Flaga Powstania Wielkopolskiego zawiśnie na wieży Bazyliki Mariackiej w Krakowie

W akcji weźmie udział grupa rekonstrukcyjna „Jedność” z Jarocina – miasta, w którym już 9 listopada 1918 r. ogłoszono powstanie pierwszej w Wielkopolsce Rady Żołnierskiej na czele z Ignacym Adamczewskim i nastąpiło przejęcie przez Polaków kluczowych punktów w mieście. Z Mieszkowa pod Jarocinem pochodził również pierwszy dowódca powstania wielkopolskiego, major Stanisław Taczak.

Po wydarzeniu rekonstruktorzy, ubrani w mundury Wojsk Wielkopolskich z 1919 roku i z replikami ówczesnej broni, będą rozdawać okolicznościowe powstańcze rozety.

Organizatorzy zapraszają do uczestnictwa w tym wydarzeniu i dzielenia się zdjęciami w mediach społecznościowych przy użyciu hasztagów: #27grudnia, #PowstanieWielkopolskie, #ŚwiętoPaństwowe

Nowe święto państwowe

W poniedziałek 27 grudnia po raz pierwszy obchodzimy w Polsce Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. Ten narodowy zryw z lat 1918–1919, wskutek którego Wielkopolska została wyzwolona spod panowania niemieckiego i przyłączona do odrodzonej Rzeczypospolitej, jest wciąż słabo obecny w świadomości Polaków. Ogólnopolskie obchody nowego święta państwowego 27 grudnia mają przyczynić się do zmiany tej sytuacji.

Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego ustanowiony został z inicjatywy Prezydenta RP Andrzeja Dudy, który przyjętą jednogłośnie, przez aklamację przez obie izby parlamentu Ustawę podpisał uroczyście 23 listopada br. w historycznym miejscu, w Hotelu Bazar w Poznaniu. Pomysłodawcami ustanowienia nowego święta państwowego jest sześć poznańskich instytucji: Wielkopolskie Muzeum Niepodległości w Poznaniu, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918–1919, Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Wielkopolski, Fundacja Zakłady Kórnickie i Muzeum Narodowe w Poznaniu. Te oddolną obywatelską inicjatywę poparło swoimi podpisami ponad 8 tysięcy osób, głównie mieszkańcy województw wielkopolskiego, lubuskiego i kujawsko-pomorskiego. Swojego poparcia udzielili między innymi Metropolita Poznański abp Stanisław Gądecki, Prezydent Poznania, Wojewoda Wielkopolski, Marszałek Województwa Lubuskiego. Apel o ustanowienie święta poparło ponad 160 samorządów.

Powstanie wielkopolskie

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia w Poznaniu po przyjeździe Ignacego Jana Paderewskiego. Pianista, kompozytor i działacz niepodległościowy przybył do Gdańska w grudniu na brytyjskim okręcie. Tam przywitała go m.in. Maria Chełkowska – wielkopolska ziemianka, organizatorka pracy organicznej i działań antygermanizacyjnych, właścicielka majątku Śmiełów koło Jarocina, która towarzyszyła mu w drodze do poznańskiego hotelu Bazar. Z balkonu hotelowego Paderewski wygłosił przemówienie, inicjując zwycięski zryw niepodległościowy. Sama Maria Chełkowska w czasie II wojny światowej została, podobnie jak inni wielkopolscy ziemianie, lekarze, nauczyciele i urzędnicy wysiedlona do Generalnego Gubernatorstwa. Nigdy już nie wróciła do Śmiełowa. W 1952 roku zamieszkała w Krakowie, gdzie zmarła w 1960 roku. Pochowano ją na Cmentarzu Salwatorskim.

Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego

Niedawno do sprzedaży trafiło także wyczekiwane, drugie wydanie „Encyklopedii Powstania Wielkopolskiego 1918–1919”. Publikacja miała premierę na stulecie wybuchu powstania, nakład jednak szybko się wyczerpał. Nowe wydanie zostało poprawione, uzupełnione i uaktualnione.

Encyklopedia pod redakcją Janusza Karwata i Marka Rezlera ukazała się po raz pierwszy w listopadzie 2018 roku. To starannie wydane, bogato ilustrowane i jedyne w Polsce kompendium wiedzy o powstaniu wielkopolskim, które zawiera ponad 700 haseł, biogramów i artykułów problemowych. Zostały one opracowane przez ok. 50 autorów, reprezentujących możliwie wszystkie główne ośrodki regionalne i krajowe zajmujące się wydarzeniami lat 1918-1919. 

Przy okazji kolejnej, 101. rocznicy wybuchu powstania, książka była już nie do nabycia. Z powodu pandemii nie powiodły się też zapowiadane plany dodruku przed ubiegłoroczną, 102. rocznicą wybuchu insurekcji.

Źródło informacji: Instytut Książki