Jednorazowa podwyżka akcyzy negatywnie wpłynie na legalny rynek - branża tytoniowa ostrzega

Trwające od 2015 r. moratorium akcyzowe doprowadziło m.in. do ustabilizowania sytuacji na rynku legalnych wyrobów tytoniowych, znaczącego spadku szarej strefy, a przez to – wzrostu wpływów budżetu państwa z tytułu akcyzy na wyroby tytoniowe do historycznie najwyższych poziomów. Zestawiając te fakty z negatywnymi doświadczeniami skokowych podwyżek akcyzy w latach 2010-2014, apelujemy o rozwagę w podejmowaniu decyzji o indeksacji od 2020 r.

W przypadku podtrzymania przez rząd woli podwyższenia akcyzy na wyroby tytoniowe, Krajowe Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego postuluje, aby ten proces przebiegał w sposób ustrukturyzowany, rozłożony w czasie i przewidywalny. Tylko takie podejście umożliwi budżetowi państwa osiągnięcie założonych celów, a legalnej branży – uniknąć ryzyka destabilizacji.

Zdaniem KSPT, jednorazowa podwyżka na poziomie 3 proc. wskazana w projekcie WPFP miałaby negatywny wpływ na legalny rynek wyrobów tytoniowych i mogłaby grozić ponownym rozwojem szarej strefy, którą w ostatnich latach udało się znacząco ograniczyć (z 18 proc. w 2015 r. do 11 proc. w IV kw. 2018 r.). Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem z punktu widzenia ochrony interesów budżetu państwa byłoby rozłożenie ww. podwyżki w czasie, przy jednoczesnym wcześniejszym zakomunikowaniu poszczególnych etapów na drodze dojścia do przyjętego celu.

Najbardziej racjonalnym rozwiązaniem jest wprowadzenie w ustawie akcyzowej tzw. „mapy drogowej”, uwzględniającej plan stopniowych podwyżek w dłuższym horyzoncie czasowym (np. 1,5% wzrostu stawki kwotowej od 01.01.2020 i kolejne 1,5% od 01.01.2021 lub 1-procentowy wzrost stawki kwotowej przez okres 3 kolejnych lat). Przykłady kilkunastu krajów UE, w tym – naszego regionu, wskazują na udowodnioną skuteczność takiego mechanizmu w zwiększaniu wpływów budżetowych, przy jednoczesnym stabilizowaniu sytuacji na rynku legalnym oraz utrzymywaniu szarej strefy na możliwie niskim poziomie.

Dodatkowym poważnym argumentem przemawiającym za ww. rozwiązaniem jest fakt, iż ewentualna podwyżka akcyzy w 2020 r. zbiegnie się czasowo z wprowadzeniem zakazu sprzedaży papierosów mentolowych, które stanowią ponad 27% polskiego rynku. Racjonalne wydają się więc obawy, że jednoczesne wyeliminowanie znacznej części rynku i wzrosty cen determinowane podwyżką podatku akcyzowego, mogą skierować konsumentów ku szarej strefie. Na pewno negatywnie odbiłoby się to na kondycji budżetu państwa oraz branży będącej jednym z głównych źródeł wpływów podatkowych.

Odnosząc się do zaproponowanej 3% indeksacji stawki akcyzy na wyroby nowatorskie KSPT zwraca uwagę, że podwyższanie stawki podatku przed 1 lipca 2020 r., tj. zanim wyroby te w ogóle zostaną objęte tzw. pozytywną stawką akcyzy, jest ekonomicznie nieuzasadnione i odstraszać będzie potencjalnych nowych inwestorów od wejścia na polski rynek. Przed podjęciem ewentualnej decyzji o zmianie wysokości stawki konieczne jest wprowadzenie tego podatku z dniem 1 lipca 2020 r. i następnie przeanalizowanie, po upływie 12 miesięcy tj. w drugiej połowie 2021 r., udziału w tych wyrobów w rynku wyrobów tytoniowych oraz wpływu na dochody budżetowe. Podwyższanie stawki akcyzy na wyroby nowatorskie, przed jej wejściem w życie z pewnością nie zachęci małych i średnich polskich przedsiębiorców do wejścia na rynek tych innowacyjnych wyrobów.