Pieniądze nie rosną na drzewach, czyli jak edukować maluchy przez zabawę

Co na to dzieci?

"Wiele badań jednoznacznie wskazuje na istnienie luki w edukacji dzieci i młodzieży. Część z nich pokazuje, że maluchy w wieku przedszkolnym w ogóle nie rozumieją pojęcia pieniądza, a pięcio- i sześciolatki traktują zakupy jako rytuał, nie wiedząc o tym, że to wymiana towaru za pieniądze. Dzieci dość powszechnie uważają, że pieniądze biorą się z bankomatu, nie wiążąc ich pochodzenia z pracą" - tłumaczy Paulina Wołosz-Sitarek, członek zarządu Fundacji Banku Millennium. Średni poziom ogólnych kompetencji przedszkolaków rośnie bardzo szybko. Kiedyś trzylatki bawiły się zabawkami, dziś potrafią obsługiwać tablety i inne urządzenia mobilne, niejednokrotnie lepiej niż dorośli. Wiedza ta nie przekłada się jednak na rozumienie świata finansów.

Edukacja przez zabawę

Odpowiedzią na te potrzeby jest m.in. Finansowy Elementarz - cykl bezpłatnych warsztatów w przedszkolach w całej Polsce prowadzony przez Fundację Banku Millennium. By dotrzeć do wymagającego, kilkuletniego odbiorcy powołano do życia dziecięcych bohaterów - pana Sebastiana i trójkę jego przyjaciół. Zabawni, ożywieni odważną kreską rysownika bohaterowie wypełnili swoimi przygodami serię ilustrowanych książeczek, w których w przystępny sposób wyjaśniają podstawy świata finansów. Opowiedzieli między innymi o tym, skąd biorą się pieniądze, jak wyglądają monety i banknoty, do czego służy karta kredytowa i bank. "Jesteśmy świadomi, że tego typu projekty nie są w stanie wypełnić edukacyjnej luki. Wierzymy jednak, że jest to dobry krok w kierunku wychowania naszych dzieci na odpowiedzialnych dorosłych" - mówi Paulina Wołosz-Sitarek.

Jak z dziećmi rozmawiać o pieniądzach

Przede wszystkim z dziećmi trzeba rozmawiać o pieniądzach i ich wartości. Dzieci uczą się inaczej niż my. Dlatego trzeba wykorzystywać naturalną dla przedszkolaków ciekawość, dociekliwość i chęć poszukiwania odpowiedzi na trudne pytania. Trzeba dać im możliwość eksperymentowania i tworzenia.

Starajmy się wzbudzić w dzieciach świadomość, że pieniądze nie "rosną na drzewach", a każda, nawet najmniejsza rzecz, ma swoją wartość. Można zacząć od tego, by wytłumaczyć dziecku dlaczego za jedną monetę nie można kupić wszystkiego, a pieniędzy z bankomatu nie można wyjmować bez końca. Uczmy poprzez zabawę, w sposób obrazowy i z zastosowaniem atrakcyjnych dla dzieci pomocy dydaktycznych.

3 domowe pomysły na początki edukacji

1. Doskonałą pomocą naukową jest z pewnością skarbonka - zróbmy ją sami z puszki, pudełka lub słoika, jeśli ścianki będą przezroczyste maluchy będą widziały rosnące oszczędności i tym chętniej odkładały otrzymane od rodziny pieniądze.

2. Wprowadźmy kieszonkowe - dziecko musi dostawać pieniądze, żeby nauczyć się je wydawać. To nie muszą być duże kwoty - na początek wystarczy złotówka bądź dwie, przedszkolak może na nie zapracować np. sprzątając zabawki lub odnosząc coś na miejsce. Dowiedziono, że dzieci, które dostają kieszonkowe i w związku z tym zdobywają własne doświadczenia z gospodarowaniem pieniędzmi, szybciej przyswajają pojęcia ekonomiczne.

3. Zabawa w sklep rozwija - ofertę sklepu można przygotować ad hoc z zabawek, artykułów spożywczych znajdujących się w domu czy ubrań. Chodzi o to, żeby maluchy zorientowały się do czego służą pieniądze i poczuły, że każda rzecz ma swoją wartość - aby ją mieć, trzeba najpierw zapłacić.

"Finansowy elementarz" jest częścią szerszego programu edukacji finansowej Fundacji Banku Millennium, który obejmuje również edukację gimnazjalistów prowadzoną przez wolontariuszy banku. Projekt uzyskał patronat Rzecznika Praw Dziecka i był realizowany wspólnie z fundacją Verba. W 2016 roku odbyło się ponad 200 warsztatów w 70 przedszkolach w całej Polsce. Wzięło w nich udział ponad 6000 przedszkolaków. "Mamy nadzieję, że uczestnicy warsztatów, już jako dorośli - dzięki temu, że rozpoczęli edukację finansową w wieku 4-6 lat - staną się świadomymi uczestnikami świata finansów, a z potoku zalewających ich ofert i propozycji będą korzystać w sposób racjonalny" - podsumowuje Paulina Wołosz-Sitarek.