|
Sprawozdanie niezależnego
biegłego rewidenta z badania
|
Dla Walnego Zgromadzenia i Rady
Nadzorczej
Banku Polska Kasa Opieki S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego jednostkowego sprawozdania finansowego |
Opinia |
Przeprowadziliśmy badanie załączonego rocznego jednostkowego sprawozdania finansowego Banku Polska Kasa Opieki S.A. („Bank”), które zawiera:
• jednostkowe sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2023 r.;
sporządzone za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r.:
• jednostkowy rachunek zysków i strat;
• jednostkowe sprawozdanie z całkowitych dochodów;
• jednostkowe sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym;
• jednostkowe sprawozdanie z przepływów pieniężnych;
oraz
• informację dodatkową zawierającą opis przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje objaśniające
(„jednostkowe sprawozdanie finansowe”).
Naszym zdaniem, załączone jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku:
• przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej Banku na dzień 31 grudnia 2023 r., finansowych wyników działalności oraz przepływów pieniężnych za rok obrotowy zakończony tego dnia, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską („MSSF UE”) oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;
• jest zgodne, we wszystkich istotnych aspektach, co do formy i treści z obowiązującymi Bank przepisami prawa oraz statutem Banku;
• zostało sporządzone, we wszystkich istotnych aspektach, na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych, zgodnie z przepisami rozdziału 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości („ustawa o rachunkowości”).
Niniejsza opinia jest spójna z naszym sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu ds. Audytu, które wydaliśmy dnia 21 lutego 2024 r.
|
Podstawa opinii |
Nasze badanie przeprowadziliśmy stosownie do postanowień:
• Krajowych Standardów Badania w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania przyjętych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów oraz Radę Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego („KSB”);
• ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym („ustawa o biegłych rewidentach”);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE („rozporządzenie UE”);
• innych obowiązujących przepisów prawa.
Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami i regulacjami została opisana w sekcji Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie jednostkowego sprawozdania finansowego.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii.
Niezależność i etyka |
Jesteśmy niezależni od Banku zgodnie z Międzynarodowym kodeksem etyki zawodowych księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów Etyki dla Księgowych („Kodeks IESBA”), przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do naszego badania jednostkowego sprawozdania finansowego w Polsce i spełniliśmy wszystkie obowiązki etyczne wynikające z tych wymogów i Kodeksu IESBA. W trakcie badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Banku zgodnie z wymogami niezależności określonymi w ustawie o biegłych rewidentach oraz w rozporządzeniu UE.
Kluczowe sprawy badania |
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas naszego badania jednostkowego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania jednostkowego sprawozdania finansowego jako całości, a przy formułowaniu naszej opinii podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw. Zidentyfikowaliśmy następujące kluczowe sprawy badania:
|
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe dla kredytów i pożyczek udzielonych klientom oraz rezerwy na udzielone zobowiązania i gwarancje |
|
Wartość bilansowa netto kredytów i pożyczek udzielonych klientom (z wyłączeniem wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy) na dzień 31 grudnia 2023 r.: 141.457 mln zł (na dzień 31 grudnia 2022 r.: 142.242 mln zł); wartość odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych na dzień 31 grudnia 2023 r. (w tym odpisy na ryzyko wynikające z kredytów w CHF zaprezentowane jako odrębna kluczowa sprawa badania): 9.070 mln zł (na dzień 31 grudnia 2022 r.: 9.540 mln zł); rezerwy na udzielone zobowiązania i gwarancje na dzień 31 grudnia 2023 r.: 552 mln zł (na dzień 31 grudnia 2022 r.: 449 mln zł); wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe za 2023 r. (w tym odpisy na ryzyko wynikające z kredytów w CHF zaprezentowane jako odrębna kluczowa sprawa badania): -427 mln zł (za 2022 r.: -1.879 mln zł). Odniesienie do jednostkowego sprawozdania finansowego: nota 10 „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”, nota 20 „Kredyty i pożyczki udzielone klientom”, nota 34 „Rezerwy” oraz nota 43.2 „Ryzyko kredytowe”. |
|
Kluczowa sprawa badania |
Nasza reakcja |
Kredyty i pożyczki udzielone klientom („kredyty i pożyczki”, „ekspozycje”) wyceniane według zamortyzowanego kosztu lub w wartości godziwej odnoszonej w inne całkowite dochody wykazywane są z uwzględnieniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe. W procesie szacowania odpisów wyróżnia się dwa zasadnicze etapy – identyfikację przesłanek utraty wartości lub istotnego wzrostu ryzyka kredytowego oraz pomiar oczekiwanych strat kredytowych. Przesłanki utraty wartości oraz istotny wzrost ryzyka kredytowego identyfikowane są głównie na podstawie terminowości obsługi zadłużenia, sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorców oraz aktualnego poziomu prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w porównaniu do wartości tego parametru na moment początkowego ujęcia ekspozycji. Odpisy na oczekiwane straty kredytowe są szacowane indywidualnie oraz dla portfeli jednorodnych przy wykorzystaniu metod statystycznych na podstawie parametrów ryzyka. Znaczącymi założeniami dla metody portfelowej są parametry ryzyka takie jak prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (PD), strata w momencie niewykonania zobowiązania (LGD), czy wartość ekspozycji na moment niewykonania zobowiązania (EAD), a także kryteria / progi alokacji do kategorii ryzyka (koszyków / etapów), które są wyznaczane dla jednorodnych grup należności kredytowych w oparciu o dane historyczne, przy uwzględnieniu korekt z tytułu oczekiwań co do przyszłych warunków gospodarczych. Odpisy na oczekiwane straty kredytowe stanowią szacunek strat kredytowych oczekiwanych w |
Procedury badania, przeprowadzone przy wsparciu naszych własnych specjalistów z zakresu zarządzania ryzykiem finansowym oraz systemów informatycznych, obejmowały między innymi: • ocenę zaprojektowania i wdrożenia kluczowych kontroli wewnętrznych (w tym ogólnych kontroli systemów informatycznych) w procesie szacowania odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych (w tym monitorowania ryzyka kredytowego klientów oraz weryfikacji wartości zabezpieczeń) jak również testowanie skuteczności działania tych kontroli; • analizę poprawności identyfikacji przez Bank przesłanek utraty wartości oraz istotnego wzrostu ryzyka kredytowego na potrzeby klasyfikacji do koszyków z uwzględnieniem kryteriów jakościowych i ilościowych; • analizę metodyki szacowania parametrów ryzyka oraz odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych zarówno metodą indywidualną, jak i portfelową, pod kątem zgodności z wymogami odpowiednich standardów sprawozdawczości finansowej; • krytyczną ocenę znaczących założeń oraz danych wejściowych przyjętych do wyznaczenia kluczowych parametrów modelu strat oczekiwanych, takich jak w szczególności logika transferu pomiędzy koszykami, PD, LGD, EAD, poprzez m. in. analizę zastosowanego okresu obserwacji historycznych oraz wpływu prognoz przyszłych warunków gospodarczych na parametry ryzyka;
|
|
odniesieniu do należności kredytowych na dzień sprawozdawczy w horyzoncie 12 miesięcy bądź całego okresu życia ekspozycji. Pomiar odpisów na oczekiwane straty kredytowe wymaga od Zarządu Banku zastosowania znaczących osądów i przyjęcia istotnych założeń, w szczególności co do prognoz przyszłych warunków gospodarczych, identyfikacji przesłanek utraty wartości, istotnego wzrostu ryzyka kredytowego oraz doboru danych do wyznaczenia parametrów modelu statystycznego. Ponadto, w odniesieniu do kredytów i pożyczek ocenianych indywidualnie, znaczące osądy i założenia dotyczą scenariuszy odzysku oraz wyceny zabezpieczeń, czy też przyjętych przez Bank terminów planowanych przepływów pieniężnych. Stosunkowo niewielka zmiana powyższych założeń i innych istotnych parametrów modelu może mieć znaczący wpływ na szacunek odpisu z tytułu oczekiwanych strat kredytowych. Obszar ten uznaliśmy za kluczową sprawę badania, ponieważ szacowanie odpisów na oczekiwane straty kredytowe wiąże się ze znaczącym nieodłącznym ryzykiem błędów oraz oszustwa (w zakresie kredytów i pożyczek ocenianych portfelowo) i znaczącą niepewnością szacunku oraz, biorąc pod uwagę wielkość portfela kredytowego, ma istotny wpływ na jednostkowe sprawozdanie finansowe. |
• niezależne przeliczenie wybranych parametrów statystycznych oraz odpisów na oczekiwane straty kredytowe wyznaczonych metodą portfelową na wybranej próbie ekspozycji lub portfeli; • ocenę adekwatności odpisów na straty oczekiwane w horyzoncie 12 miesięcy poprzez odniesienie do strat kredytowych realizowanych na poszczególnych portfelach jednorodnych w przeszłości; • dla istotnych kredytów i pożyczek analizowanych indywidualnie, dla wybranej próby – ocenę poprawności identyfikacji istotnego wzrostu ryzyka kredytowego oraz przesłanek utraty wartości, a dla aktywów z utratą wartości, krytyczną ocenę kluczowych założeń przyjętych przez Bank w kalkulacji odpisu, w tym dotyczących wysokości oraz okresu realizacji odzysku oraz niezależne przeliczenie kwoty odpisów; • ocenę kompletności i poprawności ujawnień w jednostkowym sprawozdaniu finansowym w zakresie istotnych osądów i szacunków dotyczących oczekiwanych strat kredytowych, w tym również analizy wrażliwości poziomu oczekiwanych strat kredytowych względem kluczowych założeń zastosowanych w modelu. |
|
Ryzyko prowadzenia działalności, w tym sprawy sporne związane z kredytami w CHF |
|
Wartość bilansowa netto kredytów w CHF udzielonych osobom fizycznym („kredyty CHF”) na dzień 31 grudnia 2023 r.: 372 mln zł (na dzień 31 grudnia 2022 r.: 518 mln zł). Z tytułu ryzyka związanego ze sprawami sądowymi z kredytobiorcami, którzy uzyskali w przeszłości kredyty CHF, wartość bilansowa brutto portfela kredytowego na dzień 31 grudnia 2023 r. została pomniejszona o odpisy na oczekiwane straty kredytowe w kwocie 1.379 mln zł (na dzień 31 grudnia 2022 r.: 1.575 mln zł). Natomiast na kredyty CHF, które zostały: – spłacone przez kredytobiorców, – niespłacone przez kredytobiorców w zakresie kosztów zastępstwa procesowego i odsetek ustawowych za opóźnienie oraz – niespłacone przez kredytobiorców w kwocie nadwyżki oczekiwanej wartości wypływu środków pieniężnych nad wartością bilansową netto utworzono na dzień 31 grudnia 2023 r. rezerwę w kwocie 772 mln zł (na dzień 31 grudnia 2022 r.: 425 mln zł). Odniesienie do jednostkowego sprawozdania finansowego: nota 34 „Rezerwy” oraz nota 43.3 „Ryzyko prawne związane z walutowymi kredytami hipotecznymi w CHF”. |
|
Kluczowa sprawa badania |
Nasza reakcja |
W związku z działalnością na rynkach regulowanych Bank narażony jest na ryzyko zmian w interpretacji przepisów prawa oraz zdarzenia, które mogą skutkować niższymi niż umowne przepływami pieniężnymi z kontraktów finansowych z klientami lub wystąpieniem obowiązku lub zobowiązań wynikających ze zdarzeń przeszłych, których uregulowanie będzie wymagać wydatkowania środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne („kwota ryzyka”). Na dzień 31 grudnia 2023 r. w szczególności odnosi się to do skutków wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) z dnia 3 października 2019 r. (sprawa C-260/18) oraz kolejnych wyroków TSUE w sprawach dotyczących kredytów CHF, w szczególności wyroków z 2023 r. (patrz nota 43.3). W wyniku powyższego wyroku Bank obserwuje rosnący z roku na rok napływ pozwów wnoszonych przez kredytobiorców, którzy zaciągnęli w przeszłych latach kredyty CHF. Bank ocenił, iż dalszy napływ pozwów może utrzymać się przez pewien czas w przyszłości, co przy kształtującej się linii orzeczniczej w tym zakresie może skutkować niższymi oczekiwanymi przepływami pieniężnymi z tytułu kredytów CHF niż te wynikające z zawartych umów, a tym samym stratą dla Banku. Bank dokonał oszacowania spodziewanej straty biorąc pod uwagę zarówno drogę sądową, jak i możliwość zawierania ugód z klientami i przyjmując znaczące założenia odnośnie spodziewanej wartości umów objętych pozwami, prawdopodobieństwa przegranej, |
Nasze procedury badania obejmowały między innymi: • krytyczną ocenę metodyki szacowania przez Bank skutków finansowych wyroku TSUE oraz spraw spornych, jak również polityki rachunkowości w tym obszarze; • ocenę zaprojektowania i wdrożenia kluczowych kontroli wewnętrznych w zakresie identyfikacji, monitorowania i dokonywania szacunku ryzyka wynikającego ze spraw spornych z klientami dotyczące kredytów CHF; • ocenę odpowiedniości i wiarygodności istotnych danych wejściowych wykorzystanych do szacowania rezerw na ryzyko wynikające z portfela kredytów CHF poprzez ich uzgodnienie do odpowiednich systemów informatycznych Banku oraz rejestru spraw spornych; • analizę opinii kancelarii prawnej zaangażowanej przez Bank zawierającej ocenę skutków wyroku TSUE z dnia 3 października 2019 r. dla Banku w kontekście innych wyroków sądów powszechnych w Polsce w podobnych sprawach wydanych po wyroku TSUE, z uwzględnieniem charakterystyki praktyk i wzorców umownych wykorzystywanych przez Bank dla kredytów CHF; • niezależną rekalkulację, na wybranej próbie kredytów CHF, kwoty odpisu / rezerwy;
|
|
prawdopodobieństwa możliwych rozstrzygnięć przez sądy, szacowaną skalę możliwych ugód z klientami, koszty zastępstwa procesowego, odsetki ustawowe za opóźnienie, jak również przyjęte stopy dyskonta dla kredytów spłaconych oraz niespłaconych. Stosunkowo niewielka zmiana znaczących założeń może mieć istotny wpływ na poziom strat Banku. Z powyższych powodów ocena dokonanego przez Bank wiarygodnego szacunku kwoty ryzyka oraz ujawnień w tym zakresie wymagała naszego znaczącego zaangażowania w trakcie badania jednostkowego sprawozdania finansowego i uznana została przez nas za kluczową sprawę badania. |
• krytyczną ocenę racjonalności znaczących założeń przyjętych przez Bank w procesie szacowania odpisów / rezerw na ryzyko wynikające z portfela kredytów CHF, takich jak oczekiwana wartość umów objętych pozwami ze strony klientów, koszty zastępstwa procesowego, odsetki ustawowe za opóźnienie, przyjęte stopy dyskonta dla kredytów spłaconych oraz niespłaconych, prawdopodobieństwo wyrażenia zgody na ofertę ugody, prawdopodobieństwo przegranej w sporze sądowym, prawdopodobieństwo możliwych rozstrzygnięć przez sądy na podstawie zaobserwowanych dotychczas w Banku oraz na rynku trendów w tym zakresie. Procedura ta obejmowała również, między innymi: - analizę potwierdzeń spraw sądowych otrzymanych od zewnętrznych kancelarii reprezentujących Bank oraz dokonanego przez te kancelarie szacunku skutków finansowych wynikających z tych spraw; - ocenę racjonalności oczekiwanego poziomu zapytań klientów o saldo zadłużenia (jako wskaźnika wyprzedzającego złożenie pozwu) oraz poziomu konwersji zapytań o saldo zadłużenia na pozwy na podstawie obserwacji historycznych danych Banku; - przy wsparciu naszych własnych specjalistów od zarządzania ryzykiem ocenę odpowiedniości i poprawności zastosowania funkcji statystycznej w zakresie prognozowanej wartości umów objętych pozwami; - analizę odpowiedniości przyjętych założeń w kontekście wyroków TSUE zapadłych w sprawach C-520/21 z dnia 15 czerwca 2023 r. oraz C-140/22 z dnia 7 grudnia 2023 r.; - ocenę odpowiedniości i poprawności przyjętych poziomów kosztów zastępstwa procesowego oraz odsetek ustawowych za opóźnienie poprzez porównanie do kosztów wynikających z przepisów prawa, przyjętych stóp dyskonta do publicznie dostępnych danych; - ocenę szacowanych skutków finansowych dla Banku w przypadku zawarcia ugód z klientami poprzez porównanie do skutków finansowych już zawartych ugód;
|
|
|
- analizę wrażliwości szacunku rezerw na ryzyko wynikające z portfela kredytów CHF na zmiany w znaczących założeniach i ocenę, czy przyjęty poziom tych założeń wskazuje na stronniczość Zarządu Banku; • ocenę kompletności i poprawności wymaganych przez odpowiednie standardy sprawozdawczości finansowej ujawnień dotyczących szacunku rezerw na ryzyko wynikające z portfela kredytów CHF. |
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Banku za jednostkowe sprawozdanie finansowe |
Zarząd Banku jest odpowiedzialny za sporządzenie, na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych, jednostkowego sprawozdania finansowego przedstawiającego rzetelny i jasny obraz zgodnie z MSSF UE, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz z obowiązującymi Bank przepisami prawa i statutem, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd Banku uznaje za niezbędną, aby zapewnić sporządzenie jednostkowego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając jednostkowe sprawozdanie finansowe Zarząd Banku jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Banku do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie założenia kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd Banku albo zamierza dokonać likwidacji Banku, zaniechać prowadzenia działalności, albo gdy nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania prowadzenia działalności.
Zgodnie z ustawą o rachunkowości Zarząd oraz członkowie Rady Nadzorczej Banku są zobowiązani do zapewnienia, aby jednostkowe sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w tej ustawie. Członkowie Rady Nadzorczej Banku są odpowiedzialni za nadzór nad procesem sprawozdawczości finansowej Banku.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie jednostkowego sprawozdania finansowego |
Celem badania jest uzyskanie racjonalnej pewności, czy jednostkowe sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników podejmowane na podstawie jednostkowego sprawozdania finansowego.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Banku ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jego spraw przez Zarząd Banku, obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:
• identyfikujemy i szacujemy ryzyka istotnego zniekształcenia jednostkowego sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż istotnego zniekształcenia wynikającego
|
z błędu, ponieważ oszustwo może obejmować zmowę, fałszerstwo, celowe pominięcie, wprowadzenie w błąd lub obejście systemu kontroli wewnętrznej;
• uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności działania kontroli wewnętrznej Banku;
• oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych z nimi ujawnień dokonanych przez Zarząd Banku;
• wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Banku zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, oceniamy, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub okolicznościami, które mogą poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Banku do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w sprawozdaniu z badania jednostkowego sprawozdania finansowego na powiązane ujawnienia w jednostkowym sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieodpowiednie, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia sprawozdania z badania jednostkowego sprawozdania finansowego. Przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Bank zaprzestanie kontynuacji działalności;
• oceniamy ogólną prezentację, strukturę i treść jednostkowego sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, a także czy jednostkowe sprawozdanie finansowe odzwierciedla stanowiące ich podstawę transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację.
Przekazujemy Komitetowi ds. Audytu Banku informacje między innymi o planowanym zakresie i terminie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Przekazujemy Komitetowi ds. Audytu Banku oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz informujemy o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o działaniach podjętych w celu wyeliminowania zagrożeń lub zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw przekazywanych Komitetowi ds. Audytu Banku wskazaliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania jednostkowego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy uznając je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu z badania jednostkowego sprawozdania finansowego, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają ich publicznego ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że sprawa nie powinna być komunikowana w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje wynikające z jej ujawnienia przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Inne informacje |
Na inne informacje składają się:
• list Prezesa Zarządu;
• list Przewodniczącej Rady Nadzorczej;
• wybrane jednostkowe dane finansowe;
• sprawozdanie z działalności Grupy Kapitałowej za 2023 rok („sprawozdanie z działalności”) wraz z oświadczeniem o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego oraz oświadczeniem na temat informacji niefinansowych, które są wyodrębnionymi częściami tego sprawozdania z działalności;
• oświadczenie Zarządu Banku dotyczące zgodności sporządzenia sprawozdań finansowych Banku oraz Grupy Kapitałowej z obowiązującymi zasadami rachunkowości;
|
• informacja Zarządu Banku o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie rocznego jednostkowego i skonsolidowanego sprawozdania finansowego za rok 2023 zgodnie z przepisami, w tym dotyczącymi wyboru i procedury wyboru firmy audytorskiej;
• oświadczenie Rady Nadzorczej dotyczące Komitetu ds. Audytu; oraz
• ocena dokonana przez Radę Nadzorczą dotycząca sprawozdań finansowych Grupy Kapitałowej oraz Banku za rok zakończony 31 grudnia 2023 roku oraz sprawozdania z działalności Grupy Kapitałowej za 2023 rok
(razem „inne informacje”).
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Banku
Zarząd Banku jest odpowiedzialny za inne informacje zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa.
Zarząd oraz członkowie Rady Nadzorczej Banku są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie z działalności wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania jednostkowego sprawozdania finansowego nie obejmuje innych informacji.
W związku z badaniem jednostkowego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie się z innymi informacjami, i czyniąc to, rozważenie, czy nie są one istotnie niespójne z jednostkowym sprawozdaniem finansowym, z naszą wiedzą uzyskaną w trakcie badania, lub w inny sposób wydają się być istotnie zniekształcone. Jeżeli na podstawie wykonanej pracy stwierdzimy istotne zniekształcenie w innych informacjach, to jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania.
Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach jest również wydanie opinii, czy sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w rocznym jednostkowym sprawozdaniu finansowym.
Ponadto zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach jesteśmy zobowiązani do wydania opinii, czy Bank w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarł informacje wymagane przepisami prawa lub regulaminami, a w odniesieniu do określonych informacji wskazanych w tych przepisach lub regulaminach stwierdzenie, czy są one zgodne z mającymi zastosowanie przepisami prawa i informacjami zawartymi w jednostkowym sprawozdaniu finansowym oraz do poinformowania, czy Bank sporządził oświadczenie na temat informacji niefinansowych.
Opinia o sprawozdaniu z działalności
Na podstawie pracy wykonanej w trakcie badania jednostkowego sprawozdania finansowego, naszym zdaniem, sprawozdanie z działalności, we wszystkich istotnych aspektach:
• zostało sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa; oraz
• jest zgodne z informacjami zawartymi w jednostkowym sprawozdaniu finansowym.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem, w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego, które jest wyodrębnioną częścią sprawozdania z działalności, Bank zawarł informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („rozporządzenie”).
|
Ponadto naszym zdaniem informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz lit. i rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego, we wszystkich istotnych aspektach:
• zostały sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa; oraz
• są zgodne z informacjami zawartymi w jednostkowym sprawozdaniu finansowym.
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Bank sporządził oświadczenie na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b ust. 1 ustawy o rachunkowości jako wyodrębnioną część sprawozdania z działalności.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących oświadczenia na temat informacji niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
Oświadczenie na temat innych informacji
Ponadto oświadczamy, że w świetle wiedzy o Banku i jego otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania jednostkowego sprawozdania finansowego nie stwierdziliśmy w sprawozdaniu z działalności oraz pozostałych innych informacjach istotnych zniekształceń.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji |
Informacja o przestrzeganiu regulacji ostrożnościowych |
Zarząd Banku odpowiada za zapewnienie zgodności działania Banku z regulacjami ostrożnościowymi, w tym za prawidłowość ustalenia współczynników kapitałowych.
Naszym obowiązkiem jest poinformowanie w sprawozdaniu z badania, czy Bank przestrzega obowiązujących regulacji ostrożnościowych określonych w odrębnych przepisach, w szczególności czy Bank prawidłowo ustalił współczynniki kapitałowe przedstawione w nocie 43.8 „Zarządzanie kapitałem własnym”.
Celem badania jednostkowego sprawozdania finansowego nie było wyrażenie opinii na temat przestrzegania przez Bank obowiązujących regulacji ostrożnościowych, a zatem nie wyrażamy opinii na ten temat.
W oparciu o przeprowadzone badanie jednostkowego sprawozdania finansowego informujemy, że nie zidentyfikowaliśmy przypadków naruszenia przez Bank w okresie od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. obowiązujących regulacji ostrożnościowych, określonych w odrębnych przepisach, w szczególności w zakresie prawidłowości ustalenia przez Bank współczynników kapitałowych na dzień 31 grudnia 2023 r., które mogłyby mieć istotny wpływ na jednostkowe sprawozdanie finansowe.
Oświadczenie na temat świadczenia usług niebędących badaniem sprawozdania finansowego |
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że nie świadczyliśmy zabronionych usług niebędących badaniem, o których mowa w art. 5 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia UE oraz art. 136 ustawy o biegłych rewidentach.
Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Banku w badanym okresie zostały ujawnione w punkcie 10 sprawozdania z działalności.
Wybór firmy audytorskiej |
Zostaliśmy wybrani po raz pierwszy do badania rocznego jednostkowego sprawozdania finansowego Banku uchwałą Walnego Zgromadzenia z dnia 21 czerwca 2018 r. oraz ponownie w kolejnych latach,
|
w tym uchwałą z dnia 11 czerwca 2021 r. do badania rocznego jednostkowego sprawozdania finansowego za rok zakończony 31 grudnia 2023 r. Całkowity nieprzerwany okres zlecenia badania wynosi 6 lat począwszy od roku obrotowego zakończonego 31 grudnia 2018 r. do 31 grudnia 2023 r.
W imieniu firmy audytorskiej
KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k.
Nr na liście firm audytorskich: 3546
Podpisano kwalifikowanym
podpisem elektronicznym
Łukasz Lachowski
Kluczowy biegły rewident
Nr w rejestrze 13305
Pełnomocnik
Warszawa, 21 lutego 2024 r.