JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE FINANSOWE
za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku
według MSSF UE (w milionach złotych)
57
7.5 Wpływ wojny w Ukrainie na działalność PKP CARGO S.A.
Kluczowym czynnikiem ryzyka, a także wpływającym na obecne i przyszłe wyniki Spółki jest wciąż wojna w Ukrainie. W dalszym ciągu
niemożliwe jest oszacowanie kierunków rozwoju działań, a także ich skali. Wojna dla podmiotów w Polsce pogłębiła skalę problemów
gospodarczych, przeorientowała kierunki wymiany handlowej, co w konsekwencji doprowadziło do istotnego przemodelowania
powiązań, ale z drugiej strony także do nawiązania nowych relacji biznesowych. PKP CARGO S.A. odczuwa podwyższone istotnie ceny
surowców energetycznych i energii, co generuje wzrost wydatków w tym obszarze, ale także jednocześnie zmniejsza możliwości
zakupowe Klientów (z uwagi m.in. na wciąż wysokie ceny usług transportowych przy spadku cen produkcji sprzedanej przemysłu).
Ukraina była w latach ubiegłych kluczowym dostawcą do Europy wielu produktów (m.in. wyrobów hutniczych, elementów istotnych
dla producentów branży motoryzacyjnej, czy produktów oleistych), po wybuchu wojny dostawy te uległy znacznemu ograniczeniu
i do tej chwili nie zostały w znacznym stopniu przywrócone. Kolejne pakiety sankcji Unii Europejskiej na Federację Rosyjską
nie wyhamowują handlu z Rosją w sposób tak znaczny, aby mogło to realnie wpłynąć na możliwość prowadzenia przez ten kraj wojny
(z uwagi na zgromadzone przez Rosję zapasy sprzętu oraz dużą bazę surowcową, a także znaczącą liczbę państw „globalnego
południa”, które nie stosują żadnych istotnych ograniczeń w handlu). Szczególnie fundamentalne znaczenie miało ograniczenie
handlu ropą naftową i produktami ropopochodnymi z grudnia 2022 roku i lutego 2023 roku, co wymusiło na Rosji poszukiwania
możliwości zbytu w nowych kierunkach, przy wykorzystaniu m.in. statków pływających pod banderą innych państw. Najmocniej
ucierpiały przewozy PKP CARGO S.A. na kierunku wschodnim, gdzie wojna oraz wręcz wrogie stosunki z Rosją i Białorusią,
doprowadziły do konieczności przedefiniowania oraz przemodelowania kierunków działalności. Nadal niższe koszty frachtu
morskiego, przy znaczących cenach ubezpieczeń ładunków przewożonych przez Rosję i Białoruś doprowadziły do spadku znaczenia
Nowego Jedwabnego Szlaku, przy czym jego odrodzenie może mieć miejsce w przypadku zakończenia lub zawieszenia działań
wojennych. Jednocześnie stale wzrasta znaczenie transportu morskiego, co przekierowało potoki ładunków z kierunku wschód-
zachód na północ-południe, a w konsekwencji zauważalna jest ograniczona przepustowość sieci i konieczność przeprowadzenia
kolejnych inwestycji w tym obszarze.
Pomimo różnic interesów i nabrzmiałych problemów w ramach licznych branż (m.in. rolnictwo, transport samochodowy, branże
przemysłowe), wymiana pomiędzy Polską a Ukrainą wciąż plasuje się znacznie powyżej średnich wieloletnich. Korzystając z korzystnej
koniunktury PKP CARGO S.A. realizuje m.in. przewozy eksportowe i tranzytowe paliw, przewozy metali i wyrobów z metali w imporcie
i tranzycie, przewozy tranzytowe zboża oraz całego spektrum towarów w ramach przewozów kontenerowych.
PKP CARGO S.A. prowadzi bieżący monitoring zmian prawnych, a także faktycznych związanych z wpływem wojny na funkcjonowanie
Spółki oraz podmiotów zależnych. W wyniku tego podejmowane są decyzje dostosowujące całość działalności podmiotu,
w konsekwencji przygotowana jest odpowiednia informacja oraz związane z tym procedury, co umożliwia minimalizację
negatywnego wpływu wojny oraz zmieniającego się otoczenia na procesy transportowe, przy równoczesnym wykorzystaniu
pojawiających się możliwości.
Trwający konflikt zbrojny w Ukrainie ma również wpływ na działalność spółek zależnych. W największym stopniu reperkusje działań
wojennych dotknęły spółkę CARGOTOR Sp. z o.o., w związku z czym na dzień 31 grudnia 2023 roku zostały przeprowadzone testy na
trwałą utratę wartości udziałów w CARGOTOR Sp. z o.o., co opisano w Nocie 5.3 niniejszego Jednostkowego Sprawozdania
Finansowego.
Aktualnie Spółka nie dostrzega zasadniczych zagrożeń dla działalności operacyjnej, które wynikałyby z rozwoju wojny w Ukrainie,
jednak sytuacja jest ciągle dynamiczna i wymaga stałej obserwacji oraz podejmowania działań dostosowawczych.
7.6 Wpływ otoczenia makroekonomicznego na działalność Spółki
Podstawowym czynnikiem kierunków i tempa rozwoju rynku transportowego w Polsce jest otoczenie makroekonomiczne, które
po negatywnym wpływie w 2023 roku powinno obecnie stopniowo pozytywnie wpływać na funkcjonowanie rynku kolejowego
oraz wyniki przewoźników, w tym PKP CARGO S.A. Kryzys energetyczny, który dotknął główne gospodarki Unii Europejskiej (widoczny
spadek zużycia surowców energetycznych wynikający ze słabszej koniunktury oraz dalszego kształtowania łańcuchów dostaw
przekłada się na podwyższone ceny) przyczynił się także do silnego spowolnienia wzrostu gospodarczego w Polsce (gdzie o braku
możliwości obniżenia kosztu energii dla firm decyduje duża zależność polskiej gospodarki od węgla), a więc także wpłynął na niższe
potrzeby transportowe przedsiębiorstw w Polsce. Problemy z koniunkturą przekładają się na niższy popyt konsumentów, instytucji
i przedsiębiorstw (co wynika także z wysokiego kosztu kredytu oraz wciąż stosunkowo wysokiej inflacji). Wzrost cen towarów i usług
konsumpcyjnych wciąż wysoce negatywnie wpływa na gospodarkę oraz dynamikę wzrostu PKB. Pozytywny bilans w wymianie
handlowej w 2023 roku (przy zmniejszonym wyraźnie imporcie) może ulec wyraźnemu pogorszeniu, z uwagi m.in. na wzrost
wydatków gospodarstw domowych czy umacniający się kurs polskiej waluty, co powinno zauważalnie zwiększać poziom importu
(przy stosunkowo ograniczonym wzroście strumienia towarów wysyłanych z Polski). Wśród czynników makroekonomicznych
to inflacja pozostaje głównym czynnikiem hamującym szybszy rozwój gospodarki (a więc i wzrost aktywności przedsiębiorstw
produkcyjnych i przewoźników). Równocześnie stopniowe przyśpieszenie wzrostu kluczowych partnerów gospodarczych, ale przede
wszystkim rynek wewnętrzny powinny napędzać popyt na przewozy na rynku kolejowym.
Aktualnie Spółka nie odnotowuje zasadniczych zagrożeń dla działalności operacyjnej prowadzonej przez podmiot, które byłyby
następstwem wpływu otoczenia makroekonomicznego. Należy zauważyć, ze sytuacja jest wciąż wysoce dynamiczna, co powoduje
konieczność jej aktywnej analizy przez Spółkę oraz podejmowania licznych działań dostosowawczych.