|
Sprawozdanie niezależnego
biegłego rewidenta z badania
|
Dla Walnego Zgromadzenia i Rady
Nadzorczej
Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego |
Opinia |
Przeprowadziliśmy badanie załączonego rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego S.A. („Grupa Kapitałowa”), w której jednostką dominującą jest Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski S.A. („Jednostka dominująca”), które zawiera:
• skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej na dzień 31 grudnia 2024 r.;
sporządzone za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2024 r.:
• skonsolidowany rachunek zysków i strat;
• skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów;
• skonsolidowane sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym;
• skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych;
oraz
• informacje uzupełniające zawierające opis przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje objaśniające
(„skonsolidowane sprawozdanie finansowe”).
Naszym zdaniem, załączone skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej:
• przedstawia rzetelny i jasny obraz skonsolidowanej sytuacji majątkowej i finansowej Grupy Kapitałowej na dzień 31 grudnia 2024 r., skonsolidowanych finansowych wyników działalności oraz skonsolidowanych przepływów pieniężnych za rok obrotowy zakończony tego dnia, zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię Europejską („MSSF UE”) oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;
• jest zgodne, we wszystkich istotnych aspektach, co do formy i treści z obowiązującymi Grupę Kapitałową przepisami prawa oraz statutem Jednostki dominującej.
|
Niniejsza opinia jest spójna z naszym sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy dnia 11 marca 2025 r.
Podstawa opinii |
Nasze badanie przeprowadziliśmy stosownie do postanowień:
• Krajowych Standardów Badania w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania przyjętych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów oraz Radę Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego („KSB”);
• ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym („ustawa o biegłych rewidentach”);
• rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego, uchylającego decyzję Komisji 2005/909/WE („rozporządzenie UE”); oraz
• innych obowiązujących przepisów prawa.
Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami i regulacjami została opisana w sekcji Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii.
Niezależność i etyka |
Jesteśmy niezależni od Grupy Kapitałowej zgodnie z Międzynarodowym kodeksem etyki zawodowych księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych Standardów Etyki dla Księgowych („Kodeks IESBA”), przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów („KRBR”) oraz z innymi wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego w Polsce i spełniliśmy wszystkie obowiązki etyczne wynikające z tych wymogów i Kodeksu IESBA. W trakcie badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska pozostali niezależni od Grupy Kapitałowej zgodnie z wymogami niezależności określonymi w ustawie o biegłych rewidentach oraz w rozporządzeniu UE.
Kluczowe sprawy badania |
Kluczowe sprawy badania są to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej znaczące podczas naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego jako całości, a przy formułowaniu naszej opinii podsumowaliśmy naszą reakcję na te rodzaje ryzyka. Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw. Zidentyfikowaliśmy następujące kluczowe sprawy badania:
|
1. Ryzyko prawne związane z kredytami hipotecznymi udzielonymi klientom indywidualnym w walutach wymienialnych |
|
Wartość bilansowa netto
kredytów hipotecznych udzielonych klientom indywidualnym w walutach
wymienialnych na dzień 31 grudnia 2024 r. wyniosła 3 789 mln zł (na
dzień 31 grudnia 2023 r.: Koszty ryzyka prawnego związanego z kredytami w walutach wymienialnych ujęte w rachunku zysków i strat w 2024 roku wyniosły 4 899 mln zł (w 2023 roku: 5 430 mln zł). Odniesienie do skonsolidowanego sprawozdania finansowego: nota 23 „Koszt ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych”. |
|
Kluczowa sprawa badania |
Nasza reakcja |
W przeszłości Jednostka dominująca Grupy udzielała klientom
indywidualnym kredytów hipotecznych w walutach wymienialnych, głównie indeksowanych
lub denominowanych we frankach szwajcarskich („kredyty hipoteczne walutowe”).
Zawarte w nich klauzule indeksacyjne i denominacyjne są obecnie kwestionowane
przez kredytobiorców, którzy uważają je za abuzywne Grupa oceniła, iż wzrost liczby pozwów może utrzymać się przez pewien czas w przyszłości, co przy obecnej linii orzeczniczej w tym zakresie może skutkować przepływami pieniężnymi niższymi niż oczekiwane kontraktowo. Unieważnienie umów kredytów hipotecznych walutowych skutkuje obowiązkiem zwrotu środków wpłaconych przez kredytobiorcę |
Nasze procedury badania obejmowały między innymi: · ocenę metodyki szacowania przez Grupę ryzyka prawnego kredytów hipotecznych walutowych, jak również polityki rachunkowości w tym obszarze; · ocenę zaprojektowania i wdrożenia kluczowych kontroli wewnętrznych w zakresie identyfikacji, monitorowania i dokonywania szacunku ryzyka prawnego kredytów hipotecznych walutowych; ·
analizę poprawności istotnych danych wejściowych wykorzystanych do
sporządzenia szacunków kwoty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych walutowych
poprzez ich uzgodnienie do odpowiednich danych z systemów informatycznych Grupy
· uzyskanie potwierdzeń od zewnętrznych kancelarii prawnych spraw sądowych dotyczących kredytów hipotecznych walutowych w celu oceny ich kompletności; · uzgodnienie populacji kredytów hipotecznych walutowych, których dotyczy ryzyko prawne; ·
ocenę zasadności znaczących założeń przyjętych przez Grupę, takich jak między
innymi prognoza liczby przyszłych pozwów |
|
i poniesieniem innych kosztów
związanych W celu określenia szacunku strat z tego tytułu, Grupa
opracowała model prognostyczny, który bazując między innymi na
dotychczasowych obserwacjach trendów w zakresie liczby pozwów, ugód, rodzaju
rozstrzygnięć sądowych oraz ponoszonych w związku z tym kosztów umożliwia
przewidywanie strat, które będą ponoszone Ze względu na konieczność prognozowania przyszłych zdarzeń, będących poza kontrolą Grupy, szacunki tych strat obarczone są istotną niepewnością i stosunkowo niewielka zmiana znaczących założeń i/lub parametrów modelu może mieć istotny wpływ na poziom strat Grupy rozpoznany w badanym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Z powyższych powodów ocena dokonanego przez Grupę szacunku kwoty strat została uznana przez nas za kluczową sprawę badania. |
sprawdzenie z danymi historycznymi za · analizę monitoringu modelu predykcyjnego przeprowadzonego przez Grupę;
· sprawdzenie arytmetycznej poprawności modelu predykcyjnego;
· analizę wrażliwości szacunku wpływu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych walutowych na zmiany w kluczowych założeniach i ocenę, czy przyjęty poziom tych założeń wskazuje na stronniczość Zarządu;
· analizę kompletności oraz poprawności rozliczenia wyroków sądowych dotyczących kredytów hipotecznych walutowych;
· ocenę kompletności i poprawności wymaganych przez odpowiednie standardy sprawozdawczości finansowej ujawnień dotyczących szacunku wpływu ryzyka prawnego kredytów hipotecznych walutowych. |
2.
Oczekiwane straty kredytowe w
obszarze kredytów i pożyczek udzielonych klientom |
Wartość bilansowa netto kredytów i pożyczek udzielonych klientom wycenianych według zamortyzowanego kosztu wyniosła 263 987 mln zł na dzień 31 grudnia 2024 r. (242 905 mln zł na dzień 31 grudnia 2023 r.), natomiast wartość bilansowa netto papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu lub do wartości godziwej przez inne dochody całkowite wyniosła 208 571 mln zł na dzień 31 grudnia 2024 r. (195 260 mln zł na dzień 31 grudnia 2023 r.). Skumulowane oczekiwane straty kredytowe dotyczące powyższych sald wyniosły łącznie 9 277 mln zł na dzień 31 grudnia 2024 r. (10 279 mln zł na dzień 31 grudnia 2023 r.), natomiast odpisy z tego tytułu wyniosły 1 092 mln zł w 2024 r. (1 323 mln zł w 2023 r.). Saldo rezerw na udzielone zobowiązania finansowe i gwarancje wyniosło 633 mln zł na dzień 31 grudnia 2024 r. (751 mln zł na dzień 31 grudnia 2023 r.). Rozwiązanie rezerw wyniosło 117 mln zł w 2024 r. (73 mln zł w 2023 r.). Odniesienie do skonsolidowanego sprawozdania finansowego: nota 21 „Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe”, nota 30 „Papiery wartościowe”, nota 31 „Kredyty i pożyczki udzielone klientom”, nota 41 „Rezerwy” oraz nota 48 „Zarządzanie ryzykiem kredytowym”. |
|
Kluczowa sprawa badania |
Nasza reakcja |
W procesie szacowania oczekiwanych strat kredytowych wyróżnia się dwa zasadnicze etapy – identyfikację istotnego wzrostu ryzyka kredytowego (“SICR”) i dowodów utraty wartości oraz pomiar oczekiwanych strat kredytowych. Istotny wzrost ryzyka kredytowego oraz dowody
utraty wartości identyfikowane są głównie na podstawie terminowości obsługi zadłużenia,
sytuacji ekonomiczno-finansowej kredytobiorców oraz aktualnego
prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w porównaniu do wartości tego
parametru na moment początkowego ujęcia ekspozycji, natomiast odpisy na
oczekiwane straty kredytowe są szacowane indywidualnie oraz – dla portfeli
jednorodnych – przy wykorzystaniu metod statystycznych na podstawie
parametrów ryzyka. Parametry ryzyka, takie jak prawdopodobieństwo
niewykonania zobowiązania (PD), strata Odpisy na oczekiwane straty kredytowe stanowią szacunek strat kredytowych
oczekiwanych Głównym obszarem ryzyka jest brak identyfikacji istniejących dowodów utraty wartości oraz istotnego wzrostu ryzyka kredytowego oraz dobór niewłaściwych danych do wyznaczenia oczekiwanego poziomu straty dla Koszyka 3 utraty wartości. W odniesieniu do kredytów ocenianych indywidualnie występuje ryzyko przyjęcia niewłaściwych założeń w zakresie zastosowania scenariuszy odzysku, wyceny zabezpieczeń czy też przyjętych przez Grupę terminów planowanych przepływów pieniężnych. W odniesieniu do kredytów ocenianych portfelowo w Koszyku 3 ryzyko polega na przyjęciu niewłaściwych parametrów odzysku na podstawie obserwowalnych danych historycznych lub |
Nasze procedury badania, przeprowadzone przy wsparciu naszych własnych specjalistów z zakresu zarządzania ryzykiem finansowym oraz systemów informatycznych, obejmowały między innymi:
· ocenę stosowanej przez Grupę metodyki szacowania odpisów na oczekiwane straty kredytowe pod kątem zgodności z wymogami MSSF 9 „Instrumenty finansowe”; · ocenę zaprojektowania i wdrożenia oraz testowanie efektywności kluczowych kontroli wewnętrznych, w tym kontroli w środowisku informatycznym, stosowanych w procesie identyfikacji istotnego wzrostu ryzyka kredytowego (SICR) i dowodów utraty wartości oraz kalkulacji odpisów na oczekiwane straty kredytowe; ·
procedury analityczne w zakresie struktury · analizę poprawności identyfikacji przez Grupę dowodów utraty wartości, istotnego wzrostu ryzyka kredytowego oraz alokacji aktywów finansowych do koszyków według poziomu ryzyka kredytowego, z uwzględnieniem kryteriów ilościowych i jakościowych; · krytyczną ocenę założeń oraz danych wejściowych przyjętych dla poszczególnych kluczowych parametrów ryzyka kredytowego, m.in. takich jak SICR, PD, LGD, EAD, CCF; · niezależną rekalkulację wybranych parametrów statystycznych dla wybranych pod-portfeli kredytów; ·
ocenę adekwatności odpisów na oczekiwane straty kredytowe poprzez
odniesienie do strat kredytowych poniesionych na poszczególnych jednorodnych
portfelach · dla należności istotnych analizowanych indywidualnie na podstawie wybranej próby – ocenę poprawności identyfikacji istotnego wzrostu ryzyka kredytowego oraz dowodów |
|
niedostosowaniu tych parametrów do przyszłych oczekiwanych warunków ekonomicznych. Stosunkowo niewielka zmiana znaczących założeń i parametrów modelu, takich jak dane oraz metody, może mieć istotny wpływ na szacunek oczekiwanych strat kredytowych. Obszar ten uznaliśmy za kluczową sprawę badania, ponieważ szacowanie
odpisów na oczekiwane straty kredytowe wiąże się ze znaczącym nieodłącznym
ryzykiem błędów, |
utraty wartości, a dla aktywów z utratą wartości krytyczną ocenę kluczowych założeń przyjętych przez Grupę oraz niezależne przeliczenie wartości tych odpisów; ·
ocenę kompletności i poprawności wymaganych przez odpowiednie standardy
sprawozdawczości finansowej ujawnień |
Inne sprawy |
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2023 r. zostało zbadane przez innego biegłego rewidenta, który w dniu 6 marca 2024 r. wyraził niezmodyfikowaną opinię na temat tego sprawozdania.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej za skonsolidowane sprawozdanie finansowe |
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego przedstawiającego rzetelny i jasny obraz zgodnie z MSSF UE, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz z obowiązującymi Grupę Kapitałową przepisami prawa i statutem Jednostki dominującej, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd Jednostki dominującej uznaje za niezbędną, aby zapewnić sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy Kapitałowej do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie, kwestii związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie założenia kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd Jednostki dominującej albo zamierza dokonać likwidacji Grupy Kapitałowej, zaniechać prowadzenia działalności, albo gdy nie ma żadnej realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania prowadzenia działalności.
Zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości („ustawa o rachunkowości”), Zarząd oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w tej ustawie. Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzór nad procesem sprawozdawczości finansowej Grupy Kapitałowej.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego |
Celem badania jest uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące
|
istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników podejmowane na podstawie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy Kapitałowej ani efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej, obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm, a także:
• identyfikujemy i szacujemy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż istotnego zniekształcenia wynikającego z błędu, ponieważ oszustwo może obejmować zmowę, fałszerstwo, celowe pominięcie, wprowadzenie w błąd lub obejście systemu kontroli wewnętrznej;
• uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania procedur badania, które są odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności działania kontroli wewnętrznej Grupy Kapitałowej;
• oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków księgowych oraz powiązanych z nimi ujawnień dokonanych przez Zarząd Jednostki dominującej;
• wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki dominującej zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych dowodów badania, oceniamy, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub okolicznościami, które mogą podawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy Kapitałowej do kontynuacji działalności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w sprawozdaniu z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia są nieodpowiednie, modyfikujemy naszą opinię. Nasze wnioski są oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia sprawozdania z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Przyszłe zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Grupa Kapitałowa zaprzestanie kontynuacji działalności;
• oceniamy ogólną prezentację, strukturę i treść skonsolidowanego sprawozdania finansowego, w tym ujawnienia, a także czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe odzwierciedla stanowiące ich podstawę transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację.
• uzyskujemy wystarczające i odpowiednie dowody badania odnośnie informacji finansowych jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy Kapitałowej w celu wyrażenia opinii na temat skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór i przeprowadzenie badania Grupy Kapitałowej i pozostajemy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię z badania.
Przekazujemy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej informacje między innymi o planowanym zakresie i terminie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Przekazujemy Komitetowi Audytu Jednostki dominującej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz informujemy o wszystkich powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o działaniach podjętych w celu wyeliminowania zagrożeń lub zastosowanych zabezpieczeniach.
|
Spośród spraw przekazywanych Komitetowi Audytu Jednostki dominującej wskazaliśmy te sprawy, które były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres sprawozdawczy uznając je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy w naszym sprawozdaniu z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają ich publicznego ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że sprawa nie powinna być komunikowana w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje wynikające z jej ujawnienia przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Inne informacje |
Na inne informacje składają się:
• List Prezesa Zarządu PKO Banku Polskiego S.A. dotyczący działalności Banku w 2024 r.
• Sprawozdanie Zarządu z działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 r. sporządzone łącznie ze sprawozdaniem Zarządu z działalności PKO Banku Polskiego S.A. („sprawozdanie z działalności”) wraz z oświadczeniem o stosowaniu ładu korporacyjnego oraz sprawozdawczością zrównoważonego rozwoju, które są wyodrębnionymi częściami tego sprawozdania z działalności,
•
Informacja Zarządu dotycząca firmy audytorskiej przeprowadzającej
badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej PKO Banku
Polskiego S.A. za rok zakończony
31 grudnia 2024 r. i sprawozdania finansowego PKO Banku Polskiego S.A. za rok
zakończony
31 grudnia 2024 r.,
• Oświadczenie Rady Nadzorczej PKO Banku Polskiego S.A. dotyczące Komitetu Audytu Rady Nadzorczej PKO Banku Polskiego S.A.,
•
Ocena Rady Nadzorczej wraz z uzasadnieniem dotycząca
skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego
S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2024 r., sprawozdania finansowego PKO Banku
Polskiego S.A. za rok zakończony 31 grudnia 2024 r. oraz sprawozdania Zarządu z
działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. za 2024 rok
w zakresie zgodności z księgami, dokumentami oraz ze stanem faktycznym,
• Sprawozdanie z atestacji sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju
(razem „inne informacje”).
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za inne informacje.
Zarząd oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie z działalności wraz z wyodrębnionymi częściami spełniało wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości.
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje innych informacji. W odniesieniu do sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, stanowiącej wyodrębnioną część sprawozdania z działalności przeprowadziliśmy atestację, której wyniki zostały przedstawione w odrębnym sprawozdaniu z atestacji zawierającym niezmodyfikowaną opinię.
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie się z innymi informacjami, i czyniąc to, rozważenie, czy nie są one istotnie niespójne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, z naszą wiedzą uzyskaną w trakcie badania, lub w inny sposób wydają się być istotnie zniekształcone. Jeżeli na podstawie wykonanej pracy stwierdzimy istotne zniekształcenie w innych informacjach, to jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania. Nie mamy żadnych spraw do zakomunikowania w tym zakresie.
|
Dodatkowe obowiązki wynikające z ustawy o biegłych rewidentach
Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach jest również wydanie opinii, czy sprawozdanie z działalności, w zakresie niedotyczącym sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, zostało sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w rocznym skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Ponadto zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach jesteśmy zobowiązani do wydania opinii, czy Grupa Kapitałowa w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła informacje wymagane przepisami prawa lub regulaminami, a w odniesieniu do określonych informacji wskazanych w tych przepisach lub regulaminach stwierdzenie, czy są one zgodne z mającymi zastosowanie przepisami prawa i informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Opinia o sprawozdaniu z działalności
Na podstawie pracy wykonanej w trakcie badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego, naszym zdaniem, sprawozdanie z działalności, w zakresie niedotyczącym sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, we wszystkich istotnych aspektach:
• zostało sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa; oraz
• jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem, w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego, które jest wyodrębnioną częścią sprawozdania z działalności, Grupa Kapitałowa zawarła informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim („rozporządzenie”).
Ponadto naszym zdaniem informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz lit. i rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego, we wszystkich istotnych aspektach:
• zostały sporządzone zgodnie z mającymi zastosowanie przepisami prawa, oraz
• są zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Oświadczenie na temat sprawozdania z działalności
Ponadto oświadczamy, że w świetle wiedzy o Grupie Kapitałowej i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie stwierdziliśmy w sprawozdaniu z działalności istotnych zniekształceń. Niniejsze oświadczenie nie obejmuje sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji |
Informacja o przestrzeganiu regulacji ostrożnościowych |
Zarząd Jednostki dominującej odpowiada za zapewnienie zgodności działania Grupy Kapitałowej z regulacjami ostrożnościowymi, w tym za prawidłowość ustalenia współczynników kapitałowych.
Naszym obowiązkiem jest poinformowanie w sprawozdaniu z badania, czy Grupa Kapitałowa przestrzega obowiązujących regulacji ostrożnościowych określonych w odrębnych przepisach, w szczególności czy Grupa Kapitałowa prawidłowo ustaliła współczynniki kapitałowe przedstawione w nocie 61 „Adekwatność kapitałowa”.
|
Celem badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie było wyrażenie opinii na temat przestrzegania przez Grupę Kapitałową obowiązujących regulacji ostrożnościowych, a zatem nie wyrażamy opinii na ten temat.
W oparciu o przeprowadzone badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego informujemy, że nie zidentyfikowaliśmy przypadków naruszenia przez Grupę Kapitałową w okresie od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2024 r. obowiązujących regulacji ostrożnościowych, określonych w odrębnych przepisach, w szczególności w zakresie prawidłowości ustalenia przez Grupę Kapitałową współczynników kapitałowych na dzień 31 grudnia 2024 r., które mogłyby mieć istotny wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Oświadczenie na temat świadczenia usług niebędących badaniem sprawozdania finansowego |
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że nie świadczyliśmy zabronionych usług niebędących badaniem, o których mowa w art. 5 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia UE oraz art. 136 ustawy o biegłych rewidentach.
Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy Kapitałowej i jednostek przez niego kontrolowanych w badanym okresie zostały ujawnione w punkcie 11.2.2 sprawozdania z działalności.
Wybór firmy audytorskiej |
Zostaliśmy wybrani po raz pierwszy do badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej uchwałą Rady Nadzorczej z dnia 15 grudnia 2022 r. Całkowity nieprzerwany okres zlecenia badania wynosi 1 rok.
Opinia na temat zgodności oznakowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego w jednolitym elektronicznym formacie raportowania z wymogami rozporządzenia o regulacyjnych standardach technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania |
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani do przeprowadzania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej na dzień i za rok zakończony 31 grudnia 2024 r., sporządzone w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pakiecie sprawozdawczym o nazwie PL_SSF_GKPKOBP_SA_31.12.2024.zip („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF”), zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) nr 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 r., uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania („Rozporządzenie ESEF”).
Identyfikacja Kryteriów i Opis Przedmiotu Usługi
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Zarząd Jednostki dominującej w celu spełnienia wymogów dotyczących oznakowania oraz wymogów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność oznakowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi określone w tych regulacjach stanowią, naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii.
|
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF zgodnie z wymogami dotyczącymi oznakowania oraz wymogami technicznymi dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL, przy użyciu taksonomii określonej w tej regulacji.
Odpowiedzialność Zarządu Jednostki dominującej obejmuje również zaprojektowanie, wdrożenie i funkcjonowanie systemu kontroli wewnętrznej zapewniającego sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF wolnego od istotnych niezgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF spowodowanych oszustwem lub błędem.
Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej są odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, obejmującego również sporządzenie sprawozdań finansowych zgodnie z formatem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzonej usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało oznakowane zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Naszą usługę przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3001PL „Badanie sprawozdań finansowych sporządzonych w jednolitym elektronicznym formacie raportowania” przyjętym przez KRBR („KSUA 3001PL”) oraz, gdzie stosowne, zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000 (zmienionego) „Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji finansowych” przyjętym przez KRBR („KSUA 3000 (Z)”). Standardy te nakładają na biegłego rewidenta obowiązek zaplanowania i wykonania procedur w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane zgodnie z przyjętymi kryteriami.
Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona zgodnie z KSUA 3001PL oraz, gdzie stosowne, zgodnie z KSUA 3000 (Z) zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie.
Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oceny ryzyka wystąpienia istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając ocenę tego ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF w celu zaplanowania stosownych procedur, które mają zapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania.
Podsumowanie wykonanych prac
Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury obejmowały między innymi:
• uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF, obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Jednostkę dominującą znaczników XBRL i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF, w tym zrozumienie mechanizmów systemu kontroli wewnętrznej związanych z tym procesem,
• uzgodnienie oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF do zbadanego skonsolidowanego sprawozdania finansowego,
• ocenę, przy użyciu specjalistycznego narzędzia spełnienia regulacyjnych standardów technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania,
|
• ocenę kompletności oznakowania:
- wszystkich liczb w zadeklarowanej walucie ujawnionych w skonsolidowanym sprawozdaniu z sytuacji finansowej, skonsolidowanym rachunku zysków i strat, skonsolidowanym sprawozdaniu z całkowitych dochodów, skonsolidowanym sprawozdaniu ze zmian w kapitale własnym oraz skonsolidowanym sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w formacie ESEF;
- ujawnień zawartych w informacji dodatkowej zawierającej opis przyjętych zasad rachunkowości i inne informacje uzupełniające na wybranej próbie znaczników XBRL, w szczególności blokowych, zgodnie z obowiązkowymi elementami taksonomii podstawowej zawartymi w załączniku II do Rozporządzenia ESEF,
• sprawdzenie, na wybranej próbie, oznakowania blokowego w celu oceny, czy wymóg regulacyjnych standardów technicznych został prawidłowo zastosowany, aby uwzględnić odpowiednie dane w zakresie znacznika cyfrowego,
• ocenę, na wybranej próbie, czy znaczniki XBRL z taksonomii podstawowej określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały odpowiednio zastosowane oraz, czy użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach, gdy najbliższy element taksonomii podstawowej mógłby błędnie przedstawiać znaczenie rachunkowe ujawnienia,
• ocenę, na wybranej próbie, prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF,
• sprawdzenie, na wybranej próbie, sposobu prezentacji danych w znaczniku cyfrowym w celu oceny, czy prezentacja jest zasadna w granicach możliwości technicznych związanych ze znakowaniem blokowym.
Wymogi kontroli jakości oraz etyczne, w tym niezależność
Jako firma stosujemy Międzynarodowy Standard Zarządzania Jakością (PL) 1 „Zarządzanie jakością dla firm wykonujących badania lub przeglądy sprawozdań finansowych lub zlecenia innych usług atestacyjnych lub pokrewnych” przyjęty przez Radę Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego jako Krajowy Standard Kontroli Jakości 1, który wymaga od nas zaprojektowania, wdrożenia i utrzymywania systemu zarządzania jakością, w tym polityk lub procedur dotyczących zgodności z zasadami etyki, standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie regulacjami i przepisami prawa.
Spełniamy wymogi dotyczące niezależności i etyki wynikające z Kodeksu IESBA, przyjętego uchwałą KRBR, który jest oparty na podstawowych zasadach dotyczących uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności, zachowania tajemnicy informacji oraz profesjonalnego postępowania, jak również inne wymogi niezależności i etyki, które mają zastosowanie dla niniejszej usługi atestacyjnej w Polsce.
Opinia na temat zgodności z wymogami Rozporządzenia ESEF
Podstawę sformułowania naszej opinii stanowią kwestie opisane powyżej, dlatego opinia powinna być czytana z uwzględnieniem tych kwestii.
Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę do wyrażenia przez nas opinii na temat zgodności oznakowania z wymogami rozporządzenia ESEF.
|
Naszym zdaniem skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF na dzień 31 grudnia 2024 r. i za rok zakończony tego dnia zostało oznakowane, we wszystkich istotnych aspektach, zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
W imieniu firmy audytorskiej |
|
|
||
KPMG Audyt Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. |
|
|
||
Nr na liście firm audytorskich: 3546
Podpisano kwalifikowanym
|
|
|
||
Katarzyna Łącka-Dziekan |
|
Tadeusz de Ville |
||
Kluczowy biegły rewident |
|
Pełnomocnik |
||
Nr w rejestrze 13131 |
|
|
||
|
|
|
||
Warszawa, 12 marca 2025 r. |
|
|
||