Cieszyn: Odkrycia na rynku zostaną czasowo zabezpieczone

Do tego czasu w nowej nawierzchni cieszyńskiego rynku zostaną zaznaczone zarysy dawnego budynku, który mógł być dawnym ratuszem. Do podjęcia takiej decyzji przychylili się: Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków Delegatura w Bielsku-Białej, archeolodzy realizujący badania na rynku z firmy INVICTUS oraz Muzeum Śląska Cieszyńskiego.

- Odsłonięte na Rynku obiekty, w tym pozostałości dawnego budynku w centralnej części placu wraz z piwnicami, stanowią niezmiernie ważne odkrycie – informuje Burmistrz Miasta Cieszyna Gabriela Staszkiewicz. - Dlatego podjęliśmy działania, których celem będzie udostępnienie tego obiektu, być może nawet jako przestrzeń podziemną.

Niemniej jednak po rozważeniu różnych alternatyw i zebraniu opinii środowiska fachowców, obecnie zdecydowano się na zabezpieczenie piwnic i realizację rewitalizacji rynku zgodnie z wcześniejszym planem. W międzyczasie specjaliści ukończą badania archeologiczne oraz sporządzą odpowiednią dokumentację. W rezultacie rewitalizacja rynku powinna zakończyć się planowo, do końca czerwca 2023. Udostępnienie przestrzeni podziemnej będzie mogło nastąpić po uzyskaniu środków zewnętrznych w ramach innej inwestycji.
Decyzja ta została podjęta wspólnie przez koordynatorów projektu ze strony Urzędu Miejskiego w Cieszynie, przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Delegatury w Bielsku-Białej, archeologów z firmy INVICTUS, która realizuje badania na cieszyńskim rynku, przedstawicieli Muzeum Śląska Cieszyńskiego, a także realizatora rewitalizacji rynku, Miejskiego Zarządu Dróg.
Kierunek działań został również wyznaczony po spotkaniu z dyrektorem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, prowadzącego muzeum „Rynek Podziemny”, z którym konsultowali się przedstawiciele Urzędu Miejskiego w Cieszynie i MZD.

Dlaczego nie udostępnić tych piwnic już teraz?

Oszacowano, że samo przystąpienie do tych prac, opracowanie dokumentacji konserwatorskiej i budowlanej, zajęłoby 2-3 lata. W tym czasie wydzielony byłby znaczny obszar rynku i część drogi przy pierzei zachodniej, co powodowałoby również wyłączenie ruchu w tym miejscu.
Zdaniem Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Delegatura w Bielsku-Białej jest zbyt wcześnie na podejmowanie rozstrzygnięć co do formy udostępnienia obiektów – najpierw należy poczekać na pełny obraz sytuacji po zakończeniu całości badań. Zdaniem tej instytucji, zabezpieczenie piwnic poprzez ich tymczasowe zasypanie jest jak najbardziej celowe i racjonalne.

Skoro udostępnianie jest przedwczesne, dlaczego trzeba zabezpieczyć obiekty już teraz?

Trzeba jak najszybciej zabezpieczyć piwnice przed wpływem warunków atmosferycznych, a przede wszystkim mrozu, by uchronić je przed obrywaniem i zawaleniem. Zdaniem archeologów, należy przykryć mury geowłókniną i wesprzeć parawanem z desek, a następnie je tymczasowo zasypać, by można było je ponownie odsłonić i ewentualnie udostępnić w późniejszym czasie.
Dlaczego nie przykryć piwnic szybą?

Jest to działanie skomplikowane technicznie, kosztowne, które się nie sprawdzi i nie przyniesie zamierzonego efektu. Wskazują na to doświadczenia z innych miast, gdzie takie szyby ulegały zaparowaniu i zanieczyszczaniu, występowały tam również kłopoty z utrzymaniem odpowiedniego mikroklimatu, co w konsekwencji prowadziło do destrukcji odsłoniętych artefaktów.

- Doceniamy rangę znaleziska, ale musimy również wziąć pod uwagę czas potrzebny na realizację inwestycji związanej z jego wyeksponowaniem, także w kontekście realizacji całego projektu „Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju” – tłumaczy Stanisław Kawecki, Sekretarz Miasta Cieszyna. – Dlatego zabezpieczenie obiektów w celu umożliwienia ich późniejszego odsłonięcia jest rozwiązaniem jak najbardziej optymalnym. Warto również zaznaczyć, że wiedza, jaką pozyskaliśmy podczas wykopalisk, już teraz może służyć celom naukowym oraz promocyjnym, tym bardziej, że zarys dawnego budynku stojącego na środku rynku zostanie zaznaczony podczas trwającej teraz rewitalizacji.

Projekt „Szlakiem Cieszyńskiego Tramwaju – rozwój transgranicznej turystyki“ jest dofinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Interreg V-A Republika Czeska – Polska.