właściwego momentu powstania obowiązku podatku VAT należnego wynikającego z transakcji dostaw energii
elektrycznej i gazu oraz określenia prawidłowego momentu powstania prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego,
dodatkowo zlecono kalkulację potencjalnego wpływu na zobowiązania podatkowe IRGiT ewentualnej zmiany obecnie
stosowanej przez IRGiT polityki podatkowej polegającej na stosowaniu zasad ogólnych odnoszących się do momentu
powstania obowiązku podatkowego w VAT należnym oraz na stosowaniu wprost przepisów Dyrektywy 112 w zakresie
podatku VAT naliczonego.
Na podstawie otrzymanych opinii stwierdzono, że stosowana przez IRGiT polityka podatkowa jest prawidłowa
w świetle prawa unijnego, w tym w szczególności w zakresie podatku VAT naliczonego, jak również z uwagi na
specyficzny charakter działalności IRGiT w stosunku do VAT należnego. Niemniej jednak, uznano, że na gruncie
obowiązujących krajowych przepisów podatkowych takie podejście może być kwestionowane przez organy
podatkowe z uwagi na językową wykładnię przepisów prawa podatkowego.
Dnia 9 października 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (WSA) oddalił skargę IRGiT utrzymując
w mocy interpretację indywidualną wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 listopada 2019
roku, dotyczącą zasad ustalania momentu powstania prawa do odliczania podatku VAT naliczonego wynikającego
z faktur dotyczących energii elektrycznej oraz gazu. 5 grudnia 2020 r. IRGiT wniosła skargę kasacyjną w ww. sprawie
do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, która uzupełniona została pismem z dnia 15 kwietnia 2021 r.,
w którym przywołano najnowsze, nieznane w momencie składania skargi kasacyjnej, orzecznictwo TSUE, które
w pełni stanowi poparcie zarzutów kasacyjnych przedstawionych przez IRGiT. Dnia 4 września 2024 r. IRGiT złożył do
NSA wniosek w sprawie wystąpienia do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) z pytaniem
prejudycjalnym w zakresie zgodności w Dyrektywą VAT przepisów krajowych ustawy o VAT w tym zakresie, że stoją
one w sprzeczności z nadrzędną zasadą neutralności podatku VAT. W dniu 2 października 2024 r. NSA na rozprawie
uznał, że występuje w tej sprawie wątpliwość zgodności przepisów krajowej ustawy o VAT z przepisami unijnymi. Tym
samym zwiesił postępowanie i skierował pytanie prejudycjalne do TSUE.
Ze względu na niepewność dotyczącą momentu rozliczania podatku VAT naliczonego i należnego we wszystkich
otwartych okresach, a także kwoty wyżej wymienionego potencjalnego zobowiązania z tytułu podatku VAT, a także
kierując się zasadą ostrożności i zgodnie z MSR 37 Rezerwy, zobowiązania i aktywa warunkowe, podjęto decyzję
o zawiązaniu rezerwy na odsetki jakie mogłyby powstać w przypadku przesunięcia okresów odliczania VAT, której
wysokość na dzień 31 grudnia 2023 r. wyniosła 30,1 mln zł.
W związku z upływem 5-cio letniego okresu związanego z ustawowym przedawnieniem zobowiązania podatkowego
w podatku od towarów i usług za okres od grudnia 2018 r. do listopada 2019 r., które miało miejsce z upływem
31 grudnia 2024 r. Spółka zleciła niezależnemu doradcy aktualizację ww. rezerwy. W wyniku przeprowadzonej
rekalkulacji rezerwy, kwota rezerwy na skutek upływu 5-cio letniego okresu związanego z ustawowym
przedawnieniem zobowiązania podatkowego w podatku VAT uległa istotnemu zmniejszeniu.
W wyniku opisanych powyżej zdarzeń, na dzień 31 grudnia 2024 r. został rozpoznany przychód finansowy z tytułu
rozwiązania rezerwy w kwocie 29,0 mln, a stan rezerwy na 31 grudnia 2024 r. uległ zmniejszeniu do kwoty 1,1 mln.
Powyższa rezerwa jest najlepszym możliwym szacunkiem dotyczącym potencjalnego zobowiązania na dzień
31 grudnia 2024 r., które należałoby uiścić w przypadku ewentualnej zmiany stosowanej metodologii w zakresie
rozpoznania momentu powstania obowiązku podatkowego oraz prawa do odliczenia. Oszacowana wysokość rezerwy
na dzień 31 grudnia 2024 r. pokazuje jednocześnie zmniejszenie wysokości potencjalnego zobowiązania
podatkowego, a w konsekwencji spadek potencjalnych zaległości podatkowych z odsetkami podatkowymi.
Z podatkowego punktu widzenia ryzyko wynikające z zasad przedawnienia ujęcia podatku VAT należnego wykazanego
w listopadzie 2018 r. zostało zneutralizowane z upływem 2024 r. W roku 2025 istnieje jednak ryzyko wynikające z zasad
przedawnienia ujęcia podatku VAT należnego wykazanego w listopadzie 2019 r. W wyniku zastosowania lex specialis
dotyczącego momentu powstania obowiązku podatkowego dla dostaw energii i gazu, ww. podatek VAT zostałby
przesunięty na kolejny miesiąc, przez co zostałby ujęty po razu drugi bez prawa dokonania korekty w przedawnionym
miesiącu listopadzie, co wprost prowadziłoby do naruszenia zasady neutralności podatku VAT. Literalne stosowanie
tych zasad mogłoby jednak doprowadzić do podwójnego opodatkowania transakcji dostawy podatkiem VAT. Dlatego