Raport nt. finansowania JST - podręcznikiem dla kandydatów na samorządowców

"Mamy rok wyborczy. Będą to pierwsze wybory po zmianie ordynacji wyborczej, natomiast pewien reżim finansowy samorządów pozostaje wciąż ten sam. Już dzisiaj widzimy, że otoczenie prawne w pewien sposób ogranicza samorządy. Inwestycje w ostatnich latach mocno spadły, powoli odrabiamy te straty, ale cały czas jesteśmy daleko za najlepszymi latami, kiedy kończyliśmy poprzednią perspektywę finansową UE" - podkreślił w czasie konferencji w Warszawie Radosław Żydok, członek zarządu Fundacji Republikańskiej.

Jak zaznaczył, raport powstał właśnie teraz, na kilka miesięcy przed wyborami samorządowymi, by stać się "podręcznikiem dla samorządowców, pokazującym, jakie mają narzędzia i jak je mogą wykorzystać, by rozkręcać inwestycje".

"Dziś inwestycje sektora publicznego to jedno z największych oczekiwań (…) tutaj duże zadanie samorządów, bo dysponują sporymi środkami" - zaznaczył Żydok.

Jak powiedział Wojciech Murdzek, "ta twarda, czasami mało sympatyczna materia finansów jest podporządkowana wielkim wizjom, co - jako samorządowcy - moglibyśmy zrobić, by nieba przychylić naszym mieszkańcom, no a później zderzamy się z tą rzeczywistością finansów".

Główny autor raportu, ekspert Fundacji Republikańskiej w dziedzinie ekonomii, prawa gospodarczego i reindustrializacji, Paweł Ludwiniak podkreślił, że podstawowym wnioskiem z analizy, jest konieczność przeprowadzenia debaty eksperckiej nad zagadnieniem obowiązującego od 2009 nowego indywidualnego wskaźnika zadłużenia. "Odkąd ten wskaźnik obowiązuje, sytuacja samorządów się poprawiła - nie mogą one przekraczać tego wskaźnika. Obowiązuje dyscyplina. Natomiast drugą stroną tego medalu jest to, że znacząco zostały ograniczone inwestycje" - mówił.

Z raportu wynika, że dochody ogółem jednostek samorządu terytorialnego wzrastają rok do roku. W 2016 r. wyniosły 213,67 mld zł natomiast na 2017 r. zaplanowano je na poziomie 232,3 mld zł. W trzech pierwszych kwartałach zrealizowano 73,8% zakładanego poziomu dochodów, w związku z czym można się spodziewać zrealizowania założeń za 2017 r. Zdaniem twórców raportu, warto zwrócić uwagę, iż dochody budżetowe ogółem jednostek samorządu terytorialnego w 2016 r. zostały wykonane w wysokości 99,6% planu, natomiast w 2015 r. w - 98,9%

Raport pokazuje, że wydatki ogółem JST za trzy kwartały 2017 r. wyniosły 156,8 mld zł, przy planie w wysokości 249 mld zł na cały 2017 r., co oznacza wykonanie wydatków budżetowych na poziomie 62,9% planu. W 2016 r. zostały wykonane w wysokości 94% planu (zakładano 219,2 mld zł), a w 2015 r. - 94,2% planu (zakładano 208,5 mld zł). Można przypuszczać, że plan na 2017 r. nie został wykonany, a wykonanie wydatków będzie prawdopodobnie na poziomie podobnym do roku 2016 r. (206,03 mld zł).

Jak czytamy w raporcie, od 2015 roku widać systematyczny spadek zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego. W 2016 r. wyniosło ono 69 mld zł (zmalało względem 2015 r. o około 3,6%). Zadłużenie JST po trzech kwartałach 2017 r. wyniosło 66,1 mld zł i zmalało rok do roku o 2,8% oraz o 4,2% względem końca 2016 r.