AC Spółka Akcyjna
ul. 42 Pułku Piechoty 50, 15-181 Białystok
Sprawozdanie Zarządu
z działalności AC S.A. za 2022 rok
Białystok, marzec 2023
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
2
Spis treści
1. PODSTAWOWE INFORMACJE O SPÓŁCE AC S.A. ....................................................................................... 4
2. DZIAŁALNOŚĆ AC S.A. ............................................................................................................................... 6
2.1. Podstawowe produkty .......................................................................................................................................... 6
2.2. Rynki zbytu i źródła zaopatrzenia ......................................................................................................................... 6
2.3. Strategia Spółki .................................................................................................................................................... 9
2.4. Czynniki istotne dla rozwoju Spółki .................................................................................................................... 10
2.5. Umowy znaczące dla działalności Spółki, kredyty i pożyczki oraz poręczenia i gwarancje ............................... 12
2.6. Powiązania organizacyjne i kapitałowe .............................................................................................................. 13
2.7. Badania i rozwój ................................................................................................................................................. 13
2.8. Postępowania sądowe........................................................................................................................................ 15
3. OMÓWIENIE SYTUACJI FINANSOWEJ ...................................................................................................... 16
3.1. Sytuacja finansowa Spółki i omówienie podstawowych wielkości ekonomiczno-finansowych wraz z opisem
czynników i zdarzeń mających znaczący wpływ na działalność i sprawozdanie finansowe Spółki ................................. 16
3.2. Przewidywana sytuacja finansowa, ocena możliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych oraz perspektywy
rozwoju działalności Spółki .............................................................................................................................................. 19
4. OPIS ISTOTNYCH CZYNNIKÓW RYZYKA I ZAGROŻEŃ ............................................................................... 21
5. ŁAD KORPORACYJNY .............................................................................................................................. 30
5.1. Oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego .............................................................................................. 30
5.2. Prowadzona polityka z zakresu działalności sponsoringowej, charytatywnej i innej o zbliżonym charakterze. . 33
5.3. System kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań
finansowych ..................................................................................................................................................................... 34
5.4. Kapitał zakładowy, akcjonariat i notowania akcji AC S.A. .................................................................................. 34
5.5. Ograniczenia dotyczące przenoszenia prawa własności papierów wartościowych ........................................... 37
5.6. Zarząd i Rada Nadzorcza AC S.A. ..................................................................................................................... 37
5.7. Zasady zmiany statutu........................................................................................................................................ 41
5.8. Walne Zgromadzenie ......................................................................................................................................... 41
5.9. Zmiany w podstawowych zasadach zarządzania przedsiębiorstwem Spółki ..................................................... 42
5.10. Audytor ............................................................................................................................................................... 42
5.11. Opis polityki różnorodności................................................................................................................................. 43
6. OŚWIADCZENIE NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH ZA 2022 R. .................................................... 44
6.1. Wprowadzenie .................................................................................................................................................... 44
6.2. Obszar zarządczy (G)......................................................................................................................................... 44
6.2.1. Opis modelu biznesowego i strategicznych kierunków rozwoju [G1] ................................................................. 44
6.2.2. Ład zarządczy [G2]............................................................................................................................................. 44
6.2.3. Zarządzanie ryzykiem społecznym i środowiskowym [G3]................................................................................. 45
6.2.4. Zarządzanie etyką [G4] ...................................................................................................................................... 46
6.2.5. Zgodność z Taksonomią .................................................................................................................................... 47
6.3. Obszar środowiskowy (E) ................................................................................................................................... 49
6.3.1. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: surowce i minerały [E1] .................................................................... 53
6.3.2. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: paliwa i energia [E2]......................................................................... 54
6.3.3. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: woda [E3] ......................................................................................... 55
6.3.4. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: bioróżnorodność [E4] ....................................................................... 55
6.3.5. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: emisje do atmosfery [E5] ................................................................. 55
6.3.6. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: odpady i ścieki [E6] .......................................................................... 57
6.3.7. Pozostałe aspekty bezpośredniego i pośredniego oddziaływania na środowisko [E7] ...................................... 57
6.3.8. Rozszerzona odpowiedzialność środowiskowa: produkty i usługi [E8] .............................................................. 57
6.3.9. Zmiana klimatu ................................................................................................................................................... 58
6.4. Obszar społeczny i pracowniczy (S) ................................................................................................................... 59
6.4.1. Korzystanie z pomocy publicznej i zlecenia publiczne [S1] ................................................................................ 59
6.4.2. Poziom zatrudnienia i poziom wynagrodzeń [S2] ............................................................................................... 59
6.4.3. Relacje ze stroną pracowniczą i wolność zrzeszania [S3] ................................................................................. 63
6.4.4. Bezpieczeństwo i higiena pracy [S4] .................................................................................................................. 63
6.4.5. Rozwój i edukacja [S5] ....................................................................................................................................... 66
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
3
6.4.6. Zarządzanie różnorodnością [S6] ....................................................................................................................... 68
6.4.7. Prawa człowieka [S7] ......................................................................................................................................... 68
6.4.8. Praca dzieci i praca przymusowa [S8]................................................................................................................ 70
6.4.9. Społeczności lokalne i zaangażowanie społeczne [S9]...................................................................................... 71
6.4.10. Przeciwdziałanie korupcji [S10] .......................................................................................................................... 72
6.4.11. Bezpieczeństwo produktów i konsumentów [S11].............................................................................................. 74
6.4.12. Komunikacja marketingowa [S12] ...................................................................................................................... 75
6.4.13. Ochrona prywatności [S13] ................................................................................................................................ 75
6.4.14. Oznakowanie produktów [S14] ........................................................................................................................... 76
6.4.15. Pozostałe kwestie społeczne i rynkowe [S15] .................................................................................................... 76
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
4
1. PODSTAWOWE INFORMACJE O SPÓŁCE AC S.A.
AC S.A. powstała w wyniku przekształcenia spółki AC Wytwórnia Części Samochodowych sp. z o.o. w spółkę
akcyjną. Przekształcenie zostało zarejestrowane przez Sąd Rejonowy w Białymstoku w dniu 17 grudnia 2007 roku.
Czas trwania Spółki jest nieoznaczony. Akcje Spółki są notowane na Warszawskiej Giełdzie Papierów
Wartościowych od 11 sierpnia 2011 roku na rynku podstawowym w systemie notowań ciągłych.
Spółka projektuje i produkuje wysoce zaawansowane, o wysokiej jakości użytkowej komponenty i kompletne
systemy konwersji aut benzynowych i diesla na gaz LPG, CNG i LNG, z zastosowaniem produkowanych we
własnym zakresie najważniejszych elementów tego systemu do samochodów osobowych, średnich i dużych
ciężarowych. Oszczędność kosztów paliwa (paliwa alternatywne LPG, CNG i LNG są średnio o połowę tańsze od
paliw konwencjonalnych) i korzyści środowiskowe (aby sprostać wyzwaniom globalnej zmiany klimatu) sprzyjają
rosnącym ilościom pojazdów napędzanych autogazem i prowadzą do przekonania, że paliwa gazowe pozostają
powszechnie dostępną, alternatywną i ekologiczną opcją wobec pojazdów napędzanych olejem napędowym
(diesel) i benzyną.
AC jest również producentem elektroniki i wiązek elektrycznych na rynek motoryzacyjny, w tym zestawów do haków
holowniczych i AGD. Firma jest także w niewielkim zakresie dystrybutorem części i akcesoriów samochodowych.
Głównym przedmiotem działalności Spółki jest:
– produkcja i sprzedaż zestawów i podzespołów samochodowych instalacji gazowych (wyroby własne LPG,
CNG i LNG),
– produkcja i dystrybucja elektroniki samochodowej i wiązek elektrycznych (wyroby własne automotive),
– dystrybucja części samochodowych (towary – handel).
Pod koniec roku 2020 Spółka rozpoczęła na terenie kraju działalność w obszarze sprzedaży i montażu instalacji
fotowoltaicznych.
Historia firmy rozpoczęła się w 1986 roku od produkcji podgrzewaczy oleju napędowego do silników diesla. Z
biegiem czasu była poszerzana o inne wyroby elektrotechniki samochodowej: przerywacze, przekaźniki, regulatory
napięcia, czy też wiązki elektryczne. W połowie lat 90-tych AC podjęła współpracę z niemiecką firmą, dostarczając
wiązki elektryczne do haków holowniczych, która stale się rozwija i poszerza o nowe zestawy wiązek z modułem
elektronicznym.
W roku 1999 rozpoczęto produkcję elektronicznych systemów sterowania wtryskiem gazu do samochodowych
instalacji gazowych na rynek krajowy. Efektem dokonanego wyboru kierunku rozwoju było opracowanie
sterowników STAG, które szybko podbiły rynek polski i zyskały uznanie na rynkach eksportowych. Wybrana
specjalizacja jest rozwijana do chwili obecnej. O jakości wyrobów Spółki świadczy duży międzynarodowy zasięg i
rozległa sieć dystrybucji, klienci w ponad 50 krajach na świecie i wiodąca pozycja na rynku polskim.
Podstawowe dane finansowe AC S.A. w mln zł:
2018 2019 2020 2021 2022
Przychody 237,4 222,7 185,2 206,3 270,5
EBITDA 58,9 57,7 47,7 41,5 56,1
EBIT 49,6 46,3 36,8 29,8 43,4
Zysk netto 39,0 38,2 30,9 24,1 36,4
31.12.2018 31.12.2019 31.12.2020 31.12.2021 31.12.2022
Majątek trwały 89,9 101,6 108,0 105,5 100,5
Majątek obrotowy 76,5 73,2 88,9 100,4 112,6
Kapitał własny 111,8 114,7 132,4 134,4 150,6
Zobowiązania 54,6 60,1 64,5 71,5 62,5
Aktywa / Pasywa 166,4 174,8 196,9 205,9 213,1
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
5
W raportowanym okresie Spółka wchodziła w skład indeksu sWIG80, WIG - Motoryzacja i WIGdiv - spółek
dywidendowych skupiającego w swoim portfelu firmy regularnie dzielące się zyskiem z akcjonariuszami. Od debiutu
giełdowego (sierpień 2011 r.) AC co roku wypłaca dywidendę swoim akcjonariuszom. Łączna wartość wypłaconych
dywidend w tym okresie wyniosła 29,27 zł na jedną akcję. W 2022 roku dywidenda na 1 akcję wyniosła 2,00 zł.
Dywidenda wypłacona w ostatnich latach przedstawia się następująco:
Rok obrotowy,
za który wypłacono
dywidendę
Wypłacona
dywidenda łącznie
(w
zł)
Dywidenda
na akcję
(w zł)
Wskaźnik
wypłaty
dywidendy
Stopa
dywidendy
*
Dzień
dywidendy
Dzień
wypłaty
dywidendy
2021 20.147.366,00 zł 2,00 zł 83,68% 7,35% 15.06.2022 r. 30.06.2022 r.
2020 22.162.102,60 zł 2,20 zł 71,73% 6,0% 01.06.2021 r. 14.06.2021 r.
2019 18.435.588,55 zł 1,85 zł 48,28% 4.20% 15.09.2020 r. 30.09.2020 r.
2018 38.922.405,02 zł 3,94 zł 100,0% 6,97% 17.06.2019 r. 27.06.2019 r.
2017 24.490.332,50 zł 2,50 zł 79,9% 5,95% 18.06.2018 r. 29.06.2018 r.
2016 26.236.259,10 zł 2,70 zł 86,9% 6,14% 14.08.2017 r. 05.09.2017 r.
wypłata
zysków
z
lat
ubiegłych 24.228.262,50 zł 2,50 zł - - 12.12.2016 r 28.12.2016 r
2015 24.228.262,50 zł 2,50 zł 84,7% 6,5% 05.05.2016 r. 19.05.2016 r
2014 22.204.775 zł 2,30 zł 87,4% 7,3% 07.07.2015 r. 22.07.2015 r.
2013 22.036.645 zł 2,30 zł 82,4% 6,1% 16.06.2014 r. 01.07.2014 r.
2012 20.120.415 zł 2,10 zł 80,3% 6,0% 17.06.2013 r. 02.07.2013 r.
2011 22.498.497 zł 2,38 zł 99,6% 10,9% 13.04.2012 r. 27.04.2012 r.
* wg kursu zamknięcia z dnia odcięcia prawa do dywidendy
W dniu 19 stycznia 2023 r. Zarząd AC, mając na względzie prowadzony, na mocy Uchwały nr 6 Nadzwyczajnego
Walnego Zgromadzenia Spółki AC S.A. z dnia 16 stycznia 2023 r., skup akcji własnych Spółki w wysokości 35 mln
zł, zarekomendował Walnemu Zgromadzeniu Akcjonariuszy przeznaczenie całego zysku netto za 2022 rok na
kapitał zapasowy. Rekomendacja Zarządu Spółki została pozytywnie zaopiniowana przez Radę Nadzorczą Spółki.
Ostateczną decyzję w przedmiocie podziału zysku netto Spółki za 2022 rok podejmie Walne Zgromadzenie
Akcjonariuszy AC S.A.
AC plasuje się w czołówce firm giełdowych pod względem wypłat dla akcjonariuszy.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
6
2. DZIAŁALNOŚĆ AC S.A.
2.1. Podstawowe produkty
Przychody AC opierały się w raportowanym okresie przede wszystkim na sprzedaży samochodowych instalacji
gazowych.
Podstawowe elementy instalacji gazowej to:
obszar elektroniki: sterownik systemu autogaz, wiązka elektryczna, czujniki, przełączniki i
obszar mechaniki: reduktor, listwa wtryskowa, wielozawór i zbiornik.
Kluczową część w produkcji Spółki zajmuje obszar elementów elektronicznych instalacji gazowej oraz reduktory i
wtryskiwacze LPG/CNG. Dotychczas Spółka osiągnęła bardzo silną pozycję w kraju i na świecie w sterownikach
marki STAG – kluczowym elemencie elektroniki każdej instalacji. Własne oprogramowanie, pozwalające na
adaptację do różnych rodzajów silnika, przetwarza odpowiednie sygnały pochodzące z układu benzynowego
i steruje ilością gazu, zapewniając prawidłową pracę silnika w każdych warunkach. Spółka posiada w swojej ofercie
systemy do samochodów benzynowych z pośrednim i bezpośrednim wtryskiem benzyny oraz do samochodów z
silnikiem diesla.
AC produkuje także wiązki elektryczne oraz większość elementów elektronicznych konfekcji niezbędnych do
montażu instalacji gazowych.
Sprzedaż systemów autogaz obejmuje w szczególności:
– wyroby własne, w tym komponenty oraz kompletne systemy konwersji aut benzynowych i diesla na gaz LPG, CNG i LNG.
W 2022 r. wartość sprzedaży tej kategorii wzrosła o 34,3% w porównaniu do roku ubiegłego;
– towary, w skład których wchodzą m.in. części i akcesoria motoryzacyjne, komponenty instalacji gazowych LPG
i CNG których spółka nie jest producentem (mechanika i inne akcesoria), a sprzedaje je jako uzupełnienie
kompleksowej oferty dla dystrybutorów.
Eksport produkowanych przez Spółkę zestawów do haków holowniczych (wiązki elektryczne wraz z modułami
elektronicznymi dla poszczególnych marek samochodów), sprzedawanych na kraje Europy Zachodniej poprzez
niemieckiego partnera, pomimo spadku produkcji nowych samochodów, zanotował w 2022 r. wzrost o 14,3%.
Sprzedaż pozostałych wyrobów, obejmujących głównie produkcję wiązek elektrycznych i elektroniki na potrzeby
przemysłu automotive i AGD systematycznie się rozwija i wzrosła w stosunku do porównywalnego okresu 2021 r.
o 69,6%.
Usługi obejmują montaż instalacji gazowych we własnym warsztacie oraz montaż instalacji fotowoltaicznych.
Ze względu na bardzo liczne i różnorodne konfiguracje sprzedawanych wyrobów podawanie ilości wyrobów w
poszczególnych grupach asortymentowych nie obrazowałoby w sposób wiarygodny struktury i zmian
zachodzących w sprzedaży produktów. Stąd też poniżej podano wartościową strukturę asortymentową sprzedaży.
Asortymentowa struktura sprzedaży AC w ujęciu wartościowym [tys. zł]
Rodzaj 2021 2022
dynamika
2022/2021
struktura
2021
struktura
2022
Systemy samochodowych instalacji gazowych
137 901
185 201
134,3%
66,8%
68,4%
Zestawy do haków holowniczych 37 528
42 882
114,3%
18,2%
15,9%
Pozostałe wyroby 8 015
13 597
169,6%
3,9%
5,1%
Usługi 7 423
6 245
84,1%
3,6%
2,3%
Towary i materiały 15 429
22 532
146,0%
7,5%
8,3%
Razem 206 296
270 457
131,1%
100,0%
100,0%
2.2. Rynki zbytu i źródła zaopatrzenia
Dzięki wysokiej jakości i niezawodności, nasze produkty z coraz większym powodzeniem sprzedajemy nie tylko
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
7
w Polsce, ale także i na rynkach zagranicznych. Sprzedaż eksportowa stanowi ok. 2/3 obrotu Spółki. Najwyższą
wartość sprzedaży systemów instalacji gazowych Spółka realizuje w Europie, pomimo spadku sprzedaży w krajach
objętych konfliktem wojennym Rosji i Ukrainie. Coraz większe znaczenie dla wyników spółki ma wzrost sprzedaży
w Azji oraz w Ameryce Łacińskiej i rozpoczynający się wzrost w Afryce. W 2022 r. rosnące poziomy cen ropy
naftowej, a w ślad za tym poprawiające się relacje cen paliw autogazu do paliw konwencjonalnych na większości
rynków i większe zainteresowanie samochodami używanymi przekładały się na wzrost zainteresowania montażem
instalacji gazowych.
Na działalność Spółki korzystny wpływ wywiera również akcentowany na świecie ekologiczny aspekt napędzania
samochodów paliwami alternatywnymi, w tym gazem CNG i LPG. Z drugiej strony kryzys podażowy w zakresie
niedoborów materiałów produkcyjnych, głównie w obszarze elektroniki, wydłużające się czasy dostaw i rosnące
ceny surowców i komponentów produkcyjnych miały negatywny wpływ na wyniki Spółki Systematyczne
poszerzenie asortymentu o własnej produkcji komponenty mechaniczne umożliwia większą sprzedaż kompletnych
systemów, jak też zastępowanie towarów importowanych własnymi produktami, co ogranicza ryzyko działania
Spółki.
Geograficzna struktura przychodów Spółki w raportowanym okresie przedstawia się następująco:
Kierunek 2021 2022
dynamika
2022/2021
struktura
2021
struktura
2022
Polska 77 380
78 018
100,8%
37,5%
28,8%
Export, w tym: 128 916
192 439
149,3%
62,5%
71,2%
Europa bez PL
73 066
80 936
110,8%
56,7%
42,1%
Azja i Ocenia
35 205
73 974
210,1%
27,3%
38,4%
Ameryki
8 403
19 824
235,9%
6,5%
10,3%
Afryka
12 242
17 705
144,6%
9,5%
9,2%
Razem 206 296
270 457
131,1%
100,0%
100,0%
W 2022 r. sprzedaż na rynku krajowym utrzymała się na podobnym poziomie w stosunku do roku ubiegłego, a na
rynkach zagranicznych odnotowano wyraźny wzrost o 49,3% w stosunku do roku 2021. Wzrost sprzedaży w
exporcie odbył się głównie w krajach azjatyckich, Ameryce Łacińskiej i Afryce, przy czym dynamicznie rosła sprzedaż
systemów autogaz w ramach kontraktu z NAFTAL SPA Algieria, o czym Spółka informowała raportem bieżącym 20/2021.
Sprzedaż wyrobów i towarów handlowych prowadzona jest przede wszystkim za pośrednictwem dystrybutorów
części i podzespołów samochodowych.
W przypadku samochodowych instalacji gazowych i elementów składowych do takich instalacji, w większości
przypadków pośrednicy oferują je następnie warsztatom montującym. W Polsce jest to kilkunastu głównych
odbiorców – zarówno niewyspecjalizowanych dystrybutorów części i podzespołów samochodowych, jak
i specjalistycznych przedsiębiorstw zajmujących się dystrybucją, montażem i serwisem samochodowych instalacji
gazowych oraz ich podzespołów. Na podstawie danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów oraz informacji rynkowych
szacujemy iż udział Spółki w rynku polskim przekracza 50%. Na potrzeby rynku krajowego i zagranicznego
funkcjonuje sieć Doradców Techniczno-Handlowych, do których zadań należy monitorowanie rynku, w tym
współpraca z siecią dystrybutorów w zakresie możliwości pozyskania nowych klientów, pomoc techniczna oraz
szkolenie pracowników dystrybutorów i warsztatów. Sprzedaż zagraniczna prowadzona jest w oparciu o umowy z
lokalnymi, sprawnymi dystrybutorami którzy dobrze znają lokalny rynek oraz przez spółkę zależną w Peru. Obecnie
Spółka dociera ze swoją ofertą do ponad 50 krajów.
Prowadzony jest także program współpracy dla warsztatów montażowych w Polsce, oferując trzy kategorie
kooperacji i wsparcia marketingowego przez AC: autoryzowane serwisy STAG, warsztaty rekomendowane oraz
warsztaty z homologacją AC. Działanie to jest ukierunkowane na ustabilizowanie krajowej struktury odbiorców, a z
drugiej strony także na budowanie asocjacji jakości z markami STAG i AC wśród klientów końcowych poprzez
monitorowanie fachowego przygotowania i profesjonalizmu usług świadczonych przez warsztaty montażowe.
Natomiast dystrybucja hurtowa pozostałych produktów dla przemysłu motoryzacyjnego, nadzorowana przez
wydelegowanych przedstawicieli handlowych, prowadzona jest w formie sprzedaży wyrobów gotowych
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
8
bezpośrednio do producentów z branży motoryzacyjnej, do dystrybutorów, wyrobów na zlecenie firm zewnętrznych
(w tym zestawy do haków holowniczych, podzespoły do automotive i AGD).
Co do istoty, Spółka realizuje swoją sprzedaż poprzez stałych partnerów handlowych.
Duża dywersyfikacja odbiorców uniezależnia od któregokolwiek partnera handlowego w Polsce, z kolei coraz
większa liczba rynków zagranicznych, na których prowadzona jest sprzedaż, zmniejsza uzależnienie od
któregokolwiek z kierunków eksportowych. W 2022 roku, na pierwszych dziesięciu największych odbiorców AC
przypadło 66% sprzedaży. Wśród kierunków eksportowych największe wartości sprzedaży zostały odnotowane w
Europie i Azji. W 2022 roku sprzedaż powyżej 100 tys. zł została zrealizowana do 30 krajów, a pośród nich do 19
krajów na kwotę powyżej 1 mln zł. Spółka zrealizowała w raportowanym okresie istotną sprzedaż na podstawie
umowy określającej ramy dystrybucji zestawów do haków holowniczych zawartej z firmą Rameder
Anhängerkupplungen & Autoteile GmbH (16% całości obrotu) oraz systemów samochodowych instalacji gazowych
z firmą Easy Gas Trading (18% całości obrotu). Nie istnieją żadne formalne powiązania między stronami umów.
Źródła zaopatrzenia
Towary handlowe i materiały do produkcji kupowane są zarówno u krajowych jak i zagranicznych dostawców.
Dodatkowo w przypadku zakupów od dostawców krajowych dywersyfikowana jest waluta fakturowania (PLN, EUR,
USD). Sprzyja to naturalnemu równoważeniu pozycji walutowej Spółki w związku ze sprzedażą eksportową.
Geograficzna struktura zaopatrzenia AC [%]
Kierunek zaopatrzenia 2021
2022
Kraj
65,4%
67,7%
Zagranica
34,6%
32,3%
Razem
100,0%
100,0%
Asortymentowa struktura zaopatrzenia AC [%]
Grupa
20
2
1
20
2
2
Podzespoły i komponenty
samochodowej instalacji gazowej:
Wtryskiwacze, reduktory i elektrozawory
0,
7
%
1
,
7
%
Wielozawory, zawory, manometry i zbiorniki
6,2
%
4
,
8
%
Rurki, węże, złączki, filtry i akcesoria
4,7
%
5
,
2
%
Elementy elektroniczne
układy
scalone/procesory
18,3
%
17
,
6
%
płytki drukowane
2,
3
%
1,6
%
pozostałe elementy elektroniczne
1
1,0
%
1
1,
1
%
Wiązki
elektryczne
:
Przewody
13,1
%
1
1
,
4
%
Elementy wiązek
1
4,2
%
1
0
,
3
%
Wyroby metalowe
ze stopów aluminium
3,
1
%
4
,
1
%
ze
stopów miedzi
5,4
%
8,7
%
stalowe i pozostałe
5,5
%
9,3
%
Wyroby z tektury, papieru i tworzyw sztucznych
Granulaty
2,
8
%
2,
7
%
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
9
Wyroby z tworzyw sztucznych
3,
3
%
4,2
%
Wyroby z papieru i tektury
1,9
%
2,1
%
Towary handlowe
3,2
%
1,9
%
Fotowoltaika
1,6
%
1,
0
%
Pozostałe
2,2
%
2,
2
%
100,0%
100,0%
Polityka zaopatrzeniowa Spółki sprowadza się z jednej strony do dywersyfikowania dostawców (szczególnie w
obszarze trudno dostępnych materiałów) w celu uniezależnienia się od któregokolwiek z nich, a z drugiej strony, w
zależności od dostępności danych komponentów, do ograniczania liczby dostawców w obrębie danej grupy
komponentów w celu optymalizacji kosztów zaopatrzenia i negocjowania korzystnych cen w związku z dużymi
zamówieniami. W 2022 roku, na pierwszych dziesięciu największych dostawców przypadło 50,7% wartości
naszych zakupów, prawie wszystkie zamówienia zrealizowaliśmy we współpracy ze stałymi kooperantami. Obroty
z żadnym z dostawców nie przekroczyły 10% wartości sprzedaży ogółem.
2.3. Strategia Spółki
AC S.A. to firma zajmująca się alternatywnymi źródłami zasilania, w szczególności czystymi technologiami
transportowymi. Podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest produkcja kompletnych, nowoczesnych
systemów autogaz. Jednak wobec rozwoju nowych alternatywnych źródeł zasilania (napędu), AC podejmuje
przedsięwzięcia, które budują jej kompetencje w nowych obszarach i segmentach rynku.
W związku z obserwowanymi na świecie wyraźnymi ekonomicznymi i ekologicznymi (niższe emisje spalin)
korzyściami z użytkowania samochodów napędzanych LPG, CNG i LNG, szybkim wzrostem liczby takich
samochodów oraz względnie większymi rezerwami złóż gazu ziemnego niż ropy naftowej, co potwierdza
obiecujące perspektywy rozwoju rynku samochodowych instalacji gazowych, Spółka realizuje strategię opartą
przede wszystkim na rozwoju tego obszaru działalności dzięki:
- zwiększaniu wartości sprzedaży na rynkach, na których jest już obecna,
- wchodzeniu na nowe zagraniczne rynki zbytu,
- stałemu unowocześnianiu i poszerzaniu portfela produktowego,
- przygotowanie kompleksowej oferty własnych systemów autogaz,
- uniezależnianie się od dostawców specyficznych komponentów,
- dostosowywanie zdolności produkcyjnych do możliwości sprzedażowych.
Opracowana strategia AC kładzie nacisk na rozwój produktu i opanowanie rynków sprzedaży tak, by maksymalnie
wykorzystać rysujący się przed Spółką potencjał zysków.
Jako producent, Spółka koncentruje się na następujących celach:
- rozwój i umacnianie pozycji rynkowej swojego podstawowego produktu - kompletnej instalacji gazowej o
wysokiej jakości użytkowej z zastosowaniem produkowanych we własnym zakresie najważniejszych
elementów instalacji gazowej,
- osiągnięcie kompatybilności własnych instalacji gazowych ze wszystkimi powszechnie stosowanymi
rozwiązaniami silnikowymi, co ułatwiają prace prowadzone we własnym Centrum Badawczo – Rozwojowym
oraz stałe doposażanie procesów produkcyjnych i laboratorium,
- rozwój działalności eksportowej, poprzez dostosowanie produktu do warunków i potrzeb klientów na
poszczególnych rynkach zagranicznych,
- ciągłe doskonalenie produktu, m.in. zwiększenie kosztowej efektywności eksploatacyjnej wytwarzanych
instalacji gazowych (poprzez zmniejszanie kosztów wytworzenia, wdrożenie rozwiązań zmniejszających
zużycie autogazu i zwiększających żywotność silnika, a także wydłużających sprawność działania
komponentów instalacji) oraz czystości spalania LPG, CNG i LNG,
- nawiązanie współpracy z producentami i dealerami pojazdów z silnikami spalinowymi w celu montażu instalacji
autogaz w nowych samochodach.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
10
W obszarze handlowym, za najważniejsze elementy strategii Spółka uznaje:
- utrzymanie lub zdobycie pozycji lidera albo co najmniej silnej obecności na wszystkich perspektywicznych oraz
zaawansowanych rynkach zagranicznych,
- atrakcyjne plasowanie cenowe produktu optymalnie łączące wysoką jakość z dobrą ceną (z jednej strony stały
monitoring rynku, a z drugiej strony poszukiwanie przez dział badawczo-rozwojowy efektywniejszych kosztowo
rozwiązań produkcyjnych bez utraty pożądanych właściwości eksploatacyjnych),
- intensyfikację działań marketingowych – wzmocnienie wizerunku marki, przygotowanie programów
lojalnościowych, rozszerzenie opieki technicznej dla warsztatów montujących i serwisujących instalacje oraz
rozwój sieci Autoryzowanych Serwisów i Rekomendowanych Warsztatów Serwisowych pod marką STAG,
- organizowanie sieci powiązań różnych grup klientów/kanałów dystrybucji produkowanych wyrobów.
Jako uzupełnienie i dywersyfikację podstawowej działalności Spółka rozwija i poszukuje innych specjalności.
Firma zamierza kontynuować współpracę z niemieckim partnerem, który wykorzystuje produkowane przez AC
zestawy elektroniki (sterownik i wiązka) w hakach holowniczych sprzedawanych w Niemczech i innych krajach
Europy Zachodniej oraz obszar produkcji wiązek elektrycznych i elektroniki na potrzeby przemysłu
motoryzacyjnego i AGD. Wysoka jakość wyrobów, która znajduje uznanie w oczach kontrahentów, sprzyja
rozwojowi tego segmentu działalności AC w kolejnych latach.
W najbliższych latach Spółka zamierza wykorzystać swoje doświadczenie i kompetencje w konstrukcji oraz
produkcji alternatywnych źródeł zasilania (napędu). W związku z upowszechnianiem pojazdów i urządzeń
wykorzystujących energię elektryczną, Spółka prowadzi projekt badawczo – rozwojowy systemu zarządzania
baterią (BMS) w pojazdach hybrydowych i elektrycznych, jak również w innego rodzaju urządzeniach
przemysłowych zasilanych bateryjnie np. urządzeniach ogrodowych, motorówkach czy wózkach widłowych.
Kolejną inicjatywą dotyczącą nowych kierunków rozwoju jest podjęta decyzja o rozpoczęciu na terenie kraju
działalności również w obszarze sprzedaży i montażu instalacji fotowoltaicznych pod marką Solar STAG. W rozwoju
tego segmentu działalności Spółka zamierza wykorzystać pozycję i rozpoznawalność swojej podstawowej marki
STAG. Celem AC w dłuższej perspektywie jest ponadto uruchomienie własnej produkcji wybranych elementów
elektronicznych do instalacji fotowoltaicznych.
Strategia opiera się na dotychczasowym fundamencie AC zbudowanym na bazie wysokich kompetencji
inżynierskich i produkcyjnych, dzięki którym Spółka dostarcza zaawansowane rozwiązania techniczne z obszaru
autogazu, elektroniki i wiązek elektrycznych, a teraz poszerza ofertę o nowe rynki, nowych klientów i nowe produkty
z sąsiadujących obszarów (energetyki rozproszonej, elektromobilności i OZE), w których posiada kompetencje.
2.4. Czynniki istotne dla rozwoju Spółki
Istnieje szereg czynników, które wywierają wpływ na działalność operacyjną AC S.A. Głównym czynnikiem
mającym wpływ na wyniki Spółki jest utrzymanie bardzo korzystnej na istotnych rynkach relacji cen autogazu do
paliw konwencjonalnych, a także utrzymująca się zmienność i niepewność, w szczególności w zakresie rozwoju
rosyjskiej inwazji na Ukrainę, wzrostu cen materiałów i innych czynników produkcji, inflacji czy też dalszego
przebiegu pandemii SARS-CoV-2 na świecie, pomimo jej wyhamowania i złagodzenia obostrzeń. Zarząd
spodziewa się, iż podobnie jak w 2022 r., w 2023 r. koniunktura na wyroby Spółki utrzyma się na wysokim poziomie.
W 2022 r. nadal znaczny wpływ na działalność Spółki wywierały rosnące ceny komponentów produkcyjnych i innych
czynników produkcji pod wpływem inflacji, niedobory komponentów i wydłużające się czasy dostaw. Czynniki te, w
szczególności w świetle rosnącej sprzedaży na rynku autogazu, hamują wzrost sprzedaży i wpływają negatywnie
na realizowane marże. Ma to również wpływ na niższą produkcję nowych samochodów, co może w pewnym
zakresie ograniczać sprzedaż zestawów do haków holowniczych. Z drugiej strony wspiera zainteresowanie
samochodami używanymi, do których głównie montowane są produkowane przez spółkę instalacje autogaz.
Rosyjska inwazja na Ukrainę wywiera duży wpływ na światową i polską gospodarkę. Pełne skutki handlowe i
gospodarcze konsekwencje konfliktu są obecnie niepewne. Na terenie Ukrainy toczy się wojna i nastąpiło niemalże
zatrzymanie sprzedaży i montażu naszych produktów. Wiele krajów, w tym UE i Polska wprowadziło liczne sankcje
przeciwko Rosji w celu wywarcia presji ekonomicznej. Potencjalne konsekwencje tych działań to spadek
konkurencyjności wyrobów importowanych z Polski, ograniczenia lub zakaz transferu pieniędzy w celu płatności za
produkty AC, potencjalne sankcje na export wyrobów do Rosji, kryzys gospodarczy w Rosji, zwiększenie napływu
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
11
podróbek wyrobów AC na teren Rosji. Na rynkach światowych nastąpił gwałtowny wzrost cen surowców
energetycznych, w tym cen paliw konwencjonalnych (benzyna, diesel) i autogazu, przy czym różnica cen na 1 litrze
paliwa jest rekordowo korzystna i powinna zachęcać do konwersji pojazdów na gaz. Z drugiej strony niepewność,
zapowiedzi sankcji na import paliwa z Rosji, pomimo zapewnienia dostaw paliw z innych źródeł, i wysoka inflacja
mogą ograniczać nawet niewielkie inwestycje w konwersję samochodu na gaz i podróżowanie samochodem.
W świetle zmian klimatycznych, akcentowany ekologiczny aspekt napędzania samochodów gazem, większe
zainteresowanie samochodami używanymi (przy ograniczonej dostępności i wysokich cenach samochodów
nowych) powinny przekładać się na utrzymanie zainteresowania montażem instalacji gazowych, a w konsekwencji
korzystnie wpływać na wartość przychodów ze sprzedaży Spółki w kolejnych okresach. Obszar zestawów do haków
holowniczych, pomimo ograniczeń sprzedaży nowych samochodów, ma potencjał do wzrostu w związku z
poszerzaniem asortymentu o zestawy do kolejnych nowych modeli samochodów oraz ekspansją geograficzną
naszego niemieckiego partnera.
Na wyniki finansowe Spółki korzystny wpływ wywiera utrzymujące się osłabienie średniego kursu PLN względem
EUR i USD. Z drugiej strony popyt na wyroby Spółki jest ograniczany osłabieniem lokalnych walut na rynkach
eksportowych naszych partnerów biznesowych w stosunku do EUR i USD, w których rozliczana jest sprzedaż.
Biorąc pod uwagę pozycję walutową Spółki ewentualne umocnienie PLN będzie działało negatywnie na poziom
sprzedaży i marż.
Spółka na bieżąco monitoruje czynniki istotne dla jej stabilności i rozwoju. Za kluczowe uznawane są następujące:
– czas trwania i sposób zakończenia wojny w Ukrainie,
– dostępność i wzrosty cen materiałów produkcyjnych i towarów oraz innych kosztów prowadzenia działalności,
– kształtowanie się otoczenia makroekonomicznego, w szczególności w zakresie: cen ropy naftowej i różnicy
cen paliw konwencjonalnych w stosunku do autogazu na poszczególnych rynkach działania, poziomu kursów
walut, aktywności konsumentów i konkurentów oraz polityki fiskalnej wobec autogazu na istotnych dla spółki
rynkach,
– upowszechnienie autogazu jako paliwa ekologicznego,
– zmiana regulacji homologacyjnych,
– zmiana lokalnych walut na rynkach eksportowych klientów wobec EUR i USD - w których rozliczana jest
sprzedaż eksportowa,
– kształtowanie się popytu na wyroby Spółki na rynkach, na których AC działa,
– poziom nasycenia infrastrukturą stacji paliwowych o możliwość tankowania autogazu oraz liczby warsztatów
wykonujących usługę montażu instalacji autogazu w państwach będących obecnymi lub potencjalnymi rynkami
zbytu;
– import samochodów używanych,
– dostępne programy wsparcia i dofinansowań w zakresie produktów oferowanych przez AC
– rozwój branży motoryzacyjnej, w tym rynku pojazdów niskoemisyjnych,
– aktywność konkurencji na ważnych rynkach dla Spółki,
– w warunkach wysokiej inflacji możliwość przełożenia wzrostu kosztów produkcji na ceny produktów na
konkurencyjnym rynku,
– inwestycje sprzedażowe w umocnienie pozycji rynkowej Spółki oraz świadomości marki instalacji gazowych
STAG na rynku,
– poprawę efektywności kosztowej,
– realizację rozpoczętych projektów badawczo – rozwojowych nad nowymi produktami oraz przygotowanie ich
homologacji i procesów produkcyjnych oraz sprawną komercjalizację.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
12
2.5. Umowy znaczące dla działalności Spółki, kredyty i pożyczki oraz poręczenia i gwarancje
Umowy znaczące dla działalności Spółki
W dniu 22.09.2021 r. Spółka zawarła z Rameder Anhangerkupplungen & Autoteile GmbH z siedzibą w Munschwitz
(Niemcy) znaczącą Umowę generalną opisaną raportem 21/2021. Do podpisania Umowy doszło w okresie
obowiązywania umowy zawartej pomiędzy stronami w roku 2017 na lata 2017-2021, a o zawarciu której Spółka
informowała raportem bieżącym nr 22/2017. Przedmiotowa Umowa stanowi kontynuację i rozwój dotychczasowej
współpracy.
Umowa ustala warunki, na jakich Spółka będzie wytwarzała i dostarczała Zamawiającemu zestawy elektryczne do
samochodowych haków holowniczych na każdorazowe zamówienie Zamawiającego, a Zamawiający płacił za nie
uzgodnioną cenę.
Zgodnie z postanowieniami Umowy obie strony będą dążyły do tego, aby bieżący obrót roczny osiągał nie mniej
niż 10.500.000 EUR i nie był niższy od osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym.
Wysokość wynagrodzenia przysługującego Spółce jest uzależniona od ilości i rodzaju zestawów elektrycznych
dostarczanych Zamawiającemu i została określona w cenniku stanowiącym załącznik do Umowy, z zastrzeżeniem
iż Spółka może podwyższać ceny wyrobów na warunkach wskazanych w Umowie.
Na czas trwania Umowy i dalszych 12 miesięcy po jej zakończeniu Spółka zobowiązuje się bez pisemnej zgody
Zamawiającego nie sprzedawać określonych w Umowie zestawów elektrycznych do samochodowych haków
holowniczych innym kontrahentom, nie czynić ich przedmiotem akwizycji, względnie oferować osobom trzecim w
inny sposób, pod rygorem kary umownej, za wyjątkiem przypadku, kiedy to Zamawiający wypowie Umowę lub
zaprzestanie jej realizacji lub Spółka wypowie ją w związku z niedojściem do konsensusu ws. podwyżki cen. W
Umowie zastrzeżono obowiązek wykupu stoków magazynowych Spółki we wskazanych okolicznościach.
W Umowie ustalono na rzecz Zamawiającego karę umowną ustalaną jako 10% od zwykłego obrotu rocznego
między Stronami w ramach Umowy wyliczonego na podstawie obrotu za ostatnie 12 miesięcy sprzed zakończenia
Umowy, w przypadku, gdy Spółka naruszy wyłączność na sprzedaż zestawów elektrycznych udzieloną
Zamawiającemu na czas trwania Umowy i dalszych 12 miesięcy po jej zakończeniu.
Umowa będzie obowiązywać przez 6 lat tj. od 01.01.2022 r. do 31.12.2027 r., zaś po upływie tego okresu może
ulec przedłużeniu na uzgodnionych warunkach.
W dniu 07.09.2021 r. Spółka zawarła z NAFTAL SPA (dalej „NAFTAL”) w Algierii istotną umowę na sprzedaż 40.000
szt. zestawów samochodowych instalacji gazowych STAG sekwencyjnego wtrysku gazu do samochodów z
silnikami czterocylindrowymi i zestawami części zamiennych.
Wartość netto umowy wynosi 5.391.000 EUR. Dostawy wynikające z umowy mają być zrealizowane w ciągu 18
miesięcy od daty podpisania umowy.
Umowa ta nie odbiega swoimi postanowieniami zasadniczo od tego typu umów, przewiduje kary za opóźnienia w
realizacji dostaw, wymaga udzielenia zabezpieczenia dobrego wykonania kontraktu w formie gwarancji bankowej
w wysokości 10% wartości kontraktu.
Spółce nie są znane, znaczące dla jej działalności, umowy zawarte pomiędzy Akcjonariuszami.
Umowy ubezpieczenia
W 2022 r. Spółka zawarła umowy ubezpieczenia:
z UNIQA TU S.A., której przedmiotem jest ubezpieczenie OC z tytułu prowadzenia działalności
gospodarczej i posiadanego mienia wykorzystywanego w tej działalności z włączeniem odpowiedzialności
za produkt,
z PZU S.A., której przedmiotem jest ubezpieczenie mienia, sprzętu elektronicznego oraz awarii maszyn i
urządzeń przedsiębiorstwa, oraz ubezpieczenie mienia w transporcie oraz floty samochodowej,
z Chubb European Group Limited sp. z o.o. Oddział w Polsce, której przedmiotem jest ubezpieczenie
szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów Spółki.
Ww. umowy zostały zawarte na czas określony, obejmujący okres 2023 r.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
13
Kredyty i pożyczki
W dniu 28 kwietnia 2021 r. Spółka podpisała Aneks do Umowy limitu kredytu wielocelowego z dnia 27 kwietnia
2018 r., zawartej z PKO BP S.A. Na mocy Aneksu zwiększono kwotę limitu kredytowego do wysokości
38.000.000,00 zł, do wykorzystania w formie kredytu w rachunku bieżącym (do kwoty 26.000.000,00 zł), kredytu
obrotowego odnawialnego (do kwoty 12.000.000,00 zł), akredytyw dokumentowych w obrocie krajowym i
zagranicznym (do kwoty 2.000.000,00 zł), gwarancji bankowych w obrocie krajowym i zagranicznym (do kwoty
2.000.000,00 zł) w walutach PLN, EUR i USD oraz przedłużono okres kredytowania do dnia 29 kwietnia 2024 r.
Oprocentowanie kredytu oparte jest na stawce WIBOR 1M, EURIBOR lub LIBOR 1M plus marża banku. W związku
z podpisaniem Aneksu dokonano zmiany zabezpieczeń wierzytelności banku. Zabezpieczenia stanowią:
weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową,
hipoteka umowna łączna do kwoty 45.000.000,00 zł, na nieruchomości położonej w Białymstoku ul.
Handlowa 6F, będącej własnością Spółki oraz na przysługującej Spółce części ułamkowej 4/20 gruntu w
użytkowaniu wieczystym położonego w Białymstoku przy ul. Handlowej
zastaw rejestrowy na środkach trwałych (maszyny i urządzenia) o wartości księgowej netto nie mniejszej
niż 30.000.000,00 zł i wartości odtworzeniowej nie mniejszej niż 55.000.000,00 zł
cesja praw z polisy ubezpieczeniowej w zakresie stanowiącym zabezpieczenie.
W dniach 01.03.2021 r., 22.05.2021 r. oraz 19.08.2021 r. Spółka podpisała Aneksy do Umowy Wieloproduktowej
nr 828/2015/00000283/00 z dnia 27.04.2015 r., zawartej z ING Bank Śląski S.A. Na Mocy Aneksów zwiększono
kwotę odnawialnego limitu kredytowego do wysokości 38.000.000,00 zł, do wykorzystania w formie kredytu
obrotowego w rachunku bieżącym (PLN, EUR, USD) gwarancji bankowych w USD, PLN, EUR i akredytyw w PLN,
USD, EUR oraz przedłużono termin dostępności kredytu do dnia 28.02.2024 r. i spłaty kredytu do dnia 01.03.2024
r. Oprocentowanie kredytu oparte jest na stawce WIBOR 1M, EURIBOR lub LIBOR 1M plus marża banku.
Spółka nie zaciągała, ani nie wypowiadała innych umów dotyczących kredytów i pożyczek, jak również nie udzielała
pożyczek.
Poręczenia i gwarancje
AC S.A. w ramach kontraktu ze Spółką NAFTAL SPA w Algierii na sprzedaż samochodowych instalacji gazowych
STAG udzieliła zabezpieczenia dobrego wykonania kontraktu w formie gwarancji bankowej w wysokości 10%
wartości kontraktu tj. 539.100 EUR. Gwarancja jest ważna w okresie od 08.09.2021 r. do 14.04.2025 r.
Spółka nie udzielała ani nie otrzymała poręczeń w raportowanym okresie.
Spółka nie otrzymała gwarancji w raportowanym okresie.
2.6. Powiązania organizacyjne i kapitałowe
W 2022 r. AC posiadała 99,77% akcji w założonej w lutym 2014 r. spółce AC.STAG S.A.C. w Limie (Peru). Spółka
ta prowadzi działalność operacyjną polegającą na dystrybucji wyrobów AC na terenie Peru.
Ze względu na nieistotne parametry finansowe spółka ta, na podstawie art. 58 ust. 1 Ustawy o rachunkowości z
dnia 29.09.1994 r. z późn. zmianami, nie podlegała konsolidacji w prezentowanym sprawozdaniu finansowym.
Spółka i jednostka od niej zależna, nie zawierały w raportowanym okresie transakcji z podmiotami powiązanymi na
warunkach innych niż rynkowe. Szczegółowe informacje na temat transakcji z jednostkami powiązanymi podane
są w sprawozdaniu finansowym w nocie 50.
2.7. Badania i rozwój
Spółka prowadzi działalność na konkurencyjnym, stymulowanym innowacjami technologicznymi rynku
motoryzacyjnym, stąd też niezbędne jest prowadzenie własnej działalności badawczo – rozwojowej. O
innowacyjność wyrobów AC dba wysoko wykwalifikowany i doświadczony zespół ponad 50 inżynierów z
dziedziny elektroniki, automatyki, mechaniki i informatyki. Dzięki nim systematycznie wprowadzamy na rynek
nowe wyroby o innowacyjnych rozwiązaniach technologicznych. Obecnie znajdujemy się w gronie światowych
liderów w dziedzinie nowoczesnych technologii i wytwarzania zaawansowanych technicznie produktów na rynek
autogazu. Wdrażane przez Spółkę urządzenia, spełniają światowe standardy w zakresie jakości i
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
14
bezpieczeństwa potwierdzone przez międzynarodowe instytucje homologujące, są zgodne z obowiązującymi
normami technicznymi i ochrony środowiska. Każdego roku w Pionie Badań i Rozwoju prowadzonych jest
kilkadziesiąt projektów badawczo - rozwojowych, z czego zdecydowana większość trafia do seryjnej produkcji
i sprzedaży i znajduje uznanie nie tylko na rynku krajowym ale też na ponad 50 rynkach świata.
Nasza strategia badawczo-rozwojowa od początku działalności oparta jest na dążeniu do tego, by nasze
produkty zawsze kojarzyły się z nowoczesnymi rozwiązaniami inżynierskimi, których sprawność, funkcjonalność
i niezawodność służą naszym klientom. Prace badawczo-rozwojowe, prowadzone przez naszą Spółkę, mają
również na celu udoskonalanie aktualnie produkowanych wyrobów, dostosowywanie ich do zmian
zachodzących w konstrukcjach samochodów oraz konstruowanie nowych produktów, dzięki którym możemy
utrzymywać się w gronie liderów rynku.
Prace badawczo-rozwojowe w naszej Spółce realizowane są w nowocześnie wyposażonym własnym Centrum
Badawczo – Rozwojowym, na którego budowę i wyposażenie otrzymaliśmy dofinansowanie z funduszy
unijnych.
Działy techniczne zajmują się w szczególności:
– konstruowaniem podzespołów i urządzeń elektronicznych, wiązek elektrycznych oraz komponentów
mechanicznych, wchodzących w skład produkowanych wyrobów,
– wykonywaniem prac badawczo-rozwojowych związanych z konstruowanymi urządzeniami w celu
dokładnego poznania, zbadania i zasymulowania zjawisk zachodzących w projektowanych urządzeniach
w ich docelowym środowisku użytkowania,
– konstruowaniem narzędzi, oprzyrządowania i stanowisk kontrolno-badawczych do automatyzacji,
testowania i kontroli jakości wykorzystywanych w procesie konstrukcji i produkcji wyrobów,
– opracowywaniem dokumentacji technicznej wyrobu potrzebnej do jego produkcji i użytkowania,
– tworzeniem oprogramowania diagnostycznego służącego do wizualizacji i konfiguracji parametrów
produkowanych wyrobów według indywidualnych potrzeb docelowego użytkownika,
– utrzymaniem i modernizacją wyrobów wdrożonych do produkcji,
– wykonywaniem prac badawczo-rozwojowych związanych z testowaniem i zatwierdzaniem do zastosowania
w produkcji materiałów i komponentów oraz ich zamienników od alternatywnych dostawców,
– bieżącą analizą trendów rynkowych i rozwiązań konkurencyjnych,
– uzyskaniem certyfikatów i homologacji umożliwiających sprzedaż produkowanych wyrobów na
poszczególnych rynkach.
W 2022 r. nakłady na działalność badawczo – rozwojową, w tym wytworzenie form, narzędzi i testerów wyniosły
10,4 mln zł, co stanowiło 3,8% obrotów Spółki. Na koszty prowadzonych prac badawczo-rozwojowych w
największym stopniu wpływają wynagrodzenia pracowników oraz koszty utrzymania infrastruktury oraz
materiałów i podzespołów wykorzystywanych w trakcie badań.
Prace działów konstrukcyjnych w 2022 r. w głównym stopniu koncentrowały się wokół następujących aspektów:
– Rozbudowa funkcjonalności mikroprocesorowych sterowników sekwencyjnego wtrysku gazu pod
marką STAG oraz dostosowanie funkcjonalności do potrzeb poszczególnych rynków lub klientów,
– Dasza automatyzacja produkcji komponentów mechanicznych instalacji autogaz, w tym: reduktorów
ciśnienia LPG, cewek wtryskiwaczy, listw wtryskowych LPG/CNG, wtryskiwaczy sekcyjnych
LPG/CNG,
– Oprzyrządowanie do montażu i produkcji małogabarytowego wtryskiwacza cztero i jednosekcyjnego.
– Nowe wersje detali mechanicznych typu: obudowy, ścianki przednie, zaślepki itp.,
– Nowe zestawy haków holowniczych,
– System konwersji na autogaz silników z bezpośrednim wtryskiem benzyny z wykorzystaniem fazy
ciekłej gazu,
– Rozbudowa listy kodów silników z bezpośrednim wtryskiem benzyny obsługiwanych przez system
konwersji na autogaz z wykorzystaniem fazy lotnej gazu,
– Rozwój aplikacji mobilnych i diagnostycznych,
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
15
– Rozwój zestawu usług serwerowych i klienckich dla urządzeń marki STAG,
– Rozwój modułu telemetrycznego GSM,
– Nowe wersje oraz modernizacje sterowników świateł przyczep serii Fault Tollerant CAN, High Speed
CAN oraz Single Wier CAN,
– Elektronika oraz wiązki elektryczne dla motoryzacji z sektora OEM,
– Koordynacja prac nad homologacjami EKG ONZ,
– Rozwój systemu zarządzania baterią BMS na potrzeby e-mobility,
– Development modułów służących do zabezpieczenia pojazdów przed kradzieżą,
– System konwersji na autogaz i zasilania monofuel (jedno-paliwo) silników diesla,
– Jednostopniowy reduktor CNG,
– Rozwój produktów peryferyjnych autogaz typu emulatory, konwertery, czujniki, wskaźniki interfejsy itp.
– Przeprojektowanie (redisagne) oraz wprowadzanie nowych, alternatywnych wykonań produkowanych
wyrobów, ze względu na nasilające się zakłócenia łańcucha dostaw komponentów elektronicznych i
problemy z ich dostępnością.
– Prace badawcze m.in. nad możliwością zastosowania paliwa wodorowego oraz biopaliwa do zasilania
silników o zapłonie samoczynnym.
2.8. Postępowania sądowe
W raportowanym okresie AC S.A. nie była i nie jest aktualnie stroną istotnych postępowań toczących się przed
sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej dotyczących
zobowiązań lub wierzytelności Spółki lub jednostki od niej zależnej, których łączna wartość stanowiłaby co
najmniej 10% kapitałów własnych Spółki.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
16
3. OMÓWIENIE SYTUACJI FINANSOWEJ
3.1. Sytuacja finansowa Spółki i omówienie podstawowych wielkości ekonomiczno-finansowych wraz z
opisem czynników i zdarzeń mających znaczący wpływ na działalność i sprawozdanie finansowe
Spółki
Spółka nie opublikowała prognozy wyników finansowych.
Wyniki
Wybrane pozycje rachunku zysków i strat AC S.A.
2021 2022 Zmiana 2022/2021
tys. zł tys. zł % tys. zł
Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów 206 296
270 457
131,1%
64 161
Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów 139 495
185 061
132,7%
45 566
Wynik brutto na sprzedaży 66 801
85 396
127,8%
18 595
Koszty sprzedaży 22 738
20 843
91,7%
-1 895
Koszty ogólnego zarządu 16 806
20 676
123,0%
3 870
Wynik na sprzedaży 27 257
43 877
161,0%
16 620
Saldo pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych
2 514
-
448
-17,8%
-
2 962
Wynik z działalności operacyjnej (EBIT) 29 771
43 429
145,9%
13 658
Wynik na działalności operacyjnej + amortyzacja (EBITDA) 41 334
56 139
135,8%
14 805
Saldo przychodów i kosztów finansowych -1 156
-1 209
104,6%
-53
Wynik brutto 28 615
42 220
147,5%
13 605
Podatek dochodowy 4 501
5 861
130,2%
1 360
Wynik netto 24 114
36 359
150,8%
12 245
Osiągnięte bardzo dobre wyniki dowodzą, że biznes Spółki charakteryzuje się dużą odpornością na zawirowania
rynkowe. W pełnym wyzwań 2022 roku, obciążonym skutkami inwazji Rosji na Ukrainę, galopującą inflacją, jak i
kryzysem podażowym na rynku materiałów, przychody ze sprzedaży Spółki wyniosły 270,5 mln zł i były wyższe od
przychodów osiągniętych w roku poprzedzającym o 31,1%. Szczegółowe informacje dotyczące przychodów
opisano w pkt. 2.2. niniejszego Sprawozdania. Zysk netto w 2022 r. osiągnął wartość 36,4 mln zł i był wyższy od
zysku netto 2021 r. o 12,2 mln zł. Widoczny gwałtowny wzrost cen materiałów używanych do produkcji i opakowań,
jak i problemy z ich dostępnością, wzrosty wynagrodzeń i innych czynników produkcji wywarły znaczną presję na
ponoszone przez nas koszty, które tylko częściowo byliśmy w stanie przenieść na odbiorców. Miało to negatywny
wpływ na zrealizowaną marżę, która spadła z poziomu 32,4% w 2021 r. do 31,6% w 2022 r. Jest to widoczne w
szybszym wzroście kosztów sprzedanych produktów, towarów i materiałów (dynamika 132,7%) niż przychodów ze
sprzedaży (dynamika 131,1%). Korzystny wpływ na wyniki miało osłabienie w 2022 r. średniego kursu PLN
względem EUR i USD, w których rozliczana jest sprzedaż eksportowa, co jednakże odbywało się przy osłabieniu
lokalnych walut na rynkach eksportowych naszych partnerów biznesowych w stosunku do EUR i USD ograniczając
ich zamówienia.
W 2022 r. wynik na sprzedaży wzrósł o 16,6 mln zł w stosunku do roku ubiegłego. Niższe koszty sprzedaży to m.in.
efekt ograniczenia terytorialnego sprzedaży Fotowoltaiki do regionu najbliższych województw. Zysk operacyjny
powiększony o amortyzację (EBITDA) wyniósł 56,1 mln zł i był wyższy od wyniku osiągniętego w porównywalnym
okresie 2021 r. o 14,8 mln zł, przy wzroście amortyzacji o 1,1 mln zł. Ze względu na rosnące stopy oprocentowania
kredytów oraz zwiększenie zaangażowania kredytowego koszty odsetek od kredytów miały większy wpływ na
wynik finansowy. Efektywna stopa podatkowa (podatek dochodowy / zysk brutto) wyniosła 13,9% głównie ze
względu na rozliczenie ulgi badawczo – rozwojowej w podatku dochodowym.
Majątek i kapitały
Wartość sumy bilansowej AC S.A. wyniosła na koniec 2022 roku 213,1 mln zł, co oznacza jej wzrost w stosunku
do roku poprzedniego o 3,5%, głównie na skutek wzrostu należności i zapasów w wyniku wzrostu sprzedaży, Po
okresie znacznych inwestycji w latach poprzednich spadek rzeczowych aktywów trwałych jest efektem niższych
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
17
nakładów inwestycyjnych niż wartość naliczonej amortyzacji.
Struktura aktywów 31.12.2021 31.12.2022 zmiana
tys. zł struktura tys. zł struktura % tys. zł
A. Aktywa trwałe 105 494
51,2%
100 528
47,2%
95,3%
-4 966
I. Wartości niematerialne i prawne 5 481
2,7%
4 556
2,1%
83,1%
-925
II. Rzeczowe aktywa trwałe 96 817
47,0%
92 018
43,2%
95,0%
-4 799
III. Inwestycje długoterminowe 1 450
0,7%
1 450
0,7%
100,0%
0
IV. Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
1 746
0,8%
2 504
1,2%
143,4%
758
B. Aktywa obrotowe 100 376
48,8%
112 573
52,8%
112,2%
12 197
I. Zapasy 70 263
34,1%
72 235
33,9%
102,8%
1 972
II. Należności krótkoterminowe 20 733
10,1%
32 521
15,3%
156,9%
11 788
III. Inwestycje krótkoterminowe 3 249
1,6%
1 947
0,9%
59,9%
-1 302
IV. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
6 131
3,0%
5 870
2,8%
95,7%
-261
SUMA AKTYWÓW 205 870
100,0%
213 101
100,0%
103,5%
7 231
W 2022 r. nastąpił wzrost kapitałów własnych w wyniku przeznaczenia części zysku za 2021 r. na kapitał zapasowy.
Kapitał własny z nadwyżką pokrywa majątek trwały zapewniając bezpieczną strukturę finansowania w
przedsiębiorstwie produkcyjnym. Spadek zobowiązań krótkoterminowych nastąpił w wyniku spłaty kredytów
bankowych. Zobowiązania wobec dostawców wzrosły w wyniku wyższych zakupów materiałów. Rozliczenia
międzyokresowe przychodów dotyczą otrzymanych dotacji unijnych do zakupu środków trwałych, które będą
rozliczane w czasie, proporcjonalnie do naliczanej amortyzacji tego dofinansowanego majątku.
Struktura pasywów 31.12.2021 31.12.2022 zmiana
tys. zł struktura tys. zł struktura
% tys. zł
A. Kapitał własny 134 396
65,3%
150 608
70,7%
112,1%
16 212
B.
Zobowiązania i rezerwy na
zobowiązania
71 474
34,7%
62 493
29,3%
87,4%
-8 981
I. Rezerwy na zobowiązania 7 692
3,7%
9 684
4,5%
125,9%
1 992
II. Zobowiązania długoterminowe -
-
-
-
-
-
III. Zobowiązania krótkoterminowe 51 524
25,0%
40 718
19,1%
79,0%
-10 806
w tym z tytułu dostaw i usług 10 263
5,0%
15 715
7,4%
153,1%
5 452
kredyty i pożyczki 35 479
17,2%
17 122
8,0%
48,3%
-18 357
IV. Rozliczenia międzyokresowe 11 770
5,7%
12 091737
5,7%
102,7%
321
SUMA PASYWÓW 205 870
100,0%
213 101
100,0%
103,5%
7 231
Kształtowanie się wartości podstawowych wskaźników w obszarach rentowności, płynności i zadłużenia
przedstawia się następująco:
Rentowność 2021
2022
Rentowność brutto na sprzedaży produktów 33,8%
32,0%
Rentowność brutto na sprzedaży towarów i materiałów 14,7%
27,0%
Rentowność brutto na sprzedaży 32,4%
31,6%
Rentowność na sprzedaży 13,2%
16,2%
Rentowność EBIT 14,4%
16,1%
Rentowność netto 11,7%
13,4%
ROA (stopa zwrotu z aktywów) 12,0%
17,4%
ROE (stopa zwrotu z kapitału własnego) 18,1%
25,5%
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
18
Zasady wyliczania wskaźników:
– wskaźniki rentowności – wartość odpowiednio zysku brutto ze sprzedaży, zysku ze sprzedaży, zysku operacyjnego, zysku brutto i zysku
netto za dany okres odniesiona do wartości przychodów ze sprzedaży w okresie;
– stopy zwrotu ROA i ROE – wartość zysku netto odniesiona do średniego stanu odpowiednio aktywów ogółem i kapitałów własnych w
danym okresie.
W raportowanym okresie Spółka osiągnęła wysoką zyskowność na wszystkich poziomach. Rentowność brutto na
sprzedaży wyniosła 31,6% i była niższa od rentowności osiągniętej w 2021 r. o 0,8 pkt% głównie w wyniku wzrostu
cen materiałów i innych czynników produkcji. Dyscyplina kosztowa w obszarze operacyjnym pozwoliła na wzrost
rentowności netto sprzedaży, która wzrosła do 16,2%, tj. o 3 pkt%. To pozwoliło na realizację wyższej rentowności
na poziomie operacyjnym EBIT (o 1,7 pkt %) i rentowność netto (o 1,7 pkt%) niż w roku 2021 r. W 2022 roku
rentowność aktywów wyniosła 17,4% i w związku z wyższym zyskiem netto przy wzroście aktywów operacyjnych
wzrosła o 5,4 pkt%. Roczna stopa zwrotu z kapitału własnego na poziomie 25,5% wskazuje na bardzo wysoką
atrakcyjność prowadzonego biznesu.
Płynność 2021
2022
Wskaźnik płynności bieżącej (CR) 1,9
2,5
Wskaźnik płynności szybkiej (QR) 0,4
0,8
– wskaźnik bieżącej płynności – stan majątku obrotowego odniesiony do stanu zobowiązań bieżących i rezerw krótkoterminowych na
koniec okresu; obrazuje zdolność do regulowania bieżących zobowiązań przy wykorzystaniu bieżących aktywów;
– wskaźnik płynności szybkiej – stan należności krótkoterminowych i inwestycji krótkoterminowych na koniec okresu odniesiony do stanu
zobowiązań bieżących i rezerw krótkoterminowych na koniec okresu; obrazuje zdolność do zgromadzenia w krótkim czasie środków
pieniężnych na pokrycie zobowiązań o wysokim stopniu płynności.
Spółka posiada zdolność do regulowania bieżących zobowiązań. Wskaźnik bieżącej płynności finansowej w 2022
r. wynosi 2,5 co oznacza że aktywa bieżące pokrywają z nadwyżką bieżące zobowiązania przedsiębiorstwa. Niższy
wskaźnik płynności szybkiej wynika z potrzeby utrzymywania w firmie produkcyjnej wyższej wartości zapasów ze
względu na długie czasy dostaw komponentów, brak możliwości szybkiego i elastycznego reagowania firm
zaopatrzeniowych na zamówienia, a także pojawiające się zakłócenia w łańcuchu dostaw.
Wskaźniki cyklu rotacji [dni]
2021
2022
Cykl rotacji zapasów
116,3
96,2
Cykl rotacji należności z tytułu dostaw i usług
29,5
30,8
Cykl rotacji zobowiązań z tytułu dostaw i usług
24,4
35,7
Cykl konwersji gotówki
121,4
91,2
Zasady wyliczania wskaźników:
– cykle rotacji zapasów i należności – stan odpowiednio średnich zapasów i należności z tytułu dostaw i usług odniesione do średniej
sprzedaży dziennej w tym okresie (przychody ze sprzedaży w danym okresie podzielone przez liczbę dni w okresie),
– cykl rotacji zobowiązań – stan średnich zobowiązań z tytułu dostaw i usług odniesiony do średniego dziennego kosztu sprzedanych
produktów, towarów i materiałów w tym okresie (koszt sprzedanych produktów, towarów i materiałów w danym okresie podzielony
przez liczbę dni w okresie),
– cykl konwersji gotówki – łączny cykl rotacji zapasów i należności z tytułu dostaw i usług pomniejszony o cykl rotacji zobowiązań z tytułu
dostaw i usług.
Spadek cyklu konwersji gotówki w 2022 r. w stosunku do 2021 r. przy wyższej sprzedaży był spowodowany
spadkiem cyklu rotacji zapasów i wydłużeniem cyklu spłaty zobowiązań.
Wskaźniki zadłużenia
2021
2022
Wskaźnik ogólnego zadłużenia 0,35
0,29
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego 0,53
0,41
Zasady wyliczania wskaźników:
– wskaźnik ogólnego zadłużenia– stan zobowiązań i rezerw do aktywów ogółem na koniec okresu; obrazuje stopień sfinansowania
majątku kapitałami obcymi;
– wskaźnik zobowiązań i rezerw do kapitału własnego – stan zobowiązań i rezerw do kapitału własnego na koniec okresu.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
19
Wskaźniki zadłużenia w 2022 r. spadły w stosunku do roku poprzedniego i wskazują na dominujący udział kapitału
własnego w strukturze finansowania majątku. Taka sytuacja umożliwia w miarę potrzeb dodatkowy wzrost
zaangażowania kapitałów obcych w finansowaniu majątku.
Bardzo dobra kondycja finansowa Spółki potwierdza pełną zdolność do wywiązywania się z zaciągniętych
zobowiązań wobec innych podmiotów.
Rachunek przepływów pieniężnych
W 2022 r. Spółka uzyskała dodatnie przepływy pieniężne z działalności operacyjnej o wartości 43,5 mln zł, wyższe
o 15,9 mln zł w porównaniu do dodatnich przepływów w ubiegłym roku. Na zmianę tę wpływ miał przede wszystkim
wzrost zysku netto o 12,2 mln zł oraz zobowiązań o 7,3 mln zł przy wzroście należności o 11,8 mln zł. Przepływy z
działalności inwestycyjnej w 2022 r. osiągnęły ujemną wartość równą 5,3 mln zł głównie w związku z inwestycjami
odtworzeniowymi w maszyny i urządzenia. W 2022 r. przepływy z działalności finansowej osiągnęły ujemną wartość
wynoszącą 39,4 mln zł i dotyczyły w głównej mierze wypłat na rzecz właścicieli 20,1 mln zł przy spłacie kredytów
bankowych o 29,5 mln zł.
Pozycja walutowa
W 2022 r. struktura walutowa przychodów i kosztów w Spółce kształtowała się następująco:
– 23,3% sprzedaży zostało zrealizowane w PLN,
– 50,7% stanowiła sprzedaż w EUR,
– 26,0% stanowiła sprzedaż w USD.
Struktura walutowa zakupów materiałów i towarów kształtowała się następująco:
– 36,7% zakupów zostało zrealizowane w PLN,
– 45,7% stanowiły zakupy w EUR,
– pozostałe 17,6% stanowiły zakupy rozliczane w USD.
Dokonując transakcji eksportowych i importowych AC S.A. dąży do bilansowania wpływów i wydatków w
poszczególnych walutach. Niemniej jednak sezonowo może zaistnieć nierównowaga w przepływach walut. Z reguły
występuje nadwyżka walut, w szczególności na EUR, która jest wydawana na inwestycje w maszyny i urządzenia,
a w miarę potrzeb podlega przewalutowaniu na PLN. Pomimo dużego udziału zakupów surowców do produkcji z
importu, to znaczny udział sprzedaży eksportowej powoduje że nasze marże eksportowe maleją, gdy złoty umacnia
się, a rosną – gdy osłabia się. Osłabienie polskiej waluty, jakie miało miejsce w raportowanym okresie miało
korzystny wpływ na wyniki Spółki.
3.2. Przewidywana sytuacja finansowa, ocena możliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych oraz
perspektywy rozwoju działalności Spółki
Pomimo utrzymującej się niepewności co do konsekwencji wojny w Ukrainie i skutków sankcji nakładanych na
Rosję oraz sytuacji geopolitycznej będącej pochodną tych zdarzeń, galopującej inflacji, presji na wynagrodzenia,
ceny materiałów i innych czynników produkcji, spodziewamy się dobrego roku dla Spółki i umocnienia jej pozycji
rynkowej.
W podstawowym obszarze działalności nasze systemy autogaz pod marką STAG sprzedajemy głównie na rynku
wtórnym w Polsce i na kilkadziesiąt rynków na całym świecie. Inwazja Rosji na Ukrainę pod koniec lutego 2022 r.
stworzyła ryzyko istotnego ograniczenia sprzedaży na te 2 rynki. Sytuacja ta wywołała również wzrosty cen paliw
konwencjonalnych, przy zachowaniu nadal korzystnej relacji cen w stosunku do autogazu na większości rynków,
na których działa Spółka. Konwersja samochodu na gaz powoduje dodatkowo, że pojazd wyposażony jest w 2
zbiorniki paliwa i na jednym tankowaniu może przejechać dłuższą trasę, dywersyfikuje ryzyko czasowej
niedostępności jakiegoś paliwa, co było widoczne nawet w Polsce w pierwszych dniach wojny na Ukrainie i
zachęcało do instalacji systemu autogaz. Dodatkowo akcentowany coraz mocniej ekologiczny aspekt napędzania
samochodów gazem, w szczególności gazem ziemnym, większe zainteresowanie samochodami używanymi (przy
dużych wzrostach cen i ograniczeniu dostępności nowych samochodów), powinny przekładać się na utrzymanie
zainteresowania montażem instalacji gazowych na wysokim poziomie, a w konsekwencji korzystnie wpływać na
wartość przychodów ze sprzedaży Spółki w kolejnych okresach. Zwiększaniu przychodów ze sprzedaży na silnie
konkurencyjnym rynku autogazu sprzyjać będzie także nasza kompleksowa oferta i strategia polegająca na stałym
unowocześnianiu i poszerzaniu portfela produktowego. Będąc mocno zaawansowani w elektronice systemów
autogaz systematycznie poszerzamy asortyment o własnej produkcji komponenty mechaniczne, co umożliwia nam
sprzedaż kompletnych systemów pochodzących z naszych zakładów. Pomimo iż sprzedaż własnych wyrobów
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
20
mechanicznych systematycznie rośnie, to istnieje jeszcze potencjał do wzrostów. Warto jednakże mieć na
względzie trudny do oszacowania wpływ konfliktu rosyjsko - ukraińskiego na działalność Spółki i związane z tym
dodatkowe trudności.
W obszarze zestawów elektroniki do haków holowniczych, po wzroście sprzedaży w 2022 r. o 14,3% w stosunku
do roku ubiegłego, oczekujemy podobnych poziomów sprzedaży w roku 2023. Plany te może ograniczyć ryzyko
mniejszej sprzedaży nowych samochodów, do których również kierowana jest nasza oferta.
Zamierzamy również rozwijać sprzedaż pozostałych wyrobów głównie na zlecenie innych firm produkcyjnych,
przede wszystkim wiązki elektryczne i elektronikę na rynek motoryzacji (wzrost sprzedaży w 2022 r. o 69,6%).
Dostrzegamy także trendy rozwoju elektromobilności stąd też rozwijamy m.in. projekt uniwersalnego systemu
ALTION - system zarządzania baterią (BMS), którego pierwsze partie są testowane przez zainteresowanych
partnerów. Produkt został rozbudowany i przystosowany do aplikacji przemysłowych jak np. roboty mobilne i wózki
widłowe.
Rentowność sprzedaży uzależniona będzie od naszych możliwości zarządzania kosztem wytworzenia i ceną
sprzedaży pod presją wysokiej inflacji, wzrostów cen ważnych dla nas materiałów produkcyjnych i wciąż
występujących problemów z dostępnością, zakłóceniami w łańcuchach dostaw. Wprowadzamy nowe procesy
technologiczne i stopniowo automatyzujemy produkcję by ograniczyć koszty wytworzenia i zwiększyć
produktywność. Słaby PLN wobec EUR i USD będzie korzystnie wpływać na naszą walutową sprzedaż i
realizowaną marżę. W kolejnych okresach Spółka powinna generować znaczące przepływy pieniężne z
działalności operacyjnej, co przy wsparciu finansowaniem zewnętrznym umożliwia prowadzenie projektów
inwestycyjnych, jak i wypłaty dla właścicielami.
Planujemy iż w 2023 r. nakłady inwestycyjne głównie na zakup maszyn i urządzeń wyniosą ok. 14 mln zł.
Na dzień publikacji sprawozdania perturbacje na rynku, duża zmienność i niepewność w globalnej gospodarce
wywołane inwazją Rosji na Ukrainę, kryzysem podażowym materiałów i wysoką inflacją utrudniają prowadzenie
działalności. Obecnie trudno jest przewidzieć konsekwencje i czas trwania tej sytuacji oraz wpływ na sytuację
finansową Spółki w 2023 r. Bardzo korzystna relacja autogazu do paliw konwencjonalnych, przy braku ograniczeń
w dostępności paliw, powinna korzystnie wpływać na podstawową działalność Spółki. W 2023 roku, wspieranym
przez umacniające się fundamenty Spółki, koncentrujemy się na wzroście przychodów i rozwoju technologii
będących motorem naszego sukcesu w przyszłości. To pomaga nam osiągnąć dobre wyniki w miarę wzrostu
zapotrzebowania na przystępne cenowo i niskoemisyjne rozwiązania transportowe.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
21
4. OPIS ISTOTNYCH CZYNNIKÓW RYZYKA I ZAGROŻEŃ
AC S.A. prowadzi działalność gospodarczą w otoczeniu i warunkach, które niosą ze sobą szereg ryzyk.
Można je ująć w dwóch obszarach:
– ryzyka makroekonomiczne i dotyczące branży oraz
– ryzyka związane z działalnością prowadzoną przez Spółkę,
i podzielić na:
– ryzyka o wyższym stopniu istotności lub prawdopodobieństwa wystąpienia oraz
– ryzyka o mniejszym stopniu istotności lub prawdopodobieństwa wystąpienia
Nowym ryzykiem, które ujawniło się pod koniec lutego 2022 r. jest ryzyko ograniczenia sprzedaży na rynek Ukrainy
i Rosji, w wyniku konfliktu rosyjsko – ukraińskiego i prowadzonej na terenie Ukrainy wojny. Pełne skutki handlowe
i gospodarcze konsekwencje konfliktu są obecnie niepewne. Wiele krajów wprowadziło liczne sankcje przeciwko
Rosji w celu wywarcia presji ekonomicznej.
Do kluczowych zagrożeń wpływających na działalność Spółki w najbliższym okresie można zaliczyć ryzyko
niepokojów politycznych, gospodarczych i finansowych, ryzyko niedoborów i wysokich cen materiałów
produkcyjnych i towarów, ryzyko konkurencji technologicznej, ryzyko niekorzystnych cen autogazu wobec paliw
konwencjonalnych, oraz ryzyko pojawiania się nowych czy też stosujących agresywną polityką cenową
konkurentów.
W związku z uruchomieniem nowej działalności w obszarze sprzedaży i montażu instalacji fotowoltaicznych Spółka
może być narażona na nowe ryzyka związane z sektorem odnawialnych źródeł energii.
Dokonując sprzedaży i zakupów na rynkach zagranicznych Spółka narażona jest na ryzyko walutowe, które stara
się ograniczać w sposób naturalny poprzez bilansowanie wpływów i wydatków w walutach, a także częściowo
zabezpieczać przy dłuższych kontraktach.
Spółka identyfikuje i monitoruje w szczególności następujące ryzyka:
1. Ryzyka makroekonomiczne i dotyczące branży
Ryzyka o wyższym stopniu istotności lub prawdopodobieństwa wystąpienia
1.1. Ryzyko związane z długotrwałym rozprzestrzenianiem się pandemii choroby Covid-19 i wpływem na
globalną gospodarkę, w tym spadek popytu, zakłócenia w łańcuchach dostaw
Pandemia wpływa na działalność firmy od marca 2020 r. Negatywnie wpływa na globalną gospodarkę, w tym w
początkowym okresie dochodziło do istotnego zmniejszenia popytu, zakłócenia w łańcuchu dostaw (głównie
niedobory w łańcuchu dostaw półprzewodników, surowców i innych części) i działalności produkcyjnej oraz duże
wzrosty cen materiałów produkcyjnych i towarów, a także presję inflacyjną. Po 2 latach pandemii i upowszechnieniu
szczepień większość obostrzeń i ograniczeń została już zniesiona. Obecnie Spółka nie widzi istotnego wpływu
pandemii na swoją działalność; jednak sytuacja jeszcze się nie ustabilizowała, pomimo zniesienia większości
obostrzeń i ograniczeń i mogą wystąpić niespodziewane zakłócenia.
1.2. Ryzyko związane z sytuacją makroekonomiczną – w Polsce i na świecie
Istotne pogorszenie się sytuacji makroekonomicznej na którymkolwiek z najważniejszych rynków Spółki może
doprowadzić do poszukiwania oszczędności przez społeczności tych krajów, z jednej strony niechęć do
jakichkolwiek inwestycji (w tym zakupu wyrobów Spółki) i ograniczenie wydatków na podróżowanie samochodami,
z drugiej strony systemy autogaz produkowane przez Spółkę służą oszczędzaniu i w gorszych czasach powinny
zyskiwać na popularności.
1.3. Ryzyko napięć politycznych i konfliktów zbrojnych w niektórych regionach świata
Nasze wyroby znajdują odbiorców między innymi w Rosji i na Ukrainie, a także na Bałkanach, Bliskim Wschodzie
oraz w krajach Pacyfiku. Sprzedaż na rynek Rosji i Ukrainy jest obecnie zagrożona ze względu na inwazję Rosji
na Ukrainę. Pełne skutki handlowe i gospodarcze konsekwencje konfliktu są obecnie niepewne. Na terenie Ukrainy
toczy się wojna. Wiele krajów wprowadziło liczne sankcje przeciwko Rosji w celu wywarcia presji ekonomicznej.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
22
Potencjalne konsekwencje tych działań to istotne osłabienie rosyjskiej waluty i spadek konkurencyjności wyrobów
importowanych z Polski, ograniczenia lub zakaz transferu pieniędzy w celu płatności za produkty AC, potencjalne
sankcje na export wyrobów do Rosji, kryzys gospodarczy w Rosji, zwiększenie napływu podróbek wyrobów AC na
teren Rosji.
Sprzedaż na te rynki mogą utrudniać w przyszłości jakiekolwiek napięcia polityczne, embarga handlowe lub
konflikty zbrojne, co uszczupliłoby nasze przychody ze sprzedaży od kilku do kilkunastu procent rocznie – w
zależności od skali problemu – i zmniejszyłoby wielkość osiąganego zysku.
1.4. Ryzyko niekorzystnych cen ropy naftowej i autogazu LPG i CNG w relacji do innych paliw w skali świata
Wysokie ceny ropy naftowej, a przez to wysokie ceny paliw konwencjonalnych sprzyjają zainteresowaniu
konwersjami samochodów na autogaz. Jakiekolwiek problemy po stronie podażowej w skali świata na rynku
autogazu jako paliwa, wynikające m.in. z napięć lub konfliktów zbrojnych angażujących kraje będące dużymi
producentami tego paliwa, mogłyby doprowadzić do wzrostu cen CNG i LPG i tym samym zredukować sprzedaż
instalacji gazowych, co przełożyłoby się na pogorszenie naszych wyników finansowych. Zagrożenie dla
elastycznego kształtowania podaży CNG i LPG stanowiłyby także jakiekolwiek porozumienia o charakterze
kartelowym dużych producentów gazu ziemnego, prowadzące do zacieśniania wielkości produkcji CNG i LPG, a
także możliwe zacieśnianie produkcji ropy naftowej (LPG jako produkt uboczny) w ramach porozumienia OPEC.
Istotne znaczenie dla kształtowania się cen LPG i CNG ma także zmienność ceny ropy naftowej, która przekłada
się także na zmienność cen gazu ziemnego jako głównego substytutu dla ropy naftowej. Ze względu na istotny
dotychczasowy import paliw z Rosji do Europy, ta sytuacja ma także wpływ na znaczącą zmienność i wzrosty cen
paliw, w tym autogazu, przy czym różnica cen na 1 litrze paliwa wciąż pozostaje korzystna i powinna zachęcać do
konwersji pojazdów na gaz.
1.5. Ryzyko zmian polityki podatkowej dla autogazu lub wzrostu stawki podatku akcyzowego
Zaostrzenie polityki podatkowej lub odejście od stosowania preferencji dla autogazu jako paliwa alternatywnego,
w krajach które je stosują, mogłyby zmniejszyć opłacalność konwersji pojazdów na gaz. Z kolei brak długofalowej
przewidywalności takiej polityki wywoływałby niepewność co do całkowitej opłacalności przejścia na CNG lub LPG
i destabilizowałby rozwój rynku instalacji. Jakiekolwiek względne podwyżki akcyzy (czy też innych opłat lub tzw.
„ukrytych” podatków) na LPG – czyli w relacji do stawki akcyzy na benzynę i olej napędowy – a tym samym istotny
względny wzrost ceny LPG dla odbiorców końcowych mogłyby negatywnie wpływać na popyt na LPG i na
zapotrzebowanie rynku na montaż instalacji gazowych w pojazdach silnikowych, co mogłoby mieć istotny
negatywny wpływ na działalność, sytuację finansową i wyniki osiągane przez Spółkę.
1.6. Ryzyko znaczącego wzrostu czynników produkcji: cen surowców, materiałów i energii, robocizny na
potrzeby produkcyjne
Jeśli koszty zakupu wykorzystywanych w działalności surowców i materiałów (głównie podzespoły elektroniczne,
przewody elektryczne, tworzywa sztuczne oraz metale, elementy do fotowoltaiki), energii oraz koszty pracy ludzkiej
wzrosną w taki sposób, że nie będziemy w stanie zrekompensować wzrostu kosztów w tym poprzez wyższe ceny,
nasze marże ulegną pogorszeniu i wyniki finansowe obniżą się.
1.7. Ryzyko walutowe
Dokonując transakcji eksportowych i importowych AC S.A. dąży do ograniczania ryzyka walutowego w sposób
naturalny poprzez bilansowanie wpływów i wypływów w euro i dolarze amerykańskim – walutach stosowanych przy
eksporcie i imporcie, a także częściowo zabezpieczać przy dłuższych kontraktach. Niemniej jednak sezonowo
może zaistnieć duża zmienność i nierównowaga w przepływach walut, z reguły występuje nadwyżka walut, która
w miarę potrzeb podlega przewalutowaniu na złote. Przy gwałtownej zmienności kursów walut ryzyko walutowe
związane jest zatem z możliwością zaistnienia konieczności dokonania takiej operacji przy niekorzystnym kursie
polskiego złotego oraz w zakresie różnic kursu pomiędzy datą wpływu waluty a datą transakcji sprzedaży. Pomimo
dużego udziału zakupów surowców do produkcji z importu to znaczny udział sprzedaży eksportowej (ok. 2/3)
powoduje że marże eksportowe maleją, gdy złoty umacnia się, a rosną – gdy osłabia się.
1.8. Ryzyko braku stabilności polskiego systemu prawnego i podatkowego
Bardzo liczne nowe regulacje, częste nowelizacje, niespójność oraz brak jednolitej interpretacji przepisów prawa,
w szczególności prawa podatkowego, prawa pracy oraz ubezpieczeń społecznych, a także przepisów dotyczących
prowadzenia działalności handlowej, pociągają za sobą istotne ryzyko związane z otoczeniem prawnym, w jakim
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
23
Spółka prowadzi działalność, polegającym np. na zwiększeniu obowiązków o charakterze administracyjnym lub
zobowiązań związanych z ochroną środowiska naturalnego i pracy. W szczególności nie możemy wykluczyć ryzyka
kwestionowania przez organy podatkowe dokonywanych przez rozliczeń podatkowych w związku z realizowanymi
transakcjami. Biorąc pod uwagę długi okres przedawnienia zobowiązań podatkowych, oszacowanie ryzyka
podatkowego jest szczególnie utrudnione, ponieważ ewentualna rozbieżność interpretacji przepisów przez aparat
skarbowy i przez Spółkę może skutkować znacznym powiększeniem zobowiązań Spółki. W efekcie niekorzystne
dla Spółki zmiany przepisów bądź ich interpretacji mogą mieć negatywny wpływ na przyszłą sytuację ekonomiczną.
1.9. Ryzyko konkurencyjnej technologii napędzania pojazdów, w tym upowszechnienia samochodów
niskoemisyjnych
Jeżeli zostanie wynaleziony i upowszechniony nowatorski, efektywny kosztowo i wykonalny produkcyjnie na
masową skalę sposób napędzania pojazdów, który nie będzie bazował na technologii wytwarzania energii w
procesie spalania, np. jeśli cena samochodów elektrycznych zrówna się z ceną samochodów spalinowych, zostanie
zbudowana gęsta sieć infrastruktury do ładowania i nie będzie zakłóceń w dostępie do energii elektrycznej, dystans
przejechany na jednym ładowaniu będzie podobny do dystansu przejechanego na jednym tankowaniu, czas
ładowania będzie podobny do czasu tankowania, to w perspektywie kilkunastu lat, AC S.A. zmuszone byłoby
niemal całkowicie przeprofilować swoją działalność produkcyjną, tj. z pomocą działu badawczo-rozwojowego
opracować nowe produkty w oparciu o posiadane maszyny i urządzenia oraz hale produkcyjne, wprowadzić je do
produkcji i znaleźć dla nich odbiorców bądź stopniowo całkowicie wygasić całą działalność w obszarze instalacji
gazowych (obecnie ok. 70% biznesu) – poza produkcją wiązek elektrycznych i elektroniki oraz pozostałych
wyrobów i usług. Sytuacja taka mogłaby zmienić rozmiar potencjału zysków możliwych do wypracowania przez
Spółkę w oparciu o posiadane kompetencje w obszarze badań i rozwoju oraz istniejący i planowany park
produkcyjny.
1.10. Ryzyko zmiany polityki krajowej i przepisów w zakresie odnawialnych źródeł energii, w tym systemu
zachęt i dofinansowań
Spółka pod koniec 2020 r. rozpoczęła działalność w obszarze fotowoltaiki, która jest w dużym stopniu warunkowana
regulacjami państwa w obszarze energetyki, ochrony środowiska, programów dofinansowań. W kwietniu 2022 r.
weszła istotna zmiana w zakresie rozliczenia prosumentów, która ograniczyła popyt w tej grupie odbiorców. W
sytuacji niekorzystnych zmian tych regulacji nastąpił spadek efektywności montażu instalacji fotowoltaicznych, a w
ślad za tym sprzedaży w tym obszarze.
Ryzyka o mniejszym stopniu istotności lub prawdopodobieństwa wystąpienia
1.11. Ryzyko katastrof klimatycznych w niektórych regionach świata
Poszukując nowych rynków zbytu Spółka nawiązuje i rozszerza kontakty handlowe z krajami Azji Południowo-
Wschodniej, Oceanii i Afryki. Regiony te są jednak zagrożone katastrofami klimatycznymi (m.in tajfunami, tsunami,
powodziami, trzęsieniami ziemi, suszami). Tragiczne zjawiska przyrodnicze mogą doprowadzać do przejściowych
załamań sprzedaży w tym regionie, co zmniejszyłoby przychody ze sprzedaży od kilku do kilkunastu procent
rocznie i okresowo wpływałoby na pogorszenie wyników finansowych Spółki. Z drugiej zaś strony, gdyby opisane
wyżej okoliczności dotknęły fabryk dostawców mogłyby zaistnieć problemy z realizacją dostaw. Ryzyko ich
ewentualnego opóźnienia minimalizowane jest poprzez dywersyfikację dostawców oraz utrzymywanie stanu
zapasów na poziomie umożliwiającym zachowanie ciągłości produkcji.
1.12. Ryzyko braku społecznej akceptacji dla samochodowych instalacji gazowych
Niezastosowanie się do wymogu odpowiedniego wyposażenia garaży dla pojazdów zasilanych gazem propan-
butan przez właścicieli parkingów podziemnych, jak i naruszenie zakazu parkowania przez końcowych
użytkowników może doprowadzić w skrajnym przypadku do wybuchu gazu (musiałoby to głównie wynikać
z nieszczelności instalacji gazowej; przeciwdziała temu jednak specjalna rezerwa pojemności w zbiorniku
zapobiegająca rozszczelnieniu się i praktycznie ograniczająca takie ryzyko nawet w garażach podziemnych
wyposażonych jedynie w wentylację grawitacyjną). Eksplozja mogłaby wywołać panikę i lęk wobec takich instalacji,
co z kolei mogłoby doprowadzić do spadku popytu na główny produkt Spółki. Takie ryzyko nie występuje dla
instalacji na gaz CNG.
1.13. Ryzyka związane z cyberbezpieczeństwem.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
24
W dobie zwiększającej się automatyzacji, roboty, maszyny przemysłowe, są podatne na zagrożenia płynące z
internetu. Każde takie urządzenie posiada system operacyjny i jest podłączone do Internetu i do sieci firmowej.
Takie urządzenia są bardzo podatne na hakowanie, próby włamań. Ponadto istnieje również ryzyko związane z
wykradnięciem lub wyciekiem danych znajdujących się na dyskach podłączonych do firmowej sieci lub Internetu
(również tych zawierających informacje objęte prawami własności intelektualnej), jak również utratą środków
finansowych na skutek oszustw związanych np. z fałszowaniem faktur przesyłanych droga elektroniczną. W celu
eliminacji tych ryzyk Spółka stale monitoruje i reaguje na pojawiające się niebezpieczeństwa związane z IT,
przeprowadza testy bezpieczeństwa, szyfruje niektóre dane przechowywane na serwerach i przesyłane pocztą e-
mail, jak również podnosi świadomość pracowników poprzez okresowe szkolenia.
1.14. Ryzyko spadku zainteresowania instalacjami z odnawialnych źródeł energii
Pomimo utrzymującego się popytu na fotowoltaikę, nie można wykluczyć ryzyka spadku popytu na instalacje z
odnawialnych źródeł energii, m.in. w wyniku ewentualnych spadków cen energii, zmian regulacji czy pojawienia się
innych konkurencyjnych technologii lub braku dotacji i dofinansowań. Mogłoby to ograniczyć planowany wzrost
przychodów i zysków z tego obszaru działalności.
1.15. Ryzyko silnej konkurencji na rynku OZE
Rynek OZE jest silnie konkurencyjny. Wiele firm oferuje rozwiązania z zakresu instalacji fotowoltaicznych. W
segment odnawialnych źródeł energii weszło wiele dużych firm energetycznych o dużej sile kapitałowej i rynkowej.
Konkurowanie z takimi podmiotami mogłoby okazać się utrudnione, co stanowiłoby zagrożenie dla planowanego
wzrostu przychodów w tej kategorii.
2. Czynniki ryzyka związane z działalnością prowadzoną przez AC S.A.
Ryzyka o wyższym stopniu istotności lub prawdopodobieństwa wystąpienia
2.1. Ryzyko związane z zakłóceniem działalności produkcyjnej w wyniku rozprzestrzeniania się Covid-19
Mająca wpływ na Spółkę od marca 2020 r. pandemia może powodować zakłócenia w płynności dostaw materiałów
i działalności produkcyjnej, której nie można zorganizować poza zakładem pracy. Spółka podjęła decyzje w celu
zabezpieczenia i optymalizacji łańcuch dostaw, a także wdrożyła niezbędne procedury zabezpieczające produkcję.
Ze względu na upowszechnienie szczepień obecnie sytuacja związana z pandemią nie odgrywa istotnej roli i spadło
ryzyko przestojów produkcyjnych w sytuacji zlokalizowania źródła zakażenia.
2.2. Ryzyko konkurencji technologicznej oferty Spółki
Segment instalacji gazowych do pojazdów silnikowych, tak jak cały rynek motoryzacyjny, jest stymulowany
innowacjami technologicznymi. Jeśli w przyszłości Spółka nie będzie w stanie wprowadzać do oferty handlowej
innowacyjnych i konkurencyjnych rozwiązań technologicznych, może zdarzyć się, że produkty konkurencji zaczną
stopniowo wypierać z rynku markę systemów autogaz Spółki STAG. Tym samym pogorszyłyby się wyniki
finansowe naszej Spółki.
2.3. Ryzyko powstania uzależnienia od dystrybutorów na danym rynku
Sprzedaż wyrobów i towarów handlowych prowadzona jest przede wszystkim za pośrednictwem kilkudziesięciu
odbiorców, w tym autoryzowanych dystrybutorów części i podzespołów samochodowych. Duża dywersyfikacja
odbiorców (z wyłączeniem umowy podpisanej z jednym partnerem na sprzedaż zestawów do haków holowniczych)
uniezależnia od któregokolwiek partnera handlowego w Polsce, z kolei coraz większa liczba rynków zagranicznych,
na których prowadzimy sprzedaż, zmniejsza uzależnienie od któregokolwiek z kierunków eksportowych.
Niemniej jednak nie możemy wykluczyć, że:
– na rynku krajowym nie dojdzie do konsolidacji dystrybutorów instalacji gazowych (lub mniej prawdopodobne
warsztatów montujących instalacje), co wzmocniłoby ich pozycję negocjacyjną w stosunkach ze Spółką, a tym
samym prawdopodobnie wymusiło obniżenie marż handlowych,
– udział któregoś z kierunków eksportowych będzie na tyle duży w przychodach ze sprzedaży, a jednocześnie
możliwość zastąpienia lokalnego dystrybutora innym tak znacznie ograniczona, że pozycja negocjacyjna
danego pośrednika wzmocni się ponad proporcjonalnie w stosunku do osiąganych korzyści skali, czego
skutkiem mogłoby być zmniejszenie zyskowności tej części sprzedaży eksportowej,
– kilku istotnych zagranicznych dystrybutorów zaprzestanie lub zerwie współpracę ze Spółką, przez co
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
25
zmalałyby przychody ze sprzedaży, wzrosły koszty jednostkowe produkcji (słabsze wykorzystanie mocy
produkcyjnych), a w efekcie pogorszyły się wyniki operacyjne.
Sprzedaż zestawów elektroniki do haków holowniczych prowadzimy od wielu lat w oparciu o umowę na wyłączność
z partnerem niemieckim. W ocenie Spółki ryzyko braku jej kontynuacji jest niewielkie.
2.4. Ryzyko związane z podrabianiem produktów Spółki
Rozwiązania produktowe AC cieszą się na tyle dużym uznaniem i zainteresowaniem na świecie, że niestety
odnotowywane są także próby kopiowania albo wręcz klonowania wyrobów Spółki. Takie zjawiska występują
zwłaszcza poza Unią Europejską, gdzie nie mam silnej ochrony prawnej, ani instrumentów zabezpieczających. W
takich sytuacjach Spółka działa samodzielnie lub poprzez lokalnych dystrybutorów, którzy wykorzystują wszelkie
dostępne mechanizmy prawne w celu powstrzymania nieuczciwych praktyk. W Polsce także były podejmowane
takie próby, a do walki z nimi często skutecznie korzystano z pomocy policji oraz prokuratury, jak również
międzynarodowych stowarzyszeń. Nie można także wykluczyć występowania takich praktyk w przyszłości, z czym
mogą wiązać się mniejsze wpływy ze sprzedaży (przepadek potencjalnej sprzedaży na rzecz podróbek) lub koszty
dodatkowych kroków obronnych.
2.5. Ryzyko kredytowe związane z należnościami handlowymi
AC narażona jest na ryzyko kredytowe, związane przede wszystkim z należnościami handlowymi. W swojej
działalności prowadzi sprzedaż produktów i usług z odroczonym terminem płatności, w wyniku czego może powstać
ryzyko nieotrzymania należności od kontrahentów.
W celu zminimalizowania ryzyka kredytowego, a także utrzymywania możliwie najniższego kapitału obrotowego,
AC stosuje procedurę przyznawania kontrahentom limitu kredytu kupieckiego i określania co do zasady formy jego
zabezpieczenia (w szczególności na rynku krajowym). Kontrahent kupujący z odroczonym terminem płatności jest
indywidualnie oceniany pod kątem ryzyka kredytowego. Należności kontrahentów są regularnie monitorowane. W
przypadku wystąpienia należności przeterminowanych następuje, zgodnie z obowiązującymi procedurami,
wstrzymanie sprzedaży i uruchamiane zostają procedury windykacji. Dodatkowo Spółka ubezpiecza część
należności w ramach polis ubezpieczeniowych kredytu kupieckiego.
2.6. Ryzyko opóźnienia wdrożenia nowych produktów
Możliwość realizacji zakładanego przez Zarząd zwielokrotnienia przychodów wskutek wdrożenia nowych
produktów w znacznym stopniu uzależnione od powodzenia prowadzonych badań nad opracowaniem nowych
rozwiązań lub układów elektronicznych oraz podzespołów mechanicznych własnej konstrukcji (także tych które
dotychczas sprowadzane były od kooperantów). Istnieje ryzyko, że testy zaprojektowanych rozwiązań, w tym testy
homologacyjne wykażą potrzebę ich dopracowania, co może opóźnić uruchomienie własnej produkcji takich
elementów na masową skalę. Tym samym występowałyby koszty utraconych możliwości (wyższe koszty
rozwojowe, mniejsze przychody ze sprzedaży i tym samym niższe zyski) aż do czasu pomyślnego wyeliminowania
obserwowanych w próbach problemów lub wypracowania innych, właściwych rozwiązań. Przedłużające się
procesy homologacji naszych produktów na różnych rynkach, związane m.in. z biurokracją, szczególnymi
wymaganiami, również mogą mieć wpływ na opóźnienie wdrożenia produktów na rynek.
2.7. Ryzyko braku dywersyfikacji asortymentowej przychodów ze sprzedaży
Będąc cenionym w świecie producentem systemów gazowych i dostrzegając znaczny potencjał rynku instalacji
gazowych w skali świata, Spółka podjęła strategiczną decyzję o skoncentrowaniu się na swoich kluczowych
umiejętnościach. Oznacza to, że wysiłki rozwojowe są ogniskowane wokół podstawowych produktów AC –
systemów instalacji gazowych. Załamanie się popytu na instalacje gazowe na wszystkich głównych rynkach
jednocześnie, spowodowałoby brak możliwości wykorzystywania efektu skali i pogorszyłoby wyniki finansowe
Spółki. Pozostałe grupy asortymentowe przynoszą Spółce obecnie ok. 1/3 przychodów ze sprzedaży, jednakże w
przypadku załamania rynków instalacji gazowych nie mogą one jednakże stać się jeszcze alternatywą w krótkim,
ani w średnim okresie. Spółka stara się minimalizować to ryzyko rozszerzając swój portfel produktowy.
2.8. Ryzyko konkurencji cenowej (zmian w wysokości marż)
Nasilenie się konkurencji do tego stopnia, że podaż znacznie przewyższałaby popyt na oferowane produkty,
mogłoby doprowadzić do konkurencji cenowej pomiędzy podmiotami i w efekcie pogorszyć marże handlowe, co
niekorzystnie przełożyłoby się na wyniki operacyjne Spółki.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
26
2.9. Ryzyko związane z odpowiedzialnością za produkt wprowadzony do obrotu, w tym w zakresie instalacji
fotowoltaicznych)
Spółka odpowiada za bezpieczeństwo produktów wprowadzanych do obrotu. W sytuacji wadliwych produktów
może dojść do awarii i być powodem żądania odszkodowań. Spółka ogranicza to ryzyko ubezpieczając swoją
działalność oraz kupując dobrej jakości towary od sprawdzonych dostawców, udzielających gwarancji.
Ryzyka o mniejszym stopniu istotności lub prawdopodobieństwa wystąpienia
2.10. Ryzyka związane z akcjami Spółki
Z okolicznością, iż akcje Spółki są notowane na GPW w Warszawie wiąże się również szereg ryzyk. W pierwszej
kolejności należy wskazać na możliwość wykluczenia tych akcji z obrotu na GPW lub zawieszenia obrotu nimi w
ściśle określonych, wynikających z obowiązujących przepisów prawa, przypadkach. Co więcej, Spółka powinna się
również liczyć z ryzykiem spadku ceny rynkowej akcji oraz obniżenia płynności akcji, co z kolei może wpłynąć
negatywnie na interesy akcjonariuszy Spółki.
2.11. Ryzyko niezgodności Spółki z obowiązującymi przepisami prawnymi
Spółka podlega wielu regulacjom wynikającym zarówno z przedmiotu swojej działalności gospodarczej, jak również
posiadanego statusu spółki publicznej. Obecnie obowiązujące, jak również nowo przyjmowane akty prawne (w tym
przede wszystkim regulacje dot. podatków, obowiązków informacyjnych spółek publicznych, ochrony danych
osobowych czy zagadnień antykorupcyjnych), nakładają na spółki liczne obowiązki obwarowane wysokimi
sankcjami za ich nieprzestrzeganie, zarówno dla spółek, jak i członków zarządów i rad nadzorczych.
Spółka działa w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawnymi oraz na bieżąco dostosowuje swoją działalność
do tych nowych, w tym także korzystając z usług zewnętrznych doradców, niemniej jednak istnieje ryzyko powstania
niezgodności w tym zakresie. Ewentualne wszczęcie postępowania przeciwko Spółce jak również członkom jej
organów mogłoby skutkować nałożeniem kar finansowych, jak również nieść za sobą ryzyko wizerunkowe.
2.12. Ryzyko niższego poziomu opłacalności własnej produkcji nowych wyrobów niż w założeniach
Mając na uwadze ciągły rozwój Spółka stale opracowuje i wprowadza do produkcji nowe rozwiązania i produkty.
Zgodnie z naszymi analizami i rozpoznaniem rynkowym, powinno to przyczynić się do zwiększenia potencjału
zysków Spółki. Nie możemy jednakże wykluczyć, że w związku z nowymi rozwiązaniami i produktami dotychczas
przez nas nie wytwarzanymi, nie pojawią się nieprzewidziane, złożone trudności, które doprowadzą do
zrewidowania szacunków i zmniejszenia oczekiwanej stopy zwrotu z inwestycji.
2.13. Ryzyko konkurencji ze strony producentów motoryzacyjnych
Rosnąca popularność instalacji gazowych skłania producentów pojazdów (autobusów, ciężarówek, samochodów
osobowych), jak również uznanych producentów komputerów samochodowych do opracowania instalacji
gazowych na własną rękę i montowania ich fabrycznie na skalę masową. Gdyby odbywało się na większą skalę to
miałoby wpływ na zmniejszenie rynku zbytu. Spółka nie byłaby w stanie początkowo zwiększać, a potem nawet
utrzymywać przychodów ze sprzedaży w tym asortymencie na zakładanym poziomie i w efekcie nie uzyskiwałaby
spodziewanych wyników finansowych.
2.14. Ryzyko powstania uzależnienia od dostawców, ograniczeń lub braku ciągłości dostaw
Do produkcji instalacji gazowych i wiązek elektrycznych używane jest kilka tysięcy różnego rodzaju materiałów,
które sprowadzamy z kraju i z zagranicy, z których część to elementy specyficzne (wykorzystywane w bardzo
wąskim zakresie w sektorze motoryzacyjnym, często produkowane tylko przez jednego producenta). W przypadku
pojawienia się trudności w zaopatrzeniu w te komponenty (braku dostaw w ogóle lub braku możliwości
nieplanowanego, znacznego zwiększenia zamówień w krótkim okresie, a także wobec zerwania współpracy przez
dostawców), Spółka nie byłaby w stanie prowadzić sprzedaży naszych produktów na pożądaną skalę. Mogłoby to
negatywnie wpłynąć na nasze wyniki finansowe. Brak zbytu na te produkty może zmniejszyć szansę szybkiego
zwiększania przychodów ze sprzedaży w przyszłości z uwagi na ograniczenia mocy produkcyjnych kooperantów i
niemożność oferowania tak dużej liczby zestawów, jaką chcieliby zakupić nasi dystrybutorzy. Niemniej jednak w
Spółce wprowadzono w ostatnich latach kilka własnych specyficznych elementów instalacji gazowych tak by
uniezależnić się od dostawców oraz przeprojektowano produkty tak, by umożliwić większą dywersyfikację źródeł
dostaw.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
27
Ryzyko uzależnienia od dostaw na rynku fotowoltaiki nie jest duże. Kluczowe komponenty instalacji fotowoltaicznej
są dostępne na rynku i Spółka nie jest uzależniona od żadnego dostawcy. Obecni na rynku liczni, konkurujący ze
sobą producenci, zapewniają wysoką trwałość i jakość oraz pełną dostępność komponentów.
2.15. Ryzyko awarii przemysłowej lub wadliwego wykonania procesu produkcyjnego
Większość przychodów ze sprzedaży realizowanych jest na sprzedaży wyrobów gotowych Spółki – tj. podzespołów
instalacji gazowych, układów elektronicznych oraz wiązek elektrycznych do pojazdów samochodowych. Produkty
te są wytwarzane w oparciu o wysoce zautomatyzowane procesy produkcyjne. Awarie maszyn i urządzeń
technicznych prowadzące do okresowych przestojów w halach produkcyjnych lub wadliwe wykonanie procesu
produkcyjnego mogą pozbawić Spółkę znacznej części przychodów ze sprzedaży wobec braku możliwości
zaspokojenia popytu, a także w skrajnych sytuacjach grozić roszczeniami cywilnoprawnymi o odszkodowania w
przypadku nieterminowej realizacji zamówienia. Takie zdarzenia odbiłyby się ujemnie na wynikach finansowych.
Ryzyko strat z przestojów produkcyjnych ograniczane jest poprzez utrzymywanie wyższych poziomu zapasów.
2.16. Ryzyko wizerunkowe
W obszarach działalności Spółki renoma firmy odgrywa dużą rolę przy wyborze produktu przez końcowego
użytkownika. Spółka sprzedaje produkty m.in. pod marką STAG, która jest wysoce rozpoznawalna i kojarzona z
jakością w Polsce i wielu krajach na świecie. Utrata takiego postrzegania produktów lub brak zdolności utrzymania
pozytywnej asocjacji wywarłyby niekorzystny wpływ na zainteresowanie produktami Spółki.
Instalacje gazowe w niektórych krajach sprzedawane są pod logo wyłącznego dystrybutora. W przypadku
nadszarpnięcia wizerunku dystrybutora przez niewłaściwy dobór innych produktów do jego oferty, Spółka mogłaby
być zmuszona do nawiązania współpracy z innym pośrednikiem, co oznaczałoby konieczność budowania
rozpoznawalności marki STAG na danym rynku od podstaw i oznaczałoby przejściowo niższe przychody ze
sprzedaży i dodatkowe koszty marketingowe. Wizerunek Spółki mógłby ucierpieć także, gdyby wybrane
komponenty od kooperantów, w tym instalacji fotowoltaicznych, albo nowe własne rozwiązania, okazały się mniej
niezawodne, niż wynika to z wewnętrznych założeń lub testów dla tych komponentów.
2.17. Ryzyko związane z uzyskiwaniem homologacji
Zgodnie z przepisami Prawa o Ruchu Drogowym, producent lub importer wyposażenia bądź części zamiennych
do pojazdów mechanicznych, zobowiązany jest do uzyskania świadectwa homologacji, które umożliwia
wprowadzenie wyrobów do obrotu handlowego.
Świadectwo homologacji wydawane jest na wniosek producenta lub importera na podstawie wyników badań
homologacyjnych, polegających na sprawdzeniu, czy dany typ pojazdu lub część jego wyposażenia spełniają
warunki określone w przepisach Prawa o Ruchu Drogowym oraz w przepisach wykonawczych, a także w
Regulaminach Europejskiej Komisji Gospodarczej.
Spółka, stosownie do ww. przepisów, jest zobowiązana do uzyskania świadectw homologacyjnych na swoje
produkty przed ich wprowadzeniem do obrotu handlowego. Nie można wykluczyć ryzyka, że nie otrzyma
świadectwa homologacyjnego na określone produkty z uwagi na niespełnienie wymagań określonych w ww.
przepisach, co uniemożliwi ich wprowadzenie na rynek. W przypadku odmowy udzielenia homologacji
i konieczności dokonania w produktach zmian umożliwiających uzyskanie świadectwa homologacyjnego,
wprowadzenie wyrobów na rynek może być znacznie opóźnione. Może mieć to negatywny wpływ na sytuację
finansową oraz wyniki osiągane przez Spółkę.
Ponadto w celu wprowadzenia produktów (w szczególności podzespołów do instalacji gazowych oraz wiązek
elektrycznych do haków holowniczych) do obrotu na rynkach zagranicznych, często Spółka jest zobowiązana do
uzyskania narodowych certyfikatów wydanych przez odpowiednie organy lub instytucje określonego państwa.
Narzucenie niemożliwych lub szczególnie trudnych do spełnienia przez Spółkę wymagań niezbędnych do
uzyskania ww. narodowych certyfikatów, może uniemożliwić lub opóźnić wprowadzenie określonego produktu do
obrotu w określonym państwie, a tym samym negatywnie wpłynąć na osiągane przez Spółkę wyniki finansowe.
2.18. Ryzyko producenckie (odpowiedzialności za produkt) oraz z tytułu rękojmi za wady produktów
Produkując instalacje gazowe i inne wyroby, Spółka ponosi odpowiedzialność za prawidłowe i bezpieczne działanie
produktów, które następnie wprowadzane są do powszechnego użytku, w tym z tytułu rękojmi za wady fizyczne
oraz z tytułu gwarancji. Szczególnie w przypadku instalacji gazowych kontrola wykonania i jakości jest bardzo
zaostrzona, a wszystkie wprowadzane do obrotu części i akcesoria posiadają wymagane przez odpowiednie
przepisy prawa homologacje. Nie można jednak wykluczyć ryzyka związanego z odpowiedzialnością za wady tych
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
28
produktów oraz odpowiedzialnością za ewentualne szkody wyrządzone przez te produkty, również w przypadku
gdy w toku postępowań odszkodowawczych zostaną one uznane za produkty niebezpieczne w rozumieniu
odpowiednich przepisów Kodeksu Cywilnego. Uwzględnienie tego rodzaju roszczeń może powodować
konieczność poniesienia przez Spółkę kosztów związanych z usunięciem zgłaszanych przez klientów roszczeń,
wypłaty stosownych odszkodowań, a także wycofania danego produktu z rynku, a nawet nieotrzymania pełnej
należności z tytułu zrealizowanej dostawy konkretnych produktów, co w konsekwencji może mieć negatywny wpływ
na działalność, sytuację finansową oraz wyniki finansowe osiągane przez Spółkę. Niemniej jednak, w ocenie Spółki,
zarówno proces produkcyjny oferowanych produktów, jak i sposób wprowadzenia nowego produktu do sprzedaży
przyczynia się do wyeliminowania prawdopodobieństwa wystąpienia takich zdarzeń. W celu ograniczenia ryzyka
związanego z zapłatą odszkodowań Spółka corocznie zawiera umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności
cywilnej za produkt.
2.19. Ryzyko niepożądanych lub nieuczciwych zachowań pracowników AC S.A. lub osób trzecich
Rynki, na których działa Spółka cechują się jednocześnie intensywną konkurencją. Przy takich uwarunkowaniach,
nie można definitywnie zapewnić, że pomimo z jednej strony polityki kadrowej dążącej do naturalnego utożsamiania
się pracowników ze Spółką, a z drugiej strony szeregu kontroli i zabezpieczeń dla zachowania w tajemnicy
(ustrzeżenia się przed nielegalnym wykorzystaniem) naszej myśli technicznej i działań w sferze zarządczej i
handlowej, nie dojdzie do naruszenia interesów AC S.A. przez pojedyncze osoby zatrudnione w firmie lub osoby
trzecie pozostające w relacjach z AC S.A. Takie sytuacje mogłyby wyrządzić wymierne szkody finansowe Spółce.
2.20. Ryzyko trudności w pozyskaniu pracowników, w tym wykwalifikowanej kadry pracowniczej oraz
presja płacowa
Istotny w ostatnim czasie spadek bezrobocia i wzrost siły przetargowej pracowników powodują że coraz trudniej
jest zrekrutować nowych wykwalifikowanych pracowników. Z innej strony AC S.A. konkuruje w swoim głównym
obszarze działalności w niszy rynku motoryzacyjnego, która tak jak cały rynek motoryzacyjny jest stymulowana
innowacjami technologicznymi, a ponadto wiąże się z zaawansowanym technologicznie procesem produkcyjnym.
Jeśli Spółka nie będzie w stanie pozyskać zdolnych pracowników dla pionu produkcyjnego oraz wykwalifikowanych
i pomysłowych osób do prowadzenia prac badawczo-rozwojowych, może tracić w rywalizacji technologicznej z
konkurentami, co w dłuższej perspektywie może doprowadzić do spadku zainteresowania produktami Spółki i
ograniczyć przychody ze sprzedaży.
Rosnąca skala działalności oraz poszerzanie asortymentu i obecności rynkowej na niemalże wszystkie kontynenty
wymaga także pozyskiwania utalentowanych osób do sfery zarządczo-organizacyjnej oraz handlowej Spółki.
Trudności w rekrutowaniu pracowników o takim profilu mogą prowadzić do niewykorzystywania w pełni potencjału,
a dodatkowo przy istniejącej presji płacowej redukować wyniki finansowe Spółki.
2.21. Ryzyko związane z możliwością uznania stosowania praktyk ograniczających konkurencję
Według szacunków udział Spółki w polskim rynku instalacji gazowych wynosi ponad 50%. Uzyskanie lub
posiadanie przez AC pozycji dominującej (tj. udziału w rynku właściwym przekraczającym poziom 40%) może
pociągać za sobą ściślejszy nadzór ze strony urzędów antymonopolowych – szczególnie w przypadku Polski przez
Prezesa UOKiK w zakresie kontroli nadużywania pozycji dominującej lub stosowania praktyk ograniczających
konkurencję. Nie można wykluczyć, że jeśli UOKiK przeprowadzi postępowanie, to w jego wyniku zostanie
stwierdzone, iż Spółka dopuściła się jakiejś praktyki ograniczającej konkurencję (porozumienia ograniczającego
konkurencję lub też nadużycia pozycji dominującej), a na skutek powyższego Prezes UOKiK nakaże zaniechania
takich praktyk, jak również wymierzy kary pieniężne, co w konsekwencji mogłoby mieć negatywny wpływ na
działalność lub wyniki finansowe AC S.A.
2.22. Ryzyko związane z cofnięciem lub utratą dotacji
Cofnięcie lub utrata dotacji na inwestycje i prace badawczo – rozwojowe prowadzone przez AC z powodów
formalnych mogłoby przeciągnąć w czasie realizację planów rozwojowych Spółki oraz zwiększyć obciążenie
wyników kosztami takich działań – z uwagi na konieczność sfinansowania inwestycji ze środków własnych lub
przez zadłużenie. Niemniej jednak zebrane już doświadczenia w korzystaniu z takiej pomocy ograniczają takie
ryzyko.
2.23. Ryzyko płynności
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
29
Część sprzedaży Spółki jest realizowana w kredycie kupieckim. Tym samym Spółka musi liczyć się z ryzykiem
nieterminowego otrzymania płatności za sprzedany i dostarczony towar, co może doprowadzić do ograniczenia
płynności finansowej, a w skrajnym przypadku doprowadzić do poniesienia strat finansowych. W celu ograniczenia
tego ryzyka Spółka współpracuje z wiarygodnymi partnerami oraz dokonuje ich weryfikacji już na wczesnym etapie
współpracy. Ponadto, Spółka zawiera umowy z bankami o linie kredytowe.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
30
5. ŁAD KORPORACYJNY
5.1. Oświadczenie o stosowaniu ładu korporacyjnego
W 2022 r. AC S.A. stosowała zasady ładu korporacyjnego, zawarte w dokumencie „Dobre Praktyki Spółek
Notowanych na GPW 2021” przyjętym w dniu 29 marca 2021 r. przez Radę Nadzorczą Giełdy Papierów
Wartościowych S.A. w Warszawie uchwałą nr 13/1834/2021. Tekst zasad ładu korporacyjnego jest publicznie
dostępny na stronie internetowej www.corp-gov.gpw.pl która jest oficjalną stroną Giełdy Papierów Wartościowych
w Warszawie poświęconą zagadnieniom ładu korporacyjnego spółek notowanych.
Raport dotyczący zakresu stosowania „Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2021” przez AC S.A. jest
dostępny na stronie www.ac.com.pl w części relacje inwestorskie.
AC S.A. nie stosuje zasad ładu korporacyjnego, wykraczających poza wymogi określone w dokumencie „Dobre
Praktyki Spółek notowanych na GPW 2021”.
AC jako spółka notowana na GPW przestrzegała w 2021 r. zasad ładu korporacyjnego zawartych w powyższym
dokumencie z zastrzeżeniem, że odstąpiono od stosowania niektórych zasad, a część była stosowana z
uwzględnieniem specyfiki działalności Spółki.
Wskazanie, w jakim zakresie Emitent odstąpił od postanowień zasad ładu korporacyjnego:
1. Polityka informacyjna i komunikacja z inwestorami
1.3. W swojej strategii biznesowej spółka uwzględnia również tematykę ESG, w szczególności obejmującą:
1.3.1. zagadnienia środowiskowe, zawierające mierniki i ryzyka związane ze zmianami klimatu i
zagadnienia zrównoważonego rozwoju;
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Strategia biznesowa Spółki koncentruje się głównie na celach związanych z
prowadzoną działalnością biznesową. Niemniej jednak tematyka ESG uwzględniana jest w niej w
sposób pośredni m.in. poprzez ciągły rozwój produktów AC S.A. będących czystymi technologiami
transportowymi (produkty autogaz) oraz alternatywnymi źródłami zasilania (elektromobilność,
fotowoltaika). W pozostałym zakresie tematyka ESG w zakresie ochrony środowiska, troski o
pracowników, społeczność lokalną i klientów jest uwzględniana w bieżącej działalności Spółki w
postaci doraźnych działań lub zgodnie z wcześniej opracowanymi założeniami. Działania te są
szczegółowo opisywane w rocznym oświadczeniu na temat informacji niefinansowych.
1.4. W celu zapewnienia należytej komunikacji z interesariuszami, w zakresie przyjętej strategii biznesowej
spółka zamieszcza na swojej stronie internetowej informacje na temat założeń posiadanej strategii,
mierzalnych celów, w tym zwłaszcza celów długoterminowych, planowanych działań oraz postępów w jej
realizacji, określonych za pomocą mierników finansowych i niefinansowych. Informacje na temat strategii w
obszarze ESG powinny m.in.:
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Spółka posiada i konsekwentnie realizuje strategię biznesową, jednakże z uwagi na
zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa nie podjęła decyzji o publikacji szczegółowych informacji z tego
obszaru.
1.4.1. objaśniać, w jaki sposób w procesach decyzyjnych w spółce i podmiotach z jej grupy uwzględniane
są kwestie związane ze zmianą klimatu, wskazując na wynikające z tego ryzyka;
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Z uwagi na zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa Spółka nie podjęła decyzji
o publikacji szczegółowych informacji z tego obszaru.
1.4.2 przedstawiać wartość wskaźnika równości wynagrodzeń wypłacanych jej pracownikom, obliczanego
jako procentowa różnica pomiędzy średnim miesięcznym wynagrodzeniem (z uwzględnieniem
premii, nagród i innych dodatków) kobiet i mężczyzn za ostatni rok, oraz przedstawiać informacje o
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
31
działaniach podjętych w celu likwidacji ewentualnych nierówności w tym zakresie, wraz z prezentacją
ryzyk z tym związanych oraz horyzontem czasowym, w którym planowane jest doprowadzenie do
równości.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Z uwagi na zachowanie tajemnicy przedsiębiorstwa Spółka nie podjęła decyzji
o publikacji szczegółowych informacji z tego obszaru.
1.6. W przypadku spółki należącej do indeksu WIG20, mWIG40 lub sWIG80 raz na kwartał, a w przypadku
pozostałych nie rzadziej niż raz w roku, spółka organizuje spotkanie dla inwestorów, zapraszając na nie w
szczególności akcjonariuszy, analityków, ekspertów branżowych i przedstawicieli mediów. Podczas
spotkania zarząd spółki prezentuje i komentuje przyjętą strategię i jej realizację, wyniki finansowe spółki i jej
grupy, a także najważniejsze wydarzenia mając wpływ na działalność spółki i jej grupy, osiągane wyniki i
perspektywy na przyszłość. Podczas organizowanych spotkań zarząd spółki publicznie udziela odpowiedzi
i wyjaśnień na zadawane pytania.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Spółka odstępuje od stosowania tej zasady z uwagi na dotychczasowe doświadczenia
i indywidualne relacje Spółki z akcjonariuszami, a akcjonariat Spółki jest dość stabilny. Spółka jest w stałym
kontakcie z inwestorami, analitykami czy innymi uczestnikami rynku.
2. Zarząd i Rada Nadzorcza
2.1. Spółka powinna posiadać politykę różnorodności wobec zarządu oraz rady nadzorczej, przyjętą
odpowiednio przez radę nadzorczą lub walne zgromadzenie. Polityka różnorodności określa cele i kryteria
różnorodności m.in. w takich obszarach jak płeć, kierunek wykształcenia, specjalistyczna wiedza, wiek oraz
doświadczenie zawodowe, a także wskazuje termin i sposób monitorowania realizacji tych celów. W
zakresie zróżnicowania pod względem płci warunkiem zapewnienia różnorodności organów spółki jest
udział mniejszości w danym organie na poziomie nie niższym niż 30%.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: W spółce obowiązuje Polityka różnorodności w odniesieniu do jej władz oraz
kluczowych menedżerów przyjęta przez Zarząd Spółki wskazująca m.in. na cele oraz obszary
różnorodności. Spółka nie może zadeklarować, iż pod względem płci udział mniejszości w danym organie
będzie nie mniejszy niż 30%, wskaźnik udziału kobiet w składzie Zarządu i Radu Nadzorczej obecnej
kadencji wynosi od 1 stycznia 2023 r. odpowiednio 25% dla Zarządu i 20% dla Rady Nadzorczej.
2.2. Osoby podejmujące decyzje w sprawie wyboru członków zarządu lub rady nadzorczej spółki powinny
zapewnić wszechstronność tych organów poprzez wybór do ich składu osób zapewniających różnorodność,
umożliwiając m.in. osiągnięcie docelowego wskaźnika minimalnego udziału mniejszości określonego na
poziomie nie niższym niż 30%, zgodnie z celami określonymi w przyjętej polityce różnorodności, o której
mowa w zasadzie 2.1.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Realizowana przez Spółkę polityka różnorodności zapewnia wszystkim równe szanse
w dostępie do najwyższych stanowisk. Spółka umożliwia kandydowanie różnorodnym kandydatom i dokłada
wszelkich starań by pozyskać do organów osoby zapewniające różnorodność, a osoby podejmujące decyzje
w sprawie powołania na stanowisko są świadome znaczenia różnorodności w doborze władz Spółki i
konsekwentnie do niej dążą. Przy wyborze członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej Organy Spółki winny
kierować się ich profesjonalizmem, posiadanymi kwalifikacjami, wykształceniem, doświadczeniem
zawodowym, wiedzą i umiejętnościami, zaś płeć czy wiek mają znaczenie drugorzędne.
2.11. Poza czynnościami wynikającymi z przepisów prawa raz w roku rada nadzorcza sporządza i przedstawia
zwyczajnemu walnemu zgromadzeniu do zatwierdzenia roczne sprawozdanie. Sprawozdanie, o którym
mowa powyżej, zawiera co najmniej:
2.11.6. informację na temat stopnia realizacji polityki różnorodności w odniesieniu do zarządu i rady
nadzorczej, w tym realizacji celów, o których mowa w zasadzie 2.1.
Zasada nie jest sosowana.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
32
Komentarz spółki: W Spółce obowiązuje Polityka różnorodności w odniesieniu do jej władz oraz
kluczowych menedżerów przyjęta przez Zarząd Spółki wskazująca m.in. na cele oraz obszary
różnorodności. Spółka nie może zadeklarować, iż pod względem płci udział mniejszości w składzie
Zarządu i Rady Nadzorczej będzie nie mniejszy niż 30%. Z tego względu Spółka nie posiada Polityki
różnorodności w rozumieniu zasady 2.1, a zatem nie może zadeklarować stosowania niniejszej
zasady.
3. Systemy i funkcje wewnętrzne
3.3. Spółka należąca do indeksu WIG20, mWIG40 lub sWIG80 powołuje audytora wewnętrznego kierującego
funkcją audytu wewnętrznego, działającego zgodnie z powszechnie uznanymi międzynarodowymi
standardami praktyki zawodowej audytu wewnętrznego. W pozostałych spółkach, w których nie powołano
audytora wewnętrznego spełniającego ww. wymogi, komitet audytu (lub rada nadzorcza, jeżeli pełni funkcje
komitetu audytu) co roku dokonuje oceny, czy istnieje potrzeba powołania takiej osoby.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Z uwagi na wielkość Spółki, skuteczność utrzymywanego systemu kontroli wewnętrznej,
tj. funkcjonujący w Spółce szeroki system procedur kontroli wewnętrznej realizowany przez pracowników w
ramach poszczególnych Działów Administracyjnych, w tym w szczególności Dział Kontrolingu, Dział
Księgowości, Dział Prawny i Compliance Officera, Spółka nie zidentyfikowała dotychczas potrzeby
powołania audytora wewnętrznego. Niemniej jednak Komitet Audytu co roku dokonuje oceny potrzeby jego
powołania.
3.6. Kierujący audytem wewnętrznym podlega organizacyjnie prezesowi zarządu, a funkcjonalnie
przewodniczącemu komitetu audytu lub przewodniczącemu rady nadzorczej, jeżeli rada pełni funkcję
komitetu audytu.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Z uwagi na wielkość Spółki oraz rodzaj i skalę prowadzonej działalności, jak również
skuteczność utrzymywanego systemu kontroli wewnętrznej nie ma potrzeby wyodrębniania w jej strukturze
odrębnej jednostki odpowiedzialnej za kontrolę wewnętrzną, a zatem i powołania kierującego audytem
wewnętrznym.
3.10. Co najmniej raz na pięć lat w spółce należącej do indeksu WIG20, mWIG40 lub sWIG80 dokonywany jest,
przez niezależnego audytora wybranego przy udziale komitetu audytu, przegląd funkcji audytu
wewnętrznego.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Z uwagi na wielkość Spółki oraz rodzaj i skalę prowadzonej działalności nie ma potrzeby
zatrudniania audytora wewnętrznego.
4. Walne zgromadzenie i relacje z akcjonariuszami
4.1. Spółka powinna umożliwić akcjonariuszom udział w walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków
komunikacji elektronicznej (e-walne), jeżeli jest to uzasadnione z uwagi na zgłaszane spółce oczekiwania
akcjonariuszy, o ile jest w stanie zapewnić infrastrukturę techniczną niezbędną dla przeprowadzenia takiego
walnego zgromadzenia.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Spółka dopuszcza możliwość udziału w walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu
środków komunikacji elektronicznej (e-walne) na zasadach wskazanych w stosownym regulaminie.
Niemniej jednak dotychczas Akcjonariusze Spółki nie zgłosili Spółce potrzeby udziału w walnym
zgromadzeniu w takiej formie i z tego względu wszystkie dotychczasowe walne zgromadzenia odbywały się
w formie stacjonarnej.
4.3. Spółka zapewnia powszechnie dostępną transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym.
Zasada nie jest stosowana.
Komentarz spółki: Zasada powyższa nie znajduje w Spółce zastosowania z uwagi na strukturę jej
akcjonariatu, niezgłaszanie przez Akcjonariuszy Spółki zainteresowania tego rodzaju transmisją. Według
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
33
wiedzy Emitenta, większość Akcjonariuszy biorących udział w Walnych Zgromadzeniach preferuje formę
bezpośredniego uczestnictwa. Należy podkreślić, iż w opinii Emitenta, stosowanie tej zasady nie jest
konieczne dla zachowania skutecznej i przejrzystej polityki informacyjnej, ponieważ wszystkie uchwały
podjęte na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy są niezwłocznie publikowane przez niego w postaci
raportów bieżących oraz zamieszczane na jego stronie internetowej.
Wskazanie, w jakim zakresie Emitent stosuje zasady ładu korporacyjnego wyłącznie w zakresie uwzględniającym
specyfikę działalność Spółki:
1. Polityka informacyjna i komunikacja z inwestorami
1.3. W swojej strategii biznesowej spółka uwzględnia również tematykę ESG, w szczególności obejmującą:
1.3.2. sprawy społeczne i pracownicze, dotyczące m.in. podejmowanych i planowanych działań mających
na celu zapewnienie równouprawnienia płci, należytych warunków pracy, poszanowania praw
pracowników, dialogu ze społecznościami lokalnymi, relacji z klientami.
Zasada jest stosowana.
Komentarz spółki: Spółka od maja 2016 roku jest sygnatariuszem Karty Różnorodności – inicjatywy
pod patronatem Forum Odpowiedzialnego Biznesu, która jest wspierana przez Komisję Europejską,
która zobowiązuje do zakazu dyskryminacji w miejscu pracy i działania na rzecz tworzenia i promocji
różnorodności. W Spółce obowiązuje Kodeks Etyki AC S.A., który wskazuje na zasadę równości i
poszanowanie praw człowieka we wszystkich obszarach społecznych oraz pracowniczych, jak
również inne wewnętrzne regulaminy dotyczące tych zagadnień. Spółka podejmuje wiele działań
CSR, szczegółowo opisanych w rocznym oświadczeniu na temat informacji niefinansowych.
3. Systemy i funkcje wewnętrzne
3.1. Spółka giełdowa utrzymuje skuteczne systemy: kontroli wewnętrznej, zarządzania ryzykiem oraz nadzoru
zgodności działalności z prawem (compliance), a także skuteczną funkcję audytu wewnętrznego,
odpowiednie do wielkości spółki i rodzaju oraz skali prowadzonej działalności, za działanie których
odpowiada zarząd.
Zasada jest stosowana.
Komentarz spółki: Spółka utrzymuje skuteczne systemy kontroli wewnętrznej, zarządzania ryzykiem i
audytu wewnętrznego, dostosowane do wielkości Spółki oraz rodzaju i skali prowadzonej działalności. Za
utrzymanie skutecznego systemu nadzoru zgodności z prawem (compliance) odpowiada Compliance
Officer.
3.2. Spółka wyodrębnia w swojej strukturze jednostki odpowiedzialne za zadania poszczególnych systemów lub
funkcji, chyba że nie jest to uzasadnione z uwagi na rozmiar spółki lub rodzaj jej działalności.
Zasada nie dotyczy spółki.
Komentarz spółki: Z uwagi na wielkość Spółki oraz rodzaj i skalę prowadzonej działalności nie ma potrzeby
wyodrębniania w jej strukturze odrębnych jednostek odpowiedzialnych za zadania poszczególnych
systemów lub funkcji, niemniej jednak w strukturze Spółki powołano Compliance Officera.
3.7. Zasady 3.4 - 3.6 mają zastosowanie również w przypadku podmiotów z grupy spółki o istotnym znaczeniu
dla jej działalności, jeśli wyznaczono w nich osoby do wykonywania tych zadań.
Zasada nie dotyczy spółki.
Komentarz spółki: W ramach grupy Spółki brak jest podmiotów o istotnym znaczeniu dla jej działalności
5.2. Prowadzona polityka z zakresu działalności sponsoringowej, charytatywnej i innej o zbliżonym
charakterze.
Prowadzona przez Spółkę działalność sponsoringowa, charytatywna i inna o zbliżonym charakterze ma głównie
zasięg lokalny i jest nakierowana na wspieranie inicjatyw związanych z najbliższym otoczeniem Spółki. W ramach
prowadzonej w tym zakresie polityki Spółka wspomaga przedsięwzięcia związane z branżą motoryzacyjną,
wydarzeniami sportowymi i kulturalnymi oraz mające na celu pomoc osobom niepełnosprawnym. Wspierając takie
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
34
inicjatywy Spółka każdorazowo ma na względzie zapewnienie promocji marki Spółki i jej produktów, dbając aby
taka działalność przynosiła Spółce marketingowy ekwiwalent. Szersze informacje na temat polityki w tym zakresie
Spółka prezentuje w pkt. 6.4.9. Społeczności lokalne i zaangażowanie społeczne [S9] Oświadczenia na temat
informacji niefinansowych za 2022 r.
5.3. System kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania
sprawozdań finansowych
Proces przygotowywania sprawozdań finansowych jest realizowany bezpośrednio przez dział rachunkowości na
czele którego stoi Główna Księgowa posiadająca niezbędną wiedzę i doświadczenie potrzebne do prawidłowego
sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Proces sporządzania
sprawozdań finansowych z ramienia Zarządu nadzoruje Wiceprezes Zarządu posiadająca wykształcenie i
wieloletnie doświadczenie w zakresie finansów i uprawnienia biegłego rewidenta.
Zarząd Spółki oraz Komitet Audytu są odpowiedzialni za system kontroli wewnętrznej w Spółce i jego skuteczność
w procesie sporządzania sprawozdań finansowych i raportów okresowych, przygotowywanych i przekazywanych
przez Spółkę.
System kontroli wewnętrznej Spółki i zarządzania ryzykiem w procesie sporządzania sprawozdań finansowych
prowadzony jest poprzez:
kontrolę stosowania przyjętej w Spółce polityki rachunkowości zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie
regulacjami – ustawą z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości oraz regulacjami rynku kapitałowego,
systematyczną analizę zmian w przepisach z zakresu sporządzania sprawozdań finansowych,
przygotowywanie się do tych zmian i aktualizowanie pod tym kątem wewnętrznych regulacji,
stosowanie procedur ewidencji księgowej oraz kontrolę ich przestrzegania,
poddawanie dokumentów księgowych kontroli merytorycznej, formalnej i rachunkowej,
oparcie szacunków na najlepszej wiedzy Zarządu, dokonywanie części szacunków przy wykorzystaniu
pomocy niezależnych doradców (np. licencjonowanych aktuariuszy lub rzeczoznawców majątkowych),
używanie w Spółce zintegrowanego systemu IT zapewniającego integrację danych,
procedury autoryzacji i opiniowania sprawozdań finansowych przed publikacją przez Zarząd i Radę
Nadzorczą,
przegląd przez niezależnego, wybranego przez Radę Nadzorczą, audytora sprawozdań finansowych za
półrocze oraz badanie rocznych sprawozdań finansowych.
Czynności kontrolne w Spółce podejmowane są na bieżąco przez wszystkich pracowników w obszarze
powierzonych im obowiązków i odpowiedzialności, kontrola funkcjonalna jest realizowana przez osoby na
stanowiskach kierowniczych w ramach sprawowania nadzoru.
Sprawozdanie finansowe za półrocze podlega przeglądowi audytora, zaś sprawozdanie roczne podlega pełnemu
badaniu. Odzwierciedleniem skuteczności stosowanych procedur kontroli i zarządzania ryzykiem w procesie
sporządzania sprawozdań finansowych Spółki jest wysoka jakość tych sprawozdań, której potwierdzeniem są
opinie bez zastrzeżeń wydawane przez biegłych rewidentów z badania niniejszych sprawozdań finansowych.
Zarząd Spółki oraz Rada Nadzorcza są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz
sprawozdanie z działalności spełniały wymagania przewidziane w przepisach prawa. Wyboru audytora dokonuje
Rada Nadzorcza. Dokonuje ona także oceny sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z działalności oraz
składa Walnemu Zgromadzeniu pisemne sprawozdanie z wyników tej oceny.
Ponadto w Spółce funkcjonuje Komitet Audytu. Do jego zadań należy m.in.: monitorowanie procesu
sprawozdawczości finansowej, skuteczności systemów kontroli wewnętrznej i systemów zarządzania ryzykiem
oraz audytu wewnętrznego, wykonywanie czynności rewizji finansowej oraz kontrolowania i monitorowania
niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej.
5.4. Kapitał zakładowy, akcjonariat i notowania akcji AC S.A.
Akcje AC S.A. notowane są na rynku podstawowym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie w systemie
notowań ciągłych. Kapitał zakładowy Spółki, zgodnie z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego, na dzień 31
grudnia 2022 r. wynosił 2 518 420,75 zł i dzielił się na 10 073 683 akcji serii A, B, C, D i E o wartości nominalnej
0,25 zł każda. Wszystkie akcje są akcjami na okaziciela. Każda akcja daje prawo do jednego głosu na walnym
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
35
zgromadzeniu. Spółka nie wyemitowała akcji uprzywilejowanych. Nie istnieją jakiekolwiek ograniczenia odnośnie
do wykonywania prawa głosu. Brak jest posiadaczy papierów wartościowych, które dają specjalne uprawnienia
kontrolne.
Stan posiadania akcji AC S.A. na dzień bilansowy i na dzień publikacji niniejszego raportu przedstawia się
następująco*:
Akcjonariusz
Liczba akcji / liczba
głosów na dzień
31.12.2022 r.
Udział w kapitale
zakładowym / w
ogólnej liczbie
głosów na dzień
31.12.2022 r.
Liczba akcji/ liczba
głosów na dzień
przekazania raportu
Udział w
kapitale
zakładowym/ w
ogólnej liczbie
głosów na dzień
przekazania
raportu
AC S.A. - - 875 000 8,69%
OFE PZU „Złota jesień”
reprezentowany przez PTE
PZU S.A.
824 000 8,18% 824 000 8,18%
PKO BP Bankowy OFE i
PKO Dobrowolny FE
808 603 8,03% 808 603 8,03%
WIM sp. z o.o. 757 799 7,52% 685 022 6,80%
Piotr Laskowski 707 151 7,02% 639 238 6,35%
Nationale-Nederlanden
OFE
518 304 5,14% 468 527 4.64%
Pozostali akcjonariusze 6 457 826 64,11% 5 773 293 57,31%
Razem 10 073 683 100,00% 10 073 683 100,00%
* Według uzyskanych ostatnio potwierdzeń, a w odniesieniu do Nationale-Nederlanden OFE na podstawie oświadczenia o którym poinformowano Raportem
bieżącym nr 13/2023, oraz w odniesieniu do OFE PZU „Złota jesień”, PKO BP Bankowy OFE i PKO Dobrowolny FE zgodnie z danymi zawartymi w Wykazie
osób uprawnionych do udziału w walnym zgromadzeniu spółki KDPW z dnia 31.12.2022 r. Z uwagi na brak danych nie uwzględnia ewentualnego uczestnictwa
w skupie akcji własnych zrealizowanym przez Spółkę.
Akcje AC S.A. będące w posiadaniu osób zarządzających i nadzorujących
Zarząd
Imię i nazwisko
Liczba akcji/ liczba
głosów na dzień
przekazania raportu
Udział w kapitale
zakładowym/ w
ogólnej liczbie
głosów na dzień
przekazania raportu
Wartość
nominalna
akcji (w zł)
Anatol Timoszuk
Katarzyna Rutkowska
Krzysztof Szymański
5 423
171 808
13 559
0,05%
1,71%
0,13%
1 355,75
42 952,00
3 389,75
Paweł Baraniuk 1 807 0,02% 451,75
Paweł Baraniuk – Wiceprezes Zarządu od 01.01.2023 r.
Anatol Timoszuk – Prezes Zarządu, wraz z małżonką są wspólnikami WIM sp. z o.o., która posiada 685 022 akcji
Spółki, co stanowi 6,80% udziału w kapitale zakładowym Spółki oraz ogólnej liczby głosów.
Członkowie Zarządu nie posiadają opcji na akcje.
Rada Nadzorcza
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
36
Imię i nazwisko
Liczba akcji/
liczba głosów
na dzień
przekazania
raportu
Udział w kapitale
zakładowym/ w
ogólnej liczbie
głosów na dzień
przekazania
raportu
Wartość nominalna
akcji (w zł)
Zenon Andrzej Mierzejewski 95 185 0,94% 23 796,25
Marzena Anna Smolarczyk 66 233 0,66% 16 558,25
Dariusz Kowalczyk 434 395 4,31% 108 598,75
Małżonka Zenona Andrzeja Mierzejewskiego – Członka Rady Nadzorczej, posiada 198 140 akcji Spółki,
stanowiących 1,97% udziału w kapitale zakładowym Spółki oraz ogólnej liczbie głosów. Akcje te objęte są
małżeńską wspólnością majątkową.
Małżonka Artura Jarosława Laskowskiego – Członka Rady Nadzorczej, posiada 165 425 akcji Spółki, stanowiących
1,64% udziału w kapitale zakładowym Spółki oraz ogólnej liczbie głosów. Akcje te są objęte małżeńską wspólnością
majątkową.
Członkowie Rady Nadzorczej nie posiadają opcji na akcje.
Umowy dotyczące akcji AC S.A.
Na dzień publikacji niniejszego raportu, Spółka nie posiada wiedzy na temat umów (w tym również zawartych po
dniu bilansowym), w wyniku których mogą w przyszłości nastąpić zmiany w proporcji posiadanych akcji przez
dotychczasowych akcjonariuszy.
Informacje o systemie kontroli programów akcji pracowniczych:
W dniu 25 maja 2018 r. na mocy Uchwały nr 14 Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy AC S.A. podjęło decyzję o
utworzeniu Programu Motywacyjnego 2018-2019 skierowanego do osób kluczowych dla Spółki. Zgodnie z
Regulaminem Programu Motywacyjnego („Regulamin”), uchwalonym na mocy Rady Nadzorczej Spółki program
Motywacyjny miał na celu stworzenie dla osób kluczowych dla Spółki systemu motywacyjnego, którego celem było
zapewnienie warunków dla osiągnięcia wysokich wyników finansowych i długoterminowego wzrostu wartości
Spółki.
Program dotyczył stopnia realizacji wyników finansowych za lata obrotowe 2018 oraz 2019 i mógł być realizowany
najpóźniej do końca 2021 roku.
Programem Motywacyjnym byli objęci kluczowi menedżerowie AC S.A., w tym spółek zależnych AC S.A., którzy
zostali wskazani i zaakceptowani przez Radę Nadzorczą bezpośrednio lub pośrednio na wniosek Zarządu („Osoby
Uprawnione”).
Osoby Uprawnione miały prawo do objęcia, z wyłączeniem prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy, do
196.000 akcji zwykłych na okaziciela serii E o wartości nominalnej 0,25 zł każda w dwóch różnych transzach, o
łącznej wartości nominalnej 49 000,00 zł, wyemitowanych w ramach warunkowego podwyższenia kapitału
zakładowego („Akcje”).
Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego AC zostało zarejestrowane postanowieniem Sądu Rejonowego
w Białymstoku, XII Wydziału Gospodarczego Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 12 lipca 2018 roku.
W celu warunkowego podwyższenia kapitału zakładowego, Spółka wyemitowała 196 000 warrantów
subskrypcyjnych („Warranty”) uprawniających do objęcia Akcji Spółki serii E. Każdy Warrant uprawniał do objęcia
jednej akcji po cenie emisyjnej wynoszącej 11,00 zł każda, która była uiszczana przez posiadaczy Warrantów we
wskazanych przez Radę Nadzorczą Spółki terminach w 2020 r. W dniu 31.03.2020 r. Osoby Uprawnione objęły
86.400 akcji serii E z Transzy 2018. W dniu 16.09.2020 r. Osoby Uprawnione objęły nieodpłatnie łącznie 108 500
Warrantów subskrypcyjnych serii z Transzy 2019 uprawniających do objęcia takiej samej ilości akcji zwykłych na
okaziciela. W dniu 25.11.2020 r. Osoby Uprawnione objęły 108 500 akcji serii E z Transzy 2019.
Cel finansowy został określony jako osiągniecie przez Spółkę, potwierdzonego przez audytora zysku EBITDA, w
wysokości odpowiednio:
50,6 mln zł EBITDA za rok 2018,
55,6 mln zł EBITDA za rok 2019.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
37
Cele finansowe zostały w pełni zrealizowane.
W 2020 r. zakończono emisję i obejmowanie akcji AC S.A. serii E przez posiadaczy warrantów subskrypcyjnych
serii E, w wyniku której doszło do objęcia łącznie 194.900 akcji serii E. W wyniku wypełnienia warunków programu
warunkowe podwyższenie nie mogło być dalej wykonywane i zostało wykreślone na mocy postanowienia Sądu
Rejestrowego z dnia 14.12.2020 r.
Osoby Uprawnione są zobowiązane do niezbywania Akcji przed upływem 2 lat od daty nabycia Warrantów tj. do
dnia 16.09.2022 r.
Kontrolę nad realizacją ww. programu sprawuje Rada Nadzorcza.
5.5. Ograniczenia dotyczące przenoszenia prawa własności papierów wartościowych
Ograniczenia wynikające ze Statutu
Obrót Akcjami naszej Spółki jest wolny. Statut nie przewiduje ograniczenia w zakresie ich zbywania.
Ograniczenia wynikające z Programu Motywacyjnego 2018-2019
Akcje na okaziciela serii E, które zostały wyemitowane w celu realizacji przez Spółkę programu motywacyjnego dla
kadry menadżerskiej Spółki, nie mogą być zbyte przed upływem 2 lat od daty nabycia Warrantów, („lock–up”), bez
uprzedniej zgody Rady Nadzorczej AC S.A., przy czym Rada Nadzorcza AC S.A. nie odmówi bezzasadnie
udzielenia zgody na taką transakcję zbycia Akcji, w szczególności jeżeli nie będzie to miało negatywnego wpływu
na interesy dotychczasowych akcjonariuszy Spółki. W przypadku naruszenia zakazu zbywania Akcji, Osoba
Uprawniona zapłaci AC S.A. karę w wysokości równej 300% wartości ceny emisyjnej akcji, jakie objęła w
Programie. Ograniczenie to ma na celu związanie osób kluczowych ze Spółką, poprzez zapewnienie tym osobom
wynagrodzenia powiązanego z jej wynikami.
5.6. Zarząd i Rada Nadzorcza AC S.A.
Zarząd AC S.A.
Skład osobowy Zarządu na 31 grudnia 2022 roku:
Anatol Timoszuk – Prezes Zarządu od 1 października 2019 r. (Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej od 2011
r. do 30 września 2019 r., Przewodniczący Rady Nadzorczej w okresie 2008-2011, Prezes Zarządu od 17
grudnia 2007 r. do 31 lipca 2008 r.)
Katarzyna Rutkowska – Wiceprezes Zarządu ds. Finansów i Rozwoju od 1 października 2019 r. (Prezes
Zarządu od 1 sierpnia 2008 r. do 30 września 2019 r., Wiceprezes Zarządu od 17 grudnia 2007 r. do 31 lipca
2008 r.),
Krzysztof Szymański – Wiceprezes Zarządu ds. Operacyjnych od 20 stycznia 2022 r.
Od dnia 01.01.2023 r. Paweł Baraniuk pełni funkcję Wiceprezesa Zarządu ds. Handlu i Rozwoju, o czym Spółka
informowała raportem bieżącym nr 24/2022.
Zgodnie z postanowieniami art. 10 ust. 1 Statutu, Zarząd składa się z jednego lub większej liczby członków. Liczbę
członków Zarządu każdej kadencji określa Rada Nadzorcza. Członków Zarządu powołuje i odwołuje Rada
Nadzorcza. Kadencja Zarządu trwa trzy lata. Obecna kadencja Zarządu rozpoczęła się w 2022 r. Członków Zarządu
powołuje się na okres wspólnej kadencji.
Kompetencje i zasady pracy Zarządu AC S.A. określone zostały w następujących dokumentach:
Statut Spółki AC S.A. (dostępny na stronie internetowej Spółki),
Regulamin Zarządu (dostępny na stronie internetowej Spółki),
Kodeks spółek handlowych.
Zarząd prowadzi sprawy Spółki i reprezentuje ją na zewnątrz. Do kompetencji Zarządu należą wszelkie sprawy
Spółki niezastrzeżone przez Statut oraz przepisy prawa do kompetencji Rady Nadzorczej lub Walnego
Zgromadzenia Akcjonariuszy. Zakres działania Zarządu obejmuje w szczególności:
a) określanie strategii oraz głównych celów działania Spółki, przedkładanie ich Radzie Nadzorczej oraz ich
wdrażanie i realizacja,
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
38
b) występowanie w imieniu Spółki i reprezentowanie jej wobec władz, urzędów, instytucji i osób trzecich,
c) ustalanie zasad, trybu oraz podziału kompetencji pomiędzy członkami Zarządu,
d) organizowanie i prowadzenie działalności gospodarczej Spółki,
e) wydawanie wewnętrznych aktów normatywnych regulujących stosunki w przedsiębiorstwie Spółki, w
szczególności wszelkiego rodzaju regulaminów, instrukcji służbowych, zarządzeń, decyzji, procedur i innych
przepisów normujących działalność w przedsiębiorstwie Spółki,
f) dokonywanie wszelkich czynności rejestrowych wymaganych przepisami Kodeksu spółek handlowych, jak i
innymi aktami prawnymi,
g) prowadzenie księgowości Spółki, przyjmowanie zasad obiegu dokumentów i planu kont, zawieranie umów i
zaciąganie zobowiązań,
h) przydzielanie pracownikom stanowisk pracowniczych oraz ustalanie wysokości wynagrodzenia w oparciu o
obowiązujące w Spółce zasady wynagradzania i regulaminy,
i) sporządzanie planów techniczno – ekonomicznych i finansowych,
j) przyjmowanie projektów inwestycyjnych oraz podejmowanie decyzji o ich uruchomieniu,
k) występowanie do Przewodniczącego Rady Nadzorczej z wnioskiem o zwołanie posiedzenia Rady Nadzorczej,
l) zwoływanie zwyczajnych i nadzwyczajnych Walnych Zgromadzeń,
m) przygotowywanie materiałów na posiedzenia Rady Nadzorczej i Walnego Zgromadzenia, proponowanie
porządku obrad Walnego Zgromadzenia oraz przygotowywanie projektów uchwał,
n) udział w posiedzeniach Rady Nadzorczej i Walnego Zgromadzenia w składzie umożliwiającym wypowiedzenie
się na temat spraw będących przedmiotem obrad oraz udzielenie merytorycznej odpowiedzi na pytania
zadawane w trakcie posiedzenia Rady Nadzorczej oraz Walnego Zgromadzenia,
o) prezentowanie uczestnikom Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia wyników finansowych Spółki oraz innych
istotnych informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym podlegającym zatwierdzeniu przez Walne
Zgromadzenie oraz omawianie istotnych zdarzeń dotyczących minionego roku obrotowego, porównywanie
prezentowanych danych z latami wcześniejszymi i wskazywanie stopnia realizacji planów minionego roku,
p) sporządzanie sprawozdania finansowego oraz pisemnego sprawozdania z działalności Spółki za rok obrotowy
i przedkładanie ich Radzie Nadzorczej,
q) udostępnianie żądanych materiałów i informacji o sprawach dotyczących Spółki Radzie Nadzorczej,
r) umieszczanie ogłoszeń w Monitorze Sądowym i Gospodarczym,
s) składanie w sądzie rejestrowym rocznego sprawozdania finansowego z opinią biegłego rewidenta,
t) ogłaszanie sprawozdania finansowego,
u) wdrożenie i utrzymanie skutecznych systemów kontroli wewnętrznej, zarządzania ryzykiem, nadzoru
zgodności działalności z prawem (compliance) oraz funkcji audytu wewnętrznego,
v) przedstawianie corocznie Radzie Nadzorczej, we współpracy z osobą odpowiedzialną za audyt wewnętrzny,
własnej oceny skuteczności funkcjonowania systemów i funkcji kontroli wewnętrznej, zarządzania ryzykiem,
nadzoru zgodności działalności z prawem (complliance) oraz audytu wewnętrznego, wraz z odpowiednim
sprawozdaniem.
Zarządowi AC S.A. nie przysługują szczególne prawa do podjęcia decyzji o emisji lub wykupie akcji.
W przypadku Zarządu wieloosobowego do składania oświadczeń woli w imieniu Spółki oraz do jej reprezentowania
upoważnionych jest dwóch członków Zarządu działających łącznie albo jeden członek Zarządu działający łącznie
z prokurentem.
Uchwały Zarządu zapadają bezwzględną większością głosów. W przypadku równości głosów decyduje głos
Prezesa Zarządu.
Zarząd podejmuje decyzje samodzielnie z zastrzeżeniem czynności, dla których zgodnie z przepisami prawa lub
Statutu Spółki wymagana jest zgoda innych organów Spółki.
Członek Zarządu powinien poinformować Zarząd o zaistniałym konflikcie interesów lub możliwości jego powstania
oraz nie bierze udziału w głosowaniu nad uchwałą w sprawie, w której w stosunku do jego osoby może wystąpić
konflikt interesów.
Członkowie Zarządu są obowiązani informować również Radę Nadzorczą o każdym konflikcie interesów w związku
z pełnioną funkcją lub o możliwości jego powstania.
Każdy z członków Zarządu powinien zachować pełną lojalność wobec Spółki i uchylać się od działań, które mogłyby
prowadzić wyłącznie do realizacji własnych korzyści materialnych.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
39
W przypadku uzyskania informacji o możliwości dokonania inwestycji lub innej korzystnej transakcji dotyczącej
przedmiotu działalności Spółki, Członek Zarządu powinien przedstawić Zarządowi bezzwłocznie taką informację w
celu rozważenia możliwości jej wykorzystania przez Spółkę.
Rada Nadzorcza AC S.A.
Skład osobowy Rady Nadzorczej w raportowanym okresie przedstawiał się następująco:
od 01.01.2022 r. do 16.05.2022 r.:
Piotr Laskowski – Przewodniczący Rady Nadzorczej
Artur Jarosław Laskowski – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
Zenon Andrzej Mierzejewski – Członek Rady Nadzorczej
Michał Karol Hulbój – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
Marzena Anna Smolarczyk – Niezależny Członek Rady Nadzorczej
od 16.05.2022 r. do 31.12.2022 r. (aktualny również na dzień przekazania niniejszego sprawozdania):
Michał Karol Hulbój – Przewodniczący Rady Nadzorczej
Artur Jarosław Laskowski – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej
Marzena Anna Smolarczyk – Członek Rady Nadzorczej
Zenon Andrzej Mierzejewski – Członek Rady Nadzorczej
Dariusz Kowalczyk – Członek Rady Nadzorczej.
Kompetencje i zasady pracy Rady Nadzorczej AC S.A. określone zostały w następujących dokumentach:
Statut Spółki AC S.A. (dostępny na stronie internetowej Spółki),
Regulamin Rady Nadzorczej (dostępny na stronie internetowej Spółki),
Kodeks spółek handlowych.
Rada Nadzorcza składa się z pięciu do siedmiu członków powoływanych i odwoływanych przez Walne
Zgromadzenie na okres wspólnej trzyletniej kadencji. Obecna kadencja Rady Nadzorczej rozpoczęła się 16 maja
2022 r. Walne Zgromadzenie, dokonując wyboru członków Rady, określa liczbę członków Rady Nadzorczej danej
kadencji.
Członek Rady Nadzorczej powinien posiadać należytą wiedzę, wysokie kwalifikacje i doświadczenie oraz być w
stanie poświęcić niezbędną ilość czasu na wykonywanie swoich obowiązków. Członek Rady powinien podejmować
odpowiednie działania, aby Rada Nadzorcza otrzymywała informacje o istotnych sprawach dotyczących spółki.
Rada odbywa posiedzenia w miarę potrzeb, nie rzadziej jednak niż trzy razy w roku obrotowym. Przewodniczący
Rady Nadzorczej lub Wiceprzewodniczący mają obowiązek zwołać posiedzenie Rady Nadzorczej na pisemny
wniosek członka Rady Nadzorczej lub Zarządu Spółki. Posiedzenie powinno być zwołane w ciągu dwóch tygodni
od dnia otrzymania wniosku.
Członek Rady Nadzorczej może oddać swój głos na piśmie za pośrednictwem innego członka Rady Nadzorczej.
Oddanie głosu na piśmie nie może jednakże dotyczyć spraw wprowadzonych do porządku obrad na danym
posiedzeniu Rady Nadzorczej, a także wyborów Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej,
powołania członka Zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób..
Dla ważności uchwał Rady Nadzorczej wymagane jest pisemne zaproszenie na posiedzenie wszystkich członków
Rady i obecność na posiedzeniu Rady co najmniej połowy jej członków, w tym Przewodniczącego Rady
Nadzorczej, a podczas jego nieobecności Wiceprzewodniczącego, o ile przepisy Kodeksu spółek handlowych nie
przewidują surowszych wymagań.
Uchwały Rady Nadzorczej zapadają bezwzględną większością oddanych głosów. W razie równości głosów
decyduje głos przewodniczącego Rady Nadzorczej.
Rada Nadzorcza może także podejmować uchwały w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków
bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwała podjęta w ten sposób jest ważna, gdy wszyscy
członkowie Rady zostali pisemnie zawiadomieni o treści projektu uchwały. Podejmowanie uchwał w trybie
pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość nie dotyczy wyborów
Przewodniczącego i Wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej, powołania członka Zarządu oraz odwołania i
zawieszania w czynnościach tych osób.
Rada Nadzorcza prowadzi stały, kompleksowy nadzór działalności gospodarczej Spółki we wszelkich dziedzinach
jej działalności.
Do kompetencji Rady Nadzorczej należy w szczególności:
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
40
a) powoływanie i odwoływanie członków Zarządu Spółki,
b) zawieszanie w czynnościach, z ważnych powodów, poszczególnych członków lub całego składu Zarządu,
c) delegowanie członków Rady Nadzorczej, na okres nie dłuższy niż 3 (trzy) miesiące, do czasowego
wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn
nie mogą sprawować swoich czynności,
d) ocena sprawozdania finansowego Spółki,
e) ocena sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz wniosków Zarządu co do podziału zysku lub pokrycia
straty,
f) składanie Walnemu Zgromadzeniu dorocznych sprawozdań z wyników ocen, o których mowa w lit. (d) i (e),
g) wybór i odwoływanie biegłego rewidenta przeprowadzającego badanie sprawozdania finansowego Spółki,
h) zatwierdzanie Regulaminu Zarządu i zmian tego regulaminu,
i) zatwierdzanie planu finansowego przygotowanego przez Zarząd,
j) reprezentowanie Spółki w umowach i sporach między Spółką a członkami Zarządu, chyba że Walne
Zgromadzenie ustanowi do tego celu pełnomocnika,
k) ustalanie lub zmiana zasad wynagradzania członków Zarządu Spółki,
l) wyrażanie zgody na zajmowanie się przez członków Zarządu interesami konkurencyjnymi oraz uczestniczenie
członków Zarządu w spółkach konkurencyjnych jako wspólnik lub członek władz oraz jako członek zarządu lub
rady nadzorczej w spółkach spoza grupy kapitałowej,
m) zatwierdzanie umów zawieranych z podmiotami gospodarczymi, w których uczestniczą członkowie Zarządu
jako wspólnicy lub członkowie organów tychże podmiotów,
n) wyrażanie zgody na nabycie lub zbycie przez Spółkę nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w
nieruchomości,
o) wyrażanie zgody na zawarcie przez Spółkę lub podmiot od niej zależny istotnej umowy z podmiotem
powiązanym ze Spółką,
p) sporządzanie i przedstawianie zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu, raz w roku zwięzłej oceny sytuacji
Spółki, z uwzględnieniem oceny systemu kontroli wewnętrznej i systemu zarządzania ryzykiem,
q) rozpatrywanie i opiniowanie spraw mających być przedmiotem uchwały Walnego Zgromadzenia,
r) dokonywanie i przedstawianie zwyczajnemu Walnemu Zgromadzeniu raz w roku oceny swojej pracy.
Zgodnie z § 3 ust. 4 Regulaminu Rady Nadzorczej, Członek Rady Nadzorczej powinien kierować się w swoim
postępowaniu interesem spółki oraz niezależnością opinii i sądów, a w szczególności:
a) nie przyjmować korzyści, które mogłyby mieć wpływ na bezstronność i obiektywizm przy podejmowaniu przez
niego decyzji lub rzutować negatywnie na ocenę niezależności jego opinii i sądów,
b) wyraźnie zgłaszać swój sprzeciw i zdanie odrębne do protokołu posiedzenia Rady w przypadku uznania, że
decyzja Rady Nadzorczej stoi w sprzeczności z interesem spółki.
W dniu 21.09.2017 r. Rada Nadzorcza Spółki powołała spośród swoich członków Komitet Audytu.
Skład Komitetu Audytu w raportowanym okresie (aktualny również na dzień sporządzenia niniejszego
sprawozdania) przedstawiał się następująco:
Michał Karol Hulbój – Przewodniczący Komitetu Audytu
Marzena Anna Smolarczyk – Członek Komitetu Audytu
Zenon Andrzej Mierzejewski – Członek Komitetu Audytu.
W dniu 16 maja 2022 r. Komitet Audytu został wybrany na kolejną kadencję.
W raportowanym okresie (oraz na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania) w skład Komitetu Audytu
wchodziła następująca liczba członków spełniających kryteria niezależności określone w art. 129 ust. 3 ustawy z
dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym:
dwóch członków tj. Michał Karol Hulbój oraz Marzena Anna Smolarczyk.
Osoby posiadające wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych:
Michał Karol Hulbój:
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
41
posiadanie tytułu naukowego magistra uzyskanego w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie na
kierunku Finanse i Bankowość,
ukończenie szkolenia dla doradców inwestycyjnych,
licencja maklera papierów wartościowych nr 1908/2002,
zdanie dwóch egzaminów Programu CFA.
Osoby posiadające wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa emitent:
Zenon Andrzej Mierzejewski:
ukończenie Technikum Elektrycznego w Białymstoku,
pełnienie funkcji członka Rady Nadzorczej AC S.A. (od 2008 r. do chwili obecnej).
W 2022 r. Komitet Audytu odbył 6 posiedzeń.
Komitet Audytu został powołany w celu realizacji zadań komitetu audytu określonych w ustawie z dnia 11.05.2017
r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, jak również doradza Radzie Nadzorczej
w kwestiach właściwego wdrażania zasad sprawozdawczości finansowej, kontroli wewnętrznej Spółki oraz w
sprawach związanych ze współpracą z biegłymi rewidentami Spółki. W ww. zakresie Komitet podejmuje uchwały
na posiedzeniach zwoływanych przez Przewodniczącego Komitetu. Uchwały Komitetu podejmowane są zwykłą
większością głosów oddanych, z zastrzeżeniem iż w przypadku równej liczby głosów, głos rozstrzygający należy
do Przewodniczącego Komitetu. Uchwały Komitetu mogą być podejmowane w trybie pisemnym lub przy
wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwała podjęta w ten sposób jest
ważna, gdy wszyscy członkowie Komitetu zostali powiadomieni o treści projektu uchwały.
Wynagrodzenia, nagrody i korzyści członków organów Spółki
Informacje na ten temat znajdują się w sprawozdaniu finansowym w Nocie 54.
W 2020 r. Spółka przyjęła i opublikowała Politykę wynagrodzeń członków Zarządu oraz członków Rady Nadzorczej
AC S.A., która jest obecnie stosowana, a wszelkie wynagrodzenia członków organów są wypłacane zgodnie z jej
brzmieniem. Członkowie Zarządu w raportowanym okresie otrzymywali wynagrodzenia z tytułu powołania do
Zarządu oraz w oparciu o zawarte umowy cywilnoprawne. Okres wypowiedzenia umów cywilnoprawnych wynosi 3
miesiące. W przypadku powołania przysługuje 6-miesięczna odprawa, a w przypadku umów cywilnoprawnych
przysługuje 3-miesięczna odprawa.
W raportowanym okresie Spółka nie zawierała z osobami zarządzającymi innych umów przewidujących
rekompensatę w przypadku ich rezygnacji lub zwolnienia z zajmowanego stanowiska bez ważnej przyczyny lub
gdy ich odwołanie lub zwolnienie następuje z powodu połączenia Spółki przez przejęcie.
W raportowanym okresie nie wystąpiły zobowiązania wynikające z emerytur i świadczeń o podobnym charakterze
dla byłych osób zarządzających, nadzorujących albo byłych członków organów administrujących.
5.7. Zasady zmiany statutu
Zmiana Statutu Spółki należy do kompetencji Walnego Zgromadzenia i następuje w formie uchwały. Statut AC S.A.
nie przewiduje szczególnych postanowień regulujących zmiany Statutu, w tym zakresie Spółka stosuje przepisy
Kodeksu spółek handlowych.
5.8. Walne Zgromadzenie
Walne Zgromadzenie Spółki działa na podstawie Kodeksu spółek handlowych, Statutu Spółki oraz Regulaminu
Walnego Zgromadzenia. Statut Spółki oraz Regulamin Walnego Zgromadzenia dostępny jest na stronie
internetowej Spółki.
Do kompetencji Walnego Zgromadzenia należy poza innymi sprawami określonymi w bezwzględnie
obowiązujących przepisach prawa oraz w innych postanowieniach Statutu:
a) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego za
ubiegły rok obrotowy,
b) podział zysków albo pokrycie strat oraz przeznaczenie utworzonych przez Spółkę funduszy,
c) udzielanie członkom organów Spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków,
d) zmiana Statutu Spółki,
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
42
e) emisja obligacji zamiennych, obligacji z prawem pierwszeństwa lub emisja warrantów subskrypcyjnych,
f) zbycie lub wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich
ograniczonego prawa rzeczowego,
g) powzięcie uchwały w sprawie połączenia Spółki z inną spółką lub przekształcenia Spółki,
h) rozwiązanie i likwidacja Spółki,
i) wybór i odwołanie członków Rady Nadzorczej,
j) ustalanie zasad wynagradzania członków Rady Nadzorczej.
Walne Zgromadzenia zwołuje Zarząd. Zwyczajne Walne Zgromadzenie powinno się odbyć w terminie 6 miesięcy
po zakończeniu każdego roku obrotowego Spółki. Jeżeli Zarząd nie zwoła go w terminie określonym powyżej,
prawo zwołania Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia przysługuje Radzie Nadzorczej.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenia zwołuje Zarząd lub Rada Nadzorcza, jeżeli jego zwołanie uzna za wskazane.
Walne Zgromadzenia odbywają się w Białymstoku albo w Warszawie.
Przed każdym Walnym Zgromadzeniem sporządza się listę akcjonariuszy, mających prawo głosu, podpisaną przez
Zarząd. Lista ta powinna być wyłożona w siedzibie Emitenta na okres trzech dni poprzedzających odbycie Walnego
Zgromadzenia.
Na Walnym Zgromadzeniu winna być sporządzona lista obecności, zawierająca podpisy osób uprawnionych do
udziału w Walnym Zgromadzeniu, po uprzednim sprawdzeniu ich tożsamości, a w przypadku pełnomocników lub
przedstawicieli ustawowych bądź osób reprezentujących osoby prawne lub jednostki organizacyjne – także po
sprawdzeniu dokumentów potwierdzających ich umocowanie. Listę podpisuje Przewodniczący Walnego
Zgromadzenia i wykłada na czas trwania Walnego Zgromadzenia. Dokumenty potwierdzające umocowanie
uczestników Walnego Zgromadzenia, w tym w szczególności pełnomocnictwa składane są Przewodniczącemu
Walnego Zgromadzenia. W Walnym Zgromadzeniu mają prawo uczestniczenia wszyscy akcjonariusze, przy czym
jedna akcja daje prawo do jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa Statut nie musi określać wszystkich praw, przywilejów i ograniczeń
związanych z akcjami. W zakresie nieokreślonym Statutem stosuje się obowiązujące przepisy, w szczególności
KSH i Ustawy o Ofercie Publicznej. Zgodnie z art. 7 Statutu wszystkie akcje Spółki są akcjami na okaziciela i nie
są z nimi związane przywileje lub ograniczenia inne niż przewidziane w przepisach prawa.
Statut przewiduje następujące prawa związane z akcjami określone w Statucie o charakterze korporacyjnym:
prawo do złożenia pisemnego wniosku o zwołanie Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki przez
akcjonariuszy reprezentujących co najmniej 20% kapitału zakładowego. Żądanie zwołania Nadzwyczajnego
Walnego Zgromadzenia akcjonariusz lub akcjonariusze powinni złożyć do Zarządu najpóźniej na miesiąc
przed proponowanym terminem Walnego Zgromadzenia,
prawo do zwołania Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia przysługujące akcjonariuszom reprezentującym
co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów.
5.9. Zmiany w podstawowych zasadach zarządzania przedsiębiorstwem Spółki
W 2022 r. nie nastąpiły istotne zmiany w zasadach zarządzania przedsiębiorstwem Spółki.
5.10. Audytor
Wybór oraz zmiana podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych znajduje się w kompetencji Rady
Nadzorczej z uwzględnieniem rekomendacji Komitetu Audytu. Obecnie stosowane są zasady wskazane w Polityce
i procedurach wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania sprawozdań finansowych AC Spółki Akcyjnej
z siedzibą w Białymstoku oraz świadczenia przez taką firmę, podmioty powiązane z tą firmą oraz przez członka
sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem. Rada Nadzorcza dokonuje wyboru firmy
audytorskiej w oparciu o rekomendację Komitetu Audytu. Na wniosek Komitetu Audytu Zarząd Spółki zbiera oferty
od wskazanych audytorów i przekazuje je następnie Komitetowi Audytu. Zmiana firmy audytorskiej następuje co
najmniej raz na 5 lat, przy czym zmiana kluczowego biegłego rewidenta powinna następować co najmniej raz na 5
lat. Kluczowy biegły rewident może ponownie przeprowadzać badanie ustawowe po upływie co najmniej 3 lat od
zakończenia ostatniego badania. Wybór firmy audytorskiej jest dokonywany nie później niż do 30 czerwca roku, za
który badania będzie dokonywać wybierana firma.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
43
Rekomendacja Komitetu Audytu, jak również wybór firmy audytorskiej przez Radę Nadzorczą są dokonywane w
sposób mający na celu zapewnienie bezstronności i niezależności oraz zgodności z zasadami rotacji i karencji
firmy audytorskiej oraz kluczowego biegłego rewidenta. Jeżeli decyzja Rady Nadzorczej odbiega od rekomendacji
Komitetu Audytu, Rada Nadzorcza uzasadnia przyczyny niezastosowania się do rekomendacji oraz przekazuje
takie uzasadnienie do wiadomości Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki
Na podstawie aneksu z dnia 09.02.2021 r. do umowy zawartej w dniu 19.04.2019 r. podmiotem uprawnionym do
badania sprawozdań finansowych AC za lata 2021 i 2022 oraz dokonania przeglądu skróconych śródrocznych
sprawozdań jednostkowych za I półrocze 2021 i 2022 r. jest Kancelaria Porad Finansowo-Księgowych dr Piotr
Rojek spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Katowicach. Rekomendacja Komitetu Audytu
dotycząca wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania za 2022 r. spełniała obowiązujące warunki i
została sporządzona zgodnie z obowiązującą w Spółce polityką.
Na podstawie umowy z dnia 24.01.2022 r. Kancelarii Porad Finansowo-Księgowych dr. Piotr Rojek sp. z o.o. z
siedzibą w Katowicach zobowiązała się do wykonania usługi atestacyjnej polegającej na ocenie sprawozdania o
wynagrodzeniach Zarządu i Rady Nadzorczej za lata 2021 i 2022.
Emitent od 2019 r. korzysta z usług Kancelarii Porad Finansowo-Księgowych dr. Piotr Rojek sp. z o.o. z siedzibą
w Katowicach. Zakres usług obejmował badanie sprawozdań finansowych za lata 2019 i 2020 oraz
przeprowadzenie przeglądu skróconych śródrocznych sprawozdań jednostkowych za I półrocze 2019 i 2020.
Informacja o umowach z podmiotem uprawnionym do badania sprawozdań finansowych i jego wynagrodzeniu
znajduje się w sprawozdaniu finansowym w Nocie 58. Na rzecz emitenta nie były świadczone przez firmę
audytorską badającą jego sprawozdanie finansowe usługi zabronione, ani inne dozwolone usługi niebędące
badaniem. Komitet Audytu na bieżąco kontroluje czy usługi niebędące badaniem świadczone przez firmę
audytorską uprawnioną do przeprowadzania badania sprawozdań finansowych Spółki, podmioty powiązane z tą
firmą oraz przez członka sieci firmy audytorskiej, nie są usługami zabronionymi, a w odniesieniu do innych usług
dozwolonych dokonywanie oceny niezależności tej firmy audytorskiej oraz wyrażanie zgody na świadczenie tych
usług.
5.11. Opis polityki różnorodności
Głównym celem stosowanej przez Spółkę polityki różnorodności w odniesieniu do jej władz (tj. organów
administrujących, zarządzających i nadzorujących) jest zapewnienie wszystkim równych szans w dostępie do
najwyższych stanowisk oraz przełamywanie stereotypów. Z wyjątkiem wymogów wynikających z przepisów
powszechnie obowiązującego prawa, AC S.A. nie stosuje w tym zakresie żadnych ograniczeń. Rzeczywisty
potencjał osób zajmujących kluczowe stanowiska w Spółce oparty jest przede wszystkim na ich wiedzy i
kwalifikacjach, profesjonalizmie oraz bogatym doświadczeniu zawodowym.
Osoby piastujące stanowiska we władzach Spółki są zróżnicowani m.in. pod względem płci, kierunku
wykształcenia, wieku i doświadczenia zawodowego. Osoby podejmujące decyzję w sprawie wyboru Członków
Zarządu AC S.A. są świadome znaczenia różnorodności w doborze osób zasiadających we władzach Spółki,
dlatego też konsekwentnie dążą do jej zapewnienia. Decyzje personalne ukierunkowane są na osiągnięcie celu,
jakim jest wzbogacenie wartości przedsiębiorstwa różnorodnością punktów widzenia, życiowych osiągnięć i
aspiracji.
Celem Spółki na tym polu jest stworzenie kultury organizacyjnej gwarantującej wzajemne poszanowanie i
wspieranie się wszystkich członków organów w codziennych obowiązkach oraz zapewnienie między nimi dialogu.
Spółka jest w pełni świadoma, że zróżnicowany zespół stanowi jeden z istotniejszych czynników mających wpływ
na przyszłość jej działań i prowadzi do poprawy funkcjonowania przedsiębiorstwa.
W danym okresie sprawozdawczym i do dnia raportu nie miały miejsca zmiany w składzie Rady Nadzorczej Spółki,
natomiast miały miejsce zmiany w składzie Zarządu Spółki. W skład Zarządu Spółki w raportowanym okresie do
dnia 01.10.2021 r. wchodziła jedna kobieta i dwóch mężczyzn, w okresie od 01.10.2021 r. do 20.01.2022 r.
wchodziła jedna kobieta i jeden mężczyzna, a od 20.01.2022 r. do dnia bilansowego wchodziła jedna kobieta i
dwóch mężczyzna, a na dzień przekazania niniejszego raportu wchodzi jedna kobieta i trzech mężczyzn. W skład
Rady Nadzorczej wchodzi jedna kobieta i czterech mężczyzn.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
44
6. OŚWIADCZENIE NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH ZA 2022 R.
6.1. Wprowadzenie
Spółka AC prezentuje oświadczenie na temat informacji niefinansowych za rok obrotowy zakończony 31 grudnia
2022 roku, zgodnie z art. 49b Ustawy o Rachunkowości oraz wytycznymi uwzględnionymi w Standardzie Informacji
Niefinansowej (SIN), którego opracowanie było koordynowane przez Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych oraz
Fundację Standardów Raportowania.
W dalszej części raportu Spółka przedstawia istotne zagadnienia niefinansowe oraz zidentyfikowane istotne ryzyka
niefinansowe w zakresie, w jakim są one niezbędne dla oceny rozwoju, wyników i sytuacji Spółki oraz wpływu jej
działalności na zagadnienia społeczne, pracownicze, środowiska naturalnego, poszanowania praw człowieka oraz
przeciwdziałaniu korupcji. Spółka opiera się na obszarach i wskaźnikach adekwatnych dla przemysłu.
6.2. Obszar zarządczy (G)
6.2.1. Opis modelu biznesowego i strategicznych kierunków rozwoju [G1]
Spółka działa w branży motoryzacyjnej, głównie projektuje i produkuje wysoce zaawansowane, o wysokiej jakości
użytkowej kompletne systemy konwersji aut benzynowych i diesla na gaz LPG, CNG i LNG, z zastosowaniem
produkowanych we własnym zakresie najważniejszych elementów tego systemu do samochodów osobowych,
średnich i dużych ciężarowych. AC jest również producentem elektroniki i wiązek elektrycznych na rynek
motoryzacyjny, w tym zestawów do haków holowniczych i AGD. Zgodnie z podziałem sektorowym stosowanym
przez GPW, Spółka jest zaliczana do sektora motoryzacja - części samochodowe. Pod koniec 2020 r. Spółka
uruchomiła nowy rodzaj działalności na rynku polskim – sprzedaż i montaż instalacji fotowoltaicznych dla domów i
nieruchomości komercyjnych. Szczegóły dotyczące modelu biznesowego i strategicznych kierunków rozwoju są
opisane w punkcie 1 oraz 2.1-2.4 niniejszego Sprawozdania Zarządu.
Główny cel Spółki, jakim jest zaspokajanie potrzeb i oczekiwań klientów, AC S.A. realizuje poprzez dostarczanie
bezpiecznych i przyjaznych dla środowiska, o wysokiej jakości, wytwarzanych z myślą o wyzwaniach globalnej
zmiany klimatu wyrobów w warunkach zapewniających bezpieczeństwo prac.
Wizja Spółki
Czołowy dostawca kompletnych systemów zasilania alternatywnymi źródłami energii na globalnym rynku.
Misja Spółki
Ciągły rozwój technologii i potencjału ludzkiego, by sprostać oczekiwaniom klienta i globalnego rynku w obszarze
systemów wykorzystujących alternatywne źródła energii.
6.2.2. Ład zarządczy [G2]
Struktura grupy kapitałowej AC została opisana w punkcie 2.6 niniejszego Sprawozdania Zarządu.
Jako że jednostka podporządkowana ze względu na nieistotność nie jest objęta konsolidacją, wszystkie wskaźniki
w raporcie niefinansowym zostały obliczone z uwzględnieniem danych pochodzących jedynie ze spółki AC.
W Spółce od 2003 r. funkcjonuje certyfikowany System Zarządzania Jakością w oparciu o normę ISO 9001. Celem
sprostania oczekiwaniom rynku i interesariuszy w 2017 r. podjęto decyzję o wdrożeniu i certyfikowaniu Systemu
Zarządzania Środowiskowego zgodnego z ISO 14001. W 2018 r. Spółka uzyskała certyfikat zgodności z ISO14001.
Spółka przygotowuje się do wdrożenia standardu IATF 16949, który jest uzupełnieniem normy ISO 9001:2015 o
wymagania dotyczące branży motoryzacyjnej w obszarze OEM (rynek pierwotny). W ramach wdrożonego
Zintegrowanego Systemu Zarządzania AC S.A. posiada niezbędną dokumentację operacyjną, której elementem
jest Księga Zintegrowanego Systemu Zarządzania. Dokument stanowi opis systemu zarządzania, zawiera politykę
firmy, kontekst organizacji, ryzyka biznesowe, listę kluczowych interesariuszy.
Kwestie środowiskowe reguluje procedura „Zarządzanie środowiskowe” oraz „Rejestr aspektów środowiskowych”.
Spółka nie posiada wyodrębnionej polityki zarządzania aspektami społecznymi, chociaż częściowo jest to opisane
w innych regulacjach wewnętrznych Spółki. AC przestrzega obowiązujących przepisów prawa i regulacji w
obszarze społecznym i środowiskowym oraz stosuje się do dobrych praktyk.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
45
W AC S.A. funkcjonują następujące certyfikowane systemy zarządzania:
PN-EN ISO 9001:2015 – system zarządzania jakością, certyfikat uzyskany 26.05.2018 z terminem ważności 25-
05-2024;
PN-EN ISO 14001:2015 - system zarządzania środowiskowego, certyfikat uzyskany 26.05.2018 z terminem
ważności 25.05.2024;
Zakres certyfikacji: Projektowanie, produkcja i sprzedaż instalacji gazowych do pojazdów, wiązek elektrycznych,
elektroniki samochodowej i przemysłowej, mechaniki, elementów z tworzyw sztucznych i metalu.
Spółka utrzymuje skuteczne systemy kontroli wewnętrznej, zarządzania ryzykiem oraz nadzoru zgodności
działalności z prawem (compliance), a także skuteczną funkcję audytu wewnętrznego, jednakże z uwagi na
wielkość Spółki oraz rodzaj i skalę prowadzonej przez nią działalności, nie wyodrębniła w swojej strukturze
odrębnych jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za realizację tych zadań. Z początkiem roku 2021
powołano w Spółce Compliance Oficera.
Czynności kontrolne w Spółce podejmowane są na bieżąco przez wszystkich pracowników w obszarze
powierzonych im obowiązków i odpowiedzialności, w tym zdefiniowanych w regulacjach wewnętrznych. Kontrola
funkcjonalna jest realizowana przez osoby na stanowiskach kierowniczych w ramach sprawowania nadzoru.
Dodatkowo Dział Kontrolingu Spółki realizuje zadania z zakresu audytu wewnętrznego poprzez kontrolę procesów
zachodzących w Spółce. Jednym z elementów systemu kontroli wewnętrznej w AC S.A. są audyty wewnętrzne
Zintegrowanego Systemu Zarządzania, w tym aspektów środowiskowych, oceniające zgodność funkcjonowania
zidentyfikowanych procesów z wymaganiami zawartymi w odpowiednich normach.
6.2.3. Zarządzanie ryzykiem społecznym i środowiskowym [G3]
Spółka monitoruje w trybie ciągłym wszelkie ryzyka w otoczeniu zewnętrznym i wewnętrznym, które mogą wpłynąć
na spółkę oraz na realizację strategii rozwoju. Dotyczy to w szczególności ryzyk finansowych, regulacyjnych oraz
rynkowych.
Po raz pierwszy zostały one kompleksowo przedstawione zewnętrznym interesariuszom w prospekcie emisyjnym
spółki, którego publikacja towarzyszyła debiutowi na GPW oraz są one podsumowywane w raportach okresowych.
Szczegółowy opis zidentyfikowanych ryzyk oraz sposobów zarządzania nimi zawiera punkt 4 niniejszego
Sprawozdania Zarządu.
W celu lepszego zarządzania ryzykami niefinansowymi Spółka na początku 2019 r. wdrożyła Kodeks Etyki AC S.A.
oraz Kodeks Etyki Dostawcy AC S.A. W wyniku przeprowadzonej analizy zidentyfikowano dodatkowo poniższe
istotne ryzyka z obszarów niefinansowych i sposoby zarządzania nimi.
- ryzyko utraty pracowników – ograniczenie ryzyka poprzez odpowiednie zarządzanie polityką personalną,
systemem benefitów pozapłacowych, regularne monitorowanie satysfakcji z pracy i identyfikowanie obszarów
doskonalenia, inwestowanie w rozwój kompetencji pracowników;
- ryzyko związane z brakiem i/lub utratą kluczowych kompetencji - ze względu na istniejące naturalne odejścia
pracowników pojawia się możliwe ryzyko odpływu wiedzy i umiejętności, stanowiących o wyjątkowości firmy
AC S.A, przy jednoczesnym dostarczeniu kluczowych kompetencji konkurentom, a w efekcie erozja przewagi
konkurencyjnej. Możliwy jest również brak wystarczających kompetencji przy niewłaściwym doborze
kandydatów w procesie rekrutacji, jak również braku kandydatów z konkretnie wyspecjalizowaną wiedzą – w
przypadku specjalistycznej wiedzy niezbędna jest wielostopniowa rekrutacja i inwestycja w kształcenie na
koszt firmy, zarówno dla dotychczasowych, jak i nowych pracowników oraz stosowanie umów lojalnościowych
i uruchamianie wewnętrznej biblioteki wiedzy;
- ryzyko kosztów społecznych – szczególnie aktualne w czasie pandemii. Poprzez właściwą organizację pracy
i środki ochrony Spółka dąży do minimalizowania absencji chorobowych oraz ograniczania czynników
środowiska pracy, które mogą mieć wpływ na choroby pracowników. Spółka organizuje dla pracowników
prywatną opiekę medyczną, różnego rodzaju akcje i badania profilaktyczne, sczepienia przeciwko grypie oraz
SARS-COV-2 oraz podejmuje innego rodzaju działania, tj.: badania lekarskie, badania środowiska pracy,
właściwą organizację pracy, wyposażanie pracowników w ubrania, obuwie i środki ochrony indywidualnej oraz
zbiorowej, aktualizację oceny ryzyka zawodowego, szkolenia i instruktaże.
- ryzyko wycieku, utraty lub nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych – wewnętrzna procedura
postępowania zabezpiecza przed tym ryzykiem, zabezpieczenie poprzez hasła i prawa dostępu;
- nieprzestrzeganie zasad BHP, wzrost ilości i ciężkości wypadków w pracy – ryzyko to jest minimalizowane
poprzez procedurę zarządzania bezpieczeństwem pracy, zapewnienie właściwych warunków pracy i
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
46
organizacji pracy, stały monitoring sytuacji BHP w zakładzie, szkolenia i działania prewencyjne, instruktaż
stanowiskowy, ocenę ryzyka zawodowego. Skuteczność mechanizmów w odniesieniu do bezpieczeństwa i
higieny pracy jest weryfikowana poprzez cykliczne audyty wewnętrze;
- ryzyko związane z wykorzystaniem w produkcji surowców niebezpiecznych – zabezpieczają przed tym
regulacje prawne i wewnętrzne, w tym ujęte w Karcie Procesu Zakupów, dokonywanie zakupów od
sprawdzonych, profesjonalnych i zaufanych dostawców;
- nieprzestrzeganie zasad równych szans i równego traktowania wszystkich pracowników – przed tym ryzykiem
zabezpieczają odpowiednie regulacje prawne i wewnętrzne z zakresu polityki personalnej, a od 2019 r.
wdrożony Kodeks Etyki AC S.A.;
- ryzyko działań korupcyjnych - Zarząd czuwa by w Spółce nie dochodziło do konfliktu interesów oraz korupcji
jak również aby działalność była zgodna z prawem. Zarządza się tym ryzykiem poprzez nadzór przełożonych,
a także poprzez procedury według których realizowane są zakupy. Procedury te stanowią część systemów
zarządzania jakością i gwarantują transparentny proces wyboru dostawców towarów i usług;
- ryzyko negatywnego wpływu na środowisko, w tym zanieczyszczenie powietrza w wyniku wzrostu emisji gazów
i pyłów do atmosfery oraz wytwarzania odpadów niebezpiecznych w wyniku procesów produkcyjnych - Spółka
uiszcza niezbędne opłaty za korzystanie ze środowiska, jak też dokonuje stosownych pomiarów i składa
wymagane prawem sprawozdania związane z obszarem ochrony środowiska. AC S.A. prowadzi działalność
gospodarczą w oparciu o wymagane prawem pozwolenia i decyzje, m.in. w zakresie wodnoprawnym,
wprowadzania gazów i pyłów do powietrza oraz wytwarzania odpadów. Spółka uwzględnia przesłanki
środowiskowe na etapie planowania procesów produkcyjnych i ich optymalizacji. Aspekty Środowiskowe są
monitorowane zgodnie z Procedurami obowiązującymi w Spółce w ramach Zintegrowanego Systemu
Zarządzania.
6.2.4. Zarządzanie etyką [G4]
Kodeks Etyki AC S.A. oraz Kodeks Etyki Dostawców AC S.A. - jako uporządkowanie obowiązującego co do istoty
wcześniej zbioru zasad etycznych - zostały wdrożone na początku 2019 r., jednakże już uprzednio Spółka dbała
poprzez tworzenie standardów oraz zarządzanie kulturą organizacyjną, by pracownicy i współpracownicy Spółki
prowadzili działalność w sposób uczciwy, we wzajemnym poszanowaniu, zgodnie z przepisami prawa i regulacjami
wewnętrznymi oraz najwyższymi standardami etycznymi. AC wykonuje działalność gospodarczą zgodnie z
zasadami uczciwej konkurencji, poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów innych
przedsiębiorców i konsumentów, a także poszanowania oraz ochrony praw i wolności człowieka.
Za fundamentalne wartości Spółka uznaje wzajemny szacunek, uczciwość, innowacyjność, profesjonalizm,
zaangażowanie, jakość, odpowiedzialność.
Spółka zapewnia pracownikom podczas wewnętrznych szkoleń właściwą edukację w zakresie zasad etycznych, a
w szczególności w materii przeciwdziałania dyskryminacji, mobbingowi, a także promowania różnorodności.
Spółka posiada Procedurę anonimowego zgłaszania naruszeń prawa oraz obowiązujących w AC S.A. procedur i
standardów etycznych (tzw. whistleblowing), która szczegółowo określa zasady postępowania w przypadku
zidentyfikowania rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń prawa, procedur i standardów etycznych
obowiązujących w AC S.A. i zawiera w szczególności wskazanie osób odpowiedzialnych za odbieranie zgłoszeń,
sposób dokonywania i odbierania zgłoszeń, sposób ochrony pracownika dokonującego zgłoszenia, zapewniający
co najmniej ochronę przed działaniami o charakterze represyjnym, dyskryminacją lub innymi rodzajami
niesprawiedliwego traktowania, sposób ochrony danych osobowych informującego oraz osoby, której zarzuca się
dokonanie naruszenia zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych, zasady zachowania poufności w
przypadku ujawnienia tożsamości naruszającego oraz osoby, której zarzuca się dokonanie naruszenia lub gdy ich
tożsamość jest możliwa do ustalenia, rodzaj i charakter działań następczych podejmowanych po odebraniu
zgłoszenia, termin usunięcia przez Spółkę danych osobowych zawartych w zgłoszeniach. Zgodnie z ww. procedurą
każdy informujący tj. pracownik, klient, kontrahent lub inny interesariusz Spółki, który jest świadkiem lub ma
uzasadnione podejrzenia dotyczące zachowań, które naruszają zasady etyki przez pracowników lub osoby
niezatrudnione w Spółce, ale związane relacjami biznesowymi, ma możliwość zgłoszenia tego faktu Spółce.
Informujący mogą dokonać zgłoszenia bezpośrednio każdemu z Członków Zarządu lub w przypadku gdy
zgłoszenie dotyczy Członka Zarządu Radzie Nadzorczej. Informujący są zachęcani do ujawniania tożsamości przy
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
47
zgłaszaniu naruszeń, jednakże w każdym wypadku mogą zachować anonimowość. Każdy informujący, który
chciałby zachować pełną anonimowość, może skorzystać ze specjalnego, niezależnego i odrębnego kanału
alternatywnego dokonywania zgłoszenia, który stanowi podstrona internetowa zawierająca formularz
zgłoszeniowy. Nierespektowanie obowiązujących w Spółce standardów etycznych skutkuje możliwością
zastosowania odpowiednio dopasowanej kary dyscyplinarnej wobec pracownika Spółki.
Kodeks Etyki Dostawców AC S.A. reguluje politykę w zakresie zarządzania etyką w łańcuchu dostaw. Spółka w
raportowanym okresie uzyskała od swoich dostawców 10 Deklaracji zgodności z Kodeksem Postępowania
Dostawcy AC S.A., w 2020 r. liczba uzyskanych Deklaracji zgodności z Kodeksem Postępowania Dostawcy AC
S.A. wynosiła 10.
Spółka w raportowanym okresie nie realizowała audytów etycznych u dostawców, a jej odbiorcy nie zgłosili żądania
przeprowadzenia audytu etycznego, w 2021 r. sytuacja związana z epidemią wirusa SARS-CoV-2 uniemożliwiła
przeprowadzenie audytów u dostawców Spółki.
W Spółce nie zgłoszono żadnych skarg potencjalnych naruszeń etycznych, pochodzących z wewnątrz jak też z
zewnątrz organizacji.
Wzory klauzul umownych dotyczących etyki, przeciwdziałania korupcji, konfliktowi interesów, praw człowieka, BHP
i ochrony środowiska były stosowane we wzorach umów przekazywanych m.in. dostawcom i odbiorcom towarów i
usług oraz dotyczących sponsoringu.
Głównym ryzykiem zidentyfikowanym przez Spółkę w obszarze etycznym jest ryzyko osobowe, związane z
niewystarczającym poziomem wiedzy pracowników w zakresie należytych zachowań etycznych. Brak wiedzy w
powyższej materii może wynikać ze stosowania nieadekwatnych form propagowania postaw etycznych, czy też
uchybień organizacyjnych w zarządzaniu procesami promocji i egzekwowania standardów etycznych.
Niedostateczna świadomość etyczna na poziomie pracowniczym skutkować może utratą wizerunku firmy w
związku z naruszeniem lub bezpodstawnym oskarżeniem o naruszenie zasad etycznych organizacji, co może mieć
bezpośrednie przełożenie na relacje biznesowe Spółki i jej sytuację ekonomiczną.
Spółka dotychczasowych i nowych pracowników zapoznaje z obowiązującym Kodeksem Etyki. Spółka w
listopadzie 2021 ponowiła program edukacyjny dla pracowników pod nazwą „#Ethics Wednesday”, w ramach
którego za pomocą wewnętrznej platformy informacyjnej, w każdą środę przypominała i zapoznawała pracowników
w szerszym zakresie z postanowieniami Kodeksu Etyki AC S.A., tak by wartości etyczne prezentowane w
postanowieniach polityki zostały w pełni inkorporowane.
6.2.5. Zgodność z Taksonomią
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie
ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 tzw.
Taksonomia, określa kryteria uznania działalności jako zrównoważonej środowiskowo oraz nakłada na
przedsiębiorstwa obowiązek ujawnienia czy i w jakim stopniu działalność biznesowa przedsiębiorstwa jest zgodna
z założeniami Taksonomii. Taksonomia to narzędzie klasyfikacyjne, które ma pomagać inwestorom, instytucjom
finansowym i przedsiębiorstwom podejmować świadome decyzje inwestycyjne dotyczące działalności
gospodarczej przyjaznej dla środowiska, tzw. „zrównoważonej”. Ustanowienie ww. systemu i kryteriów klasyfikacji
ma na celu realizację strategii rozwoju „Europejski Zielony Ład” – w tym przejścia na bezpieczną, neutralną dla
klimatu, odporną na zmiany klimatu i bardziej zasobooszczędną gospodarkę o obiegu zamkniętym.
Zgodnie Rozporządzeniem 2020/852 oraz Rozporządzeniem 2021/2178 z dnia 6 lipca 2021 r., Spółka ujawnia
udział procentowy działalności gospodarczej kwalifikującej się do Taksonomii i działalności gospodarczej
niekwalifikującej się do Taksonomii w łącznym obrocie, nakładach inwestycyjnych i wydatkach operacyjnych w
odniesieniu do celu łagodzenie zmian klimatu, wraz z przedstawieniem działalności zgodnej tj. działalności
kwalifikowanej AC S.A., która spełnia a) kryteria istotnego wkładu w łagodzenie zmian klimatu, b) kryteria „nie
wyrządzania poważnych szkód pozostałym celom środowiskowym” (DNSH), c) Techniczne Kryteria Kwalifikacji
określone w Rozporządzeniu Delegowanym Komisji (UE) 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 r. oraz d) jest
prowadzona zgodnie z minimalnymi gwarancjami w zakresie praw człowieka, a także prezentuje powiązane
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
48
informacje jakościowe, o których mowa w pkt 1.2 załącznika I Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE)
2021/2139.
Spółka wypełniając wymagania dla ujawnień za rok 2022, przeprowadziła identyfikację prowadzonych przez siebie
działalności gospodarczych, pod kątem ich kwalifikowalności do systematyki Taksonomii. Oceny kwalifikowalności
dokonano w odniesieniu do celów, dla których zostały opublikowane listy działalności i techniczne kryteria
kwalifikacji tj. łagodzenia zmian klimatu i adaptacji do zmiany klimatu. Kwalifikowalność i zgodność z pozostałymi
celami środowiskowymi będzie prezentowana przez Spółkę w okresach późniejszych. Jako warunek uznania danej
działalności za kwalifikującą się, przyjęto zgodność działalności Spółki z opisem działalności przedstawionym w
technicznych kryteriach kwalifikacji.
Na kolejnym etapie dokonano weryfikacji:
– udziału procentowego obrotu związanego z tymi działalnościami w całkowitym obrocie Spółki,
– udziału procentowego nakładów inwestycyjnych oraz wydatków operacyjnych Spółki odpowiadających
aktywom lub procesom związanych z tymi działalnościami.
Wskutek powyższych działań ustalono, iż w 2022 r.:
– 79,02% całkowitego obrotu Spółki pochodziło z działalności kwalifikującej się do systematyki Taksonomii,
– 87,2% nakładów inwestycyjnych (CapEx), oraz 68,1% wydatków operacyjnych (OpEx) Spółki było związanych
działalnościami kwalifikującymi się do systematyki Taksonomii.
Przy obliczaniu udziału obrotu, CapEx i OpEx kwalifikujących się do systematyki Taksonomii zastosowano
następujące zasady:
Podstawę kalkulacji wskaźnika obrotu (mianownik) stanowiły przychody ze sprzedaży netto. Do licznika
zaliczono przychody ze sprzedaży z działalności kwalifikujących się do systematyki.
Podstawę kalkulacji wskaźnika CapEx stanowiły (mianownik) nakłady inwestycyjne wykazywane w Nocie 1b i
2b Sprawozdania finansowego w punkcie „zwiększenia”. Do licznika przypisano wydatki inwestycyjne dla
działalności kwalifikującej się do systematyki Taksonomii przypisane bezpośrednio lub rozliczone kluczem
obrotowym jeśli dany nakład inwestycyjny służy zarówno działalności kwalifikującej się i niekwalifikującej się
do Taksonomii.
Podstawę kalkulacji wskaźnika OpEx stanowiły (mianownik) wszystkie koszty służące do bieżącej obsługi
aktywów Spółki i utrzymywania ich we właściwej kondycji tj. ponoszone na cele wykonania remontów i
konserwacji poszczególnych pozycji rzeczowych aktywów trwałych. Wliczone do nich zostały takie koszty, jak:
koszty osobowe osób odpowiedzialnych za utrzymanie i naprawy, koszty związane z naprawami oraz
remontami urządzeń, koszty sprzątania powierzchni, koszty w obszarze ppoż., koszty sterowania mediami,
koszty ochrony budynków, koszty legalizacji urządzeń. Zgodnie z definicją OpEx uwzględniono także
nieskapitalizowane koszty dotyczące badań i rozwoju. Do licznika przypisano tę część OpEx, która dotyczy
rodzajów działalności kwalifikujących się do systematyki Taksonomii przypisane bezpośrednio lub rozliczone
kluczem obrotowym jeśli dany nakład inwestycyjny służy zarówno działalności kwalifikującej się i
niekwalifikującej się do Taksonomii.
W przypadku działalności kwalifikujących się do Taksonomii, ale nieistotnych w 2022 r. (poniżej 1% udziału) pod
względem wielkości przychodów, nakładów inwestycyjnych czy nakładów operacyjnych, Spółka nie uwzględniła tej
części swojej działalności we wskaźnikach.
Podstawowa działalność AC polega na polega na produkcji i sprzedaży systemów i komponentów do autogazu,
przyczyniających się do ograniczenia gazów cieplarnianych. Ta część przychodów kwalifikuje się do Taksonomii
w dziale 3.6 „Wytwarzanie innych technologii niskoemisyjnych”. Dodatkowo zakwalifikowano w dziale 7.6 do
Taksonomii przychody w zakresie „Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii energii odnawialnej”.
Kwalifikacja ta dotyczy celu łagodzenia zmian klimatu.
Działalność gospodarcza Kod lub kody Obrót wartość
bezwzględna
Udział obrotu
NACE
tys. PLN
%
A. Działalność kwalifikująca się
do systematyki Taksonomii
Działanie 3.6
206 691
7
6,42
%
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
49
Działalność gospodarcza
Kod lub kody
Obrót wartość
bezwzględna
Udział obrotu
NACE
tys. PLN
%
A. Działalność
k
walifikująca się
do systematyki Taksonomii
Wytwarzanie innych technologii
niskoemisyjnych
C 26.51, C 27.12, C 27.33, C
28.11, C 28.14
Działanie 7.6
Montaż, konserwacja i naprawa
systemów technologii energii
odnawialnej
F 43.21, C 27.90, 7 020 2,60%
Obrót z działalności
kwalifikującej się do
Taksonomii
213 711 79,02%
B. Obrót z działalności
niekwalifikującej się do
systematyki Taksonomii (B)
56 746 20,98%
Razem (A+B)
2
70 457
100,0%
Odsetek CapEx zakwalifikowany wg. systematyki Taksonomii za 2022 r.
Działalność gospodarcza Nakłady inwestycyjne w
ujęciu bezwzględnym
Udział nakładów
inwestycyjnych
tys. PLN
%
A. Działalność kwalifikująca się do
systematyki Taksonomii
6 291 87,2%
B. Działalność niekwalifikująca się
do systematyki Taksonomii
924 12,8%
Razem (A+B)
7 215
100,0%
Odsetek OpEX zakwalifikowanego wg. systematyki Taksonomii za 2022 r.
Działalność gospodarcza
Wydatki operacyjne
w ujęciu
bezwzględnym
Udział
wydatków
operacyjnych
tys. PLN
%
A. Działalność kwalifikująca się do
systematyki Taksonomii
8 512
68,1
%
B. Działalność niekwalifikująca się
do systematyki Taksonomii
3 990 31,9%
Razem (A+B)
12 502
100,0%
Zgodność z Taksonomią
Jak już wcześniej było wskazywane, działalność zgodna jest to działalność kwalifikowana, która spełnia kryteria
mające na celu określenie, czy dana działalność wnosi istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub adaptację do
zmian klimatu, kryteria „nie wyrządzania poważnych szkód” (DNSH) pozostałym celom oraz jest prowadzona
zgodnie z minimalnymi gwarancjami.
Ocena zgodności działalności z kryteriami istotnego wkładu i kryteriami „nie wyrządzania poważnych szkód” została
przeprowadzona poprzez badanie wymagań w tym zakresie dla wyżej wskazywanych działalności AC S.A.
kwalifikujących się do Taksonomii a także stwierdzenie ich realizacji przez poszczególne działania.
Ocena zgodności działalności AC S.A. w przedmiocie zapewnienia spełnienia minimalnych gwarancji została
przeprowadzona poprzez badanie kryteriów minimalnych gwarancji i ustalenie ich realizacji przez Spółkę.
Obrót zgodny z Taksonomią
Określenie proporcji przychodów Spółki związanych z działalnością zgodną z Taksonomią została określona
poprzez podzielenie sumy przychodów z działalności zgodnej przez przychody netto ze sprzedaży. Przychody z
działalności zgodnej zostały ustalone na podstawie wskazania działalności po przeprowadzeniu oceny spełniania
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
50
kryteriów istotnego wkładu, kryteriów „nie wyrządzania poważnych szkód” i minimalnych gwarancji.
Przychody z działalności zgodnej
2
13 711
tys.
zł
Przychody netto ze sprzedaży
270
457
tys.
zł
Udział przychodów związanych z działalnością zgodną
7
9,0
2%
Przychody AC S.A. z działalności 3.6 „Inne technologie niskoemisyjne” tj. produkcja i sprzedaż systemów i
komponentów do autogazu, a także z działalności 7.6 „Montaż, konserwacja i naprawa systemów technologii
energii odnawialnej” w zakresie dotyczącym instalacji fotowoltaicznych uznaje się za zgodne z Taksonomią
ponieważ wnoszą one istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu, spełniają kryteria DNSH wskazane dla tych
działalności i minimalne gwarancje w zakresie praw człowieka.
Istotny wkład
Działalność sklasyfikowana jako działanie 3.6 „Inne technologie niskoemisyjne” tj. produkcja i sprzedaż
systemów i komponentów do autogazu wnosi w ocenie Spółki istotny wkład w cel łagodzenie zmian
klimatu, gdyż technologia konwersji samochodu na gaz ogranicza emisję gazów cieplarnianych w całym
cyklu życia produktów w odniesieniu do zasilania pojazdów benzyną o kilkanaście %. Spółka ustaliła
wyżej wskazywane ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w oparciu o wskaźniki emisji DEFRA,
2022
https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/108
3855/ghg-conversion-factors-2022-full-set.xls. Otrzymane wyniki zostały potwierdzone przez
niezależna stronę trzecią Fundację Climate Strategies Poland. Instalacje produkcji AC S.A. mogą być
użyte do zasilania pojazdów LPG, CNG ale też biogazem i biometanem. Takie źródła jak biogaz czy
biometan użyte przez użytkownika końcowego odznaczają się zeroemisyjnością. Na podstawie
wstępnych szacunków przyjęto założenie, że faza produkcji systemów instalacji gazowych nie
przekracza 5% śladu środowiskowego w stosunku do fazy użytkowania i uważamy, że w porównaniu
do korzyści w ograniczaniu emisji w fazie użytkowania instalacji gazowych są to wielkości mało istotne.
Spółka jest w trakcie zbierania informacji do wyliczeń szczegółowych śladu środowiskowego fazy
produkcji instalacji.
Kryteria „nie wyrządzania poważnych szkód” (DNSH)
W ramach sprawdzania kryteriów DNSH spółka przeprowadziła analizę scenariuszową ryzyk klimatycznych
wskazanych w dodatku A do załącznika I Rozporządzenia (UE) 2021/2139. Analiza została przeprowadzona z
wykorzystaniem wysokorozdzielczych, najnowocześniejszych projekcji klimatu tj. scenariuszy klimatycznych dla
miasta Białystok RCP4.5 i RCP8.5 dostępnych na portalu Klimada 2.0., są to projekcje obejmujące okres 10 – 30
kolejnych lat. Spółka nie zidentyfikowała ryzyk fizycznych, które mogłyby mieć istotny wpływ na prowadzenie
działalności gospodarczej w trakcie jej oczekiwanego cyklu życia. Jednakże nie możemy pominąć, iż w razie
wystąpienia ostrych ryzyk fizycznych takich jak fala upałów czy fala chłodu/ mrozu Spółka będzie musiała ponieść
zwiększone koszty na ogrzewanie tudzież klimatyzację pomieszczeń. Ryzyko to nie jest jednak wysokie, a AC S.A.
uwzględnia takie dodatkowe koszty w planach w zakresie adaptacji do ryzyka.
Spółka identyfikuje i uwzględnia w swojej działalności ryzyko degradacji środowiska związane z utrzymaniem
jakości wody i unikaniem deficytu wody w celu osiągnięcia dobrego stanu wody i dobrego potencjału ekologicznego.
Spółka chroni środowisko przed niekorzystnymi skutkami przepływu zrzutu ścieków komunalnych i przemysłowych,
poprzez zapewnienie odpowiedniego zbierania i odprowadzania ścieków komunalnych i przemysłowych.
Spółka posiada pozwolenie wodnoprawne na usługę wodną tj. odprowadzanie wód opadowych lub roztopowych z
nieruchomości. AC S.A. posiada również pozwolenia wodnoprawne na wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych
będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe
dla środowiska wodnego. Na mocy tych pozwoleń Spółka zobowiązana jest do prowadzenia okresowych pomiarów
stężeń substancji szczególnie szkodliwych w ściekach przemysłowych wprowadzanych do urządzeń
kanalizacyjnych, a także odprowadzania ścieków o ilości i jakości nie zagrażającej prawidłowej eksploatacji
urządzeń kanalizacyjnych, określonej w ww. pozwoleniach wodnoprawnych. Spółka jest obecnie w procesie
odnawiania ww. pozwoleń wodnoprawnych. Tym samym Spółka przyczynia się do ochrony zdrowia ludzkiego
przed niekorzystnymi skutkami wszelkiego zanieczyszczenia wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, dzięki
zapewnieniu, by woda była wolna od wszelkich mikroorganizmów, pasożytów i substancji, które stanowią
potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
51
Charakter prowadzonej przez Spółkę działalności nie wiąże się z istotnym zapotrzebowaniem na wodę. Woda
zużywana na potrzeby socjalno-bytowe pracowników, czyszczenie powierzchni zakładów. Spółka promuje
zrównoważone zużycie wody, zarówno w jej działalności produkcyjnej jak i przy wykorzystaniu na potrzeby
socjalno-bytowe pracowników.
Lokalizacja Spółki we wschodniej części Polski sprawia, iż Spółka nie ma dużego wpływu na środowisko morskie.
Kolejno weryfikując DNSH Spółka przeprowadziła ocenę dostępności przejścia na gospodarkę o obiegu
zamkniętym i stosowania technik wspierających. Spółka już obecnie podejmuje działania mające na celu tam gdzie
to możliwe przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, w każdym przypadku jesteśmy jednak ograniczeni
cyklem życia niektórych wykorzystywanych surowców czy komponentów. AC S.A. produkuje elementy
elektroniczne oraz elementy mechaniczne, przy czym w obydwu przypadkach projektowanie tych produktów
nastawione jest na ich wysoką trwałość i każdorazową możliwość ich naprawy. Spółka priorytetowo traktuje w
procesie produkcyjnym recykling. AC S.A. zleca również podmiotom zewnętrznym tam gdzie jest to możliwe
recykling zużytych części.
AC S.A. przeprowadziła ocenę wytwarzania, wprowadzania do obrotu i stosowania substancji na podstawie
dodatku C do Załącznika I Rozporządzenia (UE) 2021/2139, w wyniku której stwierdzono, iż Spółka nie wytwarza,
nie wprowadza do obrotu, ani nie stosuje substancji wskazanych w aktach zaznaczonych w ww. dodatku C.
Spółka nie była zobowiązana do przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia (OOŚ)
zgodnie z dyrektywą 2011/92/UE. Spółka nie jest zlokalizowana na obszarach wrażliwych pod względem
bioróżnorodności, czy też w ich pobliżu.
Minimalne Gwarancje
Działalność gospodarcza Spółki jest prowadzona zgodnie z Minimalnymi Gwarancjami określonymi w art. 18
Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie
ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniającego rozporządzenie (UE) 2019/2088.
Spółka stosuje procedury oraz mechanizmy, które mają zapewnić przestrzeganie Wytycznych OECD dla
przedsiębiorstw wielonarodowych oraz Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka, w tym zasad i
praw określonych w ośmiu podstawowych konwencjach wskazanych w Deklaracji Międzynarodowej Organizacji
Pracy dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy oraz zasad i praw określonych w Międzynarodowej karcie
praw człowieka, w tym w szczególności poprzez zapewnienie funkcjonowania systemu należytej staranności
obejmującego m.in.:
obowiązujący w Spółce Kodeks Etyki zawierający odniesienia do takich obszarów jak prawa człowieka,
konflikt interesów, przekupstwo i korupcja, postępowanie w biznesie, bezpieczeństwo i zdrowie
pracowników oraz ochrona środowiska, do którego przestrzegania są zobowiązani pracownicy Spółki, i
który jest komunikowany interesariuszom zewnętrznym w łańcuchu dostaw,
istniejący system zgłaszania naruszeń: ww. Kodeksu Etyki, jak również naruszeń prawa oraz
obowiązujących w AC S.A. procedur i standardów etycznych (tzw. whistleblowing),
due diligence w łańcuchu dostaw: zobowiązanie dostawców do przestrzegania Kodeksu Postępowania
Dostawcy regulującego m.in. kwestie odpowiedzialności etycznej, społecznej i środowiskowej, jak również
monitorowanie zgodności z określonymi tam wymogami,
prowadzony na bieżąco przez Zarząd przy wsparciu właściwych Działów i monitoring ryzyk społecznych,
w tym wpływu na prawa człowieka, obejmujący ich identyfikację, ocenę i podejmowanie działań
reakcyjnych na te ryzyka (zapobieganie, łagodzenie, zakończenie, minimalizacja ich skutków),
szkolenia dla pracowników Spółki w obszarach etyki i praw człowieka, w tym konsultacje dot. oceny
zgodności Spółki,
publiczne informowanie o obowiązywaniu ww. systemu, m.in. poprzez raport niefinansowy,
przestrzeganie powszechnie obowiązujących przepisów prawa, w tym w zakresie prawa pracy, ochrony
konkurencji i konsumenta, przepisów podatkowych.
CapEx zgodny z Taksonomią
Udział nakładów inwestycyjnych CapEx Spółki związanych z działalnością zgodną z Taksonomią została określona
poprzez podzielenie sumy nakładów inwestycyjnych poniesionych w ramach działalności zgodnej z Taksonomią
przez sumę nakładów inwestycyjnych.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
52
Nakł
ady inwestycyjne związane z działalnością
zgodną
6
291
tys.
zł
Suma nakładów inwestycyjnych
7 215
tys.
zł
Udział nakładów inwestycyjnych związanych z
działalnością zgodną
87,
2
%
Nakłady inwestycyjne związane z działalnością 3.6 „Inne technologie niskoemisyjne” tj. produkcja i sprzedaż
systemów i komponentów do autogazu, a także z działalności 7.6 „Montaż, konserwacja i naprawa systemów
technologii energii odnawialnej” w zakresie dotyczącym instalacji fotowoltaicznych uznaje się za zgodne z
Taksonomią ponieważ wnoszą one istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu, spełniają kryteria DNSH wskazane
dla tych działalności i minimalne gwarancje w zakresie praw człowieka.
OpEx zgodny z Taksonomią
Udział wydatków operacyjnych OpEx Spółki związanych z działalnością zgodną z Taksonomią została określona
poprzez podzielenie sumy wydatków operacyjnych poniesionych w ramach działalności zgodnej z Taksonomią
przez sumę wydatków operacyjnych.
Wydatki ope
racyjne
związane z działalnością zgodną
8
512
tys.
zł
Suma
wydatków operacyjnych
12 502
tys.
zł
Udział
wydatków operacyjnych
związanych z
działalnością zgodną
68
,1
%
Wydatki operacyjne związane z działalnością 3.6 „Inne technologie niskoemisyjne” tj. produkcja i sprzedaż
systemów i komponentów do autogazu, a także z działalności 7.6 „Montaż, konserwacja i naprawa systemów
technologii energii odnawialnej” w zakresie dotyczącym instalacji fotowoltaicznych uznaje się za zgodne z
Taksonomią ponieważ wnoszą one istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu, spełniają kryteria DNSH wskazane
dla tych działalności i minimalne gwarancje w zakresie praw człowieka.
Pozostałe informacje
W trakcie badania nie zidentyfikowano rodzajów działalności przyczyniających się do wnoszenia istotnego wkładu
w więcej niż jeden cel środowiskowy. Nie istniała w związku z tym konieczność stosowania specjalnych procedur
w celu uniknięcia podwójnego liczenia.
Spółka nie prowadzi, nie finansuje, ani nie ma ekspozycji na rodzaje działalności, o których mowa w sekcjach 4.26
– 4.31 załączników I i II do Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2021/2139 – rodzaje działalności
dotyczące wytwarzania energii w ramach procesów jądrowych i produkcji energii z gazowych paliw kopalnych.
6.3. Obszar środowiskowy (E)
Montaż nowoczesnych instalacji gazowych AC S.A. w samochodach poprzez zastosowanie paliwa alternatywnego,
przyczynia się do ograniczenia szkodliwej emisji gazów i pyłów do atmosfery, a co za tym idzie do poprawy
warunków otaczającego nas środowiska naturalnego.
Podstawowym celem działalności środowiskowej firmy jest zarządzanie aspektami środowiskowymi, aby
eliminować lub ograniczać jej negatywny wpływ na środowisko naturalne.
Spółka posiada Politykę Zintegrowanego Systemu Zarządzania, która określa działania, zgodne z normą ISO
14001, takie jak:
- ciągłe doskonalenie efektów działalności środowiskowej oraz zapobieganie zanieczyszczeniom środowiska,
- integrowanie systemu zarządzania z procesami biznesowymi firmy oraz planowanie działań w oparciu o
analizę ryzyk i szans,
- minimalizowanie wpływów na środowisko poprzez racjonalną gospodarkę surowcami, doskonalenie
gospodarki odpadowej oraz odpowiedzialną gospodarkę wodno- ściekową,
- wyznaczanie i realizację wymiernych celów jakościowych i środowiskowych.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
53
Działalność Spółki nie ma istotnego wpływu na jakość powietrza, wody, gleby, nie powoduje emisji hałasu i pól
elektromagnetycznych. AC S.A. prowadzi działalność gospodarczą w oparciu o wymagane prawem pozwolenia i
decyzje, m.in. w zakresie wodnoprawnym, wprowadzania gazów i pyłów do powietrza oraz wytwarzania odpadów.
Firma AC S.A. ponosi opłaty za korzystanie ze środowiska, a także współpracuje z organizacją odzysku. W 2021
roku nie spowodowano bezpośredniej uciążliwości dla lokalnej społeczności.
Spółka prowadzi działania, zmierzające do optymalizacji i minimalizacji oddziaływania na środowisko. Działania
związane z obszarem ochrony środowiska opisane są w procedurze „Zarządzanie Środowiskowe”. W tym celu
dokonuje identyfikacji aspektów środowiskowych, które umieszczone są w arkuszu „RAŚ- Rejestr aspektów
środowiskowych”. Dodatkowo posiada „PMP- Plan monitorowania i pomiarów OŚ”.
Maszyny i urządzenia ulegają stałej modernizacji. Kluczowym kryterium wyboru nowych urządzeń i maszyn jest ich
energooszczędność i innowacyjność.
Cele środowiskowe Spółki wyznaczone na rok 2022:
1. Redukcja uciążliwości środowiskowej opakowań wprowadzonych na rynek (np. rezygnacja z
lakierowania).
2. Ograniczenie zużycia energii elektrycznej o 5% r/r.
3. Ograniczenie masy odpadów przemysłowych o 5% r/r na wydziale Tworzyw Sztucznych.
4. Ograniczenie zużycia papieru o 5% poprzez dalsze procesy cyfryzacji.
6.3.1. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: surowce i minerały [E1]
Spółka dba o racjonalne wykorzystywanie surowców i materiałów niezbędnych do prawidłowego przebiegu procesu
produkcyjnego oraz wytworzenia gotowego produktu. Działania te realizowane są na wszystkich etapach,
zaczynając od projektowania produktu do utylizacji odpadów produkcyjnych.
AC S.A. zwraca uwagę na to, aby kupowane surowce i materiały miały sprawdzone pochodzenie, jakość i zgodność
z wymaganiami prawnymi i środowiskowymi. W tym celu stosowane są procedury i instrukcje dotyczące Zakupów
i zaopatrzenia, Zatwierdzania i oceny dostawców, Zakupu dóbr i usług, Zatwierdzania podwykonawców usług
zlecanych na zewnątrz.
Efektywne korzystanie z surowców i materiałów oraz racjonalna gospodarka odpadami to jedne z celów polityki
środowiskowej Spółki. Racjonalne korzystanie rozpoczyna się już na etapie doboru materiałów i ich zakupu.
Realizujemy swoje projekty z użyciem wysokiej jakości materiałów i surowców, tak by ograniczyć do minimum
ryzyko wystąpienia wad (poziomu reklamacji i związanych z tym kosztów). Materiały i surowce pozyskiwane są z
legalnych źródeł, w oparciu o ocenę dostawców i oferowanych produktów. Kryterium wyboru stanowią między
innymi posiadane certyfikaty jakości.
Transport, przechowywanie, pakowanie i dostarczanie materiałów oraz surowców, wykonywane jest w sposób
zapobiegający ich uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie właściwości. Racjonalne korzystanie z surowców i
materiałów realizowane jest przy pomocy następujących procedur Systemu Zarządzania: Proces zakupów oraz
Zakup dóbr i usług pośrednich. Procedura wskazuje podmioty odpowiedzialne za wybór dostawcy, jego ocenę,
kryteria w oparciu o które jest ona dokonywana, opracowanie zapotrzebowania materiałowego i sam proces
realizacji zamówień. Zgodnie z tą procedurą, na podstawie dotychczasowej współpracy, audytów, oceny próbek
dokonywana jest kwalifikacja dostawcy. Na podstawie pozyskanych informacji następuje wybór dostawcy.
Rezygnacja z towarów dostawcy następuje między innymi w przypadku niespełnienia przez dostawcę wymagań w
zakresie specyfikacji zamawianych towarów, czy kwestii jakościowych (braku dokumentów potwierdzających
jakość dostarczanego towaru - atestów, świadectw jakości, deklaracji zgodności, protokołów badań, spełnienia
wymagań BHP i ochrony środowiska).
Ponadto regularnie monitorujemy procesy dotyczące zużycia materiałów. W razie konieczności podejmujemy
działania korygujące i naprawcze.
Zużycie materiałów według rodzaju podaje tabela w pkt. 2.2 niniejszego Sprawozdania Zarządu.
Największe zapotrzebowanie na materiały produkcyjne (ilości):
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
54
Wyszczególnienie 2019 r. 2020 r.
2021 r. 2022 r.
JM
Elementy elektroniczne (procesory, układy scalone,
diody, kondensatory, tranzystory, rezystory, warystory,
termistory, kwarce, przekaźniki)
390
161
141,92
187,1
mln szt.
Płytki PCB
1,9
1,9
1,5 2,02
mln szt.
Przewody/kable
48 065
37 052
42 363 43 580
km
PCV
–
polichlorek winylu
145 205
113
933
121 571 128 463
kg
PA - poliamid
89 030
66 394
43 110 57 006
kg
Pręty mosiężne
45 915
40 018
49 002 50 634
kg
Pręty stalowe nierdzewne
55 050
135 216
104 304 166 664
kg
Pręty aluminiowe
20 005
9 246
14 121 25 808
kg
PBT - politereftalan butylenu
19 059
29 476
24 912 33 602
kg
Pręty stalowe
11 201
14 64
3
9 929 18 646
kg
Stal
9 987
15 585
25 048 34 491
kg
ABS (kopolimer: akrylo - butylo - styren)
7 689
15 285
7 910 4 691
kg
PPS - polisiarczek fenylenu
10 463
12 366
7 425 7 925
kg
Taśmy mosiężne
0
3 053
8 568 39 820
kg
Kauczuk (płyta gumowa)
8 839
9 161
11 455 10 741
kg
Lakier
631
271
275 1 705
l
Miedź
3 986
20 393
20 565 27 794
kg
PC - poliwęglan
1 800
766
888 187
kg
PE - polietylen
2 343
843
1 378 1 423
kg
POM - policetal
1 208
1 211
696 1 098
kg
PP
-
polipropylen
1 510
1 753
811 1 351
kg
Spoiwo, Cyna
2 199
1
762,21
809 986,46
kg
Topnik
1 300
1
910
170 195
l
6.3.2. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: paliwa i energia [E2]
Energia elektryczna wykorzystywana jest głównie do zasilania pracy maszyn i urządzeń oraz do oświetlania hal
produkcyjnych i pomieszczeń biurowych. W zakładzie sukcesywnie dokonuje się wymiany oświetlenia na bardziej
energooszczędne – lampy LED, w wyniku czego obecnie 98% oświetlenia w Spółce jest oświetleniem LED.
Samochody służbowe posiadają zamontowaną instalację gazową.
W AC S.A. linie produkcyjne są modernizowane poprzez stopniowe wdrażanie automatyzacji. Tego typu
rozwiązanie ułatwia pracę operatorom lecz jest bardziej energochłonne w stosunku do pracy manualnej. Przy
wyborze nowych maszyn kierujemy się parametrami technicznymi i energooszczędnością. Dotyczy to np.
wtryskarek tworzyw sztucznych, które zużywają bardzo dużo energii elektrycznej.
Spółka prowadzi działalność produkcyjną, a różnorodność produkowanych wyrobów jest bardzo duża. Z tego
powodu nie ma możliwości przedstawienia wskaźników dotyczących zużycia energii na jednostkę produktu, podjęto
więc decyzję o podaniu wskaźnika zużycia energii w odniesieniu do przychodów Spółki.
Zużycie energii i paliw:
Obszar
monitorowania
2019
Zużycie/
mln zł
przychodu
2020
Zużycie/
mln zł
przychodu
2021
Zużycie/
mln zł
przychodu
2022
Zużycie/
mln zł
przychodu
Zużycie energii
elektrycznej (kWh)
3 271 058
14 688
3 284 039
17 730
3 189 696
15 461
3 236 250
11 986
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
55
Obszar
monitorowania
2019
Zużycie/
mln zł
przychodu
2020
Zużycie/
mln zł
przychodu
2021
Zużycie/
mln zł
przychodu
2022
Zużycie/
mln zł
przychodu
Zużycie energii
cieplnej (GJ)
4 591,31
21
5 645
30
5 990,28
29
5 351,49
20
Zużycie oleju
opałowego (L/dm)
19 999
90
15 448
83
23 000
111
14 050
53
Zużycie paliw w samochodach służbowych – flota ok. 60 samochodów:
Rodzaj paliwa
Zużycie
2019 [l]
Zużycie/mln
zł przychodu
Zużycie
2020 [l]
Zużycie/mln
zł przychodu
Zużycie
2021 [l]
Zużycie/mln
zł przychodu
Zużycia
2022 [l]
Zużycie/mln
zł przychodu
PB 54 368
244
41 431
223
58 349
283
30 585
113
Gaz LPG 76 703
344
79 852
431
88 082
427
85 992
318
Olej napędowy 8 780
39
9 626
51
9 838
48
5 392
20
Gaz CNG 6 918 m3
31
13 087
70
8 371
41
12 749
47
6.3.3. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: woda [E3]
Charakter prowadzonej przez Spółkę działalności nie wiąże się z istotnym zapotrzebowaniem na wodę. Woda
pobierana jest z wodociągu miejskiego eksploatowanego przez Wodociągi Białostockie sp. z o.o. w Białymstoku i
zużywana na potrzeby socjalno-bytowe pracowników, czyszczenie powierzchni zakładów. Na potrzeby
technologiczne (chłodziwo) wykorzystywana jest woda demineralizowana kupowana z zewnątrz, która krąży w
obiegu zamkniętym.
6.3.4. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: bioróżnorodność [E4]
Główny zakład Spółki przy ul. 42 Pułku Piechoty 50 zlokalizowany jest w północno – wschodniej części miasta
Białystok, w jego granicach administracyjnych, u zbiegu ulic 42 Pułku Piechoty i Dolistowskiej. Są to tereny
przemysłowo-magazynowe. W kierunku południowym, bezpośrednio za skrajem terenów zakładowych przepływa
niewielki, naturalny ciek wodny rzeka Dolistówka. W kierunku południowo-zachodnim w odległości ok. 480 m i w
kierunku północno-wschodnim w odległości ok. 390 m od granic występują tereny ogrodów działkowych. W strefie
potencjalnego oddziaływania zakładów AC S.A. nie występują obszary ochrony uzdrowiskowej, czyli tereny dla
których istnieją zaostrzone wartości dopuszczalne, dla których obiekt ten mógłby stanowić potencjalne zagrożenie.
Obiekty AC S.A. pozostają poza zasięgiem oddziaływania emisyjnego dla obszarów chronionych.
6.3.5. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: emisje do atmosfery [E5]
Głównymi źródłami emisji substancji do powietrza atmosferycznego są procesy technologiczne związane z obróbką
i precyzyjnym montażem detali elektronicznych, elementami z tworzyw sztucznych oraz użytkowania floty
samochodowej, testowania wyrobów związanych z samochodowymi instalacjami gazowymi.
Ilość gazów i pyłów dopuszczonych do wprowadzania do powietrza określono w decyzji Prezydenta Miasta
Białegostoku. W 2021r nastąpiła aktualizacja pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza z
instalacji DOS-I.6225.5.2021 z dn. 30.06.2021
Substancja emitowana do powietrza na podstawie pozwolenia DOŚ-I.6225.3.2018 z dn. 29.06.2018 r.; oraz DOS-
I.6225.5.2021 z dn. 30.06.2021:
Lp. Nazwa substancji
Wielkość emisji [kg/rok]
2021 2022
1
Akrylonitryl 1,529838
1,882287139
2
Amoniak (NH3) 0,236298
0,349837509
3
Benzo(a)piren 0,00008258
0,00005722
4
Chlorek winylu 0,72936
0,78325974
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
56
5
Cyna i jej związki (jako Sn) 45,54692
47,79210187
6
Disiarczek węgla 2,973162
4,401725358
7
Dwutlenek węgla (Ditlenek węgla CO2) 59855,0712
45 394,73
8
HFC-134a (C2H2F4) 5,625
2,985
9
Niemetanowe lotne związki organiczne (NMLZO) 584,1057251
478,5016752
10
Ołów i jego związki (jako Pb) 4,18264
4,828764023
11
Pył całkowity 1,65763
1,1448805
12
Pył PM10 1,654012
1,144579
13
Pył PM2,5 1,65163
1,1443805
14
Tlenek węgla (CO) 35,4838176
34,12594025
15
Tlenki azotu (NOx/NO2) 75,5722064
68,1963175
16
Tlenki siarki (SOx/SO2) 68,03512
51,094004
17
Wielopierścieniowe węglowodory
aromatyczne (WWA) zgłaszane jako
suma benzo(b)fluorantenu,
benzo(k)fluorantenu i
indeno(1,2,3-cd)pirenu
307,429775
352,1111044
Rok 2022 to trzeci rok w którym została przeprowadzona kalkulacja emisji gazów cieplarnianych w Spółce.
Raportowane emisje gazów cieplarnianych zostały obliczone zgodnie ze Standardem The Greenhouse Gas
Protocol Corporate Accounting and Reporting Standard w wersji „revised”.
Granice raportowanych emisji (organizational boundries) obejmują AC Spółkę Akcyjną.
Zakres raportowanych emisji (operational boundries):
Raportowane emisje obejmują zakres 1 (Scope 1, emisje bezpośrednie), jak i zakres 2 (Scope 2, emisje pośrednie
wynikające z wytwarzania kupowanej energii).
Rok bazowy i wskazanie trendów zmiany emisji w czasie:
Rok 2020 został uznany za rok bazowy (base year) dla raportowania emisji AC Spółki Akcyjnej.
Przy obliczaniu emisji wykorzystano narzędzia udostępniane przez GHG Protocol
(https://ghgprotocol.org/calculation-tools). Emisje w zakresie 2 (Scope 2, emisje pośrednie wynikające z
wytwarzania kupowanej energii) zostały obliczone według metody location-based z wykorzystaniem przeciętnego
wskaźnika intensywności emisyjnej dla energii elektrycznej udostępnianego przez Krajowy Ośrodek Bilansowania
i Zarządzania Emisjami.
Emisje gazów cieplarnianych do atmosfery (CO2, SF6, CH4, N2O, HFCs, PFCs)
Jednostka
2020
2021
2022
wskaźnik pewności danych
%
95
95
95
Scope 1
Emisje będące skutkiem zużycia paliw w
budynkach i instalacjach
tCO
2
e
41,3
61,5
37,60
Emisje
będące skutkiem zużycia paliw w
transporcie
tCO
2
e
270,86
312,14
237,94
Łącznie emisje w ramach Scope 1
tCO
2
e
312,2
373
275,54
Emisje Scope 1 na 1 mln zł przychodu
tCO
2
e
1
2
1
Scope 2
Emisje będące skutkiem zakupu energii
elektrycznej (też pary, ciepła lub chłodzenia)
tCO
2
e / MWh
3.498,5
3.388,79
3344,57
Emisje Scope 2 na 1 mln zł przychodu
tCO
2
e
18
16
12
Scope 1+2
Łącznie emisje w ramach Scope 1+2
tCO
2
e
3.801,8
3.762,49
3620,11
Emisje Scope
1+2 na 1 mln przychodu
tCO
2
e
20
18
13
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
57
6.3.6. Oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie: odpady i ścieki [E6]
W związku z eksploatacją dwóch instalacji przy ul. 42 Pułku Piechoty 50 oraz ul. Handlowej 6F uzyskano
odpowiednie pozwolenie na wytwarzanie odpadów – decyzja nr DOŚ-I.6221.8.2022 zmieniająca decyzję nr DOŚ-
I.6221.2.2018 zmienionej decyzja nr DOŚ-I.6221.3.2019 .
Firma prowadzi działalność w zakresie odpadów w oparciu o instrukcję „Postępowanie z odpadami”. Odpady
przekazywane są firmom posiadającym stosowne pozwolenia oraz wpisy do bazy danych o odpadach. Preferowani
są odbiorcy odpadów, którzy prowadzą procesy recyklingu odpadów. Odpady niebezpieczne przekazywane są do
utylizacji. Odpady komunalne zbierane są w sposób selektywny i przekazywane firmie wyznaczanej przez Urząd
Miejski.
Wydział Tworzyw Sztucznych Spółki stosuje proces ponownego wykorzystania odpadów tworzyw sztucznych w
jednym ciągu technologicznym w celu ograniczenia emisji odpadów.
Całkowita masa odpadów w podziale na niebezpieczne i inne niż niebezpieczne, z wyszczególnieniem istotnych
kategorii:
Aspekt
Wynik
2019
[Mg]
Wynik 2020
[Mg]
Wynik 2021
[Mg]
Wynik 2022
[Mg]
Odpady niebezpieczne
14,146
15,536
15,321
7,1610
Odpady inne niż
niebezpieczne
208,258
224,709
239,7167
292,1118
W wyniku działalności Spółki powstają następujące rodzaje ścieków:
- socjalno-bytowe
- deszczowe
- przemysłowe
Przyjmuje się, iż ilość ścieków socjalno-bytowych i przemysłowych wprowadzanych do kanalizacji, stanowi 100%
poboru wody.
Spółka posiada zgodę Wodociągów Białostockich na wprowadzanie ścieków do kanalizacji wraz z zaleceniami
przeprowadzania cyklicznych badań i monitorowania dopuszczalnego poziomu wymienionych substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. AC S.A. posiada pozwolenia wodnoprawne na odprowadzanie
do sieci kanalizacyjnej ścieków przemysłowych odpowiednio odnośnie lokalizacji 42 Pułku Piechoty 50 - decyzja
nr BI.ZUZ.2.421.2018.AP z dnia 25.05.2019 r. oraz Handlowa 6F – decyzja nr BI.ZUZ.2.421.409.2018.AT z dnia
22.02.2019 r. Spółka jest obecnie w procesie uzyskania aktualizacji tych pozwoleń. Ścieki opadowe z terenu
utwardzonego Zakładu są odprowadzane do rzeki Dolistówki poprzez istniejący separator, zgodnie ze stosowną
decyzją. AC S.A. posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie wód opadowych i roztopowych do rzeki
Dolistówki, którą stanowi decyzja nr BI.ZUZ.421.2.434.2018.AP z dnia 04.03.2019 r. Dokonywane są opłaty za
usługi wodne na rachunek Państwowego Gospodarstwa Wodnego - Wody Polskie.
6.3.7. Pozostałe aspekty bezpośredniego i pośredniego oddziaływania na środowisko [E7]
Spółka nie stwierdziła innych istotnych, a niewymienionych wcześniej aspektów negatywnego oddziaływania jej
działania na środowisko. W celu uniknięcia awarii środowiskowych, takich jak pożar stosuje się instrukcję -
Prowadzenie Prac Pożarowo Niebezpiecznych, a w kwestii nieodpowiedniego użycia substancji chemicznych i ich
utylizacji stosuje się – Instrukcję Postępowania z Substancjami Chemicznymi.
AC S.A. nie odnotowała dotąd awarii środowiskowych oraz zdarzeń mających wpływ na zanieczyszczenie
środowiska.
W raportowanym okresie nie toczyły się jakiekolwiek postępowania administracyjne związane z naruszeniem
przepisów ochrony środowiska.
We wszystkich wzorach umów przekazywanych dostawcom znajdują się zapisy dotyczące poszanowania
środowiska naturalnego.
6.3.8. Rozszerzona odpowiedzialność środowiskowa: produkty i usługi [E8]
Główne produkty Spółki – systemy autogaz w okresie eksploatacji wywierają pozytywny wpływ na środowisko
naturalne. Można im wręcz przypisać status produktów przyjaznych środowisku, z uwagi na ograniczenie emisji
zanieczyszczeń związanych ze spalaniem paliw. Produkty AC S.A. po wycofaniu z eksploatacji stanowią integralną
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
58
część wyposażenia pojazdu i podlegają recyklingowi w stacjach demontażu.
Przeprowadzane analizy spalania pokazują, iż jazda na LPG prowadzi do niższego zanieczyszczenia powietrza.
Według Polskiej Organizacji Gazu Płynnego LPG zmniejsza o 10 - 12% emisji CO2 w porównaniu do benzyny.
Spalanie LPG redukuje emisję tlenków azotu o 96% w porównaniu do diesla oraz o 68% w porównaniu do benzyny.
Właściwości LPG można zatem określić jako proekologiczne oraz prowadzące do poprawy jakości powietrza.
Spalanie gazu płynnego nie emituje cząstek PM 10 i PM 2,5. Zespół Doradczy ONZ ds. Zmian Klimatu (IPCC)
klasyfikuje LPG jako gaz nie powodujący efektu cieplarnianego.
CNG jest paliwem ekologicznym. Charakteryzuje się niską zawartością węgla, prostą budową paliwa - cząsteczki
metanu (CH4), przez co emisja zanieczyszczeń związanych z jego spalaniem w tym emisja cząstek stałych, które
mają zasadniczy wpływ na powstawanie smogu, a tym samym na zdrowie mieszkańców aglomeracji, ograniczona
została do minimum. Stąd CNG jest popularnym rozwiązaniem w wielu europejskich miastach i regionach o dużym
zanieczyszczeniu powietrza. Pojazdy komunikacji miejskiej zasilane CNG stanowią idealny miks ekologiczny w
połączeniu z pojazdami elektrycznymi.
Jazda na CNG powoduje niższą emisję hałasu niż paliwa konwencjonalne. Np. w Brukseli śmieciarki zasilane CNG
mają zgodę na pracę w nocy - za względu na niską emisję hałasu i smogotwórczych spalin. Oprócz znacznej
redukcji pyłów (cząstek stałych) oraz NOx, nie ma emisji SOx w całym zakresie pracy. Nie ma także potrzeby
oczyszczania czy wypalania filtra sadzy – tak jak ma to miejsce w sinikach diesla. Spalanie w silniku gazu ziemnego
skutkuje redukcją emisji CO2 o 25%, węglowodorów o prawie 90%, tlenków azotu o 50%, przy wyeliminowaniu
dymienia, czyli emisji cząstek stałych i emisji SO2.
6.3.9. Zmiana klimatu
AC S.A. jest świadoma wyzwań związanych z aspektami klimatycznymi, dlatego podejmuje starania mające na
celu uwzględnienie i zminimalizowanie negatywnego wpływu działalności Spółki na klimat, a także negatywnego
wpływu klimatu na działalność Spółki.
AC S.A. identyfikuje następujący wpływ działalności Spółki na klimat:
Bezpośredni wpływ na zmianę klimatu związany z emisją gazów cieplarnianych pochodzących
bezpośrednio z działalności produkcyjnej i operacyjnej Spółki, w szczególności ze zużycia energii cieplnej
i elektrycznej w obiektach Spółki. Spółka w miarę możliwości podejmuje aktywności mające na celu
usprawnienie procesów produkcyjnych pod względem zużycia energii elektrycznej i cieplnej wdrażając
maszyny i urządzenia energooszczędne oraz odpowiednie technologie.
Pośredni wpływ na zmianę klimatu związany z produkcją i sprzedażą instalacji LPG/CNG do pojazdów,
których użycie przez klientów jako alternatywnego systemu napędu wykorzystującego LPG/CNG
przyczynia się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych. Pośredni wpływ Spółki na klimat ma w opinii
AC S.A. większą wagę niż wpływ bezpośredni, chociażby z powodu powszechności i długiego okresu
stosowania produktów Spółki. AC S.A. stale dąży do doskonalenia swoich produktów, tak aby umożliwiały
one w jeszcze większym stopniu ograniczenie emisji gazów cieplarnianych.
Aspekty klimatyczne mogą mieć pośredni wpływ na działalność AC S.A.:
Zmiany klimatyczne mogą spowodować problemy z dostępnością wykorzystywanych przez Spółkę
surowców, materiałów i komponentów, jak też nieprawidłowości w działalności dostawców i procesów
logistycznych. Spółka stale poszukuje nowych rozwiązań, które umożliwiłyby efektywniejsze
wykorzystywanie surowców i materiałów.
Zmiany przepisów prawa związane z przystosowaniem do zmian klimatycznych oddziałują w szerokim
spektrum na działanie Spółki, w szczególności w zakresie działalności produkcyjnej i operacyjnej, czy też
raportowania zmian klimatycznych. Zmiany te oddziałują również na działalność podmiotów zewnętrznych
z którymi Spółka współpracuje. AC S.A. stale kontroluje pojawiające się zmiany i nowości legislacyjne
dotyczące dostosowania działalności Spółki do zmian klimatycznych oraz wdraża odpowiednie
rozwiązania dostosowujące.
Zmiany klimatyczne już obecnie rzutują na preferencje klientów, a w dłuższej perspektywie tendencje
wyboru przez klientów produktów, które będą ograniczały emisje gazów cieplarnianych, a tym samym
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
59
szkodliwy wpływ na klimat i środowisko mogą się nasilać. Spółka ciągle prowadzi działania badawczo
rozwojowe mające na celu dostosowanie produktów Spółki do nowych oczekiwań klientów związanych z
ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych.
6.4. Obszar społeczny i pracowniczy (S)
6.4.1. Korzystanie z pomocy publicznej i zlecenia publiczne [S1]
W 2022 roku firma AC S.A. korzystała z pomocy publicznej w zakresie:
- Rozwoju i edukacji: pomoc de minimis w ramach BUR w kwocie 46.320 zł. Dzięki dofinansowaniom udało się
wzmocnić kompetencje pracowników w obszarze Pionu Badań i Rozwoju, Pionu Produkcji, Pionu Handlowego,
Pionu Administracji, Warsztatu Samochodowego, EMCC. Nabyte kompetencje pozwoliły pracownikom
zaktualizować wiedzę o przepisach, działać bardziej innowacyjnie oraz podwyższać swoje kwalifikacje w zakresie
umiejętności technicznych.
- Organizacji praktyk i staży: pomoc publiczna w ramach projektów unijnych w kwocie 4 803 zł. Wsparcie pozwoliło
sprawdzić kompetencje młodych kandydatów do pracy, a w dalszej perspektywie zorganizować miejsca pracy dla
wybranych osób.
Dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych w kwocie 418 700 zł w 2022 r. oraz w kwocie 441 000 zł w 2021 r.
W ramach tzw. Tarczy antykryzysowej (Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych
z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi
sytuacji kryzysowych z późniejszymi zmianami) Spółka wystąpiła do Wojewódzkiego Urzędu Pracy z wnioskiem o
wsparcie dla przedsiębiorców na ochronę miejsc pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych. W 2021 r. Spółka otrzymała z tego tytułu 245,1 tys. zł, a w 2020 r. 3.753 tys. zł.
Ulga w podatku dochodowym na działalność badawczo-rozwojową za 2022 wynosiła 2 574 tys. zł, a za 2021 r.
wynosiła 1 418 tys. zł.
Wpływy z dotacji unijnych na wsparcie działalności badawczo – rozwojowej w 2022 wyniosły 492 tys. zł, a w 2021
r. wyniosły 3.096 tys. zł.
W raportowanym okresie Spółka nie osiągała przychodów pochodzących z zamówień publicznych.
6.4.2. Poziom zatrudnienia i poziom wynagrodzeń [S2]
Firma AC S.A. jest jednym z największym pracodawców w regionie. Stosuje politykę zatrudnienia, której
podstawowym przesłaniem jest zatrudnianie osób odpowiednio wykwalifikowanych i doświadczonych do
proponowanych przez firmę stanowisk pracy. Z biznesowego i społecznego punktu widzenia na zatrudnienie nie
mają wpływu płeć, wiek, pełnosprawność, religia, narodowość. W Spółce zatrudnione są zarówno kobiety jak i
mężczyźni na wszystkich szczeblach stanowisk podległych i zarządczych. Zatrudnione są młode osoby oraz
pracownicy w wieku przedemerytalnym, emeryci, osoby niepełnosprawne, obcokrajowcy.
Zagadnienia związane z zatrudnieniem pracowników, ich rozwojem, budowanie zaangażowania i dbanie o wysoki
poziom satysfakcji i motywacji pracowników oraz tworzeniem bezpiecznego środowiska pracy są w opinii Spółki
kluczowe dla długotrwałego i zrównoważonego rozwoju AC S.A.
Polityka Spółki w obszarze pracowniczym opiera się o dobrą praktykę i doświadczenie, a także wyznacza
podstawowe zasady stosowane w relacjach z pracownikami oraz cele do osiągnięcia w ramach strategii rozwoju
spółki.
Podstawowe zasady określane przez politykę to:
- Zapewnienie przyjaznego i bezpiecznego miejsca pracy;
- Tworzenie możliwości rozwoju pracownikom poprzez system szkoleń i awansów wewnętrznych;
- Stosowanie zasady równości szans bez względu na wiek, płeć, wykształcenie, narodowość, religię, poglądy
polityczne;
- Równość wynagrodzenia dla osób zatrudnionych na takich samych stanowiskach;
- Etyczne i sprawiedliwe traktowanie osób niepełnosprawnych oraz młodych rodziców;
- Zapewnienie wolności zrzeszania się, prowadzenie stałego dwustronnego dialogu z pracownikami, działanie
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
60
w duchu idei współodpowiedzialności obu stron za kondycję firmy;
- Zaangażowanie społeczne;
- Rekrutacja najlepszych kandydatów z uwzględnieniem ich kompetencji;
- Realizowanie celów biznesowych w zgodzie z ochroną środowiska, promocja działań oraz postaw
ekologicznych.
Polityka pracownicza Spółki jest realizowana przy pomocy procedur i standardów szczegółowych, tj.:
- Regulaminu Pracy, Regulaminu ZFŚS, Regulaminu Wynagradzania;
- Zintegrowanego Systemu Zarządzania;
- Kodeksu Etyki;
- Karty Różnorodności;
- Polityki AC S.A. w zakresie przeciwdziałania mobbingowi oraz molestowaniu seksualnemu;
- Regulaminu dofinansowania kosztów podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników AC S.A.;
- Systemu Ścieżek Kariery;
- Regulaminu dotyczącego zasad i trybu postępowania w sprawach związanych z zapewnieniem przestrzegania
obowiązku zachowania trzeźwości na terenie zakładu pracy AC S.A.;
- Zarządzenia w sprawie szkolenia BHP i ppoż,
- Polityki Bezpieczeństwa Systemu Teleinformatycznego w AC S.A.
Zatrudnienie w podziale na płeć, wiek, typ umowy o pracę
[w przeliczeniu na pełne etaty, na koniec okresu]
202
1
202
2
umowa na
czas
nieokreślony
umowa na
czas
określony
łącznie %
umowa na
czas
nieokreślony
umowa na
czas
określony
łącznie %
kobiety
285
65
350
48,8%
268
129
397
52 %
do 30 l.
34
14
48
6,7%
31
32
63
8,2%
30
-
40 l.
80
25
105
14,6%
81
42
123
16,1%
40
-
50 l.
88
11
99
13,8%
83
29
112
14,7%
po. 50 l.
83
15
98
13,7%
73
26
99
13%
mężczyźni
297
70
367
51,2%
280
86
366
48%
do 30 l.
58
35
93
13%
51
37
88
11,6%
30
-
40 l.
93
14
107
14,9%
86
20
106
13,9%
40
-
50 l.
94
12
106
14,8%
93
18
111
14,5%
po. 50 l.
52
9
61
8,5%
49
12
61
8%
łącznie
582
135
717
100%
548
215
763
100%
do 30 l.
92
49
141
19,7%
83
68
151
19,8%
30
-
40 l.
173
39
212
29,5%
167
62
229
30%
40
-
50 l.
182
23
205
28,6%
176
47
223
29,2%
po. 50 l.
135
24
159
22,2%
122
38
160
21%
W trakcie 2022 r. liczba pracowników zwiększyła się o 46 osób, przy czym zatrudnionych zostało 209 nowych osób,
a 163 osoby odeszły z pracy (głównie rotacja dotyczyła stanowisk produkcyjnych).
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
61
202
1
202
2
pracownicy
nowo
zatrudnieni
pracownicy,
którzy
odeszli
bilans
pracownicy
nowo
zatrudnieni
pracownicy,
którzy
odeszli
bilans
Kobiety
66
58
8
125
78
47
do 30 l.
18
21
-
3
36
17
19
30
-
40 l.
24
19
5
42
27
15
40-50 l. 16
6
10
31
18
13
po. 50 l.
8
12
-
4
16
16
0
mężczyźni
76
77
-
1
84
85
-
1
do 30 l.
41
37
4
39
45
-
6
30
-
40 l.
15
26
-
11
21
22
-
1
40
-
50 l.
13
7
6
18
13
5
po. 50 l. 7
7
0
6
5
1
Łącznie
142
135
7
209
163
46
do 30 l.
59
58
1
75
62
13
30
-
40 l.
39
45
-
6
63
49
14
40
-
50 l.
29
13
16
49
31
18
po. 50 l. 15
19
-4
22
21
1
Zatrudnienie w podziale na kategorie zaszeregowania
[w przeliczeniu na pełne etaty, na koniec okresu; podana jest liczba pracowników danej grupy]
Przeciętne wynagrodzenie pracowników w poszczególnych kategoriach zaszeregowania
(bez osób zatrudnionych w oparciu o umowy cywilnoprawne, kontrakty – w tym bez Zarządu, których
wynagrodzenie przedstawia nota 54 do Sprawozdania finansowego)
[w zł]
202
1
202
2
wyższa kadra
kierownicza
specjaliści
pozostali
pracownicy
łącznie
wyższa kadra
kierownicza
specjaliści
pozostali
pracownicy
Łącznie
Kobiety
7
96
247
350
9
92
296
397
do 30 l.
0
15
32
47
0
15
48
63
30
-
40 l.
1
43
62
106
3
39
81
123
40
-
50 l.
3
23
73
99
3
22
87
112
po. 50 l.
3
15
80
98
3
16
80
99
Mężczyźni
39
191
137
367
37
176
153
366
do 30 l.
2
47
44
93
1
47
40
88
30
-
40 l.
11
68
27
106
9
61
36
106
40
-
50 l.
21
51
34
106
21
50
40
111
po. 50 l.
5
25
32
62
6
18
37
61
Łącznie
46
287
384
717
46
268
449
763
do 30 l.
2
62
76
140
1
62
88
151
30
-
40 l.
12
111
89
212
12
100
117
229
40
-
50 l.
24
74
107
205
24
72
127
223
po. 50 l.
8
40
112
160
9
34
117
160
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
62
202
1
202
2
kobiety mężczyźni kobiety Mężczyźni
wyższa kadra
kierownicza
przeciętne wynagrodzenie 8 505 9 193 9 999 11 051
stosunek przeciętnego
wynagrodzenia k/m
0,925 0,905
specjaliści
przeciętne wynagrodzenie
4
359
5
462
5
130
6
249
stosunek przeciętnego
wynagrodzenia k/m
0,798 0,821
pozostali
pracownicy
przeciętne wynagrodzenie 3 331 3 414 3 556 3 753
stosunek przeciętnego
wynagrodzenia k/m
0,976 0,948
Ogółem
przeciętne wynagrodzenie
3
716
4
066
4
066
5
742
stosunek przeciętnego
wynagrodzenia k/m
0,726 0,708
przeciętne wynagrodzenie
bez względu na płeć
4 426 4 861
Różnica w wysokości wynagrodzenia kobiet oraz mężczyzn wynika z zajmowanych stanowisk przez powyższe
grupy pracowników. W przypadku kobiet, w większości zatrudnione są one na stanowiskach administracyjnych i
typowo produkcyjnych, natomiast mężczyźni w znacznej mierze zajmują stanowiska specjalistyczne i kierownicze
(programiści, konstruktorzy, informatycy, operatorzy CNC, mechanicy), które to stanowiska wynagradzane są
znacznie wyżej, niż stanowiska produkcyjne (70% kobiet). Porównując natomiast stanowiska tożsame zajmowane
przez kobiety i mężczyzn – w przypadku ich wynagrodzeń nie odnotowuje się istotnych różnic.
W związku z wysokim wskaźnikiem zatrudnienia osób niepełnosprawnych pracodawca jest zwolniony z
dokonywania miesięcznych wpłat na PFRON.
Na koniec 2022 r. w Spółce zatrudnione były 72 osoby niepełnosprawne (co stanowiło 9,44% ogółu pracowników),
a na koniec 2021 r. takich osób było 71 (co stanowiło 9,91% ogółu pracowników).
Umowy cywilnoprawne
Umowy cywilnoprawne są stosowane w firmie AC S.A. stosunkowo rzadko, przeważnie przy okazji doraźnej
współpracy z zewnętrznymi ekspertami opracowującymi dla spółki analizy, realizującymi szkolenia,
współpracującymi przy organizacji eventów promocyjnych oraz pracowniczych. Umowy cywilnoprawne niekiedy
zawierane są również ze studentami (np. na podstawie umowy o praktykę absolwencką), którzy w okresie studiów
nie są w stanie podjąć współpracy w pełnym zakresie. Jednak zgodnie z polityką obowiązującą w AC S.A., w
obszarze pracowniczym, nie stosuje się umów cywilnoprawnych w sytuacjach, gdy miałyby one zastępować de
facto umowy o pracę. Na koniec 2022 r. w oparciu o umowy zlecenia/o dzieło/kontrakty pracowało 10 osób, na
koniec 2021 r. było to 8 osób.
Ilość osób zatrudnionych w ramach outsourcingu na koniec 2022 r, wyniosła 8 osób, natomiast w 2021 r. były to 2
osoby.
Liczba oraz przeciętne wynagrodzenie obcokrajowców świadczących pracę na rzecz pracodawcy i pod jego
nadzorem (niezależnie, czy są pracownikami własnymi, czy podmiotów trzecich, którym zlecana jest praca),
pochodzących z krajów znajdujących się w gorszej od Polski sytuacji ekonomicznej lub z krajów, w których
uprawdopodobnione jest łamanie praw człowieka (wg kraju pochodzenia): w 2022 r. zatrudnialiśmy 38 osób z
Ukrainy, 19 osób z Białorusi, 2 osoby z Rosji oraz 1 osobę z Tunezji. Przeciętne wynagrodzenie tych osób nie
odbiega od wynagrodzenia oferowanego pozostałym pracownikom Spółki. Natomiast w 2021 r. zatrudniliśmy 8
osób z Białorusi oraz 1 osobę z Rosji. Przeciętne wynagrodzenie tych osób nie odbiegało od wynagrodzeń
oferowanych pozostałym pracownikom zatrudnionym w AC S.A.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
63
Firma oferuje zróżnicowany pakiet benefitów:
- prywatna opieka medyczna;
- dofinasowanie do urlopów;
- niskooprocentowane pożyczki;
- zniżki na firmowe produkty i usługi;
- możliwość pracy zdalnej;
- pomoc finansowa dla osób znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej;
- zapomoga pieniężna lub rzeczowa udzielona w wypadkach losowych;
- dofinansowanie do okularów dla pracowników;
- finansowanie nauki języków obcych i szkoleń;
- różnego rodzaju przedsięwzięcia o charakterze socjalnym: świąteczne bony, imprezy integracyjne;
- dodatkowe ubezpieczenie grupowe na życie dla pracownika i jego rodziny;
- ubezpieczenie pracowników od następstw nieszczęśliwych wypadków za granicą podczas delegacji;
- możliwość udziału w eventach CSR;
- bezpłatne porady prawne;
- premiowany program poleceń;
- premiowana Giełda Pomysłów.
6.4.3. Relacje ze stroną pracowniczą i wolność zrzeszania [S3]
Władze Spółki dbają o otwartość w relacjach z pracownikami. Firma AC S.A. dba o konstruktywny dialog ze
środowiskiem wewnątrz oraz na zewnątrz organizacji.
W Spółce nie funkcjonują związki zawodowe. W 2022 roku ani we wcześniejszych latach nie zarejestrowano ani
jednego przypadku wszczętych sporów zbiorowych między pracownikami oraz pracodawcą.
Pracownicy Spółki mają możliwość zgłaszania przypadków dyskryminacji swoim przełożonym, przełożonym
wyższego szczebla, pracownikom działu Personalnego lub Działu Prawnego. W firmie funkcjonuje procedura
zgłaszania skarg oraz nieprawidłowości z obszaru praktyk zatrudnienia, warunków pracy, itd. procedura wynika z
polityki przeciwdziałania mobbingowi oraz molestowaniu seksualnemu, która została uchwalona w firmie w 2011
roku. Nieprawidłowości i skargi można też zgłaszać anonimowo do specjalnie wyznaczonej zabezpieczonej
skrzynki lub na specjalnie utworzony adres mailowy. Dostęp do obydwu kanałów zgłaszania skarg i wniosków
posiada wyłącznie Pełnomocnik Zarządu ds. Przeciwdziałania Mobbingowi. Działania polegające na dyskryminacji,
molestowaniu, mobbingu nie są w Spółce akceptowane i podlegają indywidualnej analizie. Osoby dopuszczające
się wymienionych zachowań (po potwierdzeniu ich zaistnienia), podlegać będą działaniom dyscyplinarnym, a firma
zrobi wszystko w celu wyjaśnienia zdarzenia oraz przeciwdziałaniu ich ponownemu zaistnieniu.
Do reprezentowania interesów pracowników wobec pracodawcy powołani zostali przedstawiciele pracowników w
celu dokonywania w imieniu pracowników uzgodnień lub konsultacji w sprawach, w których są one wymagane
przepisami prawa. Interesy pracowników reprezentują również przełożeni i Dyrektor Personalny.
W odpowiedzi na oczekiwanie pracowników, wprowadziliśmy mail hr@ac.com.pl, z którego wysyłane są różnego
rodzaju komunikaty dla pracowników. Od kilku lat dużą popularnością cieszy się wewnętrzna sieć informacyjna, w
której pojawiają się najbardziej istotne kwestie dla pracowników, informacje z życia firmy, zmiany organizacyjne
oraz plany na przyszłość. Jest to skuteczny kanał komunikacyjny głownie dla pracowników administracyjnych,
którzy posiadają dostęp do komputerów. Wszelkie bieżące komunikaty dla pracowników produkcyjnych są
przekazywane poprzez tablice informacyjne oraz w postaci komunikatów przez bezpośrednich przełożonych. Na
każdym wydziale produkcyjnym znajdują się również komputery, dzięki czemu także i pracownicy produkcyjni mogą
zapoznać się z informacjami publikowanymi w wewnętrznej sieci informacyjnej Spółki.
6.4.4. Bezpieczeństwo i higiena pracy [S4]
Firma AC S.A. realizuje politykę zmierzającą do zapewnienia maksymalnie bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego. Działania Spółki w dziedzinie BHP i ppoż opierają się na przepisach
ogólnokrajowych i UE oraz na przepisach wewnątrzzakładowych.
Realizacja przepisów prawa z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy to podstawowe zadanie wynikające z polityki
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
64
firmy. Wdrażanie zasad i przepisów spoczywa na Zarządzie Spółki oraz Służbie BHP.
Chcąc zapewnić optymalne warunki pod kątem BHP i ppoż AC S.A. organizuje zgodne z przepisami prawa warunki
pracy, tworzy dokumenty i instrukcje bezpieczeństwa, ocenia ryzyko zawodowe, wyposaża pracowników w odzież,
obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej, organizuje szkolenia z zakresu BHP i ppoż, monitoruje warunki
pracy i przestrzeganie przepisów, prowadzi postepowania wypadkowe, współpracuje z lekarzem medycyny pracy
w ramach badań profilaktycznych i Komisji BHP, współpracuje z przedstawicielem pracowników, Państwową
Inspekcją Pracy, Państwową Inspekcją Sanitarną oraz Państwową Strażą Pożarną. Spółka posiada również
System Sygnalizacji Pożaru.
Pracownicy i współpracownicy Spółki przed dopuszczeniem do pracy odbywają obowiązkowe szkolenia wstępne
z zakresu BHP. W ramach szkolenia wstępnego BHP każdy pracownik i współpracownik Spółki jest zapoznawany
z oceną ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz Instrukcją Bezpieczeństwa Pożarowego.
Szkolenia BHP dla pracowników Spółki są okresowo powtarzane zgodnie z wymaganiami prawnymi.
W oparciu o przepisy oraz zgodnie z potrzebami Spółka wypracowała schematy działań w zakresie:
- przeprowadzania regularnych przeglądów ryzyk obszaru BHP występujących w zakładzie pracy,
- opracowania, wdrożenia i kontrolowania efektywności rozwiązań zaradczych,
- zapewnienia planów reagowania na incydenty związane z obszarem BHP,
- utrzymywania odpowiedniego poziomu wiedzy wśród pracowników i kadry zarządzającej,
- analizowania i zapewniania zgodności z wymaganymi przepisami oraz standardami,
- aktualizowania obligatoryjnych i dobrowolnych licencji i pozwoleń,
- wykazywania starań ukierunkowanych na zapewnienie dbałości o obszar BHP w łańcuchu dostaw,
- umożliwienia i wspierania zewnętrznych przeglądów i inspekcji dotyczących BHP,
- ujmowania podstawowych informacji dotyczących obszaru BHP w okresowych raportach i sprawozdaniach,
- ciągłego doskonalenia rozwiązań z zakresu BHP.
W 2022 r. spadła liczba wypadków przy pracy w stosunku do roku poprzedniego z 10 do 7. Wszystkie wypadki były
jednak wypadkami lekkimi. Nie zdarzył się żaden wypadek ciężki ani śmiertelny. Przyczyną wypadków były głównie
nieuwaga, pośpiech, zaskoczenie niespodziewanym zdarzeniem. Rodzaj urazu: stłuczenia, skręcenia, rany otwarte
i złamania w obrębie kończyn górnych i dolnych, skaleczenia i bóle głowy, oka. Łączna liczba dni niezdolności do
pracy wśród pracowników spowodowanej wypadkami – 293 dni.
Nie odnotowano zachorowań na choroby zawodowe.
W związku z trwaniem epidemii SARS-CoV-2 na początku 2022 r. oraz ryzykiem zachorowania pracowników na
COVID-19 w AC S.A. obowiązywały procedury mające zminimalizować ryzyko pojawienia się przypadków COVID-
19 w przedsiębiorstwie. Pracodawca w trakcie trwania epidemii zapewnił pracownikom maseczki jednorazowe,
płyny dezynfekujące, rękawice jednorazowe oraz punkty pomiaru temperatury. Odbyły się tematyczne szkolenia,
instruktaże. Wywieszono plakaty informacyjne. W odniesieniu do pracowników biurowych wprowadzono pracę
zdalną, hybrydową na okres trwania epidemii. Ograniczono kontakty bezpośrednie pracowników z różnych
wydziałów. Skrócono czas pracy poszczególnych zmian aby pracownicy kończący zmianę lub ją rozpoczynający
nie spotykali się przy wejściu do firmy lub w szatni. Dostosowano stołówkę, palarnie, szatnie i toalety do restrykcji
związanych z pandemią.
W AC S. A. nie ma pracowników pracujących w warunkach przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń
(NDS) lub najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN). W Spółce nie ma stanowisk pracy, na których poziom
ocenionego ryzyka zawodowego jest nieakceptowalnie wysoki (tj. konieczne są działania mające na celu
zmniejszenie poziomu ryzyka).
W celu prowadzenia we właściwy sposób polityki bezpieczeństwa AC S.A. stosuje następujące rozwiązania
proceduralne:
- utrzymywanie i aktualizowanie listy wymagań prawnych (np. Kodeksu pracy, Ustawy o ochronie
przeciwpożarowej, odpowiednich rozporządzeń ministra pracy i polityki społecznej, ministra zdrowia i opieki
społecznej, innych rozporządzeń i regulacji),
- narzędzie analityczne w postaci kwestionariusza służące do identyfikacji i oceny szerokiego spektrum
zagrożeń oraz stosowanych wobec nich środków zaradczych. Ocenie podlegają:
o obecność i aktualność procedur oraz dokumentacji odnoszącej się do obszaru BHP,
o zapewnienie adekwatnego poziomu ochrony przeciwpożarowej,
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
65
o zapewnienie adekwatnych środków pierwszej pomocy, zapewnienie pracownikom środków ochrony
indywidualnej,
o zapewnienie ochrony młodym i przyszłym matkom,
o zapewnienie dostępu do toalet, wody pitnej i sanitarnych warunków przechowywania żywności,
o poziom wiedzy pracowników w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom i znajomości procedur,
o systemowe rozstrzygnięcia związane z wszelkimi innymi obszarami zagrożeń specyficznych dla danej
działalności,
o opracowanie oraz wykorzystywanie listy wskaźników ilościowych i jakościowych, agregujących informacje
dotyczące obszaru BHP,
o formalne przypisanie odpowiedzialności za kwestie związane z BHP konkretnej osobie lub grupie osób.
Istotne ryzyka w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy:
Rodzaj ryzyka
Strategia
Wskaźnik
Sposób zarządzania ryzykami
Wypadki przy pracy
Wypadki lekkie
Wypadki ciężkie
Wypadki zbiorowe
Wypadki śmiertelne
Długoterminowa
Długoterminowa
Długoterminowa
Długoterminowa
7
0
0
0
Działania profilaktyczne tj.: szkolenia
bhp i ppoż., instruktaż stanowiskowy,
ocena ryzyka zawodowego, kontrola
stanowisk pracy, wyposażenie
pracowników w ubrania, obuwie
robocze i środki ochrony indywidualnej,
instrukcje bhp, badania środowiska
pracy, modyfikacja parku
maszynowego, właściwa organizacja
pracy, zapewnienie warunków
higienicznych i sanitarnych.
Choroby zawodowe
Choroby
zawodowe
Długoterminowa
0
Działania profilaktyczne tj.: badania
lekarskie, badania środowiska pracy,
właściwa organizacja pracy,
wyposażenie pracowników w ubrania,
obuwie i środki ochrony indywidualnej
oraz zbiorowej, aktualizacja oceny
ryzyka zawodowego, szkolenia i
instruktaże.
Nieświadomość z
zakresu zagadnień
BHP i PPOŻ
Szkolenia
wstępne
Długoterminowa
wszyscy
nowo-
zatrudnieni
Szkolenie dla każdej osoby
nowozatrudnionej przed
dopuszczeniem do pracy z wydaniem
zaświadczeń o przebytym szkoleniu.
Szkolenia
okresowe
Długoterminowa
17
osób
Szkolenia co 2
-
3 lata dla pracowników
na stanowiskach robotniczych, co 5 lat
dla kierujących pracownikami i na
stanowiskach inżynieryjno-
technicznych, co 6 lat na stanowiskach
biurowo-administracyjnych. Szkolenia
zakończone sprawdzeniem stopnia
przyswojenia przekazywanych
informacji oraz wydaniem
zaświadczenia. W związku z pandemią
SARS-CoV-2 ograniczono szkolenia
okresowe pracowników na
stanowiskach robotniczych, które nie
mogły się odbyć on-line.
Instruktaż
stanowiskowy
Długoterminowa
wszyscy
nowo-
zatrudnieni
i po zmianie
stanowiska
Instruktaż osób nowozatrudnionych
przed dopuszczeniem do pracy oraz
instruktaż dla osób, którzy przeszli na
nowe stanowisko pracy z wydaniem
dokumentu poświadczającego przebyty
instruktaż.
Instrukcje bhp,
dokumentacja
stanowiskowa
Długoterminowa
na każdym
stanowisku
pracy
Instrukcje bhp, instrukcje obsługi
maszyn i urządzeń, oceny ryzyka
zawodowego, karty charakterystyki
substancji chemicznych wywieszone na
stanowiskach pracy bądź
przechowywane w miejscach
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
66
Rodzaj ryzyka
Strategia
Wskaźnik
Sposób zarządzania ryzykami
dostępnych dla pracowników. Osoby
nowozatrudnione poświadczają
własnoręcznym podpisem zapoznanie
się z tymi dokumentami.
Pożar, wybuch
Pożar, wybuch
Długoterminowa
0
Wyposażenie zakładu w sprzęt i
zabezpieczenia PPOŻ., szkolenia
pracowników, instruktaże i ćwiczenia,
współpraca z jednostkami straży
pożarnej, konserwacja i serwis sprzętu,
procedury na wypadek pożaru i
wybuchu, okresowe pomiary
elektryczne, opracowanie dokumentu
zabezpieczenia przed wybuchem.
Przekroczenie
dopuszczalnych
norm czynników
szkodliwych na
stanowiskach pracy
Hałas
Długoterminowa
Bez
przekroczeń
Pomiary hałasu na
stanowiskach pracy,
środki ochrony indywidualnej, rotacja
pracowników, skrócenie czasu pracy.
Czynniki chemiczne
Długoterminowa
Bez
przekroczeń
Pomiary czynników chemicznych na
stanowiskach pracy, środki ochrony
indywidualnej, rotacja pracowników,
skracanie czasu pracy.
Oświetlenie
Długoterminowa
Bez
przekroczeń
Pomiary natężenia oświetlenia na
stanowiskach pracy, doświetlanie
stanowisk.
Zapylenie
Długoterminowa
Bez
przekroczeń
Pomiary zapylenia na stanowiskach
pracy, środki ochrony indywidualnej.
Wibracje, drgania
Długoterminowa
Bez
przekroczeń
Pomiary wibracji, drgań na
stanowiskach pracy, środki ochrony
indywidualnej.
Zła organizacja
stanowiska pracy
Stanowiska pracy, na
których poziom
ryzyka zawodowego
jest nieakceptowalnie
wysoki
Długoterminowa
0
Ocena ryzyka zawodowego, kontrole
bhp.
Stanowisko pracy
niedostosowane do
wymogów BHP
Długoterminowa
21
Kontrole pod kątem zgodnej z
przepisami organizacji stanowisk pracy
i wydanie 21 poleceń usunięcia
uchybień, których realizację
zweryfikowano.
Brak udziału
pracowników w
tworzeniu polityki
bezpieczeństwa
Brak udziału
pracowników w
tworzeniu polityki
bezpieczeństwa
Długoterminowa
Nie istnieje
Uczestnictwo przedstawiciela
pracowników w tworzeniu zasad polityki
bezpieczeństwa i wspomaganie Służby
BHP i Zarządu w realizacji tych zasad.
Niekorzystana
opinia społeczna
Zła opinia o firmie
wśród kontrahentów i
współpracowników
Długoterminowa
Nie badano
Przestrzeganie przepisów zakresie
BHP i PPOŻ.
Zła opinia o firmie w
lokalnej społeczności
Długoterminowa
Nie badano
Przestrzeganie przepisów zakresie
BHP i PPOŻ.
W zakładzie nie istnieją związki zawodowe ani funkcja Społecznego Inspektora Pracy. Został wybrany natomiast
przez pracowników Przedstawiciel Pracowników, który współuczestniczy w tworzeniu polityki bezpieczeństwa oraz
realizacji jej zasad choćby poprzez tworzenie oceny ryzyka zawodowego, ryzyka chemicznego, prowadzeniu
dochodzeń wypadkowych czy zasiadaniu w Komisji BHP.
Spółka nie stosowała w umowach z kontrahentami klauzul odnoszących się do BHP. Podczas audytów
jakościowych u podwykonawców zwracała uwagę również na kwestie BHP.
6.4.5. Rozwój i edukacja [S5]
Spółka dąży do tego, aby zatrudniać i promować najlepiej wykwalifikowane osoby na dane stanowisko, a każdy
pracownik miał równe szanse awansu i rozwoju zawodowego. Spółka docenia profesjonalizm, doświadczenie,
kompetencje i wyniki pracy. Dba o możliwość indywidualnego rozwoju i podnoszenia kompetencji zawodowych.
Szkoleniami obejmowani są pracownicy Spółki, niezależnie od płci, wieku i zajmowanego stanowiska, odnośnie
których istnieje konieczność zdobycia nowych lub poszerzenia obecnych kwalifikacji. Szkolenia są finansowane w
całości ze środków pracodawcy, dofinansowane w części ze środków publicznych, a w pozostałej przez
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
67
pracodawcę. Szczegółowe zasady podnoszenia kwalifikacji pracowników określa Regulamin, uchwalony przez
Spółkę w 2017 roku. Kolejnym dokumentem, określającym zasady polityki rozwojowej jest Procedura Systemu
Zarządzania Zasobami Ludzkimi, jest to dokument przygotowany zgodnie ze standardem ISO 9001. Procedura ta
reguluje zasady sporządzania planów szkoleniowych i ich realizacji w trakcie danego roku kalendarzowego.
Kierownicy poszczególnych komórek organizacyjnych Spółki analizują kwalifikacje pracowników, z
uwzględnieniem potrzeb wynikających z zadań bieżących oraz planów rozwojowych Spółki. W wyniku
przeprowadzonych analiz, powstaje plan szkoleń na dany rok, który realizuje pod kątem organizacyjnym Dział
Personalny.
Szkolenia realizowane w AC S.A. można podzielić na:
- zewnętrzne - rozwijające umiejętności specjalistyczne i osobiste;
- wewnętrzne - związane z awansem wewnętrznym oraz rozwojem umiejętności miękkich;
- wprowadzające - onboarding pracowniczy;
- językowe;
W 2022 roku zrealizowano 41 szkoleń. Całkowita wartość szkoleń wyniosła ponad 156 000 zł, w tym kwota 46 320
zł stanowiła dofinansowanie w ramach BUR (produkt PARP). Zrealizowane szkolenia dotyczyły różnego rodzaju
zakresów tematycznych, tj.:
- kursy przysposabiające do obsługi maszyn i/lub pełnienia odpowiedniej funkcji na stanowisku pracy,
- szkolenia stanowiskowe, dotyczące specjalistycznej wiedzy technicznej, m.in. z obsługi oprogramowania,
narzędzi i maszyn,
- szkolenia informatyczne,
- szkolenia rozwojowe będące rozszerzeniem i/lub zaktualizowaniem aktualnej wiedzy specjalistycznej w
wybranym zakresie,
- szkolenia rozwijające kompetencje handlowe, miękkie, osobiste,
- szkolenia językowe.
W szkoleniach wzięło udział 197 osób, podczas 463 godzin szkoleniowych. W planach rozwojowych AC S.A.
uwzględnia pracowników wszystkich szczebli, bez względu na wiek, płeć oraz rodzaj stanowisk.
Bezpośrednio po każdym zakończonym szkoleniu uczestnicy szkoleń dokonują jego oceny wypełniając ankietę.
Dzięki temu firma jest w stanie ocenić, czy konkretny dostawca usługi szkoleniowej jest godny polecenia, czy
zakres tematyczny był adekwatny do oczekiwań pracownika i przełożonego.
Badana jest również ocena skuteczności każdego szkolenia – bezpośredni przełożony ocenia umiejętności nabyte
podczas szkolenia przez swoich pracowników. Takie badanie realizowane jest w formie ankiety w terminie 3
miesięcy od ukończenia szkolenia.
W Spółce funkcjonuje tzw. Biblioteka Wiedzy, która stanowi elektroniczny dostęp do materiałów ze szkoleń, w
których wcześniej brali udział pracownicy poszczególnych działów. Wszyscy pracownicy, którzy nie mieli okazji
uczestniczyć w szkoleniu, mają możliwość skorzystania z materiałów, a dzięki temu uzupełnienia i zaktualizowania
dotychczasowej wiedzy.
Każdy pracownik rozpoczynający współpracę z firmą przechodzi przez szkolenia wdrożeniowe, adaptujące go do
pracy na danym stanowisku. W przypadku stanowisk administracyjnych są to m.in. szkolenia personalne, BHP,
instruktaż, szkolenie z jakości, oraz szkolenie IT. Dla stanowisk produkcyjnych uruchomiliśmy w 2018 roku program
pod nazwą Wewnętrzny Mentor, który polega na przejęciu przez starszego stażem pracownika opieki nad
nowozatrudnionym pracownikiem. W Spółce funkcjonuje standard szkoleń wdrożeniowych dla wszystkich
nowozatrudnionych pracowników. Podczas szkoleń wdrożeniowych przekazywane są informacje organizacyjne,
informacje o benefitach, Kodeksie Etyki, kulturze pracy, wewnętrznych regulacjach oraz informacje o
zintegrowanym systemie zarządzania.
Od 2020 r. w Spółce funkcjonuje nowe narzędzie w zakresie onbordingu pracownika, jakim jest wiadomość e-mail
jeszcze przed rozpoczęciem zatrudnienia oraz w pierwszym dniu pracy „Witamy w AC”. Wiadomość ma charakter
informacyjno-wdrożeniowy. Jest jednocześnie podziękowaniem za udział w rekrutacji i powitaniem nowej osoby.
Podręcznik wdrożeniowy przesyłany do pracowników w pierwszym dniu pracy to kompendium informacji, istotnych
z punktu widzenia trudu odnalezienia się w nowej firmie. Podręcznik zawiera informacje o obowiązujących
regulaminach, przepisach oraz odnośniki do miejsc, w których z takimi dokumentami można się zapoznać, zawiera
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
68
informację o wewnętrznej platformie informacyjnej Spółki, oraz sposobie jej funkcjonowania, a także informacje o
świadczeniach pozapłacowych, benefitach, które firma oferuje.
Firma dba również, aby pracownicy mogli rozwijać się w strukturach organizacji. Stąd też jest otwarta na awanse,
zarówno poziome, jak i pionowe. W 2022 r. awansowane zostały wewnętrznie 33 osoby.
Spółka daje również możliwość pracownikom do zgłaszania pomysłów, mających na celu doskonalenie i
optymalizowanie różnego rodzaju procesów w ramach programu Kapitalny Pomysł oraz Giełdy Pomysłów.
Równie istotnym obszarem dla AC S.A. jest promowanie zdrowego stylu życia. We wcześniejszych latach
zrealizowanych zostało wiele akcji, podnoszących świadomość pracowników w zakresie profilaktyki zdrowotnej,
jednak w 2021 r ze względu na trwającą pandemię wirusa SARS-Cov-2 takie możliwości zostały mocno
ograniczone. Pomimo tego udało się zorganizować dla pracowników akcję sczepień przeciwko grypie oraz SARS-
CoV-2, a także opublikować na wewnętrznej platformie informacyjnej szereg istotnych zaleceń związanych z
wirusem SARS-CoV-2.
Dodatkowo adresowaliśmy do pracowników informacje profilaktyczne, dotyczące świąt/dni ważnych dla dobrostanu
ciała i umysłu.
6.4.6. Zarządzanie różnorodnością [S6]
Firma stosuje zasadę równości we wszystkich obszarach społecznych oraz pracowniczych, tj. w procesie rekrutacji,
warunkach wynagrodzenia, w dostępie do benefitów, rozwoju, szkoleń i awansu. AC tworzy komfortowe warunki
pracy, realizując politykę work life balance (opisaną w podrozdziale S.2.).
Proces rekrutacji odbywa się w poszanowaniu zasad równości dotyczących różnorodności kandydatów. W procesie
rekrutacji największą wagę przywiązuje się jednak do umiejętności i kwalifikacji pracowników.
Spółka otwarta jest na promowanie różnorodności, dlatego też organizuje m.in. staże dla studentów innych
narodowości.
W 2022 roku nie zgłoszono przypadku dyskryminacji, mobbingu bądź molestowania seksualnego.
Ważnym dokumentem w firmie jest Kodeks Etyki, który zawiera również zasadę równości we wszystkim, a z którym
każdy pracownik zapoznaje się pierwszego dnia pracy i zobowiązuje się do przestrzegania jego zasad. Zasady
Kodeksu są utrwalane m.in. na szkoleniu wdrożeniowym, dodatkowo na przełomie 2021/2022 r. wszystkie zasady
kodeksu były cyklicznie publikowane na wewnętrznej platformie informacyjnej w postaci modułów szkoleniowo-
informacyjnych, publikowanych raz w tygodniu. Cykl nosił nazwę „#Ethics Wednesday”, a jego zadaniem było
przypomnienie o najważniejszych zasadach Kodeksu w przystępny i zapadający w pamięć sposób.
Firma od maja 2016 roku jest sygnatariuszem Karty Różnorodności – inicjatywy pod patronatem Forum
Odpowiedzialnego Biznesu, która jest wspierana przez Komisję Europejską. Karta jest zobowiązaniem,
podpisywanym przez organizacje, które decydują się na wprowadzenie zakazu dyskryminacji w miejscu pracy
i działania na rzecz tworzenia i promocji różnorodności. Bycie sygnatariuszem Karty wyraża również gotowość
firmy do zaangażowania wszystkich osób zatrudnionych oraz partnerów biznesowych i społecznych w te działania.
Organizacje, decydujące się na implementację tego narzędzia, działają na rzecz spójności i równości społecznej.
W marcu 2021 r. Spółka wzięła udział w spotkaniu Sygnatariuszy Karty Różnorodności. AC S.A. wypełniła ankietę
ewaluacyjną Sygnatariuszy Karty Różnorodności oraz ponownie podpisała Deklarację Sygnatariusza Karty
Różnorodności w Polsce.
Ponadto, AC S.A. jest członkiem koalicji Przyjaznej Rekrutacji – inicjatywy firmy eRecruiter, której celem jest
promocja dobrych praktyk wobec kandydatów do pracy, w tym utrzymywania pozytywnych relacji na każdym etapie
procesu rekrutacji.
6.4.7. Prawa człowieka [S7]
Spółka kieruje się elementarną zasadą, że każdej osobie przysługują prawa człowieka o charakterze
powszechnym, przyrodzonym, niezbywalnym, nienaruszalny, naturalnym i niepodzielnym, które mają swój punkt
wyjścia w godności ludzkiej.
Spółka posiada odpowiednie postanowienia odnośnie poszanowania praw człowieka w Kodeksie Etyki, który oparty
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
69
jest na wartościach zawartych w:
Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.,
Powszechnej Deklaracji Prawa Człowieka z 1948 r.,
Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r.,
Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 r.,
Wytycznych OECD dla przedsiębiorstw wielonarodowych z 1976 r.,
Deklaracji Międzynarodowej Organizacji Pracy, dotyczącej podstawowych zasad i praw w pracy,
Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka.
Celem nadrzędnym Spółki jest ochrona i przeciwdziałanie naruszeniom praw człowieka oraz propagowanie postaw
poszanowania tych praw, w zakresie prowadzonej przez Spółkę szeroko pojmowanej działalności gospodarczej.
Realizacja wyżej wskazywanych celów odbywa się w ramach wdrożenia sformalizowanej, wieloszczeblowej
procedury zgłaszania naruszeń, inicjowania czynności naprawczych, przeprowadzania okresowych badań
wewnętrznych, przeprowadzania szkoleń dla pracowników, prowadzenia dialogu z członkami społeczności
lokalnych.
Spółka w swojej działalności oraz relacjach biznesowych, za fundamentalne uznaje poszanowanie praw człowieka
w następujących obszarach:
- przeciwdziałania dyskryminacji i promowania równości szans,
- tworzenia przyjaznego, bezpiecznego środowiska pracy,
- poszanowania godności ludzkiej w miejscu pracy,
- przeciwdziałania pracy przymusowej,
- poszanowania praw kobiet,
- poszanowania praw dzieci,
- poszanowania praw osób niepełnosprawnych,
- poszanowania prawa swobody zrzeszania się,
- poszanowania praw w zakresie godzin pracy, wynagrodzenia i świadczeń oraz urlopów.
Kontakty Spółki z dostawcami oraz innymi partnerami biznesowymi oparte są na przestrzeganiu praw człowieka w
łańcuchu dostaw. Propagujemy wśród naszych partnerów biznesowych model profesjonalisty szanującego prawa
człowieka, jednocześnie od każdego partnera oczekujemy aby zapoznał się z naszą Polityką Poszanowania Praw
Człowieka oraz zadeklarował przestrzeganie jej postanowień. W wykonaniu tego zadania służy funkcjonujący w
Spółce Kodeks postępowania dostawcy AC, który jest udostępniany na stronie internetowej Spółki, tak aby
potencjalni kontrahenci mogli zapoznać się z naszymi wymogami etycznymi.
Obowiązujący w Spółce dokument Procedura anonimowego zgłaszania naruszeń prawa oraz obowiązujących w
AC S.A. procedur i standardów etycznych (tzw. whistleblowing) szczegółowo określa reguły postępowania w
przypadku zidentyfikowania rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń prawa, procedur i standardów etycznych
obowiązujących w AC S.A., w tym naruszeń praw człowieka. Procedura ta zawiera w szczególności wskazanie
osób odpowiedzialnych za odbieranie zgłoszeń, sposób dokonywania i odbierania zgłoszeń, sposób ochrony
pracownika dokonującego zgłoszenia, zapewniający co najmniej ochronę przed działaniami o charakterze
represyjnym, dyskryminacją lub innymi rodzajami niesprawiedliwego traktowania, sposób ochrony danych
osobowych informującego oraz osoby, której zarzuca się dokonanie naruszenia zgodnie z przepisami o ochronie
danych osobowych, zasady zachowania poufności w przypadku ujawnienia tożsamości naruszającego oraz osoby,
której zarzuca się dokonanie naruszenia lub gdy ich tożsamość jest możliwa do ustalenia, rodzaj i charakter działań
następczych podejmowanych po odebraniu zgłoszenia, termin usunięcia przez Spółkę danych osobowych
zawartych w zgłoszeniach. Stosownie do ww. procedury możliwość dokonania zgłoszenia Spółce ma każdy
informujący tj. pracownik, klient, kontrahent lub inny interesariusz Spółki, który jest świadkiem lub ma uzasadnione
podejrzenia dotyczące zachowań, które naruszają zasady etyki przez pracowników lub osoby niezatrudnione w
Spółce, ale związane relacjami biznesowymi. Informujący mogą dokonać zgłoszenia bezpośrednio każdemu z
Członków Zarządu lub w przypadku gdy zgłoszenie dotyczy Członka Zarządu Radzie Nadzorczej. Informujący są
zachęcani do ujawniania tożsamości przy zgłaszaniu naruszeń, jednakże w każdym wypadku mogą zachować
anonimowość. Każdy informujący, który chciałby zachować pełną anonimowość, może skorzystać ze specjalnego,
niezależnego i odrębnego kanału alternatywnego dokonywania zgłoszenia, który stanowi podstrona internetowa
zawierająca formularz zgłoszeniowy.
Sankcjami stosowanymi wobec pracowników dopuszczających się naruszenia praw człowieka, są adekwatne do
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
70
rozmiaru naruszeń środki dyscyplinarne. W przypadku naruszenia praw człowieka w stopniu radykalnym, Spółka
przewiduje możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Spółka zobowiązuje się
nadto do przeciwdziałania działaniom odwetowym.
W celu podniesienia świadomości pracowników w zakresie m.in. zasad poszanowania praw człowieka zawartych
w Kodeksie Etyki AC S.A. Spółka przeprowadziła wewnętrzną akcję edukacyjną pod nazwą „#Ethics Wednesday”.
W Spółce obowiązują wzory klauzul umownych dotyczących etyki w tym poszanowania praw człowieka do
stosowania w szczególności w umowach z dostawcami, odbiorcami towarów lub usług, pracownikami i stałymi
współpracownikami Spółki.
W Spółce nie zgłoszono, ani nie potwierdzono przypadku naruszenia praw człowieka.
W 2022 roku AC S.A. nie stwierdziła braku poszanowania praw człowieka u naszych dostawców i podwykonawców.
W 2022 r. nie przeprowadzała audytów u podwykonawców pod kątem poszanowania praw człowieka, Spółka
przeprowadziła audyt za 2022 w ww. zakresie u dostawców Spółki. Audyt został przeprowadzony u 87 dostawców
istotnych dla Spółki pod względem obrotu. Dostawcom zadano szereg pytań z zakresu przestrzegania praw
człowieka, korupcji, konfliktu interesów, środowiska, nauki i technologii, podatków. Spółka otrzymała odpowiedzi
od 41 dostawców. Należy wskazać, że nie stwierdzono przypadków naruszeń praw człowieka u dostawców.
Identyfikacja i zarządzanie ryzykami związanymi z prawami człowieka
AC S.A. ciągle doskonali i pogłębia wiedzę na temat ryzyka związanego z prawami człowieka w działalności Spółki,
jak również w zakresie ustalenia narzędzi i procesów zarządzania tymi zagrożeniami. Zawsze jednak staramy się
minimalizować ryzyko szkód wyrządzonych ludziom, spowodowane przez nasze działanie.
Poszanowanie praw człowieka
Ryzyko
Zarządzanie ryzykiem
Wystąpieni
e zdarzenia będącego naruszeniem praw
człowieka na poziomie pracowniczym
Szkolenia pracowników w zakresie praw człowieka.
Zobowiązanie już zatrudnionych i nowo zatrudnianych
pracowników do przestrzegania praw człowieka.
Wystąpienie zdarzenia
będącego naruszeniem praw
człowieka na poziomie kadry kierowniczej i
zarządzającej
Szkolenia kadry kierowniczej i zarządzającej w
zakresie praw człowieka.
Zobowiązanie kadry kierowniczej i zarządzającej do
przestrzegania praw człowieka.
Utrata wizerunku S
półki w związku z posądzeniem o
naruszenie praw człowieka
Szkolenia i b
adanie sytuacji Spółki.
6.4.8. Praca dzieci i praca przymusowa [S8]
AC S.A. nie akceptuje pracy dzieci w działalności biznesowej. Nie zatrudnia osób, które w świetle prawa nie
osiągnęły wieku umożliwiającego podjęcie pracy. Spółka szanuje swobodę zatrudnienia i nie zgadza się na
korzystanie z pracy przymusowej w ramach jakichkolwiek działań biznesowych firmy. Zabrania wszelkich form
pracy przymusowej, w tym pracy półniewolniczej, pracy niewolniczej lub związanej z handlem ludźmi. Spółka dąży
również do tego, aby standardy pracy w powyższym zakresie były przestrzegane przez naszych partnerów
biznesowych, dostawców i podwykonawców.
Powyższe zasady znalazły wyraz w obowiązującym w Spółce Kodeksie Etyki AC S.A. Zadaniem stosowanej polityki
jest wyeliminowanie wystąpienia ryzyka wykorzystywania pracy dzieci oraz pracy przymusowej w celach
ekonomicznych.
W ocenie Spółki w jej strukturze ryzyko zatrudnienia dzieci czy wystąpienia zjawiska pracy przymusowej jest na
minimalnym poziomie.
W Spółce nie zgłoszono i nie potwierdzono przypadków pracy dzieci czy pracy przymusowej.
Spółka nie posiada informacji o zgłoszeniu pracy dzieci i pracy przymusowej lub potwierdzonych przypadkach
pracy dzieci lub pracy przymusowej wśród dostawców i podwykonawców Spółki.
W Spółce obowiązują wzory klauzul umownych dotyczących etyki w tym zakazu pracy dzieci i pracy przymusowej
do stosowania w szczególności w umowach z dostawcami, odbiorcami towarów lub usług, pracownikami i stałymi
współpracownikami Spółki.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
71
AC S.A. nie przeprowadzała audytów u podwykonawców pod kątem poszanowania praw człowieka w zakresie
przeciwdziałania pracy dzieci i pracy przymusowej, w 2022 r. przeprowadzono audyt u dostawców Spółki między
innymi w zakresie stosowania przez nich pracy dzieci i pracy przymusowej, szerzej wyniki audytu omawiane są w
puncie 6.4.7 Prawa człowieka.
6.4.9. Społeczności lokalne i zaangażowanie społeczne [S9]
Oddziaływanie Spółki na otoczenie, dotyczy zarówno środowiska naturalnego, jak i otoczenia społecznego. Spółka
jest zorientowana na budowanie dobrych sąsiedzkich relacji. W sytuacjach trudnych Spółka nastawiona jest na
poszukiwanie rozwiązań, które satysfakcjonowałyby każdą ze stron.
W 2022 r. do Spółki nie wpłynęły żadne skargi ze strony społeczności lokalnych, związane bezpośrednio z
działalnością operacyjną Spółki.
Spółka kształtuje relacje z otoczeniem społecznym na zasadach zrozumienia i poszanowania wzajemnych potrzeb.
W swojej działalności bierze pod uwagę interes i dobro społeczności lokalnych i świadomie angażuje się w
przedsięwzięcia, których beneficjentem są mieszkańcy regionu, w którym ma siedzibę. Poprzez swoje
zaangażowanie Spółka z jednej strony chce pogłębić zaufanie społeczności lokalnych wobec prowadzonej przez
siebie działalności, być uznawana przez społeczności lokalne za "dobrego sąsiada". Przyczynia się także do
rozwoju kapitału społecznego, stanowiącego element społeczeństwa obywatelskiego.
Założenia polityki sponsoringowej, charytatywnej i innej o zbliżonym charakterze są ujęte w punkcie 5.2 niniejszego
Sprawozdania Zarządu. W Spółce funkcjonuje sformalizowana Polityka sponsoringowa, której tekst umieszczony
jest na stronie internetowej Spółki.
W 2022 roku Spółka kontynuowała projekty sponsoringowe realizowane w latach poprzednich oraz podjęła nowe
przedsięwzięcia. W 2022 r. Spółka kontynuowała projekt STAG Rally Team jednak w zmienionej nieco formule.
Zmienił się skład osobowy Teamu i co za tym idzie w projekcie pojawiły się nowe kategorie. Dwóch nowych
członków Teamu rozpoczęło rywalizację w kategorii rajdów przeprowadzanych w pojazdach wyposażonych w
instalacje gazowe STAG.
Rok 2022 był także kolejnym rokiem sponsoringu tytularnego STAG LPG Cup w trakcie Samochodowych
Mistrzostw Białegostoku, zarezerwowaną dla aut z napędem LPG. Jest to kontynuacja współpracy z
Automobilklubem Podlaskim. Projekty z jednej strony stanowią potwierdzenie bezpieczeństwa i niezawodności
instalacji autogaz oraz wsparcie lokalnej społeczności.
Jednocześnie AC S.A. zdecydowała się w 2022 r. na rozszerzenie współpracy z Automobilklubem Podlaskim i
wsparcie w randze sponsora głównego 41. Rajdu Podlaskiego, który po praz pierwszy w historii zyskał rangę
mistrzostw Polski. Wydarzenie cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem miłośników motoryzacji.
AC S.A. jako firma odpowiedzialna społecznie zdecydowała się na powołanie Fundacji AC, z końcem kwietnia 2011
r. Podstawowym celem Fundacji jest opieka i pomoc społeczna osobom niepełnosprawnym, w szczególności
poprzez wykorzystywanie różnych form pracy i rekreacji, jako środków leczniczych mających na celu
przyspieszenie powrotu do sprawności lub wyrobienie funkcji zastępczych. Cele Fundacji realizowane są poprzez
prowadzenie Warsztatów Terapii Zajęciowej dla osób niepełnosprawnych intelektualnie. Także w 2021 roku Spółka
wsparła działalność fundacji - na zasadach zatrudnienia wspomaganego i przy wsparciu trenera pracy objęła
wsparciem kilka osób. Poprzez wspomaganą aktywność zawodową osoby niepełnosprawne intelektualnie mają
szansę na “wyjście z izolacji” społecznej, nabycie umiejętności i wzmocnienie ich samodzielności.
Podobną inicjatywę Spółka realizuje od kilku lat we współpracy z Caritas Archidiecezji Białostockiej. Osoby
niepełnosprawne intelektualnie objęte opieką Caritas i biorące udział w Warsztatach Terapii Zajęciowej wykonują
na rzecz AC S.A. proste prace manualne w siedzibie Warsztatów. W 2021 roku było to 10 podopiecznych Caritas.
W 2022 roku Spółka po raz kolejny zaangażowała się w akcję “Przedsiębiorcy dzieciom”, której kulminacyjnym
punktem są spotkania Joulupukki, czyli Mikołaja z Rovaniemi, z dziećmi z województwa podlaskiego. Akcja
zainicjowana przez konsula honorowego Finlandii od dziewięciu lat pozwala na wsparcie różnych grup
potrzebujących, szczególnie dzieci. Przedsiębiorcy z województwa podlaskiego, w tym AC S.A., wspólnie finansują
tę inicjatywę. Na przestrzeni dziewięciu lat wsparcie w ramach akcji trafiło do dzieci z podlaskich domów dziecka,
dzieci z autyzmem, wadami słuchu, wychowanków ośrodków, które zapewniają edukację i wychowanie dzieciom i
młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną. W 2022 roku akcja “Przedsiębiorcy dzieciom” koncentrowała się
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
72
wokół autyzmu wśród dzieci i młodzieży. W ramach akcji możliwe było także zorganizowanie spotkania Mikołaja z
małymi pacjentami Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Białymstoku.
W 2022 roku Spółka wzięła także udział w akcji “Szlachetna Paczka” organizując potrzebną pomoc dla
czteroosobowej rodziny z Łap.
Spółka zaangażowała się także w akcję pomocy Ukrainie. Działania pomocowe były prowadzone samodzielnie, jak
i we współpracy z lokalnym samorządem. Spółka zakupiła samodzielnie potrzebny sprzęt i artykuły, jak i przekazała
darowiznę na zakup pomocy.
W obszarze zaangażowania społecznego w Spółce zidentyfikowano ryzyko związane z możliwością podjęcia
nieetycznych działań przez podmioty, którym Spółka udziela wsparcia finansowego. Spółka zarządza powyższym
ryzykiem poprzez każdorazową, uprzednią weryfikację, podmiotu, rodzaju jego działalności, w tym celów
statutowych, analizę dotychczasowych działań wspieranego podmiotu, jak i samego projektu, zastrzega sobie
możliwość wycofania się ze sponsoringu w przypadku działań nieetycznych. Z uwagi na kategorie podmiotów, z
którymi Spółka nawiązuje współpracę, jak i charakter sponsorowanych wydarzeń, w ocenie Spółki wystąpienie tego
rodzaju ryzyka jest niewielkie. Minimalizacji ryzyka sprzyja także nastawienie na długoterminową współpracę.
Wśród zidentyfikowanych w Spółce ryzyk wymienić również można brak transparentności w wyborze partnerów
społecznych, czy brak należytej staranności przy wyborze partnera. Ryzyko wyboru nierzetelnego partnera
społecznego prowadzić może do niewłaściwego wydatkowania środków Spółki, czy nieprawidłowego ich
rozliczenia. Wrażliwą kwestią jest konflikt interesów i współpraca z organizacjami i instytucjami powiązanymi, np.
z osobami pełniącymi funkcje publiczne, partiami politycznymi. Zarządzanie tym ryzykiem reguluje Polityka
sponsoringowa, Kodeks Etyki i dokładna analiza przed podpisaniem umowy.
Całkowita kwota wydatków na sponsoring wyniosła w 2022 r. 181 tys. zł, a w 2021 r. 95 tys. zł.
Całkowita kwota darowizn na cele społeczne wyniosła w 2022 r. 70 tys. zł, a w 2021 r. 36 tys. zł.
Najwięksi sponsorowani partnerzy Spółki to: kierowcy w projekcie STAG Rally Team oraz klasa LPG CUP w
zawodach SMB.
Wydatki Spółki ponoszone na inne cele niż podstawowa
działalność
2021
2022
tys. zł
tys. zł
kultura 7
3
sport 76
157
instytucje charytatywne 36
51
media 12
0
organizacje społeczne 0
0
osoby fizyczne/pracownicy 0
1
osoby prawne 0
8
związki zawodowe 0
0
zdrowie 0
10
RAZEM 131
251
6.4.10. Przeciwdziałanie korupcji [S10]
Spółka nie akceptuje korupcji i przeciwdziała wszelkim praktykom korupcyjnym. Działalność Spółki opiera się na
nowatorskich, unikalnych produktach o najwyższej jakości. Sukces biznesowy AC S,A, nie jest tworzony poprzez
korumpowanie kontrahentów. Praktyki takie jak łapownictwo, przekupstwo, wymuszanie, płatna protekcja, są
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
73
sprzeczne z wyznawanymi przez Spółkę wartościami tj.: uczciwością, odpowiedzialnością i profesjonalizmem.
Funkcjonujący w Spółce Kodeks Etyki AC S.A. oraz Kodeks dostawcy AC S.A., regulują kwestie zapobiegania
korupcji, w tym przyjmowania oraz wręczania prezentów lub upominków. Spółka zbiera oświadczenia od nowych
pracowników/współpracowników o zapoznaniu się z nim i przyjęciu do stosowania. Zarządzenia wewnętrzne
Spółki, oraz w stosowane przez AC S.A. Dobre Praktyki Spółek Giełdowych oraz procedury ISO również regulują
kwestie z zakresu korupcji.
Kodeks Etyki AC S.A. wyjaśnia na czym polega zachowanie korupcyjne, kwestia wręczania i przyjmowania
prezentów okolicznościowych oraz zawiera katalog zachowań zabronionych. Wyraźnie zazanacza również, że
pracownicy, którzy byli bezpośrednimi świadkami korupcji lub mają uzasadnione podejrzenie, że doszło do tego
negatywnego zjawiska, zobowiązani są do niezwłocznego zgłoszenia swoich przypuszczeń przełożonemu lub
Działowi Prawnemu Spółki lub Zarządowi.
Spółka posiada także formalną politykę procesu zakupowego, uregulowaną m.in. w ramach Zintegrowanego
Systemu Zarządzania, jej postanowienia mają na celu ograniczyć możliwość wystąpienia działań o charakterze
korupcyjnym, a zawarte w niej zasady obejmują m.in.:
- postanowienia w zakresie procesów zakupowych: próśb, żądań czy zamówień, zgodnie z którymi żaden zakup
nie może być dokonany bez wcześniejszego zatwierdzonego zamówienia,
- postępowanie przy wyborze dostawców i rozpatrywaniu ich ofert na podstawie kryterium uczciwej konkurencji,
- procedurę rozliczania dostawców opartą na regule, iż płatności dokonywane są tylko dla dostawców dóbr i
usług, nie są dozwolone płatności gotówką, a jakakolwiek płatność za produkty czy usługi musi być dokonana
na konto firmy nie zaś osoby prywatnej,
- zapewnienie transparentności procesu podejmowania decyzji zakupowych.
W AC ryzyka związane z korupcją identyfikowane są w szczególności:
- w obszarze dostaw dóbr i usług dla Spółki przez podmioty zewnętrzne,
- w obszarach obsługi klientów,
- w związku z dokonywanymi darowiznami i umowami sponsorskimi,
- w obszarze relacji pracowników spółki z organami administracji państwowej.
Na ryzyko pojawienia się zdarzeń korupcyjnych narażeni są przede wszystkim pracownicy działu zakupów i działu
handlowego, gdyż to oni mają bezpośredni kontakt z przedstawicielami podmiotów zewnętrznych, mogących
oferować korzyści materialne za umożliwienie współpracy ze Spółką lub oczekującymi takich korzyści. Wystąpienie
sytuacji noszących znamiona działań korupcyjnych mogłoby mieć negatywne skutki wizerunkowe dla Spółki.
Realnym zagrożeniem zjawiska korupcji, są też skutki w postaci zawarcia niekorzystnych kontraktów na warunkach
nierynkowych.
Ponadto ryzykiem, zaistnienia działań korupcyjnych objęte są:
- dział marketingu – w zakresie kreowania wizerunku Spółki oraz umacniania jej pozycji na rynku, w tym w
szczególności umów sponsoringowych, reklamowych;
- dział księgowości – w zakresie prowadzenia gospodarki finansowej i rachunkowości Spółki oraz transakcji
obrotu gotówkowego;
- dział kontrolingu – w zakresie przygotowywania kalkulacji kosztowych;
- biuro zarządu – w zakresie dokonywania wydatków związanych z podróżami służbowymi i wydatkami na
reprezentację oraz kontaktów z urzędnikami państwowymi.
Jakkolwiek w Spółce w 2022 r. nie ujawniono przypadków zachowań noszących znamiona korupcji, jednakże
charakter działalności Spółki powoduje, że ewentualne ryzyko wystąpienia tego zjawiska istnieje.
Ryzyko wystąpienia działań o charakterze korupcyjnym jest ograniczane poprzez działania kontrolne prowadzone
w Spółce, a także przez opisanie w procedurach kolejnych kroków postępowania w kluczowych procesach
realizowanych w organizacji, np.: w procesie realizacji zamówień, w procesie reklamacji, w procesie dokonywania
zapłat za zakupy, podróży służbowych. AC S.A. zarządza tym ryzykiem, poprzez stosowanie regulacji
wewnętrznych odnoszących się do przedmiotowego obszaru, a także poprzez właściwy dobór pracowników
zatrudnionych na kluczowych stanowiskach oraz poprzez działania monitorujące przestrzeganie procedur
wewnętrznych. Spółka za konieczne uznaje podejmowanie działań prewencyjnych (m.in. szkolenia) i kontrolnych
w zakresie przeciwdziałania korupcji. Funkcję weryfikacyjną w tym zakresie pełnią służby kontrolingowe.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
74
6.4.11. Bezpieczeństwo produktów i konsumentów [S11]
Zintegrowany System Zarządzania Spółki zapewnia stosowanie procedur homologacyjnych w wyniku których
potwierdzane jest spełnienie aktualnych wymagań przepisów prawa w tym norm technicznych produktów Spółki
oraz stosowanie aktualnych i zgodnych z prawem procedur systemowych dotyczących m.in. zakupów,
prowadzenia procesów produkcyjnych, logistyki, informowania użytkowników o produktach i usługach poprzez
instrukcje instalacyjne, instrukcje użytkownika, oraz gwarantuje bezpieczeństwo klienta na każdym etapie „życia”
produktu czy świadczenia usługi.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Europy (UE) nr 2018/859, również ustawa Prawo o ruchu
drogowym (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 450) zobowiązują Spółkę do przeprowadzenia procedur homologacyjnych.
Zgodnie z postanowieniami wyżej wskazanych regulacji przedmiot wyposażenia lub części pojazdu przed
wprowadzeniem do obrotu winien być poddany procedurze homologacyjnej potwierdzającej spełnienie wymagań
odpowiednich przepisów technicznych. Świadectwo homologacji wydawane jest na wniosek producenta lub
importera na podstawie wyników badań homologacyjnych, polegających na sprawdzeniu, czy dany typ pojazdu lub
część jego wyposażenia spełniają warunki określone w przepisach Prawa o Ruchu Drogowym oraz w przepisach
wykonawczych. Akta te jako przepisy techniczne dla procedur homologacyjnych wskazują na m.in. Regulaminy
EKG ONZ (Europejska Komisja Gospodarcza ONZ (skrót ang. UN ECE)) przyjęte do stosowania przez układające
się strony, Porozumienie genewskie z 1958 r. Homologacje typu ECE uzyskiwane na podstawie Regulaminów EKG
ONZ są uznawane w krajach, stronach ww. Porozumienia, a wiec przez większość krajów europejskich.
Rozporządzenie (UE) nr 2018/859 część przepisów dotyczących procedur homologacyjnych pozostawia do
uregulowania państwom członkowskim UE w tym min procedury homologacyjne zatwierdzania systemów
przystosowujących pojazdy do zasilania gazem (LPG/CNG), więc w celu wprowadzenia produktów AC S.A. do
obrotu na lokalnych rynkach (zagranicznych), Spółka jest zobowiązana do uzyskania narodowych certyfikatów
wydanych przez odpowiednie organy lub instytucje określonego państwa. Podobna sytuacja dotyczy produktów
umieszczanych na rynkach pozaeuropejskich. Wszędzie tam, Spółka wraz z lokalnym przedstawicielem
(najczęściej) przeprowadza procedurę homologacyjną na bazie lokalnych przepisów prawa uzyskując
dopuszczenie naszych wyrobów do obrotu. Z największych rynków należy wymienić, Rosję (unia celna i certyfikaty
EAC, Indie, USA, Japonię jak również kraje europejskie m.in. Niemcy czy Włochy. Wspomniane procedury w
większości przypadków dotyczą zatwierdzenia (homologacji) systemów przystosowujących pojazdy do zasilania
gazem (LPG/CNG).
Również w Polsce Spółka posiada homologację typu PL, w zakresie sposobu montażu instalacji przystosowującej
dany typ pojazdu do zasilania gazem, dotyczy to zarówno pojazdów z zapłonem iskrowym jak też i samoczynnym.
Z tym obszarem wiąże się ryzyko nienależytego, pod względem jakościowym, wykonania produktu lub usługi z
użyciem np. wadliwych komponentów. Aby mu zapobiegać zakupy dokonywane są u zweryfikowanych dostawców,
a także podlegają kontroli jakościowej. W zamówieniach i umowach zawarte są zapisy o konieczności zgodności
dostaw ze specyfikacjami i przepisami prawa. Procedury obowiązujące w zakupach towarów/usług określają:
kompetencje i odpowiedzialność personelu zaangażowanego w proces zakupowy, przygotowanie techniczne
zakupu towaru/usługi, zasady oceny i wyboru dostawcy towaru/usługi, zasady dostawy towaru/wykonania usługi i
ich kontroli, sposób komunikacji i wymaganych dokumentów podczas wykonania usługi przez dostawców usług.
Ocena dostawców towarów/usług dokonywana jest cyklicznie, w tym jakości towarów/usług, audytów dostawcy lub
informacji o wynikach audytów, oceny wzorca wyrobu, udokumentowanej renomy dostawcy. Przy ocenie
uwzględnia się między innymi posiadanie wymaganych obowiązującymi przepisami certyfikatów, aprobat oraz
znaków bezpieczeństwa wyrobu, dopuszczenia wyrobu przez instytucje nadzorujące, posiadany system
zapewnienia jakości wraz z certyfikatem.
Spółka nie odnotowała w 2022 r. przypadków naruszenia regulacji homologacyjnych dotyczących bezpieczeństwa
produktów i usług.
Spółka nie była również stroną postępowań sądowych lub administracyjnych (np. UOKiK) dotyczących
bezpieczeństwa produktów.
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
75
6.4.12. Komunikacja marketingowa [S12]
Spółka nie opracowała i nie przyjęła zewnętrznego kodeksu lub polityki w zakresie etyki w komunikacji
marketingowej. Zasadniczym celem Spółki w aspekcie komunikacji marketingowej jest, aby prowadzone przez nią
działania marketingowe były na każdym ich etapie (począwszy od pierwszego kontaktu z klientem, a skończywszy
na realizacji zawartych umów w okresie gwarancji jakości) realizowane w sposób zgodny z przepisami prawa i
uczciwy.
Komunikacja marketingowa Spółki kształtowana jest w oparciu o zasady uczciwości w działaniach marketingowych.
Spółka jest zobowiązana do prowadzenia działań marketingowych w sposób zgodny z przepisami prawa i uczciwy,
łącząc swoje interesy z interesem klientów i innych interesariuszy, w tym lokalnych społeczności oraz z
poszanowaniem środowiska naturalnego. Spółka dba o to, by wszelkie formy komunikacji marketingowej były
zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, dobrymi obyczajami. Planowanie działań promocyjnych odbywa się
w uwzględnieniem rzetelności, uczciwości, w sposób odpowiedzialny. Nie dopuszczamy przedsięwzięć, które
mogłyby wprowadzać naszych klientów w błąd lub ingerować w ich sferę prywatności. Przyjęto, że powinność
etycznego działania obowiązuje nie tylko w zakresie promocji, lecz we wszystkich obszarach związanych z
uruchamianiem instrumentów marketingowych, a dotyczących produktów Spółki lub świadczonych przez nią usług,
gwarancji, ceny, czy dystrybucji. Klienci traktowani są z szacunkiem, jednakową starannością, życzliwością i kulturą
osobistą. Spółka zobowiązuje swoich pracowników do właściwej i odpowiedzialnej reakcji na zgłaszane przez
klientów problemy, potrzeby i wyrażane opinie. Pracownicy mają także obowiązek dbać o partnerskie relacje,
oparte na zaufaniu i jasnych zasadach współpracy.
Spółka w okresie objętym sprawozdaniem nie odnotowała naruszenia przyjętych zasad, nie były prowadzone
przeciwko Spółce postępowania związane z tym obszarem. Minimalizację zagrożenia zapewnia aktywne
korzystanie z mechanizmów kształtowania i kontroli treści komunikatów marketingowych. Spółka zwraca
szczególną uwagę na to, aby podmioty, którymi posługuje się przy realizacji komunikacji marketingowej, w
szczególności agencje reklamowe, działały w zgodzie i z poszanowaniem prawa oraz obowiązujących, opisanych
powyżej zasad. W umowach z podmiotami świadczącymi usługi marketingowe, w tym reklamowe, Spółka nakłada
zobowiązanie do działania zgodnie z prawem i z poszanowaniem praw osób trzecich.
Komunikacja z mediami jest prowadzona wyłącznie przez upoważnione do tego osoby.
6.4.13. Ochrona prywatności [S13]
Powszechnym i utrwalonym skutkiem pandemii SARS-CoV-2 stało się - w codziennym życiu i w biznesie -
zwiększone korzystanie z technologii cyfrowych. Doceniając szereg dobrodziejstw, jakie przyniosła ze sobą ta
przyśpieszona rewolucja cyfrowa, pozostajemy świadomi i czujni wobec zagrożeń, jakie idą w ślad za nimi. Celem
zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa danych i ochrony prywatności AC S.A. w dalszym ciągu
stosuje i weryfikuje zasady oraz procedury zawarte w „Polityce Bezpieczeństwa Systemu Teleinformatycznego w
AC S.A.”. Dodatkowo, pod koniec 2022 r., spółka zleciła specjalistycznej firmie przeprowadzenie tzw. ”pentestów”
pozwalających na weryfikację skuteczności stosowanych w spółce zabezpieczeń zasobów. Mając na uwadze fakt,
iż istotnym elementem bezpieczeństwa cyfrowego jest także świadomość zagrożeń u osób korzystających z
systemów i narzędzi cyfrowych, w ramach przedmiotowego zlecenia wykonawca przeprowadzić ma także testy
socjotechniczne i szkolenie naszych pracowników. Realizacja umowy nastąpi w kolejnym okresie
sprawozdawczym.
W obszarze ochrony danych osobowych w dalszym ciągu stosujemy standardy i procedury przyjęte w Polityce
ochrony danych osobowych i przykładamy wagę do zgodnego z prawem, rzetelnego i bezpiecznego przetwarzania
danych osobowych. Polityka wskazuje, jaki jest dopuszczalny zakres i procedury w odniesieniu do przetwarzania
danych osobowych pracowników, współpracowników, klientów i kontrahentów. W jej ramach przyjęto m.in.
procedurę oceny skutków dla ochrony danych osobowych oraz procedurę audytu stanu ochrony danych. W celu
efektywnego wdrożenia ww. Polityki Spółka przeprowadziła za pośrednictwem wewnętrznej sieci informatycznej
cykl szkoleń dla pracowników „RODO w pigułce”, prezentując treść dokumentu w prostej w odbiorze formie i z
wykorzystaniem opisów sytuacyjnych. Główne zasady polityki prywatności AC S.A. zamieszcza na swojej stronie
internetowej i udostępnia publicznie adres poczty elektronicznej: rodo@ac.com.pl, pod którym wyjaśniane są
wszelkie wątpliwości i przyjmowane są ewentualne zgłoszenia w zakresie danych osobowych, których
administratorem jest AC S.A. W związku z planowanym wprowadzeniem pracy zdalnej do Kodeksu Pracy, spółka
przygotowuje wewnętrzne procedury służące zabezpieczeniu danych osobowych przy korzystaniu z tej formy
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
76
świadczenia pracy. Ponadto AC S.A. w trosce o prawidłowe i zgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych
w swojej działalności zawiera z osobami trzecimi stosowne umowy, takie jak: umowy o powierzenie przetwarzania
danych osobowych z podmiotami, które w jej imieniu przetwarzają te dane, jak również umowy o zachowaniu
poufności. Praktycznym wyrazem skutecznej realizacji wyznaczonych w zakresie ochrony prywatności celów jest
fakt, iż w 2021 r. nie odnotowano w Spółce żadnych zgłoszeń ani incydentów związanych z naruszeniami ochrony
danych osobowych, takich jak: wyciek danych, nieuprawnione ich wykorzystanie, niezgodne z prawem zniszczenie
itp., Spółka nie była stroną postępowań administracyjnych ani nie otrzymała żadnych kar związanych z przepisami
o ochronie danych osobowych.
Kategorie ryzyka towarzyszące danemu obszarowi:
Nieprzestrzeganie polityki dotyczącej ochrony prywatności i bezpieczeństwa danych klientów może skutkować:
wyciekiem danych,
nieuprawnionym wykorzystaniem danych,
czego efektem mogą być:
roszczenia klientów, wynikające nie tylko z samego faktu ujawnienia danych, ale też z ewentualnych
szkód, np. finansowych,
utrata reputacji i zaufania klientów,
kary za nieprawidłowe zabezpieczenie danych.
6.4.14. Oznakowanie produktów [S14]
Prawidłowe oznakowanie produktów jest jedną z kluczowych kwestii w relacjach z klientami. Odpowiednie
procedury wewnętrzne AC S.A. zapewniają, iż wszystkie produkty są prawidłowo zidentyfikowane i oznaczone.
Procedury homologacyjne wyznaczają minimum informacji, które muszą znaleźć się na wyrobie. Wszystkie
produkty wytwarzane prze Spółkę są w odpowiedni sposób oznakowane tj. etykiety produktów zawierają:
- identyfikację wytwórcy (nazwę lub jego znak towarowy),
- nazwę typu wyrobu,
- cechę homologacyjną z nr homologacji.
Nadto, wszystkie produkty podlegają oznakowaniu zgodnie z wewnętrznymi instrukcjami i procedurami
obowiązującymi w Spółce.
Produkty oznaczane są etykietą zawierającą m.in.: kod EAN, indeks i nazwę produktu, datę produkcji, ilość oraz
numer wersji technologicznej/konstrukcyjnej.
W 2022 r. Spółka nie odnotowała przypadków niezgodności związanych z niewłaściwym oznakowaniem produktu
i nie były prowadzone przeciwko Spółce żadne postępowania administracyjne.
6.4.15. Pozostałe kwestie społeczne i rynkowe [S15]
W relacjach z partnerami biznesowymi Spółka stawia sobie za cel bycie wiarygodnym i uczciwym partnerem
biznesowym i zabiega o wizerunek podmiotu godnego zaufania i budzącego zadowolenie ze współpracy. AC S.A.
przyjęła zobowiązanie nawiązania trwałych, partnerskich relacji handlowych. W swoich działaniach kieruje się
przyjętą zasadą prowadzenia negocjacji w dobrej wierze oraz dotrzymywania zaciągniętych zobowiązań. Cele
polityki w odniesieniu do relacji z partnerami biznesowymi realizowane są poprzez stosowanie przejrzystych i
uczciwych postanowień w zawieranych umowach oraz późniejsze, rzetelne rozliczenia finansowe. Terminy
płatności w umowach z dostawcami towarów/usług są uzgadniane indywidualnie z danym kontrahentem, z
uwzględnieniem postanowień umów zawartych przez Spółkę z klientem oraz obowiązujących przepisów prawa.
Spółka jest dobrym płatnikiem i na bieżąco reguluje swoje zobowiązania.
W 2022 r. ani w latach poprzednich nie prowadzono postępowań administracyjnych przeciwko spółce przez UOKiK.
PODPISY WSZYSTKICH CZŁONKÓW ZARZĄDU
Data
Imię i nazwisko
Stanowisko
Podpis
20 marca 2023 r. Anatol Timoszuk Prezes Zarządu
AC S.A. w Białymstoku
Sprawozdanie Zarządu z działalności za 2022 r.
77
20 marca 2023 r.
Katarzyna Rutkowska
Wiceprezes Zarządu ds.
Finansów i
IR
20 marca 2023 r.
Krzysztof Szymański
Wiceprezes Zarządu ds.
Operacyjnych
20 marca 2023 r. Paweł Baraniuk
Wiceprezes Zarządu ds.
Handlu i Rozwoju
