Jednostkowe sprawozdanie finansowe

PKO Banku Polskiego S.A.

za rok zakończony 31 grudnia 2024 roku

 

WYBRANE DANE FINANSOWE DOTYCZĄCE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

WYBRANE DANE FINANSOWE

 

w mln PLN

 

w mln EUR

 

 

 

Zmiana %

 

 

Zmiana %

2024

2023

(A-B)/B

2024

2023

(D-E)/E

A

B

C

D

E

F

Wynik z tytułu odsetek

21 085

17 215

22,5%

4 899

3 802

28,9%

Wynik z tytułu prowizji i opłat

4 353

3 911

11,3%

1 011

864

17,0%

Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe oraz wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

(1 234)

(1 220)

1,2%

(287)

(269)

6,7%

Koszty działania

(7 513)

(6 678)

12,5%

(1 746)

(1 475)

18,4%

Zysk brutto

12 202

7 509

62,5%

2 835

1 658

71,0%

Zysk netto

9 150

4 868

88,0%

2 126

1 075

97,8%

Zysk na jedną akcję - podstawowy z zysku za okres (w PLN/EUR)

7,32

3,89

88,2%

1,70

0,86

97,7%

Zysk na jedną akcję - rozwodniony z zysku za okres (w PLN/EUR)

7,32

3,89

88,2%

1,70

0,86

97,7%

Dochody całkowite netto

10 050

10 470

(4,0)%

2 335

2 312

1,0%

Przepływy pieniężne netto

(2 625)

4 559

(157,6)%

(610)

1 007

(160,6)%

 

WYBRANE DANE FINANSOWE

 

w mln PLN

 

w mln EUR

 

31.12.2024

31.12.2023

Zmiana %

(A-B)/B

31.12.2024

31.12.2023

Zmiana %

(D-E)/E

A

B

C

D

E

F

Suma aktywów

500 747

468 553

6,9%

117 189

107 763

8,8%

Kapitał własny ogółem

49 767

42 954

15,9%

11 647

9 879

17,9%

Kapitał zakładowy

1 250

1 250

-

293

287

2,1%

Liczba akcji (w mln)

1 250

1 250

-

1 250

1 250

-

Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN/EUR)

39,81

34,36

15,9%

9,32

7,90

18,0%

Rozwodniona liczba akcji (w mln)

1 250

1 250

-

1 250

1 250

-

Rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję (w PLN/EUR)

39,81

34,36

15,9%

9,32

7,90

18,0%

Łączny współczynnik kapitałowy (%)

20,87

21,02

(0,7)%

20,87

21,02

(0,7)%

Kapitał Tier 1

42 324

39 864

6,2%

9 905

9 168

8,0%

Kapitał Tier 2

3 039

2 080

46,1%

711

478

48,7%

 

WYBRANE POZYCJE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO PRZELICZONO NA EUR WEDŁUG NASTĘPUJĄCYCH KURSÓW

2024

2023

średnia kursów NBP na koniec miesięcznych okresów (pozycje rachunku zysków i strat, sprawozdania z całkowitych dochodów i sprawozdania z przepływów pieniężnych)

4,3042

4,5284

 

31.12.2024

31.12.2023

kurs średni NBP na dzień (pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej)

4,2730

4,3480

 

SPIS TREŚCI

JEDNOSTKOWY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

1. Działalność Banku

2. Zmiany w Spółkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej

3. Informacje dotyczące składu osobowego Rady Nadzorczej oraz Zarządu

4. Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

5. Oświadczenie Zarządu

6. Oświadczenie o zgodności

7. Kontynuacja działalności

8. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

ISTOTNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

9. Waluta funkcjonalna, waluta prezentacji i waluty obce

10. Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych

10.1. Ujmowanie transakcji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

10.2. Kompensowanie instrumentów finansowych

10.3. Wyłączenie instrumentów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej

10.4. Zasady klasyfikacji instrumentów finansowych

10.5. Kategoria wyceny aktywów finansowych według zamortyzowanego kosztu

10.6. Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

10.7. Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

10.8. Instrumenty kapitałowe

10.9. Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych

10.10. Modyfikacje - Zmiana kontraktowych przepływów pieniężnych

10.11. Wycena aktywów finansowych nabytych lub udzielonych z utratą wartości (POCI)

10.12. Wycena zobowiązań finansowych

10.13. TRANSAKCJE ZAKUPU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH Z PRZYRZECZENIEM SPRZEDAŻY

11. Kwestie środowiskowe

12. Zmiany zasad rachunkowości obowiązujące od 1 stycznia 2024 roku i objaśnienie różnic między wcześniej publikowanymi sprawozdaniami a niniejszym sprawozdaniem finansowym

13. Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów

NOTY UZUPEŁNIAJĄCE DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

14. Przychody i koszty z tytułu odsetek

15. Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

16. Przychody z tytułu odsetek oraz prowizji i opłat po segmentach

17. Przychody z tytułu dywidend

18. Wynik na operacjach finansowych

19. Wynik z pozycji wymiany

20. Pozostałe przychody i koszty operacyjne

21. Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

22. Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

23. Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

24. Koszty działania

25. Podatek od niektórych instytucji finansowych

26. Podatek dochodowy

NOTY UZUPEŁNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ - INSTRUMENTY FINANSOWE

27. Kasa, środki w Banku Centralnym

28. Należności od banków

29. Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne

29.1. Rachunkowość zabezpieczeń – informacje finansowe

29.2. Pozostałe instrumenty pochodne – informacje finansowe

30. Papiery wartościowe

31. Kredyty i pożyczki udzielone klientom

32. Zobowiązania wobec banków

33. Zobowiązania wobec klientów

34. Otrzymane finansowanie

POZOSTAŁE NOTY UZUPEŁNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ I ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE

35. Wartości niematerialne

36. Rzeczowe aktywa trwałe

37. Inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

38. Inne aktywa

39. Pozostałe zobowiązania

40. Rezerwy

41. Zobowiązania warunkowe oraz pozabilansowe zobowiązania otrzymane i udzielone

42. Sprawy sporne

43. Kapitał własny i akcjonariat Banku

WARTOŚĆ GODZIWA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

44. Hierarchia wartości godziwej

45. Aktywa i zobowiązania finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W BANKU

46. Zarządzanie ryzykiem w banku

47. Zarządzanie ryzykiem kredytowym

48. Ryzyko kredytowe – informacje finansowe

48.1. Podział aktywów finansowych według faz

48.2. Zmiana wartości bilansowej brutto

48.3. Zmiany wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe

48.4. Pozostałe ujawnienia

49. Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych

50. Zarządzanie ryzykiem koncentracji kredytowej w Banku

51. Zabezpieczenia

52. Ekspozycja na ryzyko kredytowe kontrahenta

53. Praktyki forbearance

54. Informacje o pakietowej sprzedaży wierzytelności

55. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

56. Zarządzanie ryzykiem walutowym

57. Zarządzanie ryzykiem płynności

58. Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań oraz przeniesione aktywa finansowe

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM BANKU

59. Adekwatność kapitałowa

60. Dywidendy i podział zysku z lat ubiegłych

POZOSTAŁE NOTY

61. Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych

62. Transakcje ze Skarbem Państwa i jednostkami powiązanymi

63. Świadczenia dla kluczowego personelu kierowniczego PKO Banku Polskiego S.A.

64. Leasing

65. Informacje dotyczące firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdań finansowych

66. Wpływ sytuacji geopolitycznej w Ukrainie na PKO Bank Polski S.A.

67. Reforma wskaźników stóp procentowych

68. Zdarzenia, które wystąpiły po dniu, na który sporządzono sprawozdanie finansowe

JEDNOSTKOWY RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

Nota

2024

2023

Wynik z tytułu odsetek

14, 16

 21 085

 17 215

Przychody z tytułu odsetek i przychody o charakterze zbliżonym do odsetek

 

 30 009

 28 886

w tym obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej

 

 29 604

 28 338

Koszty z tytułu odsetek

 

 (8 924)

 (11 671)

Wynik z tytułu prowizji i opłat

15, 16 

 4 353

 3 911

Przychody z tytułu prowizji i opłat

 

 5 948

 5 521

Koszty z tytułu prowizji i opłat

 

 (1 595)

 (1 610)

Wynik pozostały

 

 1 622

 877

Przychody z tytułu dywidend

17

 1 009

 683

Wynik na operacjach finansowych

18

 250

 112

Wynik z pozycji wymiany

19

 249

 81

Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych

 

 111

 52

w tym wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

 45

 22

Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto, w tym:

 20

 3

 (51)

pozostałe przychody operacyjne

 

 182

 157

pozostałe koszty operacyjne

 

 (179)

 (208)

Wynik na działalności biznesowej

 

 27 060

 22 003

Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

21

 (805)

 (1 120)

Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

22

 (429)

 (100)

Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

23

 (4 899)

 (5 430)

Koszty działania

24

 (7 513)

 (6 678)

Podatek od niektórych instytucji finansowych

25

 (1 212)

 (1 166)

Zysk brutto

 

 12 202

 7 509

Podatek dochodowy

26

 (3 052)

 (2 641)

 

 

 

 

Zysk netto

 

9 150

4 868

 

 

 

 

Zysk na jedną akcję

 

 

 

Zysk na jedną akcję: podstawowy/rozwodniony za okres (PLN)*

 

7,32

3,89

Średnia ważona liczba akcji zwykłych w okresie (w mln)*

 

1 250

1 250

* Zarówno w 2024 roku, jak i w 2023 roku nie występowały instrumenty rozwadniające zysk przypadający na jedną akcję. W związku z powyższym wartość rozwodnionego zysku przypadającego na jedną akcję pokrywa się z wartością podstawowego zysku przypadającego na jedną akcję.

 

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

Nota

2024

2023

Zysk netto

 

 9 150

 4 868

Inne dochody całkowite

 

 900

 5 602

Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat

 

 902

 5 605

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych, netto

29 

 596

 3 327

Zyski/straty odniesione na inne dochody całkowite w okresie

 

 (552)

 1 085

Kwota przeniesiona z innych dochodów całkowitych do rachunku zysków i strat

 

 1 288

 3 023

Podatek odroczony

26

 (140)

 (781)

Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, netto

 

305

2 280

Aktualizacja wartości godziwej, brutto

 

443

2 845

Zyski/straty przeniesione do rachunku zysków i strat (z tytułu zbycia)

 

(66)

(30)

Podatek odroczony

26

(72)

(535)

Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych

 

1

(2)

Pozycje, które nie mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat

 

(2)

(3)

Zyski i straty aktuarialne, netto

 

(2)

(3)

Zyski i straty aktuarialne, brutto

 

 (2)

 (4)

Podatek odroczony

26

 -

 1

 

 

 

 

Dochody całkowite netto, razem

 

10 050

10 470

 

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

 

Nota

31.12.2024

31.12.2023 (dane przekształcone)

01.01.2023 (dane przekształcone)

AKTYWA

 

500 747

468 553

391 518

Kasa, środki w Banku Centralnym

27

 23 263

17 676

15 719

Należności od banków

28

8 349

15 815

14 042

Pochodne instrumenty zabezpieczające

29

344

265

68

Pozostałe instrumenty pochodne

29

2 018

4 529

5 644

Papiery wartościowe

30

 204 877

191 439

130 986

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

 

 892

372

7

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

31

 245 908

223 670

208 918

Rzeczowe aktywa trwałe

36

 2 856

2 731

2 505

Aktywa przeznaczone do sprzedaży

 

 11

139

10

Wartości niematerialne

35

 3 479

3 288

2 933

Inwestycje w jednostki zależne

37

 3 560

3 440

3 560

Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

37

 275

275

275

Należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego

 

-

-

47

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

26

 2 011

3 048

4 694

Inne aktywa

38

 2 904

1 866

2 110

ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁ WŁASNY

 

500 747

468 553

391 518

Zobowiązania

 

450 980

425 599

357 434

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

 

11

10

9

Zobowiązania wobec banków

32

2 271

2 978

2 538

Pochodne instrumenty zabezpieczające

29

302

352

300

Pozostałe instrumenty pochodne

29

2 409

6 151

7 169

Zobowiązania wobec klientów

33

 414 920

394 551

334 856

Otrzymane kredyty i pożyczki

 

-

-

726

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

34

 11 999

3 421

-

Zobowiązania podporządkowane

34

 4 291

2 774

2 781

Pozostałe zobowiązania

39

 7 310

10 350

6 577

Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego

 

 839

1 008

527

- Banku

 

 693

992

379

- jednostek zależnych wchodzących w skład Podatkowej Grupy Kapitałowej

 

 146

16

148

Rezerwy

40

 6 628

4 004

1 951

 

 

 

 

 

Kapitał własny

43

49 767

42 954

34 084

Kapitał zakładowy

 

 1 250

1 250

1 250

Kapitały rezerwowe i skumulowane inne dochody całkowite

 

 29 930

27 399

21 768

Niepodzielony wynik finansowy

 

 9 437

9 437

7 808

Wynik roku bieżącego

 

 9 150

4 868

3 258

 

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

ZA ROK ZAKOŃCZONY

31 grudnia 2024

Kapitał zakładowy

Kapitały rezerwowe i skumulowane inne dochody całkowite

Niepodzielony wynik finansowy

Wynik okresu bieżącego

Kapitał własny ogółem

Kapitały rezerwowe

Skumulowane inne dochody całkowite

Razem kapitały rezerwowe i skumulowane inne dochody całkowite

Kapitał zapasowy

Fundusz ogólnego ryzyka bankowego

Pozostałe kapitały rezerwowe

Wartość na początek okresu

1 250

22 468

1 070

6 775

(2 914)

27 399

9 437

4 868

42 954

Przeniesienie wyniku z lat ubiegłych

-

-

-

-

 -

 -

 4 868

(4 868)

-

Podział zysku z przeznaczeniem na wypłatę dywidendy, w tym dywidendy zaliczkowej*

-

-

-

1 631

 -

 1 631

 (1 631)

-

-

Dywidenda

-

-

-

-

 -

 -

 (3 237)

-

(3 237)

Dochody całkowite

-

-

-

-

 900

 900

 -

9 150

10 050

Wartość na koniec okresu

1 250

22 468

1 070

8 406

 (2 014)

 29 930

 9 437

9 150

49 767

*Informacja o podziale zysku Banku za rok 2023 została zaprezentowana w nocie „Dywidendy i podział zysku z lat ubiegłych”

 

ZA ROK ZAKOŃCZONY

31 grudnia 2023

Kapitał zakładowy

Kapitały rezerwowe i skumulowane inne dochody całkowite

Niepodzielony wynik finansowy

Wynik okresu bieżącego

Kapitał własny ogółem

Kapitały rezerwowe

Skumulowane inne dochody całkowite

Razem kapitały rezerwowe i skumulowane inne dochody całkowite

Kapitał zapasowy

Fundusz ogólnego ryzyka bankowego

Pozostałe kapitały rezerwowe

Wartość na początek okresu

1 250

22 468

1 070

6 746

(8 516)

21 768

7 808

3 258

34 084

Przeniesienie wyniku z lat ubiegłych

-

-

-

-

-

-

3 258

(3 258)

-

Podział zysku z przeznaczeniem na wypłatę dywidendy, w tym dywidendy zaliczkowej

-

-

-

1 629

-

1 629

(1 629)

-

-

Dywidenda zaliczkowa

-

-

-

(1 600)

-

(1 600)

-

-

(1 600)

Dochody całkowite

-

-

-

-

5 602

5 602

-

4 868

10 470

Wartość na koniec okresu

1 250

22 468

1 070

6 775

(2 914)

27 399

9 437

4 868

42 954

 

ZA ROK ZAKOŃCZONY 31 grudnia 2024

Skumulowane inne dochody całkowite

Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

 

Zyski i straty aktuarialne

Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych

Razem

Wartość na początek okresu

(1 189)

(1 701)

(22)

(2)

(2 914)

Dochody całkowite razem

305

596

(2)

1

900

Wartość na koniec okresu

(884)

(1 105)

(24)

(1)

(2 014)

 

ZA ROK ZAKOŃCZONY 31 grudnia 2023

Skumulowane inne dochody całkowite

Wartość godziwa aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

 

Zyski i straty aktuarialne

Różnice kursowe z przeliczenia jednostek zagranicznych

Razem

Wartość na początek okresu

(3 469)

(5 028)

(19)

-

(8 516)

Dochody całkowite razem

2 280

3 327

(3)

(2)

5 602

Wartość na koniec okresu

(1 189)

(1 701)

(22)

(2)

(2 914)

 

JEDNOSTKOWE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

 

Nota

2024

2023

(dane przekształcone)

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

 

 

 

Zysk brutto

 

12 202

7 509

Zapłacony podatek dochodowy

 

(2 523)

(1 699)

Korekty razem:

 

(19 133)

42 201

Amortyzacja

 24

1 077

980

(Zysk) strata z działalności inwestycyjnej

 

(17)

(14)

Wynik z tytułu odsetek (z rachunku zysków i strat)

 

(21 085)

(17 215)

Odsetki otrzymane

61

20 889

19 701

Odsetki zapłacone

61

(10 397)

(11 287)

Dywidendy otrzymane

61

(1 039)

(653)

Zmiana stanu:

 

 

 

należności od banków

 

(1 144)

833

pochodnych instrumentów zabezpieczających

 

293

558

pozostałych instrumentów pochodnych

 

(1 231)

97

papierów wartościowych

 

(6 486)

(6 037)

kredytów i pożyczek udzielonych klientom

 

(19 847)

(12 613)

transakcji z przyrzeczeniem sprzedaży

 

(519)

(364)

aktywów trwałych przeznaczonych do sprzedaży

 

127

(128)

innych aktywów

 

(1 382)

244

skumulowanych odpisów na oczekiwane straty kredytowe

 

(1 115)

377

skumulowanych odpisów na aktywa niefinansowe i innych rezerw

 

3 115

2 178

zobowiązań wobec Banku Centralnego

 

1

1

zobowiązań wobec banków

 

(707)

442

zobowiązań wobec klientów

 

21 305

58 893

otrzymanych kredytów i pożyczek

 

-

(1)

zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych

 

(140)

(290)

zobowiązań podporządkowanych

 

(2)

-

pozostałych zobowiązań

 

(1 163)

2 429

Inne korekty

 

334

4 070

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

 

(9 454)

48 011

 

 

Nota

2024

2023

(dane przekształcone)

Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

 

 

 

Wpływy z działalności inwestycyjnej

 

753 445

784 911

Wykup papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

727 851

773 201

Odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

4 376

4 154

Wykup papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

17 239

4 649

Odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

2 828

2 128

Zbycie wartości niematerialnych, rzeczowych aktywów trwałych oraz aktywów do zbycia

 

64

48

Inne wpływy inwestycyjne, w tym dywidendy

61

1 087

731

Wydatki z działalności inwestycyjnej

 

(751 090)

(830 641)

Nabycie papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

(712 413)

(808 531)

Nabycie papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

(37 632)

(20 548)

Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

 

(1 044)

(1 562)

Inne wydatki inwestycyjne

 

(1)

-

Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

 

2 355

(45 730)

 

 

Nota

2024

2023

(dane przekształcone)

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

 

 

 

Wypłata dywidendy

 

(4 837)

-

Wpływy z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych

61

8 524

3 531

Wpływy z tytułu emisji obligacji podporządkowanych

61

1 500

-

Spłata kredytów i pożyczek

61

-

(715)

Płatności zobowiązań z tytułu leasingu

61

(277)

(255)

Spłata odsetek od zobowiązań finansowych

61

(436)

(283)

Środki pieniężne netto z działalności finansowej

 

4 474

2 278

Przepływy pieniężne netto

 

(2 625)

4 559

w tym z tytułu różnic kursowych od środków pieniężnych i ich ekwiwalentów

 

(49)

(827)

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu

 

28 735

24 176

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu

 61

26 110

28 735

 

Informacje ogólne o banku

1.   Działalność Banku

Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna (PKO Bank Polski S.A. albo Bank) został utworzony dekretem podpisanym 7 lutego 1919 roku przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego, premiera Ignacego Paderewskiego oraz ministra poczt i telegrafów i jednocześnie pierwszego prezesa Huberta Lindego jako Pocztowa Kasa Oszczędnościowa. W 1950 roku Bank rozpoczął działalność jako Powszechna Kasa Oszczędności bank państwowy. Rozporządzeniem Rady Ministrów z 18 stycznia 2000 roku przekształcono Powszechną Kasę Oszczędności bank państwowy w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa pod nazwą Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, przy ul. Puławskiej 15, 02-515 Warszawa, w Polsce.

12 kwietnia 2000 roku zarejestrowano Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółkę Akcyjną i wpisano do Rejestru Handlowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawa, Sąd Gospodarczy XVI Wydział Rejestrowy. Obecnie właściwym sądem jest Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Bank został zarejestrowany pod numerem KRS 0000026438 oraz nadano mu numer statystyczny REGON 016298263.

Zgodnie z Cedułą Giełdową Bank zaklasyfikowany jest do makrosektora „Finanse”, sektor „Banki”.

Bank jest uniwersalnym bankiem depozytowo-kredytowym obsługującym osoby fizyczne, prawne oraz inne podmioty będące osobami krajowymi i zagranicznymi. Bank może posiadać wartości dewizowe i dokonywać obrotu tymi wartościami, jak również wykonywać operacje walutowe i dewizowe oraz otwierać i posiadać rachunki bankowe w bankach zagranicą, a także lokować środki dewizowe na tych rachunkach.

Na 31 grudnia 2024 roku do jednostek organizacyjnych wchodzących w skład Banku, za pośrednictwem których Bank prowadzi swoją działalność należą: Centrala Banku w Warszawie, Biuro Maklerskie PKO Banku Polskiego SA (Biuro Maklerskie PKO BP), 10 specjalistycznych jednostek organizacyjnych, 10 regionalnych oddziałów detalicznych, 7 regionalnych oddziałów korporacyjnych, 23 centra korporacyjne i 882 oddziały. Bank prowadzi również działalność operacyjną na terenie Republiki Federalnej Niemiec w formie oddziału (Oddział w Niemczech), Republiki Czeskiej (Oddział w Czechach), Słowacji (Oddział w Słowacji) oraz Oddziału w Rumunii.

PKO Bank Polski S.A. jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. oraz znaczącym inwestorem dla jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć, będących w posiadaniu Banku. W związku z tym Bank sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej, które obejmuje dane finansowe tych jednostek. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej jest sporządzone i publikowane w tym samym dniu co niniejsze jednostkowe sprawozdanie finansowe Banku.

 

 

W skład Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. wchodzą następujące jednostki zależne:

Lp.

NAZWA JEDNOSTKI

SIEDZIBA

DZIAŁALNOŚĆ

% UDZIAŁ W KAPITALE

JEDNOSTKI ZALEŻNE BEZPOŚREDNIO

31.12.2024

31.12.2023

1

PKO Bank Hipoteczny S.A.

Warszawa

działalność bankowa

100

100

2

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

Warszawa

zarządzanie funduszami inwestycyjnymi

100

100

3

PKO Leasing S.A.

Łódź

działalność leasingowa

i udzielanie pożyczek

100

100

4

PKO BP BANKOWY PTE S.A.

Warszawa

zarządzanie funduszami emerytalnymi

100

100

5

PKO BP Finat sp. z o.o.

Warszawa

działalność usługowa, w tym usługi agenta transferowego oraz outsourcing specjalistów IT

100

100

6

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

Warszawa

ubezpieczenia na życie

100

100

7

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

Warszawa

pozostałe ubezpieczenia osobowe i ubezpieczenia majątkowe

100

100

8

PKO Finance AB

Sollentuna, Szwecja

usługi finansowe

100

100

9

KREDOBANK S.A.

Lwów, Ukraina

działalność bankowa

100

100

 

Merkury - fiz an1,2

Warszawa

lokowanie środków zebranych od uczestników funduszu

-

100

10

NEPTUN - fizan1

Warszawa

100

100

11

PKO VC - fizan1

Warszawa

100

100

1 PKO Bank Polski S.A. posiada certyfikaty inwestycyjne funduszu; w pozycji udział w kapitale prezentowany jest procent posiadanych certyfikatów inwestycyjnych funduszu.

2 Patrz nota „Zmiany w spółkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej”.

Lp.

NAZWA JEDNOSTKI

SIEDZIBA

DZIAŁALNOŚĆ

% UDZIAŁ W KAPITALE *

JEDNOSTKI ZALEŻNE POŚREDNIO

31.12.2024

31.12.2023

 

GRUPA PKO Leasing S.A.

 

 

 

 

1

PKO Agencja Ubezpieczeniowa sp. z o.o.

Warszawa

działalność agencyjna w zakresie zawierania umów ubezpieczenia

100

100

 

1.1 PKO Leasing Finanse sp. z o.o.

Warszawa

sprzedaż przedmiotów poleasingowych

100

100

2

PKO Leasing Sverige AB

Sztokholm, Szwecja

działalność leasingowa

100

100

3

Prime Car Management S.A.

Gdańsk

działalność leasingowa oraz usługi zarządzania flotą

100

100

 

3.1 Futura Leasing S.A.

Gdańsk

sprzedaż przedmiotów poleasingowych

100

100

 

3.2 Masterlease sp. z o.o.

Gdańsk

działalność leasingowa

100

100

 

3.3 MasterRent24 sp. z o.o.

Gdańsk

wynajem krótkoterminowy pojazdów

100

100

4

PKO Faktoring S.A.

Warszawa

działalność faktoringowa

100

100

5

Polish Lease Prime 1 DAC1

Dublin, Irlandia

spółka celowa utworzona na potrzeby sekurytyzacji wierzytelności leasingowych

 -

 -

 

GRUPA PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

 

 

6

Ubezpieczeniowe Usługi Finansowe sp. z o.o.

Warszawa

działalność usługowa

100

100

 

GRUPA KREDOBANK S.A.

 

 

 

 

7

„KREDOLEASING” sp. z o.o.

Lwów, Ukraina

działalność leasingowa

100

100

 

NEPTUN - fizan

 

 

 

 

8

Qualia sp. z o.o.

Warszawa

obsługa posprzedażowa produktów deweloperskich

100

100

9

Sarnia Dolina sp. z o.o. w likwidacji4

Warszawa

działalność deweloperska

100

100

10

Bankowe Towarzystwo Kapitałowe S.A.

Warszawa

działalność usługowa

100

100

 

10.1 „Inter-Risk Ukraina” spółka z dodatkową odpowiedzialnością2

Kijów, Ukraina

działalność windykacyjna

99,90

99,90

 

10.2 Finansowa Kompania „Prywatne Inwestycje” sp. z o.o.3

Kijów, Ukraina

usługi finansowe

95,4676

95,4676

 

10.2.1 Finansowa Kompania „Idea Kapitał” sp. z o.o.

Lwów, Ukraina

działalność usługowa

100

100

11

„Sopot Zdrój” sp. z o.o.

Sopot

zarządzanie nieruchomością

72,9769

72,9769

12

„Zarząd Majątkiem Górczewska” sp. z o.o.

Warszawa

zarządzanie nieruchomościami

100

100

13

Molina sp. z o.o. w likwidacji4

Warszawa

komplementariusz w spółkach komandytowo-akcyjnych funduszu

100

100

14

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji 1 S.K.A. w likwidacji4

Warszawa

kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, zarządzanie nieruchomościami

100

100

 

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 2 S.K.A. w likwidacji4

Warszawa

-

100

15

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 4 S.K.A. w likwidacji4

Warszawa

100

100

16

Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 6 S.K.A. w likwidacji4

Warszawa

100

100

* udział podmiotu bezpośrednio dominującego w kapitale jednostki

1) PKO Leasing S.A., zgodnie z MSSF 10, sprawuje kontrolę nad spółką, mimo że nie posiada w spółce zaangażowania kapitałowego.

2) Drugim udziałowcem spółki jest Finansowa Kompania „Prywatne Inwestycje” sp. z o.o.

3) Drugim udziałowcem spółki jest „Inter-Risk Ukraina” spółka z dodatkową odpowiedzialnością.

4)  Patrz nota „Zmiany w spółkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej”.

Grupa Kapitałowa posiada następujące jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia:

Lp.

NAZWA JEDNOSTKI

SIEDZIBA

DZIAŁALNOŚĆ

% UDZIAŁ W KAPITALE*

31.12.2024

31.12.2023

 

Wspólne przedsięwzięcia PKO Banku Polskiego S.A.

 

 

1

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

Warszawa

usługi chmury obliczeniowej

50

50

2

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

Warszawa

działalność wspomagająca usługi finansowe, w tym obsługa transakcji dokonywanych przy użyciu instrumentów płatniczych

34

34

 

1 EVO Payments International s.r.o.

Praga, Czechy

działalność wspomagająca usługi finansowe

100

100

 

Wspólne przedsięwzięcie NEPTUN - fizan

 

 

 

 

 

2 „Centrum Obsługi Biznesu" sp. z o.o.

Poznań

zarządzanie nieruchomością

41,45

41,45

 

Wspólne przedsięwzięcie PKO VC - fizan

 

 

 

 

 

3 BSafer sp. z o.o.

Stalowa Wola

zarządzanie zgodami marketingowymi

35,06

35,06

 

Jednostki stowarzyszone PKO Banku Polskiego S.A.

 

 

1

Bank Pocztowy S.A.

Bydgoszcz

działalność bankowa

25,0001

25,0001

2

Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych sp. z o.o.

Poznań

poręczenia

33,33

33,33

3

System Ochrony Banków Komercyjnych S.A.

Warszawa

jednostka zarządzająca systemem ochrony, o której mowa w art. 130e prawa bankowego

21,11

21,11

*udział podmiotu sprawującego współkontrolę/mającego znaczący wpływ/bezpośrednio dominującego w kapitale jednostki

2.   Zmiany w Spółkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej

W 2024 roku w strukturze Grupy Kapitałowej Banku miały miejsca następujące zdarzenia:

•        W styczniu 2024 roku nastąpiło połączenie funduszy inwestycyjnych NEPTUN - fizan (fundusz przejmujący) i Merkury – fiz an (fundusz przejmowany) przez przeniesienie majątku funduszu przejmowanego do istniejącego funduszu przejmującego oraz przydzielenie uczestnikowi funduszu przejmowanego certyfikatów inwestycyjnych funduszu przejmującego w zamian za certyfikaty inwestycyjne funduszu przejmowanego. Merkury – fiz an został wykreślony z listy podmiotów zależnych PKO Banku Polskiego S.A. Spółki funduszu Merkury - fiz an zostały przeniesione do funduszu NEPTUN fizan. Na koniec 2023 roku certyfikaty funduszu Merkury - fiz an prezentowane były w sprawozdaniu z sytuacji finansowej w pozycji „Aktywa przeznaczone do sprzedaży”.

•        W maju i lipcu 2024 roku w Krajowym Rejestrze Sądowym KRS zostało zarejestrowane postawienie w stan likwidacji spółek: Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 1 S.K.A. oraz Sarnia Dolina sp. z o.o. Tym samym nastąpiła zmiana nazwy firm, pod którymi działają spółki na: Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w likwidacji, Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 1 S.K.A. w likwidacji oraz Sarnia Dolina sp. z o.o. w likwidacji.

•       We wrześniu 2024 roku ujawniono w KRS wpis z datą 8 sierpnia 2024 roku o uprawomocnieniu wykreślenia spółki Molina spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 2 S.K.A. w likwidacji z Rejestru Przedsiębiorców.

3.   Informacje dotyczące składu osobowego Rady Nadzorczej oraz Zarządu

Skład Rady Nadzorczej Banku na 31 grudnia 2024 roku:

•        Katarzyna Zimnicka-Jankowska - Przewodnicząca Rady Nadzorczej,

•        Paweł Waniowski – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,

•        Marek Panfil – Sekretarz Rady Nadzorczej,

•        Maciej Cieślukowski – Członek Rady Nadzorczej,

•        Jerzy Kalinowski - Członek Rady Nadzorczej,

•        Hanna Kuzińska - Członek Rady Nadzorczej,

•        Andrzej Oślizło - Członek Rady Nadzorczej,

•        Jerzy Śledziewski - Członek Rady Nadzorczej.

Skład Zarządu Banku na 31 grudnia 2024 roku:

•        Szymon Midera – Prezes Zarządu,

•        Krzysztof Dresler – Wiceprezes Zarządu,

•        Ludmiła Falak-Cyniak - Wiceprezes Zarządu,

•        Piotr Mazur - Wiceprezes Zarządu,

•        Marek Radzikowski - Wiceprezes Zarządu,

•        Michał Sobolewski – Wiceprezes Zarządu

•        Mariusz Zarzycki - Wiceprezes Zarządu.

Opis zmian w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej w 2024 roku został ujęty w punkcie 4 „Zmiany w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej PKO Banku polskiego S.A.” Sprawozdania Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 rok sporządzonego łącznie ze sprawozdaniem Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A.

4.   Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

Niniejsze sprawozdanie finansowe Banku (sprawozdanie finansowe), podlegające przeglądowi przez Komitet Audytu zostało zaakceptowane do publikacji przez Zarząd 11 marca 2025 roku oraz przyjęte przez Radę Nadzorczą Banku 12 marca 2025 roku.

5.   Oświadczenie Zarządu

Zarząd oświadcza, że wedle jego najlepszej wiedzy sprawozdanie finansowe Banku i dane porównawcze zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz że odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Banku oraz jego wynik finansowy.

6.   Oświadczenie o zgodności

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) przyjętymi przez Unię Europejską (UE) według stanu na 31 grudnia 2024 roku, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami zgodnie z wymogami ustawy z 29 września 1994 roku o rachunkowości i wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi, jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych.

7.   Kontynuacja działalności

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Bank w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty zaakceptowania przez Zarząd do publikacji, czyli od 11 marca 2025 roku. Zarząd Banku nie stwierdza na dzień podpisania sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie 12 miesięcy od daty publikacji na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania bądź istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności.

Zarząd Banku rozważył wpływ obecnej sytuacji w Ukrainie oraz ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych i ocenił, że czynniki te nie powodują istotnej niepewności w zakresie zdolności Banku do kontynuacji działalności.

Zewnętrzne uwarunkowania działalności obejmujące otoczenie makroekonomiczne, sytuację na rynkach finansowych, sytuację polskiego sektora bankowego i pozabankowego, otoczenie regulacyjno – prawne, a także czynniki, które będą miały wpływ na przyszłe wyniki finansowe zostały szczegółowo opisane w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 rok sporządzonym łącznie ze sprawozdaniem Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A. (nota 2 „Zewnętrzne uwarunkowania działalności”).

Ujawnienia dotyczące: sytuacji w Ukrainie zaprezentowane zostały w nocie „Wpływ sytuacji geopolitycznej w Ukrainie na PKO Bank Polski S.A.”, zaś ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych w nocie „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”.

8.   Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Sprawozdanie finansowe PKO Banku Polskiego S.A. obejmuje rok zakończony 31 grudnia 2024 roku oraz zawiera dane porównawcze za rok zakończony 31 grudnia 2023 roku i na dzień 31 grudnia 2023 roku.

Dane finansowe prezentowane są w milionach złotych polskich (PLN), chyba że wskazano inaczej. Dane zostały zaokrąglone do miliona złotych polskich i wszelkie różnice w stosunku do danych wcześniej opublikowanych mogą wynikać z zaokrągleń.

Roczne skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za okres od 1 stycznia 2024 roku do 31 grudnia 2024 roku zostanie opublikowane i zatwierdzone z tą samą datą, co jednostkowe sprawozdanie finansowe PKO Banku Polskiego S.A. Wymóg jego sporządzenia i publikacji wynika z przepisów prawa.

W sprawozdaniu finansowym zastosowano zasadę koncepcji wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, w tym instrumentów pochodnych oraz aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite. Pozostałe składniki aktywów finansowych wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu pomniejszonej o odpisy na oczekiwane straty kredytowe. Natomiast pozostałe zobowiązania finansowe wykazywane są w wartości zamortyzowanego kosztu. Składniki aktywów trwałych wykazywane są w cenie nabycia pomniejszonej o umorzenie oraz o odpisy z tytułu utraty wartości. Składniki aktywów trwałych lub grupy aktywów zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży wykazywane są w kwocie niższej z dwóch, tj. ich wartości bilansowej i wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia.

Bank podczas sporządzania sprawozdania finansowego dokonuje szacunków i przyjmuje założenia, które bezpośrednio mają wpływ zarówno na sprawozdanie finansowe, jak i na ujętą w nim informację uzupełniającą. Szacunki i założenia, które Bank przyjmuje do wykazywania wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów dokonywane są przy wykorzystaniu danych historycznych oraz innych czynników, które są dostępne oraz uznawane za właściwe w danych okolicznościach. Założenia co do przyszłości oraz dostępne dane służą do szacowania wartości bilansowych aktywów oraz zobowiązań, których nie można jednoznacznie określić przy wykorzystaniu innych źródeł. Przy dokonywaniu szacunków Bank uwzględnia przyczyny oraz źródła niepewności, które są przewidywane na koniec okresu sprawozdawczego. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.

Dokonywane przez Bank szacunki oraz założenia poddaje się bieżącym przeglądom. Zmiany szacunków rozpoznaje się w tym okresie, którego dotyczą.

ISTOTNE ZASADY RACHUNKOWOŚCI

Istotne zasady rachunkowości oraz szacunki i oceny zastosowane przy sporządzaniu niniejszego sprawozdania finansowego przedstawione zostały w niniejszym rozdziale oraz w poszczególnych notach w dalszej części sprawozdania finansowego. Zasady te stosowane były we wszystkich prezentowanych latach w sposób ciągły.

9.   Waluta funkcjonalna, waluta prezentacji i waluty obce

Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych polskich, które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku. Pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej Oddziału w Niemczech i Słowacji przeliczane są na walutę prezentacji z waluty funkcjonalnej (EUR), Oddziału w Czechach przeliczane są na walutę prezentacji z waluty funkcjonalnej (CZK) oraz Oddziału w Rumunii (RON) przeliczane są na walutę prezentacji z waluty funkcjonalnej (RON) z zastosowaniem kursu średniego NBP na koniec okresu sprawozdawczego. Pozycje rachunku zysków i strat oddziałów przelicza się na walutę prezentacji z zastosowaniem kursów średnich z końca poszczególnych miesięcy okresu sprawozdawczego. Powstałe w ten sposób różnice kursowe ujmowane są w innych dochodach całkowitych.

•      Transakcje i salda w walutach obcych

Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego Bank przelicza:

•        pozycje pieniężne w walucie obcej przy zastosowaniu kursu zamknięcia, tj. kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego,

•        pozycje niepieniężne wyceniane według historycznej ceny nabycia wyrażonej w walucie obcej, takie jak rzeczowe aktywa trwałe czy wartości niematerialne, przy zastosowaniu kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego w dniu transakcji,

•        pozycje niepieniężne wyceniane do wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej, takie jak instrumenty kapitałowe zaliczone do aktywów finansowych, przeliczane są przy zastosowaniu kursów średnich ogłoszonych przez Narodowy Bank Polski, które obowiązywały w dniu, na który wartość godziwa została ustalona.

Zyski i straty z tytułu różnic kursowych wynikające z tych transakcji oraz wyceny aktywów i zobowiązań pieniężnych oraz niepieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w rachunku zysków i strat w wyniku z pozycji wymiany.

 

EUR/PLN

CZK/PLN

RON/PLN

 

2024

2023

2024

2023

2024

Kurs obowiązujący na ostatni dzień okresu

4,2730

4,3480

0,1699

0,1759

0,8589

Kurs stanowiący średnią arytmetyczną kursów obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca danego okresu

4,3042

4,5284

0,1712

0,1889

0,8652

Najwyższy kurs w okresie

4,3530

4,7170

0,1753

0,1999

0,8750

Najniższy kurs w okresie

4,2678

4,3480

0,1688

0,1759

0,8576

 

10.            Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych

10.1. Ujmowanie transakcji w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

Aktywa finansowe oraz zobowiązania finansowe ujmuje się w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wtedy i tylko wtedy, gdy Bank staje się związany postanowieniami umowy danego instrumentu. Aktywa finansowe zakupione lub sprzedane w drodze standaryzowanej transakcji kupna lub sprzedaży, w której zgodnie z umową składnik aktywów jest dostarczany w okresie wynikającym z obowiązujących regulacji lub konwencji przyjętych na danym rynku ujmuje się na dzień rozliczenia transakcji. Kredyty i pożyczki wykazywane są w momencie uruchomienia środków na rzecz kredytobiorcy. Pochodne instrumenty finansowe wykazywane są w wartości godziwej począwszy od dnia zawarcia transakcji.

10.2. Kompensowanie instrumentów finansowych

Bank kompensuje aktywa i zobowiązania finansowe i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej netto, jeżeli występuje możliwe do wyegzekwowania na drodze prawnej prawo do skompensowania ujętych kwot oraz zamiar rozliczenia ich w kwocie netto lub jednoczesnej realizacji danego składnika aktywów i uregulowania zobowiązania.

10.3. Wyłączenie instrumentów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej

Bank usuwa składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych z aktywów finansowych lub gdy Bank nie ma uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości lub części lub w przypadku istotnej modyfikacji składnika aktywów finansowych lub gdy Bank przenosi składnik aktywów finansowych na inny podmiot w transakcji, w której przenoszone są zasadniczo wszystkie ryzyka i korzyści wynikające z posiadania aktywa finansowego lub w której nie przenosi ani nie zatrzymuje zasadniczo wszystkich ryzyk i korzyści wynikających z posiadania i nie zachowuje kontroli nad aktywem finansowym.

Bank wyłącza ze sprawozdania z sytuacji finansowej składniki aktywów finansowych m.in. w sytuacji, gdy podlegają one unieważnieniu na bazie prawomocnego wyroku sądu, umorzeniu, przedawnieniu lub są nieściągalne. Wyłączanie ze sprawozdania z sytuacji finansowej ww. składników następuje w ciężar utworzonych na nie odpisów na oczekiwane straty kredytowe lub strat z tytułu ryzyka prawnego (w przypadku unieważnień kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych).

W przypadku, gdy nie utworzono odpisów lub ich wartość jest mniejsza od wartości składnika aktywów finansowych, przed jego odpisaniem zwiększa się odpis na oczekiwane straty kredytowe o różnicę pomiędzy wartością składnika, a dotychczas utworzoną kwotą odpisu.

Bank wyłącza ze sprawozdania z sytuacji finansowej składnik zobowiązań finansowych lub jego część w przypadku, gdy zobowiązanie wygasło, tj. gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł termin jego dochodzenia.

10.4. Zasady klasyfikacji instrumentów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z następujących kategorii:

•        wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

•        wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite,

•        wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Bank klasyfikuje zobowiązania finansowe do jednej z następujących kategorii:

•        wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

•        wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Klasyfikacja aktywów finansowych w dniu nabycia lub powstania zależy od modelu biznesowego przyjętego przez Bank do zarządzania daną grupą aktywów oraz od charakterystyki umownych przepływów pieniężnych wynikających z pojedynczego aktywa lub grupy aktywów.

•      model biznesowy

Bank dokonuje wyznaczenia modelu biznesowego przy początkowym ujęciu aktywów finansowych. Bank określa model biznesowy na poziomie poszczególnych grup aktywów w kontekście obszaru działalności, w związku z którą aktywa finansowe powstały lub zostały nabyte między innymi w oparciu o:

•        cele biznesowe i polityki inwestycyjne, które określają zasady zarządzania i sposób generowania przepływów pieniężnych przez poszczególne grupy aktywów finansowych,

•        sposób oceny i raportowania wyników portfela aktywów finansowych,

•        sposób zarządzania ryzykiem związanym z tymi aktywami oraz zasady wynagradzania osób zarządzających tymi portfelami,

•        wartość, częstotliwość, moment i przyczyny sprzedaży aktywów finansowych.

W modelu biznesowym „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” Bank wyznacza następujące kryteria dotyczące akceptowalnej sprzedaży aktywów finansowych:

•        sprzedaż nieznacząca (poniżej 5% portfela), nawet jeżeli jest częsta,

•        sprzedaż nieczęsta – sporadyczna ilość transakcji sprzedaży w ciągu roku, nawet pomimo znaczącej wartości,

•        sprzedaż blisko terminu zapadalności (okres nie dłuższy niż 5% pozostającego okresu do terminu zapadalności),

•        „sprzedaży incydentalna” w przypadku wzrostu poziomu ryzyka kredytowego, zmiany prawa lub regulacji – sprzedaż realizowana w celu utrzymania zakładanego poziomu kapitału regulacyjnego, na zasadach opisanych w strategii zarządzania takimi portfelami.

Poziomy sprzedaży w modelu „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż” oraz w modelu „rezydualnym” są wyższe niż w modelu „utrzymywane dla przepływów pieniężnych”.

Bank wyodrębnia następujące modele biznesowe:

•        model „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” - model, w którym powstałe lub nabyte aktywa finansowe są utrzymywane w celu pozyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych – model typowy dla działalności kredytowej;

•       model „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż” - model, w którym aktywa finansowe po powstaniu lub nabyciu są utrzymywane w celu pozyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych, ale mogą być również sprzedawane – często i w transakcjach o wysokim wolumenie – model typowy dla działalności zarządzania płynnością oraz portfela kredytowego sprzedawanego do PKO Banku Hipotecznego S.A. w ramach tzw. transakcji poolingu;

•      model rezydualny - inny niż model „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” oraz „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż” obejmuje portfele aktywów przeznaczonych do sprzedaży oraz portfele aktywów, w których wartość godziwa stanowi kluczowy wskaźnik oceny wyników portfela na potrzeby zarządcze.

•      Ocena charakterystyk wynikających z umowy przepływów pieniężnych

Ocena charakterystyk wynikających z umowy przepływów pieniężnych polega na ustaleniu, poprzez przeprowadzenie testu umownych przepływów pieniężnych (test SPPI, z ang. Solely Payments of Principal and Interest test), czy wynikające z umowy przepływy pieniężne z tego składnika aktywów są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Kwota główna oznacza wartość godziwą składnika aktywów finansowych na moment początkowego ujęcia, natomiast odsetki obejmują zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzieleniem finansowania, a także marżę zysku.

Charakterystyka wynikająca z umownych przepływów pieniężnych pozostaje bez wpływu na klasyfikację składnika aktywów finansowych, jeśli:

•        mogłaby mieć tylko niewielki wpływ na wynikające z umowy przepływy pieniężne z tytułu tego składnika (cecha de minimis).

•        nie jest prawdziwa w przypadku wystąpienia zdarzenia niezwykle rzadkiego, wyjątkowo nietypowego i bardzo mało prawdopodobnego (cecha non genuine).

Bank uwzględnia potencjalny wpływ charakterystyki wynikającej z umowy przepływów pieniężnych w każdym okresie sprawozdawczym i łącznie w całym okresie życia instrumentu finansowego.

Test SPPI jest przeprowadzany dla każdego aktywa finansowego w modelu „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” lub „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż” na dzień początkowego ujęcia (w tym dla modyfikacji istotnej po ponownym ujęciu aktywa finansowego).

W odniesieniu do aktywów finansowych posiadających cechy związane ze zrównoważonym rozwojem (tzw. zielone pożyczki – dla których dostarczenie przez klienta świadectwa charakterystyki energetycznej umożliwia skorzystanie z obniżonej marży na kredycie), podczas oceny zmienności przepływów brany jest pod uwagę możliwy wpływ cechy związanej ze zrównoważonym rozwojem w każdym okresie sprawozdawczym i łącznie przez cały okres kredytowania oraz czy wpływ tej cechy na umowne przepływy pieniężne jest powiązany z ryzykiem kredytowym. W przypadku, gdy wraz ze wzrostem lub spadkiem ryzyka kredytowego oprocentowanie ulega podwyższeniu lub obniżeniu, co wskazuje na dodatnią relację pomiędzy marżą kredytu a poziomem ryzyka kredytowego, kryteria SPPI nie są naruszone a tym samym kryterium testu SPPI zostaje spełnione.

Bank analizuje m.in. następujące cechy aktywów finansowych, które skutkują brakiem zdania testu SPPI:

•        dźwignia w konstrukcji oprocentowania rozumiana jako mnożnik większy niż 1,

•        prawo do udziału w zysku wierzyciela - przepływy pieniężne wynikające z umowy nie są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty,

•        ograniczenie odpowiedzialności dłużnika (skutkujące powstaniem aktywa typu non recourse),

•        opcja wcześniejszej spłaty i wydłużenia (prolongaty) warunkowana przyszłym zdarzeniem ekonomicznym niezwiązanym z umową, w szczególności niezwiązanym ze zmianą poziomu ryzyka kredytowego kredytobiorcy,

•        kowenanty umowne skutkujące tym, że wraz ze wzrostem lub spadkiem ryzyka kredytowego oprocentowanie ulega obniżeniu lub podwyższeniu, co wskazuje na ujemną relację pomiędzy marżą kredytu a poziomem ryzyka kredytowego,

•        stopy jednostronnie ustalane przez Bank (stopy administrowane) o ile nie stanowią przybliżenia rynkowej stopy zmiennej.

Jeżeli na podstawie oceny jakościowej w ramach testu SPPI nie można ustalić czy przepływy pieniężne wynikające z umowy stanowią jedynie spłatę kwoty głównej i odsetek, przeprowadzany jest test porównawczy (ocena ilościowa), tzw. test benchmarkowy w celu ustalenia jak różniłyby się (niezdyskontowane) przepływy pieniężne wynikające z umowy od (niezdyskontowanych) przepływów pieniężnych, które powstałyby, gdyby wartość pieniądza w czasie nie została zmieniona (poziom referencyjny przepływów pieniężnych). Bank wykonuje testy benchmarkowe głównie w sytuacji niedopasowania częstotliwości aktualizacji stopy procentowej do tenoru stopy procentowej, aktualizacji stopy procentowej w oparciu o uśredniane wartości stóp procentowych czy aktualizacji stopy procentowej w oparciu o wartości opóźnione (np. wartość obowiązująca na jeden miesiąc przed momentem przeszacowania). Kryterium istotności różnicy w przepływach między umową testowaną a benchmarkową na poziomie pojedynczego scenariusza zostało ustalone na poziomie 5% dla sumy niezdyskontowanych przepływów pieniężnych w horyzoncie trwania umowy oraz 5% dla sumy przepływów pieniężnych w kwartalnych okresach sprawozdawczych.

10.5. Kategoria wyceny aktywów finansowych według zamortyzowanego kosztu

Składnik aktywów finansowych (dotyczy dłużnych aktywów finansowych) wycenia się według zamortyzowanego kosztu, jeśli spełnione są oba poniższe warunki:

•        składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym „utrzymywane dla przepływów pieniężnych”,

•        warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (zdany test SPPI).

Do aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu Bank kwalifikuje należności od banków, kredyty i pożyczki udzielone klientom oraz dłużne papiery wartościowe.

Wartość bilansową tej kategorii aktywów ustala się przy użyciu efektywnej stopy procentowej służącej do naliczenia przychodu odsetkowego wygenerowanego przez aktywo w danym okresie. Kalkulacja efektywnej stopy procentowej obejmuje płacone i otrzymywane prowizje, koszty transakcyjne, premie i dyskonta stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej (patrz nota „Przychody i koszty z tytułu odsetek”). Wartość bilansowa aktywa jest następnie korygowana o odpisy na oczekiwane straty kredytowe (patrz nota „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”).

Składniki aktywów, dla których nie można ustalić harmonogramu przyszłych przepływów pieniężnych niezbędnych dla obliczenia efektywnej stopy procentowej wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty obejmującej również odsetki od należności, z uwzględnieniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe. Prowizje i opłaty związane z powstaniem lub decydujące o cechach finansowych tych aktywów podlegają liniowemu rozliczeniu w czasie w okresie życia aktywa i są zaliczane do przychodów prowizyjnych.

10.6.          Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Składnik aktywów finansowych (dotyczy dłużnych aktywów finansowych) Bank wycenia do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, jeżeli spełnione są oba poniższe warunki:

•        składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych, oraz

•        warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (zdany test SPPI).

Do kategorii wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody Bank kwalifikuje dłużne papiery wartościowe i kredyty i pożyczki udzielane klientom, które mogą być przedmiotem sprzedaży do PKO Banku Hipotecznego S.A (tzw. pooling).

Metody ustalania wartości godziwej opisane zostały w nocie „Hierarchia wartości godziwej”.

Skutki zmiany wartości godziwej tych aktywów finansowych do momentu zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych lub jego przeklasyfikowania odnosi się do innych dochodów całkowitych, z wyjątkiem przychodów odsetkowych, zysku lub straty z tytułu odpisu na oczekiwane straty kredytowe (patrz nota „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”) oraz zysków lub strat z tytułu różnic kursowych, które ujmuje się w wyniku finansowym.

Jeśli zaprzestano ujmowania składnika aktywów finansowych, skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w innych dochodach całkowitych zostają przeklasyfikowane z pozycji inne dochody całkowite do wyniku finansowego w formie korekty wynikającej z przeklasyfikowania.

10.7.          Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

Jeśli aktywa finansowe nie spełniają wymienionych powyżej kryteriów kwalifikacji do wyceny według zamortyzowanego kosztu albo do wyceny do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, są one klasyfikowane jako aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

W sprawozdaniu finansowym prezentacja aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat jest następująca:

•          przeznaczone do obrotu - składniki aktywów finansowych które:

•        nabyto głównie w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie,

•        w momencie początkowego ujęcia stanowią część portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie i dla których istnieją dowody bieżącego faktycznego trybu generowania krótkoterminowych zysków; lub

•        są instrumentem pochodnym (z wyjątkiem instrumentów pochodnych będących umowami gwarancji finansowej lub wyznaczonymi i skutecznymi instrumentami zabezpieczającymi),

•          aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat - aktywa finansowe dla których test charakterystyki umownych przepływów pieniężnych nie został zdany (niezależnie od modelu biznesowego) oraz pozostałe aktywa finansowe zaklasyfikowane do modelu rezydualnego,

•          aktywa finansowe desygnowane do wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat przy początkowym ujęciu (opcja wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat).

Do kategorii wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Bank kwalifikuje instrumenty pochodne, kredyty i pożyczki udzielone klientom niespełniające kryteriów testu SPPI (głównie pożyczki gotówkowe, karty kredytowe i kredyty odnawialne, które w zapisach umownych zawierały mnożnik w formule oprocentowania), dłużne papiery wartościowe oraz kapitałowe papiery wartościowe.

Metody ustalania wartości godziwej opisane zostały w nocie „HIERARCHIA WARTOŚCI GODZIWEJ”.

Zyski i straty powstałe w wyniku zbycia instrumentów finansowych zaliczonych do aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat oraz efekt ich wyceny do wartości godziwej ujmowane są w wyniku finansowym w pozycji Wynik na operacjach finansowych.

Zysk lub stratę na aktywach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmuje się w wyniku finansowym. Zysk lub stratę z wyceny tego składnika aktywów finansowych do wartości godziwej stanowi różnica między jego wartością godziwą a wartością tego składnika według zamortyzowanego kosztu ustaloną na dzień wyceny.

Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmowane są w wyniku finansowym w pozycji „PRZYCHODY I KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK”.

10.8.          Instrumenty kapitałowe

Inwestycje w instrumenty kapitałowe wycenia się do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

10.9.          Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych

W 2024 roku i 2023 roku Bank nie dokonał żadnej zmiany modelu biznesowego aktywów finansowych i nie dokonywał reklasyfikacji aktywów finansowych.

10.10.      Modyfikacje - Zmiana kontraktowych przepływów pieniężnych

Jeśli wynikające z umowy przepływy pieniężne związane ze składnikiem aktywów finansowych podlegają renegocjacji lub jakiejkolwiek innej modyfikacji na podstawie aneksu do umowy lub na podstawie ogólnych aktów prawnych, Bank ocenia czy przepływy pieniężne generowane przez zmodyfikowane aktywo różnią się w sposób istotny od przepływów generowanych przed zmianą warunków umownych.

Przy dokonywaniu oceny czy zmiana warunków umownych stanowi modyfikację istotną czy nieistotną Bank analizuje kryteria jakościowe oraz ilościowe.

Bank przyjął następujące kryteria jakościowe:

•        przewalutowanie,

•        zmiana dłużnika, za wyjątkiem zmiany wynikającej ze śmierci dłużnika,

•        wprowadzenie do umowy cechy umownej powodującej naruszenie testu charakterystyk przepływów pieniężnych (testu SPPI) lub usunięcie tej cechy.

Bank przyjął następujące kryteria ilościowe:

•        test 10% polegający na analizie zmiany warunków umownych składnika aktywów finansowych skutkującej powstaniem różnicy między wartością przyszłych przepływów pieniężnych wynikających ze zmienionego aktywa finansowego zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową a wartością analogicznych przyszłych przepływów wynikających z pierwotnego składnika aktywa finansowego zdyskontowanych tą samą stopą procentową,

•        zwiększenie zaangażowania dłużnika, które obejmuje wartość zwiększenia kapitału i udzielonych zobowiązań pozabilansowych powyżej 10% w stosunku do kapitału i zobowiązań pozabilansowych sprzed podwyższenia dla każdej pojedynczej ekspozycji,

•        wydłużenie pierwotnego okresu kredytowania pożyczek gotówkowych, kredytów gospodarczych obsługiwanych przez jednostki biznesowe o więcej niż 1 rok oraz o więcej niż dwukrotne zwiększenie okresu rezydualnego, tj. okresu pozostałego do spłaty na dzień modyfikacji; pożyczek gotówkowych, kredytów gospodarczych obsługiwanych przez jednostki windykacyjne więcej niż 1 rok; kredytów mieszkaniowych obsługiwanych przez jednostki biznesowe oraz obsługiwanych przez jednostki windykacyjne o więcej niż 4 lata.

Wystąpienie przynajmniej jednego z kryteriów jakościowych lub wystąpienie kryterium ilościowego (różnicy) powyżej 10% lub powyżej przyjętego okresu wydłużenia skutkuje uznaniem modyfikacji za istotną. Wystąpienie kryterium ilościowego co najwyżej 10% lub co najwyżej na poziomie przyjętego okresu wydłużenia skutkuje uznaniem modyfikacji za nieistotną.

W przypadku identyfikacji „Modyfikacji nieistotnej” Bank nie zaprzestaje ujmowania danego składnika aktywów finansowych, dokonuje natomiast ponownego obliczenia wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych i ujmuje zysk lub stratę z tytułu modyfikacji w wyniku finansowym (w przychodach lub kosztach odsetkowych).

Korekta wartości bilansowej aktywa finansowego z tytułu modyfikacji podlega rozliczeniu w czasie w wynik odsetkowy metodą efektywnej stopy procentowej. Bank rozlicza w czasie metodą efektywnej stopy procentowej m.in. korektę wartości bilansowej z tytułu ujętych wakacji kredytowych.

„Modyfikacja istotna” istniejącego składnika aktywów finansowych powoduje zaprzestanie jego ujmowania, a następnie ujęcie zmodyfikowanego składnika aktywów, który zostaje uznany za „nowy” składnik aktywów finansowych. Następuje ujęcie nowego aktywa w wartości godziwej oraz kalkulacja nowej efektywnej stopy procentowej. W przypadku gdy charakterystyka zmodyfikowanego nowego aktywa finansowego (po zawarciu aneksu) odpowiada warunkom rynkowym, wartość bilansowa tego aktywa finansowego na dzień bilansowy stanowi jego wartość godziwą.

10.11.      Wycena aktywów finansowych nabytych lub udzielonych z utratą wartości (POCI)

Aktywa finansowe nabyte lub udzielone z utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (dalej „POCI” – ang. purchased or originated credit impaired asset) dotyczą aktywów finansowych o charakterze dłużnym, wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, tj. kredytów oraz dłużnych papierów wartościowych.

W Banku aktywa POCI powstają głównie w wyniku procesu restrukturyzacji, tj. wydłużenia okresu obowiązywania umowy oraz istotnej modyfikacji warunków umowy, skutkującej usunięciem z bilansu i ponownym ujęciem „nowego” aktywa z utratą wartości.

Ujęcie początkowe tych aktywów następuje w wartości netto (tj. bez odpisu na oczekiwane straty kredytowe) odpowiadającej wartości godziwej. Przychody odsetkowe od aktywów POCI oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego okresu życia aktywa (patrz nota „Przychody i koszty z tytułu odsetek”). Zmiana szacunków w zakresie przyszłych odzysków w kolejnych okresach sprawozdawczych odnoszona jest jako strata lub zysk z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

10.12.      Wycena zobowiązań finansowych

Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych wyceniane są do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat. Pozostałe zobowiązania finansowe wyceniane są według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej. Jeżeli dla zobowiązania finansowego nie można ustalić harmonogramu przyszłych przepływów pieniężnych, a więc także ustalić efektywnej stopy procentowej, zobowiązanie to wycenia się według kwoty wymaganej zapłaty.

10.13.      TRANSAKCJE ZAKUPU PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH Z PRZYRZECZENIEM SPRZEDAŻY

Transakcje zakupu papierów wartościowych z przyrzeczeniem sprzedaży są wyceniane według zamortyzowanego kosztu. Różnica między ceną zakupu i odkupu (sprzedaży) stanowi przychód odsetkowy i podlega rozliczaniu w czasie według efektywnej stopy procentowej przez okres trwania umowy.

11.            Kwestie środowiskowe

Ze względu na charakter działalności gospodarczej bezpośrednie oddziaływanie Banku na środowisko naturalne jest ograniczone. Pośredni wpływ na środowisko dotyczy finansowania udzielanego przez Bank oraz oferty produktowej Banku. Bank ogranicza swój bezpośredni wpływ na środowisko i dostosowuje swoje polityki kredytowe odnośnie poszczególnych sektorów gospodarki tak, aby motywować do tego także swoich klientów.

Zagadnienia związane z oddziaływaniem Banku na środowisko oraz podejmowane przez Bank inicjatywy pro-środowiskowe zostały opisane w Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 rok sporządzonym łącznie ze sprawozdaniem Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A. w Rozdziale 13 „SPRAWOZDANIE ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GRUPY KAPITAŁOWEJ PKO BANKU POLSKIEGO S.A. ZA 2024”.

Ryzyko ESG zostało uwzględnione w strategii zarządzania ryzykiem w Banku (szczegółowe ujawnienia w raporcie „Adekwatność kapitałowa oraz inne informacje podlegające ogłaszaniu w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A.”).

W niniejszej nocie zaprezentowano wpływ czynników klimatycznych na poszczególne elementy niniejszego sprawozdania finansowego Banku, w tym w szczególności wpływ ryzyka klimatycznego na pomiar oczekiwanych strat kredytowych oraz koncentrację ryzyka kredytowego.

•      Źródła niepewności szacunków i znaczące osądy oraz możliwość kontynuacji działalności

Bank jest narażony na ryzyko klimatyczne, w tym:

•        ryzyko fizyczne (np. ryzyko wynikające z częstszych/poważniejszych zdarzeń pogodowych); oraz

•        ryzyko związane z transformacją gospodarczą (np. ryzyko związane z przejściem na mniej zanieczyszczającą i niskoemisyjną gospodarkę).

Ryzyko klimatyczne może mieć potencjalny wpływ na szacunki i oceny stosowane przez Bank (w tym stosowane w kalkulacji odpisów na oczekiwane straty kredytowe).

Kwestie związane z klimatem nie stanowią zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie 12 miesięcy od daty zatwierdzenia przez Zarząd do publikacji niniejszego sprawozdania finansowego.

•      klasyfikacja i wycena do wartości godziwej oraz utrata wartości instrumentów finansowych

Ryzyko związane z klimatem może mieć wpływ na oczekiwane przepływy pieniężne z udzielonych kredytów, a tym samym na narażenie Banku na straty kredytowe. Atrybuty specyficzne dla kredytobiorcy, ryzyko fizyczne i ryzyko związane z przejściem, pojedynczo lub w połączeniu, mogą wpływać na oczekiwane przepływy pieniężne, jak również na zakres potencjalnych przyszłych scenariuszy ekonomicznych uwzględnianych przy pomiarze oczekiwanych strat kredytowych.

Wpływ czynników ryzyka związanych z klimatem na oczekiwane straty kredytowe będzie się różnić w zależności od dotkliwości i czasu przewidywanych zagrożeń klimatycznych, ich bezpośredniego i pośredniego wpływu na kredytobiorcę i portfel kredytowy kredytodawcy oraz czas trwania portfela kredytowego.

Bank na ten moment nie wyodrębnia specyficznych scenariuszy dotyczących ryzyka klimatycznego, ponieważ wpływ czynników ryzyka związanych z klimatem na oczekiwane straty kredytowe w Banku jest ograniczony, ponieważ Bank, biorąc pod uwagę stosunkowo krótkoterminowy okres trwania wielu portfeli kredytów bankowych, oczekuje, że najbardziej znaczące skutki zmian klimatu pojawią się w perspektywie średnio- i długoterminowej potencjalnie ograniczając dzisiejszy wpływ na oczekiwane straty kredytowe. Równocześnie ważne jest monitorowanie tempa i skali tych zmian oraz ich możliwego wpływu na pomiar odpisów na oczekiwane straty kredytowe. Bank jest w trakcie implementacji wewnętrznych narzędzi i metod pozwalających na ocenę wpływu ekstremalnych zjawisk klimatycznych na portfel klientów segmentu korporacyjnego oraz klientów segmentu firm oraz na portfel zabezpieczony hipotecznie. Bank zwraca szczególną uwagę na takie elementy jak ceny uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (GHG), energochłonność budynków, powodzie oraz susze.

W procesie kredytowym dla klientów segmentu korporacyjnego oraz klientów segmentu firm ocenianych z wykorzystaniem metody ratingowej Bank każdorazowo ocenia wpływ czynników środowiskowych, społecznych oraz związanych z zarządzaniem (tzw. czynniki ESG) na zdolność kredytową Klienta oraz identyfikuje transakcje kredytowe z podwyższoną dźwignią finansową (tzw. transakcje lewarowane). Bank bada też wpływ transakcji kredytowych na kwestie ESG i klasyfikuje je do czterech kategorii, począwszy od transakcji z pozytywnym wpływem na kwestie ESG, a skończywszy na tych z istotnie negatywnym wpływem. W ocenie czynników ESG Bank uwzględnia m.in. ryzyko zmiany klimatu i jego wpływu na działalność klienta, możliwy wpływ klienta na zmianę klimatu, czynniki związane z kapitałem ludzkim czy dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa oraz czynniki związane z aspektami zarządzania (w tym kultury organizacji i nadzoru wewnętrznego).

Bank w pomiarach wartości godziwej instrumentów finansowych sklasyfikowanych na poziomie 3 wartości godziwej nie stosuje danych nieobserwowalnych dotyczących ryzyka związanego z klimatem:

•        papiery dłużne - zasadniczo stanowią finansowanie podmiotów gospodarczych z branż nienarażonych na znaczące ryzyko klimatyczne (np. spółki finansowe, ubezpieczeniowe, developerzy),

•        udzielone kredyty - zasadniczo stanowią finansowanie dla gospodarstw domowych, ich wartość godziwa jest szacowana metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych z wykorzystaniem bieżącej marży kredytowej,

•        udziały i akcje w innych jednostkach nienotowane na giełdach - nie obejmują spółek z sektorów narażonych na znaczące ryzyko klimatyczne.

•      aktywa niefinansowe

Kwestie dotyczące klimatu nie mają wpływu na amortyzację rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych ani na wartość bilansową zapasów w Banku według stanu na 31 grudnia 2024 i 2023 roku. Ponadto czynniki klimatyczne nie spowodowały wystąpienia przesłanek utraty wartości aktywów niefinansowych oraz nie miały wpływu na ich wartość odzyskiwalną według stanu na 31 grudnia 2024 i 2023 roku.

•      Podatki - Kwestie dotyczące klimatu nie mają wpływu na realizację aktywa z tytułu podatku odroczonego w Banku według stanu na 31 grudnia 2024 i 2023 roku.

•      rezerwy i sprawy sporne - Na 31 grudnia 2024 roku oraz na 31 grudnia 2023 roku w Banku nie występowały postępowania dotyczące jakichkolwiek kwestii związanych z klimatem lub ochroną środowiska, w tym administracyjne związane z naruszeniem przepisów ochrony środowiska oraz dotyczące wpływu na klimat, które zakończyły się nałożeniem kar finansowych.

12.         Zmiany zasad rachunkowości obowiązujące od 1 stycznia 2024 roku i objaśnienie różnic między wcześniej publikowanymi sprawozdaniami a niniejszym sprawozdaniem finansowym

Za wyjątkiem zmian wymaganych zmianami do standardów, które weszły w życie od 1 stycznia 2024 roku, Bank nie wdrożył nowych zasad rachunkowości. Zmiany te nie miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

W celu zwiększenia przejrzystości ujawnień, lepszego odzwierciedlenia charakteru ekonomicznego zawartych transakcji oraz dostosowania do obserwowanych na rynku zmian praktyki rynkowej, Bank podjął decyzję o zmianie w prezentacji w zakresie:

•           pochodnych instrumentów zabezpieczających oraz pozostałych instrumentów pochodnych – w przypadku instrumentów pochodnych na stopę procentową gdzie stroną transakcji jest izba rozliczeniowa (CCP) lub uczestnik rozliczający izby rozliczeniowej (clearing broker), Bank dokonał skompensowania wyceny dodatniej i ujemnej instrumentów pochodnych z wartościami zmiennego depozytu zabezpieczającego (Variation Margin);  

•           rezerw na niewykorzystane urlopy – z pozycji „Rezerwy” do pozycji „Pozostałe zobowiązania”.

•           przepływów pieniężnych z tytułu przychodów i kosztów odsetkowych dotyczących działalności operacyjnej - po zmianie odsetki otrzymane i odsetki zapłacone dotyczące działalności operacyjnej są prezentowane w osobnych liniach w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej.

Bank dokonał odpowiednich zmian danych porównawczych. Zmiana nie miała wpływu na rachunek zysków i strat oraz aktywa netto.

 

SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ – WYBRANE DANE

31.12.2023 przed przekształceniem

Zmiana prezentacji instrumentów pochodnych

Zmiana prezentacji rezerw na niewykorzystane urlopy

31.12.2023 dane przekształcone

Należności od banków

16 900

(1 085)

- 

15 815

Pochodne instrumenty zabezpieczające

1 084

(819)

- 

265

Pozostałe instrumenty pochodne

8 752

(4 223)

- 

4 529

SUMA AKTYWÓW

474 680

(6 127)

- 

468 553

Zobowiązania wobec banków

3 250

(272)

- 

2 978

Pochodne instrumenty zabezpieczające

2 456

(2 104)

- 

352

Pozostałe instrumenty pochodne

9 902

(3 751)

- 

6 151

Pozostałe zobowiązania

10 235

- 

115

10 350

Rezerwy

4 119

- 

(115)

4 004

SUMA ZOBOWIĄZAŃ I KAPITAŁU WŁASNEGO

474 680

(6 127)

- 

468 553

 

SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ – WYBRANE DANE

31.12.2022 przed przekształceniem

Zmiana prezentacji instrumentów pochodnych

Zmiana prezentacji rezerw na niewykorzystane urlopy

31.12.2022 dane przekształcone

Należności od banków

19 442

(5 400)

- 

14 042

Pochodne instrumenty zabezpieczające

217

(149)

- 

68

Pozostałe instrumenty pochodne

13 745

(8 101)

- 

5 644

SUMA AKTYWÓW

405 168

(13 650)

-

391 518

Zobowiązania wobec banków

2 928

(390)

- 

2 538

Pochodne instrumenty zabezpieczające

6 727

(6 427)

- 

300

Pozostałe instrumenty pochodne

14 002

(6 833)

- 

7 169

Pozostałe zobowiązania

6 480

- 

97

      6 577

Rezerwy

2 048

- 

(97)

1 951

SUMA ZOBOWIĄZAŃ I KAPITAŁU WŁASNEGO

405 168

(13 650)

-

391 518

 

PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH – WYBRANE DANE Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

2023 przed przekształceniem

Zmiana prezentacji przychodów i kosztów odsetkowych

Zmiana prezentacji rezerw na niewykorzystane urlopy

Zmiana prezentacji instrumentów pochodnych

2023 dane przekształcone

Korekty razem

37 882

-

-

4 319

42 201

Odsetki i dywidendy otrzymane (poprzednia pozycja)

(6 935)

6 935

-

-

-

Odsetki zapłacone (poprzednia pozycja)

283

(283)

-

-

-

Wynik z tytułu odsetek (z rachunku zysków i strat) (nowa pozycja)

-

(17 215)

-

-

(17 215)

Odsetki otrzymane (nowa pozycja)

-

19 701

-

-

19 701

Odsetki zapłacone (nowa pozycja)

-

(11 287)

-

-

(11 287)

Dywidendy otrzymane (nowa pozycja)

-

(653)

-

-

(653)

Zmiana stanu:

 

 

 

 

 

należności od banków

821

12

-

-

833

pochodnych instrumentów zabezpieczających

(5 139)

704

-

4 993

558

pozostałych instrumentów pochodnych

893

-

-

(796)

97

papierów wartościowych

(6 471)

434

-

-

(6 037)

kredytów i pożyczek udzielonych klientom

(15 232)

2 615

-

4

(12 613)

skumulowanych odpisów na aktywa niefinansowe i innych rezerw

2 196

-

(18)

-

2 178

zobowiązań wobec banków

322

2

-

118

442

zobowiązań wobec klientów

59 695

(802)

-

-

58 893

otrzymanych kredytów i pożyczek

(11)

10

-

-

(1)

zobowiązań z tytułu emisji papierów wartościowych

(110)

(180)

-

-

(290)

zobowiązań podporządkowanych

(7)

7

-

-

-

pozostałych zobowiązań

2 411

-

18

-

2 429

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

43 692

-

-

4 319

48 011

 

Przepływy pieniężne netto

240

-

-

4 319

4 559

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu

29 611

-

-

(5 435)

24 176

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu

29 851

-

-

(1 116)

28 735

 

13.            Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do standardów

•        standardy oraz zmiany do standardów obowiązujące od 1 stycznia 2024 roku

Standardy i interpretacje

Opis zmian

Obowiązuje od

Zmiany do MSR 7 „Sprawozdanie z przepływów pieniężnych” oraz MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji”

Zmiany wprowadzają wymogi dotyczące ujawniania dodatkowych informacji związanych z finansowaniem dostawców (faktoringiem odwrotnym), m.in. informacji dotyczących przedłużonych warunków płatności, udzielonych zabezpieczeń i gwarancji. Celem zmian jest zwiększenie przejrzystości informacji w zakresie umów finansowania i ich wpływu na zobowiązania spółki, przepływy pieniężne i ryzyko płynności.

Zmiany nie mają wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

01.01.2024 roku

(zatwierdzone przez UE 15.05.2024 roku)

Zmiany do MSR 1 – klasyfikacja zobowiązań

 

Zmiany dotyczą klasyfikacji zobowiązań w sprawozdaniu z sytuacji finansowej do krótkoterminowych lub długoterminowych. Doprecyzowują one, że klasyfikacja zobowiązań jako krótkoterminowe lub długoterminowe powinna uwzględniać na datę klasyfikacji istnienie prawa do prolongaty zobowiązania bez względu na intencję podmiotu do skorzystania z niej na okres dłuższy niż 12 miesięcy oraz powinna uwzględniać spełnienie na dzień przeprowadzenia oceny warunków takiej prolongaty, jeżeli jest ona warunkowa.

Dodatkowo zmiany doprecyzowują, że konwenanty umowne, których spełnienie następuje po dniu bilansowym, nie mają wpływu na klasyfikację zobowiązań na dany dzień bilansowy.

Bank nie posiada umów zawierających ww. zapisy, w związku z powyższym zmiana nie ma wpływu na Bank.

01.01.2024 roku (zatwierdzone przez UE 19.12.2023 roku)

Zmiany do MSSF 16 „Leasing”

 

Zmiany dotyczą ujęcia rachunkowego transakcji, w której jednostka dokonała sprzedaży składnika aktywów i jednocześnie ten sam składnik aktywów został objęty umową leasingu zawartą z nowym właścicielem (leasing zwrotny). Zmiany dotyczą sytuacji gdy płatności leasingowe w leasingu zwrotnym mają charakter zmienny, tj. inny niż w oparciu o stopę lub indeks.

W Banku obecnie nie występują transakcje sprzedaży i leasingu zwrotnego ze zmiennymi ratami leasingowymi innymi niż opartymi o stopę lub indeks, w związku z powyższym zmiana nie ma wpływu na Bank.

01.01.2024 roku (zatwierdzone przez UE 20.11.2023 roku)

•           Nowe standardy oraz zmiany do standardów, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską

Standardy i interpretacje

Opis zmian

Obowiązuje od

Zmiany do MSR 21 „Skutki zmian kursów wymiany walut obcych”

Zmiany doprecyzowują kiedy waluta jest wymienialna na inne waluty, jak jednostka ustala kurs wymiany gdy dana waluta nie jest wymienialna oraz określa zakres ujawnień, które mają na celu pomóc użytkownikowi sprawozdania finansowego ocenić wpływ braku wymienialności waluty na sytuację finansową, wyniki finansowe i przepływy pieniężne jednostki.

 

Zmiany nie mają wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

01.01.2025 roku

(zatwierdzone przez UE 12.11.2024 roku)

•           Nowe standardy oraz zmiany do standardów, które zostały opublikowane i nie są zatwierdzone przez Unię Europejską

Standardy i interpretacje

Opis zmian

Obowiązuje od

Zmiany do MSSF 9 „Instrumenty finansowe” oraz MSSF 7 „Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji”

Zmienione zostały wytyczne w MSSF 9 dotyczące zaprzestania ujmowania zobowiązania finansowego rozliczonego za pośrednictwem systemu płatności elektronicznych..

Wprowadzona zmiana pozwala uznać jednostce zobowiązanie finansowe, które zostało rozliczone z użyciem systemu płatności elektronicznych, za uregulowane przed dniem jego rozliczenia, jeżeli spełnione są określone kryteria (związane m.in. z brakiem możliwości anulowania płatności przez jednostkę, nieistotnym ryzykiem dot. rozliczenia płatności). Zmiana adresuje problem późniejszej daty rozliczenia płatności wykonywanych poprzez systemy płatności elektronicznych w porównaniu z datą zainicjowania takiej płatności przez jednostkę. Ponadto, wprowadzone zostały zmiany dotyczące klasyfikacji aktywów finansowych, tj.:

a)       rozszerzenie wytycznych w zakresie oceny, czy charakterystyki umownych przepływów pieniężnych związane ze składnikiem aktywów finansowych są spójne z podstawową umową kredytową,

b)       uszczegółowienie zapisów dotyczących aktywów z „niepełną odpowiedzialnością dłużnika”,

c)       doprecyzowanie charakterystyk instrumentów powiązanych umownie.

Rozszerzone zostały obowiązkowe ujawnienia wynikające z MSSF 7.

Bank jest w trakcie weryfikacji wpływu zmian na sprawozdanie finansowe.

01.01.2026 roku

 

Zmiany do MSSF 9 oraz MSSF 7 dotyczące umów na dostawę energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (OZE)

Zmiany dotyczą kontraktów na energię elektryczną ze źródeł odnawialnych (tzw. umowy PPA – Power Purchase Agreement) i mają na celu pomóc jednostkom w lepszym raportowaniu skutków finansowych związanych z tego rodzaju kontraktami. Zmiany obejmują:

a)       doprecyzowanie dla powyższych kontraktów wymogów w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia na “użytek własny”,

b)       zezwolenie na stosowanie rachunkowości zabezpieczeń, jeżeli umowy te są wykorzystywane jako instrumenty zabezpieczające,

c)       dodanie nowych wymogów dotyczących ujawniania informacji, aby umożliwić użytkownikom zrozumienie wpływu tych umów na wyniki finansowe i przepływy pieniężne spółki.

Bank jest w trakcie weryfikacji wpływu zmian na sprawozdanie finansowe.

01.01.2026 roku

MSSF 18 „Prezentacja i ujawnienia w sprawozdaniach finansowych”

MSSF 18 zastąpi obecnie obowiązujący MSR 1. Zmiany w stosunku do zastępowanego standardu będą głównie widoczne w trzech obszarach:

a)       definicji obowiązkowych sum częściowych w rachunku zysków i strat,

b)       ujawnień dotyczących Alternatywnych Pomiarów Wyników (APM) wykorzystywanych przez zarząd,

c)       rozszerzenia wytycznych na temat agregacji informacji.

Bank jest w trakcie weryfikacji wpływu zmian na sprawozdanie finansowe.

01.01.2027 roku

 

MSSF 19 „Spółki zależne bez odpowiedzialności publicznej: ujawnianie informacji”

MSSF 19 wprowadza uproszczone wymogi raportowania oraz ogranicza ilość obowiązkowych ujawnień dla uprawnionych spółek zależnych w ich jednostkowych sprawozdaniach finansowych.

Zmiany nie będą miały wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

01.01.2027 roku

 

„Roczne zmiany MSSF - wersja 11" Rady Międzynarodowych Standardów Rachunkowości

18 lipca 2024 roku Rada opublikowała dokument, który zawiera wyjaśnienia, uproszczenia, poprawki i zmiany ukierunkowane na poprawę spójności szeregu standardów rachunkowości (MSSF 1, MSSF 7 i towarzyszące mu „Wytyczne dotyczące wdrożenia MSSF 7”; MSSF 9, MSSF 10 oraz MSR 7). Powyższe zmiany oraz poprawki głównie doprecyzowują lub uspójniają istniejące zapisy i nie wprowadzają nowych wymogów w MSR/ MSSF.

Bank jest w trakcie weryfikacji wpływu zmian na sprawozdanie finansowe.

01.01.2026 roku z możliwością wcześniejszego zastosowania

 

NOTY UZUPEŁNIAJĄCE DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

14.            Przychody i koszty z tytułu odsetek

Istotne zasady rachunkowości

Przychody i koszty z tytułu odsetek obejmują odsetki, w tym premię i dyskonto z tytułu instrumentów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz według wartości godziwej przez inne dochody całkowite, a także przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, w tym przychody i koszty odsetkowe od pochodnych instrumentów zabezpieczających.

Przychody i koszty z tytułu odsetek od instrumentów finansowych są ujmowane w rachunku zysków i strat przy użyciu metody efektywnej stopy procentowej. Efektywna stopa procentowa to stopa procentowa, która dyskontuje szacowane przyszłe płatności lub wpływy pieniężne w ciągu całego oczekiwanego okresu życia składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego dokładnie do wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych lub do zamortyzowanego kosztu zobowiązania finansowego.

W przychodach i kosztach odsetkowych ujmowane są również rozliczane w czasie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej opłaty i prowizje otrzymane i zapłacone, wchodzące w skład wyceny instrumentu finansowego, w tym koszty wynagrodzeń agentów i pośredników za sprzedaż instrumentu finansowego oraz koszty premii pracowników w części dotyczącej bezpośrednio sprzedaży produktów kredytowych.

Bank konsekwentnie stosuje metodę prezentacji łącznego wyniku netto z tytułu odsetek na instrumentach zabezpieczających dla wszystkich strategii zabezpieczających w linii „Pochodne instrumenty zabezpieczające” w ramach pozycji „Wynik z tytułu odsetek” - dodatni łączny wynik odsetkowy danego okresu prezentowany jest w pozycji „Przychody z tytułu odsetek”, a ujemny łączny wynik odsetkowy danego okresu prezentowany jest w pozycji „Koszty z tytułu odsetek”.

Przychody i koszty z tytułu odsetek oblicza się przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej od wartości bilansowej brutto składnika aktywów finansowych za wyjątkiem:

•        zakupionych lub udzielonych aktywów finansowych POCI. Przychody odsetkowe od tych aktywów oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego okresu życia aktywa,

•        składników aktywów finansowych niebędących aktywami POCI na moment zakupu lub też udzielenia, które następnie stały się składnikami aktywów z rozpoznaną utratą wartości. Przychody odsetkowe od tych aktywów oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej.

W przychodach odsetkowych ujmowany jest również:

•        efekt rozliczenia wyceny do wartości godziwej aktywów finansowych przejętych w ramach połączeń jednostek zależnych;

•        wpływ orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczącego prawa konsumenta do obniżenia kosztu kredytu w przypadku spłaty kredytu przed terminem poprzez pomniejszenie przychodów odsetkowych, w wartości szacowanej różnicy pomiędzy nierozliczoną prowizją według efektywnej stopy procentowej na dzień przewidywanej wcześniejszej spłaty kredytu a prowizją, która byłaby rozliczana liniowo, zgodnie z którą Bank dokonuje zwrotu prowizji. Oszacowanie opiera się na historycznych terminach przedpłat oraz ich prawdopodobieństwach;

•        efekt ustawowych wakacji kredytowych wprowadzonych ustawą o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, ujęty w korespondencji z wartością bilansową brutto kredytów hipotecznych udzielonych w PLN (nota „KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM”);

•        wpływ zmiany Ustawy z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, dotyczącej zwrotu dodatkowego kosztu hipotecznego związanego z oczekiwaniem na wpis hipoteki do księgi wieczystej, ponoszonego przez klienta do czasu dokonania wpisu hipoteki do księgi wieczystej poprzez pomniejszenie przychodów odsetkowych, jako wartość szacowanego zwrotu marży dla klientów skalkulowanej do daty wpisu hipoteki do księgi wieczystej.

Informacje finansowe

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK I PRZYCHODY O CHARAKTERZE ZBLIŻONYM DO ODSETEK

2024

2023

Kredyty i inne należności od banków i Banku Centralnego1

1 643

1 889

Dłużne papiery wartościowe

8 107

6 609

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

3 524

2 198

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

4 552

4 371

wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

31

40

Kredyty i pożyczki udzielone klientom2

20 238

20 348

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

19 049

18 858

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

815

982

wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

374

508

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

21

40

Razem

30 009

28 886

w tym: przychody z tytułu odsetek od instrumentów finansowych z utratą wartości

739

528

w tym: wynik z tytułu modyfikacji nieistotnej

(216)

(25)

 

 

 

Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej od instrumentów finansowych wycenianych:

29 604

28 338

według zamortyzowanego kosztu

24 237

22 985

do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

5 367

5 353

Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

405

548

Razem

30 009

28 886

1 W tej pozycji Bank ujął w 2024 roku przychody odsetkowe od środków na rachunku bieżącym w NBP w wysokości 755 milionów PLN (w 2023 roku 762 milionów PLN).

2 W tej pozycji uwzględniono efekt wpływu ustawowych wakacji kredytowych ujętych w 2024 roku (nota ”Kredyty i pożyczki udzielone klientom”).

KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK

2024

2023

Pochodne instrumenty zabezpieczające1

(1 780)

(3 404)

Zobowiązania wobec banków

(72)

(74)

Kredyty i pożyczki otrzymane

-

(39)

Leasing

(37)

(30)

Zobowiązania wobec klientów

(6 373)

(7 703)

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

(13)

(14)

Emisja papierów wartościowych

(421)

(180)

Zobowiązania podporządkowane

(228)

(227)

Razem

(8 924)

(11 671)

1 Spadek kosztów odsetkowych związanych z pochodnymi instrumentami zabezpieczającymi o 1 624 miliony PLN w 2024 roku dotyczy głównie transakcji IRS i wynika z zawężania negatywnej różnicy między płaconą stopą zmienną a otrzymywaną stopą stałą.

G SEGMENTÓII kwartał okres od 01.07.2024 do

15.            Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

Istotne zasady rachunkowości

Przychody z tytułu prowizji i opłat bezpośrednio związane z powstaniem aktywów finansowych posiadających określone harmonogramy spłat są ujmowane w rachunku zysków i strat jako element efektywnej stopy procentowej i stanowią część przychodów odsetkowych.

Przychody z tytułu prowizji i opłat niepodlegających rozliczeniu metodą efektywnej stopy procentowej ujmuje się w taki sposób, aby odzwierciedlić przekazanie przyrzeczonych dóbr lub usług na rzecz klienta w kwocie, która odzwierciedla wynagrodzenie, do którego – zgodnie z oczekiwaniem Banku – będzie uprawniony w zamian za te dobra lub usługi zgodnie z pięciostopniowym modelem ujmowania przychodów.

Do przychodów prowizyjnych zaliczane są jednorazowo opłaty pobierane przez Bank za wykonanie czynności niezwiązanych bezpośrednio z powstaniem składnika aktywów finansowych, a także rozliczane liniowo opłaty za świadczenie usług przez Bank. Do przychodów prowizyjnych zalicza się także opłaty i prowizje rozliczane w czasie metodą liniową otrzymane od udzielonych kredytów i pożyczek o nieustalonych harmonogramach przyszłych przepływów pieniężnych, dla których nie można ustalić efektywnej stopy procentowej.

Dla każdego zobowiązania do wykonania świadczenia Bank ustala w momencie zawarcia umowy czy będzie spełniać zobowiązanie do wykonania świadczenia w miarę upływu czasu czy też spełni je w określonym momencie.

W pozycji przychody z tytułu prowizji ujmowana jest również marża kursowa uwzględniona w kursach walut oferowanych klientom Banku w ramach świadczenia usług kupna/sprzedaży walut obcych w linii „marże na transakcjach wymiany walut”. Marża kursowa w transakcjach klientowskich jest kalkulowana jako różnica pomiędzy kursem, po którym transakcja wymiany walut została zrealizowana (kurs kupna/sprzedaży z tabeli kursów banku, kurs negocjowany, kurs z tabeli C NBP) a uśrednionym kursem kupna i sprzedaży z dnia bieżącego z tabeli kursów Banku, z wyjątkiem transakcji kantorowych oraz transakcji natychmiastowej wymiany walut, dla których marża kursowa jest kalkulowana jako różnica między kursem domknięcia pozycji walutowej a kursem transakcyjnym ustalonym przy zawieraniu transakcji.

Informacje finansowe

PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT

2024

2023

Kredyty i ubezpieczenia

1 056

1 032

udzielanie kredytów i pożyczek

823

803

oferowanie produktów ubezpieczeniowych

233

229

Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska

505

370

prowadzenie działalności maklerskiej

488

352

obsługa funduszy inwestycyjnych oraz OFE (w tym opłaty za zarządzanie)

12

12

obsługa i sprzedaż produktów inwestycyjno-ubezpieczeniowych

5

6

Karty1

2 205

2 012

Marże na transakcjach wymiany walut1

813

808

Rachunki bankowe i pozostałe

1 369

1 299

obsługa rachunków bankowych

984

945

operacje kasowe

103

100

obsługa masowych operacji zagranicznych

151

136

zlecenia klientowskie

53

54

usługi powiernicze

12

9

inne

66

55

Razem, w tym:

5 948

5 521

z tytułu przychodów od instrumentów finansowych niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

5 817

5 416

1 W 2024 roku Bank dokonał zmiany prezentacyjnej (netowanie) dotyczącej prowizji z tytułu przewalutowania transakcji prezentowanych w pozycjach „Karty" oraz „Marże na transakcjach wymiany walut". Dane porównawcze dla 2023 roku zostały odpowiednio zmienione o 139 milionów PLN.

Działalność powiernicza

Bank jest bezpośrednim uczestnikiem Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych oraz Rejestru Papierów Wartościowych (NBP). Bank prowadzi rachunki papierów wartościowych oraz obsługuje transakcje na rynku krajowym i rynkach zagranicznych, świadczy usługi powiernictwa i pełni funkcję depozytariusza dla funduszy emerytalnych i inwestycyjnych. Aktywa przechowywane przez Bank w ramach świadczenia usług powierniczych, ze względu na niespełnienie definicji składnika aktywów Banku, nie zostały wykazane w niniejszym sprawozdaniu finansowym. Przychody z tytułu świadczenia tych usług ujmowane są w przychodach z tytułu prowizji, linia „usługi powiernicze”.

KOSZTY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT

2024

2023

Kredyty i ubezpieczenia

(109)

(109)

     kontrola inwestycji budowlanych i wycena nieruchomości

(47)

(41)

     opłaty na rzecz Biura Informacji Kredytowej

(27)

(23)

prowizje poniesione na rzecz podmiotów zewnętrznych za sprzedaż produktów

(25)

(30)

obsługa kredytów

(10)

(15)

Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska

(31)

(30)

Karty

(1 184)

(1 271)

Rachunki bankowe i pozostałe

(271)

(200)

z tytułu otrzymanych gwarancji

(95)

(46)

usługi rozliczeniowe

(75)

(59)

wysyłka SMS

(55)

(55)

obsługa masowych operacji zagranicznych

(25)

(22)

prowizje za usługi operacyjne banków

(16)

(12)

inne

(5)

(6)

Razem

(1 595)

(1 610)

 

16.            Przychody z tytułu odsetek oraz prowizji i opłat po segmentach

Istotne zasady rachunkowości: „Przychody i koszty z tytułu odsetek”, „Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat”

Informacje finansowe

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK WEDŁUG SEGMENTÓW

2024

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Centrum transferowe i pozostały

Razem

Kredyty i inne należności od banków i Banku Centralnego

-

888

755

1 643

Dłużne papiery wartościowe

-

4 371

3 736

8 107

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

14 039

6 199

-

20 238

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-

21

-

21

Razem

14 039

11 479

4 491

30 009

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK WEDŁUG SEGMENTÓW 1

2023

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Centrum transferowe i pozostały

Razem

Kredyty i inne należności od banków i Banku Centralnego

-

1 127

762

1 889

Dłużne papiery wartościowe

-

4 377

2 232

6 609

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

13 835

6 513

-

20 348

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

-

40

-

40

Razem

13 835

12 057

2 994

28 886

1  Dane za 2023 roku zostały doprowadzone do porównywalności. Zmiany zostały opisane w nocie „Informacje dotyczące segmentów działalności” skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA za rok 2024.

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT WEDŁUG SEGMENTÓW

2024

 

 

 

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Centrum transferowe i pozostały

Razem

Kredyty i ubezpieczenia

635

421

-

1 056

Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska

357

148

-

505

Karty

2 161

44

-

2 205

Marże na transakcjach wymiany walut

584

229

-

813

Rachunki bankowe i pozostałe

1 002

367

-

1 369

Razem

4 739

1 209

-

5 948

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT WEDŁUG SEGMENTÓW1

2023

 

 

 

Segment detaliczny

Segment korporacyjny i inwestycyjny

Centrum transferowe i pozostały

Razem

Kredyty i ubezpieczenia

621

411

-

1 032

Fundusze inwestycyjne, emerytalne i działalność maklerska

248

122

-

370

Karty2

1 976

36

-

2 012

Marże na transakcjach wymiany walut2

580

228

-

808

Rachunki bankowe i pozostałe

977

322

-

1 299

Razem

4 402

1 119

-

5 521

1  Dane za 2023 roku zostały doprowadzone do porównywalności. Zmiany zostały opisane w nocie „Informacje dotyczące segmentów działalności” skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA za rok 2024.

2  W 2024 roku Bank dokonał zmiany prezentacyjnej (netowanie) dotyczącej prowizji z tytułu przewalutowania transakcji prezentowanej w pozycjach „Karty" oraz „Marże na transakcjach wymiany walut". Dane za 2023 r. zostały przekształcone o 139 milionów PLN.

 

17.            Przychody z tytułu dywidend

Istotne zasady rachunkowości:

Przychody z tytułu dywidend są ujmowane w dniu ustalenia praw udziałowców/akcjonariuszy do ich otrzymania, jeżeli Bank jest uprawniony do otrzymania dywidendy.

Informacje finansowe

PRZYCHODY Z TYTUŁU DYWIDEND

2024

2023

od jednostek zależnych

929

611

od jednostek stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć

65

57

od aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu

2

2

od instrumentów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

13

13

Razem

1 009

683

18.            Wynik na operacjach finansowych

Istotne zasady rachunkowości:

Wynik na operacjach finansowych zawiera zyski i straty powstałe w wyniku zbycia instrumentów finansowych zaliczonych do aktywów/zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat oraz efekt ich wyceny do wartości godziwej. Przychody i koszty z tytułu odsetek oraz rozliczenia dyskonta bądź premii od instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmowane są w wyniku odsetkowym (patrz nota „Przychody i koszty z tytułu odsetek”).

W pozycji ujmowana jest również część nieefektywna zabezpieczenia zmienności przepływów pieniężnych dla strategii zabezpieczających, w których instrumentem zabezpieczającym są kontrakty IRS, a także zyski i straty na instrumencie zabezpieczającym oraz na pozycji zabezpieczanej związane z zabezpieczanym ryzykiem (zabezpieczenie wartości godziwej).

Noty powiązane: Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”, „Papiery wartościowe”, „Kredyty i pożyczki udzielone klientom”.

Informacje finansowe

WYNIK NA OPERACJACH FINANSOWYCH

2024

2023

Instrumenty finansowe przeznaczone do obrotu, w tym:

175

76

Instrumenty pochodne1

160

55

Instrumenty kapitałowe

2

4

Dłużne papiery wartościowe

14

16

Inne

(1)

1

Instrumenty finansowe nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, w tym:

73

46

Instrumenty kapitałowe

37

81

Dłużne papiery wartościowe

65

12

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(29)

(47)

Rachunkowość zabezpieczeń

2

(10)

Razem

250

112

1  W tym z tytułu opcji na akcje i indeksy giełdowe 78 milionów PLN (w 2023 roku: 86 milionów PLN) oraz IRS: 27 milionów PLN (w 2023 roku: (66) milionów PLN).

19.            Wynik z pozycji wymiany

Istotne zasady rachunkowości:

Wynik z pozycji wymiany obejmuje dodatnie i ujemne różnice kursowe, zarówno zrealizowane, jak i niezrealizowane, wynikające z wyceny aktywów i zobowiązań walutowych oraz z wyceny do wartości godziwej walutowych instrumentów pochodnych (FX forward, FX swap, CIRS oraz opcje walutowe). W pozycji tej ujmowana jest również część nieefektywna zabezpieczenia zmienności przepływów pieniężnych dla strategii zabezpieczających, w których instrumentem zabezpieczającym są kontrakty CIRS (szczegóły patrz nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”). Odpisy na oczekiwane straty kredytowe dla kredytów, pożyczek i innych należności wyrażonych w walutach obcych, które są tworzone w złotych podlegają aktualizacji wraz ze zmianą wartości wyceny aktywów walutowych, na które są tworzone. Efekt tej aktualizacji wynikający z różnic kursowych ujmowany jest w wyniku z pozycji wymiany.

Wzrost wyniku z pozycji wymiany dotyczy głównie wzrostu wyniku na walutowych instrumentach pochodnych.

20.            Pozostałe przychody i koszty operacyjne

Istotne zasady rachunkowości:

Do pozostałych przychodów operacyjnych zalicza się przychody niezwiązane bezpośrednio z działalnością bankową.

Bank zawiera transakcje kupna i sprzedaży kontraktów commodity forward na uprawnienia do emisji CO2. Wynik z wyceny do wartości godziwej oraz wynik z realizacji tych transakcji pochodnych są prezentowane w wyniku z operacji finansowych. Kontrakty te są rozliczane poprzez fizyczną dostawę towaru, tj. przeniesienie uprawnień do emisji CO2 pomiędzy rachunkiem zbywcy a rachunkiem nabywcy w Rejestrze Unii w zamian za świadczenie pieniężne. Nabyte przez Bank uprawnienia do emisji CO2 jako towar handlowy przeznaczony do dalszej sprzedaży są zaliczane do zapasów i podlegają wycenie do wartości godziwej. Wynik z wyceny tych aktywów pomiędzy datą nabycia a datą sprzedaży oraz wynik z ich sprzedaży są ujmowane w pozostałych przychodach i kosztach operacyjnych.

Informacje finansowe

POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE

2024

2023

Zyski ze sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz aktywów do zbycia

19

17

Otrzymane odszkodowania, kary i grzywny

3

12

Przychody uboczne

34

32

Odzyskane należności przedawnione, umorzone, nieściągalne

3

7

Rozwiązanie rezerwy na przyszłe płatności

2

4

Rozwiązanie rezerwy na sprawy sporne z wyłączeniem spraw spornych dotyczących spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

11

3

Przychody z tytułu sprzedaży uprawnień do emisji CO2

13

17

Przychody z tytułu upustów przyznawanych przez dostawcę w zakresie rozwoju oprogramowania informatycznego

15

12

Przychody z tytułu sprzedaży monet na cele kolekcjonerskie

8

4

Inne

74

49

Razem

182

157

 

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE

2024

2023

Straty na sprzedaży i likwidacji rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz aktywów do zbycia

(2)

(3)

Przekazane odszkodowania, kary i grzywny

-

(5)

Koszty przekazanych darowizn

(43)

(27)

Koszty uboczne

(18)

(19)

Utworzenie rezerwy na przyszłe płatności

(4)

(1)

Utworzenie rezerwy na sprawy sporne z wyłączeniem spraw spornych dotyczących spłaconych kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

(22)

(15)

Koszty z tytułu sprzedaży uprawnień do emisji CO2

(22)

(44)

Koszty usług zewnętrznych ponoszonych w związku z dochodzeniem wierzytelności

(24)

(26)

Inne

(44)

(68)

Razem

(179)

(208)

 

21.            Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Istotne zasady rachunkowości:

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe są ujmowane w sprawozdaniu finansowym w następujący sposób:

•        Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu: odpis pomniejsza wartość bilansową brutto aktywa finansowego (skorygowaną między innymi o korektę wartości bilansowej brutto z tytułu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych, ustawowych wakacji kredytowych i z tytułu potencjalnych zwrotów kosztów dla klientów z tytułu przewidywanej przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych); zmiany wysokości odpisów odnoszone są do rachunku zysków i strat;

•        Zobowiązania pozabilansowe o charakterze finansowym oraz gwarancje finansowe: odpis prezentowany jest jako rezerwa po stronie zobowiązań; zmiany wysokości rezerw odnoszone są do rachunku zysków i strat;

•        W przypadku dłużnych instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie ujmuje się odpisu na oczekiwane straty kredytowe, ponieważ wartość bilansowa aktywa jest ich wartością godziwą. Jednakże odpis na oczekiwane straty kredytowe jest ujawniany i ujmowany w innych dochodach całkowitych.

Szacunki i osądy:

Bank przeprowadza przegląd swojego portfela kredytowego pod kątem utraty wartości przynajmniej raz na kwartał. Metodologia i założenia na podstawie których określa się szacunkowe kwoty przepływów pieniężnych i okresy, w których one nastąpią są poddawane regularnym przeglądom.

•      pomiar i ocena ryzyka kredytowego: oczekiwane straty oczekiwane kredytowe

W obszarze utraty wartości Bank opiera się na koncepcji strat oczekiwanych.

Model utraty wartości ma zastosowanie do aktywów finansowych, które nie są wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, obejmujących:

•        dłużne instrumenty finansowe obejmujące zaangażowania o charakterze kredytowym oraz papiery wartościowe,

•        inne aktywa finansowe,

•        zobowiązania pozabilansowe finansowe oraz gwarancyjne.

Utrata wartości jest mierzona jako 12 miesięczne albo dożywotnie oczekiwane straty kredytowe dla danego aktywa finansowego. Horyzont pomiaru oczekiwanej straty zależy od tego, czy od momentu początkowego ujęcia aktywa nastąpił znaczący wzrost ryzyka kredytowego. Ze względu na to kryterium aktywa finansowe alokowane są do 3 faz (ang. stage):

•        Faza 1 – ekspozycje, dla których ryzyko kredytowe nie jest istotnie wyższe niż na moment początkowego ujęcia i nie rozpoznaje się w odniesieniu do nich przesłanek utraty wartości,

•        Faza 2 – ekspozycje, których ryzyko kredytowe jest istotnie wyższe od poziomu ryzyka kredytowego na moment początkowego ujęcia ekspozycji, ale nie rozpoznaje się w odniesieniu do nich przesłanki utraty wartości,

•        Faza 3 – aktywa w odniesieniu do których rozpoznaje się przesłankę utraty wartości (w tym aktywa udzielone lub zakupione z rozpoznaną przesłanką utraty wartości).

•      Istotny wzrost ryzyka kredytowego

Istotny wzrost ryzyka kredytowego określa się z uwzględnieniem poziomu prawdopodobieństwa niewypłacalności oraz jego zmian w stosunku do poziomu z momentu początkowego ujęcia kredytu.

•        Ekspozycje hipoteczne oraz pozostałe ekspozycje detaliczne

W celu oceny istotnego wzrostu ryzyka kredytowego dla ekspozycji hipotecznych oraz pozostałych ekspozycji detalicznych Bank stosuje model oparty na kalkulacji marginalnego PD, czyli prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w określonym miesiącu. Prawdopodobieństwo to uzależnione zostało od czasu, który upłynął od momentu uruchomienia ekspozycji. Dzięki temu możliwe jest odwzorowanie charakterystycznego dla ekspozycji wobec osób fizycznych zróżnicowania jakości kredytowej w czasie życia ekspozycji. Krzywe marginalnego PD wyznaczone zostały na podstawie danych historycznych na poziomie homogenicznych portfeli, wydzielonych z uwzględnieniem m.in. rodzaju produktu, roku udzielenia, waluty kredytu oraz jakości kredytowej na moment udzielenia. Indywidualne przypisanie marginalnego PD do poszczególnych ekspozycji uzyskiwane jest poprzez skalowanie krzywej wyznaczonej na poziomie portfela do indywidualnej oceny ekspozycji/klienta uzyskiwanej z modeli aplikacyjnych (wykorzystujących dane z wniosków kredytowych) oraz behawioralnych. Bank identyfikuje przesłankę istotnego wzrostu ryzyka kredytowego dla danej ekspozycji w oparciu o porównanie indywidualnych krzywych prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w horyzoncie trwania ekspozycji na datę początkowego ujęcia oraz na datę raportową. Dla każdej daty raportowej porównywane są tylko te części oryginalnej i obecnej krzywej prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania, które odpowiadają okresowi począwszy od daty raportowej do zapadalności ekspozycji. Porównanie opiera się na wartościach średniego prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w horyzoncie życia kredytu w analizowanym okresie korygowanego o bieżące oraz prognozowane wskaźniki makroekonomiczne.

Rezultat tego porównania, określany mianem statystyki α, odnoszony jest do wartości progowej, powyżej której wzrost ryzyka kredytowego uznaje się za istotny. Wartość progowa ustalana jest w oparciu o historyczne powiązania pomiędzy wartościami statystyki α a wystąpieniem stanu niewykonania zobowiązania (default). W procesie tym minimalizuje się prawdopodobieństwo:

•           zaklasyfikowania do zbioru ekspozycji kredytowych ze znaczącym wzrostem poziomu ryzyka kredytowego (na podstawie statystyki) ekspozycji kredytowej, w przypadku której w badanym okresie nie wystąpiło zdarzenie niewykonania zobowiązania (błąd typu I);

•           niezaklasyfikowania do zbioru ekspozycji kredytowych ze znaczącym wzrostem poziomu ryzyka kredytowego (na podstawie statystyki) ekspozycji kredytowej, w przypadku której w badanym okresie wystąpiło zdarzenie niewykonania zobowiązania (błąd typu II).

Według danych obowiązujących na koniec 2024 roku przesłanką istotnego pogorszenia jakości kredytowej jest – w zależności od daty udzielenia - co najmniej 2,3-krotny wzrost parametru PD w porównaniu do wartości na moment rozpoznania w księgach Banku w przypadku ekspozycji hipotecznych oraz co najmniej 2,5-krotny wzrost w przypadku pozostałych ekspozycji detalicznych.

W odniesieniu do ekspozycji kredytowych w przypadku których aktualne ryzyko niewypłacalności nie przekracza poziomu uwzględnionego w cenie udzielonego finansowania, wyniki porównania krzywych prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania na datę początkowego ujęcia oraz na datę raportową nie stanowią o rozpoznaniu znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego.

W celu identyfikacji pozostałych przesłanek istotnego wzrostu ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje pełną dostępną informację jakościową i ilościową opisaną w punkcie Ekspozycje Klientów instytucjonalnych.

•        Ekspozycje Klientów instytucjonalnych

W celu oceny znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego dla klientów instytucjonalnych Bank stosuje model oparty na łańcuchach Markowa. Na podstawie danych historycznych konstruowane są macierze prawdopodobieństw migracji klientów pomiędzy poszczególnymi klasami ryzyka określonymi na podstawie modeli ratingowych oraz scoringowych Banku. Migracje te wyznaczane są w obrębie homogenicznych portfeli wydzielonych z uwzględnieniem m.in. metodyki oceny klienta oraz segmentu klienta.

W dacie początkowego ujęcia ekspozycji kredytowej ustala się indywidualną dla każdej klasy ryzyka oraz portfela najwyższą akceptowalną wartość prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania, której przekroczenie identyfikowane jest jako istotny wzrost ryzyka kredytowego. Wartość ta wyznaczana jest na podstawie średniego prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania dla gorszych klas ryzyka niż klasa ryzyka z daty początkowego ujęcia eskpozycji kredytowej, ważonego prawdopodobieństwem przejścia do tych klas ryzyka w danym horyzoncie czasowym.

Według danych obowiązujących na koniec 2024 roku minimalne wartości pogorszenia klasy ryzyka będącego przesłanką istotnego wzrostu ryzyka kredytowego w relacji do aktualnej klasy ryzyka prezentowały się następująco:

Klasy ryzyka

Zakres PD

Minimalny zakres pogorszenia klasy ryzyka będący przesłanką istotnego wzrostu ryzyka kredytowego1

A-B

0,0 – 0,90%

2 klasy

C

0,90 – 1,78%

2 klasy

D

1,78 – 3,55%

2 klasy

E

3,55-7,07%

2 klasy

F

7,07-14,07%

1 klasa

G

14,07-99,99%

nie dotyczy 2

1 wartości uśrednione (zakresy ustalane osobno na homogenicznych grupach klientów)

2 pogorszenie klasy ryzyka jest bezpośrednią przesłanką utraty wartości

W celu identyfikacji pozostałych przesłanek istotnego wzrostu ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje pełną dostępną informację jakościową i ilościową, w tym:

•        oznaczenie ekspozycji kredytowej statusem POCI bez przesłanki utraty wartości,

•        działania restrukturyzacyjne wprowadzające dla dłużnika udogodnienia wymuszone jego trudną sytuacją finansową (ang. forbearance), w okresie klasyfikacji tej ekspozycji kredytowej do kategorii sprawozdawczej forbearance, (o ile nie spełnia przesłanki utraty wartości, w szczególności z tytułu karencji po ustaniu przesłanki utraty wartości),

•        opóźnienie w spłacie materialnie istotnej kwoty kapitału lub odsetek lub opłat dłuższe niż 30 dni (rozumianej jako kwota przekraczająca 400 PLN w przypadku eskpozycji detalicznych albo 2000 PLN w przypadku pozostałych ekspozycji kredytowych oraz 1% w odniesieniu do całkowitego łącznego kredytowego zaangażowania bilansowego dłużnika w Banku),

•        zidentyfikowane sygnały wczesnego ostrzegania w ramach procesu monitoringu świadczące o istotnym wzroście ryzyka kredytowego (w tym zmiany zabezpieczenia, modyfikacji warunków umowy z klientem, w szczególności w zakresie harmonogramu wykorzystania lub spłaty kredytu, ograniczania zaangażowania Banku wobec klienta),

•        istotne podwyższenie wskaźnika LTV,

•        kwarantanna w Fazie 2 ekspozycji, dla których w ciągu minionych 3 miesięcy ustała przesłanka utraty wartości,

•        złożenie wniosku o upadłość konsumencką przez któregokolwiek z współkredytobiorców,

•        transfer ekspozycji kredytowej do zarządzania na zasadach ogólnych przez jednostki restrukturyzacyjno-windykacyjne Banku,

•        korzystanie przez kredytobiorcę kredytu hipotecznego z ustawowego wsparcia w spłacie kredytu.

•      Kredyty z utratą wartości i definicja niewykonania zobowiązania

Przesłanką utraty wartości ekspozycji kredytowej jest w szczególności:

•        opóźnienie w spłacie materialnie istotnej kwoty kapitału lub odsetek lub opłat dłuższe niż 90 dni (rozumianej jako kwota przekraczająca 400 PLN w przypadku eskpozycji detalicznych albo 2 000 PLN w przypadku pozostałych ekspozycji kredytowych oraz 1% w odniesieniu do całkowitego łącznego kredytowego zaangażowania bilansowego dłużnika w Banku),

•        pogorszenie się w okresie kredytowania sytuacji ekonomiczno-finansowej dłużnika lub zagrożenie realizacji finansowanego projektu inwestycyjnego, wyrażające się zaklasyfikowaniem do klasy ratingowej lub klasy ryzyka wskazującej na istotne zagrożenie dla spłaty zadłużenia (rating H),

•        zawarcie umowy restrukturyzacyjnej lub zastosowanie ulgi w spłacie wierzytelności wymuszone względami ekonomicznymi lub prawnymi wynikającymi z trudności finansowych klienta (do czasu uznania wierzytelności za uzdrowioną),

•        wnioskowanie o ogłoszenie upadłości dłużnika, postawienie go w stan likwidacji lub wszczęcie wobec niego postępowania egzekucyjnego,

•        ogłoszenie upadłości konsumenckiej przez któregokolwiek z współkredytobiorców,

•        informacja o śmierci wszystkich kredytobiorców będących osobami fizycznymi lub przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą w formie jednoosobowej działalności gospodarczej albo spółki cywilnej (nie dotyczy sytuacji gdy działalność gospodarcza przedsiębiorcy jest kontynuowana przez zarządcę sukcesyjnego),

•        wystąpienie innych zdarzeń wskazujących na brak możliwości spłacenia przez dłużnika w całości zobowiązania wynikającego z umowy.

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych nr 575/2013 (rozporządzenie CRR) Bank definiuje stan niewykonania zobowiązania (ang. default) jeżeli ocenia, że dłużnik nie jest w stanie spłacić zobowiązania kredytowego bez sięgania do realizacji zabezpieczeń lub materialne przeterminowanie ekspozycji przekracza 90 dni. Przesłanki stanu niewykonania zobowiązania są tożsame z przesłankami utraty wartości ekspozycji.

Zarówno proces oceny istotnego wzrostu ryzyka kredytowego, jak i proces kalkulacji straty oczekiwanej realizowany jest w trybie miesięcznym na poziomie indywidualnej ekspozycji. Wykorzystuje się w nim dedykowane środowisko obliczeniowe umożliwiające dystrybucję wyników do jednostek wewnętrznych Banku.

Bank wyodrębnił portfel aktywów finansowych o niskim ryzyku kredytowym, klasyfikując do niego instrumenty finansowe, dla których średnia długoterminowa stopa niewypłacalności nie przekracza prawdopodobieństwa niewypłacalności ustalonego przez agencję ratingową dla najgorszej klasy ratingu inwestycyjnego. Do portfela tego zalicza się w szczególności ekspozycje wobec banków, rządów, jednostek samorządu terytorialnego oraz wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych.

•      Obliczanie oczekiwanej straty kredytowej

Model kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej oparty jest na zastosowaniu szczegółowej segmentacji portfela kredytowego uwzględniającej następujące charakterystyki na poziomie produktu oraz klienta:

•        rodzaj produktu kredytowego,

•        waluta produktu,

•        rok udzielenia,

•        ocena ryzyka niewypłacalności klienta,

•        segment biznesowy klienta,

•        metoda oceny ryzyka klienta.

W celu obliczenia oczekiwanej straty kredytowej Bank stosuje metodę zindywidualizowaną oraz metodę portfelową.

Metoda zindywidualizowana jest stosowana w przypadku identyfikacji przesłanki utraty wartości ekspozycji znaczących indywidualnie. Oczekiwaną stratę kredytową z ekspozycji ustala się jako różnicę pomiędzy jej wartością bilansową brutto (w przypadku pozabilansowej ekspozycji kredytowej - wartością jej równoważnika bilansowego), a wartością bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych ustalonych z uwzględnieniem możliwych scenariuszy dotyczących realizacji umowy i zarządzania ekspozycją kredytową ważonych prawdopodobieństwem ich realizacji.

Metoda portfelowa jest stosowana dla ekspozycji, które nie są indywidualnie znaczące oraz w przypadku braku identyfikacji przesłanki utraty wartości.

W metodzie portfelowej strata oczekiwana wyznaczana jest jako iloczyn parametrów ryzyka kredytowego: prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD), poziomu straty w momencie niewykonania zobowiązania (LGD) oraz wartości ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania (EAD), przy czym każdy z powyższych parametrów ma postać wektora o wymiarze liczby miesięcy pokrywających horyzont szacowania straty kredytowej.

W odniesieniu do ekspozycji detalicznych bez harmonogramu spłat Bank wyznacza ten horyzont w oparciu o dane behawioralne na podstawie historycznych obserwacji. Strata oczekiwana zarówno w całym okresie trwania ekspozycji, jak i w okresie 12 miesięcy jest sumą strat oczekiwanych w poszczególnych okresach zdyskontowanych efektywną stopą procentową. W celu wyznaczenia wartości aktywa na moment niewykonania zobowiązania w danym okresie Bank koryguje parametr określający wielkość ekspozycji na moment niewykonania zobowiązania o przyszłe spłaty wynikające z harmonogramu oraz potencjalne nadpłaty i niedopłaty.

W obliczeniach oczekiwanych strat kredytowych uwzględnia się szacunki dotyczące przyszłych warunków makroekonomicznych. W zakresie analizy portfelowej, wpływ scenariuszy makroekonomicznych jest uwzględniany w wysokości poszczególnych parametrów ryzyka. Metodyka kalkulacji parametrów ryzyka obejmuje badanie zależności wysokości tych parametrów od warunków makroekonomicznych w oparciu o dane historyczne. Na potrzeby kalkulacji straty oczekiwanej wykorzystuje się trzy scenariusze makroekonomiczne opracowane na podstawie własnych prognoz:

•        bazowy z prawdopodobieństwem 75%

•        oraz dwa scenariusze alternatywne, z prawdopodobieństwem odpowiednio 20% oraz 5%.

Zakres prognozowanych wskaźników obejmuje:

•        wskaźnik dynamiki PKB,

•        stopę bezrobocia,

•        stopę WIBOR 3M,

•        kurs CHF/PLN,

•        indeks cen nieruchomości,

•        oraz stopę referencyjną NBP.

Ostateczna strata oczekiwana jest średnią ważoną prawdopodobieństwem scenariuszy ze strat oczekiwanych odpowiadających poszczególnym scenariuszom.

Bank zapewnia zgodność scenariuszy makroekonomicznych stosowanych na potrzeby kalkulacji parametrów ryzyka ze scenariuszami makroekonomicznymi wykorzystywanymi w procesach budżetowania ryzyka kredytowego.

Scenariusz bazowy opiera się na bazowych prognozach makroekonomicznych. Prognozy są przygotowywane na podstawie modeli ilościowych przy uwzględnieniu korekt z tytułu występowania zdarzeń jednorazowych.

Scenariusze skrajne dotyczą przypadków tzw. szoku wewnętrznego, w związku z czym tzw. zmienne zewnętrzne (stopy procentowe za granicą) nie ulegają zmianie względem scenariusza bazowego. Scenariusze skrajne opracowywane są na podstawie analizy statystycznej i ekonometrycznej, tj. nie odzwierciedlają podlegających opisowi zdarzeń, ale prognozowaną ścieżkę. Identyfikowane są dwa scenariusze: optymistyczny i pesymistyczny.

Udział scenariuszy dla ścieżki PKB (wskaźnik dynamiki PKB), który mieści się między scenariuszem optymistycznym i pesymistycznym określony jest jako prawdopodobieństwo scenariusza bazowego. Przyjmując takie założenie prognozowana jest dynamika PKB przy założeniu zmiennego w czasie potencjalnego tempa wzrostu polskiej gospodarki obliczanego przy wykorzystaniu danych kwartalnych dostarczanych przez Główny Urząd Statystyczny. Po wyznaczeniu skrajnych ścieżek dynamiki PKB estymowane są wartości innych zmiennych makroekonomicznych wykorzystywanych w scenariuszach (stopa bezrobocia, indeks cen nieruchomości).

Stopa bezrobocia obliczana jest na podstawie wyznaczonej ilościowo zależności od różnicy między dynamiką PKB, a potencjalnym tempem wzrostu gospodarczego. Wynik podlega korekcie ze względu na zachodzące w polskiej gospodarce istotne zmiany strukturalne, których nie obejmuje model ilościowy, w szczególności:

•        starzenia się polskiego społeczeństwa (i pojawienia się niezaspokojonego popytu na pracę, co ograniczać będzie skalę wzrostu stopy bezrobocia w sytuacji spowolnienia wzrostu gospodarczego),

•        osiągnięcia przez polski rynek pracy stanu bliskiego pełnemu zatrudnieniu (ze względu na ograniczenia podażowe przestrzeń do dalszego spadku stopy bezrobocia jest coraz mniejsza),

•        napływu migrantów (tylko częściowo uwzględnionego w oficjalnych statystykach).

Poziom indeksu cen nieruchomości wyznaczany jest na podstawie zmian PKB przy uwzględnieniu uwarunkowań podażowych i popytowych na rynku w oparciu o dane i trendy prezentowane przez NBP w ramach publikacji „Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce” oraz własne analizy Banku.

Prognozy dla stawek depozytowych opracowywane są głównie w oparciu o założenia dotyczące kształtowania się stóp procentowych banków centralnych.

Kurs CHF/PLN jest kursem krzyżowym kursów EUR/PLN i EUR/CHF. Jego prognozy są kombinacją prognoz tych dwóch kursów. Prognozy EUR/PLN i EUR/CHF są przygotowywane w oparciu o analizę makroekonomiczną (bieżącą i historyczną) bazującą na metodach ekonometrycznych, a także w oparciu o analizę techniczną rynków finansowych.

W modelu makroekonomicznym uwzględniono również czynniki, które mają odzwierciedlić bieżące wydarzenia w kraju i na świecie - wpływ bieżącej sytuacji makroekonomicznej (utrzymujący się relatywnie wysoki poziom stóp procentowych) na zdolność do regulowania zobowiązań przez klientów, jak również napiętą sytuacją geopolityczną w związku z inwazją Rosji na Ukrainę i jej wpływ na ceny paliw, a w konsekwencji na kondycję przedsiębiorstw. Dodatkowe czynniki w modelu obejmują: 

•        uwzględnienie wpływu wysokiego poziomu stóp procentowych na jakość portfela kredytowego oraz wzrostu cen energii na kondycje przedsiębiorstw, wykorzystując obserwowaną historycznie zależność jakości portfela od poziomu stóp procentowych i cen energii,

•        uwzględnienie zmienności kursu walutowego na jakość portfela kredytów mieszkaniowych walutowych, w wyniku eskalacji działań wojennych na Ukrainie. 

Dodatkowo ze względu na istotny napływ uchodźców po inwazji Rosji na Ukrainę oraz niewiadomą co do jego wpływu na rynek pracy w modelu we wszystkich portfelach nie uwzględnia się spadku bezrobocia jako czynnika poprawiającego jakość portfela kredytowego.

Stosowane podejście do wpływu prognoz makroekonomicznych na parametry ryzyka opisuje sytuację jednocześnie we wszystkich gałęziach gospodarki i może nie uwzględniać problemów poszczególnych branż, dlatego Bank przeprowadził dodatkowe analizy portfela kredytowego. Analizy te wykonane przez ekspertów ryzyka objęły przede wszystkim ocenę wpływu specyficznych warunków makroekonomicznych nieuwzględnionych w podejściu portfelowym i pozwoliły na identyfikację klientów i branż szczególnie dotkniętych obecną sytuacją gospodarczą. Dotyczy to w szczególności branży budowlanej, motoryzacyjnej, wynajmu powierzchni biurowych i handlowych, branży produkcji nawozów organicznych, a także branż charakteryzujących się wysoką energochłonnością.

Ekspozycje z najwyższymi wartościami PD (rating na poziomie D lub gorszym), które należą do zidentyfikowanych branż oznaczono przesłanką „istotnego wzrostu ryzyka kredytowego” i objęto w poprzednich okresach podwyższonymi odpisami. W 2024 roku, w wyniku ograniczonej realizacji ryzyka tych branż, Bank zmniejszył odpisy na oczekiwane straty kredytowe o 85 milionów PLN, co stanowi ok. 6% wartości odpisów na całym portfelu kredytów gospodarczych klasyfikowanych do Fazy 2.

Poniższe tabele prezentują przyjęte prognozy głównych wskaźników makroekonomicznych wraz z przyjętymi dla nich prawdopodobieństwami realizacji.

scenariusz na 31.12.2024

bazowy

optymistyczny

pesymistyczny

prawdopodobieństwo

75%

5%

20%

 

2025

2026

2027

2025

2026

2027

2025

2026

2027

Dynamika PKB r/r

3,4

3,3

3,1

8,8

8,3

4,7

(1,9)

(1,8)

1,6

Stopa bezrobocia

2,8

2,8

2,8

2,6

2,7

2,8

4,6

5,2

2,8

Indeks cen nieruchomości

100,2

102,6

105,7

107,3

118,5

124,0

93,5

88,5

89,8

WIBOR 3M (%)

5,5

4,3

3,8

6,5

5,9

4,9

4,4

2,7

2,7

 

scenariusz na 31.12.2023

bazowy

optymistyczny

pesymistyczny

prawdopodobieństwo

75%

5%

20%

 

2024

2025

2026

2024

2025

2026

2024

2025

2026

Dynamika PKB r/r

3,9

3,8

3,2

9,4

8,8

4,7

(1,7)

(1,7)

1,3

Stopa bezrobocia

2,7

2,7

2,5

2,4

2,5

2,7

4,3

4,4

3,0

Indeks cen nieruchomości

107,7

115,4

118,3

115,1

130,7

134,0

100,6

101,6

104,2

WIBOR 3M (%)

5,6

5,0

3,7

6,6

5,7

3,9

4,3

2,5

2,8

Poniższa tabela prezentuje oszacowanie wrażliwości poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe na warunki makroekonomiczne, wyliczone jako zmiana poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla ekspozycji bez utraty wartości w wyniku realizacji poszczególnych scenariuszy makroekonomicznych.

SZACUNKOWA ZMIANA POZIOMU ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE DLA EKSPOZYCJI BEZ UTRATY WARTOŚCI NA SKUTEK REALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH SCENARIUSZY MAKROEKONOMICZNYCH

31.12.2024

31.12.2023

optymistyczny

pesymistyczny

optymistyczny

pesymistyczny

w milionach PLN

(960)

558

(690)

614

 

Poniższa tabela prezentuje oszacowanie wrażliwości poziomu odpisów na oczekiwane straty na skutek realizacji scenariuszy pogorszenia lub poprawy parametrów ryzyka.

SZACUNKOWA ZMIANA POZIOMU ODPISÓW NA SKUTEK REALIZACJI SCENARIUSZY POGORSZENIA BĄDŹ POPRAWY PARAMETRÓW RYZYKA, W TYM:1

scenariusz

+10%

scenariusz

(10%)

scenariusz

+10%

scenariusz

(10%)

 

31.12.2024

31.12.2023

Zmiany wartości bieżącej szacowanych przepływów pieniężnych dla portfela z rozpoznaną indywidualnie utratą wartości ocenianych metodą zindywidualizowaną

Kredyty i pożyczki udzielone klientom (Faza 3)

(223)

260

(71)

107

Zmiany prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania

Papiery wartościowe

11

(11)

9

(9)

Faza 1

9

(9)

8

(8)

Faza 2

2

(2)

1

(1)

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

253

(283)

233

(256)

Faza 1

128

(128)

116

(116)

Faza 2

125

(155)

117

(140)

Zmiany stóp odzysku

Papiery wartościowe

(12)

12

(9)

9

Faza 1

(10)

10

(7)

7

Faza 2

(2)

2

(2)

2

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(617)

618

(570)

571

Faza 1

(200)

200

(168)

168

Faza 2

(240)

241

(215)

215

Faza 3

(177)

177

(187)

188

1 „()” spadek odpisów, „+” wzrost odpisów

Noty powiązane: „Należności od banków”, „Papiery wartościowe”, „Kredyty i pożyczki udzielone klientom”, Inne aktywa”, „Rezerwy”, „Ryzyko kredytowe – INFORMACJE FINANSOWE”.

Informacje finansowe

WYNIK Z TYTUŁU ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE

2024

2023

Należności od banków

4

(8)

Dłużne papiery wartościowe

(21)

(2)

- wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

1

1

- wyceniane według zamortyzowanego kosztu

(22)

(3)

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(917)

(1 176)

- wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite (kredyty na nieruchomości)

(1)

(26)

- wyceniane według zamortyzowanego kosztu

(916)

(1 150)

kredyty na nieruchomości

33

(120)

kredyty gospodarcze

(415)

(344)

kredyty konsumpcyjne

(534)

(686)

Inne aktywa finansowe

3

(7)

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

126

73

Razem

(805)

(1 120)

22.            Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

Szacunki i osądy:

Każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego Bank ocenia istnienie przesłanek, które wskazują czy nastąpiła utrata wartości któregoś ze składników niefinansowych aktywów trwałych, aktywów z tytułu prawa do użytkowania (lub ośrodków wypracowujących środki pieniężne).

W momencie rozpoznania takich przesłanek oraz corocznie w przypadku wartości niematerialnych niepodlegających amortyzacji, a także składników wartości niematerialnych nie przekazanych jeszcze do użytkowania i wartości firmy dokonuje się oszacowania wartości odzyskiwalnej stanowiącej wyższą z dwóch kwot: wartość godziwą pomniejszoną o koszty sprzedaży lub wartość użytkową składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne), a w przypadku gdy wartość bilansowa składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną, Bank ujmuje w rachunku zysków i strat odpis z tytułu utraty wartości. Oszacowanie powyższych wartości wymaga przyjęcia założeń dotyczących m.in. przyszłych prognozowanych przepływów pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu dalszego użytkowania lub sprzedaży danego składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne). Przyjęcie odmiennych założeń dotyczących wyceny przyszłych przepływów pieniężnych może mieć wpływ na wartość bilansową niektórych składników aktywów trwałych.

Noty powiązane: Wartości niematerialne, Rzeczowe aktywa trwałe, Aktywa przeznaczone do sprzedaży, Inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia, Inne aktywa

Informacje finansowe

WYNIK Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH

2024

2023

Rzeczowe aktywa trwałe1

 (18)

(41)

Aktywa przeznaczone do sprzedaży

 (1)

(1)

Wartości niematerialne

 -

(1)

Inne aktywa niefinansowe2

 (410)

(57)

Razem

(429)

(100)

1   z czego 38 milionów PLN w 2023 roku dotyczy odpisu utworzonego na nieruchomość Banku.

2  W 2024 roku Bank rozpoznał odpis z tytułu utraty wartości innych aktywów niefinansowych w wysokości 326 milionów PLN dotyczący należności wobec klientów w przypadku których prawomocnie stwierdzono nieważność umów kredytowych z tytułu wypłaconego pierwotnie tym klientom kapitału. W tej pozycji ujmowane są również m.in. odpisy z tytułu kosztów obciążających klienta w wysokości 33 miliony PLN (w 2023 roku – 32 miliony PLN) oraz odpisy z tytułu niedoborów i szkód oraz pozostałych należności w wysokości 17 milionów PLN (w 2023 roku – 20 milionów PLN).

 

ZMIANY STANU SKUMULOWANYCH ODPISÓW Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH

2024

Stan na początek okresu

Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

Inne

Stan na koniec okresu

Rzeczowe aktywa trwałe

(128)

(18)

6

(140)

Aktywa przeznaczone do sprzedaży

-

(1)

-

(1)

Wartości niematerialne

(133)

-

-

(133)

Inwestycje w jednostki zależne

(882)

-

-

(882)

Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

(186)

-

-

(186)

Inne aktywa niefinansowe

(278)

(410)

59

(629)

Razem

(1 607)

(429)

65

(1 971)

 

ZMIANY STANU SKUMULOWANYCH ODPISÓW Z TYTUŁU UTRATY WARTOŚCI AKTYWÓW NIEFINANSOWYCH

2023

Stan na początek okresu

Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych

Inne

Stan na koniec okresu

Rzeczowe aktywa trwałe

(94)

(41)

7

(128)

Aktywa przeznaczone do sprzedaży

(1)

(1)

2

-

Wartości niematerialne

(132)

(1)

-

(133)

Inwestycje w jednostki zależne

(882)

-

-

(882)

Inwestycje w jednostki stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

(186)

-

-

(186)

Inne aktywa niefinansowe

(268)

(57)

47

(278)

Razem

(1 563)

(100)

56

(1 607)

 

23.            Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Istotne zasady rachunkowości oraz szacunki i osądy:

Bank, w związku z toczącymi się sporami sądowymi dotyczącymi kredytów w walucie wymienialnej, zidentyfikował ryzyko, że planowane na bazie harmonogramów przepływy pieniężne z portfela kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych mogą być nie w pełni odzyskiwalne lub powstanie zobowiązanie skutkujące przyszłym wypływem środków pieniężnych. Bank, w związku z aktualizacją szacunków przepływów pieniężnych, pomniejsza wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych denominowanych i indeksowanych w walutach obcych zgodnie z wymogami MSSF 9 Instrumenty finansowe, paragraf B5.4.6, lub tworzy rezerwy na ryzyko prawne, zgodnie z MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe. Koszt ryzyka prawnego został oszacowany z uwzględnieniem szeregu założeń, które istotnie wpływają na kwotę szacunku ujętą w sprawozdaniu finansowym Banku.

Bank ujmuje jako pomniejszenie wartości bilansowej brutto kredytów hipotecznych wpływ ryzyka prawnego dotyczącego potencjalnych spraw spornych oraz ugód dla portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych oraz istniejących spraw spornych dotyczących ekspozycji kredytowych ujętych na datę bilansową (kredyty aktywne) w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. W przypadku, gdy szacowana strata z tytułu ryzyka prawnego przewyższa wartość brutto kredytu oraz dla kredytów spłaconych, jak również w odniesieniu do odsetek ustawowych za opóźnienie oraz kosztów sądowych Bank ujmuje rezerwy na ryzyko zgodnie MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe. Zgodnie z MSR 37 kwota stanowiąca rezerwę powinna odzwierciedlać najbardziej właściwy szacunek nakładów niezbędnych do wypełnienia obecnego obowiązku na dzień bilansowy.

Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych zostały oszacowane przy zastosowaniu metody statystycznej, uwzględniającej wpływ charakterystyk klientów, jako suma iloczynów: 

•        prawdopodobieństw wystąpienia unieważnienia i kwoty straty w przypadku przegranej Banku przy uwzględnieniu aktualnej oraz oczekiwanej liczby spraw sądowych w horyzoncie dożywotnim, w którym Bank narażony jest na takie ryzyko, oraz

•        prawdopodobieństwa zawarcia ugody przez klienta i kwoty straty z tytułu ugody. 

Bank modelując statystycznie rezerwę na ryzyko prawne uwzględnia orzecznictwo  Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) oraz uchwałę Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2024 roku (szczegóły patrz nota „SPRAWY SPORNE”).

Bank szacuje również prawdopodobieństwa negatywnych rozstrzygnięć dla zgłoszonych i potencjalnych roszczeń. W opinii Banku na poziom szacowanych kosztów ryzyka prawnego mają wpływ również takie czynniki jak: czas prowadzenia postępowań sądowych oraz wysokie koszty niezbędne dla rozpoczęcia postępowania sądowego i wsparcia procesowego.

Bank wziął także pod uwagę, jako wpływ na prawdopodobieństwo zawierania ugód, preferencje podatkowe klientów objętych zakresem Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (z późniejszymi zmianami).

Z uwagi na istotną niepewność w odniesieniu do przyjętych założeń, metodyka szacowania strat z tytułu ryzyka prawnego podlega okresowej weryfikacji w kolejnych okresach sprawozdawczych. Niepewność szacunków dotyczy zarówno liczby przyszłych pozwów i rozstrzygnięć sądów w tym zakresie, jak i spodziewanej liczby ugód, na co wpływ mogą mieć w szczególności zmiany w linii orzeczniczej w zakresie kredytów hipotecznych denominowanych lub indeksowanych do walut obcych, zmiana bazowych stóp procentowych lub też zmiana kursu PLN/CHF.

W wyroku wydanym w sprawie C-520/21 z 15 czerwca 2023 roku, TSUE wskazał m.in., że przepisy unijne stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa krajowego, zgodnie z którą instytucja kredytowa ma prawo żądać od konsumenta rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz poza zapłatę ustawowych odsetek za zwłokę od dnia wezwania do zapłaty. 

TSUE we wskazanym wyżej wyroku wskazał również, że w odniesieniu do analogicznych roszczeń konsumentów w stosunku do banków, przepisy Dyrektywy nie stoją na przeszkodzie, aby konsumenci występowali z takimi roszczeniami do banków, pod warunkiem poszanowania celów dyrektywy 93/13 i zasady proporcjonalności. Zdaniem Banku, na gruncie przepisów krajowych i zasady proporcjonalności, klientom nie przysługują dodatkowe roszczenia wobec Banku, przede wszystkim dlatego, że nie świadczyli oni na rzecz Banku usługi finansowej polegającej na udostępnianiu kapitału. Nie jest też uzasadnione stwierdzenie, że Bank wzbogacił się kosztem klienta, a konsument został zubożony. Dzięki uzyskanym środkom klient zaspokoił swoje potrzeby mieszkaniowe, a Bank przez lata ponosił koszty pozyskania tych środków, ich udostępnienia i obsługi technicznej kredytu.

Bank ocenia, że na obecnym etapie prawdopodobieństwo korzystnych dla konsumentów rozstrzygnięć uwzględniających roszczenie o dodatkową rekompensatę, generujących istotne negatywne skutki finansowe jest trudne do oszacowania i poza tym istnieją wątpliwości co do sposobu obliczenia poziomu takiej rekompensaty dla klienta. Podejście to wspiera fakt braku negatywnych dla Banku rozstrzygnięć sądowych, dotyczących tego zagadnienia.

W okresach kwartalnych Bank prowadzi regularny monitoring adekwatności modelu, porównując rzeczywistą realizację kluczowych parametrów modelu z wartościami kalkulowanymi. Dodatkowo, wraz z pozyskiwaniem kolejnych danych empirycznych, bardziej aktualnych lub wydłużających okres obserwacji, modyfikują one lub zastępują wcześniejsze założenia. Model jest dostosowywany do bieżącej oferty zawieranych ugód i wprowadzanych w tym zakresie zmian. W trakcie 2024 roku Bank zaktualizował, w oparciu o dane empiryczne, prawdopodobieństwa podpisania ugody oraz złożenia pozwu.

Na koniec roku 2024 toczyło się 6 825 postępowań sądowych dotyczących kredytów CHF, w przypadku których spłaceniu uległy zobowiązania klienta wobec Banku przed datą złożenia pozwu (stanowiących około 8% kredytobiorców posiadających kredyty spłacone). Bank na bieżąco monitoruje poziom napływu pozwów dotyczących kredytów spłaconych oraz dla tych klientów modeluje poziom oczekiwanej straty na ryzyko prawne. W pierwszej kolejności rozpatrywane jest prawdopodobieństwo scenariusza unieważnienie i koszt dla Banku tego scenariusza. Wobec tych klientów Bank każdorazowo występuje z ofertą zawarcia ugody. Oczekiwane poziomy konwersji z pozwu na ugodę są zawarte w modelu kalkulacji rezerw na ryzyko prawne i na bieżąco dostosowane do bieżącej sytuacji.

Bank przeprowadził analizę wrażliwości modelu na zmianę kluczowych parametrów:

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI MODELU NA ZMIANĘ KLUCZOWYCH PARAMETRÓW

Wzrost/spadek kosztów ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

 

31.12.2024

31.12.2023

spadek o 1 p.p. prawdopodobieństwa wygranej Banku w sądzie (kosztem wzrostu o 1 p.p. prawdopodobieństwa unieważnienia)

105

101

spadek o 1 p.p. liczby ugód kosztem wzrostu liczby pozwów

9

25

wzrost o 1 p.p. liczby pozwów portfela aktywnego (kosztem klientów bezczynnych)

41

46

wzrost o 1 p.p. współczynnika konwersji pozwów na ugodę

(31)

(71)

wzrost o 1 p.p. liczby pozwów dla portfela spłaconego

54

34

wydłużenie okresu naliczania odsetek ustawowych o 90 dni

199

204

Noty powiązane: „Kredyty i pożyczki udzielone klientom”, „Inne aktywa”, „Rezerwy”, „Sprawy sporne”.

informacje finansowe:

W grudniu 2020 roku Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego (dalej: Przewodniczący KNF) przedstawił propozycję, która zmierzała do systemowego rozwiązania problemu kredytów mieszkaniowych we CHF. Rozwiązanie to zakładało, że banki dobrowolnie zaoferują klientom możliwość zawierania ugód, na mocy których klienci rozliczaliby się z bankiem tak, jak gdyby ich kredyty od początku były kredytami złotowymi oprocentowanymi według stawki referencyjnej WIBOR powiększonej o stosowaną historycznie dla takich kredytów marżę.

Bank przeanalizował korzyści i ryzyka związane z możliwymi wariantami postępowania w sprawie walutowych kredytów mieszkaniowych. W ocenie Banku osiągnięcie kompromisu i zawarcie ugody jest zarówno dla Banku, jak i dla jego klientów, korzystniejsze niż angażowanie się w długotrwałe procesy sądowe z niepewnym rozstrzygnięciem.

Począwszy od 4 października 2021 roku, po decyzji z 23 kwietnia 2021 roku Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKO Banku Polskiego S.A., Bank zawiera ugody z konsumentami, którzy zawarli z Bankiem umowy kredytu lub pożyczki zabezpieczone hipotecznie indeksowane do walut obcych lub denominowane w walutach obcych (dalej: ugody z konsumentami). Ugody są proponowane w toku postępowań mediacyjnych prowadzonych przez Centrum Mediacji przy Sądzie Polubownym przy KNF, w toku postępowań sądowych i postępowań wywołanych wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej.

w sztukach

31.12.2024

31.12.2023

Liczba zarejestrowanych wniosków o mediacje

64 990

57 036

Łączna liczba ugód zawartych, w tym zawartych:

47 757

36 822

- w postępowaniu mediacyjnym

40 812

35 154

- w toku postępowań sądowych

6 945

1 668

 

WPŁYW RYZYKA PRAWNEGO DOTYCZĄCEGO KREDYTÓW HIPOTECZNYCH W WALUTACH WYMIENIALNYCH

Wartość bilansowa brutto kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych przed uwzględnieniem kosztu ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Skumulowany koszt ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Wartość bilansowa brutto kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych uwzględniająca koszt ryzyka prawnego dotyczącego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

31.12.2024

 

 

 

Kredyty i pożyczki udzielone klientom / korekta pomniejszająca wartość bilansową kredytów

11 455

7 666

3 788

 - dotycząca portfela kredytów hipotecznych w CHF

9 862

7 666

2 196

Rezerwy1

 

5 733

 

Razem

 

13 399

 

31.12.2023

Kredyty i pożyczki udzielone klientom - korekta pomniejszająca wartość bilansową kredytów

14 944

8 306

6 638

 - dotycząca portfela kredytów hipotecznych w CHF

13 096

8 306

4 790

Rezerwy

 

3 001

 

Razem

 

11 307

 

1 Na 31 grudnia 2024 roku wartość rezerw obejmuje 212 milionów PLN z tytułu rezerwy na rozliczenia ugód i wyroków kredytów w EUR.

 

ZMIANA W OKRESIE SKUMULOWANEGO KOSZTU RYZYKA PRAWNEGO DOTYCZĄCEGO KREDYTÓW HIPOTECZNYCH W WALUTACH WYMIENIALNYCH

2024

2023

Wartość bilansowa na początek okresu

(11 307)

(8 323)

koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych (rachunek zysków i strat)

(4 899)

(5 430)

wykorzystanie straty na rozliczenie ugód oraz wyroków za okres1

3 096

2 251

rewaluacja straty za okres i inne pozostałe zmiany2

(289)

195

Wartość bilansowa na koniec okresu

(13 399)

(11 307)

1 Pozycja obejmuje skutki realizacji prawomocnych wyroków unieważniających umowy kredytowe, które za rok 2024 roku wynoszą 1 124 miliony PLN (w 2023 roku 717 milionów PLN).

2 Rewaluacja straty z tytułu ryzyka prawnego związana jest z wpływem zmiany kursu walutowego na część straty ujmowanej w walucie wymienialnej jako korekta wartości bilansowej brutto kredytów.

24.            Koszty działania

Istotne zasady rachunkowości:

Świadczenia pracownicze

Świadczenia pracownicze obejmują obok kosztów wynagrodzeń i ubezpieczeń społecznych (w tym z tytułu rezerw na świadczenia emerytalno – rentowe, które szczegółowo opisano w nocie „Rezerwy”) także koszty z tytułu pracowniczego programu emerytalnego stanowiącego program określonych składek oraz programu zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze, którego część ujmowana jest jako zobowiązanie z tytułu płatności na bazie akcji rozliczonych w środkach pieniężnych zgodnie z MSSF 2 Płatności w formie akcji (szczegółowo program zmiennych wynagrodzeń został opisany w nocie „Świadczenia dla kluczowego personelu kierowniczego PKO Banku Polskiego S.A.”).

Bank tworzy również w ciężar kosztów wynagrodzeń rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu odszkodowań i odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom, z którymi zostaje rozwiązany stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a także rozliczenia okresowe z tytułu kosztów przypadających na bieżący okres, które poniesione zostaną w przyszłym okresie, w tym z tytułu premii oraz z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych po uwzględnieniu wszystkich pozostających do wykorzystania zaległych dni urlopów.

koszty rzeczowe - Koszty rzeczowe obejmują koszty utrzymania majątku trwałego, koszty obsługi informatycznej i telekomunikacyjnej, koszty działalności administracyjnej, koszty promocji i reklamy, ochrony mienia, koszty szkoleń oraz opłaty sądowe i skarbowe, opłaty związane z kosztami mediacji przy KNF.

Opłaty leasingowe w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego i niskocennego ujmowane są jako koszty w rachunku zysków i strat metodą liniową w okresie trwania leasingu.

Amortyzacja i umorzenie - Koszty amortyzacji wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych, w tym aktywów z tytułu prawa do użytkowania ujmowane są w pozycji „Koszty działania”, pozycja „Amortyzacja”. Grunty nie podlegają amortyzacji.

Rozpoczęcie amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz nieruchomości inwestycyjnych następuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dany środek przyjęto do użytkowania, z zastrzeżeniem aktywów z tytułu prawa do użytkowania, dla których rozpoczęcie amortyzacji następuje w tym samym miesiącu, w którym je przyjęto, a jej zakończenie nie później niż z chwilą:

•        zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową danego składnika aktywów, lub

•        zakończenia okresu leasingu, lub

•        przeznaczenia go do likwidacji, lub

•        sprzedaży, lub

•        stwierdzenia jego niedoboru, lub

•        ustalenia w wyniku weryfikacji, że przewidywana wartość końcowa składnika aktywa przewyższa jego wartość bilansową (netto) z uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji wartości końcowej składnika aktywów (wartości „rezydualnej”), tj. kwoty netto, którą Bank spodziewa się uzyskać na zakończenie okresu użytkowania, po odliczeniu oczekiwanych kosztów zbycia.

Dla niefinansowych aktywów trwałych przyjmuje się, że wartość końcowa wynosi zero, chyba że istnieje zobowiązanie strony trzeciej do ich odkupienia lub gdy będzie istniał pod koniec użytkowania składnika aktywny rynek i można określić jego wartość na tym rynku.

koszty z tytułu obciążeń regulacyjnych – Bank prezentuje w tej pozycji przede wszystkim opłaty ponoszone przez Bank, wynikające z przepisów prawnych regulujących działalność Banku, które zgodnie z KIMSF 21 ujmowane są w rachunku zysków i strat w momencie zdarzenia obligującego, wnoszone na rzecz podmiotów takich jak Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG) czy Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK). W pozycji tej Bank ujmuje również pozostałe podatki inne niż obciążenia z tytułu podatku dochodowego oraz podatku od niektórych instytucji finansowych, który prezentowany jest w odrębnej pozycji:

•         Składki i wpłaty na Bfg - Bank wnosi składki na fundusz gwarancyjny banków (kwartalnie) i fundusz przymusowej restrukturyzacji banków (raz do roku), które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

•         Opłaty na rzecz KNF - Opłata na pokrycie kosztów nadzoru bankowego oraz opłata na pokrycie kosztów nadzoru nad rynkiem kapitałowym wnoszone są raz do roku i stanowią koszt uzyskania przychodu.

•         Pozostałe podatki i opłaty – zryczałtowany podatek dochodowy, podatek od nieruchomości, wpłaty dokonywane na rzecz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, podatek od środków transportowych, akcyza, składka na finansowanie działalności Rzecznika Finansowego i jego Biura oraz opłaty komunalne i administracyjne.

Szacunki i osądy:

Przy szacowaniu długości okresu użytkowania poszczególnych rodzajów rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych oraz nieruchomości inwestycyjnych uwzględniane są następujące czynniki:

•        oczekiwane zużycie fizyczne szacowane w oparciu o dotychczasowe przeciętne okresy użytkowania, odzwierciedlające tempo zużycia fizycznego, intensywność wykorzystania, itp.,

•        utrata przydatności z przyczyn technologicznych lub rynkowych,

•        prawne i inne ograniczenia dotyczące wykorzystania składnika aktywów,

•        oczekiwane wykorzystanie składnika aktywów,

•        kwestie związane z klimatem, tj. czynniki klimatyczne mające potencjalny wpływ na zmianę okresu użytkowania składnika aktywów (np. starzenie się, ograniczenia prawne lub niedostępność aktywów).

W przypadku, gdy okres korzystania ze składnika aktywów wynika z tytułów umownych, okres użytkowania odpowiada okresowi wynikającemu z tych tytułów umownych. W sytuacji, gdy szacowany okres użytkowania jest krótszy niż okres wynikający z tytułów umownych, przyjmuje się szacowany okres użytkowania. Co najmniej raz w roku weryfikowana jest przyjęta metoda amortyzacji oraz okresy użytkowania i w razie potrzeby dokonuje się ich zmiany.

Okresy amortyzacyjne stosowane w Banku:

Środki trwałe

Okresy użytkowania

Budynki, lokale, spółdzielcze prawa do lokalu (w tym nieruchomości inwestycyjne)

od 25 do 60 lat 

Ulepszenia w obcych środkach trwałych (budynkach, lokalach)

od 1 do 11 lat (lub okres najmu, jeśli jest krótszy) 

Maszyny, urządzenia techniczne, narzędzia i przyrządy

od 2 do 15 lat 

Zespoły komputerowe

od 2 do 10 lat 

Środki transportu

od 3 do 5 lat

Wartości niematerialne

Okresy użytkowania

Oprogramowanie

od 1 do 24 lat

Pozostałe wartości niematerialne

od 2 do 20 lat 

Wpływ zmiany długości okresu użytkowania dla składników majątkowych podlegających amortyzacji z grupy grunty i budynki przedstawia poniższa tabela:

ZMIANA DŁUGOŚCI OKRESU UŻYTKOWANIA DLA SKŁADNIKÓW MAJĄTKOWYCH PODLEGAJĄCYCH AMORTYZACJI Z GRUPY GRUNTY I BUDYNKI

2024

2023

scenariusz +10 lat

scenariusz

-10 lat

scenariusz +10 lat

scenariusz -10 lat

Koszty amortyzacji

(26)

145

(27)

145

Noty powiązane: Wartości niematerialne, Rzeczowe aktywa trwałe; Rezerwy; Świadczenia dla kluczowego personelu kierowniczego PKO Banku Polskiego S.A., Leasing.

Informacje finansowe

KOSZTY DZIAŁANIA

2024

2023

Świadczenia pracownicze

(4 155)

(3 578)

Wynagrodzenia, w tym:

(3 432)

(2 976)

koszty składek pracowniczego programu emerytalnego

(94)

(81)

Ubezpieczenia, w tym:

(586)

(504)

składki na świadczenia emerytalne i rentowe

(492)

(428)

Inne świadczenia na rzecz pracowników

(137)

(98)

Koszty rzeczowe, w tym:1

(1 906)

(1 756)

wynajmu

(119)

(109)

informatyczne

(395)

(383)

Amortyzacja

(1 077)

(980)

rzeczowe aktywa trwałe, w tym:

(495)

(473)

informatyczne

(110)

(105)

aktywa z tytułu prawa do użytkowania

(259)

(233)

wartości niematerialne, w tym:

(582)

(507)

informatyczne

(579)

(504)

Koszty z tytułu obciążeń regulacyjnych1

(375)

(364)

Składka i wpłaty na BFG (na fundusz przymusowej restrukturyzacji)

(258)

(262)

Opłaty na rzecz KNF

(56)

(48)

Pozostałe podatki i opłaty1

(61)

(54)

Razem

(7 513)

(6 678)

1  Bank dokonał reklasyfikacji z kosztów z tytułu obciążeń regulacyjnych do kosztów rzeczowych kosztów z tytułu opłat sądowych i skarbowych, w tym od apelacji, opłat związanych z mediacjami przy KNF oraz opłat związanych z pozwami przeciwko klientom. Dane porównawcze zostały skorygowane.

25.            Podatek od niektórych instytucji finansowych

Podatek od niektórych instytucji finansowych wynosi miesięcznie 0,0366%. Podstawę opodatkowania stanowi nadwyżka sumy aktywów wynosząca ponad 4 miliardy PLN. Podstawa ta może dodatkowo podlegać obniżeniu zgodnie z przepisami ustawy z 15 stycznia 2016 roku o podatku od niektórych instytucji finansowych.

Zapłacony podatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych.

26.            Podatek dochodowy

Istotne zasady rachunkowości:

Podatek dochodowy ujmowany jest jako podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy bieżący ujmowany jest w rachunku zysków i strat. Podatek dochodowy odroczony w zależności od źródła pochodzenia różnic przejściowych ujmowany jest w rachunku zysków i strat lub w innych dochodach całkowitych.

•        Podatek bieżący

Podatek dochodowy bieżący obliczany jest na podstawie zysku księgowego brutto skorygowanego o przychody, które zgodnie z przepisami podatkowymi nie są zaliczane do przychodów podatkowych, przychody podatkowe niebędące przychodami księgowymi, koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów i koszty podatkowe niebędące kosztami księgowymi, zgodnie z właściwymi przepisami prawa podatkowego.

Główne kategorie trwale uznane za koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów to koszty ryzyka prawnego, podatek od niektórych instytucji finansowych, składki i wpłaty na BFG oraz na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców, PFRON (szczegóły patrz tabela: uzgodnienie efektywnej stopy podatkowej).

Bank nie rozpoznaje w rachunku podatkowym kosztu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych.

Na mocy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 roku w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (z późniejszymi zmianami) Bank korzysta z zaniechania poboru podatku dochodowego z tytułu umorzenia kapitału kredytu w ramach zawieranych ugód na warunkach w tym rozporządzeniu przewidzianych.

W myśl zasad dotyczących przedawnienia zobowiązań podatkowych, kontrola prawidłowości rozliczeń z tytułu podatków może być przeprowadzona w okresie 5 lat licząc od końca roku, w którym upłynął termin złożenia odpowiedniej deklaracji podatkowej.

•        Podatek dochodowy odroczony

Podatek dochodowy odroczony ujmowany jest w wysokości różnicy pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością bilansową dla celów raportowania finansowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa wykorzystana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na koniec okresu sprawozdawczego lub takie, których obowiązywanie w przyszłości jest pewne na koniec okresu sprawozdawczego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego kompensowane są ze sobą wtedy i tylko wtedy, gdy Bank posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności ze zobowiązaniami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.

Bank rozpoznaje aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynikające z uprawnienia do skorzystania z zaniechania poboru podatku zgodnie z Rozporządzeniem oraz z tytułu prawa do korekty przychodów podatkowych w związku z wyrokami unieważniającymi umowy kredytowe.

Informacje finansowe

•        obciążenie podatkowe

 OBCIĄŻENIE PODATKOWE

2024

2023

Obciążenie podatkowe wykazane w rachunku zysków i strat

(3 052)

(2 641)

Bieżące obciążenie podatkowe

 (2 227)

(2 310)

Odroczony podatek dochodowy z tytułu różnic przejściowych

 (825)

(331)

Obciążenie podatkowe wykazane w innych dochodach całkowitych z tytułu różnic przejściowych

 (212)

(1 315)

Razem

(3 264)

(3 956)

 

•        uzgodnienie efektywnej stopy podatkowej

UZGODNIENIE EFEKTYWNEJ STOPY PODATKOWEJ

2024

2023

Wynik finansowy brutto przed opodatkowaniem

 12 202

7 509

Podatek według ustawowej stawki podatkowej obowiązującej w Polsce wynoszącej 19%

 (2 318)

(1 427)

Wpływ trwałych różnic pomiędzy wynikiem finansowym brutto a dochodem do opodatkowania podatkiem dochodowym, w tym:

(734)

(1 214)

     koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

(599)

(993)

     podatek od niektórych instytucji finansowych

(230)

(222)

     przychody z tytułu dywidend

191

130

     składka i wpłaty na BFG

(49)

(50)

     podatek od zagranicznych spółek kontrolowanych CIT-CFC1

(33)

-

odpisy na oczekiwane straty kredytowe od ekspozycji kredytowych niestanowiące kosztów uzyskania przychodów

(9)

(14)

rozwiązanie aktywa z tytułu reklasyfikacji różnic przejściowych do różnic trwałych

-

(37)

pozostałe różnice trwałe

(5)

(28)

Podatek dochodowy wykazany w rachunku zysków i strat

(3 052)

(2 641)

Efektywna stopa podatkowa

25,01

35,17

1 Zgodnie z art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy posiadający jednostki zagraniczne zobowiązani są do zapłaty podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej (podatek CIT-CFC, CFC - Controlled Foreign Corporation). Podatek CIT-CFC należny jest wyłącznie od dochodów jednostek zagranicznych, które w danym roku podatkowym spełniły warunki uznania ich za zagraniczne jednostki kontrolowane. Stawka podatku CIT-CFC wynosi 19% podstawy opodatkowania. 

•        aktywa z tytułu podatku odroczonego netto

REZERWA i AKTYWA Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO

2024

01.01.2024

Rachunek zysków i strat

Inne dochody całkowite

31.12.2024

Odsetki naliczone od należności (kredytów)

340

8

-

348

Odsetki od papierów wartościowych

226

202

-

428

Różnica pomiędzy wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych, w tym przedmiotów leasingu

416

24

-

440

Przychód do opodatkowania z tytułu rozwiązania odpisu IBNR stanowiącego w przeszłości koszty uzyskania przychodów w związku z wdrożeniem MSSF 9

13

(13)

-

-

Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego

995

221

-

1 216

Odsetki naliczone od zobowiązań

334

(176)

-

158

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

549

(219)

(140)

190

Wycena papierów wartościowych

355

(80)

(85)

190

Rezerwa na świadczenia pracownicze

106

31

-

137

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

1 439

(83)

-

1 356

Wycena kredytów do wartości godziwej oraz strata początkowa na ekspozycjach POCI

205

(8)

13

210

Prowizje do rozliczenia w czasie metodą liniową i efektywną stopą procentową

682

(251)

-

431

Pozostała wartość ujemnych różnic przejściowych

20

(6)

-

14

Rezerwa na koszty do poniesienia

48

(2)

-

46

Wpływ ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

109

174

-

283

Różnica pomiędzy wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych, w tym przedmiotów leasingu

196

16

-

212

Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego

4 043

(604)

(212)

3 227

Łączny efekt różnic przejściowych

3 048

(825)

(212)

2 011

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego (prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej)

3 048

(825)

(212)

2 011

 

REZERWA i AKTYWA Z TYTUŁU PODATKU ODROCZONEGO

2023

01.01.2023

Rachunek zysków i strat

Inne dochody całkowite

31.12.2023

Odsetki naliczone od należności (kredytów)

338

2

-

340

Odsetki od papierów wartościowych

216

10

-

226

Różnica pomiędzy wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych, w tym przedmiotów leasingu

371

45

-

416

Przychód do opodatkowania z tytułu rozwiązania odpisu IBNR stanowiącego w przeszłości koszty uzyskania przychodów w związku z wdrożeniem MSSF 9

26

(13)

-

13

Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego

951

44

-

995

Odsetki naliczone od zobowiązań

185

149

-

334

Wycena pochodnych instrumentów finansowych

1 324

6

(781)

549

Wycena papierów wartościowych

979

(85)

(539)

355

Rezerwa na świadczenia pracownicze

90

15

1

106

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

1 349

90

-

1 439

Wycena kredytów do wartości godziwej oraz strata początkowa na ekspozycjach POCI

169

32

4

205

Prowizje do rozliczenia w czasie metodą liniową i efektywną stopą procentową

987

(305)

-

682

Pozostała wartość ujemnych różnic przejściowych

29

(9)

-

20

Rezerwa na koszty do poniesienia

49

(1)

-

48

Wpływ ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

321

(212)

-

109

Różnica pomiędzy wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych, w tym przedmiotów leasingu

163

33

-

196

Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego

5 645

(287)

(1 315)

4 043

Łączny efekt różnic przejściowych

4 694

(331)

(1 315)

3 048

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego (prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej)

4 694

(331)

(1 315)

3 048

 

•        Podatkowa grupa kapitałowa

Na podstawie umowy z 5 listopada 2024 roku PKO Bank Polski S.A., PKO Bank Hipoteczny S.A. oraz PKO Leasing S.A. przedłużyły na kolejne 3 lata podatkowe (2025 - 2027) funkcjonowanie Podatkowej Grupy Kapitałowej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej („PGK PKO Banku Polskiego S.A.”), która została utworzona na podstawie umowy z dnia 5 listopada 2018 roku. Wymienione umowy zostały zarejestrowane przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Podatkowa grupa kapitałowa jest instytucją prawa podatkowego przewidzianą przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jej utworzenie oznacza konsolidację dochodów spółek wchodzących w jej skład dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym oraz umożliwia skorzystanie z innych zapewniających w szczególności ułatwienia operacyjne przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które dedykowane są podatkowym grupom kapitałowym.

PKO Bank Polski S.A. jest w PGK PKO Banku Polskiego S.A. spółką dominującą. Rozrachunki z tytułu bieżącego podatku dochodowego prezentowane są w podziale na należności i zobowiązania Banku oraz należności i zobowiązania jednostek zależnych wchodzących w skład Podatkowej Grupy Kapitałowej.

•        Globalny podatek minimalny

Przepisy w zakresie globalnego podatku minimalnego (Pillar 2) obowiązują w Polsce od 1 stycznia 2025 roku. W jurysdykcjach podatkowych, gdzie Bank powadzi działalność w formie oddziałów zagranicznych przepisy w zakresie Pillar 2 obowiązują od 1 stycznia 2024 roku, w tym: w Niemczech, Czechach i Rumunii obowiązują przepisy w zakresie globalnego i krajowego podatku wyrównawczego, natomiast w Słowacji wyłącznie w zakresie krajowego podatku wyrównawczego. W latach 2025-2026 Bank planuje skorzystać z tymczasowej bezpiecznej przystani CbCR (Country by Country Reporting). W związku z wdrożeniem globalnych przepisów dotyczących minimalnego poziomu opodatkowania w ramach Pillar 2 OECD Bank szacuje, że nie będą one miały istotnego wpływu na jego sytuację finansową. 

•        Polityka podatkowa

Bank posiada Strategię podatkową PKO Banku Polskiego S.A. przyjętą uchwałą Zarządu nr 392/C/2021 z dnia 5 października 2021 roku i zatwierdzoną uchwałą Rady Nadzorczej nr 154/2021 z dnia 14 października 2021 roku. 17 grudnia 2021 roku Strategia została opublikowana na stronie internetowej Banku pod adresem: https://www.pkobp.pl/o-banku/odpowiedzialna-dzialalnosc/strategia-podatkowa.

Celem wykonania ustawowego corocznego obowiązku wynikającego z art. 27c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych PGK PKO Banku Polskiego S.A. przygotowała w 2024 roku Informację o realizowanej strategii podatkowej za rok 2023, która jest opublikowana na stronie internetowej Banku pod adresem: https://www.pkobp.pl/grupa-pko-banku-polskiego/pko-bank-polski/strategia-podatkowa/ a także https://www.pkobp.pl/o-banku/odpowiedzialna-dzialalnosc/strategia-podatkowa lub: https://www.pkobp.pl/informacja-o-realizowanej-strategii-podatkowej/. Bank 17 grudnia 2024 roku poinformował właściwego naczelnika urzędu skarbowego o adresie strony internetowej, na której została zamieszczona Informacja.

Podatek dochodowy od osób prawnych zapłacony od dochodów osiągniętych przez PKO Bank Polski S.A. w latach 2024 i 2023 w podziale na jurysdykcje podatkowe:

PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB PRAWNYCH

2024

2023

PKO Bank Polski S.A.

2 227

2 309

 - Polska

2 213

2 294

 - Niemcy

4

9

 - Czechy

10

6

 

NOTY UZUPEŁNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ - INSTRUMENTY FINANSOWE

27.            Kasa, środki w Banku Centralnym

Istotne zasady rachunkowości: „Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych”.

Informacje finansowe

KASA, ŚRODKI W BANKU CENTRALNYM

31.12.2024

31.12.2023

Rachunek bieżący w Banku Centralnym

 19 567

9 679

Gotówka

 3 696

4 245

Lokaty w Banku Centralnym

 -

3 752

Razem

23 263

17 676

W ciągu dnia Bank może wykorzystywać środki na rachunkach rezerwy obowiązkowej do bieżących rozliczeń pieniężnych na podstawie dyspozycji złożonej do Narodowego Banku Polskiego, musi jednak zapewnić utrzymanie średniego miesięcznego salda na tym rachunku w odpowiedniej wysokości wynikającej z deklaracji rezerwy obowiązkowej.

Wartość rezerwy obowiązkowej na 31 grudnia 2024 roku wynosiła 13 605 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku: 12 566 milionów PLN).

28.            Należności od banków

Istotne zasady rachunkowości „Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych”.

Informacje finansowe

Informacje w zakresie ekspozycji na ryzyko kredytowe zostały szerzej opisane w nocie „Ryzyko kredytowe – informacje finansowe”.

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW

31.12.2024

31.12.2023

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

8 368

15 839

Lokaty w bankach

2 434

10 651

Rachunki bieżące

428

571

Udzielone kredyty i pożyczki

5 506

4 617

Wartość brutto

8 368

15 839

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(19)

(24)

Wartość netto

8 349

15 815

 

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI

31.12.2024

31.12.2023

do 1 miesiąca

3 050

11 128

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

-

40

od 3 miesięcy do 1 roku

160

89

od 1 roku do 5 lat

5 139

4 558

Razem

8 349

15 815

 

29.            Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne

Istotne zasady rachunkowości:

W ramach swojej działalności Bank wykorzystuje pochodne instrumenty finansowe służące do celów zarządzania ryzykiem związanym z prowadzoną działalnością. Najczęściej wykorzystywanymi instrumentami pochodnymi w działalności Banku są: IRS, CIRS, FX Swap, opcje, commodity swap, FRA, Forward i Futures. Pochodne instrumenty finansowe ujmowane są w wartości godziwej począwszy od dnia zawarcia transakcji.

Instrument pochodny jest prezentowany w pozycji „Pochodne instrumenty zabezpieczające” (jeśli instrument jest zakwalifikowany do rachunkowości zabezpieczeń) lub „Pozostałe instrumenty pochodne” (jeśli instrument nie jest zakwalifikowany do rachunkowości zabezpieczeń) - jako aktywo, jeśli jego wartość godziwa jest dodatnia albo zobowiązanie, jeżeli jego wartość godziwa jest ujemna.

W przypadku pozostałych instrumentów pochodnych (niezakwalifikowanych do rachunkowości zabezpieczeń) Bank zalicza zmiany wartości godziwej instrumentów oraz wynik z rozliczenia tych instrumentów do wyniku na operacjach finansowych albo do wyniku z pozycji wymiany, w zależności od rodzaju instrumentu.

Bank stosuje rachunkowość zabezpieczeń do zabezpieczania ryzyka stopy procentowej i ryzyka walutowego. Transakcje zabezpieczające zawiera się w celu ograniczenia ryzyka poniesienia strat w wyniku niekorzystnych zmian kursów walut i stóp procentowych. Zabezpieczaniu podlegają przepływy pieniężne związane z zawartymi transakcjami oraz wartość godziwa posiadanych aktywów i zobowiązań.

Bank podjął decyzję o dalszym stosowaniu przepisów MSR 39 i nie zastosował standardu MSSF 9 w zakresie rachunkowości zabezpieczeń.

•        Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Zmiany wartości godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego wyznaczonego jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmowane są bezpośrednio w innych dochodach całkowitych w części stanowiącej efektywną część zabezpieczenia.

Kwoty odniesione bezpośrednio na inne dochody całkowite przenoszone są do rachunku zysków i strat w tym samym okresie lub okresach, w których zabezpieczana planowana transakcja wywiera wpływ na rachunek zysków i strat. Odsetki i różnice kursowe wykazywane są w rachunku zysków i strat odpowiednio w pozycjach „Wynik z tytułu odsetek” oraz „Wynik z pozycji wymiany”. Bank zabezpiecza zarówno pozycje aktywów generujące przychody odsetkowe, jak również pozycje zobowiązań generujące koszty odsetkowe, wykorzystując transakcje IRS lub CIRS. Bank konsekwentnie stosuje metodę prezentacji łącznego wyniku netto z tytułu odsetek na instrumentach zabezpieczających dla wszystkich strategii zabezpieczających w linii „pochodne instrumenty zabezpieczające” w ramach pozycji „Wynik z tytułu odsetek” - dodatni łączny wynik odsetkowy danego okresu prezentowany jest w pozycji „Przychody z tytułu odsetek”, a ujemny łączny wynik odsetkowy danego okresu prezentowany jest w pozycji „Koszty z tytułu odsetek”.

Testy efektywności obejmują wycenę transakcji zabezpieczających po pomniejszeniu o wartość odsetek naliczonych oraz różnice kursowe od nominału transakcji zabezpieczających (w przypadku transakcji CIRS).

Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną.

Nieefektywna część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym ujmowana jest w wyniku finansowym:

a) jeżeli instrumentem zabezpieczającym jest CIRS, nieefektywność ujmowana jest w wyniku z pozycji wymiany,

b) jeżeli instrumentem zabezpieczającym jest IRS, nieefektywność ujmowana jest w wyniku na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez wynik finansowy,

c) w przypadku wystąpienia sztucznej nieefektywności (efektywność poza przedziałem [80%,125%]) jej wynik ujmowany jest w wyniku z pozycji wymiany. Sztuczna nieefektywność wynika z konstrukcji testu retrospektywnego jako ilorazu zmian wyceny instrumentów zabezpieczanych oraz zabezpieczających. W przypadku, gdy zmiany wyceny po jednej stronie powiązania zabezpieczającego (CIRS lub IRS) są relatywnie małe, ocena efektywności może wykazywać sztuczną nieefektywność, tzn. taką, która występuje pomimo dużej zgodności warunków instrumentów zabezpieczanych oraz zabezpieczających.

•        Zabezpieczenie wartości godziwej

Zmiany wartości godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego wyznaczonego jako zabezpieczenie wartości godziwej ujmowane są w pozycji „Wynik na operacjach finansowych” z wyłączeniem komponentu odsetkowego. Komponent odsetkowy prezentuje się w tej samej linii, co przychody/koszty odsetkowe z tytułu pozycji zabezpieczanej, tj. w pozycji „Wynik z tytułu odsetek”.

Bank zabezpiecza zarówno pozycje aktywów generujące przychody odsetkowe, jak również pozycje zobowiązań generujące koszty odsetkowe, wykorzystując transakcje IRS lub CIRS.

Zmianę korekty wyceny do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej ujmuje się w pozycji „Wynik na instrumentach finansowych”.

Testy efektywności obejmują wycenę transakcji zabezpieczających po pomniejszeniu o wartość odsetek naliczonych. Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną.

W pozycji papiery wartościowe, kredyty i pożyczki udzielone klientom oraz zobowiązania wobec klientów zaprezentowano korektę z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej dla odpowiednio papierów wartościowych, kredytów i pożyczek udzielonych klientom oraz zobowiązań wobec klientów stanowiących pozycję zabezpieczaną.

Szacunki i osądy

Wartość godziwą nieopcyjnych instrumentów pochodnych wyznacza się stosując modele wyceny bazujące na zdyskontowanych przepływach pieniężnych możliwych do otrzymania z danego instrumentu finansowego. Stosowane przez Bank techniki wyceny nieopcyjnych instrumentów pochodnych opierają się na krzywych dochodowości konstruowanych na podstawie dostępnych danych rynkowych (stawki depozytów na rynku międzybankowym, kwotowania transakcji IRS). Opcje wyceniane są przy użyciu modeli wyceny opcji. Zmienne oraz założenia używane do wyceny obejmują, w miarę dostępności, dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków.

Wartość godziwa instrumentów pochodnych uwzględnia własne ryzyko kredytowe DVA (debit value adjustment), jak i ryzyko kredytowe kontrahenta CVA (credit value adjustment). Proces kalkulacji korekt CVA i DVA obejmuje wybór metody wyznaczenia spreadu na ryzyko kredytowe kontrahenta lub Banku (np. metoda ceny rynkowej oparta na płynnych notowaniach cen instrumentów dłużnych wyemitowanych przez kontrahenta, metoda spreadu implikowanego z kontraktów Credit Default Swap), oszacowanie prawdopodobieństwa niewypłacalności kontrahenta lub Banku oraz stopy odzysku, a także wyliczenie wysokości korekt CVA i DVA.

Bank przeprowadził symulację w celu ustalenia możliwego wpływu zmian krzywych dochodowości na wycenę transakcji.

SZACUNKOWA ZMIANA WYCENY NIEOPCYJNYCH POCHODNYCH INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH PRZY PRZESUNIĘCIU RÓWNOLEGŁYM KRZYWYCH DOCHODOWOŚCI

31.12.2024

31.12.2023

scenariusz +50bp

Scenariusz

-50bp

scenariusz +50bp

scenariusz

-50bp

IRS

(644)

653

(570)

580

CIRS

(78)

79

1

(1)

pozostałe instrumenty

(2)

2

(4)

4

Razem

(724)

734

(573)

583

 

SZACUNKOWA ZMIANA WYCENY NIEOPCYJNYCH INSTRUMENTÓW POCHODNYCH PRZY PRZESUNIĘCIU RÓWNOLEGŁYM KRZYWYCH DOCHODOWOŚCI

31.12.2024

31.12.2023

scenariusz +50bp

scenariusz

-50bp

scenariusz +50bp

scenariusz

-50bp

IRS

(646)

655

(564)

573

CIRS

(78)

79

1

(1)

pozostałe instrumenty

(3)

3

(4)

4

Razem

(727)

737

(567)

576

 

29.1. Rachunkowość zabezpieczeń – informacje finansowe

rodzaje strategii zabezpieczających stosowanych przez Bank

Na 31 grudnia 2024 roku Bank posiadał aktywne powiązania w ramach:

•        4 strategii zabezpieczających zmienność przepływów pieniężnych,

•        4 strategii zabezpieczających zmienność wartości godziwej.

W 2024 roku Bank zaprzestał stosowania 2 strategii zabezpieczających na skutek braku spełnienia testu prospektywnej efektywności:

•        „Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych zobowiązań finansowych w walucie wymienialnej, wynikającej z ryzyka walutowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS”;

•        „Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej papieru wartościowego w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu, wycenianego do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS”.

Łączny wpływ zaprzestania stosowania ww. strategii wyniósł około 2,5 miliona PLN.

W 2024 roku w odniesieniu do pozostałych strategii zabezpieczających nie wprowadzono zmian. W 2023 roku Bank wdrożył nową strategię zabezpieczającą stanowiącą zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych.

W poniższych tabelach zaprezentowano podsumowanie rodzajów strategii stosowanych przez Bank.

Rodzaj strategii zabezpieczającej

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

(nr strategii: 4,6,19)

Zabezpieczane ryzyko

ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej

Instrument zabezpieczający

transakcje CIRS float – float

transakcje CIRS fixed - float

Pozycja zabezpieczana

• portfel kredytów o zmiennym oprocentowaniu w walutach obcych oraz

• portfel krótkoterminowych lokat negocjowanych w PLN łącznie z ich odnawianiem w przyszłości. Bank desygnując pozycję zabezpieczaną zastosował rozwiązania MSR 39 WS 99C w wersji przyjętej przez Unię Europejską lub

• zobowiązanie finansowe o stałym oprocentowaniu w walutach obcych lub

• portfel produktów bankowych regularnego oszczędzania o zmiennym oprocentowaniu w PLN lub

• zobowiązanie finansowe w walutach obcych

źródła nieefektywności zabezpieczenia

• marża na instrumencie zabezpieczającym

• różnice w dyskoncie pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego

• korekta CVA/DVA instrumentu zabezpieczającego

Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki: styczeń 2025 – czerwiec 2028

Nr Strategii

Nazwa Strategii

4

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych zobowiązania finansowego w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka walutowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS (nieaktywna).

6

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych i ryzyka walutowego oraz zabezpieczenie zmienności przepływów lokat negocjowanych w PLN, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem dwóch transakcji: IRS oraz CIRS-EP.

19

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w PLN o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych oraz zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych zobowiązania finansowego w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka walutowego, z wykorzystaniem transakcji CIRS.

Rodzaj strategii zabezpieczającej

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych (nr strategii: 2,3)

Zabezpieczane ryzyko

ryzyko stopy procentowej

Instrument zabezpieczający

transakcje IRS fixed - float

Pozycja zabezpieczana

portfel kredytów w PLN lub innych walutach indeksowanych do stopy zmiennej

źródła nieefektywności zabezpieczenia

• zmiana parametrów rynkowych pomiędzy momentem zawarcia transakcji zabezpieczającej a zawiązaniem powiązania zabezpieczającego

• różnice w dyskoncie pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego

• korekta CVA/DVA instrumentu zabezpieczającego

Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki: styczeń 2025 – grudzień 2034

Nr Strategii

Nazwa Strategii

2

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w PLN o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS.

3

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów w walutach wymienialnych o zmiennym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS.

 

Rodzaj strategii zabezpieczającej

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej (nr strategii: 10,11,12,17,18)

Zabezpieczane ryzyko

ryzyko stopy procentowej

Instrument zabezpieczający

transakcje IRS fixed - float

Pozycja zabezpieczana

komponent ryzyka stopy procentowej kredytu lub papieru wartościowego w walucie wymienialnej lub w PLN o stałym oprocentowaniu odpowiadający rynkowej stopie IRS

komponent ryzyka stopy procentowej portfela zobowiązań finansowych replikowanych portfelem instrumentów o stałym oprocentowaniu, wycenianych według zamortyzowanego kosztu, odpowiadający rynkowej stopie IRS

źródła nieefektywności zabezpieczenia

•      zmiana parametrów rynkowych pomiędzy momentem ustalenia warunków pozycji zabezpieczanej a momentem zawarcia transakcji zabezpieczającej

•      korekta CVA/DVA instrumentu zabezpieczającego

•      różnica pomiędzy wartością bieżącą zmiennej nogi transakcji IRS a wartością bieżącą nominału papieru wartościowego

Nr Strategii

Nazwa Strategii

10

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej kredytu w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS.

11

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej papieru wartościowego w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu wycenianego według zamortyzowanego kosztu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS.

12

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej papieru wartościowego w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu, wycenianego do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS (nieaktywna).

13

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej papieru FVOCI w PLN o stałym oprocentowaniu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS (nieaktywna)

17

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej portfela zobowiązań finansowych w PLN wycenianych według zamortyzowanego kosztu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS.

18

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej portfela zobowiązań finansowych w walucie wymienialnej, wycenianych według zamortyzowanego kosztu, wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych, z wykorzystaniem transakcji IRS.

•        wartość bilansowa instrumentów zabezpieczających

WARTOŚĆ BILANSOWA INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH

31.12.2024

31.12.2023

Aktywa

Zobowiązania

Aktywa

Zobowiązania

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

801

1 714

384

2 436

ryzyka stopy procentowej - IRS

497

1 483

190

2 184

 IRS PLN (strategia 2)

430

1 474

154

2 144

 IRS EUR (strategia 3,6)

67

9

36

40

ryzyka walutowego i stopy procentowej - CIRS

304

231

194

252

CIRS CHF/USD (strategia 4)

-

-

-

46

CIRS – EP EUR/PLN (strategia 6)

205

-

194

-

CIRS PLN/EUR (strategia 19)

99

231

-

206

Zabezpieczenie wartości godziwej

492

5

700

20

ryzyka stopy procentowej - IRS

492

5

700

20

 IRS EUR (strategia 10,11,12,18)

88

3

92

19

 IRS USD (strategia 12,18)

1

2

4

1

 IRS PLN (strategia 17)

403

-

604

-

Razem (bez efektu kompensowania)

1 293

1 719

1 084

2 456

Efekt kompensowania

(949)

(1 417)

(819)

(2 104)

Razem

344

302

265

352

•        Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

ZMIANA INNYCH DOCHODÓW CAŁKOWITYCH Z TYTUŁU ZABEZPIECZEŃ PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ORAZ NIEEFEKTYWNA CZĘŚĆ ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

2024

2023

Inne dochody całkowite na początek okresu netto

(1 701)

(5 028)

Wpływ w okresie na inne dochody całkowite brutto

736

4 108

Zyski/straty odniesione na inne dochody całkowite w okresie

(552)

1 085

Kwota przeniesiona z innych dochodów całkowitych do rachunku zysków i strat:

1 288

3 023

- wynik odsetkowy

1 748

3 345

- wynik z pozycji wymiany

(460)

(322)

Efekt podatkowy

(140)

(781)

Inne dochody całkowite na koniec okresu netto

(1 105)

(1 701)

 

NIEEFEKTYWNA CZĘŚĆ ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ROZPOZNANA W RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT, W TYM KWOTA ODNIESIONA NA:

2024

2023

Wynik z pozycji wymiany

2

2

CIRS CHF/USD (strategia 4)

-

2

CIRS – EP EUR/PLN (strategia 6)

1

-

CIRS EUR/PLN (strategia 19)

1

-

Wynik na operacjach finansowych

(2)

(2)

IRS PLN (strategia 2)

(2)

(3)

IRS EUR (strategia 3,6)

-

1

•        Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej

ZABEZPIECZENIE RYZYKA STOPY PROCENTOWEJ

31.12.2024

31.12.2023

Wycena do wartości godziwej instrumentu pochodnego zabezpieczającego

487

681

Zabezpieczenie ryzyka stopy procentowej – IRS fixed - float

487

681

Korekta do wartości godziwej instrumentu zabezpieczanego z tytułu zabezpieczanego ryzyka

(267)

(461)

Zabezpieczenie ryzyka stopy procentowej

(267)

(461)

Papiery wartościowe

(19)

(21)

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(1)

(2)

Korekta wartości godziwej instrumentów zabezpieczanych ujęta w innych dochodach całkowitych przed desygnacją do rachunkowości zabezpieczeń

(10)

(26)

Zobowiązania wobec klientów

(237)

(412)

 

KOREKTA DO WARTOŚCI GODZIWEJ INSTRUMENTU ZABEZPIECZANEGO Z TYTUŁU ZABEZPIECZANEGO RYZYKA W PODZIALE NA RODZAJE INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH

31.12.2024

31.12.2023

IRS EUR (strategia 10,11,12,18)

(56)

(41)

IRS USD (strategia 10,12,18)

-

(4)

IRS PLN (strategia 13,17)

(211)

(416)

Razem

(267)

(461)

•        wartość nominalna instrumentów zabezpieczających w podziale na terminy do realizacji

Numer strategii

Instrument pochodny zabezpieczający

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

Powyżej 5 lat

Razem

Zmiana wartości godziwej od momentu desygnacji

Średnia stała stopa procentowa ważona nominałem

 

31.12.2024

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Typ zabezpieczenia: Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

 

Zabezpieczane ryzyko: ryzyko stopy procentowej 

2

IRS PLN fixed - float

1 225

839

9 338

51 812

2 608

65 822

(1 461)

3,5617%

3,6

IRS EUR fixed – float

-

855

2 456

3 896

4

7 211

(1)

2,2635%

 

Zabezpieczane ryzyko: ryzyko walutowego i ryzyko stopy procentowej 

19

CIRS float PLN/fixed EUR

 

 

float PLN

-

2 595

-

7 522

-

10 117

(200)

-

fixed EUR

-

2 350

-

7 458

-

9 808

2,1708%

6

CIRS EP float PLN/fixed EUR

 

 

float PLN

-

-

2 348

-

-

2 348

219

-

fixed EUR

-

-

2 136

-

-

2 136

6,8186%

 

Typ zabezpieczenia: Zabezpieczenie wartości godziwej

 

 

 

Zabezpieczane ryzyko: ryzyko stopy procentowej 

 

 

17

IRS PLN fixed – float

600

1 200

-

4 910

1 341

8 051

185

5,9261%

18

IRS USD fixed – float

-

-

123

123

-

246

-

4,1972%

10,11,18

IRS EUR fixed – float

94

188

656

2 380

308

3 626

50

2,5184%

 

Numer strategii

Instrument pochodny zabezpieczający

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

Powyżej 5 lat

Razem

Zmiana wartości godziwej od momentu desygnacji

Średnia stała stopa procentowa ważona nominałem

 

31.12.2023

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Typ zabezpieczenia: Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

 

Zabezpieczane ryzyko: ryzyko stopy procentowej 

2

IRS PLN fixed - float

705

4 950

6 801

32 381

1 493

46 330

(2 045)

3,5513%

3,6

IRS EUR fixed – float

-

630

130

4 944

222

5 926

(199)

2,0611%

 

Zabezpieczane ryzyko: ryzyko walutowego i ryzyko stopy procentowej 

4

CIRS fixed USD/float CHF

 

 

fixed USD

153

- 

307

- 

- 

460

(43)

0,4142%

float CHF

164

- 

328

- 

- 

492

-

19

CIRS float PLN/fixed EUR

 

 

float PLN

-

-

-

2 595

-

2 595

(226)

-

fixed EUR

-

-

-

2 391

-

2 391

1,8935%

6

CIRS EP float PLN/fixed EUR

 

 

float PLN

-

109

-

2 348

-

2 457

213

-

fixed EUR

-

109

- 

2 174

-

2 283

6,8028%

 

Typ zabezpieczenia: Zabezpieczenie wartości godziwej

 

 

 

Zabezpieczane ryzyko: ryzyko stopy procentowej 

 

 

13,17

IRS PLN fixed – float

-

-

-

5 960

2 091

8 051

386

5,9261%

12,18

IRS USD fixed – float

319

-

-

236

-

555

2

2,6551%

10,11,12,18

IRS EUR fixed – float

-

152

696

3 404

548

4 800

36

2,2604%

•        informacje finansowe dotyczące pozycji zabezpieczanych (w walutach oryginalnych)

POZYCJA ZABEZPIECZANA

WARTOŚĆ BILANSOWA POZYCJI ZABEZPIECZANEJ

POZYCJA W SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ

ZMIANA WARTOŚCI GODZIWEJ POZYCJI ZABEZPIECZANEJ

STRATEGIA NR

31.12.2024

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

Kredyty w PLN

65 821

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

1 469

2

Kredyty w EUR

1 188

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(1)

3

Kredyty w EUR

500

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(216)

6

Lokaty negocjowane w PLN

2 348

Zobowiązania wobec klientów

Kredyty w PLN

10 117

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

203

19

Zobowiązanie finansowe w EUR

2 295

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej

 Kredyty w EUR

9

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

-

10

 Papier wartościowy w EUR

30

Papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

(4)

11

 Papier wartościowy w PLN

-

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

(10)

12

Portfel zobowiązań finansowych

w PLN

8 051

Zobowiązania wobec klientów

(202)

17

Portfel zobowiązań finansowych

w EUR

810

Zobowiązania wobec klientów

(8)

18

Portfel zobowiązań finansowych

w USD

60

Zobowiązania wobec klientów

-

18

 

POZYCJA ZABEZPIECZANA

WARTOŚĆ BILANSOWA POZYCJI ZABEZPIECZANEJ

POZYCJA W SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ

ZMIANA WARTOŚCI GODZIWEJ POZYCJI ZABEZPIECZANEJ

STRATEGIA NR

31.12.2023

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych

Kredyty w PLN

46 330

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

2 058

 2

Kredyty w EUR

838

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

7

 3

Kredyty w CHF

105

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

43

 4

Zobowiązanie finansowe w USD

116

Zobowiązania wobec klientów

Kredyty w EUR

525

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(175)

 6

Lokaty negocjowane w PLN

2 457

Zobowiązania wobec klientów

Kredyty w PLN

2 595

Zobowiązania wobec klientów

228

 19

Zobowiązanie finansowe w EUR

550

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

Zabezpieczenie zmienności wartości godziwej

 Kredyty w EUR

11

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

(1)

 10

 Papier wartościowy w EUR

30

Papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

(5)

 11

 Papier wartościowy w EUR

62

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

(2)

 12

 Papier wartościowy w USD

81

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

-

 12

 Papier wartościowy w PLN

-

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

(15)

 13

Portfel zobowiązań finansowych

w PLN

8 051

Zobowiązania wobec klientów

(402)

 17

Portfel zobowiązań finansowych

w EUR

1 001

Zobowiązania wobec klientów

(2)

 18

Portfel zobowiązań finansowych

w USD

60

Zobowiązania wobec klientów

(1)

 18

29.2. Pozostałe instrumenty pochodne – informacje finansowe

POZOSTAŁE INSTRUMENTY POCHODNE - RODZAJ KONTRAKTU

31.12.2024

31.12.2023

Aktywa

Zobowiązania

Aktywa

Zobowiązania

IRS

3 275

3 399

4 402

5 157

CIRS

39

20

389

656

FX Swap

687

747

1 647

1 942

Opcje

357

573

952

1 051

Commodity swap1

93

84

167

157

FRA

26

23

31

30

Forward

374

233

930

695

Commodity Forward2

279

250

234

213

Inne

-

-

-

1

Razem (bez efektu kompensowania)

5 130

5 329

8 752

9 902

Efekt kompensowania

(3 112)

(2 920)

(4 223)

(3 751)

Razem

2 018

2 409

4 529

6 151

1  Pozycja obejmuje wycenę kontraktów na udział w rynku paliw gazowych - aktywa w kwocie 31 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku 84 miliony PLN) i zobowiązania w kwocie 28 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku 81 milionów PLN).

2  Pozycja obejmuje wycenę kontraktów z tytułu uprawnień do emisji CO2.

 

 

31.12.2024

31.12.2023

wartość korekty z tytułu CVA i DVA

2

3

 

WARTOŚCI NOMINALNE INSTRUMENTÓW BAZOWYCH (RAZEM KUPNO I SPRZEDAŻ) - pozostałe instrumenty pochodne

31.12.2024

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

powyżej 5 lat

Razem

IRS

8 222

7 888

63 876

258 614

37 100

375 700

Zakup

4 111

3 944

31 938

129 307

18 550

187 850

Sprzedaż

4 111

3 944

31 938

129 307

18 550

187 850

CIRS

551

74

496

7 547

10

8 678

Zakup

283

37

248

3 774

5

4 347

Sprzedaż

268

37

248

3 773

5

4 331

FX Swap

43 219

15 077

16 015

14 040

-

88 351

Zakup walut

21 557

7 541

7 989

7 042

-

44 129

Sprzedaż walut

21 662

7 536

8 026

6 998

-

44 222

Opcje

16 456

28 734

30 837

22 407

-

98 434

Zakup

8 188

14 255

15 157

11 012

-

48 612

Sprzedaż

8 268

14 479

15 680

11 395

-

49 822

FRA

-

-

32 850

5 399

-

38 249

Zakup

-

-

16 496

2 685

-

19 181

Sprzedaż

-

-

16 354

2 714

-

19 068

Forward

8 488

10 425

21 694

11 645

-

52 252

Zakup walut

4 246

5 248

10 930

5 870

-

26 294

Sprzedaż walut

4 242

5 177

10 764

5 775

-

25 958

Inne, w tym commodity swap, commodity forward i futures

1 008

885

7 120

2 401

19

11 433

Zakup

508

448

3 564

1 182

10

5 712

Sprzedaż

500

437

3 556

1 219

9

5 721

 

 

WARTOŚCI NOMINALNE INSTRUMENTÓW BAZOWYCH (RAZEM KUPNO I SPRZEDAŻ) pozostałe instrumenty pochodne

31.12.2023

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

powyżej 5 lat

Razem

IRS

5 294

21 658

86 536

211 662

41 798

366 948

Zakup

2 647

10 829

43 268

105 831

20 899

183 474

Sprzedaż

2 647

10 829

43 268

105 831

20 899

183 474

CIRS

8 546

-

14 297

6 726

2 044

31 613

Zakup

4 273

-

7 007

3 368

1 022

15 670

Sprzedaż

4 273

-

7 290

3 358

1 022

15 943

FX Swap

34 259

23 842

26 557

15 460

-

100 118

Zakup walut

17 160

11 834

13 138

7 694

-

49 826

Sprzedaż walut

17 099

12 008

13 419

7 766

-

50 292

Opcje

25 382

18 646

51 054

17 100

1 053

113 235

Zakup

12 751

9 362

25 591

8 339

525

56 568

Sprzedaż

12 631

9 284

25 463

8 761

528

56 667

FRA

-

-

32 463

10 079

-

42 542

Zakup

-

-

16 697

5 191

-

21 888

Sprzedaż

-

-

15 766

4 888

-

20 654

Forward

8 531

14 466

19 033

7 239

-

49 269

Zakup walut

4 248

7 368

9 540

3 664

-

24 820

Sprzedaż walut

4 283

7 098

9 493

3 575

-

24 449

Inne, w tym commodity swap, commodity forward i futures

980

3 067

3 366

466

-

7 879

Zakup

494

1 591

1 636

234

-

3 955

Sprzedaż

486

1 476

1 730

232

-

3 924

 

30.            Papiery wartościowe

Istotne zasady rachunkowości „Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych”.

Informacje finansowe

Informacje w zakresie ekspozycji na ryzyko kredytowe zostały szerzej opisane w nocie „Ryzyko kredytowe – informacje finansowe”.

PAPIERY WARTOŚCIOWE

przeznaczone do obrotu

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

31.12.2024

 

 

 

 

 

Dłużne papiery wartościowe

337

389

94 175

109 633

204 534

bony pieniężne NBP

-

-

7 996

-

7 996

obligacje skarbowe PLN

243

-

58 694

73 499

132 436

obligacje skarbowe walutowe

1

288

9 466

-

9 755

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa

24

-

8 065

13 974

22 063

obligacje komunalne PLN

10

-

5 213

10 399

15 622

obligacje korporacyjne PLN1

53

101

1 903

3 994

6 051

obligacje korporacyjne walutowe2

-

-

2 838

7 268

10 106

hipoteczne listy zastawne

6

-

-

499

505

Kapitałowe papiery wartościowe

36

326

-

-

362

Razem (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

373

715

94 175

109 633

204 896

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”)

-

-

-

(19)

(19)

Razem

373

715

94 175

109 614

204 877

1 Pozycja obejmuje m.in. obligacje międzynarodowych organizacji finansowych w kwocie 4 013 miliony PLN.

2 Pozycja obejmuje m.in. obligacje międzynarodowych organizacji finansowych w kwocie 7 599 miliony PLN.

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE

przeznaczone do obrotu

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

31.12.2023

 

 

 

 

 

Dłużne papiery wartościowe

574

342

104 421

85 755

191 092

bony pieniężne NBP

-

-

28 974

-

28 974

obligacje skarbowe PLN

472

-

49 756

58 803

109 031

obligacje skarbowe walutowe

1

295

3 738

-

4 034

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa

9

-

10 180

13 619

23 808

obligacje komunalne PLN

12

-

5 097

8 658

13 767

obligacje korporacyjne PLN1

52

47

2 609

2 413

5 121

obligacje korporacyjne walutowe2

-

-

4 067

2 262

6 329

hipoteczne listy zastawne

28

-

-

-

28

Kapitałowe papiery wartościowe

32

336

-

-

368

Razem (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

606

678

104 421

85 755

191 460

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”)

-

-

-

(21)

(21)

Razem

606

678

104 421

85 734

191 439

1 Pozycja obejmuje m.in. obligacje międzynarodowych organizacji finansowych w kwocie 3 658 milionów PLN.

2 Pozycja obejmuje m.in. obligacje międzynarodowych organizacji finansowych w kwocie 4 376 milionów PLN.

 

Obligacje skarbowe walutowe

31.12.2024

31.12.2023

- Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej

748

1 278

- Skarbu Państwa Francji

2 810

-

- Skarbu Państwa Stanów Zjednoczonych

6 197

2 756

Razem

9 755

4 034

 

 

31.12.2024

31.12.2023

odpis nieobniżający wartości godziwej papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

33

34

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

31.12.2024

31.12.2023

bez określonego terminu - kapitałowe papiery wartościowe

362

368

do 1 miesiąca

11 881

34 850

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

11 851

4 350

od 3 miesięcy do 1 roku

26 772

24 944

od 1 roku do 5 lat

102 848

78 884

powyżej 5 lat

51 182

48 064

Razem

204 896

191 460

 

31.            Kredyty i pożyczki udzielone klientom

Istotne zasady rachunkowości

Bank koryguje wartość bilansową brutto kredytów mieszkaniowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu ujmując wpływ:

•        ryzyka prawnego dotyczącego potencjalnych spraw spornych dla portfela kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych oraz istniejących spraw spornych dotyczących ekspozycji kredytowych ujętych na datę bilansową w sprawozdaniu z sytuacji finansowej (patrz „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”)

•        tzw. ustawowych wakacji kredytowych.

Zgodnie z nowelizacją ustawy z 12 kwietnia 2024 roku o wsparciu kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej oraz ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom z dnia 7 lipca 2022 roku z wakacji kredytowych mogli skorzystać kredytobiorcy, spełniający następujące kryteria:

•      wartość udzielonego kredytu nie przekracza 1,2 miliona PLN oraz

•      rata kredytu przekracza 30% dochodu gospodarstwa domowego, kalkulowanego jako średni dochód gospodarstwa z ostatnich trzech miesięcy lub kredytobiorca ma na utrzymaniu co najmniej troje dzieci (na dzień złożenia wniosku).

Ustawa zakładała, że w 2024 roku raty kredytu mieszkaniowego można było zawiesić czterokrotnie — dwukrotnie pomiędzy 1 czerwca a 31 sierpnia 2024 roku oraz dwukrotnie pomiędzy 1 września a 31 grudnia 2024 roku.

Bank przyjął osąd, że uprawnienia klientów do skorzystania przez nich z zawieszenia spłat kredytu stanowią ustawową modyfikację przepływów pieniężnych, która miała miejsce w dniu podpisania ustawy przez Prezydenta. Bank dokonał w maju 2024 roku korekty wartości bilansowej brutto kredytów hipotecznych na kwotę 427 milionów PLN, ujmując ją jako pomniejszenie przychodu odsetkowego.

Wartość korekty została ustalona jako różnica wartości szacowanych przepływów pieniężnych wynikających z umów kredytowych uwzględniających zawieszenie płatności rat, zdyskontowanych efektywną stopą procentową sprzed modyfikacji oraz bieżącej wartości bilansowej brutto portfela kredytowego. Szacunek straty oparty był o założenie, iż 24% straty maksymalnej zostanie zrealizowane podczas trwania programu (współczynnik partycypacji klientów).

Do końca grudnia 2024 roku 22,6 tysięcy klientów Banku złożyło wniosek o zawieszenie spłaty jednej lub więcej rat kredytu hipotecznego, co stanowiło 6% liczby oraz 11% wartości kredytów ogółem.

W czwartym kwartale 2024 roku Bank na podstawie danych empirycznych dotyczących faktycznego skorzystania przez klientów z wakacji kredytowych, dokonał aktualizacji poziomu straty z tego tytułu oraz proporcjonalnego zmniejszenia dotychczasowego rozliczenia straty. Łączny efekt ujęty przez Bank z tego tytułu wyniósł 247 milionów PLN (w tym zmniejszenie straty ujętej w maju 2024 roku w wysokości 261 milionów PLN oraz proporcjonalne zmniejszenie dotychczasowej amortyzacji w kwocie 14 milionów PLN) – co przełożyło się na zwiększenie wyniku odsetkowego oraz zmniejszenie korekty wartości bilansowej brutto kredytów. Zrealizowana strata z tytułu ustawowych wakacji kredytowych bez efektu dotychczasowego rozliczenia wyniosła 166 milionów PLN.

Szacunki i osądy: Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe, Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Informacje finansowe

Informacje w zakresie ekspozycji na ryzyko kredytowe zostały szerzej opisane w nocie „Ryzyko kredytowe – informacje finansowe”.

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM

31.12.2024

31.12.2023

na nieruchomości

106 225

94 248

konsumpcyjne

36 401

31 361

gospodarcze

103 283

98 063

Kredyty i pożyczki udzielone klientom (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

245 909

223 672

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”)

(1)

(2)

Razem

245 908

223 670

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM

31.12.2024

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

bankowości detalicznej i prywatnej

2 092

9 465

125 952

137 509

na nieruchomości

1

9 465

91 642

101 108

konsumpcyjne

2 091

-

34 310

36 401

firm

59

-

13 481

13 540

na nieruchomości

-

-

5 005

5 005

gospodarcze

59

-

8 476

8 535

korporacyjne

15

-

94 845

94 860

na nieruchomości

-

-

112

112

gospodarcze

15

-

94 733

94 748

Kredyty i pożyczki udzielone klientom (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

2 166

9 465

234 278

245 909

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”)

-

-

(1)

(1)

Razem

2 166

9 465

234 277

245 908

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM

31.12.2023

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Razem

bankowości detalicznej i prywatnej

2 777

10 751

106 899

120 427

na nieruchomości

1

10 751

78 314

89 066

konsumpcyjne

2 776

-

28 585

31 361

firm

52

-

12 292

12 344

na nieruchomości

-

-

5 056

5 056

gospodarcze

52

-

7 236

7 288

korporacyjne

29

-

90 872

90 901

na nieruchomości

-

-

126

126

gospodarcze

29

-

90 746

90 775

Kredyty i pożyczki udzielone klientom (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

2 858

10 751

210 063

223 672

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”)

-

-

(2)

(2)

Razem

2 858

10 751

210 061

223 670

 

Bank w sposób szczególny analizuje portfel walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych. Bank uwzględnia ryzyko walutowych kredytów hipotecznych dla osób prywatnych w zarządzaniu adekwatnością kapitałową i kapitałem własnym.

KREDYTY I POŻYCZKI NA NIERUCHOMOŚCI DLA OSÓB PRYWATNYCH (BANKOWOŚĆ DETALICZNA I PRYWATNA) WEDŁUG WALUT

31.12.2024

31.12.2023

brutto

odpis

netto

brutto

odpis

netto

w walutach lokalnych

98 858

(1 300)

97 558

84 431

(1 293)

83 138

PLN

98 858

(1 300)

97 558

84 431

(1 293)

83 138

w walutach obcych

3 788

(238)

3 550

6 638

(710)

5 928

CHF

2 196

(154)

2 042

4 790

(595)

4 195

EUR

1 567

(80)

1 487

1 818

(110)

1 708

USD

21

(4)

17

25

(5)

20

 inne

4

-

4

5

-

5

Razem

102 646

(1 538)

101 108

91 069

(2 003)

89 066

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

31.12.2024

31.12.2023

do 1 miesiąca

10 928

10 108

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

8 752

7 352

od 3 miesięcy do 1 roku

37 386

37 828

od 1 roku do 5 lat

90 709

81 809

powyżej 5 lat

98 134

86 575

Razem

245 909

223 672

 

32.            Zobowiązania wobec banków

Istotne zasady rachunkowości: „Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych”.

Informacje finansowe

ZOBOWIĄZANIA WOBEC BANKÓW

31.12.2024

31.12.2023

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

4

25

Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych

4

25

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

2 267

2 953

Depozyty banków

597

848

Rachunki bieżące

1 656

2 068

Inne depozyty z rynku pieniężnego

14

37

Razem

2 271

2 978

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC BANKÓW WEDŁUG OKRESÓW SPŁATY

31.12.2024

31.12.2023

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

4

25

do 1 miesiąca

4

25

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

2 267

2 953

do 1 miesiąca

2 267

2 948

od 3 miesięcy do 1 roku

-

5

Razem

2 271

2 978

 

33.            Zobowiązania wobec klientów

Istotne zasady rachunkowości: „Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych”.

Informacje finansowe

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW

31.12.2024

Zobowiązania wobec gospodarstw domowych1

Zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych

Zobowiązania wobec jednostek budżetowych

Razem

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych)

-

32

-

32

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

315 190

77 831

21 630

414 651

Środki na rachunkach bieżących i depozyty O/N, w tym:

228 014

54 901

19 961

302 876

rachunki oszczędnościowe i inne środki oprocentowane

58 760

13 283

14 134

86 177

Depozyty terminowe

86 511

22 239

1 636

110 386

Pozostałe zobowiązania

665

691

33

1 389

Zobowiązania wobec klientów (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

315 190

77 863

21 630

414 683

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”)

237

-

-

237

Razem

315 427

77 863

21 630

414 920

1Gospodarstwa domowe obejmują osoby prywatne, przedsiębiorców indywidualnych oraz rolników indywidualnych.

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW

31.12.2023

Zobowiązania wobec gospodarstw domowych1

Zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych

Zobowiązania wobec jednostek budżetowych

Razem

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych)

-

277

-

277

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

304 152

74 193

15 517

393 862

Środki na rachunkach bieżących i depozyty O/N, w tym:

199 638

53 436

14 551

267 625

rachunki oszczędnościowe i inne środki oprocentowane

49 650

17 840

9 956

77 446

Depozyty terminowe

104 013

20 105

927

125 045

Pozostałe zobowiązania

501

652

39

1 192

Zobowiązania wobec klientów (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

304 152

74 470

15 517

394 139

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”)

412

-

-

412

Razem

304 564

74 470

15 517

394 551

1Gospodarstwa domowe obejmują osoby prywatne, przedsiębiorców indywidualnych oraz rolników indywidualnych.

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW WEDŁUG OKRESÓW SPŁATY (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

31.12.2024

31.12.2023

Wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

32

277

do 1 miesiąca

32

277

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

414 651

393 862

do 1 miesiąca

343 466

305 187

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

34 989

35 541

od 3 miesięcy do 1 roku

23 655

38 915

od 1 roku do 5 lat

6 727

8 509

powyżej 5 lat

5 814

5 710

Razem

414 683

394 139

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW WEDŁUG SEGMENTU KLIENTA

31.12.2024

31.12.2023

Zobowiązania wobec klientów (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

414 683

394 139

bankowości detalicznej i prywatnej

285 984

273 811

korporacyjne

79 533

68 472

firm

49 166

51 856

Korekta z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej (nota „Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne”)

237

412

Razem

414 920

394 551

 

34.            Otrzymane finansowanie

Istotne zasady rachunkowości: „Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych”.

Informacje finansowe

Rodzaj oprocentowania

Wartość nominalna

Waluta

Okres

Wartość bilansowa

31.12.2024

31.12.2023

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych – obligacje

11 999

3 421

Stałe 5,625%

750

EUR

01.02.2023

01.02.2026

3 369

3 421

WIBOR6M+0,0159%

1 000

PLN

28.02.2024

28.02.2029

1 025

-

Stałe 4,5%

500

EUR

27.03.2024

27.03.2028

2 201

-

Stałe 4,5%

500

EUR

18.06.2024

18.06.2029

2 175

-

Stałe 3,875%

750

EUR

12.09.2024

12.09.2027

3 229

-

Zobowiązania podporządkowane

4 291

2 774

WIBOR 6M+0,0155

1 700

PLN

28.08.2017

28.08.2027

1 743

1 748

WIBOR 6M+0,0150

1 000

PLN

05.03.2018

06.03.2028

1 024

1 026

WIBOR 6M+0,0220

1 500

PLN

16.10.2024

16.10.2029

1 524

-

Razem

16 290

6 195

W 2024 roku Bank dokonał trzech emisji obligacji na rynku euroobligacji o łącznej wartości 1 750 miliona EUR oraz 2 emisji obligacji na rynku krajowym o łącznej wartości 2 500 miliona PLN, z czego jedna w kwocie 1 500 miliona PLN została zaklasyfikowana do zobowiązań podporządkowanych (w 2023 roku jednej emisji o wartości 750 milionów EUR).

Obligacje ujęte w zobowiązaniach z tytułu emisji papierów wartościowych są zaliczone do zobowiązań kwalifikowalnych Banku w rozumieniu z art. 97a ust. 1 pkt. 2 ustawy z 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (wymóg MREL).

Obligacje podporządkowane zostały za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego przeznaczone na podwyższenie funduszy uzupełniających Banku (Tier 2). 26 listopada 2024 roku KNF wyraziła zgodę na zakwalifikowanie podporządkowanych obligacji kapitałowych wyemitowanych 16 października 2024 roku jako instrumentów w kapitale Tier II Banku.

Szczegóły dotyczące emisji przeprowadzonych przez Bank zostały opisane w punkcie 1.3 „Najważniejsze wydarzenia i osiągnięte wyniki finansowe w roku 2024” Sprawozdania Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 rok.

PROGNOZY KSZTAŁTOWANIA SIĘ ZOBOWIĄZAŃ FINANSOWYCH BANKU

31.12.2024 (dane niepodlegające badaniu)

Wartość prognozowana

Rzeczywiste wykonanie

Różnica pomiędzy prognozą a wykonaniem

udział procentowy w sumie pasywów bilansu* (prognoza)

udział procentowy w sumie pasywów bilansu* (wykonanie)

Zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek

0

0

0

0%

0%

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych (z uwzględnieniem zobowiązań podporządkowanych)

11 995

16 290

35,81%

2,80%

3,66%

Leasing

1 024

1 112

8,59%

0,24%

0,25%

Wartość zobowiązań finansowych

420 197

440 735

4,89%

n/d

nd

* Suma pasywów bilansu rozumiana jest jako suma zobowiązań bez kapitału własnego

Różnica między opublikowanymi prognozami kształtowania się zobowiązań finansowych z tytułu emisji dłużnych papierów wartościowych na koniec 2024 r. dla Banku a faktyczną realizacją stanowiła 36%. Wyższy poziom zobowiązań finansowych był spowodowany wyższą niż pierwotnie zakładana wartością nominalną emisji wynikająca  m.in. ze wzrostu wymogów kapitałowych związanych z wyższą skalą rozwoju biznesu jak również wejściem w życie regulacji CRR3 od 1 stycznia 2025 r., wejściem w życie Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 września 2024r. w sprawie wskaźnika bufora antycyklicznego oraz Rekomendacji WFD dotyczącej Wskaźnika Finansowania Długoterminowego.

 

POZOSTAŁE NOTY UZUPEŁNIAJĄCE DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ I ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE

35.            Wartości niematerialne

Istotne zasady rachunkowości:

Oprogramowanie - Nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są ujmowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i przygotowania do użytkowania, z uwzględnieniem umorzeń i odpisów z tytułu utraty wartości.

Wartość firmy - Bank ujmuje (od momentu fuzji prawnej z jednostką zależną) jako wartości niematerialne wartość firmy z tytułu przejęcia tego podmiotu. Wartość firmy została ujęta w kwocie nadwyżki przekazanej zapłaty nad wartością możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań wycenionych według wartości godziwej na dzień nabycia. Po początkowym ujęciu wartość firmy jest wykazywana według wartości początkowej pomniejszonej o wszelkie skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Pozostałe wartości niematerialne - Pozostałe wartości niematerialne nabywane przez Bank wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.

Koszty prac rozwojowych - Koszty zakończonych prac rozwojowych zalicza się do wartości niematerialnych w związku z oczekiwanym uzyskaniem korzyści ekonomicznych oraz spełnieniem określonych warunków, tj. jeżeli istnieje możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika, dostępne są stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac i użytkowania wytwarzanego składnika oraz istnieje możliwość wiarygodnego ustalenia wysokości nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować wytworzeniu składników wartości niematerialnych.

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania wykazywane są w ramach tej samej pozycji, w ramach której przedstawione zostałyby odpowiednie bazowe składniki aktywów, gdyby były własnością Banku.

Bank użytkuje oprogramowanie w chmurze. Bank dokonuje każdorazowo oceny posiadania realnej kontroli nad tym zasobem, w tym spełnienia warunków: posiadania umownego prawa do przejęcia na własność oprogramowania w okresie użytkowania w chmurze bez ponoszenia znacznych kar, tj.:

•        możliwości nabycia od dostawcy oprogramowania bez ponoszenia znacznych kosztów, oraz

•        możliwości korzystania z oprogramowania samodzielnie bez znaczącego zmniejszenia użyteczności lub wartości oprogramowania,

•        możliwości uruchomienia oprogramowania na własnym sprzęcie lub zawarcia umowy z inną stroną niezwiązaną z dostawcą w celu użytkowania oprogramowania.

Bank na podstawie ww. kryteriów klasyfikuje część oprogramowania do wartości niematerialnych, a część jako usługę, której koszty ujmowane są w kosztach działalności.

Noty powiązane:

•        Okresy użytkowania – nota „Koszty działania”;

•        Odpisy z tytułu utraty wartości - nota „Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych”

Informacje finansowe

WARTOŚCI NIEMATERIALNE

2024

Oprogramowanie

Wartość firmy

Relacje z klientami

Inne, w tym nakłady

z tego na oprogramowanie

Ogółem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

6 893

872

86

686

628

8 537

Nabycie

-

-

-

705

704

705

Transfery z nakładów

764

-

-

(764)

(764)

-

Likwidacja i sprzedaż

(98)

-

(86)

(8)

-

(192)

Inne

21

-

-

52

52

73

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

7 580

872

-

671

620

9 123

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(4 977)

-

(85)

(54)

-

(5 116)

Amortyzacja okresu

(579)

-

(1)

(2)

-

(582)

Likwidacja i sprzedaż

98

-

86

8

-

192

Inne

(5)

-

-

-

-

(5)

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu

(5 463)

-

-

(48)

-

(5 511)

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(16)

(117)

-

-

-

(133)

Odpisy aktualizujące na koniec okresu

(16)

(117)

-

-

-

(133)

Wartość bilansowa netto na początek okresu

1 900

755

1

632

628

3 288

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

2 101

755

-

623

620

3 479

 

WARTOŚCI NIEMATERIALNE

2023

Oprogramowanie

Wartość firmy

Relacje z klientami

Inne, w tym nakłady

z tego na oprogramowanie

Ogółem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

6 074

872

87

659

602

7 692

Nabycie

-

-

-

796

796

796

Transfery z nakładów

812

-

-

(812)

(812)

-

Likwidacja i sprzedaż

(19)

-

-

-

-

(19)

Inne

26

-

(1)

43

42

68

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

6 893

872

86

686

628

8 537

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(4 490)

-

(84)

(53)

-

(4 627)

Amortyzacja okresu

(504)

-

(2)

(1)

-

(507)

Likwidacja i sprzedaż

18

-

-

-

-

18

Inne

(1)

-

1

-

-

-

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu

(4 977)

-

(85)

(54)

-

(5 116)

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(15)

(117)

-

-

-

(132)

Utworzenie w okresie

(1)

-

-

-

-

(1)

Odpisy aktualizujące na koniec na koniec okresu

(16)

(117)

-

-

-

(133)

Wartość bilansowa netto na początek okresu

1 569

755

3

606

602

2 933

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

1 900

755

1

632

628

3 288

Istotną wartością niematerialną z punktu widzenia Banku są nakłady poniesione na Zintegrowany System Informatyczny (ZSI). Łączna wartość nakładów poniesionych na ZSI w latach 2007–2024 wyniosła 1 345 milionów PLN (w latach 2007–2023 - 1 272 miliony PLN). Wartość bilansowa netto ZSI na 31 grudnia 2024 roku wynosiła 657 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku wynosiła 624 miliony PLN).

Przewidywany okres eksploatacji systemu został określony na 25 lat. Na 31 grudnia 2024 roku pozostały okres użytkowania wynosi 7 lat.

•      Wartość firmy

Wartość firmy netto

31.12.2024

31.12.2023

Nordea Bank Polska SA

747

747

Aktywa przejęte od spółki CFP sp. z o.o.

8

8

RAZEM

755

755

 

Bank przeprowadza testy na utratę wartości firmy powstałej z nabycia Nordea Bank Polska S.A. bazując na modelu opartym na metodzie zdyskontowanych dywidend, poprzez porównanie wartości bilansowej ośrodków wypracowujących środki pieniężne („CGU”) z ich wartością odzyskiwalną. Wartość rezydualna CGU detalicznego została skalkulowana poprzez ekstrapolację projekcji przepływów pieniężnych poza okres prognozy przy zastosowaniu stopy wzrostu przyjętej na poziomie 2,8%. Prognozy przepływów pieniężnych w teście na utratę wartości obejmowały okres 10 lat i opierały się na założeniach zawartych w planie finansowym Banku na 2025 rok. Do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych Bank zastosował stopę dyskonta w wysokości 11,37% uwzględniającą stopę wolną od ryzyka oraz premię za ryzyko. Na moment przejęcia wyróżniono dwa ośrodki wypracowujące środki pieniężne („CGU”), do których przypisano wartość firmy powstałą z nabycia Nordea Bank Polska S.A. – detaliczny i korporacyjny, pokrywające się z segmentami działalności. W 2020 roku Bank dokonał odpisania do zera wartości firmy przypisanej do CGU korporacyjnego w wysokości 117 milionów PLN. Wartość firmy Nordea Bank Polska S.A. w wysokości 747 milionów PLN dotyczy segmentu detalicznego. Na 31 grudnia 2024 roku oraz na 31 grudnia 2023 roku Bank przeprowadził test na utratę wartości firmy powstałej z nabycia Nordea Bank Polska S.A. przypisanej do CGU detalicznego. Przeprowadzony test nie wskazał utraty wartości.

36.            Rzeczowe aktywa trwałe

Istotne zasady rachunkowości:

rzeczowe aktywa trwałe - Wyceniane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, po pomniejszeniu o umorzenie oraz odpisy z tytułu utraty wartości. Rzeczowe aktywa trwałe stanowią kontrolowane środki trwałe oraz nakłady na ich budowę. Do środków trwałych zaliczane są składniki rzeczowych aktywów trwałych o okresie wykorzystywania dłuższym niż rok, które są wykorzystanie na własne potrzeby lub w celu oddania ich do użytkowania innym podmiotom na podstawie umowy najmu.

nakłady - Wartość bilansową rzeczowych aktywów trwałych powiększa się o dodatkowe nakłady poniesione w okresie ich użytkowania jeżeli spełnią kryteria rozpoznania jako środek trwały.

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania wykazywane są w ramach tej samej pozycji, w ramach której przedstawione zostałyby odpowiednie bazowe składniki aktywów, gdyby były własnością Banku.

Noty powiązane:

•        Okresy użytkowania – nota „Koszty działania”;

•        Odpisy z tytułu utraty wartości - nota „Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych”

•        Rzeczowe aktywa trwałe z tytułu prawa – nota „Leasing”

Informacje finansowe

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

2024

Grunty i budynki

Maszyny i urządzenia, w tym sprzęt informatyczny

Środki trwałe w budowie

Inne, w tym środki transportu

Ogółem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

4 195

1 697

286

697

6 875

Nabycie, w tym modyfikacje

304

-

339

29

672

Transfery z nakładów

55

146

(296)

95

-

Likwidacja i sprzedaż

(26)

(112)

-

(44)

(182)

Inne

(47)

(7)

(10)

-

(64)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

4 481

1 724

319

777

7 301

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(2 179)

(1 329)

-

(508)

(4 016)

Amortyzacja okresu

(302)

(137)

-

(56)

(495)

Likwidacja i sprzedaż

21

110

-

44

175

Inne

23

7

-

1

31

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu

(2 437)

(1 349)

-

(519)

(4 305)

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(124)

(4)

-

-

(128)

Utworzenie w okresie

(17)

(1)

-

-

(18)

Inne

6

-

-

-

6

Odpisy aktualizujące na koniec okresu

(135)

(5)

-

-

(140)

Wartość bilansowa netto na początek okresu

1 892

364

286

189

2 731

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

1 909

370

319

258

2 856

 

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

2023

Grunty i budynki

Maszyny i urządzenia, w tym sprzęt informatyczny

Środki trwałe w budowie

Inne, w tym środki transportu

Ogółem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

3 827

1 620

155

674

6 276

Nabycie, w tym modyfikacje

414

-

338

14

766

Transfery z nakładów

38

137

(205)

30

-

Likwidacja i sprzedaż

(37)

(55)

-

(25)

(117)

Inne

(47)

(5)

(2)

4

(50)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

4 195

1 697

286

697

6 875

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(1 941)

(1 254)

-

(482)

(3 677)

Amortyzacja okresu

(288)

(136)

-

(49)

(473)

Likwidacja i sprzedaż

28

55

-

25

108

Inne

22

6

-

(2)

26

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu

(2 179)

(1 329)

-

(508)

(4 016)

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(93)

(1)

-

-

(94)

Utworzenie w okresie

(38)

(4)

-

-

(42)

Rozwiązania w okresie

1

-

-

-

1

Inne

6

1

-

-

7

Odpisy aktualizujące na koniec okresu

(124)

(4)

-

-

(128)

Wartość bilansowa netto na początek okresu

1 793

365

155

192

2 505

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

1 892

364

286

189

2 731

 

37.            Inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia

istotne zasady rachunkowości

Inwestycje dokonane w jednostkach zależnych, stowarzyszonych oraz wspólnych przedsięwzięciach wykazane są według ceny nabycia z uwzględnieniem odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości.

Informacje finansowe

 

31.12.2024

31.12.2023

Wartość brutto

Utrata wartości

Wartość netto

Wartość brutto

Utrata wartości

Wartość netto

JEDNOSTKI ZALEŻNE

 

 

 

 

 

 

PKO Bank Hipoteczny S.A.

1 650

-

1 650

1 650

-

1 650

KREDOBANK S.A.

1 072

(845)

227

1 072

(845)

227

PKO Leasing S.A.

496

-

496

496

-

496

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

241

-

241

241

-

241

PKO Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.

225

-

225

225

-

225

PKO VC - fizan1

200

-

200

200

-

200

PKO BP BANKOWY PTE S.A.

151

(37)

114

151

(37)

114

NEPTUN - fizan1

252

-

252

132

-

132

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

110

-

110

110

-

110

PKO Finance AB

24

-

24

24

-

24

PKO BP Finat sp. z o.o.

21

-

21

21

-

21

WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIA

 

 

 

 

 

 

Centrum Elektronicznych Usług Płatniczych eService sp. z o.o.

197

-

197

197

-

197

Operator Chmury Krajowej sp. z o.o.

78

-

78

78

-

78

JEDNOSTKI STOWARZYSZONE

 

 

 

 

 

 

Bank Pocztowy S.A.

184

(184)

-

184

(184)

-

„Poznański Fundusz Poręczeń Kredytowych" sp. z o.o.

2

(2)

-

2

(2)

-

Razem

4 903

(1 068)

3 835

4 783

(1 068)

3 715

1 Bank posiada certyfikaty inwestycyjne funduszu umożliwiające, zgodnie z MSSF, sprawowanie kontroli nad funduszem.

Test na utratę wartości przeprowadzony na 31 grudnia 2024 roku oraz na 31 grudnia 2023 roku nie wskazał na konieczność zmiany odpisów aktualizujących inwestycje w jednostki zależne, stowarzyszone i wspólne przedsięwzięcia.

Wzrost salda inwestycji w 2024 roku wynika z przeniesienia certyfikatów funduszu Merkury - fiz an do NEPTUN - fizan, które na 31 grudnia 2023 roku były prezentowane w pozycji „Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży” (patrz nota „Zmiany w Spółkach wchodzących w skład Grupy Kapitałowej”).

38.            Inne aktywa

Istotne zasady rachunkowości: „Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych”.

Inne aktywa finansowe ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, obejmującej również ewentualne odsetki od tych aktywów z uwzględnieniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

Inne aktywa niefinansowe wycenia się zgodnie z zasadami wyceny obowiązującymi dla poszczególnych kategorii aktywów ujętych w tej pozycji.

Informacje finansowe

Informacje dotyczące innych aktywów finansowych w zakresie ekspozycji na ryzyko kredytowe zostały szerzej opisane w nocie „Ryzyko kredytowe – informacje finansowe”.

INNE AKTYWA

31.12.2024

31.12.2023

Inne aktywa finansowe

2 319

1 309

Rozrachunki z tytułu transakcji zrealizowanych przy użyciu kart

1 533

480

Rozliczenie instrumentów finansowych

178

143

Należności z tytułu rozliczeń gotówkowych

395

407

Należności i rozliczenia z tytułu obrotu papierami wartościowymi

9

28

Należności z tytułu dywidend do otrzymania

-

30

Rozliczenia z tytułu sprzedaży walutowych znaków pieniężnych

92

-

Należności od odbiorców

110

149

Pozostałe

2

72

Inne aktywa niefinansowe

585

557

Zapasy

18

19

Należności od jednostek zależnych wchodzących w skład PGK

145

34

Aktywa do zbycia

28

59

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów

107

111

Należności wobec klientów w przypadku których prawomocnie stwierdzono nieważność umów z tytułu wypłaconego pierwotnie tym klientom kapitału

129

217

Pozostałe

158

117

Razem

2 904

1 866

 

INNE AKTYWA FINANSOWE (Wartość bilansowa)

31.12.2024

31.12.2023

krótkoterminowe

2 319

1 273

długoterminowe

-

 36

Razem

2 319

1 309

 

•        Inne aktywa niefinansowe

INNE AKTYWA NIEFINANSOWE

31.12.2024

31.12.2023

Wartość brutto

1 214

835

Odpisy1

(629)

(278)

Wartość netto

585

557

1 W 2024 roku Bank rozpoznał odpis z tytułu utraty wartości innych aktywów niefinansowych w wysokości 326 milionów PLN dotyczący należności wobec klientów w przypadku których prawomocnie stwierdzono nieważność umów z tytułu wypłaconego pierwotnie tym klientom kapitału (patrz nota „Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych”).

 

39.            Pozostałe zobowiązania

Istotne zasady rachunkowości: „Ogólne istotne zasady rachunkowości dotyczące instrumentów finansowych”

Pozostałe zobowiązania finansowe ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty obejmującej ewentualne odsetki od tych zobowiązań, natomiast rezerwy na przyszłe płatności w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości niezbędnej do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego.

Pozostałe zobowiązania niefinansowe wycenia się zgodnie z zasadami wyceny obowiązującymi dla poszczególnych kategorii zobowiązań ujętych w tej pozycji. Rezerwa na niewykorzystane urlopy tworzona jest w wysokości oczekiwanego wypływu środków, bez uwzględniania dyskontowania, na podstawie pozostających do wykorzystania zaległych dni urlopów wypoczynkowych przysługujących pracownikom Banku oraz średniego miesięcznego wynagrodzenia.

 

Informacje finansowe

POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA

31.12.2024

31.12.2023

Inne zobowiązania finansowe

3 911

5 342

 Koszty do zapłacenia

252

264

 Rozliczenia międzybankowe

520

1 011

 Zobowiązania w zakresie działalności inwestycyjnej i gospodarki własnej

249

395

 Zobowiązania wobec dostawców

187

93

 Zobowiązania i rozliczenia z tytułu obrotu papierami wartościowymi

505

744

 Rozliczenia instrumentów finansowych

22

69

 Zobowiązania z tytułu działalności dewizowej

746

721

 Zobowiązania z tytułu kart płatniczych

305

979

 Zobowiązania z tytułu leasingu

1 112

1 034

 Pozostałe

13

32

Inne zobowiązania niefinansowe

3 399

5 008

 Przychody pobierane z góry

698

669

 Zobowiązanie wobec akcjonariuszy z tytułu dywidendy

-

1 600

 Zobowiązanie wobec jednostek zależnych wchodzących w skład PGK

-

18

 Zobowiązanie z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych

106

105

Zobowiązania z tytułu składki na BFG utrzymywane w formie zobowiązań do zapłaty

896

818

na fundusz przymusowej restrukturyzacji

510

432

na fundusz gwarancyjny banków

386

386

 Rozliczenia publiczno-prawne

563

992

Zobowiązania dotyczące zwrotu wpłaconych przez klientów rat kapitałowo-odsetkowych od unieważnionych umów kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

396

165

Rezerwa na niewykorzystane urlopy wypoczynkowe

122

115

Rezerwa na pozostałe świadczenia pracownicze

503

347

 Pozostałe

115

179

Razem

7 310

10 350

 

W pozycji „Zobowiązania z tytułu składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny” zawarte zostały zobowiązania do zapłaty z tytułu składek wnoszonych na rzecz BFG (patrz nota „Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań oraz przeniesione aktywa finansowe”).

POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE  (Wartość bilansowa)

31.12.2024

31.12.2023

krótkoterminowe

3 039

4 550

długoterminowe

872

 792

Razem

3 911

5 342

 

40.            Rezerwy

Istotne zasady rachunkowości:

•      rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Rezerwę na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne tworzy się w wysokości oczekiwanych strat kredytowych (szczegóły patrz nota „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”).

W analizie portfelowej przy ustalaniu rezerwy wykorzystuje się parametry portfelowe oszacowane z wykorzystaniem metod statystycznych na bazie historycznych obserwacji ekspozycji o takiej samej charakterystyce, określające marginalne prawdopodobieństwo wystąpienia przesłanki utraty wartości, średni poziom wykorzystania zobowiązania pozabilansowego oraz poziom oczekiwanej straty w przypadku wystąpienia przesłanki utraty wartości w kolejnych miesiącach z przedziału czasowego od daty sprawozdawczej do horyzontu w kalkulacji oczekiwanej straty.

W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie znaczących podlegających ocenie metodą zindywidualizowaną rezerwę ustala się indywidualnie - jako różnicę pomiędzy oczekiwaną wartością bilansowej ekspozycji kredytowej, która powstanie z udzielonego zobowiązania pozabilansowego w dacie wystąpienia utraty wartości, a wartością bieżącą oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych uzyskanych z tej ekspozycji.

•      rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Rezerwy na sprawy sporne obejmują sprawy sporne z kontrahentami, klientami oraz instytucjami zewnętrznymi (np. UOKiK), które tworzone są na podstawie oceny prawdopodobieństwa przegrania przez Bank sprawy sądowej i spodziewanej kwoty wypłaty (sprawy sporne szczegółowo zostały opisane w nocie „Sprawy sporne”). Rezerwy na sprawy sporne tworzone są w wysokości oczekiwanych wypływów korzyści ekonomicznych.

•      Rezerwy na potencjalne sprawy sporne przeciwko bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walucie wymienialnej

Rezerwy opisane zostały w nocie „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”.

•      Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich

Na wartość rezerw na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich wpływa wskaźnik przedpłacanych kredytów konsumenckich, oczekiwana liczba reklamacji klientów w zakresie zwrotu kosztów dla kredytów przedpłaconych przed datą bilansową oraz średnia wartość zwrotu. Oczekiwana liczba reklamacji oraz średnia wartość zwrotu opierają się na historycznych danych dotyczących liczby złożonych reklamacji i średnich kwot zwrotu dla klientów.

•      rezerwa na odprawy emerytalne i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia

Rezerwa na wynikające z Kodeksu pracy odprawy emerytalne i rentowe tworzona jest indywidualnie dla każdego pracownika na podstawie wyceny aktuarialnej. Podstawę do wyznaczania wartości rezerw na świadczenia pracownicze stanowią przepisy wewnętrzne Banku. Bank tworzy rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe zgodnie z MSR 19 jako program określonych świadczeń. Wycena rezerw na świadczenia pracownicze dokonywana jest z zastosowaniem technik i założeń aktuarialnych. W kalkulacji rezerwy uwzględniono wszystkie odprawy emerytalne i rentowe, które mogą być w przyszłości wypłacone. Rezerwę utworzono na podstawie listy osób zawierającej wszystkie niezbędne dane o pracownikach, ze szczególnym uwzględnieniem stażu pracy, wieku oraz płci. Naliczone rezerwy są równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji zatrudnienia.

Zyski i straty aktuarialne ujmowane są w całości w innych dochodach całkowitych. Natomiast koszty zatrudnienia oraz odsetki netto od zobowiązania z tytułu określonych świadczeń Bank ujmuje w rachunku zysków i strat.

•      inne rezerwy

Inne rezerwy obejmują głównie rezerwę na darowizny dla Fundacji PKO Banku Polskiego S.A., oraz rezerwy na potencjalne roszczenia z tytułu sprzedaży wierzytelności, które opisano w nocie „Informacje o pakietowej sprzedaży wierzytelności”.

Rezerwy na przyszłe płatności są wyceniane w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości niezbędnej do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego. Wszystkie rezerwy tworzone są w ciężar rachunku zysków i strat, oprócz zysków i strat aktuarialnych odnoszonych do innych dochodów całkowitych.

W przypadku gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla aktualne oceny rynkowe co do wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.

szacunki i oceny:

Bank dokonał aktualizacji szacunków rezerwy na odprawy emerytalne i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia wykorzystując kalkulacje przeprowadzone przez zewnętrznego niezależnego aktuariusza.

ELEMENTY WPŁYWAJĄCE NA WYSOKOŚĆ REZERWY:

31.12.2024

31.12.2023

przyjęta stopa dyskonta finansowego

5,85

5,20

średni ważony współczynnik mobilności pracowniczej

8,94

9,33

średni pozostały okres zatrudnienia w latach

7,51

7,45

dziesięcioletni średni zakładany roczny wzrost podstaw kalkulacji odpraw emerytalno-rentowych

2,69

2,83

Wpływ zwiększenia/zmniejszenia stopy dyskonta finansowego oraz planowanych wzrostów podstawy rezerwy o 1 p.p. na zmniejszenie/zwiększenie wartości rezerwy na odprawy emerytalne i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia przedstawia poniższa tabela:

SZACUNKOWA ZMIANA REZERWY na odprawy emerytalne i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia

31.12.2024

31.12.2023

scenariusz +1pp

scenariusz -1pp

scenariusz +1pp

scenariusz -1pp

Stopa dyskonta finansowego

(4)

5

(4)

5

Planowane wzrosty podstaw

6

(5)

6

(5)

Informacje finansowe

ZA ROK ZAKOŃCZONY 31.12.2024

Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne1

Rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Rezerwy na sprawy sporne przeciwko Bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych2,3

Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych

Rezerwy na odprawy emerytalne i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia

Restrukturyzacja

Inne rezerwy, w tym rezerwy na sprawy sporne pracownicze

Razem

Wartość na początek okresu

748

107

3 001

8

69

29

42

4 004

Zwiększenia, w tym zwiększenia istniejących rezerw

-

22

4 266

5

12

-

46

4 351

Wykorzystane kwoty

-

(5)

(956)

(8)

(4)

(6)

(29)

(1 008)

Niewykorzystane kwoty rozwiązane w okresie

(126)

(11)

-

-

(1)

-

(2)

(140)

Inne zmiany i reklasyfikacje

(1)

-

(578)

-

-

-

-

(579)

Wartość na koniec okresu

621

113

5 733

5

76

23

57

6 628

Rezerwa krótkoterminowa

467

-

-

5

15

23

41

510

Rezerwa długoterminowa

154

113

5 733

-

61

-

16

6 118

1  Patrz nota „Ryzyko kredytowe – informacje finansowe”

2  Patrz nota „KOSZT RYZYKA PRAWNEGO KREDYTÓW HIPOTECZNYCH W WALUTACH WYMIENIALNYCH”.

3  Wartość 578 milionów PLN w wierszu „inne zmiany i reklasyfikacje” w kolumnie „Rezerwy na sprawy sporne przeciwko Bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych” dotyczy reklasyfikacji (alokacji) rezerwy z tytułu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych do pozycji kredytów i pożyczek udzielonych klientom (kredyty na nieruchomości bankowości detalicznej i prywatnej) jako pomniejszenie ich wartości bilansowej brutto.

ZA ROK ZAKOŃCZONY 31.12.2023

Rezerwy na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne1

Rezerwy na nierozstrzygnięte sprawy sporne, z wyłączeniem spraw spornych dotyczących kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Rezerwy na sprawy sporne przeciwko Bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych2

Rezerwy na zwrot kosztów dla klientów z tytułu przedterminowej spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych

Rezerwy na odprawy emerytalne i inne zobowiązania z tytułu zdefiniowanych świadczeń po okresie zatrudnienia

Restrukturyzacja

Inne rezerwy, w tym rezerwy na sprawy sporne pracownicze

Razem

Wartość na początek okresu

829

97

851

17

64

35

58

1 951

Zwiększenia, w tym zwiększenia istniejących rezerw

-

15

2 384

-

13

-

27

2 439

Wykorzystane kwoty

-

(2)

(234)

(9)

(6)

(6)

(39)

(296)

Niewykorzystane kwoty rozwiązane w okresie

(73)

(3)

-

-

(2)

-

(4)

(82)

Inne zmiany i reklasyfikacje

(8)

-

-

-

-

-

-

(8)

Wartość na koniec okresu

748

107

3 001

8

69

29

42

4 004

Rezerwa krótkoterminowa

592

-

-

8

13

29

-

642

Rezerwa długoterminowa

156

107

3 001

-

56

-

42

3 362

1 Patrz nota „Ryzyko kredytowe – informacje finansowe”

2 Patrz nota „KOSZT RYZYKA PRAWNEGO KREDYTÓW HIPOTECZNYCH W WALUTACH WYMIENIALNYCH”.

Rezerwy emerytalne i rentowe (rezerwa aktuarialna)

2024

2023

Zobowiązanie na początek okresu

67

61

Koszt bieżącego zatrudnienia

3

2

Koszt odsetkowy

4

4

(Zyski) i straty aktuarialne ujmowane w innych dochodach całkowitych

2

4

Świadczenia wypłacone

(3)

(4)

Zobowiązanie na koniec okresu (netto)

73

67

 

Rozbicie zysków i strat aktuarialnych (rezerwa aktuarialna)

Całkowita kwota rezerw

2024

2023

Zmiana założeń finansowych

(6)

7

Zmiana założeń demograficznych

1

1

Pozostałe zmiany

7

(4)

(Zyski) i straty aktuarialne razem

2

4

41.            Zobowiązania warunkowe oraz pozabilansowe zobowiązania otrzymane i udzielone

Istotne zasady rachunkowości:

Zasady tworzenia rezerw na udzielone zobowiązania pozabilansowe opisane są w nocie „Rezerwy”.

W momencie początkowego ujęcia umowę gwarancji finansowej wycenia się w wartości godziwej. W kolejnych okresach na dzień bilansowy gwarancje finansowe wyceniane są w kwocie wyższej z dwóch:

•        kwocie odpisu na oczekiwane straty kredytowe, lub

•        kwocie rozpoznanej w momencie początkowym prowizji amortyzowanej w czasie zgodnie z MSSF 15.

Informacje finansowe

•           Zobowiązania umowne

WARTOŚĆ ZOBOWIĄZAŃ UMOWNYCH DOTYCZĄCYCH

31.12.2024

31.12.2023

wartości niematerialnych

 58

71

rzeczowych aktywów trwałych

 34

32

Razem

 92

103

 

•           Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

Informacje w zakresie ekspozycji na ryzyko kredytowe zostały szerzej opisane w nocie „Ryzyko kredytowe – informacje finansowe”.

UDZIELONE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE I GWARANCYJNE 31.12.2024

Wartość nominalna

Rezerwy według MSSF 9

Wartość pomniejszona o rezerwy

Linie i limity kredytowe

87 483

(544)

86 939

na nieruchomości

6 716

(30)

6 686

gospodarcze

69 027

(402)

68 625

konsumpcyjne

11 740

(112)

11 628

Pozostałe

3 940

-

3 940

Razem udzielone zobowiązania finansowe, w tym:

91 423

(544)

90 879

zobowiązania nieodwołalne

41 536

(306)

41 230

 

 

 

 

gwarancje w obrocie krajowym i zagranicznym

11 822

(74)

11 748

      dla podmiotów finansowych

4 116

(1)

4 115

      dla podmiotów niefinansowych

7 676

(73)

7 603

      dla podmiotów budżetowych

30

-

30

obligacje korporacyjne krajowe (dla podmiotów finansowych)

1 000

-

1 000

obligacje komunalne krajowe (podmioty budżetowe)

138

-

138

akredytywy

1 488

(3)

1 485

     dla podmiotów finansowych

31

-

31

     dla podmiotów niefinansowych

1 457

(3)

1 454

gwarancja zapłaty dla podmiotów finansowych

93

-

93

Razem udzielone gwarancje i poręczenia, w tym:

14 541

(77)

14 464

zobowiązania nieodwołalne

8 224

(72)

8 152

gwarancje dobrego wykonania umowy

3 788

(46)

3 742

Razem udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

105 964

(621)

105 343

 

UDZIELONE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE I GWARANCYJNE 31.12.2023

Wartość nominalna

Rezerwy według MSSF 9

Wartość pomniejszona o rezerwy

Linie i limity kredytowe

82 295

(639)

81 656

na nieruchomości

6 807

(20)

6 787

gospodarcze

64 767

(497)

64 270

konsumpcyjne

10 721

(122)

10 599

Pozostałe

3 884

-

3 884

Razem udzielone zobowiązania finansowe, w tym:

86 179

(639)

85 540

zobowiązania nieodwołalne

39 995

(415)

39 580

 

 

 

 

gwarancje w obrocie krajowym i zagranicznym

12 241

(106)

12 135

      dla podmiotów finansowych

4 416

-

4 416

      dla podmiotów niefinansowych

7 751

(106)

7 645

      dla podmiotów budżetowych

74

-

74

obligacje korporacyjne krajowe (podmioty finansowe)

1 000

-

1 000

obligacje komunalne krajowe (podmioty budżetowe)

243

-

243

Akredytywy:

1 277

(3)

1 274

     dla podmiotów finansowych

30

-

30

     dla podmiotów niefinansowych

1 247

(3)

1 244

gwarancja zapłaty dla podmiotów finansowych

116

-

116

Razem udzielone gwarancje i poręczenia, w tym:

14 877

(109)

14 768

zobowiązania nieodwołalne

8 194

(94)

8 100

gwarancje dobrego wykonania umowy

3 592

(57)

3 535

Razem udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

101 056

(748)

100 308

 

•           zobowiązania udzielone w wartości nominalnej według terminów wymagalności

ZOBOWIĄZANIA UDZIELONE WEDŁUG TERMINÓW WYMAGALNOŚCI NA 31.12.2024

do 1 miesiąca łącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Razem

zobowiązania udzielone - finansowe

16 879

5 663

27 955

28 956

11 970

91 423

zobowiązania udzielone - gwarancje i poręczenia

770

1 080

3 496

6 779

2 416

14 541

Razem

17 649

6 743

31 451

35 735

14 386

105 964

 

ZOBOWIĄZANIA UDZIELONE WEDŁUG TERMINÓW WYMAGALNOŚCI NA 31.12.2023

do 1 miesiąca łącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Razem

zobowiązania udzielone - finansowe

16 070

4 568

30 364

23 234

11 943

86 179

zobowiązania udzielone - gwarancje i poręczenia

878

1 406

3 598

5 741

3 254

14 877

Razem

16 948

5 974

33 962

28 975

15 197

101 056

•           Pozabilansowe zobowiązania otrzymane

POZABILANSOWE ZOBOWIĄZANIA OTRZYMANE WEDŁUG WARTOŚCI NOMINALNEJ

31.12.2024

31.12.2023

Finansowe

106

132

Gwarancyjne

20 123

18 134

Razem

20 229

18 266

28 marca 2024 roku Bank zawarł aneks do umowy gwarancji z 27 lutego 2023 roku zapewniającej nierzeczywistą ochronę kredytową w odniesieniu do portfela wyselekcjonowanych korporacyjnych wierzytelności kredytowych Banku zgodnie z rozporządzeniem CRR („Gwarancja”). W wyniku zawarcia aneksu warunki Gwarancji zmieniły się w ten sposób, że maksymalna wartość portfela wierzytelności Banku objętego Gwarancją wynosi 17 017 milionów PLN, a portfel składa się z portfela obligacji o wartości maksymalnej 1 844 miliony PLN („Portfel A”) oraz portfela pozostałych wierzytelności o wartości maksymalnej 15 173 miliony PLN („Portfel B”). Wskaźnik pokrycia Gwarancją wynosi 100% - w odniesieniu do Portfela A oraz 80% - w odniesieniu do Portfela B.

Na 31 grudnia 2023 roku całkowita wartość portfela wierzytelności Banku objętego Gwarancją wynosiła 12 292 miliony PLN (odpowiednio Portfel A 1 515 milionów PLN oraz Portfel B 10 777 milionów PLN). Wskaźnik pokrycia Gwarancją wynosił 100% - w odniesieniu do Portfela A oraz 80% - w odniesieniu do Portfela B, w związku z czym całkowita maksymalna kwota Gwarancji na 31 grudnia 2023 roku wynosiła 10 137 milionów PLN.

42.            Sprawy sporne

Na 31 grudnia 2024 roku łączna wartość przedmiotu sporu w postępowaniach sądowych (procesach) w toku, w których PKO Bank Polski S.A. jest pozwanym, wynosiła 15 526 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku: 13 061 milionów PLN), a łączna wartość przedmiotu sporu w postępowaniach sądowych (procesach) w toku z powództwa Banku na 31 grudnia 2024 roku wynosiła 6 834 miliony PLN (na 31 grudnia 2023 roku: 4 063 milionów PLN).

•        postępowania sądowe przeciwko bankowi dotyczące kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych

Na 31 grudnia 2024 roku przeciwko Bankowi toczyło się 36 004 postępowań sądowych (na 31 grudnia 2023 roku: 30 498) dotyczących kredytów hipotecznych udzielonych w ubiegłych latach w walucie obcej o łącznej wartości przedmiotu sporu 14 764 miliony PLN (na 31 grudnia 2023 roku: 11 948 milionów PLN), w tym jedno postępowanie grupowe, w którym liczba umów kredytowych wynosi 47. Przedmiotem wystąpień klientów Banku są przede wszystkim roszczenia o stwierdzenie nieważności umowy lub o zapłatę kwot zapłaconych przez klienta Bankowi w wykonaniu nieważnej umowy. Klienci zarzucają abuzywność postanowień lub sprzeczność umów z przepisami prawa. Żadna z klauzul stosowanych przez Bank w umowach nie została wpisana do rejestru klauzul niedozwolonych. Na liczbę pozwów wnoszonych przez klientów przeciwko Bankowi istotny wpływ ma intensywna kampania reklamowa kancelarii prawnych, która zachęca kredytobiorców do zlecania im – za wynagrodzeniem - usług prowadzenia spraw przeciwko bankom.

Bank monitoruje na bieżąco stan orzecznictwa sądowego w sprawach kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty obcej pod kątem kształtowania się i ewentualnych zmian linii orzeczniczych.

Do 31 grudnia 2024 roku w sprawach przeciwko Bankowi sądy wydały 6 223 prawomocne orzeczenia.  Orzeczenia te są w przeważającej mierze korzystne dla kredytobiorców.

29 stycznia 2021 roku, w związku z rozbieżnościami w wykładni przepisów prawa w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych i aby zapewnić jednolitość orzecznictwa, Pierwsza Prezes Sądu Najwyższego, przedstawiła wniosek o rozstrzygnięcie przez skład całej Izby Cywilnej Sądu Najwyższego zagadnień prawnych dotyczących tematyki kredytów denominowanych i indeksowanych w walutach obcych. 25 kwietnia 2024 roku Sąd Najwyższy (dalej SN) w składzie pełnej Izby Cywilnej wydał uchwałę o treści:

1.       W razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie jest wiążące, w obowiązującym stanie prawnym nie można przyjąć, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów.

2.       W razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego lub denominowanego umowa nie wiąże także w pozostałym zakresie.

3.       Jeżeli w wykonaniu umowy kredytu, która nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają samodzielne roszczenia o zwrot nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron.

4.       Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się co do zasady od dnia następującego po dniu, w którym kredytobiorca zakwestionował względem banku związanie postanowieniami umowy.

 

5.       Jeżeli umowa kredytu nie wiąże z powodu niedozwolonego charakteru jej postanowień, nie ma podstawy prawnej do żądania przez którąkolwiek ze stron odsetek lub innego wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych w okresie od spełnienia nienależnego świadczenia do chwili popadnięcia w opóźnienie co do zwrotu tego świadczenia.

Na podstawie art. 87 § 1 ustawy o Sądzie Najwyższym uchwała ma moc zasady prawnej i wiąże wszystkie składy SN. Uchwała zapadła większością głosów.

Mając na uwadze treść ww. uchwały SN, a także treść uchwały SN z 7 maja 2021 r. sygn. akt III CZP 6/21, Bank kierował pozwy przeciwko klientom, których umowy zostały prawomocnie unieważnione, albo których pozwy, wezwania do zapłaty, inne pozasądowe wystąpienia względem Banku oparte na przesłance nieważności zostały doręczone przed 31 grudnia 2021 roku. Z uwagi na treść zapadłych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), w tym w szczególności wyroku TSUE z 15 czerwca 2023 r. w sprawie C-520/21 i postanowienia TSUE z 12 stycznia 2024 roku w sprawie C-488/23, Bank ograniczył roszczenia do kwot wypłaconych w wykonaniu umowy i odsetek ustawowych za opóźnienie.

W latach 2021-2024 Bank wniósł 18 827 pozwów restytucyjnych. Łączna wartość przedmiotu sporu w sprawach restytucyjnych w toku oraz zawieszonych na 31 grudnia 2024 roku wynosiła 5 693 miliony PLN. Dodatkowo Bank zgłasza roszczenia restytucyjne, jako ewentualne na wypadek uznania umowy za nieważną, w sprawach dotyczących zapłaty z tytułu umowy kredytu walutowego (sprawach windykacyjnych).

Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie z powództwa Banku skierował w 2024 r. do TSUE pytanie prejudycjalne zarejestrowane pod sygn. akt C-753/24 o treści: „Czy art. 7 ust. 1 Dyrektywy 93/13 oraz zasady skuteczności, proporcjonalności, pewności prawa i prawa do sądu należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, które pozwalają sądowi krajowemu na uwzględnienie przedawnionego roszczenia przedsiębiorcy przeciwko konsumentowi o zwrot świadczeń nienależnych spełnionych na podstawie umowy, która stała się nieważna na skutek zawarcia w niej nieuczciwych warunków umownych, jeżeli wymagają tego względy słuszności lub zasady współżycia społecznego?” Sąd krajowy dąży do ustalenia, czy można uwzględnić przedawnione roszczenie Banku wobec konsumenta o zwrot świadczenia wypłaconego w wykonaniu nieważnej umowy jeżeli wymagają tego względy słuszności.

•         POSTĘPOWANIA SĄDOWE PRZECIWKO BANKOWI DOTYCZĄCE KREDYTÓW HIPOTECZNYCH OPARTYCH O ZMIENNĄ STOPĘ PROCENTOWĄ

Na 31 grudnia 2024 przeciwko Bankowi toczyły się 302 postępowania sądowe (na 31 grudnia 2023 roku: 128 pozwów) w których klienci kwestionują oparcie umowy kredytu hipotecznego na konstrukcji oprocentowania zmiennego oraz zasady ustalania stopy referencyjnej WIBOR. Bank kwestionuje zasadność roszczeń podnoszonych w tych sprawach. Na 31 grudnia 2024 roku i 2023 roku Bank nie utworzył rezerwy z tego tytułu.

Postanowieniem z 31 maja 2024 roku w sprawie z powództwa kredytobiorcy przeciwko Bankowi Sąd Okręgowy w Częstochowie, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zwrócił się do TSUE o udzielenie odpowiedzi na pytania:

1.     czy art. 1 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR;

2.     w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze, czy art. 4 ust. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że pozwala on na badanie postanowień umownych dotyczących zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR;

3.     w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie pierwsze i drugie, czy art. 3 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że zapisy umowy dotyczące zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR można traktować jako stojące w sprzeczności z wymogami dobrej wiary i powodujące znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta, z uwagi na niewłaściwe poinformowanie konsumenta odnośnie narażenia na ryzyko zmiennej stopy procentowej, w tym w szczególności niewskazaniu w jaki sposób ustala się wskaźnik referencyjny będący podstawą ustalania zmiennego oprocentowania i jakie wątpliwości są związane z jego nietransparentnością oraz nierównomiernym rozkładem tego ryzyka na strony umowy;

4.     w przypadku pozytywnej odpowiedzi na wcześniejsze pytania, czy art. 6 ust 1 w zw. z art. 3 ust. 1 i 2 zdanie 2 oraz art. 2 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, iż w przypadku uznania za nieuczciwe postanowienia umownego dotyczącego zmiennego oprocentowania w oparciu o wskaźnik referencyjny WIBOR możliwym jest dalsze funkcjonowanie umowy, w której wysokość oprocentowania kwoty kapitału kredytu będzie się opierała na drugim składniku ustalającym wysokość oprocentowania zawartym w umowie, to jest stałej marży banku, co spowoduje zmianę oprocentowania kredytu ze zmiennego na stałe.

Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą akt C-471/24. Wniosek stanowiący podstawę wszczęcia postępowania został doręczony do Banku przez TSUE. Bank złożył w sprawie stanowisko pisemne.

•         POSTĘPOWANIA SĄDOWE PRZECIWKO BANKOWI DOTYCZĄCE SANKCJI KREDYTU DARMOWEGO

Na 31 grudnia 2024 roku przeciwko Bankowi toczyło się 4 212 postępowań sądowych dotyczących sankcji kredytu darmowego o wartości przedmiotu sporu 100 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku: 1 159 postępowań o wartości przedmiotu sporu 20,7 miliona PLN). Postępowania te są inicjowane przez klientów lub podmioty, które nabyły od klientów wierzytelności i dotyczą postanowień umów pożyczek gotówkowych. Bank kwestionuje zasadność roszczeń podnoszonych w tych sprawach. Dotychczasowe orzecznictwo w przeważającej części jest korzystne dla Banku. Na 31 grudnia 2024 roku i 2023 roku Bank nie utworzył rezerwy z tego tytułu.

Postanowieniem z 25 stycznia 2024 roku w sprawie z powództwa nabywcy wierzytelności przeciwko Bankowi Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zwrócił się do TSUE o udzielenie odpowiedzi na pytania

1. Czy art. 22 ust. 2 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz. Urz. UE L z 2008 r., nr 133, s. 66) należy rozumieć w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom prawa krajowego, które umożliwiają konsumentowi zbycie uprawnień przyznanych mu na mocy przepisów prawa krajowego wprowadzających w życie dyrektywę na rzecz podmiotu trzeciego niebędącego konsumentem?

2. Czy art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (wersja skonsolidowana Dz. Urz. UE L z 1993 r., nr 95, s. 29) należy interpretować w ten sposób, że obowiązek sądu zbadania z urzędu nieuczciwego charakteru warunku umownego dotyczy również warunku umowy cesji wierzytelności zawartej pomiędzy konsumentem a podmiotem trzecim, jeśli w postępowaniu przed sądem podmiot trzeci powołuje się na tę umowę jako podstawę swojej legitymacji w występowaniu przeciwko przedsiębiorcy będącemu pierwotnym kontrahentem konsumenta?

Postępowanie toczy się pod sygn. akt C-80/24. Pismem z 3 czerwca 2024 roku Bank skierował do TSUE pisemne stanowisko w sprawie. Na 30 kwietnia 2025 roku zaplanowano posiedzenie jawne, na którym zostanie przedstawiona opinia Rzecznika Generalnego.

Postanowieniem z 19 lipca 2024 roku w sprawie z powództwa nabywcy wierzytelności przeciwko Bankowi Sąd Okręgowy w Poznaniu (sygn. akt II Ca 825/24) zdecydował o przedstawieniu do rozstrzygnięcia SN zagadnienia prawnego w zakresie:

1. Czy sąd z urzędu ma obowiązek zbadania wszystkich przyczyn uzasadniających zastosowanie sankcji kredytu darmowego, o których stanowi art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, również tych niewymienionych przez kredytobiorcę w jego pisemnym oświadczeniu, czy też sąd jest związany w tym zakresie treścią oświadczenia kredytobiorcy?

2. Czy uprawnienie do złożenia pisemnego oświadczenia o skorzystaniu przez kredytobiorcę z sankcji kredytu darmowego wygasa – zgodnie z art. 45 ust. 5 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim – po upływie roku od dnia wykonania umowy przez kredytodawcę, czy też od dnia wykonania umowy przez obie strony, tj. i kredytodawcę, i kredytobiorcę?

3. Czy stwierdzenie, że postanowienia umowy kredytu konsumenckiego, których dotyczą przepisy wymienione w art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, są abuzywne i przez to nie wiążą kredytobiorcy, jest podstawą do zastosowania sankcji kredytu darmowego?

4. Czy w świetle przepisów ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim dopuszczalne jest zastrzeżenie w umowie kredytu konsumenckiego oprocentowania kapitałowego również w odniesieniu do tej części udzielonego kredytu, która została przeznaczona na zapłatę przez kredytobiorcę prowizji, a więc pozaodsetkowych kosztów kredytu?

5. Czy w sytuacji, gdy rzeczywista roczna stopa oprocentowania oraz całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta zostały błędnie wyliczone i podane w umowie kredytu, czego jedyną przyczyną jest niedopuszczalne objęcie oprocentowaniem kredytowanych pozaodsetkowych kosztów kredytu, takie uchybienie stanowi podstawę do zastosowania sankcji kredytu darmowego na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim?

Sąd Okręgowy w Poznaniu sporządza uzasadnienie postanowienia, sprawa nie została jeszcze przekazana do SN.

Postanowieniem z 19 listopada 2024 roku w sprawie z powództwa konsumenta przeciwko Bankowi Sąd Rejonowy w Białymstoku, na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zwrócił się do TSUE o udzielenie odpowiedzi na pytania

1.     Czy artykuł 23 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U.UE.L.2008.133.66) należy intepretować w ten sposób, że nakłada on na sąd krajowy, przy rozpoznawaniu sprawy, w której konsument powołuje się na obowiązek zwrotu przez kredytodawcę nadpłaconej należności wskutek skorzystania z konsumenta z sankcji przewidzianej w prawie krajowym, polegającej na prawie skierowania do kredytodawcy pisemnego oświadczenia, na mocy którego wygasają obowiązki konsumenta do zapłaty odsetek kapitałowych i innych kosztów kredytu, obowiązek zbadania z urzędu, czy kredytodawca naruszył przepisy krajowe, inne niż te, na które powołał się konsument w skierowanym do kredytodawcy pisemnym oświadczeniu, a których naruszenie również uprawnia konsumenta do skorzystania z powyższej sankcji?

2.     Czy artykuł 10 ustęp 2 litera r) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U.UE.L.2008.133.66) należy rozumieć w ten sposób, że wymóg jasnego określenia procedury przedterminowej spłaty nakłada na kredytodawcę obowiązek zredagowania opisu sposobu postępowania, w taki sposób, aby konsument w toku wykonywania umowy miał możliwość bez zasięgania dodatkowych informacji u kredytodawcy (lub czynienia z nim dodatkowych uzgodnień), stwierdzić punkt po punkcie, kto, w jaki sposób i w jakiej kolejności wykonać ma czynności związane z przedterminową spłatą, z wyraźnym oznaczeniem zdarzenia stanowiącego ostatni element tej procedury?

3.     Czy artykuł 23 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U.UE.L.2008.133.66) należy intepretować w ten sposób, że brak dopełnienia obowiązku jasnego i zwięzłego opisania procedury przedterminowej spłaty w rozumieniu artykułu 10 ustęp 2 litera r) tej Dyrektywy, rodzi zawsze konieczność zastosowania sankcji wobec kredytodawcy, czy też zastosowanie sankcji zależeć może od stopnia naruszenia wskazanego obowiązku, w szczególności, czy dopuszczalne jest odstąpienie od zastosowania sankcji w sytuacji, gdy procedura przedterminowej spłaty została przedstawiona w sposób niepełny i nie ma to negatywnego wpływu na sferę praw i obowiązków konsumenta w okolicznościach konkretnej sprawy?

Postępowanie toczy się pod sygn. akt C-831/24. Wniosek stanowiący podstawę wszczęcia postępowania nie został jeszcze doręczony do Banku przez TSUE.

W sprawie (dotyczącej innej banku) toczącej się pod sygn. akt C-472/23 TSUE w dniu 13 lutego 2025 roku wydał wyrok, w którym stwierdził, że:

        wskazanie w umowie kredytu RRSO w zawyżonej wysokości, co jest konsekwencją uznania niektórych warunków tej umowy za nieuczciwe, nie jest samo w sobie naruszeniem obowiązku informacyjnego,

        wskazanie w umowie kredytu okoliczności uzasadniających zwiększenie opłat, których wystąpienia i wpływu dostatecznie uważny i rozsądny konsument nie jest w stanie zweryfikować, stanowi naruszenie obowiązku informacyjnego, o ile podważa to możliwość oceny przez konsumenta zakresu jego zobowiązania,

        w przypadku naruszenia obowiązku informacyjnego, bank może być pozbawiony prawa do odsetek i kosztów, o ile to naruszenie wpływa na zdolność konsumenta do dokonania oceny zakresu jego zobowiązania, przy czym weryfikacja należy do sądu krajowego.

•        Postępowania prowadzone przed Prezesem urzędu ochrony konkurencji i konsumentów (UOKiK)

Wobec Banku toczą się następujące postępowania wszczęte z urzędu przez Prezesa UOKiK:

1.       Postępowanie dotyczące klauzul modyfikacyjnych

Postępowanie wszczęte 12 marca 2019 roku o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Postępowanie dotyczy klauzul modyfikacyjnych wskazujących okoliczności, w których Bank jest uprawniony do zmiany warunków umownych, w tym wysokości opłat i prowizji. W ocenie Prezesa UOKiK stosowane przez Bank klauzule modyfikacyjne umożliwiają Bankowi jednostronną, nieograniczoną i dowolną możliwość zmiany sposobu wykonania umowy. W konsekwencji, Prezes UOKiK stoi na stanowisku, że klauzule stosowane przez Bank kształtują prawa

i obowiązki konsumentów w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają ich interesy, co uzasadnia stwierdzenie ich abuzywności. Pismem z 31 maja 2019 roku Bank ustosunkował się do zarzutów Prezesa UOKiK wskazując, że są one bezzasadne. Bank zwrócił uwagę m.in. na fakt, że zakwestionowane klauzule są skonkretyzowane oraz precyzyjnie określają okoliczności uprawniające Bank do zmiany wzorca. Postanowieniem z 7 czerwca 2022 roku UOKiK wezwał Bank do przedstawienia szeregu informacji dotyczących spornych klauzul, obrotu Banku oraz przychodu uzyskanego tytułem zmian opłat i prowizji w oparciu o kwestionowane klauzule. Wezwanie UOKiK zostało wykonane 11 lipca i 30 września 2022 roku. Pismem z 19 kwietnia 2024 roku UOKiK wezwał Bank do zaktualizowania części informacji przedstawionych w odpowiedzi na wezwanie z 30 grudnia 2022 roku. Wezwanie UOKiK zostało wykonane pismami z 24 maja 2024 roku i 27 czerwca 2024 roku. Aktualny termin zakończenia postępowania wskazany przez UOKiK to 30 czerwca 2025 roku. Na 31 grudnia 2024 roku Bank nie utworzył rezerwy na to postępowanie.

2.       Postępowanie dotyczące nieautoryzowanych transakcji

Postępowanie wszczęte postanowieniem Prezesa UOKiK z dnia 2 lutego 2024 roku. Postępowanie dotyczy zarzutu stosowania przez Bank praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów polegających na:

•           przekazywaniu konsumentom – w odpowiedziach na zgłoszenie nieautoryzowanych transakcji płatniczych – informacji o ustaleniu odpowiedzialności konsumenta za zgłaszaną transakcję przez Bank w oparciu o stwierdzenie prawidłowości przeprowadzonego procesu uwierzytelniającego i przywołanie postanowień Ogólnych warunków prowadzenia rachunków bankowych i świadczenia usług dla klientów indywidualnych przez PKO Bank Polski S.A. dotyczących rażącego niedbalstwa i umyślności, bez wskazania konsumentowi podstaw faktycznych rażącego niedbalstwa lub umyślności, a więc domniemania rażącego niedbalstwa lub umyślności bez jego wykazania, co wprowadza konsumentów w błąd odnośnie obowiązków przedsiębiorcy wynikających z art. 45 ust. 2 ustawy o usługach płatniczych w zakresie ciężaru udowodnienia rażącego niedbalstwa konsumenta, a także dalszego dochodzenia roszczeń w tym zakresie, co może stanowić nieuczciwą praktykę rynkową i godzić w zbiorowe interesy konsumentów,

•           dokonywaniu na rzecz konsumenta, będącego klientem Banku, zwrotu kwoty transakcji płatniczej zgłoszonej przez tego konsumenta jako nieautoryzowanej, na czas rozpatrzenia przez Bank reklamacji, a następnie, w razie uznania przez Bank w postępowaniu reklamacyjnym, że transakcja była przez konsumenta autoryzowana albo, że konsument ponosi odpowiedzialność za nieautoryzowaną transakcję płatniczą, wycofywaniu warunkowego zwrotu i pobieraniu tej kwoty z rachunku oszczędnościowo - rozliczeniowego albo z rachunku karty kredytowej konsumenta, z wyłączeniem sytuacji w której to doszło do jednoczesnego zwrotu konsumentowi tej kwoty w ramach tzw. chargeback, co może naruszać art. 46 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych oraz godzić w zbiorowe interesy konsumentów.

Pismem z 27 marca 2024 roku Bank odniósł się do zarzutów UOKiK uznając je za bezzasadne. Pismem z 26 czerwca 2024 roku Bank wyraził wolę podjęcia rozmów z UOKiK ukierunkowanych na wypracowanie rozwiązania uwzględniającego interesy klientów i Banku. Aktualny termin zakończenia postępowania wskazany przez UOKiK to 31 stycznia 2025 roku. Na 31 grudnia 2024 roku Bank nie utworzył rezerwy na to postępowanie.

3.       Postępowanie w sprawie klauzul dotyczących zmiany oprocentowania

Postępowaniem z 5 kwietnia 2024 roku Prezes UOKiK wszczął wobec Banku postępowanie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone. Postępowanie dotyczy zawartych we wzorcach umownych stosowanych przez Bank klauzul pozwalających Bankowi na zmianę oprocentowania limitu odnawialnego w sytuacji, odpowiednio wzrostu albo spadku, wysokości:

•        którejkolwiek z podstawowych stóp procentowych NBP ustalanych przez Radę Polityki Pieniężnej publikowanych na stronie internetowej NBP o co najmniej 0,25 punktu procentowego - zakres zmiany wynosi od 0,25 punktu procentowego do trzykrotności wartości, o którą została zmieniona określona stopa procentowa,

•        ustalonych jako średnia arytmetyczna notowań z miesiąca kalendarzowego, którejkolwiek z następujących stawek referencyjnych dla depozytów złotowych udzielanych na polskim rynku międzybankowym: WIBOR 1M, WIBOR 3M, WIBOR 6M, WIBOR 9M, WIBOR 12M publikowanych w serwisie informacyjnym GPW Benchmark S.A. o co najmniej 0,10 punktu procentowego w dowolnym okresie w ciągu ostatnich 6 miesięcy - zakres zmiany wynosi od 0,10 punktu procentowego do trzykrotności wartości o jaką została zmieniona określona stawka referencyjna.

UOKiK kwestionuje również klauzulę pozwalającą Bankowi na dokonanie zmiany oprocentowania w okresie sześciu miesięcy od zajścia wskazanych powyżej okoliczności. Pismem z 29 maja 2024 roku Bank odniósł się do zarzutów UOKiK uznając je za bezzasadne. Prowadzona jest korespondencja z UOKiK w zakresie możliwości złożenia zobowiązania. Aktualny termin zakończenia postępowania wskazany przez UOKiK to 28 lutego 2025 roku. Na 31 grudnia 2024 roku Bank nie utworzył rezerwy na to postępowanie.

•        Postępowania prowadzone przed sądem ochrony konkurencji i konsumentów

Przed Sądem Ochrony Konkurencji i Konsumentów toczą się dwa postępowania z udziałem Banku:

1.       Postępowanie dotyczące klauzul spreadowych

Postępowanie zostało zainicjowane odwołaniem Banku (złożonym 13 listopada 2020 roku) od decyzji Prezesa UOKiK z 16 października 2020 roku. Przedmiotową decyzją Prezes UOKiK uznał postanowienia wzorca umowy „Aneks do umowy kredytu mieszkaniowego/pożyczki hipotecznej” w części „Załącznik do aneksu Zasady ustalania spreadu walutowego w PKO BP S.A.” za postanowienia niedozwolone i zakazał ich wykorzystywania. Dodatkowo Prezes UOKiK nakazał poinformować wszystkich konsumentów będących stronami ocenianych aneksów o uznaniu ich za niedozwolone i skutkach z tego wynikających, najpóźniej w terminie trzech miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji oraz nakazał złożyć oświadczenie, o treści wskazanej w decyzji, w terminie najpóźniej 1 miesiąca od uprawomocnienia się decyzji, utrzymywanego na stronie internetowej przez okres 4 miesięcy. Ponadto Prezes UOKiK nałożył na Bank karę w wysokości 41 milionów PLN, płatną na rzecz Funduszu Edukacji Finansowej. W odwołaniu od wskazanej decyzji Bank wniósł o jej zmianę poprzez uznanie, że nie doszło do naruszenia zakazu stosowania niedozwolonych klauzul umownych, względnie poprzez umorzenie postępowania. Wniesiono również o uchylenie decyzji lub jej zmianę poprzez odstąpienie od wymierzenia kary pieniężnej lub jej znaczące obniżenie. W odwołaniu podniesiono szereg zarzutów materialnych i procesowych. Zasadnicze argumenty Banku sprowadzają się do zwrócenia uwagi, że decyzja Prezesa UOKiK stanowi przejaw niezgodnej z prawem i pozbawionej podstaw ingerencji w politykę cenową Banku, wskazania na brak merytorycznych podstaw do ingerencji Prezesa UOKiK, to jest brak podstaw do uznania, iż Bank stosował niedozwolone postanowienia umowne oraz wskazania, że nałożona na Bank kara jest rażąco wysoka. W odpowiedzi na odwołanie Prezes UOKiK podtrzymał stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. Wyrokiem z 10 października 2023 roku SOKiK uchylił w całości decyzję UOKiK. Od wyroku apelację złożył Prezes UOKiK oraz prokurator. Wyrokiem z 5 lipca 2024 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił wyrok SOKiK i oddalił odwołanie Banku. Bank złożył wniosek o wstrzymanie wykonalności wyroku i decyzji UOKiK i 4 listopada 2024 roku złożył skargę kasacyjną. Postanowieniem z 12 lipca 2024 roku, wydanym na wniosek Banku, Sąd Apelacyjny wstrzymał wykonanie wyroku i decyzji do czasu ukończenia postępowania kasacyjnego. 11 grudnia 2024 roku wpłynęła odpowiedź UOKiK na skargę kasacyjną. Pismem z 14 lutego 2025 roku Sąd Najwyższy zawiadomił o składzie rozpoznającym sprawę oraz o nadaniu sygnatury. Na 31 grudnia 2024 roku Bank ujmuje rezerwę na to postępowanie w wysokości 41 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku: 41 milionów PLN).

2.       Postępowanie dotyczące stosowania praktyk ograniczających konkurencję na rynku płatności za pomocą kart płatniczych w Polsce

Bank jest stroną postępowania wszczętego przez Prezesa UOKiK postanowieniem z 23 kwietnia 2001 roku na wniosek Polskiej Organizacji Handlu i Dystrybucji – Związek Pracodawców przeciwko operatorom systemu płatniczego Visa, Europay oraz bankom – emitentom kart Visa oraz Europay/Eurocard/Mastercard. Postępowanie dotyczy praktyk ograniczających konkurencję na rynku płatności za pomocą kart płatniczych w Polsce, mających polegać na wspólnym ustalaniu opłaty interchange za transakcje dokonane kartami systemu Visa oraz Europay/Eurocard/Mastercard, a także ograniczaniu dostępu do rynku podmiotom zewnętrznym. 29 grudnia 2006 roku UOKiK uznał praktyki polegające na wspólnym ustalaniu opłaty interchange za ograniczające konkurencję oraz nakazał ich zaniechania, jednocześnie nakładając m.in. na Bank karę pieniężną w kwocie 16,6 miliona PLN. Bank odwołał się od wyżej wymienionej decyzji Prezesa UOKiK do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK). Wyrokiem z 21 listopada 2013 roku SOKiK zmniejszył karę wymierzoną Bankowi do kwoty 10,4 miliona PLN. Strony postępowania wniosły apelacje. Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 6 października 2015 roku przywrócił pierwotną wysokość nałożonych kar pieniężnych określonych w decyzji UOKiK, tj. karę w kwocie 16,6 miliona PLN (kara nałożona na PKO Bank Polski S.A.) i karę w kwocie 4,8 miliona PLN (kara nałożona na Nordea Bank Polska S.A., której PKO Bank Polski S.A. jest następcą prawnym w drodze połączenia w trybie art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych). Kara została zapłacona przez Bank w październiku 2015 roku. Na skutek wniesionej przez Bank skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy wyrokiem z 25 października 2017 roku uchylił zaskarżony wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. Kara zapłacona przez Bank została zwrócona Bankowi 21 marca 2018 roku. 23 listopada 2020 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok, w  którym uchylił do ponownego rozpoznania wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 21 listopada 2013 roku. Aktualnie, postępowanie w sprawie prowadzone jest w I instancji przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Na 31 grudnia 2024 roku Bank ujmuje rezerwę na to postępowanie w wysokości 21 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku: 21 milionów PLN).

•        postępowania przed komisją nadzoru finansowego

1)       KNF prowadzi postępowanie w sprawie nałożenia na Bank, prowadzący działalność maklerską poprzez wyodrębnioną organizacyjnie jednostkę - Biuro Maklerskie, kary administracyjnej w związku z podejrzeniem niedopełnienia obowiązku w zakresie przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (dalej: „AML”). Bank odpowiedział na wezwanie KNF do złożenia pisemnych wyjaśnień w zakresie skali korzyści osiągniętych lub strat unikniętych przez Bank w związku z naruszeniami ustawy AML, strat poniesionych przez osoby trzecie w związku z naruszeniem ustawy AML, ewentualnych kar administracyjnych nałożonych na podstawie przepisów ustawy AML. Termin zakończenia postępowania administracyjnego wyznaczono na 27 lutego 2025 roku. Na 31 grudnia 2024 roku Bank nie utworzył rezerwy z tego tytułu.

2)       KNF prowadzi postępowanie w sprawie nałożenia na Bank kary pieniężnej na podstawie art. 176i ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi, w związku z podejrzeniem naruszenia przez Bank wymogów w zakresie zarządzania i kontroli, określonych w art. 16 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego Rady (UE) 2016/1011 dnia 8 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniającego dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (Dz. U. UE. L. 2016 r. Nr 171, str. 1 ze zm.). Pismem z 19 stycznia 2024 roku KNF poinformował, że zakończenie postępowania administracyjnego planowane jest w kwietniu 2025 roku. Na 31 grudnia 2024 roku Bank nie utworzył rezerwy z tego tytułu.

3)       KNF prowadzi postępowanie w sprawie nałożenia na Bank sankcji administracyjnej na podstawie art. 3c ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym w związku z podejrzeniem naruszenia przez Bank wymogów art. 5 ust. 1 oraz 14 w zw. z art. 4 pkt 1 i 3 oraz pkt 4 i 5 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1286/2014 z 26 listopada 2014 roku w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje, dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów (PRIIP). 16 stycznia 2025 roku KNF przekazał zawiadomienie o przedłużeniu terminu postępowania do 16 marca 2025 roku. Na 31 grudnia 2024 roku Bank nie utworzył rezerwy z tego tytułu.

•        inne postępowania

1.    postepowanie przed generalnym inspektorem informacji finansowej (GIIF)

GIIF prowadzi wobec Banku postępowanie administracyjne w przedmiocie nałożenia kary administracyjnej za niedopełnienie obowiązków wynikających z ustawy z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (ALM). Niedopełnienie obowiązków zostało stwierdzone przez KNF podczas kontroli prowadzonej w Banku w dniach od 22 grudnia 2022 roku do 9 marca 2023 roku, obejmującej: (a) okres od 13 lipca 2018 roku do 22 grudnia 2022 roku w zakresie realizacji obowiązku wskazanego w art. 72 ustawy AML, (b) okres od 20 lipca 2021 roku do 22 grudnia 2022 roku w zakresie realizacji pozostałych obowiązków wskazanych w ustawie AML. GIIF stwierdził niedopełnienie przez Bank następujących obowiązków: (1) stosowania środków bezpieczeństwa finansowego, o których mowa w art. 33 i art. 43 ustawy AML, (2) zapewnienia udziału osób wykonujących obowiązki związane z AML w programach szkoleniowych, o których mowa w art. 52 ustawy AML, (3) przekazania lub udostępnienia informacji, o których mowa w art. 72 i 76 ustawy AML. Pismem z 9 września 2024 roku Bank udzielił odpowiedzi na pismo GIIF wnioskując również o odstąpienie od wymierzenia kary administracyjnej z uwagi na podjęte działania naprawcze. 11 grudnia 2024 roku Bank przekazał odpowiedź na pismo GIIF dotyczące przekazania wyjaśnień i uzupełnień w sprawie. Postanowieniem z 9 stycznia 2025 roku termin zakończenia postępowania wydłużono do 31 marca 2025 roku. Na 31 grudnia 2024 roku Bank nie utworzył rezerwy z tego tytułu.

2.    Postępowanie przed Naczelnikiem Urzędu Celno-Skarbowego

Naczelnik Mazowieckiego Urzędu Celno-Skarbowego w Warszawie wszczął postępowanie w sprawie nałożenia na Bank kary pieniężnej w związku z naruszeniem art. 1 pkt 1 w związku z art. 2 ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz art. 1 pkt 1 Rozporządzenia Rady nr 765/2006 z dnia 18 maja 2006 roku dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy. Postanowieniem Naczelnika Mazowieckiem Urzędu Celno-Skarbowego w Warszawie z 23 grudnia 2024 roku termin załatwienia sprawy wyznaczono do 26 lutego 2025 roku. Na 31 grudnia 2024 roku Bank ujmuje rezerwę na to postępowanie w wysokości 2 miliony PLN.

•        Roszczenia odszkodowawcze związane z opłatą interchange

Bankowi doręczono osiem wezwań do wzięcia udziału w charakterze interwenienta ubocznego po stronie pozwanej w sprawach dotyczących opłaty interchange. Po stronie pozwanej występują inne banki, a w części spraw także organizacje kartowe. Roszczenia wobec pozwanych banków opiewają aktualnie na łączną kwotę 832 miliony PLN i dochodzone są tytułem odszkodowania za różnice w wysokości opłat interchange wynikających z zastosowania praktyk ograniczających konkurencję oraz skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie. Bank wstąpił do tych postępowań w charakterze interwenienta ubocznego. Ponieważ postępowania te nie toczą się przeciwko Bankowi, ich wartość nie została uwzględniona w łącznej wartości przedmiotu sporu spraw przeciwko Bankowi.

Konsekwencją uznania przez sądy roszczeń za zasadne może być wystąpienie przez pozwanych w odrębnym procesie z roszczeniami regresowymi przeciwko innym bankom, w tym PKO Bankowi Polskiemu S.A.

Na 31 grudnia 2024 roku w pięciu z tych postępowań zapadły korzystne dla pozwanych prawomocne wyroki oddalające roszczenia powodów, z zastrzeżeniem że jeden z nich był wyrokiem częściowym i w pozostałym zakresie postępowanie będzie prowadzone przez Sąd I instancji. W jednej sprawie została natomiast wniesiona skarga kasacyjna przez stronę powodową. W jednym postępowaniu zapadł nieprawomocny wyrok oddalający roszczenia powodów. W dwóch postępowaniach nie zostały jeszcze wydane wyroki. We wszystkich sprawach, w których dotychczas oddalono roszczenia w całości lub części, został uwzględniony zarzut przedawnienia.

•        Mediacje przed sądem polubownym

13 września 2024 roku Bank zawarł z Polskim Holdingiem Nieruchomości (PHN) SPV 1 PHN SKYSAWA spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A ugodę kończącą spór powstały na gruncie wykonywania umowy najmu z prawem pierwokupu z 24 stycznia 2022 roku, dotyczącej kompleksu biurowo-usługowego przy ul. Świętokrzyskiej 36 w Warszawie.

43.            Kapitał własny i akcjonariat Banku

Istotne zasady rachunkowości:

Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone zgodnie z przepisami prawa. Podział na poszczególne pozycje opisane poniżej wynika z Kodeksu spółek handlowych, ustawy Prawo bankowe oraz wymogów MSR 1. Wybrane składniki kapitałów własnych:

•        Kapitał zakładowy stanowi kapitał jednostki dominującej i wykazany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz wpisem do rejestru przedsiębiorców według wartości nominalnej.

•        Kapitał zapasowy tworzony jest zgodnie ze statutem Banku z corocznych odpisów z zysku netto dokonywanych dopóki kapitał ten nie osiągnie co najmniej jednej trzeciej kapitału zakładowego i przeznaczony jest na pokrycie strat bilansowych, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku. Kapitał zapasowy może być także przeznaczony na inne cele, w szczególności na podwyższenie kapitału zakładowego.

•        Fundusz ogólnego ryzyka bankowego w PKO Banku Polskim S.A. tworzony jest zgodnie z ustawą Prawo bankowe z odpisów z zysku netto i przeznaczony jest na niezidentyfikowane ryzyka działalności Banku.

•        Kapitały rezerwowe są tworzone z odpisów z zysku netto. Kapitały rezerwowe przeznaczone są na pokrycie mogących powstać strat bilansowych lub na inne cele, w szczególności na wypłatę dywidendy, dywidendy zaliczkowej lub nabycie akcji własnych w celu umorzenia.

Informacje finansowe

•        Akcjonariat Banku

Według informacji posiadanych na 31 grudnia 2024 roku akcjonariat Banku jest następujący:

NAZWA PODMIOTU

liczba akcji

liczba głosów %

Wartość nominalna 1 akcji

Udział w kapitale podstawowym %

Na 31 grudnia 2024 roku

 

 

 

 

Skarb Państwa

367 918 980

29,43%

1 zł

29,43%

Nationale Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny1

98 669 361

7,89%

1 zł

7,89%

Allianz Polska Otwarty Fundusz Emerytalny1

83 713 383

6,70%

1 zł

6,70%

Pozostali akcjonariusze2

699 698 276

55,98%

1 zł

55,98%

Razem

1 250 000 000

100%

---

100%

Na 31 grudnia 2023 roku

 

 

 

 

Skarb Państwa

367 918 980

29,43%

1 zł

29,43%

Nationale Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny1

115 594 152

9,25%

1 zł

9,25%

Allianz Polska Otwarty Fundusz Emerytalny1

101 787 594

8,14%

1 zł

8,14%

Pozostali akcjonariusze2

664 699 274

53,18%

1 zł

53,18%

Razem

1 250 000 000

100%

---

100%

1 Wyliczenia według stanów posiadania akcji na koniec danego okresu publikowanych przez PTE w informacjach półrocznych lub rocznych o strukturze aktywów funduszu i kursu z Bloomberga.

2  W tym Bank Gospodarstwa Krajowego, który na 31 grudnia 2024 roku i na 31 grudnia 2023 roku posiadał 24.487.297 akcji, co stanowi 1,96% udziału w liczbie głosów na Walnym Zgromadzeniu.

Ze wszystkich akcji PKO Banku Polskiego S.A. wynikają te same prawa i obowiązki. Żadna z akcji nie jest uprzywilejowana (z 1 akcji wynika 1 głos), w szczególności w zakresie prawa głosu czy dywidendy. Statut PKO Banku Polskiego S.A. ogranicza prawa głosu przysługujące akcjonariuszom dysponującym powyżej 10% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu i zakazuje wykonywania więcej niż 10% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu przez takich akcjonariuszy. Powyższe ograniczenie nie dotyczy:

•      akcjonariuszy, którzy w dniu podjęcia uchwały Walnego Zgromadzenia wprowadzającej ograniczenie prawa głosu byli uprawnieni z akcji reprezentujących więcej niż 10% ogólnej liczby głosów w Banku (tj. Skarb Państwa i BGK),

•      akcjonariuszy, którzy są uprawnieni z akcji imiennych serii A (Skarb Państwa) oraz

•      akcjonariuszy działających wspólnie z akcjonariuszami, o których mowa w tiret drugim na podstawie porozumienia dotyczącego wspólnego wykonywania prawa głosu z akcji. Ponadto, ograniczenie praw głosu wygasa, kiedy udział Skarbu Państwa w kapitale zakładowym Banku spadnie poniżej 5%.

Zgodnie z § 6 ust. 2 Statutu PKO Banku Polskiego S.A. zamiana akcji imiennych serii A na akcje na okaziciela oraz przeniesienie tych akcji wymaga zgody wyrażonej w uchwale Rady Ministrów. Zamiana na akcje na okaziciela lub przeniesienie akcji imiennych serii A po uzyskaniu powyższej zgody powoduje wygaśnięcie ograniczeń przewidzianych w zdaniu poprzednim w stosunku do akcji będących przedmiotem zamiany na akcje na okaziciela lub przeniesienia, w zakresie w jakim zgoda została udzielona.

Zgodnie z treścią art. 13 ust.1 pkt 26 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 roku o zasadach zarządzania mieniem państwowym (poza ustawowo przewidzianymi wyjątkami) nie mogą być zbyte akcje PKO Banku Polskiego S.A. należące do Skarbu Państwa.

Akcje Banku są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie.

•        Struktura kapitału akcyjnego PKO Banku Polskiego S.A.:

Seria

Rodzaj akcji

Ilość akcji

Wartość nominalna

1 akcji

Wartość serii

według wartości nominalnej

Seria A

akcje zwykłe imienne

312 500 000

1 zł

312 500 000

Seria A

akcje zwykłe na okaziciela

197 500 000

1 zł

197 500 000

Seria B

akcje zwykłe na okaziciela

105 000 000

1 zł

105 000 000

Seria C

akcje zwykłe na okaziciela

385 000 000

1 zł

385 000 000

Seria D

akcje zwykłe na okaziciela

250 000 000

1 zł

250 000 000

Razem

- - -

1 250 000 000

- - -

1 250 000 000

W 2024 roku i w 2023 roku nie wystąpiły zmiany w wysokości kapitału zakładowego Banku. Wyemitowane akcje Banku nie są uprzywilejowane i są w pełni opłacone.

WARTOŚĆ GODZIWA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

44.            Hierarchia wartości godziwej

Istotne zasady rachunkowości

W zależności od kategorii klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych do danego poziomu hierarchii stosuje się różne metody ustalania ich wartości godziwej.

Poziom 1: Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Do tej kategorii Bank klasyfikuje instrumenty finansowe, dla których istnieje aktywny rynek i dla których wartość godziwa ustalana jest w oparciu o wartość rynkową będącą ceną kupna:

•        dłużne papiery wartościowe wyceniane do cen z „Fixingu Skarbowych Papierów Wartościowych” organizowanego przez NBP (i publikowanego przez Treasury BondSpot Poland), kwotowań transakcyjnych z platformy Bondspot lub wycen publikowanych w serwisach informacyjnych Bloomberg i London Securities Exchange Group (jeżeli wyceny publikowane w tych serwisach stanowią kwotowania rynkowe dotyczące bezpośrednio danego dłużnego papieru wartościowego),

•        dłużne i kapitałowe papiery wartościowe będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym, w tym w portfelu Biura Maklerskiego PKO BP,

•        instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym.

Poziom 2: techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Do tej kategorii Bank klasyfikuje instrumenty finansowe dla których brak jest aktywnego rynku:

AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ

METODA (TECHNIKA) WYCENY

OBSERWOWALNE DANE WEJŚCIOWE

CIRS, IRS, FRA

Model wyceny metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynkowe: stawki rynku pieniężnego, FRA, IRS, OIS, basis swap

TRANSAKCJE FX FORWARD ORAZ FX SWAP

Model wyceny metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynkowe: kursy walutowe, punkty swapowe, basis swap

OPCJE WALUTOWE

Model wyceny dla danego typu opcji walutowej.

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynkowe: kursy walutowe, punkty swapowe, basis swap; powierzchnie zmienności dla właściwych par walutowych

 

 

OPCJE NA STOPĘ PROCENTOWĄ

Model wyceny dla danego typu opcji walutowej

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynkowe: stawki rynku pieniężnego, FRA, IRS, OIS, basis swap; powierzchnie zmienności caplet/floorlet dla właściwych tenorów

OPCJE EQUITY

Model wyceny dla danego typu opcji Equity

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynkowe: stawki rynku pieniężnego, FRA, IRS, OIS, basis swap; powierzchnie zmienności wyznaczone za pomocą modelu zmienności lokalnej w oparciu o ceny i zmienności właściwych instrumentów bazowych

TRANSAKCJE COMMODITY SWAP, COMMODITY FORWARD

Model wyceny metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynkowe: stawki rynku pieniężnego, FRA, IRS, OIS, basis swap; krzywe terminowe dla właściwych towarów skonstruowane w oparciu o ceny kontraktów futures oraz terminowe kursy walutowe (tj. wyznaczone w oparciu o kursy walutowe, punkty swapowe)

OPCJE TOWAROWE

Model wyceny dla danego typu opcji towarowej

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynkowe: stawki rynku pieniężnego, IRS; powierzchnie zmienności dla właściwych towarów

TRANSAKCJE EQUITY SWAP

Model wyceny metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynkowe: stawki rynku pieniężnego, FRA, IRS, OIS, basis swap; krzywe terminowe dla właściwych instrumentów bazowych w oparciu o ceny kontraktów futures

OBLIGACJE KOMUNALNE PLN,

OBLIGACJE KORPORACYJNE

Model krzywej rentowności oraz marży ryzyka.

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego, rynku transakcji IRS.

Wyceny publikowane w serwisach informacyjnych Bloomberg i London Securities Exchange Group (jeżeli są one wyznaczane na podstawie danych dotyczących porównywalnych aktywów lub zobowiązań).

Dane dotyczące porównywalnych aktywów lub zobowiązań (niebędące płynnymi kwotowaniami bezpośrednio obserwowalnymi dla danego papieru wartościowego), w tym: rentowności obligacji skarbowych, rentowności porównywalnych obligacji nieskarbowych, stawki rynku pieniężnego, stawki swapów stopy procentowej.

BONY PIENIĘŻNE NBP

Metoda krzywej rentowności

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynku pieniężnego oraz rynku transakcji OIS.

Poziom 3: Pozostałe techniki wyceny

Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku których dane wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych (dane wejściowe nieobserwowalne). Do tej kategorii Bank zaklasyfikował instrumenty finansowe, które są wyceniane według wewnętrznych modeli wyceny. Wartość godziwą papierów wartościowych kapitałowych i dłużnych zaliczonych do aktywów finansowych ustalają zarządzające nimi komórki organizacyjne Centrali, w tym Departament Produktów Skarbowych, Departament Nadzoru Właścicielskiego oraz Biuro Maklerskie.

W projektowanych przez siebie przepisach wewnętrznych określają szczegółowy sposób dokonywania wyceny, w tym określenie źródeł danych pozyskiwanych do wyceny i sposobu jej wyliczenia.

Założenia modelu wartości godziwej dla aktywów finansowych wynikających z udzielonych kredytów, pożyczek lub innych umów o finansowanie będących substytutem kredytu opracowuje Departament Ryzyka Kredytowego. Model wartości godziwej dla ekspozycji kredytowych zatwierdza Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami.

AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ

METODA (TECHNIKA) WYCENY

CZYNNIK NIEOBSERWOWALNY

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM

Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych.

Aktualna marża kredytowa.

AKCJE VISA INC. SERII C UPRZYWILEJOWANE

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość rynkową notowanych akcji zwykłych Visa Inc. z uwzględnieniem dyskonta biorącego pod uwagę ograniczoną płynność akcji serii C oraz warunki zamiany akcji serii C na akcje zwykłe.

Dyskonto uwzględniające ograniczoną płynność akcji serii C oraz warunki zamiany akcji serii C na akcje zwykłe.

OBLIGACJE KORPORACYJNE

Model krzywej rentowności oraz marż ryzyka. Krzywa rentowności zbudowana jest w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego oraz rynku transakcji IRS.

Spread kredytowy (marże kredytowe wyznaczane w oparciu o marże pierwotne zmodyfikowane przez kwotowania indeksów kredytowych przypisanych do emitentów na podstawie ich ratingów oraz sektorów działalności).

AKCJE BIURA INFORMACJI KREDYTOWEJ SA

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość prognozowanych wyników spółki

Prognozowane wyniki spółki.

Stopa dyskontowa.

UDZIAŁY W POLSKIM STANDARDZIE PŁATNOŚCI SP. Z O.O.

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość prognozowanych wyników spółki.

Prognozowane wyniki spółki.

Stopa dyskontowa.

UDZIAŁY W SOCIETY FOR WORLDWIDE INTERBANK FINANCIAL TELECOMMUNICATION (SWIFT)

Wartość rynkowa udziałów oszacowana przez spółkę.

Wartość rynkowa oszacowana przez spółkę.

Stopa dyskontowa.

AKCJE KRAJOWEJ IZBY ROZLICZENIOWEJ SA

Oszacowanie wartości godziwej w oparciu o obecną wartość prognozowanych wyników spółki.

Prognozowane wyniki spółki.

Stopa dyskontowa.

UDZIAŁY W WAŁBRZYSKIEJ SPECJALNEJ STREFIE EKONOMICZNEJ

„INVEST-PARK” SP Z O.O.

Ustalenie wartości godziwej przez rzeczoznawcę majątkowego metodą skorygowanych aktywów netto.

Wartość aktywów netto spółki.

Informacje finansowe

AKTYWA WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ 31.12.2024

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

Pochodne instrumenty zabezpieczające

344

-

344

-

Pozostałe instrumenty pochodne

2 018

1

2 017

-

Papiery wartościowe

95 263

72 920

21 701

642

przeznaczone do obrotu

373

370

-

3

dłużne papiery wartościowe

337

334

-

3

kapitałowe papiery wartościowe

36

36

-

-

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

715

310

1

404

dłużne papiery wartościowe

389

289

-

100

kapitałowe papiery wartościowe

326

21

1

304

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite (dłużne papiery wartościowe)

94 175

72 240

21 700

235

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

11 631

-

-

11 631

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

2 166

-

-

2 166

kredyty na nieruchomości

1

-

-

1

kredyty gospodarcze

74

-

-

74

kredyty konsumpcyjne

2 091

-

-

2 091

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite (kredyty na nieruchomości)

9 465

-

-

9 465

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

109 256

72 921

24 062

12 273

 

AKTYWA WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ 31.12.2023

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

Pochodne instrumenty zabezpieczające

265

-

265

-

Pozostałe instrumenty pochodne

4 529

2

4 527

-

Papiery wartościowe

105 705

59 924

45 155

626

przeznaczone do obrotu

606

606

-

-

dłużne papiery wartościowe

574

574

-

-

kapitałowe papiery wartościowe

32

32

-

-

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

678

320

1

357

dłużne papiery wartościowe

342

296

-

46

kapitałowe papiery wartościowe

336

24

1

311

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite (dłużne papiery wartościowe)

104 421

58 998

45 154

269

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

13 609

-

-

13 609

nieprzeznaczone do obrotu wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

2 858

-

-

2 858

kredyty na nieruchomości

1

-

-

1

kredyty gospodarcze

81

-

-

81

kredyty konsumpcyjne

2 776

-

-

2 776

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite (kredyty na nieruchomości)

10 751

-

-

10 751

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

124 108

59 926

49 947

14 235

ZOBOWIĄZANIA WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ 31.12.2024

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

Pochodne instrumenty zabezpieczające

302

-

302

-

Pozostałe instrumenty pochodne

2 409

1

2 408

-

Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych

36

36

-

-

Zobowiązania finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

2 747

37

2 710

-

 

ZOBOWIĄZANIA WYCENIANE W WARTOŚCI GODZIWEJ 31.12.2023

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

Pochodne instrumenty zabezpieczające

352

-

352

-

Pozostałe instrumenty pochodne

6 151

-

6 151

-

Zobowiązania z tytułu krótkiej pozycji w papierach wartościowych

302

302

-

-

Zobowiązania finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

6 805

302

6 503

-

 

WPŁYW PARAMETRÓW ESTYMOWANYCH NA WYCENĘ DO WARTOŚCI GODZIWEJ INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH NA POZIOMIE 3

31.12.2024

31.12.2023

Wartość godziwa według

Wartość godziwa według

scenariusza pozytywnego

scenariusza negatywnego

scenariusza pozytywnego

scenariusza negatywnego

Akcje Visa Inc.1

56

52

86

77

Pozostałe inwestycje kapitałowe2

262

237

238

215

Obligacje korporacyjne3

339

338

326

325

Kredyty i pożyczki udzielone klientom4

12 212

11 049

14 212

12 924

 

1      scenariusz zakładający współczynnik z tytułu dyskonta dotyczącego przyszłych warunków zamiany akcji serii C na akcje zwykłe na poziomie odpowiednio 0%/100%

2 scenariusz zakładający zmianę wartości wyceny o +/-5%

3 scenariusz zakładający zmianę spreadu kredytowego o +/- 10%

4 scenariusz zakładający zmianę stopy dyskontowej o +/- 0,5 p.p.

 

UZGODNIENIE ZMIAN W TRAKCIE OKRESÓW WARTOŚCI GODZIWEJ NA POZIOMIE 3 HIERARCHII

2024

2023

Bilans otwarcia na początek okresu

14 235

16 463

Nabycie instrumentów kapitałowych

1

-

Nabycie obligacji korporacyjnych

3

-

Wykup obligacji korporacyjnych

(36)

(366)

Udzielenie i zwiększenia zaangażowania w kredyty i pożyczki udzielone klientom

705

957

Spłata kredytów i pożyczek udzielonych klientom

(2 082)

(2 228)

Sprzedaż

(401)

(325)

Zaprzestanie ujmowania kredytów i pożyczek udzielonych klientom

(238)

(202)

Spisania kredytów i pożyczek udzielonych klientom

(257)

(66)

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

58

16

Zmiana wyceny ujęta w innych dochodach całkowitych

70

(20)

Inne, w tym różnice kursowe1

215

6

Stan na koniec okresu

12 273

14 235

1 W pozycji "Inne, w tym różnice kursowe" wykazano zmniejszenie z tytułu konwersji akcji Visa Inc. serii C na akcje Visa serii A Preferred

 

45.         Aktywa i zobowiązania finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej

Dla wielu instrumentów finansowych wartości rynkowe są niedostępne, stąd wartości godziwe są oszacowane przy zastosowaniu szeregu technik wyceny. Wszystkie wyliczenia modelowe zawierają pewne uproszczenia i są wrażliwe na przyjmowane założenia. W przypadku pewnych grup instrumentów finansowych, ze względu na brak oczekiwanych istotnych różnic pomiędzy wartością bilansową a wartością godziwą wynikających z charakterystyki tych grup (np. krótkoterminowy charakter, wysoka korelacja z parametrami rynkowymi, unikalność instrumentu) przyjęto, że wartość bilansowa jest w przybliżeniu zgodna z wartością godziwą.

POZYCJA

GŁÓWNE METODY I ZAŁOŻENIA WYKORZYSTYWANE PODCZAS SZACOWANIA WARTOŚCI GODZIWYCH INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH NIEWYCENIANYCH DO WARTOŚCI GODZIWEJ

NALEŻNOŚCI I ZOBOWIĄZANIA OD BANKÓW

•  lokaty i depozyty międzybankowe – model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami rynku międzybankowego,

•  depozyty i lokaty międzybankowe o terminie zapadalności do 7 dni lub o zmiennym oprocentowaniu, kredyty lub pożyczki udzielone i zaciągnięte na rynku międzybankowym o zmiennym oprocentowaniu (zmiana oprocentowania maksymalnie co 3 miesiące) - wartość godziwa jest równa wartości bilansowej.

PAPIERY WARTOŚCIOWE

•  obligacje skarbowe – kwotowania rynkowe,

•  obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa - metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych liczona przy wykorzystaniu krzywych rentowności, ceny udostępniane w serwisach informacyjnych Bloomberg oraz LSEG (London Stock Exchange Group),

•  obligacje korporacyjne i komunalne – metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych, liczona przy wykorzystaniu krzywych rentowności i marż kredytowych.

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM

•  bez rozpoznanej utraty wartości: model oparty o szacowanie wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych uwzględniających wysokość marży na ryzyko kredytowe oraz urealnione terminy spłaty wynikające z umów kredytowych. Bieżący poziom marż został wyznaczony dla transakcji zawartych w ostatnich 6 miesiącach poprzedzających dzień bilansowy na instrumentach o podobnym ryzyku kredytowym. W przypadku kredytów walutowych zastosowano bieżącą marżę dla kredytów w PLN skorygowaną o koszt pozyskania waluty w transakcjach basis-swap.

•  z rozpoznaną utratą wartości: wartość bilansowa jest równa wartości godziwej,

•  kredyty i pożyczki udzielone klientom: część portfela kredytów mieszkaniowych („stary” portfel kredytów mieszkaniowych), kredyty i pożyczki bez określonego harmonogramu spłaty, kredyty i pożyczki wymagalne na moment wyceny - wartość godziwa równa się ich wartości bilansowej.

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW

•  depozyty oraz inne zobowiązania wobec klientów innych niż banki o ustalonym terminie wymagalności: model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami procentowymi właściwymi dla poszczególnych produktów depozytowych. Wartość godziwa obliczana jest dla każdego depozytu oraz zobowiązania, następnie wartości godziwe dla całego portfela depozytowego grupowane są według rodzaju produktu oraz segmentu klienta.

•  zobowiązania wobec klientów: zobowiązania bez określonego harmonogramu spłaty, inne specyficzne produkty, dla których nie można mówić o istnieniu rynku - wartość godziwa równa się ich wartości bilansowej.

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU EMISJI PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH

model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych bieżącymi stopami rynku międzybankowego albo kwotowania rynkowe

ZOBOWIĄZANIA PODPORZĄDKOWANE

Model oczekiwanych przepływów pieniężnych zdyskontowanych w oparciu o krzywą rentowności.

HIPOTECZNE LISTY ZASTAWNE

Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych, liczona przy wykorzystaniu rentowności; ceny udostępniane w serwisach informacyjnych Bloomberg oraz LSEG (London Stock Exchange Group).

 

W przypadku kasy i środków w Banku Centralnym, zobowiązań wobec Banku Centralnego oraz innych aktywów i zobowiązań finansowych Bank przyjmuje, że wartość godziwa równa się ich wartości bilansowej.

31.12.2024

wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Razem wartość godziwa

Kasa, środki w Banku Centralnym

23 263

3 696

19 567

-

23 263

Należności od banków

8 349

-

8 349

-

8 349

Papiery wartościowe (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

109 633

73 133

29 612

3 938

106 683

obligacje skarbowe PLN

73 499

70 988

-

-

70 988

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa

13 974

2 145

11 461

-

13 606

obligacje komunalne PLN

10 399

-

10 432

-

10 432

obligacje korporacyjne PLN

3 994

-

-

3 938

3 938

obligacje korporacyjne walutowe

7 268

-

7 220

-

7 220

hipoteczne listy zastawne

499

-

499

-

499

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

892

-

892

-

892

Kredyty i pożyczki udzielone klientom (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

234 278

-

-

236 490

236 490

kredyty na nieruchomości

96 759

-

-

95 728

95 728

kredyty gospodarcze

103 209

-

-

104 833

104 833

kredyty konsumpcyjne

34 310

-

-

35 929

35 929

Inne aktywa finansowe

2 319

-

-

2 319

2 319

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

11

-

11

-

11

Zobowiązania wobec banków

2 267

-

2 267

-

2 267

Zobowiązania wobec klientów (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

414 651

-

-

415 211

415 211

zobowiązania wobec gospodarstw domowych

315 190

-

-

315 480

315 480

zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych

77 831

-

-

77 831

77 831

zobowiązania wobec jednostek budżetowych

21 630

-

-

21 630

21 630

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

11 999

-

12 180

-

12 180

Zobowiązania podporządkowane

4 291

-

4 335

-

4 335

Pozostałe zobowiązania finansowe

3 911

-

-

3 911

3 911

 

31.12.2023

wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Razem wartość godziwa

Kasa, środki w Banku Centralnym

17 676

4 245

13 431

-

17 676

Należności od banków

15 815

-

15 815

-

15 815

Papiery wartościowe (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

85 755

55 675

23 804

2 285

81 764

obligacje skarbowe PLN

58 803

55 675

-

-

55 675

obligacje korporacyjne PLN zabezpieczone gwarancjami Skarbu Państwa

13 619

-

12 868

-

12 868

obligacje komunalne PLN

8 658

-

8 803

-

8 803

obligacje korporacyjne PLN

2 413

-

-

2 285

2 285

obligacje korporacyjne walutowe

2 262

-

2 133

-

2 133

Transakcje z przyrzeczeniem odsprzedaży

372

-

372

-

372

Kredyty i pożyczki udzielone klientom (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

210 063

-

-

213 070

213 070

kredyty na nieruchomości

83 496

-

-

83 371

83 371

kredyty gospodarcze

97 982

-

-

100 325

100 325

kredyty konsumpcyjne

28 585

-

-

29 374

29 374

Inne aktywa finansowe

1 309

-

-

1 309

1 309

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

10

-

10

-

10

Zobowiązania wobec banków

2 953

-

2 953

-

2 953

Zobowiązania wobec klientów (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

393 862

-

-

394 232

394 232

zobowiązania wobec gospodarstw domowych

304 152

-

-

304 523

304 523

zobowiązania wobec podmiotów gospodarczych

74 193

-

-

74 193

74 193

zobowiązania wobec jednostek budżetowych

15 517

-

-

15 516

15 516

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

3 421

-

3 482

-

3 482

Zobowiązania podporządkowane

2 774

-

2 804

-

2 804

Pozostałe zobowiązania finansowe

5 342

-

-

5 342

5 342

 

ZARZĄDZANIE RYZYKIEM W BANKU

46.            Zarządzanie ryzykiem w banku

Zarządzanie ryzykiem jest jednym z najważniejszych procesów wewnętrznych w Banku.

Celem zarządzania ryzykiem jest zapewnienie (przy zmieniającym się otoczeniu) rentowności działalności biznesowej, przy jednoczesnej kontroli i utrzymaniu poziomu ryzyka w ramach systemu limitów i przyjętej przez Bank tolerancji na ryzyko w zmieniającym się otoczeniu makroekonomicznym. Poziom ryzyka stanowi ważny składnik procesu planistycznego.

Bank identyfikuje ryzyka w swojej działalności oraz analizuje wpływ poszczególnych rodzajów ryzyka na swoją działalność biznesową. Wszystkie ryzyka podlegają zarządzaniu, część z nich ma istotny wpływ w odniesieniu do dochodowości i kapitału niezbędnego do ich pokrycia.

Za istotne ryzyka Bank uznaje ryzyko kredytowe, ryzyko walutowych kredytów hipotecznych dla gospodarstw domowych, ryzyko walutowe, ryzyko stopy procentowej, ryzyko płynności, w tym ryzyko finansowania, ryzyko operacyjne, ryzyko biznesowe, ryzyko zmian makroekonomicznych oraz ryzyko modeli. Regularnie, co najmniej w cyklu rocznym, Bank przeprowadza ocenę istotności wszystkich zidentyfikowanych ryzyk.

Celem zarządzania ryzykiem poprzez dążenie do utrzymywania poziomu ryzyka w ramach przyjętego poziomu tolerancji jest:

•        ochrona wartości kapitału akcjonariuszy,

•        ochrona depozytów klientów,

•        wsparcie Banku w prowadzeniu efektywnej działalności.

Bank zarządza ryzykiem stosując w szczególności następujące zasady:

•        zarządzanie obejmuje wszystkie zidentyfikowane rodzaje ryzyka,

•        proces zarządzania ryzykiem jest odpowiedni do skali działalności oraz do istotności, skali i złożoności danego ryzyka i na bieżąco dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka,

•        metody zarządzania ryzykiem (w szczególności modele i ich założenia) oraz systemy pomiaru lub oceny ryzyka Bank dostosowuje do skali i złożoności ryzyka, aktualnie prowadzonej i planowanej działalności i otoczenia, w którym Bank działa oraz okresowo je weryfikuje i waliduje,

•        obszar zarządzania ryzykiem zachowuje niezależność organizacyjną od działalności biznesowej,

•        zarządzanie ryzykiem integruje się z systemami planistycznymi i kontrolingowymi,

•        proces zarządzania ryzykiem wspiera realizację strategii Banku przy zachowaniu zgodności ze strategią zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie poziomu tolerancji na ryzyko.

Na proces zarządzania ryzykiem w Banku składają się następujące elementy:

•        identyfikacja ryzyka,

•        pomiar i ocena ryzyka,

•        kontrola ryzyka,

•        prognozowanie i monitorowanie ryzyka,

•        raportowanie ryzyka,

•        działania zarządcze.

Organizacja zarządzania ryzykiem w PKO Banku Polskim S.A. przedstawiona jest na poniższym schemacie:

System zarządzania ryzykiem jest realizowany na trzech niezależnych wzajemnie uzupełniających się poziomach.

Szczegółowy opis zasad zarządzania istotnymi rodzajami ryzyka oraz specyficznych działań podejmowanych przez Bank w zakresie zarządzania ryzykiem w 2024 roku zawarty jest w raporcie Adekwatność kapitałowa oraz inne informacje Grupy Kapitałowej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej podlegające ogłaszaniu według stanu na 31 grudnia 2024 roku i Sprawozdaniu Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej sporządzonego łącznie ze sprawozdaniem z działalności PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 rok.

47.            Zarządzanie ryzykiem kredytowym

Ryzyko kredytowe jest rozumiane jako ryzyko poniesienia straty w wyniku niewywiązania się klienta z zobowiązań wobec Banku lub jako ryzyko spadku wartości ekonomicznej wierzytelności Banku w wyniku pogorszenia się zdolności klienta do obsługi zobowiązań.

Celem zarządzania ryzykiem kredytowym jest ograniczenie strat na portfelu kredytowym oraz minimalizacja ryzyka wystąpienia ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości, przy zachowaniu oczekiwanego poziomu dochodowości i wartości portfela kredytowego.

W strukturach organizacyjnych PKO Banku Polskiego S.A. funkcjonują komórki organizacyjne w obszarze ryzyka, które odpowiadają w szczególności za:

•        opracowywanie metod oceny ryzyka kredytowego, tworzenia rezerw i odpisów,

•        kontrolę i monitorowanie ryzyka kredytowego w procesie kredytowym,

•        jakość oraz efektywność restrukturyzacji i procesu windykacji wierzytelności klientów.

Limity podejmowania decyzji kredytowych uzależnione są w szczególności od kwoty zaangażowania kredytowego wobec klienta, kwoty jednostkowej transakcji kredytowej oraz okresu transakcji kredytowej.

Proces podejmowania decyzji kredytowych w Banku wspierają komitety kredytowe, które są aktywowane w przypadku transakcji kredytowych generujących podwyższony poziom ryzyka kredytowego.

Opis szacowania oczekiwanych strat kredytowych został zawarty w nocie „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”.

•        pomiar i ocena ryzyka kredytowego: Metody pomiaru i oceny ryzyka kredytowego

W celu określenia poziomu ryzyka kredytowego oraz opłacalności portfeli kredytowych Bank wykorzystuje różne metody pomiaru i wyceny ryzyka kredytowego, w tym:

•        prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania (probability of default PD),

•        stratę z tytułu niewykonania zobowiązania (LGD),

•        współczynnik konwersji kredytowej (CCF),

•        oczekiwaną stratę kredytową (ECL),

•        wartość zagrożoną ryzykiem kredytowym (CVaR),

•        udział i strukturę ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości,

•        wskaźnik pokrycia odpisami kredytów z utratą wartości (Coverage Ratio),

•        koszt ryzyka kredytowego,

•        testy warunków skrajnych.

Bank systematycznie rozwija zakres wykorzystywanych mierników ryzyka kredytowego z uwzględnieniem wymagań metody wewnętrznych ratingów (IRB), jak również rozszerza zakres stosowania miar ryzyka w celu pełnego pokrycia portfela kredytowego Banku tymi metodami.

Metody pomiaru portfelowego ryzyka kredytowego pozwalają m.in. na uwzględnienie ryzyka kredytowego w cenie produktów, ustalanie optymalnych warunków dostępności finansowania oraz wyznaczanie poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

Bank przeprowadza analizy oraz testy warunków skrajnych dotyczące wpływu potencjalnych zmian w otoczeniu makroekonomicznym na jakość portfela kredytowego Banku, a wyniki prezentuje w raportach dla organów Banku. Powyższe informacje umożliwiają identyfikowanie i podejmowanie działań ograniczających negatywne skutki wpływu niekorzystnych sytuacji rynkowych na wynik Banku.

Proces oceny ryzyka kredytowego w Banku uwzględnia wymagania KNF określone w Rekomendacjach KNF.

•        pomiar i ocena ryzyka kredytowego: Metody ratingowe i scoringowe

Bank dokonuje oceny ryzyka pojedynczych transakcji kredytowych z wykorzystaniem metod scoringowych i ratingowych. Funkcjonowanie tych metod wspierają specjalistyczne aplikacje informatyczne. Sposób dokonywania oceny określony został w przepisach wewnętrznych Banku, których głównym celem jest zapewnienie jednolitej i obiektywnej oceny ryzyka kredytowego w procesie kredytowania.

Bank ocenia ryzyko kredytowe klientów indywidualnych w dwóch wymiarach: zdolności kredytowej klienta w ujęciu ilościowym i jakościowym. Ocena zdolności kredytowej w ujęciu ilościowym polega na zbadaniu sytuacji finansowej klienta, zaś ocena w ujęciu jakościowym obejmuje ocenę scoringową oraz ocenę informacji o historii kredytowej klienta pozyskanych z wewnętrznych baz danych Banku oraz zewnętrznych baz danych.

W przypadku niektórych klientów instytucjonalnych z segmentu małych i średnich przedsiębiorstw spełniających określone kryteria Bank ocenia ryzyko kredytowe z wykorzystaniem metody scoringowej. Ocena ta dotyczy niskokwotowych, nieskomplikowanych transakcji kredytowych i odbywa się w dwóch wymiarach: zdolności kredytowej oraz wiarygodności kredytowej klienta. Ocena zdolności kredytowej polega na zbadaniu sytuacji ekonomiczno-finansowej klienta, zaś ocena wiarygodności kredytowej klienta obejmuje ocenę scoringową oraz ocenę informacji o historii kredytowej klienta pozyskanych z wewnętrznych baz danych Banku oraz zewnętrznych baz danych.

W pozostałych przypadkach dla klientów instytucjonalnych stosowana jest metoda ratingowa.

Bank dokonuje oceny ryzyka kredytowego związanego z finansowaniem klientów instytucjonalnych w dwóch wymiarach: klienta oraz transakcji. Miarami tej oceny jest ocena wiarygodności klienta, czyli rating oraz ocena ryzyka transakcji, tj. zdolności do spłaty zobowiązania w określonej wysokości i terminach.

Bank opracowuje modele ratingowe dla klientów instytucjonalnych z wykorzystaniem wewnętrznych danych, co zapewnia, że są one dostosowane do profilu ryzyka klientów Banku. Modele są oparte na statystycznej analizie zależności między niewykonaniem zobowiązania a punktową oceną ryzyka klienta. Ocena punktowa obejmuje ocenę wskaźników finansowych, czynników jakościowych oraz ocenę czynników behawioralnych. Ocena ryzyka klienta jest uzależniona od wielkości przedsiębiorstwa, dla którego dokonywana jest analiza. Dodatkowo Bank stosuje model oceny przedsiębiorców kredytowanych w formule finansowania specjalistycznego pozwalający na adekwatną ocenę ryzyka kredytowego dużych przedsięwzięć polegających na finansowaniu nieruchomości (np. lokale biurowe, powierzchnie sklepowe, powierzchnie przemysłowe) oraz projektów infrastrukturalnych (np. infrastruktura telekomunikacyjna, przemysłowa, użyteczności publicznej).

Bank wprowadził modele ratingowe do narzędzia informatycznego wspierającego ocenę ryzyka kredytowego Banku związanego z finansowaniem klientów instytucjonalnych.

W celu zbadania poprawności funkcjonowania metod stosowanych w Banku metodyki oceny ryzyka kredytowego związanego z jednostkowymi ekspozycjami kredytowymi podlegają okresowym przeglądom.

Proces oceny ryzyka kredytowego w Banku uwzględnia wymagania KNF określone w Rekomendacji S dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ekspozycjami kredytowymi zabezpieczonymi hipotecznie oraz Rekomendacji T dotyczącej dobrych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem detalicznych ekspozycji kredytowych.

W procesie kredytowym dla klientów segmentu korporacyjnego oraz klientów segmentu firm i przedsiębiorstw ocenianych z wykorzystaniem metody ratingowej Bank każdorazowo ocenia wpływ czynników środowiskowych, społecznych oraz związanych z zarządzaniem (tzw. czynniki ESG) na zdolność kredytową klienta oraz identyfikuje transakcje kredytowe z podwyższoną dźwignią finansową (tzw. transakcje lewarowane). Bank bada też wpływ transakcji kredytowych na kwestie ESG i klasyfikuje je do czterech kategorii, począwszy od transakcji z pozytywnym wpływem na kwestie ESG, a skończywszy na tych z istotnie negatywnym wpływem. W ocenie czynników ESG Bank uwzględnia m.in. ryzyko zmiany klimatu i wpływu na działalność Klienta, możliwy wpływ klienta na zmianę klimatu, czynniki związane z kapitałem ludzkim czy dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa oraz czynniki związane z aspektami zarządzania (w tym kultury organizacji i nadzoru wewnętrznego).

Informację o ocenach ratingowych i scoringowych Bank szeroko wykorzystuje w zarządzaniu ryzykiem kredytowym, w systemie kompetencji do podejmowania decyzji kredytowych, przy ustalaniu warunków aktywacji służb oceny ryzyka kredytowego oraz w systemie pomiaru i raportowania ryzyka kredytowego.

•        pomiar i ocena ryzyka kredytowego: Prognozowanie i Monitorowanie ryzyka kredytowego

Prognozowanie i monitorowanie ryzyka kredytowego polega na sporządzaniu prognoz poziomu ryzyka kredytowego oraz monitorowaniu odchyleń realizacji od prognoz lub założonych punktów odniesienia (np. limitów, wartości progowych, planów, pomiarów z poprzedniego okresu, rekomendacji i zaleceń wydanych przez zewnętrzny organ nadzoru i kontroli), a także przeprowadzania testów warunków skrajnych (specyficznych i kompleksowych). Prognozy poziomu ryzyka Bank poddaje regularnej weryfikacji (ang. backtesting).

Bank monitoruje ryzyko kredytowe na poziomie pojedynczych klientów, grup klientów powiązanych, transakcji kredytowych i ich zabezpieczeń oraz na poziomie portfelowym.

Monitorowanie ryzyka kredytowego na poziomie pojedynczych transakcji kredytowych określone jest w szczególności w przepisach wewnętrznych Banku dotyczących:

•        oceny ryzyka kredytowego związanego z finansowaniem klientów,

•        metodyk oceny klientów,

•        identyfikacji grup podmiotów powiązanych,

•        oceny zabezpieczeń oraz kontroli inwestycji,

•        tworzenia odpisów na oczekiwane straty kredytowe,

•        Systemu Wczesnego Ostrzegania,

•        procedur operacyjnych.

W celu skrócenia czasu reakcji na zaobserwowane sygnały ostrzegawcze sygnalizujące wzrost poziomu ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje informatyczny System Wczesnego Ostrzegania (SWO).

Monitorowanie ryzyka kredytowego na poziomie portfelowym polega na:

•        nadzorowaniu poziomu portfelowego ryzyka kredytowego na podstawie przyjętych narzędzi pomiaru ryzyka kredytowego z uwzględnieniem zidentyfikowanych źródeł ryzyka kredytowego oraz analizy skutków i działań podjętych w ramach zarządzania systemowego,

•        rekomendowaniu działań zaradczych w przypadku stwierdzenia podwyższonego poziomu ryzyka kredytowego.

•        Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego – zabezpieczenia

Szczególną rolę w ustalaniu warunków transakcji kredytowej stanowi polityka zabezpieczeń. Prowadzona przez Bank polityka zabezpieczeń ma na celu należyte zabezpieczenie ryzyka kredytowego, na jakie narażony jest Bank, w tym przede wszystkim ustanowienie najbardziej płynnych zabezpieczeń. Zabezpieczenie może zostać uznane za płynne, jeśli możliwe jest jego zbycie bez istotnego obniżenia jego ceny i w czasie, który nie naraża Banku na zmianę wartości zabezpieczenia ze względu na właściwą danemu zabezpieczeniu fluktuację cen.

Bank dąży do dywersyfikacji zabezpieczeń w zakresie form, jak i przedmiotów zabezpieczenia.

Bank ocenia zabezpieczenia pod kątem faktycznej możliwości ich wykorzystania jako ewentualne źródło dochodzenia swoich roszczeń.

Ponadto, w ocenie zabezpieczenia uwzględnia się w szczególności:

•        sytuację majątkową, ekonomiczno-finansową albo społeczno-finansową podmiotów udzielających zabezpieczenia osobistego,

•        stan i wartość rynkową przedmiotów zabezpieczenia rzeczowego oraz ich podatność na deprecjację w okresie utrzymywania zabezpieczenia (wpływ zużycia technologicznego przedmiotu zabezpieczenia na jego wartość),

•        potencjalne korzyści ekonomiczne Banku wynikające z określonego sposobu zabezpieczenia wierzytelności, w tym w szczególności możliwość pomniejszenia odpisów na oczekiwane straty kredytowe,

•        sposób ustanowienia zabezpieczenia, w tym typowy czas trwania i złożoność czynności formalnych, jak również niezbędne koszty (koszty utrzymania zabezpieczenia i egzekucji z zabezpieczenia), z wykorzystaniem przepisów wewnętrznych Banku dotyczących oceny zabezpieczeń,

•        złożoność, czasochłonność oraz uwarunkowania ekonomiczne i prawne skutecznej realizacji zabezpieczenia, w kontekście ograniczeń egzekucyjnych oraz obowiązujących zasad podziału sum uzyskanych z egzekucji indywidualnej lub w postępowaniu upadłościowym, kolejność zaspakajania się z zabezpieczenia,

•        ustanawianie określonych form zabezpieczeń uzależnione jest od poziomu ryzyka klienta lub poziomu ryzyka transakcji.

Przy udzielaniu kredytów przeznaczonych na finansowanie nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych zabezpieczenie obligatoryjnie ustanawiane jest w postaci hipoteki na finansowanej nieruchomości. Do czasu skutecznego ustanowienia zabezpieczenia (w zależności od rodzaju kredytu oraz jego kwoty) Bank może przyjąć zabezpieczenie przejściowe w innej formie.

Przy udzielaniu kredytów konsumpcyjnych przyjmuje się najczęściej zabezpieczenie osobiste (poręczenie cywilne, poręczenie wekslowe) albo ustanawia się zabezpieczenia na rachunku bankowym, na samochodzie lub papierach wartościowych. Bank ustanawia zabezpieczenie kredytów przeznaczonych na finansowanie małych i średnich przedsiębiorstw oraz klientów korporacyjnych m.in.: na wierzytelnościach gospodarczych, rachunkach bankowych, rzeczach ruchomych, nieruchomościach czy papierach wartościowych (patrz również informacje w nocie „Zabezpieczenie”.)

48.   Ryzyko kredytowe – informacje finansowe

48.1. Podział aktywów finansowych według faz

•        Należności od banków - Na 31 grudnia 2024 roku i 31 grudnia 2023 roku wszystkie należności od banków znajdowały się w Fazie 1.

•        Papiery wartościowe

PAPIERY WARTOŚCIOWE (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

31.12.2024

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

Wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

Wartość bilansowa brutto/netto – wartość godziwa

93 843

322

10

94 175

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

Wartość bilansowa brutto

108 491

1 236

-

109 727

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(68)

(26)

-

(94)

Wartość bilansowa netto

108 423

1 210

-

109 633

Papiery wartościowe razem

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

202 334

1 558

10

203 902

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(68)

(26)

-

(94)

Wartość bilansowa netto

202 266

1 532

10

203 808

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

31.12.2023

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

Wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

Wartość bilansowa brutto/netto – wartość godziwa

104 105

304

12

104 421

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

Wartość bilansowa brutto

85 428

399

-

85 827

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(54)

(18)

-

(72)

Wartość bilansowa netto

85 374

381

-

85 755

Papiery wartościowe razem

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto

189 533

703

12

190 248

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(54)

(18)

-

(72)

Wartość bilansowa netto

189 479

685

12

190 176

 

•        Kredyty i pożyczki udzielone klientom

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej) 31.12.2024

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wycena do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość bilansowa brutto/netto – wartość godziwa

8 890

542

31

2

9 465

Wycena według zamortyzowanego kosztu

 

 

Wartość brutto

 204 003

 29 549

 7 972

561

 242 085

kredyty na nieruchomości

 88 511

 8 526

 1 237

71

 98 345

kredyty gospodarcze

 84 158

 17 735

 4 877

400

 107 170

kredyty konsumpcyjne

 31 334

 3 288

 1 858

90

 36 570

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

 (1 097)

 (2 891)

 (3 915)

96

 (7 807)

kredyty na nieruchomości

 (59)

 (823)

 (717)

13

 (1 586)

kredyty gospodarcze

 (535)

 (1 345)

 (2 064)

(17)

 (3 961)

kredyty konsumpcyjne

 (503)

 (723)

 (1 134)

100

 (2 260)

Wartość bilansowa netto

 202 906

 26 657

 4 058

657

 234 278

kredyty na nieruchomości

 88 452

 7 702

 521

84

 96 759

kredyty gospodarcze

 83 623

 16 389

 2 814

383

 103 209

kredyty konsumpcyjne

 30 831

 2 566

 723

190

 34 310

Kredyty i pożyczki udzielone klientom razem

 

 

Wartość bilansowa brutto

 212 893

 30 091

 8 003

563

 251 550

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

 (1 097)

 (2 891)

 (3 915)

96

 (7 807)

Wartość bilansowa netto

 211 796

 27 200

 4 088

659

 243 743

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej) 31.12.2023

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wycena do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Wartość bilansowa brutto/netto – wartość godziwa

10 132

591

27

1

10 751

Wycena według zamortyzowanego kosztu

 

 

Wartość brutto

179 472

31 916

7 176

304

218 868

kredyty na nieruchomości

72 201

11 868

1 458

79

85 606

kredyty gospodarcze

81 933

16 640

3 408

155

102 136

kredyty konsumpcyjne

25 338

3 408

2 310

70

31 126

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(989)

(3 367)

(4 505)

56

(8 805)

kredyty na nieruchomości

(71)

(977)

(1 057)

(5)

(2 110)

kredyty gospodarcze

(481)

(1 679)

(1 998)

4

(4 154)

kredyty konsumpcyjne

(437)

(711)

(1 450)

57

(2 541)

Wartość bilansowa netto

178 483

28 549

2 671

360

210 063

kredyty na nieruchomości

72 130

10 890

402

74

83 496

kredyty gospodarcze

81 452

14 961

1 410

159

97 982

kredyty konsumpcyjne

24 901

2 698

859

127

28 585

Kredyty i pożyczki udzielone klientom razem

 

 

Wartość bilansowa brutto

189 604

32 507

7 203

305

229 619

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(989)

(3 367)

(4 505)

56

(8 805)

Wartość bilansowa netto

188 615

29 140

2 698

361

220 814

 

•        Inne aktywa finansowe

INNE AKTYWA FINANSOWE

31.12.2024

Faza 1

Faza 3

Razem

Wartość bilansowa brutto

2 318

128

2 446

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

(127)

(127)

Wartość bilansowa netto

2 318

1

2 319

 

INNE AKTYWA FINANSOWE

31.12.2023

Faza 1

Faza 3

Razem

Wartość bilansowa brutto

1 306

137

1 443

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

-

(134)

(134)

Wartość bilansowa netto

1 306

3

1 309

•        Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

UDZIELONE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE I GWARANCYJNE 31.12.2024

FAZA 1

FAZA 2

FAZA 3

POCI

Wartość nominalna razem

Rezerwy według MSSF 9 razem

Wartość netto razem

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

 

Wartość nominalna

 

Rezerwa

Linie i limity kredytowe

77 096

(163)

10 111

(321)

272

(60)

4

-

87 483

(544)

86 939

na nieruchomości

6 570

(18)

142

(10)

4

(2)

-

-

 6 716

 (30)

 6 686

gospodarcze

 60 301

 (122)

 8 474

 (228)

252

 (52)

-

-

 69 027

 (402)

 68 625

konsumpcyjne

 10 225

 (23)

 1 495

 (83)

16

 (6)

4

-

 11 740

 (112)

 11 628

Pozostałe

 3 940

-

-

-

-

-

-

-

 3 940

-

 3 940

Razem udzielone zobowiązania finansowe, w tym:

 81 036

(163)

 10 111

(321)

272

(60)

4

 -

 91 423

 (544)

 90 879

zobowiązania nieodwołalne

 36 036

 (92)

 5 407

 (199)

91

 (15)

2

 -

 41 536

 (306)

 41 230

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Udzielone gwarancje i poręczenia

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

gwarancje w obrocie krajowym i zagranicznym

10 074

(9)

 1 312

(36)

 99

(28)

337

(1)

11 822

(74)

11 748

     dla podmiotów finansowych

4 102

(1)

 14

-

-

-

-

-

 4 116

(1)

4 115

     dla podmiotów niefinansowych

5 946

(8)

1 294

(36)

 99

(28)

337

(1)

 7 676

(73)

 7 603

     dla podmiotów budżetowych

26

-

4

-

-

-

-

-

 30

-

 30

obligacje korporacyjne krajowe (podmioty finansowe)

1 000

-

-

-

-

-

-

-

 1 000

-

 1 000

obligacje komunalne krajowe (podmioty budżetowe)

138

-

-

-

-

-

-

-

 138

-

 138

Akredytywy

1 455

(2)

33

(1)

 -

-

-

-

1 488

(3)

 1 485

     dla podmiotów finansowych

31

-

-

-

-

-

-

-

 31

-

 31

     dla podmiotów niefinansowych

1 424

(2)

33

(1)

 -

-

-

-

 1 457

(3)

1 454

gwarancja zapłaty dla podmiotów finansowych

93

-

-

-

-

-

-

-

 93

-

 93

Razem udzielone gwarancje i poręczenia, w tym:

 12 760

(11)

 1 345

(37)

99

(28)

337

(1)

 14 541

 (77)

 14 464

zobowiązania nieodwołalne

 6 579

 (8)

 1 547

 (36)

98

 (28)

-

-

 8 224

 (72)

 8 152

   gwarancje dobrego wykonania umowy

 2 900

 (4)

740

 (28)

28

 (13)

120

(1)

 3 788

 (46)

 3 742

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

 93 796

(174)

 11 456

(358)

371

(88)

341

(1)

 105 964

 (621)

 105 343

 

UDZIELONE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE I GWARANCYJNE 31.12.2023

FAZA 1

FAZA 2

FAZA 3

POCI

Wartość nominalna razem

Rezerwy według MSSF 9 razem

Wartość netto razem

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

Wartość nominalna

Rezerwa

Linie i limity kredytowe

 74 447

 (137)

 7 736

 (474)

110

 (28)

2

-

 82 295

 (639)

 81 656

na nieruchomości

 6 631

 (11)

170

 (6)

6

 (3)

 -

-

 6 807

 (20)

 6 787

gospodarcze

 58 651

 (101)

 6 028

 (376)

88

 (20)

 -

-

 64 767

 (497)

 64 270

konsumpcyjne

 9 165

 (25)

 1 538

 (92)

16

 (5)

2

 -

 10 721

 (122)

 10 599

Pozostałe

 3 884

 -

 -

 -

 -

 -

 -

-

 3 884

 -

 3 884

Razem udzielone zobowiązania finansowe, w tym:

 78 331

(137)

 7 736

(474)

110

(28)

2

 -

 86 179

 (639)

 85 540

zobowiązania nieodwołalne

 35 309

 (73)

 4 621

 (329)

64

 (13)

1

 -

 39 995

 (415)

 39 580

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Udzielone gwarancje i poręczenia

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

gwarancje w obrocie krajowym i zagranicznym

 9 784

 (18)

 1 674

 (59)

 331

 (27)

452

(2)

 12 241

 (106)

 12 135

      dla podmiotów finansowych

 4 272

 -

 144

 -

 -

 -

 -

 -

 4 416

 -

 4 416

      dla podmiotów niefinansowych

 5 438

 (18)

 1 530

 (59)

 331

 (27)

452

(2)

 7 751

 (106)

 7 645

      dla podmiotów budżetowych

 74

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 74

 -

 74

obligacje korporacyjne krajowe (podmioty finansowe)

 1 000

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 1 000

 -

 1 000

obligacje komunalne krajowe (podmioty budżetowe)

 243

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 243

 -

 243

Akredytywy

 1 175

 -

 102

 (3)

 -

 -

 -

 -

 1 277

 (3)

 1 274

     dla podmiotów finansowych

 30

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 30

 -

 30

     dla podmiotów niefinansowych

 1 145

 -

 102

 (3)

 -

 -

 -

 -

 1 247

 (3)

 1 244

gwarancja zapłaty dla podmiotów finansowych

 114

 -

 2

 -

 -

 -

 -

 -

 116

 -

 116

Razem udzielone gwarancje i poręczenia, w tym:

 12 316

(18)

 1 778

(62)

331

(27)

452

(2)

 14 877

 (109)

 14 768

  zobowiązania nieodwołalne

 5 976

 (7)

 1 469

 (58)

331

 (27)

418

(2)

 8 194

 (94)

 8 100

gwarancje dobrego wykonania umowy

 2 682

 (4)

711

 (43)

75

 (9)

124

(1)

 3 592

 (57)

 3 535

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

 90 647

(155)

 9 514

(536)

441

(55)

454

(2)

 101 056

 (748)

 100 308

 

48.2.  Zmiana wartości bilansowej brutto

•        papiery wartościowe

Pozycja „Inne zmiany” uwzględnia efekt różnic kursowych, odsetek, wycenę, dyskonto i premię.

PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE DOCHODY CAŁKOWITE- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

2024

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

104 105

 304

 12

104 421

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

 15

(15)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(64)

 64

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

712 408

 5

-

712 413

 Zaprzestanie ujmowania, w tym wykup w dacie zapadalności

 (727 822)

(27)

(2)

 (727 851)

Modyfikacje nieistotne

 4

-

-

 4

Inne zmiany

5 197

(9)

-

5 188

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

93 843

 322

 10

94 175

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE DOCHODY CAŁKOWITE - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

2023

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

61 908

2

15

359

62 284

 Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

2

(2)

-

-

-

 Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(304)

304

-

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

808 530

1

-

-

808 531

 Zaprzestanie ujmowania, w tym wykup w dacie zapadalności

(772 802)

(27)

(3)

(369)

(773 201)

 Modyfikacje nieistotne

2

-

-

-

2

Spisania

-

-

(1)

-

(1)

 Inne zmiany

6 769

26

1

10

6 806

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

104 105

304

12

-

104 421

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

2024

Faza 1

Faza 2

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

85 428

 399

85 827

 Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

 236

(236)

-

 Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(872)

 872

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

37 407

 225

37 632

 Zaprzestanie ujmowania, w tym wykup w dacie zapadalności

 (17 140)

(99)

 (17 239)

 Modyfikacje nieistotne

(1)

-

(1)

 Inne zmiany

3 433

 75

3 508

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

108 491

1 236

109 727

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE (bez korekty z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej)

2023

Faza 1

Faza 2

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

67 555

336

67 891

 Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

70

(70)

-

 Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(161)

161

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

20 548

-

20 548

 Zaprzestanie ujmowania, w tym wykup w dacie zapadalności

(4 606)

(43)

(4 649)

 Modyfikacje nieistotne

(1)

-

(1)

 Inne zmiany

2 023

15

2 038

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

85 428

399

85 827

•        Kredyty i pożyczki udzielone klientom

Pozycja „Inne zmiany” uwzględnia efekt różnic kursowych, odsetek oraz koszt ryzyka prawnego dotyczący kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych.

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM -WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE DOCHODY CAŁKOWITE (KREDYTY NA NIERUCHOMOŚCI) ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE 2024

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

10 132

 591

 27

 1

10 751

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

 212

(211)

(1)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(225)

 234

(9)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(4)

(18)

 22

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

 44

 2

-

 1

 47

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

 126

 5

 3

-

 134

Spłaty

 (1 067)

(30)

(4)

-

 (1 101)

Modyfikacje nieistotne

24

-

-

-

24

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(426)

1

-

(2)

(427)

Spisania

- 

- 

(4)

-

(4)

     Inne zmiany

74

(32)

(3)

2

41

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

8 890

 542

 31

 2

9 465

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE DOCHODY CAŁKOWITE - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE 2023

KREDYTY NA NIERUCHOMOŚCI

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

11 372

 502

 20

 1

11 895

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

 197

(197)

-

-

 -

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

(283)

 288

(5)

-

 -

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(6)

(17)

 23

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

 32

 2

-

-

 34

Wypłata transz

 212

 14

 3

-

 229

Spłaty

 (1 059)

(15)

(3)

-

(1 077)

Modyfikacje nieistotne

(262)

(15)

(1)

-

 (278)

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(275)

-

-

(1)

 (276)

Spisania

-

-

(3)

-

 (3)

     Inne zmiany

204

29

(7)

 1

 227

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

10 132

 591

 27

 1

10 751

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE 2024

KREDYTY NA NIERUCHOMOŚCI

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

 72 201

 11 868

 1 458

 79

 85 606

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

 3 357

 (3 336)

 (21)

 -

 -

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 (2 796)

 2 979

 (183)

 -

 -

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

 (53)

 (192)

 245

 -

 -

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

 16 083

 417

 7

 36

 16 543

Wypłata transz

 8 119

 475

 197

 5

 8 796

Spłaty

 (9 108)

 (1 951)

 (130)

 (25)

 (11 214)

Modyfikacje nieistotne

 242

 12

 5

 -

 259

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(639)

(25)

 (17)

 (44)

 (725)

Spisania

-

-

 (195)

 (5)

 (200)

     Inne zmiany

 1 105

 (1 721)

 (129)

 25

 (720)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

 88 511

 8 526

 1 237

 71

 98 345

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE 2023

KREDYTY NA NIERUCHOMOŚCI

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

68 579

9 513

1 666

90

79 848

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

1 839

 (1 828)

(11)

-

 -

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 (6 122)

6 213

(91)

-

 -

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(61)

(253)

 314

 -

 -

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

17 179

 85

 3

 25

17 292

Wypłata transz

1 531

 92

 179

 6

1 808

Spłaty

 (7 642)

 (2 923)

(176)

(21)

(10 762)

Modyfikacje nieistotne

(1 245)

(133)

(15)

-

(1 393)

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(1 080)

(42)

(14)

(33)

(1 169)

Spisania

-

-

(298)

(2)

 (300)

    Inne zmiany

 (777)

1 144

(99)

 14

282

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

72 201

11 868

1 458

 79

85 606

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE 2024

KREDYTY GOSPODARCZE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

81 933

16 640

3 408

 155

102 136

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

2 623

 (2 607)

(16)

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 (7 068)

7 423

(355)

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(312)

 (2 419)

2 731

-

-

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

15 272

2 276

 324

 352

18 224

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

16 441

2 669

 837

 8

19 955

Spłaty

 (24 956)

 (2 862)

 (1 071)

(58)

 (28 947)

Modyfikacje nieistotne

(31)

(1)

(6)

-

(38)

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(2 196)

(492)

(70)

(167)

 (2 925)

Spisania

-

-

(708)

(3)

(711)

     Inne zmian

2 452

 (2 892)

(197)

 113

(524)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

84 158

17 735

4 877

 400

107 170

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE 2023

KREDYTY GOSPODARCZE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

76 267

13 445

3 956

55

93 723

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

1 304

 (1 293)

(11)

-

 -

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 (5 373)

5 685

(312)

-

 -

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(290)

(190)

 480

-

 -

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

17 026

2 845

 221

 23

20 115

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

19 164

2 810

 401

 4

22 379

Spłaty

 (27 397)

 (2 282)

(595)

(25)

(30 299)

Modyfikacje nieistotne

1 136

 88

(3)

 1

1 222

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

(1 316)

(1 068)

(8)

(152)

(2 544)

Spisania

-

-

(628)

 2

 (626)

     Inne zmiany

1 412

 (3 400)

(93)

 247

(1 834)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

81 933

16 640

3 408

 155

102 136

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE 2024

KREDYTY KONSUMPCYJNE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

 25 338

 3 408

 2 310

70

 31 126

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

 958

 (925)

 (33)

 -

 -

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 (1 622)

 1 702

 (80)

 -

 -

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

 (386)

 (410)

 796

 -

 -

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

 19 415

 491

 206

 63

 20 175

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

 1 337

 175

 327

 7

 1 846

Spłaty

 (14 439)

 (504)

 (275)

 (33)

 (15 251)

Modyfikacje nieistotne

 (10)

 (2)

 (2)

 -

 (14)

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

 129

(34)

 (696)

 (124)

 (725)

Spisania

 -

 -

 (659)

 (14)

 (673)

     Inne zmiany

614

 (613)

 (36)

 121

 86

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

 31 334

 3 288

 1 858

 90

 36 570

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU - ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE 2023

KREDYTY KONSUMPCYJNE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

23 501

2 978

1 715

50

28 244

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

 776

(752)

(24)

-

 -

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 (1 818)

1 865

(47)

-

 -

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(510)

(461)

 971

 -

 -

Udzielenie lub nabycie instrumentów finansowych

12 880

 477

 140

 40

13 537

Wykorzystanie limitu lub wypłata transz

1 099

 162

 312

 6

1 579

Spłaty

 (10 928)

(549)

(251)

(21)

(11 749)

Modyfikacje nieistotne

(8)

(2)

(2)

-

 (12)

Zaprzestanie ujmowania, w tym sprzedaż

176

(21)

(54)

(77)

 24

Spisania

-

-

(483)

(6)

 (489)

     Inne zmiany

 170

(289)

33

 78

 (8)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

25 338

3 408

2 310

 70

31 126

•        Inne aktywa finansowe:

INNE AKTYWA FINANSOWE

- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

2024

Faza 1

Faza 3

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

1 306

137

1 443

Udzielenie lub nabycie aktywów finansowych

2 318

62

2 380

Spłaty

(1 306)

(63)

(1 369)

Spisania

-

(8)

(8)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

2 318

128

2 446

 

INNE AKTYWA FINANSOWE

- ZMIANA WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO W OKRESIE

2023

Faza 1

Faza 3

Razem

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

1 653

145

1 798

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

(2)

2

 

Udzielenie lub nabycie aktywów finansowych

1 306

60

1 366

Spłaty

(1 651)

(50)

(1 701)

Spisania

-

(16)

(16)

Inne zmiany1

-

(4)

(4)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

1 306

137

1 443

1 Inne zmiany uwzględniają efekt różnic kursowych i odsetek.

48.3. Zmiany wartości odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Pozycje „Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem”, „Zmiany ryzyka kredytowego (netto)”, „Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania” i „Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)” wchodzą w skład linii „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”.

Pozycja „Zmiany ryzyka kredytowego (netto)” uwzględnia wpływ na kwotę odpisu ze względu na zwiększenie lub zmniejszenie kwoty aktywów finansowych w związku z naliczonymi i zapłaconymi przychodami odsetkowymi, wpływ upływu czasu na oczekiwane straty kredytowe, zmiany szacunków z powodu aktualizacji lub przeglądu parametrów ryzyka oraz zmiany prognozowanych danych makroekonomicznych.

Pozycje transferów pomiędzy fazami 1, 2 i 3 prezentowane są w wysokości odpisów na oczekiwane straty kredytowe na koniec okresu sprawozdawczego w korespondencji z pozycją „Zmiana ryzyka kredytowego- transfery”. Pozycja „Inne korekty” uwzględnia efekt różnic kursowych oraz odsetek, a także w przypadku aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite efekt wyceny do wartości godziwej.

•        papiery wartościowe

PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE DOCHODY CAŁKOWITE- ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

2024

Faza 1

Faza 2

Razem

Wartość na początek okresu

 

 

 

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

1

(1)

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(1)

1

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(7)

-

(7)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

8

-

8

Inne korekty

(1)

-

(1)

Wartość na koniec okresu

-

-

-

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE DOCHODY CAŁKOWITE - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

2023

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość na początek okresu

-

-

-

2

2

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

5

(5)

-

-

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(5)

5

-

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(6)

-

-

-

(6)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

13

(5)

-

(1)

7

Spisania

-

-

1

-

1

Inne korekty

(7)

5

(1)

(1)

(4)

Wartość na koniec okresu

-

-

-

-

-

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU- ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

2024

Faza 1

Faza 2

Razem

Wartość na początek okresu

(54)

(18)

(72)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(1)

 1

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 16

(16)

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(15)

15

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(22)

(3)

(25)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)1

 8

(5)

 3

Inne korekty

-

 -

-

Wartość na koniec okresu

(68)

(26)

(94)

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

2023

Faza 1

Faza 2

Razem

Wartość na początek okresu

(45)

(25)

(70)

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 3

(3)

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(3)

3

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(16)

-

(16)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

 7

6

 13

Inne korekty

-

 1

1

Wartość na koniec okresu

(54)

(18)

(72)

•        Kredyty i pożyczki udzielone klientów

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE DOCHODY CAŁKOWITE - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

31.12.2024

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość na początek okresu

-

-

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 27

(28)

 1

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

 2

 7

(9)

-

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(29)

21

8

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

-

-

-

(1)

(1)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

 4

(4)

(1)

(1)

(2)

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

 1

-

-

 1

 2

Spisania

-

-

 4

-

 4

Inne korekty

(5)

 4

 (3)

 1

(3)

Wartość na koniec okresu

-

-

-

-

-

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ INNE DOCHODY CAŁKOWITE - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

31.12.2023

Faza 1

Faza 2

Faza 3

Razem

Wartość na początek okresu

-

-

-

-

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(1)

 1

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 34

(35)

 1

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

 2

 8

(10)

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(35)

26

9

-

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

 1

(19)

(8)

(26)

Spisania

-

-

 3

 3

Inne korekty

(1)

 19

5

 23

Wartość na koniec okresu

-

=

-

-

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU- ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

31.12.2024

KREDYTY NA NIERUCHOMOŚCI

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość na początek okresu

(71)

(977)

 (1 057)

(5)

 (2 110)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(5)

 5

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 214

(237)

 23

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

 19

 85

(104)

 -

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(228)

147

81

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(36)

(3)

(2)

(27)

(68)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

-

(88)

 117

4

 33

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

 39

 4

 2

 24

 69

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

 1

(2)

-

-

(1)

Spisania

-

-

 195

 5

 200

Inne korekty

8

 243

28

 12

 291

Wartość na koniec okresu

(59)

(823)

(717)

13

 (1 586)

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU- - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

31.12.2023

KREDYTY NA NIERUCHOMOŚCI

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość na początek okresu

(90)

(736)

 (1 234)

(15)

 (2 075)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(5)

 5

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 344

(360)

 16

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

 23

 111

(134)

-

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(362)

244

118

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(16)

(5)

-

(24)

(45)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

 22

(251)

 113

(4)

(120)

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

 18

 6

 1

 20

 45

Spisania

-

-

 298

 2

 300

Inne korekty

(5)

 9

(235)

 16

(215)

Wartość na koniec okresu

(71)

(977)

 (1 057)

(5)

 (2 110)

 

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU- - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

31.12.2024

KREDYTY GOSPODARCZE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość na początek okresu

(481)

 (1 679)

 (1 998)

4

 (4 154)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(24)

 24

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 272

(274)

 2

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

 119

 717

(836)

-

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(367)

(467)

834

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(206)

(125)

(86)

(218)

(635)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

 184

 429

(537)

(29)

 47

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

 14

 56

 1

 44

 115

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

(3)

 2

 59

-

 58

Spisania

-

-

708

3

711

Inne korekty

(43)

(28)

 (211)

 179

(103)

Wartość na koniec okresu

(535)

 (1 345)

 (2 064)

(17)

 (3 961)

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU- - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

31.12.2023

KREDYTY GOSPODARCZE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość na początek okresu

(418)

(1 545)

 (2 267)

(1)

 (4 231)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(18)

 18

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

485

(511)

 26

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

68

 80

(148)

-

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(535)

413

122

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(209)

(195)

(53)

(139)

(596)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

128

(116)

 61

(5)

 68

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

24

 136

 1

 41

 202

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

(8)

(12)

 2

-

(18)

Spisania

-

-

 628

(2)

 626

Inne korekty

2

 53

(370)

 110

(205)

Wartość na koniec okresu

(481)

 (1 679)

 (1 998)

4

 (4 154)

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU- - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

31.12.2024

KREDYTY KONSUMPCYJNE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość na początek okresu

(437)

(711)

 (1 450)

57

 (2 541)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(16)

 16

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

 341

(352)

 11

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

 215

 204

(419)

-

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(540)

132

408

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(260)

(18)

(98)

(93)

(469)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

 187

 9

(356)

4

(156)

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

-

 7

 1

 60

 68

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

(1)

(3)

(1)

-

(5)

Aktualizacji stosowanej metody dokonywania oszacowań (netto)

 3

-

 4

 21

 28

Spisania

-

-

659

14

673

Inne korekty

5

 (7)

107

37

142

Wartość na koniec okresu

(503)

(723)

 (1 134)

100

 (2 260)

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM WYCENIANE WEDŁUG ZAMORTYZOWANEGO KOSZTU- - ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE

31.12.2023

KREDYTY KONSUMPCYJNE

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

Razem

Wartość na początek okresu

(347)

(606)

(1 126)

36

(2 043)

Transfer z fazy 2 i 3 do fazy 1

(14)

14

-

-

-

Transfer z fazy 1 i 3 do fazy 2

376

(385)

9

-

-

Transfer z fazy 1 i 2 do fazy 3

289

237

(526)

-

-

Zmiana ryzyka kredytowego- transfery

(651)

134

517

-

-

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

(188)

(14)

(58)

(58)

(318)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

91

(92)

(425)

(4)

(430)

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania

1

5

1

39

46

Zmiany wynikające z modyfikacji bez zaprzestania ujmowania (netto)

(1)

(3)

-

-

(4)

Aktualizacji stosowanej metody dokonywania oszacowań (netto)

6

1

8

5

20

Spisania

-

-

483

6

489

Inne korekty

1

(2)

(333)

33

(301)

Wartość na koniec okresu

(437)

(711)

(1 450)

57

(2 541)

•        Inne aktywa finansowe:

INNE AKTYWA FINANSOWE- ZMIANY WARTOŚCI ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE W OKRESIE – Faza 3

2024

2023

Wartość na początek okresu

(134)

(144)

Zwiększenia w związku z utworzeniem i nabyciem

-

(1)

Zmiany ryzyka kredytowego (netto)

3

(6)

Spisania

8

16

Inne korekty

(4)

1

Wartość na koniec okresu

(127)

(134)

 

48.4. Pozostałe ujawnienia

Dla instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, tj. instrumentów pochodnych, papierów wartościowych i kredytów i pożyczek udzielonych klientom maksymalne narażenie na ryzyko równe jest ich wartości bilansowej prezentowanej w sprawozdaniu z sytuacji finansowej.

W poniższej tabeli przedstawiono wartość aktywów finansowych, które podlegały modyfikacji w okresie oraz od momentu początkowego ujęcia.

 

AKTYWA FINANSOWE, KTÓRE PODLEGAŁY MODYFIKACJI

2024

2023

Aktywa finansowe, które podlegały modyfikacji w okresie:

Faza 2

Faza 3

Faza 2

Faza 3

wartość wyceny według zamortyzowanego kosztu przed modyfikacją

 616

 483

434

123

zysk (strata) rozpoznana na modyfikacji

 13

 (1)

2

-

Aktywa finansowe, które podlegały modyfikacji od momentu początkowego ujęcia:

31.12.2024

31.12.2023

wartość bilansowa brutto aktywów finansowych, które podlegały modyfikacji, dla których strata była kalkulowana w okresie dożywotnim i które po modyfikacji ujmowane są w fazie 1

98

49

 

W poniższej tabeli zaprezentowano kwoty pozostałe do spłaty z tytułu aktywów finansowych, które zostały odpisane w trakcie okresu sprawozdawczego i w dalszym ciągu są przedmiotem działań służących odzyskaniu należności.

SPISANE NALEŻNOŚCI

2024

2023

Częściowo spisane

Całkowicie spisane

Częściowo spisane

Całkowicie spisane

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

147

1 503

141

640

kredyty na nieruchomości

21

127

16

168

kredyty gospodarcze

41

833

20

431

kredyty konsumpcyjne

85

543

105

41

Razem

147

1 503

141

640

Bank stosuje następujące kryteria spisania wierzytelności:

•        wierzytelność jest wymagalna w całości i wynika w szczególności z kredytu, pożyczki, debetu umownego, gwarancji lub poręczenia spłaty kredytu lub pożyczki, obligacji,

•        zgodnie z MSSF odpis na oczekiwane straty kredytowe:

•        pokrywa 100% wartości bilansowej brutto aktywa albo przekracza 90% wartości bilansowej brutto aktywa i: wobec wierzytelności podejmowane były lub nadal są prowadzone działania, które nie doprowadziły do odzyskania wierzytelności, a przeprowadzona ocena możliwości odzyskania wierzytelności, uwzględniająca w szczególności ustalenia komornika lub syndyka, zbywalność zabezpieczeń, kategorię zaspokojenia, pozycję wpisu hipoteki wskazuje na brak możliwości odzyskania całej wierzytelności, albo w ostatnich 12 miesiącach kalendarzowych wpływy na spłatę wierzytelności nie pokryły bieżąco naliczanych odsetek.

PRZETERMINOWANE AKTYWA FINANSOWE PODLEGAJĄCE UTRACIE WARTOŚCI LUB KTÓRE UTRACIŁY WARTOŚĆ (netto) – kredyty i pożyczki udzielone klientom

do 30 dni

powyżej 30 do 90 dni

powyżej 90 dni

RAZEM

31.12.2024

Faza 1

1 401

4

-

1 405

Faza 2

685

228

132

1 045

Faza 3

183

348

1 336

1 867

Razem

2 269

580

1 468

4 317

 

PRZETERMINOWANE AKTYWA FINANSOWE PODLEGAJĄCE UTRACIE WARTOŚCI LUB KTÓRE UTRACIŁY WARTOŚĆ (netto) – kredyty i pożyczki udzielone klientom

do 30 dni

powyżej 30 do 90 dni

powyżej 90 dni

RAZEM

31.12.2023

Faza 1

1 008

8

-

1 016

Faza 2

1 106

270

132

1 508

Faza 3

295

143

1 272

1 710

Razem

2 409

421

1 404

4 234

 

Na potrzeby określenia przeterminowania kredytu Bank uwzględnia minimalne progi kwoty zapadłej przekraczającej 400 PLN w przypadku eskpozycji detalicznych albo 2000 zł w przypadku pozostałych ekspozycji kredytowych oraz 1% w odniesieniu do całkowitego łącznego kredytowego zaangażowania bilansowego dłużnika w Banku oraz pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku.

•      Jakość portfela objętego modelem ratingowym dla kredytów i pożyczek udzielonych klientom

WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

RAZEM

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD 31.12.2024

KREDYTY NA NIERUCHOMOŚCI

 97 401

 9 068

 1 268

73

 107 810

0,00 - 0,02%

 10 874

 69

 -

 -

 10 943

0,02 - 0,07%

 53 034

 479

 -

 3

 53 516

0,07 - 0,11%

 12 863

 202

 -

 1

 13 066

0,11 - 0,18%

 8 211

 497

 -

 1

 8 709

0,18 - 0,45%

 5 933

 2 185

 -

 3

 8 121

0,45 - 1,78%

 2 023

 3 174

 -

 7

 5 204

1,78 - 99,99%

 221

 2 445

 -

 8

 2 674

100%

 -

 -

 1 268

 50

 1 318

brak ratingu wewnętrznego

 4 242

 17

 -

 -

 4 259

KREDYTY GOSPODARCZE

 84 158

 17 735

 4 877

 400

 107 170

0,00 - 0,45%

 34 954

 22

 -

 -

 34 976

0,45 - 0,90%

 6 817

 342

 -

 -

 7 159

0,90 - 1,78%

 14 967

 2 676

 -

 -

 17 643

1,78 - 3,55%

 15 312

 3 998

 -

 -

 19 310

3,55 - 7,07%

 7 219

 5 408

 -

 5

 12 632

7,07 - 14,07%

 4 061

 3 770

 -

 4

 7 835

14,07 - 99,99%

 217

 1 496

 -

 4

 1 717

100%

 -

 -

 4 877

 386

 5 263

brak ratingu wewnętrznego

 611

 23

 -

 1

 635

KREDYTY KONSUMPCYJNE

 31 334

 3 288

 1 858

 90

 36 570

0,00 - 0,45%

 10 488

 89

 -

 1

 10 578

0,45 - 0,90%

 5 655

 138

 -

 1

 5 794

0,90 - 1,78%

 5 433

 311

 -

 2

 5 746

1,78 - 3,55%

 4 173

 526

 -

 2

 4 701

3,55 - 7,07%

 2 324

 578

 -

 2

 2 904

7,07 - 14,07%

 909

 506

 -

 2

 1 417

14,07 - 99,99%

 220

 1 084

 -

 4

 1 308

100%

 -

 -

 1 858

 72

 1 930

brak ratingu wewnętrznego

 2 132

 56

 -

 4

 2 192

RAZEM

 212 893

 30 091

 8 003

 563

 251 550

 

WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

RAZEM

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD

31.12.2023

KREDYTY NA NIERUCHOMOŚCI

 82 333

 12 459

 1 485

80

 96 357

0,00 - 0,02%

 1 048

 28

 -

 -

 1 076

0,02 - 0,07%

 26 393

 198

 -

 1

 26 592

0,07 - 0,11%

 15 424

 236

 -

 1

 15 661

0,11 - 0,18%

 14 812

 226

 -

 1

 15 039

0,18 - 0,45%

 13 061

 3 010

 -

 2

 16 073

0,45 - 1,78%

 5 058

 5 336

 -

 7

 10 401

1,78 - 99,99%

 459

 3 402

 -

 9

 3 870

100%

 -

 -

 1 485

 59

 1 544

brak ratingu wewnętrznego

 6 078

 23

 -

 -

 6 101

KREDYTY GOSPODARCZE

 81 933

 16 640

 3 408

 155

 102 136

0,00 - 0,45%

 36 175

 116

 -

 1

 36 292

0,45 - 0,90%

 10 622

 330

 -

 -

 10 952

0,90 - 1,78%

 9 502

 1 137

 -

 -

 10 639

1,78 - 3,55%

 13 029

 3 912

 -

 -

 16 941

3,55 - 7,07%

 8 165

 6 475

 -

 -

 14 640

7,07 - 14,07%

 3 941

 3 309

 -

 -

 7 250

14,07 - 99,99%

 184

 1 332

 -

 3

 1 519

100%

 -

 -

 3 408

 151

 3 559

brak ratingu wewnętrznego

 315

 29

 -

 -

 344

KREDYTY KONSUMPCYJNE

 25 338

 3 408

 2 310

 70

 31 126

0,00 - 0,45%

 4 869

 43

 -

 -

 4 912

0,45 - 0,90%

 6 844

 148

 -

 -

 6 992

0,90 - 1,78%

 6 388

 392

 -

 1

 6 781

1,78 - 3,55%

 3 898

 602

 -

 1

 4 501

3,55 - 7,07%

 1 750

 552

 -

 1

 2 303

7,07 - 14,07%

 735

 516

 -

 1

 1 252

14,07 - 99,99%

 175

 1 104

 -

 2

 1 281

100%

 -

 -

 2 310

 64

 2 374

brak ratingu wewnętrznego

 679

 51

 -

 -

 730

RAZEM

 189 604

 32 507

 7 203

305

 229 619

 

•      Jakość portfela objętego modelem ratingowym dla zobowiązań pozabilansowych

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD

31.12.2024

Wartość nominalna

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

RAZEM

ZOBOWIĄZANIA POZABILANSOWE

 

 

 

 

 

0,00 - 0,45%

21 017

91

-

1

21 109

0,45 - 0,90%

14 120

586

-

1

14 707

0,90 - 1,78%

13 834

2 002

-

-

15 836

1,78 - 3,55%

14 333

2 812

-

-

17 145

3,55 - 7,07%

5 134

2 727

-

1

7 862

7,07 - 14,07%

2 028

1 833

-

337

4 198

14,07 - 99,99%

50

172

-

-

222

100%

-

-

371

1

372

brak ratingu wewnętrznego

23 280

1 233

-

-

24 513

RAZEM

93 796

11 456

371

341

105 964

 

RYZYKO KREDYTOWE EKSPOZYCJI WEDŁUG PARAMETRU PD

31.12.2023

Wartość nominalna

Faza 1

Faza 2

Faza 3

POCI

RAZEM

ZOBOWIĄZANIA POZABILANSOWE

 

 

 

 

 

0,00 - 0,45%

24 207

107

-

-

24 314

0,45 - 0,90%

9 751

271

-

1

10 023

0,90 - 1,78%

10 292

808

-

-

11 100

1,78 - 3,55%

10 527

1 692

-

-

12 219

3,55 - 7,07%

6 378

2 913

-

-

9 291

7,07 - 14,07%

2 715

2 414

-

-

5 129

14,07 - 99,99%

38

206

-

-

244

100%

-

-

441

453

894

brak ratingu wewnętrznego

26 739

1 103

-

-

27 842

RAZEM

90 647

9 514

441

454

101 056

•      Jakość portfela objętego modelem ratingowym dla należności od banków

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW 

WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO

31.12.2024

31.12.2023

Faza 1

RAZEM 

Faza 1

RAZEM 

RATINGI ZEWNĘTRZNE

 

 

 

 

AAA

-

-

 1 288

1 288

AA

1 064

1 064

 4 128

4 128

A

7 227

7 227

 9 422

9 422

BBB

 75

 75

981

 981

BB

 1

 1

19

 19

B

 1

 1

1

 1

RAZEM

8 368

8 368

 15 839

15 839

•      Jakość portfela objętego modelem ratingowym dla dłużnych papierów wartościowych

DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE 

WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO

31.12.2024

Faza 1 

Faza 2 

Faza 3 

RAZEM 

RATINGI ZEWNĘTRZNE

187 306

485

 -

187 791

AAA

11 658

- 

- 

11 658

AA

9 108

- 

- 

9 108

A

163 986

- 

- 

163 986

BBB

1 994

- 

- 

1 994

BB

 560

485

- 

1 045

RATINGI WEWNĘTRZNE

 15 028

940

10

15 978

0,00-0,45%

6 873

-

-

6 873

0,45-0,90%

6 200

791

-

6 991

0,90-1,78%

 89

82

-

 171

1,78-3,55%

1 844

66

-

1 910

3,55-7,07%

 3

-

-

 3

7,07-14,07%

 19

1

-

 20

100%

-

-

10

 10

brak ratingu wewnętrznego

-

133

-

 133

RAZEM

 202 334

 1 558

10

 203 902

 

DŁUŻNE PAPIERY WARTOŚCIOWE 

WARTOŚĆ BILANSOWA BRUTTO

31.12.2023

 Faza 1 

Faza 2 

Faza 3 

RAZEM 

RATINGI ZEWNĘTRZNE

 176 377

 -

 -

 176 377

AAA

 8 074

-

-

8 074

AA

 2 827

-

-

2 827

A

 162 835

-

-

162 835

BBB

980

-

-

 980

BB

 1 661

-

-

1 661

RATINGI WEWNĘTRZNE

 13 153

594

12

13 759

0,00-0,45%

 8 301

-

-

8 301

0,45-0,90%

 4 090

166

-

4 256

0,90-1,78%

153

267

-

 420

1,78-3,55%

442

-

-

 442

3,55-7,07%

167

-

-

 167

7,07-14,07%

-

161

-

 161

100%

-

- 

12

 12

brak ratingu wewnętrznego

 3

109

-

112

RAZEM

 189 533

703

12

 190 248

 

49.            Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych

Bank kompensuje i wykazuje w sprawozdaniu z sytuacji finansowe w kwocie netto aktywa i zobowiązania finansowe, jeżeli posiada ważny tytuł prawny do dokonania kompensaty ujętych kwot oraz zamierza rozliczyć się w kwocie netto albo jednocześnie zrealizować składnik aktywów i wykonać zobowiązanie.

Przede wszystkim Bank kompensuje wartość wyceny dodatniej i ujemnej instrumentów pochodnych z wartościami zmiennego depozytu zabezpieczającego (Variation Margin) w przypadku instrumentów pochodnych na stopę procentową gdzie stroną transakcji jest izba rozliczeniowa (CCP) lub uczestnik rozliczający izby rozliczeniowej (clearing broker).

Bank zawiera porozumienia dotyczące kompensowania, czyli umowy ISDA (International Swaps and Derivatives Association Master Agreements) oraz GMRA (Global Master Repurchase Agreement), które umożliwiają kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych (końcowe potrącenie i rozliczenie transakcji, tzw. close out netting) w przypadku zaistnienia przypadku naruszenia w stosunku do którejś ze stron umowy. Umowy te mają szczególne znaczenie dla ograniczania ryzyka związanego z instrumentami pochodnymi, gdyż umożliwiają kompensowanie zarówno wymagalnych (redukcja ryzyka rozliczeniowego), jak i niewymagalnych zobowiązań stron (redukcja ryzyka przedrozliczeniowego). Umowy te nie spełniają jednak wymogów określonych w MSR 32, gdyż tytuł kompensaty uwarunkowany jest wystąpieniem określonego zdarzenia w przyszłości (przypadki naruszenia).

Dodatkowym zabezpieczeniem ekspozycji wynikającej z instrumentów pochodnych są depozyty zabezpieczające składane przez kontrahentów w ramach realizacji umów CSA (Credit Support Annex).

KOMPENSOWANIE AKTYWA - Instrumenty pochodne zabezpieczające i pozostałe instrumenty pochodne

31.12.2024

31.12.2023

Kwoty brutto ujętych aktywów finansowych

6 423

9 836

Kwoty brutto zobowiązań finansowych, które są kompensowane

(4 061)

(5 042)

Wartość netto aktywów finansowych wykazywanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

2 362

4 794

Kwoty objęte egzekwowalnym porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania, w tym związane z:

881

911

(i) ujętymi instrumentami finansowymi, które nie spełniają kryteriów kompensowania

447

467

(ii) zabezpieczeniami finansowymi (w tym gotówkowymi)

434

444

Kwota netto

1 481

3 883

 

KOMPENSOWANIE ZOBOWIĄZANIA - Instrumenty pochodne zabezpieczające i pozostałe instrumenty pochodne

31.12.2024

31.12.2023

Kwoty brutto ujętych zobowiązań finansowych

7 048

12 358

Kwoty brutto aktywów finansowych, które są kompensowane

(4 337)

(5 855)

Wartość netto zobowiązań finansowych wykazywanych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej

2 711

6 503

Kwoty objęte egzekwowalnym porozumieniem ramowym lub podobnym porozumieniem dotyczącym kompensowania, w tym związane z:

743

2 318

(i) ujętymi instrumentami finansowymi, które nie spełniają kryteriów kompensowania

447

467

(ii) zabezpieczeniami finansowymi (w tym gotówkowymi)

296

1 851

Kwota netto

1 968

4 185

 

50.            Zarządzanie ryzykiem koncentracji kredytowej w Banku

Bank definiuje ryzyko koncentracji kredytowej jako ryzyko wynikające z istotnego zaangażowania wobec pojedynczych klientów lub grup powiązanych klientów, których zdolność spłaty zadłużenia zależna jest od wspólnego czynnika ryzyka. Bank analizuje ryzyko koncentracji m.in. wobec:

•        największych podmiotów (klientów),

•        największych grup powiązanych klientów,

•        branż,

•        regionów geograficznych,

•        walut,

•        ekspozycji zabezpieczonych hipotecznie.

Celem zarządzania ryzykiem koncentracji jest zapewnienie bezpiecznej struktury portfela kredytowego poprzez ograniczanie zagrożeń wynikających z nadmiernych koncentracji z tytułu ekspozycji charakteryzujących się potencjałem do generowania istotnych strat w Banku.

Bank dokonuje pomiaru i oceny ryzyka koncentracji przez badanie rzeczywistego łącznego zaangażowania wobec klienta lub grupy powiązanych klientów oraz rzeczywistego łącznego zaangażowania w poszczególne grupy portfeli kredytowych.

Rzeczywiste zaangażowanie Banku jest rozumiane zgodnie z definicją ekspozycji określonej w rozporządzeniu CRR, która oznacza wszystkie pozycje aktywów lub pozycje pozabilansowe, w tym ekspozycje w portfelach bankowym i handlowym oraz pośrednie ekspozycje wynikające ze stosowanych zabezpieczeń.

Identyfikacja ryzyka koncentracji polega na rozpoznaniu czynników, które mogą wpływać na jego powstanie lub zmianę wysokości zaangażowania Banku, w tym potencjalnych czynników ryzyka wynikających np. z planowanej działalności Banku. W procesie identyfikacji ryzyka koncentracji Bank:

•      rozpoznaje i aktualizuje strukturę grupy powiązanych klientów,

•      agreguje ekspozycje wobec klienta lub grup klientów powiązanych,

•      stosuje wyłączenia spod regulacyjnych limitów dużych ekspozycji i uwzględnia uznane techniki ograniczania ryzyka kredytowego w zakresie zgodnym z Rozporządzeniem CRR.

Poziom tolerancji Banku na ryzyko koncentracji określają:

•      zewnętrzne limity nadzorcze wynikające z art. 395 rozporządzenia CRR oraz z art. 79a Prawa bankowego,

•      wewnętrzne limity Banku: strategiczne limity tolerancji na ryzyko koncentracji oraz limity określające apetyt na ryzyko koncentracji.

W pomiarze ryzyka koncentracji Bank wykorzystuje:

•      wskaźnik koncentracji zaangażowania Banku wobec klienta lub grup powiązanych klientów w relacji do wartości kapitału Tier 1 Banku;

•      współczynnik Giniego,

•      graficzne miary koncentracji portfela (krzywa koncentracji Lorenza).

W ramach pomiaru ryzyka koncentracji i oceny wpływu czynników z otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego Banku na ryzyko koncentracji przeprowadzone są testy warunków skrajnych na ryzyko koncentracji podmiotowej dużych ekspozycji.

Bank monitoruje ryzyko koncentracji na poziomie:

•      jednostkowym poprzez weryfikację wskaźnika koncentracji zaangażowań wobec klienta lub grupy klientów powiązanych każdorazowo przed wystąpieniem z wnioskiem o podjęcie decyzji o udzielenie finansowania albo zwiększenie kwoty zaangażowania oraz przed podjęciem innych działań powodujących zwiększenie zaangażowania Banku z innych tytułów,

•      systemowym, poprzez:

•      codzienną kontrolę przestrzegania przez Bank zewnętrznego limitu koncentracji oraz identyfikację dużych ekspozycji,

•      miesięczną kontrolę przestrzegania przez Bank limitu wynikającego z art. 79a Prawa bankowego,

•      miesięczną lub kwartalną kontrolę przestrzegania wewnętrznych limitów Banku na ryzyko koncentracji,

•      monitorowanie wskaźników wczesnego ostrzegania w zakresie koncentracji,

•      miesięczne lub kwartalne monitorowanie i ocenę ryzyka koncentracji na poziomie portfelowym.

Bank prognozuje zmiany poziomu ryzyka koncentracji w ramach analiz i przeglądu limitów wewnętrznych i polityki zarządzania ryzykiem koncentracji oraz w procesie przeprowadzania testów warunków skrajnych na ryzyko koncentracji.

Bank przeprowadza testy warunków skrajnych badające np. wpływ czynników makroekonomicznych na indywidualne koncentracje, wpływ skutków decyzji innych uczestników rynku finansowego, decyzji o fuzji klientów, zależności od innych ryzyk, np. od ryzyka walutowego, które mogą przyczyniać się do materializacji ryzyka koncentracji oraz wpływ innych czynników z otoczenia wewnętrznego i zewnętrznego na ryzyko koncentracji.

Ryzyko koncentracji jest elementem kompleksowych testów warunków skrajnych, które umożliwiają ocenę prognozowanego wpływu skorelowanych ze sobą czynników ryzyka kredytowego, stopy procentowej, walutowego, operacyjnego, płynności i ryzyka koncentracji na poziom oczekiwanej straty kredytowej Banku.

•           Koncentracja wobec największych podmiotów (klientów)

Ryzyko koncentracji zaangażowań wobec pojedynczych klientów oraz grup powiązanych klientów monitorowane jest zgodnie z rozporządzeniem CRR, zgodnie z którym Bank nie przyjmuje na siebie ekspozycji wobec klienta lub grupy powiązanych klientów, jeśli wartość ekspozycji, po uwzględnieniu skutku ograniczenia ryzyka kredytowego zgodnie z art. 399-403 CRR, przekracza 25% wartości kapitału Tier 1 Banku.

Na 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku limity koncentracji nie były przekroczone.

Największe zaangażowanie wobec pojedynczego podmiotu niebędącego rządem centralnym ani bankiem (bez uwzględnienia skutku ograniczenia ryzyka kredytowego) na 31 grudnia 2024 roku wyniosło 53,43%2 kapitału Tier 1 Banku (na 31 grudnia 2023 roku – 55,42%2 kapitału Tier 1 Banku).

Zaangażowanie Banku stanowiące sumę zaangażowania bilansowego brutto z tytułu udzielonych instrumentów dłużnych (w tym kredytów, pożyczek, dłużnych papierów wartościowych, skupionych wierzytelności) oraz zaangażowania pozabilansowego, zaangażowania wynikającego z transakcji pochodnych w kwocie równej ich ekwiwalentowi bilansowemu (zgodnie z postanowieniami art. 274 ust.2 rozporządzenia CRR) oraz zaangażowania kapitałowego (udziały i akcje) wobec 5 największych klientów niebędących bankiem z wyłączeniem ekspozycji wobec rządów centralnych i banków centralnych) przedstawia poniższa tabela:

31.12.2024

31.12.2023

 Lp.

Zaangażowanie Banku

Udział w portfelu

Wskaźnik koncentracji1

 Lp.

Zaangażowanie Banku

Udział w portfelu

Wskaźnik koncentracji1

12

22 616

5,44%

53,43%

12

22 024

5,72%

55,42%

22

14 187

3,41%

33,52%

22

17 084

4,44%

42,99%

32

8 021

1,93%

18,95%

32

6 514

1,69%

16,39%

42

3 390

0,82%

8,01%

42

3 360

0,87%

8,45%

5

3 181

0,76%

7,52%

5

3 151

0,82%

7,93%

Razem

51 395

12,36%

121,43%

Razem

52 133

13,54%

131,18%

1 Relacja zaangażowania Banku do wartości kapitału Tier 1 Banku   

2 Zaangażowanie wyłączone lub częściowo wyłączone spod limitu koncentracji zaangażowań na mocy rozporządzenia CRR

 

•           Koncentracja wobec największych grup powiązanych klientów

Największa koncentracja zaangażowania Banku w grupę powiązanych klientów wynosiła 8,18% portfela instrumentów finansowych Banku (na 31 grudnia 2023 roku 8,09%). Największa koncentracja zaangażowania Banku wobec grup powiązanych klientów bez ekspozycji wobec rządów centralnych i banków oraz bez uwzględnienia skutku ograniczenia ryzyka kredytowego wyniosła odpowiednio:

- 80,40%2 kapitału Tier 1 Banku na 31 grudnia 2024 roku

- 78,33%2 kapitału Tier 1 Banku na 31 grudnia 2023 roku

Zaangażowanie Banku stanowiące sumę zaangażowania bilansowego brutto z tytułu udzielonych instrumentów dłużnych (w tym kredytów, pożyczek, dłużnych papierów wartościowych, skupionych wierzytelności) oraz zaangażowania pozabilansowego, zaangażowania wynikającego z transakcji pochodnych w kwocie równej ich ekwiwalentowi bilansowemu (zgodnie z postanowieniami art. 274 ust.2 rozporządzenia CRR) oraz zaangażowania kapitałowego (udziały i akcje) wobec 5 największych grup powiązanych klientów (z wyłączeniem ekspozycji wobec rządów centralnych i banków centralnych):

31.12.2024

31.12.2023

Lp.

Zaangażowanie Banku

Udział w portfelu

Wskaźnik koncentracji1

Lp.

Zaangażowanie Banku

Udział w portfelu

Wskaźnik koncentracji1

12

34 030

8,18%

80,40%

12

31 130

8,09%

78,33%

22

15 241

3,67%

36,01%

22

18 422

4,79%

46,35%

3

4 256

1,02%

10,06%

3

4 331

1,13%

10,90%

4

3 246

0,78%

7,67%

42

3 582

0,93%

9,01%

5

3 189

0,77%

7,54%

5

3 352

0,87%

8,44%

Razem

59 962

14,42%

141,68%

Razem

60 817

15,81%

153,03%

1 Relacja zaangażowania Banku do wartości kapitału Tier1 Banku

2 zaangażowanie wyłączone lub częściowo wyłączone spod limitu koncentracji zaangażowań na mocy rozporządzenia CRR

•           Koncentracja wobec sekcji branżowych

Portfel ekspozycji gospodarczych Banku jest zdywersyfikowany pod względem sekcji branżowych. W tabeli poniżej przedstawiono strukturę portfela kredytowego oraz papierów wartościowych brutto wobec podmiotów gospodarczych według sekcji branżowych.

SEKCJA

NAZWA SEKCJI

31.12.2024

31.12.2023

ZAANGAŻOWANIE

LICZBA PODMIOTÓW

ZAANGAŻOWANIE

LICZBA PODMIOTÓW

K

Działalność finansowa i ubezpieczeniowa

26,62

1,09

26,68

1,14

C

Przetwórstwo przemysłowe

14,73

9,13

15,07

9,27

L

Działalność związana z obsługą nieruchomości

7,91

18,57

9,57

19,74

G

Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów

7,86

19,84

9,09

20,20

O

Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenia społeczne

18,98

3,25

15,24

3,42

Pozostałe zaangażowania

23,90

48,12

24,35

46,23

Razem

100,00

100,00

100,00

100,00

•           Koncentracja wobec regionów geograficznych

Portfel kredytowy Banku jest zdywersyfikowany pod względem koncentracji geograficznej.

Struktura portfela kredytowego brutto według regionów geograficznych rozróżniana jest w Banku ze względu na obszar klienta Banku – odrębna jest dla Obszaru Rynku Detalicznego (ORD), odrębna dla Obszaru Bankowości Korporacyjnej i Inwestycyjnej (OKI).

KONCENTRACJA GEOGRAFICZNA RYZYKA KREDYTOWEGO W OBSZARZE KLIENTA DETALICZNEGO

31.12.2024

31.12.2023

Warszawski

16,45

15,96

Katowicki

11,08

11,31

Poznański

10,35

10,35

Krakowski

8,77

8,57

Łódzki

8,77

8,85

Wrocławski

10,75

10,97

Gdański

10,14

10,30

Lubelski

7,54

7,32

Białostocki

6,70

6,61

Szczeciński

8,21

8,35

Centrala

0,67

0,76

Pozostałe

0,57

0,65

Razem

100,00

100,00

 

KONCENTRACJA GEOGRAFICZNA RYZYKA KREDYTOWEGO W OBSZARZE KLIENTA INSTYTUCJONALNEGO

31.12.2024

31.12.2023

Centrala

4,73

4,37

makroregion centralny

45,76

46,30

makroregion północny

7,53

7,46

makroregion zachodni

9,65

9,74

makroregion południowy

10,54

9,84

makroregion południowo-wschodni

8,98

8,20

makroregion północno-wschodni

3,40

4,45

makroregion południowo-zachodni

6,55

6,68

pozostałe

0,22

0,19

Oddziały zagraniczne

2,64

2,77

Razem

100,00

100,00

•           Koncentracja walutowa ryzyka kredytowego

KONCENTRACJA WALUTOWA RYZYKA KREDYTOWEGO

31.12.2024

31.12.2023

PLN

87,29

85,78

Waluty obce, w tym:

12,71

14,22

CHF

0,85

2,03

EUR

10,90

11,22

USD

0,87

0,91

UAH

-

0,03

GBP

0,02

-

Inne

0,07

0,03

Razem

100,00

100,00

•           Inne rodzaje koncentracji

Bank analizuje strukturę portfela kredytów mieszkaniowych względem poziomów LTV.

STRUKTURA PORTFELA KREDYTÓW MIESZKANIOWYCH BANKU WEDŁUG LTV

31.12.2024

31.12.2023

0% - 40%

44,73

44,66

41%-60%

25,51

32,07

61% - 80%

20,08

16,03

81% - 90%

7,49

3,52

91% - 100%

1,99

3,17

powyżej 100%

0,20

0,55

Razem

100,00

100,00

 

 

31.12.2024

31.12.2023

średnie LTV dla portfela kredytów mieszkaniowych w CHF

40,94

43,73

średnie LTV dla całego portfela kredytów mieszkaniowych

46,84

45,50

51.            Zabezpieczenia

W okresie zakończonym 31 grudnia 2024 roku i 31 grudnia 2023 roku Bank nie dokonywał zmian w polityce dotyczącej zabezpieczeń.

Bank uwzględnia posiadane zabezpieczenia ekspozycji kredytowych przy szacowaniu oczekiwanej straty kredytowej dla ekspozycji istotnych indywidualnie. W odniesieniu do ekspozycji indywidualnie znaczących, które spełniają przesłankę utraty wartości, przyszłe odzyski z zabezpieczeń szacowane są indywidualnie i uwzględnianie przy ustalaniu oczekiwanej straty, z wagą odpowiadającą ocenie prawdopodobieństwa realizacji scenariusza windykacyjnego. Wartość odzysków z zabezpieczeń szacowanych w ramach scenariusza windykacyjnego dla ekspozycji dotkniętych na dzień bilansowy utratą wartości wynosiła 953 miliony PLN (na 31 grudnia 2023 roku 771 milionów PLN). W odniesieniu do kredytów i pożyczek udzielonych klientom ustanowione były na rzecz Banku następujące zabezpieczenia: hipoteka, zastaw rejestrowy, przeniesienie prawa własności, blokada rachunku lokaty, ubezpieczenie ekspozycji kredytowej oraz gwarancje i poręczenia.

Bank nie posiada ekspozycji, które ze względu na wartość zabezpieczenia nie zostały objęte odpisem na oczekiwane straty kredytowe.

Patrz również informacje w nocie „Zarządzanie ryzykiem kredytowym”.

52.            Ekspozycja na ryzyko kredytowe kontrahenta

KONCENTRACJA RYZYKA KREDYTOWEGO – RYNEK MIĘDZYBANKOWY i POZAHURTOWY - ZAANGAŻOWANIE

Kontrahent

Kraj

Rating

Rynek międzybankowy - hurtowy

Rynek pozahurtowy

Środki na rachunkach NOSTRO i LORO

Razem

Lokaty (wartość nominalna)

Instrumenty pochodne (wycena rynkowa, w przypadku dodatniej bez uwzględnienia zabezpieczenia)

Papiery wartościowe (wartość nominalna)

Nominalna kwota zaangażowania bilansowego

Nominalna kwota zaangażowania pozabilansowego

 

 

31.12.2024

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kontrahent 1

 Luksemburg

 AAA

-

-

11 799

-

-

-

11 799

Kontrahent 2

 Polska

 A

-

207

6

5 843

5 126

2

11 184

Kontrahent 3

 Polska

 A

-

18

9 693

-

-

-

9 711

Kontrahent 4

 Szwajcaria

 AA

598

-

-

-

-

-

598

Kontrahent 5

 Belgia

 A

427

(9)

-

-

-

105

532

Kontrahent 6

 Ukraina

 BRAK

-

-

-

-

316

-

316

Kontrahent 7

 Szwajcaria

 AA

299

-

-

-

-

-

299

Kontrahent 8

 Niemcy

 AA

-

128

-

-

32

4

164

Kontrahent 9

 Francja

 A

-

161

-

-

-

-

161

Kontrahent 10

 Polska

 A

-

 6

-

150

-

-

156

31.12.2023

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kontrahent 2

 Polska

 A

-

215

28

4 579

6 944

-

11 766

Kontrahent 3

 Polska

 A

5

-

9 177

-

-

-

9 182

Kontrahent 1

 Luksemburg

 AAA

-

-

8 038

-

-

-

8 038

Kontrahent 93

 Szwajcaria

 AAA

1 287

17

-

-

-

-

1 304

Kontrahent 94

 Francja

 A

783

-

-

-

-

-

783

Kontrahent 60

 Norwegia

 AA

674

-

-

-

-

1

675

Kontrahent 95

 Szwajcaria

 AA

642

-

-

-

-

-

642

Kontrahent 71

 Austria

 BBB

531

-

-

-

-

-

531

Kontrahent 96

 Niderlandy

 A

500

-

-

-

-

-

500

Kontrahent 51

 Szwajcaria

 AA

492

-

-

-

-

3

495

* Bez uwzględnienia zaangażowania wobec Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego

W celu ograniczenia ryzyka kredytowego transakcji pochodnych oraz transakcji na papierach wartościowych Bank zawiera z kontrahentami umowy ramowe (na standardzie ZBP, ISDA i ICMA). Umowy ramowe umożliwiają kompensację wzajemnych wymagalnych (redukcja ryzyka rozliczeniowego) oraz niewymagalnych zobowiązań stron (redukcja ryzyka przedrozliczeniowego) wynikających z transakcji, jak również skorzystanie z mechanizmu nettingu upadłościowego (close-out netting) w momencie rozwiązywania umowy ramowej na skutek wystąpienia przypadku naruszenia lub przypadku uzasadniającego rozwiązanie w stosunku do jednej lub dwóch stron umowy.

Dodatkowo Bank zawiera z kontrahentami umowy zabezpieczające (CSA – Credit Support Annex na standardzie ISDA lub Umowę zabezpieczającą według standardów ZBP), na podstawie których każda ze stron, po spełnieniu przesłanek określonych w tej umowie, zobowiązuje się do ustanowienia stosownego zabezpieczenia wraz z prawem do jego potrącenia. Wyjątek stanowią transakcje na instrumentach pochodnych zawierane pomiędzy podmiotami Grupy Kapitałowej: PKO Bank Polski S.A. i PKO Bank Hipoteczny S.A., które zostały zwolnione z obowiązków nałożonych przez Rozporządzenie EMIR dotyczących wymiany zabezpieczeń.

Bank posiada dostęp do dwóch izb rozliczeniowych (CCP), za pośrednictwem których rozlicza określone w Rozporządzeniu EMIR transakcje pochodne na stopę procentową z wybranymi kontrahentami krajowymi i zagranicznymi.

W związku z wymogiem wymiany początkowych depozytów zabezpieczających (IM - Initial Margin) w odniesieniu do określonych typów transakcji pochodnych nierozliczanych w CCP, wynikającym z Rozporządzenia EMIR, Bank podpisuje z kontrahentami umowy IM, opierające się na standardzie ISDA. Początkowy depozyt zabezpieczający składany jest u depozytariusza przez dwie strony transakcji, w formie akceptowalnych papierów wartościowych lub w formie gotówki, w momencie przekroczenia tzw. thresholdu IM (kwota, o którą obniżany jest wymóg IM). Do momentu przekroczenia thresholdu IM odbywa się monitorowanie wysokości wyliczonego wymogu IM.

53.            Praktyki forbearance

Bank jako forbearance traktuje działania mające na celu dokonanie uzgodnionych z dłużnikiem lub emitentem zmian warunków umowy wymuszonych jego trudną sytuacją finansową (działania restrukturyzacyjne wprowadzające udogodnienia, które w innym przypadku nie byłyby przyznane). Celem działań forbearance jest przywrócenie dłużnikowi lub emitentowi zdolności wywiązania się z zobowiązań wobec Banku oraz maksymalizacja efektywności zarządzania wierzytelnościami trudnymi, tj. uzyskanie możliwie najwyższych odzysków, przy jednoczesnym ograniczaniu do minimum ponoszonych w związku z tym kosztów.

Zmiany warunków spłaty dokonywane w ramach forbearance mogą dotyczyć:

•        rozłożenia zadłużenia wymagalnego na raty,

•        zmiany formuły spłaty (raty annuitetowe, raty malejące),

•        wydłużenia okresu kredytowania,

•        zmiany oprocentowania,

•        zmiany wysokości marży,

•        redukcji wierzytelności.

W wyniku zawarcia i terminowej obsługi umowy forbearance wierzytelność staje się wierzytelnością niewymagalną.

Udzielenie w ramach forbearance udogodnień uznawanych jako przesłanki utraty wartości skutkuje rozpoznaniem przesłanki utraty wartości i zaklasyfikowaniem ekspozycji kredytowej do portfela ekspozycji z utratą wartości.

Włączenie takich ekspozycji do portfela ekspozycji obsługiwanych (zaprzestanie rozpoznawania umowy forbearance jako przesłanki utraty wartości) następuje nie wcześniej niż po 12 miesiącach od wprowadzenia forbearance, o ile uregulowane zostaną przez klienta wszystkie zaległości w spłacie oraz co najmniej 6 rat wynikających z umownego harmonogramu, a aktualna sytuacji klienta nie stanowi w ocenie Banku zagrożenia dla wywiązania się przez niego z warunków umowy restrukturyzacyjnej (z wyjątkiem sytuacji, gdy forbearance obejmuje redukcję wierzytelności) (kapitał, odsetki lub opłaty) o więcej niż 1%).

Ekspozycje przestają spełniać kryteria ekspozycji ze statusem forbearance, gdy spełnione są łącznie warunki:

•        upłynęły przynajmniej 24 miesiące od włączenia ekspozycji forborne do portfela ekspozycji obsługiwanych (okres warunkowy),

•        na koniec okresu warunkowego, o którym mowa powyżej, klient nie posiada zadłużenia przeterminowanego wobec Banku przekraczającego 30 dni,

•        nastąpiła terminowa spłata przynajmniej 12 rat w docelowej wysokości.

Ekspozycje ze statusem forbearance są na bieżąco monitorowane. W całym okresie rozpoznawania statusu forbearance odpis aktualizujący jest równy wysokości oczekiwanej straty w horyzoncie życia ekspozycji.

Za ekspozycje nieobsługiwane uznaje się ekspozycje bilansowe wobec dłużnika, które są przeterminowane o ponad 90 dni, a wartość bilansowa ekspozycji przeterminowanych brutto stanowi ponad 20% wartości bilansowej brutto wszystkich ekspozycji bilansowych wobec tego dłużnika,

31.12.2024

Instrumenty, których warunki zostały zmienione

Refinansowanie

Razem brutto

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

Razem netto

Ekspozycje obsługiwane

Papiery wartościowe

100

-

100

-

100

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

1 065

2

1 067

(7)

1 060

Ekspozycje nieobsługiwane

Papiery wartościowe

10

-

10

-

10

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

3 159

 17

 3 176

(861)

 2 315

RAZEM EKSPOZYCJE OBJĘTE FORBEARANCE

4 334

 19

 4 353

(868)

 3 485

 

31.12.2023

Instrumenty, których warunki zostały zmienione

Refinansowanie

Razem brutto

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

Razem netto

Ekspozycje obsługiwane

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

626

1

627

(51)

576

Ekspozycje nieobsługiwane

Papiery wartościowe

58

-

58

-

58

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

1 491

28

1 519

(634)

885

RAZEM EKSPOZYCJE OBJĘTE FORBEARANCE

2 175

29

2 204

(685)

1 519

 

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE KLIENTOM PODLEGAJĄCE FORBEARANCE

2024

2023

Kwota ujętych przychodów z tytułu odsetek związanych z kredytami i pożyczkami udzielonymi klientom, które podlegały forbearance

365

183

 

54.            Informacje o pakietowej sprzedaży wierzytelności

W 2024 roku Bank przeprowadził pakietowe sprzedaże (wierzytelności bilansowych i pozabilansowych) ok. 74 tysięcy sztuk wierzytelności od klientów detalicznych oraz gospodarczych o łącznym zadłużeniu 1 756 milionów PLN (w 2023 roku 21 tysiące sztuk na 770 milionów PLN). Łączna wartość bilansowa rezerw na potencjalne roszczenia z tytułu sprzedaży wierzytelności na 31 grudnia 2024 roku wynosiła 5 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku wynosiła 2 miliony PLN). W wyniku sprzedaży wierzytelności zostały przeniesione wszystkie ryzyka i korzyści, w związku z powyższym Bank zaprzestał ujmowania tych aktywów.

55.            Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

Ryzyko stopy procentowej to ryzyko poniesienia straty na pozycjach bilansowych i pozabilansowych Banku wrażliwych na zmiany stóp procentowych w wyniku zmian stóp procentowych na rynku.

Ograniczanie ewentualnych strat z tytułu zmian rynkowych stóp procentowych do akceptowalnego poziomu odbywa się poprzez odpowiednie kształtowanie struktury pozycji bilansowych i pozabilansowych.

Bank wykorzystuje takie miary ryzyka stopy procentowej jak: wrażliwość dochodu odsetkowego, wrażliwość wartości ekonomicznej, wartość zagrożona (VaR), testy warunków skrajnych i luki przeszacowań.

Kontrola ryzyka stopy procentowej obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku limitów i wartości progowych dotyczących ryzyka stopy procentowej, w szczególności strategicznych limitów tolerancji na ryzyko stopy procentowej.

Bank regularnie monitoruje:

•        poziom miar ryzyka stopy procentowej,

•        stopień wykorzystania strategicznych limitów tolerancji na ryzyko stopy procentowej,

•        stopień wykorzystania wewnętrznych limitów i wartości progowych na ryzyko stopy procentowej.

W Banku zostały ustanowione limity i wartości progowe na ryzyko stopy procentowej m.in. na wrażliwość dochodu odsetkowego, wrażliwość wartości ekonomicznej oraz straty.

Ekspozycja Banku na ryzyko stopy procentowej kształtowała się na 31 grudnia 2024 roku i 31 grudnia 2023 roku w ramach przyjętych limitów. Bank był głównie narażony na ryzyko złotowej stopy procentowej.

Bank stosuje podział na portfele z punktu widzenia zarządzania ryzykiem stopy procentowej:

•        bankowy – obejmuje pozycje bilansowe oraz pozabilansowe niezaliczone do portfela handlowego, w szczególności pozycje wynikające z działalności podstawowej Banku, transakcje zawierane w celach inwestycyjnych i płynnościowych oraz ich transakcje zabezpieczające,

•        handlowy - obejmuje operacje wykonywane na instrumentach finansowych w ramach działalności na rachunek własny i działalności klientowskiej.

Z uwagi na zasadę utrzymywania ryzyka stopy procentowej w portfelu handlowym na ograniczonym poziomie ryzyko to generowane jest przede wszystkim przez pozycje portfela bankowego.

W celu ograniczania ryzyka stopy procentowej portfela bankowego, Bank wykorzystuje limity i wartości progowe, a także dokonuje transakcji ograniczających ryzyko na podstawie informacji o poziomie ryzyka (z wykorzystaniem miary wrażliwości dochodu odsetkowego, miary wrażliwości wartości ekonomicznej, analiz szokowych i luki przeszacowań) oraz planowanego rozwoju biznesu. W celu zabezpieczania poziomu przyszłych przepływów pieniężnych oraz zmienności wartości godziwej wynikających z ryzyka zmian stóp procentowych stosuje się zatwierdzone przez Zarząd Banku strategie zabezpieczające z wykorzystaniem transakcji IRS/CIRS w ramach rachunkowości zabezpieczeń, które opisane zostały w nocie Rachunkowość zabezpieczeń i pozostałe instrumenty pochodne.

•           Wrażliwość dochodu odsetkowego

Wrażliwość dochodu odsetkowego na skokowe przesunięcie krzywej dochodowości określa potencjalny efekt finansowy tego przesunięcia wyrażony zmianą wysokości dochodu odsetkowego w danym horyzoncie czasowym. Zmiana ta wynika z niedopasowania terminów przeszacowań aktywów, pasywów oraz zobowiązań pozabilansowych udzielonych i otrzymanych (w szczególności instrumentów pochodnych) wrażliwych na zmiany stóp procentowych. Wrażliwość dochodu odsetkowego w portfelu bankowym Banku na skokowe przesunięcie krzywej dochodowości o 100 p.b. w dół w horyzoncie jednego roku we wszystkich walutach przedstawia poniższa tabela:

NAZWA MIARY

31.12.2024

31.12.2023

Wrażliwość dochodu odsetkowego (mln PLN)

(494)

(938)

•           Wrażliwość wartości ekonomicznej

Wrażliwość wartości ekonomicznej odzwierciedla zmianę wartości godziwej pozycji w portfelu w efekcie równoległego przesunięcia krzywych dochodowości o 100 p.b. w górę lub w dół (bardziej niekorzystny z wymienionych scenariuszy). Poniższa tabela przedstawia miarę wrażliwości wartości ekonomicznej (BPV) portfela bankowego Banku we wszystkich walutach na 31 grudnia 2024 roku oraz na 31 grudnia 2023 roku:

NAZWA MIARY

31.12.2024

31.12.2023

Wrażliwość wartości ekonomicznej (mln PLN)

(1 618)

(1 533)

 

Bank w celu monitorowania ryzyka stopy procentowej w portfelu handlowym stosuje miarę wartości zagrożonej VaR.

•           Wartość zagrożona

Miara IR VaR to potencjalna wartość straty, która może wystąpić w normalnych warunkach rynkowych w określonym czasie (tzn. horyzoncie) oraz z założonym poziomem prawdopodobieństwa z tytułu zmian krzywych stóp procentowych. IR VaR w portfelu handlowym Banku przedstawia poniższa tabela:

NAZWA MIARY

31.12.2024

31.12.2023

IR VaR 10 - dniowy przy poziomie ufności 99% (mln PLN):

 

 

Wartość średnia

7

59

Wartość maksymalna

15

133

Wartość na koniec okresu

5

42

56.            Zarządzanie ryzykiem walutowym

Ryzyko walutowe to ryzyko poniesienia straty z tytułu zmian kursów walutowych generowane przez utrzymywanie otwartych pozycji walutowych w poszczególnych walutach.

Ograniczanie ewentualnych strat z tytułu zmian kursów walut do akceptowalnego poziomu odbywa się poprzez odpowiednie kształtowanie struktury walutowej pozycji bilansowych oraz pozabilansowych.

W Banku wykorzystywane są następujące miary ryzyka walutowego: wartość zagrożona (VaR) i testy warunków skrajnych.

Kontrola ryzyka walutowego obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku limitów i wartości progowych dotyczących ryzyka walutowego, w szczególności strategicznego limitu tolerancji na ryzyko walutowe.

Bank regularnie monitoruje:

•        poziom miar ryzyka walutowego,

•        stopień wykorzystania strategicznego limitu tolerancji na ryzyko walutowe,

•        stopień wykorzystania wewnętrznych limitów i wartości progowych na ryzyko walutowe.

Bank ustanowił limity i wartości progowe na ryzyko walutowe m.in. na pozycje walutowe, wartość zagrożoną obliczaną w horyzoncie 10-dniowym oraz stratę na rynku walutowym.

•           Miary wrażliwości

Miara FX VaR to potencjalna wartość straty, która może wystąpić w normalnych warunkach rynkowych w określonym czasie (tzw. horyzoncie) oraz z założonym poziomem prawdopodobieństwa z tytułu zmian kursów walutowych. Stress-testy służą do oszacowania straty w przypadku gwałtownych zmian na rynku walutowym, które nie są standardowo opisane za pomocą miar statystycznych.

FX VaR Banku łącznie dla wszystkich walut przedstawia poniższa tabela:

NAZWA MIARY WRAŻLIWOŚCI

31.12.2024

31.12.2023

VaR 10 - dniowy przy poziomie ufności 99% (mln PLN)

3

3

•           Pozycja walutowa

Wielkość pozycji walutowych w Banku prezentuje poniższa tabela:

POZYCJA WALUTOWA1

31.12.2024

31.12.2023

EUR

39

78

CHF

(122)

15

Pozostałe (Globalna Netto)

6

(20)

1 Pozycje nie uwzględniają pozycji strukturalnych w UAH (1 072,3 mln PLN) oraz w EUR (23,5 mln PLN), na które Bank uzyskał zgodę KNF na wyłączanie z wyznaczania pozycji walutowych.

Wielkość pozycji walutowych jest kluczowym (poza zmiennościami kursów walutowych) czynnikiem determinującym poziom ryzyka walutowego na jakie narażony jest Bank. Na poziom pozycji walutowych wpływają wszystkie transakcje walutowe, jakie zostają zawarte, bilansowe i pozabilansowe, wyjątkiem są pozycje strukturalne w UAH oraz w EUR, na które Bank uzyskał zgodę KNF na wyłączanie z wyznaczania pozycji walutowych.

•           Struktura walutowa aktywów i zobowiązań finansowych

STRUKTURA WALUTOWA - aktywa finansowe

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2024

PLN

CHF

EUR

USD

Inne

Razem

Kasa, środki w Banku Centralnym

22 426

19

487

142

189

23 263

Należności od banków

5 689

1

2 364

148

147

8 349

Pochodne instrumenty zabezpieczające

323

-

20

1

-

344

Pozostałe instrumenty pochodne

1 791

-

186

41

-

2 018

Papiery wartościowe

184 975

-

9 680

10 222

-

204 877

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

892

-

-

-

-

892

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

214 866

2 153

27 377

1 267

245

245 908

Inne aktywa finansowe

2 094

2

164

35

24

2 319

Suma aktywów finansowych

433 056

2 175

40 278

11 856

605

487 970

 

STRUKTURA WALUTOWA - aktywa finansowe

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2023

PLN

CHF

EUR

USD

Inne

Razem

Kasa, środki w Banku Centralnym

16 250

28

605

113

680

17 676

Należności od banków

5 167

188

6 568

3 697

195

15 815

Pochodne instrumenty zabezpieczające

241

-

24

-

-

265

Pozostałe instrumenty pochodne

3 939

-

334

256

-

4 529

Papiery wartościowe

181 008

-

5 829

4 602

-

191 439

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

372

-

-

-

-

372

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

191 966

4 316

26 000

1 222

166

223 670

Inne aktywa finansowe

1 152

1

119

17

20

1 309

Suma aktywów finansowych

400 095

4 533

39 479

9 907

1 061

455 075

 

STRUKTURA WALUTOWA - zobowiązania finansowe oraz pozabilansowe

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2024

PLN

CHF

EUR

USD

Inne

Razem

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

11

-

-

-

-

11

Zobowiązania wobec banków

 1 200

58

827

45

141

2 271

Pochodne instrumenty zabezpieczające

301

-

1

-

-

302

Pozostałe instrumenty pochodne

2 104

-

252

53

-

2 409

Zobowiązania wobec klientów

358 773

1 321

37 142

13 913

3 771

414 920

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

1 025

-

10 974

-

-

11 999

Zobowiązania podporządkowane

4 291

-

-

-

-

4 291

Pozostałe zobowiązania finansowe

2 528

2

1 104

184

93

3 911

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

529

8

77

3

4

621

Suma zobowiązań finansowych

370 762

1 389

50 377

14 198

4 009

440 735

Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

87 073

75

11 943

6 076

797

105 964

 

STRUKTURA WALUTOWA - zobowiązania finansowe oraz pozabilansowe

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2023

PLN

CHF

EUR

USD

Inne

Razem

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

10

-

-

-

-

10

Zobowiązania wobec banków

1 348

14

1 581

32

3

2 978

Pochodne instrumenty zabezpieczające

352

-

-

-

-

352

Pozostałe instrumenty pochodne

5 518

-

506

122

5

6 151

Zobowiązania wobec klientów

342 461

1 291

33 333

13 495

3 971

394 551

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

-

3 421

-

-

3 421

Zobowiązania podporządkowane

2 774

-

-

-

-

2 774

Pozostałe zobowiązania finansowe

4 039

4

1 046

160

93

5 342

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

633

5

70

35

5

748

Suma zobowiązań finansowych

357 135

1 314

39 957

13 844

4  077

416 327

Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

82 983

91

11 527

5 258

1 197

101 056

 

57.            Zarządzanie ryzykiem płynności

Ryzyko płynności to ryzyko braku możliwości terminowego wywiązania się z zobowiązań w wyniku braku płynnych środków. Sytuacja braku płynności może wynikać z niewłaściwej struktury aktywów i zobowiązań, w tym pozabilansowych, niedopasowania przepływów pieniężnych, nieotrzymania płatności od kontrahentów, nagłego wycofania środków przez klientów lub innych wydarzeń na rynku.

Bank zarządza również ryzykiem finansowania, które uwzględnia ryzyko utraty posiadanych źródeł finansowania oraz braku możliwości odnowienia wymagalnych środków finansowania lub utraty dostępu do nowych źródeł finansowania.

Zapewnienie niezbędnej wysokości środków finansowych koniecznych do wywiązywania się z bieżących i przyszłych (również potencjalnych) zobowiązań z uwzględnieniem charakteru prowadzonej działalności oraz potrzeb mogących się pojawić w wyniku zmian otoczenia rynkowego odbywa się poprzez odpowiednie kształtowanie struktury aktywów i zobowiązań, w tym pozabilansowych.

Bank wykorzystuje następujące miary ryzyka płynności:

•        kontraktowa i urealniona luka płynności,

•        nadwyżka płynności,

•        wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR),

•        wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR),

•        rezerwa płynności,

•        wskaźnik relacji stabilnych środków finansowania do aktywów niepłynnych,

•        miary stabilności portfela depozytów i kredytów,

•        testy warunków skrajnych (stress-testy płynności).

Kontrola ryzyka płynności obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku limitów i wartości progowych dotyczących ryzyka płynności, w szczególności strategicznych limitów tolerancji na ryzyko płynności.

Bank regularnie monitoruje:

•        stopień wykorzystania strategicznych limitów tolerancji na ryzyko płynności,

•        stopień wykorzystania nadzorczych norm płynności,

•        stopień wykorzystania wewnętrznych limitów i wartości progowych na ryzyko płynności,

•        koncentrację źródeł finansowania,

•        wskaźniki wczesnego ostrzegania - monitorowanie ich poziomu ma na celu wczesne wykrycie niekorzystnych zjawisk mogących mieć negatywny wpływ na sytuację płynnościową Banku lub sektora finansowego (których przekroczenie uruchamia płynnościowe plany awaryjne).

Bank dokonuje również cyklicznych prognoz poziomu ryzyka płynności, które uwzględniają aktualny rozwój działalności Banku. Prognozy poziomu płynności uwzględniają przede wszystkim poziom kształtowania się wybranych miar ryzyka płynności w warunkach zrealizowania się prognoz aktywów oraz zobowiązań Banku oraz w sytuacji realizacji wybranych scenariuszy stress-testowych.

Głównymi narzędziami zarządzania ryzykiem płynności Banku są:

•        procedury dotyczące zarządzania ryzykiem płynności, w tym w szczególności płynnościowe plany awaryjne,

•        limity i wartości progowe ograniczające ryzyko płynności krótko-, średnio- i długoterminowej,

•        nadzorcze normy płynnościowe,

•        transakcje depozytowe, lokacyjne, transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych oraz instrumentów pochodnych, a także transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych,

•        transakcje zapewniające długoterminowe finansowanie działalności kredytowej.

Podstawą polityki Banku w zakresie płynności jest utrzymywanie odpowiedniego poziomu nadwyżki płynności oraz nadzorczych i wewnętrznych miar ryzyka płynności i finansowania poprzez odpowiednie kształtowanie poziomu portfela płynnych papierów wartościowych oraz stabilnych źródeł finansowania (w szczególności stabilnej bazy depozytowej). W ramach zarządzania ryzykiem płynności Bank wykorzystuje również instrumenty rynku pieniężnego, w tym operacje otwartego rynku NBP.

•           Luka płynności

Urealniona luka płynności jest zestawieniem poszczególnych kategorii bilansowych i pozabilansowych ze względu na ich urealniony termin zapadalności lub wymagalności.

 

a’vista

0 – 1 miesiąc

1 – 3 miesiące

3 – 6 miesięcy

6 – 12 miesięcy

12 – 24 miesiące

24 – 60 miesięcy

powyżej 60 miesięcy

31.12.2024

Urealniona luka okresowa

18 164

124 128

(15 197)

(2 130)

(9 643)

19 991

27 326

(162 639)

Urealniona skumulowana luka okresowa

18 164

142 292

127 095

124 965

115 322

135 313

162 639

-

31.12.2023

Urealniona luka okresowa

7 347

126 453

(17 528)

2 600

(11 930)

12 305

25 610

(144 857)

Urealniona skumulowana luka okresowa

7 347

133 800

116 272

118 872

106 942

119 247

144 857

-

We wszystkich przedziałach urealniona skumulowana luka płynności wykazywała wartości dodatnie na 31 grudnia 2024 roku oraz na 31 grudnia 2023 roku. Oznacza to nadwyżkę zapadających aktywów nad wymagalnymi zobowiązaniami.

•           Nadzorcze miary płynności

Bank regularnie wyznacza i monitoruje następujące nadzorcze miary płynności (określone przez przepisy zatwierdzone na poziomie Unii Europejskiej):

•        wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR) – miara, która określa relację płynnych aktywów wysokiej jakości do wypływów netto w horyzoncie 30 dni w warunkach skrajnych,

•        wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR) – miara, która określa relację pozycji zapewniających stabilne finansowanie do pozycji wymagających stabilnego finansowania.

NADZORCZE MIARY PŁYNNOŚCI

31.12.2024

31.12.2023

NSFR - wskaźnik pokrycia stabilnego finansowania

156,8%

158,0%

LCR - wskaźnik pokrycia płynności

231,1%

231,4%

W okresie zakończonym 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku wartości wskaźników miar nadzorczych utrzymywały się powyżej limitów nadzorczych.

•           Osad depozytów

Na 31 grudnia 2024 roku poziom osadu depozytów stanowił ok. 93,7% wszystkich depozytów zdeponowanych w Banku (z wyłączeniem rynku międzybankowego), co oznacza spadek o ok. 0,4 p.p. w porównaniu do końca 2023 roku.

•           Struktura źródeł finansowania

STRUKTURA ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA BANKU

31.12.2024

31.12.2023

Depozyty ogółem (z wył. rynku międzybankowego)

86,13%

88,58%

Depozyty rynku międzybankowego

0,51%

0,66%

Kapitały własne

9,90%

9,42%

Finansowanie z rynku

3,46%

1,34%

Razem

100,00%

100,00%

 

•           Przepływy kontraktowe zobowiązań finansowych banku, w tym pochodnych instrumentów finansowych

Przepływy kontraktowe zobowiązań finansowych z wyłączeniem pochodnych instrumentów finansowych

Kwoty ujawnione obejmują niezdyskontowane przyszłe przepływy zarówno z tytułu nominału, jak i odsetek (jeśli dotyczy) zgodnie z umową za cały okres do momentu wymagalności zobowiązania. W przypadku gdy strona, wobec której Bank ma zobowiązanie może dokonać wyboru terminu zapłaty, przyjęto założenie, że pod uwagę brany jest najwcześniejszy termin, wedle którego Bank zobowiązany jest do zapłaty zobowiązania. Dla przypadków, gdy Bank zobowiązany jest do płatności zobowiązań w ratach, każda rata przypisywana jest do najwcześniejszego okresu, w którym Bank może zostać zobowiązany do zapłaty. W przypadku zobowiązań, gdzie rata płatności nie jest stała, przyjęto warunki obowiązujące na dzień sprawozdawczy.

31.12.2024

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

Wartość bilansowa

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

11

-

-

-

-

11

11

Zobowiązania wobec banków

2 271

-

-

-

-

2 271

2 271

Zobowiązania wobec klientów

 343 498

 35 225

 24 412

 8 666

 6 337

 418 138

 414 920

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

 351

 220

12 958

- 

 13 529

 11 999

Zobowiązania podporządkowane

-

 100

 217

 5 057

-

 5 374

 4 291

Zobowiązania z tytułu leasingu

 22

 43

 175

 586

 287

 1 113

 1 112

Pozostałe zobowiązania finansowe

 2 799

 -

 -

 -

 -

 2 799

 2 799

Razem

 348 601

 35 719

 25 024

 27 267

 6 624

 443 235

 437 403

Zobowiązania pozabilansowe:

udzielone finansowe

 16 879

 5 663

 27 955

 28 956

 11 970

 91 423

-

udzielone gwarancyjne

 14 541

-

 -

-

-

 14 541

-

 

31.12.2023

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

Wartość bilansowa

Zobowiązania wobec Banku Centralnego

10

-

-

-

-

10

10

Zobowiązania wobec banków

2 973

-

5

-

-

2 978

2 978

Zobowiązania wobec klientów

306 402

35 871

40 294

10 592

6 630

399 789

394 551

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

183

-

3 445

-

3 628

3 421

Zobowiązania podporządkowane

-

-

-

3 040

-

3 040

2 774

Zobowiązania z tytułu leasingu

23

44

176

489

303

1 035

1 034

Pozostałe zobowiązania finansowe

4 308

-

-

-

-

4 308

4 308

Razem

313 716

36 098

40 475

17 566

6 933

414 788

409 076

Zobowiązania pozabilansowe:

udzielone finansowe

16 070

4 568

30 364

23 234

11 943

86 179

-

udzielone gwarancyjne*

14 877

-

-

-

-

14 877

-

Przepływy kontraktowe z tytułu zobowiązań z tytułu pochodnych instrumentów finansowych, dla których wycena na dzień bilansowy była ujemna (zobowiązanie) i które rozliczane są w kwotach brutto

31.12.2024

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

wypływy (nominał i odsetki)

(12 195)

(8 032)

(7 690)

(6 338)

(1)

(34 256)

wpływy (nominał i odsetki)

11 923

5 706

7 292

6 308

-

31 229

 

31.12.2023

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

wypływy (nominał i odsetki)

(11 122)

(8 575)

(13 475)

(9 551)

(510)

(43 233)

wpływy (nominał i odsetki)

12 206

7 743

12 206

7 005

141

39 301

 

Przepływy kontraktowe z tytułu zobowiązań z tytułu pochodnych instrumentów finansowych, dla których wycena na dzień bilansowy była ujemna (zobowiązanie) i które rozliczane są w kwotach netto (bez efektu kompensowania)

31.12.2024

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

IRS

(371)

(715)

(562)

(339)

(96)

(2 083)

pozostałe: opcje, FRA, NDF

(43)

(8)

(109)

(416)

-

(576)

 

31.12.2023

Do 1 miesiąca włącznie

Powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

Powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

Powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

Powyżej 5 lat

Wartość kontraktowa

IRS

(279)

(784)

(1 449)

(777)

(75)

(3 364)

pozostałe: opcje, FRA, NDF

(219)

(338)

(1 153)

(465)

(1)

(2 176)

•         pozostałe informacje - zobowiązania finansowe, w tym przeterminowane

ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE

31.12.2024

31.12.2023

Zobowiązania finansowe, w tym:

440 735

416 327

Przeterminowane

4

-

 

58.            Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań oraz przeniesione aktywa finansowe

Zabezpieczenie Zobowiązań z tytułu instrumentów pochodnych

AKTYWA STANOWIĄCE ZABEZPIECZENIE ZOBOWIAZAŃ z tytułu instrumentów pochodnych-

31.12.2024

31.12.2023

31.12.2024

31.12.2023

Instrumenty pochodne (umowa Initial Margin)

Instrumenty pochodne (inne umowy)

Wartość bilansowa zabezpieczenia

2 018

780

113

841

Wartość nominalna zabezpieczenia

2 051

747

123

957

Rodzaj zabezpieczenia

Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite.

Wartość bilansowa zobowiązań podlegających zabezpieczeniu

1 846

712

113

841

Fundusz Ochrony Środków Gwarantowanych

FUNDUSZ OCHRONY ŚRODKÓW GWARANTOWANYCH

31.12.2024

31.12.2023

Wartość funduszu

798

1 267

Wartość nominalna zabezpieczenia

900

1 100

Rodzaj zabezpieczenia*

 obligacje skarbowe

obligacje skarbowe

Termin wykupu zabezpieczenia

25.07.2026

25.04.2024

Wartość bilansowa zabezpieczenia

875

1 110

* Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite.

Aktywami stanowiącymi zabezpieczenie funduszu są obligacje skarbowe z terminem wykupu zapewniającym zabezpieczenie wartości bilansowej przez okres określony ustawą z 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Fundusz jest powiększany lub pomniejszany 1 lipca każdego roku odpowiednio do wysokości sumy stanowiącej podstawę obliczenia kwoty rezerwy obowiązkowej. Środki te traktowane są jako aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań własnych.

środki stanowiące zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty składek wnoszonych do BFG

Środki stanowiące zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty składek wnoszonych do BFG

31.12.2024

31.12.2023

Wartość składki wnoszonej w formie zobowiązań do zapłaty

896

818

Wartość nominalna aktywów w które ulokowano środki odpowiadające zobowiązaniom do zapłaty

1 172

1 027

Rodzaj zabezpieczenia*

obligacje skarbowe

obligacje skarbowe

Termin wykupu zabezpieczenia

2026-2031

2024-2031

Wartość bilansowa zabezpieczenia

1 107

984

* Papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Począwszy od 2017 roku wartość składek wnoszonych w formie zobowiązań do zapłaty stanowi nie więcej niż 30% składek na rzecz BFG na fundusz gwarantowania depozytów lub fundusz przymusowej restrukturyzacji banków. Aktywami stanowiącymi zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty są obligacje skarbowe zablokowane na rzecz BFG w wysokości zapewniającej utrzymanie stosunku wartości praw majątkowych stanowiących zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty do kwoty zobowiązań do zapłaty na poziomie nie niższym niż 110%.

•           ograniczenia prawa dotyczące tytułu prawnego Banku

W latach zakończonych odpowiednio 31 grudnia 2024 roku oraz 31 grudnia 2023 roku nie występowały wartości niematerialne ani rzeczowe aktywa trwałe, do których tytuł prawny Banku podlegał ograniczeniu oraz stanowiące zabezpieczenie zobowiązań.

ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM BANKU

59.            Adekwatność kapitałowa

Adekwatność kapitałowa jest stanem, w którym poziom ryzyka podejmowanego przez Bank w związku z rozwojem działalności biznesowej może zostać pokryty posiadanym kapitałem, którego poziom i struktura są adekwatne do obowiązujących wymogów nadzorczych, określonego poziomu tolerancji na ryzyko oraz przyjętego horyzontu czasowego. Celem zarządzania adekwatnością kapitałową jest zapewnienie odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych w odniesieniu do skali prowadzonej działalności, wymogów nadzorczych oraz ekspozycji na ryzyko.

Miarami adekwatności kapitałowej są:

•        łączny współczynnik kapitałowy (TCR),

•        relacja funduszy własnych do kapitału wewnętrznego,

•        współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1),

•        współczynnik kapitału Tier 1 (T1),

•        wskaźnik dźwigni,

•        wskaźnik MREL – TREA,

•        wskaźnik MREL – TEM.

Podstawowe regulacje obowiązujące w procesie oceny adekwatności kapitałowej to:

•        ustawa Prawo bankowe,

•        rozporządzenie CRR,

•        ustawa z 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (z późniejszymi zmianami),

•        rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 8 czerwca 2021 roku w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz polityki wynagrodzeń w bankach,

•        rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 27 lipca 2021 roku w sprawie szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego oraz dokonywania przez bank przeglądów strategii i procedur szacowania i stałego utrzymywania kapitału wewnętrznego,

•        ustawa z 10 czerwca 2016 roku o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (z późniejszymi zmianami).

Zarządzanie adekwatnością kapitałową Banku opisane zostało szczegółowo w Raporcie Adekwatność kapitałowa oraz inne informacje podlegające ogłaszaniu w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A.

Minimalny poziom współczynników kapitałowych utrzymywanych przez Bank, zgodnie z art. 92 rozporządzenia CRR

łączny współczynnik kapitałowy (TCR)

8,0%

współczynnik kapitału Tier 1 (T1)

6,0%

współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1)

4,5%

 

Wymóg połączonego bufora ponad minima określone w art. 92 rozporządzenia CRR, stanowiący sumę obowiązujących buforów

31.12.2024

31.12.2023

Łącznie:

4,56%

4,54%

zabezpieczającego

2,5%

2,5%

antycyklicznego

0,06%

0,04%

z tytułu zidentyfikowania Banku jako instytucji o znaczeniu systemowym („O-SII”)

2%

2%1

Łączny minimalny poziom współczynnika wypłacalności wraz wymogiem połączonego bufora

12,56%

12,54%

1  Bufor stanowi udział łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko obliczonej zgodnie z rozporządzeniem CRR. 20 listopada 2024 roku został opublikowany komunikat KNF dotyczący przeglądu adekwatności wskaźnika bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym, zgodnie z którym wysokość bufora O-SII dla poszczególnych banków została utrzymana na poziomie wynikającym z poprzedniego przeglądu, przeprowadzonego w 2022 roku.

 

minimalny poziom funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych („MREL", ang. the minimum requirement for own funds and eligible liabilities) w % określony przez BFG

31.12.2024

31.12.2023

MREL (TREA)

15,36

15,36

MREL (TREA) - podporządkowany

13,90

13,78

MREL (TEM) 

5,91

5,91

MREL (TEM)  - podporządkowany

5,62

5,60

Według stanu na 31 grudnia 2024 roku współczynnik MREL w odniesieniu do łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko „TREA” wyniósł 19,56% oraz MREL podporządkowany 18,26% (zgodnie z ustawą o nadzorze makroostrożnościowym, instrumenty w kapitale podstawowym Tier I utrzymywane przez podmiot na potrzeby wymogu połączonego bufora nie mogą zostać wykorzystane do spełnienia tego wymogu; bez uwzględnienia tego ograniczenia współczynnik wyniósł odpowiednio 24,25% oraz 22,95%). W odniesieniu do miary ekspozycji całkowitej „TEM” współczynnik MREL wyniósł 10,80% oraz MREL podporządkowany 10,23%.

Poziom adekwatności kapitałowej Banku w 2024 roku i w 2023 roku utrzymywał się na bezpiecznym poziomie, istotnie powyżej limitów nadzorczych. W całym okresie minimalne wymogi kapitałowe były spełnione.

Adekwatność kapitałowa

31.12.2024

31.12.2023 dane przekształcone

31.12.2023 dane opublikowane

Kapitał własny

49 767

42 954

42 954

kapitały: zakładowy, zapasowy, rezerwowy i fundusz ogólnego ryzyka

33 194

31 563

31 563

niepodzielony wynik finansowy

9 437

9 437

9 437

wynik roku bieżącego

9 150

4 868

4 868

inne całkowite dochody

(2 014)

(2 914)

(2 914)

Wyłączenia z kapitału własnego:

8 045

3 167

3 167

wynik roku bieżącego

9 150

4 868

4 868

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

(1 105)

(1 701)

(1 701)

Inne pomniejszenia funduszy:

2 614

2 901

2 914

wartość firmy

755

755

755

inne wartości niematerialne

1 504

1 454

1 454

dodatkowe korekty aktywów (AVA, DVA, NPE, zaangażowania kapitałowe i DTA powyżej progów określonych w art. 48 CRR)1

355

692

705

Przejściowe traktowanie niezrealizowanych zysków i strat od papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody zgodnie z art. 468 CRR

927

-

-

Przejściowe odwrócenie wpływu MSSF 9

739

1 347

1 232

Wynik roku bieżącego zaliczony za zgodą KNF

1 550

1 631

1 624

Fundusze Tier 1

42 324

39 864

39 729

Fundusze Tier 2 (dług podporządkowany)

3 039

2 080

2 080

Fundusze własne

45 363

41 944

41 809

 

 

 

 

Wymogi w zakresie funduszy własnych

17 392

15 961

16 049

Ryzyko kredytowe

14 925

13 962

14 050

Ryzyko operacyjne2

2 317

1 841

1 841

Ryzyko rynkowe

114

125

125

Ryzyko korekty wyceny kredytowej

36

33

33

Łączny współczynnik kapitałowy

20,87

21,02

20,84

Współczynnik kapitału Tier 1

19,47

19,98

19,80

1 AVA – dodatkowa korekta wyceny (additional valuation adjustment), DVA – korekta wartości kredytowej własnej (debt valuation adjustment), NPE – korekta z tytułu niewystarczającego pokrycia odpisami ekspozycji nieobsługiwanych (non-performing exposures), DTA – nadwyżka zaangażowań kapitałowych i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego (deferred tax assets)

 2 Wzrost wymogu na ryzyko operacyjne Banku wynika z podwyższenia kosztów ryzyka prawnego. Bank stosuje skalowanie kosztów ryzyka prawnego kredytów hipotecznych CHF w podejściu AMA w celu zapewnienia, aby historycznie poniesione koszty były uwzględniane w adekwatnej skali w relacji do ryzyka, które potencjalnie Bank może jeszcze z tego tytułu ponieść.

Dane wg stanu na 31 grudnia 2023 roku zostały przekształcone w związku z wstecznym zaliczeniem zysku za rok 2022. Kwota 1 624 milionów PLN dotyczy części zysku za 2023 rok zaliczonej za zgodą KNF do funduszy własnych, a kwota 1 631 milionów PLN dotyczy kwoty zysku za 2023 rok po zatwierdzeniu podziału zysku przez ZWZ. Zgodnie z wytycznymi Europejskiego Nadzoru Bankowego (EBA) zawartymi w jednolitym zbiorze pytań i odpowiedzi (single rulebook Q&A) przedstawiającymi stanowisko EBA dotyczące momentu rozpoznawania zysków rocznych oraz śródrocznych w danych dotyczących adekwatności kapitałowej (Q&A 2018_3822, Q&A 2018_4085 oraz Q&A 2013_208), od momentu kiedy instytucja formalnie spełnia kryteria pozwalające mu zaliczyć zysk za dany okres do kapitału Tier I, uznaje się, że zysk ten powinien być zaliczony na datę wsteczną (datę zysku a nie datę spełnienia kryterium) i należy dokonać korekty funduszy własnych na datę której dotyczy zysk. Z uwagi na fakt, iż 28 czerwca 2024 roku ZWZ Banku dokonało zatwierdzenia podziału zysku Banku za 2023 rok, w związku z tym dane na 31  grudnia 2023 roku zostały przekształcone w taki sposób, aby uwzględnić wpływ przedmiotowego podziału zysku na koniec 2023 roku. W konsekwencji została również ponownie przeliczona wartość wymogu na ryzyko kredytowe, ponieważ data, na którą zysk zaliczony jest do funduszy własnych jest również datą, na którą wyliczane są korekty z tytułu szczególnego ryzyka kredytowego (SCRA) uwzględniane w tym wymogu. Data zaliczenia wyniku powoduje również konieczność ponownego przeliczenia korekty NPE i przejściowego odwrócenia wpływu MSSF9. Powyższe zmiany wpływają na wysokość progów z art. 48 CRR i w konsekwencji na wysokość tej korekty.

KNF wyraziła zgodę na zaliczenie do funduszy własnych Banku zysku Banku za I półrocze 2024 roku po pomniejszeniu o przewidywane obciążenia w kwocie 1 550 mln PLN, wynik został ujęty w funduszach własnych Banku w odniesieniu do danych według stanu na 31 grudnia 2024 roku.

Szczegółowe informacje o kapitale wewnętrznym (Filar II) i zakresie ujawnianych informacji (Filar III), sposobie ich weryfikacji oraz publikacji zawierają Zasady polityki informacyjnej PKO Banku Polskiego S.A. w zakresie adekwatności kapitałowej oraz innych informacji podlegających ogłaszaniu udostępnione na stronie internetowej Banku (www.pkobp.pl).

60.            Dywidendy i podział zysku z lat ubiegłych

28 czerwca 2024 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku (ZWZ) podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku Banku osiągniętego w 2023 roku, zgodnie z którą:

•        z zysku netto Banku osiągniętego w 2023 roku w wysokości 4 868 360 037,30 PLN przeznaczono do podziału między akcjonariuszy 3 237 500 000 PLN, co stanowiło 66,50% zysku netto Banku osiągniętego w 2023 roku (dalej „zysk przeznaczony do podziału”);

•        pozostałą część zysku w kwocie 1 630 860 037,30 PLN przeznaczono na kapitał rezerwowy z przeznaczeniem na wypłatę dywidendy, w tym dywidendy zaliczkowej zgodnie z § 30 Statutu Banku.

Łączna kwota dywidendy przeznaczonej do podziału między wszystkich akcjonariuszy Banku wypłacona w 2024 roku wyniosła 4 837 500 000 PLN stanowiąc sumę:

•        zysku przeznaczonego do podziału

•        powiększonego o kwotę 1 600 000 000 PLN pochodzącą z kapitału rezerwowego, utworzonego na podstawie uchwały nr 7/2023 ZWZ z 21 czerwca 2023 roku, wypłaconą przez Bank 1 lutego 2024 roku tytułem zaliczki na poczet dywidendy za rok obrotowy 2023.

Dywidenda na jedną akcję wyniosła 2,59 PLN brutto. Dniem nabycia prawa do dywidendy był 8 sierpnia 2024 roku. Dywidenda została wypłacona 22 sierpnia 2024 roku.

Jednocześnie ZWZ podjęło uchwałę dotyczącą pozostawienia niepodzielonego zysku Banku z lat poprzednich, w kwocie 9 437 974 386,73 PLN zyskiem niepodzielonym.

Polityka dywidendowa oraz zalecenia KNF w zakresie wypłaty dywidendy w 2024 i 2025 roku zostały szczegółowo opisane w rozdziale 7.3 „Dywidenda oraz podział zysku” sprawozdania Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 rok sporządzonego łącznie ze sprawozdaniem Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A.

POZOSTAŁE NOTY

61.            Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych

o        Środki pieniężne oraz ekwiwalenty środków pieniężnych

Istotne zasady rachunkowości:

Na środki pieniężne oraz ekwiwalenty środków pieniężnych składają się gotówka w kasie oraz środki pieniężne na rachunku nostro i lokaty w Narodowym Banku Polskim, a także należności od banków w rachunku bieżącym oraz inne środki pieniężne o terminie wymagalności do 3 miesięcy licząc od daty nabycia

informacje finansowe

ŚRODKI PIENIĘŻNE I ICH EKWIWALENTY

31.12.2024

31.12.2023

01.01.2023

Gotówka, rachunek bieżący w Banku Centralnym

23 263

13 924

11 768

Lokaty w Banku Centralnym

-

3 752

3 951

Bieżące należności od banków

2 847

11 059

8 457

Razem

26 110

28 735

24 176

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK OTRZYMANE OD:

2024

2023

wykazane w działalności operacyjnej

20 889

19 701

Kredyty i inne należności od banków i środki w Banku Centralnym

2 046

1 877

Dłużne papiery wartościowe

47

51

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

18 776

17 733

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

20

40

wykazane w działalności inwestycyjnej

7 204

6 282

Dłużne papiery wartościowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

4 376

4 154

Dłużne papiery wartościowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu

2 828

2 128

Razem

28 093

25 983

 

KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK - ZAPŁACONE:

2024

2023

wykazane w działalności operacyjnej

(10 397)

(11 287)

Zobowiązania wobec banków

(72)

(76)

Zobowiązania wobec klientów

(7 309)

(6 901)

Leasing

(37)

(30)

Pochodne instrumenty zabezpieczające

(2 202)

(4 108)

Dłużne papiery wartościowe

(764)

(158)

Transakcje z przyrzeczeniem odkupu

(13)

(14)

wykazane w działalności finansowej

(436)

(283)

Zobowiązania podporządkowane

(209)

(234)

Emisja papierów wartościowych

(227)

-

Kredyty i pożyczki otrzymane

-

(49)

Razem

(10 833)

(11 570)

 

•           Uzgodnienie pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej z działalnością finansową sprawozdania z przepływów pieniężnych

2024 

Wartość na początek okresu

Ujęte w działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

Prezentowane w działalności operacyjnej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych (m.in.: odsetki naliczone, różnice kursowe i inne)

Wartość na koniec okresu

Zaciągnięcie

Spłata

Spłata odsetek od zobowiązań finansowych

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

3 421

8 524

-

(227)

281

11 999

Zobowiązania podporządkowane -obligacje podporządkowane

2 774

1 500

-

(209)

226

4 291

Zobowiązania z tytułu leasingu

1 034

-

(277)

-

355

1 112

Razem

7 229

10 024

(277)

(436)

862

17 402

 

2023 

Wartość na początek okresu

Ujęte w działalności finansowej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych

Prezentowane w działalności operacyjnej w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych (m.in.: odsetki naliczone, różnice kursowe i inne)

Wartość na koniec okresu

Zaciągnięcie

Spłata

Spłata odsetek od zobowiązań finansowych

Otrzymane kredyty i pożyczki

726

-

(715)

(49)

38

-

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

-

3 531

-

-

(110)

3 421

Zobowiązania podporządkowane -obligacje podporządkowane

2 781

-

-

(234)

227

2 774

Zobowiązania z tytułu leasingu

864

-

(255)

-

425

1 034

Razem

4 371

3 531

(970)

(283)

580

7 229

 

INNE WPŁYWY INWESTYCYJNE, W TYM DYWIDENDY

2024

2023

od jednostek zależnych, stowarzyszonych i wspólnych przedsięwzięć

1 024

638

od aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu

2

2

od instrumentów finansowych nieprzeznaczonych do obrotu wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

13

13

sprzedaż akcji VISA wykazana w działalności inwestycyjnej (inne wpływy inwestycyjne)

48

78

Razem

1 087

731

W innych wpływach inwestycyjnych ujmowane są wpływy z dywidend oraz wpływy z tytułu sprzedaży kapitałowych papierów wartościowych. W innych wydatkach inwestycyjnych ujmowane są nabycia kapitałowych papierów wartościowych.

W 2024 roku w pozycji „inne wpływy inwestycyjne” Bank prezentuje efekt transakcji sprzedaży akcji VISA seria A w kwocie 48 milionów PLN (w 2023 roku: 78 milionów PLN).

62.            Transakcje ze Skarbem Państwa i jednostkami powiązanymi

•        Transakcje ze Skarbem Państwa

Skarb Państwa posiada 29,43% udziału w kapitale zakładowym Banku.

Na mocy ustawy z 30 listopada 1995 roku o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych, refundacji bankom wypłaconych premii gwarancyjnych oraz zmianie niektórych ustaw, PKO Bank Polski S.A. otrzymuje środki z budżetu państwa tytułem wykupu odsetek od kredytów mieszkaniowych.

TRANSAKCJE ZE SKARBEM PAŃSTWA

2024

2023

Przychody memoriałowe

64

65

Przychody otrzymane kasowo

7

4

Przychody z tytułu przejściowego wykupu przez budżet państwa odsetek od kredytów mieszkaniowych „starego” portfela

57

61

Biuro Maklerskie PKO BP pełni funkcję agenta emisji skarbowych obligacji detalicznych na podstawie umowy zawartej 11 lutego 2003 roku z Ministrem Finansów. Biuro Maklerskie PKO BP na podstawie tej umowy otrzymuje wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji agenta emisji - w 2024 roku wynosiło ono 332 miliony PLN, a w 2023 roku wynosiło 222 miliony PLN.

•        Istotne transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa

Poniżej zaprezentowano zaangażowanie Banku oraz wartość zobowiązań Banku w stosunku do 10 jednostek powiązanych ze Skarbem Państwa o największym zaangażowaniu łącznym.

ISTOTNE TRANSAKCJE Z JEDNOSTKAMI POWIĄZANYMI ZE SKARBEM PAŃSTWA

ZAANGAŻOWANIE BILANSOWE, W TYM Z TYTUŁU KREDYTÓW I INSTRUMENTÓW DŁUŻNYCH

ZAANGAŻOWANIE POZABILANSOWE

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU DEPOZYTÓW

31.12.2024

31.12.2023

31.12.2024

31.12.2023

31.12.2024

31.12.2023

kontrahent 1

13 677

16 586

31

32

532

112

kontrahent 2

-

-

3 150

3 150

2 735

2 350

kontrahent 3

226

685

2 968

2 360

1

-

kontrahent 4

229

1 933

2 471

2 246

180

544

kontrahent 5

871

761

1 884

1 065

95

140

kontrahent 6

517

60

1 920

2 070

357

1 355

kontrahent 7

823

915

1 465

1 009

-

-

kontrahent 8

1 627

1 177

163

640

197

395

kontrahent 9

-

-

1 501

1 501

365

637

kontrahent 10

1 006

1 068

419

538

-

-

 

 

2024

2023

Przychody z tytułu odsetek i prowizji

506

594

Koszty z tytułu odsetek i prowizji

82

193

Na 31 grudnia 2024 roku odpis na oczekiwane straty kredytowe na powyższe ekspozycje wyniósł 574 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku wyniósł 262 milion PLN).

Wszystkie transakcje z jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa zdaniem Banku zawierane są na warunkach rynkowych.

•        Transakcje z jednostkami powiązanymi kapitałowo

Wszystkie opisane poniżej transakcje zostały zawarte na warunkach nieodbiegających od warunków rynkowych. Terminy spłat transakcji mieszczą się w przedziale od jednego miesiąca do siedemnastu lat.

RAZEM JEDNOSTKI ZALEŻNE

Należności

w tym kredyty

Zobowiązania

Udzielone zobowiązania pozabilansowe

31.12.2024

35 128

34 389

603

9 716

31.12.2023

30 848

30 550

582

11 782

 

RAZEM JEDNOSTKI ZALEŻNE

Przychody ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

Koszty ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

2024

3 407

2 454

51

40

2023

2 821

2 525

66

55

 

RAZEM WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIA I JEDNOSTKI STOWARZYSZONE

Należności

w tym kredyty

Zobowiązania

Udzielone zobowiązania pozabilansowe

31.12.2024

147

85

195

446

31.12.2023

90

24

178

493

 

RAZEM WSPÓLNE PRZEDSIĘWZIĘCIA I JEDNOSTKI STOWARZYSZONE

Przychody ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

Koszty ogółem

w tym z tytułu odsetek i prowizji

2024

965

900

245

191

2023

900

841

237

192

 

•        Transakcje z jednostkami powiązanymi osobowo

Na 31 grudnia 2024 roku jednostką powiązaną z Bankiem poprzez kluczowy personel kierowniczy PKO Banku Polskiego S.A. bądź bliskich członków rodziny kluczowego personelu kierowniczego pozostawało siedem podmiotów. Na 31 grudnia 2023 roku było to cztery podmioty. W roku 2024 i 2023 w Banku nie wystąpiły transakcje wzajemne z tymi podmiotami.

63.            Świadczenia dla kluczowego personelu kierowniczego PKO Banku Polskiego S.A.

Istotne zasady rachunkowości:

Za kluczowy personel kierowniczy Banku uznaje się członków Zarządu i Rady Nadzorczej Banku.

Jako krótkoterminowe świadczenie pracownicze obok wynagrodzenia zasadniczego ujęta została nieodroczona część składnika zmiennego wynagrodzenia w formie gotówkowej.

Jako pozostałe świadczenie długoterminowe ujęta została odroczona część zmiennego składnika wynagrodzeń przyznawana w formie gotówkowej.

Jako płatności na bazie akcji rozliczane w środkach pieniężnych ujmowany jest nieodroczony i odroczony składnik wynagrodzeń przyznawany w formie instrumentu finansowego, tj. akcji fantomowych (których przeliczenie na gotówkę jest dokonywane po dodatkowym okresie retencyjnym) zgodnie z zasadami opisanymi poniżej.

•        Zmienne składniki wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku

Zmienne składniki wynagrodzeń przyznawane są w Banku w formie: nieodroczonej (w pierwszym roku po roku kalendarzowym stanowiącym okres oceny) i odroczonej (na kolejne pięć lat po pierwszym roku po okresie oceny), przy czym zarówno wynagrodzenie nieodroczone, jak i odroczone jest przyznawane w równych częściach w formie gotówkowej oraz w formie instrumentu finansowego, tj. akcji fantomowych (których przeliczenie na gotówkę jest dokonywane po dodatkowym okresie retencyjnym).

Składnik wynagrodzenia w formie instrumentu finansowego jest przeliczany na akcje fantomowe po przyznaniu danego składnika – z uwzględnieniem mediany średniodziennych cen akcji (Volume Weighted Average Price) Banku na Giełdzie Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie. z 1 kwartału roku po okresie premiowania dostępnych w systemie informacyjnym Thomson Reuters albo Bloomberg. Następnie, po okresie retencyjnym i okresie odroczenia, akcje są przeliczane na gotówkę - z uwzględnieniem mediany średniodziennych cen akcji (Volume Weighted Average Price) Banku na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. z 1 kwartału roku, w którym dokonywana jest wypłata, dostępnych w systemie informacyjnym Thomson Reuters albo Bloomberg.

Wynagrodzenie odroczone może podlegać redukcji w przypadku pogorszenia wyników finansowych Banku, straty Banku lub pogorszenia innych zmiennych związanych z efektami pracy w okresie oceny osób zajmujących stanowiska kierownicze oraz wynikami nadzorowanych lub kierowanych przez te osoby jednostek/komórek organizacyjnych, które ujawniły się po okresie oceny.

Szerszy opis znajduje się w rozdziale „ŚWIADCZENIA NA RZECZ OSÓB NADZORUJĄCYCH I ZARZĄDZAJĄCYCH ” sprawozdania Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 rok sporządzonego łącznie ze sprawozdaniem Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A.

Informacje finansowe

KOSZTY WYNAGRODZEŃ ZARZĄDU I RADY NADZORCZEJ BANKU

(w tysiącach PLN)

2024

2023

Zarząd Banku

 

 

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

 12 550

14 276

Świadczenia długoterminowe

 2 488

1 946

Płatności na bazie akcji rozliczane w środkach pieniężnych1

 9 736

9 787

Świadczenia z tytułu rozwiązania umów dla członków Zarządu Banku, którzy przestali pełnić swoje funkcje przed datą raportową

 5 155

2 700

Razem

 29 929

28 709

Rada Nadzorcza Banku

 

 

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze

 1 990

2 215

Razem

 1 990

2 215

1    Pozycja „Płatności na bazie akcji rozliczane w środkach pieniężnych” obejmuje zarówno koszty rezerw na zmienne składniki wynagrodzeń w formie instrumentu za bieżący okres, jak i efekt aktualizacji wyceny rezerw na zmienne składniki wynagrodzeń w formie instrumentu za poprzednie lata w oparciu o wartość bieżących cen akcji Banku.

KREDYTY I POŻYCZKI UDZIELONE PRZEZ BANK NA RZECZ CZŁONKÓW ZARZĄDU I RADY NADZORCZEJ (w tysiącach PLN)

31.12.2024

31.12.2023

Rada Nadzorcza Banku

 -

-

Zarząd Banku

332

159

Razem

 332

159

Zgodnie z ustawą Prawo Bankowe, zawieranie transakcji o charakterze kredytowym (kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń) z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Banku, osobami zajmującymi stanowiska kierownicze w Banku oraz podmiotami z nimi powiązanymi kapitałowo lub organizacyjnie, następuje na podstawie Regulaminu uchwalonego przez Radę Nadzorczą Banku. Regulamin określa szczególne zasady podejmowania decyzji o zawarciu transakcji z wyżej wymienionymi osobami i podmiotami, w tym szczeble decyzyjne uprawnione do podejmowania decyzji. W szczególności zawarcie transakcji z członkiem Zarządu lub Rady Nadzorczej Banku wymaga podjęcia decyzji przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku. Członkowie Zarządu i Rady Nadzorczej Banku mogą korzystać z oferowanych przez Bank produktów kredytowych według zasad i na warunkach standardowo oferowanych przez Bank. W szczególności w odniesieniu do tych osób Bank nie stosuje korzystniejszych stóp oprocentowania kredytów.

Warunki oprocentowania i terminy spłaty należności nie odbiegają od warunków rynkowych i terminów spłaty dla podobnych produktów bankowych.

Bank świadczy na rzecz kluczowego personelu kierowniczego Banku, członków Rady Nadzorczej oraz bliskich członków rodzin tych osób standardowe usługi finansowe obejmujące między innymi prowadzenie rachunków bankowych, przyjmowanie depozytów, udzielanie kredytów i inne usługi finansowe. Warunki tych transakcji nie odbiegają od warunków rynkowych.

W 2024 roku członkowie Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku pełniący swoje funkcje na 31 grudnia 2024 roku otrzymali wynagrodzenia od jednostek powiązanych z Bankiem w wysokości 53 tysiące PLN (w 2023 roku - 62 tysiące PLN).

•        zmienne składniki wynagrodzeń

Rezerwa na zmienne składniki wynagrodzeń prezentowana jest w pozostałych zobowiązaniach w pozycji rezerwa na pozostałe świadczenia pracownicze.

REZERWA NA ZMIENNE SKŁADNIKI WYNAGRODZEŃ

31.12.2024

31.12.2023

(za lata 2020-2024)

(za lata 2019-2023)

Zarząd Banku (w tym członkowie Zarządu Banku, którzy przestali pełnić swoje funkcje przed datą raportową)

40

28

Pozostali Risk Takers (osoby zajmujące stanowiska kierownicze bez Zarządu Banku)

104

87

Razem rezerwa

144

 

115

WYNAGRODZENIE WYPŁACONE W ROKU

2024

2023

(za lata 2019-2023)

(za lata 2018-2022)

 - przyznane w formie gotówki

15

18

Zarząd Banku (w tym członkowie Zarządu Banku, którzy przestali pełnić swoje funkcje przed datą raportową)

1

5

Pozostali Risk Takers (osoby zajmujące stanowiska kierownicze bez Zarządu Banku)

14

13

 - przyznane w formie instrumentu

28

11

Zarząd Banku (w tym członkowie Zarządu Banku, którzy przestali pełnić swoje funkcje przed datą raportową)

3

4

Pozostali Risk Takers (osoby zajmujące stanowiska kierownicze bez Zarządu Banku)

25

7

Razem wypłacone

43

29

64.            Leasing

Istotne zasady rachunkowości:

Bank stosuje wyłączenia i nie ujmuje aktywów z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązań w odniesieniu do:

•        leasingów krótkoterminowych, do których Bank zalicza umowy bez możliwości zakupu składnika aktywów, zawarte na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od momentu rozpoczęcia umowy, w szczególności umowy zawarte na czas nieokreślony z krótkim (do 12 miesięcy) terminem wypowiedzenia, bez znaczących kar, przez które rozumie się w szczególności poniesione nakłady z tytułu inwestycji w obcym środku trwałym oraz koszty zmiany lokalizacji,

•        leasingów niskocennych (składnik aktywów ma wartość mniejszą niż 20 000 PLN, ustalaną w oparciu o wartość nowego składnika aktywów bez względu na wiek składnika aktywów objętego leasingiem), z wyłączeniem umów najmu powierzchni.

Zobowiązanie z tytułu leasingu Bank wycenia początkowo w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych pozostających do zapłaty w tej dacie. Na wartość zobowiązania z tytułu leasingu wpływają:

•        stałe opłaty pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,

•        zmienne opłaty leasingowe, które zależą od indeksu lub stawki, wycenione początkowo z zastosowaniem indeksu lub stawki obowiązujących na datę rozpoczęcia,

•        kwoty, których zapłaty przez leasingobiorcę oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej,

•        cena wykonania opcji kupna, jeżeli istnieje prawdopodobieństwo powyżej 50%, że Bank skorzysta z opcji kupna,

•        kary pieniężne z tytułu wypowiedzenia umowy leasingu, jeżeli umowa leasingu przewiduje opcję wypowiedzenia przez Bank jako leasingobiorcę.

Bank do opłat leasingowych nie zalicza zmiennych opłat uzależnionych od czynników zewnętrznych.

Po dacie rozpoczęcia leasingu Bank wycenia zobowiązanie z tytułu leasingu poprzez:

•        zwiększenie wartości bilansowej w celu odzwierciedlenia odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu,

•        zmniejszenie wartości bilansowej w celu uwzględnienia zapłaconych opłat leasingowych, oraz

•        zaktualizowanie wyceny wartości bilansowej w celu uwzględnienia wszelkiej ponownej oceny lub zmiany leasingu lub w celu uwzględnienia zaktualizowanych stałych opłat leasingowych.

Aktualizację wyceny zobowiązania z tytułu leasingu Bank ujmuje jako korektę składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania. W przypadku gdy w wyniku aktualizacji wyceny wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania została zmniejszona do zera i ma miejsce dalsze zmniejszenie wyceny zobowiązania z tytułu leasingu, pozostałą kwotę aktualizacji wyceny Bank ujmuje jako zysk lub stratę.

Składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania podlegają przez Bank początkowej wycenie według kosztu, który obejmuje:

•        kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,

•        wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,

•        wszelkie początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez Bank.

Po początkowym ujęciu Bank wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania pomniejszając jego wartość początkową o odpisy amortyzacyjne (umorzenie metodą liniową) i odpis z tytułu utraty wartości oraz koryguje z tytułu aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.

Bank do zdyskontowania przyszłych płatności leasingowych stosuje stopy dyskonta:

•        skalkulowane na bazie krzywych rentowności odzwierciedlających koszt finansowania w danej walucie,

•        pokrywające tenor najdłuższej umowy leasingowej podlegającej wycenie i odzwierciedlające – dla danej waluty – stałą rynkową stopę procentową oraz koszt finansowania (tenory umów leasingowych mieszczą się w przedziale od 1 roku do 99 lat),

•        odczytane z krzywej dla terminu zapadalności odpowiadającego połowie terminu zapadalności umowy leasingowej.

Wartość krańcowej stopy pożyczkowej dla umów leasingowych Bank aktualizuje w okresach kwartalnych.

Bank stosuje te same stopy dyskontowe do portfela umów leasingu samochodów oraz nieruchomości, w tym praw wieczystego użytkowania gruntów z uwzględnieniem wpływu zabezpieczenia umowy leasingowej na stosowaną stawkę dyskontową.

Opłaty leasingowe w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego i niskocennego Bank ujmuje jako koszt metodą liniową w trakcie okresu leasingu. Różnice pomiędzy kwotami zapłaconymi i wynikającymi z liniowego rozliczenia kosztów ujmowane są jako czynne lub bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Informacje finansowe

LEASINGOBIORCA - KWOTY DOTYCZĄCE LEASINGU UJĘTE W RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

2024

2023

Koszty związane z krótkoterminowymi umowami leasingowymi

(17)

(15)

Koszty związane z umowami leasingowymi aktywów o niskiej wartości, które nie są umowami krótkoterminowymi, koszty z tytułu podatku od towarów i usług niepodlegającego odliczeniu oraz koszty opłat eksploatacyjnych

(103)

(96)

Razem

(120)

(111)

Koszt odsetek od zobowiązania z tytułu leasingu ujmowany jest w pozycji „Koszty z tytułu odsetek”, linia „leasing”. Koszty amortyzacji w odniesieniu do aktywów z tytułu prawa do użytkowania ujmowane są w pozycji „Koszty działania”, linia „Amortyzacja”.

W ramach rzeczowych aktywów trwałych z tytułu prawa użytkowania 99% ich wartości stanowią grunty i budynki.

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE z tytułu prawa użytkowania

2024

2023

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

2 080

1 659

Zwiększenia

333

427

Likwidacja i sprzedaż

(5)

(6)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

2 408

2 080

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na początek okresu

(1 073)

(840)

Amortyzacja okresu

(259)

(233)

Inne

1

-

Skumulowana amortyzacja (umorzenie) na koniec okresu

(1 331)

(1 073)

Odpisy aktualizujące na początek okresu

(4)

(5)

Odpisy aktualizujące na koniec okresu

(4)

(4)

 Wartość bilansowa netto na początek okresu

1 003

814

 Wartość bilansowa netto na koniec okresu

1 073

1 003

 

65.         Informacje dotyczące firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdań finansowych

15 grudnia 2022 roku Rada Nadzorcza na podstawie § 15 ust. 1 pkt 2 Statutu Banku dokonała wyboru KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. (KPMG) jako firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania i przeglądu sprawozdań finansowych Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku za lata 2024-2026. KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Inflanckiej 4A, jest wpisana na listę firm audytorskich prowadzoną przez Polską Agencję Nadzoru Audytowego pod numerem 3546. 14 lutego 2024 roku Bank i KPMG zawarły umowę na przeprowadzenie badania i przeglądu sprawozdań finansowych Banku i Grupy Kapitałowej Banku za lata 2024-2026.

Sprawozdania finansowe Banku oraz Grupy Kapitałowej Banku za lata 2020-2023 były badane przez PricewaterhouseCoopers Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp. k (dalej: PwC) zgodnie z decyzjami Rady Nadzorczej z 13 grudnia 2018 roku oraz 23 września 2021 roku.

ŁĄCZNA WYSOKOŚĆ NALEŻNEGO WYNAGRODZENIA NETTO FIRMY AUDYTORSKIEJ BADAJĄCEJ SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA USŁUGI NA RZECZ BANKU Z TYTUŁU:

(w tysiącach PLN)

2024 (KPMG)

2023 (PWC)

badania sprawozdania finansowego Banku i skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej

2 089

1 913

usług atestacyjnych, w tym przeglądu sprawozdań finansowych

1 963

1 737

Razem

4 052

3 650

66. Wpływ sytuacji geopolitycznej w Ukrainie na PKO Bank Polski S.A.

Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego S.A. prowadzi działalność na terenie Ukrainy poprzez Grupę Kapitałową KREDOBANK S.A., „Inter-Risk Ukraina” spółkę z dodatkową odpowiedzialnością, Finansową Kompanię „Prywatne Inwestycje" sp. z o.o. i Finansową Kompanię „Idea Kapitał” sp. z o.o.

Testy na utratę wartości KREDOBANK S.A. przeprowadzane metodą zdyskontowanych dywidend w cyklu kwartalnym, w ciągu ostatnich lat wykazywały nadwyżkę wartości użytkowej nad wartością bilansową netto, jednak ze względów ostrożnościowych poziom odpisów na udziały w KREDOBANK S.A. utrzymywany był na niezmienionym poziomie od roku 2015. Test przeprowadzony na dzień 31 marca 2022 roku, uwzględniający ówczesny wpływ wojny w Ukrainie, w połączeniu z zastosowaniem dodatkowego dyskonta w wysokości 25%, związanego z niepewnością co do dalszego rozwoju sytuacji, wykazał konieczność zwiększenia odpisu z tytułu utraty wartości o 52 miliony PLN i obniżenie wartości bilansowej netto akcji KREDOBANK S.A. do 227 milionów PLN.

Kolejne przeprowadzone testy, w tym na 31 grudnia 2024 roku (utrzymujące zastosowanie dodatkowego dyskonta w wysokości 25%) związanego z niepewnością co do dalszego przebiegu wojny, nie wykazały konieczności zwiększenia poziomu odpisu, potwierdzając tym samym poprawność przyjętych wcześniej głównych założeń stosowanych w modelu wyceny. Test przeprowadzony na dzień 31 grudnia 2024 roku uwzględniał kalkulację wartości rezydualnej poprzez ekstrapolację projekcji przepływów pieniężnych poza okres prognozy przy zastosowaniu stopy wzrostu przyjętej na poziomie 4% rocznie. Prognozy przepływów pieniężnych w teście na utratę wartości obejmowały okres 5 lat i opierały się na w wieloletniej prognozie przygotowywanej przez KREDOBANK S.A. - uwzględniającej aktualną sytuację Ukrainy oraz założenia zawarte w planie finansowym KREDOBANKU S.A. na 2025 rok i lata kolejne. Do dyskontowania przyszłych przepływów pieniężnych w UAH Bank zastosował stopę dyskonta równą kosztowi kapitału własnego w wysokości 27,9% w roku 2025 i 25,8% w latach kolejnych.

W związku z inwazją Bank na bieżąco monitoruje regulacje sankcyjne i implementuje je w adekwatnym dla specyfiki swojej działalności zakresie. W Banku zostały przyjęte do stosowania wytyczne dotyczące finasowania i prowadzenia usług bankowych dla:

•      klientów prowadzących działalność gospodarczą, której model biznesowy bazuje na korzyściach płynących z aktywnego funkcjonowania na rynkach Rosji i Białorusi lub poprzez istotne powiązania (m.in. gospodarcze, osobowe),

•      klientów, którzy są lub mogą zostać objęci sankcjami lub restrykcjami wprowadzonymi w związku z agresją Rosji w Ukrainie.

Na 31 grudnia 2024 roku Bank dokonał aktualizacji analizy portfela kredytów gospodarczych klientów polskich pod kątem ich narażenia na negatywne skutki konfliktu zbrojnego w Ukrainie. Przyjmując jako próg min. 5% obrotów realizowanych przez klientów z kontrahentami Rosji, Białorusi lub Ukrainy - portfel narażony na ryzyko wynosi 1,7 miliarda PLN (na 31 grudnia 2023 roku 2,5 miliarda PLN). W ramach wyceny ekspozycji kredytowych, Bank uwzględnił informacje o skali powiązań gospodarczych klientów polskich z kontrahentami z Ukrainy, Białorusi i Rosji, a także dokonał oceny różnych scenariuszy rozwoju sytuacji makroekonomicznej. Ekspozycje tych klientów podlegały klasyfikacji do Fazy 2 i wycenie oczekiwanych strat kredytowych w całym okresie ich życia. W przypadku oceny, że istnieje wysokie prawdopodobieństwo niewywiązania się przez tych klientów ze swoich zobowiązań kredytowych dokonano przeklasyfikowania ekspozycji do Fazy 3.

Ekspozycje detaliczne udzielone obywatelom narodowości rosyjskiej, białoruskiej lub ukraińskiej, które według stanu na 31 grudnia 2024 roku wyniosły 140 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku 151 milionów PLN), Bank przeklasyfikował do Fazy 2 i wycenił ich ryzyko kredytowe w okresie życia tych kredytów.

Na 31 grudnia 2024 roku wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe na ww. portfele wyniosła 78 milionów PLN (na 31 grudnia 2023 roku 80 milionów PLN).

W 2024 roku i 2023 roku Bank utrzymywał bezpieczny poziom płynności, który umożliwiał szybką i skuteczną reakcję na potencjalne zagrożenia. Analizy sytuacji płynnościowej Banku potwierdzają, że posiada on bezpieczny poziom aktywów płynnych, przy jednocześnie utrzymywanej stabilnej, rozproszonej bazie depozytowej, pochodzącej głównie od klientów detalicznych, która charakteryzuje się umiarkowaną koncentracją podmiotową i jest w przeważającej części objęta gwarancjami BFG. W konsekwencji Bank utrzymuje zarówno nadzorcze, jak i wewnętrzne miary ryzyka płynności na bezpiecznych poziomach.

67. Reforma wskaźników stóp procentowych

•           Otoczenie prawne

Na obszarze Unii Europejskiej wyznaczono nowy standard dla opracowywania, udostępniania oraz stosowania wskaźników referencyjnych. Podstawę prawną w tym zakresie stanowi Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 roku w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (dalej „Rozporządzenie BMR”).

•        Zapowiedź stosowania zamiennika dla wskaźnika WIBOR

Ustawa o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom z 7 lipca 2022 roku zapoczątkowała reformę wskaźnika WIBOR.

Od 2022 roku działa Narodowa Grupa Robocza ds. reformy wskaźników referencyjnych (NGR) która pracuje nad zapewnieniem wiarygodności, przejrzystości i rzetelności opracowywania i stosowania nowego wskaźnika referencyjnej stopy procentowej.

W jej skład wchodzą przedstawiciele Ministerstwa Finansów, NBP, UKNF, BFG, Polskiego Funduszu Rozwoju, GPW w Warszawie, KDPW, Banku Gospodarstwa Krajowego, GPW Benchmark, a także przedstawiciele banków, towarzystw funduszy inwestycyjnych, zakładów ubezpieczeń, firm faktoringowych i leasingowych, podmiotów będących emitentami obligacji, w tym korporacyjnych i komunalnych, izb rozliczeniowych. Prace NGR są koordynowane i nadzorowane przez Komitet Sterujący.

1 września 2022 roku Komitet Sterujący (dalej KS) podjął decyzję o wyborze indeksu WIRON jako alternatywnego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, kalkulowanego na podstawie rzeczywistych transakcji ON (overnight) zawieranych z dużymi przedsiębiorstwami oraz instytucjami finansowymi. WIRON miał być kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu rozporządzenia BMR stosowanym w umowach i instrumentach finansowych. Przyjęto Mapę Drogową określającą harmonogram działań, których celem było zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR wskaźnikiem WIRON zgodnie z Rozporządzeniem BMR. 13 lutego 2023 roku UKNF ogłosił, że WIRON stał się wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej.

29 marca 2024 roku KS podjął decyzję o rozpoczęciu procesu przeglądu i analizy wskaźników alternatywnych dla WIBOR typu Risk Free Rate (RFR). W okresie czerwca – października 2024 roku trwały konsultacje publiczne.

10 grudnia 2024 roku KS ogłosił decyzję o wyborze propozycji indeksu o technicznej nazwie WIRF– bazującego na depozytach niezabezpieczonych instytucji kredytowych i instytucji finansowych jako docelowego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, który miałby zastąpić wskaźnik referencyjny WIBOR. Administratorem WIRF– w rozumieniu Rozporządzenia BMR będzie spółka GPW Benchmark S.A., wpisana do rejestru Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA). Tym samym KS zweryfikował i zmodyfikował swoją wcześniejszą decyzję o wyborze WIRON. Kolejnym krokiem KS będzie zaktualizowanie Mapy Drogowej w ramach dotychczasowego harmonogramu działań (ostateczny terminu zakończenia reformy wskaźników referencyjnych przypada na koniec 2027 roku) mających na celu zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR docelowym wskaźnikiem WIRF, którego finalna nazwa będzie określona w toku dalszych prac. Docelowo WIRF– ma stać się kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu rozporządzenia BMR, który będzie mógł być stosowany w umowach finansowych (np. umowach kredytu), instrumentach finansowych (np. papierach dłużnych lub instrumentach pochodnych) oraz przez fundusze inwestycyjne (np. w ustalaniu opłat za zarządzanie). 

•        Dostosowanie Grupy Kapitałowej i Banku

Ewolucja otoczenia prawnego i migracja rynku na wskaźniki referencyjne zgodnie z Rozporządzeniem BMR mają wpływ na działalność Banku poprzez zawarte z klientami i kontrahentami umowy, zmianę wycen instrumentów finansowych i konieczność dostosowania procesów i systemów informatycznych.

PKO Bank Polski S.A. od III kwartału 2020 roku, poczynając od reformy wskaźników referencyjnych LIBOR, prowadzi międzydyscyplinarny projekt nadzorowany przez członków Zarządu Banku z udziałem przedstawicieli spółek zależnych PKO Banku Hipotecznego S.A., PKO Leasing S.A. i PKO Faktoring S.A. związany z dostosowaniem Banku oraz spółek zależnych do zmian wprowadzanych w ramach reformy wskaźników referencyjnych, w szczególności w zakresie:

•      wypracowania i wdrożenia planu awaryjnego w Banku w umowach i regulaminach bankowych,

•      dostosowania oferty produktów i usług,

•      dostosowania systemów transakcyjnych, księgowych, analitycznych, ryzyka i raportowych,

•      dostosowania procesu stosowania rachunkowości zabezpieczeń,

•      aneksowania umów i przystąpienia do wyłonionych na rynku standardów,

•      współpracy z sektorem bankowym celem wypracowania jednolitej interpretacji przepisów i standardów ich wdrożenia.

W pracach tego projektu uczestniczą przedstawiciele wielu jednostek organizacyjnych Banku, w tym w szczególności odpowiedzialni za obszary produktowe oraz kwestie związane z zarządzaniem ryzykiem oraz finansami. Struktura projektu uwzględnia podział na strumienie obejmujące produkty i procesy, w których występuje element stosowania wskaźnika referencyjnego WIBOR oraz cykliczne raportowanie statusów w zakresie poszczególnych strumieni.

Bank pracuje nad analizą ryzyk i monitoruje je na bieżąco, niemniej jednak ze względu na wczesny etap reformy bardziej szczegółowe informacje dotyczące procesu przejścia będą przedstawiane w miarę postępu prac nad reformą wskaźnika WIBOR. Ponadto, ze względu na brak formalnych informacji w zakresie potencjalnego zdarzenia regulacyjnego, o którym mowa w art. 23c ust. 1 BMR, brak rozporządzenia Ministra Finansów, o którym mowa w art. 61c ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym dotyczącego zamiennika lub choćby projektu takiego rozporządzenia, brak informacji o wysokości spreadu korygującego, jak również brak rynku instrumentów zabezpieczających oraz biorąc pod uwagę obecny etap prac NGR i realizacji Mapy Drogowej, aktualnie nie jest możliwe oszacowanie skutków finansowych reformy wskaźnika WIBOR.

Poniższe tabele przedstawiają ekspozycję Banku na 31 grudnia 2024 roku oraz na 31 grudnia 2023 roku na stawkę WIBOR.

Aktywa finansowe

Eskpozycje z oprocentowaniem opartym o stopę WIBOR

 

31.12.2024

31.12.2023

Należności od banków

3 078

2 719

Papiery wartościowe

18 275

15 569

Transakcje z przyrzeczeniem sprzedaży

589

253

Kredyty i pożyczki udzielone klientom

174 296

156 160

Suma aktywów

196 238

174 701

 

Zobowiązania finansowe oraz pozabilansowe

Eskpozycje z oprocentowaniem opartym o stopę WIBOR

31.12.2024

31.12.2024

31.12.2023

Zobowiązania wobec klientów

7 829

7 700

Zobowiązania podporządkowane

4 291

2 774

Zobowiązania z tytułu emisji papierów wartościowych

1 025

3 421

Rezerwa na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje

254

358

Suma zobowiązań

13 399

14 253

Udzielone zobowiązania finansowe i gwarancyjne

37 679

39 328

Instrumenty pochodne zabezpieczające - nominał

86 337

59 434

 

Bank będzie pracował nad rozpoczęciem oferowania produktów, w których zastosowany zostanie nowy wskaźnik referencyjny. Wycofanie produktów, w których stosowany jest wskaźnik referencyjny WIBOR lub WIBID będzie następować sukcesywnie.

Dla nowych kredytów udzielanych klientom korporacyjnym w walutach obcych opartych o zmienne stopy procentowe wykorzystane są nowe wskaźniki referencyjne, tzw. stopy wolne od ryzyka, np. SARON dla CHF, SOFR dla USD, SONIA dla GBP, przy czym zależnie od charakteru produktu naliczanie odsetek odbywa się w trybie dziennym lub z zastosowaniem mechanizmu składania stóp procentowych „z góry”, tj. w oparciu o stawki historyczne lub „z dołu”, tj. na koniec okresu odsetkowego. W zakresie transakcji rynku finansowego Bank, jak wspomniano wcześniej, przystąpił do Protokołu ISDA i prowadzi obsługę i rozliczenie transakcji zgodnie z tym standardem, tj. z zastosowaniem składanych stóp wolnych od ryzyka.

•        rachunkowość zabezpieczeń

Zmiany w MSSF umożliwiają przyjęcie założenia, że przyszłe przepływy pieniężne – mimo że będą w przyszłości podlegały zmianom w wyniku przejścia na alternatywne stawki referencyjne – są nadal wysoce prawdopodobne i tym samym możliwe jest utrzymanie dotychczasowych powiązań zabezpieczających.

68.            Zdarzenia, które wystąpiły po dniu, na który sporządzono sprawozdanie finansowe

•      2 stycznia 2025 roku Bank działając na podstawie warunków obligacji oraz po uzyskaniu zgody BFG poinformował obligatariuszy o decyzji odnośnie przeprowadzenia przedterminowego wykupu w całości obligacji oznaczonych kodem ISIN XS2582358789. Data wykupu przypadała na 1 lutego 2025 roku, a wypłata kwoty wykupu na 3 lutego 2025 roku, będącego pierwszym dniem roboczym następującym po opcjonalnej dacie wykupu.

•      16 stycznia 2025 roku w ramach Programu EMTN Bank dokonał emisji obligacji uprzywilejowanych Senior Preferred z terminem zapadalności 3 lata i 5 miesięcy, z możliwością wykonania wcześniejszego wykupu po 2 latach i 5 miesiącach od daty emisji (po uzyskaniu zgody BFG) o łącznej wartości nominalnej 750 milionów EUR na podstawie prospektu emisyjnego zatwierdzonego 15 marca 2024 roku przez Commission de Surveillance du Secteur Financier. Kupon emisji jest stały, płatny rocznie, w wysokości 3,375% do daty wcześniejszego wykupu (po tym czasie kupon jest zmienny, z płatnościami kwartalnymi). Agencja Moody’s Investors Service przyznała ww. emisji rating na poziomie A3. Obligacje zostały dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym na Giełdzie Papierów Wartościowych w Luksemburgu. Bank ma zamiar wprowadzić obligacje do obrotu także na rynku regulowanym w Warszawie.

•      30 stycznia 2025 roku Bank zawarł aneks do umowy gwarancji zapewniającej nierzeczywistą ochronę kredytową w odniesieniu do portfela wyselekcjonowanych korporacyjnych wierzytelności kredytowych Banku, zgodnie z rozporządzeniem CRR („Gwarancja”), opisanej szerzej w nocie „Zobowiązania warunkowe oraz pozabilansowe zobowiązania otrzymane i udzielone” . Na skutek zawarcia tego aneksu warunki Gwarancji zmieniły się w ten sposób, że całkowita wartość portfela wierzytelności Banku objętego Gwarancją wynosi 16 886 milionów PLN, a portfel składa się z portfela obligacji o wartości 2 365 milionów PLN („Portfel A”) oraz portfela pozostałych wierzytelności o wartości 14 521 milionów PLN („Portfel B”). Wskaźnik pokrycia Gwarancją wynosi 100% - w odniesieniu do Portfela A oraz 80% - w odniesieniu do Portfela B, przy czym całkowita maksymalna kwota Gwarancji pozostała na niezmienionym poziomie i wynosi 13 982 miliony PLN.

•      14 lutego 2025 roku BSafer spółka z o.o. (wspólne przedsięwzięcie PKO VC -fizan, będącego w Grupie Kapitałowej Banku) złożyła wniosek do sądu o ogłoszenie upadłości ze względu na swoją niewypłacalność.

•      20 lutego 2025 roku PKO Bank Hipoteczny S.A. (spółka zależna Banku) przeprowadził subskrypcję hipotecznych listów zastawnych serii 15, o wartości nominalnej 800 milionów PLN, wyemitowanych 27 lutego 2025 roku z terminem zapadalności 27 lutego 2029 roku. Listy zastawne są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej w wysokości WIBOR 3M + 0,80 p.p. marży. 

 

Podpisy wszystkich Członków Zarządu Banku

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

{#szymon.midera@pkobp.pl}

 

 

Prezes Zarządu

Szymon Midera

 

 

 

 

 

{#krzysztof.dresler@pkobp.pl}

 

{#ludmila.falak@pkobp.pl}

Wiceprezes Zarządu

Krzysztof Dresler

 

 

 

 

 

 

 

 

Wiceprezes Zarządu

Ludmiła Falak-Cyniak

 

 

 

 

 

 

{#piotr.mazur@pkobp.pl}

 

{#marek.radzikowski@pkobp.pl}

Wiceprezes Zarządu

Piotr Mazur

 

 

 

 

 

 

 

Wiceprezes Zarządu

Marek Radzikowski

 

 

 

 

 

 

 

 

{#michal.sobolewski@pkobp.pl}

 

{#mariusz.zarzycki@pkobp.pl}

Wiceprezes Zarządu

Michał Sobolewski

 

Wiceprezes Zarządu

Mariusz Zarzycki

 

 

 

Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych

 

 

 

 

{#danuta.szymanska@pkobp.pl}

 

 

Dyrektor Pionu Rachunkowości

Danuta Szymańska

 

Biblioteka czcionek:

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ

aąbcćdeęfghijklłmnńoópqrsśtuvwxyzżźAĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUVWXYZŻŹ

Biblioteka czcionek: