Wybrane dane finansowe dotyczące rocznego sprawozdania finansowego

Do przeliczenia wybranych pozycji ze złotych n a EUR zastosowano następujące kursy:

− do przeliczenia pozycji sprawozdania z sytuacji finans owej - średni kurs ogłoszony przez NBP na 29 g rudnia 2023 r. - 1 EUR = 4,3480 oraz na 30 grudnia 2022 r. - 1 EUR = 4,6899,

− do przeliczenia pozycji rachunku zyskó w i strat - średnie arytmetyczne średnich kursów ogłoszonych przez NB P na ostatni dzień każdego miesiąca odpowiednio za 2023 r. oraz za 2022 r . - 1 EUR = 4,528 4 oraz 1 EUR = 4,6883,

− do przeliczenia pozycji przepływów pieniężnych - kursy zastosowane do przeliczenia pozycji rachu nku zysków i strat.,

− do przeliczenia pozycji adekwatności kapitałowej - kursy z astosowane do przeliczenia pozycji sprawoz dania z sytuacji finansowej.

19 lutego 2024 roku

Spis treści

Rachunek zysków i strat .................................................................................................................................................................................................. 5

Sprawozdanie z całkowitych dochodów .......................................................................................................................................................................... 6

Sprawozdanie z sytuacji finansowej ................................................................................................................................................................................ 7

Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym .................................................................................................................................................................. 8

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych ....................................................................................................................................................................... 9

NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ........................................................................................................................................................... 10

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego ............................................................................................................................................................. 10

Zatwierdzenie sprawozdania finansowego .................................................................................................................................................................... 12

Istotne zasady rachunkowości ...................................................................................................................................................................................... 12

a) Oświadczenie o zgodności ................................................................................................................................................................................. 12

b) Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego .......................................................................................................................................... 12

c) Przyjęte zasady rachunkowości .......................................................................................................................................................................... 12

d) Główne wartości szacunkowe stosowane w polityce księgowej ......................................................................................................................... 14

e) Waluty obce ........................................................................................................................................................................................................ 15

f) Instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń ........................................................................................................................................ 15

g) Aktywa i zobowiązania finansowe ....................................................................................................................................................................... 16

h) Kompensowanie finansowych instrumentów ...................................................................................................................................................... 21

i) Oczekiwane straty kredytowe ............................................................................................................................................................................. 21

j) Wycena pozostałych pozycji bilansu ................................................................................................................................................................... 26

k) Kapitały własne ................................................................................................................................................................................................... 30

l) Wynik finansowy ................................................................................................................................................................................................. 31

m) Podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................................ 35

n) Sprawozdawczość dotycząca operacyjnych segmentów działalności ................................................................................................................ 35

o) Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana .......................................................................................................... 35

p) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zatwierdzone przez Unię Europejską, które weszły w życie od lub po 1 stycznia 2023 roku ................................... 36

q) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zatwierdzone przez Unię Europejską, które jeszcze nie weszły w życie .................................................................. 38

r) Nowe standardy, interpretacje i poprawki do opublikowanych standardów opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i oczekujące na zatwierdzenie przez Unię Europejską ............................................................................................... 39

Noty do rachunku zysków i strat .................................................................................................................................................................................... 41

1) Wynik z tytułu odsetek ........................................................................................................................................................................................ 41

2) Wynik z tytułu prowizji i opłat .............................................................................................................................................................................. 42

3) Wynik na instrumentach finansowych przeznaczonych do obrotu ...................................................................................................................... 43

4) Pozostałe przychody operacyjne ........................................................................................................................................................................ 43

5) Ogólne koszty administracyjne ........................................................................................................................................................................... 44

6) Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe .................................................................................................................................... 45

7) Pozostałe koszty operacyjne .............................................................................................................................................................................. 45

8) Podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................................ 46

8a) Należność/zobowiązanie z tytułu bieżącego podatku dochodowego ...................................................................................................................... 47

8b) Aktywa/rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ............................................................................................................................... 47

9) Wynik przypadający na jedną akcję .................................................................................................................................................................... 50

Noty do sprawozdania z sytuacji finansowej ................................................................................................................................................................. 51

10) Należności od Banku Centralnego ...................................................................................................................................................................... 51

11) Należności od banków ........................................................................................................................................................................................ 52

12) Aktywa z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) .......................................................................................... 53

13) Kredyty udzielone klientom ................................................................................................................................................................................. 55

14) Dłużne papiery wartościowe ............................................................................................................................................................................... 57

15) Rzeczowe aktywa trwałe ..................................................................................................................................................................................... 59

16) Wartości niematerialne ....................................................................................................................................................................................... 60

17) Inne aktywa ......................................................................................................................................................................................................... 61

18) Zobowiązania wobec banków ............................................................................................................................................................................. 62

19) Zobowiązania z tytułu pochodnych instrumentów finansowych (przeznaczone do obrotu) ................................................................................ 64

20) Zobowiązania wobec klientów ............................................................................................................................................................................ 65

21) Zobowiązania z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych ........................................................................................................................ 66

22) Rezerwy .............................................................................................................................................................................................................. 69

23) Inne zobowiązania .............................................................................................................................................................................................. 70

24) Kapitał własny ..................................................................................................................................................................................................... 71

Pozostałe noty ............................................................................................................................................................................................................... 73

25) Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych ....................................................................................................................................... 73

26) Leasing ............................................................................................................................................................................................................... 77

27) Zobowiązania warunkowe ................................................................................................................................................................................... 79

28) Aktywa stanowiące zabezpieczenie .................................................................................................................................................................... 81

29) Prognoza zobowiązań ......................................................................................................................................................................................... 83

30) Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych ............................................................................................................. 84

31) Jednostki powiązane ........................................................................................................................................................................................... 86

32) Wynagrodzenia Członków Zarządu Banku oraz informacje dotyczące Systemu zmiennego wynagradzania dla Kadry Zarządzającej ............ 89

33) Umowy znaczące dla Banku, umowy współpracy, kooperacji zawarte w 2023 roku .......................................................................................... 92

34) Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych („ZFŚS”) ........................................................................................................................................ 93

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM .......................................................................................................................................................................................... 94

35) Struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem ................................................................................................................................................... 95

36) Ryzyko kredytowe ............................................................................................................................................................................................... 96

37) Ryzyko operacyjne ............................................................................................................................................................................................ 138

38) Ryzyko rynkowe ................................................................................................................................................................................................ 139

39) Ryzyko stopy procentowej ................................................................................................................................................................................ 140

40) Ryzyko spreadu kredytowego ........................................................................................................................................................................... 144

41) Ryzyko płynności .............................................................................................................................................................................................. 145

42) Reforma wskaźników stóp procentowych ......................................................................................................................................................... 151

ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA ................................................................................................................................................................................ 154

43) Fundusze własne .............................................................................................................................................................................................. 156

44) Wymogi kapitałowe ........................................................................................................................................................................................... 160

45) Kapitał wewnętrzny ........................................................................................................................................................................................... 163

46) Dźwignia finansowa .......................................................................................................................................................................................... 164

Zdarzenia po dacie bilansowej .................................................................................................................................................................................... 165

47) Zdarzenia po dacie bilansowej .......................................................................................................................................................................... 165

Rachunek zysków i strat

Za okres od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.

Sprawozdanie z całkowitych dochodów

Za okres od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.

Sprawozdanie z sytuacji finansowej

Na dzień 31 grudnia 2023 r.

Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym

Za okres od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.

Za okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r.

Sprawozdanie z przepływów pieniężnych

Za okres od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.

NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Niniejsze Noty stanowią integralną część sprawozdania finansowego.

Wprowadzenie do sprawozdania finansowego

Pekao Bank Hipoteczny S.A. ma siedzibę w Warszawie, ul. Skierniewicka 10a, 01-230 Warszawa. Bank jest wpisany do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS: 0000027441.

Czas trwania Banku jest nieoznaczony.

Jednostką dominującą dla Banku jest Bank Pekao S. A.

Bank stanowi część Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. i jego dane finansowe na potrzeby nadzoru są konsolidowane z Bankiem Pekao S.A .

Pekao Bank Hipoteczny S.A. działa jako bank specjalistyczny i wykonuje wyłącznie czynności określone w Ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych.

Do podstawowych czynności Banku należy:

1) udzielanie kredytów zabezpieczonych hipoteką,

2) udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w art. 3 ust. 2 Ustawy,

3) nabywanie wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów zabezpieczonych hipoteką oraz wierzytelności z tytułu kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mo wa w pkt 2,

4) emitowanie hipotecznych listów zastawnych, których podstawę stanowią wierzytelności Banku z tytułu:

• udzielonych kredytów zabezpieczonych hipoteką,

• nabytych wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów z abezpieczonych hipoteką,

5) emitowanie publicznych listów zastawnych, których podstawę stano wią:

• wierzytelności Banku z tytułu udzielonych kredytów niezabezpieczony ch hipoteką, o których mowa w pkt 2,

• nabyte przez Bank wierzytelności innych banków z tytułu udzielonych przez nie kredytów niezabezpieczonych hipoteką, o których mowa w pkt 2.

Informacje dotyczące składu osobowego Zarządu Banku oraz R ady Nadzorczej Banku

Skład Zarządu Banku na dzień 31 grudnia 2023 r. był następujący:

• Pan Piotr Pawliczak – Wiceprezes Zarządu kierujący pracami Zarządu,

• Pani Agnieszka Domaradzka - Członek Zarządu,

• Pan Robert Dołęga – Członek Zarządu.

Skład Rady Nadzorczej Banku na dzień 31 grudnia 2023 r. był następujący:

• Pan Marcin Gadomski - Przewodniczący Rady Nadzorczej,

• Pan Paweł Opolski - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,

• Pan Rafał Baranowski - Członek Rady Nadzorczej,

• Pan Wojciech Werochowski – Członek Rady Nadzorczej,

• Pan Piotr Zborowski – Członek Rady Nadzorczej

• Pani Janina Harasim - Niezależny Członek Rady Nadzorczej,

• Pan Paweł Mielcarz - Niezależny Członek Rady Nadzorczej.

Informacje uzupełniające:

W związku z delegacją Członka Rady Nadzorczej Banku Pana Rafała Baranowskiego do Zarządu Banku od dnia 1 stycznia 2023 roku do dnia 10 stycznia 2023 roku Z arząd Banku działał w następującym składzie:

• Pan Rafał Baranowski - Delegowany Członek Rady Nadzorczej z kompetencjami przewidzianymi dla Prezesa Zarządu,

• Pani Agnieszka Domaradzka - Członek Zarządu,

• Pan Bartosz Węsierski – Członek Zarządu.

W dniu 4 stycznia 2023 roku Rada Nadzorcza Banku powołała Pana Piotra Pawliczaka w skład Zarządu Banku powierzając mu funkcję Wiceprezesa Zarządu Banku kierującego pracami Zarządu, a po wyrażeniu zgody przez Komisję Nadzoru Finansowego funkcję Prezesa Zarządu Banku. Powołanie było skuteczne od dnia 11 stycznia 2023 roku. Z chwilą objęcia mandatu Wiceprezesa Zarządu Banku przez Pana Piotra Pawliczaka, wygasła delegacja Członka Rady Nadzorczej Pana Rafała Baranowskiego do czasowego wykonywania czynności Członka Zarządu Banku . Wobec powyższego od dnia 11 stycznia 2023 roku do dnia 31 lipca 2023 rok u Zarząd Banku działał w następującym składzie:

• Pan Piotr Pawliczak – Wiceprezes Zarządu, kierujący pracami Zarządu,

• Pani Agnieszka Domaradzka - Członek Zarządu,

• Pan Bartosz Węsierski – Członek Zarządu.

W dniu 26 kwietnia 2023 roku ze skutkiem na koniec dnia 31 lipca 2023 roku Pan Bartosz Węsierski złożył rezygnację z pełnienia funkcji Członka Zarządu Banku .

W dniu 24 lipca 2023 roku Rada Nadzorcza Banku powołała w skład Zarządu Banku Pana Roberta Dołęgę ze skutkiem na dzień 1 sierpnia 2023 roku. Wobec powyższego od dnia 1 sierpnia 2023 roku do dnia 31 grudnia 2023 roku Zarząd Banku działał w następującym składzie:

• Pan Piotr Pawliczak – Wiceprezes Zarządu kierujący pracami Zarządu,

• Pani Agnieszka Domaradzka - Członek Zarządu,

• Pan Robert Dołęga – Członek Zarządu.

Pomiędzy dniem bilansowym, a dniem sporządzenia niniejszego sprawozdania finansowego skład Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku nie uległ zmianie.

Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

Niniejsze roczne sprawozdanie finansowe zostało zatwierdzone przez Zarząd Pekao Banku Hipotecznego S.A. dnia 19 lutego 2024 r.

Istotne zasady rachunkowości

a) Oświadczenie o zgodności

Sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami, zgodnie z wymogami Ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości i wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych, jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych.

b) Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego

Sprawozdanie finansowe Banku zostało sporządzone za okres od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. i zawiera dane jednostkowe Banku. Sprawozdanie zostało sporządzone w polskich złotych, a wszystkie jego wartości, o ile nie wskazano inaczej, zostały podane w tysiącach złotych.

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w oparciu o założenie kontynuowania przez Bank działalności gospodarczej w niezmniejszonym istotnie zakresie, w okresie przynajmniej 12 miesięcy od końca okresu sprawozdawczego. Zarząd Banku nie stwierdza na dzień podpisania niniejszego sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank, w okresie co najmniej 12 miesięcy po dniu bilansowym na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania b ądź istotnego ograniczenia dotychczasowej działalności.

Zgodnie z art. 56 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych Bank zobowiązany jest do sporządzania sprawozdania finansowego zgodnie z postanowieniami regulaminów rynku giełdowego niebędącego rynkiem oficjalnych notowań giełdowych lub rynku pozagiełdowego.

Dane finansowe, prezentowane w sprawozdaniu finansowym Banku zostały przygotowane w sposób zapewniający ich porównywalność.

c) Przyjęte zasady rachunkowości

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w opa rciu o następujące zasady wyceny:

• według wartości godziwej dla instrumentów pochodnych, aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu oraz aktywów finansowych zaklasyfikowanych do modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych oraz ze sprzedaży aktywów finansowych i jednocześnie spełniających kryterium SPPI,

• według zamortyzowanego kosztu dla aktywów finansowych będących częścią modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych i jednocześnie spełniających kryterium SPPI oraz pozostałych zobowiązań finansowych,

• według kosztu historycznego dla aktywów i zobowiązań niefinans owych.

Sporządzenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF UE wymaga od kierownictwa dokonania subiektywnych ocen, estymacji i przyjęcia założeń, które wpływają na stosowane zasady rachunkowości oraz na prezentowane kwoty aktywów i

zobowiązań oraz przychodów i kosztów. Szacunki i założenia dokonywane są w oparciu o dostępne dane historyczne oraz szereg innych czynników, które są uważane za właściwe w danych warunkach. Wyniki tworzą podstawę do dokonywania szacunków odnośnie wartości aktywów i zobowiązań, których nie da się określić w jednoznaczny sposób na podstawie innych źródeł. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.

Szacunki i założenia podlegają bieżącym przeglądom. Korekty w szacunkach są rozpoznawane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku pod warunkiem, że korekta dotyczy tylko tego okresu lub w okresie, w którym dokonano zmiany i okresach przyszłych, jeśli korekta wpływa zarówno na bieżący , jak i przyszłe okresy.

Polityka rachunkowości Banku uwzględnia wymogi zatwierdzonych przez Unię Europejską Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi interpretacji. Zmiany standardów, które miały zastosowanie po raz pierwszy w sprawozdaniu finansowym za 2023 rok zostały opisane w punkcie „p”.

W ocenie Banku wdrożenie standardów, interpretacji i poprawek do opublikowanych standardów, które zostały opublikowane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) i zostały zatwierdzone przez UE, ale jeszcze nie weszły w życie (zob. punkt „q”) lub oczekują na zatwierdzenie przez UE (zob. punkt „r”) nie będą mieć istotnego wpływu na jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku.

Poniżej przedstawiono podsumowanie istotnych zasad rachu nkowości.

d) Główne wartości szacunkowe stosowane w polityce księgowej

Ustalenie wartości bilansowych niektórych aktywów i zobowiązań wymaga oszacowania na datę bilansową wpływu niepewnych przyszłych zdarzeń na te pozycje .

Oczekiwane straty kredytowe

Na każdy dzień bilansowy Bank ocenia, czy istnieją obiektywne dowody (zwane „przesłankami”) utraty wartości ekspozycji kredytowych i czy ekspozycja kredytowa utraciła wartość. Oczekiwane straty kredytowe mają miejsce wtedy i tylko wtedy gdy zidentyfikowano co najmniej jedną przesłankę mającą negatywny wpływ na oczekiwane przyszłe przepływy pieniężne wynikające z ekspozycji kredytowej. W procesie oceny oczekiwanych strat kredytowych Bank uwzględnia wszystkie ekspozycje kredytowe, niezależnie od poziomu ryzyka poszczególnych ekspozycji kredytowych lub grup ekspozycji kredytowych.

Dla wszystkich ekspozycji kredytowych, które utraciły wartość Bank wyznacza wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe jako różnicę pomiędzy wartością bilansową ekspozycji kredytowej a wartością bieżącą oszacowanych przyszłych przepływów pieniężnych, zdyskontowanych z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Szacowany w ten sposób odpis pomniejsza wartość bilansową netto należności od klientów. Metodologia i założenie wykorzystywane przy szacowaniu zarówno wysokości jak i momentów przyszłych przepływów pienięż nych podlegają okresowym przeglądom.

Dla wszystkich ekspozycji indywidualnie nieznaczących, dla których zidentyfikowano utratę wartości i dla wszystkich ekspozycji kredytowych, dla których Bank nie zidentyfikował utratę wartości, Bank szacuje odpisy z wykorzystaniem modeli dostosowanych do charakteru poszczególnych ekspozycji kredytowych uwzględniających oczekiwane straty kredytowe. Straty te są szacowane w horyzoncie 12-miesięcy (koszyk 1) lub dożywotn io (koszyk 2 i 3).

Dla wszystkich ekspozycji indywidualnie znaczących, które na datę bilansową utraciły wartość, Bank wyznacza wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe (straty z tytułu utraty wartości) w ramach oceny indywidualnej. Ocena indywidualna przeprowadzana jest przez pracowników Banku i polega na indywidualnej weryfikacji przesłanek wystąpienia utraty wartości ekspozycji kredytowych oraz prognozie potencjalnych scenariuszy postępowania wobec klientów, w tym przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z przejęcia zabezpieczeń, pomniejszonych o koszty przejęcia i sprzedaży lub z innych źródeł spłat.

Rezerwy na ryzyko prawne dotyczące walutowych kredytów hipotecznyc h w CHF

Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank dokonał aktualizacji oceny prawdopodobieństwa wpływu ryzyka prawnego dotyczącego walutowych kredytów hipotecznych w CHF na przyszłe oczekiwane przepływy pieniężne z ekspozycji kredytowych oraz na prawdopodobieństwo wypływu środków pieniężnych. Oszacowanie przedmiotowej rezerwy wymagało przyjęcia przez Bank eksperckich założeń opartych o podejście Grupy Pekao oraz zewnętrznych konsultantów prawnych.

Szczegóły dotyczące głównych założeń przyjętych do szacowania rezerw dotyczących ryzyka prawnego walutowych kredytów hipotecznych w CHF zostały zaprezentowane w Nocie 36 niniejszego sprawozdania finansowego .

Zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego

Zgodnie z Ustawą z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom („Ustawa”), konsumenci posiadający umowy kredytów hipotecznych złotowych otrzymali prawo zawieszenia spłaty kredytu.

Szczegóły dotyczące głównych założeń przyjętych do szacowania korekty wartości bilansowej brutto ekspozycji kredytowych

zlotowych z tytułu zawieszenia przez nich spłat kredytu zostały zaprezentowane w punkcie „l” niniejszego sprawozdania finansowego.

e) Waluty obce

Transakcje w walutach obcych

Transakcje w walutach obcych Bank przelicza po kursie obo wiązującym w dniu transakcji.

Wynikające z tych transakcji aktywa i zobowiązania pieniężne oraz aktywa i zobowiązania pozabilansowe wynikające z transakcji na instrumentach pochodnych, przeliczane są po kursie średnim obowiązującym w danym dniu. Różnice kursowe powstające z przeliczenia rozpoznawane są w rachunku zysków i strat.

f) Instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń

Bank wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe w celu zabezpieczenia przed ryzykiem walutowym i ryzykiem stóp procentowych. Instrumenty pochodne spełniające wymogi rachunkowości zabezpieczeń są rozliczane zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń. Instrumenty pochodne, które nie podlegają zasadom wyceny zgodnie z zasadami rachunkowości zabezpieczeń, klasyfikowane są jako instrumenty przeznaczone do obrotu i wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.

Podstawę do wyznaczenia wartości godziwej instrumentu finansowego przy początkowym ujęciu stanowi cena transakcyjna (tj. wartość godziwa uiszczonej lub otrzymanej zapłaty). Po początkowym ujęciu instrumenty pochodne są wyceniane w wartości godziwej bez uwzględniania kosztów transakcji, które będą poniesione przy ich sprzedaży. Wartość godziwa ustalana jest na podstawie cen rynkowych lub oparta jest na technice wyceny, której zmienne zawierają wyłącznie dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków.

Bank skorzystał z wyboru jaki daje MSSF 9 i stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń zgodnych z MSR 39. Decyzja ta ma zastosowanie do wszystkich relacji zabezpieczających, dla których Bank stosował i będzie stosował rachunkowość zabezpieczeń w przyszłości. Na dzień sprawozdawczy 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku Bank nie stosował rachunkowości zabezpieczeń.

Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń jeśli spełnione są poniższe warunki:

• w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznacza się i dokumentuje powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji oraz charakter zabezpieczanego ryzyka. Bank określa, w jaki sposób będzie oceniał skuteczność instrumentu zabezpieczającego w równoważeniu zmian przepływów środków pieniężnych z tytułu zabezpieczanej transakcji w zakresie ograniczenia ryzyka, przed którym się zabezpiecza,

• efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić, tj. przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego mogą być wiarygodnie wycenione,

• Bank przewiduje, że zabezpieczenie będzie odznaczało się wysoką skutecznością w równoważeniu przepływów środków pieniężnych, zgodnie z udokumentowaną strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego,

• zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane oraz stwierdza się jego skuteczność we wszystkich okresach sprawozdawczych na które zabezpieczenie zostało ustan owione.

Zabezpieczenie takie jest osiągane poprzez zestawienie i dopasowanie przyszłych zmiennych przepływów odsetkowych wygenerowanych z pozycji zabezpieczanej i instrumentów poc hodnych zabezpieczających.

g) Aktywa i zobowiązania finansowe

Na moment początkowego ujęcia aktywa finansowe są klasyfikowane do jednej z następujących kategorii:

• wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

• wyceniane do wartości godziwej przez pozostałe dochody całkowite,

• wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Powyższa klasyfikacja zależy od modelu biznesowego w zakresie zarządzania aktywami finansowymi oraz charakterystyki umownych przepływów pieniężnych (tj. od tego, czy umowne przepływy pieniężne stanowią wyłącznie spłatę kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (ang. solely payments of principal and interest, „SPPI”)).

Model biznesowy

Sposób zarządzania aktywami może zostać przypisany do n astępujących modeli:

1) Model zakładający utrzymywanie aktywów w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy („ HTC ”, ang. held to collect ):

• celem modelu jest utrzymywanie aktywów finansowych w celu uzyskania kontraktowych przepływów stanowiących wyłącznie spłatę kapitału oraz odsetek od niespłaconej części kapitału. Aktywa są zarządzane z zamiarem realizowania przepływów pieniężnych poprzez otrzymywanie płatności wynikających z umowy w całym okresie życia instrumentu;

• sprzedaże wynikające ze wzrostu ryzyka kredytowego aktywów finansowych, niezależnie od ich częstotliwości oraz wolumenu, nie są sprzeczne z założeniami modelu HTC;

• portfele aktywów finansowych, z których dokonywane są sprzedaże niewynikające ze wzrostu ryzyka kredytowego, spełniają założenia modelu HTC pod warunkiem, że s przedaże te:

− charakteryzują się niskim wolumenem (nawet przy relatywnie wysokiej częstotliwości dokonywania sprzedaży) lub

− są dokonywane sporadycznie - w wyniku wystąpienia zdarzeń jednorazowych, których ponowne zdarzenie się w przyszłości Banku uznaje się za mało prawdopodobne (nawet przy relatywnie wysokim wolumenie) lub

− mają one miejsce blisko terminu wymagalności sprzedawanych aktywów finansowych oraz uzyskany z takiej sprzedaży przychód jest zbliżony do wartości pozostałych do uzyskania kontraktowych przepływów pieniężnych, gdyby aktywo finansowe było utrzymywane w portfelu Banku do pierwotnego terminu wymagalności.

2) Model, którego cel jest realizowany zarówno poprzez uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i poprzez sprzedaż aktywów finansowych („ HTC&FS ”, ang. both held to collect and for sale ):

• celem modelu biznesowego jest zarówno uzyskanie kontraktowych przepływów pieniężnych, jak i sprzedaż (w szczególności model spełnia założenia HTC&FS, jeśli jego celem jest zarządzanie bieżącymi potrzebami płynnościowymi, utrzymanie założonego profilu rentowności i / lub dopasowanie czasu trwania (duration) aktywów i zobowiązań finansowych);

• model zakłada większą częstotliwość i wartość sprzedaży niż model HTC (gdyż sprzedaż aktywów finansowych jest niezbędna do realizacji celu modelu biznesowego, a nie jest tylko jego działaniem sporadycznym).

3) Inne modele („ OTHER” ):

• model biznesowy, który nie spełnia założeń modeli HTC oraz HTC&FS;

• głównym celem modelu OTHER nie jest uzyskiwanie przepływów pieniężnych z tytułu odsetek i kapitału;

• do tej kategorii należy zaliczyć w szczególności:

− portfele zarządzane w celu uzyskiwania przepływów pieniężnych ze sprzedaży aktywów;

− portfele, których wyniki zarządzania oceniane są na podstawie wartości godziwej;

− portfele zawierające aktywa klasyfikowane jako „przeznaczone do obrotu”, tj.:

▪ zostały nabyte w celu sprzedaży w krótkim terminie,

▪ w momencie początkowego ujęcia są częścią portfela instrumentów finansowych zarządzanych łącznie, dla których istnieją dowody potwierdzające prawidłowość, że w ostatnim czasie faktycznie generowały krótkoterminowe zyski, lub

▪ są instrumentem pochodnym, z wyłączeniem instrumentów pochodnych wyznaczonych do rachunkowości zabezpieczeń i będących efektywnymi instrumentami zabezpieczającymi.

Zidentyfikowane modele biznesowe w Banku:

Charakterystyka umownych przepływów pieniężnych (Test SPPI)

Test charakterystyk przepływów pieniężnych wynikających z umowy ma na celu ocenę, czy warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Zgodnie z zapisami MSSF 9 kwota główna stanowi wartość godziwą kredytu w momencie jego rozpoznania. Odsetki stanowią odzwierciedlenie wartości pieniądza w czasie oraz ryzyka kredytowego, ryzyka płynności, marży Banku i innych kosztów administracyjnych związanych z wartością kwoty głównej pozostającej do spłaty w danym momencie.

Podczas dokonywania oceny, czy kontraktowe przepływy pieniężne stanowią jedynie spłaty kapitału oraz odsetek, Bank poddaje analizie przepływy pieniężne instrumentu wynikające z umowy. Analiza ta uwzględnia ocenę, czy umowa zawiera

jakiekolwiek zapisy, które mogłyby zmienić termin dokonywania płatności kontraktowych lub ich kwotę w taki sposób, że z ekonomicznego punktu widzenia, nie będą one stanowiły jedynie spłat kapitału oraz odsetek od niespłaconej części kapitału. Podczas dokonywania tej oceny, Bank bierze pod u wagę występowanie m.in.:

• zdarzeń warunkowych, które mogą zmienić kwotę lub moment dokona nia płatności,

• elementu dźwigni finansowej (np. w konstrukcji oprocentowania występuje mnożn ik większy od jedności),

• zapisów w zakresie przedłużenia umowy lub dokonania przed płaty,

• zapisów ograniczających roszczenie Banku do przepływów pieniężnych generowanych przez określone aktywa (np. aktywa typu non-recourse),

• cech, które modyfikują odzwierciedlenie wartości pieniądza w czasie - np. niedopasowanie częstotliwości przeszacowania referencyjnej stopy procentowej do jej tenoru.

Test SPPI przeprowadzany jest dla każdego aktywa finansowego zaklasyfikowanego do modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych lub modelu biznesowego, którego celem jest uzyskiwanie umownych przepływów pieniężnych lub sprzedaż na dzień początkowego ujęcia oraz na ostatniego istotnego aneksu zmieniającego charakterystykę umownych przepływów pieniężnych.

Bank przeprowadza test SPPI zbiorczo dla homogenicznych grup produktów standardowych lub na poziomie pojedynczego kontraktu dla produktów niestandardowych lub na poziomie kod u ISIN dla dłużnych papierów wartościowych.

W przypadku zidentyfikowania modyfikacji wartości pieniądza w czasie w danym składniku aktywów finansowych, Bank zobowiązany jest do dokonania dodatkowej oceny (tzw. Benchmark Testu) mającej na celu ustalenie, czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty, poprzez ustalenie, jak różniłyby się (niezdyskontowane) przepływy pieniężne wynikające z umowy od (niezdyskontowanych) przepływów pieniężnych, które powstałyby, gdyby wartość pieniądza w czasie nie została zmodyfikowana (poziom referencyjny przepływów pieniężnych). Przeprowadzanie Benchmark Testu nie jest dopuszczalne w przypadku niektórych cech modyfikujących kontraktowe przepływy pieniężne, jak np. wbu dowany element dźwigni.

Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Aktywa finansowe wyceniane są według zamortyzowaneg o kosztu jeżeli jednocześnie spełniają poniższe dwa kryteria:

• aktywa finansowe są częścią modelu biznesowego, którego celem jest osiąganie korzyści z pozyskiwania kontraktowych przepływów pieniężnych z utrzymanych aktywów ,

• zgodnie z warunkami umowy aktywa finansowe w określonych terminach generują przepływy pieniężne, które stanowią jedynie spłatę kapitału i odsetek od niespłaconej częś ci kapitału (spełnione jest kryterium SPPI).

Do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu Bank zalicza należności od Banku Centralnego, należności od innych banków, bony pieniężne, kredyty i p ożyczki udzielone klientom.

W momencie początkowego ujęcia aktywa te są wyceniane w wartości godziwej powiększonej o koszty transakcji, które można bezpośrednio przypisać do nabycia lub emisji składnika aktywó w finansowych.

Po początkowym ujęciu aktywa te są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Wyliczenie efektywnej stopy procentowej obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje, koszty transakcji oraz inne premie i dyskonta stanowiące integralną część e fektywnej stopy procentowej.

Odsetki naliczone z zastosowaniem efektywnej stopy procentowe j rozpoznawane są w wyniku odsetkowym.

W momencie rozpoznania utraty wartości odsetki ujmowane w rachunku wyników są liczone od wartości pomniejszonej o odpis na oczekiwane straty kredytowe (netto) przy zastosowaniu bieżącej efektywnej stopie procentowej, natomiast w