BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.
ul. Postępu 12
02-676 Warszawa
Polska
tel.: +48 22 543 16 00
fax: +48 22 543 16 01
e-mail: office@bdo.pl
www.bdo.pl
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy, KRS: 0000729684,
REGON: 141222257, NIP: 108-000-42-12. Wartość wkładu kapitałowego wynosi 10.037.500 zł. Biura BDO w Polsce: Katowice 40-007,
ul. Uniwersytecka 13, tel.: +48 32 661 06 00, katowice@bdo.pl; Kraków 31-548, al. Pokoju 1, tel.: +48 12 378 69 00, krakow@bdo.pl;
Poznań 60-650, ul. Piątkowska 165, tel.: +48 61 622 57 00, poznan@bdo.pl; Wrocław 53-332, ul. Powstańców Śląskich 7a,
tel.: +48 71 734 28 00, wroclaw@bdo.pl
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa jest członkiem BDO International Limited, brytyjskiej spółki i częścią
międzynarodowej sieci BDO, złożonej z niezależnych spółek członkowskich.
Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania
dla Walnego Zgromadzenia oraz Rady Nadzorczej Trakcja S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Opinia
Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej,
w której jednostką dominująca jest Trakcja S.A. (”Jednostka dominująca”) („Grupa”) zawierające
skonsolidowany bilans na dzień 31 grudnia 2022 r. oraz skonsolidowany rachunek zysków i strat,
skonsolidowane sprawozdanie z dochodów całkowitych, zestawienie zmian w skonsolidowanych
kapitałach własnych, skonsolidowane rachunek przepływów pieniężnych za rok zakończony w tym dniu
oraz dodatkowe informacje i objaśnienia („skonsolidowane sprawozdanie finansowe”).
Naszym zdaniem, załączone skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
- przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej Grupy
na dzień 31 grudnia 2022 r. oraz jej skonsolidowanego wyniku finansowego i skonsolidowanych
przepływów pieniężnych za rok obrotowy zakończony w tym dniu zgodnie z mającymi
zastosowanie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi
przez Unię Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;
- jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem
Jednostki dominującej.
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy
w dniu 5 kwietnia 2023 r.
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu
Międzynarodowych Standardów Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów
(„KSB”) oraz stosownie do ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich
oraz nadzorze publicznym („Ustawa o biegłych rewidentach” – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1302, z późn.
zm.) oraz Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych
wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego
(„Rozporządzenie UE” – Dz. U. UE L158). Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami została
dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie
skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Jesteśmy niezależni od Spółek Grupy zgodnie z Międzynarodowym Kodeksem etyki zawodowych
księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów
Etycznych dla Księgowych („Kodeks IESBA”) przyjętym uchwałami Krajowej Rady Biegłych Rewidentów
oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do badania sprawozdań finansowych
w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IESBA.
W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali
niezależni od Jednostki dominującej zgodnie z wymogami niezależności określonymi w Ustawie o
biegłych rewidentach oraz Rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić
podstawę dla naszej opinii.
2
Znacząca niepewność dotycząca kontynuacji działalności
Zwracamy uwagę na notę 1.8 „Ryzyko kontynuacji działalności Jednostki dominującej oraz podjęte
i planowane działania Zarządu” dodatkowych informacji i objaśnień do skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, zawierającą opis ryzyka kontynuacji działalności Jednostki dominującej i Grupy
Kapitałowej Trakcja.
W nocie wskazano, że Jednostka dominująca w roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2022 r.
poniosła stratę netto w wysokości 277 981 tys. zł, jej kapitał obrotowy netto na dzień 31 grudnia 2022
r. był ujemny i wyniósł -222 754 tys. zł, a jej kapitał własny na dzień 31 grudnia 2022 r. wyniósł 204 740
tys. zł i był niższy od wartości kapitału zakładowego Jednostki dominującej o 64 421 tys. zł. Zarząd
Jednostki dominującej sporządził sprawozdanie finansowe przy założeniu kontynuacji działalności
i jednocześnie wskazał czynniki ryzyka, w przypadku których wystąpienia w całości lub w części,
istnieje ryzyko wystąpienia zagrożenia kontynuacji działalności Jednostki dominującej i Grupy Trakcja.
Kontynuacja działalności Jednostki dominującej i Grupy zależy m. in. od ograniczenia lub całkowitego
zredukowania luki finansowej poprzez przedłużenie dotychczasowego lub pozyskanie dodatkowego
finansowania oraz skuteczności procesu negocjacji z zamawiającymi dotyczącego zapłaty
wynagrodzenia zmiennego, które jest przedmiotem roszczeń Jednostki dominującej. W opinii Zarządu
Jednostki dominującej, istnieje niepewność dotycząca przedłużenia obecnych umów finansowania
oraz realizacji wielu innych czynników zewnętrznych niezależnych od Jednostki dominującej,
w szczególności w zakresie negocjacji warunków realizacji kontraktów z kluczowymi zamawiającymi.
Ewentualne niezrealizowanie oczekiwanych efektów podjętych działań może prowadzić do zagrożenia
kontynuacji działalności Jednostki dominującej i Grupy. Ponadto, w ww. nocie Jednostka dominująca
wskazała na ryzyko nieosiągnięcia wartości wskaźników finansowych zawartych w umowie finansowania
długoterminowego na dzień 30 czerwca 2023 r. oraz na inne czynniki, które mogą wpłynąć na
pogorszenie jej płynności. Jak wykazano w nocie 1.7, powyższe wskazania łącznie z innymi
informacjami opisanymi w tej nocie świadczą o istnieniu istotnej niepewności, która może powodować
poważne wątpliwości, co do zdolności Jednostki dominującej i Grupy do kontynuacji działalności.
Nasza opinia nie zawiera modyfikacji w związku z tą sprawą.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej
znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres
sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego
zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem.
Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej opinii oraz podsumowaliśmy naszą reakcję na
te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy za stosowne przedstawiliśmy najważniejsze
spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
Poza kwestią opisaną w sekcji „Znacząca niepewność dotycząca kontynuacji działalności” uznaliśmy
poniższe sprawy za kluczowe sprawy badania, o których informujemy w naszym sprawozdaniu.
1
Utrata wartości wartości firmy
Jednostka dominująca posiada znaczące inwestycje w jednostkach zależnych działających na rynku
3
budowlanym w Polsce i na Litwie. Ich nabycie poskutkowało w latach ubiegłych rozpoznaniem wartości
firmy wykazanej w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na dzień 31 grudnia 2022 r.
w wysokości 113 658 tys. zł. Wartość firmy podlega corocznym testom na utratę wartości.
Mając na uwadze istotność tej pozycji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, a także
ze względu na złożoność zagadnienia i wrażliwość wyników testu na utratę wartości na przyjęte
założenia, kwestia przeprowadzania testu na utratę wartości była przedmiotem naszych analiz. Jako
kluczowe ryzyko badania uznaliśmy, że ryzykiem jest osąd i elementy szacunków Zarządu Jednostki
dominującej związane z założeniami co do kształtowania się przyszłych przepływów pieniężnych,
ustaleniem stopy dyskonta, oszacowaniem wartości rezydualnych zawartych w modelu
zdyskontowanych przepływów pieniężnych będącym podstawą rozpoznania odpisu.
W związku z powyższym uznaliśmy tę sprawę za kluczową sprawę badania.
Ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
W nocie 3.3 dodatkowych informacji i objaśnień skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Jednostka dominująca przedstawiła zasady rachunkowości związane z wyceną wartości firmy
oraz ujawnienia dotyczące przeprowadzonego testu na utratę wartości, w tym wyniki testu, opis
przyjętych założeń i analizę wrażliwości wyników testu na zmianę kluczowych założeń.
Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko
Nasze procedury badania obejmowały w szczególności:
- zrozumienie i ocenę procesu identyfikacji przesłanek utraty wartości dotyczącej wartości firmy
oraz prawidłowości zastosowanej metody przeprowadzania testu zgodnie z odpowiednimi standardami
sprawozdawczości finansowej;
- krytyczną ocenę przyjętych przez Zarząd Jednostki dominującej założeń i szacunków
co do wyliczenia wartości odzyskiwalnej wartości firmy, w tym: porównanie przyjętych założeń
co do przyszłych przepływów z budżetami oraz planami średnioterminowymi i ocenę zasadności tych
planów, ocenę przyjętych założeń i dokonanych szacunków służących określeniu wartości
odzyskiwalnej wartości firmy, w tym ocenę zasadności ustalenia ośrodka wypracowującego środki
pieniężne oraz sposobu dokonywania odpisu zgodnie z wymogami standardu MSR 36, analizę zasadności
kluczowych założeń makroekonomicznych, ocenę metodyki ustalania wartości rezydualnych po okresie
objętym planami średnioterminowymi i zgodność metodyki testu z międzynarodowymi standardami
sprawozdawczości finansowej,
- analizę sposobu wyliczenia stóp dyskontowych,
- ocenę przeprowadzonej przez Zarząd Jednostki dominującej analizy wrażliwości przyjętych
kluczowych założeń na wynik testu,
- ocenę poprawności i kompletności ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy.
2
Poprawność rozliczania kontraktów budowlanych
Grupa uzyskała w 2022 roku przychody z tytułu realizacji kontraktów budowlanych w kwocie
1 458 956 tys. zł, co skutkowało rozpoznaniem w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na dzień
31 grudnia 2022 r. aktywa z tytułu nadwyżki przychodów ustalonych nad zafakturowanymi w kwocie
187 593 tys. zł.
Grupa ujmuje przychody wynikające z realizacji kontraktów stosując zasady określone
w Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej 15 „Przychody z umów z klientami”
(„MSSF 15”). Zgodnie z wymogami powyższego standardu, przychód jest ujmowany według stopnia
zaawansowania, jeżeli spełnione są następujące kryteria: nie powstaje składnik aktywów
4
o alternatywnym zastosowaniu dla Grupy, oraz gdy Grupie przysługuje egzekwowalne prawo
do otrzymania zapłaty za dotychczas wykonane świadczenie. Wartość wykazywanych przychodów
ujmowanych w danym roku, zależy w znaczącym stopniu od faktycznie poniesionych kosztów,
określenia właściwej marży oraz oceny stopnia zaawansowania kontraktów, a także od dokładności
i kompletności budżetów kontraktów budowlanych.
Kluczowe osądy Zarządu Jednostki dominującej przy ujmowaniu przychodów z realizacji kontraktów
budowlanych dotyczą dokładności i kompletności budżetów kontraktów oraz ich wpływu
na rozpoznawanie przychodów w kontekście wymogów MSSF 15.
Jednostka dominująca ujmuje w wycenie kontraktów budowlanych wynagrodzenie zmienne
wynikające z roszczeń sądowych i pozasądowych oraz warunków umownych w oparciu o przesłanki
również wymagające subiektywnego osądu Zarządu Jednostki dominującej. Ujęcie przychodów
następuje o ile nie istnieje wysokie ryzyko odwrócenia w przyszłości przychodów rozpoznanych
w wyniku ujęcia wynagrodzenia zmiennego. Tym samym ujęcie wynagrodzenia zmiennego wiąże się
z koniecznością dokonania przez Zarząd Jednostki dominującej szacunków, z którymi wiąże się
nieodłączna niepewność. Łączna wartość przychodów wynikających z ujęcia wynagrodzenia zmiennego
rozpoznanych w roku obrotowym zakończonym w dniu 31 grudnia 2022 r. i w latach wcześniejszych
wynosi 369 mln zł (na koniec 2021 r.: 138 mln zł).
Ryzyko prawidłowego rozpoznania wszystkich ryzyk w budżecie kontraktów budowlanych pozostaje
kluczowym czynnikiem w działalności Grupy i znacząco wpływa na poprawność rozliczania kontraktów
budowlanych. Ponadto poprawność rozliczania kontraktów budowlanych jest w znaczącym stopniu
uzależniona od wyceny i charakteru zmian zakresu prac.
Ze względu na skalę realizowanych projektów, ich złożoność, niepewność dotyczącą łącznych
ostatecznych kosztów ich realizacji, wyników rozmów z zamawiającymi oraz zmian zakresu prac
wymagają one znaczących subiektywnych ocen ze strony Zarządu Jednostki dominującej.
W związku z powyższym uznaliśmy tę sprawę za kluczową sprawę badania.
Ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
W notach 2.1 oraz 3.11 dodatkowych informacji i objaśnień skonsolidowanego sprawozdania
finansowego Grupa przedstawiła zasady rachunkowości związane z rozliczeniami z tytułu umów
z klientami, w tym zasady ujmowania przychodów z tytułu realizacji kontraktów budowlanych,
ujawnienia dotyczące ujętych w roku obrotowym przychodów z tytułu realizacji kontraktów
budowalnych oraz salda rozliczeń z tytułu umów z klientami.
Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko
Nasze procedury badania w zakresie oceny poprawności rozliczenia kontraktów budowlanych
obejmowały:
- uzyskanie zrozumienia oraz oceny zaprojektowania i wdrożenia istniejących kluczowych
mechanizmów kontrolnych związanych z rozliczaniem kontraktów budowlanych,
- uzyskanie zrozumienia metod rachunkowości stosowanych do rozliczeń na kontraktach realizowanych
w konsorcjach,
- analizę poprawności modelu rozliczania kontraktów budowlanych, w tym: weryfikację poprawności
matematycznej rozliczenia kontraktu i rozpoznania wyceny w księgach, analizę portfela kontraktów
w celu identyfikacji istotnych i podatnych na ryzyko kontraktów, które uwzględniono w próbie
wybranej do dalszych szczegółowych procedur,
- dla wybranych kontraktów: omówienie statusu ich realizacji z dyrektorami kontraktów oraz w razie
konieczności z Zarządem Jednostki dominującej, a także przeprowadzenie analizy zmian budżetów
5
w trakcie badanego roku wraz uzgodnieniem zmian prognozowanych przychodów i kosztów w budżecie
do dokumentów źródłowych,
- analizę i krytyczną ocenę osądów Zarządu Jednostki dominującej leżących u źródeł ujęcia zmiennych
elementów wynagrodzenia w budżetach kontraktów,
- analizę pism od doradców prawnych spółek Grupy w zakresie, w jakim Grupa ujęła w budżetach
kontraktów zmienne elementy wynagrodzenia,
- analizę budżetów kontraktów pod kątem kompletności ujęcia szacowanych kosztów,
- ocenę kompletności i prawidłowości ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej za skonsolidowane
sprawozdanie finansowe
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku
finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej
zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości
oraz obowiązującymi Grupę przepisami prawa i statutem, a także za kontrolę wewnętrzną, którą
Zarząd Jednostki dominującej uznaje za niezbędną, aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego
sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem
lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest
odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma
to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji
działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd albo zamierza dokonać
likwidacji Grupy, albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy
dla likwidacji lub zaniechania działalności.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani
do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane
w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości („Ustawa o rachunkowości” – Dz. U. z 2023 r.,
poz. 120, z póżn. zm.). Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni
za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako
całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie
sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem
pewności ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące
istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane
za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje
gospodarcze użytkowników podjęte na podstawie tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Koncepcja istotności stosowana jest przez biegłego rewidenta zarówno przy planowaniu
i przeprowadzaniu badania, jak i przy ocenie wpływu rozpoznanych podczas badania zniekształceń
oraz nieskorygowanych zniekształceń, jeśli występują, na skonsolidowane sprawozdanie finansowe,
a także przy formułowaniu opinii biegłego rewidenta. W związku z powyższym wszystkie opinie
i stwierdzenia zawarte w sprawozdaniu z badania są wyrażane z uwzględnieniem jakościowego
6
i wartościowego poziomu istotności ustalonego zgodnie ze standardami badania i zawodowym osądem
biegłego rewidenta.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani efektywności
lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm,
a także:
- identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania
finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury
badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające
i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego
zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ
oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd
lub obejścia kontroli wewnętrznej;
- uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania
procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia
opinii na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Grupy;
- oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność
szacunków księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Jednostki
dominującej;
- wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki dominującej
zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych
dowodów badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami,
która może poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy do kontynuacji działalności. Jeżeli
dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi
w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieadekwatne, modyfikujemy naszą
opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia naszego
sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować,
że Grupa zaprzestanie kontynuacji działalności;
- oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, w tym ujawnienia, oraz czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia
będące ich podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację;
- uzyskujemy wystarczające odpowiednie dowody badania odnośnie do informacji finansowych
jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy w celu wyrażenia opinii na temat
skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór
i przeprowadzenie badania Grupy i pozostajemy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię
z badania.
Przekazujemy Komitetowi Audytu Rady Nadzorczej Jednostki dominującej informacje o, między
innymi, planowanym zakresie i czasie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania,
w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Komitetowi Audytu Rady Nadzorczej Jednostki dominującej oświadczenie,
że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz, że będziemy
informować ich o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane
za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy
o zastosowanych zabezpieczeniach.
7
Spośród spraw przekazywanych Komitetowi Audytu Rady Nadzorczej Jednostki dominującej ustaliliśmy
te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania
finansowego za bieżący okres sprawozdawczy i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania.
Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy prawa
lub regulacje zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy,
że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie
oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu
publicznego.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności
Na Inne informacje składają się: sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej Trakcja
oraz Spółki Trakcja S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2022 r. wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu
korporacyjnego oraz informacją o sporządzeniu sprawozdania niefinansowego Grupy Kapitałowej
i Spółki Trakcja S.A. za 2022 rok – sporządzonego w formie odrębnego dokumentu sprawozdania na
temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b ust. 9 Ustawy o rachunkowości, które są
wyodrębnionymi częściami tego Sprawozdania („Sprawozdanie z działalności”), pismo Prezesa Zarządu
Jednostki dominującej, oświadczenie Zarządu oraz informacja Zarządu Jednostki dominującej
o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej, które otrzymaliśmy przed podpisaniem niniejszego
sprawozdania z badania a także oświadczenia Rady Nadzorczej, których udostepnienia nam
spodziewamy się po podpisaniu sprawozdania z badania (razem „Inne informacje”). Na podstawie
regulacji zawartych w art. 55, ust. 2a ustawy o rachunkowości oraz par. 71, ust. 8 rozporządzenia
Ministra Finansów z 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych
przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji
wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („Rozporządzenie
o informacjach bieżących” - Dz. U. z 2018 r., poz. 757, z późn. zm.) Zarząd Jednostki dominującej
w Sprawozdaniu z działalności zawarł informacje dotyczące Jednostki dominującej.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie
z przepisami prawa.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani
do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało
wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji.
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest
zapoznanie się z Innymi informacjami, i czyniąc to, rozpatrzenie, czy inne informacje nie są istotnie
niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym lub naszą wiedzą uzyskaną podczas badania,
lub w inny sposób wydają się istotnie zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej pracy, stwierdzimy
istotne zniekształcenia w Innych informacjach, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym
sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach jest
również wydanie opinii czy sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie z przepisami
oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Ponadto
jesteśmy zobowiązani do poinformowania, czy Jednostka dominująca sporządziła oświadczenie
8
na temat informacji niefinansowych oraz wydania opinii, czy Jednostka dominująca w oświadczeniu
o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła wymagane informacje.
Sprawozdanie z działalności uzyskaliśmy przed datą niniejszego sprawozdania z badania,
a Raport Roczny będzie dostępny po tej dacie. W przypadku, kiedy stwierdzimy istotne zniekształcenie
w Raporcie Rocznym jesteśmy zobowiązani poinformować o tym Radę Nadzorczą Jednostki
dominującej.
Opinia o Sprawozdaniu z działalności Grupy Kapitałowej Trakcja oraz Spółki Trakcja S.A.
Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności:
- zostało sporządzone zgodnie z art. 55 Ustawy o rachunkowości oraz paragrafu 71 Rozporządzenia
o informacjach bieżących;
- jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Ponadto, w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania oświadczamy,
że nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności istotnych zniekształceń.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła wszystkie informacje
określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach bieżących. Ponadto, naszym
zdaniem, informacje wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz lit. i tego Rozporządzenia
zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego są zgodne z mającymi zastosowanie
przepisami oraz informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Jednostka dominująca
sporządziła sprawozdanie niefinansowe Grupy Kapitałowej Trakcja za 2022 rok – sporządzone w formie
odrębnego dokumentu sprawozdanie na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b
ust. 9 Ustawy o rachunkowości.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących sprawozdania na temat informacji
niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Opinia na temat zgodności oznakowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego
sporządzonego w jednolitym elektronicznym formacie raportowania z wymogami rozporządzenia
o standardach technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu
raportowania
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani
do przeprowadzania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii
czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy na dzień i za rok zakończony 31 grudnia 2022 r.
sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pliku o nazwie
259400IOJQXO1TS70C40-31-12-2022-PL.zip („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie
ESEF”) zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji
(UE) 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 r. uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu
9
Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji
jednolitego elektronicznego formatu raportowania („Rozporządzenie ESEF”).
Identyfikacja kryteriów i opis przedmiotu usługi
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Zarząd Jednostki
dominującej w celu spełnienia wymogów dotyczących oznakowania oraz wymogów technicznych
dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone
w Rozporządzeniu ESEF.
Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność skonsolidowanego sprawozdania finansowego
w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi określone w tych regulacjach stanowią,
naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania
finansowego w formacie ESEF zgodnie z wymogami dotyczącymi oznakowania oraz wymogami
technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są
określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich
znaczników XBRL, przy użyciu taksonomii określonej w tych regulacjach.
Odpowiedzialność Zarządu Jednostki dominującej obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie
i utrzymanie systemu kontroli wewnętrznej zapewniającego sporządzenie skonsolidowanego
sprawozdania finansowego w formacie ESEF, wolnego od istotnych niezgodności z wymogami
Rozporządzenia ESEF.
Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu
sprawozdawczości finansowej, obejmującego również sporządzenie sprawozdań finansowych zgodnie z
formatem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzenia usługi atestacyjnej dającej
racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane
zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Wykonaliśmy usługę zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd
3001PL „Badanie sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie
raportowania” (dalej „KSUA 3001PL”) oraz, gdzie jest to stosowne, zgodnie z Krajowym Standardem
Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu
Usług Atestacyjnych 3000 (Zmienionego) – „Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy
historycznych informacji finansowych”, (dalej: „KSUA 3000 (Z)”).
Standard ten nakłada na biegłego rewidenta obowiązek zaplanowania i wykonania procedur w taki
sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF
zostało przygotowane zgodnie z określonymi kryteriami.
Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona
zgodnie z KSUA 3001PL oraz, gdzie jest to stosowne, zgodnie z KSUA 3000 (Z), zawsze wykryje
istniejące istotne zniekształcenie.
Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oszacowania ryzyka wystąpienia
istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając oszacowanie tego
ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem
10
skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF, w celu zaplanowania stosownych
procedur, które mają zapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności
dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu
wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania.
Podsumowanie wykonanych prac
Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury obejmowały między innymi:
- uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego
w formacie ESEF obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Jednostkę dominującą
znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF, w tym zrozumienie
mechanizmów systemu kontroli wewnętrznej związanych z tym procesem;
- uzgodnienie oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
w formacie ESEF do zbadanego skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
- przy użyciu specjalistycznego narzędzia informatycznego ocenę spełnienia standardów
technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, ocenę
kompletności oznakowania informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
w formacie ESEF znacznikami XBRL;
- ocenę czy zastosowane znaczniki XBRL z taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały
odpowiednio zastosowane oraz, czy użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach,
gdy w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF nie zidentyfikowano
odpowiednich elementów;
- ocenę prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej
taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF.
Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę
do wyrażenia przez nas opinii z wykonania usługi atestacyjnej.
Wymogi etyczne, w tym niezależność
Przeprowadzając usługę biegły rewident i firma audytorska przestrzegali wymogów niezależności
i innych wymogów etycznych określonych w Kodeksie IESBA. Kodeks IESBA oparty jest na podstawowych
zasadach dotyczących uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności,
zachowania poufności oraz profesjonalnego postępowania. Przestrzegaliśmy również innych wymogów
niezależności i etyki, które mają zastosowanie dla niniejszej usługi atestacyjnej w Polsce.
Wymogi kontroli jakości
Firma audytorska stosuje krajowe standardy kontroli jakości w brzmieniu Międzynarodowego Standardu
Kontroli Jakości 1 - „Kontrola jakości firm przeprowadzających badania i przeglądy sprawozdań
finansowych oraz wykonujących inne zlecenia usług atestacyjnych i pokrewnych” przyjęte uchwałą
Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (dalej „KSKJ”).
Zgodnie z wymogami KSKJ firma audytorska utrzymuje kompleksowy system kontroli jakości
obejmujący udokumentowane polityki i procedury odnośnie zgodności z wymogami etycznymi,
standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie wymogami prawnymi i regulacyjnymi.
Opinia na temat zgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF
Podstawę sformułowania opinii biegłego rewidenta stanowią kwestie opisane powyżej, dlatego opinia
powinna być czytana z uwzględnieniem tych kwestii.
11
Naszym zdaniem, skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane,
we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Oświadczenie na temat świadczonych usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem
sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy i jej spółek zależnych są zgodne
z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących
badaniem, które są zakazane na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz art.136 Ustawy o biegłych
rewidentach.
Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Jednostki
dominującej i jej spółek zależnych w badanym okresie zostały wymienione w nocie 5.12 Sprawozdania
z działalności.
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani do badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy uchwałą Rady
Nadzorczej Jednostki dominującej z dnia 31 maja 2021 r. Sprawozdania finansowe Grupy badamy
po raz czwarty nieprzerwanie od roku obrotowego zakończonego w dniu 31 grudnia 2019 r.
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie, którego rezultatem jest niniejsze
sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Krzysztof Maksymik.
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. z siedzibą w Warszawie
wpisana na listę firm audytorskich pod numerem 3355
w imieniu której kluczowy biegły rewident zbadał skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Krzysztof Maksymik
Biegły Rewident nr w rejestrze 11380
Warszawa, dnia 5 kwietnia 2023 roku