PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp. k., Olivia Star, Al. Grunwaldzka 472C, 80-309 Gdańsk, Polska; T: +48 (58) 552 9000, F: +48 (58) 552 9090, www.pwc.pl
PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp. k. wpisana jest do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, pod numerem KRS 0000750050, NIP 526-021-02-28. Siedzibą Spółki jest Warszawa, ul. Polna 11.
Image should be here
Image should be here
Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania
Dla Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej PJP Makrum S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Nasza opinia
Naszym zdaniem, załączone roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej PJP Makrum S.A. („Jednostka dominująca”) i jej spółek zależnych (razem „Grupa”) na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz skonsolidowanego wyniku finansowego i skonsolidowanych przepływów pieniężnych Grupy za rok obrotowy zakończony w tym dniu zgodnie z mającymi zastosowanie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;
jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej.
Niniejsza opinia jest spójna z naszym sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy z dniem niniejszego sprawozdania.
Przedmiot naszego badania
Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej PJP Makrum S.A., które zawiera:
skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2023 r.;
oraz sporządzone za rok obrotowy zakończony tego dnia:
skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów;
skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym;
skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych, oraz
dodatkowe noty objaśniające zawierające opis istotnych zasad rachunkowości oraz inne informacje objaśniające.
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz uchwałą Rady Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego („KSB”), a także stosownie do postanowień ustawy z dn. 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich i nadzorze publicznym („Ustawa o biegłych rewidentach”) a także Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego („Rozporządzenie UE”). Nasza odpowiedzialność zgodnie z KSB została dalej opisana w sekcji Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii.
2
Image should be here
Niezależność
Jesteśmy niezależni od Grupy zgodnie z Międzynarodowym Kodeksem Etyki Zawodowych Księgowych (w tym Międzynarodowymi Standardami Niezależności) wydanym przez Radę Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych („Kodeks IESBA”) przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do naszego badania skonsolidowanych sprawozdań finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IESBA. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Grupy zgodnie z wymogami niezależności określonymi w Ustawie o biegłych rewidentach oraz w Rozporządzeniu UE.
Nasze podejście do badania
Podsumowanie
Istotność ogólna przyjęta do badania została określona na poziomie 3 840 tys. zł, co stanowi 0,9% przychodów ze sprzedaży
Przeprowadziliśmy badanie Jednostki dominującej i 2 spółek zależnych.
Otrzymaliśmy opinię z badania od zespołu PwC Niemcy badającego wybrane, istotne linie pakietu konsolidacyjnego Promstahl GmbH. Procedury badania zostały przeprowadzone przez PwC Niemcy pod naszym nadzorem na podstawie przekazanych przez nas instrukcji audytowych.
Zakres naszego badania pokrył 90 % przychodów Grupy oraz 95% sumy aktywów przed wyłączeniami.
Rozpoznawanie przychodów ze sprzedaży w miarę realizacji świadczenia
A.
Utrata wartości aktywów w segmencie produkcji przemysłowej
Zaprojektowaliśmy nasze badanie ustalając istotność i oceniając ryzyko istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego. W szczególności rozważyliśmy, gdzie Zarząd Jednostki dominującej dokonał subiektywnych osądów; na przykład w odniesieniu do znaczących szacunków księgowych, które wymagały przyjęcia założeń oraz rozważenia wystąpienia przyszłych zdarzeń, które z natury są niepewne. Odnieśliśmy się również do ryzyka obejścia przez Zarząd kontroli wewnętrznej, w tym – wśród innych spraw – rozważyliśmy, czy wystąpiły dowody na stronniczość Zarządu, która stanowiłaby ryzyko istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem.
Dostosowaliśmy zakres naszego badania w celu wykonania wystarczającej pracy umożliwiającej nam wydanie opinii o skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym jako całości, biorąc pod uwagę strukturę Grupy, procesy księgowe i kontrole oraz branżę, w której działa Grupa.
Istotność
Na zakres naszego badania miał wpływ przyjęty poziom istotności. Badanie zaprojektowane zostało w celu uzyskania racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia. Zniekształcenia mogą powstać na skutek oszustwa lub błędu. Zniekształcenia są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników podjęte na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Image should be here
3
Image should be here
Na podstawie naszego zawodowego osądu ustaliliśmy progi ilościowe dla istotności, w tym ogólną istotność w odniesieniu do skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości, którą przedstawiamy poniżej. Progi te, wraz z czynnikami jakościowymi, umożliwiły nam określenie zakresu naszego badania oraz rodzaj, czas i zasięg procedur badania, a także ocenę wpływu zniekształceń, zarówno indywidualnie, jak i łącznie na skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość.
Ogólna istotność dla Grupy
3 840 tys. zł
Podstawa ustalenia
0,9% przychodów ze sprzedaży
Uzasadnienie przyjętej podstawy
Przyjęliśmy przychody ze sprzedaży jako podstawę określenia istotności, ponieważ naszym zdaniem miernik ten jest powszechnie używany do oceny działalności przez użytkowników sprawozdań finansowych oraz jest ogólnie przyjętym wskaźnikiem odniesienia. Istotność przyjęliśmy na poziomie 0,9%, ponieważ na podstawie naszego profesjonalnego osądu mieści się on w zakresie akceptowalnych progów ilościowych istotności.
Uzgodniliśmy z Komitetem Audytu Jednostki dominującej, że poinformujemy o zidentyfikowanych podczas badania zniekształceniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego o wartości większej niż 384 tys. zł, za wyjątkiem kwestii dotyczących klasyfikacji (prezentacji) i ujawnień dla których przyjęto poziom 1 920 tys. zł, a także zniekształceniach poniżej tej kwoty, jeżeli w naszej ocenie byłoby to uzasadnione ze względu na czynniki jakościowe.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej opinii. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
Kluczowa sprawa badania
Jak nasze badanie odniosło się do tej sprawy
Rozpoznawanie przychodów ze sprzedaży w miarę realizacji świadczenia
W 2023 roku Grupa rozpoznała przychody ze sprzedaży w kwocie 427 205 tys. zł, z czego przychody rozpoznawane w czasie, w miarę realizacji świadczenia, stanowiły wartość 184 505 tys. zł. Na dzień 31 grudnia 2023 r. wyniki wyceny projektów długoterminowych zaprezentowane zostały w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako aktywa z tytułu umów w kwocie 17 191 tys. zł oraz jako zobowiązania z tytułu umów w kwocie 3 825 tys. zł.
Grupa ujmuje przychody zgodnie z Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej 15 „Przychody z umów z klientami”. Ze względu na występowanie różnych strumieni przychodów, ujmowanie przychodów wymaga od Zarządu Jednostki dominującej odpowiedniej oceny
Nasze procedury badania obejmowały w szczególności:
zrozumienie systemu kontroli wewnętrznej w obszarze rozpoznawania przychodów;
wykonanie testów detalicznych na wybranej próbie, wyselekcjonowanych przy zastosowaniu kryteriów ilościowych oraz jakościowych, m.in.:
- uzgodnienie wartości kontraktów sprzedaży parkingów, maszyn i kruszarek oraz usług budownictwa przemysłowego do umowy i przeliczenie przychodów według przyjętego przez Grupę sposobu ustalania stopnia zaawansowania projektu, uzgodnienie poniesionych kosztów oraz przeliczenie planowanej marży;
4
Image should be here
spełnienia warunków poszczególnych umów z klientami, identyfikacji odpowiednich zobowiązań do wykonania świadczeń i alokacji do nich wynagrodzenia oraz oceny, czy zobowiązania do wykonania świadczenia spełniane są w określonym momencie, czy w miarę upływu czasu.
Przychody ze sprzedaży parkingów, maszyn i kruszarek oraz usług budownictwa przemysłowego rozpoznawane są w czasie w miarę realizacji świadczenia tj. postępu prac. Grupa dokonuje pomiaru stopnia wykonania kontraktów stosując metodę opartą na nakładach. Zgodnie z tą metodą Grupa ujmuje przychody z danego kontraktu proporcjonalnie do stopnia jego realizacji liczonego udziałem kosztów poniesionych w całkowitych (budżetowanych) kosztach kontraktu ogółem.
Polityka rachunkowości Grupy w zakresie wyceny i ujmowania przychodów została szerzej opisana w nocie 9.19 „Przychody” dodatkowych not objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Ujawnienia dotyczące przyjętych osądów zostały zaprezentowane w nocie 5.1 „Profesjonalny osąd” dodatkowych not objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Dodatkowo w nocie 10.1 „Przychody w podziale na kategorie” oraz nocie 11 „Przychody z umów z klientami” dodatkowych not objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupa zaprezentowała pozostałe ujawnienia na temat przychodów ze sprzedaży.
Ustalenie kwoty przychodów należnych w danym roku obrotowym z tytułu umów długoterminowych wiąże się z koniecznością dokonania szacunku oraz opiera się na prognozowanych (budżetowanych) kosztach i przychodach całkowitych dla danego kontraktu. Szacunki dotyczą zarówno wszelkich znanych kosztów i zakontraktowanych przychodów, jak i nieprzewidzianych kosztów i prawdopodobnych kwot dodatkowego wynagrodzenia, np. z tytułu rozszerzonego zakresu prac. Mając na uwadze nieodłączne ryzyko niepewności związane z istotnymi szacunkami dokonywanymi przez Zarząd Jednostki dominującej oraz wielkość przychodów ze sprzedaży uznaliśmy, że jest to kluczowe zagadnienie dla naszego badania.
- zrozumienie, poprzez rozmowy z kierownictwem oraz analizę dokumentów, powodów odchyleń rzeczywistej marży w stosunku do marży zabudżetowanej oraz, tam gdzie uznaliśmy to za niezbędne, weryfikacja tych odchyleń do dokumentacji źródłowej;
- uzgodnienie wybranej próby wystawionych faktur przychodowych do płatności klientów;
- weryfikacja prawidłowej alokacji kosztów do poszczególnych projektów;
- test poprawności ujęcia w odpowiednim okresie faktur kosztowych otrzymanych po dniu bilansowym;
- test poprawności rozpoznania przychodów na przełomie okresów,
ocenę dowodów źródłowych dotyczących spraw spornych dla trwających i zakończonych projektów oraz ewentualnych kar i roszczeń;
ocenę kompletności i prawidłowości ujawnień w zakresie przychodów ze sprzedaży w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
5
Image should be here
Utrata wartości aktywów w segmencie produkcji przemysłowej
Na dzień 31 grudnia 2023 r. Grupa wykazała w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej wartość firmy w kwocie 31 070 tys. zł. Zgodnie z Międzynarodowym Standardem Rachunkowości 36 „Utrata wartości aktywów” Grupa przeprowadziła na dzień 31 grudnia 2023 r. test na utratę wartości wartości firmy w oparciu o szacowaną wartość użytkową ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego przypisano wartość firmy, tj. segmentu produkcji przemysłowej.
W nocie 20 dodatkowych not objaśniających do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupa przedstawiła ujawnienia dotyczące testu na utratę wartości przeprowadzonego w odniesieniu do ośrodka wypracowującego środki pieniężne (CGU) w segmencie produkcji przemysłowej. Grupa ujawniła wyniki testu, przyjęte założenia do wyliczenia wartości użytkowej oraz analizę wrażliwości wyliczeń na rozsądnie możliwą zmianę głównych założeń użytych w kalkulacji wartości odzyskiwalnej.
Wartość bilansowa ośrodka wypracowującego środki pieniężne objętego testem na utratę wartości na dzień 31 grudnia 2023 r. wynosi 145 905 tys. zł (w tym wartość firmy w kwocie 31 070 tys. zł), co stanowi 36% sumy aktywów Grupy. W wyniku przeprowadzonego testu na utratę wartości w 2023 roku nie stwierdzono utraty wartości.
Zarząd Jednostki dominującej przeprowadza testy na utratę wartości na dany dzień sprawozdawczy.
Wyliczenie wartości odzyskiwalnej jest związane z koniecznością przyjęcia szeregu założeń i dokonania osądów przez Zarząd Jednostki dominującej, dotyczących między innymi przyjętej strategii, planów finansowych i prognoz przepływów pieniężnych na kolejne lata, oraz założeń makroekonomicznych i rynkowych.
Mając na uwadze istotność pozycji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym, a także ze względu na wrażliwość wyników ww. testu na przyjęte założenia kwestia ta była przedmiotem naszych poszerzonych analiz i stanowiła kluczową sprawę badania.
Nasze procedury badania obejmowały w szczególności:
zrozumienie i ocenę procesu prawidłowości grupowania aktywów w ośrodki wypracowujące środki pieniężne zgodnie z odpowiednimi standardami sprawozdawczości finansowej;
sprawdzenie poprawności matematycznej i spójności metodologicznej (z wykorzystaniem wewnętrznych specjalistów PwC w zakresie wycen) sporządzonego przez Grupę modelu wycen na bazie zdyskontowanych przepływów pieniężnych;
krytyczną ocenę przyjętych przez Grupę założeń i dokonanych szacunków służących określeniu wartości odzyskiwalnej aktywów trwałych obejmującą między innymi:
- okres projekcji przyszłych przepływów pieniężnych oraz założony w nim poziom przychodów, marży operacyjnej oraz nakładów niezbędnych do utrzymania działalności w niezmienionym zakresie;
- zastosowaną stopę dyskontową w oparciu o średnioważony koszt kapitału;
- krańcową stopę wzrostu po okresie prognozy;
ocenę przeprowadzonej przez Zarząd Jednostki dominującej analizy wrażliwości przyjętych założeń, które mogą mieć wpływ na wynik wyceny;
ocenę kompletności i prawidłowości ujawnień dotyczących testu na utratę wartości w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Inne sprawy
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy za rok zakończony 31 grudnia 2022 r. zostało zbadane przez innego biegłego rewidenta, który wyraził niezmodyfikowaną opinię na temat tego sprawozdania w dniu 6 kwietnia 2023 r.
6
Image should be here
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej za skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz z obowiązującymi Grupę przepisami prawa i statutem Jednostki dominującej, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd uważa za niezbędną, aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd albo zamierza dokonać likwidacji Grupy, albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej są zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w ustawie z dn. 29 września 1994 r. o rachunkowości („Ustawa o rachunkowości”). Członkowie Rady Nadzorczej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników podjęte na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:
identyfikujemy i szacujemy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub obejścia kontroli wewnętrznej;
uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Grupy;
oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Jednostki dominującej;
wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki dominującej zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami, które mogą poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy do kontynuacji działalności. Jeżeli
7
Image should be here
dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieadekwatne, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Grupa zaprzestanie kontynuacji działalności;
oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, oraz czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację.
uzyskujemy wystarczające odpowiednie dowody badania odnośnie do informacji finansowych jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy w celu wyrażenia opinii na temat skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy i jesteśmy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania.
Komunikujemy się z Komitetem Audytu odnośnie, między innymi, do planowanego zakresu i czasu przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleń badania, w tym wszelkich znaczących słabości kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Komitetowi Audytu oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz komunikujemy wszystkie powiązania i inne sprawy, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o działaniach podjętych w celu wyeliminowania tych zagrożeń oraz zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw komunikowanych Komitetowi Audytu ustaliliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają publicznego ujawnienia na ich temat lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna być komunikowana w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści dla interesu publicznego takiego ujawnienia.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności
Inne informacje
Na inne informacje składa się:
sprawozdanie z działalności Grupy za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2023 r. („Sprawozdanie z działalności”) wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego, które jest wyodrębnioną częścią tego Sprawozdania z działalności,
inne dokumenty składające się na Raport Roczny za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2023 r. („Raport roczny”),
(razem „Inne informacje”). Inne informacje nie obejmują skonsolidowanego sprawozdania finansowego i sprawozdania biegłego rewidenta na jego temat.
Raport roczny Grupy uzyskaliśmy przed datą niniejszego sprawozdania z badania, za wyjątkiem Oświadczenia Rady Nadzorczej w zakresie funkcjonowania Komitetu Audytu oraz Oświadczenia Rady Nadzorczej w zakresie oceny Sprawozdania z działalności oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego, które będą dostępne po tej dacie.
8
Image should be here
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie z przepisami prawa.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej są zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności Grupy wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji.
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem wynikającym z KSB jest przeczytanie Innych informacji, i czyniąc to, rozważenie czy są one istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, z naszą wiedzą uzyskaną w trakcie badania lub w inny sposób wydają się być istotnie zniekształcone. Jeżeli na podstawie wykonanej pracy stwierdzimy istotne zniekształcenie Innych informacji, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach jest również wydanie opinii, czy Sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie z przepisami oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Ponadto jesteśmy zobowiązani do wydania opinii, czy Grupa w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła wymagane informacje.
Oświadczenie na temat Innych informacji
Oświadczamy, że w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności Grupy oraz pozostałych Innych Informacjach, które uzyskaliśmy przed datą niniejszego sprawozdania z badania, istotnych zniekształceń.
Opinia o Sprawozdaniu z działalności
Na podstawie wykonanej pracy w trakcie badania, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności Grupy:
zostało sporządzone zgodnie z wymogami art. 49 Ustawy o rachunkowości oraz paragrafu 71 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („Rozporządzenie o informacjach bieżących”);
jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach bieżących. Ponadto, naszym zdaniem, informacje wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz i tego Rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego są zgodne z mającymi zastosowanie przepisami oraz informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
9
Image should be here
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Opinia o zgodności oznakowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego z wymogami Jednolitego Europejskiego Formatu Elektronicznego („ESEF”)
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani przez Zarząd Jednostki dominującej w ramach umowy o badanie jednostkowego i skonsolidowanego sprawozdania finansowego do przeprowadzenia usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy na dzień i za rok zakończony 31 grudnia 2023 r. sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pliku o nazwie PJP-2023-12-31-pl.zip („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF”) zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w artykule 4 Rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) nr 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 r. uzupełniającego Dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania („Rozporządzenie ESEF”).
Opis przedmiotu zlecenia i mające zastosowanie kryteria
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Zarząd Jednostki dominującej w celu spełnienia wymogów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania oraz oznakowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF.
Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi tam określone stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii.
Odpowiedzialność Zarządu Jednostki dominującej i Rady Nadzorczej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF zgodnie z wymogami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL przy użyciu taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność Zarządu obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu kontroli wewnętrznej zapewniającej sporządzanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF wolnego od istotnych niezgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF oraz jego oznakowanie zgodnie z tymi wymogami.
Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, obejmującej również sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z formatem wynikającym z przepisów prawa.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzonej usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Naszą usługę wykonaliśmy zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3001pl - badanie sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie raportowania (”KSUA 3001pl”) oraz gdzie jest to stosowne z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) - „Usługi atestacyjne inne niż badania i przeglądy historycznych informacji finansowych” wydanym przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów („KSUA 3000 (Z)”). Standardy te nakładają na nas obowiązek przestrzegania wymogów etycznych, planowania i wykonywania procedur w celu uzyskania racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z określonymi kryteriami.
Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona zgodnie z KSUA 3001pl oraz gdzie stosowne z KSUA 3000 (Z) zawsze wykryje istotne zniekształcenie (istotną niezgodność z wymogami).
10
Image should be here
Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oszacowania ryzyka wystąpienia istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając oszacowanie tego ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF oraz jego oznakowaniem, w celu zaplanowania stosownych procedur, które mają zapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania.
Wymogi zarządzania jakością i etyczne
Stosujemy postanowienia Krajowego Standardu Kontroli Jakości 1 w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Zarządzania Jakością (PL) 1 - „Zarządzanie jakością dla firm wykonujących badania lub przeglądy sprawozdań finansowych lub zlecenia innych usług atestacyjnych lub pokrewnych” opracowanego przez Radę Międzynarodowych Standardów Badania i Usług Atestacyjnych i przyjętego uchwałą Rady Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego. Standard ten wymaga od nas zaprojektowania, wdrożenia i działania systemu zarządzania jakością, w tym polityk i procedur dotyczących zgodności z wymogami etycznymi, standardami zawodowymi oraz obowiązującymi przepisami prawa i wymogami regulacyjnymi.
Przestrzegamy wymogów niezależności i innych wymogów etycznych Międzynarodowego Kodeksu Etyki Zawodowych Księgowych (w tym Międzynarodowych Standardów Niezależności) wydanego przez Radę Międzynarodowych Standardów Etycznych dla Księgowych i przyjętego uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów, który jest oparty na podstawowych zasadach uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności, poufności i profesjonalnego postępowania.
Podsumowanie wykonanej pracy
Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury miały na celu uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z obowiązującymi wymogami. Nasze procedury obejmowały między innymi:
uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Grupę znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF, w tym zrozumienie mechanizmów systemu kontroli wewnętrznej związanych z tym procesem;
uzgodnienie, na wybranej próbie, oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF do zbadanego skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
ocenę spełnienia standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, w tym zastosowania formatu XHTML;
ocenę kompletności oznakowania informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF znacznikami XBRL;
ocenę czy znaczniki XBRL z taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały odpowiednio zastosowane oraz, czy odpowiednio użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach, gdy w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF nie zidentyfikowano odpowiednich elementów;
ocenę prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF
.
Uważamy, że uzyskane przez nas dowody są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę naszej opinii.
Opinia
Naszym zdaniem, na podstawie przeprowadzonych procedur, skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
11
Image should be here
Oświadczenie na temat świadczenia usług niebędących badaniem sprawozdania finansowego
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Jednostki dominującej, jej jednostki dominującej i jednostek przez nią kontrolowanych w ramach Unii Europejskiej są zgodne z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniem, które są zakazane na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz art. 136 Ustawy o biegłych rewidentach.
Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Jednostki dominującej i jednostek przez nią kontrolowanych w ramach Unii Europejskiej w badanym okresie zostały wymienione w nocie 38 skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani do badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy uchwałą Rady Nadzorczej Jednostki dominującej z dnia 8 września 2022 r. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy badamy po raz pierwszy.
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie w imieniu PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k., spółki wpisanej na listę firm audytorskich pod numerem 144, którego rezultatem jest niniejsze sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Borys Malinowski.
Borys Malinowski
Kluczowy Biegły Rewident
Numer w rejestrze: 12798
Gdańsk, 28 marca 2024 r.