Cicikostas, Woźniak i Trzaskowski: UE skoncentrowana na Brukseli i stolicach zbyt ograniczona

Pod dokumentem opublikowanym z okazji obchodzonego 9 maja Dnia Europy podpisali się: szef Komitetu Regionów Apostolos Cicikostas, marszałek województwa wielkopolskiego i szef polskiej delegacji w KR Marek Woźniak oraz prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski.

Jak podkreślili samorządowcy, należy wyciągnąć wnioski z doświadczeń związanych pandemią Covid-19 i ponownie przemyśleć obecną strukturę zarządzania UE pod kątem wspólnej przyszłości. "Oczywiste jest, że obecna dwuwymiarowa Europa – skoncentrowana na Brukseli i stolicach państw – okazała się zbyt ograniczona, a Unia musi dokonać zasadniczych zmian, uznając władze lokalne i regionalne za prawdziwych, równoprawnych partnerów" – zaznaczyli.

Przedstawiciele KR zwrócili uwagę, że chociaż istnieją podziały, UE rozdysponowała bezprecedensowe środki na walkę z bezrobociem, zapewnia unijne finansowanie zakupów sprzętu medycznego, udostępnia pożyczki dla MŚP. UE powinna jednak zrobić więcej i przyjąć dodatkowe środki zapobiegawcze, a także środki budżetowe i fiskalne - podkreślili.

"Władza centralna nie jest w stanie samotnie sprostać wszystkim wyzwaniom związanym z taką sytuacją kryzysową (…) Wkład samorządów ma i będzie miał kluczowe znaczenie dla powstrzymania pandemii, zagwarantowania podstawowych usług i świadczeń zdrowotnych, ochrony miejsc pracy, wspierania MŚP oraz przygotowania gruntu pod ożywienie gospodarcze i społeczne" – czytamy w oświadczeniu.

Zdaniem samorządowców potrzeba obecnie "odważnego europejskiego planu naprawy gospodarczej", który pomoże osobom najbardziej dotkniętym tą nadzwyczajną sytuacją oraz zaspokoi potrzeby regionów, miast i wsi w całej Europie.

Uznali oni, że jednym ze sposobów sfinansowania szeroko dyskutowanego unijnego planu naprawy gospodarczej jest zwiększenie zdolności inwestycyjnej budżetu UE do 2 bln euro poprzez podniesienie pułapu wkładów krajowych z obecnych 1,2 do 2 proc. Dochodu Narodowego Brutto (DNB).

Według członków KR takie działanie ożywiłoby także politykę regionalną UE – politykę spójności – która ogranicza nierówności i zwiększa odporność regionów, miast i wsi w Europie.

"Musimy wykazać faktyczną solidarność ze wszystkimi, którzy ucierpieli w wyniku kryzysu (…) Potrzebujemy także jedności między wszystkimi – Unią, rządami państw członkowskich oraz samorządami – w interesie naszych obywateli" - oświadczyli samorządowcy.

Zaznaczyli, że należy też ustanowić unijny mechanizm nadzwyczajny w dziedzinie zdrowia i utworzyć unijne centrum koordynacji reagowania na pandemie. Zdaniem sygnatariuszy oświadczenia UE musi również oferować pożyczki i dotacje bezpośrednio władzom lokalnym i regionalnym na pokrycie strat w dochodach podatkowych, gdyż w przeciwnym razie będą miały znacznie ograniczoną możliwość działania, w tym inwestowania. Samorządowcy podkreślili ponadto, że UE powinna przyspieszyć cyfryzację usług publicznych, wprowadzić program pomocy dla MŚP i opracować plan pomocy dla obszarów wiejskich.

"Współpraca w zakresie usuwania skutków katastrof nie jest niczym nowym dla UE. Przecież wspólnota narodów Europy wyłoniła się, by chronić wszystkich przed wojną (…) 70 lat po położeniu fundamentów pod dzisiejszy kształt Wspólnoty Europejskiej władze lokalne i regionalne muszą być nie tylko podstawowym elementem Europy, lecz także filarem Unii Europejskiej" – ocenili przedstawiciele KR.

Jak dodali, kryzys spowodowany pandemią Covid-19 nie oznacza końca projektu europejskiego, lecz raczej szansę na zbudowanie nowej Europy, "która jeszcze bardziej wsłuchana jest w głos swoich obywateli".

Komitet Regionów jest unijnym organem doradczym, w którym zasiada 329 samorządowców ze wszystkich krajów członkowskich UE, w tym 21 z Polski.

Dzień Europy obchodzony jest w rocznicę przedstawienia 9 maja 1950 r. przez Roberta Schumana, ówczesnego francuskiego ministra spraw zagranicznych, planu współpracy politycznej w Europie, która uniemożliwiłaby wybuch nowej wojny. W 2020 roku obchody skupiają są na solidarności w dobie kryzysu wywołanego koronawirusem. (PAP)