary ryzyka na koniec 2022 r. oraz w okresie porównawczym, dla 1-dniowego okresu utrzymywania pozycji (dane w tys PLN):

Ryzyko Stopy Procentowej

VAR

Jednodniowy okres utrzymywania pozycji

31.12.2022

31.12.2021

Średni

5 321

4 395

Maksymalny

14 622

19 540

Minimalny

960

657

na koniec okresu

9 550

2 703

Limit

13 205

9 744

W 2022 r. odnotowano przekroczenia limitów typu VaR. Przekroczenia zanotowano na całkowitej mierze VaR oraz VaR ryzyka stopy procentowej na księdze handlowej Banku (dla trzech dni w grudniu). Przekroczenia były spowodowane znacznymi ruchami na rynku na kwotowaniach transakcji typu FX Swap, co z kolei było spowodowane działaniami sektora mającymi na celu zabezpieczenie płynności na przełomie roku. Obserwowane wartości miary VaR w roku 2022 były wyższe niż w 2021 roku, z uwagi na znaczny wzrost zmienności na rynku finansowym, spowodowany zdarzeniami gospodarczymi oraz geopolitycznymi (wysoka inflacja, podwyżki na krzywych stóp procentowych oraz wojna na Ukrainie.) W tych okresach, maksymalne obserwowane poziomy VAR będące powyżej dopuszczalnego limitu były akceptowane przez Radę Nadzorczą.

Ryzyko walutowe jest to niekorzystny (skutkujący stratami) wpływ zmian kursów walutowych na osiągane wyniki. Ryzyko jest zarządzane w oparciu o limit wielkości VaR otwartych pozycji walutowych Grupy w portfelu handlowym oraz dla Biura Maklerskiego, który zarządza otwartymi pozycjami związanymi z działalnością arbitrażową. Testy warunków skrajnych uzupełniają powyższą miarę o

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

szacunek potencjalnych strat przy wystąpieniu skrajnych warunków na rynku. Wyliczane są one na podstawie ekspozycji walutowej i scenariuszy założonych skrajnych ruchów kursów walutowych, bazujących na największych wahaniach kursów. Dodatkowo do zarządzania ryzykiem poniesienia strat na pozycjach handlowych wykorzystywany jest mechanizm „stop-loss”.

Zgodnie z polityką, Bank nie utrzymuje otwartych pozycji na opcjach walutowych. Transakcje zawierane z klientami są natychmiast zamykane na rynku międzybankowym, stąd Grupa ma ograniczoną ekspozycję na ryzyko rynkowe na portfelu opcji walutowych.

Otwarte pozycje walutowe w spółkach zależnych są nieistotne i nie są włączane do dziennego pomiaru ryzyka. W przypadku Santander Consumer Banku S.A., posiada on osobną licencję bankową i samodzielnie zarządza ryzykiem, które to zarządzanie podlega kontroli przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego Santander Bank Polska S.A.

Zamieszczona poniżej tabela ilustruje miary ryzyka na koniec grudnia 2022 i 2021 roku (dane w tys PLN).

Ryzyko walutowe

VAR

Jednodniowy okres utrzymywania pozycji

31.12.2022

31.12.2021

Średni

1 021

614

Maksymalny

2 346

2 447

Minimalny

68

62

na koniec okresu

1 144

538

Limit

3 301

3 045

W 2022 r. nie wystąpiły przekroczenia limitu VAR dla ryzyka walutowego

W poniższych tabelach przedstawiono główne pozycje walutowe Banku - na 31.12.2022 r. oraz w okresie porównawczym.

31.12.2022

PLN

EUR

CHF

USD

Pozostałe

Razem

AKTYWA

Gotówka i operacje z bankami centralnymi

8 679 447

852 099

71 968

390 655

140 930

10 135 099

Należności od banków

1 005 531

8 323 293

14 193

9

366 774

9 709 800

Należności od klientów

107 851 164

22 085 511

3 983 222

899 059

23 872

134 842 828

Inwestycyjne aktywa finansowe

49 077 426

1 755 829

-

1 290 708

-

52 123 963

Wybrane aktywa

166 613 568

33 016 732

4 069 383

2 580 431

531 576

206 811 690

ZOBOWIĄZANIA

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

1 052 315

1 092 755

67 858

29 418

2 782

2 245 128

Zobowiązania wobec klientów

143 382 094

29 110 865

1 076 970

10 115 954

1 969 377

185 655 260

Zobowiązania podporządkowane

1 021 723

1 684 162

 -

 -

 -

2 705 885

Wybrane zobowiązania

145 456 132

31 887 782

1 144 828

10 145 372

1 972 159

190 606 273

31.12.2021

PLN

EUR

CHF

USD

Pozostałe

Razem

AKTYWA

Gotówka i operacje z bankami centralnymi

7 411 769

448 633

65 051

145 548

96 899

8 167 900

Należności od banków

371 962

2 021 156

52 662

9

298 205

2 743 994

Należności od klientów

101 096 447

15 210 370

5 740 112

1 925 489

6 984

123 979 402

Inwestycyjne aktywa finansowe

64 128 573

1 684 057

-

3 052 781

-

68 865 411

Wybrane aktywa

173 008 751

19 364 216

5 857 825

5 123 827

402 088

203 756 707

PASYWA

Zobowiązania wobec banków

952 031

330 618

2 759

49 531

2 634

1 337 573

Zobowiązania wobec klientów

143 018 234

22 612 818

724 332

7 277 724

1 721 473

175 354 581

Zobowiązania podporządkowane

1 004 605

1 645 386

-

-

-

2 649 991

Wybrane pasywa

144 974 870

24 588 822

727 091

7 327 255

1 724 107

179 342 145

.

W zakresie strukturalnej ekspozycji na ryzyko walutowe w bilansie Banku w roku 2022 odnotowano spadek udziału aktywów walutowych w bilansie banku. Wpłynął na to m. in. dalszy stopniowy spadek należności od klientów we frankach szwajcarskich, będący skutkiem postępującego wygaszania portfela kredytów hipotecznych. Po stronie pasywów, odnotowano wzrost depozytów walutowych, głównie w EUR.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Luka finansowania w poszczególnych walutach domykana była z wykorzystaniem transakcji swap na rynku walutowym.

Za aktywne zarządzanie ryzykiem ceny instrumentów kapitałowych notowanych na aktywnym rynku odpowiedzialne jest Biuro Maklerskie Santander Bank Polska S.A. funkcjonujące w ramach Pionu Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej. Źródłem powyższego ryzyka są transakcje własne Biura Maklerskiego zawierane na rynkach regulowanych (instrumenty rynku kasowego i kontrakty futures).

Powyższe ryzyko jest mierzone modelem wartości zagrożonej (VaR) opartym na metodzie analizy historycznej.

Proces zarządzania ryzykiem rynkowym w Biurze Maklerskim jest nadzorowany przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego Santander Bank Polska. Komitet odpowiada m.in. za przyznawanie limitu VaR dla Biura Maklerskiego oraz akceptację zmian w metodologii pomiaru ryzyka i nadzoruje proces zarządzania tym ryzykiem.

Zamieszczona poniżej tabela ilustruje miary ryzyka w 2022 i 2021 roku (dane w tys PLN).

Ryzyko instrumentów kapitałowych

VAR

Jednodniowy okres utrzymywania pozycji

31.12.2022

31.12.2021

Średni

261

316

Maksymalny

532

595

Minimalny

98

113

na koniec okresu

258

364

Limit

2 135

1 969

W 2022 r. nie wystąpiły przekroczenia limitu VAR dla ryzyka instrumentów kapitałowych.

Reforma indeksów stóp procentowych

W związku z regulacją Parlamentu Europejskiego z 2016 roku (2016/1011) oraz decyzją o zakończeniu z końcem 2021r. kalkulacji indeksów LIBOR przez ICE Benchmark Administration Limited (IBA), Santander Bank Polska uruchomił program mający na celu przygotowanie Banku do zmian wynikających z tych decyzji (Program IBOR).

Program IBOR koncentrował się nad zmianami koniecznymi do wprowadzenia produktów bazujących na indeksach stóp procentowych zgodnych z Regulacją BMR a w szczególności indeksach zastępujących dotychczasowy LIBOR (głównie GBP, CHF i USD). 

Część umów bazujących na nie publikowanych już wskaźnikach LIBOR pozostała bez aneksacji. Na chwilę sporządzenia sprawozdania finansowego portfele Banku oraz Spółek Zależnych zawierają produkty oparte o stawki LIBOR odpowiednio dla walut EUR, GBP oraz USD. Największy portfel wymagający tranzycji dotyczy portfela umów hipotecznych opartych o wskaźnik LIBOR EUR, na którym oparte są obecnie 1 153 umowy. Dla produktów opartych o stopę procentową LIBOR EUR, jako stopę alternatywną Bank zdecydował się na zastosowanie wskaźnika EURIBOR jako wskaźnika zamiennego. W przypadku umów, wobec których nie udało się  podpisać aneksów, Bank zastosuje do końca obowiązywania umowy, ostatnie oprocentowanie ustalone wg stawki LIBOR EUR na 31.12.2021 r.

Wskaźnik LIBOR CHF został zastąpiony wskutek rozporządzenia wykonawczego Komisji Europejskiej.  Portfel kredytów hipotecznych w CHF był największym portfelem, który przeszedł tranzycję w oparciu o wskazaną wyżej regulację. Podobne podejście zastosowano w odniesieniu do wskaźnika EONIA.  Bank w swoim portfelu posiadał 19 umów opartych o stawkę EONIA, dla których zmieniono wskaźnik na €STR.

Zgodnie z komunikatem wydanym przez FCA (Financial Conduct Authority) z dnia 5 marca 2021 roku, stawki LIBOR dla wszystkich walut, z wyłączeniem LIBOR USD, przestały być publikowane przez administratora lub przestaną być reprezentatywne wraz z końcem 2021 roku. W przypadku stopy procentowej LIBOR USD wszystkie tenory, z wyłączeniem tenorów 1-tygodniowego oraz 2-miesięcznego, będą publikowane do 30 czerwca 2023 roku. Dla produktów opartych o stopę procentową LIBOR USD, jako stopę alternatywną Bank zdecydował zastosować wskaźnik SOFR.

W odniesieniu do produktów opartych o wskaźnik  LIBOR GBP, Bank wybrał wskaźnik SONIA jako stopę alternatywną.  Obecnie, z uwagi na brak możliwości aneksowania umów, Bank posiada 7 kredytów hipotecznych opartych o LIBOR GBP, które kwotowane są zgodnie z ostatnią znaną stawką, tj. na 31.12.2021 r.

W roku 2022 Program IBOR skupił się przede wszystkim na monitorowaniu postępów aneksowania umów, które wymagały zmiany poprzez indywidualne ustalenia warunków z Klientami dla znikających wskaźników LIBOR i EONIA. Dodatkowo zadania realizowane dotychczas w formule projektowej były przenoszone do odpowiednich jednostek odpowiedzialnych za ich bieżące wykonywanie. 

W czwartym kwartale 2022 roku, Komitet Sterujący dokonał rozszerzenia zakresu prac objętych Programem o zmiany wynikające z rozpoczętych na polskim rynku prac dotyczących odejścia od stosowania wskaźników WIBOR i WIBID.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Rozpoczęta reforma polskich wskaźników ma na celu wdrożenie zmian w metodyce ustalania wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, mającej zastąpić obecnie stosowany wskaźnik WIBOR. Przyśpieszenie prac dotyczących reformy polskich wskaźników referencyjnych zaowocowały uchwaleniem ustawy z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom (Dz. U. z 2022 r., poz. 1488) która w art. 85 ust. 1 przewiduje podstawy zmiany wskaźnika.

Dodatkowo, oprócz wskazanych zmian legislacyjnych, Komisja Nadzoru Finansowego uformowała Narodową Grupę Roboczą, której celem było jest przygotowanie Mapy Drogowej oraz harmonogramu działań służących sprawnemu wdrożeniu poszczególnych elementów procesu zastąpienia stawek WIBOR i WIBID. Mapa Drogowa została opublikowana przez Komisję Nadzoru Finansowego w komunikacie z 27 września 2022 r . Zgodnie z przedstawioną Mapą Drogową finalizacja prac nad zmianą wskaźników ma zakończyć się na początku 2025 r.

We wrześniu 2022 r. Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej wybrał WIRON jako wskaźnik, który ma za zadanie zastąpić WIBOR. Zainicjowany tym samym kierunek prac, wskazuje, iż reforma polskich wskaźników referencyjnych odbędzie się w zgodzie z Art. 23c Rozporządzenia BMR. Opisana w Art. 23c Rozporządzenia BMR, procedura zmiany wskaźnika w drodze prawa krajowego implikuje dokonanie zmian we wszystkich umowach oraz instrumentach finansowych

W odpowiedzi na powyższe, 1 grudnia 2022 r. weszły w życie wymagane dokumenty (regulaminy i kodeks postępowania). Tym samym, jak podaje GPW Benchmark, „w odniesieniu do indeksów WIRON zostały spełnione warunki konieczne dla możliwości ich stosowania jako wskaźnik referencyjny przez podmioty nadzorowane w umowach finansowych, instrumentach finansowych oraz funduszach inwestycyjnych”. Pozwala to więc uczestnikom rynku na wprowadzanie do oferty produktów opartych na WIRON. Produkty te – do czasu zaprzestania publikacji wskaźnika WIBOR – będą mogły być oferowane klientom równolegle z produktami opartymi na WIBOR.

Prace w ramach Programu IBOR prowadzone są w głównej mierze przez szerokie grono ekspertów reprezentujących wszystkie linie biznesowe Banku, wspieranych przez ekspertów z renomowanych  firm doradczych, pod nadzorem Komitetu Sterującego w skład którego wchodzą głównie członkowie Zarządu oraz kadra najwyższego szczebla.

W 2023 r. prace związane z reformą WIBOR w Banku skupiają się na wprowadzeniu produktów opartych o nowy indeks WIRON, co wiąże się z koordynacją działań w wielu obszarach. W szczególności Bank identyfikuje obszar zmian informatycznych jako wymagający dostosowania na obecnym etapie prac.

Prace w Santander Bank Polska S.A. są koordynowane z przygotowaniami trwającym zarówno w spółkach zależnych jak i na poziomie całej grupy Banco Santander.

Poniżej dane dotyczące podziału aktywów i zobowiązań Santander Bank Polska S.A. wg stanu na 31.12.2022 r.:

31.12.2022

Wartość nominalna

Aktywa

Zobowiązania

Aktywa i zobowiązania oparte o PLN WIBOR

Gotówka i operacje z bankami centralnymi

-

-

Należności/depozyty od banków

100 000

411 636

Należności od /depozyty klientów

78 980 876

9 536 291

Należności/zobowiązania z tyt. trans. z przyrzeczeniem odkupu

380 200

240 000

Papiery dłużne / Emisje

16 894 000

1 482 000

Należności/zobowiązania leasingowe

-

-

Łącznie wartość bilansowa brutto aktywów i pasywów opartych o PLN WIBOR

111 912 076

22 260 927

Instrumenty pochodne przeznaczone do obrotu (nominał)

291 114 000

279 756 000

Zabezpieczające Instrumenty pochodne (nominał)

15 557 000

10 591 000

.

W związku z reformą IBOR i WIBOR, Bank narażony jest na następujące rodzaje ryzyka:

Ryzyko prowadzenia działalności:

Przejście na alternatywne wskaźniki referencyjne może prowadzić do ryzyka nadużyć lub niewłaściwego postępowania wobec klientów, skutkującego skargami ze strony klientów, karami lub utratą reputacji. Możliwe zagrożenia to: ryzyko wprowadzenia klientów w błąd, ryzyko nadużyć na rynku (w tym wykorzystywanie informacji poufnych i manipulacje na rynku), ryzyko praktyk antykonkurencyjnych, zarówno w czasie przejścia jak i po nim (np. zmowa i wymiana informacji) oraz ryzyko spowodowane konfliktem interesów. Bank posiada silne struktury zarządzania procesem przejścia, aby ograniczyć wskazane wyżej ryzyka.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Ryzyko cenowe:

Przejście na alternatywne wskaźniki referencyjne oraz zaprzestanie stosowania wskaźników referencyjnych stóp procentowych może wpływać na mechanizmy cenowe stosowane przez Bank w odniesieniu do niektórych transakcji, w tym ustanowienie Standardowej Stawki Zmiennej stosowanej w odniesieniu do kredytów hipotecznych. Dla niektórych instrumentów finansowych konieczne będzie opracowanie nowych modeli ustalania cen.

Ryzyko związane z podstawą stopy procentowej:

 Ryzyko to składa się z dwóch komponentów:

– jeżeli dwustronne negocjacje z kontrahentami Banku nie zakończą się powodzeniem przed zaprzestaniem obowiązywania stopy IBOR, zachodzi znacząca niepewność co do przyszłej stopy procentowej. Taka sytuacja prowadzi do dodatkowego ryzyka stopy procentowej, które nie zostało uwzględnione w czasie zawierania umów i nie jest przedmiotem naszej strategii zarządzania ryzykiem stopy procentowej. Przykładowo, w niektórych przypadkach postanowienia dotyczące stosowania innych wskaźników w umowach, w których stosowana jest stawka IBOR, może spowodować, że przez pozostały okres utrzymywana będzie stała stopa procentowa na poziomie ostatniej stawki IBOR Grupa ściśle współpracuje ze wszystkimi kontrahentami, aby uniknąć takiej sytuacji, jeżeli jednak ma ona miejsce, polityka zarządzania ryzykiem stopy procentowej stosowana w Banku będzie standardowo stosowana i może spowodować likwidację swapów stóp procentowych lub zawarcie nowych transakcji swapowych, aby utrzymać połączenie zmiennych i stałych stóp procentowych dla posiadanego długu.

 – ryzyko stopy procentowej może również zachodzić w sytuacji, gdy przejście na alternatywne wskaźniki referencyjne dla instrumentów utrzymywanych w celu zarządzania ryzykiem stopy procentowej związanym z instrumentem niepochodnym nastąpi w różnych momentach. Ryzyko to może również wystąpić w przypadku przejścia na inne wskaźniki dla transakcji pochodnych typu back-to-back w różnych momentach. Grupa będzie monitorować, czy zarządzanie ryzykiem, o którym mowa powyżej, odbywa się zgodnie ze stosowanymi zasadami zarządzania ryzykiem, dopuszczającymi  na tymczasowy, nieprzekraczający 12 miesięcy brak dopasowania podstawy swapów stóp procentowych, jeżeli jest ona wymagana.

Rachunkowość zabezpieczeń:

Jeżeli przejście na alternatywne wskaźniki referencyjne dla niektórych umów nie pozwoli na zastosowanie zwolnień przewidzianych przez zmiany w ramach Etapu 2, wówczas skutkiem może być rozwiązanie powiązania zabezpieczającego, a w konsekwencji zwiększona zmienność w rachunku zysków i strat. Tak może się stać, jeżeli nowo wyznaczone powiązania zabezpieczające nie będą w pełni efektywne lub jeżeli niepochodne instrumenty finansowe zostaną zmienione lub usunięte ze sprawozdania finansowego.

Bank nie zdecydował o zmianie istniejących powiązań zabezpieczających w których występuje wskaźnik WIBOR. W związku jednak z oczekiwanym zastąpieniem wskaźnika Bank identyfikuje, że powiązania zabezpieczające, w których występuje ten wskaźnik mogą być narażone na wyżej opisane ryzyko związane z efektywnością powiązania.

W przypadku umów kredytowych odnoszących się do stawki LIBOR CHF Bank przeszedł na wskaźniki RFR zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, a w przypadku instrumentów pochodnych, które zabezpieczają ten portfel, stawka LIBOR CHF zmieni się zgodnie ze standardem ISDA Protocol.

W oparciu o przeprowadzony test efektywności bazujący na nowych stawkach dla CHF -zarówno dla portfela kredytowego jak i instrumentu zabezpieczającego – Bank ocenił, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo spełnienia wymogu efektywności ustanowionych relacji hedgingowych w przyszłości.

W związku z powyższym, w przypadku strategii zabezpieczających portfel kredytowy w CHF, Bank zdecydował o kontynuacji ustanowionych relacji zabezpieczających w oparciu o istniejące instrumenty.

Ryzyko postępowania sądowego:

W przypadku braku porozumienia w sprawie wdrożenia reformy wskaźnika referencyjnego stopy procentowej dla obowiązujących umów (np. z powodu różnych interpretacji obowiązujących postanowień dotyczących stosowania innych wskaźników) zachodzi ryzyko postępowania sądowego i przeciągających się sporów z kontrahentami, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami, np. kosztami obsługi prawnej. Bank ściśle współpracuje ze wszystkimi kontrahentami, aby uniknąć takiej sytuacji.

Ryzyko regulacyjne:

Modele i metody regulacyjne są obecnie aktualizowane (np. aby uwzględnić nowe dane rynkowe). Zachodzi ryzyko, że pełna aktualizacja, testy oraz akceptacja modeli przez organy regulacyjne nie nastąpią w terminie.

Ryzyko operacyjne:

Aktualizujemy nasze systemy IT, aby w pełni zarządzać przejściem na alternatywne wskaźniki referencyjne. Zachodzi ryzyko, że tego rodzaju aktualizacje nie zostaną zrealizowane w wymaganym terminie, skutkując koniecznością przeprowadzania dodatkowych procedur manualnych wiążących się z ryzykiem operacyjnym.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Ryzyko płynności

Wstęp

Ryzyko płynności jest definiowane jako ryzyko nie wywiązania się z bezwarunkowych i warunkowych zobowiązań wobec klientów i kontrahentów w wyniku niedopasowania przepływów finansowych.

Działalność i strategie związane z ryzykiem płynności podlegają bezpośredniemu nadzorowi przez Komitet Ryzyka Rynkowego i Inwestycyjnego i są realizowane w oparciu o ramy określone w zatwierdzonej przez Zarząd i Radę Nadzorczą polityce ryzyka płynności.

Struktura i organizacja zarządzania ryzykiem

Polityka zarządzania ryzykiem Santander Bank Polska S.A. ma na celu:

·   zapewnienie zdolności do finansowania aktywów i terminowego wykonania bieżących i przyszłych zobowiązań po ekonomicznej cenie;

·   zarządzanie terminowym niedopasowaniem strumieni przepływów wynikających z aktywów i zobowiązań, w tym niedopasowaniem przepływów pieniężnych w ujęciu śróddziennym, w warunkach normalnych oraz w warunkach stresowych;

·   ustalenie poziomu – poprzez szereg limitów wewnętrznych – podejmowanego ryzyka płynności;

·   zapewnienie właściwej organizacji procesu zarządzania płynnością w Santander Bank Polska S.A.;

·   odpowiednie przygotowanie organizacji na przypadek wystąpienia negatywnych czynników zewnętrznych i wewnętrznych;

·   zapewnienie zgodności z obowiązującymi wymaganiami nadzorczymi zarówno jakościowymi, jak i ilościowymi.

Generalną zasadą przyjętą przez Santander Bank Polska S.A. w procesie zarządzania płynnością jest to, że wszystkie oczekiwane wypływy, które wystąpią w ciągu 1 miesiąca związane z lokatami, środkami bieżącymi, uruchomieniami kredytów, realizacją gwarancji, rozliczeniami do realizacji, muszą mieć co najmniej pełne pokrycie przez przewidywane wpływy lub dostępne aktywa łatwo zbywalne (HQLA – High Quality Liquid Assets), przy założeniu normalnych lub przewidywalnych warunków funkcjonowania Grupy. Zasadniczo do aktywów łatwo zbywalnych (HQLA) są zaliczane: gotówka znajdująca się w kasach Banku, nadwyżka środków na rachunku nostro  w Narodowym Banku Polskim ponad wymagany poziom rezerwy obowiązkowej oraz papiery wartościowe, które mogą być sprzedane lub zastawione w ramach transakcji repo lub kredytu lombardowego w NBP. Na 31.12.2022 r. wysokość bufora aktywów łatwo zbywalnych wynosiła 65,1 mld zł dla Banku oraz 68,3 mld zł dla Grupy.

Polityka ta ma na celu również zapewnienie odpowiedniej struktury finansowania rosnącej skali działalności Banku przez zachowanie na zdefiniowanym poziomie wskaźników płynności strukturalnej.

Bank stosuje szereg dodatkowych limitów i poziomów obserwacyjnych nałożonych m.in. na:

·   wskaźnik kredytów udzielonych do depozytów;

·   wskaźniki uzależnienia od finansowania na rynku hurtowym - służące do oceny koncentracji finansowania walutowego pozyskiwanego z rynku hurtowego;

·   miary koncentracji finansowania depozytowego i hurtowego;

·   poziom aktywów zastawianych;

·   nadzorcze miary płynności M3 i M4 – kalkulowane zgodnie z wymogami określonymi w Uchwale 386/208 KNF;

·   wskaźniki wymagane w ramach CRD IV/CRR – LCR i NSFR;

·   czas przetrwania w warunkach skrajnych;

·   poziom bufora aktywów łatwo zbywalnych;

·   poziom bufora aktywów możliwych do upłynnienia w horyzoncie śród-dziennym.

W procesie ustalania wewnętrznych limitów ryzyka płynności, w tym limitów wchodzących w skład deklaracji akceptowanego poziomu ryzyka, Bank uwzględnia zarówno historyczne poziomy wybranych miar płynności jak i ich przyszłe poziomy szacowane na podstawie planu finansowego. Bank kalibrując limity bierze ponadto pod uwagę wyniki testów warunków skrajnych.

Santander Bank Polska S.A. nie rzadziej niż raz w roku przeprowadza Proces Wewnętrznej Oceny Adekwatności Płynności (ILAAP), którego celem jest zapewnienie, że Bank w skuteczny sposób kontroluje oraz zarządza ryzykiem płynności. W szczególności:

·   zapewnia, że Santander Bank Polska S.A. utrzymuje wystarczającą zdolność do realizowania swoich zobowiązań w dacie ich wymagalności;

·   dokonuje przeglądu kluczowych czynników ryzyka płynności oraz zapewnia, że testy warunków skrajnych odzwierciedlają te czynniki oraz że są w odpowiedni sposób kontrolowane;

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

·   odzwierciedla zarówno proces zarządzania ryzykiem płynności jak i proces nadzoru;

·   przeprowadza ocenę zdolności pozyskiwania płynności.

Wyniki ILAAP podlegają akceptacji przez Zarząd i Radę Nadzorczą stanowiąc tym samym potwierdzenie w adekwatności poziomu płynności Santander Bank Polska S.A. w zakresie poziomu aktywów płynnych, ostrożnościowego profilu finansowania oraz funkcjonujących w Grupie mechanizmów zarządzania i kontroli ryzyka płynności.

Identyfikacja i pomiar ryzyka

Odpowiedzialność za identyfikację i pomiar ryzyka płynności spoczywa na Pionie Zarządzania Ryzykiem, w ramach którego funkcjonuje Departament Ryzyka Finansowego.

Departament odpowiada za opracowanie polityk zarządzania ryzykiem płynności, wykonywanie testów warunków skrajnych oraz bieżący pomiar i raportowanie ryzyka.

Płynność jest mierzona za pomocą modyfikowanej (urealnionej) luki płynności, która jest konstruowana oddzielnie dla pozycji złotowych i w walutach obcych. Raportowane przyszłe przepływy kontraktowe podlegają modyfikacji opartej na badaniach statystycznych zachowania bazy depozytowej i portfela kredytowego  oraz ocenie płynności produktów / rynku - w kontekście możliwości upłynnienia papierów wartościowych Skarbu Państwa poprzez ich sprzedaż lub zastawienie w transakcjach repo na rynku lub z wykorzystaniem instrumentów wsparcia płynności w NBP, a także  możliwości rolowania finansowania pozyskiwanego z rynku hurtowego.

Bank w pomiarze ryzyka płynności analizuje ponadto skalę wypływów płynności wynikających z  potencjalnej konieczności uzupełnienia depozytów zabezpieczających z tytułu wyceny transakcji na rynku instrumentów pochodnych oraz uzupełnienia zabezpieczeń w zabezpieczonych transakcjach dot. finansowania, m.in. na skutek obniżenia oceny kredytowej Banku.

Równolegle pomiar płynności dokonywany był zgodnie z obowiązującą według stanu na 31.12.2022 r. uchwałą KNF nr386/2008 w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności oraz wymaganiami określonymi w pakiecie CRDIV / CRR oraz w związanych z w/w pakietem aktach wykonawczych.

W celu bardziej precyzyjnego określenia profilu ryzyka Bank przeprowadza testy warunków skrajnych w 6 scenariuszach:

·   scenariusz bazowy, zakładający brak odnawialności finansowania z rynku hurtowego;

·   kryzys idiosynkratyczny (specyficzny dla Banku);

·   lokalny kryzys systemowy;

·   globalny kryzys systemowy;

·   scenariusz połączony (połączenie scenariuszy kryzysu idiosynkratycznego i lokalnego kryzysu systemowego);

·   scenariusz dotyczący przyspieszonego wycofania depozytów w ciągu jednego miesiąca (1M);

·   scenariusz zakładający przyspieszone wycofanie depozytów poprzez kanały elektroniczne.

Dla każdego z powyższych scenariuszy Bank szacuje minimalny okres w jakim pozostanie płynny (survival horizon) i dla wybranych scenariuszy Bank nakłada limity na czas przetrwania.  W skład apetytu na ryzyko płynności wchodzi z kolei limit określony jako minimalny okres przetrwania w najgorszym spośród trzech scenariuszy: idiosyntratycznym, lokalnym systemowym oraz globalnym systemowym.

Dodatkowo Bank przeprowadza testy warunków skrajnych w zakresie ryzyka płynności śróddziennej oraz odwrócone testy warunków skrajnych.

Raportowanie ryzyka

Odpowiedzialność za raportowanie ryzyka płynności spoczywa na Pionie Zarządzania Ryzykiem, w ramach którego funkcjonuje Departament Ryzyka Finansowego.

Wyniki pomiaru ryzyka płynności są przekazywane przez Departament Ryzyka Finansowego do osób odpowiedzialnych za operacyjne zarządzanie płynnością Banku oraz do osób odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem płynności w cyklu dziennym (informacje dotyczące płynności śróddziennej oraz dot. płynności bieżącej z uwzględnieniem miar dot. finansowania walutowego oraz LCR) a także do wyższej kadry zarządzającej w cyklu miesięcznym (pozostałe miary płynnościowe, w tym miary nadzorcze).

Informacje w zakresie zabezpieczania i ograniczania ryzyka

Odpowiedzialność za nadzorowanie procesu zarządzania ryzykiem płynności spoczywa na Komitecie  ds. Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO), który pełni też funkcję doradczą dla Zarządu. ALCO przygotowuje strategie zarządzania oraz rekomenduje Zarządowi podejmowanie odpowiednich działań w zakresie strategicznego zarządzania płynnością, w tym w zakresie strategii finansowania działalności Banku. Codzienne zarządzanie ryzykiem płynności jest delegowane do Pionu Zarządzania Finansami, w ramach którego

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

funkcjonuje Departament Zarządzania Aktywami i Pasywami odpowiedzialny za opracowanie i aktualizację odpowiednich strategii zarządzania płynnością.

W przypadku wystąpienia niespodziewanych trudności płynnościowych - spowodowanych czynnikami zewnętrznymi lub wewnętrznymi - Bank posiada opracowany i zatwierdzony przez Zarząd oraz Radę Nadzorczą - plan awaryjny płynności uzupełniony testami warunków skrajnych, w którym uwzględniono scenariusze skrajne o różnorodnej charakterystyce, i który umożliwiających adekwatną i skuteczną reakcję na nieoczekiwane zewnętrzne i wewnętrzne zaburzenia płynności poprzez:

·   identyfikację symptomów wskazujących na zagrożenie dla płynności Banku – poprzez zestaw na bieżąco monitorowanych wskaźników wczesnego ostrzegania;

·   efektywne zarządzanie płynnością / finansowaniem – z wykorzystaniem zestawu potencjalnych działań naprawczych oraz struktury zarządczej dopasowanych do charakteru sytuacji skrajnej;

·   komunikację z klientami, kluczowymi kontrahentami rynkowymi, akcjonariuszami oraz organami nadzoru.

W 2022 r. Santander Bank Polska S.A. koncentrował się na utrzymywaniu optymalnej struktury finansowania. Wzrost stopy rezerwy obowiązkowej oraz wzrost rynkowych stóp procentowych spowodował zaostrzenie konkurencji o depozyty klientowskie w sektorze bankowym. Na koniec grudnia 2022 r. relacja kredytów do depozytów wyniosła 78% w stosunku do 80% na koniec grudnia 2021, podczas gdy wskaźnik pokrycia wypływów netto w ujęciu skonsolidowanym wynosił 177%, natomiast na 31.12.2021 r. - 215%.

W 2022 r. oraz w okresie porównawczym wszystkie kluczowe miary nadzorcze dla Banku i Grupy były utrzymywane na wymaganym poziomie.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

W poniższych tabelach przedstawiono skumulowaną lukę płynności w ujęciu jednostkowym (dla Santander Bank Polska S.A.) wg stanu na dzień 31.12.2022 r. oraz w okresie porównawczym (zaprezentowano kwoty nominalne).

31.12.2022

A'vista

do 1 miesiąca

od 1 do 3 miesięcy

od 3 do 6 miesięcy

od 6 do 12 miesięcy

od 1 do 2 lat

od 2 do 5 lat

powyżej 5 lat

Aktywa

 31 412 580

      22 572 667

      10 477 992

      15 455 954

      11 601 486

   25 715 751

   50 890 044

  60 320 609

Pasywa

    140 694 270

      28 030 436

      14 825 189

        4 863 880

        7 469 785

        339 719

     1 896 164

    1 180 110

w tym:

                      -

                      -

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                   -

- Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

                      -

    2 155 066

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                   -

- Zobowiązania wobec banków

        2 232 441

-

   -

  -

   -

                    -

                    -

                   -

- Zobowiązania wobec klientów

    138 461 829

      25 863 461

      12 455 302

        4 828 661

        3 882 590

        249 100

        102 683

         14 401

- Emisje własne

                      -

                      -

        2 344 950

                      -

        3 517 425

                    -

                    -

                   -

- Zobowiązania podporządkowane

                      -

                      -

                      -

                      -

                      -

                    -

     1 674 763

    1 000 000

- Zobowiązania z tytułu leasingu

      11 909

    24 937

         35 219

  69 770

90 619

118 718

165 709

Kontraktowa luka płynności

(109 281 690)

 (5 457 769)

(4 347 197)

10 592 074

4 131 701

 25 376 032

 48 993 880

59 140 499

Skumulowana kontraktowa luka płynności

 (109 281 690)

(114 739 459)

(119 086 656)

 (108 494 582)

(104 362 881)

(78 986 849)

 (29 992 969)

29 147 530

Instrumenty pochodne netto

                      -

                      -

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                   -

Instrumenty pochodne brutto- aktywa

                      -

 36 464 864

  29 237 784

0 305 577

 18 283 306

 9 198 349

12 127 523

 1 810 158

Instrumenty pochodne brutto -zobowiązania

                      -

36 611 513

      29 043 129

      10 504 596

      17 807 468

     9 178 467

   13 039 363

    1 930 353

Pozycje pozabilansowe

 40 302 947

             40 636

           235 441

           207 874

           372 736

        159 911

          40 150

           6 123

-gwarancje

 11 311 673

                      -

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                   -

-linie kredytowe

  7 912 022

                      -

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                   -

* Pozostałe zobowiązania finansowe w zdecydowanej większości mieszczą się w przedziale do 1 miesiąca

.

31.12.2021

A'vista

do 1 miesiąca

od 1 do 3 miesięcy

od 3 do 6 miesięcy

od 6 do 12 miesięcy

od 1 do 2 lat

od 2 do 5 lat

powyżej 5 lat

Aktywa

27 213 752

8 437 721

6 764 216

8 830 831

19 187 266

22 559 673

56 907 117

59 124 886

Pasywa

161 087 848

7 793 718

3 508 853

2 516 252

2 104 865

5 707 887

1 334 363

1 837 491

w tym:

 

 

 

 

 

 

 

 

- Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-

21 447

-

-

-

-

-

-

- Zobowiązania wobec banków

1 181 700

-

-

17 854

51 195

33 341

58 243

-

- Zobowiązania wobec klientów

159 906 149

7 468 543

3 484 644

2 479 125

1 790 497

884 365

116 622

33 266

- Emisje własne

-

-

-

-

 

4 659 490

 

 

- Zobowiązania podporządkowane

 

 

 

 

 

 

1 011 868

1 630 578

- Zobowiązania z tytułu leasingu

 

14 069

24 209

35 136

68 410

110 882

135 152

168 582

Kontraktowa luka płynności

(133 874 096)

644 003

3 255 363

6 314 579

17 082 402

16 851 786

55 572 755

57 287 394

Skumulowana kontraktowa luka płynności

(133 874 096)

(133 230 092)

(129 974 729)

(123 660 150)

(106 577 749)

(89 725 963)

(34 153 208)

23 134 186

Instrumenty pochodne netto

-

-

-

-

-

-

-

-

Instrumenty pochodne brutto- aktywa

-

40 519 271

32 631 599

9 957 357

12 790 026

17 769 010

12 280 562

2 569 712

Instrumenty pochodne brutto -zobowiązania

-

40 643 867

32 300 381

9 854 996

12 498 914

17 693 842

12 766 717

2 931 020

Pozycje pozabilansowe

43 789 536

26 686

280 151

221 882

1 239 945

331 116

51 390

582

-gwarancje

12 595 311

-

-

-

-

-

-

-

-linie kredytowe

8 092 086

-

-

-

-

-

-

-

* Pozostałe zobowiązania finansowe w zdecydowanej większości mieszczą się w przedziale do 1 miesiąca



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Poniższe tabele prezentują analizę zapadalności zobowiązań i należności finansowych w ujęciu jednostkowym (dla Santander Bank Polska S.A.) wg stanu na dzień 31.12.2022 r. oraz w okresie porównawczym (niezdyskontowane przepływy pieniężne - kapitał i odsetki).

31.12.2022

A'vista

do 1 miesiąca

od 1 do 3 miesięcy

od 3 do 6 miesiąca

od 6 do 12 miesięcy

od 1 do 2 lat

od 2 do 5 lat

powyżej 5 lat

Aktywa

  31 419 274

      23 454 971

      11 901 455

      18 693 229

      16 675 192

   33 755 847

   66 679 048

 101 286 987

Pasywa

140 888 599

   28 223 382

15 083 262

5 046 108

7 792 454

             553 242

              2 347 710

              1 241 540

w tym:

 

 

 

 

 

 

 

 

- Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

                      -

        2 159 469

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                    -

- Zobowiązania wobec banków

        2 245 112

                      -

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                    -

- Zobowiązania wobec klientów

    138 643 487

      26 051 081

      12 642 924

        4 942 197

        4 090 878

        255 909

        127 233

          22 513

- Emisje własne

                      -

                      -

        2 392 646

                      -

        3 525 480

                    -

                    -

                    -

- Zobowiązania podporządkowane

                      -

                      -

             21 758

             67 069

           101 108

        193 917

     2 083 093

     1 036 423

- Zobowiązania z tytułu leasingu

 

 12 832

25 934

36 842

   74 988

  103 416

137 384

182 604

Kontraktowa luka płynności

 (109 469 325)

(4 768 411)

(3 181 807)

13 647 121

  8 882 738

33 202 605

 64 331 338

100 045 447

Skumulowana kontraktowa luka płynności

(109 469 325)

(114 237 736)

(117 419 543)

(103 772 422)

      (94 889 684)

    (61 687 079)

      2 644 259

       102 689 706

Instrumenty pochodne netto

                      -

           162 092

           ( 52 198)

           ( 79 221)

           212 843

        110 706

          61 085

          20 799

Instrumenty pochodne brutto- aktywa

                      -

      36 569 237

      29 406 219

      10 533 038

      18 744 547

     9 913 497

   13 012 746

     1 975 034

Instrumenty pochodne brutto -zobowiązania

                      -

      36 684 731

      29 248 320

      10 767 018

      18 333 971

     9 762 493

   13 770 409

     2 073 586

Pozycje pozabilansowe

      40 302 947

             40 636

           235 441

           207 874

           372 736

        159 911

          40 150

            6 123

-gwarancje

      11 311 673

                      -

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                    -

-linie kredytowe

        7 912 022

                      -

                      -

                      -

                      -

                    -

                    -

                    -

* Pozostałe zobowiązania finansowe w zdecydowanej większości mieszczą się w przedziale do 1 miesiąca

.

31.12.2021

A'vista

do 1 miesiąca

od 1 do 3 miesięcy

od 3 do 6 miesiąca

od 6 do 12 miesięcy

od 1 do 2 lat

od 2 do 5 lat

powyżej 5 lat

Aktywa

27 216 574

8 896 954

7 761 856

10 936 635

23 390 715

29 438 221

70 274 977

83 903 288

Pasywa

161 325 587

7 829 019

3 550 786

2 893 165

2 697 148

6 674 216

3 382 128

3 225 537

w tym:

 

 

 

 

 

 

 

 

- Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-

21 484

-

-

-

-

-

-

- Zobowiązania wobec banków

1 181 706

710

185

19 334

53 258

35 795

60 270

-

- Zobowiązania wobec klientów

160 127 409

7 513 339

3 493 276

2 492 692

1 808 222

893 198

130 492

41 923

- Emisje własne

-

-

 

11 818

61 903

3 953 930

 

60 270

- Zobowiązania podporządkowane

 

 

13 848

19 274

50 477

104 792

1 307 144

1 716 475

- Zobowiązania z tytułu leasingu

 

14 756

25 557

36 461

71 774

114 789

141 692

185 563

Kontraktowa luka płynności

(134 109 013)

1 067 934

4 211 071

8 043 470

20 693 567

22 764 005

66 892 849

80 677 751

Skumulowana kontraktowa luka płynności

(134 109 013)

(133 041 079)

(128 830 008)

(120 786 538)

(100 092 971)

(77 328 966)

(10 436 118)

70 241 634

Instrumenty pochodne netto

-

27 587

(82 670)

(26 484)

41 822

63 765

101 868

23 718

Instrumenty pochodne brutto- aktywa

-

40 562 011

32 656 090

10 080 214

13 071 562

18 235 541

13 021 011

2 680 273

Instrumenty pochodne brutto -zobowiązania

-

40 675 564

32 327 561

9 957 447

12 723 574

18 122 110

13 201 643

3 007 652

Pozycje pozabilansowe

43 789 536

26 686

280 151

221 882

1 239 945

331 116

51 390

582

-gwarancje

12 595 311

-

-

-

-

-

-

-

-linie kredytowe

8 092 086

-

-

-

-

-

-

-

* Pozostałe zobowiązania finansowe w zdecydowanej większości mieszczą się w przedziale do 1 miesiąca

W tabelach powyżej, w ramach analizy luki płynności nie uwzględniono efektu niepewności związanego z przepływami dotyczącymi kredytów hipotecznych indeksowanych kursem CHF. Z uwagi na opisane w nocie 46 ryzyka, przepływy pieniężne mogą wystąpić w terminach, walutach i kwotach innych niż aktualnie jest to zawarte w kontraktach. W ocenie banku nie spowoduje to jednak problemów związanych z dotrzymaniem obowiązujących bank regulacji płynnościowych.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Bank w ograniczonym stopniu finansuje swoją działalność wykorzystując instrumenty o charakterze zabezpieczonym, tym niemniej na podstawie istniejących zapisów w umowach potencjalna maksymalna kwota dodatkowego zabezpieczenia z tytułu w/w instrumentów w przypadku obniżki ratingu o trzy poziomy wyniosłaby 70,75 mln zł. Jednocześnie należy podkreślić, że w/w potencjalne zobowiązanie nie ma charakteru bezwarunkowego i jego ostateczna wysokość byłaby zależna od wyniku negocjacji pomiędzy Bankiem a jego kontrahentami w w/w transakcjach.

4.     Zarządzanie kapitałem

Wprowadzenie

Polityką Santander Bank Polska S.A. jest utrzymywanie poziomu kapitału adekwatnego do rodzaju i skali prowadzonej działalności oraz do poziomu ponoszonego ryzyka.

Poziom funduszy własnych wymaganych do zapewnienia bezpiecznej działalności Banku i Grupy Santander Bank Polska S.A. oraz wymogów kapitałowych szacowanych na nieoczekiwane straty jest wyznaczany zgodnie z:

·   Przepisami tzw. pakietu CRD IV/CRR, który składa się z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (zwanego dalej CRR) oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26.06.2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (zwanej dalej Dyrektywa CDR IV), które weszły w życie 1.01.2014 r. decyzją Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA).

·   Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 z dnia 20.05.2019 r. zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni, wskaźnika stabilnego finansowania netto, wymogów w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych, ryzyka kredytowego kontrahenta, ryzyka rynkowego, ekspozycji wobec kontrahentów centralnych, ekspozycji wobec przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, dużych ekspozycji, wymogów dotyczących sprawozdawczości i ujawniania informacji, a także rozporządzenie (UE) nr 648/2012

·   Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/630 z dnia 17.04.2019 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do minimalnego pokrycia strat z tytułu ekspozycji nieobsługiwanych.

·   Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24.06.2020 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19

·   Wymogi te uwzględniają rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego w zakresie stosowania opcji narodowych oraz wyższą wagę ryzyka dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na nieruchomościach, w tym: nieruchomościach mieszkalnych, w przypadku których wysokość raty kapitałowej lub odsetkowej uzależniona jest od zmian kursu waluty lub walut innych niż waluty przychodów osiąganych przez dłużnika, gdzie przypisuje się wagę ryzyka równą 150 % oraz lokalach biurowych lub innych nieruchomościach komercyjnych, usytuowanych na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie przypisuje się wagę ryzyka równą 100 %, z wyjątkiem nieruchomości komercyjnych służących prowadzeniu przez kredytobiorcę własnej działalności gospodarczej i nieprzynoszących dochodu generowanego przez czynsz lub zyski z ich sprzedaży, którym przypisuje się wagę ryzyka 50%.

·   Ustawą z dnia 5.08.2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (zwanej dalej Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym) implementującą do polskiego prawa regulacje Dyrektywy CDR IV m.in. w zakresie utrzymywania przez banki dodatkowych buforów kapitałowych.

·   Zaleceniami Komisji Nadzoru Finansowego dotyczących dodatkowego wymogu kapitałowego związanego z portfelem walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych.

Zarząd Banku odpowiada za całość procesów zarządzania kapitałem, szacowania i utrzymywania kapitału, w tym za procesy związane z oceną adekwatności kapitału w różnych warunkach ekonomicznych (łącznie z oceną wyników testów warunków skrajnych) oraz ich wpływu na poziom kapitału wewnętrznego, regulacyjnego i współczynniki kapitałowe. Rada Nadzorcza Banku sprawuje ogólny nadzór nad procesami szacowania kapitału wewnętrznego.

Zarząd Banku delegował uprawnienia do bieżącego zarządzania kapitałem do Komitetu Kapitałowego, który na bieżąco dokonuje oceny adekwatności kapitałowej  Banku i Grupy Santander Bank Polska S.A. (również w warunkach skrajnych), monitoruje wielkość posiadanego oraz wymaganego kapitału, a także inicjuje działania mające wpływ na poziom funduszy własnych (np. rekomendując wysokość wypłaty dywidendy). Komitet Kapitałowy jest pierwszym organem w Banku określającym politykę kapitałową, zasady zarządzania kapitałem i zasady wewnętrznej oceny adekwatności kapitałowej. Wszelkie decyzje dotyczące poziomu utrzymywanego kapitału (podniesienia lub uwolnienia kapitału) są ostatecznie podejmowane zgodnie z obowiązującym prawem oraz Statutem Banku przez odpowiednie statutowe organy Banku.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zgodnie ze strategią informacyjną Banku szczegółowe informacje na temat poziomu funduszy własnych oraz wymagań kapitałowych zamieszczone są w odrębnym raporcie dotyczącym adekwatności kapitałowej Grupy Santander Bank Polska na dzień 31.12.2022 r.

W 2022 r. Bank i Grupa Santander Bank Polska S.A. spełniały wszystkie wymogi nadzorcze w zakresie zarządzania kapitałem.

Polityka kapitałowa

Na dzień 31.12.2022 r. minimalne poziomy współczynników kapitałowych, respektujące przepisy rozporządzenia CRR i Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym oraz zalecenia nadzorcze dot. domiarów w ramach filaru II, na poziomie Santander Bank Polska S.A., wynoszą:

·   9,76 % dla współczynnika kapitału Tier I,

·   11,76 % dla całkowitego współczynnika kapitałowego;

natomiast dla Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. są na poziomie:

·   9,742 % dla współczynnika kapitału Tier I,

·   11,746 % dla całkowitego współczynnika kapitałowego.

W celu zmniejszenia ryzyka ograniczenia dostępności kredytu w gospodarce (credit-crunch) wskutek pandemii COVID-19 Minister Finansów, w oparciu o rekomendację Komitetu Stabilności Finansowej, wydał w dniu 18.03.2020 r. rozporządzenie zwalniające banki z utrzymywania bufora ryzyka systemowego, który wynosił 3 %. Decyzja ta ma umożliwić bankom wykorzystanie uwolnionych z bufora środków na podtrzymanie akcji kredytowej banków i pokrycie ewentualnych strat w najbliższych kwartałach.

Wyżej wymienione współczynniki kapitałowe uwzględniają:

·   Minimalne współczynniki kapitałowe, zgodnie z przepisami rozporządzenia CRR, na poziomie 4,5 % współczynnika kapitału podstawowego Tier I, 6,0 % współczynnika kapitału Tier I i 8,0% całkowitego współczynnika kapitałowego.

·   Na podstawie wydanej przez Komisję Nadzoru Finansowego decyzji z dnia 5.11.2019 r.  wygasły wcześniejsze zalecenia dotyczące Santander Bank Polska S.A.  w ramach dodatkowego wymogu kapitałowego związanego z portfelem walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych z dnia z 15.10.2018 r. oraz 28.11.2018 r. Odwołanie wcześniejszej decyzji zostało wydane na podstawie przeprowadzonej przez Komisję Nadzoru Finansowego corocznej identyfikacji banków istotnie zaangażowanych w zabezpieczone hipoteką walutowe kredyty i pożyczki, Santander Bank Polska S.A.  nie osiągnął progu istotności zaangażowania powyższych kredytów i Komisja Nadzoru Finansowego nie nałożyła dodatkowego bufora w celu zabezpieczenia ryzyka wynikającego z kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych na poziomie Banku.

·   Bufor kapitałowy z tytułu zaklasyfikowania Santander Bank Polska S.A. do kategorii innej instytucji o znaczeniu systemowym. Zgodnie z pismem z dnia 19.12.2017 r. Santander Bank Polska S.A. został zidentyfikowany jako inna instytucja o znaczeniu systemowym i został na niego nałożony dodatkowy bufor kapitałowy. Na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 16.12.2022 r. Santander Bank Polska S.A. utrzymuje dodatkowe fundusze własne w wysokości 1 p. p. Grupa Santander Bank Polska S.A  utrzymuje bufor kapitałowy na tym samym poziomie.

·   Bufor zabezpieczający utrzymywany zgodnie z Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym. Zgodnie z dostosowaniem do przepisów CRR w 2019 r. bufor ten osiągnął maksymalną wartość 2,50 p. p.,

·   Bufor antycykliczny wprowadzony zgodnie z Ustawą o nadzorze makroostrożnościowym i zmieniany przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia. Od 1.01.2016 r. wskaźnik bufora antycyklicznego został ustalony na poziomie 0 p.p. dla ekspozycji kredytowych na terytorium Polski.

·   W dniu 11 lutego 2022 r. Bank otrzymał pismo Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie zalecenia ograniczenia ryzyka występującego w działalności Banku poprzez utrzymywanie, zarówno na poziomie jednostkowym, jak i skonsolidowanym, przez Bank funduszy własnych na pokrycie dodatkowego narzutu kapitałowego w celu zaabsorbowania potencjalnych strat wynikających z wystąpienia warunków skrajnych (zalecenie P2G). Zgodnie z pismem Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 23 grudnia 2022r. obowiązują narzuty kapitałowe P2G w wysokości 0,26 p.p. na poziomie jednostkowym oraz 0,23 p.p. na poziomie skonsolidowanym bazujące na nadzorczych stress testach przeprowadzonych przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego w 2022r.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Składowe minimalnego wymogu kapitałowego

31.12.2022

31.12.2021

Minimalne współczynniki kapitałowe

Współczynnik kapitału podstawowego Tier I

4,5%

4,5%

Współczynnik kapitału Tier I:

6%

6%

Łączny współczynnik kapitałowy:

8%

8%

Dodatkowy wymóg kapitałowy w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z portfelem walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych

brak wymogu

brak wymogu

Bufor kapitałowy z tytułu zaklasyfikowania Santander Bank Polska S.A. do kategorii innej instytucji o znaczeniu systemowym

ü  1 p.p.

ü  0,75 p.p.

Bufor zabezpieczający utrzymywany zgodnie z Ustawą o nadzorze makro-ostrożnościowym

ü  2,5 p.p.

ü  2,5 p.p.

Bufor ryzyka systemowego (BRS)

ü  0 p.p.

ü  0 p.p.

Wrażliwość banku na niekorzystny scenariusz makroekonomiczny mierzona przy pomocy wyników stress testów nadzorczych (zalecenie P2G)

ü  0,26 p.p.

ü  0 p.p.

Kapitał regulacyjny

Wymóg kapitałowy Santander Bank Polska S.A. wyznaczany jest zgodnie z częścią trzecią Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26.06.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (zwanego dalej CRR), z późn. zm. wprowadzonymi m.in. Rozporządzeniem 2020/873 z dnia 24.06.2020 r. zmieniającym rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19, które stanowiło podstawę prawną na dzień sprawozdawczy tj. 31.12.2022 r.

Santander Bank Polska S.A stosuje metodę standardową do wyliczenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego. W metodzie tej łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego oblicza się jako sumę ekspozycji ważonych ryzykiem pomnożoną przez 8%. Wartość ekspozycji w przypadku aktywów jest równa wartości bilansowej, a w przypadku udzielonych zobowiązań pozabilansowych jest równa ekwiwalentowi bilansowemu ekspozycji. Do wyznaczania ekspozycji ważonych ryzykiem, wagi ryzyka przypisuje się wobec wszystkich ekspozycji zgodnie z przepisami CRR.

W poniższej tabeli przedstawiono kalkulację współczynnika kapitałowego dla Santander Bank Polska S.A. na dzień 31.12.2022 r. oraz w okresie porównawczym.

 

 

31.12.2022

31.12.2021*

I

Wymóg kapitałowy ogółem (Ia+Ib+Ic+Id+Ie), w tym:

8 691 884

8 599 350

Ia

- z tytułu ryzyka kredytowego i ryzyka kredytowego kontrahenta

7 488 857

7 422 813

Ib

- z tytułu ryzyka rynkowego

158 477

188 452

Ic

- z tytułu ryzyka korekty wyceny kredytowej

45 175

29 558

Id

- z tytułu ryzyka operacyjnego

975 335

958 527

Ie

- z tytułu sekurytyzacji

24 040

-

II

Ogółem kapitały i fundusze*

26 081 328

26 057 356

III

Pomniejszenia

2 397 244

2 883 982

IV

Kapitały i fundusze po pomniejszeniach (II-III)

23 684 084

23 173 374

V

Współczynnik kapitałowy [IV/(I*12.5)]

21,80%

21,56%

VI

Współczynnik Tier 1

19,74%

19,23%

* Dane obejmują zyski zaliczone do funduszy własnych zgodnie z mającymi zastosowanie wytycznymi EBA.

Kapitał wewnętrzny

Niezależnie od regulacyjnych metod pomiaru wymogów kapitałowych, Santander Bank Polska S.A. przeprowadza niezależną ocenę bieżącej oraz przyszłej adekwatności kapitałowej w ramach procesu wewnętrznej oceny adekwatności kapitałowej – procesu ICAAP. Celem tego procesu jest zapewnienie, że utrzymywany poziom funduszy własnych oraz ich charakter gwarantują wypłacalność oraz stabilność działalności Banku i Grupy Santander Bank Polska.

Ocena adekwatności kapitałowej jest jednym z kluczowych elementów strategii Banku, procesu ustalania akceptowalnego poziomu ryzyka jak i procesu planowania.

W procesie ICAAP Bank wykorzystuje statystyczne modele szacowania strat dla poszczególnych rodzajów ryzyka mierzalnego np. ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego oraz dokonuje oceny jakościowej dla pozostałych istotnych rodzajów ryzyka nie objętych modelem np. ryzyka reputacji i braku zgodności.

W ramach procesu szacowania kapitału wewnętrznego wykorzystywane są parametry ryzyka przedstawiające prawdopodobieństwo zaniechania wykonania zobowiązań (PD - probability of default) przez klientów Santander Bank Polska S.A. oraz wielkość potencjalnych strat (LGD loss given default ) wynikających z braku wykonania zobowiązań.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Bank dokonuje wewnętrznej oceny potrzeb kapitałowych również w warunkach skrajnych, uwzględniających różne scenariusze zdarzeń makroekonomicznych.

Modele szacowania kapitału wewnętrznego podlegają corocznej ocenie i weryfikacji, których celem jest dostosowanie do skali i profilu działalności Santander Bank Polska S.A., uwzględnienie nowych kategorii ryzyka oraz oceny kierownictwa.

Przegląd i ocena dokonywana jest w ramach funkcjonujących w Banku komitetów zarządzania ryzykiem w tym m. in. Komitetu Kapitałowego.

Zobowiązania podporządkowane

W 2016 r. Bank dokonał zmiany warunków emisji podporządkowanych obligacji imiennych z dnia 5.08.2010 r., objętych przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. Zgodnie z nowymi warunkami emisji został między innymi, wydłużony termin zapadalności do dnia 5.08.2025 r. Decyzją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 18.05.2017 r., Bank otrzymał zgodę na zaliczenie nowej emisji do kapitału uzupełniającego Tier II w kwocie 100  mln EUR. Od 5.08.2020 r. podlega ona przewidzianej w art. 64 CRR liniowej amortyzacji ze względu na ostatnie 5 lat okresu zapadalności.

W ramach realizacji strategii podwyższania kapitału uzupełniającego Tier II w dniu 2.12.2016 r. Santander Bank Polska S.A. wyemitował obligacje własne o wartości 120 mln EUR, które zaliczył do ww. kapitałów na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 24.02.2017 r.

W dniu 22.05.2017 r. Bank dokonał kolejnej emisji obligacji podporządkowanych o wartości nominalnej 137,1 mln EUR i otrzymał zgodę na zaliczenie jej do kapitału Tier II decyzją Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 19.10.2017 r.

W dniu 12.06.2018 r. Santander Bank Polska S.A. otrzymał zgodę Komisji Nadzoru Finansowego na zakwalifikowanie obligacji podporządkowanych serii F wyemitowanych w dniu 5.04.2018 r. przez Santander Bank Polska S.A. o łącznej wartości nominalnej 1 mld zł jako instrumentów w kapitale Tier II Banku.

Szczegółowe informacje na temat zobowiązań podporządkowanych znajdują się w nocie 34.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

5.     Wynik z tytułu odsetek

Przychody odsetkowe i o charakterze zbliżonym

do odsetek z tytułu:

 1.01.2022-31.12.2022

 1.01.2021-31.12.2021

Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych

w zamortyzowanym koszcie

8 305 893

3 791 346

Należności od podmiotów gospodarczych

3 522 776

1 335 240

Należności od klientów indywidualnych, w tym:

3 863 785

2 442 617

Należności z tytułu kredytów hipotecznych

1 743 984

1 155 071

Należności od banków

409 553

(869)

Należności sektora budżetowego

51 951

5 295

Należności z otrzymanym przyrzeczeniem odkupu

202 644

6 351

Dłużnych papierów wartościowych

232 116

2 712

Odsetki od IRS -zabezpieczających

23 068

-

Przychody odsetkowe od aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

1 808 196

940 407

Należności od podmiotów gospodarczych

136 346

45 769

Należności sektora budżetowego

13 821

-

Dłużnych papierów wartościowych

1 658 029

894 638

Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od aktywów wycenianych

w wartości godziwej przez wynik finansowy

75 879

13 473

Należności od podmiotów gospodarczych

4 316

848

Należności od klientów indywidualnych

30 118

12 625

Dłużnych papierów wartościowych

41 445

-

Razem przychody

10 189 968

4 745 226

Wpływ tzw. wakacji kredytowych na wynik odsetkowy Banku w 2022 r. wyniósł 1  538 000 tys. zł.

Wpływ ten został rozpoznany jako korekta wartości bilansowej brutto kredytów hipotecznych na skutek zmiany oczekiwanych przepływów pieniężnych oraz pomniejszenie przychodu odsetkowego.

Szczegółowe informacje na temat tzw. wakacji kredytowych zostały zaprezentowane w nocie 2.6.

 

Koszty odsetkowe z tytułu:

 1.01.2022-31.12.2022

 1.01.2021-31.12.2021

Koszty odsetkowe od zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie

(2 149 426)

(231 224)

Zobowiązań wobec klientów indywidualnych

(640 691)

(32 662)

Zobowiązań wobec podmiotów gospodarczych

(716 177)

(16 285)

Zobowiązań z tytułu sprzedanych papierów wartościowych

z udzielonym przyrzeczeniem odkupu

(310 759)

(4 243)

Zobowiązań wobec sektora budżetowego

(187 113)

(13 390)

Zobowiązań wobec banków

(75 475)

(5 412)

Zobowiązań leasingowych

(14 998)

(15 925)

Zobowiązań podporządkowanych i emisji papierów wartościowych

(204 213)

(85 790)

Odsetki od IRS -zabezpieczających

-

(57 517)

Razem koszty

(2 149 426)

(231 224)

Wynik z tytułu odsetek

8 040 542

4 514 002



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

6.     Wynik z tytułu prowizji

Przychody prowizyjne

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Usługi elektroniczne i płatnicze

268 375

249 077

Obsługa rachunków i obrót pieniężny

419 960

397 220

Prowizje walutowe

730 413

572 573

Prowizje od kredytów: w tym prowizje od faktoringu i pozostałe

364 671

344 916

Prowizje ubezpieczeniowe

108 130

90 189

Prowizje z działalności maklerskiej

130 153

128 842

Karty kredytowe

90 565

82 399

Prowizje kartowe (karty debetowe)

399 671

343 816

Gwarancje i poręczenia

114 287

111 842

Organizowanie emisji

14 728

23 816

Opłaty dystrybucyjne

58 784

87 827

Razem

2 699 737

2 432 517

Koszty prowizyjne

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Usługi elektroniczne i płatnicze

(74 143)

(59 580)

Prowizje z działalności maklerskiej

(14 722)

(16 498)

Karty kredytowe

(9 742)

(7 049)

Prowizje kartowe (karty debetowe)

(116 676)

(90 239)

Prowizje za pośrednictwo w udzielaniu kredytów

(36 805)

(56 804)

Prowizje ubezpieczeniowe

(16 907)

(17 524)

Prowizje od umów leasingowych

(631)

(489)

Gwarancje i poręczenia

(35 707)

(23 908)

Pozostałe

(116 483)

(41 017)

Razem

(421 816)

(313 108)

Wynik z tytułu prowizji

2 277 921

2 119 409

Powyższe zestawienie obejmuje przychody prowizyjne z tytułu kredytów, kart kredytowych, gwarancji i poręczeń w kwocie 569 524 tys. zł na 31.12.2022 r. (539 195  tys. zł na 31.12.2021 r.) i koszty prowizyjne związane z kartami kredytowymi i za pośrednictwo w udzielaniu kredytów w kwocie (46 547) tys. zł ((63 853) tys. zł na 31.12.2021 r.) inne niż objęte kalkulacją efektywnej stopy procentowej, które odnoszą się do aktywów i zobowiązań finansowych nie wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

7.     Przychody z tytułu dywidend

Przychody z tytułu dywidend

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Przychody z tytułu dywidend od podmiotów zależnych i stowarzyszonych

161 907

170 909

Przychody z tytułu dywidend od inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

8 297

103 756

Przychody z tytułu dywidend od inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

1 038

1 000

Przychody z tytułu dywidend od kapitałowych aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu

939

1 833

Razem

172 181

277 498

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

8.     Wynik handlowy i rewaluacja

Wynik handlowy i rewaluacja

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Pochodne instrumenty finansowe

(192 139)

(143 068)

Walutowe operacje międzybankowe

264 417

367 717

Wynik na sprzedaży kapitałowych inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

9 775

27 767

Wynik na sprzedaży dłużnych aktywów finansowych wycenianych  w wartości godziwej przez wynik finansowy

21 064

(415)

Zmiana wartości godziwej należności kredytowych obowiązkowo wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

6 795

(201)

Razem

109 912

251 800

Powyższe kwoty zawierają w sobie korekty z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta (CVA, DVA), które w latach 2022 i 2021 wynosiły odpowiednio 6 917 tys. zł i (8 003) tys. zł.

9.     Wynik na pozostałych instrumentach finansowych

Wynik na pozostałych instrumentach finansowych

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Wynik na sprzedaży dłużnych inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(6 303)

88 225

Wynik na sprzedaży kapitałowych inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

-

8 148

Zmiana wartości godziwej inwestycyjnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy

(2 810)

2 264

Odpisy z tytułu utraty wartości papierów wartościowych

(1 066)

(4 015)

Razem wynik na instrumentach finansowych

(10 179)

94 622

Zmiana wartości godziwej instrumentów zabezpieczających

348 586

482 607

Zmiana wartości godziwej instrumentów zabezpieczanych*

(358 227)

(485 801)

Razem wynik na instrumentach zabezpieczających i zabezpieczanych

(9 641)

(3 194)

Razem

(19 820)

91 428

* szczegóły opisane zostały w nocie 42

10.       Pozostałe przychody operacyjne

Pozostałe przychody operacyjne

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Przychody z tytułu sprzedaży usług

33 459

26 226

Rozwiązania rezerw na zobowiązania sporne oraz inne aktywa

10 743

12 762

Przychody z tytułu odzyskanych należności (przedawnionych, umorzonych i nieściągalnych)

41

385

Rozliczenie umów leasingowych

-

2 355

Otrzymane odszkodowania, kary i grzywny

1 908

1 343

Przychody z tytułu modyfikacji umów leasingu

9 203

20 750

Przychody z tytułu rozliczenia transakcji sprzedaży udziałów Aviva

 -

46 834

Przychody z tytułu otrzymanych odszkodowań od ubezpieczyciela

1 000

2 133

Pozostałe

18 198

15 564

Razem

74 552

128 352

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

11.       Odpisy netto z tytułu oczekiwanych strat kredytowych

Odpisy netto z tytułu oczekiwanych strat kredytowych należności wycenianych w zamortyzowanym koszcie

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Odpis na należności od banków

(24)

(7)

Koszyk 1

(24)

(7)

Koszyk 2

-

-

Koszyk 3

-

-

POCI

-

-

Odpis na należności od klientów

(793 795)

(835 392)

Koszyk 1

(146 267)

(38 077)

Koszyk 2

(259 567)

(18 084)

Koszyk 3

(449 398)

(809 482)

POCI

61 437

30 251

Przychód z tytułu należności odzyskanych

(4 245)

(6 973)

Koszyk 1

-

-

Koszyk 2

-

-

Koszyk 3

(4 245)

(6 973)

POCI

-

-

Odpis na kredytowe zobowiązania pozabilansowe

(541)

1 360

Koszyk 1

3 947

(9 903)

Koszyk 2

(1 042)

2 680

Koszyk 3

(3 446)

8 583

POCI

-

-

Razem

(798 605)

(841 012)

12.       Koszty pracownicze            

Koszty pracownicze

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Wynagrodzenia i premie

(1 262 824)

(1 128 683)

Narzuty na wynagrodzenia

(217 592)

(198 549)

Koszty składek z tytułu Pracowniczych Planów Kapitałowych

(8 108)

(7 261)

Koszty świadczeń socjalnych

(30 638)

(28 402)

Koszty szkoleń

(7 119)

(6 164)

Rezerwa na odprawy emerytalne i niewykorzystane urlopy oraz inne świadczenia pracownicze

(4 157)

(3 233)

Rezerwa restrukturyzacyjna*

35 815

-

Razem

(1 494 623)

(1 372 292)

* W związku z zakończeniem z dniem 31 grudnia 2022r. okresu zwolnień grupowych trwających w latach 2021-2022, Santander Bank Polska SA rozwiązał niewykorzystaną część rezerwy restrukturyzacyjnej. 

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

13.       Koszty działania

Koszty działania

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Koszty utrzymania budynków

(104 246)

(119 524)

Koszty z tytułu leasingów krótkoterminowych

(8 116)

(8 671)

Koszty z tytułu leasingów aktywów o niskiej wartości

(1 213)

(2 060)

Koszty związane ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu

(702)

(145)

Koszty z tytułu podatku VAT nie podlegającego odliczeniu

(24 278)

(43 383)

Marketing i reprezentacja

(128 188)

(85 663)

Eksploatacja systemów informacyjnych

(336 272)

(305 033)

Koszty ponoszone na rzecz BFG, KNF i KDPW

(275 458)

(265 011)

Koszty ponoszone na rzecz systemu ochrony (IPS)*

(445 704)

-

Opłaty pocztowe i telekomunikacyjne

(47 993)

(51 536)

Koszty konsultacji i doradztwa

(53 140)

(49 858)

Samochody i usługi transportowe oraz transport wartości

(58 880)

(49 993)

Koszty pozostałych usług obcych

(128 577)

(115 681)

Materiały eksploatacyjne, druki, czeki, karty

(16 195)

(12 119)

Pozostałe podatki i opłaty

(31 732)

(37 177)

Transmisja danych

(15 825)

(8 191)

Rozliczenia KIR, SWIFT

(29 012)

(23 816)

Koszty zabezpieczenia

(18 979)

(24 720)

Koszty remontów maszyn

(5 548)

(11 088)

Koszty ponoszone na rzecz Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

(139 608)

-

Pozostałe

(14 363)

(8 853)

Razem

(1 884 029)

(1 222 522)

*Utworzenie jednostki zarządzającej –System Ochrony Banków Komercyjnych S.A. oraz rozpoczęcie przez BFG przymusowej restrukturyzacji Getin Noble Bank S.A.

Komisja Nadzoru Finansowego zatwierdziła decyzją z dnia 9.06.2022 r. projekt umowy oraz uznała system ochrony banków komercyjnych, o  którym mowa w Art. 4 ust. 1 pkt 9a ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Prawo bankowe (Prawo Bankowe).

Santander Bank Polska S.A. wraz z 7 innymi bankami komercyjnymi (Alior Bank S.A., BNP ParibasBank Polska S.A., ING Bank Śląski S.A., mBank S.A., Bank Millennium S.A., Bank Polska Kasa Opieki S.A. oraz PKO Bank Polski S.A.- „Banki Uczestnicy”) podpisał umowę systemu ochrony oraz utworzył spółkę akcyjną będącą jednostką zarządzającą system ochrony. Kapitał zakładowy Jednostki Zarządzającej (pod nazwą System Ochrony Banków Komercyjnych S.A.-„SOBK S.A.”) wynosi 1.000.000 PLN. Santander Bank Polska S.A. objął 12.914 akcji SOBK S.A., o łącznej wartości nominalnej 129.140 PLN, co stanowi ok. 12,9% jej kapitału zakładowego.

W Jednostce Zarządzającej został utworzony fundusz pomocowy w celu zapewnienia środków na finansowanie zadań systemu ochrony. Fundusz pomocowy został utworzony z wpłat Banków Uczestników w wysokości 0,4 % kwoty środków gwarantowanych danego banku objętego obowiązkowym systemem gwarantowania depozytów, o którym mowa w art. 2 pkt 34 ustawy z dnia 10.06.2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Ustawa o BFG). W oparciu o poziom środków gwarantowanych Banku na koniec pierwszego kwartału 2022 r. Bank  wpłacił do funduszu pomocowego 407 263 243,00 PLN. Kwota ta obciążyła wynik finansowy Banku za II kwartał 2022 r.

We wrześniu br. Bankowy Fundusz Gwarancyjny wystąpił do Systemu Ochrony Banków Komercyjnych S.A. o wniesienie kolejnej wpłaty do funduszu pomocowego. Walne zgromadzenie SOBK S.A.  podjęło jednogłośną decyzją o dodatkowej wpłacie na fundusz pomocowy. W konsekwencji, Santander Bank Polska S.A. we wrześniu 2022 r. wpłacił do funduszu pomocowego 38 441 065,02 PLN. Kwota ta obciążyła wynik finansowy Banku za III kwartał 2022 r.

30.09.2022 r. BFG rozpoczął przymusową restrukturyzację Getin Noble Bank S.A., którego działalność w dniu 3.10.2022 r. została przeniesiona do tzw. banku pomostowego (Velo Bank), którego większościowym akcjonariuszem jest BFG. Mniejszościowy pakiet akcji banku pomostowego został objęty przez  SOBK S.A., w ramach wsparcia procesu przymusowej restrukturyzacji, ze środków pochodzących z funduszu pomocowego.  SOBK S.A. nie posiada prawa głosu w organach instytucji pomostowej, a tym samym nie będzie wpływać na jej zarządzanie, przyjmując rolę inwestora pasywnego wspierając stabilność tej instytucji.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

14.       Pozostałe koszty operacyjne

Pozostałe koszty operacyjne

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Zawiązania rezerw na zobowiązania sporne i inne aktywa

(18 995)

(42 220)

Odpisy z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych objętych umowami leasingu oraz innych aktywów trwałych

(11 092)

(60 923)

Wynik z tytułu sprzedaży lub likwidacji składników majątku trwałego i aktywów do zbycia

(11 988)

(10 322)

Koszty zakupu usług

(15 044)

(10 672)

Składki na rzecz organizacji o charakterze dobrowolnym

(1 071)

(910)

Zapłacone odszkodowania, kary i grzywny

(219)

(172)

Przekazane darowizny

(5 969)

(6 100)

Pozostałe

(18 573)

(20 837)

Razem

(82 951)

(152 156)

15.       Obciążenie z tytułu podatku dochodowego

Obciążenie z tytułu podatku dochodowego

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Część bieżąca odnoszona do wyniku finansowego

(974 196)

(280 859)

Część odroczona odnoszona do wyniku finansowego

(168 157)

(354 823)

Korekta lat ubiegłych dotycząca części bieżącej i odroczonej

(6 882)

2 806

Ogółem obciążenie wyniku brutto

(1 149 235)

(632 876)

Część bieżąca odnoszona do zysków zatrzymanych (kapitał)

-

(196 793)

Ogółem obciążenie z tytułu podatku dochodowego

(1 149 235)

(829 669)

.

Uzgodnienie obciążenia wyniku finansowego przed opodatkowaniem

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Zysk przed opodatkowaniem

3 598 278

1 548 754

Stawka podatku

19%

19%

Obciążenie podatkowe od zysku przed opodatkowaniem

(683 673)

(294 263)

Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodu

(16 259)

(20 880)

Rezerwy na sprawy sporne dotyczące kredytów walutowych

(234 336)

(205 725)

Opłaty na rzecz BFG

(46 575)

(45 181)

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców

(26 526)

-

Podatek od instytucji finansowych

(142 937)

(110 921)

Przychody niepodatkowe

32 513

52 533

Koszty rezerw kredytowych niestanowiących kosztów uzyskania przychodu

(15 348)

(4 788)

Korekta podatku lat ubiegłych

(6 882)

2 806

Pozostałe

(9 212)

(6 457)

Ogółem obciążenie wyniku brutto

(1 149 235)

(632 876)

Sprzedaż instrumentów kapitałowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

-

(196 793)

Ogółem obciążenie z tytułu podatku dochodowego

(1 149 235)

(829 669)

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Podatek odroczony ujęty w innych całkowitych dochodach

31.12.2022

31.12.2021

Związany z wyceną inwestycyjnych dłużnych aktywów finansowych wycenianych

w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

203 099

336 928

Związany z wyceną inwestycyjnych kapitałowych aktywów finansowych wycenianych

w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(33 170)

(31 641)

Związany z rachunkowością zabezpieczeń przepływów pieniężnych

71 692

5 089

Związany z wyceną programów określonych świadczeń 

(2 759)

(2 849)

Razem

238 862

307 527

16.       Zysk na akcję

Zysk na akcję

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Zysk za okres przypadający na akcje zwykłe

2 449 043

915 878

Średnioważona liczba akcji zwykłych

102 189 314

102 189 314

Podstawowy zysk na akcję (zł)

23,97

8,96

Zysk za okres przypadający na akcje zwykłe

2 449 043

915 878

Średnioważona liczba akcji zwykłych

102 189 314

102 189 314

Rozwodniony zysk na akcję (zł)

             23,97

               8,96

17.       Gotówka i operacje z bankami centralnymi  

Gotówka i operacje z bankami centralnymi

31.12.2022

31.12.2021

Gotówka

3 191 056

2 657 668

Rachunki bieżące w bankach centralnych

6 846 009

5 510 232

Lokaty

98 034

 -

Razem

10 135 099

8 167 900

Santander Bank Polska S.A utrzymuje na rachunku bieżącym w Narodowym Banku Polskim rezerwę obowiązkową naliczoną na podstawie wartości miesięcznego średniego stanu depozytów otrzymanych przez Banki i stopy rezerwy obowiązkowej, która na dzień 31.12. 2021 r. wynosiła 2,0 %.

W dniu 8.02.2022 r. Rada Polityki podjęła decyzję o podwyższeniu stopy rezerwy obowiązkowej z 2,0% do 3,5% ma ona zastosowanie począwszy od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej od dnia 31.03.2022 r.

Zgodnie z określonymi przepisami kwota naliczonej rezerwy pomniejszona jest o równowartość 500 tys. EUR.

18.       Należności od banków

Należności od banków

31.12.2022

31.12.2021

Lokaty i kredyty

6 556 202

300 606

Rachunki bieżące

3 153 694

2 443 460

Należności brutto

9 709 896

2 744 066

Odpis na oczekiwane straty kredytowe

(96)

(72)

Razem

9 709 800

2 743 994

Wartość godziwą „Należności od banków” przedstawia nota 45.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Należności od Banków

31.12.2022

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

POCI

Razem

Stan na początek okresu

2 744 066

-

-

-

2 744 066

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

-

-

-

-

-

Transfer do Koszyka 2

-

-

-

-

-

Transfer do Koszyka 3

-

-

-

-

-

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

6 940 987

-

-

-

6 940 987

Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela

-

-

-

-

-

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

(198 824)

-

-

-

(198 824)

Spisania

-

-

-

-

-

Inne, w tym różnice kursowe

223 667

-

-

-

223 667

Stan na koniec okresu

9 709 896

-

-

-

9 709 896

Należności od banków

31.12.2021

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

POCI

Razem

Stan na początek okresu

2 919 028

-

-

-

2 919 028

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

-

-

-

-

-

Transfer do Koszyka 2

-

-

-

-

-

Transfer do Koszyka 3

-

-

-

-

-

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

231 303

-

-

-

231 303

Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela

-

-

-

-

-

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

(283 697)

-

-

-

(283 697)

Spisania

-

-

-

-

-

Inne, w tym różnice kursowe

(122 568)

-

-

-

(122 568)

Stan na koniec okresu

2 744 066

-

-

-

2 744 066

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

19.       Aktywa, zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

31.12.2022

31.12.2021

Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

Aktywa

Zobowiązania

Aktywa

Zobowiązania

Pochodne instrumenty finansowe o charakterze handlowym

6 635 204

6 922 307

3 659 287

3 495 341

 Transakcje stopy procentowej

4 675 684

4 634 007

2 275 127

2 269 494

 Forward

5

-

25

79

 Opcje

204 525

187 359

84 846

41 183

 Swap stopy procentowej (IRS)

4 404 362

4 415 502

2 171 361

2 158 481

 Kontrakt na przyszłą stopę procentową (FRA)

66 792

31 146

18 895

69 751

 Transakcje walutowe

1 959 520

2 288 300

1 384 160

1 225 847

 Swap walutowo-procentowy (CIRS)

332 765

425 211

199 083

203 848

 Forward

264 172

198 268

158 411

272 319

 Swap walutowy (FX Swap)

1 094 440

1 401 172

854 233

557 991

 Spot

500

971

3 026

790

 Opcje

267 643

262 678

169 407

190 899

 Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe 

244 547

-

361 679

-

 Dłużne papiery wartościowe

229 290

-

313 350

-

 Papiery wartościowe Skarbu Państwa:

213 206

-

299 046

-

 - obligacje

213 206

-

299 046

-

 Pozostałe papiery wartościowe:

16 084

-

14 304

-

 - obligacje

16 084

-

14 304

-

 Kapitałowe papiery wartościowe:

15 257

-

48 329

-

 - notowane

15 257

-

48 329

-

 Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży

-

195 560

-

385 585

Razem

6 879 751

7 117 867

4 020 966

3 880 926

W pozycji aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu - pochodne instrumenty finansowe o charakterze handlowym zawarta jest zmiana wyceny z tytułu ryzyka kontrahenta w kwocie 1 242 tys. zł na 31.12.2022 r. oraz (8 097) tys. zł na 31.12.2021 r.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Poniższa tabela przedstawia nominały instrumentów pochodnych:

Nominały instrumentów pochodnych

31.12.2022

31.12.2021

 Transakcje pochodne –terminowe (zabezpieczające)

39 296 968

25 312 217

 Swap stopy procentowej jednowalutowy (IRS)

11 647 671

4 890 934

 Swap stopy procentowej zabezpieczający przepływy pieniężne kupiony (IRS)

4 798 700

50 000

 Swap stopy procentowej zabezpieczający przepływy pieniężne kupiony (CIRS)

10 681 594

9 407 103

 Swap stopy procentowej zabezpieczający przepływy pieniężne-sprzedany (CIRS)

12 169 003

10 964 180

 FX Swap zabezpieczający przepływy pieniężne kupiony (FX)

-

-

 FX Swap zabezpieczający przepływy pieniężne sprzedany (FX)

-

-

 Transakcje pochodne-terminowe (handlowe)

776 940 525

662 617 044

 Transakcje stopy procentowej

508 540 765

370 972 541

 -Swap stopy procentowej jednowalutowy (IRS)

426 207 912

340 653 514

 -Kontrakt na przyszłą stopę procentową (FRA) 

75 832 500

21 691 000

 -Opcje na stopę procentową

6 486 353

8 374 127

 -Forward kupiony

9 000

243 900

 -Forward sprzedany

5 000

10 000

 Transakcje walutowe

268 399 760

291 644 503

 -Swap walutowy (FX Swap)-kwoty zakupione

77 701 126

92 696 875

 -Swap walutowy (FX Swap)-kwoty sprzedane

78 149 123

92 654 613

 -Forward kupiony

17 076 145

19 178 299

 -Forward sprzedany

16 855 581

19 078 735

 -Non-Deliverable Forward (NDF) kupiony

515 889

620 919

 -Non-Deliverable Forward (NDF) sprzedany

540 017

626 202

 -Window Forward kupiony

49 196

129 701

 -Window Forward sprzedany

48 973

129 475

 -Swap stopy procentowej dwuwalutowy (CIRS)-kwoty zakupione

17 194 355

16 148 572

 -Swap stopy procentowej dwuwalutowy (CIRS)-kwoty sprzedane

17 252 483

16 178 507

 -Opcje walutowe kupione CALL

10 407 548

8 490 058

 -Opcje walutowe kupione PUT

11 100 888

8 611 245

 -Opcje walutowe sprzedane CALL

10 383 420

8 484 775

 -Opcje walutowe sprzedane PUT

11 125 016

8 616 527

 Bieżące operacje walutowe

1 684 133

4 486 714

 Spot - zakupiony

841 940

2 244 394

 Spot - sprzedany

842 193

2 242 320

 Transakcje związane z kapitałowymi instrumentami finansowymi

16 309

48 423

 Instrumenty pochodne - zakupione

700

101

 Instrumenty pochodne - sprzedane

15 609

48 322

Razem

817 937 935

692 464 398

Nominały instrumentów pochodnych dla transakcji jednowalutowych (IRS, FRA, opcje nie będące opcjami walutowymi) zostały zaprezentowane wyłącznie jako kwoty nabyte.

20.       Pochodne instrumenty zabezpieczające

31.12.2022

31.12.2021

Pochodne instrumenty zabezpieczające

Aktywa

Zobowiązania

Aktywa

Zobowiązania

 Instrumenty finansowe zabezpieczające wartość godziwą

487 292

25 508

163 043

29 105

 Instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne

50 632

1 846 531

-

1 612 719

Razem

537 924

1 872 039

163 043

1 641 824

Na dzień 31.12.2022 r. w pozycji pochodne instrumenty zabezpieczające – instrumenty finansowe zabezpieczające przepływy pieniężne zawarta jest zmiana wyceny dnia pierwszego dla transakcji start forward CIRS w kwocie (4 353) tys. zł oraz (5 404) tys. zł. na 31.12.2021 r.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

21.       Należności od klientów

  

31.12.2022

Należności od klientów

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie 

Wyceniane  w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Wyceniane  w wartości godziwej przez wynik finansowy

Razem

Należności od podmiotów gospodarczych

66 481 615

2 306 972

39 205

68 827 792

Należności od klientów indywidualnych, w tym:

68 560 682

-

112 926

68 673 608

         Należności z tytułu kredytów na nieruchomości*

50 611 667

-

-

50 611 667

Należności od podmiotów sektora publicznego

950 694

328 428

-

1 279 122

Pozostałe należności

69 739

-

-

69 739

Należności brutto

136 062 730

2 635 400

152 131

138 850 261

Odpis na oczekiwane straty kredytowe

(4 000 693)

(6 740)

-

(4 007 433)

Razem

132 062 037

2 628 660

152 131

134 842 828

. *Obejmuje zmiany wartości bilansowej brutto wykazane w nocie 46 Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w CHF oraz wpływ wakacji kredytowych – szczegóły opisane w nocie 2.6.

31.12.2021

Należności od klientów

Wyceniane w zamortyzowanym koszcie 

Wyceniane  w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Wyceniane  w wartości godziwej przez wynik finansowy

Razem

Należności od podmiotów gospodarczych

55 967 496

1 732 895

49 199

57 749 590

Należności od klientów indywidualnych, w tym:

69 245 409

-

401 357

69 646 766

         Należności z tytułu kredytów na nieruchomości*

51 816 096

-

-

51 816 096

Należności od podmiotów sektora publicznego

277 067

-

-

277 067

Pozostałe należności

49 224

-

-

49 224

Należności brutto

125 539 196

1 732 895

450 556

127 722 647

Odpis na oczekiwane straty kredytowe

(3 740 198)

(3 047)

-

(3 743 245)

Razem

121 798 998

1 729 848

450 556

123 979 402

*Obejmuje zmiany wartości bilansowej brutto wykazane w nocie 46 Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w CHF

Wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

Wartość bilansowa brutto należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych przed uwzględnieniem kosztów ryzyka prawnego

Wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

Wartość bilansowa brutto należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych po

uwzględnieniu kosztów ryzyka prawnego*

31.12.2022

 

 

 

Należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych - korekta pomniejszająca wartość bilansową należności

6 524 486

2 491 692

4 032 794

Rezerwa wynikająca z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

 

318 683

 

Razem

 

2 810 375

 

31.12.2021

 

 

 

Należności z tytułu kredytów na nieruchomości w walutach obcych - korekta pomniejszająca wartość bilansową należności

7 277 559

1 469 728

5 807 831

Rezerwa wynikająca z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

 

128 042

 

Razem

 

1 597 770

 

. *Obejmuje zmiany wartości bilansowej brutto wykazane w nocie 46 Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w CHF

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Na dzień 31.12.2022 r. korekta wartości godziwej z tytułu zabezpieczanego ryzyka kredytów objętych rachunkowością zabezpieczeń wynosiła 17 541 tys. zł.

Santander Bank Polska  S.A. może odpisać aktywa finansowe, które w dalszym ciągu są przedmiotem działań służących odzyskaniu należności. Zaległe kwoty umowne takich aktywów odpisane w ciągu roku zakończonego 31.12.2022 r. wynosiły 72 532 tys. zł, natomiast na 31.12.2021 r. wyniosły 243 862 tys. zł.

Wartość godziwą „Należności od klientów” przedstawia nota 45.

Należności od klientów

31.12.2022

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

POCI

Razem

Stan na początek okresu

114 640 236

5 513 716

4 863 261

521 983

125 539 196

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

6 249 388

(6 138 748)

(110 640)

-

-

Transfer do Koszyka 2

(9 343 692)

9 765 638

(421 946)

-

-

Transfer do Koszyka 3

(437 732)

(1 959 730)

2 397 462

-

-

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

24 683 564

-

-

-

24 683 564

Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela

8 822 814

(356 279)

(350 498)

248 083

8 364 120

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

(21 328 177)

(1 061 037)

(265 999)

(163 709)

(22 818 922)

Spisania

-

-

(637 769)

-

(637 769)

Inne, w tym różnice kursowe

951 835

377 092

(527 941)

131 556

932 542

Stan na koniec okresu

124 238 235

6 140 652

4 945 930

737 913

136 062 730

.

Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2022 r. do 31.12.2022 r.

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Stan na początek okresu

(359 024)

(401 685)

(2 859 561)

(3 620 270)

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

(148 356)

424 308

42 583

318 535

Transfer do Koszyka 2

206 317

(747 549)

159 311

(381 921)

Transfer do Koszyka 3

11 812

231 776

(810 980)

(567 392)

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

(135 548)

-

-

(135 548)

Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela

(82 624)

33 460

(147 900)

(197 064)

Zmiany modeli i parametrów ryzyka

(19 360)

(117 400)

(1 940)

(138 700)

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

88 450

36 480

128 344

253 274

Spisania

-

-

567 476

567 476

Inne, w tym różnice kursowe

5 217

6 310

24 403

35 930

Stan na koniec okresu

(433 116)

(534 300)

(2 898 264)

(3 865 680)

.

Uzgodnienie do noty 11: Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności kredytowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2022 do 31.12.2022

(74 090)

(132 616)

(38 703)

(245 409)

Transfery, które nie przechodzą przez rachunek zysków i strat

(69 321)

(129 460)

75 009

(123 772)

Spisania

-

-

(498 325)

(498 325)

Odpisy na należności wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(3 694)

-

-

(3 694)

Różnice kursowe

837

2 511

12 620

15 968

Razem

(146 268)

(259 565)

(449 399)

(855 232)

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana stanu odpisów na straty kredytowe dla należności klasyfikowanych jako POCI

 

 

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Stan na początek okresu

 

 

(119 928)

(109 628)

Odpisy/rozwiązania bieżącego okresu

 

 

(14 452)

(8 338)

Różnice kursowe

 

 

(627)

(352)

Inne

 

 

(7)

(1 610)

Stan na koniec okresu

 

 

(135 014)

(119 928)

..

Należności od klientów

31.12.2021

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

POCI

Razem

Stan na początek okresu

108 360 571

5 834 919

5 715 195

564 932

120 475 617

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

4 916 669

(4 750 668)

(166 001)

-

-

Transfer do Koszyka 2

(6 241 712)

6 467 037

(225 325)

-

-

Transfer do Koszyka 3

(501 317)

(1 230 544)

1 731 861

-

-

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

26 566 745

-

-

-

26 566 745

Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela

887 984

(450 368)

(510 824)

(98 280)

(171 488)

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

(20 338 447)

(575 577)

(222 630)

(57 263)

(21 193 917)

Spisania

-

-

(1 293 980)

-

(1 293 980)

Inne, w tym różnice kursowe

989 743

218 917

(165 035)

112 594

1 156 219

Stan na koniec okresu

114 640 236

5 513 716

4 863 261

521 983

125 539 196

.

Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2021 r. do 31.12.2021 r.

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Stan na początek okresu

(359 531)

(506 097)

(3 131 475)

(3 997 103)

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

(128 586)

384 330

62 478

318 222

Transfer do Koszyka 2

152 879

(558 575)

94 842

(310 854)

Transfer do Koszyka 3

13 247

178 842

(697 204)

(505 115)

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

(90 299)

-

-

(90 299)

Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela

5 866

57 361

(392 074)

(328 847)

Zmiany modeli i parametrów ryzyka

(23 935)

37 703

(25 983)

(12 215)

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

59 209

11 897

98 244

169 350

Spisania

-

-

1 154 346

1 154 346

Inne, w tym różnice kursowe

12 126

(7 146)

(22 735)

(17 755)

Stan na koniec okresu

(359 024)

(401 685)

(2 859 561)

(3 620 270)

Uzgodnienie do noty 11: Odpisy netto z tytułu utraty wartości należności kredytowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2021 do 31.12.2021

506

104 413

271 914

376 833

Transfery, które nie przechodzą przez rachunek zysków i strat

(36 964)

(122 848)

92 116

(67 696)

Spisania

(265)

-

(1 234 503)

(1 234 768)

Odpisy na należności wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(1 754)

-

50 229

48 475

Różnice kursowe

400

351

10 762

11 513

Razem

(38 077)

(18 084)

(809 482)

(865 643)

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Należności od podmiotów gospodarczych

31.12.2022

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

POCI

Razem

Stan na początek okresu

48 895 196

3 901 379

2 951 940

218 981

55 967 496

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

2 344 157

(2 319 373)

(24 784)

-

-

Transfer do Koszyka 2

(4 097 789)

4 213 272

(115 484)

-

-

Transfer do Koszyka 3

(111 945)

(1 033 283)

1 145 228

-

-

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

10 882 969

-

-

-

10 882 969

Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela

12 717 826

(239 932)

(206 524)

250 481

12 521 852

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

(12 942 704)

(889 507)

(132 101)

(129 804)

(14 094 117)

Spisania

-

-

(311 112)

-

(311 112)

Inne, w tym różnice kursowe

1 498 789

304 184

(360 776)

72 331

1 514 528

Stan na koniec okresu

59 186 499

3 936 740

2 946 387

411 989

66 481 615

..

Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od podmiotów gospodarczych wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie  od 1.01.2022 r. do 31.12.2022 r.

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Stan na początek okresu

(148 053)

(255 216)

(1 759 676)

(2 162 945)

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

(40 919)

131 032

13 686

103 799

Transfer do Koszyka 2

80 811

(263 502)

32 301

(150 390)

Transfer do Koszyka 3

4 115

109 510

(364 765)

(251 140)

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

(34 217)

-

-

(34 217)

Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela

(49 332)

(60 489)

(32 846)

(142 667)

Zmiany modeli i parametrów ryzyka

(6 320)

(31 430)

(24 730)

(62 480)

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

29 735

22 262

47 526

99 523

Spisania

-

-

298 253

298 253

Inne, w tym różnice kursowe

(137)

8 068

9 687

17 618

Stan na koniec okresu

(164 317)

(339 765)

(1 780 564)

(2 284 646)

.

Zmiana stanu odpisów na straty kredytowe dla należności od podmiotów gospodarczych klasyfikowanych jako POCI

 

 

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Stan na początek okresu

 

 

(47 948)

(33 984)

Odpisy/rozwiązania bieżącego okresu

 

 

(11 068)

(13 706)

Różnice kursowe

 

 

(145)

(14)

Inne

 

 

(14)

(244)

Stan na koniec okresu

 

 

(59 175)

(47 948)

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Należności od podmiotów gospodarczych

31.12.2021

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

POCI

Razem

Stan na początek okresu

46 174 900

3 939 535

3 672 518

244 647

54 031 600

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

1 828 679

(1 802 758)

(25 921)

-

-

Transfer do Koszyka 2

(3 005 741)

3 016 636

(10 895)

-

-

Transfer do Koszyka 3

(111 389)

(542 924)

654 313

-

-

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

12 742 306

-

-

-

12 742 306

Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela

5 794 047

(325 384)

(341 762)

(33 321)

5 093 580

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

(15 142 023)

(472 786)

(90 570)

(26 138)

(15 731 517)

Spisania

-

-

(790 622)

-

(790 622)

Inne, w tym różnice kursowe

614 417

89 060

(115 121)

33 793

622 149

Stan na koniec okresu

48 895 196

3 901 379

2 951 940

218 981

55 967 496

Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od podmiotów gospodarczych wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie

od 1.01.2021 r. do 31.12.2021 r.

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Stan na początek okresu

(159 090)

(321 242)

(2 012 581)

(2 492 913)

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

(40 467)

137 005

11 711

108 249

Transfer do Koszyka 2

59 628

(201 699)

6 070

(136 001)

Transfer do Koszyka 3

5 404

71 045

(265 072)

(188 623)

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

(31 926)

-

-

(31 926)

Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela

(9 981)

10 220

(251 525)

(251 286)

Zmiany modeli i parametrów ryzyka

(11 534)

48 592

(19 607)

17 451

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

27 590

3 314

39 524

70 428

Spisania

-

-

761 695

761 695

Inne, w tym różnice kursowe

12 323

(2 451)

(29 891)

(20 019)

Stan na koniec okresu

(148 053)

(255 216)

(1 759 676)

(2 162 945)

...

Należności od klientów indywidualnych

31.12.2022

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

POCI

Razem

Stan na początek okresu

65 418 747

1 612 341

1 911 322

302 999

69 245 409

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

3 905 231

(3 819 375)

(85 856)

-

-

Transfer do Koszyka 2

(5 245 904)

5 552 366

(306 462)

-

-

Transfer do Koszyka 3

(325 786)

(926 447)

1 252 233

-

-

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

13 800 595

-

-

-

13 800 595

Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela

(4 589 153)

(116 346)

(143 974)

(2 398)

(4 851 871)

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

(8 385 473)

(171 530)

(133 897)

(33 905)

(8 724 805)

Spisania

-

-

(326 657)

-

(326 657)

Inne, w tym różnice kursowe

(546 956)

72 908

(167 165)

59 224

(581 989)

Stan na koniec okresu

64 031 301

2 203 917

1 999 544

325 920

68 560 682

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów indywidualnych wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2022 r. do 31.12.2022 r.

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Stan na początek okresu

(210 974)

(146 467)

(1 099 884)

(1 457 325)

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

(107 437)

293 275

28 896

214 734

Transfer do Koszyka 2

125 507

(484 047)

127 010

(231 530)

Transfer do Koszyka 3

7 698

122 266

(446 215)

(316 251)

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

(101 332)

-

-

(101 332)

Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela

(33 293)

93 948

(115 054)

(54 399)

Zmiany modeli i parametrów ryzyka

(13 040)

(85 970)

22 790

(76 220)

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

58 715

14 219

80 818

153 752

Spisania

-

-

269 224

269 224

Inne, w tym różnice kursowe

5 355

(1 759)

14 715

18 311

Stan na koniec okresu

(268 801)

(194 535)

(1 117 700)

(1 581 036)

.

Zmiana stanu odpisów na straty kredytowe dla należności od klientów indywidualnych klasyfikowanych jako POCI

 

 

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Stan na początek okresu

 

 

(71 980)

(75 644)

Odpisy/rozwiązania bieżącego okresu

 

 

(3 384)

5 368

Różnice kursowe

 

 

(482)

(338)

Inne

 

 

7

(1 366)

Stan na koniec okresu

 

 

(75 839)

(71 980)

.

Należności od klientów indywidualnych

31.12.2021

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

POCI

Razem

Stan na początek okresu

61 945 107

1 895 387

2 042 677

320 283

66 203 454

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

3 087 990

(2 947 910)

(140 080)

-

-

Transfer do Koszyka 2

(3 235 971)

3 450 401

(214 430)

-

-

Transfer do Koszyka 3

(389 928)

(687 620)

1 077 548

-

-

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

13 824 438

-

-

-

13 824 438

Zmiany w ekspozycji istniejącego portfela

(4 991 792)

(124 984)

(169 062)

(64 960)

(5 350 798)

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

(5 196 424)

(102 791)

(132 060)

(31 125)

(5 462 400)

Spisania

-

-

(503 358)

-

(503 358)

Inne, w tym różnice kursowe

375 327

129 858

(49 913)

78 801

534 073

Stan na koniec okresu

65 418 747

1 612 341

1 911 322

302 999

69 245 409

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana stanu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla należności od klientów indywidualnych wycenianych w zamortyzowanym koszcie w okresie od 1.01.2021 r. do 31.12.2021 r.

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Stan na początek okresu

(200 445)

(184 854)

(1 118 893)

(1 504 192)

Zmiany wynikające z transferów

 

 

 

 

Transfer do Koszyka 1

(88 119)

247 325

50 767

209 973

Transfer do Koszyka 2

93 251

(356 875)

88 772

(174 852)

Transfer do Koszyka 3

7 843

107 797

(432 132)

(316 492)

Zmiany z tytułu nabycia lub udzielenia

(58 373)

-

-

(58 373)

Zmiany w ryzyku kredytowym istniejącego portfela

15 847

47 141

(140 550)

(77 562)

Zmiany modeli i parametrów ryzyka

(12 400)

(10 889)

(6 376)

(29 665)

Zmiany z tytułu wyłączenia z bilansu, inne niż spisania

31 619

8 583

58 720

98 922

Spisania

-

-

392 651

392 651

Inne, w tym różnice kursowe

(197)

(4 695)

7 157

2 265

Stan na koniec okresu

(210 974)

(146 467)

(1 099 884)

(1 457 325)

22.       Informacje o sekurytyzacji aktywów

W dniu 7 grudnia 2018 r. Santander Bank Polska zawarł z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym (EFI) umowę transakcji sekurytyzacji syntetycznej portfela kredytów gotówkowych o łącznym wolumenie 2 150 031 tys.PLN której celem jest uwolnienie kapitału dalej przeznaczonego na finansowanie projektów wspierających rozwój segmentu klienta MŚP, korporacyjnego i sektora publicznego. Spełnienie przez Bank warunków zawieszających wpisanych w umowę transakcji umożliwiło efektywnie aktywację umowy w dniu 28 sierpnia 2019 r. W rezultacie gwarancją został objęty portfel kredytów gotówkowych w kwocie 2 150 031 tys.PLN, przy czym transakcja dotyczy tylko części kapitałowej tych ekspozycji. Przewidywana data zakończenia trwania transakcji to 10 września 2031.

Transakcja transferuje ryzyko kredytowe na EFI i realizuje strategię optymalizacji kapitału Tier 1 Banku. Transakcja jest sekurytyzacją syntetyczną bez elementu finansowania, a objęty nią wyselekcjonowany portfel kredytów gotówkowych pozostaje w bilansie Banku. Całość portfela poddanego sekurytyzacji jest ważona ryzykiem według metody standardowej.

Konstrukcja transakcji przewiduje podział sekurytyzowanego portfela na trzy transze: senioralną (80% portfela) mezzanine (18,5%, portfela) oraz junior tj. transzę pierwszej straty (1,5% portfela). Na moment uruchomienia gwarancji kwoty transz wynosiły odpowiednio: transzy senior 1 720 025 tys.PLN, transzy mezzanine 397 756 tys.PLN i transzy junior 32 251 tys.PLN.

Transze: senioralna i mezzanine zostały w pełni zagwarantowane przez EFI. Dodatkowo dla transzy mezzanine EFI otrzymało regwarancję Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI). Transza pierwszej straty została zatrzymana przez Bank i odliczona od kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k) CRR. Odliczenie od kapitału podstawowego Tier I oznacza zastosowanie „metody pełnego odliczenia” zgodnie z art. 245 ust. 1 lit. b) CRR.

Struktura transakcji zakłada, że straty do kwoty transzy junior są pokrywane przez Bank, a dopiero po jej skonsumowaniu dalsze straty pokrywane będą z gwarancji EFI. W celu utrzymania stabilności struktury portfela w transakcji zastosowano mechanizm Synthetic Excess Spread umożliwiający alokowanie strat do poziomu 1,45% wielkości portfela rocznie poza strukturą sekurytyzacyjną.

Według stanu na 31 grudnia 2022 wartości bilansowe brutto transz wynosiły odpowiednio: transzy senior 474 115 tys.PLN, transzy mezzanine 109 639 tys.PLN i transzy junior 32 511 tys. PLN. W okresie sprawozdawczym kwota strat kredytowych alokowana poza strukturę sekurytyzacyjną w ramach mechanizmu Synthetic Excess Spread wyniosła 18 271 tys.PLN. Od momentu aktywacji transakcji straty nie przekroczyły poziomu transzy junior i Bank nie otrzymał od EFI kwot z tytułu realizacji gwarancji.

W świetle zapisów MSSF 9 warunki umowne przeprowadzonej transakcji sekurytyzacji nie spełniają przesłanek do nieuwzględniania sekurytyzowanych aktywów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Santander Bank Polska S.A.

Tabela poniżej przedstawia wartości bilansowe brutto sekurytyzowanych kredytów oraz ich część kapitałową objętą sekurytyzacją i kwoty ryzyka pozostające w Banku:

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Wartość transakcji brutto

Wartość transakcji wg kwoty kapitału

Kwota ryzyka pozostająca w Grupie Kapitałowej

 

31.12.2022

31.12.2021

31.12.2022

31.12.2021

31.12.2022

31.12.2021

Wartość bilansowa portfela, w tym:

616 265

1 370 051

611 333

1 364 407

4 930

5 645

transza senior

474 115

1 086 470

470 321

1 081 955

3 793

4 516

transza mezzanine

109 639

251 246

108 762

250 202

877

1 044

transza junior

32 511

32 335

32 250

32 250

260

85

Wartość strat alokowanych do Synthetic Excess Spread

18 271

23 406

18 271

23 406

18 271

23 406

Wartość dostępnego Synthetic Excess Spread pozostającego do wykorzystania 

8 337

18 772

8 337

18 772

 

 

Dnia 31 marca 2022 roku Santander Bank Polska S.A. zawarł z International Finance Corporation) (IFC) transakcję sekurytyzacji syntetycznej, w wyniku której gwarancją został objęty portfel kredytów gotówkowych w kwocie  2 443 520  tys. PLN z możliwością zwiększenia w przyszłości tej kwoty, do poziomu 2 878 788  tys. PLN. Transakcja z IFC jest pierwszą taką transakcją zawartą przez Bank i podmioty Grupy Kapitałowej z tym inwestorem.

Transakcja transferuje ryzyko kredytowe na IFC i realizuje strategię optymalizacji kapitału Tier 1 Banku. Transakcja jest sekurytyzacją syntetyczną bez elementu finansowania, a objęty nią wyselekcjonowany portfel kredytów gotówkowych pozostaje w bilansie Banku. Całość portfela poddanego sekurytyzacji jest ważona ryzykiem według metody standardowej. W rozumieniu CRR jest to transakcja SRT.  Bank przeznaczy uwolniony dzięki gwarancji IFC kapitał na finansowanie prośrodowiskowych projektów o łącznej wartości minimum 600 mln dolarów.

Przewidywana data zakończenia trwania transakcji to 31 stycznia 2030 roku.

Konstrukcja transakcji przewiduje podział sekurytyzowanego portfela na trzy transze: senioralną (82,67% portfela) mezzanine (16,5%, portfela) oraz junior tj. transzę pierwszej straty (0,83% portfela). Na moment uruchomienia gwarancji kwoty transz wynosiły odpowiednio: transzy senior 2 020 058  tys.PLN, transzy mezzanine 403 181 tys.PLN i transzy junior 20 281 tys.PLN.

Transza mezzanine została objęta gwarancją IFC. Transze senioralną i pierwszej straty zostały zatrzymane przez Bank, przy czym transza junior została odliczona od kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 36 ust. 1 lit. k) CRR. Odliczenie od kapitału podstawowego Tier I oznacza zastosowanie „metody pełnego odliczenia” zgodnie z art. 245 ust. 1 lit. b) CRR.

Według stanu na 31 grudnia 2022 wartości bilansowe brutto transz wynosiły odpowiednio: transzy senior 2 032 923 tys.PLN, transzy mezzanine 405 749 tys.PLN i transzy junior 20 410 tys.PLN.

W świetle zapisów MSSF 9 warunki umowne przeprowadzonej transakcji sekurytyzacji nie spełniają przesłanek do nieuwzględniania sekurytyzowanych aktywów w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Santander Bank Polska S.A.

Tabela poniżej przedstawia wartości bilansowe brutto sekurytyzowanych kredytów oraz ich część kapitałową objętą sekurytyzacją i kwoty ryzyka pozostające w Banku :

Wartość transakcji brutto

Wartość transakcji wg kwoty kapitału

Kwota ryzyka pozostająca

w Grupie Kapitałowej

 

31.12.2022

31.12.2021

31.12.2022

31.12.2021

31.12.2022

31.12.2021

Wartość bilansowa portfela, w tym:

2 459 082

-

2 443 520

-

144 987

-

transza senior

2 032 923

-

2 020 058

-

119 861

-

transza mezzanine

405 749

-

403 181

-

23 923

-

transza junior

20 410

-

20 281

-

1 203

-



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

23.       Inwestycyjne aktywa finansowe             

.

Inwestycyjne aktywa finansowe

31.12.2022

31.12.2021

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite

dochody

36 303 503

67 138 415

Papiery wartościowe Skarbu Państwa:

30 891 181

46 299 133

- obligacje

30 891 181

46 299 133

Papiery wartościowe banku centralnego:

3 898 145

6 997 960

- bony

3 898 145

6 997 960

Pozostałe papiery wartościowe:

1 514 177

13 841 322

- obligacje

1 514 177

13 841 322

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

62 907

113 733

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

15 499 348

1 421 272

Papiery wartościowe Skarbu Państwa:

3 156 010

1 421 272

- obligacje

3 156 010

1 421 272

Pozostałe papiery wartościowe:

12 343 338

-

- obligacje

12 343 338

 

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

200 170

191 991

- nienotowane

200 170

191 991

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

58 035

-

- nienotowane

58 035

-

Razem

52 123 963

68 865 411

Zmiana stanu inwestycyjnych aktywów finansowych

1.01.2022 r. - 31.12.2022 r.

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane

w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane

w wartości godziwej przez wynik finansowy

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowa-nym koszcie

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane

w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane

w wartości godziwej przez wynik finansowy

Razem

Stan na początek okresu

67 138 415

113 733

1 421 272

191 991

-

68 865 411

Zwiększenia

159 438 467

-

1 680 423

129

59 179

161 178 198

Zmniejszenia (sprzedaż i zapadalność)

(179 006 052)

(59 179)

-

-

-

(179 065 231)

Przeklasyfikowanie

(10 521 724)

-

12 380 194

-

-

1 858 470

Wycena do wartości godziwej

(1 508 227)

(4 515)

-

8 050

1 705

(1 502 987)

Zmiana stanu odsetek naliczonych

558 786

-

17 459

-

-

576 245

Odpisy z tytułu utraty wartości papierów wartościowych

(1 066)

-

-

-

-

(1 066)

Różnice kursowe

204 904

12 868

-

-

(2 827)

214 945

Pozostałe

-

-

-

-

(22)

(22)

Stan na koniec okresu

36 303 503

62 907

15 499 348

200 170

58 035

52 123 963

.*Wzrost rentowności portfela dłużnych papierów wartościowych w związku z rozpoczęciem przez Narodowy Bank Polski cyklu zacieśniania polityki pieniężnej (poprzez zwiększanie poziomu stóp procentowych) spowodował spadek wyceny tych papierów.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana stanu inwestycyjnych aktywów finansowych

1.01.2021 r. - 31.12.2021 r.

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane

w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane

w wartości godziwej przez wynik finansowy

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowa-nym koszcie

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane

w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane

w wartości godziwej przez wynik finansowy

Razem

Stan na początek okresu

63 312 701

106 639

-

823 633

112 694

64 355 667

Zwiększenia

211 311 242

-

1 415 626

428

-

212 727 296

Zmniejszenia (sprzedaż i zapadalność)

(203 882 473)

-

-

(1 116 723)

(116 422)

(205 115 618)

Wycena do wartości godziwej

(3 768 096)*

(1 745)

-

484 653

4 009

(3 281 179)

Zmiana stanu odsetek naliczonych

(37 589)

-

5 646

-

-

(31 943)

Odpisy z tytułu utraty wartości papierów wartościowych

(4 015)

-

-

-

-

(4 015)

Różnice kursowe

206 645

8 839

-

-

(281)

215 203

Stan na koniec okresu

67 138 415

113 733

1 421 272

191 991

-

68 865 411

*Wzrost rentowności portfela dłużnych papierów wartościowych w związku z rozpoczęciem przez Narodowy Bank Polski cyklu zacieśniania polityki pieniężnej (poprzez zwiększanie poziomu stóp procentowych) spowodował spadek wyceny tych papierów.

Zmiana klasyfikacji portfela określonych obligacji

W I kwartale 2022 r. Zarząd Banku przeprowadził przegląd polityki zarządzania aktywami i pasywami.

Biorąc pod uwagę następujące zewnętrzne czynniki obserwowane w gospodarce i na rynkach, stanowiące istotną zmianę scenariusza dotyczącego inflacji i stóp procentowych w Polsce:

             Bezprecedensowy wzrost oczekiwań inflacyjnych w ujęciu globalnym i lokalnym;

             Znaczące przyspieszenie podwyżek stóp procentowych i oczekiwane dalsze podwyżki;

             Rosyjską inwazję na Ukrainę mającą negatywny wpływ na wzrost gospodarczy oraz zwiększającą globalną presję inflacyjną;

             Znacząco wyższą zmienność polskiej waluty i stóp procentowych;

             Istotne podwyższenie prognoz inflacji w Polsce w dłuższym okresie;

Zarząd zidentyfikował konieczność weryfikacji istniejącej strategii i powiązanego modelu biznesowego dotyczącego zarządzania depozytami klientowskimi.

Dotychczasowa strategia modelu biznesowego Banku w zakresie środków deponowanych w Banku przez klientów zakładała, że wszelkie depozyty, w tym rachunki bieżące, bez względu na obecne warunki cenowe, mogą podlegać ryzyku zmiany ceny, a ich cena jest powiązana z obowiązującymi stopami rynkowymi uzależnionymi od warunków rynkowych oraz/lub pozycji płynnościowej Banku. To z kolei ma bezpośredni wpływ na model biznesowy w zakresie zarządzania aktywami i pasywami, który w przeszłości przewidywał jedynie inwestycje w aktywa klasyfikowane jako utrzymywane w celu uzyskiwania umownych przepływów pieniężnych oraz w celu sprzedaży (Held To Collect and for Sale, HTC&S). Opcja sprzedaży i reinwestycji powyższych aktywów umożliwiała Bankowi zarządzanie i ochronę marży odsetkowej netto w przypadku konieczności oprocentowania depozytów.

Z przeprowadzonych przez Zarząd analiz wynikają poniższe wnioski: Stabilna część rachunków bieżących, w tym rachunki bieżące klientów detalicznych, a w szczególności Konto Jakie Chcę (KJC), była i jest nadal głównym źródłem ryzyka stopy procentowej po stronie pasywnej bilansu (długoterminowe pozycje o stałym oprocentowaniu modelowane przez Bank). W związku z powyższym, w celu zarządzania ryzykiem bilansu (ochrony bilansu, tj. rynkowej/ekonomicznej wartości kapitału – MVE) konieczne jest zapewnienie analogicznej pozycji o stałym oprocentowaniu po stronie aktywów. Można to uzyskać dzięki bezpośredniej inwestycji w aktywa o stałym oprocentowaniu lub poprzez zabezpieczenie przed ryzykiem za pomocą instrumentów pochodnych (swapów stopy procentowej). Z uwagi na historyczną nadpłynność Banku, obserwowaną w szczególności od początku 2020 r., tj. od uruchomienia programów pomocowych w związku z pandemią Covid-19, skutkujących nadwyżką płynności na całym rynku, strategia Banku przewidywała przeznaczenie nadwyżki płynności na zakup aktywów o stałym oprocentowaniu do portfela ALCo. Po tym jak polski rząd zdecydował, że BGK i PFR wyemitują długoterminowe obligacje w celu finansowania programów pomocowych, Bank postanowił nabyć te instrumenty w ramach ww. strategii – co miało swoje odzwierciedlenie w uprawnieniach przyznanych ALCo do zakupu tych papierów wartościowych, z datą obowiązywania od kwietnia 2020 r. Zmiany wrażliwości ekonomicznej wartości kapitału wykazały, że wraz ze wzrostem sald rachunków bieżących stale rosła ekspozycja na ryzyko i pomimo kalibracji modelu w celu uwzględnienia potencjalnej

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

niepewności dotyczącej oprocentowania takich depozytów, decyzja o zakupie obligacji covidowych była bezpośrednio powiązana z zarządzaniem ryzykiem (w związku z rosnącą wrażliwością ekonomicznej wartości kapitału) wynikającym ze wzrostu stabilnej części rachunków bieżących w PLN, w tym KJC.

W związku z podwyższonym ryzykiem zmiany ceny bazy depozytowej ogółem wynikającym ze zmiany warunków ekonomicznych, o której mowa powyżej, Bank postanowił zaprzestać prowadzenia części istotnej działalności biznesowej, tj. zrezygnować z możliwości oprocentowania KJC w przyszłości. Zostało to potwierdzone formalnymi decyzjami ALCo oraz Zarządu Banku w marcu 2022 r.

Zmiana strategii dotyczącej powyższych rachunków bieżących wymagająca innego podejścia do  zarządzania nimi w przyszłych okresach przekłada się bezpośrednio na zmianę strategii inwestycyjnej dotyczącej aktywów bazowych. Strategia ochrony musi ulec zmianie, ponieważ aktywa o stałym oprocentowaniu, które zabezpieczają ekspozycję na ryzyko stopy procentowej portfela KJC, należy uwzględnić w nowym modelu biznesowym zakładającym utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania umownych przepływów pieniężnych (Held To Collect; HTC). Zgodnie z powyższą strategią Bank inwestuje w aktywa o stałym oprocentowaniu, które będą utrzymywane do terminu wymagalności w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej tego portfela.

Z uwagi na fakt, że opcja sprzedaży nie ma już zastosowania na potrzeby realizacji zmienionej strategii, istnieje konieczność przeklasyfikowania portfela obligacji o stałym oprocentowaniu, o którym mowa powyżej, do modelu HTC. Inwestycje dotyczące obligacji są realizowane przy założeniu, że główna część bazy depozytowej (w szczególności KJC) jest stabilna, w związku z czym opcja reinwestowania nie jest konieczna. Wszystkie obligacje o wymaganej specyfikacji zostały uwzględnione w zmienionym modelu biznesowym.

Wszystkie kryteria wskazane w MSSF 9 jako niezbędne do wdrożenia zmiany w modelu biznesowym zostały spełnione. Zmiana jest sporadyczna, wynika z czynników zewnętrznych, ma istotny wpływ na działalność i można ją wykazać stronom trzecim. Ponadto decyzja o zmianie modelu biznesowego (a w rezultacie o zmianie klasyfikacji instrumentów finansowych) została podjęta zgodnie z obowiązującą strukturą ładu korporacyjnego, tj. przez Komitet ALCO oraz Zarząd.

Z uwagi na fakt, że zmiana modelu biznesowego nastąpiła w pierwszym kwartale 2022 r., a Bank publikuje śródroczne sprawozdania finansowe w okresach kwartalnych, zgodnie z postanowieniami MSSF 9 przeklasyfikowanie zostało uwzględnione w kolejnych śródrocznych sprawozdaniach finansowym z datą obowiązywania przypadającą na 1.04.2022 r.

Poniżej przedstawiono wpływ przeklasyfikowania określonych instrumentów finansowych na sytuację finansową Banku oraz strukturę jego aktywów według stanu na 1.04.2022 r. Przeklasyfikowano dłużne papiery wartościowe wyceniane według wartości godziwej przez inne całkowite dochody w wys. 10 521,72 mln zł oraz odwrócono powiązaną korektę wartości godziwej. Ponadto zlikwidowano składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w wys. 353,11 mln PLN. Rozpoznano dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu w wys. 12 380,19 mln PLN. Zmiany spowodowały wzrost innych całkowitych dochodów netto o 1 505,36 mln PLN.

Po zmianie klasyfikacji z kategorii HTC&S na HTC zgodnie z MSSF 9 Bank był zobowiązany do dokonania odpowiednich zapisów księgowych na potrzeby wyceny portfela obligacji na dzień przeklasyfikowania, tak jakby zawsze był wyceniany w zamortyzowanym koszcie. Portfel został przeklasyfikowany według wartości godziwej i na dzień przeklasyfikowania skumulowana strata ujęta uprzednio w innych całkowitych dochodach została usunięta z pozycji kapitału własnego i skorygowana w oparciu o wartość godziwą portfela obligacji. Składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego powiązany ze skumulowaną stratą ujętą uprzednio w innych całkowitych dochodach uległ odwróceniu. Nie ujęto istotnych oczekiwanych strat kredytowych w związku z powyższymi obligacjami.

Poniższa tabela przedstawia wartość zysku/straty z tytułu zmiany wartości godziwej dłużnych inwestycyjnych aktywów finansowych, który zostałby ujęty w kapitale z aktualizacji wyceny, gdyby aktywa finansowe nie uległy reklasyfikacji.

Reklasyfikacja aktywów finansowych z wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody do wycenianych

w zamortyzowanym koszcie

31.12.2022

Wartość godziwa dłużnych inwestycyjnych aktywów finansowych, które podlegały reklasyfikacji wg stanu na 31 grudnia 2022 r.

10 306 314

Zysk/strata z tytułu zmiany wartości godziwej dłużnych inwestycyjnych aktywów finansowych, który zostałby ujęty w innych całkowitych dochodach w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 r., gdyby aktywa finansowe nie podlegały reklasyfikacji

(po uwzględnieniu efektu podatkowego)

(174 482)

24.       Inwestycje w podmioty zależne i stowarzyszone

Inwestycje w podmioty zależne i stowarzyszone

31.12.2022

31.12.2021

Podmioty zależne

2 340 801

2 340 801

Podmioty stowarzyszone

36 606

36 606

Razem

2 377 407

2 377 407

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Inwestycje w podmioty zależne wg stanu na 31.12.2022 r. *

Nazwa jednostki

Santander Inwestycje

Sp. z o.o.

Santander Finanse

Sp. z o.o.

Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Santander Consumer

Bank S.A.

Razem

Siedziba

Warszawa

Poznań

Poznań

Wrocław

 

Rodzaj powiązania

 spółka zależna

 spółka zależna

 spółka  zależna

 spółka zależna

 

Procent posiadanego kapitału

100,00

100,00

50,00

60,00

 

Wartość bilansowa

46 600

131 032

6 755

2 156 414

2 340 801

Aktywa jednostki razem

94 683

355 387

160 388

17 014 569

17 625 027

Kapitał własny jednostki, w tym:

94 372

341 893

94 236

3 845 253

4 375 754

 kapitał zakładowy

100

1 633

13 500

520 000

535 233

 pozostały kapitał własny, w tym:

94 272

340 260

80 736

3 325 253

3 840 521

 niepodzielony zysk (niepokryta strata) z lat ubiegłych

34 610

-

-

1 121 769

1 156 379

 zysk (strata) netto

452

33 521

75 723

359 284

468 980

Zobowiązania jednostki

311

13 494

66 152

13 169 315

13 249 272

Dochody

502

65 546

206 294

1 942 212

2 214 554

* Przedstawione dane finansowe jednostek dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania, pochodzą z niezbadanych sprawozdań finansowych jednostek

Nazwa jednostki

 

 

Rodzaj działalności

 

 

Santander Inwestycje Sp. z o.o.

nabywanie, zbywanie akcji i udziałów spółek prawa handlowego oraz innych papierów wartościowych; działalność związana z poszukiwaniem inwestorów

Santander Finanse Sp. z o.o.

scentralizowane zarządzanie spółkami Santander Leasing S.A., Santander Faktor Sp. z o.o, Santander F24 S.A., Santander Leasing Poland Securitization 01

Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

działalność maklerska polegająca na zarządzaniu cudzym pakietem papierów wartościowych dopuszczonych i nie dopuszczonych do publicznego obrotu

Santander Consumer Bank S.A.

przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych, udzielanie i zaciąganie kredytów i pożyczek pieniężnych

Inwestycje w podmioty zależne wg stanu na 31.12.2021 r. *

Nazwa jednostki

Santander Inwestycje

Sp. z o.o.

Santander Finanse

Sp. z o.o.

Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Santander Consumer

Bank S.A.

Razem

Siedziba

Warszawa

Poznań

Poznań

Wrocław

Rodzaj powiązania

 spółka zależna

 spółka zależna

 spółka  zależna

 spółka zależna

 

Procent posiadanego kapitału

100,00

100,00

50,00

60,00

Wartość bilansowa

46 600

131 032

6 755

2 156 414

2 340 801

Aktywa jednostki razem

92 599

319 711

192 815

18 105 049

18 710 174

Kapitał własny jednostki, w tym:

83 404

308 371

135 479

3 575 559

4 102 813

 kapitał zakładowy

100

1 633

13 500

520 000

535 233

 pozostały kapitał własny, w tym:

83 304

306 738

121 979

3 055 559

3 567 580

 niepodzielony zysk (niepokryta strata) z lat ubiegłych

(8 917)

-

-

977 696

968 779

 zysk (strata) netto

5 735

31 153

116 965

160 081

313 934

Zobowiązania jednostki

9 194

11 340

57 336

14 529 491

14 607 361

Dochody

6 244

62 233

293 300

1 453 362

1 815 139

* Przedstawione dane finansowe jednostek dostępne na dzień sporządzenia sprawozdania, pochodzą z niezbadanych sprawozdań finansowych jednostek

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Nazwa jednostki

 

 

Rodzaj działalności

 

 

Santander Inwestycje Sp. z o.o.

nabywanie, zbywanie akcji i udziałów spółek prawa handlowego oraz innych papierów wartościowych; działalność związana z poszukiwaniem inwestorów

Santander Finanse Sp. z o.o.

scentralizowane zarządzanie spółkami Santander Leasing S.A., Santander Faktor Sp. z o.o, Santander F24 S.A., Santander Leasing Poland Securitization 01

Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

działalność maklerska polegająca na zarządzaniu cudzym pakietem papierów wartościowych dopuszczonych i nie dopuszczonych do publicznego obrotu

Santander Consumer Bank S.A.

przyjmowanie wkładów oszczędnościowych i lokat terminowych, udzielanie i zaciąganie kredytów i pożyczek pieniężnych

Inwestycje w podmioty stowarzyszone

Nazwa jednostki stowarzyszonej:

Kraj założenia oraz miejsce prowadzenia działalności

Procentowy udział Banku w kapitale/

w głosach

Metoda wyceny

Wycena na dzień sprawozdawczy

Rodzaj działalności

31.12.2022

31.12.2021

Santander - Allianz Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A.

Polska

Warszawa

 działalność ubezpieczeniowa, ubezpieczenia na życie

49,00

49,00

 Cena nabycia

14 859

14 859

Santander  - Allianz Towarzystwo Ubezpieczeń  S.A.

Polska

Warszawa

 działalność ubezpieczeniowa, ubezpieczenia osobowe oraz majątkowe

49,00

49,00

 Cena nabycia

13 747

13 747

POLFUND - Fundusz Poręczeń

Kredytowych S.A.

Polska

Szczecin

 udzielanie poręczeń kredytowych, lokowanie powierzonych spółce środków pieniężnych i zarządzanie nimi

50,00

50,00

 Cena nabycia

8 000

8 000

Razem

 

 

 

 

 

36 606

36 606

25.       Wartości niematerialne

Wartości niematerialne Rok 2022

Licencje, patenty, koncesje i podobne wartości

Pozostałe

Nakłady na wartości niematerialne

Razem

Wartość w cenie nabycia na początek okresu

2 041 164

218 300

246 520

2 505 984

Zwiększenia z tytułu:

 

 

 

 

-zakupu

-

-

249 570

249 570

-przeniesienia z nakładów

219 948

-

-

219 948

Zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

-likwidacji

(50 634)

-

(3 525)

(54 159)

-przeniesienia z nakładów

-

-

(219 918)

(219 918)

-transferów

-

-

(285)

(285)

Wartość w cenie nabycia na koniec okresu

2 210 478

218 300

272 362

2 701 140

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

(1 759 617)

(155 408)

-

(1 915 025)

Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

-amortyzacji bieżącego okresu

(178 256)

(20 124)

-

(198 380)

-likwidacji, sprzedaży

37 784

-

-

37 784

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

(1 900 089)

(175 532)

-

(2 075 621)

Wartość bilansowa

 

 

 

 

Wartość wg cen nabycia

2 210 478

218 300

272 362

2 701 140

Skumulowana amortyzacja

(1 900 089)

(175 532)

-

(2 075 621)

Stan na 31 grudnia 2022

310 389

42 768

272 362

625 519

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Wartości niematerialne Rok 2021

Licencje, patenty, koncesje i podobne wartości

Pozostałe

Nakłady na wartości niematerialne

Razem

Wartość w cenie nabycia na początek okresu

1 904 184

426 056

195 911

2 526 151

Zwiększenia z tytułu:

 

 

 

 

-zakupu

-

-

220 155

220 155

-przeniesienia z nakładów

157 978

-

-

157 978

Zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

-likwidacji

(20 998)

(207 756)

(11 094)

(239 848)

-przeniesienia z nakładów

-

-

(157 977)

(157 977)

-transferów

-

-

(475)

(475)

Wartość w cenie nabycia na koniec okresu

2 041 164

218 300

246 520

2 505 984

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

(1 576 276)

(321 232)

-

(1 897 508)

Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

-amortyzacji bieżącego okresu

(200 143)

(34 348)

(234 491)

-likwidacji, sprzedaży

16 802

200 172

216 974

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

(1 759 617)

(155 408)

-

(1 915 025)

Wartość bilansowa

 

 

 

 

Wartość wg cen nabycia

2 041 164

218 300

246 520

2 505 984

Skumulowana amortyzacja

(1 759 617)

(155 408)

-

(1 915 025)

Stan na 31 grudnia 2021

281 547

62 892

246 520

590 959

.

26.       Wartość firmy

Na dzień 31.12.2022 r. oraz w okresie porównawczym wartość firmy obejmuje następującą pozycję:

·   1 688 516 tys. zł - wartość firmy powstała w wyniku połączenia Santander Bank Polska S.A. z Bankiem Kredyt Bank S.A. w dniu 4.01.2013 r.

Zgodnie z wymogami MSSF 3 wartość firmy została wyznaczona jako nadwyżka kosztów nabycia nad wartością godziwą zidentyfikowanych nabytych aktywów i zobowiązań.

Test na utratę wartości firmy powstałej w wyniku połączenia Santander Bank Polska S.A. z Kredyt Bank S.A.

W 2022 r. i w okresie porównawczym Bank przeprowadził testy na utratę wartości firmy powstałej w wyniku połączenia z Bankiem Kredyt Bank S.A. w dniu 4.01.2013 r., którego wartość bilansowa na 31.12.2022 r. wyniosła 1 688 516 tys. zł. (podobnie jak na dzień 31.12.2021 r.).

Wartość odzyskiwalna w oparciu o wartość użytkową

Wartość odzyskiwalna ośrodków wypracowujących środki pieniężne odpowiada wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej, zależnie od tego, która z tych wartości jest wyższa. Szacunek wartości użytkowej, która jest wyższa od wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży, jest przeprowadzony w oparciu o model zdyskontowanych przepływów pieniężnych odpowiedni dla banków i innych instytucji finansowych. Przyszłe, oczekiwane przepływy pieniężne wypracowywane przez segmenty biznesowe Santander Bank Polska S.A. są zgodne z 3-letnimi projekcjami finansowymi kierownictwa Banku na lata 2023 – 2025.

Biorąc pod uwagę stabilność Santander Bank Polska S.A., zrównoważone wyniki finansowe oraz w wyniku porównania wartości użytkowej z wartością bilansową ośrodka generującego przepływy pieniężne nie stwierdzono utraty wartości.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Kluczowe założenia przyjęte przy ustaleniu wartości użytkowej

Dla potrzeb pomiaru utraty wartości firmy Bank posługuje się następującą, wynikającą z początkowego ujęcia, alokacją wartości firmy na historyczne segmenty biznesowe:

 

Segment Bankowości Detalicznej

Segment Bankowości Biznesowej

i Korporacyjnej

Segment Bankowości Korporacyjnej

i Inwestycyjnej

Segment ALM

i Operacji Centralnych

Razem

Wartość firmy

764 135

578 808

222 621

122 952

1 688 516

Z uwagi na przyjęty model wyceny, założenia przyjęte do ustalenia wartości użytkowej dla poszczególnych segmentów są takie same.

Projekcja finansowa

Projekcja finansowa na lata 2023 – 2025 została opracowana z uwzględnieniem planów strategicznych i operacyjnych oraz dostępnych prognoz makroekonomicznych i rynkowych. Ekstrapolacja przepływów pieniężnych wykraczających poza okres objęty planem finansowym została oparta o stopy wzrostu odzwierciedlające długoterminowy cel inflacyjny Narodowego Banku Polskiego, który na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosi 2,5 p.p.

Projekcja finansowa zakłada kontynuację rozwoju obecnej oferty ze szczególną koncentracją na wzroście głównych linii produktowych, obsłudze osób fizycznych z segmentu detalicznego oraz małych i średnich przedsiębiorstwach korzystających z usług finansowania, produktów oszczędnościowych oraz usług transakcyjnych.

Stopa dyskontowa

Zastosowana w modelu stopa dyskontowa na poziomie 11,21% odpowiada przyjętej stawce kosztu kapitału dla Santander Bank Polska S.A.

Stopa wzrostu w okresie wykraczającym poza projekcje finansowe

Ekstrapolację przepływów pieniężnych, wykraczających poza 3-letni okres objęty projekcjami finansowymi (wartość rezydualna) oparto na stopie wzrostu wynoszącej 2,5 % rocznie, tj. na poziomie celu inflacyjnego.

Minimalny poziom współczynnika kapitałowego wymagany przez organy nadzorcze

Wzrost poziomu wymaganego kapitału oznacza spadek wartości kapitału dostępnego do teoretycznych dywidend w ramach przeprowadzanego testu.  Zgodnie z polskimi przepisami wysokość dywidendy banków komercyjnych, możliwej do wypłaty za rok poprzedni zależy od spełnienia minimalnych kryteriów określonych w polityce dywidendowej KNF.  Szczegóły opisane zostały w nocie  4.

Na dzień 31.12.2022 r. nie stwierdzono utraty wartości firmy.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

27.       Rzeczowy majątek trwały

Rzeczowy majątek trwały

Rok 2022

Nieruchomości

Sprzęt informatyczny

Środki transportu

Pozostały majątek trwały

Środki trwałe w budowie

Razem

Wartość w cenie nabycia na początek okresu

484 639

873 978

-

183 193

91 735

1 633 545

Zwiększenia z tytułu:

 

 

 

 

 

 

-zakupu

-

-

-

-

103 217

103 217

-przeniesienia ze środków trwałych w budowie

2 693

100 049

-

3 487

-

106 229

Zmniejszenia z tytułu:

-sprzedaży, likwidacji, darowizny

(112 237)

(52 014)

-

(27 442)

(23)

(191 716)

-przeniesienia ze środków trwałych w budowie

-

-

-

(2)

(105 941)

(105 943)

-transferów

-

-

-

-

(31)

(31)

Wartość w cenie nabycia na koniec okresu

375 095

922 013

-

159 236

88 957

1 545 301

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

(342 144)

(607 312)

-

(138 658)

-

(1 088 114)

Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

 

 

-amortyzacji bieżącego okresu

(17 798)

(91 419)

-

(13 952)

-

(123 169)

-sprzedaży, likwidacji, darowizny

89 283

49 774

-

25 671

-

164 728

Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości

(1 060)

-

-

-

-

(1 060)

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

(271 719)

(648 957)

-

(126 939)

-

(1 047 615)

Wartość bilansowa

 

 

 

 

 

 

Wartość wg cen nabycia

375 095

922 013

-

159 236

88 957

1 545 301

Skumulowana amortyzacja

(271 719)

(648 957)

-

(126 939)

-

(1 047 615)

Stan na 31 grudnia 2022

103 376

273 056

-

32 297

88 957

497 686

.

Rzeczowy majątek trwały

Rok 2021

Nieruchomości

Sprzęt informatyczny

Środki transportu

Pozostały majątek trwały

Środki trwałe w budowie

Razem

Wartość w cenie nabycia na początek okresu

561 573

841 297

45

205 007

60 975

1 668 897

Zwiększenia z tytułu:

 

 

 

 

 

 

-zakupu

-

-

-

-

113 114

113 114

-przeniesienia ze środków trwałych w budowie

8 373

65 171

-

6 025

-

79 569

-transferów

-

587

-

32

-

619

Zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

 

 

-sprzedaży, likwidacji, darowizny

(85 307)

(33 077)

(45)

(27 871)

(2 784)

(149 084)

-przeniesienia ze środków trwałych w budowie

-

-

-

-

(79 570)

(79 570)

Wartość w cenie nabycia na koniec okresu

484 639

873 978

-

183 193

91 735

1 633 545

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

(391 821)

(551 874)

(45)

(148 182)

-

(1 091 922)

Zwiększenia/zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

 

 

-amortyzacji bieżącego okresu

(19 876)

(88 509)

-

(15 844)

-

(124 229)

-sprzedaży, likwidacji, darowizny

64 397

33 001

45

25 377

-

122 820

-transferów

-

-

-

(9)

-

(9)

Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości

5 156

70

-

-

-

5 226

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

(342 144)

(607 312)

-

(138 658)

-

(1 088 114)

Wartość bilansowa

 

 

 

 

 

 

Wartość wg cen nabycia

484 639

873 978

-

183 193

91 735

1 633 545

Skumulowana amortyzacja

(342 144)

(607 312)

-

(138 658)

-

(1 088 114)

Stan na 31 grudnia 2021

142 495

266 666

-

44 535

91 735

545 431

.

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

28.       Aktywa z tytułu praw do użytkowania

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania

Rok 2022

Nieruchomości

Środki transportu

Pozostałe

Razem

Wartość brutto na początek okresu

882 711

27 629

8 054

918 394

Zwiększenia z tytułu:

 

 

 

 

-zawarcia nowych umów leasingu

31 022

714

364

32 100

-modyfikacji umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu

86 860

4 698

723

92 281

-nakłady

28

-

-

28

Zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

-modyfikacji umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu

(73 775)

(7 267)

(748)

(81 790)

Wartość brutto na koniec okresu

926 846

25 774

8 393

961 013

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

(438 819)

(14 894)

(3 999)

(457 712)

Zwiększenia z tytułu:

 

 

 

 

-amortyzacji bieżącego okresu

(115 742)

(8 475)

(1 165)

(125 382)

Zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

-modyfikacji (w tym rozliczenia) umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu

63 474

5 384

597

69 455

Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości *

(9 643)

-

(389)

(10 032)

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

(500 730)

(17 985)

(4 956)

(523 671)

Wartość bilansowa

 

 

 

 

Wartość brutto

926 846

25 774

8 393

961 013

Skumulowana amortyzacja

(500 730)

(17 985)

(4 956)

(523 671)

Stan na 31 grudnia 2022

426 116

7 789

3 437

437 342

*Rozpoznana utrata wartości wynika z zamknięcia oddziałów Banku. Odpisaniu podlega pełna wartość bilansowa tych oddziałów.

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania

Rok 2021

Nieruchomości

Środki transportu

Pozostałe

Razem

Wartość brutto na początek okresu

917 431

43 487

8 363

969 281

Zwiększenia z tytułu:

 

 

 

 

-zawarcia nowych umów leasingu

26 756

6 363

146

33 265

-modyfikacji umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu

19 738

2 430

61

22 229

Zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

-modyfikacji umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu

(81 214)

(24 651)

(515)

(106 380)

Wartość brutto na koniec okresu

882 711

27 629

8 055

918 395

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

(304 993)

(18 975)

(2 917)

(326 885)

Zwiększenia z tytułu:

 

 

 

 

-amortyzacji bieżącego okresu

(135 539)

(8 933)

(1 255)

(145 727)

Zmniejszenia z tytułu:

 

 

 

 

-modyfikacji (w tym rozliczenia) umów leasingu oraz aktualizacji okresu leasingu

37 999

13 013

282

51 294

Odpisy/odwrócenie z tytułu utraty wartości *

(36 286)

-

(108)

(36 394)

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

(438 819)

(14 895)

(3 998)

(457 712)

Wartość bilansowa

 

 

 

 

Wartość brutto

882 711

27 629

8 055

918 395

Skumulowana amortyzacja

(438 819)

(14 895)

(3 998)

(457 712)

Stan na 31 grudnia 2021

443 892

12 734

4 057

460 683

*Rozpoznana utrata wartości wynika z zamknięcia oddziałów Banku. Odpisaniu podlega pełna wartość bilansowa tych oddziałów.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

29.       Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Aktywa z tytułu podatku odroczonego

31.12.2022

Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody

Zmiany odnoszone na wynik finansowy

Zmiany z tytułu różnic przejściowych

31.12.2021

Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych

759 736

-

42 628

42 628

717 108

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

1 616 560

-

628 964

628 964

987 596

Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

71 692

66 603

-

66 603

5 089

Pozostałe rezerwy

172 161

-

8 194

8 194

163 967

Przychody przyszłych okresów

403 823

-

137 360

137 360

266 463

Koszty niezrealizowane z tytułu odsetek od kredytów, lokat i papierów wartościowych

199 315

-

144 200

144 200

55 115

Pozostałe ujemne różnice przejściowe

33 673

-

(6 143)

(6 143)

39 816

Suma aktywów z tytułu podatku odroczonego

3 256 960

66 603

955 203

1 021 806

2 235 154

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

31.12.2022

Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody

Zmiany odnoszone na wynik finansowy

Zmiany z tytułu różnic przejściowych

31.12.2021

Wycena inwestycyjnych aktywów finansowych

169 930

(135 358)

-

(135 358)

305 288

Rezerwy na odprawy emerytalne

(2 757)

90

-

90

(2 847)

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

(1 358 765)

-

(634 974)

(634 974)

(723 791)

Dochód niezrealizowany z tytułu odsetek od kredytów, papierów wartościowych i lokat międzybankowych

(718 405)

-

(499 624)

(499 624)

(218 781)

Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej

(926)

-

94

94

(1 020)

Różnica między bilansową a podatkową wartością aktywów niefinansowych

(6 564)

-

3 314

3 314

(9 878)

Pozostałe dodatnie różnice przejściowe

(8 215)

-

7 830

7 830

(16 045)

Suma zobowiązań z tytułu podatku odroczonego

(1 925 702)

(135 268)

(1 123 360)

(1 258 628)

(667 074)

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

1 331 258

(68 665)

(168 157)

(236 822)

1 568 080

Aktywa z tytułu podatku odroczonego

31.12.2021

Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody

Zmiany odnoszone na wynik finansowy

Zmiany z tytułu różnic przejściowych

31.12.2020

Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych

717 108

-

(48 513)

(48 513)

765 621

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

987 596

-

88 044

88 044

899 552

Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

5 089

2 544

-

2 544

2 544

Pozostałe rezerwy

163 967

-

38 638

38 638

125 329

Przychody przyszłych okresów

266 463

-

(22 559)

(22 559)

289 022

Koszty niezrealizowane z tytułu odsetek od kredytów, lokat i papierów wartościowych

55 115

-

(282 513)

(282 513)

337 628

Pozostałe ujemne różnice przejściowe

39 816

-

5 946

5 946

33 871

Suma aktywów z tytułu podatku odroczonego

2 235 154

2 544

(220 957)

(218 413)

2 453 567

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego

31.12.2021

Zmiany odnoszone na inne całkowite dochody

Zmiany odnoszone na wynik finansowy

Zmiany z tytułu różnic przejściowych

31.12.2020

Wycena inwestycyjnych aktywów finansowych

305 288

732 932

-

732 932

(427 644)

Rezerwy na odprawy emerytalne

(2 847)

(1 113)

-

(1 113)

(1 734)

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

(723 791)

-

(148 963)

(148 963)

(574 828)

Dochód niezrealizowany z tytułu odsetek od kredytów, papierów wartościowych i lokat międzybankowych

(218 781)

-

(8 614)

(8 614)

(210 167)

Rozliczenia międzyokresowe dotyczące amortyzacji z tytułu zastosowanej ulgi inwestycyjnej

(1 020)

-

175

175

(1 195)

Różnica między bilansową a podatkową wartością aktywów niefinansowych

(9 878)

-

6 816

6 816

(16 694)

Pozostałe dodatnie różnice przejściowe

(16 045)

-

5 571

5 571

(21 616)

Suma zobowiązań z tytułu podatku odroczonego

(667 074)

731 819

(145 015)

586 804

(1 253 878)

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

1 568 080

734 363

(365 972)

368 391

1 199 689

Zmiana stanu podatku odroczonego

31.12.2022

31.12.2021

 Stan na początek okresu

1 568 080

1 199 689

 Zmiany odniesione do rachunku zysków i strat

(168 157)

(365 972)

 Zmiany odniesione na inne całkowite dochody

(68 665)

734 363

Stan na koniec okresu

1 331 258

1 568 080

Na różnice przejściowe odniesione na inne całkowite dochody składa się podatek odroczony od wyceny aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży, instrumentów zabezpieczających przyszłe przepływy pieniężne oraz rezerwy na odprawy emerytalne.

Na różnice przejściowe odniesione do rachunku zysków i strat składa się podatek odroczony od wyceny pozostałych aktywów finansowych, rezerw na należności kredytowe oraz innych aktywów i pasywów wykorzystywanych w bieżącej działalności Banku.

30.       Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży

Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży

31.12.2022

31.12.2021

Nieruchomości

4 308

4 308

Razem

4 308

4 308

31.       Pozostałe aktywa

Pozostałe aktywa

31.12.2022

31.12.2021

Rozrachunki międzybankowe

9 389

22 041

Dłużnicy różni

776 984

700 112

Czynne rozliczenia międzyokresowe

107 488

72 131

Rozrachunki z tytułu transakcji giełdowych

30 749

57 673

Pozostałe

52

52

Razem

924 662

852 009

w tym aktywa finansowe *

817 122

779 826

*Do aktywów finansowych zaliczono wszystkie pozycje Pozostałych aktywów z wyłączeniem: Czynnych rozliczeń międzyokresowych, oraz pozycji Pozostałe.

Na dzień 31.12.2022 r. odpisy aktualizujące wartość pozostałych aktywów wynoszą 45 531 tys. zł (31.12.2021 r. 43 694 tys. zł.)

W pozycji Pozostałe aktywa w znakomitej większości wykazywane są pozycje nieprzeterminowane i bez utraty wartości. Najbardziej znaczące pozycje dotyczą spółek Allianz, KDPW, GPW oraz szeregu innych podmiotów o dobrym standingu finansowym i dobrej historii współpracy, w większości o ratingu A- (Fitch).

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

32.       Zobowiązania wobec banków

Zobowiązania wobec banków

31.12.2021

31.12.2021

Lokaty

162 325

123 052

Rachunki bieżące

2 082 803

1 208 421

Kredyty otrzymane od banków

-

6 100

Razem

2 245 128

1 337 573

Na dzień 31.12.2022 r. korekta wartości zabezpieczanego ryzyka depozytów objętych rachunkowością zabezpieczeń wyniosła zero zł (31.12.2021 r. – zero zł).

Wartość godziwą „Zobowiązań wobec banków” przedstawia nota 45.

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu kredytów otrzymanych od banków

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

 Stan na początek okresu

6 100

12 200

  Zmniejszenia z tytułu:

(6 100)

(6 100)

 - spłata kredytów

(6 100)

(6 100)

Stan na koniec okresu

-

6 100

33.       Zobowiązania wobec klientów 

Zobowiązania wobec klientów

31.12.2022

31.12.2021

Zobowiązania wobec klientów indywidualnych

102 383 221

101 137 806

depozyty terminowe

29 908 512

9 417 860

w rachunku bieżącym

72 347 764

91 650 943

pozostałe

126 945

69 003

Zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych

74 735 188

66 806 591

depozyty terminowe

16 840 729

6 403 857

w rachunku bieżącym

55 078 144

58 556 403

kredyty i pożyczki od instytucji finansowych

92 078

161 388

pozostałe

2 724 237

1 684 943

Zobowiązania wobec podmiotów sektora publicznego

8 536 851

7 410 184

depozyty terminowe

506 753

238 804

w rachunku bieżącym

8 021 258

7 171 126

pozostałe

8 840

254

Razem

185 655 260

175 354 581

Na dzień 31.12.2022 r. depozyty stanowiące zabezpieczenie należności kredytowych wynoszą 1 489 772 tys. zł. (31.12.2021 r.- 1 014 101 tys. zł).

Wartość godziwą „Zobowiązania wobec klientów” przestawia nota 45.

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu kredytów  otrzymanych od pozostałych instytucji finansowych

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

 Stan na początek okresu

161 388

1 420 749

  Zwiększenia z tytułu:

4 430

6 015

 - odsetki od kredytów otrzymanych

4 430

6 015

  Zmniejszenia z tytułu:

(73 740)

(1 265 376)

 - spłata kredytów

(69 049)

(1 249 704)

 - spłata odsetek

(4 688)

(7 096)

 - różnice kursowe i pozostałe zmiany

(3)

(8 576)

Stan na koniec okresu

92 078

161 388

Bank nie zarejestrował żadnych naruszeń warunków umownych związanych ze zobowiązaniami z tytułu zaciągniętych pożyczek.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

34.       Zobowiązania podporządkowane

Zobowiązania podporządkowane

Termin wymagalności

Waluta

Wartość nominalna

 Emisja 1

 05.08.2025

EUR

100 000

 Emisja 2

 03.12.2026

EUR

120 000

 Emisja 3

 22.05.2027

EUR

137 100

 Emisja 4

 05.04.2028

 PLN

1 000 000

Zmiana stanu zobowiązań podporządkowanych

 

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

 Stan na początek okresu

 

2 649 991

2 654 394

 Zwiększenia z tytułu:

 

150 281

67 236

-odsetki od pożyczek podporządkowanych

 

116 988

67 236

-różnice kursowe

 

33 293

-

 Zmniejszenia z tytułu:

 

(94 387)

(71 639)

 -spłata odsetek

 

(94 387)

(67 262)

 -różnice kursowe

 

-

(4 377)

 Stan na koniec okresu

 

2 705 885

2 649 991

 Krótkoterminowe

 

35 588

12 987

 Długoterminowe (powyżej 1 roku)

 

2 670 297

2 637 004

Pozostałe informacje dotyczące zobowiązań podporządkowanych zostały zaprezentowane w nocie 4.

35.       Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych na 31 grudnia 2022 r.

Nazwa podmiotu emitującego papiery wartościowe

Rodzaj papierów wartościowych

Wartość nominalna

Waluta

Data emisji

Termin wymagalności

Wartość bilansowa

(w tys. zł)

 Santander Bank Polska S.A. 

 Obligacje

750 000

 EUR

29.11.2021

29.11.2024

3 518 153

 Santander Bank Polska S.A. 

 Obligacje

500 000

 EUR

30.03.2022

30.03.2024

2 381 147

Razem

 

 

 

 

 

5 899 300

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych na 31 grudnia 2021 r.

Nazwa podmiotu emitującego papiery wartościowe

Rodzaj papierów wartościowych

Wartość nominalna

Waluta

Data emisji

Termin wymagalności

Wartość bilansowa

(w tys. zł)

 Santander Bank Polska S.A. 

 Obligacje

100 000

 EUR

18.12.2020

18.12.2023

459 969

 Santander Bank Polska S.A. 

 Obligacje

750 000

 EUR

29.11.2021

29.11.2024

3 450 264

 Santander Bank Polska S.A. 

 Bankowe papiery wartościowe

750 000

 PLN

22.12.2021

22.12.2023

750 649

Razem

 

 

 

 

 

4 660 882

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

 Stan na początek okresu

4 660 882

2 772 351

 Zwiększenia z tytułu:

2 507 304

4 288 538

 - emisja dłużnych papierów wartościowych

2 325 350

4 273 650

 - odsetki od emisji dłużnych papierów wartościowych

85 079

14 888

 - różnice kursowe

96 875

-

 Zmniejszenia z tytułu:

(1 268 886)

(2 400 007)

 - wykup dłużnych papierów wartościowych

(1 219 340)

(2 294 798)

 - spłata odsetek

(49 532)

(18 004)

 - różnice kursowe

-

(82 684)

 - inne zmiany

(14)

(4 521)

Stan na koniec okresu

5 899 300

4 660 882

36.     Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

31.12.2022

31.12.2021

Rezerwy dot. zobowiązań finansowych do udzielenia kredytów oraz linii kredytowych

56 914

39 442

Rezerwy dot. umów gwarancji i poręczeń finansowych

16 038

15 155

Pozostałe rezerwy

1 060

18 533

Razem

74 012

73 130

.

Zmiana stanu rezerw na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

31.12.2022

Stan na początek okresu

73 130

Utworzenie rezerw

117 259

Rozwiązanie rezerw

(116 719)

Inne zmiany

342

Stan na koniec okresu

74 012

Krótkoterminowe

51 393

Długoterminowe

22 619

.

Zmiana stanu rezerw na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

31.12.2021

Stan na początek okresu

74 436

Utworzenie rezerw

115 423

Rozwiązanie rezerw

(116 782)

Inne zmiany

53

Stan na koniec okresu

73 130

Krótkoterminowe

51 382

Długoterminowe

21 748

37.       Pozostałe rezerwy

Pozostałe rezerwy

31.12.2022

31.12.2021

Rezerwy wynikające z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

318 683

128 042

Rezerwy na zwrot kosztów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich

31 321

38 392

Rezerwy na sprawy sporne i inne

98 190

100 447

Rezerwy na restrukturyzacje

15 463

73 026

Razem

463 657

339 907

 

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana stanu  pozostałych rezerw 1.01.2022 r. - 31.12.2022 r.

Rezerwy wynikające z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych*

Rezerwy na zwrot kosztów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich

Rezerwy na sprawy sporne

 i inne

Rezerwy na restrukturyzacje**

Razem

Stan rezerw na początek okresu

128 042

38 392

100 447

73 026

339 907

Utworzenie rezerw/(rozwiązanie rezerw)

186 880

(7 071)

74 767

(35 815)

218 761

Wykorzystanie rezerw

(10 702)

-

(77 024)

(21 748)

(109 474)

Inne

14 463

-

-

-

14 463

Stan na koniec okresu

318 683

31 321

98 190

15 463

463 657

*Szczegóły opisane  zostały  w nocie 46

** W związku z zakończeniem z dniem 31 grudnia 2022 r. okresu zwolnień grupowych trwających w latach 2021-2022, Santander Bank Polska S.A. rozwiązał niewykorzystaną część rezerwy restrukturyzacyjnej.

Zmiana stanu  pozostałych rezerw 1.01.2021 r. - 31.12.2021 r.

Rezerwy wynikające z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

Rezerwy na zwrot kosztów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich

Rezerwy na sprawy sporne i inne

Rezerwy na restrukturyzacje

Razem

Stan rezerw na początek okresu

15 921

47 968

68 485

121 119

253 493

Utworzenie rezerw/rozwiązanie rezerw

112 122

-

63 717

-

175 839

Wykorzystanie rezerw

(7 710)

(9 576)

(31 692)

(48 093)

(97 071)

Inne

7 709

-

(63)

-

7 646

Stan na koniec okresu

128 042

38 392

100 447

73 026

339 907

38.       Pozostałe zobowiązania

Pozostałe zobowiązania

31.12.2022

31.12.2021

Rozrachunki z tytułu transakcji giełdowych

43 417

64 259

Rozrachunki międzybankowe i międzyoddziałowe

1 105 216

319 297

Rezerwy pracownicze

374 374

312 052

Wierzyciele różni

949 457

1 144 204

Zobowiązania z tytułu umów z klientami

122 391

132 132

Rozliczenia publiczno-prawne

149 249

107 092

Rozliczenia międzyokresowe bierne

264 716

292 327

Razem

3 008 820

2 371 363

w tym zobowiązania finansowe *

2 737 180

2 132 139

* do zobowiązań finansowych zaliczono wszystkie pozycje Pozostałych zobowiązań z wyłączeniem: Rozliczeń publiczno-prawnych i Zobowiązań z tytułu umów z klientami.

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana stanu rezerw pracowniczych

1.01.2022 r. - 31.12.2022 r.

 

w tym:

Rezerwa na odprawy emerytalne

Stan na początek okresu

312 052

36 628

Utworzenie rezerw

338 378

9 826

Wykorzystanie rezerw

(239 293)

-

Rozwiązanie rezerw

(36 763)

(7 925)

Stan na koniec okresu

374 374

38 529

Krótkoterminowe

335 845

-

Długoterminowe

38 529

38 529

Zmiana stanu rezerw pracowniczych

1.01.2021 r. - 31.12.2021 r.

 

w tym:

Rezerwa na odprawy emerytalne

Stan na początek okresu

201 834

41 205

Utworzenie rezerw

284 206

1 279

Wykorzystanie rezerw

(149 404)

-

Rozwiązanie rezerw

(24 584)

(5 856)

Stan na koniec okresu

312 052

36 628

Krótkoterminowe

275 424

-

Długoterminowe

36 628

36 628

Na rezerwy pracownicze składają się kategorie wymienione w nocie 53.

39.       Kapitał akcyjny

31.12.2022 r.

Seria

Emisja

Rodzaj uprzywilejowania akcji

Rodzaj ograniczenia praw do akcji

Liczba akcji

Wartość serii wg ceny nominalnej w tys. zł

A

na okaziciela

brak

brak

5 120 000

51 200

B

na okaziciela

brak

brak

724 073

7 241

C

na okaziciela

brak

brak

22 155 927

221 559

D

na okaziciela

brak

brak

1 470 589

14 706

E

na okaziciela

brak

brak

980 393

9 804

F

na okaziciela

brak

brak

2 500 000

25 000

G

na okaziciela

brak

brak

40 009 302

400 093

H

na okaziciela

brak

brak

115 729

1 157

I

na okaziciela

brak

brak

1 561 618

15 616

J

na okaziciela

brak

brak

18 907 458

189 075

K

na okaziciela

brak

brak

305 543

3 055

L

na okaziciela

brak

brak

5 383 902

53 839

M

na okaziciela

brak

brak

98 947

990

N

na okaziciela

brak

brak

2 754 824

27 548

O

na okaziciela

brak

brak

101 009

1 010

 

 

 

 

102 189 314

1 021 893

Wartość nominalna jednej akcji wynosi 10 zł. Wszystkie wyemitowane akcje są w pełni opłacone.

Akcjonariuszami posiadającymi co najmniej 5% głosów na Walnym Zgromadzeniu (WZ) Santander Bank Polska S.A. jest Banco Santander S.A. posiadający pakiet kontrolny uprawniający do wykonywania 67,41% ogólnej liczby głosów na WZ oraz Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE) (zarządzane przez Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne S.A.)  z udziałem w wysokości 5,01%.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

31.12.2021 r.

Seria

Emisja

Rodzaj uprzywilejowania akcji

Rodzaj ograniczenia praw do akcji

Liczba akcji

Wartość serii wg ceny nominalnej w tys. zł

A

na okaziciela

brak

brak

5 120 000

51 200

B

na okaziciela

brak

brak

724 073

7 241

C

na okaziciela

brak

brak

22 155 927

221 559

D

na okaziciela

brak

brak

1 470 589

14 706

E

na okaziciela

brak

brak

980 393

9 804

F

na okaziciela

brak

brak

2 500 000

25 000

G

na okaziciela

brak

brak

40 009 302

400 093

H

na okaziciela

brak

brak

115 729

1 157

I

na okaziciela

brak

brak

1 561 618

15 616

J

na okaziciela

brak

brak

18 907 458

189 075

K

na okaziciela

brak

brak

305 543

3 055

L

na okaziciela

brak

brak

5 383 902

53 839

M

na okaziciela

brak

brak

98 947

990

N

na okaziciela

brak

brak

2 754 824

27 548

O

na okaziciela

brak

brak

101 009

1 010

 

 

 

 

102 189 314

1 021 893

Wartość nominalna jednej akcji wynosi 10 zł. Wszystkie wyemitowane akcje są w pełni opłacone.

Akcjonariuszami posiadającymi co najmniej 5% głosów na Walnym Zgromadzeniu (WZ) Santander Bank Polska S.A. jest Banco Santander S.A. posiadający pakiet kontrolny uprawniający do wykonywania 67,41% ogólnej liczby głosów na WZ oraz Fundusze zarządzane przez Nationale-Nederlanden Powszechne Towarzystwo Emerytalne (PTE) S.A., tj. Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE) i Nationale-Nederlanden Dobrowolny Fundusz Emerytalny (DFE) z udziałem w wysokości 5,01%.

40.       Pozostałe kapitały

Pozostałe kapitały

31.12.2022

31.12.2021

Fundusz ogólnego ryzyka bankowego

             649 810

649 810

Premia akcyjna

          7 981 974

7 981 974

Inne pozostałe kapitały  w tym:

          13 673 726

12 159 024

Kapitał rezerwowy

         13 502 975

11 988 274

Kapitał zapasowy

              170 750

170 750

Razem

          22 305 509

20 790 808

Premia akcyjna (emisyjna) - powstaje z nadwyżki nad wartością nominalną sprzedanych akcji po odjęciu kosztów emisji akcji i stanowi kapitał zapasowy Banku.

Według stanu na 31.12.2022 r. w kapitale rezerwowym znajduje się efekt planu opcyjnego w wysokości 143 949 tys. zł, według stanu na 31.12.2021 r. w kapitale rezerwowym znajduje się efekt planu opcyjnego w wysokości 143 949 tys. zł.

Inne zmiany pozostałych kapitałów zostały zaprezentowane w zestawieniach zmian w kapitałach własnych za 2022 i 2021 r.

Statutowy kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku netto oraz z zgodnie z obowiązującym Statutem Banku. Kapitał ten nie podlega podziałowi. Tworzony jest on na pokrycie strat  bilansowych. Coroczne odpisy na kapitał zapasowy z zysku netto powinny wynosić co najmniej 8 % zysku netto i dokonywane są do czasu osiągnięcia przez kapitał zapasowy wysokości co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego Banku. Wysokość odpisu uchwalana jest przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy.

Kapitał rezerwowy tworzony jest z odpisów z zysku po opodatkowaniu, w wysokości uchwalonej przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy oraz z innych źródeł.  Kapitał rezerwowy przeznaczony jest na pokrycie strat, jeżeli ich wysokość przewyższa kapitał zapasowy lub na inne cele, w szczególności na wypłatę dywidendy. Decyzje o wykorzystaniu kapitału rezerwowego podejmuje Walne Zgromadzenie.

W ramach kapitału rezerwowego, decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia, wyodrębniono kapitał rezerwowy z przeznaczeniem na wypłatę dywidendy w kwocie 1 056 761 994,64 zł. Szczegóły w nocie 55.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

41.       Kapitał z aktualizacji wyceny

.Kapitał z aktualizacji wyceny

1.01.2022 r. - 31.12.2022 r.

Razem brutto

Wpływ odpisów

z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Razem netto

Bilans otwarcia w tym:

(1 618 574)

307 527

(1 311 047)

Dłużne aktywa finansowe wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(1 773 303)

336 928

(1 436 375)

Kapitałowe aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

166 526

(31 641)

134 885

Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

(26 783)

5 089

(21 694)

Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne

14 986

(2 849)

12 137

 

 

 

 

Zmiana wyceny dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

343 940

(65 349)

278 591

Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników z tytułu sprzedaży dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

6 303

(1 198)

5 105

Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników z tytułu wyceny do wartości godziwej papierów wartościowych objętych rachunkowością zabezpieczeń

354 118

(67 282)

286 836

Zmiana wyceny kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

8 050

(1 529)

6 521

Zmiana wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

(187 104)

35 550

(151 554)

Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników

z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych

5 195

(987)

4 208

Przeniesienie z rachunku wyników na kapitał z aktualizacji wyceny z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych

(168 633)

32 040

(136 593)

Zmiana stanu rezerw na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne

(472)

90

(382)

 

 

 

 

Bilans zamknięcia w tym:

(1 257 177)

238 862

(1 018 315)

Dłużne aktywa finansowe wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(1 068 942)

203 099

(865 843)

Kapitałowe aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

174 576

(33 170)

141 406

Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

(377 325)

71 692

(305 633)

Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne

14 514

(2 759)

11 755

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Kapitał z aktualizacji wyceny

1.01.2021 r. - 31.12.2021 r.

Razem brutto

Wpływ odpisów

z tytułu odroczonego podatku dochodowego

Razem netto

Bilans otwarcia w tym:

2 246 497

(426 836)

1 819 661

Dłużne aktywa finansowe wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

1 532 027

(291 085)

1 240 942

Kapitałowe aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

718 733

(136 560)

582 173

Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

(13 393)

2 545

(10 848)

Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne

9 130

(1 736)

7 394

 

 

 

 

Zmiana wyceny dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(3 679 871)

699 176

(2 980 695)

Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników z tytułu sprzedaży dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(88 225)

16 763

(71 462)

Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do rachunku wyników z tytułu wyceny do wartości godziwej papierów wartościowych objętych rachunkowością zabezpieczeń

462 766

(87 926)

374 840

Zmiana wyceny kapitałowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

484 653

(91 874)

392 779

Przeniesienie z kapitału z aktualizacji wyceny do zysków zatrzymanych wyniku na sprzedaży kapitałowych aktywów finansowych

(1 036 860)

196 793

(840 067)

Zmiana wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

(18 546)

3 524

(15 022)

Przeniesienie z rachunku wyników na kapitał z aktualizacji wyceny z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych

5 156

(980)

4 176

Zmiana stanu rezerw na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne

5 856

(1 113)

4 743

 

 

 

 

Bilans zamknięcia w tym:

(1 618 574)

307 527

(1 311 047)

Dłużne aktywa finansowe wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

(1 773 303)

336 928

(1 436 375)

Kapitałowe aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

166 526

(31 641)

134 885

Wycena instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne

(26 783)

5 089

(21 694)

Rezerwa na odprawy emerytalne - zyski aktuarialne

14 986

(2 849)

12 137

42.       Rachunkowość zabezpieczeń

Santander Bank Polska S.A. stosuje strategie zabezpieczające w ramach rachunkowości zabezpieczeń zgodnie z założeniami zarządzania ryzykiem opisanymi w nocie 3 sprawozdania finansowego.

Zabezpieczenie wartości godziwej

Santander Bank Polska S.A. stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej w odniesieniu do następujących klas instrumentów finansowych:

·         Dłużnych papierów wartościowych o stałym oprocentowaniu w PLN, EUR i USD,

·         Kredytów o stałym oprocentowaniu udzielonych przez Bank w PLN.

W Santander Bank Polska S.A. transakcjami zabezpieczającymi wartość godziwą są transakcje typu Interest Rate Swap (IRS), walutowe Interest Rate Swap (CIRS) oraz Overnight Index Swap (OIS), dla których Bank płaci stałą stopę i otrzymuje zmienną. Zabezpieczanym ryzykiem jest zmiana wartości godziwej instrumentu lub portfela na skutek zmian rynkowych stóp procentowych. Transakcje te nie zabezpieczają przed zmianami wartości godziwej z tytułu ryzyka kredytowego.

Pozycje zabezpieczające wyceniane są do wartości godziwej. Pozycje zabezpieczane wyceniane są według zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem korekty do wartości godziwej z tytułu zabezpieczanego ryzyka.

Od stycznia 2016 r. Santander Bank Polska S.A. stosuje portfelową rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej ryzyka stóp procentowych dla portfela udzielonych kredytów o stałym oprocentowaniu w złotych. Transakcjami zabezpieczającymi wartość godziwą są transakcje typu IRS, dla których Bank płaci stałą stopę i otrzymuje zmienną. Celem zabezpieczenia jest wyeliminowanie ryzyka zmiany wartości godziwej portfela kredytów o stałym oprocentowaniu, wynikającej ze zmian rynkowych stóp procentowych. Marża kredytowa jest wyłączona z relacji zabezpieczającej.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Szczegóły dotyczące powyższych transakcji na dzień 31.12.2022 r. i w okresie porównawczym zawierają poniższe tabele:

Wartość nominalna instrumentów zabezpieczających

Do 1 miesiąca

Od 1 miesiąca do 3 miesięcy

Od 3 miesięcy do 1 roku

Od 1 roku

do 5 lat

Powyżej 5 lat

Razem

31.12.2022

Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych

-

2 914 117

7 121 855

15 892 305

1 199 688

27 127 965

IRS

-

-

2 922 220

12 000 069

614 000

15 536 289

CIRS

-

-

-

668 143

241 938

910 081

CCIRS

-

2 914 117

4 199 635

3 224 093

343 750

10 681 595

Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych

-

3 113 150

7 298 071

16 871 424

1 332 728

28 615 373

IRS

-

-

2 922 220

12 000 069

614 000

15 536 289

CIRS

-

-

-

668 143

241 938

910 081

CCIRS

-

3 113 150

4 375 851

4 203 212

476 790

12 169 003

31.12.2021

Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych

569 167

150 000

1 794 167

9 599 523

2 235 180

14 348 037

IRS

-

150 000

1 225 000

2 077 000

983 000

4 435 000

CIRS

-

-

-

505 934

-

505 934

CCIRS

569 167

-

569 167

7 016 589

1 252 180

9 407 103

Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych

741 400

150 000

1 966 400

10 440 648

2 606 666

15 905 114

IRS

-

150 000

1 225 000

2 077 000

983 000

4 435 000

CIRS

-

-

-

505 934

-

505 934

CCIRS

741 400

-

741 400

7 857 714

1 623 666

10 964 180

Parametry cenowe instrumentów zabezpieczających

Do 1 miesiąca

Od 1 miesiąca do 3 miesięcy

Od 3 miesięcy do 1 roku

Od 1 roku

do 5 lat

Powyżej 5 lat

31.12.2022

Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych

 

 

 

 

 

Średnia stała stopa procentowa

-

3,8660

6,5588

6,4405

5,8157

Średni kurs CHF / PLN

-

4,7679

4,7679

4,7679

4,7679

Średni kurs EUR/ PLN

-

4,6899

4,6899

4,6899

4,6899

Średni kurs USD / PLN

-

4,4018

4,4018

4,4018

4,4018

Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych

 

 

 

 

 

Średnia stała stopa procentowa

-

6,2953

4,9945

4,1762

1,5409

Średni kurs CHF / PLN

-

4,7679

4,7679

4,7679

4,7679

Średni kurs EUR / PLN

-

4,6899

4,6899

4,6899

4,6899

Średni kurs USD / PLN

-

4,4018

4,4018

4,4018

4,4018

31.12.2021

Aktywa z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych

Średnia stała stopa procentowa

0,6900

0,2925

0,8094

0,9491

0,9768

Średni kurs CHF / PLN

4,4484

4,4484

4,4484

4,4484

4,4484

Średni kurs EUR / PLN

4,5994

4,5994

4,5994

4,5994

4,5994

Zobowiązania z tytułu pochodnych zabezpieczających instrumentów finansowych

 

 

 

 

 

Średnia stała stopa procentowa

(0,2023)

2,9500

3,8598

1,1008

1,3089

Średni kurs CHF / PLN

4,4484

4,4484

4,4484

4,4484

4,4484

Średni kurs EUR / PLN

4,5994

4,5994

4,5994

4,5994

4,5994

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

.

31.12.2022

31.12.2021

Instrumenty zabezpieczające desygnowane

do zabezpieczenia wartości godziwej

Pozycja zabezpieczana: Obligacje stałokuponowe

Pozycja zabezpieczana: Portfel kredytów udzielonych opartych

o stałą stopę procentową

Pozycja zabezpieczana: Obligacje stałokuponowe

Pozycja zabezpieczana: Portfel kredytów udzielonych opartych

o stałą stopę procentową

Wartość nominalna instrumentu zabezpieczającego

11 422 671

225 000

4 615 934

275 000

Pochodne instrumenty zabezpieczające - aktywa (wartość bilansowa)

466 714

20 578

151 141

11 902

Pochodne instrumenty zabezpieczające - zobowiązania (wartość bilansowa)

25 508

-

28 463

642

Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczający

Pochodne instrumenty zabezpieczające

(IRS i CIRS)

Pochodne instrumenty zabezpieczające

(IRS)

Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CIRS)

Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS)

Ryzyko zabezpieczane

Ryzyko stopy

 procentowej

Ryzyko stopy

 procentowej

Ryzyko stopy

 procentowej

Ryzyko stopy

 procentowej

Okres przez jaki instrumenty mają wpływ na wynik Banku

do roku 2029

do roku 2024

do roku 2029

do roku 2024

.

31.12.2022

31.12.2021

Pozycje objęte rachunkowością zabezpieczeń

wartości godziwej

Obligacje stałokuponowe

Portfel kredytów udzielonych opartych o stałą stopę procentową

Obligacje stałokuponowe

Portfel kredytów udzielonych opartych o stałą stopę procentową

Wartość bilansowa pozycji zabezpieczanej w tym:

 

 

 

 

Aktywa

11 422 671

225 000

4 615 934

275 000

Zobowiązania

-

-

-

-

Skumulowana kwota korekt zabezpieczenia wartości godziwej pozycji zabezpieczonej ujęta w rachunku zysków i strat i uwzględniona w wartości bilansowej w tym:

 

 

 

 

Aktywa

(519 057)

(17 541)

(164 938)

(13 433)

Zobowiązania

 

 

-

-

Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczany

Inwestycyjne instrumenty finansowe

Należności od klientów

Inwestycyjne aktywa finansowe

Należności od klientów

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Santander Bank Polska S.A. stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń przyszłych przepływów pieniężnych w stosunku do portfeli kredytów komercyjnych i hipotecznych o zmiennym oprocentowaniu w PLN i denominowanych w EUR i CHF z maksymalną zapadalnością przypadającą za 32 lata oraz do emisji własnej w EUR z zapadalnością przypadającą za 2 lata.

Strategie zabezpieczające stosowane w Santander Bank Polska S.A. mają na celu zabezpieczenie ekspozycji Banku przed ryzykiem zmiany wielkości przyszłych przepływów pieniężnych, wynikających z ryzyka zmiany stóp procentowych oraz dla portfeli denominowanych do walut obcych i emisji własnej w walucie EUR, również wynikających z ryzyka walutowego.

Powiązania zabezpieczające konstruowane są przy użyciu transakcji Interest Rate Swap (IRS) oraz dwuwalutowych Currency Interest Rate Swap (CCIRS). W celu pomiaru efektywności zabezpieczenia Bank stosuje metodę tzw. „derywatu hipotetycznego”, w której pozycja zabezpieczana odzwierciedlona jest transakcją pochodną o określonej charakterystyce.

Pozycje zabezpieczane wyceniane są według zamortyzowanego kosztu. Pozycje zabezpieczające wyceniane są do wartości godziwej. Przy spełnionych warunkach efektywności powiązań, zmiana wartości godziwej instrumentów zabezpieczających jest ujmowana  w kapitałach własnych.

W związku z wprowadzonymi w 2022 roku tzw. „wakacjami kredytowymi” Bank dokonał analizy portfela kredytów hipotecznych w PLN pod kątem wystarczalności przyszłych przepływów pieniężnych z portfela i ustanowionych zabezpieczeń. Po wyeliminowaniu kredytów

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

objętych wakacjami kredytowymi, portfel kredytów hipotecznych pozostał w pełni wystarczalny aby kontynuować ustanowione relacje zabezpieczające. W oparciu o przeprowadzoną analizę Bank utrzymał w 2022 r. wszystkie relacje zabezpieczające w PLN.

Powiązania zabezpieczające z uwzględnieniem wakacji kredytowych w ramach rachunkowości zabezpieczeń pozostały efektywne.

Ponadto w okresach kwartalnych, Bank analizował wystarczalność portfela kredytowego w CHF w kontekście toczących się postępowań sądowych i potencjalnego negatywnego wpływu tych rozstrzygnięć na wysokość przyszłych przepływów pieniężnych w CHF. Portfel kredytów hipotecznych w CHF pozostał w pełni wystarczalny aby kontynuować ustanowione relacje zabezpieczające. Jednocześnie, ze względu na ukształtowane orzecznictwo w tym zakresie i oceny Banku dot. przyszłych spraw sądowych, Bank bierze pod uwagę możliwość rozwiązania ustanowionych relacji w kolejnych okresach.

Instrumenty zabezpieczające desygnowane do zabezpieczenia przepływów pieniężnych

Pozycja zabezpieczana:

Portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w PLN

Pozycja zabezpieczana:

Portfel kredytów

o zmiennym oprocentowaniu denominowany

w EUR i CHF

Pozycja zabezpieczana: Emisje w EUR

Pozycja zabezpieczana:

Portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w PLN

Pozycja zabezpieczana:

Portfel kredytów

o zmiennym oprocentowaniu denominowany

w EUR i CHF

Pozycja zabezpieczana: Emisje w EUR

Wartość nominalna instrumentu zabezpieczającego

4 798 700

6 376 653

5 792 350

50 000

7 490 330

3 473 850

Pochodne instrumenty zabezpieczające - aktywa (wartość bilansowa)

309

-

50 323

-

-

-

Pochodne instrumenty zabezpieczające - zobowiązania (wartość bilansowa)

115 882

1 665 037

65 613

2 061

1 570 523

40 135

Pozycja sprawozdania z sytuacji finansowej, która zawiera instrument zabezpieczający

Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS)

Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS)

Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS)

Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS)

Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS)

Pochodne instrumenty zabezpieczające (IRS, CCIRS)

Zmiana wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego jako podstawa ujęcia nieefektywności rachunkowości zabezpieczeń

w danym okresie

171 492

(158 298)

(78 711)

2 248

(1 957)

(7 081)

Saldo zysków / strat z tytułu zabezpieczenia ujęte

w okresie sprawozdawczym w innych całkowitych dochodach

171 492

(125 968)

(79 927)

2 248

(12 442)

(7 081)

Wartość nieefektywności instrumentu zabezpieczającego ujęta w wyniku finansowym

-

(32 330)

1 216

-

10 484

-

Pozycja rachunku zysków i strat która zawiera ujętą nieefektywność zabezpieczenia

 Wynik handlowy

i rewaluacja

 Wynik handlowy

i rewaluacja

 Wynik handlowy

i rewaluacja

 Wynik handlowy

i rewaluacja

 Wynik handlowy

i rewaluacja

 Wynik handlowy

i rewaluacja

Ryzyko zabezpieczane

Ryzyko stopy procentowej

Ryzyko stopy procentowej

 i ryzyko walutowe

Ryzyko stopy procentowej

 i ryzyko walutowe

Ryzyko stopy procentowej

Ryzyko stopy procentowej

 i ryzyko walutowe

Ryzyko stopy procentowej

 i ryzyko walutowe

Okres przez jaki instrumenty mają wpływ na wynik Banku

do roku 2027

do roku 2028

do roku 2023

do roku 2027

do roku 2028

do roku 2023

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

31.12.2022

31.12.2021

Pozycje objęte rachunkowością zabezpieczeń

przepływów pieniężnych

Portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w PLN

Portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu

denominowany

w EUR i CHF

Pozycja zabezpieczana: Emisje w EUR

Portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w PLN

Portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu denominowany

w EUR i CHF

Pozycja zabezpieczana: Emisje w EUR

Zmiana wartości pozycji zabezpieczanej stosowanej jako podstawa ujęcia nieefektywności zabezpieczenia w okresie

171 492

(125 968)

(79 927)

2 248

(12 442)

(7 081)

Wycena do wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego po pomniejszeniu o podatek odroczony rozpoznana jest w  pozycji całkowite dochody i akumulowana w kapitałach własnych Banku w ciągu okresu i wykazana w nocie 41.

Wpływ reformy IBOR

Santander Bank Polska S.A. stosuje zabezpieczenia przepływów pieniężnych oraz zabezpieczenia wartości godziwej, na które ma wpływ reforma wskaźników referencyjnych stopy procentowej.

Instrumentami zabezpieczanymi w ramach rachunkowości zabezpieczeń są:

·         kredyty komercyjne i hipoteczne o zmiennym oprocentowaniu w PLN, EUR i CHF,

·         kredyty hipoteczne o stałym oprocentowaniu w PLN,

·         dłużne papiery wartościowe o stałym oprocentowaniu w PLN, EUR i USD,

·         emisje własne w EUR.

Na dzień 31.12.2022 w rachunkowości zabezpieczeń Santander Bank Polska S.A. ustanowionych jest 238 relacji zabezpieczających. Instrumentami zabezpieczającymi ww. portfele są transakcje pochodne IRS, CIRS oraz OIS dla ekspozycji w PLN, EUR i USD (121 relacji powiązanych ze 121 transakcjami IRS, 8 relacji powiązanych z 8 transakcjami CIRS oraz 2 relacje powiązane z 2 transakcjami OIS) i CCIRS dla ekspozycji w EUR i CHF (45 relacji powiązanych z 36 transakcjami CCIRS).

Oprocentowanie ww. instrumentów pochodnych bazuje na zmiennej stawce WIBOR 3M lub 6M (dotyczy 188 transakcji pochodnych), zmiennej stawce EURIBOR 3M lub 6M (dotyczy 18 transakcji pochodnych), zmiennej stawce SARON 3M (dotyczy 21 transakcji pochodnych) oraz zmiennej stawce SOFR USD (dotyczy 2 transakcji pochodnych). Relacje będą sukcesywnie wygasać do 2032 r.

W 2023 r. wygaśnie 36 relacji, w kolejnych 5 latach wygaśnie 197 relacji, a w latach 2029-2032 włącznie wygaśnie 5 relacji (w tym tylko w 2032 roku 1 relacja).

W przypadku umów kredytowych odnoszących się do stawki LIBOR CHF Bank przeszedł na wskaźniki RFR zgodnie z decyzją Komisji Europejskiej, a w przypadku instrumentów pochodnych, które zabezpieczają ten portfel, stawka LIBOR CHF zmieniła się zgodnie ze standardem ISDA Protocol. W oparciu o przeprowadzony test efektywności bazujący na nowych stawkach dla CHF - zarówno dla portfela kredytowego jak i instrumentu zabezpieczającego – Bank ocenił, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo spełnienia wymogu efektywności ustanowionych relacji hedgingowych w przyszłości.

W związku z powyższym, w przypadku strategii zabezpieczających portfel kredytowy w CHF, Bank kontynuuje ustanowione relacje zabezpieczające w oparciu o istniejące instrumenty. W 2022 roku Bank utrzymał wszystkie relacje zabezpieczające portfel w CHF.

Szczegółowe informacje na temat pochodnych i niepochodnych instrumentów finansowych objętych reformą wskaźnika referencyjnego stopy procentowej wraz z podsumowaniem działań podjętych przez Bank w celu zarządzania ryzykiem wynikającym z reformy oraz wpływem rachunkowym, w tym wpływem na powiązania zabezpieczające, znajdują się w nocie 3, Zarządzanie Ryzykiem oraz nocie 42 Rachunkowość zabezpieczeń, instrumenty pochodne zabezpieczające.

43.       Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży

Santander Bank Polska S.A. pozyskuje fundusze poprzez sprzedaż instrumentów finansowych z przyrzeczeniem ich odkupu w przyszłości po z góry ustalonej cenie.

Przedmiotem transakcji repo i sell-buy-back mogą być papiery wartościowe stanowiące portfel bilansowy Banku.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

31.12.2022

31.12.2021

 

Wartość

 bilansowa

Wartość

 bilansowa

Zobowiązania wyceniane wg zamortyzowanego kosztu (z klauzulą przyrzeczenia odkupu)

2 158 520

21 448

Wartość godziwa papierów wartościowych stanowiących zabezpieczenie w transakcjach sell-buy-back/repo

2 157 372

21 462

Należności z klauzulą odsprzedaży (buy sell back transactions)

13 824 606

453 372

Wartość godziwa papierów zablokowanych pod buy-sell-back/reverse repo transactions

13 527 180

453 153

.

Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu

31.12.2022

31.12.2021

Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu wobec banków

13 538 405

256 548

Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu wobec klientów

286 201

196 824

Razem

13 824 606

453 372

.

Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu

31.12.2021

31.12.2021

Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu wobec banków

2 158 520

21 448

Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu wobec klientów

-

-

Razem

2 158 520

21 448

Papiery wartościowe będące przedmiotem transakcji repo oraz sell-buy-back stanowiące portfel bilansowy Banku, nie są usuwane z bilansu, gdyż Bank zachowuje znacząco wszystkie korzyści, stanowiące przychody odsetkowe od zastawionych papierów i ryzyka, ryzyko stopy procentowej i ryzyko kredytowe emitenta, wynikające z tych aktywów.

W przypadku transakcji z przyrzeczeniem odkupu wszelkie opisane powyżej koszty oraz ryzyka związane z posiadaniem aktywów oraz możliwość ich sprzedaży pozostają po stronie Banku.

Bank nabywa także instrumenty finansowe z przyrzeczeniem ich odsprzedaży w przyszłości (transakcje reverse repo oraz buy-sell-back) po tej samej cenie powiększonej o z góry ustaloną kwotę odsetek.

Papiery wartościowe będące przedmiotem transakcji reverse repo oraz buy-sell-back nie są ujmowane w bilansie, gdyż Bank nie przyjmuje znacząco wszystkich korzyści i ryzyk wynikających z tych aktywów.

Aktywa finansowe będące przedmiotem transakcji reverse repo oraz buy-sell-back stanowią zabezpieczenie przyjęte przez Bank, które Bank ma prawo sprzedać lub zastawić.

Instrumenty finansowe stanowiące zabezpieczenie dla transakcji z przyrzeczeniem odkupu (reverse repo) mogą podlegać sprzedaży lub obciążeniu w ramach standardowo zawartych umów, ale podlegają zwrotowi w dacie zapadalności transakcji.

44.       Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych

Bank zawiera umowy ramowe typu ISDA  (International Swaps and Derivatives Association Master Agreements) oraz GMRA (Global Master Repurchase Agreement)  przewidujące w sytuacji wystąpienia określonego przypadku naruszenia możliwość rozwiązania transakcji i rozliczenia z kontrahentem na podstawie skompensowanej kwoty wzajemnych należności i zobowiązań.

Dodatkowo w ramach realizacji umów CSA ( Credit Support Annex)  kontrahent zabezpiecza ekspozycje wynikające z instrumentów pochodnych poprzez złożenie depozytu zabezpieczającego. W tabeli zaprezentowano kwoty wyceny do wartości godziwej instrumentów pochodnych (zarówno zaklasyfikowanych do portfela przeznaczone do obrotu, jak i desygnowanych jako instrumenty zabezpieczające w rachunkowości zabezpieczeń) oraz zabezpieczeń pieniężnych objętych umowami ramowymi umożliwiającymi kompensowanie w określonych okolicznościach. Odrębnie zaprezentowano kwoty instrumentów nie podlegających kompensacji.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Kwoty brutto przed kompensatą w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Kompensata brutto w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Kwoty netto po kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Kwoty objęte porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania niepodlegające kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Wartość netto zaangażowania

Kwoty nieobjęte egzekwowalnym porozumieniem dotyczącym kompensowania

Suma bilansowa

 

 

 

Instrumenty finansowe

Otrzymane zabezpieczenie w formie pieniężnej

i papierów wartościowych

 

 

 

Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych na 31.12.2022 r.

(a)

(b)

(c) = (a) (b)

(d)

(e)

(c) (d) (e)

(f)

(c) + (f)

 Aktywa

 

 

 

 

 

 

 

 

 Należności od innych banków

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Umowy z przyrzeczeniem odsprzedaży zawarte z innymi bankami

13 538 405

-

13 538 405

-

13 287 408

250 997

-

13 538 405

 Należności od klientów

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Umowy z przyrzeczeniem odsprzedaży

286 201

-

286 201

-

283 648

2 553

-

286 201

 Inne aktywa finansowe:

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Pochodne instrumenty finansowe

13 116 708

10 320 318

2 796 390

1 020 222

2 018 544

(242 376)

4 376 738

7 173 128

AKTYWA OGÓŁEM OBJĘTE KOMPENSATĄ, POROZUMIENIEM RAMOWYM LUB PODOBNYM POROZUMIENIEM DOTYCZĄCYM KOMPENSOWANIA

26 941 314

10 320 318

16 620 996

1 020 222

15 589 600

11 174

4 376 738

20 997 734

 Zobowiązania

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Pochodne instrumenty finansowe

14 166 897

10 320 318

3 846 579

1 020 222

2 991 825

(165 468)

4 947 767

8 794 346

 - Umowy z przyrzeczeniem odkupu

2 158 520

-

2 158 520

-

2 129 677

28 843

-

2 158 520

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM OBJĘTE KOMPENSATĄ, POROZUMIENIEM RAMOWYM LUB PODOBNYM POROZUMIENIEM DOTYCZĄCYM KOMPENSOWANIA

16 325 417

10 320 318

6 005 099

1 020 222

5 121 502

(136 625)

4 947 767

10 952 866

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Kwoty brutto przed kompensatą w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Kompensata brutto w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Kwoty netto po kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Kwoty objęte porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania niepodlegające kompensacie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Wartość netto zaangażowania

Kwoty nieobjęte egzekwowalnym porozumieniem dotyczącym kompensowania

Suma bilansowa

 

 

 

Instrumenty finansowe

Otrzymane zabezpieczenie w formie pieniężnej

i papierów wartościowych

 

 

 

Kompensowanie aktywów finansowych i zobowiązań finansowych na 31.12.2022 r.

(a)

(b)

(c) = (a) (b)

(d)

(e)

(c) (d) (e)

(f)

(c) + (f)

 Aktywa

 

 

 

 

 

 

 

 

 Należności od innych banków

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Umowy z przyrzeczeniem odsprzedaży zawarte z innymi bankami

256 548

-

256 548

-

255 384

1 164

-

256 548

 Należności od klientów

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Umowy z przyrzeczeniem odsprzedaży

196 824

-

196 824

-

196 134

690

-

196 824

 Inne aktywa finansowe:

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Pochodne instrumenty finansowe

8 391 979

4 922 340

3 469 639

2 248 884

749 809

470 946

352 691

3 822 330

AKTYWA OGÓŁEM OBJĘTE KOMPENSATĄ, POROZUMIENIEM RAMOWYM LUB PODOBNYM POROZUMIENIEM DOTYCZĄCYM KOMPENSOWANIA

8 845 351

4 922 340

3 923 011

2 248 884

1 201 327

472 800

352 691

4 275 702

 Zobowiązania

 

 

 

 

 

 

 

 

 - Pochodne instrumenty finansowe

9 670 704

4 922 340

4 748 364

2 248 884

2 078 752

420 728

388 801

5 137 165

 - Umowy z przyrzeczeniem odkupu

21 448

-

21 448

-

21 262

186

-

21 448

ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM OBJĘTE KOMPENSATĄ, POROZUMIENIEM RAMOWYM LUB PODOBNYM POROZUMIENIEM DOTYCZĄCYM KOMPENSOWANIA

9 692 152

4 922 340

4 769 812

2 248 884

2 100 014

420 914

388 801

5 158 613

45.       Wartość godziwa

Wartość godziwa to cena, którą otrzymano by za sprzedaż składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w przeprowadzonej na zwykłych warunkach transakcji między uczestnikami rynku na dzień wyceny.

Poniżej znajduje się podsumowanie wartości bilansowych i godziwych dla poszczególnych grup aktywów i zobowiązań niewycenianych do wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

AKTYWA

31.12.2022

31.12.2021

Wartość bilansowa

Wartość godziwa

Wartość bilansowa

Wartość godziwa

Gotówka i operacje z bankami centralnymi

10 135 099

10 135 099

8 167 900

8 167 900

Należności od banków

9 709 800

9 709 800

2 743 994

2 743 994

Należności od klientów wyceniane w zamortyzowanym koszcie, w tym:

132 062 037

133 255 464

121 798 998

124 857 528

-z tytułu kredytów dla klientów indywidualnych

16 919 845

17 687 157

16 518 553

16 748 425

-z tytułu kredytów hipotecznych

50 059 801

50 259 196

51 269 531

53 977 501

-z tytułu kredytów korporacyjnych

64 196 970

64 423 690

53 804 551

53 925 239

Należności z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu

13 824 606

13 824 606

453 372

453 372

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie

15 499 348

13 332 182

1 421 272

1 411 022

ZOBOWIĄZANIA

 

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

1 337 573

1 337 573

1 337 573

1 337 573

Zobowiązania wobec klientów

185 655 260

185 636 274

175 354 581

175 343 081

Zobowiązania z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu

2 158 520

2 152 520

21 448

21 448

Zobowiązania podporządkowane

2 705 885

2 670 073

2 649 991

2 637 846

Poniżej znajduje się podsumowanie głównych metod i założeń wykorzystywanych podczas szacowania wartości godziwych instrumentów finansowych z powyższej tabeli.

Aktywa i zobowiązania finansowe niewyceniane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej do wartości godziwej

W Banku znajdują się instrumenty finansowe, które zgodnie z MSSF w sprawozdaniu nie są prezentowane w wartości godziwej. Dla oszacowania wartości godziwej tych instrumentów zastosowano następujące metody i założenia.

Należności od banków: Wartość godziwa lokat i depozytów jest szacowana w oparciu o zdyskontowane przepływy przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych rynku pieniężnego pozostającym w terminie do wykupu dla należności o podobnym ryzyku kredytowym i w danej walucie. W przypadku depozytów wypłacanych na żądanie, bez ustalonej daty wymagalności lub o terminie wymagalności do 6 miesięcy, zakłada się, że ich wartość godziwa nie różni się istotnie od wartości bilansowej. Znaczenie długoterminowej współpracy z depozytariuszami nie jest brane pod uwagę w procesie szacowania wartości godziwej tych instrumentów. Należności od banków zostały zaklasyfikowane w całości do kategorii III hierarchii wartości godziwej ze względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowalnymi danymi wejściowymi.

Należności od klientów: Są wykazywane w wartości netto po uwzględnieniu odpisów aktualizujących z tytułu rezerw. Wartość godziwa zostaje wyliczona jako zdyskontowana wartość oczekiwanych przyszłych płatności kapitału i odsetek. Zakłada się, że spłaty kredytów i pożyczek następować będą w terminach uzgodnionych w umowach. Oszacowana wartość godziwa kredytów i pożyczek odzwierciedla zmianę w poziomie ryzyka kredytowego (marż) od momentu udzielenia kredytu oraz zmiany poziomu stóp procentowych. Należności od klientów zostały zaklasyfikowane w całości do kategorii III hierarchii wartości godziwej ze względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowalnymi danymi wejściowymi, czyli bieżącymi marżami osiąganymi na nowo udzielanych kredytach.

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie: wartość godziwa szacowana w oparciu o kwotowania rynkowe. Instrumenty zaklasyfikowane do kategorii I hierarchii wartości godziwej.

Zobowiązania wobec banków i zobowiązania wobec klientów: Wartość godziwą depozytów o terminie wymagalności powyżej 6 miesięcy oszacowano na podstawie przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami procentowymi właściwymi dla depozytów o zbliżonych terminach wymagalności. W przypadku depozytów wypłacanych na żądanie, bez ustalonej daty wymagalności lub o terminie wymagalności do 6 miesięcy, zakłada się, że ich wartość godziwa nie różni się istotnie od wartości bilansowej. Znaczenie długoterminowej współpracy z depozytariuszami nie jest brane pod uwagę w procesie szacowania wartości godziwej tych instrumentów. Zobowiązania wobec banków i zobowiązania wobec klientów zostały zaklasyfikowane w całości do kategorii III hierarchii wartości godziwej ze względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowanymi danymi wejściowymi.

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych oraz zobowiązania podporządkowane: Bank przyjął założenie, że wartość godziwa tych instrumentów opiera się na zdyskontowanych przepływach pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp procentowych. Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych oraz zobowiązania podporządkowane zostały zaklasyfikowane w całości do kategorii III hierarchii wartości godziwej ze względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowanymi danymi wejściowymi.

Dla zobowiązań z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych oraz pozostałych pozycji zobowiązań, niewycenianych do wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym, m.in., zobowiązań z tytułu leasingu oraz pozostałych zobowiązań- wartość godziwa nie różni się istotnie w stosunku do prezentowanej ich wartości bilansowej.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Aktywa i zobowiązania finansowe wyceniane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w wartości godziwej

W prezentowanych okresach sprawozdawczych Bank dokonał następującego zaklasyfikowania instrumentów finansowych wycenianych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej do wartości godziwej do odpowiednich kategorii:

Kategoria I (kwotowania aktywnego rynku): dłużne, kapitałowe i pochodne instrumenty finansowe, które na dzień bilansowy zostały wycenione na podstawie cen kwotowanych na aktywnym rynku. Do tej kategorii Bank klasyfikuje obligacje Skarbu Państwa, bony skarbowe, akcje spółek notowanych na giełdzie oraz kontrakty terminowe na indeks WIG 20.

Kategoria II (techniki wyceny w oparciu o parametry pochodzące z rynku): Zaliczone do niej są instrumenty pochodne, które są wyceniane w oparciu o model zdyskontowanych przepływów bazujący na krzywej dochodowości z rynku międzybankowego.

Kategoria III (techniki wyceny z wykorzystaniem istotnych parametrów niepochodzących z rynku): Do kategorii tej należą niekwotowane na aktywnym rynku kapitałowe papiery wartościowe, wycenione przez Bank na podstawie eksperckiego modelu wyceny; certyfikaty inwestycyjne wycenione na dzień bilansowy na podstawie ceny ogłaszanej przez fundusz; dłużne papiery wartościowe oraz część należności od klientów z tytułu kart kredytowych oraz kredyty i pożyczki objęte procesem underwritingu, czyli części ekspozycji kredytowych, w odniesieniu do których  istnieje zamiar sprzedaży przed terminem wymagalności z przyczyn innych niż wzrost ryzyka kredytowego.

Celem stosowania technik wyceny jest ustalenie wartości godziwej, tj. ceny, którą otrzymano by za sprzedaż składnika aktywów w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny.

Analiza wrażliwości wartości godziwej należności z tytułu kart kredytowych oraz należności od klientów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.

Analiza została przeprowadzona na populacji kart kredytowych wykazywanych w pozycji „Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy” oraz dla kredytów wykazywanych w pozycji „ Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody wg stanu na koniec 2022  r. oraz w okresie porównawczym, na zmiany poziomu stóp procentowych.

Wartość godziwa w scenariuszach

w mln PLN

 

bazowy

spadek stóp procentowych o 1p.p.

spadek stóp procentowych o 2p.p.

wzrost stóp procentowych o 1p.p.

wzrost stóp procentowych o 2p.p.

31.12.2022

Należności od klientów (underwritting)*

2 628,7

2 620,9

2 613,1

2 636,4

2 644,2

 

Karty kredytowe

112,9

112,9

112,8

113,0

113,0

31.12.2021

Należności od klientów (underwritting)*

1 729,8

1 728,2

1 726,5

1 731,5

1 733,2

 

Karty kredytowe

401,4

400,8

398,2

401,5

401,8

*Dla kredytów typu underwritting przyjęty zakres czynnika nieobserwowalnego w 2022 r. wynosił (0,85% -3,27%), natomiast w 2021 roku (0,69%-2,45%).

Dla powyższych wariantów przeliczono wartość godziwą portfela należności od klientów (kredyty typu underwritting) oraz portfela kart kredytowych, uwzględniając odpowiednio zmodyfikowane projekcje stóp używanych zarówno do naliczania odsetek jak i dyskontowania przepływów.



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Pozostałe techniki wyceny dla kategorii 3

Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku których dane wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych (dane wejściowe nieobserwowane). Do tej kategorii Bank zaklasyfikował instrumenty finansowe, które są wyceniane według wewnętrznych modeli wyceny:

KATEGORIA 3

METODA (TECHNIKA) WYCENY

CZYNNIK NIEOBSERWOWALNY

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM:

karty kredytowe oraz kredyty i pożyczki objęte procesem underwritingu

Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych

Efektywna marża kredytowa

AKCJE VISA INC. SERII C UPRZYWILEJOWANE

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość rynkową notowanych akcji zwykłych Visa Inc. z uwzględnieniem dyskont biorących pod uwagę ograniczoną płynność akcji uprzywilejowanych

Dyskonto uwzględniające ograniczoną płynność akcji uprzywilejowanych

AKCJE BIURA INFORMACJI KREDYTOWEJ SA

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość przyszłych, zdyskontowanych dochodów z dywidendy (metoda uproszczona)

Prognozowane wyniki spółki

UDZIAŁY W POLSKIM STANDARDZIE PŁATNOŚCI SP. Z O.O.

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o: prognozowane wyniki spółki oraz wyceny rynkowej podobnych aktywów (metoda porównawcza)

Prognozowane wyniki spółki; selekcja grupy porównawczej.

UDZIAŁY W SOCIETY FOR WORLDWIDE INTERBANK FINANCIAL TELECOMMUNICATION

Oszacowanie wartości godziwej na bazie aktywów netto spółki i średni kurs waluty

Wartość aktywów netto spółki

AKCJE SYSTEMU OCHRONY BANKÓW KOMERCYJNYCH S.A.

Oszacowanie wartości godziwej na bazie aktywów netto spółki

Wartość aktywów netto spółki

AKCJE KRAJOWEJ IZBY ROZLICZENIOWEJ SA

UDZIAŁY W WAŁBRZYSKIEJ SPECJALNEJ STREFIE EKONOMICZNEJ „INVEST-PARK” SP Z O.O.

Na dzień 31.12.2022 r. oraz w okresach porównawczych Bank zaklasyfikował instrumenty finansowe do następujących kategorii wartości godziwej:

31.12.2022

Kategoria I

Kategoria II

Kategoria III

Razem

Aktywa finansowe

 

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

244 547

6 623 196

12 008

6 879 751

Pochodne instrumenty zabezpieczające

-

537 924

-

537 942

Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

-

-

2 628 660

2 628 660

Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

-

-

152 131

152 131

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

32 199 894

4 101 199

2 410

36 303 503

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

-

-

62 907

62 907

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

-

-

58 035

58 035

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

-

-

200 170

200 170

Razem

32 444 441

11 262 319

3 116 321

46 823 081

Zobowiązania finansowe

 

Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

195 560

6 913 952

8 355

7 117 867

Pochodne instrumenty zabezpieczające

-

1 872 039

-

1 872 039

Razem

195 560

8 785 991

8 355

8 989 906

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

31.12.2021

Kategoria I

Kategoria II*

Kategoria III

Razem

Aktywa finansowe

 

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

361 679

3 655 402

3 885

4 020 966

Pochodne instrumenty zabezpieczające

-

163 043

-

163 043

Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

-

-

1 729 848

1 729 848

Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

-

-

450 556

450 556

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

48 880 892

18 254 048

3 475

67 138 415

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

-

-

113 733

113 733

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

-

-

-

-

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

-

-

191 991

191 991

Razem

49 242 571

22 072 493

2 493 488

73 808 552

Zobowiązania finansowe

 

Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

385 585

3 492 725

2 616

3 880 926

Pochodne instrumenty zabezpieczające

-

1 641 824

-

1 641 824

Razem

385 585

5 134 549

2 616

5 522 750

* w ramach pogłębionych analiz przeprowadzonych w roku 2022, Bank dokonał oceny zasadności klasyfikacji bonów pieniężnych Narodowego Banku Polskiego i dokonał zmiany klasyfikacji ww. instrumentów jako kategorii II hierarchii wartości godziwej; dane na dzień 31.12.2021 uwzględniają zmienioną w porównaniu do opublikowanego na ten dzień sprawozdania finansowego klasyfikację tych instrumentów (przeniesienie z kategorii I do kategorii II);

Poniższe tabele prezentują uzgodnienie zmiany stanu instrumentów finansowych, których wartość godziwa ustalana jest na podstawie technik wyceny z wykorzystaniem istotnych parametrów niepochodzących z rynku.

Kategoria III

Aktywa finansowe  

31.12.2022

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Kapitałowe  inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

Stan na początek okresu

3 885

450 556

1 729 848

3 475

113 733

-

191 991

2 616

Zyski lub straty

 

 

 

 

 

 

 

 

rozpoznane w rachunku zysków i strat

5 517

55 714

-

-

(4 515)

1 705

 

6 131

rozpoznane w kapitałach własnych - OCI

-

-

150 167

-

-

-

8 050

-

Zakupy/ udzielenie

4 696

126 915

1 330 740

-

-

59 179

129

1 139

Sprzedaże

-

(24 145)

(430 000)

-

(59 179)

-

-

-

Spłaty/zapadalność

-

(456 909)

(154 869)

-

-

-

-

-

Przeklasyfikowanie

(2 089)

-

-

-

-

-

-

(1 532)

Inne (odpis, różnice kursowe)

-

-

2 774

(1 065)

12 868

(2 849)

-

-

Stan na koniec okresu

12 008

152 131

2 628 660

2 410

62 907

58 035

200 170

8 355



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Kategoria III

Aktywa finansowe  

31.12.2021

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

Należności od klientów wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Należności od klientów wyceniane wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Kapitałowe inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy

Kapitałowe  inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody

Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

Stan na początek okresu

2 064

734 518

1 556 791

7 492

106 639

112 694

823 633

-

Zyski lub straty

 

 

 

 

 

 

 

 

rozpoznane w rachunku zysków i strat

164

14 815

-

-

(1 745)

4 009

 

1 782

rozpoznane w kapitałach własnych - OCI

-

-

45 769

-

-

 

484 653

-

Zakupy/ udzielenie

2 011

312 207

1 738 526

-

-

 

428

700

Sprzedaże

-

(1 978)

(845 276)

-

-

(116 422)

(1 116 723)

-

Spłaty/zapadalność

-

(609 006)

(661 980)

-

-

-

-

-

Przeklasyfikowanie

(354)

-

-

-

-

-

-

134

Inne (odpis, różnice kursowe)

-

-

(103 982)

(4 017)

8 839

(281)

-

-

Stan na koniec okresu

3 885

450 556

1 729 848

3 475

113 733

-

191 991

2 616

.

46.       Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych w CHF

Na dzień 31.12.2022 r. Bank posiadał portfel kredytów denominowanych i indeksowanych do CHF, w kwocie brutto 6 524 486 tys. zł przed korektą do wartości bilansowej brutto wynoszącą 2 491 692 tys. zł , stanowiącą pomniejszenie umownych przepływów z tytułu ryzyka prawnego.

Na dzień 31.12.2021 r. Bank posiadał portfel kredytów denominowanych i indeksowanych do CHF w kwocie brutto 7 277 559 tys. zł przed korektą do wartości bilansowej brutto wynoszącą 1 469 728 tys. zł, stanowiącą pomniejszenie umownych przepływów z tytułu ryzyka prawnego.

Z uwagi na różnice w konstrukcji prawnej i wzorcach stosowanych umów dla obu wskazanych rodzajów kredytów stosowana jest zróżnicowana ocena ryzyka prawnego.

W zakresie sporów sądowych powstałych na tle kredytów indeksowanych i denominowanych do walut obcych  występują rozbieżności w orzecznictwie sądowym:

- linie orzecznicze niekorzystne dla banków, które  dzielą się zasadniczo na dwie główne kategorie: (1) nieważność umowy kredytu jako skutek abuzywności zawartych w umowie norm przewidujących indeksację kredytu oraz normy kursowej odsyłającej do tabeli banku (linia dominująca); (2) wyroki, których skutkiem jest tzw. „odfrankowienie” kredytu – tj. uznanie, że skutkiem abuzywności ww. norm jest usunięcie mechanizmu indeksacji i traktowanie zobowiązania kredytobiorcy jako kredytu złotowego oprocentowanego według stawki  właściwej dla waluty CHF;

- orzeczenia częściowo korzystne dla banków, opierające się na uznaniu samej indeksacji kredytu jako dopuszczalnej i zgodnej z prawem, przy jednoczesnym uznaniu abuzywności i eliminacji normy kursowej (postanowień odsyłających do tabeli bankowej) i zastąpienia jej alternatywnym, obiektywnym miernikiem indeksacji, tj. kursem średnim NBP. Może ona skutkować uznaniem określonych roszczeń kredytobiorcy, jednak w wysokości wyłącznie różnic kursowych zbliżonych do wielkości spreadu walutowego; występują również orzeczenia prowadzące do eliminacji indeksacji kredytu (wskutek eliminacji z umowy abuzywnych klauzul przewidujących indeksację) ze skutkiem polegającym na traktowaniu zobowiązania kredytobiorcy jako kredytu złotowego oprocentowanego według stawki WIBOR;

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

- orzeczenia korzystne dla banków oparte na uznaniu braku abuzywności klauzul przeliczeniowych, co skutkuje oddaleniem powództwa wobec banku.

Ponadto, z uwagi na opisaną dalej niepewność prawną związaną z brakiem kompleksowego stanowiska Sądu Najwyższego oraz pozostającymi jeszcze do rozstrzygnięcia pytaniami prejudycjalnymi skierowanymi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) – w orzecznictwie sądów powszechnych, zwłaszcza pierwszo-instancyjnych, mogą się pojawiać także innego rodzaju orzeczenia, w tym wskazujące na bezwzględną nieważność umowy kredytu z powodu sprzeczności z prawem określonych postanowień umownych. Rozstrzygnięcia takie aktualnie w ocenie Banku nie mają jednak istotnego wpływu na ocenę ryzyka prawnego spraw sądowych dotyczących kredytów hipotecznych opartych na walucie CHF – z uwagi na rzadkość występowania, brak potwierdzenia w orzecznictwie sądów wyższych instancji, jak i brak ugruntowanych różnic co do praktycznych konsekwencji takich rozstrzygnięć w porównaniu z dominującą linią orzeczniczą opartą na koncepcji nieważności umowy wskutek występowania w niej klauzul abuzywnych (z uwagi na to nie znajdują odzwierciedlenia w szacunkach rezerw na ryzyko prawne utworzonych na dzień 31.12.2022 r.).

Opisane powyżej rozbieżności wynikają z kilku kluczowych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) i Sądu Najwyższego (SN), które pozostawiły margines interpretacyjny.

Dnia 3.10.2019 r. TSUE wydał kluczowe dla aktualnego stanu orzecznictwa sądowego orzeczenie (sygn. C-260/18), odnośnie skutków ewentualnej abuzywności postanowień umowy kredytu indeksowanego do CHF. TSUE uznał, że w przypadku stwierdzenia abuzywności klauzuli indeksacyjnej sąd krajowy może stwierdzić nieważność umowy – po uprzednim przedstawieniu kredytobiorcy skutków takiego rozwiązania i za jego zgodą, jeśli eliminacja całego mechanizmu indeksacji i ryzyka walutowego spowodowałaby zdaniem sądu zmianę głównego przedmiotu umowy. TSUE jednocześnie nie wykluczył możliwości uznania przez sąd krajowy możliwości dalszego funkcjonowania umowy bez mechanizmu indeksacji (co sprowadzałoby się do traktowania kredytu jako kredytu złotowego oprocentowanego według stawki właściwej dla waluty CHF), niemniej w ocenie TSUE rozwiązanie to uznano za niepewne. TSUE wykluczył możliwość uzupełniania treści umowy po eliminacji klauzul abuzywnych regułami wynikającymi z przepisów ogólnych prawa krajowego. TSUE potwierdził jednak możliwość uzupełnienia luk w umowie regułami wynikającymi z wyraźnego przepisu dyspozytywnego albo innymi regułami ustalonymi przez strony.

Przed omawianym wyżej wyrokiem TSUE Sąd Najwyższy w zakresie skutków abuzywności normy kursowej prezentował stanowisko opierające się na uznaniu, że umowy kredytu indeksowane są ważne i zgodne z prawem, a umowa kredytu po wyeliminowaniu klauzuli kursowej nadal ma charakter umowy o kredyt indeksowany. W 2019 r. Sąd Najwyższy w niektórych wyrokach orzekł o usunięciu mechanizmu indeksacji i uznaniu, że umowę można uznać za kredyt w PLN oprocentowany według stawki właściwej dla waluty CHF, co stanowiło odstępstwo od wcześniejszej linii orzeczniczej SN.

W wyroku z 11.12.2019 r. (sygn. V CSK 382/18, uzasadnienie opublikowane w kwietniu 2020 r.) wydanym w sprawie Santander Bank Polska S.A. SN uznał natomiast, że upadek indeksacji i utrzymanie umowy jako kredytu w PLN oprocentowanego według stawki właściwej dla waluty CHF nie jest dopuszczalne, gdyż klauzule indeksacyjne stanowią element głównych świadczeń stron, a zatem ich abuzywność i wyeliminowanie z umowy prowadzi do stwierdzenia nieważności umowy kredytu. To powoduje konsekwencje w postaci konieczności dokonania przez strony wzajemnych rozliczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia; jednocześnie SN wskazał, iż dotychczasowe orzecznictwo TSUE nie wyklucza, iż jedną z konsekwencji nieważności umowy kredytu może być żądanie przez bank wynagrodzenia za bezpodstawne (bezumowne) korzystanie z udostępnionego kapitału kredytu.

W orzeczeniu z 16.02.2021 r. (sygn. III CZP 11/20) SN wskazał, że w razie unieważnienia umowy kredytu kredytobiorca może żądać od banku zwrotu spełnionych świadczeń niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie pozostaje dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu (teoria dwóch kondykcji). Jednocześnie SN wskazał, że istnieją instrumenty prawne umożliwiające jednoczesne uwzględnienie obustronnych rozliczeń z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia po unieważnieniu umowy, takie jak potrącenie i prawo zatrzymania.

W ocenie Banku istotnym wyrokiem wpływającym na oczekiwane kształtowanie się linii orzeczniczej  jest wyrok TSUE z dnia 29.04.2021 r. (sygn. C-19/20), w którym TSUE wskazał, że celem dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich nie jest unieważnienie umów kredytowych, lecz przywrócenie równowagi kontraktowej, a przy ocenie skutków abuzywności umowy sąd powinien brać pod uwagę obiektywne kryteria, a nie tylko sytuację konsumenta. Ponadto TSUE stwierdził, że w celu utrzymania ważności umowy sąd powinien zastosować wszelkie dostępne środki, w tym analizę możliwości usunięcia jedynie części klauzul uznanych za nieuczciwe; jednocześnie sąd krajowy nie powinien zmieniać treści zobowiązania umownego. Co istotne, TSUE potwierdził, że sąd powinien zawsze informować konsumenta o wszystkich potencjalnych roszczeniach

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

banku z tytułu ewentualnej nieważności umowy (praktyka większości sądów powszechnych nie realizuje tego wymogu). Jednocześnie sąd ten nie udzielił odpowiedzi na pytania w zakresie ewentualnych roszczeń banku wobec kredytobiorcy, co może wskazywać na to, że roszczenia te są poza zainteresowaniem TSUE, a ich ocena podlega wyłącznie prawu krajowemu.

W uchwale z 7.05.2021 r. (sygn. III CZP 6/21) podjętej w składzie 7 sędziów (i mającej moc zasady prawnej) SN wskazał, że stronom przysługują roszczenia o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia w sytuacji unieważnienia umowy kredytu, a rozliczenie następuje zgodnie z teorią dwóch kondykcji (potwierdzając stanowisko wyrażone w orzeczeniu z 16.02.2021 r.). SN potwierdził przy tym możliwości domagania się przez bank swoich roszczeń od kredytobiorców w ramach postępowań wytoczonych przez klientów banków w oparciu o zarzut potrącenia albo zatrzymania. SN wskazał także, że przedawnienie roszczeń banku o zwrot bezpodstawnego wzbogacenia nie może rozpocząć biegu, zanim umowa zostanie uznana za trwale bezskuteczną, tj. do czasu świadomej decyzji konsumenta co do nieważności umowy, podjętej po należytym poinformowaniu go o abuzywności postanowień umownych i jej skutkach.

Pomimo wydania przez Sąd Najwyższy wskazanej uchwały mającej mocy zasady prawnej w orzecznictwie cały czas pozostają wątpliwości dotyczące sporów powstałych na tle kredytów powiązanych z walutą obcą.

Niezależnie od wskazanej wyżej uchwały z 7.05.2021 r., Sąd Najwyższy, na wniosek Pierwszej Prezes SN (sygn. sprawy III CZP 11/21), miał w 2021 r. zająć kompleksowe stanowisko w składzie całej Izby Cywilnej odnośnie kluczowych kwestii dotyczących omawianych sporów (tj. możliwości utrzymania umowy kredytu po usunięciu z niej nieuczciwych klauzul, a także następstw ewentualnego unieważnienia całej umowy, w tym podstawowych zasad rozliczeń kredytobiorcy z bankiem z tego tytułu). Zapowiedziane stanowisko Sądu Najwyższego miało na celu wyjaśnienie rozbieżności i ujednolicenie orzecznictwa sądowego w sprawach kredytów opartych na walucie obcej. W celu wydania rozstrzygnięcia SN obradował kilkukrotnie, a ostatnie posiedzenie SN odbyło się w dniu 2.09.2021 r., jednak oczekiwana uchwała nie została podjęta, a SN zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi kwestii ustrojowych. Aktualnie nie jest znany termin podjęcia tej uchwały.

W dniu 2.09.2021 r. TSUE wydał kolejne orzeczenie (sygn. C-932/19) dotyczące kredytów opartych o waluty obce (sprawa banku węgierskiego), w którym potwierdził, że w świetle dyrektywy 93/13/EWG prymatem jest utrzymanie ważności umowy i przywrócenie równowagi kontraktowej stron, a sytuacja tylko jednej ze stron nie może być dla sądu kryterium rozstrzygającym o losie umowy. Orzeczenie to jednocześnie potwierdza, że w celu utrzymania umowy w mocy wskazane jest sięganie do przepisów krajowych, które pozwolą na prawidłową realizację umowy (przepisy dyspozytywne), nawet jeżeli sprzeciwia się temu kredytobiorca albo też jeżeli przepisy te nie obowiązywały w momencie zawarcia umowy.

Ponadto w dniu 18.11.2021 r. TSUE wydał kolejne orzeczenie dotyczące kredytu indeksowanego do waluty obcej (sygn. C-212/20), w którym wskazał, że umowa kredytu powinna precyzyjnie opisywać kryteria ustalania kursów wymiany walut, tak aby konsument mógł ocenić konsekwencje ekonomiczne zawieranej umowy. TSUE wskazał także, że utrzymanie umowy w mocy na podstawie przepisu dyspozytywnego jest możliwe, gdyby jej unieważnienie było niekorzystne dla konsumenta, potwierdzając przy tym (w ślad za wskazanym wcześniej wyrokiem z 3.10.2019 r.), że nie ma możliwości uzupełniania umowy na podstawie przepisów ogólnych, odwołujących się do zasad słuszności lub ustalonych zwyczajów. Co istotne, TSUE po raz kolejny wskazał na możliwość stosowania w takiej sytuacji przepisów dyspozytywnych lub przepisów mających zastosowanie, w przypadku gdy strony umowy wyrażą na to zgodę.

W dniu 8.09.2022 TSUE wydał następne orzeczenie dotyczące problematyki kredytów indeksowanych do waluty obcej (w sprawach połączonych o sygn. C-80/21, C-81/21, C-82/21). W orzeczeniu tym TSUE po raz kolejny potwierdził, że celem dyrektywy 93/13/EWG nie jest unieważnianie wszystkich umów zawierających nieuczciwe postanowienia, lecz przywrócenie równowagi między stronami. TSUE wskazał także na znaczenie woli konsumenta co do możliwości utrzymania lub unieważnienia umowy zawierającej nieuczciwe postanowienia w kontekście istnienia przepisów dyspozytywnych prawa krajowego pozwalających na utrzymanie umowy (wskazując zarazem, że wola konsumenta nie przeważa nad obiektywną oceną sądu). W orzeczeniu tym TSUE jednocześnie nie dokonywał analizy ani oceny charakteru polskich przepisów dyspozytywnych pod kątem możliwości ich zastosowania. Ponadto TSUE wypowiedział się w kwestii przedawnienia roszczeń konsumenta wynikających z ewentualnego unieważnienia umowy uznając, że niezasadne byłoby liczenie biegu przedawnienia roszczeń konsumenta o zwrot spłaconych rat począwszy od daty każdej spłaty z uwagi na to, że konsument mógł wówczas nie mieć wiedzy co do istnienia lub charakteru nieuczciwych warunków w umowie. TSUE nie odnosił się do kwestii przedawnienia roszczeń banku wynikających z unieważnienia umowy, natomiast wskazane wyżej stanowisko TSUE wydaje się racjonalne i spójne ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, zgodnie z którym początek biegu terminu przedawnienia takich roszczeń może rozpocząć się najwcześniej od momentu złożenia przez konsumenta wyraźnego oświadczenia o wyrażeniu zgody na upadek umowy.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Pomimo iż w orzeczeniach TSUE wskazuje się na prymat utrzymania ważności umowy i przywrócenia równowagi kontraktowej stron, większość wyroków sądów nie jest korzystna dla Banku.

Należy także zwrócić uwagę, że na rozstrzygnięcie TSUE oczekują dalsze zagadnienia istotne dla rozstrzygania sporów na tle kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty obcej.

W sierpniu 2021 r. Sąd Rejonowy Warszawa-Śródmieście skierował do TSUE pytania prejudycjalne dotyczące rozliczenia korzyści wynikających z bezumownego korzystania z cudzego kapitału w razie unieważnienia umowy w kontekście zgodności z dyrektywą 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. C-520/21. 12.10.2022 r. odbyła się pierwsza rozprawa, po której TSUE zdecydował się zasięgnąć opinii Rzecznika Generalnego. Przedstawienie opinii zaplanowano na 16.02.2023 r. Oznacza to, że wyroku można się spodziewać po kolejnych kilku miesiącach. Ponadto Sąd Rejonowy Warszawa-Śródmieście skierował do TSUE kolejne pytania prejudycjalne dotyczące rozliczenia korzyści wynikających z bezumownego korzystania z kapitału banku (sprawa oznaczona sygn. C-756/22), co może mieć wpływ na procedowanie tej kwestii przez TSUE.

Z kolei Sąd Okręgowy w Warszawie w listopadzie 2021 r. zwrócił się do TSUE z pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi kwestii początku biegu przedawnienia roszczeń o rozliczenie zwrotu otrzymanych świadczeń w związku z unieważnieniem umowy oraz możliwości stosowania przez przedsiębiorcę w takiej sytuacji prawa zatrzymania (uzależnienia zwrotu świadczeń otrzymanych od konsumenta od równoczesnego zaoferowania lub zabezpieczenia przez konsumenta zwrotu świadczeń otrzymanych od przedsiębiorcy). Sprawa została oznaczona sygn. C-28/22, a jej rozpoznanie zawieszone do czasu wydania wyroku w sprawie C-520/21.

W styczniu 2022 r. zostały skierowane do TSUE kolejne pytania prejudycjalne: przez Sąd Okręgowy w Krakowie (dotyczące możliwości stosowania prawa zatrzymania w ramach rozliczeń wynikających z unieważnienia umowy) oraz przez Sąd Rejonowy Warszawa-Śródmieście (dotyczące podstaw prawnych unieważnienia umowy kredytu i związanych z tym rozliczeń stron, przedawnienia ich roszczeń oraz kwestii skutków wpisu postanowienia umownego do rejestru klauzul niedozwolonych w toku kontroli abstrakcyjnej w kontekście indywidualnych postępowań sądowych).

Wniosek Sądu Okręgowego w Krakowie został zarejestrowany pod sygn. C-424/22, a jego rozpoznanie zawieszone do czasu rozstrzygnięcia sprawy C-520/21.

Na pytanie Sądu Rejonowego Warszawa-Śródmieście dotyczące wyboru podstawy prawnej unieważnienia umowy kredytu TSUE odmówił udzielenia odpowiedzi, wskazując, że wybór istniejącej w prawie krajowym podstawy prawnej nieważności umowy należy do sądu krajowego (postanowienie z 18.11.2022 r., sygn. C-138/22). Pozostałe pytania Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie zostały zarejestrowane pod sygn.: C-139/22 (dotyczące skutków wpisu postanowienia umownego do rejestru klauzul niedozwolonych w toku kontroli abstrakcyjnej w kontekście indywidualnych postępowań sądowych) i C-140/22 (dotyczące przedawnienia roszczeń w ramach rozliczeń stron). Pierwsza z tych spraw czeka na rozpoznanie, druga została zawieszona do czasu rozstrzygnięcia sprawy C-520/21.

Ponadto w marcu 2022 r. Sąd Okręgowy w Warszawie zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym stosowania przez sąd środka tymczasowego (zabezpieczenia powództwa) polegającego na zawieszeniu wykonywania umowy na czas trwania postępowania. Sprawie nadano sygn. C-287/22.

Poza tym na rozstrzygnięcie TSUE oczekują pytania prejudycjalne sformułowane w maju 2021 r. przez Sąd Rejonowy Warszawa-Wola, dotyczące tego, czy zakres stosowania dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich obejmuje również kwestie rozliczania nieważnej umowy, kwestii znaczenia woli konsumenta przy rozstrzyganiu przez sąd o unieważnieniu umowy oraz kwestii możliwości utrzymania umowy po usunięciu nieuczciwych postanowień na podstawie przepisów prawa krajowego, które można zastosować odpowiednio lub przez analogię, a które odzwierciedlają reguły obowiązujące w krajowym prawie zobowiązań. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. C-6/22 i oczekuje na wyznaczenie terminu rozprawy.

W obecnej chwili nadal trudno jest ocenić ostateczny wpływ orzeczeń TSUE na linie orzecznicze sądów polskich w sprawach dotyczących kredytów opartych o walutę obcą. Nie ma także spójnego stanowiska Sądu Najwyższego, które usuwałoby istniejące rozbieżności i zapewniało ujednolicenie orzecznictwa sądowego w sprawach kredytów opartych na walucie obcej.

W samym SN nadal brak jest jednolitej koncepcji w zakresie rozstrzygania tzw. spraw frankowych. Przykładem pojawiających się rozbieżności jest wyrok SN z 28.09.2022 r., wydany w sprawie o sygn. II CSKP 412/22. SN w swym orzeczeniu podkreślił, że abuzywność postanowienia umownego, zawierającego odesłanie do tabeli kursów banku nie może skutkować automatycznym unieważnieniem

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

całego stosunku prawnego, bowiem zarówno przepisy polskiego kodeksu cywilnego dotyczące ochrony konsumentów, jak i dyrektywa 93/13/EWG, zmierzają do utrzymania umowy w mocy po eliminacji niedozwolonych klauzul – co powinno być traktowane jako zasada, zaś unieważnienie umowy – jako wyjątek. Jeśli więc w umowie pozostają zapisy ustalające podstawowe prawa i obowiązki stron, nie ma podstaw do uznania, że umowa taka nie może być nadal wykonywana. SN wskazał przy tym na wątpliwości ekonomiczne w zakresie łączenia stawki właściwej dla waluty CHF z kredytem czysto złotowym (po eliminacji klauzuli indeksacyjnej), jednak stwierdził jednocześnie, że nie ma przeciwskazań prawnych do zastosowania takiej konstrukcji umowy.

Pomimo niekorzystnych tendencji orzeczniczych sądów w zakresie oceny abuzywności postanowień umownych odsyłających do tabel kursowych banku, kwestia ta nadal nie jest przesądzona. W dniu 24.11.2022 r. zapadł nieprawomocny wyrok Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK) uchylający decyzję Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z dnia 22.09.2020 r., nakładającą na SBP karę za stosowanie nieuczciwych postanowień dotyczących zasad ustalania tabel kursowych w aneksach do umów o kredyt indeksowany kursem CHF. W wyroku tym SOKiK potwierdził, że ustalanie przez bank własnych tabel kursowych (z odwołaniem do wartości rynkowej walut), dokonywanie na ich podstawie przeliczeń i pobieranie spreadu jest normalną, rynkową praktyką, która nie narusza interesów konsumentów.

Z uwagi na brak jednolitej linii orzeczniczej, a także - w ocenie Zarządu - brak możliwości przewidzenia kształtu rozstrzygnięcia poszczególnych kwestii przez Sąd Najwyższy oraz TSUE, na moment sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego Bank w modelu kwantyfikacji ryzyka prawnego dotyczącego portfela kredytów indeksowanych oraz denominowanych do waluty obcej uwzględnia   (w formie korekty wartości bilansowej brutto dla ekspozycji aktywnych lub rezerw na ekspozycje nieaktywne)  różne scenariusze rozstrzygnięć sądowych, w tym również te, które są przedmiotem wniosku o wydanie uchwały pełnego składu Izby Cywilnej SN. Na model ten może mieć wpływ także spodziewane w 2023r. rozstrzygnięcie TSUE w zakresie prawa banku do domagania się od kredytobiorcy zwrotu kosztu korzystania z kapitału w sytuacji unieważnienia umowy kredytu, które ma być poprzedzone opinią Rzecznika Generalnego TSUE – w zależności także od tego, czy rozstrzygnięcie TSUE będzie zawierać jednoznaczne instrukcje, czy tylko ogólne wytyczne pozostawiające sądom krajowym ocenę i decyzje co do szczegółowych rozwiązań w zakresie zastosowania prawa unijnego i krajowego; w ocenie Banku kluczowe w tym zakresie będzie stanowisko Sądu Najwyższego i praktyka sądów krajowych. Koszt korzystania z kapitału jest ujmowany w scenariuszach jako jedno z możliwych rozstrzygnięć a niniejsza nota zawiera analizę wrażliwości wskazującą jak zmieniłyby się rezerwy w przypadku wyeliminowania tego kosztu.  Bank monitoruje na bieżąco stan orzecznictwa sądowego w sprawach kredytów walutowych pod kątem kształtowania się i ewentualnych zmian linii orzeczniczych.

W związku z powyżej opisaną sytuacją, Bank zidentyfikował ryzyko, iż planowane na bazie harmonogramów przepływy pieniężne z portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych do walut obcych mogą być nie w pełni odzyskiwalne i / lub też powstanie zobowiązanie skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych. Bank rozpoznaje wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych zgodnie z wymogami :

·         MSSF 9 „Instrumenty finansowe” w przypadku kredytów aktywnych  oraz

·         MSR 37 „Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe” w przypadku kredytów całkowicie spłaconych oraz w sytuacji, gdy wartość bilansowa brutto aktywnego kredytu jest niższa niż wartość rozpoznanego ryzyka.

Wartość korekty wartości bilansowej brutto (zgodnie z MSSF 9) oraz rezerw (zgodnie z MSR37) została oszacowana z uwzględnieniem szeregu założeń, które istotnie wpływają na kwotę szacunku ujętą w sprawozdaniu finansowym Grupy.

Według stanu na 31.12.2022 r. Bank został pozwany w 8 637 postępowaniach dotyczących kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty CHF o wartości przedmiotu sporu 2 812 580 tys. zł, w tym znajduje się 1 pozew zbiorowy objęte ustawą o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, złożony przeciw Santander Bank Polska S.A. dotyczący 559 kredytów indeksowanych do CHF o wartości przedmiotu sporu 50 983 tys. zł.

Według stanu na 31.12.2021 r. Bank został pozwany w 6 182 postępowaniach dotyczących kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty CHF o wartości przedmiotu sporu 1 692 963 tys. zł, w tym znajduje się 1 pozew zbiorowy objęte ustawą o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym, złożony przeciw Santander Bank Polska S.A. dotyczący 559 kredytów indeksowanych do CHF o wartości przedmiotu sporu 50 983 tys. zł.: 

Na dzień 31.12.2022 r. łączny wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych w Banku wyniósł

2 810 375 tys. zł , w tym:

·         korekta do wartości bilansowej brutto zgodnie z MSSF 9 w kwocie 2 491 692 tys. zł

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

·         rezerwa ujęta zgodnie z MSR 37 w kwocie 318 682 tys. zł

Na dzień 31.12.2021 r. łączny wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych w Banku wyniósł

1 597 771 tys. zł , w tym :

·         korekta do wartości bilansowej brutto zgodnie z MSSF9 w kwocie 1 469 728 tys. zł

·         rezerwa ujęta zgodnie z MSR37 w kwocie 128 043 tys. zł

Łączny koszt ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych uwzględniony w rachunku zysków i strat oraz w sprawozdaniu z sytuacji finansowej przedstawiają poniższe tabele:

Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych ujęty jako korekta wartości bilansowej brutto

(1 048 904)

(989 264)

Wpływ ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych ujęty jako rezerwa

(186 880)

 (112 122)

Pozostałe koszty

(192 549)

(56 463)

Razem - koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych

(1 428 333)

 (1 157 849)

W wyniku zawartych ugód zarówno przedsądowych jak i tych zawartych po sprawach spornych wynik Banku w 2022 r. obciążyła kwota 183 255 tys. zł rozpoznana w rachunku zysków i strat jako   „Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie” Kwota ta jest skutkiem przewalutowania kredytów na PLN, w efekcie którego Bank zaprzestała ujmowania dotychczasowych kredytów walutowych CHF.

31.12.2022

31.12.2021

Korekta wartości bilansowej brutto wynikająca z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

2 491 692

1 469 728

Rezerwa wynikająca z ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

318 683

128 043

Razem skumulowany wpływ ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach obcych

 2 810 375

1 597 771

Na dzień 31.12.2022 całkowita korekta wartości bilansowej brutto oraz utworzone rezerwy wynikające z ryzyka prawnego oraz rezerwy prawne (na sprawy sporne oraz na część portfelową) stanowią  43,1% aktywnego portfela kredytów walutowych CHF brutto (przed korektą do wartości bilansowej brutto zgodnie z MSSF 9)..

Zmiana powyższych rezerw w okresie styczeń do grudzień 2022 roku wynikała m.in z napływu nowych spraw sądowych (zmiana o 2 455 spraw  w porównaniu do grudnia 2021 r.), aktualizacji poziomu spodziewanych ugód i pozwów oraz zmiany łącznego poziomu straty w przypadku przegrania sprawy przez Bank wynikającej ze zmian w poziomie przyjętych do szacunków prawdopodobieństw negatywnych dla Banku rozstrzygnięć..

W 2022 roku zaobserwowano również zwiększoną ilość orzeczeń sądowych (w ramach których, jak wskazano na wstępie, dominuje linia orzecznicza wskazująca na nieważność umowy kredytu jako skutek abuzywności zawartych w umowie norm), choć liczba prawomocnie zakończonych spraw jest nadal relatywnie niewielka.

Bank oszacował prawdopodobieństwo zgłoszenia roszczeń przez kredytobiorców zarówno kredytów aktywnych, jak i spłaconych w oparciu o liczbę aktualnie złożonych pozwów przeciwko Bankowi oraz estymowaną dynamikę wzrostu liczby tych pozwów w oparciu o zbudowany model statystyczny. Model ocenia ryzyko w tzw.  horyzoncie lifetime i jest oparty o szereg charakterystyk behawioralnych związanych z kredytem i klientem. Bank zakłada, że dla ok 23,1% kredytów (aktywnych oraz spłaconych) już został lub będzie złożony pozew przeciwko Bankowi.  Przyjęte założenia są mocno wrażliwe na szereg czynników z otoczenia, takich jak: kształtowanie się linii orzeczniczej w polskich sądach, intensywność nagłośnienia poszczególnych rozstrzygnięć sądowych, aktywność kancelarii pośredniczących, poziom kosztów postępowania itp. Istotnym aspektem mającym  wpływ na szacunki jest także zainteresowanie klientów proponowanymi ugodami. Bank zakłada, że zdecydowana większość prognozowanych spraw zostanie wniesiona do połowy 2025 roku, a następnie liczba nowych pozwów zacznie spadać w związku z oczekiwanym uporządkowaniem otoczenia prawnego.

Na potrzeby ustalenia poziomu rezerw Bank oszacował również prawdopodobieństwa w zakresie ilości sporów, jak i możliwych scenariuszy ich zakończenia. Prawdopodobieństwa te różnią się odpowiednio dla kredytów indeksowanych oraz denominowanych – Bank uwzględnia wyższe ryzyko przegrania sporu dla portfela kredytów indeksowanych, a niższe dla denominowanych. Bank wziął

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

także pod uwagę dysproporcje w orzecznictwie sądów pierwszej i drugiej instancji, relatywnie niewielką liczbę prawomocnych wyroków oraz wydłużający się czas oczekiwania na rozstrzygnięcie sporu w niektórych sądach. Według stanu na 31.12.2022 r. Bank otrzymał  705 prawomocnych rozstrzygnięć sądowych w sprawach prowadzonych przeciw Bankowi (mając na uwadze rozstrzygnięcia wydane po wyroku TSUE z 3.10.2019 r.) – w tym 658 to rozstrzygnięcia niekorzystne dla Banku, a pozostałe 47 to rozstrzygnięcia w całości albo w części korzystne (według stanu na 31.12.2021 r.  odpowiednio – 139 rozstrzygnięć, w tym 119 niekorzystnych i 20 w całości albo w części korzystnych). Przy ocenie tych prawdopodobieństw Bank korzystał ze wsparcia kancelarii prawnych oraz z pogłębionej analizy orzecznictwa sądowego w sprawach dotyczących kredytów indeksowanych oraz denominowanych.

Ponieważ obecnie nadal nie ma jednolitej linii orzecznictwa Bank uwzględnia następujące scenariusze możliwych rozstrzygnięć sporu sądowego mogących skutkować poniesieniem straty finansowej:

         Unieważnienie całej umowy kredytowej w związku z identyfikacją klauzul niedozwolonych bez zwrotu przez kredytobiorcę kosztu kapitału;

         Unieważnienie klauzul zawartych w umowie kredytowej zidentyfikowanych jako niedozwolone skutkujące przewalutowaniem kredytu na PLN oraz pozostawieniem oprocentowania w oparciu o stawkę właściwą  dla waluty CHF;

         Rozstrzygnięcia prowadzące do rozliczenia się przez kredytobiorcę z kosztu uzyskanego kapitału:

          unieważnienie całej umowy kredytowej w związku z identyfikacją klauzul niedozwolonych ze zwrotem przez kredytobiorcę kosztu kapitału      

          konwersja kredytu na kredyt w PLN z oprocentowaniem w oparciu o stawkę WIBOR);

         Unieważnienie klauzul zawartych w umowie kredytowej zidentyfikowanych jako niedozwolone w zakresie mechanizmu ustalania różnic kursowych prowadzące do zastosowania kursu średniego NBP.

Powyższe scenariusze charakteryzują się również różnym poziomem prawdopodobieństwa w zależności od rodzaju umowy oraz zostały oszacowane przy wsparciu zewnętrznych, niezależnych od Banku, kancelarii prawnych, jak i też różnym poziomem straty w przypadku ich wystąpienia. Dla każdego ze scenariuszy został oszacowany oczekiwany poziom straty na bazie dostępnych danych historycznych.

W opinii Banku poziom spodziewanych spraw oszacowany na bazie modelu statystycznego charakteryzuje się również niepewnością ze względu na takie czynniki jak : czas prowadzenia postępowań sądowych (również oszacowany w oparciu o relatywnie krótką, nie spełniającą warunków stosowania metod ilościowych, statystykę) oraz rosnące koszty niezbędne dla rozpoczęcia postępowania sądowego i wsparcia procesowego.

Ugody

W grudniu 2020 r. przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego przedstawił propozycję zawierania przez banki z kredytobiorcami dobrowolnych ugód, na mocy których kredyty oparte na walucie CHF podlegałyby retrospektywnemu rozliczeniu tak jak kredyty złotowe z oprocentowaniem według stawki WIBOR oraz odpowiedniej marży. Bank opracował propozycje zawierania ugód, zarówno w kształcie uwzględniającym główne elementy konwersji kredytów mieszkaniowych indeksowanych do CHF zawarte w propozycji Przewodniczącego KNF, jak i na warunkach własnych Banku oraz przedstawia je kolejnym grupom klientów, co zostało uwzględnione w aktualnie stosowanym modelu kalkulacji rezerw na ryzyko prawne zarówno w odniesieniu wpływu proponowanych ugód na skłonność klientów do skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, jak i w zakresie potencjalnych rozstrzygnięć sądowych.  Do 31.12.2022 Bank zawarł 2588 ugód zarówno przedsądowych jak i tych po sprawach spornych, z których większość to ugody zawarte w 2022 r.

W połowie 2022 Bank wyodrębnił scenariusz ugodowy, który odzwierciedla poziom straty dla przyszłych ugód. Scenariusz bazuje na poziomach akceptacji i stratach dla kredytów w ramach przeprowadzonych testów ugód opisanych powyżej. Na poziom akceptacji przyszłych ugód ma wpływ szereg czynników, m.in. oprocentowanie kredytów w PLN, kurs przewalutowania CHF/PLN, rozwój orzecznictwa sądowego oraz czas trwania postępowań. Na koniec 2022 Bank zaktualizował scenariusz ugodowy odzwierciedlając zwiększone zainteresowanie ugodami w przeprowadzonych testach.

Analiza wrażliwości

Z uwagi na wysoki poziom niepewności, zarówno dla każdego z poszczególnych założeń, jak i ich wpływu łącznie, Bank przeprowadził następującą analizę wrażliwości oszacowanego wpływu ryzyka prawnego, poprzez oszacowanie wpływu zmienności poszczególnych parametrów na poziom tego ryzyka.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Oszacowania mają charakter jednoczynnikowej analizy wrażliwości poziomu rezerwy.

Przy założeniu zmienności parametrów jak poniżej wpływ na szacowany portfelowo wpływ ryzyka prawnego na dzień 31.12.2022 r. kształtuje się następująco:

Scenariusz

Zmiana rezerwy portfelowej

(w mln zł)

Potrojenie liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową

1 543

Podwojenie liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową

772

Zmniejszenie o połowę liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową

(386)

Zwiększenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej

37

Zmniejszenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej

(36)

Nieuwzględnienie rekompensaty kosztu kapitału

79

Dla każdego z parametrów przedział zmienności przyjęty do analizy wrażliwości został oszacowany przy uwzględnieniu obecnie panujących warunków rynkowych. Przyjęte przedziały zmienności mogą ulegać zmianie w zależności od zmian sytuacji na rynku i tym samym wyniki analizy wrażliwości mogą się istotnie zmienić.

Przy założeniu zmienności parametrów jak poniżej wpływ na rezerwę na indywidualne sprawy sporne na dzień 31.12.2022 r. kształtuje się następująco:

Scenariusz

Zmiana rezerwy indywidualnej

(w mln zł)

Zwiększenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej

91

Zmniejszenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej

(89)

Nieuwzględnienie rekompensaty kosztu kapitału

190

Przy założeniu zmienności parametrów jak poniżej wpływ na portfelową rezerwę na ryzyko prawne na dzień 31.12.2021 r. kształtuje się następująco:

Scenariusz

Zmiana rezerwy portfelowej

Potrojenie liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową

1 223

Podwojenie liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową

612

Zmniejszenie o połowę liczby klientów, którzy wystąpią na drogę sądową

(306)

Zwiększenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej

29

Zmniejszenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej

(29)

Nieuwzględnienie rekompensaty kosztu kapitału

90

Dla każdego z parametrów przedział zmienności przyjęty do analizy wrażliwości został oszacowany przy uwzględnieniu obecnie panujących warunków rynkowych. Przyjęte przedziały zmienności mogą ulegać zmianie w zależności od zmian sytuacji na rynku i tym samym wyniki analizy wrażliwości mogą się istotnie zmienić.

Przy założeniu zmienności scenariuszy jak poniżej wpływ na rezerwę na indywidualne sprawy sporne na dzień 31.12.2021 r. kształtuje się następująco:

Scenariusz

Zmiana rezerwy indywidualnej

Zwiększenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej

51

Zmniejszenie o 5% (względnie) prawdopodobieństwa przegranej

(51)

Nieuwzględnienie rekompensaty kosztu kapitału

159



Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

47.       Zobowiązania warunkowe

Informacje o wszczętych postępowaniach sądowych

Na dzień 31.12.2022 r. łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych wynosiła 4 201 281  tys. zł. W kwocie tej 927 871 tys. zł to wartość przedmiotu sporu w sprawach z powództwa (wniosku) Banku, 3 273 410 tys. zł to wartość przedmiotu sporu w sprawach, w których Bank jest pozwanym.

Na dzień 31.12.2022 r. wartość wszystkich zakończonych postępowań sądowych wynosiła 142 781tys. zł.

Na dzień 31.12.2022 r. wartość rezerw na wszczęte sprawy sporne ujętych zgodnie z MSR 37 wynosiła 173 097 tys. zł oraz korekta do wartości bilansowej brutto zgodnie z MSSF 9 dotyczącej wszczętych spraw spornych wynosiła 1 746 075 tys. zł. Dla 1 403 spraw o znacznej wartości przedmiotu sporu (co najmniej 500 tys. zł), w których Santander Bank Polska S.A. był pozwanym, łączna wartość rezerw na sprawy sporne ujętych zgodnie z MSR37 oraz korekty do wartości bilansowej brutto zgodnie z MSSF9 dotyczącej spraw spornych wyniosła 656 613 tys. zł

Na dzień 31.12.2021 r. łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych wynosiła 2 958 469  tys. zł. W kwocie tej 847 955 tys. zł to wartość przedmiotu sporu w sprawach z powództwa (wniosku) Banku, 2 110 514 tys. zł to wartość przedmiotu sporu w sprawach, w których Bank jest pozwanym.

Na dzień 31.12.2021 r. wartość wszystkich zakończonych postępowań sądowych wynosiła 122 671 tys. zł.

Na dzień 31.12.2021 r. wartość rezerw na wszczęte sprawy sporne ujętych zgodnie z MSR 37 wynosiła 89 057 tys. zł oraz korekta do wartości bilansowej brutto zgodnie z MSSF 9 dotyczącej wszczętych spraw spornych wynosiła 986 057 tys. zł. Dla 684 spraw o znacznej wartości przedmiotu sporu (co najmniej 500 tys. zł), w których Santander Bank Polska S.A. był pozwanym, , łączna wartość rezerw na sprawy sporne ujętych zgodnie z MSR37 oraz korekty do wartości bilansowej brutto zgodnie z MSSF9 dotyczącej spraw spornych wyniosła 326 868 tys. zł.

Zobowiązania pozabilansowe

Wartości zobowiązań warunkowych oraz transakcji pozabilansowych zostały zaprezentowane poniżej. Kwoty zobowiązań warunkowych udzielonych oraz rezerw na zobowiązania pozabilansowe zostały wykazane również w podziale na kategorie. Wartości gwarancji i akredytyw pokazane w poniższej tabeli odzwierciedlają maksymalną możliwą do poniesienia stratę, jaka byłaby ujawniona na dzień bilansowy, gdyby klienci w całości nie wywiązali się ze swoich zobowiązań wobec podmiotów trzecich.

31.12.2022

Zobowiązania warunkowe

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Zobowiązania udzielone

40 277 456

748 904

13 179

41 039 539

- finansowe:

28 347 974

527 576

22 852

28 898 402

     - linie kredytowe

24 470 038

482 387

12 454

24 964 879

     - kredyty z tyt. kart płatniczych

3 047 030

35 540

8 833

3 091 403

     - akredytywy importowe

809 145

9 649

1 565

820 359

     - depozyty terminowe z przyszłym terminem rozpoczęcia okresu

        depozytu

21 761

-

-

21 761

- gwarancyjne

11 957 360

230 929

26 860

12 215 149

Rezerwa na zobowiązania pozabilansowe

(27 878)

(9 601)

(36 533)

(74 012)

Zobowiązania otrzymane

 

 

 

47 832 305

- finansowe

 

 

 

-

- gwarancyjne

 

 

 

47 832 305

Razem

40 277 456

748 904

13 179

88 871 844

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

31.12.2021

Zobowiązania warunkowe

Koszyk 1

Koszyk 2

Koszyk 3

Razem

Zobowiązania udzielone

45 056 861

787 370

29 864

45 874 095

- finansowe:

31 673 438

596 093

40 536

32 310 067

     - linie kredytowe

27 130 042

538 933

32 474

27 701 449

     - kredyty z tyt. kart płatniczych

3 228 533

50 807

6 701

3 286 041

     - akredytywy importowe

1 314 863

6 353

1 361

1 322 577

- gwarancyjne

13 415 109

199 951

22 098

13 637 158

Rezerwa na zobowiązania pozabilansowe

(31 686)

(8 674)

(32 770)

(73 130)

Zobowiązania otrzymane

 

 

 

48 506 129

- finansowe

 

 

 

26 439

- gwarancyjne

 

 

 

48 479 690

Razem

45 056 861

787 370

29 864

94 380 224

Postępowania sądowe dotyczące zwrotu części prowizji za udzielenie kredytu konsumenckiego

Według stanu na 31.12.2022 r. Santander Bank Polska S.A. jest pozwany w 621 sprawach dotyczących zwrotu części prowizji za udzielenie kredytu konsumenckiego. Na te postępowania Santander Bank Polska S.A. utworzył rezerwy w kwocie 50 tys. zł  

Według stanu na 31.12.2021 r. Santander Bank Polska S.A. jest pozwany w 634 sprawach dotyczących zwrotu części prowizji za udzielenie kredytu konsumenckiego. Na te postępowania Santander Bank Polska S.A. utworzył rezerwy w kwocie 109 tys. zł  

W dniu 11.09.2019 r. TSUE wydał orzeczenie w sprawie C 383/18 w którym wskazał, iż wykładnia  Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23.04.2008 r. wskazuje, iż konsumentowi w przypadku przedterminowej spłaty kredytu konsumenckiego przysługiwać powinna odpowiednia obniżka wszystkich kosztów poniesionych w związku z tym kredytem niezależnie od tego czy koszty te związane są  z okresem kredytowania.

W dniu 12.12.2019 r. Sąd Najwyższy wydał orzeczenie w sprawie III CZP 45/19, w którym wskazał, iż wykładnia art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim wskazuje, iż prowizja przygotowawcza powinna ulec zwrotowi w przypadku przedterminowej spłaty kredytu.

Bank w swojej praktyce stosuje się do ukształtowanej linii orzeczniczej dot. uprawnień konsumenckich związanych z przedterminową spłatą kredytu konsumenckiego. Wciąż nierozstrzygnięta pozostaje kwestia przejścia uprawnień przysługujących konsumentowi na podmioty profesjonalne skupujące wierzytelności.

Przy ocenie ryzyka prawnego wynikającego z pozwów sądowych na tle art. 49 u.k.k. Santander Bank Polska tworzy rezerwy na ryzyka prawne związane ze sporami na tle art. 49 u.k.k., biorąc pod uwagę rozbieżności interpretacyjne.

Postępowanie UOKiK w sprawie zwrotu kosztów przy przedterminowej spłacie kredytu hipotecznego

Postanowieniem z dnia 26.09.2022 r. UOKiK wszczął przeciwko Bankowi postępowanie w sprawie stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. UOKiK zarzuca Bankowi, iż w przypadku przedterminowej spłaty kredytu hipotecznego udzielonego pod rządami ustawy o kredycie hipotecznym oraz nadzór nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami z dnia

23.03.2017 r. Bank nie dokonuje proporcjonalnego obniżenia jednorazowych kosztów kredytu z tytułu prowizji za udzielenie kredytu oraz kosztów wyceny nieruchomości.

Bank szczegółowo odniósł się do zarzutów UOKiK wyrażonych w postanowieniu. Na stanowisko Banku wpłynęło  aktualne orzecznictwo sądowe, w tym w szczególności oczekiwane orzeczenia Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 144/22 oraz Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C 555/21.

Jednocześnie, Bank w oczekiwaniu na rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego i Trybunału Sprawiedliwości UE zdecydował, iż począwszy od dnia 21.10.2022r. w przypadku przedterminowej spłaty kredytu hipotecznego udzielonego pod rządami ustawy o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, dokonywać będzie proporcjonalnego obniżenia kosztów prowizji przygotowawczej.

Szczegółowe informacje dotyczące  zwrotu prowizji dla kredytów hipotecznych w przypadku wcześniejszej spłaty opisane w nocie 2.6

48.       Aktywa i zobowiązania stanowiące zabezpieczenie

Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań

31.12.2022

31.12.2021

Obligacje skarbowe zablokowane pod transakcje REPO

2 157 372

21 462

Razem

2 157 372

21 462

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Bank posiadał instrumenty finansowe w postaci dłużnych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody w kwocie 2 157 372 tys. zł. (w 2021 r. w postaci aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu w kwocie 21 462 tys. zł), które stanowią zabezpieczenie zobowiązań z tytułu transakcji z przyrzeczeniem odkupu. Zobowiązania te zostały zaprezentowane w nocie 43 Transakcje z przyrzeczeniem odkupu i odsprzedaży.

Poza aktywami stanowiącymi zabezpieczenie zobowiązań prezentowanymi odrębnie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, w przypadku których otrzymujący ma prawo sprzedać lub wymienić na inne zabezpieczenie przedmiot zabezpieczenia, Bank posiadał zabezpieczenia zobowiązań niespełniające tego kryterium.

 

31.12.2022

31.12.2021

Obligacje skarbowe zablokowane pod BFG

1 038 258

960 255

Obligacje skarbowe zablokowane pod kredyty od banków

184 980

216 281

Lokaty w instytucjach finansowych stanowiące zabezpieczenie wyceny zawartych transakcji

2 976 280

2 133 657

Razem

4 199 518

3 310 193

Aktywa stanowiące zabezpieczenie na pokrycie funduszu ochrony środków gwarantowanych BFG stanowią dłużne papiery wartościowe.

Santander Bank Polska S.A. przyjął do wyliczenia wysokości funduszu ochrony środków gwarantowanych wynikającą z przepisów stawkę procentową w wysokości 0,30% (w roku 2021 stawka procentowa wynosiła także 0,35%) sumy środków pieniężnych zgromadzonych w Banku na wszystkich rachunkach, stanowiącej podstawę obliczania kwoty rezerwy obowiązkowej, stąd aktywa stanowiące zabezpieczenie według stanu na 31.12.2022 r. wynoszą 1 038 258 tys. zł, natomiast według stanu na 31.12.2021 r. wynosiły 960 255 tys. zł.

Dla umów dotyczących otrzymanego finansowania w postaci kredytów od banków ustanowione jest zabezpieczenie poprzez zablokowanie w KDPW dłużnych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody w wysokości 184 980 tys. zł (na 31.12 2021 r.  – 216 281 tys. zł).

W 2022 r. zostały założone lokaty w instytucjach finansowych w wysokości 2 976 280 tys. zł stanowiące zabezpieczenie wyceny zawartych transakcji (według stanu na 31.12.2021 r. – 2 133 657 tys. zł).

W 2022 r. Bank przyjął depozyt na kwotę 2 053 897 tys. zł ( w 2021 roku – 1 050 886 tys. zł ) stanowiący zabezpieczenie transakcji.

Dodatkowe zobowiązania stanowiące zabezpieczenie przedstawione są w nocie 33.

49.       Informacje dotyczące leasingu

Wybrane wartości dotyczące leasingu ujęte w rachunku zysków i strat

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Amortyzacja składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania, w tym:

(125 382)

(145 726)

- Nieruchomości

(115 742)

(135 539)

- Środki transportu

(8 475)

(8 932)

- Pozostałe

(1 165)

(1 255)

Koszty odsetkowe z tytułu zobowiązań leasingowych

(14 998)

(15 925)

Koszty z tytułu leasingów krótkoterminowych

(8 116)

(8 671)

Koszty z tytułu leasingów aktywów o niskiej wartości

(1 213)

(2 060)

Koszty związane ze zmiennymi opłatami leasingowymi nieujętymi w wycenie zobowiązań z tytułu leasingu

(702)

(145)

Koszty z tytułu podatku VAT nie podlegającego odliczeniu

(24 278)

(43 383)

Razem

            ( 174 689)

           ( 215 910)

.

Zobowiązania z tytułu leasingu

31.12.2022

31.12.2021

Zobowiązania (brutto) z tytułu leasingu

574 000

590 674

Dyskonto

(57 119)

(34 505)

Zobowiązania (netto) z tytułu leasingu

516 881

556 169

Zobowiązania (brutto) z tytułu leasingu wg terminów zapadalności:

 

 

Krótkoterminowe

150 604

149 245

Długoterminowe (powyżej 1 roku)

423 396

441 429

Razem zobowiązania (brutto) z tytułu leasingu

574 000

590 674

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Zmiana stanu zobowiązań z tytułu leasingu

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Stan na początek okresu

556 169

712 304

Zwiększenia z tytułu:

132 928

52 838

- dodanie nowych umów

31 917

33 015

- odsetki od zobowiązań z tytułu leasingu

14 998

15 925

- różnice kursowe

3 207

-

- aktualizacja okresu leasingu

82 806

3 898

Zmniejszenia z tytułu:

(172 216)

(208 973)

- spłata zobowiązań z tytułu leasingu

(152 101)

(160 236)

- spłata odsetek

(14 998)

(15 925)

- różnice kursowe

-

(6 071)

- inne zmiany

(5 117)

(26 741)

Stan na koniec okresu

516 881

556 169

50.       Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych–informacja dodatkowa

Poniższa tabela zawiera informacje na temat środków pieniężnych i ich ekwiwalentów w sprawozdaniu z przepływu środków pieniężnych Santander Bank Polska S.A.

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

31.12.2022

31.12.2021

Gotówka i operacje z bankami centralnymi

10 135 099

8 167 900

Należności z tytułu lokat międzybankowych *

20 457 580

2 864 117

Dłużne inwestycyjne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody *

3 898 145

6 997 960

Razem

34 490 824

18 029 977

Wpływ zmian kursów walutowych w ciągu roku finansowego na stan środków pieniężnych

302 120

17 265

*aktywa finansowe z pierwotnym terminem zapadalności poniżej 3 miesięcy

Santander Bank Polska S.A. posiada środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania, które są środkami zgromadzonymi na rachunku rezerwy obowiązkowej utrzymywanym w Banku Centralnym.

51.       Podmioty powiązane

Poniżej zostały zaprezentowane informacje o transakcjach Santander Bank Polska S.A. z podmiotami powiązanymi. Transakcje zawarte przez Santander Bank Polska S.A. z podmiotami powiązanymi dotyczą operacji bankowych zawieranych na warunkach rynkowych w ramach typowej działalności biznesowej, głównie kredytów, rachunków bankowych, depozytów, gwarancji i operacji leasingowych. W przypadku transakcji wewnątrzgrupowych sporządzana jest dokumentacja zgodna w wymogami przepisów podatkowych dla dokumentacji cen transferowych.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Transakcje z jednostkami zależnymi

31.12.2022

31.12.2021

Aktywa

17 549 723

11 664 894

Należności od banków

267 794

203 738

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

201

1 141

Należności od klientów

17 239 186

11 440 135

Pozostałe aktywa

42 542

19 880

Zobowiązania

590 583

607 209

Zobowiązania wobec banków

70 197

4 733

Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

9 041

2 845

Zobowiązania wobec klientów

331 439

415 942

Zobowiązania z tytułu leasingu

179 890

183 616

Pozostałe zobowiązania

16

73

Zobowiązania warunkowe

6 300 736

6 552 214

Udzielone:

5 000 736

6 052 214

finansowe

1 719 730

1 412 112

gwarancyjne

3 281 006

4 640 102

Otrzymane:

1 300 000

500 000

gwarancyjne

1 300 000

500 000

 Nominały instrumentów pochodnych

342 309

870 752

Swap stopy procentowej jednowalutowy (IRS)

317 136

655 155

Spot - zakupiony

12 570

107 619

Spot - sprzedany

12 603

107 978

Transakcje z jednostkami zależnymi

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Przychody

630 927

181 433

Przychody odsetkowe

575 479

99 310

Przychody prowizyjne

48 583

74 228

Pozostałe przychody operacyjne

6 865

7 895

Koszty

23 277

19 540

Koszty odsetkowe

12 515

3 158

Koszty prowizyjne

233

362

Wynik handlowy i rewaluacja

10 177

11 301

Koszty operacyjne w tym:

352

4 719

koszty pracownicze i koszty działania banku

323

486

pozostałe

29

4 233

.

Transakcje z jednostkami stowarzyszonymi

31.12.2022

31.12.2021

Zobowiązania

56 243

50 708

Zobowiązania wobec klientów

56 243

50 708

Przychody

67 847

58 301

Przychody prowizyjne

67 847

58 301

Koszty

1 679

65

Koszty odsetkowe

1 679

65

.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Transakcje z Grupą Santander

z podmiotem dominującym

z pozostałymi podmiotami

31.12.2022

31.12.2021

31.12.2022

31.12.2021

Aktywa

10 301 473

2 205 680

1 749

28 379

Należności od banków, w tym:

6 202 306

406 371

1 749

20 773

rachunki bieżące

566 447

406 371

1 749

20 773

lokaty i kredyty

5 635 859

-

-

-

Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu

4 098 301

1 797 764

-

-

Pozostałe aktywa

866

1 545

-

7 606

Zobowiązania

10 294 407

5 902 386

107 941

254 222

Zobowiązania wobec banków, w tym:

594 353

138 538

17 142

119 507

rachunki bieżące

594 353

138 538

17 142

119 507

Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu

3 796 232

1 850 935

-

-

Zobowiązania wobec klientów

-

-

70 288

84 647

Zobowiązania z tytułu leasingu

-

-

25

25

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

5 899 300

3 910 233

-

-

Pozostałe zobowiązania

4 522

2 680

20 486

50 043

Zobowiązania warunkowe

2 795 875

5 280 787

5 320

64 355

Udzielone:

-

-

3 827

32 536

gwarancyjne

-

-

3 827

32 536

Otrzymane:

2 795 875

5 280 787

1 493

31 819

gwarancyjne

2 795 875

5 280 787

1 493

31 819

Nominały instrumentów pochodnych

231 138 041

165 965 533

-

-

Swap stopy procentowej dwuwalutowy (CIRS)-kwoty zakupione

6 346 764

6 941 045

-

-

Swap stopy procentowej dwuwalutowy (CIRS)-kwoty sprzedane

6 253 250

6 976 396

-

-

Swap stopy procentowej jednowalutowy (IRS)

119 850 295

74 002 414

-

-

Kontrakt na przyszłą stopę procentową (FRA)

22 522 500

2 981 000

-

-

Opcje na stopę procentową

5 686 116

7 549 446

-

-

Swap walutowy (FX Swap)-kwoty zakupione

23 128 822

24 401 830

-

-

Swap walutowy (FX Swap)-kwoty sprzedane

23 552 024

24 286 741

-

-

Opcje walutowe kupione CALL

5 646 198

4 201 387

-

-

Opcje walutowe kupione PUT

5 754 442

4 196 081

-

-

Opcje walutowe sprzedane CALL

5 277 238

4 909 590

-

-

Opcje walutowe sprzedane PUT

5 886 463

5 041 365

-

-

Spot - zakupiony

531 156

121 087

-

-

Spot - sprzedany

531 264

120 956

-

-

Forward kupiony

63 919

53 128

-

-

Forward sprzedany

58 400

53 365

-

-

Window Forward kupiony

24 987

65 190

-

-

Window Forward sprzedany

24 203

64 512

-

-

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Transakcje z Grupą Santander

z podmiotem dominującym

z pozostałymi podmiotami

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

1.01.2022-31.12.2022

1.01.2021-31.12.2021

Przychody

1 050 920

365 524

13 051

8 717

Przychody odsetkowe

28 159

(2 825)

6

20

Przychody prowizyjne

14 176

8 633

645

280

Pozostałe przychody operacyjne

317

1 172

12 400

8 417

Wynik handlowy i rewaluacja

1 008 268

358 544

-

-

Koszty

126 735

58 097

133 604

103 535

Koszty odsetkowe

74 799

13 481

3 706

13

Koszty prowizyjne

5 456

7 714

348

298

Wynik handlowy i rewaluacja

-

-

3

246

Koszty operacyjne w tym:

46 480

36 902

129 547

102 978

koszty pracownicze i koszty działania

46 478

36 837

129 547

102 978

pozostałe koszty operacyjne

2

65

-

-

Transakcje z personelem zarządczym

Wynagrodzenia Członków Zarządu, Członków Rady Nadzorczej i kluczowej kadry kierowniczej Santander Bank Polska S.A. oraz kredyty i pożyczki udzielone osobom zarządzającym.

Na dzień 31.12.2022 r. i 31.12.2021 r. Członkowie Zarządu mieli zawarte umowy o zakazie konkurencji po zaprzestaniu pełnienia funkcji w Zarządzie Banku. W przypadku nie powołania na nową kadencję lub odwołania Członkom Zarządu przysługuje jednorazowa odprawa. Odprawa nie przysługuje w przypadku przyjęcia propozycji dalszego zatrudnienia w  strukturach Banku.

Kredyty i pożyczki zostały udzielone na warunkach ogólnie obowiązujących.

Wynagrodzenia członków Zarządu

i kluczowej kadry kierowniczej

Zarząd

Kluczowa kadra kierownicza

2022

2021

2022

2021

 Wynagrodzenia stałe

14 251

11 877

29 008

29 395

 Dodatkowe korzyści (np. ubezpieczenia na  życie bez opcji emerytalnej, ubezpieczenia medyczne, podróży i opłat szkolnych)

2 404

2 143

1 120

1 397

 Wynagrodzenie zmienne wypłacone w roku 2022 r. i 2021 r. *

10 645

6 933

11 786

11 728

 Wypłacone ekwiwalenty za niewykorzystane urlopy

-

799

17

175

 Dodatkowe wynagrodzenia z tytułu rozwiązania kontraktu i zakazu konkurencji

-

1 056

-

830

 Kredyty i pożyczki udzielone osobom zarządzającym oraz ich krewnym

4 799

5 996

19 661

23 571

 Depozyty złożone przez osoby zarządzające oraz ich krewnych

10 197

14 014

16 541

15 577

 Rezerwa emerytalno-rentowa oraz rezerwa na niewykorzystane urlopy

966

660

2 551

2 545

Liczba warunkowych praw do akcji w sztukach

-

-

-

-

* obejmują część nagrody należnej za lata 2021, 2020, 2019, 2018, 2017 i 2016, której wypłata była warunkowa i została odroczona w czasie.

Do kategorii „Kluczowa kadra kierownicza” zalicza się osoby objęte zasadami określonymi w „Polityce Wynagrodzeń Grupy Santander Bank Polska S.A.”, a w przypadku spółek zależnych zasadami odrębnie określonymi w spółkach.

W Santander Bank Polska obowiązuje Polityka Wynagrodzeń Grupy Santander Bank Polska S.A, zatwierdzona i zaakceptowana przez Zarząd Banku i Radę Nadzorczą. Polityka podlega przeglądom, które są dokonywane w okresach rocznych lub częściej w przypadku istotnych zmian organizacyjnych.

Wypłata wynagrodzenia zmiennego dla osób zajmujących stanowiska z grupy kluczowej kadry kierowniczej następuje raz w roku po zakończeniu okresu rozliczeniowego i ogłoszeniu wyników Banku. Wynagrodzenie zmienne przyznane na podstawie regulaminów premiowych oraz Pięcioletniego Programu Motywacyjnego VII, wypłacane jest w formie gotówkowej oraz w formie akcji Banku lub powiązanych z nimi instrumentów finansowych tzw. akcji fantomowych, przy czym część wynagrodzenia zmiennego w formie akcji lub instrumentu finansowego nie może być niższa niż 50% całkowitej wartości wynagrodzenia zmiennego. Wypłata nie mniej niż 40% wartości wynagrodzenia zmiennego określonego powyżej jest warunkowa i jest odraczana na okres  4 lub 5 lat i następuje w trakcie tego okresu w równych rocznych ratach płatnych z dołu, uzależnionych od efektów pracy danego pracownika za okres podlegający ocenie oraz wartości akcji lub powiązanych z nimi instrumentów finansowych.

Łączny, szacowany koszt długoterminowego Programu Motywacyjnego VII dla Zarządu Banku oraz Kluczowej Kadry Kierowniczej za rok 2022 wynosi 21 285 tys. zł. Szczegóły opisane zostały w nocie 54.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

W 2022 r. łączna kwota wynagrodzeń wypłaconych przez Santander Bank Polska S.A. Członkom Rady Nadzorczej wyniosła 2 088 tys. zł (2 077 tys. zł w 2021 r.). Pan John Power otrzymał wynagrodzenie w wysokości 98 tys. zł z tytułu funkcji pełnionej w Radach Nadzorczych spółek zależnych Banku (90 tys. zł w 2021 r.).

52.       Nabycia, sprzedaże i likwidacje podmiotów zależnych i stowarzyszonych

Rejestracja spółki  S.C. Poland 23-1 Designated Activity Company

W dniu 17.06.2022 r. została zarejestrowana zgodnie z prawem irlandzkim spółka SC Poland 23-1 Designated Activity Company z siedzibą w Dublinie. Jest to spółka celowa powołana do realizacji transakcji sekurytyzacji portfela należności detalicznych, której udziałowcem jest osoba prawna niepowiązana z Grupą. Spółka jest kontrolowana przez Santander Consumer Bank S.A.

Zakończenie procesu sekurytyzacji spółki S.C. Poland Consumer 16-1 sp. z o.o.

W związku z zakończeniem w roku 2022 transakcji sekurytyzacji, do której przeprowadzenia została powołana spółka S.C. Poland Consumer 16-1 sp. z o.o., nie była ona kontrolowana przez Grupę na 31.12.2022 r.

Poniżej zostało zaprezentowane sprawozdanie z sytuacji finansowej oraz rachunek zysków i strat na moment utraty kontroli nad spółką S.C. Poland Consumer 16-1 sp.z o.o.:

na dzień:

30.11.2022

Należności od banków

53

Należności od klientów

1 264 822

Pozostałe aktywa

50

Aktywa razem

1 264 925

Zobowiązania podporządkowane

444 374

Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

820 448

Pozostałe zobowiązania

98

Kapitał akcyjny

5

Zobowiązania i kapitały razem

1 264 925

.

za okres:

1.01.2022-

30.11.2022

Przychody odsetkowe i o charakterze zbliżonym do odsetek

97 754

Koszty odsetkowe

(97 754)

Wynik z tytułu odsetek

-

W wyniku zakończenia sekurytyzacji zostały spłacone zobowiązania podporządkowane i z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych, zaś należności od klientów pozostały ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy.

Utrata kontroli nad podmiotem Santander Leasing Poland Securitization 01 Designated Activity Company

W związku z całkowitym rozliczeniem transakcji sekurytyzacji Santander Bank Polska S.A. utracił w roku 2022 kontrolę nad podmiotem Santander Leasing Poland Securitization 01 Designated Activity Company z siedzibą w Dublinie, tj. podmiotem wykazywany wcześniej jako zależny bezpośrednio od Santander Leasing S.A., będący spółką specjalnego przeznaczenia zarejestrowaną w dniu 30 sierpnia 2018   r. Jej wyłącznym celem była realizacja transakcji sekurytyzacji tradycyjnej portfela należności leasingowych oraz należności z tytułu pożyczek. Podmiot nie miał powiązań kapitałowych ze spółką Santander Leasing S.A., która sprawowała nad nim kontrolę zgodnie z warunkami określonymi w MSSF 10.7.

Z dniem 8 grudnia 2022 r. spółka została przeniesiona w stan likwidacji.

53.       Świadczenia na rzecz pracowników

Świadczenia pracownicze obejmują następujące kategorie:

·         Świadczenia krótkoterminowe (wynagrodzenia i składki, płatne urlopy wypoczynkowe, wypłaty z zysku i premie, świadczenia niepieniężne przekazywane nieodpłatnie lub subsydiowane). Wartość krótkoterminowych świadczeń pracowniczych jest niezdyskontowana,

·         Świadczenia po okresie zatrudnienia (odprawy emerytalne i podobne świadczenia, ubezpieczenia na życie lub opieka medyczna po okresie zatrudnienia).

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

W obrębie wymienionych kategorii podmioty Grupy Santander Bank Polska tworzą następujące rodzaje rezerw:

Rezerwa na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe

Zobowiązanie z tytułu niewykorzystanych urlopów jest wyceniane w kwocie oczekiwanej do zapłaty (na podstawie bieżących zarobków) bez uwzględnienia dyskontowania.

Rezerwa na premie pracownicze

Zobowiązanie z tytułu przyjętego systemu premiowego w stosunku do zysku jest wyceniane w kwocie prawdopodobnej wypłaty bez uwzględnienia dyskontowania.

Rezerwa na odprawy emerytalne

Na mocy postanowień wewnętrznych regulacji dotyczących wynagradzania, pracownikom Banku przysługują określone świadczenia z innych tytułów niż wynagrodzenie o pracę:

·   Odprawy emerytalne,

·   Odprawy rentowe.

Wartość bieżąca tych zobowiązań jest ustalana przez niezależnego aktuariusza za pomocą metody prognozowanych uprawnień jednostkowych.

Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych oraz pośmiertnych jest uzależniona od stażu pracy oraz wysokości otrzymywanego przez pracownika wynagrodzenia. Przewidywana kwota odpraw jest prezentowana w przewidywanej wartości bieżącej, uwzględniającej dyskonto finansowe, prawdopodobieństwo osiągnięcia przez daną osobę wieku emerytalnego, bądź momentu, w którym może nastąpić zgon. Dyskonto finansowe jest ustalane na podstawie aktualnych na dzień bilansowy rynkowych stóp zwrotu z obligacji skarbowych. Prawdopodobieństwo dotrwania danej osoby odpowiednio do wieku emerytalnego bądź momentu, w którym może nastąpić zgon, jest ustalane metodą ryzyk współzawodniczących („Multiple Decrement Model”), gdzie pod uwagę bierze się następujące ryzyka: możliwość odejścia z pracy, ryzyko całkowitej niezdolności do pracy oraz ryzyko śmierci.

Programy określonych świadczeń narażają Grupę na ryzyko aktuarialne, obejmujące:

·   ryzyko stopy procentowej – spadek rynkowych stóp zwrotu z obligacji skarbowych spowoduje zwiększenie zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń,

·   ryzyko wynagrodzeń – wzrost wynagrodzeń pracowników Banku spowoduje wzrost zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń,

·   ryzyko mobilności pracowników – zmiany oczekiwanego wskaźnika rotacji pracowników,

·   ryzyko długowieczności – zwiększenie oczekiwanej długości trwania życia pracowników Banku spowoduje wzrost zobowiązań wynikających z programu określonych świadczeń.

Do głównych założeń, przyjętych przez niezależnego aktuariusza na dzień 31.12.2022 r. należą:

·   stopa procentowa do dyskontowania przyszłych świadczeń w wysokości 7,33 % ( na dzień 31.12.2021 r. – 3,22 % ),

·   długookresowa roczna stopa wzrostu wynagrodzeń na poziomie 5,00 % ( na dzień 31.12.2021 r. – 2,0 % ),

·   prawdopodobieństwo odejść pracowników obliczone na podstawie historycznych danych dotyczących rotacji zatrudnienia w Banku,

·   umieralność przyjęta zgodnie z Tablicami Trwania Życia dla mężczyzn i kobiet, publikowanymi przez GUS, odpowiednio skorygowana na podstawie historycznych danych Banku.

Uzgodnienie wartości bieżącej zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń

Tabela poniżej przedstawia uzgodnienie bilansu otwarcia z bilansem zamknięcia wartości bieżącej zobowiązań z tytułu programów określonych świadczeń.

 

31.12.2022

31.12.2021

Stan na początek okresu

36  628

41 205

Koszty bieżącego zatrudnienia

1 904

2 246

Koszty przeszłego zatrudnienia

(1 603)

(1 577)

Koszty z tytułu odsetek

1 129

610

(Zyski) i straty aktuarialne

472

(5 856)

Stan na koniec okresu

38 529

36 628

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

Analiza wrażliwości

Poniższa tabela pokazuje, jaki wpływ na zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń miałyby zmiany w kluczowych założeniach aktuarialnych o 1 punkt procentowy na dzień 31.12.2022 r.

Zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń

Wzrost

o 1 punkt procentowy

Spadek

o 1 punkt procentowy

Stopa dyskontowa

(8,06)%

8,63%

Stopa wzrostu wynagrodzeń

8,79%

(8,27)%

Poniższa tabela pokazuje, jaki wpływ na zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń miałyby zmiany w kluczowych założeniach aktuarialnych o 1 punkt procentowy na dzień 31.12.2021 r.

Zobowiązania z tytułu programów określonych świadczeń

Wzrost

o 1 punkt procentowy

Spadek

o 1 punkt procentowy

Stopa dyskontowa

(9,05)%

9,76%

Stopa wzrostu wynagrodzeń

9,83%

(9,20)%

Pozostałe rezerwy pracownicze

Obejmują one rezerwy z tytułu płatności na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i odprawy pieniężne oraz rezerwę na godziny nadliczbowe oraz szkolenia. Zobowiązania te wyceniane są w kwocie oczekiwanej do zapłaty bez uwzględnienia dyskontowania.

Stany wymienionych rodzajów rezerw prezentuje poniższa tabela:

Tytuł rezerwy

31.12.2022

31.12.2021

Rezerwa na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe

36 896

33 039

Rezerwa na premie pracownicze

289 440

226 622

Rezerwa na odprawy emerytalne

38 529

36 628

Pozostałe rezerwy pracownicze

9 509

15 763

Razem

374 374

312 052

Szczegółowo ruchy na rezerwach pracowniczych zostały zaprezentowane w nocie 38.

54.       Program motywacyjny w formie akcji

W 2022 roku Santander Bank Polska wprowadził Uchwałą nr 30 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Program Motywacyjny VII. Program ten skierowany jest do pracowników Banku oraz do pracowników podmiotów zależnych od Banku (Grupa Banku), którzy w sposób istotny przyczyniają się do wzrostu jego wartości.  Celem programu będzie motywacja uczestników do realizacji celów biznesowych oraz celów jakościowych, zgodnych z długoterminową strategią Grupy Banku poprzez stworzenie instrumentu zapewniającego ich silniejsze powiązanie z Grupą, a także zachęcającego do szczególnej dbałości o jej długoterminowe dobro.

Uczestnikami programu zostały objęte obligatoryjnie wszystkie osoby ze statusem Zidentyfikowanych Pracowników w Grupie Santander. Lista pozostałych, kluczowych uczestników będzie sporządzana przez Członków Zarządu i zatwierdzana przez Radę Nadzorczą Banku, przy czym uczestnictwo pozostałych pracowników w Programie będzie dobrowolne.

W ramach programu, po spełnieniu opisanych w Umowie Uczestnictwa oraz w Uchwale warunków, uczestnikom zostanie przyznane prawo otrzymania nagrody stanowiącej składnik wynagrodzenia zmiennego w postaci akcji własnych Banku.  W tym celu Santander Bank Polska nabędzie do 2 331 000 Akcji Własnych w okresie od 1 stycznia 2023 do 31 grudnia 2033.

Program został wprowadzony na okres pięciu lat (2022 – 2026), przy czym ze względu na odroczenia płatności wynagrodzeń zmiennych  skup akcji własnych oraz przekazywanie ich uczestnikom będzie realizowane do 2033 roku.

Kwota rozpoznana w kosztach pracowniczych za 2022r.  z tytułu wynagrodzenia zmiennego za rok 2022 dla uczestników Programu  Motywacyjnego VII, przewidziana do wypłaty w roku 2023 oraz kolejnych latach (w związku z odroczeniem) wyniosła 72 110 tys. zł.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

55.       Dywidenda na akcję

Rekomendacja Zarządu dotycząca podziału zysku za 2021 r. oraz podziału niepodzielonego zysku za rok 2019 r.

Zarząd Santander Bank Polska S.A. poinformował, że w dniu 31 marca 2022 r. wydał rekomendację dotyczącą podziału zysku osiągniętego w 2021 r., a także niepodzielonego zysku osiągniętego w 2019 r. Rekomendacja ta uzyskała pozytywną opinię Rady Nadzorczej Banku.

Zgodnie z podjętą decyzją, Zarząd Banku rekomendował podzielić zysk osiągnięty w 2021 r. w kwocie 915 877 566,59 zł w następujący sposób:

·           na dywidendę dla akcjonariuszy przeznaczyć kwotę 273 867 361,52 zł,

·            na kapitał rezerwowy przeznaczyć kwotę 457 938 783,30 zł,

·           kwotę 184 071 421,77 zł pozostawić niepodzieloną

·           podzielić niepodzielony zysk osiągnięty w 2019 r. w kwocie 1 056 761 994,64 zł przez przeznaczenie go na Kapitał dywidendowy utworzony przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku uchwałą nr 6 z dnia 22 marca 2021 r. w sprawie podziału zysku oraz utworzenia kapitału rezerwowego.

Ponadto, Zarząd rekomendował, aby w podziale dywidendy wypłacanej z zysku osiągniętego w 2021 r. uczestniczyły 102 189 314 akcji  serii A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N oraz O; kwota dywidendy wynosiła 273 867 361,52 zł, co stanowi 29,90% zysku netto z roku 2021; a dywidenda na 1 akcję wynosiła 2,68 zł, dniem ustalenia prawa do dywidendy był 25 maja 2022 roku, a wypłata Dywidendy nastąpiła w dniu 1 czerwca 2022 r.

Zarząd i Rada Nadzorcza przedłożyły powyższą propozycję wraz z rekomendacją Zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu Banku.

Jednocześnie Bank poinformował, że:

1)          Zgodnie z art. 349 § 1 Kodeksu spółek handlowych oraz § 50 ust. 4 Statutu Banku, na podstawie Uchwały Zarządu nr 175/2021 z dnia 1 września 2021 r. oraz Uchwały Rady Nadzorczej nr 122/2021 z dnia 1 września 2021 r., w dniu 15 października 2021 r. Bank wypłacił akcjonariuszom zaliczkę na poczet dywidendy w kwocie 220 728 918,24 zł "Zaliczka na poczet dywidendy".

W podziale Zaliczki na poczet dywidendy uczestniczyło 102 189 314 akcji _słownie: sto dwa miliony sto osiemdziesiąt dziewięć tysięcy trzysta czternaście akcji_ serii A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N oraz O. Zaliczka na poczet dywidendy na jedną akcję wyniosła 2,16 zł, dniem ustalenia uprawnionych do udziału w Zaliczce na poczet dywidendy był 8 października 2021 r.

2)          kwota wypłacona jako Zaliczka na poczet dywidendy pochodziła z Kapitału dywidendowego utworzonego uchwałą Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia nr 6/2021 z dnia 22 marca 2021 r., na który została przeznaczona część zysku netto osiągniętego przez Bank w 2020 r., i nie pomniejsza ona dywidendy.

Podejmując decyzję, Zarząd wziął pod uwagę obecną sytuację makroekonomiczną oraz zalecenia i aktualne stanowisko Komisji Nadzoru Finansowego w tym wynikające z pisma z dnia 23 lutego 2022 r., o którym Bank informował w raporcie bieżącym nr 5/2022 w dniu 23 lutego 2022 r., a także stanowisko KNF z dnia 9 marca 2020 r. potwierdzające spełnienie przez Bank kryteriów do wypłaty dywidendy z zysku wypracowanego w roku 2019 r., o którym Bank informował w raporcie bieżącym nr 4/2020 z dnia 10 marca 2020 r.

Zwyczajne Walne Zgromadzenie Santander Bank Polska S.A. - podjęcie uchwały w sprawie wypłaty dywidendy.

Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku, które odbyło się w dniu 27 kwietnia 2022 r., podjęło uchwałę o wypłacie dywidendy.

Na dywidendę dla akcjonariuszy przeznacza się kwotę 273 867 361,52 zł z zysku netto Banku za rok 2021.

W podziale dywidendy wypłacanej z zysku osiągniętego w 2021 r.  uczestniczy 102 189 314 akcji serii: A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N oraz O.

Wartość Dywidendy przypadającej na 1 akcję serii: A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, N oraz O wynosił 2,68 zł.

Dniem ustalenia prawa do Dywidendy był dzień 25 maja 2022 r., dniem wypłaty Dywidendy - dzień 1 czerwca 2022 r.

56.       Sprawozdawczość według segmentów działalności

Sprawozdawczość według segmentów działalności została zaprezentowana w „Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym Grupy Kapitałowej Santander Bank Polska S.A. za rok 2022” opublikowanym 22.02.2023 r.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

w tys. zł

57.     Zdarzenia, które wystąpiły po dacie zakończenia okresu sprawozdawczego

Program motywacyjny w formie akcji

W dniu 12 stycznia 2023 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Santander Bank Polska S.A. podjęło uchwałę w sprawie utworzenia kapitału rezerwowego z przeznaczeniem na nabycie (odkup) akcji własnych w związku z realizacją Programu Motywacyjnego VII oraz upoważnienia Zarządu do nabywania akcji własnych w celu realizacji Programu Motywacyjnego VII, którego szczegóły opisano w nocie 54.

Ustanowienie programu emisji obligacji

W dniu 31 stycznia 2023 r. Zarząd Banku podjął uchwałę w sprawie ustanowienia przez Bank programu emisji obligacji, których łączna wartość nominalna nie przekroczy 5 000 000 000 złotych. O podstawowych parametrach obligacji w ramach programu emisji obligacji Bank poinformował w raporcie bieżącym.

Opinia Rzecznika Generalnego TSUE z dnia 16.02.2023 r.

W dniu 16.02.2023 r. została opublikowana opinia Rzecznika Generalnego TSUE („Rzecznik”) w toczącej się przed TSUE sprawie o syg. C-520/21, dotyczącej rozliczenia roszczeń wynikających z bezumownego korzystania z cudzego kapitału w razie unieważnienia umowy kredytowej we frankach szwajcarskich (pytanie prejudycjalne zostało skierowane do TSUE przez Sąd Rejonowy Warszawa-Śródmieście w kontekście zgodności z dyrektywą 93/13/EWG („Dyrektywa”) w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich). Opinia nie jest wiążąca i nie rozstrzyga ostatecznie tych kwestii, wyrok TSUE w tej sprawie spodziewany jest w 2023 r.

W ocenie Rzecznika:

      odnośnie roszczeń konsumenta – nie stoją one w sprzeczności z Dyrektywą, jednak zasadność takich roszczeń musiałaby wynikać z przepisów prawa krajowego (decyzja w tym zakresie należy do sądu krajowego); zdaniem Rzecznika sąd może oceniać takie żądanie konsumenta także pod kątem ewentualnego nadużycia prawa i je oddalić;

      odnośnie roszczeń banków – w ocenie Rzecznika Dyrektywa stoi na przeszkodzie roszczeniom banków o tzw. wynagrodzenie za korzystanie z kapitału; Rzecznik nie wypowiada się natomiast bezpośrednio o innych potencjalnych formułach rozliczenia wartości pieniądza w czasie, w szczególności nie formułuje jednoznacznej tezy na temat sposobu definiowania pojęcia „kapitału”, podlegającego zwrotowi.

Ze względu na: (a) niewiążący charakter Opinii, (b) zawarte w niej tezy pozostawiające duży margines interpretacyjny, (c) brak możliwości przewidzenia wyniku ostatecznego rozstrzygnięcia TSUE, w szczególności brak pewności, czy orzeczenie TSUE będzie zawierało jednoznaczne instrukcje, czy jedynie ogólne wytyczne pozostawiające sądom krajowym ocenę i decyzję co do szczegółowych rozwiązań, jak również (d) znaczenie, jakie w każdym przypadku będzie miała praktyka sądów krajowych w zakresie wykonywania orzeczeń TSUE - Opinia ta nie może obecnie stanowić podstawy do ujęcia jej skutków w koszcie ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w CHF w niniejszym sprawozdaniu finansowym. Równocześnie, w ocenie Banku, gdyby TSUE przyjął stanowisko zbieżne z tezami Rzecznika - mogłoby to prowadzić do istotnego negatywnego wpływu na Bank.

W nocie 46 niniejszego sprawozdania finansowego „Ryzyko prawne dotyczące kredytów hipotecznych CHF” ujawniono szczegółowo przyjęte na dzień 31 grudnia 2022 r. różne scenariusze dla potrzeb oszacowania ryzyka prawnego, w tym również scenariusz zakładający brak możliwości odzyskania przez Bank kosztu kapitału. Równocześnie nota ta zawiera ujawnienia na temat wrażliwości oszacowanego ryzyka prawnego na wybrane założenia, w szczególności zawiera ujawnienie, iż wyeliminowanie scenariusza odzyskania kosztu kapitału skutkowałoby zwiększeniem utworzonych na 31.12.2022 r. kosztów ryzyka prawnego o kwotę 269 mln zł. Analiza ta nie uwzględnia wpływu potencjalnej zapłaty wynagrodzenia dla klienta za korzystanie z kapitału przez Bank, gdyż kwestia ta nie była dotychczas uwzględniana w modelu.

Ponadto, w opinii Zarządu Banku, zaprezentowana niewiążąca - opinia Rzecznika, późniejsze rozstrzygnięcie TSUE oraz obserwowana w przyszłości praktyka orzecznicza sądów, mogą skutkować następującymi tendencjami wpływającymi na poziom szacowanego ryzyka:

      zwiększenie prawdopodobieństwa przegrania sporu sądowego,

      zwiększenie prawdopodobieństwa przegrania sporu ze scenariuszem bez odzyskania kosztu kapitału oraz zmniejszenia prawdopodobieństwa dla scenariuszy innych niż unieważnienie umowy kredytowej,

      zwiększenie prawdopodobieństwa wystąpienia sporu sądowego oraz wystąpienia scenariusza ugodowego, czyli spadek prawdopodobieństwa dla scenariusza pasywnego.

Na dzień publikacji niniejszego jednostkowego sprawozdania finansowego Zarząd Banku nie jest w stanie oszacować potencjalnego wpływu tych czynników ponad analizę wrażliwości zaprezentowaną w nocie 46.

Jednakże, w opinii Zarządu Banku, posiadane informacje na dzień 31.12.2022 r. nie wskazują na ryzyko naruszenia wymaganych przepisami prawa minimalnych poziomów adekwatności kapitałowej, ani na zagrożenie co do przyjętego w jednostkowym sprawozdaniu finansowym założenia o kontynuacji działalności.

Jednostkowe sprawozdanie finansowe Santander Bank Polska S.A. za 2022 rok

Podpisy wszystkich wymaganych osób

Data

Imię i nazwisko

Stanowisko/Funkcja

Podpis

21.02.2023

Michał Gajewski

Prezes Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

21.02.2023

Andrzej Burliga

Wiceprezes Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

21.02.2023

Juan de Porras Aguirre

Wiceprezes Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

21.02.2023

Arkadiusz Przybył

Wiceprezes Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

21.02.2023

Lech Gałkowski

Członek Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

21.02.2023

María Elena Lanciego Pérez

Członek Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

21.02.2023

Patryk Nowakowski

Członek Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

21.02.2023

Maciej Reluga

Członek Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

21.02.2023

Dorota Strojkowska

Członek Zarządu

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym

.

Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych

Data

Imię i nazwisko

Stanowisko/Funkcja

Podpis

21.02.2023

Wojciech Skalski

Dyrektor Obszaru Rachunkowości Finansowej

Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym