Polskie Sieci Gazowe to ważny element transformacji energetycznej w Polsce

Arkadiusz Kazana, p.o. prezesa PSG, otwierając we wtorek 23 września br. konferencję, przypomniał, że PSG jest największym w Europie operatorem sieci dystrybucyjnej (długość ponad 210 tys. km) oraz ważnym elementem transformacji energetycznej w Polsce.

„Kiedy patrzymy w przyszłość, a patrzymy w dalekiej perspektywie co najmniej równej okresom amortyzacji naszej infrastruktury gazowniczej, która wynosi powyżej 30 lat, to od biometanu nie będzie odwrotu. Warto przy tym podkreślić, że jako spółka Grupy ORLEN, zapewniającej bezpieczeństwo i stabilność energetyczną Polaków, dbamy również o sprawiedliwą alokację kosztów transformacji. Dbałość o przystępną taryfę dla wszystkich odbiorców jest dla nas równie ważna jak zapewnienie optymalnych mechanizmów zatłaczania biometanu” - powiedział prezes Kazana.

Robert Soszyński, wiceprezes zarządu ds. operacyjnych Grupy ORLEN, podkreślił, że Polska potrzebuje dużo taniej energii, a rolą ORLENU, który stał się głównym dysponentem mocy w Polsce, jest jej zapewnienie.

„I w tym zakresie rola całej Grupy, w tym tak kluczowych elementów, jakim jest PSG, jest zupełnie nie do przecenienia: od tego poziomu najbardziej makro, czyli dostarczania gazu do naszych odbiorców, poprzez wszystkie formy, które w tej chwili stają się częścią rynku, tak jak biogaz, a właściwie biometan. Tu wszędzie rola PSG jest kluczowa. Zakładamy, że biorąc pod uwagę transformację polskiej energetyki, transformację polskiej gospodarki, gaz już jest, a na długie lata stanie się kluczowym paliwem” - powiedział prezes Soszyński.

Przemawiając do uczestników konferencji Wojciech Wrochna, wiceminister energii oraz pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, podkreślił, że planując politykę energetyczną Polski do 2050 r. należy założyć, że już w 2032 r. będzie ona wyglądać zupełnie inaczej, niż dzisiaj zakładamy.

„Nie możemy czekać do roku 2042, kiedy gospodarka unijna zacznie być konkurencyjna. Ona musi być konkurencyjna już w przyszłym roku, a w zasadzie to powinna być cały czas konkurencyjna. Musimy w bardzo pragmatyczny sposób popatrzeć na to, co zrobić, żeby dekarbonizować, ale jednocześnie zapewniać niską cenę energii, ale nie w roku 2037, kiedy system będzie działał w oparciu o OZE i będą tanie magazyny, tylko musimy to robić już dzisiaj. Sektor gazu, podsektor biogazu i biometanu - to jest kierunek. Co do tego nie ma wątpliwości” - powiedział minister.

W kolejnych panelach dyskusyjnych i prezentacjach prelegenci prezentowali rolę PSG w transformacji energetycznej w Polsce, perspektywy rynku gazu ziemnego w Polsce oraz zasady finansowania rozwoju rynku biometanu.

Szymon Kowalski, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej, powiedział, że celem transformacji energetycznej jest redukcja emisji gazów cieplarnianych i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym.

„Aby tego dokonać musimy zacząć od regulacji, które my wszyscy musimy wdrażać w życie. Celem jest choćby redukcja emisji gazów o 55 proc. do 2030 roku, aby do 2050 roku Europa była już bezemisyjna. Czy PSG może być kluczowym graczem transformacji gazowej? Myślę, że nie tyle może, co jest i będzie. PSG jest naprawdę ważna dla nas wszystkich, zarówno dla sektora elektroenergetycznego, jak i dla sektora gazowniczego” - powiedział Kowalski.

Dr Szymon Paweł Moś, członek zarządu PSG zajmujący się transformacją energetyczną i rozwojem obszaru biometanu, opowiedział uczestnikom konferencji o przyłączonej do sieci gazowej pierwszej w kraju biometanowni. Zatłoczony do sieci biometan, produkowany z buraczanych wysłodków, ma parametry gazu ziemnego i wpisuje się w założenia gospodarki obiegu zamkniętego. Projekt został zrealizowany we współpracy PSG i Südzucker Polska.

Dr Moś dodał z przymrużeniem oka, że do tego czasu biometan w polskich sieciach gazowych „był trochę jak Yeti - nikt go nie widział, wielu sobie go wyobrażało, niektórzy nawet nim straszyli”.

„To, co udało się PSG zrobić w ostatnim czasie, to skończyć z mitami i zacząć rozmawiać o faktach. Ta pierwsza biometanownia to pewnie game changer, pokazanie, że jest możliwe to, co do tej pory wydawało się niemożliwe. To także widoczny symbol, że operator systemu dystrybucyjnego ma możliwości, z których niezależnie od wszystkich innych uwarunkowań rynkowych, niezależnie od rozmów z interesariuszami, powinien korzystać” - zaznaczył dr Szymon Paweł Moś.

W panelu „Perspektywy dla rynku gazu ziemnego w Polsce, bezpieczeństwo energetyczne - rola PSG” wzięli udział: Maciej Samsonowicz, doradca ministra obrony narodowej, Wojciech Kowalski, członek zarządu PSG, Grzegorz Bujnowski, dyrektor wykonawczy ds. handlu gazem w Grupie ORLEN i Janusz Pilitowski, zastępca dyrektora Departamentu Odnawialnych Źródeł Energii w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Wiceprezes Wojciech Kowalski zaznaczył, że rozwój sieci gazowych w Polsce warunkować będzie m.in zwiększenie zapotrzebowania na gaz ze strony wojska.

„Dzisiaj mamy około 20 umów, planujemy mieć w ciągu pięciu lat 80, ale w wolumenie to jest nawet wzrost dziesięciokrotny w stosunku do tego, co mamy dzisiaj” - powiedział prezes Kowalski.

Maciej Samsonowicz, doradca ministra obrony narodowej, podkreślił znaczenie systemów antydronowych dla infrastruktury krytycznej.

„Musimy mieć skuteczne systemy, a to co nam najbardziej grozi to jest sytuacja, w której już jesteśmy, czyli wojna hybrydowa” - powiedział Maciej Samsonowicz doradca Ministra Obrony Narodowej.

Z kolei Grzegorz Bujnowski z ORLEN-u powiedział, że w strategii Grupy ORLEN zapotrzebowanie na gaz w latach 2030-2032 oszacowano na 27 mld. m. sześć. rocznie.

„To wynika głównie ze spodziewanego większego zużycia gazu na produkcje energii elektrycznej. Gaz będzie paliwem, które będzie zastępowało węgiel” - powiedział Bujnowski.

W panelu „Transformacja energetyczna w Polsce - biometan, wodór” prelegentami byli: Michał Jaros, sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, Stanisław Gawłowski, senator RP, dr Szymon Paweł Moś z PSG i Stefan Doroszewski, dyrektor Pionu Zarządzania Marżą Zmienną i Produkcją w ORLEN Termika S.A.

Wiceminister Michał Jaros zaznaczył, że ważne jest, aby na transformacji energetycznej mogły zyskać polskie firmy.

„Musimy stworzyć płaszczyznę do tego, żeby w tym etapie transformacji Polska odegrała znaczącą rolę zdobywając kompetencje, wykorzystując potencjał intelektualny polskich inżynierów i budując siłę polskich przedsiębiorstw, bo to powinna być nie tylko transformacja polskiej gospodarki, ale też zbudowanie polskiego kapitału” - powiedział wiceminister Jaros.

Senator Stanisław Gawłowski odwołał się do badań, które wykazały, że do gazu ziemnego można dodać do 20 proc. wodoru i nie ma z tego powodu potrzeby modernizowania systemu gazowniczego.

„A jeżeli tak jest, to te 20 procent to są „następne” cztery miliardy wodoru wytworzonego w Polsce ze źródeł odnawialnych, z energii, która w różnych regionach kraju już nie może być odebrana, bo technicznie nie ma takich możliwości, ale może być przerobiona na wodór i zatłoczona do sieci i to jest zielony wodór, zielony gaz, tak jak biometan” - powiedział senator.

Dr Szymon Paweł Moś z PSG podkreślił, że aspekt bezpieczeństwa energetycznego jest szalenie istotny i w wypadku produkcji biometanu Polska jest krajem niezależnym.

„Nie jesteśmy państwem petro-gazowym, ale tu możemy powiedzieć, tak, mamy potężny potencjał, mamy wiele substratu dla naszych gazociągów wysokiego ciśnienia, które teraz budujemy w Wielkopolsce” - zaznaczył dr Moś.

Stefan Doroszewski z ORLEN Termika powiedział, że gaz jest istotnym, jeśli nie najważniejszym paliwem w okresie transformacji.

„Z naszego punktu widzenia wydaje się, że bardzo istotne jest, aby w kolejnych pakietach legislacyjnych pojawiła się zachęta finansowa. My jesteśmy na samym końcu tego łańcucha dostaw, ale chcemy być częścią tej transformacji energetycznej” - powiedział Stefan Doroszewski.

Ostatni panel dotyczył „Finansowanie rozwoju rynku biometanu”. Wzięli w nim udział Bartosz Kublik, prezes zarządu Banku Ochrony Środowiska S.A., Arkadiusz Kazana, p.o. prezesa PSG, Joanna Smolik, Dyrektor Departamentu Relacji Strategicznych BGK oraz Damian Czarnecki, dyrektor inwestycyjny PFR.

„My w Banku Ochrony Środowiska traktujemy instalacje biogazowe, biometanowe jako jeden z podstawowych kierunków finansowania proekologicznego” - powiedział prezes Kublik.

P.o. prezesa PSG Arkadiusz Kazana wskazał trzy główne obszary wymagające sfinansowania. „Pierwszy obszar to jest oczywiście sfinansowanie źródeł biometanowych, czyli instalacji, która pozwoli na sfermentowanie substratu, oczyszczenie go, również wzbogacenie, a następnie dostarczenie do sieci. Drugi obszar jest związany z samym przyłączeniem. Te koszty mogą sięgać od kilku do kilkunastu milionów złotych i dzisiaj pozostają do sfinansowania po stronie producenta. Trzecim elementem w tej układance, który musi zostać sfinansowany, jest element związany z budową chłonności.

Dyrektor Joanna Smolik z BGK powiedziała, że BGK od dawna wspiera transformację energetyczną.

„Jeśli chodzi o biogaz, biometan, to jest to nasze >>oczko w głowie<< i mimo tego, że jesteśmy bankiem nastawionym na duże projekty, to akurat dla biogazu i biometanu zrobiliśmy ten wyjątek i w biogazie i biometanie staramy się być aktywni. To wcale nie są proste finansowania. W odróżnieniu od innych projektów OZE są dosyć skomplikowane: skomplikowana jest struktura źródeł przychodów, kosztów i struktura kontraktowa” - powiedziała dyrektor Smolik.

Damian Czarnecki z Polskiego Funduszu Rozwoju powiedział, że PFR ma doświadczenia w finansowaniu inwestycji w sektorze biogazowym, a udzielane przez Fundusz finansowanie to na ogół transakcja „szyta na miarę”.

„Widzimy postęp i w zakresie uzyskiwania przez inwestorów warunków włączenia do sieci i w zakresie uzyskiwania decyzji środowiskowych. Jesteśmy bardzo pozytywnie nastawieni do finansowania przedsięwzięć z tego sektora” - powiedział Czarnecki.

Ostatnia część konferencji poświęcona była prezentacji działań PSG na rynku biometanu, m.in. działaniom podejmowanym w celu ułatwienia procesu planowania inwestycji oraz procesu zatłaczania biometanu do sieci. Zaprezentowano nowe podejście związane z dobowym rozliczaniem chłonności sieci (dobową możliwością odbioru) i kolejne usprawnienia, opublikowanej na początku roku, mapy chłonności. Mapa zyskała nowe funkcjonalności jak np. możliwość prezentacji chłonności sieci w nowym ujęciu (24h) i planowane gazociągi.

Poruszono też kluczowe wyzwania stojące przed rynkiem biometanu w Polsce, w tym m.in. modele przyłączania biometanowni do sieci PSG, perspektywy PSG w odniesieniu do ciepła spalania - rozporządzenie systemowe, zbiorcze punkty zatłaczania i gwarancje pochodzenia oraz Ustawę terminalową i zabiegi PSG o wprowadzenie procesu przyłączania biometanowni do Ustawy.

Na zakończenie spotkania dr Szymon Paweł Moś z PSG podkreślił, że PSG dba o bezpieczeństwo dostaw, otwiera się na biometan i robi wszystko, aby utrzymywać jak najniższą taryfę dystrybucyjną, nawet jeżeli ta taryfa to nie więcej niż 20 proc. rachunku za gaz.

„Zapewniając właśnie tą tanią energię, patrząc na prognozy Grupy Kapitałowej ORLEN, znaczenie paliwa gazowego będzie rosło i naszą ambicją jest to, aby w miksie energetycznym udział biometanu był jak największy” - powiedział dr Moś.

PSG są największym operatorem dystrybucyjnym gazu w Europie. Zadaniem spółki jest niezawodny i bezpieczny transport paliw gazowych siecią dystrybucyjną na terenie całego kraju bezpośrednio do odbiorców końcowych oraz sieci innych operatorów lokalnych, a także prowadzenie ruchu sieciowego, rozbudowa, konserwacja oraz remonty sieci i urządzeń, dokonywanie pomiarów jakości i ilości transportowanego gazu. PSG zatrudnia ponad 11,5 tys. pracowników, ma 10 tys. stacji gazowych i dystrybuuje gaz poprzez ponad 210 tys. km gazociągów.

Źródło informacji: PAP MediaRoom