Newsletter

Nauka i technologie

Kujawsko-Pomorskie: obserwacje Słońca, gwiazd i planet; sieć Astrobaz popularyzuje wiedzę o Kosmosie

03.10.2023, 14:44aktualizacja: 03.10.2023, 15:58

Pobierz materiał i Publikuj za darmo

PAP - Kadr z filmu
PAP - Kadr z filmu
Obserwatorium astronomiczne w Radziejowie jest częścią sieci systemu Astrobaz – sieci 14 takich obiektów w województwie kujawsko-pomorskim, które mają popularyzować astronomię w regionie. Astrobazy zostały wybudowane i wyposażone w większości z funduszy UE.

Projekt budowy Astrobaz - sieci obserwatoriów astronomicznych przy szkołach w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego - rozpoczął się w 2008 roku. Jego celem było zainteresowanie młodzieży astronomią, a przez to zainteresowanie naukami ścisłymi.

„Czternaście Astrobaz to przede wszystkim popularyzacja nauki, metodologii badawczej i włączenie głównie młodych ludzi w fantastyczną przygodę poznawczą. To dziesiątki tysięcy młodych ludzi, którzy spędzili czas w Astrobazach, nie poszli na dyskoteki, może nie oglądali telewizji, a oglądali niebo” - zaznaczył w rozmowie z Serwisem Samorządowym PAP Piotr Całbecki, marszałek województwa kujawsko-pomorskiego.

Budowa obiektów i zakup wyposażenia dla 14 obserwatoriów kosztowały ok. 4 mln zł, do tego ok. 8 mln zł poszło w późniejszych latach na tzw. projekty miękkie, których celem było organizowanie kół zainteresowań i finansowanie organizowanych w nich projektów naukowych.

„W tych kołach brały udział tysiące młodych osób. W ostatnim projekcie >>Niebo nad Astrobazami<< brało udział ponad 1300 osób w różnych szkołach w różnych kołach zainteresowań i przeprowadzono ponad 18 tys. godzin zajęć. To jest ogromna liczba i wydaje się, że spełniła oczekiwania, jakie w tym projekcie pokładaliśmy, bo takie zainteresowanie jest, mamy olimpijczyków, mamy ludzi, mamy młodych ludzi, którzy brali udział w wielu konkursach” - powiedział Czesław Ficner, dyrektor departamentu edukacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego w Toruniu.

Wszystkie Astrobazy powstały na planie koła o średnicy około ośmiu metrów. Główny element ich wyposażenia to czternastocalowy teleskop zamontowany pod kopułą o średnicy 4 metrów. Każda taka kopuła jest w pełni zautomatyzowana, co oznacza możliwość podążania za teleskopem oraz możliwość jej zdalnego zamykania i otwierania. Pozostałe elementy wyposażenia powiatowego obserwatorium to m.in. teleskop słoneczny, lornetki, mniejsze teleskopy oraz kamera do rejestracji obiektów astronomicznych. Wybudowanie i wyposażenie pojedynczej Astrobazy kosztowało to ok. 400 tys. zł.

„Spotykamy się tradycyjnie już od ponad 10 lat w każdy wtorek i czwartek niezależnie od pogody po zmroku. Przychodzą osoby, które są zainteresowane - uczniowie naszej szkoły, ale też wszyscy inni zainteresowani z powiatu radziejowskiego. Mamy też osoby z okolicznych szkół podstawowych, które przychodzą z rodzicami, także inne zainteresowane osoby. Nie robimy regularnych list, kto chce, to wchodzi. I działamy, obserwujemy niebo, uruchamiamy teleskopy” - opowiedział Sławomir Kieraj, koordynator radziejowskiej Astrobazy i nauczyciel geografii w LO im. Władysława Łokietka w Radziejowie.

Dzięki Astrobazom uczniowie liceów i szkół podstawowych z kujawsko-pomorskich powiatów mogą obserwować Słońce, gwiazdy, planety i inne obiekty astronomiczne. Przez teleskopy można zobaczyć nie tylko bliskie obiekty Układu Słonecznego, ale także odległe układy gwiazd oraz znajdujące się miliony lat świetlnych od Ziemi.

„Nasza Astrobaza specjalizuje się w kilku rodzajach obserwacji, m.in. obserwujemy Słońce, a jeżeli chodzi o planety, to bardzo interesują nas np. zjawiska zakryciowe, czyli takie chwile, kiedy jedno ciało niebieskie przechodzi przed drugim lub je zastawia. To mogą to być zaćmienia Słońca, Księżyca, a także np. wędrówka Wenus przed tarczą Słońca. Z dalekich obiektów to skupiamy się na gwiazdach podwójnych i wielokrotnych, a także na gwiazdach różnobarwnych, bo ta barwa mówi nam o temperaturze gwiazdy. Możemy obserwować obiekty Układu Słonecznego, później szerzej oglądać obiekty w naszej galaktyce w Drodze Mlecznej, a także tak jakby wyjść, wyjrzeć poza galaktykę, co też jest ciekawe. Możemy np. ustawić teleskop na galaktykę Andromedy - naszą sąsiadkę” - dodał opiekun koła naukowego przy Astrobazie w Radziejowie.

Uczniowie z Radziejowa dzięki Astrobazie zainteresowani obserwacją nieba są finalistami i laureatami konkursów astronomicznych organizowanych w regionie, ale także ogólnopolskich.

„Do Astrobazy trafiłem w 8. klasie, gdy dostałem propozycję uczestnictwa w konkursie astronomicznym. Bardzo szybko się nauczyłem posługiwać teleskopem, robić zdjęcia nocnego nieba - szybko się wciągnąłem. Przez te teleskopy najciekawsze widziałem Słońce - plamy na Słońcu, protuberancję. Planety oczywiście: Jowisz, Wenus - najjaśniejsza planeta, Saturn, Merkury, czasami jest widoczny, konstelacje: Orion w zimę, Lew, Wielka Niedźwiedzica. Wszystko można obejrzeć, to nietrudne nauczyć się znajdywać je na niebie. To przydatne i zawsze to jest fajna zabawa” - powiedział Szymon Augustyniak, uczeń klasy matematyczno-informatycznej LO im. Władysława Łokietka w Radziejowie.

Budynki Astrobaz na podstawie umowy partnerskiej są własnością poszczególnych samorządów lokalnych, ale samorząd województwa kujawsko-pomorskiego tworzy instytucję, która będzie koordynowała działania wszystkich 14 powiatowych obserwatoriów.

„550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika, którą w tym roku obchodzimy, inspiruje nas, aby dalej szukać i dalej proponować właśnie młodemu pokoleniu instrumenty pracy wychowawczej i dydaktycznej. Tworzymy instytucję o nazwie Centrum Innowacyjnej Edukacji, w której będzie zlokalizowana komórka koordynująca pracę wszystkich czternastu Astrobaz. Do tej pory one działały oczywiście pod auspicjami urzędu marszałkowskiego, ale jako niezależne byty prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego - głównie gminy i powiaty. Chcemy zdynamizować funkcjonowanie  Astrobaz. A może dobudujemy kolejne” - poinformował marszałek Całbecki.

Kujawsko-pomorski Radziejów jest kolejnym samorządem, który odwiedziliśmy w ramach projektu „Polityka spójności w regionach”. W ramach cyklu wideoreportaży o funduszach unijnych pokażemy dwadzieścia miejsc, które zmieniły się dzięki polityce spójności i dofinansowaniu z Unii Europejskiej.

Źródło informacji: Serwis Samorządowy PAP

Pobierz materiał i Publikuj za darmo

bezpośredni link do materiału
embeduj wideo
Data publikacji 03.10.2023, 14:44
Źródło informacji Serwis Samorządowy PAP
Zastrzeżenie Za materiał opublikowany w serwisie PAP MediaRoom odpowiedzialność ponosi – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe – jego nadawca, wskazany każdorazowo jako „źródło informacji”. Informacje podpisane źródłem „PAP MediaRoom” są opracowywane przez dziennikarzy PAP we współpracy z firmami lub instytucjami – w ramach umów na obsługę medialną. Wszystkie materiały opublikowane w serwisie PAP MediaRoom mogą być bezpłatnie wykorzystywane przez media.

Newsletter

Newsletter portalu PAP MediaRoom to przesyłane do odbiorców raz dziennie zestawienie informacji prasowych, komunikatów instytucji oraz artykułów dziennikarskich, które zostały opublikowane na portalu danego dnia.

ZAPISZ SIĘ