RPO: Trybunał Sprawiedliwości UE rozpatrywał sprawę VAT na e-booki (komunikat)

- RPO informuje:

14 czerwca odbyła się rozprawa przed Wielką Izbą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, na którym strony przedstawiły swoje argumenty. Rzecznika Praw Obywatelskich reprezentowali na rozprawie Mirosław Wróblewski, dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego oraz zastępca dyrektora tego zespołu Agnieszka Grzelak.

Adwokat Generalna Juliane Kokott przedstawi swoją opinię w tej sprawie 8 września 2016 r. Wyrok oczekiwany jest za kilka miesięcy.

Rozprawa dotyczyła zgodności unijnej dyrektywy z zasadą równości, stanowiącą ogólną zasadę prawa Unii oraz zawartą w art. 20 Karty Praw Podstawowych UE, w zakresie w jakim wyłącza ona możliwość zastosowania obniżonej stawki podatku VAT do publikacji elektronicznych (m.in. e-booków), z której mogą korzystać publikacje wydawane na nośnikach fizycznych.

Dlaczego VAT nie można zmienić na szczeblu krajowym?

Wysokość VAT na e-booki uregulowana jest na poziomie europejskim – w dyrektywie dotyczącej VAT (2006/112/WE). Książki elektroniczne uznaje ona za usługę, a papierowe - jako sprzedaż towaru, stąd zróżnicowanie stawki. Dlatego w Polsce książki papierowe oraz audiobooki obłożone są stawką obniżoną 5 proc., a książki elektroniczne (e-booki) – zwykłą, 23 proc.

Łamanie dyrektywy naraża dany kraj na bardzo wysokie kary finansowe. Aby zmienić przepisy, trzeba podejmować działania na szczeblu europejskim – albo tworząc koalicję rządów gotowych poprzeć zmiany, albo działając w ramach europejskiego systemu prawnego.

Polska od wielu lat prowadziła działania na obu tych poziomach.

Sprawa w Trybunale w Luksemburgu została wszczęta wnioskiem polskiego Rzecznika Praw Obywatelskich z 2013 r. skierowanym do polskiego Trybunału Konstytucyjnego (sprawa K 61/13). Ponieważ rzecz dotyczy europejskich uregulowań, Trybunał Konstytucyjny zwrócił się w lipcu 2015 r. z pytaniem prejudycjalnym do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-390/15).

Równolegle 7 kwietnia 2016 r. Komisja Europejska przedstawiła Plan działania w sprawie podatku VAT – W kierunku jednolitego obszaru unijnego VAT. Czas na działanie (dokument COM(2016) 148 final). Celem jest podjęcie na nowo dyskusji nad regulacją dotyczącą VAT.

Jak może się zmienić prawo o VAT na e-booki

Prace na szczeblu unijnym zmierzają do zmiany dyrektywy o VAT. Po jej przyjęciu kraje członkowskie będą zmieniały swoje ustawy o VAT w ramach procesu implementacji, czyli wdrażania europejskiego prawa.

Wcześniej jednak Trybunał w Luksemburgu może wydać wyrok, w którym unieważni dyrektywę we wspomnianym zakresie. Wyrok Trybunału Sprawiedliwości stanowić będzie odpowiedź na pytania polskiego Trybunału Konstytucyjnego, który będzie musiał w orzeczeniu zdecydować, jak na podstawie tej odpowiedzi rozstrzygnąć wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich.

Gdyby Trybunał Konstytucyjny wydałby w tych okolicznościach wyrok, który nie zostałby opublikowany w Dzienniku Ustaw, stanowiłoby to nie tylko naruszenie Konstytucji, ale także zobowiązań traktatowych wynikających z członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

Jak przypomniał w czasie Zgromadzenia Ogólnego Trybunału Konstytucyjnego 20 kwietnia Adam Bodnar, Trybunał Konstytucyjny uczestniczy w funkcjonowaniu europejskiej przestrzeni konstytucyjnej i europejskiej przestrzeni sądowej. Relacje na linii prawo krajowe - prawo UE, Trybunał Konstytucyjny – Trybunał Sprawiedliwości UE, mają istotne znaczenie dla ochrony praw i wolności jednostki, dla poszanowania zasady praworządności w europejskiej przestrzeni prawnej.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi wyłączną i pełną odpowiedzialność za jego treść.(PAP)

kom/ ksi/