CIS: Forum Ekonomiczne w Krynicy: Podsumowanie pierwszego dnia 25. Konferencji Europa Karpat (komunikat)

- CIS informuje:

Forum Ekonomiczne w Krynicy: Podsumowanie pierwszego dnia 25. Konferencji Europa Karpat

Rozmowa o współpracy parlamentarnej, wyzwaniach stojących przed regionem, jego dziedzictwie oraz perspektywach gospodarczych, kulturalnych i intelektualnych – w Krynicy-Zdroju, w ramach Forum Ekonomicznego odbywa się jubileuszowa, 25. edycja konferencji Europa Karpat. Wydarzenie zgromadziło parlamentarzystów, ministrów, ekspertów, naukowców i samorządowców z kilkunastu państw.

Konferencję otworzyło wystąpienie wicemarszałka Sejmu Ryszarda Terleckiego. - Europa Karpat to pomysł na to, by szukać wartości, które nas łączą, szukać wspólnych tematów, o których warto dyskutować i współpracy tam, gdzie jest niewystarczająca – powiedział Wicemarszałek. Ryszard Terlecki zwrócił uwagę, że konferencja jest istotnym elementem dyplomacji parlamentarnej. - Uważamy, że zbliżenie parlamentów, ich współpraca jest warta zachodu, staramy się to robić – podkreślił.

I panel: "Oblicza intelektualne Europy Środkowej"

W pierwszej części dyskusja koncentrowała się na kulturze łączącej karpackie narody, nurtach intelektualnych w regionie, wartościach środkowoeuropejskich w kształtowaniu współczesnej Europy oraz ludziach Europy Środkowej, którzy zmienili świat. Rozmowę prowadził wicemarszałek Terlecki, który mówił o pogłębianiu współpracy, wspólnych korzeniach i wartościach kultur krajów regionu.

Abp Zbigniew Stankiewicz, Metropolita Archidiecezji Ryskiej podkreślał, że narody Europy Środkowo-Wschodniej mają w sobie pragnienie wolności, o którą walczyły przez wiele lat. Mówił w tym kontekście o przesłaniu Jana Pawła II i "Solidarności". Ingrida Veliutë, wiceminister Kultury Republiki Litewskiej, skupiła się na zagadnieniu cyfryzacji jako przejawu globalnej tożsamości. - Digitalizacja to proces wspólny dla nas wszystkich. Ważne, by instytucje ze sobą współpracowały, by była to współpraca sektorowa. Tylko usieciowienie może pozwolić nam pomóc dzielić się naszą kulturą - zaznaczyła.

- Wiemy, jaka jest cena wolności, jaka jest cena nienawiści do naszego chrześcijańskiego pochodzenia - mówiła Anca-Maria Cernea, prezes Bukaresztańskiego Stowarzyszenia Lekarzy Katolickich. W swoim wystąpieniu skupiła się na znaczeniu symboliki Karpat dla Europy Środkowej i Wschodniej. Karel Schwarzenberg, Wiceprzewodniczący Komisji do Spraw Międzynarodowych Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej wątpił z kolei, czy możliwe jest mówienie o wspólnych europejskich wartościach. Zwracał uwagę, że w Europie Środkowej zbyt wiele czasu poświęca się na dyskusję o trudnej historii, a zbyt mało mówi się o jej najlepszych momentach. Podkreślał także m.in. znaczenie Grupy Wyszehradzkiej dla współpracy państw regionu.

Jak podkreślił Pavol Mačala, członek Zarządu Stowarzyszenia Naukowego Personalizm, choć europejscy liderzy powołują się na wartości, ich rozumienie często zasadniczo się różni. W swoim wystąpieniu zwracał uwagę na różne koncepcje człowieka i społeczeństwa funkcjonujące na Zachodzie i Wschodzie Europy. - Świadomość narodowa państw Europy Środkowej jest związana z ich korzeniami, z przyjęciem wiary chrześcijańskiej - powiedział.

Attila Szalai z Instytutu Badawczego i Archiwalnego Historii Zmiany Systemowej zwrócił z kolei uwagę, że wszyscy przedmówcy poruszali temat wspólnych wartości wywodzących się z chrześcijaństwa. Za Ingridą Veliutë podkreślał też znaczenie digitalizacji dóbr kultury.

II panel: "Kultura wolności. Wczoraj i dziś"

Kolejny panel dyskusyjny to m.in. rozmowa o wolności jako wartości fundamentalnej i współczesnych zagrożeniach dla wolności w Europie. Debatę prowadził poseł Piotr Babinetz, przewodniczący sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.

Frédéric Petit, deputowany w Zgromadzeniu Narodowym Parlamentu Francji zwracał uwagę na potrzebę umiejętnego zarządzania konfliktami i na największą w jego ocenie wartość Unii Europejskiej, jaką jest dialog. - Zrozumienie, czym jest wolność w sensie osobistym, wolność człowieka, wolność podejmowania decyzji, ale także i wolność zbiorowa - to być może klucz do postępowania jednostek, stanowisk narodów i państw - mówił z kolei Piotr Naimski, sekretarz stanu, pełnomocnik rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej. - Żyjąc w komunizmie mieliśmy poczucie, że wolność nam odebrano. Odbierano nam ją na co dzień. W niektórych momentach, kiedy należało nas przymusić do tego systemu, który przyszedł pod hasłem wolności, mordowano nas, wsadzano do więzień. I zaprowadzono to, co nazywano wolnością. A my uważaliśmy, że to nie jest wolność - powiedział.

Jak zauważył Mihai Gherghe, sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Tożsamości Narodowej Rumunii, zrozumienie wolności jest trudnym zadaniem, a pojęcie podlega nieustannemu redefiniowaniu. - Fakt, że musimy teraz bronić wolności pokazuje, że mamy problem z jej gwarantowaniem - podkreślił. - Historia nas uczy, że kiedy nasze narody występują wspólnie, kończy się to sukcesem - powiedział z kolei Leonardas Vilkas, tłumacz literatury polskiej, działacz Ligi Wolności Litwy.

Marián Šuplata ze słowackiego Uniwersytetu Mateja Bela zwracał uwagę na redefinicję wolności przy okazji rewolucji francuskiej. Mówił o konflikcie między prawdziwą wolnością a jej sfałszowaną wizją. Paruyr Arshaviri Hayrikyan, prezes Unii Samostanowienia Narodowego z Armenii opowiadał z kolei o swojej walce o wolność w czasach ZSRR. - Walczyliśmy o wolność, pisaliśmy wiersze, jednak moim głównym zadaniem było stworzenie rzeczywistej wolności. Zwieńczeniem wolności człowieka, jego praw, jest demokracja - powiedział.

III panel: Cykl COLLEGIUM CARPATHICUM: "Co uniwersytety mogą zrobić dla regionu Karpat?"

Collegium Carpathicum jako instytucja na rzecz zacieśnienia współpracy naukowej i akademickiej między uczelniami wyższymi Karpat, promocja i kreowanie pozytywnego wizerunku regionu - to część zagadnień, które zostały poruszone w tym panelu. Moderatorem dyskusji był Jan Malicki, Dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.

W ocenie Jana Laty, rektora Uniwersytetu Ostrawskiego z Czech, uczelnie wyższe muszą przede wszystkim tworzyć pole dla wolności i dyskusji, które są niezwykle ważne dla gospodarki. Paweł Trefler, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu podkreślił, że inicjatywa rozwijania wspólnoty karpackiej nie może się odbywać bez oddolnego zaangażowania, a wymiana wiedzy i doświadczeń jest fundamentem współpracy.

Jak zauważył Sándor Őze, dyrektor węgierskiego Instytutu Historii Katolickiego Uniwersytetu im. Pétera Pázmány, poznawanie kultur sąsiednich narodów poprzez ich własny język zaczyna współcześnie tracić na znaczeniu. - Dlatego słusznie powołano Colegium Carpathicum i mam nadzieję, że uzyskamy stypendia, które będą wspierać nauczanie języków krajów regionu, by wspierać poznawanie tych kultur - podkreślił.

Ihor Tsependa, rektor ukraińskiego Podkarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka zwracał uwagę na szczególną rolę uniwersytetów regionu jako instytucji wszechstronnie analizujących problematykę karpacką i prowadzących badania naukowe mające pomagać w rozwiązywaniu problemów gospodarczych. Stefan Purici, prorektor ds. Relacji Międzynarodowych rumuńskiego Uniwersytetu Stefana Wielkiego w Suczawie zwracał z kolei uwagę na konieczność przeprowadzania przez uczelnie analiz, które pomogą zidentyfikować wyzwania stojące przed regionem i ocenić jego potencjał.

IV panel: "Europa Środkowa o sobie: wzajemne postrzeganie i wspólnota regionalna"

Następna część konferencji była poświęcona sąsiedztwu oraz współpracy w ramach Trójmorza, V4, Bukaresztańskiej 9 i wewnętrznym problemom Europy Środkowej. Rozmowę prowadził poseł Marek Kuchciński, przewodniczący Parlamentarnego Zespołu Karpackiego. - Grupa Wyszehradzka jest fenomenem. Tworzą ją państwa, które ze sobą współpracują, a ich współpraca jest w pewnym sensie niezobowiązująca, ale jednocześnie bardzo skuteczna - podkreślił były Marszałek Sejmu.

Oleg Lipski, Współprzewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego Mołdawia-Polska mówił o współpracy w ramach Partnerstwa Wschodniego, także pod patronatem Grupy Wyszehradzkiej. - Mołdawia powinna korzystać ze wsparcia V4. Europa to nasz wspólny dom - zaznaczył. Współpraca państw Europy Środkowej nigdy nie była tak dobra - zauważył z kolei Lőrinc Nacsa, deputowany do Zgromadzenia Narodowego Węgier. - Wierzymy w te same wartości. Widzimy, że reprezentowanie interesów regionu musimy podnieść na wyższy poziom - powiedział.

Emanuelis Zingeris, przewodniczący Komisji ds. Międzynarodowych Litwy, mówił z kolei o rosyjskim rewizjonizmie historycznym i podkreślał renesans współpracy państw w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Zwracał też uwagę na poprawę polsko-litewskich relacji. W ocenie Martina Fronca, zastępcy przewodniczącego Instytutu Chrześcijańskiej Polityki Społecznej, kraje naszego regionu wyznają podobne wartości. - Format V4 jest dobry, ale nie wiem, czy nie powinniśmy go rozszerzyć. Polska mogłaby przejąć na siebie rolę mediatora naszej grupy - podkreślił.

Z kolei Markijan Malski, dziekan Wydziału Stosunków Międzynarodowych na Lwowskim Uniwersytecie Narodowym im. Iwana Franki zwracał uwagę na wspólnotę historycznych doświadczeń. - Nasi przodkowie żyli we wspólnym państwie. Wspólna wola polityczna krajów regionu powinna doprowadzić do tego, że kraje naszego regionu będą lokomotywą całej Unii Europejskiej. Tu są kraje, które mogą dostarczyć nowych impulsów - ocenił.

V panel: "Gospodarka przyszłości z perspektywy państw Europy Środkowej i Wschodniej"

Strategie makroregionalne, zrównoważony rozwój, zasoby gospodarcze Europy Środkowej i Wschodniej a jej potencjał polityczny - to tematy ostatniego środowego panelu. Minister Inwestycji i Rozwoju Jerzy Kwieciński otwierając dyskusję przypomniał, że rok temu w ramach konferencji Europa Karpat podpisana została deklaracja współpracy w przygotowaniu strategii makroregionalnej dla regionu. - Wytyczyliśmy mapę działań, dokonaliśmy analizy potrzeb, mocnych i słabych stron. Plan naszych działań był wynikiem dwuletnich prac nad strategią - powiedział.

Denisa Žiláková, Dyrektor Generalna Centralnego Biura Wicepremiera ds. Inwestycji i Informatyzacji Słowacji zwracała uwagę na najważniejsze w jej ocenie kwestie związane z kształtowaniem strategii makroregionalnych: stabilność polityczną i tworzenie instytucjonalnych ram działań. Doświadczenia Albanii w tym obszarze przedstawiał Eduard Shalsi, minister ds. Ochrony Przedsiębiorczości tego kraju. - Musieliśmy przebudować cały system instytucji. Zainwestowaliśmy w zasoby ludzkie, w ten sposób byliśmy bardziej doświadczeni - powiedział.

Gábor Gion, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Węgier mówił o poparciu dla Strategii Karpackiej. - Wierzymy głęboko, że ma to sens. Makroregion karpacki jest strefą gospodarczą sam w sobie. Czas na odbudowę ekonomiczną regionu Karpat - podkreślił. Marius Skuodis, Wiceminister Gospodarki i Innowacji Litwy mówił o warunkach sprzyjających realizacji strategii makroregionalnych, zwracając uwagę, że do ich powodzenia potrzebna jest uwaga polityków, ambitne cele i sprawna realizacja. Władysław Ortyl, marszałek województwa podkarpackiego podkreślał z kolei, że Strategia Karpacka nie jest konkurencją dla Strategii Dunajskiej i może być z nią komplementarna. Przywoływał w tym kontekście uzupełniające się wzajemnie strategie makroregionalne: Adriatycką i Alpejską.

Gośćmi Forum Ekonomicznego w Krynicy są także marszałek Sejmu Elżbieta Witek i szef Kancelarii Sejmu Agnieszka Kaczmarska. Marszałek Sejmu w środę 4 września podczas wieczornej gali wręczyła nagrodę dla Człowieka Roku, premiera Mateusza Morawieckiego.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ plp/ aj/