Historyczne wydarzenie – prezydenci Rzeczypospolitej na uchodźstwie wracają do kraju

O 15:00 w Świątyni Opatrzności Bożej rozpocznie się żałobna msza święta, którą poprowadzi kardynał Kazimierz Nycz. Po zakończeniu nabożeństwa głos zabiorą prezydent Andrzej Duda oraz premier Mateusz Morawiecki. W uroczystościach udział zapowiedział również marszałek Senatu Tomasz Grodzki.

Szczątki prezydentów: Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego, Stanisława Ostrowskiego spoczną w Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie. Tam też przeniesione zostaną szczątki prezydenta Ryszarda Kaczorowskiego z małżonką, którzy spoczywają obecnie w Panteonie Wielkich Polaków. Dwa kolejne sarkofagi symbolizują groby pozostałych dwóch prezydentów na uchodźstwie: Edwarda Raczyńskiego i Kazimierza Sabbata.

W trakcie składania trumien w sarkofagach, około godz. 16:30, przed Świątynią zostaną oddane potrójne salwy honorowe, a we wszystkich warszawskich parafiach zabiją dzwony. Zakończenie uroczystości przewidziano na godz. 17:00.

„Chciałbym zaprosić wszystkich do odwiedzenia tego miejsca 12 listopada. To historyczne wydarzenie: prezydenci wolnej Rzeczypospolitej wracają do kraju – powiedział Wojciech Labuda, pełnomocnik prezesa Rady Ministrów do spraw Ochrony Miejsc Pamięci. – 12 listopada kończymy czteroletnie obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości i wieńczymy je pochówkiem trzech prezydentów na uchodźstwie. 100-lecie niepodległości to pół wieku Polski poza Polską, Polski na uchodźstwie” – podkreślił.

Mikołaj Falkowski, prezes Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” powiedział: „Kaliber tego zdarzenia jest potężny. Podkreślamy ciągłość legalnego funkcjonowania państwa polskiego pomiędzy II RP, III RP, a tym całym wielkim wehikułem historycznym, który rozgrywał się na emigracji pomiędzy 1939 r. a 1990 r.” „Oddajemy hołd i należny szacunek polskim patriotom, ludziom, którzy udowodnili i pokazali poprzez swoją postawę i działania, że w wielkim historycznym sporze z komunistami, to oni mieli rację” – zaznaczył.

Z kolei ks. Tadeusz Aleksandrowicz, kustosz Świątyni Opatrzności Bożej podkreślił, że „nie dziwi ta decyzja, że w Mauzoleum znalazło się miejsce dla prezydentów, którzy pełniąc swoją funkcję na obczyźnie przez lata II wojny światowej i następujący po niej okres komunistycznego zniewolenia, wiernie służyli Polsce i kontynuowali tę ciągłość”. Przypomniał też, iż „w marcu 1921 r. Sejm uchwalił m.in. Konstytucję marcową i przyjął ustawę o wykonaniu ślubu uczynionego przez Sejm Czteroletni wzniesienia w Warszawie Świątyni Opatrzności Bożej”. „W ustawie zapisano m.in., że w podziemiach tego wotum narodu mają znaleźć się grobowce Polaków zasłużonych dla odzyskania wolności. Można powiedzieć, że w tej chwili jesteśmy kontynuatorami tego dzieła, które zostało zapisane ponad 200 lat temu i potwierdzone ponad 100 lat temu” – oświadczył ks. Aleksandrowicz.

Obok Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie Instytut Pamięci Narodowej przygotował Izbę Pamięci.

„Służy ona przypomnieniu postaci prezydentów RP na uchodźstwie, czasów, w którym przyszło im działać oraz wyzwań, jakim usiłowali sprostać – powiedziała Elżbieta Duda, zastępca dyrektora Biura Edukacji Narodowej w IPN. – Na wystawie stałej znajdują się zdjęcia, artefakty i dokumenty pozyskane od rodzin i instytucji pielęgnujących pamięć o prawowitych władzach państwa polskiego. W Izbie prezentujemy również tło historyczne oraz mapę ukazującą główne ośrodki polonijne na świecie" – dodała dyr. Duda.

W Izbie Pamięci szczególne miejsce zajmuje kopia prezydenckiej Chorągwi Rzeczypospolitej, której oryginał powiewał nad Zamkiem Królewskim od 1926 do 1939 roku. Sztandar uratował prezydent Ignacy Mościcki, wywożąc go do Londynu. Wśród przekazanych pamiątek znajdują się oryginalne fotografie i dokumenty z czasów, gdy poszczególni prezydenci piastowali najważniejsze stanowisko RP na Uchodźstwie. Można obejrzeć m.in. paszport i legitymację oficera służby zdrowia z 1944 r. Stanisława Ostrowskiego, pieczęć prezydenta Kazimierza Sabbata oraz ryngraf ofiarowany 4 września 2004 r. Ryszardowi Kaczorowskiemu z okazji 85. rocznicy jego urodzin. Na multimedialnym ekranie wyświetlany jest materiał filmowy poświęcony wszystkim prezydentom RP na uchodźstwie. Projektantem wystawy w Izbie Pamięci jest Jarosław Kłaput, współtwórca m.in. Muzeum Domu Rodzinnego Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach oraz ekspozycji głównej Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Stefana Wyszyńskiego.

„Misja prezydentów, którzy przez pół wieku zabiegali o wolną Polskę, w 1990 roku została zakończona i dzisiaj żyjemy w wolnym, niepodległym kraju. Spłacamy dług wobec polskiej emigracji, która przez pół wieku po zakończeniu II wojny światowej trwała niezłomnie na straży niepodległości” – podsumował Wojciech Labuda, pełnomocnik rządu ds. ochrony miejsc pamięci.

Źródło informacji: PAP MediaRoom