Szanowni Państwo,
Zapraszam do lektury sprawozdań finansowych Grupy Kapitałowej ZE PAK SA opisujących działalność Grupy
w 2024 roku. Sprawozdania te obrazują konsekwentnie realizowany od kilku lat proces pierwszej rozpoczętej w Polsce
transformacji energetycznej tradycyjnego przedsiębiorstwa węglowo-energetycznego, dziejącej się w jednym z sześciu
polskich regionów górniczych – Wielkopolsce Wschodniej. Transformacja ta jest realizowana na tle gigantycznych zmian
zachodzących w latach 2020-2024 w sektorze energetycznym w Polsce. Energetyka w Polsce poza wyzwaniami
wynikającymi z wysokiej dynamiki politycznej i gospodarczej procesów zachodzących w Unii Europejskiej, USA, Ukrainie
i Rosji, zderza się dodatkowo ze specyficznym dla naszego kraju utrudnieniem, jakim jest przejście od praktycznej
monokultury wytwarzania energii elektrycznej z węgla do mixu energetycznego, w którym w miesiącach wiosennych
i letnich w porze dnia praktycznie równoważną pozycję w wytwarzaniu energii elektrycznej zaczynają zajmować źródła
OZE. W tym charakterystycznym dla Polski skoku z przestarzałego, nawęglonego systemu energetycznego do systemu,
w którym dzięki źródłom OZE nową normalnością stają się negatywne bądź bardzo niskie ceny energii elektrycznej,
szczególnym wyzwaniem staje się zapewnienie elastycznych źródeł mocy pozwalających operatorowi systemu
przesyłowego sprawnie bilansować system dla potrzeb jego stabilnego, niezakłóconego działania.
W ten właśnie obraz wpisuje się aktywność Grupy Kapitałowej ZEPAK SA realizowana na przestrzeni ostatnich kilku lat,
a w szczególności w ciągu 12 miesięcy 2024 roku. Koniec 2024 roku to moment, w którym wygaszeniu uległy trzy bloki
energetyczne na węgiel brunatny w Elektrowni Pątnów o łącznej mocy 644 MW, pozostawiając do dyspozycji
ZE PAK SA ostatni już najbardziej efektywny blok o mocy 474 MW, który na przestrzeni 2024 roku został zmodernizowany
w sposób zapewniający jego pracę zgodnie z konkluzjami BAT w odniesieniu do dużych obiektów energetycznego
spalania. Ostatnią eksploatowaną w GK ZE PAK SA odkrywką węgla brunatnego w Wielkopolsce Wschodniej została
odkrywka Tomisławice. Uwarunkowania operacyjne prowadzenia działalności przez GK ZE PAK SA w 2024 roku
spowodowały delikatną korektę bazowego scenariusza zakończenia działalności węglowej – scenariusz ten przewiduje
obecnie zakończenie działalności wydobywczej oraz wytwarzania energii elektrycznej z węgla na przełomie I i II kwartału
2026 roku.
2024 rok to nie tylko czas przygotowań do zakończenia działalności węglowej, ale również, a może przede wszystkim,
praca nad perspektywami dalszego funkcjonowania GK ZE PAK SA. Na przestrzeni 2024 roku bardzo dużo uwagi
poświęciliśmy największemu projektowi inwestycyjnemu rozwijanemu w ramach Grupy Kapitałowej ZE PAK SA
polegającemu na budowie bloku gazowego (CCGT) klasy 600 MW. Projekt realizowany jest na terenie byłej elektrowni
na węgiel brunatny Adamów zlokalizowanej w powiecie tureckim. Szczególną aktywność skupialiśmy na pozyskaniu
finansowania zewnętrznego dla tej inwestycji, prowadząc z wiodącymi polskimi instytucjami kredytowymi
(w tym kontrolowanymi przez Skarb Państwa) dialog mający na celu wskazanie istotności tej inwestycji
dla bezpieczeństwa energetycznego Polski, jak również ekonomikę takiego projektu pozwalającego inwestorowi
dostarczać tak niezbędne i potrzebne obecnie polskiemu systemowi energetycznymi funkcjonalności, jak elastyczność
i moc niezależna od uwarunkowań atmosferycznych. Proces inwestycyjny, związany z budową elektrowni gazowej
Adamów, postępuje w sposób nie rodzący zagrożeń dla możliwości skorzystania przez ten projekt ze wsparcia w postaci
kontraktu mocowego, wynikającego z wygranej w grudniu 2021 roku aukcji na rynku mocy.
W 2024 roku ZE PAK SA nabył również udziały w przedsięwzięciu inwestycyjnym obejmującym zespoły instalacji
odnawialnych źródeł energii w postaci elektrowni wiatrowych w województwie opolskim o łącznej przewidywanej mocy
przyłączeniowej około 500 MW, jak również uzyskał od Polskich Sieci Elektroenergetycznych warunki przyłączenia
magazynu energii elektrycznej o mocy 200 MW w lokalizacji Konin. Wraz ze złożonymi w 2024 roku wnioskami
o przyłączenie do sieci energetycznej dwóch bloków CCGT o mocy 900 MW każdy w lokalizacji Pątnów, jak i wnioskiem
o przyłączenie do sieci gazowej dla potrzeb przesyłu gazu dla takich instalacji (na podstawie którego ZE PAK SA uzyskał
już od Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz-System SA warunki przyłączenia do sieci gazowej) powyższe planowane
przedsięwzięcia układają się w kompozycję projektów konsekwentnie wspierających transformację energetyczną
ZE PAK SA oraz jego funkcjonowanie po zakończeniu wytwarzania energii elektrycznej z węgla brunatnego.
W 2024 roku ZE PAK SA w ramach PGE PAK Energia Jądrowa SA prowadził również dalsze działania mające na celu
dokumentowanie lokalizacji pod budowę elektrowni jądrowej w Wielkopolsce Wschodniej, która to lokalizacja
wskazywana jest w pracach nad aktualizacją oficjalnych rządowych dokumentów dotyczących rozwoju energetyki
nuklearnej w Polsce. Prace planistyczne i projektowe realizowane na poziomie spółki celowej powołanej wspólnie
z PGE SA koncentrowały się na prowadzeniu badań, monitoringów oraz pozyskiwaniu danych, które niezbędne będą
w procesie uzyskania kompletu decyzji administracyjnych, licencji czy pozwoleń umożliwiających realizację takiej
inwestycji.
Zbliżające się zakończenie działalności związanej z wydobyciem węgla brunatnego oraz produkcją energii elektrycznej
z węgla oznacza również intensyfikację prac nad rekultywacją terenów pokopalnianych oraz usuwaniem szkód
środowiskowych immanentnie związanych z prowadzeniem intensywnej działalności eksploatacyjno-produkcyjnej.
W 2024 roku spółki GK ZE PAK SA prowadziły rekultywację setek hektarów gruntów w kierunku rolnym oraz leśnym,
jak również realizowały intensywne działania związane z zalewaniem odkrywek pokopalnianych zgodnie z obowiązkami
wynikającymi z decyzji rekultywacyjnych. Wspólnie z samorządcami z Wielkopolski Wschodniej angażujemy się w projekt
odbudowy zasobów wodnych Wielkopolski Wschodniej niezbędny dla uratowania zasobów przyrodniczych Powidzkiego
Parku Krajobrazowego i obszarów przyległych. Razem z lokalnymi samorządami terytorialnymi prowadziliśmy
intensywne działania na rzecz pozyskania na ten cel środków finansowych z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.
W 2024 roku rozpoczęliśmy również jako pierwszy przedsiębiorca z branży energetycznej w Polsce praktyczne
wykonywanie przepisów ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 roku o osłonach socjalnych dla pracowników sektora
elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego. Pod koniec 2024 roku jedna ze spółek z GK ZE PAK SA
podpisała z Ministrem Aktywów Państwowych pierwszą umowę uruchamiającą przyznanie dotacji na wypłatę takich
świadczeń osłonowych, w konsekwencji czego grupa pracowników GK ZE PAK SA otrzymała w 2024 roku świadczenia
przyznane im na podstawie tej ustawy, mającej na celu zabezpieczenie sytuacji finansowej pracowników tracących
miejsca pracy w wyniku intensywnej transformacji energetycznej w Polsce. W 2024 roku braliśmy również udział
w realizacji projektu „Droga do zatrudnienia po węglu” zainicjowanego przez związki zawodowe Grupy Kapitałowej
ZE PAK SA o wartości 257 mln zł, będącego najbardziej intensywnym w historii przemysłu węglowego w Polsce
programem aktywizacji zawodowej, mającym na celu stworzenie nowych miejsc pracy dla dotkniętych transformacją
energetyczną, który otrzymał wsparcie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji i budżetu Państwa.
Jeszcze raz zapraszam Państwa do lektury publikowanych sprawozdań finansowych oraz informacji zawartych
w oświadczeniu na temat danych niefinansowych, mając nadzieję, iż to wprowadzenie pozwoli Państwu lepiej zrozumieć
kontekst społeczny i gospodarczy tych materiałów.
Piotr Woźny
Prezes Zarządu ZE PAK SA
