tel.: +48 22 543 16 00
fax: +48 22 543 16 01
e-mail: office@bdo.pl
www.bdo.pl
BDO spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością
spółka komandytowa
ul. Postępu 12
02-676 Warszawa
Polska
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy, KRS: 0000729684, REGON:
141222257, NIP: 108-000-42-12. Wartość wkładu kapitałowego wynosi 10.037.500 zł. Biura BDO w Polsce: Katowice 40-007, ul. Uniwersytecka 13, tel.:
+48 32 661 06 00, katowice@bdo.pl; Kraków 31-548, al. Pokoju 1, tel.: +48 12 378 69 00, krakow@bdo.pl; Poznań 60-650, ul. Piątkowska 165, tel.:
+48 61 622 57 00, poznan@bdo.pl; Wrocław 53-332, ul. Powstańców Śląskich 7a, tel.: +48 71 734 28 00, wroclaw@bdo.pl
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa jest członkiem BDO International Limited, brytyjskiej spółki i częścią
międzynarodowej sieci BDO, złożonej z niezależnych spółek członkowskich.
Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania
dla Walnego Zgromadzenia oraz Rady Nadzorczej Rainbow Tours S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania finansowego
Opinia
Przeprowadziliśmy badanie rocznego sprawozdania finansowego Rainbow Tours S.A. („Spółka”), które
zawiera sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz sprawozdanie
z całkowitych dochodów, sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym, sprawozdanie z przepływów
pieniężnych za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. oraz informację dodatkową
zawierającą opis przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje objaśniające („sprawozdanie
finansowe”).
Naszym zdaniem, załączone sprawozdanie finansowe:
• przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej Spółki na dzień 31 grudnia
2023 r. oraz jej wyniku finansowego i przepływów pieniężnych za rok obrotowy zakończony
w tym dniu zgodnie z mającymi zastosowanie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości
Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką)
rachunkowości;
• jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Spółkę przepisami prawa oraz statutem Spółki;
• zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych zgodnie
z przepisami rozdziału 2 ustawy z dn. 29 września 1994 r. o rachunkowości („Ustawa
o rachunkowości” – t. j. Dz.U. z 2023 r., poz. 120 z późn. zm.).
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy dnia
19 kwietnia 2024 r.
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu
Międzynarodowych Standardów Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów
(„KSB”) oraz stosownie do ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich
oraz nadzorze publicznym („Ustawa o biegłych rewidentach” – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1015) oraz
Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów
dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego
(„Rozporządzenie UE” – Dz. U. UE L158). Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami została
dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie
sprawozdania finansowego.
Jesteśmy niezależni od Spółki zgodnie z Międzynarodowym Kodeksem etyki zawodowych księgowych
(w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów Etycznych
dla Księgowych („Kodeks IESBA”) przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów oraz
z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do badania sprawozdań finansowych w Polsce.
Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IESBA. W trakcie
2
przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Spółki
zgodnie z wymogami niezależności określonymi w Ustawie o biegłych rewidentach oraz
w Rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić
podstawę dla naszej opinii.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej
znaczące podczas badania sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one
najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje
ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się
w kontekście naszego badania sprawozdania finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej
opinii oraz podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy
za stosowne przedstawiliśmy najważniejsze spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka. Nie
wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
1
Ujmowanie przychodów ze sprzedaży i odpowiadających im kosztów
Spółka osiąga przychody ze sprzedaży, głównie ze sprzedaży imprez turystycznych oraz miejsc w
samolotach czarterowych.
Spółka rozpoznaje przychody w momencie rozpoczęcia wycieczki. Koszty związane z ujmowanymi
przychodami są ujmowane współmiernie do przychodów. Na wartość przychodów i kosztów składa się
znacząca liczba pojedynczych transakcji.
Ze względu na istotność tej pozycji sprawozdania finansowego, złożoność systemu ujmowania
przychodów i na możliwe duże zniekształcenie wyniku finansowego na przełomie okresów
sprawozdawczych uznaliśmy kwestię rozpoznania przychodów za kluczową sprawę badania
Ujawnienia w sprawozdaniu finansowym
Zasady ujmowania przychodów ze sprzedaży i odpowiadających im kosztów opisano w nocie 4.2
„Zasady ustalania wyniku finansowego” w punkcie 4 „Zasady (polityka) rachunkowości Spółki”
sprawozdania finansowego.
Ujawnienia dotyczące rozpoznanych przychodów ze sprzedaży oraz kosztów operacyjnych zostały
zaprezentowane w notach 5.6, 5.7 w punkcie 5 „Noty objaśniające do jednostkowego sprawozdania
finansowego” oraz 7.1 i 7.2 w punkcie 7 „Noty objaśniające do sprawozdania z całkowitych
dochodów”.
Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko
Uzyskaliśmy zrozumienie i potwierdziliśmy funkcjonowanie systemu kontroli związanego
z ujmowaniem przychodów ze sprzedaży. Uzyskaliśmy zrozumienie i potwierdziliśmy działanie
ogólnych kontroli informatycznych nad systemem służącym do ewidencji sprzedaży.
Wykonaliśmy w szczególności następujące procedury badania:
- przeprowadziliśmy rozmowy z osobami odpowiedzialnymi za politykę sprzedaży
i potwierdziliśmy istniejące źródła przychodów oraz ich ujęcie w ramach polityki rachunkowości
Spółki,
- przeanalizowaliśmy dokumenty źródłowe i zapisy księgowe dotyczące ujmowanych przychodów
i kosztów,
- przeprowadziliśmy testy analityczne (porównanie danych z rokiem ubiegłym, analizę marży
na sprzedaży) w oparciu o racjonalne oczekiwania,
- przeprowadziliśmy testy weryfikujące prawidłowość momentu rozpoznawania przychodów ze
sprzedaży oraz oszacowania ewentualnego zniekształcenia przychodów i kosztów na przełomie
okresów sprawozdawczych,
- zweryfikowaliśmy prawidłowość ujęcia rezerw na koszty i rozliczenia w czasie poniesionych
3
kosztów,
- zweryfikowaliśmy kompletność i prawidłowość ujawnień w sprawozdaniu finansowym
2
Wycena należności
Spółka posiada należności z tytułu sprzedanych usług, przekazanych zaliczek i kwot należnych od
agentów. Saldo bilansowe tej pozycji sprawozdania finansowego jest istotne i wynosi 318 mln zł, co
stanowi 35,34% sumy bilansowej. Biorąc pod uwagę możliwość nieściągalności należności oraz
istotność pozycji, uznaliśmy to zagadnienie za kluczową sprawę badania
Ujawnienia w sprawozdaniu finansowym
Zasady ujmowania i wyceny należności opisano w nocie 4.1 „Zasady wyceny składników aktywów i
pasywów” w punkcie 4 „Zasady (polityka) rachunkowości Spółki.”
Ujawnienia dotyczące należności zostały zaprezentowane w nocie 6.6 w punkcie 6 „Noty objaśniające
do sprawozdania z sytuacji finansowej”.
Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko
Uzyskaliśmy zrozumienie i potwierdziliśmy funkcjonowanie systemu kontroli związanego
z ujmowaniem przychodów ze sprzedaży i ściąganiem należności.
Wykonaliśmy w szczególności następujące procedury badania:
- przeanalizowaliśmy strukturę wiekową należności,
- potwierdziliśmy salda należności poprzez zapytania skierowane do kontrahentów oraz analizę
spłat należności,
- uzgodniliśmy próbę sald zaliczek do dokumentów źródłowych oraz zapytania skierowane do
kontrahentów
- zweryfikowaliśmy status spornych lub trudnych do odzyskania należności na podstawie
informacji od doradców prawnych Spółki,
- zweryfikowaliśmy adekwatność i prawidłowość ustalenia odpisu aktualizującego należności
i jego ujęcie w sprawozdaniu finansowym,
- przeanalizowaliśmy zdarzenia po dacie bilansu i ich wpływ na ujęcie i wycenę należności
w sprawozdaniu finansowym,
- zweryfikowaliśmy kompletność i prawidłowość ujawnień w sprawozdaniu finansowym.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej za sprawozdanie finansowe
Zarząd Spółki jest odpowiedzialny za sporządzenie, na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg
rachunkowych, sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji
majątkowej i finansowej i wyniku finansowego Spółki zgodnie z Międzynarodowymi Standardami
Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką)
rachunkowości oraz obowiązującymi Spółkę przepisami prawa i statutem, a także za kontrolę
wewnętrzną, którą Zarząd uznaje za niezbędną aby umożliwić sporządzenie sprawozdania finansowego
niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając sprawozdanie finansowe Zarząd Spółki jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Spółki do
kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją
działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości,
z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd albo zamierza dokonać likwidacji Spółki, albo zaniechać prowadzenia
działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.
4
Zarząd Spółki oraz członkowie Rady Nadzorczej są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie
finansowe spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości. Członkowie Rady Nadzorczej
są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej Spółki.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie sprawozdania finansowego
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności czy sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera
istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania
zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności ale nie gwarantuje,
że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie.
Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można
racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje gospodarcze
użytkowników podjęte na podstawie tego sprawozdania finansowego.
Koncepcja istotności stosowana jest przez biegłego rewidenta zarówno przy planowaniu
i przeprowadzaniu badania jak i przy ocenie wpływu rozpoznanych podczas badania zniekształceń oraz
nieskorygowanych zniekształceń, jeśli występują, na sprawozdanie finansowe, a także przy
formułowaniu opinii biegłego rewidenta. W związku z powyższym wszystkie opinie i stwierdzenia
zawarte w sprawozdaniu z badania są wyrażane z uwzględnieniem jakościowego i wartościowego
poziomu istotności ustalonego zgodnie ze standardami badania i zawodowym osądem biegłego
rewidenta.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Spółki ani efektywności lub
skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Spółki obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm,
a także:
- identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia sprawozdania finansowego
spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania
odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające
i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego
zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ
oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub
obejścia kontroli wewnętrznej;
- uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania
procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia
opinii na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Spółki;
- oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność
szacunków księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Spółki;
- wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Spółki zasady
kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów
badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami, która może
poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Spółki do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy
do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w naszym
sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w sprawozdaniu finansowym lub,
jeżeli takie ujawnienia są nieadekwatne, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na
dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia naszego sprawozdania biegłego rewidenta,
jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Spółka zaprzestanie kontynuacji
działalności;
- oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość sprawozdania finansowego, w tym
ujawnienia, oraz czy sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich podstawą transakcje
i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację.
5
Przekazujemy Radzie Nadzorczej informacje o, między innymi, planowanym zakresie i czasie
przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących
słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Radzie Nadzorczej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych
dotyczących niezależności oraz, że będziemy informować ich o wszystkich powiązaniach i innych
sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności,
a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw przekazywanych Radzie Nadzorczej ustaliliśmy te sprawy, które były najbardziej
znaczące podczas badania sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy i dlatego
uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego
rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy,
w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym
sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje
przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności
Na podstawie regulacji zawartych w art. 55, ust. 2a ustawy o rachunkowości oraz par. 71, ust. 8
rozporządzenia Ministra Finansów z 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych
przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne
informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz.U. z 2018
r., poz. 757 z późn. zm.) Zarząd Spółki sporządził w formie jednego dokumentu skonsolidowane
sprawozdanie zarządu z działalności Spółki i Grupy Kapitałowej Rainbow Tours, do którego odnieśliśmy
się w sprawozdaniu z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Rainbow
Tours.
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Spółka sporządziła oświadczenie
na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b, ust. 1 Ustawy o rachunkowości jako
odrębny dokument „Sprawozdanie jednostkowe na temat informacji niefinansowych Rainbow Tours
Spółki Akcyjnej za rok 2023”.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących oświadczenia na temat informacji
niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Oświadczenie na temat świadczonych usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem
sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Spółki i jej spółek zależnych, są zgodne
z prawem i przepisami obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących
badaniem, które są zakazane na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz art. 136 Ustawy o biegłych
rewidentach. Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Spółki
i jej spółek zależnych w badanym okresie, zostały wymienione w Sprawozdaniu z działalności.
6
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani do badania sprawozdania finansowego Spółki uchwałą Rady Nadzorczej Spółki z dnia
14 czerwca 2022 r. Sprawozdania finansowe Spółki badamy nieprzerwanie począwszy od roku
obrotowego zakończonego 31 grudnia 2017 roku, to jest przez 7 kolejnych lat.
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie, którego rezultatem jest niniejsze
sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Edyta Kalińska.
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. z siedzibą w Warszawie
wpisanej na listę firm audytorskich pod numerem 3355
w imieniu której kluczowy biegły rewident zbadał sprawozdanie finansowe
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Edyta Kalińska
Biegły Rewident
nr w rejestrze 10336
Poznań, 19 kwietnia 2024 r.