PE: kryzys migracyjny odsłonił słabości europejskiego systemu azylowego

W 2015 r., w UE zarejestrowano 1,25 miliona osób ubiegających się o azyl po raz pierwszy; w 2018 r., ta liczba spadła do 581 tys. osób. W 2018 r. do Europy przez morze dotarło 117 tys. osób, w porównaniu do miliona w 2015 r.

Łączna liczba nielegalnych przekroczeń granic UE spadła w 2018 r. do 150 tys. razy, czyli do najniższego poziomu od pięciu lat i wynosiła o 92 proc. mniej niż w czasie szczytu kryzysu migracyjnego w 2015 roku.

„Ruchy migracyjne osłabły, ale kryzys odsłonił słabości europejskiego systemu azylowego” – podkreśla PE. Unijna instytucja stara się temu przeciwdziałać, reformując unijne prawo azylowe, a także wzmacniając unijny system kontroli granic.

„Bezprecedensowy napływ uchodźców i migrantów o nieuregulowanym statusie do Europy, który osiągnął szczyt w 2015 r., wymagał wielopoziomowej reakcji od UE. Po pierwsze, w postaci polityk pozwalających zarządzać legalną i nieregulowaną migracją, a po drugie, wspólnych unijnych zasad azylowych” – zaznacza Parlament.

Według PE, napływy migracyjne wywołały również potrzebę dodatkowych działań i reform zapewniających bezpieczeństwo granic oraz sprawiedliwsze rozmieszczenie osób ubiegających się o azyl.

Europejska polityka imigracyjna

Na poziomie Unii Europejskiej, polityka imigracyjna dotyczy legalnej i nieregulowanej migracji. W zakresie legalnej imigracji, Unia Europejska decyduje o warunkach legalnego wjazdu i pobytu na terytorium UE. Państwa członkowskie zachowują prawo do określania liczby przyjmowanych osób z państw trzecich, które poszukują pracy.

Unia Europejska walczy z nieregulowaną imigracją przede wszystkim poprzez politykę w zakresie powrotów respektującą prawa podstawowe. Jeśli chodzi o integrację, to prawa krajowe państw członkowskich nie podlegają harmonizacji. Unia Europejska może jednak wspierać państwa członkowskie, przede wszystkim finansowo.

Parlament Europejski przyjmuje nowe przepisy dotyczące legalnej i nieregulowanej imigracji. Od wejścia w życie traktatu lizbońskiego w 2009 roku, Parlament jest bowiem w tych kwestiach współlegislatorem na równi z Radą UE reprezentującą państwa członkowskie.

Europejska polityka azylowa

Unia Europejska pracuje nad stworzeniem Wspólnego Europejskiego Systemu Azylowego od 1999 roku. Według PE, aby system działał w odpowiedni sposób, musi posiadać spójne we wszystkich państwach członkowskich zasady przydzielania statusu uchodźcy. Powinien określać też, które z państw członkowskich jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o azyl. W ocenie PE, niezbędne są również standardy warunków przyjęcia oraz partnerstwo i współpraca z państwami trzecimi.

Na podstawie Traktatu z Lizbony, Parlament Europejski decyduje na równi z Radą UE (czyli przedstawicielami państw członkowskich) również w kwestii prawa azylowego.