2023
Raport
Roczny
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
*Dodatkowe
informacje
dotyczące
kalkulacji
łącznego
współczynnika
kapitałowego
zawarte
są
w
Nocie
nr
3,
w
sekcji
„Adekwatność
kapitałowa”
oraz
„Informacji
w
zakresie
adekwatności
kapitałowej
Grupy
Kapitałowej
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
według
stanu
na
dzień
31
grudnia
2023
roku”
podlegającej
publikacji
na
stronie
internetowej
Banku
będącej
przedmiotem
oceny
zgodności
ujawnień
z
wymogami
w
zakresie
ujawniania
informacji
przez
instytucje.
**Zwyczajne
Walne
Zgromadzenie
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
podjęło
uchwałę
w
sprawie
podziału
zysku
netto
za
2022
rok.
Dodatkowe
informacje
dotyczące wypłaty dywidendy znajdują się w Nocie 34.
***Kursy
użyte
do
przeliczenia
złotych
na
euro:
pozycje
sprawozdania
z
sytuacji
finansowej
wg
średniego
kursu
NBP
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
–
4,3480
zł
(na
dzień
31
grudnia
2022
roku:
4,6899
zł);
pozycje
rachunku
zysków
i
strat,
sprawozdania
z
całkowitych
dochodów
oraz
sprawozdania
z
przepływów
pieniężnych wg kursu stanowiącego średnią arytmetyczną kursów NBP na koniec każdego miesiąca 2023 roku – 4,5284 zł (2022 roku 4,6883 zł).
Przychody z tytułu odsetek i o podobnym charakterze
Przychody z tytułu opłat i prowizji
668 575
662 481
147 640
141 305
Zysk brutto
2 858 626
2 016 795
631 266
430 176
Zysk netto
2 255 190
1 569 310
498 010
334 729
Całkowite dochody
2 944 353
1 315 099
650 197
280 507
Zmiana stanu środków pieniężnych
570 538
(5 895 548)
125 991
(1 257 502)
Aktywa razem
73 483 969
69 892 966
16 900 637
14 902 869
Zobowiązania wobec banków
3 375 687
4 794 671
776 377
1 022 340
Zobowiązania wobec klientów
55 162 586
50 667 780
12 686 887
10 803 595
Kapitał własny
9 668 020
7 899 604
2 223 556
1 684 386
Kapitał zakładowy
522 638
522 638
120 202
111 439
Liczba akcji (w szt.)
130 659 600
130 659 600
130 659 600
130 659 600
Wartość księgowa na jedną akcję (w zł/euro)
73,99
60,46
17,02
12,89
Łączny współczynnik wypłacalności (w %)*
23,2
18,6
23,2
18,6
Zysk na jedną akcję zwykłą (w zł/euro)
17,26
12,01
3,81
2,56
Rozwodniony zysk na jedną akcję (w zł/euro)
17,26
12,01
4,53
2,56
Wypłacona dywidenda na jedną akcję (w zł/euro)**
9,00
5,47
1,92
1,17
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Roczne
Jednostkowe
Sprawozdanie
Finansowe
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
za
rok
obrotowy
kończący
się
31
grudnia
2023
r.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Rachunek zysków i strat
Przychody z tytułu odsetek
5
4 297 083
3 186 032
Przychody o podobnym charakterze
5
102 517
145 241
Koszty odsetek
i koszty o podobnym charakterze
5
(1 128 392)
(594 551)
Przychody z tytułu opłat i prowizji
6
668 575
662 481
Koszty z tytułu opłat i prowizji
6
(106 801)
(100 185)
Wynik z tytułu opłat i prowizji
Przychody z tytułu dywidend
7
15 026
36 974
Wynik na handlowych instrumentach finansowych i rewaluacji
8
796 460
643 798
Wynik na inwestycyjnych dłużnych aktywach finansowych wycenianych w wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody
39
(147 758)
(323 054)
Wynik na inwestycjach kapitałowych i pozostałych wycenianych w wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat
35 351
10 929
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
9
(10 067)
(1 814)
Pozostałe przychody operacyjne
10
26 076
24 367
Pozostałe koszty operacyjne
10
(43 242)
(39 676)
Wynik na pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych
Koszty działania i koszty ogólnego zarządu
11
(1 326 659)
(1 215 931)
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych
12
(111 035)
(102 557)
Wynik z tytułu zbycia pozostałych aktywów
(123)
2 772
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych aktywów finansowych oraz rezerw na
zobowiązania warunkowe
13
(18 130)
(105 007)
Podatek od niektórych instytucji finansowych
(190 255)
(213 024)
Podatek dochodowy
14
(603 436)
(447 485)
Średnia ważona liczba akcji zwykłych (w szt.)
15
130 659 600
130 659 600
Zysk na jedną akcję (w zł)
15
17,26
12,01
Rozwodniony zysk na jedną akcję (w zł)
15
17,26
12,01
Informacja
dodatkowa
zamieszczona
na
kolejnych
stronach
stanowi
integralną
część
rocznego
jednostkowego
sprawozdania
finansowego.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Sprawozdanie z całkowitych dochodów
Pozostałe całkowite dochody, które są lub mogą być przekwalifikowane do rachunku
zysków i strat:
701 934
(261 510)
Aktualizacja wartości godziwej aktywów finansowych wycenianych według wartości godziwej
przez pozostałe całkowite dochody (netto)
16
582 250
(523 184)
(Zyski)/Straty przeniesione do rachunku zysków i strat po zaprzestaniu ujmowania aktywów
finansowych wycenianych według wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (netto)
16
119 684
261 674
Pozostałe całkowite dochody, które nie mogą być przekwalifikowane do rachunku
zysków i strat:
(12 771)
7 299
Zyski/(Straty) aktuarialne z wyceny programu określonych świadczeń (netto)
16
(12 771)
7 299
Pozostałe całkowite dochody po opodatkowaniu
689 163
(254 211)
Informacja
dodatkowa
zamieszczona
na
kolejnych
stronach
stanowi
integralną
część
rocznego
jednostkowego
sprawozdania
finansowego.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
w tys. zł
Nota
przekształcony
przekształcony
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
17
1 241 724
671 189
6 566 834
Należności od banków
18
15 371 552
968 748
927 572
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:
19
4 880 332
7 029 163
9 876 922
aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań
41
-
60 988
-
Pochodne instrumenty zabezpieczające
6 731
623
119 290
Inwestycyjne dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe
całkowite dochody,
w tym:
20
29 560 292
37 180 808
20 590 284
aktywa stanowiące zabezpieczenie
zobowiązań
41
697 771
697 698
748 763
Udziały w jednostkach zależnych
21
91 639
91 775
91 942
Inwestycje kapitałowe i pozostałe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat
21
141 495
106 144
97 026
Należności od klientów
22
20 054 454
21 620 507
21 187 157
Rzeczowe aktywa trwałe
23
508 403
455 418
450 599
Wartości niematerialne
24
1 285 314
1 263 863
1 241 499
Należności z tytułu bieżącego podatku dochodowego
-
54 721
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
26
115 401
287 368
263 605
Inne aktywa
27
217 366
217 360
207 987
Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia
28
9 266
-
6 163
Zobowiązania wobec banków
29
3 375 687
4 794 671
3 383 236
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
19
3 522 203
4 896 099
6 586 932
Pochodne instrumenty zabezpieczające
92 869
6 917
-
Zobowiązania wobec klientów
30
55 162 586
50 667 780
43 495 543
Rezerwy
31
111 011
111 885
141 714
Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego
457 871
245 173
-
Inne zobowiązania
32
1 093 722
1 270 837
758 136
Kapitał zakładowy
34
522 638
522 638
522 638
Kapitał zapasowy
34
2 944 585
2 944 585
2 944 585
Kapitał z aktualizacji wyceny
34
128 406
(573 528)
(312 018)
Pozostałe kapitały rezerwowe
34
3 191 946
2 811 344
2 802 781
Zyski zatrzymane
2 880 445
2 194 565
1 358 054
Zobowiązania i kapitał własny razem
Informacja
dodatkowa
zamieszczona
na
kolejnych
stronach
stanowi
integralną
część
rocznego
jednostkowego
sprawozdania
finansowego.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym
Kapitał z
aktualizacji
wyceny
Pozostałe
kapitały
rezerwowe
Stan na 1 stycznia 2023 roku
Całkowite dochody ogółem, z tego:
-
-
701 934
(12 771)
2 255 190
2 944 353
Zysk netto
-
-
-
2 255 190
2 255 190
Pozostałe całkowite dochody
-
-
701 934
(12 771)
-
689 163
wycena aktywów finansowych wycenianych
według wartości godziwej przez pozostałe
całkowite dochody (netto)
-
-
701 934
-
-
701 934
zyski/(straty) aktuarialne z wyceny programu
określonych świadczeń (netto)
-
-
-
(12 771)
-
(12 771)
Dywidendy wypłacone
-
-
-
-
(1 175 937)
(1 175 937)
Transfer na kapitały
-
-
-
393 373
(393 373)
-
Stan na 31 grudnia 2023 roku
Kapitał z
aktualizacji
wyceny
Pozostałe
kapitały
rezerwowe
Stan na 1 stycznia 2022 roku
Całkowite dochody ogółem, z tego:
-
-
(261 510)
7 299
1 569 310
1 315 099
Zysk netto
-
-
-
-
1 569 310
1 569 310
Pozostałe całkowite dochody
-
-
(261 510)
7 299
-
(254 211)
wycena aktywów finansowych wycenianych
według wartości godziwej przez pozostałe
całkowite dochody (netto)
-
-
(261 510)
-
-
(261 510)
zyski/(straty) aktuarialne z wyceny programu
określonych świadczeń (netto)
-
-
-
7 299
-
7 299
Dywidendy wypłacone
-
-
-
-
(714 708)
(714 708)
Efekt przekształceń wewnątrzgrupowych
-
-
-
-
(16 827)
(16 827)
Transfer na kapitały
-
-
-
1 264
(1 264)
-
Stan na 31 grudnia 2022 roku
Informacja
dodatkowa
zamieszczona
na
kolejnych
stronach
stanowi
integralną
część
rocznego
jednostkowego
sprawozdania
finansowego.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych
A. DZIAŁALNOŚĆ OPERACYJNA
Bieżący i odroczony podatek dochodowy ujęty w wyniku finansowym
14
603 436
447 485
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych aktywów finansowych
13
27 502
94 128
Wynik z tytułu rezerw, w tym na zobowiązania warunkowe
9 075
28 783
5
(3 271 208)
(2 736 722)
Przychody z tytułu dywidend
7
(15 026)
(36 974)
Wynik ze sprzedaży aktywów trwałych
123
(2 772)
Wynik z tytułu niezrealizowanych różnic kursowych
(534 225)
19 718
Wynik na inwestycjach kapitałowych i pozostałych wycenianych w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
(35 351)
(10 929)
Zmiana stanu należności od banków
18
(14 344 246)
(25 680)
Zmiana stanu należności od klientów
22
1 531 878
(450 134)
Zmiana stanu dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe
całkowite dochody
20
9 082 491
(16 769 855)
Zmiana stanu aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu
19
2 127 253
2 868 953
Zmiana stanu aktywów z tytułu pochodnych instrumentów zabezpieczających
37
(6 108)
118 667
Zmiana stanu innych aktywów
27
10 042
(12 305)
Zmiana stanu aktywów trwałych przeznaczonych do zbycia
(9 266)
-
Zmiana stanu zobowiązań wobec banków
29
(1 395 011)
1 384 798
Zmiana stanu zobowiązań wobec klientów
30
4 459 632
7 109 945
Zmiana stanu zobowiązań przeznaczonych do obrotu
19
(1 373 896)
(1 690 833)
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu pochodnych instrumentów zabezpieczających
37
85 952
6 917
Zmiana stanu innych zobowiązań
32
(208 690)
454 957
Podatek dochodowy zapłacony
(380 426)
(107 778)
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
1 421 378
(5 060 656)
B. DZIAŁALNOŚĆ INWESTYCYJNA
Zbycie rzeczowych aktywów trwałych
23
528
6 821
Zbycie udziałów kapitałowych
21
-
2 058
Zbycie aktywów trwałych przeznaczonych do zbycia
-
9 783
Inne wpływy związane z działalnością inwestycyjną
12
-
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych
23
(121 129)
(59 840)
Nabycie wartości niematerialnych
24
(88 446)
(85 090)
Nabycie udziałów kapitałowych
-
(247)
Przepływy netto związane z działalnością inwestycyjną
(194 015)
(89 895)
Wydatki z tytułu opłat leasingowych
(11 864)
(11 578)
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
(1 187 801)
(726 286)
D. Różnice kursowe z przeliczenia środków pieniężnych
530 976
(18 711)
E. Zwiększenie/(zmniejszenie) środków pieniężnych netto
570 538
(5 895 548)
F. Środki pieniężne na początek okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu
Informacja
dodatkowa
zamieszczona
na
kolejnych
stronach
stanowi
integralną
część
rocznego
jednostkowego
sprawozdania
finansowego.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Informacja dodatkowa zawierająca opis przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje
objaśniające
1.
Informacje ogólne o Banku
Bank
Handlowy
w
Warszawie
S.A.
(„Bank”)
ma
siedzibę
w
Warszawie
przy
ul.
Senatorskiej
16(00-923).
Bank
został
powołany
aktem
założycielskim
z
dnia
13
kwietnia
1870
roku
i
jest
zarejestrowany
w
Rejestrze
Przedsiębiorców
w
Krajowym
Rejestrze
Sądowym
prowadzonym
przez
Sąd
Rejonowy
dla
m.st.
Warszawy,
XII
Wydział
Gospodarczy
,
pod
numerem
KRS:
0000001538.
Bank
działa
w
formie
Spółki
akcyjnej.
W
okresie
sprawozdawczym
nazwa
podmiotu
nie
uległa zmianie.
Bankowi
nadano
statystyczny
numer
identyfikacyjny
REGON
000013037
oraz
numer
identyfikacji
podatkowej
NIP
526-
030-02-91.
Czas trwania Banku jest nieoznaczony.
Kapitał
zakładowy
Banku
wynosi
522
638
400
zł
i
podzielony
jest
na
130
659
600
akcji
zwykłych
na
okaziciela,
o
wartości
nominalnej 4,00 zł każda. Akcje Banku są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.
Bank
jest
członkiem
Citigroup
Inc.
będącym
jednostką
dominującą
najwyższego
szczebla.
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
jednostką dominującą dla Banku jest Citibank Europe PLC z siedzibą w Irlandii.
Do
dnia
15
listopada
2023
roku
jednostką
dominującą
dla
Banku
był
Citibank
Overseas
Investment
Corporation
z
siedzibą
w New Castle, USA.
W
dniu
15
listopada
2023
roku
nastąpiła
zmiana
w
akcjonariacie
Banku
w
wyniku
przeniesienia
przez
Citibank
Overseas
Investment
Corporation
97.994.700
akcji
Banku
,
stanowiących
75%
ogólnej
liczby
głosów
na
Walnym
Zgromadzeniu
Akcjonariuszy
Banku
i
75%
ogólnej
liczby
akcji
w
kapitale
zakładowym
Banku
,
na
rzecz
Citibank
Europe
PLC.
Zmiana
większościowego
akcjonariusza
Banku
została
przeprowadzona
wewnątrz
grupy
Citi,
aby
wypełnić
ustawowy
obowiązek
posiadania
przez
banki
krajowe,
należące
do
grupy
z
państwa
trzeciego,
tj.
spoza
Unii
Europejskiej,
w
przypadku
Banku
– Stanów Zjednoczonych, pośredniej unijnej jednostki dominującej z siedzibą na terenie Unii Europejskiej.
Transakcja
wynika
z
obowiązków
określonych
w
Dyrektywie
Parlamentu
Europejskiego
i
Rady
(UE)
2019/878
z
dnia
20
maja
2019
r.
zmieniającej
dyrektywę
2013/36/UE
w
odniesieniu
do
podmiotów
zwolnionych,
finansowych
spółek
holdingowych,
finansowych
spółek
holdingowych
o
działalności
mieszanej,
wynagrodzeń,
środków
i
uprawnień
nadzorczych
oraz
środków
ochrony
kapitału
(tzw.
Dyrektywa
CRD
V)
i
w
przepisach
ustawy
z
dnia
29
sierpnia
1997
r.
Prawo bankowe.
Bank działa na podstawie obowiązujących przepisów oraz Statutu Banku.
Bank
jest
uniwersalnym
bankiem
komercyjnym,
oferującym
szeroki
zakres
usług
bankowych
dla
osób
fizycznych
i
prawnych,
zaś
za
pośrednictwem
Departamentu
Maklerskiego
świadczy
usługi
maklerskie
dla
klientów
indywidualnych
i
instytucjonalnych.
2.
Znaczące zasady rachunkowości
Oświadczenie o zgodności
Roczne
jednostkowe
sprawozdanie
finansowe
Banku
zostało
sporządzone
zgodnie
z
wymogami
Międzynarodowych
Standardów
Sprawozdawczości
Finansowej
(„MSSF”),
które
zostały
zatwierdzone
przez
Unię
Europejską
(„MSSF
EU”),
a
w
zakresie
nieuregulowanym
powyższymi
standardami
zgodnie
z
wymogami
ustawy
z
dnia
29
września
1994
roku
o
rachunkowości
(tj.
Dz.U.
z
2023r.
poz.
120
z
późn.
zm.)
i
wydanymi
na
jej
podstawie
przepisami
wykonawczymi,
jak
również
wymogami
odnoszącymi
się
do
emitentów
papierów
wartościowych
dopuszczonych
lub
ubiegających
się
o
dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych.
Sprawozdanie
finansowe
Banku
zostało
sporządzone
przy
założeniu
kontynuowania
działalności
gospodarczej
przez
Bank
w
okresie
co
najmniej
12
miesięcy
od
dnia
bilansowego.
Na
dzień
podpisania
niniejszego
sprawozdania
finansowego
Zarząd
Banku
nie
stwierdza
istnienia
faktów
i
okoliczności,
które
wskazywałyby
na
zagrożenie
dla
możliwości
kontynuacji
działalności
przez
Bank
w
okresie
co
najmniej
12
miesięcy
od
dnia
bilansowego
na
skutek
zamierzonego
lub
przymusowego zaniechania bądź istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności.
Roczne
jednostkowe
sprawozdanie
finansowe
zostało
zatwierdzone
przez
Zarząd
Banku
do
publikacji
19
marca
2024
roku. Ostateczne zatwierdzenie sprawozdania finansowego nastąpi przez Walne Zgromadzenie Banku.
Roczne
skonsolidowane
sprawozdanie
finansowe
zostało
zatwierdzone
przez
Zarząd
Banku
do
publikacji
19
marca
2024
roku. Ostateczne zatwierdzenie sprawozdania finansowego nastąpi przez Walne Zgromadzenie Banku.
Podstawy sporządzenia sprawozdania finansowego
Sprawozdanie
finansowe
obejmuje
rok
zakończony
31
grudnia
2023
oraz
zawiera
dane
porównawcze
za
rok
zakończony
31 grudnia 2022.
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w złotych polskich (waluta prezentacji) w zaokrągleniu do tysiąca złotych.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
W
sprawozdaniu
zastosowano
koncepcję
wartości
godziwej
dla
aktywów
finansowych
i
zobowiązań
finansowych
wycenianych
według
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków
i
strat,
w
tym
instrumentów
pochodnych
i
inwestycji
kapitałowych
(akcje
i
udziały
mniejszościowe)
oraz
aktywów
finansowych
klasyfikowanych
jako
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody.
Pozostałe
składniki
aktywów
finansowych
wykazywane
są
w
wartości
zamortyzowanego
kosztu
pomniejszonej
o
odpisy
na
oczekiwane
straty
kredytowe.
Pozostałe
zobowiązania
finansowe
wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu.
Sporządzenie
rocznego
jednostkowego
sprawozdania
finansowego
Banku
zgodnie
z
MSSF
wymaga
od
kierownictwa
dokonania
pewnych
szacunków
oraz
przyjęcia
związanych
z
nimi
założeń,
które
mają
wpływ
na
kwoty
prezentowane
w
sprawozdaniu finansowym. Najważniejsze zasady rachunkowości oraz szacunki i oceny zastosowane przy sporządzaniu
niniejszego
rocznego
jednostkowego
sprawozdania
finansowego
stosowane
były
przez
Bank
we
wszystkich
prezentowanych latach w sposób ciągły.
Szacunki
i
związane
z
nimi
założenia
dokonywane
są
w
oparciu
o
dostępne
dane
historyczne
oraz
szereg
innych
czynników,
które
w
danych
warunkach
uznane
zostaną
za
właściwe
i
które
stanowią
podstawę
do
dokonania
szacunków
odnośnie
wartości
bilansowych
aktywów
i
zobowiązań,
których
wartości
nie
można
określić
w
sposób
jednoznaczny
na
podstawie innych źródeł. Rzeczywiste wartości mogą się jednak różnić od wartości szacunkowych.
Szacunki
i
związane
z
nimi
założenia
podlegają
bieżącym
przeglądom.
Korekty
szacunków
ujmowane
są
w
okresie,
w
którym
dokonano
zmiany
szacunku,
jeżeli
korekta
dotyczy
tylko
tego
okresu
lub
w
okresie,
w
którym
dokonano
zmiany
i
okresach przyszłych, jeżeli korekta wpływa zarówno na bieżący, jak i przyszłe okresy.
Najistotniejsze szacunki dokonane za okres dwunastu miesięcy, zakończony 31 grudnia 2023 roku dotyczą:
•
oczekiwanych strat kredytowych aktywów finansowych (Nota 3),
•
wyceny według wartości godziwej instrumentów pochodnych (Nota 19),
•
utraty wartości firmy (Nota 25),
•
rezerw (w tym z tytułu spraw spornych, Nota 40),
•
świadczeń pracowniczych (Nota 48).
Znaczące
zasady
rachunkowości
zastosowane
przy
sporządzeniu
niniejszego
sprawozdania
finansowego
zaprezentowano w poszczególnych notach do niniejszego sprawozdania finansowego oraz poniżej.
Numer noty zawierającej opis zasad
rachunkowości
Wynik z tytułu opłat i prowizji
6
Przychody z tytułu dywidend
7
Wynik na handlowych instrumentach finansowych i rewaluacji
2.1
Wynik na inwestycyjnych dłużnych aktywach finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite
dochody
2.1
Wynik na inwestycjach kapitałowych i pozostałych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
2.1
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
37
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych aktywów finansowych oraz rezerw na zobowiązania warunkowe
3
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Numer noty zawierającej opis zasad
rachunkowości
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
2.1
Inwestycyjne dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
2.1
Udziały w jednostkach zależnych
20
Inwestycje kapitałowe i pozostałe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
2.1
Należności od klientów
2.1
Rzeczowe aktywa trwałe
23
Wartości niematerialne
24
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
26
Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia
28
Zobowiązania wobec banków
2.1
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
2.1
Pochodne instrumenty zabezpieczające
37
Zobowiązania wobec klientów
2.1
Standardy i interpretacje zatwierdzone lecz jeszcze nieobowiązujące na dzień 31 grudnia 2023 roku
Standardy
i
interpretacje
zatwierdzone
lecz
jeszcze
nieobowiązujące
na
dzień
31
grudnia
2023
roku,
które
mogą
mieć
wpływ na sprawozdanie finansowe Banku to:
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
•
Zmiana
MSR
1
„Prezentacja
sprawozdań
finansowych”
w
zakresie
prezentacji
zobowiązań
finansowych
w
podziale
na
krótko
i
długoterminowe,
doprecyzowująca
kryteria
klasyfikacji
zobowiązania
jako
długoterminowe
oraz
zobowiązań
długoterminowych
z
kowenantami,
uszczegóławiająca,
że
kowenanty,
których
spełnienie
następuje
po
dniu
bilansowym,
nie
mają
wpływu
na
klasyfikację
zobowiązań
jako
krótko
i
długoterminowe,
obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku;
•
Zmiana
do
MSSF
16
„Leasing”
dotycząca
zobowiązań
z
tytułu
leasingu
w
przypadku
sprzedaży
oraz
leasingu
zwrotnego, wydana 22 września 2022 roku, obowiązuje od 1 stycznia 2024 roku.
Wyżej wymienione zmiany nie będą miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
Pozostałe zmiany standardów oczekujące na zatwierdzenie przez Unię Europejską
•
Zmiana
do
MSR
21
„Skutki
zmian
kursów
wymiany
walut
obcych”,
dotycząca
inwestycji
netto
w
jednostce
działającej za granicą”, wydana 15 sierpnia 2023 roku, obowiązuje od 1 stycznia 2025 roku.
•
Zmiany
do
MSR
7
„Sprawozdanie
z
przepływu
środków
pieniężnych”
oraz
MSSF
7
„Prezentacja
i
ujawnianie
instrumentów
finansowych”
związane
z
ujawnianiem
informacji
na
temat
uzgodnień
dotyczących
finansowania
dostawców, wydane 25 maja 2023 roku, obowiązują od 1 stycznia 2024 roku.
Wyżej wymienione zmiany nie będą miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
Standardy obowiązujące od 1 stycznia 2023 roku
•
Zmiana
do
MSR
1
„Prezentacja
sprawozdań
finansowych”
oraz
Oświadczenia
praktycznego
2
„Dokonywanie
ocen
materialności”
w
zakresie
ujawniania
zasad
(polityki)
rachunkowości,
wprowadzająca
wymóg
ujawniania
materialnych
zasad
rachunkowości
zastępujący
dotychczasowy
wymóg
ujawniania
istotnych
zasad
rachunkowości, wydana 12 lutego 2021 roku;
•
Zmiana
do
MSR
8
„Zasady
(polityka)
rachunkowości,
zmiany
wartości
szacunkowych
i
korygowanie
błędów”
wprowadzająca
definicję
wartości
szacunkowych,
obejmującą
również
definicję
zmiany
wartości
szacunkowych,
zamiast dotychczasowej definicji zmiany wartości szacunkowych, wydana 12 lutego 2021 roku;
•
MSSF
17
–
Ubezpieczenia
–
zastępujący
MSSF
4
Umowy
ubezpieczeniowe
i
wprowadzający
kompleksowe
uregulowania
w
obszarze
rachunkowego
podejścia
do
umów
ubezpieczeniowych,
a
w
szczególności
wynikających z nich zobowiązań, wydana 25 czerwca 2020 roku;
•
Zmiana
do
MSSF
17
,,Umowy
ubezpieczeniowe”
-
pierwsze
zastosowanie
MSSF
17
i
MSSF
9
–
informacje
porównawcze
dotyczące
umożliwienia
jednostkom
wdrażającym
MSSF
9
oraz
MSSF
17
uproszczenie
(wynikające
z
trudnych
do
wyjaśnienia
wymogów
prezentowania
danych
porównawczych
z
obu
tych
standardów
łącznie)
w
ujawnianiu
danych
porównawczych
poprzez
uznanie,
że
standard
MSSF
9
był
zastosowany
do
aktywów finansowych wcześniej, wydana 9 grudnia 2021 roku;
•
Zmiana
do
MSR
12
„Podatek
dochodowy”
zawężająca
zwolnienie
z
ujmowania
aktywów
i
zobowiązań
z
tytułu
odroczonego
podatku
dochodowego
tak,
że
nie
obejmuje
ono
transakcji,
w
wyniku
których
powstają
opodatkowane i odliczalne różnice przejściowe w równych kwotach, wydana 7 maja 2021 roku;
•
Zmiana
do
MSR
12
„Podatek
dochodowy”
wprowadzająca
międzynarodową
reformę
podatkową
-
modelowe
zasady
filaru
II,
określające
zakres
i
kluczowe
mechanizmy
systemu
globalnych
minimalnych
zasad
podatkowych
II
filaru,
który
obejmuje
zasadę
włączenia
dochodu
i
zasadę
płatności
poniżej
opodatkowania
zwanych łącznie "zasadami GloBE", wydana 23 maja 2023 roku.
Wymienione powyżej zmiany nie wpływają istotnie na sprawozdanie finansowe Banku.
Dane porównawcze
W
sprawozdaniu
finansowym
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
za
rok
zakończony
dnia
31
grudnia
2023
roku
Bank
dokonał zmiany w sposobie prezentacji środków pieniężnych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
Należności
od
banków
służące
zaspokajaniu
krótkoterminowych
zobowiązań,
dotychczas
prezentowane
w
pozycji
„Należności
od
banków”,
zostały
zaprezentowane
w
pozycji
„Środki
pieniężne
i
ich
ekwiwalenty”
(poprzednia
nazwa
pozycji „Kasa, operacje z Bankiem Centralnym”).
Zmiany
te
wynikają
z
dostosowania
prezentacji
do
stanowiska
Komitetu
Interpretacyjnego
MSSF
oraz
wymogów
MSR
7
„Sprawozdanie z przepływów pieniężnych”.
Wskazane
powyżej
zmiany
zasad
rachunkowości
spowodowały
konieczność
przekształcenia
danych
porównawczych,
natomiast nie miały one wpływu na poziom sumy bilansowej.
Wpływ na dane porównawcze jednostkowego sprawozdania sytuacji finansowej przedstawiają poniższe tabele:
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Dane na 31.12.2022 przed
przekształceniem
Dane na 31.12.2022 po
przekształceniu
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych (poprzednia
nazwa pozycji „Kasa, operacje z Bankiem Centralnym”)
Należności od banków
1 043 968
(75 220)
968 748
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Dane na 01.01.2022 przed
przekształceniem
Dane na 01.01.2022 po
przekształceniu
Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych (poprzednia
nazwa pozycji „Kasa, operacje z Bankiem Centralnym”)
Należności od banków
967 663
(40 091)
927 572
Wpływ na dane porównawcze jednostkowego rachunku przepływów pieniężnych przedstawia poniższa tabela:
Rachunek przepływów pieniężnych
Dane na 31.12.2022 przed
przekształceniem
Dane na 31.12.2022 po
przekształceniu
Zmiana stanu należności od banków
(37 898)
12 219
(25 679)
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
(5 072 874)
12 219
(5 060 655)
E. Zwiększenie/(zmniejszenie) środków pieniężnych netto
(5 907 766)
12 219
(5 895 547)
F. Środki pieniężne na początek okresu
6 566 543
340
6 566 883
G. Środki pieniężne na koniec okresu
658 777
12 559
671 336
Dane porównawcze w dalszej częsci sprawozdania zostały odpowiednio przekształcone.
Waluty obce
Wartości
prezentowane
w
jednostkowym
sprawozdaniu
finansowym
prezentowane
są
w
złotych
polskich,
które
są
walutą
funkcjonalna i walutą prezentacji Banku.
Pozycje
sprawozdania
z
sytuacji
finansowej
i
zobowiązania
warunkowe
udzielone
i
otrzymane
wyrażone
w
walutach
obcych
przelicza
się
na
złote
polskie
według
kursu
średniego
ustalonego
dla
danej
waluty
przez
Prezesa
Narodowego
Banku Polskiego („NBP”) na dzień sporządzenia sprawozdania z sytuacji finansowej.
Transakcje
wyrażone
w
walutach
obcych
przy
początkowym
ujęciu
przelicza
się
na
walutę
funkcjonalną
(złoty
polski)
według kursu obowiązującego w dniu transakcji.
Różnice
kursowe
wynikające
z
rewaluacji
walutowych
pozycji
sprawozdania
z
sytuacji
finansowej
oraz
rozliczenia
transakcji
walutowych
zaliczane
są
do
wyniku
z
pozycji
wymiany,
w
ramach
wyniku
na
handlowych
instrumentach
finansowych i rewaluacji.
Kursy podstawowych walut zastosowane przy sporządzaniu niniejszego sprawozdania finansowego są następujące:
2.1 Aktywa i zobowiązania finansowe – klasyfikacja i wycena
Klasyfikacja
Bank klasyfikuje instrumenty finansowe do następujących kategorii:
•
aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat,
•
aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie,
•
aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody,
•
zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat,
•
zobowiązania finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie.
Klasyfikacja do powyższych kategorii dokonywana jest w dacie początkowego ujęcia biorąc pod uwagę dwa kryteria:
1)
ocenę
modelu
biznesowego
w
zakresie
zarządzania
danym
składnikiem
aktywów,
który
decyduje
o
tym,
czy
przepływy
pieniężne
będą
pochodzić
z
uzyskiwania
przepływów
pieniężnych
wynikających
z
umowy,
ze
sprzedaży
aktywów
finansowych, czy z obu tych źródeł oraz
2)
charakterystykę
umownych
przepływów
pieniężnych
dla
danego
składnika
aktywów
finansowych,
którą
ocenia
się
stosując
tzw.
test
SPPI
(solely
payment
of
principal
and
interest),
w
ramach
którego
ustala
się,
czy
umowne
przepływy
pieniężne
są
jedynie
spłatą
kwoty
głównej
i
odsetek
od
kwoty
głównej
pozostałej
do
spłaty.
Uznaje
się,
że
test
ten
jest
zdany
jeśli
ww.
przepływy
stanowią
wynagrodzenie
za
wartość
pieniądza
w
czasie,
ryzyko
kredytowe,
inne
podstawowe
rodzaje
ryzyka
związane
z
udzielaniem
kredytów
(np.
ryzyko
płynności),
koszty
(np.
koszty
administracyjne)
związane
z
utrzymywaniem składnika aktywów finansowych przez określony okres czasu oraz marżę zysku.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Ocena modelu biznesowego
W
ramach
oceny
modelu
biznesowego
wspomnianego
w
opisie
kategorii
aktywów
finansowych
Bank
bierze
pod
uwagę
specyfikę
całego
portfela,
w
którym
znajduje
się
dany
składnik
aktywów.
Informacje
uwzględniane
w
ramach
tej
oceny
obejmują:
•
specyfikę i cel istnienia danego modelu biznesowego, cel generowania aktywów,
•
sposób oceny wyników funkcjonowania danego portfela i wskaźniki jego efektywności, a także raportowanie na
odpowiednich szczeblach zarządczych,
•
ryzyka właściwe dla danego portfela i jak są zarządzane,
•
zdarzenia sprzedaży aktywów finansowych.
Portfel
należności
od
klientów
jest
zarządzany
w
celu
uzyskiwania
przepływów
pieniężnych
wynikających
z
umowy.
Sprzedaże z tego portfela dotyczą co do zasady należności ze zidentyfikowaną utratą wartości.
W obszarze funkcji skarbowych Banku w odniesieniu do papierów wartościowych istnieje model:
•
którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż
składników aktywów finansowych, ponieważ sprzedaż może być realizowana wg aktualnych potrzeb
biznesowych, instrumenty mogą również pozostawać w portfelu do terminu zapadalności, oraz
•
aktywów przeznaczonych do obrotu.
Składniki
aktywów
finansowych
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków
i
strat
(Aktywa
finansowe
przeznaczone
do
obrotu
oraz
Inwestycje
kapitałowe
i
pozostałe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków i strat)
Kategoria obejmuje:
1)
aktywa,
które
nie
zostały
zaklasyfikowane
jako
wyceniane
w
zamortyzowanym
koszcie,
ani
jako
wyceniane
w
wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody oraz
2)
aktywa
finansowe
przeznaczone
w
momencie
ich
początkowego
ujęcia
do
wyceny
według
wartości
godziwej
z
zyskami
lub
stratami
ujmowanymi
w
rachunku
zysków
i
strat,
jeśli
w
ten
sposób
Bank
eliminuje
lub
znacząco
zmniejsza
niespójność
wyceny
lub
ujęcia
(określaną
czasami
jako
„niedopasowanie
księgowe”),
jaka
w
przeciwnym
razie
powstałaby
na
skutek
wyceny aktywów lub zobowiązań bądź ujęcia związanych z nimi zysków lub strat według różnych zasad oraz
3) akcje i udziały mniejszościowe
Składnik
aktywów
zalicza
się
do
tej
kategorii
w
szczególności,
gdy
jest
przeznaczony
do
obrotu
(model
aktywów
przeznaczonych
do
obrotu),
tzn.,
jeżeli:
został
nabyty
głównie
w
celu
sprzedaży
w
bliskim
terminie;
w
momencie
początkowego
ujęcia
stanowi
część
portfela
określonych
instrumentów
finansowych,
którymi
zarządza
się
łącznie
i
dla
których
istnieją
dowody
bieżącego
faktycznego
trybu
generowania
krótkoterminowych
zysków;
lub
jest
instrumentem
pochodnym.
Akcje
i
udziały
mniejszościowe,
w
tym
akcje
nabyte
w
ramach
działalności
maklerskiej
wyceniane
są
w
wartości
godziwej
przez rachunek zysków i strat.
Akcje
i
udziały
mniejszościowe
przedstawione
są
w
jednostkowym
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
jako
„Inwestycje
kapitałowe i pozostałe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat”.
Aktywa finansowe wyceniane w zamortyzowanym koszcie (należności od banków i należności od klientów)
Składnik aktywów finansowych wycenia się w zamortyzowanym koszcie, jeśli spełnione są łącznie obydwa warunki:
a)
składnik
aktywów
finansowych
jest
utrzymywany
zgodnie
z
modelem
biznesowym,
którego
celem
jest
utrzymywanie aktywów finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy;
b)
warunki
umowy
dotyczącej
składnika
aktywów
finansowych
powodują
powstawanie
w
określonych
terminach
przepływów
pieniężnych,
które
są
jedynie
spłatą
kwoty
głównej
i
odsetek
od
kwoty
głównej
pozostałej
do
spłaty.
Do
kategorii
tej
zaliczane
są
w
szczególności
należności
kredytowe,
fundusze
gwarancyjne
i
lokaty
stanowiące
zabezpieczenie,
skupione
wierzytelności
oraz
dłużne
papiery
wartościowe
nienotowane
na
aktywnym
rynku,
a
także
lokaty
zdeponowane na rynku międzybankowym i transakcje reverse repo.
Aktywa
udzielone
lub
nabyte
ze
zidentyfikowaną
utratą
wartości
(tzw.
POCI
–
purchased
or
originated
credit
impaired)
Aktywa
udzielone
lub
nabyte
ze
zidentyfikowaną
utratą
wartości
w
momencie
początkowego
ujęcia
mogą
powstać
w
sytuacji,
gdyby
Bank
udzielił
lub
nabył
ekspozycje
ze
zidentyfikowaną
utratą
wartości
w
momencie
początkowego
ujęcia
lub
dla
ekspozycji
ze
zidentyfikowaną
utratą
wartości,
dla
której
wystąpiło
kryterium
wyłączenia
z
bilansu
(istotna
modyfikacja).
Aktywa
POCI
Bank
ujmuje
w
wartości
godziwej
w
momencie
początkowego
ujęcia,
a
następnie
wg
zamortyzowanego
kosztu
z
uwzględnieniem
stopy
efektywnej
skorygowanej
o
oczekiwane
straty
kredytowe,
natomiast
oczekiwane straty kredytowe ujmowane są w odniesieniu do całego okresu życia tych instrumentów (life-time).
Aktywa
finansowe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
(Inwestycyjne
dłużne
aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody)
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Składnik
aktywów
finansowych
jest
wyceniany
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody,
jeżeli
spełnione
są oba poniższe warunki:
a)
składnik
aktywów
finansowych
jest
utrzymywany
zgodnie
z
modelem
biznesowym,
którego
celem
jest
zarówno
otrzymywanie
przepływów
pieniężnych
wynikających
z
umowy,
jak
i
sprzedaż
składników
aktywów
finansowych;
oraz
b)
warunki
umowy
dotyczącej
składnika
aktywów
finansowych
powodują
powstawanie
w
określonych
terminach
przepływów
pieniężnych,
które
są
jedynie
spłatą
kwoty
głównej
i
odsetek
od
kwoty
głównej
pozostałej
do
spłaty.
Do kategorii tej Bank klasyfikuje wybrane dłużne papiery wartościowe.
W
sprawozdaniu
z
przepływów
pieniężnych
korekta
z
tytułu
zmiany
stanu
dłużnych
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody ujęte są w przepływach z działalności operacyjnej.
Ocena modelu biznesowego
W
ramach
oceny
modelu
biznesowego
wspomnianego
w
opisie
kategorii
aktywów
finansowych
Bank
bierze
pod
uwagę
specyfikę
całego
portfela,
w
którym
znajduje
się
dany
składnik
aktywów.
Informacje
uwzględniane
w
ramach
tej
oceny
obejmują:
•
specyfikę i cel istnienia danego modelu biznesowego, cel generowania aktywów,
•
sposób oceny wyników funkcjonowania danego portfela i wskaźniki jego efektywności, a także raportowanie na
odpowiednich szczeblach zarządczych,
•
ryzyka właściwe dla danego portfela i jak są zarządzane,
•
zdarzenia sprzedaży aktywów finansowych.
Portfel
należności
od
klientów
jest
zarządzany
w
celu
uzyskiwania
przepływów
pieniężnych
wynikających
z
umowy.
Sprzedaże z tego portfela dotyczą co do zasady należności ze zidentyfikowaną utratą wartości.
W obszarze funkcji skarbowych Banku w odniesieniu do papierów wartościowych istnieje model:
•
którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż
składników aktywów finansowych, ponieważ sprzedaż może być realizowana wg aktualnych potrzeb
biznesowych, instrumenty mogą również pozostawać w portfelu do terminu zapadalności, oraz
•
aktywów przeznaczonych do obrotu.
Zobowiązania
finansowe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków
i
strat
(Zobowiązania
finansowe
przeznaczone do obrotu)
Kategoria
ta
obejmuje
instrumenty
pochodne
będące
zobowiązaniami,
które
nie
są
ujmowane
jako
instrumenty
zabezpieczające oraz zobowiązania z tytułu tzw. „krótkiej sprzedaży”.
Zobowiązania
finansowe
wycenianew
zamortyzowanym
koszcie
(Zobowiązania
wobec
banków
i
zobowiązania
wobec klientów)
Do
kategorii
tej
zaklasyfikowane
są
przede
wszystkim
depozyty
klientowskie,
a
także
zobowiązania
do
odkupu
określonych papierów wartościowych w ramach transakcji repo, wyceniane w zamortyzowanym koszcie.
Ujmowanie i wyłączenie z bilansu oraz nieistotne modyfikacje
Transakcje
zakupu
i
sprzedaży
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków
i
strat
(z
wyłączeniem instrumentów pochodnych) oraz transakcje zakupu i sprzedaży aktywów finansowych klasyfikowanych jako
aktywa
finansowe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
ujmuje
się
w
jednostkowym
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
i
wyłącza
z
ksiąg
na
dzień
rozliczenia
transakcji,
tj.
dzień,
w
którym
Bank
odpowiednio
otrzymuje
lub
przekazuje
prawo
własności
do
składnika
aktywów.
Prawa
i
obowiązki
z
tytułu
zawartej
transakcji
w
okresie
pomiędzy datą zawarcia i datą rozliczenia transakcji wyceniane są do wartości godziwej.
Pożyczki i inne należności wykazywane są w momencie uruchomienia środków na rzecz kredytobiorcy.
Aktywa finansowe wyłącza się z jednostkowego sprawozdania z sytuacji finansowej, gdy prawa do uzyskania
przepływów pieniężnych z ich tytułu wygasły lub zostały przeniesione i Bank dokonał przeniesienia zasadniczo całego
ryzyka i wszystkich pożytków z tytułu ich własności.
Zobowiązania
finansowe
są
wyłączane
z
jednostkowego
sprawozdania
z
sytuacji
finansowej
wtedy
i
tylko
wtedy,
gdy
zobowiązanie wygasło, tj., kiedy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.
Bank
stosuje
następujące
kryteria,
które
traktowane
są
jako
istotne
modyfikacje
i
których
wystąpienie
skutkuje
wyłączeniem
składnika
aktywów
finansowych
z
bilansu
i
koniecznością
jego
ponownego
ujęcia
zgodnie
z
właściwą
klasyfikacją:
•
wprowadzenie
do
umowy
kredytu
postanowień
skutkujących
brakiem
zdania
testu
charakterystyk
przepływów
pieniężnych,
•
zmiana dłużnika,
•
przewalutowanie,
•
zmianę formy prawnej/rodzaju instrumentu finansowego,
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
•
podwyższenie zaangażowania o co najmniej 10% niespłaconego kapitał
u,
•
wydłużenie kredytu harmonogramowego o min. 1 rok, a kredytu hipotecznego min. 4 lata,
•
odnowienie/wydłużenie kredytu nie harmonogramowego o min. 1 rok poprzedzone decyzją kredytową.
Na
moment
wyłączenia
składnika
aktywów
z
bilansu,
niezamortyzowana
część
prowizji
ujmowana
jest
w
całości
w
przychodzie odsetkowym. Nowo pobrana prowizja rozliczana jest w czasie metodą efektywnej stopy procentowej.
Jeśli
następuje
zmiana
przepływów
pieniężnych,
która
nie
skutkuje
wyłączeniem
składnika
aktywów
finansowych
z
bilansu
dla
aktywów
finansowych
wycenianych
w
zamortyzowanym
koszcie
i
posiadających
harmonogram
spłaty
(nieistotna
modyfikacja),
wynikająca
z
aneksu
do
umowy,
Bank
dokonuje
ponownego
obliczenia
wartości
bilansowej
brutto
składnika
aktywów
finansowych
i
ujmuje
zysk
lub
stratę
z
tytułu
modyfikacji
w
rachunku
zysków
i
strat.
Wartość
bilansową
brutto
takiego
składnika
aktywów
finansowych
oblicza
się
jako
wartość
bieżącą
renegocjowanych
lub
zmodyfikowanych
przepływów
pieniężnych
wynikających
z
umowy,
dyskontowanych
według
pierwotnej
efektywnej
stopy
procentowej
składnika
aktywów
finansowych
(lub
efektywnej
stopy
procentowej
skorygowanej
o
ryzyko
kredytowe
w
przypadku
zakupionych
lub
utworzonych
składników
aktywów
finansowych
dotkniętych
utratą
wartości
ze
względu
na
ryzyko
kredytowe).
Wszelkie
poniesione
koszty
i
opłaty
związane
z
modyfikacją
korygują
wartość
bilansową
zmodyfikowanego
składnika
aktywów
finansowych
i
są
amortyzowane
w
okresie
pozostającym
do
daty
wymagalności
zmodyfikowanego
składnika aktywów finansowych.
Pochodne
instrumenty
finansowe
wykazywane
są
w
wartości
godziwej
począwszy
od
dnia
zawarcia
transakcji,
natomiast
wyłączane są z ksiąg w dacie rozliczenia.
Wycena
W
momencie
początkowego
ujęcia
składnik
aktywów
finansowych
lub
zobowiązanie
finansowe
wycenia
się
w
wartości
godziwej,
powiększonej
w
przypadku
składnika
aktywów
lub
zobowiązania
finansowego
nieklasyfikowanych
jako
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków
i
strat
o
istotne
koszty
transakcji,
które
mogą
być
bezpośrednio
przypisane do nabycia lub emisji składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego.
Po początkowym ujęciu Bank wycenia aktywa finansowe:
•
W wartości godziwej, nie dokonując pomniejszania o koszty transakcji, jakie mogą być poniesione przy
sprzedaży lub innym sposobie wyzbycia się aktywów. Dotyczy to aktywów finansowych przeznaczonych do
obrotu, inwestycyjnych dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe
całkowite dochody i inwestycji kapitałowych i pozostałych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat;
•
W zamortyzowanym koszcie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej – dotyczy to należności of banków
i klientów. Wartość należności wycenianych .w zamortyzowanym koszcie uwzględnia odpisy z tytułu
oczekiwanych strat kredytowych.
Zobowiązania finansowe:
•
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu, wycenia się w wartości godziwej przez rachunek zysków i
strat,
•
Zobowiązania wobec banków i wobec klientów po początkowym ujęciu są wyceniane w zamortyzowanym
koszcie z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej.
Zyski
lub
straty
wynikające
ze
zmiany
wartości
godziwej
składnika
aktywów
finansowych
lub
zobowiązania
finansowego
niestanowiących części powiązania zabezpieczającego, ujmuje się w następujący sposób:
•
W przypadku składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego kwalifikowanego jako wyceniane
w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ujmuje się w
rachunku zysków i strat;
•
Zyski lub straty wynikające z wyceny składnika aktywów finansowych zaliczonego do wycenianych w wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody, ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach. Odpisy
aktualizujące z tytułu oczekiwanych strat kredytowych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej
przez pozostałe całkowite dochody
, przychody odsetkowe oraz różnice kursowe dotyczące pieniężnych
aktywów i zobowiązań, ujmuje się w rachunku zysków i strat. W momencie usunięcia składnika aktywów
finansowych z bilansu, skumulowane zyski i straty uprzednio ujęte w kapitale własnym, ujmuje się w rachunku
zysków i strat.
Wartość
godziwą
instrumentów
pochodnych
ustala
się
w
oparciu
o
notowania
instrumentów
na
aktywnych
rynkach,
w
oparciu
o
ceny
niedawno
zawartych
transakcji
oraz
w
oparciu
o
techniki
wyceny,
w
tym
modele
bazujące
na
zdyskontowanych
przepływach
pieniężnych
oraz
modele
wyceny
opcji,
w
zależności
od
tego,
który
ze
sposobów
jest
w
danym
przypadku
właściwy.
Instrumenty
pochodne,
które
nie
zostały
desygnowane
jako
instrumenty
zabezpieczające
zgodnie
z
zasadami
rachunkowości
zabezpieczeń,
klasyfikowane
są
jako
aktywa
lub
zobowiązania
przeznaczone
do
obrotu i wyceniane w wartości godziwej.
Wbudowane
instrumenty
pochodne
w
umowach
zasadniczych
stanowiących
zobowiązania
finansowe
traktuje
się
jako
oddzielne
instrumenty
pochodne,
jeśli
ryzyka
z
nimi
związane
oraz
ich
charakterystyka
nie
są
ściśle
powiązane
z
ryzykami
i
charakterystyką
zasadniczego
kontraktu
oraz
kontrakt
zasadniczy
nie
jest
wyceniany
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków i strat.
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Dla aktywów wycenianych w zamortyzowanym koszcie
oraz zobowiązań warunkowych Bank dokonuje odpisów na
oczekiwane straty kredytowe, według opracowanych, wewnętrznych zasad i metodyk kalkulacji odpisów. Dokonywane
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
są one w ujęciu zagregowanym dla każdego z 3 etapów
•
Etap
1:
ekspozycje
kredytowe,
dla
których
ryzyko
kredytowe
nie
zwiększyło
się
istotnie
od
momentu
początkowego
ujęcia
•
Etap 2: ekspozycje kredytowe, dla których nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego
•
Etap 3: ekspozycje kredytowe, dla których nastąpił obiektywny dowód utraty wartości
Na
każdy
dzień
bilansowy
Bank
ocenia,
czy
istnieją
obiektywne
przesłanki
utraty
wartości
składnika
aktywów
finansowych
lub grupy aktywów finansowych.
Składnik
aktywa
finansowego
lub
grupa
aktywów
finansowych
utraciły
wartość
wyłącznie,
gdy
istnieją
obiektywne
dowody
utraty
wartości
wynikające
z
jednego
lub
więcej
zdarzeń
mających
miejsce
po
początkowym
ujęciu
składnika
aktywów
(zdarzenie
powodujące
stratę),
a
zdarzenie
(lub
zdarzenia)
powodujące
stratę
ma
wpływ
na
oczekiwane
przyszłe
przepływy
pieniężne
wynikające
ze
składnika
aktywów
finansowych
lub
grupy
aktywów
finansowych,
których
wiarygodne
oszacowanie jest możliwe.
Do
obiektywnych
dowodów
utraty
wartości
składnika
aktywów
finansowych
lub
grupy
aktywów
zalicza
się
uzyskane
przez
Bank informacje dotyczące zdarzeń, które wymienione są w dalszej części raportu w Nocie 3 Zarządzanie ryzykiem.
Klasyfikacja
ekspozycji
do
Etapu
1
lub
2
jest
uzależniona
od
tego,
czy
wystąpi
istotny
wzrost
ryzyka
kredytowego
od
momentu
początkowego
ujęcia.
Przypisanie
ekspozycji
do
Etapu
odbywa
się,
w
zależności
od
sposobu
zarządzania
klientem
(indywidualne
vs.
grupowe),
przy
uwzględnieniu
szerokiego
zakresu
informacji
pozyskiwanych
w
ramach
standardowych
procesów
zarządzania
ryzykiem
(w
tym
procesu
Wczesnego
Ostrzegania),
dotyczących
zarówno
bieżących, jak i przyszłych zdarzeń, w tym czynników makroekonomicznych oraz liczby dni zaległości.
Metodologia
i
założenia
wykorzystywane
przy
ustalaniu
poziomu
odpisów
z
tytułu
oczekiwanych
strat
kredytowych
na
należności
są
regularnie
przeglądane
i
uaktualniane
w
razie
potrzeby.
Dodatkowo
Bank
dokonuje
testowania
wstecznego
(w
oparciu
o
dane
historyczne)
w
celu
porównania
wartości
rzeczywiście
poniesionych
strat
z
szacunkami
w
zakresie
oczekiwanych strat kredytowych.
Odpisy
na
oczekiwane
straty
kredytowe
liczone
są
w
oparciu
o
modele
statystyczne
dla
grup
aktywów
łączonych
w
portfele
o wspólnych cechach ryzyka kredytowego.
W celu
wyliczenia
kosztu
oczekiwanych
strat
kredytowych
dla
aktywów
finansowych
wycenianych
w
zamortyzowanym
koszcie,
jak
również
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody,
Bank
wykorzystuje
wewnętrzną
metodykę,
definiującą
parametry
prawdopodobieństwa
wystąpienia
niewykonania
zobowiązania
(parametr
PD),
wartość
straty
w
momencie
niewykonania
zobowiązania
(parametr
LGD)
oraz
wartość
ekspozycji kredytowej w momencie niewykonania zobowiązania (parametr EAD).
W
przypadku
ekspozycji
korporacyjnych,
które
zostały
w
pełni
objęte
odpisem
aktualizującym,
w
stosunku
co,
do
których
proces
windykacji
trwa
minimum
3
lata
i
nie
doprowadził
do
całkowitej
spłaty
zadłużenia
oraz
nie
ma
uzasadnionych
perspektyw
na
odzyskanie
w
całości
lub
części
przepływów
pieniężnych
wynikających
z
umowy,
związanych
z
danym
składnikiem
aktywów
finansowych,
Bank
na
podstawie
decyzji
dokonuje
spisania
ekspozycji
w
ciężar
odpisów
z
tytułu
utraty
wartości.
Bank
ujmuje
takie
ekspozycje
wraz
z
odpowiadającym
im
odpisem
aktualizującym
w
ewidencji
pozabilansowej.
W
przypadku
odzyskania
uprzednio
spisanej
kwoty,
przychody
z
tego
tytułu
prezentowane
są
w
pozycji
„Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych aktywów finansowych oraz rezerwy na zobowiązania warunkowe”.
W przypadku, gdy kredyty spełnią jeden z poniższych warunków:
-
Bank
nie
spodziewa
się
przyszłych
przepływów
pieniężnych
z
tytułu
tych
kredytów
oraz
na
podstawie
przepisów
podatkowych
spełnione
zostały
warunki
niezbędne
do
zaliczenia
wierzytelności
odpisywanej
jako
nieściągalna
do
kosztów uzyskania przychodu lub
-
które zostały bezwarunkowo umorzone na mocy umowy z klientem lub
-
należność uległa przedawnieniu.
Bank, na podstawie decyzji, dokonuje:
a) spisania należności z tytułu kredytu z ewidencji bilansowej lub
b)
w
przypadku,
gdy
ekspozycja
korporacyjna
podlegała
już
wcześniej
spisaniu
do
ewidencji
pozabilansowej
(zgodnie
z
warunkami opisanymi w paragrafie powyżej), usunięcia z tej ewidencji.
Jeżeli
wartość
bieżąca
szacowanych
przepływów
pieniężnych
wzrośnie
na
skutek
zdarzenia,
które
nastąpiło
po
wykazaniu
utraty
wartości,
wówczas
uprzednio
dokonany
odpis
z
tytułu
utraty
wartości
jest
odpowiednio
odwracany
przez
rachunek
zysków i strat.
Odpisy
na
oczekiwane
straty
kredytowe
na
należności
od
banków
i
klientów,
odpisy
na
oczekiwane
straty
kredytowe
z
papierów
wartościowych
i
innych
aktywów
korygują
wartość
odpowiednich
pozycji
aktywów.
Rezerwy
na
zobowiązania
warunkowe wykazywane są w zobowiązaniach w pozycji „Rezerwy”.
Wynik
z
tytułu
oczekiwanych
strat
kredytowych
zarówno
dla
aktywów
finansowych
wycenianych
w
zamortyzowanym
koszcie,
jak
również
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody,
ujmowany
jest
w
rachunku
zysków
i
strat
w
pozycji
„Wynik
z
tytułu
oczekiwanych
strat
kredytowych
aktywów
finansowych
oraz rezerwy na zobowiązania warunkowe”.
Bank
dokonuje
podziału
składników
aktywów
wycenianych
w
zamortyzowanym
koszcie
ze
względu
na
podejście
do
zarządzania
ryzykiem
kredytowym
danego
zaangażowania
na
portfel
aktywów
indywidualnie
istotnych
oraz
portfel
aktywów indywidualnie nieistotnych (portfel grupowy).
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Poziom
odpisów
na
oczekiwane
straty
kredytowe
na
należności
uznane
za
indywidualnie
istotne,
dla
których
stwierdzono
wystąpienie
przesłanek
utraty
wartości,
obliczany
jest
jako
różnica
między
wartością
bilansową
składnika
aktywów
a wartością
bieżącą
przewidywanych
do
otrzymania
przyszłych
przepływów
pieniężnych
wynikających
ze
spodziewanych
spłat
przez
kredytobiorcę
z
tytułu
realizacji
zabezpieczeń
lub
sprzedaży
wierzytelności.
Przyszłe
przepływy
dyskontowane
są do wartości bieżącej efektywną stopą procentową instrumentu.
Poziom
odpisów
na
oczekiwane
straty
kredytowe
na
należności
uznane
za
indywidualnie
nieistotne,
dla
których
stwierdzono
wystąpienie
przesłanek
utraty
wartości,
obliczany
jest
na
bazie
oceny
portfelowej
opartej
o
historyczne
doświadczenia dotyczące strat ponoszonych z tytułu aktywów o podobnych cechach ryzyka.
Ekspozycje
restrukturyzowane
(ang.
forborne
exposures)
to
ekspozycje,
wobec
których
zostały
zastosowane
udogodnienia
(ang.
concession)
ze
względów
ekonomicznych
lub
umownych
(w
zakresie
warunków
finansowych),
wynikające
z
trudności
finansowych
kredytobiorcy,
których
to
udogodnień
w
innym
przypadku
Bank
by
nie
udzielił.
Trudności
finansowe
dotyczą
kredytobiorcy,
który
doświadcza
lub
prawdopodobnie
doświadczy
problemów
z
wywiązaniem
się
ze
swoich
zobowiązań
finansowych.
Proces
nadawania
ekspozycjom
statusu
„forborne”
jest
ściśle
związany
z
procesem
zarządzania
ryzykiem
kredytowym,
w
tym
również
z
procesem
rozpoznawania
utraty
wartości
dla
ekspozycji.
W
przypadku
klientów
instytucjonalnych
Bank
rozszerzył
możliwość
nadawania
statusu
"
forborne"
o
ekspozycje
bez
utraty
wartości.
W
związku
z
powyższym
dla
klientów
instytucjonalnych,
podobnie
jak
dla
ekspozycji
detalicznych,
status
"forborne"
może
dotyczyć
zarówno
ekspozycji
z
portfela
z
utratą
wartości
jak
i
z
portfela
bez
utraty
wartości.
Bank
jako
„forborne”
bez
utraty
wartości
traktuje
ekspozycje,
na
których
były
przeprowadzone
działania
restrukturyzacyjne,
natomiast
zmiana
warunków
finansowania
nie
implikowała
pogorszenia
przyszłych
strumieni
płatności.
W
przypadku
przyznania
przez
Bank
kredytobiorcy
udogodnienia,
jeśli
nie
zmienia
ono
w
znaczący
sposób
istotnych
warunków
oraz
oczekiwanych
przepływów
pieniężnych
z
danego
składnika
aktywa
finansowego,
wówczas
oczekiwane
przyszłe
przepływy
z
danego
składnika
aktywa
finansowego,
którego
dotyczy
udogodnienie,
Bank
ujmuje
w
wycenie
tego
składnika aktywów, stosując pierwotną efektywną stopą procentową dla danego instrumentu.
Jeśli
udzielone
udogodnienie
w
znaczący
sposób
zmienia
istotne
warunki
lub
oczekiwane
przyszłe
przepływy
pieniężne,
wówczas
taki
składnik
aktywów
finansowych
jest
wyłączany
z
bilansu,,
i
nowy
składnik
aktywów
finansowych
jest
ujmowany w bilansie w wartości godziwej na dzień początkowego ujęcia.
W
przypadku
należności
wynikających
z
działalności
innej
niż
podstawowa,
Bank
przyjął
podejście
polegające
na
tworzeniu
odpisów
na
oczekiwane
straty
kredytowe
w
pełnej
wysokości
po
przekroczeniu
określonego
progu
przeterminowania płatności.
2.2 Wartości szacunkowe i osądy
Ustalenie
bilansowych
wartości
niektórych
aktywów
i
zobowiązań
oraz
przychodów
i
kosztów
wymaga
oszacowania
na
datę
bilansową
wpływu
niepewnych
przyszłych
zdarzeń
na
te
pozycje.
Szacunki
i
założenia
podlegają
ciągłej
ocenie,
oparte
są
o
doświadczenia
historyczne
oraz
inne
czynniki,
w
tym
oczekiwania
co
do
przyszłych
zdarzeń,
które
w
danej
sytuacji
wydają
się
uzasadnione.
Poniżej
zaprezentowano
najistotniejsze
z
nich,
zastosowane
przy
sporządzaniu
sprawozdania finansowego.
Wartość godziwa instrumentów pochodnych
Wartość
godziwą
instrumentów
finansowych
nienotowanych
na
aktywnych
rynkach
ustala
się,
stosując
techniki
wyceny.
Jeżeli
do
ustalenia
wartości
godziwej
stosuje
się
techniki
wyceny,
metody
te
są
okresowo
oceniane
i
weryfikowane.
Wszystkie
modele
są
testowane
i
zatwierdzane
przed
użyciem.
W
miarę
możliwości
w
modelach
wykorzystywane
są
wyłącznie
dane
możliwe
do
zaobserwowania,
chociaż
w
pewnych
obszarach
kierownictwo
jednostki
musi
korzystać
z oszacowań.
Zmiany
założeń
dotyczących
szacowanych
czynników
mogą
mieć
wpływ
na
wykazywane
wartości
godziwe
instrumentów finansowych.
Bank stosuje następujące metody wyceny w stosunku do poszczególnych typów instrumentów pochodnych:
•
do wyceny terminowych transakcji walutowych stosuje się model zdyskontowanych przepływów pieniężnych,
•
do wyceny transakcji opcyjnych wykorzystywane są rynkowe modele wyceny opcji,
•
do wyceny transakcji na stopy procentowe stosuje się model zdyskontowanych przepływów pieniężnych,
•
do wyceny transakcji futures stosuje się bieżące notowania rynkowe.
Bank
do
wyceny
ryzyka
kredytowego
wykorzystuje
kwotowania
instrumentu
wymiany
ryzyka
upadłości
dłużnika
(Credit
Default Swap).
Bank
różnicuje
wycenę
ryzyka
kontrahenta
ze
względu
na
dostępność
kwotowań
kredytowych
instrumentów
pochodnych
(CDS):
•
ryzyko
kredytowe
kontrahentów,
dla
których
istnieje
aktywny
rynek
CDS:
uznaje
się,
że
kwotowania
CDS
odzwierciedlają rynkową wycenę ryzyka kredytowego,
•
ryzyko
kredytowe
kontrahentów,
dla
których
nie
istnieje
aktywny
rynek
CDS:
na
podstawie
ratingu
kredytowego
(zewnętrznego
lub
wewnętrznego,
jeżeli
zewnętrzny
nie
jest
dostępny)
oraz
sektora
gospodarki,
w
którym
klient
działa, kontrahentowi przypisywana jest wartość indeksu CDS, która odzwierciedla rynkową wycenę ryzyka.
W
przypadku
wyceny
własnego
ryzyka
kredytowego,
Bank
stosuje
metodę
zdefiniowaną
dla
klientów,
dla
których
nie
ma
aktywnego rynku CDS.
Głównymi
czynnikami
wpływającymi
na
zmiany
szacunków
w
zakresie
ryzyka
kontrahenta
są:
(i)
zmiany
wartości
godziwej
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
instrumentów
pochodnych
skorelowane
między
innymi
z
poziomem
kursów
walut
oraz
stóp
procentowych,
(ii)
zmiany
w
zakresie
kwotowań
kredytowych
instrumentów
pochodnych
(CDS)
(iii)
zmiany
w
zakresie
ryzyka
kredytowego
kontrahentów (zmiana ratingów).
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Metodyka szacowania odpisu na oczekiwane straty kredytowe opisana została powyżej w sekcji
Odpisy na oczekiwane
straty kredytowe.
Utrata wartości firmy
Bank
corocznie
przeprowadza
obligatoryjne
testy
na
utratę
wartości
firmy
zgodnie
z
modelem
opracowanym
na
podstawie
wytycznych
zawartych
w
MSR
36.
Podstawą
wyceny
wartości
odzyskiwalnej
ośrodków
wypracowujących
środki
pieniężne,
do
których
przyporządkowano
wartość
firmy,
jest
ich
wartość
użytkowa,
którą
kierownictwo
Banku
szacuje
w
oparciu
o
plan
finansowy,
odzwierciedlający
przyjęte
założenia
odnośnie
przyszłych
warunków
gospodarczych
oraz
oczekiwanych
wyników
działalności
Banku,
stopę
dyskontową
wykorzystaną
w
prognozach
przepływów
pieniężnych
oraz
stopę
wzrostu
zastosowaną do ekstrapolacji prognoz przepływów pieniężnych wykraczających poza okres objęty planem finansowym.
Rezerwy
Metodyka szacowania i ujmowania rezerw opisana została w Nocie 31 oraz Nocie 40.
Świadczenia pracownicze
Rezerwy
na
przyszłe
wypłaty
z
tytułu
świadczeń
pracowniczych,
takie
jak
odprawy
emerytalne
i
rentowe,
podlegają
okresowemu
oszacowaniu
aktuarialnemu
przez
niezależnego
aktuariusza.
Wysokość
rezerw
odpowiada
wartości
obecnej
przyszłych
długoterminowych
zobowiązań
Banku
wobec
pracowników
według
stanu
zatrudnienia
i
płac
na
dzień
sprawozdawczy
i
bazuje
na
szeregu
założeń
w
obszarze
statystyki
kadrowej,
w
tym
prawdopodobieństwa
dotrwania
danej
osoby
do
wieku
emerytalnego
jako
pracownika
Banku,
obejmującego
rotację
pracowników,
ryzyko
śmierci
oraz
ryzyko
całkowitej niezdolności do pracy.
STRUKTURA ORGANIZACYJNA I PROCESY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM
Bank
dokonuje
analizy,
oceny,
aprobaty
oraz
zarządza
wszystkimi
rodzajami
ryzyka
związanymi
z
jego
działalnością,
wynikającymi
z
przyjętej
strategii
biznesowej.
Proces
zarządzania
ryzykiem
jest
realizowany
we
wszystkich
jednostkach
i
na
wszystkich
poziomach
organizacji
i
pokrywa
między
innymi:
ryzyko
kredytowe
(włączając
ryzyko
kontrahenta,
ryzyko
rezydualne
ograniczane
przyjmowanymi
zabezpieczeniami
i
ryzyko
koncentracji),
ryzyko
płynności,
ryzyko
rynkowe
oraz
ryzyko operacyjne.
Głównym
założeniem
strategii
zarządzania
ryzykiem
w
Banku
jest
podejmowanie
wyważonego
ryzyka
przy
zachowaniu
zasad
wspólnej
odpowiedzialności.
Koncepcja
zarządzania
ryzykiem
w
oparciu
o
wspólną
odpowiedzialność
zorganizowana jest na trzech niezależnych poziomach („trzech liniach obrony”):
•
Poziom
1
tj.
jednostki
organizacyjne
odpowiedzialne
za
prowadzenie
działalności,
z
której
wynika
podejmowanie
ryzyka
oraz
odpowiedzialne
za
zarządzanie
ryzykiem
w
działalności
operacyjnej
Banku,
jak
również
za
identyfikowanie i raportowanie ryzyka do jednostek 2-giej linii,
•
Poziom
2
tj.
zarządzanie
ryzykiem
w
Jednostkach
organizacyjnych,
niezależnie
od
zarządzania
ryzykiem
na
pierwszej
linii
oraz
działalność
komórki
do
spraw
zgodności
–
jednostki
lub
osoby
odpowiedzialne
za
ustanawianie
standardów
zarządzania
ryzykiem
w
zakresie
identyfikowania,
pomiaru
lub
oceny,
ograniczania,
kontroli,
monitorowania
i
raportowania
oraz
nadzór
nad
mechanizmami
kontrolnymi
stosowanymi
przez
inne
jednostki
organizacyjne
Banku
w
celu
ograniczenia
ryzyka
–
jednostki
organizacyjne
Sektora
Zarządzania
Ryzykiem,
Pionu
Zgodności,
Sektora
Zarządzania
Finansami,
Pionu
Prawnego,
Pionu
Zarządzania
Kadrami;
Wydziału
Nadzoru
i
Kontroli Wewnętrznej Departamentu Maklerskiego Banku Handlowego,
•
Poziom
3
tj.
jednostka
Audytu
zapewniająca
niezależną
ocenę
procesów
zarządzania
ryzykiem
oraz
systemu
kontroli
wewnętrznej.
W zakresie zarządzania ryzykiem Rada Nadzorcza Banku jest upoważniona do podejmowania uchwał w sprawie:
•
Zatwierdzania strategii działalności Banku oraz zasad ostrożnego i stabilnego zarządzania ryzykiem,
uwzględniających strategię zarządzania ryzykiem operacyjnym Banku,
•
Zatwierdzania
dopuszczalnego
poziomu
ryzyka
w
Banku
(„Apetytu
na
ryzyko”)
zawartego
w
Polityce
określającej
Apetyt na Ryzyko grupy kapitałowej Banku Handlowego w Warszawie S.A.,
•
Zatwierdzania podstawowej struktury organizacyjnej Banku ustalanej przez Zarząd, dostosowanej do zakresu
i profilu podejmowanego ryzyka.
Ponadto,
Rada
Nadzorcza
sprawuje
nadzór
nad
zgodnością
polityki
Banku
w
zakresie
podejmowania
ryzyka
ze
strategią
i
planem
finansowym
Banku
oraz
realizuje
obowiązki
Rady
wynikające
z
w/w
strategii/regulacji
lub
innych
zatwierdzonych
przez Radę Nadzorczą dokumentów.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Zarząd Banku zatwierdza w drodze uchwał:
•
Strukturę
organizacyjną
Banku
z
określonymi
zakresami
odpowiedzialności,
dostosowaną
do
zakresu
i
profilu
podejmowanego
ryzyka
oraz
zapewnia
oddzielenie
funkcji
pomiaru,
monitorowania
i
kontroli
ryzyka
od
jednostek
prowadzących działania wymagające podejmowania ryzyka;
•
Profil Ryzyka Banku poprzez określenie istotnych rodzajów ryzyka, jednocześnie zapewniając wdrożenie procesów
zarządzania nimi i/lub alokację kapitału wewnętrznego;
•
Strategię działalności Banku, Zasady ostrożnego i stabilnego zarządzania ryzykiem;
•
Akceptowalny
poziom
ryzyka
w
Banku
(„Apetyt
na
ryzyko”)
zawarty
w
Polityce
określającej
Apetyt
na
Ryzyko
grupy
kapitałowej Banku Handlowego w Warszawie S.A.
Zasady
ostrożnego
i
stabilnego
zarządzania
ryzykiem
w
połączeniu
z
Apetytem
na
Ryzyko
stanowią
strategię
zarządzania
ryzykiem, w tym ryzykiem operacyjnym.
Zarząd
Banku
powołuje
Członka
Zarządu
Nadzorującego
Sektor
Zarządzania
Ryzykiem
(ang.
Chief
Risk
Officer),
podlegającego
bezpośrednio
Prezesowi
Zarządu
i
odpowiedzialnego
za
zarządzanie
i
kontrolę
ryzyka
kredytowego,
rynkowego, operacyjnego, a w szczególności za:
•
wdrożenie
systemu
zarządzania
ryzykiem
w
Banku,
metod
identyfikacji,
pomiaru
i
systemu
kontroli
oraz
sprawozdawczości ryzyka,
•
kształtowanie polityki zarządzania ryzykiem i opracowanie systemów oceny i kontroli ryzyka,
•
podejmowanie
decyzji
kredytowych
zgodnie
z
zasadami
wynikającymi
z
procedur
kredytowych
oraz
dokumentów
wyznaczających politykę kredytową Banku,
•
zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa portfela kredytowego,
•
zarządzanie portfelem kredytów trudnych (włączając windykację i restrukturyzację wierzytelności).
Ponadto odpowiada za:
•
opracowanie,
wprowadzenie
oraz
aktualizację
pisemnych
polityk,
strategii
i
procedur
w
zakresie
systemu
zarządzania ryzykiem, systemu kontroli wewnętrznej oraz szacowania kapitału wewnętrznego,
•
dokonywania
przeglądów
procesu
szacowania
i
utrzymywania
kapitału
wewnętrznego
oraz
polityki
zmiennych
składników wynagrodzeń.
Procesy
zarządzania
ryzykiem
są
wdrażane
w
Banku
na
podstawie
pisemnych
polityk
i
zasad
dotyczących
identyfikacji,
pomiaru,
ograniczania,
kontroli,
monitorowania
i
raportowania
ryzyka,
na
które
Bank
jest
narażony,
zatwierdzonych
przez
Zarząd,
osoby
upoważnione
zgodnie
z
zasadami
wydawania
aktów
normatywnych
w
Banku
lub
odpowiednio
powołane
Komitety.
W ramach systemu zarządzania ryzykiem w Banku działają następujące Komitety:
•
Komitet ds. Zarządzania Aktywami i Pasywami Banku (ang.
ALCO
),
•
Komitet
ds.
Zarządzania
Ryzykiem
i
Kapitałem
(ang.
RCMC
),
nadzorujący
Komisję
ds.
Modeli,
Komisję
ds.
Ryzyka
Sektora Bankowości Detalicznej oraz Komisję ds. Produktów Zrównoważonego Rozwoju,
•
Komitet ds. Nowych Produktów,
•
Komitet ds. Ryzyka Operacyjnego, Systemu Kontroli i Zgodności.
Wiceprezes
Zarządu
Banku,
pełniący
jednocześnie
funkcję
Członka
Zarządu
Nadzorującego
Sektora
Zarządzania
Ryzykiem
przedstawia
Zarządowi
Banku
do
zatwierdzenia
strukturę
organizacyjną
Sektora,
która
uwzględnia
specyfikę
zarządzania
ryzykiem
kredytowym,
rynkowym,
płynności
i
operacyjnym
w
poszczególnych
segmentach
klientów.
Dla
tego
celu w ramach Sektora Zarządzania Ryzykiem zostały wyodrębnione jednostki organizacyjne odpowiedzialne za:
•
zarządzanie
ryzykiem
kredytowym
klientów
korporacyjnych
tj.
Bankowości
Korporacyjnej
i
Bankowości
Przedsiębiorstw,
•
zarządzanie ryzykiem kredytowym Bankowości Detalicznej,
•
zarządzanie należnościami z utratą wartości,
•
zarządzanie ryzykiem rynkowym, z uwzględnieniem ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej,
•
zarządzanie ryzykiem płynności,
•
zarządzanie ryzykiem operacyjnym,
•
zarządzanie procesem kapitałowym i ryzykiem modeli,
•
walidację modeli,
•
wsparcie zarządzania ryzykiem w wyżej wymienionych obszarach, w tym w ramach funkcji kontrolnych,
•
proces całościowej i ciągłej oceny ryzyka kredytowego (Fundamentalna Ocena Ryzyka Kredytowego).
Menedżerowie
z
Sektora
Zarządzania
Ryzykiem
i
jednostek
biznesowych
są
odpowiedzialni
za
ustalanie
i
wdrażanie
polityki
i
praktyki
zarządzania
ryzykiem
w
odpowiednich
jednostkach
biznesowych,
nadzór
nad
ryzykiem
w
tych
jednostkach oraz reagowanie na potrzeby i problemy w nich występujące.
Zarządzanie ryzykiem w Banku wspierane jest przez szereg systemów informatycznych w zakresie:
•
oceny ryzyka kredytowego klienta i ekspozycji,
•
pomiaru, raportowania i monitoringu ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego,
•
wyceny, monitorowania i raportowania zabezpieczeń,
•
kalkulacji i raportowania odpisów na oczekiwane straty kredytowe.
Istotne rodzaje ryzyka
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Bank zarządza wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka, wynikającymi z realizacji przyjętej strategii biznesowej.
W ramach procesu identyfikacji istotnych rodzajów ryzyka w 2023 roku Zarząd Banku uznał za istotne następujące
rodzaje ryzyka:
•
Ryzyko kredytowe,
•
Ryzyko kredytowe kontrahenta,
•
Ryzyko rynkowe w księdze handlowej,
•
Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej,
•
Ryzyko płynności,
•
Ryzyko operacyjne,
•
Ryzyko braku zgodności,
•
Ryzyko technologiczne, cyberbezpieczeństwa, bezpieczeństwa informacji oraz ciągłości działania,
•
Ryzyko outsourcingu/ zarządzania dostawcami,
•
Ryzyko oszustwa,
•
Ryzyko geopolityczne.
Bank
monitoruje
wszystkie
powyższe
rodzaje
ryzyka.
Z
uwagi
na
charakterystykę
portfela,
w
niniejszym
rozdziale
zostaną
przedstawione
zasady
związane
z
procesem
monitorowania
ryzyka
kredytowego
(w
tym
ryzyka
kontrahenta
i
koncentracji), operacyjnego, płynności, rynkowego w księdze handlowej i stopy procentowej księgi bankowej.
Ryzyko
kredytowe,
obejmujące
również
ryzyko
kredytowe
kontrahenta,
wynika
z
zaangażowania
kredytowego
lub
związanego
z
zawieraniem
i
rozliczaniem
niżej
wymienionych
transakcji,
i
jest
to
ewentualność
wystąpienia
strat
finansowych
w
wyniku
niedopełnienia
zobowiązań
finansowych
lub
umownych
przez
kredytobiorcę
lub
kontrahenta.
Ryzyko kredytowe jest elementem wielu aspektów działalności Banku zwanych dalej produktami, takich jak:
•
kredyty i pożyczki,
•
gwarancje i akredytywy,
•
transakcje walutowe oraz na instrumentach pochodnych,
•
transakcje na papierach wartościowych,
•
finansowanie i obsługa rozliczeń, w tym handlowych (krajowych i zagranicznych),
•
transakcje, w których Bank występuje w charakterze pośrednika wobec klientów lub innych osób trzecich.
Zasady opisane w sekcji „Ryzyko kredytowe” niniejszego dokumentu dotyczą różnych rodzajów ekspozycji, które zostały
zdefiniowane w odpowiednich Politykach Kredytowych Banku.
Dodatkowo
w
ramach
systemu
zarządzania
ryzykiem
Bank
stosuje
zasady
ograniczania
ryzyka
kredytowego
(w
tym
poprzez
przyjmowanie
zabezpieczeń)
ograniczając
ryzyko
rezydualne
oraz
zarządza
ryzykiem
koncentracji,
przy
uwzględnieniu istotnych czynników ryzyka koncentracji.
Ryzyko
płynności
to
ryzyko,
że
Bank
może
być
niezdolny
do
wypełnienia
w
określonym
terminie
swoich
zobowiązań
finansowych
wobec
klienta,
kredytodawcy
lub
inwestora.
Pomiar
ryzyka
płynności
prowadzony
zgodnie
z
obowiązującymi
przepisami
prawa,
a
w
szczególności
z
ustawą
Prawo
bankowe,
opiera
się
o
standardy
wyznaczone
przez
regulatora
(regulacyjne miary płynności) oraz o wewnętrzne miary ułatwiające zarządzanie tym ryzykiem.
Ryzyko
rynkowe
to
ryzyko
utraty
zysków
wskutek
zmian
stóp
procentowych,
kursów
wymiany
walut
i
cen
towarów
oraz
ich
wahań.
Ryzyko
rynkowe
jest
związane
z
portfelem
bankowym
oraz
handlowym.
Pomiar
ryzyka
rynkowego
jest
prowadzony
zgodnie
z
ustalonymi
standardami
w
celu
zapewnienia
spójności
pomiarów
we
wszystkich
jednostkach
oraz
możliwości agregacji ryzyka.
Ryzyko
operacyjne
należy
rozumieć
jako
możliwość
poniesienia
straty
w
wyniku
niewłaściwych
lub
zawodnych
procesów
wewnętrznych,
ludzi,
systemów
lub
zdarzeń
zewnętrznych.
Definicja
ryzyka
operacyjnego
obejmuje
także
ryzyko
prawne,
czyli
ryzyko
poniesienia
straty
(włączając
koszty
postępowań
i
ugód
oraz
kar)
wynikającej
z
niestabilności
otoczenia
prawnego
jak
również
błędnego
ukształtowania
stosunków
prawnych
w
każdym
aspekcie
działalności
biznesowej
Banku,
z
wyłączeniem
ryzyka
strategicznego
i
reputacyjnego.
Bank
dostrzega
wpływ
ryzyka
operacyjnego
na
możliwość
utraty
reputacji związaną z prowadzoną działalnością.
RYZYKO KREDYTOWE
Głównym celem zarządzania ryzykiem kredytowym w Banku jest wspieranie długoterminowego planu stabilnego rozwoju
portfela
kredytowego
przy
zachowaniu
jego
odpowiedniej
jakości.
Zarządzanie
ryzykiem
kredytowym
realizowane
jest
w
oparciu
o
polityki
i
procedury,
które
w
spójny
i
jasny
sposób
definiują
i
komunikują
standardy
dotyczące
identyfikacji,
pomiaru, akceptacji, kontroli oraz monitorowania i raportowania ryzyka.
W
bieżącym
okresie
sprawozdawczym
Bank
kontynuował
czynności
w
ramach
zarządzania
ryzykiem
kredytowym
związane
z
rozwojem
otoczenia
zewnętrznego,
w
tym
w
szczególności
skutków
wojny
między
Rosją
i
Ukrainą,
konfliktu
w
Palestynie,
wysokiej
inflacji
czy
spowolnieniem
gospodarczym.
Zarówno
w
Bankowości
Korporacyjnej
jak
i
Detalicznej
w
bieżącym
okresie,
Bank
nie
zaobserwował
istotnego
wpływu
powyższych
czynników
na
jakość
portfela
kredytowego.
W
zakresie
działalności
kredytowej,
Bank
nie
prowadzi
aktywności
w
Ukrainie,
Izraelu,
Rosji
ani
na
Białorusi,
a
ekspozycja
kredytowa Banku wobec firm istotnie zaangażowanych w tych krajach jest nieistotna.
W
2023
roku
w
segmencie
bankowości
instytucjonalnej
koszt
ryzyka
obniżyły
się
z
uwagi
na
dobrą
jakość
portfela.
W
segmencie
bankowości
detalicznej
utrzymał
się
na
poziomie
zbliżonym
do
roku
poprzedniego
z
uwagi
na
stabilizację
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
jakości
portfela
.
Jakość
portfeli
kredytowych
pozostała
relatywnie
dobra
pomimo
wojny
w
Ukrainie,
sytuacji
na
Bliskim
Wschodzie oraz wysokiej inflacji dotykającej wielu branż.
Z
powodu
utrzymuj
ą
cej
niepewno
ś
ci
gospodarczej
oraz
obserwowanych
historycznie
wyników
szkodowości,
pomimo
dobrej
jakości
portfela,
wp
ł
yw
na
oczekiwane
straty
kredytowe
mo
ż
e
nie
by
ć
w
pe
ł
ni
odzwierciedlony
w
wynikach
modeli
utraty
warto
ś
ci.
W
zwi
ą
zku
z
tym,
podobnie
jak
na
31
grudnia
2022,
Bank
utrzymuje
na
ten
cel
dodatkowe
odpisy
na
oczekiwane
straty
kredytowe.
Odpisy
te
dotyczy
ł
y
zarówno
nale
ż
no
ś
ci
od
klientów
Bankowo
ś
ci
Instytucjonalnej
oraz
Bankowo
ś
ci Detalicznej.
Zasady polityki zarządzania ryzykiem kredytowym
Za
ustalanie
zasad
Polityki
Kredytowej
Bankowości
Korporacyjnej
i
Polityki
Kredytowej
Bankowości
Przedsiębiorstw,
oraz
polityk
kredytowych
Bankowości
Detalicznej,
a
także
pozostałych
polityk,
programów
i
procedur,
monitorowanie
wyników
zarządzania
ryzykiem
kredytowym,
bieżącą
ocenę
ryzyka
kredytowego
portfela
oraz
zatwierdzanie
indywidualnie
znaczących
limitów
ryzyka
kredytowego
odpowiedzialne
są
jednostki
zarządzania
ryzykiem.
Zasady
akceptacji
ryzyka
są
dostosowywane
do
strategii
Banku,
ogólnego
akceptowanego
poziomu
ryzyka,
wyników
portfela
kredytowego
oraz
wyników kontroli wewnętrznej.
W
przypadku
klientów
Bankowości
Korporacyjnej
i
Bankowości
Przedsiębiorstw
oraz
działalności
w
zakresie
bankowości
inwestycyjnej w skali całej organizacji, proces kredytowy opiera się na szeregu fundamentalnych zasad, takich jak:
•
wspólna odpowiedzialność obszaru biznesu i niezależnych jednostek zarządzania ryzykiem za jakość portfela i
procesu kredytowego oraz ponoszone straty kredytowe;
•
postępowanie zgodnie z wytycznymi dotyczącymi portfela w celu zapewnienia jego dywersyfikacji i zachowania
równowagi pomiędzy ryzykiem i kapitałem;
•
wprowadzenie systemu kompetencji kredytowych, który zakłada, iż kompetencje kredytowe mogą być przyznane
upoważnionym, przeszkolonym i doświadczonym pracownikom jednostek zarządzania ryzykiem i operacji na
podstawie ich dotychczasowego doświadczenia zawodowego oraz umiejętności i zdolności oceny ryzyka;
•
wymóg podejmowania decyzji kredytowej przez co najmniej dwóch upoważnionych pracowników Banku
posiadających stosowne limity kompetencyjne dla wszystkich istotnych ekspozycji;
•
uzależnienie wymaganego szczebla akceptacji od ponoszonego ryzyka – ekspozycje związane z większym
ryzykiem (uwzględniające wielkość i poziom ryzyka) wymagają zatwierdzenia na wyższym szczeblu decyzyjnym;
•
stosowanie zróżnicowanych i adekwatnych standardów oceny ryzyka do każdego kredytobiorcy i zaangażowania,
w tym w ramach działań naprawczych;
•
określenie ratingu ryzyka dla każdego dłużnika i ekspozycji w spójnym procesie ratingowym w oparciu m.in. o
wyniki modeli ratingowych lub scoringowych;
•
okresowe monitorowanie wyników z działalności klientów oraz identyfikowanie negatywnych zmian w ich sytuacji,
które wymagają podjęcia natychmiastowych działań klasyfikujących należność lub działań naprawczych;
•
dobór akceptowalnych zabezpieczeń, ich wycenę, prawne ustanowienie oraz monitoring;
•
wymóg zatwierdzania odstępstw od zasad Polityki Kredytowej na wyższych szczeblach organizacyjnych, w celu
zapewnienia kontroli realizacji jej zasad przez kierownictwo wyższego szczebla, z zachowaniem zgodności z
wewnętrznymi aktami normatywnymi obowiązującymi w Banku, przepisami prawa powszechnie obowiązującymi
oraz regulacjami wydawanymi przez właściwych regulatorów.
W
Sektorze
Bankowości
Detalicznej
(SBD)
Bank
posiada
zatwierdzoną
przez
Zarząd
politykę
kredytową
oraz
szczegółowe zasady jej stosowania dla poszczególnych produktów kredytowych oferowanych przez SBD.
Ryzyko kredytowe w tym obszarze zarządzane jest przy pomocy:
•
szczegółowych polityk kredytowych określających zasady badania zdolności kredytowej i wiarygodności
kredytowej,
•
systemu przyznawania kompetencji kredytowych oraz niezależnego nadzorowania jakości pracy analityków
kredytowych,
•
systemu monitorowania jakości narzędzi informatycznych wspomagających analizę zdolności i wiarygodności
kredytowej,
•
systemu pomiaru i kontroli ryzyka w portfelach kredytowych, na które składają się m.in.: szczegółowy system
informacji zarządczej o jakości portfela kredytowego oraz czynności windykacyjnych, identyfikacja ekspozycji
z utratą wartości, monitorowanie przeterminowań, monitorowanie benchmarków itp., zatwierdzonych przez Zarząd
limitów wewnętrznych określających parametry portfela kredytowego,
•
polityki windykacyjnej oraz polityki zapobiegania nadużyciami,
•
sprawozdań, informacji na temat jakości portfela kredytowego na Komisji ds. Ryzyka Sektora Bankowości
Detalicznej, Komitecie ds. Zarządzania Ryzykiem i Kapitałem oraz Komitecie ds. Ryzyka i Kapitału przy Radzie
Nadzorczej,
•
zasad przeprowadzania testów warunków skrajnych,
•
monitoringu działania modeli scoringowych oraz pomiaru i identyfikacji ekspozycji z utratą wartości,
•
monitoringu zachowań klientów Banku w Biurze Informacji Kredytowej (BIK),
•
polityki wyceny zabezpieczeń kredytów zabezpieczonych hipotecznie oferowanych przez SBD.
Każdy portfel jest poddawany minimum raz w roku testom warunków skrajnych.
Ocena i pomiar ryzyka kredytowego
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Bank
stosuje
spójną
metodykę
ratingową
w
stosunku
do
całego
portfela
kredytów
w
Bankowości
Korporacyjnej
i
Bankowości
Przedsiębiorstw,
co
ułatwia
porównanie
zaangażowania
kredytowego
w
ramach
wszystkich
sektorów
działalności, regionów geograficznych i produktów.
Rating
ryzyka
dłużnika
i
rating
limitu
dłużnika
są
elementami
oceny
ryzyka
kredytowego
związanego
z
udzielonymi
produktami.
Rating
ryzyka
dłużnika
odzwierciedla
szacunkowe
prawdopodobieństwo
niewywiązania
się
przez
dłużnika
ze
zobowiązania
w
ciągu
1
roku
i
jest
obliczany
zazwyczaj
przy
wykorzystaniu
modeli
statystycznych,
ocen
zewnętrznych
agencji ratingowych lub modeli scoringowych.
Rating
limitu
dłużnika
jako
miara
oceny
ryzyka
w
horyzoncie
średnio
i
długoterminowym,
uwzględnia
również
dodatkowe
parametry
jakościowe,
między
innymi:
cykliczność
branży,
jakość
zarządu,
strategię
biznesową
klienta,
ryzyko
oddziaływania na klienta niekorzystnych zmian regulacyjnych czy jawność i jakość procesów kontroli.
Do
każdego
limitu
kredytowego
jest
przypisany
rating
ryzyka
limitu,
który
uwzględnia
rating
ryzyka
dłużnika
i
parametry
transakcji
np.
formę
prawną
ustanowionego
zabezpieczenia,
pomniejszające
straty
poniesione
w
wyniku
niewykonania
zobowiązania
bądź
rodzaj
produktu.
W
ten
sposób
rating
ryzyka
limitu
określa
potencjalną
oczekiwaną
stratę
z
tytułu
transakcji.
Pomiar ryzyka kredytowego jest dokonywany na wielu poziomach, w tym:
•
na poziomie limitu, który może obejmować jeden lub więcej kontraktów, dyspozycji lub transakcji,
•
na
poziomie
dłużnika,
w
przypadku
przyznania
dłużnikowi
kilku
limitów,
co
pozwala
ocenić
łączne
ryzyko
braku
spłaty
zobowiązań przez dłużnika,
•
na poziomie grupy powiązanych dłużników,
•
na
poziomie
portfela,
przy
czym
rating
ryzyka
portfela
jest
obliczany
jako
średnia
indywidualnych
ratingów
ekspozycji
ważonych wielkością ekspozycji.
W
zakresie
ekspozycji
kredytowych
klientów
Bankowości
Korporacyjnej
i
Bankowości
Przedsiębiorstw
Bank
wykorzystuje
modele ratingowe o różnym stopniu skomplikowania m.in. w zależności od wielkości portfela i branży klienta.
W
zakresie
detalicznych
ekspozycji
kredytowych
Bank
wykorzystuje
modele
oceny
punktowej,
opracowane
na
podstawie
historii
zachowania
własnych
klientów.
Modele
te
analizują
zachowanie
klienta
w
Biurze
Informacji
Kredytowej,
zachowanie
klienta
na
podstawie
własnych
danych
oraz
cechy
demograficzne
klientów.
Jakość
działania
modeli
scoringowych
podlega
ocenie
bieżącej
oraz
monitorowaniu
rocznemu.
W
jej
wyniku
wprowadzane
są
zmiany
w
modelu
lub polityce kredytowej.
Pomiar
ryzyka
kredytowego
portfela
detalicznego
opiera
się
o
dedykowane
modele
scoringowe
oraz
techniki
raportowania
obejmujące
analizę
wskaźników
dotyczących
nowych
klientów
oraz
istniejących
portfeli
bez
utraty
wartości
i
z
utratą
wartości.
Skuteczność
modeli
scoringowych
stosowanych
w
procesie
oceny
ryzyka
jest
regularnie
monitorowana
za
pomocą
raportów
badających
stabilność
populacji,
raportów
KS
(Kołmogorowa-Smirnowa)
i
sprawozdań
dotyczących
jakości
portfela (wskaźniki przeterminowań i strat). Każdy model scoringowy podlega corocznej walidacji.
Monitoring ryzyka kredytowego
Za
monitorowanie
prawdopodobieństwa
niewywiązania
się
z
zobowiązań
przez
dłużnika
odpowiedzialne
są
jednostki
zarządzania ryzykiem, przy wsparciu jednostek biznesowych odpowiedzialnych za współpracę z klientem.
Monitorowanie
i
zarządzanie
ekspozycją
na
ryzyko
kredytowe
jest
dokonywane
na
dwóch
poziomach:
na
trzech
poziomach: (a) na poziomie ekspozycji, (b) na poziomie klienta lub dłużnika, (c) na poziomie portfela.
Monitorowanie
i
zarządzanie
ekspozycją
na
poziomie
klienta
odbywa
się
m.in.
poprzez
okresowe
raporty
kontrolne,
proces
wczesnego ostrzegania, okresowe analizy sytuacji klienta.
Monitorowanie
wyników
portfela
i
identyfikowanie
trendów
w
portfelu
realizowane
jest
przy
pomocy
regularnej
informacji
zarządczej
i
raportów
kontrolnych,
które
umożliwiają
także
aktywne
reagowanie
w
przypadku
niepokojących
sygnałów
lub
trendów.
Oprócz analizy raportów informacji zarządczej, menedżerowie ryzyka odbywają regularne spotkania dotyczące portfela z
udziałem
przedstawicieli
jednostek
biznesowych,
w
celu
dokonania
przeglądu
planowanych
transakcji
i
przeanalizowania
kwestii kredytowych.
W
Sektorze
Bankowości
Detalicznej
monitoringowi
podlegają
modele
ocen
scoringowych,
pomiaru
utraty
wartości,
poziom
przeterminowań, efektywność działań windykacyjnych, limity wewnętrzne, zachowania klientów w BIK, benchmarki itp.
Ograniczanie ryzyka
Ograniczanie ryzyka kredytowego w ramach określonego apetytu na ryzyko jest stałym i kluczowym elementem procesu
zarządzania ryzykiem w Banku. Jest ono prowadzone poprzez:
•
selekcję klientów i zatwierdzanie kredytów:
-
wyznaczanie rynku docelowego oraz kryteriów doboru klientów,
-
wyznaczanie
maksymalnych,
dopuszczalnych
limitów
zaangażowania
kredytowego
poprzez
limity
dla
określonych ratingów ryzyka lub poprzez kryteria akceptacji ryzyka,
-
ustanowienie i monitorowanie odpowiednich limitów, w celu ograniczania ryzyka koncentracji zaangażowani,
-
wyznaczanie i utrzymywanie wysokich standardów analizy informacji o kredytobiorcy (due diligence),
-
ustanawianie
standardów
w
zakresie
procesu
kredytowego
w
celu
zapewnienia
spójnego
podejścia
do
danych
segmentów,
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
-
stosowanie określonych standardów dokumentacji kredytowej,
•
stosowanie zabezpieczeń w celu ograniczenia ryzyka i zarządzanie ryzykiem rezydualnym:
-
określanie
akceptowalnych
zabezpieczeń
oraz
ich
klasyfikacja
ze
względu
na
możliwość
odzysku
w
przypadku
egzekucji,
-
ustanawianie zabezpieczeń w odpowiedniej formie prawnej (standardy dokumentacji),
-
określanie oczekiwanej struktury zabezpieczeń lub relacji wartości kredytu do wartości zabezpieczenia,
-
wycena
rzeczowych
zabezpieczeń
przez
dedykowane
i
wyspecjalizowane
jednostki
w
Banku
z
wykorzystaniem wycen zewnętrznych tam, gdzie zachodzi taka potrzeba,
•
monitorowanie i system wczesnego ostrzegania:
-
okresowe monitorowanie ekspozycji kredytowych i stosowanie systemu wczesnego ostrzegania,
-
regularne przeglądy portfela zapewniające identyfikację niekorzystnych tendencji i koncentracji,
-
aktywne
zarządzanie
portfelem
poprzez
wdrażanie
odpowiednich
zmian
w
strategii
kredytowej
w
oparciu
o
przeglądy portfela lub testy warunków skrajnych.
Polityka stosowania zabezpieczeń
Poza
ogólnymi
zasadami
ograniczania
ryzyka
kredytowego,
Bank
posiada
zdefiniowane
zasady,
specyficzne
dla
obszaru
korporacyjnego
i
detalicznego,
dotyczące
przyjmowania,
oceny,
ustanawiania
i
monitorowania
różnych
rodzajów
zabezpieczeń,
w
tym
ustanawianie
hipotek
na
nieruchomości,
zastawu
na
środkach
trwałych
i
obrotowych,
przyjmowanie
gwarancji,
poręczeń
i
podobnych
instrumentów
wsparcia
oraz
cesji
praw
do
należności,
(zwanych
dalej
łącznie:
zabezpieczeniami).
Ryzyko
jest
ograniczane
również
poprzez
wymóg
ubezpieczenia
zabezpieczeń
przez
cały
czas
trwania ekspozycji kredytowej. Zasady te służą minimalizowaniu ryzyka rezydualnego.
Dodatkowym
czynnikiem
ograniczającym
ryzyko
jest
zasada
zgodnie
z
którą
w
przypadku
finansowania
przedsiębiorstw
i
osób
prowadzących
działalność
gospodarczą
podstawowym
źródłem
spłaty
wierzytelności
Banku
są
przychody
z
bieżącej
działalności klientów, będące kluczowym elementem oceny zdolności kredytowej potencjalnych kredytobiorców.
W celu zdywersyfikowania ryzyka związanego z zabezpieczeniami, Bank przyjmuje różne rodzaje zabezpieczeń:
•
w obszarze Bankowości Detalicznej są to przede wszystkim nieruchomości mieszkalne,
•
w obszarze Bankowości Korporacyjnej i Bankowości Przedsiębiorstw przyjmowane są między innymi:
-
gwarancje i poręczenia,
-
zabezpieczenia gotówkowe,
-
papiery wartościowe,
-
należności,
-
zapasy,
-
nieruchomości,
-
maszyny i urządzenia,
-
pojazdy mechaniczne.
Szczegółowe
procedury
określające
rodzaje
akceptowanych
przez
Bank
zabezpieczeń
i
zasady
ich
ustanowienia
i
określania
ich
wartości
oraz
wydzielenie
specjalistycznej
jednostki
ryzyka
odpowiedzialnej
za
proces
zarządzania
zabezpieczeniami pozwoliło na wypracowanie odpowiednich standardów dla tego procesu, obejmujących m.in.:
•
kryteria akceptacji i wyceny zabezpieczeń,
•
standardy dokumentacji,
•
zasady oraz częstotliwość monitoringu i aktualizacji wartości zabezpieczeń (w tym inspekcji).
Ponadto w regulacjach kredytowych Bankowości Przedsiębiorstw określone są takie parametry jak:
•
wymagana struktura zabezpieczeń dla poszczególnych rodzajów wierzytelności kredytowych,
•
relacje wartości kredytu do wartości zabezpieczenia dla poszczególnych typów zabezpieczeń,
•
pożądana struktura poszczególnych rodzajów zabezpieczeń w portfelu wierzytelności kredytowych.
Bank
okresowo
kontroluje,
czy
bieżąca
struktura
portfela
zabezpieczeń
w
Bankowości
Przedsiębiorstw
jest
zgodna
z
założeniami oraz czy wartość zabezpieczeń jest odpowiednia.
W
ramach
Bankowości
Korporacyjnej
oczekiwana
wartość
kredytu
do
wartości
zabezpieczenia
określana
jest
każdorazowo w decyzji kredytowej. Relacja ta jest również przedmiotem okresowej kontroli/monitorowania.
Podstawowym
zabezpieczeniem
w
przypadku
Sektora
Bankowości
Detalicznej
jest
hipoteka
ustanowiona
na
nieruchomości
dla
kredytów
zabezpieczonych
hipotecznie.
Bank
stosuje
również
ubezpieczenie
pomostowe
chroniące
od
ryzyka
zaprzestania
obsługi
zadłużenia
przez
dłużnika
w
okresie
od
wypłaty
kredytu
do
ustanowienia
hipoteki
na
zabezpieczenie wierzytelności.
Ocena
wartości
zabezpieczenia
dokonywana
jest
każdorazowo
na
podstawie
operatu
szacunkowego
nieruchomości,
zleconego
przez
Bank.
Operaty
szacunkowe
są
weryfikowane
przez
niezależny,
wewnętrzny
zespół
wycen,
zgodnie
z
wytycznymi
w
zakresie
wycen
nieruchomości
stanowiących
zabezpieczenie
kredytów
na
nieruchomości
dla
Klientów
Indywidualnych Sektora Bankowości Detalicznej. Jakość pracy zespołu wycen podlega monitorowaniu.
Ryzyko koncentracji w działalności kredytowej
W
celu
zapobiegania
niekorzystnym
zdarzeniom
wynikającym
z
nadmiernej
koncentracji,
Bank
ogranicza
ryzyko
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
koncentracji
ustanawiając
limity
wynikające
z
przepisów
zewnętrznych
oraz
norm
koncentracji
przyjętych
wewnętrznie,
tak,
aby
zapewnić
odpowiednie
rozproszenie
ryzyka
w
portfelu.
Bank
ustanawia
Ogólne
i
Szczegółowe
limity
ograniczające
ryzyko
koncentracji
kredytowej,
adekwatnie
do
zaakceptowanego
apetytu
na
ryzyko
Banku
i
strategii
biznesowej.
W ramach zarządzania ryzykiem kredytowym Bank w szczególności uwzględnia ryzyko wynikające z:
•
ekspozycji wobec pojedynczych podmiotów (w tym uwzględniania wpływu zaangażowania wobec pojedynczej
izby rozliczeniowej – KDPW_CCP na poziom ponoszonego ryzyka koncentracji, w szczególności w sytuacji
potencjalnego braku możliwości wywiązania się izby rozliczeniowej ze zobowiązań) lub podmiotów
powiązanych kapitałowo lub ekonomicznie (ryzyko koncentracji kontrahenta),
•
ekspozycji wobec podmiotów z tej samej branży, sektora gospodarczego, prowadzących podobny rodzaj
działalności lub prowadzących obrót podobnymi towarami (ryzyko koncentracji branży),
•
ekspozycji wobec podmiotów z tego samego regionu geograficznego, jak również poszczególnych krajów
(ryzyko koncentracji geograficznej),
•
ekspozycji wobec podmiotów należących do Banku
•
ekspozycji wobec kontrahentów w ramach transakcji pochodnych,
•
stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego (ekspozycji zabezpieczonych tym samym rodzajem
zabezpieczenia), w tym z tytułu dużych pośrednich ekspozycji kredytowych takich jak pojedynczy wystawca
(ryzyko koncentracji zabezpieczenia),
•
specyfiki produktowej/portfeli Banku oraz długości trwania ekspozycji,
•
poszczególnych produktów, rynków lub walut.
Wyznaczone
ogólne
limity
koncentracji
zatwierdzane
są
na
poziomie
Zarządu
Banku
i
monitorowane
zgodnie
z
zasadami
odpowiedniej
Polityki,
głównie
przez
Komitet
ds.
Zarządzania
Ryzykiem
i
Kapitałem.
Menedżerowie
poszczególnych
jednostek
zarządzania
ryzykiem
kredytowym
i
jednostek
biznesowych
określają
(o
ile
jest
to
adekwatne)
szczegółowe
wewnętrzne
limity
koncentracji
oraz
częstotliwość
ich
kontroli
i
raportowania,
a
także
zasady
akceptacji
przekroczeń
tych
limitów
wraz
z
planem
działania.
Przekroczenia
limitów
są
raportowane,
w
zależności
od
szczegółowych
wymogów
Polityki,
do
akceptacji
odpowiednich
osób,
Komitetu
ds.
Zarządzania
Ryzykiem
i
Kapitałem
i
Zarządu
Banku
wraz
z
planem
działania.
W
obszarze
koncentracji
zabezpieczeń,
są
ustanowione
i
kontrolowane
odpowiednie
limity,
w
tym
dla
zaangażowań
zabezpieczonych hipotecznie zgodnie z Rekomendacją S.
Ryzyko koncentracji zaangażowania wobec dłużnika
Bank
dąży
do
ograniczenia
koncentracji
zaangażowania
wobec
pojedynczych
klientów
lub
klientów
powiązanych
.
Według
danych
z
dnia
31
grudnia
2023
roku
zaangażowanie
Banku
w
transakcje
z
grupami
klientów
dotyczące
portfela
bankowego,
wobec
których
łączne
zaangażowanie
przekracza
10%
funduszy
własnych
Banku
(zdefiniowanych
w
dalszej
części
sprawozdania)
wynosi
4 940 989
tys.
zł,
czyli
70,50%
tych
funduszy
(31
grudnia
2022
roku:
6
634 147
tys.
zł,
tj.
128,68 %). W 2023 roku jak i w 2022 roku Bank spełniał przepisy dotyczące limitów koncentracji zaangażowań.
Koncentracja zaangażowań wobec poszczególnych największych niebankowych kredytobiorców Banku:
Zaangażowanie
z tytułu udzielonych
zobowiązań finansowych
i gwarancyjnych
Zaangażowanie
z tytułu udzielonych
zobowiązań
finansowych
i gwarancyjnych
KLIENT 2
1 002 530
-
1 002 530
1 006 608
-
1 006 608
GRUPA 3
592 486
405 827
998 313
893 347
291 249
1 184 596
GRUPA 4
967 561
-
967 561
788 636
-
788 636
GRUPA 5
942 297
-
942 297
930 666
-
930 666
GRUPA 6
118 433
582 488
700 921
8 836
729 745
738 581
GRUPA 7
334 736
208 114
542 850
148 963
433 050
582 013
GRUPA 8
305 976
230 451
536 427
247 304
196 108
443 412
GRUPA 9
31 798
438 375
470 173
314 702
172 487
487 189
KLIENT 10
452 886
-
452 886
-
-
-
*Nie obejmuje zaangażowania z tytułu posiadanych akcji i innych papierów wartościowych.
Wg stanu na dzień 31.12.2023roku, dane na dzień 31.12.2022 roku stanowią dane porównawcze dla pozycji i nie obrazują koncentracji zaangażowań na
dzień 31.12.2022 roku.
”Grupa” rozumiana jako grupa kapitałowa, w skład której wchodzą jednostki w stosunku do których Bank Handlowy w Warszawie S.A. posiada
zaangażowania.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Limity
maksymalnego
zaangażowania
Banku
określa
Ustawa
z
dnia
29
sierpnia
1997
r.
-
Prawo
bankowe
oraz
Rozporządzenie
Parlamentu
Europejskiego
i
Rady
(UE)
nr
575/2013
z
dnia
26
czerwca
2013
r.
w
sprawie
wymogów
ostrożnościowych
dla
instytucji
kredytowych
i
firm
inwestycyjnych,
zmieniające
rozporządzenie
(UE)
nr
648/2012
(„Rozporządzenia
nr
575/2013”).
Przy
zachowaniu
warunków
określonych
przepisami
Rozporządzenia
nr
575/2013
dopuszcza
się
utrzymywanie
przez
Bank
przekroczenia
limitów
koncentracji
wierzytelności
ponad
limity
określone
w
art.
71
ustawy
–
Prawo
bankowe
wyłącznie
w
zakresie
wierzytelności
wynikających
z
operacji
zaliczanych
do
portfela
handlowego.
Fundusze
własne
dla
celów
wyznaczania
limitów
zaangażowania
określonych
w
ustawie
Prawo
Bankowe
ustalone zostały zgodnie z Rozporządzeniem nr 575/2013.
Według stanu na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank nie posiadał zaangażowania wobec klienta lub grupy powiązanych
klientów przekraczającego ustawowe limity koncentracji zaangażowań.
Ryzyko koncentracji zaangażowania wobec branży*
Ze
względu
na
duże
zróżnicowanie
klientów
reprezentujących
poszczególne
sektory
gospodarki
w
poniższej
tabeli
przedstawiono zagregowane dane dotyczące zaangażowań Banku w branże gospodarki.
Branża gospodarki według NACE*
Finansowa działalność usługowa, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów
emerytalnych
Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi
3 864 447
9,2%
3 463 795
12,5%
Działalność wspomagająca usługi finansowe oraz ubezpieczenia i fundusze
emerytalne
1 866 373
4,4%
2 143 172
7,7%
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą
wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
1 721 912
4,1%
1 745 586
6,3%
Produkcja artykułów spożywczych
1 589 826
3,8%
1 533 203
5,5%
Produkcja urządzeń elektrycznych
1 259 723
3,0%
1 375 954
4,9%
Działalność firm centralnych (head offices); doradztwo związane z zarządzaniem
1 213 314
2,9%
1 302 270
4,7%
Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami
samochodowymi
1 048 675
2,5%
1 081 852
3,9%
Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń
697 810
1,7%
955 612
3,4%
Telekomunikacja
674 491
1,6%
806 246
2,9%
Pierwsze "10" branż gospodarki
*Zaangażowanie
bilansowe
i
pozabilansowe
brutto
wobec
klientów
instytucjonalnych
(w
tym
banków)
wg
stanu
na
dzień
31.12.2023
roku
w
oparciu
o
NACE
Revision
2
(statystyczną
klasyfikację
działalności
gospodarczych
w
Unii
Europejskiej),
dane
na
dzień
31.12.2022
roku
stanowią
dane
porównawcze
i
nie
obrazują koncentracji zaangażowań na dzień 31.12.2022 roku.
Należności brutto od klientów i banków w podziale na typ prowadzonej działalności:
Należności brutto od podmiotów gospodarczych i banków
Należności brutto od klientów indywidualnych
Razem
(patrz Nota 18, 22)
Odpisy na oczekiwane straty kredytowe
Bank
dokonuje
odpisów
na
oczekiwane
straty
kredytowe,
według
opracowanych
dla
wszystkich
aktywów
finansowych,
wewnętrznych
zasad
i
metodyk
kalkulacji
odpisów.
Dokonywane
są
one
w
ujęciu
zagregowanym
dla
każdego
z
3
etapów
•
Etap
1:
ekspozycje
kredytowe,
dla
których
ryzyko
kredytowe
nie
zwiększyło
się
istotnie
od
momentu
początkowego ujęcia
strata
szacowana
w
horyzoncie
12
miesięcy
(jest
to
część
strat
kredytowych
oczekiwanych
dla
całego
okresu
narażenia
na
ryzyko,
wynikająca
z
niewykonania
zobowiązania
w
ciągu
12
miesięcy
od
dnia
sprawozdawczego),
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
•
Etap 2: ekspozycje kredytowe, dla których nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego
straty kredytowe szacuje się dla całego okresu trwania ekspozycji,
•
Etap 3: ekspozycje kredytowe, dla których nastąpił obiektywny dowód utraty wartości
straty kredytowe szacuje się dla całego okresu trwania ekspozycji.
Przypisanie
ekspozycji
do
Etapu
odbywa
się,
w
zależności
od
sposobu
zarządzania
klientem
(indywidualne
lub
grupowe),
przy uwzględnieniu:
•
szerokiego
zakresu
informacji
pozyskiwanych
w
ramach
standardowych
procesów
zarządzania
ryzykiem
(w
tym
procesu
Wczesnego
Ostrzegania),
dotyczących
zarówno
bieżących,
jak
i
przyszłych
zdarzeń,
w
tym
czynników
makroekonomicznych oraz
•
liczby
dni
zaległości
(przy
czym
kalkulacja
liczby
dni
zaległości
dla
celów
przypisania
ekspozycji
do
Etapu
odbywa
się
zgodnie
z
wytycznymi
EBA/GL/2016/07
oraz
Rozporządzeniem
Ministra
Finansów,
Inwestycji
i
Rozwoju
z
dnia
3
października
2019
r.
w
sprawie
poziomu
istotności
przeterminowanego
zobowiązania
kredytowego).
Etap 1
Wszystkie ekspozycje niezakwalifikowane do Etapu 2 i Etapu 3 są klasyfikowane do Etapu 1.
W
obszarze
Bankowości
Instytucjonalnej
Bank
stosuje
kryterium
niskiego
ryzyka
kredytowego
(ang.
LCR;
Low
Credit
Risk)
dla
ekspozycji
kredytowych
z
nadanym
wysokim
ratingiem,
przy
czym
istnieją
nadrzędne
kryteria
klasyfikacji
do
Etapu
2
(np.
30
dni
przeterminowania).
Jeżeli
niskie
ryzyko
straty
wynika
jedynie
z
wartości
zabezpieczenia
a
sama
ekspozycja
kredytowa
bez
tego
zabezpieczenia
nie
byłaby
uznawana
za
charakteryzującą
się
niskim
ryzykiem
kredytowym,
wtedy
nie
jest ona traktowana jako LCR.
Etap 2
W
obszarze
Bankowości
Detalicznej
dla
klasyfikacji
do
Etapu
2,
stosowane
jest,
oprócz
kryterium
30
dni
zaległości
oraz
kategorii
foreborne,
kryterium
ilościowe
–
analiza
zmiany
poziomu
PD
(ang.
PD
–
probability
of
default)
od
momentu
powstania
ekspozycji.
Bank
nie
stosuje
stałego
progu,
powyżej
którego
wzrost
ryzyka
automatycznie
byłby
uznawany
za
istotny.
Wynika
to
z
faktu,
że
ten
sam
wzrost
parametru
PD
w
wartościach
bezwzględnych
byłby
bardziej
znaczący
dla
ekspozycji
o
niższym
początkowym
ryzyku
niż
dla
tych
o
wyższym.
Wobec
powyższego
w
banku
stosowany
jest
dedykowany
model,
którego
celem
jest
wyznaczenie
progu,
powyżej
którego
wzrost
ryzyka
będzie
uznawany
za
istotny.
W
celu
określenia
relatywnego
wzrostu
bank
stosuje
zmienną
będącą
ilorazem
prawdopodobieństwa
defaultu
w
aktualnej
dacie
raportowej
oraz
prawdopodobieństwa
warunkowego
wyliczonego
na
ten
sam
okres
w
momencie
początkowego
ujęcia.
Próg
określony
jest
jako
punkt
odcięcia,
gdzie
maksymalizowane
jest
prawdopodobieństwo
wystąpienia
zdarzenia
default w przypadku wzrostu wartości zmiennej objaśniającej.
W
przypadku
ekspozycji
kredytowych
z
obszaru
Bankowości
Detalicznej,
kryterium
przeterminowania
powyżej
30
dni
(uwzględniające
istotność
przeterminowanego
zobowiązania
kredytowego)
oraz
powyżej
90
dni
(nieuwzględniające
istotności
przeterminowanego
zobowiązania
kredytowego)
stanowią
bezpośrednią
przesłankę
dla
zidentyfikowania
istotnego
wzrostu
ryzyka
kredytowego.
Dodatkowo
uwzględniane
są
przesłanki
jakościowe
oparte
o
dokonane
czynności
modyfikacji
bez
utraty
wartości
oraz
fakt
braku
dostępności
informacji
o
prawdopodobieństwie
niewykonania
zobowiązania.
Dla
ekspozycji
kredytowych
w
obszarze
Bankowości
Instytucjonalnej,
oprócz
kryterium
przeterminowania
o
ponad
30
dni,
w
celu
dokonania
oceny
czy
nastąpił
istotny
wzrost
ryzyka
kredytowego,
w
ramach
procesu
klasyfikacji
wewnętrznej
oraz
bieżącego
procesu
monitorowania,
Bank
analizuje
zmiany
ryzyka
niewykonania
zobowiązania
dla
danej
ekspozycji
kredytowej,
dokonując
porównania
bieżącej
oceny
ryzyka
niewykonania
zobowiązania
dla
ekspozycji
kredytowej
z
oceną
ryzyka niewykonania zobowiązania dokonaną w momencie początkowego ujęcia.
Ocena
zmiany
ryzyka
niewykonania
zobowiązania
dla
danej
ekspozycji
kredytowej
dokonywana
w
ramach
procesu
klasyfikacji wewnętrznej oraz procesu monitorowania uwzględnia:
•
czynniki jakościowe (w tym sygnały Wczesnego Ostrzegania),
•
informacje
ilościowe
(obejmujące
m.in.
rating
ryzyka
dłużnika
i
jego
zmianę
w
stosunku
do
momentu
początkowego ujęcia, dane finansowe),
•
oczekiwany okres życia ekspozycji,
•
ewentualne
przyznanie
klientowi,
ze
względów
ekonomicznych
lub
umownych,
udogodnień
(w
zakresie
warunków
finansowych)
wynikających
z
jego
trudności
finansowych,
których
w
innym
przypadku
Banku
by
nie
udzielił (gdy udogodnienia te nie implikują pogorszenia przyszłych strumieni płatności).
Etap 3
Bank
stosuje
ogólną
zasadę,
że
niewykonanie
zobowiązania
przez
wierzyciela
ma
miejsce
w
przypadku
wystąpienia
jednego lub obu z poniższych zdarzeń:
a)
zwłoka
w
wykonaniu
przez
dłużnika
wszelkich
istotnych
zobowiązań
kredytowych
wobec
Banku
wynosi
90
dni
i
więcej,
b)
istnieje
małe
prawdopodobieństwo
wywiązania
się
w
pełni
przez
dłużnika
ze
swoich
zobowiązań
kredytowych
wobec
Banku, bez konieczności podejmowania przez instytucję działań takich jak realizacja zabezpieczenia.
Na
każdy
dzień
bilansowy
Bank
ocenia
czy
istnieją
obiektywne
przesłanki
utraty
wartości
składnika
aktywów
finansowych
lub grupy aktywów finansowych.
Składnik
aktywa
finansowego
lub
grupa
aktywów
finansowych
utraciły
wartość
wyłącznie,
gdy
istnieją
obiektywne
dowody
utraty
wartości
wynikające
z
jednego
lub
więcej
zdarzeń
mających
miejsce
po
początkowym
ujęciu
składnika
aktywów
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
(zdarzenie
powodujące
stratę),
a
zdarzenie
(lub
zdarzenia)
powodujące
stratę
ma
wpływ
na
oczekiwane
przyszłe
przepływy
pieniężne
wynikające
ze
składnika
aktywów
finansowych
lub
grupy
aktywów
finansowych,
których
wiarygodne
oszacowanie jest możliwe.
Do
obiektywnych
dowodów
utraty
wartości
składnika
aktywów
finansowych
lub
grupy
aktywów,
w
obszarze
bankowości
instytucjonalnej, zalicza się uzyskane przez Bank informacje dotyczące następujących zdarzeń:
•
Uzyskanie informacji o istotnych trudnościach finansowych klienta,
•
Obniżenie
ratingu
klienta
przez
uznaną
i
akceptowaną
przez
Bank
zewnętrzną
instytucję
oceny
wiarygodności
kredytowej
1
,
•
Przyznanie
kredytobiorcy
przez
Bank,
ze
względów
ekonomicznych
lub
umownych
wynikających
z
trudności
finansowych
kredytobiorcy,
udogodnień
w
zakresie
warunków
finansowych,
których
w
innym
przypadku
Bank
by
nie
udzielił
(restrukturyzacja
wymuszona/
forborne
non-performing),
skutkujące
utratą
wartości,
w
tym
w
szczególności
wyrażenie
przez
Bank
zgody
na
przeprowadzenie
awaryjnej
restrukturyzacji
zobowiązań
kredytowych,
jeżeli
może
to
skutkować
zmniejszeniem
zobowiązań
finansowych
poprzez
umorzenie
istotnej
części
kwoty
głównej,
odsetek
lub, w stosownych przypadkach, opłat lub też odroczenie ich spłaty lub.
•
Wysokie prawdopodobieństwo upadłości klienta, powzięcie informacji o:
-
ogłoszeniu upadłości,
-
wszczęciu
postępowania
upadłościowego
lub
złożeniu
wniosku
o
ogłoszenie
upadłości
/
wniosku
o
postępowanie upadłościowe,
-
postawienie dłużnika w stan upadłości lub likwidacji,
-
oddaleniu
wniosku
o
ogłoszenie
upadłości
ze
względu
na
to,
że
majątek
dłużnika
nie
wystarcza
lub
jedynie
wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego,
-
rozwiązaniu lub unieważnieniu spółki,
-
ustanowieniu kuratora,
-
ustanowieniu zarządu komisarycznego,
-
złożeniu wniosku o postępowanie restrukturyzacyjne w rozumieniu ustawy Prawo restrukturyzacyjne
bądź
przyznanie
dłużnikowi
podobnej
ochrony,
jeżeli
umożliwiłoby
mu
to
uniknięcie
lub
opóźnienie
spłaty
zobowiązań
kredytowych
•
rozpoczęcie przez Bank czynności w celu uzyskania tytułu wykonawczego,
•
opóźnienie
w
spłacie
płatności
z
tytułu
umowy
90
dni
i
więcej
(przy
czym
kalkulacja
liczby
dni
zaległości
odbywa
się
zgodnie
z
wytycznymi
EBA/GL/2016/07
oraz
Rozporządzeniem
Ministra
Finansów,
Inwestycji
i
Rozwoju
z
dnia
3
października 2019 r. w sprawie poziomu istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego),
•
zarażenie klienta statusem niewykonania zobowiązania zgodnie z wytycznymi EBA/GL/2016/07,
•
status
ekspozycji
został
zmieniony
z
pracującej/obsługiwanej
(„accrual”
/
„performing”)
na
niepracującą/nieobsługiwaną („non-accrual” / „non-performing”),
•
ekspozycja
została
zaklasyfikowana
według
klasyfikacji
wewnętrznej
do
kategorii
Poniżej
Standardu
Niepracujące/Nieobsługiwane
(ang.
Substandard
non-performing/non-accrual),
Wątpliwe
(ang.
Doubtful)
lub
Stracone (ang.
Lost),
•
Rating
Ryzyka
Dłużnika
(ORR,
ang.
Obligor
Risk
Rating)
jest
groszy
niż
7-
nadawany
dłużnikom
niewywiązującym
się z zobowiązań,
•
uzasadnione
podejrzenie
nadużycia
lub
wyłudzenia
ekspozycji
kredytowej
lub
zidentyfikowanie
przypadków
zaistnienia
uprawdopodobnionego
czynu
zabronionego
dotyczącego
ekspozycji
kredytowej,
udokumentowane
złożeniem zawiadomienia o podejrzeniu przestępstwa do właściwych organów państwowych,
•
wypowiedzenie umowy kredytu/pożyczki z powodu wysokiego ryzyka kredytowego,
•
powzięcie
informacji
o
prowadzeniu
egzekucji
wobec
dłużnika
w
kwocie,
która
w
ocenie
banku
może
skutkować
utratą zdolności kredytowej,
•
niespłacenie przez dłużnika kwoty zrealizowanego poręczenia Skarbu Państwa,
•
śmierć,
trwałe
kalectwo
lub
poważna
choroba
dłużnika
(w
przypadku
dłużników
prowadzących
firmę
w
formie
jednoosobowej działalności gospodarczej) skutkująca brakiem możliwości kontynuowania działalności,
•
pobyt
w
areszcie
lub
więzieniu
dłużnika
(w
przypadku
dłużników
prowadzących
firmę
w
formie
jednoosobowej
działalności gospodarczej) skutkująca brakiem możliwości kontynuowania działalności,
•
powzięcie
informacji
o
niewykonaniu
zobowiązania
(ang.
default)
przez
klienta
w
ramach
umów
zawartych
z
innymi
podmiotami grupy Citi,
•
w
przypadku
gdy
strata
ekonomiczna
(ang.
Economic
Loss,
L)
powstała
w
wyniku
sprzedaży
wierzytelności
jest
wyższa
niż
5%,
wszystkie
pozostałe
ekspozycje
wobec
danego
dłużnika
należy
traktować
jako
cechujące
się
niewykonaniem zobowiązania
oraz
inne
zdarzenia,
które
mogą
mieć
negatywny
wpływ
na
możliwe
do
oceny
przyszłe
przepływy
pieniężne
z
tytułu
ekspozycji kredytowej.
1
poniżej poziomu odpowiadającemu ratingowi wewnętrznemu 7- (czyli dla CCC- Standard & Poors i Caa3 Moody’s)
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Do
obiektywnych
dowodów
utraty
wartości
składnika
aktywów
finansowych
lub
grupy
aktywów
w
obszarze
detalicznym
zalicza
się
spełnienie
nawet
jednej
z
niżej
wymienionych
przesłanek
przez
jakąkolwiek
z
posiadanych
przez
klienta
ekspozycji:
•
Wystąpienie
opóźnień
w
spłacie
rat
kapitałowo-odsetkowych,
minimalnej
kwoty
do
zapłaty,
prowizji
lub
przekroczenie
dozwolonego
limitu.
Na
potrzeby
identyfikacji
przypadku
niewykonania
zobowiązania
przyjmuje
się,
że
opóźnienie
w
spłacie
jest
równe
lub
przekracza
90
dni
na
moment
wyliczania
odpisu
(przy
czym
kalkulacja
liczby
dni
zaległości
odbywa
się
zgodnie
z
wytycznymi
EBA/GL/2016/07
oraz
Rozporządzeniem
Ministra
Finansów,
Inwestycji
i
Rozwoju
z
dnia
3
października
2019
r.
w
sprawie
poziomu
istotności
przeterminowanego
zobowiązania
kredytowego);
•
Udzielenie
modyfikacji
warunków
umowy
(restrukturyzacje),
w
rezultacie
których
wartość
bieżąca
przepływów
pieniężnych spada poniżej wartości księgowej sprzed modyfikacji;
•
Wypowiedzenie umowy z przyczyn innych niż opóźnienie w spłacie w przypadku produktów hipotecznych;
•
Zarażenie klienta statusem niewykonania zobowiązania zgodnie z wytycznymi EBA/GL/2016/07;
•
Wystąpienie przesłanek jakościowych:
-
śmierć,
-
bankructwo,
-
trwałe kalectwo lub poważna choroba,
-
nadużycie finansowe,
-
uzyskanie
informacji
o
wszczęciu
postępowania
upadłościowego
klienta
lub
ogłoszenie
przez
klienta
upadłości,
-
utrata wartości lub zagrożenie utraty wartości zabezpieczenia,
-
uzyskanie informacji o istotnych problemach finansowych dłużnika,
-
uzasadnione
podejrzenie
wyłudzenia
ekspozycji
kredytowej
lub
zidentyfikowanie
przypadków
zaistnienia
uprawdopodobnionego czynu zabronionego dotyczącego ekspozycji kredytowej,
-
powzięcie
informacji
o
prowadzeniu
egzekucji
wobec
dłużnika
w
kwocie,
która
w
ocenie
banku
może
skutkować
utratą zdolności kredytowej,
-
pobyt klienta w areszcie lub więzieniu,
-
częściowe umorzenie kapitału,
-
wypowiedzenie umowy,
-
wniosek Banku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wobec klienta.
W
przypadku
klientów,
którzy
nie
spełniają
kryteriów
restrukturyzacyjnych,
a
w
szczególności
dla
których
wdrożono
ścieżkę
prawną
(upadłość,
egzekucja,
spór
sądowy)
bez
perspektyw
powrotu
formuły
spłat
z
podstawowej
działalności
operacyjnej
klienta,
prowadzony
jest
proces
windykacji,
a
należności
podlegają
spisaniu
w
straty.
Głównym
celem
tego
procesu
jest
maksymalizacja
odzyskiwanych
przez
Bank
kwot
zaległych
ekspozycji.
W
procesie
windykacji
Bank
wypracuje
z
klientem
formułę
współpracy,
w
trakcie
której aktywność
Banku
nie
ogranicza
się
tylko
do
działań
prawnych,
ale
również
w
miarę
możliwości
prowadzona
jest
bieżąca
współpraca.
W
przypadku,
jeśli
spłata
ekspozycji
jest
zagrożona
z
uwagi
na
słaby
standing
finansowy
dłużnika
lub
poprzez
transfer
aktywów
poza
zasięg
windykacji,
w
wyjątkowych
przypadkach możliwa jest sprzedaż ekspozycji.
Bank ustanowił i stosuje okres kwarantanny dla ekspozycji przestających być klasyfikowanymi jako aktywa Etapu 3.
W
obszarze
bankowości
instytucjonalnej
zmiana
statusu
z
utraty
wartości
na
brak
utraty
wartości
może
mieć
miejsce
wówczas,
gdy
nie
wystąpiły
zaległości
płatnicze
wobec
Banku
w
okresie
12
miesięcy
oraz
kwota
główna
i związane
z
nią
należności
dodatkowe
wynikające
z
umowy
są
możliwe
do
odzyskania
w
całości.
Zasadniczą
przesłanką
do
zmiany
statusu z utraty wartości na brak utraty wartości jest całkowite odzyskanie zdolności kredytowej.
W
obszarze
detalicznym,
mechanizm
kwarantanny
polega
na
utrzymaniu
klienta
w
statusie
utraty
wartości
przez
kolejne
9 miesięcy od ustąpienia wszystkich przesłanek utraty wartości.
Oczekiwana
strata,
będąca
podstawą
określenia
poziomu
odpisów
dla
należności
z
rozpoznaną
utratą
wartości
oraz
istotnym
wzrostem
ryzyka
kredytowego
od
początkowego
ujęcia,
wyznaczana
jest
w
całym
okresie
życia
ekspozycji.
W
przypadku
ekspozycji
ratalnych
jest
to
okres
do
umownej
daty
zapadalności.
Dla
ekspozycji
odnawialnych,
kontraktowy
termin
zapadalności
nie
jest
określony,
w
zastępstwie
wyznaczany
jest
tzw.
behawioralny
termin
zapadalności
będący
wynikiem empirycznej estymacji czasu życia produktu kredytowego.
W
obszarze
Bankowości
Detalicznej
odpisy
na
oczekiwane
straty
kredytowe
liczone
są
portfelowo
w
oparciu
o
modele
statystyczne
dla
grup
aktywów
łączonych
w
portfele
o
wspólnych
cechach
ryzyka
kredytowego.
Bank
grupuje
instrumenty
finansowe
dla
potrzeb
wyceny
oczekiwanych
strat
kredytowych
w
ujęciu
produktowym
w
obszarze
Bankowości
Detalicznej
i
w
ujęciu
segmentacyjnym
dla
homogenicznego
portfela
mikroprzedsiębiorstw
z
minimalnym
udziałem
w
sumie
należności
brutto
Banku.
W
ramach
ujęcia
produktowego
wyróżnia
się
następujące
portfele:
karty
kredytowe,
pożyczki
gotówkowe w ramach kart kredytowych, linie kredytowe, pożyczki gotówkowe oraz kredyty i pożyczki hipoteczne.
W
sprawozdaniu
finansowym
Bank
koryguje
wartość
ekspozycji
kredytowych
o
wartość
odpisów
z
tytułu
oczekiwanych
strat
kredytowych.
W
przypadku
wystąpienia
w
etapie
3
ekspozycji
indywidualnie
znaczących,
w
obszarze
Bankowości
Detalicznej,
odpis
na
nich
jest
liczony
metodą
indywidualną.
Ekspozycje
są
uznawane
za
indywidualnie
znaczące
na
poziomie
klienta,
jeżeli
oczekiwana
strata
na
kliencie
w
przypadku
jego
wejścia
w
etap
3
przekroczyłaby
10%
średniej
wartości odpisu na ekspozycjach wchodzących w etap 3 w ostatnim kwartale.
W
obszarze
Bankowości
Instytucjonalnej
głównymi
źródłami
parametrów
wchodzących
w
skład
metodyki
szacowania
oczekiwanych
strat
kredytowych
(‘ECL’)
są
wyniki
wewnętrznych
procesów
oceny
klienta
oraz
rezultaty
modeli
kredytowych.
•
Stopa
strat
oczekiwanych
jest
pochodną
ratingu
klienta
ustalonego
na
podstawie
wewnętrznych
modeli
ratingowych.
Metodyka
ECL
opisuje
proces
nakładania
na
istniejące
ratingi,
przewidywane
w
danym
scenariuszu
makroekonomicznym,
rozkładów
migracji.
Uzyskuje
się
w
ten
sposób,
w
kolejnych
okresach
prognozy,
prawdopodobieństwo migracji do danego przedziału ratingowego.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
•
Wartość
parametru
LGD
(ang.
Loss
given
default)
wynika
bezpośrednio
z
modelu
dedykowanego
dla
klientów
z
utratą wartości.
•
Wartość
ekspozycji
na
kolejne
okresy
prognozy
bazuje
na
dostępnych
harmonogramach
spłat
jak
i
(dla
produktów
odnawialnych)
na
przewidywanej
zmianie
ekspozycji
opisywanej
wartością
parametru
CCF
(ang.
Credit
conversion
factor).
Bazą
do
oszacowania
tego
parametru
były
wewnętrzne
dane
o
kwotach
wykorzystanych
przez
klientów
przed identyfikacją przez Bank utraty wartości.
•
Przypisanie
do
etapu
bazuje
na
istniejącym
w
Banku
procesie
oceny
klienta
używanym
do
zarządzania
klientem.
Proces
ten
uwzględnia
zarówno
czynniki
ilościowe
(np.
rating
klienta),
jak
i
szereg
czynników
jakościowych
(np.
Sygnały Wczesnego Ostrzegania).
•
Przyjęte
przez
Bank
terminy
zapadalności
wynikają
bezpośrednio
z
umów
z
klientami
oraz
okresów
w
jakich
Bank
jest narażony na ewentualne ryzyko.
W
obszarze
Bankowości
Detalicznej
podstawą
parametrów
wchodzących
w
skład
metodyki
ECL
są
istniejące
w
Banku
wewnętrzne
modele
oceny
wiarygodności
kredytowej
klienta,
informacje
o
etapie
postępowania
windykacyjnego
oraz
informacje z hurtowni danych Banku.
•
Stopa
strat
oczekiwanych
jest
złożeniem
szeregu
modeli
oceny
wiarygodności
kredytowej
klienta,
połączonych
ze
sobą
za
pomocą
procesu
nazwanego
logiką
integracyjną.
Metodyka
ECL,
na
podstawie
prognoz
dostarczonych
przez
Głównego
Ekonomistę,
przekształca
rezultaty
logiki
integracyjnej
tak,
by
wynik
odzwierciedlał
przewidywane
zmiany
w
gospodarce.
Tak
uzyskane
parametry,
są
następnie
przykładane
do
wektorów
strat
oczekiwanych
w
okresie
życia
produktu,
oszacowanych
na
podstawie
historycznie
obserwowanych
stóp
strat
oczekiwanych.
Wektory
wartości
odzysków
są
rezultatem
analizy
wysokości
historycznie
windykowanych
należności
dla
homogenicznych
populacji.
Populacje
zostały
posegmentowane
względem
podobnych
cech
jak
typ
produktu,
czas
od
momentu
wejścia w default, wartość ekspozycji pozostałej do spłaty czy historycznie obserwowane spłaty.
•
Wartość
parametru
EAD
(ang,
Exposure
at
default)
bazuje
dla
produktów
ratalnych
na
przewidywanych
harmonogramach
spłat
wygenerowanych
w
oparciu
o
długość
kontraktu
i
oprocentowanie
produktu.
Dla
produktów
odnawialnych EAD bazuje na oszacowanym wewnętrznie parametrze CCF.
Bank
korzysta
ze
scenariuszy
makroekonomicznych
zawierających
zmienne
objaśniające
w
modelach
wykorzystywanych
do
pomiaru
strat
oczekiwanych.
Scenariusze
przygotowywane
są
przez
Głównego
Ekonomistę
Banku
min.
raz
na
kwartał
w
horyzoncie
3
letnim
w
podziale
na
kwartały
(scenariusz
bazowy
z
wagą
60%
oraz
odchylenie
pozytywne
i
negatywne
od tego scenariusza z wagą 20%).
W
obszarze
Bankowości
Instytucjonalnej
Bank
podzielił
portfel
kredytowy
na
branże
pod
kątem
ich
wrażliwości
na
warunki
makroekonomiczne,
zidentyfikowała
te
zmienne
makroekonomiczne,
które
najlepiej
wyjaśniały
historyczne
zmiany
jakości
kredytowej
oraz
przeanalizowała
zależności
od
czynników
makroekonomicznych
za
pomocą
metod
statystycznych.
Finalnie,
Bank
dla
każdej
z
ustalonych
klas
wrażliwości
branż
zbudował
model
pozwalający
na
uzależnienie
współczynnika
determinującego poziom migracji klientów pomiędzy ratingami od tych czynników.
W
obszarze
Bankowości
Detalicznej,
na
poziomie
homogenicznych
portfeli
produktowych,
Bank,
za
pomocą
metod
statystycznych
zbudował
równania
uzależniające
wysokości
rocznych
stóp
strat
od
czynników
makroekonomicznych.
Tak
powstałe
modele
pozwalają
na
dynamiczne
kształtowanie
wysokości
odpisów
z
tytułu
strat
oczekiwanych
w
zależności
od
przewidywanych zmian w gospodarce.
Scenariusze makroekonomiczne w obszarze Bankowości Instytucjonalnej obejmują poniższe zmienne:
-
roczną zmianę indeksu WIG,
-
stopę bezrobocia,
-
inflację,
-
PKB,
-
stopę bezrobocia „BAEL”,
-
WIBOR 3 miesięczny,
natomiast Bankowość Detaliczna wykorzystuje w modelowaniu oczekiwanych strat kredytowych dwie zmienne:
-
stopę bezrobocia „BAEL”,
-
roczną zmianę indeksu WIG.
Scenariusz
dla
zmiennych
wykorzystywanych
do
oszacowania
oczekiwanych
strat
kredytowych
na
31
grudnia
2023
roku
zaprezentowano poniżej.
Bazowy scenariusz
ekonomiczny
Inflacja r/r (średnia)
6,5
4,4
3,7
4,9
5,1
5,9
5,8
4,8
4,8
3,8
3,4
2,9
2,8
Zarejestrowana stopa
bezrobocia
5,2
5,5
5,1
5,1
5,4
5,8
5,3
5,2
5,3
5,5
5,2
5,1
5,4
stopa bezrobocia
„BAEL”
2,9
3,2
2,8
2,8
3,1
3,5
3,0
2,9
3,0
3,2
2,9
2,8
3,1
WIBOR 3M (koniec
okresu)
5,84
5,94
5,77
5,60
5,27
4,94
4,77
4,35
4,19
3,94
3,94
3,94
3,94
WIG (koniec okresu)
76515
77556
78596
79637
80677
81906
83135
84364
85594
86568
87543
88518
89493
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Pesymistyczny
scenariusz
ekonomiczny
Inflacja r/r (średnia)
5,9
2,0
0,9
1,8
2,3
3,0
3,1
2,3
2,5
3,2
3,0
2,7
2,6
Zarejestrowana stopa
bezrobocia
5,3
5,7
5,4
5,5
5,9
6,4
6,0
6,0
6,2
6,4
6,2
6,1
6,4
stopa bezrobocia
„BAEL”
3,0
3,3
3,0
3,1
3,5
4,0
3,6
3,6
3,8
4,0
3,8
3,7
4,1
WIBOR 3M (koniec
okresu)
5,59
5,44
5,02
4,60
4,02
3,69
3,52
3,10
2,94
2,69
2,69
2,69
2,69
WIG (koniec okresu)
73791
71722
69697
67717
68602
69647
70692
71737
72782
73611
74440
75269
76098
Optymistyczny
scenariusz
ekonomiczny
Inflacja r/r (średnia)
7,1
7,2
6,9
8,6
8,3
8,3
8,0
6,8
6,6
5,4
4,8
4,1
4,0
Zarejestrowana stopa
bezrobocia
5,1
5,3
4,8
4,7
4,9
5,1
4,6
4,4
4,4
4,5
4,2
4,1
4,4
stopa bezrobocia
„BAEL”
2,8
3,1
2,6
2,5
2,7
2,9
2,4
2,2
2,2
2,3
2,0
1,9
2,1
WIBOR 3M (koniec
okresu)
6,34
6,94
7,02
7,35
7,27
6,94
6,77
6,35
6,19
5,69
5,44
5,19
4,94
WIG (koniec okresu)
79239
83616
88221
93063
94279
95715
97151
98588
100024
101163
102302
103441
104580
W
ramach
oceny
adekwatności
stosowanej
metodyki
służącej
wyznaczeniu
utraty
wartości
oraz
rezerwy,
Bank
regularnie,
co
najmniej
raz
w
roku,
przeprowadza
analizę
w
celu
weryfikacji,
w
jakim
stopniu
dokonane
odpisy
aktualizujące
miały
odzwierciedlenie
w
rzeczywiście
poniesionych
stratach.
Dodatkowo
modele
używane
do
wyznaczania
odpisów
na
oczekiwane straty kredytowe podlegają niezależnej ocenie
Departamentu Zarządzania Ryzykiem Modeli i Walidacji
.
Bank
analizuje
wrażliwość
oczekiwanych
strat
kredytowych
pod
kątem
metod
i
założeń
modelu
oczekiwanych
strat
kredytowych,
w
szczególności
wrażliwość
na
prognozy
sytuacji
makroekonomicznej.
Zaprezentowane
w
tabeli
poniżej
zmiany
oczekiwanych
strat
kredytowych
dla
ekspozycji
bez
utraty
wartości
zostały
wyznaczone
jako
różnica
pomiędzy
oczekiwanymi
stratami
kredytowymi
wyliczonymi
dla
konkretnego
scenariusza
makroekonomicznego
a
oczekiwanymi
stratami
kredytowymi
wyliczonymi
z
uwzględnieniem
wszystkich
scenariuszy
makroekonomicznych
zważonych
prawdopodobieństwem ich realizacji
(znak „–„ oznacza mniejsze, a znak „+” oznacza większe oczekiwane straty)
.
Zmiana poziomu oczekiwanych strat kredytowych dla ekspozycji bez
utraty wartości (Etap 1 i 2), przy założeniu 100% realizacji scenariusza
na dzień 31.12.2023, w tys. zł
Bankowość instytucjonalna
(947)
1 411
Zmiana poziomu oczekiwanych strat kredytowych dla ekspozycji bez
utraty wartości (Etap 1 i 2), przy założeniu 100% realizacji scenariusza
na dzień 31.12.2022, w tys. zł
Bankowość instytucjonalna
79
(506)
Bank
rozpoznaje
i
zarządza
ryzykiem
kredytowym
kontrahenta
w
transakcjach
instrumentami
finansowymi
w
oparciu
o
wewnętrzne limity na zaangażowanie przedrozliczeniowe i rozliczeniowe. Ekspozycjom tym nadawane są również ratingi
kredytowe.
W
2023
roku
Bank
wprowadził
zmiany
przyjętych
założeń
oraz
technik
szacowania
odpisów
na
oczekiwane
straty
kredytowe, które obejmowały:
•
w
Bankowości
Instytucjonalnej
aktualizację
parametru
CCF;
w
Bankowości
Detalicznej
zmiany
na
poziomie
konstrukcji modelu i doboru danych w ramach parametru LGD dla produktów niezabezpieczonych.
Poniżej zaprezentowano zestawienie określające maksymalną ekspozycję Banku na ryzyko kredytowe:
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Należności od Banku Centralnego oraz z tytułu rachunków bieżących w innych bankach
Należności od banków (brutto)
18
15 372 457
970 161
Należności od klientów instytucjonalnych (brutto)*
(poniżej)
14 436 699
15 921 207
Należności od klientów indywidualnych (brutto)*
(poniżej)
6 354 874
6 553 305
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
19
791 112
2 272 515
Instrumenty pochodne
19
4 081 822
4 730 752
Inwestycyjne dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
20
29 560 292
37 180 808
Inne aktywa finansowe
27
159 032
155 208
Zobowiązania warunkowe udzielone
40
17 342 302
16 320 507
*Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
wartość
zabezpieczeń
pomniejszających
maksymalną
ekspozycję
na
ryzyko
kredytowe
dla
należności
od
klientów
instytucjonalnych
wyniosła
3
821
166
tys.
zł
(31
grudnia
2022
roku:
3
506 019
tys.zł),
a
dla
należności
od
klientów
indywidualnych
wyniosła
2
225
502
tys.
zł
(31 grudnia 2022 roku: 2 182 645 tys.zł).
Poniższa
tabela
przedstawia
podział
wartości
zabezpieczonych
hipotecznie
ekspozycji
od
osób
fizycznych
w
określonych
przedziałach LtV (Loan to Value). Wartość ekspozycja określona jest wartością niespłaconego kapitału.
51 - 80%
1 134 579
1 229 197
Wartości
zabezpieczeń
wykorzystywane
są
w
ramach
procesu
kalkulacji
oczekiwanych
strat
kredytowych
poprzez
przemnożenie
ich
wartości
przez
szacowany
parametr
potencjalnego
odzysku
związanego
ze
sprzedażą
zabezpieczenia.
Hipotetyczny
wpływ
zabezpieczeń
hipotecznych
na
wysokość
odpisów
na
oczekiwane
straty
kredytowe
na
należności
od
klientów detalicznych wynosi 17,2 miliona złotych na 31 grudnia 2023 roku.
Dla
ekspozycji
od
klientów
korporacyjnych
zakwalifikowanych
do
Etapu
3,
użyta
do
wyliczenia
odpisów
na
oczekiwane
straty
kredytowe
na
31
grudnia
2023
wartość
oczekiwanych
przepływów
pieniężnych
z
tytułu
realizacji
zabezpieczeń,
na
którą
składają
się
w
znaczącej
części
przepływy
oparte
o
nieruchomości,
wyniosła
95 299
tys.
zł
(przed
uwzględnieniem
wpływu
wartości
pieniądza
w
czasie).
Dla
poszczególnych
kredytów
wartość
zabezpieczenia
została
pomniejszona
o
szacowany
spadek
wartości
zabezpieczenia
w
procesie
windykacji
oraz
szacowane
koszty
realizacji
zabezpieczenia,
ograniczona
do
wysokości
ekspozycji
i
zważona
prawdopodobieństwem
scenariusza,
w
którym
oczekiwane
są
przepływy
z realizacji zabezpieczeń.
Poniżej
został
zaprezentowany
portfel
Banku,
pogrupowany
na
należności
klientów
ze
stwierdzoną
utratą
oraz
należności
bez utraty wartości. Zaprezentowano również szczegóły odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych.
Zgodnie
z
podejściem
do
zarządzania
ryzykiem
kredytowym,
Bank
wyodrębnia
portfel
zarządzany
na
podstawie
indywidualnej
klasyfikacji
(należności
oceniane
indywidualnie)
oraz
na
podstawie
portfelowej
klasyfikacji
(należności
oceniane portfelowo).
Ekspozycje
oceniane
indywidualnie,
bez
rozpoznanej
utraty
wartości
klasyfikowane
są
na
podstawie
wewnętrznych
ratingów ryzyka przyjmujących wartości od 1 do 7, przy czym kategoria ryzyka 1 jest ratingiem najlepszym.
Ekspozycjom ocenianym indywidualnie z rozpoznaną utratą wartości nadawane są ratingi od 8 do 10.
Wewnętrzne
ratingi
ryzyka
są
otrzymywane
w
kompleksowym
procesie
oceny
kredytowej,
na
który
składają
się
modele
i
metodyki
ratingowe,
dodatkowe
korekty
wynikające
m.in.
z
posiadanego
wsparcia
i
z
zabezpieczenia
oraz
wszelkie
inne
zdefiniowane procesy stosowane, w celu uzyskania ratingów ryzyka.
Rating
ryzyka
określa
prawdopodobieństwo
niewywiązania
się
przez
dłużnika
z
zobowiązań
w
okresie
jednego
roku.
Ratingi
od
1
do
4-
włącznie
są
traktowane
jako
odpowiednik
ratingów
z
poziomu
inwestycyjnego
zewnętrznych
agencji
oceny
wiarygodności
kredytowej,
co
oznacza,
że
świadczą
o
niskim
bądź
średnim
poziomie
ryzyka
kredytowego.
Ratingi
poniżej
4-
świadczą
o
podwyższonym
poziomie
ryzyka
kredytowego,
przy
czym
rating
7
oznacza
wysokie
ryzyko
kredytowe i niską zdolność do obsługi zobowiązań nawet przy sprzyjających warunkach makroekonomicznych.
Struktura portfela zaangażowań wobec klientów z punktu widzenia ryzyka kredytowego na dzień 31 grudnia 2023 roku:
Należności od
klientów
instytucjonalnych
Należności od
klientów
indywidualnych
Należności bez rozpoznanej utraty wartości
(Etap 1)
10 280 827
-
15 331 662
25 612 489
2 692 480
-
5 385
2 697 865
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Należności od
klientów
instytucjonalnych
Należności od
klientów
indywidualnych
wg przeterminowania należności
12 973 307
4 710 397
15 337 047
33 020 751
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(20 582)
(31 893)
(316)
(52 791)
12 952 725
4 678 504
15 336 731
32 967 960
Należności bez rozpoznanej utraty wartości
(Etap 2)
rating ryzyka +7 i powyżej
302 783
-
-
302 783
wg przeterminowania należności
1 075 213
1 211 643
35 410
2 322 266
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(29 898)
(69 853)
(589)
(100 340)
1 045 315
1 141 790
34 821
2 221 926
Należności z rozpoznaną utratą wartości (Etap 3)
wg przeterminowania należności
-
414 565
-
414 565
rating ryzyka +7 i powyżej
379 243
-
-
379 243
379 243
414 565
-
793 808
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(260 401)
(324 962)
-
(585 363)
Należności udzielone z utratą wartości
wg przeterminowania należności
-
18 269
-
18 269
rating ryzyka +7 i powyżej
8 936
-
8 936
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
646
(176)
-
470
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(310 235)
(426 884)
(905)
(738 024)
Łączna wartość netto
14 126 464
5 927 990
15 371 552
35 426 006
Jak
opisano
powyżej
jednym
z
głównych
czynników
wpływających
na
zarządzanie
portfelem
należności
klientów
detalicznych są dni zaległości, podczas gdy w segmencie klientów instytucjonalnych jest to rating.
Należności
udzielone
z
utratą
wartości
cechują
się
stosunkowo
niższym
a
w
pewnych
okolicznościach
dodatnim
odpisem
na
oczekiwane
straty
kredytowe
ujawnianym
w
powyższej
tabeli.
W
momencie
początkowego
ujęcia
aktywa
POCI
ujmuje
się
w
wartości
godziwej
a
korekta
do
wartości
godziwej,
która
odzwierciedla
przede
wszystkim
ryzyko
kredytowe,
uwzględniona jest w wartości bilansowej brutto należności.
Struktura
portfela
zaangażowań
wobec
banków
i
klientów
z
punktu
widzenia
ryzyka
kredytowego
na
dzień
31
grudnia
2022 roku:
Należności od
klientów
instytucjonalnych
Należności od
klientów
indywidualnych
Należności bez rozpoznanej utraty wartości
(Etap 1)
11 555 463
-
699 969
12 255 432
2 420 141
-
7 036
2 427 177
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Należności od
klientów
instytucjonalnych
Należności od
klientów
indywidualnych
wg przeterminowania należności
13 975 612
5 051 439
707 005
19 734 056
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(40 985)
(40 250)
(328)
(81 710)
13 934 627
5 011 189
706 677
19 652 346
Należności bez rozpoznanej utraty wartości
(Etap 2)
1 065 852
-
34 567
1 100 419
rating ryzyka +7 i powyżej
355 308
-
432
355 740
wg przeterminowania należności
1 485 645
1 072 411
263 156
2 821 212
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(43 614)
(64 771)
(1 085)
(109 470)
1 442 031
1 007 640
262 071
2 711 742
Należności z rozpoznaną utratą wartości (Etap 3)
wg przeterminowania należności
-
419 514
-
419 514
rating ryzyka +7 i powyżej
452 943
-
452 943
452 943
419 514
-
872 457
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(329 595)
(333 032)
-
(662 627)
Należności udzielone z utratą wartości
wg przeterminowania należności
-
9 941
-
9 941
rating ryzyka +7 i powyżej
7 007
-
-
7 007
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(1 354)
(404)
-
(1 758)
Wartość netto
5 653
9 537
-
15 190
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(415 548)
(438 457)
(1 413)
(855 565)
Jak
opisano
powyżej
jednym
z
głównych
czynników
wpływających
na
zarządzanie
portfelem
należności
klientów
detalicznych są dni zaległości, podczas gdy w segmencie klientów instytucjonalnych jest to rating.
Należności
udzielone
z
utratą
wartości
cechują
się
stosunkowo
niższym
a
w
pewnych
okolicznościach
dodatnim
odpisem
na
oczekiwane
straty
kredytowe
ujawnianym
w
powyższej
tabeli.
W
momencie
początkowego
ujęcia
aktywa
POCI
ujmuje
się
w
wartości
godziwej
a
korekta
do
wartości
godziwej,
która
odzwierciedla
przede
wszystkim
ryzyko
kredytowe,
uwzględniona jest w wartości bilansowej brutto należności.
Struktura instrumentów pochodnych z punktu widzenia ryzyka kredytowego:
Transakcje z
klientami
instytucjonalnych
Transakcje z
klientami
indywidualnymi
Transakcje z
klientami
instytucjonalnych
Transakcje z
klientami
indywidualnymi
Instrumenty pochodne wg ratingu
ryzyka
rating ryzyka 1-4-
2 370 564
-
1 652 238
3 619 909
-
914 692
rating ryzyka +5-6-
58 325
-
541
135 519
13 811
45 841
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Transakcje z
klientami
instytucjonalnych
Transakcje z
klientami
indywidualnymi
Transakcje z
klientami
instytucjonalnych
Transakcje z
klientami
indywidualnymi
rating ryzyka +7 i powyżej
154
-
-
981
-
-
Poniżej
zaprezentowano
podział
ekspozycji
w
portfelu
dłużnych
papierów
wartościowych
przeznaczonych
do
obrotu
oraz
w
portfelu
dłużnych
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
według
ratingów agencji Fitch:
Dłużne papiery
wartościowe
przeznaczone
do obrotu
Dłużne papiery
wartościowe wyceniane w
wartości godziwej przez
pozostałe całkowite
dochody
Dłużne papiery
wartościowe
przeznaczone
do obrotu
Dłużne papiery
wartościowe wyceniane w
wartości godziwej przez
pozostałe całkowite
dochody
Rating emitenta agencji Fitch
791 112
29 560 292
2 272 515
37 180 808
Struktura zobowiązań warunkowych udzielonych z punktu widzenia ryzyka kredytowego na dzień 31 grudnia 2023 roku:
Zobowiązania wobec
klientów
instytucjonalnych
Zobowiązania
wobec klientów
indywidualnych
Zobowiązania
wobec banków
Zobowiązania warunkowe udzielone (Etap 1)
Zobowiązania warunkowe udzielone (Etap 2)
1 052 158
1 465 679
-
rating ryzyka +7 i powyżej
151 433
-
-
Zobowiązania warunkowe udzielone (Etap 3)
1 873
5 995
-
rating ryzyka +7 i powyżej
1 873
5 995
-
Zobowiązania warunkowe udzielone z utratą wartości
17 721
-
-
rating ryzyka +7 i powyżej
17 721
-
-
Struktura zobowiązań warunkowych udzielonych z punktu widzenia ryzyka kredytowego na dzień 31 grudnia 2022:
Zobowiązania wobec
klientów
instytucjonalnych
Zobowiązania
wobec klientów
indywidualnych
Zobowiązania
wobec banków
Zobowiązania warunkowe udzielone (Etap 1)
Zobowiązania warunkowe udzielone (Etap 2)
796 619
1 393 325
-
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Zobowiązania wobec
klientów
instytucjonalnych
Zobowiązania
wobec klientów
indywidualnych
Zobowiązania
wobec banków
rating ryzyka +7 i powyżej
140 795
-
-
Zobowiązania warunkowe udzielone (Etap 3)
6 722
6 166
-
rating ryzyka +7 i powyżej
6 722
6 166
-
Zobowiązania warunkowe udzielone z utratą wartości
19 025
-
-
rating ryzyka +7 i powyżej
19 025
-
-
Praktyki „forbearance”
W
Banku
w
ramach
zarządzania
ryzykiem
kredytowym
identyfikuje
się
ekspozycje
„forborne”.
Bank
uwzględnia
ekspozycje
„forborne”
zgodnie
z
wymaganiami
sprawozdawczymi
wynikającymi
ze
Standardów
Technicznych
EBA/ITS/2013/03
oraz
z
dokumentu
2012/852
wydanych
przez
ESMA.
W
zakresie
ekspozycji
nieobsługiwanych
i
restrukturyzowanych
Bank
stosuje wytyczne EBA EBA/GL/2018/06.
Bank
jako
„forborne”
traktuje
ekspozycje,
gdzie
Bank
udziela
dłużnikowi
doświadczającemu
lub
mogącemu
doświadczyć
trudności
finansowych
preferencyjnych
warunków
finansowania
(np.
na
warunkach
nierynkowych),
które
w
innej
sytuacji
nie
byłyby
rozważane.
Bank
poprzez
preferencyjne
warunki
finansowania
rozumie
sytuacje,
w
której
np.
zmodyfikowane
oprocentowanie
kredytu
jest
niższe
niż
umowna
wartość
oprocentowania
sprzed
restrukturyzacji
i/lub
zmodyfikowane
oprocentowanie
kredytu
jest
niższe
niż
oprocentowanie
rynkowe
dla
danego
okresu
finansowania
i
ryzyka
kredytowegoZakres,
w
którym
zmieniane
są
warunki
finansowania
,
ustalany
jest
indywidualnie
dla
każdego
dłużnika,
którego dotyczy przedmiotowa sytuacja. W szczególności działania takie obejmują:
•
modyfikację
warunków
istniejącego
zaangażowania,
w
tym
zmiany
harmonogramu
spłat
(np.
wydłużenie
okresu
kredytowania),
zmiany
oprocentowania
należności
lub
sposobu
spłaty,
lub
redukcji
kwoty
do
spłaty
(kwoty
głównej
lub narosłych odsetek),
•
udzielenia
nowego,
zrestrukturyzowanego
zaangażowania
w
celu
częściowej
lub
całkowitej
spłaty
istniejącego
zaangażowania,
•
przejęcie aktywów.
W
przypadku
klientów
instytucjonalnych
Bank
rozszerzył
nadawanie
statusu
"
forborne"
o
ekspozycje
bez
utraty
wartości.
W
związku
z
powyższym
status
"forborne"
w
obszarze
klientów
instytucjonalnych,
podobnie
jak
w
obszarze
klientów
detalicznych,
może
dotyczyć
zarówno
ekspozycji
z
portfela
z
utratą
wartości
jak
i
z
portfela
bez
utraty
wartości.
Bank
jako
„forborne”
bez
utraty
wartości
traktuje
ekspozycje
na
których
były
przeprowadzone
działania
restrukturyzacyjne,
natomiast
zmiana
warunków
finansowania
nie
implikowała
pogorszenia
przyszłych
strumieni
płatności.
W
takich
przypadkach
zmiana statusu ekspozycji na „forborne” nie stanowi dowodu utraty wartości.
W
obszarze
Bankowości
Detalicznej
Bank
przyjmuje,
że
ekspozycje
pozostają
w
statusie
„forborne”
aż
do
ich
całkowitej
spłaty.
Ekspozycje
ze
zmodyfikowanymi
warunkami
podlegającymi
zasadom
w
zakresie
forbearance
(ekspozycje
forborne)
są
przedmiotem raportowania regulacyjnego oraz wewnętrznego.
Wartości
należności od klientów ze szczególnym uwzględnieniem ekspozycji w statusie „forborne”:
Należności bez rozpoznanej utraty wartości,
Należności bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 1), w tym:
17 683 703
19 027 051
podmiotów sektora niefinansowego
klientów instytucjonalnych
Należności bez rozpoznanej utraty wartości (Etap 2), w tym:
2 286 856
2 558 056
podmiotów sektora niefinansowego
klientów instytucjonalnych, w tym:
klientów indywidualnych, w tym:
Należności z rozpoznaną utratą wartości (Etap 3), w tym:
793 809
872 457
podmiotów sektora niefinansowego
klientów instytucjonalnych, w tym:
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
klientów indywidualnych, w tym:
Należności udzielone z utratą wartości,
w tym:
podmiotów sektora niefinansowego
klientów instytucjonalnych, w tym:
klientów indywidualnych, w tym:
Należności od klientów brutto razem, w tym:
podmiotów sektora niefinansowego
klientów instytucjonalnych, w tym:
klientów indywidualnych, w tym:
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych, w tym:
Należności od klientów netto, razem, w tym:
RYZYKO PŁYNNOŚCI
Procesy i organizacja zarządzania ryzykiem płynności
Ryzyko
płynności
jest
definiowane
jako
niebezpieczeństwo
niewywiązania
się
Banku
z
wykonania
wymagalnych
zobowiązań finansowych wobec klientów i kontrahentów.
Celem
zarządzania
ryzykiem
płynności
jest
terminowe
wywiązanie
się
Banku
z
wszystkich
zobowiązań
wobec
swoich
klientów oraz zabezpieczenie środków, w celu terminowego rozliczenia wszystkich transakcji na rynku pieniężnym.
Zarządzanie ryzykiem płynności opiera się na:
•
obowiązujących przepisach prawa w szczególności ustawie Prawo bankowe,
•
wymaganiach polskich instytucji regulacyjnych, a zwłaszcza na uchwałach Komisji Nadzoru Finansowego,
•
zasadach
ostrożnego
i
stabilnego
zarządzania
Bankiem
oraz
ogólnym
poziomie
ryzyka
zaakceptowanym
przez
Radę
Nadzorczą Banku,
z uwzględnieniem najlepszych praktyk stosowanych na rynku.
Ostateczna
odpowiedzialność
za
przestrzeganie
ustalonych
poziomów
ekspozycji
na
ryzyko
płynności
w
Banku
spoczywa
na Zarządzie Banku, natomiast bieżące zarządzanie ryzykiem rynkowym jest prowadzone przez:
•
Członka Zarządu Nadzorującego Sektor Zarządzania Ryzykiem,
•
Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO),
•
Szefa jednostki Ryzyka Rynkowego.
Zarządzanie płynnością
Celem
zarządzania
płynnością
jest
zapewnienie
Bankowi
dostępu
do
środków
płynnych,
w
celu
wypełnienia
swoich
zobowiązań w terminie, także w ekstremalnych, lecz prawdopodobnych sytuacjach kryzysowych.
Bank
analizuje
i
zarządza
ryzykiem
płynności
w
różnych
horyzontach
czasowych,
przy
czym
rozróżnia
się
płynność
bieżącą,
krótko-,
średnio-
i
długoterminową,
stosując
adekwatne
metody
pomiaru
i
limitowania
ryzyka.
Przyjęte
miary
oraz
limity
mają
na
celu
ograniczenie
nadmiernej
koncentracji
w
zakresie
przyjętej
struktury
bilansu
czy
też
źródeł
finasowania.
Zarządzanie
płynnością
długoterminową
należy
do
zadań
ALCO
i
jest
określone
w
strategii
Banku.
Jest
ono
prowadzone
w
oparciu
o
monitorowanie
relacji
strukturalnych
bilansu
oraz
o
regulacyjne
miary
płynności
długookresowej
i
obejmuje
analizę
luk
płynności,
a
także
możliwości
pozyskania
w
przyszłości
wystarczających
źródeł
finansowania
oraz
kosztu
pozyskania środków w kontekście wpływu na rentowność prowadzonej działalności.
Zarządzanie płynnością średnioterminową, w horyzoncie do 1 roku, należy do zadań ALCO i odbywa się w oparciu o
przygotowywany w cyklu rocznym plan finansowania, określający poziomy limitów wewnętrznych oraz przygotowywane
przez jednostki biznesowe Banku plany w zakresie zmiany aktywów i pasywów, opracowywane w ramach planów
finansowych na kolejny rok budżetowy.
Zarządzanie
płynnością
krótkoterminową,
w
horyzoncie
do
3
miesięcy,
należy
do
zadań
Sektora
Rynków
Finansowych
i
Bankowości
Korporacyjnej
i
odbywa
się
w
oparciu
o
regulacyjne
miary
płynności
krótkookresowej
oraz
limity
wewnętrzne.
Bank
analizuje
także
poziom
płynności
w
sytuacjach
kryzysowych
przyjmując
jako
warunek
konieczny
brak
ujemnej
luki
we wszystkich przedziałach czasowych w horyzoncie 3 miesięcy.
Zarządzanie
płynnością
bieżącą
należy
do
zadań
Sektora
Rynków
Finansowych
i
Bankowości
Korporacyjnej
i
prowadzone
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
jest
w
oparciu
o
rachunki
nostro
Banku,
w
tym
w
szczególności
rachunek
rezerwy
obowiązkowej
w
NBP,
przy
użyciu
dostępnych produktów oferowanych przez rynek pieniężny oraz bank centralny.
W
2023
roku
w
Banku
nie
wprowadzono
istotnych
zmian
w
procesach,
procedurach,
systemach
oraz
politykach
dotyczących zarządzania ryzykiem płynności.
Plan finansowania i zabezpieczania płynności
Roczny
Plan
Finansowania
i
Płynności
(Plan)
jest
przygotowywany
dla
Banku
przez
Departament
Nadzoru
nad
Zarządzaniem
Bilansem,
Sektor
Rynków
Finansowych
i
Bankowości
Korporacyjnej
oraz
Departament
Ryzyka
Rynkowego.
Plan
podlega
aprobacie
ALCO.
Plan
powinien
obejmować
wszystkie
istotne
elementy
dotyczące
finansowania
i
płynności
wynikające
z
planów
biznesowych,
a
w
szczególności
w
obszarze
depozytów
i
kredytów
dla
klientów,
tak
jak
to
zostało
określone
w
budżetach
rocznych
poszczególnych
jednostek
biznesowych,
a
także
istotnych
zmian otoczenia regulacyjnego oraz sytuacji rynkowej.
Narzędzia zarządzania ryzykiem płynności
Bank
dokonuje
pomiaru
i
zarządza
ryzykiem
płynności
poprzez
zastosowanie
zarówno
zewnętrznych
miar
nadzorczych,
jak i miar dodatkowych wypracowanych wewnętrznie.
Regulacyjne miary płynności
Regulacyjne miary płynności LCR i NSFR kształtowały się na bezpiecznym poziomie i wynosiły:
Wewnętrzne narzędzia zarządzania ryzykiem płynności
W
uzupełnieniu
do
nadzorczych
miar
płynności
Bank
stosuje
zestaw
narzędzi
zarządzania
ryzykiem
płynności
obejmujący:
•
analizę luk –MAR/S2;
•
scenariusze kryzysowe,
•
strukturalne wskaźniki płynności,
•
rynkowe czynniki ostrzegawcze,
•
znaczące źródła finansowania,
•
awaryjny plan finansowania.
Scenariusze kryzysowe
Testy
warunków
kryzysowych
są
przeprowadzane,
w
celu
zbadania
potencjalnego
wpływu
określonego
zdarzenia
na
bilans
Banku
oraz
skumulowaną
lukę
w
horyzoncie
12
miesięcy,
a
także
określenia,
jakie
dodatkowe
finansowanie
działalności
jest
konieczne
w
każdym
z
określonych
scenariuszy.
Scenariusze
te
są
przygotowywane
przez
Sektor
Rynków Finansowych i Bankowości Korporacyjnej oraz Ryzyko Rynkowe Banku oraz zatwierdzane przez ALCO.
Bank
przeprowadza
testy
warunków
kryzysowych
w
cyklu
miesięcznym.
Scenariusze
te
zakładają
istotne
zmiany
w
podstawowych parametrach finansowania, takie jak:
•
koncentracja bazy funduszowej,
•
Highly Stressed Market Disruption (“S2”) – poważne zakłócenia na rynkach światowych,
•
kryzys finansowy na rynku krajowym.
Awaryjny plan finansowania
Departament
Nadzoru
nad
Zarządzaniem
Bilansem
w
Sektorze
Zarządzania
Finansami
przygotowuje
oraz
aktualizuje
w
cyklu
rocznym
„Plan
pozyskania
funduszy
i
utrzymania
płynności
w
sytuacji
zagrożenia
płynności”
(Plan
awaryjny),
który
określa
sposób
działania
Banku
w
sytuacji
kryzysowej,
w
tym
szczególnie
w
przypadkach
zakładanych
w
scenariuszach
kryzysowych
i
opisanych
w
„Rocznym
planie
finansowania
i
zabezpieczenia
płynności”.
Awaryjny
plan
finansowania
jest
zatwierdzany przez ALCO.
Plan awaryjny określa:
•
warunki/symptomy wskazujące na wystąpienie sytuacji kryzysowej;
•
kompetencje do podejmowania działań w ramach realizacji planu;
•
źródła
pozyskania
funduszy,
a
w
szczególności
zasady
utrzymywania
portfela
aktywów
płynnych
do
użycia
w
przypadku wystąpienia problemów płynnościowych;
•
zasady przeprowadzania sprzedaży aktywów i zmiany struktury bilansu;
•
zasady postępowania w celu przywrócenia zaufania klientów do instytucji.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Poniżej
przedstawione
zostały
wielkości
skumulowanej
urealnionej
luki
płynności
w
warunkach
stresowych
oraz
poziom
aktywów płynnych na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku.
Skumulowana urealniona luka płynności na dzień 31 grudnia 2023 roku:
Powyżej
1 miesiąca do 3
miesięcy
Powyżej
3 miesięcy do
1 roku
Zobowiązania i kapitał własny
10 668 501
5 483 299
47 030
-
57 363 250
Luka bilansowa w danym okresie
29 764 769
(2 780 855)
774 761
-
(27 758 675)
Transakcje warunkowe z tytułu instrumentów
pochodnych – wpływy
37 963 542
17 887 414
20 613 688
25 339 909
19 199 180
Transakcje warunkowe z tytułu instrumentów
pochodnych – wypływy
37 853 954
17 707 092
20 679 168
24 715 879
19 298 149
Luka pozabilansowa w danym okresie
109 588
180 322
(65 480)
624 030
(98 969)
Potencjalne wykorzystanie przyznanych linii
kredytowych
479 020
319 346
(798 366)
-
-
Luka skumulowana
29 395 337
26 475 458
27 983 105
28 607 135
749 491
Skumulowana urealniona luka płynności na dzień 31 grudnia 2022 roku:
Powyżej
1 miesiąca do 3
miesięcy
Powyżej
3 miesięcy do
1 roku
Zobowiązania i kapitał własny
11 478 908
5 478 447
639 297
-
52 204 750
Luka bilansowa w danym okresie
23 752 468
(5 035 983)
122 409
-
(18 838 894)
Transakcje warunkowe z tytułu instrumentów
pochodnych – wpływy
40 657 353
11 757 921
30 757 011
13 616 887
22 790 452
Transakcje warunkowe z tytułu instrumentów
pochodnych – wypływy
40 913 368
11 810 623
30 182 850
13 751 561
22 920 604
Luka pozabilansowa w danym okresie
(256 015)
(52 702)
574 161
(134 674)
(130 152)
Potencjalne wykorzystanie przyznanych linii
kredytowych
294 357
598 717
(893 074)
-
-
Luka skumulowana
23 202 096
17 514 694
19 104 338
18 969 664
618
Aktywa płynne i skumulowana luka płynności do 1 roku:
rachunek nostro, depozyty w NBP i stabilna część gotówki
269 626
264 178
5 448
dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
791 112
2 272 515
(1 481 403)
dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez
pozostałe całkowite dochody
29 560 292
37 180 808
(7 620 516)
Skumulowana luka płynności do 1 roku
27 983 105
19 104 338
8 878 767
Wskaźnik pokrycia luki przez aktywa płynne
Pozytywna luka
Pozytywna luka
Poniżej
przedstawione
zostały
zobowiązania
finansowe
Banku
według
umownych
terminów
wymagalności.
Prezentowane
kwoty nie uwzględniają wpływu stopy efektywnej na wartości zobowiązań z tytułu odsetek.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku
Zobowiązania wobec banków
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów
wartościowych
19
132 417
132 417
-
-
-
-
Zobowiązania wobec klientów, z tego:
30
55 162 620
49 335 602
3 505 375
2 318 684
2 959
-
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Depozyty podmiotów sektora finansowego
Depozyty podmiotów sektora niefinansowego
30
49 404 846
43 656 155
3 468 551
2 277 181
2 959
-
Pozostałe zobowiązania
30
1 815 242
1 814 094
305
843
-
-
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Instrumenty pochodne (rozliczane netto)
19
4 117 218
118 398
112 261
468 644
2 136 424
1 281 491
Pochodne instrumenty zabezpieczające
92 869
-
-
-
24 458
68 411
Zobowiązania z tytułu niewykorzystanych linii
kredytowych
40
14 165 469
12 408 065
91 410
380 343
941 017
344 634
Zobowiązania z tytułu udzielonych gwarancji
40
3 018 997
3 018 997
-
-
-
-
Instrumenty pochodne rozliczane brutto
Wpływy
105 388 871
43 716 553
13 302 571
18 214 288
29 896 828
258 631
Wypływy
104 334 434
43 621 581
13 262 534
18 142 911
29 049 997
257 411
Na dzień 31 grudnia 2022 roku
Zobowiązania wobec banków
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów
wartościowych
19
234 203
234 203
-
-
-
-
Zobowiązania wobec klientów, z tego:
30
50 667 810
45 883 709
3 067 186
1 709 579
7 336
-
Depozyty podmiotów sektora finansowego
30
3 790 079
3 603 314
151 468
35 297
-
-
Depozyty podmiotów sektora niefinansowego
30
45 160 359
40 565 579
2 914 120
1 673 324
7 336
-
Pozostałe zobowiązania
30
1 717 372
1 714 816
1 598
958
-
-
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Instrumenty pochodne (rozliczane netto)
19
7 103 671
240 593
126 351
512 710
4 363 454
1 860 563
Pochodne instrumenty zabezpieczające
6 917
-
-
-
-
6 917
Zobowiązania z tytułu niewykorzystanych linii
kredytowych
40
13 683 181
11 443 966
-
76 841
1 619 511
542 863
Zobowiązania z tytułu udzielonych gwarancji
40
2 375 216
2 375 216
-
-
-
-
Instrumenty pochodne rozliczane brutto
Wpływy
96 495 666
41 082 780
11 477 777
24 903 368
18 508 047
523 694
Wypływy
96 496 343
41 292 151
11 558 258
24 479 769
18 644 376
521 789
RYZYKO RYNKOWE
Procesy i organizacja zarządzania ryzykiem rynkowym
Ryzyko
rynkowe
określane
jest
jako
ryzyko
negatywnego
wpływu
na
wynik
finansowy
oraz
wartość
funduszy
własnych
Banku
zmiany
rynkowych
stóp
procentowych,
kursów
walutowych,
kursów
akcji,
cen
towarów
oraz
wszelkich
parametrów
zmienności tych stóp, kursów i cen.
Celem
zarządzania
ryzykiem
rynkowym
jest
zapewnienie,
że
rozmiary
ponoszonego
ryzyka
w
ramach
Banku
odpowiadają
poziomowi
akceptowalnemu
przez
akcjonariuszy
oraz
instytucje
nadzoru
bankowego,
a
także
zapewnienie,
że
wszystkie
ekspozycje
na
ryzyko
rynkowe
są
właściwie
odzwierciedlone
w
kalkulowanych
miarach
ryzyka
przekazywanych
do
wiadomości
odpowiednim
osobom
i
organom
zarządzającym.
Przyjęte
miary
oraz
limity
ryzyka
rynkowego
mają
na
celu
zapobieganie
nadmiernej
koncentracji
ekspozycji
na
pojedynczy
czynnik
ryzyka
lub
grupę
powiązanych
czynników
ryzyka,
a także, aby określić ogólny maksymalny poziom podejmowanego ryzyka w księdze handlowej lub Bankowej.
Zarządzanie ryzykiem rynkowym w Banku opiera się na:
•
wymaganiach polskich instytucji regulacyjnych, a zwłaszcza na uchwałach Komisji Nadzoru Finansowego;
•
zasadach
ostrożnego
i
stabilnego
zarządzania
Bankiem
oraz
ogólnym
poziomie
ryzyka
zaakceptowanym
przez
Radę Nadzorczą Banku;
z uwzględnieniem najlepszych praktyk stosowanych na rynku.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Ostateczna
odpowiedzialność
za
przestrzeganie
ustalonych
poziomów
ekspozycji
na
ryzyko
rynkowe
w
Banku
spoczywa
na Zarządzie Banku, natomiast bieżące zarządzanie ryzykiem rynkowym jest prowadzone przez:
•
Członka Zarządu Nadzorującego Sektor Zarządzania Ryzykiem,
•
Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO),
•
Szefa jednostki Ryzyka Rynkowego,
•
Szefów jednostek biznesowych podejmujących ryzyko,
•
osoby oddelegowane do zarządzania ryzykiem w jednostkach Banku.
Zarządzanie ryzykiem rynkowym
Zakres ryzyka
Zarządzanie
ryzykiem
rynkowym
dotyczy
wszystkich
portfeli,
z
których
dochody
narażone
są
na
negatywny
wpływ
czynników
rynkowych,
takich
jak
stopy
procentowe,
kursy
walutowe,
ceny
akcji,
ceny
towarów
masowych
oraz
parametrów
zmienności
tych
czynników.
W
zarządzaniu
ryzykiem
rynkowym
wyodrębniono
dwa
rodzaje
portfeli:
handlowy
i
bankowy.
Portfele
handlowe
obejmują
transakcje
na
instrumentach
finansowych
(bilansowych
i
pozabilansowych),
których
celem
jest
osiągnięcie
dochodu
związanego
ze
zmianą
parametrów
rynkowych
w
krótkim
okresie.
Portfele
handlowe
obejmują
pozycje
bilansowe,
takie
jak:
dłużne
papiery
wartościowe
kwalifikowane
jako
przeznaczone
do
obrotu,
tzn.
nabywane
w
celach
handlowych
i
spełniające
określone
kryteria
płynności,
oraz
wszystkie
pozycje
w
instrumentach
pochodnych,
przy
czym
w
tym
przypadku
dokonuje
się
rozróżnienia
portfeli
nabywanych
w
celach
czysto
handlowych
oraz
tych,
które
są
zawierane,
w
celu
zabezpieczenia
ryzyka
pozycji
w
portfelu
bankowym
–
tzw.
zabezpieczenia
ekonomiczne
(economic
hedge).
Wycena
portfeli
handlowych
dokonywana
jest
bezpośrednio
na
podstawie
cen
rynkowych
lub
za
pomocą
modeli
wyceny
przy
zastosowaniu
parametrów
cenowych
notowanych
na
rynku.
Działalność
na
portfelach
handlowych
prowadzona
jest
przez
Sektor
Rynków
Finansowych
i
Bankowości
Korporacyjnej
Banku
w
zakresie
portfeli
obejmujących
ryzyko
stopy
procentowej
oraz
ryzyko
kursu
walutowego.
Portfel
handlowy
obejmuje
również
opcje,
w
tym
przede
wszystkim
walutowe
transakcje
opcyjne,
opcje
na
stopy
procentowe
oraz
struktury
opcyjne,
będące
odzwierciedleniem
ekonomicznej
natury
oraz
ryzyka
wynikającego
z
produktów
oferowanych
klientom
Banku.
Działalność
Banku
w
tym
zakresie
jest
prowadzona
w
sposób
zapewniający
jednoczesne
(każdorazowe
i
natychmiastowe)
zawarcie
transakcji
przeciwstawnej
o
takich
samych
parametrach,
w
związku,
z
czym
portfel
transakcji
opcyjnych
nie
generuje
otwartej
ekspozycji
ryzyka
rynkowego.
Jedyną
wielkością
związaną
z
zawieraniem
transakcji
opcyjnych
uwzględnianą
w
pomiarze
ryzyka rynkowego, a konkretnie ryzyka walutowego, jest wielkość premii płaconej/otrzymywanej w walucie zagranicznej.
Portfele
bankowe
obejmują
wszystkie
pozostałe,
niezaliczone
do
portfeli
handlowych,
pozycje
bilansowe
oraz
pozabilansowe.
Celem
zawierania
tych
transakcji
jest
realizacja
wyniku
w
całym,
kontraktowym
okresie
transakcji.
Sektor
Rynków
Finansowych
i
Bankowości
Korporacyjnej
Banku
przejmuje
pozycje
ryzyka
stóp
procentowych
z
portfeli
bankowych
z
wszystkich
innych
jednostek
organizacyjnych
Banku.
Mechanizm
przekazywania
pozycji
ryzyka
stóp
procentowych opiera się na systemie transferowej ceny funduszy.
Pomiar ryzyka rynkowego portfeli bankowych
Do portfeli bankowych zastosowanie mają następujące metody pomiaru ryzyka:
•
analiza luki stopy procentowej,
•
metoda kosztów zamknięcia otwartych pozycji odsetkowych (Value-at-Close)/całkowitego zwrotu z portfela
(Total Return),
•
metoda dochodów odsetkowych narażonych na ryzyko (Interest Rate Exposure, IRE), oparta zarówno na
metodzie luki, jak i przepływów odsetkowych w odpowiednim horyzoncie czasu,
•
testy warunków skrajnych.
Analiza
luki
stopy
procentowej
wykorzystuje
harmonogram
zapadalności
lub
przeszacowania
pozycji
bilansowych
oraz
instrumentów
pochodnych
ujmowanych
w
ramach
rachunkowości
zabezpieczeń
lub
zakwalifikowanych,
jako
zabezpieczenia
ekonomiczne,
w
celu
ustalenia
różnic
pomiędzy
pozycjami,
których
termin
zapadalności
lub
aktualizacji
oprocentowania przypada na dany przedział czasowy.
Generalną
zasadą
w
analizie
luki
oprocentowania
jest
klasyfikacja
transakcji
do
poszczególnych
pasm
przeszacowania
pozycji z portfeli bankowych wg kontraktowych lub zakładanych terminów zmian oprocentowania transakcji.
Przyjmuje się, że:
•
transakcje
ze
stałą
stopą
oprocentowania
(takie
jak:
depozyty
terminowe,
lokaty
międzybankowe,
portfel
dłużnych
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
o
oprocentowaniu
stałym,
kredyty
udzielone
zarówno
spłacane
w
całości
w
dniu
zapadalności,
jak
i
spłacane
w
ratach)
klasyfikuje
się
do
odpowiednich
pasm
przeszacowania
na
podstawie
daty
zapadalności
lub
wymagalności;
•
transakcje
ze
stopą
zmienną,
aktualizowaną
w
cyklicznych
stałych
okresach
(głównie
kredyty
udzielone
z
oprocentowaniem
ustalanym
w
oparciu
o
stopę
rynkową/bazową
np.
WIBOR
1M)
klasyfikuje
się
do
odpowiednich pasm przeszacowania na podstawie daty najbliższej aktualizacji oprocentowania;
•
transakcje
o
oprocentowaniu
zmiennym
administrowanym
(tzn.
zmiana
wysokości
oprocentowania
oraz
jej
termin
zastrzeżona
jest
do
wyłącznej
decyzji
Banku),
bądź
o
niezdefiniowanym
terminie
zapadalności
lub
aktualizacji
oprocentowania
klasyfikuje
się
do
odpowiednich
pasm
przeszacowania
na
podstawie
historycznie
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
zaobserwowanych
lub
ekspercko
przyjętych
przesunięć
momentu
i
wielkości
zmiany
oprocentowania
danej
pozycji
w
stosunku
do
zmiany
rynkowych
stóp
procentowych
(model
minimalizacji
zmienności
marży
na
produkcie).
W
Banku
do
tych
transakcji/pozycji
bilansu
zalicza
się
m.in.:
rachunki
bieżące,
kredyty
kartowe,
kredyty
w
rachunku
bieżącym.
Dodatkowo
uwzględnia
się
wcześniejsze
spłaty
kredytów
w
oparciu
o
analizę
faktycznych
spłat
dokonywanych
przez
klientów
przed
terminem
i
na
tej
podstawie
ustalany
jest
profil
aktualizacji
oprocentowania produktu, dotyczy to w szczególności kredytów ratalnych;
•
transakcje
niewrażliwe
na
zmiany
stóp
procentowych,
do
których
zalicza
się
gotówkę,
majątek
trwały,
kapitał,
pozostałe aktywa/zobowiązania, kwalifikuje się do najdłuższego pasma przeszacowania;
•
transakcje
bezpośrednio
zawierane
przez
Sektor
Rynków
Finansowych
i
Bankowości
Korporacyjnej
na
potrzeby
zarządzania
ryzykiem
stóp
procentowych
oraz
płynności
(portfel
własny
Sektora
Rynków
Finansowych
i
Bankowości
Korporacyjnej)
klasyfikowane
są
do
odpowiednich
pasm
przeszacowania
zawsze
na
podstawie
dat
zawartych w kontrakcie.
Metoda
wartości
zamknięcia
luki
stóp
procentowych
(Value-at-Close)
określa
wartość
ekonomiczną
lub
„godziwą”
pozycji,
analogiczną
do
wyceny
rynkowej
portfela
handlowego.
Całkowity
zwrot
na
portfelu
to
suma
zmian
wartości
zamknięcia
luki stóp procentowych, naliczonych odsetek oraz zysków/strat ze sprzedaży aktywów lub anulowania zobowiązań.
Metoda
dochodów
odsetkowych
narażonych
na
ryzyko
(IRE)
służy
do
pomiaru
potencjalnego
wpływu
określonego
przesunięcia
równoległego
krzywych
stóp
procentowych
na
dochód
odsetkowy
z
księgi
bankowej
przed
opodatkowaniem,
który
może
być
uzyskany
w
określonym
przedziale
czasu.
Jest
to
miara
prospektywna,
analogiczna
do
wskaźnika
czynników
wrażliwości
(Factor
Sensitivity)
w
przypadku
portfeli
handlowych.
Przy
czym
przyjmuje
się,
że
w
standardowych
warunkach
przesunięcie
stóp
procentowych
jest
identyczne
dla
każdej
waluty
i
wynosi
100
pkt
bazowych
w
górę.
Miara
IRE
jest
kalkulowana
dla
pozycji
w
każdej
walucie
odrębnie
w
horyzoncie
dziesięciu
lat,
przy
czym
do
bieżącego
monitorowania
oraz
limitowania
pozycji
ryzyka
stóp
procentowych
portfeli
bankowych
stosowane
są
zasadniczo
miary
IRE
w horyzoncie jednego roku i pięciu lat.
Dodatkowo,
Bank
mierzy
ryzyko
stopy
procentowej
metodą
dochodową
(cashflow
net
interest
revenue
NIR/IRE).
Miara
ta,
podobnie
jak
IRE
liczone
metodą
luki,
określa
potencjalny
wpływ
przed
opodatkowaniem
na
wynik
odsetkowy
dla
pozycji
zaliczonych
do
księgi
bankowej,
ze
względu
na
określone
zmiany
stóp
procentowych
w
określonym
okresie
sprawozdawczym
–
zasadniczo
12
miesięcy.
NIR
to
różnica
między
naliczonymi
przychodami
odsetkowymi
uzyskanymi
z
aktywów
(np.
pożyczki
dla
klientów)
a
kosztem
odsetek
zapłaconym
od
zobowiązań
(np.
depozyty
klientów).
NIR/IRE
to
delta
między
bazowym
NIR
a
NIR
w
scenariuszu
szoku
stopy
procentowej
tj.
+/-
100
pkt.
bazowych,
dla
wszystkich
walut
razem.
Przyjmuje
się
podobne
założenia
w
zakresie
dat
przeszacowania
jak
opisane
powyżej
dla
metody
luki,
z
tą
różnicą,
że pozycje niegenerujące przepływów odsetkowych oraz kapitały Banku są wyeliminowane z kalkulacji.
Poniżej
przedstawione
są
miary
IRE
dla
Banku
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
oraz
na
dzień
31
grudnia
2022
roku,
oddzielnie
dla
miar
opartych
o
metodę
luki
jak
i
przepływów
odsetkowych.
Zestawienie
prezentowane
jest
odrębnie
dla
głównych
walut
PLN,
USD
i
EUR,
stanowiących
łącznie
ponad
90%
bilansu
Banku,
oraz
łącznie
dla
wszystkich
walut
w
przypadku metody przepływów odsetkowych.
IRE – metoda luki
IRE – metoda przepływów odsetkowych
Łącznie dla wszystkich walut
Testy
warunków
skrajnych
mierzą
potencjalny
wpływ
istotnych
zmian
w
poziomie
lub
kształcie
krzywych
stóp
procentowych na pozycje otwierane w portfelu bankowym.
Bank
dokonuje
testów
warunków
skrajnych
dla
zdefiniowanych
scenariuszy
ruchów
stóp
procentowych
stanowiących
kombinacje
ruchów
czynników
rynkowych
zdefiniowanych
jako
zmiany
znaczące
(large
move)
i
kryzysowe
(stress
move)
występujących
zarówno
w
kraju,
jak
i
zagranicą.
Wielkości
zakładanych
przesunięć
czynników
rynkowych
podlegają
regularnej
ocenie
i
są
odpowiednio
dostosowywane
do
zmian
rynkowych
warunków
działania
Banku.
Testy
warunków
skrajnych
obejmują
także
zmianę
wartości
kapitału
w
wyniku
ruchów
stóp
procentowych
dla
poszczególnych
walut
w
scenariuszach zgodnych z wymogami CRR.
Departament
Zarządzania
Aktywami
i
Pasywami
w
Pionie
Transakcji
Rynku
Międzybankowego
prowadzi
działalność
w
zakresie
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody.
Określa
się
trzy
podstawowe
cele
działalności
w
ramach
portfela
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe całkowite dochody:
•
zarządzanie płynnością finansową;
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
•
zabezpieczenie przed ryzykiem przejmowanym przez Sektor Rynków Finansowych i Bankowości Korporacyjnej
z innych jednostek organizacyjnych Banku;
•
otwieranie własnych pozycji ryzyka stóp procentowych w portfelach Banku przez Sektor Rynków Finansowych i
Bankowości Korporacyjnej.
Aby
uniknąć
nadmiernych
wahań
wartości
funduszy
kapitałowych
Banku,
spowodowanych
przez
przeszacowanie
aktywów
przeznaczonych
do
sprzedaży,
ustala
się
maksymalne
limity
pozycji
DV01
(Dollar
Value
of
1
basis
point),
która
określa
potencjalną
zmianę
wartości
pozycji
ryzyka
dla
danej
krzywej
stóp
procentowych
w
określonym
punkcie
węzłowym
krzywej
(do
którego
sprowadzane
są
wszystkie
przepływy
pieniężne
w
ustalonym
przedziale
czasowym),
spowodowaną
przesunięciem
rynkowej
stopy
procentowej
o
jeden
punkt
bazowy
w
górę
dla
tego
typu
portfeli.
Limity
dotyczą
również
pozycji
otwartych
w
instrumentach
pochodnych
(np.
transakcjach
swap
stóp
procentowych),
przeprowadzanych
w
celu
zabezpieczenia wartości godziwej portfela.
Program stosowania rachunkowości zabezpieczeń
Poza
ogólnymi
zasadami
ograniczania
ryzyka
rynkowego,
w
szczególności
ryzyka
stóp
procentowych,
Bank
posiada
zdefiniowane
zasady
stosowania
rachunkowości
zabezpieczeń
wartości
godziwej.
Podstawowym
rodzajem
ryzyka
zabezpieczanym
w
ramach
rachunkowości
zabezpieczeń
jest
ryzyko
zmiany
stóp
procentowych,
na
jakie
narażony
jest
portfel
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
o
stałej
stopie
procentowej.
Na
koniec
każdego
miesiąca,
w
którym
występowała
relacja
zabezpieczająca,
Bank
dokonuje
oceny
efektywności
stosowanego
zabezpieczenia
analizując
zmiany
wartości
godziwej
instrumentu
zabezpieczanego
oraz
instrumentu zabezpieczającego z tytułu zabezpieczanego ryzyka.
Pozycją
zabezpieczaną
jest
część
portfela
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
na
stałą
stopę
procentową,
denominowana
w
PLN.
We
wszystkich
przypadkach
instrumentem
zabezpieczającym
jest
swap
stopy
procentowej
(IRS),
zamieniający
stałą
stopę
procentową
na
zmienną.
Zyski
i
straty
wynikające
z
przeszacowania
wartości
godziwej
instrumentu
zabezpieczającego
oraz
zmiany
w
wycenie
do
wartości
godziwej
pozycji
zabezpieczanych
odzwierciedlone
są
–
w
części
wynikającej
z
zabezpieczanego
ryzyka
–
w
rachunku
zysków i strat w pozycji „Wynik na rachunkowości zabezpieczeń”.
Poziom
ryzyka
określonego
miarą
DV01
dla
portfela
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
z
uwzględnieniem
zabezpieczeń
ekonomicznych,
w
podziale
na
portfele
w
poszczególnych
walutach przedstawiony jest w tabeli poniżej:
Działalność
Banku
w
zakresie
inwestycji
w
dłużne
papiery
wartościowe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
była
głównym
czynnikiem
wpływającym
także
na
zmiany
poziomu
ryzyka
niedopasowania
terminów
przeszacowania wyrażonych miarą IRE.
Pomiar ryzyka rynkowego portfeli handlowych
Do portfeli handlowych zastosowanie mają następujące metody pomiaru ryzyka:
•
metoda czynników wrażliwości (Factor Sensitivity),
•
metoda wartości narażonej na ryzyko (VaR),
•
testy warunków skrajnych.
Czynniki
wrażliwości
mierzą
zmianę
wartości
pozycji
w
danym
instrumencie
bazowym
w
przypadku
określonej
zmiany
czynnika
ryzyka
rynkowego
(np.
zmiana
o
1
punkt
bazowy
w
oprocentowaniu
w
danym
punkcie
na
krzywej
stopy
procentowej, zmiana o 1% w kursie walutowym lub cenie akcji).
W przypadku stóp procentowych miarą wrażliwości jest DV01.
W
odniesieniu
do
ryzyka
walutowego
wielkość
współczynnika
wrażliwości
jest
równa
co
do
wartości
wielkości
pozycji
walutowej w danej walucie.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
W
przypadku
pozycji
w
kapitałowych
papierach
wartościowych
wielkość
współczynnika
wrażliwości
jest
równa
co
do
wartości wielkości pozycji netto w danym instrumencie (akcji, indeksie, jednostce udziałowej).
Miarą
zintegrowaną
ryzyka
rynkowego
portfeli
handlowych,
łączącą
wpływ
pozycji
w
poszczególnych
czynnikach
ryzyka
i
uwzględniającą
efekt
korelacji
pomiędzy
zmiennościami
poszczególnych
czynników,
jest
wartość
narażona
na
ryzyko
(VaR).
Miara
VaR
jest
stosowana
do
oszacowania
potencjalnego
spadku
wartości
pozycji
lub
portfela
w
normalnych
warunkach
rynkowych,
przy
ustalonym
poziomie
ufności
i
w
określonym
czasie.
W
przypadku
pozycji
otwieranych
w
portfelu
handlowym
Banku
wartość
VaR
jest
obliczana
przy
zastosowaniu
99%
poziomu
ufności
i
jednodniowego
okresu
utrzymania.
Zarówno
wskaźnik
DV01,
jak
i
wskaźnik
VaR
dla
portfela
handlowego
są
obliczane
jako
kwota
netto
bez
zabezpieczenia
ekonomicznego
portfela
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody,
tzn.
bez
instrumentów
pochodnych
mających
zabezpieczyć
wartość
godziwą
portfela.
Ekspozycja
na
ryzyko
takich
transakcji
jest
kontrolowana
poprzez
odpowiednie
metody
pomiaru
ryzyka
i
ograniczana
za
pomocą
limitów
ryzyka
portfeli
bankowych.
W
cyklu
dziennym
dokonywana
jest
analiza
scenariuszy
warunków
skrajnych
(stress
test),
przy
założeniu
większych
niż
przyjęte
w
pomiarze
wartości
zagrożonej,
zmian
czynników
ryzyka
oraz
pominięciu
historycznie
obserwowanych
korelacji
pomiędzy tymi czynnikami.
Bank
notuje
ekspozycje
ryzyka
rynkowego
portfeli
handlowych
w
ponad
dwudziestu
walutach
zarówno
w
przypadku
pozycji
walutowych
jak
i
ekspozycji
na
ryzyko
stóp
procentowych,
przy
czym
tylko
w
przypadku
kilku
walut
ekspozycje
są
znaczące.
Dla
dużej
grupy
walut
ekspozycje
wynikają
z
niepełnego
dopasowania
transakcji
zawartych
na
zlecenie
klienta
i
transakcji
domykających
z
innymi
kontrahentami
rynków
hurtowych.
Znaczące
ekspozycje
na
ryzyko
rynkowe
otwierane
są
w
przypadku
PLN,
walut
rynków
wysokorozwiniętych
(przede
wszystkim
USD
oraz
EUR;
rzadziej
GBP,
CHF,
JPY)
oraz
walut krajów Europy Środkowej.
Wartości
znaczących
ekspozycji
na
ryzyko
stóp
procentowych
portfeli
handlowych
w
ujęciu
miary
DV01
w
2023
roku
prezentuje poniższa tabela:
W
2023
roku
średnia
wielkość
ekspozycji
na
ryzyko
stóp
procentowych
w
walucie
krajowej
była
niższa
w
porównaniu
z
średnim
poziomem
z
roku
ubiegłego
(368
tys.
zł.)
i
wyniosła
-
204
tys.
zł.
Średnia
ekspozycja
na
ryzyko
stóp
procentowych
w
EUR
była
wyższa
w
porównaniu
z
rokiem
2022
(DV01
wyniosło
199
tys.
zł,
podczas
gdy
rok
wcześniej
51
tys.
zł).
Średnia
ekspozycja
w
USD
była
niższa
w
porównaniu
do
roku
2022
(DV01
wyniosło
-14
tys.
zł,
w
porównaniu
do
-8
tys.
zł
w
2022
r.).
Jeśli
chodzi
o
największe
wielkości
ekspozycji
przyjmowanych
przez
Departament
Skarbu
to
maksymalna
ekspozycja
w
PLN
wyniosła
496
tys.
zł
w
porównaniu
z
1
116
tys.
zł
w
roku
2022,
zaś
maksymalna
pozycja
w
EUR
osiągnęła wielkość 937 tys. zł w porównaniu z 347 tys. zł w roku ubiegłym.
Sektor
Rynków
Finansowych
i
Bankowości
Korporacyjnej,
prowadzący
w
ramach
Banku
działalność
handlową
na
instrumentach
finansowych,
kontynuował
strategię
bardzo
aktywnego
zarządzania
ekspozycjami
narażonymi
na
ryzyko
walutowe
i
stopy
procentowej,
dostosowując
wielkość
i
kierunek
tych
ekspozycji
w
zależności
od
zmieniających
się
warunków rynkowych, co obrazuje przedział wahań tych ekspozycji (wartości minimum i maksimum w powyższej tabeli).
Poziom
ryzyka
określonego
miarą
VaR
(bez
uwzględnienia
zabezpieczeń
ekonomicznych
portfela
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody)
w
podziale
na
pozycje
ryzyka
walutowego i ryzyka stopy procentowej w 2023 roku prezentuje poniższa tabela:
Ryzyko stóp procentowych
10 252
7 107
15 108
26 385
4 659
Ryzyko spreadu
16 158
7 268
10 763
25 208
4 072
Ryzyko ogółem
18 267
10 028
19 511
29 703
7 812
Głównym
czynnikiem
ryzyka
pozostawało
ryzyko
stóp
procentowych,
a
na
drugim
miejscu
występowało
ryzyko
spreadu,
gdzie
ryzyko
spreadu
kredytowego
określa
wpływ
na
wycenę
instrumentu/portfela
wynikającą
ze
zmiany
w
postrzeganiu
przez
rynek
jakości
kredytowej
niektórych
instrumentów,
takich
jak
„cross
currency
swap”,
„asset
swap”,
czy
portfel
papierów wartościowych denominowanych w walucie obcej.
Ogólny
średni
poziom
ryzyka
rynkowego
portfeli
handlowych
w
roku
2023
był
o
22%
wyższy
od
średniego
poziomu
zanotowanego
w
roku
2022;
w
ujęciu
kwotowym
średni
VaR
wyniósł
19
511
tys.
zł,
i
był
głównie
pochodną
ryzyka
spreadu
oraz
zmienności
stóp
procentowych.
Maksymalny
poziom
ryzyka
cenowego
pozostawał
na
podobnym
poziomie
(29
703
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
tys. zł w roku 2023, natomiast 29 746 tys. zł w roku 2022).
Ryzyko instrumentów kapitałowych
Bank
prowadzi
aktywną
działalność
w
zakresie
obrotu
instrumentami
kapitałowymi
poprzez
Departament
Maklerski
Banku
Handlowego
(DMBH).
Stosownie
do
swojego
podstawowego
zakresu
działalności,
DMBH
jest
uprawniony
do
podejmowania
ryzyka
cenowego
portfela
handlowego
akcji,
praw
do
akcji,
znajdujących
się
lub
mających
się
znaleźć
w obrocie
na
Giełdzie
Papierów
Wartościowych
w
Warszawie
(GPW)
lub
BondSpot,
kontraktów
Futures
na
index
WIG20
i
Indeksowanych
Jednostek
Udziałowych,
a
także
akcji
na
giełdach
zagranicznych
tych
spółek,
które
są
notowane
jednocześnie
na
GPW.
Ryzyko
cenowe
portfela
instrumentów
DMBH
ograniczane
jest
limitami
wolumenowymi
dla
poszczególnych
rodzajów
instrumentów
finansowych
oraz
progami
ostrzegawczymi
dla
koncentracji
dla
poszczególnych
emitentów.
Dla
DMBH
stosowane
są
również
progi
ostrzegawcze
potencjalnej
straty
dla
scenariuszy
warunków
skrajnych
oraz skumulowanej zrealizowanej straty na portfelu handlowym.
Wśród
instrumentów
kapitałowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków
i
strat,
wobec
których
Bank
nie prowadzi aktywnego obrotu są m.in. udziały Visa Inc, których metoda wyceny została przedstawiona w nocie 38.
Ekspozycja walutowa Banku
Ekspozycję walutową Banku według podstawowych walut przedstawia poniższa tabela:
31.12.2023
Transakcje warunkowe
z tytułu instrumentów pochodnych*
USD
7 501 060
7 443 335
18 061 886
18 129 997
(10 386)
GBP
35 712
602 923
646 689
84 788
(5 310)
CHF
41 183
340 313
475 907
180 216
(3 439)
Pozostałe waluty
626 225
238 609
659 862
1 037 517
9 961
*według wartości bieżącej będącej sumą zdys
kontowanych przyszłych przepływów pien
iężnych
31.12.2022
Transakcje warunkowe
z tytułu instrumentów pochodnych*
USD
2 438 403
7 736 025
20 182 424
14 905 002
(20 200)
GBP
24 784
568 690
626 045
82 814
(675)
CHF
75 186
397 094
500 325
178 888
(471)
Pozostałe waluty
24 378
174 051
2 521 606
2 359 349
12 584
*według wartości bieżącej będącej sumą zdys
kontowanych przyszłych przepływów pien
iężnych
RYZYKO OPERACYJNE
Cele strategiczne oraz założenia systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym
Celem
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
jest
zapewnienie
trwałego
i
efektywnego
podejścia
do
identyfikacji,
pomiaru/oceny,
ograniczania,
kontroli,
monitorowania
i
raportowania
ryzyka,
jak
również
efektywna
redukcja
poziomu
ekspozycji
na
ryzyko
operacyjne,
a
w
konsekwencji
ograniczenie
liczby
i
skali
zdarzeń
o
charakterze
ryzyka
operacyjnego
(polityka niskiego poziomu tolerancji na straty operacyjne).
Zarządzanie
ryzykiem
operacyjnym
ma
również
na
celu
pełną
integrację
procesów
zarządzania
tym
ryzykiem
z
procesami
podejmowania
decyzji
biznesowych
(tzn.
strategia
biznesowa
wspierana
jest
oceną
ryzyka
operacyjnego,
a
biznes
oceniany na podstawie wcześniej ustalonych wskaźników kontroli i ryzyka operacyjnego).
Organizując
proces
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
Bank
bierze
pod
uwagę
strategię
biznesową,
Profil
ryzyka
Banku,
otoczenie
makroekonomiczne,
dostępne
zasoby
kapitału
i
płynności
oraz
wymogi
regulacyjne
(w
tym
zwłaszcza
Rekomendacji M) stanowiące ramy dla przygotowania systemu kontroli i zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku.
Zarząd
Banku
odpowiada
za
opracowanie,
wdrożenie
i
funkcjonowanie
właściwego
systemu
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
poprzez
wprowadzanie
odpowiednich
regulacji
wewnętrznych,
zapewnia
spójność
systemu
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
ze
Strategią
Banku
oraz
jego
właściwe
funkcjonowanie
w
organizacji
poprzez
analizę
informacji
umożliwiających
ocenę
czy
system
jest
adekwatny
do
profilu
ryzyka
operacyjnego.
W
przypadku
zaistnienia
konieczności
system zarządzania ryzykiem operacyjnym jest usprawniany poprzez wprowadzenie niezbędnych korekt.
System
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
w
Banku
jest
zbudowany
w
sposób,
który
zapewnia
zarządzanie
ryzykiem
na
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
każdym etapie, tj.: identyfikacji, oceny/pomiaru, ograniczania, monitorowania i raportowania.
Realizacja
założeń
strategii
przez
Zarząd
Banku
oceniana
jest
przez
Radę
Nadzorczą,
wspieraną
przez
Komitet
ds.
Audytu
oraz
Komitet
ds.
Ryzyka
i
Kapitału,
na
podstawie
syntetycznych
raportów
przedkładanych
przez
Zarząd
z
częstotliwością
skorelowaną
z
częstotliwością
spotkań
komitetów,
określających
skalę
i
rodzaje
ryzyka
operacyjnego,
na
które
narażony
jest
Bank,
metody
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym,
prawdopodobieństwo
jego
występowania,
ocenę
potencjalnego
negatywnego
wpływu
metody
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym,
jak
też
wyniki
monitorowania
profilu
ryzyka
operacyjnego
i
apetytu
na
ryzyko
operacyjne.
Rada
Nadzorcza,
po
dokonaniu
oceny,
w
razie
konieczności
może
zlecić poddanie rewizji całości lub części systemu zarządzania ryzykiem.
Definicja ryzyka operacyjnego
Ryzyko
operacyjne
należy
rozumieć
jako
możliwość
poniesienia
straty
w
wyniku
niewłaściwych
lub
zawodnych
procesów
wewnętrznych,
ludzi,
systemów
lub
zdarzeń
zewnętrznych
(z
uwzględnieniem
ryzyka
technologicznego,
outsourcingu,
nadużyć/defraudacji,
prania
pieniędzy,
bezpieczeństwa
informacji,
ciągłości
działania
(zdarzeń
zewnętrznych
i
wewnętrznych),
podatkowego
i
rachunkowego,
produktu,
prawnego,
modeli,
kadrowego,
niewłaściwego
postępowania
(conduct
risk),
jak
również
ryzyka
utraty
reputacji,
związanego
ze
zdarzeniami
ryzyka
operacyjnego,
z
praktykami
biznesowymi
oraz
rynkowymi,
a
także
ryzyka
operacyjnego
wkomponowanego
w
inne
kategorie
ryzyka
(np.
kredytowe,
kontrahenta,
płynności,
braku
zgodności)).
Ryzyko
operacyjne
nie
obejmuje
ryzyka
strategicznego
i
ryzyka
potencjalnych
strat
wynikających
z
decyzji
związanych
z
podejmowaniem
ryzyka
kredytowego,
rynkowego,
ryzyka
płynności
lub
ryzyka
związanego z działalnością ubezpieczeniową.
Ryzyko
Operacyjne
zostało
uznane
za
ryzyko
istotne
dla
2023
roku.
Dodatkowo
za
ryzyko
istotne
zostało
również
uznane
Ryzyko Zgodności, które na potrzeby procesu ICAAP jest włączane do Ryzyka Operacyjnego.
Zasady identyfikacji ryzyka operacyjnego
Każda
jednostka
organizacyjna
Banku
identyfikuje
wszystkie
istotne
rodzaje
ryzyka
operacyjnego,
związane
z
działalnością
jednostki.
W
procesie
identyfikacji
ryzyka
Kierownictwo
Banku
uwzględnia
istotne
ryzyko
związane
ze
wszystkimi
procesami,
produktami,
czynnikiem
ludzkim,
systemami
informatycznymi,
zgodnością
z
obowiązującym
prawem,
regulacjami
i
zaleceniami
instytucji
nadzorczych,
regulacjami
wewnętrznymi
oraz
strategią
Banku,
uwzględniając
również ryzyko związane z zależnością Banku od innych podmiotów w Grupie.
Jednostki organizacyjne w ramach Banku oraz Departament Niezależnej Kontroli i Ryzyka Operacyjnego wykorzystują w
procesie
identyfikacji
ryzyka
procesy
regularnego
analizowania
informacji
generowanych
przy
użyciu
narzędzi
zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Profil ryzyka operacyjnego
Profil
ryzyka
operacyjnego
rozumiany
jest
jako
skala
i
struktura
ekspozycji
na
ryzyko
operacyjne,
określająca
stopień
narażenia
na
ryzyko
operacyjne.
Wyrażany
jest
on
w
wybranych
przez
Bank
wymiarach
strukturalnych
(takich
jak
m.in.
rodzaje
zdarzeń
operacyjnych,
rodzaje
linii
biznesowych,
istotne
procesy)
oraz
w
wymiarach
skali
(takich
jak
m.in.
oszacowana
potencjalna
wielkość
straty).
Do
ustalenia
profilu
ryzyka
operacyjnego
Bank
wykorzystuje
posiadane
informacje
na
temat
zdarzeń
operacyjnych
oraz
informacje
pochodzące
z
wykorzystywanych
narzędzi
zarządzania
ryzykiem operacyjnym.
Pomiar i ocena
W
procesie
oceny
ryzyka
Bank
wykorzystuje
kombinacje
różnych
metod
pomiaru
lub
szacowania
ryzyka.
Ocena
ryzyka
polega
na
określeniu
prawdopodobieństwa
wystąpienia
i
wielkości
możliwych
przyszłych
strat
z
tytułu
ryzyka
operacyjnego.
W
tym
celu
wykorzystuje
się
mierniki
ilościowe
i
jakościowe
(np.
apetyt
na
ryzyko,
wymogi
kapitałowe,
docelowy
profil
ryzyka,
kluczowe
wskaźniki
ryzyka,
dane
o
stratach
i
zdarzeniach
ryzyka
operacyjnego,
problemy
kontrolne
i
działania
naprawcze,
proces
samooceny,
obszary
koncentracji
ryzyka
i
obszary
wzrastającego
poziomu
ryzyka,
analizy
scenariuszy,
testy
warunków
skrajnych,
zmiany
procesów
i
produktów,
informacje
z
wewnętrznych
i
zewnętrznych
przeglądów
i
audytów,
informacje
raportowane
do
Komisji
i
Komitetów).
Ocena
uwzględnia
analizę
zagrożeń
zarówno
wewnętrznych,
jak
i
zewnętrznych.
Trafna
ocena
ryzyka
operacyjnego
umożliwia
odpowiednie
określenie
profilu
ryzyka
i
właściwe nim zarządzanie.
Oszacowany
wymóg
kapitałowy
z
tytułu
ryzyka
operacyjnego
pokrywa
wszystkie
kategorie
ryzyka
uwzględnione
w
definicji
ryzyka operacyjnego.
Ramy akceptacji ryzyka, kontrola ryzyka, ograniczanie ryzyka
Bank
wyznacza
poziomy
tolerancji
dla
poszczególnych
kategorii
ryzyka
operacyjnego
oraz
obszarów
biznesowych
w
ramach
ustalonego
apetytu
na
ryzyko.
Przekroczenie
przyjętych
progów
tolerancji
dla
poszczególnych
kategorii
zdarzeń
wymaga podjęcia działań naprawczych, zgodnie z decyzją Komitetu ds. Zarządzania Ryzykiem i Kapitałem.
Komitet
ds.
Zarządzania
Ryzykiem
i
Kapitałem
i/lub
Zarząd
Banku
mogą
podjąć
decyzje
w
zakresie
traktowania
zidentyfikowanego ryzyka poprzez:
•
akceptowanie (świadome niepodejmowanie działań mających na celu ograniczenie prawdopodobieństwa lub
skutków zmaterializowania się danego zagrożenia, wraz z ewentualnym zapewnieniem środków na pokrycie
potencjalnie związanych z nim strat);
•
ograniczanie (przede wszystkim poprzez odpowiednie zdefiniowanie procesów, produktów, systemów, ich
opis/procedury oraz wprowadzenie mechanizmów kontrolnych);
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
•
transferowanie (przeniesienie części lub całości ryzyka związanego z danym zagrożeniem na podmiot
zewnętrzny, w szczególności poprzez zlecanie wykonywania czynności zewnętrznym dostawcom usług lub
stosowanie ubezpieczeń);
•
unikanie (niepodejmowanie działań, z którymi wiąże się dane zagrożenie).
Procesy
identyfikacji
ryzyka,
samooceny,
pomiaru,
monitorowania
oraz
raportowania,
w
zasadniczych
aspektach,
są
ujednolicone
i
ogólnie
przyjęte
we
wszystkich
jednostkach
organizacyjnych
Banku.
Procesy
ograniczania
ryzyka
są
określane dla każdej jednostki organizacyjnej i mogą być różne dla poszczególnych jednostek.
Stosowane
procesy
kontrolne
służą
ograniczaniu
przyczyn
występowania
negatywnych
skutków
zdarzeń
operacyjnych
(włącznie
ze
stratami
operacyjnymi),
zmniejszaniu
prawdopodobieństwa
ich
wystąpienia
oraz
minimalizowaniu
dotkliwości
potencjalnych
skutków.
Mechanizmy
ograniczania
ryzyka
obejmują
również
transfer
ryzyka,
czyli
przeniesienie
części
lub
całości
ryzyka
związanego
z
danym
zagrożeniem
na
podmiot
zewnętrzny,
w
szczególności
poprzez
zlecanie
wykonywania
czynności
zewnętrznym
dostawcom
usług
lub
stosowanie
ubezpieczeń,
z
zastrzeżeniem,
że
transfer
nie
może
być
traktowany
jako
alternatywa
dla
właściwego
zarządzania
ryzykiem.
Bank
ocenia
i
monitoruje
prawidłowość
funkcjonowania mechanizmów transferu ryzyka.
Monitorowanie i raportowanie
Za
bieżące
monitorowanie
ryzyka
operacyjnego
odpowiada
Komitet
ds.
Zarządzania
Ryzykiem
i
Kapitałem,
Komitety
ds.
Ryzyka
Operacyjnego,
Systemu
Kontroli
i
Zgodności,
Komitet
ds.
Nowych
Produktów,
Komitet
ds.
Premiowania
oraz
Komisje
wspierające
Komitety.
Jakość
procesu
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
(w
tym
proces
samooceny)
w
poszczególnych
jednostkach
organizacyjnych
Banku
są
przedmiotem
kontroli
i
oceny
przez
Departament
Audytu
Wewnętrznego.
W
ramach
nadzoru
skonsolidowanego,
dane
o
ryzyku
operacyjnym
Banku
i
spółek
zależnych
prezentowane
są
Komisjom
i Komitetom, wspierającym Zarząd Banku i Radę Nadzorczą w procesie zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Rada
Nadzorcza
sprawuje
nadzór
nad
systemem
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
oraz
ocenia
jego
adekwatność
i
skuteczność.
Rada
Nadzorcza
jest
wspierana
przez
Komitety
Rady
Nadzorczej
-
Komitet
ds.
Audytu,
Komitet
ds.
Ryzyka
i Kapitału oraz Komitet ds. Nominacji i Wynagrodzeń.
Na
podstawie
syntetycznych
raportów
ryzyka
operacyjnego
przedkładanych
przez
Zarząd
Banku
co
najmniej
2
razy
w
roku,
przygotowywanych
w
oparciu
o
dane
wynikające
z
monitorowania
ryzyka
operacyjnego,
określających
skalę
i
rodzaje
ryzyka
operacyjnego,
na
które
narażony
jest
Bank,
prawdopodobieństwo
jego
występowania,
jego
skutki
i
metody
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym,
jak
też
profil
ryzyka
operacyjnego
i
obszary
koncentracji
ryzyka,
Rada
Nadzorcza,
wspierana
przez
Komitet
ds.
Audytu
oraz
Komitet
ds.
Ryzyka
i
Kapitału,
monitoruje
skuteczność
systemów
kontroli
wewnętrznej
oraz
zarządzania
ryzykiem
oraz
dokonuje
oceny
realizacji
przez
Zarząd
założeń
strategii
zarządzania
ryzykiem (operacyjnym).
Założenia dotyczące systemu kontroli wewnętrznej w zakresie ryzyka operacyjnego.
Funkcjonujący
w
Banku
system
kontroli
wewnętrznej
i
system
zarządzania
ryzykiem
zorganizowane
są
na
trzech
niezależnych poziomach.
W
ramach
Zarządu
Banku
jeden
z
jego
członków
–
Członek
Zarządu
nadzorujący
Sektor
Zarządzania
Ryzykiem
-
sprawuje
nadzór
nad
Departamentem
Niezależnej
Kontroli
i
Ryzyka
Operacyjnego
oraz
odpowiada
za
dostarczanie
Zarządowi
i
Radzie Nadzorczej Banku kompleksowych informacji na temat ryzyka.
Zarząd
jest
wspierany
przez
Komitet
ds.
Zarządzania
Ryzykiem
i
Kapitałem,
Komitet
ds.
Ryzyka
Operacyjnego,
Systemu
Kontroli
i
Zgodności
,
Komitet
ds.
Nowych
Produktów,
Komisję
ds.
Produktów
Inwestycyjnych
i
Ubezpieczeniowych
Sektora Bankowości Detalicznej oraz Sektora Rynków Finansowych i Bankowości Korporacyjnej oraz Komisję Etyczną.
Każda
jednostka
organizacyjna
jest
zobowiązana
do
opracowania
właściwego
systemu
kontroli,
współmiernego
do
poziomu
ponoszonego
ryzyka,
w
tym
ryzyka
operacyjnego,
łącznie
z
odpowiednią
dokumentacją
procedur
kontrolnych
oraz
stosownym
szkoleniem
personelu.
Również
na
jednostkach
organizacyjnych
ciąży
obowiązek
identyfikacji
ryzyka,
które
jest
niedopuszczalne
lub
przekracza
poziom
ryzyka,
jakie
dana
jednostka
może
zaakceptować
i
określenia
odpowiednich działań, jakie należy podjąć w celu jego ograniczenia lub transferu.
Ustalanie
standardów
kontrolnych,
koordynacja
zarządzania
oraz
monitorowanie
ryzyka
dla
istotnych
kategorii
ryzyka
wspierane są przez wyspecjalizowane jednostki organizacyjne Banku.
Departament
Niezależnej
Kontroli
i
Ryzyka
Operacyjnego
(druga
linia
obrony),
odpowiada
za
nadzór
nad
procesem
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
w
Banku,
w
szczególności:
ustala
i
egzekwuje
standardy
i
narzędzia
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
(obejmującym
kategorie
ryzyka
uwzględnione
w
definicji
ryzyka
operacyjnego),
zarządza
procesem
samooceny,
zarządza
procesem
monitorowania
wskaźników
ryzyka
operacyjnego,
monitoruje,
ogranicza
i
raportuje
straty
operacyjne,
monitoruje
problemy
i
działania
naprawcze,
odpowiada
za
utrzymanie
systemów
informatycznych,
wspierających
zarządzanie
ryzykiem
operacyjnym,
obliczanie
regulacyjnego
i
szacowanie
ekonomicznego
wymogu
kapitałowego
z
tytułu
ryzyka
operacyjnego,
raportowanie
zarządcze
i
regulacyjne
w
zakresie
ryzyka
operacyjnego,
ujawnienia
rynkowe
w
zakresie
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym,
rekomendowanie
zmian
w
procesach
i
operacjach
Bankowych
w
zakresie
dostosowania
funkcji
kontrolnych
do
akceptowalnego
poziomu
narażenia
na
ryzyko.
Departament
sprawuje
nadzór
nad
przebiegiem
raportowania
ryzyka
operacyjnego
przez
jednostki
organizacyjne
Banku.
Departament
przeprowadza
także
w
jednostkach
organizacyjnych
Banku
przeglądy
w
zakresie
obszarów
podwyższonego
poziomu
narażenia
na
ryzyko
operacyjne
oraz
rekomenduje
zmiany
w
procedurach,
procesach
i
operacjach
Bankowych,
w
celu
ograniczenia
poziomu
ryzyka
operacyjnego.
W
ramach
systemu
kontroli
Departament
odpowiada
za
koordynację
matrycy
funkcji kontroli oraz monitorowanie pionowe.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Departament
Audytu
Wewnętrznego
odpowiada
za
niezależną
ocenę
efektywności
procesów
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym
i
ocenę
adekwatności
i
skuteczności
systemu
zarządzania
ryzykiem
operacyjnym,
w
tym
za
jego
regularne
przeglądy.
Rezultaty
badań
audytu
wewnętrznego
oraz
zewnętrznego
są
uwzględniane
w
systemie
informacji
zarządczej
i
w
procesie
podejmowania decyzji związanych z zarządzaniem ryzykiem i zarządzaniem Bankiem.
W
obszarze
ryzyka
związanego
z
klimatem
i
polityką
klimatyczną
Bank
ze
względu
na
profil
prowadzonej
działalności
koncentruje
swoje
działania
na
zmniejszeniu
negatywnego
wpływu
na
klimat
i
zużycie
zasobów
naturalnych
w
swojej
działalności operacyjnej oraz strukturyzację produktów.
Zrównoważony
rozwój
jest
jednym
z
kluczowych
celów
zdefiniowanych
w
Strategii
Banku
na
lata
2022-2024.
Jednym
z
głównych
priorytetów
Banku
jest
wspieranie
klientów
w
transformacji
ich
modeli
biznesowych
w
kierunku
zrównoważonego
rozwoju.
Bank
aktywnie
dąży
również
do
realizacji
celu
pozyskania
1
mld
zł
zielonych
aktywów
w
okresie
obowiązywania
aktualnej
strategii
biznesowej,
czyli
do
końca
2024.
W
odpowiedzi
na
ryzyka
związane
z
klimatem
Bank
skupia
się
też
na
wdrażaniu
zielonych
produktów
i
rozwiązań
oraz
na
redukcji
własnego
śladu
węglowego.
Wyznaczonym
celem
była
redukcja
śladu
własnego
Banku
o
50%
do
2024
roku
w
porównaniu
do
roku
2019
i
ten
cel
został
zrealizowany
w
już
2022
roku.
W
październiku
2023
roku
Bank
ogłosił
kolejny
cel
z
zakresu
redukcji
śladu
węglowego
z
działalności
własnej
-
do
2030
roku
Citi
Handlowy
chce
osiągnąć
neutralność
klimatyczną
(w
zakresie
1
i
2
zgodnie
z
GHG
Protocol)
dzięki
korzystaniu
w
100
procentach
z
energii
pochodzącej
z
odnawialnych
źródeł
i
zwiększeniu
efektywności
energetycznej
budynków.
Inicjatywy
oraz
działania
podejmowane
przez
Bank
w
tym
obszarze
zostały
szczegółowo
zaprezentowane
w
„Sprawozdaniu na temat informacji niefinansowych za 2023 rok”.
Bank
jest
narażony
na
ryzyko
zmian
klimatycznych
głównie
poprzez
oddziaływanie
czynników
klimatycznych
na
otoczenie
ekonomiczne,
w
którym
prowadzona
jest
działalność
Banku.
Ryzyko
klimatyczne
nie
miało
istotnego
bezpośredniego
wpływu
na
poszczególne
obszary
dokonywanych
szacunków
na
dzień
31
grudnia
2023,
w
tym
na
wyznaczanie
oczekiwanej
straty
kredytowej
ujętej
w
niniejszym
sprawozdaniu
finansowym,
ani
też
na
kwestie
kontynuacji
działalności
przez Bank w okresie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego.
ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM WŁASNYM
Zgodnie
z
obowiązującym
w
Polsce
Prawem
bankowym
banki
są
zobligowane
do
utrzymywania
kapitałów
własnych
w
wielkości
adekwatnej
do
poziomu
ponoszonego
ryzyka.
Poziom
kapitałów
zaprezentowany
w
tabeli
poniżej
uznawany
jest
za
wystarczający
do
prowadzenia
działalności
biznesowej.
Poziom
kapitału
jest
regularnie
monitorowany
przy
wykorzystaniu do tego celu współczynnika adekwatności kapitałowej.
Od
2008
roku
Bank
rozpoczął
proces
szacowania
kapitału
wewnętrznego.
Dokonano
klasyfikacji
ryzyk
ze
względu
na
kryterium istotności, dla ryzyk zidentyfikowanych jako istotne oszacowano kapitał wymagany do ich pokrycia.
W
procesie
zarządzania
kapitałem
Bank
określa
politykę
wypłat
przyszłych
dywidend
dla
akcjonariuszy.
W
procesie
tym
uwzględnia
się
szereg
czynników,
takich
jak:
zyski
Banku,
oczekiwania
Banku
w
zakresie
przyszłych
wyników
finansowych, poziom wymogów kapitałowych, a także uwarunkowania podatkowe, regulacyjne i prawne.
Adekwatność kapitałowa
Współczynnik
kapitałowy
obliczony
został
według
zasad
określonych
w
Rozporządzeniu
Parlamentu
Europejskiego
i
Rady
(UE)
nr
575/2013
z
dnia
26
czerwca
2013
r.
w
sprawie
wymogów
ostrożnościowych
dla
instytucji
kredytowych
i
firm
inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 wraz z późniejszymi zmianami („CRR”).
Poniższa tabela prezentuje dane finansowe do wyliczenia współczynnika wypłacalności Banku.
Kapitał podstawowy Tier I
7 022 730
5 548 967
Całkowity wymóg kapitałowy, z tego:
2 417 608
2 390 422
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego
1 642 593
1 746 404
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kontrahenta
102 614
149 289
wymóg kapitałowy z tytułu korekty wyceny kredytowej
5 533
4 036
suma wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego
105 048
97 497
wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego
561 820
393 196
Współczynnik kapitału podstawowego Tier I
Łączny współczynnik kapitałowy
*Dane
za
31
grudnia
2022
roku
zostały
przeliczone
z
uwzględnieniem
retrospektywnego
zaliczenia
części
zysku
za
2022
do
funduszy
własnych
w
związku
z
uchwałą
Zwyczajnego
Walnego
Zgromadzenia
Banku
opisaną
w
Nocie
18
Wypłacone
(lub
zadeklarowane)
dywidendy,
zgodnie
ze
stanowiskiem
EBA
wyrażonym w Q&A 2018_4085.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Bank
jako
podmiot
restrukturyzacji
i
uporządkowanej
likwidacji
będący
częścią
globalnej
instytucji
o
znaczeniu
systemowym
w
rozumieniu
definicji
zawartej
w
art.
4
pkt
136
CRR,
musi
spełniać
następujące
wymogi
w
zakresie
funduszy
własnych i zobowiązań kwalifikowalnych zgodnie z art. 92a CRR:
a)
współczynnik
oparty
na
analizie
ryzyka
na
poziomie
18%,
odzwierciedlający
fundusze
własne
i
zobowiązania
kwalifikowalne instytucji wyrażone jako odsetek łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko (TLAC TREA);
b)
współczynnik
nieoparty
na
analizie
ryzyka
na
poziomie
6,75%,
odzwierciedlający
fundusze
własne
i
zobowiązania
kwalifikowalne instytucji wyrażone jako odsetek miary ekspozycji całkowitej (TLAC TEM).
Zgodnie
z
przepisami
CRR,
wysokość
wymaganego
wymogu
TLAC
TREA
dla
Banku
na
dzień
31
grudnia
2023
wynosi
20,82%
po
powiększeniu
o
wymóg
połączonego
bufora,
podczas
gdy
współczynnik
TLAC
TREA
Banku
na
poziomie
jednostkowym na koniec grudnia 2023 roku wyniósł 23,2%.
Bank
spełnia
wymóg
TLAC
TREA
po
powiększeniu
o
wymóg
połączonego
bufora
na
dzień
31
grudnia
2023
r.
w
związku
z
uzyskaniem
29
września
2023
roku
zgody
Komisji
Nadzoru
Finansowego
na
włączenie
odpowiedniej
części
zysków
z
bieżącego
okresu,
w
kwocie
800
mln
zł,
do
kapitału
podstawowego
Tier
I
na
podstawie
podlegających
przeglądowi
biegłego rewidenta wyników Banku za pierwsze półrocze 2023 roku.
W
związku
z
ustaniem
z
końcem
2022
r.
możliwości
stosowania
wagi
ryzyka
0%
w
odniesieniu
do
ekspozycji
wobec
rządów
centralnych
i
banków
centralnych
państw
członkowskich,
w
przypadku
gdy
ekspozycje
te
są
denominowane
i
finansowane
w
walucie
krajowej
innego
państwa
członkowskiego
bezpośrednio
na
podstawie
przepisu
art.
500a
ust
1
CRR,
od
dnia
1
stycznia
2023
Bank
notował
przekroczenie
limitu
koncentracji
zaangażowań,
o
którym
mowa
w
art.
395
ust.
1
CRR
dotyczące
wyłącznie
ekspozycji
walutowych
z
tytułu
obligacji
emitowanych
przez
Skarb
Państwa
oraz
Bank
Gospodarstwa
Krajowego
SA
i
gwarantowanych
przez
Skarb
Państwa.
Przekroczenie
ustało
po
uzyskaniu
zgody
Komisji
Nadzoru Finansowego z dnia 5 czerwca 2023 r. wydanej na podstawie ust 2 art. 500a CRR.
Dnia
13
grudnia
2023
roku
Komisji
Nadzoru
Finansowego
zaleciła
Bankowi
utrzymywanie
funduszy
własnych
na
pokrycie
dodatkowego
narzutu
kapitałowego
w
celu
zaabsorbowania
potencjalnych
strat
wynikających
z
wystąpienia
warunków
skrajnych
w
ramach
filara
II
(P2G).
Wrażliwość
Banku
na
ewentualną
materializację
scenariuszy
stresowych
oceniono
jako
niską
oraz
wyznaczono
narzut
kapitałowy
P2G
w
wysokości
0,28
p.p.
na
poziomie
jednostkowym
oraz
skonsolidowanym.
Zgodnie
z
zaleceniem,
narzut
kapitałowy
P2G
powinien
być
utrzymywany
ponad
wartość
łącznego
współczynnika
kapitałowego
powiększonego
o
wymóg
połączonego
bufora.
Dodatkowy
narzut
powinien
składać
się
w
całości
z
kapitału
podstawowego Tier I.
4.
Sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności
Informacja
dotycząca
segmentów
działalności
przedstawiona
jest
w
Rocznym
Skonsolidowanym
Sprawozdaniu
Finansowym
Grupy
Kapitałowej
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
za
rok
obrotowy
kończący
się
31
grudnia
2023
roku,
które
zostało
zatwierdzone
przez
Zarząd
Banku
w
tym
samym
dniu
co
Roczne
Jednostkowe
Sprawozdanie
Finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku.
5.
Wynik z tytułu odsetek
Zasady rachunkowości:
Przychody
i
koszty
z
tytułu
odsetek
od
instrumentów
finansowych
są
ujmowane
w
rachunku
zysków
i
strat
przy
użyciu
metody efektywnej stopy procentowej.
Metoda
efektywnej
stopy
procentowej
jest
metodą
naliczania
zamortyzowanego
kosztu
składnika
aktywów
lub
zobowiązania
finansowego
oraz
przypisania
przychodów
lub
kosztów
odsetkowych
do
odpowiednich
okresów.
Efektywna
stopa
procentowa
jest
stopą,
która
dyskontuje
oszacowane
przyszłe
wpływy
lub
płatności
pieniężne
dokonywane
w
oczekiwanym
okresie
do
wygaśnięcia
instrumentu
finansowego
do
bilansowej
wartości
brutto
składnika
aktywów
lub
zamortyzowanego
kosztu
dla
zobowiązania
finansowego.
Przy
wyliczaniu
efektywnej
stopy
procentowej
Bank
uwzględnia
wszelkie
postanowienia
umowy
instrumentu
finansowego
(na
przykład:
przedpłaty,
opcje
kupna
i
podobne),
jednakże
nie
uwzględnia
potencjalnych
przyszłych
strat
związanych
z
nieściągalnością
kredytów.
Wyliczenie
obejmuje
wszelkie
płacone
i
otrzymywane
przez
strony
umowy
prowizje
i
punkty
stanowiące
integralną
część
efektywnej
stopy
procentowej,
koszty
transakcji
oraz
wszelkie
inne
premie
i
dyskonta.
W
rezultacie
prowizje
stanowiące
integralną
część
efektywnej
stopy
procentowej
po
pomniejszeniu
o
bezpośrednie
koszty
pozyskania
instrumentu
finansowego
prezentowane
są
jako
składnik przychodów odsetkowych.
Efektywną
stopę
procentową
stosuje
się
do
wartości
bilansowej
brutto
składnika
aktywów
finansowych,
z
wyjątkiem
składników aktywów finansowych dotkniętych utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe.
W
przypadku
aktywów
finansowych
dotkniętych
utratą
wartości
ze
względu
na
ryzyko
kredytowe,
przychody
odsetkowe
są
ujmowane
przy
zastosowaniu
stopy
procentowej
użytej
do
zdyskontowania
przyszłych
przepływów
pieniężnych
dla
celów oszacowania oczekiwanych strat kredytowych.
Informacje finansowe:
Przychody z tytułu odsetek
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
z tytułu aktywów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie
operacji z Bankiem Centralnym i rachunków bieżących w innych bankach
229 518
198 993
lokat terminowych w bankach
535 215
121 059
należności od klientów, z tego:
1 784 621
1 481 418
podmiotów sektora finansowego
284 639
165 780
podmiotów sektora niefinansowego, w tym:
1 499 982
1 315 638
z tytułu aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
1 747 729
1 384 562
inwestycyjnych dłużnych aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite
dochody
1 747 729
1 384 562
Przychody o podobnym charakterze
102 517
145 241
z tytułu dłużnych papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
57 219
118 664
z tytułu zobowiązań z ujemną stopą procentową
249
24 126
z tytułu instrumentów pochodnych w rachunkowości zabezpieczeń
45 049
2 451
Koszty odsetek i koszty o podobnym charakterze
z tytułu zobowiązań finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie
(1 103 318)
(591 483)
operacji z Bankiem Centralnym
(5)
(4)
zobowiązania wobec klientów
(964 633)
(432 125)
zobowiązań wobec podmiotów sektora finansowego
(166 799)
(140 197)
zobowiązań wobec podmiotów sektora niefinansowego
(797 834)
(291 928)
zobowiązań z tytułu leasingu
(4 025)
(3 926)
z tytułu aktywów z ujemną stopą procentową
-
(2 952)
z tytułu instrumentów pochodnych w rachunkowości zabezpieczeń
(25 074)
(116)
Wpływ
modyfikacji
na
wartość
aktywów
finansowych,
dla
których
przepływy
pieniężne
wynikające
z
umowy
uległy
modyfikacji
jednak
nie
zaprzestano
ich
ujmowania
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
wyniósł
(286) tys.
zł,
zaś
wynik
z
tytułu
modyfikacji
w
2023
roku
wynosił
(1 224)
tys.
zł
(odpowiednio
na
dzień
31
grudnia
2022
roku
629
tys.
zł,
zaś
wynik
z
tytułu
modyfikacji (759) tys. zł).
6.
Wynik z tytułu opłat i prowizji
Zasady rachunkowości:
Przychody
z
tytułu
opłat
i
prowizji
powstają
w
wyniku
świadczenia
usług
finansowych
oferowanych
przez
Bank.
Prowizje
klasyfikowane są do następujących kategorii:
•
prowizji stanowiących integralną część efektywnej stopy procentowej,
•
prowizji
z
tytułu
działalności
maklerskiej
obejmujące
prowizje
z
tytułu
wykonywania
zleceń
nabycia
lub
zbycia
instrumentów
finansowych,
oferowanie
instrumentów
finansowych,
prowadzenie
rachunków
pieniężnych,
przechowywanie i rejestrowanie instrumentów pieniężnych oraz pełnienie funkcji animatora na rynku,
•
prowizji za wykonanie usługi,
•
prowizji za wykonanie znaczącej czynności.
Prowizje
stanowiące
integralną
część
efektywnej
stopy
procentowej
zaliczane
są
do
rachunku
zysków
i
strat
jako
korekta
kalkulacji efektywnej stopy procentowej i wykazywane w przychodach odsetkowych.
W
przypadku
kredytów
i
pożyczek
o
nieustalonych
terminach
płatności
rat,
np.
kredytów
w
rachunku
bieżącym
lub
kart
kredytowych,
prowizje
rozliczane
są
w
czasie
metodą
liniową
przez
okres
ważności
limitu
kredytowego.
Tego
typu
prowizje
zaliczane są do przychodów z tytułu prowizji.
Dla
pozostałych
prowizji
Bank
stosuje
zasady
wynikające
z
MSSF
15.
W
szczególności,
jeśli
Bank
przenosi
kontrolę
nad
usługą
w
miarę
upływu
czasu
i
tym
samym
spełnia
zobowiązanie
do
wykonania
świadczenia
i
klient
jednocześnie
czerpie
korzyści
płynące
ze
świadczenia
Banku,
w
miarę
wykonywania
przez
Bank
tego
świadczenia,
wówczas
prowizje
są
ujmowane
w
miarę
upływu
czasu
proporcjonalnie
do
stopnia
wykonania
usługi
w
przychodach
z
tytułu
prowizji.
W
pozostałych
sytuacjach
prowizje
ujmowane
są
jednorazowo
w
momencie
wykonania
czynności
i
wykazywane
w
przychodach
z
tytułu
prowizji.
Nie
występują
sytuacje
wstrzymywania
realizacji
usług,
które
wpływałyby
na
opisany
powyżej
tryb
ujęcia
przychodu
w
związku
ze
spełnianiem
zobowiązania
do
wykonania
świadczenia.
Większość
przychodów
prowizyjnych
jest
rozliczana
jednorazowo,
za
wyjątkiem
sytuacji,
w
której
prowizja
jest
pobrana
z
góry
za
okres
świadczonej
usługi
dłuższy
niż
miesiąc.
Takie
sytuacje
mają
miejsce
w
odniesieniu
do
gwarancji
lub
kredytów,
dla
których
nie
ustala
się
harmonogramu
spłat.
W
obszarze
przychodów
prowizyjnych
otrzymane
wynagrodzenie
jest
co
do
zasady bezzwrotne.
W
celu
ustalenia
ceny
transakcyjnej
Bank
uwzględnia
warunki
umowy.
Cena
transakcyjna
to
kwota
wynagrodzenia
(stała,
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
zmienna
lub
obie),
które
będzie
przysługiwać
w
zamian
za
przekazanie
przyrzeczonych
usług
na
rzecz
klienta,
z
wyłączeniem kwot pobranych w imieniu osób trzecich.
Bank
pośredniczy
w
sprzedaży
produktów
ubezpieczeniowych.
Przychody
z
tytułu
wynagrodzenia
za
dystrybucję
produktów
ubezpieczeniowych
niepowiązanych
z
instrumentami
finansowymi
ujmowane
są
w
przychodach
prowizyjnych
w
momencie
sprzedaży
lub
odnowienia
polisy,
z
wyjątkiem
części
wynagrodzenia
dotyczącego
usług
świadczonych
po
dokonaniu sprzedaży, które jest ujmowane w przychodach prowizyjnych liniowo, przez okres życia produktu.
W
przypadku
produktów
ubezpieczeniowych
powiązanych
z
instrumentem
finansowym,
gdzie
wynagrodzenie
otrzymywane
jest
z
góry
za
okres
dłuższy
niż
miesięczny,
w
celu
ustalenia
sposobu
ujmowania
wynagrodzenia
z
tytułu
dystrybucji
tego
ubezpieczenia
stosowany
jest
model
względnej
wartości
godziwej
w
wyniku,
którego
wynagrodzenie
z
tytułu sprzedaży produktu ubezpieczeniowego dzielone jest na następujące komponenty:
•
część stanowiąca wynagrodzenie za usługę pośrednictwa, ujmowana w wyniku z tytułu prowizji oraz
•
część
stanowiąca
element
zamortyzowanego
kosztu
instrumentu
finansowego
rozliczanego
z
użyciem
efektywnej
stopy procentowej będąca elementem wyniku odsetkowego.
Wynagrodzenie
opisane
powyżej
ujmowane
jest
z
uwzględnieniem
szacowanych
przyszłych
zwrotów
z
tytułu
odstąpienia
klientów od ubezpieczenia w określonych przypadkach.
Koszty
bezpośrednio
powiązane
z
akwizycją
pożyczki
gotówkowej
Bank
rozlicza
w
czasie
jako
element
zamortyzowanego
kosztu instrumentu finansowego stanowiącego część wyniku odsetkowego.
Jeśli
Bank
ponosi
koszty
bezpośrednio
związane
ze
sprzedażą
produktu
ubezpieczeniowego,
koszty
takie
rozliczane
są
zgodnie
z
zasadą
współmierności
przychodów
i
kosztów.
Koszty
niepowiązane
bezpośrednio
ze
sprzedażą
produktów
ubezpieczeniowych ujmowane są w rachunku wyników jednorazowo, w momencie ich poniesienia.
Informacje finansowe:
Przychody z tytułu opłat i prowizji
z tytułu działalności kredytowej (inne niż ujęte w kalkulacji stopy procentowej)
51 935
55 513
z tytułu prowadzenia rachunków bankowych
115 310
125 129
z tytułu pośrednictwa w sprzedaży produktów ubezpieczeniowych i inwestycyjnych
43 458
45 106
z tytułu kart płatniczych i kredytowych
126 808
131 816
z tytułu realizacji zleceń płatniczych
110 820
104 248
z tytułu usług powierniczych
116 596
121 685
z tytułu działalności maklerskiej
43 502
22 155
z tytułu świadczenia usług zarządzania środkami na rachunkach klientów
20 953
20 233
z tytułu udzielonych zobowiązań o charakterze finansowym
29 413
27 371
Koszty z tytułu opłat i prowizji
z tytułu kart płatniczych i kredytowych
(35 631)
(35 754)
z tytułu działalności maklerskiej
(14 327)
(7 577)
z tytułu opłat KDPW
(32 169)
(28 563)
z tytułu opłat brokerskich
(4 694)
(4 313)
Wynik z tytułu opłat i prowizji
7.
Przychody z tytułu dywidend
Zasady rachunkowości:
Dywidendy
wynikające
z
instrumentów
kapitałowych
ujmuje
się
w
rachunku
zysków
i
strat
w
momencie,
kiedy
powstaje
prawo
jednostki
do
ich
otrzymania,
istnieje
prawdopodobieństwo,
że
jednostka
uzyska
korzyści
ekonomiczne
związane
z
dywidendą oraz wysokość dywidendy można ustalić w wiarygodny sposób.
Informacje finansowe:
Przychody
z
tytułu
dywidend
za
2023
rok
w
kwocie
15
026
tys.
zł
(za
2022
rok:
36 974
tys.
zł)
obejmują
dywidendy
otrzymane
od
jednostek
zależnych
w
kwocie
3
617
tys.
zł
(w
2022
roku:
26 857
tys.
zł
.
Pozostała
kwota
dywidend
dotyczy
otrzymanych wypłat od jednostek z niekontrolującym udziałem kapitałowym Banku.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
8.
Wynik na handlowych instrumentach finansowych i rewaluacji
Zasady rachunkowości:
W
tej
pozycji
prezentowany
jest
wynik
na
instrumentach
finansowych
wycenianych
wg
wartości
godziwej
przez
wynik
finansowy,
zgodnie
z
zasadami
opisanymi
w
nocie
2.1
w
sekcji
Aktywa
i
zobowiązania
finansowe
–
klasyfikacja
i
wycena,
jak również wynik z pozycji wymiany.
Informacje finansowe:
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych według wartości godziwej
przez wynik finansowy
z instrumentów dłużnych
(153 920)
91 257
z instrumentów kapitałowych
9 782
2 621
z instrumentów pochodnych, w tym:
(33 067)
236 265
z tytułu operacji wymiany na walutowych instrumentach pochodnych
881 813
(98 917)
z tytułu różnic kursowych (rewaluacja)
91 852
412 572
Wynik na handlowych instrumentach finansowych i rewaluacji
Wynik
na
handlowych
instrumentach
finansowych
i
rewaluacji
za
2023
rok
zawiera
zmianę
netto
wartości
korekty
wyceny
instrumentów
pochodnych
odzwierciedlającej
ryzyko
kredytowe
kontrahenta
oraz
korekty
wyceny
instrumentów
pochodnych odzwierciedlającej własne ryzyko kredytowe w wysokości
(5 455) tys. zł (za 2022 rok: 1 750 tys. zł).
Wynik
z
instrumentów
dłużnych
zawiera
wynik
netto
na
obrocie
rządowymi
papierami
wartościowymi,
dłużnymi
instrumentami
komercyjnymi,
papierami
wartościowymi
międzynarodowych
instytucji
finansowych
i
instrumentami
rynku
pieniężnego przeznaczonymi do obrotu.
Wynik z instrumentów kapitałowych obejmuje wynik z tytułu akcji i udziałów w innych jednostkach.
Wynik
z
instrumentów
pochodnych
zawiera
wynik
netto
z
tytułu
transakcji
swap
na
stopy
procentowe,
opcji,
transakcji
futures i innych instrumentów pochodnych.
Wynik
z
pozycji
wymiany
walutowej
zawiera
zyski
i
straty
z
wyceny
aktywów
i
zobowiązań
denominowanych
w
walucie
obcej
oraz
na
walutowych
instrumentach
pochodnych,
takich
jak
Fx
swap,
forward,
CIRS
oraz
opcje.
Wynik
z
pozycji
wymiany zawiera również marżę zrealizowaną na bieżących i terminowych transakcjach walutowych.
9.
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
Zasady rachunkowości:
Szczegółowe
informacje
na
temat
stosowanej
w
Banku
rachunkowości
zabezpieczeń,
w
tym
w
zakresie
zasad
rachunkowości, zamieszczone są w Nocie nr 37.
Informacje finansowe:
Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej papierów wartościowych
Wynik z wyceny transakcji zabezpieczanej
Wynik z wyceny transakcji zabezpieczającej
Wynik na rachunkowości zabezpieczeń
10.
Wynik na pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych
Zasady rachunkowości:
Do
pozostałych
przychodów
i
kosztów
operacyjnych
zaliczane
są
koszty
i
przychody
niezwiązane
bezpośrednio
z
działalnością
bankową.
Jest
to
w
szczególności
wynik
z
tytułu
sprzedaży
lub
likwidacji
środków
trwałych
oraz
aktywów
do
zbycia,
przychody
związane
z
usługami
na
rzecz
podmiotów
powiązanych,
a
także
koszty
z
tytułu
odszkodowań,
kar
i
grzywien.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Informacje finansowe:
Pozostałe przychody operacyjne
Przychody z tytułu świadczonych usług na rzecz jednostek powiązanych
10 956
11 568
Przychody z wynajmu powierzchni biurowych
6 808
7 339
Pozostałe koszty operacyjne
Koszty postępowania ugodowego i windykacji
(7 614)
(4 571)
Utworzenie rezerw na sprawy sporne (netto)*
(18 447)
(18 178)
Wynik na pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych
*Pozycja uwzględnia koszty rezerw (netto) na sprawy sporne, w tym związane z wyrokami TSUE.
**Pozycja „Inne” uwzględnia m.in. straty operacyjne i koszty darowizn.
11.
Koszty działania i koszty ogólnego zarządu
Zasady rachunkowości:
Koszty działania i koszty ogólnego zarządu ujmowane są w okresie, którego dotyczą.
Informacje finansowe:
Koszty związane z wynagrodzeniami, w tym:
(510 560)
(429 748)
koszty związane ze świadczeniami emerytalnymi
(38 700)
(31 013)
Premie i nagrody
(102 218)
(82 247)
Koszty ubezpieczeń społecznych
(83 916)
(70 848)
Koszty ogólno-administracyjne
Koszty opłat telekomunikacyjnych i sprzętu komputerowego
(224 276)
(232 096)
Koszty usług obcych, w tym doradczych, audytorskich i konsultacyjnych
(54 791)
(48 388)
Koszty wynajmu i utrzymania nieruchomości
(83 827)
(59 372)
Reklama i marketing
(42 084)
(37 687)
Koszty usług zarządzania gotówką, koszty usług KIR i inne koszty transakcyjne
(36 544)
(36 786)
Koszty usług zewnętrznych dotyczących dystrybucji produktów bankowych
(49 585)
(46 306)
Koszty usług pocztowych, materiałów biurowych i poligrafii
(6 527)
(6 112)
Koszty nadzoru bankowego i kapitałowego
(7 663)
(7 338)
Koszty na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
(73 791)
(110 937)
Pozostałe koszty
(50 877)
(45 890)
Koszty działania i koszty ogólnego zarządu razem
W
ramach
kosztu
wynajmu
i
utrzymania
nieruchomości
ujmowane
są
opłaty
leasingowe
dotyczące
umów
dla
których
Bank
skorzystał
ze
zwolnień
(aktywa
niskocenne
i
umowy
krótkoterminowe),
zmienne
opłaty
leasingowe,
opłaty
eksploatacyjne
i
inne
niestanowiące
opłat
leasingowych,
a
także
koszty
utrzymania
nieruchomości
użytkowanych
przez
Bank
(własnych
i leasingowanych).
Koszty pracownicze zawierają koszty następujących świadczeń dla obecnych i byłych członków Zarządu Banku
:
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
Długoterminowe świadczenia pracownicze
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
12.
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych
Zasady rachunkowości:
Amortyzacja
naliczana
jest
liniowo
wg
stawek
opisanych
odpowiednio
w
Nocie
23
dla
rzeczowych
aktywów
trwałych
oraz
w Nocie 24 dla wartości niematerialnych.
Informacje finansowe:
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych
Amortyzacja wartości niematerialnych
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych razem
13.
Wynik
z
tytułu
oczekiwanych
strat
kredytowych
aktywów
finansowych
oraz
rezerw
na
zobowiązania
warunkowe
Zasady rachunkowości:
W
tej
pozycji
prezentowany
jest
wynik
z
tytułu
oczekiwanych
strat
kredytowych
aktywów
finansowych
oraz
wynik
z
tytułu
rezerw
na
zobowiązania
warunkowe.
Zasady
tworzenia
odpisów
zostały
szczegółowo
opisane
w
Nocie
3
w
sekcji
Ryzyko
kredytowe.
Informacje finansowe:
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych inwestycji kapitałowych
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych należności od banków
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych należności od klientów
Wynik z tytułu utworzenia i odwrócenia odpisów
Odzyski od sprzedanych wierzytelności
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych inwestycyjnych dłużnych aktywów
finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych aktywów finansowych
utworzenie rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne
(36 126)
(62 861)
rozwiązanie rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne
45 497
51 982
Wynik z tytułu rezerw na zobowiązania warunkowe
Wynik z tytułu oczekiwanych strat kredytowych aktywów finansowych oraz rezerw
na
zobowiązania warunkowe
Zasady rachunkowości:
Podatek
dochodowy
składa
się
z
podatku
bieżącego
oraz
odroczonego.
Podatek
dochodowy
ujmuje
się
w
rachunku
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
zysków i strat z wyjątkiem sytuacji, gdy podatek dotyczy kwot ujmowanych w pozostałych całkowitych dochodach.
Informacje finansowe:
Ujęty w rachunku zysków i strat
Bieżący rok
(591 070)
(404 937)
Korekty z lat ubiegłych
(2 844)
(2 998)
Powstanie i odwrócenie się różnic przejściowych
(9 522)
(39 550)
Razem podatek dochodowy w rachunku zysków i strat
Wyliczenie efektywnej stawki podatkowej
Podatek dochodowy według krajowej stawki podatku (19%)
(543 139)
(383 191)
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych niestanowiące kosztów uzyskania
przychodu
(3 789)
(5 082)
Przychody podlegające opodatkowaniu nieujęte w wyniku finansowym
(5 411)
(3 911)
Przychody niepodlegające opodatkowaniu
2 797
6 990
Podatek od niektórych instytucji finansowych
(36 149)
(40 475)
Koszty płacone na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego
(14 020)
(21 078)
Pozostałe różnice trwałe, w tym pozostałe koszty niestanowiące kosztów uzyskania
przychodu
(3 725)
(738)
Efektywna stawka podatkowa
Podatek odroczony ujęty bezpośrednio w kapitałach
Podatek
odroczony
ujęty
bezpośrednio
w
kapitałach
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
związany
z
aktywami
finansowymi
wycenianymi
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
oraz
wyceną
programu
określonych
świadczeń
wynosił
(26 575) tys. zł (31 grudnia 2022 roku: 135 081 tys. zł).
15.
Zysk przypadający na jedną akcję
Na dzień 31 grudnia 2023 roku zysk przypadający na jedną akcję wynosił
17,26 zł (31 grudnia 2022 roku: 12,01 zł).
Wyliczenie
zysku
przypadającego
na
jedną
akcję
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
oparte
zostało
na
zysku
przypadającym
na
akcjonariuszy
w
kwocie
2
255
190
tys.
zł
(31
grudnia
2022
roku:
1
569 310
tys.
zł)
oraz
średniej
ważonej
liczbie
akcji
zwykłych
występujących
w
roku
zakończonym
31
grudnia
2023
roku
w
liczbie
130
659
600
(31
grudnia
2022
roku:
130
659
600).
Bank
nie
posiada
rozwadniających,
potencjalnych
akcji
zwykłych
ani
innych
instrumentów
rozwadniających.
16.
Zestawienie zmian w pozostałych całkowitych dochodach
Odroczony
podatek
dochodowy
i
reklasyfikacje
ujęte
w
pozostałych
całkowitych
dochodach
dotyczą
wyceny
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
odnoszonej
na
kapitał
z
aktualizacji
wyceny
oraz
wyceny
programu
określonych świadczeń pracowniczych odnoszonej na pozostałe kapitały rezerwowe
.
Odroczony
podatek dochodowy
Stan na dzień 1 stycznia 2023 roku
Aktualizacja
wartości
godziwej
aktywów
finansowych
wycenianych
według
wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (netto)
(Zyski)/Straty
przeniesione
do
rachunku
zysków
i
strat
po
zaprzestaniu
ujmowania
aktywów
finansowych
wycenianych
według
wartości
godziwej
przez
pozostałe całkowite dochody (netto)
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Odroczony
podatek dochodowy
Całkowite
dochody
ogółem
związane
z
aktywami
finansowymi
wycenianymi
w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
Zyski/(Straty) aktuarialne z wyceny programu określonych świadczeń
Stan na dzień 31 grudnia 2023 roku
Odroczony
podatek dochodowy
Stan na dzień 1 stycznia 2022 roku
Aktualizacja
wartości
godziwej
aktywów
finansowych
wycenianych
według
wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody (netto)
(Zyski)/Straty
przeniesione
do
rachunku
zysków
i
strat
po
zaprzestaniu
ujmowania
aktywów
finansowych
wycenianych
według
wartości
godziwej
przez
pozostałe całkowite dochody (netto)
Całkowite
dochody
ogółem
związane
z
aktywami
finansowymi
wycenianymi
w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
Zyski/(Straty) aktuarialne z wyceny programu określonych świadczeń
Stan na dzień 31 grudnia 2022 roku
17.
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Środki na rachunku bieżącym w Banku Centralnym
55 850
22 079
Lokaty w Banku Centralnym
610 701
11 673
Rachunki bieżące w innych bankach
158 400
75 366
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(149)
(146)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty razem
Na
rachunku
bieżącym
w
Narodowym
Banku
Polskim
(NBP)
utrzymywana
jest
rezerwa
obowiązkowa,
która
może
być
wykorzystywana
przez
Bank
pod
warunkiem,
że
suma
średniego
miesięcznego
salda
na
rachunku
bieżącym
w
NBP
nie
jest mniejsza od poziomu deklarowanego.
Deklarowana
wysokość
rezerwy
obowiązkowej
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
wynosiła
2 008 621
tys.
zł
(31
grudnia
2022
roku wynosiła 1 912 728 tys. zł).
Zasady rachunkowości:
Zasady
ujmowania
i
wyceny
należności
od
banków
opisane
są
w
Nocie
2.1
Aktywa
i
zobowiązania
finansowe
–
klasyfikacja
i wycena.
Informacje finansowe:
Należności z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem
odkupu
14 861 439
265 745
Lokaty stanowiące zabezpieczenie operacji instrumentami pochodnymi i transakcji
giełdowych
475 120
663 059
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(905)
(1 413)
Należności od banków netto razem
Saldo
należności
od
banków
wzrosło
o
14,4
mld
zł
(tj.
prawie
piętnastokrotnie)
w
stosunku
do
końca
2022
roku,
głównie
dzięki
wzrostowi
wolumenu
należności
z
tytułu
transakcji
reverse
repo
przy
jednoczesnym
spadku
portfela
dłużnych
papierów
wartościowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
(w
szczególności
bonów
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
wyemitowanych przez bank centralny).
Zmiana stanu
odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
należności od banków przedstawia się następująco:
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
należności od banków
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 1 stycznia 2023 roku
(376)
(1 037)
-
(1 413)
Transfer do Etapu 2
-
-
-
-
Transfer do Etapu 3
-
-
-
-
(Utworzenia)/Rozwiązania w okresie przez rachunek zysków i strat
47
311
-
358
Różnice kursowe i inne zmiany
92
58
-
150
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 31 grudnia 2023 roku
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
należności od banków
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 1 stycznia 2022 roku
(1 513)
-
-
(1 513)
Transfer do Etapu 3
-
-
-
-
(Utworzenia)/Rozwiązania w okresie przez rachunek zysków i strat
915
(842)
-
73
Różnice kursowe i inne zmiany
(26)
53
-
27
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 31 grudnia 2022 roku
Zmiany
wartości
bilansowej
brutto
należności
od
banków,
które
przyczyniły
się
do
zmian
odpisów
z
tytułu
oczekiwanych strat kredytowych przedstawia tabela poniżej:
Wartość brutto należności od banków wycenianych w zamortyzowanym
koszcie
Wartość brutto należności na dzień 1 stycznia 2023 roku
707 005
263 156
-
970 161
Transfer do Etapu 1
654
(654)
-
-
Transfer do Etapu 2
(1)
1
-
-
Transfer do Etapu 3
-
-
-
-
Należności pociągnięte/spłacone
14 734 789
1 101
14 735 890
Inne zmiany
(105 400)
(228 194)
(333 594)
Wartość brutto należności od banków na dzień 31 grudnia 2023 roku
Wartość brutto należności od banków wycenianych w zamortyzowanym
koszcie
Wartość brutto należności na dzień 1 stycznia 2022 roku
929 083
2
-
929 085
Transfer do Etapu 1
2
(2)
-
-
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Transfer do Etapu 3
-
-
-
-
Należności pociągnięte/spłacone
(233 146)
252 333
-
19 187
Inne zmiany
21 024
865
-
21 889
Wartość brutto należności od banków na dzień 31 grudnia 2022 roku
19.
Aktywa i zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Zasady rachunkowości:
Zasady ujmowania i wyceny aktywów i zobowiązań finansowych przeznaczonych do obrotu opisane są w Nocie 2.1.
Informacje finansowe:
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
Do
kategorii
przeznaczone
do
obrotu
Bank
zalicza
instrumenty
pochodne
niebędące
instrumentami
zabezpieczającymi,
wybrane dłużne papiery wartościowe oraz instrumenty kapitałowe przeznaczone do obrotu.
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
Papiery wartościowe wyemitowane przez:
Banki i inne podmioty finansowe*
446 280
707 416
notowane na aktywnym rynku
791 112
2 272 515
Instrumenty kapitałowe przeznaczone do obrotu
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu razem
*Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
papiery
wartościowe
(obligacje)
emitowane
przez
banki
w
kwocie
442
075
tys.
zł
są
objęte
gwarancją
Skarbu
Państwa
(31
grudnia 2022 roku: 703 347 tys. zł).
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży dłużnych papierów wartościowych
Zobowiązania z tytułu krótkiej sprzedaży papierów kapitałowych
1 078
-
Instrumenty pochodne
3 388 708
4 661 896
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu razem
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
oraz
31
grudnia
2022
roku
Bank
nie
posiadał
aktywów
i
zobowiązań
finansowych
przeznaczonych w momencie początkowego ujęcia do wyceny według wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat.
Instrumenty pochodne na dzień 31 grudnia 2023 roku
Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym
do realizacji
powyżej
3 miesięcy
do 1 roku
Instrumenty stopy procentowej
opcje na stopę procentową
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym
do realizacji
powyżej
3 miesięcy
do 1 roku
swapy odsetkowo – walutowe
(CIRS)**
Transakcje na papierach
wartościowych
papiery wartościowe zakupione do
otrzymania/sprzedane do wydania
Transakcje związane z towarami
Instrumenty pochodne ogółem
*
Instrumenty znajdujące się w obrocie giełdowym
**Swapy walutowo-odsetkowe z wymianą kapitału
Instrumenty pochodne na dzień 31 grudnia 2022 roku
Wartość nominalna instrumentów o terminie
pozostającym do realizacji
powyżej
3 miesięcy
do 1 roku
Instrumenty stopy procentowej
opcje na stopę procentową
swapy odsetkowo – walutowe (CIRS)**
Transakcje na papierach
wartościowych
papiery wartościowe zakupione do
otrzymania/sprzedane do wydania
Transakcje związane z towarami
Instrumenty pochodne ogółem
*
Instrumenty znajdujące się w obrocie giełdowym
**Swapy walutowo-odsetkowe z wymianą kapitału
20.
Inwestycyjne dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe
całkowite dochody
Zasady rachunkowości:
Zasady ujmowania i wyceny inwestycyjnych dłużnych aktywów finansowych opisane są w Nocie 2.1
Informacje finansowe:
Obligacje i bony wyemitowane przez:
obligacje zabezpieczane w rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej
2 595 263
485 494
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
obligacje zabezpieczane w rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej
236 733
-
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej
przez pozostałe całkowite dochody razem
notowane na aktywnym rynku
24 564 280
23 229 370
nienotowane na aktywnym rynku
4 996 012
13 951 438
*Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
papiery
wartościowe
(obligacje)
emitowane
przez
banki
w
kwocie
10
295
147
tys.
zł
są
objęte
gwarancją
Skarbu
Państwa
(31
grudnia 2022 roku: 4 675 139 tys. zł).
Dla
inwestycyjnych
dłużnych
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
skumulowana
wartość
oczekiwanych
strat
kredytowych
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
wynosiła
8
131
tys.
zł
(na
dzień
31 grudnia 2022 roku: 10 319 tys. zł).
Zmiana
stanu
dłużnych
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
przedstawia się następująco:
rozliczenia dyskonta i odsetek
1 585 267
1 356 534
(310 843 287)
(572 467 501)
21.
Udziały w jednostkach zależnych oraz inwestycje kapitałowe i pozostałe
Zasady rachunkowości:
Jednostki
zależne
to
wszelkie
jednostki
kontrolowane
przez
Bank.
Zgodnie
z
MSSF
10
Bank
sprawuje
kontrolę
nad
jednostką
wówczas,
gdy
posiada
władzę
nad
tą
jednostką,
jest
narażony
lub
ma
prawo
do
zmiennych
zwrotów
ze
swojego
zaangażowania
w
tę
jednostkę
oraz
ma
możliwość
wywierania
wpływu
na
te
zwroty
poprzez
sprawowanie
władzy
nad
tą
jednostką.
Akcje
i
udziały
w
jednostkach
zależnych
ujmowane
są
w
sprawozdaniu
jednostkowym
Banku
w
oparciu
o
metodę
ceny
nabycia zgodnie z MSR 27.
Akcje
i
udziały
w
innych
jednostkach
niż
jednostki
zależne
(brak
jednostek
stowarzyszonych
i
wspólnych
przedsięwzięć)
zaliczane
są
do
kategorii
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków
i
strat.
Zasady
ich ujmowania i wyceny opisane są w Nocie 2.1.
Informacje finansowe:
Udziały w jednostkach zależnych
Utrata wartości
(10 659)
(10 535)
Inwestycje
kapitałowe
i
pozostałe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
rachunek
zysków i strat
141 495
106 144
Inwestycje kapitałowe razem
notowane na aktywnym rynku
19 739
17 660
nienotowane na aktywnym rynku
213 395
180 259
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Zmiana stanu, udziałów w jednostkach zależnych,
inwestycji kapitałowych i pozostałych przedstawia się następująco:
Stan na dzień 1 stycznia 2023
Stan na dzień 31 grudnia 2023
Stan na dzień 1 stycznia 2022 roku
przekształceń wewnątrzgrupowych
Stan na dzień 31 grudnia 2022
Informacje finansowe dotyczące jednostek zależnych 31.12.2023
w tys. zł
Przedmiot
przedsiębior-
stwa
Charakter
powiązania
kapitałowego
Wartość
bilansowa
udziałów/akcji
HANDLOWY – LEASING
Sp. z o.o.
HANDLOWY FINANCIAL
SERVICES Sp. z o.o. (
dawniej
Dom Maklerski Banku
Handlowego S.A.)
Warszawa
100
70 950
118 440
913
117 527
5 880
3 573
HANDLOWY
INVESTMENTS S.A.
Luksemburg
100
4 309
4 331
21
4 311
821
279
HANDLOWY –
INWESTYCJE Sp. z o.o.
1/
Warszawa
100
660
10 821
68
10 753
485
293
*Udział bezpośredni
Objaśnienie zależności pośrednich:
1/ Pośrednie powiązania poprzez Handlowy-Inwestycje Sp. z o.o
.
w tys. zł
Przedmiot
przedsiębior-stwa
Charakter
powiązania
kapitałowego
Wartość
bilansowa
udziałów/akcji
HANDLOWY - LEASING
Sp. z o.o.
Przedstawione
powyżej
dane
finansowe
jednostek
zależnych
pochodzą
z
niezbadanych
sprawozdań
finansowych
tych
jednostek,
przygotowanych
na
dzień
31.12.2023, za wyjątkiem sprawozdania finansowego spółki Handlowy Investments S.A., które zostało sporządzone na dzień 29.02.2024.
Informacje finansowe dotyczące jednostek zależnych 31.12.2022
w tys. zł
Przedmiot
przedsiębior-
stwa
Charakter
powiązania
kapitałowego
Wartość
bilansowa
udziałów/akcji
HANDLOWY – LEASING
Sp. z o.o.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Przedmiot
przedsiębior-
stwa
Charakter
powiązania
kapitałowego
Wartość
bilansowa
udziałów/akcji
DOM MAKLERSKI BANKU
HANDLOWEGO S.A
(obecnie Handlowy Financial
Services Sp. z o.o.)
HANDLOWY
INVESTMENTS S.A.
Luksemburg
100
4 433
4 383
35
4 348
109
(120)
HANDLOWY –
INWESTYCJE Sp. z o.o.
1/
Warszawa
100
672
10 566
94
10 472
208
12
*Udział bezpośredni
Objaśnienie zależności pośrednich:
1/ Pośrednie powiązania poprzez Handlowy-Inwestycje Sp. z o.o
.
w tys. zł
Przedmiot
przedsiębior-
stwa
Charakter
powiązania
kapitałowego
Wartość
bilansowa
udziałów/akcji
HANDLOWY - LEASING
Sp. z o.o.
Przedstawione
powyżej
dane
finansowe
jednostek
zależnych
pochodzą
z
niezbadanych
sprawozdań
finansowych
tych
jednostek,
przygotowanych
na
dzień
31.12.2023, za wyjątkiem sprawozdania finansowego spółki Handlowy Investments S.A., które zostało sporządzone na dzień 28.02.2023
22.
Należności od klientów
Zasady rachunkowości:
Należności
od
klientów
są
ujmowane
i
wyceniane
zgodnie
z
zasadami
opisanymi
w
Nocie
2.1
Aktywa
i
zobowiązania
finansowe – klasyfikacja i wycena.
Informacje finansowe:
Należności od podmiotów sektora finansowego
Kredyty i pożyczki
1 408 492
766 786
Nienotowane dłużne aktywa finansowe
1 002 530
1 227 130
Należności z tytułu zakupionych papierów wartościowych z otrzymanym przyrzeczeniem
odkupu
181 616
-
Fundusze gwarancyjne i lokaty stanowiące zabezpieczenie
1 585 568
1 820 113
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(2 873)
(3 517)
Należności od podmiotów sektora niefinansowego
Kredyty i pożyczki
14 177 379
16 558 928
Skupione wierzytelności
2 388 441
2 038 148
Zrealizowane gwarancje i poręczenia
30 709
33 062
Fundusze gwarancyjne i lokaty stanowiące zabezpieczenie
-
8 269
Inne należności
16 838
22 076
Odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
(734 246)
(850 488)
Należności od klientów netto razem
W
należnościach
od
klientów
w
pozycji
„Nienotowane
dłużne
aktywa
finansowe”
zaprezentowane
zostały
m.in.
aktywa
sekurytyzacyjne
objęte
przez
Bank.
Bank
występuje
jako
Inwestor
w
transakcjach
obejmując
transze
senioralne.
Aktywa
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
sekurytyzacyjne
objęte
przez
Bank
nie
są
przedmiotem
obrotu
na
rynku.
Zamiarem
Banku
jest
utrzymanie
inwestycji
do
daty
zapadalności.
Głównym
ryzykiem,
na
jakie
narażone
są
transakcje
sekurytyzacyjne
będące
w
posiadaniu
Banku
jest
ryzyko
kredytowe.
Maksymalna
ekspozycja
Banku
na
ryzyko
kredytowe
z
tytułu
udziału
w
tych
jednostkach
jest
równa
ich
wartości
bilansowej
brutto,
zatem
na
dzień
31
grudnia
2023
r.
1
002
530
tys.
zł
(31
grudnia
2022
r.:
wynosi
1
227 130
tys.
zł).
Wartość
bilansowa
netto
aktywów
dotyczących
udziału
Banku
w
jednostkach
strukturyzowanych,
które
nie
podlegają
konsolidacji na dzień 31 grudnia 2023 r. wynosi 1
001 976 tys. zł (31 grudnia 2022 r.: 1 226 612 tys. zł).
Zmiana stanu
odpisów z tytułu utraty wartości
należności od klientów przedstawia się następująco:
Aktywa
udzielone z
utratą wartości
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych należności od klientów
korporacyjnych
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 1 stycznia 2023
roku
(40 985)
(43 613)
(329 595)
(1 354)
(415 547)
Transfer do Etapu 1
(913)
913
-
-
-
Transfer do Etapu 2
1 902
(1 902)
-
-
-
Transfer do Etapu 3
89
959
(1 048)
-
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
-
-
795
(795)
-
(Utworzenia)/Rozwiązania w okresie przez rachunek zysków i strat
20 232
7 852
(12 364)
229
15 949
Zmniejszenie stanu odpisów w związku ze spisaniem
-
-
67 505
-
67 505
Zmniejszenie stanu odpisów w związku sprzedażą wierzytelności
-
-
16 237
-
16 237
Zmiana odpisu na odsetki naliczone od ekspozycji w Etapie 3 inna niż
spisanie lub sprzedaż wierzytelności
(10)
1
(8 678)
-
(8 687)
Zmniejszenie stanu odpisów w związku z usunięciem z bilansu w wyniku
istotnej zmiany
-
-
-
1 428
1 428
Różnice kursowe i inne zmiany
(897)
5 892
6 747
1 138
12 880
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 31 grudnia 2023
roku
Wpływ nieistotnej modyfikacji na odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych jest nieistotny
Aktywa
udzielone z
utratą wartości
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych należności od klientów
indywidualnych
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 1 stycznia 2023
roku
(40 250)
(64 772)
(333 032)
(404)
(438 458)
Transfer do Etapu 1
(11 848)
10 562
1 286
-
-
Transfer do Etapu 2
6 039
(8 615)
2 576
-
-
Transfer do Etapu 3
2 448
23 127
(25 575)
-
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
-
-
19 893
(19 893)
-
(Utworzenia)/Rozwiązania w okresie przez rachunek zysków i strat
11 718
(30 162)
(41 365)
2 816
(56 993)
Zmniejszenie stanu odpisów w związku ze spisaniem
-
-
5 264
-
5 264
Zmniejszenie stanu odpisów w związku ze sprzedażą wierzytelności
-
-
80 241
417
80 658
Zmiana odpisu na odsetki naliczone od ekspozycji w Etapie 3 inna niż
spisanie lub sprzedaż wierzytelności
-
7
(33 909)
(3 005)
(36 907)
Zmniejszenie stanu odpisów w związku z usunięciem z bilansu w wyniku
istotnej zmiany
-
-
-
19 893
19 893
Różnice kursowe i inne zmiany
-
-
(341)
-
(341)
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 31 grudnia 2023
roku
Wpływ nieistotnej modyfikacji na odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych jest nieistotny
Aktywa
udzielone z
utratą wartości
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych należności od
klientów korporacyjnych
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Aktywa
udzielone z
utratą wartości
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 1 stycznia
2022 roku
(29 135)
(46 465)
(350 464)
-
(426 064)
Transfer do Etapu 1
(69)
69
-
-
-
Transfer do Etapu 2
2 947
(2 947)
-
-
-
Transfer do Etapu 3
57
1 446
(1 503)
-
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
-
-
1 735
(1 735)
-
(Utworzenia)/Rozwiązania w okresie przez rachunek zysków i strat
(14 427)
4 627
(25 770)
209
(35 361)
Zmniejszenie stanu odpisów w związku ze spisaniem
-
-
6 477
-
6 477
Zmniejszenie stanu odpisów w związku sprzedażą wierzytelności
-
-
28 018
-
28 018
Zmiana odpisu na odsetki naliczone od ekspozycji w Etapie 3 inna niż
spisanie lub sprzedaż wierzytelności
(1)
(1)
4 837
-
4 835
Zmniejszenie stanu odpisów w związku z usunięciem z bilansu w wyniku
istotnej zmiany
-
-
-
62
62
Różnice kursowe i inne zmiany
(357)
(342)
7 075
110
6 486
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 31 grudnia
2022 roku
Wpływ nieistotnej modyfikacji na odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych jest nieistotny
Aktywa
udzielone z
utratą wartości
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych należności od
klientów indywidualnych
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 1 stycznia
2022 roku
(34 339)
(71 682)
(354 424)
-
(460 445)
Transfer do Etapu 1
(19 170)
16 157
3 013
-
-
Transfer do Etapu 2
4 249
(8 405)
4 156
-
-
Transfer do Etapu 3
2 233
22 217
(24 450)
-
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
-
-
15 538
(15 538)
-
(Utworzenia)/Rozwiązania w okresie przez rachunek zysków i strat
4 268
(21 082)
(53 693)
734
(69 773)
Zmiany wynikające z aktualizacji stosowanej metody dokonywania
oszacowań (netto)*
2 509
(1 967)
(790)
-
(248)
Zmniejszenie stanu odpisów w związku ze spisaniem
-
-
5 805
-
5 805
Zmniejszenie stanu odpisów w związku ze sprzedażą wierzytelności
-
-
99 470
-
99 470
Zmiana odpisu na odsetki naliczone od ekspozycji w Etapie 3 inna niż
spisanie lub sprzedaż wierzytelności
-
(10)
(26 481)
(1 138)
(27 629)
Zmniejszenie stanu odpisów w związku z usunięciem z bilansu w wyniku
istotnej zmiany
-
-
-
15 538
15 538
Różnice kursowe i inne zmiany
-
-
(1 176)
-
(1 176)
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 31 grudnia
2022 roku
*dotyczy zmian wynikających z wdrożenia Rekomendacji R
Wpływ nieistotnej modyfikacji na odpisy z tytułu oczekiwanych strat kredytowych jest nieistotny
Zmiany
wartości
bilansowej
brutto
należności
od
klientów,
które
przyczyniły
się
do
zmian
odpisów
z
tytułu
oczekiwanych
strat kredytowych przedstawia tabela poniżej:
Aktywa
udzielone z
utratą
wartości
Wartość brutto należności od klientów wycenianych w
zamortyzowanym koszcie
Wartość brutto należności na dzień 1 stycznia 2023 roku
19 027 051
2 558 056
872 457
16 948
22 474 512
Transfer do Etapu 1
1 085 332
(1 073 213)
(12 119)
-
-
Transfer do Etapu 2
(1 528 140)
1 533 429
(5 289)
-
-
Transfer do Etapu 3
(73 009)
(86 041)
159 050
-
-
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Aktywa
udzielone z
utratą
wartości
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
Należności pociągnięte/spłacone
(550 329)
(553 495)
(4 585)
(12 614)
(1 121 023)
Należności spisane
-
-
(75 326)
-
(75 326)
Należności zbyte
-
-
(104 584)
(256)
(104 840)
Inne zmiany
(276 826)
(90 829)
8 362
(22 457)
(381 750)
Wartość brutto należności od klientów na dzień 31 grudnia 2023
roku
Aktywa
udzielone z
utratą
wartości
Wartość brutto należności od klientów wycenianych w
zamortyzowanym koszcie
Wartość brutto należności na dzień 1 stycznia 2022 roku
19 430 735
1 744 692
898 239
-
22 073 666
Transfer do Etapu 1
616 884
(606 303)
(10 581)
-
-
Transfer do Etapu 2
(1 516 631)
1 524 836
(8 205)
-
-
Transfer do Etapu 3
(106 232)
(98 223)
204 455
-
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
(678)
(5 690)
(29 429)
35 797
-
Należności pociągnięte/spłacone
461 557
(27 022)
(93 224)
(3 566)
337 745
Należności spisane
-
-
(8 789)
-
(8 789)
Należności zbyte
-
-
(122 312)
-
(122 312)
Inne zmiany
141 416
25 766
42 303
(15 283)
194 202
Wartość brutto należności od klientów na dzień 31 grudnia 2022
roku
Dla
należności
brutto
i
odpisów
na
oczekiwane
straty
kredytowe
od
klientów,
które
zmieniały
Etapy
w
trakcie
roku,
przesunięcia
zostały
zaprezentowane
jako
transfery
pomiędzy
Etapem
na
początek
okresu
sprawozdawczego
lub
na
moment ujęcia a Etapem na koniec okresu sprawozdawczego.
23.
Rzeczowe aktywa trwałe
Zasady rachunkowości:
Rzeczowe
aktywa
trwałe
wykazywane
są
według
kosztu
historycznego
pomniejszonego
o
naliczone
umorzenie,
a
także
o
odpisy
z
tytułu
utraty
wartości.
Koszt
historyczny
uwzględnia
wydatki
bezpośrednio
związane
z
nabyciem
danych
aktywów oraz ich przygotowaniem do użytkowania.
Późniejsze
nakłady
uwzględnia
się
w
wartości
bilansowej
danego
środka
trwałego
lub
ujmuje
jako
odrębny
środek
trwały
(tam,
gdzie
jest
to
właściwe)
tylko
wówczas,
gdy
jest
prawdopodobne,
że
z
tytułu
tej
pozycji
nastąpi
wpływ
korzyści
ekonomicznych
do
Banku,
zaś
koszt
danej
pozycji
można
wiarygodnie
zmierzyć.
Wszelkie
pozostałe
wydatki,
na
przykład
na naprawę i konserwację, odnoszone są do rachunku zysków i strat w okresie, w którym je poniesiono.
Umorzenie
naliczane
jest
metodą
liniową
przez
przewidywany
okres
użytkowania
przy
zastosowaniu
stawek
określonych
w zatwierdzonym planie amortyzacji na 2023 rok.
Przykładowe stosowane roczne stawki amortyzacji są następujące:
Wyposażenie biurowe
20,0%
Inne środki trwałe
7,0%-34,0%
Inwestycje w obcych środkach trwałych – zgodnie z okresem trwania umowy najmu
Na
każdy
dzień
bilansowy
dokonuje
się
weryfikacji
wartości
końcowej
rzeczowych
aktywów
trwałych
i
wartości
niematerialnych oraz okresów ich użytkowania i w razie potrzeby dokonuje stosownych korekt planu amortyzacji.
Składniki
majątku
o
jednostkowej
wartości
początkowej
nieprzekraczającej
3
500
zł
podlegają
jednorazowemu
odpisaniu
w
koszty
z
datą
wydania
ich
do
używania.
Suma
wartości
środków
trwałych
jednorazowo
odpisanych
w
koszty
nie
jest
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
istotna z punktu widzenia sprawozdania finansowego.
Środki
trwałe
w
budowie
wykazywane
są
w
wysokości
ogółu
poniesionych
kosztów
pozostających
w
bezpośrednim
związku
z
niezakończoną
jeszcze
budową,
montażem
lub
ulepszeniem
istniejącego
środka
trwałego
z
uwzględnieniem
odpisów z tytułu utraty wartości.
Wartości
bilansowe
rzeczowych
aktywów
trwałych
są
przeglądane
na
dzień
bilansowy
w
celu
określenia,
czy
zaistniały
przesłanki wskazujące na utratę wartości. Jeżeli istnieje taka przesłanka, należy określić wartość odzyskiwalną aktywów.
Odpis
aktualizujący
z
tytułu
utraty
wartości
jest
ujmowany,
jeżeli
wartość
księgowa
aktywa
lub
ośrodka
wypracowującego
środki
pieniężne
przekracza
wartość
odzyskiwalną.
Odpis
aktualizujący
z
tytułu
utraty
wartości
jest
ujmowany
w
rachunku
zysków i strat.
Odpisy
aktualizujace
z
tytułu
utraty
wartości
w
przypadku
ośrodków
wypracowujących
środki
pieniężne
w
pierwszej
kolejności
redukują
wartość
firmy
przypadającą
na
te
ośrodki
wypracowujące
środki
pieniężne
(grupę
ośrodków),
a
następnie redukują proporcjonalnie wartość księgową innych aktywów w ośrodku (grupie ośrodków).
Wartość
odzyskiwalna
jest
wartością
większą
z:
wartości
godziwej
pomniejszonej
o
koszty
sprzedaży
i
wartości
użytkowej.
W
celu
wyznaczenia
wartości
użytkowej,
oszacowane
przyszłe
przepływy
pieniężne
są
dyskontowane
do
ich
wartości
bieżącej
przy
użyciu
stopy
dyskontowej
przed
opodatkowaniem,
która
odzwierciedla
bieżące
oczekiwania
rynku,
co
do
wartości
pieniądza
oraz
specyficznego
ryzyka
w
odniesieniu
do
danego
aktywa.
Dla
aktywów
niegenerujących
niezależnych
przepływów
środków
pieniężnych,
wartość
odzyskiwalna
jest
wyznaczana
dla
danego
ośrodka
wypracowującego środki pieniężne, do którego te aktywa należą.
W
przypadku
rzeczowych
aktywów
trwałych,
odpis
ten
podlega
odwróceniu,
jeżeli
nastąpiła
zmiana
w
szacunkach
służących do określenia wartości możliwej do odzyskania.
Odpis
aktualizujący
z
tytułu
utraty
wartości
rzeczowych
aktywów
trwałych
może
być
odwrócony
tylko
do
poziomu,
przy
którym
wartość
księgowa
aktywa
nie
przekracza
wartości
księgowej,
która
pomniejszona
o
kwotę
amortyzacji,
zostałaby
wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.
Rzeczowe
aktywa
trwałe
od
dnia
pierwszego
zastosowania
MSSF
16
uwzględniają
aktywa
z
tytułu
prawa
od
użytkowania
aktywów. Szczegóły zostały przedstawione w Nocie 43.
Informacje finansowe:
Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych w 2023 roku
Stan na dzień 1 stycznia 2023
704 151
29 975
228 763
20 925
983 814
84
11 319
14 032
95 694
121 129
(32 748)
-
(14 982)
-
(47 730)
Zaklasyfikowanie do aktywów trwałych przeznaczonych do
zbycia
(29 980)
-
(4 853)
-
(34 833)
(4 009)
-
-
(4 497)
(8 506)
Stan na dzień 31 grudnia 2023
Stan na dzień 1 stycznia 2023
334 369
3 063
190 964
-
528 396
Koszty amortyzacji za okres
28 230
3 422
14 182
-
45 834
Zaklasyfikowanie do aktywów trwałych przeznaczonych do
zbycia
(18 838)
-
(14 982)
-
(33 820)
(20 733)
-
(4 833)
-
(25 566)
Stan na dzień 31 grudnia 2023
Na dzień 1 stycznia 2023
369 782
26 912
37 799
20 925
455 418
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
*Inne
zwiększenia/
zmniejszenia
obejmują
m.
in.
przywrócenie
zlikwidowanego
środka
trwałego
do
ewidencji,
darowizny,
rozliczenia
środków
trwałych
w
budowie, nowe i zamykane umowy leasingowe.
Według
stanu
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
Bank
nie
posiadał
istotnych
zobowiązań
umownych
z
tytułu
dokonania
w
przyszłości zakupu rzeczowych aktywów trwałych.
Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych w 2022 roku
Stan na dzień 1 stycznia 2022
715 606
21 637
215 482
13 344
966 069
39
21 690
16 719
21 392
59 840
(810)
-
(5 126)
-
(5 936)
(22 784)
-
(3 010)
(5 499)
(31 293)
Stan na dzień 31 grudnia 2022
Stan na dzień 1 stycznia 2022
321 538
6 000
187 932
-
515 470
Koszty amortyzacji za okres
28 449
2 746
11 134
-
42 329
(606)
-
(5 125)
-
(5 731)
(15 179)
-
(3 001)
-
(18 180)
Stan na dzień 31 grudnia 2022
Na dzień 1 stycznia 2022
394 068
15 637
27 550
13 344
450 599
*Inne
zwiększenia/
zmniejszenia
obejmują
m.
in.
przywrócenie
zlikwidowanego
środka
trwałego
do
ewidencji,
darowizny,
rozliczenia
środków
trwałych
w
budowie, nowe i zamykane umowy leasingowe.
24.
Wartości niematerialne
Zasady rachunkowości:
Wartości
niematerialne
wykazywane
są
według
kosztu
historycznego
pomniejszonego
o
naliczone
umorzenie,
a
także
o
odpisy
z
tytułu
utraty
wartości.
Koszt
historyczny
uwzględnia
wydatki
bezpośrednio
związane
z
nabyciem
danych
aktywów
oraz ich przygotowaniem do użytkowania.
Późniejsze
nakłady
uwzględnia
się
w
wartości
bilansowej
danego
składnika
aktywów
lub
ujmuje
jako
odrębny
składnik
aktywów
(tam,
gdzie
jest
to
właściwe)
tylko
wówczas,
gdy
jest
prawdopodobne,
że
z
tytułu
tej
pozycji
nastąpi
wpływ
korzyści
ekonomicznych
do
Banku,
zaś
koszt
danej
pozycji
można
wiarygodnie
zmierzyć.
Wszelkie
pozostałe
wydatki,
na
przykład na naprawę i konserwację, odnoszone są do rachunku zysków i strat w okresie, w którym je poniesiono.
Umorzenie
naliczane
jest
metodą
liniową
przez
przewidywany
okres
użytkowania
przy
zastosowaniu
stawek
określonych
w zatwierdzonym planie amortyzacji na 2023 rok.
Przykładowe stosowane roczne stawki amortyzacji są następujące:
Oprogramowanie komputerowe i prawa autorskie (z wyjątkiem podstawowych systemów operacyjnych,
do których stosuje się stawkę 10% i 20%)
Pozostałe wartości niematerialne
20,0%
Na
każdy
dzień
bilansowy
dokonuje
się
weryfikacji
wartości
końcowej
wartości
niematerialnych
oraz
okresów
ich
użytkowania i w razie potrzeby dokonuje stosownych korekt planu amortyzacji.
Wartości
bilansowe
wartości
niematerialnych
są
przeglądane
na
dzień
bilansowy
w
celu
określenia,
czy
zaistniały
przesłanki wskazujące na utratę wartości. Jeżeli istnieje taka przesłanka, należy określić wartość odzyskiwalną aktywów.
Odpis
aktualizujący
z
tytułu
utraty
wartości
jest
ujmowany,
jeżeli
wartość
księgowa
aktywa
lub
ośrodka
wypracowującego
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
środki
pieniężne
przekracza
wartość
odzyskiwalną.
Odpis
aktualizujący
z
tytułu
utraty
wartości
jest
ujmowany
w
rachunku
zysków i strat.
Odpisy
aktualizujące
z
tytułu
utraty
wartości
w
przypadku
ośrodków
wypracowujących
środki
pieniężne
w
pierwszej
kolejności
redukują
wartość
firmy
przypadającą
na
te
ośrodki
wypracowujące
środki
pieniężne
(grupę
ośrodków),
a
następnie redukują proporcjonalnie wartość księgową innych aktywów w ośrodku (grupie ośrodków).
Wartość
odzyskiwalna
jest
wartością
większą
z:
wartości
godziwej
pomniejszonej
o
koszty
sprzedaży
i
wartości
użytkowej.
W
celu
wyznaczenia
wartości
użytkowej,
oszacowane
przyszłe
przepływy
pieniężne
są
dyskontowane
do
ich
wartości
bieżącej
przy
użyciu
stopy
dyskontowej
przed
opodatkowaniem,
która
odzwierciedla
bieżące
oczekiwania
rynku,
co
do
wartości
pieniądza
oraz
specyficznego
ryzyka
w
odniesieniu
do
danego
aktywa.
Dla
aktywów
niegenerujących
niezależnych
przepływów
środków
pieniężnych,
wartość
odzyskiwalna
jest
wyznaczana
dla
danego
ośrodka
wypracowującego środki pieniężne, do którego te aktywa należą.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w odniesieniu do wartości firmy nie podlega odwróceniu.
W
przypadku
innych
wartości
niematerialnych,
odpis
ten
podlega
odwróceniu,
jeżeli
nastąpiła
zmiana
w
szacunkach
służących do określenia wartości możliwej do odzyskania.
Odpis
aktualizujący
z
tytułu
utraty
wartości
innych
wartości
niematerialnych
może
być
odwrócony
tylko
do
poziomu,
przy
którym
wartość
księgowa
aktywa
nie
przekracza
wartości
księgowej,
która
pomniejszona
o
kwotę
amortyzacji,
zostałaby
wyznaczona, jeżeli nie zostałby ujęty odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości.
Informacje finansowe:
Zmiana stanu wartości niematerialnych w 2023 roku
Koncesje,
patenty, licencje
i podobne
wartości
Oprogramowanie
komputerowe
Zaliczki na
wartości
niematerialne
Stan na dzień 1 stycznia 2023
1 245 976
-
717 297
106 256
2 069 529
Stan na dzień 31 grudnia 2023
Stan na dzień 1 stycznia 2023
-
-
590 959
-
590 959
Koszty amortyzacji za okres
-
-
65 201
-
65 201
Stan na dzień 31 grudnia 2023
Odpisy z tytułu utraty wartości
Stan na dzień 1 stycznia 2023
214 707
-
-
-
214 707
Stan na dzień 31 grudnia 2023
Na dzień 1 stycznia 2023
1 031 269
-
126 338
106 256
1 263 863
Zmiana stanu wartości niematerialnych w 2022 roku
Koncesje, patenty,
licencje
i podobne
wartości
Oprogramowanie
komputerowe
Zaliczki na
wartości
niematerialne
Stan na dzień 1 stycznia 2022
1 245 976
-
716 773
25 930
1 988 679
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Koncesje, patenty,
licencje
i podobne
wartości
Oprogramowanie
komputerowe
Zaliczki na
wartości
niematerialne
Stan na dzień 31 grudnia 2022
Stan na dzień 1 stycznia 2022
-
-
532 473
-
532 473
Koszty amortyzacji za okres
-
-
60 227
-
60 227
Stan na dzień 31 grudnia 2022
Odpisy z tytułu utraty wartości
Stan na dzień 1 stycznia 2022
214 707
-
-
-
214 707
Stan na dzień 31 grudnia 2022
Na dzień 1 stycznia 2022
1 031 269
-
184 300
25 930
1 241 499
Według
stanu
na
dzień
31
grudnia
2023
roku,
jak
również
według
stanu
na
dzień
31
grudnia
2021
roku
Bank
nie
posiadał
istotnych zobowiązań umownych z tytułu dokonania w przyszłości zakupu wartości niematerialnych.
Wartość
firmy
obejmuje
kwotę
1
243
645
tys.
zł
powstałą
w
wyniku
połączenia
Banku
Handlowego
w
Warszawie
SA
z
Citibank
(Poland)
S.A.,
które
nastąpiło
z
dniem
28
lutego
2001
roku
oraz
kwotę
2
331
tys.
zł
powstałą
w
wyniku
nabycia
zorganizowanej
części
przedsiębiorstwa
bankowego
ABN
Amro
Bank
(Polska)
S.A.,
które
nastąpiło
z
dniem
1
marca
2005
roku.
Na
koniec
2020
roku
Zarząd
Banku
dokonał
odpisu
pomniejszającego
wartość
firmy
o
kwotę
214
707
tys.
zł
w
części
przypisanej do Sektora Bankowości Detalicznej.
Wartości
niematerialne
w
wysokości
1
285
314
tys.
zł
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
(31
grudnia
2022
roku:
1
263 863
tys. zł) zawierają wartość firmy w kwocie 1 031 269 tys. zł, która nie uległa zmianie od dnia 31 grudnia 2020 roku
.
25.
Test utraty wartości dla wartości firmy
W
jednostkowym
sprawozdaniu
finansowym
Banku,
wartość
firmy
stanowi
nadwyżkę
kosztu
przejęcia
nad
wartością
godziwą
udziału
Bank
w
możliwych
do
zidentyfikowania
przejętych
aktywach,
zobowiązaniach
oraz
zobowiązaniach
warunkowych
na
dzień
połączenia.
Wartość
firmy
ujmuje
się
w
ramach
wartości
niematerialnych.
Wartość
firmy
jest
wykazywana
w
wysokości
ceny
nabycia
pomniejszonej
o
łączne
dotychczasowe
odpisy
aktualizujące
wynikające
z tytułu
utraty
wartości.
Wartość
firmy
jest
alokowana
na
ośrodki
wypracowujące
środki
pieniężne
i
nie
jest
amortyzowana,
a
jedynie
corocznie
testowana
pod
kątem
utraty
wartości
niezależnie
od
wystąpienia
przesłanek
utraty
wartości.
Odpis
aktualizujący z tytułu utraty wartości w odniesieniu do wartości firmy nie podlega odwróceniu.
Dla
potrzeb
przeprowadzenia
testów
na
utratę
wartości,
wartość
firmy
została
przyporządkowana
do
dwóch
ośrodków
wypracowujących
środki
pieniężne:
sektora
Bankowości
Instytucjonalnej
oraz
sektora
Bankowości
Detalicznej.
Przyporządkowanie
zostało
dokonane
na
podstawie
modelu
zdyskontowanych
przepływów
pieniężnych
na
bazie
strategii
sprzed
połączenia.
Po
fuzji
realokacja
wartości
firmy
została
przeprowadzona
w
oparciu
o
wartości
względne
aktywów
przeniesionych do innego ośrodka w porównaniu z aktywami zatrzymanymi w danym ośrodku.
Poniższa tabela prezentuje przyporządkowanie wartości firmy do ośrodków wypracowujących środki pieniężne.
Wartość bilansowa wartości firmy przypisanej do ośrodka
Sektor Bankowości Instytucjonalnej
Sektor Bankowości Detalicznej
180 063
180 063
Podstawą
wyceny
wartości
odzyskiwalnej
ośrodków
jest
ich
wartość
użytkowa
oszacowana
w
oparciu
o
plan
finansowy.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Plan
opiera
się
na
racjonalnych,
odzwierciedlających
ocenę
kierownictwa
Banku
założeniach
odnośnie
przyszłych
warunków
gospodarczych
oraz
oczekiwanych
wyników
działalności
Banku.
Plan
podlega
okresowej
aktualizacji
i
zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą Banku. Zarząd przyjął okres 3 letni w procesie planowania finansowego.
W
wycenie
wykorzystano
różne
stopy
dyskonta
dla
każdego
roku
prognozy
(11,1-12,3%)
oszacowane
przy
zastosowaniu
wartości wskaźnika beta dla grupy porównawczej, premii za ryzyko oraz stopy wolnej od ryzyka.
Ekstrapolacja
przepływów
pieniężnych
wykraczających
poza
okres
objęty
planem
finansowym
została
oparta
o
stopy
wzrostu odzwierciedlające długoterminowy cel inflacyjny NBP, który na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosi 2,5%.
W wyniku przeprowadzonego testu nie stwierdzono utraty wartości firmy na 31 grudnia 2023 r.
26.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Zasady rachunkowości:
Rezerwa
i
aktywa
na
podatek
odroczony
są
kalkulowane
przy
użyciu
metody
bilansowej,
poprzez
wyliczenie
przejściowych
różnic
pomiędzy
wartością
bilansową
aktywów
i
zobowiązań
oraz
ich
wartością
podatkową.
Rezerwa
i
aktywa
z
tytułu
odroczonego
podatku
dochodowego
wykazywane
są
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
po
dokonaniu
kompensaty,
wtedy,
gdy
istnieje
tytuł
prawny
do
przeprowadzenia
takiej
kompensaty
oraz
rezerwa
i
aktywa
dotyczą
tego
samego
podatnika.
Aktywa
z
tytułu
podatku
odroczonego
ujmuje
się
w
zakresie,
w
którym
jest
prawdopodobne,
że
będzie
dostępny
przyszły
dochód do opodatkowania.
Informacje finansowe:
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
(945 727)
(1 487 597)
Aktywa netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Podatek
odroczony
od
transakcji
nabycia
zorganizowanej
części
przedsiębiorstwa
w
wartości
2
895
tys.
zł
według
stanu
na 31 grudnia 2023 będzie rozliczany ze zobowiązaniem wobec Urzędu Skarbowego do sierpnia 2027 roku.
Dodatnie
i
ujemne
różnice
przejściowe
przyjęte
do
wyliczenia
aktywa
i
rezerwy
z
tytułu
podatku
dochodowego
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego związane są z następującymi pozycjami:
Odsetki naliczone i inne koszty
Odpisy aktualizujące z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
84 236
96 839
Niezrealizowana premia od papierów wartościowych
16 395
26 262
Ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych
770 046
1 338 349
Ujemna wycena papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
2 421
3 772
Przychody pobrane z góry
16 794
22 215
Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite
dochody
3 421
160 908
Koszty świadczeń pracowniczych i inne koszty do zapłacenia
67 370
62 296
Leasing (MSSF 16)
31 194
30 709
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Rezerwa z tytułu podatku odroczonego związana jest z następującymi pozycjami:
Odsetki naliczone (przychód)
Dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych
729 711
1 349 763
Niezrealizowane dyskonto od papierów wartościowych
48 966
16 208
Przychody do otrzymania
4 920
4 620
Dodatnia wycena papierów wartościowych
przeznaczonych do obrotu
1 226
1 357
Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe
wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite
dochody
26 575
-
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Wycena udziałów
22 126
15 631
Leasing (MSSF 16)
29 707
28 953
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Aktywa netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2023 roku
Zmiany różnic przejściowych dotyczących aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego:
Zmiany
odnoszone na
wynik
finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
Odsetki naliczone i inne koszty
Odpisy aktualizujące z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
96 839
(12 603)
-
84 236
Niezrealizowana premia od papierów wartościowych
26 262
(9 867)
-
16 395
Ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych
1 338 349
(568 303)
-
770 046
Ujemna wycena papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
3 772
(1 351)
-
2 421
Przychody pobrane z góry
22 215
(5 421)
-
16 794
Prowizje
2 781
717
-
3 498
Dłużne
i
kapitałowe
papiery
wartościowe
wyceniane
w
wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody
160 908
(22 407)
(135 080)
3 421
Koszty świadczeń pracowniczych i inne koszty do zapłacenia
62 296
5 074
-
67 370
Leasing MSSF16
30 709
485
-
31 194
Pozostałe
6 593
1 730
-
8 323
Zmiany różnic przejściowych dotyczących rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego:
Zmiany odnoszone
na wynik
finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
Odsetki naliczone (przychód)
Dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych
1 349 763
(620 052)
-
729 711
Niezrealizowane dyskonto od papierów wartościowych
16 208
32 758
-
48 966
Przychody do otrzymania
4 620
300
-
4 920
Dodatnia wycena papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
1 357
(131)
-
1 226
Dłużne
i
kapitałowe
papiery
wartościowe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez pozostałe całkowite dochody
-
-
26 575
26 575
Ulga inwestycyjna
7 528
(370)
-
7 158
Wycena udziałów
15 631
6 495
-
22 126
Leasing MSSF16
28 953
754
-
29 707
Pozostałe
7 272
2 363
-
9 635
Zmiana aktywa netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Zmiany różnic przejściowych w ciągu 2022 roku
Zmiany różnic przejściowych dotyczących aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego:
Zmiany
odnoszone na
wynik
finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
Odsetki naliczone i inne koszty
Odpisy aktualizujące z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
103 352
(6 513)
-
96 839
Niezrealizowana premia od papierów wartościowych
19 291
6 971
-
26 262
Ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych
1 389 255
(50 906)
-
1 338 349
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Zmiany
odnoszone na
wynik
finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
Ujemna wycena papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
Przychody pobrane z góry
28 377
(6 162)
-
22 215
Prowizje
2 784
(3)
-
2 781
Dłużne
i
kapitałowe
papiery
wartościowe
wyceniane
w
wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody
108 651
(82 823)
135 080
160 908
Koszty świadczeń pracowniczych i inne koszty do zapłacenia
52 750
9 546
-
62 296
Leasing MSSF16
30 204
505
-
30 709
Pozostałe
4 980
1 613
-
6 593
Zmiany różnic przejściowych dotyczących rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego:
Zmiany odnoszone
na wynik
finansowy
Zmiany
odnoszone na
kapitał
Odsetki naliczone (przychód)
Dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych
1 402 553
(52 790)
-
1 349 763
Niezrealizowane dyskonto od papierów wartościowych
7 241
8 967
-
16 208
Przychody do otrzymania
5 383
(763)
-
4 620
Dodatnia wycena papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu
612
745
-
1 357
Dłużne
i
kapitałowe
papiery
wartościowe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez pozostałe całkowite dochody
(12 910)
(62 540)
75 450
-
Ulga inwestycyjna
7 814
(286)
-
7 528
Wycena udziałów
16 175
(544)
-
15 631
Leasing MSSF16
28 975
(22)
-
28 953
Pozostałe
5 174
2 098
-
7 272
Zmiana aktywa netto z tytułu odroczonego podatku dochodowego
Rozrachunki międzybankowe
Rozliczenia z tytułu obrotu papierami wartościowymi
26
16
Rozliczenia z tytułu działalności maklerskiej
60 269
55 681
Przychody do otrzymania
48 731
52 434
Pożyczki dla pracowników z Funduszu Świadczeń Socjalnych
15 146
14 300
Dłużnicy różni
60 743
70 973
Rozliczenia międzyokresowe
9 603
9 718
*Do
aktywów
finansowych
zaliczono
wszystkie
pozycje
,,Innych
aktywów”
z
wyjątkiem
pozycji
„Przychody
do
otrzymania”
oraz
„Rozliczenia
międzyokresowe”.
28.
Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia
Zasady rachunkowości:
Aktywa trwałe przeznaczone do zbycia wyceniane są wg mniejszej z dwóch następujących wartości: wartości księgowej
lub wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży.
Informacje finansowe:
Pozycja
aktywa
trwałe
do
zbycia
uwzględnia
wartość
nieruchomości
przeznaczonej
do
zbycia,
które
wartości
księgowa
wynosi
9 266
tys.
zł
według
stanu
na
31
grudnia
2023
(brak
pozycji
na
31
grudnia
2022).
W
styczniu
2024
roku
nieruchomość została zbyta z zyskiem netto w kwocie 2 102 tys. zł.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
29.
Zobowiązania wobec banków
Zasady rachunkowości:
Zasady ujmowania i wyceny zobowiązań wobec banków opisane są w Nocie 2.1.
Informacje finansowe:
Depozyty terminowe
357 829
2 419 247
Zobowiązania z tytułu sprzedanych papierów wartościowych z udzielonym
przyrzeczeniem odkupu
-
61 131
Inne zobowiązania, w tym:
496 137
83 363
Zobowiązania wobec banków razem
30.
Zobowiązania wobec klientów
Zasady rachunkowości:
Zasady ujmowania i wyceny zobowiązań wobec klientów opisane są w Nocie 2.1.
Informacje finansowe:
Depozyty podmiotów sektora finansowego
Rachunki bieżące
940 036
1 168 196
Depozyty terminowe
3 002 492
2 621 875
Depozyty podmiotów sektora niefinansowego
Rachunki bieżące, z tego:
35 247 407
34 496 846
klientów instytucjonalnych
21 561 300
20 418 782
Depozyty terminowe, z tego:
14 157 409
10 663 491
klientów instytucjonalnych
6 141 613
4 435 409
Inne zobowiązania, w tym:
1 815 242
1 717 372
zobowiązania z tytułu kaucji
503 263
125 429
Pozostałe zobowiązania razem
Zobowiązania wobec klientów razem
Zasady rachunkowości:
Rezerwy
są
ujmowane
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej,
jeżeli
na
Banku
ciąży
obowiązek
prawny
lub
zwyczajowo
oczekiwany
wynikający
ze
zdarzeń
przeszłych,
a
także
jeżeli
prawdopodobne
jest,
że
wypełnienie
tego
obowiązku
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
spowoduje
konieczność
wypływu
środków
zawierających
w
sobie
korzyści
ekonomiczne
oraz
kwota
rezerwy
może
być
w
wiarygodny sposób oszacowana.
Informacje finansowe:
Na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne*
34 960
44 969
Zmiana stanu rezerw przedstawia się następująco:
Rezerw na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne
44 969
33 910
Na restrukturyzacje zatrudnienia
-
275
Utworzenie odpisów na rezerwy w okresie, z tego:
55 315
81 266
na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne
36 125
62 861
Inne zwiększenia rezerw, z tego:
-
179
na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne
-
179
Rozwiązanie rezerw w okresie, z tego:
(47 711)
(56 076)
na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne
(45 498)
(51 981)
na restrukturyzację zatrudnienia
-
(275)
Wykorzystanie rezerw w okresie, z tego:
(7 842)
(55 198)
Inne zmniejszenia rezerw, z tego:
(636)
-
na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne
(636)
-
*Dodatkowe informacje dotyczące rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne znajdują się w Nocie 40.
** Pozycja „Inne” zawiera rezerwy portfelowe na sprawy związane z wyrokami TSUE opisanymi w nocie 40.
Zasady rachunkowości:
W
celu
przypisania
kosztów
do
okresów
sprawozdawczych,
których
one
dotyczą,
Bank
dokonuje
czynnych
i
biernych
rozliczeń
międzyokresowych
kosztów.
Dotyczy
to
w
szczególności
kosztów
działania
Banku.
Rozliczenia
międzyokresowe
kosztów są prezentowane jako podpozycja „Innych zobowiązań” w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
W
zakresie
zobowiązań
do
wykonania
świadczenia
spełnianych
w
czasie,
Bank
stosuje
metodę
ujęcia
przychodu
proporcjonalnie
do
upływającego
czasu
w
okresie
świadczenia
usługi.
Wg
Banku
ta
metoda
rzetelnie
odzwierciedla
tryb
świadczenia
usługi,
gdyż
w sposób równomierny w czasie zaangażowane są zasoby Banku w okresie świa
dczenia usługi.
W
obszarze
metod,
danych
wejściowych
i
założeń
przyjętych
do
szacowania
wynagrodzenia
zmiennego
Bank
stosuje
podejście
najbardziej
prawdopodobnych
wartości
w
odniesieniu
do
wynagrodzenia
uzyskiwanego
za
osiągnięcie
określonych
celów,
natomiast
w
zakresie
zwrotów
wynagrodzenia
w
obszarze
pośrednictwa
ubezpieczeniowego
stosowanego
są
metody
statystyczne
a
rezerwa
na
zwroty
ujmowana
jest
w
rozliczeniach
międzyokresowych
kosztów.
Bank
uwzględnia
wszelkie
kwestie
ustalając
poziom
przychodu
uzależnionego
od
zidentyfikowanych
zmiennych
(wynagrodzenia
przy
spełnieniu
określonych
celów,
oczekiwane zwroty, wszelkie upusty).
Dla
wynagrodzenia
za
pośrednictwo
w
dystrybucji
produktów
ubezpieczeniowych
w
szczególności
dla
ubezpieczenia
powiązanego
z
produktem
kredytowym
Bank
stosuje
model
względnej
wartości
godziwej,
na
podstawie
którego,
stosując
wartość
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
godziwą
produktu
kredytowego
oraz
usługi
sprzedaży
produktu
ubezpieczeniowego,
dokonuje
podziału
na
wynagrodzenie
stanowiące
komponent
przychodów
odsetkowych
oraz
wynagrodzenie
za
wykonane
usługi
związane
ze
sprzedażą
i
obsługą
tych
produktów.
Zobowiązania z tytułu majątku używanego na podstawie leasingu u
stalane są zgodnie z polityką opisaną w Nocie 43.
Zobowiązania
z
tytułu
świadczeń
pracowniczych,
w
tym
rezerwa
na
odprawy
emerytalne
stanowiąca
program
określonych
świadczeń, opisane są szczegółowo w Nocie 47.
Informacje finansowe:
Fundusz Świadczeń Socjalnych
Rozrachunki międzybankowe
220 412
448 991
Rozrachunki międzysystemowe
4 580
4 863
Rozliczenia z tytułu obrotu papierami wartościowymi
10
9 815
Rozliczenia z tytułu działalności maklerskiej
61 621
62 436
Zobowiązania z tytułu majątku używanego na podstawie leasingu
113 096
121 815
Wierzyciele różni
182 171
175 347
Rozliczenia międzyokresowe kosztów, z tego:
397 198
361 519
koszty do zapłacenia z tytułu zobowiązań wobec pracowników
161 316
135 104
rezerwa na odprawy emerytalne
95 546
71 911
koszty usług IT i wsparcia operacji bankowych
49 040
67 103
koszty usług doradczych i wsparcia biznesu
7 310
8 445
inne koszty do zapłacenia
83 986
78 956
Przychody przyszłych okresów
16 805
13 113
Rozliczenia z Urzędem Skarbowym i ZUS
73 764
47 678
w tym zobowiązania finansowe*
*Do
zobowiązań
finansowych
zaliczono
wszystkie
pozycje
„Innych
zobowiązań”
z
wyjątkiem
pozycji
„Rozliczenia
z
Urzędem
Skarbowym
i
ZUS”
oraz
„Przychody przyszłych okresów”.
33.
Aktywa i zobowiązania finansowe według umownych terminów
wymagalności/zapadalności
Na dzień 31 grudnia 2023 roku
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Należności od banków (brutto)
18
15 372 457
13 200 518
2 151 939
20 000
-
-
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
19
791 112
2 024
-
112 216
564 173
112 699
Aktywa finansowe wyceniane w wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody
20
29 560 292
5 842 500
2 039 965
213 764
17 118 669
4 345 394
Należności od klientów (brutto
)
Należności od podmiotów sektora finansowego
22
4 178 206
1 878 206
-
500 000
1 800 000
-
Należności od podmiotów sektora niefinansowego
22
16 613 367
6 553 246
2 091 013
1 976 646
3 530 878
2 461 584
Zobowiązania wobec banków
29
3 375 687
3 365 687
-
10 000
-
-
Zobowiązania wobec klientów
Zobowiązania wobec podmiotów sektora
finansowego
30
4 778 446
4 701 267
36 519
40 660
-
-
Zobowiązania wobec podmiotów sektora
niefinansowego
30
50 384 140
44 634 301
3 468 856
2 278 024
2 959
-
Na dzień 31 grudnia 2022 roku
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Należności od banków (brutto)
18
970 161
955 161
-
15 000
-
-
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
Aktywa finansowe wyceniane w wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody
Dłużne papiery wartościowe wyceniane w wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody
20
37 180 808
13 951 439
393 571
2 880 356
17 991 383
1 964 059
Należności od klientów (brutto
)
Należności od podmiotów sektora finansowego
22
3 814 029
1 838 164
106 865
219 000
1 650 000
-
Należności od podmiotów sektora niefinansowego
22
18 660 483
7 253 615
1 484 623
2 162 955
5 430 649
2 328 641
Zobowiązania wobec banków
29
4 794 671
3 870 671
320 000
604 000
-
-
Zobowiązania wobec klientów
Zobowiązania wobec podmiotów sektora
finansowego
30
5 165 030
4 978 265
151 468
35 297
-
-
Zobowiązania wobec podmiotów sektora
niefinansowego
30
45 502 750
40 905 414
2 915 718
1 674 282
7 336
-
Kapitał zakładowy
Rodzaj
uprzywilejowania
akcji
Rodzaj
ograni-
czenia
praw do
akcji
Wartość
serii/emisji
wg wartości
nominalnej
(w tys. zł)
Prawo do
dywidendy
(od daty)
B
na okaziciela
akcje zwykłe
-
1 120 000
4 480
w całości opłacony
27.10.98r.
01.01.97r.
B
na okaziciela
akcje zwykłe
-
1 557 500
6 230
w całości opłacony
25.06.99r.
01.01.97r.
B
na okaziciela
akcje zwykłe
-
2 240 000
8 960
w całości opłacony
16.11.99r.
01.01.97r.
B
na okaziciela
akcje zwykłe
-
17 648 500
70 594
w całości opłacony
24.05.02r.
01.01.97r.
B
na okaziciela
akcje zwykłe
-
5 434 000
21 736
w całości opłacony
16.06.03r.
01.01.97r.
C
na okaziciela
akcje zwykłe
-
37 659 600
150 638
przeniesienie majątku
Citibank (Poland) S.A. na
Bank
28.02.01r.
01.01.00r.
Wartość nominalna jednej akcji wynosi 4,00 zł
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
kapitał
zakładowy
Banku
wynosił
522
638
400
zł
i
podzielony
był
na
130
659
600
akcji
zwykłych
na okaziciela o wartości nominalnej 4 zł każda i w okresie od 3
1 grudnia 2022 roku nie uległ zmianie.
Bank nie emitował akcji uprzywilejowanych.
Zarówno w 2023 roku, jak również w 2022 roku, nie miało
miejsca podwyższenie kapitału zakładowego w drodze e
misji akcji.
W
okresie
od
przekazania
jednostkowego
raportu
rocznego
za
2022
rok
do
dnia
przekazania
niniejszego
skonsolidowanego raportu
rocznego za 2023 rok struktura własności znacznych pakietów akcji Banku uległa zmianie.
W
wyniku
nabycia
akcji
spółki
Banku
w
transakcjach
na
GPW
w
Warszawie,
zawartych
w
dniu
31
maja
2023
roku
Nationale
–
Nederlanden
Powszechne
Towarzystwo
Emerytalne
S.A
zwiększyło
łączny
stan
posiadania
akcji
Banku
powyżej
5%
głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Banku.
W
wyniku
nabycia
akcji
Banku
w
transakcjach
na
GPW
w
Warszawie,
zawartych
w
dniu
11
sierpnia
2023
roku,
Nationale-
Nederlanden
Otwarty
Fundusz
Emerytalny
zwiększył
stan
posiadania
akcji
Banku
powyżej
5%
w
kapitale
zakładowym
i
w
ogólnej liczbie głosów.
Na
dzień
przekazania
niniejszego
jednostkowego
raportu
rocznego
za
2023
rok,
zgodnie
z
posiadanymi
przez
Bank
informacjami,
akcjonariuszami
posiadającymi
bezpośrednio
lub
pośrednio
przez
podmioty
zależne
co
najmniej
5%
ogólnej
liczby
głosów
na
Walnym Zgromadzeniu lub co najmniej 5% kapitału zakładowego B
anku były następujące podmioty:
Citibank Europe PLC, Irlandia
Fundusze emerytalne zarządzane przez Nationale-Nederlanden PTE S.A, w
tym*:
6 876 766
5,26
6 876 766
5,26
Nationale Nederlanden OFE*
6 539 514
5,01
6 539 514
5,01
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
*
Na podstawie raportu bieżącego nr 15/202
3 z dnia 2 czerwca 2023 r.
oraz raportu bieżącego nr 16/2023 z dnia 16 sierpnia 2023 r.
W
dniu
15
listopada
2023
roku
nastąpiła
zmiana
w
akcjonariacie
Banku
w
wyniku
przeniesienia
przez
Citibank
Overseas
Investment
Corporation
97.994.700
akcji
Banku
,
stanowiących
75%
ogólnej
liczby
głosów
na
Walnym
Zgromadzeniu
Akcjonariuszy
Banku
i
75%
ogólnej
liczby
akcji
w
kapitale
zakładowym
Banku
,
na
rzecz
Citibank
Europe
PLC.
Zmiana
większościowego
akcjonariusza
Banku
została
przeprowadzona
wewnątrz
grupy
Citi,
aby
wypełnić
ustawowy
obowiązek
posiadania
przez
banki
krajowe,
należące
do
grupy
z
państwa
trzeciego,
tj.
spoza
Unii
Europejskiej,
w
przypadku
Banku
– Stanów Zjednoczonych, pośredniej unijnej jednostki dominującej z siedzibą na terenie Unii Europejskiej.
Transakcja
wynika
z
obowiązków
określonych
w
Dyrektywie
Parlamentu
Europejskiego
i
Rady
(UE)
2019/878
z
dnia
20
maja
2019
r.
zmieniającej
dyrektywę
2013/36/UE
w
odniesieniu
do
podmiotów
zwolnionych,
finansowych
spółek
holdingowych,
finansowych
spółek
holdingowych
o
działalności
mieszanej,
wynagrodzeń,
środków
i
uprawnień
nadzorczych
oraz
środków
ochrony
kapitału
(tzw.
Dyrektywa
CRD
V)
i
w
przepisach
ustawy
z
dnia
29
sierpnia
1997
r.
Prawo bankowe.
Kapitał zapasowy
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
kapitał
zapasowy
wynosił
2 944
585
tys.
zł
(31
grudnia
2022
roku:
2 944 585
tys.
zł).
Kapitał
zapasowy
przeznaczony
jest
na
pokrycie
strat
bilansowych
Banku
lub
na
inne
cele,
w
tym
na
wypłatę
dywidendy
dla
akcjonariuszy.
O
wykorzystaniu
kapitału
zapasowego
rozstrzyga
Walne
Zgromadzenie,
jednakże
część
kapitału
zapasowego
w
wysokości
jednej
trzeciej kapitału zakładowego może być wykorzystana jedynie na p
okrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym.
Kwota
kapitału
zapasowego
obejmuje
kwotę
2
485
534
tys.
zł
stanowiącą
nadwyżkę
wartości
godziwej
wyemitowanych
akcji
ponad
ich
wartość
nominalną
w
związku
z
połączeniem
Banku
z
Citibank
(Poland)
S.A.,
które
nastąpiło
z
dniem
28
lutego
2001
roku.
Kapitał z aktualizacji wyceny
Różnice z wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe
całkowite dochody
Kapitał
z
aktualizacji
wyceny
nie
podlega
dystrybucji.
Na
dzień
wyłączenia
ze
sprawozdania
z
sytuacji
finansowej
całości
lub
części
dłużnych
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody,
skumulowane
zyski
lub
straty
ujęte
uprzednio
w
pozostałych
dochodach
całkowitych
i
zakumulowane
w
kapitale
z
aktualizacji
wyceny
ujmuje
się
w
rachunku zysków i strat.
Pozostałe kapitały rezerwowe
Fundusz ogólnego ryzyka
540 200
540 200
Zyski/(Straty) aktuarialne z wyceny programu określonych świadczeń
(15 111)
(2 340)
Pozostałe kapitały rezerwowe razem
Kapitał rezerwowy
Kapitał
rezerwowy
tworzy
się
z
corocznych
odpisów
dokonywanych
z
zysku
lub
z
innych
źródeł,
niezależnie
od
kapitału
zapasowego.
Kapitał rezerwowy przeznaczony jest na pokrycie strat bilansowych Banku lub na inne cele, w tym na wypłatę dywidendy
dla akcjonariuszy. O wykorzystaniu kapitału rezerwowego rozstrzyga Walne Zgromadzenie.
Fundusz ogólnego ryzyka
Fundusz
ogólnego
ryzyka
tworzony
jest
z
zysku
z
przeznaczeniem
na
niezidentyfikowane
ryzyka
działalności
bankowej.
O
wykorzystaniu funduszu rozstrzyga Walne Zgromadzenie, z zastrzeżeniem obowiązujących przepisó
w.
Dywidendy
Dywidendy
są
ujmowane
jako
zobowiązania
w
momencie,
w
którym
podział
zysku
został
zatwierdzony
przez
Walne
Zgromadzenie Banku.
Dywidendy wypłacone (lub zadeklarowane)
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
W
dniu
26
kwietnia
2023
roku
Zwyczajne
Walne
Zgromadzenie
Banku
podjęło
uchwałę
w
sprawie
podziału
zysku
netto
za
2022
rok.
Zgodnie
z
uchwałą
zysk
netto
Banku
za
2022
rok
w
kwocie
1 569 309 967,45
z
ł
zosta
ł
podzielony
w nast
ę
puj
ą
cy sposób:
•
dywidenda:
1 175 936 400,00 zł, tj. 9,00 zł/akcja,
•
kapitał rezerwowy:
393 373 567,45 zł.
Dzie
ń
dywidendy
zosta
ł
ustalony
na
8
maja
2023
roku,
a
termin
wyp
ł
aty
dywidendy
na
15
maja
2023
roku.
Liczba akcji objętych dywidendą wynosiła 130 659 600 sztuk.
Dywidenda
stanowiła
75%
zysku
netto
za
2022
rok,
a
wyp
ł
ata
ś
rodków
w
tej
wysoko
ś
ci
by
ł
a
zgodna
z
indywidualnym
zaleceniem
Komisji
Nadzoru
Finansowego
w
sprawie
spe
ł
nienia
przez
Bank
wymaga
ń
kwalifikuj
ą
cych do wyp
ł
aty dywidendy z zysku netto wypracowanego w 2022 roku.
W
związku
z
otrzymaniem
przez
Bank
w
dniu
23
lutego
2024
roku
indywidualnego
zalecenia
dywidendowego
Komisji
Nadzoru
Finansowego,
Zarząd
Banku
podjął
uchwałę,
w
której
potwierdził,
że
będzie stosował się do zaleceń KNF, tj.:
•
niewypłacania
przez
Bank
dywidendy
z
zysku
wypracowanego
w
okresie
od
1
stycznia
do
31
grudnia
2023
r.
w
wysokości
większej
niż
75%,
przy
czym
maksymalna
kwota
wypłaty
nie
może
przekraczać
kwoty
zysku
rocznego
pomniejszonego o zysk wypracowany w 2023 r. zaliczony już do funduszy własnych;
•
niepodejmowania,
bez
uprzedniej
konsultacji
z
organem
nadzoru,
innych
działań,
w
szczególności
pozostających
poza
zakresem
bieżącej
działalności
biznesowej
i
operacyjnej,
mogących
skutkować
obniżeniem
funduszy
własnych,
w
tym
również
ewentualnych
wypłat
dywidend
z
niepodzielonego
zysku
z
lat
ubiegłych
oraz
odkupów lub wykupów akcji własnych.
35.
Transakcje repo oraz reverse repo
Bank
dokonuje
transakcji
sprzedaży/zakupu
aktywów
finansowych
z
przyrzeczeniem
odkupu/odsprzedaży
w
przyszłości
po
tej
samej
cenie
powiększonej
o
z
góry
ustaloną
kwotę
odsetek
tzw.
transakcje
typu
sell-buy-back
i
buy-sell-back
oraz
repo
i
reverse
repo
na
papierach
wartościowych.
Papiery
wartościowe
sprzedane
z
przyrzeczeniem
odkupu
nie
są
wyłączane
ze
sprawozdania
z
sytuacji
finansowej.
Jeżeli
nabywający
ma
prawo
sprzedać
lub
zastawić
aktywa,
aktywa
takie
prezentowane
są
w
wyodrębnionej
linii
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej.
Jednocześnie
ujmowane
są
zobowiązania
wynikające
z
udzielonego
przyrzeczenia
odkupu.
W
przypadku
transakcji
zakupu
z
przyrzeczeniem
odsprzedaży
nabyte
papiery
wartościowe
prezentowane
są
jako
pożyczki
i
należności.
Różnicę
między
ceną
sprzedaży/zakupu
a
ceną
odkupu/odsprzedaży
ujmuje
się
odpowiednio
jako
koszty
lub
przychody
odsetkowe
z
zastosowaniem
metody
efektywnej
stopy
procentowej.
W
przypadku
sprzedaży
papierów
wartościowych
zakupionych
uprzednio
w
transakcji
zakupu
z
przyrzeczeniem
odsprzedaży,
Bank
wykazuje
zobowiązania
z
tytułu
krótkiej
sprzedaży
papierów wartościowych. Zobowiązania te są wyceniane w wartości godziwej.
Transakcje z przyrzeczeniem odkupu (repo)
Transakcje
repo
są
używane
powszechnie
jako
narzędzie
krótkoterminowego
finansowania
aktywów
odsetkowych,
w
zależności od poziomu stóp procentowych.
W
przypadku
transakcji
z
przyrzeczeniem
odkupu
wszelkie
korzyści
oraz
ryzyka
związane
z
posiadaniem
aktywów
pozostają po stronie Banku.
Aktywa sprzedane w ramach transakcji repo nie mogą być przedmiotem dalszego obrotu przez Bank.
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
Bank
posiadał
zobowiązania
z
tytułu
transakcji
repo,
które
podlegały
kompensowaniu
w
sprawozdaniu finansowym, jak opisano w nocie 36.
W 2023 roku łączne koszty odsetek z transakcji repo wyniosły 61 394 tys. zł (w 2022 roku: 77 249 tys. zł).
Transakcje z przyrzeczeniem odsprzedaży (reverse repo)
Transakcje reverse repo służą jako narzędzie pozyskiwania finansowania dla klientów.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku aktywa nabyte w celu ich późniejszej odsprzedaży były następujące:
Wartość bilansowa
należności*
Wartość godziwa
aktywów będących
zabezpieczeniem
10 741 030
10 938 516
do miesiąca
10 763 031
2 149 291
2 193 075
do 3 miesięcy
2 160 169
Należności od innych podmiotów sektora finansowego
181 616
180 007
do tygodnia
181 663
*z uwzględnieniem odsetek
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Na dzień 31 grudnia 2022 roku aktywa nabyte w celu ich późniejszej odsprzedaży były następujące:
Wartość bilansowa
należności*
Wartość godziwa
aktywów będących
zabezpieczeniem
11 714
11 714
do miesiąca
11 730
*z uwzględnieniem odsetek
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
i
31
grudnia
2022
roku
Bank
miał
możliwość
zastawu
lub
zbycia
papierów
wartościowych
nabytych w ramach transakcji reverse repo.
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
Bank
posiadał
należności
z
tytułu
transakcji
reverse
repo,
które
podlegały
kompensowaniu
w sprawozdaniu finansowym, jak opisano w nocie 36.
W
2023
roku
łączne
przychody
z
tytułu
odsetek
z
transakcji
reverse
repo
wyniosły
474
421
tys.
zł
(w
2022
roku:
97 219
tys. zł).
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
Bank
miał
zobowiązania
z
tytułu
krótkiej
sprzedaży
papierów
wartościowych
zakupionych
w transakcjach reverse repo w kwocie
132 417 tys. zł (na dzień 31 grudnia 2022 roku: 234 203 tys. zł).
36.
Kompensowanie należności i zobowiązań finansowych
Aktywa
i
zobowiązania
finansowe
kompensuje
się
i
wykazuje
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
w
kwocie
netto,
jeżeli
występuje
możliwe
do
wyegzekwowania
na
drodze
prawnej
prawo
do
skompensowania
ujętych
kwot
oraz
zamiar
rozliczenia ich w kwocie netto lub jednoczesnej realizacji danego składnika aktywów i uregulowania zobowiązania.
W
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
wszystkie
zobowiązania
i
aktywa
Banku
wynikające
z
transakcji
terminowych
i
pochodnych,
rozliczanych
przez
kontrahenta
centralnego
KDPW_CCP
S.A.
są
podawane
w
postaci
skompensowanej
(kompensata zobowiązań i aktywów).
Poniższe
ujawnienie
dodatkowo
prezentuje
kompensowanie
aktywów
i
zobowiązań
finansowych
wynikających
z
transakcji
terminowych
i
pochodnych
zawartych
na
podstawie
umów
ramowych,
stanowiących
standardy
rynkowe
wypracowane
w
ramach
International
Swaps
and
Derivatives
Association
(ISDA),
Związku
Banków
Polskich
oraz
innych
umów
ramowych
przewidujących
w
sytuacji
wystąpienia
określonego
przypadku
naruszenia,
możliwość
skutecznego
prawnie
rozwiązania
transakcji i rozliczenia z kontrahentem na podstawie skompensowanej kwoty wzajemnych należności i zobowiązań.
W
poniższej
tabeli
zaprezentowano
kwoty
wyceny
do
wartości
godziwej
instrumentów
pochodnych
(zarówno
zaklasyfikowanych
do
portfela
przeznaczonego
do
obrotu,
jak
i
desygnowanych
jako
instrumenty
zabezpieczające
w rachunkowości
zabezpieczeń)
oraz
egzekwowalnych
zabezpieczeń
pieniężnych
dla
transakcji
objętych
umowami
ramowymi umożliwiającymi prawnie skuteczne kompensowanie w określonych okolicznościach.
Należności / zobowiązania z tytułu
zakupionych / sprzedanych papierów
wartościowych z otrzymanym / udzielonym
przyrzeczeniem odkupu
Wartość należności i zobowiązań
zaprezentowana w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej
Wycena instrumentów pochodnych (brutto)
(2 225 007)
(2 225 007)
(3 923 944)
(3 923 944)
Wycena instrumentów pochodnych
(netto) zaprezentowana w sprawozdaniu z
sytuacji finansowej
4 088 553
3 481 578
4 731 376
4 668 812
Wartość przyjętych/złożonych zabezpieczeń
(1 718 619)
(1 339 993)
(1 586 736)
(2 011 396)
Aktywa i zobowiązania podlegające
kompensacie zgodnie z umową ramową
2 369 934
2 141 585
3 144 640
2 657 416
Maksymalna kwota ewentualnej kompensaty
(2 042 072)
(2 042 072)
(2 275 677)
(2 275 677)
Aktywa i zobowiązania podlegające
kompensacie zgodnie z umową ramową
przy uwzględnieniu maksymalnej kwoty
ewentualnej kompensaty
327 862
99 513
868 963
381 739
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
37.
Rachunkowość zabezpieczeń
Zasady rachunkowości:
Bank
stosuje
rachunkowość
zabezpieczeń
wartości
godziwej
w
celu
zabezpieczenia
zmian
wartości
godziwej
instrumentów
dłużnych
o
stałej
stopie
procentowej
zaklasyfikowanych
do
portfela
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
przed
ryzykiem
wynikającym
ze
zmiany
stóp
procentowych.
W
zakresie rachunkowości zabezpieczeń Bank stosuje zasady MSR 39.
Instrumentami
zabezpieczającymi
są
transakcje
Interest
Rate
Swap,
denominowane
w
tej
samej
walucie
co
instrumenty
zabezpieczane, w których Bank otrzymuje zmienne przepływy, a płaci stałe.
Wynik
z
tytułu
zmiany
wyceny
do
wartości
godziwej
pozycji
zabezpieczanej
w
zakresie
zabezpieczanego
ryzyka
odnoszony
jest
do
wyniku
z
tytułu
rachunkowości
zabezpieczeń
wartości
godziwej.
Pozostała
część
zmiany
wyceny
do
wartości
godziwej
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
ujmowana
jest
w
pozostałych
całkowitych
dochodach. Przychody odsetkowe od dłużnych papierów wartościowych ujmowane są w wyniku odsetkowym.
Zmiana
wyceny
do
wartości
godziwej
pochodnych
instrumentów
zabezpieczających
ujmowana
jest
w
wyniku
na
rachunkowości
zabezpieczeń
wartości
godziwej.
Odsetki
od
instrumentów
pochodnych
desygnowanych
jako
instrumenty
zabezpieczające w rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej ujmowane są w wyniku odsetkowym.
Dane finansowe:
Na
dzień
31
grudnia
2023
r.,
jak
i
na
dzień
31
grudnia
2022
Bank
posiadał
aktywne
relacje
zabezpieczające.
Szczegóły
dotyczące
pozycji
wyznaczonych
jako
instrumenty
zabezpieczające
oraz
efektywności
wyznaczonych
powiązań
zabezpieczających przedstawia tabela poniżej.
Stan na dzień 31 grudnia 2023 roku:
Pozycja w sprawozdaniu z
sytuacji finansowej
Zmiana wartości
godziwej zastosowanej
dla ujęcia
nieefektywności
zabezpieczenia
Rachunkowość zabezpieczeń
wartości godziwej
Transakcje IRS
3 211 000
6 731
92 869
Pochodne instrumenty
zabezpieczające
(90 428)
Szczegóły dotyczące pozycji zabezpieczanych
na dzień 31 grudnia 2023 roku
przedstawia tabela poniżej:
Skumulowana kwota
korekt zabezpieczenia
wartości godziwej w
wartości bilansowej
pozycji zabezpieczanej
Pozycja w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej
Zmiana wartości
godziwej
zastosowanej dla
ujęcia
nieefektywności
zabezpieczenia
Rachunkowość zabezpieczeń
wartości godziwej
Obligacje emitowane przez
instytucje finansowe
2 831 996
-
87 316
Inwestycyjne dłużne
papiery wartościowe
wyceniane w wartości
godziwej przez inne
całkowite dochody
80 361
Skumulowana
kwota
korekt
zabezpieczenia
wartości
godziwej
pozostających
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
dla
wszystkich
pozycji
zabezpieczanych,
w
przypadku
których
zaprzestano
dokonywania
korekt
o
zyski
i
straty
z
tytułu
zabezpieczania wartości godziwej na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosiła
(105 323) tys. zł.
Informacje
dotyczące
efektywności
wyznaczonych
powiązań
zabezpieczających
31
grudnia
2023
roku
przedstawia
tabela
poniżej:
Nieefektywność zabezpieczenia rozpoznana
w rachunku zysków i strat
Pozycja w rachunku zysków i
strat
Rachunkowość zabezpieczeń
wartości godziwej
Wynik na rachunkowości
zabezpieczeń
Stan na dzień 31 grudnia 2022 roku:
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Pozycja w sprawozdaniu z
sytuacji finansowej
Zmiana wartości
godziwej zastosowanej
dla ujęcia
nieefektywności
zabezpieczenia
Rachunkowość
zabezpieczeń wartości
godziwej
Transakcje IRS
683 000
623
6 917
Pochodne instrumenty
zabezpieczające
1 834
Szczegóły dotyczące pozycji zabezpieczanych
na dzień 31 grudnia 2022 roku
przedstawia tabela poniżej:
Skumulowana kwota
korekt zabezpieczenia
wartości godziwej w
wartości bilansowej
pozycji zabezpieczanej
Pozycja w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej
Zmiana wartości
godziwej
zastosowanej dla
ujęcia
nieefektywności
zabezpieczenia
Rachunkowość zabezpieczeń
wartości godziwej
Obligacje emitowane przez
instytucje
485 494
-
6 954
Inwestycyjne dłużne
papiery wartościowe
wyceniane w wartości
godziwej przez inne
całkowite dochody
(3 648)
Skumulowana
kwota
korekt
zabezpieczenia
wartości
godziwej
pozostających
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
dla
wszystkich
pozycji
zabezpieczanych,
w
przypadku
których
zaprzestano
dokonywania
korekt
o
zyski
i
straty
z
tytułu
zabezpieczania wartości godziwej na dzień 31 grudnia 2022 roku wynosiła (142 891) tys. zł.
Informacje
dotyczące
efektywności
wyznaczonych
powiązań
zabezpieczających
31
grudnia
2022
roku
przestawia
tabela
poniżej:
Nieefektywność zabezpieczenia rozpoznana w
rachunku zysków i strat
Pozycja w rachunku zysków i
strat
Rachunkowość zabezpieczeń wartości godziwej
Wynik na rachunkowości
zabezpieczeń
Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych
Wartość
godziwa
to
cena,
którą
otrzymano
by
za
sprzedaż
składnika
aktywów
lub
zapłacono
by
za
przeniesienie
zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach między uczestnikami rynku na dzień wyceny.
Poniżej
znajduje
się
podsumowanie
wartości
bilansowych
(w
podziale
na
kategorie)
i
godziwych
dla
każdej
grupy
aktywów
i zobowiązań finansowych.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku
Kredyty,
pożyczki
i inne
należności
Wyceniane
w wartości
godziwej przez
pozostałe
całkowite
dochody
Pozostałe
aktywa/
zobowiązania
finansowe
Wartość godziwa
ujawnienie**
Należności od banków
wyceniane w
zamortyzowanym koszcie
18
-
15 371 552
-
-
15 371 552
15 371 619
Aktywa finansowe
przeznaczone do obrotu
wyceniane w wartości
godziwej
19
4 880 332
-
-
-
4 880 332
4 880 332
n/a
Inwestycyjne dłużne aktywa
finansowe wyceniane
20
-
-
29 560 292
29 560 292
29 560 292
n/a
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Kredyty,
pożyczki
i inne
należności
Wyceniane
w wartości
godziwej przez
pozostałe
całkowite
dochody
Pozostałe
aktywa/
zobowiązania
finansowe
Wartość godziwa
ujawnienie**
w wartości godziwej przez
pozostałe całkowite
dochody
Udziały w jednostkach
zależnych
-
-
-
91 639
91 639
n/a
61 880
Inwestycje kapitałowe i
pozostałe wyceniane w
wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
21
-
-
-
141 495
141 495
141 495
n/a
Należności od klientów
wyceniane w
zamortyzowanym koszcie
22
20 054 454
-
-
20 054 454
n/a
19 848 322
Należności od klientów
instytucjonalnych
-
14 126 464
-
-
14 126 464
n/a
13 982 239
Należności od klientów
indywidualnych
-
5 927 990
-
-
5 927 990
n/a
5 866 083
Zobowiązania wobec
banków
29
-
-
-
3 375 687
3 375 687
n/a
3 375 960
Zobowiązania finansowe
przeznaczone do obrotu
19
3 522 203
-
-
-
3 522 203
3 522 203
n/a
Zobowiązania wobec
klientów
30
-
-
-
55 162 586
55 162 586
n/a
55 135 468
*Wartość godziwa aktywów i zobowiązań, które są ujmowane i wyceniane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według wartości godziwej.
**Wartość
godziwa
aktywów
i
zobowiązań,
które
nie
są
ujmowane
i
wyceniane
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
według
wartości
godziwej,
ale
dla
których
wartość godziwa jest dodatkowo ujawniana zgodnie z wymogiem MSSF 13.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku
Kredyty,
pożyczki
i inne
należności
Wyceniane
w wartości
godziwej przez
pozostałe
całkowite
dochody
Pozostałe
aktywa/
zobowiązania
finansowe
Wartość godziwa
ujawnienie**
Należności od banków
wyceniane w
zamortyzowanym koszcie
18
-
968 748
-
-
968 748
n/a
968 771
Aktywa finansowe
przeznaczone do obrotu
wyceniane w wartości
godziwej
19
7 029 163
-
-
-
7 029 163
7 029 163
n/a
Inwestycyjne dłużne aktywa
finansowe wyceniane
w wartości godziwej przez
pozostałe całkowite
dochody
20
-
-
37 180 808
-
37 180 808
37 180 808
n/a
Udziały w jednostkach
zależnych
-
-
-
91 775
91 775
n/a
61 049
Inwestycje kapitałowe
i pozostałe wyceniane
w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
21
-
-
-
106 144
106 144
106 144
n/a
Należności od klientów
wyceniane w
zamortyzowanym koszcie
22
-
21 620 507
-
-
21 620 507
n/a
21 643 547
Należności od klientów
instytucjonalnych
-
15 505 659
-
-
15 505 659
n/a
15 566 995
-
6 114 848
-
-
6 114 848
n/a
6 076 552
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Kredyty,
pożyczki
i inne
należności
Wyceniane
w wartości
godziwej przez
pozostałe
całkowite
dochody
Pozostałe
aktywa/
zobowiązania
finansowe
Wartość godziwa
ujawnienie**
Zobowiązania wobec
banków
29
-
-
-
4 794 671
4 794 671
n/a
4 793 332
Zobowiązania finansowe
przeznaczone do obrotu
19
4 896 099
-
-
-
4 896 099
4 896 099
n/a
Zobowiązania wobec
klientów
29
-
-
-
50 667 780
50 667 780
n/a
50 647 801
* Wartość godziwa aktywów i zobowiązań, które są ujmowane i wyceniane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według wartości godziwej.
**
Wartość
godziwa
aktywów
i
zobowiązań,
które
nie
są
ujmowane
i
wyceniane
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
według
wartości
godziwej,
ale
dla
których
wartość godziwa jest dodatkowo ujawniana zgodnie z wymogiem MSSF 13.
W
zależności
od
stosowanej
metody
ustalania
wartości
godziwej,
poszczególne
składniki
aktywów/zobowiązań
finansowych klasyfikuje się do następujących kategorii:
•
poziom
I:
aktywa/zobowiązania
finansowe
wyceniane
bezpośrednio
w
oparciu
o
ceny
pochodzące
z
aktywnego
rynku,
na którym dostępne są regularne kwotowania i obroty.
Do
rynku
aktywnego
możemy
zaliczyć
notowania
giełdowe,
brokerskie
oraz
notowania
w
systemach
typu
serwisy
cenowe
takie
jak
Reuters
i
Bloomberg,
które
reprezentują
faktyczne
transakcje
rynkowe
zawierane
na
warunkach
rynkowych.
Do
poziomu
pierwszego
zaliczamy
przede
wszystkim
papiery
wartościowe
przeznaczone
do
obrotu
lub
wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody,
•
poziom
II:
aktywa/zobowiązania
finansowe
wyceniane
w
oparciu
o
modele
oparte
na
danych
wejściowych
pochodzących
z
aktywnego
rynku
i
prezentowane
w
systemach
Reuters
lub
Bloomberg
i
w
zależności
od
instrumentów finansowych stosowane są następujące szczegółowe techniki wycen:
-
notowane
ceny
rynkowe
dla
danego
instrumentu
lub
notowane
ceny
rynkowe
dla
instrumentu
alternatywnego;
-
wartość
godziwą
swapów
na
stopę
procentową
oraz
terminowych
kontraktów
walutowych
oblicza
się
jako
wartość
bieżącą
przyszłych
przepływów
pieniężnych
w
oparciu
o
rynkowe
krzywe
dochodowości
oraz
aktualne
kursy fixing NBP w przypadku instrumentów walutowych;
-
inne
techniki,
takie
jak
krzywe
dochodowości
oparte
na
cenach
alternatywnych
dla
danego
instrumentu
finansowego
.
•
poziom
III:
aktywa/zobowiązania
finansowe
wyceniane
w
oparciu
o
techniki
wyceny
wykorzystujące
istotne
parametry
niepochodzące z rynku.
Poniższe
tabele
przedstawiają
wartości
bilansowe
instrumentów
finansowych
prezentowanych
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej według wartości godziwej usystematyzowane według powyższych kategorii:
Na dzień 31 grudnia 2023 roku
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
19
844 480
4 035 852
-
4 880 332
45 970
4 035 852
-
4 081 822
dłużne papiery wartościowe
791 112
-
791 112
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
6 731
-
6 731
Inwestycyjne dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez
pozostałe całkowite dochody
20
24 564 280
4 996 012
-
29 560 292
Inwestycje kapitałowe i pozostałe wyceniane w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
21
19 739
-
121 756
141 495
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
19
140 524
3 381 679
-
3 522 203
krótka sprzedaż papierów wartościowych
133 495
-
133 495
7 029
3 381 679
-
3 388 708
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
92 869
-
92 869
Na dzień 31 grudnia 2022 roku
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
19
2 318 895
4 710 268
-
7 029 163
20 484
4 710 268
-
4 730 752
dłużne papiery wartościowe
2 272 515
-
-
2 272 515
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
623
-
623
Inwestycyjne dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez
pozostałe całkowite dochody
20
23 229 370
13 951 438
-
37 180 808
Inwestycje kapitałowe i pozostałe wyceniane w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
21
17 660
-
88 484
106 144
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
19
286 719
4 609 380
-
4 896 099
krótka sprzedaż papierów wartościowych
234 203
-
-
234 203
52 516
4 609 380
-
4 661 896
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-
6 917
-
6 917
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
kwota
aktywów
finansowych
klasyfikowanych
do
poziomu
III
obejmuje
wartość
udziału
w
spółce
Visa
Inc.
w
wysokości
15 669
tys.
zł
(uprzywilejowana
seria
C)
oraz
wartość
innych
udziałów
mniejszościowych
w
wysokości
106 087
tys.
zł.
(na
dzień
31
grudnia
2022
roku
odpowiednio:
14 039
tys.
zł
(uprzywilejowana
seria
C)
oraz
wartość innych udziałów mniejszościowych w wysokości 74 445 tys. zł).
Analizę wrażliwości dla instrumentów kapitałowych klasyfikowanych do poziomu III prezentuje poniższa tabela:
Wartość godziwa
w scenariuszu
pozytywnym
Wartość godziwa w
scenariuszu
negatywnym
Instrumenty kapitałowe obowiązkowo wyceniane w
wartości godziwej przez wynik finansowy
Zmiana kluczowego parametru
(koszt kapitału o - 10% / + 10%
lub wskaźnika konwersji o + 10%
/ - 10%)
Sposób
oszacowania
wartości
godziwej
akcji
uprzywilejowanych
serii
C
Visa
Inc.
uwzględnia
wartość
akcji
Visa
Inc.
oraz
korekty
wynikające
ze
sporów
(bieżących
lub
potencjalnych),
których
stroną
byłaby
Visa
lub
Bank.
Udziały
mniejszościowe
w
spółkach
infrastrukturalnych
wyceniane
są
do
wartości
godziwej
m.in
.
z
uwzględnieniem
oczekiwanych
zdyskontowanych
dywidend
przy
użyciu
przyjętego
kosztu
kapitału
oraz
biorąc
pod
uwagę
historię
dystrybucji
zysków
w
poszczególnych
spółkach.
Zmiany
wyceny
odnoszone
są
do
rachunku
zysków
i
strat
i
prezentowane
w
Wyniku
na
inwestycjach kapitałowych i pozostałych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Zmiany
aktywów
i
zobowiązań
finansowych
wycenianych
do
wartości
godziwej
określonej
z
wykorzystaniem
istotnych
parametrów niepochodzących z rynku (Poziom III) przedstawia poniższa tabela:
Inwestycje kapitałowe i pozostałe
wyceniane w wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat
Konwersja akcji - transfer do Poziomu I
-
(10 466)
Aktualizacja wyceny
33 272
2 978
Aktualizacja
wyceny
uwzględniona
jest
w
wyniku
na
inwestycjach
kapitałowych
i
pozostałych
wycenianych
w
wartości
godziwej przez rachunek zysków i strat
W
2023
roku
Bank
nie
dokonywał
zmian
w
zasadach
klasyfikacji
instrumentów
finansowych
(prezentowanych
w
jednostkowym
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
według
wartości
godziwej)
do
poszczególnych
kategorii
odzwierciedlających stosowaną metodę ustalania wartości godziwej (poziom I, poziom II i poziom III).
W
tym
samym
okresie
Bank
nie
dokonywał
zmian
w
klasyfikacji
aktywów
finansowych
w
wyniku
zmiany
przeznaczenia
bądź wykorzystania aktywa.
Określanie wartości godziwej
W
przypadku
krótkoterminowych
aktywów
i
zobowiązań
finansowych
zakłada
się,
że
wartość
bilansowa
tych
instrumentów
jest
zasadniczo
równa
ich
wartości
godziwej.
W
przypadku
instrumentów
innych
niż
krótkoterminowe
zastosowano
następujące metody i założenia.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Udziały w jednostkach zależnych
W
przypadku
aktywów
finansowych
stanowiących
udziały
w
podmiotach
zależnych
jako
wartość
godziwą
zaprezentowano
procent
aktywów
netto
podmiotu
przypadający
na
udziały
Banku
w
danym
podmiocie.
Zdaniem
Zarządu
Banku
jest
to
najlepsze możliwe do ustalenia przybliżenie wartości godziwej dla tych instrumentów.
Należności od banków i klientów
W
kolumnie
„wartość
bilansowa”
zaprezentowano
wartość
kredytów
w
zamortyzowanym
koszcie
pomniejszoną
o
odpisy
z
tytułu
oczekiwanych
strat
kredytowych.
Wartość
godziwa
kredytów
i
pożyczek
jest
wyliczana
jako
zdyskontowana
wartość
oczekiwanych
przyszłych
płatności
kapitału
i
uwzględnia
zmiany
rynkowych
stóp
procentowych,
a
także
zmiany
marż
dla
danego
okresu
sprawozdawczego.
Zmiany
marż
dla
kredytów
wyliczane
są
w
oparciu
o
faktyczne
transakcje.
Zakłada
się,
że
spłaty
kredytów
i
pożyczek
następować
będą
w
terminach
uzgodnionych
w
umowach.
W
przypadku
kredytów,
dla
których
terminy
spłat
nie
są
określone
(np.
kredytów
w
rachunku
bieżącym)
jako
wartość
godziwą
zaprezentowano kwotę konieczną do zapłaty, gdyby należność stała się wymagalna w dniu bilansowym.
Powyższe
techniki
wyceny
są
kwalifikowane
do
poziomu
III
hierarchii
wartości
godziwej,
czyli
aktywów
finansowych
wycenianych w oparciu o techniki wyceny wykorzystujące istotne parametry niepochodzące z rynku.
Zobowiązania wobec banków i klientów
W
przypadku
depozytów
wypłacanych
na
żądanie
i
depozytów
bez
ustalonej
daty
wymagalności
za
wartość
godziwą
przyjmowana
jest
kwota,
która
byłaby
wypłacona
na
żądanie
na
dzień
bilansowy.
Wartość
godziwą
depozytów
o
ustalonym
terminie
zapadalności
oszacowano
na
podstawie
przepływów
pieniężnych
zdyskontowanych
bieżącymi
stopami
procentowymi z uwzględnieniem bieżących marż, w sposób analogiczny jak w przypadku kredytów.
Wartością
godziwą
lokat
overnight
jest
ich
wartość
bilansowa.
Wartość
godziwa
lokat
oprocentowanych
według
stałej
stopy
procentowej
jest
szacowana
w
oparciu
o
zdyskontowane
przepływy
przy
zastosowaniu
bieżących
stóp
procentowych
rynku
pieniężnego
dla
należności
o
podobnym
ryzyku
kredytowym,
pozostającym
terminie
do
wykupu
oraz
walucie.
Jak
opisano
powyżej,
modele
zastosowane
do
ustalenia
wartości
godziwej
należności
i
zobowiązań
wobec
banków
i
klientów,
wykazywanych
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
w
zamortyzowanym
koszcie,
wykorzystują
techniki
wyceny
oparte
na
parametrach
niepochodzących
z
rynku.
Bank
kwalifikuje
zatem
wycenę
tych
instrumentów
finansowych
dla
potrzeb
ujawnień
do
poziomu
III
hierarchii
wartości
godziwej.
Dla
pozostałych
instrumentów
finansowych
niewycenianych
w wartości godziwej Bank uważa, że ich wartość godziwa jest zasadniczo zbliżona do wartości bilansowej.
39.
Wynik z tytułu wyłączenia składnika aktywów finansowych z bilansu
W
Banku
wartość
wyniku
z
tytułu
zaprzestania
ujmowania
aktywów
finansowych
stanowi
wynik
na
inwestycyjnych
dłużnych
aktywach
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody,
który
w
2022
roku
wyniósł (147 758) tys. zł (w 2022 roku:
(323 054) tys. zł).
Wynik na inwestycyjnych dłużnych aktywach finansowych wycenianych
w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody
polskie obligacje skarbowe
(25 492)
(237 968)
papiery wartościowe międzynarodowych instytucji finansowych
(122 338)
(52 632)
Ze
względu
na
specyfikę
działalności
Banku,
zmiana
stanu
dłużnych
aktywów
finansowych
wycenianych
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
w
sprawozdaniu
z
przepływów
pieniężnych
wykazywana
jest
w
działalności
operacyjnej.
40.
Zobowiązania warunkowe i sprawy sporne
Informacja o toczących się postępowaniach sądowych
W
2023
roku
nie
toczyło
się
przed
sądem,
organem
administracji
publicznej
lub
organem
właściwym
dla
postępowania
arbitrażowego
postępowanie
dotyczące
wierzytelności
lub
zobowiązań
Banku,
którego
wartość
byłaby
znacząca.
W
ocenie
Banku
żadne
z
pojedynczych
postępowań
toczących
się
przed
sądem,
organem
administracji
publicznej
lub
organem
właściwym
dla
postępowania
arbitrażowego,
jak
również
wszystkie
postępowania
łącznie
nie
stanowią
zagrożenia dla płynności finansowej
Banku
.
Na
wierzytelności
będące
przedmiotem
postępowań
sądowych
Bank,
zgodnie
z
obowiązującymi
przepisami,
dokonuje
odpowiednich odpisów.
W
przypadku
postępowań
sądowych
wiążących
się
z
ryzykiem
wypływu
środków
z
tytułu
wypełnienia
zobowiązania
przez
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Bank, utworzone są odpowiednie rezerwy
.
Wartość
rezerw
z
tytułu
spraw
spornych
według
stanu
na
31
grudnia
2023
roku
oraz
31
grudnia
2022
roku
przedstawia
poniższa tabela:
Rezerwa z tytułu spraw spornych, w tym:
rezerwa na sprawy dotyczące instrumentów pochodnych
15 880
12 966
rezerwa na indywidualne sprawy związane z wyrokami TSUE, w tym:
23 512
18 966
sprawy dotyczące kredytu indeksowanego do CHF
22 625
17 090
sprawy dotyczące zwrotu części prowizji za udzielenie kredytu konsumenckiego
887
1 876
Razem rezerwa z tytułu spraw spornych
Powyższe
wartości
nie
uwzględniają
rezerw
portfelowych
utworzonych
w
związku
z
wyrokami
TSUE
prezentowanych
w
Nocie 31 Rezerwy w pozycji „Inne”.
Z
tytułu spraw sądowych zakończonych prawomocnym wyrokiem w 2022 roku nie wystąpiły istotne rozliczenia.
•
W
dniu
27
maja
2019
roku
Bankowi
został
doręczony
pozew
spółki
Rigall
Arteria
Management
spółka
z
ograniczoną
odpowiedzialnością
sp.
k.
o
zapłatę
kwoty
386
139
808,89
złotych,
wraz
z
ustawowymi
odsetkami
za
opóźnienie
od
dnia
wniesienia
pozwu
do
dnia
zapłaty,
oraz
kwoty
50 017
463,89
złotych,
wraz
z
ustawowymi
odsetkami
za
opóźnienie
od
dnia
wniesienia
pozwu
do
dnia
zapłaty.
Pozew
dotyczy
roszczeń
związanych
z
wypowiedzianą
w
2014
roku
umową
agencyjną,
której
przedmiotem
było
pośrednictwo
w
oferowaniu
produktów
i
usług
Banku,
głównie
w
segmencie
bankowości
detalicznej.
Sąd
skierował
sprawę
do
postępowania
mediacyjnego,
które
nie
doprowadziło
do
zawarcia ugody, w związku z czym sprawa jest w toku przed sądem pierwszej instancji.
W
dniu
10
lutego
2020
roku
Bankowi
został
doręczony
pozew
spółki
Rotsa
Sales
Direct
sp.
z
o.o.
o
zapłatę
kwoty
419 712
468,48
złotych,
wraz
z
ustawowymi
odsetkami
za
opóźnienie
od
dnia
wniesienia
pozwu
do
dnia
zapłaty,
oraz
kwoty
33 047
245,20
złotych,
wraz
z
ustawowymi
odsetkami
za
opóźnienie
od
dnia
wniesienia
pozwu
do
dnia
zapłaty.
Pozew
dotyczy
roszczeń
związanych
z
wypowiedzianą
w
2014
roku
umową
agencyjną,
której
przedmiotem
było
pośrednictwo
w
oferowaniu
produktów
i
usług
Banku,
głównie
w
segmencie
bankowości
detalicznej.
Sąd
skierował
sprawę
do
postępowania
mediacyjnego,
które
nie
doprowadziło
do
zawarcia
ugody,
w
związku
z
czym
sprawa
jest
w
toku przed sądem pierwszej instancji.
W
ocenie
Banku,
wysokość
roszczeń
zgłaszanych
przez
spółki
nie
jest
zasadna.
Potwierdzeniem
takiego
stanowiska
Banku
są
korzystne
dla
Banku
i
potwierdzone
wyrokami
Sądu
Najwyższego
prawomocne
rozstrzygnięcia
wcześniej
podejmowanych
przez
spółki
kroków
prawnych
przeciwko
Bankowi
oraz
wydany
w
postępowaniu
o
sygnaturze
C-
64/21
w
związku
z
pytaniami
prejudycjalnymi
Sądu
Najwyższego
wyrok
Trybunału
Sprawiedliwości
Unii
Europejskiej
z dnia 13 października 2022.
•
Według
stanu
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
Bank
był
między
innymi
stroną
13
postępowań
sądowych
związanych
z
terminowymi
operacjami
finansowymi.
Z
tej
liczby
8
postępowań
nie
zostało
prawomocnie
zakończonych,
zaś
5
spraw
zostało
prawomocnie
zakończonych,
lecz
w
3
tych
sprawach
toczą
się
postępowania
kasacyjne
przed
Sądem
Najwyższym,
a
w
pozostałych
2
tych
sprawach
trwają
jeszcze
postępowania
dotyczące
kosztów
procesu.
W
8
sprawach
Bank
występował
jako
pozwany,
zaś
w
5
jako
powód.
Żądania
i
zarzuty
w
poszczególnych
sprawach
przeciwko
Bankowi
oparte
są
na
różnych
podstawach
prawnych.
Przedmiot
sporu
dotyczy
w
szczególności
ważności
zawartych
terminowych
operacji
finansowych
oraz
ich
skuteczności
względem
klientów
Banku,
a
także
potencjalnych
roszczeń
związanych
z
ich
ewentualnym
unieważnieniem
przez
sąd.
Klienci
starają
się
uniemożliwić
Bankowi
dochodzenie
należności
wynikających
z
terminowych
operacji
finansowych,
kwestionują
zobowiązania
wobec
Banku,
podważają ważność zawartych umów, a także w niektórych przypadkach żądają zapłaty od Banku.
•
Bank
był
stroną
postępowania
wszczętego
przez
Prezesa
UOKiK
przeciwko
operatorom
systemu
płatniczego
Visa,
Europay
oraz
bankom
–
emitentom
kart
Visa
oraz
Europay/Eurocard/Mastercard
i
jednym
z
adresatów
decyzji
Prezesa
UOKiK
w
tej
sprawie.
Postępowanie
to
dotyczyło
praktyk
ograniczających
konkurencję
na
rynku
płatności
za
pomocą
kart
płatniczych
w
Polsce,
mających
polegać
na
wspólnym
ustalaniu
opłaty
„interchange”
za
transakcje
dokonane
kartami
systemu
Visa
oraz
Europay/Eurocard/Mastercard,
a
także
ograniczaniu
dostępu
do
rynku
przedsiębiorcom
nienależącym
do
związków
emitentów
kart
płatniczych,
przeciw
którym
wszczęte
zostało
przedmiotowe
postępowanie.
Decyzja
Prezesa
UOKiK
była
przedmiotem
rozważań
w
postępowaniach
odwoławczych.
W
dniu
22
kwietnia
2010
roku
Sąd
Apelacyjny
uchylił
w
całości
wyrok
SOKiK,
przekazując
sprawę
do
ponownego
rozpoznania
przez
sąd
pierwszej
instancji.
W
dniu
21
listopada
2013
roku
SOKiK
wydał
wyrok,
na
podstawie
którego
zmodyfikował
karę
nałożoną
na
Bank
i
ustalił
jej
wysokość
na
kwotę
1 775
720
zł.
W
dniu
6
października
2015
roku
Sąd
Apelacyjny
ponownie
zmienił
zaskarżony
wyrok
SOKiK
oddalając
wszystkie
odwołania
od
decyzji
Prezesa
UOKiK,
również
w
zakresie
modyfikacji
nałożonych
na
banki
kar,
na
skutek
czego
została
przywrócona
pierwotnie
nałożona
na
Bank
kara
w
kwocie
10 228 470 zł.
Na
skutek
wniesionej
przez
Bank
skargi
kasacyjnej
w
dniu
25
października
2017
roku
Sąd
Najwyższy
uchylił
wyrok
Sądu
Apelacyjnego,
a
sprawa
została
przekazana
Sądowi
Apelacyjnemu
do
ponownego
rozpoznania
i
rozpoczęło
się
ponownie
postępowanie
apelacyjne.
W
pierwszym
kwartale
2018
roku
Bank
otrzymał
zwrot
kary.
Wyrokiem
z
dnia
23
listopada
2020
r.
Sąd
Apelacyjny
uchylił
wyrok
SOKiK
z
21
listopada
2013
r.
i
przekazał
sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
•
Bank
uważnie
obserwuje
zmiany
otoczenia
prawnego
wynikające
z
orzecznictwa
sądowego,
które
dotyczy
kredytów
hipotecznych
indeksowanych
do
walut
obcych,
w
tym
wyroku
Trybunału
Sprawiedliwości
Unii
Europejskiej
(TSUE)
z
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
3
października
2019
roku
w
sprawie
C
260/18.
Bank
dostrzega szereg
wątpliwości
interpretacyjnych
wynikających
z
ww.
wyroku.
Pomimo
nadal
niewyjaśnionych
kwestii
na
dzień
sporządzania
niniejszego
sprawozdania
finansowego,
większość
sądów
orzeka
w
sprawach
kredytów
indeksowanych
na
niekorzyść
banków.
Oczekiwana
uchwała
Izby
Cywilnej
Sądu
Najwyższego
w
zakresie
zagadnień,
co
do
których
sądy
nadal
orzekają
niejednolicie,
została
przesunięta
na
nieokreślony
termin.
Sąd
Najwyższy
zadał
pytanie
TSUE
czy
obecny
skład
Izby
SN
jest
władny
wydać
uchwałę,
mając
na
uwadze
wątpliwości
co
do
prawidłowości
obsadzenia
niektórych
z
jego
sędziów.
Warto
jednak
zauważyć,
że
poza
wątpliwościami
w
sprawach
sądowych,
działania
Komisji
Nadzoru
Finansowego
wyznaczyły
kierunek ewentualnych ugód pomiędzy Bankami i kredytobiorcami frankowymi.
W
dniu
15
czerwca
2023
roku
Trybunał
Sprawiedliwości
Unii
Europejskiej
(TSUE)
w
sprawie
C
520/21
orzekł,
że
jedynie
konsument
może
domagać
się
dodatkowych
świadczeń
będących
następstwem
unieważnienia
umowy
kredytu
frankowego.
Bank
może
domagać
się
jedynie
zwrotu
kapitału
kredytu
wraz
z
odsetkami
ustawowymi
za
opóźnienie
bez
możliwości
domagania
się
od
klienta
(konsumenta)
wynagrodzenia
za
bezumowne
korzystanie
z
kapitału.
Stwierdzono,
że
dyrektywa
93/13
nie
reguluje
bezpośrednio
skutków
nieważności
umowy
zawartej
między
przedsiębiorcą
a
konsumentem
po
usunięciu
nieuczciwych
warunków.
Określenie
skutków,
jakie
pociąga
za
sobą
takie
stwierdzenie
należy
do
państw
członkowskich,
przy
czym
ustanowione
przez
nie
w
tym
względzie
przepisy
powinny
być
zgodne
z
prawem
Unii,
a
w
szczególności
z
celami
tej
dyrektywy.
Do
sądów
krajowych
będzie
należało
dokonanie
oceny
w
świetle
wszystkich
okoliczności
sporu,
czy
uwzględnienie
tego
rodzaju
roszczeń
konsumenta
jest
zgodne
z
zasadą proporcjonalności.
Szacując
ryzyko
związane
ze
sporami
sądowymi
dotyczącymi
klauzul
indeksacyjnych
w
umowach
kredytu
hipotecznego
Bank
Handlowy
w
Warszawie
S.A.
niezmiennie
nie
uwzględniał
należności
z
tytułu
roszczeń
wobec
kredytobiorców
o
zapłatę
kwot
stanowiących
ekwiwalent
wynagrodzenia
za
korzystanie
z
kapitału
kredytu,
wobec
czego wyrok TSUE nie powoduje konieczności rewizji tego założenia.
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
Bank
posiadał
należności
z
tytułu
detalicznych
kredytów
hipotecznych
indeksowanych
kursem
CHF
w
wartości
bilansowej
brutto
34,0
mln
zł.
Oprócz
rezerw
na
indywidualne
sprawy
sporne,
Bank
utrzymuje
rezerwę
portfelową
z
tego
tytułu
w
kwocie
10,2
mln
zł.
Oszacowanie
rezerwy
zakłada oczekiwany
poziom
skarg
klientów
bazując
na
trendzie
obserwowanym
przez
Bank,
który
jest
inny
dla
kredytów
aktywnych
oraz
dla
kredytów
spłaconych
przed
datą
bilansową,
a
także
prawdopodobieństwo
rozwiązania
ugodowego
lub
sądowego
i
szacunek
przegrania
przez
Bank
w
przypadku
zakończenia
sporu
w
sądzie.
Wartość
ta,
jak
również
rezerwy
na
indywidualne
sprawy sporne, jest ujęta w rocznym sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku w pozycji Rezerwy.
Według
stanu
31
grudnia
2023
roku
liczba
toczących
się
spraw
dotyczących
kredytu
indeksowanego
do
CHF,
w
których
Bank
został
pozwany
wynosi
72
spraw
na
łączną
kwotę
ok.
31,1
mln
zł.
26
spraw
zostało
prawomocnie
przegranych,
Bank
zdecydował
się
wnieść
dwie
skargi
kasacyjne
(jedna
skarga
została
odrzucona
z
przyczyn
formalnych). Większość spraw znajduje się w pierwszej instancji.
•
W
dniu
11
września
2019
r.
TSUE
wydał
wyrok
w
sprawie
C
383/18,
w
którym
wskazał,
że
art. 16 ust. 1
Dyrektywy
Parlamentu
Europejskiego
i
Rady
2008/48/WE
z
dnia
23
kwietnia
2008
r.
w
sprawie
umów
o
kredyt
konsumencki
(Dyrektywa)
należy
interpretować
w
ten
sposób,
że
„prawo
konsumenta
do
obniżki
całkowitego
kosztu
kredytu
w
przypadku
wcześniejszej
spłaty
kredytu
obejmuje
wszystkie
koszty,
które
zostały
nałożone
na
konsumenta”.
Znaczy
to,
że
zgodnie
z
przepisem
Dyrektywy,
wyżej
wskazane
prawo
konsumenta
obejmuje
koszty,
zarówno
związane
z
okresem kredytowania, jak i te, które takiego związku nie wykazują.
Począwszy
od
28
września
2020
roku
Bank,
stosując
„metodę
liniową”,
zwraca
prowizje
wszystkim
konsumentom,
którzy
spłacili
kredyt
konsumencki
przed
terminem
wynikającym
z
umowy,
po
11
września
2019
roku,
o
ile
prowizja
została pobrana w okresie obowiązywania ustawy o kredycie konsumenckim.
13
listopada
2020
roku
Bank
otrzymał
postanowienie
o
wszczęciu
postępowania
UOKiK
w
sprawie
praktyki
polegającej
na
nieobniżaniu
całkowitego
kosztu
kredytu
o
proporcjonalną
wartość
kosztów
(obliczoną
tzw.
metodą
liniową),
które
dotyczą
okresu,
o
który
skrócono
czas
obowiązywania
umowy
o
kredycie
konsumenckim
w
przypadku
przedterminowej spłaty całości lub części kredytu.
Postępowanie
zostało
zakończone
wydaniem
przez
UOKiK
6
maja
2021
roku
tzw.
decyzji
zobowiązującej,
po
złożeniu
przez
Bank
zobowiązań,
co
do
zmiany
praktyki.
Zgodnie
z
treścią
decyzji,
konsumenci,
którzy
w
okresie
od
18
grudnia
2011
roku
do
10
września
2019
roku
dokonali
spłaty
pożyczki
gotówkowej
lub
pożyczki
do
karty
przed
terminem
umownym,
jeżeli
zawarli
umowę
o
wskazane
produkty
również
w
powyższym
okresie,
w
celu
odzyskania
nadpłaconej
kwoty
mogą
wnosić
o
ponowne
rozliczenie
prowizji,
wskazując
produkt
i
umowę
oraz
numer
rachunku
bankowego,
na
który
ma
nastąpić
zwrot.
Bank
jest
zobowiązany
do
zakończenia
sporów
sądowych
dotyczących
rozliczenia
prowizji,
w
których
stronami
są
konsumenci
oraz
do
poinformowania
o
treści
decyzji
w
sposób
w
niej
określony,
w
szczególności
poprzez
publikację
komunikatu
na
stronie
internetowej
oraz
komunikację
e-mail.
Decyzja
jest
wykonywana
zgodnie
z
jej treścią i terminami w niej zawartymi.
Po
wydaniu
Decyzji,
Prezes
UOKiK
zwrócił
się
do
Banku
z
prośbą
o
przekazanie
wyjaśnień
odnośnie
sposobu
zwracania
przez
Bank
proporcjonalnej
części
prowizji
w
przypadku
zaciągnięcia
przez
konsumenta
w
Banku
kolejnego
kredytu
w
taki
sposób,
że
zastępuje
on
pierwotną
umowę
("umowa
Podwyższenia").
Bank
zdecydował
o
dostosowaniu
praktyki
do
stanowiska
Prezesa
UOKiK
i
podjął
decyzję
o
rozliczeniu
proporcjonalnej
części
prowizji
w
stosunku
do
klientów, którzy zawarli umowy Podwyższenia po 11 września 2019 r.
Bank
stale
monitoruje
i
szacuje
rezerwy
z
tytułu
ryzyka
prawnego
wynikającego
z
wyroku
TSUE
dotyczącego
zwrotów
prowizji
od
kredytów
konsumenckich
spłaconych
przed
terminem
i
na
bieżąco
aktualizuje
możliwą
kwotę
wypływu
środków pieniężnych tytułem zwrotów prowizji od kredytów konsumenckich.
Według
stanu
na
31
grudnia
2023
roku
Bank
został
pozwany
w
941
sprawach
dotyczących
zwrotu
części
prowizji
za
udzielenie kredytu konsumenckiego na łączną kwotę 4,2 mln zł.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
•
Dnia
22
czerwca
2021
roku
Prezes
UOKiK
wszczął
postępowanie
wyjaśniające
w
celu
wstępnego
ustalenia,
czy
działania
Banku
podejmowane
po
zgłoszeniu
przez
konsumentów
nieautoryzowanych
transakcji
płatniczych
mogą
uzasadniać
wszczęcie
postępowania
w
sprawie
praktyk
naruszających
zbiorowe
interesy
konsumentów
lub
postępowania
w
sprawie
o
uznanie
postanowień
wzorca
umowy
za
niedozwolone.
W
dniu
8
lutego
2024
roku
Prezes
UOKiK
wszczął
postępowanie
(postanowienie
doręczone
13
lutego
2024
roku)
w
sprawie
praktyk
naruszających
zbiorowe interesy konsumentów w przedmiocie nieautoryzowanych transakcji płatniczych. Postawione zarzuty to:
•
niedokonywanie
w
terminie
D+1
zwrotu
klientowi
kwoty
nieautoryzowanej
transakcji
płatniczej
pomimo
braku
przesłanek do takiej odmowy;
•
przekazywanie
klientom
w
odpowiedzi
na
ich
zgłoszenia
transakcji
nieautoryzowanych
informacji
mogących
wprowadzać
w
błąd
odnośnie
pojęcia
autoryzacji
oraz
co
do
ponoszenia
odpowiedzialności
za
transakcję
nieautoryzowaną i możliwości dochodzenia przez klientów ich praw.
Postępowanie
jest
kontynuacją
postępowania
wyjaśniającego
Prezesa
UOKiK
wszczętego
w
czerwcu
2021
roku.
Na
dzień 31 grudnia 2023 roku Bank nie utworzył rezerwy na to postępowanie.
•
Dnia
22
listopada
2023
r.
Komisja
Nadzoru
Finansowego
wszczęła
postępowanie
administracyjne
w
przedmiocie
nałożenia
na
Bank
kary
na
podstawie
art.
176i
ust.
1
pkt
4
ustawy
z
dnia
29
lipca
2005
r.
o
obrocie
instrumentami
finansowymi.
Na
obecnym
etapie
postępowania
nie
jest
możliwe
dokonanie
rzetelnej
oceny
potencjalnego
rozstrzygnięcia sprawy.
Pozabilansowe zobowiązania warunkowe z tytułu udzielonych i otrzymanych zobowiązań finansowych i
gwarancyjnych
Wartości
udzielonych
i
otrzymanych
zobowiązań
finansowych
i
gwarancyjnych
według
poszczególnych
kategorii
produktów prezentowały się następująco:
Zobowiązania finansowe i gwarancyjne udzielone
Akredytywy
157 836
262 110
Gwarancje i poręczenia udzielone
2 999 009
2 352 867
Linie kredytowe udzielone
14 165 469
13 683 181
Pozostałe zobowiązania o charakterze gwarancyjnym
19 988
22 349
Akredytywy według kategorii
Akredytywy importowe wystawione
157 836
262 110
Gwarancje
udzielone
obejmują
gwarancje
spłaty
kredytu
za
zleceniodawcę,
inne
gwarancje
zapłaty,
gwarancje
zwrotu
zaliczki, gwarancje należytego wykonania kontraktu, gwarancje przetargowe oraz poręczenia wekslowe.
Na
zobowiązania
finansowe
i
gwarancyjne
udzielone
przez
Bank
tworzone
są
rezerwy.
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
kwota
utworzonych
rezerw
na
udzielone
zobowiązania
finansowe
i
gwarancyjne
wynosiła
34
960
tys.
zł
(31
grudnia
2022
roku: 44 969 tys. zł).
Zmiana
stanu
odpisów
z
tytułu
oczekiwanych
strat
kredytowych
na
zobowiązania
finansowe
i
gwarancyjne
udzielone
przedstawia się następująco:
Aktywa
udzielone z
utratą wartości
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych na
zobowiązania finansowe i gwarancyjne udzielone
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 1
stycznia 2023 roku
26 313
13 522
4 189
945
44 969
Transfer do Etapu 1
3 094
(2 613)
(236)
(245)
-
Transfer do Etapu 2
(1 212)
1 586
(374)
-
-
Transfer do Etapu 3
(34)
(922)
956
-
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
-
-
(931)
931
-
(Utworzenia)/Rozwiązania w okresie przez rachunek zysków i strat
(15 291)
6 947
(888)
(139)
(9 371)
Różnice kursowe i inne zmiany
(358)
(463)
970
(787)
(638)
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 31
grudnia 2023 roku
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Aktywa
udzielone z
utratą wartości
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych na zobowiązania
finansowe i gwarancyjne udzielone
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 1
stycznia 2022 roku
14 634
16 342
2 934
-
33 910
Transfer do Etapu 1
2 606
(2 163)
(443)
-
-
Transfer do Etapu 2
(1 029)
1 360
(331)
-
-
Transfer do Etapu 3
(35)
(1 312)
1 347
-
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
-
(428)
(279)
707
-
(Utworzenia)/Rozwiązania w okresie przez rachunek zysków i strat
10 013
(340)
957
249
10 879
Różnice kursowe i inne zmiany
124
63
4
(11)
180
Odpis z tytułu oczekiwanych strat kredytowych
na dzień 31
grudnia 2022 roku
Zmiany
wartości
udzielonych
zobowiązań
warunkowych,
które
przyczyniły
się
do
zmian
odpisów
z
tytułu
oczekiwanych
strat kredytowych przedstawia tabela poniżej:
Aktywa
udzielone z utratą
wartości
Wartość brutto udzielonych zobowiązań warunkowych
Wartość
brutto udzielonych zobowiązań warunkowych
na
dzień 1 stycznia 2023 roku
14 098 650
2 189 944
12 888
16 320 507
Transfer do Etapu 1
311 564
(311 552)
(12)
-
Transfer do Etapu 2
(446 308)
446 664
(356)
-
Transfer do Etapu 3
(22)
(111)
133
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
-
-
(3 441)
-
Wzrost/spadek
1 108 791
215 407
(1 275)
1 321 736
Inne zmiany
(273 799)
(22 515)
(69)
(299 941)
Wartość brutto udzielonych zobowiązań warunkowych na
dzień 31 grudnia 2023 roku
Aktywa
udzielone z
utratą wartości
Wartość brutto udzielonych zobowiązań warunkowych
Wartość brutto udzielonych zobowiązań warunkowych na
dzień 1 stycznia 2022 roku
16 873 533
1 523 605
5 816
-
18 402 954
Transfer do Etapu 1
85 978
(85 958)
(20)
-
-
Transfer do Etapu 2
(795 892)
797 988
(2 096)
-
-
Transfer do Etapu 3
(1 131)
(17 750)
18 881
-
-
Transfer do aktywów udzielonych z utratą wartości
(13 799)
(2 436)
(181)
16 416
-
Wzrost/spadek
(2 185 103)
(33 667)
(9 663)
2 133
(2 226 300)
Inne zmiany
135 064
8 162
151
476
143 853
Wartość brutto udzielonych zobowiązań warunkowych na
dzień 31 grudnia 2022 roku
Zobowiązania finansowe i gwarancyjne otrzymane
Gwarancyjne
9 442 297
14 578 266
W
okresie
objętym
sprawozdaniem
finansowym
Bank
dokonał
przeglądu
dotychczasowego
podejścia
do
prezentacji
gwarancji
i
poręczeń
otrzymanych,
w
celu
dokładniejszego
przedstawienia
rzeczywistej
wartości
możliwej
do
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
zrealizowania
w
przypadku,
gdy
Bank
skorzysta
z
zabezpieczenia
w
postaci
gwarancji
lub
poręczenia.
Na
tej
podstawie
Bank wprowadził m.in. następujące zmiany do trybu prezentacji otrzymanych gwarancji i poręczeń:
•
w
przypadku
wielostronnych
gwarancji
udzielonych
w
ramach
grup
podmiotów
powiązanych
(np.
spółka
dominująca
udziela
gwarancji
kilku
podmiotom
z
grupy)
gwarancje
zostały
zaprezentowane
w
wartości
maksymalnych
korzyści
jakie Bank może otrzymać z tego tytułu;
•
w
przypadku
poręczeń
i
gwarancji
otrzymanych
-
obecna
prezentacja
zawiera
jedynie
poręczenia
i
gwarancje
otrzymane
dla
aktywnych
zaangażowani,
tj.
nie
zawiera
poręczeń
i
gwarancji
dla
ekspozycji,
które
już
zostały
spłacone, ale termin ich obowiązywania jeszcze nie wygasł (np. w przypadku przedterminowej spłaty całkowitej).
Wprowadzone
doprecyzowanie
podejścia
ma
charakter
wyłącznie
prezentacyjny,
tj.
nie
wpływa
na
dane
finansowe
prezentowane
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
lub
rachunku
zysków
i
strat.
W
wyniku
tej
zmiany
dokonano
przekształcenia danych porównawczych.
41.
Aktywa stanowiące zabezpieczenie
Wartości bilansowe aktywów stanowiących zabezpieczenie przedstawione są poniżej:
Aktywa stanowiące zabezpieczenie
Dłużne papiery wartościowe przeznaczone do obrotu
-
60 988
Inwestycyjne dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez pozostałe całkowite
dochody, w tym:
822 373
842 221
aktywa stanowiące zabezpieczenie
prezentowane osobno w sprawozdaniu z s
ytuacji finansowej
697 771
697 698
lokata zabezpieczająca operacje instrumentami pochodnymi i transakcje giełdowe
475 119
663 059
fundusze gwarancyjne i lokaty zabezpieczające transakcje giełdowe
1 585 567
1 828 381
Według
stanu
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
przedstawione
w
tabeli
dłużne
papiery
wartościowe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
stanowią
zabezpieczenie
na
pokrycie
funduszu
ochrony
środków
gwarantowanych
na
rzecz
Bankowego
Funduszu
Gwarancyjnego
w
kwocie
124
602
tys.
zł
oraz
zabezpieczenie
rozliczenia
instrumentów
pochodnych
w
izbie
rozliczeniowej
EuroClear
w
kwocie
697
771
tys.
zł
(31
grudnia
2022
roku:
zabezpieczenie na rzecz BFG 144 523 tys. zł, zabezpieczenie rozliczenia w EuroClear 697 698 tys. zł).
Bank
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
prezentuje
odrębnie
niebędące
środkami
pieniężnymi
aktywa
stanowiące
zabezpieczenie
zobowiązań,
w
przypadku
których,
nabywający
ma
prawo
sprzedać
lub
zastawić
przedmiot
zabezpieczenia.
Pozostałe
aktywa
wykazane
powyżej
stanowią
zabezpieczenie
rozliczenia
transakcji
instrumentami
pochodnymi
oraz
transakcji
giełdowych.
Warunki
i
zasady
dokonanych
transakcji
nie
odbiegają
od
tych
powszechnie
przyjętych
i
obowiązujących dla tego typu umów.
Do
aktywów
o
ograniczonej
możliwości
dysponowania
poza
instrumentami
prezentowanymi
w
niniejszej
nocie
zalicza
się
także
wartość
rezerwy
obowiązkowej,
którą
Bank
zobowiązany
jest
utrzymywać
na
rachunku
bieżącym
w
NBP.
Więcej
informacji na temat rezerwy obowiązkowej zawarto w nocie nr 17. Środki pieniężne i ich ekwiwalenty.
42.
Działalność powiernicza
Bank
oferuje
usługi
powiernicze
związane
z
prowadzeniem
rachunków
papierów
wartościowych
dla
zagranicznych
inwestorów
instytucjonalnych
oraz
usługi
depozytariusza
przeznaczone
dla
krajowych
podmiotów
finansowych,
szczególnie
funduszy
emerytalnych,
inwestycyjnych
i
kapitałowych
funduszy
ubezpieczeniowych.
Według
stanu
na
dzień
31
grudnia
2023
roku
Bank
prowadził
ponad
16,5
tys.
rachunków
papierów
wartościowych
(z
uwzględnieniem
rachunków
zbiorczych).
Zasady rachunkowości:
W
dacie
rozpoczęcia
leasingu
Bank
jako
leasingobiorca
wycenia
zobowiązanie
z
tytułu
leasingu
w
wartości
bieżącej
(zdyskontowanej)
opłat
leasingowych
pozostających
do
zapłaty
w
tej
dacie.
Składniki
aktywów
z
tytułu
prawa
do
użytkowania są wyceniane na dzień rozpoczęcia leasingu według kosztu.
W
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
Bank
prezentuje
prawa
z
tytułu
użytkowania
w
linii
rzeczowych
aktywów
trwałych,
a zobowiązania z tytułu leasingu w Innych zobowiązaniach.
W
rachunku
zysków
i
strat
amortyzacja
aktywów
z
tytułu
prawa
do
użytkowania
ujęta
jest
w
amortyzacji
rzeczowych
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
aktywów
trwałych
oraz
wartości
niematerialnych,
koszty
odsetkowe
od
zobowiązań
z
tytułu
leasingu
–
w
kosztach
odsetkowych,
a
koszty
umów
krótkoterminowych,
leasingu
aktywów
nisko-cennych
oraz
zmienne
leasingu
-
w
kosztach
działania i ogólnego zarządu.
W
sprawozdaniu
z
przepływów
pieniężnych
przepływy
odsetkowe
ujęte
są
w
przepływach
z
działalności
operacyjnej,
podczas gdy część kapitałowa uwzględniona jest w przepływach z działalności finansowej.
Informacje finansowe:
Umowy leasingu, w których Bank jest leasingobiorcą
Bank leasinguje powierzchnie biurowe oraz posiada prawa wieczystego użytkowania gruntów.
Prawa wieczystego
użytkowania
Najem
nieruchomości i
inne
Prawa
wieczystego
użytkowania
Najem
nieruchomości i
inne
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania -
początek okresu
Zwiększenia
-
5 791
5 791
-
5 724
5 724
Amortyzacja
(1 104)
(11 991)
(13 095)
(1 104)
(11 323)
(12 427)
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania -
koniec okresu
Zobowiązanie z tytułu leasingu -
koniec okresu
Prawa wieczystego
użytkowania
Najem
nieruchomości i
inne
Prawa
wieczystego
użytkowania
Najem
nieruchomości i
inne
- Amortyzacja aktywów z tytułu prawa do
użytkowania
1 104
11 991
13 095
1 104
11 323
12 427
- Koszty odsetkowe od zobowiązań z tytułu
leasingu
3 406
619
4 025
3 414
512
3 926
Koszty umów krótkoterminowych
-
420
420
-
515
515
Koszty leasingu aktywów niskocennych
-
1 537
1 537
-
1 800
1 800
Koszty zmienne leasingu
-
5 772
5 772
-
4 241
4 241
Wynik na modyfikacji leasingu
-
(16)
(16)
-
326
326
Prawa wieczystego
użytkowania
Najem
nieruchomości i
inne
Prawa
wieczystego
użytkowania
Najem
nieruchomości i
inne
Przepływy z tytułu leasingu razem
- Przepływy z tytułu leasingu - przepływy
odsetkowe
3 406
619
4 025
3 414
512
3 926
- Przepływy z tytułu leasingu - przepływy
kapitałowe
189
11 681
11 870
181
11 402
11 583
Średnio ważony pozostały czas do końca
leasingu (w latach)
69,7
4,8
62,1
70,7
5,3
61,4
Średnia ważona stopa dyskontowa
4,3%
1,9%
4,1%
4,3%
1,6%
4,0%
Umowy leasingu, w których Bank jest leasingodawcą
Płatności
leasingowe
z
tytułu
nieodwołalnego
leasingu
operacyjnego
według
terminów
zapadalności
przedstawia
poniższa
tabela:
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Łączna opłata roczna dla umów zawartych na czas nieokreślony
44.
Transakcje z kluczowym personelem kierowniczym
Członkowie Rady
Nadzorczej Banku
Członkowie Rady
Nadzorczej Banku
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
i
31
grudnia
2022
roku
nie
zawierano
transakcji
gwarancji
i
poręczeń
z
członkami
Zarządu
i Rady Nadzorczej Banku.
Wszystkie transakcje Banku z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Banku zawierane są na warunkach rynkowych.
Koszty świadczeń dla obecnych i byłych członków Zarządu Banku zostały przedstawione w Nocie 11.
W 2023 roku miały miejsce zmiany w składzie Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku, o których mowa poniżej.
Zmiany w składzie Zarządu Banku
Rada
Nadzorcza
Banku
w
dniu
28
września
2023
r.
postanowiła
powołać
Pana
Macieja
Kropidłowskiego
w
skład
Zarządu
Banku
na
stanowisko
Wiceprezesa
Zarządu
Banku
na
kolejną
trzyletnią
kadencję.
Kadencja
rozpoczyna
się
w
dniu
1
stycznia 2024 roku.
Rada
Nadzorcza
Banku
w
dniu
28
września
2023
r.
postanowiła
powołać
Panią
Barbarę
Sobalę
w
skład
Zarządu
Banku
na
stanowisko
Wiceprezesa
Zarządu
Banku
na
kolejną
trzyletnią
kadencję.
Kadencja
rozpoczyna
się
w
dniu
1
stycznia
2024 roku.
W
dniu
16
listopada
2023
roku
Pani
Natalii
Bożek
złożyła
rezygnację
z
pełnienia
funkcji
Wiceprezes
Zarządu
Banku
ze
skutkiem
na
dzień
31
stycznia
2024
roku,
w
związku
z
objęciem
funkcji
Chief
Financial
Officer
(CFO)
dla
klastra
Citi
Europa.
W
dniu
25
stycznia
2024
roku
Rada
Nadzorcza
Banku
postanowiła
z
dniem
1
lutego
2024
roku
powołać
Pana
Patrycjusza
Wójcika
w
skład
Zarządu
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
na
stanowisko
Wiceprezesa
Zarządu
Banku
na
trzyletnią
kadencję.
W
ramach
wewnętrznego
podziału
kompetencji
w
Zarządzie
Banku
Pan
Patrycjusz
Wójcik
pełnił
będzie
funkcję
Wiceprezesa Zarządu Banku odpowiedzialnego za finanse.
Zmiany w składzie Rady Nadzorczej Banku
W
dniu
16
listopada
2023
roku
Pani
Kristine
Braden
złożyła
rezygnację
z
pełnienia
funkcji
członka
Rady
Nadzorczej
Banku
ze skutkiem na dzień 16 listopada 2023 roku.
Umowy
o
pracę
zawarte
między
Bankiem
a
członkami
Zarządu
Banku
nie
zawierają
postanowień
mówiących
o
odszkodowaniu
pieniężnym
w
wypadku
ich
rozwiązania
za
wypowiedzeniem
lub
z
przyczyn
określonych
w
art.
53
Kodeksu
Pracy.
Każdego
z
członków
Zarządu
Banku
obowiązuje
zawarta
z
Bankiem
odrębna
umowa
o
zakazie
konkurencji.
Zgodnie
z
jej
zapisami,
w
przypadku
rozwiązania
stosunku
pracy
z
Bankiem,
w
okresie
12
miesięcy
(w
przypadku
jednego
Członka
Zarządu
przez
6
miesięcy)
od
dnia
rozwiązania
umowy
o
pracę
Członek
Zarządu
jest
obowiązany
powstrzymać
się
od
zajmowania
działalnością
konkurencyjną
wobec
Banku.
Z
tytułu
powyższego
ograniczenia
Bank
będzie
zobowiązany
do
wypłaty Członkowi Zarządu odszkodowania.
Bank
jest
członkiem
Citigroup
Inc.
będącym
Jednostką
dominującą
najwyższego
szczebla.
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
jednostką
dominującą
dla
Banku
jest
Citibank
Europe
PLC
z
siedzibą
w
Irlandii.
Do
dnia
15
listopada
2023
roku
jednostką
dominującą
dla
Banku
był
Citibank
Overseas
Investment
Corporation
z
siedzibą
w
New
Castle,
USA,
dodatkowe
informacje znajdują się w nocie 1 "Informacje o Banku”.
W ramach prowadzonej działalności biznesowej Bank zawiera transakcje z jednostkami powiązanymi, a w szczególności
z jednostkami wchodzącymi w skład Citigroup Inc. oraz jednostkami zależnymi.
Transakcje
z
jednostkami
powiązanymi
wynikają
z
bieżącej
działalności
Banku
i
obejmują
głównie
kredyty,
depozyty,
gwarancje oraz transakcje
na finansowych instrumentach pochodnych .
Poza
transakcjami
opisanymi
w
niniejszym
rozdziale,
we
wskazanym
okresie
ani
Bank,
ani
jednostki
zależne
od
Banku
nie
dokonały
innych
transakcji
z
podmiotami
powiązanymi,
które
pojedynczo
lub
łącznie
były
istotne.
Żadna
z
transakcji
z
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
podmiotami powiązanymi nie została zawarta na innych warunkach niż
warunki rynkowe.
Transakcje z jednostkami zależnymi
Należności i zobowiązania wobec jednostek zależnych przedstawiają się następująco:
Depozyty terminowe
154 004
35 586
Stan na początek okresu
35 939
467 704
Stan na koniec okresu
154 004
35 939
Przychody z tytułu odsetek i prowizji
Koszty z tytułu odsetek i prowizji
7 512
1 007
Pozostałe przychody operacyjne
43
1 635
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
i
31
grudnia
2022
roku
na
należności
oraz
zobowiązania
warunkowe
udzielone
jednostkom
zależnym nie utworzono odpisów z tytułu utraty ich wartości.
Transakcje z pozostałymi jednostkami powiązanymi
Należności i zobowiązania wobec jednostek Citigroup Inc. przedstawiają się następująco:
Zobowiązania, w tym*:
2 878 689
2 449 657
Wycena bilansowa transakcji pochodnymi instrumentami finansowymi:
Aktywa przeznaczone do obrotu
1 471 839
963 376
Zobowiązania przeznaczone do obrotu
1 308 037
1 589 866
Zobowiązania warunkowe udzielone
276 572
283 686
Zobowiązania warunkowe otrzymane
216 832
201 873
Transakcje warunkowe z tytułu instrumentów pochodnych (wartość nominalna instrumentów), z tego:
107 160 447
76 227 497
Instrumenty stopy procentowej
37 795 253
17 824 346
opcje na stopę procentową
604 336
44 027
swapy odsetkowo – walutowe (CIRS)
20 596 473
18 067 445
Transakcje na papierach wartościowych
305 992
40 855
papiery wartościowe zakupione do otrzymania
25 616
21 614
papiery wartościowe sprzedane do wydania
280 376
19 241
Transakcje związane z towarami
245 216
484 766
*Na dzień 31 grudnia 2023 roku obowiązania Banku wobec jednostki dominującej i jej oddziałów
wyniosły 1 333 miliony złotych.
Przychody z tytułu odsetek i prowizji*
Koszty z tytułu odsetek i prowizji*
22 968
26 834
Koszty działania i koszty ogólnego zarządu
173 764
202 739
Pozostałe przychody operacyjne
10 913
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
*w
tym
przychody
z
tytułu
odsetek
i
prowizji
w
kwocie
13
846
tys.
zł
(2022
rok:
1 194
tys.
zł)
dotyczą
jednostki
dominującej,
koszty
z
tytułu
odsetek
wobec
jednostki dominującej wyniosły zaś 2 596 tys. zł (w 2022 roku 0 tys. PLN)
Bank
osiąga
dochody
oraz
ponosi
koszty
z
tytułu
transakcji
na
instrumentach
pochodnych
zawieranych
z
jednostkami
Citigroup
Inc.
w
celu
zabezpieczenia
ryzyka
rynkowego.
Są
to
transakcje
przeciwstawne
(back
to
back)
do
transakcji
na
instrumentach
pochodnych
zawieranych
z
pozostałymi
klientami
Banku
oraz
domykające
pozycję
własną
Banku.
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
wycena
bilansowa
netto
transakcji
pochodnymi
instrumentami
finansowymi
z
podmiotami
powiązanymi wynosiła
163 802
tys. zł (31 grudnia 2022 roku:
(626 490)
tys. zł).
Ponadto
Bank
ponosi
koszty
i
uzyskuje
przychody
z
tytułu
zawartych
pomiędzy
jednostkami
Citigroup
Inc.
i
Bankiem
umów
dotyczących wzajemnie świadczonych usług.
Koszty
poniesione
i
naliczone
(uwzględniające
odzwierciedlony
w
kosztach
Banku
podatek
VAT)
w
2023
roku
oraz
w
2022
roku,
z
tytułu
zawartych
umów
dotyczyły
w
szczególności
kosztów
z
tytułu
świadczenia
na
rzecz
Banku
usług
związanych
z
utrzymaniem
i
wsparciem
bankowych
systemów
informatycznych,
przychody
zaś
dotyczyły
w
szczególności
świadczenia
przez Bank na rzecz tych jednostek usług związanych z przetwarzaniem danych.
W
2023
roku
miała
miejsce
kapitalizacja
nakładów
inwestycyjnych
związanych
z
pracami
nad
modyfikacją
funkcjonalności
systemów
informatycznych
Banku.
Łączna
kwota
płatności
na
rzecz
podmiotów
Citigroup
Inc.
z
tego
tytułu
wyniosła
130 517
tys.
zł
(w
2022
roku
nie
wystąpiła
kapitalizacja
nakładów
inwestycyjnych).
Informacje
dotyczące
transakcji
z
kluczowym personelem kierowniczym zostały zaprezentowane w nocie 45.
46.
Świadczenia na rzecz pracowników
Świadczenia pracownicze dzielą się na następujące kategorie:
•
świadczenia
krótkoterminowe,
które
obejmują
wynagrodzenia,
nagrody,
składki
na
ubezpieczenia
społeczne,
płatne
nieobecności
i
świadczenia
niepieniężne
(takie
jak
opieka
medyczna,
samochody
i
inne
nieodpłatnie
przekazywane
lub subsydiowane świadczenia).
Pracownicy,
w
zależności
od
ich
indywidualnego
poziomu
zaszeregowania,
mogą
otrzymać
nagrodę
z
funduszu
motywacyjnego
uznaniową
nagrodę
roczną
na
zasadach
określonych
w
wewnętrznych
przepisach
o
wynagradzaniu
pracowników.
Koszty
świadczeń
krótkoterminowych
ujmowane
są
w rachunku
zysków
i
strat
na
bieżąco
w
okresie,
którego
dotyczą.
Na
koniec
okresu
sprawozdawczego
pozostałą
do
wypłaty
przewidywaną
niezdyskontowaną
wartość
krótkoterminowych
świadczeń
za
dany
okres
obrotowy
Bank
ujmuje
jako
element
biernych
międzyokresowych rozliczeń kosztów.
•
długoterminowe świadczenia pracownicze
W
ramach
systemu
wynagrodzeń
Bank
gwarantuje
pracownikom
odprawy
emerytalne
i
rentowe,
stanowiące
programy
określonych
świadczeń.
Ich
wysokość
uzależniona
jest
od
liczby
lat
pracy
w
Banku,
przypadających
bezpośrednio
przed
nabyciem
prawa
do
wypłaty
świadczenia.
Na
przyszłe
wypłaty
odpraw
emerytalnych
i
rentowych
tworzona
jest
rezerwa,
która
jest
wykazana
w
zobowiązaniach
w
pozycji
„Inne
zobowiązania”
oraz
w
pozycji
„Koszty
działania
i
koszty
ogólnego
zarządu”
rachunku
zysków
i
strat
w
części
wynikającej
z
kosztów
bieżącego
zatrudnienia
i
upływu
czasu.
Część
rezerwy
wynikająca
ze
zmiany
założeń
aktuarialnych
(ekonomicznych
i
demograficznych)
przyjętych do wyceny ujmowana jest w pozostałych całkowitych dochodach.
•
Pracowniczy Program Emerytalny
Bank
prowadzi
dla
swoich
pracowników
pracowniczy
program
emerytalny
(„PPE”,
„Program”)
aktualnie
zarejestrowany
przez
Organ
Nadzoru
pod
numerami
ZM
RPPE
178/02/12/19
i
993/02/12/19.
Umowa
zakładowa
oparta
jest
na
zapisach
o
wnoszenie
przez
pracodawcę
składek
pracowników
do
funduszu
inwestycyjnego.
Zgodnie
z
wpisem
KNF
z
dnia
28
czerwca
2019
Program
jest
prowadzony
i
zarządzany
przez
Goldman
Sachs
TFI
S.
A.
(dawniej
jako
NN
Investment
Partners
TFI
S.A.),
który
zastąpił
poprzedniego
Zarządzającego:
Esaliens
TFI
S.A
(dawniej jako Legg Mason TFI S.A.).
Program
emerytalny
oferowany
przez
Bank
stanowi
program
określonych
składek
zgodnie
z
MSR
19.
Za
pracowników
uczestniczących
w
programie
Bank
odprowadza
składki
do
odrębnej
jednostki
i
z
chwilą
ich
uiszczenia
nie
posiada
dalszych
obowiązków
w
zakresie
dokonywania
płatności.
Składki
ujmuje
się
jako
koszty
świadczeń
pracowniczych w okresie, którego dotyczą.
Składka
podstawowa
finansowana
przez
pracodawcę
określona
jest
jako
procent
wynagrodzenia
uczestnika
Programu.
Stawka
składki
podstawowej
wynosi
7%.
Składka
dodatkowa
-
dobrowolna,
finansowana
jest
przez
pracownika
-
uczestnika
Programu.
Składka
podstawowa
stanowi
przychód
uczestnika
Programu,
od
którego
obowiązany
jest
on
zapłacić
podatek
dochodowy
od
osób
fizycznych
(
zgodnie
z
przepisem
art.
12
i
13
ustawy
z
dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz. U. z 2022 r., poz. 2647, z późn. zm.).
Wypłata
środków
z
Programu
następuje
na
wniosek
uczestnika
Programu
lub
osoby
uprawnionej
w
trybie
i
na
zasadach ściśle określonych w programie.
Uczestnik
Programu
może
zrezygnować
z
udziału
w
Programie.
Pracodawca
zaprzestaje
naliczania
i odprowadzania
na
rzecz
uczestnika
Programu
składek
podstawowych
i
składek
dodatkowych,
a
środki
dotychczas
zgromadzone
na
rejestrach
Uczestnika
Programu
pozostają
na
tych
rejestrach
do
czasu
wypłaty,
wypłaty
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
transferowej,
przeniesienia
lub
zwrotu.
W
związku
z
funkcjonowaniem
w
Banku
PPE,
Bank
nie
wprowadził
Pracowniczego Planu Kapitałowego (PPK).
•
Inne
długoterminowe
świadczenia
pracownicze
–
nagrody
za
wieloletnią
pracę
i
inne
świadczenia
z
tytułu
długiego
stażu
pracy
oraz
do
2021
odroczona
nagroda
pieniężna,
przyznawana
Zarządowi
Banku
oraz
pozostałym
osobom,
których
działalność
zawodowa
ma
istotny
wpływ
na
profil
ryzyka
Banku.
Od
1
stycznia
2015
r.
do
31
grudnia
2023
pracownicy
o
długoletnim
stażu
pracy
(10,
20,
30
itd.)
byli
uprawnieni
do
nagrody
w
formie
rzeczowej.
Na
mocy
porozumienia
ze
związkami
zawodowymi
w
2023,
od
1
stycznia
2024
Bank
w
miejsce
nagród
rzeczowych
wprowadził
dodatkowe
dni
wolne
w
zależności
od
stażu
pracy
co
5
lat,
począwszy
od
5
letniego
stażu
pracy.
Począwszy
od
nagrody
rocznej
za
2022
rok
całość
odroczonego
wynagrodzenia
zmiennego
jest
przyznana
warunkowo
w
instrumencie finansowym.
•
Kapitałowe
świadczenia
pracownicze
–
w
postaci
istniejących
akcji
w
kapitale
zakładowym
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
lub
akcji
fantomowych,
(w
tym
również
w
ramach
tzw.
Nagrody
Transakcyjnej)
a
także
w
formie
programu
tzw.
„akcji
odroczonych”
Citigroup.
W
2023
roku
nie
przyznano
nagród
pod
programem
tzw.
„akcji
odroczonych”
Citigroup
(program
akumulacji
kapitału
–
CAP).
Zgodnie
z
MSSF
2
„Płatności
w
formie
akcji
własnych",
wszystkie
programy
funkcjonujące
w
Banku
traktowane
są
jako
programy
rozliczane
w
środkach
pieniężnych.
Na
przyszłe
wypłaty
tworzona
jest
rezerwa
wykazana
w
skonsolidowanym
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
w
pozycji
„Inne
zobowiązania”
oraz
w
pozycji
„Koszty
działania
i
koszty
ogólnego
zarządu”
rachunku
zysków
i
strat.
Koszty
programu
określone
są
na
podstawie
ceny
akcji
Banku
lub
ceny
akcji
Citigroup.
Zgodnie
z
wymogami
standardu
wartość
godziwa
jest
początkowo
ustalana
na
dzień
przyznania
nagrody,
a
następnie
na
każdy
dzień
sprawozdawczy,
aż
do
całkowitego
rozliczenia.
Łączną
wartość
kosztów
ujętych
na
dany
dzień
sprawozdawczy
stanowi
iloczyn
wartości
godziwej
akcji
odroczonych
na
dzień
sprawozdawczy
i
części
uprawnienia
uznanego
za
nabyte
w
tym
okresie.
Szczegółowe
informacje
dotyczące
zasad
funkcjonowania
programów
kapitałowych
świadczeń
pracowniczych opisane są w dalszej części niniejszej noty.
Stan rezerw na opisane powyżej świadczenia przedstawiał się następująco:
Rezerwa na wynagrodzenia i koszty pochodne od wynagrodzeń
Rezerwa na niewykorzystane urlopy
15 848
13 810
Rezerwa na odprawy emerytalno-rentowe
95 546
71 911
Rezerwa na pracownicze świadczenia kapitałowe
57 834
37 325
Rezerwa
na
odprawy
emerytalne
i
rentowe
tworzona
jest
indywidualnie
na
podstawie
wyceny
aktuarialnej
sporządzanej
okresowo
przez
niezależną
firmę
doradztwa
aktuarialnego.
Wycena
rezerw
na
świadczenia
pracownicze
dokonywana
jest
z
zastosowaniem
technik
i
założeń
aktuarialnych.
W
kalkulacji
rezerwy
uwzględniono
wszystkie
odprawy
emerytalne
i
rentowe,
które
mogą
być
w
przyszłości
wypłacone.
Bank
dokonał
aktualizacji
szacunków
na
dzień
31
grudnia
2022
roku,
wykorzystując
kalkulacje
przeprowadzone
przez
zewnętrznego,
niezależnego
aktuariusza.
Naliczone
rezerwy
są
równe
zdyskontowanym
płatnościom,
które
w
przyszłości
zostaną
dokonane,
z
uwzględnieniem
rotacji
zatrudnienia
i dotyczą
okresu
do
dnia
kończącego
okres
sprawozdawczy.
Przyjęto
stopę
dyskonta
na
poziomie
5,4%
oraz
współczynnik
przyrostu płac na poziomie 7,5% w 2023 roku oraz 4,5% w kolejnych latach.
Zmiana stanu rezerw na odprawy emerytalno-rentowe przedstawiała się następująco:
Rezerwa na odprawy
emerytalno
-rentowe
Rezerwa na odprawy
emerytalno
-rentowe
zyski/(straty) aktuarialne z wyceny
zmiany założeń ekonomicznych
zmiany założeń demograficznych
korekty założeń aktuarialnych ex post
Analiza wrażliwości dla istotnych założeń aktuarialnych:
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Rezerwa na
odprawy
emerytalno-rentowe
Rezerwa na
odprawy
emerytalno-rentowe
Zmniejszenie stopy wzrostu płac o 1 p.p.
Zwiększenie stopy wzrostu płac o 1 p.p.
Zmniejszenie rotacji o 10%
Zwiększenie rotacji o 10%
Zmniejszenie stopy dyskonta o 0,5 p.p., w tym:
przypadająca na świadczenia płatne w ciągu 1 roku
Zwiększenie stopy dyskonta o 0,5 p.p., w tym:
przypadająca na świadczenia płatne w ciągu 1 roku
Więcej informacji o ujęciu programu określonych świadczeń w sprawozdaniu finansowym Banku znajduje się w Nocie 2.
Koszty
poniesione
przez
Bank
w
2023
roku
z
tytułu
składek
na
pracowniczy
program
emerytalny
wynosiły
31
638
tys.
zł
(w 2022 roku: 25 839 tys. zł).
Średnie zatrudnienie w roku
Stan zatrudnienia na koniec roku
Charakter i zasady funkcjonowania programów kapitałowych świadczeń pracowniczych
W
ramach
programu
świadczeń
kapitałowych
wybranym
pracownikom
oferowane
są
akcje
fantomowe
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
oraz
nagrody
w
formie
akcji
Citigroup
(tzw.
program
akumulacji
kapitału
lub
CAP).
Bank
zaktualizował
polityki
wynagrodzeń
o
możliwość
wypłaty
wynagrodzenia
przyznanego
w
instrumencie
finansowym
w
formie
istniejących
akcji
w
kapitale
zakładowym
Banku
osobom,
których
działalność
zawodowa
ma
istotny
wpływ
na
profil
ryzyka
Banku
(„Osoby
Uprawnione”)
oraz
pracowniom
nie
posiadającym
tego
statusu,
wskazanym
w/w
dokumentach.
W
dniu
7
listopada
2022
r.
Zarząd
Banku
w
drodze
uchwały
wdrożył
zmiany
do
polityk
wynagrodzeń,
a
następnie
w
dniu
14
listopada
2022
r.
Rada
Nadzorcza
Banku
je
przyjęła.
W
dniu
16
grudnia
2022
r.
Nadzwyczajne
Walne
Zgromadzenia
Akcjonariuszy
podjęło
decyzję
o
wdrożeniu
programów
motywacyjnych
upartych
o
akcje
w
kapitale
zakładowym
Banku.
W
przypadku,
gdy
Bank
nie
będzie
mógł
przekazać
wystarczającej
liczby
akcji
własnych
w
stosunku
do
liczby
koniecznej
do
wydania
pracownikom,
przyjęte
zmiany
do
Polityk
dopuszczają
kontynuację
wynagradzania
niektórych
Osób
Uprawnionych
w
oparciu
o
akcje
fantomowe
lub,
w
zależności
od
sytuacji
i
decyzji
Banku,
w
oparciu
o
akcje
fantomowe
oraz
akcje
w
kapitale
zakładowym
Banku.
Polityki
wynagrodzeń
dopuszczają
konwersję
1:1
akcji
fantomowych
przyznanych
przed
przyjęciem
zmian,
pod
warunkiem
podpisania
stosownego
porozumienia
z
pracownikami,
których
to
dotyczy.
W
dniu
29
grudnia
2023
r.
Komisja
Nadzoru
Finansowego
udzieliła
Bankowi
zezwolenia,
o
którym
mowa
w
art.
77
oraz
art.
78
ust.
1
Rozporządzenia
Parlamentu
Europejskiego
i
Rady
(UE)
nr
575/2013
z
dnia
26
czerwca
2013
r.
w
sprawie
wymogów
ostrożnościowych
dla
instytucji
kredytowych
oraz
zmieniającego
rozporządzenie
(UE)
nr
648/2012,
obejmującego
nabycie
akcji
własnych
przez
Bank. Skup akcji własnych przez Bank rozpoczął się w styczniu 2024 roku.
W
ramach
programu
CAP
uprawnieni
pracownicy
otrzymują
tzw.
„akcje
odroczone”
Citigroup.
„Akcje
odroczone”
w ramach
programu
CAP
przyznawane
są
po
średniej
cenie
zamknięcia
z
giełdy
NYSE
z
ostatnich
5
dni
poprzedzających
przyznanie
nagrody.
„Akcje
odroczone”
pozwalają
uczestniczyć
w
ekwiwalencie
dywidendy,
nie
dają
jednak
prawa
głosu
i
nie
mogą
zostać
sprzedane
do
dnia
przekazania.
„Akcje
odroczone”
przekształcają
się
w
akcje
zwykłe
po
upływie
okresu
określonego
w
regulaminie
programu
CAP.
Co
do
zasady,
pracownik
traci
prawo
do
przyznanych
akcji
z
chwilą
ustania
zatrudnienia
w
Citigroup,
chyba
że
rozwiązanie
umowy
o
pracę
następuje
w
trybie
gwarantującym
zachowanie
prawa
do
przyznanych
akcji.
Szczegółowe
warunki
opisane
są
w
odrębnym
dokumencie
podpisywanym
z
pracownikiem.
Akcje
przyznane
w
poprzednich
latach
będą
przekazywane
w
częściach
po
25%
rocznie
w
ciągu
czterech
lat
począwszy
pierwszego roku po przyznaniu akcji. W roku 2023 pod tym Programem nie przyznano nagród dla pracowników Banku.
Program akcji pracowniczych podlega wewnętrznej kontroli w Biurze Polityki Wynagradzania.
W
dniu
22
grudnia
2017
roku
Bank
wdrożył
Politykę
wynagrodzeń
osób,
których
działalność
zawodowa
ma
istotny
wpływ
na
profil
ryzyka
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
(„Polityka”).
Polityka
ta
zastąpiła
obowiązującą
wcześniej
„Politykę
zmiennych
składników
wynagrodzenia
osób
zajmujących
stanowiska
kierownicze
w Banku
Handlowym
w
Warszawie
S.A.”.
Od
tego
czasu
ww.
Polityka
podlegała
przeglądom
i
zmianom.
Ostatnia
zmiana
została
wdrożona
decyzją
Rady
Nadzorczej Banku 28 września 2023 roku.
Zgodnie
z
Polityką,
Zarząd
Banku
oraz
pozostałe
osoby,
których
działalność
zawodowa
ma
istotny
wpływ
na
profil
ryzyka
Banku,
otrzymują
zmienne
wynagrodzenia
na
podstawie
wyników
indywidualnych,
jednostki
organizacyjnej,
w
której
dana
osoba jest zatrudniona oraz całego Banku.
Część
zmiennych
wynagrodzeń
przyznanych
warunkowo
w
2023
roku
osobom
objętym
Polityką
będzie
wypłacana
w transzach przez kolejne 4,5 roku lub 6 lat dla Członków Zarządu Banku.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
W
ramach
programu
motywacyjnego
dla
pracowników
nieposiadającym
statusu
Osób
Uprawnionych
część
wynagrodzenia
zmiennego
przyznanego
warunkowo
będzie
wypłacana
w
transzach
przez
kolejne
4
lata
od
daty
przyznania. W 2023 r. trzem pracownikom przyznano nagrody w ramach tego programu.
Zmienne wynagrodzenia – w postaci instrumentu finansowego - Akcje Fantomowe i/lub akcje własne Banku
Rodzaj transakcji w świetle MSSF EU
Transakcje
płatności
w
formie
akcji
rozliczane
w
środkach
pieniężnych
zgodnie
z MSSF 2
Data przyznania nagrody w postaci instrumentu finansowego
15 stycznia 2018 roku
14 stycznia 2019 roku
14 stycznia 2020 roku
11 stycznia 2021 roku
13
stycznia
2022
roku
(w
przypadku
pracowników
poza
członkami
Zarządu
Banku)
10 lutego 2022 roku (w przypadku członków Zarządu Banku)
11 stycznia 2023 roku (w przypadku pracowników poza członkami Zarządu)
16 lutego 2023 roku (w przypadku członków Zarządu Banku)
Liczba instrumentów przyznanych
Została ustalona w dacie przyznania nagrody
•
Dla
nagród
przyznanych
Prezesowi
Zarządu
w
latach
2018-2023
–
co
najmniej
12,
24,
36,
48,
60,
72
miesiące
od
daty
przyznania
instrumentów
finansowych
•
Dla
nagród
przyznanych
w
latach
2020-2021
pozostałym
pracownikom
(w
tym
członkom
Zarządu)–
co
najmniej
6,
18,
30,
42
miesiące
od
daty
przyznania instrumentów finansowych
•
Dla
nagród
przyznanych
członkom
Zarządu
w
latach
2022-2023
–
co
najmniej 12, 24, 36, 48, 60, 72
•
Dla
nagród
przyznanych
w
latach
2022-2023
pozostałym
pracownikom
–
co
najmniej
6,
18,
30,
42
i
54
miesiące
od
daty
przyznania
instrumentów
finansowych
•
Dla nagród przyznanych Prezesowi Zarządu w latach:
o
2018-2023
–
dla
krótkoterminowej
nagrody
w
instrumentach
finansowych
w
momencie
przyznania,
dla
długoterminowej
nagrody
w
instrumentach
finansowych
-
co
najmniej
12,
24,
36,
48,
60
miesięcy od daty przyznania
•
Dla nagród przyznanych członkom Zarządu poza Prezesem Zarządu:
o
2020-2021
–
dla
krótkoterminowej
nagrody
instrumentach
finansowych
w
momencie
przyznania,
dla
długoterminowej
nagrody
w
instrumentach
finansowych
co
najmniej
12,
24,
36
miesięcy
od
daty przyznania instrumentów finansowych
o
2022-2023
-
dla
krótkoterminowej
nagrody
w
instrumentach
finansowych
w
momencie
przyznania,
dla
długoterminowej
nagrody
w
instrumentach
finansowych
co
najmniej
12,
24,
36,
48,
60
miesięcy
od daty przyznania instrumentów finansowych
•
Dla nagród przyznanych pozostałym pracownikom w latach:
o
2020-2021
–
dla
krótkoterminowej
nagrody
w
instrumentach
finansowych
w
momencie
przyznania,
dla
długoterminowej
nagrody
w
akcjach
fantomowych
co
najmniej
12,
24,
36
miesięcy
od
daty
przyznania akcji fantomowych
o
2022-2023
-
dla
krótkoterminowej
nagrody
w
instrumentach
finansowych
w
momencie
przyznania,
dla
długoterminowej
nagrody
w
instrumentach
finansowych
co
najmniej
12,
24,
36,
48
miesięcy
od
daty przyznania Instrumentów finansowych
Warunki nabycia uprawnień dla nagrody
Spełnienie warunków dotyczących wyników Banku, indywidualnych wyników
pracy oraz zatrudnienia w Banku w odniesieniu do nagród przyznanych w:
•
2018:
o
Dla Prezesa Zarządu w latach 2018-2023
•
2019:
o
Dla Prezesa Zarządu w latach 2019-2024
•
2020:
o
Dla Prezesa Zarządu w latach 2020-2025
o
Dla pozostałych pracowników w latach 2020-2023
•
2021
o
Dla Prezesa Zarządu w latach 2021-2026
o
Dla pozostałych pracowników w latach 2021-2024
•
2022
o
Dla
członków
Zarządu
Banku
(w
tym
Prezes
Zarządu)
w
latach
2022-
2027
o
Dla pozostałych pracowników w latach 2022-2026
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Zmienne wynagrodzenia – w postaci instrumentu finansowego - Akcje Fantomowe i/lub akcje własne Banku
•
2023
o
Dla
członków
Zarządu
Banku
(w
tym
Prezes
Zarządu)
w
latach
2023-
2028
o
Dla pozostałych pracowników w latach 2023-2027
Rozliczenie programu
W
dniu
rozliczenia
uczestnikowi
zostanie
wypłacona
kwota
środków
pieniężnych
stanowiąca
iloczyn
posiadanych
przez
uczestnika
akcji
fantomowych
oraz
średniej
arytmetycznej
najniższej
i
najwyższej
ceny
akcji
Banku
na
GPW
w
dniu
zapadalności
nagrody
(zakończenia
okresu
retencji).
Nabycie
uprawnienia
będzie
każdorazowo
potwierdzone
decyzją
Rady
Nadzorczej
w
stosunku
do
członków
Zarządu
oraz
decyzją
Zarządu
w
stosunku
do
pozostałych
pracowników
objętych
Polityką.
Zgodnie
z decyzją
ww.
władz
Banku
kwota
wypłaty
może
zostać
pomniejszona
lub
całkowicie
zredukowana
zgodnie
z
warunkami
podanymi
w
Polityce.
Warunki
te
odnoszą
się
do
wyników
Banku,
indywidualnych
wyników
pracowników,
zatrudnienia
i
będą
się
odnosić
do całego okresu nabywania uprawnień dla poszczególnych transz.
Innym elementem składowym wynagrodzenia zmiennego przyznawanego do 2022 w oparciu o Politykę jest Odroczona
Nagroda Pieniężna.
Zmienne wynagrodzenia – Odroczona Nagroda Pieniężna
Rodzaj transakcji w świetle MSSF EU
Inne długoterminowe świadczenia pracownicze zgodnie z MSR 19
Data przyznania nagrody w postaci Odroczonej Nagrody Pieniężnej
15 stycznia 2018 roku
14 stycznia 2019 roku
14 stycznia 2020 roku
11 stycznia 2021 roku
13
stycznia
2022
roku
(w
przypadku
pracowników
poza
członkami
Zarządu
Banku)
10
lutego
2022
roku
(w
przypadku
członków
Zarządu
Banku,
w
tym
Prezes
Zarządu)
Została ustalona w dacie przyznania Odroczonej Nagrody Pieniężnej
•
Dla
nagród
przyznanych
Prezesowi
Zarządu
w
latach
2018-2021–
co
najmniej
18,
30,
42,
54,
66
miesięcy
od
daty
przyznania
Odroczonej
Nagrody Pieniężnej
•
Dla
nagród
przyznanych
w
latach
2020-2021
pozostałym
pracownikom
–
co najmniej 18, 30, 42 miesiące od daty przyznania Odroczonej Nagrody
Pieniężnej;
•
Dla
nagród
przyznanych
członkom
Zarządu
(w
tym
Prezes
Zarządu)
w
2022
–
co
najmniej
12,
24,
36,
48,
60
miesięcy
od
daty
przyznania
Odroczonej Nagrody Pieniężnej
•
Dla
nagród
przyznanych
w
2022
pozostałym
pracownikom
–
co
najmniej
12,
24,
36,
48,
miesiące
od
daty
przyznania
Odroczonej
Nagrody
Pieniężnej;
•
Dla
nagród
przyznanych
Prezesowi
Zarządu
w
latach
2018-2021
–
co
najmniej
12,
24,
36,
48,
60
miesięcy
od
daty
przyznania
Odroczonej
Nagrody Pieniężnej
•
Dla
nagród
przyznanych
w
latach
2020-2021
pozostałym
pracownikom
–
co
najmniej
12,
24
i
36
miesięcy
od
daty
przyznania
Odroczonej
Nagrody
Pieniężnej
•
Dla
nagród
przyznanych
członkom
Zarządu
(w
tym
Prezes
Zarządu)
w
2022
–
co
najmniej
12,
24,
36,
48,
60
miesięcy
od
daty
przyznania
Odroczonej Nagrody Pieniężnej
•
Dla
nagród
przyznanych
w
2022
pozostałym
pracownikom
–
co
najmniej
12,
24,
36,
48
miesięcy
od
daty
przyznania
Odroczonej
Nagrody
Pieniężnej
Warunki nabycia uprawnień dla nagrody
Spełnienie warunków dotyczących wyników Banku, indywidualnych wyników
pracy oraz zatrudnienia w Banku w odniesieniu do nagród przyznanych w:
•
2018:
o
Dla Prezesa Zarządu w latach 2018-2023
•
2019:
o
Dla Prezesa Zarządu w latach 2019-2024
•
2020:
o
Dla Prezesa Zarządu w latach 2020-2025
o
Dla pozostałych pracowników w latach 2020-2023
•
2021:
o
Dla Prezesa Zarządu w latach 2021-2026
o
Dla pozostałych pracowników w latach 2021-2024
•
2022:
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
o
Dla członków Zarządu (w tym Prezes Zarządu) w latach 2022-2027
o
Dla pozostałych pracowników w latach 2022-2026
W
dniu
rozliczenia
uczestnikowi
zostanie
wypłacona
kwota
środków
pieniężnych
stanowiąca
transzę
Odroczonej
Nagrody
Pieniężnej
powiększona
o
kwotę
odsetek
za
okres
odroczenia
i
retencji
aż
do
dnia
wypłaty.
Wysokość
odsetek
została
ustalona
w
styczniu
2018,
2019,
2020,
2021
i
2022
roku
Uchwałą
Rady
Nadzorczej
Banku
dla
członków
Zarządu
i
Uchwałą
Zarządu
Banku
dla
pozostałych
pracowników
objętych
Polityką.
Nabycie
uprawnienia
do
nagrody
będzie
każdorazowo
potwierdzone
decyzją
Rady
Nadzorczej
w
stosunku
do
członków
Zarządu
oraz
decyzją
Zarządu
w stosunku
do
pozostałych
pracowników
objętych
Polityką.
Zgodnie
z decyzją
ww.
władz
Banku
kwota
wypłaty
może
zostać
pomniejszona
lub
całkowicie
zredukowana
zgodnie
z
warunkami
podanymi
w
Polityce.
Warunki
te
odnoszą
się
do
wyników
Banku,
indywidualnych
wyników
pracowników,
zatrudnienia
i
będą
się
odnosić
do całego okresu nabywania uprawnień dla poszczególnych transz.
W związku z informacją przekazaną przez Citigroup w dniu 15 kwietnia 2021 r. dotyczącą planowanych zmian strategii w
obszarze
Bankowości
Detalicznej,
(dalej
„SBD”),
Zarząd
Banku
przyjął
politykę,
umożliwiającą
przyznanie
nagrody
za
uznanie
dotychczasowego
wkładu
pracowników,
których
wsparcie
realizacji
zmiany
strategii
tej
części
Banku
Handlowego
w Warszawie S.A. (SBD) będzie kluczowe – Polityka Nagrody Transakcyjnej.
W
2022
r.
decyzjami
Rady
Nadzorczej
Banku
Handlowego
w
Warszawie
S.A.
Polityka
Nagrody
Transakcyjnej
została
zaktualizowana
m.in.
o
odejście
od
odroczonego
wynagrodzenia
pieniężnego
lub
o
możliwość
wypłaty
instrumentu
finansowego
w
formie
istniejących
akcji
w
kapitale
zakładowej
Banku.
Powyższa
polityka
dopuszcza
konwersję
akcji
fantomowych
na
akcje
własne
Banku
(1:1),
pod
warunkiem
podpisania
stosownych
porozumień
z
pracownikami,
których
to dotyczy.
Zmienne wynagrodzenia – w postaci instrumentu finansowego - Akcje Fantomowe i/lub akcje własne Banku przyznane w latach 2021-
2022 w ramach tzw. Nagrody Transakcyjnej
Rodzaj transakcji w świetle MSSF EU
Transakcje płatności w formie akcji rozliczane w środkach pieniężnych zgodnie z MSSF 2
Data przyznania nagrody w postaci instrumentu finansowego
1 lipca 2021 roku oraz 3 grudnia 2021 r.
1 lipca 2022 roku oraz 1 listopada 2022 roku
Liczba instrumentów przyznanych
Została ustalona w dacie przyznania nagrody
•
Dla
nagród
przyznanych
Wiceprezesowi
Zarządu
p.
Andrzeja
Wilka
w
2022–
w
zależności
od
rodzaju
nagrody,
nie
wcześniej
niż
30
czerwca
2025
r.
lub
przed
finalizacją
Transakcji
jeśli
nastąpi
wcześniej
i
nie
wcześniej
niż24,
36,
48,
60,
72
miesięcy
od
daty
przyznania
akcji
fantomowych.
Dla
nagród
przyznanych
p.
Andrzejowi
Wilkowi
w
2021
oraz
pozostałym
pracownikom,
mającym
istotny
wpływ
na
profil
ryzyka
Banku
–
w
zależności
od
rodzaju
nagrody,
nie
wcześniej
niż
30
czerwca
2025
r.
lub
przed
finalizacją
Transakcji
jeśli
nastąpi
wcześniej
i
nie
wcześniej
niż 18, 30, 42, 54 miesięcy od daty przyznania akcji fantomowych
•
Dla
nagród
przyznanych
Wiceprezesowi
Zarządu
p.
Andrzejowi
Wilkowi
w
2022
-
w
zależności
od
rodzaju
nagrody,
nie
wcześniej
niż
30
czerwca
2025
r.
lub
przed
finalizacją
Transakcji
jeśli
nastąpi
wcześniej
i
co
najmniej
12,
24,
36,
48,
60
miesięcy
od daty przyznania
•
Dla
nagród
przyznanych
p.
Andrzejowi
Wilkowi
w
2021
oraz
pozostałym
pracownikom,
mającym
istotny
wpływ
na
profil
ryzyka
Banku
–
w
zależności
od
rodzaju
nagrody,
niezwłocznie
od
spełnienia
kryteriów
(w
tym
dotyczących
Transakcji)
i
nie
wcześniej
niż
30
czerwca
2025
r.
lub
przed
finalizacją
Transakcji
jeśli
nastąpi
wcześniej
i
nie
wcześniej
niż
12,
24,
36
i
48
miesięcy
od
daty
przyznania
akcji
fantomowych
Warunki nabycia uprawnień dla nagrody
Finalizacja Transakcji do określonej daty oraz spełnienie warunków dotyczących wyników
Banku, indywidualnych wyników pracy oraz zatrudnienia w Banku
Dla 2021- w latach 2021-2025
Dla 2022
o
Dla Wiceprezesa Zarządu p. Andrzeja Wilka w latach 2022-2027
o
Dla pozostałych pracowników w latach 2022-2026
Rozliczenie programu
W
dniu
rozliczenia
uczestnikowi
zostanie
wypłacona
kwota
środków
pieniężnych
stanowiąca
iloczyn
posiadanych
przez
uczestnika
akcji
fantomowych
oraz
średniej
arytmetycznej
najniższej
i
najwyższej
ceny
akcji
Banku
na
GPW
w
dniu
zapadalności
nagrody
(zakończenia
okresu
retencji).
Nabycie
uprawnienia
będzie
każdorazowo
potwierdzone
decyzją
Rady
Nadzorczej
w
stosunku
do
Wiceprezesa
Zarządu
p.
Andrzeja
Wilka
oraz
decyzją
Zarządu
w
stosunku
do
pozostałych
pracowników
objętych
Polityką
Nagrody
Transakcyjnej.
Zgodnie
z decyzją
ww.
władz
Banku
kwota
wypłaty
może
zostać
pomniejszona
lub
całkowicie
zredukowana
zgodnie
z
warunkami
podanymi
w
Polityce.
Warunki
te
odnoszą
się
do
wyników
Banku,
indywidualnych
wyników
pracowników,
zatrudnienia
i
będą
się
odnosić
do
całego
okresu
nabywania
uprawnień
dla
poszczególnych transz.
Innym elementem składowym wynagrodzenia zmiennego przyznawanego w ramach tzw. Nagrody Transakcyjnej jest
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Odroczona Nagroda Pieniężna przyznana w 2021.
Wynagrodzenie Zmienne – Odroczona Nagroda Pieniężna
Rodzaj transakcji w świetle MSSF EU
Inne długoterminowe świadczenia pracownicze zgodnie z MSR 19
Data przyznania nagrody w postaci Odroczonej Nagrody Pieniężnej
1 lipca 2021 r. oraz 3 grudnia 2021 r..
Została
ustalona
w
dacie
przyznania
Odroczonej
Nagrody
Pieniężnej/
Warunkowej Nagrody Pieniężnej
w
zależności
od
rodzaju
nagrody,
niezwłocznie
od
spełnienia
kryteriów
(w
tym
dotyczących
Transakcji)
lub
nie
wcześniej
niż
6
miesięcy
od
finalizacji
Transakcji
i
dla
Odroczonej
Nagrody
Pieniężnej
nie
wcześniej
niż
18,
30,
42,
54 miesięcy od daty przyznania
•
w
zależności
od
rodzaju
nagrody,
niezwłocznie
od
spełnienia
kryteriów
(w
tym
dotyczących
Transakcji)
lub
nie
wcześniej
niż
6
miesięcy
od
finalizacji
Transakcji
i
dla
Odroczonej
Nagrody
Pieniężnej
nie
wcześniej
niż 12, 24, 36 i 48 miesięcy od daty przyznania
Warunki nabycia uprawnień dla nagrody
Finalizacja
Transakcji
do
określonej
daty
oraz
spełnienie
warunków
dotyczących
wyników
Banku,
indywidualnych
wyników
pracy
oraz
zatrudnienia
w Banku - 2021-2025
W
dniu
rozliczenia
uczestnikowi
zostanie
wypłacona
kwota
środków
pieniężnych
stanowiąca
transzę
Odroczonej
Nagrody
Pieniężnej.
Nabycie
uprawnienia
do
nagrody
będzie
każdorazowo
potwierdzone
decyzją
Zarządu
w stosunku
do
pozostałych
pracowników
objętych
Polityką
Nagrody
Transakcyjnej.
Zgodnie
z decyzją
ww.
władz
Banku
kwota
wypłaty
może
zostać
pomniejszona
lub
całkowicie
zredukowana
zgodnie
z
warunkami
podanymi
w
Polityce.
Warunki
te
odnoszą
się
do
wyników
Banku,
indywidualnych
wyników
pracowników,
zatrudnienia
i
będą
się
odnosić
do
całego
okresu
nabywania
uprawnień dla poszczególnych transz.
Założenia przyjęte do wyceny programów pracowniczych świadczeń kapitałowych
Wartość godziwa poszczególnych nagród oraz założenia przyjęte do wyceny przedstawione są poniżej:
Cena wykonania / Wartość akcji
na moment przyznania
(w USD)
Liczba nagrodzonych
pracowników
Cena wykonania/Wartość akcji na
moment przyznania
(w PLN)
Liczba nagrodzonych
pracowników
2
14.01.2019
69,10
1
3 861
3
14.01.2020
52,56
1
8 048
11.01.2021
01.07.2021
13.01.2022
7
10.02.2022
65.86
7
34 236
8
01.07.2022
61.56
10
50 807
9
01.11.2022
58.62
2
7 388
10
11.01.2023
77.06
29
97 596
11
16.02.2023
82.02
6
99 811
Okres nabywania uprawnień (lata)
25% po każdym kolejnym roku
W latach 2018-2019
: 40% po jednym roku i po 12% w
ciągu 5 kolejnych lat lub 60% po jednym roku i 8% w
ciągu 5 kolejnych lat.
Od roku 2020
: 40% w dniu przyznania i po 20% w
ciągu trzech kolejnych lat, 40% w dniu przyznania i po
12% w ciągu 5 kolejnych lat lub 60% w dniu przyznania
i po 13,33% w ciągu 3 kolejnych lat, 60% w dniu
przyznania i po 8% w ciągu 5 kolejnych lat. Dla
nagrody transakcyjnej, nie wcześniej niż 30 czerwca
2025 lub przed finalizacją transakcji w ciągu 4
kolejnych lat.
Od roku 2022
: 40% w dniu przyznania i po 15% w
ciągu czterech kolejnych lat, 40% w dniu przyznania i
po 12% w ciągu 5 kolejnych lat lub 60% w dniu
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
przyznania i po 10% w ciągu 4 kolejnych lat, 60% w
dniu przyznania i po 8% w ciągu 5 kolejnych lat. Dla
nagrody transakcyjnej, nie wcześniej niż 30 czerwca
2025 lub przed finalizacją transakcji w ciągu 5
kolejnych lat.
Średni oczekiwany okres trwania instrumentu (życia)
W momencie nabycia uprawnień
W momencie nabycia uprawnień
Prawdopodobieństwo zakończenia zatrudnienia przed terminem
(roczny wskaźnik rotacji nagrodzonych pracowników)
0,00%
8,6%
Wartość godziwa jednego instrumentu*
50,07 (USD)
101,00 (PLN)
*różni się w zależności od daty wykonania
Liczbę oraz średnie ważone ceny akcji (program CAP) przedstawia poniższa tabela:
Średnia ważona cena
akcji
(w USD)
Średnia ważona cena
akcji
(w USD)
Występujące na początek okresu
Przyznane w danym okresie
-
-
374
66,53
Wykonane/umorzone/wygasłe w danym okresie
189
49,37
97
64,24
Występujące na koniec okresu
378
69,79
567
70,71
Liczbę oraz średnie ważone ceny akcji fantomowych przedstawia poniższa tabela:
Średnia ważona cena
akcji
(w PLN)
Średnia ważona cena
akcji
(w PLN)
Występujące na początek okresu
Przyznane w danym okresie
261 405
78,95
215 567
62,07
Wykonane w danym okresie
188 032
86,99
156 500
62,60
Umorzone/wygasłe w danym okresie
764
-
912
-
Występujące na koniec okresu
406 520
55,56
333 911
52,35
Na
dzień
31
grudnia
2023
roku
wartość
bilansowa
zobowiązań
wynikających
z
akcji
fantomowych
oraz
programów
CAP
wyniosła
57
834
tys.
zł
(31
grudnia
2022
roku:
37 325
tys.
zł).
Koszty
ujęte
z
tego
tytułu
wyniosły
w
2023
roku
38
934
tys.
zł (w 2022 roku: 21 235 tys. zł), w tym również koszty programów CAP.
W
związku
z
reformą
wskaźników
referencyjnych
w
Polsce,
zakładającą
m.in.
zastąpienie
obecnych
wskaźników
WIBOR
i
WIBID
nowym
wskaźnikiem
referencyjnym
typu
RFR
(risk-free-rate),
Komisja
Nadzoru
Finansowego
powołała
w
drugiej
połowie
2022
roku
Narodową
Grupę
Roboczą
ds.
reformy
wskaźników
referencyjnych
(„NGR”).
We
wrześniu
2022
r.
Komitet
Sterujący
Narodowej
Grupy
Roboczej
wybrał
WIRON
jako
wskaźnik,
który
ma
za
zadanie
zastąpić
WIBOR
i
WIBID.
W
ramach
prowadzonych
prac
Komitet
Sterujący
NGR
przyjął
Mapę
Drogową,
określającą
harmonogram
działań
mających na celu zastąpienie wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez wskaźnik WIRON
Zgodnie
z
Mapą
Drogową,
w
roku
2023
nastąpiła
weryfikacja
przesłanek
do
wystąpienia
zdarzenia
regulacyjnego
zgodnie
z
artykułem
23,
ust.1
Rozporządzenia
BMR.
Zdarzenie
regulacyjne
stanowi
podstawę
do
wyznaczenia
w
rozporządzeniu
Ministra
Finansów
zamiennika
WIBOR.
Zamiennik
ma
zastosowanie
do
umów
i
instrumentów
finansowych
spełniających
przesłanki
wskazane
w
rozporządzeniu
BMR.
Rozporządzenie
MF
definiuje
również
spread
korygujący
oraz
datę,
od
której
zamiennik
będzie
stosowany.
Bank
posiada
ekspozycję
na
stawki,
które
mają
być
zastąpione
przez
WIRON
w
szczególności
z
tytułu
produktów
kredytowych,
depozytowych,
rachunków
bieżących
oraz
instrumentów
finansowych
w
segmencie klienta detalicznego i korporacyjnego.
Obecnie
Bank
jest
trakcie
wypracowywania
metodyki
w
zakresie
kalkulacji
wpływu
zastąpienia
wskaźnika
referencyjnego
WIBOR
przez
WIRON
z
perspektywy
produktowej,
wyceny
klientowskiej
oraz
procesu
wewnętrznych
stawek
transferowych,
która
pozwoli
na
poszczególnych
etapach
wdrożenia
wskaźnika
WIRON
(zgodnie
z
Mapą
Drogową)
oszacować wpływ wdrożenia wskaźnika WIRON na wyżej wymienione aspekty.
W
2022
r.
w
Banku
rozpoczęły
się
prace
przygotowawcze
do
tranzycji
na
nową
stawkę
WIRON.
W
tym
celu
został
otwarty
w
projekt
kluczowy,
w
ramach
którego
prowadzone
są
intensywne
prace
m.in.
w
zakresie
wprowadzenia
do
oferty
Banku
produktów
opartych
na
stawce
WIRON,
zgodnie
z
Mapą
Drogową
Narodowej
Grupy
Roboczej.
W
skład
komitetu
sterującego
projektu
wchodzą
wszyscy
członkowie
zarządu
banku,
wyznaczono
grupę
projektową,
w
skład
której
wchodzą
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
przedstawiciele
wszystkich
obszarów
banku.
Znaczące
obszary
prac
dotyczą
zmian
w
systemach
informatycznych,
procesach
operacyjnych,
dokumentacji
klientowskiej
oraz
zarządzaniu
ryzykiem.
Jednocześnie
Bank
aktywnie
uczestniczy w pracach strumieni Narodowej Grupy Roboczej.
W
szczególności
przeprowadzona
została
rewizja
wszystkich
umów
klientowskich
z
perspektywy
klauzul
awaryjnych
w
celu
określenia
działań,
które
Bank
podjąłby
na
wypadek
istotnych
zmian
lub
zaprzestania
opracowywania
danego
wskaźnika referencyjnego.
Jako
wynik
rewizji
umów
klientowski
i
regulaminów,
odpowiednie
zmiany
zostały
zawarte
w
umowach
oraz
regulaminach
produktowych wraz z właściwym procesem informacyjnym do klientów Banku.
W
Banku
istnieją
również
odpowiednie
regulacje
prawne
określające
plan
działania
na
wypadek
istotnych
zmian
wskaźnika
referencyjnego,
zaprzestania
jego
opracowania
lub
wystąpienia
zdarzenia
regulacyjnego
dotyczącego
wskaźnika referencyjnego.
W
dniu
25
października
2023
roku,
Komitet
Sterujący
Narodowej
Grupy
Roboczej
ds.
reformy
wskaźników
referencyjnych
poinformował
o
zmianie
maksymalnych
terminów
realizacji
Mapy
Drogowej
i
wskazał
finalny
moment
konwersji
na
koniec
2027
r.
Przy
czym
ani
kierunki
reformy,
ani
zakresy
planowanych
dotychczas
w
Mapie
Drogowej
działań
nie
zmieniają
się.
Poniższa
tabela
przedstawia
stawki
IBOR,
na
które
Bank
miał
ekspozycję,
nowe
stawki
referencyjne,
na
które
te
ekspozycje mają lub są w trakcie przejścia, oraz status przejścia.
Status na dzień
31.12.2023
EUR
LIBOR PLN
ESTR
W trakcie
CHF
LIBOR CHF
SARON
Zakończone
USD
LIBOR USD
SOFR
W trakcie
GBP
LIBOR GBP
SONIA
W trakcie
JPY
LIBOR JPY
TONAR
W trakcie
Aktywa i zobowiązania finansowe niebędące instrumentami pochodnymi
Poniższe
tabele
wartości
aktywów
i
zobowiązań
finansowych
związanych
z
reformowanymi
stawkami
na
dzień
31
grudnia
2023 roku.
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
(z wyłączeniem instrumentów pochodnych)
Inwestycyjne dłużne aktywa finansowe wyceniane w wartości
godziwej przez pozostałe całkowite dochody, w tym:
11 315 140
-
-
-
-
Należności od klientów
16 312 760
90 955
1 471 265
11 309
157 295
Zobowiązania wobec klientów
Dla należności i zobowiązań wobec klientów przedstawione zaprezentowane wartości są nominalnymi wartościami bilansowymi.
Aktywa
finansowe
przeznaczone
do
obrotu
oraz
Inwestycyjne
dłużne
aktywa
finansowe
wyceniane
w
wartości
godziwej
przez
pozostałe
całkowite
dochody
są zaprezentowane w wartości godziwej.
Instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń
Poniższa
tabela
przedstawia
wartości
instrumentów
pochodnych
związanych
z
reformowanymi
stawkami
na
dzień
31
grudnia 2023 roku.
Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu
Pochodne instrumenty zabezpieczające (aktywa)
6 731
-
-
-
Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu
13 323 385
598 527
4,786,772
594,756
Pochodne instrumenty zabezpieczające (zobowiązania)
92 869
-
-
-
Instrumenty
pochodne
zostały
zaprezentowane
w
sposób
odmienny
niż
w
sprawozdaniu
z
sytuacji
finansowej
tj.
zostały
zaprezentowane
wyłącznie
te
nogi
instrumentów pochodnych, które są oparte o reformowaną stopę a w przypadku, gdy dwie nogi są o nie oparte wycenę zaprezentowano w szyku rozwartym.
Wpływ reformy IBOR na rachunkowość zabezpieczeń
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Bank
posiada
aktywny
program
zabezpieczeń
rachunkowości,
który
pozwala
na
zabezpieczenie
portfela
inwestycyjnego
papierów
na
stała
stopę
procentowa
w
PLN
oraz
w
walutach
USD
i
EUR.
Na
dzień
sprawozdawczy
31
grudnia
2023
,
Bank posiadał otwarte relacje zabezpieczające tylko w PLN, które oparte są o stawkę WIBOR.
Dzienna
zmiana
wartości
godziwej
dla
instrumentu
zabezpieczanego
i
zabezpieczającego
jest
liczona
w
celu
określenia
poziomu
efektywności
otwartych
relacji
zabezpieczających.
Biorąc
pod
uwagę
fakt,
że
Bank
ma
otwarte
relacje
w
ramach
rachunkowości
zabezpieczeń
tylko
w
PLN,
reforma
RFR
w
zakresie
zastąpienia
stawki
referencyjnej
WIBOR
inną
stawka
typy
RFR
,może
mieć
wpływ
na
obecny
poziom
efektywności
w
istniejących
relacjach
zabezpieczających.
W
celu
uniknięcia
ewentualnego
wpływu
wyżej
wymienionej
reformy
RFR
na
istniejące
relacje
w
ramach
rachunkowości
zabezpieczeń,
Bank
jest
w
trakcie
przygotowywania
analiz
w
celu
określenia
wpływu
reformy
na
wszystkie
posiadane
produkty
i
umowy
z
klientami
powiązane
ze
wskaźnikiem
Wibor,
z
uwzględnieniem
wpływu
na
rachunkowość
zabezpieczeń.
48.
Wpływ wojny w Ukrainie
W
dniu
24
lutego
2022
roku
doszło
do
bezprecedensowego
wydarzenia,
jakim
jest
inwazja
wojsk
rosyjskich
na
niepodległe
państwo
Ukrainę.
Wybuch
wojny
w
kraju,
który
sąsiaduje
z
Polską,
ma
istotny
wpływ
na
otoczenie
gospodarcze
i
środowisko operacyjne, w jakim funkcjonuje Bank.
Zarz
ą
d
Banku
monitoruje
sytuacj
ę
po
wybuchu
wojny
w
Ukrainie
i
jej
bezpo
ś
redniego
wp
ł
ywu
na
dzia
ł
alno
ść
kredytową
i
związaną
z
ryzykiem
operacyjnym
(głównie
zagrożeniem
w
cyberprzestrzeni).
W
przypadku
działalności
kredytowej,
Bank
nie
prowadzi
aktywności
w
Ukrainie,
Rosji,
ani
na
Białorusi,
a
ekspozycja
kredytowa
Banku
wobec
firm
istotnie zaangażowanych w tych krajach jest nieistotna.
49.
Zdarzenia po dacie bilansowej
Rząd
pracuje
nad
przepisami
zmieniającymi
zasady
funkcjonowania
Ustawy
z
dnia
7
lipca
2022
roku
o
finansowaniu
społecznościowym
dla
przedsięwzięć
gospodarczych
i
pomocy
kredytobiorcom
(Dz.U
2022
r.
poz.
1488),
które
mają
stwarzać
możliwość
zawieszenia
spłaty
kredytu
hipotecznego
(tzw.
„wakacje
kredytowe”)
w
2024
roku.
Przedstawiane
rządowe
propozycje
w
przedmiotowym
zakresie
są
monitorowane
przez
Bank
a
wpływ
dotychczasowych
wariantów
na
wyniki finansowe Banku w 2024 nie był istotny.
Realizując
program
nabywania
akcji
własnych
przez
Bank
w
okresie
od
12
stycznia
2024
roku
do
20
lutego
2024
roku
Departament
Maklerski
Banku
Handlowego
dokonał
nabycia
na
rachunek
Banku
łącznie
20
316
akcji
Banku.
Łączna
wartość
transakcji
wyniosła
2 135 480,80
zł.
Średnia
jednostkowa
cena
nabycia
wyniosła
105,11325064
zł.
Nabyte
akcje
o
wartości
nominalnej
4,00
PLN
każda,
reprezentują
0,015549%
kapitału
zakładowego
Banku
oraz
uprawniają
do
0,015549% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Banku.
Akcje własne Banku zostały nabyte na podstawie uchwały numer 5/2022 Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia
Banku z dnia 16 grudnia 2022 r. w sprawie upoważnienia Zarządu Banku do nabywania przez Bank akcji własnych oraz
utworzenia kapitału rezerwowego na potrzeby programu nabywania akcji własnych, w związku z realizacją programu
motywacyjnego, opartego o akcje Banku dla osób, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka
Banku oraz programu motywacyjnego opartego o akcje Banku dla wybranych pracowników Banku, którzy nie stanowią
osób, których działalność zawodowa ma istotny wpływ na profil ryzyka Banku.
.
Po
dniu
31
grudnia
2023
roku
nie
wystąpiły
inne
istotne
zdarzenia,
nieujęte
w
tym
sprawozdaniu
finansowym,
mogące
w
znaczący sposób wpłynąć na wyniki Banku.
Roczne jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku Handlowego w Warszawie S.A. za rok obrotowy kończący się 31 grudnia 2023 roku
Elżbieta Światopełk-
Czetwertyńska
...........................
.............................................
................................
.............................................
................................
.............................................
................................
.............................................
................................
.............................................
................................
.............................................
................................
.............................................
................................