Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
1
Spis treści
LIST CZŁONKÓW ZARZĄDU 3
1.UWARUNKOWANIA MAKROEKONOMICZNE 5
1.1. Sytuacja gospodarcza 5
1.2. Kondycja branży budowlanej w Polsce 15
2.DZIAŁALNOŚĆ GRUPY ERBUD W 2023 R. 20
2.1. Skład Grupy Kapitałowej 20
2.2. ERBUD S.A. 23
2.3. ERBUD International Sp. z o.o. 33
2.4. MOD 21 Sp. z o.o. 35
2.5. MOD 21 GmbH (GWI BAUUNTERNEHMUNG GmbH) 37
2.6. ONDE S.A. 39
2.7. ERBUD Industry Centrum Sp. z o.o. 51
2.8. Satchwell Polska Toruń Sp. z o.o. 52
2.9. ERBUD Industry Południe Sp. z o.o. 53
2.10. ERBUD Shared Services Sp. z o.o. 55
2.11. IVT Weiner + Reimann GmbH 56
2.12. IKR GmbH 57
2.13. JV MATOC POLAND Sp. z o.o. 58
2.14. Kierunki rozwoju działalności Grupy ERBUD 59
3.WYNIKI FINANSOWE GRUPY ERBUD W 2023 R. 62
3.1. Najistotniejsze czynniki kształtujące wynik finansowy 62
3.2. Przychody ze sprzedaży 63
3.3. Koszty 63
3.4. Pozostałe przychody i koszty operacyjne i finansowe 64
3.5. Sprawozdanie z sytuacji finansowej 65
3.6. Przepływy pieniężne 65
3.7. Zmiany w kapitale własnym 66
3.8. Zadłużenie odsetkowe 67
3.9. Należności i zobowiązania warunkowe 75
3.10. Stanowisko Zarządu odnośnie prognoz wyników na 2023 rok 79
3.11. Rekomendacja Zarządu odnośnie podziału zysku za rok 2023. 79
4.WYNIKI FINANSOWE ERBUD S.A. 80
__ kwietnia 2021 r
                                
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
2
4.1. Czynniki kształtujące wynik finansowy w 2023 r. 80
4.2. Sprawozdanie z sytuacji finansowej 82
4.3. Sprawozdanie z przepływów pieniężnych 82
4.4. Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym 82
4.5. Podstawowe wskaźniki finansowe ERBUD S.A. 83
5.ZARZĄDZANIE RYZYKIEM 84
5.1. Ryzyko finansowe 86
5.2. Ryzyko operacyjne 89
5.3. Ryzyko związane z sytuacją makroekonomiczną 90
5.4. Ryzyko prawne 90
5.5. Ryzyko podatkowe 91
5.6. Ryzyko środowiskowe 91
5.7. Ryzyko klimatyczne oraz ich istotność 92
5.8. Ryzyko cyberataku 94
5.9. Ryzyko związane z wpływem koronawirusa i wojną w Ukrainie. 94
5.10. Ubezpieczenia 94
6.Sprawy sporne 96
6.1. Istotne postępowania w których Emitent jest powodem 96
6.2. Istotne postępowania w których Emitent jest pozwanym 97
7.ERBUD S.A. NA RYNKU KAPITAŁOWYM 99
7.1. Dywidenda 100
7.2. Relacje inwestorskie 101
8.ŁAD KORPORACYJNY 102
8.1. Zasady i zakres stosowania ładu korporacyjnego 102
8.2. Systemy kontroli i zarządzania ryzykiem w procesie sporządzania sprawozdań finansowych
103
8.3. Akcje oraz akcjonariusze ERBUD S.A. 104
8.4. Statut i walne zgromadzenie 109
8.5. Działalność Rady Nadzorczej 111
8.6. Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych 115
8.7. Działalność Zarządu 117
9.OŚWIADCZENIA ZARZĄDU 122
                                
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
3
LIST CZŁONKÓW ZARZĄDU
Szanowni Państwo,
Szanowni Państwo,
ubiegły rok był rokiem pełnym wyzwań i niepewności. Jednak mimo utrzymującej się inflacji,
konfliktu zbrojnego za naszą wschodnią granicą czy wojen cenowych na rynku budowlanym
nie zeszliśmy ani na moment z obranej drogi. Konsekwentnie realizowaliśmy nasze plany
transformacji Grupy ERBUD w organizację świadomą społecznie i ekologicznie. Za nami rok
redefiniowania naszego biznesu pod kątem nowych wyzwań na trudnym rynku, wejścia w życie
wielu rozwiązań, które precyzyjnie określają unijne dyrektywy w zakresie ESG. Czujemy się
mocni w tym obszarze, a jeszcze chcemy się umacniać.
Stoimy dziś na czterech silnych filarach – budownictwie kubaturowym, które stanowi nasz
fundament i 33-letnie dziedzictwo ERBUD-u; budownictwie dla OZE – głównie farm
fotowoltaicznych i wiatrowych; serwisie dla przemysłu, w którym wyspecjalizowane są nasze
polskie i niemieckie spółki; oraz budownictwie modułowym z drewna. Wszystkie nasze biznesy
w sposób komplementarny realizują naszą przewodnią ideę, jaką jest zrównoważony rozwój.
Cieszy nas, że podjęte przed laty decyzje pozwalają nam z sukcesami realizować nasze cele. W
ciągu całego roku Grupa skorzystała na dywersyfikacji biznesu. Największy pozytywny wpływ
na jej wyniki miała działalność w OZE, którą zajmuje się spółka ONDE. Cieszy nas rozwój
developmentu w spółce – udaje się z sukcesem kupować i sprzedawać projekty, co już przed
laty znalazło się w strategii działalności. Jako Grupa konsekwentnie realizujemy także te
obietnice.
Bardzo dobry rok ma za sobą również segment przemysłowy – zarówno w kraju, jak i zagranicą.
Wejście w obszar serwisowy, a następnie akwizycje kolejnych spółek, pozwoliły nam zbudować
silną nogę biznesową w tym obszarze. Dynamiczny wzrost tego segmentu, szczególnie
zagranicą, to dowód na to, że była to decyzja słuszna, a sam segment charakteryzuje się
ogromnym potencjałem i ponadprzeciętną marżowością.
2023 rok był z kolei trudny dla budownictwa kubaturowego, gdzie pierwsze półrocze roku
przyniosło destabilizację cen i skok inflacji. Ujemna rentowność segmentu budownictwa
kubaturowego spowodowana jest rozliczaniem „przedinflacyjnych” kontraktów w Polsce oraz
wygaszaniem działalności zagranicą. Jednak mimo widocznej ostrożności u naszych klientów,
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
4
którzy w czasach drogiego pieniądza mniej chętnie rozpisywali przetargi na kolejne realizacje,
udało nam się zbudować silny portfel zleceń. To pozwala nam pozytywnie patrzeć w przyszłość
także i w tym obszarze.
Jesteśmy w procesie reorganizacji naszego start-upu MOD21 z obszaru budownictwa
modułowego z drewna. Inwestujemy w tę działalność duże środki i ogrom pracy. Osiągnęliśmy
w 2023 r. ponad 50 mln zł sprzedaży, co jak na start-up jest wynikiem przyzwoitym. Cieszy nas
niezmiennie, że rynek na nasze produkty w Niemczech jest ogromny, a rozbudowa fabryki w
Ostaszewie o nową linię produkcyjną jeszcze zwiększy naszą konkurencyjność. Dzisiaj rynek
oczekuje produktów niskoemisyjnych, z szybszym terminem realizacji. Jesteśmy skrojeni
dokładnie na te potrzeby.
Na wyniki spółki w 2023 roku silny wpływ miały zdarzenia jednorazowe: odszkodowania
(wraz z odsetkami) od banku Millennium za transakcje opcji walutowych na zabezpieczenie
przed ryzykiem kursowym oraz ugoda z Portem Lotniczym „Modlin”. Cieszy nas, że temat ten
jest zamknięty.
Mimo trudności i wyzwań, z którymi dane nam było mierzyć się w tym roku, osiągnęliśmy
sprzedaż na poziomie 3 234,4 mln zł Jednocześnie spółka miała 209,1 mln marży brutto na
sprzedaży, a EBITDA Grupy sięgnęła 57 mln zł. Wynik netto wyniósł zaś 23,3 mln zł.
Miniony rok był okresem wytężonej pracy naszych pracowników, za co im jesteśmy ogromnie
wdzięczni. Cieszy nas, że nieustannie podnosimy nasze standardy BHP, czujemy się liderem w
tym obszarze, a nagrody w konkursach „Buduj bezpiecznie” są tego potwierdzeniem. Cieszą
nas także inne nasze sukcesy. Spółki ERBUD oraz ONDE pozytywnie przeszły restrykcyjny
audyt i po raz kolejny znalazły się w prestiżowym rejestrze EMAS. Stowarzyszenie Emitentów
Giełdowych SEG przyznało ERBUDowi tytuł „Spółki Świadomej Klimatycznie 2023” – w ramach
badania świadomości klimatycznej Grupa uzyskała piąty wynik ogólnie (9,5/10) i najlepszy
spośród wszystkich spółek budowlanych w Polsce. Polskie Stowarzyszenie ESG nagrodziło nas
„Innowatorem ESG” za nasz kalkulator obliczający emisje CO2 w budownictwie tradycyjnym i
kubaturowym.
Konsekwentnie realizujemy nasze projekty w sposób odpowiedzialny, terminowy i
transparentny. Cieszy nas grono stałych partnerów biznesowych, które świadczy o
najwyższych standardach Grupy ERBUD i zadowoleniu ze współpracy.
Z pozdrowieniami
Dariusz Grzeszczak Agnieszka Głowacka Jacek Leczkowski
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
5
1. UWARUNKOWANIA MAKROEKONOMICZNE
1.1. Sytuacja gospodarcza
1.1.1. Polska
Według wstępnego oszacowania GUS, w 2023 roku Produkt Krajowy Brutto (PKB) realnie wzrósł o 0,2%,
wobec wzrostu o 5,3% odnotowanego w 2022 roku. Popyt krajowy zmniejszył się o 4,1% po uprzednim
wzroście mającym miejsce w roku 2022, wynoszącym 5,2%. Spożycie zmniejszyło się realnie o 0,1% ,
natomiast spożycie w sektorze gospodarstw domowych o 1% (wobec wzrostów z 2022 roku, wynoszacych
odpowiednio 4,1% oraz 5,2%). W 2023 roku nastąpiła znacząca redukcja zapasów. Czynniki te wpływały
negatywnie na dynamikę PKB. Natomiast przeciwne oddziaływanie na ową dynamikę miał wzrost nakładów
brutto na środki trwałe, które wzrosły w porównaniu z rokiem poprzednim o 8,0% oraz silnie dodatni wpływ
eksportu netto.
Źródło: GUS, kwartalne rachunki narodowe, dynamika realna produktu krajowego brutto (analogiczny okres roku poprzedniego = 100)
Dynamika realna PKB poszczególnych kwartałach wynosiła odpowiednio dla I, II, II i IV kw. 2022 8,8%, 6,3%,
4,1% i 2,5%, co wyraźnie wskazywało na obniżenie tempa wzrostu gospodarczego. Natomiast dynamika
realna PKB w czterech poszczególnych kwartałach 2023 wynosiła odpowiednio -0,3%, -0,6% i 0,5% oraz
1,0%. Wskazuje to na wyhamowanie polskiej gospodarki w pierwszych dwóch kwartałach 2023 ubiegłego
roku. Na taki stan wpływ miało zmniejszenie spożycia oraz popytu krajowego porównując wartości rok do roku,
co jest efektem wysokiej bazy, która ma bezpośredni związek ze wzrostem wydatków gospodarstw
domowych, który nastąpił w odpowiedzi na napływ uchodźców z Ukrainy.
•
Źródło: Departament Rachunków Narodowych GUS, kwartalne rachunki narodowe, Skala wpływu poszczególnych kategorii na
wzrost realny PKB (w pkt. proc.), PKB niewyrównany sezonowo; ceny stałe średnioroczne roku poprzedniego
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
6
Silnie negatywnie na dynamikę we wszystkich kwartałach 2023 roku wpływała zmiana stanu zapasów. Na
przełomie 2021 oraz 2022 roku zapasy stanowiły zdecydowanie najsilniejszą wartość dodaną dynamiki PKB.
Przyczyną tego stanu rzeczy była niepewność towarzysząca wybuchowi pandemii oraz związanymi z tym
problemami dotyczącymi łańcuchów dostaw. Natomiast w 2023 roku nastąpiła znacząca redukcja
zakumulowanych zapasów na skutek zmniejszania się niepewności powstałej w 2021 oraz 2022 roku. Zostało
to odzwierciedlone również w październikowym badaniu koniunktury w polskim przetwórstwie (PMI).
Jak poinformowano w raporcie S&P Global Poland Manufacturing PMI producenci ograniczyli liczbę zakupu
nowych środków produkcji w odpowiedzi na spadek popytu, jednocześnie korzystając z gromadzonych
podczas pandemii i wojny zapasów półproduktów oraz produktów gotowych. Natomiast indeks PMI w 2023
roku utrzymywał się na poziomie 46,2, co stanowi trzeci najgorszy wynik w historii przeprowadzanego badania
dla Polski.
Natomiast silnie dodatnio na dynamikę Produktu Krajowego Brutto wpływał eksport netto.
Źródło: NBP, Wartości handlu zagranicznego towarami i usługami, Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za III kwartał 2023 r.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
7
Na polski eksport od 2019 roku znaczący wpływ miało opuszczenie przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej.
Następnie wymiana handlowa została częściowo sparaliżowana przez wybuch pandemii. Kolejnym
wydarzeniem wpływającym na poziom wymiany międzynarodowej dóbr i usług była agresja Rosji na Ukrainę.
Zarówno Wielka Brytania jak i Ukraina znajdują się wśród 10 najważniejszych rynków polskiego eksportu.
Niemniej od 2019 roku wartość polskiego eksportu znacząco wzrosła, a głównym partnerem eksportowym
Polski pozostają Niemcy.
Natomiast porównując wartości rok do roku wartość eksportu zmniejszyła się, czego przyczyną jest zarówno
spadek cen jak i wolumenu.
Źródło: NBP, Zmiany wolumenu, cen i wartości eksportu (% r/r), Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za III kwartał 2023 r.
Narodowy Bank Polski w Bilansie Płatniczym Rzeczypospolitej Polskiej za III kwartał 2023 r. podkreślił, iż
spadek wolumenu jak i cen jest tendencją o charakterze globalnym, która wynika z osłabienia kluczowych
światowych gospodarek. W III kwartale 2023 roku nominalny spadek eksportu został odnotowany w 24 krajach
członkowskich Unii Europejskiej. Natomiast obniżanie się cen dotyczy zarówno paliw, dóbr pośrednich oraz w
coraz większym stopniu dóbr finalnych. Jedyną kategorią, która w III kwartale 2023 roku odnotowała wzrost
wartości były środki transportu.
Również w III kwartale 2023 roku zwiększył się spadek importu.
Źródło: NBP, Zmiany wolumenu, cen i wartości importu (% r/r), Bilans Płatniczy Rzeczypospolitej Polskiej za III kwartał 2023 r.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
8
W tym przypadku głównej przyczyny tego zjawiska upatruje się w silnym spadku cen importu, a także spadku
wolumenu na skutek osłabienia popytu krajowego oraz zmniejszenia się zapotrzebowania na półprodukty
używane do produkcji eksportowej. Natomiast obniżenie się cen importowych związane jest głównie ze
spadkiem cen surowców energetycznych, w tym ceny paliw oraz gazu.
Natomiast saldo handlu towarowego od początku 2023 roku utrzymuje się na dodatnim poziomie. Na taką
wartość salda wpływa miedzi innymi silniejszy spadek cen importu w porównaniu do cen eksportowych oraz
większego spadku wolumenu importu aniżeli eksportu, co odzwierciedlone zostało we wzroście wskaźnika
terms of trade.
Źródło: GUS, kwartalne rachunki narodowe.
W dłuższej aniżeli rocznej perspektywie głównym czynnikiem wpływającym pozytywnie na polski eksport jest
jego różnorodność. Polski eksport nie jest w znaczącym stopniu uzależnionych od pojedynczej grupy
towarowej. Potwierdzenie tego znaleźć można w corocznie obliczanych i publikowanych przez Organizację
Narodków Zjednoczonych indeksach koncentracji. Aby zminimalizować negatywne skutki przyszłych
potencjalnych szoków w gospodarce firmy zaopatrujące się w półprodukty zmieniły swoje praktyki zakupowe.
Oznacza to, iż w miejscu double lub single sourcingu pojawił się multisourcing. Dodatkową szansą dla Polski
będą dwie rozwijające się tendencje tj. nearshoringu i friendshoringu. Procesy te rozpoczynają się od
dywersyfikacji źródeł dostaw i uniezależnieniu się od jednego dostawcy oddalonego geograficznie oraz często
i kulturowo na rzecz dostawców znajdujących się bliżej głównych rynków zbytu.
W popandemicznej i wojennej rzeczywistości podmioty gospodarcze starają się zminimalizować ryzyko, a tym
samym również potencjalnie przenoszenie miejsca prowadzonej działalności (do kraju innego niż kraj
pochodzenia). Według badania przeprowadzonego przez Reuters Events w 2022 roku Polska wskazywana
jest najczęściej jako kraj europejski, do którego działalność zostałaby przeniesiona. Nearshoring i
friendshoring są procesami długotrwałymi, jednak ich zaistnienie wiązać się może z napływem inwestycji
zagranicznych do Polski.
Inwestycje w Polskiej gospodarce wpływały dodatnio na dynamikę Produktu Krajowego Brutto. Wzrosły one w
IV kwartale 2023 roku o 7,7% porównując wartości rok do roku. Natomiast analizując cały rok 2023, zauważyć
można wzrost inwestycji o 8% porównując je do wartości sprzed roku. Jak podaje Główny Urząd Statystyczny
również w 2023 roku stopa inwestycji w gospodarce narodowej wynosiła 17,4%, natomiast w 2022 roku 16,8%.
Wzrost inwestycji związany był z realizacją projektów związanych z końcem unijnej perspektywy finansowej,
który przypadał na IV kwartał 2023 roku oraz popularność programu Bezpieczny Kredyt 2%, napędzał on
popyt gospodarstw domowych na rynku mieszkaniowym. Wyzwaniem dla polskiej gospodarki będzie skrócony
czas na realizację środków, które mają trafić do kraju z KPO. Komisja Europejska wskazała termin
wykorzystania środków do 2026 roku. W związku z tym część planowanych inwestycji o charakterze
długoterminowym może nie zostać w pełni zrealizowana. Pozytywnie na dynamikę inwestycji wpływać może
również prowadzona kampania do wyborów samorządowych, które odbędą się 7 kwietnia 2024 roku, co ma
związek z tak zwanym politycznym cyklem koniunkturalnym. Wzrost inwestycji może być napędzany w
85,0
90,0
95,0
100,0
105,0
110,0
115,0
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Terms of trade
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
9
kolejnych latach ze względu na konieczność wykonania transformacji energetycznej, co niesie za sobą
konieczność wysokich nakładów inwestycyjnych na rozbudowę mocy wytwórczych. W scenariuszu
przedstawionym przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska „Polityka energetyczna Polski do 2040 roku”
wskazano, iż e łączna wartość nakładów inwestycyjnych w OZE wyniesie 726,4 mld zł (w cenach z 2020 r.), z
czego 261,8 mld zł przypadnie na lata 2023-2030, a 464,5 mld zł na okres 2031-2040.
W dwóch pierwszych kwartałach 2023 roku konsumpcja negatywnie wpływała na dynamikę PKB. Według
opublikowanego przez NBP w listopadzie 2023 roku Raportu o inflacji negatywnie na poziom konsumpcji
wpływały nastroje konsumencie oraz niepewność związana z agresją zbrojną przeciw Ukrainie. Natomiast w
III oraz IV kwartale 2023 roku odnotowano pozytywny odczyt wpływu konsumpcji na Produkt Krajowy Brutto.
Pozytywnie na dynamikę PKB wpłynęła dobra sytuacja na rynku pracy tj. warunki niskiego poziomu bezrobocia
oraz wzrostu płac nominalnych oraz świadczeń socjalnych.
Źródło: GUS, miesięczne rachunki narodowe.
Od początku 2023 roku obok nominalnego wzrostu wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw obserwujemy
również realny jego wzrost. Dodatkowo obserwowany jest także spadek dynamiki wzrostu wskaźnika cen
towarów i usług konsumpcyjnych co wpływały pozytywnie na krajowy poziom konsumpcji, ponieważ oznacza
to wzrost zdolności nabywczej.
-10,0%
-5,0%
0,0%
5,0%
10,0%
15,0%
20,0%
1 4 7 10 1 4 7 10 1 4 7 10 1 4 7 10 1 4 7 10 1 4 7 10 1 4 7 10 1 4 7 10 1 4 7 10
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
CPI Dyanamika nominalnego wynagrodzenia Dynamika realnych wynagrodzeń
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
10
Źródło: GUS, Wskaźniki koniunktury konsumenckiej.
Dodatkowo co wynika ze wskaźników koniunktury konsumenckiej obliczanych przez Główny Urząd
Statystyczny od początku roku obserwowany jest wzrost chęci do przyszłego oszczędzania, przy jednoczesnej
deklaracji konsumentów dot. dokonania ważnych zakupów w przyszłości. Widoczny jest również wzrost
ufności konsumentów. Czynniki te wskazują na poprawę dynamiki uzyskiwanych dochodów realnych.
Jednakże w całym roku 2023 realna dynamika PKB w IV kwartale ukształtowała się na poziomie 1,0%.
Również w tym okresie zmniejszyła się dynamika konsumpcji, co odzwierciedlone zostało w sprzedaży
detalicznej w tym okresie. Połączenie spadku dynamiki konsumpcji z równoczesnym wzrostem dynamiki płac
realnych pozwala wnioskować, iż gospodarstwa domowe w IV 2023 roku były bardziej skłonne do
oszczędzania, a spadek konsumpcji wynikał z chęci odbudowy poziomu oszczędności, który został
nadszarpnięty przez okres wysokiej inflacji.
Źródło: GUS, zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do roku poprzedniego( w %)
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych ogółem w 2023 r. w stosunku do 2022 r. wyniósł 111,4 (wzrost poziomu cen o 11,4 %,
podczas gdy średnioroczna inflacja w 2022 r. wyniosła 14,4%).
-60,0
-50,0
-40,0
-30,0
-20,0
-10,0
0,0
10,0
20,0
2018 I
2018 V
2018 IX
2019 I
2019 V
2019 IX
2020 I
2020 V
2020 IX
2021 I
2021 V
2021 IX
2022 I
2022 V
2022 IX
2023 I
2023 V
Przyszłe dokonywanie ważnych zakupów
Przyszłe oszczędzanie pieniędzy
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
11
Głównymi czynnikami wpływającymi na poziom wskaźnika cen konsumpcyjnych w 2023 roku były wzrost
poziomu cen produktów w kategorii żywność i napoje bezalkoholowe, a także towary i usługi związane z
mieszkalnictwem. W tej grupie produktowej odnotowano średnioroczny wzrost poziomu cen wynoszący 13,4%
w porównaniu z 2022 rokiem. Na ten wzrost składał się przede wszystkim wzrosty poziomów opłat za energię
cieplną, energię elektryczną oraz gaz odpowiednio o 33,3%, 21,4% oraz 15,9% (r/r). Jednakże roczna
dynamika cen wskazanych grup towarowych w 2023 roku zmniejszyła się.
Niezmiennie od kwietnia 2021 roku wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych przekracza górną granicę
celu inflacyjnego wyznaczonego przez Radę Polityki Pieniężnej, która wynosi 2,5% (± 1 p.p.).
Począwszy od lutego 2023 roku można było zaobserwować spadek rocznej dynamiki cen towarów i usług
konsumpcyjnych w Polsce. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, iż jest to zasługa tak zwanego efektu
wysokiej bazy statystycznej. Poziom cen wzrasta, jednak wzrost ten jest stosunkowo wolniejszy. Spadek
dynamiki wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych wynikał również z ograniczenia popytu
konsumpcyjnego w pierwszym półroczu 2023 roku oraz zmniejszania się presji kosztowej wynikającej ze
spadku cen surowców poniżej poziomu z 2022 roku.
Odnotowano, iż indeks CPI w grudniu 2023 roku był wyższy o 6,2% w porównaniu do analogicznego okresu
w roku 2022.
Znaczący wpływ na proces dezinflacji w Polsce mają czynniki o charakterze globalnym, w tym odwracanie się
skutków pandemii i sytuacji wojennej, a także utrzymanie stosunkowo stabilnych cen surowców
energetycznych. Te zjawiska przyczyniają się do wyraźnego spowolnienia wzrostu cen towarów o charakterze
handlowym. Dodatkowo, korzystny wpływ na obniżenie wskaźnika inflacji będzie miało umocnienie się
polskiego złotego.
We wrześniu 2023 roku Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję o obniżeniu stóp procentowych o 75 punktów
bazowych. W wyniku tej decyzji stopa referencyjna zmniejszyła się z poziomu 6,75% do 6%. Następnie 4
października Rada Polityki Pieniężnej zatwierdziła kolejne zmniejszenie stóp procentowych o 25 punktów
bazowych. W ciągu 28 dni, stopy spadły łącznie o 100 punktów bazowych. Natomiast podczas posiedzenia
RPP w dniach 6-7 lutego 2024 roku Rada podjęła decyzję o utrzymaniu stóp procentowych NBP na
niezmienionym poziomie. W wyniku tej decyzji stopa referencyjna, począwszy od 5 października 2023 roku,
wynosi 5,75%.
3,4
3,6
3,8
4
4,2
4,4
4,6
4,8
sty.23 lut.23 mar.23 kwi.23 maj.23 cze.23 lip.23 sie.23 wrz.23 paź.23 lis.23 gru.23 sty.24
Notowania PLN
USD EUR
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
12
Źródło: NBP, poziom stóp
Zgodnie z komunikatem NBP po posiedzeniu RPP w dn. 6-7 lutego 2024 w kontekście obniżonej koniunktury
i zmniejszonej presji inflacyjnej za granicą, oczekiwać można, iż czynniki te działają w kierunku dalszego
obniżenia krajowej inflacji. Prognozy wskazują, że w pierwszym kwartale 2024 roku roczna dynamika CPI
prawdopodobnie istotnie spadnie, przy czym spadek inflacji bazowej będzie przebiegał wolniej.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych GUS i
NBP, luka popytowa i inflacja bazowa
Źródło: GUS, Stopa bezrobocia rejestrowanego
Wraz z początkiem 2023 roku odnotowane ujemne wartości luki popytowej w polskiej gospodarce, co świadczy
o tym, iż w gospodarce istnieją niewykorzystane moce produkcyjne. Ujemna luka popytowa świadczy o
występowaniu niskiej presji inflacyjnej. Przedsiębiorstwa mają w tej sytuacji ograniczoną możliwość
podnoszenia cen, co wpływa na stabilizacje ich poziomu. Jednakże ochłodzeniu gospodarki często
towarzyszy wzrost stopy bezrobocia, natomiast w Polsce w 2023 roku osiągała ona historycznie niskie wartości
wynoszące około 5%. Sprawia to, iż pracownicy zyskują wyższą pozycję negocjacyjną w zakresie płac, co
przy niższych odczytach dynamiki inflacji sprawia, iż wzrasta ich siła nabywcza, to natomiast będzie
utrzymywało na wysokim poziomie presję kosztową oraz będzie sprzyjało wzrostom cen usług, przez co
stanowi to ryzyko „zatrzymania” inflacji bazowej na stosunkowo wysokim poziomie (przewyższającym CPI).
0
2
4
6
8
10
12
14
16
Stopa referencyjna Stopa lombardowa Stopa depozytowa Stopa redyskontowa weksli
%
-15,00%
-10,00%
-5,00%
0,00%
5,00%
10,00%
15,00%
I III I III I III I III I III I III I III I III I III
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Luka popytowa Inflacja bazowa
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
1 5 9 1 5 9 1 5 9 1 5 9 1 5 9 1 5 9 1 5 9 1 5 9 1 5 9
2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
13
Źródło: NBP, CPI (r/r %),Projekcja inflacji i PKB - marzec 2024
Główny Urząd Statystyczny poinformował, iż poziom inflacji CPI wynosił w styczniu 2024 roku 3,9%. Według
najnowszej Projekcji inflacji i PKB opublikowanej 11 marca 2024 roku przez Narodowy Bank Polski
średnioroczna inflacja w Polsce w 2024 roku wyniesie (w zależności co do wariantu) 3% lub 5,7%, co w każdym
przypadku oznacza zbliżenie się do celu inflacyjnego wyznaczonego przez NBP. Jednakże trajektoria rocznej
dynamiki cen będzie silnie uzależniona od czynników podatkowych i regulacyjnych.
Poziom inflacji w kraju w drugiej połowie 2024 roku obarczony jest ryzykiem wzrostu, dlatego Narodowy Bank
Polski w marcowej projekcji inflacji przedstawił dwa alternatywne scenariusze jej trajektorii. Wynika to miedzy
innymi z tego, iż Minister finansów podpisał rozporządzenie, przedłużające stosowanie stawki 0 proc. na
żywność, zakładając, że obniżona stawka będzie obowiązywać do 31 marca 2024 roku. Brak przedłużenia
okresu obowiązywania rozporządzenia dotyczącego utrzymania zerowej stawki podatku VAT na artykuły
spożywcze, może istotnie wpłynąć na wzrost inflacji. Bezpośredni wpływ na wzrost inflacji w 2014 roku może
mieć również nieprzedłużenie ustawy, której celem jest ograniczenie w okresie od 1 stycznia 2024 r. do 30
czerwca 2024 r. wpływu podwyżek cen energii elektrycznej, gazu i ciepła na najbardziej wrażliwych odbiorców
tych produktów, w tym odbiorców będących gospodarstwami domowymi, jednostkami samorządu
terytorialnego a także podmiotami użyteczności publicznej.
Proces dezinflacji może zostać znacznie spowolniony przez rosnącą presję popytową, na którą wpływać może
między innymi wysoka dynamika nominalnych wynagrodzeń. W 2023 roku zaobserwowano wzrost
przeciętnych miesięcznych nominalnych wynagrodzeń brutto w sektorze przedsiębiorstw, co przy
jednoczesnym spadku poziomu wskaźnika cen konsumpcyjnych w porównaniu do roku 2022 spowodowało
wzrost siły nabywczej konsumentów. Odnotowano również wzrost siły nabywczej wśród osób pobierających
świadczenia emerytalne i rentalne. Na wzrost presji popytowej może mieć również wpływ na znaczący wzrost
minimalnego wynagrodzenia, które od 1 stycznia 2024 roku wynosi 4242 zł, zapowiadane podwyżki płac w
sektorze publicznym, a także waloryzacja świadczenia 500+.
Regulacje prawne dotyczące wynagrodzenia wpłynęły również na wzrost dynamiki kosztów pracy, które
przewyższają wartości dla krajów należących do strefy euro, co w połączeniu ze wzrostem rocznej dynamiki
średniego wynagrodzenia oraz spadającą liczba osób aktywnych zawodowo w Polsce doprowadzi do
utrzymania się w kraju „rynku pracownika”.
Ze względu na zaprezentowanie przez Narodowy Bank Polski dwóch alternatywnych trajektorii inflacji w
Polsce udostępnione zostały również alternatywne ścieżki wzrostu Produktu Krajowego Brutto.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
14
Źródło: NBP, PKB(r/r %), Projekcja inflacji i PKB - marzec 2024
W przypadku, gdy przedłużone zostaną antyinflacyjne działania osłonowe w zakresie cen żywności i energii
wzrost PKB rok do roku wyniesie w poszczególnych kwartałach 2024 roku odpowiednio 2,1%, 3,6%, 3,9%
oraz 4,7%. Natomiast w momencie, kiedy działania antyinflacyjne w zakresie cen żywności i energii zostaną
wycofane PKB będzie wzrastało w poszczególnych kwartałach 2024 roku odpowiednio o 2,1%, 3,7%, 3,4%
oraz 4,0%. Silne rozbieżności dotyczące trajektorii wynikające z tego, który scenariusz zostanie wdrożony w
życie występować będą również w 2025 roku. W przypadku, gdy przedłużone zostaną antyinflacyjne działania
osłonowe w zakresie cen żywności i energii wzrost PKB rok do roku wyniesie w poszczególnych kwartałach
2025 roku odpowiednio 5,0%, 4,2%, 4,2%, 3,6%, natomiast w przypadku implikacji wariantu drugiego wzrost
wyniesie w poszczególnych kwartałach odpowiednio 4,1%, 3,1%, 3,7%, 3,7%. W 2026 roku prognozowane
różnice nie są aż tak znaczące, gdyż efekt mnożnikowy wpływu tarcz osłonowych na inflację i PKB wygasa.
Przyjmując założenie o pełnym podtrzymaniu działań antyinflacyjnych (wariant pierwszy) oczekuje się
większej dynamiki wzrostu gospodarczego. Na taki stan rzeczy wpływać będzie przede wszystkim
ustępowanie szoków podażowych na rynkach światowych oraz wzrost siły nabywczej konsumentów. Według
NBP pozytywnie na wzrost gospodarczy w 2025 oraz 2026 roku wpływać będzie napływ funduszy unijnych w
ramach nowej perspektywy finansowania.
Wejście w życie drugiego wariantu powoduje wyraźnie mniejszy wzrostu PKB rok do roku. Odchylenie to
podyktowane jest osłabieniem realnej siły nabywczej konsumentów w stosunku do wariantu poprzedniego i
znaczące ograniczenie dochodów rozporządzalnych gospodarstw domowych. Z drugiej jednak strony ten stan
determinować będzie niższą presję popytową oraz przewidywany spadek inflacji bazowej.
Prognozuje się, że tak czy inaczej to właśnie konsumpcja i przyspieszające inwestycje będą motorem
napędowym wzrostu Produktu Krajowego Brutto. Konsumpcja gospodarstw domowych ożywi się w 2024 roku
dzięki poprawie płac realnych, na które wpływ mają wysoka dynamika płac nominalnych i emerytur, spadająca
inflacja oraz waloryzacja świadczeń socjalnych. Natomiast na inwestycję największy wpływ będzie miało
odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy, a także konieczność przeprowadzania transformacji
energetycznej oraz zmiany tendencji na rynkach globalnych tj. near i friendshoring.
1.1.2. Sytuacja gospodarcza w Unii Europejskiej
Gospodarka zarówno strefy euro, jak i całej Unii Europejskiej od ponad 1,5 roku znajduje się w stagnacji, na
co wpływ ma restrykcyjna polityka pieniężna Europejskiego Banku Centralnego oraz wcześniejszy wzrost cen
surowców. Według prognoz Narodowego Banku Polskiego tempo wzrostu gospodarczego w latach 2025 i
2026 i tak będzie nieco szybsze niż dotychczas, głównie za sprawą wygaszania się efektów szoków
podażowych oraz przewidywanego złagodzenia polityki pieniężnej.
W krajach, w których operuje Grupa Kapitałowa ERBUD dynamika PKB w 2023 r. (r/r) przedstawiała się
następująco:
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
15
‒ Niemcy -0,3 %,
‒ Belgia 1,5 %,
‒ Francja 0,9 %.
Niemiecka gospodarka odnotowała spadek dynamiki Produktu Krajowego Brutto, co wynika między innymi z
wysokich cen energii, wysokiej konkurencji ze strony krajów azjatyckich w sektorze motoryzacyjnym oraz
stosunkowo wysokich kosztów pracy. Ponadto niemiecka gospodarka boryka się z silną recesją w
budownictwie, ze względu na bardzo wysoki poziom cen, których rynek nie jest w stanie zaakceptować. Wzrost
poziomu cen nieruchomości związany jest również z restrykcjami związanymi z ochroną środowiska, która
obliguje posiadaczy domów do poniesienia wysokich nakładów związanych z modernizacją dostosowującą
warunki do wymogów unijnych. Komisja Europejska w odpowiedzi na zmiany klimatyczne oficjalnie
zaproponowała cel redukcji gazów cieplarnianych o 90% do 2040 roku. Droga do osiągnięcia tego celu będzie
miała znaczący wpływ na gospodarki europejskie, w tym także polską, której struktura energetyczna opiera
się przede wszystkim na węglu.
Niemniej cała gospodarka strefy euro borykała się w 2023 roku ze spadkiem konkurencyjności na arenie
międzynarodowej ze względu na rezygnację z importu takich surowców energetycznych z Rosji.
1.2. Kondycja branży budowlanej w Polsce
Z raportu Koniunktura w przetwórstwie przemysłowym, budownictwie, handlu i usługach 2000-2024
opublikowanego przez Główny Urząd Statystyczny wynika, iż wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury
pozostaje ujemny dla większości obszarów polskiej gospodarki. Koniunkturę oceniają pozytywnie jednostki z
sekcji działalność finansowa i ubezpieczeniowa (plus 19,0) oraz informacja i komunikacja (plus 11,6).
Źródło: GUS, Koniunktura w przetwórstwie przemysłowym, budownictwie, handlu i usługach 2000-2024, styczeń 2024 r.
Najbardziej negatywna ocena koniunktury dotyczy przetwórstwa przemysłowego (minus 10,5) i budownictwa
(minus 7,1). Przedsiębiorstwa w sekcji przetwórstwo przemysłowe zgłaszające bariery najczęściej wskazują
na koszty zatrudnienia, wysokie obciążenia na rzecz budżetu oraz niepewność ogólnej sytuacji gospodarczej.
Natomiast w budownictwie wyraźnie dominuje niepokój związany z kosztami tj. kosztami zatrudnienia oraz
materiałów. Jednakże we wszystkich sekcjach gospodarki występuje tendencja wzrostowa zadowolenia z
koniunktury.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
16
Według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego, w grudniu 2023 r. ceny produkcji budowlano-
montażowej w porównaniu z analogicznym miesiącem poprzedniego roku wzrosły o 7,5%. W porównaniu z
grudniem 2022 r. podniesiono ceny budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 8,8%), robót budowlanych
specjalistycznych (o 6,8%) oraz budowy budynków (o 6,4%). Od października 2022 r. obserwuje się malejący
trend w dynamice cen produkcji budowlano-montażowej w skali roku.
Źródło: GUS, Wskaźniki cen produkcji budowlano-montażowej – zmiany cen produkcji budowlano-montażowej w latach 2022-2023
w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego
Według danych udostępnianych przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego w copółrocznych raportach od
początku 2022 roku obserwowany jest spadek liczby udzielonych pozwoleń na budowę.
Źródło: GUNB, liczba obiektów budowlanych, dla których wydano pozwolenie na budowę
Spadek liczby pozwoleń na budowę odnotowany jest we wszystkich raportowanych kategoriach do I półrocza
2023 roku. Liczba wydanych pozwoleń na budowę zmniejszyła się w pierwszym półroczu 2023 o 25% w
porównaniu do pierwszego półrocza 2022, w którym to odnotowano spadek o niemal 31%. Osłabienie w
branży odczuwalne jest również w sektorze budownictwa mieszkaniowego.
0
20 000
40 000
60 000
80 000
100 000
120 000
140 000
160 000
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
17
Źródło: GUNB, budownictwo mieszkaniowe 01-12 2023
Liczba pozwoleń udzielonych na budowę budynków wielorodzinnych zmniejszyła się znacząco porównując
wartości rok do roku. Według danych Głównego Urzędy Statystycznego w III kwartale 2023 roku do użytku
wydano o 15% mniej mieszkań niż miało to miejsce w uprzednim roku. Sytuacja na rynku nieruchomości w
Polsce w III kwartale 2023 została przedstawiona w raporcie Narodowego Banku Polskiego Informacja o
cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w III kwartale
2023 r. Od początku 2023 roku zauważamy wzrost zainteresowania nieruchomościami, przy jednoczesnym
ograniczonym dostępie do nich. Dostępność mieszkań na rynku znacząco spadła, a liczba mieszkań w trakcie
budowy utrzymuje się na niskim poziomie, głównie z powodu wyższej sprzedaży w porównaniu do
uzupełniania oferty przez deweloperów. Finansowanie zakupu mieszkań w dużej mierze opiera się na
środkach własnych (ok. 76% wartości), jednak w III kwartale zauważalny jest również wzrost popytu
finansowanego kredytem bankowym. Natomiast w III kwartale 2023 roku nastąpiło silne odbicie popytu na
kredyt mieszkaniowy.
Źródło: BIK, popyt na kredyt mieszkaniowy
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
01
2019
04 07 10 01
2020
04 07 10 01
2021
04 07 10 01
2022
04 07 10 01
2023
04 07 10
mieszkania oddane do użytkowania
mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym
mieszkania, których budowę rozpoczęto
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
18
Wzrost sprzedaży kredytów mieszkaniowych spowodowało przede wszystkim uruchomienie programu
Bezpieczny Kredyt 2%. Jednakże w 2023 roku na taki odczyt mogła mieć również wpływ między innymi
decyzja Komisji Nadzoru Finansowego, która pozwoliła na zmniejszenie bufora ostrożnościowego, dzięki
czemu wzrosła liczba osób ze zdolnością kredytową. Kolejnym wydarzeniem mającym wpływ na taka sytuację
była obniżka wskaźnika WIBOR na skutek zmniejszenia referencyjnej stopy procentowej przez RPP.
Dodatkowo sytuację poprawił wzrost dochodów realnych gospodarstw domowych. Jednakże wzrost popytu
na kredyt, a tym samym na mieszkania oraz jednoczesny spadek ze strony podaży spowodowały ponowny
wzrost cen mieszkań.
Dodatkowo negatywnie na sytuację strony podażowej w sektorze budownictwa wpływa brak
wykwalifikowanych pracowników oraz uzależnienie firm od pracowników z zagranicy. Przy historycznie niskich
wartości stopy bezrobocia w kraju oraz bardzo silnym wzroście minimalnej płacy nastąpi nieunikniony wzrost
kosztów ze strony pracodawców. Brak dostępności wykwalifikowanych pracowników będzie dla podmiotów w
sektorze budowlanym najbardziej dotkliwy w momencie prognozowanego wzrostu inwestycji prywatnych oraz
rozpoczynających się inwestycji na szczeblu centralnym, wynikających z napływu środków z KPO w Polsce.
W 2023 roku nastąpił około 4% wzrost produkcji budowlano- montażowej w stosunku do roku poprzedniego.
Źródło: GUS, Produkcja budowlano-montażowa (ceny stałe) przeciętna miesięczna 2015=100
W raporcie Głównego Urzędu Statystycznego Sytuacja społeczno- gospodarcza w kraju w 2023 roku
poinformowano, iż sprzedaż robót budowlanych była wyższa niż w 2022 r. w podmiotach specjalizujących się
w budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej – o 11,3% oraz w jednostkach realizujących głównie roboty
budowlane specjalistyczne – o 2,7%. Obniżyła się ona natomiast w podmiotach zajmujących się głównie
budową budynków – o 1,3%. W dużym stopniu wzrosła sprzedaż robót o charakterze inwestycyjnym (o
30,0%), natomiast znacznie zmniejszyła się sprzedaż robót remontowych (o 28,3%).
Według wypowiedzi Ministra Rozwoju i Technologii kredyt 2% zostanie zastąpiony przez alternatywny
program, który jednak oddziaływał będzie zarówno na stronę popytowa, jak i podażową, jednak szczegóły
programu nie są jeszcze znane. Wiadomo natomiast, że program zostanie wprowadzony jeszcze w tym roku,
w drugiej jego połowie, co pozwoli stronie podażowej na przygotowanie się do kolejnego wzrostu popytu.
W pierwszej połowie 2023 roku zaobserwowano poprawę sytuacji w sektorze budownictwa kubaturowego, po
dominujących negatywnych wskaźnikach w 2022 roku. Poprawę tę spowodował wzrost popytu na rynku
mieszkaniowym, co stworzyło sprzyjające warunki do rozpoczęcia nowych inwestycji i poprawy portfela
zamówień na usługi budowlane. Średnie przychody większych firm zanotowały wzrost o 25% rok do roku, przy
stosunkowo niskim punkcie odniesienia. Niemniej jednak, w ciągu kwartału odnotowano lekkie obniżenie (2%).
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
19
Narastająca presja kosztów, zwłaszcza związanych z wynagrodzeniami (33% rok do roku) i usługami obcymi
(24% rok do roku), przy jednoczesnym umiarkowanym tempie wzrostu kosztów energii i materiałów (5% rok
do roku), spowodowała pogorszenie marży ze sprzedaży na średnim poziomie 5,5%, w porównaniu do 9,9%
z roku poprzedniego. To zaś przełożyło się na niższy wynik finansowy netto, który zmniejszył się o 21% rok
do roku.
Źródło: NBP, wskaźniki ekonomiczne firm budowlanych z zatrudnieniem powyżej 49 osób
Wskaźniki uśrednionej rentowności kapitału własnego (ROE) na poziomie 4,2% oraz rentowności aktywów
(ROA) na poziomie 1,6% odnotowały spadki zarówno w porównaniu rocznym, jak i kwartalnym
odpowiednikami. Ich wartości osiągnęły poziomy zbliżone do minimalnych, notowanych w ostatnich dwóch
latach.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
20
2. DZIAŁALNOŚĆ GRUPY ERBUD W 2023 R.
2.1. Skład Grupy Kapitałowej
Na dzień 27 marca 2024 r. tj. na dzień Zatwierdzenia przez Zarząd niniejszego sprawozdania struktura Grupy
Kapitałowej ERBUD przedstawiała się następująco:
Z uwagi na nieistotność, ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostały wyłączone ERBUD
Construction Sp. z o.o. oraz podmiot stowarzyszony Toruńska Sportowa S.A. w likwidacji.
Erbud International Sp. z o.o.
Grupa MOD 21 GmbH
MOD21 Sp. z o.o.
Erbud Construction Sp. z o.o.
HEBUD Sp. z o. o.
w likwidacji
100%
100%
98%
50%
100%
Grupa ONDE S.A.
Grupa Erbud Industry Sp. z o.o.
61%
99%%%
SANSSOUCI KARPACZ Sp. z o. o.
43%
Erbud Holding Deutschland
GmbH
100%
JV WMER Matoc
Poland Sp. z o.o.
100%
JV PABC Sp. z o.o.
100%
Erbud Shared Services Sp. z o.o.
100%
ERBUD S.A.
Toruńska Sportowa S.A
w likwidacji
39%
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
21
Zmiany, jakie zaszły w Grupie ERBUD w 2023 r. oraz do dnia publikacji sprawozdania finansowego za rok
2023:
W dniu 23 stycznia 2023 r. został uzgodniony i podpisany plan połączenia ERBUD S.A. oraz Erbud Industry
Sp. z o.o. (podmiot w 100% zależny od ERBUD S.A.)
Zgodnie z zapisami Planu Połączenia, połączenie odbywa się w trybie połączenia przez przejęcie, na
podstawie art. 492 § 1 pkt 1) KSH., poprzez przeniesienie na Spółkę Przejmującą całego majątku Spółki
Przejmowanej w drodze sukcesji uniwersalnej, bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej.
Na skutek wpisania przez Sąd Rejestrowy połączenia do rejestru przedsiębiorców KRS (dalej: „Dzień
Połączenia”), nastąpi wykreślenie Spółki Przejmowanej z rejestru przedsiębiorców KRS oraz jej rozwiązanie
bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w trybie art. 493 § 1 KSH.
W związku z tym, że Spółka Przejmująca jest jedynym wspólnikiem Spółki Przejmowanej, połączenie Spółek
zostanie przeprowadzone w trybie uproszczonym, stosownie do art. 516 § 5 i 6 KSH, z zachowaniem
ograniczeń przewidzianych dla spółek publicznych.
W związku z powyższym, Plan Połączenia nie zostanie poddany badaniu biegłego, wyznaczonego przez Sąd
rejestrowy, oraz nie zostaną sporządzone sprawozdania Zarządów łączących się spółek.
Spółce Przejmującej przysługuje 100% udziałów w kapitale zakładowym Spółki Przejmowanej i na podstawie
art. 515 § 1 KSH, połączenie spółek nastąpi bez podwyższania kapitału zakładowego Spółki Przejmującej.
Spółka Przejmująca będzie działała pod firmą: ERBUD SPÓŁKA AKCYJNA z siedzibą w Warszawie, przy ul.
Franciszka Klimczaka 1, 02-797 Warszawa.
Połączenie nastąpi bez wymiany udziałów ERBUD INDUSTRY Sp. z o.o. na akcje ERBUD S.A., w związku z
tym, w Planie Połączenia pominięto informacje, o których mowa w art. 499 § 1 pkt 2-4 KSH, ze względu na ich
bezprzedmiotowość.
Z uwagi na fakt, że Spółka Przejmująca jest jedynym wspólnikiem Spółki Przejmowanej, połączenie spółek
odbywa się bez podwyższenia kapitału zakładowego Spółki Przejmującej oraz bez zmiany jej Statutu.
W dniu 24 lutego 2023 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy ERBUD S.A., które
podjęło uchwałę dotyczącą połączenia Erbud Industry Sp. z o.o.
Celem połączenia spółek ERBUD S.A. z siedzibą w Warszawie oraz ERBUD INDUSTRY Sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie, jest zwiększenie efektywności łączonych spółek, oraz uzyskanie finansowych i ekonomicznych
efektów synergii pośredniej i bezpośredniej, w tym:
▪ lepsze wykorzystanie majątków łączonych spółek,
▪ obniżenie kosztów działalności,
▪ lepsza alokacja środków pieniężnych,
▪ uporządkowanie aktywów w ramach grupy Erbud.
Nie przewiduje się przyznania szczególnych korzyści dla członków organów łączących się spółek ani dla
innych osób uczestniczących w połączeniu, o których mowa w art. 499 § 1 pkt 6 KSH.
W dniu 3 kwietnia 2023 r. do Krajowego Rejestru Sądowego zostało wpisane połączenie spółek Erbud Industry
Sp. z o.o. (Spółka Przejmowana) z ERBUD S.A. (spółka Przejmująca). Spółce Przejmującej przysługiwało
100% udziałów w kapitale zakładowym Spółki Przejmowanej i na podstawie art. 515 § 1 KSH, połączenie
spółek nastąpiło bez podwyższania kapitału zakładowego Spółki Przejmującej.
Spółka Przejmująca będzie działała pod firmą: ERBUD SPÓŁKA AKCYJNA z siedzibą w Warszawie, przy ul.
Franciszka Klimczaka 1, 02-797 Warszawa.
W dniu 12 maja 2023 Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników Spółki MOD 21 Sp. z o.o. podjęło uchwałę o
podwyższeniu kapitału zakładowego w drodze utworzenia dwóch nowych udziałów o wartości nominalnej
50,00 zł każdy udział. Nowe udziały objął pan Theodor Kaczmarczyk – prezes zarządu spółki MOD 21 Sp. z
o.o. oraz Prezes Zarządu spółki MOD 21 GmbH. W wyniku objęcia nowych udziałów przez pana Theodora
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
22
Kaczmarczyka ERBUD S.A. posiada obecnie 98,04% udziałów w kapitale zakładowym spółki MOD 21 Sp. z
o.o. i tyle samo głosów na zgromadzeniu udziałowców tejże spółki. Udziały pana Kaczmarczyka nie są
udziałami uprzywilejowanymi.
W dniu 23 sierpnia 2023 r. Spółka ONDE S.A. raportem bieżącym nr 20/2023 poinformowała, że w dniu 22
sierpnia 2023 zarejestrowane zostało przez Sąd Rejonowy w Toruniu obniżenie kapitału zakładowego,
umorzenie akcji własnych oraz związane z nimi zmiany Statutu Spółki. Kapitał zakładowy Spółki został
obniżony o kwotę 10.344,82 zł, z kwoty 1.100.600,00 zł do kwoty 1.090.255,18 zł, wskutek umorzenia akcji
własnych Spółki nabytych przez Spółkę w łącznej liczbie 517.241 akcji, z łącznej liczby akcji 55.030.000 akcji
do 54.512.759 akcji. Tym samym aktualna wysokość kapitału zakładowego wynosi 1.090.255,18 zł i dzieli się
na 54.512.759 akcji zwykłych na okaziciela serii A, o wartości nominalnej 0,02 zł każda. Ogólna liczba głosów
wynikająca z wszystkich akcji Spółki to 54.512.759 głosów.
W trzecim kwartale 2023 roku odbywa się proces połączenia dwóch spółek z Grupy ERBUD – Erbud Industry
Centrum sp. z o.o. z Erbud Industry Południe Sp. z o.o. na niżej wymienionych zasadach:
ERBUD INDUSTRY CENTRUM SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ z siedzibą w Łodzi,
przy ul. Puszkina 78, 92-516 Łódź, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy
dla Łodzi Śródmieścia, XX Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS: 0000067522, posługująca się NIP:
7281003292, REGON: 470919880, o kapitale zakładowym w wysokości: 1.472.868,00zł, oraz jako Spółka
Przejmowana: ERBUD INDUSTRY POŁUDNIE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ z
siedzibą w Rybniku, przy ul. Podmiejskiej 71, 44-207 Rybnik, wpisana do rejestru przedsiębiorców
prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy KRS pod numerem KRS:
0000048826, posługująca się NIP: 6252032451, REGON: 276170053, o kapitale zakładowym w wysokości:
591.456,00zł.
Połączenie odbywa się w trybie połączenia przez przejęcie, na podstawie art. 492 § 1 pkt 1) ksh, poprzez
przeniesienie na Spółkę Przejmującą całego majątku Spółki Przejmowanej w drodze sukcesji uniwersalnej, z
podwyższeniem kapitału zakładowego Spółki Przejmującej poprzez utworzenie nowych udziałów, które Spółka
Przejmująca wyda wspólnikom Spółki Przejmowanej według określonego w planie połączenia parytetu
wymiany udziałów.
Na skutek wpisania przez Sąd Rejestrowy połączenia do rejestru przedsiębiorców KRS nastąpi wykreślenie
Spółki Przejmowanej z rejestru przedsiębiorców KRS oraz jej rozwiązanie bez przeprowadzania postępowania
likwidacyjnego, w trybie art. 493 § 1 ksh. Plan Połączenia został poddany badaniu biegłego, wyznaczonego
przez Sąd rejestrowy, oraz zostały sporządzone sprawozdania Zarządów łączących się spółek. Spółka
Przejmująca będzie działała pod firmą: ERBUD INDUSTRY CENTRUM z siedzibą w Łodzi, przy ul. Puszkina
78, 92-516 Łódź.
Połączenie zostanie przeprowadzone z podwyższeniem kapitału zakładowego Spółki Przejmującej, z
dotychczasowej kwoty 1.472.868,00 zł (jeden milion czterysta siedemdziesiąt dwa tysiące osiemset
sześćdziesiąt osiem złotych), do kwoty 1.626.480,00 zł (słownie: jeden milion sześćset dwadzieścia sześć
tysięcy czterysta osiemdziesiąt złotych) tj. o kwotę 153.612,00 zł (słownie: sto pięćdziesiąt trzy tysiące
sześćset dwanaście złotych) poprzez utworzenie 306 (trzystu sześciu) nowych udziałów o wartości nominalnej
502 zł (pięćset dwa złote) każdy udział. Uchwała o połączeniu spółek zostanie podjęta przez Zgromadzenie
Wspólników Spółki Przejmującej oraz Zgromadzenie Wspólników Spółki Przejmowanej, zgodnie z trybem
określonym w art. 506 ksh (planowane zwołanie na dzień 14 listopada 2023r.)
Zgodnie z art. 500 § 1 ksh, Plan Połączenia został zgłoszony do sądów rejestrowych łączących się spółek
wraz ze wspólnym wnioskiem łączących się spółek o wyznaczenie biegłego, celem poddania go badaniu w
zakresie poprawności i rzetelności. Biegły wydał pozytywną opinię w zakresie poprawności i rzetelności.
Plan Połączenia został ogłoszony stosownie do art. 500 § 2 ksh. Zgodnie z art. 500 § 21 ksh, Spółki ogłosiły
Plan Połączenia na swoich stronach internetowych, to jest: Spółka Przejmująca na:
https://www.erbudindustry.pl/o,3,erbudindustry-centrum.html, zaś Spółka Przejmowana na:
https://www.erbudindustry.pl/o,5,erbud-industry-poludnie.html
  
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
23
Zarządy łączących się spółek, dwukrotnie zawiadomią wspólników o zamiarze połączenia, stosownie do treści
art. 504 ksh, a Wspólnicy mogą się zapoznać z dokumentami dotyczącymi połączenia, zgodnie z treścią art.
505 ksh w siedzibach łączących się spółek.
Spółka Przejmująca będzie prowadziła swoje księgi rachunkowe w tym sprawozdania finansowe na zasadzie
kontynuacji określonych w ostatnim bilansie rocznym przechodzących na nią aktywów Spółki Przejmowanej.
Majątek każdej z łączących się Spółek będzie zarządzany przez Spółkę Przejmującą oddzielnie przez okres
co najmniej 6 miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu lub do dnia zaspokojenia lub zabezpieczenia
wszystkich wierzycieli, których wierzytelności powstały przed dniem połączenia, a którzy przed upływem 6
miesięcy od dnia ogłoszenia o połączeniu zażądają na piśmie zapłaty, zgodnie z art. 495 § 1 ksh. Spółka
Przejmująca z Dniem Połączenia, zgodnie z art. 494 § 1 ksh wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki Spółki
Przejmowanej.
w dniu 19.12.2023 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia, dokonał rejestracji połączenia spółki ERBUD
INDUSTRY CENTRUM SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ z siedzibą w Łodzi, ze spółką
ERBUD INDUSTRY POŁUDNIE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ z siedzibą w Rybniku.
Spółka po połączeniu będzie działała pod firmą: ERBUD INDUSTRY CENTRUM z siedzibą w Łodzi, przy ul.
Puszkina 78, 92-516 Łódź.
Zarząd spółki stanowią niezmiennie: Paweł Zaorski – Prezes Zarządu oraz Marcin Stasiak – Wiceprezes
Zarządu.
2.2. ERBUD S.A.
2.2.1. Przedmiot działalności
ERBUD S.A. to spółka z 34-letnią historią działająca w formule generalnego wykonawstwa. Realizuje projekty
przede wszystkim w segmencie budownictwa kubaturowego, obiekty przemysłowe, mieszkalne, biurowe,
hotele, centra handlowe, centra logistyczne szpitale, szkoły czy obiekty kulturalne. Dzięki rozległym
referencjom oferuje niemalże wszystkie rodzaje budowli dla inwestora publicznego i prywatnego, w tym także
te najbardziej skomplikowane i specjalistyczne, jak obiekty dla energetyki, chemii czy utylizacji i
zagospodarowania odpadów. Od 2007 r. notowana na GPW.
Od początku 2023 ERBUD S.A. działa poprzez trzy oddziały z biurami technicznymi:
▪ oddział Warszawa z biurami technicznymi w Szczecinie i Rzeszowie;
▪ oddział Toruń z biurem technicznym w Gdańsku;
▪ oddział Wrocław z biurem technicznym w Krakowie.
Uproszczenie struktury ma na celu przyspieszenie decyzyjności, skumulowanie najlepszych praktyk,
efektywniejsze wykorzystanie zasobów.
W 2023 r. Erbud S.A. została poddana zewnętrznemu audytowi, który został przeprowadzony przez Centrum
Certyfikacji Jakości na zgodność z obowiązującymi w Erbud S.A. normami:
▪ ISO 9001:2015, AQAP 2110:2016 – zarządzanie jakością,
▪ ISO 14001:2015 – zarządzanie środowiskowe,
▪ ISO 45001:2018 – zarządzanie BHP.
oraz na zgodność z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1221/2009, ze zmianami –
EMAS
Każdy obszar wynikający zarówno z regulacji normatywnych jak i wewnętrznych, został wnikliwie
zweryfikowany.
Po raz kolejny audytorzy nie stwierdzili żadnych niezgodności. Wskazany został obszar do doskonalenia -
„Kompletność wykazu aspektów środowiskowych pod kątem aspektów przyszłych(także pośrednich)
powstających w czasie przekazywania budowy do eksploatacji lub późniejszego serwisowania. Obecnie
stosowana lista aspektów nie w pełni obejmuje aspekty przyszłe.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
24
W raporcie z audytu podkreślono 10 mocnych stron wynikających z funkcjonowania ZSZ w organizacji:
1. Aplikacja do digitalizacji procesów zarządzania i nadzoru na budowach i w oddziałach.
2. Proces gotowości na wypadki i awarie.
3. Dokumentowanie Przeglądów zarządzania.
4. Proces pozyskiwania danych w celu doskonalenia środowiskowych efektów działalności.
5. Zabezpieczenia pracowników na budowach przed incydentami.
6. Zasoby na szkolenia podnoszące kwalifikacje i świadomości pracowników.
7. Proces realizacji, udokumentowania i rozliczania budów.
8. Kompetencje, profesjonalizm i zaangażowanie pracowników realizujących projekty: Nabrzeże
Szyprów oraz HBO w Lotos, SGH oraz mała Olszyna Szaserów.
9. Nadzór nad procesem pozyskiwania dostawców i podwykonawców.
10. Konkurs „Bezpieczna budowa” 1/3 kryteriów oceny to kryteria środowiskowe, konkurs mobilizujący
budowy do stosowania działań w zakresie ochrony środowiska.
Spółki zależne od ERBUD SA posiadają również wdrożone zintegrowane systemy zarządzania, które są
utrzymywane i corocznie poddawane audytom zewnętrznym prowadzonym przez akredytowane jednostki
certyfikujące:
▪ ONDE SA na zgodność z normami ISO 14001:2015, ISO 45001:2018 oraz Rozporządzeniem
Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1221/2009, ze zmianami – EMAS
▪ ERBUD Industry Centrum Sp. z o.o. na zgodność z normami ISO 9001:2015, ISO 14001:2015 i ISO
45001:2018
▪ ERBUD INDUSTRY Południe na zgodność z normami ISO 9001:2015, ISO 14001:2015 i ISO
45001:2018
W roku 2023 do tego grona dołączyła spółka MOD21.
Jednostka TÜV NORD Polska potwierdziła zgodność z wymaganiami trzech podstawowych norm, dzięki
czemu kolejna spółka Grupy ERBUD legitymuje się certyfikatami ISO 9001:2015, ISO 45001:2018 oraz ISO
14001:2015.
Ponadto MOD21 Sp. z o.o. uzyskała dwa bardzo ważne certyfikaty wydane przez niemiecką jednostkę
certyfikacyjną BMF Cert GmbH:
- Übereinstimmungszertifikat - Certyfikat zgodności z niemieckimi przepisami prawnymi i normami nadzoru
budowlanego w Niemczech, tzw. Znak Ü oraz
- Ral Gütezeichen - RAL-GZ 421 - Znak jakości potwierdzany przez Niemiecki Instytut Jakości i Oznaczeń
RAL
W roku 2023 ponownie z sukcesem przechodziliśmy weryfikację systemu ekozarządzania i audytu EMAS w
dwóch naszych spółkach, tj. ERBUD S.A. i ONDE S.A. W wyniku tych audytów opublikowaliśmy trzecie
wydanie deklaracji środowiskowych dostępnych na stronie poszczególnych spółek, ale również
opublikowanych na stronie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska:
https://www.gov.pl/web/gdos/rejestr-emas i na stronie Komisji Europejskiej
https://webgate.ec.europa.eu/emas2/public/registration/list.
Rok 2023 to również okres dalszego doskonalenia na budowach wdrożenia „zasad transportu pionowego”
oraz stworzenia platformy e-learningowej do samokształcenia w dziedzinie szkoleń okresowych BHP dla
pracowników Administracyjno-biurowych. Powyższe uregulowania przyjęto w ramach Porozumienia dla
Bezpieczeństwa w Budownictwie.
  
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
25
Grupa ERBUD jak co roku jako nadrzędny cel w zakresie BHP obrała 0 wypadków ciężkich, śmiertelnych. W
roku 2023 nie udało się osiągnąć tego celu, ponieważ zdarzył się wypadek śmiertelny naszego
podwykonawcy.
Ujednolicanie i nadzór procesów i sposobu zbierania danych jest jednym z największych wyzwań w Grupie
budowlanej. W tym celu w roku 2022 wdrożyliśmy aplikację webową, która ma w szczególności
usystematyzować dane w zakresie prowadzonych procesów monitorowania stanu bhp i oś, skuteczności
realizacji działań wynikających z tego procesu, pozyskiwania danych o trendach dotyczących obszarów
nieprawidłowości bhp i oś, rejestrowania ilości pracowników na budowach (z ujęciem podwykonawców),
rejestrowaniu wszystkich incydentów na budowach, zarządzania zużyciami i nadzorowania ich realizacji. Jest
to związane z pozyskaniem właściwych danych do identyfikowania celów na najbliższe lata, ale również
usystematyzowania i usprawnienia procesów sprawozdawczych w ujęciu Grupowym. Dodatkowo od
bieżącego roku w dedykowanym module zbieramy niezbędne dane (również od naszych dostawców) aby
ujawnić wielkość emisji gazów cieplarnianych (ślad węglowy) w zakresie Scope 3 zgodnie z obowiązkiem
raportowania informacji niefinansowych.
Oprócz typowo działań wdrożeniowych, procesów monitorowania bardzo dużą wagę przykładamy do
budowania świadomości i kultury pracowników w zakresie bezpieczeństwa pracy i ochrony środowiska. Na
bieżąco realizujemy wiele szkoleń wynikających z obowiązków prawnych, ale również dedykowanych pod
poszczególne zakresy robót realizowanych na poszczególnych budowach. Ponownie jak co roku w
Porozumieniu dla Bezpieczeństwa w Budownictwie cała Grupa ERBUD aktywnie uczestniczyła w Tygodniu
Bezpieczeństwa w dniach 15-21.05.2023 roku. W 236 aktywnościach na naszych budowach udział wzięło
łącznie 3968 pracowników ( sił własnych i podwykonawców). Podejmowaliśmy również szereg inicjatywy w
zakresie ochrony środowiska.
W 2023r. zaktualizowano pytania ankiety taksonomicznej oceny budów w zakresie realizacji celu związanego
z adaptacją do zmian klimatu.
W 2023r. w Grupie ERBUD odbyła się pierwsza edycja konkursu „Bezpieczna Budowa”, Laureatem została
budowa „Jaworska” we Wrocławiu.
Kolejna, II edycja konkursu jest kontynuowana w roku 2024r.
W 2024 Będziemy dokonywać aktualizacji istniejącej Polityki Klimatycznej Grupy ERBUD
2.2.2. Kontrakty podpisane w 2023 r.
Znaczące umowy podpisane przez ERBUD S.A. w 2023 r.
Data zawarcia umowy
Inwestor
Przedmiot umowy
Wartość umowy netto
22.12.2023
NP 20 spółka
z ograniczoną
odpowiedzialnością
spółka komandytowa
z siedzibą w Warszawie
Budowa dwóch
budynków - budynek „F
” - mieszkalny
wielorodzinny z usługami
w części parteru
i budynek „G” -
mieszkalny wielorodzinny
- z garażami
podziemnymi, wraz
z zagospodarowaniem
terenu, murami
oporowymi, elementami
małej architektury
(fontanna), infrastrukturą
techniczną
i komunikacyjną
68,4 mln zł
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
26
21.12.2023
Novaform Polska Sp.
z o.o. z siedzibą
w Poznaniu
Wybudowanie zespołu
budynków mieszkalnych
wraz z funkcjami
usługowymi w Poznaniu
na nieruchomości
położonej w obrębie 0039
Łazarz
114,0 mln zł
11.12.2023
YIT Development sp.
z o.o z siedzibą w
Warszawie
Generalne wykonanie
inwestycji o nazwie
Portowa Zabłocie
w Krakowie polegającej
na wybudowaniu budynku
mieszkalnego
wielorodzinnego
z usługami i garażem
podziemnym,
infrastrukturą techniczną,
przyłączami do budynków
oraz zagospodarowaniem
terenu
63,1 mln zł
21.11.2023
Samodzielny Publiczny
Zespół Opieki Zdrowotnej
w Tomaszowie
Lubelskim, Aleje
Grunwaldzkie 1, 22-600
Tomaszów Lubelski
Budowa budynku
szpitalnego
dla centralnego bloku
operacyjnego i oddziałów
zabiegowych
z przebudową
istniejących budynków”
w formule zaprojektuj
i wybuduj.
74,8 mln EUR
04.10.2023
Europejskie Centrum
Filmowe CAMERIMAGE,
ul. Rynek Nowomiejski
28, 87-100 Toruń
Budowa budynku Studia
(studia nagrań) jako I
etapu planowanego
kompleksu budynków
Europejskiego Centrum
Filmowego
CAMERIMAGE
89,8 mln zł
26.09.2023
Akademia Wychowania
Fizycznego Józefa
Piłsudskiego
w Warszawie,
Budowa budynku
administracyjno-
biurowego wraz
z przyłączami do sieci,
zagospodarowaniem
terenu obejmującym
budowę parkingów,
chodników, urządzeniem
zieleni i budową
niezbędnej infrastruktury
technicznej na terenie
40,9mln zł
25.09.2023
Proxin Świeradów Sp.
z o.o. z siedzibą
w Poznaniu
Zespół budynków
turystyki i wypoczynku
w Świeradowie Zdroju
83,8 mln zł
12.09.2023
Port Popowice spółka
z ograniczoną
odpowiedzialnością spółka
komandytowa z siedzibą we
Wrocławiu
Realizacja etapu VIIA
inwestycji pod nazwą Port
Popowice, obejmującego
budowę zespołu dwóch
budynków mieszkalnych
wielorodzinnych z garażem
podziemnym
i zagospodarowaniem
terenu, oznaczonych
w dokumentacji projektowej
jako budynek „U”
oraz budynek „W” wraz
z wewnętrzną i zewnętrzną
infrastrukturą techniczną
oraz zagospodarowaniem
i uzbrojeniem terenu, w tym
małą architekturą i zielenią,
97,6 mln zł
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
27
budowlami towarzyszącymi,
a także układem
komunikacyjnym przy ul.
Białowieskiej we Wrocławiu.
13.07.2023
PFEIFER & LANGEN
POLSKA SA , 60-837
POZNAŃ
Podpisanie Aneksu nr 1 do
Umowy z dnia 12.09.2022 r. -
Dostawa i montaż dwóch
kotłów gazowych oraz budowa
budynku kotłowni w Cukrowni
Miejska Górka
96,6 mln zł
(łączna wartość umowy
po aneksie nr 1: 142,0
mln zł)
28.06.2023
PROJEKT CISZEWSKIEGO
spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością spółka
komandytowa ul. Chocimska
nr 14A lok. 8, 00-791
Warszawa
Budynek mieszkalny
wielorodzinny z usługami
oraz garażem podziemnym
Miejsce wykonywania
kontraktu: Warszawa, ul.
Ciszewskiego
64,2 mln zł
23.05.2023
Universal Scientific Industrial
Poland Sp. z o.o, Biskupice
Podgórne, Innowacyjna 4, 55-
040 Kobierzyce, 55 - 040
Kobierzyce
Budowa hali produkcyjno-
magazynowej wraz z częścią
socjalną i niezbędną
infrastrukturą w Biskupicach
Podgórnych
69,9 mln zł
13.04.2023
Skarb Państwa – Sąd
Okręgowy w Katowicach
Budowa budynku dla potrzeb
Sądu Rejonowego Katowice –
Wschód w Katowicach przy ul.
Francuskiej 70a
92,7 mln zł.
24.03.2023
LINDE GmbH, Linde
Engineering
Dr.-Carl-von-Linde-Str. 6-14;
82049 Pullach
Roboty budowlane – stacja
wytwarzania tlenu i azotu
59,3 mln zł
24.03.2023
Objekt Schwäbisch Gmünd 1
GmbH, Doblerstraße 1, 72074
Tübingen
Umowa warunkowa
podpisana przez spółkę
zależną od ERBUD S.A. –
MOD 21 GmbH na realizację:
Dzielnica "ECO Village"
składająca się z 2
kompleksów mieszkaniowych,
rzędu ok. 8.100 m²
76,8 mln zł
09.02.2023
Baltic Power Sp. z o.o.; ul.
Bielańska 12, 00-085
Warszawa
Wykonanie bazy serwisowej
dla morskiej farmy wiatrowej
(The Operations and
Maintenance Base)
Ok 50 mln zł
06.02.2023
Miasto Monachium
Umowa podpisana przez
podmiot zależny od ERBUD
S.A. – MOD 21 GmbH.
Budowa zakwaterowania
dla osób w kryzysie
uchodźczym realizowana
w drewnianej technologii
modułowej
44,4 mln zł
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
28
2.2.3. Główne realizacje
W ciągu 2023 r. Spółka realizowała m.in. następujące duże inwestycje:
• Obiekty handlowe i centra dystrybucyjne: Budowa Centrum Dystrybucyjnego Lidl Oleśnica; Budowa
Centrum Dystrybucyjnego Lidl Błonie; Budowa Centrum Dystrybucyjnego Panattoni Hale Nadarzyn
MAXIMUS;
• Budownictwo mieszkaniowe: Budowa kompleksu mieszkaniowego „PORT UW” dla PORT
POPOWICE SP. Z O.O. SPÓŁKA KOMANDYTOWA; Budowa Budynek mieszkalny wielorodzinny
z usługami oraz garażem podziemnym W Warszawie przy ulicy Ciszewskiego ;Budowa budynków
wielorodzinnych w Bydgoszczy dla Budlex Naruszewicza Sp. z o.o.; Kompleksowe wykonanie trzech
budynków mieszkalnych (B1, B2, B7) oraz budynku biurowego BB. dla AMW Towarzystwo
Budownictwa Społecznego KWATERA Sp. z o.o.; Budowa apartamentowca „Wilanowska” dla R4R
WaVE 3 Sp. z o.o.; Budowa trzech budynków mieszkalnych ze wspólnym garażem podziemnym wraz
z niezbędną infrastrukturą techniczną.dlaOL2 Sp. z o.o. „PANORAMA II”; Kompleksowa Budowa
Zespołu 3 budynków mieszkalnych wielorodzinnych wraz z garażem podziemnym oraz z niezbędną
infrastrukturą wraz z budową fragmentu drogi publicznej dla PolishExport Trade & Investment Sp. z
o.o.; Generalne Wykonawstwo I Etapu ww. Inwestycji obejmujące budowę 4 budynków 4
kondygnacyjnych z antresolami, kotłowniami i 2 garażami podziemnymi wraz z zagospodarowaniem
terenu: drogi, chodniki, miejsca parkingowe, ogrodzenie. Dla Marina Dąbki Sp. z o.o.; Budynki
mieszkalne „Nowa Łacina” oraz budynek mieszkalny „Anny Jantar” w Poznaniu dla Vantage
Development budowa jednego wielokondygnacyjnego budynku mieszkalnego wraz z garażem
podziemnym pod nim („Zadanie 1”) oraz budowy trzech budynków wielokondygnacyjnych wraz z
jednym garażem podziemnym pod nimi („Zadanie 2”) „APARTAMENTY NOVUM III”; Budowa
kompleksu mieszkaniowo – rekreacyjnego „MARINA DĄBKI” wraz z infrastrukturą towarzyszącą.;
Budowa budynków mieszkalnych wielorodzinnych z garażem podziemnym, naziemnym, z niezbędną
infrastrukturą techniczną i zagospodarowaniem terenu – budynki BA2 – Wytwórnia Kawy oraz BA3 –
Słodownia oraz stan surowy budynków BP5-6 dla Archicom Sp. z o.o.; Realizacja budynku
wielorodzinnego przy ul Piątkowskiej we Wrocławiu dla VD; Realizacja inwestycji mieszkaniowej
PORT POPOWICE – budynek D i E oraz etap F; Realizacja budynku zbiorowego zamieszkania dla
R4R „Jaworska”; Realizacja inwestycji mieszkaniowej PORT POPOWICE – budynek F; Budynki
wielorodzinne A i B wraz z towarzyszącą infrastrukturą „Myśliwska” dla NP 20 Sp. z o.o. S.K.; budowa
zespołu budynków mieszkalnych wielorodzinnych, z usługami , wraz infrastrukturą techniczną i
komunikacyjną, garażami podziemnymi oraz zagospodarowaniem terenu pn. „FREDRY – ETAP
III” i „FREDRY – ETAP IV” przy ul. Aleksandra Fredry 6 w Krakowie dla Spravia Sp. zo.o.
• Hotele:”; PRZEBUDOWA I ROZBUDOWA BUDYNKU USŁUGOWO – MIESZKALNEGO HOTELOWY
RESORT VITAL & SPA „SANSSOUCI”;
• Obiekty użyteczności publicznej:; Budowa obiektów dla 109 SZPITALA WOJSKOWEGO Z
PRZYCHODNIĄ - SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ; Budowa budynku
sądu rejonowego i prokuratury w Opolu Lubelskim; Budowa budynku wielofunkcyjnego dla Lotniczej
Akademii Wojskowej w Dęblinie ; Budowa „Sali Tradycji” dla Lotniczej Akademii Wojskowej w Dęblinie;
Budowa domu studenckiego „Jaworska” dla 4R4 Jaworska Sp. z o. o; ; Hotel Grabiszyńska dla HOTEL
WROCŁAW GRABISZYŃSKA SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Budowa Domu
Seniora w Gdańsku dla OPERA Polska Sp. z o.o.; ; Budowa, rozbudowa i przebudowa budynku
usługowego leczniczo-hotelowego SOFRA - wykonanie stanu surowego SOFRA; Wykonanie robót
budowlanych, instalacyjnych, zagospodarowanie terenu wraz towarzyszącą infrastrukturą techniczną,
dostarczenie wyposażenia, wykonanie rozruchu mechanicznego i technologicznego dla
Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie; Budowa szkoły
podstawowej na oś. Złocień w Krakowie w systemie "zaprojektuj i wybuduj" dla Gmina Miejska Kraków,
Kraków (31-004), Pl. Wszystkich Świętych 3-4 Budowa budynku dydaktyczno-administracyjnego pn.
„Centrum Przestrzeni Innowacyjnej” SGH w Warszawie;;;; "Przebudowa POK "Dom Chemika" etap II
- budowa Mediateki"; Realizacja Centrum Badawczo-Wdrożeniowe i Dydaktyczne Innowacyjnych
Technologii dla Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie;; Dobudowa pawilonu do budynku szpitala w
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
29
SPZOZ w Kraśniku w celu poprawy dostępności i jakości świadczonych usług, zabezpieczeniach
świadczeń na oddziałach ginekologicznym, położniczym i neonatologicznym oraz reorganizacji
funkcjonowania szpitala oraz poprzedzające je prace projektowe; Przebudowa, remont i zmiana
sposobu użytkowania budynku przy ul. Stefana Czarnieckiego 3 w Krakowie - IPN w Krakowie;
Kompleks Penitencjarny w Chmielowie – część I; Budowa hali widowiskowo-sportowej w Dęblinie
• Obiekty wojskowe: budowa obozowiska przejściowego Intermediate Staging Base (ISB) "Miejsce
stacjonowania wojsk" w kompleksie wojskowym 8676 i 8706, m. Świętoszów - zadanie 22017; roboty
budowlane związane z budową miejsc stacjonowania wojsk w m. Trzebień- zadanie 25021; Budowa
dwóch obozowisk dla Agencji Mienia Wojskowego w Wojewodzinie i Czartajewie. Budowa parku
wozów bojowych w Mielnie (Drawsko Pomorskie)
• Hale produkcyjne; przemysł: roboty budowlane , prefabrykacja, montaż urządzeń specjalistycznych,
roboty elektryczne dla instalacji przetwarzania paliw realizowanej na rzecz KT – Kinetics Technology
S.A. (Grupa LOTOS); Roboty budowlane dla Siemens Energy Sp. z o.o. na obiekcie Veolia; Budowa
stacji wytwarzania tlenu i azotu dla Linde GmbH; Budowa walcowni w Koninie dla firmy GRÄNGES
KONIN SPÓŁKA AKCYJNA; Budowa pompowni tryskaczowej i zbiornika przeciwpożarowego dla
LEROY-MERLIN INWESTYCJE SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ;
Modernizacja kotła parowego dla Zakładów Azotowych w Puławach; Budowa kotłowni szczytowo-
rezerwowej dla Tauron Ciepło Sp. z o.o.; Budowa kotłowni dla Energa Kogeneracja Sp. z o.o. ;
Dostawa i montaż dwóch kotłów gazowych oraz budowa budynku kotłowni w Cukrowni Miejska Górka
dla PFEIFER & LANGEN POLSKA SA , 60-837 POZNAŃ ; Budowa budynku produkcyjnego z częścią
magazynową z zapleczem socjalno-biurowym, z zewnętrznymi instalacjami: wody, gazu, kanalizacji
sanitarnej, kanalizacji deszczowej ze zbiornikiem retencyjnym, wody p.poż, energii elektrycznej, linii
kablowej oświetlenia terenu, z urządzeniami zagospodarowania terenu, budynku portierni, parkingu z
układem komunikacji wewnętrznej, budynku pompowni i zbiornika wody do celów ppoż, trzech
masztów flagowych, wiaty rowerowej z palarnią, wiaty śmietnikowej i do magazynowania palet,
fundamentów pod zbiornik na azot i agregat prądotwórczy, magazynu na substancje chemiczne dla
DGS Diagnostics Sp. z o.o.; Modernizacja zasilania stacji uzdatniania „Aquanet” w Poznaniu;;
kompleksowe wykonanie robót budowlanych, instalacyjnych, wraz towarzyszącą infrastrukturą
techniczną dla MOD21 GmbH (TZMO); ; Budowa hali produkcyjno-magazynowej wraz z częścią
socjalną i niezbędną infrastrukturą w Biskupicach Podgórnych dla Universal Scientific Industrial
Poland Sp. z o.o,
ERBUD S.A. wykonuje także prace budowlane zagranicą, głównie w Belgii oraz Holandii. Spółka działa za
granicą jako podwykonawca głównie realizując stany surowe.
W 2023 r. łączna wartość tych przychodów z budów realizowanych za granicą wyniosła 18,5 mln. PLN. W roku
2022 r. wolumen przychodów zagranicznych wyniósł 34,4 mln PLN.
Projekty ERBUD S.A. w Belgii w 2023 r.
Zleceniodawca
Nazwa budowy
Wartość kontraktu
w tys. euro
Mourik nv
IBS
ERGON
Antwerpia, Rafineria, obiekty budownictwa
przemysłowego
3.073
THV Jan de Nul & Interbuild
Blok 22 i 25,budynki mieszkalne
6.158
GWI
Centrum handlowe Monheimer Rathaus
135
Mourik nv
ELIA Aalst – Stacja wysokiego napięcia
399
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
30
2.2.4. Cele na 2024 r.
Rok 2024 i 2025 będą konsekwencją polityki Grupy ERBUD w niektórych aspektach zapoczątkowanej w
innych kontynuowanej.
Rok 2023 dla segmentu budownictwa kubaturowego, które stanowi ponad 50% aktywności Grupy ERBUD
był kolejnym, po roku 2022, bardzo trudnym okresem. Bliskość wojny, utrzymujące się wysokie stopy
procentowe powodujące nie tylko mrożenie inwestycji ale również wysokie koszty obsługi zadłużenia w firmach
budowlanych, rosnące koszty zatrudnienia brak funduszy unijnych, duża niepewność polityczna,
zmniejszający się popyt powodowały duże turbulencje szczególnie w firmach budowlanych kubaturowych.
Trochę lepiej było w sektorze infrastrukturalnym gdzie przynajmniej gwałtownie nie spadł popyt.
Jak wynika z najnowszego raportu „Polskie spółki budowlane 2023 - najważniejsi gracze, kluczowe
czynniki wzrostu i perspektywy rozwoju branży”, opracowanego przez Deloitte: „kondycja branży
budowlanej w 2023 r. uległa pogorszeniu. Już w pierwszej połowie roku toczyło się aż 331 postępowań
upadłościowych i restrukturyzacyjnych, co stanowi wzrost o 159% względem analogicznego okresu w
poprzednim roku. W najtrudniejszym położeniu znalazły się zwłaszcza małe podmioty, szczególnie narażone
na negatywne wpływy warunków rynkowych. Sytuację na rynku kształtowało przy tym wiele różnych
czynników.
Podmioty z sektora budowlanego nadal odczuwają brak wykwalifikowanych pracowników budowlanych, co
sprawia, że branża jest silnie uzależniona od pracowników z zagranicy. Według danych Polskiego Związku
Pracodawców Budownictwa z 2022 roku liczba cudzoziemców zatrudnionych na budowach spadła z 480,8
tys. w 2021 roku do 274,5 tys. w 2022 roku. Szczególnie znaczący spadek zanotowano w przypadku
pracowników z Ukrainy, których liczba zmalała o 246,1 tys. do 126,9 tys. w 2022 roku na skutek trwającego w
kraju konfliktu zbrojnego. Eksperci prognozują, że brak pracowników w sektorze budowlanym może się stać
szczególnie dotkliwy w momencie poprawy koniunktury na rynku inwestycji prywatnych oraz rozpoczęcia
dużych inwestycji infrastrukturalnych. Kolejną problematyczną kwestią jest wzrost kosztów zatrudnienia”.
Dynamika wzrostu cen materiałów budowlanych w 2023 roku nie była wprawdzie tak dramatyczna jak w roku
2022. Szacuje się, że wyniosła ona około 7%.
Styczniowe dane dotyczące produkcji budowlano – montażowej mocno rozczarowały zarówno analityków jak
tez szefów firm budowlanych. Produkcja budowlano – montażowa spadła o 6,1% r/r. Jest to m.in. związane z
zakończeniem wydatkowania środków unijnych.
Nie pomagał fakt, że zarówno ERBUD S.A. jak też Erbud International realizowały jeszcze tzw. „toksyczne
kontrakty” kalkulowane i zawierane przed wybuchem wojny w Ukrainie. To był kolejny rok negocjacji z
inwestorami o dopłaty do tych kontraktów. Większość zamawiających wykazała się dużym zrozumieniem i po
przedstawieniu kalkulacji godziła się na dopłaty pokrywające koszty bezpośrednie budowy. Jednak znalazły
się kontrakty, w przypadku których na drodze dialogu nie udało się wynegocjować dopłat. Zarząd ERBUD
S.A. nie złożył jednak broni i stara się uzyskać dopłaty na drodze mediacji.
Nie obyło się też bez problemów w sektorze budownictwa kubaturowego za granicą. Również u naszych
zachodnich sąsiadów do głosu doszła recesja co znacznie osłabiło popyt inwestycyjny. W Grupie ERBUD
spółka realizująca do końca 2022 roku projekty z zakresu budownictwa kubaturowego – MOD 21 GmbH
kończyła stare zlecenia i skupiała się na pozyskaniu zleceń z zakresu budownictwa modułowego drewnianego.
Rok 2023 zapoczątkował budowę nowej marki na rynku niemieckim co zbiegło się z polityka zielonego ładu w
Niemczech i dużym wsparciem publicznych projektów ekologicznych – budowa w technologii drewnianej
modułowej obiektów użyteczności publicznej. W kwietniu rozpoczęła się produkcja pierwszego pozyskanego
zlecenia – przedszkole.
Segment związany z OZE, reprezentowany w Grupie ERBUD przez spółkę zależną ONDE był mocno
uzależniony w swojej działalności od wyników wyborów parlamentarnych w Polsce. Dojście do władzy partii
sprzyjających zielonej energii spowodowało duży optymizm w tym segmencie. ONDE konsekwentnie
realizowało dwutorowa strategię – realizacja zadań na rzez podmiotów trzecich oraz budowa własnych mocy
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
31
i ich development. W II kwartale 2023 roku ONDE sprzedała swój pierwszy projekt – farmę PV „Cyranka” i
zaraz po sprzedaży uzupełniła portfel projektów o dwa nowe.
Bardzo stabilnie zachowały się segmenty usług dla przemysłu w Polsce i za granicą. Odporność tego
segmentu na turbulencje rynkowe spowodowały duży apetyt w Grupie ERBUD na jego rozwój. To
zaowocowało akwizycją spółki CKTiS, której udziały zostały kupione przez Erbud Industry Centrum Sp. z o.o..
Transakcje sfinalizowano na początku stycznia 2024 r.
CKTiS świadczy kompleksowe usługi w branży mechanicznej i budowlanej dla przemysłu energetycznego,
chemicznego, rafineryjnego i petrochemicznego. Wykonuje remonty, modernizacje i zapewnia bieżące
utrzymania ruchu. W strukturach CKTiS funkcjonuje również laboratorium wykonujące badania urządzeń
technicznych, konstrukcji stalowych czy materiałów hutniczych. Spółka zatrudnia 130 osób.
Na bazie wydarzeń 2023 roku rok 2024 będzie w Grupie ERBUD należał do drewna i energii czerpanej z OZE.
Segment produkcji obiektówmodułowych wymaga bardzo dużej uwagi i koncentracji w roku 2024. Odrobiliśmy
lekcję, którą dał nam 2023 w zakresie tworzenia nowych segmentów. MOD 21 Sp. z o.o. został wzmocniony
o dobrych menadżerów z ERBUD S.A. oraz szefa produkcji z rekrutacji zewnętrznej. 2024 to przede wszystkim
praca nad zwiększeniem ekonomiki produkcji. Wiemy już, że dopiero w 2025 roku będzie możliwe osiągnięcie
BEP.
Będziemy też wprowadzać nową technologię oparta na drewnie CLT. W lutym 2024r. została oddana do ruchu
nowa linia produkcyjna. Zaletą technologii CLT jest sztywność konstrukcji przewyższająca technologię
szkieletową. Z płyt CLT można produkować ściany, stropy i dachy. Pozwoli na to na zwiększenie
konkurencyjności w zakresie budownictwa modułowego drewnianego chociażby ze względu na możliwość
budowania obiektów o wyższej ilości pięter niż w przypadku technologii KVH.
Jesteśmy przekonani, że 2024 i kolejne lata będą również należał do segmentu OZE. Europa potrzebuje
niezależności energetycznej.
„Obecny rząd zapowiada, że do 2030 roku moc elektrowni fotowoltaicznych wzrośnie do 37 GW. Prognozy
wskazują na wolniejszy przyrost niż w latach ubiegłych. Produkcja energii ze słońca ma wynieść blisko 40
TWh. 
Równocześnie energia produkowana z wiatraków lądowych sięgnie 54 TWh w 2030 roku, a moc lądowych
farm wiatrowych – 22 GW. Morskie farmy wiatrowe mają produkować 23 TWh energii na koniec trwającej
dekady. 
Do 2030 roku wzrośnie również produkcja energii z biogazowni do 12 TWh. Warto jednak podkreślić, że w
umowie koalicyjnej pojawiły się kwestie związane z ograniczeniem wykorzystania biomasy leśnej. 
W 2024 roku prognozowane są kolejne rekordy na rynku OZE w Polsce. Rozwoju branży nie ograniczą
znacząco nawet przeszkody w postaci wyższych cen surowców i kosztów inwestycji czy kwestie związane z
wydawaniem pozwoleń. ”
1
Zarząd Grupy ERBUD nie zmienił strategii dotyczącej budownictwa kubaturowego – nie budujemy
przychodów, a marże. Wybieramy kontrakty z możliwością uzyskania wyższej marży dzięki ich
skomplikowaniu, wielkości. Zoptymalizowania z początkiem roku organizacja (siedem oddziałów
skonsolidowano w trzy) pod kierownictwem najlepszych menadżerów z segmentu kubaturowego ma za
zadanie poprawę efektywności tego segmentu.
Segment usług dla przemysłu w kraju i za granicą planuje rozwój w dotychczasowym tempie z uwzględnieniem
wzrostu o przychody nowej spółki CKTiS. Ze względu na fakt, że ten segment charakteryzuje się wysoką
pracochłonnością, a pozyskanie pracowników jest trudne rozwój jest możliwy jedynie przez akwizycje.
Będziemy obserwować rynek i nadarzające się okazje zarówno w kraju jak tez za zachodnią granicą. Rok
2024 poświęcimy też na adaptację spółki CKTiS w do kultury organizacyjnej Grupy ERBUD.
1
https://farmy.pl/co-dalej-z-oze-perspektywy-sektora-energetycznego-2024/
 
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
32
Rok 2024 będzie kolejnym rokiem ESG. Naszym już stałym priorytetem jest bycie w czołówce liderów ESG.
Podejmowane są liczne inicjatywy wspierające ESG Odzwierciedleniem tego jest bezsprzecznie przyznanie
ERBUD S.A. przez Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych
Rok 2024 to kolejny rok uczestnictwa ERBUD S.A. w stowarzyszeniu Bezpieczeństwo dla budownictwa.
Zarząd Grupy ERBUD podkreśla, że w zakresie bezpieczeństwa na budowach nie ma mowy o kompromisach.
Życie i zdrowie ludzkie to najważniejsza wartość.
Rok 2023 to dla Grupy ERBUD również okres weryfikacji istniejących procedur i ich unifikacji w celu szybkiej
digitalizacji. Turbulentność ostatnich lat pokazała, że zarządzanie przez kontroling niesie dużą wartość
poznawcza i pozwala szybko reagować w momencie przewidywania odchyleń od założonych planów. Chcemy
aby do końca 2025 roku wszystkie procesy okołobiznesowe były zdygitalizowane.
Na koniec 2023 r. Spółka, jeżeli chodzi o krajowy portfel zleceń miała 1 293 mln zł, z tego 885 mln zł na 2024
r. Dla porównania, na koniec 2022 cały 1 068 mln zł a na 2023 1 018 mln zł
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
33
2.3. ERBUD International Sp. z o.o.
2.3.1. Przedmiot działalności
Erbud International nieprzerwanie buduje swoją pozycję w kraju jako GW w zakresie inwestycji w obszarze
budownictwa kubaturowego, specjalizując się w realizacjach dla służby zdrowia w systemach zaprojektuj,
wybuduj i wyposaż. Ponadto spółka działa w zakresie inwestycji termomodernizacyjnych i remontowych, w
szczególności pomieszczeń o wysokim skomplikowaniu technologicznym Spółka stosuje nowatorskie
rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe, które umożliwiają nie tylko osiągnięcie założonych w audycie
energetycznym parametrów termoizolacyjności ale ich znaczne polepszenie, co skutkuje dalszą poprawą
efektywności energetycznej i ekologicznej. Efektem końcowym są dodatkowe wymierne korzyści finansowe
dla Inwestora a także zmniejszenie oddziaływania na środowisko naturalne poprzez zminimalizowanie zużycia
zasobów naturalnych poprzez racjonalne gospodarowanie energią elektryczną oraz ciepłem. Co istotne,
inwestycje prowadzone są często na obiektach czynnych. Dla realizacji powyższych zadań dysponuje licznymi
partnerami oraz posiada bazę stałych, sprawdzonych podwykonawców. Spółka – obok inwestycji krajowych –
realizuje projekty za granicą, głównie w Belgii. ERBUD International Sp. z o.o. posiada Oddział w Niemczech
w miejscowości Düsseldorf.. Spółka realizując kontrakty na terenie krajów Unii Europejskiej, bazuje głównie
na zasobach własnych. Odpowiednio wyspecjalizowana kadra pracowników jest jednym z kluczowych
aspektów stanowiących o przewadze konkurencyjnej spółki.
W roku 2023 ERBUD International nagrodzony został w konkursie „Budowa Roku Podkarpacia 2022", którego
celem jest wyłonienie obiektów budowlanych, w których osiągnięto wyróżniające się wyniki realizacyjne.
Spółka otrzymała nagrodę I stopnia za realizację budynku dydaktycznego PWSTE w Jarosławiu (obecnie po
zmianie nazwy: Państwowej Akademii Nauk Stosowanych im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu).
Budynek ten pełni funkcje edukacyjne i administracyjno-biurowe. Firma została nagrodzona także za obiekt
Izby Administracji Skarbowej w Lublinie położony przy ul. Legionów 55 w Lubartowie. Projekt polegał na
wykonaniu robót przy pomocy kompletu skomplikowanych prac geotechnicznych w bliskim sąsiedztwie
gęstego, miejskiego, uzbrojenia.
Spółka, na mocy popisanego porozumienia, stała się także partnerem technicznym i organizacyjnym
BioEnergie Wegscheid GmbH na terenie Polski w zakresie wykorzystywania innowacyjnej technologii opartej
o Holzgaz przy realizacji inwestycji termomodernizacyjnych i związanych z poprawą efektywności
energetycznej istniejących obiektów jak i nowo powstałych budynków.
ERBUD International podpisał także porozumienie edukacyjne o współpracy z Wydziałem Inżynierii Lądowej
Politechniki Krakowskiej. Projekt jest realizowany w ramach współpracy uczelni z partnerami biznesowymi,
których celem jest swobodna wymiana wiedzy i transfer doświadczeń w obszarze prowadzonych przez strony
działań związanych z szeroko pojętą branżą konstrukcyjno-budowlaną, w szczególności współdziałanie w
obszarze kształcenia i wspólnych przedsięwzięć naukowo-badawczych.
Dodatkowo Spółka pozyskała nowy Certyfikat wykonawcy prac w Belgii. Dzięki temu dokumentowi ERBUD
International został dopuszczony i zakwalifikowany na urzędową listę przedsiębiorców mogących ubiegać się
o udzielenie zamówienia publicznego w Belgii w Klasie 7 Kategorii D1.
2.3.2. Władze statutowe
Od dnia 15.03.2022 roku do dnia publikacji niniejszego sprawozdania, Zarząd spółki stanowi:
• Mirosław Młynarski – Prezes Zarządu
• Bogdan Dürr – Wiceprezes Zarządu
• Krzysztof Gaweł – Wiceprezes Zarządu
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
34
2.3.3. Sytuacja na rynku
Polski rynek budowlany kolejny rok rozpoczyna z nadzieją na uruchomienie środków z KPO. Wkrótce mają
zostać wypłacone pierwsze zaliczki z programu. Nie poprawia sytuacji w budowlance fakt, że weszliśmy w rok
wyborczy. To znacznie ogranicza skłonność samorządów do ogłaszania przetargów.
Ciągle wysoka inflacja nie pozwala zwiększyć aktywności inwestorów prywatnych. Analitycy rynku nie
przewidują znacznego wzrostu cen materiałów budowlanych. Na sposób budowania, a tym samym koszty
wpływają zmiany przepisów unijnych, dotyczące zeroemisyjnego budownictwa. Projekty energooszczędne, to
obecnie nie proekologiczny trend, ale wymóg. Zielone budownictwo staje się standardem. Cały proces
powstawania nowego budynku, od etapu projektu, jego wznoszenia, użytkowania a nawet utylizacji musi być
zgodny z ideą „zero waste”. Inteligencja budynków, wyposażonych w systemy centralnego zarządzania
ogrzewaniem, oświetleniem, wentylacją, klimatyzacją czy bezpieczeństwem staje się codziennością a nie
luksusem. Inwestorzy sięgają po nowoczesne materiały, które są nie tylko trwałe i estetyczne, ale przede
wszystkim ekologiczne – powstające z surowców odnawialnych czy odpadów przekształcanych na materiały
o wyższej jakości. Beton wytwarzany jest z surowców odnawialnych, z zastosowaniem niskoemisyjnego
cementu, w technologii zgodnej z ideą zrównoważonego budownictwa. Inwestorzy widza potrzebę
modernizacji i dostosowania budynków do aktualnych potrzeb. Erbud International uwzględnia w swoich
procesach budowlanych gospodarkę obiegu zamkniętego.
2.3.4. Projekty realizowane w 2023 r.
Wybrane realizacje w 2023 roku na terenie Polski:
• Budowa Budynku Dydaktycznego z Centrum Obsługi Studentów dla Państwowej Wyższej Szkoły
Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu (o wartości 17 mln zł netto),
• Realizacja robót budowlanych związanych z rozbudową i przebudową budynku Izby Administracji
Skarbowej w Lublinie położonego w Lubartowie (o wartości 15 mln zł netto),
• Wykonanie robót budowlanych polegających na termomodernizacji budynku Rektoratu
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (o wartości 34,3 mln zł netto),
• Poprawa efektywności energetycznej i dostosowanie do obowiązujących przepisów Pawilonów I i VIIB
szpitala MSCZ w Pruszkowie (o wartości 50 mln zł netto),
• Przebudowa Domu Studenckiego nr 1 Politechniki Lubelskiej w ramach dostosowania do nowelizacji
przepisów przeciwpożarowych i podniesienia standardu w pokojach mieszkalnych (o wartości 17,5
mln zł netto),
Wybrane realizacje w 2023 roku na terenie Belgii:
• Wykonanie stanu surowego budynku mieszkaniowego Mechelen w Belgii (o wartości 7 mln zł netto),
• Wykonanie stanu surowego Base Jean Offenberg - lotnisko NATO Florennes w Belgii (o wartości 8,5
mln zł netto),
• Wykonanie stanu surowego hali gimnastycznej przy szkole w Brukseli w Belgii (o wartości 1,5 mln zł
netto),
• Wykonanie stanu surowego szpitala w Kortrijk w Belgii (o wartości 3,8 mln zł netto),
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
35
2.4. MOD 21 Sp. z o.o.
2.4.1. Przedmiot działalności
MOD21 Sp. z o.o. z siedzibą w Ostaszewie powstała w dniu 23 marca 2021 r. jako element strategii Grupy
ERBUD. Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja drewnianych obiektów modułowych.
W roku 2022 zakończono remont „starej” i budowę nowej hali, a także montaż pierwszej linii produkcyjnej do
drewna KVH (Konstruktionsvollholz), dostarczonej przez firmę Weinmann. Produkcja na tej linii rozpoczęła się
w kwietniu 2023 r. W roku 2023 zakupiono i rozpoczęto montaż drugiej linii produkcyjnej do drewna CLT (Cross
Laminated Tmber), wyprodukowaną przez niemiecką firmę Hundegger, wraz z centralnym odciągiem trocin.
Montaż linii zakończono w lutym 2024 r. Ponadto rozpoczęto inwestycję, polegającą na budowie na dachu
nowej hali farmy fotowoltaicznej o mocy 450 kWp. Zakończenie inwestycji planowane jest na II kwartał 2024
r.
MOD21 wprowadziła w 2023 roku zintegrowane systemy zarządzania jakością w zakresie:
- PN-EN ISO 9001:2015,
- PN-EN ISO 14001:2015,
- PN-ISO 45001:2018.
Ponadto spółka otrzymała znak jakości RAL-GZ 421 w zakresie produkcji prefabrykatów drewnianych,
obejmującą fabryczną prefabrykację elementów z płyt drewnianych.
Na koniec 2023 r. spółka zatrudniała 115 pracowników.
Spółka nie osiągnęła zaplanowanego na rok 2023 poziomu produkcji, ponieważ nie udało się osiągnąć
zakładanej efektywności fabryki, co miało bezpośredni, negatywny wpływ na wynik na działalności
operacyjnej. Zarząd spółki podjął więc decyzję o powołaniu nowego członka zarządu, odpowiedzialnego za
produkcję, wymianie osób, zarządzających zakładem i produkcją, a także o przeprowadzeniu dalszych szkoleń
wśród pracowników produkcyjnych. Badania efektywności, prowadzone od końca 2023 roku, pokazały, że w
roku 2024 spółka osiągnie zakładany poziom produkcji.
2.4.2. Władze statutowe
Od dnia założenia do dnia 31 grudnia 2023 r. spółka reprezentowana była przez jednoosobowy zarząd w
osobie Theodora Kaczmarczyka, Prezesa Zarządu. Od 1 stycznia 2024 r. zarząd spółki jest dwuosobowy i
składa się z następujących osób:
• Theodora Kaczmarczyka – Prezesa Zarządu,
• Bartosza Wiśniewskiego – Wiceprezesa Zarządu.
2.4.3. Realizacje w 2023 r.
W 2023 r. spółka zrealizowała następujące zlecenia:
- przedszkole dla Gminy Eisingen o powierzchni 524 m2 i wartości 1046 tysięcy EUR netto, przy czym polska
spółka wykonała prace o wartości 680 tysięcy EUR;
- dom dla osób w kryzysie uchodźczym dla Miasta Monachium o powierzchni 3.636 m2 i wartości ok. 9,4
miliona Euro, przy czym polska spółka wykonała prace o wartości 5,3 miliona Euro.
Pozostałe prace zostały wykonane przez siostrzaną spółkę MOD21 GmbH.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
36
2.4.4. Główne umowy podpisane w 2023 r.
W 2023 roku, spółka zawarła następujące umowy handlowe:
- przedszkole dla Miasta Reutlingen o powierzchni 891 m2, wartość kontraktu wynosi 2.225 tys. Euro wartość
zlecenia po stronie polskiej to 1.161 tys. Euro,
- przedszkole dla Gminy Rüdersdorf o powierzchni 829 m2, wartość kontraktu wynosi 2.261 tys. Euro, wartość
zlecenia po stronie polskiej to 1.054 tys. Euro,
- centrum pozaszkolne dla Miasta Stralsund o powierzchni 1.798 m2, wartość kontraktu wynosi 4.487 tys.
Euro, wartość zlecenia po stronie polskiej to 2.370 tys. Euro,
- szkoła Montessori w miejscowości Strausberg koło Berlina o powierzchni 936 m2, wartość kontraktu 2,3
miliona Euro, wartość zlecenia po stronie polskiej to 1.197 tys. Euro.
2.4.5. Szanse i zagrożenia
Popularność technologii prefabrykacji i rozwój oferty materiałowej, przy równoczesnym wzroście cen
surowców i pracy, doprowadziły do wzrostu wartości rynku budownictwa modułowego o prawie 50%. Znaczny
udział w rozwoju sektora ma sprzedaż międzynarodowa, stanowiąca przez ostatnie lata ponad jedną trzecią
dochodów producentów. Mimo chwilowego zwolnienia, prognozy dla sektora budownictwa modułowego na
lata do 2029 są nadal pozytywne. Z raportu firmy Spectis „Budownictwo modułowe w Polsce 2024–2029”
wynika, że w 2022 roku łączne przychody 100 największych firm produkujących prefabrykaty, w tym
drewniane, osiągnęły niemal 10 mld zł, z czego 47% to sprzedaż w segmencie budownictwa modułowego, co
odpowiada wartości rynku na poziomie 4,7 mld zł. Według wstępnych danych, analitycy Spectis oceniają, że
w 2023 roku wartość rynku wzrosła o 4% do rekordowych 4,9 mld zł.
W 2024 roku oczekuje się stabilizacji dynamiki rynku, głównie z powodu spowolnienia gospodarczego w
Polsce i na rynkach zagranicznych obserwowanego przez cały 2023 rok. Ostrożność inwestorów w
podejmowaniu decyzji o nowych projektach spowodowała ograniczenie zleceń dla producentów na 2024 rok.
Te okoliczności przejściowo osłabią tempo wzrostu rynku budownictwa modułowego, który od 2025 roku
powinien znów wejść na ścieżkę szybkiego wzrostu.
Perspektywy dla sektora budownictwa modułowego wyglądają bardzo obiecująco. Rośnie zainteresowanie
konstrukcjami modułowymi, co jest widoczne nie tylko wśród inwestorów prywatnych, głównie poszukujących
domów jednorodzinnych, ale także wśród inwestorów instytucjonalnych, w tym sieci hotelowych, deweloperów
budownictwa mieszkaniowego czy organów administracji lokalnej, którzy poszukują budynków o większych
rozmiarach.
W roku 2024 pojawią się inwestycje, finansowane w ramach Krajowego Programu Odbudowy. Ich wpływ na
PKB w roku 2024 nie będzie jeszcze wielki, ale zakłada się, że w roku 2025 nakłady inwestycyjne, finansowane
za pomocą środków pochodzących z KPO, będą odpowiadać nawet za 50% wzrostu inwestycji.
Pesymistyczne prognozy demograficzne dotyczące Polski, wysoki poziom stóp procentowych utrzymujący się
na rynku, znaczne ceny kluczowych surowców i materiałów, w tym cementu, stali i drewna, wzrost cen za
wyspecjalizowane usługi budowlane, oraz obawy inwestorów dotyczące technologii budownictwa
modułowego, w tym jej trwałości, izolacji akustycznej oraz wyzwań związanych z transportem i montażem
mogą negatywnie wpłynąć na rynek budownictwa modułowego.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
37
2.5. MOD 21 GmbH (GWI BAUUNTERNEHMUNG GmbH)
2.5.1. Przedmiot działalności
Firma MOD21 GmbH z siedzibą w Düsseldorfie jest na przestrzeni wielu lat działalności sprawdzonym
ekspertem w budownictwie. Realizuje projekty począwszy od robót ziemnych i specjalnych prac
fundamentowych po konstrukcję budynków w stanie surowym, powłokę odporną na warunki atmosferyczne i
budynek "pod klucz". Jako generalny wykonawca jest aktywna na rynku niemieckim od 1993 roku.
Najważniejszym elementem filozofii MOD21 jest zauważalna bliskość klienta, reprezentowanie jego interesów
na wszystkich etapach projektu budowlanego.
W 2022 r. spółka zaczęła proces przekształcania się z podmiotu świadczącego usługi w budownictwie
kubaturowym tradycyjnym w podmiot oferujący nowoczesne obiekty drewniane modułowe.
2.5.2. Władze statutowe
Do dnia 28.02.2023 r. zarząd spółki stanowili:
• Jürgen Kugelberg - Prezes Zarządu
• Theodor Kaczmarczyk - Prezes Zarządu.
W dniu 31.12.2022 r. Jürgen Kugelberg złożył swoją rezygnację ze względu na osiągnięcie wieku
emerytalnego. W związku z powyższym od 01.03.2023 r. zarząd MOD 21 GmbH jest jednoosobowy. Jedynym
członkiem zarządu w funkcji prezesa Zarządu jest pan Theodor Kaczmarczyk.
2.5.3. Sytuacja na rynku
W ciągu 2023 r. branża budowlana stanęła w obliczu szeregu wyzwań, które doprowadziły do spadku wzrostu.
Całkowita sprzedaż odnotowała realny spadek o 5,3%, co było głównie związane z sektorem budownictwa
mieszkaniowego. Sektor ten doświadczył znacznego spadku o 11% w porównaniu z rokiem poprzednim.
Działalność budowlana ogólnie spadła, co miało również wpływ na zatrudnienie. Po ciągłym wzroście
zatrudnienia do ok. 927 tysięcy osób w 2022 r., w 2023 r. liczba ta nieznacznie spadła do 920 tysięcy.
Szczególnie niepokojąca była sytuacja w budownictwie mieszkaniowym, gdzie spodziewano się coraz
większego pogorszenia przyszłego rozwoju biznesu. Wyniki jesiennego badania firm budowlanych wykazały,
że 60% respondentów uznało brak zamówień za największą przeszkodę w budownictwie.
Ogólna sytuacja była postrzegana przez firmy bardziej krytycznie niż w poprzednich latach, a budownictwo
mieszkaniowe było postrzegane jako główny „winowajca” ogólnego spadku sprzedaży.
Prognozy na nadchodzący rok 2024 wskazują na dalsze pogorszenie sytuacji w branży budowlanej. Oczekuje
się, że obroty spadną o dodatkowe 3%, przy czym budownictwo mieszkaniowe prawdopodobnie odnotuje
znaczny spadek o 13%. Może to doprowadzić do dalszej redukcji zatrudnienia w branży o około 30 tysięcy
osób.
Brak zamówień i wynikająca z tego niepewność pozostają głównymi problemami branży budowlanej. Podmioty
z branży budowlanej starają się utrzymać zatrudnienie, ale stoją przed wyzwaniem znalezienia
wykwalifikowanej siły roboczej w czasach, gdy istnieje groźba zwolnień lub skrócenia czasu pracy. W obliczu
tych wyzwań branża budowlana apeluje do rządu o stworzenie pewności planowania i promowanie inwestycji
w budownictwo mieszkaniowe i projekty infrastrukturalne.
Oczekuje się, że zmiany w sektorze budownictwa mieszkaniowego odegrają decydującą rolę dla całej branży
budowlanej w 2024 r. i mogą potencjalnie mieć wpływ na późniejszy okres.
Agresja na Ukrainę spowodowała przerwanie łańcuchów dostaw surowców, w tym jednego z głównych
surowców w branży budowlanej, tj. stali, a także gwałtowny wzrost cen energii elektrycznej. To spowodowało
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
38
drastyczny wzrost kosztów realizowanych kontraktów, zawieranych przed lutym 2022 roku, przy
jednoczesnym braku możliwości renegocjacji wartości kontraktów po stronie sprzedażowej, co przełożyło się
na stratę na działalności kubaturowej w spółce. W związku z powyższym zarząd spółki podjął decyzję o
rozwiązaniu działu budownictwa kubaturowego i skoncentrowaniu się na budownictwie modułowym. W marcu
2023 zwolniono 37 osób. Zarząd spółki zakłada, że zakończenie działalności kubaturowej nastąpi w roku 2024.
2.5.4. Przewidywany rozwój
Budownictwo mieszkaniowe pozostanie jednym z największych problemów społecznych w 2024 roku.
Zadeklarowany przez niemiecki rząd cel tworzenia 400 tysięcy nowych mieszkań rocznie nie został osiągnięty
- w 2023 r. wybudowano około 270 tysięcy mieszkań. Zgodnie z prognozą Niemieckiego Instytutu Badań
Ekonomicznych (Deutsches Institut für Wirtschaftsforschung), w roku 2024 oddanych zostanie 265 tysięcy
nowych mieszkań, natomiast prognozy Instytutu ifo przewidują tylko 210 tysięcy mieszkań, kontynuując
negatywny trend. Według badania przeprowadzonego przez Instytut Pestel, na początku 2023 r. brakowało
już ponad 700 tysięcy mieszkań. Federalne Stowarzyszenie Niemieckich Przedsiębiorstw Mieszkaniowych i
Nieruchomości GdW ostrzegło we wrześniu, że liczba ta może wynieść nawet milion do 2025 roku. W
szczególności brakuje przystępnych cenowo mieszkań. Według czasopisma WirtschaftsWoche, ponad
siedem milionów gospodarstw domowych wydaje obecnie ponad jedną trzecią swoich dochodów netto na
wynajmowane mieszkanie - coraz większy odsetek Niemców jest zagrożony ubóstwem. Głównym powodem
spadku budownictwa mieszkaniowego w Niemczech są rosnące koszty budowy w połączeniu z wyższymi
stopami procentowymi kredytów. Od 2019 r. koszty budowy wzrosły o 40% z powodu zakłóconych łańcuchów
dostaw, rosnących cen energii i braku wykwalifikowanej siły roboczej. Tylko w ciągu ostatniego roku wzrost
ten wyniósł 15 procent. To sprawiło, że budowa nowych mieszkań stała się nieopłacalna w wielu regionach:
Według WirtschaftsWoche, nowe mieszkania na wynajem musiałyby być w stanie być wynajmowane po 18,10
euro za metr kwadratowy (bez kosztów eksploatacji) w obecnych warunkach ekonomicznych, aby były
opłacalne. Jednak większość potencjalnych najemców nie może sobie na to pozwolić, ponieważ wysoka
inflacja zmniejsza ich swobodę pieniężną.
Ma to poważne konsekwencje dla branży budowlanej. Centralne Stowarzyszenie Niemieckiego Przemysłu
Budowlanego ZDB spodziewa się dalszego spadku obrotów w budownictwie mieszkaniowym o 13 procent w
2024 roku (w 2023 roku było to już 11 procent). ZDB upatruje rozwiązania problemu budownictwa
mieszkaniowego, jak i budownictwa komunalnego, obejmującego szkoły, przedszkola, domy dla osób w
kryzysie uchodźczym itp., w metodach budowlanych o wysokim stopniu prefabrykacji (takie jak budownictwo
elementowe, budownictwo modułowe, budownictwo drewniane), ponieważ czas budowy może zostać
drastycznie skrócony przy jednoczesnej poprawie jakości wykonania.
Powyższe prognozy potwierdzają słuszność decyzji, podjętej przez zarząd spółki, dotyczącej przejścia od
budownictwa konwencjonalnego w stronę budownictwa modułowego.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
39
2.6. ONDE S.A.
2.6.1. Przedmiot działalności
Grupa ONDE działa w zdywersyfikowanym modelu biznesowym, którego kluczowymi elementami są: segment
budownictwa OZE, uzupełniany przez segment projektów OZE oraz działalność w obszarze budownictwa
drogowo-inżynieryjnego.
ONDE posiada ugruntowaną pozycję na rynku budownictwa farm wiatrowych oraz fotowoltaicznych i
pozycjonuje się jako największy wykonawca inwestycji w OZE pod względem łącznej wielkości zrealizowanych
projektów wiatrowych na polskim rynku.
Grupa prowadzi działalność w oparciu o następujące segmenty:
• segment „Budownictwo w segmencie odnawialnych źródeł energii” (dalej „Budownictwo OZE”), który dzieli
się na trzy obszary:
• realizacja kontraktów dla branży farm wiatrowych,
• realizacja kontraktów dla branży farm fotowoltaicznych,
• serwis i utrzymanie farm fotowoltaicznych (O&M),
• segment „Budownictwo Drogowo-Inżynieryjne”,
• segment „Pozostałe”, do którego zalicza się pozostałe usługi świadczone przez Grupę (sprzedaż kruszywa,
materiałów budowlanych i produkcja pomocnicza).
Dodatkowo Grupa ONDE rozwija projekty OZE na własny rachunek (dalej jako segment „Projekty OZE”).
Jednak ze względu na fakt, że na dzień publikacji niniejszego Sprawozdania z działalności Grupy ONDE za
2023 r. (dalej „Sprawozdanie”) nie osiąga ona przychodów ze sprzedaży energii, segment ten nie został
wydzielony jako segment operacyjny i nie jest osobno prezentowany w sprawozdaniach finansowych Grupy
ONDE i ONDE S.A.
Grupa ONDE poszukuje szans na dywersyfikację biznesu oraz zwiększenie przychodów na nowych rynkach.
W 2022 r. ONDE powołało w Niemczech spółkę celową ONDE GmbH, założoną w celu pozyskiwania zleceń
oraz realizacji robót budowlanych i prowadzenia akwizycji firm działających w segmencie OZE na rynku
niemieckim. Wsparciem w realizacji zagranicznej ekspansji będzie międzynarodowe doświadczenie części
zespołu ONDE, a także Grupy ERBUD, która od lat działa m.in. na rynku niemieckim.
Rynki zagraniczne są istotnym kierunkiem rozwoju ONDE. W 2023 r. ONDE realizowało łącznie trzy kontrakty
na roboty budowlane przy budowie farm wiatrowych na terenie Litwy oraz brało udział w ofertowaniu na
realizację kolejnych projektów związanych z robotami przy budowie projektów OZE.
Ponadto w 2023 r. Grupa ONDE kontynuowała rozwój projektów OZE realizowanych na własny rachunek.
Strategia Grupy ONDE zakłada nabywanie i rozwijanie projektów farm fotowoltaicznych i wiatrowych w celu
ich dalszej odsprzedaży (tj. w modelu develop, build and sell) lub pozostawienia części realizowanych
projektów OZE w Grupie i sprzedaży wytworzonej w nich energii – co może zapewnić Spółce stałe przychody.
W 2023 r. ONDE zrealizowała sprzedaż 100% udziałów w spółce zależnej Cyranka sp. z o.o., będącej
właścicielem dwóch elektrowni fotowoltaicznych o łącznej mocy 18 MW. Środki wykorzystane zostały do
pozyskania kolejnych inwestycji. 7 lipca 2023 r. Grupa ONDE powiększyła się o dwie spółki celowe (SPV
Czerwona Woda sp. z o.o. oraz INVEST PV sp. z o.o.), będące właścicielami projektów dwóch elektrowni
fotowoltaicznych o łącznej mocy 23 MW. Po dniu bilansowym ONDE zawarła zaś następujące umowy
dotyczące własnego portfela projektów OZE: umowę sprzedaży udziałów w spółce Farma Wiatrowa
Szybowice sp. z o.o.; znaczącą umowę ze spółką Farma Wiatrowa Szybowice sp. z o.o. na generalne i
kompleksowe wykonawstwo farmy wiatrowej; umowę sprzedaży 100% udziałów w dwóch spółkach zależnych:
SPV Czerwona Woda sp. z o.o. oraz Invest PV sp. z o.o.
W 2023 r. ONDE zakończyło realizację 11 projektów wiatrowych oraz 70 projektów farm słonecznych dla
swoich klientów, o łącznym potencjale wytwórczym na poziomie ponad 0,5 GW. W 2023 r. Spółka rozpoczęła
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
40
realizację 5 farm wiatrowych o łącznej mocy ok. 289 MW i łącznej wartości umów ponad 500 mln zł oraz
rozpoczęła realizację 12 farm fotowoltaicznych o łącznej mocy ok. 244 MW i łącznej wartości umów ponad
373 mln zł.
Poziom zatrudnienia w Grupie ONDE utrzymuje się na stabilnym poziomie. Na koniec grudnia 2023 r. Grupa
zatrudniała 627 pracowników.
2.6.2. Władze statutowe
Rada Nadzorcza
W dniach od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. Rada Nadzorcza ONDE S.A. działała w składzie:
• Jacek Leczkowski Przewodniczący Rady
• Jacek Socha Wiceprzewodniczący Rady
• Agnieszka Głowacka Członek Rady
• Michał Otto Członek Rady
• Mirosław Godlewski Członek Rady
• Michał Hulbój Członek Rady
Obecna kadencja Rady Nadzorczej upłynie z dniem zatwierdzenia przez Walne Zgromadzenie sprawozdania
finansowego za rok obrotowy 2025.
Zarząd
31 sierpnia 2023 r. Rada Nadzorcza podjęła uchwałę w przedmiocie powołania z dniem 1.09.2023 r. Pana
Marka Marca do pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu ONDE S.A. Pan Marek Marzec dołączył do składu
Zarządu Spółki na okres wspólnej kadencji Zarządu. Oznacza to, że Zarząd Spółki ONDE S.A. w 2023 r.
funkcjonował w składzie:
od 1 stycznia 2023 r. do 31 sierpnia 2023 r.:
• Paweł Średniawa Prezes Zarządu
• Piotr Gutowski Wiceprezes Zarządu
• Marcin Szerszeń Wiceprezes Zarządu
od 1 września 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.:
• Paweł Średniawa Prezes Zarządu
• Piotr Gutowski Wiceprezes Zarządu
• Marcin Szerszeń Wiceprezes Zarządu
• Marek Marzec Wiceprezes Zarządu
Obecna kadencja Zarządu Spółki upłynie z dniem zatwierdzenia przez Walne Zgromadzenie sprawozdania
finansowego za rok obrotowy 2025.
Komitet Audytu
Komitet Audytu ONDE S.A. w 2023 r. funkcjonował w składzie:
od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.:
• Michał Otto Przewodniczący Komitetu
• Jacek Socha Członek Komitetu
• Agnieszka Głowacka Członek Komitetu
Obecna kadencja Komitetu Audytu upłynie z dniem zatwierdzenia przez Walne Zgromadzenie sprawozdania
finansowego za rok obrotowy 2025.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
41
Komitet Wynagrodzeń
Komitet Wynagrodzeń ONDE S.A. w 2023 r. funkcjonował w składzie:
od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.:
• Jacek Leczkowski Przewodniczący Komitetu
• Agnieszka Głowacka Członek Komitetu
• Mirosław Godlewski Członek Komitetu
Obecna kadencja Komitetu Wynagrodzeń upłynie z dniem zatwierdzenia przez Walne Zgromadzenie
sprawozdania finansowego za rok obrotowy 2025.
2.6.3. Sytuacja na rynku
Istotny dla bieżącej i przyszłej działalności Grupy ONDE jest kształt regulacji prawnych obowiązujących w
Polsce, głównie z zakresu budownictwa i energetyki. Obowiązujące i będące w trakcie prac legislacyjnych
przepisy mają wpływ m.in. na sposób realizacji projektów, możliwość zdobywania nowych zleceń i zawierania
umów, a także ograniczenia i szanse dla rozwoju energetyki odnawialnej. Z tego powodu Grupa ONDE
monitoruje zachodzące zmiany legislacyjne, ocenia ich możliwe implikacje dla prowadzonej działalności i dąży
do minimalizacji prawdopodobieństwa wystąpienia zidentyfikowanych zagrożeń oraz wykorzystania
wynikających z nich szans.
Do głównych regulacji, mających największe znaczenie dla Grupy ONDE oraz sektora, ONDE zalicza:
• Prawo zamówień publicznych
Część umów zawieranych przez Spółkę w segmencie budownictwa drogowo-inżynieryjnego stanowią
umowy, do których zastosowanie mają przepisy Prawa Zamówień Publicznych (dalej „PZP”), które
określają m.in. zasady udzielania zamówień, etapy prowadzenia postępowania, szczególne instrumenty
i procedury w zakresie zamówień, środki ochrony prawnej, sposoby pozasądowego rozwiązywania
sporów oraz zakres kontroli i kar pieniężnych. PZP ma zastosowanie do projektów zamawianych przez
podmiot publiczny, zwykle w drodze przetargów. Co istotne dla działalności Grupy ONDE, umowy
zawierane w trybie PZP podlegają ustawowemu reżimowi, w szczególności w zakresie zmian
postanowień do zawartych kontraktów, warunków odstąpienia, okresu obowiązywania, jak i
dopuszczalnych zabezpieczeń umowy (m.in. należytego wykonania, zaliczki, odpowiedzialności za
wady).
• Prawo budowlane
Prawo budowlane (dalej „PB”) reguluje kwestie administracyjno-prawne realizowania robót budowlanych.
PB określa normy dla przygotowania oraz prowadzenia procesu budowlano-inwestycyjnego,
przykładowo: związane z uzyskiwaniem decyzji administracyjnych (pozwolenia na budowę, użytkowanie
wybudowanego obiektu itp.). Przepisy PB zawierają także regulacje w zakresie projektowania, budowy,
utrzymania, rozbiórki i remontowania obiektów budowlanych oraz określają zasady działania organów
administracji publicznej w tych dziedzinach. Co istotne dla Grupy, rozpoczęcie realizacji odbywa się w
oparciu o pozwolenie na budowę, którego ważność wygasa, jeżeli prace budowlane nie zostały
rozpoczęte przed upływem 3 lat od jego uzyskania lub gdy realizacja robót została przerwana na okres
dłuższy niż 3 lata. Dodatkowo, zakończenie realizacji procesu budowlanego wiąże się z koniecznością
dopełnienia innych czynności przewidzianych w PB, takich jak uzyskanie pozwolenia na użytkowanie
obiektu.
• Kodeks cywilny
Przepisy Kodeksu cywilnego (dalej „KC”) regulują podstawowe zagadnienia dotyczące zobowiązań
o charakterze cywilnoprawnym, w tym umów o roboty budowlane oraz o wykonanie remontu budynku lub
budowli. Co istotne dla Grupy ONDE, KC określa m.in. zasady solidarnej odpowiedzialności inwestora
i wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót
budowlanych czy prawo do żądania od inwestora gwarancji zapłaty za roboty budowlane, która może
przybrać postać gwarancji bankowej, ubezpieczeniowej, a także akredytywy bankowej lub poręczenia
banku udzielonego na zlecenie inwestora. Powyższe zasady znajdują również zastosowanie do umów
zawartych między wykonawcą (generalnym wykonawcą) i dalszymi wykonawcami (podwykonawcami).
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
42
• Prawo energetyczne i „Polityka Energetyczna Polski do 2040 r.”
Ustawa Prawo energetyczne (dalej „PE”) oraz akty wykonawcze określają zasady kształtowania polityki
energetycznej państwa, zasady i warunki zaopatrzenia oraz użytkowania paliw i energii (w tym ciepła),
jak i działalności przedsiębiorstw energetycznych, a także wskazuje organy właściwe w sprawach
gospodarki paliwami i energią. PE określa również zasady kształtowania polityki energetycznej państwa,
a obowiązującym dokumentem w tym zakresie jest „Polityka Energetyczna Polski do 2040 r.” (dalej „PEP
2040”). Kluczowymi dla Grupy elementami PEP 2040 są m.in. cele wzrostu udziału OZE we wszystkich
sektorach i technologiach, obejmujące wzrost udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto do co
najmniej 23% i nie mniej niż 32% w elektroenergetyce (głównie poprzez energię wiatrową oraz
fotowoltaiczną) oraz wzrost mocy zainstalowanych w fotowoltaice do ok. 5-7 GW w 2030 r. i ok. 10-16
GW w 2040 r.
W 2023 r. weszła w życie ustawa z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz
niektórych innych ustaw, będąca nowelizacją ustawy PE. Z punktu widzenia działalności Grupy ONDE,
najważniejszymi kwestiami wprowadzonymi ustawą są m.in. zasady budowania i eksploatacji linii
bezpośrednich. Ponadto wprowadzono przepisy dotyczące prawidłowego wykonywania działalności
koncesjonowanej jako przesłankę do udzielenia koncesji. Prezesowi URE powierzono zaś kompetencje
do wytyczania kierunku rozwoju sieci oraz realizacji priorytetowych inwestycji, co w perspektywie
długoterminowej jest również istotne dla funkcjonowania Grupy ONDE.
• Ustawa o odnawialnych źródłach energii
Ustawa o odnawialnych źródłach energii (dalej „Ustawa OZE”) określa zasady i warunki wykonywania
działalności w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z OZE, biogazu rolniczego w instalacjach OZE
oraz wytwarzania biopłynów. Ustawa OZE określa również m.in. mechanizmy i instrumenty wspierające
wytwarzanie energii elektrycznej z OZE, biogazu rolniczego oraz ciepła w instalacjach OZE, jak i zasady
współpracy międzynarodowej w zakresie OZE oraz wspólnych projektów inwestycyjnych.
Ustawa OZE reguluje m.in. funkcjonowanie systemu aukcyjnego – mechanizmu wsparcia dla wytwórców
energii elektrycznej z instalacji OZE. W ramach aukcji, wytwórca składa ofertę na sprzedaż energii
elektrycznej z instalacji po cenie, za jaką zobowiązuje się sprzedać zadeklarowany wolumen energii
w kolejnych latach. Wytwórca wygrywający aukcję, dzięki najniższej cenie, uzyskuje gwarantowane
wsparcie w okresie od wprowadzenia po raz pierwszy do sieci energii elektrycznej wytworzonej w
instalacji przez maksymalnie kolejne 15 lat.
Ogłoszona w dniu 31 sierpnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw RP (Dz. U. 2023 r. poz. 1762) nowelizacja
ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, wdrożyła do polskiego prawa
szereg zapisów z unijnej dyrektywy o odnawialnych źródłach energii (RED II) – w tym związanych z
gwarancjami pochodzenia, procedurami administracyjnymi, zastosowaniem OZE w ciepłownictwie i
chłodnictwie. Nowe przepisy wprowadziły do polskiego porządku prawnego rozwiązania wspierające
rozwój odnawialnych źródeł energii. W tym przedmiocie uregulowano m.in. zasady funkcjonowania
klastrów energii czy spółdzielni energetycznych. Wprowadzono ponadto nową definicję hybrydowych
instalacji OZE oraz przepisy zakładające dodatkowe wsparcie dla instalacji, którym upływa 15-letni okres
wsparcia (mające pokrywać uzasadnione koszty operacyjne takich instalacji).
Z najważniejszych zmian należy również wyróżnić wprowadzenie nowych przepisów regulujących zasady
zawierania porozumień dotyczących współdzielenia jednego przyłącza (tzw. cable pooling) czy regulacje
dotyczące umów PPA.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska oszacowało, że zmiany wprowadzone w nowelizacji pozwolą na
zwiększenie możliwości przyłączenia do sieci ok. 5 GW mocy z OZE.
• Ustawa Odległościowa
Ustawa Odległościowa określa m.in. warunki, tryb lokalizacji i budowy elektrowni wiatrowych w
sąsiedztwie istniejącej albo planowanej zabudowy mieszkaniowej.
W kwietniu 2023 r. weszła w życie nowelizacja ww. ustawy, która przewiduje, że nowe turbiny wiatrowe
będą mogły być lokowane tylko na podstawie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego
(dalej „MPZP”). Podstawą dla określania odległości minimalnej 700 m dla budynków mieszkalnych – będą
m.in. wyniki przeprowadzonej strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (dalej „SOOŚ”),
wykonywanej w ramach MPZP. W SOOŚ analizowany będzie m.in. wpływ emisji hałasu na otoczenie i
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
43
zdrowie mieszkańców. Władze gminy nie będą mogły odstąpić od wykonania SOOŚ dla projektu MPZP,
który uwzględnia elektrownię wiatrową.
Nowelizacja utrzymuje zakaz budowy turbin na terenach parków narodowych, rezerwatów przyrody,
parków krajobrazowych i obszarów Natura 2000. Dodatkowo nowelizacja przewiduje, że inwestor
przeznaczy co najmniej 10 proc. mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowej mieszkańcom gminy, którzy
korzystaliby z energii elektrycznej na zasadzie prosumenta wirtualnego. Każdy mieszkaniec tej gminy
będzie mógł objąć udział nie większy niż 2 kW i odbierać energię elektryczną w cenie wynikającej z
kalkulacji maksymalnego kosztu budowy.
• Prawo ochrony środowiska
Uregulowania prawa ochrony środowiska dotyczą zarówno istniejących już obiektów, jak również samego
procesu inwestycyjno-budowlanego. Przepisy te zakładają również, że eksploatacja instalacji, która
powoduje m.in. emisję hałasu oraz wytwarzanie pól elektromagnetycznych, nie powinna powodować
przekroczenia standardów jakości środowiska poza terenem, do którego prowadzący instalację ma tytuł
prawny. Ustawa Prawo ochrony środowiska przewiduje odpowiedzialność cywilną, karną i
administracyjną za naruszenie jej przepisów lub pozwoleń wydanych na jej podstawie. Określa również
sytuacje, w których może dojść do wstrzymania użytkowania instalacji (m.in. w przypadku użytkowania
instalacji bez wymaganego pozwolenia integracyjnego).
• Ustawa OOŚ
Zgodnie z ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (dalej „Ustawa OOŚ”), uzyskanie
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane w przypadku realizacji planowanych
przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub przedsięwzięć mogących
potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Za takie uznaje się większość inwestycji w zakresie
wytwarzania energii elektrycznej z OZE (w szczególności projekty lądowych farm wiatrowych). Przepisy
ustawy wpływają na tempo realizacji inwestycji, ponieważ dopiero po uzyskaniu decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach (określającą wymogi dotyczące przedsięwzięcia w zakresie środowiska), inwestor
może wnioskować o decyzję o pozwoleniu na budowę.
• Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Ustawa określa zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i
organy administracji rządowej, zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczania terenów na
określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy - przyjmując ład przestrzenny i
zrównoważony rozwój za podstawę tych działań.
Z perspektywy działalności Grupy ONDE, ustawa ta jest o tyle istotna, że reguluje zasady postępowania
w sprawie lokalizacji inwestycji, w tym w szczególności dotyczących elektrowni fotowoltaicznych. W dniu
24 września 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,
regulująca m.in. zasady lokalizowania elektrowni fotowoltaicznych w oparciu o miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego (dalej: MPZP), udział lokalnych społeczności przy procedowaniu
MPZP czy ograniczenie możliwości lokalizowania elektrowni fotowoltaicznych na gruntach klasy IV na
podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Ponadto wszystkie decyzje o warunkach zabudowy, wydane
przez organy po dniu wejścia w życie nowelizacji będą ograniczone czasowo na okres 2 lat. Przed
nowelizacją decyzje te wydawane były bezterminowo.
Obszerna nowelizacja wprowadziła wiele istotnych zmian z punktu widzenia Grupy ONDE, które
wprowadzają nowe zasady uzyskiwania pozwoleń na realizację inwestycji elektrowni fotowoltaicznych. W
ocenie Spółki wydłużą one czas procedowania niektórych procedur oraz zwiększą poziom
sformalizowania procesu uzyskiwania niezbędnych dokumentów lokalizacyjnych.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
44
2.6.4. Perspektywy rynkowe
Grupa ONDE weszła w 2024 r. z portfelem zleceń o wartości ponad 673 mln zł, z czego do zrealizowania w
2024 r. jest ponad 537 mln zł. Różnica w wartości portfela w sprawozdaniu finansowym (713 mln zł) wynika
z doliczenia SPV Czerwona Woda sp. z o.o. oraz Invest PV sp. z o.o., które zostały sprzedane po dniu
bilansowym.
Według przygotowanego przez Forum Energii raportu „Transformacja energetyczna w Polsce. Edycja 2023”
produkcja z OZE w 2022 r. była rekordowa i wyniosła 36,8 TWh (wobec 30 TWh rok wcześniej). Produkcja
energii elektrycznej z OZE przekroczyła po raz pierwszy 20% miksu energetycznego w Polsce – wyniosła
20,6%. W 2022 r. polskie elektrownie fotowoltaiczne podwoiły swoją generację, dostarczając o 4 TWh więcej
niż rok wcześniej. O jedną piątą więcej energii (3 TWh) dostarczyły także elektrownie wiatrowe.
Na koniec 2022 r. w OZE zainstalowanych było prawie 23 GW, co oznacza przyrost o 6 GW (+36% r/r). Moc
instalacji fotowoltaicznych stanowiła 53% mocy osiągalnej wszystkich odnawialnych źródeł energii, natomiast
farmy wiatrowe – 36,4%.
Energetyka wiatrowa
Grupa ONDE działa na dynamicznie rozwijającym się rynku odnawialnych źródeł energii, który jest kluczowym
elementem transformacji energetycznej Polski i Europy. Jak wynika z raportu WindEurope „Energia wiatrowa
w Europie: statystyki z 2023 r. i prognozy na lata 2024–2030” w latach 2024–2030 w Europie zainstalowane
zostanie ok. 260 GW nowych mocy wiatrowych (w tym 200 GW w UE), w efekcie w 2030 r. moc osiągalna
farm wiatrowych wyniesie ponad 500 GW (w tym 393 GW w UE).
Krajowy Plan Działań na Rzecz Energii i Klimatu przewiduje zwiększenie mocy instalacji OZE w Polsce do 24
GW w 2030 r. i 37 GW w 2040 r., a także wzrost udziału produkcji energii elektrycznej pochodzącej z OZE do
32% i 40% (do 2030 r. i 2040 r.).
Na koniec 2022 r. moc zainstalowana farm wiatrowych wyniosła 9,1 GW. W porównaniu do roku ubiegłego
wzrosła o 12%.
W 2023 r. Grupa ONDE ukończyła realizację 11 farm wiatrowych.
Energetyka słoneczna
Energetyka słoneczna (dalej: PV) rozwija się obecnie najszybciej ze wszystkich sektorów OZE w Polsce.
Według raportu Instytutu Energetyki Odnawialnej „Rynek fotowoltaiki w Polsce 2023” w 2022 r. moc instalacji
fotowoltaicznych w Polsce wzrosła o 4,7 GW r/r, co oznacza 61% wzrostu tego rynku r/r. Tym samym Polska
osiągnęła 2. miejsce w UE (po Niemczech) pod względem wzrostu mocy osiągalnej instalacji fotowoltaicznych.
Energia słoneczna dominuje w strukturze mocy zainstalowanej OZE. Według przewidywań IEO na koniec
2023 r. moc wszystkich zainstalowanych instalacji fotowoltaicznych mogła przekroczyć 18 GW, przy ok. 6 GW
przyrostu mocy r/r.
Spółka ONDE rozwija również segment PV dla przemysłu. Potencjał tego rynku jest ogromny. Ceny prądu
rosną, a jednocześnie rośnie świadomość i potrzeba przejścia na zieloną energię. Właściwe nie ma dziś
branży, która nie byłaby zainteresowana własną instalacją fotowoltaiczną. Dodatkowo Spółka świadczy usługi
operation & maintenance, dzięki którym zapewnia inwestorowi pełną obsługę nad projektem, co jest ogromną
wartością dla klienta.
Development
Działalność w obszarze budowy własnych Odnawialnych Źródeł Energii opiera się na modelu develop, build
and sell. Na 31 grudnia 2023 r. Grupa posiadała projekty własne o łącznej mocy ok. 787 MW, z czego ok. 69
MW to projekty wiatrowe. Kolejne ok 267 MW (z czego 69 MW to projekty farm wiatrowych) to inwestycje z
projektem i pozwoleniem na budowę. Dalsze około 183 MW to projekty z warunkami przyłączeniowymi i około
337 MW z wnioskiem o ich uzyskanie.
W listopadzie 2021 r. Spółka rozpoczęła budowę pierwszego własnego 18-megawatowego projektu
fotowoltaicznego „Cyranka” pod Giżyckiem (rozpoczęła produkcję energii elektrycznej pod koniec 2022 r.). 30
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
45
czerwca 2023 r. ONDE sprzedała 100% udziałów w spółce, która jest właścicielem ww. projektu, co świadczy
o realizacji założonej strategii w obszarze projektów własnych OZE. W lipcu 2023 r. Grupa powiększyła się o
dwie spółki celowe, będące właścicielami projektów dwóch elektrowni fotowoltaicznych o łącznej mocy 23 MW:
SPV Czerwona Woda sp. z o.o. oraz INVEST PV sp. z o.o.
Ponadto po dniu bilansowym, 8 marca 2024 r., ONDE poinformowała o zawarciu umowy sprzedaży udziałów
w spółce Farma Wiatrowa Szybowice sp. z o.o., będącej właścicielem farmy wiatrowej o mocy 37,4 MW oraz
o zawarciu znaczącej umowy na generalne i kompleksowe wykonawstwo farmy wiatrowej. Z kolei 15 marca
2024 r. Spółka poinformowała o zawarciu umowy sprzedaży i przejściu własności 100% udziałów w spółkach
zależnych SPV Czerwona Woda sp. z o.o. oraz Invest PV sp. z o.o., będących właścicielami farm
fotowoltaicznych o łącznej mocy 23,1 MW.
Budownictwo drogowe
Istotny dla działalności Grupy w segmencie budownictwa drogowo-inżynieryjnego jest kształt rządowych
programów infrastrukturalnych, takich jak Program Budowy Dróg Krajowych do 2030 r. (z perspektywą do
2033 r.), w którego ramach realizowane są m.in. projekty budowy i modernizacji dróg.
Rozwój działalności za granicą
Grupa ONDE poszukuje szans na zwiększenie przychodów i dywersyfikację biznesu na rynkach poza Polską.
W 2023 r. ONDE realizowała trzy kontrakty na roboty budowlane przy budowie farm wiatrowych na terenie
Litwy oraz brała udział w ofertowaniu na realizację prac związanych z budową projektów Odnawialnych Źródeł
Energii.
Plany
Sytuacja, w jakiej współcześnie funkcjonują przedsiębiorcy w Polsce sprawia, że planowanie staje się
utrudnione. Polska energetyka jest obecnie w momencie mocnego zawirowania, stanowiącego z jednej strony
ryzyko, ale z drugiej ogromne szanse.
Grupa ONDE działa w oparciu o elastyczny model biznesowy. Mając to na uwadze, Grupa będzie nadal
umacniać swoją pozycję w wykonawstwie OZE w Polsce, jak i bezpiecznie wdrażać plany ekspansji na rynki
europejskie, gdzie regulacje pozwalają na stabilny rozwój oraz realizację projektów.
ONDE intensywnie pracuje nad dewelopmentem własnych projektów farm wiatrowych oraz fotowoltaicznych i
realizuje ich budowę. Na koniec 2023 r. budowane były projekty PV o łącznej mocy zainstalowanej ponad 18,7
MW a w najbliższym czasie planowane jest rozpoczęcie realizacji kolejnych projektów PV o łącznej mocy
zainstalowanej 120 MW. Ten obszar działalności w dłuższej perspektywie stanowi solidny i bezpieczny filar
dla Spółki.
Dodatkowo Grupa ONDE inicjuje i uczestniczy w projektach badawczo-rozwojowych w obszarze
magazynowania energii, specjalistycznych usług utrzymania czy zarządzania aktywami wytwórczymi w
zakresie odnawialnych źródeł energii. W tym celu uruchomiono program grantowy SOFIA w ramach projektu
ONDE FLOW, w którym wyszukiwani są i wspierani młodzi naukowcy. W pierwszych dwóch edycjach
nagrodzonych zostało czternaścioro studentów oraz doktorantów, którzy pracowali nad innowacyjnymi
rozwiązaniami z obszaru OZE. Partnerami merytorycznymi programu grantowego są Akademia Górniczo-
Hutnicza w Krakowie, Politechnika Bydgoska i Stowarzyszenie „Z Energią o Prawie”.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
46
2.6.5. Podpisane umowy
Umowy podpisane oraz umowy, które weszły w życie w okresie od 1 stycznia 2023 r. do dnia publikacji
Sprawozdania (o wartości jednostkowej powyżej 15 000 tys. zł):
Lp.
Inwestor
Data zawarcia
(podpisania)
umowy
Przedmiot Umowy
Wartość netto
(przypadająca
na ONDE),
w tys. zł
Umowy podpisane od 1 stycznia 2023 r. do dnia publikacji Sprawozdania:
1
UAB
“Energijos žara”
15.02.2023
Budowa FW Kelme I
25 763 euro
2
Powiat Koszaliński
29.03.2023
Przebudowa dróg powiatowych nr
3506Z
w m. Sarbinowo, 3504Z Sarbinowo
– Gąski
19 488
3
Wielkopolskie Elektrownie
Słoneczne Sp. z o.o.,
Elektrownia PV Strefa
Sp. z o.o.,
RRSP 87 Sp. z o.o.,
Chors 5 Sp. z o.o.
18.04.2023
Dostawa, montaż
i uruchomienie systemu
fotowoltaicznego obejmującego 4
projekty fotowoltaiczne
98 894
4
IBC SE PL19
Sp. z o.o.
05.06.2023
(wszedł
w życie
20.06.2023)
Kompleksowe roboty budowlane
przy budowie dwóch elektrowni
fotowoltaicznych
w formule EPC
(z dostawą modułów)
48 229
5
ENWIND Sp. z o.o.
06.07.2023
Budowa
FW Głuchów II
19 134*
6
Invest PV Sp. z o.o.
29.12.2023
Wykonanie instalacji
PV Jelenia Góra I
16 720
7
SPV Czerwona Woda
Sp. z o.o.
29.12.2023
Wykonanie instalacji
PV Jawor
30 064
8
Farma Wiatrowa
Szybowice sp. z o.o.
08.03.2024
Budowa FW Szybowice
104 516
Umowy podpisane przed 2023 r., które weszły w życie w 2023 r.:
9
Eviva Drzeżewo
Sp. z o.o.
20.11.2020
(wszedł
w życie
03.10.2023)
Budowa
FW Drzeżewo I-III
245 834
10
Eviva Lębork
Sp. z o.o.
25.11.2020
(wszedł
w życie
03.10.2023)
Budowa
FW Drzeżewo IV
111 316
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
47
11
QPV Golczewo
Sp. z o.o.,
QPV Rokietnica Sp.
z o.o.,
QPV Pakość Sp. z o.o.
7.12.2022
(wszedł
w życie
27.01.2023)
Budowa 3 projektów
fotowoltaicznych:
PV Golczewo,
PV Pakość oraz
PV Rokietnica
129 932 zł
5 472 euro
*Wartość kontraktu przypadająca na ONDE, kontrakt realizowany w konsorcjum z P&Q Sp. z o.o.
2.6.6. Realizacje w 2023 r.
Wśród najważniejszych projektów realizowanych przez ONDE w 2023 r. wskazać należy m.in.:
• budowa drogi S3 na odcinku Legnica (A4) – Lubawka, zadanie IV,
• budowa Farmy Wiatrowej Drzeżewo I-III oraz Farmy Wiatrowej Drzeżewo IV
• budowa Farm Fotowoltaicznych na zlecenie spółek z Grupy R.Power,
• budowa trzech Farm Fotowoltaicznych: PV Golczewo, PV Pakość oraz PV Rokietnica na zlecenie
spółek należących do QAIR POLSKA S.A.,
• budowa Farmy Wiatrowej Bąków II,
• budowa Farmy Wiatrowej Człuchów,
• budowa czterech projektów Farm Fotowoltaicznych na zlecenie spółek zarządzanych przez Fundusz
LORDS LB Asset Management,
• budowa Farmy Wiatrowej Kelme I na terenie Litwy,
• przebudowa DW 152 Świdwin – Połczyn-Zdrój.
2.6.7. Szanse i zagrożenia
Coraz więcej krajów postanawia reorientować politykę energetyczną na energetykę opartą w istotnej części
na odnawialnych źródłach energii. Ma to związek zarówno z sytuacją geopolityczną i koniecznością
zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, jak i z polityką powstrzymywania zmian klimatycznych. W
efekcie energia z wiatru, wody i słońca stała się realną alternatywą dla tradycyjnych źródeł pochodzących ze
spalania paliw kopalnych. Zmiany te mają również związek z szybkim postępem technologicznym:
przykładowo od dostępnych na polskim rynku ogniw BSF o sprawności około 18% w 2012 r. do obecne
stosowanych ogniw PERC charakteryzujących się sprawnością na poziomie 24%.
Szansą dla Spółki jest rozpoczęcie współpracy z inwestorami na litewskim rynku OZE. Zamiarem Litwy jest
podniesienie bezpieczeństwa energetycznego poprzez dalszą dywersyfikację źródeł dostaw oraz zwiększenie
roli krajowych mocy w strukturze wytwarzania energii. Jednocześnie litewskim władzom zależy na obniżeniu
cen energii elektrycznej i na ograniczeniu jej importu o połowę do 2030 r., a całkowicie do 2050 r.
Również na rynku niemieckim, na którym działa ONDE GmbH (spółka należąca do grupy ONDE, założona w
celu pozyskiwania zleceń oraz realizacji robót budowlanych i prowadzenia akwizycji firm działających w
segmencie OZE), widoczne są perspektywy rozwoju. Niemcy dążą do mniej więcej podwojenia swoich mocy
w lądowej energetyce wiatrowej do 115 gigawatów (GW) do 2030 r. (160 GW 2040), co oznacza, że od 2025
r. roczne przyrosty mocy będą musiały osiągnąć 10 GW.
Dlatego przed segmentem budownictwa OZE wciąż rysują się dobre perspektywy, choć na kluczowym dla
Grupy ONDE rynku polskim obecnie są one różne, w zależności od źródła, z którego ma być produkowana
energia.
Stagnacja na polskim rynku budownictwa wiatrowego, wynikająca m.in. z otoczenia regulacyjnego Grupy, w
tym z obowiązującego do kwietnia 2023 r. kształtu Ustawy Odległościowej (tzw. ustawy 10H), spowodowała,
że w ostatnich latach nie był prowadzony proces dewelopmentu nowych projektów, tym samym do aukcji mogą
nie zostać zgłoszone kolejne projekty. Nowelizacja Ustawy Odległościowej, która weszła w życie w kwietniu
2023 r., jest czynnikiem pozytywnym dla perspektyw biznesowych Grupy ONDE. Odejście od tzw. zasady 10H
pozwoli w przyszłości na realizację nowych inwestycji w zakresie budowy elektrowni wiatrowych.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
48
Z kolei w zakresie budownictwa związanego z produkcją energii ze słońca, perspektywy są bardzo dobre, w
tym w zakresie pokrycia własnego zapotrzebowania energetycznego przez firmy (tzw. prosumentów
biznesowych). Według szacunków Instytutu Energetyki Odnawialnej z raportu „Rynek Fotowoltaiki w Polsce
2023” na koniec 2023 r. moc wszystkich zainstalowanych instalacji fotowoltaicznych mogła przekroczyć 18
GW, przy ok. 6 GW przyrostu mocy r/r.
Również potencjał rynku budownictwa drogowego w Polsce jest duży. W 2020 r. zainicjowany został Program
Budowy Dróg Krajowych (z perspektywą do 2030 r.). Zakłada on duże nakłady na budowę dróg ekspresowych,
autostrad, obwodnic oraz utrzymanie standardów technicznych istniejącej sieci drogowej. Strategicznym
celem Spółki jest ofertowanie z zakładaną satysfakcjonującą marżą. Zagrożeniem dla kontraktów
długoterminowych był pierwotnie ustalony limit 5-procentowej waloryzacji. Pozytywną zmianą w segmencie
budownictwa drogowego było podniesienie w lutym 2022 r. progu waloryzacji do 10% dla kontraktów
realizowanych dla GDDKiA, dopuszczenie większego zakresu zmian w umowach ze względu na
nadzwyczajną zmianę stosunków (poprzez m.in. „wprowadzenie specustawy waloryzacyjnej”) oraz
zwiększenie przychylności administracji publicznej do waloryzacji umów (poprzez m.in. wydanie rekomendacji
Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej i Urzędu Zamówień Publicznych w sprawie dopuszczalności
zmian zawartych umów). W maju 2022 r. Rada Ministrów zwiększyła również do 10 proc. limity waloryzacji dla
umów zawartych przez GDDKiA przed lutym tego roku na realizację dróg krajowych. Waloryzacja obejmuje
50% wartości kontraktu.
Zwiększające się obciążenia budżetów samorządowych wpływają na zmniejszenie liczby projektów
realizowanych przez tę grupę inwestorów. Problem finansowania projektów infrastrukturalnych narośnie po
zakończeniu aktualnej perspektywy unijnej. Jedną z metod na rozwiązanie takiej sytuacji może być częstsze
wykorzystanie formuły partnerstwa publiczno-prywatnego jako sposobu finansowania inwestycji.
2.6.8. Strategiczne priorytety
Misja
Świadczenie najwyższej jakości usług budowlanych oraz rozwój działalności na rynku budownictwa dla
OZE w celu wspierania polskiej transformacji energetycznej, a w konsekwencji partycypacja w realizacji
wizji neutralnej dla klimatu gospodarki, z poszanowaniem zasad zrównoważonego rozwoju.
Cel strategiczny
Tworzenie wartości dla akcjonariuszy poprzez zapewnienie dalszego wzrostu Grupy, umocnienie jej
pozycji jako lidera w zakresie przyjaznych środowisku i nowoczesnych rozwiązaniach budowlanych dla
sektorów energetyki odnawialnej i sektora drogowego w Polsce, jak również dalsze rozszerzenie
prowadzonej działalności o zakup i budowę instalacji fotowoltaicznych, a następnie sprzedaż w modelu
develop, build and sell lub eksploatacja na własny rachunek w tym modelu.
Filary strategii
pozycja lidera w budowie
farm wiatrowych oraz
czołowej pozycji w
dynamicznie rozwijającym się
segmencie budowy farm
fotowoltaicznych w Polsce
przewidywany wzrost sektora
produkcji zielonej energii, w
szczególności produkcji energii
wiatrowej i fotowoltaicznej w
Polsce w okresie do 2040 r., w
związku z realizacją polityki
„Europejskiego Zielonego
Ładu” oraz „Polityki
Energetycznej Polski do 2040
r.”, które przewidują wzrost i
wsparcie dla rozwoju farm
wiatrowych i fotowoltaicznych
w Polsce
utrzymanie i dalsze
wykorzystanie posiadanych
zasobów własnych oraz
współpraca z Grupą ERBUD
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
49
Strategia Grupy ONDE jest oparta na przewidywanym dalszym rozwoju rynku budownictwa dla OZE, w
szczególności farm fotowoltaicznych oraz wiatrowych na lądzie, co pozwoli wykorzystać dotychczasowe
doświadczenie oraz czołową pozycję na rynku w Polsce w zakresie realizacji projektów budowy tego typu
instalacji. Ponadto przewidywany jest selektywny udział ONDE w realizacji projektów w sektorze infrastruktury
drogowej w Polsce jako generalnego wykonawcy w ramach realizacji Programu Budowy Dróg Krajowych oraz
projektów drogowych finansowanych ze środków samorządowych.
Strategia Grupy dopuszcza również możliwość uzyskiwania w dłuższej perspektywie przychodów z tytułu
sprzedaży energii elektrycznej z instalacji OZE, których właścicielem pozostanie jedna ze spółek Grupy ONDE.
Na dzień publikacji Sprawozdania Grupa ONDE nie osiąga przychodów z segmentu projektów OZE.
Cele strategiczne podzielone zostały na dwa horyzonty czasowe:
• cele krótkoterminowe (12–24 miesięcy), oraz
• cele długoterminowe (powyżej 24 miesięcy).
Elementy zawarte w poszczególnych horyzontach czasowych nie są przedstawione w układzie
chronologicznym.
Strategia krótkoterminowa
Krótkoterminowa strategia Grupy ONDE zakłada wykorzystanie oczekiwanego dynamicznego wzrostu
inwestycji w związku z realizacją polityki energetycznej i klimatycznej w Polsce poprzez dalsze nabywanie i
rozwijanie projektów farm fotowoltaicznych w celu ich dalszej odsprzedaży lub pozostawienie części
realizowanych projektów OZE w Grupie ONDE i sprzedaży wytworzonej w nich energii, co może zapewnić
Spółce stałe przychody.
Strategia rozwoju w horyzoncie krótkoterminowym obejmuje:
• kontynuację przyjętego modelu biznesowego w oparciu o świadczenie usług budowlanych w
segmencie OZE w obszarze energetyki fotowoltaicznej i wiatrowej jako podstawowej,
perspektywicznej działalności, jak również kontynuację działalności w segmencie budownictwa
drogowo-inżynieryjnego poprzez selektywny dobór i realizację projektów. Na koniec 2023 r. Grupa
realizuje kontrakty na budowę farm wiatrowych o mocy 697 MW oraz kontrakty na budowę farm
fotowoltaicznych o mocy 402 MW. Strategia zakłada możliwość zwiększenia udziału segmentu
budowy instalacji fotowoltaicznych w portfelu w związku ze zwiększeniem liczby projektów i ich mocy.
Pozytywny wpływ na perspektywy biznesowe Grupy ONDE będzie mieć liberalizacja Ustawy
Odległościowej, która weszła w życie w kwietniu 2023 r. – pozwoli ona w przyszłości na realizację
nowych inwestycji w zakresie wznoszenia elektrowni wiatrowych;
• dalsze rozszerzenie działalności w segmencie OZE o obszar realizacji projektów OZE w modelu
develop, build and sell poprzez zakup oraz inwestowanie w kolejne projekty OZE na różnym etapie
ich przygotowania. Grupa zakłada dalszą akwizycję projektów należących do dwóch kategorii, tj.
pierwszego rodzaju projektów, które w momencie akwizycji są na bardzo wczesnym etapie
przygotowania (greenfield), albo projektów znajdujących się na dalszym etapie prac. W obliczu
obecnych uwarunkowań rynkowych oraz regulacyjnych Grupa będzie nabywać przede wszystkim
projekty na bardziej zaawansowanych etapach rozwoju. Na 31 grudnia 2023 r. Grupa posiadała
projekty własne o łącznej mocy ok. 787 MW, z czego ok. 69 MW to projekty wiatrowe. Kolejne ok 267
MW (z czego 69 MW to projekty farm wiatrowych) to inwestycje z projektem i pozwoleniem na budowę.
Dalsze około 183 MW to projekty z warunkami przyłączeniowymi i około 337 MW z wnioskiem o ich
uzyskanie;
• rozwój działalności w segmencie budownictwa dla OZE oraz usługi O&M dla instalacji
fotowoltaicznych i wiatrowych. W ramach tej działalności ONDE, w oparciu o swoje doświadczenie w
budowie farm wiatrowych i fotowoltaicznych oraz posiadany potencjał, zasoby ludzkie oraz
inżynieryjne, świadczy usługi operatorskie i remontowe dla wybudowanych przez nią i sprzedanych
farm, a także innych już funkcjonujących farm wiatrowych i fotowoltaicznych.
Ponadto krótkoterminowa strategia w zakresie rozwoju usług O&M zakłada wprowadzenie:
• stałego nadzoru w formie zdalnej nad pracą farm przez dystrybutorów,
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
50
• regularnych przeglądów i serwisów dokonywanych przez wykwalifikowanych techników, oraz
• brygady utrzymania, odpowiedzialnej m.in. za utrzymanie terenów zielonych, czystości modułów
fotowoltaicznych, a także za monitorowanie stanu dróg i placów na terenie farm.
Strategia długoterminowa
Strategia Grupy ONDE w horyzoncie długoterminowym obejmuje kontynuację działalności w obszarach
zdefiniowanych w strategii krótkoterminowej oraz potencjalne dalsze rozszerzenie działalności w zakresie
budowy i eksploatacji farm fotowoltaicznych oraz podjęcie prac w innych segmentach budownictwa
związanego z produkcją zielonej energii w tym:
• podjęcie działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej ze zbudowanych przez
Grupę instalacji fotowoltaicznych.
Działalność ta uzależniona jest od możliwości zakontraktowania i warunków sprzedaży energii
elektrycznej z farm fotowoltaicznych w Polsce oraz kosztów pracy i kosztów zakupu elementów
instalacji fotowoltaicznych, co jest zależne od postępu technologicznego w tym zakresie. Grupa ONDE
zamierza także wykorzystywać elementy wsparcia dostępne w ramach realizacji polityki
„Europejskiego Zielonego Ładu” oraz „Polityki Energetycznej Polski do 2040 r.”;
• podjęcie działalności w zakresie budowy instalacji magazynowania energii elektrycznej i ich
eksploatacji w oparciu o doświadczenie i kompetencje projektowo-inżynieryjne Grupy ONDE, zdobyte
przy realizacji innych projektów związanych z infrastrukturą sektora elektroenergetycznego w Polsce.
Rozpoczęcie takiej działalności jest uwarunkowane rozwojem nowoczesnych technologii
magazynowania energii i ich dostępności oraz powszechności;
• ubieganie się o kontrakty na realizację instalacji energetyki wiatrowej i fotowoltaicznej na rynkach
zagranicznych, w szczególności w krajach należących do Unii Europejskiej, realizujących politykę
Europejskiego Zielonego Ładu.
Grupa może ubiegać się o kontrakty poza Polską w oparciu o własne doświadczenie i kompetencje
oraz przy wykorzystaniu wsparcia i kompetencji na rynkach zagranicznych Grupy ERBUD.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
51
2.7. ERBUD Industry Centrum Sp. z o.o.
2.7.1. Przedmiot działalności
ERBUD Industry Centrum Sp. z o.o. (poprzednio Engorem Sp. z o.o.) z siedzibą w Łodzi powstała
w 1994 r. Działa ona w sektorze usług i specjalizuje się w remontach urządzeń energetycznych,
ciepłowniczych, elektrycznych, AKPiA (Aparatura Kontrolno-Pomiarowa i Automatyka) oraz instalacji
przemysłowych i komunalnych.
Na koniec 2023 r. spółka zatrudniała 508 pracowników.
2.7.2. Władze statutowe
ZARZĄD
W okresie od dnia 01.01.2023 do dnia 31.12.2023 r. Zarząd spółki stanowili:
• Paweł Zaorski - Prezes Zarządu
• Marcin Stasiak - Wiceprezes Zarządu
RADA NADZORCZA
W okresie od 1.01.2023 do 29.05.2023 Rada Nadzorcza Spółki funkcjonowała w składzie:
• Joanna Piersa – Sekretarz RN
• Andrzej Łukasik - Przewodniczący RN
• Dagmara Sobolewska – Wiceprzewodnicząca RN
Od 30.05.2023 do 31.12.2023 Rada Nadzorcza Spółki funkcjonowała w składzie:
• Mariusz Moczydłowski – Przewodniczący RN
• Andrzej Łukasik – Wiceprzewodniczący RN
• Belinda Śliwińska – Członek RN
• Dagmara Sobolewska – Członek RN
• Joanna Piersa – Sekretarz RN
2.7.3. Realizacje w 2023 r.
Spółka realizowała głównie remonty urządzeń podstawowych na terenie łódzkich elektrociepłowni na zlecenie
Veolii Energia Łódź S.A oraz w EC Karolin w Poznaniu na zlecenie Veolia Energia Poznań S.A. W okresie
postoju letniego zakładów przeprowadzono również remonty armatury sieci wodnej i parowej oraz urządzeń
pomocniczych, elektrycznych i AKPiA.
W ramach robót branży ciepłowniczej Spółka wykonywała remonty i modernizacje sieci ciepłowniczych na
terenie całej Polski. Największym zadaniem była przebudowa istniejącej sieci w rejonie ul. Opolskiej i ul.
Popielskiego we Wrocławiu sieci ciepłowniczej kanałowej 2xDN1000 na sieć ciepłowniczą preizolowaną
2xDN800 dla Fortum Network. Zadanie to było kolejnym etapem zrealizowanym w tej lokalizacji. Drugim
największym zadaniem był remont kotła oraz rurociągów parowych i wodnych bloku nr 11 i 12 w TAURON
Wytwarzanie Spółka Akcyjna – Oddział Elektrownia Łaziska w Łaziskach Górnych. Temat ten został
zrealizowany przez Erbud Industry Południe przed połączeniem spółek.
Poza Łodzią Spółka zrealizowała istotne remonty na rynku CIECH Janikowo i Inowrocław, wykonano roczny
przegląd i remont okresowy po drugim roku eksploatacji Zakładu Termicznego Unieszkodliwiania Odpadów
Komunalnych w Koninie, kontynuowano prace w zakresie świadczenia usług utrzymania sprzętu i
infrastruktury technologicznej dla zakładów grupy Pfleiderer w Wieruszowie i Grajewie.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
52
2.7.4. Rozwój
W roku 2023 spółka powróciła do planów akwizycji innych podmiotów mających na celu poszerzenie zakresu
działania, zarówno w kwestii kompetencji jak i geograficznie. W czerwcu poprzez przejęcie zintegrowanej
części przedsiębiorstwa spółka przejęła umowę serwisową na terenie Zakładów Farmaceutycznych
„Polpharma” w Starogardzie Gdańskim.
19 grudnia 2023 roku nastąpiło połączenie Spółek Erbud Industry Centrum oraz Erbud Industry Południe.
W styczniu 2024 roku Erbud Industry Centrum sfinalizowało zakup 100% akcji spółki CKTiS S.A.
świadczącej usługi serwisowe i remontowe na terenie PKN Orlen w Płocku. Obecny kształt spółka CKTiS S.A.
przybrała w wyniku transformacji i zmian jakie miały miejsce od 1991 roku. CKTiS S.A. wywodzi się z
utworzonej w 1991 roku firmy CPN MARINE SERVICE Sp. z o.o. z siedzibą w Gdańsku. Na przestrzeni lat
głównym udziałowcem firmy był PKN ORLEN S.A. W roku 2004 zmieniona została nazwa spółki na Centrum
Komercjalizacji Technologii Sp. z o.o., w skrócie CKT Sp. z o.o. W roku 2009 firma w wyniku zmian
własnościowych została przeformowana i zmieniła nazwę z CKT Sp. z o.o. na CKTiS Sp. z o.o.
Profil działalności został zmieniony na realizację remontów, modernizacji i prac inwestycyjnych w branży
energetycznej, chemicznej i budowlanej.
Obecnie Spółka zatrudnia około 130 pracowników i generuje stabilne przychody na poziomie ok. 40-45 mln
PLN rocznie. Głównym odbiorcą usług pozostaje PKN Orlen w Płocku
2.8. Satchwell Polska Toruń Sp. z o.o.
2.8.1. Przedmiot działalności
Satchwell Polska Toruń Sp. z o.o. z siedzibą w Toruniu powstała w 1991 r. Działa ona w sektorze usług i
specjalizuje się w pracach elektrycznych oraz AKPiA (Aparatura Kontrolno-Pomiarowa i Automatyka)
Na koniec 2023 r. spółka zatrudniała 29 pracowników.
2.8.2. Władze statutowe
ZARZĄD
W okresie od dnia 01.01.2023 do dnia 31.12.2023 r. Zarząd spółki stanowili:
• Piotr Szołonik – Prezes Zarządu
• Marcin Stasiak – Wiceprezes Zarządu
2.8.3. Realizacje w 2023 r.
Do najważniejszych zadań realizowanych przez Spółkę należą montaże oraz serwisy instalacji węzłów
cieplnych dla PGE w Toruniu, Spółka zrealizowała prace w ramach Grupy Kapitałowej za łączną wartość
niespełna 2,5 mln złotych, w tym przy budowie Centrum Dystrybucji LIDL Błonie.
2.8.4. Przewidywany rozwój
W związku z dołączeniem do Grupy Kapitałowej Erbud S.A. zwiększony potencjał pozwoli podejmować się
wykonywania większych zadań z lepszym efektem ekonomicznym.
Zarząd Spółki będzie poszukiwał niewielkich podmiotów z podobnej branży, które mogą być zakupione i
włączone w struktury Spółki.
Na koniec grudnia 2023 r. portfel zleceń Spółki opiewał na blisko 3 mln zł.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
53
2.9. ERBUD Industry Południe Sp. z o.o.
2.9.1. Przedmiot działalności
ERBUD Industry Południe Sp. z o.o. z siedzibą w Rybniku jest obecna na rynku od lipca 1998 r. Świadczy
usługi remontowo-serwisowe urządzeń w elektrowniach, elektrociepłowniach oraz zakładach przemysłowych.
Działalność operacyjna spółki obecnie jest prowadzona w systemie projektowym, w tym również stałe zadania
serwisowe.
19 grudnia 2023 roku Erbud Industry Południe zostało przejęte przez Erbud Industry Centrum Sp. z o.o.
2.9.2. Władze statutowe
RADA NADZORCZA
W okresie od 1.01.2023 do 29.05.2023 Rada Nadzorcza Spółki funkcjonowała w składzie:
• Joanna Piersa – Sekretarz RN
• Andrzej Łukasik - Przewodniczący RN
• Dagmara Sobolewska – Wiceprzewodnicząca RN
Od 30.05.2023 do 19.12.2023 Rada Nadzorcza Spółki funkcjonowała w składzie:
• Mariusz Moczydłowski – Przewodniczący RN
• Andrzej Łukasik – Wiceprzewodniczący RN
• Belinda Śliwińska – Członek RN
• Dagmara Sobolewska – Członek RN
• Joanna Piersa – Sekretarz RN
ZARZĄD
W dniu 01.01.2023 roku Rada Nadzorcza Spółki ERBUD Industry Południe sp. z o. o. powołała kolejnych
dwóch Członków Spółki, wobec czego od dnia 01.01.2023 roku do dnia 30.06.2023 Zarząd Spółki ERBUD
Industry Południe sp. z o. o. stanowili :
• Paweł Zaorski – Prezes Zarządu
• Dariusz Badeja – Wiceprezes Zarządu
• Marcin Stasiak – Wiceprezes Zarządu
W dniu 23 marca Wiceprezes Zarządu Pan Dariusz Badeja złożył oświadczenie o rezygnacji z pełnienia funkcji
w Zarządzie z dniem 30 czerwca 2023 roku. Od dnia 1 lipca do momentu połączenia ze spółką Erbud Industry
Centrum Zarząd funkcjonował w dwuosobowym składzie
• Paweł Zaorski – Prezes Zarządu
• Marcin Stasiak – Wiceprezes Zarządu
2.9.3. Realizacje w 2023 r.
W ciągu 2023 r. ERBUD Industry Południe Sp. z o.o. realizowała m.in.:
Energetyka systemowa:
• TAURON Wytwarzanie Spółka Akcyjna - Remont kotła oraz rurociągów parowych i wodnych bloku nr
11 i 12 w TAURON Wytwarzanie Spółka Akcyjna – Oddział Elektrownia Łaziska w Łaziskach Górnych
• TAURON Ciepło sp. z o.o. - Komponent - Remont kapitalny kotła CFB w Zakładzie Wytwarzania Tychy
• PGE GiEK S.A. - Wykonanie remontów bieżących i awaryjnych na urządzeniach ciśnieniowych kotłów
K3-8 w PGE GiEK S.A. Oddział Elektrownia Rybnik
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
54
Petrochemia i chemia:
• Montaż odgięć i króćców pod układ zabezpieczeń kotła OP230 K2 Ga Zakładów Chemicznych Police
• Wymiana armatury oraz wymiana wężownic pogrzewacza wody podczas remontu kotła K2 w
Janikowie
Hutnictwo:
• Eko-Energia – Montaż rurociągów i konstrukcji stalowych w ramach kontraktu: „Modernizacja Strony
Koksowej Baterii Koksowniczej nr 4 w JSW KOKS, Koksownia Przyjaźń w Dąbrowie Górniczej”
Ciepłownictwo:
• ENERGOTECHNIKA-ENERGOROZRUCH S.A. - Wykonania demontaży dla potrzeb „Przebudowy
mazutowni celem dostosowania urządzeń do rozładunku i transportu oleju lekkiego dla kotła PTWM-
100 w EC-3 Veolia Energia Łódź S.A.
• ENERGOTECHNIKA-ENERGOROZRUCH S.A. - Modernizacji kotła PTWM-100 w EC-3 Veolia
Energia Łódź S.A.
• PEC Gliwice - Remont części ciśnieniowej Kotłów WP-70 nr 5 i OP-140 nr 6 i 7
• EC Będzin - Remont części ciśnieniowej kotłów WP-70 nr 5 i OP-140 nr 6 i 7
• Dalkia - Prace serwisowe na podstawowych urządzeniach energetycznych w 2023 roku
• PGNiG Termika - Świadczenie usług w trybie awaryjnym w 2023 roku
• PGNiG Termika - Wykonywanie prac serwisowych w PGNIG w latach 2023 – 2024
Zagranica
• IKR GmbH - Prace monterskie i spawalnicze, BP Lingen TAR 2023 oraz w HR Hamburg
• ALLSVETS - Prace montażowe w Linkoping, Szwecja
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
55
2.10. ERBUD Shared Services Sp. z o.o.
2.10.1. Przedmiot działalności
W 2023 r. ERBUD Shared Services Sp. z o.o. działała jako dostawca usług back office dla GRUPY ERBUD
(księgowość, kadry i płace, zarządzanie flotą, usługi w zakresie IT). Siedzibą Spółki jest Warszawa.
W dniu 31 grudnia 2023r. spółka zatrudniała 81 pracowników. + 2 zleceniobiorców (razem 83).
W ramach Spółki działają dwie rady o znaczeniu strategicznym: Rada Techniczna na rzecz, której usługi
wykonuje obecnie 9 osób oraz Rada Strategiczna na rzecz której usługi świadczy 6 osób. Z doradcami spółka
pracuje na zasadach outsorcingu
2.10.2. Władze statutowe
W okresie od 01.01.2023 r. do dnia publikacji niniejszego sprawozdania Zarząd spółki ERBUD Shared
Services Sp. z o.o. pozostawał dwuosobowy, reprezentowany przez:
• Tomasz Stryjewski - Prezes Zarządu
• Małgorzata Polińska - Wiceprezes Zarządu
2.10.3. Plany na 2024 r. i lata następne
ERBUD Shared Services Sp. z o.o. na podstawie umów dotyczących świadczenia usług w zakresie doradztwa
gospodarczego i obsługi księgowej, kadrowo-płacowej, administracyjnej, informatycznej oraz wynajmu
powierzchni biurowej świadczyła usługi w roku 2023 i będzie kontynuowała tą działalność w latach następnych.
W sierpniu 2023 roku Zarząd ERBUD Shared Services Sp. z o.o. podjął uchwałę dot. strategii na lata 2023-
2026. Misją spółki jest wspieranie spółek z Grupy Erbud w osiąganiu jak najwyższych wyników finansowych
poprzez standaryzację procesów oraz optymalizację zasobów i kosztów, z wykorzystaniem kompetencji
opartych na najnowszej wiedzy, nowoczesnych umiejętnościach organizacyjnych oraz obowiązujących
zasadach i przepisach prawnych. Zatem najważniejszym celem na najbliższe lata spółki jest stworzenie i
utrzymanie mechanizmów organizacji uczącej się, co pozwoli w długim okresie na wykorzystanie krzywej
doświadczenia i synergii organizacyjno-kosztowej w całej Grupie.
Planowana i wdrożona w 2023 roku współpraca z Pełnomocnikiem Zarządu Erbud S.A. ds. Zarządzania
Procesami i Digitalizacji przynosi spodziewane efekty a optymalizacja procesów jeszcze bardziej wzmocniła
pozycję spółki jako współinicjatora cyfrowej transformacji.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
56
2.11. IVT Weiner + Reimann GmbH
2.11.1. Przedmiot działalności
Firma IVT Weiner + Reimann GmbH z siedzibą w Oberhausen działa na rynku niemieckim, szczególnie w
regionie Zagłębia Ruhry. Spółka jest dostawcą kompleksowych usług dla przemysłu. Specjalizuje się w
obsłudze inżynieryjnej i serwisowej obiektów przemysłowych (rurociągów, pomp, silosów, wież chłodniczych),
montażu, konserwacji i naprawie sieci energetycznych, klimatyzacyjnych, wentylacyjnych oraz sanitarnych.
W skład spółki wchodzi także podmiot zależny, IVT Menzenbach GmbH, który zajmuje się leasingiem
pracowniczym. IVT Weiner + Reimann GmbH posiada 100% udziałów w IVT Menzenbach GmbH.
IVT jest profesjonalnie zarządzaną firmą, która w 2023 r. obchodziło swoje 41-lecie. Atutem firmy jest wysoka
renoma i ugruntowane relacje biznesowe na lokalnym rynku, osiągnięte dzięki dużym kompetencjom
doświadczonej i wyspecjalizowanej kadry.
2.11.2. Władze Spółki
W 2023 r. Zarząd Spółki stanowili:
• Carsten Weiner - Członek Zarządu
• Andreas Schmitz - Członek Zarządu
2.11.3. Realizacje w 2023 r.
W 2023 r. po raz kolejny zostały zrealizowany różne projekty dla klientów IVT.
W tym miejscu szczególnie warto wspomnieć że IVT współpracuje ze swoim klientem ArcelorMittal aby
zapewnić wyposażenie i przebudowę huty stali w Duisburgu na przyszłość. IVT po raz kolejny zostało
partnerem strategicznym VivaWest w 2023 r., dzięki czemu dodatkowe budynki mieszkalne można było
przekształcić w pompy ciepła jako źródło energii.
Firma IVT działała również w obszarze technologii klimatyzacji, dzięki czemu Rudolf-Weber został wyposażony
w nową technologię klimatyzacji. Oznacza że IVT przyczynia się do uczynienia przemysłu w bardziej
ekologicznym kierunku.
Do najważniejszych partnerów biznesowych IVT należą między innymi: ArcelorMittal Duisburg, ArcelorMittal
Bremen, Axel Springer – Drukarnia, Beteler Steel / Tube – Produkcja rur, Cargill – Przemysł spożywczy, SBO
(Firma usługowa Oberhausen poprzednie OGM), RAG, Minegas, Mingas Power, STEAG – Dostawca Energi,
Rondo Food – Karma dla zwierząt, Vivawest Wohnen, INEOS Solvents Germany.
IVT działa w następujących obszarach biznesowych Konstrukcje stalowe i rurociągowe
• Budownictwo przemysłowe i zakładowe
• Facility management
• Techniczne zarządzanie budynkiem
• Zarządzanie przestojami
• Wulkanizacja przemysłowa
• Leasing pracowniczy (Menzenbach)
2.11.4. Przewidywany rozwój
IVT w pełni wdraża strategię ERBUD S.A. w zakresie ESG co jest priorytetem na lata następne.. Aby na bilans
CO² był rejestrowany zgodnie z zakresem CCF 1 do 3.
Ponadto IVT niezmiennie przestrzega „Niemieckiego Kodeksu Zrównoważonego Rozwoju”.
Wszystko to stanowią indywidualne elementy składowe ważne dla IVT, ale także dla ERBUD S.A.. Zarząd IVT
widzi że są to istotne elementy w dyskusjach ze wszystkimi partnerami biznesowymi, a także pomagają w
rekrutacji młodych talentów. Na tej podstawie zarząd IVT opracował wraz ze służbami HR program rekrutacji
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
57
nowych wykwalifikowanych pracowników na rok 2023 co zostało ukoronowane tytułem pracodawcy
przyszłości.
Podobnie jak w latach ubiegłych priorytetem IVT jest oferowanie klientom wysokiej jakości usług. Firma planuje
poszerzyć bazę klientów i otworzyć nowe obszary biznesowe.
2.12. IKR GmbH
2.12.1. Przedmiot działalność
IKR GmbH z siedzibą w Bitterfeld (Saksonia-Anhalt) ma 30-letnią historię. Do Grupy ERBUD dołączyła w 2021
r. Realizuje zlecenia projektowe w zakresie budowy rurociągów oraz przyłączeń dla przemysłu chemicznego i
petrochemicznego, energetyki i metalurgii. Dla wyżej wymienionych sektorów przemysłu świadczone są usługi
konserwacyjne i serwisowe oraz projekty związane z konserwacją na podstawie umów ramowych.
W strukturze Grupy ERBUD spółka IKR jest częścią Erbud Deutschland Holding GmbH. Grupa ta składa się
obecnie z dwóch spółek zależnych - IKR GmbH w Bitterfeld-Wolfen i IVT Weiner + Reimann GmbH kolejno ze
swoimi spółkami zależnymi, IVT Menzenbach GmbH i IVT Beteiligungs GmbH.
2.12.2. Władze spółki
W 2023 r. Zarząd Spółki stanowili:
• Bernd König – Członek Zarządu
• Andreas Schmitz – Członek Zarządu
2.12.3. Realizacje w 2023 r.
Poza rynkiem niemieckim IKR realizuje również zlecenia projektowe w sąsiednich krajach europejskich. Firma
zatrudnia 280 osób w czterech własnych oddziałach w Niemczech. Do najważniejszych klientów
przedsiębiorstwa należą Wacker Chemie, Lyondell Basell, Nynas, BASF, Solvay, SKW Piesteritz, Linde Gas,
Siemens, Thyssen Krupp, BP, Pfeifer&Langen, Kali&Salz, Salzgitter AG i EEW.
IKR jest specjalistą w następujących obszarach biznesowych:
• Petrochemia:
- IKR realizuje nowe budowy, rozbudowy i przebudowy instalacji rafinerii, instalacji gazowych i
wodorowych oraz tzw. separatorów powietrza
• Chemia:
- Towarzyszymy naszym klientom w najważniejszych kwestiach, takich jak zrównoważony rozwój,
oszczędność energii i zwiększona świadomość ekologiczna
• Przemysł/Energia
- IKR planuje i buduje systemy inżynierii procesowej na obszarach
Elektrownie, przemysł spożywczy i oczyszczalnie ścieków
- Kolejnym celem jest budowa obiektów testowych zarówno dla przemysłu, jak i uniwersytetów.
W 2023 r. Spółka realizowała m. in. następujące projekty:
• BP Lingen → Prace konserwacyjno-remontowe na rafinerii bp
• Projekt Etching Next → Montaż (Wacker Chemie)
• Projekt Holborn → Pakiety rurowy 1+2
• Umowy ramowe → Naprawy, Prace Mechaniczne (Przerób roczny ca. 15 Mio. EURO)
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
58
2.12.4. Przewidywany rozwój segmentu: serwis dla przemysłu za granicą
(spółki IVT i IKR)
2024 r. będzie wyzwaniem zarówno dla IKR jak i IVT. Trwający kryzys ukraiński którego skutki nie mogą być
dokładnie oszacowane ma bardzo bezpośredni wpływ na decyzje inwestycyjne klientów. Inflacja która w 2023
r. stale rosła, zaczyna spadać, i jest obecnie na poziomie 2,9%. Ponadto decyzje podejmowane są przez
klientów z segmentu przemysłu stalowego i chemicznego z dużą ostrożnością, gdyż w szczególności te branże
dotknięte są ogromnymi kosztami energii i ich wpływa na niepewność. Pozytywną informacja jest że
dotychczasowy portfel zamówień na dzień 31 grudnia 2023 r. był na bardzo wysokim poziomie, porównawczo
o 30,0% wyżej niż w roku poprzednim. Duża liczba zaległych ofert i ich realizacja są zabezpieczone, dzięki
czemu rozpoczęty został 2024 r. z dobrym wyczuciem niemieckiego działu przemysłowego. Dzięki rozsądnym
umowom o wynagrodzenie istnieje wysoki poziom spójności siły roboczej, dzięki czemu również nie należy
spodziewać się żadnych zagrożeń. Fluktuacja spowodowana wypowiedzeniem jest bliska 0, zatem do
zastąpienia pozostaje jedynie pracownik który odchodzi z powodu przejścia na emeryturę. Gwarantują to i
zabezpieczają różnorodne programy oraz sukcesy ostatnich lat, fakt że udało się odnotować niewielki wzrost
zatrudnienia pokazuje że i tutaj się jest na dobrej drodze. Niezbędne zasoby zewnętrznego personelu i
materiałów zabezpieczone są długoterminowymi kontraktami, więc i tutaj nie należy spodziewać się
nieplanowanych wzrostów kosztów. Podsumowując z konsternacją można stwierdzić że osiągnięte cele
założone na rok 2024 skonsolidowana sprzedaż na poziomie około 76.000 T-Euro i EBITu na poziomie > 5%.
Finansowanie szerokiego zakresu projektów jest zabezpieczone.
2.13. JV MATOC POLAND Sp. z o.o.
2.13.1. Przedmiot działalności
JV WMER MATOC POLAND Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie działa od 2018r. Udziałowcami spółki w
proporcjach po 50% są ERBUD S.A. oraz spółka WOLFF & MÜLLER Government Services GmbH & Co.
KG należąca do grupy WOLFF & MÜLLER.
Spółka działa na rynku polskim i specjalizuje się w kompleksowym wykonawstwie projektów budowlanych i
inżynieryjnych realizowanych bezpośrednio na rzecz wojska Stanów Zjednoczonych stacjonującego na
terytorium Polski na mocy stosownych umów międzynarodowych. Zawarte umowy podlegają prawodawstwu
USA i charakteryzują się rygorystycznymi wymogami zarówno pod względem formalno-prawnym jak i w
zakresie doboru kadry realizującej projekty.
JV WMER MATOC POLAND Sp. z o.o. jest podmiotem bazującym na doświadczeniu w realizacji projektów
na rzecz wojska USA w Europie Zachodniej oraz dysponującym doświadczoną i wyspecjalizowaną kadrą.
2.13.2. Władze Spółki
Do dnia 04.12.2023r. w skład Zarządu Spółki wchodzili:
• Jürgen Georg Hagner;
• Łukasz Świątkowski;
• Lukas Cäsar Czapla;
Od dnia 05.12.2023r. w skład Zarządu Spółki wchodzą:
• Jürgen Georg Hagner;
• Łukasz Świątkowski;
• Willuhn Georg;
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
59
2.13.3. Realizacje w 2023 r.
W 2023 roku Spółka realizowała m.in. następujące projekty (w systemie zaprojektuj i zbuduj):
1. Realizacja różnego typu prac budowlanych w ramach ramowego kontraktu dot. obsługi bazy NATO w
Redzikowie. Wartość prac zrealizowanych w roku 2023r. wyniosła 3,4 mln PLN.
2. Budowa parków wozów bojowych w Drawsku Pomorskim. Wartość prac wynosi – 6,7 mln euro
2.13.4. Przewidywany rozwój
Spółka planuje kontynuować swoją działalność, która w związku z istotnie mniejszą ilością zleceń udzielanych
bezpośrednio przez rząd USA na terenie Polski uległa w chwili obecnej znacznemu ograniczeniu.
Aktualnie projekty, które realizowane miały być bezpośrednio przez struktury armii USA są realizowane na jej
rzecz przez podmioty polskie.
Doświadczenie zdobyte przez spółkę w dotychczasowej działalności jest z powodzeniem wykorzystywane
przy ich pozyskiwaniu i realizacji przez inne spółki wchodzące w skład Grupy ERBUD.
Spółka będzie koncentrować się na pozyskaniu projektów strategicznych z perspektywy obecności wojsk USA
na terenie Polski, które mają być zlecane bezpośrednio przez rząd USA.
2.14. Kierunki rozwoju działalności Grupy ERBUD
Już pod koniec 2022 roku Zarząd ERBUD S.A. zapowiadał, że przygotowuje się do dwóch- trzech trudnych
lat. Pierwszy rok za nami. To rzeczywiście był trudny rok jeżeli chodzi o budownictwo kubaturowe w kraju i za
granicą. Był to rok pełen wyzwań nie tylko związany z trudną sytuacją (brak inwestycji, wysokie stopy
procentowe, brak środków unijnych, niepewność polityczna). W 2023 ERBUD S.A. zakończył dwa długoletnie
spory. Jeden z Millennium Bank S.A. sięgających swoich początków w 2008 r. (złożenie pozwu w 2010 r.) oraz
spół z Modlińskim Portem Lotniczym (MPL). W pierwszym sporze ERBUD S.A. wygrał dochodzonych
należności w raz z odsetkami. Łączna kwota wygranej to 112 mln zł.. W drugim wypadku Zarząd ERBUD S.A.
zdecydował o podpisaniu ugody i zapłaty na rzecz MPL 21,7 mln zł z czego 5 mln zł pokryło towarzystwo
ubezpieczeniowe HESTIA, gdzie ERBUD S.A. miał zawartą polisę OC w ramach której były ubezpieczone
czyste straty finansowe.
Zakończenie dwóch procesów pozwala wejść w nowy ork bez pytań ze strony interesariuszy zewnętrznych o
dalsze losy tych postępowań.
W 2023 ERBUD S.A. zakończyła też wszystkie kontrakty kalkulowane i podpisane przed wybuchem wojny w
Ukrainie. W 2024 rok wchodzimy już z kontraktami nie obarczonymi stratą. W zakresie budownictwa
kubaturowego zarząd ERBUD S.A. stawia nacisk na realizację kontraktów związanych z inwestycjami
capexowymi – bardzo interesują nas inwestycje przemysłowe, wojskowe, związane z budownictwem obiektów
użyteczności publicznej. Mamy potencjał do realizacji skomplikowanych obiektów gdzie konkurencja jest
znacznie mniejsza niż np. w budownictwie mieszkaniowym. W roku 2024 będziemy dalej stawiać na marżę
nie budowę portfela. Zarząd ERBUD S.A. postrzega duże szanse w rosnącej świadomości ekologicznej i
dążeniu do zrównoważonego budownictwa w całej Europie. Między innymi dlatego już w 2021 roku zarząd
Grupy ERBUD postawił na dywersyfikację i rozpoczął inwestycję w fabrykę budownictwa drewnianego
modułowego. W marcu 2023 roku rozpoczęto produkcję pierwszego zamówienia – przedszkole dla miasta
Eisingen. Konsekwentnie będziemy rozwijać ten segment widząc w nim przyszłość budownictwa
kubaturowego. Pierwszy rok przyniósł oczywiście straty. Cała Grupa uczy się nowego produktu. Strategią na
kolejne lata w tym segmencie jest zbliżenie się do punktu rentowności w 2024, a w 2025 generowanie zysków
i rozszerzanie sprzedaży poza Niemcy. Rozwój segmentu budownictwa modułowego drewnianego w Grupie
ERBUD będzie na tyle dominujący, ze obecnie zarząd nie planuje wejścia w nowe segmenty.
Zrównoważony rozwój to również koncentracja na stosowaniu bardziej przyjaznych dla środowiska praktyk
budowlanych i prowadzenia działalności w sposób społecznie odpowiedzialny. Grupa ERBUD podejmuje
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
60
szereg działań w tych kierunkach – np. zielony prąd na budowach, dialog ze społecznością lokalną
zamieszkującą w pobliżu naszych realizacji. W każdym z tych kierunków rozwoju istotne jest monitorowanie
zmieniających się warunków rynkowych, identyfikowanie nowych trendów oraz dostosowywanie strategii firmy
do zmieniających się warunków regulacyjnych.
Bezwzględnie wsparciem tych założeń jest segment związany z OZE reprezentowany w Grupie przez firmę
ONDE. Zmiana polityczna, która dokonała się Polsce w 2023 i dojście do władzy sił sprzyjających rozwojowi
zielonej energii to dobry prognostyk dla tej działalności. ONDE dalej będzie realizowało dwutorowa strategię
– budowa farm wiatrowych i PV dla klientów zewnętrznych oraz development własnych projektów.
Pozostałe dwa segmenty – usługi dla przemysłu w kraju i zagranicą będą realizowały dotychczasowa strategię:
dywersyfikacja klientów pod kontem branż oraz wzrost przez akwizycję. Wyrazem tego jest m.in. finalizacja
zakupu spółki CKTiS przez Erbud Industry Centrum Sp. z o.o. na początku 2024 r.
Generalnym celem Grupy ERBUD jest zwiększenie efektywności operacyjnej – optymalizacja procesów
wewnętrznych, doskonalenie zarządzania projektami oraz efektywniejsze wykorzystanie zasobów ludzkich i
technicznych musza przynieść Grupie realne oszczędności i zwiększyć rentowność działalności.
Strategia Grupy ERBUD będzie oczywiście uzależniona w jakiejś części od otoczenia makroekonomicznego.
Zarząd Grupy ERBUD analizuje dostępne prognozy i opracowania dotyczące przyszłych okresów. Bardzo
interesującym wydał się raport przygotowany i opublikowany przez Departament Analiz Makroekonomicznych
Banku Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna (dalej „Pekao S.A.”) pod tytułem MEGATRENDY – przewodnik po
przyszłości (08.02.2024). W przywołanym raporcie autorzy wyszczególnili 9 mega trendów, które w
zdecydowany sposób wpłyną na gospodarkę.
1. Wyścig zbrojeń – wydatki na wojsko i uzbrojenie będą obciążały budżety państw. Może to prowadzić
do spowolnienia innych inwestycji, szczególnie w państwach biedniejszych. Wzajemne animozje będą
utrudniały wymianę handlową i znane już z czasów pandemii zrywanie łańcuchów dostaw.
„Regionalne konflikty zbrojne, a nawet samo ryzyko ich wybuchu powodują zaś dużą nerwowość na
rynkach surowcowych. Z drugiej strony to właśnie kolosalne skutki ekonomiczne nowych wojen mogą
być kluczowym argumentem powstrzymującym potencjalnych agresorów. Ewentualna wojna o Tajwan
oznaczać będzie straty gospodarcze rzędu 10% światowego PKB na skutek tąpnięcia globalnej
wymiany handlowej, kryzysu podażowego na rynku półprzewodników oraz załamania na rynkach
finansowych” – czytamy w raporcie.
2. Deglobalizacja.
3. Nowa wędrówka ludów - twórcy raportów wymieniają poza przyczynami migracji również ich skutki
ruchów migracyjnych na gospodarkę. I tak:” W krajach rozwijających się: wzrost niestabilności
politycznej i gospodarczej, większe potrzeby w zakresie pomocy rozwojowej i międzyrządowej. W
krajach rozwiniętych: wzrost cen nieruchomości, większe wydatki na przyjęcie i integrację nowych
mieszkańców, wzrost niezadowolenia społecznego i nastrojów antyimigranckich, większe
ufortyfikowanie granic państw i bloków państw (jak UE)”.
4. Populistyczny zwrot w polityce – w szczególności wygrana Donalda Trumpa w nadchodzących
wyborach w USA. Skutki – „zmniejszenie wsparcia dla Ukrainy oraz zobowiązań sojuszniczych w
ramach NATO a także bardziej konfrontacyjna postawa w relacjach handlowych z innymi krajami,
zwłaszcza z Chinami a także wycofanie się USA z polityki klimatycznej”.
5. Gorączka surowców – ”Najważniejszym surowcem XXI wieku będzie woda”
Od lat 60. odnawialne zasoby wody przypadające na jednego mieszkańca naszej planety zmniejszyły
się o ponad połowę, a zapotrzebowanie na nią wzrośnie o kolejne 25% do 2050 r. Już teraz 40%
globalnej populacji odczuwa brak wody, m.in. chroniczne susze spowodowane zmianami klimatu.
Rozwiązaniem jest np. odsalanie wody morskiej, jeśli potrzebną do tego energię dostarczą OZE.
Problem w tym, że transformacja energetyczna wymaga ogromnych ilości metali, zaś do ich wydobycia
i produkcji niezbędna jest woda.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
61
Lit, nikiel, miedź, cynk - paliwa transformacji energetycznej
Paliwa kopalne – węgiel, ropa naftowa i gaz zaczynają przeżywać swój zmierzch. Triumf święcą
odnawialne źródła energii oraz postępująca elektryfikacja transportu i przemysłu. Generują one przy
tym ogromny popyt na metale. W ciągu najbliższych 25 lat zapotrzebowanie na lit z tego tytułu
wzrośnie 7-krotnie, na nikiel o 128%, na miedź o 58% i cynk o 27%.
Państwa Zachodu będą musiały przyspieszyć inwestycje w nowe kopalnie
Pozyskanie potrzebnych ilości wspomnianych metali komplikuje geopolityka. Europa i Stany
Zjednoczone wydobywają ich niewiele a rynek dominują państwa Ameryki Południowej, Rosja i Chiny
– a więc państwa albo wprost nieprzyjazne, albo ambiwalentne względem Zachodu. Konflikty zbrojne
i handlowe zagrażają więc bezpieczeństwu dostaw. Europa i USA będzie musiała zainwestować w
nowe kopalnie w miarę możliwości u siebie – to jednak kosztowny i czasochłonny proces (ponad 10-
lat), który spotyka się z silnym sprzeciwem obrońców środowiska. Jeśli to jednak nie nastąpi to kolejne
opisywane przez nas megatrendy spowolnią. Sądzimy jednak, że nawet w niesprzyjających
okolicznościach nie wyhamują zupełnie.
6. Transformacja energetyczna – wojna w Ukrainie pokazała jak bardzo ważne jest bezpieczeństwo
energetyczne w poszczególnych państwach. Rośnie trend zmniejszania importu paliw kopalnych na
rzecz budowy odnawialnych źródeł energii oraz rozwoju polityki energii jądrowej. Budowa nowych
źródeł wytwórczych (atom) oraz źródeł wsparcia (OZE) wymaga znacznych nakładów kapitałowych.
Wydatki na te inwestycje mogą konkurować z wydatkami związanymi z bezpieczeństwem. Należy w
tym miejscu również przytoczyć refleksję autorów raportu o tym iż największym dostawcom
komponentów do budowy alternatywnych źródeł energii cały czas będą Chiny.
7. Elektryfikacja życia – wszystkie procesy związane z dekarbonizacją, rozwojem sztucznej inteligencji,
Internetu Rzeczy (IoT), Cloud Computing powodują ogromne zapotrzebowanie na prąd. Prowadzi to
do „złotej ery” dla firm, start-upów specjalizujących się w poprawie efektywności energetycznych.
8. Sztuczna inteligencja.
9. Ostateczna sztuczna inteligencja.
2
Zarząd Grupy ERBUD oraz menadżerowie wyższego szczebla przy podejmowaniu decyzji opierają się między
innymi analizami makroekonomicznymi. Wykorzystywane są prognozy głównych ekonomistów banków, z
którymi współpracuje Grupa. Jest to szczególnie istotne przy podejmowaniu decyzji o kierunkach
geograficznych działalności Grupy.
Napływające w ostatnich tygodniach dane sugerują, że od początku roku koniunktura w gospodarce światowej
nieznacznie się poprawiła. Publikowane w lutym wskaźniki makroekonomiczne okazały się co do zasady
lepsze od wcześniejszych prognoz. Warte odnotowania są zwłaszcza pozytywne trendy w europejskich
danych, tym bardziej że jest to sytuacja której nie obserwowano od wiosny 2023 roku. W ocenie analityków
jest to sygnał, że aktywność gospodarcza Europy osiągnęła już „dołek”, a sytuacja ekonomiczna w kolejnych
miesiącach powinna być coraz lepsza.
Zarząd Grupy szczególnie obserwuje rynek niemiecki, gdzie realizuje swoje aktywności w segmencie usług
dla przemysłu oraz sprzedaży drewnianych obiektów modułowych. W czwartym kwartale ubiegłego roku PKB
Niemiec skurczyło się 0,3% kw/kw, a w całym roku 0,4% r/r. Słaba koniunktura w Niemczech to przede
wszystkim efekt zadyszki w przemyśle i słabych wyników w budownictwie. Zastój jest zwłaszcza widoczny w
budownictwie mieszkaniowym. W wyprzedzające wskaźniki koniunktury wskazują, że gospodarka naszego
zachodniego sąsiada „szoruje” już po dnie jednak nie widać symptomów odbicia. W dłuższym horyzoncie
czasowym (6-12 miesięcy) wsparciem dla wzrostu PKB może być hamująca inflacja. Według prognoz BNP
Paribas Markets 360 PKB w Niemczech w 2024 roku zwiększy się zaledwie o 0,2%. Większe przyspieszenie
spodziewane jest w 2025 r. – 1,3%.
2
https://www.pekao.com.pl/analizy-makroekonomiczne/publikacja?id=28bec061-07a0-4429-b510-981d9993542a
 
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
62
3. WYNIKI FINANSOWE GRUPY ERBUD W 2023 R.
3.1. Najistotniejsze czynniki kształtujące wynik finansowy
Rok 2023 Grupa Kapitałowa ERBUD zakończyła zyskiem netto z działalności kontynuowanej na poziomie 23
295 tys. zł wobec zysku w wysokości 10 994 tys. zł 2022 r.
Główne czynniki wpływające na rezultaty finansowe Grupy z działalności kontynuowanej w 2023 r. to:
• Kończenie kontraktów w segmencie kubaturowym oraz drogowym kalkulowanych i podpisanych przed
wybuchem wojny w Ukrainie w Polsce i w Niemczech
• rozruch segmentu obiektów modułowych – realizacja pierwszych kontraktów
• zdarzenie jednorazowe – wygrana z bankiem Millenium – pozytywny wpływ na wynik Grupy (99 mln
przed opodatkowaniem)
• zdarzenie jednorazowe – podpisanie ugody z MPL Modlin – negatywny wpływ na wynik -16,6 mln zł.
Rachunek zysków i strat Grupy ERBUD w ujęciu analitycznym (w tys. zł)
Wyszczególnienie
2024
2023
Różnica
% różnicy
Przychody ze sprzedaży
produktów, towarów i usług
3 234 363
3 855 649
-621 286
-16,11%
Wynik na sprzedaży
209 111
222 149
-13 038
-5,87%
%Wynik na sprzedaży
6,47%
5,76%
Wynik operacyjny (EBIT)
20 087
20 858
-771
-3,70%
% EBIT
0,62%
0,54%
EBITDA
57 021
53 986
3 035
5,62%
% EBITDA
1,76%
1,40%
Wynik brutto
50 474
-1 616
52 090
-3223,39%
% Wynik brutto
1,56%
-0,04%
Wynik netto
23 295
10 994
12 301
111,89%
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
63
3.2. Przychody ze sprzedaży
W 2023 r. Grupa uzyskała przychody ze sprzedaży z działalności kontynuowanej na poziomie 3 234 363 tys.
zł. tj. o 16,11 % niższe niż w poprzednim roku (3 855 649 tys. zł.). Przede wszystkim spadły przychody w
segmencie budownictwa kubaturowego w kraju i za granicą (31,24%), w segmencie związanym z OZE - -
8,48%
3.3. Koszty
Główny element kosztów Grupy ERBUD (58,31 % całości kosztów rodzajowych) stanowiły koszty usług
obcych, głównie koszty prac zleconych podwykonawcom. Wartość ta uległa niewielkiemu zwiększeniu w
stosunku do roku 2022 gdzie koszty usług obcych stanowiły 57,56%. W 2023 r. wyniosły one 1 883 mln zł, i
były o 16% niższe od poniesionych w poprzednim roku. Na drugim miejscu pod względem procentowego
udziału w kosztach stanowią koszty zużycia materiałów i energii – 23,87% vs 28,11% w 2022 r. Na trzecim
miejscu znajdują się koszty świadczeń pracowniczych – 15,26% vs 12,39%. Wzrost kosztów pracowniczych
w Grupie ERBUD to przede wszystkim efekt budowy nowego segmentu – produkcja i sprzedaż drewnianych
obiektów modułowych jak też presji płacowej, szczególnie w segmencie budownictwa kubaturowego oraz
OZE.
1 423 753
789 731
363 187
285 186
209 806
98 844
51 525
12 331
2 087 038
875 066
368 014
212 820
179 818
127 302
262
5 329
0 500 000 1 000 000 1 500 000 2 000 000 2 500 000
Budownictwo kubaturowe - kraj
OZE
Przemysł zagranica
Budownictwo inzynieryjno drogowe
Przemysł kraj
Budownictwo kubaturowe - zagranica
Budownictwo drewniane modułowe
Pozostałe
PRZYCHODY GRUPY ERBUD 2023 VS. 2022 W PODZIALE NA
SEGMENTY
Serie2
Serie1
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
64
Koszty działalności operacyjnej Grupy ERBUD (w tys. zł.)
Za okres 12 miesięcy
zakończony 31.12.2023
Za okres 12 miesięcy
zakończony 31.12.2022
Różnica w
%
Usługi obce
1 882 921
2 229 880
-16%
w tym usługi obce od
podwykonawców
1 580 854
1 874 017
-16%
Zużycie materiałów i
energii
770 727
1 088 826
-29%
Koszty świadczeń
pracowniczych
492 836
480 003
3%
Amortyzacja
36 934
33 128
11%
Podatki i opłaty
15 498
15 123
2%
Pozostałe koszty
rodzajowe
26 734
23 496
14%
Wartość sprzedanych
towarów i materiałów
3 722
3 255
14%
Koszty według rodzaju
razem
3 229 372
3 873 711
-17%
Zmiana stanu produktów,
produkcji w toku i
rozliczeń
międzyokresowych
kosztów dotycząca
kontraktów budowlanych
6 657
(46 172)
-114%
Koszty sprzedaży
(wielkość ujemna)
(15 490)
(13 259)
17%
Koszty ogólnego zarządu
(wielkość ujemna)
(195 287)
(180 780)
8%
Koszt wytworzenia
sprzedanych
produktów
3 025 252
3 633 500
-17%
3.4. Pozostałe przychody i koszty operacyjne i finansowe
W 2023 r. wynik Grupy z pozostałej działalności operacyjnej wyniósł 9 267 tys. zł, wobec 3 856 tys. zł w
poprzednim roku, bez uwzględnienia wpływu odszkodowania wypłaconego przez Bank Millennium oraz
zapłaconego na rzecz MPL
Największa pozycję pozostałych kosztów operacyjnych stanowiły koszty pozostałe (3 470 tys. zł) oraz
wypłacone kary, grzywny i odszkodowania – 2 874 tys. zł
W pozostałych przychodach operacyjnych największe dwie pozycje to umorzone zobowiązania (7 636 tys. zł.)
oraz kary, grzywny i odszkodowania (3 102 tys. zł)
Wynik na działalności finansowej Grupy był ujemny i wyniósł (31 652) tys. zł wobec (21 023) tys. zł za2022 r.
Poziom kosztów finansowych w 2023 r. to 48 395 tys. zł z czego największą pozycję stanowiły odsetki od
kredytów i pożyczek, leasingu, obligacji i pozostałe (33 085) tys. zł. vs 21 412 tys. zł w roku 2022 W 2023 r.
koszty finansowe były wyższe o 34,97% w stosunku do roku poprzedniego.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
65
3.5. Sprawozdanie z sytuacji finansowej
31 grudnia 2023 r. aktywa ogółem Grupy Kapitałowej ERBUD wyniosły 1 973 833 tys. zł wobec
2 016 268 tys. zł na koniec 2022 r. (spadek o 2,1%). Aktywa trwałe wzrosły o 7,76 % do kwoty 476 900 tys.
zł., a aktywa obrotowe spadły o 4,88% do kwoty 1 496 933 tys. zł.
Główne elementy aktywów Grupy to:
• Długo – i krótkoterminowe należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności wyniosły 575
977 tys. zł, czyli 29,52% całości aktywów. Wartość ich spadła o o 24,40% w porównaniu do stanu na
koniec 2022 r. (775 150 tys. zł)
• Należności z tytułu wyceny kontraktów budowlanych w wysokości 455 336 tys. zł (23,07% sumy
bilansowej) wobec 431 013 tys. zł (21,38% sumy bilansowej) w roku 2022 r. Wzrost o 5,642% w
stosunku do 31 grudnia 2022.
• Środki pieniężne lub ich ekwiwalenty z uwzględnieniem środków pieniężnych na wyodrębnianych
rachunkach VAT oraz środki pieniężne o ograniczonej dostępności opiewały na wysokość 307 305
tys. zł. 15,5 % aktywów vs. 199 299 tys. zł 9,88% aktywów (wzros t o 54,19% w porównaniu do stanu na
koniec 2022 r.).
Na 31 grudnia 2022 r. całkowite kapitały własne wyniosły 674 946 tys. zł (34% sumy pasywów) wobec 665
478 tys. zł na koniec 2022 r.
Kapitały własne akcjonariuszy jednostki dominującej wyniosły na koniec 2023 r. 537 543 tys. zł. (79,64%
wartości kapitałów własnych ogółem) vs 540 881 tys. zł. w roku 2022.
Ponadto znaczny udział w sumie bilansowej Grupy miały następujące pozycje:
• Długo – i krótkoterminowe zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe zobowiązania (w tym
zaliczki otrzymane oraz zatrzymane kaucje) w wysokości 585 385 tys. zł. (29,49% sumy pasywów).
Były one o 18,76 % niższe niż rok wcześniej (720 582 tys. zł.). Dla potrzeb niniejszego opisu kaucje
wobec podwykonawców długoterminowe są wliczone do zobowiązań handlowych krótkoterminowych.
• Zobowiązania wynikające z wyceny kontraktów budowlanych w wysokości 387 717 tys. zł (20 % sumy
bilansowej) wobec 245 957 tys. zł (12% sumy bilansowej) w roku 2022 r.
3.6. Przepływy pieniężne
W ciągu 2023 r. Grupa ERBUD zanotowała dodatnie przepływy pieniężne na poziomie 99 158 tys. zł wobec
ujemnych przepływów w wysokości (199 249) tys. zł w poprzednim roku. Złożyły się na nie w szczególności:
• Dodatni wynik brutto 50 474 tys. zł wobec (1 616 ) tys. zł w orku poprzednim
• Dodatnia zmiana kapitału obrotowego w wysokości (185 291 tys. zł); - spadek należności o 24%,
wzrost wyceny kontraktów budowlanych po stronie aktywów o 10%; spadek zapasów o 13%
• Ujemny wynik na działalności inwestycyjnej (33 212 tys. zł.) spowodowany przede wszystkim
zakupami aktywów co związane było budowaniem segmentu produkcji obiektów modułowych
drewnianych ; oraz zakupem projektów związanych z OZE przez ONDE
• Ujemne przepływy z działalności finansowej w wysokości 63 813 tys. zł
Na dzień 31 grudnia 2023 r. Grupa posiadała środki pieniężne, w tym zgromadzone na rachunkach VAT i ich
ekwiwalenty w wysokości 307 305 tys. zł wobec 199 299 tys. zł na dzień 31 grudnia 2022 r.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
66
3.7. Zmiany w kapitale własnym
Na 31 grudnia 2023 r. całkowite kapitały własne wyniosły 674 946 tys. zł (34% sumy pasywów) wobec
665 478 tys. zł na koniec 2022 r. Wzrost kapitałów własnych wynika przede wszystkim z dodatniego wyniku w
Grupie ERBUD za rok 2023.
Kapitały własne akcjonariuszy jednostki dominującej wyniosły na koniec 2023 r. 537 543 tys. zł vs 540 881
tys. zł. w roku 2022.
Wskaźniki finansowe
W 2023 r. wszystkie wskaźniki rentowności na poszczególnych poziomach zysków sprzedaży były dodatnie.
Odstępstwem był wskaźnik EBIT skorygowany o zdarzenia jednorazowe, który miał wartość ujemną.
Podstawowe wskaźniki finansowe Grupy ERBUD dla działalności kontynuowanej
202
3
202
2
Marża EBIT (w %)
0,62%
0,54%
Marża EBITDA (w %)
1,76%
1,40%
Marża EBIT skorygowany (w %)
-0,05%
0,54%
Marża EBITDA skorygowana (w %)
1,09%
1,40%
Rentowność sprzedaży (w %)
6,47%
5,76%
Rentowność brutto (w %)
1,56%
-0,04%
Rentowność netto (w %)
0,72%
0,29%
Marża EBIT – wynik na działalności operacyjnej do przychodów ze sprzedaży
Marża EBITDA – wynik na działalności operacyjnej powiększony o amortyzację do przychodów ze sprzedaży
Rentowność sprzedaży – relacja wyniku ze sprzedaży do przychodów ze sprzedaży
Rentowność brutto – zysk brutto do przychodów ze sprzedaży
Rentowność netto – zysk netto do przychodów ze sprzedaży
Wskaźniki płynności oraz ogólnego zadłużenia liczone na 31 grudnia 2023 roku praktycznie nie uległy zmianie
w stosunku do wartości z końca roku 2022. Sytuacja płynnościowa w Grupie ERBUD jest dobra i nie istnieją
żadne przesłanki aby stan ten mógł ulec pogorszeniu.
Podstawowe wskaźniki płynności i zadłużenia dla Grupy ERBUD
2023
2022
Wskaźnik płynności bieżącej
1,41
1,42
Wskaźnik płynności szybkiej
1,28
1,28
Wskaźnik ogólnego zadłużenia (w %)
66,00%
66,99%
Wskaźnik zadłużenia kapitałów własnych
1,94
2,03
Wskaźnik płynności bieżącej – aktywa obrotowe do zobowiązań krótkoterminowych
Wskaźnik płynności szybkiej – aktywa obrotowe pomniejszone o zapasy do zobowiązań krótkoterminowych
Wskaźnik zadłużenia ogólnego – zobowiązania i rezerwy na zobowiązania do aktywów ogółem
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego – zobowiązania i rezerwy na zobowiązania do kapitału własnego
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
67
3.8. Zadłużenie odsetkowe
Na koniec grudnia 2023 r. łączne zadłużenie Grupy ERBUD z tytułu kredytów, pożyczek i obligacji oraz
leasingów finansowych wynosiło 239 437 tys. zł, w tym 61 280 tys. zł zadłużenia krótkoterminowego oraz 17
701 tys. zadłużenia odsetkowego wynika ze zmian zasad związanych z MSSF 16.
Na koniec grudnia 2022 r. łączne zadłużenie Grupy ERBUD z tytułu kredytów, pożyczek i obligacji oraz
leasingów finansowych wynosiło 312 575 tys. zł, w tym 123 168 tys. zł zadłużenia krótkoterminowego oraz 30
538 tys. zadłużenia odsetkowego wynika ze zmian zasad związanych z MSSF 16.
Spółki z Grupy ERBUD dysponują dostępem do wielocelowych linii kredytowo - gwarancyjnych w wysokości
1 708 251 tys. zł.
Od początku 20223 r. do dnia niniejszego sprawozdania podpisano następujące umowy kredytowe:
W dniu 28 czerwca 2023 r. podpisano umowę nr 10 1020 1026 0000 1602 0594 1028 limitu kredytowego
wielocelowego z PKO Bank Polski S.A. Na mocy niniejszej umowy ERBUD S.A. może korzystać z
wielocelowej linii w wysokości 70 mln zł, przy czym w ramach linii podlimit dotyczący zadłużenia wynosi 20
mln zł. Niniejsza umowa obowiązuje przez kolejnych 12 miesięcy tj. do 28 czerwca 2024 r.
W dniu 6 lipca 2023 r. ERBUD S.A. wraz z ONDE S.A. podpisały z Santander Bank Polska S. A. Aneks nr 12
do Umowy o MultiLinię nr K01393/15 z dnia 20 listopada 2015 r. wraz z późniejszymi zmianami.
Na mocy niniejszego Aneksu Emitent oraz Spółka ONDE S.A. mogą korzystać z linii wielocelowej (kredyt
w rachunku bieżącym oraz linia na gwarancje bankowe i akredytywy) do kwoty 140.000.000,00 zł (sto
czterdzieści milionów zł), z zastrzeżeniem, że Spółka ERBUD S.A. będzie mogła korzystać z usług w ramach
Limitu do kwoty 60.000.000,00 zł (sześćdziesiąt milionów zł). Zapadalność linii przypada na dzień 07.07.2024
roku. Pozostałe warunki nie uległy zmianie.
W dniu 28 września 2023 r. Erbud S.A. wraz z Onde podpisał aneksy do umów finansowych z mBank S.A.
Na mocy Aneksu nr 24 do Umowy Ramowej nr 38/003/10/Z/GX Emitent może korzystać z linii gwarancyjnej
w wysokości 85 mln PLN. Zapadalność linii przypada na dzień 27-09-2024 roku. Na mocy Aneksu nr 13 do
Umowy Ramowej Umbrella Wieloproduktowa nr 38/035/20/Z/UX Emitent wraz z spółką zależną Onde SA
mogą korzystać z limitu na kredyt w rachunku, kredyt obrotowy i limitu na gwarancję w wysokości 112 mln
PLN. Zapadalność linii przypada na dzień 27-09-2024 roku. Pozostałe warunki nie uległy zmianie.
W dniu 02 października 2023 r. Erbud S.A. podpisał wraz z spółkami zależnymi (Erbud Industry Centrum sp.
z o.o., Erbud Industry Południe sp. z o.o.) Aneks nr 14 do Umowy o linię nr KKW/NS/15/2015 z dnia 18-09-
2015 z Credit Agricole Bank Polska S.A. Na mocy niniejszego aneksu Emitent wraz z spółkami zależnymi
(Erbud Industry Centrum Sp. z o.o.; Erbud Industry Południe Sp. z o.o.) może korzystać z linii wielocelowej
(kredyt w rachunku, limit na gwarancje) w wysokości 60 mln PLN. Zapadalność linii przypada na dzień 30-09-
2024.
W dniu 30 października 2023 r. Erbud S.A. podpisał z Alior Bank S.A. Aneks nr 17 do Umowy Kredytowej nr
U0002139462604 Limitu Wierzytelności z dnia 27 września 2012 r. oraz Aneks nr 8 do Umowy
U0002931236940 Limitu na produkty o charakterze gwarancyjnym z dnia 20 sierpnia 2015r. Na mocy
Aneksów Emitent może korzystać z kredytu w rachunku bieżącym do kwoty 10 mln zł oraz produktów
gwarancyjnych do kwoty 80 mln zł i 2 mln euro. Wyżej wymienione produkty bankowe zostały udostępnione
Emitentowi do dnia 30 września 2024 r. Pozostałe istotne warunki nie uległy zmianie.
W dniu 07 listopada 2023 r. Erbud S.A. wraz z spółkami zależnymi Onde SA, Erbud International sp. z o.o.,
Erbud Industry Centrum sp. z o.o. podpisał aneks do umowy finansowej z ING Bank Śląski S.A. z siedzibą w
Katowicach. Na mocy niniejszego aneksu Emitent wraz ze spółkami zależnymi może korzystać z linii
wielocelowej w maksymalnej wysokości 175 mln PLN z podziałem na limit na kredyt w rachunku bieżącym w
wysokości 64 mln PLN i limit na gwarancje w wysokości 175 mln PLN.
- podlimit dla Spółki Erbud S.A. wynosi 175 mln zł z możliwością zaciągnięcia długu do 64 mln zł;
- podlimit dla Spółki Onde S.A. wynosi 50 mln zł z możliwością zaciągnięcia długu do 20 mln zł;
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
68
- podlimit dla Spółki Erbud Industry Centrum Sp. z o.o. wynosi 10 mln zł z możliwością zaciągnięcia długu do
4 mln zł;
- podlimit dla Spółki Erbud International Sp. z o.o. wynosi 15 mln zł z możliwością zaciągnięcia długu do 5 mln
zł.
Zapadalność linii przypada na dzień 31-01-2025 roku. Pozostałe istotne warunki nie uległy zmianie.
W dniu 07 listopada 2023 r. Erbud S.A. wraz z spółkami zależnymi Onde S.A. i Erbud International sp. z o.o.
podpisał aneks do umowy finansowej z BNP Paribas Bank Polska S.A. z siedziba w Warszawie. Na mocy
niniejszego aneksu Emitent wraz ze spółkami zależnymi może korzystać z linii wielocelowej w maksymalnej
wysokości 140 mln PLN z podziałem na limit na kredyt w rachunku bieżącym w wysokości 11 mln PLN, limit
na gwarancje w wysokości 140 mln PLN oraz limit na akredytywy w wysokości 70 mln PLN.
- podlimit dla Spółki Erbud S.A. wynosi 140 mln zł z możliwością zaciągnięcia długu do 8 mln zł;
- podlimit dla Spółki Onde S.A. wynosi 140 mln zł z możliwością zaciągnięcia długu do 5 mln zł;
- podlimit dla Spółki Erbud International Sp. z o.o. wynosi 16 mln zł z możliwością zaciągnięcia długu do 3
mln zł.
W dniu 22 stycznia 2024 r. Erbud S.A. wraz z Onde S.A. podpisał aneks (list zmieniający) do umowy
finansowej z HSBC Continental Europe. Na mocy niniejszej Umowy Strony ustalają możliwość korzystania
przez Spółki ERBUD S.A oraz ONDE S.A. z limitu na gwarancje bankowe i akredytywy w wysokości
74.000.000 PLN do 31.10.2024r.
Na limit składają się następujące sublimity:
- Limit na produkty o charakterze gwarancyjnym w ramach Usługi Wsparcia Zrównoważonego Handlu
(realizacja Projektów Ekologicznych) - maksymalnie 74.000.000 PLN
- Limit na produkty o charakterze gwarancyjnym w ramach Usługi Wsparcia Handlu, ale nie będących
Instrumentem Zrównoważonego Handlu - maksymalnie 50.000.000 PLN
- Limit na akredytywy dokumentowe w ramach Usługi Wsparcia Zrównoważonego Handlu (realizacja
Projektów Ekologicznych) - maksymalnie 45.000.000 PLN.
Pozostałe warunki nie odbiegają od warunków rynkowych.
Zabezpieczenia spłaty w/w produktów bankowych stanowią:
• hipoteki umowne i kaucyjne na aktywach Grupy,
• cesje praw z umów na kontrakty budowlane,
• klauzule potrącenia wierzytelności z rachunków bankowych,
• weksle własne in blanco,
• przewłaszczenie lokat pieniężnych stanowiących umowny procent zabezpieczonych wierzytelności.
• oświadczenie o poddaniu się egzekucji stosownie do art. 777 § 1 pkt. 5 KPC.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
69
Podpisane umowy kredytowe przez podmioty z Grupy ERBUD – na dzień publikacji sprawozdania
finansowego za rok 2023 r.
Bank
Rodzaj
zobowiązania
Kwota (w tys.
zł)
Waluta
Warunki
oprocentowania
Terminy
spłat
Płatność
rat
Kredytobiorca
BNP Paribas
Bank Polska
S.A.
kredyt w
rachunku
bieżącym
11 000
zł
WIBOR 3M
+1,50%
2024.06.07
jednorazowo
ERBUD S.A. 3 000;
ONDE S.A. 5 000;
ERBUD
INTERNATIONAL 3
000;
mBank S.A.
kredyt w
rachunku
bieżącym
40 000
zł
WIBOR 1M
+1,60%
2024.09.27
jednorazowo
ERBUD S.A. – 15
000; ONDE S.A. –
30 000
mBank S.A.
kredyt
obrotowy
72 000
zł
WIBOR 1M +
1,60%
2024.09.27
jednorazowo
Onde S.A.
PKO Bank
Polski S.A.
kredyt w
rachunku
bieżącym
20 000
zł
WIBOR 3M
1,60%
2024.06.28
jednorazowo
ERBUD S.A.
Alior Bank
S.A.
kredyt w
rachunku
bieżącym
10 000
zł
WIBOR
3M+1,6%
2024.09.30
jednorazowo
ERBUD S.A.
ING Bank
Śląski S.A.
kredyt w
rachunku
bieżącym
64 000
zł
WIBOR
1M+1,65%
2025.01.31
jednorazowo
ERBUD S.A –
64.000.; ONDE S.A
– 20 000.; ERBUD
Industry Centrum –
4 000; Erbud
International 5 000;
Santander
Bank Polska
S.A.
kredyt w
rachunku
bieżącym
5 000
zł
WIBOR
1M+2,0%
2024.07.07
jednorazowo
ERBUD S.A.
BNP Paribas
Bank Polska
S.A.
Kredyt
nieodnawialny
na zakup
nieruchomości
4 468
euro
3,69%
2028.04.27
ratalnie
ERBUD S.A.
Credit Agricole
Bank Polska
S.A.
kredyt
obrotowy
7 000
zł
WIBOR
1M+1,50%
2024.09.30
jednorazowo
ERBUD S.A.
Credit Agricole
Bank Polska
S.A.
kredyt
obrotowy
5 000
zł
WIBOR
1M+1,50%
2024.09.30
jednorazowo
ERBUD Industry
Centrum Sp. z o.o.
Credit Agricole
Bank Polska
S.A.
kredyt
obrotowy
14 000
zł
WIBOR
1M+1,50%
2024.09.30
jednorazowo
ERBUD Industry
Centrum Sp. z o.o.
Credit Agricole
Bank Polska
S.A.
kredyt
inwestycyjny
na zakup
udziałów w
Satchwell Sp.
z o.o.
2 228
zł
WIBOR
3M+1,55%
2026.05.29
Raty
kwartalne
ERBUD Industry
Centrum Sp. z o.o.
Credit Agricole
Bank Polska
S.A.
Kredyt
obrotowy
1 000
zł
WIBOR
1M+1,50%
2024.09.30
jednorazowo
Satchwell Sp. z o.o.
mBank S.A.
kredyt w
rachunku
bieżącym
3 000
zł
WIBOR 1M
+1,5%
2024.09.27
jednorazowo
ERBUD
International sp. z
o.o.
ING Bank
Śląski S.A.
Kredyt
inwestycyjny
1 517
zł
WIBOR 1M +
2,15%
2025.11.30
Ratalnie
ONDE S.A.
Santander
Bank Polska
S.A.
kredyt w
rachunku
bieżącym
20 000
zł
WIBOR 1M +
2,0%
2024.07.07
jednorazowo
ONDE S.A.
BNP Paribas
Bank Polska
S.A.
Kredyt
nieodnawialny
na remont i
rozbudowę
nieruchomości
1 847
euro
3,69%
2028.05.20
ratalnie
MOD21 Sp. z o.o
CommerzBank
AG
Kredyt w
rachunku
bieżącym
2 000
euro
EURIBOR 3M+
0,25%
2024.04.30
jednorazowo
MOD21 GmbH
Deutsche
Bank AG
Kredyt w
rachunku
bieżącym
1 000
euro
6,00%
2024.04.30
jednorazowo
MOD21 GmbH
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
70
Commerzbank
Kredyt w
rachunku
bieżącym
1 500
euro
EURIBOR +
1,5%-2,0%
Bezterminowo
jednorazowo
IVT
Weiner+Reimann
GmbH
National Bank
AG
Kredyt w
rachunku
bieżącym
1 000
euro
EURIBOR +
1,5%-2,5%
Bezterminowo
jednorazowo
IVT
Weiner+Reimann
GmbH, Erbud
Holding DE, IKR
Santander
Bank AG
Kredyt w
rachunku
bieżącym
2 000
euro
EURIBOR +
1,5%-2,5%
Bezterminowo
jednorazowo
IVT
Weiner+Reimann
GmbH, Erbud
Holding DE; IKR
Santander
Bank AG
kredyt
inwestycyjny
902
euro
EURIBOR +
1,5%-2,5%
2025.12.31
raty
IVT
Weiner+Reimann
GmbH
National Bank
AG
kredyt
inwestycyjny
160
euro
1,50%
2027.05.31
raty
IVT
Weiner+Reimann
GmbH
Santander
Bank AG
kredyt
inwestycyjny
1 700
euro
3,99%
2027.06.30
raty
IVT
Weiner+Reimann
GmbH
Santander
Bank AG
Kredyt
samochodowy
205
euro
0,00%-3,92%
2024.07.31
raty
IVT
Weiner+Reimann
GmbH
KIA Finance
Kredyt
samochodowy
152
euro
0,00%-3,92%
2026.06.30
raty
IVT
Weiner+Reimann
GmbH
Skoda Finance
Kredyt
samochodowy
116
euro
0,00%-3,92%
2024.02.24
raty
IVT
Weiner+Reimann
GmbH
Santander
Bank AG
Kredyt
samochodowy
29
euro
3,29%
2024.10.01
raty
IKR
Ford Bank AG
Kredyt
samochodowy
30
euro
5,99%
2024.09.30
raty
IKR
Suma:
275 744
zł
Suma:
17 110
euro
Udostępnione Grupie bankowe limity gwarancyjne – stan na dzień publikacji sprawozdania.
Gwarant
Rodzaj zobowiązania
Kwota limitu
w tys.
Waluta
Zobowiązany
Alior Bank S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki, regwarancje
80 000
zł
ERBUD S.A.
Alior Bank S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki, regwarancje
2 000
euro
ERBUD S.A.
BNP Paribas Bank Polska
S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki, regwarancje
140 000
zł
ERBUD S.A. (140 000);
ONDE S.A. (140 000);
ERBUD INTERNATIONAL (13
000);
mBank S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
85 000
zł
ERBUD S.A
mBank S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
40 000
zł
ERBUD S.A. - 10 000
ONDE S.A. – 30 000
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
71
PKO Bank Polski S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
50 000
zł
ERBUD S.A.
Santander Bank Polska
S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
120 000
zł
ERBUD S.A (60 000) ONDE
S.A. (60 000)
HSBC Bank Polska S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
74 000
zł
ERBUD S.A.; ONDE S.A. (24
000 - na zielone gwarancje)
Credit Agricole
Bank Polska S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
60 000
zł
ERBUD S.A. (60 000), ERBUD
Industry Centrum Sp. z o.o. (17
000), ERBUD Industry Sp. z o.o.
(10 000), ERBUD Industry
Południe (12 000)
ING Bank Śląski S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
175 000
zł
ERBUD S.A. (175 000),
ONDE S.A. (30 000)
i ERBUD Industry Centrum
Sp. z o.o. (6 000), Erbud
International (10 000)
Santander Bank Polska
S.A
Akredytywa
14 000
euro
ONDE S.A.
BNP Paribas Bank Polska
S.A.
Akredytywa
70 000
zł
ERBUD S.A.; ONDE S.A.
mBank S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
3 000
zł
ERBUD International Sp. z
o.o.
PKO Bank Polski S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
2 960
euro
MOD 21 GmbH (dawniej GWI
GmbH)
Santander Bank DE AG
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
8 000
euro
IVT Weiner+Reimann GmbH,
Erbud Holding DE, IKR
Commerz Bank S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
1 500
euro
IVT Weiner+Reimann GmbH,
Erbud Holding DE, IKR
Nationla Bank AG
Gwarancje wadialne, dobrego
wykonania, naprawy wad i usterek
2 000
euro
IVT Weiner+Reimann GmbH,
Erbud Holding DE;, IKR
Suma:
897 000
zł
Suma:
30 460
euro
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
72
Udostępnione Grupie ubezpieczeniowe limity gwarancyjne – stan na dzień publikacji sprawozdania.
Gwarant
Rodzaj zobowiązania
Kwota limitu
w tys. zł
Waluta
Zobowiązany
STU Ergo Hestia S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
315 000
Zł
ERBUD S.A., ONDE S.A.
PZU S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
20 000
zł
ERBUD S.A.
Allianz Polska S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
1 989
zł
ERBUD S.A.
KUKE S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
75 000
zł
ERBUD S.A.
Generali TU S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
36 500
zł
ERBUD S.A.
CREDENDO
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
20 000
zł
ERBUD S.A.; ONDE S.A.
UNIQA TU SA
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
30 000
zł
ERBUD S.A.
Euler Hermes AG.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
7 500
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH),
ERBUD S.A. i ERBUD
International Sp. z o.o
ZURICH
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
3 500
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
R+V
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
7 000
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
AXA
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
1 500
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
Bayerischer
Versicherungverband
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
1 500
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
Swiss RE
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
2 000
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
Credendo
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
2 500
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
VHV Versicherungen
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
500
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
Wuettembergische
Versicherung
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
750
euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
73
Chubb
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
10 000
Euro
MOD 21 GmbH
(poprzednio GWI GmbH)
Genrali S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
23 500
zł
ONDE S.A.
KUKE S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
70 000
zł
ONDE S.A
Warta
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
5 000
euro
ONDE S.A
Uniqa TU
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
40 000
zł
ONDE S.A
TU Europa S.A..
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
6 000
zł
ONDE S.A
TUiR Allianz Polska
S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek, zwrotu zaliczki
18 000
zł
ONDE S.A
Interrisk
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek, zwrotu zaliczki
20 000
zł
ONDE S.A
TU Europa S.A..
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
850
zł
Satchwell Sp. z o.o
STU Ergo Hestia S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
7 500
zł
ERBUD Industry Centrum
Sp. z o.o
WARTA S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
222
zł
ERBUD Industry Centrum
Sp. z o.o
STU Ergo Hestia S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
8 000
zł
ERBUD International
Sp. z o.o.
TU Gothaer.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
644
zł
ERBUD International
Sp. z o.o.
KUKE S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania
kontraktu, naprawy wad i usterek, spłaty
zaliczki
3 794
zł
ERBUD International
Sp. z o.o.
Generali TU S.A.
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
2 457
zł
ERBUD International
Sp. z o.o.
R+V
Gwarancje wadialne, dobrego wykonania,
naprawy wad i usterek
3 000
euro
IVT Weiner+Reimann
GmbH
Suma:
699 456
zł
Suma:
44 570
euro
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
74
Pożyczki udzielone w Grupie Emitenta - stan na dzień publikacji sprawozdania.
Pożyczkodawca
Pożyczkobiorca
Data Udzielenia
pożyczki
Wartość w
tys. PLN
Wartość w
tys. EUR
Termin spłaty
Oprocentowanie
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2021.04.22
3 100
713
2028.12.31
3M
WIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2021.06.11
17 517
4 029
2028.03.31
3M
WIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
JV PABC Sp. z o.o.
2021.06.16
50
11
2024.12.31
3M
WIBOR+3,5%
ERBUD S.A.
Erbud Holding
Deutschland
GmbH
2021.07.27
7 392
1 700
na żądanie w
ciągu 10 dni,
3M
EURIBOR+2,2%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2021.07.27
891
205
2028.07.23
3M
EURIBOR+1,9%
ERBUD S.A.
JV PABC Sp. z o.o.
2021.09.22
250
57
2024.12.31
3M
WIBOR+2,2%
ERBUD S.A.
Sanssouci
2021.02.26
4 314
992
2023.03.31
10% w skali roku
ERBUD S.A.
Sanssouci
2021.03.24
250
57
2023.03.31
10% w skali roku
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2022.01.13
43 300
9 959
2028.03.31
3M
WIBOR+2,5%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2022.01.19
3 304
760
2028.03.31
3M
EURIBOR+1,9%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2022.03.15
870
200
2028.03.31
3M
EURIBOR+1,9%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2022.05.06
3 478
800
2028.03.31
3M
EURIBOR+1,9%
Erbud Shared
Services
ERBUD S.A.
2019.01.30
3 500
805
2024.12.31
3M
WIBOR+2,2%
IVT W&R GmbH
Erbud Holding
Deutchland GmbH
2021.12.06
14 131
3 250
bezterminowo
EURIBOR2,2%
ERBUD S.A.
MOD21 GmbH
2022.07.07
5 769
1 327
2028.06.30
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 GmbH
2022.07.26
435
100
2028.06.30
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2022.09.06
3 478
800
2028.12.31
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2022.12.16
3 478
800
2028.12.31
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2023.04.27
1 000
230
2028.12.31
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2023.06.07
2 609
600
2028.12.31
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2023.06.07
1 739
400
2028.12.31
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 GmbH
2023.10.12
2 174
500
2028.12.31
3M
EURIBOR+1,35%
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
75
ERBUD S.A.
MOD21 Sp. z o.o.
2023.10.25
6 522
1 500
2028.12.31
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
MOD21 GmbH
2023.12.15
7 392
1 700
2028.12.31
3M
EURIBOR+1,35%
ERBUD S.A.
Erbud Industry
Centrum Sp.z o.o.
2023.12.20
7 500
1 725
2028.12.31
6M
WIBOR+3,00%
144 444
33 221
3.9. Należności i zobowiązania warunkowe
Zobowiązania warunkowe z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń to zarówno poręczenia wystawione przez
spółki Grupy ERBUD jak i przez banki na rzecz kontrahentów Grupy ERBUD na zabezpieczenie ich roszczeń
w stosunku do Grupy z tytułu wykonywanych kontraktów budowlanych. Przy czym bankom przysługuje wobec
Grupy ERBUD roszczenie zwrotne z tego tytułu.
Poręczenia udzielone przez ERBUD S.A. – stan na dzień publikacji Sprawozdania
Poręczyciel
Podmiot,
któremu
udzielono
poręczenia
Wartość
(w tys. zł)
Przedmiot
Dla kogo
Data
wygaśnięcia
poręczenia
Rodzaj poręczenia
i warunki
finansowe
ERBUD S.A.
MOD 21 GmbH
15 444
Linia na gwarancje
finansowe w
wysokości 2 960 EUR
PKO BP S.A.
(Oddział
Niemcy)
2034.12.31
Poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1%
ERBUD S.A.
MOD 21 GmbH
4 348
gwarancyjne linie
ubezpieczeniowe w
wysokości 1 mln EUR
Euler
Hermes,
Zürich, AXA,
Bayerische
Versicherung
sverband,
R+V ; Swiss
RE
2023.12.31
Poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1%
ERBUD S.A.
MOD 21 GmbH
8 696
Kredyt w rachunku
bieżącym w wysokości
2 mln EUR
Commerzba
nk
2023.05.31
Gwarancja udzielona
przez mBank S.A. na
zlecenie ERBUD S.A.
Poręczyciel obciąża
Spółkę opłatami
naliczonymi przez
Gwaranta
ERBUD S.A.
MOD 21 GmbH
4 348
Kredyt w rachunku
bieżącym w wysokości
1 mln EUR
Deutsche
Bank AG
2024.04.30
Gwarancja udzielona
przez mBank S.A. na
zlecenie ERBUD S.A.
Poręczyciel obciąża
Spółkę opłatami
naliczonymi przez
Gwaranta
ERBUD S.A.
ONDE S.A.
6 720
Kredyt inwestycyjny
ING Bank
Śląski S.A.
2028.11.30
Poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
ONDE S.A.
65 220
Poręczenie właściwej
realizacji Umowy o
roboty budowlane
Sun Power
Energy Sp. z
o.o.
2026.03.11
Poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
ONDE S.A.
20 000
Poręczenie właściwej
realizacji Umowy o
roboty budowlane
ABO Wind
Polska Sp. z
o.o.
2027.05.19
Poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
76
ERBUD S.A.
ONDE S.A.
17 300
Poręczenie właściwej
realizacji Umowy
inwestycyjnej
Eurowind
Energy A/S
2028.06.28
Poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
ONDE S.A.
37 889
Poręczenie właściwej
realizacji Umowy o
roboty budowlane
EW Rywałd
Sp. z o.o.
2028.06.20
Poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 GmbH
39 567
Poręczenie właściwej
realizacji Umowy o
roboty budowlane
Monheimer
Einkaufszent
rum GmbH
Do czasu
odebrania robót
Poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
15 000
Poręczenie kredytu
inwestycyjnego na
rozbudowę hali
produkcyjnej
BNP Paribas
Bank Polska
S.A.
2028.05.20
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
23 364
Poręczenie umowy na
leasing linii
produkcyjnej
BNP Paribas
Leasing
Services Sp.
z o.o..
2028.07.13
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
1 653
Poręczenie Umowy
leasingowej
BNP Paribas
Leasing
Services Sp.
z o.o..
2029.06.13
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
1 857
Poręczenie Umowy
leasingowej
BNP Paribas
Leasing
Services Sp.
z o.o..
2029.06.13
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
59
Poręczenie Umowy
leasingowej
BNP Paribas
Leasing
Services Sp.
z o.o..
2029.03.11
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
1 048
Poręczenie Umowy
leasingowej
BNP Paribas
Leasing
Services Sp.
z o.o..
2029.03.11
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
75
Poręczenie Umowy
leasingowej
BNP Paribas
Leasing
Services Sp.
z o.o..
2029.04.07
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
779
Poręczenie Umowy
leasingowej
BNP Paribas
Leasing
Services Sp.
z o.o..
2029.04.07
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
583
Poręczenie Umowy
leasingowej
BNP Paribas
Leasing
Services Sp.
z o.o..
2029.03.11
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 GmbH
43 480
Poręczenie Umowy -
linia na gwarancję
CHUBB
European
Group SE
bezterminowe
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
1 500
Poręczenie - zob.
handlowe (kredyt
kupiecki)
SIG sp. z
o.o.
2024.12.31
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
600
Poręczenie - zob.
handlowe (kredyt
kupiecki)
Hydrosolar
sp. z o.o.
2024.12.31
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
561
Poręczenie - zob.
handlowe (kredyt
kupiecki)
Abus Crane
Systems
Polska sp. z
o.o.
2023.12.31
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
ERBUD S.A.
MOD 21 Sp. z o.o.
711
Poręczenie - zob.
handlowe (kredyt
kupiecki)
Abus Crane
Systems
Polska sp. z
o.o.
2023.12.31
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
77
ERBUD S.A.
Erbud International
8 000
Poręczenie
gwarancyjnej linii
ubezpieczeniowej
Hestia
czas
nieokreślony
Poręczenie wekslowe,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
Razem:
318 802
Poręczenia udzielone na rzecz ERBUD S.A. – stan na dzień publikacji Sprawozdania
Poręczyciel
Podmiot,
któremu
udzielono
poręczenia
Wartość
w tys. zł
Przedmiot
Dla kogo
Data
wygaśnięcia
poręczenia
Rodzaj poręczenia
i warunki finansowe
ONDE S.A.
(podmiot zależny
od ERBUD S.A.;
ERBUD
International Sp. z
o.o.
(podmiot zależny
od ERBUD S.A.) –
poręczenie
solidarne
ERBUD S.A.
70 000
wielocelowa linia
kredytowo –
gwarancyjna (LKW)
PKO BP S.A.
2031.09.28
poręczenie cywilne,
Poręczyciel pobiera
opłatę za poręczenie w
wysokości 1% od
wartości
Zobowiązania warunkowe z tytułu udzielonych gwarancji na rzecz osób trzecich (w tys. zł) na dzień
31 grudnia 2021
Spółka
Gwarancje
zapłaty
zobowiązań
Gwarancje
dobrego
wykonania
kontraktu
Gwarancje
naprawy wad
i usterek
Razem
zobowiązania
warunkowe
ERBUD S.A.
31.12.2023
130 826
162 158
238 373
531 357
31.12.2022
113 278
194 674
249 931
557 884
ONDE S.A.
31.12.2023
54 867
156 266
123 027
334 160
31.12.2022
29 492
149 214
88 074
266 780
MOD 21 GmbH (GWI GmbH )
31.12.2023
34 170
21 758
34 180
90 108
31.12.2022
11 131
22 048
37 155
70 334
ERBUD International Sp. z o.o.
31.12.2023
4 181
3 775
7 049
15 006
31.12.2022
340
9 285
6 846
16 471
ERBUD Industry Centrum Sp. z o.o.
31.12.2023
535
16 135
3 849
20 519
31.12.2022
430
12 627
2 914
15 971
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
78
Satchwell Sp. z o.o.
31.12.2023
0
0
730
730
31.12.2022
0
0
673
673
IVT Weiner&Reimann GmbH
31.12.2023
1 915
0
822
2 737
31.12.2022
2 401
70
1 247
3 718
IVT Menzenbach GmbH
31.12.2023
43
0
0
43
31.12.2022
755
0
0
755
IKR GmbH
31.12.2023
4 718
23 681
3 897
32 296
31.12.2022
5 089
19 537
5 329
29 955
Suma zobowiązań warunkowych na dzień
31.12.2023
Suma
1 026 957
Suma zobowiązań warunkowych na dzień
31.12.2022
Suma
988 136
Należności warunkowe z tytułu posiadanych gwarancji
Wyszczególnienie
Stan na dzień
31.12.2022
Stan na dzień
31.12.2022
Spółka
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek,
gwarancje zapłaty
71 581
75 491
ERBUD S.A.
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek
54 101
56 677
ONDE S.A.
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek
2 508
2 545
ERBUD
International Sp. z
o.o.
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek
25 455
33 784
MOD 21GmbH
(poprzednio
GmbHGWI )
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek
0
0
Satchwell
sp. z o.o.
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek
259
25
ERBUD Industry
Centrum Sp. z o.o.
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek
44
47
IVT
Weiner+Reimann
GmbH
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek
0
0
IVT Menzenbach
GmbH
Gwarancje dobrego
wykonania kontraktu i
naprawy wad i usterek
0
0
IKR GmbH
Razem:
153 947
181 775
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
79
3.10. Stanowisko Zarządu odnośnie prognoz wyników na 2023 rok
Zarząd Emitenta nie publikował prognoz finansowych
3.11. Rekomendacja Zarządu odnośnie podziału zysku za rok 2023.
Zarząd ERBUD S.A. po szczegółowej analizie Skonsolidowanego sprawozdania finansowego, planów na rok
2024 oraz planów inwestycyjnych rekomenduje wypłacenie dywidendy na poziomie 20 mln zł.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
80
4. WYNIKI FINANSOWE ERBUD S.A.
4.1. Czynniki kształtujące wynik finansowy w 2023 r.
W ciągu 2023 r. ERBUD S.A. wygenerował zysk netto na poziomie 28 347 tys. zł wobec zysku netto w kwocie
29 300 tys. zł w 2022 r. (spadek 3,25%). Analizując poziom zysku netto 2023 roku należy zwrócić uwagę, że
głównym driverem zysku w roku ubiegłym były zdarzenia nadzwyczajne – wygrana z Bankiem Millennium oraz
podpisanie ugody z MPL Modlin.
Główne czynniki wpływające na rezultaty finansowe Spółki w 2023 r. to:
• Realizacja kontraktów kalkulowanych i podpisanych przed dniem wybuchu wojny w Ukrainie;
• Wysokie stopy procentowe;
• Osłabienie złotego w stosunku do EUR
• Dobre relacje z zamawiającymi, dzięki którym można było przenieść część wzrostu kosztów na
zamawiających;
• Duże zaangażowanie kadry menadżerskiej wyższego i niższego szczebla w negocjacje z
zamawiającymi i różnorakie optymalizacje na placach budów;
• Wygrany proces z Bankiem Millennium S.A.
• Podpisanie ugody z Mazowieckim Portem Lotniczym
W kolejnych latach Zarząd ERBUD S.A. ocenia, że na sytuacje finansowa Spółki będą miały wpływ przede
wszystkim:
• Sytuacja ekonomiczna wywołana wojną na Ukrainie,
• Koniunktura gospodarcza w Polsce i Europie,
• Absorpcja środków unijnych,
• Popyt inwestycyjny,
• Polityka monetarna
• Rozwój nowego segmentu w Grupie ERBUD związanej z produkcja i sprzedażą obiektów
modułowych.
Rachunek zysków i strat ERBUD S.A. w ujęciu analitycznym (w tys. zł)
2023
2022
Zmiana w %
Przychody ze sprzedaży produktów, towarów i usług z
działalności kontynuowanej
1 351 260
1 955 585
-30,90%
Koszty działalności operacyjnej
80 563
60 836
32,43%
Wynik na pozostałej działalności operacyjnej
7 287
3 552
105,15%
Wynik na sprzedaży akcji jednostki zależnej
0
18 627
-100,00%
(Utrata)/Odwrócenie wartości aktywów finansowych i
aktywów z wyceny kontraktów
-13 347
-3 604
270,34%
Odszkodowanie otrzymane - Bank Millennium (per saldo
z kosztami bezpośrednio związanymi z uzyskaniem
odszkodowania)
38 317
0
Odszkodowanie wypłacone MPL Modlin
16 698
0
Wynik na działalności operacyjnej
-6 312
33 163
-119,03%
Wynik na działalności finansowej
-11 716
402
-3014,43%
Przychody finansowe - Bank Millennium
60 929
0
Zysk (strata) brutto z działalności kontynuowanej
42 901
33 565
-27,81%
Podatek dochodowy
14 554
4 265
-241,24%
Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej
28 347
29 300
3,25%
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
81
Główny element kosztów ERBUD S.A. (76% całości kosztów rodzajowych) stanowiły koszty usług obcych,
głównie koszty prac zleconych podwykonawcom. W 2023 r. wyniosły one 1 048 356 tys. zł, i . były o 27%
niższe niż w poprzednim roku.
Znaczny udział w strukturze kosztów Spółki posiadały ponadto:
• Wydatki na materiały i energię – ukształtowały się one na poziomie 171 792 tys. zł vs 407 595 tys. zł
w roku 2022. Stanowiło to odpowiednio 13% sumy kosztów w 2022 oraz 21% w 2022r. Spadek o 58%
w relacji do 2022 r.
• Świadczenia pracownicze w wysokości 128 098 tys. zł. stanowiły 9% ogółu kosztów. W 2022 r. ta
relacja wglądała następująco: 122 614 tys. zł – 6% całości kosztów rodzajowych W 2023 r. koszty
świadczeń pracowniczych były o 4% wyższe w porównaniu do poprzedniego roku.
Koszty działalności operacyjnej ERBUD S.A. (w tys. zł)
Koszt
2023
2022
% zmiana
Usługi obce
1 048 356
1 434 079
-26,90%
Zużycie materiałów i energii
171 792
407 595
-57,85%
Koszty świadczeń pracowniczych
128 098
122 614
4,47%
Amortyzacja
10 895
9 654
12,85%
Podatki i opłaty
5 651
5 070
11,46%
Pozostałe koszty rodzajowe
7 643
7 928
-3,59%
SUMA
1 372 435
1 986 940
-30,93%
0 200 000 400 000 600 000 800 000 1 000 0001 200 0001 400 0001 600 000
Usługi obce
Zużycie materiałów i energii
Koszty świadczeń pracowniczych
Amortyzacja
Podatki i opłaty
Pozostałe koszty rodzajowe
Koszty rodzajowe 2023 vs 2022
2021 2023
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
82
4.2. Sprawozdanie z sytuacji finansowej
31 grudnia 2023 r. aktywa ogółem ERBUD S.A. wyniosły 1 022 412 tys. zł i były o 3% niższe w porównaniu ze
stanem na koniec 2022 r. (1 055 9964 tys. zł.). Spadek aktywów wynika przede wszystkim ze spadku pozycji:
należności z tytułu dostaw materiałów i usług oraz z tytułu kaucji długo – i krótkoterminowych (spadek o
29%); spadek wartości wynikającej z wyceny kontraktów budowlanych – 5%. Sumarycznie aktywa obrotowe
w 2023 roku spadły w stosunku do 2022 roku o 17%.
Na 31 grudnia 2023 r. kapitały własne Spółki wyniosły 350 205 tys. zł, wobec 338 924 tys. zł na koniec2022 r.
(wzrost o 3%). Wzrost kapitałów własnych to przede wszystkim efekt wygenerowanego zysku netto w 2023 r.,
W 2023 r. nastąpił w porównaniu z rokiem 2022 6% spadek zobowiązań długoterminowych do kwoty 113 578
tys. zł. Zobowiązania krótkoterminowe również spadły o 6% w stosunku do roku 2022 do kwoty 558 629 tys.
zł
Spadki były spowodowane głównie spadkiem przychodów, które r/r spadły o 31%
4.3. Sprawozdanie z przepływów pieniężnych
W ciągu 2023 r. ERBUD S.A. zanotowała dodatnie przepływy pieniężne na poziomie 29 611 tys. zł
(ujemne przepływy w wysokości 104 982 tys. zł w poprzednim roku). Złożyły się na nie:
• Dodatnie przepływy pieniężne z działalności operacyjnej w wysokości 60 673 tys. zł na co wpływ miała
zmiana kapitału obrotowego 91 770 tys. zł. (spadek należności o 29% oraz wyceny kontraktów po
stronie aktywów o 5%)
• Ujemne przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej w wysokości 58 990 tys. zł ( udzielone
pożyczki głównie do MOD 21 Sp. z o.o. oraz GmbH)
• Dodatnie przepływy z działalności finansowej w wysokości 27 928 tys. zł.(wpływ odsetek uzyskanych
z banku Millenium)
Na dzień 31 grudnia 2023 r. Spółka posiadała środki pieniężne i ich ekwiwalenty, w tym na wyodrębnionym
rachunku VAT w wysokości 144 764 tys. zł wobec 112 092 tys. zł na dzień 31 grudnia 2022 r. Spadek o 48%
4.4. Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym
31 grudnia 2023 r. kapitały własne wynosiły 350 205 tys. zł (wzrost o 3% w porównaniu do stanu na koniec
2022 r.). Na zmiany w kapitale miały głównie wpływ wyniki wygenerowane w 2023 r oraz wypłacone i
otrzymane dywidendy przez ERBUD S.A.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
83
4.5. Podstawowe wskaźniki finansowe ERBUD S.A.
Wyszczególnienie
2023
2022
Stopa zwrotu z kapitału – ROE (w %)
8,09%
8,65%
Stopa zwrotu z aktywów – ROA (w %)
2,77%
2,77%
Marża EBIT (w %)
-0,47%
1,70%
Marża EBITDA (w %)
0,34%
2,19%
Rentowność sprzedaży (w %)
3,38%
3,86%
Rentowność brutto (w %)
3,17%
1,72%
Rentowność netto (w %)
2,10%
1,50%
Stopa zwrotu z kapitału – zysk netto / stan kapitałów własnych
Stopa zwrotu z aktywów – zysk netto / stan aktywów
Marża EBIT – wynik na działalności operacyjnej do przychodów ze sprzedaży
Marża EBITDA – wynik na działalności operacyjnej powiększony o amortyzację do przychodów ze sprzedaży
Rentowność sprzedaży – relacja wyniku ze sprzedaży do przychodów ze sprzedaży
Rentowność brutto – zysk brutto do przychodów ze sprzedaży
Rentowność netto – zysk netto do przychodów ze sprzedaży
Podstawowe wskaźniki płynności i zadłużenia dla ERBUD S.A.
Wyszczególnienie
2023
2022
Wskaźnik płynności bieżącej
1,14
1,28
Wskaźnik płynności szybkiej
1,14
1,28
Wskaźnik ogólnego zadłużenia
(w %)
66%
68%
Wskaźnik zadłużenia kapitałów
własnych
192%
212%
Wskaźnik płynności bieżącej – aktywa obrotowe do zobowiązań krótkoterminowych
Wskaźnik płynności szybkiej – aktywa obrotowe pomniejszone o zapasy do zobowiązań krótkoterminowych
Wskaźnik zadłużenia ogólnego – zobowiązania i rezerwy na zobowiązania do aktywów ogółem
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego – zobowiązania i rezerwy na zobowiązania do kapitału własnego
Poziom wskaźników zadłużenia jest lepszy niż w 2022 r. Wynika to przede z zasilenia spółki gotówką w wyniku
wygranego sporu z bankiem Millennium.
Osiągnięte wskaźniki są zadowalające jednak Zarząd będzie dążył do poprawy wskaźników rentowności i
zadłużenia.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
84
5. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM
Zarządzanie ryzykiem jest bardzo ważnym aspektem w Grupie ERBUD. Z powodu tego, że świat VUCA
okazał się światem BANI zarząd Grupy ERBUD zmienia elastycznie swoje podejście do ryzyka. Pandemia,
trwająca wojna w Ukrainie, walki na Bliskim Wschodzie wzruszyła wszelkie fundamenty i wcześniejsze ramy.
Szybkość zmian jakich doświadczamy powoduje stały chaos, niepokój i niezwykle silną potrzebę określenia
siebie i świata w tej nowej rzeczywistości.
To, co było zmienne czyli niestabilne, przestało być wiarygodne.
• Ludzie nie czują się już niepewni, są niespokojni.
• Rzeczy nie są już złożone, zamiast tego podlegają nieliniowym systemom logicznym.
• To, co kiedyś było niejednoznaczne, dziś wydaje się nam niezrozumiałe.
BANI rozszyfrowane, pojęcie wprowadzone przez Jamais Cascio jako nowy model rozwojowy.
„B” jak Kruchy – wszystko co jest kruche może się zepsuć w każdym momencie
„A” jak Niespokojny – jeśli jesteśmy niespokojni, czujemy się również bezradni i niezdolni do podejmowania
decyzji
„N” jak Nieliniowe – przyczyna i skutek nie jest już możliwa do oszacowania z góry.
„I” jak Niezrozumiałe – nieliniowe skutki dowolnej przyczyny, wydarzeń i decyzji często wydają się być
pozbawione jakiejkolwiek logiki
Strategia dywersyfikacji zarówno segmentowej jak tez geograficznej to ciągła odpowiedź na ryzyka związane
ze spadkami koniunktury w niektórych segmentach, ryzyka związane ze zmianą wektorową popytu na niektóre
dobra: np. budownictwo tradycyjne vs budownictwo prefabrykowane drewniane.
Coraz mniej mówimy dzisiaj o zakończeniu wojny w Ukrainie. to ciągle życzenie wszystkich ludzi. Musimy
jednak pamiętać, że dla gospodarki, a szczególnie dla segmentu budowlanego odbudowa Ukrainy będzie się
wiązała z wieloma ryzykami: wzrost cen materiałów budowalnych, odpływ pracowników, brak dostępności
materiałów budowlanych., O tych samych ryzkach musimy pamiętać w perspektywie absorbcji środków
unijnych. Otwarcie funduszy KPO i przeznaczenie ich na inwestycje również wywoła efekt zwiększonego
popytu na usługi i materiały budowlane. Taki efekt przyniósł rok 2011 i 2012 kiedy to spółki budowlane w tym
ogłaszały upadłość po realizacji inwestycji związanych z EURO 2012. Kolejnym przykładem był rok 2018 kiedy
to może już w mniejszym stopniu niż w 2011/2012 spółki budowlane borykały się z problem skokowo
rosnących cen materiałów budowlanych i surowców, co związane było z uruchomieniem perspektywy unijnej
i wzrostem inwestycji. Powtórkę „klęski uradzają” mieliśmy w 2016 roku, gdzie efekty w postaci problemów
finansowych firm z sektora budowlanego pojawiły się w 2018 roku. Musimy pamiętać o bezwładności
budownictwa związanego z okresem pomiędzy kalkulacją oferty a realizacją. W niewielkim stopniu
mechanizmy związane z zabezpieczeniem cen materiałów np. stali są w stanie zabezpieczyć firmę przed
utratą zysków na kontrakcie. Odpowiedzią na to ryzyko jest znowu budownictwo modułowe. Tu oszczędność
czasu pomiędzy kalkulacją a realizacją dochodzi do 70%. Zarząd Grupy ERBUD pilnie przygląda się dzisiaj
długim kontraktom w formule „zaprojektuj i wybuduj”. Każda oferta na kontrakt, którego realizacji przewyższa
18 mc musi mieć akceptację zarządu.
Zarząd Grupy ERBUD podchodzi do problemu zarządzania ryzykiem systemowo mając na względzie
wszelkie możliwe, potencjalne zagrożenia. Zmienność sytuacji zmienia wagi poszczególnych ryzk. Katalog
ryzyk jakie są rozpatrywane przez Zarząd jest następujący:
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
85
Ryzyka wewnętrzne
Ryzyka zewnętrzne
Strategia
• brak szybkiej adaptacji do zmieniających
się warunków rynkowych
• strategia o małej elastyczności
• niedotrzymanie kroku zmieniającej się
technologii
• dobór złej technologii
• niewłaściwy dobór partnera
biznesowego/pracownika
• niewłaściwa strategia wiążąca zasoby
Organizacja
• zła komunikacja pomiędzy jednostkami
operacyjnymi
• sprzeniewierzenia
• pogwałcenie wytycznych i procedur
wewnętrznych
• niedostosowana struktura organizacyjna
do szybkiego reagowania
• zła organizacja pracy
Ekonomia
• gwałtowna fluktuacja cen surowców
• wahania kursów walut i stóp procentowych
• wzrost inflacji
• wzrost kosztów wynagrodzeń
• recesja
• przerwane łańcuchy dostaw
• migracje pracowników
• spiętrzenie inwestycji
Polityka
• zmiany w regulacjach
• bariery wejścia
• embarga handlowe
• niestabilna sytuacja polityczna na świecie
Pracownicy
• choroby zawodowe
• strajki pracownicze
• brak kompetencji
• utrata pracowników
• wypadki przy pracy
• fraudy
Procesy i Aktywa
• niewłaściwa komunikacja
• pożar / awarie
• wadliwa jakość produktów i
zanieczyszczenia/skażenia
• zbyt długie, skomplikowane procesy
• cyberataki
• ograniczony dostęp do finansowania
zewnętrznego
Rynek
• presja klientów na obniżenie ceny -
konsolidacja klientów
• niedotrzymanie warunków kontraktu przez
kluczowych dostawców/podwykonawców
• brak pracowników na rynku
• utrata własności intelektualnej
• wzrost konkurencji
Natura
• powódź
• huraganowy wiatr
• epidemie/pandemie
• kończące się zasoby naturalne;
• deficyty wody pitnej
Społeczne
• przestępstwa
• wzrost świadomości odszkodowawczej
• demonstracje, strajki, blokady
Rodzaje ryzyk szczególnie monitorowanych w Grupie ERBUD
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
86
Wydarzenia ostatnich kilku lat pokazały, że ryzyk określanych mianem „czarnych łabędzi” nie jesteśmy w
stanie przewidzieć i trudno się przed nimi zabezpieczyć w 100%. Konflikt wojenny za wschodnią granica
pokazał, że decyzja jednego człowieka może zdestabilizować gospodarkę niemal na całym świecie. Po inwazji
Rosji na Ukrainę cały świat stanął w obliczu kryzysu paliwowego, słabły giełdy i waluty krajów ościennych w
tym Polski. Ryzyko polityczne spowodowane tym , że konflikt zbrojny rozgrywa się za nasza granicą
spowodował gwałtowny spadek zagranicznych inwestycji, odpływ kapitału z funduszy, zamrożenie inwestycji
prywatnych krajowych. Ceny surowców i ich dostępność stały się dużo większym problem w branży
budowlanej niż zagrożenia związane z COVID19.
Grupa Erbud zawsze upatrywała swojego rozwoju w zachodniej Europie, a szczególnie w Niemczech.
Wszelkie zakusy wejścia na rynki wschodnie postrzegane czasami jako rynki wschodzące były jednak przez
zarząd oceniane negatywnie.
Emitent ani żadna spółka z Grupy ERBUD nie prowadzi działalności gospodarczej w krajach Europy
Wschodniej i nie utrzymuje jakichkolwiek stosunków handlowych z podmiotami z tych krajów. Grupa nie
posiada tam żadnych aktywów.
Na dzień publikacji sprawozdania w Grupie nie odnotowuje problemu związanego z brakiem pracowników z
Ukrainy. Sytuacja jest stabilna.
Zarząd na bieżąco monitoruje wpływ sytuacji polityczno-gospodarczej na Ukrainie i w Rosji oraz w Białorusi
na działalność Grupy ERBUD. Od ponad trzzech lat mamy do czynienia ze wzrostem cen materiałów
budowlanych i robocizny na rynku polskim. Obecnie możemy mówić o względnej stabilizacji cen jednak daleko
do ich spadku. Zarząd w odpowiedzi na opisane wyżej ryzyka stara się rozwijać nowe segmenty działalności
oraz bardzo selektywnie podchodzić do kontraktów w pozostałych segmentach.
5.1. Ryzyko finansowe
W toku prowadzonej działalności Grupa ERBUD jest narażona na różne rodzaje ryzyka finansowego: ryzyko
walutowe, ryzyko cenowe, ryzyko stóp procentowych, ryzyko kredytowe oraz ryzyko utraty płynności. Zarząd
weryfikuje i ustala zasady zarządzania każdym z niżej wymienionych kategorii ryzyka.
5.1.1. Ryzyko walutowe
W ramach podstawowej działalności operacyjnej spółki Grupy zawierają kontrakty budowlane, które czasami
są denominowane w walutach obcych (przede wszystkim w euro). Przyjęta przez Zarząd polityka zarządzania
ryzykiem walutowym polega na dopasowaniu waluty kontraktu do waluty wydatków związanych z tym
kontraktem. Ważnym elementem tej polityki jest dążenie do bezpiecznego zabezpieczenia ewentualnych
ekspozycji walutowych, które nie narazi spółek na straty w przypadku turbulencji na rynku walutowym.
W przypadku kontraktów denominowanych w euro lub innych walutach, dla których niemożliwe jest
odpowiednie dopasowanie waluty wydatków, Spółka zabezpiecza materialne ryzyko walutowe wynikające z
wysoce prawdopodobnych transakcji zagrożonych zmianami w przepływach pieniężnych, które mogą wpłynąć
na wynik finansowy jednostki. Zabezpieczenie następuje za pomocą kontraktów walutowych forward o
kluczowych parametrach możliwie jak najbardziej zbliżonych do parametrów pozycji zabezpieczanej (data
przepływu, wartość).
W przypadku zawierania transakcji zabezpieczających, Spółka stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń.
5.1.1.1. Zabezpieczenie kontraktów budowlanych denominowanych w
walutach obcych –rachunkowość zabezpieczeń
• Rodzaj zabezpieczanego ryzyka: ryzyko przepływów pieniężnych związane z wysoce
prawdopodobnymi przyszłymi przepływami w walutach obcych wynikających z kontraktów
budowlanych. Ryzyko to jest związane z umocnieniem złotego – spodziewane przepływy z kontraktu
w walucie będą mniej warte w złotówkach.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
87
• Typ instrumentu zabezpieczającego: kontrakty walutowe forward na sprzedaż waluty zagranicznej w
kwotach i terminach odpowiadających spodziewanym przepływom z tytułu kontraktu budowlanego.
Na potrzeby badania efektywności zabezpieczenia, nie wydziela się komponentu stopy procentowej
(punktów swapowych) oraz komponentu kursu walutowego natychmiastowego (kursu spot), lecz
analizuje się zmiany wartości godziwej całej transakcji forward.
• Prospektywny test skuteczności zabezpieczenia: badanie skuteczności przeprowadza się w
momencie ustanowienia zabezpieczenia oraz na każdą datę bilansową. Powiązanie zabezpieczające
jest uznawane za skuteczne, jeśli oczekiwane zmiany wartości godziwej lub przepływów pieniężnych
pozycji zabezpieczanej będą rekompensowane przez zmiany wartości godziwej lub przepływów
pieniężnych instrumentu zabezpieczającego.
Jako że do zabezpieczania ryzyka związanego z kontraktami budowlanymi denominowanymi w walutach
obcych, stosowane są wyłącznie instrumenty zabezpieczające o dopasowanych kluczowych parametrach (te
same waluty, kwoty i daty spodziewanych przepływów), Zarząd uznaje, że tak skonstruowane zabezpieczenie
będzie skuteczne. Niemniej jednak dla pełniejszego uzasadnienia stosowania rachunkowości zabezpieczeń
Grupa dodatkowo bada skuteczność prospektywnie przy pomocy metody ilościowej o następujących
parametrach:
• Typ metody badania skuteczności: przez porównanie skumulowanych zmian wartości godziwej
instrumentu zabezpieczającego ze skumulowaną zmianą wartości godziwej pozycji zabezpieczanej
(tzw. dollar offset method) przy zastosowaniu tzw. hipotetycznego instrumentu pochodnego.
• Hipotetyczny instrument pochodny: na potrzeby badania skuteczności instrumentu finansowego
wydzielono z kontraktu budowlanego hipotetyczny instrument pochodny będący kontraktem forward
na kupno określonych ilości walut obcych w określonych datach, odpowiadających kwotom i datom
wynikających z kontraktu budowlanego. Tak wydzielony hipotetyczny instrument pochodny podlega
tym samym ryzykom co kontrakt budowlany – tj. jego wartość spada wraz z umocnieniem złotówki
(spodziewane przepływy z kontraktu w walucie będą mniej warte w złotówkach).
• Przez wartość godziwą instrumentu zabezpieczającego i hipotetycznego instrumentu pochodnego w
danej dacie pomiaru rozumie się sumę zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto do
otrzymania/zapłaty w umówionych w warunkach instrumentu datach przyszłych. Przepływy pieniężne
netto na daną datę przyszłą są obliczane jako różnicą pomiędzy kwotą w złotówkach wynikającą z
kontraktu forward a kwotą w walucie obcej wynikającą z kontraktu forward pomnożoną przez aktualny
w dniu pomiaru kurs forward dla danej daty przyszłej. Zdyskontowanie tak otrzymanych przepływów
netto odbywa się za pomocą stawek zerokuponowych implikowanych przez aktualną w dniu pomiaru
krzywą swapa procentowego w złotówkach.
• Na potrzeby testu prospektywnego stosuje się historyczne stawki rynkowe kursów walutowych i stóp
procentowych na 12 comiesięcznych dat poprzedzających planowany termin zawarcia transakcji lub
w przypadku testu przeprowadzanego w trakcie trwania transakcji na 12 comiesięcznych dat
poprzedzających datę bilansową.
• Dla każdej z wyżej opisanych 12 dat historycznych oblicza się skumulowaną zmianę wartości godziwej
hipotetycznego instrumentu pochodnego i porównuje ze skumulowaną zmianą wartości godziwej
instrumentu zabezpieczającego. Relacja tak wyliczonych zmian w każdej dacie powinna mieścić się
w przedziale 80-125%.
Retrospektywny test skuteczności zabezpieczenia: badanie skuteczności przeprowadza się w każdej dacie
bilansowej w trakcie trwania zabezpieczenia. Powiązanie zabezpieczające jest uznawane za skuteczne jeśli
w danym okresie faktyczne zmiany wartości godziwej lub przepływów pieniężnych pozycji zabezpieczanej
będą rekompensowane przez zmiany wartości godziwej lub przepływów pieniężnych instrumentu
zabezpieczającego. Podobnie jak w przypadku testów prospektywnych, stosuje się metodę dollar offset
method, przy zastosowaniu hipotetycznego instrumentu pochodnego, przy czym mierzy się relację
skumulowanych zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego do skumulowanych zmian
hipotetycznego instrumentu pochodnego. Na potrzeby testów efektywności, tak obliczona relacja musi dla
każdego okresu rozliczeniowego mieścić się w przedziale 80-125%.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
88
Na dzień bilansowy w Grupie ERBUD jest jedna transakcja zabezpieczająca zakup urządzenia potrzebnego
do realizacji kontraktu dotyczącego zakupu urządzenia, którego cena jest nominowana w dolarach.
Rozliczenie transakcji będzie miało miejsce 23.06. 2023. Wartość transakcji to 465 tys. USD.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka na wyniki finansowe Grupy: Niskie
5.1.2. Ryzyko stóp procentowych
Ryzyko stóp procentowych występuje głównie w związku z korzystaniem przez spółki Grupy z kredytów
bankowych, pożyczek, leasingu finansowego oraz emisją obligacji. Powyższe instrumenty finansowe oparte
są o zmienne stopy procentowe i narażają Grupę na ryzyko zmiany przepływów pieniężnych. Rok 2022
przyniósł znaczną podwyżkę stóp procentowych. Zarząd ERBUD S.A. w styczniu 2022 r. wraz z ekspertami
rynku pieniężnego przeprowadził debatę na temat zabezpieczenia stóp procentowych. Zdecydowano
wówczas na podstawie kształtowania się krzywych IRS o niezabezpieczaniu stóp procentowych. Niestety
ówczesne decyzje zostały podjęte przed wybuchem wojny. Aby zminimalizować wzrost kosztów finansowych
podjęto decyzję o przewalutowaniu kredytów złotowych związanych z inwestycjami w MOD 21 na EUR.
Przychody ze sprzedaży drewnianych obiektów modułowych będą w EUR więc nie ma ryzyka kursowego.
Przewalutowanie miało miejsce 16 lutego 2023 r, po pozytywnej decyzji banku kredytującego. Dodatkowo
zabezpieczono na dwa lata stopy procentowe.
Większość ekspozycji związanej z finasowaniem dłużnym jest krótkoterminowa co spłaszcza ryzyko związane
ze wzrostem stóp procentowych.
Również stosunkowo niski poziom zadłużenia powoduje, że ocena tego wpływu tego ryzyka na wynik
finansowy jest postrzegana przez zarząd jako średnia.
Spółki z Grupy na terenie Niemiec korzystają z instrumentów o oprocentowaniu stałym, w przypadku których
ruchy rynkowych stóp procentowych nie mają wpływu na ponoszone koszty odsetkowe lub uzyskiwane
przychody z tytułu odsetek. Należności i zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe należności i
zobowiązania nie są oprocentowane i mają terminy płatności do jednego roku.
Grupa monitoruje stopień narażenia na ryzyko stopy procentowej oraz prognozy stóp procentowych oraz
dopuszcza zabezpieczenie materialnego ryzyka stopy procentowej przy pomocy transakcji wymiany stóp
procentowych (interest rate swap).
W przypadku zawierania transakcji zabezpieczających, Spółka stosuje zasady rachunkowości zabezpieczeń.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka na wyniki finansowe Grupy: Średnie
5.1.3. Ryzyko kredytowe
Aktywami finansowymi Grupy, które są narażone na ryzyko kredytowe są głównie należności z tytułu dostaw
i usług oraz kaucje budowlane. W Grupie ERBUD funkcjonuje polityka oceny i weryfikacji ryzyka kredytowego
związanego ze wszystkimi kontraktami. Każdy kontrahent przed podpisaniem umowy, jest oceniany pod kątem
możliwości wywiązania się ze zobowiązań finansowych. W przypadku negatywnej oceny zdolności płatniczych
kontrahenta, przystąpienie do kontraktu jest uzależnione od ustanowienia adekwatnych zabezpieczeń
finansowych lub majątkowych. Ponadto, w umowach z inwestorami zawierane są klauzule przewidujące prawo
do wstrzymania realizacji robót, jeżeli występuje opóźnienie w przekazaniu należności za wykonane usługi. W
miarę możliwości tworzy się również zapisy umowne warunkujące dokonywanie płatności podwykonawcom
od wpływu środków od inwestora.
W Grupie ERBUD nie występuje koncentracja ryzyka kredytowego z tytułu należności handlowych gdyż
posiada ona dużą liczbę klientów, zarówno krajowych jak i zagranicznych.
Jednakże wszystkie turbulencje gospodarcze powodują, ze ryzyko to wzrasta. Szczególnie gdy instytucje
finansowe zaostrzają warunki kredytowe dla zleceniodawców, a popyt na ich produkty spada. Obecnie z tym
problem borykają się developerzy. To spowodowało, że zarząd przeklasyfikował to ryzyko ze średniego na
wysokie również w roku 2023.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka na wyniki finansowe Grupy: Wysokie
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
89
5.1.4. Ryzyko utraty płynności
W celu ograniczenia ryzyka utraty płynności spółki Grupy utrzymują odpowiednią ilość środków pieniężnych
oraz zbywalnych papierów wartościowych, a także zawierają umowy o linie kredytowe, które służą jako
dodatkowe zabezpieczenie płynności. Do finansowania zakupów inwestycyjnych Grupa wykorzystuje środki
własne w niezbędnym, wymaganym zakresie dotyczącym wkładu własnego oraz długoterminowe umowy
leasingu finansowego zapewniając odpowiednią trwałość struktury finansowania dla tego rodzaju aktywów,
długoterminowe kredyty.
Spółki Grupy współpracują, zarówno w ramach transakcji pieniężnych, jak i kapitałowych z instytucjami
finansowymi o wysokiej wiarygodności, nie powodując przy tym znacznej koncentracji ryzyka kredytowego.
Grupa stosuje również politykę ograniczającą zaangażowanie kredytowe wobec poszczególnych instytucji
finansowych oraz emitentów papierów dłużnych, które są nabywane w ramach lokowania okresowych
nadwyżek środków pieniężnych. Zarządzanie płynnością wspomagane jest obowiązującym systemem
raportowania prognoz płynności przez spółki Grupy.
31 grudnia 2022 r. Grupa ERBUD posiadała zdolność do zrealizowania krótkoterminowych zobowiązań.
Wszystkie spółki wchodzące w skład Grupy w terminie regulowały swoje zobowiązania odsetkowe oraz
handlowe.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka na wyniki finansowe Grupy: Średnie
5.1.5. Ryzyko cenowe
Grupa ERBUD jest narażona na ryzyko cenowe związane ze wzrostem cen najczęściej kupowanych
materiałów budowlanych, takich jak stal i beton oraz cen usług podwykonawczych. Ceny w umowach
zawartych z inwestorami są z reguły stałe przez cały okres realizacji kontraktu. Dlatego też wzrost cen
materiałów niekorzystnie wpływa na wyniki finansowe Grupy.
W wyniku wzrostu cen materiałów mogą wzrosnąć także ceny usług świadczonych na rzecz Grupy przez firmy
podwykonawcze.
W celu ograniczenia ryzyka cenowego Grupa ERBUD monitoruje na bieżąco ceny najczęściej kupowanych
materiałów, a podpisywane umowy mają odpowiednio dopasowane parametry dotyczące m.in. czasu trwania
kontraktu oraz wartości umowy do sytuacji rynkowej.
Dodatkowo, spółki z Grupy do kalkulacji ceny swoich ofert wykorzystują oferty podwykonawców i dostawców.
Jednak nie są to oferty wiążące.
Ten rodzaj ryzyka dominował w roku 2022 i jest postrzegany przez zarząd jako wysoki również w roku 2023.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka na wyniki finansowe Grupy: Wysokie
5.2. Ryzyko operacyjne
Działalności Grupy ERBUD towarzyszy wiele rodzajów ryzyka operacyjnego, takich jak:
• Ryzyko niedoszacowania kosztów wykonania kontraktów. W sytuacji niedoszacowania wartości
wszystkich niezbędnych prac do realizacji umowy w momencie przygotowania oferty przetargowej,
Grupa może ponieść stratę lub uzyskać niższy zysk z tytułu wykonania danego kontraktu. Jak
pokazały lata ubiegłe, a w szczególności rok 2022 problemem dla branży budowlanej nie sa wysokie
ceny materiałów budowlanych i surowców tylko ich skokowe wzrosty. W prawdzie można przewidzieć,
że np. zbliżająca się nowa perspektywa unijna wygeneruje nowe inwestycje, a co za tym idzie nastąpi
wzrost cen materiałów i usług to jednak bezwładność czasowa procesu budowlanego powoduje, że
bardzo trudno się takim ryzykiem zarządza. Wpisując bowiem w kalkulację ceny rezerwę na wzrost
cen w dniu dzisiejszym firma nie wygrałaby żadnego przetargu. Aby jednak zmniejszyć to ryzyko
należy podpisywać kontrakty z krótkim horyzontem czasowym.
• Ryzyko nieuznania przez zamawiającego kosztów dodatkowych robót. Należyte wykonanie
przedmiotu kontraktu wymaga czasami realizacji, nieuwzględnionych w umowie dodatkowych robót,
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
90
a tym samym poniesienia wyższych od przyjętych kosztów. Dodatkowe prace mogą spowodować
także przekroczenie terminu realizacji kontraktu. Domaganie się przez Grupę dodatkowego
wynagrodzenia może zostać uznane przez zamawiającego za bezzasadne.
• Ryzyko zawieszenia realizowanych kontraktów przez inwestora.
• Protesty mieszkańców lub ekologów w przypadku inwestycji drogowych, opóźniające prace
budowlane.
• Ryzyko złej jakości dostarczonych materiałów.
• Ryzyko związane z odpowiedzialnością z tytułu rękojmi za wady fizyczne oraz gwarancji jakości
wykonywanych robót.
• Ryzyko związane z odpowiedzialnością za nienależyte wykonanie robót budowlanych przez
podwykonawców.
• Ryzyko utraty kadry menedżerskiej i inżynierskiej. Decyzje o zmianie miejsca zatrudnienia przez część
z tych pracowników i brak możliwości zastąpienia ich odpowiednią kadrą mogą mieć negatywny wpływ
na możliwości realizacji niektórych kontraktów.
W celu minimalizacji ryzyk operacyjnych w Grupie działa komórka audytu wewnętrznego, która w sposób
ciągły monitoruje projekty i raportuje do Zarządu wyniki przeprowadzanych audytów.
Ze względu na ryzyko klienta powołany został również Komitet Oceny Klienta. Zadaniem komitetu jest
dokonanie scoringu klienta jeszcze przed złożeniem oferty.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu grupy ryzyk operacyjnych na wyniki finansowe Grupy:
Wysokie
5.3. Ryzyko związane z sytuacją makroekonomiczną
Możliwości rozwoju Grupy ERBUD i jej kondycja finansowa zależy przede wszystkim od stanu polskiej i
światowej gospodarki oraz sytuacji w branży. Lata 2022-2023 były trudny dla branży budowlanej ze względu
na duże, skokowe wzrosty cen, z którymi mieliśmy już do czynienia od 2021 r, a które to wzrosty spotęgował
wybuch wojny w Ukrainie. Dodatkowo spowolnienie inwestycji ze względu na wysokie stopy procentowe,
ryzyka polityczne, brak środków z KPO, blokowanie rozwoju inwestycji w farmy wiatrowe i PV powodują, że
ryzyko związane z sytuacją makroekonomiczną wysunęło się przed inne opisane tu ryzyka.. Generalni
wykonawcy i podwykonawcy zderzali się ze zmianami, które miały miejsce z dnia na dzień. Spadek marż w
budownictwie kubaturowym był łagodzony w Grupie ERBUD przez działalność innych segmentów. Jest to
kolejny dowód na sukces polityki dywersyfikacji działalności.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka związanego z sytuacją makroekonomiczną na
wyniki finansowe Grupy: Wysokie
5.4. Ryzyko prawne
Zmiany niektórych uregulowań prawnych mogą niekorzystnie wpłynąć na działalność Grupy ERBUD. Dotyczy
to w szczególności:
• Nowych wymogów w zakresie ochrony środowiska, które mogą spowodować konieczność uzyskania
kolejnych zezwoleń i opóźnić termin realizacji inwestycji.
• Zmian uregulowań w zakresie koncesji i zamówień publicznych (np. wprowadzenie dodatkowych
wymogów w zakresie innowacyjności oraz w zakresie zabezpieczenia społecznego).
• Zaostrzenia w procesach przetargowych wymogów w zakresie gwarancji i rękojmi oraz umów z
podwykonawcami.
• Ryzyka związane rygorem związanym z byciem Grupa gdzie podmiot dominujący jest podmiotem
notowanym na GPW.
• Duża zmienność w zakresie regulacji podatkowych
Celem minimalizacji tych ryzyk Grupa jest wspierana przez wyspecjalizowane kancelarie prawne. W Grupie
istnieje dział prawny, który m.in. koordynuje współpracę z kancelariami zewnętrznymi.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
91
Jest to szczególnie istotne w obecnym czasie gdzie na każdym polu są dokonywane zmiany legislacyjne.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka prawnego na wyniki finansowe Grupy: Niskie
5.5. Ryzyko podatkowe
Jako podmiot gospodarczy Spółki z Grupy narażone są również na ryzyko związane z systemami podatkowymi
obowiązującymi w krajach gdzie prowadzą swoją działalność. W Polsce od kilku lat mamy do czynienia z
szeregiem zmian w zakresie wszystkich podatków. Dodatkowo w Grupie spółki mają relacje gospodarcze
między sobą co wywołuje konieczność prowadzenia bardzo restrykcyjnej polityki związanej z cenami
transferowymi. Grupa na stałe współpracuje z dwoma firmami świadczącymi doradztwo podatkowe.
Dodatkowo Grupa zatrudniła na początku 2024 doradcę podatkowego, który ma wspierać Zarząd Grupy w
określaniu polityki podatkowej i na bieżąco reagować na wszelkie aspekty związane z podatkami. Członkowie
komórek finansowych biorą udział w licznych szkoleniach. Dokonywane są również okresowy audyty pod
kontem bezpieczeństwa podatkowego.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka podatkowego na wyniki finansowe Grupy:
Średnie
5.6. Ryzyko środowiskowe
Z działalnością ERBUD SA związane są zarówno bezpośrednie jak i pośrednie oddziaływania procesów na
środowisko naturalne. W oparciu o zapisy zintegrowanego systemu zarządzania funkcjonującego w Spółce,
na poziomie centralnym organizacji stale (minimum raz w roku w czasie przeglądu zintegrowanego systemu
zarządzania) identyfikujemy i oceniamy wszystkie aspekty oddziaływania procesów (głównych i
pomocniczych) na środowisko, które rozpatrujemy w kategoriach:
• aspektów bezpośrednich wynikających z działalności spółki, na które mamy bezpośredni wpływ i
możemy je w pełni nadzorować,
• aspekty pośrednie czyli te, które możemy nadzorować jedynie w ograniczonym zakresie, a wpływać
na nie jedynie w poprzez oddziaływanie na inne strony np. podwykonawców, dostawców.
Ocena znaczenia aspektów prowadzimy w oparciu o przyjęte w systemie kryteria uwzględniają m.in.:
• potencjalne korzyści lub szkody dla środowiska naturalnego, w tym dla różnorodności biologicznej;
• stan środowiska (kwestie takie jak wrażliwość lokalnego, regionalnego lub globalnego środowiska);
• rozmiar, liczbę, częstotliwość i odwracalność aspektu lub oddziaływania;
• istnienie wymogów wynikających z odpowiedniego prawodawstwa z zakresu ochrony środowiska;
• opinie zainteresowanych stron, w tym pracowników organizacji
Zastosowana metodyka prowadzenia oceny pozwala jednoznacznie wskazać te aspekty, które w związku z
prowadzoną działalnością mają znaczący wpływ na środowisko. Pozostałe aspekty nieuznane za znaczące
będą podlegały nadzorowi w zakresie zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi mającymi zastosowanie.
Dla naszych działań i procesów identyfikujemy i oceniamy aspekty środowiskowe. Realizujemy to już na etapie
przygotowania oferty oraz projektowania (przy realizacji inwestycji w systemie „zaprojektuj i wybuduj”), w
ramach szacowania innych ryzyk i szans. Działania te mają na celu przekazanie wiedzy Nadzorowi Budowy
ułatwiając tym samym planowanie działań związanych z ochroną środowiska już na etapie realizacji kontraktu.
Zapisy w postaci karty ryzyk i szans przechowywane są przez Kierownika projektu odpowiedzialnego za
projektowanie i dział przygotowania produkcji.
Odpowiedzialności w zakresie identyfikacji i oceny znaczenia aspektów środowiskowych, wyznaczania celów,
planowania działań zapobiegawczych oraz wyznaczenia osób do ich realizacji podczas trwania budowy
zostały powierzone Kierownikowi Budowy. Po przejęciu placu budowy w ramach szeroko pojętego planowania
sporządza m.in. Program środowiskowy na podstawie zidentyfikowanych wcześniej znaczących aspektów
środowiskowych oraz uwzględnia w nim warunki i specyfikę realizowanej inwestycji.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
92
Planując inwestycję analizie poddawane są możliwości ponownego wykorzystania materiałów lub odpadów,
które mogą wystąpić w czasie trwania całego procesu budowlanego.
Na etapie realizacji procesu budowlanego, w tym przy realizacji transportów i dostaw nadzór zarządza
ryzykami i szansami w oparciu o znaczące aspekty środowiskowe. Wprowadza niezbędne działania
zapobiegawcze mające na celu minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko oraz planuje działania
w celu wykorzystania szans. Zarządzaniu podlegają również ryzyka i szanse w zakresie gospodarki
materiałowej i odpadowej stale poszukując możliwości ponownego wykorzystania materiałów i odpadów.
Po przeprowadzonej analizie i ocenie znaczenia aspektów bezpośrednich i pośrednich za znaczące
uznano następujące aspekty bezpośrednie:
• gospodarowanie odpadami (niebezpiecznymi i innymi niż niebezpieczne),
• zużycie energii elektrycznej,
• zużycie paliw płynnych,
• zużycie materiałów/surowców,
• bioróżnorodność.
Pozostałe aspekty nieuznane za znaczące podlegają stałemu nadzorowi i w przypadku wzrostu ich znaczenia
podczas kolejnej oceny dokonywanej w ramach przeglądu zarządzania mogą zostać uznane na poziomie
organizacji za znaczące.
5.7. Ryzyko klimatyczne oraz ich istotność
Określono w ślad za metodyką przedstawioną w Komunikacie Komisji Europejskiej, stanowiącym wytyczne
dotyczące sprawozdawczości w zakresie informacji niefinansowych: Suplement dotyczący zgłaszania
informacji związanych z klimatem (C/2019/4490), a także w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady
(2022/2464/UE) (…) w odniesieniu do sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju) i
przygotowanych na jej podstawie Europejskich Standardów Sprawozdawczości Zrównoważonego Rozwoju
(ESSZR), w tym głównie standardów ESSZR 1: Zasady ogólne, ESSZR 2: Informacje ogólne, strategia,
zarządzanie i ocena istotności oraz ESSZR Ś1: Zmiany klimatu, że opisywana powyżej istotność ma charakter
istotności finansowej (od zewnątrz do wewnątrz) oraz istotności wpływu (od wewnątrz na zewnątrz).
Istotność kwestii klimatycznych dla Grupy ERBUD, wraz z rodzajem ich wpływu na Grupę:
Istotność finansowa
Istotność środowiskowa i społeczna (Istotność
wpływu)
Czynnik
Rodzaj
wpływu na
Grupę
ERBUD
Czynnik
Rodzaj
wpływu na
Grupę
ERBUD
Możliwość budowy w okresie
zimowym
+
Bycie emitentem gazów
cieplarnianych GHG, choć nie
przede wszystkim w układzie
bezpośrednim (w tym aspekcie
Grupa uznaje siebie jako lidera w
zakresie niskoemisyjności), a
głównie poprzez korzystanie z
produktów branż, które istotnie
-
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
93
wpływają na klimat (produkcja
betonu, produkcja asfaltów i paliw,
produkcja cementu, hutnictwo
stali)
Występowanie zbyt ciepłych i
suchych okresów letnich
-
Gotowość i faktyczna możliwość
włączenia się w transformację
energetyczną w Polsce poprzez
posiadanie kompetencji w
budowie instalacji OZE (instalacje
produkcji wodoru + fotowoltaika +
farmy wiatrowe + biogazownie +
hydrotechnika) oraz rozwój
budownictwa modułowego o
ujemnym śladzie węglowym, a
także budownictwa pasywnego
(BREEAM i LEED)
+
Występowanie anomalii pogodowych
(huragany, burze, trąby powietrzne,
gradobicia, nawalne deszcze)
mogących negatywnie wpływać na
proces realizacji projektów
-
Realizacja celu minimalizacji
własnych aktywów budowlanych
+
Działalność Grupy w zakresie
inwestycji termomodernizacyjnych,
służących poprawie efektywności
energetycznej
+
Działalność Grupy w zakresie
inwestycji służących
proekologicznym źródłom energii, w
tym budowa instalacji OZE (instalacje
produkcji wodoru + fotowoltaika +
farmy wiatrowe + biogazownie +
elektrownie wodne) oraz zamiany
paliw wysokoemisyjnych na
bezemisyjne (elektryczne,
wodorowe, zasilane pracą ludzkich
mięśni) i niskoemisyjne w zakresie
GHG (w tym rozwiązania hybrydowe
i kogeneracyjne)
+
Wciąż występująca działalność
Grupy w zakresie inwestycji w
branżach przemysłowych
uznawanych za wysokoemisyjne w
zakresie GHG
-
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
94
Prowadzenie działalności
budowlanej na terenach potencjalnie
zagrożonych zmianami
klimatycznymi, głównie w aspekcie
zmian pogodowych
-
Znajomość technologii i
prowadzenie budów służących
adaptacji do zmian klimatu
(hydroinstalacje, drenażowanie,
kolektory)
+
W celu określenia odporności modelu biznesowego na klimat w aspekcie średnio i długoterminowym Grupa
ERBUD wykorzystuje model Sixth Assessment Report Intergovernmental Panel on Climate Change z 2021
roku – tzw. AR6, przygotowany przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (IPCC) i sporządzone na tej
podstawie przez Międzynarodową Agencję Energetycznej (IEA) analizy scenariuszowe dla czterech
scenariuszy natężenia promieniowania podczerwonego w oparciu o jego zatrzymywanie się w atmosferze
Ziemi - RCP2,6, RCP4,5, RCP6 oraz RCP8,5, a szczególnie scenariusze RCP4,5 oraz RCP8,5 (przeniesione
na Polskę w ramach portalu Klimada 2 oraz Informatyczny System Osłony Kraju (ISOK)). Na ich podstawie,
jak pokazywano już powyżej, Grupa ERBUD dokonała w listopadzie 2022 roku szczegółowej analizy swej
odporności na zmiany klimatu. Analizę w każdym scenariuszu prowadzono w układzie czterech etapów:
ułożenia modelu wpływu przedsiębiorstwo-klimat, kalkulacji związanych z nim kosztów zabezpieczenia,
analizy bezpieczeństwa obecnego portfela produktów i procesów Grupy oraz określenia i wprowadzenia
dodatkowych zabezpieczeń produktów i procesów Grupy pod kątem wszystkich określonych ryzyk fizycznych
(ten ostatni etap kontynuowano w roku 2023, poszerzając w ten sposób w grudniu tego samego roku brzmienie
polityki klimatycznej Grupy ERBUD). Na podstawie powyższej analizy stwierdzono, że Grupa ERBUD
zwiększy w latach 2020-2030 liczbę swych działań proklimatycznych, co zostało zapisane w celach Grupy,
bez potrzeby bardzo znaczących zmian w swym modelu biznesowym.
Zidentyfikowane ryzyka klimatyczne dla Grupy ERBUD zostaną opisane w informacjach niefinansowych Grupy
ERBUD za rok 2023.
5.8. Ryzyko cyberataku
Do grupy ryzyk, na które narażone są obecnie firmy doszło ryzyko cyberataku. Według miesięcznika Forbes,
Polska jest na 20 pozycji w rankingu krajów najbardziej narażonych na cyberataki. Wprawdzie do głównych
branż narażonych na cyberataki należą energetyka i transport to jednak nie ominęły one również branż, w
których działa Grupa ERBUD. Dotyczyły one zwykle kradzieży danych osobowych. W związku z powyższym
Zarząd ERBUD S.A. zdecydował już w roku 2018 o przeprowadzeniu „stress-testu” i wykupieniu polisy
ubezpieczeniowej związanej z ochroną przed konsekwencjami cyberataków. Wszystkie spółki z Grupy
posiadają jednolitą politykę w zakresie IT.
Ocena Zarządu jednostki dominującej odnośnie wpływu ryzyka cyberataku na wyniki finansowe Grupy: Niskie
5.9. Ryzyko związane z wpływem koronawirusa i wojną w Ukrainie.
Zarząd Grupy ERBUD na bieżąco śledzi sytuację związaną z dwoma największymi zagrożeniami, z którymi
mamy do czynienia od 2021 roku. Obecnie nie widzimy żadnego wpływu związanego z zagrożeniami
pandemicznymi. Wpływ na biznes związany z wojną w Ukrainie - to ryzyko jest stale monitorowane.
5.10. Ubezpieczenia
Grupa ERBUD korzysta z ubezpieczeń, takich jak z ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu
prowadzonej działalności, OC członków Zarządu oraz ryzyka budowlano-montażowego (obejmującego
ochroną ubezpieczeniową prace kontraktowe oraz mienie stanowiące przedmiot budowy).
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
95
5.10.1. Umowy ubezpieczeniowe
Na dzień publikacji sprawozdania finansowego za rok 2023 wszystkie umowy ubezpieczeniowe zostały
przedłużone.
W związku z powyższym stan najważniejszych umów wygląda następująco:
Ubezpieczyciel
Termin
rozpoczęcia
Termin
zakończenia
Przedmiot ubezpieczenia
Wartość
ubezpieczenia
Sopockie Towarzystwo
Ubezpieczeniowe ERGO Hestia S.A.
2022-02-01
2023-01-23
Ubezpieczenie od
odpowiedzialności
cywilnej z tytułu
wykonywanej
działalności
100 mln zł na
jedno i wszystkie
zdarzenia
Sopockie Towarzystwo
Ubezpieczeniowe ERGO Hestia S.A.
2023-02-01
2024-01-31
Ubezpieczenie od
odpowiedzialności
cywilnej z tytułu
wykonywanej
działalności
100 mln zł na
jedno i wszystkie
zdarzenia
Sopockie Towarzystwo
Ubezpieczeniowe ERGO Hestia S.A.
2022-02-01
2023-01-31
Ubezpieczenie od
odpowiedzialności
cywilnej projektanta
10 mln zł na
jedno i wszystkie
zdarzenia
Sopockie Towarzystwo
Ubezpieczeniowe ERGO Hestia S.A.
2023-02-01
2024-01-31
Ubezpieczenie od
odpowiedzialności
cywilnej projektanta
10 mln zł na
jedno i wszystkie
zdarzenia
Chubb Euroean Group Limited Sp. Z o.o.
Oddział w Polsce
2022-06-22
2023-06-21
Ubezpieczenie D&O
40 mln zł
Chubb Euroean Group Limited Sp. Z o.o.
Oddział w Polsce
2023-06-22
2024-06-21
Ubezpieczenie D&O
40 mln zł
Chubb European Group SE Spółka
Europejska Oddział w Polsce
2022-07-01
2023-06-30
Ubezpieczenie ryzyka
cybernetycznego w
przedsiębiorstwie –
CYBER ERM
5 mln zł
Sopockie Towarzystwo
Ubezpieczeniowe ERGO Hestia S.A.
2023-07-01
2024-06-30
Ubezpieczenie ryzyka
cybernetycznego w
przedsiębiorstwie –
CYBER ERM
5 mln zł
Dodatkowo wszystkie spółki z Grupy ERBUD maja ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej. Realizowane
kontrakty budowlane są ubezpieczone w zakresie wszystkich ryzyk budowlano – montażowych (CAR/EAR).
Grupa ubezpiecza posiadane mienie oraz sprzęt IT.
W zakresie doboru ubezpieczeń oraz ich optymalizacji Grupa ERBUD pracuje w wyspecjalizowanym brokerem
ubezpieczeniowym.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
96
6. Sprawy sporne
Zarówno w sprawach gdzie Emitent jest powodem (sprawy o należności) jak i w sprawach gdzie Emitent jest
pozwanym (sprawy o zobowiązania) stanowisko Emitenta oraz doradców prawnych Emitenta świadczy iż
sprawy zostaną rozwiązane na korzyść Emitenta.
Istotne postępowania, których na dzień sporządzenia Sprawozdania ERBUD S.A jest stroną, dotyczące
zobowiązań albo wierzytelności emitenta lub jednostki od niego zależnej (z określeniem przedmiotu
postępowania, wartości przedmiotu sporu, daty wszczęcia postępowania oraz stanowiska Emitenta)
Informacja odnośnie postępowań toczących się przed sądem, organem właściwym dla postępowań
arbitrażowych lub organem administracji publicznej, z uwzględnieniem informacji w zakresie:
Zarówno w sprawach gdzie Emitent jest powodem (sprawy o należności) jak i w sprawach gdzie Emitent jest
pozwanym (sprawy o zobowiązania) stanowisko Emitenta oraz doradców prawnych Emitenta świadczy iż
sprawy zostaną rozwiązane na korzyść Emitenta.
Istotne postępowania, których na dzień sporządzenia Sprawozdania ERBUD S.A. jest stroną, dotyczące
zobowiązań albo wierzytelności emitenta lub jednostki od niego zależnej (z określeniem przedmiotu
postępowania, wartości przedmiotu sporu, daty wszczęcia postępowania oraz stanowiska emitenta)
6.1. Istotne postępowania w których Emitent jest powodem
6.1.1.
Pozwany: BEST Deweloper sp. z o.o.
Sąd: Sąd Okręgowy w Szczecinie
a) pozew nr 1: 19 października 2022 r. - na kwotę 5.928.173,34 zł
Stan sprawy: Powód dochodzi należności za roboty wykonane na inwestycji budynków mieszkalnych
wielorodzinnych przy ul. Chrzanowskiego w Szczecnie. Dochodzone pozwem kwoty objęte są fakturami VAT
przyjętymi i zaakceptowanymi przez Pozwanego. Dotyczą wykonanych i odebranych przez pozwanego robót.
W dniu 02 listopada 2022 r. sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Komornik Sądowy w
Szczecinie postanowieniem z dnia 06 grudnia 2022 r. zakończył postepowanie zabezpieczające,
zabezpieczając kwotę objętą nakazem zapłaty wraz z odsetkami na dzień 06 grudnia 2022 r. Postanowieniem
z dnia 24 stycznia 2023 r. sad skierował strony do mediacji a termin rozprawy sad wyznaczył na dzień 18 maja
2023 r., na który wezwał wszystkich świadków i strony. Strony zakończyły rozmowy mediacyjne bezskutecznie.
W dniu 01 czerwca 2023 r. sąd wydał wyrok, którym:
1. utrzymał w mocy w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, wydany przez Sąd Okręgowy
w Szczecinie w dniu 2 listopada 2022 r. w sprawie o sygn. akt VIII GNc 573/22;
2. zasądził od pozwanej Best Deweloper spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w Szczecinie na rzecz
ERBUD spółki akcyjnej w Warszawie kwotę 74.134,88 zł (siedemdziesięciu czterech tysięcy stu
trzydziestu czterech złotych osiemdziesięciu ośmiu groszy) tytułem kosztów procesu z ustawowymi
odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.
W dniu 17 lipca 2023 r., BEST Deweloper sp. z o.o. wniosła apelację od wyroku. Brak terminu rozprawy
apelacyjnej. Wniesiona została odpowiedź na apelację.
b) pozew nr 2: 06 luty 2023 r. – na kwotę 6.050.337,37 zł
Stan sprawy: Powód dochodzi należności za roboty wykonane na inwestycji budynków mieszkalnych
wielorodzinnych przy ul. Chrzanowskiego w Szczecnie. Dochodzone pozwem kwoty objęte są fakturami VAT
wystawionymi na podstawie protokołów z inwentaryzacji przyjętych i podpisanych przez pozwanego. Dotyczą
wykonanych i odebranych przez pozwanego robót.. Żądanie pozwu obejmuje wydanie nakazu zapłaty w
postępowaniu upominawczym oraz wniosek o zabezpieczenie. Brak postanowień w sprawie. W dniu 23 maja
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
97
2023 r. złożone zostało zażalenie na postanowienie w przedmiocie oddalenia wniosku o udzielnie
zabezpieczenia.
6.1.2.
Pozwany: Miasto Stołeczne Warszawa – Stołeczny Zarząd Rozbudowy Miasta.
Sąd: Sąd Okręgowy w Warszawie, XXVI Wydział Gospodarczy
Data złożenia pozwu: 2 sierpnia 2022 r.
Wartość przedmiotu sporu: aktualna: 1.295.652,37 zł
Stan sprawy: Powód (ERBUD S.A. wspólnie z STRABAG Sp. z o.o., STRABAG AG i ED ZUBLIN AG) dochodzi
od Pozwanego zapłaty kwoty 11.955.258,50 zł z odsetkami ustawowymi i kosztami postępowania. Strona
powodowa wywodzi swoje roszczenia z obowiązku zapłaty przez Pozwanego za wykonanie robót
budowlanych na Szpitalu Południowym w Warszawie. Pozwany nie kwestionuje zasadności zapłaty ww. kwoty,
ubiega się o jej złożenie do depozytu sądowego. Wnioski pozwanego o zezwolenie na złożenie ww. kwoty do
depozytu sądowego zostały oddalone przez sąd. Orzeczenia nie są prawomocne a pozwany je zaskarżył.
Pozwany dokonał zapłaty kwot 6.155.612,55 złotych i 5.799.646,04 złotych, które zostały przez Powoda
zaliczone w pierwszej kolejności na poczet odsetek od wskazanych kwot głównych.
Sąd I Instancji w wyroku z 27 października 2023 r. w całości uwzględnił pozostałe żądania Powoda i zasądził
w szczególności na rzecz ERBUD S.A. kwotę 1.295.652,37 złotych. Wyrok ten na dzień sporządzenia
niniejszej informacji nie jest prawomocny.
Pozwany wykonał wyrok, jednakże niezależnie od tego wniósł apelację.
6.1.3.
Pozwany: Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2 PUM w Szczecinie
Sąd: Sąd Okręgowy w Szczecinie, VIII Wydział Gospodarczy
Data złożenia pozwu: 7 listopada 2022 r.
Wartość przedmiotu sporu: 14.435.306,59 zł
ERBUD S.A. domaga się od Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie zmiany
umowy z czerwca 2021 r. na wykonanie zadania pn. Budowa budynku „A2” wraz z łącznikiem oraz
wykonaniem zagospodarowania terenu w ramach przebudowy z rozbudową budynku „A” Samodzielnego
Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie poprzez zwiększenie wynagrodzenia Wykonawcy o
kwotę 14.435.306,59 zł (brutto) oraz zasądzenie tej kwoty. Pozwany wniósł odpowiedź na pozew.
Sąd Okręgowy w Szczecinie skierował Strony do mediacji na okres 3 miesięcy. Nie osiągnięto porozumienia.
Łączna wartość pozostałych spraw spornych w których ERBUD S.A. jest powodem wynosi
22.088.304,30 PLN
6.2. Istotne postępowania w których Emitent jest pozwanym
6.2.1.
Pozwany: Platinum Resort Sp. z o.o.
Data złożenia pozwu: 3 grudnia 2018
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
98
Wartość przedmiotu sporu: 16.301.236,97 zł.
Powództwo wzajemne
Pozwany: ERBUD S.A.
Wartość przedmiotu sporu: 13.516.629,86
Data złożenia pozwu: 27 kwietnia 2019 r.
ERBUD wniósł do Sądu Okręgowego w Szczecinie wniosek o zabezpieczenie roszczenia pieniężnego w
kwocie 5.455.851,09 zł z tytułu naliczonej kary umownej za odstąpienie od umowy z 26 stycznia 2017 r. o
roboty budowlane na realizację projektu pn. „Budowa kompleksu hotelowego czterogwiazdkowego
składającego się z: Trzech budynków hotelowych wraz z zagospodarowaniem terenu przy ul. Żeromskiego w
Świnoujściu” poprzez obciążenie hipoteką przymusową łączną nieruchomości należących do Platinum Resort
Sp. z o.o. Postanowieniem z 19 listopada 2018 r.
Sąd udzielił zabezpieczenia poprzez wpis hipoteki przymusowej do ksiąg wieczystych w/w nieruchomości, jak
również poprzez zajęcie rachunków bankowych Platinum Resort Sp. z o.o.
3 grudnia 2018 r. Emitent wniósł pozew o zapłatę 16.301.236,97 zł wraz z odsetkami w postępowaniu
upominawczym tytułem wynagrodzenia oraz innych roszczeń związanych z realizacją ww. inwestycji wraz z
dodatkowym wnioskiem o zabezpieczenie roszczeń.
Platinum Resort Sp. z o.o. wniosła zażalenie na postanowienie o zabezpieczeniu, na które pełnomocnicy
Emitenta udzielili odpowiedzi. Do chwili obecnej, Sąd Apelacyjny w Szczecinie nie rozpoznał zażalenia.
Sąd Okręgowy w Szczecinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i przekazał sprawę do
rozpoznania w zwykłym postępowaniu. Pozew został przekazany do doręczenia pozwanemu.
Postanowieniem z dnia 22 lutego 2019r. Sąd Okręgowy udzielił zabezpieczenia roszczeniu ERBUD S.A. na
dalszą kwotę 3,5 mln zł poprzez ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości.
Sąd Apelacyjny prawomocnie oddalił zażalenie Pozwanego w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia.
Pozwany 27 kwietnia złożył odpowiedź na pozew wraz z pozwem wzajemnym, w którym to wnosi o zasądzenie
od ERBUD kwoty 13 516 629,86 zł, na którą składa się kwota 5.455.851,09 zł tytułem rzekomej kary umownej
naliczonej przez Pozwanego oraz kwota 8.060.778,77 zł tytułem zwrotu rzekomo nadpłaconego
wynagrodzenia pobranego przez ERBUD z tytułu realizacji umowy o roboty budowlane.
Pełnomocnicy ERBUD wnieśli replikę na odpowiedź na pozew wraz z odpowiedzią na pozew wzajemny,
podtrzymując dotychczasowe stanowisko i wnosząc o oddalenie powództwa wzajemnego w całości.
Sąd przeprowadził dowód z zeznań świadków. W sprawie zostanie przeprowadzony dowód z opinii biegłego.
Sąd przeprowadził dowód z zeznań świadków. Sąd postanowił dopuścić dowód z opinii biegłego. Termin na
złożenie opinii wyznaczono do dnia 31 marca 2022 r.
2 lutego 2022 r. odbyły się oględziny spornej nieruchomości na potrzeby przygotowania opinii przez biegłego.
Opinia biegłego została doręczone kancelarii w lipcu 2022 r. Treść opinii jest korzystna dla Spółki. Uwagi do
treści opinii zostały złożone 25 sierpnia br.
Na rozprawie w dniu 13 września i 25 października 2023 r. oraz 8 stycznia 2024 r.
przesłuchiwany był biegły w zakresie ustnej opinii uzupełniającej.
Strony wysłały do sądu informacje o zawartej ugodzie wraz z wnioskiem o jej zatwierdzenie oraz umorzenie
postępowania.
Łączna wartość pozostałych postępowań w których ERBUD S.A. jest pozwanym, wynosi:
13.678.457,47 PLN
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
99
7. ERBUD S.A. NA RYNKU KAPITAŁOWYM
W ciągu roku 2023, mimo globalnego wzrostu inflacji i narastających konfliktów zbrojnych na arenie
międzynarodowej, rynek kapitałowy zaskoczył wyjątkowo pozytywnymi wynikami. Większość wskaźników
notowała wzrost, a niektóre z nich nawet sięgnęły swoich historycznych szczytów wartości.
Źródło: danych z serwisu stooq.pl.
Silne wzrosty indeksów zauważyć można było przede wszystkim na amerykańskim rynku kapitałowym.
Zarówno indeks NASDAQ, jak i S&P 500 odnotowały wysokie wzrosty wynoszące odpowiednio 42,1% oraz
23,8%. Natomiast wzrost Dow Jones oscylował w okolicach 13,7%. Azjatycki rynek kapitałowy
charakteryzował się zarówno spadkiem np. w przypadku giełdy chińskiej, gdzie indeks Shanghai Composite
odnotował spadek wynoszący 3,6%, jak i wzrostem, gdyż japoński Nikkei 225 wzrósł o 29,5%. Indeksy giełd
zachodnioeuropejskich takie jak niemiecki DAX, czy francuski CAC40 w 2023 roku osiągnęły stopę zwrotu
wynoszącą odpowiednio 19,7% oraz 15,5%. Ponadto pod koniec roku osiągnęły one swoje historyczne
maksymalne wartości, co świadczy o tym, iż powoli wygaszają się echa kryzysu wywołanego wystąpieniem
pandemii COVID-19. Analizując kraje Europy Centralnej i Wschodniej największe stopy zwrotu osiągnął
węgierski BUX Index, który również osiągnął najwyższe w historii wartości.
8000
12000
16000
2022 2023
Nasdaq Composite
3000
4000
5000
2022 2023
S&P 500
25000
35000
45000
2022 2023
Dow Jones Industrial
15000
25000
35000
2022 2023
Nikkei 225
2000
3000
4000
2022 2023
Shanghai Composite Index
6000
7000
8000
2022 2023
FTSE 10
10000
15000
20000
2022 2023
DAX
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
100
Na polskim rynku indeks WIG wzrósł o około 36%, co jest również osiągnięciem historycznie wysokich
wartości. Na notowania na polskim rynku kapitałowym miały wpływ zarówno wybory parlamentarne z
października 2023 roku jak i oczekiwania związane z uzyskiem przez Polskę środków z Krajowego Planu
Odbudowy.
Dodatkowo bardzo duży wpływ na pozytywne zakończenie roku na polskim rynku kapitałowym determinowały
pozytywne dane gospodarcze publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. Najwyraźniej hossa była
widoczna w przypadku branży budowalnej oraz bankowej. Na wzrost indeksu WIG Budownictwo wpływ miało
wprowadzenie Bezpiecznego Kredytu 2%, w wyniku którego popyt na kredyty mieszkaniowe był najwyższy od
2008 roku.
7.1. Dywidenda
W 2020 roku Zarząd Spółki podjął decyzję o zawieszeniu stosowania polityki dywidendy. Decyzja była
spowodowana wybuchem pandemii COVID-19.
3 kwietnia 2023 r. Zarząd podjął decyzję o powrocie do stosowania zasad podziału zysku określonych w
polityce dywidendowej ERBUD S.A.
W 2023 roku Zarząd zarekomendował WZA ERBUD S.A. wypłatę dywidendy dla akcjonariuszy w wysokości
10.021.062,24 PLN (tj. 0,84 zł na 1 akcję) za rok obrotowy 2022.
Obecnie Zarząd rekomenduje wypłatę dywidendy za rok 2023 w wysokości 20 042.124,48 zł tj. 1,68 zł na
akcję.
0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
80000
90000
2022 2023
WIG
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
8000
9000
2022 2023
WIG BUDOWNICTWO
0
10
20
30
40
50
60
2022 2023
ERBUD S.A
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
101
7.2. Relacje inwestorskie
ERBUD S.A. prowadzi aktywną komunikację z uczestnikami rynku kapitałowego, przestrzegając najwyższych
standardów oraz przepisów prawa m.in. w zakresie obowiązków informacyjnych spółek notowanych na rynku
regulowanym, kładąc szczególny nacisk na transparentność oraz równy dostęp do informacji dla wszystkich
interesariuszy.
Spółka cyklicznie, z reguły w dniu publikacji sprawozdań okresowych, organizuje ogólnodostępne
telekonferencje z udziałem przedstawicieli Zarządu Spółki, poświęcone omówieniu wyników operacyjnych i
finansowych za miniony okres.
Spółka przykłada dużą wagę do jakości komunikacji z interesariuszami za pośrednictwem strony internetowej:
www.erbud.pl/relacje_inwestorskie. Na stronie udostępnione są, w przystępnej i wygodnej dla użytkownika
formie, m.in. wszystkie niezbędne, zgodnie z przepisami prawa, informacje i dokumenty korporacyjne, raporty
bieżące i okresowe, dane finansowe, prezentacje inwestorskie jak również zapisy z konferencji inwestorskich.
 
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
102
8. ŁAD KORPORACYJNY
8.1. Zasady i zakres stosowania ładu korporacyjnego
Emitent stosuje zasady ładu korporacyjnego w oparciu o Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021,
które zostały przyjęte Uchwałą Rady Nadzorczej Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. w dniu
29 marca 2021 r.
Treść Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2021, jak również treść Dobrych Praktyk aktualnie
stosowanych przez ERBUD S.A. znajduje się na stronie internetowej Spółki pod adresem:
http://www.erbud.pl/dobre_praktyki.php.
Zgodnie z wytycznymi Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na GPW 2021, Spółka nie stosuje 5
następujących zasad:
Zasada
Komentarz ERBUD S.A.
4. Walne zgromadzenie i relacje z akcjonariuszami
4.1. Spółka powinna umożliwić akcjonariuszom udział w walnym
zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji
elektronicznej (e-walne), jeżeli jest to uzasadnione z uwagi na
zgłaszane spółce oczekiwania akcjonariuszy, o ile jest w stanie
zapewnić infrastrukturę techniczną niezbędną dla
przeprowadzenia takiego walnego zgromadzenia.
Spółka planuje przestrzegać
wskazanej zasady, jeżeli zwołujący
walne zgromadzenie postanowi o
możliwości wzięcia w nim udziału
przy wykorzystaniu środków
komunikacji elektronicznej. W razie
udziału akcjonariuszy w walnym
zgromadzeniu przy wykorzystaniu
środków komunikacji elektronicznej,
Spółka planuje zapewnienie
dwustronnej komunikacji w czasie
rzeczywistym akcjonariuszom
Spółki, którzy zarejestrowali się na
walne zgromadzenie;
4.3. Spółka zapewnia powszechnie dostępną transmisję obrad
walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym.
Spółka nie planuje zapewnienia
powszechnie dostępnej transmisji
obrad walnego zgromadzenia w
czasie rzeczywistym. W ocenie Spółki,
wykonywanie obowiązków
informacyjnych związanych z
walnymi zgromadzeniami, tj. w
szczególności publikowanie raportów
bieżących oraz publikowanie innych
stosownych informacji na stronie
internetowej Spółki zapewni
akcjonariuszom pełny dostęp do
informacji dotyczących jej walnych
zgromadzeń
4.4. Przedstawicielom mediów umożliwia się obecność na walnych
zgromadzeniach.
Zasada nie jest stosowana. W ocenie
Spółki, prawidłowe wykonywanie
obowiązków informacyjnych
związanych z walnymi
zgromadzeniami, tj. w szczególności
 
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
103
publikowanie raportów bieżących
oraz publikowanie innych
stosownych informacji na stronie
internetowej Spółki zapewnia
akcjonariuszom jak również innym
interesariuszom pełny dostęp do
informacji dotyczących walnych
zgromadzeń.
4.8. Projekty uchwał walnego zgromadzenia do spraw
wprowadzonych do porządku obrad walnego zgromadzenia
powinny zostać zgłoszone przez akcjonariuszy najpóźniej na 3 dni
przed walnym zgromadzeniem.
Spółka nie stosuje wskazanej zasady.
Spółka nie jest w stanie zapewnić, że
akcjonariusze Spółki będą
każdorazowo stosować się do
wskazanej zasady i zgłaszać projekty
uchwał z zachowaniem
przewidzianego w niej terminu. W
szczególności, Spółka nie jest w stanie
zapewnić, że jej akcjonariusze nie
będą korzystać z przysługującego im
na podstawie art. 401 § 5 k.s.h. prawa
do zgłaszania projektów uchwał
dotyczących spraw wprowadzonych
do porządku obrad już w toku
walnego zgromadzenia Spółki.
4.9.1. W przypadku gdy przedmiotem obrad walnego zgromadzenia
ma być powołanie do rady nadzorczej lub powołanie rady
nadzorczej nowej kadencji: 4.9.1. kandydatury na członków rady
powinny zostać zgłoszone w terminie umożliwiającym podjęcie
przez akcjonariuszy obecnych na walnym zgromadzeniu decyzji z
należytym rozeznaniem, lecz nie później niż na 3 dni przed walnym
zgromadzeniem; kandydatury, wraz z kompletem materiałów ich
dotyczących, powinny zostać niezwłocznie opublikowane na
stronie internetowej spółki;
Spółka nie stosuje wskazanej zasady.
Spółka nie jest w stanie zapewnić, że
akcjonariusze Spółki będą
każdorazowo stosować się do
wskazanej zasady i zgłaszać
kandydatów na członków Rady
Nadzorczej z zachowaniem
przewidzianego w niej terminu. W
szczególności, Spółka nie jest w stanie
zapewnić, że jej akcjonariusze nie
będą korzystać z przysługującego im
prawa do zgłaszania kandydatów na
Członków Rady Nadzorczej już w
toku walnego zgromadzenia Spółki.
8.2. Systemy kontroli i zarządzania ryzykiem w procesie sporządzania
sprawozdań finansowych
Jednostkowe sprawozdania finansowe sporządzane są przez wykwalifikowanych pracowników działów
finansowo-księgowych spółek wchodzących w skład Grupy ERBUD przy udziale pracowników ERBUD Shared
Services Sp. z o.o., która świadczy usługi księgowe na rzecz spółek z Grupy ERBUD. Sprawozdania są
audytowane przez niezależnych biegłych rewidentów.
Skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy ERBUD sporządzane są przez wyszkolonych
i doświadczonych pracowników Grupy ERBUD, a szczególności służby zatrudnione w Erbud Shared Services
Sp. z o.o. . Sprawozdania jednostkowe, jak i skonsolidowane, podlegają kontroli wewnętrznej
przeprowadzanej przez Zarząd Spółki, Pionu Audytu i Kontroli Wewnętrznej (przed oraz w trakcie badania),
Komitet Audytu Rady Nadzorczej (w trakcie ich badania) oraz przez biegłych rewidentów, wybieranych przez
Radę Nadzorczą.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
104
Zarządzanie ryzykiem w odniesieniu do wyceny składników aktywów i pasywów, w tym wyceny projektów w
realizacji, oraz w odniesieniu do tworzonych rezerw polega na bieżącym monitorowaniu ich wartości oraz
dokonywaniu korekt w sprawozdaniach okresowych i rocznych adekwatnie do zmian wartości godziwej tych
składników.
Stan zaawansowania rzeczowego i wartościowego projektów ustalany jest w oparciu o system Oceny
efektywności projektów realizowanych w generalnym wykonawstwie realizowany bezpośrednio na
poszczególnych projektach (budowach) i weryfikowany przez nadzór na poziomie oddziałów, pracowników
audytu wewnętrznego oraz przez pracowników Pionu Kontrolingu.
8.3. Akcje oraz akcjonariusze ERBUD S.A.
Na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz na dzień publikacji sprawozdania finansowego zarejestrowany kapitał
zakładowy wynosi 1 192 983,60 zł i dzielił się na 11 929 836 akcji o nominale 0,10 zł każda akcja.
W ciągu 2023 r. wysokość kapitału zakładowego Spółki uległa zmianie.
W dniu 12 czerwca 2023 roku powziął informację o rejestracji w dniu 7 czerwca 2023 r. przez Sąd Rejonowy
dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego zmian Statutu
Spółki dokonanych w związku z podjęciem uchwały nr 20/2023 Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki
z dnia 22 maja 2023 r. w sprawie umorzenia akcji własnych nabytych przez Spółkę oraz uchwały nr 21/2023
Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Spółki z dnia 22 maja 2023 r. w sprawie obniżenia kapitału zakładowego
oraz zmiany Statutu Spółki („Uchwały”). Na podstawie Uchwał dokonano zmiany § 5 ust. 1 Statutu Spółki.
Przed zmianą § 5 ust. 1 Statutu Spółki miał następującą treść:
„Kapitał zakładowy Spółki wynosi 1.209.650,20 zł (jeden milion dwieście dziewięć tysięcy sześćset pięćdziesiąt
złotych dwadzieścia groszy) i dzieli się na 12.096.502 (dwanaście milionów dziewięćdziesiąt sześć tysięcy
pięćset dwie) akcje zwykłe na okaziciela serii A, o wartości nominalnej 0,10 zł (dziesięć groszy) każda,
oznaczonych kodem ISIN PLERBUD00012.”
Po zmianie § 5 ust. 1 Statutu Spółki otrzymał następującą treść:
„Kapitał zakładowy Spółki wynosi 1.192.983,60 zł (jeden milion sto dziewięćdziesiąt dwa tysiące dziewięćset
osiemdziesiąt trzy złote sześćdziesiąt groszy) i dzieli się na 11.929.836 (jedenaście milionów dziewięćset
dwadzieścia dziewięć tysięcy osiemset trzydzieści sześć) akcji zwykłych na okaziciela serii A, o wartości
nominalnej 0,10 zł (dziesięć groszy) każda, oznaczone kodem ISIN PLERBUD00012.” W wyniku rejestracji
zmian Statutu objętych Uchwałami doszło do umorzenia akcji własnych nabytych przez Spółkę w łącznej
liczbie 166.666 akcji, którym odpowiadało łącznie 166.666 głosów w Spółce. Aktualna wysokość kapitału
zakładowego wynosi zatem 1.192.983,60 zł, a kapitał zakładowy dzieli się na 11.929.836 akcji zwykłych na
okaziciela serii A, o wartości nominalnej 0,10 zł każda. Ogólna liczba głosów w Spółce wynikająca z wszystkich
wyemitowanych akcji Spółki wynosi 11.929.836.
Na dzień publikacji sprawozdania finansowego tj. na dzień 27 marca 2024 roku w stosunku do dnia publikacji
sprawozdania finansowego za 2022 rok (30 marca 2023) roku nastąpiły poniżej opisane zmiany:
• W dniu 5 kwietnia 2023 r. do siedziby Spółki wpłynęło zawiadomienie o zbyciu w dniu 4 kwietnia 2023
r. 600.000 sztuk akcji przez akcjonariusza ERBUD S.A. (Emitent) w trybie art.19 ust. 3
Rozporządzenia MAR przez DGI Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych, osoby
blisko związanej z osobą pełniącą obowiązki zarządcze: Panem Dariuszem Grzeszczakiem –
Prezesem Zarządu Spółki.
W dniu 5 kwietnia 2023 r. OPTI Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. z siedzibą w Warszawie
(dalej jako „Towarzystwo”) działając w imieniu i na rzecz zarządzanych funduszy inwestycyjnych
("Fundusze") na podstawie art. 69 ust. 1 pkt 2 oraz art. 69 ust. 2 pkt. 1) lit. a) w zw. z art. 87 ust. 1 pkt
2 lit a ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do
zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych z dnia 29 lipca 2005 roku (t.j. Dz.U. z
2021 r. poz. 1983; „Ustawa”) zawiadomiło o zmniejszeniu przez Fundusze udziału w ogólnej liczbie
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
105
głosów na Walnym Zgromadzeniu Spółki Erbud S.A. z siedzibą w Warszawie ("Spółka") poniżej progu
10% a także o zmianie dotychczas posiadanego udziału o więcej niż 2% ogólnej liczby głosów.
Zmniejszenie stanu posiadania ogólnej liczby głosów w Spółce poniżej 10%, a także o więcej niż 2%
ogólnej liczby głosów nastąpiło na skutek transakcji zbycia („Transakcja”) 600 000 (słownie: sześciuset
tysięcy) akcji Spółki dokonanej poza systemem obrotu dnia 4 kwietnia 2023 roku przez zarządzany
przez Towarzystwo fundusz DGI FIZAN ("DGI FIZAN").
Przed przeprowadzeniem Transakcji fundusz DGI FIZAN:
1) posiadał bezpośrednio 1 321 553 (słownie: jeden milion osiemset sześćdziesiąt jeden tysięcy
siedemset trzydzieści jeden) akcji Spółki stanowiących 10,93% kapitału zakładowego Spółki,
uprawniających do wykonania 1 321 731 głosów na Walnym Zgromadzeniu Spółki, co stanowiło
10,93% ogólnej liczby głosów w Spółce;
2) pośrednio nie posiadał akcji Spółki.
Po przeprowadzeniu Transakcji fundusz DGI FIZAN: OPTI Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych
Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie (00-120) przy ul. Złotej 59, wpisana do rejestru
przedsiębiorców przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy Krajowego
Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000487615 z kapitałem zakładowym 1.000.000 zł w pełni
opłaconym; NIP 107-002-77-14
1) posiada bezpośrednio 721 553 (słownie: siedemset dwadzieścia jeden tysięcy pięćset
pięćdziesiąt trzy ) akcje Spółki stanowiące 5,96% kapitału zakładowego Spółki, uprawniające do
wykonywania 721 553 głosów na Walnym Zgromadzeniu Spółki, co stanowi 5,96% ogólnej liczby
głosów w Spółce;
• W dniu 5 kwietnia 2023 r. do siedziby Spółki wpłynęło zawiadomienie o nabyciu w dniu 4 kwietnia
2023 r. 600.000 sztuk akcji przez akcjonariusza ERBUD S.A. (Emitent) w trybie art.19 ust. 3
Rozporządzenia MAR, tj. Pana Dariusza Grzeszczaka, osobę pełniącą obowiązki zarządcze (Prezesa
Zarządu Spółki).
W dniu 5 kwietnia 2023 r. do siedziby Spółki wpłynęło zawiadomienie o nabyciu w dniu 4 kwietnia
2023 r. przez Dariusza Grzeszczaka od DGI Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego Aktywów
Niepublicznych („DGI”) 600.000 akcji ERBUD S.A. („Spółka”) („Transakcja”), wraz z wcześniejszymi
transakcjami na akcjach Spółki (w tym umorzeniem akcji Spółki), które nie wymagały powiadomienia,
doszło do zmiany stanu posiadania przez Dariusza Grzeszczaka akcji Spółki.
Przed Transakcją posiadał 2.590.518 akcji Spółki, stanowiących 21,42% udziału w kapitale
zakładowym Spółki, uprawniających do 2.590.518 głosów, co stanowiło 21,42% ogólnej liczby głosów
w Spółce, w tym:
1) posiadał bezpośrednio 1.249.787 akcji Spółki, stanowiących 10,33% udziału w kapitale zakładowym Spółki,
uprawniających do 1.249.787 głosów, co stanowiło 10,33% ogólnej liczby głosów w Spółce;
2) posiadał pośrednio – za pośrednictwem DGI – 1.340.731 akcji Spółki, stanowiących 11,08% udziału w
kapitale zakładowym Spółki, uprawniających do 1.340.731 głosów, co stanowiło 11,08% ogólnej liczby
głosów w Spółce.
Po Transakcji posiada 2.553.460 akcji Spółki, stanowiących 21,1% udziału w kapitale zakładowym Spółki,
uprawniających do 2.553.460 głosów, co stanowiło 21,1% ogólnej liczby głosów w Spółce, w tym:
1) posiada bezpośrednio 1.831.907 akcji Spółki, stanowiących 15,14% udziału w kapitale zakładowym Spółki,
uprawniających do 1.831.907 głosów, co stanowiło 15,14% ogólnej liczby głosów w Spółce;
2) posiada pośrednio – za pośrednictwem DGI – 721.553 akcji Spółki, stanowiących 5,96% udziału w kapitale
zakładowym Spółki, uprawniających do 721.553 głosów, co stanowiło 5,96% ogólnej liczby głosów w
Spółce.
Dariusz Grzeszczak posiada 100% certyfikatów inwestycyjnych DGI, uprawniających do 100% głosów na
zgromadzeniu inwestorów DGI.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
106
Nie posiada podmiotu zależnego innego niż DGI posiadającego akcje Spółki. Brak jest osób, o których mowa
w art. 87 ust. 1 pkt 3 lit. c Ustawy o Ofercie.
Żaden z podmiotów, o których mowa powyżej nie posiada instrumentów finansowych, o których mowa w art.
69b ust. 1 Ustawy o Ofercie.
Łączna suma liczby głosów wskazanych na podstawie art. 69 ust. 4 pkt 3, 7 i 8 Ustawy o Ofercie oraz jej
procentowy udział w ogólnej liczbie głosów wskazane zostały powyżej i wynoszą 2.553.460 głosów, co stanowi
21,1% ogólnej liczby głosów w Spółce.
Na dzień publikacji niniejszego sprawozdania Dariusz Grzeszczak posiada pośrednio oraz bezpośrednio
2.553.460 akcji, co stanowi 21,4% ogólnej liczby głosów w spółce. Różnica pomiędzy procentowym udziałem
w kapitale spółki prezentowana na dzień publikacji sprawozdania wynika z umorzenia akcji własnych przez
spółkę oraz obniżenia kapitału zakładowego w dniu 7 czerwca 2023 roku.
• W dniu 16 maja 2023 r. wpłynęło do Spółki zawiadomienie od Powszechnego Towarzystwa
Emerytalnego Allianz Polska S.A. zarządzającego Allianz Polska Otwartym Funduszem Emerytalnym
informujące, iż na podstawie art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2342 z późn. zm.) w dniu 12.05.2023
r., w wyniku likwidacji Drugiego Allianz Polska Otwartego Funduszu Emerytalnego (dalej: Drugi Allianz
OFE) w drodze przeniesienia jego aktywów do Allianz OFE udział w ogólnej liczbie głosów spółki
ERBUD S.A. na rachunkach Allianz OFE wynosił powyżej 5%.
1) Przed likwidacją Drugiego Allianz OFE łączny stan na rachunkach Allianz OFE i Drugi Allianz OFE
wynosił 764.935 akcji Spółki, co stanowiło łącznie 6,32% udziału w kapitale zakładowym Spółki i
dawało prawo do wykonywania 764.935 głosów stanowiących 6,32% udziału w ogólnej liczbie głosów
na WZA Spółki.
2) Po likwidacji Drugiego Allianz OFE na rachunku Allianz OFE, zapisanych było 764.935 akcji,
stanowiących 6,32% udziału w kapitale zakładowym Spółki, co daje prawo do wykonywania 764935
głosów z akcji stanowiących 6,32% udziału w ogólnej liczbie głosów na WZA Spółki.
Jednocześnie Powszechne Towarzystwo Emerytalne Allianz Polska S.A., zarządzające Allianz OFE
poinformowało, że:
• nie posiada podmiotów zależnych posiadających akcje Spółki,
• nie zachodzi sytuacja opisana w art. 69 ust. 4 pkt 6 Ustawy,
• nie posiada również instrumentów finansowych, o których mowa w art. 69b ust. 1 pkt 1) i 2) Ustawy
Struktura kapitału zakładowego Spółki przedstawia się następująco:
• 11.929.836 (jedenaście milionów dziewięćset dwadzieścia dziewięć tysięcy osiemset trzydzieści
sześć) akcji zwykłych na okaziciela serii A, o wartości nominalnej 0,10 zł (dziesięć groszy) każda,
oznaczonych kodem ISIN PLERBUD00012.
Seria
Liczba
Cena
nominalna
(w zł)
Wartość
(w zł)
A
11 929 836
0,10
1 192 983,60
Razem:
11 929 836
0,10
1 192 983,60
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
107
Akcje ERBUD S.A. są akcjami zwykłymi na okaziciela i nie są akcjami uprzywilejowanymi. Z akcjami Spółki
nie są związane żadne specjalne uprawnienia kontrolne. Statut ERBUD S.A. nie wprowadza także
jakichkolwiek ograniczeń odnośnie przenoszenia prawa własności akcji wyemitowanych przez Spółkę,
wykonywania prawa głosu, jak również nie zawiera postanowień, zgodnie z którymi prawa kapitałowe
związane z papierami wartościowymi są oddzielone od posiadania papierów wartościowych. Spółka nie ma
wiedzy o jakichkolwiek ograniczeniach co do wykonywania prawa głosu przez posiadaczy określonej części
lub liczby głosów czy ograniczeniach czasowych dotyczących wykonywania prawa głosu.
Na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz na dzień publikacji sprawozdania finansowego za 2023 rok wykaz
akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty zależne co najmniej 5% ogólnej
liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu ERBUD S.A. przedstawiał się następująco:
Nazwa akcjonariusza
Stan na 27 marca 2024 r.
Stan na 31 grudnia 2023 r.
Stan na 14 listopada 2023
r.
Liczba akcji
i głosów na WZ
Udział w
kapitale
zakładowym
i ogólnej
liczbie
głosów na
WZ
Liczba akcji
i głosów na WZ
Udział w
kapitale
zakładowym
i ogólnej
liczbie
głosów na
WZ
Liczba akcji
i głosów na
WZ
Udział w
kapitale
zakładowym
i ogólnej
liczbie
głosów na
WZ
Wolff & Müller
Baubeteiligungen
GmbH & Co. KG, w tym
Wolff & Müller Holding
GmbH & Co. KG
3 854 837
32,31%
3 854 837
32,31%
3 854 837
32,31%
Dariusz Grzeszczak
bezpośrednio i
pośrednio. (DGI FIZAN-
721 553 akcje 6,05%,
Dariusz Grzeszczak
1 831 907 akcji,
15,36%)
2 553 460
21,40%
2 553 460
21,40%
2 553 460
21,40%
Nationale Nederlanden
OFE
1 200 000
10,06%
1 200 000
10,06%
1 200 000
10,06%
Allianz OFE, Allianz
DFE, Drugi Allianz OFE
764 935
6,41%
764 935
6,41%
764 935
6,41%
PKO BP OFE
715 279
6,00%
715 279
6,00%
715 279
6,00%
Pozostali akcjonariusze
2 841 325
23,82%
2 841 325
23,82%
2 841 325
23,82%
Razem:
11 929 836
100,00%
11 929 836
100,00%
11 929 836
100,00%
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
108
Struktura akcjonariatu ERBUD S.A. na dzień 31.12.2023 oraz dzień publikacji niniejszego sprawozdania.
Na dzień publikacji raportu, Spółka nie posiadała informacji na temat umów, w wyniku których mogą w
przyszłości nastąpić zmiany w proporcjach akcji posiadanych przez dotychczasowych akcjonariuszy.
Udział osób
zarządzających i
nadzorujących w kapitale
udziałowym Emitenta
Powiązanie 2023
Stan na 27 marca 2024
Stan na 31 grudnia 2023
Liczba akcji
i głosów na
WZ
Udział w
kapitale
zakładowym
i ogólnej
liczbie
głosów na
WZ
Liczba akcji
i głosów na
WZ
Udział w
kapitale
zakładow
ym
i ogólnej
liczbie
głosów
na WZ
Dariusz Grzeszczak
bezpośrednio i pośrednio.
(DGI FIZAN-721 553 akcje
6,05%, Dariusz Grzeszczak
1 831 907 akcji, 15,36%)*
Prezes Zarządu
2 553 460
21,40%
2 553 460
21,40%
Albert Dürr**
Członek Rady
Nadzorczej
26 172
0,22%
26 172
0,22%
Roland Bosch
Przewodniczący
Rady Nadzorczej
10 000
0,08%
10 000
0,08%
Agnieszka Głowacka ***
Wiceprezes
Zarządu
3 938
0,03%
3 938
0,03%
Jacek Leczkowski ****
Wiceprezes
Zarządu
5 112
0,04%
5 112
0,04%
Wolff & Müller
Baubeteiligungen
GmbH & Co. KG w tym
Wolff & Müller Holding
GmbH & Co. KG
32,31%
Dariusz Grzeszczak
bezpośrednio oraz
pośrednio jako DGI
Fundusz Inwestycyjny
Zamknięty Aktywów
Niepublicznych
kontrolowany przez
Dariusza Grzeszczaka
21,40%
Nationale
Nederlanden Otwarty
Fundusz Emerytalny
10,06%
Allianz OFE, Allianz
DFE, Drugi Allianz OFE
6,41%
PKO BP Bankowy
Otwarty Fundusz
Emerytalny
6,00%
Free
Float
23,82%
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
109
* Pan Dariusz Grzeszczak posiada ponadto 0,5% akcji w spółce ONDE SA (spółce zależnej od emitenta).
**Pan Albert Dürr posiada ponadto 85% udziałów spółki Wolff & Müller Holding GmbH & Co. KG, która to spółka
posiada: (i) bezpośrednio 2,20% akcji Erbud S.A. (2,20% ogólnej liczby głosów) oraz (ii) pośrednio, za pośrednictwem
100% zależnej spółki Wolff & Müller Baubeteiligungen GmbH & Co. KG 30,12% akcji Erbud S.A. (30,12% ogólnej liczby
głosów).
Dodatkowo Pan Albert Dürr posiada 85% udziałów spółki Dürr Holding GmbH, która to spółka posiada 0,11% akcji
Erbud S.A. (0,11% ogólnej liczby głosów). Łącznie Pan Albert Dürr posiada pośrednio lub bezpośrednio 32,54% akcji
Erbud S.A. (32,54% ogólnej liczby głosów)
*** Pani Agnieszka Głowacka posiada ponadto 0,25% akcji w spółce ONDE S.A. (spółce zależnej od emitenta).
**** Pan Jacek Leczkowski posiada ponadto 6,48% akcji w spółce ONDE S.A. (spółce zależnej od emitenta).
8.4. Statut i walne zgromadzenie
8.4.1. Zmiana statutu
W 2023 roku treść Statutu Spółki jednokrotnie uległa zmianie.
W dniu 22.05.2023 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy ERBUD S.A. w związku z podjęciem
uchwały nr 20/2023 w sprawie umorzenia akcji własnych nabytych przez Spółkę oraz uchwały nr 21/2023 w
sprawie obniżenia kapitału zakładowego oraz zmiany Statutu Spółki („Uchwały”) dokonało zmiany § 5 ust. 1
Statutu Spółki.
Przed zmianą § 5 ust. 1 Statutu Spółki miał następującą treść:
„Kapitał zakładowy Spółki wynosi 1.209.650,20 zł (jeden milion dwieście dziewięć tysięcy sześćset pięćdziesiąt
złotych dwadzieścia groszy) i dzieli się na 12.096.502 (dwanaście milionów dziewięćdziesiąt sześć tysięcy
pięćset dwie) akcje zwykłe na okaziciela serii A, o wartości nominalnej 0,10 zł (dziesięć groszy) każda,
oznaczonych kodem ISIN PLERBUD00012.”
Po zmianie § 5 ust. 1 Statutu Spółki otrzymał następującą treść:
„Kapitał zakładowy Spółki wynosi 1.192.983,60 zł (jeden milion sto dziewięćdziesiąt dwa tysiące dziewięćset
osiemdziesiąt trzy złote sześćdziesiąt groszy) i dzieli się na 11.929.836 (jedenaście milionów dziewięćset
dwadzieścia dziewięć tysięcy osiemset trzydzieści sześć) akcji zwykłych na okaziciela serii A, o wartości
nominalnej 0,10 zł (dziesięć groszy) każda, oznaczone kodem ISIN PLERBUD00012.”
W dniu 13 czerwca 2023 roku, w wyniku rejestracji zmian Statutu objętych w/w uchwałami doszło do umorzenia
akcji własnych nabytych przez Spółkę w łącznej liczbie 166.666 akcji, którym odpowiadało łącznie 166.666
głosów w Spółce.
Aktualna wysokość kapitału zakładowego wynosi zatem 1.192.983,60 zł, a kapitał zakładowy dzieli się na
11.929.836 akcji zwykłych na okaziciela serii A, o wartości nominalnej 0,10 zł każda.
Ogólna liczba głosów w Spółce wynikająca z wszystkich wyemitowanych akcji Spółki wynosi 11.929.836.
8.4.2. Walne Zgromadzenie
Walne Zgromadzenie działa w oparciu o Statut Spółki, Regulamin Walnego Zgromadzenia oraz Kodeks Spółek
Handlowych.
Walne Zgromadzenia mogą być zwoływane jako zwyczajne lub nadzwyczajne. Zwyczajne Walne
Zgromadzenia zwoływane są najpóźniej w terminie 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.
Zwyczajne Walne Zgromadzenie zwołuje Zarząd Spółki. Rada Nadzorcza może zwołać Zwyczajne Walne
Zgromadzenie, jeżeli Zarząd Spółki nie zwoła go w wyżej określonym terminie. Nadzwyczajne Walne
Zgromadzenie zwołuje Zarząd z własnej inicjatywy lub na pisemny wniosek Rady Nadzorczej albo na żądanie
akcjonariusza lub akcjonariuszy reprezentujących co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
110
Do udziału w Walnym Zgromadzeniu uprawnione są tylko osoby będące akcjonariuszami Spółki na szesnaście
dni przed datą Walnego Zgromadzenia (tzw. dzień rejestracji uczestnictwa). Akcjonariusze mogą uczestniczyć
w Walnym Zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez swoich pełnomocników.
Pełnomocnictwo powinno być sporządzone na piśmie bądź w postaci elektronicznej. Udzielenie
pełnomocnictwa w postaci elektronicznej nie wymaga opatrzenia bezpiecznym podpisem elektronicznym.
Walne Zgromadzenie (WZ) jest zwoływane przez ogłoszenie dokonywane na stronie internetowej Spółki oraz
w sposób określony dla przekazywania informacji bieżących zgodnie z przepisami o ofercie publicznej i
warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach
publicznych.
Ogłoszenie powyższe dokonywane jest na co najmniej 26 dni przed terminem walnego zgromadzenia. Na
stronie internetowej Spółki erbud.pl zamieszczany jest Regulamin Walnego Zgromadzenia ERBUD S.A. w
aktualnym brzmieniu. Ponadto na stronie internetowej Spółki zamieszczane są informacje o polityce
dywidendy i strukturze akcjonariatu Spółki oraz prowadzone jest archiwum walnych zgromadzeń
akcjonariuszy.
Listę uprawnionych do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu Spółka ustala na podstawie wykazu
sporządzonego oraz udostępnionego Spółce przez podmiot prowadzący depozyt papierów wartościowych
(KDPW S.A.). Podstawą sporządzenia wyżej wymienionego wykazu są zaświadczenia o prawie uczestnictwa
w walnym zgromadzeniu wydawane przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych.
W Regulaminie Walnego Zgromadzenia unormowany jest przebieg obrad, wybór Przewodniczącego
i komisji skrutacyjnej, udział w walnym zgromadzeniu członków Zarządu i Rady Nadzorczej Spółki oraz proces
podejmowania uchwał.
Każdy akcjonariusz ma prawo wnoszenia propozycji zmian i uzupełnień do projektów uchwał objętych
porządkiem obrad Zgromadzenia. Głosowanie odbywa się przy pomocy komputerowego systemu oddawania
i obliczania głosów zapewniającego oddawanie głosów w ilości odpowiadającej liczbie posiadanych akcji.
Uchwała o zaniechaniu rozpatrywania sprawy umieszczonej w porządku obrad może zapaść jedynie w
przypadku, gdy przemawiają za nią istotne umotywowane powody. Do podjęcia takiej uchwały wymagane jest
poparcie 75% głosów walnego zgromadzenia.
Z przebiegu walnego zgromadzenia sporządzany jest protokół w formie aktu notarialnego, który następnie
publikowany jest na stronie internetowej Spółki.
Do kompetencji walnego zgromadzenia zgodnie ze Statutem Spółki należy:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego
za ubiegły rok obrotowy,
2) powzięcie uchwały o podziale zysków lub pokryciu strat,
3) udzielanie absolutorium członkom organów Spółki z wykonania przez nich obowiązków, uchwalenie
regulaminu Rady Nadzorczej oraz ustalanie zasad wynagradzania członków Rady Nadzorczej,
4) podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego,
5) zmiany statutu Spółki,
6) połączenie Spółki z inną spółką handlową,
7) rozwiązanie i likwidacja Spółki,
8) emisja obligacji zamiennych, obligacji z prawem pierwszeństwa lub warrantów subskrypcyjnych,
9) zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich
ograniczonego prawa rzeczowego,
10) rozpatrywanie spraw wniesionych przez Radę Nadzorczą, Zarząd lub akcjonariuszy Spółki,
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
111
11) decydowanie w innych sprawach, które zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych lub brzmieniem
niniejszego Statutu należą do kompetencji Walnego Zgromadzenia.
Projekty uchwał Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy wnoszone przez Zarząd, uprzednio przedstawiane są
Radzie Nadzorczej do zaopiniowania. Uchwały Walnego Zgromadzenia zapadają zwykłą większością głosów,
o ile przepisy Kodeksu spółek handlowych lub Statutu nie stanowią inaczej.
W 2023 roku odbyły się 3 Zgromadzenia Akcjonariuszy ERBUD S.A. :
• Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (24.02.2023)
• Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (22.05.2023)
• Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy (14.07.2023)
8.5. Działalność Rady Nadzorczej
8.5.1. Skład
W dniach od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku Rada Nadzorcza ERBUD S.A. działała w składzie:
• Roland Bosch - Przewodniczący Rady
• Gabriel Główka - Wiceprzewodniczący Rady
• Albert Dürr - Członek Rady
• Michał Otto - Członek Rady
• Janusz Reiter - Członek Rady
• Beata Jarosz - Członek Rady
• Michał Wosik - Członek Rady
Według stanu na dzień 31.12.2023 oraz dzień publikacji niniejszego raportu, zależnymi Członkami Rady
Nadzorczej ERBUD SA są :
Pan Roland Bosch oraz Pan Albert Dürr (reprezentujący akcjonariusza Wolff & Müller Baubeteiligungen GmbH
& Co. KG oraz Wolff & Müller Holding GmbH & Co. KG) oraz Pan Gabriel Główka (zasiadający w Radzie
Nadzorczej Spółki ERBUD SA od 15.11.2006 roku).
Następujący Członkowie Rady Nadzorczej ERBUD S.A. spełniają kryteria niezależności określone w Ustawie
o Biegłych Rewidentach: Pani Beata Jarosz, Pan Michał Otto, Pan Janusz Reiter oraz Pan Michał Wosik.
Z dniem odbycia Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy spółki ERBUD SA zatwierdzającego
sprawozdanie finansowe za rok 2023, niezależność utraci Pan Michał Otto, w związku z osiągnięciem 12 –
letniego stażu zasiadania w Radzie Nadzorczej Spółki ERBUD SA.
Ponadto, następujący Członkowie Rady Nadzorczej ERBUD S.A. nie mają rzeczywistych i istotnych powiązań
z akcjonariuszem posiadającym co najmniej 5% ogólnej liczby głosów w ERBUD S.A.: Pan Gabriel Główka,
Pani Beata Jarosz, Pan Michał Otto, Pan Janusz Reiter oraz Pan Michał Wosik.
W ramach Rady Nadzorczej ERBUD S.A. działają dwa komitety:
Komitet Audytu, od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku w składzie:
• Michał Otto - Przewodniczący Komitetu (niezależny Członek Rady Nadzorczej, w Komitecie Audytu
od 28.04.2016 roku)
• Gabriel Główka - Członek Komitetu (zależny Członek Rady Nadzorczej, w Komitecie Audytu od
15.11.2006 roku)
• Janusz Reiter - Członek Komitetu (niezależny Członek Rady Nadzorczej, w Komitecie Audytu od
18.05.2018 roku)
• Roland Bosch - Członek Komitetu Audytu (zależny Członek Rady Nadzorczej, jako reprezentant
akcjonariusza - Grupa Wolff & Müller, w Komitecie Audytu od 01.04.2022 roku)
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
112
• Michał Wosik - Członek Komitetu Audytu (niezależny Członek Rady Nadzorczej, w Komitecie Audytu
od 01.04.2022 roku)
Według stanu na dzień 31.12.2023 oraz na dzień publikacji niniejszego raportu w Komitecie Audytu Rady
Nadzorczej ERBUD S.A. Panowie Michał Otto, Janusz Reiter oraz Michał Wosik spełniają kryteria
niezależności w rozumieniu art. 129 ust. 3 Ustawy o Biegłych Rewidentach.
Ponadto, Pan Gabriel Główka spełnia warunki Ustawy o Biegłych Rewidentach dotyczące posiadania wiedzy
i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych. Pan Gabriel Główka ukończył
Szkołę Główną Handlową w Warszawie, Wydział Ekonomiki Produkcji, specjalność ekonomika budownictwa i
inwestycji. O posiadanej wiedzy w zakresie działania i finansowania przedsiębiorstw świadczy ponadto
uzyskanie stopnia naukowego doktora habilitowanego w dziedzinie nauk ekonomicznych, w dyscyplinie
finanse. Z kolei o posiadanej praktycznej wiedzy w zakresie weryfikacji finansowej przedsiębiorstw, oceny ich
kondycji finansowej etc. O posiadanych kompetencjach świadczy doświadczenie Pana Gabriela Główki
zdobyte m.in.: (i) w wydziale kredytów w ING Banku Śląskim, (ii) na stanowisku przewodniczącego Komitetu
Kredytowego Regionu Warszawskiego ING Banku Śląskiego, którego najważniejszym zadaniem była ocena i
weryfikacja zdolności finansowej przedsiębiorstw do zaciągania zobowiązań kredytowych i podejmowanie
decyzji o udzieleniu im kredytów obrotowych oraz inwestycyjnych, (iii), w trakcie pełnienia funkcji prezesa
Zarządu Śląskiego Banku Hipotecznego – później ING Banku Hipotecznego, gdzie zarządzał finansami jako
dyrektor finansowy, (iv) podczas działalności w Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej d.s. szacowania wartości
nieruchomości nabył wiedzę i umiejętności dotyczące wyceny aktywów przedsiębiorstw.
Warunki Ustawy o Biegłych Rewidentach dotyczące posiadania wiedzy i umiejętności w zakresie branży, w
której działa Emitent, spełnia Pan Gabriel Główka, który ukończył Szkołę Główną Handlową w Warszawie,
Wydział Ekonomiki Produkcji, specjalność ekonomika budownictwa i inwestycji. Od ponad 30 lat jest
pracownikiem naukowym i wykładowcą w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie – obecnie jest również
dyrektorem Instytutu Finansów Korporacji i Inwestycji oraz dziekanem Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie. W
latach 2002–2004 oraz ponownie od 2009 roku jest członkiem Państwowej Komisji Kwalifikacyjnej –
Podkomisji ds. nadawania uprawnień zawodowych w zakresie szacowania wartości nieruchomości.
W konsekwencji Emitent spełnia wymogi, o których mowa w art. 129 ust. 1,3 i 5 Ustawy o Biegłych
Rewidentach.
W 2023 roku Komitet Audytu odbył 4 posiedzenia zwołanych przez Przewodniczącego (w dniach: 24.03.2023,
22.05.2023, 04.09.2023, 24.11.2023), w których umożliwiony był udział pozostałych członków Rady
Nadzorczej, jak również szefów: Pionu Prawnego oraz Działu Audytu i Kontroli Wewnętrznej ERBUD S.A.
Posiedzenia odbywały się zgodnie z opracowanym przez Komitet Planem pracy na 2023 rok, który określał
termin posiedzeń oraz główne punkty porządku obrad, w tym spotkania z biegłym rewidentem.
Zadania Komitetu realizowane były również poprzez przedstawianie Radzie Nadzorczej rekomendacji,
wniosków, opinii i sprawozdań, bieżącej wymiany opinii. W razie konieczności Komitet Audytu aktualizował
porządek posiedzeń o bieżące sprawy.
W dniu 14 grudnia 2020 roku uchwałą nr 14/2020 Komitet Audytu ERBUD S.A. wydał rekomendację dla Rady
Nadzorczej dotyczącą wyboru biegłego rewidenta (PricewaterhouseCoopers Polska Sp. z o.o. Audyt sp.k.) do
przeprowadzenia przeglądu śródrocznych sprawozdań finansowych oraz przeprowadzenia badania
sprawozdań finansowych rocznych Spółki i Grupy Kapitałowej Spółki za lata 2021–2023.
Uchwałą nr 2/2021 z dnia 7 stycznia 2021 roku Rada Nadzorcza ERBUD S.A. wyraziła zgodę na przedłużenie
umowy z firmą PricewaterhouseCoopers Polska Sp. z o.o. Audyt sp.k. dotyczącej przeprowadzenia przeglądu
śródrocznych sprawozdań finansowych oraz przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych rocznych
Spółki i Grupy Kapitałowej Spółki za lata 2021–2023, zgodnie z rekomendacją Komitetu Audytu ERBUD S.A.
W dniu 22.05.2023 roku Komitet Audytu ERBUD S.A. podjął uchwałę nr 9/2023 w sprawie oceny niezależności
biegłego rewidenta oraz wyrażenia zgody na świadczenie przez biegłego rewidenta dozwolonych usług
niebędących badaniem w Spółce, tj. usług przeglądu sprawozdania finansowego Spółki za I półrocze 2023 r.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
113
Komitet Wynagrodzeń, w dniach od 01 stycznia 2023 do dnia 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień
sporządzenia niniejszego sprawozdania funkcjonował następującym w składzie:
• Roland Bosch - Przewodniczący Komitetu
• Michał Otto - Członek Komitetu
• Janusz Reiter - Członek Komitetu
8.5.2. Kompetencje
Do kompetencji Rady Nadzorczej należy:
1) zatwierdzanie strategicznych planów wieloletnich Spółki,
2) zatwierdzanie rocznych planów rzeczowo - finansowych Spółki i jej grupy kapitałowej,
3) zatwierdzanie planów inwestycyjnych Spółki i jej grupy kapitałowej,
4) udzielanie zgody na nabycie, zbycie i obciążenie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w
nieruchomości lub prawie użytkowania wieczystego,
5) udzielanie zgody na zakładanie i rozwiązywanie zakładów i oddziałów,
6) udzielanie zgody na udzielenie przez Spółkę gwarancji, poręczeń majątkowych, wystawianie weksli i
zaciąganie innych zobowiązań pozabilansowych o wartości jednostkowej powyżej 2.000.000,00 EUR
(słownie: dwa miliony euro) za wyjątkiem: (i) gwarancji wystawianych na zlecenie Spółki przez instytucje
finansowe związane z normalnym tokiem działalności, (ii) gwarancji, poręczeń majątkowych, wystawiania
weksli i zaciągania innych zobowiązań pozabilansowych o wartości jednostkowej powyżej 2.000.000,00
EUR (słownie: dwa miliony euro) na rzecz podmiotów wchodzących w skład grupy kapitałowej (z
zastrzeżeniem pkt 11) poniżej),
7) udzielanie zgody na inwestycje kapitałowe powyżej równowartości kwoty 100.000,00 (słownie: sto
tysięcy) Euro z wyłączeniem lokat kapitałowych, bonów i obligacji skarbowych emitowanych w Polsce lub
krajach na obszarze, których Spółka prowadzi działalność,
8) udzielanie zgody na nabycie, zbycie, obciążenie udziałów lub akcji w innych podmiotach,
9) ustalanie sposobu głosowania przedstawicieli Spółki w organach spółek zależnych i stowarzyszonych w
sprawie rozwiązania lub likwidacji tych spółek, zmiany przedmiotu przedsiębiorstwa, podziału lub
połączenia spółek zależnych i stowarzyszonych,
10) udzielanie zgody na podejmowanie wszelkich czynności nie związanych z przedmiotem działalności
Spółki i czynności nadzwyczajnych o wartości przekraczającej równowartość kwoty 200.000,00 (słownie:
dwieście tysięcy) Euro,
11) udzielanie zgody na zawieranie istotnych transakcji z podmiotami powiązanymi, zgodnie z
postanowieniami ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania
instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych,
12) udzielanie zgody na inwestycje powyżej równowartości kwoty 200.000,00 (słownie: dwieście tysięcy)
Euro, chyba że inwestycje te są zawarte w planie inwestycyjnym, zatwierdzonym przez Radę Nadzorczą,
13) udzielanie zgody na składanie ofert i zawieranie umów o roboty budowlane o wartości netto
przekraczającej równowartość kwoty 30.000.000,00 (słownie: trzydziestu milionów) Euro, w przypadku
ofert wspólnych, miarodajna jest suma netto oferty, a nie udział spółki w ofercie,
14) udzielanie zgody na rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania przez Spółkę w ramach
jednej lub większej liczby powiązanych czynności prawnych z tym samym podmiotem o łącznej wartości
w trakcie roku obrotowego powyżej 5.000.000,00 EUR (słownie: pięć milionów euro),
15) udzielanie zgody na zatrudnienie pracownika o rocznym wymiarze wynagrodzenia przekraczającym
równowartość kwoty 150.000,00 (słownie: sto pięćdziesiąt tysięcy) Euro,
16) udzielanie zgody na zasiadanie członków zarządu Spółki w zarządach lub radach nadzorczych spółek
spoza grupy kapitałowej spółki oraz w przypadkach określonych w art. 380 § 1 Kodeksu spółek
handlowych,
17) inne sprawy zastrzeżone do kompetencji Rady Nadzorczej przepisami prawa, postanowieniami
niniejszego Statutu, przekazane na wniosek Zarządu lub delegowane uchwałą Walnego Zgromadzenia.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
114
Do zadań Komitetu Audytu należy:
1) monitorowanie procesu sprawozdawczości finansowej;
2) monitorowanie skuteczności systemów kontroli wewnętrznej i systemów zarządzania ryzykiem oraz
audytu wewnętrznego, w tym w zakresie sprawozdawczości finansowej;
3) monitorowanie wykonywania czynności rewizji finansowej, w szczególności 7 przeprowadzania przez
firmę audytorską badania;
4) kontrolowanie i monitorowanie niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej, w szczególności w
przypadku, gdy na rzecz Spółki świadczone są przez firmę audytorską inne usługi niż badanie;
5) informowanie rady nadzorczej Spółki o wynikach badania oraz wyjaśnianie, w jaki sposób badanie to
przyczyniło się do rzetelności sprawozdawczości finansowej w Spółce, a także jaka była rola komitetu
audytu w procesie badania;
6) dokonywanie oceny niezależności biegłego rewidenta oraz wyrażanie zgody na świadczenie przez niego
dozwolonych usług niebędących badaniem w Spółce;
7) opracowywanie polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania;
8) opracowywanie polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty
powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług
niebędących badaniem;
9) określanie procedury wyboru firmy audytorskiej przez Spółkę;
10) przedstawianie radzie nadzorczej rekomendacji dotyczącej powołania biegłych rewidentów lub firm
audytorskich zgodnie z opracowanymi przez komitet audytu politykami w następstwie procedury wyboru
przeprowadzonej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach
audytorskich oraz nadzorze publicznym;
11) przedkładanie zaleceń mających na celu zapewnienie rzetelności procesu sprawozdawczości finansowej
w Spółce.
W dniu 20 marca 2024 roku Rada Nadzorcza złożyła oświadczenie dotyczące powołania i działalności
Komitetu Audytu ERBUD S.A. oświadczając, że są przestrzegane przepisy dotyczące powołania, składu i
funkcjonowania Komitetu Audytu ERBUD S.A., w tym dotyczące spełnienia przez jego członków kryteriów
niezależności oraz wymagań odnośnie do posiadania wiedzy i umiejętności z zakresu branży, w której działa
spółka oraz w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych. Rada Nadzorcza oświadcza
również, że Komitet Audytu ERBUD S.A. wykonał swoje zadania przewidziane w obowiązujących przepisach.
Do zadania Komitetu Wynagrodzeń należy:
• planowanie polityki wynagrodzeń członków Zarządu,
• dostosowywanie wynagrodzeń członków Zarządu do długofalowych interesów Spółki i wyników
finansowych Spółki.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
115
8.6. Podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych
W Spółce funkcjonuje procedura wyboru firmy audytorskiej, polityka wyboru firmy audytorskiej do
przeprowadzania badania oraz polityka świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez
podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług
niebędących badaniem. Główne założenia opracowanej polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania
badania ustawowego oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie usług
niebędących badaniem to przestrzeganie zasad związanych z: (i) zachowaniem niezależności biegłego
rewidenta, (ii) unikaniem konfliktu interesów, (iii) właściwym przygotowaniem dokumentacji w postępowaniu
ofertowym, (iv) niedyskryminującym procesem wyboru firmy audytorskiej podczas postepowania ofertowego,
(v) rzetelną oceną posiadanego doświadczenia firmy audytorskiej oraz zespołu audytowego i kluczowego
biegłego rewidenta, (vi) określeniem odpowiedniego wynagrodzenia firmy audytorskiej za wykonane usługi,
(vii) zapewnieniem właściwej rotacji firm audytorskich. W roku 2021 ERBUD S.A. dokonywała wyboru firmy
audytorskiej do przeprowadzenia badania na podstawie przyjętych procedur z tym związanych. Wybór firmy
audytorskiej do przeprowadzenia badania ustawowego za rok obrotowy 2021, który dotyczył przedłużenia
umowy, został dokonany na podstawie podjętej w dniu 14 grudnia 2020 roku uchwały Komitetu Audytu, który
wydał rekomendację dla Rady Nadzorczej w zakresie wyboru firmy audytorskiej. Rekomendacja Komitetu
Audytu spełniała obowiązujące warunki tj.: (i) wskazywała firmę audytorską, której proponowano powierzyć
badanie ustawowe, (ii) zawierała oświadczenie, że rekomendacja jest wolna od wpływów stron trzecich oraz
(iii) stwierdzała, że ERBUD S.A. nie zawarła umów zawierających klauzule, o których mowa w art. 66 ust. 5a
ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217). Następnie w dniu 07 stycznia
2021 roku Rada Nadzorcza podjęła uchwałę w sprawie przedłużenia umowy z firmą audytorską
PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt Sp. k. na usługi związane z
badaniem ustawowym za lata 2021-2023, tj. na przeprowadzenie badania rocznego jednostkowego
sprawozdania finansowego ERBUD S.A. i rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy
ERBUD oraz dokonanie przeglądu śródrocznego jednostkowego sprawozdania finansowego ERBUD S.A. i
śródrocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy ERBUD.
W dniu 12 marca 2024 roku Komitet Audytu wydał rekomendację dla Rady Nadzorczej dotyczącą wyboru
biegłego rewidenta do przeprowadzenia przeglądu śródrocznych sprawozdań finansowych oraz
przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych rocznych Spółki i Grupy Kapitałowej Spółki za lata
2024-2025. Zgodnie z rekomendacją, Komitet Audytu zaproponował powierzenie przeprowadzenia przeglądu
śródrocznych sprawozdań finansowych oraz przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych rocznych
Spółki i Grupy Kapitałowej Spółki za lata 2024-2025 firmie audytorskiej PricewaterhouseCoopers Polska sp. z
o.o. Audyt sp. k. z siedzibą w Warszawie .
Ponadto Komitet Audytu, działając na podstawie art. 130 ust. 1 pkt 4) Ustawy o biegłych rewidentach, firmach
audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. z 2020 r. poz. 1415) podjął uchwałę w sprawie oceny
niezależności biegłego rewidenta oraz wyrażenia zgody na świadczenie przez biegłego rewidenta
dozwolonych usług niebędących badaniem, tj.:
• usług przeglądu sprawozdania finansowego ERBUD S.A. za I półrocze 2023 r. i skonsolidowanego
sprawozdania finansowego Grupy ERBUD za I półrocze 2023 r.;
• usług atestacyjnych w zakresie wybranych wskaźników niefinansowych za rok 2023;
• usług oceny sprawozdania o wynagrodzeniach organów spółki za 2023 rok;
• usług sporządzenia raportu z badania zgodności sprawozdań finansowych za 2023 rok w formacie
XBRL ze standardami ESMA.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
116
W dniu 20 marca 2024 roku, na podstawie rekomendacji Komitetu Audytu, Rada Nadzorcza podjęła uchwałę
w sprawie przedłużenia umowy z firmą audytorską PricewaterhouseCoopers Polska sp. z o.o. Audyt sp. k. z
siedzibą w Warszawie na lata 2024-2025.
W dniu 20 marca 2024 roku Rada Nadzorcza ERBUD S.A. złożyła oświadczenie o dokonaniu wyboru firmy
audytorskiej przeprowadzającej badanie rocznego sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami, w tym
dotyczącymi wyboru i procedury wyboru firmy audytorskiej, wraz ze wskazaniem, że:
• firma audytorska oraz członkowie zespołu wykonującego badanie spełniali warunki do sporządzenia
bezstronnego i niezależnego sprawozdania z badania rocznego sprawozdania finansowego zgodnie
z obowiązującymi przepisami, standardami wykonywania zawodu i zasadami etyki zawodowej,
• są przestrzegane obowiązujące przepisy związane z rotacją firmy audytorskiej i kluczowego biegłego
rewidenta oraz obowiązkowymi okresami karencji,
• emitent posiada politykę w zakresie wyboru firmy audytorskiej oraz politykę w zakresie świadczenia
na rzecz emitenta przez firmę audytorską, podmiot powiązany z firmą audytorską lub członka jego
sieci dodatkowych usług niebędących badaniem, w tym usług warunkowo zwolnionych z zakazu
świadczenia przez firmę audytorską;
Przed publikacją sprawozdania finansowego Rada Nadzorcza dokonała oceny w zakresie zgodności
sprawozdania z działalności ERBUD S.A. oraz rocznego sprawozdania finansowego, z księgami,
dokumentami i stanem faktycznym. Ocena Rady Nadzorczej wraz z uzasadnieniem stanowi odrębną część
Sprawozdania Finansowego.
ERBUD S.A. prowadzi księgi handlowe w sposób należyty a zdarzenia gospodarcze są poprawnie
odzwierciedlone w ewidencji księgowej. Sporządzone na ich podstawie sprawozdanie z działalności oraz
sprawozdanie finansowe właściwie odzwierciedlają stan formalny i faktyczny ERBUD S.A. oraz Grupy
kapitałowej ERBUD.
Wynagrodzenie podmiotu uprawnionego do badania
sprawozdań finansowych (w tys. zł)
2023
2022
2021
Badanie rocznego sprawozdania finansowego
i skonsolidowanego sprawozdania finansowego
403
343
300
Przegląd śródrocznego sprawozdania
finansowego/skonsolidowanego sprawozdania
finansowego
190
190
190
Pozostałe usługi (roczne badanie sprawozdań
finansowych spółek zależnych), przegląd półroczny
sprawozdania finansowego ONDE SA, przegląd
półrocznego skonsolidowanego sprawozdania ONDE SA
669
614
480
Pozostałe usługi – usługa atestacyjna dotycząca XBRL
oraz sprawozdania o wynagrodzeniach członków
Zarządu i Rady Nadzorczej (Erbud S.A. oraz ONDE S.A.)
138
133
100
Pozostałe usługi – atestacja pozostałych wskaźników
niefinansowych (Erbud S.A. oraz ONDE S.A.)
169
160
130
RAZEM PLN
1 567
1 440
1200
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
117
8.7. Działalność Zarządu
8.7.1. Skład
Członków Zarządu powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza Spółki. Członkom Zarządu nie zostały przyznane
szczególne uprawnienia, w szczególności prawo do podjęcia decyzji o emisji lub wykupie akcji.
W okresie od 01 stycznia 2023 roku do dnia 31 grudnia 2023 roku Zarząd ERBUD S.A. reprezentowany był
przez:
• Dariusza Grzeszczaka - Prezesa Zarządu
• Agnieszkę Głowacką - Wiceprezes Zarządu
• Jacka Leczkowskiego - Wiceprezesa Zarządu
Aktualna kadencja Członków Zarządu ERBUD SA trwa od dnia 11.05.2021 roku.
Na dzień publikacji niniejszego raportu Zarząd ERBUD S.A. reprezentowany jest przez:
• Dariusza Grzeszczaka - Prezesa Zarządu
• Agnieszkę Głowacką - Wiceprezes Zarządu
• Jacka Leczkowskiego - Wiceprezesa Zarządu
8.7.2. Kompetencje na dzień 27.03.2024
Członek Zarządu
Odpowiedzialność
Dariusz
Grzeszczak –
Prezes Zarządu
W zakresie Grupy ERBUD
• Opracowywanie strategii Grupy ERBUD
• Rozwój oraz nadzór nad funkcjonowaniem HR
• Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Marketingu, Komunikacji i PR
• Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu ESG
• Nadzór nad funkcjonowaniem Doradców Zarządu ds. strategii
i rozwoju
• Nadzór nad funkcjonowaniem Biura Zarządu i Nadzoru
Właścicielskiego
• Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Inwestycji Kapitałowych
• Nadzór nad funkcjonowaniem Pionem zarządzania procesami
i digitalizacji
• Nadzór nad spółkami Grupy ERBUD Industry:
• Nadzór nad zagraniczną działalnością serwisową: IVT Weiner +
Reimann GmbH oraz IKR GmbH
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
118
Agnieszka
Głowacka –
Wiceprezes
Zarządu
W zakresie ERBUD S.A.:
a) Odbieranie anonimowych zgłoszeń naruszeń prawa, procedur i
standardów etycznych w ERBUD S.A.
W zakresie Grupy ERBUD
• Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Finansów
• Nadzór nad funkcjonowaniem Kontrolingu
• Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Treasury
• Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Audytu i Kontroli Wewnętrznej
• Współpraca z instytucjami finansowymi, bankami, towarzystwami
ubezpieczeniowymi, brokerami
• Koordynacja polityki informacyjnej w zakresie dyrektywy MAR MAD
• Nadzór nad sprawozdawczością finansową i pozafinansową
• Pozyskiwanie źródeł finansowania
• Nadzór nad realizacją polityki finansowej Grupy ERBUD
• Nadzór nad funkcjonowaniem ERBUD Shared Services Sp. z o. o.
Jacek
Leczkowski –
Wiceprezes
Zarządu
W zakresie ERBUD S.A.:
a) Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Produkcji w Polsce
(budownictwo kubaturowe, hydrotechnika, obiekty związane z
obronnością)
b) Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Prawnego
c) Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Zakupów i Zaopatrzenia
Centralnego
d) Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Warunków Kontraktowych
e) Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu Rozwoju Biznesu.
W zakresie Grupy ERBUD
• Nadzór nad funkcjonowaniem Pionu BHP, w tym Działu Ochrony
Środowiska
• Nadzór nad spółką ONDE S.A.
• Nadzór nad spółką MOD21 Sp. z o.o. oraz MOD21 GmbH
• Nadzór nad spółką ERBUD International Sp. z o.o.
• Nadzór nad spółką JV WMER Matoc Sp. z o. o.
• Nadzór nad spółką JV PABC Sp. z o. o.
• Nadzór nad funkcjonowaniem spółki HEBUD Sp. z o. o. w likwidacji
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
119
8.7.3. Zarząd
Łączna kwota wynagrodzeń wypłaconych przez ERBUD S.A. oraz spółki zależne od ERBUD S.A. w 2023 roku
na rzecz członków Zarządu ERBUD S.A.
W przypadku Prezesa Zarządu – Pana Dariusza Grzeszczaka
W przypadku rozwiązania przez Spółkę Umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia, gdzie przyczyną
uzasadniającą rozwiązanie Umowy jest odwołanie Członka z Zarządu Spółki i które to rozwiązanie Umowy
zostanie dokonane przed upływem kadencji Zarządu Spółki, Spółka będzie zobowiązana uiścić Członkowi
Zarządu odszkodowanie w wysokości równiej iloczynowi równowartości sumy miesięcznego łącznego
wynagrodzenia wypłacanego przez emitenta oraz spółki z nim powiązane i liczby miesięcy pozostałych do
upływu kadencji. Przy czym maksymalna liczba miesięcy wynosi 24.
W okresie obowiązywania niniejszej Umowy jak również w okresie jednego roku od dnia rozwiązania Umowy
Członka Zarządu obowiązuje zakaz konkurencji. Spółka zobowiązuje się wypłacać Członkowi Zarządu
każdego miesiąca po rozwiązaniu Umowy przez okres odpowiadający okresowi Zakazu Konkurencji - kwotę
odszkodowania, którego wysokość wynosi równowartość jednomiesięcznego łącznego wynagrodzenia.
W razie naruszenia przez Członka Zarządu zobowiązania do powstrzymania się od prowadzenia działalności
konkurencyjnej w okresie trwania Zakazu Konkurencji lub do zachowania w poufności tajemnic Spółki, Członek
Zarządu zapłaci na rzecz Spółki karę umowną w wysokości dwukrotności miesięcznego wynagrodzenia.
W przypadku Wiceprezesa Zarządu – Pana Jacka Leczkowskiego
Każda ze Stron może wypowiedzieć niniejszą Umowę z zachowaniem 12-miesięcznego okresu
wypowiedzenia, ze skutkiem na koniec miesiąca. Członkowi Zarządu nie przysługuje dodatkowe
wynagrodzenie w związku z odwołaniem go z funkcji Członka Zarządu przed upływem kadencji.
Zobowiązanie od powstrzymania się od działalności konkurencyjnej pozostaje w mocy przez 12 miesięcy,
licząc od dnia rozwiązania Umowy. W okresie powstrzymywania się Członka Zarządu od działalności
konkurencyjnej po rozwiązaniu Umowy, Spółka zobowiązuje się wypłacać Członkowi Zarządu każdego
miesiąca po rozwiązaniu Umowy, przez okres odpowiadający okresowi zakazu konkurencji - kwotę
odszkodowania, którego miesięczna wysokość stanowi równowartość 50% miesięcznego wynagrodzenia.
Imię i Nazwisko
Wynagrodzenie
wypłacane przez
Emitenta w 2023 r.
Wynagrodzenie
wypłacone przez
spółki zależne od
Emitenta w 2023 r.
Suma
Dariusz Grzeszczak
5 049 577
380 383
5 429 760
Agnieszka Głowacka
1 492 632
272 000
1 764 632
Jacek Leczkowski
1 344 392
344 000
1 688 392
SUMA
7 886 401
996 383
8 882 784
Imię i Nazwisko
Wynagrodzenie
wypłacane przez
Emitenta w 2022 r.
Wynagrodzenie
wypłacone przez
spółki zależne od
Emitenta w 2022 r.
Suma
Dariusz Grzeszczak
7 319 327
394 000
7 713 327
Agnieszka Głowacka
2 052 000
248 000
2 299 000
Jacek Leczkowski
4 693 784
320 000
5 013 784
Radosław Górski
1 965 485
0
1 965 485
SUMA
16 030 611
962 000
16 992 611
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
120
W razie naruszenia przez Członka Zarządu zobowiązania do powstrzymania się od prowadzenia działalności
konkurencyjnej w okresie trwania zakazu konkurencji lub do zachowania w poufności tajemnic Spółki, Członek
Zarządu zapłaci na rzecz Spółki karę umowną w wysokości dwukrotności równowartości miesięcznego
wynagrodzenia.
W przypadku Wiceprezesa Zarządu – Pani Agnieszki Głowackiej
Każda ze Stron może wypowiedzieć niniejszą Umowę z zachowaniem 12-miesięcznego okresu
wypowiedzenia, ze skutkiem na koniec miesiąca. Członkowi Zarządu nie przysługuje dodatkowe
wynagrodzenie w związku z odwołaniem go z funkcji Członka Zarządu przed upływem kadencji.
Zobowiązanie od powstrzymania się od działalności konkurencyjnej pozostaje w mocy przez 12 miesięcy,
licząc od dnia rozwiązania Umowy. W okresie powstrzymywania się Członka Zarządu od działalności
konkurencyjnej po rozwiązaniu Umowy, Spółka zobowiązuje się wypłacać Członkowi Zarządu każdego
miesiąca po rozwiązaniu Umowy, przez okres odpowiadający okresowi zakazu konkurencji - kwotę
odszkodowania, którego miesięczna wysokość stanowi równowartość 50% miesięcznego wynagrodzenia.
W razie naruszenia przez Członka Zarządu zobowiązania do powstrzymania się od prowadzenia działalności
konkurencyjnej w okresie trwania zakazu konkurencji lub do zachowania w poufności tajemnic Spółki, Członek
Zarządu zapłaci na rzecz Spółki karę umowną w wysokości dwukrotności równowartości miesięcznego
wynagrodzenia.
8.7.4. Rada Nadzorcza
W 2023 roku wynagrodzenie Rady Nadzorczej wypłaconej przez Emitenta kształtowało się następująco w tys.
zł.:
Wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej
(w tys. zł)
2023
2022
Roland Bosch**
166,5
108,4
Albert Dürr **
108,6
73,1
Gabriel Główka
120,0
86,4
Michał Otto*
203,0
158,0
Janusz Reiter
107,0
72,0
Michał Wosik
107,0
72,0
Beata Jarosz
107,0
72,0
RAZEM
919,1
554,4
*- z uwzględnieniem wynagrodzenia od spółki ONDE SA z tytułu pełnienia funkcji Członka Rady Nadzorczej
** - z uwzględnieniem PPK
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
121
Polityka różnorodności
Spółka docenia i szanuje występującą w miejscu pracy różnorodność wynikającą z wieku, płci, wykształcenia,
doświadczenia zawodowego, niepełnosprawności, stanu zdrowia, rasy, narodowości, pochodzenia
etnicznego, religii, wyznania, bezwyznaniowości, przekonań politycznych, przynależności związkowej,
orientacji psychoseksualnej, tożsamości płciowej, statusu rodzinnego, stylu życia oraz wszelkich innych cech.
Różnorodność jest uważana za ważny aspekt zarządzania kapitałem osobowym w Spółce, stwarzającym
możliwości rozwoju w oparciu o różnorodne kryteria i kompetencje oraz sprzyjającym tworzeniu środowiska
pracy, w którym każdy pracownik może w pełni wykorzystać swój potencjał, co przekłada się na sukcesy całej
organizacji.
Kierując się zasadami równego traktowania oraz przeciwdziałania wszelkim formom dyskryminacji Spółka
pragnie kreować takie środowisko pracy, w którym każda zatrudniona osoba czuje się szanowana, doceniana
i sprawiedliwie oceniana. Spółka wierzy, że różnorodność w miejscu pracy to wartość dodana, potencjał spółki
i że właściwie wykorzystany przyczyni się do rozwoju jej kapitału osobowego oraz realizacji jej celów
biznesowych. Spółka posiada przyjętą politykę różnorodności, która ma na celu promowanie i ochronę tego
aspektu zarządzania kapitałem osobowym.
Istotne miejsce ma wypracowywanie i doskonalenie modelu polityki różnorodności w odniesieniu do organów
Spółki, a w szczególności jej kadry kierowniczej. Pomimo, że Spółka bezpośrednio nie ma wpływu na wybór
jej piastunów to stworzona przez nią polityka sprzyja budowaniu możliwie bogatej puli talentów
reprezentujących wszechstronne i zróżnicowane cechy. W opinii Spółki w składzie jej organów znajdują się
osoby reprezentujące bogaty i szeroki zbiór kompetencji i kwalifikacji, skupiające różnorodne postawy i punkty
widzenia. Spółka nie osiągnęła na ten moment proporcji w składzie organów pod kątem płci, jednak skład
organów jest różnorodny pod kątem pozostałych wymienionych cech tj. kierunku wykształcenia, wieku i
doświadczenia zawodowego.
Spółka realizuje politykę różnorodności, głównie poprzez obowiązujący w Grupie ERBUD bezwzględny zakaz
nierównego traktowania w miejscu pracy z uwagi na m.in.: płeć, wiek, niepełnosprawność, zakres i podstawy
zatrudnienia oraz wszelkich innych cech narażających na zachowania dyskryminacyjne. Spółka posiada
procedury dotyczące zwalczania zachowań dyskryminacyjnych, które zapewniają, że osoby pracujące na
rzecz Grupy ERBUD są równo traktowane w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy,
warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkoleń w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
Grupa Kapitałowa ERBUD
Sprawozdanie z działalności za 2023 r.
122
9. OŚWIADCZENIA ZARZĄDU
Prawdziwość i rzetelność sprawozdania
Wedle najlepszej wiedzy Zarządu ERBUD S.A. informacje finansowe za 2023 r. i porównywalny okres
sprawozdawczy ujęte w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej ERBUD S.A., zawierające
Sprawozdanie z działalności ERBUD S.A., zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi zasadami
rachunkowości i odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową ERBUD
S.A. i Grupy Kapitałowej ERBUD.
Sprawozdanie na temat informacji niefinansowych pod nazwą „Zintegrowany Raport Roczny” stanowi odrębną
część sprawozdania rocznego.
Bezstronność i niezależność podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych
Zarząd jednostki dominującej ERBUD S.A., niniejszym oświadcza iż:
wybór firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie rocznego sprawozdania finansowego został dokonany
zgodnie z obowiązującymi przepisami, w tym dotyczącymi wyboru i procedury wyboru firmy audytorskiej, w
tym:
• firma audytorska oraz członkowie zespołu wykonującego badanie spełnili warunki do sporządzenia
bezstronnego i niezależnego sprawozdania z badania rocznego sprawozdania finansowego zgodnie
z obowiązującymi przepisami, standardami wykonywania zawodu i zasadami etyki zawodowej,
• są przestrzegane obowiązujące przepisy związane z rotacją firmy audytorskiej i kluczowego biegłego
rewidenta oraz obowiązkowymi okresami karencji,
• ERBUD S.A. posiada politykę w zakresie wyboru firmy audytorskiej oraz politykę w zakresie
świadczenia na rzecz ERBUD S.A. przez firmę audytorską, podmiot powiązany z firmą audytorską lub
członka jego sieci dodatkowych usług niebędących badaniem, w tym usług warunkowo zwolnionych z
zakazu świadczenia przez firmę audytorską.
Podpisy członków Zarządu:
Dariusz Grzeszczak
Prezes Zarządu
Agnieszka Głowacka
Wiceprezes Zarządu,
Jacek Leczkowski
Wiceprezes Zarządu
Warszawa, 26 marca 2024 r.