Prezes Banku Gospodarstwa Krajowego, Beata Daszyńska-Muzyczka: walka z rajami podatkowymi podstawą budowania solidarnej odpowiedzialności

Dlaczego korporacjom tak łatwo unikać podatków?

Warto zauważyć, że wspomniana łatwość dotyczy zazwyczaj dużych firm, które są zaawansowane pod względem technologicznym i mają do tego odpowiednie zasoby. Stać je na doradców, którzy podpowiadają konkretne rozwiązania. Dzięki temu duże przedsiębiorstwa są w bardziej uprzywilejowanej sytuacji. Małe firmy, które walczą o przetrwanie na rynku, nigdy nie będą mieć takich możliwości i rozwiązań w swoim zasięgu.

Wspólne dążenie do ograniczenia możliwości unikania podatków ma ogromne znaczenie w kontekście budowania solidarnej odpowiedzialności i równych zasad dla małych i dużych. Dotyczy to szczególnie Europy Środkowej, przez dekady dotkniętej komunizmem.

Z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego, którego to raportu BGK jest partnerem, wynika, że rocznie na całym świecie państwowe kasy z tytułu niezapłaconych podatków tracą nawet 500 - 600 mld euro. W samej Unii Europejskiej straty z tytułu unikania podatków wynoszą 170 mld euro. Najgorzej wychodzą na tym Niemcy, Francja i Wielka Brytania. Wąska grupa państw korzysta na działalności rajów podatkowych. Cieszę się, że taki temat jest inicjowany przez Polskę, mimo, że to nie my tracimy na tym najwięcej, ale mamy ogromne poczucie, że o tym procederze trzeba mówić jak najgłośniej. Jako polskiemu bankowi rozwoju, który od prawie 100 lat wspiera społeczno-gospodarczy rozwój Polski, zależy nam, aby wszyscy polscy przedsiębiorcy – tak w Polsce jak i zagranicą – mieli równe obowiązki fiskalne, a konkurencja była uczciwa.

Przykładem takiej inicjatywy jest Tax Solidarity (kampania informacyjna stworzona przez Fundację Promocji Rozwoju)?

Temat nie jest nowy i nie jest jednocześnie prosty. Inicjatywa Tax Solidarity (https://taxsolidarity.eu) porusza bardzo ważną tematykę odpowiedzialności za walkę z rajami podatkowymi, do której solidarnie powinny się włączyć wszystkie państwa.

Podatek powinien być płacony w miejscu działalności przedsiębiorstwa, tam gdzie wytwarzane są jego produkty i zużywane lokalne zasoby. Dobrze też, że poruszamy ten temat w takim miejscu jak Davos przy okazji Światowego Forum Ekonomicznego. Wspomniany raport PIE i BGK jasno pokazuję skalę tego procederu, a także przedstawia możliwe rozwiązanie mające na celu minimalizację tego zjawiska.

UE może coś zrobić na poziomie regulacji, żeby poradzić sobie z problemem unikania podatków?

Oczywiście. UE powinna zająć się na poważnie tym problemem i stworzyć rozwiązanie, które będzie działać na zasadach fair play, czyli na równi traktować małe i duże firmy. To nie musi być całkowicie zunifikowany system podatkowy. Chodzi bardziej o stworzenie podstaw czy fundamentów do tego, aby uniemożliwić działalność rajów podatkowych.

Czy zorganizowana w Davos debata ma szansę zapoczątkować realny proces zmian w krajach najmocniej dotkniętych problemem unikania podatków (Niemcy, Francja, Wielka Brytania)?

Cieszę się, że coraz głośniej mówimy o problemie unikania opodatkowania, bo jest to problem, który dotyka coraz więcej krajów UE. W Davos mówiliśmy na ten temat jednym głosem chociażby z Francją, czego dowodem jest obecność ministra gospodarki i finansów Francji Bruno Le Maire na debacie. Udział wziął w niej również komisarz OECD, Jose Angel Gurria. Bankowi Gospodarstwa Krajowego szczególnie zależy, aby polscy przedsiębiorcy mogli w Polsce i w Europie w sposób uczciwy i na tych samych warunkach konkurować z wielkimi, zagranicznymi firmami.

Wśród ekspertów pojawiają się apele o jawny dostęp do informacji o podatkach, jakie płacą firmy w danym kraju. Czy to dobry pomysł?

To by z pewnością udowodniło pewną transparentność, ale trudno powiedzieć czy to ostatecznie rozwiąże problem. Na pewno warto o tym podyskutować, bo to może otworzyć wielu ludziom oczy i uszy na to, co dzieje się być może poza ich świadomością.

Czy sektor bankowy może jakoś pomóc w rozwiązaniu problemów związanych z działalnością rajów podatkowych?

Sektor bankowy stanowiący bardzo ważne ogniwo w przepływie gotówki z pewnością powinien się włączyć w walkę z rajami podatkowymi i wypracowanie sprawiedliwych zasad rozliczania z fiskusem. Jeśli chcemy stworzyć solidarną odpowiedzialność za tworzenie zasad fair play, nie możemy dopuścić, żeby uciekały od nas pieniądze służące ważnym celom społecznym i środowiskowym.

Czy w ramach walki z rajami podatkowymi, podatek CIT w całej UE powinien zostać ujednolicony?

Raczej nie. To wynika z tego, że każde państwo ma swoją unikalną charakterystykę. Krajom skandynawskim, które mają bardzo rozbudowaną politykę socjalną, trudno byłoby drastycznie obniżyć podatki. To jednak nie wyklucza konieczności ustalenia ogólnych zasad opodatkowania na poziomie ogólnoeuropejskim, które miałyby zmierzać do zlikwidowania trwającego od dwóch dekad dumpingu podatkowego między krajami całej wspólnoty.