3.5.2.
Narzędzia i miary
Na
potrzeby
wewnętrznego
zarządzania
Bank
kwantyfikuje
ekspozycję
na
ryzyko
rynkowe,
zarówno
dla
księgi bankowej, jak i handlowej, poprzez pomiar:
■
wartości zagrożonej (VaR),
■
oczekiwanej
straty
pod
warunkiem,
że
strata
przekracza
wartość
zagrożoną
(ES
–
Expected
Shortfall),
■
wartości zagrożonej w niekorzystnych warunkach rynkowych (Stressed VaR),
■
kapitału ekonomicznego na pokrycie ryzyka rynkowego,
■
wartości testów warunków skrajnych,
■
wrażliwości
portfela
na
zmiany
cen
i
parametrów
rynkowych
(IR
BPV
–
Interest
Rate
Basis
Point
Value, CS BPV – Credit Spread Basis Point Value).
Bank
przypisuje
ryzyko
rynkowe
pozycjom
księgi
bankowej
niezależnie
od
zasad
kalkulacji
wyniku
na
tych
pozycjach
stosowanych
na
potrzeby
sprawozdawczości
finansowej.
Miary
ryzyka
rynkowego
pozycji
odsetkowych księgi bankowej są wyznaczane modelami wartości bieżącej (NPV – net present value).
Bank
monitoruje
ryzyko
rynkowe
w
trybie
dziennym.
Dla
wybranych
miar
ryzyka
pomiar
prowadzony
jest
w
trybie
tygodniowym
(Stressed
VaR,
CS
BPV
według
klas
ratingowych)
lub
miesięcznym
(kapitał
ekonomiczny).
Dla
księgi
bankowej
Bank
stosuje
dodatkowo
następujące
miary
(szerzej
opisane
w
rozdziale
dotyczącym
ryzyka stopy procentowej):
■
wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (delta EVE),
■
wrażliwość wyniku odsetkowego netto (delta NII),
■
wrażliwość wyniku odsetkowego netto z uwzględnieniem zmian w wycenie godziwej (EaR),
■
luka przeszacowania.
Wartość
zagrożona
(VaR)
wyznaczana
jest
dla
poszczególnych
czynników
ryzyka
za
pomocą
metody
historycznej,
dla
1-dniowego
i
10-dniowego
horyzontu
czasowego,
dla
poziomów
ufności
95%,
97,5%
oraz
99%,
zakładając
utrzymywanie
niezmienionej
struktury
portfela.
W
metodzie
symulacji
historycznej
brane
są pod uwagę dane historyczne dotyczące czynników ryzyka z ostatnich 254 dni roboczych.
Na
podstawie
kalkulacji
wartości
zagrożonej
obliczana
jest
oczekiwana
wartość
straty
jako
średnia
z
sześciu
hipotetycznych największych strat pod warunkiem, że strata przekracza wartość zagrożoną (ES).
Wartość
zagrożona
w
niekorzystnych
warunkach
rynkowych
(Stressed
VaR)
jest
miarą
potencjalnej
straty
portfela
w
niekorzystnych
warunkach
rynkowych
odbiegających
od
typowego
zachowania
rynku.
Kalkulacja
jest
analogiczna
do
kalkulacji
wartości
zagrożonej,
a
jedyną
różnicą
jest
okres
występowania
warunków
skrajnych,
który
wyznaczany
jest
na
podstawie
szeregu
wartości
zagrożonej,
opartym
na
dwunastomiesięcznym oknie zmian czynników ryzyka rozpoczynającym się od połowy 2008 roku.
Kapitał
ekonomiczny
na
pokrycie
ryzyka
rynkowego
to
kapitał
na
pokrycie
strat
w
skali
jednego
roku
z tytułu
zmian
wyceny
instrumentów
finansowych
tworzących
portfele
Banku,
wynikających
ze
zmian
cen
i wartości parametrów rynkowych.
Dodatkowymi
miarami
ryzyka
rynkowego,
uzupełniającymi
pomiar
wartości
zagrożonej,
są
testy
warunków
skrajnych.
Pokazują
one
hipotetyczną
zmianę
bieżącej
wyceny
portfeli
Banku,
która
nastąpiłaby
wskutek
wystąpienia
tzw.
scenariuszy
testów
warunków
skrajnych,
czyli
przyjęcia
przez
czynniki
ryzyka
wyszczególnionych skrajnych wartości, przy założeniu utrzymywania statycznego portfela.
Testy
warunków
skrajnych
składają
się
z
dwóch
części:
standardowych
testów
warunków
skrajnych
wyznaczonych
dla
standardowych
czynników
ryzyka
(kursy
wymiany
walut,
stopy
procentowe,
ceny
akcji
oraz
ich
zmienności),
a
także
testów
warunków
skrajnych,
które
obejmują
zmiany
spreadów
kredytowych.
W
ten
sposób
uwzględniono
między
innymi
potrzebę
pokrycia
w
analizach
testów
warunków
skrajnych
niezależnego
wpływu
ryzyka
bazowego
(spreadu
pomiędzy
krzywą
rentowności
obligacji
rządowych
oraz
krzywą
swap),
na
które
wyeksponowany
jest
Bank
z
tytułu
utrzymywania
portfela
obligacji
Skarbu
Państwa.
IR
BPV
jest
miarą
wrażliwości
bieżącej
wyceny
portfeli
na
wzrost
stóp
procentowych
o
1
punkt
bazowy,
a CS BPV na wzrost spreadu kredytowego o 1 punkt bazowy.
W
celu
odwzorowania
ryzyka
stopy
procentowej
produktów
obszarów
bankowości
detalicznej
i korporacyjnej
o
nieokreślonym
terminie
przeszacowania
odsetek
lub
o
stopach
administrowanych
przez
mBank,
Bank
stosuje
modele
tak
zwanych
portfeli
replikujących.
Podejście
do
rachunków
bieżących
uwzględnia
podział
części
stabilnej
na
część
salda
wrażliwą
i
niewrażliwą
na
zmiany
stóp
procentowych.
Przyjęta
dla
części
stabilnych
kapitału
oraz
rachunków
bieżących,
niewrażliwych
na
zmiany
stóp
procentowych,
struktura
tenorowa
odzwierciedla
przyjętą
strategię
inwestycyjną
Banku
w
zakresie
stabilizowania
wyniku
odsetkowego.
Dla
rachunków
oszczędnościowych
struktura
tenorowa
części
stabilnej
jest modelowana.