Debata IGTE: przegląd emerytalny i budowanie oszczędności emerytalnych Polaków

O wnioskach z najnowszego raportu MMGPI, tegorocznego przeglądu emerytalnego ZUS, a także o budowaniu długoterminowego kapitału Polaków rozmawiali przedstawiciele Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Polskiego Funduszu Rozwoju, Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych, Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych, think-tanku WiseEuropa oraz firmy konsultingowej Mercer.

Według autorów raportu MMGPI "bez wprowadzenia zmian istnieje ryzyko niewypłacalności" systemu emerytalnego w Polsce. Szef polskiej "praktyki emerytalnej" Mercer Andrzej Narkiewicz podkreślił, że dla stabilności polskiego systemu potrzebna jest możliwie szeroka rozbudowa jego kapitałowej części.

Antoni Kolek, dyrektor gabinetu prezes ZUS stwierdził, że głównym przesłaniem tegorocznego przeglądu systemu emerytalnego 2016 jest stwierdzenie, że w celu zapewnienia odpowiedniej wysokości naszych emerytur w przyszłości należy zbudować wspólnotę interesów państwa, pracodawców i samych ubezpieczonych. W jego opinii to od współpracy tych trzech grup zależy sukces gospodarczy oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu emerytur następnych pokoleń.

Przedstawiciel ZUS przypomniał, że przekazane tydzień temu rekomendacje do resortu rodziny, pracy i polityki społecznej zakładają, że gwarantem rozwiązań emerytalnych w pierwszym filarze będzie państwo, najważniejszą rolę w drugim filarze powinni pełnić pracodawcy, natomiast za trzeci filar będą odpowiedzialne instytucje finansowe, które mają gromadzić i pomnażać dobrowolne, dodatkowe składki ubezpieczonych. Jednocześnie rekomendacje potwierdzają transfer środków zgromadzonych w OFE w 75% na IKE plus ubezpieczonych, a w 25% na Fundusz Rezerwy Demograficznej, którym ma zarządzać Polski Fundusz Rozwoju.

Prezes Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys potwierdził zaawansowane prace nad realizacją Programu Budowy Kapitału Polaków, który jest jednym z kluczowych elementów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Przypomniał, że prace nad uszczegółowieniem założeń dotyczących kształtu reformy OFE oraz budowy Pracowniczych Planów Kapitałowych trwają od czerwca. Powstał już projekt ustawy o notowanych na polskiej giełdzie funduszach nieruchomości, tak zwanych REIT’ach.

"Zgodnie z harmonogramem do końca tego roku mają powstać założenia konkretnych zmian ustawowych i trzymamy się cały czas tego terminu" - zapewnił prezes PFR. Podkreślił, że projekt jest 'bardzo kompleksowy" i wymaga bardzo dużo pracy. Nawiązując do przeglądu emerytalnego ZUS wyraził nadzieję, że do końca roku będzie znany ostateczny kształt proponowanych zmian.

Maciej Bukowski, prezes WiseEuropa zgodził się, że budowanie długookresowego oszczędzania w trzecim filarze jest konieczne oraz ma pozytywny wpływ na gospodarkę. Kluczowe dla planów w tym zakresie jest jego zdaniem przekonanie pracowników, że tym razem prywatne oszczędności nie zostaną przejęte przez państwo.

Prezes Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych Małgorzata Rusewicz podkreśliła, że środki zgromadzone w OFE staną się istotną częścią nowego, trzeciego filaru, a PTE przekształcone w fundusze inwestycyjne będą znaczącym interesariuszem procesu zmian w systemie.

Jej zdaniem kluczowym warunkiem powodzenia reformy będzie odbudowanie zaufania do systemu emerytalnego, całościowe wprowadzenie reformy w życie oraz wypracowanie szczegółowych rozwiązań przy wykorzystaniu wiedzy i doświadczenia zgromadzonych w instytucjach finansowych.

Małgorzata Rusewicz powiedziała, że jej branża pozytywnie ocenia propozycje przedstawione przez Ministerstwo Rozwoju, jednak podkreśliła, że: "wszystko zależy od szczegółów i od tego, jak to zostanie zapisane".

Powodzenie reformy systemu emerytalnego z punktu widzenia polskiej gospodarki, rynku kapitałowego i emerytów zależy od spełnienia wielu warunków, a do najważniejszych zaliczyła jednoznaczne ustawowe określenie, że pieniądze z OFE staną się prywatne.

Jej zdaniem w ten sposób uniknie się wątpliwości, które pojawiły się w 2013 roku w związku ze zmianami w OFE.

(Umorzone zostało 51,5% jednostek rozrachunkowych znajdujących się na rachunku każdego członka OFE i wprowadzona została dobrowolność co do dalszego przekazywania przyszłych składek do OFE. Ponadto wprowadzony został, tzw. suwak bezpieczeństwa - przyp. PAP).

Wiceprezes Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych Bartosz Dziemaszkiewicz, uważa, że znane już założenia oferty ze strony państwa mogą okazać się atrakcyjne dla wielu oszczędzających. Ważne jest jego zdaniem, aby przyszli emeryci mieli pewność, że system emerytalny pozostanie spójny, przejrzysty, a zarządzanie ich oszczędnościami transparentne. W efekcie może to ożywić cały rynek kapitałowy.