Wystawy chopinowskie w Japonii

W marcu 2019 roku minęło 100 lat od nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską i Japonią. Jednym z najważniejszych akcentów zeszłorocznego jubileuszu są wystawy chopinowskie w 4 japońskich miastach, zatytułowane „Chopin - 200 lat portretów”, na których prezentowanych jest około 200 obiektów z kolekcji Muzeum Fryderyka Chopina. Pierwsza z wystaw, odbyła się na przełomie października i listopada w Kobe i w ciągu zaledwie 6 tygodni odwiedziło ją niemal 20 tys. zwiedzających. 1 lutego w Kurume odbył się wernisaż kolejnej ekspozycji, która potrwa do 22 marca. Do września 2020 r. odbędą się także wystawy w Tokio i Shizuoce.

Chopin w Japonii

W drugiej połowie XIX wieku zakończyła się ponad trzystuletnia izolacja polityczna i kulturowa Japonii. Nuty kompozycji Fryderyka Chopina dotarły wówczas do Tokio obok utworów Jana Sebastiana Bacha, Wolfganga Amadeusza Mozarta, Ludwiga van Beethovena czy Roberta Schumanna. Kultura zachodnia wzbudziła zachwyt odbiorców, a twórczość Chopina zyskała szczególne miejsce w świadomości japońskich melomanów. Od prawie 130 lat od pierwszej wzmianki na temat kompozytora w Japonii (znajdującej się w dokumentacji Tokijskiej Szkoły Muzycznej), wciąż wzrasta tam popularność jego muzyki. Japończycy są jedną z najliczniejszych grup zgłaszających się jako uczestnicy do Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, liczni są również w gronie słuchaczy, zarówno na żywo jak i za pośrednictwem portali streamingowych. Obywatele Japonii najczęściej też, pośród wszystkich obcokrajowców, odwiedzają Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie i dom urodzenia kompozytora w Żelazowej Woli. Nie dziwi fakt, że w ubiegłą sobotę, 1 lutego, to właśnie Japończyk otrzymał milionowy bilet wstępu do Muzeum w Warszawie.

Polski artysta jest także często głównym bohaterem programów we wszelkiego rodzaju mediach, Japończycy wykorzystują jego wizerunek w animacjach i grach komputerowych. W celu popularyzacji jego twórczości od ponad 30 lat wydawany jest miesięcznik Shopan.

Zainteresowanie Japończyków muzyką Chopina idzie w parze z chęcią poznania jego życia, epoki historycznej, w której działał oraz kontekstów twórczości. Jubileuszowe wystawy stanowią zatem doskonałą okazję do wszechstronnego przybliżenia postaci kompozytora szerokiemu gronu odbiorców.

Wątki

Na chopinowskich wystawach w Japonii są prezentowane przede wszystkim obiekty pochodzące ze zbiorów Muzeum Fryderyka Chopina, ale także z Muzeum Narodowego w Warszawie, holenderskiego Muzeum Dordrechtu oraz z kolekcji japońskich.

Wystawa składa się z pięciu części, w których przedstawione są kolejno życie Chopina w Warszawie i Paryżu, wizerunki kompozytora oraz prace obrazujące jego muzykę od XIX wieku po czasy współczesne, recepcja Chopina w Japonii, postać kompozytora w japońskiej mandze oraz syntetyczna historia Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.

Zwiedzający wystawy mają niezwykłą szansę na zapoznanie się ze sposobami portretowania postaci wybitnego artysty oraz ilustrowania jego muzyki z zastosowaniem różnorodnych technik plastycznych (w pracach m. in. Weissa, Szwacza, Niesiołowskiego, Przybylskiego, Stażewskiego, Uniechowskiego, Berezowskiej, Jurgielewicza, Czajkowskiego, Maciejowskiego, Peperski). Wyjątkowym wydarzeniem jest prezentacja słynnego portretu Ary’ego Scheffera pochodzącego z kolekcji muzeum Dordrechtu.

Wśród przedmiotów bezpośrednio związanych z kompozytorem i zarazem najcenniejszych obiektów znajdą się rękopisy muzyczne (np. autografy Poloneza f-moll op. 71 nr 3 czy Etiudy F-dur op. 10 nr 8), korespondencja (na każdej z wystaw zaprezentowane zostaną dwa listy), dzwonek w kształcie figurki bożka Hoteia należący do kompozytora, odlewy maski pośmiertnej i dłoni Chopina. Wątek zbliżającego się wielkimi krokami XVIII Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina będzie zaakcentowany przez pamiątki z poprzednich jego edycji – plakaty i medale laureatów.

Po raz pierwszy w Japonii

Wiele z prezentowanych na wystawach prac – szczególnie portretów kompozytora ? nie było dotąd eksponowanych na wystawach. Po raz pierwszy pokazany zostanie japońskiej publiczności rękopis Etiudy F-dur op. 10 oraz wybrane listy. Część eksponatów odwiedza Japonię ponownie po 20 latach – w 1970, 1988 i 1999 roku odbyły się w Tokio i Osace wystawy oparte na zbiorach warszawskiego Muzeum Chopina.

Na zwiedzających czekają prócz tego inne atrakcje: koncerty z prelekcjami, recitale fortepianowe, wykłady (jak np. prezentacja z okazji 210. rocznicy urodzin Chopina o tytule „Chopin – od narodzin do wyruszenia w podróż w wieku 20 lat” prof. Tokimasy Sekiguchiego, tłumacza korespondencji Chopina i profesora Tokijskiego Uniwersytetu Języków Obcych).

Szczegółowy plan wydarzeń towarzyszących znajduje się na stronie: https://chopin-exhibition.jp/

Harmonogram:

Muzeum Sztuki Miasta Kurume: 1.02.2020 - 22.03.2020

Organizatorzy: Kurume City Art Museum, Yomiuri Shimbun, RKB Mainichi Broadcasting

Współorganizatorzy: Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie

Muzeum Sztuki Dzielnicy Nerima (Tokyo): kwiecień 2020 – czerwiec 2020

Muzeum Sztuki Miasta Shizuoka: sierpień 2020 – wrzesień 2020