1
Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania
Dla Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej FEERUM S.A
Sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania finansowego
Opinia
Przeprowadziliśmy badanie rocznego sprawozdania finansowego FEERUM S.A („Spółka”), które zawiera
sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz sprawozdanie z wyniku i pozostałych
całkowitych dochodów, sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym, sprawozdanie z przepływów pieniężnych za
rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. oraz informację dodatkową do sprawozdania finansowego
zawierającą informację o istotnych politykach rachunkowości oraz inne informacje objaśniające („sprawozdanie
finansowe”).
Naszym zdaniem, załączone sprawozdanie finansowe:
przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej Spółki na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz jej
wyniku finansowego i przepływów pieniężnych za rok obrotowy zakończony w tym dniu zgodnie z mającymi
zastosowanie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię
Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;
jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Spółkę przepisami prawa oraz statutem Spółki;
zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami
rozdziału 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości („Ustawa o rachunkowości” - t.j. Dz. U. z
2023 r. poz. 120 z późn. zm.).
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy dnia 30
kwietnia 2024r..
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu Międzynarodowych
Standardów Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów nr 3430/52a/2019 z dnia 21 marca
2019 r. w sprawie krajowych standardów badania oraz innych dokumentów, z późn. zm. oraz uchwałą Rady
Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego nr 38/I/2022 z dnia 15 listopada 2022 r. w sprawie krajowych standardów
kontroli jakości oraz Krajowego Standardu Badania 220 (Zmienionego) („KSB”), a także stosownie do ustawy
z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym („Ustawa
o biegłych rewidentach” – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1015 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia
16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozd
finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE („Rozporządzenie UE
Dz. Urz. UE L 158 z 27.05.2014, str. 77, z późn. zm.). Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami
została dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie
sprawozdania finansowego.
2
Jesteśmy niezależni od Spółki zgodnie z Międzynarodowym Kodeksem etyki zawodowych księgowych (w tym
Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów Etyki dla Księgowych
(„Kodeks IESBA”) przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów nr 3431/52a/2019 z dnia 25 marca
2019 r. w sprawie zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów, z późn. zm., oraz z innymi wymogami etycznymi,
które mają zastosowanie do badania sprawozdań finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki
etyczne zgodnie z tymi wymogami i Kodeksem IESBA. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły
rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Spółki zgodnie z wymogami niezależności określonymi
w Ustawie o biegłych rewidentach oraz w Rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla
naszej opinii.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące
podczas badania sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej
znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego
zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania
sprawozdania finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej opinii oraz podsumowaliśmy naszą
reakcję na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy za stosowne przedstawiliśmy najważniejsze
spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
Kluczowa sprawa badania
Jak nasze badanie odniosło się do tej sprawy
Rozpoznawanie przychodów
Przychody Spółki z tytułu dostaw i usług za rok
zakończony dnia 31 grudnia 2023 roku wyniosły 56,5 mln
złotych, z czego 45,9 mln złotych dotyczyło przychodów z
tytułu spełnienia zobowiązania do wykonania świadczenia
w miarę upływu czasu w segmentach Elewatory
zbożowe” oraz „ Usługi budowlano-montażowe”.
Począwszy od 1 stycznia 2018 roku Spółka ujmuje
przychody zgodnie z MSSF 15 „ Przychody z umów z
klientami”. Ze względu na istotny udział przychodów
ujmowanych w miarę upływu czasu, rozpoznawanie
przychodów wymaga od Zarządu zastosowania
profesjonalnego osądu i szacunków według wiedzy na
dzień sporządzenia sprawozdania finansowego, w tym w
odniesieniu do stopnia całkowitego spełnienia zobowiązań
do wykonania świadczeń określonych umów, całkowitych
kosztów umów, uwzględniających wszystkie niezbędne
szacunki dotyczące zidentyfikowanych ryzyk.
W przypadku umów z których przychody ujmowane są w
miarę upływu czasu (zaprojektowanie, wykonanie i montaż
elewatorów zbożowych) Spółka rozpoznaje przychód na
każdy dzień bilansowy według stopnia zaawansowania
udziału kosztów poniesionych w całkowitych planowanych
kosztach.
Kwestia oceny prawidłowości wyceny i ujęcia przychodów,
została uznana za kluczową sprawę badania sprawozdania
finansowego, z uwagi na fakt wartość przychodów
uzależniona jest w istotny sposób od zastosowania
profesjonalnego osądu i oceny dokonanej przez Zarząd
Spółki.
Polityka rachunkowości Spółki w zakresie wyceny i
Procedury badania w odniesieniu do rozpoznawania przychodów
obejmowały m.in.:
- aktualizacja wiedzy w zakresie procesu sprzedaży w
poszczególnych segmentach operacyjnych Spółki oraz środowiska
kontroli wewnętrznej, odnoszącej się do procesu ujęcia i wyceny
przychodów
- omówienie z osobami wyznaczonymi przez Zarząd Spółki stopnia
zaawansowania istotnych kontraktów, w tym aktualności szacunków,
oceny kluczowych ryzyk oraz ich uwzględnienie w wycenie
- następujące procedury badania wykonane na próbie umów z
klientami:
a) analizę warunków umów, w tym ocenę poprawności przyjętej
przez Spółkę metody wyceny i ujęcia przychodów zgodnie z MSSF
15
b) ocenę istotnych założeń i szacunków dokonanych przez Spółkę w
odniesieniu do przychodów i kosztów analizowanych umów oraz
marży
c) test poprawności alokacji kosztów i przychodów do
poszczególnych kontraktów, w tym zgodność z zawartymi umowami
d) analizę zmian marży w czasie realizacji poszczególnych umów
e) uzgodnienie poszczególnych pozycji przychodów i kosztów do
przedstawionej dokumentacji źródłowej
f) ocenę adekwatności ujawnień zgodnie z wymogami MSSF 15
3
ujmowania przychodów została szerzej opisana w nocie
Zasady rachunkowości „Przychody z umów z Klientami”
Ujawnienia dotyczące przyjętych osądów zostały
zaprezentowane w nocie Subiektywne oceny Zarządu oraz
niepewność szacunków „Przychody z umów z klientami”
Dodatkowo w nocie „Segmenty operacyjne” oraz nocie 17
„Aktywa i Zobowiązania z tytułu umów z Klientami” Zarząd
zaprezentował ujawnienia wymagane przez MSSF 15.
Odpis na oczekiwane straty kredytowe
W związku z wprowadzonym przez Bank Centralny
Ukrainy, na podstawie wydanej w dniu 24 lutego 2022
roku uchwały nr 18 moratorium na transgraniczne
płatności dewizowe spółka EPICENTR K LLC nie
dokonała na rzecz Banku Gospodarstwa Krajowego
płatności rat przypadających do zapłaty po tym dniu.
W odniesieniu do wierzytelności, które zostały
ubezpieczone polisami KUKE S.A tylko w 90% Bank
Gospodarstwa Krajowego skorzystał z prawa regresu
względem Spółki do 10% wierzytelności nieobjętych
ubezpieczeniem w łącznej kwocie 5,5 mln złotych.
Zarząd Spółki wraz z kancelarią prawną na podstawie
informacji uzyskanych od KUKE S.A, Banku
Gospodarstwa Krajowego oraz danych finansowych
EPICENTR K LLC dokonał oceny ryzyka
kredytowego i uznał, że nie do doszło do utraty
wartości oraz konieczności objęcia przedmiotowych
należności odpisem na oczekiwane straty kredytowe,
zgodnie z MSSF 9.
W związku z istotnością kwoty należności uznaliśmy
dokonaną przez Zarząd ocenę ryzyka kredytowego i
utraty wartości należności za kluczową sprawę
badania.
W nocie 10 „Należności z tytułu dostaw i usług oraz
pozostałe należności” sprawozdania finansowego
Spółka ujawniła okoliczności braku spłat przez
EPICENTR K LLC należności oraz dokonanej przez
Zarząd oceny ryzyka kredytowego.
Nasze procedury badania obejmowały między innymi:
- uzyskanie zrozumienia polityki rachunkowości Spółki oraz
środowiska kontroli wewnętrznej, systemu informacyjnego i
komunikacji w zakresie oceny ryzyka kredytowego i tworzenia
odpisów z tytułu oczekiwanych strat kredytowych,
- uzyskanie przeprowadzonej przez Zarząd oceny ryzyka
kredytowego,
- uzyskanie dowodów badania wskazujących na brak wzrostu
ryzyka kredytowego oraz konieczności dokonania odpisów z
tytułu strat kredytowych oraz ich ocenę pod kątem
odpowiedniości i wystarczalności,
- ocenę adekwatności ujawnień w sprawozdaniu finansowym
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej za sprawozdanie finansowe
Zarząd Spółki jest odpowiedzialny za sporządzenie, na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg
rachunkowych, sprawozdania finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej
i finansowej i wyniku finansowego Spółki zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości
Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz
obowiązującymi Spółkę przepisami prawa i statutem, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd uznaje za
niezbędną aby umożliwić sporządzenie sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia
spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając sprawozdanie finansowe Zarząd Spółki jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Spółki do
kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności
oraz za przyjęcie zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji, kiedy
Zarząd albo zamierza dokonać likwidacji Spółki, albo zaniechać prowadzenia działalności, albo nie ma żadnej
realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalności.
4
Zarząd Spółki oraz członkowie Rady Nadzorczej zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe
spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości. Członkowie Rady Nadzorczej odpowiedzialni
za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej Spółki.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie sprawozdania finansowego
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności, czy sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera
istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania
zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że
badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą
powstawać na skutek oszustwa lub błędu i uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać,
że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje gospodarcze użytkowników podjęte na podstawie tego
sprawozdania finansowego. Koncepcja istotności stosowana jest przez biegłego rewidenta zarówno przy
planowaniu i przeprowadzaniu badania, jak i przy ocenie wpływu rozpoznanych podczas badania zniekształceń
oraz nieskorygowanych zniekształceń, jeśli występują, na sprawozdanie finansowe, a także przy formułowaniu
opinii biegłego rewidenta. W związku z powyższym wszystkie opinie i stwierdzenia zawarte w sprawozdaniu z
badania są wyrażane z uwzględnieniem jakościowego i wartościowego poziomu istotności ustalonego zgodnie ze
standardami badania i zawodowym osądem biegłego rewidenta
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Spółki ani efektywności lub skuteczności
prowadzenia jej spraw przez Zarząd Spółki obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:
identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia sprawozdania finansowego spowodowanego
oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom
i uzyskujemy dowody badania, które wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej
opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego
wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć,
wprowadzenia w błąd lub obejścia kontroli wewnętrznej;
uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur
badania, które odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat
skuteczności kontroli wewnętrznej Spółki;
oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków
księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Spółki;
wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Spółki zasady kontynuacji
działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, czy istnieje
istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami, która może poddawać w znaczącą wątpliwość
zdolność Spółki do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność,
wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane
ujawnienia w sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia nieadekwatne, modyfikujemy naszą
opinię. Nasze wnioski oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia naszego
sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Spółka
zaprzestanie kontynuacji działalności;
oceniamy ogólną prezentację, struktui zawartość sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, oraz czy
sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający
rzetelną prezentację.
Przekazujemy Radzie Nadzorczej informacje o, między innymi, planowanym zakresie i czasie przeprowadzenia
badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej,
które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Radzie Nadzorczej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących
niezależności oraz, że będziemy informować ich o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby
być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie,
informujemy o zastosowanych zabezpieczeniach.
5
Spośród spraw przekazywanych Radzie Nadzorczej ustaliliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące
podczas badania sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy i dlatego uznaliśmy je za
kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy
prawa lub regulacje zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy,
że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie
oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności
Na inne informacje składa się sprawozdanie z działalności Spółki za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2023 r.
(„Sprawozdanie z działalności”) wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego, które jest
wyodrębnioną częścią tego Sprawozdania z działalności oraz Raport Roczny za rok obrotowy zakończony
31 grudnia 2023 r. („Raport roczny”) (razem „Inne informacje”).
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej
Zarząd Spółki jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie z przepisami prawa.
Zarząd Spółki oraz członkowie Rady Nadzorczej zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie
z działalności Spółki wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w Ustawie
o rachunkowości.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji. W związku z badaniem
sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie się z Innymi informacjami, i czyniąc to,
rozpatrzenie, czy inne informacje nie istotnie niespójne ze sprawozdaniem finansowym lub naszą wiedzą
uzyskaną podczas badania, lub w inny sposób wydają się istotnie zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej
pracy stwierdzimy istotne zniekształcenia w Innych informacjach, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym
w naszym sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach
jest również wydanie opinii, czy sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie z przepisami oraz, czy
jest zgodne z informacjami zawartymi ws sprawozdaniu finansowym. Ponadto jesteśmy zobowiązani do
wydania opinii, czy Spółka w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła wymagane
informacje.
Sprawozdanie z działalności Spółki uzyskaliśmy przed datą niniejszego sprawozdania z badania, a Raport
Roczny będzie dostępny po tej dacie. W przypadku, kiedy stwierdzimy istotne zniekształcenie w Raporcie
Rocznym, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym Radę Nadzorczą Spółki.
Opinia o Sprawozdaniu z działalności
Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności Spółki:
zostało sporządzone zgodnie z art. 49 Ustawy o rachunkowości oraz paragrafem 70 Rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia z dnia 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez
emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych
przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („Rozporządzenie o informacjach
bieżących” – Dz. U. z 2018 r. poz. 757 z późn. zm.),
jest zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym.
Ponadto, w świetle wiedzy o Spółce i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania oświadczamy, że nie
stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności Spółki istotnych zniekształceń.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem w wiadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Spółka zawarła informacje określone w
paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach bieżących. Ponadto, naszym zdaniem, informacje
6
wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz i tego Rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o
stosowaniu ładu korporacyjnego są zgodne z mającymi zastosowanie przepisami oraz informacjami zawartymi w
sprawozdaniu finansowym.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Oświadczenie na temat świadczonych usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem wiadczamy, że usługi niebędące badaniem sprawozdań
finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Spółki i jej spółek zależnych zgodne z prawem i przepisami
obowiązującymi w Polsce oraz, że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniem, które zakazane na mocy
art. 5 ust. 1 Rozporządzenia UE oraz art. 136 Ustawy o biegłych rewidentach. Usługi niebędące badaniem
sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Spółki i jej spółek zależnych w badanym okresie zostały
wymienione w nocie 12 Sprawozdania z działalności Spółki.
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani do badania sprawozdania finansowego Spółki uchwałą Rady Nadzorczej Spółki nr 10 z dnia
18 maja 2022 r.. Sprawozdania finansowe Spółki badamy nieprzerwanie począwszy od roku obrotowego
zakończonego dnia 31 grudnia 2017 roku, to jest przez 7 kolejnych lat.
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie, którego rezultatem jest niniejsze sprawozdanie
niezależnego biegłego rewidenta, jest Iwona Płotecka.
Działający w imieniu firmy audytorskiej ECDP Audyt Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach przy ul. Plac Wolności 4
wpisanej na listę firm audytorskich pod numerem 3769, w imieniu której kluczowy biegły rewident zbadał
sprawozdanie finansowe:
podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Iwona Płotecka, nr w rejestrze 13403
Katowice, dnia 30 kwietnia 2024 roku