Festiwal św. Wacława muzyką ożywi kościoły i miejsca nietypowe w regionie

Festiwal św. Wacława jest jednym z największych i najbardziej cenionych festiwali muzyki klasycznej w Republice Czeskiej i stanowi jeden z punktów kulminacyjnych na mapie kulturalnej jesieni. Co roku we wrześniu wyjątkowe kościoły, zabytki przemysłowe i sale koncertowe w całym regionie morawsko-śląskim rozbrzmiewają festiwalowymi koncertami. Wiele tegorocznych projektów będzie miało swoją ostrawską, a nawet czeską premierę. Podczas festiwalu wystąpi blisko ośmiuset artystów z czternastu krajów świata.

Wojenne Requiem - 230 wykonawców w kościele Matki Bożej Królowej

Inauguracja odbędzie się w duchu 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej. Otworzy ją monumentalne Requiem Wojenne Benjamina Brittena - mocne antywojenne przesłanie, które od ponad pół wieku porusza publiczność na całym świecie. Zabrzmi ono 2 września w kościele Matki Bożej Królowej w Ostrawie - Mariánských Horách. Benjamin Britten napisał Requiem Wojenne z okazji ponownej konsekracji zniszczonej przez bomby katedry w Coventry w 1962 roku. Ten wyjątkowy projekt jest wielkim wyzwaniem artystycznym, ponieważ weźmie w nim udział prawie 230 wykonawców. Ostrawska prezentacja tego arcydzieła połączy Orkiestrę Symfoniczną Czeskiego Radia z Chórem Filharmonii Praskiej i Dziecięcym Chórem Radost Praha. Solistami wieczoru będą: niemiecka sopranistka Susanne Bernhard, solista Metropolitan Opera w Nowym Jorku - amerykański tenor Kyle van Schoonhoven oraz baryton z Islandii Jóhann Kristinsson. Dyrygować będzie Lukáš Vasilek. 

„Miałem zaszczyt dwukrotnie wykonywać to dzieło w Pradze - po raz pierwszy w Rudolfinum, następnie w sali Władysławowskiej Zamku Praskiego. W Ostrawie po raz pierwszy poprowadzę je w przestrzeni sakralnej, dla której zostało pierwotnie stworzone - i to jest wspaniałe wyzwanie. Wszyscy czujemy wobec tego ogromny szacunek i doceniamy tę okazję” - mówi dyrygent Lukáš Vasilek.

Koncert w kościele to przeżycie

Od lat mottem SHF jest „Koncert w kościele to przeżycie”. Program festiwalu rozwija się zawsze w trzech głównych liniach: monumentalne koncerty wokalno-instrumentalne, projekty skoncentrowane na tzw. historycznie poinformowanej interpretacji muzyki dawnej oraz kameralne i solowe przedsięwzięcia, które co roku uzupełniają projekty nietypowe i crossoverowe.

W znaku premier

Ostrawa po raz pierwszy usłyszy monumentalne oratorium Franza Liszta „Christus”. Jedno z najobszerniejszych i najbardziej złożonych dzieł duchowych romantyzmu zabrzmi 18 września w katedrze Boskiego Zbawiciela w Ostrawie. Wystąpi orkiestra i chór opery Narodowego Teatru Morawsko-Śląskiego pod batutą Marka Šedivého. Partie solowe wykonają: Veronika Rovná (sopran), Lucie Hilscherová (mezzosopran), Martin Šrejma (tenor), Roman Hoza (baryton, Christus) i Martin Gurbaľ (bas). Kierownikiem chóru jest Jurij Galatenko. Prawie 160-minutowe oratorium to wyzwanie zarówno artystyczne, jak i organizacyjne. 

„>>Christus<< jest dla mnie dziełem pokory i siły zarazem. To nie efektowny spektakl, lecz głęboka podróż w głąb człowieka i wiary. Dyrygować nim w katedrze, w żywej przestrzeni, gdzie duchowy wymiar muzyki dosłownie rezonuje, to dla mnie ogromny zaszczyt” - mówi Marek Šedivý.

Zwieńczeniem festiwalu będzie czeska premiera (28.09, Ostrawa) oratorium „Eva” (Ève) francuskiego kompozytora Julesa Masseneta z 1875 roku. Dzieło się pojawia na europejskich scenach bardzo rzadko. Ostrawskie wykonanie będzie miało reprezentacyjną obsadę: troje francuskich solistów - Claire Antoine (sopran), Léo Vermot Desroches (tenor) i Ihor Mostovoi (baryton), a także Chór Filharmonii Czeskiej Brno pod dyrekcją Joela Hány i Filharmonia Brno kierowana przez francuskiego dyrygenta Philippe’a Bernolda.

Wybitne zespoły rezydenckie festiwalu

Collegium 1704, Collegium Marianum i Chór Filharmonii Czeskiej Brno - SHF od lat współpracuje z zespołami, które stały się nieodłączną częścią jego tożsamości. Należą do nich czołowi wykonawcy muzyki dawnej i jeden z najlepszych europejskich chórów. W 2025 roku zespoły rezydenckie zaprezentują się w kilku wyjątkowych projektach. 

„Bardzo cenimy sobie długofalową współpracę z zespołami rezydenckimi, których koncerty co roku stanowią ozdobę programu Festiwalu św. Wacława” – mówi Igor Františák.

Collegium 1704 pod kierunkiem Václava Luksa wystąpi dwukrotnie - na początku festiwalu 9 września (Ostrawa, Ewangelicki Kościół Chrystusa) z dziełami Händla i Zelenki oraz 23 września (Frýdek-Místek, Dom Narodowy) z charyzmatycznym basistą Luigim de Donatem. 

„Zelenka był geniuszem - ekstrawaganckim, nieklasyfikowalnym i głęboko duchowym. Każdy takt jego muzyki niesie emocję, która wykracza daleko poza swoją epokę. Naszą pracą jest otworzyć ten świat także dzisiejszemu słuchaczowi” - podkreśla Václav Luks.

Collegium Marianum z kierowniczką artystyczną Janą Semerádovą i wybitną sopranistką Haną Blažíkovą 16 września zaprezentuje w Trzyńcu program „Pod skrzydłami aniołów” poświęcony muzyce Johanna Sebastiana Bacha. Natomiast Chór Filharmonii Czeskiej Brno wykona dzień później (17 września) w najstarszym ostrawskim kościele św. Wacława trzy oratoria Petra Fiali, który wystąpi nie tylko jako kompozytor, ale także jako dyrygent.

Jazz wśród ciężarówek

Festiwal św. Wacława od lat stara się organizować koncerty także w nietypowych miejscach. Nie zabraknie więc jazzowego wieczoru wśród samochodów ciężarowych. Multiinstrumentalista, laureat nagrody Anděl, światowej sławy kontrabasista i świeżo mianowany profesor prestiżowego Uniwersytetu Antona Brucknera w Linzu - Jiří Slavík - zaprezentuje swój autorski projekt „Nostalgia” wraz z brytyjskimi kolegami: pianistą Liamem Noblem i perkusistą Paulem Clarvisem z Abbey Road Studios. Koncert odbędzie się 25 września w Muzeum Samochodów Ciężarowych Tatra w Kopřivnici.

„Tworzenie muzyki jest dla mnie przede wszystkim zabawą i bardzo zależy od tego, kto ma ją ostatecznie grać - to bowiem najbardziej decyduje o tym, jak powinna brzmieć. Dlatego jest ona gatunkowo i stylistycznie bardzo różnorodna i trudno byłoby mi ją wcisnąć w jedną kategorię. Jeśli jest to muzyka na zamówienie, podchodzę do niej jak architekt - z jednej strony chcę zadowolić zleceniodawcę, z drugiej chciałbym w projekcie odcisnąć własny pogląd i spojrzenie” - mówi Jiří Slavík.

Nikol Bóková i Radek Baborák: klasyka w nowych odsłonach

Kompozytorka, pianistka i laureatka nagrody Anděl - Nikol Bóková - przywozi na festiwal osobisty hołd dla Bedřicha Smetany -autorską suitę „Její vlast (Her Country)”, która łączy klasykę, jazz i współczesny wyraz. Wraz z Radkiem Baborákiem, jego znakomitym zespołem i mezzosopranistką Bellą Adamovą wystąpi 4 września w Ostrawie w wyjątkowym wieczorze pełnym emocji, muzycznej głębi i inspiracji współczesnym światem. 

„Komponowanie >>Her Country<< skłoniło mnie do refleksji nad moją ojczyzną - jej historią, relacją do niej, ale także nad jej potencjałem, który jakby dopiero czekał na pełne spełnienie. W tym cyklu sześciu części splatają się konteksty i odniesienia do Smetanowskiej >>Mojej ojczyzny<<. >>Her Country<< nie można traktować jako parafrazy ani aranżacji, nie chodzi o kopiowanie wielkiego dziedzictwa. Jednak hołd dla muzyki Smetany i roku 2024 - Roku Czeskiej Muzyki - jest w tej kompozycji obecny w wielu płaszczyznach, zarówno muzycznych, jak i pozamuzycznych” - mówi autorka projektu Nikol Bóková.

Mahan Esfahani - światowa gwiazda klawesynu z Prague Philharmonia

Mahan Esfahani, międzynarodowej sławy klawesynista, laureat prestiżowych nagród Borletti-Buitoni, BBC New Generation Artist oraz nominacji do Gramophone Artist of the Year, wystąpi jednocześnie jako dyrygent Prague Philharmonia. Sala koncertowa Wydziału Sztuk Uniwersytetu Ostrawskiego rozbrzmi koncertami klawesynowymi i innymi dziełami Johanna Sebastiana Bacha, Johanna Christiana Bacha, Josepha Haydna oraz czeskiego geniusza Bohuslava Martinů - od baroku, przez klasycyzm, aż po muzykę XX wieku. 

„Moim celem nie jest odkrywanie klawesynu na nowo, ale przekonanie dzisiejszej publiczności, że to nie jest żaden starożytny artefakt. To instrument z głosem - ostrym, naglącym, radosnym i mrocznym. A Martinů zrozumiał to wcześniej niż wielu innych” - podkreśla Mahan Esfahani, który regularnie powraca na SHF.

SHF - tradycja zakorzeniona w regionie

Festiwal św. Wacława został założony w 2003 roku z wizją przybliżania najwybitniejszej muzyki duchowej i klasycznej w sakralnych i historycznych przestrzeniach Kraju Morawsko-Śląskiego. Dziś należy do największych i najważniejszych festiwali muzyki duchowej w Czechach, a swoim rozmachem i jakością wykracza poza granice regionu i kraju.

Od początku festiwal ugruntował swoją pozycję jako jedno z kluczowych wydarzeń kulturalnych Republiki Czeskiej. Każdego roku we wrześniu oferuje około 20 koncertów w wielu miastach i gminach regionu. Koncerty odbywają się nie tylko w kościołach, ale także w obiektach przemysłowych i zabytkach historycznych, gdzie muzyka nabiera szczególnego wymiaru emocjonalnego i duchowego. 

„Minęło już ponad 21 lat, odkąd po raz pierwszy zrealizowałem myśl o stworzeniu festiwalu muzyki duchowej na północy Moraw i na Śląsku. Od początku było jasne, że nie będzie łatwo się przebić i przekonać decydentów o finansach, że to poważna inicjatywa - wspomina dyrektor festiwalu Igor Františák i dodaje: - Jednak już w pierwszym roku zrealizowaliśmy 31 koncertów i odnieśliśmy niezwykły sukces u publiczności - dzięki czemu moja wizja się spełniła i mogłem zacząć systematycznie budować ten piękny festiwal”.

Głównym celem festiwalu jest przybliżanie wartości duchowych poprzez muzykę, wspieranie tożsamości kulturowej regionu i ożywianie genius loci niezwykłych miejsc dzięki sztuce na żywo. Festiwal odwołuje się do wartości patriotyzmu i szacunku dla regionu, w którym powstał i działa - Kraju Morawsko-Śląskiego. To przywiązanie przejawia się zarówno w doborze lokalizacji, jak i w prezentacji artystów związanych z regionem osobiście lub zawodowo. 

„W ciągu ostatnich 21 lat staliśmy się cenionym i wysoko ocenianym festiwalem muzyki klasycznej i na trwałe wpisaliśmy się w mapę kulturalną Republiki Czeskiej. Stale staram się patriotycznie tworzyć w naszym regionie wartości o charakterze trwałym i jednocześnie wzmacniać turystykę kulturalną” - mówi Igor Františák.

Bilety

Pełne informacje o biletach i programie dostępne są na stronie internetowej festiwalu www.shf.cz. Odwiedzający mogą skorzystać ze specjalnej oferty abonamentowej „4+1”, w ramach której przy zakupie pięciu różnych koncertów najtańszy bilet otrzymają gratis. Oczywiście obowiązuje również zniżkowe wejście dla studentów, dzieci, seniorów oraz posiadaczy kart ZTP i ZTP/P.

Patronat honorowy nad 22. edycją Festiwalu św. Wacława objęli:

mgr. Martin Baxa - minister kultury
inż. Josef Bělica, Ph.D., MBA - marszałek województwa morawsko-śląskiego
mgr. Jan Dohnal - prezydent miasta Ostrawy 
Martin David - biskup pstrawsko-opawski
mgr. Tomáš Tyrlík - biskup Śląskiego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego Wyznania

Press kit: https://drive.google.com/drive/u/0/folders/1knBQ3RXjFTsMoWtn5JrPNkhg-L2EcGL_ 

KONTAKT:
Biuro prasowe Festiwalu św. Wacława
SHF, s.r.o.
Dr. Šmerala 6,
70 200 Ostrawa, Czechy 
tel: + 420 773 513 941
e-mail: info@shf.cz 

Źródło informacji: Biuro prasowe Festiwalu św. Wacława