Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 1
Wybrane dane finansowe dotyczące rocznego sprawozdania finansowego
w tys. zł
w tys. EUR
Rachunek zysków i strat
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021- 31.12.2021
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021- 31.12.2021
Wynik z tytułu odsetek
-33 951
43 125
-7 242
9 421
Wynik z tytułu prowizji i opłat
-1 368
-1 226
-292
-268
Wynik na działalności operacyjnej
-176 698
-88 628
-37 689
-19 362
Strata przed opodatkowaniem
-176 698
-88 628
-37 689
-19 362
Strata za okres
-163 982
-90 342
-34 977
-19 736
Strata na jedną akcję
-53,48
-39,38
-11,41
-8,60
Przepływy pieniężne
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021- 31.12.2021
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021- 31.12.2021
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
415 727
-560 639
88 674
-122 477
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
6 247
-314
1 332
-69
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
-422 350
562 666
-90 086
122 920
Przepływy pieniężne netto, razem
-376
1 713
-80
374
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
31.12.2022
31.12.2021
31.12.2022
31.12.2021
Aktywa razem
3 342 953
3 698 470
712 798
804 120
Kredyty udzielone klientom
2 960 213
3 510 694
631 189
763 294
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
2 190 751
2 648 833
467 121
575 908
Zobowiązania wobec banków
837 568
768 852
178 590
167 164
Kapitał własny
202 582
206 831
43 195
44 969
Kapitał zakładowy
423 000
258 000
90 194
56 094
Liczba akcji (w szt.)
4 230
2 580
4 230
2 580
Wartość księgowa na jedną akcję
48
80
10
17
Adekwatność kapitałowa
31.12.2022
31.12.2021
31.12.2022
31.12.2021
Łączny współczynnik kapitałowy (%)
19,93%
15,49%
19,93%
15,49%
Ekspozycje ważone ryzykiem
1 232 044
1 623 802
262 702
353 046
Fundusze własne
258 829
261 082
55 189
56 764
Do przeliczenia wybranych pozycji ze złotych n a EUR zastosowano następujące kursy:
do przeliczenia pozycji sprawozdania z sytuacji finans owej - średni kurs ogłoszony przez NBP na 30 g rudnia 2022 r. - 1 EUR = 4,6899 oraz na 31 grudnia 2021 r. - 1 EUR = 4,5994,
do przeliczenia pozycji rachunku zyskó w i strat - średnie arytmetyczne średnich kursów ogłoszonych przez NB P na ostatni dzień każdego miesiąca odpowiednio za 2022 r. oraz za 2021 r . - 1 EUR = 4,688 3 oraz 1 EUR = 4,5775,
do przeliczenia pozycji przepływów pieniężnych - kursy zastosowane do przeliczenia pozycji rachu nku zysków i strat.,
do przeliczenia pozycji adekwatności kapitałowej - kursy z astosowane do przeliczenia pozycji sprawoz dania z sytuacji finansowej.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 2
24 lutego 2023 roku
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. w Warszawie za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Sporządzone wg Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonych przez Unię Europejską.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 3
Spis treści
Rachunek zysków i strat .................................................................................................................................................................................................. 5
Sprawozdanie z całkowitych dochodów .......................................................................................................................................................................... 6
Sprawozdanie z sytuacji finansowej ................................................................................................................................................................................ 7
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym .................................................................................................................................................................. 8
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych ....................................................................................................................................................................... 9
NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ........................................................................................................................................................... 10
Wprowadzenie do sprawozdania finansowego ............................................................................................................................................................. 10
Zatwierdzenie sprawozdania finansowego .................................................................................................................................................................... 13
Istotne zasady rachunkowości ...................................................................................................................................................................................... 13
a) Oświadczenie o zgodności ................................................................................................................................................................................. 13
b) Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego .......................................................................................................................................... 13
c) Zmiany prezentacyjne w danych finansowych za 2021 rok ................................................................................................................................ 13
d) Przyjęte zasady rachunkowości .......................................................................................................................................................................... 14
e) Główne wartości szacunkowe stosowane w polityce księgowej ......................................................................................................................... 15
f) Waluty obce ........................................................................................................................................................................................................ 16
g) Instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń ........................................................................................................................................ 16
h) Aktywa i zobowiązania finansowe ....................................................................................................................................................................... 17
i) Kompensowanie finansowych instrumentów ...................................................................................................................................................... 22
j) Oczekiwane straty kredytowe ............................................................................................................................................................................. 22
k) Wycena pozostałych pozycji bilansu ................................................................................................................................................................... 27
l) Kapitały własne ................................................................................................................................................................................................... 31
m) Wynik finansowy ................................................................................................................................................................................................. 32
n) Podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................................ 36
o) Sprawozdawczość dotycząca operacyjnych segmentów działalności ................................................................................................................ 36
p) Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana .......................................................................................................... 36
q) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zatwierdzone przez Unię Europejską, które weszły w życie od lub po 1 stycznia 2022 roku ................................... 37
r) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zatwierdzone przez Unię Europejską, które jeszcze nie weszły w życie .................................................................. 38
s) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i oczekujące na zatwierdzenie przez Unię Europejską ............................................................................................... 40
Noty do rachunku zysków i strat .................................................................................................................................................................................... 41
1) Wynik z tytułu odsetek ........................................................................................................................................................................................ 41
2) Wynik z tytułu prowizji i opłat .............................................................................................................................................................................. 42
3) Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu ...................................................................................................................... 43
4) Pozostałe przychody operacyjne ........................................................................................................................................................................ 43
5) Ogólne koszty administracyjne ........................................................................................................................................................................... 44
6) Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe .................................................................................................................................... 45
7) Pozostałe koszty operacyjne .............................................................................................................................................................................. 45
8) Podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................................ 46
8a) Należność/zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego ...................................................................................................................... 47
8b) Aktywa/rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ............................................................................................................................... 47
9) Wynik przypadający na jedną akcję .................................................................................................................................................................... 49
Noty do sprawozdania z sytuacji finansowej ................................................................................................................................................................. 50
10) Należności od Banku Centralnego ...................................................................................................................................................................... 50
11) Należności od banków ........................................................................................................................................................................................ 51
12) Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) .......................................................................................... 52
13) Kredyty udzielone klientom ................................................................................................................................................................................. 54
14) Dłużne papiery wartościowe ............................................................................................................................................................................... 55
15) Rzeczowe aktywa trwałe ..................................................................................................................................................................................... 57
16) Wartości niematerialne ....................................................................................................................................................................................... 58
17) Inne aktywa ......................................................................................................................................................................................................... 59
18) Zobowiązania wobec banków ............................................................................................................................................................................. 59
19) Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) ................................................................................ 61
20) Zobowiązania wobec klientów ............................................................................................................................................................................ 62
21) Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych ........................................................................................................................ 63
22) Rezerwy .............................................................................................................................................................................................................. 66
23) Inne zobowiązania .............................................................................................................................................................................................. 67
24) Kapitał własny ..................................................................................................................................................................................................... 68
25) Rachunkowość zabezpieczeń ............................................................................................................................................................................. 70
Pozostałe noty ............................................................................................................................................................................................................... 74
26) Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych ....................................................................................................................................... 74
27) Leasing ............................................................................................................................................................................................................... 78
28) Zobowiązania warunkowe ................................................................................................................................................................................... 80
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 4
29) Aktywa stanowiące zabezpieczenie .................................................................................................................................................................... 82
30) Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych ............................................................................................................. 84
31) Jednostki powiązane ........................................................................................................................................................................................... 85
32) Wynagrodzenia Członków Zarządu Banku oraz informacje dotyczące Systemu zmiennego wynagradzania dla Kadry Zarządzającej ............ 88
33) Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy, kooperacji ............................................................................................................................ 91
34) Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych („ZFŚS”) ........................................................................................................................................ 92
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM .......................................................................................................................................................................................... 93
35) Struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem ................................................................................................................................................... 94
36) Ryzyko kredytowe ............................................................................................................................................................................................... 95
37) Ryzyko operacyjne ............................................................................................................................................................................................ 132
38) Ryzyko rynkowe ................................................................................................................................................................................................ 133
39) Ryzyko stopy procentowej ................................................................................................................................................................................ 134
40) Ryzyko płynności .............................................................................................................................................................................................. 138
41) Reforma wskaźników stóp procentowych ......................................................................................................................................................... 144
ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA ................................................................................................................................................................................ 147
42) Fundusze własne .............................................................................................................................................................................................. 148
43) Wymogi kapitałowe ........................................................................................................................................................................................... 152
44) Kapitał wewnętrzny ........................................................................................................................................................................................... 156
45) Dźwignia finansowa .......................................................................................................................................................................................... 157
Zdarzenia po dacie bilansowej .................................................................................................................................................................................... 158
46) Zdarzenia po dacie bilansowej .......................................................................................................................................................................... 158
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 5
Rachunek zysków i strat
Za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach zł
Nota
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Przychody z tytułu odsetek
1
132 173
73 364
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej
1
132 173
73 364
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
1
121 686
67 893
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
1
10 487
5 471
Pozostałe przychody z tytułu odsetek dotyczące aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy
1
0
0
Koszty z tytułu odsetek
1
-166 124
-30 239
Wynik z tytułu odsetek
1
-33 951
43 125
Przychody z tytułu prowizji i opłat
2
1 801
885
Koszty z tytułu prowizji i opłat
2
-3 169
-2 111
Wynik z tytułu prowizji i opłat
2
-1 368
-1 226
Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu
3
12 749
1 399
Pozostałe przychody operacyjne
4
544
241
Ogólne koszty administracyjne
5
-41 565
-27 270
Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe
6
-78 397
-96 980
Pozostałe koszty operacyjne
7
-34 710
-7 917
Wynik na działalności operacyjnej
-176 698
-88 628
Strata przed opodatkowaniem
-176 698
-88 628
Podatek dochodowy
8
12 716
-1 714
Strata za okres
-163 982
-90 342
Strata – podstawowa na jedną akcję
9
-53,48
-39,38
Strata - rozwodniona na jedną akcję
9
-53,48
-39,38
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 6
Sprawozdanie z całkowitych dochodów
Za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach zł
Nota
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Strata za okres
-163 982
-90 342
Pozostałe całkowite dochody
Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat
-5 266
-5 664
Wycena aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, brutto
-3 164
-3 779
Podatek odroczony z tytułu wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
8
601
718
Wycena aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, netto
24
-2 563
-3 061
Wycena instrumentów zabezpieczających, brutto
-3 337
-3 214
Podatek odroczony z tytułu wyceny instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne
8
634
611
Wycena instrumentów zabezpieczających, netto
24
-2 703
-2 603
Pozycje, które nie zostaną przeniesione w późniejszych okresach do rachunku zysków i strat
0
0
Całkowite dochody razem, netto
-169 248
-96 006
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 7
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach zł
Nota
31.12.2022
31.12.2021
Aktywa
Należności od Banku Centralnego
10
1 426
0
Należności od banków
11
92
1 894
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
12
11 125
4 384
Pochodne instrumenty zabezpieczające
25
0
1 189
Kredyty udzielone klientom
13
2 960 213
3 510 694
Dłużne papiery wartościowe
14
334 414
158 938
Rzeczowe aktywa trwałe
15
3 412
4 360
Wartości niematerialne
16
1 771
2 052
Aktywa z tytułu podatku dochodowego
1. Należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego
8a
1 510
547
2. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
8b
24 724
10 702
Inne aktywa
17
4 266
3 710
Aktywa razem
3 342 953
3 698 470
Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków
18
837 568
768 852
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
19
44 572
5 277
Pochodne instrumenty zabezpieczające
25
0
33 578
Zobowiązania wobec klientów
20
6 137
7 032
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
21
2 190 751
2 648 833
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
1. Zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego
8a
0
0
2. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
8b
0
0
Rezerwy
22
48 587
17 049
Inne zobowiązania
23
12 756
11 018
Zobowiązania razem
3 140 371
3 491 639
Kapitał własny
Kapitał zakładowy
24
423 000
258 000
Pozostałe kapitały
24
16 203
39 173
Wynik z lat ubiegłych i roku bieżącego
24
-236 621
-90 342
Kapitał własny razem
202 582
206 831
Zobowiązania i kapitał własny razem
3 342 953
3 698 470
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 8
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym
Za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.
Pozostałe kapitały
W tysiącach zł
Nota
Kapitał zakładowy
Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Kapitał z aktualizacji wyceny
Wynik z lat ubiegłych i roku bieżącego
Kapitał własny na 1 stycznia 2022 r.
258 000
17 704
23 322
-1 853
-90 342
Emisja akcji
24
165 000
0
0
0
0
Wycena aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, po opodatkowaniu
24
0
0
0
-2 563
0
Wycena instrumentów zabezpieczających, po opodatkowaniu
24
0
0
0
-2 703
0
Dywidenda dla akcjonariuszy za rok 2021
0
0
0
0
0
Podział wyniku z lat ubiegłych
24
0
-17 704
0
0
17 704
Strata za okres
0
0
0
0
-163 982
Saldo na 31 grudnia 2022 r.
24
423 000
0
23 322
-7 119
-236 621
Kapitał własny razem na 31 grudnia 2022 r.
202 582
Za okres od 1 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2021 r.
Pozostałe kapitały
W tysiącach zł
Nota
Kapitał zakładowy
Kapitał zapasowy
Kapitał rezerwowy
Kapitał z aktualizacji wyceny
Wynik z lat ubiegłych i roku bieżącego
Kapitał własny na 1 stycznia 2021 r.
223 000
30 089
23 322
3 811
-12 385
Emisja akcji
24
35 000
0
0
0
0
Wycena aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody, po opodatkowaniu
24
0
0
0
-3 061
0
Wycena instrumentów zabezpieczających, po opodatkowaniu
24
0
0
0
-2 603
0
Dywidenda dla akcjonariuszy za rok 2020
0
0
0
0
0
Podział wyniku z lat ubiegłych
0
-12 385
0
0
12 385
Strata za okres
0
0
0
0
-90 342
Saldo na 31 grudnia 2021 r.
24
258 000
17 704
23 322
-1 853
-90 342
Kapitał własny razem na 31 grudnia 2021 r.
206 831
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 9
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych
Za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach zł
Nota
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA
Strata za okres
-163 982
-90 342
Korekty razem
579 709
-470 297
Amortyzacja
2 282
2 098
Odsetki i dywidendy
30
121 880
20 149
Zapłacony podatek dochodowy
-1 581
-1 572
Zyski /straty ze sprzedaży/likwidacji rzeczowych aktywów trwałych
-99
-45
Zmiana stanu odpisów
54 581
92 831
Zmiana stanu aktywów z tytułu dłużnych papierów wartościowych
-182 355
-28 648
Zmiana stanu należności od klientów
495 900
-988 928
Zmiana stanu pozostałych aktywów
-7 392
3 331
Zmiana stanu zobowiązań od banków i klientów
68 823
425 438
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu własnej emisji
6 386
-6 940
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań i rezerw
21 284
11 989
Przepływy netto z działalności operacyjnej
415 727
-560 639
DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych
-983
-684
Zbycie rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych
351
45
Inne wpływy związane z działalności inwestycyjną
6 879
325
Przepływy netto z działalności inwestycyjnej
6 247
-314
DZIAŁALNOŚĆ FINANSOWA
Wpływy z emisji akcji
165 000
35 000
Emisja papierów wartościowych
0
1 485 000
Wykup papierów wartościowych własnej emisji
-488 500
-938 214
Zapłacone odsetki z tytułu finansowania banku
-97 848
-18 187
Płatności zobowiązań z tytułu leasingu
-1 002
-933
Przepływy netto z działalności finansowej
-422 350
562 666
PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE NETTO RAZEM
-376
1 713
ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY NA POCZĄTEK OKRESU
30
1 894
181
ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY NA KONIEC OKRESU
30
1 518
1 894
BILANSOWA ZMIANA STANU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH I ICH EKWIWALENTÓW
-376
1 713
w tym: zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych
1
1
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 10
NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
Niniejsze Noty stanowią integralną część sprawozdania finansowego.
Wprowadzenie do sprawozdania finansowego
Pekao Bank Hipoteczny S.A. ma siedzibę w Warszawie, ul. Skierniewicka 10a, 01-230 Warszawa. Bank jest wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: 0000027441.
Czas trwania Banku jest nieoznaczony.
Jednostką dominującą dla Banku jest Bank Pekao S. A.
Bank stanowi część Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. i jego dane finansowe na potrzeby nadzoru konsolidowane z Bankiem Pekao S.A .
Pekao Bank Hipoteczny S.A. działa jako bank specjalistyczny i wykonuje wyłącznie czynności określone w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych.
Do podstawowych czynności Banku należy:
1) udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką,
2) udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy,
3) nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mo wa w pkt 2,
4) emitowanie hipotecznych listów zastawnych, których podstawę stanowią wierzytelności Banku z tytułu:
udzielonych kredytów zabezpieczonych hipoteką,
nabytych wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów z abezpieczonych hipoteką,
5) emitowanie publicznych listów zastawnych, których podstawę stano wią:
wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów niezabezpieczony ch hipoteką, o których mowa w pkt 2,
nabyte przez Bank wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2.
Informacje dotyczące składu osobowego Zarządu Banku oraz R ady Nadzorczej Banku
Skład Zarządu Banku na dzień 31 grudnia 2022 r. był następujący:
Pan Rafał Baranowski Delegowany Członek Rady Nadzorczej z kompetencjami przewidzianymi dla Prezesa Zarządu,
Pani Agnieszka Domaradzka - Członek Zarządu,
Pan Bartosz Węsierski – Członek Zarządu.
Skład Rady Nadzorczej Banku na dzień 31 grudnia 2022 r. był następujący:
Pan Marcin Gadomski - Przewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Paweł Opolski - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Rafał Baranowski - Członek Rady Nadzorczej, delegowany do czasowego wykonywania czynności Członka Zarządu,
Pan Wojciech Werochowski – Członek Rady Nadzorczej,
Pan Piotr Zborowski – Członek Rady Nadzorczej
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 11
Pani Janina Harasim - Niezależny Członek Rady Nadzorczej,
Pani Paweł Mielcarz - Niezależny Członek Rady Nadzorczej.
Informacje uzupełniające:
W okresie od dnia 01 stycznia 2022 roku do dnia 30 listopada 2022 roku Zarząd Banku działał w następu jącym składzie:
Pan Tomasz Mikoda - Prezes Zarządu,
Pani Agnieszka Domaradzka - Członek Zarządu,
Pan Bartosz Węsierski – Członek Zarządu.
W okresie od dnia 1 grudnia 2022 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku, w związku z delegowaniem przez Radę Nadzorczą Banku Członka Rady, Pana Rafała Baranowskiego, do czasowego wykonywania czynności Członka Zarządu z kompetencjami przewidzianymi dla Prezesa Zarządu, Zarząd Banku działał w nas tępującym składzie:
Pan Rafał Baranowski - Delegowany Członek Rady Nadzorczej z kompetencjami przewidzianymi dla Prezesa Zarządu,
Pani Agnieszka Domaradzka - Członek Zarządu,
Pan Bartosz Węsierski – Członek Zarządu.
Pomiędzy dniem bilansowym, a dniem sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego skład Zarządu Banku uległ zmianie w ten sposób, że w dniu 4 stycznia 2023 roku Rada Nadzorcza Banku powołała Pana Piotra Pawliczaka w skład Zarządu Banku powierzając mu funkcję Wiceprezesa Zarządu Banku kierującego pracami Zarządu, a po wyrażeniu zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego funkcję Prezesa Zarządu Banku. Powołanie jest skuteczne od dnia 11 stycznia 2023 roku. Z chwilą objęcia mandatu Wiceprezesa Zarządu Banku przez Pana Piotra Pawliczaka, wygasła delegacja Członka Rady Nadzorczej Pana Rafała Baranowskiego do c zasowego wykonywania czynności Członka Z arządu Banku.
W okresie od dnia 01 stycznia 2022 roku do dnia 28 stycznia 2022 roku Rada Nadzorcza Banku działała w następującym składzie:
Pan Marcin Gadomski - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Rafał Baranowski - Członek Rady Nadzorczej,
Pan Paweł Opolski - Członek Rady Nadzorczej,
Pani Janina Harasim - Niezależny Członek Rady Nadzorczej,
Pani Zofia Barbara Liberda - Niezależny Członek Rady Nadzorcze j.
W związku z wyznaczeniem Pana Marcina Gadomskiego na Przewodniczącego Rady Nadzorczej oraz Pana Pawła Opolskiego na Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej w dniu 28 stycznia 2022 roku, Rada Nadzorcza Banku w okresie od dnia 29 stycznia 2022 roku do dnia 31 marca 2022 roku działała w następującym składzie:
Pan Marcin Gadomski – Przewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Paweł Opolski – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Rafał Baranowski – Członek Rady Nadzorczej,
Pani Janina Harasim – Niezależny Członek Rady Nadzorczej,
Pani Zofia Barbara Liberda - Niezależny Członek Rady Nadzorcze j.
W dniu 1 kwietnia 2022 roku w skład Rady Nadzorczej powołano Pana Pawła Mielcarza jako Niezależnego Członka Rady Nadzorczej Banku oraz Pana Wojciecha Werochowskiego jako Członka Rady Nadzorczej Banku, w związku z czym Rada Nadzorcza Banku w okresie od dnia 1 kwietnia 2022 r. do dnia 22 września 2022 r. działała w następującym składz ie:
Pan Marcin Gadomski - Przewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Paweł Opolski - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Rafał Baranowski - Członek Rady Nadzorczej,
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 12
Pan Wojciech Werochowski – Członek Rady Nadzorczej,
Pani Janina Harasim - Niezależny Członek Rady Nadzorczej,
Pani Zofia Barbara Liberda – Niezależny Członek Rady Nadzorcze j,
Pan Paweł Mielcarz - Niezależny Członek Rady Nadzorczej.
W dniu 23 września 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku odwołało Panią Prof. dr hab. Zofię Barbarę Liberdę z pełnienia funkcji Członka Rady Nadzorczej Banku oraz powołało Pana Piotra Zborowskiego na Członka Rady Nadzorczej Banku. W związku z powyższym od dnia 23 września 2022 roku do dnia 30 listopada 2022 roku, skład Rady Nadzorczej przedstawiał się następująco:
Pan Marcin Gadomski - Przewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Paweł Opolski - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Rafał Baranowski - Członek Rady Nadzorczej,
Pan Wojciech Werochowski – Członek Rady Nadzorczej,
Pan Piotr Zborowski – Członek Rady Nadzorczej
Pani Janina Harasim - Niezależny Członek Rady Nadzorczej,
Pan Paweł Mielcarz - Niezależny Członek Rady Nadzorczej.
W dniu 30 listopada 2022 roku Rada Nadzorcza delegowała Członka Rady Nadzorczej Pana Rafała Baranowskiego, do wykonywania czynności Członka Zarządu z kompetencjami przewidzianymi dla Prezesa Zarządu. Delegacja była skuteczna od dnia 1 grudnia 2022 roku. W tym czasie Pan Rafał Baranowski nie wykonywał czynności Członka Rady Nadzorczej. W związku z tym od dnia 1 grudnia 2022 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku, skład Rady Nadzorczej przedstawiał się następująco:
Pan Marcin Gadomski - Przewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Paweł Opolski - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
Pan Rafał Baranowski - Członek Rady Nadzorczej, delegowany do czasowego wykonywania czynności Członka Zarządu,
Pan Wojciech Werochowski – Członek Rady Nadzorczej,
Pan Piotr Zborowski – Członek Rady Nadzorczej
Pani Janina Harasim - Niezależny Członek Rady Nadzorczej,
Pan Paweł Mielcarz - Niezależny Członek Rady Nadzorczej.
Pomiędzy dniem bilansowym, a dniem sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego skład Rady Nadzorczej Banku nie uległ zmianie. Jedyną zmianą było wygaśnięcie delegacji Członka Rady Nadzorczej Pana Rafała Baranowskiego do czasowego wykonywania czynności Członka Zarządu Banku z chwilą z objęcia mandatu Wiceprezesa Zarządu Banku przez Pana Piotra Pawliczaka, powołanego do Zarządu z e skutkiem na dzień 11 stycznia 2023 roku.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 13
Zatwierdzenie sprawozdania finansowego
Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd Pekao Banku Hipotecznego S.A. dnia 24 lutego 2023 r.
Istotne zasady rachunkowości
a) Oświadczenie o zgodności
Sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami, zgodnie z wymogami Ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości i wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych, jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych.
b) Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego
Sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzone za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. i zawiera dane jednostkowe Banku. Sprawozdanie zostało sporządzone w polskich złotych, a wszystkie jego wartości, o ile nie wskazano inaczej, zostały podane w tysiącach złotych.
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w oparciu o założenie kontynuowania przez Bank działalności gospodarczej w niezmniejszonym istotnie zakresie, w okresie przynajmniej 12 miesięcy od końca okresu sprawozdawczego. Zarząd Banku nie stwierdza na dzień podpisania niniejszego sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank, w okresie co najmniej 12 miesięcy po dniu bilansowym na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania b ądź istotnego ograniczenia dotychczasowej działalności.
Zgodnie z art. 56 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych Bank zobowiązany jest do sporządzania sprawozdania finansowego zgodnie z postanowieniami regulaminów rynku giełdowego niebędącego rynkiem oficjalnych notowań giełdowych lub rynku pozagiełdowego.
Dane finansowe, prezentowane w sprawozdaniu finansowym Banku zostały przygotowane w sposób zapewniający ich porównywalność.
c) Zmiany prezentacyjne w danych finansowych za 2021 rok
Dla okresu porównawczego Bank dokonał przekształceń w rac hunku zysków i strat.
Zmiana dotyczyła ujęcia wyniku na modyfikacji nieistotnej w wyniku z tytułu odsetek.
W tysiącach zł
31.12.2021
przed zmianami
Zmiana 1
31.12.2021 po zmianach
Pozycja w Rachunku zysków i strat
Przychody z tytułu odsetek
73 517
-153
73 364
Wynik z tytułu odsetek
43 278
-153
43 125
Wynik na modyfikacji nieistotnej
-153
+153
0
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 14
d) Przyjęte zasady rachunkowości
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w opa rciu o następujące zasady wyceny:
według wartości godziwej dla instrumentów pochodnych, aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu oraz aktywów finansowych zaklasyfikowanych do modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych oraz ze sprzedaży aktywów finansowych i jednocześnie spełniających kryterium SPPI,
według zamortyzowanego kosztu dla aktywów finansowych będących częścią modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych i jednocześnie spełniających kryterium SPPI oraz pozostałych zobowiązań finansowych,
według kosztu historycznego dla aktywów i zobowiązań niefinans owych.
Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF UE wymaga od kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, estymacji i przyjęcia założeń, które wpływają na stosowane zasady rachunkowości oraz na prezentowane kwoty aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów. Szacunki i założenia dokonywane w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych czynników, które uważane za właściwe w danych warunkach. Wyniki tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości aktywów i zobowiązań, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.
Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego okresu lub w okresie, w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli korekta wpływa zarówno na bieżący , jak i przyszłe okresy.
Polityka rachunkowości Banku uwzględnia wymogi zatwierdzonych przez Unię Europejską Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi interpretacji. Zmiany standardów, które miały zastosowanie po raz pierwszy w sprawozdaniu finansowym za 2022 rok zostały opisane w punkcie „q”.
W ocenie Banku wdrożenie standardów, interpretacji i poprawek do opublikowanych standardów, które zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zostały zatwierdzone przez UE, ale jeszcze nie weszły w życie (zob. punkt „r”) lub oczekują na zatwierdzenie przez UE (zob. punkt „s”) nie będą mieć istotnego wpływu na jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku.
Poniżej przedstawiono podsumowanie istotnych zasad rachu nkowości.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 15
e) Główne wartości szacunkowe stosowane w polityce księgowej
Ustalenie wartości bilansowych niektórych aktywów i zobowiązań wymaga oszacowania na datę bilansową wpływu niepewnych przyszłych zdarzeń na te pozycje .
Oczekiwane straty kredytowe
Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy istnieją obiektywne dowody (zwane „przesłankami”) utraty wartości ekspozycji kredytowych i czy ekspozycja kredytowa utraciła wartość. Oczekiwane straty kredytowe mają miejsce wtedy i tylko wtedy gdy zidentyfikowano co najmniej jedną przesłankę mającą negatywny wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające z ekspozycji kredytowej. W procesie oceny oczekiwanych strat kredytowych Bank uwzględnia wszystkie ekspozycje kredytowe, niezależnie od poziomu ryzyka poszczególnych ekspozycji kredytowych lub grup ekspozycji kredytowych.
Dla wszystkich ekspozycji kredytowych, które utraciły wartość Bank wyznacza wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe jako różnicę pomiędzy wartością bilansową ekspozycji kredytowej a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Szacowany w ten sposób odpis pomniejsza wartość bilansową netto należności od klientów. Metodologia i założenie wykorzystywane przy szacowaniu zarówno wysokości jak i momentów przyszłych przepływów pienięż nych podlegają okresowym przeglądom.
Dla wszystkich ekspozycji indywidualnie nieznaczących, dla których zidentyfikowano utratę wartości i dla wszystkich ekspozycji kredytowych, dla których Bank nie zidentyfikował utratę wartości, Bank szacuje odpisy z wykorzystaniem modeli dostosowanych do charakteru poszczególnych ekspozycji kredytowych uwzględniających oczekiwane straty kredytowe. Straty te są szacowane w horyzoncie 12-miesięcy (koszyk 1) lub dożywotn io (koszyk 2 i 3).
Dla wszystkich ekspozycji indywidualnie znaczących, które na datę bilansową utraciły wartość, Bank wyznacza wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe (straty z tytułu utraty wartości) w ramach oceny indywidualnej. Ocena indywidualna przeprowadzana jest przez pracowników Banku i polega na indywidualnej weryfikacji przesłanek wystąpienia utraty wartości ekspozycji kredytowych oraz prognozie potencjalnych scenariuszy postępowania wobec klientów, w tym przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z przejęcia zabezpieczeń, pomniejszonych o koszty przejęcia i sprzedaży lub z innych źródeł spłat.
Rezerwy na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznyc h w CHF
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank dokonał aktualizacji oceny prawdopodobieństwa wpływu ryzyka prawnego dotyczącego walutowych kredytów hipotecznych w CHF na przyszłe oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowych oraz na prawdopodobieństwo wypływu środków pieniężnych. Oszacowanie przedmiotowej rezerwy wymagało przyjęcia przez Bank eksperckich założeń opartych o podejście Grupy Pekao oraz zewnętrznych konsultantów prawnych.
Szczegóły dotyczące głównych założeń przyjętych do szacowania rezerw dotyczących ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych w CHF zostały zaprezentowane w Nocie 36 niniejszego sprawozdania finansowego .
Zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego
Zgodnie z Ustawą z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom („Ustawa”), konsumenci posiadający umowy kredytów hipotecznych złotowych otrzymali prawo zawieszenia spłaty kredytu.
Szczegóły dotyczące głównych założeń przyjętych do szacowania korekty wartości bilansowej brutto ekspozycji kredytowych
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 16
zlotowych z tytułu zawieszenia przez nich spłat kredytu zostały zaprezentowane w punkcie „m” niniejszego sprawozdania finansowego.
f) Waluty obce
Transakcje w walutach obcych
Transakcje w walutach obcych Bank przelicza po kursie obo wiązującym w dniu transakcji.
Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne oraz aktywa i zobowiązania pozabilansowe wynikające z transakcji na instrumentach pochodnych, przeliczane po kursie średnim obowiązującym w danym dniu. Różnice kursowe powstające z przeliczenia rozpoznawane są w rachunku zysków i strat.
g) Instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń
Bank wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe w celu zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym i ryzykiem stóp procentowych. Instrumenty pochodne spełniające wymogi rachunkowości zabezpieczeń rozliczane zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń. Instrumenty pochodne, które nie podlegają zasadom wyceny zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń, klasyfikowane jako instrumenty przeznaczone do obrotu i wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Podstawę do wyznaczenia wartości godziwej instrumentu finansowego przy początkowym ujęciu stanowi cena transakcyjna (tj. wartość godziwa uiszczonej lub otrzymanej zapłaty). Po początkowym ujęciu instrumenty pochodne wyceniane w wartości godziwej bez uwzględniania kosztów transakcji, które będą poniesione przy ich sprzedaży. Wartość godziwa ustalana jest na podstawie cen rynkowych lub oparta jest na technice wyceny, której zmienne zawierają wyłącznie dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków.
Bank skorzystał z wyboru jaki daje MSSF 9 i stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń zgodnych z MSR 39. Decyzja ta ma zastosowanie do wszystkich relacji zabezpieczających, dla których Bank stosował i będzie stosował rachunkowość zabezpieczeń w przyszłości.
Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń jeśli spełnione są poniższe warunki:
w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznacza się i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji oraz charakter zabezpieczanego ryzyka. Bank określa, w jaki sposób będzie oceniał skuteczność instrumentu zabezpieczającego w równoważeniu zmian przepływów środków pieniężnych z tytułu zabezpieczanej transakcji w zakresie ograniczenia ryzyka, przed którym się zabezpiecza,
efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego mogą być wiarygodnie wycenione,
Bank przewiduje, że zabezpieczenie będzie odznaczało się wysoką skutecznością w równoważeniu przepływów środków pieniężnych, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego,
zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane oraz stwierdza się jego skuteczność we wszystkich okresach sprawozdawczych na które zabezpieczenie zostało ustan owione.
Zabezpieczenie takie jest osiągane poprzez zestawienie i dopasowanie przyszłych zmiennych przepływów odsetkowych wygenerowanych z pozycji zabezpieczanej i instrumentów poc hodnych zabezpieczających.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 17
Od grudnia 2022 roku Bank zaprzestał stosowania rachunkowości zabezpieczeń i przekwalifikował część pochodnych instrumentów finansowych (CIRS) do kategorii instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu. Więcej informacji odnośnie tych zmian znajduje się w Nocie nr 25 „Pochodne instrumenty zab ezpieczające”.
h) Aktywa i zobowiązania finansowe
Na moment początkowego ujęcia aktywa finansowe są klasyfikowane do jednej z następujących kategorii:
wyceniane według zamortyzowanego kosztu,
wyceniane do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite,
wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Powyższa klasyfikacja zależy od modelu biznesowego w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz charakterystyki umownych przepływów pieniężnych (tj. od tego, czy umowne przepływy pieniężne stanowią wyłącznie spłatę kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (ang. solely payments of principal and interest, „SPPI”)).
Model biznesowy
Sposób zarządzania aktywami może zostać przypisany do n astępujących modeli:
1) Model zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy („ HTC ”, ang. held to collect ):
celem modelu jest utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskania kontraktowych przepływów stanowiących wyłącznie spłatę kapitału oraz odsetek od niespłaconej części kapitału. Aktywa zarządzane z zamiarem realizowania przepływów pieniężnych poprzez otrzymywanie płatności wynikających z umowy w całym okresie życia instrumentu;
sprzedaże wynikające ze wzrostu ryzyka kredytowego aktywów finansowych, niezależnie od ich częstotliwości oraz wolumenu, nie są sprzeczne z założeniami modelu HTC;
portfele aktywów finansowych, z których dokonywane sprzedaże niewynikające ze wzrostu ryzyka kredytowego, spełniają założenia modelu HTC pod warunkiem, że s przedaże te:
charakteryzują się niskim wolumenem (nawet przy relatywnie wysokiej częstotliwości dokonywania sprzedaży) lub
są dokonywane sporadycznie - w wyniku wystąpienia zdarzeń jednorazowych, których ponowne zdarzenie się w przyszłości Banku uznaje się za mało prawdopodobne (nawet przy relatywnie wysokim wolumenie) lub
mają one miejsce blisko terminu wymagalności sprzedawanych aktywów finansowych oraz uzyskany z takiej sprzedaży przychód jest zbliżony do wartości pozostałych do uzyskania kontraktowych przepływów pieniężnych, gdyby aktywo finansowe było utrzymywane w portfelu Banku do pierwotnego terminu wymagalności.
2) Model, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych („ HTC&FS ”, ang. both held to collect and for sale ):
celem modelu biznesowego jest zarówno uzyskanie kontraktowych przepływów pieniężnych, jak i sprzedaż (w szczególności model spełnia założenia HTC&FS, jeśli jego celem jest zarządzanie bieżącymi potrzebami płynnościowymi, utrzymanie założonego profilu rentowności i / lub dopasowanie czasu trwania (duration) aktywów i zobowiązań finansowych);
model zakłada większą częstotliwość i wartość sprzedaży niż model HTC (gdyż sprzedaż aktywów finansowych jest niezbędna do realizacji celu modelu biznesowego, a nie jest tylko jego działaniem sporadycznym).
3) Inne modele („ OTHER” ):
model biznesowy, który nie spełnia założeń modeli HTC oraz HTC&FS;
głównym celem modelu OTHER nie jest uzyskiwanie przepływów pieniężnych z tytułu odsetek i kapitału;
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 18
do tej kategorii należy zaliczyć w szczególności:
portfele zarządzane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych ze sprzedaży aktywów;
portfele, których wyniki zarządzania oceniane są na podstawie wartości godziwej;
portfele zawierające aktywa klasyfikowane jako „przeznaczone do obrotu”, tj.:
zostały nabyte w celu sprzedaży w krótkim terminie,
w momencie początkowego ujęcia częścią portfela instrumentów finansowych zarządzanych łącznie, dla których istnieją dowody potwierdzające prawidłowość, że w ostatnim czasie faktycznie generowały krótkoterminowe zyski, lub
instrumentem pochodnym, z wyłączeniem instrumentów pochodnych wyznaczonych do rachunkowości zabezpieczeń i będących efektywnymi instrumentami zabezpieczającymi.
Zidentyfikowane modele biznesowe w Banku:
Model biznesowy
Grupy / portfele aktywów finansowych
Uzasadnienie
HTC 1
należności od NBP i banków,
bony pieniężne,
kredyty i pożyczki udzielone klientom z wyłączeniem kredytów i pożyczek w CHF
Celem utrzymywania aktywów finansowych jest pozyskiwanie kontraktowych przepływów pieniężnych.
HTC 2
należności z tytułu kredytów i pożyczek w CHF o celu mieszkaniowym
Celem utrzymywania aktywów finansowych jest pozyskiwanie kontraktowych przepływów pieniężnych, jednak ze względu na ewentualne sprzedaże portfela kredytów w CHF o celu mieszkaniowym Bank zdecydował się na wyodrębnienie nowego koszyka modelu HTC.
HTC 3
należności z tytułu kredytów i pożyczek w CHF o pozostałych celach innych niż cele mieszkaniowe
Celem utrzymywania aktywów finansowych jest pozyskiwanie kontraktowych przepływów pieniężnych, jednak ze względu na ewentualne sprzedaże portfela kredytów w CHF o pozostałych celach innych niż cel mieszkaniowy Bank zdecydował się na wyodrębnienie nowego koszyka modelu HTC.
HTC 4
obligacje JST
Celem utrzymywanie aktywów finansowych jest pozyskiwanie kontraktowych przepływów pieniężnych.
HTC&FS
papiery wartościowe (w tym obligacje i bony skarbowe)
Celem utrzymywania aktywów finansowych jest zarówno uzyskanie kontraktowych przepływów pieniężnych, jak i sprzedaż (w celu zarządzania bieżącymi potrzebami płynnościowymi, w tym utrzymywania limitów listów zastawnych).
OTHER
instrumenty pochodne
Aktywa finansowe spełniają definicję „przeznaczonych do obrotu”.
Charakterystyka umownych przepływów pieniężnych (Test SPPI)
Test charakterystyk przepływów pieniężnych wynikających z umowy ma na celu ocenę, czy warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Zgodnie z zapisami MSSF 9 kwota główna stanowi wartość godziwą kredytu w momencie jego rozpoznania. Odsetki stanowią odzwierciedlenie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka kredytowego, ryzyka płynności, marży Banku i innych kosztów administracyjnych związanych z wartością kwoty
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 19
głównej pozostającej do spłaty w danym momencie.
Podczas dokonywania oceny, czy kontraktowe przepływy pieniężne stanowią jedynie spłaty kapitału oraz odsetek, Bank poddaje analizie przepływy pieniężne instrumentu wynikające z umowy. Analiza ta uwzględnia ocenę, czy umowa zawiera jakiekolwiek zapisy, które mogłyby zmienić termin dokonywania płatności kontraktowych lub ich kwotę w taki sposób, że z ekonomicznego punktu widzenia, nie będą one stanowiły jedynie spłat kapitału oraz odsetek od niespłaconej części kapitału. Podczas dokonywania tej oceny, Bank bierze pod u wagę występowanie m.in.:
zdarzeń warunkowych, które mogą zmienić kwotę lub moment dokona nia płatności,
elementu dźwigni finansowej (np. w konstrukcji oprocentowania występuje mnożn ik większy od jedności),
zapisów w zakresie przedłużenia umowy lub dokonania przed płaty,
zapisów ograniczających roszczenie Banku do przepływów pieniężnych generowanych przez określone aktywa (np. aktywa typu non-recourse),
cech, które modyfikują odzwierciedlenie wartości pieniądza w czasie - np. niedopasowanie częstotliwości przeszacowania referencyjnej stopy procentowej do jej tenoru.
Test SPPI przeprowadzany jest dla każdego aktywa finansowego zaklasyfikowanego do modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych lub modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych lub sprzedaż na dzień początkowego ujęcia oraz na ostatniego istotnego aneksu zmieniającego charakterystykę umownych przepływów pieniężnych.
Bank przeprowadza test SPPI zbiorczo dla homogenicznych grup produktów standardowych lub na poziomie pojedynczego kontraktu dla produktów niestandardowych lub na poziomie kod u ISIN dla dłużnych papierów wartościowych.
W przypadku zidentyfikowania modyfikacji wartości pieniądza w czasie w danym składniku aktywów finansowych, Bank zobowiązany jest do dokonania dodatkowej oceny (tzw. Benchmark Testu) mającej na celu ustalenie, czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty, poprzez ustalenie, jak różniłyby się (niezdyskontowane) przepływy pieniężne wynikające z umowy od (niezdyskontowanych) przepływów pieniężnych, które powstałyby, gdyby wartość pieniądza w czasie nie została zmodyfikowana (poziom referencyjny przepływów pieniężnych). Przeprowadzanie Benchmark Testu nie jest dopuszczalne w przypadku niektórych cech modyfikujących kontraktowe przepływy pieniężne, jak np. wbu dowany element dźwigni.
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Aktywa finansowe wyceniane są według zamortyzowaneg o kosztu jeżeli jednocześnie spełniają poniższe dwa kryteria:
aktywa finansowe częścią modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych z utrzymanych aktywów ,
zgodnie z warunkami umowy aktywa finansowe w określonych terminach generują przepływy pieniężne, które stanowią jedynie spłatę kapitału i odsetek od niespłaconej częś ci kapitału (spełnione jest kryterium SPPI).
Do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu Bank zalicza należności od Banku Centralnego, należności od innych banków, bony pieniężne, kredyty i p ożyczki udzielone klientom.
W momencie początkowego ujęcia aktywa te wyceniane w wartości godziwej powiększonej o koszty transakcji, które można bezpośrednio przypisać do nabycia lub emisji składnika aktywó w finansowych.
Po początkowym ujęciu aktywa te wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Wyliczenie efektywnej stopy procentowej obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje, koszty transakcji oraz inne premie i dyskonta stanowiące integralną część e fektywnej stopy procentowej.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 20
Odsetki naliczone z zastosowaniem efektywnej stopy procentowe j rozpoznawane są w wyniku odsetkowym.
W momencie rozpoznania utraty wartości odsetki ujmowane w rachunku wyników liczone od wartości pomniejszonej o odpis na oczekiwane straty kredytowe (netto) przy zastosowaniu bieżącej efektywnej stopie procentowej, natomiast w bilansie odsetki naliczone liczone są od wartości brutto ekspozycji. Różn ica jest ujęta w odpisie z tytułu utraty wartości.
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe pomniejszają wartość bilansową brutto aktywów, a drugostronnie ujmowane w rachunku wyników w pozycji „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”.
Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez pozostałe doch ody całkowite
Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite, gdy jednocześnie spełniają dwa poniższe warunki oraz nie zostały wyznaczone do wyce ny w wartości godziwej przez wynik finansowy:
aktywa finansowe częścią modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych oraz ze sprzedaż y składników aktywów finansowych,
zgodnie z warunkami umowy aktywa finansowe w określonych terminach generują przepływy pieniężne, które stanowią jedynie spłaty kapitału i odsetek od niespłaconej czę ści kapitału (spełnione jest kryterium SPPI).
Do aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite Bank zalicza dłużne papiery wartościowe (bony i obligacje skarbowe).
Odsetki naliczone z zastosowaniem efektywnej stopy procentowe j rozpoznawane są w wyniku odsetkowym.
Skutki zmian wartości godziwej ujmowane w pozostałych dochodach całkowitych do momentu wyłączenia składnika aktywów ze sprawozdania z sytuacji finansowej, kiedy skumulowany zysk/ strata ujmowane w rachunku zysków i strat w pozycji „Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez wynik finansowy”.
Odpis na oczekiwane straty kredytowe z tytułu aktywów finansowych, które wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach i nie obniża wartości bilansowej składnika aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. Drugostronnie odpis ujmuje się w rachunku wyników w pozycji „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”.
Aktywa nabyte lub udzielone z rozpoznaną utratą wartości (POCI)
Dodatkowo Bank wyodrębnia kategorię aktywów nabytych lub udzielonych z utratą wartości (aktywa POCI ang. purchased or originated credit-impaired asset). Aktywa POCI to aktywa finansowe, które w momencie początkowego ujęcia mają stwierdzoną utratę wartości. Aktywa finansowe, które zostały zaklasyfikowane jako POCI w momencie początkowego ujęcia, powinny być traktowane jako POCI we wszystkich następn ych okresach do momentu ich wyksięgowania (derecognition).
Aktywa POCI mogą powstać poprzez:
nabycie kontraktu spełniającego definicję POCI (np. w wyniku połączenia z inną jedno stką lub kupna portfela),
zawarcie kontraktu, który jest POCI w momencie pierwotnego udzielenia (np. udzielenie kredytu klientowi w złej kondycji finansowej z nadzieją na poprawę w przyszłości), powyższe nie dotyczy podmiotów nowoutworzonych,
poprzez powstanie nowej ekspozycji kredytowej klienta, którego inne ekspozycje klasyfikowane do koszyka 3,
modyfikację kontraktu kwalifikującą ten kontrakt do wyłączenia z bilansu, w wyniku której powstaje nowy kontrakt spełniający definicję POCI. Warunki kwalifikujące kontrakt do wyłączenia z bilansu opisan o poniżej.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 21
Przy początkowym ujęciu aktywa POCI ujmowane w bilansie w ich wartości godziwej, w szczególności nie posiadają one rozpoznanego odpisu z tytułu ryzyka kredytowego.
Aktywa POCI nie stanowią odrębnej kategorii księgowej aktywów finansowych. one klasyfikowane do kategorii księgowych zgodnie z ogólnymi zasadami klasyfikacji aktywów finansowych. Kategorie, w których mogą występować aktywa POCI to kategoria aktywów finansowych wycenianych metodą zamortyzowanego kosztu oraz aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez pozostałe całkowite doc hody.
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy
Do kategorii tej Bank kwalifikuje instrumenty pochodne (nie będące instrumentami zabezpieczającymi). Ponadto, w momencie początkowego ujęcia, Bank może nieodwołalnie wyznaczyć wybrane aktywa finansowe spełniające kryteria wyceny wg zamortyzowanego kosztu oraz w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, jeżeli pozwoli to na wyeliminowanie lub istotne ograniczenie niedopasowania księgowego, które miałoby miejsce w przypadku przyjęcia dla tych aktywów innej kateg orii wyceny.
Modyfikacje aktywów finansowych
Jeżeli warunki umowy aktywa finansowego ulegają zmianie, Bank dokonuje oceny, czy przepływy pieniężne generowane przez zmodyfikowane aktywo różnią się istotnie od tych generowanych przez to aktywo przed modyfikacją warunków jego umowy. Jeżeli zidentyfikowana zostaje istotna różnica, pierwotne aktywo finansowe zostaje usunięte z bilansu, a zmodyfikowane aktywo finansowe zostaje ujęte w księgach w jego wartości godziwej. Różnica między wartością bilansową aktywa usuniętego z bilansu a wartością godziwą nowo ujętego aktywa jest odnoszona do rachunku wyników w pozycji „Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych według wartości godziwej przez wynik finansowy”.
Jeżeli przepływy pieniężne generowane przez zmodyfikowane aktywo wyceniane wg zamortyzowanego kosztu nie istotnie różne od pierwotnych przepływów pieniężnych, modyfikacja nie powoduje usunięcia aktywa finansowego z bilansu. W tym przypadku, Bank oblicza na nowo wartość bilansową brutto aktywa finansowego, a kwotę różnicy pomiędzy nową wartością bilansową, a pierwotną wartością bilansową zdyskontowanymi pierwotną stopą ESP, ujmuje jako „Wynik z tytułu modyfikacji nieistotnej” w „Wyniku z tytułu odsetek” w rachunku zysków i strat.
Ocena czy dana modyfikacja aktywów finansowych jest modyfikacją istotną czy nieistotną zależy od spełnienia kryteriów jakościowych i ilościowych.
Bank przyjął następujące kryteria jakościowe dla określenia istotnych modyfikacji:
przewalutowanie, o ile nie wynika z istniejących postanowień umownych lub wymogów obowiązujących regulacji prawnych,
zmiana (zastąpienie) dłużnika, z wyłączeniem dodania/ odejścia solidarnego dłużnika lub przejęcia kredytu w spadku,
zmiana formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego,
zmiana warunków kontraktu powodująca zmianę wyniku testu SPP I,
zmiana rodzaju oprocentowania (tj. przejście z oprocentowania stałego na zmienne i odwrotnie przy jednoczesnej zmianie wartości oprocentowania z wyjątkiem sytuacji, gdy zmiana formy oprocentowania była przewidziana w pierwotnej treści umowy kredytu).
Bank przyjął następujące kryteria ilościowe dla określenia istotnych modyfikacji:
przedłużenie aktualnego okresu kredytowania o co najmniej 10% oraz o c o najmniej 1 rok,
podwyższenie aktualnej kwoty kredytu/ limitu o co najmniej 10% dla Koszyka 1 i Koszyka 2 lub podwyższenie
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 22
aktualnej kwoty kredytu/ limitu dla umowy w Koszyku 3.
Wystąpienie przynajmniej jednego z tych kryteriów skutkuje wystąpieniem istotnej modyfikacji.
Natomiast w przypadku gdy występuje modyfikacja warunków kredytu (jakakolwiek zmiana warunków umownych i przepływów pieniężnych) ale żaden z powyższych kryteriów nie jest spełniony skutkuje to wystąpieniem nieistotnej modyfikacji.
i) Kompensowanie finansowych instrumentów
Składnik aktywów finansowych i zobowiązań finansowych kompensuje się i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w kwocie netto wtedy i tylko wtedy, gdy istnieje ważny tytuł prawny do dokonania kompensaty ujętych kwot oraz w przypadku, gdy rozliczenie ma zostać dokonane w kwocie netto albo realizacja składnika aktywów i wykonanie zobowiązania następuje jednocześnie.
j) Oczekiwane straty kredytowe
W modelu utraty wartości wysokość stosownego odpisu na oczekiwane straty kredytowe określana jest na jeden z trzech sposobów w zależności od zmiany poziomu ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia (3 koszyki), a sama wysokość odpisu odnosi się do straty oczekiwanej, przy czym dla ekspozycji w przypadku których nie zidentyfikowano istotnego wzrostu poziomu ryzyka od początkowego ujęcia, oczekiwane straty określane będą w 12-sto miesięcznym horyzoncie czasowym (koszyk 1), a dla ekspozycji dla których zidentyfikowano istotny wzrost poziomu początkowego ujęcia w horyzoncie czasowym wyznaczonym przez oczekiwaną długo ść trwania ekspozycji (koszyk 2).
W zakresie klasyfikacji aktywów kredytowych Bank dokonał w 2022 zmiany zasad identyfikacji sytuacji niewykonania zobowiązania („default”) (koszyk 3) polegającej na zaklasyfikowaniu do koszyka 3 kredytów komercyjnych denominowanych do CHF dla których klienci kwestionują wierzytelność na drodze sądowej. Pozostałe zasady w zakresie identyfikacji sytuacji niewykonania zobowiązania obowiązujące na 31 grudnia 2021 roku zostały utrzymane, w tym m.in. klasyfikowanie do koszyka 3 wszystkich ekspozycji we frankach szwajcarskich (zarówno kredyty denominowane do franka szwajcarskiego jak i kredyty walutowe) udzielonych przez Bank klientom z segmentu osób fizycznych, które były przez klientów kwestionowane na drodze sądowej.
Wpływ dokonanych zmian na wolumen ekspozycji zaklasyfikowanych do koszyka 3 według stanu na 31 grudnia 2022 roku został przedstawiony w poniższej tabeli.
W tysiącach złotych
Wartość bilansowa brutto
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Wartość bilansowa netto
Ekspozycje zaklasyfikowane do koszyka 3 – bez zmian
323 833
-210 084
113 749
Przeklasyfikowanie kredytów komercyjnych
10 676
-9 269
1 407
Ekspozycje zaklasyfikowane do koszyka 3 - po wdrożeniu zmian
334 509
-219 353
115 156
W zakresie klasyfikacji aktywów z kategorii innej niż default (koszyk 1 i 2) utrzymane zostało generalne podejście obowiązujące na 31 grudnia 2022 roku, które zosta ło opisane poniżej.
Dla segmentów osób fizycznych oraz przedsiębiorstw klasyfikacja do koszyka 2 dokonywana jest w oparciu o porównanie bieżącego dożywotniego PD (prawdopodobieństwa defaultu) do dożywotniego PD na moment początkowego ujęcia w
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 23
odniesieniu do ustalonego progu zależnego od wartości wyznaczającej maksymalną akceptowaną zmianę ryzyka ustalonej dla całego portfela na poziomie 2% oraz początkowych parametrów transakcji (PD, LGD i długości życia kredytu). Dla segmentu przedsiębiorstw przedmiotowy próg wyznaczany jest indywidualnie dla każdej ekspozycji, natomiast segmentu osób fizycznych próg wyznaczany jest dla koszyka homogenicznych ekspozycji kredytowych. Dla segmentu jednostek samorządu terytorialnego oraz dla pozostałych aktywów (obligacje skarbowe, rachunki nostro i lokaty) zastosowano kryterium niskiego ryzyka kredytowego (brak klasyfikacji do koszyka 2).
Dodatkowo zastosowano następujące kryteria jakościowe klasyfikacji do koszyka 2:
zaklasyfikowanie ekspozycji na listę WATCH,
status forborne no default,
wystąpienie opóźnienia w spłacie przekraczającego 30 dni przy uwzględnieniu kryterium istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego,
wystąpienie opóźnienia w spłacie przekraczającego 90 dni bez u względniania kryterium istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego,
Niezależnie od powyższego Bank do koszyka 2 zaklasyfikował wszystkie ekspozycje we frankach szwajcarskich (zarówno kredyty denominowane do franka szwajcarskiego jak i kredyty walutowe) udzielone przez Bank klientom z segmentu osób fizycznych oraz klientom komercyjnym (które nie były kwestionowane na drodze sądowej) oraz ekspozycje klientów z segmentu osób fizycznych, dla których Bank nie dysponował wiarygodnymi danymi pozwalającymi wyznaczyć dożywotnie PD na moment początkowego ujęcia.
Kalkulacja wysokości odpisów
Metoda ustalenia odpisów z tytułu utraty wartości dla ekspozycji zaklasyfikowanych do koszyka 3 nie uległa zmianie w 2022 roku. W koszyku 3 wyodrębnia się ekspozycje indywidualnie znaczące dla których odpis szacowany jest w sposób indywidualny poprzez porównanie wartości bilansowej kredytu z wartością bieżącą szacowanych indywidualnie oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych zdyskontowanych z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej oraz pozostałe ekspozycje, dla których wyznaczany jest odpis kolektywny przy wykorzystaniu zbudowanego w Banku modelu oszacowania odpisów dla koszyka 3.
Do ekspozycji, dla których odpis kalkulowany jest w sposób indywidu alny Bank zalicza:
wszystkie ekspozycje klientów z segmentów innych niż osoby fizyczne,
ekspozycje klientów z segmentu osoby fizyczne o zaangażowaniu kapitałowym przekraczającym 1 mln PLN na moment oznaczenia umowy statusem default lub rozpoczęcia/zako ńczenia restrukturyzacji,
ekspozycje POCI.
Odpisy dla pozostałych ekspozycji zaklasyfikowanych do koszyka 3 wyznaczane z wykorzystaniem modelu statystycznego. Kalkulacja przedmiotowego odpisu opiera się na klasyfikacji ekspozycji do jedne go z dwóch podportfeli:
portfela windykacji, dla którego wysokość odpisu determinowana jest przez empiryczne krzywe odzysków zależne od homogenicznej grupy (zależnej od poziomu LtV oraz lokalizacji zabezpieczenia), okresu, który upłynął od wejścia ekspozycji do portfela windykacji oraz informacji czy na danej ekspozycji miała miejsce „nieudana” restrukturyzacja,
portfela restrukturyzacji, dla którego wysokość odpisu jest zależna od poziomu spłat obserwowanego dla danej ekspozycji w okresie ostatnich 6 miesięcy, w oparciu o który wyznaczany jest wskaźnik konwersji na portfel windykacji oraz homogenicznej grupy (zależnej od poziomu LtV oraz lok alizacji zabezpieczenia).
Dla obu zdefiniowanych powyżej podportfeli, dla każdej ekspozycji wyznaczane oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne, których wartość bieżąca otrzymana po zdyskontowaniu efektywną stopą procentową porównywana jest z wartością
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 24
bilansową kredytu.
Kalkulacja odpisów dla koszyków 1 i 2 opiera się na zdefiniowaniu i wyznaczeniu dla każdej ekspozycji następujących miar:
PD (prawdopodobieństwo defaultu),
LGD (strata w sytuacji wystąpienia default),
EAD (ekspozycja na moment wystąpienia default).
PD (prawdopodobieństwo defaultu)
Estymacja parametrów wieloletnich PD przeprowadzana jest przy wykorzystaniu metody bezpośredniego dopasowania funkcji do empirycznych wartości skumulowanych stóp default (default rate). Estymacja parametrów przeprowadzana jest indywidualnie dla poszczególnych homogenicznych grup ryzyka (tj. grup wynikających z opóźnień w spłacie oraz ratingu nadanego przez Biuro Informacji Kredytowej dla segmentu osób fizycznych oraz grup ryzyka nadanych przy wykorzystaniu modelu oceny punktowej dla segmentu przedsiębiorstw), a uzyskane funkcje definiują wartości skumulowanych PD w kolejnych interwałach czasu.
Uzyskane zgodnie z powyższym wieloletnie parametry PD korygowane w celu uwzględnienia bieżących i prognozowanych przyszłych informacji makroekonomicznych.
LGD (strata w sytuacji wystąpienia default)
Wyznaczenie wartości LGD opiera się na oszacowaniu wartości bieżącej oczekiwanych przepływów pieniężnych poszczególnych ekspozycji z danego koszyka kredytowego oraz porównaniu jej z wielkością ekspozycji w sytuacji zaistnienia zdarzenia default w danym momencie. Szacując wysokość oczekiwanych przepływów Bank dla kredytów z segmentu osób fizycznych o zaangażowaniu nie przekraczającym 1 mln PLN wykorzystuje empiryczne krzywe odzysków wyznaczone dla homogenicznych grup (zależnych od LtV i lokalizacji zabezpieczenia). Dla pozostałych ekspozycji Bank bierze pod uwagę wartość rynkową zabezpieczeń oraz stosuje następujące parametry charakteryzujące koszyki kredytowe, do których zaliczane są poszczególne ekspozycje:
stopa „uzdrowień” ekspozycji z danego koszyka kredytoweg o,
stopa odzysku z tytułu spłat dokonywanych przez klientów z dan ego koszyka kredytowego,
stopa odzysku z tytułu realizacji zabezpieczeń ekspozycji kredytowych z d anego koszyka kredytowego,
minimalna wartość stopy straty dla koszyka kredytowego w przypadku niewypłacalno ści,
szacowany okres windykacji zabezpieczeń ekspoz ycji kredytowych.
EAD (ekspozycja na moment wystąpienia default)
Bank wyznacza wartość ekspozycji na moment wystąpienia default bazując na kontraktowych harmonogramach płatności oraz uwzględniając następujące efekty:
efekt zaległych rat kapitału i odsetek związany z oczekiwanym brakiem płatności ostatnich rat przed wystąpieniem defaultu,
efekt występowania zaległych płatności (kapitału i odsetek) na datę kalkulac ji rezerwy,
efekt rozliczenia korekty z tytułu ESP w czasie,
efekt potencjalnego wzrostu kursu walutowego dla ekspozycji den ominowanych do walut obcych.
Wyznaczanie straty oczekiwanej
Strata oczekiwana wyznaczana jest jako iloczyn powyższych parametrów, przy czym każdy z nich ma postać wektora o wymiarze odpowiadającym ilości dat pokrywających horyzont szacowania straty kredytowej, w których zgodnie z istniejącym
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 25
harmonogramem płatności zaplanowany jest przepływ. Wartości powyższych miar wyznaczane dla każdego okresu pomiędzy datami, w których zgodnie z istniejącym harmonogramem płatności zaplanowany jest przepływ, w horyzoncie 12 miesięcy (koszyk 1) lub dożywotnim (koszyk 2) dla danej ekspozycji.
W obliczeniach oczekiwanych strat kredytowych dla koszyków 1 i 2 uwzględnia się szacunki dotyczące przyszłych warunków makroekonomicznych. Na potrzeby kalkulacji straty oczekiwanej wykorzystuje się trzy scenariusze makroekonomiczne obejmujące takie zmienne makroekonomiczne jak dynamika wzrostu PKB, poziom bezrobocia, inflacja oraz indeks zmian cen rynkowych nieruchomości. Ostateczna strata oczekiwana jest średnią ważoną prawdopodobieństwem scenariuszy ze strat oczekiwanych odpowiadających poszczegó lnym scenariuszom.
Dane makroekonomiczne wykorzystane do szacowania odpisó w na oczekiwane straty kredytowe
Punktem wyjścia do oszacowania oczekiwanych strat kredytowych prognozy Banku Pekao SA dotyczące sytuacji makroekonomicznej zakładające ożywienie gospodarki oraz prognozy dla cen nieruchomości opracowane przez Bank. Przedmiotowe prognozy zostały zaprezentowane w tabeli pon iżej.
Prognozy makroekonomiczne wykorzystane w kalkulacji odpisów
2021 realizacja
2022 prognoza
2023 prognoza
PKB r/r - scenariusz bazowy
5,9%
+4,1%
+1,1%
PKB r/r - scenariusz pesymistyczny
5,9%
+3,6%
+0,1%
PKB r/r - scenariusz optymistyczny
5,9%
+6,1%
+5,1%
stopa bezrobocia - scenariusz bazowy
5,4%
5,3%
5,3%
stopa bezrobocia - scenariusz pesymistyczny
5,4%
5,5%
6,0%
stopa bezrobocia - scenariusz optymistyczny
5,4%
5,1%
5,1%
prognozowana zmiana cen nieruchomości mieszkalnych
-
+2,1%
+1,8%
Przyjmowane przez Bank prognozy na koniec 2021 rok u zakładały w scenariuszu bazowym:
wzrost PKB w 2022 roku o 5,5% r/r,
wysokość stopy bezrobocia 5,3% na koniec 2022 roku,
spadek cen nieruchomości mieszkalnych o 2,0%.
Prawdopodobieństwa poszczególnych scenariuszy oraz ich porównanie z wartościami na koniec 2021 roku zostały zaprezentowane w poniższej tabeli.
31.12.2022
31.12.2021
Scenariusz bazowy
60%
60%
Scenariusz pesymistyczny
20%
10%
Scenariusz optymistyczny
20%
30%
Zmiana jest podyktowana wyższym prawdopodobieństwem realizacji scen ariusza obniżenia dynamiki wzrostu PKB.
Z uwagi na dynamiczny wzrost stóp procentowych, wysoki poziom inflacji, brak możliwości zawieszenia przez klientów spłaty kredytu począwszy od 2024 roku oraz trudny do przewidzenia wpływ powyższych czynników na przyszłą szkodowość portfela kredytów hipotecznych w PLN Bank dokonał korekt eksperckich w zakresie parametru PD. Przedmiotowe korekty polegały
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 26
na nałożeniu na wskazania modeli wyznaczających oczekiwany poziom PD w zależności od prognoz danych makroekonomicznych dodatkowej korekty w wysokości 25% dla pierwszego roku oraz 100% dla drugiego roku dla portfela kredytów hipotecznych w PLN udzielonych po 2013 roku. Wpływ przedmiotowej korekty na wysokość odpisów na 31 grudnia 2022 roku Bank szacuje na 820 tys. PLN.
Mając na uwadze niepewność w zakresie oszacowań poszczególnych parametrów określających szkodowość portfela Bank przedstawia wyniki analizy wrażliwości wolumenu odpisów na zmiany poszczególnych parametrów według stanu na 31 grudnia 2022 roku:
Zmiana wartości odpisów w tys. złotych
wzrost PD w portfelu pracującym o 10%
1 770
spadek PD w portfelu pracującym o 10%
-1 939
wzrost LGD w portfelu pracującym o 10%
1 939
spadek LGD w portfelu pracującym o 10%
-1 939
obniżenie planowanych odzysków w koszyku 3 o 10%
13 073
podwyższenie planowanych odzysków w koszyku 3 o 10%
-11 257
scenariusz bazowy – 100%
23
scenariusz pesymistyczny – 100%
422
scenariusz optymistyczny – 100%
-492
Identyfikacja przesłanek utraty wartości
Identyfikacja przesłanek utraty wartości dokonywana jest w oparciu o założenia związane z tzw. Nową Definicją Default w trybie dziennym w oparciu o obiektywne przesłanki ilościowe i jakościowe z uwzględnieniem oceny sytuacji finansowej klienta, jakości współpracy z Bankiem oraz jego otoczenia biznesowo-prawnego. Identyfikacja występowania przesłanek utraty wartości dokonywana jest w oparciu o wewnętrzne zasady oceny ryzyka nie wywiązania się kredytobiorcy ze zobowiązań wobec Banku.
Do obiektywnych przesłanek utraty wartości aktywów finansowych Bank zalicza między innymi informacje o następujących zdarzeniach powodujących stratę:
wystąpienie istotnego opóźnienia w spłacie istotnej kwoty odsetek lub częś ci kapitału,
pogorszenie się sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorcy,
przyznanie pożyczkobiorcy przez Bank, ze względów ekonomicznych lub prawnych wynikających z trudności finansowych pożyczkobiorcy, udogodnienia, którego w innym p rzypadku Bank by nie udzielił,
niewywiązywanie się kredytobiorcy z innych zobowiązań niż zob owiązania wobec Banku,
przekazanie nieprawdziwych informacji lub popełnienie innego czynu karalneg o,
egzekucja z wniosku innego wierzyciela/wpis hipoteki przymusowe j,
złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika lub o wszczęc ie postępowania naprawczego,
kwestionowanie przez klienta ważności umowy kredytowej na drodze s ądowej.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 27
k) Wycena pozostałych pozycji bilansu
RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE
Składniki rzeczowych aktywów trwałych
Składniki rzeczowych aktywów trwałych wykazywane według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszone o wartość skumulowanej amortyzacji oraz odpisy z tytułu utraty wartości.
Amortyzacja
Odpisy amortyzacyjne dokonywane według metody liniowej przez okres użytkowania danego składnika rzeczowych aktywów trwałych i wykazywane w rachunku zysków i strat. Stawki amortyzacji uwzględniają szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności składników majątku trwałego. Bank stosuje następujące stawki amortyzacji dla podstawowych grup rzeczowych aktywów trwałych:
inwestycja w obcym środku trwałym
10% – 20%
maszyny i urządzenia
10% – 30%
środki transportu
20% – 33%
Dla środków trwałych o znacznej wartości Bank może stosować odmienne , ustalone indywidualnie stawki amortyzacji.
WARTOŚCI NIEMATERIALNE
Oprogramowanie komputerowe
Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe ujmowane w aktywach w wysokości poniesionych kosztów nabycia i jego zaimplementowania.
Nakłady związane z utrzymywaniem oprogramowania komputerowego wykazywane jako koszty w momencie ich poniesienia.
Pozostałe wartości niematerialne
Pozostałe wartości niematerialne wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.
Późniejsze nakłady na wartości niematerialne
Nakłady poniesione po początkowym ujęciu nabytego składnika wartości niematerialnych aktywowane tylko w przypadku, gdy te nakłady zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne danego składnika. W pozostałych przypadkach nakłady te ujmowane w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich pon iesienia.
Amortyzacja
Wartości niematerialne amortyzowane metodą liniową i prezentowane według kosztu nabycia pomniejszonego o umorzenie. Stawki amortyzacji uwzględniają szacunkowy okres ekonomicznej użyteczności składników wartości niematerialnych. Bank stosuje następujące stawki amortyzacji dla podstawowych grup w artości niematerialnych:
licencje na programy komputerowe i prawa autorskie licencje
10% - 50%
Dla wartości niematerialnych o znacznej wartości Bank może stosować odmienne, ustalone indywidualnie stawki amortyzacji.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 28
LEASING
W dacie zawarcia umowy Bank ocenia, czy umowa jest leasingiem, czy zawiera leasing. Umowa jest leasingiem lub zawiera leasing, jeżeli na jej mocy przekazuje się prawo do kontroli użytkowania zidentyfikowanego składnika aktywów na dany okres w zamian za wynagrodzenie.
Bank jest stroną umów leasingowych, na podstawie których przyjmuje prawo do odpłatnego użytkowania składnika aktywów przez dany okres.
Bank jako leasingobiorca ujmuje umowę leasingu jako składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania i odpowiadające mu zobowiązanie z tytułu leasingu w dacie, gdy przedmiot leasingu jest dostępny do wykorzystania. Każda płatność leasingowa jest alokowana między zobowiązanie oraz naliczone odsetki od zobowiązania. Koszt z tytułu odsetek jest ujmowany w rachunku zysków i strat przez okres leasingu, aby uzyskać stałą okresową stopę procentową od pozostałego salda zobowiązania z tytułu leasingu. Składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania jest amortyzowany metodą liniową przez krótszy z dwóch okresów: okres użytkowania tego składnika aktywów lub okres leasingu. Składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania ujmowane przez Bank w pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej „Rzeczowe aktywa trwałe”, a zobowiązania z tytułu leasingu - w pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej „Zobowiązania wobec klientów” bądź „Zobowiązania wobec banków”.
Składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania są wycenian e według kosztu, obejmującego:
kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,
wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,
wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę (tj. koszty krańcowe uzyskania leasingu), oraz
szacunek kosztów, które mają zostać poniesione przez leasingobiorcę w związku z demontażem i usunięciem składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym się znajdował, jeżeli leasingobiorca zaciąga zobowiązanie w odniesieniu do tych kosztów.
W dacie rozpoczęcia leasingu Bank jako leasingobiorca wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu w wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie. Zobowiązanie z tytułu leasingu zawiera bieżącą wartość następujących opłat leasingowych:
stałe opłaty leasingowe (w tym zasadniczo stałe opłaty leasingowe) pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,
zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki,
kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwa rantowanej wartości końcowej,
cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji, oraz
kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli w warunkach leasingu przewidziano, że leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu.
Opłaty leasingowe są dyskontowane przy użyciu stopy p rocentowej leasingu, jeśli można ją łatwo ustalić.
Po dacie rozpoczęcia leasingu, Bank uwzględnia zmiany w opłatach leasingowych (wynikające m.in. ze zmian w indeksie, stawce, okresie leasingu), dokonując aktualizacji wyceny zobowiązań z tytułu leasingu i odpowiedniej korekty składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania.
Bank nie rozpoznaje aktywów z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązań z tytułu leasingu dla krótkoterminowych umów
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 29
leasingu oraz umów leasingu aktywów o niskiej wartości. Płatności związane z krótkoterminowymi umowami leasingu i leasingami aktywów o niskiej wartości ujmowane liniowo jako koszt w rachunku zysków i strat. Umowy leasingu krótkoterminowego są to umowy leasingowe o okresie leasingu wynoszą cym 12 miesięcy lub krótszym.
POZOSTAŁE SKŁADNIKI SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ
Należności
Należności, inne niż należności finansowe ujmowane w kwocie wymaganej zapłaty pomniejszonej o odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Zobowiązania
Zobowiązania, inne niż zobowiązania finansowe są ujmowane w kwocie wymagającej zapłaty.
ODPIS AKTUALIZUJĄCY Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTY WÓW INNYCH NIŻ AKTYWA FINANSOWE
Wartości aktywów Banku innych niż aktywa finansowe, przeglądane na koniec okresu sprawozdawczego w celu określenia, czy zaistniały przesłanki utraty wartości.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości jest ujmowany, jeżeli wartość księgowa aktywa lub jego ośrodka wypracowującego środki pieniężne przekracza wartość odzyskiwalną. Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości jest ujmowany w rachunku zysków i strat w pozycji „Pozostałe koszty ope racyjne”.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może być odwrócony tylko do poziomu, przy którym wartość księgowa aktywa nie przekracza wartości księgowej, która pomniejszona o kwotę amortyzacji, zostałaby wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.
REZERWY
Rezerwy tworzone wówczas, gdy na Banku ciąży istniejący obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych, i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne, oraz można dokonać wiarygodnego oszacowania kwoty tego zobowiązania. Wszystkie rezerwy tworzone są w ciężar rachunku zysków i strat.
Rezerwa na ryzyko prawne dotycząca walutowych kredytów hipotecznyc h w CHF
W odniesieniu do ekspozycji walutowych kredytów hipotecznych w CHF niespłaconych na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank uznaje, że ryzyko prawne ma wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowej, a kwota rezerwy jest różnicą pomiędzy oczekiwanymi przepływami pieniężnymi z danej ekspoz ycji, a przepływami kontraktowymi.
W związku z powyższym Bank przyjmuje podejście, kwota rezerwy dotycząca ekspozycji kredytowych niespłaconych (aktywnych) na dzień 31 grudnia 2022 roku (obejmujących pozwy istniejące i możliwe przyszłe) ujmowana jest w „Odpisach na oczekiwane straty kredytowe” w korespondencji z „Wynikiem z tytułu odp isów na oczekiwane straty kredytowe”.
W przypadku części rezerwy dotyczącej spłaconych walutowych kredytów hipotecznych w CHF (obejmujących pozwy istniejące i możliwe przyszłe) kwota rezerwy jest ujmowana jako „Rezerwy” w korespondencji z „Pozostałymi kosztami operacyjnymi”.
Bank dokonuje szacunku rezerw na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF zgodnie z
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 30
metodologią opisaną w Nocie 36 niniejszego sprawozdania finansowego.
Długoterminowe świadczenia pracownicze
Długoterminowe świadczenia pracownicze Banku obejmują odp rawy emerytalne.
Rezerwę na odprawy emerytalne Bank ustala w oparciu o kwotę należnej odprawy, okresu zatrudnienia i nabycia praw emerytalnych.
Rezerwa na odprawy emerytalne ujmowana jest w pozycji „Rezerwy”.
Ze względu na niską wartość wyceny aktuarialnej, Bank nie dokonuje prezentacji zysków/strat aktuarialnych do składników innych całkowitych dochodów wynikającej z MSR 19.
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze obejmują rezerwę z tytułu niewykorzystanych dni urlopu przysługujących pracownikom na podstawie Kodeksu Pracy. Wysokość rezerwy jest szacowana w oparciu o stan pozostających do wykorzystania dni urlopu.
Rezerwa na niewykorzystane urlopy ujmowana jest w bilansie w p ozycji „Inne zobowiązania”.
Rezerwa na koszty administracyjne
Składnikami rezerwy na koszty administracyjne rezerwy na koszty wynikające ze świadczeń wykonanych na rzecz Banku przez kontrahentów, które zostaną rozliczone w następnych okresach oraz rezerwy z tytułu świadczeń na rzecz pracowników (tj. zmienne składniki wynagrodzeń).
Rezerwa na koszty administracyjne ujmowana jest w bilansie w pozycji „Inne zobo wiązania”.
Bank w celu prawidłowego i skutecznego zarządzania ryzykiem, w tym zniechęcenia do podejmowania ryzyka wykraczającego poza poziom akceptowany przez Bank, realizacji strategicznego prowadzenia działalności oraz wspierania zapobiegania konfliktów interesów stosuje politykę zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kluczowe w Banku. Otrzymany składnik zmiennego wynagrodzenia jest wypłacany w formie pieniężnej i akcji fantomowych, przy czym akcje fantomowe stanowią co najmniej 50 % łącznej wartości składnika zmiennego. Co najmniej 40 % składnika zmiennego wynagrodzenia jest rozliczane i wypłacane w okresie od trzech do sześciu lat. Okres odroczenia uwzględnia cykl koniunkturalny, charakter i ryzyko prowadzonej działalności, a także cele wynikające z pełnionej funkcji pracownika. Rezerwa na zmienne składniki wynagrodzeń ujmowana jest w rachunku zysków i strat w pozycji „Wynagrodzenia i inne świadczenia pracownicze” w „Ogólnych kosztów administracyjnych”.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 31
l) Kapitały własne
Bank nie posiada uprzywilejowanego kapitału zakładowego jak również Bank nie nabywał akcji własnych i nie emitował obligacji zamiennych.
Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z obowiązującymi przepisami tj. właściwymi ustawami oraz statutem Banku. Do kapitałów własnych zaliczane także niepodzielone zyski z lat ubiegłych. Kapitały wykazywane według wartości nominalnej.
Kapitał własny Banku stanowią:
kapitał zakładowy - wykazywany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz wpisem do rejestru sądowego według wartości nominalnej,
fundusz ogólnego ryzyka bankowego - tworzony zgodnie z Prawem Bankowym z dnia 29 sierpnia 1997 roku z zysku po opodatkowaniu,
kapitały rezerwowe - tworzony jest z odpisów z zysku z przeznaczeniem na pokrycie szczególnych strat i wydatków Banku,
kapitał zapasowy - tworzony jest z odpisów z zysku oraz premii emisyjnych uzyskanych z emisji akcji z przeznaczeniem na pokrycie strat, jakie mogą wyniknąć w związku z działalno ścią Banku,
kapitał z aktualizacji wyceny odnosi się do różnic z wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (dłużne papiery wartościowe) z uwzględnieniem podatku dochodowego oraz z wyceny instrumentów pochodnych zabezpieczających z uwzględnieniem podatku dochodowego. Kapitał ten nie podlega dystrybucji. Na dzień wyłączenia z ksiąg składników wyżej wymienionych aktywów finansowych koszty i przychody ujmuje się w rachunku zysk ów i strat.
Dywidendy są ujmowane jako zobowiązanie w okresie, w którym zostały zadeklarowane.
Wynik finansowy roku obrotowego stanowi zysk lub strata za okres wynika jący z rachunku zysków i strat.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 32
m) Wynik finansowy
PRZYCHODY I KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK
Bank w rachunku zysków i strat ujawnia wszystkie przychody i koszty odsetkowe dotyczące instrumentów finansowych, wycenianych według zamortyzowanego kosztu przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite oraz aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy.
Efektywna stopa procentowa jest stopą, która dyskontuje oszacowane przyszłe pieniężne wpływy oraz płatności dokonywane w oczekiwanym okresie do wygaśnięcia instrumentu finansowego, a w uzasadnionych przypadkach w okresie krótszym, do wartości bilansowej brutto aktywa finansowego lub do zamortyzowanego kosz tu zobowiązania finansowego.
Wyliczenie efektywnej stopy procentowej obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje, koszty transakcji oraz wszelkie inne premie i dyskonta stanowiące integralną część e fektywnej stopy procentowej.
Przychody z tytułu odsetek obejmują odsetki oraz prowizje otrzymane lub należne z tytułu kredytów, lokat międzybankowych i papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu ujęte w kalkulacji efektywnej stopy procentowej, kredytów i papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite lub przez wynik finansowy oraz instrumentów pochodnych zabezp ieczających.
Przychody z tytułu odsetek oblicza się od wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych, za wyjątkiem składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe oraz zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (tzw. aktywa POCI). W momencie rozpoznania utraty wartości aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu lub wycenianych do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite, przychody odsetkowe ujmowane dalej w rachunku zysków i strat, lecz liczone są od wartości brutto pomniejszonej o odpis na o czekiwane straty kredytowe.
Przychody z tytułu odsetek obejmują również wynik z tytułu modyfikacji nieistotnej, w tym koszt związany z możliwą modyfikacją umów kredytów hipotecznych złotowych udzielonych konsumentom z tytułu zawieszenia przez nich spłat kredytu.
Koszty odsetek dotyczące zobowiązań z tytułu rachunków klientów oraz zobowiązań z tytułu emisji własnych papierów wartościowych ujmowane są w rachunku zysków i strat również z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 33
Zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego
Zgodnie z Ustawą konsumenci posiadający umowy kredytów hipotecznych złotowych otrzymali prawo zawieszenia spłaty kredytu na następujących warunkach:
a) od dnia 1 sierpnia 2022 r. do dnia 30 września 202 2 r. - w wymiarze dwóch miesięcy;
b) od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 grudn ia 2022 r. - w wymiarze dwóch miesięcy;
c) od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 r. - w wymiarze jednego miesiąca w każdym kwartale kalendarzowym.
W związku z wejściem w życie Ustawy Bank, w oparciu o MSSF 9.5.4.3, dokonał oszacowania korekty wartości bilansowej brutto ekspozycji kredytowych złotowych wyznaczonej jako różnica pomiędzy:
wartością bieżącą oczekiwanych przepływów pieniężnyc h z portfela kredytowego spełniającego kryteria Ustawy,
wartością bieżącą oczekiwanych przepływów pieniężnych przedmiotowego portfela, wyznaczoną w oparciu o zmodyfikowane przepływy pieniężne uwzględniające warunki przedmiotowej Ustawy (tj. możliwość zawieszenia spłaty rat kredytowych w wyznaczonych ramach czasowy ch przy jednoczesnym wydłużeniu okresu kredytowania)
zdyskontowane pierwotną efektywną stopą procentową ww. portfela, z uwzględnieniem szacowanego poziomu partycypacji klientów uprawnionych, którzy w ocenie Banku z tego prawa skorzystają.
Korekta została ujęta w dacie wejścia w życie przedmiotowych przepisów (tj. w lipcu 2022 roku) jako pomniejszenie przychodów odsetkowych w wysokości 90 454 tys. brutto. Na potrzeby wyznaczenia korekty wartości bilansowej brutto przyjęty został w lipcu 2022 roku oszacowany wskaźnik partycypacji na poziomie 85%. Gdyby przyjąć że wskaźnik partycypacji wynosi 100% powyższy koszt ukształtowałby się na poz iomie 106 417 tys. zł.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank dokonał aktualizacji ww. szacunków, co skutkowało ujęciem dodatniej korekty przychodów odsetkowych w kwocie 14 939 tys. zł, w odn iesieniu do:
stanu aktualnego na datę bilansową portfela objętego ww. uprawnieniami tj. wolumenu umów kredytowych, które spełniają kryteria do skorzystania z uprawnień w 2023 roku,
uwzględniając nadpłaty kapitału w wysokości 50% raty objętej wakacjami kredytowymi występujące w kolejnym miesiącu po miesiącu, w którym będą zawieszone spłaty rat kredytow ych, oraz
oczekiwanego poziomu wskaźnika partycypacji (wykorzystania z uprawnień wynikających z Ustawy) na kolejne miesiące 2023 roku, tj. biorąc pod uwagę dotychczasową partycypację Banku na poziomie 69,85%, Bank oszacował wskaźnik partycypacji na rok 2023 na poziomie 75,68% .
Ze względu na fakt, powyższe wyliczenie stanowi szacunek co do oczekiwanego wykorzystania przez klientów uprawnień wynikających z Ustawy, a faktyczna realizacja będzie miała miejsce w okresie wyznaczonym Ustawą, tj. do końca 2023 roku na warunkach określonych w Ustawie, ostateczny koszt związa ny z wyżej wymienionymi modyfikacjami może ulec zmianie.
Poniższa tabela przedstawia wrażliwość szacowanego poziomu kosztu związanego z uprawnieniami do zawieszenia spłat rat kredytu w 2023 roku na szacowany wskaźnik partycypacji.
PARAMETR
SCENARIUSZ
WPŁYW NA POZIOM KOSZTU
(w tys. złotych)
+10%
-4 954 (zwiększenie kosztu)
Zmiana wskaźnika partycypacji
-10%
+4 954 (zmniejszenie kosztu)
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 34
Poniższa tabela prezentuje kredyty hipoteczne złotowe, które sko rzystały z zawieszenia spłaty kredytu w 2022 roku:
W tysiącach zł
Osoby fizyczne w PLN
RAZEM
31.12.2022
31.12.2022
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 3
Wartość bilansowa brutto kredytów, które skorzystały z zawieszenia spłaty
1 369 964
74 908
16 769
1 461 641
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-1 848
-7 531
-6 444
-15 823
Wartość bilansowa netto kredytów, które skorzystały z zawieszenia spłaty
1 368 116
67 377
10 325
1 445 818
Bank nie identyfikuje wzrostu ryzyka kredytowego w sytuacji skorzystania przez klientów z zawieszenia spłaty kredytu. Ponadto w okresie zawieszenia spłat wysokość opóźnienia w spłacie (DPD) zostaje utrzymana na poziomie z dnia rozpoczęcia zawieszenia.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 35
PRZYCHODY I KOSZTY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT
Przychody z tytułu prowizji i opłat powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowan ych przez Bank.
Prowizje i opłaty bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych lub zobowiązań (zarówno przychody jak i koszty) ujmowane w rachunku zysków i strat jako element efektywnej stopy procentowej w przychodach i kosztach z tytułu odsetek.
Prowizje i opłaty zaliczane na bieżąco do rachunku zysków i strat obejmują głównie przychody z prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu, opłaty za monity, opłaty za zaświadczenia, zwroty z tytułu poniesionych opłat sądowych czy opłat za ubezpieczenie kredytu.
Koszty prowizji i opłat zaliczane do rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia dotyczą opłat sądowych, opłat za ubezpieczenie kredytu, prowizji od gwarancji otrzymanych i innych.
Przychody i koszty z tytułu bancassurance
Bank nie pobiera wynagrodzenia od Zakładów Ubezpieczeń. Przychody i koszty związane z otrzymaniem składki lub opłaty od klienta i zapłaceniem jej do Zakładów Ubezpieczeń ujmowane w przychodach i kosztach prowizyjnych w momencie otrzymania składki lub opłaty od klienta lub zapłaceniu jej do Zakładów Ubezpieczeń. W pozostałych przypadkach koszty związane z zapłaceniem składki do Zakładów Ubezpieczeń ujmowane w kosztach prowizyjnych liniowo przez okres obowiązywania umowy ubezpieczeniowej.
WYNIK NA INSTRUMENTACH FINANSOWYCH PRZEZNACZONYCH DO OBROTU
Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu o bejmuje:
wynik z pozycji wymiany (różnice kursowe);
Wynik z pozycji wymiany obejmuje różnice kursowe z bieżących transakcji kupna i sprzedaży walut, jak i różnice kursowe powstałe w związku z wyceną do średniego kursu ogłoszonego przez NBP na każdy dzień bilansowy pozycji aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutac h obcych oraz transakcji FX-SPOT.
wynik z wyceny walutowych odpisów na oczekiwan e straty kredytowe;
Wynik ten zawiera wycenę do średniego kursu ogłoszonego przez NBP walutowych odpisów na oczekiwane straty kredytowe.
wynik na instrumentach pochodnych przeznaczon ych do obrotu;
Wynik ten zawiera zyski i straty powstałe ze zbycia oraz zmian wartości godziwej aktywów i zobowiązań przeznaczonych do obrotu.
POZOSTAŁE PRZYCHODY I KOSZTY OPERACYJNE
Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zaliczane koszty i przychody niezwiązane bezpośrednio z działalnością Banku. to w szczególności wynik z tytułu sprzedaży i likwidacji środków trwałych, przychody z tytułu sprzedaży pozostałych usług, przychody z tytułu odzyskanych kosztów windykacji, koszty z tytułu korekty odsetek, zwrotu opłat i prowizji i innych przychodów zaliczonych wcześniej do przychodów oraz koszty windykacyjne związane z kredytami (w tym koszty egzekucyjne, komornicze).
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 36
n) Podatek dochodowy
Podatek dochodowy składa się z podatku bieżącego oraz odroczonego. Podatek dochodowy ujmuje się w rachunku zysków i strat za wyjątkiem sytuacji, gdy podatek ujmowany jest w kapitale.
Bieżący podatek jest oczekiwanym zobowiązaniem podatkowym odnoszącym się do przychodu do opodatkowania przy użyciu stopy podatkowej obowiązującej w okresie sprawozdawczym, wraz ze wszystkimi korektami zobowiązania podatkowego dotyczącego poprzednich lat.
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest kalkulowana przy użyciu metody bilansowej, poprzez wyliczenie przejściowych różnic pomiędzy wartością bilansową aktywów i zobowiązań oraz ich wartością podatkową.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w zakresie, w którym jest prawdopodobne, że zostanie osiągnięty przyszły dochód do opodatkowania. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wykazuje się w stopniu, w jakim jest prawdopodobne wykorzystanie nierozliczonych strat podatkow ych i niewykorzystanych ulg podatkowych.
Wyliczona rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej netto jako aktywa lub rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
o) Sprawozdawczość dotycząca operacyjnych segmentów działalności
W Banku nie funkcjonują segmenty operacyjne wyodrębnione w celu podejmowania decyzji operacyjnych oraz oceny wyników działalności w rozumieniu wymogów MSSF 8 Segmenty operacyjne. W szczególności koszty refinansowania oraz koszty działalności są zarządzane centralnie i nie są alokowan e do poszczególnych linii biznesowych.
p) Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana
Bank klasyfikuje sk ł adniki aktywów trwa ł ych jako przeznaczone do sprzedaży, je ś li ich warto ść bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w drodze transakcji sprzedaży, a nie poprzez ich dalsze wykorzystanie. Sk ł adniki aktywów trwa ł ych zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży wycenia si ę w kwocie niższej z ich warto ś ci bilansowej i warto ś ci godziwej pomniejszonej o koszty zbycia.
Odpis aktualizuj ą cy z tytu ł u utraty warto ś ci aktywów trwa ł ych przeznaczonych do sprzedaży jest ujmowany w pozostałych kosztach operacyjnych.
Dzia ł alno ść zaniechana to element dzia ł alno ś ci Banku, który zosta ł zbyty lub jest zakwalifikowany jako przeznaczony do sprzedaży oraz stanowi odr ę bn ą , ważn ą dziedzin ę dzia ł alno ś ci Banku lub jej geograficzny obszar dzia ł alno ś ci lub też jest jednostk ą zależn ą nabyt ą wy łą cznie z zamiarem jej odsprzedaży. Kwalifikacja do dzia ł alno ś ci zaniechanej nast ę puje w momencie, w którym spe ł nia kryteria dzia ł alno ś ci przeznaczonej do sprzedaży lub gdy zosta ł a zbyta.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 37
q) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zatwierdzone przez Unię Europejską, które weszły w życie od lub po 1 stycznia 2022 roku
Standard / Interpretacja
Opis
Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu lub później
Ocena wpływu
MSSF 3 (zmiana)
„Połączenia jednostek”
Zmiany do MSSF 3 obejmują:
zaktualizowanie MSSF 3 tak, aby odnosił się do Założeń koncepcyjnych z 2018 roku zamiast do Założeń z 1989 roku,
dodanie do MSSF 3 wymogu, zgodnie z którym w przypadku transakcji i innych zdarzeń objętych zakresem MSR 37 lub KIMSF 21 jednostka przejmująca stosuje MSR 37 lub KIMSF 21 (zamiast Założeń koncepcyjnych) w celu zidentyfikowania zobowiązań, które przyjęła w ramach połączenia jednostek, i
dodanie do MSSF 3 wyraźnego stwierdzenia, że jednostka przejmująca nie ujmuje aktywów warunkowych nabytych w ramach połączenia jednostek.
1 stycznia 2022 r. lub po tej dacie
Zmiana standardu nie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jej pierwszego zastosowania.
MSR 16 (zmiana)
„Rzeczowe aktywa trwałe”
Zmiany do MSR 16 zabraniają odliczania od kosztu wytworzenia pozycji rzeczowych aktywów trwałych jakichkolwiek wpływów ze sprzedaży pozycji wytworzonych w trakcie doprowadzenia tego składnika aktywów do miejsca i stanu umożliwiającego mu działanie w sposób zamierzony przez kierownictwo. Zamiast tego jednostka ujmuje przychody ze sprzedaży takich pozycji oraz koszt wytworzenia tych pozycji w rachunku zysków i strat.
1 stycznia 2022 r. lub po tej dacie
Zmiana standardu nie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jej pierwszego zastosowania.
MSR 37 (zmiana)
„Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe”
Zmiany do MSR 37 precyzują, że „koszt wykonania” umowy rodzącej obciążenia obejmuje „koszty bezpośrednio związane z umową”. Koszty bezpośrednio związane z umową mogą być kosztami inkrementalnymi związanymi z wykonaniem umowy lub alokacją innych kosztów, które bezpośrednio związane z realizacją umów.
1 stycznia 2022 r. lub po tej dacie
Zmiana standardu nie miała znaczącego wpływu na sprawozdanie finansowe w okresie jej pierwszego zastosowania.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 38
r) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zatwierdzone przez Unię Europejską, które jeszcze nie weszły w życie
Standard / Interpretacja
Opis
Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu lub później
Ocena wpływu
MSSF 17
„Umowy ubezpieczeniowe”
Nowy standard wymaga wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych w wysokości aktualnej wartości wypłaty i zapewnia bardziej jednolite podejście do wyceny i prezentacji wszystkich umów ubezpieczeniowych. Wymogi te mają na celu osiągnięcie spójnego ujmowania umów ubezpieczeniowych opartego na określonych zasadach rachunkowości. MSSF 17 zastępuje MSSF 4 „Umowy ubezpieczeniowe” i związane z nimi interpretacje w dniu zastosowania nowego standardu.
1 stycznia 2023 r. lub po tej dacie
Bank uważa, że nowy standard nie będzie miał istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe.
MSR 1 (zmiana)
„Prezentacja sprawozdań finansowych”
Zmiany do MSR 1 obejmują:
jednostka jest zobowiązana do ujawnienia istotnych (z ang. „material”) zasad rachunkowości zamiast znaczących (z ang. „significant”) zasad rachunkowości,
wyjaśnienie, że informacje o polityce rachunkowości mogą być istotne ze względu na swój charakter, nawet jeżeli odnośne kwoty są nieistotne,
wyjaśnienie, że informacje o polityce rachunkowości istotne, jeżeli użytkownicy sprawozdań finansowych jednostki potrzebowaliby ich do zrozumienia innych istotnych informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych;
doprecyzowanie, że jeżeli jednostka ujawnia nieistotne zasady rachunkowości, takie informacje nie mogą przesłaniać istotnych zasad rachunkowości.
1 stycznia 2023 r. lub po tej dacie
Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe.
MSR 8 (zmiana)
„Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów”
Zmiany do MSR 8 obejmują:
zastąpienie definicji zmiany wartości szacunkowych definicją wartości szacunkowych. Zgodnie z nową definicją wartości szacunkowe to „kwoty pieniężne w sprawozdaniach finansowych, które są objęte niepewnością wyceny”,
wyjaśnienie, że zmiana wartości szacunkowej wynikająca z nowych informacji lub nowych wydarzeń nie stanowi korekty błędu. Ponadto skutki zmiany danych wejściowych lub techniki wyceny zastosowanej do ustalenia wartości szacunkowej stanowią zmiany wartości szacunkowych, o ile nie wynikają one z korekty błędów poprzednich okresów,
wyjaśnienie, że zmiana wartości szacunkowej może wpłynąć tylko na zysk lub stratę bieżącego okresu lub zysk lub stratę zarówno okresu bieżącego, jak i okresów przyszłych. Skutek zmiany dotyczący bieżącego okresu ujmuje się jako przychód lub koszt bieżącego okresu. Ewentualny wpływ na przyszłe okresy ujmuje się jako przychód lub koszt w przyszłych okresach.
1 stycznia 2023 r. lub po tej dacie
Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe.
MSR 12 (zmiana)
„Podatek dochodowy”
Zmiany wprowadzają obowiązek ujmowania podatku odroczonego od transakcji, które w momencie początkowego ujęcia powodują powstanie jednakowych różnic przejściowych podlegających opodatkowaniu i odliczeniu. Zmiany te będą miały głownie zastosowanie do transakcji takich jak leasing dla leasingobiorcy oraz obowiązki likwidacyjne.
1 stycznia 2023 r. lub po tej dacie
Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 39
MSSF17 (zmiana)
„Umowy ubezpieczeniowe” oraz
MSSF 9 (zmiana)
„Instrumenty finansowe”
Główna zmiana dotyczy jednostek, które po raz pierwszy zastosują jednocześnie MSSF 17 i MSSF 9. Zmiana dotyczy aktywów finansowych, dla których prezentowane informacje porównawcze w momencie pierwszego zastosowania MSSF 17 i MSSF 9, ale w przypadku gdy informacje te nie zostały przekształcone do MSSF 9. Zmiana pozwala na prezentację danych porównawczych dotyczących składnika aktywów finansowych jakby wymogi klasyfikacji i wyceny zawarte w MSSF 9 były już wcześniej stosowane do tego składnika aktywów finansowych. Stosując „nakładkę” klasyfikacyjną do składnika aktywów finansowych, jednostka nie ma obowiązku stosowania wymogów dotyczących utraty wartości zawartych w MSSF 9. Nie ma zmian w wymaganiach przejściowych w MSSF 9.
1 stycznia 2023 r. lub po tej dacie
Bank uważa, że zmiana standardów nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 40
s) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i oczekujące na zatwierdzenie przez Unię Europejską
Standard / Interpretacja
Opis
Data wejścia w życie dla okresów rozpoczynających się w dniu lub później
Ocena wpływu
MSR 1 (zmiana)
„Prezentacja sprawozdań finansowych”
Zmiany mają wpływ na wymogi zawarte w MSR 1 dotyczące prezentacji zobowiązań.
W szczególności wyjaśniają one, że na klasyfikację zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe wpływają jedynie klauzule umowne, które jednostka jest zobowiązana przestrzegać na dzień bilansowy lub przed nim. Ponadto jednostka musi ujawnić w sprawozdaniu finansowym informacje, które pozwolą użytkownikom sprawozdań finansowych zrozumieć ryzyko, że zobowiązania długoterminowe z klauzulami umownymi staną się wymagalne w ciągu dwunastu miesięcy.
1 stycznia 2024 r. lub po tej dacie
Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe.
MSSF 16 (zmiana)
„Leasing”
Zmiany do MSSF 16 precyzują wymogi, które sprzedawca- leasingobiorca wykorzystuje do wyceny zobowiązania z tytułu leasingu wynikającego z transakcji sprzedaży i leasingu zwrotnego, aby sprzedawca-leasingobiorca nie rozpoznał żadnej kwoty zysku lub straty, która odnosi się do prawa użytkowania, które zachowuje. Transakcja sprzedaży i leasingu zwrotnego polega na przekazaniu składnika aktywów przez jednostkę (sprzedającego-leasingobiorcę) innej jednostce (nabywcy-leasingodawcy) oraz leasingu zwrotnego tego samego składnika aktywów przez sprzedającego- leasingobiorcę.
1 stycznia 2024 r. lub po tej dacie
Bank uważa, że zmiana standardu nie będzie miała istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 41
Noty do rachunku zysków i strat
1) Wynik z tytułu odsetek
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Przychody z tytułu odsetek od:
Należności od banków
178
1
Kredytów udzielonych klientom
121 452
67 858
Papierów wartościowych
9 462
841
Instrumentów zabezpieczających
1 081
4 664
Przychody z tytułu odsetek, razem
132 173
73 364
w tym: przychody z tytułu odsetek od instrumentów finansowych z rozpoznaną utratą wartości
7 797
5 494
Wynik z tytułu odsetek zawiera korektę przychodów odsetkowych będącą skutkiem wprowadzenia tzw. wakacji kredytowych w kwocie 75 515 tys. zł, szczegóły zostały opisane w punkcie „m” niniejszego sprawozdania finansowego.
W tysiącach zł
01.01.2022 – 31.12.2022
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej
Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe dochody
Pozostałe przychody z tytułu odsetek dotyczące aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy
Przychody z tytułu odsetek od:
Należności od banków
178
0
0
Kredytów udzielonych klientom
121 452
0
0
Papierów wartościowych
56
9 406
0
Instrumentów zabezpieczających
0
1 081
0
Przychody z tytułu odsetek, razem
121 686
10 487
0
W tysiącach zł
01.01.2021 – 31.12.2021
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej
Aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe dochody
Pozostałe przychody z tytułu odsetek dotyczące aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy
Przychody z tytułu odsetek od:
Należności od banków
1
0
0
Kredytów udzielonych klientom
67 858(*)
0
0
Papierów wartościowych
34
807
0
Instrumentów zabezpieczających
0
4 664
0
Przychody z tytułu odsetek, razem
67 893
5 471
0
(*) w danych wg stanu na 31.12.2021 rok Bank dokonał przekształceń w rachunku zysków i strat. Zmiana dotyczyła ujęcia wyniku na modyfikacji nieistotnej w wyniku z tytułu odsetek.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 42
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Koszty z tytułu odsetek od:
Zaciągniętych kredytów i pożyczek
-43 136
-9 066
Wyemitowanych papierów wartościowych
-122 842
-21 126
Leasingu
-48
-43
Pozostałych zobowiązań wobec klientów
-98
-4
Koszty z tytułu odsetek, razem
-166 124
-30 239
Wykazane powyżej kwoty kosztów odsetkowych dotyczą zobowiązań finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu.
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Wynik z tytułu odsetek
-33 951
43 125
2) Wynik z tytułu prowizji i opłat
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Prowizje i opłaty od kredytów udzielonych
1 801
885
Przychody w tytułu prowizji i opłat
1 801
885
Prowizje i opłaty od kredytów udzielonych
-1 020
-643
Prowizje za otrzymane gwarancje, przelewy i inne transakcje płatnicze
-2 149
-1 468
Koszty z tytułu prowizji i opłat
-3 169
-2 111
Wynik z tytułu prowizji i opłat
-1 368
-1 226
Przychody i koszty z tytułu opłat i prowizji (innych niż kwoty uwzględnione podczas ustalania efektywnej stopy procentowej) wynikają z aktywów finansowych wycenianych według zamortyzo wanego kosztu.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 43
3) Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Wynik z pozycji wymiany (różnice kursowe)
1 832
1 634
Wynik z wyceny walutowych odpisów na oczekiwane straty kredytowe
-729
-351
Wynik z instrumentów pochodnych
11 646
116
Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu
12 749
1 399
4) Pozostałe przychody operacyjne
W tysiącach zł
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Zysk na sprzedaży rzeczowych aktywów trwałych
100
45
Przychody z tytułu odzyskanych kosztów windykacji (w tym opłaty sądowe, komornicze)
255
77
Przychody z tytułu sprzedaży pozostałych usług
35
50
Przychody z tytułu rozliczenia kosztów poolingu
105
0
Przychody z tytułu rozwiązania rezerwy na koszty emisji listów zastawnych
9
18
Inne
40
51
Pozostałe przychody operacyjne
544
241
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 44
5) Ogólne koszty administracyjne
W tysiącach zł
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Wynagrodzenia i inne świadczenia pracownicze:
-15 924
-15 381
Wynagrodzenia
-13 560
-13 047
Świadczenia na rzecz pracowników
-2 275
-2 245
Koszty wpłat na PPK
-89
-89
Pozostałe koszty administracyjne:
-23 359
-9 791
Koszty utrzymania i wynajmu budynków
-622
-462
Koszty informatyczne
-1 892
-1 872
Koszty usług obcych
-4 551
-4 267
Podatki i opłaty
-960
-335
Składki i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny
-2 552
-1 761
Składki na pokrycie kosztów nadzoru nad bankami (KNF)
-330
-311
Wpłaty na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
-11 639
0
Pozostałe
-813
-783
Amortyzacja:
-2 282
-2 098
Rzeczowych aktywów trwałych
-1 550
-1 391
Wartości niematerialnych
-732
-707
Ogólne koszty administracyjne
-41 565
-27 270
Składki i wpłaty na Bankowy Fundusz Gwarancyjny poniesione w 2022 roku i w 2021 roku dotyczą rocznej składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków.
Bank nie ponosi składki na fundusz gwarancyjny banków, gdyż podstawa wyznaczenia składki na fundusz gwarancyjny (tj. kwota środków gwarantowanych) wynosi 0 zł.
Wpłaty na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców poniesione w 2022 roku dotyczą wpłat na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców za II i III kwartał 2022 roku ustalone zgodnie z uchwałą Rady Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Bank nie tworzył rezerwy na wpłaty na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców za IV kwartał 2022 roku ze względu na jej kompletność po dokonanych wpłatach przez banki za II i III kwartał 2022 roku.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 45
6) Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Należności od banków wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
1
-1
Kredyty wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
-16 862
-8 620
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
-61
-12
Rezerwy na ryzyko prawne (kredyty aktywne w CHF)
-61 495
-88 331
Rezerwy na zobowiązania pozabilansowe
20
-16
Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe
-78 397
-96 980
7) Pozostałe koszty operacyjne
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Rezerwy na ryzyko prawne (kredyty spłacone w CHF)
-32 353
-6 535
Koszty sądowe związane z kredytami CHF
-1 075
-413
Koszty windykacyjne związane z kredytami (w tym koszty egzekucyjne, komornicze)
-649
-888
Koszty z tytułu rezerwy na zwrot kosztów kredytów UKH
-543
0
Koszty z tytułu korekty odsetek, zwrotów opłat i prowizji oraz innych przychodów zaliczonych wcześniej do przychodów
-3
-71
Inne
-87
-10
Pozostałe koszty operacyjne
-34 710
-7 917
Koszty z tytułu rezerwy na zwrot kosztów kredytów UKH dotyczą proporcjonalnego zwrotu całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu, o którym mowa w art. 29 ustawy z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Zwrot ten dotyczy również kredytów spłaconych, w tym też kredytów spłaconych w poprzednich latach, dla których Bank zwraca 100% proporcjonalnego zwrotu całkowitego kosztu kredytu.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 46
8) Podatek dochodowy
Ujęty w rachunku zysków i strat
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Bieżący podatek
Bieżący rok
-71
-1 026
Podatek odroczony
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych
12 787
-688
Podatek dochodowy w rachunku zysków i strat
12 716
-1 714
Podatek odroczony ujęty bezpośrednio w kapitałach dotyczący pozycji, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Związanych z wyceną aktywów finansowych do wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
601
718
Związany z wyceną przepływów pieniężnych dot. rachunkowości zabezpieczeń
634
611
Podatek odroczony w kapitale z aktualizacji wyceny
1 235
1 329
Wyliczenie efektywnej stawki podatkowej
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Wynik przed opodatkowaniem
-176 698
-88 628
Obciążenie podatkowe według krajowej stawki podatku
33 573
16 839
Obciążenia z tytułu kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu
550 394
102 184
Przychody niepodlegające opodatkowaniu
-440 646
-4 655
Pozostałe
19
120
Efekt podatkowy – różnica pomiędzy obciążeniem podatkowym wg stawki efektywnej
20 857
18 553
Obciążenie podatkowe efektywne
12 716
-1 714
Krajowa stawka podatkowa
19,0%
19,0%
Efektywna stawka podatkowa
7,2%
-1,9%
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 47
8a) Należność/zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego
1 510
547
Zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego
0
0
8b) Aktywa/rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego związane s ą z następującymi pozycjami:
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Odsetki naliczone
7 293
1 912
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe aktywów finansowych
21 966
19 731
Pozostałe rezerwy
993
780
Odsetki i ujemne różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych
1 723
1 089
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
12 038
0
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
44 013
23 512
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego związana je st z następującymi pozycjami:
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Odsetki naliczone
16 948
8 638
Odsetki i dodatnie różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych
2 333
1 589
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
8
2 583
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
19 289
12 810
Aktywa/rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto
W tysiącach zł
01.01.2022- 31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Odsetki naliczone
-9 655
-6 726
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe aktywów finansowych
21 966
19 731
Pozostałe rezerwy
993
780
Odsetki i różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych
-610
-500
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
12 030
-2 583
Aktywa/rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto
24 724
10 702
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 48
Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2022 roku
W tysiącach zł
Saldo na 1 stycznia 2022 r.
Zmiany odnoszone na wynik finansowy
Zmiany odnoszone na kapitał
Saldo na 31 grudnia 2022 r.
Odsetki naliczone
-6 726
-3 530
601
-9 655
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe aktywów finansowych
19 731
2 235
0
21 966
Pozostałe rezerwy
780
213
0
993
Odsetki i różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych
-500
-744
634
-610
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
-2 583
14 613
0
12 030
Aktywa/rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto
10 702
12 787
1 235
24 724
Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2021 roku
W tysiącach zł
Saldo na 1 stycznia 2021 r.
Zmiany odnoszone na wynik finansowy
Zmiany odnoszone na kapitał
Saldo na 31 grudnia 2021 r.
Odsetki naliczone
-7 258
-186
718
-6 726
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe aktywów finansowych
19 691
40
0
19 731
Pozostałe rezerwy
725
55
0
780
Odsetki i różnice z tytułu wyceny instrumentów pochodnych
-1 247
136
611
-500
Wycena należności metodą zamortyzowanego kosztu z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej
-1 850
-733
0
-2 583
Aktywa/rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego netto
10 061
-688
1 329
10 702
Aktywa oraz rezerwa z tytułu podatku odroczonego tworzone w wyniku występowania różnic przejściowych w związku z różnym okresem ujmowania wybranych przychodów i kosztów d la celów księgowych oraz podatkowych.
W ocenie Banku, brak jest przesłanek, aby aktywo z tytułu odroczonego podatku w kwocie 24 724 tys. wykazane na 31 grudnia 2022 roku nie było możliwe w całości do zrealizowania w następny ch okresach.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku nie występowały nierozliczone straty podatkowe, niewykorzystane ulgi podatkowe, w związku z którymi nie ujęto w bilansie składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 49
9) Wynik przypadający na jedną akcję
Podstawowy wynik (strata) przypadający na jedną akcję
Wyliczenie podstawowego wyniku przypadającego na jedną akcję oparte było na wyniku za 2022 rok przypadającego na zwykłych akcjonariuszy w kwocie -163 982 tys. (w 2021 roku w kwocie -90 342 tys. zł) oraz średniej ważonej ilości akcji zwykłych występujących na koniec okresu sprawozdawczego, tj. 31 grudnia 2022 r. w liczbie 3 066 (31 grudnia 2021 r.: 2 294).
Podstawowy wynik (strata) przypadający na zwykłych akc jonariuszy
W tysiącach zł
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Strata za okres
-163 982
-90 342
Podstawowy wynik przypadający na zwykłych akcjonariuszy
-53,48
-39,38
Rozwodniony wynik (strata) przypadający na jedną akcję
Wyliczenie rozwodnionego wyniku przypadającego na jedną akcję oparte było na wyniku za 2022 rok przypadającym na zwykłych akcjonariuszy w kwocie -163 982 tys. (w 2021 roku w kwocie: -90 342 tys. zł) oraz średniej ważonej ilości akcji zwykłych występujących na koniec okresu sprawozdawczego, tj. 31 grudnia 2022 r. w liczbie 3 066 (31 grudnia 2021 r.:2 294), skorygowaną o wpływ wszystkich rozwadniających potencjalnych akcji zwykłych.
Na 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 rok u w Banku nie występują instrumenty rozwadniające.
Rozwodniony wynik (strata) przypadający na zwykłych akc jonariuszy
W tysiącach zł
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Strata za okres
-163 982
-90 342
Rozwodniony wynik przypadający na zwykłych akcjonariuszy
-53,48
-39,38
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 50
Noty do sprawozdania z sytuacji finansowej
10) Należności od Banku Centralnego
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Środki na rachunku bieżącym w Banku Centralnym
1
0
Lokaty w Banku Centralnym
1 425
0
Należności od Banku Centralnego brutto
1 426
0
Odpisy na oczekiwane straty
0
0
Należności od Banku Centralnego netto
1 426
0
Środki pieniężne na rachunku w Narodowym Banku Polskim ze względu na brak konieczności utrzymywania rezerwy obowiązkowej służą w całości bieżącej działalności Banku.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 51
11) Należności od banków
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Rachunki bieżące
92
1 895
Zabezpieczenia pieniężne
0
0
Należności od banków brutto
92
1 895
Odpisy na oczekiwane straty
0
-1
Należności od banków netto
92
1 894
Należności wobec banków wyceniane są według zamortyzowanego kosztu.
Należności od banków wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
do 1 miesiąca
92
1 895
Należności od banków brutto
92
1 895
Odpisy na oczekiwane straty
0
-1
Należności od banków netto
92
1 894
Należności od banków wg walut
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
PLN
64
265
EUR
2
1 612
CHF
24
14
USD
2
4
Należności od banków brutto
92
1 895
Odpisy na oczekiwane straty
0
-1
Należności od banków netto
92
1 894
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 52
12) Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Pochodne instrumenty finansowe (dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych)
11 125
4 384
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
11 125
4 384
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu wyceniane s ą do wartości godziwej przez wynik finansowy.
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do o broty) wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
do 1 miesiąca
6
4
od 1 do 3 miesięcy
10 363
3 765
od 3 miesięcy do 1 roku
0
0
od 1 roku do 5 lat
756
615
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
11 125
4 384
W 2022 roku Bank zaprzestał stosowania rachunkowości zabezpieczeń i przekwalifikował część pochodnych instrumentów finansowych (CIRS) do kategorii instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu. Więcej informacji odnośnie tych zmian znajduje się w Nocie nr 25 „Pochodne instrumenty zabezpiecza jące”.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 53
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) wartości nominalne i ich wycena
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji
Wartości godziwe
W tysiącach zł
poniżej 3 m-cy
od 3 m-cy do 1 roku
powyżej 1 roku
Razem
Aktywa
Zobowiąza nia
Walutowe instrumenty pochodne
Instrumenty znajdujące się w obrocie pozagiełdowym:
Kontrakty walutowe (FX)
180 860
0
0
180 860
6
135
Swapy walutowe (FX Swap)
288 935
0
0
288 935
0
0
Pozostałe kontrakty walutowe (CIRS)
410 039
0
648 434
1 058 473
11 119
44 437
Razem
879 834
0
648 434
1 528 268
11 125
44 572
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji
Wartości godziwe
W tysiącach zł
poniżej 3 m-cy
od 3 m-cy do 1 roku
powyżej 1 roku
Razem
Aktywa
Zobowiąza nia
Walutowe instrumenty pochodne
Instrumenty znajdujące się w obrocie pozagiełdowym:
Kontrakty walutowe (FX)
1 511
0
0
1 511
4
1
Swapy walutowe (FX Swap)
0
0
0
0
0
0
Pozostałe kontrakty walutowe (CIRS i IRS)
88 968
0
622 776
711 744
4 380
5 276
Razem
90 479
0
622 776
713 255
4 384
5 277
Kontrakty walutowe
Pozycje pieniężne denominowane w obcej walucie zabezpieczane za pomocą walutowych instrumentów pochodnych (swapy walutowe oraz CIRS). Swapy walutowe instrumentami polegającymi na równoczesnym, natychmiastowym kupnie/sprzedaży waluty oraz jej terminowym odkupie/odsprzedaży po kursie ustalonym w dniu zawarcia transakcji. CIRS-y dodatkowo polegają na wymianie płatności odsetkowych w różnej walucie. Zasady wymiany płatności ustalane z chwilą zawarcia transakcji. Korzyścią z posiadania tych instrumentów jest zabezpieczenie przed ryzykiem kursowym.
Bank nie zawierał kontraktów futures oraz opcji.
Wg stanu na 31 grudnia 2022 r. oraz wg stanu na 31 grudnia 2021 r. Bank nie posiadał wbudowanych instrumentów pochodnych.
Wg stanu na 31 grudnia 2022 r. oraz wg stanu na 31 grudnia 2021 r. nie było dodatkowych warunków dotyczących instrumentów finansowych, które - w przypadku wystąpienia - znacznie zmieniłyby profil płatności/ryzyka.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 54
13) Kredyty udzielone klientom
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Osoby fizyczne
2 443 448
2 787 289
Firmy i przedsiębiorstwa indywidualne
535 741
660 858
Sektor publiczny (jednostki budżetowe)
273 338
298 848
Kredyty udzielone klientom brutto
3 252 527
3 746 995
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe (*)
-292 314
-236 301
Kredyty udzielone klientom netto
2 960 213
3 510 694
(*) Odpisy na oczekiwane straty kredytowe obejmują rezerwę na ryzyko prawne (kredyty aktywne w CHF) w wysokości 150 022 tys. według stanu na 31.12.2022 (w wyso kości 102 531 tys. zł według stanu na 3 1.12.2021).
Kredyty udzielone klientom wyceniane są według zamortyzowaneg o kosztu.
Kredyty wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
do 1 miesiąca
289 599
201 223
od 1 do 3 miesięcy
25 500
33 581
od 3 miesięcy do 1 roku
177 550
303 485
od 1 roku do 5 lat
773 544
1 009 248
powyżej 5 lat
1 986 334
2 199 458
Kredyty udzielone klientom brutto
3 252 527
3 746 995
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-292 314
-236 301
Kredyty udzielone klientom netto
2 960 213
3 510 694
Kredyty wg walut
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
PLN
2 683 248
3 045 431
EUR
306 433
395 719
CHF
262 488
305 461
USD
358
384
Kredyty udzielone klientom brutto
3 252 527
3 746 995
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-292 314
-236 301
Kredyty udzielone klientom netto
2 960 213
3 510 694
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 55
Bank dokonał częściowego odpisania wierzytelności, w stosunku do której nie ma uzasadnionych oczekiwań odzysku. Częściowemu odpisaniu (tj. usunięciu z ewidencji bilansowej) podlegają odsetki umowne. Wg stanu na 31 grudnia 2022 roku Bank dokonał częściowego odpisania odsetek umownych w wysokości 52 727 tys. (56 273 tys. wg stanu na 31 grudnia 2021 roku).
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe wg stanu na 31 grudnia 2022 rok obejmują część rezerwy utworzonej na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF, w części przypadającej na ekspozycje aktywne (znajdujące się w bilansie na 31 grudnia 2022 roku). Szczegóły dotyczące ww. rezerwy zostały zaprezentowane w Nocie 36 niniejszego sprawozdania finansowego.
14) Dłużne papiery wartościowe
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
334 414
158 938
Dłużne papiery wartościowe
334 414
158 938
Odpisy na oczekiwane straty (*)
-125
-65
(*) Odpis dotyczący dłużnych papierów wartościowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie pomniejsza wartości bilansowej.
Wycena obligacji skarbowych jest wyliczana w oparciu o notowania Giełdy Pap ierów Wartościowych w Warszawie.
Dłużne papiery wartościowe wyceniane wg wartości godziwej
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Papiery wartościowe Skarbu Państwa:
Bony skarbowe
0
0
Obligacje
334 414
158 938
Dłużne papiery wartościowe
334 414
158 938
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 56
Dłużne papiery wartościowe wg terminów zapadalności
W tysiącach zł
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
do 3 m-cy
od 3 m-cy do 1 roku
od 1 roku do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
0
0
334 414
0
334 414
W tysiącach zł
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
do 3 m-cy
od 3 m-cy do 1 roku
od 1 roku do 5 lat
powyżej 5 lat
Razem
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
0
0
158 938
0
158 938
Zmiana stanu papierów wartościowych
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Stan na początek okresu
158 938
130 615
Zakup
185 000
35 000
Sprzedaż i wykup
0
0
Zmiany wartości godziwej
-3 225
-3 783
Odsetki naliczone
8 373
570
Rozliczone odsetki należne
-7 413
-350
Inne zmiany/rozliczenie dyskonta
-7 259
-3 114
Stan na koniec okresu
334 414
158 938
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 57
15) Rzeczowe aktywa trwałe
W tysiącach zł
Grunty i budynki
Zestawy komputero we
Maszyny i urządzenia
Środki transportu
Inne środki trwałe
Środki trwałe w budowie
Razem
Wartość w cenie nabycia
Saldo na dzień 1 stycznia 2021 r.
4 301
4 121
20
545
1 120
0
10 107
Zwiększenia
204
417
0
107
20
0
748
Zmniejszenia
0
-213
0
-129
-18
0
-360
Saldo na dzień 31 grudnia 2021 r.
4 505
4 325
20
523
1 122
0
10 495
Saldo na dzień 1 stycznia 2022 r.
4 505
4 325
20
523
1 122
0
10 495
Zwiększenia
127
504
0
198
28
0
857
Zmniejszenia
-519
-16
0
-222
-32
0
-789
Saldo na dzień 31 grudnia 2022 r.
4 113
4 813
20
499
1 118
0
10 563
Umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
Saldo na dzień 1 stycznia 2021 r.
1 334
2 380
6
370
1 014
0
5 104
Amortyzacja bieżącego okresu
752
482
4
110
43
0
1 391
Likwidacja i sprzedaż
0
-213
0
-129
-18
0
-360
Saldo na dzień 31 grudnia 2021 r.
2 086
2 649
10
351
1 039
0
6 135
Saldo na dzień 1 stycznia 2022 r.
2 086
2 649
10
351
1 039
0
6 135
Amortyzacja bieżącego okresu
757
618
4
129
42
0
1 550
Likwidacja i sprzedaż
-268
-16
0
-218
-32
0
-534
Saldo na dzień 31 grudnia 2022 r.
2 575
3 251
14
262
1 049
0
7 151
Wartość bilansowa
Na dzień 1 stycznia 2021 r.
2 967
1 741
14
175
106
0
5 003
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
2 419
1 676
10
172
83
0
4 360
Na dzień 1 stycznia 2022 r.
2 419
1 676
10
172
83
0
4 360
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
1 538
1 562
6
237
69
0
3 412
W 2022 roku wartość nabytych i wytworzonych przez Bank składników rzeczowych aktywów trwałych wynosi 731 tys. (w roku 2021 wynosiła 438 tys. zł), natomiast wartość składników zbytych i zlikwidowanych wynosi 785 tys. (w roku 2021 wynosiła 360 tys. zł).
Zobowiązania umowne
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank nie zawarł umów z kontrahentami na nabycie w przyszłości rzeczowych aktywów trwałych.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 58
16) Wartości niematerialne
W tysiącach zł
Patenty, znaki towarowe i podobne wartości
Oprogramowanie
Nakłady
Razem
Wartość w cenie nabycia
Saldo na dzień 1 stycznia 2021 r.
2
9 356
10
9 368
Zwiększenia
0
256
0
256
Zmniejszenia
0
0
-10
-10
Saldo na dzień 31 grudnia 2021 r.
2
9 612
0
9 614
Saldo na dzień 1 stycznia 2022 r.
2
9 612
0
9 614
Zwiększenia
0
451
255
706
Zmniejszenia
0
0
-255
-255
Saldo na dzień 31 grudnia 2022 r.
2
10 063
0
10 065
Umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
Saldo na dzień 1 stycznia 2021 r.
2
6 853
0
6 855
Amortyzacja bieżącego okresu
0
707
0
707
Likwidacja i sprzedaż
0
0
0
0
Saldo na dzień 31 grudnia 2021 r.
2
7 560
0
7 562
Saldo na dzień 1 stycznia 2022 r.
2
7 560
0
7 562
Amortyzacja bieżącego okresu
0
732
0
732
Likwidacja i sprzedaż
0
0
0
0
Saldo na dzień 31 grudnia 2022 r.
2
8 292
0
8 294
Wartość bilansowa
Na dzień 1 stycznia 2021 r.
0
2 503
10
2 513
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
0
2 052
0
2 052
Na dzień 1 stycznia 2022 r.
0
2 052
0
2 052
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
0
1 771
0
1 771
W 2022 roku Bank nie likwidował wartości niematerialnych, natomiast nabył wartości niematerialne w wysokości 451 tys. zł. W 2021 roku Bank nie likwidował wartości niematerialnych, natomiast nabył wartości niematerialne w wysokośc i 246 tys. zł.
Zobowiązania umowne
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank nie zawarł umów z kon trahentami na nabycie w przyszłości wartości niematerialnych.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 59
17) Inne aktywa
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Dłużnicy różni
2 734
2 748
Koszty do rozliczenia w czasie
1 532
900
Pozostałe
0
62
Inne aktywa
4 266
3 710
18) Zobowiązania wobec banków
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Kredyt w rachunku bieżącym
605 565
624 736
Otrzymane linie kredytowe
174 981
93 160
Pożyczka podporządkowana
46 899
45 994
Zabezpieczenia pieniężne
9 960
4 590
Zobowiązania z tytułu leasingu
35
343
Razem brutto
837 440
768 823
Odsetki
128
29
Razem - zobowiązania wobec banków
837 568
768 852
Zobowiązania wobec banków wyceniane są w edług zamortyzowanego kosztu.
W 2022 roku Bank wywiązywał się ze wszystkich zob owiązań wynikających z umów zawartych z bankami.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 60
Zobowiązania wobec banków wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
do 1 miesiąca
9 961
4 598
od 1 do 3 miesięcy
3
17
od 3 miesięcy do 1 roku
149 993
78 058
od 1 roku do 5 lat
630 584
640 156
powyżej 5 lat
46 899
45 994
Razem brutto
837 440
768 823
Odsetki
128
29
Razem - zobowiązania wobec banków
837 568
768 852
Zobowiązania wobec banków wg walut
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
PLN
740 763
595 444
EUR
69 405
163 361
CHF
26 881
9 630
USD
391
388
Razem brutto
837 440
768 823
Odsetki
128
29
Razem - zobowiązania wobec banków
837 568
768 852
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 61
19) Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Pochodne instrumenty finansowe (ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych)
44 572
5 277
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
44 572
5 277
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu wyceniane są do wartości godziwej przez wynik finansowy.
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
do 1 miesiąca
135
1
od 1 do 3 miesięcy
42 045
5 247
od 3 miesięcy do 1 roku
0
0
od 1 roku do 5 lat
2 392
29
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
44 572
5 277
Szczegółowe informacje dotyczące pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczonych do obrotu) zaprezentowano w Nocie 12.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 62
20) Zobowiązania wobec klientów
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Kaucje stanowiące zabezpieczenie kredytów
3 828
4 295
Osoby fizyczne
82
82
Firmy i przedsiębiorstwa indywidualne
3 746
4 213
Zobowiązania z tytułu leasingu
1 930
2 429
Razem brutto
5 758
6 724
Odsetki
379
308
Razem - zobowiązania wobec klientów
6 137
7 032
Zobowiązania wobec klientów wyceniane są według z amortyzowanego kosztu.
Zobowiązania wobec klientów wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
do 1 miesiąca
81
73
od 1 do 3 miesięcy
195
83
od 3 miesięcy do 1 roku
834
630
od 1 roku do 5 lat
2 188
3 285
powyżej 5 lat
2 460
2 653
Razem brutto
5 758
6 724
Odsetki
379
308
Razem - zobowiązania wobec klientów
6 137
7 032
Zobowiązania wobec klientów wg walut
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
PLN
3 855
4 225
EUR
1 903
2 499
Razem brutto
5 758
6 724
Odsetki
379
308
Razem - zobowiązania wobec klientów
6 137
7 032
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 63
21) Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Zobowiązania z tytułu emisji hipotecznych listów zastawnych
1 974 720
2 118 804
Zobowiązania z tytułu emisji publicznych listów zastawnych
186 176
224 556
Zobowiązania z tytułu emisji obligacji
0
299 651
Razem brutto
2 160 896
2 643 011
Odsetki
29 855
5 822
Razem - zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
2 190 751
2 648 833
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych wyceniane są w edług zamortyzowanego kosztu.
Bank terminowo wywiązuje się z zobowiązań z tytułu wykupu własnych d łużnych papierów wartościowych.
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych wg terminów wymagalności
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
od 1 do 3 miesięcy
59 617
159 618
od 3 miesięcy do 1 roku
128 944
328 526
od 1 roku do 5 lat
1 972 335
1 393 754
powyżej 5 lat
0
761 113
Razem brutto
2 160 896
2 643 011
Odsetki
29 855
5 822
Razem - zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
2 190 751
2 648 833
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych wg walut
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
PLN
1 926 594
2 413 331
EUR
234 302
229 680
Razem brutto
2 160 896
2 643 011
Odsetki
29 855
5 822
Razem - zobowiązania z tytułu emisji własnych papierów wartościowych
2 190 751
2 648 833
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 64
Wyemitowane papiery wartościowe wg rodzaju
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach
seria
wartość nominalna
warunki oprocentowania
termin wykupu
rynek notowań
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-14
50 000
Wibor 6M + 0,95%
22-mar-2023
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-01
100 000
Wibor 3M + 0,75%
26-maj-2023
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-09
100 000
Wibor 6M + 0,45%
19-sty-2024
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-05
140 000
Wibor 3 M + 0,40%
19-mar-2024
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-15
50 000
Wibor 6M + 0,73%
20-wrz-2024
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-16
50 000
Wibor 6M + 0,73%
11-cze-2025
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-17
10 000
Wibor 6M + 0,73%
11-cze-2025
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-03
150 000
Wibor 3M + 0,47%
11-cze-2025
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-04
180 000
Wibor 3M + 0,55%
11-maj-2026
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-07
150 000
Wibor 6M + 0,55%
20-lip-2026
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-02
250 000
Wibor 6M + 0,75%
24-lut-2027
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-10
150 000
Wibor 6M + 0,70%
26-kwi-2027
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-08
155 000
Wibor 3M + 0,65%
27-sie-2027
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-06
210 000
Wibor 3M + 0,65%
16-lis-2027
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne EUR
LZ-II-18
50 000
Euribor 3M + 0,60%
29-paź-2024
Catalyst
Publiczne listy zastawne PLN
NPLZ-01
186 375
Wibor 3M + 0,45%
10-wrz-2025
ASO Catalyst
W 2022 r. emisje hipotecznych listów zastawnych serii LZ-II-04 o wartości nominalnej 150 mln zostały wykupione w całości w terminie wykupu.
W 2022 r. emisje obligacji:
serii O-PBH-006 o wartości nominalnej 150 mln zł,
serii O-PBH-008 o wartości nominalnej 150 mln zł
zostały wykupione w całości w terminie wykupu.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 65
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
W tysiącach
seria
wartość nominalna
warunki oprocentowania
termin wykupu
rynek notowań
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-04
150 000
Wibor 6M + 1,30%
22-lut-2022
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-14
50 000
Wibor 6M + 0,95%
22-mar-2023
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-01
100 000
Wibor 3M + 0,75%
26-maj-2023
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-09
100 000
Wibor 6M + 0,45%
19-sty-2024
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-05
140 000
Wibor 3 M + 0,40%
19-mar-2024
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-15
50 000
Wibor 6M + 0,73%
20-wrz-2024
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-16
50 000
Wibor 6M + 0,73%
11-cze-2025
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-II-17
10 000
Wibor 6M + 0,73%
11-cze-2025
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-03
150 000
Wibor 3M + 0,47%
11-cze-2025
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-04
180 000
Wibor 3M + 0,55%
11-maj-2026
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-07
150 000
Wibor 6M + 0,55%
20-lip-2026
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-02
250 000
Wibor 6M + 0,75%
24-lut-2027
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-10
150 000
Wibor 6M + 0,70%
26-kwi-2027
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-08
155 000
Wibor 3M + 0,65%
27-sie-2027
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne PLN
LZ-III-06
210 000
Wibor 3M + 0,65%
16-lis-2027
Catalyst
Hipoteczne listy zastawne EUR
LZ-II-18
50 000
Euribor 3M + 0,60%
29-paź-2024
Catalyst
Publiczne listy zastawne PLN
NPLZ-01
224 875
Wibor 3M + 0,45%
10-wrz-2025
ASO Catalyst
Obligacje PLN
O-PBH-006
150 000
Wibor 3M + 0,45%
25-kwi-2022
nd
Obligacje PLN
O-PBH-008
150 000
Wibor 3M + 0,46%
20-paź-2022
nd
W 2022 roku nie przeprowadzono nowych emisji listów zastawnych.
W 2022 roku nie przeprowadzono nowych emisji obligacji w ramach programu emisji obligacji o łącznej wartości nominalnej do 1 000 000 tys. zł ustanowionego w dniu 10 sierpnia 201 8 roku.
Zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych stanowią wierzytelności oraz środki dodatkowe (obligacje skarbowe) wpisane do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zas tawnych.
Zabezpieczenie emisji publicznych listów zastawnych stanowią wierzytelności wpisane do rejestru zabezpieczenia publicznych listów zastawnych.
Szczegółowe informacje zaprezentowano w Nocie 29.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 66
22) Rezerwy
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Rezerwy na ryzyko prawne (kredyty spłacone w CHF)
48 244
16 815
Rezerwy na świadczenia emerytalne
240
214
Rezerwy na zobowiązania pozabilansowe
0
20
Rezerwy na zwrot kosztów UKH
103
0
Rezerwy
48 587
17 049
Zmiany stanu rezerw
W tysiącach zł
1 stycznia 2022 r.
Utworzenie
Rozwiązanie
Wykorzysta nie
31 grudnia 2022 r.
Rezerwy na ryzyko prawne (kredyty spłacone w CHF)
16 815
178 504
-146 151
-924
48 244
Rezerwy na świadczenia emerytalne
214
38
0
-12
240
Rezerwy na zobowiązania pozabilansowe
20
0
-20
0
0
Rezerwy na zwrot kosztów UKH
0
543
0
-440
103
Rezerwy
17 049
179 085
-146 171
-1 376
48 587
W tysiącach zł
1 stycznia 2021 r.
Utworzenie
Rozwiązanie
Wykorzysta nie
31 grudnia 2021 r.
Rezerwy na ryzyko prawne (kredyty spłacone w CHF)
10 615
8 868
-2 333
-335
16 815
Rezerwy na świadczenia emerytalne
217
0
-3
0
214
Rezerwy na zobowiązania pozabilansowe
4
49
-33
0
20
Rezerwy
10 836
8 917
-2 369
-335
17 049
Rezerwy obejmują część całkowitej rezerwy utworzonej na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF, w części przypadającej na ekspozycje już spłacone. Szczegóły dotyczące ww. rezerwy zostały zaprezentowane w Nocie 36 niniejszego sprawozdania finansowego .
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 67
23) Inne zobowiązania
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Rezerwa na koszty administracyjne
4 357
3 499
Zobowiązania z tytułu składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny
3 445
2 679
Rezerwy na niewykorzystane urlopy
421
454
Wierzyciele różni
4 014
3 877
Rozliczenia publiczno-prawne
519
509
Inne zobowiązania
12 756
11 018
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 68
24) Kapitał własny
Kapitał zakładowy
Akcje
Akcje zwykłe
Akcje zwykłe
31.12.2022
31.12.2021
Liczba akcji (w szt.)
Wartość nominalna (w tys. zł)
Liczba akcji (w szt.)
Wartość nominalna (w tys. zł)
Akcje wyemitowane na dzień 1 stycznia
2 580
258 000
2 230
223 000
Emisja akcji za środki pieniężne
1 650
165 000
350
35 000
Akcje wyemitowane na koniec okresu – w pełni opłacone
4 230
423 000
2 580
258 000
Zestawienie akcji wg poszczególnych serii/emisji
Seria / emisja
Rodzaj akcji
Liczba akcji
Wartość serii / emisji wg wartości nominalnej w tys. zł
Sposób pokrycia kapitału
Data rejestracji
A
akcje zwykłe imienne
300
30 000
opłacone gotówką
7-wrz-1995
B
akcje zwykłe imienne
555
55 500
opłacone gotówką
1-paź-1996
C
akcje zwykłe imienne
1
100
opłacone gotówką
18-sie-1997
D
akcje zwykłe imienne
11
1 100
opłacone gotówką
1-cze-1999
E
akcje zwykłe imienne
625
62 500
opłacone gotówką
25-kwi-2000
F
akcje zwykłe imienne
206
20 600
opłacone gotówką
16-cze-2005
G
akcje zwykłe imienne
256
25 600
opłacone gotówką
29-wrz-2006
H
akcje zwykłe imienne
276
27 600
opłacone gotówką
11-wrz-2007
I
akcje zwykłe imienne
350
35 000
opłacone gotówką
26-paź-2021
J
akcje zwykłe imienne
650
65 000
opłacone gotówką
15-lip-2022
K
akcje zwykłe imienne
1 000
100 000
opłacone gotówką
26-paź-2022
Ogółem liczba wyemitowanych akcji wynosi 4 230 sztuk. Wartość nominalna każdej akcji wynosi 100 tys. zł. Każda akcja daje prawo do jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu Akcjon ariuszy.
Akcjonariuszem Banku jest Bank Polska Kasa Opieki S.A. w Warszawie, który dysponuje 4 230 akcjami stanowiącymi 100% kapitału zakładowego Banku i uprawniającymi Bank Pekao S.A. do wykonywania prawa głosu ze 100% akcji.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 69
Pozostałe kapitały:
Kapitał zapasowy
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Kapitał zapasowy na dzień 1 stycznia
17 704
30 089
podział wyniku z lat ubiegłych
-17 704
-12 385
Kapitał zapasowy na koniec okresu
0
17 704
Kapitał rezerwowy i kapitał z aktualizacji wyceny
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Kapitały rezerwowe
kapitał rezerwowy
17 222
17 222
fundusz ogólnego ryzyka bankowego
6 100
6 100
23 322
23 322
Kapitał z aktualizacji wyceny
wycena papierów wartościowych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
-4 715
-2 152
wycena instrumentów pochodnych zabezpieczających
-2 404
299
-7 119
-1 853
Podział straty za rok ubiegły
Zgodnie z decyzją Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia z dnia 01 kwietnia 2022 roku strata netto za 2021 rok w wysokości 90 342 tys. zł została pokryta w całości z kapitału zapasowego, na który zostaną przelane zyski za kolejne lata obrotowe.
Proponowany sposób pokrycia straty z roku bieżącego
Zarząd Banku proponuje stratę z roku bieżącego w kwocie 163 982 tys. pokryć z kapitału zapasowego, na który zostaną przelane zyski za kolejne lata obrotowe.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 70
25) Rachunkowość zabezpieczeń
Bank skorzystał z wyboru jaki daje MSSF 9 i stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń zgodnych z MSR 39. Decyzja ta ma zastosowanie do wszystkich relacji zabezpieczających, dla których Bank stosował i będzie stosował rachunkowość zabezpieczeń w przyszłości.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń, przy czym na dzień 31 grudnia 2021 roku Bank stosował rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych (cash flow hedge) z tytułu aktywów i zobowiązań finansowych o zmiennym oprocentowaniu, zabezpieczonyc h instrumentami typu currency interest rate swap (CIRS).
Bank podjął decyzję zaprzestaniu stosowania rachunkowości zabezpieczeń z dniem 30 listopada 2022 roku, czyli od momentu, w którym po raz ostatni kryteria rachunkowości zabezpieczeń były spełnione. Decyzja ta była podyktowana utrzymującym się negatywnym trendem w orzecznictwie w sprawach klientów kwestionujących ważność umowy kredytu w CHF oraz ciągłym przyrostem nowych spraw spornych.
W wyniku rozwiązania powiązania zabezpieczającego Bank pozostawił w pozostałych całkowitych dochodach w całości wartość wyceny czystej na dzień 30 listopada 2022 roku w wysokości 3 378 tys. zł. Wycena ta następnie będzie amortyzowana liniowo do końca trwania instrumentu pochodnego. W grudniu 2022 roku Bank dokonał jej amortyzacji w wysokości 411 tys. zł.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 71
Poniższa tabela prezentuje wartości nominalne i oprocentowanie instrumentów p ochodnych zabezpieczających.
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
Termin zapadalności
poniżej 3 mies.
od 3 mies. do 1 roku
powyżej 1 roku
Razem wartość nominalna
Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą procentową
Wartość nominalna (tys. zł)
0
0
0
0
Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)
0
0
0
walutowe swapy stopy procentowej (CIRS)
CHF
/
PLN
Średni kurs CHF/PLN
0
0
0
Wartość nominalna razem (tys. zł)
0
0
0
0
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
Termin zapadalności
poniżej 3 mies.
od 3 mies. do 1 roku
powyżej 1 roku
Razem wartość nominalna
Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą procentową
Wartość nominalna (tys. zł)
284 698
0
747 331
1 032 029
Średnie oprocentowanie nogi stałej (%)
3,7850
0
3,4000
walutowe swapy stopy procentowej (CIRS)
CHF
/
PLN
Średni kurs CHF/PLN
3,9130
0
4,0988
Wartość nominalna razem (tys. zł)
284 698
0
747 331
1 032 029
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 72
Poniższa tabela prezentuje wpływ zabezpieczenia przep ływów pieniężnych na bilans i wynik finansowy
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach zł
walutowe swapy stopy procentowej ( CIRS )
INSTRUMENTY ZABEZPIECZAJĄCE
Wartość nominalna
0
Wartość bilansowa – aktywa
0
Wartość bilansowa - zobowiązania
0
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano instrument zabezpieczający
Pochodne instrumenty zabezpieczające
Zyski lub straty wynikające z zabezpieczenia pozycji netto, ujęte w odrębnej linii pozostałych całkowitych dochodów
-2 703
Kwota nieefektywności zabezpieczenia rozpoznana w rachunku zysków i strat
0
Kwota przeniesiona z kapitału z tytułu rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych do rachunku zysków i strat jako korekta reklasyfikacja
0
POZYCJE ZABEZPIECZANE
Kwota zmiany wartości godziwej derywatu hipotetycznego reprezentującego pozycję zabezpieczaną, która to zmiana jest podstawą do oszacowania nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie
0
Saldo pozycji kapitału z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych, dla których rachunkowość zabezpieczeń będzie kontynuowana po zakończeniu danego okresu sprawozdawczego
0
Saldo pozostające w pozycji kapitału z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych dla tych relacji, dla których rachunkowość zabezpieczeń nie jest już stosowana
-2 404
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 73
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
W tysiącach zł
walutowe swapy stopy procentowej ( CIRS )
INSTRUMENTY ZABEZPIECZAJĄCE
Wartość nominalna
1 032 029
Wartość bilansowa – aktywa
1 189
Wartość bilansowa – zobowiązania
33 578
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano instrument zabezpieczający
Pochodne instrumenty zabezpieczające
Zyski lub straty wynikające z zabezpieczenia pozycji netto, ujęte w odrębnej linii pozostałych całkowitych dochodów
-2 603
Kwota nieefektywności zabezpieczenia rozpoznana w rachunku zysków i strat
26
Kwota przeniesiona z kapitału z tytułu rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych do rachunku zysków i strat jako korekta reklasyfikacja
0
POZYCJE ZABEZPIECZANE
Kwota zmiany wartości godziwej derywatu hipotetycznego reprezentującego pozycję zabezpieczaną, która to zmiana jest podstawą do oszacowania nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie
664
Saldo pozycji kapitału z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych, dla których rachunkowość zabezpieczeń będzie kontynuowana po zakończeniu danego okresu sprawozdawczego
115
Saldo pozostające w pozycji kapitału z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych dla tych relacji, dla których rachunkowość zabezpieczeń nie jest już stosowana
184
Przychody z tytułu odsetek od instrumentów zabezpieczających z ostały zaprezentowane w Nocie 1.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 74
Pozostałe noty
26) Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych
Instrumenty finansowe wyceniane w wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym Banku
Wartość godziwa bilansowych i pozabilansowych instrumentów finansowych jest to cena, za którą można sprzedać pozycję aktywów lub zaspokoić zobowiązania na zasadzie transakcji pomiędzy świadomymi i dobrze poinformowanymi stronami na warunkach rynkowych.
Na 31 grudnia 2022 roku i na 31 grudnia 2021 roku Bank dokonywał klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej do trzech kategorii:
poziom 1 - wyceniane bezpośrednio na podstawie cen z a ktywnego rynku (obligacje skarbowe),
poziom 2 - wyceniane modelem na podstawie obserwowanych na rynku stawek i cen (instrumenty pochodne rynku walutowego i rynku stopy procentowej),
poziom 3 - wyceniane modelem na podstawie nieobserwowan ych na rynku stawek i cen.
Wycena do wartości godziwej wykonywana jest bezpośrednio przez Departament Zarządzania Ryzykiem umiejscowiony w Obszarze Ryzyka, który jest w pełni niezależny od jednostek zawierających transakcje. Metodyka wyceny do wartości godziwej podlega zatwierdzeniu na poziomie Zarządu Banku. Adekwa tność metod wyceny podlega bieżącej analizie oraz cykliczny m przeglądom.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 75
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach zł
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Aktywa
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
0
11 125
0
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
334 414
0
0
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
0
0
334 414
11 125
0
Zobowiązania
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
0
44 572
0
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
0
0
0
44 572
0
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
W tysiącach zł
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Aktywa
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
0
4 384
0
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
158 938
0
0
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
1 189
0
158 938
5 573
0
Zobowiązania
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
0
5 277
0
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
33 578
0
0
38 855
0
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 76
Instrumenty finansowe nie wyceniane w wartości godziwej w sprawozdaniu finansowym Banku
W Banku znajdują się instrumenty finansowe, które w sprawozdaniu nie prezentowane w wartości godziwej. Wartość godziwa stanowi cenę, którą otrzymano by za sprzedaż składnika aktywów lub zapłacono by za przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między ucze stnikami rynku na dzień wyceny.
Dla większości instrumentów finansowych Banku nie istnieje aktywny rynek, szacunki wartości godziwej oparte o przewidywany przyszły przepływ środków pieniężnych, który jest dyskontowany przy użyciu bieżących stóp procentowych (z uwzględnieniem marż) w celu uzyskania wartości bieżącej netto.
Dla pozycji należności od Banku Centralnego oraz należności od banków ze względu na ich krótki termin zapadalności Bank przyjął, że szacunkowa wartość godziwa jest zgodna z wartością bilansow ą.
Do kalkulacji wartości godziwej kredytów udzielonych klientom zastosowano wysokość aktualnie oferowanych marż z uwzględnieniem stosowanej metodologii wyliczania utraty wartości ekspozycji kredytowych (opisanej w notach poświęconych polityce rachunkowości).
Do kalkulacji wartości godziwej długoterminowych zobowiązań wobec banków wykorzystano przyszłe przepływy środków pieniężnych wynikające z tych zobowiązań. Przepływy te zostały zdyskontowane przy użyciu rynkowych stóp procentowych uwzględniających wysokość marż dostępnych na rynku międzybankowym. Do określenia wartości godziwej krótkoterminowych zobowiązań wobec banków, ze względu na ich krótki termin zapadalności, Bank przyjął, że szacunkowa wartość godziwa jest zgodna z wartością bilansową.
Dla pozycji zobowiązania wobec klientów Bank przyjął, że szacunkowa wartość godziwa jest na poziomie równym wartości bilansowej.
Wartość godziwa wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych, ze względu na brak aktualnych notowań na rynku Catalyst, została wyliczona w oparciu o przewidywane przyszłe przepływy. Przepływy te zostały zdyskontowane przy użyciu rynkowych stóp procentowych uwzględniających wysokość marż dostępny ch na rynku.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 77
Na dzień 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach zł
Metoda wyceny
Wartość
bilansowa
Wartość godziwa
Aktywa
Należności od Banku Centralnego oraz należności od banków
wartość wymaganej zapłaty z uwzględnieniem utraty wartości
1 518
1 518
Kredyty udzielone klientom
zdyskontowane przepływy pieniężne
2 960 213
2 984 228
2 961 731
2 985 746
Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków
zdyskontowane przepływy pieniężne
837 568
832 127
Zobowiązania wobec klientów
wartość wymaganej zapłaty
6 137
6 137
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
zdyskontowane przepływy pieniężne
2 190 751
2 186 152
3 034 456
3 024 416
Na dzień 31 grudnia 2021 r.
W tysiącach zł
Metoda wyceny
Wartość
bilansowa
Wartość godziwa
Aktywa
Należności od Banku Centralnego oraz należności od banków
wartość wymaganej zapłaty z uwzględnieniem utraty wartości
1 894
1 894
Kredyty udzielone klientom
zdyskontowane przepływy pieniężne
3 510 694
3 455 072
3 512 588
3 456 966
Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków
zdyskontowane przepływy pieniężne
768 852
766 981
Zobowiązania wobec klientów
wartość wymaganej zapłaty
7 032
7 032
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
zdyskontowane przepływy pieniężne
2 648 833
2 644 011
3 424 717
3 418 024
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 78
27) Leasing
Bank jako leasingobiorca występuje w umowach najmu budynków (powierzchnia biurowa oraz parkingi) i samochodów osobowych.
Informacje o umowach leasingu, w których Bank jest leasingobiorcą, zostały przedstawion e poniżej.
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
W tysiącach zł
Grunty i budynki
Środki transportu
Razem
Stan na początek okresu – 01.01.2022
2 363
173
2 536
Amortyzacja
-750
-128
-878
Zwiększenia – nowe umowy leasingu
0
198
198
Zmiana leasingu
127
-5
122
Zmniejszenia – zamknięcie leasingu
-252
0
-252
Stan na koniec okresu – 31.12.2022
1 488
238
1 726
W tysiącach zł
Grunty i budynki
Środki transportu
Razem
Stan na początek okresu – 01.01.2021
2 903
176
3 079
Amortyzacja
-744
-110
-854
Zwiększenia – nowe umowy leasingu
0
91
91
Zmiana leasingu
204
16
220
Zmniejszenia – zamknięcie leasingu
0
0
0
Stan na koniec okresu – 31.12.2021
2 363
173
2 536
Zobowiązania z tytułu leasingu
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
POZYCJA SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ
Zobowiązania wobec banków
36
360
Zobowiązania wobec klientów
1 976
2 478
Razem zobowiązania z tytułu leasingu
2 012
2 838
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 79
Zobowiązania z tytułu leasingu wg terminach wymagalności
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
do 1 miesiąca
82
81
od 1 do 3 miesięcy
98
100
od 3 miesięcy do 1 roku
637
672
od 1 roku do 5 lat
1 148
1 919
powyżej 5 lat
0
0
Razem brutto
1 965
2 772
Odsetki
47
66
Razem zobowiązania z tytułu leasingu
2 012
2 838
Wartości ujęte w rachunku zysków i strat
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Koszty odsetek od zobowiązań z tytułu leasingu
48
43
Koszty amortyzacji aktywów z tytułu prawa do użytkowania
879
854
Koszty związane z leasingami krótkoterminowymi, prezentowane w pozycji „Ogólne koszty administracyjne”
0
0
Koszty związane z leasingami aktywów o niskiej wartości, z wyłączeniem leasingu krótkoterminowego aktywów o niskiej wartości, prezentowane w pozycji „Ogólne koszty administracyjne”
44
44
Wartości ujęte w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
W 2022 roku całkowity wypływ środków pieniężnych z tytułu leasingu wyniósł 1 046 tys. (w 2021 roku wyniósł 978 tys. zł).
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 80
28) Zobowiązania warunkowe
Informacja o wszczętych postępowaniach sądowych
Na dzień 31 grudnia 2022 r. nie występują postępowania przed sądem lub organami administracji państwowej dotyczące zobowiązań lub wierzytelności Banku, których wartość stanowiłaby , co najmniej 10 % kapitałów własnych Banku.
Łącznie wartość wszystkich prowadzonych spraw sądowych, egzekucyjnych i upadłościowych podjętych w celu zaspokojenia wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów wynosi 334 221 tys. zł. Na wspomniane wierzytelności Bank utworzył odpisy na oczekiwane straty kredytowe w wysokości 289 635 tys. zł. Część wspomnianych wierzytelności z tytułu udzielonych kredytów jest zaewidencjonowana w ewidencji pozabilansowej.
Na dzień 31 grudnia 2022 r. Bank jest stroną pozwaną w postępowaniach przed sądami powszechnymi, w których łączna wartość przedmiotu sporu obejmuje kwotę 124 051 tys. zł.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku przeciwko Bankowi toczyło się 227 spraw sądowych dotyczących walutowych kredytów hipotecznych w CHF, które zostały udzielone w latach 2002-2008 o łącznej wartości przedmiotu sporu w kwocie 115 163 tys. (na dzień 31.12.2021 r. liczba spraw wynosiła 161, a odpowiadająca im wartość przedmiotu sporu 82 187 tys. zł). W odniesieniu do powyższych pozwów Bank dokonał oszacowania rezerwy wg stanu na 31 grudnia 2022 roku w łącznej kwocie 98 823 tys. dla spraw dot. kredytów udzielonych konsumentom (na dzień 31 grudnia 2021 r. rezerwa wynosiła 57 353 tys. zł) oraz utworzył rezerwę wg stanu na 31 grudnia 2022 roku w łącznej kwocie 16 022 tys. dla spraw dot. kredytów udzielonych klientom komercyjnym (na dzień 31 grudnia 2021 r. rezerwa taka n ie została utworzona).
Szczegółowe informacje dotyczące ww. rezerwy zostały zaprezentowane w Nocie 36 niniejszego sprawozdania finansowego.
Udzielone zobowiązania warunkowe
Bank posiada zobowiązania do udzielenia kredytów. Na zobowiązania te składają się niewypłacone środki pieniężne z podpisanych umów kredytowych.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Zobowiązania do wypłaty kredytów
0
20 000
Na zobowiązania warunkowe do udzielenia kredytów Bank utworzył rezerwę w wysokości 0 tys. wg stanu na 31.12.2022 (20 tys. zł wg stanu na 31.12.2021).
Udzielone zobowiązania gwarancyjne
Bank nie udziela zobowiązań gwarancyjnych.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 81
Otrzymane pozabilansowe zobowiązania
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Finansowe, w tym:
919 435
782 086
od podmiotów finansowych
919 435
782 086
Gwarancyjne i poręczeniowe, w tym
2 554 552
2 616 887
od podmiotów finansowych
2 554 552
2 616 887
Razem, otrzymane pozabilansowe zobowiązania
3 473 987
3 398 973
Otrzymane pozabilansowe zobowiązania gwarancyjne i poręc zeniowe wg rodzaju przedstawia poniższa tabela:
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Gwarancje pokrycia straty kredytowej
254 253
316 606
Linia poręczeń obligacji
1 300 000
1 300 000
Gwarancje objęcia emisji obligacji
1 000 000
1 000 000
Gwarancje spłaty zobowiązań z tytułu najmu powierzchni biurowej
299
281
Razem, otrzymane pozabilansowe zobowiązania gwarancyjne
2 554 552
2 616 887
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 82
29) Aktywa stanowiące zabezpieczenie
Aktywa stanowiące zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Nominalna wartość wierzytelności zabezpieczonych hipoteką oraz środków dodatkowych (zabezpieczenie zastępcze) wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych wg stanu na koniec okresu
2 637 810
2 716 360
Wartość odsetek od wierzytelności i środków dodatkowych wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych wg stanu na koniec okresu
127 279
50 962
Nominalna wartość hipotecznych listów zastawnych wg stanu na koniec okresu
1 979 495
2 124 970
Wartość odsetek od wyemitowanych hipotecznych listów zastawnych wg stanu na koniec okresu
101 866
14 720
Nadzabezpieczenie kapitału
658 315
591 390
Nadzabezpieczenie odsetek
25 413
36 242
Aktywa stanowiące zabezpieczenie emisji publicznych listów zastawnych
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Nominalna wartość wierzytelności z tytułu kredytów udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego oraz kredytów zabezpieczonych gwarancją lub poręczeniem tych jednostek oraz środków dodatkowych, wpisanych do rejestru zabezpieczenia publicznych listów zastawnych wg stanu na koniec okresu
272 093
298 676
Wartość odsetek od wierzytelności i środków dodatkowych wpisanych do rejestru zabezpieczenia publicznych listów zastawnych wg stanu na koniec okresu
18 553
4 330
Nominalna wartość publicznych listów zastawnych wg stanu na koniec okresu
186 375
224 875
Wartość odsetek od wyemitowanych publicznych listów zastawnych wg stanu na koniec okresu
11 740
1 928
Nadzabezpieczenie kapitału
85 718
73 801
Nadzabezpieczenie odsetek
6 813
2 402
Zasady emisji listów zastawnych, których zabezpieczenie stanowią wierzytelności banku hipotecznego określa Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych.
W przypadku ogłoszenia upadłości banku hipotecznego środki uzyskane w wyniku wyegzekwowania wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych mogą być wykorzystane wyłącznie dla zaspokojenia roszczeń wynikających z listów zastawnych .
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 83
Aktywa stanowiące zabezpieczenie składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji wniesionej w formie zobowiązania do zapłaty
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Kwota zobowiązań podlegających zabezpieczeniu
3 445
2 679
Kwota aktywów stanowiących zabezpieczenie
4 238
3 387
Zgodnie z możliwością wnoszenia składek w formie zobowiązań do zapłaty przewidzianą w art. 303 Ustawy z dnia 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, Bank wnosi maksymalną możliwą kwotę tj. 30% składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji w formie zobowiązań do zapłaty.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank dokonał blokady 4 250 sztuk obligacji skarbowych WZ0525 (ISIN: PL0000111738), o łącznej wartości nominalnej 4 250 tys. zł, zdeponowanych w KDPW SA w celu zabezpieczenia zobowiązań z tytułu składek na fundusz przymusowej restrukturyzacji.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 84
30) Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych
Dla celów sprawozdania z przepływów pieniężnych, środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują salda o krótszym niż 3 miesiące terminie zapadalności.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Należności od Banku Centralnego
1 426
0
Należności od banków
92
1 894
1 518
1 894
Przepływy pieniężne z tytułu odsetek i dywidend:
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Odsetki od zaciągniętych długoterminowych kredytów
0
0
Odsetki od wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych
121 880
20 149
Razem przepływy pieniężne z tytułu odsetek
121 880
20 149
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 85
31) Jednostki powiązane
Proces kredytowy w odniesieniu do Kierownictwa Banku oraz podmiotów powiązanych z Ba nkiem
Zgodnie z ustawą Prawo Bankowe, zawieranie transakcji o charakterze kredytowym z kierownictwem Banku oraz podmiotami z nimi powiązanymi, następuje na podstawie Regulaminu uchwalon ego przez Radę Nadzorczą Banku.
Regulamin określa szczególne zasady podejmowania decyzji o zawarciu transakcji z wyżej wymienionymi osobami i podmiotami, w tym szczeble decyzyjne uprawnione do podejmowania decyzji. W szczególności decyzje o udzieleniu kredytu członkom Rady Nadzorczej Banku, członkom Zarządu Banku lub podmiotom powiązanym z nimi kapitałowo lub organizacyjnie, w kwocie przekraczającej równowartość 10 tys. EUR obliczonej w złotych według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski i obowiązującego na moment podejmowania decyzji, łącznego zaangażowania Banku w stosunku do danej osoby lub podmiotu, podejmują Zarząd Banku i Rada Nadzorcza Banku w formie oddzielnych uchwał.
Uchwały podejmowane w głosowaniu tajnym, większością 2/3 głosów, w obecności co najmniej połowy składu organu, a w przypadku Rady Nadzorczej także w obecności jej niezależnych członków. Z posiedzenia głosowania sporządza się protokół odzwierciedlający przebieg obrad wraz ze wskazaniem w szczególności: imion i nazwisk obecnych na posiedzeniu członków Rady Nadzorczej/Zarządu Banku, liczby głosów oddanych na poszczególne uchwały oraz zdań odrębnych i/lub w przypadku transakcji nie przekraczającej równowartości 10 tys. EUR obliczonej w złotych według kursu średniego ogłaszanego przez NBP i obowiązującego na moment podejmowania decyzji, łącznego zaangażowania Banku w stosunku do danej osoby lub podmiotu, decyzje podejmuje Zarząd Ban ku.
Członkowie Kierownictwa Banku i podmioty z nimi powiązane kapitałowo lub organizacyjnie mogą korzystać z oferowanych przez Bank produktów kredytowych według zasad i na warunkach standardowo oferowanych przez Bank. W szczególności w odniesieniu do tych osób i podmiotów Bank nie stosuje korzystniejszych s tóp oprocentowania kredytów.
Ocena ryzyka kredytowego dokonywana jest zgodnie z metodologią stosowaną przez Bank, adekwatnie do segmentu klienta i rodzaju transakcji.
W odniesieniu do podmiotów powiązanych z Bankiem stosowan y jest standardowy proces kredytowy.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 86
Transakcje z podmiotami powiązanymi
Bank przeprowadza transakcje z podmiotem dominującym oraz podmiotami powiązanymi w ramach Grupy Pekao oraz PZU.
Transakcje z podmiotami powiązanymi dokonywane w ramach normalnej działalności biznesowej. Obejmują one głównie kredyty, depozyty, transakcje wymiany walut obcych.
Wartość transakcji z podmiotami powiązanymi prezentują poniższe tabele.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Bank
Pekao S.A.
Pozostałe podmioty Grupy Pekao S.A. i PZU
Bank
Pekao S.A.
Pozostałe podmioty Grupy Pekao S.A i PZU
Należności z odsetkami, w tym:
Należności od banków
92
0
1 894
0
Dodatnia wartość godziwa z tyt. instrumentów pochodnych
11 121
0
5 569
0
Pozostałe aktywa
56
9
108
6
Zobowiązania, w tym:
Zobowiązania wobec banków
837 561
0
768 785
0
Zobowiązania wobec klientów
0
194
0
137
Wyemitowane dłużne papiery wartościowe
1 255 661
0
1 405 928
0
Ujemna wartość godziwa z tyt. instrumentów pochodnych
44 572
0
38 855
0
Transakcje pochodnymi instrumentami finansowymi, w tym:
Transakcje wymiany walut:
Forward, swap walutowy
469 686
0
1 380
0
CIRS
1 058 473
0
1 743 773
0
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 87
Przychody i koszty dotyczące transakcji z podmiotami powiązanymi
W tysiącach zł
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Bank
Pekao S.A.
Pozostałe podmioty Grupy Pekao S.A. i PZU
Bank
Pekao S.A.
Pozostałe podmioty Grupy Pekao S.A. i PZU
Przychody z tytułu odsetek:
1 231
0
4 664
0
w tym od instrumentów zabezpieczających
1 081
0
4 664
0
Koszty z tytułu odsetek:
114 201
11
15 149
117
w tym od wyemitowanych dłużnych papierów wartościowych
71 058
0
6 074
117
Koszty z tytułu prowizji
2 127
47
1 386
351
Wynik na operacjach instrumentami finansowymi wycenianymi do wartości godziwej przez wynik finansowy
11 646
0
116
0
Pozostałe koszty
1 102
157
1 195
116
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 88
32) Wynagrodzenia Członków Zarządu Banku oraz informacje dotyczące Systemu zmiennego wynagradzania dla Kadry Zarządzającej
W tysiącach zł
01.01.2022-
31.12.2022
01.01.2021-
31.12.2021
Członkowie Zarządu Banku
Członkowie Zarządu Banku
Płace
1 717
1 588
Premie
287
319
Pozostałe
138
138
Wynagrodzenia razem
2 142
2 045
Wynagrodzenia Członków Zarządu Banku, pełniąc ych funkcję w 2022 roku obejmują:
Płace - koszty wynagrodzeń stałych i inne korzyści (polisy ubezpiec zeniowe, opieka medyczna, PPK),
Premie - wynagrodzenie zmienne wypłacone w 2022 roku w ramach S ystemów za lata 2018-2021,
Pozostałe - składki z tytułu ubezpieczeń społecznych.
Od listopada 2019 roku w Banku obowiązują postanowienia uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Banku o dostosowaniu wynagrodzenia członków zarządu do wymogów ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
Zarząd Banku oraz pracownicy pełniący Funkcje Kluczowe w Banku objęci Systemem, który stanowi zachętę dla Uczestników do szczególnej dbałości o długoterminowe dobro Banku. System szczegółowo określa zasady przyznawania, nabywania i wypłaty wynagrodzenia zmiennego dla pracowników, których stanowiska Bank zidentyfikował jako mające istotny wpływ na profil ryzyka Banku.
W ramach Systemu Uczestnik może otrzymać zmienny składnik wynagrodzenia uzależniony od oceny stopnia realizacji indywidualnych celów, oceny wyników na poziomie Uczestnika z uwzględnieniem oceny zgodności, oceny ryzyka oraz oceny wyników na poziomie Banku. Zmienny składnik wynagrodzenia składa się z części gotówkowej i części w postaci akcji fantomowych.
Stały element wynagrodzenia ustalany jest z tytułu zajmowanego stanowiska i zakresu odpowiedzialności, odzwierciedla poziom doświadczenia i umiejętności wymaganych na danym stanowisku. Pozwala zredukować ryzykowne zachowania, zniechęca do podejmowania działań skoncentrowanych na wynikach krótkoterminowych, które mogą zagrażać stabilności Banku w długim okresie, a jednocześnie umożliwia prowadzenie elastycznej Polityki wynagrodzeń.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 89
W ciągu okresu sprawozdawczego kończącego się w dniu 31 grudnia 2022 r. Bank posiadał następujące transakcje płatności w formie akcji fantomowych:
System 2016, System 2017, System 2018, System 2019, System 2020, System 2021, System 2022
Transakcje płatne w formie akcji fantomowych w środkach pieniężnych
Data rozpoczęcia okresu oceny
System 2016: 1 stycznia 2016
System 2017: 1 stycznia 2017
System 2018: 1 stycznia 2018
System 2019: 1 stycznia 2019
System 2020: 1 stycznia 2020
System 2021: 1 stycznia 2021
System 2022: 1 stycznia 2022
Data przyznania programu
System 2016: 19 września 2016
System 2017: 22 września 2017
System 2018: 8 października 2018
System 2019: 24 lipca 2019
System 2020: 30 września 2020 dla Członków Zarządu Banku
13 października 2020 dla Funkcji Kluczowych
System 2021: 18 sierpnia 2021 dla Członków Zarządu Banku
15 września 2021 dla Funkcji Kluczowych
System 2022: 27 września 2022 dla Członków Zarządu Banku
23 sierpnia 2022 dla Funkcji Kluczowych
Liczba przyznanych akcji fantomowych w ramach programu
System 2016: 2 993 sztuki
System 2017: 1 494 sztuki
System 2018: 1 783 sztuki
System 2019: 3 003 sztuk
System 2020: 3 055 sztuk
System 2021: 4 126 sztuk
Data zapadalności
System 2016: 31 lipca 2022 dla Członków Zarządu Banku
System 2017: 31 lipca 2022 dla Funkcji Kluczowych
31 lipca 2023 dla Członków Zarządu Banku
System 2018: 31 lipca 2024 dla Członków Zarządu
System 2019: 31 lipca 2025 dla Członków Zarządu
System 2020: 31 lipca 2025 dla Funkcji Kluczowych
31 lipca 2025 dla Członków Zarządu Banku
System 2021: 31 lipca 2026 dla Członków Zarządu Banku
Data nabycia praw dla Systemu 2016
- Zarząd Banku
40% w roku przyznania (rozliczenie po 2 letnim okresie retencji)
24% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
12% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
24% po 4 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Data nabycia praw dla Systemu 2017
- Zarząd Banku
40% w roku przyznania (rozliczenie po 2 letnim okresie retencji)
24% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
12% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
24% po 4 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Data nabycia praw dla Systemu 2018
- Zarząd Banku
40% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
12% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
24% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
24% po 4 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Data nabycia praw dla Systemu 2019
- Zarząd Banku
40% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
12% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
24% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
24% po 4 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Data nabycia praw dla Systemu 2020
- Zarząd Banku
60% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
13,33 % po roku od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 90
13,33 % po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
13,33 % po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Data nabycia praw dla Systemu 2021
- Zarząd Banku
60% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
13,33 % po roku od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
13,33 % po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
13,33 % po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Data nabycia praw dla Systemu 2017
- Funkcje Kluczowe
60% w roku przyznania (rozliczenie po 2 letnim okresie retencji)
20% po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
20% po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Data nabycia praw dla Systemu 2020
- Funkcje Kluczowe
60% w roku przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
13,33 % po roku od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
13,33 % po 2 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
13,33 % po 3 latach od daty przyznania (rozliczenie po rocznym okresie retencji)
Rozliczenie programu
W dniu nabycia uprawnień uczestnikowi zostaje wypłacona kwota środków pieniężnych stanowiąca iloczyn posiadanych przez uczestnika akcji fantomowych oraz 0,001 wartości jednostki księgowej Banku
Powyższa tabela nie zawiera ilości akcji fantomowych przyznanych dla Systemu za rok 2022 jak również daty jego zapadalności i nabycia praw. Informacje te zostaną ustalone i potwierdzone w roku 2023 po dokonaniu oceny przez Radę Nadzorczą sprawozdania finansowego Banku z a rok 2022.
System w części przyznanej w formie akcji fantomowych to program rozliczany w środkach pieniężnych i dlatego wartość godziwa jest korygowana na każdą datę bilansową do momentu rozliczenia programu, który w tym programie pokrywa się z dniem nabycia uprawnień.
Zgodnie z Polityką wynagradzania dla Systemu za rok 2021 dopuszczalne było niestosowanie mechanizmu odraczania w przypadku, w którym łączna wartość wynagrodzenia zmiennego za dany rok nie przekraczała 150 tys. brutto dla Pracowników zajmujących Stanowiska kierownicze w Banku. Zgodnie z powyższym wynagrodzenie zmienne, w tym w formie akcji fantomowych, przyznane Pracownikom pełniącym Funkcje Kluczowe za 2021 rok, zostało wypłacone w całości, w formie gotówkowej.
Wartość bilansowa zobowiązań wynikających z akcji fantomowych rozliczanych w środkach pieniężnych na dzień 31 grudnia 2022 roku wyniosła 1 491 tys. zł (na 31 grudnia 2021 roku 1 2 92 tys. zł).
Członkowie Rady Nadzorczej, z wyłączeniem niezależnych Członków Rady Nadzorczej, nie pobierają wynagrodzenia z tytułu pełnienia tej funkcji w Radzie Nadzorczej Pekao Banku Hipoteczne go S.A.
Niezależni Członkowie Rady Nadzorczej otrzymali w 2022 roku wynagrodzenie łącznie w wysokości 125 tys. zł. Powyższe wynagrodzenie niezależnych Członków Rady Nadzorczej obejmuje koszty wynagrodzenia oraz składki z tytułu ubezpieczeń społecznych.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 91
33) Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy, kooperacji
Umowy kredytowe
W dniu 31 grudnia 2021 r. Bank zawarł z Bankiem Pekao S.A. umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której w dniu 3 stycznia 2022 r. Bank Pekao S.A. przeniósł na Bank część wierzytelności z tytułu kredytu udzielonego jednostce samorządu terytorialnego na podstawie umowy kredytu z dnia 18 lipca 2014 r. Kwota przeniesionej wierzytelności to 20 000 tys. zł.
W dniu 16 lutego 2022 r. Bank zawarł z Bankiem Pekao S.A. umowę przelewu wierzytelności, zmienioną aneksem z dnia 24 lutego 2022 r., na podstawie której w dniu 16 lutego 2022 r. Bank Pekao S.A. przeniósł na Bank portfel 664 wierzytelności z tytułu kredytów hipotecznych udzielonych osobom fizycznym. Kwo ta przeniesionych wierzytelności to 144 410 tys. zł.
W dniu 17 lutego 2022 roku Bank zawarł z Bankiem Pekao umowę przelewu wierzytelności, na podstawie której Bank Pekao przeniósł na Bank część wierzytelności z tytułu kredytu udzielonego jednostce samorządu terytorialnego na podstawie umowy kredytu z dnia 18 lipca 2014 roku. Kwota przeniesione j wierzytelności wyniosła 5 000 tys. zł.
Umowy gwarancyjne i poręczeniowe
W dniu 28 kwietnia 2022 roku Bank zawarł z Bankiem Pekao S.A. aneks do Umowy o otwarcie linii poręczeń, zgodnie z którym Bank Pekao S.A. przyznał Bankowi odnawialną linię na udzielanie poręczeń zabezpieczających spłatę zobowiązań z tytułu obligacji na okaziciela wyemitowanych przez Bank do łącznej kwoty limitu w wysokości 1,3 mld zł. Na podstawie aneksu do dnia 30 kwietnia 2023 roku wydłużony został okres udzielania poręczeń, przy czym maksymalny okres ich ważności ustalono na 61 miesięcy.
Umowy dotyczące linii kredytowych
W dniu 10 lutego 2022 roku Bank podpisał aneks do umowy dotyczącej linii kredytowej zawartej z Bankiem Pekao S.A. Aneks dotyczył przedłużenia okresu wykorzystania przyznanego limitu kredytowego oraz okresu kredytowania. Zgodnie z ww. aneksem okres wykorzystania ustalono do dnia 10 lutego 2023 roku, a okres kredytowania do dnia 10 lutego 2029 roku. Zmianie uległy również stawki marży kredytowej stosowanej dla ustalenia oprocentowania transz linii kredytowej. Kwota dostępnego limitu kredytowego nie uległa zmianie (do 450 mln PLN). Limit może być wykorzystywany w PLN, EUR, CHF lub USD z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności Ban ku.
W dniu 16 lutego 2022 roku Bank podpisał aneks do umowy dotyczącej linii kredytowej zawartej z Bankiem Pekao S.A. Aneks dotyczył przedłużenia okresu wykorzystania przyznanego limitu kredytowego oraz okresu kredytowania. Zgodnie z ww. aneksem okres wykorzystania ustalono do dnia 28 lutego 2023 roku, a okres kredytowania do dnia 28 lutego 2029 roku. Zmianie uległy również stawki marży kredytowej stosowanej dla ustalenia oprocentowania kredytu w rachunku bieżącym oraz transz linii kredytowej. Kwota dostępnego limitu kredytowego nie uległa zmianie (do 700 mln PLN dla kredytu w rachunku bieżącym oraz do 350 mln PLN w transzach kredytowych na wydzielonych rachunkach kredytowych). Limit może być wykorzystywany w PLN, EUR, CHF lub USD z przeznaczen iem na finansowanie bieżącej działalności Banku.
W dniu 22 grudnia 2022 roku Bank podpisał Umowę kredytu o linię kredytową o stałym oprocentowaniu udzieloną w złotych polskich z Bankiem Pekao S.A. Umowa umożliwia korzystanie z limitu kredytowego do kwoty 200 mln zł. w formie transz kredytowych. Bank może wykorzystywać limit do 28 lutego 2024 roku. Ostateczny termin spłaty transzy nie może przekroczyć 28 lutego 2029 roku.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 92
34) Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych („ZFŚS”)
Ustawa o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych z dnia 4 marca 1994 roku, z późniejszymi zmianami, wprowadziła wymóg tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych przez pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników. Bank utworzył ZFŚS oraz dokonuje corocznych odpisów na rzecz ZFŚS zgodnie z przepisami określonymi w Ustawie. Podstawowym celem Funduszu jest finansowan ie przez pracodawcę pomocy socjalnej na rzecz pracow ników.
Stan Funduszu stanowią zakumulowane odpisy dokonane przez Bank na rzecz ZFŚS, zwiększone o odsetki od środków funduszu i wpływy z procentowanych pożyczek oraz pomniejszone o bezzwrotne wydatki z ZFŚS.
W bilansie Bank dokonał kompensaty aktywów i zobowiązań Funduszu, ze względu na fakt, że aktywa ZFŚS nie stanowią aktywów Banku. W związku z tym saldo z tytułu ZFŚS w bilansie Banku na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosło zero.
W poniższym zestawieniu przedstawiono rodzaje oraz wartość księgową aktywów, stanu Funduszu i kosztów związanych z ZFŚS.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Środki pieniężne na rachunku ZFŚS
258
303
Zadłużenie z tytułu udzielonych pożyczek
8
7
Aktywa ZFŚS
266
310
Stan ZFŚS
266
310
Odpisy dokonane na rzecz ZFŚS
140
148
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 93
ZARZĄDZANIE RYZYKIEM
Strategia Banku w zakresie zarządzania ryzykiem oparta jest o następując e kierunki działania:
apetyt na ryzyko pozostaje na poziomie zapewniającym bezpieczne zarządzanie ryzykiem i utrzymanie wysokich ocen nadzorczych i ratingowych,
kontynuowane będą działania w zakresie udzielania kredytów, monitorowania portfela i windykacji ekspozycji mające na celu poprawę jakości portfela kredytowego,
zasady i procedury zarządzania ryzykiem pozostaną skoordynowane z zasadami i działaniami obowiązującymi w Banku Pekao SA,
utrzymanie współczynnika wypłacalności i kapitału wewnętrznego na bezpiecznym poziomie przy zachowaniu standardów obowiązujących w grupie Banku Pekao SA,
utrzymywanie aktywów płynnych w wysokości umożliwiającej efektywne zarządzanie płynnością przy zachowaniu zrównoważonej struktury przepływów określonej przez limity płynności strukturalnej oraz wewnętrzne i zewnętrzne normy płynności.
Kierując się powyższym Bank identyfikuje, mierzy, monitoruje i zarządza wszystkimi rodzajami ryzyk we współpracy z jednostkami kontroli ryzyka i zarządzania ryzykiem podmiotu dominującego.
W 2022 roku Bank aktualizował wewnętrzne zasady, regulacje i procedury działania w celu dostosowania procesu zarządzania ryzykami do nowych regulacji zewnętrznych wymagań nadzorczych i standardów Grupy Pekao, do której Bank należy. Bank dostosowywał także swoje wewnętrzne regulacje i procedury zarządzania ryzykami do zewnętrznych regulacji prawnych odnoszących się do zakresu aktywn ości Banku.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 94
35) Struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem
Rada Nadzorcza
Rada Nadzorcza sprawuje nadzór nad systemem zarządzania ryzykiem o raz ocenia jego adekwatność i skuteczność.
Ponadto sprawuje ona nadzór nad zgodnością polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze strategią i planem finansowym Banku.
Zarząd
Zarząd jest odpowiedzialny za opracowanie, wdrażanie i funkcjonowanie procesów zarządzania ryzykiem poprzez m.in. wprowadzanie odpowiednich wewnętrznych regulac ji z uwzględnieniem wyników kontroli audytu wewnętrznego.
Zarząd odpowiada za skuteczność systemu zarządzania ryzykiem, systemu kontroli wewnętrznej, procesu obliczania kapitału wewnętrznego oraz za efektywność przeglądu procesu wyliczania kapitału wewnętrznego i jego monitoring. Ponadto wprowadza niezbędne korekty lub udoskonalenia do tych procesów i systemów, co do których zachodzi taka konieczność. Konieczność ta może być spowodowana zmianami poziomu ryzyka w działalności Banku, czynnikami otoczenia gospodarczego lub nieprawidłowościami w funkcjonowaniu proce sów lub systemów.
Zarząd okresowo przedkłada Radzie Nadzorczej syntetyczną informację na temat typów, skali, istotności ryzyk, na które narażony jest Bank, jak również metod wykorzystywanych do ich zarządzania.
Zarząd ocenia, czy działalność taka jak: identyfikacja, pomiar, monitorowanie, raportowanie i kontrola lub ograniczanie prowadzone na odpowiednim poziomie w ramach procesu zarządzania ryzykiem. Ponadto sprawdza, czy kierownictwo każdego szczebla efektywnie zarządza ryzykiem w ramach swoich kompetencji.
Komitety
W realizacji powyższych zadań, w zakresie zarządzania ryzykiem, Zarząd jes t wspierany przez odpowiednie komitety:
Komitet Aktywów i Pasywów (ALCO) - w zakresie zarządzania ryzykiem rynkowym, płynności oraz adekwatnością kapitałową,
Komitet Ryzyka Operacyjnego - w zakresie zarządzania ryzykiem operacyjnym,
Komitet Kredytowy - w zakresie zarządzania ryzykiem kredytowym, podejmowania decyzji kredytowych w ramach uprawnień oraz w przypadku przygotowania rekomendacji dotyczących największych transakcji przedstawianych do decyzji Zarządowi.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 95
36) Ryzyko kredytowe
Ryzyko kredytowe jest podstawowym rodzajem ryzyka występ ującym w Banku mającym istotny wpływ na jego wyniki.
Poniższe zestawienie przedstawia maksymalne narażenie Banku na ryzyko kredytowe dla pozycji bilansowych i pozabilansowych bez uwzględniania posiadanych zabezpieczeń i innych elementów powodujących poprawę warunków kredytowania.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Należności od Banku Centralnego
1 426
0
Należności od banków oraz kredyty udzielone klientom
2 960 305
3 512 588
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
11 125
4 384
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
1 189
Dłużne papiery wartościowe
334 414
158 938
Pozostałe aktywa
35 683
21 371
Ekspozycja bilansowa
3 342 953
3 698 470
Zobowiązania do udzielenia kredytu
0
20 000
Ekspozycja pozabilansowa
0
20 000
RAZEM
3 342 953
3 718 470
Pomiar/identyfikacja ryzyka kredytowego jest w pełni scentralizowany. Pomiar ten obejmuje:
1) ocenę zdolności klienta do terminowej realizacji zobowiązań wobec B anku na etapie:
a) podejmowania decyzji o udzieleniu kredytu,
b) monitorowania ekspozycji kredytowej w trakcie jej istnienia, aż do momentu jej wygaśnięcia,
2) administrowanie udzielonymi kredytami,
3) monitorowanie ekspozycji kredytowych i ich zabezpieczeń,
4) realizację ewentualnych procesów restrukturyzacji i windykacji.
Elementem zarządzania ryzykiem kredytowym jest także szacunek odpisów na oczekiwane straty kredytowe na poszczególne ekspozycje kredytowe.
Bank ogranicza ryzyko kredytowe poprzez dostosowywanie zasad działalności do zmieniającego się profilu ryzyka kredytowego i skali działalności Banku, zewnętrznych regulacji i standardów obowiązujących w grupie kapitałowej, a także poprzez kontrolę poziomu ryzyka kredytowego.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 96
Poniższe zestawienie prezentuje jakość portfela kredytowego Ban ku.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Ekspozycje, w przypadku których nie nastąpił znaczny wzrost ryzyka od momentu początkowego ujęcia (koszyk 1)
2 584 315
3 005 033
Ekspozycje, w przypadku których nastąpił znaczny wzrost ryzyka od momentu początkowego ujęcia, lecz nie są dotknięte utratą wartości (koszyk 2)
333 703
391 493
Ekspozycje, w przypadku, których nastąpiła utrata wartości (koszyk 3) nieprzeterminowane*
137 104
150 758
Ekspozycje, w przypadku, których nastąpiła utrata wartości (koszyk 3) przeterminowane**
197 405
199 711
Razem – kredyty udzielone klientom brutto
3 252 527
3 746 995
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-292 314
-236 301
Razem - kredyty udzielone klientom netto
2 960 213
3 510 694
*bez opóźnień przekraczających 30 d ni w spłacie kredytu
**z opóźnieniami w spłacie kredytu przekraczającymi 30 dni
Dla Banku jako banku hipotecznego, istotną rolę spełniają zabezpieczenia na nieruchomościach, co ma odzwierciedlenie w kwocie odpisów. W hipotetycznej sytuacji nie uwzględniania w/w zabezpieczeń oczekiwane straty kredytowe byłyby wyższe i wynosiłyby 232 874 tys. w przypadku kredytów dla osób fizycznych i 148 726 tys. w przypadku kredytów dla przedsiębiorstw.
Z łącznej kwoty 381 600 tys. zł:
1) 291 743 tys. zł stanowiłyby rezerwy dla kredytów z koszyka 3,
2) 85 783 tys. zł stanowiłyby rezerwy dla kredytów z koszyka 2,
3) 4 074 tys. zł stanowiłyby rezerwy dla kredytów z koszyka 1.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 97
W procesie szacowania odpisów aktualizujących Bank dla ekspozycji z segmentu przedsiębiorstw znajdujących się w koszyku 1 i 2 wykorzystuje zbudowany przez Bank mode l ratingowy o nazwie System Ocen Punktowej (SOP).
Poniższe zestawienie zawiera strukturę ocen w ramach modelu SOP dla przedsiębiorstw z wyłączeniem ekspozycji wobec instytucji sektora publicznego zaklasyfikowanych do koszyka 1 lub 2.
W tysiącach zł/ %
31.12.2022
31.12.2021
%
%
SOP1
187 270
46,7
117 406
23,1
SOP2
162 696
40,5
219 040
43,2
SOP3
17 046
4,3
88 369
17,4
SOP4
5 923
1,5
9 230
1,8
SOP5
12 714
3,2
47 501
9,4
SOP6
8 677
2,2
15 747
3,1
SOP7
6 238
1,6
9 973
2,0
Razem - kredyty udzielone klientom brutto
400 564
100
507 266
100
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-10 865
-1 860
Razem - kredyty udzielone klientom netto
389 699
505 406
Z uwagi na brak możliwości pozyskania przez Bank danych behawioralnych dla klientów z segmentu osób fizycznych Bank nie posiada i nie wykorzystuje modelu ratingowego dla klientów z przedmiotowego s egmentu.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 98
Wartości parametrów wejściowych modeli MSSF 9 wykorzystywane do szacowania oczekiwanych strat kredytowych (parametr PD, parametr LGD, parametr EAD na datę raportową oraz parametr PD na datę początkowego ujęcia) prezentują poniższe zestawienia.
Poszczególne parametry zostały zaprezentowane w pod ziale na 3 homogeniczne portfele:
ekspozycje kredytowe i dłużne papiery wartościowe podmiotów innych n iż osoby fizyczne,
ekspozycje kredytowe wobec osób fizycznych - kredyty hipoteczne w PLN,
ekspozycje kredytowe wobec osób fizycznych - kredyty hipoteczne w walutach obcych.
Ekspozycje kredytowe i dłużne papiery wartościowe podmiotów innych n iż osoby fizyczne:
W tysiącach zł
31.12.2022
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilans owe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycji
Średnie LGD wyrażone w %
średni termin zapadaln ości
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
EKSPOZYCJE BEZ ROZPOZNANEJ UTRATY WARTOŚCI
ekspozycje o niskim ryzyku kredytowym
273 338
0
275 358
0,4%
13
47,4%
5
447
od 0,00 do <0,15%
68 770
0
71 157
0,5%
4
5,6%
3
47
od 0,15% do <0,25%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
od 0,25% do <0,50%
222
0
228
1,8%
1
6,1%
1
0
od 0,5% do <0,75%
472
0
474
4,3%
1
20,3%
0
2
od 0,75% do <2,50%
202 453
0
208 337
0,3%
17
9,2%
2
120
od 2,50% do <10,00%
5 054
0
5 082
0,7%
5
17,2%
7
6
od 10,00% do <45,00%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
od 45,00% do <100,00%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
Faza 1
Razem
550 309
0
560 636
0,3%
41
8,5%
2
622
od 0,00 do <0,15%
3 603
0
3 698
8,6%
8
11,9%
7
637
od 0,15% do <0,25%
30
0
31
3,8%
1
0,3%
2
9
od 0,25% do <0,50%
2 198
0
2 221
44,6%
1
3,2%
9
377
od 0,5% do <0,75%
955
0
974
3,7%
2
4,5%
4
200
od 0,75% do <2,50%
92 250
0
95 177
3,3%
31
22,9%
7
7 327
od 2,50% do <10,00%
9 360
0
9 613
6,0%
9
22,8%
8
833
od 10,00% do <45,00%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
od 45,00% do <100,00%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
Razem
108 396
0
111 714
4,6%
52
22,0%
7
9 383
Faza 2
w tym: POCI
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
Razem ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości
658 705
0
672 350
1,5%
93
12,3%
3
10 005
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 99
W tysiącach zł
31.12.2022
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średnie LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
EKSPOZYCJE Z UTRATĄ WARTOŚCI
do 12 miesięcy
8 812
6
4,9%
7 145
od 13 do 24 miesięcy
1 231
2
3,3%
86
od 25 do 36 miesięcy
4 247
4
14,9%
635
od 37 do 48 miesięcy
5 489
3
35,7%
2 348
od 49 do 60 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 61 do 84 miesięcy
7 891
6
26,7%
2 376
powyżej 84 miesięcy
45 567
41
46,6%
23 121
Faza 3
Razem
73 237
62
36,1%
35 711
do 12 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 13 do 24 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 25 do 36 miesięcy
11 492
1
91,0%
10 457
od 37 do 48 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 49 do 60 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 61 do 84 miesięcy
11 711
4
12,1%
1 573
powyżej 84 miesięcy
4 785
1
14,7%
1 302
POCI
Razem
27 988
6
44,9%
13 332
Razem ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości
101 225
68
38,5%
49 043
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 100
Ekspozycje kredytowe wobec osób fizycznych – kredyty hipoteczne w PLN:
W tysiącach zł
31.12.2022
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilans owe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycj i
Średnie LGD wyrażone w %
średni termin zapadaln ości
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
EKSPOZYCJE BEZ ROZPOZNANEJ UTRATY WARTOŚCI
od 0,00 do <0,15%
274 374
0
279 688
0,2%
1 622
25,6%
19
174
od 0,15% do <0,25%
569 213
0
579 842
0,3%
2 984
27,7%
20
542
od 0,25% do <0,50%
281 799
0
286 945
0,3%
1 395
28,8%
20
279
od 0,5% do <0,75%
199 996
0
203 625
0,4%
1 029
29,2%
21
222
od 0,75% do <2,50%
456 105
0
464 630
0,4%
2 426
28,8%
20
562
od 2,50% do <10,00%
210 652
0
214 541
0,8%
1 159
28,7%
20
550
od 10,00% do <45,00%
37 440
0
38 179
2,2%
196
29,8%
21
260
od 45,00% do <100,00%
2 190
0
2 233
3,5%
12
36,1%
23
25
Faza 1
Razem
2 031 769
0
2 069 683
0,4%
10 823
28,1%
20
2 614
od 0,00 do <0,15%
30 178
0
30 737
1,5%
155
27,6%
21
804
od 0,15% do <0,25%
18 139
0
18 457
9,4%
73
30,7%
20
1 427
od 0,25% do <0,50%
13 367
0
13 599
16,1%
55
29,1%
19
1 463
od 0,5% do <0,75%
9 924
0
10 098
13,1%
47
27,8%
21
918
od 0,75% do <2,50%
27 406
0
27 911
19,5%
123
29,2%
19
3 578
od 2,50% do <10,00%
14 484
0
14 743
24,2%
77
28,2%
19
2 053
od 10,00% do <45,00%
2 931
0
2 988
27,8%
13
35,8%
25
580
od 45,00% do <100,00%
504
0
514
87,7%
2
31,0%
25
153
Razem
116 933
0
119 047
13,4%
545
28,9%
20
10 976
Faza 2
w tym: POCI
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
Razem ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości
2 148 702
0
2 188 730
1,1%
11 368
28,2%
20
13 590
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 101
W tysiącach zł
31.12.2022
Czas w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średnie LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
EKSPOZYCJE Z UTRATĄ WARTOŚCI
do 12 miesięcy
9 303
39
30,1%
2 800
od 13 do 24 miesięcy
7 215
21
23,8%
1 720
od 25 do 36 miesięcy
5 204
26
37,4%
1 946
od 37 do 48 miesięcy
5 847
10
52,1%
3 044
od 49 do 60 miesięcy
6 261
16
45,5%
2 848
od 61 do 84 miesięcy
15 765
38
50,5%
7 963
powyżej 84 miesięcy
79 520
221
60,1%
47 829
Faza 3
Razem
129 115
371
52,7%
68 150
do 12 miesięcy
788
3
0,0%
-47
od 13 do 24 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 25 do 36 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 37 do 48 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 49 do 60 miesięcy
926
4
2,7%
7
od 61 do 84 miesięcy
518
1
0,0%
-4
powyżej 84 miesięcy
2 512
1
48,1%
1 207
POCI
Razem
4 744
9
26,0%
1 163
Razem ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości
133 859
380
51,8%
69 313
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 102
Ekspozycje kredytowe wobec osób fizycznych - kredyty hipoteczne w walutach obcych:
W tysiącach zł
31.12.2022
Skala PD
Pierwotne ekspozycje bilansowe brutto
Ekspozycje pozabilans owe
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Średni PD wyrażone w % - dopuszczalny zakres (od 0% do 100%)
Liczba ekspozycj i
Średnie LGD wyrażone w %
średni termin zapadaln ości
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
EKSPOZYCJE BEZ ROZPOZNANEJ UTRATY WARTOŚCI
od 0,00 do <0,15%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
od 0,15% do <0,25%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
od 0,25% do <0,50%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
od 0,5% do <0,75%
22
0
22
0,4%
1
0,2%
4
0
od 0,75% do <2,50%
2 097
0
2 137
0,2%
2
15,8%
15
1
od 2,50% do <10,00%
118
0
121
0,4%
2
4,1%
5
0
od 10,00% do <45,00%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
od 45,00% do <100,00%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
Faza 1
Razem
2 236
0
2 280
0,2%
5
15,0%
15
1
od 0,00 do <0,15%
601
0
612
5,7%
6
2,5%
6
5
od 0,15% do <0,25%
1 906
0
1 954
4,4%
14
8,1%
8
25
od 0,25% do <0,50%
3 279
0
3 348
5,8%
22
6,0%
8
36
od 0,5% do <0,75%
5 870
0
5 985
4,8%
35
8,8%
8
97
od 0,75% do <2,50%
61 755
0
62 934
8,8%
352
8,2%
10
1 857
od 2,50% do <10,00%
32 401
0
32 928
6,3%
155
10,4%
11
932
od 10,00% do <45,00%
2 563
0
2 600
12,8%
6
2,0%
12
52
od 45,00% do <100,00%
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
Razem
108 375
0
110 361
7,7%
590
8,7%
10
3 004
Faza 2
w tym: POCI
0
0
0
0,0%
0
0,0%
0
0
Razem ekspozycje bez rozpoznanej utraty wartości
110 611
0
112 641
7,6%
595
8,8%
10
3 005
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 103
W tysiącach zł
31.12.2022
CZAS w defaulcie
EAD po ograniczeniu ryzyka kredytowego i zastosowaniu współczynnika konwersji kredytowej
Liczba ekspozycji
Średnie LGD wyrażone w %
Oczekiwana strata kredytowa (ECL)
EKSPOZYCJE Z UTRATĄ WARTOŚCI
do 12 miesięcy
31 846
80
9,0%
2 801
od 13 do 24 miesięcy
42 812
99
11,8%
4 969
od 25 do 36 miesięcy
12 733
18
19,1%
2 436
od 37 do 48 miesięcy
1 245
3
44,3%
552
od 49 do 60 miesięcy
417
1
0,5%
2
od 61 do 84 miesięcy
3 247
5
42,6%
1 384
powyżej 84 miesięcy
6 453
24
50,5%
3 260
Faza 3
Razem
98 753
230
15,8%
15 404
do 12 miesięcy
195
1
1,0%
2
od 13 do 24 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 25 do 36 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 37 do 48 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 49 do 60 miesięcy
0
0
0,0%
0
od 61 do 84 miesięcy
0
0
0,0%
0
powyżej 84 miesięcy
477
1
34,5%
165
POCI
Razem
672
2
24,8%
167
Razem ekspozycje z rozpoznaną utratą wartości
99 425
232
15,8%
15 571
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 104
Wartość bilansowa ekspozycji bez rozpoznanej utraty wartości według okresów przeterminowania prezentuje poniższe zestawienie.
W tysiącach zł
Należności od banków
Przedsiębiorstwa*
Osoby fizyczne
31.12.2022
31.12.2022
31.12.2022
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 1
koszyk 2
- nieprzeterminowane
92
0
555 062
116 411
2 020 494
182 241
- do 30 dni
0
0
74
2 355
8 685
24 137
- powyżej 30 dni do 60 dni
0
0
0
0
0
4 372
- powyżej 60 dni do 90 dni
0
0
0
0
0
2 690
- powyżej 90 dni
0
0
0
0
0
1 497
Razem brutto
92
0
555 136
118 766
2 029 179
214 937
Odpis na oczekiwane straty kredytowe
- nieprzeterminowane
0
0
-627
-10 315
-2 539
-49 629
- do 30 dni
0
0
-0
-370
-107
-6 761
- powyżej 30 dni do 60 dni
0
0
0
0
0
-1 120
- powyżej 60 dni do 90 dni
0
0
0
0
0
-1 150
- powyżej 90 dni
0
0
0
0
0
-342
Razem
0
0
-627
-10 685
-2 646
-59 002
Wartość bilansowa netto należności bez rozpoznanej utraty wartości
92
0
554 509
108 081
2 026 533
155 935
* łącznie z jednostkami samorządu terytorialnego
W tysiącach zł
Należności od banków
Przedsiębiorstwa*
Osoby fizyczne
31.12.2021
31.12.2021
31.12.2021
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 1
koszyk 2
koszyk 1
koszyk 2
- nieprzeterminowane
1 895
0
628 658
176 354
2 370 052
184 544
- do 30 dni
0
0
0
1 101
6 323
22 599
- powyżej 30 dni do 60 dni
0
0
0
0
0
5 265
- powyżej 60 dni do 90 dni
0
0
0
0
0
1 464
- powyżej 90 dni
0
0
0
0
0
166
Razem brutto
1 895
0
628 658
177 455
2 376 375
214 038
Odpis na oczekiwane straty kredytowe
- nieprzeterminowane
-1
0
-740
-1 606
-1 561
-41 226
- do 30 dni
0
0
0
-11
-10
-3 803
- powyżej 30 dni do 60 dni
0
0
0
0
0
-1 147
- powyżej 60 dni do 90 dni
0
0
0
0
0
-274
- powyżej 90 dni
0
0
0
0
0
-23
Razem
-1
0
-740
-1 617
-1 571
-46 473
Wartość bilansowa netto należności bez rozpoznanej utraty wartości
1 894
0
627 918
175 838
2 374 804
167 565
* łącznie z jednostkami samorządu terytorialnego
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 105
Poniższe zestawienie prezentuje wartość bilansową ekspozycji, dla których rozpoznano utratę wartości w podziale na klasy aktywów.
W tysiącach zł
Kredyty udzielone klientom
Przedsiębiorstwa
Osoby fizyczne
2022
2021
2022
2021
Kredyty z utratą wartości
135 177
153 592
199 331
196 877
Szacowane kwoty odzysku z wpłat kredytobiorcy i zabezpieczeń
134 105
98 977
198 528
120 424
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-67 433
-54 875
-151 920
-131 025
Wartość bilansowa netto należności ze stwierdzoną utratą wartości
67 744
98 717
47 411
65 852
Poniższe zestawienie przedstawia odpisy na oczekiwane straty od aktywów niekredytowych (tj. aktywów finansowych innych niż aktywa z tytułu kredytów udzielonych klientom) według stanu na 31.12.202 2 r. i 31.12.2021 r.
W tysiącach zł
Odpisy na oczekiwane straty od aktywów niekredytowych
31.12.2022
31.12.2021
Należności od Banku Centralnego
0
0
Należności od banków
0
-1
Dłużne papiery wartościowe
-125
-65
Razem - odpisy od aktywów nie kredytowych
-125
-66
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 106
Elementem zarządzania ryzykiem kredytowym jest również ograniczanie poziomu koncentracji ekspozycji kredytowych wobec pojedynczych dłużników lub grupy dłużników powiązanych, a także przeciwdziałanie potencjalnym stratom mogącym powstać w związku z występowaniem w Banku znaczących ekspozycji wobec podmiotów należących do jednego sektora gospodarczego, pochodzących z jednego reg ionu geograficznego bądź powiązanych w inny spos ób.
Bank ogranicza powyższe ryzyko poprzez system limitów wewnętrznych i zewnętrznych.
Bank przeprowadza także testy warunków skrajnych na ryzyka koncentracji.
Poniższe zestawienie prezentuje 10 największych eks pozycji kredytowych znajdujących się w portfelu Banku.
W tysiącach zł/ %
31 grudnia 2022 r.
31 grudnia 2021 r.
Rodzaj
Ekspozycja całkowita w tysiącach złotych
Udział ekspozycji w portfelu kredytowym
Rodzaj
Ekspozycja całkowita w tysiącach złotych
Udział ekspozycji w portfelu kredytowym
Komercja(*)
57 733
1,8%
JST
61 000
1,7%
JST
48 823
1,5%
JST
60 491
1,6%
Komercja(**)
44 839
1,4%
Komercja(*)
58 654
1,6%
Komercja(*)
44 615
1,4%
Komercja(*)
56 918
1,5%
Komercja(**)
40 704
1,3%
Komercja(**)
55 978
1,5%
Komercja(*)
40 112
1,2%
JST
50 432
1,4%
JST
36 667
1,1%
Komercja(*)
46 437
1,3%
Komercja(*)
35 064
1,1%
Komercja(*)
45 669
1,2%
JST
31 969
1,0%
JST
40 267
1,1%
JST
30 032
0,9%
Komercja(**)
40 089
1,1%
(*) – ekspozycja objęta częściową gwarancją spła ty wystawioną przez Bank Pekao S.A.
(**) – ekspozycja w całości objęta gwarancją spłaty wystawioną p rzez Bank Pekao S.A.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 107
Koncentracja ryzyka kredytowego w ujęciu geograficznym jest przedstawion a w zestawieniu poniżej.
W tysiącach zł/ %
31.12.2022
31.12.2021
%
%
Mazowieckie
1 100 005
33,7
1 284 563
34,3
Dolnośląskie
367 262
11,3
381 181
10,2
Kujawsko-pomorskie
101 229
3,1
128 725
3,4
Lubelskie
148 402
4,6
222 618
5,9
Lubuskie
51 006
1,6
64 048
1,7
Łódzkie
165 611
5,1
160 369
4,3
Małopolskie
234 130
7,2
261 822
7,0
Opolskie
23 119
0,7
34 986
0,9
Podkarpackie
42 803
1,3
66 696
1,8
Podlaskie
44 992
1,4
72 141
1,9
Pomorskie
362 719
11,2
317 628
8,5
Śląskie
139 901
4,3
174 794
4,7
Świętokrzyskie
22 836
0,7
49 381
1,3
Warmińsko-mazurskie
70 449
2,2
98 201
2,6
Wielkopolskie
206 998
6,4
234 377
6,3
Zachodnio-pomorskie
170 591
5,2
194 336
5,2
Nierezydenci
474
0,0
1 129
0,0
Razem - kredyty udzielone klientom brutto
3 252 527
100
3 746 995
100
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-292 314
-236 301
Razem - kredyty udzielone klientom netto
2 960 213
3 510 694
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 108
Koncentracja ryzyka kredytowego w ujęciu branżowym jest przedstawion a w zestawieniu poniżej.
W tysiącach zł/ %
31.12.2022
31.12.2021
%
%
Osoby fizyczne
2 443 447
75,1
2 787 289
74,4
Obsługa nieruchomości
328 761
10,1
436 481
11,6
Handel
22 004
0,7
24 515
0,7
Transport i turystyka
109 117
3,4
113 273
3,0
Budownictwo
3 017
0,1
3 951
0,1
Produkcja
13 661
0,4
21 797
0,6
Edukacja, ochrona zdrowia, kultura i sport
826
0,0
874
0,0
Inna działalność usługowa
58 256
1,8
59 875
1,6
Rolnictwo
100
0,0
92
0,0
Samorządy lokalne
273 338
8,4
298 848
8,0
Razem - kredyty udzielone klientom brutto
3 252 527
100
3 746 995
100
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-292 314
-236 301
Razem - kredyty udzielone klientom netto
2 960 213
3 510 694
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 109
Podstawowym elementem ograniczania strat kredytowych związanych z brakiem możliwości klientów do spłaty swoich zobowiązań wobec Banku zabezpieczenia ustanawiane na etapie udzielania kredytu, a w niektórych przypadkach także w trakcie okresu kredytowania.
Nadrzędnym rodzajem stosowanych zabezpieczeń hipoteki na kredytowanych nieruchomościach, przy których ustanawianiu Bank kieruje się m.in. następującymi zasadami:
zabezpieczenia hipoteczne przyjmowane przez Bank muszą spełniać warunki określone w Ustawie o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz reg ulacjach nadzorczych skierowanych do banków h ipotecznych,
zabezpieczenia przyjmowane tylko jako wsparcie kredytu i nie mogą być wykorzystane jako substytut zdolności klienta do regulowania swoich zobowiązań,
wymagana jest poświadczona i dokładna wycena nieruch omości,
przyjmowana wartość zabezpieczenia powinna odzwierciedlać jego wartość bankowo-hipoteczną oraz wartość rynkową, a częstotliwość wyceny powinna być adekwa tna.
Dodatkowe, uzupełniające w stosunku do hipotek zabezpieczenia - w zależności od specyfiki transakcji kredytowej - obejmują m.in.:
przeniesienie praw do polisy ubezpieczeniowej nieruchomości (ubezpieczenie budowy w okresie realizacji inwestycji i budynku po zakończeniu inwestycji) i deklaracja poddania się egzekucji Kredytobiorcy/ Akcjonariuszy/ Udziałowców/ Poręczycieli,
weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową,
przeniesienie wierzytelności z bieżących i przyszłych kontraktów (w tym m.in. Kontraktu z GW, Inwestorem zastępczym, Umowy o zarządzanie) z obecnych i przyszłych wierzytelności Kredytobiorcy z umów najmu,
kaucja/depozyt,
upoważnienie do rachunku bieżącego Kredy tobiorcy (pełnomocnictwo wraz z blokadą warunkową),
przeniesienie wierzytelności z rachunku czynszowego wraz z upoważnieniem do tego rachunku (jeśli określona nieruchomość jest wynajmowana), zastaw rejestrowy (zwykły do czasu rejestracji) na prawach do wszystkich rachunków bankowych wraz z blokadą i nieodwołalnym pełnomocnictwem (blokada warunkowa do rachunku bieżącego),
w odniesieniu do Spółek Specjalnego Przeznaczen ia:
zastaw rejestrowy na wszystkich udziałach/akcjach Spółki,
poręczenie udziałowców/akcjonariuszy Spółki,
cesja praw z gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej dobrego w ykonania z gwarancji zwrotu zaliczek,
zastaw rejestrowy na aktywach Kredytobiorcy,
rachunek „do zatrzymania” części płatności dla wykonawców,
zabezpieczenie przekroczenia budżetu/pokrycie niedoboru gotówki w formie umowy wsparcia lub gwarancji korporacyjnej/poręczenia udziałowców/akcjonariuszy,
ubezpieczenie od „spadku dochodów”,
ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej,
umowa podporządkowania z udziałowcami i pożyczkodawc ami,
cesja praw z wierzytelności z umów pożyczek,
gwarancja obsługi odsetek/kredytu wystawiona przez udz iałowców w fazie budowy/w fazie inwestycji,
nieodwołalne pełnomocnictwo notarialne do zbycia nieruchomości do c zasu prawomocnego wpisu hipoteki do KW.
Istotnym elementem zarządzania ryzykiem kredytowym również działania mające na celu minimalizowanie potencjalnych strat kredytowych związanych z mniejszą skutecznością przyjętych zabezpieczeń (w tym w wyniku spadku cen rynkowych nieruchomości) w sytuacjach, gdy Bank będzie zmuszony skorzystać z p rzyjętych zabezpieczeń.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 110
Bank ogranicza to ryzyko m.in. poprzez ograniczenia w zakresie dopuszczalnego poziomu wartości LTV (Loan to Value - stosunek wartości ekspozycji kredytowej do wartości zabezpieczenia na nieruchomości) w momencie udzielania kredytu (w szczególności uwzględniając wymagania rekomendacji „S” Komisji Nadzoru Finansowego w tym zakresie). Poziom LTV jest także na bieżąco monitorowany w trakcie całego okresu kredytowan ia.
Bank analizuje koncentrację w ramach poziomów LTV, co ma szczególne znaczenie w przypadku kredytów mieszkaniowych dla osób fizycznych. Poniżej przedstawiono strukturę portfela kredytów mieszkaniowych dla osób fizycznych wg poziomu LTV.
W tysiącach zł
Kredyty mieszkaniowe dla osób fizycznych
31.12.2022
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
RAZEM
0% < LTV <= 50%
459 033
56 157
27 869
543 059
50% < LTV <= 70%
915 116
50 479
27 453
993 048
70% < LTV <= 90%
625 623
47 092
21 572
694 287
90% < LTV <= 100%
0
122
4 057
4 179
100% < LTV
130
0
10 734
10 864
Razem brutto
1 999 902
153 850
91 685
2 245 437
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-2 589
-28 442
-62 080
-93 111
Razem netto
1 997 313
125 408
29 605
2 152 326
W tysiącach zł
Kredyty mieszkaniowe dla osób fizycznych
31.12.2021
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
RAZEM
0% < LTV <= 50%
421 695
54 096
25 945
501 736
50% < LTV <= 70%
1 011 180
39 326
29 570
1 080 076
70% < LTV <= 90%
909 580
44 631
21 095
975 306
90% < LTV <= 100%
0
120
3 131
3 251
100% < LTV
136
0
5 015
5 151
Razem brutto
2 342 591
138 173
84 756
2 565 520
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-1 497
-26 016
-52 177
-79 690
Razem netto
2 341 094
112 157
32 579
2 485 830
Na dzień 31 grudnia 2022 roku średnie LTV dla portfela kredytów mieszkaniowych dla osób fizycznych wyniosła 60,27% (na 31 grudnia 2021 roku 62,60%), przy średnim wskaźniku LTV dla całego portfela wynoszącym 59,86% (na 31 grudnia 2021 roku 60,45%).
Bank przeprowadza także testy warunków skrajnych związanych z ryzykiem spadku cen rynkowych nieruchomości stanowiących zabezpieczenie ekspozycji kredytowych.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 111
Koncentracja ryzyka kredytowego pod względem typów nieruchomości zabezpieczających poszczególne ekspozycje jest przedstawiona w zestawieniu poniżej.
W tysiącach zł/ %
31.12.2022
31.12.2021
%
%
Biura
239 981
7,4
248 579
6,6
Domy
360 245
11,1
414 044
11,1
Grunty
789
0,0
880
0,0
Hotele
154 980
4,8
160 852
4,3
Lokale mieszkalne
2 061 246
63,3
2 356 601
62,9
Magazyny
25 217
0,8
50 027
1,3
Obiekty gastronomiczne
259
0,0
3 549
0,1
Obiekty handlowe
74 924
2,3
142 698
3,8
Obiekty produkcyjne
3 480
0,1
4 205
0,1
Pozostałe
58 068
1,8
66 712
1,8
Administracja samorządowa(*)
273 338
8,4
298 848
8,0
Razem - kredyty udzielone klientom brutto
3 252 527
100
3 746 995
100
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
-292 314
-236 301
Razem - kredyty udzielone klientom netto
2 960 213
3 510 694
(*) kredyty udzielone administracji samorządowej nie są zab ezpieczone nieruchomościami
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 112
Poniższe tabele przedstawiają zmiany poziomu odpisów oraz wartości bilansowej brutto aktywów finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik w podziale na klasy aktywó w finansowych.
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem należności od banków i NBP brutto wg stanu na 01.01.2022
1 895
0
0
0
1 895
Transfer do Koszyka 1
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 2
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 3
0
0
0
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu (w tym spisania i modyfikacje skutkujące wyłączeniem z bilansu)
0
0
0
0
0
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe spłacone w okresie
-1 805
0
0
0
-1 805
Różnice kursowe
2
0
0
0
2
Inne zmiany
0
0
0
0
0
Razem należności od banków i NBP brutto wg stanu na 31.12.2022
92
0
0
0
92
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem odpisy na należności od banków i NBP wg stanu na 01.01.2022
1
0
0
0
1
Transfer do Koszyka 1
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 2
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 3
0
0
0
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone (w tym spisane) z bilansu
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe spłacone w okresie
0
0
0
0
0
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)
-1
0
0
0
-1
Zmiany w konstrukcji modeli i parametrów ryzyka
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
0
0
0
0
0
Inne zmiany
0
0
0
0
0
Razem odpisy na należności od banków i NBP wg stanu na 31.12.2022
0
0
0
0
0
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 113
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem należności od banków i NBP brutto wg stanu na 01.01.2021
181
0
0
0
181
Transfer do Koszyka 1
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 2
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 3
0
0
0
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
5 008
0
0
0
5 008
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu (w tym spisania i modyfikacje skutkujące wyłączeniem z bilansu)
0
0
0
0
0
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe spłacone w okresie
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
-5
0
0
0
-5
Inne zmiany
-3 289
0
0
0
-3 289
Razem należności od banków i NBP brutto wg stanu na 31.12.2021
1 895
0
0
0
1 895
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem odpisy na należności od banków i NBP wg stanu na 01.01.2021
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 1
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 2
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 3
0
0
0
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
3
0
0
0
3
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone (w tym spisane) z bilansu
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe spłacone w okresie
0
0
0
0
0
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)
0
0
0
0
0
Zmiany w konstrukcji modeli i parametrów ryzyka
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
0
0
0
0
0
Inne zmiany
-2
0
0
0
-2
Razem odpisy na należności od banków i NBP wg stanu na 31.12.2021
1
0
0
0
1
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 114
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem kredyty udzielone klientom brutto wg stanu na 01.01.2022
3 005 033
391 289
318 743
31 930
3 746 995
Transfer do Koszyka 1
93 056
-90 884
-2 172
0
0
Transfer do Koszyka 2
-170 240
176 820
-6 580
0
0
Transfer do Koszyka 3
-4 833
-50 901
55 734
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
142 944
0
0
1 255
144 199
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu (w tym spisania i modyfikacje skutkujące wyłączeniem z bilansu)
0
0
-24 606
0
-24 606
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu
0
0
0
0
0
Spłaty w okresie
-453 640
-94 698
-39 352
0
-587 690
Różnice kursowe
8 830
3 991
60
3
12 884
Inne zmiany, w tym efekt tzw. „wakacji kredytowych”
-36 835
-1 914
-722
216
-39 255
Razem kredyty udzielone klientom brutto wg stanu na 31.12.2022
2 584 315
333 703
301 105
33 404
3 252 527
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem odpisy na kredyty udzielone klientom wg stanu na 01.01.2022
2 312
48 016
172 939
13 034
236 301
Transfer do Koszyka 1
8 299
-7 742
-557
0
0
Transfer do Koszyka 2
-470
2 935
-2 465
0
0
Transfer do Koszyka 3
-3
-9 105
9 108
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
423
0
0
113
536
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone (w tym spisane) z bilansu
0
0
-24 606
0
-24 606
Aktywa finansowe spłacone w okresie
-147
-2 042
-1 526
0
-3 715
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)
693
24 929
55 166
785
81 573
Zmiany w konstrukcji modeli i parametrów ryzyka
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
13
37
297
3
350
Inne zmiany
-7 847
12 659
-5 086
2 149
1 875
Razem odpisy na kredyty udzielone klientom wg stanu na 31.12.2022
3 273
69 687
203 270
16 084
292 314
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 115
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem kredyty udzielone klientom brutto wg stanu na 01.01.2021
1 974 019
464 505
287 556
33 008
2 759 088
Transfer do Koszyka 1
109 658
-108 819
-839
0
0
Transfer do Koszyka 2
-187 381
189 142
-1 761
0
0
Transfer do Koszyka 3
-10 418
-62 191
72 609
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
1 392 805
0
0
0
1 392 805
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu (w tym spisania i modyfikacje skutkujące wyłączeniem z bilansu)
0
0
-8 468
-40
-8 508
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu
0
0
0
0
0
Spłaty w okresie
-277 344
-99 489
-33 615
-1 068
-411 516
Różnice kursowe
-177
7 943
3 296
21
11 083
Inne zmiany
3 871
198
-35
9
4 043
Razem kredyty udzielone klientom brutto wg stanu na 31.12.2021
3 005 033
391 289
318 743
31 930
3 746 995
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem odpisy na kredyty udzielone klientom wg stanu na 01.01.2021
2 793
18 813
110 394
12 491
144 491
Transfer do Koszyka 1
3 666
-3 463
-203
0
0
Transfer do Koszyka 2
-444
773
-329
0
0
Transfer do Koszyka 3
-16
-8 902
8 918
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
765
0
0
0
765
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone (w tym spisane) z bilansu
0
0
-8 468
-40
-8 508
Aktywa finansowe spłacone w okresie
-105
-250
-4 544
0
-4 899
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)
-1 147
29 928
72 057
351
101 189
Zmiany w konstrukcji modeli i parametrów ryzyka
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
-2
140
208
5
351
Inne zmiany
-3 198
10 977
-5 094
227
2 912
Razem odpisy na kredyty udzielone klientom wg stanu na 31.12.2021
2 312
48 016
172 939
13 034
236 301
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 116
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem dłużne papiery wartościowe brutto wg stanu na 01.01.2022
159 003
0
0
0
159 003
Transfer do Koszyka 1
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 2
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 3
0
0
0
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
177 211
0
0
0
177 211
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu (w tym spisania i modyfikacje skutkujące wyłączeniem z bilansu)
0
0
0
0
0
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe spłacone w okresie
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
0
0
0
0
0
Inne zmiany
-1 675
0
0
0
-1 675
Razem dłużne papiery wartościowe brutto wg stanu na 31.12.2022
334 539
0
0
0
334 539
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem odpisy na dłużne papiery wartościowe wg stanu na 01.01.2022
65
0
0
0
65
Transfer do Koszyka 1
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 2
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 3
0
0
0
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
66
0
0
0
66
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone (w tym spisane) z bilansu
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe spłacone w okresie
0
0
0
0
0
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)
0
0
0
0
0
Zmiany w konstrukcji modeli i parametrów ryzyka
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
0
0
0
0
0
Inne zmiany
-6
0
0
0
-6
Razem odpisy na dłużne papiery wartościowe wg stanu na 31.12.2022
125
0
0
0
125
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 117
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem dłużne papiery wartościowe brutto wg stanu na 01.01.2021
130 668
0
0
0
130 668
Transfer do Koszyka 1
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 2
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 3
0
0
0
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
29 407
0
0
0
29 407
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone z bilansu (w tym spisania i modyfikacje skutkujące wyłączeniem z bilansu)
0
0
0
0
0
Modyfikacje nieskutkujące wyłączeniem z bilansu
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe spłacone w okresie
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
0
0
0
0
0
Inne zmiany
-1 072
0
0
0
-1 072
Razem dłużne papiery wartościowe brutto wg stanu na 31.12.2021
159 003
0
0
0
159 003
W tysiącach zł
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Razem odpisy na dłużne papiery wartościowe wg stanu na 01.01.2021
53
0
0
0
53
Transfer do Koszyka 1
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 2
0
0
0
0
0
Transfer do Koszyka 3
0
0
0
0
0
Nowopowstałe / nabyte / udzielone aktywa finansowe
12
0
0
0
12
Aktywa finansowe sprzedane w okresie
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe wyłączone (w tym spisane) z bilansu
0
0
0
0
0
Aktywa finansowe spłacone w okresie
0
0
0
0
0
Zmiany w poziomie ryzyka kredytowego (wyłączając transfery między koszykami)
0
0
0
0
0
Zmiany w konstrukcji modeli i parametrów ryzyka
0
0
0
0
0
Różnice kursowe
0
0
0
0
0
Inne zmiany
0
0
0
0
0
Razem odpisy na dłużne papiery wartościowe wg stanu na 31.12.2021
65
0
0
0
65
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 118
Warunki umowy kredytowej, której stroną jest Bank, mogą być modyfikowane w trakcie okresu kredytowania z różnych przyczyn. Jeżeli warunki umowy aktywa finansowego ulegają zmianie, Bank dokonuje oceny, czy przepływy pieniężne generowane przez zmodyfikowane aktywo różnią się istotnie od tych generowanych przez to aktywo przed modyfikacją warunków jego umowy. Ocena czy dana modyfikacja aktywów finansowych jest modyfikacją istotną czy nieistotną zależy od spełnienia kryteriów jakościowych i ilościowych. Szczegółowe zasady zostały opisane w notach dotyczących zasad rachunkowości.
Poniższa tabela prezentuje informacje dotyczące aktywów finansowych, które podlegały modyfikacji (z wyłączeniem modyfikacji z tytułu wakacji kredytowych) nie powodującej wyłączenia z bilansu i dla których odpis na oczekiwane straty kredytowe kalkulowany był jako strata kredytowa w okresie życia eksp ozycji.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
AKTYWA FINANSOWE, KTÓRE PODLEGAŁY MODYFIKACJI W OKRESIE
Wartość bilansowa według zamortyzowanego kosztu przed modyfikacją
10 906
23 352
Zysk/strata rozpoznana na modyfikacji
-3
-8
AKTYWA FINANSOWE, KTÓRE PODLEGAŁY MODYFIKACJI OD MOMENTU POCZĄTKOWEGO UJĘCIA
Wartość bilansowa aktywów finansowych, dla których Bank w okresie zmienił sposób kalkulacji odpisu z tytułu utraty wartości – z horyzontu dożywotniego na okres 12 miesięcy
1 337
532
Poniższa tabela prezentuje informacje dotyczące aktywów finansowych, które podlegały modyfikacji powodującej wyłączenia z bilansu i które w momencie początkowego ujęcia mają stwierdzoną utratę wartości (tj. kredyty POCI).
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Kredyty udzielone klientom według wartości brutto
3 252 527
3 746 995
w tym kredyty POCI:
33 403
31 930
Przedsiębiorstwa
27 987
28 090
Osoby fizyczne
5 416
3 840
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe dla kredytów POCI
-16 084
-13 033
Kredyty udzielone klientom netto POCI
17 319
18 897
Poniższe zestawienie pokazuje zmianę wartości bilansowych kredytó w POCI na początek i na koniec okresu.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Wartość bilansowa netto na początek okresu
18 897
20 517
Odpis na oczekiwane straty kredytowe
-3 051
-542
Wartość brutto kredytów i pożyczek nowo ujętych w okresie
1 255
0
Inne zmiany/spłaty
218
-1 078
Wartość bilansowa netto na koniec okresu
17 319
18 897
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 119
Praktyki forbearance
Bank jako ekspozycje forborne klasyfikuje kredyty w przypadku, których zostały podjęte działania mające na celu dokonanie uzgodnionych z dłużnikiem zmian warunków umowy, wymuszonych jego trudną sytuacją finansową (działania restrukturyzacyjne wprowadzające udogodnienia, które w innym przypa dku nie byłyby przyznane).
Przesłanką wejścia ekspozycji kredytowej do statusu forborne jest zmiana warunków obsługi zobowiązań kredytowych w związku wystąpieniem trudności finansowych po stronie klienta poprzez m.in:
podpisanie aneksu do umowy, w tym podpisanie aneksu obejmującego częściowe lub całkowite umorzenie długu w drodze spisania,
refinansowanie ekspozycji,
zezwolenie przez Bank na skorzystanie przez klienta z wbudowanych klauzul restrukturyzacyjnych w stosunku do klienta zagrożonego wystąpieniem sytuacji default.
Celem ww. działań jest przywrócenie dłużnikowi zdolności wywiązania się ze zobowiązań wobec Banku oraz maksymalizacja efektywności zarządzania wierzytelnościami trudnymi.
Klasyfikacja do statusu forborne następuje na poziomie kredytu.
Status forborne jest nadawany ekspozycji kredytowej i klasyfikuje do koszyka 2, w przypadku której klient znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, jeśli zastosowano przynajmniej jedno działanie typu forborne, w celu uzdrowienia sytuacji lub minimalizacji strat po stronie banku. Działania typu forborne polegają na zmianie warunków obsługi kredytu, które indywidulanie ustalane wobec każdego kon taktu i mogą obejmować m.in.:
wydłużenie terminu zapadalności lub okresu spłaty,
zawieszenie spłat kapitału,
zawieszenie spłat ekspozycji,
obniżenie marży odsetkowej,
wzrost poziomu kredytowania (w przypadku klienta w sytuacji default, pod warunkiem pozytywnej oceny klienta do spłaty zadłużenia),
kapitalizacja odsetek zaległych w spłacie,
pozyskanie dodatkowego zabezpieczenia, jeśli wystąpiło inne d ziałanie typu forborne,
częściowe albo całkowite umorzenie długu.
Ekspozycja przestaje być klasyfikowana jako forborne, gdy s pełnione są wszystkie poniższe warunki:
ekspozycja nie jest klasyfikowana jako non-performing (ekspozycja performing, PE) po uprzedniej ocenie sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta,
ekspozycja jest klasyfikowana jako performing co najmniej od 24 miesięcy (tzw. okres próby, ang. probation period),
przez co najmniej połowę okresu próby klient terminowo obsługiwał swoje zobowiązanie zgodnie z warunkami umowy, przy czym kwota spłat nie jest nieznacząca,
żadna ekspozycja klienta nie jest przeterminowana powyżej 30 d ni na koniec okresu próby.
Niezależnie od postanowień powyżej Bank zaprzestaje uznawać eskpozycje za forborne w sytuacji, gdy restrukturyzacja nie przyniosła spodziewanego efektu i Bank przystopuje do egzekucji kredytu.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 120
Struktura kredytów i pożyczek udzielonych klientom podlegających forbearan ce jest przedstawiona w zestawieniu poniżej.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Kredyty udzielone klientom według wartości brutto
3 252 527
3 746 995
w tym forbearance:
51 262
79 230
Przedsiębiorstwa
30 646
54 610
Osoby fizyczne
20 616
24 620
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe kredytów udzielonych klientom forbearance
-17 576
-13 865
Kredyty udzielone klientom netto forbearance
33 686
65 365
Analiza jakościowa ekspozycji forbearance według okresów przeterminowania jest przedstawiona na poniższym zestawieniu.
W tysiącach zł
31.12.2022
Koszyk 1 i 2
Koszyk 3
POCI
Razem
Kredyty udzielone klientom forbearance według wartości brutto, w tym:
5 743
27 364
18 155
51 262
- nieprzeterminowane
5 743
18 316
1 136
25 195
- do 1 miesiąca
0
6 193
5 110
11 303
- powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
0
892
4 784
5 676
- powyżej 3 miesięcy do 1 roku
0
764
7 125
7 889
- powyżej 1 roku do 5 lat
0
829
0
829
- powyżej 5 lat
0
370
0
370
Odpisy na kredyty udzielone klientom forbearance w tym:
-459
-13 162
-3 955
-17 576
- nieprzeterminowane
-459
-7 068
-567
-8 094
- do 1 miesiąca
0
-4 827
201
-4 626
- powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
0
-251
-1 302
-1 553
- powyżej 3 miesięcy do 1 roku
0
-601
-2 287
-2 888
- powyżej 1 roku do 5 lat
0
-328
0
-328
- powyżej 5 lat
0
-87
0
-87
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 121
W tysiącach zł
31.12.2021
Koszyk 1 i 2
Koszyk 3
POCI
Razem
Kredyty udzielone klientom forbearance według wartości brutto, w tym:
6 883
53 494
18 853
79 230
- nieprzeterminowane
6 768
46 198
2 994
55 960
- do 1 miesiąca
115
1 572
9 261
10 948
- powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
0
3 145
6 598
9 743
- powyżej 3 miesięcy do 1 roku
0
1 162
0
1 162
- powyżej 1 roku do 5 lat
0
485
0
485
- powyżej 5 lat
0
932
0
932
Odpisy na kredyty udzielone klientom forbearance w tym:
-554
-11 072
-2 239
-13 865
- nieprzeterminowane
-554
-8 571
-23
-9 148
- do 1 miesiąca
0
-584
-1 188
-1 772
- powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy
0
-732
-1 028
-1 760
- powyżej 3 miesięcy do 1 roku
0
-459
0
-459
- powyżej 1 roku do 5 lat
0
-485
0
-485
- powyżej 5 lat
0
-241
0
-241
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 122
Poniższe zestawienie pokazuje zmianę wartości bilansowych kredytów i pożyczek udzielonych klientom podlegających forbearance na początek i na koniec okresu.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Wartość bilansowa netto na początek okresu
65 365
62 035
Odpis na oczekiwane straty kredytowe
3 729
-13 009
Wartość brutto kredytów i pożyczek wyłączonych w okresie
-22 260
-14 880
Wartość brutto kredytów i pożyczek nowo ujętych w okresie
0
22 260
Inne zmiany/spłaty
-13 148
8 959
Wartość bilansowa netto na koniec okresu
33 686
65 365
Struktura ekspozycji forbearance w ujęciu branżowym jest przedstawiona w zesta wieniu poniżej.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Osoby fizyczne
20 616
24 620
Obsługa nieruchomości
7 226
30 001
Handel
0
0
Transport i turystyka
23 420
24 609
Budownictwo
0
0
Produkcja
0
0
Pozostałe branże
0
0
Kredyty udzielone klientom forbearance według wartości brutto
51 262
79 230
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe kredytów udzielonych klientom forbearance
-17 576
-13 865
Razem wartość bilansowa netto
33 686
65 365
Struktura ekspozycji forbearance według typu postępowania jest przeds tawiona w zestawieniu poniżej.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Zmiana warunków umowy
51 262
79 230
Refinansowanie
0
0
Kredyty udzielone klientom forbearance według wartości brutto
51 262
79 230
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe kredytów udzielonych klientom forbearance
-17 576
-13 865
Razem wartość bilansowa netto
33 686
65 365
Kwota ujętych przychodów z tytułu odsetek związanych z kredytami udzielonymi klientom, które podlegały forbearance na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosiła 1 735 tys. zł (na dzień 31 grudnia 2021 roku wynosiła odpowiednio 1 717 tys. zł).
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 123
Dodatkowe ujawnienia portfela walutowego
Walutowy portfel kredytowy Banku stanowił na koniec 2021 roku 17,5% ogólnej wartości brutto portfela kredytowego (głównie w EUR – 9,4% i w CHF – 8,1%).
Wartość bilansowa portfela kredytowego w podziale na waluty ekspozycji.
W tysiącach zł
31.12.2022
Przedsiębiorstwa
Przedsiębiorcy indywidualni
Osoby fizyczne
Instytucje sektora publicznego
Wartość brutto ogółem
486 592
49 149
2 443 448
273 338
w tym zaangażowania w PLN
122 493
32 059
2 255 358
273 338
w tym zaangażowania w CHF
60 732
17 090
184 666
0
w tym zaangażowania w EUR
303 367
0
3 066
0
w tym zaangażowania w USD
0
0
358
0
Odpis ogółem
-58 601
-19 697
-213 569
-447
w tym zaangażowania w PLN
-42 137
-10 647
-90 224
-447
w tym zaangażowania w CHF
-16 302
-9 050
-123 238
0
w tym zaangażowania w EUR
-162
0
-85
0
w tym zaangażowania w USD
0
0
-22
0
Wartość netto ogółem
427 991
29 452
2 229 879
272 891
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 124
W tysiącach zł
31.12.2021
Przedsiębiorstwa
Przedsiębiorcy indywidualni
Osoby fizyczne
Instytucje sektora publicznego
Wartość brutto ogółem
609 115
51 743
2 787 289
298 848
w tym zaangażowania w PLN
148 650
32 830
2 565 103
298 848
w tym zaangażowania w CHF
68 073
18 913
218 475
0
w tym zaangażowania w EUR
392 392
0
3 327
0
w tym zaangażowania w USD
0
0
384
0
Odpis ogółem
-48 122
-8 614
-179 069
-496
w tym zaangażowania w PLN
-45 427
-8 022
-76 542
-496
w tym zaangażowania w CHF
-2 003
-592
-102 471
0
w tym zaangażowania w EUR
-692
0
-56
0
w tym zaangażowania w USD
0
0
0
0
Wartość netto ogółem
560 993
43 129
2 608 220
298 352
Struktura ekspozycji dla istotnych walut według wartości bilansowej netto ze względu na u tratę wartości i przeterminowanie
W tysiącach zł
31.12.2022
Ekspozycje w CHF
Ekspozycje w EUR
Wartość bilansowa netto koszyk 1 i 2
97 999
306 021
0 dni
91 152
305 955
1-30 dni
6 313
66
31-60 dni
82
0
61-90 dni
226
0
powyżej 90 dni
226
0
Wartość bilansowa netto koszyk 3
15 899
165
0 dni
9 079
20
1-30 dni
2 019
0
31-60 dni
1 548
0
61-90 dni
1 035
0
powyżej 90 dni
2 218
145
Razem wartość bilansowa netto
113 898
306 186
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 125
Struktura ekspozycji dla istotnych walut według wartości bilansowej brutto ze względu na LTV.
W tysiącach zł
31.12.2022
Przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwa indywidualne
Osoby fizyczne
LTV
Ekspozycje w CHF
Ekspozycje w EUR
Ekspozycje w CHF
Ekspozycje w EUR
Ekspozycje w CHF
Ekspozycje w EUR
0-50%
40 907
46 853
9 194
0
91 834
1 008
50%-80%
19 825
256 514
7 896
0
64 280
2 058
80%-100%
0
0
0
0
23 955
0
100%-120%
0
0
0
0
2 336
0
120%-150%
0
0
0
0
2 261
0
>150%
0
0
0
0
0
0
Razem brutto
60 732
303 367
17 090
0
184 666
3 066
Odpisy
-16 302
-162
-9 050
0
-123 238
-85
Razem netto
44 430
303 205
8 040
0
61 428
2 981
Struktura ekspozycji dla istotnych walut według wartości bilansowej brutto według lat udzielenia kredytu.
W tysiącach zł
31.12.2022
Przedsiębiorstwa
Przedsiębiorstwa indywidualne
Osoby fizyczne
Rok udzielenia kredytu
Ekspozycje w CHF
Ekspozycje w EUR
Ekspozycje w CHF
Ekspozycje w EUR
Ekspozycje w CHF
Ekspozycje w EUR
2000-2006
60 732
1 479
17 090
0
85 461
942
2007
0
0
0
0
16 615
0
2008
0
222
0
0
82 590
2 124
2009
0
0
0
0
0
0
2010
0
0
0
0
0
0
2011
0
0
0
0
0
0
2012
0
0
0
0
0
0
2013-2020
0
301 666
0
0
0
0
Razem brutto
60 732
303 367
17 090
0
184 666
3 066
Odpisy
-16 302
-162
-9 050
0
-123 238
-85
Razem netto
44 430
303 205
8 040
0
61 428
2 981
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 126
Ryzyko prawne związane z kredytami hipotecznymi w CHF
Postępowania sądowe związane z kredytami hipotecznymi w CHF
W okresie od dnia 3 października 2019 roku tj. wydania przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) orzeczenia w sprawie kredytu indeksowanego do CHF udzielonego przez inny bank, w którym dokonał wykładni przepisów dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich na kanwie umowy kredytu indeksowanego do CHF, obserwowany jest stały napływ do polskich sądów powszechnych pozwów kredytobiorców kwestionujących ważność umów kredytów denominowanych i indeksowanych do CHF. TSUE wskazał skutki uznania ewentualnej abuzywności klauzul przeliczeniowych przez sąd krajowy, nie badając jednocześnie w ogóle ewentualnej abuzywności postanowień umownych. TSUE nie przesądził, że w przypadku ustalenia przez sąd krajowy ewentualnej abuzywności automatycznie nastąpić powinno ustalenie przez sąd nieważności całej umowy. Ocena w tym zakresie pozostaje do rozstrzygnięcia przez sąd krajowy.
Orzeczenie TSUE stanowi ogólne wytyczne dla polskich sąd ów. Ostateczne rozstrzygnięcia podejmowane przez polskie sądy dokonywane na podstawie przepisów UE interpretowanych zgodnie z wyrokiem TSUE, mając na uwadze przepisy prawa krajowego i analizę indywidualnych okoliczności każdej sprawy. Jednocześnie w oparciu o dotychczasowe orzecznictwo polskich sądów można mówić o ukształtowaniu się linii orzeczniczej w sprawach kredytów hipotecznych w CHF, która co do zasady jest negatywna dla banków (w przeważającej mierze to wyroki unieważniające umowy kredytu), przy czym nadal występują orzeczenia korzystne dla banków .
Nadal obserwowany jest trend zadawania przez polskie sądy pytań prawnych do TSUE i Sądu Najwyższego dotyczących wątpliwości prawnych pojawiających się na tle kredytów denominowanych i indeksowanych. Do chwili obecnej nadal nie został rozpatrzony wniosek zgłoszony w dniu 29 stycznia 2021 roku przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego do pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w kwestii rozstrzygnięcia zagadnień prawnych związanych z walutowymi kredytami hipotecznymi w CHF odnoszących się w szczególnoś ci do następujących aspektów:
1) czy postanowienia abuzywne odnoszące się do sposobu określania kursu waluty w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego mogą być zastąpione przez przep isy prawa cywilnego, bądź zwyczajowego,
2) czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie,
3) czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie,
4) czy w sytuacji unieważnienia umowy kredytowej zastosowanie zna jdzie teoria salda czy teoria dwóch kondykcji,
5) co jest momentem określającym rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia w przypadku, gdy bank występuje z roszczeniem względem kredytobiorcy o zwrot wypłaconego kredytu,
6) czy możliwe jest otrzymanie przez banki i kredytobiorców wynagrodzenia za k orzystanie ze środków.
W ocenie Banku, spodziewane orzeczenie Sądu Najwyższego dotyczące powyższych kwestii mogłoby mieć istotny wpływ na dalsze ukształtowanie linii orzecznictwa sądowego w tym zakresie. Jednak nie jest pewne, czy i kiedy Izba Cywilna w pełnym składzie podejmie uchwałę w przedmiocie ww. pytań prawnych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na toczące się postępowania przed TSUE w sprawie C-520/21 dotyczące kwestii możliwości dochodzenia przez strony unieważnionej umowy kredytu dodatkowych roszczeń ponad roszczenia o zwrot kwot zapłaconych drugiej stronie umowy oraz odsetek (roszczenia te potocznie określane jako wynagrodzenie za korzystanie z kapitału). W dniu 16 lutego 2023 roku w przedmiotowej sprawie wydana została opinia Rzecznika Generalnego TSUE, która choć nie jest wiążąca dla TSUE, to stanowi sugerowany przez Rzecznika kierunek orzeczenia. W swojej opinii Rzecznik wskazał, że konsumenci mogą dochodzić względem banków roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych w przypadku unieważnienia umowy kredytu. Zdaniem Rzecznika Dyrektywa Rady 93/13/EWG nie określa, jakie skutki
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 127
stwierdzenia, że umowa konsumencka staje się prawnie nieistniejąca po usunięciu z niej nieuczciwych warunków. Skutki te określane przez państwa członkowskie na podstawie ich prawa krajowego w sposób zgodny z prawem Unii i do sądu odsyłającego należy ustalenie, w świetle prawa krajowego, czy konsumenci mają prawo dochodzić tego rodzaju roszczeń, oraz, jeżeli tak jest, rozstrzygnięcie o ich zasadności. Należy podkreślić, że opinia, a także potencjalnie zgodne z nią orzeczenie TSUE, nie będą przesądzać o faktycznym istnieniu takich dodatkowych roszczeń po stronie kredytobiorców, zarówno co do zasady, jak i co do wysokości. W tym kontekście nie można przesądzić, że takie roszczenia, w przypadku dochodzenia ich przez kredytobiorców, będą uwzględnianie przez polskie sądy. W dalszej kolejności Rzecznik wskazał, że bank nie może dochodzić względem konsumenta roszczeń wykraczających poza zwrot przekazanego kapitału kredytu i zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty. Zwraca się uwagę, że Bank w aktualnej kalkulacji rezerwy w zakresie materializacji skutków finansowych unieważniania umów frankowych lub zawierania ugód z klientami nie uwzględnia parametru związanego z uzyskaniem przez Bank wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, w związku z czym nie identyfikuje bezpośredniego wpływu negatywnego orzeczenia TSUE w tym zakresie na wysokość rezerwy prawnej. Możliwe jest natomiast wystąpienie pośredniego wpływu takiego orzeczenia na wzrost liczby nowych pozwów w przyszłości, przy czym na obecnym etapie brak jest przesłanek wskazujących, aby ewentualne wydanie orzeczenia przez TSUE spowodowało napływ spraw spornych większy od zakładanego w obecnej prognozie sporządzonej na potrzeby kalkulacji rezerw na ryzyko prawne. Wyrok TSUE sprawie C-520/21 oczekiwany jest w 202 3 roku.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku przeciwko Bankowi toczyło się 227 indywidualnych spraw sądowych dotyczących walutowych kredytów hipotecznych w CHF, które zostały udzielone w latach 2002-2008 o łącznej wartości przedmiotu sporu w kwocie 115 163 tys. zł, przy czy 216 spraw dotyczyło detalicznych umów kredytu hipotecznego, a 11 spraw dotyczyło komercyjnych umów kredytu hipotecznego. Główna przyczyna sporu wskazywana przez powodów dotyczy kwestionowania zapisów umowy kredytu w zakresie stosowania przez Bank kursów przeliczeniowych i skutkuje roszczeniami dotyczącymi orzeczenia częściowej lub całkowitej nieważności umów kredytowych.
Łączna liczba pozwów (w podziale na umowy aktywne i spłacone na datę wpływu pozwu) i odpowiadająca im wartość przedmiotu sporu na koniec poszczególnych lat obrotowych jest przedstawiona w poniższej tabeli.
Wg stanu na
Liczba pozwów dla umów aktywnych na datę wpłynięcia pozwu
Liczba pozwów dla umów spłaconych na datę wpłynięcia pozwu
Wartość przedmiotu sporu w tys. zł
31.12.2022
202
25
115 163
31.12.2021
146
15
82 187
31.12.2020
69
8
41 823
31.12.2019
34
3
15 465
31.12.2018
21
1
9 989
W 2022 roku w zakresie spraw frankowych 29 spraw zakończyło się wyrokiem nieprawomocnym (26 wyroków niekorzystnych dla Banku, 3 wyroki korzystne oddalające powództwo kredytobiorcy w całości), 16 spraw zakończyło się wyrokiem prawomocnym (12 wyroków niekorzystnych dla Banku,4 wyroki korzystne oddalające powództwo kredytobiorcy w całości), 4 sprawy zakończyły się wyrokiem uchylającym wyrok I instancji i przekazującym sprawę do ponownego rozpoznania oraz 3 sprawy zostały prawomocnie umorzone na skutek cofnięcia pozwu (rozstrzygnięcie korzystne dla Banku) (w 2021 roku: 16 niekorzystnych wyroków sądowych, w tym 4 wyroki mające charakter prawomocny oraz 3 korzystne nieprawomocne wyroki sądowe).
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 128
Rezerwa związana z kredytami w CHF – założenia i metodyka wyliczeń
Na dzień 31 grudnia 2022 roku poziom rezerwy na wyżej opisane ryzyko prawne związane z umowami kredytów hipotecznych detalicznych i komercyjnych w CHF oszacowanej przez Bank wynosił 198 266 tys. zł. W 2022 roku kwota ta została zwiększona o 93 848 tys. względem poziomu tych rezerw na dzień 31 grudnia 2021 roku. Ponadto, w 2022 roku Bank wykorzystał rezerwę w wysokości 14 928 tys. zł na realizację prawomocnych w yroków sądowych oraz ugód klientami.
Łączna kwota rezerwy na ryzyko prawne obejmuje:
1) rezerwę dla portfela osób fizycznych na indywidualne istniejące sprawy sądowe, których stroną jest Bank w kwocie 98 823 tys. zł na dzień 31 grudnia 2022 roku (57 353 tys. z ł na dzień 31 grudnia 2021 roku),
2) rezerwę na przyszłe sprawy sądowe dla walutowych kredytów hipotecznych dla osób fizycznych w CHF, które obciążone ryzykiem prawnym związanym z charakterem tych umów w kwocie 67 773 tys. na dzień 31 grudnia 2022 roku (61 993 tys. zł na dzień 31 grudnia 2021 roku),
3) rezerwę dla portfela klientów komercyjnych na indywidualne istniejące sprawy sądowe, których stroną jest Bank w kwocie 16 022 tys. zł na dzień 31 grudnia 2022 roku (brak rezerwy n a dzień 31 grudnia 2021 roku),
4) rezerwę na przyszłe sprawy sądowe na pozostałe umowy walutowych kredytów dla klientów komercyjnych w CHF, które obciążone ryzykiem prawnym związanym z charakterem tych umów w kwocie 15 648 tys. na dzień 31 grudnia 2022 roku (brak rezerwy na dzień 31 grudnia 2021 roku),
Wyliczenie rezerwy przeprowadzone przez Bank na dzień 31 grudnia 2022 roku opierało się na kalkulacji finansowej dotkliwości oczekiwanego scenariusza łącznej skali oraz możliwych rozstrzygnięć pozwów, które zostały i zostaną wniesione przez kredytobiorców przeciwko Bankowi.
Kalkulacja rezerwy dla portfela osób fizycznych obejmuje poniższe elementy:
a) Prawdopodobieństwo przegrania sprawy sądowej
Bank szacuje prawdopodobieństwo uznania zapisów umownych za abuzywne na poziomie minimum 95% (względem minimum 90% na koniec 2021 roku). Jednocześnie dla umów spłaconych 10 lat temu lub wcześniej (tzn. nieaktywnych na koniec 2012 roku) Bank przyjmuje możliwość skutecznego podniesienia zarzutu przedawnienia ewentualnych roszczeń i nie oczekuje napływu pozwów dla takich umów w przyszłości, a przypadku ich wystąpienia oczekuje orzeczeń oddalających powództwo kredytobiorców. W rezultacie, całość prognozy przyszłych pozwów dotyczy denominowanych kredytów aktywnych lub całkowicie spłaconych w ciągu ostatnich 10 lat. Znajduje to potwierdzenie w dotychczasowej praktyce: brak spraw spornych dotyczących pozostałej części populacji udz ielonych kredytów.
b) Łączna liczba spraw spornych
Uwzględniając obserwowany trend w wolumenie napływających pozwów Bank zaktualizował prognozę oczekiwanych przyszłych pozwów. Zakładana przez Bank całkowita liczba pozwów, które zostały i zostaną wniesione przeciwko Bankowi w ujęciu wartościowym uwzględniając pierwotną kwotę umowy oraz w ujęciu ilościowym została zaprezentowana w poniższej tabeli. Wartości zostały zaprezentowane uwzględniając status kredytu na 31 grudnia 2022 roku i nie uwzględniają kredytów całkowicie spłaconych 10 lat temu lub wcześniej.
KWOTA PIERWOTNA
(MLN CHF)
UDZIAŁ W PORTFELU
LICZBA SPRAW
UDZIAŁ W PORTFELU
portfel kredytów aktywnych
66,2
55,0%
341
41,1%
portfel kredytów spłaconych
11,1
17,9%
75
12,9%
Razem
77,3
42,3%
416
29,5%
c) Możliwe skutki finansowe
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 129
Bank przyjmuje następujące możliwe rozstrzygnięcia sporu sądowego:
unieważnienie całej umowy walutowego kredytu hipotecznego w CHF w efekcie uznania klauzuli waloryzacyjnej za niedozwoloną, które to rozstrzygnięcie uznaje za najbardziej prawdopodo bne,
oddalenia powództwa.
Bank zaktualizował oczekiwania obejmujące rozkład prawdopodobieństwa możliwych rozstrzygnięć oraz wysokość oczekiwanych skutków finansowych w razie przegrania sprawy sądowej, biorąc pod uwagę statystyki dla spraw spornych toczących się obecnie. W szczególności, udział unieważnienia umowy kredytowej w możliwych scenariuszach rozstrzygnięć przekroczył 95% (względem 80% na koniec 2021 roku). Oceniając skutki unieważnienia umowy Bank nie uwzględnia ewentualnego wynagrodzenia za kapitał przysługującego którejkolwiek ze stron postępowania. Ponadto, Bank zakłada możliwość zawierania z kredytobiorcami ugód pozasądowych z prawdopodobieństwem 20%, skutkujących przewalutowaniem kredytu na PLN.
Kalkulacja rezerwy dla portfela klientów komercyjnych obejmuje poniższe elementy:
a) Prawdopodobieństwo przegrania sprawy sądowej
Bank szacuje prawdopodobieństwo przegrania uzależniając jego wysokość od aktualnego statusu umowy. Zgodnie z uzyskaną przez Bank opinią kancelarii prawnej dla umów znajdujących się obecnie w bilansie Banku prawdopodobieństwo przegrania szacowane jest na poziomie 55%. Dla kredytów spłaconych prawdopodobieństwo przegrania jest zróżnicowane w zależności od daty spłaty i wynosi 50% dla umów spłaconych w 2019 roku lub później. Dla umów spłaconych przed 2019 rokiem prawdopodobieństwo wynosi 10% z uwagi na możliwość skutecznego podniesienia zarzutu przedawnienia ewentualnych roszczeń.
b) Łączna liczba spraw spornych
Prognoza w zakresie wolumenu przyszłych pozwów została opracowana w sposób ekspercki i zakłada, że łącznie uwzględniając pozwy, które zostały i zostaną wniesione przeciwko Bankowi sporem sądowym może zostać objęty portfel ok. 34 mln CHF według kwoty pierwotnej, co stanowi 17% przedmiotoweg o portfela.
c) Możliwe skutki finansowe
Jedynym przyjmowanym przez Bank z prawdopodobieństwem 100% możliwym skutkiem finansowym w sytuacji przegrania sprawy sądowej jest unieważnienie całej umowy walutowego kredytu hipotec znego w CHF.
Pomimo, temat ryzyka prawnego dotyczącego portfela kredytów w CHF jest jednym z kluczowych tematów w sektorze bankowym w ostatnich latach nadal historia danych dotycząca skali pozwów (w szczególności w zakresie wyroków prawomocnych), czy linia orzecznictwa sądowego w zakresie tego obszaru nie jest w pełni jednorodna, w szczególności w zakresie dotyczącym kredytów komercyjnych. Wszystko powyższe powoduje, proces ustalenia poziomu rezerwy wymaga każdorazowo przyjęcia przez Bank wielu eksperckich założeń w oparciu o profesjonalny osąd.
Kolejne orzeczenia oraz możliwe rozwiązania sektorowe, które będą się pojawiać na rynku polskim w odniesieniu do walutowych kredytów hipotecznych w CHF mogą mieć wpływ na kwotę rezerwy ustaloną przez Bank i powodować konieczność zmiany poszczególnych założeń przyjętych w wyliczeniach. W związku z wyżej wymienioną niepewnością możliwe jest, że kwota rezerwy ulegnie zmianie w przyszłości.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 130
Na podstawie interpretacji MSSF Bank uznaje ryzyko prawne związane z kredytami denominowanymi za element ryzyka kredytowego. W związku z tym na dzień 31 grudnia 2022 roku Bank dokonał alokacji łącznej kwoty rezerwy w kwocie 198 266 tys. zł w następujący sposób:
150 022 tys. na obecne i przyszłe sprawy sporne dotyczące ekspozycji bilansowych ujęte jako element odpisów na oczekiwane straty kredytowe w korespondencji z „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe” (102 531 tys. zł na dzień 31 grudnia 2021 roku),
48 244 tys. na obecne i przyszłe spory prawne dotyczące ekspozycji spłaconych ujęte jako rezerwy w korespondencji z „Pozostałymi kosztami operacyjnymi” (16 815 tys. zł na dzień 31 g rudnia 2021 roku).
Podsumowanie ujęcia rezerwy na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznych w CHF w sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz rachunku zysków i strat przedstawiają pon iższe tabele.
W tysiącach zł
31.12.2022
31.12.2021
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe, w tym:
150 022
102 531
Rezerwa indywidualna
81 886
47 979
Rezerwa portfelowa
68 136
54 552
Rezerwy na sprawy sporne, w tym:
48 244
16 815
Rezerwa indywidualna
32 959
9 374
Rezerwa portfelowa
15 285
7 441
Razem
198 266
119 346
W tysiącach zł
2022
2021
Rachunek zysków i strat
Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe
-61 495
-88 331
Pozostałe koszty operacyjne
-32 353
-6 535
Razem
-93 848
-94 866
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 131
Analiza wrażliwości
Bank przeprowadził analizę wrażliwości w odniesieniu do istotnych założeń wyliczenia rezerwy, gdzie zmiana poziomu poszczególnych parametrów miałaby następujący wpływ na kwotę rezerwy na ryzyko prawne walutowych kredytów hipotecznych w CHF.
Wpływ na poziom rezerwy w przypadku zmiany założeń (przy innych elementa ch wyliczenia niezmienionych):
Parametr
Scenariusz
Wpływ na poziom rezerwy w tys. zł na 31.12.2022
Osoby fizyczne
Wpływ na poziom rezerwy w tys. zł na 31.12.2022
Klienci komercyjni
+20%
+11 465
+3 129
Liczba pozwów
-20%
-11 465
-3 129
+10 p.p. (nie więcej niż 100%)
+6 101
+6 308
Prawdopodobieństwo przegrania sporu
-10 p.p.
-16 184
-6 308
+10 p.p.
+1 244
0
Prawdopodobieństwo ugody
-10 p.p.
-1 244
0
wzrost do 100%
+2 366
0
Prawdopodobieństwo scenariusza unieważnienia umowy
-10 p.p.
-15 810
-3 111
Parametr
Scenariusz
Wpływ na poziom rezerwy w tys. zł na 31.12.2021
Osoby fizyczne
+20%
+9 872
Liczba pozwów
-20%
-9 872
+10 p.p. (nie więcej niż 100%)
+10 108
Prawdopodobieństwo przegrania sporu
-10 p.p.
-11 710
+10 p.p.
+3 150
Prawdopodobieństwo ugody
-10 p.p.
-3 150
+10 p.p. (nie więcej niż 100%)
+6 628
Prawdopodobieństwo scenariusza unieważnienia umowy
-10 p.p.
-6 835
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 132
37) Ryzyko operacyjne
Bank definiuje ryzyko operacyjne jako możliwość wystąpienia straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych.
System zarządzania i kontroli ryzyka operacyjnego realizowany jest na wszystkich poziomach organizacyjnych Banku i jest stopniowo rozszerzany i rozwijany. W ramach zarządzania i kontroli ryzyka operacyjnego Bank m.in. gromadzi informacje na temat strat wynikających z ryzyka operacyjnego, monitoruje kluczowe wskaźniki ryzyka operacyjnego oraz limity strat, a także przeprowadza okresowo testy warunków skrajnych (analizy scenariuszy) i samoocenę ryzyka operacyjnego. Ponadto w Banku sporządzane okresowe raporty dotyczące ryzyka operacyjnego. Bank posiada plan utrzymania ciągłości działania, który służy zapewnieniu możliwości prowadzenia bieżącej działalności w sytuacjach k ryzysowych.
W 2022 roku Bank zidentyfikował 3 zdarzenia operacyjne, z tytułu których kwota faktycznie poniesionych strat wyniosła 3 tys. zł.
Niezależnie od powyższego, w związku z utrzymującym się negatywnym dla banków trendem orzeczniczym w odniesieniu do kredytów walutowych w CHF, Bank utrzymuje rezerwy na ewentualne niekorzystne wyroki sądowe wytaczane przez klientów w związku z denominowanymi kredytami zaciągniętymi przez nie w latach poprzednich. Kwota w/w rezerwy wynosi 198 266 tys. zł. W 2022 roku Bank dowiązał 93 848 tys. rezerwy na przedmiotowe ryzyko. Rezerwa jest częściowo zaksięgowana jako odpisy aktualizujące (dla tych kredytów, które nadal znajdują się w bilansie) a częściowo jako odrębna rezerwa na przedmiotowe sprawy (dla tych kredytów, które już nie występują w bilansie Banku). Kwota ta jest przez Bank traktowana jako kwota straty powstała w wyniku zdarzeń operacyjnych.
Struktura organizacyjna w obszarze ryzyka operacyjnego jest dostosowana do zakresu działalności Banku. W jej ramach istotną rolę odgrywają Komitet Ryzyka Operacyjnego, który wydaje rekomendacje działań podejmowanych w celu ograniczenia poziomu narażenia Banku na ryzyko operacyjne oraz monitoruje poziom ryzyka, Oficer Ryzyka Operacyjnego (ORO) koordynujący proces zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku oraz Oficerowie Linii Biznesowych wspierający ORO w ramach określonych obszarów działalności Banku.
W 2022 r. Bank kontynuował proces rozwoju systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym, przy czym działania te nie miały istotnego wpływu na jakość i zakres procesów zarządzania przed miotowym ryzykiem.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 133
38) Ryzyko rynkowe
Bank definiuje ryzyko walutowe jako ryzyko poniesienia strat w pozycjach bilansowych i pozabilansowych spowodowanych zmianami kursów walutowych.
Bank dokonuje pomiaru i monitoruje ryzyko walutowe poprzez kalkulację pozycji pierwotnych w walutach obcych i pozycji walutowej całkowitej Banku oraz obliczanie wartości narażonej na ryzyko walutowe (VaR FX) przy założeniu 99-proc. poziomu ufności oraz 1-dniowego okresu utrzymania pozycji w walutach obc ych.
Bank w oparciu o rzeczywiste wahania kursów walutowych dokonuje weryfikacji poprawności modelu VaR FX zgodnie z metodologią przeprowadzania back-testów.
Bank kwartalnie dokonuje oceny wpływu gwałtownych zmian kursów walutowych na wynik finansowy Banku zgodnie z wewnętrzną metodologią przeprowadzania stres-testów. Wyniki analiz prezentowane Komitetowi ALCO oraz Radzie Nadzorczej Banku.
W celu ograniczenia ryzyka walutowego Bank wyznacza wewnętrzne limity otwartych pozycji walutowych oraz limit VaR FX nałożony na miarę wartości zagrożonej oraz monitoruje ich przestrzeganie.
W tysiącach zł/ %
30.12.2022(*)
31.12.2021(*)
Rodzaj limitu
Limit 2021
%
otwarta pozycja w CHF
3 500
44%
3 500
54%
otwarta pozycja w EUR
1 200
26%
1 200
7%
otwarta pozycja w USD
500
12%
300
1%
otwarta pozycja całkowita
4 500
34%
4 500
42%
VaR FX
100 (dla VaR1d)
30%
80 (dla VaR1d)
33%
* dane na temat otwartych pozycji walutowych oraz VaR FX prezentowane wg stanu na ostatni dzień roboczy miesiąca tj. wg stanu na 30.12.2022 r. oraz 31.12.2021 r.
Bank stosuje instrumenty pochodne CIRS, SWAP, FX zab ezpieczające ryzyko walutowe.
W 2022 roku nie wystąpiły inne istotne zmiany w zakresie zarządzania ryzykiem w alutowym.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 134
39) Ryzyko stopy procentowej
Bank definiuje ryzyko stopy procentowej jako ryzyko zmniejszenia przychodów/zwiększenia kosztów finansowych (odsetkowych) lub/i zmniejszenie wartości ekonomicznej kapitału spowodowane niekorzystnymi zmianami rynkowych stóp procentowych (przesunięcie/zmiana nachylenia krzywej dochodowości) lub istotnej zmiany struktury terminowej (zapadalności/wymagalności/przeszacowania) pozycji wrażliwych.
Bank dokonuje pomiaru i monitoruje ryzyko stopy procentowej poprzez kalkulację luki stopy procentowej, kalkulację wrażliwości wyniku odsetkowego (NII) na zmiany stóp procentowych, wrażliwości wartości ekonomicznej kapitału (WEK) na zmiany stóp procentowych zgodnie ze scenariusza mi zalecanymi przez EBA.
Ponadto w okresach kwartalnych Bank przeprowadza stres-testy ryzyka stopy procentowej polegające na szacowaniu wpływu gwałtownych zmian rynkowych stóp procentowych na wynik finansowy i wartość portfela Banku. Wyniki obliczeń prezentowane są Zarządowi Banku, Komitetowi ALCO oraz Radzie Nadzorczej Banku.
Bank określa lukę stopy procentowej w celu zobrazowania niedopasowania terminów przeszacowania (zmiany oprocentowania) aktywów z terminami przeszacowania zobowiązań. Luka stopy procentowej określana jest na podstawie pozycji netto (bez uwzględniania wartości odsetek).
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 135
Zaprezentowane poniżej raporty luki na stopę procentową (daty raportów: 31 grudnia 2022 r. oraz 31 grudnia 2021 r.) obejmują aktywa i zobowiązania odsetkowe (wartości nominalne czyli kwoty stanowiące podstawę naliczania odsetek), nie ujęto w nich transakcji pozabilansowych oraz funduszy własnych Banku.
W tysiącach zł
31.12.2022
Poniżej 1 m-ca
Od 1 do 3 m-cy
Od 3 m- cy do 1 roku
Od 1 roku do 2 lat
Od 2 do 5 lat
Powyżej 5 lat
Razem
Aktywa odsetkowe złotowe - wartość, w tym:
681 429
1 175 132
915 993
20 792
133 844
1 730
2 928 920
Portfel kredytowy ogółem
679 939
1 175 132
600 993
20 792
98 844
1 730
2 577 430
Papiery wartościowe
0
0
315 000
0
0
0
315 000
Pasywa odsetkowe złotowe – wartość
819 709
1 621 375
210 000
0
0
0
2 651 084
Luka PLN
-138 280
-446 243
705 993
20 792
133 844
1 730
277 836
Aktywa odsetkowe w USD - wartość, w tym:
5
301
49
0
0
0
355
Portfel kredytowy ogółem
3
301
49
0
0
0
353
Papiery wartościowe
0
0
0
0
0
0
0
Pasywa odsetkowe w USD – wartość
391
0
0
0
0
0
391
Luka USD
-386
301
49
0
0
0
-36
Aktywa odsetkowe w EUR - wartość, w tym:
179 370
126 518
544
36
58
25
306 551
Portfel kredytowy ogółem
179 368
126 518
544
36
58
25
306 549
Papiery wartościowe
0
0
0
0
0
0
0
Pasywa odsetkowe w EUR – wartość
304 038
0
0
0
0
0
304 038
Luka EUR
-124 668
126 518
544
36
58
25
2 513
Aktywa odsetkowe w CHF - wartość, w tym:
39 647
93 288
111 433
484
1 752
83
246 687
Portfel kredytowy ogółem
39 623
93 288
111 433
484
1 752
83
246 663
Papiery wartościowe
0
0
0
0
0
0
0
Pasywa odsetkowe w CHF – wartość
26 881
0
0
0
0
0
26 881
Luka CHF
12 766
93 288
111 433
484
1 752
83
219 806
Luka w oprocentowaniu między aktywami, a pasywami
-250 568
-226 136
818 019
21 312
135 654
1 838
500 119
Luka na stopę procentową wskazuje na brak dopasowania kwot przeszacowywanych aktywów i zobowiązań w okresach do 5 lat ze względu na różnice w podstawie oprocentowania kredytów i ich finansowania oraz różnice w datach, w których następuje przeszacowanie.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 136
W tysiącach zł
31.12.2021
Poniżej 1 m-ca
Od 1 do 3 m-cy
Od 3 m- cy do 1 roku
Od 1 roku do 2 lat
Od 2 do 5 lat
Powyżej 5 lat
Razem
Aktywa odsetkowe złotowe - wartość, w tym:
897 360
1 399 879
685 918
15 483
72 279
2 141
3 073 060
Portfel kredytowy ogółem
897 095
1 399 879
555 918
15 483
37 279
2 141
2 907 795
Papiery wartościowe
0
0
130 000
0
0
0
130 000
Pasywa odsetkowe złotowe – wartość
971 438
1 737 875
310 000
0
0
0
3 019 313
Luka PLN
-74 078
-337 996
375 918
15 483
72 279
2 141
53 747
Aktywa odsetkowe w USD - wartość, w tym:
8
302
78
0
0
0
388
Portfel kredytowy ogółem
4
302
78
0
0
0
384
Papiery wartościowe
0
0
0
0
0
0
0
Pasywa odsetkowe w USD – wartość
388
0
0
0
0
0
388
Luka USD
-380
302
78
0
0
0
0
Aktywa odsetkowe w EUR - wartość, w tym:
189 636
207 045
837
44
56
35
397 653
Portfel kredytowy ogółem
188 025
207 045
837
44
56
35
396 042
Papiery wartościowe
0
0
0
0
0
0
0
Pasywa odsetkowe w EUR – wartość
378 288
15 178
0
0
0
0
393 466
Luka EUR
-188 652
191 867
837
44
56
35
4 187
Aktywa odsetkowe w CHF - wartość, w tym:
47 185
111 786
142 014
427
354
641
302 407
Portfel kredytowy ogółem
47 171
111 786
142 014
427
354
641
302 393
Papiery wartościowe
0
0
0
0
0
0
0
Pasywa odsetkowe w CHF – wartość
9 630
0
0
0
0
0
9 630
Luka CHF
37 555
111 786
142 014
427
354
641
292 777
Luka w oprocentowaniu między aktywami, a pasywami
-225 555
-34 041
518 847
15 954
72 689
2 817
350 711
Bank kwartalnie dokonuje oceny wpływu gwałtownych zmian stóp procentowych na wartość portfela Banku zgodnie z wewnętrzną metodologią przeprowadzania stres-testów. Ocena otrzymanych wyników odbywa się poprzez odniesienie oszacowanej straty do aktualnej wysokości funduszy własnych Banku oraz określenie jej istotności z punktu widzenia potencjalnego zagrożenia płynności Banku. Wyniki analiz prezentowane Komitetowi ALCO, Zarządowi Banku oraz Radzie Nadzorczej Banku.
W celu ograniczenia ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej Bank wyznacza wewnętrzne limity nałożone na wrażliwość wyniku odsetkowego (NII) na zmiany stóp procentowych, wrażliwość wyniku odsetkowego (NII) na zmianę kształtu krzywej stóp procentowych, wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (WEK) na zmiany stóp procentowych oraz monitoruje ich przestrzeganie.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 137
Wykorzystanie limitów na ryzyko stopy procentowej
Rodzaj limitu
Limit 31.12.2022
(w tys. zł)
31.12.2022
Limit 31.12.2021
(w tys. zł)
31.12.2021
Limit WEK +/-200 p.b. (*)
14 236
78%
-
-
Limit WEK scenariusze EBA (*)
18 014
74%
12 401
71%
Limit NII na zmianę stóp%(**)
6 801
24%
5 015
11%
Limit NII na zmianę kształtu krzywej stóp% (***)
3 580
23%
2 640
47%
(*) Od 28 lipca 2022 r. obowiązują zmiany w zakresie wewnętrznego limitowania miary WEK. Zmiany dotyczą wprowadzenia dwóch limitów zamiast jednego, tzn. limit dla najgorszego ze wszystkich analizowanych scenariuszy (scenariusze równoległego przesunięcia krzywej stóp proc. o +/-200 p.b., scenariusze wynikające z Wytycznych EBA) wynoszący 4,75% FWB (stan na grudzień 2021 r.) został zastąpiony limitami (stan na grudzień 2022 r.): - 5,5% FW dla równoległego przesunięcia stóp o +/- 200 p.b., - 8,5% kapitału Tier I dla obowiązkowych 6 scenariuszy EBA.
(**) Limit wyznaczany jako 9,5% wyniku odsetkowego Ban ku prognozowanego na najbliższe 12 mies ięcy.
(***) Limit wyznaczany jako 5% wyniku odsetkowego Ban ku prognozowanego na najbliższe 12 mies ięcy.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 138
40) Ryzyko płynności
Bank definiuje ryzyko płynności jako ryzyko związane z tym, Bank może okazać się niezdolny do wywiązywania się ze swych zobowiązań płatniczych (w formie wypłaty środków pieniężnych lub dostawy instrumentu finansowego), niezależnie od tego czy były one oczekiwane czy nieoczekiwane, bez narażenia wyników bieżącej działalności lub swej kondycji finansowej.
Odpowiedzialność za proces zarządzania ryzykiem płynności spoczywa na Zarządzie Banku wspieranym przez Komitet Aktywów i Pasywów (ALCO), którego zadaniem jest wspieranie Zarządu Banku w zarządzaniu ryzykiem płynności. Bank wyodrębnia w strukturze organizacyjnej funkcje zarządzania i kontroli ryzyka przez p odział kompetencji:
Departament Emisji i Zarządzania Aktywami i Pasywami odpowiedzialny jest za zarządzanie ryzykiem płynności, dokonywanie transakcji, analizowanie płynności Banku,
Departament Zarządzania Ryzykiem odpowiada za kontrolę ryzyka płynności oraz raportowanie o poziomie wykorzystania limitów i przekroczeniach limitów płynności.
Bank dokonuje pomiaru ryzyka płynności poprzez:
kalkulację i analizę wskaźników płynności krótkoterminowej i długoterminowej w odniesieniu do wyznaczonych limitów,
analizę luki skumulowanej w poszczególnych przedziałach czas owych w odniesieniu do limitu płynności bieżącej,
szczegółową analizę przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z terminów zapadalności aktywów i zobowiązań pozabilansowych otrzymanych oraz terminów wymagalności zobowiązań i zobowiązań pozabilansowych udzielonych.
W celu ograniczenia ryzyka płynności Bank określa wewnętrzne miary ryzyka płynności krótkoterminowej, które stanowią: luka płynności bieżącej oraz wskaźnik płynności krótkoterminowej 1-miesięczny wyliczane dla poszczególnych przedziałów czasowych. Na ww. miary płynności Bank nakłada limity.
Bank analizuje płynność długoterminową poddając ocenie m.in. założone wolumeny poszczególnych pozycji bilansowych (w szczególności długoterminowych kredytów na finansowanie nieruchomości) wynikające z planów sprzedażowych, ich faktycznej realizacji i Planu Finansowego Banku oraz bieżącą i prognozowaną dostępność instrumentów refinansowan ia.
Wewnętrzną miarą ryzyka płynności długoterminowej jest wskaźnik pokrycia, który wskazuje stopień finansowania kredytów długoterminowymi zobowiązaniami. W grudniu 2021 r. Bank limitował wskaźnik pokrycia dla wszystkich walut łącznie, oraz oddzielnie dla walut PLN, EUR w pasmach czasowych powyżej 1, 2, 3, 4, powyżej 5 lat, dla waluty CHF w pasmach czasowych powyżej 1, 2 lat . Od listopada 2022 r. limitowanie wewnętrzne w zakresie wskaźników pokrycia obowiązuje wyłącznie dla okresu powyżej 1 roku dla walut obcych o udziale w sumie bilansowej przekraczającej 5% (tj. aktualnie dla EUR), przy czym w kalkulacji udziału nie uwzględnia się kredytów dla osób fizycznych w CHF.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 139
Na wskaźniki pokrycia Bank nakłada limity.
Wskaźniki pokrycia na 31 grudnia 2022 r.
pow 1 Y
pow 2Y
pow 3Y
pow 4Y
pow 5Y
Łącznie
1,148
0,803
0,774
0,695
0,267
CHF
2,040
0,546
0,691
0,901
1,222
EUR
1,876 (min. 0,9)
0,465
1,318
2,694
3,382
PLN
1,041
0,828
0,765
0,667
0,215
* Limit wskaźnika pokrycia pow. 1Y dla EUR został wykazany w nawiasie
Od listopada 2022 r. obowiązują w Banku zmiany w zakresie limitowania wskaźników koncentracji terminów wymagalności zobowiązań, w tym koncentracji źródeł finansowania. Wykorzystanie limitów dla miar koncentracji terminowej zobowiązań oraz dla koncentracji źródeł finansowania zostało przedstawione w poniższej ta beli.
Wykorzystanie limitów dla miar koncentracji terminowej zobowiązań oraz dla koncentracji źródeł finansowania.
Rodzaj limitu
Limit 31.12.2022
(w tys. zł)
Wartość miary* 31.12.2022
(w tys. zł)
WKR(*)
Max 928 939
188 500
WK1m(**)
Max 350 000
250 000
WK6m(***)
Max 450 000
400 000
WK12m(***)
Max 800 000
765 000
WKLZ(****)
Min 2 034 374
2 165 870
WKO(*****)
Max 619 293
0
* zobowiązania o rezydualnym terminie zapadalności do 12 mies. włącznie,
**maksymalny wolumen zobowiązań zapadających w horyzoncie 1 miesiąca,
***maksymalny wolumen listów zastawnych zapadających w horyzoncie 6 lub 12 miesięcy.
****wskaźnik finansowania emisjami listów zastawnych portfela kredytów i obligacji wyemitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego;
*****wskaźnik udziału wyemitowanych obligacji niezabezpieczonych w zobowiązaniach ogółem
Bank dokonuje codziennej kalkulacji wskaźnika LCR. Pomiar LCR dokonywany jest z uwzględnieniem decyzji Komisji Nadzory Finansowego z dnia 9 lipca 2020 r. odnowionej w lipcu 2022 dotyczącej zezwolenia na stosowanie 100% wskaźnika wpływów w odniesieniu do niewykorzystanej części instrumentu kredytowego w części dotyczącej umowy o kredyt w formie transz kredytowych do kwoty sublimitu w wysokości 800 000 tys. zł. Zezwolenie dotyczy uwzględniania niewykorzystanej części instrumentu kredytowego we wpływach płynności uwzględnianych przy obliczaniu wskaźnika pokrycia wypływów płynności netto (LCR) . W 2022 roku wskaźnik LCR kształtował się powyżej limitu nadzorczego. Zarówno na koniec 2021 r., jak i na koniec 2022 r. limit wewnętrzny obowiązywał na poziomie: min. 1,10. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wskaźnik ten wynosił 4 474% (na dzień 31 grudnia 2021 roku: 424%).
Bank dokonuje codziennej kalkulacji wskaźnika NSFR dla każdego dnia wartość wskaźnika kształtowała się powyżej obowiązującego limitu nadzorczego. Bank z dniem 2 marca 2022 r. uzyskał od KNF zgodę w zakresie możliwości ujmowania w kalkulacji wskaźnika NSFR linii kredytowej otrzymanej od Banku Pekao S.A. z wagą 100% w maksymalnej wysokości 800 mln PLN, także w zakresie linii niewykorzystanej. Przedmiotowe środki wykorzystywane w celu pokrycia potencjalnych niedoborów dostępnego finansowania wynikających ze zobowiązań wymagalnych w okresie do 1 roku. W 2022 roku wskaźnik NSFR kształtował się powyżej limitu nadzorczego. Na dzień 31 grudnia 2022 roku wskaźnik NSFR wynosił 127,8% (na dzień 31 grudnia 2021 roku wartość wskaźnika NSFR wyno siła 108,8%).
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 140
Uzupełnieniem pomiaru płynności testy warunków skrajnych, służące do oceny narażenia na ryzyko płynności oraz maksymalnego zapotrzebowania na źródła finansowania przy wystąpienia założonych scenariuszy. Testy warunków skrajnych obejmują scenariusze kryzysu wewnętrznego, kryzysu rynkowego oraz scenariusze łączone i uwzględniają w szczególności zmiany kursów walutowych, pogorszenie jakości portfela kredytowego Banku oraz wpływ scenariuszy na aktywa i pasywa Banku. Bank posiada plan awaryjny na wypadek kryzysu płynności określający katalog działań, które mogą być podejmowane w celu poprawy płynności w stanie awaryjnym. Przedmiotowe działania obejmują m.in. sprzedaż płynnych papierów wartościowych, podjęcie działań mających na celu podwyższenie lub zaciągniecie nowych linii kredytowych, przeprowadzenie emisji listów zastawnych lub obligacji, zaciągnięcie kredytu lombardowego lub refinan sowego w NBP.
Ryzyko płynności podlega bieżącemu i okresowemu monitorowaniu i raportowaniu tak na poziomie operacyjnym jak i zarządczym. Odbiorcami raportów i informacji na temat poziomu narażenia Banku na przedmiotowe ryzyko oraz wykorzystaniu miar apetytu na ryzyko zainteresowane merytorycznie komórki organizacyjne Banku, Komitet Aktywów i Pasywów Banku, Zarząd Banku a także Rada Nadzorcza Banku. Rodzaj i częstotliwość sporządzanych raportów i sprawozdań dostosowana jest do profilu i skali działalności Banku i obejmuje m.in.:
codzienne raporty poziomu wykorzystania nadzorczych miar płynnośc i oraz raporty płynności bieżącej,
comiesięczne raporty poziomu wykorzystania limitów ryzyka płynności oraz luki płynności,
comiesięczne raporty na temat poziomu wykorzystania wskaźników płynności obowiązujących w Grupowym Planie naprawy,
cokwartalne stres testy płynności,
cokwartalne raporty dla rady Nadzorczej obejmujące najistotniejsze elementy dotyc zące ryzyka płynności,
analizę płynności długoterminowej sporządzaną corocznie.
Niezależnie od powyższego, w zależności od potrzeb Bank sporządza doraźne raporty i analizy dedykowane ryzyku płynności przedkładane Komitetowi ALCO bądź Zarządowi Banku.
Najistotniejsze źródła finansowania aktywów Banku stanowią emisje własnych dłużnych papierów wartościowych (listów zastawnych). Na koniec 2022 roku agencja ratingowa Fitch Ratings nadała rating BBB+” dla hipotecznych listów zastawnych wyemitowanych przez Bank, którego rating został określony na poziomie B BB.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 141
Zapadalność finansowych aktywów i wymagalność finansowych zobowiązań według czasu pozostającego na dzień bilansowy do umownej zapadalności/wymagalności
Za rok obrotowy kończący się dnia 31 grudnia 2022 r.
W tysiącach zł
31.12.2022
Do 1 m-ca
Powyżej 1 m-ca do 3 miesięcy
Powyżej 3 m-cy do 1 roku
Powyżej 1 roku do 5 lat
Powyżej 5 lat
Odsetki/ Odpisy
Aktywa
Należności od Banku Centralnego
1 426
0
0
0
0
0
Należności od banków
92
0
0
0
0
0
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
6
10 363
0
756
0
0
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
0
0
0
0
0
Kredyty udzielone klientom
289 599
25 500
177 550
773 544
1 986 334
-292 314
Dłużne papiery wartościowe
0
0
0
334 414
0
0
Pozostałe aktywa
30 500
0
0
0
5 183
0
Razem aktywa
321 623
35 863
177 550
1 108 714
1 991 517
-292 314
Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków
9 961
3
149 993
630 584
46 899
128
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
135
42 045
0
2 392
0
0
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
0
0
0
0
0
Zobowiązania wobec klientów
81
195
834
2 188
2 460
379
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
0
59 617
128 944
1 972 335
0
29 855
Pozostałe zobowiązania i kapitały
61 343
0
0
0
202 582
0
Razem zobowiązania i kapitały
71 520
101 860
279 771
2 607 499
251 941
30 362
Luka okresowa
250 103
-65 997
-102 221
-1 498 785
1 739 576
-322 676
Luka skumulowana
184 106
81 885
-1 416 900
322 676
Zobowiązania pozabilansowe
Zobowiązania do udzielenia kredytów
0
0
0
0
0
0
Pochodne transakcje pozabilansowe - wpływ
469 862
361 338
0
608 463
0
0
Pochodne transakcje pozabilansowe - wypływ
470 352
397 861
0
608 463
0
0
W powyższej tabeli zaprezentowano przepływy z tytułu instrumentów pochodnych rozliczanych w kwotach brutto (CIRS, FX swap i FX forward).
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 142
Niedopasowanie terminów zapadalności aktywów i zobowiązań wynika w głównej mierze z długoterminowego charakteru działalności kredytowej Banku. W celu minimalizacji ryzyka z tym związanego Bank pozyskuje zobowiązania długoterminowe w postaci zobowiązań kredytowych wobec podmiotów finansowych Grupy Kapitałowej oraz poprzez emisje hipotecznych i publicznych listów zastawnych, wykonuje analizy i dokonuje pomiaru płynności długoterminowej oraz monitoruje możliwości odnowienia posiadanych zobowiązań.
Za rok obrotowy kończący się dnia 31 grudnia 2021 r.
W tysiącach zł
31.12.2021
Do 1 m-ca
Powyżej 1 m-ca do 3 miesięcy
Powyżej 3 m-cy do 1 roku
Powyżej 1 roku do 5 lat
Powyżej 5 lat
Odsetki/ Odpisy
Aktywa
Należności od Banku Centralnego
0
0
0
0
0
0
Należności od banków
1 895
0
0
0
0
-1
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
4
3 765
0
615
0
0
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
0
0
1 189
0
0
Kredyty udzielone klientom
201 223
33 581
303 485
1 009 248
2 199 458
-236 301
Dłużne papiery wartościowe
0
0
0
158 938
0
0
Pozostałe aktywa
14 959
0
0
0
6 412
0
Razem aktywa
218 081
37 346
303 485
1 169 990
2 205 870
-236 302
Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków
4 598
17
78 058
640 156
45 994
29
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
1
5 247
0
29
0
0
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
33 578
0
0
0
0
Zobowiązania wobec klientów
73
83
630
3 285
2 653
308
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
0
159 618
328 526
1 393 754
761 113
5 822
Pozostałe zobowiązania i kapitały
28 067
0
0
0
206 831
0
Razem zobowiązania i kapitały
32 739
198 543
407 214
2 037 224
1 016 591
6 159
Luka okresowa
185 342
-161 197
-103 729
-867 234
1 189 279
-242 461
Luka skumulowana
24 145
-79 584
-946 818
242 461
Zobowiązania pozabilansowe
Zobowiązania do udzielenia kredytów
20 000
0
0
0
0
0
Pochodne transakcje pozabilansowe - wpływ
1 513
334 046
0
1 318 460
0
0
Pochodne transakcje pozabilansowe - wypływ
1 511
369 962
0
1 318 460
0
0
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 143
Bank utrzymuje nadwyżkę nieobciążonych, wysokiej jakości łatwo zbywalnych aktywów płynnych. Wartość nadwyżki powiązana jest z kwotą bieżącej ekspozycji kredytowej Banku i obejmowała według stanu na 31.12.2022 obligacje skarbowe w łącznej kwocie nominalnej 350 mln (165 mln wg stanu na 31.12.2021), z których 115 mln znajdowało się w rejestrze zabezpieczenia listów zastawnych (z czego 95 mln stanowiło bufor płynności na pokrycie maksymalnego skumulowanego wypływu płynności netto w okresie kolejnych 180 dni zgodnie z art. 18 ust. 3a Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych i nie wchodziło do podstawy emisji listów zastawnych), zaś 4,3 mln zostało zablokowane pod Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Bank posiada program emisji hipotecznych i publicznych listów zastawnych ustanowiony uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy z dnia 10 sierpnia 2018 roku w sprawie wyrażenia zgody na ustanowienie programu emisji hipotecznych i publicznych listów zastawnych, emisję hipotecznych i publicznych listów zastawnych w ramach Programu i ich sprzedaż w ofercie publicznej ("Program"). Pierwszy prospekt emisyjny w ramach Programu został zatwierdzony przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 10 maja 2019 r. i wygasł z dniem 21 lipca 2020 r. zgodnie z postanowieniem art. 46 ust. 2 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 roku. Drugi prospekt emisyjny w ramach Programu został zatwierdzony przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 12 lutego 2021 r. i wygasł z dniem 12 lutego 2022 r.
W 2022 roku Bank nie przeprowadził emisji listów zastawnych. Na 2022 rok przypadał wykup emisji listów zastawnych w PLN na kwotę 150 mln oraz emisji obligacji niezabezpieczonych na kwotę 300 mln (obligacje wyemitowane w 2020 w trybie art. 33 pkt 2 Ustawy o Obligacjach na podstawie Programu Emisji Obligacji ustanowionego uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia z dnia 10 sierpnia 2018 roku w sprawie wyrażenia zgody na ustanowienie programu emisji obligacji do łącznej kwoty 1 mld zł). Według stanu na 31 grudnia 2022 roku łączna wartość nominalna wyemitowanych hipotecznych listów zastawnych wynosi 1 745 mln zł oraz 50 mln EUR.
Bank według stanu na 31 grudnia.2022 r. finansował się także poprzez wyemitowane w trybie art. 33 pkt 2 Ustawy o Obligacjach w związku z art. 8 ust. 1 pkt 3 Ustawy o Listach Zastawnych i Bankach Hipotecznych publiczne listy zastawne w kwocie 186,38 mln zł. Przedmiotowe publiczne listy zastawne kwartalnie podlegają amortyzacji, tj. częściowemu wykupowi w wysokości 2,75% wartości nominalnej wynoszącej 350 mln zł.
Szczegółowe informacje na temat wyemitowanych przez Bank listów zastawnyc h zaprezentowane w Nocie 21.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 144
41) Reforma wskaźników stóp procentowych
Na całym świecie przeprowadzana jest fundamentalna reforma głównych wskaźników referencyjnych stóp procentowych (dalej „reforma IBOR”). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (dalej „Rozporządzenie BMR”) określa zasady działania i obowiązki administratorów wskaźników oraz podmiotów wykorzystujących te wskaźniki. Nowe zasady mają sprawić, że wskaźniki będą bardziej wiarygodne, przejrzyste i rzetelne. W wyniku reformy IBOR poszczególne wskaźniki zostały dostosowane do nowych zasad (np. WIBOR, EURIBOR) lub likwidowane (np. LIBOR) i zastępowane wskaźnikami alternatywnymi. Największy wpływ reformy IBOR na Bank obserwowany jest w zakresie instrumentów finansowych, w szczególnoś ci kredytów.
Bank monitoruje postęp w przejściu na nowe wskaźniki referencyjne, dokonując przeglądu łącznych wolumenów umów, w których obecnie stosowany wskaźnik referencyjny podlega reformie IBOR i nie został jeszcze wprowadzony alternatywny wskaźnik referencyjny (dalej „umowa niezreformowana”), nawet jeśli umowa zawiera klauzulę ”fallback”. Jednocześnie Bank kontynuuje proces aneksowania umów zawartych przed wejściem w życie Rozporządzenia BMR wprowadzając klauzule „fallback”.
Poniższa tabela przedstawia stawki IBOR, na które Bank miał ekspozycję, nowe stawki referencyjne, na które te ekspozycje mają lub są w trakcie przejścia, oraz status przejścia.
Waluta
Wskaźnik przed reformą
Wskaźnik po reformie
Status na dzień 31.12.2022
PLN
WIBOR
WIRON
W trakcie
CHF
LIBOR CHF
SARON, SARON Compound
Zakończony
USD
LIBOR USD
SOFR, Term SOFR
W trakcie
WIBOR
W lipcu 2022 roku na wniosek uczestników rynku finansowego Urząd Komisji Nadzoru Finansowego powołał Narodową Grupę Roboczą ds. reformy wskaźników referencyjnych („NGR”). Celem NGR jest przygotowanie procesu skutecznego wdrożenia nowego wskaźnika referencyjnego na polskim rynku finansowym oraz zastąpienia nim stosowanego obecnie wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR w taki sposób aby z apewnić bezpieczeństwo systemu finansowego.
We wrześniu 2022 roku Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej wybrał indeks WIRON jako alternatywę dla WIBOR. WIRON to Warszawski Indeks Rynku Depozytowego indeks transakcyjny opracowywany na podstawie transakcji depozytowych zawieranych przez podmioty przekazujące dane z instytucjami finansowymi oraz z dużymi przedsiębiorstwami. WIRON jest publikowany przez GPW Benchmark od początku sierpnia 2 022 roku.
WIRON ma stać się docelowo kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu Rozporządzenia BMR, który będzie stosowany w umowach finansowych, instrumentach finansowych o raz przez fundusze inwestycyjne.
W toku prac NGR dokonano identyfikacji, priorytetyzacji oraz oszacowania czasochłonności zadań wymaganych do realizacji przez uczestników rynku w celu poprawnego i bezpiecznego zastąpienia dotychczas stosowanych wskaźników referencyjnych WIBOR przez nowy wskaźnik.
W 2023 roku planowana jest weryfikacja przesłanek do wystąpienia zdarzenia regulacyjnego zgodnie z artykułem 23c ust. 1 Rozporządzenia BMR. Zdarzenie regulacyjne stanowić będzie podstawę do wyznaczenia w rozporządzeniu Ministra
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 145
Finansów, w ramach ustawowej procedury, zamiennika kluczowego wskaźnika referencyjnego WIBOR. Na mocy rozporządzenia MF, zamiennik, będzie miał zastosowanie do umów i instrumentów finansowych spełniających przesłanki wskazane w Rozporządzeniu BMR. Rozporządzenie MF zdefiniuje również spread korygujący oraz datę, od której zamiennik będzie stosowany.
LIBOR CHF
Zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2021/1847 z dnia 14 października 2021 roku w sprawie wyznaczenia ustawowego zamiennika dla niektórych terminów zapadalności stopy LIBOR dla franka szwajcarskiego (CHF LIBOR), od 1 stycznia 2022 roku wskaźniki referencyjne z rodziny SARON Compound wraz z odpowiednią korektą zostały zastosowane z mocy prawa we wszystkich umowach oraz instrumentach finansowych, które nie posiadały na dzień wejścia w życie rozporządzenia Komisji odpowiednich klauzul awaryjnych i które do tej pory stosowały wskaźnik LIBOR CHF. Wprowadzenie zamienników z mocy prawa oznacza w praktyce, że nie było kon ieczne modyfikowanie treści umów finansowych.
LIBOR USD
Bank posiada w swoim portfelu 2 umowy kredytowe z terminem zapadalności przekraczającym wrzesień 2024 roku. Bank rozważa zaproponowanie Klientom aneksu usuwając ego odniesienie do LIBOR USD lub zmianę waluty finansowan ia.
Aktywa finansowe niebędące instrumentami pochodnymi
Poniższe tabele przedstawiają łączne kwoty niezreformowanych aktywów finansowych niebędących instrumentami pochodnymi na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku. Kwoty aktywów finansowych niebędących instrumentami pochodnymi przedstawiono w ich wartościach bilansowych brutto.
W tysiącach zł
31.12.2022
WIBOR
LIBOR USD
Należności od banków
1 490
2
Kredyty udzielone klientom
2 522 144
358
Papiery wartościowe
307 041
0
W tysiącach zł
31.12.2021
LIBOR CHF
LIBOR USD
Należności od banków
14
4
Kredyty udzielone klientom
305 386
384
Papiery wartościowe
0
0
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 146
Zobowiązania finansowe niebędące instrumentami pochodnymi
Poniższe tabele przedstawiają łączne kwoty niezreformowanych zobowiązań finansowych niebędących instrumentami pochodnymi według wartości bilansowej na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku.
W tysiącach zł
31.12.2022
WIBOR
LIBOR USD
Zobowiązania wobec innych banków
730 862
391
Zobowiązania wobec klientów
3 971
0
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
1 955 540
0
W tysiącach zł
31.12.2021
LIBOR CHF
LIBOR USD
Zobowiązania wobec innych banków
9 630
388
Zobowiązania wobec klientów
0
0
Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych
0
0
Instrumenty pochodne
Poniższa tabela przedstawia łączną kwotę (w tys. złotych) niezreformowanych instrumentów pochodnych na dzień 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku.
W tysiącach zł
31.12.2022
WIBOR
LIBOR USD
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
11 125
0
Instrumenty zabezpieczające (aktywa)
0
0
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
44 572
0
Instrumenty zabezpieczające (zobowiązania)
0
0
W tysiącach zł
31.12.2021
LIBOR CHF
LIBOR USD
Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
4 380
0
Instrumenty zabezpieczające (aktywa)
1 189
0
Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu)
5 276
0
Instrumenty zabezpieczające (zobowiązania)
33 578
0
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 147
ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA
Adekwatność kapitałowa to proces mający na celu zapewnienie, poziom ryzyka podejmowanego przez Bank (mierzony za pośrednictwem wymogów kapitałowych) może zostać pokryty posiadanym kapitałem (mierzonym przez fundusze własne) w określonym horyzoncie czasowym.
Proces zarządzania adekwatnością kapitałową obejmuje w szczegó lności:
określanie ryzyka (wymogów kapitałowych) i zapotrzebowania na kapitał,
określanie i monitoring aktualnych bieżących wymogów odnośnie minimalnych wskaźników i buforów kapitałowych, narzucanych przez regulacje prawne oraz rekomendacje Komisji Nad zoru Finansowego,
określanie i monitoring wysokości funduszy własnych pokrywających z apotrzebowanie na kapitał,
przeprowadzanie cyklicznych testów warunków skrajnych dla wymog ów kapitałowych,
prowadzenie polityki dywidendowej w oparciu o przepisy ustawowe, zalecenia Komisji Nadzoru Finansowego i prognozy wskaźników kapitałowych,
określanie planów awaryjnych oraz planów ochrony kapitału.
Z dniem 1 stycznia 2016 roku zaczęły obowiązywać przepisy Ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (dalej: „Ustawa o nadzorze makroostrożnościowym”) wprowadzające w życie dodatkowe bufory kapitałowe, które banki zobowiązane utrzymywać zachowując poziom funduszy własnych na poziomie odpowiednio wyższym niż wynika to z regulacji CRR oraz rekomendacji i domiarów kapitałowych narzuconych przez KNF .
Ustawa o nadzorze makroostrożnościowym przewiduje cztery dodatkow e bufory kapitałowe:
bufor zabezpieczający (artykuł 19 Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym , z uwzględnieniem okresów przejściowych w art. 84 Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym ) który dla okresu od 1 stycznia 2022 do 31 grudnia 2022 wynosił dla wszystkich banków 2,5%,
bufor antycykliczny (określany przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia publikowanego na stronie internetowej NBP zgodnie z art.21 Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym ) z założenia mający za zadanie niwelować ryzyko cyklu kredytowego i nadmiernego wzrostu akcji kredytowej w gospodarce narodowej, z uwzględnieniem specyfiki polskiej gospodarki i systemu finansowego, który w chwili obecnej wynosi 0% natomiast może zostać podniesiony przez MF maksymalnie do progu 2,5%,
bufor instytucji o znaczeniu systemowym (określany przez Komisję Nadzoru Finansowego - zgodnie z art.33 i 34 Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym ) który nie ma zastosowania wobec spółek zależnych a jedynie wobec większych instytucji skupiających pod sobą mniejsze spółki, i którego stosowanie opiera się na takich kryteriach jak wielkość grupy kapitałowej, wzajemne powiązania danej grupy z systemem finansowym, zastępowalność usług lub infrastruktury finansowej zapewnianych przez daną grupę, złożoność danej grupy oraz transgraniczność działalności danej grupy; w chwili obecnej bufor ten wynosi dla głównego akcjonariusza Banku - Banku Pekao S.A. 1,00%, zaś dla samego Banku wynosi 0%,
bufor ryzyka systemowego (określany przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia publikowanego na stronie internetowej NBP - zgodnie z art.47 Ustawy o nadzorze makroostrożnościowym ) z założenia mający za zadanie niwelować ryzyko zakłóceń w funkcjonowaniu systemu finansowego i gospodarki narodowej, oraz który w momencie jego ustanowienia może przyjąć wartość nie mniejszą niż 1% oraz nie większą niż 5%. Bufor ten wraz z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 marca 2020 roku uchylającym Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 września 2017 roku w sprawie bufora ryzyka systemowego, został obniżony do wartości 0%.
Do dnia 23 grudnia 2022 roku Bank zobowiązany był do utrzymywania narzutu kapitałowego zaleconego przez KNF zgodnie z przyjętą przez KNF metodyką wyznaczania narzutu kapitałowego w ramach filara II (P2G), która określa wrażliwość Banku na materializację scenariuszy stresowych wpływających na poziom funduszy własnych oraz ekspozycji na ryzyko. W roku
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 148
2022 narzut ten wynosił 1,72% i był utrzymywany przez Bank przez cały okres obowiązywania, tj. od dnia 10 lutego 2022 roku do dnia 23 grudnia 2022 roku. Od dnia 23 grudnia 2022 roku indywidualny narzut P2G dla Banku został przez KNF podwyższony do wartości 3,84% - narzut ten obowiązuje na dzień 31 grudnia 2022 roku i będzie obowiązywał przez kolejny rok aż do następnej decyzji KNF o wysokości narzutu dla Ban ku.
Zgodnie z decyzją Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy z dnia 6 maja 2022 r. podjęta została uchwała w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego Banku w drodze emisji akcji zwykłych, imiennych serii J w trybie subskrypcji prywatnej, pozbawienia jedynego akcjonariusza Banku w całości prawa poboru w stosunku do akcji serii J oraz zmiany Statutu Spółki, na mocy której podwyższono kapitał zakładowy Banku o 65 000 tys. zł, tj. z kwoty 258 000 tys. do kwoty 323 000 tys. poprzez emisję 650 nowych akcji imiennych zwykłych serii J, o wartości nominalnej po 100 tys. każda i cenie emisyjnej po 100 tys. każda. Akcje serii J zostały w całości pokryte wkładem pieniężnym. W dniu 19 lipca 2022 r. Komisja Nadzoru Finansowego wydała decyzję nr DBK-DBK4A.700.3.2022.KNR na zaklasyfikowanie akcji imiennych serii J jako instrumentów w kapitale podstawowym Tier I.
Zgodnie z decyzją Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy z dnia 13 października 2022 r. podjęta została uchwała w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego Banku w drodze emisji akcji zwykłych, imiennych serii K w trybie subskrypcji prywatnej, pozbawienia jedynego akcjonariusza Banku w całości prawa poboru w stosunku do akcji serii K oraz zmiany Statutu Spółki, na mocy której podwyższono kapitał zakładowy Banku o 100 000 tys. zł, tj. z kwoty 323 000 tys. do kwoty 423 000 tys. poprzez emisję 1 000 nowych akcji imiennych zwykłych serii K, o wartości nominalnej po 100 tys. każda i cenie emisyjnej po 100 tys. każda. Akcje serii K zostały w całości pokryte wkładem pieniężnym. W dniu 16 listopada 2022 r. Komisja Nadzoru Finansowego wydała decyzję nr DBK-DBK4A.700.6.2022.KNR na zaklasyfikowanie akcji imiennych serii K jako instrumentów w kapitale podstawowym Tier I.
Bank analizuje zależności pomiędzy bazą kapitałową, a ponoszonym ryzykiem, w taki sposób, aby zapewnić wystarczający poziom kapitałów własnych w celu pokrycia ponoszonego przez Bank istotnego ryzyka działalności z uwzględnieniem sytuacji obecnej oraz oczekiwań dotyczących przyszłości.
Kapitał własny Banku nie może być niższy:
od regulacyjnego wymogu kapitałowego,
od kapitału wewnętrznego wyliczonego według własnej metodo logii.
Procesy wewnętrzne Banku zapewniają przestrzegan ie tej zasady.
W 2022 roku oraz na dzień bilansowy 31 grudnia 2022 roku Bank spełniał wszystkie wymogi regulacyjne w zakresie adekwatności kapitałowej.
42) Fundusze własne
Na dzień 31 grudnia 2022 r. fundusze własne Banku składają się z funduszy podstawowych Tier I oraz funduszy uzupełniających Tier II. W Banku nie są identyfikowane elementy dodatkow ego kapitału Tier I.
W skład funduszy podstawowych Tier I wchodzą:
instrumenty kapitałowe w kapitale podstawowym Tier I dotyczą jedynie kapitału zakładowego Banku i ich wartość wykazana jest zgodnie ze statutem według wartości nominalnej. Liczba akcji razem wynosi 4 230 sztuk, wszystkie akcje akcjami zwykłymi w całości opłaconymi, o wartości nominalnej jednej akcji wynoszącej 100 tys. zł.,
skumulowane inne całkowite dochody definiowane zgodnie z MSR, prezentowane po odliczeniu wszelkich obciążeń podatkowych dających się przewidzieć w chwili wyliczania tej kwoty, a przed zastosowaniem filtrów ostrożnościowych,
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 149
kapitały rezerwowy i zapasowy - w rozumieniu standardów rachunkowości kapitał rezerwowy oraz kapitał zapasowy stanowiące dodatkowy składnik kapitału na pokrycie nieprzewidzianych strat, utworzony na bazie części zatrzymanego wyniku finansowego, osiągniętego w latach ubieg łych,
fundusz ogólnego ryzyka bankowego - stanowiący wydzieloną część kapitału rezerwowego.
Fundusze podstawowe Tier I pomniejszane są o:
wartości niematerialne i prawne - odpowiadające ich wartości uwzględniającej standardy techniczne stanowiące uzupełnienie do regulacji CRR, które zawarte zostały w rozporządzeniu delegowanym UE 2020/2176 z dnia 12 listopada 2020 r., zmieniającym rozporządzenie delegowane UE 241/2014 w odniesieniu do odliczania aktywów będących oprogramowaniem od pozycji kapitału podstawo wego Tier 1,
rezerwę odzwierciedlającą wartość godziwą związaną z zyskami lub stratami z tytułu instrumentów zabezpieczających przepływy pieniężne z tytułu instrumentów finansowych, które nie zostały wycenione według wartości godziwej, w tym przewidywanych przepływów pieniężnych nie włączane do funduszy własnych, zgodnie z art. 33 lit. a) Rozporządzenia CRR,
niezrealizowane zyski lub straty na instrumentach wycenianych według wartości godziwej - wraz z zastosowaniem przewidywanych dla nich na podstawie Rozporządzenia CRR i rekomendacji KNF wag i okresów przejściowych,
aktywa z tytułu podatku odroczonego oparte na przyszłej rentowności - z zastrzeżeniem uwzględnienia progowych wyłączeń dotyczących odliczeń od pozycji kapitału podstawowego Tier I, zgodnych z zapisami Rozporządzenia CRR,
dodatkową korektę wyceny (AVA), obliczaną jako 0,1% wartości bezwzględnej aktywów i pasywów wycenianych do wartości godziwej, zgodnie z wymogami w zakresie ostrożnej wyceny określonymi w Rozporządzeniu CRR i Rozporządzeniu Delegowanym Komisji UE 2016/101 z dnia 26 października 2015 r. w zakresie regulacyjnych standardów technicznych dotyczących ostrożnej wyce ny.
stratę z lat ubiegłych pokrywaną stopniowo środkami z kapitału zapasowego, zasilanego co roku z zysków z działalności generowanych przez Bank
Fundusze własne uzupełniające Tier II stanową pożyczki podporządkowane udzielone przez podmiot dominujący.
Bank działając na podstawie art. 473a ust. 9 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 („Rozporządzenie CRR”), w brzmieniu nadanym Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2395 z dnia 12 grudnia 2017 r. zmieniającym rozporządzenie (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9 na fundusze własne oraz dotyczących traktowania jako duże ekspozycje niektórych ekspozycji wobec podmiotów sektora publicznego denominowanych w walucie krajowej dowolnego państwa członkowskiego, podjął decyzję co do stosowania rozwiązań przejściowych określonych w art. 473a Rozporządzenia CRR w trakcie trwania okresu przejściowego.
Rozporządzenie zakłada powiększanie kapitału podstawowego Tier I o część wzrostu odpisów na oczekiwane straty kredytowe w trakcie pięcioletniego okresu przejściowego. Na 2022 rok dozwolone jest powiększenie Tier I o 25% wartości wzrostu odpisów. Kwota tego powiększenia jest dodatkowo modyfikowana na podstawie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 roku, zmieniającego rozporządzenie UE nr 575/2013 i 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na p andemię COVID-19.
Działając na podstawie ww. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2020/873, Bank podjął decyzję o zastosowaniu tymczasowego wyłączenia z pozycji kapitału podstawowego Tier I odpowiedniej części kwoty niezrealizowanych zysków i strat skumulowanych od 31 grudnia 2019 r. w zakresie instrumentów dłużnych emitowanych przez rządy i banki centralne (ujawnianych w sprawozdaniu z całkowitych dochodów jako zmiana wyceny aktywów
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 150
finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkow ite dochody).
Poniższe zestawienie przedstawia fundusze własne Banku wraz z poszczególnymi elementami składowymi wg stanu na 31 grudnia 2022 r. oraz 31 grudnia 2021 r. z zastosowaniem okresu przejściowego oraz bez zastosowania okresu przejściowego. Dodatkowo w poniższym zestawieniu zostały zaprezentowane referencje do not w sprawozdaniu finansowym.
W tysiącach zł
Nota
31.12.2022 –
z zastosowaniem okresu przejściowego
31.12.2021 –
z zastosowaniem okresu przejściowego
I. Kapitał Tier I, w tym:
211 930
215 088
1. Kapitał Podstawowy Tier I, w tym:
211 930
215 088
instrumenty kapitałowe kwalifikujące się jako kapitał podstawowy Tier I
24
423 000
258 000
kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy, fundusze ogólnego ryzyka bankowego
24
23 322
41 026
skumulowane inne całkowite dochody
24
-7 119
-1 853
tymczasowe wyłączenie z pozycji kapitału podstawowego odpowiedniej części kwoty niezrealizowanych zysków i strat w zakresie instrumentów dłużnych emitowanych przez rządy i banki centralne
1 866
1 497
strata lat ubiegłych i roku bieżącego
-236 621
-90 342
korekta z tytułu okresu przejściowego dla straty lat ubiegłych z tytułu MSSF 9
10 473
7 822
dodatkowa korekta z tytułu ostrożnej wyceny (AVA)
-390
-203
korekty w kapitale podstawowym Tier I z tytułu filtrów ostrożnościowych
24
2 404
-299
inne wartości niematerialne i prawne
-843
-560
aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności
-4 162
0
2. Kapitał Dodatkowy Tier I
0
0
II. Kapitał Tier II
46 899
45 994
Fundusze własne (I + II)
258 829
261 082
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 151
W tysiącach zł
Nota
31.12.2022 –
bez zastosowania okresu przejściowego
31.12.2021 –
bez zastosowania okresu przejściowego
I. Kapitał Tier I, w tym:
199 591
205 769
1. Kapitał Podstawowy Tier I, w tym:
199 591
205 769
instrumenty kapitałowe kwalifikujące się jako kapitał podstawowy Tier I
24
423 000
258 000
kapitał zapasowy, kapitał rezerwowy, fundusze ogólnego ryzyka bankowego
24
23 322
41 026
skumulowane inne całkowite dochody
24
-7 119
- 1 853
tymczasowe wyłączenie z pozycji kapitału podstawowego odpowiedniej części kwoty niezrealizowanych zysków i strat w zakresie instrumentów dłużnych emitowanych przez rządy i banki centralne
0
0
strata lat ubiegłych i roku bieżącego
-236 621
- 90 342
korekta z tytułu okresu przejściowego dla straty lat ubiegłych z tytułu MSSF 9
0
0
dodatkowa korekta z tytułu ostrożnej wyceny (AVA)
-390
-203
korekty w kapitale podstawowym Tier I z tytułu filtrów ostrożnościowych
24
2 404
-299
inne wartości niematerialne i prawne
-843
-560
aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oparte na przyszłej rentowności
-4 162
0
2. Kapitał Dodatkowy Tier I
0
0
II. Kapitał Tier II
46 899
45 994
Fundusze własne (I + II)
246 490
251 763
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 152
43) Wymogi kapitałowe
Wg stanu na 31.12.2022 r. Bank wyliczał wymogi kapitałowe dla nas tępujących rodzajów ryzyka:
z tytułu ryzyka kredytowego – metodą standardową,
z tytułu ryzyka operacyjnego – metoda standardową,
z tytułu ryzyka rynkowego – metodą podstawową.
W 2022 roku uległo zmianie stosowane przez Bank podejście w zakresie ujmowania rezerw na ryzyko prawne związane z kredytami hipotecznymi w CHF w części ujmowanej w linii odpisów na oczekiwane straty kredytowe. Wg stanu na 31.12.2022 r. przedmiotowe rezerwy ujmowane w kwocie korekt z tytułu ryzyka kredytowego na potrzeby kalkulacji kwoty aktywów ważonych ryzykiem. Wpływ zmiany podejścia na dzień 31.1 2.2021 r. zostało zaprezentowane w poniższej tab eli.
W tysiącach zł
31.12.2021
po zmianie
z ujęciem rezerw CHF w kalkulacji aktywów ważonych ryzykiem
31.12.2021
przed zmianą
Klasa ekspozycji
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
26 754
26 754
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych
61 666
61 666
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
0
0
Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju
0
0
Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych
0
0
Ekspozycje wobec instytucji
0
0
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
0
0
Ekspozycje detaliczne
401 368
404 711
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
917 375
972 525
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązań
199 709
269 828
Ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem
0
0
Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych
0
0
Pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne
0
0
Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową
0
0
Ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
0
0
Ekspozycje kapitałowe
0
0
Inne pozycje
16 930
16 930
Razem
1 623 802
1 752 414
Łączny współczynnik kapitałowy (%)
15,49%
14,40%
Współczynnik kapitału Tier I (%)
12,76%
11,86%
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 153
Poniższe zestawienie przedstawia wymogi kapitałowe z tytułu poszczególnych ryzyk wg stanu na 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku z zastosowaniem oraz bez zastosowania rozwiązań przejściowych określonych w art. 473a Rozporządzenia CRR. Dane na 31.12.2021 r. u względniają zmianę podejścia w zakresie ujmowania rezerw CHF.
W tysiącach zł
31.12.2022 –
z zastosowaniem okresu przejściowego
31.12.2021 –
z zastosowaniem okresu przejściowego
Wymogi kapitałowe
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego
98 563
129 904
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego
0
0
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego
5 334
4 901
Całkowity wymóg kapitałowy
103 897
134 805
Łączne fundusze (Tier I + Tier II)
258 829
261 082
Łączny współczynnik kapitałowy (%)
19,93%
15,49%
Współczynnik kapitału Tier I (%)
16,32%
12,76%
W tysiącach zł
31.12.2022 –
bez zastosowania okresu przejściowego
31.12.2021 –
bez zastosowania okresu przejściowego
Wymogi kapitałowe
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego
97 725
129 278
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego
0
0
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego
5 334
4 901
Całkowity wymóg kapitałowy
103 059
134 179
Łączne fundusze (Tier I + Tier II)
246 490
251 763
Łączny współczynnik kapitałowy (%)
19,13%
15,01%
Współczynnik kapitału Tier I (%)
15,49%
12,76%
Zgodnie z powyższymi zestawieniami minimalny poziom łącznego współczynnika kapitałowego z uwzględnieniem buforów na poziomie 10,50% nie został naruszony.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku największą część całkowitego wymogu kapitałowego Banku stanowił wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego, na który składały się następujące pozycje:
wymóg kapitałowy z tytułu ekspozycji bilansowych podlegających ryzyku k redytowemu w kwocie 97 725 tys. zł,
wymóg kapitałowy z tytułu ekspozycji pozabilansowych podlegając ych ryzyku kredytowemu w kwocie 0 tys. zł,
wymóg kapitałowy z tytułu korekty okresu przejściowego (AB_SA) w kwocie 838 tys. zł,
wymóg kapitałowy z tytułu instrumentów pochodnych w kwocie 0 tys. zł.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 154
Poniższe zestawienie przedstawia strukturę ekspozycji ważonych ryzykiem według klas ekspozycji wg stanu na 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku z zastosowaniem oraz bez zastosowania rozwiązań przejściowych określonych w art. 473a Rozporządzenia CRR. Dane na 31.12.2021 rok u uwzględniają zmianę podejścia w zakresie ujmowania rezerw CHF.
W tysiącach zł
31.12.2022 –
z zastosowaniem okresu przejściowego
31.12.2021 –
z zastosowaniem okresu przejściowego
Klasa ekspozycji
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
51 405
26 754
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych
54 578
61 666
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
0
0
Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju
0
0
Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych
0
0
Ekspozycje wobec instytucji
0
0
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
0
0
Ekspozycje detaliczne
136 429
401 368
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
838 758
917 375
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązań
131 874
199 709
Ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem
0
0
Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych
0
0
Pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne
0
0
Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową
0
0
Ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
0
0
Ekspozycje kapitałowe
0
0
Inne pozycje
19 000
16 930
Razem
1 232 044
1 623 802
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 155
W tysiącach zł
31.12.2022 –
bez zastosowania okresu przejściowego
31.12.2021 –
bez zastosowania okresu przejściowego
Klasa ekspozycji
Ekspozycje wobec rządów centralnych lub banków centralnych
51 405
26 754
Ekspozycje wobec samorządów regionalnych lub władz lokalnych
54 578
61 666
Ekspozycje wobec podmiotów sektora publicznego
0
0
Ekspozycje wobec wielostronnych banków rozwoju
0
0
Ekspozycje wobec organizacji międzynarodowych
0
0
Ekspozycje wobec instytucji
0
0
Ekspozycje wobec przedsiębiorstw
0
0
Ekspozycje detaliczne
136 429
401 368
Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach
838 758
917 375
Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązań
131 874
199 709
Ekspozycje związane ze szczególnie wysokim ryzykiem
0
0
Ekspozycje w postaci obligacji zabezpieczonych
0
0
Pozycje stanowiące pozycje sekurytyzacyjne
0
0
Ekspozycje wobec instytucji i przedsiębiorstw posiadających krótkoterminową ocenę kredytową
0
0
Ekspozycje w postaci jednostek uczestnictwa lub udziałów w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania
0
0
Ekspozycje kapitałowe
0
0
Inne pozycje
8 527
9 107
Razem
1 221 571
1 615 978
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 156
44) Kapitał wewnętrzny
Dla potrzeb zarządzania kapitałem Bank dokonuje identyfikacji wszystkich ryzyk występujących w jego działalności, sporządza ocenę ich istotności, a także wylicza i utrzymuje kapitały ekonomiczne lub bufory kapitałowe na ich pokrycie zgodnie z wewnętrznie obowiązującymi regulacjami zatwierdzonymi przez Zarząd i Radę N adzorczą Banku.
Wg stanu na dzień 31.12.2022 roku Bank utrzymywa ł kapitał wewnętrzny na pokrycie następujących rodzajów ryzyk:
ryzyko kredytowe FILARA 1 rozumiane jako ryzyko wynikające z nieoczekiwanej zmiany wiarygodności kredytowej kredytobiorcy, która mogłoby spowodować zmianę wartości ekspozycji kredytow ej wobec tego kredytobiorcy,
ryzyko koncentracji,
ryzyko rezydualne,
ryzyko walutowe,
ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej,
ryzyko operacyjne, w tym bufor kapitałowy na ryzyko prawne,
ryzyko biznesowe,
ryzyko zmian warunków makroekonomicznych,
ryzyko modeli,
a ogólna wartość kapitału wewnętrznego stanowiącego sumę kapitałów ekonomicznych i buforów kapitałowych wyniosła 161 964 tys. zł na 31 grudnia 2022 roku (na 31.12.2 021 roku wartość ta wynosiła 200 833 tys. zł).
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 157
45) Dźwignia finansowa
Wskaźnik dźwigni finansowej został skalkulowany jako miara kapitału Tier I podzieloną przez miarę ekspozycji całkowitej. Miara ekspozycji całkowitej jest sumą wartości ekspozycji określonych zgodnie z Rozporządzeniem CRR z tytułu wszystkich aktywów i pozycji pozabilansowych nieodliczonych przy wyznaczaniu miary kapitału Tier I.
Poniższe zestawienie przedstawia kalkulacje wskaźnika dźwigni finansowej wg stanu na 31 grudnia 2022 roku i 31 grudnia 2021 roku z zastosowaniem oraz bez zastosowania rozwiązań przejściowych określonych w art. 473a Rozporządzenia CRR.
W tysiącach zł
31.12.2022 –
z zastosowaniem okresu przejściowego
31.12.2021 –
z zastosowaniem okresu przejściowego
Pozycje pozabilansowe
0
10 000
Instrumenty pochodne
91 033
74 058
Inne ekspozycje z księgi bankowej
3 344 247
3 701 328
Ekspozycje wewnątrzgrupowe wyłączone
-333 953
-375 179
Odliczona kwota aktywów – Tier I
1 171
-1 062
Razem ekspozycje
3 102 498
3 409 144
Kapitał Tier 1
211 930
215 088
Wskaźnik dźwigni finansowej
6,83%
6,31%
W tysiącach zł
31.12.2022 –
bez zastosowania okresu przejściowego
31.12.2021 –
bez zastosowania okresu przejściowego
Pozycje pozabilansowe
0
10 000
Instrumenty pochodne
91 033
74 058
Inne ekspozycje z księgi bankowej
3 331 908
3 693 505
Ekspozycje wewnątrzgrupowe wyłączone
-333 953
-375 179
Odliczona kwota aktywów – Tier I
1 171
-1 062
Razem ekspozycje
3 090 159
3 401 321
Kapitał Tier 1
199 591
215 088
Wskaźnik dźwigni finansowej
6,46%
6,05%
W celu pomiaru ryzyka nadmiernej dźwigni finansowej Bank regularnie oblicza poz iom wskaźnika dźwigni finansowej.
Przy zarządzaniu ryzykiem nadmiernej dźwigni finansowej Bank wykorzystuje narzędzia planowania (budżetowania) i zarządzania aktywami i pasywami takie jak:
przygotowywanie planów rocznych i długoterminowych,
bieżące monitorowanie i kształtowanie struktury aktywów i pasywów.
Bank ogranicza ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej poprzez:
planowanie odpowiedniej struktury kapitałów,
planowanie rozwoju aktywów i pasywów (w tym na podstawie a naliz niedopasowania aktywów i pasywów),
analizę negatywnych scenariuszy w ramach testów warunków skrajnych,
system limitów wskaźnika nadmiernej dźwigni finansowej.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 158
Zdarzenia po dacie bilansowej
46) Zdarzenia po dacie bilansowej
W dniu 05 stycznia 2023 roku Bank podpisał aneks do umowy dotyczącej linii kredytowej zawartej z Bankiem Pekao S.A. Aneks dotyczył przedłużenia okresu wykorzystania przyznanego limitu kredytowego oraz okresu kredytowania. Zgodnie z ww. aneksem okres wykorzystania ustalono do dnia 10 lutego 2024 roku, a okres kredytowania do dnia 10 lutego 2030 roku. Zmianie uległy również stawki marży kredytowej stosowanej dla ustalenia oprocentowania transz linii kredytowej. Kwota dostępnego limitu kredytowego nie uległa zmianie (do 450 mln zł). Limit może być wykorzystywany w PLN, EUR, CHF lub USD z przeznaczeniem na finansowanie bieżącej działalności Ban ku.
W dniu 05 stycznia 2023 roku Bank podpisał aneks do umowy dotyczącej linii kredytowej zawartej z Bankiem Pekao S.A. Aneks dotyczył przedłużenia okresu wykorzystania przyznanego limitu kredytowego oraz okresu kredytowania. Zgodnie z ww. aneksem okres wykorzystania ustalono do dnia 28 lutego 2024 roku, a okres kredytowania do dnia 28 lutego 2030 roku. Zmianie uległy również stawki marży kredytowej stosowanej dla ustalenia oprocentowania kredytu w rachunku bieżącym oraz transz linii kredytowej. Kwota dostępnego limitu kredytowego nie uległa zmianie (do 700 mln dla kredytu w rachunku bieżącym oraz do 350 mln w transzach kredytowych na wydzielonych rachunkach kredytowych). Limit może być wykorzystywany w PLN, EUR, CHF lub USD z przeznaczen iem na finansowanie bieżącej działalności Banku.
Uwzględniając w kalkulacji wymogu wynikającego z art. 18 ust. 2 Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych (dalej „Ustawa”) literalne brzmienie wytycznych KNF kierowanych do banków hipotecznych w piśmie z dnia 21 grudnia 2022 roku tj. biorąc pod uwagę wyłącznie należne odsetki według wartości nominalnej w horyzoncie jednodniowym, Bank przekroczył w dniach 2-18 stycznia 2023 roku tak kalkulowany limit. Limit ten został następnie przywrócony w wyniku wpisu zabezpieczenia zastępczego w postaci obligacji skarbowych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych. W kalkulacji jednodniowej odsetek należnych Bank nie wykazuje żadnych przepływów odsetkowych dla kredytów z zawieszonymi ratami kapitałowo-odsetkowymi, co z uwagi na istotny udział kredytów z zawieszeniem w styczniu 2023 roku spowodowało przekroczenie limitu ustawowego wynikającego z art. 18 ust. 2 kalkulowanego wg wzmiankowanych powyżej wytycznych KNF.
W dniu 14 lutego 2023 roku Bank otrzymał decyzję Komisji Nadzoru Finansowego o nakazie opracowania planu naprawy na podstawie art. 141m ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe. Uzasadniając swoją decyzję Komisja Nadzoru Finansowego wskazała, że nakaz opracowania indywidualnego planu naprawy ma na celu ograniczenie ryzyka działalności Banku, odzyskanie rentowności oraz poprawę b ezpieczeństwa jego działania.
Należy podkreślić, że decyzja KNF dotyczy jedynie sporządzenia planu naprawy na przyszłość, a nie dotyczy wdrożenia planu naprawy czy podjęcia jakichkolwiek skonkretyzowanych d ziałań naprawczych.
Opracowanie jednostkowego planu naprawy powinno zapewnić możliwość szybkiego zastosowania przygotowanych, adekwatnych i dedykowanych rozwiązań, tak aby w sytuacji materializacji ryzyka i wystąpienia zagrożenia bezpieczeństwa Banku, mogły być one niezwłocznie wprowadzone. W ocenie Komisji za koniecznością sporządzenia przez Bank indywidualnego planu naprawy przemawiają także potencjalne, negatywne ekonomiczne skutki obecnej sytuacji gospodarczej w Polsce, w tym wzrost i wysoki poziom stóp procentowych wpływający na ograniczenie popytu na kredyty na nieruchomości, wcześniejsze spłaty kredytów hipotecznych oraz problemy niektórych kredytobiorców ze spłatą wcześniej zaciągniętych zobowiązań, co stwarza dodatkowe zagrożenie dla rentowności banków hipotecznych. Niepewność rozwoju sytuacji rynkowej i jej wpływ na Bank stanowi argument przemawiający za koniecznością opracowania planu naprawy. Komisja wskazała także, że sporządzenie planu naprawy to uporządkowanie i rozwinięcie zadań Banku wynikających z już istniejących obowiązków, w szczególności z faktu Bank brał udział w sporządzaniu grupowego planu naprawy (ponieważ Bank objęty jest grupowym planem naprawy Grupy Pekao S.A.), co oznacza że posiada już procedury dla części zagadnień i elementów planu naprawy.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 159
Po opracowaniu przez Bank planu naprawy będzie on podlegał zatwierdzeniu przez Komisję Nadzoru Finansowego, która wyznaczyła termin na jego sporządzenie do dnia 30 czerwca 2023 roku. Sporządzenie indywidualnego planu naprawy ma charakter techniczny i nie oznacza w żadnych przypadku jego a utomatycznego uruchomienia.
W dniu 16 lutego 2023 roku w sprawie C-520/21 toczącej się przed TSUE dotyczącej kwestii możliwości dochodzenia przez strony unieważnionej umowy kredytu dodatkowych roszczeń ponad roszczenia o zwrot kwot zapłaconych drugiej stronie umowy oraz odsetek (roszczenia te potocznie określane jako wynagrodzenie za korzystanie z kapitału) wydana została opinia Rzecznika Generalnego TSUE, która wskazuje, że konsumenci mogą dochodzić względem banków roszczeń wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych w przypadku unieważnienia umowy kredytu. Zgodnie z opinią o faktycznym istnieniu dodatkowych roszczeń po stronie kredytobiorców, zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, będą rozstrzygać sądy polskie na podstawie prawa krajowego. Do sądu odsyłającego należy ustalenie czy konsumenci mają prawo dochodzić wskazanego roszczenia. Rzecznik wskazał także w opinii, że bank nie może dochodzić względem konsumenta roszczeń wykraczających poza zwrot przekazanego kapitału kredytu i zapłatę odsetek ustawowych za opóźnienie od chwili wezwania do zapłaty. Wydana opinia nie jest wiążąca dla TSUE. Wyrok TSUE sprawie C-520/21 oczekiwany jest w 2023 roku. Bank w szacunku rezerwy CHF w zakresie materializacji skutków finansowych unieważniania umów frankowych lub zawierania ugód z klientami nie uwzględnia parametru związanego z uzyskaniem przez Bank wynagrodzenia za korzystanie z kapitału oraz roszczeń kredytobiorców wykraczających poza zwrot świadczeń pieniężnych w przypadku unieważnienia umowy kredytu, co zostało zaprezentowane w Nocie 36 n iniejszego sprawozdania finansowego.
Sprawozdanie finansowe Pekao Banku Hipotecznego S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2022 roku
Raport Pekao Banku Hipotecznego S.A. za 2022 rok 160
PODPISY
Zarząd Banku
Data
Imię i Nazwisko
Stanowisko/Funkcja
Podpis
24-02-2023
Piotr Pawliczak
Wiceprezes Zarządu
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
...............................................................
24-02-2023
Agnieszka Domaradzka
Członek Zarządu
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
................................................................
24-02-2023
Bartosz Węsierski
Członek Zarządu
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
................................................................
Osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych
24-02-2023
Ilona Chałas-Głąb
Dyrektor, Główny Księgowy
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
................................................................