CIR: Komunikat po posiedzeniu Rady Ministrów (komunikat)

- CIR informuje:

Podczas dzisiejszego posiedzenia Rada Ministrów przyjęła:

- projekt ustawy Ordynacja podatkowa (wraz z projektem ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Ordynacja podatkowa i ustawę o Rzeczniku Praw Podatnika);

- projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika;

- projekt ustawy o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa oraz niektórych innych ustaw;

- projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego;

- projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw;

- uchwałę w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r.;

- uchwałę w sprawie zamknięcia rachunków budżetu państwa za rok 2018;

- uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego "Program Rozwoju Talentów Informatycznych na lata 2019-2029".

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Ordynacja podatkowa (wraz z projektem ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Ordynacja podatkowa i ustawę o Rzeczniku Praw Podatnika) – dokumenty przedłożone przez ministra finansów.

Nowa Ordynacja podatkowa przewiduje większą ochronę praw podatnika w jego kontaktach z administracją podatkową oraz zwiększenie efektywności i skuteczności poboru podatków.

W projekcie wprowadzono oraz uporządkowano mechanizmy chroniące pozycję podatnika w jego relacjach z organami podatkowymi. Są to m.in.: zasady ogólne prawa podatkowego, formy załatwiania spraw podatkowych na zasadzie konsensusu (umowy podatkowe, mediacje, konsultacje skutków podatkowych transakcji), przepisy chroniące podatnika w przypadku zastosowania się do informacji organów podatkowych, zakaz orzekania na niekorzyść podatnika przy ponownym rozpatrywaniu sprawy w postępowaniu odwoławczym, prawo do skorygowania deklaracji przed zakończeniem postępowania podatkowego, możliwość rezygnacji z odwołania od decyzji na rzecz skargi do sądu, czy dłuższe terminy do wniesienia odwołania i zażalenia.

Zwiększeniu efektywności i skuteczności poboru podatków służyć będą przepisy dotyczące m.in.: wprowadzenia efektywnego modelu postępowania podatkowego, nowego postępowania uproszczonego, wprowadzenia zasady ugodowego załatwiania spraw, upowszechnienia stosowania komunikacji elektronicznej czy uporządkowania zasad stosowania i miarkowania kar porządkowych.

Najważniejsze rozwiązania:

Zasady ogólne prawa podatkowego

W projekcie uporządkowano oraz uzupełniono kierunkowe dyrektywy postępowania w rozstrzyganiu spraw podatkowych, w tym niektóre obecne jedynie w orzecznictwie i doktrynie (np. zasada ugodowego załatwiania spraw). Jest to realizacja wielokrotnie zgłaszanego postulatu dotyczącego porządkowania ogólnego prawa podatkowego. Rozwiązanie to wzmocni ochronę praw podatnika, w szczególności w połączeniu z powołaniem Rzecznika Praw Podatnika stojącego na ich straży.

Współdziałanie

Zaproponowano tzw. program współdziałania, którego istotą będzie współpraca podatnika z organem podatkowym na rzecz prawidłowego wypełniania obowiązków podatkowych. Współdziałanie oparte będzie na transparentności działań podatnika, który będzie informował organ podatkowy o wszelkich istotnych kwestiach, mogących mieć wpływ na wysokość płaconych przez niego podatków. Efektem takiej współpracy, po stronie administracji podatkowej, będzie wiedza o działaniach podatnika mających wpływ na wysokość opodatkowania, a po stronie podatnika – pewność poprawności jego rozliczeń podatkowych.

Nadpłata i zwrot podatku

Administracja podatkowa będzie zwracała podatnikowi nadpłatę bez wydawania decyzji, chyba że została ona określona w nieprawidłowej wysokości w deklaracji lub wniosku o stwierdzenie nadpłaty. Rozwiązanie to jest realizacją postulatu zwrotu nadpłaty w możliwie uproszczonej procedurze. Nowy przepis przyspieszy także rozpatrywanie spraw.

Ulgi w spłacie

Wprowadzono możliwość umorzenia podatku przed upływem terminu jego płatności, a po jego konkretyzacji w deklaracji podatkowej lub decyzji. Określono niezbędne elementy, jakie powinien zawierać wniosek o udzielenie ulgi w spłacie, co będzie praktyczną wskazówką do jego prawidłowego sporządzenia. W rezultacie powinno to przyspieszyć rozpatrywanie spraw.

Doręczenia

Dane wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym i przechowywane w Centralnym Rejestrze Podatników Krajowej Ewidencji Podatników będą podstawą do ustalenia adresu miejsca zamieszkania oraz adresu siedziby do celów doręczania pism. Usprawni to doręczanie korespondencji i zminimalizuje spory na tym tle.

Wszczęcie postępowania

Nie będą wszczynane postępowania podatkowe, gdy koszty ich prowadzenia, w tym nakłady pracy oraz koszty doręczenia pism, przewyższają wymierzaną podatnikowi kwotę (częściowo fakultatywnym limitem będzie 50 zł). Rozwiązanie zwiększy efektywność administracji podatkowej, a jej działania przesuną się na najpoważniejsze – z punktu widzenia budżetu państwa – sprawy podatkowe.

Umowa podatkowa

Umożliwiono rozwiązywanie niektórych elementów sporów podatkowych w drodze konsensusu. Umowa podatkowa będzie mogła być zawarta w szczególności w przypadku trudnych do usunięcia wątpliwości co do stanu faktycznego w sprawie. Katalog obszarów możliwych uzgodnień jest otwarty. Umowy podatkowe będą zawierane po przeprowadzeniu uzgodnień między podatnikiem a administracją podatkową i dokumentowane protokołem stwierdzającym m.in. zakres i treść dokonanych uzgodnień. Rozwiązanie pozwoli zakończyć część sporów i zapewni dobrowolne wykonanie zobowiązania podatkowego przez podatnika.

Mediacja

Jako mechanizm procesowy ułatwiający komunikację między administracją podatkową a podatnikiem, wprowadzono mediację podatkową – procedurę rozwiązywania sporów z udziałem pośrednika – mediatora. Strony będą dokonywać swobodnego, wspólnego wyboru mediatora z listy prowadzonej przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Rolę mediatora będzie mógł pełnić Rzecznik Praw Podatnika.

Uproszczone postępowanie podatkowe

Stworzono model postępowania uproszczonego, który polega na braku postanowienia o wszczęciu, braku zawiadomienia o wyznaczeniu terminu do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego oraz niesporządzaniu uzasadnienia wydanej w tym trybie decyzji. Tryb uproszczony wymagać będzie zgody lub wniosku strony. Nowy model przyczyni się do szybszego rozstrzygnięcia spraw oraz zwiększy koncentrację administracji podatkowej na sprawach trudnych.

Odwołania

Ograniczono możliwość orzekania na niekorzyść strony w postępowaniu odwoławczym. Wydłużono z 14 do 30 dni termin na złożenie odwołania, a zażalenia – z 7 do 14 dni.

Załatwianie spraw

Podatnik będzie mógł wnieść ponaglenie na przewlekłość, tzw. ex post, tj. w celu ustalenia istnienia przewlekłości według stanu z daty jego wniesienia. Dla podatnika może być to ważne przy ewentualnych roszczeniach odszkodowawczych. Administracja podatkowa będzie zobowiązana do załatwienia sprawy w wyznaczonym terminie. Tylko w sytuacji, gdy wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody, wymagające odpowiednio dłuższego postępowania (nieznane w momencie wyznaczania terminu) – organ wyższego stopnia będzie mógł wyznaczyć termin odpowiednio dłuższy. Skrócono do 14 dni termin rozpatrzenia ponaglenia. Rozwiązanie wzmocni zaufanie do administracji podatkowej.

Interpretacje i informacje dotyczące przepisów prawa podatkowego

Wprowadzono możliwość występowania przez organ uprawniony do wydawania interpretacji z pytaniem prawnym do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W efekcie zmniejszy się liczba skarg kierowanych do sądów administracyjnych.

Konsultacja skutków podatkowych transakcji

Wprowadzono procedurę konsultacyjną, w której wnioskodawca oraz organ podatkowy będą mogli w konsultacji dokonać uzgodnień dotyczących przeszłych rozliczeń podatkowych transakcji przed zaistnieniem ewentualnego sporu. W postępowaniu konsultacyjnym będą wydawane cząstkowe decyzje podatkowe, które będą wiążące dla administracji podatkowej i podatnika oraz mają podlegać zaskarżeniu. W przyszłym postępowaniu podatkowym organ podatkowy nie będzie mógł zająć innego stanowiska niż wyrażone w decyzji. Korzystanie z tej procedury będzie odpłatne. Rozwiązanie wyposaży podatników w cenny instrument uzyskiwania pewności prawa w sprawach złożonych i istotnych dla ich działalności. Nastąpi także ograniczenie liczby sporów.

Wprowadzaniu nowej Ordynacji podatkowej towarzyszyć będzie powołanie Centrum Kompetencyjnego Podatków Lokalnych. Będzie to jednostka wspierająca gminy i miasta, prowadząca działalność informacyjno-edukacyjną oraz wykonująca – na prośbę gmin i miast – zastępstwo procesowe przed sądami administracyjnymi. Rozwiązania zawarte w nowej Ordynacji podatkowej wejdą w życie 1 stycznia 2021 r. Projektowany akt zastąpi obowiązującą ustawę z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika, przedłożony przez ministra finansów. Projekt ustawy przewiduje powołanie Rzecznika Praw Podatnika, który ma gwarantować podatnikom ochronę ich praw. Jego funkcjonowanie ma przyczyniać się do zmiany oraz kształtowania nowych standardów funkcjonowania administracji skarbowej. W projekcie ustawy zawarto także Kartę Praw Podatnika, która stanowi przyjazny i dostępny przewodnik po prawie podatkowym dla każdego. Rzecznik, jako wysokiej klasy specjalista w zakresie prawa podatkowego, będzie stał na straży praw podatników, w szczególności poszanowania zasady zaufania do władzy publicznej, bezstronności, równego oraz sprawiedliwego traktowania, respektowania słusznych interesów podatników oraz racjonalności działania organów podatkowych wobec nich. Projekt ustawy określa katalog zadań i uprawnień rzecznika, w tym m.in. prawo do:

- przedstawiania organom, organizacjom lub instytucjom publicznym wniosków zmierzających do zapewnienia skutecznej ochrony praw podatnika, wzmocnienia spójności prawa podatkowego, usunięcia zbędnych procedur czy wymogów formalnych lub usprawnienia załatwiania spraw;

- analizowania sposobu załatwiania skarg i wniosków podatników przez organy podatkowe (na tej podstawie szef Krajowej Administracji Skarbowej będzie mógł przedstawić wnioski służące poprawie obsługi podatników);

- występowania do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej albo o wydanie lub zmianę aktów normatywnych dotyczących spraw podatkowych;

- uczestniczenia jako mediator w postępowaniu podatkowym i sądowo-administracyjnym;

- występowania do ministra finansów z wnioskiem o wydanie interpretacji ogólnej, m.in. w sprawach budzących poważne wątpliwości interpretacyjne;

- występowania do właściwego organu z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w sprawie podatnika, który nie ma możliwości samodzielnego złożenia takiego wniosku lub sprawia mu to nadmierną trudność;

- prowadzenia działalności edukacyjnej i informacyjnej z obszaru prawa podatkowego, a zwłaszcza dotyczącej praw i obowiązków podatnika wynikających z przepisów prawa podatkowego. Rzecznik będzie wykonywał swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika Praw Podatnika oraz nie więcej niż 16 zastępców i nie więcej niż 32 przedstawicieli terenowych. Czynności będzie podejmował z urzędu lub na wniosek, m.in. podatników, organizacji przedsiębiorców lub samorządu zawodowego. Organy i instytucje, do których rzecznik się zwróci o pomoc będą zobowiązane do współpracy i udzielania mu nieodpłatnej pomocy. Będzie on również współpracował z Rzecznikiem Małych i Średnich Przedsiębiorców na zasadach określonych w ustawie. Rzecznik będzie powoływany w otwartym i konkurencyjnym naborze spośród kandydatów spełniających wymagania określone w ustawie. Minister finansów będzie przedstawiał premierowi kandydata na Rzecznika wyłonionego w ramach naboru. Rzecznik będzie powoływany przez premiera na 6-letnią kadencję. Ta sama osoba będzie mogła być Rzecznikiem tylko jedną kadencję. Projekt ustawy zawiera zamknięty i wąski katalog przyczyn odwołania osoby pełniącej funkcję Rzecznika – taki zapis gwarantuje jego niezależność. Aby zapewnić bezstronność i obiektywizm pełnienia swojej funkcji Rzecznik nie będzie mógł wykonywać innej pracy, ani innych zajęć zawodowych, w tym działalności gospodarczej, z wyjątkiem zajmowania stanowiska dydaktycznego, badawczego lub badawczo-dydaktycznego na uczelni. Rzecznik nie będzie mógł również należeć do partii politycznej i związku zawodowego oraz prowadzić działalności publicznej, której nie da się pogodzić z godnością urzędu. Rzecznik będzie zobowiązany do przedstawiania premierowi corocznej informacji o swojej działalności i stanie przestrzegania praw podatnika. Jego obowiązkiem będzie także przygotowywanie rocznego raportu podsumowującego: analizę orzeczeń oraz interpretacji ogólnych i indywidulanych przepisów prawa podatkowego oraz analizę sposobu załatwiania skarg i wniosków przez organy podatkowe. Raport będzie publikowany na stronach BIP: Rzecznika Praw Podatnika i Ministerstwa Finansów. Ustawa o Rzeczniku Praw Podatnika ma wejść w życie 1 stycznia 2020 r.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o weteranach działań poza granicami państwa oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra obrony narodowej. Projekt nowelizacji zakłada zwiększenie pomocy dla weteranów i weteranów poszkodowanych.

Zwiększenie wysokości dodatku dla weterana poszkodowanego

Zaproponowano zwiększenie wysokości dodatku dla weterana poszkodowanego oraz nadanie uprawnień do dodatku grupie weteranów poszkodowanych posiadających uszczerbek na zdrowiu w wysokości od 1 do 9 proc. Wysokość dodatku uzależniona jest od ustalonego procentu uszczerbku na zdrowiu, doznanego wskutek wypadku pozostającego w związku z działaniami poza granicami państwa lub choroby nabytej podczas wykonywania zadań lub obowiązków służbowych w ramach działań poza granicami państwa, z tytułu których przyznano świadczenia odszkodowawcze. Przyjęto zasadę, że im wyższy uszczerbek, tym wyższy wzrost dodatku:

- od 1do 9 proc. uszczerbku – 5 proc. podstawy wymiaru;

- od 10 do 20 proc. uszczerbku – 10 proc. podstawy wymiaru;

- od 21 do 30 proc. uszczerbku – 20 proc. podstawy wymiaru;

- od 31 do 40 proc. uszczerbku – 40 proc. podstawy wymiaru;

- od 41 do 50 proc. uszczerbku – 50 proc. podstawy wymiaru;

- od 51 do 60 proc. uszczerbku – 80 proc. podstawy wymiaru;

- od 61 do 70 proc. uszczerbku – 100 proc. podstawy wymiaru;

- od 71 do 80 proc. uszczerbku – 110 proc. podstawy wymiaru;

- od 81 do 90 proc. uszczerbku – 120 proc. podstawy wymiaru;

- powyżej 90 proc. uszczerbku – 130 proc. podstawy wymiaru.

Kompleksowa opieka medyczna dla weteranów poszkodowanych z co najmniej 30 proc. uszczerbkiem na zdrowiu

Zaproponowano uprawnienie do leczenia – poza kolejnością i bezterminowo – weteranów poszkodowanych, z co najmniej 30 proc. uszczerbkiem na zdrowiu w przypadku wszystkich schorzeń, nawet jeśli nie są bezpośrednio związane z urazami bądź chorobami powstałymi w czasie działań poza granicami państwa. Ponadto, zaproponowano dla weteranów poszkodowanych z uszczerbkiem 30 proc. i wyższym, dostęp do bezpłatnego zaopatrzenia w leki i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne.

Przyznanie prawa do udziału w turnusach readaptacyjno-kondycyjnych

Weteranom poszkodowanym, których uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30 proc., zaproponowano raz w roku przyznanie uprawnień do udziału w bezpłatnych turnusach readaptacyjno-kondycyjnych. Z turnusów tych będą mogli skorzystać weterani poszkodowani, którzy nie wymagają wysoce specjalistycznego leczenia w warunkach szpitalnych, w tym w szpitalach uzdrowiskowo-rehabilitacyjnych. W turnusach, wraz z weteranem poszkodowanym, będzie mógł bezpłatnie uczestniczyć pełnoletni najbliższy członek rodziny.

Rozszerzenie prawa do udziału w turnusach leczniczo-profilaktycznych

Zaproponowano rozszerzenie prawa do udziału w bezpłatnych turnusach leczniczo-profilaktycznych na pracowników wojska wykonujących zadania poza granicami państwa oraz funkcjonariuszy: Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Straży Granicznej. W tych przypadkach przewidziano sfinansowanie przez budżet państwa 50 proc. kosztu pobytu osoby towarzyszącej.

Rozszerzenie prawa do uzyskania pomocy finansowej na naukę

Zaproponowano rozszerzenie prawa do uzyskania pomocy finansowej na naukę. Obecnie weteran poszkodowany-żołnierz ma prawo do uzyskania pomocy finansowej na jedną z form kształcenia:

- naukę na poziomie szkoły ponadpodstawowej;

- studia pierwszego stopnia;

- studia drugiego stopnia;

- jednolite studia magisterskie;

- studia podyplomowe.

W przypadku weteranów poszkodowanych-żołnierzy, dla których ustalony uszczerbek na zdrowiu wynosi co najmniej 30 proc., wprowadzono zasadę, że pomoc finansowa może być przyznana na dwie z wymienionych form kształcenia.

Rozszerzenie na wszystkich weteranów poszkodowanych uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego oraz przyznanie im dodatkowych uprawnień

Zaproponowano rozszerzenie na wszystkich weteranów poszkodowanych uprawnienia do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego. Obecnie rozwiązanie to stosuje się tylko do weteranów poszkodowanych pobierających rentę inwalidzką z tytułu urazów lub chorób powstałych w związku z udziałem w działaniach poza granicami państwa. Jednocześnie zaproponowano przepis umożliwiający weteranowi i weteranowi poszkodowanemu bezpłatne korzystanie z hali sportowej, siłowni i pływalni będących w zasobie jednostek samorządu terytorialnego. W przypadku żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu i Straży Granicznej posiadających status weterana poszkodowanego – zaproponowano przyznanie dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 5 dni roboczych. Ponadto, zaproponowano wszystkim weteranom poszkodowanym prawo do bezpłatnego wstępu do muzeów państwowych i zwolnienie z opłat abonamentu RTV.

Pierwszeństwo w umieszczeniu w Domu Emeryta Wojskowego oraz Domu Weterana ze zmniejszeniem odpłatności weterana poszkodowanego za pobyt w Domu Weterana

Zaproponowano ograniczenie wysokości opłaty za pobyt w Domu Weterana dla weterana poszkodowanego. Miesięczną opłatę ustalono w wysokości odpowiadającej 250 proc. najniższej emerytury, z tym że opłata nie może być wyższa niż kwota odpowiadająca 50 proc. miesięcznego dochodu weterana poszkodowanego w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej. Pierwszeństwo w umieszczeniu w Domu Weterana będą mieć weterani i weterani poszkodowani, a w Domu Emeryta Wojskowego – emeryci i renciści wojskowi mający status weterana poszkodowanego szczególnie zasłużeni z tytułu działalności na rzecz suwerennej i demokratycznej Rzeczypospolitej Polskiej lub odznaczeni Orderem Virtuti Militari albo Orderem Krzyża Wojskowego.

Informacje dodatkowe

Na 8 maja 2019 r. status weterana posiadały łącznie 22 482 osoby, a status weterana poszkodowanego – 857 osób. Nowe przepisy mają wejść w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej. Wprowadzono zmiany, które ograniczą nieprawidłowości w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku. Chodzi o zagwarantowanie poczucia bezpieczeństwa i poprawę warunków życia mieszkańcom tych placówek. Przewidziano także zmiany w przepisach dotyczących domów pomocy społecznej. Obecnie podmiot, który bez zezwolenia prowadzi placówkę zapewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku może dostać karę 10 lub 20 tys. zł. Wyższa kara – 40 tys. zł – może być nałożona jedynie wtedy, gdy podmiot już ukarany nie zamknął placówki. Po zmianach, podmiot, na który nałożono karę za prowadzenie jednej placówki bez zezwolenia, i który będzie prowadził inną placówkę także bez zezwolenia – otrzyma karę 40 tys. zł (nie dostanie także pozwolenia na prowadzenie działalności przez kolejne 5 lat od ukarania).

Zasadniczo wprowadzono obowiązek posiadania przez wszystkie placówki dźwigu osobowego (dotychczasowe regulacje budziły bowiem wątpliwości interpretacyjne). Doprecyzowano także przepisy dotyczące dokumentów wymaganych przy wniosku o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie placówki. Z kolei, aby pomóc niewielkim placówkom (przebywa w nich nie więcej niż 5 osób), zaproponowano złagodzenie niektórych standardów – będą mogły mieć zamontowaną platformę lub krzesełko dla niepełnosprawnych (zamiast dźwigu osobowego). Powinno to ułatwić takim placówkom uzyskanie zezwolenia na ich prowadzenie. Zgodnie z projektem, w jednym budynku będzie mogło przebywać do 100 osób, co powinno zapewnić odpowiednie warunki bezpieczeństwa i opieki.

Uzupełniono także dotychczasowe przepisy o dodatkowe wymagania dotyczące zatrudniania personelu opiekuńczego, tak aby opieki nie sprawowały osoby bez podstawowej wiedzy w tym zakresie. Wojewoda będzie mógł kontrolować czy zatrudnieni pracownicy mają odpowiednie kwalifikacje. Jednocześnie możliwe będzie ograniczenie samodzielnego opuszczenia domu pomocy społecznej lub placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom z zaburzeniami psychicznymi, w przypadku gdy brak opieki zagraża życiu lub poważnie zagraża zdrowiu takiej osoby. Osoba kierująca taką instytucją będzie mogła ograniczyć możliwość samodzielnego opuszczania domu lub placówki na podstawie zaświadczenia lekarskiego wydanego na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy. Możliwe będzie wystąpienie, przez krąg najbliższych osób, do sądu opiekuńczego z wnioskiem o uchylenie tego ograniczenia. Ponadto, poszerzono katalog sytuacji, w których będzie można zwolnić z obowiązku wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej. Przede wszystkim chodzi o dzieci, których rodzice zostali umieszczeni w domu pomocy społecznej, a w przeszłości zachowywali się w stosunku do nich wyjątkowo nagannie. Osoby, które płacą za pobyt bliskich w domu pomocy społecznej będą mogły być zwolnione z opłaty (częściowo lub całkowicie) – na ich wniosek – po przeprowadzeniu rodzinnego wywiadu środowiskowego. Będzie to możliwe: po pierwsze – gdy osoba zobowiązana do wnoszenia opłaty przebywała w rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-wychowawczej, na podstawie orzeczenia sądu o ograniczeniu władzy rodzicielskiej; po drugie – gdy osoba zobowiązana do wnoszenia opłaty przedstawi wyrok sądu oddalający powództwo o alimenty na rzecz osoby kierowanej do domu pomocy społecznej lub jego mieszkańca. Zgodnie z projektem, osoba płacąca za pobyt rodzica (bliskiego) w domu pomocy społecznej będzie zwolniona z opłat (na jej wniosek) pod warunkiem przedstawienia prawomocnego orzeczenia sądu o skazaniu za umyślne przestępstwo popełnione z użyciem przemocy na szkodę osoby zobowiązanej do wnoszenia opłaty i jej małoletniego rodzeństwa lub rodzica. Zwolnienia te zostaną „rozciągnięte” na zstępnych osoby zwolnionej z opłaty, np. wnuka. Przyjęto, że w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku może być zapewniana opieka wyłącznie osobom pełnoletnim. Oznacza to, że zakazane będzie umieszczanie małoletnich w takich placówkach, ze względu na szczególną ochronę praw dzieci. Zasadniczo nowe przepisy mają wejść w życie po 30 dniach od daty ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra środowiska. Projekt przewiduje usprawnienie funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Chodzi m.in. o zwiększenie kontroli gmin nad sposobem gospodarowania odpadami komunalnymi oraz zwiększenie selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Najważniejsze propozycje:

- wzmocnienie kontroli gmin nad systemem gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym nadzoru nad firmami odbierającymi odpady komunalne – chodzi o uniemożliwienie ryczałtowego rozliczania się gminy z podmiotem odbierającym odpady komunalne, np. przez określenie płatności przez gminy za odbiór odpadów wyłącznie w odniesieniu do masy odpadów przekazanych do przetwarzania;

- zniesienie konieczności przekazywania odpadów komunalnych do instalacji w ramach regionu, co powinno podnieść konkurencyjność i wyeliminować praktyki monopolistyczne, w tym ograniczenie ryzyka dokonywania zmowy cenowej;

- możliwość zmniejszenia opłaty za gospodarowanie odpadami ze środków finansowych pochodzących ze sprzedaży surowców wtórnych zebranych selektywnie (mechanizm ten ma charakter nieobowiązkowy i powinien skutecznie zachęcać mieszkańców do segregowania odpadów);

- usprawnienie realizacji zasady „zanieczyszczający płaci” – umożliwienie niezwłocznego usuwania odpadów przez odpowiednie organy ochrony środowiska ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, z obowiązkiem zwrotu kosztów przez posiadacza odpadów;

- urealnienie różnicy między stawką opłaty za odbieranie odpadów zebranych selektywnie i stawką opłaty w przypadku, kiedy obowiązek selektywnego zbierania odpadów nie jest realizowany (wprowadzenie 2-krotnie wyższej stawki);

- zmiana zasad ustalania ryczałtowej stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe: a) zmiana polega na określeniu przez radę gminy w uchwale, stawki ryczałtowej dla domków letniskowych lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe – nie wyższej niż 10 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na 1 osobę ogółem za rok od domku letniskowego lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, b) ze względu na specyfikę, opłata dla Rodzinnych Ogrodów Działkowych będzie ustalana jak dla nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne;

- uelastycznienie możliwości korzystania z kryteriów różnicujących stawki opłat w gminach oraz związkach międzygminnych;

- zwolnienie z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, mających przydomowe kompostowniki i zagospodarowujących w nich bioodpady;

- wprowadzenie odpowiedzialności wytwórcy odpadów niebezpiecznych za gospodarowanie odpadami aż do momentu ich odzysku lub unieszkodliwienia;

- wprowadzenie rozwiązania zapewniającego, że w przypadku stwierdzenia nieważności, uchylenia lub wygaśnięcia decyzji dotyczącej gospodarki odpadami, stosuje się procedurę usuwania skutków prowadzonej działalności, tak jak w przypadku cofnięcia decyzji z zakresu gospodarowania odpadami – ma to ograniczyć skalę problemu zalegania odpadów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi oraz środowiska;

- zaostrzenie kar za gospodarowanie odpadami niezgodne z przepisami;

- dodanie przepisu regulującego kwestie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w przypadku śmierci właściciela nieruchomości;

- wprowadzenie sankcji za składanie nieprawdziwych oświadczeń o spełnianiu warunków prowadzenia działalności przez podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli, w momencie składania wniosku o wpis do rejestru działalności regulowanej;

- rozszerzenie opłaty recyklingowej na torby foliowe powyżej 50 mikrometrów. Zaproponowane rozwiązania realizują rekomendacje zawarte w Krajowym planie gospodarki odpadami do 2022 r. Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych artykułów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.

# # #

Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie sprawozdania z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2018 r., przedłożoną przez ministra finansów.

Dochody, wydatki oraz deficyt budżetu państwa

Dochody budżetu państwa zrealizowano w 2018 r. w wysokości 380 mld zł i były one wyższe o 24,3 mld zł w stosunku do kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2018, tj. o 6,8 proc.

Wyższe niż planowano w ustawie wykonanie dochodów było konsekwencją znacznie wyższej realizacji wpływów podatkowych, w szczególności z podatku od towarów i usług oraz podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z lepszą niż pierwotnie zakładano sytuacją makroekonomiczną, a także intensyfikacją działań w obszarze VAT.

Wydatki budżetu państwa wykonano w 2018 r. w wysokości 390,5 mld zł, w tym 5,1 mld zł, to wydatki, które nie wygasają z upływem roku budżetowego (były niższe o 6,7 mld zł w stosunku do kwoty ustalonej w ustawie budżetowej na rok 2018, tj. o 1,7 proc.).

Niższe niż planowano w ustawie budżetowej wykonanie wydatków było efektem przede wszystkim niższej realizacji wydatków bieżących oraz dotacji i subwencji, a także współfinansowania projektów z udziałem środków Unii Europejskiej.

Deficyt budżetu państwa zrealizowano w wysokości 10,4 mld zł. W stosunku do ustalonego w ustawie budżetowej na 2018 r. nieprzekraczalnego poziomu 41,5 mld zł był on niższy o 31,1 mld zł, tj. o 74,9 proc.

Produkt Krajowy Brutto• Średnie kwartalne tempo wzrostu PKB w 2018 r. wyniosło 1,1 proc. i było zbliżone do długookresowej średniej. W całym 2018 r. tempo wzrostu PKB przyspieszyło do 5,1 proc. (z 4,9 proc. w 2017 r.), co oznacza, że było najwyższe od 2007 r. oraz o 1,3 pkt proc. większe od prognozy przedstawionej w uzasadnieniu do ustawy budżetowej na 2018 r.

Głównym czynnikiem wzrostu był popyt krajowy, a jego dynamika była wyższa niż rok wcześniej. Nieznacznie ujemny wkład we wzrost PKB miał eksport netto. PKB w ujęciu nominalnym osiągnął poziom 2.115,7 mld zł i był o 6,4 proc. wyższy niż w 2017 r.

Poprawa sytuacji na rynku pracy w połączeniu z bardzo dobrymi nastrojami konsumentów znalazły odzwierciedlenie w wysokiej, choć już nieco niższej niż przed rokiem, dynamice konsumpcji prywatnej. Wyraźnie wyższy niż rok wcześniej, wkład we wzrost gospodarczy miały inwestycje, które zwiększyły się o 8,7 proc., tj. najwięcej od 2014 r.

Poprawa dynamiki nakładów inwestycyjnych była efektem wysokiej dynamiki inwestycji sektora instytucji rządowych i samorządowych. Stopa inwestycji (tj. relacja inwestycji do PKB) wyniosła 18,2 proc., wobec 17,5 proc. rok wcześniej, pozostając poniżej długookresowej średniej oraz średniej dla Unii Europejskiej.

Rynek pracy

Poprawa dynamiki aktywności gospodarczej w 2018 r. przełożyła się na dalszą poprawę sytuacji na rynku pracy. Przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej (bez jednostek o liczbie pracujących do 9 osób) było o 2,6 proc. wyższe niż przed rokiem, w tym w sektorze przedsiębiorstw wzrosło o 3,5 proc.

Wzrost popytu na pracę znalazł odzwierciedlenie w spadku liczby zarejestrowanych bezrobotnych, która na koniec 2018 r. była o 112,8 tys. (tj. o 10,4 proc.) niższa w porównaniu z poziomem sprzed roku. Stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec 2018 r. wyniosła 5,8 proc., czyli była niższa o 0,8 pkt. proc. niż na koniec 2017 r., a także niższa od szacunków przedstawionych w uzasadnieniu do ustawy budżetowej na 2018 r. (6,4 proc.).

Wzrostowi zatrudnienia towarzyszyła zwiększona presja płacowa. Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w ujęciu nominalnym zwiększyło się o 7 proc., tj. o 1,3 pkt. proc. więcej niż w roku poprzednim oraz o 3,4 pkt. proc. więcej niż przeciętnie w latach 2012-2016, a także o ponad 2 pkt. proc. więcej niż przyjęto w prognozach do ustawy budżetowej na 2018 r. (4,7 proc.).

Po uwzględnieniu wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem przeciętna płaca była realnie o 5,3 proc. wyższa niż przed rokiem. Tempo wzrostu siły nabywczej wynagrodzeń w ubiegłym roku było najwyższe od dziesięciu lat.

W efekcie nominalny wzrost funduszu wynagrodzeń w gospodarce narodowej w 2018 r. wyniósł 9,9 proc. i był najwyższy od dziesięciu lat. Realne tempo wzrostu funduszu wynagrodzeń w gospodarce narodowej w 2018 r. przyspieszyło do 8,2 proc. z 6,6 proc. rok wcześniej.

Inflacja

Mimo dobrej sytuacji na rynku pracy oraz wysokiego tempa wzrostu konsumpcji prywatnej presja inflacyjna w polskiej gospodarce w 2018 r. pozostała na niskim poziomie. Średnio w całym 2018 r. ceny towarów i usług konsumpcyjnych były o 1,6 proc. wyższe niż rok wcześniej (tj. o 0,7 pkt. proc. mniej niż zakładano w ustawie budżetowej). Od sześciu lat inflacja w Polsce utrzymuje się poniżej celu inflacyjnego Narodowego Banku Polskiego.

Inflacja bazowa (tj. zmiana cen towarów i usług konsumpcyjnych, po wyłączeniu cen żywności i cen energii) w 2018 r. kształtowała się na niskim poziomie i średnio w roku wyniosła 0,7 proc.

Bilans płatniczy

Wyższa dynamika importu niż eksportu, przełożyła się na pogorszenie salda obrotów towarowych, co w części zostało jednak zniwelowane przez rekordową nadwyżkę usług.

W efekcie łączne dodatnie saldo w handlu towarami i usługami w relacji do PKB w 2018 r. obniżyło się do 3,4 proc. Cały rachunek obrotów bieżących bilansu płatniczego zamknął się deficytem na poziomie 0,7 proc. PKB (wobec 0,2 proc. PKB nadwyżki rok wcześniej). Dane okazały się nieco lepsze od szacunków przedstawionych w uzasadnieniu do ustawy budżetowej na 2018 r. (-1 proc. PKB).

# # #

Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie zamknięcia rachunków budżetu państwa za rok 2018, przedłożoną przez ministra finansów. Rząd zdecydował o zamknięciu rachunków budżetu państwa za 2018 r. Przygotowanie tej uchwały stanowi wykonanie art. 146 ust. 4 pkt 6 oraz art. 226 ust.1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., w myśl którego Rada Ministrów podejmuje uchwałę o zamknięciu rachunków państwowych. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

# # #

Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego „Program rozwoju talentów informatycznych na lata 2019-2029”, przedłożoną przez ministra cyfryzacji. Rząd ustanawia „Program rozwoju talentów informatycznych na lata 2019-2029”. W ramach programu będzie wspierany rozwój młodzieży o ponadprzeciętnych zdolnościach w obszarze algorytmiki, programowania oraz projektowania gier komputerowych. Program ma wspomagać rozwój zaawansowanych kompetencji cyfrowych szczególnie uzdolnionej młodzieży, przyczyniając się do kształcenia specjalistów o zaawansowanych umiejętnościach informatycznych, na których wzrasta zapotrzebowanie na rynku pracy. Jego efektem będzie wzmocnienie grupy specjalistów od technologii informacyjno-komunikacyjnych, zdolnych rozwiązywać złożone problemy informatyczne z pomocą zaawansowanej wiedzy oraz umiejętności algorytmiczno-programistycznych i precyzyjnego modelowania matematycznego. Rynek zostanie też wzmocniony grupą specjalistów zajmujących się projektowaniem gier, którzy z powodzeniem będą konkurować na światowym rynku gamingowym. Przyczyni się też do wzmocnienia wizerunku Polski, jako kraju talentów informatycznych, w którym warto inwestować w rozwój zaawansowanego technologicznie oprogramowania. Głównym celem programu będzie zapewnienie wsparcia metodycznego i merytorycznego młodzieży ze szkół ponadpodstawowych oraz uczelni w rozwijaniu najbardziej zaawansowanych umiejętności informatycznych, jakimi są algorytmiczne rozwiązywanie problemów i programowanie oraz projektowanie gier komputerowych. Program stanowi odpowiedź na międzynarodowe sukcesy młodych polskich informatyków (uczniów i studentów) w zawodach algorytmiczno-programistycznych – będzie pomagał młodym ludziom w rozwijaniu talentów i kompetencji informatycznych. Cele szczegółowe programu:

- zapewnienie wsparcia młodzieży o szczególnych zdolnościach w obszarze algorytmiki i programowania oraz projektowania gier (uczestnictwo młodzieży w programie zapewni jej wiedzę i umiejętności dotyczące informatyki, algorytmiki i programowania oraz projektowania gier komputerowych, tym samym dając jej szansę na rozwój zaawansowanych kompetencji informatycznych oraz przyczyni się do udziału w olimpiadach informatycznych oraz podniesienia poziomu wiedzy i kompetencji informatycznych przyszłych studentów kierunków informatycznych).

- podniesienie kompetencji merytorycznych i metodycznych nauczycieli przedmiotów matematyczno-informatycznych oraz wykładowców (wyższe kompetencje zdobyte przez nauczycieli będą miały pozytywny wpływ nie tylko na młodzież bezpośrednio uczestniczącą w programie, ale również na pozostałych uczniów i studentów).

- wyrównanie szans na zdobycie zaawansowanych umiejętności w obszarze algorytmiki i programowania oraz projektowania gier między młodzieżą z dużych miast i mniejszych ośrodków (udział w programie będzie mógł wziąć każdy, niezależnie od regionu i wielkości miejscowości zamieszkania; do programu zostaną zakwalifikowane najlepsze zespoły uczniów i studentów oraz te zespoły, które są „o krok za nimi”; program pozwoli najlepszym zespołom i nauczycielom/ wykładowcom wejść w rolę mentora wobec pozostałych zespołów oraz nauczycieli/wykładowców; możliwe będzie wielokrotne uczestnictwo w programie uczniów/studentów, gdy ich długotrwałe wsparcie będzie uzasadnione względami ekonomicznymi i społecznymi).

Cele szczegółowe programu są spójne z kierunkami interwencji wyznaczonymi w „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do roku 2030) – SOR w obszarze kapitału ludzkiego i społecznego: Lepsze dopasowanie edukacji i uczenia się do potrzeb nowoczesnej gospodarki oraz Cyfryzacja. Efekty realizacji programu wpisują się w cele i kierunki interwencji zawarte w SOR, tj. wzmocnienie kapitału ludzkiego i społecznego w narodowym systemie innowacji i prowadzenie działań na wszystkich etapach kształtowania innowatorów, w tym w szkołach ponadpodstawowych i na uczelniach, a także realizowanie przedsięwzięć służących dalszej cyfryzacji i poprawie jakości usług cyfrowych. Program realizuje też cele strategii Europa 2020, a w szczególności priorytet "Młodzież w drodze", związany z podnoszeniem jakości wszystkich poziomów kształcenia i szkolenia w Unii Europejskiej oraz łączenia go z ideą sprawiedliwości. Program będzie realizowany w latach 2019-2029. Na jego wdrożenie zostanie przeznaczone 82,8 mln zł z budżetu państwa. Nadzór nad merytorycznymi aspektami realizacji programu sprawować będzie Rada Programowa pod przewodnictwem ministra cyfryzacji. W jej skład będą wchodzić przedstawiciele ministerstw: edukacji narodowej, nauki i szkolnictwa wyższego, kultury i dziedzictwa narodowego oraz uczelni mających znaczący dorobek naukowy w obszarze informatyki. Program będzie realizowany w dwóch ścieżkach tematycznych: Mistrzostwa w algorytmice i programowaniu oraz Mistrzostwa w projektowaniu gier komputerowych. Wykonanie działań programu zostanie powierzone operatorowi, który zostanie wyłoniony w konkursie zorganizowanym na podstawie ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Operatorem będą mogły zostać m.in. organizacje pozarządowe, stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielnie socjalne, spółki akcyjne i z o.o. oraz kluby sportowe. Zadaniem operatora będzie wyłonienie w rekrutacji (dla każdej ścieżki tematycznej): zespołów uczniów ze szkół ponadpodstawowych (w 2019 r.) oraz zespołów uczniów ze szkół ponadpodstawowych i zespołów studentów uczelni (od 2020 r.). Rekrutacja ma uwzględniać zróżnicowanie geograficzne szkół i uczelni oraz możliwie największe zróżnicowanie wielkości miejscowości, w których działają rekrutowane szkoły, a także przeprowadzenie działań zapewniających wsparcie rozwoju zaawansowanych umiejętności informatycznych członków zrekrutowanych grup. Dopuszcza się modyfikację zakresu działań operatora po zakończeniu edycji pilotażowej programu. Uchwała wchodzi w życie w dniu następującym po dacie ogłoszenia w Monitorze Polskim.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ nmk/