JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
1
Spis treści
SPRAWOZDANIE Z WYNIKU I POZOSTAŁYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW ................................................................. 2
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ ................................................................................................................. 3
SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM ................................................................................................... 4
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ......................................................................................................... 5
1. Informacje ogólne ................................................................................................................................................... 6
1.1 Podstawowe informacje o działalności Spółki ........................................................................................................ 6
1.2 Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego .............................................................................................. 6
1.3 Platforma zastosowanych Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej ................................ 8
1.4 Sytuacja płynnościowa Spółki i zarządzanie ryzykiem płynności ............................................................................ 8
2. Noty objaśniające do sprawozdania z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów .............................................10
2.1 Przychody z tytułu umów z klientami.................................................................................................................... 10
2.2 Koszty operacyjne ................................................................................................................................................. 12
2.3 Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne ........................................................................................................... 13
2.4 Przychody i (koszty) finansowe ............................................................................................................................. 13
3. Noty dotyczące opodatkowania .............................................................................................................................14
3.1 Podatek dochodowy.............................................................................................................................................. 14
4. Noty objaśniające dotyczące zadłużenia i kapitału własnego .................................................................................17
4.1 Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia........................................................................................................ 17
4.2 Kapitał własny i polityka zarządzania kapitałem ................................................................................................... 20
4.3 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ....................................................................................................................... 21
4.4 Dodatkowe wyjaśnienia do sprawozdania z przepływów pieniężnych ................................................................. 21
5. Noty objaśniające do sprawozdania z sytuacji finansowej .....................................................................................22
5.1 Tabor kolejowy i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe ............................................................................................ 22
5.2 Prawa do użytkowania aktywów ........................................................................................................................... 27
5.3 Inwestycje w jednostkach powiązanych ............................................................................................................... 29
5.4 Zapasy ................................................................................................................................................................... 31
5.5 Należności handlowe ............................................................................................................................................ 31
5.6 Należności leasingowe .......................................................................................................................................... 33
5.7 Aktywa finansowe ................................................................................................................................................. 34
5.8 Pozostałe aktywa .................................................................................................................................................. 34
5.9 Zobowiązania handlowe ....................................................................................................................................... 35
5.10 Zobowiązania inwestycyjne ................................................................................................................................ 35
5.11 Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych ........................................................................................................ 36
5.12 Pozostałe rezerwy ............................................................................................................................................... 39
5.13 Pozostałe zobowiązania finansowe ..................................................................................................................... 40
5.14 Pozostałe zobowiązania ...................................................................................................................................... 40
6. Instrumenty finansowe i zasady zarządzania ryzykiem finansowym ......................................................................40
6.1 Instrumenty finansowe ......................................................................................................................................... 41
6.2 Zasady zarządzania ryzykiem finansowym ............................................................................................................ 45
7. Noty pozostałe .......................................................................................................................................................49
7.1 Transakcje z podmiotami powiązanymi ................................................................................................................ 49
7.2 Zobowiązania do poniesienia wydatków na niefinansowe aktywa trwałe ........................................................... 51
7.3 Zobowiązania warunkowe .................................................................................................................................... 51
7.4 Ujawnienia wynikające z art. 36g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym ........................................................... 52
7.5 Wpływ wojny w Ukrainie na działalność PKP CARGO S.A. .................................................................................... 57
7.6 Wpływ otoczenia makroekonomicznego na działalność Spółki ............................................................................ 57
7.7 Wpływ zmian klimatycznych na działalność Spółki ............................................................................................... 58
7.8 Zdarzenia po dniu bilansowym ............................................................................................................................. 58
7.9 Zatwierdzenie sprawozdania finansowego ........................................................................................................... 58
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
2
SPRAWOZDANIE Z WYNIKU I POZOSTAŁYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW
2023
Przychody z tytułu umów z klientami
4 225,5
Nota 2.1
Zużycie energii i paliwa trakcyjnego
(746,9)
Nota 2.2
Usługi dostępu do infrastruktury
(462,6)
Pozostałe usługi
(373,5)
Nota 2.2
Koszty świadczeń pracowniczych
(1 475,9)
Nota 2.2
Pozostałe koszty
(234,9)
Nota 2.2
Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne
(63,1)
Nota 2.3
Zysk operacyjny bez uwzględnienia amortyzacji (EBITDA)
868,6
Amortyzacja i odpisy z tytułu utraty wartości
(676,4)
Nota 2.2
Zysk na działalności operacyjnej (EBIT)
192,2
Przychody i (koszty) finansowe
(135,0)
Nota 2.4
Zysk przed opodatkowaniem
57,2
Podatek dochodowy
(12,0)
Nota 3.1
ZYSK NETTO
45,2
POZOSTAŁE CAŁKOWITE DOCHODY
Wycena instrumentów zabezpieczających
44,0
Nota 6.1
Podatek dochodowy
(8,4)
Nota 3.1
Pozostałe całkowite dochody podlegające
przeklasyfikowaniu w wynik finansowy razem
35,6
Zyski / (straty) aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych
(86,6)
Nota 5.11
Podatek dochodowy
16,5
Nota 3.1
Wycena instrumentów kapitałowych w wartości godziwej
3,8
Pozostałe całkowite dochody niepodlegające
przeklasyfikowaniu w wynik finansowy razem
(66,3)
Suma pozostałych całkowitych dochodów
(30,7)
SUMA CAŁKOWITYCH DOCHODÓW
14,5
Zysk na akcję (w PLN na jedną akcję)
Średnia ważona liczba akcji zwykłych (szt.)
44 786 917
Zysk na akcję podstawowy
1,01
Zysk na akcję rozwodniony
1,01
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
3
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ
31/12/2023
31/12/2022
AKTYWA
Tabor kolejowy
4 078,1
3 778,1
Nota 5.1
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
411,1
459,5
Nota 5.1
Prawa do użytkowania aktywów
1 162,4
653,1
Nota 5.2
Inwestycje w jednostkach powiązanych
897,1
858,0
Nota 5.3
Należności leasingowe
29,6
22,1
Nota 5.6
Aktywa finansowe
23,4
4,9
Nota 5.7
Pozostałe aktywa
31,6
36,6
Nota 5.8
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
135,6
135,7
Nota 3.1
Aktywa trwałe razem
6 768,9
5 948,0
Zapasy
92,3
97,7
Nota 5.4
Należności handlowe
468,0
532,7
Nota 5.5
Należności leasingowe
2,9
1,5
Nota 5.6
Aktywa finansowe
4,6
-
Nota 5.7
Pozostałe aktywa
112,0
112,9
Nota 5.8
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
120,2
55,2
Nota 4.3
Aktywa obrotowe razem
800,0
800,0
Aktywa trwałe klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży
-
0,1
AKTYWA RAZEM
7 568,9
6 748,1
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał zakładowy
2 239,3
2 239,3
Nota 4.2
Kapitał zapasowy
738,4
635,7
Pozostałe składniki kapitału własnego
(85,1)
(54,4)
Zyski zatrzymane
45,2
102,7
Kapitał własny razem
2 937,8
2 923,3
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
1 908,5
1 519,6
Nota 4.1
Zobowiązania inwestycyjne
15,6
46,1
Nota 5.10
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
493,0
419,7
Nota 5.11
Pozostałe rezerwy
0,4
0,5
Nota 5.12
Zobowiązania długoterminowe razem
2 417,5
1 985,9
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
709,0
598,8
Nota 4.1
Zobowiązania handlowe
687,1
598,6
Nota 5.9
Zobowiązania inwestycyjne
314,6
197,9
Nota 5.10
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
136,1
125,5
Nota 5.11
Pozostałe rezerwy
8,5
7,2
Nota 5.12
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
-
2,3
Pozostałe zobowiązania finansowe
140,5
92,6
Nota 5.13
Pozostałe zobowiązania
217,8
216,0
Nota 5.14
Zobowiązania krótkoterminowe razem
2 213,6
1 838,9
Zobowiązania razem
4 631,1
3 824,8
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA RAZEM
7 568,9
6 748,1
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
4
SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM
Kapitał
zakładowy
Kapitał
zapasowy
Pozostałe składniki kapitału własnego
Zyski
zatrzymane
Razem
Zyski / (straty)
z tytułu wyceny
instrumentów
kapitałowych
w wartości godziwej
Zyski / (straty)
aktuarialne
dotyczące
świadczeń
pracowniczych
Wycena
instrumentów
zabezpieczających
1/01/2023
2 239,3
635,7
(12,9)
(9,3)
(32,2)
102,7
2 923,3
Wynik netto za rok obrotowy
-
-
-
-
-
45,2
45,2
Pozostałe całkowite dochody
za rok obrotowy (netto)
-
-
3,8
(70,1)
35,6
-
(30,7)
Całkowite dochody razem
-
-
3,8
(70,1)
35,6
45,2
14,5
Pozostałe zmiany za rok obrotowy
-
102,7
-
-
-
(102,7)
-
Nota 4.2
31/12/2023
2 239,3
738,4
(9,1)
(79,4)
3,4
45,2
2 937,8
1/01/2022
2 239,3
744,7
(12,9)
(22,7)
(26,7)
(109,0)
2 812,7
Wynik netto za rok obrotowy
-
-
-
-
-
102,7
102,7
Pozostałe całkowite dochody
za rok obrotowy (netto)
-
-
-
13,4
(5,5)
-
7,9
Całkowite dochody razem
-
-
-
13,4
(5,5)
102,7
110,6
Pozostałe zmiany za rok obrotowy
-
(109,0)
-
-
-
109,0
-
31/12/2022
2 239,3
635,7
(12,9)
(9,3)
(32,2)
102,7
2 923,3
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
5
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH
2023
2022
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej
Zysk przed opodatkowaniem
57,2
126,9
Korekty
Amortyzacja i odpisy z tytułu utraty wartości
676,4
608,3
Nota 2.2
(Zyski) / straty ze zbycia i likwidacji niefinansowych aktywów trwałych
(0,4)
(11,9)
(Zyski) / straty z tytułu różnic kursowych
2,2
7,1
(Zyski) / straty z tytułu odsetek, dywidendy
100,0
90,2
Otrzymane / (zapłacone) odsetki
1,3
0,8
Otrzymany / (zapłacony) podatek dochodowy
(12,9)
0,9
Zmiany w kapitale obrotowym
307,1
(23,3)
Nota 4.4
Pozostałe korekty
(83,3)
16,5
Nota 4.4
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
1 047,6
815,5
Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej
Wydatki z tytułu nabycia niefinansowych aktywów trwałych
(1 176,3)
(780,0)
Wpływy z tytułu zbycia niefinansowych aktywów trwałych
316,8
53,1
Wydatki z tytułu nabycia jednostek powiązanych
(31,5)
(0,1)
Wpływy z tytułu otrzymanych dywidend
38,4
25,5
Wydatki z tytułu udzielonych pożyczek
(20,0)
-
Spłata udzielonych pożyczek
0,8
-
Pozostałe wpływy związane z działalnością inwestycyjną
5,7
2,6
Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
(866,1)
(698,9)
Przepływy pieniężne z działalności finansowej
Wydatki z tytułu leasingu
(110,4)
(76,1)
Nota 4.1
Wpływy z tytułu zaciągniętych kredytów / pożyczek
342,7
141,4
Nota 4.1
Spłata kredytów / pożyczek
(347,5)
(299,1)
Nota 4.1
Zapłacone odsetki od leasingu oraz kredytów / pożyczek
(138,2)
(94,3)
Nota 4.1
Dotacje otrzymane
97,0
82,5
Wpływ / (wypływ) w ramach cash pool
41,6
46,4
Pozostałe wydatki dotyczące działalności finansowej
(1,7)
(3,2)
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
(116,5)
(202,4)
Zwiększenie / (zmniejszenie) netto środków pieniężnych i ich ekwiwalentów
65,0
(85,8)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu sprawozdawczego
55,2
141,0
Nota 4.3
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu sprawozdawczego,
w tym:
120,2
55,2
Nota 4.3
o ograniczonej możliwości dysponowania
21,9
27,2
Nota 4.3
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
6
NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO JEDNOSTKOWEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
1. Informacje ogólne
1.1 Podstawowe informacje o działalności Spółki
Informacje o Spółce
Spółka PKP CARGO S.A. ("Spółka") została utworzona na podstawie Aktu Notarialnego z dnia 29 czerwca 2001 roku (Repertorium
A Nr 1287/2001). Podstawowe informacje o Spółce zaprezentowano w tabeli poniżej.
Podstawowe informacje o Spółce
Nazwa
PKP CARGO S.A.
Siedziba
Polska
Adres zarejestrowanego biura Spółki
ul. Grójecka 17, 02-021 Warszawa
KRS
0000027702 - Sąd Rejestrowy dla M. St. Warszawy, Wydział XII
Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Polska
REGON
277586360
NIP
954-23-81-960
W 2023 roku nie doszło do zmiany nazwy oraz innych danych identyfikacyjnych Spółki.
Rokiem obrotowym Spółki jest rok kalendarzowy.
Podstawową działalnością Spółki jest transport kolejowy towarów. Oprócz usług transportu kolejowego towarów Spółka świadczy
usługi dodatkowe:
usługi intermodalne,
usługi spedycyjne (krajowe i międzynarodowe),
usługi terminalowe,
usługi bocznicowe i trakcyjne,
naprawa i serwis taboru kolejowego.
Skład organów zarządczych i nadzorujących Spółki oraz struktura akcjonariatu Spółki na dzień 31 grudnia 2023 roku zostały
zaprezentowane w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKP CARGO za rok obrotowy 2023 odpowiednio
w Rozdziałach 8.11 oraz 8.4.
Informacje o Grupie Kapitałowej
PKP CARGO S.A. jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej PKP CARGO i sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe
zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską („MSSF UE”).
Na dzień bilansowy w skład Grupy Kapitałowej PKP CARGO (zwanej dalej Grupą) wchodziły PKP CARGO S.A. jako podmiot dominujący
oraz 20 spółek zależnych. Ponadto Grupa posiadała udziały w 2 podmiotach stowarzyszonych oraz udziały w 1 wspólnym
przedsięwzięciu.
Dodatkowe informacje na temat jednostek zależnych, stowarzyszonych i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach zostały
zamieszczone w Nocie 5.3 niniejszego Jednostkowego Sprawozdania Finansowego.
Czas trwania działalności poszczególnych spółek Grupy nie jest ograniczony.
1.2 Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego
Niniejsze Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe sporządzono zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości
Finansowej oraz związanymi z nimi interpretacjami przyjętymi przez Unię Europejską („MSSF UE”), opublikowanymi i obowiązującymi
w 2023 roku.
W oparciu o zatwierdzone w Spółce prognozy finansowe niniejsze Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe za rok zakończony dnia
31 grudnia 2023 roku zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień
sporządzenia niniejszego Jednostkowego Sprawozdania Finansowego nie istnieją istotne okoliczności wskazujące na zagrożenie
kontynuacji działalności gospodarczej przez Spółkę przez okres przynajmniej 12 miesięcy od dnia sprawozdania finansowego.
Niniejsze Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem
wycenianych w wartości godziwej inwestycji w instrumenty kapitałowe.
Niniejsze Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe podlegało badaniu biegłego rewidenta.
Zasady rachunkowości Spółki opisane w kolejnych notach stosowane były w sposób ciągły do wszystkich prezentowanych
okresów. Zasady rachunkowości, ważne szacunki oraz osądy dla istotnych pozycji sprawozdania finansowego zostały
przedstawione w poszczególnych notach do niniejszego Jednostkowego Sprawozdania Finansowego.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
7
1.2 Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego (cd.)
Nota
Tytuł
Kwota ujęta w Jednostkowym
Sprawozdaniu Finansowym
Polityka
Rachunkowości
Ważne
szacunki
i osądy
2023
2022
2.1
Przychody z tytułu umów z klientami
4 225,5
4 003,6
X
X
2.2
Koszty operacyjne
(3 970,2)
(3 754,7)
2.3
Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne
(63,1)
(6,7)
2.4
Przychody i (koszty) finansowe
(135,0)
(115,3)
3.1
Podatek dochodowy
(12,0)
(24,2)
X
X
5.1
Tabor kolejowy
4 078,1
3 778,1
X
X
5.1
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
411,1
459,5
X
X
5.2
Prawa do użytkowania aktywów
1 162,4
653,1
X
X
5.3
Inwestycje w jednostkach powiązanych
897,1
858,0
X
X
3.1
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
135,6
135,7
X
X
5.4
Zapasy
92,3
97,7
X
5.5
Należności handlowe
468,0
532,7
X
X
5.6
Należności leasingowe
32,5
23,6
X
5.7
Aktywa finansowe
28,0
4,9
X
5.8
Pozostałe aktywa
143,6
149,5
X
4.3
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
120,2
55,2
X
Aktywa trwałe klasyfikowane
jako przeznaczone do sprzedaży
-
0,1
4.2
Kapitał własny
2 937,8
2 923,3
X
4.1
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
2 617,5
2 118,4
X
X
5.9
Zobowiązania handlowe
687,1
598,6
X
X
5.10
Zobowiązania inwestycyjne
330,2
244,0
X
5.11
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
629,1
545,2
X
X
5.12
Pozostałe rezerwy
8,9
7,7
X
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
-
2,3
5.13
Pozostałe zobowiązania finansowe
140,5
92,6
X
5.14
Pozostałe zobowiązania
217,8
216,0
X
7.3
Zobowiązania warunkowe
168,8
199,2
X
X
Niniejsze Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało sporządzone w polskich złotych (PLN). Polski złoty jest walutą funkcjonalną
i sprawozdawczą Spółki. Dane w sprawozdaniu finansowym zostały wykazane w milionach złotych.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku dla potrzeb wyceny pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej wyrażonych
w walutach innych niż PLN Spółka zastosowała poniższe kursy:
Waluta
31/12/2023
31/12/2022
EUR
4,3480
4,6899
Niniejsze Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd w dniu 23 kwietnia 2024 roku.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
8
1.3 Platforma zastosowanych Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej
Standardy i Interpretacje przyjęte przez RMSR oraz UE, które weszły w życie
Zatwierdzając niniejsze Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe Spółka zastosowała następujące zmiany standardów i interpretacji,
które zostały wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i zatwierdzone do stosowania przez UE:
Standard / Interpretacja
Data wejścia w życie
MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe" oraz zmiany do MSSF 17
1 stycznia 2023 roku
Zmiany do MSSF 17 „Umowy ubezpieczeniowe: Pierwsze zastosowanie MSSF 17 i MSSF 9” informacje
porównawcze
1 stycznia 2023 roku
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych” i Instrukcji Praktycznej MSSF 2 - ujawnienia
dotyczące polityki rachunkowości
1 stycznia 2023 roku
Zmiany do MSR 8 „Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie
błędów" - definicja wartości szacunkowych
1 stycznia 2023 roku
Zmiany do MSR 12 „Podatek dochodowy” podatek odroczony związany z aktywami i zobowiązaniami
wynikającymi z pojedynczej transakcji
1 stycznia 2023 roku
Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy" - Międzynarodowa reforma podatkowa - Zasady modelowe
Filaru II
1 stycznia 2023 roku
W ocenie Zarządu Spółki powyżej przedstawione standardy oraz interpretacje nie miały istotnego wpływu na sprawozdanie
finansowe.
Standardy i Interpretacje przyjęte przez RMSR oraz UE, które nie weszły w życie
Zdaniem Zarządu Spółki poniżej przedstawione standardy oraz interpretacje nie spowodują istotnych zmian w sprawozdaniu
finansowym Spółki w kolejnych okresach sprawozdawczych:
Standard / Interpretacja
Data wejścia w życie
Zmiany do MSSF 16 „Leasing” - zobowiązanie z tytułu leasingu w przypadku sprzedaży i leasingu
zwrotnego
1 stycznia 2024 roku
Zmiany do MSR 1 „Prezentacja sprawozdań finansowych" - klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe
lub długoterminowe oraz zobowiązania długoterminowe z kowenantami
1 stycznia 2024 roku
Standardy i Interpretacje przyjęte przez RMSR oraz niezatwierdzone przez UE
MSSF w kształcie zatwierdzonym przez UE nie żnią się obecnie w znaczący sposób od regulacji przyjętych przez Radę
Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, z wyjątkiem poniższych standardów, zmian do standardów i interpretacji, które nie
zostały jeszcze zatwierdzone przez UE i nie weszły w życie. W ocenie Zarządu Spółki zatwierdzenie przez UE poniższych standardów
nie spowoduje istotnych zmian w sprawozdaniu finansowym Spółki w kolejnych okresach sprawozdawczych.
Standard / Interpretacja
Data wejścia w życie
Zmiany do MSR 7 „Rachunek przepływów pieniężnych" i MSSF 7 Instrumenty finansowe: Ujawnienia:
ustalenia dotyczące finansowania dostawców
1 stycznia 2024 roku
Zmiany do MSR 21 „Skutki zmian kursów walutowych” - brak wymienialności
1 stycznia 2025 roku
1.4 Sytuacja płynnościowa Spółki i zarządzanie ryzykiem płynności
Spółka narażona jest na ryzyko płynności wynikające z relacji aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych. W celu
zminimalizowania możliwości wystąpienia zakłóceń przepływów środków pieniężnych oraz ryzyka utraty płynności w 2023 roku
Spółka podejmowała działania zmierzające do średnioterminowego zapewnienia dostępności narzędzi wspierających finansowanie
działalności operacyjnej i inwestycyjnej (kredyty w rachunku bieżącym, leasingu oraz umowy cash pool).
W dniu 2 stycznia 2023 roku Spółka zawarła umokredytu inwestycyjnego z bankiem Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski
S.A. do maksymalnej kwoty 100,0 milionów złotych z okresem dostępności do 29 grudnia 2023 roku. W dniu 26 września 2023 roku
Spółka zawarła z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym umowę kredytu inwestycyjnego z okresem dostępności do dnia 26 września
2026 roku do kwoty 177,1 milionów złotych. Ponadto w 2023 roku Spółka korzystała z dodatkowego źródła finansowania swojej
działalności w formie umów leasingu. Najistotniejsze umowy dotyczyły leasingu 16 sztuk lokomotyw o łącznej wartości
270,4 milionów złotych oraz leasingu zwrotnego 45 sztuk lokomotyw o łącznej wartości 344,8 milionów złotych.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku nie istniała konieczność przeklasyfikowania zobowiązań z tytułu kredytów. Kwestię szerzej opisano
w Nocie 4.1.
Aktualizacja ryzyk wywołanych inwazją Rosji na Ukrainę może wpływać na sytuację finansową Spółki w kolejnych okresach
sprawozdawczych.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
9
1.4 Sytuacja płynnościowa Spółki i zarządzanie ryzykiem płynności (cd.)
Wymagalność zobowiązań finansowych Spółki na dzień bilansowy według daty wymagalności na podstawie umownych
niezdyskontowanych płatności (wraz z odsetkami płatnymi w przyszłości)
31/12/2023
Umowne terminy wymagalności
od końca okresu sprawozdawczego
Razem
(bez dyskonta)
Wartość
bilansowa
Poniżej
3 miesięcy
Od 3 do 12
miesięcy
Od 1 roku
do 5 lat
Powyżej
5 lat
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
380,6
446,4
1 496,2
789,6
3 112,8
2 617,5
Zobowiązania handlowe
687,1
-
-
-
687,1
687,1
Zobowiązania inwestycyjne
296,5
18,5
15,7
-
330,7
330,2
Cash pool
140,5
-
-
-
140,5
140,5
Razem
1 504,7
464,9
1 511,9
789,6
4 271,1
3 775,3
31/12/2022
Umowne terminy wymagalności
od końca okresu sprawozdawczego
Razem
(bez dyskonta)
Wartość
bilansowa
Poniżej
3 miesięcy
Od 3 do 12
miesięcy
Od 1 roku
do 5 lat
Powyżej
5 lat
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
287,9
398,7
1 208,1
560,2
2 454,9
2 118,4
Zobowiązania handlowe
598,4
0,2
-
-
598,6
598,6
Zobowiązania inwestycyjne
150,2
48,8
46,6
-
245,6
244,0
Cash pool
92,6
-
-
-
92,6
92,6
Razem
1 129,1
447,7
1 254,7
560,2
3 391,7
3 053,6
Struktura wiekowa zobowiązań handlowych i inwestycyjnych
31/12/2023
31/12/2022
Zobowiązania
handlowe
Zobowiązania
inwestycyjne
Razem
Zobowiązania
handlowe
Zobowiązania
inwestycyjne
Razem
Zobowiązania nieprzeterminowane
431,8
239,8
671,6
338,1
232,4
570,5
Zobowiązania przeterminowane
do 30 dni
144,9
69,1
214,0
126,2
6,2
132,4
31 - 90 dni
99,2
19,0
118,2
128,4
5,4
133,8
91 - 180 dni
3,6
0,5
4,1
3,3
-
3,3
181 - 365 dni
3,8
-
3,8
2,0
-
2,0
powyżej 365 dni
3,8
1,8
5,6
0,6
-
0,6
Razem
687,1
330,2
1 017,3
598,6
244,0
842,6
Analiza wiekowa należności handlowych
31/12/2023
31/12/2022
Brutto
Oczekiwane
straty
kredytowe
Netto
Brutto
Oczekiwane
straty
kredytowe
Netto
Należności nieprzeterminowane
410,6
-
410,6
489,0
(0,8)
488,2
Należności przeterminowane
do 30 dni
26,5
(0,2)
26,3
15,7
(0,1)
15,6
31 - 90 dni
15,3
(0,5)
14,8
12,1
(0,8)
11,3
91 - 180 dni
1,3
(0,4)
0,9
3,7
(1,7)
2,0
181 - 365 dni
6,8
(5,8)
1,0
3,7
(0,4)
3,3
powyżej 365 dni
40,9
(26,5)
14,4
36,6
(24,3)
12,3
Razem
501,4
(33,4)
468,0
560,8
(28,1)
532,7
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
10
2. Noty objaśniające do sprawozdania z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów
2.1 Przychody z tytułu umów z klientami
Stosowane zasady rachunkowości
Spółka ujmuje przychody z umów z klientami w taki sposób, aby odzwierciedlić przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz
klienta w kwocie odpowiadającej wynagrodzeniu, do którego - zgodnie z oczekiwaniem - Spółka będzie uprawniona w zamian
za te dobra lub usługi. Przychody ze sprzedaży wykazuje się w wartości godziwej otrzymanej lub należnej zapłaty po pomniejszeniu
o podatek od towarów i usług, zwroty, rabaty i opusty.
Ujęcie przychodu następuje w momencie spełnienia (lub w trakcie spełniania) zobowiązania do wykonania świadczenia poprzez
przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi (tj. składnika aktywów) klientowi.
Przychody ze sprzedaży usług rozpoznawane w sprawozdaniu z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów w czasie, w związku
z tym, że klient otrzymuje i jednocześnie czerpie korzyści ze świadczenia wykonanego przez Spółkę w miarę, jak jest ono przez nią
wykonywane. Spółka ocenia, że warunek ten jest spełniony, ponieważ praca dotychczas przez nią wykonana, nie musiałaby zostać
w znacznym stopniu ponownie wykonana przez inną jednostkę, gdyby musiała spełnić pozostałe zobowiązanie do wykonania
świadczenia wobec klienta.
Przychody ze sprzedaży materiałów rozpoznawane w sprawozdaniu z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów w momencie,
gdy klient uzyskuje kontrolę nad tym składnikiem aktywów. Moment przeniesienia kontroli jest tożsamy z chwilą, w którym zostały
przekazane znaczące ryzyka i korzyści wynikające z ich własności. W przypadku umów komisu przychód nie jest rozpoznawany
w momencie dostawy do pośrednika, a w momencie przekazania towaru do klienta końcowego.
Spółka nie stosuje terminów płatności, jak również płatności zaliczkowych przekraczających 12 miesięcy, tym samym umowy
nie zawierają istotnego elementu finansowania.
Wynagrodzenie zmienne
W umowach handlowych występuje element zmienny wynagrodzenia wynikający z:
możliwości nałożenia kar na klienta w związku z niewywiązaniem się przez niego z zapisów umownych dotyczących
przewiezienia określonego wolumenu ładunku,
możliwości nałożenia kar na Spółkę przez klienta w przypadku nie przewiezienia zleconej masy towarowej.
Spółka oszacowuje wartość wynagrodzenia zmiennego wynikającego z kar na podstawie stopnia realizacji danej umowy
w uzgodnionym okresie rozliczeniowym. Fakty i okoliczności determinujące prawdopodobieństwo wystąpienia poszczególnych
scenariuszy rewidowane są co najmniej na koniec każdego okresu sprawozdawczego.
Aktywa z tytułu umów z klientami
Spółka ujmuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej składnik aktywów z tytułu umowy będący prawem Spółki do wynagrodzenia
w zamian za dobra lub usługi, które Spółka przekazała klientowi, jeżeli prawo to jest uzależnione od warunku innego niż upływ
czasu. Aktywa z tytułu umów z klientami prezentowane w ramach pozycji należności handlowych i obejmują głównie aktywa
dotyczące jeszcze niezafakturowanych a zrealizowanych, bądź będących w trakcie realizacji usług.
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Istotne szacunki w obrębie umów z klientami dotyczą przychodów rozpoznanych a niezafakturowanych
wynikających:
ze stopnia zaawansowania usług transportowych, które wycenione są w oparciu o oszacowany poziom
wolumenu masy, której transport na dzień bilansowy się nie zakończył oraz średniej ceny możliwej do uzyskania,
z wolumenu masy towarowej, która już została dostarczona do miejsca docelowego, ale jeszcze nie została odebrana przez
klienta. Wycena uwzględnia rzeczywisty wolumen masy oraz średnią cenę możliwą do uzyskania,
z czynszów za wagony należące do Spółki, które wykorzystywane przez zagraniczne kolejowe przedsiębiorstwa
przewozowe w trakcie realizacji usługi transportowej poza granicami kraju. Pozycja jest wyceniona w oparciu o ilość wagonów
będących poza granicami kraju (dane pozyskane z systemów informatycznych) oraz ceny wynikające
z porozumień i umów z zagranicznymi kolejowymi przedsiębiorstwami przewozowymi.
Wartość rozpoznanych szacunków przychodów na dzień bilansowy jest zaprezentowana w niniejszej nocie w tabeli dotyczącej
zmiany aktywów z tytułu umów z klientami.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
11
2.1 Przychody z tytułu umów z klientami (cd.)
Struktura przychodów z tytułu umów z klientami
Spółka prowadzi działalność tylko w ramach jednego segmentu - krajowego i międzynarodowego przewozu towarów
oraz prowadzenia kompleksowych usług logistycznych w zakresie kolejowych przewozów towarowych.
Zarząd Spółki nie dokonuje oceny wyników działalności Spółki ani nie decyduje o alokacji zasobów do grup świadczonych usług
przy uwzględnieniu zaprezentowanej poniżej struktury przychodów z tytułu umów z klientami, a więc poszczególne grupy usług
nie mogą być traktowane jako segmenty operacyjne Spółki.
2023
Podmioty
powiązane
z Grupy PKP
Podmioty
powiązane
ze Skarbem
Państwa
Pozostali
Razem
Przychody z tytułu kolejowych usług
przewozowych oraz spedycyjnych
364,1
1 440,6
2 229,1
4 033,8
Przychody bocznicowe i trakcyjne
43,6
1,7
11,1
56,4
Przychody z tytułu sprzedaży materiałów
7,6
-
50,4
58,0
Pozostałe przychody
53,0
6,4
17,9
77,3
Razem
468,3
1 448,7
2 308,5
4 225,5
Termin ujmowania przychodów
W określonym momencie
7,6
-
50,4
58,0
Przez okres
460,7
1 448,7
2 258,1
4 167,5
Razem
468,3
1 448,7
2 308,5
4 225,5
2022
Podmioty
powiązane
z Grupy PKP
Podmioty
powiązane
ze Skarbem
Państwa
Pozostali
Razem
Przychody z tytułu kolejowych usług
przewozowych oraz spedycyjnych
337,7
1 311,5
2 122,8
3 772,0
Przychody bocznicowe i trakcyjne
40,4
0,7
12,9
54,0
Przychody z tytułu sprzedaży materiałów
12,9
-
89,0
101,9
Pozostałe przychody
50,2
6,2
19,3
75,7
Razem
441,2
1 318,4
2 244,0
4 003,6
Termin ujmowania przychodów
W określonym momencie
12,9
-
89,0
101,9
Przez okres
428,3
1 318,4
2 155,0
3 901,7
Razem
441,2
1 318,4
2 244,0
4 003,6
Informacje geograficzne
Spółka definiuje obszar geograficzny działalności gospodarczej jako miejsce siedziby odbiorcy usługi, a nie kraj wykonania usługi.
Spółka działa w jednym głównym obszarze geograficznym - Polsce, będącym krajem jej siedziby. Suma przychodów dla wszystkich
obszarów geograficznych poza Polską za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku nie przekroczyła
11% całkowitych przychodów z tytułu umów z klientami. Żaden obszar geograficzny indywidualnie (poza Polską) nie przekroczył
6% przychodów z tytułu umów z klientami.
Poniżej przedstawiono przychody z tytułu umów z klientami od klientów zewnętrznych w rozbiciu na miejsce ich siedziby:
2023
2022
Polska
3 815,4
3 567,6
Niemcy
207,0
227,8
Czechy
76,0
101,5
Słowacja
40,2
30,2
Pozostałe kraje
86,9
76,5
Razem
4 225,5
4 003,6
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
12
2.1 Przychody z tytułu umów z klientami (cd.)
Informacje o wiodących klientach
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2023 roku, podobnie jak w roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2022 roku, udział
w sprzedaży usług do żadnej z grup kapitałowych nie przekroczył 10% sumy przychodów z tytułu umów z klientami.
Aktywa z tytułu umów z klientami
2023
2022
Stan na początek okresu sprawozdawczego
32,9
28,2
Ujęcie przychodu przed wystawieniem dokumentu sprzedaży
29,6
32,9
Reklasyfikacja do należności
(32,9)
(28,2)
Stan na koniec okresu sprawozdawczego
29,6
32,9
2.2 Koszty operacyjne
Zużycie energii i paliwa trakcyjnego
2023
2022
Zużycie paliwa trakcyjnego
(106,9)
(161,5)
Zużycie elektrycznej energii trakcyjnej
(640,0)
(525,0)
Razem
(746,9)
(686,5)
Pozostałe usługi
2023
2022
Usługi remontowe i utrzymania składników majątku trwałego
(125,9)
(109,8)
Czynsze i opłaty za użytkowanie nieruchomości i taboru
(55,1)
(80,3)
Usługi transportowe
(84,5)
(106,9)
Usługi telekomunikacyjne
(3,9)
(3,8)
Usługi prawne, doradcze i podobne
(6,2)
(4,8)
Usługi informatyczne
(48,7)
(43,0)
Usługi przeładunkowe
(3,3)
(4,7)
Usługi manewrowe, trakcyjne i rewidenckie
(39,8)
(45,7)
Pozostałe usługi
(6,1)
(9,1)
Razem
(373,5)
(408,1)
Koszty świadczeń pracowniczych
2023
2022
Wynagrodzenia
(1 132,4)
(982,5)
Koszty ubezpieczeń społecznych
(221,7)
(191,8)
Koszty odpisów na ZFŚS
(28,5)
(27,3)
Pozostałe świadczenia na rzecz pracowników w trakcie zatrudnienia
(35,8)
(27,0)
Świadczenia po okresie zatrudnienia
(8,0)
(4,8)
Zmiana wartości rezerw na świadczenia pracownicze
(49,5)
(52,9)
Razem
(1 475,9)
(1 286,3)
Pozostałe koszty
2023
2022
Zużycie paliwa nietrakcyjnego
(7,8)
(9,6)
Zużycie energii elektrycznej, gazu i wody
(51,2)
(37,6)
Zużycie materiałów
(57,4)
(49,2)
Podatki i opłaty
(33,2)
(32,0)
Wartość sprzedanych materiałów
(34,9)
(50,1)
Podróże służbowe
(30,2)
(23,2)
Pozostałe
(20,2)
(13,2)
Razem
(234,9)
(214,9)
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
13
2.2 Koszty operacyjne (cd.)
Amortyzacja i odpisy z tytułu utraty wartości
2023
2022
Amortyzacja taboru kolejowego
(571,0)
(509,8)
Amortyzacja pozostałych rzeczowych aktywów trwałych
(25,8)
(28,1)
Amortyzacja praw do użytkowania aktywów
(82,3)
(67,5)
Amortyzacja aktywów niematerialnych
(6,2)
(6,6)
(Zawiązane) / rozwiązane odpisy z tytułu utraty wartości:
Tabor kolejowy
8,9
4,0
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
-
(0,3)
Razem
(676,4)
(608,3)
2.3 Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne
Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne
2023
2022
Zysk ze sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych
0,4
15,2
Rozwiązane odpisy aktualizujące należności handlowe
1,7
1,8
Kary i odszkodowania
14,6
11,7
Odsetki od należności handlowych i pozostałych
3,8
2,3
Wynik netto z tytułu różnic kursowych od należności i zobowiązań handlowych
-
1,9
Dotacje otrzymane
5,1
4,7
Rozwiązanie pozostałych rezerw
2,4
1,2
Inne
4,4
2,4
Pozostałe przychody operacyjne razem
32,4
41,2
Utworzone odpisy aktualizujące należności handlowe
(8,2)
(2,4)
Kary i odszkodowania
(9,4)
(12,0)
Odsetki od zobowiązań handlowych oraz pozostałych zobowiązań
(58,7)
(20,5)
Koszty likwidacji majątku trwałego i obrotowego
(6,5)
(9,0)
Utworzone pozostałe rezerwy
(3,7)
(1,5)
Wynik netto z tytułu różnic kursowych od należności i zobowiązań handlowych
(3,3)
-
Inne
(5,7)
(2,5)
Pozostałe koszty operacyjne razem
(95,5)
(47,9)
Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne
(63,1)
(6,7)
2.4 Przychody i (koszty) finansowe
Przychody i (koszty) finansowe
2023
2022
Przychody odsetkowe
2,8
2,0
Przychody z tytułu dywidend
38,1
25,8
Inne
0,2
0,3
Przychody finansowe razem
41,1
28,1
Koszty odsetkowe
(143,4)
(117,5)
Rozliczenie dyskonta z tytułu rezerw na świadczenia pracownicze
(30,5)
(24,1)
Wynik netto z tytułu różnic kursowych
(1,7)
(0,2)
Inne
(0,5)
(1,6)
Koszty finansowe razem
(176,1)
(143,4)
Przychody i (koszty) finansowe
(135,0)
(115,3)
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
14
3. Noty dotyczące opodatkowania
3.1 Podatek dochodowy
Stosowane zasady rachunkowości
Podatek dochodowy za okres sprawozdawczy obejmuje podatek bieżący i odroczony. Bieżące obciążenie podatkowe jest obliczane
na podstawie wyniku podatkowego danego okresu sprawozdawczego. Wynik podatkowy różni się od księgowego wyniku brutto
w związku z wyłączeniem przychodów przejściowo niepodlegających opodatkowaniu i kosztów przejściowo niestanowiących
kosztów uzyskania przychodów oraz pozycji kosztów i przychodów, które nigdy nie będą podlegały opodatkowaniu. Obciążenia
podatkowe są wyliczane w oparciu o stawki podatkowe obowiązujące w danym roku obrotowym.
Podatek odroczony ujmuje się od różnic przejściowych pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a odpowiadającą
im wartością bilansową. Zobowiązania z tytułu podatku odroczonego ujmuje się dla dodatnich różnic przejściowych. Składnik
aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego ujmuje się w odniesieniu do ujemnych różnic przejściowych do wysokości,
do której jest prawdopodobne, Spółka osiągnie dochód do opodatkowania, który pozwoli na rozliczenie tych różnic
przejściowych.
Wartość składnika aktywów z tytułu podatku odroczonego podlega weryfikacji na każdy dzień bilansowy, pod kątem możliwości
uzyskania przyszłych zysków podatkowych, które umożliwią jego realizację.
Aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego podlegają kompensacie, jeżeli występuje możliwy
do wyegzekwowania tytuł prawny do dokonania kompensaty aktywów i zobowiązań z tytułu bieżącego podatku dochodowego
oraz jeżeli aktywa i zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego dotyczą podatków dochodowych naliczonych przez
te same władze podatkowe, gdy istnieje zamiar rozliczenia sald w kwotach netto.
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Spółka rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie
osiągnięty dochód podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Na dzień 31 grudnia 2023 roku Spółka
rozpoznała aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego od strat podatkowych poniesionych w 2020 i 2021
roku.
Spółka w 2016 roku wygenerowała stratę podatkową w wysokości 141 milionów złotych. Na etapie planowania
przystąpienia do Podatkowej Grupy Kapitałowej („PGK”), Spółka wystąpiła z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidulanej
w zakresie wpływu PGK na okres do rozliczenia straty poniesionej w 2016 roku (tj. jeszcze przed utworzeniem PGK). W ramach
interpretacji z 4 października 2016 r. o sygn. 1462-IPPB5.4510.860.2016.1.RS Dyrektor Krajowej Izby Skarbowej zgodził się
z prezentowanym przez Spółkę stanowiskiem i stwierdził, że okresu PGK nie wlicza się do terminu na rozliczenie straty poniesionej
przez Spółkę przed powołaniem PGK. W praktyce oznaczało to, że okres funkcjonowania PGK zamrażna czas trwania PGK bieg
terminu na rozliczenie straty podatkowej. Stanowisko takie prezentowały również sądy administracyjne, jak również wydana w dniu
19 października 2021 r. Interpretacja Ogólna Nr DD6.8202.4.2021 Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej. W latach
2017-2019 Spółka funkcjonowała w ramach PGK. Po zakończeniu funkcjonowania PGK, Spółka poniosła stratę podatkową w 2020
i 2021 roku. Biorąc pod uwagę powyższe, Spółka wykazując w trakcie 2022 roku dochód podatkowy, zdecydowała się na rozliczenie
50% straty podatkowej z 2016 roku, tj. 70,5 milionów złotych. Spółka tym samym nie wpłacała należnych zaliczek CIT
za poszczególne miesiące 2022 roku (strata z 2016 roku obniżała bowiem dochód podatkowy, od którego zaliczki były należne).
Z dniem 1 stycznia 2022 roku w ustawie o CIT dokonano liberalizacji przepisów dotyczących PGK i wprowadzono dwie nowe zasady
rozliczania strat w PGK, które są ze sobą bezpośrednio powiązane:
- z jednej strony spółki wchodzące w skład PGK mogą w jej ramach rozliczać straty osiągnięte w okresie przed powstaniem PGK,
- jednocześnie w przepisach wprost wskazano, że taka strata może zostać rozliczona przez samą spółkę po rozwiązaniu PGK (ale
w związku z tym, że Spółka miała prawo ją rozliczyć również w ramach PGK, 5-letni termin na rozliczenie straty będzie uwzględniał
czas trwania PGK).
Wraz z nową regulacją nie przewidziano żadnych przepisów przejściowych, co po wejściu przepisów w życie, zaczęło wzbudzać
zasadnicze wątpliwości.
W październiku 2022 roku Sejm przyjął przepisy przejściowe doprecyzowujące, powyższe zmiany dotyczą strat powstałych po
31 grudnia 2021 roku. Jednak w ostatecznie uchwalonym tekście ustawy (odpowiednie zmiany zostały wprowadzone przez Senat)
przepis przejściowy uległ diametralnej zmianie i stanowi, że nowe regulacje stosuje się również do strat powstałych przed 1 stycznia
2022 roku.
Takie brzmienie przepisu spowodowało powstanie ryzyka w zakresie podejścia Spółki polegającego na rozliczeniu straty z 2016 roku
przy zaliczkach należnych za 2022 rok. Zdaniem Zarządu Spółki regulacje podatkowe, które weszły w życie w odniesieniu do strat
podatkowych poniesionych przed 2022 rokiem, które weszły w życie 1 stycznia 2023 roku, naruszają szereg zasad wywodzonych
z Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, w tym zasady ochrony dóbr nabytych oraz niedziałania prawa wstecz.
Po przeanalizowaniu wszystkich dostępnych scenariuszy, w celu zminimalizowania ryzyka wystąpienia potencjalnych zaległości
podatkowych oraz nałożenia kar z Kodeksu Karno-Skarbowego, podjęto decyzję o uiszczeniu zaliczki na podatek dochodowy
w kwocie wynikającej z rozliczonej straty za 2016 rok w kwocie 13,4 milionów złotych a następnie ożenie deklaracji z wykazaniem
nadpłaty za 2022 rok wynikającej z ujęcia w rozliczeniu możliwej do rozliczenia straty za 2016 rok. Składając wniosek o zwrot
nadpłaty wynikającej ze złożonej deklaracji za 2022 rok Spółka szczegółowo przedstawiła organom podatkowym swoje stanowisko
w przedmiotowej sprawie. W dniu 20 września 2023 roku Spółka otrzymała zwrot nadpłaty podatku dochodowego w kwocie
wynikającej ze złożonej deklaracji za 2022 rok. Pozostałe 50% straty podatkowej z 2016 roku Spółka rozliczyła z dochodem
podatkowym za 2023 rok.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
15
3.1 Podatek dochodowy (cd.)
Podatek dochodowy ujęty w wyniku
2023
2022
Bieżący podatek dochodowy
Bieżące obciążenie podatkowe
(3,8)
(2,9)
Korekty wykazane w bieżącym roku w odniesieniu do podatku z lat ubiegłych
-
(0,1)
Odroczony podatek dochodowy
Podatek odroczony powstały w ciągu okresu sprawozdawczego
(8,2)
(21,2)
Podatek dochodowy ujęty w wyniku
(12,0)
(24,2)
Obecne przepisy nie zakładają zróżnicowania stawek podatkowych dla przyszłych okresów. Często występujące różnice w opiniach,
co do interpretacji prawnej przepisów podatkowych, zarówno wewnątrz organów państwowych, jak i pomiędzy organami
państwowymi i przedsiębiorstwami, powodują powstanie obszarów niepewności i konfliktów. Zjawiska te powodują, że ryzyko
podatkowe w Polsce jest znacząco wyższe niż istniejące zwykle w krajach o bardziej rozwiniętym systemie podatkowym. Rozliczenia
podatkowe mogą być przedmiotem kontroli przez okres pięciu lat, począwszy od końca roku, w którym nastąpiła zapłata podatku.
W wyniku przeprowadzanych kontroli dotychczasowe rozliczenia podatkowe Spółki mogą zostać powiększone o dodatkowe
zobowiązania podatkowe.
Podatek odroczony ujęty w pozostałych całkowitych dochodach
2023
2022
Podatek odroczony od wyceny instrumentów zabezpieczających
(8,4)
1,3
Podatek odroczony od zysków / (strat) aktuarialnych dotyczących
świadczeń pracowniczych
16,5
(3,1)
Podatek odroczony ujęty w pozostałych całkowitych dochodach
8,1
(1,8)
Uzgodnienie efektywnej stawki podatkowej
2023
2022
Zysk (strata) przed opodatkowaniem
57,2
126,9
Koszt podatku dochodowego wg stawki 19%
(10,9)
(24,1)
Efekt podatkowy przychodów niebędących przychodami
według przepisów podatkowych, w tym:
Dywidendy
7,2
4,9
Rozwiązanie niepodatkowych rezerw i odpisów aktualizujących
-
1,9
Inne
1,3
1,0
Efekt podatkowy kosztów niestanowiących kosztów uzyskania
przychodów według przepisów podatkowych, w tym:
PFRON
(4,4)
(4,1)
Trwałe różnice w kosztach związanych z rzeczowymi aktywami trwałymi
(0,5)
(0,5)
Koszty reprezentacji
(0,2)
(0,3)
Kary i odszkodowania
(1,2)
(1,8)
Podatek VAT i inne zobowiązania publicznoprawne
(2,1)
(0,2)
Pozostałe
(1,2)
(0,9)
Korekty wykazane w bieżącym roku w odniesieniu do podatku z lat ubiegłych
-
(0,1)
Podatek dochodowy ujęty w wyniku
(12,0)
(24,2)
Efektywna stawka podatkowa
21,0%
19,1%
Obowiązująca w Polsce stawka podatku dochodowego od osób prawnych w latach 2022 - 2023 wynosiła 19%.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
16
3.1 Podatek dochodowy (cd.)
Tabela ruchów dla odroczonego podatku dochodowego
2023
1/01/2023
Ujęte w wynik
Ujęte
w pozostałych
całkowitych
dochodach
31/12/2023
Różnice przejściowe dotyczące składników (zobowiązań) / aktywów z tytułu podatku odroczonego:
Niefinansowe aktywa trwałe
(22,1)
(7,8)
-
(29,9)
Prawa do użytkowania aktywów
i zobowiązania z tytułu leasingu
3,4
7,3
-
10,7
Pozostałe rezerwy i zobowiązania
18,4
1,6
-
20,0
Zapasy
(9,7)
1,8
-
(7,9)
Należności handlowe
(9,3)
1,7
-
(7,6)
Rezerwy na świadczenia pracownicze
103,6
(0,6)
16,5
119,5
Pozostałe
9,7
7,6
(8,4)
8,9
Niewykorzystane straty podatkowe
41,7
(19,8)
-
21,9
Razem
135,7
(8,2)
8,1
135,6
2022
1/01/2022
Ujęte w wynik
Ujęte
w pozostałych
całkowitych
dochodach
31/12/2022
Różnice przejściowe dotyczące składników (zobowiązań) / aktywów z tytułu podatku odroczonego:
Niefinansowe aktywa trwałe
(53,8)
31,7
-
(22,1)
Prawa do użytkowania aktywów
i zobowiązania z tytułu leasingu
5,1
(1,7)
-
3,4
Pozostałe rezerwy i zobowiązania
13,7
4,7
-
18,4
Zapasy
(8,9)
(0,8)
-
(9,7)
Należności handlowe
(6,6)
(2,7)
-
(9,3)
Rezerwy na świadczenia pracownicze
106,4
0,3
(3,1)
103,6
Pozostałe
17,6
(9,2)
1,3
9,7
Niewykorzystane straty podatkowe
85,2
(43,5)
-
41,7
Razem
158,7
(21,2)
(1,8)
135,7
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
17
4. Noty objaśniające dotyczące zadłużenia i kapitału własnego
4.1 Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia
Stosowane zasady rachunkowości
Kredyty bankowe i pożyczki ujmuje się początkowo w wartości godziwej, pomniejszonej o poniesione koszty transakcyjne.
Po początkowym ujęciu kredyty i pożyczki wykazywane według zamortyzowanego kosztu, przy zastosowaniu metody
efektywnej stopy procentowej.
Zobowiązanie z tytułu leasingu wycenia się w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie,
które obejmują:
stałe opłaty leasingowe, w tym zasadniczo stałe opłaty;
zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem tego indeksu
lub tej stawki zgodnie z ich wartością w dacie rozpoczęcia;
kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej;
cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca skorzysta z tej opcji;
kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, chyba że można z wystarczającą pewnością założyć, że leasingobiorca
nie skorzysta z opcji wcześniejszego wypowiedzenia.
Bieżąca wartość przyszłych płatności z tytułu leasingu obliczana jest z zastosowaniem stopy procentowej leasingu. W przypadku,
gdy stopy procentowej leasingu nie można łatwo ustalić, Spółka stosuje krańcową stopę procentową leasingobiorcy dla danej
umowy leasingowej.
Po początkowym ujęciu Spółka wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:
zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu;
zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych oraz
zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu.
Spółka korzysta ze zwolnienia i nie stosuje wymogów w zakresie wyceny zobowiązania z tytułu leasingu oraz składnika aktywów
z tytułu prawa do użytkowania w odniesieniu do:
leasingów krótkoterminowych, tj. leasingów, których okres leasingu jest nie dłuższy niż 12 miesięcy i nie zawierają opcji
kupna;
leasingów, w odniesieniu do których bazowy składnik aktywów ma niską wartość. Spółka uznaje za składniki o niskiej
wartości te aktywa, które nowe nie przekraczają kwoty 25 tysięcy złotych.
W przypadku zastosowania zwolnień, o których mowa powyżej, Spółka rozpoznaje płatności leasingowe jako koszt zgodnie
z metodą liniową przez okres leasingu lub według innej metody, jeżeli lepiej odzwierciedla ona korzyści uzyskiwane przez Spółkę.
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Istotne szacunki w obrębie zobowiązań z tytułu leasingu dotyczą modelu ustalania:
a) stopy dyskonta
Spółka dyskontuje opłaty leasingowe z zastosowaniem stopy procentowej leasingu, jeżeli stopę można
z łatwością ustalić, w przeciwnym razie stosuje krańcową stopę procentową.
Krańcowa stopa procentowa ustalana jest na bazie dwóch składowych:
stawki referencyjnej odpowiedniej dla danej waluty; oraz
premii za ryzyko kredytowe, która opiera się na marży kredytowej banków z uwzględnieniem okresów obowiązywania umów.
b) okresu leasingu
W przypadku okresu leasingu, w tym w szczególności dla umów zawartych na czas nieokreślony, Spółka uwzględnia wszystkie
istotne fakty i okoliczności, które stanowią zachętę ekonomiczną do tego, aby skorzystać z opcji przedłużenia leasingu lub nie
skorzystać z opcji wypowiedzenia leasingu, takie jak:
znaczenie tego składnika aktywów dla działalności Spółki uwzględniając czy składnik jest wyspecjalizowanym składnikiem
aktywów, umiejscowienie składnika aktywów i dostępność odpowiednich rozwiązań alternatywnych,
istotne inwestycje w przedmiocie leasingu podejmowane (lub które zgodnie z przewidywaniami mają zostać podjęte) w okresie
obowiązywania umowy,
postanowienia i warunki umowne dotyczące okresów opcjonalnych w porównaniu ze stawkami rynkowymi,
uwarunkowania związane ze skorzystaniem z opcji przedłużenia umowy.
Dla umów zawartych na dany okres bez opcji przedłużenia Spółka ustala okres leasingu jako okres wynikający z umowy.
Zobowiązania z tytułu zadłużenia posiadane przez Spółkę składają się z dwóch głównych kategorii: kredytów bankowych i pożyczek
oraz leasingu. Umowy kredytów zawierane były głównie na finansowanie bieżącej działalności, finansowanie i refinansowanie planu
inwestycyjnego oraz akwizycji. Spłata zaciągniętych zobowiązań wynikających z zawartych umów kredytowych jest dokonywana
w PLN i EUR.
Umowy leasingu zawarte są w PLN oraz EUR i dotyczą głównie nieruchomości oraz taboru kolejowego.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Spółka posiadała zastaw rejestrowy na wagonach stanowiący zabezpieczenie spłaty zobowiązań
z tytułu kredytów bankowych w wysokości 100,0 milionów złotych.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
18
4.1 Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia (cd.)
Pozycje w walutach
31/12/2023
W walucie funkcjonalnej
PLN
W walucie obcej
EUR
Razem
Kredyty bankowe i pożyczki
928,8
478,6
1 407,4
Leasing
1 198,0
12,1
1 210,1
Razem
2 126,8
490,7
2 617,5
31/12/2022
W walucie funkcjonalnej
PLN
W walucie obcej
EUR
Razem
Kredyty bankowe i pożyczki
841,5
615,0
1 456,5
Leasing
636,4
25,5
661,9
Razem
1 477,9
640,5
2 118,4
Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia
2023
Kredyty bankowe
i pożyczki
Leasing
Razem
1/01/2023
1 456,5
661,9
2 118,4
Zaciągnięcie nowych zobowiązań
342,7
275,7
618,4
Modyfikacje istniejących umów
-
74,5
74,5
Leasing zwrotny
-
344,8
344,8
Koszty transakcyjne
0,5
-
0,5
Naliczenie odsetek
83,6
51,9
135,5
Płatności z tytułu zadłużenia, w tym:
Spłaty kapitału
(347,5)
(110,4)
(457,9)
Zapłacone odsetki
(87,3)
(50,9)
(138,2)
Koszty transakcyjne
(0,5)
-
(0,5)
Kompensata
-
(35,0)
(35,0)
Pozostałe
-
(1,2)
(1,2)
Różnice kursowe
(40,6)
(1,2)
(41,8)
31/12/2023
1 407,4
1 210,1
2 617,5
Długoterminowe
862,0
1 046,5
1 908,5
Krótkoterminowe
545,4
163,6
709,0
Razem
1 407,4
1 210,1
2 617,5
2022
Kredyty bankowe
i pożyczki
Leasing
Razem
1/01/2022
1 585,6
680,5
2 266,1
Zaciągnięcie nowych zobowiązań
141,4
15,4
156,8
Modyfikacje istniejących umów
-
30,7
30,7
Leasing zwrotny
-
15,8
15,8
Koszty transakcyjne
1,5
-
1,5
Naliczenie odsetek
80,4
30,4
110,8
Płatności z tytułu zadłużenia, w tym:
Spłaty kapitału
(299,1)
(76,1)
(375,2)
Zapłacone odsetki
(66,0)
(28,3)
(94,3)
Koszty transakcyjne
(1,1)
-
(1,1)
Kompensata
-
(1,6)
(1,6)
Pozostałe
-
(5,1)
(5,1)
Różnice kursowe
13,8
0,2
14,0
31/12/2022
1 456,5
661,9
2 118,4
Długoterminowe
958,1
561,5
1 519,6
Krótkoterminowe
498,4
100,4
598,8
Razem
1 456,5
661,9
2 118,4
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
19
4.1 Uzgodnienie zobowiązań z tytułu zadłużenia (cd.)
Pozostałe kwoty z tytułu umów leasingu ujęte w sprawozdaniu z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów:
Prezentacja w sprawozdaniu z wyniku
i pozostałych całkowitych dochodów
2023
2022
Przychody z tytułu umów leasingu operacyjnego
Przychody z tytułu umów z klientami
62,9
58,4
Koszty z tytułu leasingu krótkoterminowego
Pozostałe usługi
(8,2)
(18,8)
Warunki umów kredytowych
Podpisane z bankami umowy nakładają na Spółkę zobowiązania natury prawno-finansowej stosowane standardowo w tego rodzaju
transakcjach. Kluczowymi wskaźnikami wykonania ww. zobowiązań określonych w umowach kredytowych zawartych przez Spółkę
są: wskaźnik zadłużenie netto/EBITDA oraz wskaźnik ogólnego zadłużenia.
Wyżej wymienione wskaźniki kalkulowane w oparciu o dane zawarte w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym Grupy
Kapitałowej PKP CARGO.
Zgodnie z postanowieniami umów zawartych przez Spółkę weryfikacja spełniania warunków umów kredytowych następuje w cyklach
kwartalnych, półrocznych oraz na koniec każdego roku obrotowego.
Wskaźnik zadłużenie netto/EBITDA określa poziom zadłużenia finansowego pomniejszonego o środki pieniężne w relacji do
generowanej EBITDA i kalkulowany jest z uwzględnieniem wyłączenia wpływu MSSF 16. Maksymalna dopuszczalna wartość wskaźnika
zadłużenie netto/EBITDA w zależności od umowy jest ustanowiona w przedziale 3,0-4,5. W przypadku wybranych umów istnieje
również obowiązek spełnienia wskaźnika zadłużenie netto/EBITDA oraz zadłużenia ogółem kalkulowanych w oparciu o parametry
prognozowane.
Wskaźnik ogólnego zadłużenia w większości umów zdefiniowany jest jako stosunek zobowiązań ogółem (z uwzględnieniem
wyłączenia wpływu MSSF 16) do sumy bilansowej (z uwzględnieniem wyłączenia wpływu MSSF 16) i jego wartość nie może
przekroczyć 60%.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku warunki określone w umowach kredytowych zostały spełnione i tym samym na podstawie MSR 1 nie
istniała konieczność przeklasyfikowania długoterminowych zobowiązań z tytułu kredytów do części krótkoterminowej.
Niewykorzystane linie kredytowe i leasingowe
Rodzaj kredytu
Nazwa banku
Okres
dostępności
Waluta
umowy
31/12/2023
31/12/2022
Kredyt w rachunku bieżącym
Bank Gospodarstwa Krajowego
1)
29/02/2024
PLN
100,0
100,0
Kredyt w rachunku bieżącym
Powszechna Kasa Oszczędności
Bank Polski S.A.
2)
19/03/2024
PLN
2,8
58,7
Kredyt w rachunku bieżącym
Bank Polska Kasa Opieki S.A.
3)
24/05/2024
PLN
100,0
100,0
Linia leasingowa
PEKAO LEASING sp. z o.o.
09/10/2023
PLN
-
92,2
Linia leasingowa
PKO Leasing S.A.
31/12/2023
PLN
-
200,0
Linia leasingowa
ING Lease (Polska) sp. z o.o.
4)
13/06/2024
PLN
7,9
-
Linia leasingowa
PKO Leasing S.A.
5)
26/10/2024
PLN
51,8
-
Razem
262,5
550,9
1)
W dniu 19 października 2023 roku Spółka podpisała aneks do umowy o kredyt w rachunku bieżącym przedłużający okres
dostępności kredytu do dnia 29 lutego 2024 roku. W dniu 29 lutego 2024 roku Spółka zawarła z bankiem kolejny aneks do umowy
wydłużający okres dostępności tego kredytu do dnia 28 lutego 2025 roku.
2)
W dniu 17 marca 2023 roku Spółka podpisała aneks do umowy o kredyt w rachunku bieżącym przedłużający okres dostępności
kredytu do dnia 19 marca 2024 roku. W dniu 19 marca 2024 roku Spółka zawarła z bankiem kolejny aneks do umowy wydłużający
okres dostępności tego kredytu do dnia 30 czerwca 2024 roku.
3)
W dniu 24 maja 2023 roku Spółka podpisała aneks do umowy o kredyt w rachunku bieżącym przedłużający okres dostępności
kredytu do dnia 24 maja 2024 roku.
4)
W dniu 5 lipca 2023 roku Spółka podpisała z ING LEASE (Polska) Sp. z o.o. Ramową Umowę Leasingu na leasing środków trwałych
do maksymalnej łącznej wartości netto 200,0 milionów złotych z okresem dostępności mijającym dnia 13 czerwca 2024 roku.
5)
W dniu 27 października 2023 roku Spółka podpisała z PKO Leasing S.A. Ramową Umowę Leasingu na leasing środków trwałych
do maksymalnej łącznej wartości netto 200,0 milionów złotych z okresem dostępności mijającym dnia 26 października 2024 roku.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
20
4.2 Kapitał własny i polityka zarządzania kapitałem
Stosowane zasady rachunkowości
Kapitał zakładowy w jednostkowym sprawozdaniu finansowym wykazuje się w wysokości określonej w Statucie.
Kapitał zapasowy obejmuje nadwyżkę wartości emisji ponad wartość nominalną akcji (agio), zyski z lat ubiegłych przeniesione
na kapitał zapasowy oraz kapitał rezerwowy z umorzenia akcji.
Pozostałe składniki kapitału własnego obejmują zyski i straty aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych, efekt wyceny
instrumentów kapitałowych w wartości godziwej oraz efektywną część zysków lub strat związanych z instrumentami
zabezpieczającymi w ramach stosowanej przez Spółkę rachunkowości zabezpieczeń.
Zyski zatrzymane / (Niepokryte straty) obejmują wynik finansowy roku bieżącego, niepodzielone zyski oraz niepokryte straty z lat
ubiegłych, a także różnice z przejścia na MSSF UE.
Kapitał zakładowy
31/12/2023
31/12/2022
Kapitał zakładowy składa się z:
Akcje zwykłe - w pełni opłacone i zarejestrowane
2 239,3
2 239,3
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku kapitał zakładowy składał się z akcji zwykłych o wartości nominalnej
50 złotych każda. W pełni pokryte akcje zwykłe, o wartości nominalnej 50 złotych, są równoważne pojedynczemu głosowi na walnym
zgromadzeniu akcjonariuszy i posiadają prawo do dywidendy.
Spółka PKP S.A. jest podmiotem dominującym wobec spółki PKP CARGO S.A. Zgodnie ze Statutem Spółki PKP S.A. posiada szczególne
uprawnienia osobiste polegające na uprawnieniu do powoływania i odwoływania Członków Rady Nadzorczej w liczbie równej połowie
składu Rady Nadzorczej powiększonej o jeden. PKP S.A. przysługuje osobiste uprawnienie do wyznaczenia przewodniczącego Rady
Nadzorczej, jak i określenia liczby Członków Rady Nadzorczej. Dodatkowo w przypadku, w którym udział PKP S.A. w kapitale
zakładowym Spółki wynosi 50% lub mniej, PKP S.A. przysługuje uprawnienie osobiste do wyłącznego wskazania kandydatów
na Prezesa Zarządu Spółki. Uprawnienia osobiste PKP S.A. przysługują zawsze wtedy, gdy PKP S.A. posiada co najmniej 25% kapitału
zakładowego Spółki.
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku nie wystąpiły zmiany w kapitale
zakładowym Spółki.
Zmiany w kapitale zapasowym i zyskach zatrzymanych
W dniu 29 czerwca 2023 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku netto osiągniętego
w 2022 roku w kwocie 102,7 milionów złotych, postanawiając przeznaczyć go w całości na zasilenie kapitału zapasowego.
Zarząd Spółki proponuje przeznaczyć zysk netto za 2023 rok wykazany w niniejszym Jednostkowym Sprawozdaniu
Finansowym w całości na zasilenie kapitału zapasowego.
Zarządzanie kapitałem własnym
Głównym celem zarządzania kapitałem własnym w Spółce jest zapewnienie zdolności do kontynuowania działalności, kreowanie
wartości dla akcjonariuszy oraz korzyści dla innych zainteresowanych. Zgodnie z prowadzoną przez siebie polityką oraz założeniami
wynikającymi z wybranych umów kredytowych Spółka dopuszcza maksymalny poziom zadłużenia do wysokości 60% sumy bilansowej.
Jak szerzej opisano w Nocie 4.1 dla celów weryfikacji warunków umów kredytowych wskaźnik ogólnego zadłużenia obliczany jest na
podstawie danych zawartych w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym Grupy Kapitałowej PKP CARGO i jest korygowany
o wpływ MSSF 16. Skorygowany o MSSF 16 wskaźnik ogólne zadłużenia wynosił 58% na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 54% na dzień
31 grudnia 2022 roku. Poziom zadłużenia jest przez Spółkę monitorowany na bieżąco. Zachowanie założonej struktury kapitału może
być realizowane przez: emisję nowych akcji, sprzedaż aktywów, zwrot kapitału akcjonariuszom lub korektę kwoty dywidendy.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
21
4.3 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Stosowane zasady rachunkowości
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty obejmują środki pieniężne na rachunkach bieżących, depozyty bankowe płatne na żądanie, inne
krótkoterminowe inwestycje o wysokim stopniu płynności i o pierwotnym terminie wymagalności do trzech miesięcy.
Struktura środków pieniężnych i ich ekwiwalentów
31/12/2023
31/12/2022
Środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych
119,4
41,2
Inne środki pieniężne
0,8
14,0
Razem
120,2
55,2
w tym: środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania
21,9
27,2
Środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania obejmowały głównie środki pieniężne zgromadzone na rachunkach
VAT oraz rachunkach bankowych prowadzonych dla wadiów i gwarancji.
4.4 Dodatkowe wyjaśnienia do sprawozdania z przepływów pieniężnych
Zmiany w kapitale obrotowym
2023
Zmiana
stanu ze
sprawozdania
z sytuacji
finansowej
Zmiana stanu
rozrachunków
z tytułu
podatku
Przepływy
pieniężne
netto
z działalności
inwestycyjnej
Przepływy
pieniężne
netto z
działalności
finansowej
Pozostałe
Przepływy
pieniężne netto
z działalności
operacyjnej
(zmiana stanu
kapitału
obrotowego)
Zapasy
5,4
-
7,9
-
-
13,3
Należności handlowe
64,7
-
(1,4)
-
1,3
64,6
Pozostałe aktywa
5,9
6,8
(5,6)
(6,4)
(0,1)
0,6
Rezerwy
85,1
-
-
-
-
85,1
Zobowiązania handlowe
88,5
-
-
-
0,1
88,6
Zobowiązania inwestycyjne
86,2
-
(50,5)
-
-
35,7
Pozostałe zobowiązania
(0,5)
2,4
18,0
(0,7)
-
19,2
Kapitał obrotowy razem
335,3
9,2
(31,6)
(7,1)
1,3
307,1
2022
Zmiana
stanu ze
sprawozdania
z sytuacji
finansowej
Zmiana stanu
rozrachunków
z tytułu podatku
Przepływy
pieniężne netto
z działalności
inwestycyjnej
Pozostałe
Przepływy pieniężne
netto z działalności
operacyjnej (zmiana
stanu kapitału
obrotowego)
Zapasy
(10,4)
-
47,0
-
36,6
Należności handlowe
(152,2)
-
(0,8)
0,4
(152,6)
Pozostałe aktywa
(50,4)
(1,7)
11,1
-
(41,0)
Rezerwy
(25,3)
-
-
-
(25,3)
Zobowiązania handlowe
152,5
-
-
-
152,5
Zobowiązania inwestycyjne
(163,8)
-
146,3
-
(17,5)
Pozostałe zobowiązania
44,4
(2,4)
(18,0)
-
24,0
Kapitał obrotowy razem
(205,2)
(4,1)
185,6
0,4
(23,3)
Pozostałe korekty
2023
2022
Zyski / (straty) aktuarialne dotyczące świadczeń pracowniczych
ujęte w pozostałych całkowitych dochodach
(86,6)
16,5
Wycena instrumentów kapitałowych w wartości godziwej
3,8
-
Pozostałe
(0,5)
-
Pozostałe korekty w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych
(83,3)
16,5
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
22
4.4 Dodatkowe wyjaśnienia do sprawozdania z przepływów pieniężnych (cd.)
Transakcje niepieniężne
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku główne transakcje niepieniężne dotyczące
działalności inwestycyjnej i finansowej, które nie zostały odzwierciedlone w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych przedstawiały
się następująco:
Kompensata wzajemnych rozrachunków
Spółka dokonała kompensaty należności handlowych z zobowiązaniami z tytułu zakupu niefinansowych aktywów trwałych. Łączna
kwota kompensat w 2023 roku wynosiła 1,4 miliona złotych, natomiast w 2022 roku wynosiła 0,8 miliona złotych. Dodatkowo, Spółka
dokonała kompensaty należności z tytułu sprzedaży środków trwałych i pozostałych należności z zobowiązaniami leasingowymi
w łącznej wysokości 35,0 milionów złotych w 2023 roku oraz 1,6 miliona złotych w 2022 roku.
Aporty przekazane do spółek zależnych
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2023 roku Spółka przekazała do spółki zależnej PKP CARGOTABOR USŁUGI Sp. z o.o.
aport w postaci składników rzeczowych aktywów trwałych i praw do użytkowania aktywów o łącznej wartości 25,5 milionów złotych.
Aport został przekazany tytułem podniesienia kapitału podstawowego spółki zależnej w kwocie 28,3 milionów złotych.
Likwidacja taboru kolejowego
W momencie podjęcia decyzji o likwidacji księgowej składnika taboru kolejowego jego wartość rezydualna ujmowana jest w pozycji
zapasów. W 2023 roku wartość rezydualna składników majątku trwałego przeklasyfikowanych do zapasów wynosiła 7,9 milionów
złotych, natomiast w 2022 roku wynosiła 47,1 milionów złotych.
5. Noty objaśniające do sprawozdania z sytuacji finansowej
5.1 Tabor kolejowy i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
Stosowane zasady rachunkowości
Tabor kolejowy oraz pozostałe rzeczowe aktywa trwałe (zwane dalej: rzeczowe aktywa trwałe) wyceniane są według ceny nabycia
lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu trwałej utraty wartości. Wartość
początkowa pozycji rzeczowych aktywów trwałych obejmuje ich cenę nabycia lub koszty wytworzenia, wraz z cłami importowymi
i niepodlegającymi odliczeniu podatkami zawartymi w cenie. Ponadto jest pomniejszana o upusty, rabaty i dotacje oraz
powiększana o nakłady bezpośrednio związane z przygotowaniem składnika aktywów do użytkowania zgodnie z jego planowanym
przeznaczeniem i jeśli dotyczy, koszty finansowania zewnętrznego. Dotacje rządowe ujmowane jako pomniejszenie wartości
aktywów w momencie, gdy istnieje uzasadniona pewność, że dotacja zostanie uzyskana oraz spełnione zostaną wszystkie związane
z nią warunki.
W ramach rzeczowych aktywów trwałych Spółka prezentuje prawa wieczystego użytkowania gruntów, które są zwolnione z opłat.
Środki trwałe w okresie budowy prezentowane są w sprawozdaniu z sytuacji finansowej po koszcie wytworzenia pomniejszonym
o ujęte odpisy z tytułu utraty wartości.
Składnik rzeczowych aktywów trwałych usuwa się ze sprawozdania z sytuacji finansowej na moment zbycia lub gdy oczekuje się,
nie uzyska skorzyści ekonomicznych z jego użytkowania. W momencie podjęcia decyzji o likwidacji składnika rzeczowych
aktywów trwałych jego wartość księgowa ujmowana jest w wyniku okresu, w którym decyzja ta została podjęta, za wyjątkiem
składników taboru kolejowego, w przypadku, których w momencie podjęcia decyzji o ich likwidacji, ich wartość rezydualna
ujmowana jest w pozycji zapasów.
W ramach składników taboru kolejowego Spółka identyfikuje i wyodrębnia wszystkie istotne elementy wchodzące w skład danego
składnika aktywów, które charakteryzują się różnym okresem ekonomicznej użyteczności, czyli tzw. komponenty. Jako istotne
komponenty wagonów towarowych i lokomotyw Spółka wyodrębnia część główną składnika taboru oraz część naprawy /
przeglądu okresowego. Dodatkowo, dla składników taboru kolejowego wyodrębniana jest wartość rezydualna (złomowa).
Wartość rezydualna taboru kolejowego
Wycena wartości rezydualnej taboru oparta jest na cenach złomu określonych klas z uwzględnieniem kosztów doprowadzenia do
zbycia. Wartość rezydualna taboru nie podlega amortyzacji, natomiast podlega okresowej weryfikacji na koniec każdego roku
obrotowego. Spółka dokonuje zmiany wartości rezydualnej w przypadku, gdy zmiana ta w istotny sposób wpływa na sprawozdanie
finansowe Spółki.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
23
5.1 Tabor kolejowy i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe (cd.)
Stosowane zasady rachunkowości
Naprawy i przeglądy taboru kolejowego
Tabor kolejowy poddawany jest czynnościom utrzymaniowym na pięciu poziomach, których zakres ramowy oparty jest na
zasadach określonych w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 października 2005 roku w sprawie ogólnych warunków
technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych (Dz.U. z 2016 poz. 226 z późniejszymi zmianami). Szczegółowe wymagania dla tych
czynności zawarte w Dokumentacjach Systemu Utrzymania (DSU) obowiązujących dla każdego z eksploatowanych pojazdów
kolejowych. Tabor kolejowy poddawany jest planowym czynnościom utrzymaniowym zgodnie z określonymi w DSU cyklami
naprawczymi uwarunkowanymi dopuszczalnym czasem i/lub przebiegiem eksploatacji pojazdu.
Po zakończeniu modernizacji lub naprawy na poziomie 4 i 5 wystawiane są przywrócenia do eksploatacji, w których wskazywany
jest okres możliwej eksploatacji danego składnika taboru do kolejnej naprawy na poziomie P4 lub P5 wskazany w cyklu
naprawczym określonym w DSU. Warunkiem tej eksploatacji w całym wskazanym okresie jest również wykonanie w połowie cyklu
przeglądu poziomu P3. W przypadku niewykonania napraw / przeglądów na poziomach P3, P4 i P5, składnik taboru traci zdolność
eksploatacyjną i nie może być używany w przewozach kolejowych. Spółka uznaje naprawy i przeglądy okresowe na poziomie P3,
P4 i P5 za warunek ciągłego wykorzystywania pozycji składników taboru kolejowego i w momencie przeprowadzania takiej
naprawy, jeśli kryteria ujmowania są spełnione, koszty naprawy zostają ujęte w wartości bilansowej składnika taboru i podlega
amortyzacji we wskazanym w przywróceniu do eksploatacji okresie.
Inne koszty bieżącego utrzymania i konserwacji rzeczowych aktywów trwałych oraz koszty bieżących remontów (niebędące
kosztem napraw i przeglądów okresowych P3, P4 lub P5) na zasadach ogólnych traktowane jako koszt okresu, w którym
nastąpiły.
Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych
Spółka stosuje liniową metodę amortyzacji. Wartość rzeczowych aktywów trwałych podlegającą amortyzacji rozkłada się w sposób
systematyczny na przestrzeni okresu użytkowania. Podlegającą amortyzacji wartość początkową danego składnika aktywów ustala
się po odjęciu wartości rezydualnej danego składnika aktywów.
Grunty własne oraz prawa wieczystego użytkowania gruntów nie podlegają amortyzacji.
Szacowane okresy użytkowania oraz wartości rezydualne weryfikowane na koniec każdego okresu sprawozdawczego
(z prospektywnym zastosowaniem wszelkich zmian w szacunkach).
Na potrzeby kalkulacji amortyzacji Spółka stosuje następujące okresy ekonomicznego użytkowania dla poszczególnych grup
aktywów trwałych:
Nieruchomości, w tym:
Grunty i prawo wieczystego użytkowania gruntów
nie podlegają amortyzacji
Budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
od 5 do 75 lat
Urządzenia techniczne i maszyny
od 2 do 40 lat
Tabor kolejowy, w tym:
Wagony towarowe:
- część główna wagonu
od 36 do 48 lat
- naprawy okresowe wagonów
od 4 do 6 lat
- przeglądy okresowe wagonów
od 2 do 3 lat
Lokomotywy elektryczne:
- część główna lokomotywy
od 24 do 45 lat
- naprawy okresowe lokomotyw
od 4 do 8 lat
- przeglądy okresowe lokomotyw
od 2 do 4 lat
Pozostałe środki transportu
od 2 do 25 lat
Inne środki trwałe
od 2 do 25 lat
Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych
Na każdy dzień bilansowy Spółka dokonuje przeglądu wartości bilansowych posiadanych aktywów trwałych w celu stwierdzenia,
czy nie występują przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. Jeżeli stwierdzono istnienie przesłanek, szacowana jest wartość
odzyskiwalna ośrodka wypracowującego środki pieniężne lub pojedynczego składnika aktywów, w celu ustalenia potencjalnego
odpisu z tego tytułu.
Wartość odzyskiwalna ustalana jest jako wyższa spośród dwóch wartości: wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży lub
wartość użytkowa. Wartość użytkowa odpowiada wartości bieżącej szacunku przyszłych przepływów pieniężnych
zdyskontowanych przy użyciu odpowiedniej stopy dyskonta przed opodatkowaniem. Jeżeli wartość odzyskiwalna jest niższa
od wartości bilansowej ośrodka wypracowującego środki pieniężne lub pojedynczego składnika aktywów, wartość bilansowa
pomniejszana jest do wartości odzyskiwalnej. Stratę z tytułu utraty wartości ujmuje się w pozycji amortyzacja i odpisy z tytułu
utraty wartości.
Jeśli strata z tytułu utraty wartości ulega odwróceniu, wartość aktywów zwiększana jest do nowej oszacowanej wartości
odzyskiwalnej, nieprzekraczającej jednak ich wartości bilansowej jaka byłaby ustalona, gdyby w poprzednich latach nie ujęto straty
z tytułu utraty wartości. Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości ujmuje sw pozycji amortyzacja i odpisy z tytułu utraty
wartości.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
24
5.1 Tabor kolejowy i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe (cd.)
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Okresy ekonomicznej użyteczności środków trwałych
Spółka określa szacowane okresy użytkowania, a poprzez to stawki amortyzacji dla poszczególnych składników
rzeczowych aktywów trwałych. Szacunek ten opiera się na oczekiwanym okresie ekonomicznej użyteczności tych
aktywów. W przypadku zaistnienia okoliczności powodujących zmianę zakładanego okresu użytkowania następuje
zmiana stawek amortyzacji, co z kolei wpływa na wysokość odpisów amortyzacyjnych oraz wartość księgową pozycji rzeczowych
aktywów trwałych w przyszłych okresach. Przeprowadzona na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku weryfikacja
okresów ekonomicznej użyteczności składników rzeczowych aktywów nie wykazała konieczności istotnych zmian dotychczas
stosowanych stawek amortyzacyjnych.
Wartości rezydualne taboru
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Spółka przeprowadziła weryfikację wartości rezydualnej taboru kolejowego, w oparciu
o przeprowadzoną przez niezależnego rzeczoznawcę wycenę taboru. Istotnym czynnikiem wpływającym na wycenę wartości
rezydualnej jest cena złomu. Z uwagi na zaobserwowany spadek cen złomu, wycena wartości rezydualnej taboru kolejowego
przeprowadzona przez rzeczoznawcę uległa obniżeniu w stosunku do poprzedniej wartości. W związku z powyższym Spółka
zdecydowała o obniżeniu wartości rezydualnej taboru kolejowego, przy czym zmiana ta nie miała istotnego wpływu na wysokość
odpisu aktualizującego z tytułu trwałej utraty wartości taboru kolejowego.
Utrata wartości aktywów trwałych
Zgodnie z MSR 36 na koniec każdego okresu sprawozdawczego Spółka ocenia czy istnieją przesłanki wskazujące na potencjalną
utratę wartości składników aktywów trwałych.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku głównymi przesłankami świadczącymi o możliwej utracie wartości aktywów była utrzymująca się
niższa wartość rynkowa aktywów netto Spółki od ich wartości bilansowej. Zgodnie z MSR 36 wartość odzyskiwalna określana jest
jako wyższa spośród wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia oraz wartości użytkowej.
Ryzyko utraty wartości zidentyfikowano na poziomie składników majątkowych taboru kolejowego oraz nieruchomości. Wartość
odzyskiwalną powyższych składników majątku ustalono w oparciu o ich wartość godziwą pomniejszoną o koszty zbycia. Wartość
godziwa ww. aktywów została wyznaczona na podstawie wycen dokonanych przez niezależnych rzeczoznawców majątkowych.
Wartość godziwa składników taboru kolejowego została ustalona metodą kosztową z elementami metody porównawczej.
Wartość rynkowa taboru została oszacowana w oparciu o koszt zastąpienia z uwzględnieniem m.in. utraty wartości z przyczyn
fizycznych, funkcjonalnych i zewnętrznych (ekonomicznych). Koszt zastąpienia stanowi aktualny na dzień wycen koszt, jaki
należałoby ponieść celem otrzymania nowego środka technicznego identycznego lub o zbliżonych parametrach. Przy wycenie
brano pod uwagę także:
rok produkcji,
ilość i rodzaje napraw połączonych z modernizacją,
ilość przejechanych kilometrów,
koszty wykonania poszczególnych napraw,
datę wykonania ostatnich napraw,
nowoczesność konstrukcji,
ceny i dostępności nowych egzemplarzy.
Przy wycenie posłużono się znajomością cen lokomotyw i wagonów na rynku pierwotnym oraz wtórnym firm krajowych
i zagranicznych. Korzystano także m.in. z katalogów cenowych dotyczących maszyn oraz urządzeń pojazdów szynowych danego
typu.
Wartość godziwą wycenionych nieruchomości określono w oparciu o podejście mieszane zawierające elementy wyceny metodą
porównawczą, dochodową lub odtworzeniową. Grunty wyceniono metodą porównawczą, a zlokalizowane na nich budynki
metodą dochodową lub kosztową - w zależności od rodzaju nieruchomości.
Dla potrzeb ustalenia wartości odzyskiwalnej pominięto koszty zbycia wycenionych aktywów, gdyż zostały one uznane
za nieistotne.
W oparciu o przeprowadzone wyceny na dzień 31 grudnia 2023 roku:
a) wartość godziwa przewyższyła wartość księgową wszystkich składników taboru kolejowego. Analiza na poziomie
indywidualnych składników majątku spowodowała rozwiązanie odpisu z tytułu utraty wartości w kwocie 8,9 milionów złotych;
b) nie zidentyfikowano utraty wartości wycenionych nieruchomości.
Wartość godziwa pozostałych aktywów Spółki niepodlegających wycenie, nie różniła się istotnie od ich wartości księgowych.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
25
5.1 Tabor kolejowy i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe (cd.)
Zmiana stanu rzeczowych aktywów trwałych
2023
Tabor
kolejowy
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
Nieruchomości
Urządzenia
techniczne
i maszyny
Środki
transportu
Inne
środki
trwałe
Środki
trwałe w
budowie
Razem
Wartość brutto
1/01/2023
6 534,9
583,3
210,2
27,5
25,4
30,0
876,4
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Naprawy okresowe
-
-
-
-
-
1 026,7
1 026,7
Nabycie nowych
składników / modernizacje
-
-
-
-
-
200,2
200,2
Wykup przedmiotu leasingu
-
-
4,8
0,2
-
-
5,0
Rozliczenie środków
trwałych w budowie
1 225,9
0,4
4,4
1,7
0,4
(1 232,8)
(1 225,9)
Dotacja do aktywów trwałych
(96,3)
-
-
-
-
-
-
Sprzedaż (w tym leasing
zwrotny)
(302,2)
-
(0,6)
(0,2)
-
-
(0,8)
Aport
(0,4)
(20,6)
(2,6)
-
(0,4)
-
(23,6)
Likwidacja
(351,3)
(0,1)
(0,2)
-
(0,1)
(0,2)
(0,6)
Pozostałe
0,3
0,2
-
-
-
(3,9)
(3,7)
31/12/2023
7 010,9
563,2
216,0
29,2
25,3
20,0
853,7
Skumulowane umorzenie
1/01/2023
(2 686,3)
(182,0)
(183,1)
(27,1)
(24,0)
-
(416,2)
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Koszty amortyzacji
(571,0)
(15,9)
(8,7)
(0,4)
(0,8)
-
(25,8)
Wykup przedmiotu leasingu
-
-
(3,0)
(0,1)
-
-
(3,1)
Sprzedaż (w tym leasing
zwrotny)
43,1
-
0,6
0,2
-
-
0,8
Aport
0,1
1,0
0,6
-
0,2
-
1,8
Likwidacja
342,8
0,1
0,2
-
0,1
-
0,4
Pozostałe
(0,2)
-
-
-
-
-
-
31/12/2023
(2 871,5)
(196,8)
(193,4)
(27,4)
(24,5)
-
(442,1)
Skumulowana utrata wartości
1/01/2023
(70,5)
-
-
-
-
(0,7)
(0,7)
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Rozwiązanie opisu, w tym:
8,9
-
-
-
-
-
-
efekt wyceny
do wartości godziwej
8,9
-
-
-
-
-
-
Wykorzystanie odpisu
0,3
-
-
-
-
0,2
0,2
31/12/2023
(61,3)
-
-
-
-
(0,5)
(0,5)
Wartość netto
1/01/2023
3 778,1
401,3
27,1
0,4
1,4
29,3
459,5
31/12/2023
4 078,1
366,4
22,6
1,8
0,8
19,5
411,1
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
26
5.1 Tabor kolejowy i pozostałe rzeczowe aktywa trwałe (cd.)
2022
Tabor
kolejowy
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
Nieruchomości
Urządzenia
techniczne
i maszyny
Środki
transportu
Inne
środki
trwałe
Środki
trwałe w
budowie
Razem
Wartość brutto
1/01/2022
6 381,3
587,7
205,7
27,5
25,1
25,6
871,6
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Naprawy okresowe
-
-
-
-
-
494,9
494,9
Nabycie nowych
składników / modernizacje
-
-
-
-
-
120,0
120,0
Wykup przedmiotu leasingu
-
-
2,7
0,8
-
-
3,5
Rozliczenie środków
trwałych w budowie
603,6
2,4
2,2
-
0,3
(608,5)
(603,6)
Dotacja do aktywów trwałych
(80,3)
-
-
-
-
-
-
Sprzedaż (w tym leasing
zwrotny)
(17,6)
(6,5)
-
(0,8)
-
-
(7,3)
Likwidacja
(343,4)
(0,3)
(0,5)
-
-
(2,0)
(2,8)
Przeklasyfikowanie do APS
(8,1)
-
-
-
-
-
-
Pozostałe
(0,6)
-
0,1
-
-
-
0,1
31/12/2022
6 534,9
583,3
210,2
27,5
25,4
30,0
876,4
Skumulowane umorzenie
1/01/2022
(2 478,4)
(165,1)
(172,0)
(27,2)
(23,2)
-
(387,5)
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Koszty amortyzacji
(509,8)
(17,2)
(9,9)
(0,2)
(0,8)
-
(28,1)
Wykup przedmiotu leasingu
-
-
(1,7)
(0,5)
-
-
(2,2)
Sprzedaż (w tym leasing
zwrotny)
3,9
-
-
0,8
-
-
0,8
Likwidacja
291,6
0,3
0,5
-
-
-
0,8
Przeklasyfikowanie do APS
5,6
-
-
-
-
-
-
Pozostałe
0,8
-
-
-
-
-
-
31/12/2022
(2 686,3)
(182,0)
(183,1)
(27,1)
(24,0)
-
(416,2)
Skumulowana utrata wartości
1/01/2022
(75,4)
-
-
-
-
(2,4)
(2,4)
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Ujęcie odpisu
-
-
-
-
-
(0,3)
(0,3)
Rozwiązanie opisu, w tym:
4,0
-
-
-
-
-
-
efekt wyceny
do wartości godziwej
4,0
-
-
-
-
-
-
Wykorzystanie odpisu
0,9
-
-
-
-
2,0
2,0
31/12/2022
(70,5)
-
-
-
-
(0,7)
(0,7)
Wartość netto
1/01/2022
3 827,5
422,6
33,7
0,3
1,9
23,2
481,7
31/12/2022
3 778,1
401,3
27,1
0,4
1,4
29,3
459,5
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
27
5.2 Prawa do użytkowania aktywów
Stosowane zasady rachunkowości
Prawa do użytkowania składnika aktywów na dzień początkowego ujęcia wycenia się według kosztu, który obejmuje zobowiązanie
z tytułu leasingu w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie, wszelkie opłaty
leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe, wszelkie
początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Spółkę jako leasingobiorcę oraz szacunek kosztów, które mają zostać
poniesione w związku z demontażem i usunięciem bazowego składnika aktywów, przeprowadzeniem renowacji miejsca, w którym
się znajdował.
W ramach pozycji prawa do użytkowania aktywów Spółka prezentuje również prawa wieczystego użytkowania gruntów, z których
Spółka korzysta w zamian za wynagrodzenie. Prawa wieczystego użytkowania gruntów, za które Spółka nie ponosi opłat z uwagi
na przysługujące z mocy prawa zwolnienie podmiotowe, nie spełniają definicji leasingu i są prezentowane przez Spółkę w ramach
pozycji pozostałe rzeczowe aktywa trwałe.
Po początkowym ujęciu Spółka wycenia prawa do użytkowania składnika aktywów według kosztu pomniejszonego o łączne odpisy
amortyzacyjne i łączne straty z tytułu utraty wartości oraz skorygowanego z tytułu jakiejkolwiek aktualizacji wyceny zobowiązania
z tytułu leasingu.
W przypadku nakładów na naprawy i przeglądy okresowe składników stanowiących prawa do użytkowania aktywów Spółka
stosuje MSR 16, tj. prezentuje komponenty związane z naprawami i przeglądami okresowymi tych składników w tej samej pozycji
sprawozdania z sytuacji finansowej, tj. w pozycji prawa do użytkowania aktywów.
Okresy ekonomicznej użyteczności praw do użytkowania aktywów
Spółka stosuje liniową metodę amortyzacji. Wartość składników prawa do użytkowania aktywów rozada się w sposób
systematyczny na przestrzeni okresu użytkowania.
Okresy ekonomicznej użyteczności prawa do użytkowania aktywów leasingu przedstawiały się następująco:
Tabor kolejowy
od 2 do 32 lat
Nieruchomości strategiczne
od 14 do 17 lat
Pozostałe nieruchomości
od 2 do 15 lat
Maszyny i urządzenia
od 2 do 15 lat
Pozostałe
od 2 do 15 lat
Okres ekonomicznej użyteczności dla składników prawa wieczystego użytkowania gruntów Spółka określa jako okres pozostały
do dnia, na który prawa to zostały nadane, chyba że występują okoliczności, które wskazywałyby na przyjęcie dłuższego
lub krótszego okresu.
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Okresy ekonomicznej użyteczności praw do użytkowania aktywów
Spółka określa szacowane okresy użytkowania, a poprzez to stawki amortyzacji dla poszczególnych składników
prawa do użytkowania aktywów. Jeżeli przed końcem okresu leasingu przeniesione zostanie na rzecz Spółki prawo
własności do bazowego składnika aktywów lub Spółka spodziewa się skorzystać z przysługującej jej opcji kupna, Spółka dokonuje
amortyzacji prawa do użytkowania składnika aktywów, począwszy od daty rozpoczęcia aż do końca okresu ekonomicznej
użyteczności tego składnika. W przeciwnym razie Spółka dokonuje amortyzacji składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania
do końca okresu użytkowania tego składnika lub do końca okresu leasingu, w zależności od tego, która z tych dat jest wcześniejsza.
W przypadku zaistnienia okoliczności powodujących zmianę zakładanego okresu użytkowania następuje zmiana stawek
amortyzacji, co z kolei wpływa na wysokość odpisów amortyzacyjnych oraz wartość księgową pozycji prawa do użytkowania
aktywów. Przeprowadzona na dzień 31 grudnia 2023 roku i 31 grudnia 2022 roku weryfikacja okresów ekonomicznej użyteczności
składników prawa do użytkowania aktywów nie wykazała konieczności istotnych zmian dotychczas stosowanych stawek
amortyzacyjnych.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
28
5.2 Prawa do użytkowania aktywów (cd.)
Zmiana stanu praw do użytkowania aktywów
2023
Tabor
kolejowy
Nieruchomości
Urządzenia
techniczne
i maszyny
Środki
transportu
Inne
środki
trwałe
Razem
Wartość brutto
1/01/2023
257,1
604,5
9,6
8,9
0,6
880,7
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Nowe umowy leasingu
270,4
0,8
4,4
0,1
-
275,7
Naprawy okresowe taboru
0,3
-
-
-
-
0,3
Modyfikacje istniejących umów
-
60,1
0,4
2,2
0,3
63,0
Leasing zwrotny
258,9
-
-
-
-
258,9
Zwrot przedmiotu leasingu
(64,0)
(0,1)
-
(0,1)
-
(64,2)
Wykup przedmiotu leasingu
-
-
(4,8)
(0,2)
-
(5,0)
Aport
-
(4,7)
-
-
-
(4,7)
Inne
-
0,3
-
-
-
0,3
31/12/2023
722,7
660,9
9,6
10,9
0,9
1 405,0
Skumulowane umorzenie
1/01/2023
(69,5)
(146,1)
(3,9)
(7,6)
(0,5)
(227,6)
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Koszty amortyzacji
(30,2)
(48,3)
(1,3)
(2,3)
(0,2)
(82,3)
Zwrot przedmiotu leasingu
64,0
0,1
-
0,1
-
64,2
Wykup przedmiotu leasingu
-
-
3,0
0,1
-
3,1
Aport
-
0,1
-
-
-
0,1
Inne
-
(0,1)
-
-
-
(0,1)
31/12/2023
(35,7)
(194,3)
(2,2)
(9,7)
(0,7)
(242,6)
Wartość netto
1/01/2023
187,6
458,4
5,7
1,3
0,1
653,1
31/12/2023
687,0
466,6
7,4
1,2
0,2
1 162,4
2022
Tabor
kolejowy
Nieruchomości
Urządzenia
techniczne
i maszyny
Środki
transportu
Inne
środki
trwałe
Razem
Wartość brutto
1/01/2022
243,8
577,6
11,5
7,8
0,7
841,4
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Nowe umowy leasingu
-
14,6
0,8
-
-
15,4
Modyfikacje istniejących umów
-
28,6
-
1,9
-
30,5
Leasing zwrotny
13,6
-
-
-
-
13,6
Zwrot przedmiotu leasingu
(0,3)
(16,3)
-
-
(0,1)
(16,7)
Wykup przedmiotu leasingu
-
-
(2,7)
(0,8)
-
(3,5)
31/12/2022
257,1
604,5
9,6
8,9
0,6
880,7
Skumulowane umorzenie
1/01/2022
(48,0)
(116,6)
(3,5)
(6,0)
(0,4)
(174,5)
Zwiększenia / (zmniejszenia):
Koszty amortyzacji
(21,1)
(42,1)
(2,1)
(2,1)
(0,1)
(67,5)
Zwrot przedmiotu leasingu
0,3
12,6
-
-
-
12,9
Wykup przedmiotu leasingu
-
-
1,7
0,5
-
2,2
Inne
(0,7)
-
-
-
-
(0,7)
31/12/2022
(69,5)
(146,1)
(3,9)
(7,6)
(0,5)
(227,6)
Wartość netto
1/01/2022
195,8
461,0
8,0
1,8
0,3
666,9
31/12/2022
187,6
458,4
5,7
1,3
0,1
653,1
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
29
5.3 Inwestycje w jednostkach powiązanych
Stosowane zasady rachunkowości
Inwestycje w jednostkach powiązanych ujmowane w cenie nabycia i pomniejszone o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości.
Wartość obejmowanych udziałów i akcji w zamian za aport prezentowana jest w wartości księgowej aportu wniesionego przez
Spółkę.
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Spółka ocenia na każdy dzień bilansowy czy istnieją obiektywne przesłanki mogące wskazywać na utratę wartości
inwestycji w jednostkach powiązanych. W przypadku ich wystąpienia Spółka zobowiązana jest do ustalenia
wartości odzyskiwalnej aktywów wskazujących na utratę wartości.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Spółka zidentyfikowała przesłanki utraty wartości inwestycji w spółce
PKP CARGOTABOR Sp. z o.o., CARGOTOR Sp. z o.o. oraz w PKP CARGO INTERNATIONAL a.s, w związku
z czym zostały przeprowadzone testy na utratę wartości w odniesieniu do ośrodków wypracowujących środki pieniężne
zdefiniowanych odrębnie dla każdej z testowanych spółek. Wartość odzyskiwalna analizowanych aktywów została ustalona
w oparciu o oszacowanie ich wartości użytkowej metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto.
PKP CARGOTABOR Sp. z o.o.
Poniżej przedstawiono kluczowe założenia wpływające na oszacowanie wartości użytkowej testowanego ośrodka
wypracowującego środki pieniężne:
zdyskontowane przepływy pieniężne zostały opracowane w oparciu o szczegółowe projekcje finansowe na okres od 2024 do
2028 roku,
w okresie szczegółowej projekcji średnioroczny wzrost przychodów z działalności operacyjnej (CAGR) będzie kształtował się na
poziomie 4,4% w ujęciu nominalnym,
wydatki na CAPEX osiągną średniorocznie w całym okresie szczegółowej projekcji 3,7% rocznych przychodów z działalności
operacyjnej w ujęciu nominalnym,
średni ważony koszt kapitału po opodatkowaniu (WACC) w okresie szczegółowej projekcji będzie kształtował się na poziomie
10,2% w ujęciu nominalnym,
po okresie szczegółowej projekcji założono wzrost przyszłych przepływów pieniężnych na poziomie 0,0% w ujęciu nominalnym.
W wyniku przeprowadzonego testu ustalona wartość odzyskiwalna przewyższyła wartość bilansową testowanych aktywów
należących do PKP CARGOTABOR Sp. z o.o., wobec czego Spółka na dzień 31 grudnia 2023 roku nie rozpoznała odpisu z tytułu
trwałej utraty wartości udziałów w PKP CARGOTABOR Sp. z o.o.
CARGOTOR Sp. z o.o.
Poniżej przedstawiono kluczowe założenia wpływające na oszacowanie wartości użytkowej testowanego ośrodka
wypracowującego środki pieniężne:
zdyskontowane przepływy pieniężne zostały opracowane w oparciu o szczegółowe projekcje finansowe na okres od 2024 do
2028 roku,
w okresie projekcji w latach 2024-2028 przyjęto założenie zakończenie trwającego konfliktu w Ukrainie na początku 2025 roku,
w okresie szczegółowej projekcji średnioroczny wzrost przychodów z działalności operacyjnej (CAGR) będzie kształtował się na
poziomie 14,5% w ujęciu nominalnym,
wydatki na CAPEX osiągną średniorocznie w całym okresie szczegółowej projekcji 6,6% rocznych przychodów z działalności
operacyjnej w ujęciu nominalnym,
średni ważony koszt kapitału po opodatkowaniu (WACC) będzie kształtował się na poziomie 10,2% w ujęciu nominalnym,
po okresie szczegółowej projekcji założono wzrost przyszłych przepływów pieniężnych na poziomie 2,5% w ujęciu nominalnym.
W wyniku przeprowadzonego testu ustalona wartość odzyskiwalna przewyższyła wartość bilansową testowanych aktywów, wobec
czego Spółka na dzień 31 grudnia 2023 roku nie rozpoznała odpisu z tytułu trwałej utraty wartości udziałów w CARGOTOR Sp. z o.o.
PKP CARGO INTERNATIONAL a.s.
Poniżej przedstawiono kluczowe założenia wpływające na oszacowanie wartości użytkowej testowanego ośrodka
wypracowującego środki pieniężne:
za ośrodek wypracowujący środki pieniężne uznano całość aktywów należących do Grupy PKP CARGO INTERNATIONAL, które
głównie są wykorzystywane do obsługi klientów na czeskim rynku kolejowym,
zdyskontowane przepływy pieniężne zostały opracowane w oparciu o szczegółowe projekcje finansowe na okres od 2024 roku
do 2033 roku; zdaniem Zarządu Spółki przyjęcie projekcji finansowych dłuższych niż pięcioletnie jest zasadne ze względu na
fakt, rzeczowe aktywa trwałe wykorzystywane przez PKP CARGO INTERNATIONAL a.s. mają istotnie dłuższy okres
ekonomicznej użyteczności;
w okresie szczegółowej projekcji dla lat 2024-2033 średnioroczny wzrost przychodów z działalności operacyjnej (CAGR) będzie
kształtował się na poziomie 2,8% w ujęciu realnym,
wydatki na CAPEX osiągną średniorocznie w całym okresie szczegółowej projekcji 5,3% rocznych przychodów z działalności
operacyjnej w ujęciu realnym,
średni ważony koszt kapitału po opodatkowaniu (WACC) w okresie szczegółowej projekcji będzie kształtował się na poziomie
6,0% w ujęciu realnym,
po okresie szczegółowej projekcji założono wzrost przyszłych przepływów pieniężnych na poziomie 0,0% w ujęciu realnym.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
30
5.3 Inwestycje w jednostkach powiązanych (cd.)
W wyniku przeprowadzonego testu ustalona wartość odzyskiwalna przewyższyła wartość bilansową testowanych aktywów, wobec
czego Spółka na dzień 31 grudnia 2023 roku nie rozpoznała odpisu z tytułu trwałej utraty wartości udziałów w PKP CARGO
INTERNATIONAL a.s.
Analizę wrażliwości przeprowadzono dla kluczowych założeń modelu testu na utratę wartości takich jak WACC oraz wskaźnik
wzrostu przyszłych przepływów pieniężnych po okresie szczegółowej prognozy.
Zmiana WACC o +/- 0,3 p.p. oraz poziomu wzrostu przyszłych przepływów pieniężnych po okresie szczegółowej prognozy
o +/- 0,3 p.p. nie powoduje konieczności rozpoznania odpisu z tytułu trwałej utraty wartości udziałów w PKP CARGOTABOR
Sp. z o.o., CARGOTOR Sp. z o.o. i PKP CARGO INTERNATIONAL a.s.
Szczegółowe informacje dotyczące jednostek wchodzących w skład Grupy na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku
przedstawiają się następująco:
Nazwa jednostki
Typ jednostki
Siedziba
Procentowa wielkość
posiadanych
Udziałów / akcji
Wartość posiadanych
udziałów / akcji
31/12/2023
31/12/2022
31/12/2023
31/12/2022
Centralny Terminal
Multimodalny Sp. z o.o.
zależna
Warszawa
100%
100%
1,5
1,5
PKP CARGO SERVICE
Sp. z o.o.
zależna
Warszawa
100%
100%
15,4
15,4
PKP CARGO TERMINALE
Sp. z o.o.
zależna
Żurawica
100%
100%
69,1
69,1
PKP CARGOTABOR Sp. z o.o.
1)
zależna
Warszawa
100%
100%
131,2
117,7
CARGOTOR Sp. z o.o.
zależna
Warszawa
100%
100%
20,2
20,2
PKP CARGOTABOR USŁUGI
Sp. z o.o.
2)
zależna
Warszawa
100%
100%
35,6
10,1
PKP Linia Chełmska
Szerokotorowa Sp. z o.o.
zależna
Warszawa
100%
100%
0,1
0,1
ONECARGO CONNECT
Sp. z o.o.
zależna
Warszawa
100%
100%
-
-
COSCO Shipping Lines
(POLAND) Sp. z o.o.
stowarzyszona
Gdynia
20%
20%
1,1
1,1
PKP CARGO CONNECT
Sp. z o.o.
zależna
Warszawa
100%
100%
123,2
123,2
Transgaz S.A.
zależna pośrednio
Zalesie k.
Małaszewicz
64%
64%
Cargosped Terminal
Braniewo Sp. z o.o.
zależna pośrednio
Braniewo
100%
100%
PKP CARGO CONNECT
GmbH
zależna pośrednio
Hamburg
100%
100%
Terminale Przeładunkowe
Sławków Medyka Sp. z o.o.
udziały we
wspólnych
przedsięwzięciach
Sławków
50%
50%
PKP CARGO
INTERNATIONAL a.s.
zależna
Ostrawa
100%
100%
499,7
499,7
PKP CARGO
INTERNATIONAL HU Zrt.
zależna pośrednio
Budapeszt
100%
100%
AWT ROSCO a.s.
zależna pośrednio
Ostrawa
100%
100%
AWT CFT a.s.
3)
zależna pośrednio
Ostrawa
100%
100%
AWT Rekultivace a.s.
zależna pośrednio
Petřvald
100%
100%
DEPOS Horni Sucha a.s.
stowarzyszona
Horni Sucha
20,6%
20,6%
PKP CARGO
INTERNATIONAL SK a.s.
zależna pośrednio
Bratysława
100%
100%
AWT DLT s.r.o.
zależna pośrednio
Kladno
100%
100%
PKP CARGO
INTERNATIONAL SI d.o.o.
zależna pośrednio
Grčarevec
80%
80%
RAZEM
897,1
858,0
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
31
5.3 Inwestycje w jednostkach powiązanych (cd.)
Zmiany w strukturze Grupy Kapitałowej
1)
W dniu 30 stycznia 2023 roku nastąpiło podwyższenie kapitału zakładowego spółki PKP CARGOTABOR Sp. z o.o. poprzez
ustanowienie nowych udziałów, pokrytych wniesionym przez Spółkę wkładem pieniężnym w kwocie 13,5 milionów złotych.
2)
W dniu 2 marca 2023 roku nastąpiło podwyższenie kapitału zakładowego spółki PKP CARGOTABOR USŁUGI Sp. z o.o. poprzez
ustanowienie nowych udziałów, o wartości 28,3 milionów złotych, pokrytych wniesionym przez Spółkę wkładem niepieniężnym.
3)
Ze skutkiem na dzień 6 marca 2023 roku spółka AWT Čechofracht a.s. z siedzibą w Ostrawie, w której PKP CARGO INTERNATIONAL
a.s. posiada 100% udział w kapitale zakładowym, zmieniła nazwę na AWT CFT a.s.
5.4 Zapasy
Stosowane zasady rachunkowości
Zapasy wyceniane są w koszcie lub wartości netto możliwej do uzyskania, zależnie od tego, która jest niższa. Rozchody zapasów
dokonywane są metodą FIFO. Wartość możliwą do uzyskania stanowi szacunkowa cena sprzedaży zapasów pomniejszona
o wszelkie koszty niezbędne do doprowadzenia sprzedaży do skutku. Spółka tworzy odpisy aktualizujące wartość zapasów
w przypadku występowania zapasu zbędnego lub uszkodzonego oraz w przypadku, gdy cena sprzedaży netto tego zapasu jest
niższa niż jego wartość bilansowa. Odpis aktualizujący wartość zapasów ustalany jest na podstawie analizy przydatności
przeprowadzanej co najmniej na koniec każdego roku obrotowego. Na podstawie tej analizy dokonuje się odpisów aktualizujących
wartość zapasów nieprzydatnych z punktu widzenia Spółki.
Struktura zapasów
31/12/2023
31/12/2022
Zapasy strategiczne
28,5
23,7
Tabor w trakcie kasacji
23,2
42,5
Pozostałe zapasy
42,3
33,2
Odpisy aktualizujące
(1,7)
(1,7)
Zapasy netto
92,3
97,7
Zestawienie zmian odpisu aktualizującego wartość zapasów
2023
2022
Stan na początek okresu sprawozdawczego
(1,7)
(1,8)
Zawiązanie
(0,7)
(1,3)
Wykorzystanie
0,7
1,4
Stan na koniec okresu sprawozdawczego
(1,7)
(1,7)
5.5 Należności handlowe
Stosowane zasady rachunkowości
Należności handlowe traktowane jako instrumenty finansowe i wyceniane według zamortyzowanego kosztu zgodnie
ze stosowanym przez Spółkę modelem biznesowym, którego celem jest uzyskiwanie przepływów pieniężnych wynikających
z umów w określonych terminach, które stanowią wyłączną spłatę wartości nominalnej i odsetek.
Spółka stosuje uproszczone podejście dopuszczone przez MSSF 9 i wycenia odpisy aktualizujące w wysokości strat kredytowych
spodziewanych w całym okresie życia należności handlowych.
Prawdopodobieństwo poniesionych strat kredytowych zostało oszacowane na podstawie historycznej analizy odzyskiwalności sald
należności handlowych w określonych przedziałach wiekowania.
W tym celu dokonano oszacowania wskaźników braku wypełnienia zobowiązania przez kontrahentów dla poszczególnych
przedziałów wiekowania zaprezentowanych w tabeli zawierającej analizę wiekowania należności handlowych.
Odpis z tytułu utraty wartości oblicza się uwzględniając wskaźniki braku wypełnienia zobowiązania oraz wysokość salda należności
niespłaconych na dzień bilansowy dla każdego przedziału struktury wiekowej.
Poza tym Spółka dokonuje indywidualnych odpisów aktualizujących, gdy istnieją obiektywne dowody na to, że Spółka nie będzie
w stanie otrzymać należnych kwot.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
32
5.5 Należności handlowe (cd.)
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Kalkulacja i wycena odpisów aktualizujących wartość należności handlowych oraz aktywów z tytułu umów
z klientami jest obszarem wymagającym szacunku. Oczekiwane straty kredytowe kalkulowane na bazie
indywidualnej oceny odzyskiwalności danej należności oraz z uwzględnieniem modelu stosowanego przez Spółkę
w celu oszacowania wskaźnika braku wypełnienia zobowiązania przez kontrahentów. Indywidualnie ustalane
odpisy aktualizujące wymagają oceny czy dana należność zostanie spłacona przez kontrahenta z uwzględnieniem ustanowionych
zabezpieczeń, zawartych ugód. Ocena taka dokonywana jest przez istniejącą w Spółce komórkę windykacyjną. Stosowany przez
Spółkę model szacowania wskaźnika oczekiwanego niewypełnienia zobowiązania przez kontrahentów opiera się o uproszczoną
matrycę odpisów aktualizujących w poszczególnych przedziałach wiekowych na podstawie oczekiwanych strat kredytowych
w całym okresie życia należności. Przy oszacowaniu oczekiwanych strat kredytowych zastosowano metodę opartą o wskaźniki
oczekiwanego niewypełnienia zobowiązania ustalone na podstawie danych historycznych za lata 2020 2023 pochodzących
z systemów finansowo-księgowych. Wojna w Ukrainie nie miała istotnego wpływu na wysokość oczekiwanych strat kredytowych.
Uzgodnienie odpisów aktualizujących należności zaprezentowano w poniższych tabelach.
Struktura należności handlowych
31/12/2023
31/12/2022
Należności handlowe
501,4
560,8
Odpis aktualizujący należności
(33,4)
(28,1)
Razem
468,0
532,7
Aktywa krótkoterminowe
468,0
532,7
Razem
468,0
532,7
Uzgodnienie odpisów aktualizujących wartość należności handlowych
Oczekiwane straty kredytowe w całym okresie
2023
2022
Bez utraty
wartości
Z utratą
wartości
Razem
Bez utraty
wartości
Z utratą
wartości
Razem
Stan na początek okresu sprawozdawczego
(0,9)
(27,2)
(28,1)
(0,9)
(33,1)
(34,0)
Zawiązanie
-
(8,2)
(8,2)
-
(2,4)
(2,4)
Rozwiązanie
0,2
1,5
1,7
-
1,8
1,8
Wykorzystanie
-
0,4
0,4
-
6,4
6,4
Różnice kursowe
-
0,8
0,8
-
0,1
0,1
Stan na koniec okresu sprawozdawczego
(0,7)
(32,7)
(33,4)
(0,9)
(27,2)
(28,1)
Zmiana wartości bilansowej brutto należności handlowych
2023
2022
Bez utraty
wartości
Z utratą
wartości
Razem
Bez utraty
wartości
Z utratą
wartości
Razem
Stan na początek okresu sprawozdawczego
533,6
27,2
560,8
381,4
33,1
414,5
Powstałe
5 051,7
-
5 051,7
4 770,2
-
4 770,2
Odsetki naliczone
3,4
0,3
3,7
2,0
-
2,0
Spisane
(0,1)
(0,4)
(0,5)
-
(6,4)
(6,4)
Spłacone
(5 111,1)
(1,5)
(5 112,6)
(4 617,8)
(1,8)
(4 619,6)
Przeniesione
(7,9)
7,9
-
(2,4)
2,4
-
Różnice kursowe
(0,9)
(0,8)
(1,7)
0,2
(0,1)
0,1
Stan na koniec okresu sprawozdawczego
468,7
32,7
501,4
533,6
27,2
560,8
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
33
5.6 Należności leasingowe
Stosowane zasady rachunkowości
Aktywa oddane w leasing finansowy prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji należności leasingowe
w kwocie równej inwestycji leasingowej netto. Opłaty leasingowe dotyczące danego okresu, z wyłączeniem kosztów usług,
zmniejszają inwestycję leasingową brutto, obniżając zarówno należność główną, jak i kwotę niezrealizowanych przychodów
finansowych.
Przychody finansowe z tytułu leasingu finansowego ujmowane w kolejnych okresach przy uwzględnieniu stałej stopy zwrotu
z wartości netto inwestycji z tytułu leasingu.
Aktywa oddane w leasing operacyjny prezentuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej zgodnie z charakterem tych aktywów.
Przychody z tytułu leasingu operacyjnego są ujmowane w wyniku bieżącego okresu przy zastosowaniu metody liniowej przez okres
leasingu, chyba że zastosowanie innej systematycznej metody lepiej odzwierciedla sposób rozłożenia w czasie zmniejszania
się korzyści czerpanych z oddanego w leasing składnika aktywów.
Uzgodnienie należności leasingowych
2023
2022
Stan na początek okresu sprawozdawczego
23,6
24,9
Modyfikacje istniejących umów
11,9
0,2
Naliczenie odsetek
1,1
1,1
Spłata należności, w tym:
Otrzymany kapitał
(3,3)
(1,5)
Otrzymane odsetki
(0,9)
(1,1)
Pozostałe zmiany
0,1
-
Stan na koniec okresu sprawozdawczego
32,5
23,6
Należności z tytułu leasingu
31/12/2023
Niezdyskontowane
opłaty leasingowe
Niezrealizowane
dochody finansowe
Wartość bieżąca
opłat minimalnych
Nie dłużej niż 1 rok
4,2
(1,3)
2,9
Od 1 roku do 5 lat
15,1
(4,2)
10,9
Powyżej 5 lat
21,1
(2,4)
18,7
Razem
40,4
(7,9)
32,5
Należności długoterminowe
36,2
(6,6)
29,6
Należności krótkoterminowe
4,2
(1,3)
2,9
Razem
40,4
(7,9)
32,5
31/12/2022
Niezdyskontowane
opłaty leasingowe
Niezrealizowane
dochody finansowe
Wartość bieżąca
opłat minimalnych
Nie dłużej niż 1 rok
2,4
(0,9)
1,5
Od 1 roku do 5 lat
10,4
(3,2)
7,2
Powyżej 5 lat
17,1
(2,2)
14,9
Razem
29,9
(6,3)
23,6
Należności długoterminowe
27,5
(5,4)
22,1
Należności krótkoterminowe
2,4
(0,9)
1,5
Razem
29,9
(6,3)
23,6
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
34
5.7 Aktywa finansowe
Stosowane zasady rachunkowości
Polityka rachunkowości w zakresie instrumentów finansowych została opisana w Nocie 6 niniejszego Jednostkowego
Sprawozdania Finansowego.
Struktura aktywów finansowych
31/12/2023
31/12/2022
Udziały w jednostkach nienotowanych
8,7
4,9
Pożyczki udzielone podmiotom powiązanym (Grupa PKP CARGO)
19,3
-
Razem
28,0
4,9
Aktywa długoterminowe
23,4
4,9
Aktywa krótkoterminowe
4,6
-
Razem
28,0
4,9
5.8 Pozostałe aktywa
Stosowane zasady rachunkowości
Jako pozostałe aktywa Spółka prezentuje głównie czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, które ustalone w wysokości
poniesionych wydatków, jakie dotyczą przyszłych okresów i spowodują w przyszłości wpływ do Spółki korzyści ekonomicznych.
Odpisy czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów następują stosownie do upływu czasu.
Pozostałe należności obejmują przede wszystkim należności publicznoprawne i wyceniane są w kwocie wymagającej zapłaty.
Aktywa niematerialne prezentowane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę
odpisów z tytułu trwałej utraty wartości. Spółka stosuje liniową metodę amortyzacji. Okres ekonomicznej użyteczności i metoda
amortyzacji podlegają weryfikacji na koniec każdego okresu sprawozdawczego, a skutki zmian szacunków rozlicza
się prospektywnie.
Struktura pozostałych aktywów
31/12/2023
31/12/2022
Aktywa niefinansowe
Koszty rozliczane w czasie
Przedpłaty na zakup energii elektrycznej
36,0
73,1
Ubezpieczenia
5,8
2,6
Usługi informatyczne
6,5
3,3
Pozostałe koszty rozliczane w czasie
1,0
0,3
Zaliczki na zakup niefinansowych aktywów trwałych
-
16,0
Inne
2,7
0,2
Pozostałe należności
Rozrachunki z tytułu podatku VAT
48,3
22,6
Należności z tytułu podatku dochodowego
6,8
-
Należności z tytułu przelewu wierzytelności
2,7
4,1
Inne
7,5
10,3
Aktywa niematerialne
Licencje
21,6
11,4
Aktywa niematerialne w trakcie dostosowywania
4,7
5,6
Razem
143,6
149,5
Aktywa długoterminowe
31,6
36,6
Aktywa krótkoterminowe
112,0
112,9
Razem
143,6
149,5
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
35
5.9 Zobowiązania handlowe
Stosowane zasady rachunkowości
Zobowiązania handlowe początkowo wyceniane w wartości godziwej skorygowanej o koszty transakcyjne, zaś w okresie
późniejszym według zamortyzowanego kosztu. Zobowiązania o terminie płatności do 1 roku wycenia się w kwocie wymaganej
zapłaty, gdyż nie zawierają istotnego elementu finansowania.
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Na każdy dzień bilansowy Spółka dokonuje wyceny odsetek należnych kontrahentowi w związku z opóźnieniami
w realizacji płatności swoich zobowiązań. Na tym etapie weryfikacji podlegają również przypadki, w których
kontrahent ma prawo do obciążenia Spółki odsetkami, jednak dotychczas z tego prawa nie korzystał. W takich
przypadkach Spółka dokonuje oceny prawdopodobieństwa wypływu środków pieniężnych i na tej podstawie
decyduje o ujęciu przedmiotowych zobowiązań.
W dniu 21 listopada 2023 roku Spółka otrzymała od jednego z kontrahentów dwie noty odsetkowe na łączną kwotę 23,4 milionów
złotych z tytułu opóźnień w realizacji płatności. Wierzytelności wynikające z umów zakupowych, w przypadku których dochodziło
do opóźnień w realizacji płatności były przedmiotem faktoringu pomiędzy dostawcą a faktorem i wszelkie płatności z tytułu realizacji
umów były dokonywane na rzecz faktora. W ocenie Spółki prawo do naliczenia odsetek od przeterminowanych wierzytelności jest
w tym przypadku bezsporne, gdyż do opóźnień w realizacji płatności faktycznie dochodziło. Spółka kwestionuje jednak właściwość
podmiotu, który wystąpił do Spółki z roszczeniem. Po analizie przedmiotowej sprawy Zarząd Spółki zdecydował o ujęciu odsetek
od opóźnień w realizacji płatności w pełnej wysokości, gdyż istnieje tytuł prawny do wystąpienia do Spółki z roszczeniem o zapła
należnych odsetek i jest prawdopodobny wypływ środków pieniężnych związany z koniecznością uregulowana tego roszczenia.
Ocena szacunku może ulec zmianie w kolejnych okresach w wyniku zaistnienia zdarzeń przyszłych.
Struktura zobowiązań handlowych
31/12/2023
31/12/2022
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług
607,8
549,5
Zobowiązania z tytułu odsetek
53,8
16,7
Rozliczenia międzyokresowe bierne
25,5
32,4
Razem
687,1
598,6
Zobowiązania krótkoterminowe
687,1
598,6
Razem
687,1
598,6
5.10 Zobowiązania inwestycyjne
Stosowane zasady rachunkowości
Zobowiązania inwestycyjne obejmują zobowiązania z tytułu zakupu niefinansowych aktywów trwałych. Początkowo wyceniane
w wartości godziwej skorygowanej o koszty transakcyjne, zaś w okresie późniejszym według zamortyzowanego kosztu. Dotyczy
to zobowiązań o terminie zapadalności powyżej 1 roku, w przypadku których wartość zobowiązania odpowiada kwocie, jaka
zostałaby uiszczona jednorazowo w środkach pieniężnych. Różnica między tą kwotą a całością płatności jest ujmowana jako koszt
odsetek w okresie, na który udzielono kredytu kupieckiego. Zobowiązania o terminie płatności do 1 roku wycenia się w kwocie
wymaganej zapłaty, gdyż nie zawierają istotnego elementu finansowania.
Struktura zobowiązań inwestycyjnych
31/12/2023
31/12/2022
Zobowiązania inwestycyjne dotyczące taboru kolejowego
321,0
240,2
Zobowiązania inwestycyjne dotyczące nieruchomości
1,0
1,0
Pozostałe
8,2
2,8
Razem
330,2
244,0
Zobowiązania długoterminowe
15,6
46,1
Zobowiązania krótkoterminowe
314,6
197,9
Razem
330,2
244,0
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
36
5.11 Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
Stosowane zasady rachunkowości
Spółka zapewnia zatrudnionym pracownikom długoterminowe świadczenia w okresie zatrudnienia (nagrody jubileuszowe)
oraz świadczenia po okresie zatrudnienia (odprawy emerytalne i rentowe, świadczenia przejazdowe i świadczenia z Zakładowego
Funduszu Świadczeń Socjalnych dla emerytów i rencistów, odprawy pośmiertne). Nagrody jubileuszowe wypłacane
pracownikom po przepracowaniu określonej liczby lat. Odprawy emerytalno-rentowe wypłacane jednorazowo w momencie
przejścia na emeryturę lub rentę. Wysokość odpraw emerytalno-rentowych i nagród jubileuszowych zależy od stażu pracy oraz
średniego wynagrodzenia pracownika. Odprawy pośmiertne wypłacane po śmierci pracownika. Spółka tworzy rezerwę
na przyszłe zobowiązania z powyższych tytułów w celu przyporządkowania kosztów do okresów, których dotyczą.
W sprawozdaniu z sytuacji finansowej Spółka ujmuje powyższe świadczenia w wartości bieżącej zobowiązania na dzień kończący
okres sprawozdawczy.
Wysokość długoterminowych świadczeń w okresie zatrudnienia oraz świadczeń po okresie zatrudnienia wyliczana jest przez
niezależną firmę aktuarialną metodą prognozowanych świadczeń jednostkowych. Wartość bieżącą zobowiązania z tego tytułu
ustala się poprzez dyskontowanie szacowanych przyszłych wydatków pieniężnych - przy zastosowaniu stóp procentowych
opartych na rynkowych stopach obligacji rządowych. Koszt bieżącego zatrudnienia odzwierciedla wzrost zobowiązania z tytułu
określonych świadczeń wynikający z pracy wykonywanej przez pracowników w okresie bieżącym i ujmowany jest w wyniku jako
koszt świadczeń pracowniczych, za wyjątkiem sytuacji, gdy jest uwzględniony jako koszt wytworzenia składnika aktywów. Koszty
przeszłego zatrudnienia ujmuje się od razu w wyniku finansowym. Koszt odsetek netto jest obliczany poprzez stosowanie stopy
dyskonta do wartości netto zobowiązania z tytułu określonych świadczeń i prezentowany w kosztach finansowych. Zyski i straty
aktuarialne powstające z tytułu korekt założeń aktuarialnych ex post oraz zmian założeń aktuarialnych są odnoszone do kapitału
własnego przez pozostałe całkowite dochody w okresie, w którym powstały. W przypadku nagród jubileuszowych odnoszone
w koszty okresu.
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku wycenę aktuarialną rezerw na świadczenia pracownicze
oparto o następujące podstawowe założenia:
Wycena na dzień [%]
31/12/2023
31/12/2022
Stopa dyskonta
5,3
6,8
Średni zakładany roczny wzrost podstaw kalkulacji rezerwy
na odprawy emerytalno-rentowe, nagrody jubileuszowe:
2023
-
13,9
2024
9,6 - 12,7
4,1
2025
3,6
3,4
2026
3,2
2,5
2027
2,7
2,5
2028
2,1
2,5
od 2029
2,5
2,5
Zakładany wzrost ceny uprawnienia na świadczenia przejazdowe
2023
-
3,5
2024
11,6
3,5
od 2025
2,1 - 3,6
3,5
Średni zakładany roczny wzrost podstaw kalkulacji rezerwy z tytułu odpisu na ZFŚS
6,3
5,2
Średni ważony współczynnik mobilności pracowniczej
do 3,1
do 2,9
Istotny wpływ na wartość rezerw na świadczenia pracownicze mają przyjęte założenia w zakresie
stopy dyskontowej, założonego wzrostu płac oraz oczekiwanego przeciętnego wzrostu
zatrudnienia. Poniżej zaprezentowano analizę wrażliwości dla zmian powyższych założeń. Analizę
przeprowadzono zmieniając jedynie wartość jednej zmiennej, przy jednoczesnym braku zmian
pozostałych założeń.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
37
5.11 Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych (cd.)
Analiza wrażliwości rezerw z tytułu świadczeń pracowniczych
31/12/2023
Stopa dyskontowa
Wskaźnik wzrostu
wynagrodzeń
Wskaźnik mobilności
pracowniczej
+0,30 pp.
-0,30 pp.
+0,25 pp.
-0,25 pp.
+0,25 pp.
-0,25 pp.
Nagrody
jubileuszowe
225,6
(3,1)
3,2
3,3
(3,2)
(2,5)
2,6
Odprawy
emerytalne
i rentowe
209,9
(2,5)
2,6
2,7
(2,7)
(1,6)
1,6
Odprawy
pośmiertne
4,7
(0,1)
0,1
0,1
(0,1)
(0,1)
0,1
ZFŚS
135,7
(5,1)
5,4
4,8
(4,5)
(0,5)
0,5
Świadczenia
przejazdowe
24,6
(0,8)
0,8
0,8
(0,7)
(0,1)
0,1
Razem
600,5
(11,6)
12,1
11,7
(11,2)
(4,8)
4,9
31/12/2022
Stopa dyskontowa
Wskaźnik wzrostu
wynagrodzeń
Wskaźnik mobilności
pracowniczej
+0,30 pp.
-0,30 pp.
+0,25 pp.
-0,25 pp.
+0,25 pp.
-0,25 pp.
Nagrody
jubileuszowe
214,8
(2,7)
2,8
2,9
(2,9)
(2,2)
2,2
Odprawy
emerytalne
i rentowe
189,8
(2,2)
2,3
2,4
(2,4)
(1,4)
1,4
Odprawy
pośmiertne
5,2
(0,1)
0,1
0,1
(0,1)
(0,1)
0,1
ZFŚS
84,1
(2,6)
2,7
2,5
(2,4)
(0,2)
0,3
Świadczenia
przejazdowe
19,1
(0,6)
0,6
0,6
(0,5)
(0,1)
0,1
Razem
513,0
(8,2)
8,5
8,5
(8,3)
(4,0)
4,1
Zmiana stanu rezerw na świadczenia pracownicze
Odprawy
emerytalne
i rentowe
Odpisy na
ZFŚS dla
emerytów
i rencistów
Świadczenia
przejazdowe
Odprawy
pośmiertne
Nagrody
jubileuszowe
Pozostałe
świadczenia
pracownicze
Całkowita
kwota
rezerw
1/01/2023
189,8
84,1
19,1
5,2
214,8
32,2
545,2
Koszt bieżącego
zatrudnienia
5,7
1,4
0,3
0,2
9,0
-
16,6
Koszt odsetkowy
10,2
6,0
1,3
0,3
12,7
-
30,5
(Zyski) i straty aktuarialne
ujmowane w pozostałych
całkowitych dochodach
32,0
49,8
4,9
(0,1)
-
-
86,6
(Zyski) i straty aktuarialne
ujmowane w rachunku
wyników
-
-
-
-
36,5
-
36,5
Rozwiązane rezerwy
-
-
-
-
-
(3,6)
(3,6)
Świadczenia wypłacone
(27,8)
(5,6)
(1,0)
(0,9)
(47,4)
-
(82,7)
31/12/2023
209,9
135,7
24,6
4,7
225,6
28,6
629,1
Rezerwy długoterminowe
155,0
129,5
23,3
3,9
181,3
-
493,0
Rezerwy krótkoterminowe
54,9
6,2
1,3
0,8
44,3
28,6
136,1
Razem
209,9
135,7
24,6
4,7
225,6
28,6
629,1
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
38
5.11 Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych (cd.)
Odprawy
emerytalne
i rentowe
Odpisy na
ZFŚS dla
emerytów
i rencistów
Świadczenia
przejazdowe
Odprawy
pośmiertne
Nagrody
jubileuszowe
Pozostałe
świadczenia
pracownicze
Całkowita
kwota
rezerw
1/01/2022
178,3
115,2
22,2
4,9
219,3
19,9
559,8
Koszt bieżącego
zatrudnienia
5,4
1,4
0,3
0,2
8,8
-
16,1
Koszt odsetkowy
7,8
4,9
0,9
0,2
10,3
-
24,1
(Zyski) i straty aktuarialne
ujmowane w pozostałych
całkowitych dochodach
18,6
(32,2)
(3,5)
0,6
-
-
(16,5)
(Zyski) i straty aktuarialne
ujmowane w rachunku
wyników
-
-
-
-
24,5
-
24,5
Rozwiązanie rezerwy
-
-
-
-
-
12,3
12,3
Świadczenia wypłacone
(20,3)
(5,2)
(0,8)
(0,7)
(48,1)
-
(75,1)
31/12/2022
189,8
84,1
19,1
5,2
214,8
32,2
545,2
Rezerwy długoterminowe
146,7
78,8
18,0
4,2
172,0
-
419,7
Rezerwy krótkoterminowe
43,1
5,3
1,1
1,0
42,8
32,2
125,5
Razem
189,8
84,1
19,1
5,2
214,8
32,2
545,2
Pozycje ujęte w wyniku w odniesieniu do programów świadczeń pracowniczych
31/12/2023
31/12/2022
Koszty świadczeń pracowniczych
(49,5)
(52,9)
Koszty finansowe
(30,5)
(24,1)
Ogółem ujęte w wyniku przed opodatkowaniem
(80,0)
(77,0)
(Zyski) / straty aktuarialne
2023
Zmiana założeń
demograficznych
Zmiana
założeń
finansowych
Pozostałe
zmiany
Razem
Straty / (zyski) aktuarialne - świadczenia po okresie zatrudnienia
Odprawy emerytalne i rentowe
0,5
14,6
16,9
32,0
Odpisy na ZFŚS dla emerytów i rencistów
9,7
38,6
1,5
49,8
Świadczenia przejazdowe
1,7
0,5
2,7
4,9
Odprawy pośmiertne
(0,7)
0,3
0,3
(0,1)
Straty / (zyski) aktuarialne - pozostałe świadczenia długoterminowe
Nagrody jubileuszowe
(0,5)
18,3
18,7
36,5
Razem
10,7
72,3
40,1
123,1
2022
Zmiana założeń
demograficznych
Zmiana
założeń
finansowych
Pozostałe
zmiany
Razem
Straty / (zyski) aktuarialne - świadczenia po okresie zatrudnienia
Odprawy emerytalne i rentowe
(2,4)
(9,1)
30,1
18,6
Odpisy na ZFŚS dla emerytów i rencistów
(3,4)
(23,8)
(5,0)
(32,2)
Świadczenia przejazdowe
(0,6)
(4,8)
1,9
(3,5)
Odprawy pośmiertne
0,2
(0,2)
0,6
0,6
Straty / (zyski) aktuarialne - pozostałe świadczenia długoterminowe
Nagrody jubileuszowe
(3,3)
(10,2)
38,0
24,5
Razem
(9,5)
(48,1)
65,6
8,0
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
39
5.11 Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych (cd.)
Analiza terminów zapadalności wypłaconych świadczeń pracowniczych
31/12/2023
Odprawy
emerytalne
i rentowe
Odpisy
na ZFŚS dla
emerytów
i rencistów
Świadczenia
przejazdowe
Odprawy
pośmiertne
Nagrody
jubileuszowe
Pozostałe
świadczenia
pracownicze
Razem
do 1 roku
54,9
6,2
1,3
0,8
44,3
28,6
136,1
od 1 do 5 lat
88,9
25,3
5,5
2,1
104,0
-
225,8
powyżej 5 lat
66,1
104,2
17,8
1,8
77,3
-
267,2
Razem
209,9
135,7
24,6
4,7
225,6
28,6
629,1
31/12/2022
Odprawy
emerytalne
i rentowe
Odpisy
na ZFŚS dla
emerytów
i rencistów
Świadczenia
przejazdowe
Odprawy
pośmiertne
Nagrody
jubileuszowe
Pozostałe
świadczenia
pracownicze
Razem
do 1 roku
43,1
5,3
1,1
1,0
42,8
32,2
125,5
od 1 do 5 lat
86,0
19,8
4,4
2,4
103,2
-
215,8
powyżej 5 lat
60,7
59,0
13,6
1,8
68,8
-
203,9
Razem
189,8
84,1
19,1
5,2
214,8
32,2
545,2
5.12 Pozostałe rezerwy
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
W przypadku, gdy określenie, czy występuje obecny obowiązek, jest niejasne, na przykład w przypadku sprawy
sądowej, Spółka tworzy rezerwy na takie zdarzenia, jeśli uzna, że po uwzględnieniu wszystkich dostępnych
dowodów, istnienie obowiązku na dzień bilansowy jest bardziej prawdopodobne niż jego brak. Jeśli brak obecnego
obowiązku na dzień bilansowy jest bardziej prawdopodobny niż jego istnienie, Spółka ujawnia informację
o zobowiązaniu warunkowym, chyba że możliwość zaistnienia wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne jest
znikoma. Decyzja, co do ujęcia danego roszczenia jako rezerwy bądź zobowiązania warunkowego, jest uzależniona od oceny
prawdopodobieństwa przegrania postępowania sądowego określonego przez wewnętrzne użby prawne lub zewnętrzne
kancelarie prawne. Ocena szacunku może ulec zmianie w kolejnych okresach, w wyniku zaistnienia zdarzeń przyszłych.
Struktura pozostałych rezerw
2023
2022
Stan na początek okresu sprawozdawczego
7,7
18,4
Zawiązanie
3,7
1,5
Rozwiązanie
(2,4)
(11,8)
Wykorzystanie
(0,1)
(0,4)
Stan na koniec okresu sprawozdawczego
8,9
7,7
Rezerwy długoterminowe
0,4
0,5
Rezerwy krótkoterminowe
8,5
7,2
Razem
8,9
7,7
Inne rezerwy
Pozycja ta obejmuje rezerwy utworzone na roszczenia sporne, sprawy sądowe oraz kary umowne, w przypadku których wypływ
środków pieniężnych związany z realizacją tych roszczeń jest bardziej prawdopodobny niż jego brak.
Zdaniem Zarządu Spółki kwota pozostałych rezerw na dzień 31 grudnia 2023 roku, jak i na dzień 31 grudnia 2022 roku stanowi
najlepszy szacunek kwoty, której zapłata jest prawdopodobna. Szacunek ten opiera się na najlepszej wiedzy kierownictwa,
dotychczasowym doświadczeniu oraz innych czynnikach, które w danej sytuacji uznawane są za najbardziej racjonalne.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
40
5.13 Pozostałe zobowiązania finansowe
Stosowane zasady rachunkowości
Polityka rachunkowości w zakresie instrumentów finansowych została opisana w Nocie 6 niniejszego Jednostkowego
Sprawozdania Finansowego.
Struktura pozostałych zobowiązań finansowych
31/12/2023
31/12/2022
Cash pool
140,5
92,6
Razem
140,5
92,6
Zobowiązania krótkoterminowe
140,5
92,6
Razem
140,5
92,6
5.14 Pozostałe zobowiązania
Stosowane zasady rachunkowości
Zobowiązania stanowią obecny, wynikający ze zdarzeń przeszłych obowiązek Spółki, którego wypełnienie, według oczekiwań,
spowoduje wypływ z jednostki środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne.
Pozostałe zobowiązania obejmują głównie rozrachunki publicznoprawne, zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, które wyceniane
w kwocie wymagającej zapłaty.
Struktura pozostałych zobowiązań
31/12/2023
31/12/2022
Zobowiązania z tytułu zabezpieczeń (kaucje, wadia, gwarancje)
24,0
23,8
Zobowiązania z tytułu nabycia udziałów
-
18,0
Zobowiązania publicznoprawne
99,6
87,0
Rozrachunki z pracownikami
79,7
74,1
Pozostałe rozrachunki
14,5
2,2
Rozliczenia z tytułu VAT
-
10,9
Razem
217,8
216,0
Zobowiązania krótkoterminowe
217,8
216,0
Razem
217,8
216,0
6. Instrumenty finansowe i zasady zarządzania ryzykiem finansowym
Stosowane zasady rachunkowości
Spółka ujmuje składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, gdy staje
się związana postanowieniami umowy instrumentu. W momencie początkowego ujęcia Spółka wycenia składnik aktywów
finansowych lub zobowiązanie finansowe w jego wartości godziwej, którą w przypadku aktywów finansowych lub zobowiązań
finansowych niewycenianych w wartości godziwej przez wynik finansowy powiększa się lub pomniejsza o koszty transakcyjne, które
można bezpośrednio przypisać do nabycia lub emisji tych aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych. Po początkowym
ujęciu aktywa finansowe o charakterze dłużnym klasyfikuje się jako wyceniane w:
a) zamortyzowanym koszcie,
b) wartości godziwej przez inne całkowite dochody,
c) wartości godziwej przez wynik finansowy.
Klasyfikacja odbywa się na podstawie:
a) modelu biznesowego jednostki w zakresie zarządzania aktywami finansowymi,
b) charakterystyki, wynikających z umowy, przepływów pieniężnych dla składnika aktywów finansowych, tj. czy przepływy pieniężne
wynikające z umów obejmują wyłącznie płatności kapitału i odsetek. Charakterystykę i przeznaczenie aktywów finansowych
określa się w chwili początkowego ujęcia.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
41
6. Instrumenty finansowe i zasady zarządzania ryzykiem finansowym (cd.)
Stosowane zasady rachunkowości
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Składnik aktywów finansowych wycenia się w zamortyzowanym koszcie, jeśli spełnione są oba poniższe warunki:
a) składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest utrzymywanie aktywów
finansowych dla uzyskiwania przepływów pieniężnych wynikających z umowy;
b) warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów
pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.
Do tej kategorii Spółka klasyfikuje głównie:
a) należności handlowe,
b) środki pieniężne i ich ekwiwalenty.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku Spółka nie posiadała aktywów finansowych o charakterze dłużnym
wycenianych w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody oraz wycenianych do wartości godziwej przez wynik
finansowy.
Inwestycje w instrumenty kapitałowe
Inwestycje w instrumenty kapitałowe wyceniane są w wartości godziwej przez pozostałe całkowite dochody.
Zobowiązania finansowe
Spółka klasyfikuje wszystkie zobowiązania finansowe jako wyceniane w późniejszych okresach w zamortyzowanym koszcie,
z wyjątkiem:
a) zobowiązań finansowych wycenianych w wartości godziwej przez wynik,
b) zobowiązań powstałych w wyniku przeniesienia składnika aktywów finansowych, który nie kwalifikuje sdo zaprzestania
ujmowania lub wtedy, gdy ma zastosowanie podejście wynikające z utrzymania zaangażowania,
c) umów gwarancji finansowych,
d) zobowiązań do udzielenia pożyczki oprocentowanej poniżej rynkowej stopy procentowej,
e) warunkowej zapłaty ujętej przez spółkę przejmującą w ramach połączenia przedsięwzięć, do którego ma zastosowanie MSSF 3.
Spółka usuwa ze sprawozdania z sytuacji finansowej składnik aktywów finansowych tylko w przypadku, gdy prawa umowne
do przepływów pieniężnych generowanych przez ten składnik wygasną lub gdy przeniosła dany składnik aktywów oraz wszystkie
związane z nim rodzaje ryzyka i korzyści wynikające z praw własności na inną jednostkę.
6.1 Instrumenty finansowe
Kategorie i klasy instrumentów finansowych
Aktywa finansowe w podziale na kategorie i klasy
Nota
31/12/2023
31/12/2022
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej
przez pozostałe całkowite dochody
Inwestycje w instrumenty kapitałowe
Nota 5.7
8,7
4,9
Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Należności handlowe
Nota 5.5
468,0
532,7
Udzielone pożyczki
Nota 5.7
19,3
-
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
Nota 4.3
120,2
55,2
Należności z tytułu przelewu wierzytelności
Nota 5.8
2,7
4,1
Aktywa finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9
Nota 5.6
32,5
23,6
Razem
651,4
620,5
Zobowiązania finansowe w podziale na kategorie i klasy
Nota
31/12/2023
31/12/2022
Instrumenty finansowe zabezpieczające
Kredyty bankowe i pożyczki
Nota 4.1
473,6
609,2
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Kredyty bankowe i pożyczki
Nota 4.1
933,8
847,4
Zobowiązania handlowe
Nota 5.9
687,1
598,6
Zobowiązania inwestycyjne
Nota 5.10
330,2
244,0
Cash pool
Nota 5.13
140,5
92,6
Zobowiązania z tytułu nabycia udziałów
Nota 5.14
-
18,0
Zobowiązania finansowe wyłączone z zakresu MSSF 9
Nota 4.1
1 210,1
661,9
Razem
3 775,3
3 071,7
Odpisy aktualizujące wartość należności handlowych zostały opisane w Nocie 1.4 oraz w Nocie 5.5 niniejszego Jednostkowego
Sprawozdania Finansowego.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
42
6.1 Instrumenty finansowe (cd.)
Rachunkowość zabezpieczeń
W okresie od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2023 roku Spółka stosowała rachunkowość zabezpieczeń przepływów pieniężnych.
Celem podjętych działań zabezpieczających było ograniczenie wpływu ryzyka kursowego pary walut EUR / PLN na przyszłe przepływy
pieniężne. Pozycję zabezpieczaną stanowią wysoce prawdopodobne przyszłe przepływy pieniężne wyrażone w EUR.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku ustanowiono następujące instrumenty zabezpieczające:
kredyty inwestycyjne denominowane w EUR. Przepływy pieniężne będące przedmiotem zabezpieczenia realizowane będą
do stycznia 2035 roku. Na dzień 31 grudnia 2023 roku wartość nominalna instrumentu zabezpieczającego wynosiła
108,9 milionów EUR stanowiąca równowartość 473,6 milionów złotych.
Hierarchia wartości godziwej
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku instrumentami finansowymi wycenianymi według wartości godziwej były
inwestycje w instrumenty kapitałowe.
31/12/2023
31/12/2022
Poziom 2
Poziom 3
Poziom 2
Poziom 3
Aktywa
Inwestycje w instrumenty kapitałowe - udziały w spółkach nienotowanych
-
8,7
-
4,9
Metody wyceny instrumentów finansowych wycenianych w wartości godziwej
a) Inwestycje w instrumenty kapitałowe
Pozycja obejmuje głównie udziały w spółce Euroterminal Sławków Sp. z o.o. w kwocie 8,7 milionów złotych, których wartość została
oszacowana przez niezależnego doradcę przy użyciu zmodyfikowanej metody szwajcarskiej. Metoda szwajcarska należy
do mieszanych metod wyceny, tzn. łączy w sobie aspekt wartości majątku oraz zdolność do generowania przyszłych przepływów
pieniężnych. Wartość przedsiębiorstwa w metodzie szwajcarskiej jest średnią ważoną wartości wyznaczonej metodą majątkową
i dochodową. W metodzie tej większą wagę przyznaje się wartości wyznaczonej metodą dochodową (2 razy większą). Przyjęcie
metody szwajcarskiej jest uzasadnione ze względu na fakt, Euroterminal Sławków Sp. z o.o. posiada umiarkowaną zdolność
do generowania zysków w przyszłości, a z drugiej strony posiada istotne aktywa w postaci gruntów i nieruchomości.
b) Pozostałe instrumenty finansowe
Dla kategorii instrumentów finansowych, które na dzień bilansowy nie wyceniane w wartości godziwej, Spółka nie ujawnia wartości
godziwej ze względu na fakt, że na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku nie odbiegała istotnie
od ich wartości prezentowanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku nie wystąpiły transfery pomiędzy poziomem
2 i 3 w hierarchii wartości godziwej.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
43
6.1 Instrumenty finansowe (cd.)
Przychody, koszty, zyski i straty zawarte w jednostkowym sprawozdaniu z całkowitych dochodów według kategorii instrumentów finansowych
2023
Instrumenty
finansowe
zabezpieczające
Inwestycje w
instrumenty
kapitałowe
Aktywa finansowe
wyceniane według
zamortyzowanego
kosztu
Aktywa finansowe
wyłączone z zakresu
MSSF 9
Zobowiązania finansowe
wyceniane według
zamortyzowanego kosztu
Zobowiązania
finansowe
wyłączone
z zakresu MSSF 9
Razem
Przychody / (koszty) z tytułu odsetek
(17,9)
-
5,2
1,1
(132,0)
(51,9)
(195,5)
Różnice kursowe
-
-
(6,9)
-
0,5
1,3
(5,1)
Odpisy aktualizujące / aktualizacja wartości
-
-
(6,5)
-
-
-
(6,5)
Koszty transakcyjne związane z kredytami
-
-
-
-
(0,5)
-
(0,5)
Efekt rozliczenia rachunkowości
zabezpieczeń przepływów pieniężnych
(3,4)
-
-
-
-
-
(3,4)
Zysk / (strata) brutto
(21,3)
-
(8,2)
1,1
(132,0)
(50,6)
(211,0)
Zmiana wyceny
44,0
3,8
-
-
-
-
47,8
Pozostałe całkowite dochody
44,0
3,8
-
-
-
-
47,8
W roku obrotowym zakończonym dnia 31 grudnia 2023 roku efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych skorygował wartość przychodów z tytułu umów z klientami w kwocie
(3,4) milionów złotych. Pozycja zmiana wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających obejmuje zmianę wyceny kredytów bankowych w kwocie 44,0 milionów otych, które ujmowane
w ramach stosowanej przez Spółkę rachunkowości zabezpieczeń.
2022
Instrumenty
finansowe
zabezpieczające
Aktywa finansowe
wyceniane według
zamortyzowanego kosztu
Aktywa finansowe
wyłączone z zakresu
MSSF 9
Zobowiązania finansowe
wyceniane według
zamortyzowanego kosztu
Zobowiązania
finansowe
wyłączone
z zakresu MSSF 9
Razem
Przychody / (koszty) z tytułu odsetek
(7,0)
3,1
1,1
(100,2)
(30,4)
(133,4)
Różnice kursowe
-
1,9
-
(0,1)
(0,2)
1,6
Odpisy aktualizujące / aktualizacja wartości
-
(0,6)
-
-
-
(0,6)
Koszty transakcyjne związane z kredytami
-
-
-
(1,5)
-
(1,5)
Efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń
przepływów pieniężnych
(7,0)
-
-
-
-
(7,0)
Zysk / (strata) brutto
(14,0)
4,4
1,1
(101,8)
(30,6)
(140,9)
Zmiana wyceny
(6,8)
-
-
-
-
(6,8)
Pozostałe całkowite dochody
(6,8)
-
-
-
-
(6,8)
W roku obrotowym zakończonym dnia 31 grudnia 2022 roku efekt rozliczenia rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych skorygował wartość przychodów z tytułu umów z klientami w kwocie
(7,0) milionów złotych. Pozycja zmiana wyceny instrumentów finansowych zabezpieczających obejmuje zmianę wyceny kredytów bankowych w kwocie (6,8) milionów otych, które ujmowane
w ramach stosowanej przez Spółkę rachunkowości zabezpieczeń.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
44
6.1 Instrumenty finansowe (cd.)
Kompensata aktywów finansowych
31/12/2023
Wartość brutto ujętych
aktywów finansowych
Wartość brutto ujętych
zobowiązań finansowych
kompensowanych w
sprawozdaniu z sytuacji
finansowej
Wartość netto
aktywów finansowych
prezentowanych
w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej
Powiązane wartości
niekompensowane
w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej - otrzymane
zabezpieczenia gotówkowe
Wartość netto
Należności handlowe
468,0
-
468,0
(0,3)
467,7
Razem
468,0
-
468,0
(0,3)
467,7
31/12/2022
Wartość brutto ujętych
aktywów finansowych
Wartość brutto ujętych
zobowiązań finansowych
kompensowanych w
sprawozdaniu z sytuacji
finansowej
Wartość netto
aktywów finansowych
prezentowanych
w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej
Powiązane wartości
niekompensowane
w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej - otrzymane
zabezpieczenia gotówkowe
Wartość netto
Należności handlowe
532,7
-
532,7
(0,7)
532,0
Razem
532,7
-
532,7
(0,7)
532,0
Kompensata zobowiązań finansowych
31/12/2023
Wartość brutto ujętych
zobowiązań finansowych
Wartość brutto
ujętych aktywów
kompensowanych
w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej
Wartość netto
zobowiązań finansowych
prezentowanych
w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej
Powiązane wartości
niekompensowane
w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej - przekazane
zabezpieczenia gotówkowe
Wartość netto
Cash pool
148,5
(8,0)
140,5
-
140,5
Razem
148,5
(8,0)
140,5
-
140,5
31/12/2022
Wartość brutto ujętych
zobowiązań finansowych
Wartość brutto
ujętych aktywów
kompensowanych
w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej
Wartość netto
zobowiązań finansowych
prezentowanych
w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej
Powiązane wartości
niekompensowane
w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej - przekazane
zabezpieczenia gotówkowe
Wartość netto
Cash pool
104,5
(11,9)
92,6
-
92,6
Razem
104,5
(11,9)
92,6
-
92,6
Zaprezentowane w powyższych tabelach wartości niekompensowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej zabezpieczające należności handlowe ujęte są w ramach pozostałych zobowiązań.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
45
6.2 Zasady zarządzania ryzykiem finansowym
Cele i zasady zarządzania ryzykiem finansowym
W latach objętych niniejszym Jednostkowym Sprawozdaniem Finansowym Spółka narażona była na następujące typy ryzyka
finansowego:
ryzyko rynkowe, w tym:
a) ryzyko walutowe
b) ryzyko stopy procentowej
ryzyko kredytowe
ryzyko płynności
Ryzyko rynkowe
Spółka narażona jest na ryzyka rynkowe związane z kursami walutowymi oraz stopami procentowymi. Celem procesu zarządzania
ryzykiem rynkowym jest ograniczenie niepożądanych wpływów zmian czynników ryzyka rynkowego na przepływy pieniężne oraz
wyniki w krótkim i średnim horyzoncie czasowym. Spółka zarządza ryzykami rynkowymi wynikającymi z powyższych czynników
w oparciu o wewnętrzne procedury, które określają zasady pomiaru poszczególnych ekspozycji, parametry i horyzont czasowy.
Zasady zarządzania ryzykiem rynkowym realizowane poprzez wskazane do tego komórki
organizacyjne pod nadzorem Zarządu Spółki. Zarządzanie ryzykiem rynkowym odbywa się za
pomocą opracowanych strategii, z częściowym wykorzystaniem instrumentów pochodnych.
W 2023 roku Spółka nie stosowała transakcji terminowych typu forward w odniesieniu do
pary walutowej EUR/PLN.
Zarządzanie ryzykiem walutowym
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Spółka narażona była na ryzyko walutowe dotyczące głównie
należności handlowych oraz zobowiązań z tytułu zadłużenia w walucie EUR.
W wyniku przeprowadzanej na dzień bilansowy wyceny należności i zobowiązań wyrażonych
w walutach obcych, a także w wyniku bieżących realizacji rozliczeń w walutach obcych
powstają dodatnie i ujemne różnice kursowe. Ich wartości ulegają wahaniom w okresie roku,
co spowodowane jest zmianą kursów.
W ujęciu długoterminowym ryzyko wyceny zrównuje się z ryzykiem zmiany wartości przepływów, dlatego tto przepływy Spółki
są przedmiotem działań zabezpieczających.
Dla kursu EUR/PLN występuje częściowy naturalny hedging. Wpływy z tytułu umów z klientami w walucie EUR są częściowo
zabezpieczone przez wydatki w tej samej walucie. Celem stosowania przez Spółkę transakcji zarządzania ryzykiem walutowym jest
zabezpieczenie wolnej ekspozycji netto narażonej na zmianę wartości w PLN.
Pozycje w walutach
31/12/2023
Łączna wartość pozycji
w PLN
EUR/PLN
w walucie
w PLN
AKTYWA
Aktywa obrotowe
Należności handlowe
37,2
8,5
37,2
Pozostałe aktywa
2,5
0,6
2,5
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
15,6
3,6
15,6
Razem
55,3
12,7
55,3
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
397,2
91,4
397,2
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
93,5
21,5
93,5
Zobowiązania handlowe
15,4
3,5
15,4
Pozostałe zobowiązania
0,5
0,1
0,5
Razem
506,6
116,5
506,6
Pozycja walutowa netto
(451,3)
(103,8)
(451,3)
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
46
6.2 Zasady zarządzania ryzykiem finansowym (cd.)
31/12/2022
Łączna wartość pozycji
w PLN
EUR/PLN
w walucie
w PLN
AKTYWA
Aktywa obrotowe
Należności handlowe
63,3
13,5
63,3
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
15,3
3,3
15,3
Razem
78,6
16,8
78,6
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
528,2
112,6
528,2
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
112,3
24,0
112,3
Zobowiązania handlowe
12,6
2,7
12,6
Razem
653,1
139,3
653,1
Pozycja walutowa netto
(574,5)
(122,5)
(574,5)
Wrażliwość na ryzyko walutowe
Spółka narażona jest głównie na zmiany kursów pary walutowej EUR/PLN, w związku z jej działalnością operacyjną i finansową.
Odchylenia kursów skalkulowano na podstawie średnich dziennych zmienności kursów w badanym okresie. Wrażliwość
instrumentów finansowych na ryzyko walutowe obliczono, jako różnicę pomiędzy pierwotną wartością księgową instrumentów
finansowych, a ich potencjalną wartością przy założonych zmianach kursów walut. Poniższe tabele prezentują ekspozycję Spółki
na ryzyko walutowe w latach 2023 oraz 2022.
31/12/2023
wartość
pozycji
w PLN
EUR/PLN
wpływ na wynik
wpływ na pozostałe
całkowite dochody
wpływ na
kapitał własny
+3%
-3%
+3%
-3%
+3%
-3%
AKTYWA
Aktywa obrotowe
Należności handlowe
37,2
1,1
(1,1)
-
-
1,1
(1,1)
Pozostałe aktywa
2,5
0,1
(0,1)
-
-
0,1
(0,1)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
15,6
0,4
(0,4)
-
-
0,4
(0,4)
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
397,2
(0,3)
0,3
(11,6)
11,6
(11,9)
11,9
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
93,5
-
-
(2,8)
2,8
(2,8)
2,8
Zobowiązania handlowe
15,4
(0,5)
0,5
-
-
(0,5)
0,5
Pozostałe zobowiązania
0,5
-
-
-
-
-
-
Łączny efekt brutto
0,8
(0,8)
(14,4)
14,4
(13,6)
13,6
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
47
6.2 Zasady zarządzania ryzykiem finansowym (cd.)
31/12/2022
wartość
pozycji
w PLN
EUR/PLN
wpływ na wynik
wpływ na pozostałe
całkowite dochody
wpływ na
kapitał własny
+2%
-2%
+2%
-2%
+2%
-2%
AKTYWA
Aktywa obrotowe
Należności handlowe
63,3
1,3
(1,3)
-
-
1,3
(1,3)
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
15,3
0,3
(0,3)
-
-
0,3
(0,3)
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
528,2
(0,3)
0,3
(10,3)
10,3
(10,6)
10,6
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
112,3
(0,2)
0,2
(2,0)
2,0
(2,2)
2,2
Zobowiązania handlowe
12,6
(0,3)
0,3
-
-
(0,3)
0,3
Łączny efekt brutto
0,8
(0,8)
(12,3)
12,3
(11,5)
11,5
Zarządzanie ryzykiem stóp procentowych
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Spółka była narażona na ryzyko zmienności przepływów pieniężnych z tytułu stopy procentowej
(zmienna stopa) wynikające z zawartych umów kredytów bankowych oraz umów leasingowych. Odsetki od umów leasingowych
naliczane były według stóp referencyjnych powiększonych o marżę finansującego. W 2023 roku stopą referencyjną dla umów
leasingowych zawartych w PLN był WIBOR 1M.
Odsetki od umów kredytów inwestycyjnych naliczane były według stopy referencyjnej WIBOR 1M i 3M oraz EURIBOR 3M
powiększonych o marżę banków.
Ryzyko stopy procentowej w umowach kredytów inwestycyjnych i leasingowych realizuje się poprzez waloryzację rat w okresach
miesięcznych i kwartalnych, w zależności od umowy.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Spółka nie posiadała lokat bankowych. W przyszłych okresach w przypadku zawierania lokat
bankowych - w wyniku zmian oprocentowania lokat, pozycja środków pieniężnych może być narażona na ryzyko zmian stóp
procentowych.
Spółka w latach 2022 2023 nie wykorzystywała instrumentów pochodnych w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem zmiany stóp
procentowych.
Instrumenty finansowe w podziale na rodzaj oprocentowania
Aktywa finansowe
31/12/2023
31/12/2022
Oprocentowane
Razem
Oprocentowane
Razem
wg stałej
stopy
wg zmiennej
stopy
wg stałej
stopy
wg zmiennej
stopy
Należności leasingowe
32,5
-
32,5
23,6
-
23,6
Należności z tytułu przelewu
wierzytelności
2,7
-
2,7
4,1
-
4,1
Udzielone pożyczki
-
19,3
19,3
-
-
-
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
120,2
-
120,2
55,2
-
55,2
Razem
155,4
19,3
174,7
82,9
-
82,9
Zobowiązania finansowe
31/12/2023
31/12/2022
Oprocentowane
Razem
Oprocentowane
Razem
wg stałej
stopy
wg zmiennej
stopy
wg stałej
stopy
wg zmiennej
stopy
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
761,8
1 855,7
2 617,5
599,3
1 519,1
2 118,4
Zobowiązania inwestycyjne
51,5
-
51,5
121,0
-
121,0
Cash pool
140,5
-
140,5
92,6
-
92,6
Razem
953,8
1 855,7
2 809,5
812,9
1 519,1
2 332,0
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
48
6.2 Zasady zarządzania ryzykiem finansowym (cd.)
Wrażliwość na wahania stóp procentowych
Przedstawione poniżej analizy wrażliwości oparto o stopi narażenia na ryzyko stóp procentowych instrumentów finansowych
na dzień bilansowy. W przypadku aktywów i zobowiązań o oprocentowaniu zmiennym zakłada się na potrzeby analizy, że kwota
aktywów i zobowiązań niespłaconych na dzień bilansowy będzie niezapłacona przez cały rok. Spółka identyfikuje ekspozycję na ryzyko
zmian stóp procentowych głównie dla WIBOR i EURIBOR. Odchylenia stóp procentowych skalkulowano na podstawie obserwacji
średnich wahań stóp procentowych. Przedstawiona poniżej analiza wrażliwości nie obejmuje naliczonych na dzień bilansowy odsetek.
Wyniki analizy przedstawiono jako efekt brutto (przed podatkiem).
31/12/2023
Wartość
pozycji
w PLN
Ryzyko stopy procentowej
WIBOR
EURIBOR
wpływ na wynik
i kapitał własny
wpływ na wynik
i kapitał własny
+ 450 pb
- 450 pb
+ 250 pb
- 250 pb
AKTYWA
Udzielone pożyczki
19,2
0,9
(0,9)
-
-
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
1 243,0
(40,8)
40,8
(8,4)
8,4
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
601,6
(14,4)
14,4
(1,8)
1,8
Łączny efekt brutto
(54,3)
54,3
(10,2)
10,2
31/12/2022
Wartość
pozycji
w PLN
Ryzyko stopy procentowej
WIBOR
EURIBOR
wpływ na wynik
i kapitał własny
wpływ na wynik
i kapitał własny
+ 450 pb
- 450 pb
+ 250 pb
- 250 pb
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Zobowiązania długoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
1 007,4
(31,2)
31,2
(12,8)
12,8
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
495,3
(19,9)
19,9
(2,5)
2,5
Łączny efekt brutto
(51,1)
51,1
(15,3)
15,3
Zarządzanie ryzykiem kredytowym
Poniższa tabela przedstawia pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej narażone na ryzyko kredytowe w podziale na poszczególne
klasy instrumentów finansowych:
31/12/2023
31/12/2022
Należności handlowe
468,0
532,7
Udzielone pożyczki
19,3
-
Należności leasingowe
32,5
23,6
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
120,2
55,2
Należności z tytułu przelewu wierzytelności
2,7
4,1
Razem
642,7
615,6
Spółka prowadząc działalność handlową realizuje sprzedaż usług dla podmiotów
gospodarczych z odroczonym terminem płatności, w wyniku czego może powstać ryzyko
nieotrzymania należności od kontrahentów za zrealizowane usługi. W celu zminimalizowania
ryzyka kredytowego Spółka zarządza ryzykiem poprzez obowiązującą procedurę oceny
wiarygodności kredytowej klienta. Ocena ta jest przeprowadzana w stosunku do wszystkich
klientów, którzy korzystają z odroczonego terminu płatności. Koncentracja ryzyka związanego
z należnościami handlowymi jest ograniczona ze względu na dużą liczbę kontrahentów
z kredytem kupieckim rozproszonych w różnych sektorach gospodarki.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
49
6.2 Zasady zarządzania ryzykiem finansowym (cd.)
Struktura podmiotowa należności handlowych
31/12/2023
31/12/2022
Podmioty powiązane z Grupy PKP
14,7%
12,4%
Podmioty powiązane ze Skarbem Państwa
33,0%
42,4%
Pozostałe podmioty
52,3%
45,2%
Razem
100,0%
100,0%
W celu zmniejszenia ryzyka nieodzyskania należności handlowych Spółka przyjmuje od swoich odbiorców zabezpieczenia w postaci
między innymi: gwarancji bankowych / ubezpieczeniowych, poręczeń, cesji z kontraktów i innych. Na dzień 31 grudnia 2023 roku
4,5% należności handlowych było zabezpieczonych. Spółka na bieżąco ocenia wiarygodność kredytową klientów.
Ryzyko kredytowe związane ze środkami pieniężnymi i lokatami bankowymi jest uważane jako niskie. Wszystkie podmioty,
w których Spółka lokuje wolne środki pieniężne działają w sektorze finansowym. Należą do nich banki krajowe, banki zagraniczne
oraz oddziały banków zagranicznych o wysokiej wiarygodności kredytowej. Koncentracja ryzyka związanego z posiadanymi środkami
pieniężnymi została zaprezentowana w poniższej tabeli.
Bank
Agencja ratingowa
Rating
31/12/2023
Bank A
Moody's Investor Service Ltd
A2
78,2%
Bank B
Moody's Investor Service Ltd
A2
19,9%
Bank C
Moody's Investor Service Ltd
A2
1,3%
Pozostałe
0,6%
Razem
100,0%
7. Noty pozostałe
7.1 Transakcje z podmiotami powiązanymi
Transakcje ze Skarbem Państwa oraz pozostałymi podmiotami z nim powiązanymi
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku Skarb Państwa był dla Spółki podmiotem
dominującym wyższego szczebla. W związku z powyższym wszystkie spółki należące do Skarbu Państwa (bezpośrednio i pośrednio)
są podmiotami powiązanymi ze Spółką i są prezentowane w podziale na podmioty powiązane z Grupy PKP oraz pozostałe podmioty
powiązane ze Skarbem Państwa. Zarząd ujawnił w niniejszym Jednostkowym Sprawozdaniu Finansowym transakcje z istotnymi
podmiotami powiązanymi, które zostały zidentyfikowane jako podmioty powiązane na podstawie jego najlepszej wiedzy.
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku nie zidentyfikowano indywidualnych transakcji
przeprowadzonych pomiędzy Spółką a pozostałymi podmiotami powiązanymi ze Skarbem Państwa, które byłyby znaczące ze względu
na nietypowy zakres i kwotę. W okresach objętych niniejszym Jednostkowym Sprawozdaniem Finansowym najistotniejszymi
odbiorcami Spółki będącymi pozostałymi podmiotami powiązanymi ze Skarbem Państwa były podmioty z następujących grup
kapitałowych: PGE, JSW, ENEA oraz PKN Orlen. Najistotniejszymi dostawcami Spółki będącymi pozostałymi podmiotami powiązanymi
ze Skarbem Państwa były podmioty z Grupy PGE.
Transakcje z podmiotami powiązanymi z Grupy PKP
W okresie objętym niniejszym Jednostkowym Sprawozdaniem Finansowym Spółka zawarła następujące transakcje handlowe
z podmiotami powiązanymi z Grupy PKP:
2023
31/12/2023
Sprzedaż
podmiotom
powiązanym
Zakupy od
podmiotów
powiązanych
Należności od
podmiotów
powiązanych
Zobowiązania
wobec
podmiotów
powiązanych
Jednostka dominująca
0,4
69,9
1,1
494,6
Jednostki zależne / współzależne
436,0
770,3
95,2
264,1
Jednostki stowarzyszone
4,0
-
0,4
-
Pozostałe podmioty powiązane z Grupy PKP
27,9
34,1
2,9
165,4
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
50
7.1 Transakcje z podmiotami powiązanymi (cd.)
2022
31/12/2022
Sprzedaż
podmiotom
powiązanym
Zakupy od
podmiotów
powiązanych
Należności od
podmiotów
powiązanych
Zobowiązania
wobec
podmiotów
powiązanych
Jednostka dominująca
0,2
64,4
0,9
473,6
Jednostki zależne / współzależne
416,3
594,4
77,4
154,2
Jednostki stowarzyszone
0,3
-
0,4
-
Pozostałe podmioty powiązane z Grupy PKP
24,4
537,6
9,8
200,8
Transakcje zakupowe z jednostką dominującą (PKP S.A.) dotyczyły w szczególności usług najmu i dzierżawy traktowanych jako umowy
leasingowe, dostawy mediów, kosztów składek z tytułu przynależności do kolejowych organizacji międzynarodowych oraz usług
w zakresie medycyny pracy.
W ramach Grupy Kapitałowej PKP CARGO transakcje sprzedaży obejmowały m. in. usługi przewozu towarów, dzierżawę urządzeń,
poddzierżawę nieruchomości. Transakcje zakupu obejmowały m. in. utrzymanie i naprawę taboru kolejowego, usługi spedycyjne,
usługi przeładunkowe, przewozy intermodalne.
Transakcje sprzedaży z pozostałymi podmiotami powiązanymi Grupy PKP obejmowały m.in. obsługę trakcyjną pociągów, wynajem
lokomotyw wraz z obsługą, usługi w zakresie przeprowadzania rozliczeń finansowych z obcymi kolejowymi przedsiębiorstwami
przewozowymi, usługi w zakresie utrzymania taboru kolejowego, podnajem nieruchomości. Transakcje zakupu obejmowały między
innymi dostęp do infrastruktury kolejowej, dzierżawę nieruchomości, dostawę mediów, utrzymanie urządzeń zabezpieczenia ruchu
kolejowego, zakup usług utrzymania sieci, eksploatację systemów informatycznych.
Oprócz transakcji handlowych Spółka posiadała rozrachunki z tytułu cash pool ujawnione w Nocie 5.13 niniejszego Jednostkowego
Sprawozdania Finansowego oraz rozrachunki z tytułu udzielonej pożyczki spółce PKP CARGO Terminale Sp. z o.o. zaprezentowane
w nocie w Nocie 5.7 niniejszego Jednostkowego Sprawozdania Finansowego.
Wynagrodzenia kluczowego personelu kierowniczego
Wynagrodzenia kluczowego personelu kierowniczego zaprezentowane w niniejszej nocie obejmują kwoty wypłaconych świadczeń
w danym okresie.
Wynagrodzenia Członków Zarządu
2023
2022
Świadczenia krótkoterminowe
3,7
2,3
Świadczenia po okresie zatrudnienia
-
0,7
Razem
3,7
3,0
Wynagrodzenia Członków Rady Nadzorczej
2023
2022
Świadczenia krótkoterminowe
1,4
1,3
Razem
1,4
1,3
Wynagrodzenia pozostałych członków kluczowego personelu kierowniczego
2023
2022
Świadczenia krótkoterminowe
6,7
6,4
Świadczenia po okresie zatrudnienia
-
0,3
Świadczenia z tytułu rozwiązania stosunku pracy
0,3
0,1
Razem
7,0
6,8
W roku obrotowym zakończonym 31 grudnia 2023 roku oraz 31 grudnia 2022 roku członkowie kluczowego personelu kierowniczego
nie zawierali ze Spółką żadnych transakcji w zakresie pyczek oraz gwarancji.
Wszystkie transakcje z podmiotami powiązanymi były dokonywane na warunkach rynkowych.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
51
7.2 Zobowiązania do poniesienia wydatków na niefinansowe aktywa trwałe
Struktura zobowiązań do poniesienia wydatków na niefinansowe aktywa trwałe
31/12/2023
31/12/2022
Zobowiązania umowne z tytułu nabycia niefinansowych aktywów trwałych
698,6
595,9
Razem
698,6
595,9
7.3 Zobowiązania warunkowe
Stosowane zasady rachunkowości
Zgodnie z zasadami rachunkowości Spółki zobowiązanie warunkowe jest:
a) możliwym obowiązkiem powstającym na skutek zdarzeń przeszłych, którego istnienie zostanie potwierdzone dopiero
w momencie wystąpienia lub niewystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni
podlegają kontroli jednostki lub
b) obecnym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowany w sprawozdaniu z sytuacji
finansowej ani sprawozdaniu z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby konieczne
było wydatkowanie środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne w celu wypełnienia zobowiązania lub dlatego, że kwoty
zobowiązania nie można wycenić wystarczająco wiarygodnie.
ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH
Pozycje zobowiązań warunkowych objęte istotnymi szacunkami dotyczą roszczeń zgłoszonych wobec Spółki
dochodzonych na drodze sądowej. Decyzja, co do ujęcia danego roszczenia jako rezerwy bądź zobowiązania
warunkowego jest uzależniona od oceny prawdopodobieństwa przegrania postępowania sądowego określonego
przez wewnętrzne służby prawne lub zewnętrzne kancelarie prawne. Ocena szacunku może ulec zmianie
w kolejnych okresach, w wyniku zaistnienia zdarzeń przyszłych, a tym samym może wystąpić konieczność rozpoznania rezerwy
i obciążenia wyniku finansowego Spółki.
Struktura zobowiązań warunkowych
31/12/2023
31/12/2022
Gwarancje wystawione na zlecenie PKP CARGO S.A.
64,3
54,9
Pozostałe zobowiązania warunkowe
104,5
144,3
Razem
168,8
199,2
Gwarancje wystawione na zlecenie PKP CARGO S.A.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku obowiązywały gwarancje wystawione przez banki na zlecenie Spółki na rzecz kontrahentów
handlowych. Gwarancje obejmowały głównie gwarancje należytego wykonania umów handlowych (o wartości 58,2 milionów
złotych), gwarancje płatności (o wartości 3,6 milionów złotych) oraz gwarancje przetargowe (o wartości 1,2 miliona złotych).
Na dzień 31 grudnia 2022 roku obowiązywały gwarancje wystawione przez banki na zlecenie Spółki na rzecz kontrahentów
handlowych. Gwarancje obejmowały głównie gwarancje należytego wykonania umów handlowych (o wartości 36,3 milionów
złotych), gwarancje płatności (o wartości 12,3 milionów złotych) oraz gwarancje przetargowe (o wartości 5,2 milionów złotych).
Pozostałe zobowiązania warunkowe
Pozycja obejmuje zgłoszone w ramach postępowań sądowych roszczenia wobec Spółki, w przypadku których prawdopodobieństwo
wypływu środków pieniężnych oceniane jest jako niewielkie oraz roszczenia, w przypadku których nie jest możliwe dokonanie
wiarygodnego szacunku kwoty do zapłaty w przyszłości przez Spółkę. Kwoty zaprezentowane w niniejszej nocie odpowiadają
wartościom pełnych roszczeń zgłoszonych przez podmioty zewnętrzne. Ocena szacunku może ulec zmianie w kolejnych okresach,
w wyniku zaistnienia zdarzeń przyszłych.
Zmniejszenie pozostałych zobowiązań warunkowych wynika z zakończenia procesu z powództwa jednego z kontrahentów o zapłatę
kwoty 31,5 milionów złotych tytułem odszkodowania za utracone korzyści, utraty wiarygodności, dobrego imienia i reputacji oraz
odszkodowania za poniesione przez powoda koszty odpraw pracowniczych oraz ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. W dniu
24 sierpnia 2023 roku na posiedzeniu niejawnym Sąd Najwyższy orzekł o odmowie przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej
powoda, tym samym sprawa została zakończona.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
52
7.4 Ujawnienia wynikające z art. 36g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym
Zgodnie z art. 36g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym PKP CARGO S.A., będąc jednocześnie przewoźnikiem kolejowym oraz
operatorem obiektów infrastruktury usługowej, zobowiązana jest do sporządzenia regulacyjnej informacji finansowej poprzez
ujawnienie w informacji dodatkowej do niniejszego Jednostkowego Sprawozdania Finansowego odpowiednich pozycji bilansu
(sprawozdania z sytuacji finansowej) oraz rachunku zysków i strat (sprawozdania z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów)
odrębnie dla działalności polegającej na zarządzaniu obiektami infrastruktury usługowej. W ramach niniejszej noty Spółka prezentuje
wyżej wymienione sprawozdania w podziale na określone rodzaje działalności.
Zasady alokacji pozycji sprawozdania z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów
Spółka dokonuje alokacji pozycji sprawozdania z całkowitych dochodów do poszczególnych rodzajów działalności na podstawie
ewidencji księgowej. Spółka prowadzi ewidencję kosztów w układzie rodzajowym przy użyciu MPK (Miejsc Powstawania Kosztów)
oraz zleceń kontrolingowych. Prowadzona ewidencja analityczna obiektów kontrolingowych pozwala na wyodrębnienie i właściwe
przyporządkowanie pozycji przychodów ze sprzedaży oraz bezpośrednich i pośrednich kosztów działalności operacyjnej
do poszczególnych rodzajów prowadzonej działalności. Koszty administracyjne alokowane do poszczególnych rodzajów
działalności na podstawie klucza podziałowego, opartego o strukturę technicznego kosztu wytworzenia usług.
Pozycje pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych podlegają szczegółowej identyfikacji na podstawie ewidencji księgowej.
Z uwagi na fakt, iż Spółka nie zidentyfikowała istotnych pozycji dotyczących działalności związanej z infrastrukturą usługową pozycje
te zostały w całości przyporządkowane do pozostałej działalności Spółki.
Pozycje przychodów i kosztów finansowych podlegają wyłączeniu z podziału, za wyjątkiem kosztów rozliczenia dyskonta z tytułu
rezerw na świadczenia pracownicze oraz kosztów odsetek z tytułu leasingu, które alokowane do poszczególnych działalności
na podstawie klucza podziałowego oraz odsetek dotyczących zobowiązań z tytułu leasingu, które podlegają szczegółowej
identyfikacji. Wyłączeniu z podziału podlegają również pozycje podatku dochodowego oraz pozostałych całkowitych dochodów
z uwagi na fakt, że dotyczą działalności całej Spółki.
Szczegółowa informacja w zakresie zasad alokacji pozycji sprawozdania z całkowitych dochodów zaprezentowano poniżej:
Nazwa pozycji
Klucz alokacji
Przychody z tytułu umów z klientami
metoda szczegółowej identyfikacji
Koszty działalności operacyjnej
metoda szczegółowej identyfikacji
/ metoda proporcjonalna
Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne
metoda szczegółowej identyfikacji
/ metoda proporcjonalna
Koszty z tytułu rozliczenia dyskonta z tytułu rezerw na świadczenia pracownicze
metoda szczegółowej identyfikacji
/metoda proporcjonalna
Koszty odsetkowe dotyczące zobowiązań z tytułu leasingu
metoda proporcjonalna
Przychody i (koszty) finansowe
wyłączone z podziału
Podatek dochodowy w rachunku wyniku
wyłączone z podziału
Pozostałe całkowite dochody
wyłączone z podziału
Pozycje przychodów z tytułu umów z klientami prezentowane w ramach działalności związanej z infrastrukturą usługową obejmują
przychody osiągnięte od podmiotów zewnętrznych. Natomiast pozycje kosztów prezentowane w ramach działalności związanej
z infrastrukturą usługową obejmują wszystkie koszty generowane przez Spółw ramach tej działalności, bez względu czy zostały
wygenerowane na potrzeby usług wykonywanych dla podmiotów zewnętrznych czy na własne potrzeby Spółki.
Zasady alokacji pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej
Spółka dokonuje alokacji pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej do poszczególnych rodzajów działalności na podstawie:
a) szczegółowej identyfikacji poszczególnych pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej
Szczegółowej identyfikacji podlegają przede wszystkim pozycje rzeczowych aktywów trwałych (tabor kolejowy i pozostałe), praw do
użytkowania aktywów, aktywów niematerialnych, zapasów, pozostałych aktywów niefinansowych, należności i zobowiązań
handlowych oraz zakupu i sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych, rozrachunków z pracownikami, pozostałych rezerw oraz
częściowo rezerw na świadczenia pracownicze.
W przypadku pozycji rzeczowych aktywów trwałych i prawa do użytkowania aktywów Spółka dokonała szczegółowej identyfikacji
poszczególnych składników wykorzystywanych w ramach działalności związanej z infrastrukturą usługową. Na dzień 31 grudnia 2023
roku zidentyfikowane składniki majątku wykorzystywane w ramach kilku wyodrębnionych działalności zostały przypisane do rodzaju
działalności, której dotyczą w przeważającej części.
W przypadku pozycji zapasów Spółka dokonała szczegółowej identyfikacji poszczególnych składników, które mogą być
wykorzystywane w ramach działalności związanej z infrastrukturą usługową. Zidentyfikowane składniki zostały w całości
przyporządkowane do działalności związanej z infrastruktuusługową. Z uwagi na ogólne zastosowania poszczególnych składników
niewykluczone, że w przyszłości część z nich może zostać wykorzystana w ramach pozostałej działalności Spółki.
Rezerwy na świadczenia pracownicze dotyczące odpraw emerytalnych i rentowych, odpraw pośmiertnych, nagród jubileuszowych
oraz na ZFŚS i świadczenia przejazdowe dla obecnych pracowników są kalkulowane przez niezależną firmę aktuarialną.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
53
7.4 Ujawnienia wynikające z art. 36g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym (cd.)
W przypadku należności i zobowiązań handlowych oraz rozrachunków z pracownikami Spółka dokonała ich alokacji do
poszczególnych pozycji na podstawie ewidencji księgowej. W przypadku pozostałych wyżej wymienionych pozycji Spółka nie
zidentyfikowała istotnych pozycji z działalności związanej z infrastrukturą usługową, dlatego całość tych pozycji została
przyporządkowana do pozostałej działalności Spółki.
b) klucza podziałowego
Rezerwy na ZFŚS i świadczenia przejazdowe dla obecnych emerytów i rencistów podlegają alokacji na podstawie klucza podziałowego,
opartego na liczbie pracowników przypisanych do działalności infrastruktury usługowej oraz pozostałej działalności. Natomiast
zobowiązania leasingowe podlegają alokacji na podstawie klucza podziałowego opartego na strukturze udziału praw do użytkowania
aktywów wykorzystywanych w ramach działalności infrastruktury usługowej w ogólnej wartości praw do użytkowania aktywów.
c) wyłączenia części pozycji z podziału
Część pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej nie podlega przyporządkowaniu do określonych rodzajów działalności i wyłącza
się je z podziału z uwagi na fakt, że dotyczą one działalności całej Spółki. Wyłączeniu podlegają głównie pozycje finansowe, takie jak:
udziały, środki pieniężne i ekwiwalenty, pozostałe aktywa finansowe, zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek oraz pozostałych
zobowiązań finansowych. Ponadto wyłącza się również kapitał własny, aktywa i zobowiązania z tytułu podatku odroczonego, a także
rozrachunki z tytułu podatku dochodowego oraz VAT.
Szczegółowe informacje w zakresie zasad alokacji pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej zaprezentowano poniżej:
Nazwa pozycji
Klucz alokacji
AKTYWA
Tabor kolejowy
metoda szczegółowej identyfikacji
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
metoda szczegółowej identyfikacji
Prawa do użytkowania aktywów
metoda szczegółowej identyfikacji
Inwestycje w jednostkach powiązanych
wyłączone z podziału
Należności handlowe
metoda szczegółowej identyfikacji
Aktywa finansowe
wyłączone z podziału
Aktywa niefinansowe
metoda szczegółowej identyfikacji
Należności z tytułu sprzedaży niefinansowych aktywów trwałych
metoda szczegółowej identyfikacji
Należności publicznoprawne
wyłączone z podziału
Należności pozostałe
wyłączone z podziału
Aktywa niematerialne
metoda szczegółowej identyfikacji
Zapasy
metoda szczegółowej identyfikacji
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
wyłączone z podziału
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
wyłączone z podziału
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał własny
wyłączone z podziału
Kredyty bankowe i pożyczki
wyłączone z podziału
Zobowiązania z tytułu leasingu
metoda szczegółowej identyfikacji
/metoda proporcjonalna
Zobowiązania handlowe
metoda szczegółowej identyfikacji
Zobowiązania inwestycyjne
metoda szczegółowej identyfikacji
Zobowiązania z tytułu VAT
wyłączone z podziału
Zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego
wyłączone z podziału
Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, PIT i ZUS
metoda szczegółowej identyfikacji
Zobowiązania pozostałe
wyłączone z podziału
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
metoda szczegółowej identyfikacji
/metoda proporcjonalna
Pozostałe rezerwy
metoda szczegółowej identyfikacji
Zobowiązania z tytułu odroczonego podatku dochodowego
wyłączone z podziału
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
54
7.4 Ujawnienia wynikające z art. 36g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym (cd.)
Podział sprawozdania z wyniku i pozostałych całkowitych dochodów oraz sprawozdania z sytuacji finansowej za lata 2022 - 2023
na poszczególne rodzaje działalności:
SPRAWOZDANIE Z WYNIKU I POZOSTAŁYCH CAŁKOWITYCH DOCHODÓW
Działalność
związana
z infrastrukturą
usługową
Eliminacja
kosztów
kapitalizowanych
Działalność
pozostała
Pozycje
wyłączone
2023
Przychody z tytułu umów z klientami
5,8
-
4 219,7
-
4 225,5
Zużycie energii i paliwa trakcyjnego
-
-
(746,9)
-
(746,9)
Usługi dostępu do infrastruktury
-
-
(462,6)
-
(462,6)
Pozostałe usługi
(38,4)
12,8
(347,9)
-
(373,5)
Koszty świadczeń pracowniczych
(239,3)
35,4
(1 272,0)
-
(1 475,9)
Pozostałe koszty
(168,8)
56,9
(123,0)
-
(234,9)
Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne
-
-
(63,1)
-
(63,1)
Zysk / (strata) operacyjny bez
uwzględniania amortyzacji (EBITDA)
(440,7)
105,1
1 204,2
-
868,6
Amortyzacja i odpisy z tytułu utraty wartości
(24,3)
-
(652,1)
-
(676,4)
Zysk / (strata) na działalności
operacyjnej (EBIT)
(465,0)
105,1
552,1
-
192,2
Przychody i (koszty) finansowe
(10,7)
-
(26,2)
(98,1)
(135,0)
Zysk / (strata) przed opodatkowaniem
(475,7)
105,1
525,9
(98,1)
57,2
Podatek dochodowy
-
-
(12,0)
-
(12,0)
ZYSK / (STRATA) NETTO
(475,7)
105,1
513,9
(98,1)
45,2
Działalność
związana
z infrastrukturą
usługową
Eliminacja
kosztów
kapitalizowanych
Działalność
pozostała
Pozycje
wyłączone
2022
Przychody z tytułu umów z klientami
8,6
-
3 995,0
-
4 003,6
Zużycie energii i paliwa trakcyjnego
-
-
(686,5)
-
(686,5)
Usługi dostępu do infrastruktury
-
-
(550,6)
-
(550,6)
Pozostałe usługi
(31,4)
9,7
(386,4)
-
(408,1)
Koszty świadczeń pracowniczych
(194,8)
29,6
(1 121,1)
-
(1 286,3)
Pozostałe koszty
(113,4)
30,2
(131,7)
-
(214,9)
Pozostałe przychody i (koszty) operacyjne
(2,0)
-
(4,7)
-
(6,7)
Zysk / (strata) operacyjny bez
uwzględniania amortyzacji (EBITDA)
(333,0)
69,5
1 114,0
-
850,5
Amortyzacja i odpisy z tytułu utraty wartości
(22,3)
-
(586,0)
-
(608,3)
Zysk / (strata) na działalności
operacyjnej (EBIT)
(355,3)
69,5
528,0
-
242,2
Przychody i (koszty) finansowe
(8,7)
-
(20,9)
(85,7)
(115,3)
Zysk / (strata) przed opodatkowaniem
(364,0)
69,5
507,1
(85,7)
126,9
Podatek dochodowy
-
-
(24,2)
-
(24,2)
ZYSK / (STRATA) NETTO
(364,0)
69,5
482,9
(85,7)
102,7
W ramach działalności związanej z infrastrukturą usługową zostały poniesione koszty w związku z usługami realizowanymi
na potrzeby działalności podstawowej Spółki, które wyniosły około 470,2 milionów złotych w 2023 roku i około 360,2 milionów
złotych w 2022 roku.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
55
7.4 Ujawnienia wynikające z art. 36g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym (cd.)
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ
Działalność
związana
z infrastrukturą
usługową
Działalność
pozostała
Pozycje
wyłączone
31/12/2023
AKTYWA
Tabor kolejowy
-
4 078,1
-
4 078,1
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
127,9
283,2
-
411,1
Prawa do użytkowania aktywów
127,8
1 034,6
-
1 162,4
Inwestycje w jednostkach powiązanych
-
-
897,1
897,1
Należności leasingowe
-
-
29,6
29,6
Aktywa finansowe
-
-
23,4
23,4
Pozostałe aktywa
-
31,6
-
31,6
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
-
-
135,6
135,6
Aktywa trwałe razem
255,7
5 427,5
1 085,7
6 768,9
Zapasy
65,0
27,3
-
92,3
Należności handlowe
0,9
467,1
-
468,0
Należności leasingowe
-
-
2,9
2,9
Aktywa finansowe
-
-
4,6
4,6
Pozostałe aktywa
-
46,8
65,2
112,0
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
-
-
120,2
120,2
Aktywa obrotowe razem
65,9
541,2
192,9
800,0
Aktywa trwałe klasyfikowane jako przeznaczone
do sprzedaży
-
-
-
-
AKTYWA RAZEM
321,6
5 968,7
1 278,6
7 568,9
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał zakładowy
-
-
2 239,3
2 239,3
Kapitał zapasowy
-
-
738,4
738,4
Pozostałe składniki kapitału własnego
-
-
(85,1)
(85,1)
Zyski zatrzymane
-
-
45,2
45,2
Razem kapitał własny
-
-
2 937,8
2 937,8
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
148,6
897,9
862,0
1 908,5
Zobowiązania inwestycyjne
-
15,6
-
15,6
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
70,1
422,9
-
493,0
Pozostałe rezerwy
-
0,4
-
0,4
Zobowiązania długoterminowe razem
218,7
1 336,8
862,0
2 417,5
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
22,1
141,6
545,3
709,0
Zobowiązania handlowe
14,8
672,3
-
687,1
Zobowiązania inwestycyjne
-
314,6
-
314,6
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
13,7
122,4
-
136,1
Pozostałe rezerwy
-
8,5
-
8,5
Pozostałe zobowiązania finansowe
-
-
140,5
140,5
Pozostałe zobowiązania
20,8
58,9
138,1
217,8
Zobowiązania krótkoterminowe razem
71,4
1 318,3
823,9
2 213,6
Zobowiązania razem
290,1
2 655,1
1 685,9
4 631,1
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA RAZEM
290,1
2 655,1
4 623,7
7 568,9
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
56
7.4 Ujawnienia wynikające z art. 36g ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym (cd.)
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ
Działalność
związana
z infrastrukturą
usługową
Działalność
pozostała
Pozycje
wyłączone
31/12/2022
AKTYWA
Tabor kolejowy
-
3 778,1
-
3 778,1
Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe
129,1
330,4
-
459,5
Prawa do użytkowania aktywów
118,5
534,6
-
653,1
Inwestycje w jednostkach powiązanych
-
-
858,0
858,0
Należności leasingowe
-
-
22,1
22,1
Aktywa finansowe
-
-
4,9
4,9
Pozostałe aktywa
-
36,6
-
36,6
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
-
-
135,7
135,7
Aktywa trwałe razem
247,6
4 679,7
1 020,7
5 948,0
Zapasy
53,4
44,3
-
97,7
Należności handlowe
0,8
531,9
-
532,7
Należności leasingowe
-
-
1,5
1,5
Pozostałe aktywa
-
76,0
36,9
112,9
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
-
-
55,2
55,2
Aktywa obrotowe razem
54,2
652,2
93,6
800,0
Aktywa trwałe klasyfikowane jako przeznaczone
do sprzedaży
-
0,1
-
0,1
AKTYWA RAZEM
301,8
5 332,0
1 114,3
6 748,1
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA
Kapitał zakładowy
-
-
2 239,3
2 239,3
Kapitał zapasowy
-
-
635,7
635,7
Pozostałe składniki kapitału własnego
-
-
(54,4)
(54,4)
Zyski zatrzymane
-
-
102,7
102,7
Razem kapitał własny
-
-
2 923,3
2 923,3
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
133,7
427,8
958,1
1 519,6
Zobowiązania inwestycyjne
-
46,1
-
46,1
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
59,2
360,5
-
419,7
Pozostałe rezerwy
-
0,5
-
0,5
Zobowiązania długoterminowe razem
192,9
834,9
958,1
1 985,9
Zobowiązania z tytułu zadłużenia
19,5
80,9
498,4
598,8
Zobowiązania handlowe
15,5
583,1
-
598,6
Zobowiązania inwestycyjne
-
197,9
-
197,9
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych
12,5
113,0
-
125,5
Pozostałe rezerwy
-
7,2
-
7,2
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
-
-
2,3
2,3
Pozostałe zobowiązania finansowe
-
-
92,6
92,6
Pozostałe zobowiązania
18,3
55,8
141,9
216,0
Zobowiązania krótkoterminowe razem
65,8
1 037,9
735,2
1 838,9
Zobowiązania razem
258,7
1 872,8
1 693,3
3 824,8
KAPITAŁ WŁASNY I ZOBOWIĄZANIA RAZEM
258,7
1 872,8
4 616,6
6 748,1
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
57
7.5 Wpływ wojny w Ukrainie na działalność PKP CARGO S.A.
Kluczowym czynnikiem ryzyka, a także wpływającym na obecne i przyszłe wyniki Spółki jest wciąż wojna w Ukrainie. W dalszym ciągu
niemożliwe jest oszacowanie kierunków rozwoju działań, a także ich skali. Wojna dla podmiotów w Polsce pogłębiła skalę problew
gospodarczych, przeorientowała kierunki wymiany handlowej, co w konsekwencji doprowadziło do istotnego przemodelowania
powiązań, ale z drugiej strony także do nawiązania nowych relacji biznesowych. PKP CARGO S.A. odczuwa podwyższone istotnie ceny
surowców energetycznych i energii, co generuje wzrost wydatków w tym obszarze, ale także jednocześnie zmniejsza możliwości
zakupowe Klientów (z uwagi m.in. na wciąż wysokie ceny usług transportowych przy spadku cen produkcji sprzedanej przemysłu).
Ukraina była w latach ubiegłych kluczowym dostawcą do Europy wielu produktów (m.in. wyrobów hutniczych, elementów istotnych
dla producentów branży motoryzacyjnej, czy produktów oleistych), po wybuchu wojny dostawy te uległy znacznemu ograniczeniu
i do tej chwili nie zostały w znacznym stopniu przywrócone. Kolejne pakiety sankcji Unii Europejskiej na Federację Rosyjską
nie wyhamowują handlu z Rosją w sposób tak znaczny, aby mogło to realnie wpłynąć na możliwość prowadzenia przez ten kraj wojny
(z uwagi na zgromadzone przez Rosję zapasy sprzętu oraz dużą bazę surowcową, a także znaczącą liczbę państw „globalnego
południa”, które nie stosują żadnych istotnych ograniczeń w handlu). Szczególnie fundamentalne znaczenie miało ograniczenie
handlu ropą naftową i produktami ropopochodnymi z grudnia 2022 roku i lutego 2023 roku, co wymusiło na Rosji poszukiwania
możliwości zbytu w nowych kierunkach, przy wykorzystaniu m.in. statków pływających pod banderą innych państw. Najmocniej
ucierpiały przewozy PKP CARGO S.A. na kierunku wschodnim, gdzie wojna oraz wręcz wrogie stosunki z Rosją i Białorusią,
doprowadziły do konieczności przedefiniowania oraz przemodelowania kierunków działalności. Nadal niższe koszty frachtu
morskiego, przy znaczących cenach ubezpieczeń ładunków przewożonych przez Rosję i Białoruś doprowadziły do spadku znaczenia
Nowego Jedwabnego Szlaku, przy czym jego odrodzenie może mieć miejsce w przypadku zakończenia lub zawieszenia działań
wojennych. Jednocześnie stale wzrasta znaczenie transportu morskiego, co przekierowało potoki ładunków z kierunku wschód-
zachód na północ-południe, a w konsekwencji zauważalna jest ograniczona przepustowość sieci i konieczność przeprowadzenia
kolejnych inwestycji w tym obszarze.
Pomimo różnic interesów i nabrzmiałych problemów w ramach licznych branż (m.in. rolnictwo, transport samochodowy, branże
przemysłowe), wymiana pomiędzy Polską a Ukrainą wciąż plasuje się znacznie powyżej średnich wieloletnich. Korzystając z korzystnej
koniunktury PKP CARGO S.A. realizuje m.in. przewozy eksportowe i tranzytowe paliw, przewozy metali i wyrobów z metali w imporcie
i tranzycie, przewozy tranzytowe zboża oraz całego spektrum towarów w ramach przewozów kontenerowych.
PKP CARGO S.A. prowadzi bieżący monitoring zmian prawnych, a także faktycznych związanych z wpływem wojny na funkcjonowanie
Spółki oraz podmiotów zależnych. W wyniku tego podejmowane decyzje dostosowujące całość działalności podmiotu,
w konsekwencji przygotowana jest odpowiednia informacja oraz związane z tym procedury, co umożliwia minimalizację
negatywnego wpływu wojny oraz zmieniającego się otoczenia na procesy transportowe, przy równoczesnym wykorzystaniu
pojawiających się możliwości.
Trwający konflikt zbrojny w Ukrainie ma również wpływ na działalność spółek zależnych. W największym stopniu reperkusje działań
wojennych dotknęły spółkę CARGOTOR Sp. z o.o., w związku z czym na dzień 31 grudnia 2023 roku zostały przeprowadzone testy na
trwałą utratę wartości udziałów w CARGOTOR Sp. z o.o., co opisano w Nocie 5.3 niniejszego Jednostkowego Sprawozdania
Finansowego.
Aktualnie Spółka nie dostrzega zasadniczych zagrożeń dla działalności operacyjnej, które wynikałyby z rozwoju wojny w Ukrainie,
jednak sytuacja jest ciągle dynamiczna i wymaga stałej obserwacji oraz podejmowania działań dostosowawczych.
7.6 Wpływ otoczenia makroekonomicznego na działalność Spółki
Podstawowym czynnikiem kierunków i tempa rozwoju rynku transportowego w Polsce jest otoczenie makroekonomiczne, które
po negatywnym wpływie w 2023 roku powinno obecnie stopniowo pozytywnie wpływać na funkcjonowanie rynku kolejowego
oraz wyniki przewoźników, w tym PKP CARGO S.A. Kryzys energetyczny, który dotknął główne gospodarki Unii Europejskiej (widoczny
spadek zużycia surowców energetycznych wynikający ze słabszej koniunktury oraz dalszego kształtowania łańcuchów dostaw
przekłada się na podwyższone ceny) przyczynił się także do silnego spowolnienia wzrostu gospodarczego w Polsce (gdzie o braku
możliwości obniżenia kosztu energii dla firm decyduje duża zależność polskiej gospodarki od węgla), a więc także wpłynął na niższe
potrzeby transportowe przedsiębiorstw w Polsce. Problemy z koniunkturą przekładają się na niższy popyt konsumentów, instytucji
i przedsiębiorstw (co wynika także z wysokiego kosztu kredytu oraz wciąż stosunkowo wysokiej inflacji). Wzrost cen towarów i usług
konsumpcyjnych wciąż wysoce negatywnie wpływa na gospodarkę oraz dynamikę wzrostu PKB. Pozytywny bilans w wymianie
handlowej w 2023 roku (przy zmniejszonym wyraźnie imporcie) może ulec wyraźnemu pogorszeniu, z uwagi m.in. na wzrost
wydatków gospodarstw domowych czy umacniający się kurs polskiej waluty, co powinno zauważalnie zwiększać poziom importu
(przy stosunkowo ograniczonym wzroście strumienia towarów wysyłanych z Polski). Wśród czynników makroekonomicznych
to inflacja pozostaje głównym czynnikiem hamującym szybszy rozwój gospodarki (a więc i wzrost aktywności przedsiębiorstw
produkcyjnych i przewoźników). Równocześnie stopniowe przyśpieszenie wzrostu kluczowych partnerów gospodarczych, ale przede
wszystkim rynek wewnętrzny powinny napędzać popyt na przewozy na rynku kolejowym.
Aktualnie Spółka nie odnotowuje zasadniczych zagrożeń dla działalności operacyjnej prowadzonej przez podmiot, które byłyby
następstwem wpływu otoczenia makroekonomicznego. Należy zauważyć, ze sytuacja jest wciąż wysoce dynamiczna, co powoduje
konieczność jej aktywnej analizy przez Spółkę oraz podejmowania licznych działań dostosowawczych.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
58
7.7 Wpływ zmian klimatycznych na działalność Spółki
Obecne trendy społeczne i środowiskowe, czynią zmiany klimatu jednym z większych wyzwań obecnych czasów. Spółka jest świadoma
postępujących zmian klimatycznych oraz potencjału kolei towarowych w ich łagodzeniu. Niski stopień emisyjności przewozów
kolejowych czyni je doskonałym rozwiązaniem prowadzącym do redukowania emisji w całym sektorze transportu. Jedną z kluczowych
inicjatyw Komisji Europejskiej jest przesunięcie modalne w kierunku przewozów kolejowych tak, aby stopniowo obsługiwały one
coraz większy strumień ludzi i towarów. Spółka, jako wiodący operator kolejowych przewozów towarowych w Polsce i na terenie Unii
Europejskiej, ma szanse być częścią tego rozwiązania. W szczególności, gdy strategia biznesowa Spółki zakłada zwiększanie udziału
w rynku kolejowych i intermodalnych przewozów towarowych.
Z drugiej strony zmiany klimatu powodują zmianę przepisów prawa unijnego i krajowego, które stale podwyższają wymogi w zakresie
ochrony środowiska oraz nakładają na przedsiębiorstwa konieczność ponoszenia dodatkowych opłat środowiskowych,
bądź podejmowania działań dostosowawczych w celu uniknięcia bądź minimalizacji tych opłat (np. w Spółce szczególne wymagania
środowiskowe są w zakresie likwidacji zbędnego taboru).
Podejmowane przez Spółkę działania polegające na zakupie nowego taboru kolejowego, bądź modernizacji już posiadanego mają
na celu m.in. zmniejszenie zużycia energii elektrycznej w procesie przewozowym, jak również zmniejszenie poziomu generowania
hałasu przez wagony towarowe poprzez wymianę wstawek hamulcowych z żeliwnych na kompozytowe.
Spółka jest narażona na ryzyko zmian klimatycznych, głównie poprzez fakt możliwego oddziaływania czynników klimatycznych
na otoczenie geograficzne oraz ekonomiczne, w którym prowadzona jest działalność Spółki.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku ryzyko klimatyczne nie miało istotnego bezpośredniego wpływu na poszczególne obszary
dokonywanych szacunków, w tym na przeprowadzone testy na utratę wartości wybranych aktywów, ani też na kwestie kontynuacji
działalności przez Spółkę w okresie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego.
7.8 Zdarzenia po dniu bilansowym
W dniu 1 lutego 2024 roku Rada Nadzorcza Spółki podjęła decyzję o zawieszeniu w czynnościach Prezesa Zarządu PKP CARGO S.A.
Pana Dariusza Seligę oraz Członka Zarządu ds. Operacyjnych PKP CARGO S.A. Pana Marka Olkiewicza i powierzeniu wykonywania
obowiązków Prezesa Zarządu PKP CARGO S.A. Panu Maciejowi Jankiewiczowi - Członkowi Zarządu ds. Finansowych PKP CARGO S.A.
W dniu 22 kwietnia 2024 roku Rada Nadzorcza Spółki odwołała Pana Jacka Rutkowskiego Członka Zarządu ds. Handlowych ze składu
Zarządu PKP CARGO S.A.
W dniu 19 marca 2024 roku został zawarty z bankiem aneks do umowy o świadczenie usługi cash poolingu wydłużający okres
obowiązywania umowy do 19 marca 2025 roku.
Pozostałe zdarzenia po dniu bilansowym zostały opisane w Nocie 4.1 niniejszego Jednostkowego Sprawozdania Finansowego.
7.9 Zatwierdzenie sprawozdania finansowego
Niniejsze Jednostkowe Sprawozdanie Finansowe zostało zatwierdzone do publikacji przez Zarząd Spółki w dniu 23 kwietnia
2024 roku.
JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
59
Zarząd Spółki
Maciej Jankiewicz
p.o. Prezes Zarządu
Zenon Kozendra
Członek Zarządu
Warszawa, dnia 23 kwietnia 2024 roku