19 lutego 2024 roku

Sprawozdanie Zarządu z działalności Pekao Banku Hipotecznego S.A.

w okresie sprawozdawczym od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku

(1) Wynik za okres skorygowany to wynik netto bez pozycji nadzwyczajnych, tzn. kosztu związanego z modyfikacją umów kredytów hipotecznych złotowych udzielonych konsumentom z tytułu zawieszenia przez nich spłat, rezerw na ryzyko prawne kredytów hipotecznych w CHF, kosztów sądowych procesów w związku z kredytami w CHF oraz wpłat na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców („FWK”).

(2) Wskaźnik Koszty / dochody wyliczony jest, jako iloraz sumy ogólnych kosztów administracyjnych do sumy wyniku odsetkowego i nieodsetkowego. Wskaźnik nie uwzględnia kosztów BFG, FWK i kosztu związanego z modyfikacją umów kredytów hipotecznych złotowych udzielonych konsumentom z tytułu zawieszenia przez nich spłat.

(3) Maksymalny stosunek średniego całkowitego wynagrodzenia brutto Członków Zarządu w okresie rocznym do średniego całkowitego wynagrodzenia brutto pracowników Banku w okresie rocznym.

1. Wstęp ................................................................................................................................................................................................................................. 3

2. Podsumowanie działalności Banku w 2023 roku ............................................................................................................................................................... 3

3. Otoczenie makroekonomiczne ......................................................................................................................................................................................... 10

4. Wpływ czynników zewnętrznych na ryzyko w działalności Banku ................................................................................................................................... 14

5. Wyniki Banku na koniec 2023 roku .................................................................................................................................................................................. 20

6. Kierunki rozwoju Banku .................................................................................................................................................................................................... 22

7. Sprawozdanie z sytuacji finansowej i wyniki finansowe ................................................................................................................................................... 23

8. Ryzyko w działalności Banku ........................................................................................................................................................................................... 29

9. Organizacja i struktura Banku .......................................................................................................................................................................................... 35

10. Zasady i polityki obowiązujące w Banku .......................................................................................................................................................................... 37

11. Informacje dotyczące zmiennych składników wynagrodzeń ............................................................................................................................................ 39

12. Powiązania organizacyjne lub kapitałowe w ramach Grupy ............................................................................................................................................ 41

13. Stosowanie Zasad Ładu Korporacyjnego w 2023 roku .................................................................................................................................................... 43

14. Dodatkowe informacje ...................................................................................................................................................................................................... 53

15. Oświadczenia Zarządu ..................................................................................................................................................................................................... 55

Pekao Bank Hipoteczny S.A. („ Bank ”) został utworzony w dniu 24 sierpnia 1995 roku jako H ypo-Bank Polska S.A.

W dniu 1 grudnia 1999 roku Bank (działający jako Hypo-Bank Polska S.A) w drodze uchwały nr 244/KNB/99 uzyskał zezwolenie KNF na zmianę statutu umożliwiającą przekształcenie dotychczasowego banku uniwersalnego w specjalistyczny bank hipoteczny pod firmą HypoVereinsbank Bank Hipoteczny S.A. W dniu 31 lipca 2008 roku Sąd Gospodarczy w Warszawie dokonał wpisu do KRS aktua lnej firmy Banku.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku, kapitał zakładowy Pekao Banku Hipotecznego S.A. wynosił 603.000.000 PLN. Jedynym akcjonariuszem Banku jest Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna. („ Bank Pekao ”), posiadający 100% kapitału zakładowego i 100% głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy. Bank należy do Grupy Kapitałowej Pekao („ Grupa Pekao ”) i jego sprawozdania finansowe są konsolidowane z e sprawozdaniami finansowymi Banku Pekao.

Bank działa jako bank specjalistyczny, tj. bank hipoteczny w rozumieniu Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych z dnia 29 sierpnia 1997 roku i wykonuje wyłącznie czynności określone w tej ustawie. Udzielanie kredytów hipotecznych przez Bank odbywa się zgodnie z Ustawą o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami z dnia 23 marca 2017 roku.

Od 2020 roku Bank realizuje transakcje nabywania i przenoszenia wierzytelności z tytułu detalicznych kredytów hipotecznych udzielonych przez Bank Pekao („ pooling ”), a od 2023 roku Bank realizuje również transakcje zakupu z Banku Pekao obligacji emitowanych przez jednostki samorządów terytorialnych. Podobnie jak w 2022 roku Bank nie realizował sprzedaży własnej hipotecznych kredytów detalicznych.

Przedmiot i zakres działalności Banku opisany został w § 10 Statutu Banku. Bank nie prowadzi działalności poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Siedziba Banku znajduje się w Warszawie przy ulicy Skierniewickiej 10a.

Stan zatrudnienia w Banku na koniec grudnia 2023 roku wynosił 81,2 etaty, przy czym średnie zatrudnienie w 2023 roku wyniosło 80,4 etaty.

Osiągnięte przez Bank wyniki finansowe w 2023 roku zostały opisa ne w rozdziale 5 niniejszego Sprawozdania.

2. Podsumowanie działalności Banku w 2023 roku

2.1. Założenia Strategii Banku na lata 2022-2024

W 2023 roku Bank działał w oparciu o strategiczną współpracę z Bankiem Pekao w zakresie nabywania wierzytelności z tytułu umów o kredyty zabezpieczone hipoteką oraz zakupu obligacji jednostek samorządu terytorialnego (JST). Strategicznym celem Banku jest dostarczenie Grupie Pekao długoterminowego, stabilnego finansowania poprzez emisje hipotecznych i publicznych listów zastawnych. Przyjęty model biznesowy Banku zapewnia jego rozwój i oparty jest na 4 filarach działań strategicznych:

• zwiększaniu wartości aktywów dzięki kontynuowaniu ścisłej współpracy z Bankiem Pekao w zakresie nabywania i przenoszenia wysokiej jakości aktywów (w tym udzielonych detalicznych kredytów hipotecznych w PLN oraz obligacji JST),

• odpowiedzialnym rozwoju biznesu poprzez utrzymanie odpowiedzialnego podejścia do zarządzania ryzykiem i kapitałem w tym współpracę z Grupą Pekao w zakresie monitorowania czynników E SG,

• budowaniu sprawnej organizacji poprzez dalszy rozwój technologiczny Banku oraz kontynuowanie projektów automatyzacji i standaryzacji mechanizmów poolingu oraz nabywa nia obligacji JST,

• optymalizacji kosztowej i procesowej poprzez rozwój outsourcingu we współpracy z Bankiem Pekao, dalszą digitalizację i automatyzację procesów operacyjnych.

Kluczowe kierunki działań Banku zostały wskazane w zaktualizowanej Strategii Banku przyjętej na lata 2022-2024. Dokonana w IV kwartale 2023 roku. Aktualizacja Strategii wynikała z konieczności uwzględnienia wpływu na działalność Banku zdarzeń nadzwyczajnych, mających miejsce zarówn o w okresie 2022 jak i 2023 roku:

• niekorzystnego wpływu dynamicznie zmieniających się warunków makroekonomicznych w 2022 roku (znaczący wzrost inflacji - średnioroczny wskaźnik CPI na poziomie 14,4% w porównaniu do 5,1% w 2021 roku; wzrost stóp procentowych łącznie o 500 p.b. - stopa referencyjna NBP 6,75% na n ajwyższym poziomie od 2004 roku),

• negatywnych dla wyników finansowych Banku skutków wprowadzenia Ustawy z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowych dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom w wyniku pogarszającej się sytuacji finansowej gospodarstw domowych na skutek wzrostu kosztów utrzymania i możliwości obsługi zadłużenia,

• istotnego wzrostu napływu spraw sądowych związanych z kredytami indeksowanymi i denominowanymi do CHF w świetle nowych orzeczeń Sądów, niekorzystnych dla sektora bankowego i Banku (m.in. w odniesieniu do kosztów korzystania z kapitału przez klientów posiadających kredyty w CHF).

2.2. Działalność kredytowa

W 2023 roku działalność Banku skupiała się na dalszym rozwoju portfela aktywów przy współpracy z Bankiem Pekao zarówno na drodze zakupu obligacji emitowanych przez jednostki samorządów terytorialnych (JST) oraz poprzez transfery wierzytelności z detalicznych kredytów hipotecznych.

Bank rozpoczął nabywanie obligacji JST w kwietniu 2023 roku traktując je jako alternatywne dla detalicznych kredytów hipotecznych źródło nowych aktywów, będący ch podstawą do emisji listów zastawnych.

Jedną z głównych przesłanek włączenia nabywania obligacji JST do modelu biznesowego Banku było identyfikowane (zarówno w 2022 jak i w 2023 roku) ryzyko wynikające z wprowadzenia Ustawy z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomo cy kredytobiorcom („Ustawa”).

W efekcie w 2023 roku:

• zrealizowano 71 transakcji nabycia obligacji JST o łącznej wartości nominalnej (na dzień transakc ji) 426 099 tys. zł

• oraz 2 transze poolingu detalicznych kredytów hipotecznych z Banku Pekao na kwoty: 70 151 tys. zł (w I kw.) oraz 151 350 tys. zł (w IV kw.) w porównaniu do 144 410 tys. zł w okresie 202 2 roku (jedna transza).

Bezpieczne zarządzanie ryzykiem kredytowym w działalności Banku miało swoje odzwierciedlenie również w dalszym ograniczaniu udziału wysokokwotowych kredytów walutowych, a w konsekwencji zmniejszył się udział finansowania przedsięwzięć komercyjnych w konsorcjach z Bankiem Pekao w portfelu kredytowym Banku. Ponadto, biorąc pod uwagę przyjęty przez Bank model biznesowy skupiony na optymalizacji procesów dotyczących pozyskiwania nowych aktywów przy współpracy z Bankiem Pekao.

W ramach działalności operacyjnej w 2023 roku Bank skupiał się na obsłudze i zarządzaniu własnym portfelem kredytowym, na który składały się: kredyty detaliczne i komercyjne, kredyty udzielane JST oraz portfele zakupionych obligacji JST. Ponadto, działania Banku koncentrowały się na monitorowaniu i nadzorowaniu procesów obsługi zakupionego portfela

2.2.1. Wpływ na działalność Banku Ustawy z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom („Ustawa”)

Zgodnie z Ustawą konsumenci posiadający umowy kredytów hipotecznych złotowych otrzymali prawo zawieszenia spłaty kredytu na następujących warunkach:

• od dnia 1 sierpnia 2022 r. do dnia 30 września 202 2 roku - w wymiarze dwóch miesięcy,

• od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 grudn ia 2022 roku - w wymiarze dwóch miesięcy,

• od dnia 1 stycznia 2023 r. do dnia 31 grudnia 2023 roku - w wymiarze jednego miesiąca w każdym kwartale kalendarzowym.

W dacie wejście w życie przedmiotowych przepisów (lipiec 2022 roku) Bank oszacował i ujął w wynikach finansowych koszt związany z modyfikacją umów kredytów hipotecznych złotowych udzielonych konsumentom z tytułu zawieszenia przez nich spłat kredytu na kwotę 90 454 tys. zł brutto, przy założeniu szacowanego ekspercko wskaźnika partycypacji (wykorzystania z uprawnień wynikających z Ustawy) na poziomie 85% oraz zakładając maksymalny wymiar (tj. 8 rat) wykorzystania przez klientów z przedmiotowego prawa. Ponadto, Bank założył, iż część (50 %) kwot zawieszonych przez klientów zostanie przez nich przeznaczona na spłaty kredytó w.

Ostateczny wskaźnik partycypacji (wykorzystania z uprawnień wynikających z Ustawy) ukształtował się na poziomie około 66,01% względem szacowanego poziomu 75,68% , a wskaźnik przedterminowych spłat kredytu związany z wykorzystaniem ww. uprawnień wynosił około 8,7% względem zakładan ego poziomu 5,0%.

W rezultacie powyższego w roku 2022 Bank uwzględnił w wynikach 75 515 tys. zł kosztu związanego z całkowitą oczekiwaną modyfikacją umów kredytów hipotecznych złotowych udzielonych konsumentom z tytułu zawieszenia przez nich spłat kredytu, z czego w okresie obowiązywania ww. przepisów (rok 2022 oraz 2023) faktycznie zrealizowano ją w kwocie 77 337 tys. zł, a pozostała kwota tj. 1 822 tys. zł została ujęta w wyniku odsetkow ym 2023 roku.

2.2.2. Portfel kredytowy

Wolumeny i struktura wg. segmentów

W 2023 roku wielkość przedpłat realizowanych przez klientów utrzymywał się na wysokim poziomie, co w ocenie Banku było spowodowane z jednej strony relatywnie wysokim poziomem stóp procentowych a z drugiej pośrednio skutkami Ustawy. Wysoki poziom przedpłat wpłynął na zmniejszenie dynamiki wzrostu wartości portfela kredytowego (z uwzględnieniem obligacji JST).

Na koniec 2023 wartość bilansowa netto portfela kredytowego z uwzględnieniem obligacji JST wyniosła 3 059 549 tys. zł i była wyższa w porównaniu do stanu na koniec IV kw . 2022 roku o 3% (99 336 tys. zł) w tym:

• wartość bilansowa netto nabytych z Banku Pekao obligacji JST wyniosła 417 753 tys. zł (w 2022 roku nie realizowano transakcji nabycia obligacji JST z Pekao),

• całkowita wartość nominalna według stanu na dzień 31 grudnia 202 3 roku wyniosła 407 899 tys. zł.

W strukturze portfela kredytowego z uwzględnieniem obligacji JST, według wartości bilansowej brutto:

• udział kredytów walutowych wyniósł 14,18% (spadek w stosunku do stanu na koniec grudnia 2022 roku o 4,80 p.p. wynikający ze wzrostu portfela w PLN w wyniku zakupów obligacji JST i transak cji poolingu),

• kredyty i obligacje JST w PLN stanowiły 85,82% całego portfela Banku.

W 2023 roku nastąpił dynamiczny wzrost udziału segmentu JST w portfelu Banku. Udziały poszczególnych segmentów w portfelu kredytów z uwzględnieniem obligacji JST, ogółem na dzień 31 grudnia 202 3 roku, wyniosły odpowiednio:

• klienci komercyjni: 13,57% (spadek o 2,90 p.p. w porównaniu do stanu na k oniec grudnia 2022 roku),

• jednostki samorządu terytorialnego: 17,11% (wzrost o 8,71 p.p. w porównaniu do stanu na koniec grudnia 2022 roku),

• osoby fizyczne: 69,31% (spadek o 5,81 p.p. w porównan iu do stanu na koniec grudnia 2022 roku).

Wpływ linii orzeczniczej na ryzyko portfela kredytów w CHF

Bank, jako jedyny bank hipoteczny na rynku, posiada portfel kredytów denominowanych do CHF. Biorąc pod uwagę utrzymujący się w sektorze bankowym, w tym w Banku, napływ liczby pozwów dotyczących kredytów hipotecznych w CHF, utrzymywanie się niekorzystnej dla banków linii orzeczniczej oraz skutki wydawania przez sądy negatywnych dla Banku wyroków w odniesieniu do umów kredytów frankowych, w 2023 roku Bank zaktualizował rezerwę na przedmiotowe ryzyko i na dzień 31 grudnia 2023 roku:

• rezerwa dotycząca portfela kredytów detalicznych (denominowanych) wyniosła 264 936 tys. zł w porównaniu do kwoty 166 596 mln zł na dzień 31 grudnia 2022 roku,

• rezerwa dotycząca portfela kredytów komercyjnych wyniosła 32 343 tys. zł w porównaniu do kwoty 31 670 mln. zł na dzień 31 grudnia 2022 roku.

Bank w kalkulacji rezerwy CHF nie uwzględnia możliwości uzyskania (przez Bank) wynagrodzenia za korzystanie z kapitału w przypadku unieważnienia umowy, w związku z czym nie identyfikuje w tym zakresie bezpośredniego wpływu negatywnego orzeczenia TSUE na wysokość rezerwy prawnej.

Jakość portfela kredytowego

Bank konsekwentnie realizuje założenia strategiczne związane z monitorowaniem i podnoszeniem jakości portfela kredytowego. W 2023 roku systematycznie realizowano czynności związane z monitorowaniem wykonania umów w zakresie terminowych spłat zobowiązań oraz oceny sytuacji ekonomiczno-finansowej podmiotów segmentu SME i korporacji.

Kontynuowano również działania sądowo-egzekucyjne ukierunkowane na odzyskanie należności Banku w tym z realizacji przedmiotu zabezpieczenia. Dz ięki utrzymaniu wysokiej efektywności procesów restrukturyzacji i windykacji wypracowano blisko 47 mln zł odzysków i uzdrowień stanowiących 14% portfela NPL.

Pomimo tego Bank odnotował r/r wzrost udziału NPL w portfelu Banku z uwzględnieniem portfela obligacji JST ogółem o 1 p.p. (z 10,3% do 11,3%) z uwagi na przeklasyfikowanie do NPL istotnego wolumenu kredytów denominowanych do CHF (80 mln PLN) odpowiadającego w 2023 roku za 89% całkowitych migracji do NPL.

Na dzień 31 grudnia2023 roku Bank dokonał przeklasyfikowania do portfela kredytów niepracujących (NPL) kredytów denominowanych do CHF o łącznej wartości 52 075 tys. zł, dla których identyfikuje się wysokie prawdopodobieństwo zawarcia ugody lub kwestionowania przez klienta wierzytelności na drodze sądowej w przypadku, gdy ugoda nie zostanie zawarta. Decyzję o przeklasyfikowaniu tego typu kredytów do portfela NPL Ban k podjął w grudniu 2023 roku.

W związku z powyższym na koniec grudnia 2023 roku wolumen NPL wzrósł r/r o 45 578 tys. zł (tj. 13,6 %). Łącznie kredyty w CHF odpowiadały w 2023 roku za 89% migracji do portfela NPL.

Bez uwzględniania w portfelu NPL kredytów, dla których jedyną przesłanką utraty wartości jest kwestionowanie przez

Mając na uwadze posiadany przez Bank portfel kredytów hipotecznych w CHF, w 2023 roku Bank kładł również szczególny nacisk na działania zmierzające do obniżania kosztów ryzyka prawnego tego portfela poprzez zawieranie ugód z klientami detalicznymi posiadającymi kredyty w CHF. Działania te wpłynęły na ograniczenie potencjalnej straty Banku i zmniejszenie kosztów spraw sądowych o blisko 11 mln zł w 2023 roku.

2.3. Działalność emisyjna Banku

Emitowane przez Bank listy zastawne należą do instrumentów charakteryzujących się niskim poziomem ryzyka inwestycyjnego. Oceny ratingowe Banku i emitowanych listów zastawnych zostały opisane w rozdziale 2.5. Sprawozdania.

Na koniec 2023 roku wartość bilansowa wyemitowanych przez Bank listów zastawnych wyniosła 2 212 728 tys. zł (w tym 50 000 tys. euro w walucie oryginalnej), co stanowiło szacunkowo około 11,6% udziału w rynku listów zastawnych w obrocie wyemitowanych przez banki hipoteczne prowadzące działalno ść w Polsce.

Podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych stanowią wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz nabyte wierzytelności z Banku Pekao S.A. z tytułu udzielonych przez ten Bank kredytów hipotecznych.

Podstawę emisji publicznych listów zastawnych stanowią wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów dla JST oraz z obligacje wyemitowane przez JST.

Do podstawy emisji listów zastawnych zaliczane są również środki Banku ulokowane w papierach wartościowych, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt. 3 Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, środki ulokowane w NBP oraz środki posiadane w gotówce, które zostały wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych (tzw. zabezpieczenie zastępcze).

Ponadto, zgodnie z art. 18 ust. 3a i 3b Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, Bank jest obowiązany utrzymywać nadwyżkę, utworzoną ze środków wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, jako zabezpieczenie zastępcze, w wysokości nie niższej niż łączna kwota nominalnych wartości odsetek od znajdujących się w obrocie listów zastawnych, przypadających do wypłaty w okresie kolejnych 6 miesięcy (tzw. bufor płynności). Środki te nie są wliczane do podstawy emisji listów zastawnych.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku:

› wartość nominalna wierzytelności zabezpieczonych hipotecznie oraz obligacji skarbowych wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych jako zabezpieczenie zastępcze, wynosiła 2 552 mln zł;

› ogólna kwota wartości bankowo-hipotecznej nieruchomości przyjętych przez Bank, jako zabezpieczenie kredytów hipotecznych wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych wynosiła 4 261 mln zł;

› wartość nominalna hipotecznych listów zastawnych w obrocie wyniosła 1 812 mln. zł;

› wartość nominalna wierzytelności z tytułu kredytów udzielonych JST oraz kredytów zabezpieczonych gwarancją lub poręczeniem tych jednostek oraz obligacji skarbowych wpisanych do rejestru zabezpieczenia publicznych listów zastawnych jako zabezpieczenie zastępcze wyniosła 459 mln zł;

› wartość nominalna publicznych listów zastawnych w obrocie wyniosła 378 mln zł;

› zobowiązania z tytułu listów zastawnych (łącznie hipotecznych i publicznych):

• z terminem wymagalności do 1 roku stanowiły 25,86%,

• z terminem wymagalności od 1 roku do 3 lat stanowiły 35,18%,

• z terminem wymagalności od 3 lat do 5 lat stanowiły 38,96%,

• z terminem wymagalności powyżej 5 lat stanowiły 0,00%,

• wartości bilansowej ogółem.

Wartość bilansowa listów zastawnych narastająco w (tys. zł):

2.3.1. Emisje listów zastawnych

W 2023 roku Bank zrealizował dwie emisje listów zastawnych na łączną kwotę 230 mln zł.

Zdarzenia mające wpływ na wartość nominalną zobowiązań z tytu łu listów zastawnych w 2023 roku:

W celu dywersyfikacji źródeł finansowania, obok emisji listów zastawnych Bank przeprowadza także emisje obligacji. W I, II i IV kw. 2023 roku Bank przeprowadził trzy emisje obligacji o nominale 200 000 tys. zł (łącznie na kwotę 600 000 tys. zł).

Na 31 grudnia 2023 roku zobowiązania bilanso we z tytułu emisji obligacji wynosiły 394 021 tys. zł.

Informacje dotyczące rejestru listów zastawnych są ujawniane przez Bank zgodnie ze standardem przyjętym przez organizację zrzeszającą emitentów listów zastawnych The Covered Bond Label. Publikowanie danych według ogólnoeuropejskiego standardu sprzyja promowaniu emitowanych przez Bank listów zastawnych wśród inwestorów. Informacje o listach zastawnych wyemitowanych przez Bank prezentowane są na stronie internetowej The Covered Bond Label: https://www.coveredbondlabel.com/issuer/148-pekao-bank-hipoteczny-sa

Ponadto zgodnie z art. 33d Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych, w terminie do końca każdego kwartału, Bank udostępnia na swojej stronie internetowej informacje o emisjach listów zastawnych oraz wartości i strukturze aktywów stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych wed ług stanu na ostatni dzień kwartału poprzedniego.

W 2023 roku działania Banku koncentrowały się na finalizacji projektu związanego z przygotowaniem i wdrożeniem procesu nabywania od Banku Pekao obligacji wyemitowanych przez JST. Celem projektu była dywersyfikacja portfela wierzytelności stanowiących zabezpieczenie emisji publicznych listów zastawnych.

Łącznie od kwietnia do grudnia 2023 roku zrealizowano 71 transakcji nabycia i przeniesienia obligacji JST o łącznej wartości nominalnej na dzień transakcji ponad 426 mln zł.

W związku ze zmianami w przepisach dotyczących outsourcingu bankowego polegających m.in. na rozszerzeniu zakresu powierzania czynności bankowych, w II połowie 2023 roku Bank rozpoczął projekt analityczny w zakresie możliwości pogłębiena outsourcingu procesów operacyjnych. Prace projektowe w zakresie analizy możliwości wzrostu skali outsourcingu w Banku będą prowadzone do k ońca 2024 roku.

W 2023 roku Bank kontynuował strategiczny projekt automatyzacji i digitalizacji procesów, głównie w zakresie dostosowania procesowego i systemowego do zakupu i obsługi obligacji emitowanych przez JST. Ponadto realizowano wdrożenia rozwiązań automatycznych w obszarze rachunkowości, raportowania i sprawozdawczości oraz obsługi portfela kredytowego (obsługa wniosków klientów oraz monitoringu umów kredytowych). Łącznie w 2023 roku Bank uruchomił 46 rozwiązań automatyzacyjnych.

2.5. Ocena wiarygodności finansowej Banku i emitowanych listów zastawnych

Na podstawie zawartych umów, Bank współpracuje z międzynarodową agencją Fitch Ratings Ireland Limited (dalej: „Fitch”), która dokonuje oceny wiarygodności finansowej Banku oraz emitowanych przez niego hipotecznych listów zastawnych .

Rating Banku oraz emitowanych listów zastawnych w okresie od 31.12.2022 do 31.12.2023:

W okresie od stycznia do grudnia 2023 roku rating Banku i e mitowanych listów zastawnych nie ulegał zmianie.

Nadany przez Fitch listom zastawnym Banku rating inwestycyjny daje możliwość emitowania papierów wartościowych o wysokim poziomie bezpieczeństwa i pozyskiwania przez Ban k długoterminowych środków na działalność kredytową.

3.1. Wzrost gospodarczy

Rok 2023 był okresem hamowania popytu konsumpcyjnego z uwagi na zacieśnianie polityki monetarnej i rosnącą inflację, schodzenia z zapasów z powodu ustępującej niepewności geopolitycznej i dalszego hamowania popytu oraz mocnych inwestycji. Według wstępnego szacunku Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w 2023 roku PKB wzrósł o 0,2%, wobec wzrostu o 5,3% rok wcześniej, a popyt krajowy w 2023 roku spadł o 4,1%, podczas gdy wymiana handlowa z zagranicą dodała do wzrostu 5,4 p.p. Głównym hamulcem wzrostu była akumulacja (ok. -20% r/r), w ramach której 7 pkt. proc. wzrostu odjęły zapasy. Mniejszym niż w poprzednich latach wsparciem dla wzrostu PKB była konsumpcja, która spadła o 0,1% r/r, z czego konsumpcja prywatna spadła o 1% r/r.

3.2. Rynek pracy

Stopa bezrobocia na koniec 2023 roku wyniosła 5,1% wobec 5,2% na koniec 2022 roku. Tempo spadku tego wskaźnika było wyraźnie słabsze niż w poprzednich latach, co dobrze obrazuje kondycję polskiego rynku pracy i całej gospodarki w 2023 roku. Przeciętne zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w grudniu 2023 roku niecałe 6,5 mln osób wobec podobnego wyniku w roku poprzednim.

Dynamika płac w sektorze przedsiębiorstw zaczęła w 2023 roku zwalniać w ślad za inflacją. Średniorocznie wynagrodzenia wzrosły o 11,9% wobec 12,9% w 2021 roku. Dynamika płac w 2023 roku była niejednokrotnie podbijana przez tzw. premie i bonusy inflacyjne. Dynamika wynagrodzeń realnych w 2023 roku. wyniosła 0,3% r/r, przy czym pod koniec roku osiągnęła ponad 4%.

1 Źródło: Opracowanie Biura Analiz Banku Pekao

Rok 2023 był rokiem spadku inflacji, zwłaszcza czynników niebazowych (żywność, energia, paliwa). W Polsce na dynamiczny spadek inflacji (do 6,2% r/r na koniec roku z nieco ponad 18% w lutym) wpłynęły głównie: stosunkowo łagodny przebieg kryzysu energetycznego w Europie, który przełożył się na spadki cen nośników energii, nadzwyczaj wysokie wzrosty cen w 2022 roku, które stworzyły wysoką bazę odniesienia i na koniec spadki globalnych cen surowców, dóbr przemysłowych i frachtu. Globalna pełna skala dezinflacji dóbr przemysłowych przyszła do Polski z opóźnieniem, przyspieszając w drugiej połowie 2023 roku, kiedy to najsilniej oddziaływały efekty zacieśnienia monetarnego. W I połowie 2023 roku Rada Polityki Pieniężnej („RPP”) utrzymywała stopy referencyjne na niezmienionym poziomie 6,75%, ale już w II kwartale zaczęła sygnalizować gotowość do zmian stóp procentowych w końcówce roku. Zgodnie z zapowiedziami cykl obniżek stóp procentowych rozpoczął się we wrześn iu i do końca 2023 roku RPP obniżyła stopy procen towe o 100 p.b.

3.4. Sektor bankowy 2

Według danych Komisji Nadzoru finansowego, obejmujących okres do końca listopada 2023 roku, zysk netto sektora bankowego wyniósł 27,9 mld zł, dynamika zysków wyniosła 113,6% r/r. Tak pozytywny wynik wiąże się z historycznie wysokim poziomem stóp procentowych w 2022 roku (stopa referencyjna NBP po dwóch obniżkach w II połowie 2023 wyniosła 5,75% na koniec roku), który umożliwił osiągnięcie wysokiego wyniku odsetkowe go przez sektor.

Obok dynamicznego wzrostu przychodów odsetkowych (o 46,8% r/r), w okresie od stycznia do listopada 2023 roku krajowy sektor bankowy odnotował również bardzo wyraźny wzrost kosztów odsetkowych (74,6% r/r). Warto zaznaczyć, że koszty operacyjne w zasadzie nie zwiększyły się (45,9 mld PLN w 2023 vs 45,0 mld PLN) mimo dynamicznego wzrostu płac nominalnych (11,5% r/r) – było to możliwe dzięki wyraźnemu ograniczeniu kosztów ogólnego zarządu. Koszty ryzyka zmalały o 3,0% r/r.

Zgodnie z danymi KNF aktywa sektora bankowego na koniec listopada 2023 roku wyniosły 2 989 mld zł i wzrosły o 9,1% r/r. Na koniec listopada 2023 roku odnotowano wzrost wolumenu depozytów detalicznych o 11,2% r/r i przedsiębiorstw o 8,6% r/r oraz spadek pozostałych depozytów o -2,5% r/r, wobec spadku o 7,8% r/r w analogiczn ym miesiącu 2022 roku.

W listopadzie 2023 roku depozyty gospodarstw domowych stanowiły 61% wszystkich depozytów, depozyty przedsiębiorstw 25%, a pozostałe depozyty 14%. Około 83% wszystkich depozytów stanowiły depozyty bieżące.

Na koniec 2022 roku należności od gospodarstw domowych stanowiły 55,6% całości portfela, należności od przedsiębiorstw 27,4%, a pozostałe kredyty 17,0%. Na koniec listopada 2023 roku odnotowano spadek wolumenu

2 Źródło: Raport KNF „Dane miesięczne sektora bankowego listopad 2023”

Z kolei w segmencie należności od przedsiębiorstw na koniec listopada 2023 roku odnotowano spadek o około 5% r/r na co miało wpływ spowolnienie gospodarki obniżające popyt na kredyty dla firm, a także wysoka baza związana z finansowaniem kapitału obrotowego w 2022 roku

Pozostałe kredyty wzrosły o 10,7% r/r.

Jakość portfela kredytowego sektora w 2023 roku pozostała na historycznie dobrych poziomach (NPL ratio wyniósł w listopadzie 2023 roku 5,5%, tyle samo co w listopadzie 2022 roku) mimo recesji, przez którą polska gospodarka przechodziła w ubiegłym roku. Nieznacznie pogorszył się udział kredytów zagrożonych w portfelu kredytów dla gospodarstw domowych (5,1% w listopadzie 2023 roku wobec 4,9% w analogicznym okresie poprzedniego roku). Pogorszenie wypłacalności gospodarstw domowych, tylko w niewielkim stopniu dotknęła kredytów mieszkaniowych (2,2% wobec 2,0% rok wcześniej) prawdopodobnie dzięki wprowadzonym waka cjom kredytowym.

3.5. Rynek Listów Zastawnych

W 2023 roku na polskim rynku listów zastawnych działało 5 banków hipotecznych (w kolejności pod względem wielkości udziałów w rynku listów zastawnych w obrocie): PKO Bank Hipoteczny, mBank Hipoteczny, Pekao Bank Hipoteczny, ING Bank Hipoteczny oraz Millennium Bank Hipoteczny (dotychczas brak e misji).

Polski rynek listów zastawnych pozostaje we wczesnej fazie rozwoju w porównaniu do innych rynków w krajach UE, jest niewielki i charakteryzuje się niską płynnością. Na koniec grudnia 2023 roku wartość wyemitowanych w trybie publicznym przez polskie banki hipoteczne i pozostających w obrocie hipotecznych i publicznych listów zastawnych (zarówno emitowanych w PLN, jak i EUR), wyniosła 18,4 mld zł w porównaniu do 20,4 mld zł na k oniec 2022 roku.

3.6. Rynek mieszkaniowy 3

W porównaniu do II poł. 2022 roku, w pierwszych trzech kw. 2023 roku obserwuje się istotny wzrost akcji kredytowej, wspierany przede wszystkim wprowadzeniem rządowego programu „Be zpieczny Kredyt 2%”.

Na ożywienie rynku kredytowego w 2023 roku, wpłynęło również obniżenie (wrzesień 2023 roku) przez Radę Polityki Pieniężnej, podstawowych stóp procentowych NBP, w tym stopy referencyjnej o 0,75 p.p. (z 6,75% do 6,00%). Ponadto zanotowano spadek (od listopada 2022 roku) wskaźnika WIBOR 3M z poziomu 7,59% do 5,72% na koniec III kw. 2023 roku. Ponadto stymulująco na rynek mieszkaniowy wpłynęło również obniżenie w lutym 2023 roku przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) buforu dla badania zdolności kredytowej potencjalnych kredytobiorców z poziomu 5% do 2,5% dla kredytów o okresowo stałej stopie procentowej.

Według indeksu BIK we wrześniu 2023 roku o kredyt mieszkaniowy wnioskowało łącznie 36,59 tys. potencjalnych kredytobiorców w porównaniu do 13,58 tys. rok wcześniej, co oznacza wzrost o 169,5%. Wzrosła również średnia wartość wnioskowanego kredytu mieszkaniowego - we wrześniu 2023 wyniosła 417,36 tys. zł i była wyższa o 23,6% w relacji do wartości z września 2022 roku.

3 Źródło: NBP, Raport Amron-Sarfin „Ogólnopolski raport o kredytach mieszkaniowych i cenach nieruchomości” 3/2023

Pomimo znaczącej poprawy akcji kredytowej w III kw. 2023 roku, od początku 2022 roku obserwuje się spadkowy trend wielkości portfela kredytów hipotecznych obsługiwanych przez banki. Jest to wynikiem istotnych spłat kredytów hipotecznych realizowanych przez Klientów w porównaniu do zaciągania nowych kredytów. Według stanu na dzień 30 września bieżącego roku, liczba czynnych umów o kredyt mieszkaniowy w Polsce osiągnęła poziom 2 291 661 sztuk. Oznacza to spadek o ponad 10%, czyli nominalnie o 256 899 kredytów, w porównaniu do stanu na koniec rekordowego roku 2021.