Instrumenty finansowe Unii Europejskiej skutecznym wsparciem polskich firm. Ocena i perspektywy

W ciągu ostatnich 10 lat, dzięki unijnym gwarancjom z programów ramowych Unii Europejskiej, wygenerowano w Polsce łącznie ponad dziewięć miliardów złotych preferencyjnego finansowania, z których skorzystało już dwadzieścia cztery tysiące mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Na kolejnych chętnych czeka oferta narodowych pośredników finansowych, stale poszerzana dzięki nowym instytucjom i instrumentom. Programy ramowe Unii Europejskiej to dodatkowe wsparcie rozwoju, w pełni dostępne dla polskich przedsiębiorców.

W grudniu 2015 r. mija dziesięć lat od uruchomienia pierwszych instrumentów finansowych Unii Europejskiej w Polsce oraz pięć lat od wdrożenia pierwszych instrumentów finansowych

z perspektywy 2007-2013. Jednocześnie również w grudniu startuje oferta pierwszych polskich pośredników finansowych programów UE na lata 2014-2020. Łącznie, do końca 2015 r. polskie instytucje finansowe podpisały 32 umowy dotyczące udostępnienia preferencyjnego finansowania o wartości ponad dziewięciu miliardów złotych. Z tych środków skorzystało już blisko 24 tysiące przedsiębiorców. Sukces ten osiągnięto w dużej mierze dzięki Krajowemu Punktowi Kontaktowemu ds. Instrumentów Finansowych Programów UE, działającemu w ramach programu wieloletniego Ministerstwa Rozwoju.

„Programy ramowe UE są znaczącym źródłem wsparcia rozwoju gospodarki unijnej. Ale programy te nie należą do najłatwiejszych i szeroko znanych, mają one bowiem uzupełniać programy polityki spójności i krajowe. A więc wsparcie którego udzielają, takie ośrodki narodowe, jak Krajowy Punkt Kontaktowy przy Związku Banków Polskich są bardzo przydatne dla realnego wykorzystania tych możliwości przez polskich beneficjentów. Od lat współpracujemy z KPK przy ZBP i bardzo wysoko cenimy sobie profesjonalizm i zaangażowanie tego ośrodka” - powiedziała dr Marzenna Guz-Vetter, Szefowa Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.

Wobec zbiegu okrągłych rocznic i w przededniu pełnego uruchomienia w Polsce akcji finansowej z nowych programów UE, pojawiła się doskonała okazja do podsumowań, oceny efektów oraz podziękowania liderom rynku i partnerom w misji udostępniania polskim beneficjentom tych cennych środków rozwojowych. 21 grudnia staraniem KPK, we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Komisją Europejską, zorganizowano jubileuszowe spotkanie wszystkich uczestników tego rynku pt. „Instrumenty finansowe Unii Europejskiej skutecznym wsparciem polskich firm. Ocena i perspektywy”.

„Dzisiejsze spotkanie jest doskonałą okazją, aby wszystkim Państwu pogratulować sukcesów w wykorzystywaniu instrumentów finansowych oferowanych w ramach programów ramowych Unii Europejskiej. Gratulacje należą się zarówno instytucjom, które spowodowały, że instrumenty te stały się dostępne dla przedsiębiorców na polskim rynku, jak również przedsiębiorcom, którzy szukają atrakcyjnych rozwiązań dla rozwijania prowadzonej działalności i realizacji nowych inwestycji i zamierzeń” - w imieniu Ministra Rozwoju, w specjalnym, jubileuszowym przesłaniu, życzył Radosław Domagalski-Łabędzki, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju.

Specjalne gratulacje skierowano także do Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Unii Europejskiej, który wspierał rodzimy rynek w staraniach o środki zagraniczne: „Podziękowania i gratulacje kierujemy również do Dyrektora i pracowników Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów UE, prowadzonego przez Związek Banków Polskich. Dzięki skutecznemu działaniu tego ośrodka udało się zintegrować i zbudować narodową platformę pośredników finansowych. Bezpośrednia współpraca ze środowiskami biznesowymi (izbami gospodarczymi, organizacjami pracodawców, organizacjami otoczenia biznesu) oraz prowadzona wspólnie akcja informacyjno-promocyjna i edukacyjna, spowodowały, że w Polsce pojawiła się marka unijnych instrumentów finansowych, z których skorzystały banki, przedsiębiorstwa leasingowe, fundusze poręczeniowe” - wskazał minister Domagalski- Łabędzki.

Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów UE jest krajowym centrum kompetencyjnym ds. instrumentów finansowych programów ramowych UE, wdrażanych przez unijne instytucje: Europejski Bank Inwestycyjny i Europejski Fundusz Inwestycyjny. Aktywność ośrodka obejmuje dwa filary: 1) budowę i wsparcie polskiej platformy narodowych pośredników finansowych programów UE oraz 2) wsparcie polskich beneficjentów końcowych (głównie MŚP) w dostępie do oferty instrumentów finansowych w Polsce. KPK uczestniczy także w promocji Planu Inwestycyjnego dla Europy w zakresie instrumentów finansowych dla przedsiębiorców. KPK został powołany uchwałą Rady Ministrów w 2007 r., a obecnie działa pod nadzorem Ministra Rozwoju. Działalność KPK jest prowadzona we współpracy z ministrami właściwymi ds. gospodarki, nauki, pracy i kultury. KPK, wielokrotnie wyróżniany także na forum europejskim, jest cenionym ekspertem i partnerem instytucji publicznych, finansowych i przedsiębiorców. Ośrodek działa przy Związku Banków Polskich.

„Naszą podstawową misją jest zwiększenie wykorzystania programów ramowych UE przez polskich beneficjentów, przede wszystkim dla rozwoju konkurencyjności i innowacyjności gospodarki. W tym celu działamy najpierw na rzecz zwiększenia kanału dostępowego do tych środków, tj. maksymalnej liczby polskich pośredników finansowych w programach UE. Konkurencja jest bardzo duża. O wsparcie konkurują tu instytucje finansowe z ponad 30 państw europejskich” - powiedział Arkadiusz Lewicki, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej.

Radosław Domagalski-Łabędzki podkreślił także, że to mikro, mali i średni przedsiębiorcy są adresatami instrumentów i to właśnie w trosce o ich potrzeby i oczekiwania instrumenty te zostały przygotowane i udostępnione. „Polski przedsiębiorca potrzebuje dzisiaj prostych, łatwo dostępnych i niedrogich rozwiązań. W sytuacji, kiedy brak wymaganych zabezpieczeń spłaty kredytu jest nadal wskazywany jako jedna z kluczowych barier dostępu, to właśnie unijne instrumenty gwarancyjne stanowią pewną odpowiedź na to zapotrzebowanie i uzupełnienie krajowego systemu wspierania rozwoju przedsiębiorczości”.

Z większości badań nt. stanu dostępności finansowania zewnętrznego dla małych i średnich przedsiębiorców wynika, że nadal jednym z głównym problemów jest możliwość spełnienia wymogów instytucji finansowych w zakresie zabezpieczeń spłaty zobowiązania. Na te potrzeby odpowiadają instrumenty gwarancyjne programów UE. Jednocześnie z ankiet przeprowadzonych przez KPK wśród MSP wynika, że przedsiębiorcy zainteresowani są wykorzystaniem tego wsparcia przy realizacji inwestycji, w tym proinnowacyjnych.

„Polscy przedsiębiorcy oczekują przede wszystkim łatwo dostępnego systemu poręczeń i gwarancji, umożliwiającego skorzystanie z finansowania dłużnego po niskiej cenie i przy minimum biurokracji. Niezbędne jest przy tym wsparcie informacyjne, pozwalające na orientację w gąszczu instrumentów, oferowanych dzisiaj możliwości i kryteriów. Centrum kompetencyjne w postaci KPK ds. instrumentów UE jest bardzo dobrym, i jak widać - sprawdzonym pomysłem” - powiedział Edward Tomasz Połaski, Prezes Fundacji Małych i Średnich Przedsiębiorstw.

X-lecie uruchomienia Instrumentów Finansowych UE w Polsce

Polscy przedsiębiorcy już od 10 lat korzystają z instrumentów finansowych programów ramowych Unii Europejskiej.

Blisko 2/3 uruchomionych do tej pory środków udostępnili czterej liderzy: Pekao SA, Raiffeisen-Leasing Polska, fundusz Inicjatywa Mikro oraz POLFUND Fundusz Poręczeń Kredytowych. Instytucje te osiągnęły najlepsze wyniki w zakresie zarówno liczby obsłużonych przedsiębiorców, jak i wysokości skierowanej do nich preferencyjnej akcji finansowej. Łącznie w latach 2005-2015 instytucje te wygenerowały finansowanie dla ponad 13 tysięcy przedsiębiorstw.

Podczas uroczystej gali laureaci otrzymali od KPK dyplomy uznania oraz statuetki „Lider Rynku Instrumentów Finansowych Unii Europejskiej w Polsce”. Poproszeni o komentarze, odpowiedzieli:

„Bank Pekao od roku 2007 wdraża z sukcesem, we współpracy z Europejskim Funduszem Inwestycyjnym, unijne instrumenty zwrotne. Do tej pory uruchomiliśmy ponad 2,5 mld złotych preferencyjnych kredytów skierowanych przede wszystkim do mikro i małych firm. Planujemy także udział w programach ramowych z perspektywy finansowej 2014-2020 i liczymy na kontynuację dobrej współpracy z KPK w tym zakresie” - powiedział Grzegorz Piwowar, Wiceprezes Zarządu Banku Pekao SA, największego polskiego partnera finansowego programów UE.

„Dzisiaj w ofercie innowacyjnej firmy, rozumiejącej rynek i podchodzącej do klienta holistycznie, nie może zabraknąć produktów wykorzystujących wsparcie finansowe UE - powiedział Andrzej Krzemiński, Prezes Raiffeisen Leasing. - Od 2002 roku wsparliśmy rozwój ponad 21 tys. przedsiębiorców, w tym w formie 3 mld zł w bezpośrednim finansowaniu i 1 mld zł w gwarancjach. Ta kwota to potężny zastrzyk napędzający polską gospodarkę. Dzięki stałemu dostępowi do środków unijnych, za naszym pośrednictwem polskie firmy mogą budować swoją innowacyjność i konkurencyjność zarówno na polskim, jak i międzynarodowym rynku. Chętnie współpracujemy także z KPK, który jest bardzo kompetentnym sojusznikiem w interpretacji regulacji unijnych”.

„Z dumą mogę pochwalić się, że POLFUND był pierwszym polskim pośrednikiem finansowym UE w Polsce, jeszcze w zakresie pierwszego programu UE, tj. „MAP”. Później braliśmy udział w programie CIP, a wkrótce planujemy wspierać polskich przedsiębiorców wykorzystując regwarancje COSME. Bardzo ważne jest dla nas promocyjne wsparcie KPK, który niejednokrotnie skutecznie wspierał rynek finansowy zarówno w profesjonalnej informacji, jak i w negocjacjach z instytucjami unijnymi” - powiedziała dr Barbara Bartkowiak, Prezes Zarządu POLFUND Fundusz Poręczeń Kredytowych SA.

„Inicjatywa Mikro skupia się na najmniejszych przedsiębiorcach, do których, głównie ze względów kosztowych, nie docierają większe instytucje finansowe, np. banki. W zakresie rozwoju oferty mikropożyczkowej dla takich „wykluczonych”, bardzo ważne byłoby nawiązanie szerszej współpracy z bankami w celu szybkiej identyfikacji i dotarcia do „odrzucanych” przez system bankowy. Moglibyśmy się doskonale uzupełniać. W tym zakresie oczekujemy wsparcia także ze strony KPK” - powiedział Piotr Zimoląg, Prezes Zarządu Inicjatywy Mikro.

Wyniki rankingu i sukces pośredników skomentował w mowie laudacyjnej gospodarz: dyrektor KPK ds. Instrumentów Finansowych UE, Arkadiusz Lewicki:

„W ramach aktualnej polskiej platformy Narodowych Pośredników Finansowych Programów Ramowych UE operuje ok. dwudziestu podmiotów, ale to właśnie dzisiejsi Laureaci są absolutnymi liderami, zarówno pod względem liczby beneficjentów, jak i wartości finansowania. Są bardzo aktywni także w zakresie edukacji finansowej dla środowisk przedsiębiorców. Warto dodać, że podmioty te operują w ramach więcej niż jednego programu. Można podsumować, że to instytucje finansowe „z misją”.

Do dziś finansowanie z łącznie trzech perspektyw unijnych zakontraktowało 32 Narodowych Pośredników Finansowych, działających w ramach siedmiu programów ramowych. Łączna wartość portfeli preferencyjnych kredytów, pożyczek i leasingu to ponad 9 mld zł.

Instrumenty finansowe UE cieszą się dużym powodzeniem w całej Europie. W programach uczestniczy formalnie 35 państw, z czego tylko przedstawicielom 24 udało się skutecznie przebić przez sito selekcyjne Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego. Dotychczasowe, dziesięcioletnie wyniki tych programów w Europie (gwarancje MAP, CIP, RSI w 7PR, Instrument Mikrofinansowy Progress) to 41 mld euro finansowania dla przedsiębiorców i 612 tys. beneficjentów wspartych przez ponad setkę pośredników finansowych z UE i państw stowarzyszonych.

„Grupa Europejskiego Banku Inwestycyjnego, w skład której wchodzi także EFI, bardzo ceni sobie polski rynek i profesjonalizm polskich partnerów. Polska jest największym beneficjentem naszych instrumentów finansowych obejmujących nie tylko programy ramowe UE. A konkurencja międzynarodowa jest duża, tym bardziej, że w programach ramowych brak alokacji narodowych. EBI w nowej perspektywie finansowej realizuje także „Plan Inwestycyjny dla Europy”, który dodatkowo wspiera przedsiębiorców, również w Polsce - powiedział Piotr Michałowski, Dyrektor Biura Grupy EBI w Polsce. - KPK jest bardzo aktywnym i pozytywnym partnerem w promocji i informacji o tych instrumentach w Polsce” - dodał dyrektor Michałowski.

KPK działa w ramach programu wieloletniego „Udział Polski w programie na rzecz konkurencyjności przedsiębiorstw oraz MŚP oraz w instrumentach finansowych programów UE wspierających konkurencyjność przedsiębiorstw w latach 2015-2021”, realizowanego przez Ministerstwo Rozwoju.

Kontakt dla mediów:

Łukasz Bogusz

Krajowy Punkt Kontaktowy ds. Instrumentów Finansowych Programów Unii Europejskiej

tel. kom. +48 697 223 533

e-mail: programy@zbp.pl

www.instrumentyfinansoweue.gov.pl