MPiT: Mamy wymierne osiągnięcia w walce o poprawę jakości powietrza w Polsce (komunikat)

- MPiT informuje:

Wyeliminowanie możliwości spalania najgorszej jakości paliw, czyli mułów, flotokoncentratów w gospodarstwach domowych, zakaz produkcji i sprzedaży w Polsce kotłów, które nie spełniają ścisłych kryteriów dotyczących ograniczenia emisji szkodliwych substancji, program termomodernizacji domów – to osiągnięcia obecnego rządu w walce o poprawę jakości powietrza w naszym kraju. Przygotowaliśmy i realizujemy całościowy program w tej sprawie pod nazwą "Czyste Powietrze", który daje szansę na ograniczenie poziomu zanieczyszczenia powietrza. Wspieramy ponadto rozwój elektromobilności, w pierwszej kolejności w transporcie zbiorowym. Mamy jednak świadomość, że efekty tych działań nie będą widoczne od razu, lecz w kilkuletniej perspektywie.

Działaniom, finansowaniu oraz technologiom, które mają przyczynić się do poprawy polskiego powietrza poświęcony jest, współorganizowany przez MPiT i MŚ Dzień Powietrza podczas COP24. To przypadający we wtorek 11 grudnia dzień tematyczny pawilonu polskiego podczas szczytu klimatycznego w Katowicach.

O skali wyzwania świadczy to, że Polska należy do krajów europejskich, w których powietrze jest najbardziej zanieczyszczone pyłami PM10, PM2,5 i benzo(a)pirenem. Zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do wielu chorób i ponad 46 tys. przedwczesnych zgonów rocznie. 34 z 50 miast Europy o najbardziej zanieczyszczonym powietrzu pod względem pyłu PM2,5 znajduje się w Polsce. Gospodarstwa domowe i transport drogowy łącznie odpowiadają za 93% krajowej emisji pierwotnej pyłu PM2,5.Na dramatyczną sytuację stanu powietrza w Polsce NIK zwracała uwagę już w grudniu 2014 r. W swoim raporcie nakazywała ona możliwie najszybsze wprowadzenie standardów emisyjnych dla kotłów węglowych w gospodarstwach domowych, a także wprowadzenie minimalnych wymagań jakościowych dla węgla pozwalających usunąć z domowych palenisk najbardziej szkodliwe dla zdrowia i życia odpady produkcyjne. Co ciekawe, NIK zarzucała również ówczesnym rządzącym brak jakiejkolwiek, elementarnej koordynacji działań prowadzonych wewnątrz administracji rządowej w tym obszarze, nie mówiąc już o koordynacji działań prowadzonych przez administrację rządową i samorząd terytorialny.

ROLA RZĄDU

Rząd Zjednoczonej Prawicy wprowadził już normy jakości dla paliw oraz wymogi dla kotłów. Eliminowane są pozaklasowe i wysokoemisyjne urządzenia, które są głównym źródłem niskiej emisji w Polsce. Nowoczesne kotły z automatycznym podawaniem paliwa i pełną kontrolą procesu spalania pozwalają obniżyć emisję pyłu i innych zanieczyszczeń nawet o 99 proc. Obecnie trwają prace nad nowelizacją rozporządzenia, która pozwoli uszczelnić rynek obrotu tymi urządzeniami.

- Mimo ogromu zadań do wykonania, możemy już śmiało powiedzieć, że mamy konkretne osiągnięcia na polu walki ze smogiem w naszym kraju – komentuje minister Jadwiga Emilewicz. I wskazuje: W ostatnich dniach parlament zakończył prace nad nowelą ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów. Teraz czeka ona już tylko na podpis prezydenta. Ustawa pozwoli uruchomić pilotażowy program termomodernizacji jednorodzinnych budynków mieszkalnych i wymiany wysokoemisyjnych źródeł ciepła. Możliwe będzie sfinansowanie nawet 100 proc. kosztów wymiany pieców i ocieplenia domów najbardziej potrzebujących osób.

Uruchamiamy w Polsce programy finansowe wsparcia termomodernizacji i wymiany kotłów. Robimy to z KE i Bankiem Światowym. To przygotowanie do następnej perspektywy finansowej UE - zaznacza pełnomocnik premiera ds. programu Czyste Powietrze, wiceprezes NFOŚiGW Piotr Woźny. Zwraca też uwagę: W Polsce znaczna część budynków, zwłaszcza domów jednorodzinnych, jest słabo ocieplona i dodatkowo ogrzewana piecami na węgiel. Taki problem jest zresztą powszechny w krajach naszego regionu. Nowoczesne systemy grzewcze i termomodernizacja budynków mogłyby przynieść 79 mld zł skumulowanych oszczędności netto oraz zredukować roczną emisję CO2 o 18,3 mln ton. Jednocześnie znacząco poprawi się jakość powietrza poprzez obniżenie emisji pyłów PM2,5 oraz PM10

ROLA SAMORZĄDÓW I TRZECIEGO SEKTORA

Kluczową rolę w poprawie jakości powietrza odgrywają też samorządy oraz organizacje pozarządowe. Ostatnio w gminie Skawina (Małopolskie) zainaugurowaliśmy program Stop Smog. Jest to pilotażowy projekt termomodernizacji budynków oraz wymiany źródeł ciepła w kilkudziesięciu polskich miastach, które znalazły się na stworzonej przez WHO liście 50 aglomeracji z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem w Europie. W 2016 r. były to 33 miasta, a w 2018 r. - 36. Rządowy program Stop Smog ma wesprzeć ludzi, których nie stać na ocieplenie swoich domów. Planowanie i realizacja termomodernizacji oraz wymiany pieców będzie zadaniem gminy.

Aby osiągnąć sukces, jakim jest ograniczenie zanieczyszczeń potrzeba działania ramię w ramię na każdym możliwym szczeblu. Należy podkreślić dobrą współpracę i pomoc przy tworzeniu prawa wspierającego walkę z zanieczyszczeniami powietrza ze strony tzw. alarmów smogowych i innych organizacji społecznych. Na obecnym etapie kluczowa jest jednak samoorganizacja społeczeństwa obywatelskiego i maksymalne wsparcie go przez władze samorządowe i centralne. Ta samoorganizacja w ostatnim czasie polega na swego rodzaju wzajemnej kontroli sąsiedzkiej. W Zakopanem z inicjatywy Tygodnika Podhalańskiego rozdawano tabliczki z napisem „Nie palę byle czym”, którą mieszkańcy dbający o środowisko mogli zawiesić na swoich płotach. Akcja przybiera efekt kuli śniegowej.

ROLA TECHNOLOGII

Ważną rolę w procesie poprawy jakości powietrza odgrywają czyste, innowacyjne technologie. W Polsce węgiel stanowi ok. 80% mixu energetycznego. Dlatego potrzebujemy z jednej strony czystej energii, a z drugiej wydajniejszych technologii, które dotyczą nie tylko wykorzystania węgla, ale również jego zrównoważonego wydobycia (np. zużycia wody i energii).Obok powszechnie stosowanej odkrywkowej eksploatacji węgla brunatnego jako czynnika energetycznego, naukowcy pracują nad niekonwencjonalnymi technologiami utylizacji węgla. Najbardziej zaawansowane prace badawcze obejmują upłynnianie i zgazowanie węgla, w tym zgazowanie w złożu. Jednym z rozwiązań w tym zakresie jest produkcja metanolu i amoniaku w połączeniu z wytwarzaniem energii elektrycznej w oparciu o zgazowanie węgla. W ubiegłym roku Grupa Azoty S.A. i Tauron podpisały list intencyjny na realizację projektu zgazowania węgla. Zgazowanie węgla na potrzeby przemysłu chemicznego jest opłacalne ekonomicznie; jest szansą rozwoju tej branży i zmniejszy zapotrzebowanie na gaz ziemny z importu.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ kub/ wus/