CIR: komunikat po posiedzeniu Rady Ministrów (komunikat)

- CIR informuje:

Podczas dzisiejszego posiedzenia Rada Ministrów przyjęła:

- projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw;

- projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.

Projektowana nowelizacja zapewni realizację II etapu Programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem”, który został przyjęty przez rząd w grudniu 2016 r.

Podstawowym zadaniem programu jest wspieranie rodzin z osobami niepełnosprawnymi, a w szczególności wychowujących niepełnosprawne dzieci. Zawiera on kompleksowe rozwiązania dotyczące wsparcia kobiet w ciąży i ich rodzin, wczesnego wspomagania dziecka i jego rodziny, a także usług wspierających i rehabilitacyjnych oraz wsparcia mieszkaniowego. Program ten wraz z ustawą o wsparciu kobiet w ciąży i ich rodzin „Za życiem” stanowi istotny element polityki prorodzinnej rządu.

W ramach proponowanej nowelizacji przygotowano regulacje, które będą wspierać byłych uczestników warsztatów terapii zajęciowej (wtz) w utrzymaniu samodzielności i niezależności w życiu społecznym i zawodowym dzięki udziałowi w zorganizowanej formie rehabilitacji. W praktyce ma to zapewnić prowadzenie zajęć klubowych w warsztacie terapii zajęciowej dla osób, które zakończyły uczestnictwo w wtz w związku z podjęciem zatrudnienia.

Osoby niepełnosprawne opuszczające warsztaty terapii zajęciowej zgłaszają potrzebę kontynuacji wsparcia udzielanego w warsztacie. Chodzi zatem o ich wspieranie nie tylko do momentu zatrudnienia, ale i później (zajęcia mają pomóc w podjęciu lub utrzymaniu zatrudnienia). W praktyce osoba niepełnosprawna będzie mogła kontynuować zajęcia klubowe – bez względu na utratę zatrudnienia lub jego zmianę (ma to być nie mniej niż 5 godzin miesięcznie). Szczegółowy zakres zajęć, ich organizację i wymiar godzinowy będzie ustalał warsztat terapii zajęciowej. Wsparcie to powinno być dopasowane do podjętych przez takie osoby aktywności zawodowych. Jednocześnie osoba niepełnosprawna, która opuściła warsztat terapii zajęciowej w związku z podjęciem zatrudnienia, w przypadku jego utraty i ponownego zgłoszenia uczestnictwa w warsztacie w ciągu 90 dni od dnia opuszczenia wtz – będzie miała pierwszeństwo w rozpoczęciu terapii.

Zajęcia klubowe realizowane przez warsztaty terapii zajęciowej będą finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) w ramach nowego programu zatwierdzonego przez Radę Nadzorczą PFRON. W 2018 r. zaplanowano na ten cel 1,2 mln zł.

Poszerzono także katalog pracodawców, do których stosuje się obniżony wskaźnik zatrudniania osób niepełnosprawnych (2 proc.). Po zmianach będą wśród nich także: publiczne i niepubliczne przedszkola, regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne, interwencyjne ośrodki preadopcyjne, kluby dziecięce oraz inne formy wychowania przedszkolnego, które na tej podstawie będą rozliczać się z wpłat na PFRON. Zrezygnowano ze zwolnienia z wpłat na PFRON pracodawców prowadzących zakłady pracy w likwidacji (chodzi o to, że przyczyną likwidacji nie musi być trudna sytuacja podmiotu, ale na przykład decyzja o zakończeniu lub przekształceniu działalności). Ponadto, doprecyzowano przepisy dotyczące pracodawców wystawiających informacje o kwocie obniżenia wpłat na PFRON.

Wprowadzono możliwość korzystania z elastycznych form zatrudnienia, w tym z ruchomych godzin pracy (także pracy przerywanej) i telepracy (praca w domu) na wniosek wiążący pracodawcę (co do zasady nie będzie mógł odmówić takiej formy zatrudnienia).

Prawo do korzystania z indywidualnego rozkładu czasu pracy lub ruchomego czasu pracy albo wykonywania pracy w systemie przerywanego czasu pracy, na podstawie wniosku wiążącego pracodawcę, przyznano:

- pracownikowi-małżonkowi albo pracownikowi-rodzicowi dziecka w fazie prenatalnej, w przypadku ciąży powikłanej,

- pracownikom-rodzicom dziecka posiadającego zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie jego rozwoju lub w czasie porodu,

- pracownikom-rodzicom dziecka niepełnosprawnego lub ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi.

Dodatkowo, pracownikom-rodzicom dziecka posiadającego zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalnej chorobie zagrażającej życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu, a także dziecka niepełnosprawnego lub ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi – przyznano prawo wykonywania pracy w formie telepracy, na podstawie wniosku wiążącego pracodawcę.

Przewidziano także możliwość stosowania telepracy na podstawie wniosku niewiążącego pracodawcy, także u tych pracodawców, u których nie zawarto w tej sprawie formalnego porozumienia z przedstawicielstwem załogi. Zatem zmiany te są adresowane do wszystkich pracowników. Osoby te będą mogły na ogólnych zasadach wnioskować o wykonywanie pracy w formie telepracy.

W praktyce, z uprawnień kierowanych do pracowników-rodziców można będzie korzystać do ukończenia przez dziecko 18 lat, a także po ukończeniu przez nie 18 roku życia. Oznacza to, że z nowych uprawnień będą mogli korzystać pracownicy opiekujący się dorosłym dzieckiem, bo przyjęto, że upośledzenie czy niepełnosprawność mają charakter trwały.

Zaakceptowane rozwiązania umożliwią osobom pracującym, a mającym ciężko chore lub niepełnosprawne dzieci łatwiejsze godzenie pracy zawodowej z opieką nad nimi. W przypadku rodziców rozważających kontynuację zatrudnienia w sytuacji pojawienia się w rodzinie niepełnosprawnego dziecka – nowa regulacja może wpłynąć na decyzję o pozostaniu na rynku pracy.

Pracodawca będzie mógł odmówić uwzględnienia wiążącego wniosku o elastyczne zatrudnienie, wyłącznie wtedy, gdy nie będzie on możliwy do spełnienia ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.

Zaproponowano także rozwiązanie, które w założeniu ma ułatwić aktywnym zawodowo rodzicom – w przypadku choroby dziecka niepełnosprawnego do 18 roku życia – łączenie opieki nad nim z wykonywaniem aktywności zawodowej.

Przewidziano wydłużenie z 14 do 30 dni prawa do zasiłku opiekuńczego przysługującego ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji do ukończenia przez nie 18 lat. W praktyce oznacza to wydłużenie prawa do zasiłku opiekuńczego o 16 dni w przypadku chorych dzieci niepełnosprawnych między 14 a 18 rokiem życia.

# # #

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o usługach płatniczych oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra finansów.

Projekt nowelizacji ustawy wdraża do polskiego porządku prawnego unijną dyrektywę w sprawie usług płatniczych (tzw. dyrektywę PSD2).

Nowe przepisy zapewnią większą przejrzystość i spójność prawa w obszarze usług płatniczych. Będą też podstawą do stworzenia jednolitego rynku płatności w UE. Chodzi o to, aby dokonywanie płatności transgranicznych było równie proste i bezpieczne, jak dokonywanie płatności krajowych w krajach członkowskich. Dyrektywa w znacznym stopniu wpłynie na kształt całego rynku usług płatniczych, a tym samym na działalność m.in. banków, instytucji płatniczych, podmiotów oferujących karty sklepowe i karty paliwowe oraz niezależnych operatorów bankomatów czy innych niebankowych dostawców usług płatniczych.

Wprowadzone zmiany będą sprzyjać rozwojowi obrotu bezgotówkowego i zwiększeniu szybkości realizacji płatności przez użytkowników pieniądza bezgotówkowego, przyczyniając się do dalszego rozwoju społeczeństwa informacyjnego.

Projekt nowelizacji ustawy tworzy podstawy do funkcjonowania nowych usługodawców na rynku usług płatniczych. Obok banków, instytucji płatniczych, operatorów pocztowych i innych, pojawią się tzw. podmioty trzecie, czyli TPP (Third Party Provider), które będą mogły świadczyć dwa typy nowych usług:

- usługę inicjowania transakcji płatniczej (Payment Initiation Service, PIS) – to usługa polegająca na udzieleniu jej dostawcy dostępu do rachunku online płatnika w celu sprawdzenia dostępności środków pieniężnych, a następnie zainicjowania płatności (w jego imieniu), po czym przedstawienie płatnikowi informacji o dokonaniu płatności;

- usługę dostępu do informacji o rachunku (Account Information Service, AIS) – dostawca świadczący tę usługę zapewni klientowi zagregowane informacje online o co najmniej jednym lub kilku rachunkach płatniczych, prowadzonych przez jednego lub kilku dostawców usług płatniczych; w ten sposób użytkownik będzie miał możliwość łatwego zarządzania swoimi finansami osobistymi na jednej platformie usług – niezależnie od posiadania rachunków bankowych w różnych instytucjach finansowych.

Co do zasady wszystkie instytucje płatnicze, w tym także świadczące usługi PIS będą musiały uzyskać zezwolenie na ich świadczenie. Inaczej będzie w przypadku dostarczania usług dostępu do informacji o rachunku (AIS) – ich świadczenie nie będzie wymagało uzyskania zezwolenia (będą podlegać tylko rejestracji). Usługodawcy PIS i AIS będą zwolnieni z niektórych wymogów, które muszą spełniać instytucje płatnicze (ponieważ nie posiadają środków klientów, nie będą musiały tworzyć funduszy własnych i respektować wymogów ochrony tych środków), ale będą musieli mieć ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.

Wprowadzenie do obrotu prawnego usług PIS i AIS stanowi wstęp do budowy nowoczesnych usług opartych na tzw. API (Application Programming Interface), tj. ekonomii programowalnych interfejsów dostępowych, które mają zagwarantować bezpieczne funkcjonowanie obu nowych usług w sektorze finansowym oraz są wstępem do budowy rozwiązań tzw. otwartej bankowości (integracja i większa personalizacja usług finansowych i niefinansowych dla konsumentów i przedsiębiorców wykonywana przez banki oraz konkurujące z nimi firmy technologiczne).

Projekt wprowadza także tzw. silne uwierzytelnienie użytkownika. Oznacza to, że aby zainicjować płatność konieczna będzie identyfikacja klienta za pomocą co najmniej dwóch niezależnych metod uwierzytelnienia, np. jednocześnie za pomocą kodu SMS i rozwiązań biometrycznych. Dostawca będzie musiał stosować silne uwierzytelnianie w przypadku, gdy płatnik: uzyskuje dostęp do swojego rachunku w trybie online; inicjuje elektroniczną transakcję płatniczą; przeprowadza czynność za pomocą kanału zdalnego, która może się wiązać z ryzykiem oszustwa płatniczego lub innych nadużyć. To rozwiązanie znacznie poprawi bezpieczeństwo płatności elektronicznych.

Projekt noweli ustawy nakłada na operatorów bankomatów obowiązek przestrzegania wymogów dotyczących przejrzystości (chodzi o obowiązek podania informacji o opłatach, zarówno przed jak i po ich pobraniu).

Zgodnie z projektem, zobowiązano dostawcę usług płatniczych do niezwłocznego zwrotu płatnikowi kwoty nieautoryzowanej transakcji. Płatnik nie będzie ponosił odpowiedzialności, w sytuacji gdy nie mógł sobie zdawać sprawy z utraty, kradzieży lub przywłaszczenia instrumentu płatniczego. Przyjęto, że w przypadku nieautoryzowanej transakcji płatniczej, płatnik będzie musiał zapłacić 50 euro (obecnie jest to 150 euro). Z jednej strony zmniejszenie progu odpowiedzialności płatnika za straty spowodowane nieautoryzowanymi transakcjami płatniczymi, oznacza zwiększenie jego ochrony, z drugiej – chodzi o zdyscyplinowanie dostawców usług płatniczych do przestrzegania najwyższych standardów bezpieczeństwa płatności elektronicznych.

Wprowadzono nowy podmiot uprawniony do świadczenia usług płatniczych – Małą Instytucję Płatniczą (MIP). Chodzi o osobę fizyczną, osobę prawną oraz jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, mającą zdolność prawną, wpisaną do rejestru małych instytucji płatniczych, prowadzącą działalność polegającą na świadczeniu usług płatniczych. MIP będą mogły wykonywać swoją działalność wyłącznie w Polsce po uzyskaniu wpisu do rejestru małych instytucji płatniczych, prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego (w tym przypadku zastosowanie ma uproszczony tryb postępowania przed organem nadzoru). MIP będą mogły także prowadzić działalność gospodarczą inną niż świadczenie usług płatniczych. Wielkość obrotu realizowanego przez MIP nie będzie mogła przekroczyć 1,5 mln euro miesięcznie.

Nadzór nad działalnością MIP będzie sprawować KNF. Oceniono, że MIP może być atrakcyjną formą prowadzenia działalności przez podmioty dopiero rozpoczynające działalność na rynku usług płatniczych, w szczególności z tzw. sektora fintech, tj. z tej części rynku finansowego, która dostarcza usługi i rozwiązania wykorzystujące najnowocześniejsze technologie, takie jak sztuczna inteligencja, automatyczne doradztwo, biometria czy analizy dużych baz danych. MIP będzie miała także pozytywny wpływ na mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa.

Implementacja dyrektywy PSD2 będzie wymagać wprowadzenia przez dostawców usług płatniczych wielu zmian w sposobie wykonywania działalności. Zmieni się dokumentacja stosowana przez dostawców usług płatniczych w relacjach z użytkownikami (wzory umów, regulaminy) oraz zmienią się procedury wewnętrzne. Do nowych wymagań zostaną również dostosowane systemy IT i technologie wykorzystywane przez dostawców do świadczenia usług płatniczych. Po wejściu na rynek nowych dostawców usług płatniczych zwiększy się konkurencja, co umożliwi konsumentom wybór usług płatniczych najbardziej odpowiadających ich potrzebom.

Dzięki wdrożeniu dyrektywy do polskiego prawa konsumenci będą lepiej chronieni przed nadużyciami finansowymi na rynku usług płatniczych. Ponadto, w zdecydowanej większości przypadków nie będzie możliwe pobieranie dodatkowych prowizji („surcharging”) za płatność kartami (zwłaszcza debetowymi i kredytowymi), i to zarówno w sytuacji płatności internetowych, jak i tradycyjnych. W praktyce, sprzedawcy nie będą mogli pobierać dodatkowych opłat od klientów za korzystanie z karty płatniczej (płatność konsumencka). Natomiast pozostawiono regulację umożliwiającą pobieranie dodatkowej prowizji za użycie kart biznesowych. Jednak opłaty takie nie będą mogły przekraczać kosztów bezpośrednich ponoszonych przez punkty handlowo-usługowe z tytułu korzystania z określonego instrumentu płatniczego. Pobieranie dodatkowych opłat za płatność kartą najczęściej spotykane jest w sytuacji płatności przez internet i w przypadku niektórych branż, takich jak np. turystyczna i hotelarska (dotyczy to kredytowych kart płatniczych).

Ustawa zwiększy także prawa konsumentów podczas wysyłania przelewów i przekazów pieniężnych poza Unię Europejską lub płatności w walutach spoza UE.

Nowe przepisy przewidują także wysoki poziom bezpieczeństwa płatności. Jest to kluczowa kwestia dla wielu użytkowników usług płatniczych, a zwłaszcza konsumentów płacących za pośrednictwem internetu. Wszyscy dostawcy usług płatniczych, w tym banki, instytucje płatnicze lub TPP (Third Party Provider, czyli usługodawcy, którzy mogą świadczyć dwie nowe usługi: PIS i AIS), będą musieli udowodnić, że posiadają właściwe środki bezpieczeństwa w celu zapewnienia odpowiedniego zabezpieczenia płatności. Dostawcy usług płatniczych będą musieli przeprowadzać ocenę ryzyka operacyjnego i ryzyka w obszarze zabezpieczeń, jak również podejmowanych działań w tym zakresie.

Nowe przepisy mają obowiązywać po 14 dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw. W projekcie ustawy zastosowano jednak wiele okresów przejściowych, w większości wynikających bezpośrednio z zapisów dyrektywy. Dotyczą one przede wszystkim zasad kontynuowania dotychczas prowadzonej działalności gospodarczej przez dostawców usług płatniczych oraz stosowania europejskich przepisów wykonawczych uzupełniających dyrektywę w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych, dotyczących uwierzytelniania i komunikacji przy realizacji transakcji płatniczych.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ mgost/