Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta
z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania
finansowego Grupy Kapitałowej
Banku Ochrony Środowiska S.A.
za rok obrotowy zakończony
dnia 31 grudnia 2022 roku
Mazars Audyt Sp. z o.o.
ul. Piękna 18
00-549 Warszawa
Mazars Audyt Sp. z o.o.
Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy KRS nr 0000086577, kapitał zakładowy: 1 268 000,00 PLN,
NIP: 5260215409, REGON: 011110970
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA
Z BADANIA ROCZNEGO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA
FINANSOWEGO
Dla Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej Banku Ochrony Środowiska S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania
finansowego
Opinia
Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy
kapitałowej „(Grupa”), w której jednostką dominującą jest Bank Ochrony Środowiska S.A.
(„Jednostka dominująca") („Bank”) zawierające skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji
finansowej na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz skonsolidowany rachunek zysków i strat,
skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów, skonsolidowane sprawozdanie ze
zmian w kapitale asnym, skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych za rok
obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku oraz informację dodatkową zawierającą opis
przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje objaśniające („skonsolidowane
sprawozdanie finansowe").
Naszym zdaniem, załączone skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej
Grupy na dzień 31 grudnia 2022 roku oraz jej skonsolidowanego wyniku finansowego
i skonsolidowanych przepływów pieniężnych za rok obrotowy zakończony w tym dniu
zgodnie z mającymi zastosowanie Międzynarodowymi Standardami
Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską oraz
przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;
jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz
statutem Jednostki dominującej.
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które
wydaliśmy dnia 21 marca 2023 roku.
Mazars Audyt Sp. z o.o. 3
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu
Międzynarodowych Standardów Badania przyjętymi uchwałą nr 3430/52a/2019 Krajowej
Rady Biegłych Rewidentów z dnia 21 marca 2019 roku w sprawie krajowych standardów
badania oraz innych dokumentów, z późn. zm. („KSB”), a także stosownie do ustawy z dnia
11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym
(„Ustawa o biegłych rewidentach” – Dz. U. z 2022 roku poz. 1302 z późn. zm.) oraz
Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 roku w sprawie szczegółowych
wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu
publicznego („Rozporządzenie UE” Dz. Urz. UE L158 z 27.05.2014, str. 77, z późn. zm.).
Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami została dalej opisana w sekcji naszego
sprawozdania „Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego
sprawozdania finansowego”.
Jesteśmy niezależni od Spółek Grupy zgodnie z Międzynarodowym Kodeksem etyki
zawodowych księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady
Międzynarodowych Standardów Etyki dla Księgowych („Kodeks IESBA") przyjętym uchwałą
Krajowej Rady Biegłych Rewidentów nr 3431/52a/2019 z dnia 25 marca 2019 roku w sprawie
zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów, z późn. zm., oraz z innymi wymogami etycznymi,
które mają zastosowanie do badania sprawozdań finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze
inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IESBA. W trakcie
przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni
od Spółek Grupy zgodnie z wymogami niezależności określonymi w Ustawie o biegłych
rewidentach oraz w Rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby
stanowić podstawę dla naszej opinii.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były
najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego
za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje
ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia
spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania
skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej
opinii oraz podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których
uznaliśmy za stosowne przedstawiliśmy najważniejsze spostrzeżenia związane z tymi
rodzajami ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
Mazars Audyt Sp. z o.o. 4
Kluczowa sprawa badania
Jak nasze badanie odniosło się do tej sprawy
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat
kredytowych w portfelu należności
od klientów
Zgodnie z Międzynarodowym
Standardem Sprawozdawczości
Finansowej 9 Instrumenty finansowe
("MSSF 9") Zarząd Jednostki
dominującej powinien określić wartość
oczekiwanych strat kredytowych, które
mogą wystąpić w okresie 12 miesięcy
lub w pozostałym okresie życia
składnika aktywów finansowych, w
zależności od klasyfikacji
poszczególnych aktywów do kategorii
ryzyka („koszyków”) z uwzględnieniem
wpływu przyszłych warunków
makroekonomicznych na poziom
oczekiwanych strat kredytowych.
Ustalenie kwoty i momentu rozpoznania
oczekiwanych strat kredytowych
wymaga zastosowania znaczącego
osądu oraz istotnych i złożonych
oczekiwań, w tym przede wszystkim
w zakresie parametrów ryzyka
kredytowego w modelach kalkulacji
oczekiwanych strat kredytowych.
Szacunek odpisów na oczekiwane straty
kredytowe uwzględnia kwestię wpływu
zmiennych warunków
makroekonomicznych gospodarki.
Szacunek ten wymagał zastosowania
przez Zarząd Jednostki dominującej
dodatkowych założeń i korekt
eksperckich, które uwzględniają
niepewność związaną z obecnym i
przyszłym otoczeniem
makroekonomicznym oraz
odzwierciedlają czynniki ryzyka, które
nie zostały ujęte w modelach Grupy.
W nocie 6.1 Ryzyko kredytowe oraz
w nocie 25 Należności od klientów
skonsolidowanego sprawozdania
Przeprowadziliśmy krytyczną analizę zaprojektowania
i wdrożenia procesu oceny ryzyka kredytowego
i szacowania oczekiwanych strat kredytowych oraz
zweryfikowaliśmy skuteczność mechanizmów
kontrolnych wdrożonych przez Grupę w tych
procesach.
Dokonaliśmy uzgodnienia bazy należności od klientów
z księgami rachunkowymi Grupy w celu potwierdzenia
kompletności ujęcia należności od klientów będących
podstawą tworzenia odpisów z tytułu oczekiwanych
strat kredytowych, a także wartości tych odpisów.
Wykonaliśmy procedury analityczne w zakresie
pokrycia portfela kredytowego oczekiwanymi stratami
kredytowymi i ich zmian oraz przeniesienia ekspozycji
pomiędzy koszykami.
Przeprowadziliśmy ocenę stosowanej przez Grupę
metodyki utraty wartości pod kątem zgodności
z wymogami MSSF 9, w szczególności w zakresie
stosowania kryteriów identyfikacji znaczącego wzrostu
ryzyka kredytowego, definicji niewykonania
zobowiązania, przyjętych parametrów ryzyka
kredytowego oraz uwzględnienia wpływu przyszłych
warunków makroekonomicznych na poziom
oczekiwanych strat kredytowych.
W przypadku portfela należności od klienta ocenianego
metodą kolektywną:
przeprowadziliśmy analizę stosowanej metodyki
kalkulacji odpisów z tytułu utraty wartości dla
ekspozycji ocenianych metodą kolektywną, w tym
adekwatności parametrów ryzyka stosowanych
przez Grupę;
przeprowadziliśmy ocenę weryfikacji testów
wstecznych parametrów ryzyka i kalkulacji odpisów
(tzw. back-testów);
przeprowadziliśmy analizę poprawności procesu
identyfikacji utraty wartości i klasyfikacji do
koszyków.
W przypadku portfela należności od klienta ocenianego
metodą indywidualną:
Mazars Audyt Sp. z o.o. 5
finansowego zawarto szczegółowe
informacje na temat stosowanych metod
i modeli oraz poziomu odpisów na
oczekiwane straty kredytowe w portfelu
należności od klientów.
przeprowadziliśmy analizę procesu i metodologii
identyfikacji utraty wartości i klasyfikacji ekspozycji
do koszyków;
na wybranej próbie istotnych ekspozycji
kredytowych zapoznaliśmy się z dokumentami
dotyczącymi sytuacji finansowej kredytobiorcy
i zweryfikowaliśmy poprawność
przyporządkowania do odpowiedniego koszyka
na wybranej próbie kredytów i pożyczek z utratą
wartości (Koszyk 3), przetestowaliśmy założenia
stosowane przy obliczaniu oczekiwanych strat
kredytowych, w szczególności przewidywane
scenariusze i przypisane im prawdopodobieństwa
oraz terminy i kwoty oczekiwanych przepływów
pieniężnych, w tym przepływów pieniężnych ze
spłat i realizacji zabezpieczeń.
Oceniliśmy także jakość i kompletność ujawnień
dotyczących odpisów z tytułu oczekiwanych strat
kredytowych w skonsolidowanym sprawozdaniu
finansowym.
Szacunek wpływu ryzyka prawnego
kredytów hipotecznych powiązanych
z kursem waluty obcej
Szacunki dotyczące wpływu ryzyka
prawnego kredytów hipotecznych
powiązanych z kursem waluty obcej
złożone i wymagają znacznego stopnia
osądu przy ustalaniu możliwych
scenariuszy.
W tym celu Zarząd Jednostki
dominującej dokonał analizy
scenariuszowej, biorąc pod uwagę
zarówno drogę sądową, jak
i potencjalne ugody z klientami,
w ramach której przyjął znaczące
założenia odnośnie do ilości
spodziewanych pozwów,
prawdopodobieństwa przegranej,
prawdopodobieństwa możliwych
rozstrzygnięć przez sądy, jak również
szacując skalę straty poniesionej z tytułu
potencjalnych ugód z klientami.
Nasze procedury badania nakierowane były głównie na
ocenę modelu i poszczególnych założeń przyjętych
przez Zarząd Jednostki dominującej mających istotny
wpływ na poziom szacowanych kosztów ryzyka
prawnego. W szczególności przeprowadziliśmy niżej
opisane procedury:
oceniliśmy zasadność zmiany zasad
rachunkowości dotyczących rozpoznania szacunku
wpływu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych
powiązanych z kursem waluty obcej dokonanej
przez Grupę w 2022 roku opisanej w Nocie 3.2
Porównywalność z danymi okresu poprzedniego.
Zweryfikowaliśmy wpływ tej zmiany na
skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
przeprowadziliśmy krytyczną ocenę modelu
szacowania kosztów ryzyka prawnego kredytów
hipotecznych powiązanych z kursem waluty obcej
i poszczególnych założeń,
przeprowadziliśmy rozmowy z Zarządem Jednostki
dominującej oraz specjalistami, w tym
z prawnikami Grupy, na temat przyjętych założeń
uwzględniających historyczne obserwacje, w tym
informacje i zdarzenia następujące po dacie
Mazars Audyt Sp. z o.o. 6
Szacunki Grupy w tym zakresie opierają
się na historycznych obserwacjach
wskazujących na znaczną niepewność
co do liczby pozwów, które zostaną
złożone do sądu w przyszłości, jak i na
brak jednolitej linii orzeczniczej
w istniejących wyrokach sądowych.
Nota 5.6 Szacunki dotyczące wpływu
ryzyka prawnego związanego
z kredytami hipotecznymi powiązanymi
z kursem waluty obcej oraz Nota 39
Ryzyko prawne dotyczące kredytów
mieszkaniowych, zabezpieczonych
hipotecznie powiązanych z kursem
waluty skonsolidowanego sprawozdania
finansowego zawierają szczegółowe
informacje na temat założeń przyjętych
do wyliczenia szacunku wpływu ryzyka
prawnego kredytów hipotecznych
powiązanych z kursem waluty obcej.
bilansowej, dotychczasowe i możliwe
rozstrzygnięcia prawne, w szczególności
rozstrzygnięcia TSUE,
przeanalizowaliśmy dokumentację Grupy na
potrzeby oszacowania prawdopodobieństwa
realizacji poszczególnych scenariuszy możliwych
rozstrzygnięć,
zweryfikowaliśmy przyjęte przez Grupę w oparciu
o dane historyczne założenia do oszacowania
prawdopodobieństwa zawarcia przyszłych ugód,
zarówno zawieranych na etapie sprawy sądowej,
jak i oferowanych klientom w ramach
indywidualnych negocjacji i realizowanego z ich
powodu poziomu strat,
przeanalizowaliśmy sposób wyliczenia wartości
potencjalnych strat w ramach poszczególnych
scenariuszy przyjętych przez Grupę na podstawie
danych historycznych,
zweryfikowaliśmy model zastosowany przez Grupę
do oszacowania kosztów ryzyka prawnego,
sprawdziliśmy poprawność i kompletność danych
stanowiących podstawę obliczeń oraz
potwierdziliśmy matematyczną poprawność
obliczeń,
przeanalizowaliśmy zdarzeń po dacie bilansowej
i ich wpływ na szacunek wpływu ryzyka prawnego
kredytów hipotecznych powiązanych z kursem
waluty obcej,
przenalizowaliśmy rejestr reklamacji klientów, ze
szczególnym uwzględnieniem zagadnień
związanych z walutowymi kredytami hipotecznymi.
Oceniliśmy także adekwatność i kompletność
ujawnianych informacji dotyczących szacunku wpływu
ryzyka prawnego kredytów hipotecznych powiązanych
z kursem waluty obcej.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej za
skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego
sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej
i finansowej i wyniku finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami
Mazars Audyt Sp. z o.o. 7
Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami
(polityką) rachunkowości oraz obowiązującymi Grupę przepisami prawa i statutem Jednostki
dominującej, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd Jednostki dominującej uznaje za
niezbędną, aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe, Zarząd Jednostki dominującej jest
odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli
ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady
kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji, kiedy Zarząd
albo zamierza dokonać likwidacji Grupy, albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma
żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało
wymagania przewidziane w ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości („Ustawa
o rachunkowości” – Dz. U. z 2023 roku poz. 120 z późn. zm.). Członkowie Rady Nadzorczej
Jednostki dominującej odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości
finansowej.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego
sprawozdania finansowego
Naszymi celami uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie
finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub
błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna
pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone
zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą
powstawać na skutek oszustwa lub błędu i uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie
oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje gospodarcze
użytkowników podjęte na podstawie tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani
efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej
obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy
sceptycyzm, a także:
identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego
sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy
i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy
dowody badania, które wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla
naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa
jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może dotyczyć
zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub obejścia kontroli
wewnętrznej;
Mazars Audyt Sp. z o.o. 8
uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu
zaprojektowania procedur badania, które odpowiednie w danych okolicznościach,
ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Grupy;
oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz
zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez
Zarząd Jednostki dominującej;
wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki
dominującej zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz na
podstawie uzyskanych dowodów badania, czy istnieje istotna niepewność związana
ze zdarzeniami lub warunkami, która może poddawać w znaczącą wątpliwość
zdolność Grupy do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje
istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w naszym sprawozdaniu
biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu
finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieadekwatne, modyfikujemy naszą opinię.
Nasze wnioski oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia
naszego sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki
mogą spowodować, że Grupa zaprzestanie kontynuacji działalności;
oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, w tym ujawnienia, oraz czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe
przedstawia będące ich podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający
rzetelną prezentację;
uzyskujemy wystarczające odpowiednie dowody badania odnośnie do informacji
finansowych jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy w celu
wyrażenia opinii na temat skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy
odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy i pozostajemy
wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania.
Przekazujemy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej informacje o, między innymi,
planowanym zakresie i czasie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach
badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy
podczas badania.
Składamy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej oświadczenie, że przestrzegaliśmy
stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz że będziemy informować
go o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za
stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam, gdzie ma to zastosowanie,
informujemy o zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw przekazywanych Komitetowi Audytu Jednostki dominującej ustaliliśmy te
sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego za bieżący okres sprawozdawczy i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy
badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że
przepisy prawa lub regulacje zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych
okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym
sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje
przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Mazars Audyt Sp. z o.o. 9
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności
Na inne informacje składa się Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Banku
Ochrony Środowiska S.A. (Sporządzone łącznie ze Sprawozdaniem Zarządu z działalności
banku Ochrony Środowiska S.A.) za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2021 roku
(„Sprawozdanie z działalności") wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego
i oświadczeniem na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b ust. 1 Ustawy
o rachunkowości, które są wyodrębnionymi częściami tego Sprawozdania z działalności
(razem „Inne informacje").
Sprawozdanie z działalności Grupy i Jednostki dominującej za 2022 rok, zgodnie z art. 55 ust.
2a Ustawy o rachunkowości, zostało sporządzone łącznie.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie
z przepisami prawa.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności wraz z wyodrębnionymi
częściami, w tym oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego i oświadczeniem na
temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 55 ust. 2b Ustawy o rachunkowości,
spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych
informacji. W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym
obowiązkiem jest zapoznanie się z Innymi informacjami, i czyniąc to, rozpatrzenie, czy Inne
informacje nie istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym lub
naszą wiedzą uzyskaną podczas badania, lub w inny sposób wydają się istotnie
zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej pracy, stwierdzimy istotne zniekształcenia
w Innych informacjach, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu
z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach jest
również wydanie opinii czy sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie
z przepisami oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym. Dodatkowo, zgodnie z wymogami art. 111a ust. 3 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe („Prawo bankowe” - Dz. U. z 2021 roku, poz. 2439
z późn. zm.), naszym obowiązkiem jest zbadanie informacji określonych w art. 111a ust.
2 Prawa bankowego zawartych w Sprawozdaniu z działalności. Ponadto jesteśmy
zobowiązani do poinformowania, czy Grupa sporządziła oświadczenie na temat informacji
niefinansowych oraz wydania opinii, czy Grupa w oświadczeniu o stosowaniu ładu
korporacyjnego zawarła wymagane informacje.
Mazars Audyt Sp. z o.o. 10
Opinia o Sprawozdaniu z działalności
Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie
z działalności:
zostało sporządzone zgodnie z art. 49 Ustawy o rachunkowości oraz paragrafem
71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji
bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych
oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa
państwa niebędącego państwem członkowskim („Rozporządzenie o informacjach
bieżących” – Dz. U. z 2018 r. poz. 757 z późn. zm.),
jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła
informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach
bieżących. Ponadto, naszym zdaniem, informacje wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit.
c-f, h oraz lit. i tego Rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu
korporacyjnego zgodne z mającymi zastosowanie przepisami oraz informacjami zawartymi
w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Grupa sporządziła
oświadczenie na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 55 ust. 2b Ustawy
o rachunkowości jako wyodrębnioną część Sprawozdania z działalności.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących oświadczenia na temat informacji
niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
Oświadczenie na temat Innych informacji
Ponadto, w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania
oświadczamy, że nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności oraz pozostałych Innych
informacjach istotnych zniekształceń.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Opinia na temat zgodności oznakowania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, sporządzonego w jednolitym elektronicznym formacie
raportowania, z wymogami rozporządzenia o standardach technicznych
dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy
zaangażowani do przeprowadzania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu
Mazars Audyt Sp. z o.o. 11
wyrażenia opinii czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy na dzień i za rok
zakończony 31 grudnia 2022 roku, sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie
raportowania („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF”), zostało
oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE)
nr 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 roku, uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych
dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania („Rozporządzenie
ESEF”).
Identyfikacja kryteriów i opis przedmiotu usługi
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez
Zarząd jednostki dominującej w celu spełnienia wymogów dotyczących oznakowania oraz
wymogów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu
raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF.
Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność oznakowania skonsolidowanego
sprawozdania finansowego w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi
określone w tych regulacjach stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do
sformułowania przez nas opinii.
Odpowiedzialność Zarządu oraz Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
w formacie ESEF zgodnie z wymogami dotyczącymi oznakowania oraz wymogami
technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania,
które określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór
i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL, przy użyciu taksonomii określonej w tych
regulacjach.
Odpowiedzialność Zarządu obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie
systemu kontroli wewnętrznej zapewniającego sporządzenie skonsolidowanego
sprawozdania finansowego w formacie ESEF, wolnego od istotnych niezgodności
z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Członkowie Rady Nadzorczej jednostki dominującej odpowiedzialni za nadzorowanie
procesu sprawozdawczości finansowej, obejmującego również sporządzenie sprawozdań
finansowych zgodnie z formatem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa.
Odpowiedzialność Biegłego Rewidenta
Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzonej usługi atestacyjnej
dającej racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF
zostało oznakowane zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Wykonaliśmy usługę zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych dotyczącym
badania sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie
raportowania 3001PL (”KSUA 3001PL”) oraz, gdzie jest to stosowne, zgodnie z Krajowym
Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu
Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (Zmienionego) „Usługi
atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych” („KSUA
3000 (Z)”).
Mazars Audyt Sp. z o.o. 12
Standard ten nakłada na biegłego rewidenta obowiązek zaplanowania i wykonania procedur
w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że skonsolidowane sprawozdanie
finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane zgodnie z określonymi kryteriami.
Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa
przeprowadzona zgodnie z KSUA 3001PL oraz gdzie jest to stosowne, zgodnie z KSUA 3000
(Z), zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie.
Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oszacowania ryzyka
wystąpienia istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem.
Przeprowadzając oszacowanie tego ryzyka, biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę
wewnętrzną związaną ze sporządzeniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego
w formacie ESEF w celu zaplanowania stosownych procedur, które mają zapewnić biegłemu
rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności dowody. Ocena funkcjonowania
systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu wyrażenia opinii na temat
skuteczności jej działania.
Podsumowanie wykonanych prac
Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury obejmowały między innymi:
uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania
finansowego w formacie ESEF, obejmującego proces wyboru i zastosowania przez
Spółkę znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF, w tym
zrozumienie mechanizmów systemu kontroli wewnętrznej związanych z tym
procesem;
uzgodnienie oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu
finansowym w formacie ESEF do zbadanego skonsolidowanego sprawozdania
finansowego;
ocenę spełnienia standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego
elektronicznego formatu raportowania, ocenę kompletności oznakowania informacji
w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF znacznikami XBRL;
ocenę, czy zastosowane znaczniki XBRL z taksonomii określonej w Rozporządzeniu
ESEF zostały odpowiednio zastosowane oraz, czy użyto rozszerzeń taksonomii
w sytuacjach, gdy w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF nie
zidentyfikowano odpowiednich elementów;
ocenę prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii
w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF;
testowanie poprawności obliczeń matematycznych dla poszczególnych pozycji
oznakowanych znacznikami XBRL;
ocenę kompletności oznakowania informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu
finansowym w formacie ESEF znacznikami XBRL.
Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę
do wyrażenia przez nas opinii na temat zgodności oznakowania z wymogami rozporządzenia
ESEF.
Mazars Audyt Sp. z o.o. 13
Wymogi etyczne, w tym niezależność
Przeprowadzając usługę biegły rewident i firma audytorska przestrzegali wymogów
niezależności i innych wymogów etycznych określonych w Kodeksie IESBA. Kodeks IESBA
oparty jest na podstawowych zasadach dotyczących uczciwości, obiektywizmu, zawodowych
kompetencji i należytej staranności, zachowania poufności oraz profesjonalnego
postępowania. Przestrzegaliśmy również innych wymogów niezależności i etyki, które mają
zastosowanie dla niniejszej usługi atestacyjnej w Polsce.
Wymogi kontroli jakości
Firma audytorska stosuje krajowe standardy kontroli jakości. Zgodnie z wymogami krajowych
standardów kontroli jakości, firma audytorska zaprojektowała, wdrożyła i stosowała system
zarządzania jakością, w tym polityki lub procedury odnośnie zgodności z wymogami
etycznymi, standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie wymogami prawnymi
i regulacyjnymi.
Opinia na temat zgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF
Podstawę sformułowania opinii biegłego rewidenta stanowią kwestie opisane powyżej,
dlatego opinia powinna być czytana z uwzględnieniem tych kwestii.
Naszym zdaniem skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało
oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia
ESEF.
Informacje o przestrzeganiu obowiązujących regulacji ostrożnościowych
Zarząd Jednostki dominującej odpowiada za zapewnienie zgodności działania Grupy
z regulacjami ostrożnościowymi, w tym za prawidłowość ustalenia współczynników
kapitałowych.
Naszym obowiązkiem jest poinformowanie w sprawozdaniu z badania czy Grupa przestrzega
obowiązujących regulacji ostrożnościowych określonych w odrębnych przepisach,
w szczególności czy Grupa prawidłowo ustaliła współczynniki kapitałowe przedstawione
w nocie 6.3.
Celem badania sprawozdania finansowego nie było wyrażenie opinii na temat przestrzegania
przez Grupę obowiązujących regulacji ostrożnościowych, a zatem nie wyrażamy opinii na ten
temat.
W oparciu o przeprowadzone badanie sprawozdania finansowego informujemy, że nie
zidentyfikowaliśmy przypadków naruszenia przez Grupę w okresie od dnia 1 stycznia 2022
roku do 31 grudnia 2022 roku obowiązujących regulacji ostrożnościowych, określonych
w odrębnych przepisach, w szczególności w zakresie prawidłowości ustalenia przez Grupę
współczynników kapitałowych na dzień 31 grudnia 2022 roku, które mogłyby mieć istotny
wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Mazars Audyt Sp. z o.o. 14
Oświadczenie na temat świadczonych usług niebędących badaniem
sprawozdań finansowych
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące
badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy zgodne
z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług
niebędących badaniem, które zakazane na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz
art.136 Ustawy o biegłych rewidentach. Usługi niebędące badaniem sprawozdań
finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy w badanym okresie zostały wymienione
w nocie IV 5.4 Sprawozdania z działalności Grupy.
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani po raz pierwszy do badania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego Grupy uchwałą Rady Nadzorczej Jednostki dominującej z dnia 11 lipca 2017
oraz ponownie uchwałą z dnia 27 kwietnia 2022 roku. Skonsolidowane sprawozdania
finansowe Grupy badamy nieprzerwanie począwszy od roku obrotowego zakończonego 31
grudnia 2017 roku, to jest przez 6 kolejnych lat.
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie, którego rezultatem jest
niniejsze sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Małgorzata Pek-Kocik.
Działający w imieniu Mazars Audyt Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Piękna 18, wpisanej
na listę firm audytorskich pod numerem 186, w imieniu której kluczowy biegły rewident zbadał
skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Małgorzata Pek-Kocik
Kluczowy Biegły Rewident
Nr 13070
Warszawa, dnia 21 marca 2023 roku