PAP21: trzy pytania za wszystkie pieniądze świata

Analizie tych trzech problemów jest poświęcony projekt Prasowa Akademia Pieniądza XXI - skierowane do dziennikarzy przedsięwzięcie edukacyjne realizowane przez PAP we współpracy z NBP.

Nasze szkolenie otwiera wykład "Wprowadzenie do ekonomii". Dr Piotr Maszczyk z SGH przywołuje na wstępie fundamentalną kategorię ekonomiczną "kosztu alternatywnego", czyli kosztu utraconych możliwości. Jeśli zasoby są ograniczone, to ich wykorzystanie w konkretny sposób oznacza, że nie można ich będzie użyć do czegoś innego.

"Koszt alternatywny, to nic innego jak ilość dóbr, z których należy zrezygnować, żeby możliwe było wytworzenie dóbr, na które żeśmy się zdecydowali. W Państwa przypadku kosztem alternatywnym tego, że weźmiecie udział w Prasowej Akademii Pieniądza XXI, jest wszystko to, co moglibyście robić, a nie robicie, w czasie poświęconym na naukę" - pisze dr Maszczyk. Wierzymy, że z PAP21 rachunek wyjdzie Państwu na plus.

Najważniejszym, choć naturalnie nie jedynym, mechanizmem determinującym, co i dla kogo będzie produkowane, jest rynek, zaś zasady działania mechanizmu rynkowego będą dokładniej przedstawione w kolejnej części wykładu.

Warto jednak wspomnieć, że są też inne mechanizmy, które mogą decydować o dostępie do rzadkich zasobów: merytokratyczny, który determinuje w Polsce dostęp do najbardziej popularnych szkół wyższych, oparty na zasługach i pozycji społecznej, który ograniczał dostęp do niektórych dóbr w PRL czy wręcz losowy, tzw. systemy argentyńskie czy gry liczbowe.

Jak każda nauka, ekonomia również bazuje na pewnych fundamentalnych założeniach, które determinują formułowane wnioski. Dla ekonomii, która jest w oczywisty sposób nauką społeczną, jakkolwiek ze stosunkowo rozbudowanym aparatem matematycznym, najważniejsze są założenia antropologiczne, które opisują sposób myślenia i zachowania ludzi.

W kontekście znacznej części badań ekonomiści, (a przynajmniej część z nich) wykorzystują hipotezę "homo oeconomicus" (człowiek ekonomiczny lub człowiek racjonalny). Zgodnie z jej najważniejszym założeniem, jest to wolna i egoistyczna jednostka dążąca do maksymalizacji swojej satysfakcji.

Dodatkowo, niektórzy ekonomiści przyjmują, że dysponuje ona perfekcyjną informacją o dostępnym spektrum możliwych wyborów, działa w pełni racjonalnie, jak również dokonuje wyborów w taki sposób, aby maksymalizować ich wartość ekonomiczną. Oczywiście, jak łatwo się zorientować, tacy ludzie nie istnieją, a koncepcja ta jest jedynie teoretycznym modelem zachowania człowieka.

Część ekonomistów krytykuje takie podejście, niemniej - choć dużo się obecnie pisze na temat neurobiologicznych oraz psychospołecznych aspektów procesu podejmowania decyzji ekonomicznych - w dalszym ciągu dominują analizy oparte na koncepcji "homo oeconomicus".

Zapraszamy do Prasowej Akademii Pieniądza. W sobotę 11 marca warsztatowe spotkanie z dr. Piotrem Maszczykiem. W internecie, pod adresem pap21.pl można się zapisać na nasze szkolenie. Pod tym adresem znajduje się także wykład inauguracyjny "Wprowadzenie do ekonomii" oraz test zaliczeniowy.